LTDDH20013 TU XOAY DANH CHO HOC SINH DAT DIEM 10

<span class='text_page_counter'>(1)</span>BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC. I.TÊN ĐỀ TÀI: “Giải toán bài toán tụ xoay bằng kiến thức liên môn Công nghệ, Vật lý và Toán học trong nhà trường THPT”. II.MỤC TIÊU GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG: Hiện nay, một bộ phận không nhỏ học sinh chúng ta học môn Vật lý một cách rất thụ động, rập khuôn theo những dạng bài toán mà các thầy giáo, cô giáo hay cách sách chỉ sẵn mà không chịu suy nghĩ tìm đường lối giải, đặt vấn đề trở lại đối với bài toán đó, lời giải đó. Chính vì vậy, gặp một bài toán mà các bạn chưa từng tiếp xúc thì việc tìm lời giải cho bài toán đối với rất nhiều học sinh là rất khó khăn, không thể tự tìm đường lối giải được. Quá trình tìm đường lối giải có tính chất quan trọng, quyết định nhất trong việc giải một bài toán. Quá trình này là cơ sở cho việc rèn luyện khả năng tư duy, làm việc sáng tạo - một khả năng không thể thiếu đối với một người giải toán Vật lý. Bài toán về tụ xoay là một trong những bài toán hay và khó của chương dao động và sóng điện từ trong phân môn Vật lý 12 Chuẩn và Nâng cao. Tuy nhiên, vấn đề lý thuyết cũng như giải toán về tụ xoay trong Chương trình ít được đề cập đến. Bởi, tụ điện xoay (tụ xoay) là nội dung Vật lý nhưng lại học kỹ ở phân môn Công nghệ hơn. Mặc khác, giải toán về tụ xoay đã xuất hiện trong Đề thi Đại học năm gần đây làm nhiều bạn học sinh bối rối trong phân tích bài toán và tìm đường lối giải đúng đắn cho bài toán để đi đến kết quả nhanh hơn, phù hợp với lối kiểm tra trắc nghiệm thường gặp trong các kì thi Đại học, Cao đẳng. Trên tinh thần đó, chúng tôi đưa ra một số ví dụ có tính chất minh họa ở một khía cạnh nhỏ của vấn đề. Các bài toán tản mạn về tụ xoay thường gặp, giúp ta có cơ sở, tư duy giải nhanh hơn, vận dụng linh hoạt các kiến thức đã học về lý thuyết tụ xoay ở phân môn Công nghệ 12, các kiến thức về Vật lý THPT và Toán học để giải quyết bài toán tụ xoay nhanh hơn, linh hoạt hơn. Rất mong được sự góp ý, bổ sung của các thầy cô giáo và các bạn học sinh để đề tài này hoàn chỉnh và có ý nghĩa hơn.. Đắk Lắk, năm 2013 Người thực hiện: Hồ Nhật An Khang. Hồ Nhật An Khang. Trang 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC. III. TỔNG QUAN VỀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG:. • Đưa ra cơ sở lý thuyết: cấu tạo của một tụ xoay thông thường, các công thức giải toán: công thức tính điện dung của tụ điện phẳng, công thức tổng quát.... • Bên cạnh, đưa ra một vài vận dụng kiến thức phân môn Công nghệ tích hợp phân môn Vật lý về sự thay đổi điện dung của một tụ điện, cách tính điện dung của một tụ điện xoay.. • Bài tập minh họa giải toán và một số bài toán vận dụng, luyện tập. IV. GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG: Học sinh phải nắm được cấu tạo, các công thức giải toán, vận dụng và tư duy linh hoạt, tìm đường lối giải bài toán đúng đắn, nhanh phù hợp với lối kiểm tra trắc nghiệm trong các kì thi Quốc gia do Bộ giáo dục và Đào tạo ra đề. Vận dụng linh hoạt Toán học để giải toán một cách tối ưu nhất. V.THUYẾT MINH TIẾN TRÌNH GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG: 1. Cơ sở lý thuyết: a) Cấu tạo của một tụ xoay thông thường. Một tụ xoay thông thường, thường có cấu tạo gồm các bản cố định và các bản xoay quanh một trục đặt xen kẻ nhau. Trong đó, các bản cố định được nối với nhau và các bản xoay được nối với nhau và đưa ra hai cực của tụ điện.. b) Các công thức chủ yếu sử dụng trong giải toán tụ xoay. Trong mạch chọn sóng của máy thu thông thường, người ta chỉnh bước sóng cộng hưởng của máy thu bằng cách xoay tụ, tức là thay đổi góc giữa hai bản tụ để thay đổi diện tích đối diện Hồ Nhật An Khang. Trang 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC. giữa hai bản tụ làm thay đổi điện dung dẫn đến thay đổi bước sóng cộng hưởng của mạch. Thông thường, ta hay gặp bài toán tụ xoay mà ở đó điện dung tự phụ thuộc theo hàm bậc nhất của góc xoay. φ.. Công thức sử dụng trong quá trình giải toán. b.1. Công thức tính điện dung của tụ điện phẳng:. C= Trong đó:. εS 9.109.4π d. S là diện tích đối diện của hai bản tụ.. ε là hằng số điện môi. d là khoảng cách của hai bản tụ b.2. Sự thay đổi điện dung của tụ điện: Trong tụ điện xoay có sự thay đổi điện dung là do sự thay đổi diện tích đối diện của các tấm. Nếu tụ điện xoay có n tấm thì sẽ có (n – 1) tụ điện phẳng mắc song song. b.3. Công thức tính điện dung của tụ điện xoay: Ta có công thức tổng quát tính điện dung của tụ xoay khi xoay một góc α là:. Z Ci =. ZC ×α 180. Trường hợp này là C1 ≤ C ≤ C2 và khi đó ZC2 ≤ ZC ≤ ZC1 c) Bài toán tổng quát: Một tụ xoay có điện dung phụ thuộc với góc xoay theo hàm bậc nhất và có giá trị biến thiên từ Cmin đến Cmax ứng với góc xoay từ ϕ m in đến ϕm ax . Gọi Cx là giá trị của điện dung ứng với góc xoay ϕ x khi đó:. Ta có:. Cmax = a × ϕ max + b   Cmin = a × ϕ min + b  C = a ×ϕ + b  x x. ⇒ ϕx =. ( Cx − b ) . (ϕ max − ϕ min ) ( Cmax − Cmin ). Trong đó b là điện dung của tụ C ứng với ϕ x = 0, a là hệ số tỉ lệ giữa Cx và ϕ x (thông thường a = 1). Hồ Nhật An Khang. Trang 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC. 2. Một vài ví dụ minh họa. Ví dụ 1. Một mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến điện gồm một cuộn dây có độ tự cảm L và một bộ tụ điện gồm một tụ điện cố định C0 mắc song song với tụ xoay Cx. Tụ xoay có điện dung biến thiên từ 00 đến 1200. Nhờ vậy mà mạch thu được sóng điện từ có bước sóng dải từ. λ1 = 10m đến λ2 = 30m. Cho biết điện dung của tụ điện là hàm bậc nhất của góc xoay. 1. Tính L và C0. 2. Để mạch thu được bước sóng λ0 = 20m thì góc xoay của bản tụ bằng bao nhiêu? (Trích Đề thi trường Đại học Sư phạm Hà Nội, năm 2001) Bài giải chi tiết. 1. Tính L và C0. Bước sóng mà sóng điện từ của máy thu bắt được là:. λ = 2πc LC. Theo đề bài, ta có:. λ1 = 2πc L(C0 + C1 ) = 10m. (Với C1 = 10 pF ). λ 2 = 2πc L(C0 + C2 ) = 30m. (Với C2 = 250 pF ). Suy ra: 2 2 C0 + 10 λ1  10  1 = =  = C0 + 250 λ22  30  9. ⇒ C0 = 20 pF .. Ta có:. L=. λ12 = 9, 4.10−7 H . 2 2 4π c (C0 + C ). 2. Tìm góc xoay của tụ để...: Để mạch thu được bước sóng λ3 = 20m thì điện dung của tụ xoay phải là:. λ3 = 2π c L(C0 + C3 ) = 20m Từ đó:. C0 + C1 λ12 1 = = C0 + C3 λ32 4. Hồ Nhật An Khang. ⇒ C3 = 100 pF .. Trang 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC. Kí hiệu ϕ là góc xoay của bản tụ, điện dung tương ứng của tụ xoay theo đề bài là:. C x = C1 + kϕ = 10 + kϕ (pF) Khi ϕ =0 :. C x = C1 = 10 (pF). Khi ϕ =1200 :. C x = C1 + k .120 = 250 (pF). Suy ra:. k = 2 pF / độ.. Như vậy,. C x = 10 + 2ϕ (pF) Khi λ3 = 20m thì C x = C3 = 100 (pF). C x = 10 + 2ϕ = 100 (pF) ⇒ ϕ = 450 . Nhận xét: Điện dung của tụ điện xoay thường là hàm bậc nhất theo góc xoay. Khi đó, góc xoay của tụ thay đổi, điện dung của tụ cũng sẽ thay đổi tương ứng với góc xoay đó. 0 Trong trường hợp trên, khi ta điều chỉnh góc xoay một góc ϕ = 45 thì điện dung của tụ sẽ là λ3 = 20m . Ví dụ 2. Một tụ điện xoay có điện dung biến thiên liên tục và tỷ lệ thuận với các góc quay từ giá trị C1 = 12pF đến C2 = 510pF khi góc quay của các bản tăng từ 00 đến 1800. Tụ điện được mắc với một cuộn dây có điện trở R = 1,3.10-3Ω, hệ số tự cảm L = 2,5µ H để làm thành một mạch dao động ở lối vào của một máy thu vô tuyến điện (mạch chọn sóng). 1. Xác định khoảng bước sóng của dải sóng thu được với mạch trên. 2. Để bắt được làn sóng 21,5m phải đặt tụ xoay ở vị trí nào? Gỉa sử rằng sóng 21,5m của đài phát được duy trì trong mạch dao dộng trên một suất điện động e = 1,3µV , hãy tính cường độ dòng điện trong mạch lúc cộng hưởng. 3. Kể từ khi đạt công hưởng ấy phải xoay tụ một góc bao nhiêu để cường độ dòng điện trong mạch trên chỉ còn bằng 1/1000 cường độ dòng điện lúc cộng hưởng. Khi đó máy thu được điều chỉnh vào bước sóng nào? (Trích Đề thi Trường Đại học Ngoại thương Hà Nội – 1996) Bài giải chi tiết. 1. Xác định dải bước sóng...: Biết λ = cT , với T là chu kỳ dao động điện từ trong mạch lúc cộng hưởng:.  T = 2π LC .  λ = 2 π c LC  λ1 = 2π c LC1
. Khi C = C1. Hồ Nhật An Khang. = 2.3,14.3.108 . 2,5.10−6.12.10−12 = 10,32m. Trang 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC. λ2 = 2π c LC2
. = 2.3,14.3.108 . 2,5.10−6.510.10−12 = 67,72m. Vậy dải bước sóng mà máy thu bắt được là: 10,32m ≤ λ ≤ 67,72m. Khi C = C2. 2. Cường độ dòng điện trong mạch...: Điện dung của tụ khi λ = 21,5m là:. λ2 21,52 C= = = 52, 04.10−12 F = 52,04 pF 2 2 8 2 −6 4π c L 4.3,14.(3.10 ) .2,5.10 Độ tăng của điện dung là: ∆C = 52,04 − 12 = 40,04 pF. α=. Khi đó góc quay tương ứng là:. 40,04 .1800 = 14,50. (510 − 12). −3. Lúc có cộng hưởng: Z min = R = 1,3.10 Ω. ⇒ I max =. e = 10−3 A = 1mA. R. 3. Bước sóng khi...:
Lúc không có cộng hưởng:. I=. e I Z ⇒ max = = 103 (Theo đề bài) Z I R. Ta có:. Z = 103 R = 1, 3Ω. Mặt khác:. Z = R 2 + ( Z L − Z C ) = R 2 + ( Lω −. Suy ra:. Lω −. 2. 1 2 ) C 'ω. 1 = ± 1,3 ≃ ±1,14. C 'ω. Đặt C ' = C + ∆C , C là điện dung của tụ khi cộng hưởng:. Lω −. 1 1 ∆C ∆C = Lω − + 2 = 2 = ±1,14. (C + ∆C )ω Cω C ω C ω. ⇒ ∆C ≃ ±1,14.C 2ω Mà:. c 3.108 ω = 2π f = 2π = 2π = 0,877.108 rad/s. λ 21,5 2 ⇒ ∆C ≃ ±1,14.C ω = ±1,14.(52,04.10−12 )2 .0,877.108 = ± 0,271pF.. Ta phải xoay tụ một góc:. ∆α = Hồ Nhật An Khang. ∆C .1800 = ±0,10. (510 − 12) pF Trang 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC. Khi đó, tụ điện có điện dung mới:. C ' = C + ∆C = (52,10 ± 0, 27) pF Các bước sóng tương ứng là:. λ1 = 2π c LC1' = 21,56m. ' (Khi C ' = C1 = 52,37 pF ). λ2 = 2π c LC2' = 21, 45m. '. (Khi C ' = C2 = 51,83 pF ) Ví dụ 3. Một tụ xoay gồm 10 tấm kim loại hình bán nguyệt có bán kính 6cm. Khoảng cách giữa bản cố định và bản di động kế tiếp là 1mm. Giữa các bản là không khí. Điện dung của tụ biến thiên từ C1 = 180pF đến giá tụ C2 khi góc quay giữa các bản tăng dần từ 00 đến 1800. 1. Tính C2? 2. Mắc tụ xoay với cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L = 5µ H thành mạch dao động. Tìm bước sóng cộng hưởng của mạch dao động khi góc quay giữa các bản là 1200. Cho C = 3.108 m/s. Bài giải chi tiết: 1.Tính C2 Như phần kiến thức giải toán, ta biết tụ gồm 10 bản (tấm kim loại hình bán nguyệt). Thì lúc này tụ xoay được coi như bộ tụ gồm (10 – 1) = 9 tụ điện mắc song song mà mỗi tụ có điện dung lớn nhất được tính theo công thức:. C0 = Với. εS 4π kd. 1 2 ε = 1 , S = π R với R = 6.10−2 m 2 9 k = 9.10 Nm2 /C2. d = 10-3m. −10. Do đó: C0 = 10 F = 100 pF 2.Tìm bước sóng cộng hưởng... Độ tăng điện dung của tụ xoay khi góc quay giữa các bản tăng được 10 là: C − C 900 − 180 ∆C = 2 0 1 = = 4 (pF/độ) 180 1800 Khi góc xoay giữa các bản tụ là 120o thì điện dung của tụ xoay là: C = C1 + α .∆C = 180 + 120.4 = 660 pF . Bước sóng cộng hưởng của mạch lúc đó là:. λ = 2π c LC = 2.3,14.3.108. 5.10−6.660.10−12 = 108, 2m. Ví dụ 4. (Trích Đề Tuyển sinh Đại học khối A, năm 2012) Một mạch dao động gồm một cuộn cảm thuần có độ tự cảm xác định và một tụ điện là tụ xoay, có điện dung thay đổi được theo quy luật hàm số bậc nhất của góc xoay α của bản linh động. Khi α = 00, tần số dao động riêng của mạch là 3 MHz. Khi α =1200, tần số dao động riêng của mạch là 1MHz. Để mạch này có tần số dao động riêng bằng 1,5 MHz thì α bằng A. 300 B. 450 C. 600 D.900 Bài giải chi tiết: Hồ Nhật An Khang. Trang 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC.
. Cách 1. Theo bài, ta có: + Phương trình của C theo α: C = aα + b.   1 1   4π 2 Lb = 2 = → = khi α 0 f 1   f1 2π Lb    1 1  → 120.4π 2 La + 4π 2 Lb = 2 khiα = 120 → f 2 =   f2 2π L(120a + b)   1 1   2 2 4 π La . α 4 π Lb + = khi = → f = α α   3 f32 2π L(aα + b)   1 1 ( 2 − 2 )120 f f2 →α= 3 = 450 1 1 − 2 2 f2 f1 Đáp án B.
. Cách 2. Gọi giá trị điện dung tương ứng với các tần số: f0 = 3 MHz; f1 = 1 MHz và f2 = 1,5 MHz là C0; C1 và C2. Vì tần số f ∼. 1 nên ta có C1 = 9C0; C2 = 4C0 C. Dạng hàm số giá trị điện dung theo góc xoay α của bản linh động: C = a.α + b  C0 = a.α 0 + b  C0 = b         C1 = a.α1 + b ⇔ 9C0 = a.120 + C0 ⇔ α 2 = 450 Ta được:     4C = a.α + C  C = a.α + b  2 2 2 0   0   Đáp án B.
. Cách 3.. C0 = a.α 0 + b    C1 = a.α1 + b     C2 = a.α 2 + b. Ta có: Lập các tỉ lệ, ta được: 2.  f1  C2 a.α 2 + b a a 8 = = α2. + 1 = 9 → = •   = C1 a.α1 + b b b α2  f2 . Hồ Nhật An Khang. Trang 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC. 2.  f1  C3 a.α 3 + b a 8 120.3 = = α3. + 1 = 4 → α3. = 3 → α3 = = 450  = •  C1 a.α1 + b b α2 8  f3  Đáp án B. Nhận xét: Đây là lần đầu tiên bài toán tụ xoay được đưa vào đề thi Tuyển sinh Đại học môn Vật lý ở hình thức Trắc nghiệm khách quan. Bài toán không khó vì đã cho biết tụ xoay là tụ có điện dung thay đổi được theo quy luật hàm số bậc nhất của góc xoay α của bản linh động. Dựa vào đây, học sinh có thể giải được. 3) Bài tập vận dụng: 3.1. Bài tập tự luận: Bài 1. Mạch chọn sóng của một máy thu thanh gồm một cuộn dây có độ tự cảm L = 2,9 µ H (điện trở không đáng kể) và một tụ điện có điện dung C = 490pF. a) Mạch có thể thu được bước sóng λ0 là bao nhiêu? b) Để máy thu thanh thu được dải bước sóng λm = 10m đến λM = 50m ta ghép thêm một tụ điện xoay CV có điện dung biến thiên từ Cm đến CM. Tụ xoay phải ghép thế nào với tụ C và có điện dung biến đổi trong khoảng nào? c) Để mạch thu được sóng có λ = 20m , phải xoay các bản tụ di động của tụ Cv góc α Bằng bao nhiêu kể từ vị trí ứng với điện dung cực đại CM?. a )λ0 = 71m Đáp số: b) Noitiep; C M = 490 pF . c )α = 1680 Bài 2. Một mạch chọn sóng của một máy thu thanh gồm một cuộn dây có độ tự cảm L = 1,5mH và một tụ xoay CV có điện dung biến thiên từ Cm = 50pF đến CM = 450pF. a) Mạch có thể chọn bước sóng điện từ có bước sóng trong khoảng nào? b) Các bản tụ di động có thể xoay được một góc từ 0 đến 1800. Hỏi để thu được bước sóng điện từ có bước sóng λ = 1200m phải xoay các bản tụ một góc bao nhiêu kể từ vị trí tụ điện có điện dung cực tiểu? Đáp số:. Hồ Nhật An Khang. a )516m ÷ 1549m b)990. Trang 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC. Bài 3. Mạch dao động để chọn sóng của một máy thu thanh gồm một cuộn dây có độ tự cảm. L = 11, 3µ H và tụ điện có điện dung C = 1000pF. a) Mạch dao động nói trên có thể thu được sóng có bước λ0 là bao nhiêu? b) Để thu được sóng có bước sóng trong khoảng 20m đến 50m, người ta gép thêm một tụ xoay CV với tụ C nói trên. Hỏi phải ghép hai tụ thế nào và giá trị của CV trong khoảng nào? c) Để thu được bước sóng 25m, CV phải có giá trị bao nhiêu? Các bản tụ di động xoay một góc bao nhiêu kể từ vị trí điện dung cực đại để thu được bước sóng trên. Biết các bản tụ di động có thể xoay được một góc từ 00 đến 1800.. a )λ0 = 200m Đáp số: b) Noitiep; CV ≈ 10,1 pF ÷ 66,7 pF . c)CV ≈ 15,9 pF ;α = 1620 3.2.. Bài tập trắc nghiệm khách quan:. Câu 1. Một mạch dao động gồm một cuộn cảm thuần có độ tự cảm xác định và một tụ điện là tụ xoay, có điện dung thay đổi được theo quy luật hàm số bậc nhất của góc xoay α của bản linh động. Khi α = 00, tần số dao động riêng của mạch là 3 MHz. Khi α =1200, tần số dao động riêng của mạch là 1MHz. Để mạch này có tần số dao động riêng bằng 1,5 MHz thì α bằng A. 300 B. 450 C. 600 D. 900 Câu 2. Một tụ điện xoay có điện dung tỉ lệ thuận với góc quay các bản tụ. Tụ có giá trị điện dung C biến đổi giá trị C1=10pF đến C2 = 490pF ứng với góc quay của các bản tụ là α các bản tăng dần từ 00 đến 1800. Tụ điện được mắc với một cuộn dây có hệ số tự cảm L = 2µH để làm thành mạch dao động ở lối vào của 1 một máy thu vô tuyến điện. Để bắt được sóng 19,2m phải quay các bản tụ một góc α là bao nhiêu tính từ vị trí điện dung C bé nhất. A. 51,90 B. 19,10 C. 15,70 D. 17,50 1 Câu 3. Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến gồm cuộn cảm thuần L = mH và tụ 108π 2 xoay có điện dung biến thiên theo góc xoay: C = α + 30 (pF). Góc xoay α thay đổi được từ 0 đến 1800. Mạch thu được sóng điện từ có bước sóng 15m khi góc xoay α bằng A. 82,50. B. 36,50. C. 37,50. D. 35,50. Câu 4. Một tụ xoay gồm 10 tấm, diện tích đối diện giữa hai bản là S = 3,14cm2,khoảng cách giữa hai tấm liên tiếp là d=0,5mm,giữa các bản là không khí.Tụ này được mắc vào 2 đầu của 1 cuộn dây thuần cảm có L=5mH.Bước sóng điện từ mà khung này thu được là: A. 933,5m. Hồ Nhật An Khang. B. 471m.. C.1885m.. D.942,5m. Trang 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC. Câu 5. Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến gồm cuộn cảm thuần có độ tự cảm L và một bộ tụ gồm tụ C0 cố định ghép song song với tụ xoay Cx. Tụ xoay Cx có điện dung biến thiên từ C1=20pF đến C2=320pF khi góc xoay biến thiên từ được từ 00 đến 1500. Nhờ vậy mạch thu được sóng điện từ có bước sóng từ λ1=10m đến λ2=40m. Biết điện dung của tụ xoay là hàm bậc nhất của góc xoay. Để mạch thu được sóng điện từ có bước sóng λ= 20m thì góc xoay của bản tụ là A. 300 B. 450 C. 750 D. 600 Câu 6. Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến gồm một cuộn dây và một tụ xoay. Điện trở thuần của mạch là R (R có giá trị rất nhỏ). Điều chỉnh điện dung của tụ điện đến giá trị Co để bắt được sóng điện từ có tần số góc ω. Sau đó xoay tụ một góc nhỏ để suất điện động cảm ứng có giá trị hiệu dụng không đổi nhưng cường độ hiệu dụng của dòng điện trong mạch thì giảm xuống n lần. Hỏi điện dung của tụ thay đổi một lượng bao nhiêu? A. 2nRωC0. B. nRωC02 C. 2nRωC02. D. nRωC0. ĐÁP ÁN 1. B. 2. C. 3. C. 4. D. 5. A. 6. B. VI. Ý NGHĨA CỦA VIỆC GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG: Người đọc, cũng như vận dụng đề tài có một cái nhìn mới về giải toán tụ xoay, liên hệ được các kiến thức Vật lý, Công nghệ và Toán trong việc học kết hợp với thực hành. Có định hướng giải toán và nhận dạng bài tập thông qua việc làm nhiều bài tập và hiểu kiến thức các bộ môn, tích hợp kiến thức. Bên cạnh, đáp ứng nhu cầu học tập và thi cử của học sinh. Bồi dưỡng thái độ học tập, tìm tòi, đặt vấn đề lại đối với bài giải, lời giải để hiểu sâu sắc hơn vấn đề cũng như tinh thần, yêu thích môn học, rèn luyện và tư duy. HẾT. Hồ Nhật An Khang. Trang 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span>