Tài liệu hormon docx
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (77.38 KB, 7 trang )
HORMONE
1. KHÁI NIỆM VỀ HORMONE
Như chúng ta đã biết, các tuyến trong cơ
thể được chia làm 2 loại:
- Loại 1 có ống dẫn, chất tiết theo ống
dẫn chuyển đến một cơ quan nào đó gọi
là tuyến ngoại tiết (tuyến mồ hôi, tuyến
tiêu hoá...).
Loại 2 không có ống dẫn, chất tiết từ tế
bào tuyến trực tiếp vào máu hoặc bạch
huyết đi khắp cơ thể gọi là tuyến nội tiết.
Chất hoá học đặc biệt do tuyến nội tiết
sinh ra gợi là hormon.
Hormone có tác dụng điều hòa đối với
nhiều quá trình chuyển hoá quan trọng
trong cơ thể và đóng vai trò quan trọng
trong việc đảm bảo khả năng tự điều
chỉnh của sinh vật Có thể coi hormon là
những chất xúc tác sinh học. Nhưng
hormon khác enzym ở những điểm sau:
Cấu tạo hoá học của hom lon không nhất
thiết chỉ là protein. Trong các hom lon đã
biết, một số có bản chất protein hoặc dẫn
xuất protein, một số khác có cấu tạo
steroit. - Enzym thường tác dụng đặc
hiệu trên một phản ứng nhất định, còn
hormon đôi khi có thể tác động trên hàng
loạt quá trình chuyển hoá hoặc chức phận
của nhiều cơ quan khác nhau (ví dụ:
tyrosin tuyến giáp, cocticosteroit vỏ
thượng thận).
Hormone cũng khác vitamin là được cơ
thể sản sinh ra, còn vitamin thì phải được
cung cấp từ ngoài vào.
Hoạt động của các tuyến nội tiết đều chịu
sự kiểm soát của hệ thần kinh trung
ương, đặc biệt là của vỏ não.
2. VAI TRÒ SINH HỌC CỦA
HORMON
Hormone là những chất hoá học được tiết
ra từ những cơ quan đặc biệt gọi là tuyến
nội tiết, hormon có tác dụng kích thích
điều khiển các quá trình trao đổi chất ở
cơ thể.
Hầu hết các hormon không có tính đặc
trưng cho loài, nghĩa là hon non của loài
này cũng có tác dụng với loài khác và
cho người, chẳng hạn như hormon
insulin của tuyến tụy có thể dùng chung
cho nhiều loài. Nhưng một vài loại
hormon chỉ có tác dụng riêng cho loài đó,
ví dụ như hormon sinh trưởng.
Vai trò sinh học của hormon trong cơ thể
rất phong phú và phức tạp. Có thể tóm tắt
những vai trò chính của hormon như sau:
- Hormone tham gia điều hoà quá trình
sinh trưởng và phát triển của cơ thể. Ví
dụ hormon kích thích sự phát triển
(STH), hormon kích thích tuyến giáp
trạng (TSH) của tuyến yên hoặc hon non
tyrosin của tuyến giáp trạng... Sự phát
triển bình thường, nhất là về mặt hình
dạng, kích thước của cơ thể phụ thuộc
vào các hormon này.
- Hormone tham gia điều hoà quá trình
trao đổi chất và năng lượng. Quá trình
chuyển hoá, dự trữ và biến đổi của vật
chất và năng lượng trong cơ thể phụ
thuộc rất nhiều vào hormon như hormon
STH, tyrosin, glucocorticoit, insulin,
glucagon... Các hormon này tạo ra sự cân
bằng hài hoà giữa hai quá uuul đồng hoá
và dị hoá trong cơ thể.
- Hormone tham gia điều hoà sự cân
bằng nội môi của dịch nội bào và ngoại
bào. Ví dụ như hormon vasopressin
(ADH), hormon ACrP của tuyến yên, các
hon non aldosteron và cortízol của miền
vỏ tuyến trên thận, calcitonin của tuyến
giáp trạng... có vai trò rất quan trọng
trong quá trình trao đổi nước, muối
khoáng và các thành phần khác, giữ cân
bằng nội môi, ổn định áp suất thẩm thấu,
duy trì độ pa...
Hormone tham gia điều tiết sự thích nghi
của cơ thể với môi trường. Ví dụ hormon
tyrosin của tuyến giáp trạng tham gia
