Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (398.39 KB, 83 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n ho¸ häc 9 Ngµy so¹n Ngµy d¹y TiÕt 37:. ( K× II ). TuÇn 20 C¸c oxit cña cacbon. - Những kiến thức HS đã biết có liên quan : Tính chất hoá học của oxit I. Môc tiªu -HS: Biết đợc: +Cacbon t¹o 2 oxit t¬ng øng lµ CO vµ CO2 +CO lµ oxit trung tÝnh cã tÝnh khö m¹nh +CO2 lµ oxit axit: Lµ oxit t¬ng øng víi axit H2CO3 -BiÕt nguyªn t¾c ®iÒu chÕ CO2 trong phßng thÝ nghiÖm vµ c¸ch thu khÝ CO2. +Biết quan sát thí nghiệm qua hình vẽ để rút ra nhận xét +Viết đợc các PTHH cơ bản chứng tỏ CO có tính khử và CO2 có tính chất của một oxit axit. +Biết cách phòng chống ngộ độc CO -Cã lßng yªu thÝch bé m«n häc h¬n II. ChuÈn bÞ 1/ §å dïng d¹y häc GV: Tranh vÏ thÝ nghiÖm: CO + CuO ChÈn bÞ dông cô ho¸ chÊt cho thÝ nghiÖmCO2 t¸c dông víi H2O ThÝ nghiÖm Dông cô Ho¸ chÊt ThÝ nghiÖm CO2 t¸c dông èng nghiÖm §¸ v«i CaCO3 víi H2O §Ìn cån dd HCl, níc, qu× tÝm Bình kíp đơn giản HS: Häc kÜ bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm IV. các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra (5 phót ) HS1: Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña cacbon. ViÕt PTHH minh ho¹ HS2: Bài tập: ở nhiệt độ cao C tác dụng với CaO theo phơng trình sau: 3Ca + CaO ® CaC2 + CO Canxi cacbua (đất đèn) Hỏi: Phải lấy bao nhiêu kg C để thu đợc 128 kg CaC2? HS: Lªn b¶ng ch÷a 3C + CaO ® CaC2 + CO 3´12g 64g a 128kg ® a= = 72 (kg) 3. Bµi míi Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 :(15 phút ) I. Cacbon oxit GV: Gäi HS nªu nhËn xÐt vÒ 1. TÝnh chÊt vËt lÝ CTPT vµ PTK cña cacbon HS : CTPT : CO oxit. PTK : 28 GV: Giíi thiÖu:T×m hiÓu tÝnh chÊt vËt lÝ cña CO..
<span class='text_page_counter'>(2)</span> GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, cho biÕt CO cã nh÷nh tÝnh chÊt vËt lÝ nµo? GV: CO rất độc, có nhiều ở khÝ lß cao, than ch¸y thiÕu oxi sÏ t¹o ra khÝ CO, ngêi hÝt thë khÝ CO sÏ bÞ ng¹t thë, nguy hiểm đến tính mạng nguyên nh©n do CO kÕt hîp víi hemoglobin trong m¸u ng¨n c¶n kh«ng cho m¸u tiÕp nhËn oxi để cung cấp oxi cho các tế bµo nªn g©y ra tö vong. Tuyệt đối không dùng bếp than để sởi ấm trong phòng kÝn. GV: ThÕ nµo lµ oxit trung tÝnh? GV: Khẳng định: CO không cã kh¶ n¨ng t¸c dông víi níc, kiềm, axit ở nhiệt độ thờng. GV: Dùa vµo SGK cho biÕt CO cßn cã tÝnh chÊt ho¸ häc nµo kh¸c n÷a? GV: Treo tranh vÏ h×nh 3.11. lªn b¶ng, híng dÉn HS quan s¸t, m« t¶, nhËn xÐt rót ra kÕt luËn vÒ tÝnh chÊt ho¸ häc cña cacbon oxit GV: CO lµ chÊt khö m¹nh, khử đợc nhiều oxit kim loại t¹o thµnh kim lo¹i GV: yªu cÇu HS lªn b¶ng viÕt PTP¦ ho¸ häc gi÷a CO víi CuO, Fe3O4…. HS : Nghiªn cøu SGK HS: ChÊt khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi, Ýt tan trong níc, nhÑ h¬n kh«ng khÝ vµ rất độc.. 2. TÝnh chÊt ho¸ häc. a, CO lµ oxit trung tÝnh §iÒu kiÖn thêng CO kh«ng ph¶n øng víi níc, kiÒm, axit… (tr¬ vÒ mÆt ho¸ häc) HS: Quan s¸t tranh tr¶ lêi: CO là chất khử , khử đợc nhiÒu oxit kim lo¹i ë nhiệt độ cao M« t¶ thÝ nghiÖm theo tranh vÏ PTP¦: o. t CuO + CO ® CO2 +. Cu. to. Nªu nh÷ng øng dông cña cacbon oxit ?. Hoạt động 2 (15 phút ) GV: Cho biÕt nh÷ng tÝnh chÊt vËt lÝ cña khÝ CO2 mµ em cã thÓ biÕt GV: Lµm thÝ nghiÖm: Rãt CO2 tõ cèc nµy sang cèc kh¸c để chứng minh CO2 nặng hơn kh«ng khÝ. ChÊt khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi, Ýt tan trong níc, nhÑ h¬n không khí và rất độc.. Fe3O4 + 4CO ® 3Fe + 4CO2 to. 2CO + O2 ® 2CO2 CO ch¸y trong kh«ng khÝ víi ngän löa mµu xanh nh¹t to¶ nhiÒu nhiÖt. C, CO đều có tính khử, tÝnh khö cña CO m¹nh h¬n. HS : Nªu øng dông cña cacbon oxit: Nhiªn liÖu, chÊt khö, nguyªn liÖu trong c«ng nghiÖp .. b, CO lµ chÊt khö CO khử đợc nhiều oxit kim loại ở nhiệt độ cao to. CuO + CO ® CO2 +Cu o. t Fe3O4 + 4CO ® 3Fe +4CO2 to. 2CO + O2 ® 2CO2 C, CO đều có tính khử, tính khö cña CO m¹nh h¬n.. 3. øng dông CO dïng lµm nhiªn liÖu, chÊt khö, nguyªn liÖu trong c«ng nghiÖp II. Cacbon ®ioxit 1. TÝnh chÊt vËt lÝ.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> GV: Giíi thiÖu tÝnh chÊt ho¸ häc cacbon ®ioxit t¸c dông víi níc GV:Lµm thÝ nghiÖm: CO2 t¸c dông víi níc t¹o thµnh dung dÞch axit cacbonic víi thuèc thö qu× tÝm GV: Yªu cÇu HS quan s¸t, nhËn xÐt vµ viÕt PTP¦ GV: Cacbon ®ioxit t¸c dông víi dung dÞch baz¬: Tuú thuéc vµo tØ lÖ gi÷a sè mol CO2 vµ NaOH t¹o ra muèi trung hoµ hay muèi axit. H2CO3 lµ axit yÕu GV: Gợi ý để HS viết PTHH GV: Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc CO2 t¸c dông víi oxit baz¬ GV: yªu cÇu HS cho biÕt s¶n phÈm t¹o thµnh tõ tÝnh chÊt nµy vµ viÕt PTP¦ mimh ho¹ Nªu nh÷ng øng dông cña CO2?. HS: CO2 lµ chÊt khÝ kh«ng mµu, nÆng gÊp 1,5 lÇn so víi kh«ng khÝ HS: Quan s¸t thÝ nghiÖm, nhËn xÐt CO2 kh«ng duy tr× sù cháy, làm lạnh ở nhiệt độ thÊp gäi lµ tuyÕt CO2. - CO2 lµ chÊt khÝ kh«ng mµu, nÆng gÊp 1,5 lÇn so víi kh«ng khÝ - CO2 kh«ng duy tr× sù ch¸y, làm lạnh ở nhiệt độ thấp gọi là tuyÕt CO2. 2. TÝnh chÊt ho¸ häc a, T¸c dông víi níc. HS: NhËn xÐt qu× tÝm chuyÓn sang mµu hång. PTP¦: CO2 + H2O ® H2CO3. HS: ViÕt PTP¦. HS: S¶n phÈm t¹o thµnh lµ muèi HS: Nªu øng dông cña CO2: §Ó ch÷a ch¸y B¶o qu¶n thùc phÈm S¶n xuÊt níc gi¶i kh¸t cã gaz Sản xuất sođa, phân đạm, ure.... CO2 + H2O ® H2CO3. b, T¸c dông víi dung dÞch baz¬ CO2+2NaOH ® Na2CO3 + H2O CO2+NaOH ® NaHCO3 c, T¸c dông víi oxit baz¬ CO2 + CaO ® CaCO3 3. øng dông -§Ó ch÷a ch¸y -B¶o qu¶n thùc phÈm -S¶n xuÊt níc gi¶i kh¸t cã gaz -Sản xuất sođa, phân đạm, ure.... IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (10 phút ) HS: §äc phÇn ghi nhí Lµm bµi luyÖn tËp : Bµi tËp 1: Chỉ ra các câu sai và sửa lại cho đúng a, CO và CO2 đều là oxit axit. b, NÕu tØ lÖ gi÷a CO2 vµ NaOH = 1:1,5 th× ph¶n øng gi÷a 2 chÊt nµy t¹o ra c¶ 2, Muèi axit vµ muèi trung hoµ . c, H2CO3 lµ axit bÒn. d, Trong phßng thÝ nghiÖm ngêi ta ®iÒu chÕ CO2 b»ng c¸ch cho CaCO3 t¸c dông víi HCl..
<span class='text_page_counter'>(4)</span> e, CO và C đều có tính khử. HS: Lµm bµi tËp 1: Câu đúng: b, d, e C©u sai: a, c Bµi tËp 2: Có hỗn hợp khí CO và CO2. Em hãy dùng phơng pháp hoá học để chuyển hỗn hợp khí thµnh; a. KhÝ CO2 b. KhÝ CO c. Hai khÝ riªng biÖt lµ CO vµ CO2 HS: Lµm bµi tËp a. Cho t¸c dông víi oxi b. Cho t¸c dông víi cacbon c. Cho tác dụng với Ca(OH)2 d, tách riêng CO, CaCO3 rắn. Sau đó cho CaCO3 (rắn) tác dụng với dung dịch HCl để thu CO2 GV: Gäi HS nhËn xÐt Bµi tËp vÒ nhµ: 2, 3, 4, 5 SGK tr. 87 §äc tríc bµi míi GV: Híng dÉn HS bµi 5 trong bµi tËp vÒ nhµ ChØ cã CO2 bÞ gi÷ l¹i trong níc v«i trong. KhÝ A lµ khÝ CO to PTHH: 2CO + O2 2CO2 Tõ PTHH ® Vco = 4 (l), Vco2 = 16 – 4 = 12(l) ® PhÇn tr¨m Vco vµ Vco2. Ngµy so¹n Ngµy d¹y TiÕt 38. Axit cacbonic - Muèi cacbonat. - Những kiến thức HS đã biết có liên quan : Tính chất hoá học của axit, muối I . Môc tiªu . Nắm đợc axit cacbonic là axit yếu , không bền . Nắm đợc tính tan của một số muối cacbonat và các axit mạnh hơn tạo thành CO2 và øng dông cña mét sè muèi cacbonat . Biết đợc chu trình của cacbon trong tự nhiên để khẳng định vật chất chỉ biến đổi từ d¹ng nµy sang d¹ng kh¸c chø kh«ng bÞ mÊt ®i . RÌn kÜ n¨ng quan s¸t vµ t duy . Có thái độ yêu thích bộ môn học II. ChuÈn bÞ . 1/ §å dïng d¹y häc Gv : Néi dung bµi d¹y Tranh phãng to h×nh 3-16 vµ 3-17 . §Ìn chiÕu GiÊy trong , bót d¹ HS : §äc qua kiÕn thøc bµi . GiÊy trong , bót l«ng . 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm III. Các hoạt động 1. ổn định.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> 2. KiÓm tra (5 phót ) C©u1: H·y viÕt PTHH cña CO víi : a. KhÝ oxi b. CuO Cho biÕt lo¹i ph¶n øng , ®iÒu kiÖn ph¶n øng , vai trß cña CO vµ øng dông cña mçi ph¶n øng . C©u 2 : tr×nh bµy ph¬ng ph¸p ho¸ häc ph©n biÖt 2 khÝ CO vµ CO2 3. Bµi míi Hoạt động của GV Hoạt động 2 (5 phút ) Gv : Yªu cÇu nghiªn cøu môc I.1 SGK. Hoạt động của HS HS nghiªn cøu môc I.1 SGK. GV KhÝ CO2 hoµ tan trong níc kh«ng ? Víi tØ lÖ thÓ tÝch b»ng bao nhiªu ?. HS : tr¶ lêi + ghi HS : CO2 tan đợc trong nớc đ dd H2CO3 VCO2 : VH2O = 9: 100. Néi dung 1. Tr¹ng th¸i tù thiªn vµ tÝnh chÊt vËt lý. Níc tù nhiªn , níc ma hoµ tan CO2 , mét phÇn t¹o dd H2CO3 , phÇn lín tån t¹i d¹ng ph©n tö CO2 .. GV thuyÕt tr×nh : Níc tù nhiªn , níc ma hoµ tan CO2 , mét phÇn t¹o dd H2CO3 , phÇn lín tån t¹i d¹ng ph©n tö CO2 . H2CO3 cã bÒn kh«ng ? TÝnh axit ra sao ?. 2. TÝnh chÊt ho¸ häc H2CO3 : axit yÕu ® dd H2CO3 làm quỳ tím hoá đỏ nhạt . H2CO3 : kh«ng bÒn ® trong ph¶n øng ho¸ häc bÞ ph©n huû H2CO3 ® CO2 + H2O II. Muèi cacbonat 1. Ph©n lo¹i. Hoạt động 3 (25 phút ) GV: ThÕ nµo lµ muèi cacbonat ? Thµnh phÇn ph©n tö cã chøa gèc nµo ? GV: Dùa vµo sù cã hay kh«ng nguyªn tö H axit trong gèc axit cã thÓ chia muèi cacbonat thµnh mÊy lo¹i ? Nªu vÝ dô ?. GV: Yªu cÇu HS nh¾c l¹i tinh tan cña muèi cacbo nat .. GV: Yªu cÇu HS dùa vµo kiÕn thøc nªu vµ tÝnh chÊt ho¸ häc cã thÓ cã cña muèi cacbonat . GV: Bæ sung - híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm chøng minh -. HS : Muèi cacbonat lµ muèi cña axit cacbonic Cã chøa gèc : - HCO3 ; = CO3 HS tr¶ lêi + ghi Cã hai lo¹i muèi : - Muèi cacbonat trung hoµ : Na2CO3, CaCO3 ... - Muèi cacbonat axit : NaHCO3, Ca(HCO3)2 HS §a sè muèi cacbonat trung hoµ kh«ng tan ( trõ K2CO3 , Na2CO3 , (NH4)2CO3... HÇu hÕt c¸c muèi cacbonat axit tan HS ghi vë : SGK HS tr¶ lêi : Muèi cacbonat tác dụng đợc víi axit m¹nh , kiÒm ,. a. Muèi cacbonat trung hoµ : Na2CO3, CaCO3 ... b. Muèi cacbonat axit : NaHCO3, Ca(HCO3)2 2. TÝnh chÊt : a. TÝnh tan : §a sè muèi cacbonat trung hoµ kh«ng tan ( trõ K2CO3 , Na2CO3 , (NH4)2CO3... HÇu hÕt c¸c muèi cacbonat axit tan b. TÝnh chÊt ho¸ häc.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> híng dÉn thao t¸c thÝ nghiÖm trªn mµn h×nh . TN 1: dd Na2CO3 , NaHCO3 t¸c dông víi dd HCl .. TN2 : dd K2CO3 + dd Ca(OH)2 GV: Lu ý trêng hîp : dd muèi hi®rocacbonat + dd kiÒm ® muèi trung hoµ + H2O TN3: dd Na2CO3 + dd CaCl2 GV: giíi thiÖu muèi cacbonat bÞ nhiÖt ph©n . Muèi cacbonat cã kh¶ n¨ng bÞ nhiÖt ph©n mµ em biÕt ?. G v : Giíi thiÖu h×nh 3.16 Hái : NaHCO3 nhiÖt ph©n t¹o thµnh s¶n phÈm g× ? GV bæ sung 3. øng dông : GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu II. 3 Gäi HS nªu øng dông .. Hoạt động 4 (5 phút ) GV: th«ng b¸o ®o¹n më ®Çu SGK ThuyÕt tr×nh theo h×nh 3.17 SGK .. muèi . HS : Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm Quan s¸t nhËn xÐt : Cã khÝ ↑ Ghi PTHH ® kÕt luËn : vµo b¶ng nhãm HS ghi vµo vë : Muèi cacbo nat + dd axit m¹nh ® muèi míi + CO2 + H2O Na2CO3 + 2HCl ® 2 NaCl + CO2 + H2O NaHCO3 + HCl ® NaCl + CO2 + H2O HS thùc hiÖn nh trªn Ghi vë Mét sè dd muèi cacbonat + dd baz¬ ® muèi cacbonat + baz¬ míi K2CO3 + Ca(OH)2 ® CaCO3 + 2KOH HS: NaHCO3 + NaOH ® Na2CO3 + H2O HS thùc hiÖn nh trªn : dd muèi cacbonat + mét sè dd muèi kh¸c ® 2 muèi míi HS tr¶ lêi + ghi Muèi cacbonat trung hoµ ( trõ K2CO3 , Na2CO3 ...) ® oxit + CO2 ↑ CaCO3 ® CaO + CO2 HS quan s¸t h×nh tr¶ lêi HS ghi vë Muèi hi®rocacbonat ® muèi trung hoµ + CO2 + H2O HS tr¶ lêi : CaCO3 s¶n xuÊt xi m¨ng , v«i ... Na2CO3 nÊu xµ phßng , thuû tinh NaHCO3 : dîc phÈm , ho¸ chÊt. -Muèi cacbonat + dd axit m¹nh ® muèi míi + CO2 + H2O Na2CO3 + 2HCl ® 2 NaCl + CO2 + H2O NaHCO3 + HCl ® NaCl + CO2 + H2O -Mét sè dd muèi cacbonat + dd baz¬ ® muèi cacbonat + baz¬ míi K2CO3 + Ca(OH)2 ® CaCO3 + 2KOH NaHCO3 + NaOH ® Na2CO3 + H2O -DD muèi cacbonat + mét sè dd muèi kh¸c ® 2 muèi míi Na2CO3 (dd) + CaCl2 (dd) ® CaCO3 (r) + 2NaCl (dd). Muèi cacbonat trung hoµ ( trõ K2CO3 , Na2CO3 ...) ® oxit + CO2 ↑ CaCO3 ® CaO + CO2 Muèi hi®rocacbonat ® muèi trung hoµ + CO2 + H2O 3. øng dông. III. Chu tr×nh cacbon trong tù nhiªn. HS : ghi vë SGK tr. 90 HS nghe + ghi vë + SGK. IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (5 phút ) GV chiÕu bµi tËp trªn mµn h×nh Bµi 1: H·y cho biÕt c¸c cÆp chÊt sau , cÆp chÊt nµo cã thÓ t¸c dông víi nhau .ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng vµ gi¶i thÝch . a. H2SO4 vµ 2 KHCO3.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> b. Na2CO3 vµ KCl c. BaCl2 vµ K2CO3 d. Ba(OH)2 vµ Na2CO3 GV : KiÓm tra bµi lµm cña mét sè HS Bµi 2 Tr×nh bµy ph¬ng ph¸p ho¸ häc ph©n biÖt c¸c chÊt r¾n : BaSO4 ,CaCO3, NaCl GV gọi đại diên nhóm trả lời NhËn xÐt bµi lµm cña HS Híng dÉn häc ë nhµ .2,3,5/SGK-91 DuyÖt cña Ban gi¸m hiÖu Xu©n phó, ngµy …… th¸ng…… n¨m 2009 §ñ tuÇn 20. Ngµy so¹n : 15/01/2009 Ngµy d¹y : 19/01/2009 TuÇn 21 TiÕt 38. SILIC- C«ng nghiÖp silicat. - Những kiến thức HS đã biết có liên quan : Tính chất của phi kim I. Môc tiªu - Nắm đợc silic là phi kim , SiO2 là oxit axit Biết đợc thế nào là công nghiệp silicat Hiểu đợc cơ sở khoa học của quá trình sản xuất đồ gốm , xi măng , thuỷ tinh . -RÌn kÜ n¨ng viÕt PTHH KÜ n¨ng thu thËp th«ng tin trong thùc tÕ -Høng thó víi c«ng nghiÖp ho¸ häc II. CHuÈn bÞ 1/§å dïng d¹y häc GV: Néi dung bµi gi¶ng Tranh giíi thiÖu mét sè s¶n phÈm : sø , gèm , g¹ch , ngãi , thuû tinh . Sơ đồ lò quay sản xuất clanke . HS : B¶ng trong + bót l«ng 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm III. các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra (10 phót ) GV: yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái chiÕu lªn mµn h×nh Bµi 1 : Dùa vµo tÝnh chÊt cña muèi cacbonat . H·y nªu tÝnh chÊt cña K2CO3 . ViÕt PTHH minh ho¹ . HS1 : K2CO3 tan đợc trong nớc T¸c dông víi axit : K2CO3 + 2HCl ® 2 KCl + CO2 + H2O T¸c dông víi dd muèi :.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> BaCl2 + K2CO3 ® BaCO3 + 2KCl T¸c dông víi dd kiÒm : K2CO3 + Ca(OH)2 ® CaCO3 + 2KOH Bµi 2: ViÕt PTHH thùc hiÖn biÕn ho¸ .Ghi râ ®iÒu kiÖn ph¶n øng C® CO2® CaCO3® CO2 ® NaHCO3® Na2CO3 HS2: 1. C + O2 ® CO2 2. CaO + CO2 ® CaCO3 3. CaCO3 + 2HCl ® CaCl2 + CO2 + H2O 4. CO2 + NaOH ® NaHCO3 5. CO2 +2NaOH ® Na2CO3 + H2O 3. Bµi míi . Hoạt động của GV Hoạt động 1 (5 phút ) Gv yªu cÇu HS nªu : KHHH, NTK cña silic GV th«ng b¸o Trong tù nhiªn : Si chiÕm 1/4 khèi lîng vá đất . Lµ nghuyªn tè thø 2 cã nhiều trong vỏ quả đất . Tån t¹i d¹ng hîp chÊt GV : yªu cÇu HS nghiªn cøu I.2 SGK tr92 Nªu tÝnh chÊt cña Si ? Bæ sung. Hoạt động của HS. HS tr¶ lêi + ghi KHHH: Si NTK: 28 ddVC HS nghe + ghi. Néi dung I.Silic 1. Tr¹ng th¸i thiªn nhiªn KHHH: Si NTK: 28 Lµ nghuyªn tè thø 2 cã nhiÒu trong vỏ quả đất . Tån t¹i d¹ng hîp chÊt. 2. TÝnh chÊt ChÊt r¾n mµu x¸m khã nãng HS tr¶ lêi : ch¶y . ChÊt r¾n mµu x¸m khã nãng Silic tinh khiÕt lµ chÊt b¸n dÉn ch¶y . Phi kim hoạt động yếu hơn C, Silic tinh khiÕt lµ chÊt b¸n Cl dÉn -Tác dụng với O2 ở nhiệt độ Phi kim hoạt động yếu hơn cao : C, Cl t Si + O2 ® SiO2 HS ghi vµo vë o. Hoạt động 2(5 phút ) GV: Si lµ phi kim nªn SiO2 lµ oxit g× ? V× sao ?. SiO2 lµ oxit axit nªn cã tÝnh chÊt ho¸ häc g× ? ViÕt PTHH GV: Giíi thiÖu SiO2 lµ thµnh phÇn chÝnh cña c¸t , th¹ch anh . Hoạt động 3(15 phút ) GV: cho HS đọc SGK , trả lêi c©u hái ; C«ng nghiÖp Silicat gåm nh÷ng ngµnh nµo ?. HS: SiO2 lµ oxit axit t¬ng øng víi ( H2SiO3) HS tr¶ lêi + ghi. II.Silic ®ioxit (SiO2) a. T¸c dông víi kiÒm : SiO2 + NaOH ® Na2SiO3 + H2O Natri silicat b. T¸c dông víi oxit baz¬ SiO2 + CaO ® CaSiO3 Canxi silicat. HS : T¸c dông víi kiÒm : T¸c dông víi oxit baz[ III.S¬ lîc vÒ c«ng nghiÑp Silicat. 1. Sản xuất đồ gốm HS: thuỷ tinh , đồ gốm , xi.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> GV: c¸c em h·y nªu vµi m¨ng .. sản phẩm đồ gốm đã gặp HS : G¹ch ngãi sµnh sø .. trong thùc tÕ . Cho HS quan s¸t h×nh 3.19 vµ xem mét sè tranh mét sè sản phẩm đồ gốm GV: Em h·y cho biÕt vµi nguyên liệu để sản xuất gèm ? Bæ sung Gi¶i thÝch : Fenpat lµ kho¸ng vËt cã c¸c thµnh phÇn gåm c¸c oxit cña Si . nh«m , kali, natri, canxi ... GV: Cho HS nghiªn cøu SGK S¶n xuÊt gèm gåm nh÷ng giai ®o¹n nµo ?. GV: ë níc ta c¬ së s¶n xuÊt ë ®©u ? GV bæ sung. HS : Tr¶ lêi + ghi §Êt sÐt , th¹ch anh , fenpat. GV: thuyÕt tr×nh Giíi thiÖu h×nh 3.20 Dựa vào tranh để giảng GV Nªu tªn mét vµi c¬ së s¶n xuÊt xi m¨ng , mét sè nh·n hiÖu xi m¨ng mµ em biÕt ?. GV: Yªu cÇu HS nghiªn cứu SGK , từ đó nêu nguyên liệu chính để sản xuÊt thuû tinh .. §Êt sÐt , th¹ch anh , fenpat. b. C¸c c«ng ®o¹n chÝnh :. -( §Êt sÐt + th¹ch anh + fenpat ) + H2O nhµo nhuyÖn ® khèi dÎo -T¹o h×nh HS : ( §Êt sÐt + th¹ch anh + -SÊy kh« fenpat ) + H2O nhào nhuyện -Nung ở nhiệt độ cao thích ® khèi dÎo hîp T¹o h×nh c. C¬ së s¶n xuÕt : SÊy kh« Nung ở nhiệt độ cao thích hîp HS : ghi vë SGK. HS : Tr¶ lêi + ghi Đất sét , đá vôi . GV: giíi thiÖu më ®Çu SGK HS nghe + ghi HS : Hµ Tiªn , NghÖ An GV: Cho HS nghiªn cøu SGK từ đó đặt câu hỏi Nêu nguyên liệu để sản xuÊt xi m¨ng ?. a. Nguyªn liÖu chÝnh :. HS C¸t th¹ch anh ( c¸t tr¾ng ) đá vôi và sô đa (Na2CO3). 2. S¶n xuÊt xi m¨ng : a. nguyªn liÖu chÝnh :. b. C¸c c«ng ®o¹n chÝnh :. HS nghe : SGK HS ghi CaCO3 ® CaO + CO2 SiO2 + CaO ® CaSiO3 Na2CO3 + SiO2 ® Na2SiO3 + H2O Na2SiO3 , CaSiO3 lµ thµnh phÇn chÝnh cña thuû tinh . HS nghe HS: H¶i Phßng , Hµ Néi , B¾c Ninh , §µ N½ng , TP HCM. c. C¬ së s¶n xuÊt xi m¨ng ë níc ta : 3. S¶n xuÊt thuû tinh : a. Nguyªn liÖu : b. C¸c c«ng ®o¹n chÝnh.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> GV: ThuyÕt tr×nh ( GV giíi thiÖu qua vÒ viÖc t¹o ra vËt phÈm , tÝnh chÊt cña thuû tinh ) * C¸c PTHH GV giíi thiÖu IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (10 phút ) GV Chiếu lên màn hình đề bài Bµi 1 : Nh÷ng cÆp chÊt nµo sau ®©y cã thÓ t¸c dông víi nhau ? ViÕt PTHH nÕu cã : a. SiO2 vµ CO2 d. SiO2 vµ H2SO4 b. SiO2 vµ CaO e. SiO2 vµ SiO2 c. SiO2 vµ NaOH HS:. SiO2 + CaO ® CaSiO3 SiO2 + NaOH ® Na2SiO3 + H2O. Bài 2 : Viết các PTHH thực hiện những chuyển đổi hoá học sau : a. Na2CO3 + ... ® .... + ..... b. ...... + SiO2 ® ..... + .... Thµnh phÇn chÝnh cña thuû tinh HS: a. Na2CO3 + SiO2 ® Na2SiO3 + H2O b. CaCO3 + SiO2 ® CaSiO3 + CO2 Bµi 1, 2, 3, 4, tr 95 SGK. Ngµy so¹n17/01/2009 Ngµy d¹y 21/01/2009 TiÕt 40. S¬ lîc vÒ b¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè ho¸ häc. -Những kiến thức HS đã biết có liên quan : Tính chất của phi kim và kim loại I. Môc tiªu -Häc sinh biÕt : Nguyªn t¾c s¾p xÕp c¸c nguyªn tè theo chiÒu t¨ng dÇn cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö . Cấu tạo bảng tuần hoàn : ô nguyên tố , chu kì , nhóm , hiểu đợc : + ¤ nguyªn tè cho biÕt : Sè hiÖu nguyªn tö , kÝ hiÖu ho¸ häc , tªn nguyªn tè , nguyªn tö khèi . + Chu kì : Gồm các nguyên tố cùng số lớp electron trong nguyên tử đợc xếp thành hµng ngang theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n trong nguyªn tö . + Nhóm : Gồm các nguyên tố có cùng số lớp electon lớp ngoài cùng đợc xếp thµnh mét cét däc theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö Quy luật biến đổi tính chất chu kì , nhóm . -Dùa vµo vÞ trÝ cña nguyªn tè suy ra cÊu t¹o nguyªn tö , tÝnh chÊt c¬ b¶n cña nguyªn tè vµ ngîc l¹i ..
<span class='text_page_counter'>(11)</span> II. ChuÈn bÞ 1/§å dïng d¹y häc GV: 1. B¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè 2. ¤ nguyªn tè phãng to . 3. Chu k× 2, 3, phãng to 4. nhãm I , Nhãm VII phãng to . 5. Sơ đồ cấu tạo nguyên tử của một nguyên tố . HS: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o nguyªn tö . 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm III. các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra GV hái : Néi dung chÝnh cña ch¬ng 2 vµ 3 lµ g× ? HiÖn nay cã kho¶ng bao nhiªu nguyªn tè ho¸ häc . 3. Bµi míi . Vào bài : Bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học đợc cấu tạo nh thế nào và có ý nghĩa gì , ta se t×m hiÓu qua bµi h«m nay . Hoạt động của GV Hoạt động 1 Yêu cầu HS đọc SGK để tự rót ra th«ng tin mét vµi nÐt vÒ lich sö b¶ng tuÇn hoµn . Trong b¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyên tố đợc sắp xếp dựa trªn c¬ së nµo ?. Hoạt động của HS HS đọc SGK phần I , quan s¸t b¶ng tuÇn hoµn , nghiªn cứu , thảo luận để trả lời c©u hái .. Trong b¶ng tuÇn hoµn , c¸c nguyên tố đợc sắp xếp theo chiÒu t¨ng dÇn cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö . II. CÊu t¹o b¶ng tuÇn hoµn . 1. ¤ nguyªn tè .. Hoạt động 2 GV giíi thiÖu : B¶ng tuÇn hoµn trªn 100 nguyªn tè vµ mõi nguyên tố đợc sắp xếp vµo mét « . Yªu cÇu quan s¸t « sè 12 phãng to treo ë tríc líp . Nhìn vào ô 12 biết đợc th«ng tin g× vÒ nguyªn tè ?. HS : Biết đợc : Sè hiÖu nguyªn tö , tªn nguyªn tè , nguyªn tö khèi Yªu cÇu HS biÕt th«ng tin vÒ cña nguyªn tè . mét « nguyªn tè kh¸c Sè hiÖu nguyªn tö cho em biÕt nh÷ng th«ng tin g× vÒ nguyªn tö ?. ThÝ dô : Sè hiÖu nguyªn tö Natri lµ 11 cho biÕt g× vÒ nguyên tố đó .. Néi dung I. Nguyªn t¾c s¾p xÕp c¸c nguyªn tè ho¸ häc trong b¶ng tuÇn hoµn .. HS: Sè hiÖu nguyªn tö = sè thứ tự = số đơn vị điện tích h¹t nh©n =sè electron trong nguyªn tö . ThÝ dô : Sè hiÖu nguyªn tö cña.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> Yªu cÇu HS cho vÝ dô kh¸c để biết số hiệu nguyên tử cho biÕt nh÷ng g× ?. Natri cho biÕt Natri ë « sè 11 , ®iÖn tÝch h¹t nh©n cña nguyªn tö natri lµ 11+ , cã 11 elÎcton trong nguyªn tö natri .. Gv yªu cÇu HS t×m hiÓu trong SGK để thấy đợc các chu kì có đặc điểm gì giống nhau ? chu k× lµ g× ? HS nghiªn cøu SGK : trao đổi thảo luận để hiểu Nh×n vµo b¶ng tuÇn hoµn em cho biÕt cã mÊy chu k× ? GV: giíi thiÖu cã 7 chu k× trong đó các chu kì 1, 2, 3, lµ c¸c chu k× nhá , c¸c chu HS : Cã 7 chu kú k× 4 , 5 , 6 , 7 lµ c¸c chu k× lín . HS quan s¸t trªn b¶ng hÖ GV : Tõ c¸c th«ng tin chung thèng tuÇn hoµn lÇn lît c¸c về chu kì , kết hợp quan sát chu kì . Thảo luận để phân sơ đồ cấu tạo nguyên tử của biệt chu kì nhỏ với chu kì lín . mét sè nguyªn tè GV yêu cầu HS vận dụng để t×m hiÓu chu k× 1, 2 ,3 . HS hoạt động theo nhóm GV yªucÇu HS quan s¸t , vËn dông th«ng tin vÒ chu t×m hiÓu chu k× I vµ tr¶ lêi k× , quan s¸t trªn b¶ng tuÇn c©u hái : + Số lợng nguyên tố và tên hoàn để tìm đợc các chu kì 1, 2, 3 . c¸c nguyªn tè ? + Từ H đến He điện tích hạt Kết hợp quan sát sơ đồ nguyªn tö hiddro , oxi , nhân thay đổi nh thế nào ? natri để nêu lên nhận xét : + Sè líp electron cña H, He ? Tơng tự đối với chu kì 2 , Gv HS : Chi k× 1: yªu cÇu HS xÐt chu k× 2 cã 2 nguyªn tè : hiddro vµ g× gièng víi chu k× 1 vÒ sù biÕn thiªn ®iÖn tÝch h¹t nh©n heli , Cã 1 líp electron trong , vÒ sè líp electron trong nguyªn tö nguyên tử tứ Li đến Ne . Yªu cÇu HS tiÕp tôc t×m hiÓu §iÖn tÝch h¹t nh©n t¨ng tõ H là 1+ đến He là 2+ chu k× 3 vµ nªu lªn nh÷ng th«ng tin vÒ sè líp electron HS : Chu k× 2 : 8 nguyªn tè ... và sự biến đổi điện tích hạt §iÖn tÝch h¹t nh©n t¨ng tõ nh©n . Li đến Ne . Qua quan s¸t c¸c chu k× , em cã nhËn xÐt vµ kÕt luËn gì về số đơn vị điện tích hạt. ¤ nguyªn tè cho biÕt : Sè hiÖu nguyªn tö , KHHH , tªn nguyªn tè , nguyªn tö khèi cña nguyªn tè . Sè hiÖu nguyªn tö = STT=Sè đơn vị ĐTnh = Số electron trong nguyªn tö 2. Chu k× . Chu k× lµ d·y c¸c nguyªn tè mµ nguyªn tö cña chóng cã cùng số lớp electron và đợc s¾p xÕp theo chiÒu ®iÖn tÝch h¹t nh©n t¨ng dÇn . Cã 7 chu kú.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> nh©n , sè líp electron cña c¸c nguyªn tö trong chu k× ?. HS: Chu k× 3 : 8 nguyªn tè HS :Cã 3 líp electron trong nguyªn tö §iÖn tÝch h¹t nh©n t¨ng dần từ Na đến ả . HS rót ra nhËn xÐt : Trong mçi chu k× , ®iÖn tÝch h¹t nh©n t¨ng dÇn . Sè thø tù cña chu k× b»ng sè líp electron .. GV : Yªu cÇu HS quan s¸t nhãm I , nhãm VII cña b¶ng tuần hoàn , đồng thời xem sơ đồ cấu tạo nguyên tử Li , Na ( nhãm I ) vµ nguyªn tö Cl , Br ( nhóm VII ) đẻ trả lời c©u hái ? C¸c nguyªn tè trong cïng một nhóm có đặc điểm gì HS hoạt động theo nhóm , gièng nhau ? quan s¸t nhãm I , nhãm VII , thảo luận để trả lời c©u hái :. Sau khi HS tr¶ lêi GV chèt lại đặc điểm của nhóm . Dùa vµo th«ng tin trung vÒ nhãm nguyªn tè , GV yªu cÇu c¸c nhãm HS quan s¸t nhãm I vµ nhãm VII ,th¶o luận rút ra nhận xét đúng về nhãm nh SGK.. Chu k× lµ d·y c¸c nguyªn tè mµ nguyªn tö cña chóng cã cùng số lớp electron và đợc xÕp theo chiÒu ®iÖn tÝch h¹t nh©n t¨ng dÇn . Sè thø tù cña chu k× b¨ng sè líp electron . 3. Nhãm. + C¸c nguyªn tè trong cïng mét nhãm cã sè electron líp ngoµi cïng b»ng nhau . + Sè thø tù cña nhãm b»ng sè elÎcton líp ngoµi cïng cña nguyªn tö . Quan s¸t nhãm I vµ nhãm VII rót ra nhËn xÐt :. GV nhÊn m¹nh : + Nhãm I gåm c¸c nguyªn tố hoạt động hóa học mạnh . + Nhóm I: + Nhãm VII gåm c¸c các nguyên tử đều có 1 nguyên tố phi kim hoạt động electron lớp ngoài cùng . m¹nh §iÖn tÝch h¹t nh©n t¨ng đần từ Li đến Fr + Nhãm VII : các nguyên tử đều có 7 electron líp ngoµi cïng . §iÖn tÝch h¹t nhan t¨ng dần từ F đến At .. Nhãm gåm c¸c nguyªn tè mµ nguyªn tö cña chóng cã sè líp electron líp ngoµi cïng b»ng nhau và do đó tính chất tơng tự nh nhau đợc xếp thành cột theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö . Sè thø tù cña nhãm b»ng sè electron líp ngoµi cïng cña nguyªn tö ..
<span class='text_page_counter'>(14)</span> IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (10 phút ) GV : Cho HS hoµn thµnh phiªó häc tËp sau . PhiÕu häc tËp líp :. Nhãm :. 1. Em hãy kể tên 5 nguyên tố mà nguyên tử của chúng đều có 4 lớp electron . Số electron lớp ngoài cùng của mỗi nguyên tử đó ? 2. Em hãy kể tên 3 nguyên tố mà nguyên tử của chúng đều có 3 electron lớp ngoài cùng ? Số lớp electron của mỗi nhóm nguyên tử đó ? DuyÖt cña Ban gi¸m hiÖu Xu©n Phó, ngµy …… th¸ng 01 n¨m 2009 §ñ tuÇn 21. Ngµy so¹n30/01/2009 Ngµy d¹y 02/02/2009. TuÇn 22. TiÕt 41 : S¬ lîc vÒ b¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè ho¸ häc I. Môc tiªu II.ChuÈn bÞ 1/ §å dïng d¹y häc 2/Ph¬ng ph¸p III. Các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra (5 phót ) GV: 1. Em hãy kể tên 5 nguyên tố mà nguyên tử của chúng đều có 4 lớp electron . Số electron lớp ngoài cùng của mỗi nguyên tử đó ? 2. Em hãy kể tên 3 nguyên tố mà nguyên tử của chúng đều có 3 electron lớp ngoài cùng ? Số lớp electron của mỗi nhóm nguyên tử đó ? 3. Bµi míi.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> Hoạt động của GV Hoạt động 1 (15 phút ). Yªu cÇu HS quan s¸t c¸c chu kì cụ thể sau đó rút ra quy luật biến đổi tính chất chung trong mét chu k× . Yªu cÇu HS quan s¸t chu k× 2để trả lời các ý sau : + Sè lîng nguyªn tè + Sè thø tù cña nhãm cho ta biết điều gì ? Từ đó em hãy cho biÕt sè electron líp ngoµi cïng cña tõng nguyªn tö tõ Li ,... Ne. + TÝnh kim lo¹i cña c¸c nguyên tử thay đổi nh thế nµo ? + TÝnh phi kim cña c¸c nguyên tố thay đổi nh thế nµo ? t¬ng tù , Yªu cÇu HS quan s¸t chu k× 3 Qua quan s¸t chu k× 2,3 em cã nhËn xÐt g× vÒ sè electron líp ngoµi cïng ? TÝnh kim lo¹i , tÝnh phi kim cña cña c¸c nguyªn tè trong mét chu k× khi ®i tõ ®Çu tíi cuèi chu k× Cho vÝ dô minh ho¹ Gv giíi thiÖu cho HS quy luËt biến đổi trong chu kì và nhấn m¹nh : §Çu chu k× lµ mét kim lo¹i kiÒm , cuèi chu k× lµ mét halogen , kÕt thóc chu k× lµ khÝ hiÕm .. Hoạt động của HS. Néi dung III. Sự biến đổi tính chÊt cña c¸c nguyªn tè trong b¶ng tuÇn hoµn . 1. Trong mét chu k×. HS hoạt động nhóm , quan sát chu kì 2 , thảo luận để trả lời lần lợt các ý của GV đã đa ra trªn mµn h×nh : + Cã 8 nguyªn tè + Sè e líp ngoµi cïng cña nguyªn tö : Li ( nhãm I ) cã 1e líp ngoµi cïng Be ( nhãm II ) cã 2e líp ngoµi cïng .... Ne ( nhãm III ) cã 3e líp ngoµi cïng + TÝnh kim lo¹i gi¶m dÇn , tÝnh phi kim t¨ng dÇn. HS tiÕp tôc quan s¸t chu k× 3 theo các thông tin nh trên để ®a ra c¸c ý tr¶ lêi §¹i diªn nhãm HS ®a ra nhËn xÐt chung : + Sè e líp ngo¸i cïng t¨ng tõ 1 đến 8 + TÝnh kim lo¹i gi¶m dÇn , tÝnh phi kim t¨ng dÇn . VD : Na > Mg ; P < S < Cl. HS quan s¸t nhãm I , nhãm VII đọc SGK và trả lời câu hái :. Yªu cÇu HS quan s¸t nhãm I , nhãm VII rót ra nhËn xÐt vÒ sù biến đổi số lớp electron . GV th«ng b¸o quy luËt biÕn + Nêu quy luật biến đổi tính. Trong mét chu k× ®i tõ ®Çu tíi cuèi chu k× theo chiÒu t¨ng cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n . Sè electron líp ngoµi cïng cña nguyªn tö t¨ng dần từ 1 đến 8 electron TÝnh kim lo¹i cña c¸c nguyªn tè gi¶m dÇn , tÝnh phi kim t¨ng dÇn . 2. Trong mét nhãm ..
<span class='text_page_counter'>(16)</span> đổi tính kim loại , tính phi kim trong nhóm để HS vận dụng . GV: Nêu vấn đề Sự biến đổi số lớp electron , quy luật biến đổi tính phi kim , tÝnh kim lo¹i trong nhãm cã g× kh¸c víi chu k× ?. chÊt trong nhãm : Khi ®i tõ trªn xuèng díi : Sè líp electron cña nguyªn tö t¨ng dÇn . TÝnh kim lo¹i cña c¸c nguyªn tè t¨ng dÇn , tÝnh phi kim gi¶m dÇn . VD: Li < Na < K ..., F > Cl > Br ... Em cho biÕt nguyªn tè kim Kim lo¹i m¹nh nhÊt lµ franxi lo¹i nµo m¹nh nhÊt vµ khi kim Phi kim m¹nh nhÊt lµ flo nµo m¹nh nhÊt ? Hoạt động 2 (15 phút ) GV híng dÉn HS c¸c VD cô thÓ , rót ra nhËn xÐt . GV ®a ra thÝ dô : BiÕt nguyªn tè X cã sè hiÖu nguyªn tö lµ 17 , Chu k× 3 , nhãm VII . H·y cho biÕt cÊu t¹o nguyªn tö , tÝnh chÊt cña nguyªn tè X vµ so s¸nh víi nguyªn tè l©n cËn .. Qua vÝ dô em cã nhËn xÐt g× khi biÕt vÞ trÝ cña nguyªn tè trong b¶ng tuÇn hoµn ?. Khi ®i tõ trªn xuèng díi Sè líp electron cña nguyªn tö t¨ng dÇn . TÝnh kim lo¹i cña c¸c nguyªn tè t¨ng dÇn , tÝnh phi kim gi¶m dÇn .. II. ý nghÜa cña b¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè ho¸ häc HS th¶o luËn theo nhãm vµ 1. BiÕt vÞ trÝ nguyªn tè , tr¶ lêi : ta cã thÓ suy ®o¸n cÊu t¹o + X cã sè hiÖu lµ 17 nªn ®iªn nguyªn tö vµ tÝnh chÊt tÝch h¹t nh©n cña X b»ng cña nguyªn tè . 17+ , cã 17 electron + X ë chu k× 3 , nhãm VII nªn nguyªn tö X cã 3 líp electron , líp ngoµi cïng cã 7 electron + Nguyªn tè X ( clo ) ë cuèi chu k× 3 , nªn X lµ phi kim hoạt động mạnh ; Tính phi kim cña clo m¹nh h¬n nguyªn tố đứng trớc có số hiệu nguyªn tö lµ 16 , lµ lu huúnh , yếu hơn nguyên tố đứng trên , sè hiÖu nguyªn tö lµ 9 , lµ flo , nhng m¹nh h¬n nguyªn tè đứng dới , số hiệu nguyên tử 35 lµ Br . Yêu cầu đại diện của một nhãm nªu nhËn xÐt .. HS đọc phần nhận xét tromg Yêu cầu HS đọc phần nhận xét SGK . trong SGK . Gv híng dÉn HS ®i tõ c¸c VD cô thÓ , rót ra nhËn xÐt . GV cho Hs đọc ví dụ SGK sau HS xem vÝ dô vµ t×m c©u tr¶ đó trả lời rút ra nhận xét . Yªu cÇu c¸c HS kh¸c nhËn xÐt lêi : bæ sung . Nguyªn tö cña c¸c nguyªn tè cã ®iÖn tÝch h¹t nh©n lµ 16+ , chu k× 3 , nhãm Vi , lµ mét sau đó cho HS đọc nhận xét nguyên tố phi kim vì đứng gÇn cuèi chu k× 3 vµ gÇn ®Çu. 2. BiÕt cÊu t¹o nguyªn tö nguyªn tè , ta cã ther suy ®o¸n vÞ trÝ tÝnh chÊt cña nguyªn tè ..
<span class='text_page_counter'>(17)</span> nhãm VI . HS tự rút ra nhận xét sau đó đọc lại nhận xét trong SGK . IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (10 phút ) PhiÕu häc tËp H·y ®iÒn sè liÖu vµ th«ng tin thÝch hîp vµo nh÷ng « trèng cña b¶ng díi ®©y : VÞ trÝ nguyªn tè Sè ®iÖn tÝch h¹t nh©n. Sè e. Sè líp e. Sè e líp ngoµi cïng. Sè hiÖu 9 nguyªn tö STT chu 2 k× STT nhãm VII Bµi tËp 1,2,3,4.5 SGK. Ngµy so¹n : 31/01/2009 Ngµy d¹y : 03/02/2009 TiÕt 42. LuyÖn tËp ch¬ng 3. - Những kiến thức HS đã biết có liên quan : Tính chất hoá học của phi kim, bảng tuần hoàn c¸c nguyªn tè ho¸ häc I. Môc tiªu . -Củng cố và hệ thống hoá lại kiến thức đã học : tÝnh chÊt cña phi kim , clo , cacbon , silic ,oxit cacbon vµ tÝnh chÊt cña muèi cacbonat . Cấu tạo bảng tuần hoàn và và sự biến đổi tuần hoàn tính chất của các nguyên tố trong chu k× , nhãm vµ ý nghÜa cña b¶ng tuÇn hoµn - RÌn luyÖn c¸c kÜ n¨ng : Chọn chất thích hợp , lập sơ đồ biến đổi giữa các chất . Viết PTHH. Biết xây dựng sự biến đổi giữa các chất và cụ thể hoá thành dãy biến đổi cụ thể và ngợc lại . Viết PTHH biểu diễn biến đổi đó . BiÕt vËn dông b¶ng tuÇn hoµn . + Cô thÓ ho¸ ý nghÜa cña nguyªn tè , chu k× , nhãm . + Vận dụng sự biến đổi tính chất chu kì , nhóm đối với từng nguyên tố cụ thể , so s¸nh tÝnh kim lo¹i , tÝnh phi kim cña nguyªn tè víi nh÷ng nguyªn tè l©n cËn . + Suy ®o¸n cÊu t¹o nguyªn tö , tÝnh chÊt cña nguyªn tè cô thÓ tõ vÞ trÝ vµ ngîc l¹i . II. ChuÈn bÞ . 1/§å dïng d¹y häc GV: Hệ thống câu hỏi , bài tập để hớng dẫn học sinh hoạt động. PhiÕu häc tËp . ChuÈn bÞ néi dung vµo phim trong . §Òn chiÕu . Häc sinh . ¤n tËp c¸c néi dung c¬ b¶n cña ch¬ng III tríc ë nhµ . Phim trong , bót d¹ , kh¨n xo¸ . 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm.
<span class='text_page_counter'>(18)</span> III. các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra 3. Bµi míi Hoạt động của GV Hoạt động 1 (5 phút ). Hoạt động của HS. Bµi tËp 1 : Cho c¸c chÊt sau ®©y : SO2 , S , Fe vµ H2S . Hãy lập sơ đồ biến đổi gồm các chất trên để thể hiÖn hiÖn tÝnh chÊt ho¸ häc cña phi kim lu huúnh . H2S S ®SO2 Viết PTHH theo sơ đồ biến đổi trên . FeS Ph¬ng tr×nh ho¸ häc :. Néi dung I. KiÕn thøc cÇn nhí . 1/TÝnh chÊt ho¸ häc cña phi kim. o. t S + H2 ® H2S o. t S + O2 ® SO2. Lập sơ đồ mối quan hệ các loại chất đó .. o. t S + Fe ® FeS. Hîp chÊt khÝ Phi kim . Muèi. Hoạt động2(5 phút ) Bµi tËp 2. Cho d·y biÕn đổi : HCl Cl2 ® NaClO FeCl3. .. Oxit axit. 2. TÝnh chÊt ho¸ häc cña mét sè phi kim cô thÓ a/ TÝnh chÊt ho¸ häc cña Clo 1/ Cl2 + H2 ® 2 HCl 2/ Cl2 + 2NaOH ® NaCl + NaClO + H2O to. 3/ 3Cl2 + 2 Fe ® 2FeCl3 ? ViÕt PTHH biÓu diÔn sù biến đổi đó . Dựa vào sự biến đổi Giữa c¸c chÊt cô thÓ trªn . Em hãy lập sơ đồ mối quan hệ gi÷a c¸c chÊt thÓ hiÖn tÝnh chÊt ho¸ häc cña clo . GV : Yªu cÇu HS viÕt PTHH phÇn c Em h·y cho biÕt vai trß cña cacbon ? Hoạt động3(5 phút ) + ¤ nguyªn tè chpo biÕt nh÷ng g× ? + ThÕ nµo lµ chu k× ?. Níc clo HS : ViÕt PTPU. . Hi®rocloru Cl2 ® NGV . Muèi clorua b/ TÝnh chÊt ho¸ häc cña cacbon vµ hîp chÊt cacbon HS : ViÕt PTHH 3. CÊu t¹o cña b¶ng HTTH gåm :.
<span class='text_page_counter'>(19)</span> + ThÕ nµo lµ nhãm nguyªn tè ? + Dùa vµo b¶ng HTTH em hãy cho biết đợc những gì ở « sè 16 ? Em h·y so s¸nh tÝnh phi kim cña lu huúnh , tÝnh phi kim cña natri víi c¸c nguyªn tè l©n cËn cïng chu k× , cïng nhãm .. + ¤ nguyªn tè + Chu k× + Nhãm. + ¤ nguyªn tè + Chu k× + Nhãm. Cïng chu k× : P < S < Cl Na > Mg Cïng nhãm : O > S > Se Li < Na < K * KÕt luËn : Sơ đồ 1, 2, 3, tr .102 và 103 SGK . Hoạt động 4(20phút ) CÊu t¹o b¶ng THTH . GV dïng m¸y chiÕu Giíi Sự biến đổi tính chất thiÖu c¸c bµi tËp . cña c¸c nguyªn tè kim §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh lo¹i , phi kim trong chu k× bµy , nhãm kh¸c bæ sung . II. LuyÖn tËp . GV uèn n¾n sai sãt cña HS . , nhãm . ý nghÜa cña b¶ng tuÇn hoµn . Bµi tËp 1 : Cho c¸c nguyªn tè : Cl , S , Si , Ca , Na , Mg . H·y cho biÕt c¸c nguyªn tè nµo trong c¸c nguyªn tè trªn a, Cïng chu k× víi S b, Cã c«ng thøc oxit cao nhÊt d¹ng RO 3 c, §¬n chÊt t¬ng øng t¸c dông víi níc t¹o 2 axit . d, Cã mÆt trong thµnh phÇn cña thuû tinh thêng . e, Cã tÝnh kim lo¹i m¹nh h¬n Mg g, Oxit cao nhÊt lµ thµnh phÇn chÝnh cña c¸t . Bµi tËp 2 : ( Bµi5 tr . 103 ) HS: a, gäi c«ng thøc cña oxit s¾t : FexOy PTHH: FexOy + y CO ® xFe + y CO2 Sè mol Fe : 22 , 4 = 0,4 (mol) 56. ® Sè mol FexOy : 0. 4. x Ta cã ( 56x + 16y ) 0. 4 x. =32 ® x = 3 y 2 VËy c«ng thøc ph©n tö cña oxit s¾t lµ : Fe2O3 b, KhÝ sinh ra lµ khÝ CO2 cho vµo b×nh níc v«i trong cã ph¶n øng . CO2 + Ca(OH)2 ® CaCO3 + H2O Sè mol cña CO2 = 0,4 . 3 =0,6 (mol) 2 Sè mol cña CaCO3 = 0,6 (mol) Khối lợng kết tủa thu đợc : 0.6 . 100 = 60 (g).
<span class='text_page_counter'>(20)</span> IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (5 phút ) Híng dÉn häc sinh gi¶i bµi tËp 6 . Thực hiên sơ đồ cuyển hoá ; C®CO®CO2®NaHCO3®Na2CO3®NaCl®Cl2®FeCl3®Fe ChuÈn bÞ tiÕt thùc hµnh bµi 33 tr 104 SGK.. DuyÖt cña Ban gi¸m hiÖu Xu©n Phó, ngµy …… th¸ng 02 n¨m 2009 §ñ tuÇn 22. Ngµy so¹n : 04/02/2009 Ngµy d¹y : 09/02/2009 TiÕt 43. TuÇn 23. Thùc hµnh : TÝnh chÊt ho¸ häc cña phi him vµ hîp chÊt cña chóng. - Những kiến thức học sinh đã biết có liên quan : Tính chất hoá học của phi kim và hîp chÊt cña chóng I. Môc tiªu . -Khắc sâu kiến thức về phi kim , tính chất đặc trng của muối cacbonnat , muối clorua . -TiÕp tôc rÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hµnh ho¸ häc -RÌn luyÖn ý thøc nghiªm tóc cÈn thËn ...trong häc tËp thùc hµnh ho¸ häc II. ChuÈn bÞ 1/§å dïng d¹y häc ThÝ nghiÖm Dông cô Ho¸ chÊt ThÝ nghiÖm 1 èng nghiÖm , Bét CuO, gi¸ èng nghiÖm , bét than , đèn cồn , níc v«i trong , NaHCO3 d¹ng ThÝ nghiÖm 2 nót cao su kÌm èng dÉn bét , thuû tinh , dd Ca(OH)2, èng nhá giät NaCl , ThÝ nghiÖm 3 Na2CO3 , CaCO3, dd HCl , AgNO3 , níc cÊt . 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm III. Các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra 3. Bµi míi Hoạt động của GV Hoạt động 1 GV : Híng dÉn häc sinh võa ®un. Hoạt động của HS. Néi dung 1. ThÝ nghiÖm 1 : Cacbon khử CuO ở nhiệt độ cao LÊy kho¶ng 1 th×a con hỗn hợp đồng (II) oxit và bột.
<span class='text_page_counter'>(21)</span> vừa quan bsát sự đổi màu cña hçn hîp vµ hiÖn tîng xÈy ra trong èng nghiÖm đựng dd Ca(OH)2 . Sau 4-5 phót , bá èng nghiÖm b ra khái èng dÉn . Quan s¸t kÜ hçn hîp trong èng nghiÖm A. ViÕt PTP¦ , gi¶i thích hiện tợng quan sát đợc ?. Hçn hîp chÊt r¾n trong èng nghiÖm chuyÓn tõ mµu ®en sang màu đỏ , khí sục vào lµm cho dd Ca(OH)2 vÈn đục trắng vì đa có phản øng . C + 2CuO Cu. to. than cho vµo èng nghiÖm A. §Ëy èng nghiÖm b»ng nót cao su co èng dÉn thuû tinh ,®Çu ống dẫn đợc đa vào ống nghiÖm kh¸c cã chóa dung dÞch Ca(OH)2 .(L¾p dông cô nh h×nh vÏ 3.1) Dùng đèn cồn hơ nóng đầu ống nghiệm , sau đó tập trung đun vào đáy ống nghiÖm chøa h«nd hîp CuO vµ C. CO2 + 2. CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O Lu ý : Bột CuO đợc bảo qu¶n trong lä khÝ kh« . Than mới điều chế đợc nghiÒn nhá , sÊy kh« . LÊy kho¶ng 1 phÇn bét CuO víi 2-3 phÇn bét than trén thËt đều . Hoạt động 2. 2. ThÝ nghiÖm 2 : NhiÖt ph©n muèi NaHCO3. -LÊy kho¶ng 1 th×a nhá Khi bÞ nung nãng , NaHNO3 NaHCO3 cho vµo èng Híng dÉn häc sinh quan s¸t ph©n tÝch thµnh Na2CO3 , nghiÖm , ®Ëy èng nghiÖm hiÖn tîng gi¶i thÝch vµ viÕt CO2 , H2O . b»ng nót cao su cã kÌm èng PTHH. dÉn thuû tinh . PTHH: -DÉn ®Çu èng thuû tinh vµo o 2NaHCO3 t Na2CO3 + ống nghiêm khác đựng dd H2O + CO2 Ca(OH)2 . L¾p dông cô nh Lu ý : hình vẽ 3.2 . -Dùng đèn cồn -§Ëy nót èng nghiÖm thËt hơ nóng đều ống nghiệm , sau kín để CO2 đợc tạo thành đi đó tập trùn đung nóng ống qua èng dÉn sôc vµo dd nghiÖm chøa NaHNO3 Ca(OH)2 ®©y lµ dÊu hiÖu chính để nhận biết có phản øng ho¸ häc xÊy ra , nÕu èng nghiÖm kh«ng kÝn , thÝ 3. ThÝ nghiÖm 3 : NhËn biÕt nghiệm sẽ không bảo đảm muèi cacbonat vµ muèi tÝnh trùc quan . clorua . Hoạt động 3 Híng dÉn häc sinh nhËn xét để phân loại các chất và xác định cách tiến hành thí nghiÖm . -Trong 3 chÊt trªn chØ cã 2 chÊt lµ muèi cacbonat vµ mét chÊt lµ muèi clorua . Cã thÓ nhËn ra hai nhãm chÊt nµy b»ng dd axit . Khi đã phân biệt đợc NaCl, còn l¹i Na2CO3 vµ CaCO3 cã.
<span class='text_page_counter'>(22)</span> thÓ nhËn ra b»ng c¸ch thö tÝnh tan .. Sơ đồ nhận biết :. NaCl , Na2CO3 , CaCO3 +HCl Kh«ng cã ph¶n øng Cã bät khÝ CO2 NaCl. Na2CO3, CaCO3 Hoµ vµo níc Kh«ng tan Tan trong níc CaCO3. GV : Híng dÉn HS §¸nh sè thÝ nghiệm 1,2,3 vào 3 lọ đựng 3 hoá chÊt -LÊy mét th×a nhá mçi chÊt vµo èng nghiÖm . dïng èng nhá giät nhá vµo mçi èng nghiÖm chõng 12 ml dd HCl . NÕu èng nghiÖm trong suèt , kh«ng cã bät khÝ bay lên , đựng Na2CO3 và CaCO3 . -LÊy kho¶ng 1/2 th×a nhá ho¸ chÊt trong 2 lä cßn l¹i vµo èng nghiÖm , dïng èng nhá giät nhá vµo mçi èng nghiÖm 2-3 ml níc cÊt l¾c nhÑ ho¸ chÊt trong mçi èng nghiÖm èng nµo kh«ng tan th× ống đó chứa CaCO3 còn lại là NaCl vµ Na2CO3 thö b»ng dd HCl .. Na2CO3. Na2CO3 + 2HCl + H2O + CO2. 2NaCl. CaCO3 + 2HCl H2O + CO2. CaCl2 +. IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (5 phút ) 1. Híng dÉn häc sinh thu dän ho¸ chÊt , röa dông cô thÝ nghÖm , thu dän , vÖ sinh phßng thÝ nghiÖm ... 2. Yªu cÇu HS lµm têng tr×nh . Ngµy so¹n : 06/02/2009 Ngµy d¹y :10/02/2009 Ch¬ng 4. Hi®rocacbon. Nhiªn liÖu. TiÕt 44. Kh¸i niÖm vÒ hîp chÊt h÷u c¬ vµ ho¸ häc h÷u c¬ - Những kiến thức học sinh đã biết có liên quan : I. môc tiªu -HS hiÓu thÕ nµo lµ hîp chÊt h÷u c¬ vµ ho¸ häc h÷u c¬ Nắm đợc cách phân loại các hợp chất hữu cơ . -Phân biệt đợc các hợp chất hữu cơ thông thờng với các hợp chất vô cơ . - HS có thái độ yêu thích bộ môn II. ChuÈn bÞ ..
<span class='text_page_counter'>(23)</span> 1/ §å dïng d¹y häc Tranh mùa vcề các loại thgức ăn , hoa quả , đồ dùng quen thuộc hằng ngµy . ThÝ nghiÖm Dông cô Ho¸ chÊt ThÝ nghiÖm 1 Cèc thuû tinh , èng nghiÖm , B«ng , nÕn , níc v«i trong . đũa thuỷ tinh 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm III. Các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra 3. Bµi míi Vào bài : Phần trớc của môn hoá học các em đã học về hợp chất vô cơ . Vậy hợp chÊt h÷u c¬ cã cÊu t¹o , ph©n lo¹i ra sao c¸c em ®i nghiªn cøu ch¬ng nµy vµ bµi häc h«m nay . Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (20 phút ) I. Kh¸i niÖm vÒ hîp chÊt h÷u c¬ 1. Hîp chÊt h÷u c¬ cã ë ®©u 1. Hîp chÊt h÷u c¬ cã ë ? HS: Nghe vµ ghi bµi ®©u ? §Ó tr¶ lêi c©u hái GV: Giíi thiªu tranh vÏ c¸c loại thức ăn , hoa quả và đồ dïng quen thuéc cã chøa HS: Quan s¸t h×nh vÏ mÉu hợp chất hữu cơ đã chuẩn bị vật . s½n . 2. Hîp chÊt h÷u c¬ lµ g× ? Sau đó cho HS nhận xét về sè lîng hîp chÊt h÷u c¬ vµ tầm quan trọng của nó đối với đời sống . 2. Hîp chÊt h÷u c¬ lµ g× ? GV: §Ó tr¶ lêi c©u hái trªn , ta tiÕn hµnh thÝ nghiÖm : GV: Làm thí nghiệm : đốt ch¸y b«ng , óp èng nghiÖm trªn ngän löa khi èng nghiªm mê ®i xoay l¹i , rãt nớc vôi vào và lắc đều . GV: Gäi mét HS nhËn xÐt hiÖn tîng . GV: C¸c em h·y gi¶i thÝch tại sao nớc vôi bị vẩn đục ? GV: Tơng tự khi đốt cháy c¸c hîp chÊt kh¸c nh : cån , nến đều tạo ra CO2 GV: Gọi một HS đọc kết luËn . GV: §a sè c¸c hîp chÊt cña c¸c bon lµ hîp chÊt h÷u c¬ .chØ cã mét sè Ýt kh«ng lµ hîp chÊt h÷u c¬ : CO , CO2 , H2CO3 c¸c muèi cacbonat kim ko¹i 3. Các hợp chất hữu cơ đợc. HS: Quan s¸t thÝ nghiÖm . HS: HiÖn tîng : níc v«i trong bị vẩn đục. HS: Nớc vôi trong bị vẩn đục v× b«ng ch¸y cã khgÝ CO2 HS: VËy hîp chÊt h÷u c¬ lµ hîp chÊt cña cacbon . HS: Nghe vµ ghi bµi . §a sè c¸c hîp chÊt cña c¸c bon lµ hîp chÊt h÷u c¬ .chØ cã mét sè Ýt kh«ng lµ hîp chÊt h÷u c¬ : CO , CO2 , H2CO3 c¸c muèi cacbonat kim ko¹i.
<span class='text_page_counter'>(24)</span> ph©n lo¹i nh¬ thÕ nµo ? GV: ThuyÕt tr×nh : HS: Nghe vµ ghi bµi Dùa vµo thµnh phÇn ph©n tö , ¸cc hîp chÊt h÷u c¬ ph©n thµnh hai lo¹i chÝnh. 3. Các hợp chất hữu cơ đợc ph©n lo¹i nh¬ thÕ nµo ?. Hîp chÊt h÷u c¬ Hi®rocacbon Ph©n tö chØ cã hai nguyªn tè : cacbon vµ hi®ro VD: CH4 , C2H6 , C3H8 , C4H6.. GV: Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 1: Bµi tËp 1 : Cho c¸c hîp chÊt sau : NaHCO3, C2H2 , C6H12O6 , C6H6 , C3H7Cl , MgCO3 , C2H4O2, CO Trong c¸c hîp chÊt trªn , hîp chÊt nµo lµ hîp chÊt v« c¬ , hîp chÊt nµo lµ hîp chÊt huc c¬ ? Ph©n lo¹i c¸c hîp chÊt h÷u c¬ .. DÉn xuÊt cña hi®rocacbon Ngoµi cacbon vµ hi®ro , trong ph©n tö cßn cã c¸c nguyªn tè kh¸c nh oxi , nit¬ , clo ... VD: C2H6O , CH3Cl ... HS: Lµm bµi tËp vµo vë : 1, C¸c hîp chÊt v« c¬ : NaHCO3, MgCO3, CO 2, c¸c hîp chÊt h÷u c¬ Gåm : C2H2 , C6H12O6 , C6H6 , C3H7Cl , C2H4O2, Trong đó : a, Hîp chÊt thuéc hi®rocacbon : C6H12O6 , C6H6 b, C¸c hîp chÊt thuéc dÉn xuÊt cña hi®rocacbon : C3H7Cl , C2H4O2, C6H12O6. HS: §äc SGK II. Kh¸i niÖm vÒ ho¸ häc Hoạt động 2(10 phút ) HS: Tr¶ lêi c©u hái : h÷u c¬ . Ho¸ häc h÷u c¬ lµ GV: Cho HS đọc SGK sau ngµnh ho¸ häc chuyªn đó gọi HS tóm tắt nghiªn cøu vÒ c¸c hîp chÊt Ho¸ häc h÷u c¬ lµ ngµnh ho¸ Ho¸ häc h÷u c¬ lµ g× ? hữu cơ và những chuyển đổi học chuyên nghiên cứu về cña chóng . c¸c hîp chÊt h÷u c¬ vµ Ngµnh ho¸ häc h÷u c¬ những chuyển đổi của chúng Ho¸ häc h÷u c¬ cã vai trß đóng vai trò quan trọng . quan trọng nh thế nào đối trong sù nghiÖp ph¸t triÓn với đời sống xã hội kinh tÕ vµ x· héi . IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (15phút ) HS: Nh¾c lÞa néi dungchÝnh cña bµi theo hÖ thèng c©u hái sau : Hîp chÊt h÷u c¬ lµ g× ? Hợp chất hữu cơ đợc phân loại nh thế nào ? GV: Yªu cÇu HS lµm bµi tËp sau . Bµi tËp 2 : Hãy chọn câu đúng trong các câu sau : Câu 1 : Các nhóm chất đều gồem các hợp chất hữu cơ là: a. K2CO3 , CH3COONa , C2H6 b. C6H6 , Ca(HCO3)2 , C2H5Cl c, CH3Cl , C2H6O , C3H8 Câu 2 : Nhóm các chất đều gồm hiđrocacbon là : a. C2H4 , CH4 , C2H5Cl b. C3H6 , C4H10 , C2H4 c. C2H4 , CH4 , C3H7Cl Bµi tËp 1, 2 , 3, 4 , 5 SGK tr. 108 DuyÖt cña Ban gi¸m hiÖu.
<span class='text_page_counter'>(25)</span> Xu©n phó, ngµy …… th¸ng…… n¨m 2009 §ñ tuÇn 23. Ngµy so¹n : 12/02/2009 Ngµy d¹y :16/02/2009 TiÕt 46. TuÇn 24 CÊu t¹o ph©n tö hîp chÊt h÷u c¬. - Những kiến thức HS đã biết có liên quan :KháI niệm về hợp chất hữu cơ, hoá trị và liên kÕtgi÷a c¸c nguyªn tö trong ph©n tö c¸c hîp chÊt h÷u c¬ I. Môc tiªu . -Hiểu đợc trong các hợp chất hữu cơ , các nghuyên tử liên kết với nhau theo đúng hoá trị , cacbon ho¸ trÞ IV , oxi ho¸ trÞ II , hi®ro ho¸ trÞ I . -Hiểu đợc mỗi hợp chất hữu cơ có công thức cấu tạo ứng với một trật tự liên kết xác định , c¸c nghuyªn tö cacbon cã kh¶ n¨ng liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh m¹ch cacbon . -Viết công thức cấu tạo của một số chất đơn giản , phân biệt các công thức khác nhau qua c«ng thøc cÊu t¹o II. ChuÈn bÞ . 1/ §å dïng d¹y häc Qu¶ cÇu cacbon , hi®ro , oxi cã lç khoan s½n Các thanh lối tợng trng cho hoá trị của các nguyên tố , ống nhựa để nối các nguyên tö víi nhau . NÕu cã ®iÒu kiÖn tranh vÏ c«ng thøc cÊu t¹o cña rîu etilic vµ ®ietyl ete. 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm . III. các hoạt động . 1. ổn định. 2. KiÓm tra. (5 phót ) HS1: Nªu kh¸i niÖm hîp chÊt h÷u c¬ ? Ph©n lo¹i c¸c hîp chÊt h÷u c¬ ? HS2: Ch÷a bµi tËp 4,5 :SGK tr.108 GV: Gäi c¸c HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung . GV: ChÊm ®iÓm . 3. Bµi míi . Hoạt động của GV Hoạt động 1(15 phút ). Hoạt động của HS. Néi dung I. §Æc ®iÓm cÊu tao ph©n tö hîp chÊt h÷u c¬ . 1. Ho¸ trÞ vµ liªn kÕt gi÷a GV: Th«ng b¸o vÒ ho¸ trÞ HS: Nghe vµ ghi bµi . c¸c nguyªn tö . cña cacbon , hi®ro , oxi Trong c¸c hîp chÊt h÷u Trong c¸c hîp chÊt h÷u c¬ c¬ cacbon lu«n ho¸ trÞ IV , cacbon lu«n ho¸ trÞ IV , hi®ro ho¸ trÞ I , oxi lu«n ho¸ hi®ro ho¸ trÞ I , oxi lu«n ho¸ trÞ II . trÞ II HS: C¸c nguyªn tè liªn kÕt VD: Ph©n tö CH4: GV: Hớng dẫn học sinh biểu với nhau theo đúng hoá trị H diễn hoá tri giữa các nguyên của nó . Mỗi liên kết đợc tử trong phân tử . Từ đó rút biÓu diÔn b»ng mét nÐt g¹ch HCH ra kÕt luËn nèi gi÷a hai nguyªn tö . H.
<span class='text_page_counter'>(26)</span> Ph©n tö CH3Cl : H H C Cl H Ph©n tö CH3OH H H C OH H 2 . M¹ch cacbon. GV: Híng dÉn häc sinh l¾p m« h×nh ph©n tö mét sè chÊt HS: Nghe vµ ghi bµi VD: CH4 , CH3Cl , CH3OH GV: Híng dÉn häc sinh biÓu diÔn liªn kÕt trong ph©n tö : C2H6 : H H H C C H H H. C3H8. H H H HCCCH H H H GV: Th«ng b¸o Trong ph©n tö hîp chÊt h÷u c¬ c¸c nguyªn tö cacbon cã HS: Cã 3 lo¹i m¹ch cacbon thÓ liªn kÕt trùc tiÕp víi nhau t¹o thµnh m¹ch cacbon GV: Giíi thiÖu 3 lo¹i m¹ch cacbon vµ yªu cÇu HS biÓu diÔn trong c¸c ph©n tö : C4H10 , C4H8 GV: Đặt vấn đề : Với công thøc C2H6O cã hai chÊt kh¸c nhau H H H C C OH H H H H. M¹ch th¼ng : H H H H HCCCCH H H H H. M¹ch nh¸nh : H H H HCCCH H H HCH H. M¹ch vßng H H H C C H H C C H H H. 3. TrËt tù liªn kÕt gi÷a c¸c nguyªn tö trong ph©n tö ..
<span class='text_page_counter'>(27)</span> H CO C H H H Hoạt động 2(15 phút ) GV: ThuyÕt tr×nh : Hai hîp chÊt trªn cã sù kh¸c nhau vÒ trËt tù s¾p xÕp gi÷a c¸c nguyªn tö .§ã lµ nguyªn nh©n lµm cho rîu etilic cã tÝnh chÊt kh¸c víi ®imetyl ete GV: Gọi 1 HS đọc kết luận SGK tr. 110 GV: Gọi HS đọc SGK . C«ng thøc cÊu t¹o. HS: Nghe vµ ghi bµi . II. C«ng thøc cÊu t¹o. HS: Nh vËy : Mçi hîp chÊt h÷u c¬ cã mét trËt tù liªn kết xác định HS: C«ng thøc biÓu diÔn đầy đủ giữa các nguyên tử trong ph©n tö gäi lµ c«ng thøc cÊu t¹o . VD: etilen C«ng thøc cÊu t¹o cña etilen H H C═ C H H C«ngthøc thu gän: CH2=CH2 Rîu etilic : H H H - C - C - O-H H H C«ng thøc thu ngän : CH3CH2-OH HS: C«ng thøc cÊu t¹o cho biÕt thµnh phÇn trËt tù cÊu t¹o gi÷a c¸c nguyªn tö trong ph©n tö .. VD: etilen C«ng thøc cÊu t¹o cña etilen H H C═ C H H C«ngthøc thu gän: CH2=CH2 Rîu etilic : H H H - C - C - O-H H H C«ng thøc thu ngän : CH3CH2-OH. IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (10 phút ) GV: Gäi 1 HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi Lµm bµi tËp : Bµi tËp 1 ViÕt c«ng thøc cÊu cÊu t¹o cña nh÷ng chÊt cã c«ng thøc ph©n tö cho díi ®©y : C2H5Cl , C3H8 , CH4O Bµi tËp 1, 2 , 3, 4, 5 SGK tr. 112 Ngµy so¹n : 14/02/2009 Ngµy d¹y : 17/02/2009.
<span class='text_page_counter'>(28)</span> TiÕt 47. Metan. -Những kiến thức HS đã biết có liên quan: Công thức phân tử hựp chất hữu cơ I. môc tiªu -Nắm đợc tính chất vật lí của metan , chủ yếu là trạng thái và tính tan . Nắm đợc công thức cấu tạo và khía niệm về liên kết đơn . Nắm đợc hai tính chất hoá học : Phản ứng cháy và phản ứng thế bởi clo , từ đó suy ra một số ứng dụng quan trọng . -Bíc dÇu lµm quen víi viÖc ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm , rót ra nhËn xÐt vÒ ph¶n øng ho¸ häc . Viết đợc phơng trình phản ứng cháy và phản ứng thế . VËn dông kÜ n¨ng tÝnh to¸n theo ph¬ng tr×nh ho¸ häc vaf thÓ tÝch mol chÊt khÝ vµo trêng hîp c¸c chÊt h÷u c¬ . -TÝch cùc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô do gi¸o viªn giao cho . II. ChuÈn bÞ . 1/ §å dïng d¹y häc GV: M« h×nh cÊu t¹o ph©n tö CH4 Sơ đồ thí nghiệm hình 4.5 . 4.6 SGK . C¸c b¶ng phô SGK vµ tµi liÖu cã liªn quan HS: ChuÈn bÞ tríc bµi ë nhµ 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm III. các hoạt động 1.ổn định 2. KiÓm tra (5phót ) HS1: Em h·y nªu kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i hîp chÊt h÷u c¬ / Cho VD ? Lµm bµi tËp 5.tr 127 . HS2: Nªu quy luËt cÊu t¹o ph©n tö hîp chÊt h÷u c¬ . 3. Bµi míi . Vào bài : bài trớc chúng ta đã tìm hiểu chung về hợp chất hữu cơ . Hôm nay , chúng ta tìm hiểu một hợp chất hữu cơ cụ thể thuộc loại hiđrocacbon đó là metan . Hoạt động của GV Hoạt động 1(5 phút ). Hoạt động của HS. GV: giíi thiÖu c«ng thøc ph©n tö , ph©n tö khèi cña Metan . Híng dÉn HS quan s¸t CH4 đã thu sẵn trong ống HS : Cã trong khÝ thiªn nghiÖm hoÆc tói nilon , nhiªn , khÝ dÇu má , ao hå , nhËn xÐt vµ kÕt luËn . cèng r·nh ... Trong thiªn nhiªn Metan cã ë ®©u ? HS : Do sù ph©n huû x¸c Tại sao metan có trong bùn động vật , thực vật . ao cèng r·nh ? Hoạt động 2(10 phút ). Néi dung Metan CTPT: CH4 =16 ®vC I. TÝnh chÊt vËt lÝ vµ tr¹ng th¸i thiªn nhiªn . ChÊt khÝ kh«ng mµu , kh«ng mïi , Ýt tan trong níc . Cã trong khÝ thiªn nhiªn , khÝ dÇu má , ao hå , cèng r·nh ... Do sự phân huỷ xác động vËt , thùc vËt . II. CTPT, CTCT cña Metan . H HCH H.
<span class='text_page_counter'>(29)</span> GV : Chia nhãm Hs Híng dÉn häc sinh l¾p m« h×nh ph©n tö CH4 , nhËn xÐt vµ cho biÕt CTCT cña ph©n tö Metan ?. HS : Nguyªn tö C lªn kÕt víi 4 nguyªn tö H. GV : CH4 cã cÊu t¹o tø diện đều , tâm tứ diện là nguyên tử C , đỉnh của tứ diÖn lµ 4 nguyªn tö H gãc ho¸ trÞ HCH = 109o28' .. Nguyªn tö C lªn kÕt víi 4 nguyªn tö H t¹o thµnh 1 tø diện đều . Mçi nÐt g¹ch lµ mét ho¸ trÞ . Ph©n tö CH4 cã 4 liªn kÕt C H. III. TÝnh chÊt ho¸ häc . 1. T¸c dông víi oxi . Ph¶n øng ch¸y o. t CH4 + 2O2 ® CO2 + 2H2O. Hoạt động 3(10 phút ) CH4 ch¸y nghÜa lµ t¸c dông víi chÊt nµo ? Híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiệm đốt khí Metan , quan s¸t hiÖn tîng , nhËn xÐt vµ viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng . NhËn biÕt s¶n phÈm b»ng níc v«i trong .. HS : T¸c dông víi oxi .. ChuyÓn tiÕp : CH4 t¸c dông víi clo . GV: M« t¶ thÝ nghiÖm 4.6 SGK . Híng dÉn HS quan s¸t hiÖn tîng , nhËn xÐt , rót ra kÕt luËn .. HS : ViÕt PTPU Ca(OH)2 + CO2 ® CaCO3 + H2O. HS : Níc v«I trong bÞ vÈn đục chính tỏ trong ống nghiÖm cã khÝ CO2. Metan ch¸y t¹o ra CO2 (cacbon®ioxit) vµ H2O (níc). 2. T¸c dông víi clo : Ph¶n øng thÕ. H H C H + ClCl HS : Nghe vµ quan s¸t H H HS : Dung dÞch lµm quú tím chuyển thành màu đỏ, ® H C Cl + HCl chÝnh tá trong dung dÞch cã axit H Metan t¸c dông víi clo khi cã ¸nh s¸ng . ViÕt gän : CH4 + Cl2 ® CH3Cl + HCl C¸c nguyªn tö H trong ph©n tử CH4 đợc thay thế hết bởi c¸c nguyªn tö clo . IV. øng dông : Lµm nhiªn liÖu , ®iÒu chÕ hi®ro , axetilen , muéi than vµ c¸c chÊt h÷u c¬ kh¸c. Hoạt động 4(5 phút ).
<span class='text_page_counter'>(30)</span> ?Nªu nh÷ng øng dông cña Metan trong đời sống sản xuÊt .. HS : §äc SGK vµ tr¶ lêi c©u hái IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (10 phút ) Bài tập 1 : Chọn câu trả lời đúng (đánh dấu x ) a. Metan lµ chÊt khi kh«ng mµu , cã mïi h¾c , Ýt tan trong níc . b. Hçn hîp cña CH4 vµ O2 theo tØ lÖ 1:2 lµ hçn hîp næ . c. Có 4 liên kết đơn trong phân tử CH4 . d. Phản ứng thế là phản ứng đặc trng cho liên kết đơn . e. Trong ph©n tö Cl2 , nguyªn tö Cl chØ thay thÕ mét nguyªn tö H trong ph©n tö CH4 . Bµi tËp 2 tr.116 VÒ nhµ lµm bµi 3,4 tr 116 .. DuyÖt cña Ban gi¸m hiÖu Xu©n Phó, ngµy …… th¸ng 02 n¨m 2009 §ñ tuÇn 24. Ngµy so¹n : 17/02/2009 Ngµy d¹y : 23/02/2009 TiÕt 47. etilen. - Những kiến thức HS đã biết có liên quan : Công thức cấu tạo, phản ứng cháy, phản ứng thÕ I. Môc tiªu . - HS biết đợc TÝnh chÊt vËt lÝ cña etilen . CTCT của etilen( liên kên kết đôi và đặc tính kém bền của nó ) Tính chất hoá học của etilen ( PƯ cộng là phản ứng đặc trng ) Biết đợc một số ứng dụng của etulen . Thấy đợc sự khác nhau cơ bản giữa etilen và metan . -ViÕt PTP¦ ch¸y , PTP¦ céng vµ P¦ trïng hîp . Cñng cè kÜ n¨ng tÝnh theo PTHH vµ tÝnh thµnh phÇn hçn hîp . -Gióp HS yªu thÝch m«n häc . H¨ng say thÝch thó khi häc ho¸ . II. ChuÈn bÞ . 1/ §å dïng d¹y häc : GV: Nghiªn cøu SGK , SGV vµ c¸c tµi liÖu tham kh¶o . ChuÈn bÞ dông cô ho¸ chÊt :.
<span class='text_page_counter'>(31)</span> ThÝ nghiÖm ThÝ nghiÖm. Dông cô Ho¸ chÊt Đèn cồn , diêm , ống nghiệm Rợu etilic , H2SO4 đặc , 1 ít , giá đỡ , cốc , nút cao su có hạt cát , dd brom . èng dÉn khÝ .. HS: §äc SGK nghiªn cøu bµi míi . Häc bµi cò , «n l¹i d¹ng bµi tËp tÝnh theo PTHH , tÝnh thµnh phÇn hçn hîp . 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm III. Các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra (5 phót ) Viết CTCT của Metan ? Nêu đặc điểm cấu tạo ? Trình bày tính chất hoá học và viết PTPƯ đặc trng của Metan ? 3. Bµi míi . CTPT cña metan lµ CH4 , nÕu trong thµnh phÇn cña c«ng thøc metan cã thªm 1 nguyªn tö C th× ta cã c«ng thøc ph©n tö lµ g× ? ( C2H4) VËy hi®rocacbon nµy cã cÊu t¹o thÕ nµo ,h«m nay chóng ta nghiªn cøu bµi : Etilen Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Hoạt động 1 (5 phút ) GV: Giíi thiÖu CTPT, PTK cña etilen ? GV : Híng dÉn HS quan sát lọ đựng C2H4 .và cho biÕt etilen cã nh÷ng tÝnh chÊt vËt lÝ g× ? Etilen nÆng hay nhÑ h¬n kh«ng khÝ ? v× sao ? ChuyÓn ý : Víi thµnh phÇn ph©n tö nh vËy th× etilen cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ? Chóng ta nghiªn cøu cÊu t¹o cña etilen . Hoạt động 2 (5 phút ) Gv: Híng dÉn HS l¾p m« h×nh cÊu t¹o ph©n tö etilen , cho c¸c nhãm nhËn xÐt m« h×nh l¾p ghÐp víi nhau . Gv bæ sung ®a ra m« h×nh đúng . Hai nguyªn tö C liªn kÕt víi nhau b»ng mét lªn kÕt đôi . C¸c nguyªn tö n»m trªn mét mÆt ph¼ng . trong liên kết đôi có một liªn kÕt kÐm bÒn vµ mét liªn kÕt bÒn .. HS : Quan s¸t vµ tr¶ lêi c©u hái. Néidung ETILEN CTPT: C2H4 = 28 ®vC I. TÝnh chÊt vËt lÝ . ChÊt khÝ , kh«ng mµu , kh«ng mïi , Ýt tan tromh níc nhÑ h¬n khån khÝ . V× : d = 28 < 1 29. II. CÊu t¹o ph©n tö . HS : L¾p m« h×nh cÊu t¹o ph©n tö etilen HS :NhËn xÐt kÕt qu¶ cña c¸c nhãm. H. H C═ C. H. H. Hai nguyªn tö C liªn kÕt víi nhau bằng một lên kết đôi . trong liên kết đôi có một liên kÕt kÐm bÒn vµ mét liªn kÕt bÒn .. III. TÝnh chÊt ho¸ häc cña etilen . 1. Etilen cã ch¸y kh«ng ?.
<span class='text_page_counter'>(32)</span> Hoạt động 3(15 phút ) 1. Etilen cã ch¸y kh«ng ? GV: Etilen cã ch¸y kh«ng ? V× sao ? Nếu cháy đợc cho ta những s¶n phÈm nµo ? 2. Etilen cã lµm mÊt mµu dd brom kh«ng ? GV: Cã thÓ biÓu diÔn thÝ nghiÖm , hoÆc m« t¶ thÝ nghiÖm brom t¸c dông víi etilen Híng dÉn HS quan s¸t hiÖn tîng , nhËn xÐt rót ra kÕt luËn .. Trong ®iÒu kiÖn thÝch hîp C2H4 cã tham gia ph¶n øng céng víi hi®ro hoÆc clo. Cã , v× etilen lµ hîp chÊt hi®rocacbon HS : Etilen ch¸y cho s¶n phÈm : CO2, H2O. HS : Quan s¸t vµ tr¶ lêi c©u hái. HS : ViÕt PTHH. HS : ViÕt PTHH cña etilen víi H2, Cl2. 2. Etilen cã lµm mÊt mµu dd níc brom kh«ng ? H H H - C = C - H + Br - Br ® H H Br - C - C - Br H H ViÕt gän : C2H4(k) + Br2 ® Br- CH2 - CH2 Br §i brom etan Phản ứng trên đợc gọi là phản øng céng 3. C¸c ph©n tö etilen cã kÕt hợp đợc với nhau không ? ...+ CH2=CH2+CH2=CH2+. GV :C¸c chÊt cã liªn kÕt đôi tơng tự nh etilen dễ tham gia ph¶n øng céng .. 3. C¸c ph©n tö etilen cã kÕt hợp đợc với nhau không ? GV: Th«ng b¸o ë ®iÒu kiÖn HS : Nghe vµ viÕt PTHH thÝch hîp , cã chÊt xóc t¸c , c¸c ph©n tö C2H4 liªn kÕt víi nhau t¹o ra ph©n tö cã kÝch thíc vµ khèi lîng lín gäi lµ polietilen (PE) . Nguyên liệu quan trọng để t¹o thµnh chÊt dÎo . Hoạt động 4(5 phút ) GV: Híng dÉn HS nghiªn cứu sơ đồ SGK nêu các ứng dông cña etilen NhËn xÐt , bæ sung .. o. t C2H4 + 3O2 ® 2CO2 + 2H2O +Q. CH2=CH2 +….. ...- CH2-CH2-CH2-CH2-CH2CH2-... Phản ứng trên đợc gọi là phản øng trïng hîp . ViÕt gän. HS : §iÒu chÕ chÊt dÎo , c¸c chÊt h÷u c¬ (rîu etylic , axit axetic , ...) - KÝch thÝch qu¶ mau chÝn .. 2, Vkk= ? ( Chøa 20% VO2 ). o ViÕt PTP¦ : C2H4 + 3O 2 t. 2CO2 + 2H2O. xt. ® nCH2=CH2 p ,t ( CH 2 CH 2 ) n IV. øng dông .. IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (10 phút ) Bµi 4 tr. 139 Tãm t¾t : VC2H4 = 4,48l 1, VO2= ?. xt ® p ,t.
<span class='text_page_counter'>(33)</span> ThÓ tich etilen = 4,48l VCO ❑2 (Theo PTHH) = ?. Vkk=. BTVN :1, 2, 3 /119. V Co2 . 100 =5. VCO ❑2 20. Ngµy so¹n : 19/02/2009 Ngµy d¹y: 26/02/2009 TiÕt 48. Axetilen. - Những kiến thức HS đã biết có liên quan : Công thức cấu tạo, phản ứng cháy, phản ứng thÕ I. Môc tiªu . -Nắm đợc CTCT của axetilen . Qua đó hình thành khái niệm liên kết 3 . Cñng cè nhËn thøc chung vÒ hi®rocacbon lµ Ýt tan trong níc , dÔ ch¸y sinh ra CO2 vµ H2O , đồng thời toả nhiệt . Nắm đợc tính chất đặc trng của axetilen là phản ứng cộng . øng dông cña axetilen . -RÌn kü n¨ng viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng céng . BiÕt so s¸nh tÝnh chÊt ho¸ häc trªn c¬ së so s¸nh cÊu t¹o . II. ChuÈn bÞ . 1/§å dïng d¹y häc GV: Nghiªn cøu s¸ch vë liªn quan . ChuÈn bÞ b¶ng phô , phiÕu häc tËp . M« h×nh ph©n tö axetilen . ThÝ nghiÖm Ho¸ chÊt Dông cô ThÝ nghiÖm CaC2 , dd níc Br2 ống nghiệm , giá đỡ thí nghiÖm , èng dÉn khÝ , diªm HS:. T×m hiÓu tríc néi dung bµi : Axetilen 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm III. Các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra (5 phót ) Viết CTCT của metan, etilen . Nhận xét cấu tạo và nêu tính chất hoá học đặc trng cña chóng . ViÕt PTP¦ . 3. Bµi míi . Tiết trớc chúng ta đã tìm hiểu Metan và Etilen Tiết hôm nay chúng ta sẽ nghiên cứu một hiđrocacbon mới đó là axetilen . Hoạt động của GV Hoạt động 1(5 phút ) GV: Giíi thiÖu CTPT, NTK GV: Cho HS quan s¸t khÝ axetilen , nhËn xÐt rót ra kÕt luËn : ChÊt khÝ kh«ng mµu kh«ng mïi Ýt tan trong níc , nhÑ. Hoạt động của HS. HS : Quan s¸t vµ rót ra kÕt luËn ChÊt khÝ kh«ng mµu kh«ng. Néi dung CTPT : C2H2 NTK : 26 I. TÝnh chÊt vËt lÝ . ChÊt khÝ kh«ng mµu kh«ng mïi Ýt tan trong níc , nhÑ h¬n kh«ng.
<span class='text_page_counter'>(34)</span> h¬n kh«ng khÝ (d 29 <1) 29. T¹i sao cã thÓ thu C2H2 qua níc Hoạt động 2 (10 phút ) NhËn xÐt mét sè nguyªn tö C vµ H trong ph©n tö axetilen?. mïi Ýt tan trong níc , nhÑ h¬n kh«ng khÝ (d 29 <1) 29 V× axetilen Ýt tan trong níc. HS : Sè nguyªn tö C = sè nguyªn tö H :. khÝ (d 29 <1) 29. II. CÊu t¹o .. CTCT cña axetilen ra sao ? Tæ chøc cho c¸c nhãm l¾p m« h×nh cÊu t¹o cña ph©n tö axetilen b»ng c¸c qu¶ cÇu vµ các đoạn thanh sắt đã đợc chuÈn bÞ s½n , híng dÉn c¸c nhãm nhËn xÐt vµ ®a ra m« hình đúng : HS : Hoạt động theo nhóm, Treo b¶ng phô l¾p r¸p m« h×nh Chän CTCT cña axetilen mµ em cho là đúng ? a, H - H C - H b, H - C - C - H HS : Chọn đáp án C c, H - C C - H d, H - C = C - H Tại sao chọn đáp án c GVgiải thích : Để đảm bảo ho¸ trÞ IV , b¾t buéc nguyªn tö C ph¶i liªn kÕt víi nguyªn tö C kh¸c b»ng hai ho¸ trÞ n÷a t¹o ra liªn kÕt 3 . Liên kết ba đợc biểu diễn b»ng 3 nÐt g¹ch ho¸ trÞ song song víi nhau . Mçi nÐt g¹ch lµ mét ho¸ trÞ . ChuyÓn ý : CTCT nµy , th× C2H2 cã nh÷ng tÝnh chÊt g× ? Hoạt động 3 (15 phút ) 1. Axetilen cã ch¸y kh«ng ? Axetilen cã ch¸y kh«ng ? V× sao ? HS : Axetilen ch¸y t¹o ra NÕu ch¸y cho ta s¶n phÈm g× khÝ CO2 vµ H2O t¬ng tù nh : ? CH4 vµ C2H4 Biểu diễn thí nghiệm đốt HS : Quan s¸t thÝ nghiÖm vµ ch¸y axetilen trong kh«ng nhËn xÐt khÝ , híng dÉn häc sinh quan s¸t , nhËn xÐt mµu ngän löa so s¸nh víi CH4 vµ C2H4 khi ch¸y ? ViÕt PTHH ?. H-CC-H ViÕt thu gän : CH CH Ph©n tö axetien cã : 2 liªn kÕt C-H 1 liªn kÕt ba C C Trong liªn kÕt ba cã mét liªn kết tơng đối bền và hai liên kết kém bền , dễ đứt ra lần lợt trong các phản ứng hoá häc . III. TÝnh chÊt ho¸ häc . 1. Axetilen cã ch¸y kh«ng ? 2 C2H2 + 5O2 2H2O. to. 4CO2 +. 2. Axetilen cã lµm mÊt.
<span class='text_page_counter'>(35)</span> 2. Axetilen cã lµm mÊt mµu dd brom kh«ng ? GV: Cho HS quan s¸t mµu s¾c cña dd brom , vµ èng nghiệm đựng dd brom bị mất mµu khi t¸c dông víi C2H2 , HS : Quan s¸t thÝ nghiÖm vµ biÓu hiÖn thÝ nghiÖm , nhËn rót ra nhËn xÐt xÐt hiÖn tîng rót ra kÕt luËn , ViÕt PTHH x¶y ra .. mµu dd brom kh«ng ? CH CH(k) + Br-Br (dd ® Br - CH = CH - Br(l) Br - CH = CH- Br(l) + Br2 ® Br2CH-CHBr2(l). GV: Trong ®iÒu kiÖn thÝch hîp C2H2 ph¶n øng céng víi H2 vµ nét sè chÊt kh¸c Hoạt động 4(5 phút ) Dùa vµo th«ng tin SGK nªu nh÷ng øng dông cña axetilen HS : Nguyên liệu làm đèn xì . oxi - axetien hµn c¾t kim lo¹i . S¶n xuÊt chÊt dÎo PVC , cao su , ®iÒu chÕ c¸c hîp chÊt h÷u c¬ . Hoạt động 5(5 phút ) GV: Th«ng b¸o ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ axªtilen trong phßng thÝ nghiÖm vµ trong HS : Nghe vµ ghi bµi c«ng nghiÖp .. IV. øng dông .. V. Ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ axetien . §i tõ canxi cacbua : CaC2 + 2H2O ® Ca(OH)2 + C2H2 Metan hi®ro. IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (10 phút ) Lµm bµi tËp 1 /tr. 122 SGK , bµi 3/ tr 122 SGK . BTVN Lµm c¸c bµi tËp 2,4,5 tr 122 SGK. §äc tríc bµi Benzen .. DuyÖt cña Ban gi¸m hiÖu Xu©n Phó, ngµy …… th¸ng 02 n¨m 2009 §ñ tuÇn 25. Axetilen +.
<span class='text_page_counter'>(36)</span> TuÇn 25 Ngµy so¹n : 1/3/2008 Ngµy d¹y: 3/3/2008 TiÕt 49. Benzen. I. Môc tiªu . Nắm đợc công thức cấu tạo của benzen . Nắm đợc tính chất vật lí , hoá học và ứng dụng của bezen Cñng cè kiÕn thøc vÒ hi®rocacbon , viÕt c¸c c«ng thøc cÊu t¹o cña c¸c chÊt vµ c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng . II. ChuÈn bÞ . Tranh vÏ m« t¶ thÝ nghiÖm cña benzen víi brom . III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng . 1. ổn định . 2. KiÓm tra bµi cò . HS1: Viết CTCT của phân tử axetilen và nêu đặc điểm cấu tạo . Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc cña axetilen vµ viÕt PTP¦ . HS2 : Nêu đặc điểm cấu tạo của phân tử axetilen từ đó nêu phản ứng đặc trng của axetilen , so s¸nh víi etilen vµ metan vÒ tÝnh chÊt ho¸ häc . 3. Bµi míi . Các em đã học 3 hợp chất hữu cơ của hiđrocacbon là metan và etilen và axxetilen.H«m nay chóng ta sÏ häc thªm mét hi®rocacbon n÷a lµ benzen . §Ó biÕt benzen có CTCT và tính chất nh thế nào ? Giống hay khác 3 hợp chất đã học , chúng ta tìm hiểu bµi benzen . Hoạt động của GV Hoạt động 1 GV: Giíi thiÖu CTCT , Ph©n tö khèi cña benzen . GV: Lµm thÝ nghiÖm 1 , híng dÉn häc sinh quan s¸t nhËn xÐt vÒ tr¹ng th¸i mµu s¾c cña benzen . Lµm thÝ nghiÖm 2 Híng dÉn häc sinh nhËn Ðt tÝnh tan cña benzen trong níc vµ kh¶ n¨ng hoµ tan cña c¸c chÊt trong benzen . ChuyÓn tiÕp CTCT... Hoạt động 2. Hoạt động của HS I. TÝnh chÊt vËt lÝ cña benzen . CTPT: C6H6 Ph©n tö khèi : 78 - ChÊt láng , kh«ng mµu , tos = 80oC - NhÑ h¬n níc , kh«ng tan trong níc . - Dung m«i tèt hoµ tan nhiÒu chÊt nh dÇu ¨n vµ mét sè chÊt kh¸c : Cao su , parafin , iot , rất độc , cẩn thận khi sử dông . II. CÊu t¹o ph©n tö.
<span class='text_page_counter'>(37)</span> Chia nhãm häc tËp , ph©n ph¸t c¸c qu¶ cÇu m« h×nh nguyªn tö cacbon , nghuªn tö hi®ro , vµ c¸c thanh nèi gi÷a c¸c nguyªn tö tîng trng cho mèi liªn kÕt gi÷a c¸c nguyªn tö . Híng dÉn häc sinh l¾p ghÐp ph©n tö benzen Cho häc sinh nhËn xÐt gi÷a c¸c nhãm . KÕt luËn c«ng thøc cÊu t¹o cña benzen : 6 nguyªn tö C liªn kÕt víi nhau t¹o thành vòng 6 cạnh hình luch giác đều có 3 liên kết xen kẽ là liên kết đơn 3 liên kết đôi , tạo ra hệ liên hợp kín bền v÷ng . ChuyÓn tiÕp : TÝnh chÊt ho¸ häc cña benzen III. TÝnh chÊt ho¸ häc . 1. Benzen cã ch¸y kh«ng ? Hoạt động 3 Benzen ch¸y trong kh«ng khÝ thµnh khÝ 1. Benzen cã ch¸y kh«ng ? CO2 , h¬i níc vµ muéi than to¶ nhiÒu Dùa vµo CTCT dù ®o¸n tÝnh chÊt ho¸ nhiÖt . häc cña benzen . Làm thí nghiệm đốt chá Benzen trong kh«ng khÝ ... Gi¶i thÝch nguyªn nh©n t¹o thµnh muéi 2. Benzen cã ph¶n øng thÕ víi Brom than . kh«ng ? 2. Benzen cã ph¶n øng thÕ víi brom kh«ng ? Treo tranh vÏ híng dÉn häc sinh m« t¶ thÝ nghiÖm ph¶n øng cña Benzen víi Brom . 3. Benzen cã ph¶n øng céng kh«ng ? HS viÕt PTP¦ b»ng CTCT . Kh«ng t¸c dông víi dd brom , nhng 3. Benzen cã ph¶n øng céng kh«ng ? céng dîc víi hi®ro . Trong ®iÒu kiÖn thÝch hîp Benzen cã C6H6 + 3H2 C6H12 ph¶n øng víi mét sè chÊt . (XiClohexan) NhËn xÐt vÒ tÝnh chÊt ho¸ häc cña Benzen võa cã ph¶n ng thÕ võa cã ph¶n Benzen vµ rót ra kÕt luËn : øng céng , ph¶n øng coongjxaayr ra khã kh¨n h¬n so víi C2H4 vµ C2H2 IV. øng dông . S¶n xuÊt chÊt dÎo , phÈm nhuém , thuèc trõ s©u , chÊt dÎo . Hoạt động 4 Lµm dung m«i hoµ tan c¸c chÊt . Nªu nh÷ng øng dôn cña Benzen . KÕt luËn vÒ tÝnh chÊt vËt lÝ tÝnh chÊt ho¸ häc vµ øng dông cña Benzen . 4. Cñng cè . 1. Nêu đạc điểm cấu tạo của benzen . So sánh với cấu tạo của metan , etilen , axetilen . Từ đó nêu tính chất hoá học đặc trng của benzen . 2. Lµm bµi tËp 2,3 125 SGK 5. Híng dÉn häc ë nhµ . Häc bµi , lµm bµi tËp 1,4 tr125 SGK IV. Rót kinh nghiÖm. TiÕt 50: DÇu má vµ khÝ thiªn nhiªn Ngµy so¹n : 1/3/2008.
<span class='text_page_counter'>(38)</span> Ngµy d¹y :. 4/3/2008. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc : Nắm đợc tính chất vật lí, trạng thái tự nhiên, thành phần, cách khai thác, chế biến và øng dông cña dÇu má, khÝ thiªn nhiªn Biết crăckinh là một phơng pháp quan trọng để chế biến dầu mỏ Nắm đợc đặc điểm cơ bản của dầu mỏ Việt Nam, vị trí một số dầu mỏ, mỏ khí và t×nh h×nh khai th¸c dÇu khÝ ë níc ta 2. KÜ n¨ng : BiÕt c¸ch b¶o qu¶n vµ phßng tr¸nh ch¸y, næ, « nhiÔm m«i trêng khi sö dông dÇu khÝ II. ChuÈn bÞ GV: Chuẩn bị mẫu dầu mỏ, tranh vẽ sơ đồ trng cất dầu mỏ và ứng dụng của các sản phẩm thu đợc từ chế biến dầu mỏ HS: Nghiªn cøu tríc bµi trong SGK III. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định lớp 2. KiÓm tra bµi cò HS1: Nªu tÝnh chÊt vËt lÝ vµ cÊu t¹o ph©n tö cña benzen HS2: Lªn b¶ng lµm bµi tËp 3.tr 125 SGK 3. Bµi míi: Vµo bµi : DÇu má vµ khÝ thiªn nhiªn lµ nh÷ng tµi nguyªn quý gi¸ cña ViÖt Nam và nhiều quốc gia khác . Vậy từ dầu mỏ và khí thiên nhiên ngời ta tách ra đợc những sản phÈm nµo vµ chóng cã nh÷ng øng dông g× . Hoạt động của GV Hoạt động 1 GV: Cho HS quan s¸t mÉu dÇu má . Sau đó gọi HS nhận xét trạng thái màu s¾c tÝnh tan .... Hoạt động của HS I. DÇu má 1. TÝnh chÊt vËt lÝ . HS: NhËn xÐt : DÇu má lµ chÊt láng s¸nh . Mµu n©u ®en Kh«ng tan trong níc . NhÑ h¬n níc . GV: Cho HS quan s¸t h×nh 4.16 SGK 2. Tr¹ng th¸i thiªn nhiªn thµnh phÇn phãng to cña dÇu má . GV: thuyÕt tr×nh vµ chiÕu lªn mµn h×nh HS: Quan s¸t tranhvÏ . : Trong tù nhiªn dÇu má tËp trung thµnh nhiều vùng lớn , ở sâu trong lòng đấ , t¹o thµnh dÇu má . GV: Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 4.16 vµ nªu cÊu t¹o cña tói dÇu HS: DÇu má thêng cã 3 líp : Líp khÝ dÇu má . Thµnh phÇn chÝnh cña khÝ dÇu má lµ metan : CH4 Líp dÇu láng : Lµ hçn hîp cuat nhiÒu hi®rocacbon vµ nh÷ng lîng nhá c¸c hîp chÊt kh¸c . Líp níc mÆn HS: Nªu c¸ch khai th¸c dÇu má : GV: C¸c em h·y liªn hÖ thùc tÕ vµ nªu Khoan nh÷ng lç khoan xuèng líp dÇu c¸ch khai th¸c dÇu má . láng . Ban ®Çu dÇu tù phun lªn . vÒ sau ngêi ta phải bơm nớc xuống hoặc khí xuống để ®Èy dÇu lªn . GV: Cho HS quan s¸t bé mÉu c¸c s¶n. 3. C¸c s¶n phÈm chÕ biÕn tõ dÇu má . HS: Quan s¸t mÉu vËt vµ h×nh vÏ trªn.
<span class='text_page_counter'>(39)</span> phẩm chế biến từ dầu mỏ đồng thời mµn h×nh . chiếu lên màn hình hình 4.17 : S đồ trng cất dầu mỏ và ứng dụng của các sản phẩm . Sau đó GV yêu cầu HS : Nêu tªn c¸c s¶n ph©mt chÕ biÕn tõ dÇu má . HS: C¸c s¶n phÈm chÕ biÕn tõ dÇu má : X¨ng DÇu th¾p DÇu diezen DÇu mazut Nhựa đờng HS: nghe vµ ghi bµi . GV: Giíi thiÖu : §Ó t¨ng lîng x¨ng , ngêi ta sö dông phơng pháp : Crăckinh để chế biến dầu nÆng thµnh x¨ng vµ c¸c s¶n phÈm khÝ cã gi¸ trÞ c«ng nghiÖp nh : metan , etilen ... GV: ChiÕu lªn mµn h×nh : DÇu nÆng. X¨ng + hçn hîp khÝ II. KhÝ thiªn nhiªn .. Hoạt động 2 GV: ThuyÕt tr×nh : KhÝo thiªn nhiªn cã trong c¸c má khÝ nằm dới lòng đất . Thành phần chủ yếu lµ khÝ metan (95%) KHÝ thiªn nhiªn lµ nguyªn liÖu vµ III. DÇu má vµ khÝ thiªn nhiªn ë ViÖt nhiên liệu trong đời sống và sản xuất . Nam . Hoạt động 3 HS: §äc SGK GV: Cho HS đọc SGK tr. 128 và tóm t¾t . 4. Cñng cè . HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cñ bµu Lµm bµi tËp 1 Hãy chọn một câu trả lời đúng trong các câu sau đây . C©u 1 : A, Dầu mỏ là một đơn chất . B, DÇu má lµ mét hîp chÊt phøc t¹p C, DÇu má lµ mét hi®rocacbon . D, DÇu má lµ mét hçn hîp tù nhiªn cña nhiÒu hi®ro cacbon C©u 2 : A, Dầu mỏ sôi ở một nhiệt độ sôi nhất định . B, Dầu mỏ có nhiệt độ sôi khác nhau tuỳ thành phần của dầu mỏ . C, Thµnh phÇn chÝnh vña dÇu má þ nhiªn lµ metan . D, Thµnh phÇn chÝnh cña dÇu má tù nhiªn chØo gåm x¨ng víi vµ dÇu löa . C©u 3 : Phơng pháp để tách riêng các sản phâmt thô là : A, Khoan giÕng dÇu . B, Cr¨ckinh . C, Chng cÊt dÇu má . D, Khoan giÕng dÇu hoÆc b¬m níc xuèng . 5. Híng dÉn häc ë nhµ . Bµi tËp vÒ nhµ 1, 2, 3 , 4 SGK tr. 129 . IV. Rót kinh nghiÖm . TiÕt 51 Nhiªn liÖu.
<span class='text_page_counter'>(40)</span> Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : I. Môc tiªu Nắm đợc nhiên liệu là nhữngchất cháy đợc , khi cháy toả nhiệt và phát sáng . Nắm đợc cách phân loại nhiên liệu , đặc điểm và ứng dụng của một số nhiên liệu th«ng dông . Nắm đợc cách sử dụng hiệu quả nhiên liệu . II. ChuÈn bÞ GV: Biểu đồ : H×nh 4.21 Hinh 4.22 HS: Nghiªn cøu SGK III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định lớp 2. KiÓm tra bµi cò HS1: Nªu c¸c s¶n phÈm chÕ bieens tõ dÇu má HS 2 Ch÷a bµi tËp 2 SGK tr. 129 3. Bµi míi . Vµo bµi : Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1 I. Nhiªn liÖu lµ g× ? GV: Đặt vấn đề em hãy kể tên một vài HS: Kể tên một vài nhiên liệu thờng nhiªn liÖu thêng dïng ? gÆp : than , cñi , dÇu ho¶ , khÝ gas ... GV: Các chất trên khi cháy đều toả nhiÖt vµ ph¸t s¸ng ngêi ta ngäi c¸c chÊt đó là chất đốt , hay nguyên liệu . VËy nhiªn liÖu lµ g× ? HS: Tr¶ lêi nhiªn liÖu lµ nh÷ng chÊt cháy đợc , khi cháy toả nhiệt và phát s¸ng GV: Các nhiên liệu đóng vai trò quan trọng trong đời sống sản xuất HS: Nghe vµ ghi bµi Mét sè nhiªn liÖu cã s½n trong tù nhiªn nh : Than , cñi , dÇu má ... Một số nhiên liệu đợc điều chế từ các ngußon nhiªn liÖu cã s½n trong tù nhiên nh : Cồn đốt , khí than ... Hoạt động 2 II. Nhiên liệu đợc phân loại nh thế GV: Dùa vµo tr¹ng thÝa em h·y ph©n nµo ? lo¹i c¸c nhiªn liÖu ? HS: Dùa vµo tr¹ng th¸i ngêi ta cã thÓ chia c¸c nhiªn liÖu thµnh 3 lo¹i : r¾n , láng , khÝ ... 1. Nhiªn liÖu r¾n . GV: ThuyÕt tr×nh vÒ qu¸ tr×nh h×nh Gåm than má , gç ... tnµh than má HS: Nghe vµ ghi bµi Thuyết trình đặc điểm của các loại than gÇy , than mì , than bïn , gç HS xem biểu đồ 4.21 và 4.22 2. Nhiªn liÖu láng . Gåm c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn tõ dÇu má GV: Yªu cÇu HS lÊy VD vÒ nhiªn liÖu nh : xang , dÇu ho¶ ... vµ rîu khÝ 3. Nhiªn liªu khÝ . Gåm c¸c lo¹i khÝ thiªn nhiªn , khÝ má dÇu , khÝ lß cèc , khÝ lß cao , khÝ than GV: Cho HS đọc SGK , đặc điểm , ứng HS: Tóm tắt về đặc điểm , ứng dụng dông cña nhiªn liÖu láng khÝ ..vµ gäi cña niªn liÖu láng , khÝ ..
<span class='text_page_counter'>(41)</span> HS tãm t¾t .. Hoạt động 3 GV: Đặt vấn đề : Vì sao chúng ta phải sö dông nhiªn liªu cho hiÖu qu¶ ? Sö dông nhiªn liÖu nh thÕ nµo lµ hiÖu qu¶ ?. GV: Muèn sö dông nhiªn liÖu hiÖu qu¶ , chóng ta thêng ph¶i thùc hiÖn ng÷ng biÖn ph¸p g× ?. III. Sö dông nhiªn liÖu nh thÕ nµo cho hiÖu qu¶ ? HS: Tr¶ lêi : Ta ph¶i sö dông nhiªn liÖu cho hiÖu qu¶ v× : NÕu nhiªn liÖu ch¸y kh«ng hoµn toµn sÏ võa g©y l·ng phÝ , võa lµm « nhiÔm m«i trêng . Sö dông nhiªn liÖu cã hiÖu qu¶ lµ ph¶i làm thế nào để nhiên liệu cháy hoàn toàn , đồng thời tận dụng đợc nhiệt lợng do quá trình cháy tạo ra . HS: Muốn vậy chúng ta cần phải đảm b¶o nh÷ng yªu cÇu sau : 1. Cung cấp đủ oxi ( không khí ) cho qu¸ tr×nh ch¸y nh: Thæi kh«ng khÝ vµo lò , xây ống khói cao để hút gió . 2. T¨ng diÖn tÝch tiÕp xóc cña nhiªn liÖu víi kh«ng khÝ ( oxi) b»ng c¸ch : Trộn đều nhiên liệu khí , lỏng với kh«ng khÝ ChÎ nhá cñi Đập nhỏ than khi đốt cháy 3. Điều chỉnh lợng nhiên liệu để duy trì sự cháy ở mức độ cần thiết phù hợp với nhu cÇu së dông nh»m tËn dông nhiÖt l¬ng do sù ch¸y tao ra. 4. Cñng cè . GV: Gäi 1 HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi 5. Híng dÉn häc ë nhµ . Bµi tËp vÒ nhµ 1, 2 3 4 SGK tr. 132 IV. Rót kinh nghiÖm. Ngµy so¹n :12/03/2009 Ngµy d¹y :15/03/2009 TiÕt 54. TuÇn 28 LuyÖn tËp ch¬ng IV . Hi®rocacbon nhiªn liÖu. - Những kiến thức HS đã biết có liên quan : CTCT, tính chất của metan, etilen, axetilen, benzen.
<span class='text_page_counter'>(42)</span> I. Môc tiªu . Củng cố các kiến thứcđã học về hiđrocacbon HÖ thèng mèi quan hÖ gi÷a cÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña c¸c hi®rocacbon Củng cố các phơng pháp giải bài tập nhận biết , xác định công thức hợp chất hữu cơ II. ChuÈn bÞ 1/§å dïng d¹y häc GV: b¶ng phô HS : ¤n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc cã liªn quan 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm III. các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra (15 phót ) 1/ViÕt CTCT cña metan, etilen, axetilen . 2/LÊy VD 2 ph¶n øng thÕ, 2 ph¶n øng céng, 2 ph¶n øng ch¸y 3. ¤n tËp Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1(10 phút ) I. KiÕn thøc cÇn nhí . GV: Cho HS th¶o luËn néi dung sau : HS: Th¶o luËn nhãm vµ hoµn Nhí l¹i cÊu t¹o , tÝnh chÊt cña metan , etilen , axetilen , thµnh b¶ng tæng kÕt . benzen råi hoµn thµnh b¶ng tæng kÕt theo mÉu sau . B¶ng tæng kÕt Metan. Etilen. Axetilen. Benzen. C«ng thøc cÊu t¹o §Æc ®iÓm cÊu t¹o Phản ứng đặc trng GV: Chiếu lên màn hình bảng tổng kết mà HS đã hoàn thành Metan C«ng thøc cÊu t¹o §Æc ®iÓm cÊu t¹o. H H C H H. Liªn kÕt đơn. Ph¶n Ph¶n øng ứng đặc thế trng. Etilen H H. Axetilen. Benzen. H C═C. Cã mét liªn kÕt đôi. Ph¶n øng céng. H-CC-H H Cã mét liªn kÕt 3. M¹ch vßng 6 c¹nh khÐp kÝn 3 liên kết đôi 3liên kết đơn xen kẽ nhau Ph¶n øng céng Ph¶n øng thÕ víi brom láng Ph¬ng tr×nh ph¶n øng minh hoạ tính chất đặc trng : CH4 + Cl2 CH3Cl + HCl C2H4(k) + Br2 ® Br- CH2 -.
<span class='text_page_counter'>(43)</span> GV: Tæ chøc cho HS Gi¶i « ch÷. HS: Ch¬i trß ch¬i. Hoạt động 2 (15 phút ) GV: ChiÕu lªn mµn h×nh bµi tËp 1 Bµi tËp 1 : Cho c¸c hi®rocacbon sau a, C2H2 b, C6H6 c, C2H4 d, C2H6 e, CH4 f, C3H8 HS : ViÕt CTCT, viÕt PTHH ViÕt c«ng thøc cÊu t¹o cña c¸c chÊt trªn Chất nào có phản ứng đặc trng là phản ứng thế ? ChÊt nµo lµm mÊt mµu dd n¬c brom ? ViÕt c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng xÈy ra GV : Gäi HS lªn b¶ng tr×nh bµy. HS : Lµm trªn b¶ng. CH2 - Br C2H2 + 2Br2 ® C2H2Br4 C6H6 + Br2 to C6H5Br + HBr II. Bµi tËp . C«ng thøc cÊu t¹o cña c¸c chÊt. C2H2 : H-CC-H C6H6 C2H4 : H H. H C═C. H. C2H6 ; CH3-CH3 CH4 : H HCH H. C3H8 : CH3-CH2-CH3 Những chất có phản ứng đặc trng lµ ph¶n øng thÕ gåm : b,c,e. CH4 + Cl2 HCl C6H6 + Br2 + HBr. CH3Cl + to. C6H5Br. C2H6 + Cl2 to C2H5Cl + HCl Nh÷ng chÊt lµm mÊt mµu dd Brom : C2H4(k) + Br2 ® Br- CH2 CH2 - Br C2H2 + 2Br2 ® C2H2Br4 Bµi tËp 2 : §èt ch¸y hoµn toµn 1,68 lÝt hçn hîp gåm metan vµ axetilen råi hÊp thô hoµn toµn vµo dd níc v«i trong d thấy thu đợc 10g kết tña . a, ViÕt c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng xÈy ra . b, TÝnh thÓ tÝch cña mçi khÝ HS : ViÕt PTHH cã trong hçn hîp ban ®Çu . HS : TÝnh sè mol cña hçn. Bµi tËp 2 : a, PTP¦. to CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O (1) x x o 2C2H2 + 5O2 t 4CO2 + 2H2O(2) y 2y CO2 +Ca(OH)2 ® CaCO3 +H2O (3).
<span class='text_page_counter'>(44)</span> to. c, NÕu dÉn tõ tõ 3,36 lÝt hçn hîp khÝ trªn vµo dd n¬c Brom d th× khèi lîng brom ph¶n øng lµ bao nhiªu. hîp khÝ HS : tÝnh sè mol cña chÊt kÕt tña. ? ThÓ tÝch c¸c khÝ ®o ë ®ktc , c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (5 phút ) GV : Híng dÉn HS c©u b, c©u c Bµi tËp vÒ nhµ 1,2 ,3 ,4 SGK tr.. Ngµy so¹n :13/03/2009 Ngµy d¹y : 19/03/2009 TiÕt 53. Thùc hµnh : TÝnh chÊt cña hi®rocacbon - Những kiến thức HS đã biết có liên quan : Tính chất hoá học của hidrocacbon I. Môc tiªu . Cñng cè kiÕn thøc vÒ hi®rocacbon TiÕp tôc rÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hµnh häc Gi¸o dôc ý thøc cÈn thËn , tiÕt kiÖm tronghäc tËp , thùc hµnh ho¸ häc . II. ChuÈn bÞ . 1/ §å dïng d¹y häc ThÝ nghiÖm ThÝ nghiÖm 1 ThÝ nghiÖm 2 ThÝ nghiÖm 3. Dông cô èng nghiÖm cã nh¸nh èng nghiÖm Nót cao su kÌm èng nhá giät Giá thí nghiệm, đèn cồn, chËu thuû tinh. Ho¸ chÊt Đất đèn Dung dich brom Níc cÊt. 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm III. Các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra (5 phót ) GV: KiÓm tra dông cô ho¸ chÊt Kiểm tra HS về kiến thức có liên quan đến bài thực hành + C¸ch ®iÒu chÕ axetilen trong phßng thÝ nghiÖm + TÝnh chÊt ho¸ häc cña axetilen + TÝnh chÊt vËt lÝ cña axetilen HS: Tr¶ lêi c©u hái.
<span class='text_page_counter'>(45)</span> 3. Thùc hµnh . Hoạt động của GV Hoạt động 1(15 phút ) GV: Híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm GV: L¾p s½n cho HS bé dông cô nh h×nh 4.25(a) Híng dÉn cho HS c¸c bíc lµm thÝ nghiÖm theo c¸c bíc : Cho vµo èng nghiÖm cã nh¸nh mét mÈu CaC2 , Sau đó nhỏ khoảng 2 đến 3 ml . Thu khÝ axetilen b»ng c¸ch ®Èy níc GV: Yªu cÇu HS quan s¸t vµ nhËn xÐt vÒ tÝnh chÊt vËt lÝ cña axetilen :. Hoạt động của HS. HS: Lµm thÝ nghiÖm theo híng dÉn cña GV.. Néi dung II. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm . 1. ThÝ nghiÖm 1 : §iÒu chÕ axetilen. Lµ chÊt khÝ kh«ng mµu Ýt tan trong níc. HS: NhËn xÐt tÝnh chÊt vËt lÝ cña axetilen : Lµ chÊt khÝ kh«ng mµu Ýt tan trong níc 2. ThÝ nghiÖm 2. GV: Híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm vÒ tÝnh chÊt ho¸ häc cña axetilen : T¸c dông víi dd brom : DÉn khi axetilen tho¸t ra ë èng nghiÖm A vµo èng nghiệm C đựng dd nớc brom . T¸c dông víi oxi DÉn axetilen qua èng thuû tinh vuèt nhän råi ch©m löa đốt GV: Gäi mét vµi HS nhËn xÐt mét vµi hiÖn tîng. HS: C¸c nhãm lµm thÝ nghiÖm vµ ghi chÐp l¹i c¸c hiÖn tîng , viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng .. HS: Nªu hiÖn tîng ë èng nghiÖm C : Mµu da cam cña dd brom nh¹t dÇn . C2H2 + 2Br2 ® C2H2Br4 Khi đốt axetilen cháy với ngät löa mµu xanh nh¹t :. GV: Híng dÉn : Cho 1 ml benzen vµo èng 2C2H2 + 5O2 nghiệm đựng 2 ml nớc cất , 4CO2 + 2H2O lắc kĩ . Sau đó để yên quan s¸t TiÕp tôc cho thªm 2 ml dd brom loãng , lắc kĩ sau đó để yªn , tiÕp tôc quan s¸t mµu cña dd . GV: Gäi HS nªu c¸c hiÖn tîng thÝ nghiÖm . Hoạt động 2(15 phút ) Cho 1 ml benzen vµo èng. HS: Lµm thÝ nghiÖm theo. C2H2 + 2Br2 ® C2H2Br4 2C2H2 + 5O2 4CO2 + 2H2O. to. 3. ThÝ nghiÖm 3 : TÝnh chÊt vËt lý cña benzen HS: Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm.
<span class='text_page_counter'>(46)</span> nghiệm đựng 2 ml nớc cất, nhãm lắc kỹ. Sau đó để yên, quan s¸t chÊt láng trong èng nghiÖm . Cho tiÕp 2 ml dung dÞch níc brom lo·ng vµo èng nghiệm, lắc kỹ . Sau đó để yªn, quan s¸t mµu cña dung HS: Nªu hiÖn tîng vµ ghi dÞch chÐp .. HS: Nªu hiÖn tîng vµ ghi chÐp .. II. ViÕt têng tr×nh vµ thu dän. TT. Néi dung thÝ nghiÖm. HiÖn tîng. Gi¶i tÝch ph¬ng tr×nh ph¶n øng. GV: Híng dÉn häc sinh thu dän ho¸ chÊt , vÖ sinh IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (10phút ) ViÕt têng tr×nh DuyÖt cña Ban gi¸m hiÖu Xu©n phó, ngµy …… th¸ng…… n¨m 2009 §ñ tuÇn 28 Ngµy so¹n :16/03/2009 Ngµy d¹y : 22/03/2009 TuÇn 29 Ch¬ng 5 : DÉn xuÊt cña hi®rocacbon . Polime TiÕt 54 Rîu etilic - Những kiến thức HS đã biết có liên quan : I. Môc tiªu . -Nắm đợc cấu tạo cxuar rợu etilic gồm các phần giống hiđrocacbon CH3CH2- và một phÇn kh¸c lµ nhãm -OH , nhãm nµy lµm cho rîu etilic ph¶n øng víi Natri . Nắm đợc một số tính chất quan trọng : Trạng thái , tính tan trong nớc . Nắm đợc ứng dụng rộng rãi của rợu etilic . -Viết đợc công thức cấu tạo thu gọn và PTPƯ vứi natri bằng công thức thu gọn đó . Có kĩ năng làm thí nghiệm , quan sát nhận xét hiện tợng , rút ra kết luận biết tính độ rîu . -Phân biệt đợc ích lợi và tác hại của rợu . II. ChuÈn bÞ . 1/ §å dïng d¹y häc PhiÕu häc tËp . Rợu , natri , nớc , cồn 90o , đĩa sứ , đèn cồn , ống nghiệm , panh . ThÝ nghiÖm. Dông cô. Ho¸ chÊt.
<span class='text_page_counter'>(47)</span> ThÝ nghiÖm 1 ThÝ nghiÖm 2. èng nghiÖm èng hót kÑp đèn cồn chÐn sø. Rîu etylic Natri. 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm III . Các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra 3. Bµi míi . Vµo bµi : Trªn tay c« cã mét lä cån y tÕ rÊt quen thuéc víi c¸c em , trong ho¸ häc cån cã tªn gäi lµ rîu etylic , vËy rîu etylic cã c«ng thøc , cÊu t¹o vµ nh÷ng tÝnh chÊt nh thÕ nµo ? Chóng ta nghiªn cøu bµi häc h«m nay . Hoạt động của GV Hoạt động 1 GV: Ph¸t phiÕu häc tËp 1 Híng dÉn häc sinh quan s¸t nhËn xÐt . Híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm thö tÝnh tan cña rîu etylic . GV: Trên các nhãn các trai rợu đều có ghi 12o , 25o , 40o .. cách ghi đó là gì ? GV: NhÊn m¹nh ®©y lµ tØ lÖ % vÒ thÓ tÝch chø kh«ng ph¶i vÒ khèi lîng rîu . Để đo đợc độ rợu một cách nhanh chãng ngêi ta dïng một dụng cụ đo đơn giản là ''rîu kÕ '' .Khi th¶ rîu kÕ vµo dd rợu , độ rợu càng cao , rợu kế càng chìm sâu .. Hoạt động của HS. Néi dung I. TÝnh chÊt vËt lÝ cña rîu etylic .. HS: Nghiªn cøu phiÕu häc tËp 1 + Quan sát lọ đựng rợu etylic .. + NhËn xÐt tr¹ng th¸i , mµu s¾c mïi vÞ cña rîu etilic . + Thö tÝnh tan : Cho mét mÈu iot hoÆc mét giät mùc vµo èng nghiÖm , l¾c lªn sÏ đợc dd có màu , rót dd có màu đó vào cốc nớc và lắc lªn . H·y nhËn xÐt vÒ kh¶ n¨ng tan trong níc cña rîu vµ màu sắc của dd thu đợc . NhËn xÐt vÒ mét sè tÝnh chÊt vËt lÝ cña rîu etilic . KÕt luËn : Rîu etilic lµ chÊt láng , kh«ng mµu , mïi th¬m , s«i ë 78,3oC , hoµ tan đợc nhiều chất . HS: Phát biểu độ rợu là thế nµo . HS: Lµm bµi tËp : TÝnh thÓ tÝch cña rîu etilic cã trong 2 lÝt rîu 25o . §a ra cång thøc tính độ rợu . Công thức tính độ rợu :. Rîu etilic lµ chÊt láng , kh«ng mµu , mïi th¬m , s«i ë 78,3oC , hoà tan đợc nhiều chÊt .. Công thức tính độ rợu :.
<span class='text_page_counter'>(48)</span> ChuyÓn tiÕp : NÕu cho c¸c em mét cèc dd láng , hái c¸c em đó là rợu hay giấm , các em dễ dàng có thể trả lời đợc . Nhng nÕu cho c¸c em mét c«ng thøc vÝ dô : C2H6O hái chÊt nµy cã ph¶i rîu kh«ng ? Có thể trả lời đợc khi biết c«ng thøc cÊu t¹o cña chÊt . VËy rîu etilic cã c«ng thøc cÊu t¹o nh thÕ nµo ? Hoạt động 2 GV: ViÕt c«ng thøc cÊu tao C2H6O DÊu hiªu nµo cho chóng ta nhËn biÕt c«ng thøc nµo lµ c«ng thøc cÊu t¹o cña rîu ? GV : C«ng thøc mµ trong ph©n tö cã nhãm -OH .Ngêi ta viÕt nhãm OH lµ nhãm định chức . Nhóm định chức là nhóm nguyên tử định tính chất hoá học chung , đặc trng cho loại chất đó . Vậy nhóm định chức của nhóm rợu là nhóm - OH . Đây là mét dÊu hiÖu quan träng chung cho mäi rîu . Mét chÊt gäi lµ rîu khi cã nhãm -OH . Lµm cho rîu cã tÝnh chất hoá học đặc trng riêng , đó là tính chất nào , chúng ta nghiªn cøu tiÕp. Hoạt động 3 GV: Ph¸t phiÕu häc tËp sè 2 H·y lµm thÝ nghiÖm vµ quan s¸t , m« t¶ hiÖn tîng tÝnh chÊt cña rîu , gi¶i thÝch vµ rót ta kÕt luËn .. §é rîu =. V ´ 100 Vdd. HS : ViÕt CTCT cña C2H6O H H H - C - C - OH H H H H H-C-O-C-H H H ViÕt thu gän : CH3 - CH2 OH HS: Nêu đặc điểm cấu tạo rợu etilic : Cã nhãm -OH PhÇn cßn l¹i gièng hi®rrocacbon : CH3- CH2NhËn xÐt vÞ trÝ cña 6 nguyªn tö H Mét trong 6 nghuyªn tö H kh«ng lieen kÕt víi C mµ liªn kÕt víi O t¹o thµnh nhãm -OH. §é rîu =. V ´ 100 Vdd. II. C«ng thøc cÊu t¹o cña rîu .. H H H - C - C - OH H H ViÕt gän : CH3 - CH2 - OH Cã nhãm -OH PhÇn cßn l¹i gièng hi®rrocacbon : CH3- CH2Mét trong 6 nghuyªn tö H kh«ng liªn kÕt víi C mµ liªn kÕt víi O t¹o thµnh nhãm -OH. III. TÝnh chÊt ho¸ häc . 1. Rîu etilic cã ch¸y kh«ng . Ngän löa xanh nh¹t , to¶ nhiÒu nhiÖt , cã giät níc trªn thành cốc úp ngợc , khi đổ nớc vôi trong vào cốc , nớc vôi vẩn đục .. HS: Nghiªn cøu vµ thùc hiÖn + HS chuÈn bÞ dông cô thÝ nghiÖm ph¶n øng ch¸y cña rîu + Đổ cồn ra đĩa châm riêm t + Quan s¸t hiÖn tîng : Ngän ® C2H6O(l) +3O2 ® 2CO2(k)+3H2O(h) löa xanh nh¹t , to¶ nhiÒu o.
<span class='text_page_counter'>(49)</span> GV: Lµm thÝ nghiÖm biÓu diÔn : Cho 2 ml rîu vµo mét èng nghiÖm Thªm mét mÈu natri b»ng nöa h¹t ®Ëu xanh vµo . LÊy ngãn tay bÞt èng nghiÖm ®a miÖng èng nghiÖm vµo gÇn ngän löa më ngãn tay ra , miÖng èng nghiÖm cã ngän löa mµu xanh . GV: Nguyªn tö hi®ro liªn kÕt víi nguyªn tö O trong nhóm - OH linh động hơn c¸c nguyªn tö H kh¸c dÔ bÞ đứt ra nguyên tử natri thay vµo t¹o ra natri etylat . §©y là phản ứng đặc trng của rợu . Nh vËy c¸c em nghiªn cøu hai tÝnh chÊt cña rîu tÝnh chÊt thø ba cña rîu c¸c em sẽ đợc nghiên cứu ở bài axit axªtic . GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK.. nhiÖt , cã giät níc trªn thành cốc úp ngợc , khi đổ níc v«i trong vµo cèc , níc vôi vẩn đục . + Giải thích : Rợu đã phản øng víi oxi trong kh«ng khÝ t¹o thµnh níc vµ khÝ cacbon®ioxit HS : ViÕt PTP¦ : C2H6O(l) +3O2 2CO2(k)+3H2O(h). 2. Rîu etilic cã ph¶n øng víi Natri kh«ng ?. HS: Quan s¸t hiÖn tîng cã khÝ t¹o thµnh cgh¸y ngän löa mµu xanh trong kh«ng khÝ . + Gi¶i thÝch hiÖn tîng : Natri ph¶n øng víi rîu gi¶i phãng khÝ H2 + Th¶o luËn toµn líp : Dùa vµo c«ng thøc cÊu t¹o rîu etilic dù ®o¸n s¶n phÈm cña ph¶n øng rót ra kÕt luËn .. 2CH3-CH2-OH(l) + 2Na ® 2CH3-CH2 -ONa (dd) + H2O Natri etilat (l). 2CH3-CH2-OH(l) + 2Na ® 2CH3-CH2 -ONa (dd) + H2O Natri etilat (l). 3. Ph¶n øng víi axit axªtic. Hoạt động4 IV. øng dông cña rîu etylic .. Nªu mét sè øng dông cña rîu etilic mµ em biÕt ? ứng dụng đó đợc căn cứ trên tÝnh chÊt nµo cña rîu etilic ? Hoạt động 5 Nấu rợu để uống từ những nguyªn liÖu nµo ? HiÖn nay nhµ m¸y s¶n xuÊt rîu bia tõ nhøng nguyªn nliÖu nµo ? + Rót ra kÕt luËn tõ ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ rîu theo c¸ch đó . Chèt l¹i vµ th«ng b¸o :. HS: Th¶o luËn c©u hái : + HS đọc phần ứng dụng rợu etilic trong SGK và tóm t¾t nh÷ng ý chÝnh .. HS: Th¶o luËn. V. §iÒu chÕ rîu .. Cã hai ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ.
<span class='text_page_counter'>(50)</span> Cã hai ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ rîu etilic : Ph¬ng ph¸p lªn men rîu : Tinh bét (g¹o,ng«,s¾n) Rîu . Ph¬ng ph¸p cho khÝ etilen hîp víi níc cã xóc t¸c C2H4 + H2O C2H5OH. rîu etilic : Ph¬ng ph¸p lªn men rîu : Tinh bét (g¹o,ng«,s¾n) Rîu . Ph¬ng ph¸p cho khÝ etilen hîp víi níc cã xóc t¸c to C2H4 + H2O ® C2H5OH. .. IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (10phút ) Bài tập : Chọn câu trả lời đúng nhất ? Rợu etilic phản ứng đợc với natri vì : Trong ph©n tö cã nguyn tö oxi . Trong ph©n tö cã nguyªn tö oxi vµ nguyªn rö hi®ro . Trong ph©n tö cã nguyªn tö cacbon , nguyªn tö oxi vµ nguyªn tö hi®ro . Trong ph©n tö cã nhãm -OH . Bµi tËp 4,5 SGK tr. 13 , §äc môc em cã biÕt. Ngµy so¹n : 18 /03 /2009 Ngµy d¹y : 26 /03/2009 TiÕt 55. Axit axetic. - Những kiến thức HS đã biết có liên quan : I. Môc tiªu . -Nắm đợc cấu tạo axit axêtic : có nhóm -COOH làm cho phân tử biểu hiện tính axit H×nh thµnh kh¸i niÖm este vµ ph¶n øng este ho¸ . Nắm đợc nguyên liệu điều chế axit axêtic -VËn dông nh÷ng hiÓu biÕt vÒ tÝnh chÊt chung cña axit vµo trêng hîp axit axªtic Bớc đầu dựa vào tính chất hoá học của axit axêtic để phân biệt các chất hữu cơ đã học -Yªu thÝch m«n häc II. ChuÈn bÞ . 1/ §å dïng d¹y häc Nghiªn cøu SGK s¸ch gi¸o viªn vµ c¸c tµi liÖu tham kh¶o . PhiÕu häc tËp §å dïng thÝ nghiÖm ho¸ chÊt dông cô ThÝ nghiÖm ThÝ nghiÖm 1 thÝ nghiÖm 2. Dông cô èng nghiÖm èng dÉn thuû tinh đèn cồn cèc thuû tinh gi¸ thÝ nghiÖm èng hót. Ho¸ chÊt Quú tÝm Phenolphtalein CuO, Zn, Na2CO3 Axit axetic Rîu etylic. 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm III . Các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc rîu etilic . ViÕt PTP¦ minh ho¹ ?.
<span class='text_page_counter'>(51)</span> 3. Bµi míi . Vào bài : Khi lên men giấm dd rợu etylic loãng , ngời ta thu đợc giấm ăn , đó chính là dd axit axªtic . VËy axit axªtic cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ? Nã cã nh÷ng tÝnh chÊt g× ? §Ó tr¶ lêi c©u hái nµy c¸c em ®i häc bµi h«m nay . Hoạt động của GV Hoạt động 1 Gi¸o viªn th«ng b¸o CTPT, PTK Híng dÉn häc sinh quan s¸t CH3COOH đựng trong ống nghiÖm , nhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn ChuyÓn tiÕp nghiªn cøu c«ng thøc cÊu t¹o cña rîu etilic .. Hoạt động của HS. HS : Quan s¸t, nhËn xÐt. Hoạt động 2(10phút ) Chia c¸c nhãm vµ híng dÉn HS : Lµm theo nhãm häc sinh l¾p ghÐp ph©n tö axit axªtic nhận xét đánh giá và rút ra kÕt luËn Nhãm -OH liªn kÕt víi nhãm C=O t¹o thµnh nhãm -COOH . Nhãm -COOH nµy lµm ph©n tö cã tÝnh axit C«ng thøc cÊo t¹o cña axit axªtic Hoạt động 3(10phút ) 1. Axit axªtic cã tÝnh chÊt cña axit kh«ng ? Axit axªtic cã tÝnh chÊt HS : Lµm thÝ nghiÖm theo chung cña axit kh«ng ? nhãm, quan s¸t vµ rót ra Chia nhãm tæ chøc cho HS lµm thÝ nghiÖm gi÷a dd axit nhËn xÐt axªtic víi qu× tÝm , dd NaOH cã phenolphtalein , CuO, Zn , Na2CO3 ... Quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra , nhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn . 2. Axit axªtic cã t¸c dông víi rîu etilic kh«ng ? GV: BiÓu diÔn thÝ nghiªm gi÷a rîu etilic víi axit axªtic Híng dÉn häc sinh quan s¸t hiÖn tîng vµ rót ra kÕt luËn . S¶n phÈm cña rîu etilic vµ axit axetic lµ este . Hoạt động 4(10phút ). Néi dung CTPT: C2H4O2 PTK: 60 I. TÝnh chÊt vËt lÝ ChÊt láng kh«ng mµu , vÞ chua , tan v« h¹n trong níc .. II. CÊu t¹o ph©n tö H | H C C OH | ‖ H O ViÕt thu gon : CH3-COOH Nhãm -OH liªn kÕt víi nhãm C=O t¹o thµnh nhãm -COOH ® Cã tÝnh axit. III. TÝnh chÊt ho¸ häc 1. Axit axªtic cã tÝnh chÊt cña axit kh«ng ? Có đầy đủ tính chất hoá học cña mét axit CH3COOH lµ mét axit yÕu CH3-COOH(dd) + NaOH(dd) ® CH3-COONa(dd) + H2O 2 CH3-COOH + Na2CO3 ® 2 CH3-COONa + CO2 + H2O 2. Axit axªtic cã t¸c dông víi rîu etilic kh«ng ?. HS : Quan s¸t hiÖn tîng HiÖn tîng : Cã chÊt láng kh«ng mµu mïi th¬m , kh«ng tan trong níc , næi trªn mÆt níc .. CH3-COOH + HO-C2H5 H2SO4 CH3-COOC2H5 + H2O ( Etyl axetat ) S¶n phÈm cña ph¶n øng gi÷a rîu vµ axit lµ este.
<span class='text_page_counter'>(52)</span> GV: Treo sơ đồ trong SGK cho HS quan s¸t , nhËn xÐt vµ nªu nh÷ng øng dông cña axit axetic trong s¶n xuÊt vµ đời sống . GV: Ph©n tÝch bæ sung Nªu ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ axit axetic trong c«ng nghiÖp vµ trong phßng thÝ nghiÖm .. HS : Nªu øng dông. IV. øng dông . S¶n xuÊt t¬ sîi nh©n t¹o , chÊt dÎo kh«ng ch¸y , phÈm nhuém , dîc phÈm , thuèc diÖt c«n trïng , lµm giÊm ¨n . V. §iÒu chÕ . 2C4H10 +5O2. to. 4CH3COOH + H2O C2H5OH + O2 CH3COOH + H2O. IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (10phút ) Bµi tËp 1 : CH3COOH cã tÝnh axit v× a. Trong phân tử có liên kết đôi C=O b. Trong phân tử có nhóm -COOH và H trong nhóm linh động c. Trong h©n tö cã nhãm -CH3 d. Tất cả đều sai . Bµi tËp 2 : Este lµ s¶n phÈm cña ph¶n øng gi÷a : a. Axit h÷u c¬ víi níc b. Axit h÷u c¬ víi rîu c. Axit h÷u c¬ víi baz¬ d. Axit víi rîu Lµm bµi tËp 1-8 SGK / 143 ChuÈn bÞ bµi mèi liªn hÖ gi÷a Etilen , Rîu etilic , Axit axetic. DuyÖt cña Ban gi¸m hiÖu Xu©n phó, ngµy …… th¸ng…… n¨m 2009 §ñ tuÇn 29. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y :. TuÇn 30.
<span class='text_page_counter'>(53)</span> Mèi liªn hÖ gi÷a etilen , rîu etilic vµ axit axetic. TiÕt 58. - Những kiến thức HS đã biết có liên quan : Tính chất của etilic, rợu etilic, axit axetic I. Môc tiªu . Nắm đợc mối liên hệ giữa hiđrocacbon , rợu , axit và este với các chất cụ thể là etilen , rîu etilic , axit axetic , vµ etyl axetat . Viết các phơng trình phản ứng theo sơ đồ chuyển hoá giữa các chất . II. ChuÈn bÞ 1/ §å dïng d¹y häc GV: M¸y chiÕu , giÊy trong , bót d¹ HS: Nghiªn cøu SGK tríc ë nhµ 2/ Phơng pháp : Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp phát hiện và giảI quyết vấn đề, phơng ph¸p th¶o luËn vµ hîp t¸c theo nhãm nhá, ph¬ng ph¸p thùc hµnh thÝ nghiÖm III . Các hoạt động 1. ổn định 2. KiÓm tra HS1: Nªu cÊu t¹o vµ tÝnh chÊt ho¸ häc cña axit axetic ? HS2: Ch÷a bµi tËp 2,7 SGK Tr 143 1, Các chất tác dụng đợc với Na là : C2H5OH ; CH3COOH CH3-CH2-CH2-OH ; CH3-CH2-COOH. Ph¬ng tr×nh : 2 C2H5OH + 2Na ® 2 C2H5ONa + H2 2 CH3COOH + 2Na ® 2 CH3COONa + H 2 2 CH3-CH2-CH2-OH + 2Na ® 2 CH3-CH2-CH2-ONa + H2 2 CH3-CH2-COOH + 2Na ® 2 CH3-CH2-COONa + H2 2, Các chất tác dụng đợc với NaOH , Mg , CaO là : CH3COOH + NaOH ® CH3COONa + H2O CH3-CH2-COOH + NaOH ® CH3-CH2-COONa + H2O 2 CH3COOH + Mg ® (CH3COO)2Mg + H2 2 CH3-CH2-COOH + Mg ® (CH3-CH2-COO)2Mg + H2 2 CH3COOH + CaO ® (CH3COO)2Ca + H2O 2 CH3-CH2-COOH + CaO ® (CH3-CH2-COO)2Ca + H2O Bài tập : Lấy bài làm đúng của HS CH3COOH + CH3CH2OH b,. to H2SO4. CH3COO CH2CH5 + H2O. n CH3COOH = 60 =1(mol) 60. n CH3CH2-OH = 100 = 2,17(mol) 46 Theo ph¬ng tr×nh : naxit = n este = 1 (mol ) Khối lợng este thu đợc theo lí thuyết là : meste = n x M = 1x 88 = 88 g HiÖu suÊt cña phn¶ øng trªn lµ : H = 55 ´ 100%= 62,5% 88 3. Bµi míi ..
<span class='text_page_counter'>(54)</span> Hoạt động của GV Hoạt động 1 GV: Giíi thiÖu : Gi÷a c¸c hîp chÊt h÷u c¬ cã mèi liªn hÖ víi nhau. Hoạt động của GV. Néi dung I. Sơ đồ liên hệ giữa etilen , rîu etilic vµ axit axetic .. GV: Chiếu sơ đồ sau S¬ §å Etilen. Rîu etilic. GV: Gäi lÇn lît HS tham gia ý kiến để hoàn thành sơ đồ GV: Chiếu toàn bộ sơ đồ hoµn thµnh lªn mµn h×nh . Yªu cÇu HS ViÕt PTP¦. Etilen. HS: Tr¶ lêi c©u hái cña GV để xây dựng sơ đồ .. Rîu etilic. GV: ChiÕu bµi lµm cña HS lªn mµn h×nh .. Hoạt động 2 GV: Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 19b) SGK 144. Axit axetic. HS: ViÕt c¸c PTP¦ minh hoạ sơ đồ trên .. HS : Lµm bµi tËp vµo vë. GV: ChiÕu bµi lµm cña mét sè HS lªn mµn h×nh vµ nhËn xÐt . GV: Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 4. Etyl axetat 1, C2H4 + H2O C2H5OH 2,C2H5OH+O2 CH3COOH+ H2O 3, CH3COOH + CH3CH2OH CH3COOCH2CH3 + H2O II. Bµi tËp . Bµi tËp 1 : CH2 =CH2 + Br2 ® Br-CH2CH2 -Br to. n(CH2 =CH2 ) ® (-CH2CH2 -)n HS: TÝnh n CO2= 44 = 1 (mol) 44 Khèi lîng cacbon cã trong 23 gam chÊt h÷u c¬ A lµ : 1´ 12 = 12 ( gam) Khèi lîng hi®ro cã trong 23 gam chÊt h÷u c¬ A lµ : 1,5´ 2 = 3 ( gam) Khèi lîng oxi cã trong 23 gam chÊt h÷u c¬ A lµ : 23 - ( 12 + 3 ) = 8 (gam ) a, VËy trong A cã C, H , O . b, Gi¶ sö A cã c«ng thøc lµ CxHyOy ( x, y, z ) lµ c¸c sè. Bµi tËp 4.
<span class='text_page_counter'>(55)</span> nguyªn d¬ng . ta cã : x:y:z = 12 : 3 : 8 = 12 1 16 1:3 :0,5 =2:6:1 VËy c«ng thøc A lµ : GV: KÕt luËn vÒ c¸c bíc gi¶i (C2H6O)k= 46 bµi to¸n lËp c«ng thøc ho¸ k=1 häc . VËy c«ng thc ph©n tö cña A lµ : C2H6O IV. Củng cố, đánh giá, hớng dẫn (10phút ) Bµi tËp vÒ nhµ : 2,3,5 SGK.tr.144 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt 59 : KiÓm tra 1 tiÕt - Nh÷ng kiÕn thøc HS §· biÕt cã liªn quan : I. Môc tiªu . KiÓm tra viÖc n¾m tÝnh chÊt ho¸ häc cña mèt sè hîp chÊt v« c¬ KÜ n¨ng lµm bµi tËp d¹ng tr¾c nghiÖm KÜ n¨ng lµm mét sè d¹ng bµi tËp tÝnh theo ph¬ng tr×nh ho¸ häc . II. ChuÈn bÞ : 1/ §å dïng d¹y häc : GV : Ra đề HS : ¤n tËp 2/ Ph¬ng ph¸p III. Các hoạt động. 1/ ổn định 2/ KiÓm tra 3/ Bµi míi. PhÇn 1: Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan (4 ®iÓm) Câu 1 (2 điểm): Hãy khoanh tròn vào một trong các chữ A, B, C, D đứng trớc ở đầu đáp án đúng nhất trong các câu sau : 1/ Trong c¸c nhãm chÊt sau, nhãm chÊt nµo lµ dÉn xuÊt cña hi®roc¸cbon A. Metan, axetilen, benzen, rîu etilic C. Metan, etilen, benzen, rîu etilic B. Metan, etilen, axetilen, axit axetic D. Rîu etilic, axit axetic, metyl clorua 2/ Axit axetic cã tÝnh axit v× trong ph©n tö : A. Cã 2 nguyªn tö oxi B. Cã nhãm OH C> Cã nhãm OH vµ nhãm.
<span class='text_page_counter'>(56)</span> C. Cã nhãm – OH vµ nhãm.
<span class='text_page_counter'>(57)</span> PhÇn II. Tù luËn (7 ®iÓm) C©u 2 (4®iÓm) 1. Từ chất ban đầu là etilen có thể điều chế ra etyl axetat. Viết các phơng trình hoá học để minh hoạ. Các điều kiện cần thiết cho phản ứng xảy ra có đủ. 2. Bằng phơng pháp hoá học, làm thế nào phân biệt đợc các dung dịch Rợu etylic, axit axetic, glucozơ. Viết các phơng trình phản ứng (nếu có) để giải thích. C©u 3 (3 ®iÓm) Từ tinh bột ngời ta sản xuất rợu etylic theo sơ đồ sau: Tinh bét ® glucoz¬ ® rîu etylic 1. ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra 2. Tính khối lợng rợu etylic thu đợc khi cho lên men 1 tấn ngũ cốc chứa 81% tinh bét. IV. Rót kinh nghiÖm ..
<span class='text_page_counter'>(58)</span> TiÕt 58 Ngµy so¹n :. ChÊt bÐo Ngµy d¹y :. I. Môc tiªu . Nắm đợc định nghĩa về chất béo Nắm đợc trạng thái thiên nhiên , tính chất lí học , hoá học và ứng dụng của chất bÐo . Viết đợc công thức phân tử của glixerol , công thức tổng quát của chất béo . Viết đợc sơ đồ phản ứng bằng chữ của chất béo . II. ChuÈnn bÞ . GV: M¸y chiÕu , giÊy trong , bót d¹ Tranh vÏ mét sè thùc phÈm cã chÊt bÐo ThÝ nghiªm : VÒ tÝnh tan cña chÊt bÐo Dông cô : èng nghiÖm : 2 chiÕc KÑp gç Ho¸ chÊt : Níc Bezen DÇu ¨n II. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng . 1. ổn định lớp . 2. KiÓm tra bµi cò . Bµi tËp : Hoàn thành phờng trình phản ứng theo sơ đồ sau : Etilen ®rîu etilic ® axit axetic ® etyl axetat ® axetat natri 3. Bµi míi . Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 GV: §Æt c©u hái : trong thùc tÕ chÊt bÐo cã ë ®©u ? GV: Gäi HS tr¶ lêi GV: ChiÕu lªn mµn h×nh . Hoạt động 2 GV: Yªu cÇu c¸c nhãm HS lµm thÝ nghiÖm ThÝ nghiÖm : Cho mét vµi giät dÇu ¨n lÇn lît vµo 2 ống nghiệm đựng nớc và bezen , lắc nhÑ vµ quan s¸t . GV: Gäi mét vµi HS hiÖn tîng vµ tÝnh hÊt vËt lÝ cña chÊt bÐo .. Hoạt động 3 GV: Giíi thiÖu : §un chÊt bÐo ë nhiÖt độ , áp suất cao ngời ta thu đợc glixrol ( glixerin ) vµ c¸ axit bÐo GV: ChiÕu c«ng thøc glixerin lªn mµn h×nh GV: Giíi thiÖu c«ng thíc chung cña c¸c axit bÐo : R-COOH sau đó thay thế R = C17H35, C17H33, C15H31 .. Hoạt động của HS I. ChÊt bÐo cã ë ®©u ? HS: tr¶ lêi c©u hái cña GV. II. TÝnh chÊt vËt lÝ cña chÊt bÐo . HS: Lµm thÝ nghiÖm. HS: Nªu hiÖn tîng ChÊt bÐo kh«ng tan trong níc , nhÑ h¬n níc Chất béo tan tan đợc trong benzen dầu ho¶ , x¨ng ... III. Thµnh phÇn vµ cÊu t¹o cña chÊt bÐo . HS: Nghe vµ ghi bµi ..
<span class='text_page_counter'>(59)</span> GV: Gäi HS nhËn xÐt vÒ thµnh phÇn cña axit bÐo . GV: Sử dụng POWERPOINT để thể hiÖn trªn mµn h×nh ph¶n øng t¹o tnµnh c¸c chÊy bÐo tõ c¸c axit bÐo cvµ glixerin . Hoạt động 4 GV: Giíi thiÖu : ®un nãng c¸c chÊt bÐo víi n¬c t¹o thµnh c¸c axit bÐo vµ glixerin GV: ChiÕu lªn mµn h×nh ph¶n to øng ph©n huû . GV: Giíi thiÖu ph¶n øng cña chÊt bÐo víi dung dÞch kiÒm GV: Hớng dẫn để hS viết phơng to tr×nh ph¶n øng . GV: Giíi thiÖu : Ph¶n øng thuû ph©n trong m«i trêng kiÒm cßn gäi lµ ph¶n øng xµ phßng ho¸ . GV: Chiếu đề bài bài tập lên màn hình. HS: NhËn xÐt : ChÊt bÐo lµ hçn hpä nhiÒu este cña glixerin víi c¸c axit bÐo vµ cã c«ng thøc chung lµ : ( R-COO)3C3H5 . HS: Theo dâi trªn mµn h×nh ph¶n øng giữa axit béo và glixerin để tạo thành chÊt bÐo . IV. TÝnh chÊt ho¸ häc quan träng cña chÊt bÐo . HS: Nghe vµ ghi bµi . Ph¶n øng thuû ph©n chÊt bÐo : (RCOO)3C3H5 + 3H2O 3RCOOH + C3H5(OH)3 axit bÐo + ( glixerin ) HS: ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng : (RCOO)C3H5 + 3NaOH 3RCOONa + C3H5(OH)3 HS: lµm bµi tËp 1. Bµi tËp 1 : Hoµn thµnh c¸c ph¬ng tr×nh Bµi tËp 1 : ph¶n øng sau . a, (CH3COO)C3H5 + 3 NaOH ® 3CH3COONa + C3H5(OH)3 a, (CH3COO)C3H5 + NaOH ® ? + ? b, (C17H35COO)3C3H5 + 3H2O® b, (C17H35COO)3C3H5 + H2O® ? + ? 3C17H35COOH + C3H5(OH)3 c, (C17H33COO)3C3H5 + 3NaOH ® c, (C17H33COO)3C3H5 + ? ® 3C17H33COONa + C3H5(OH)3 C17H33COONa + ? d, CH 3COOC2H5 + KOH® d, CH3COOC2H5 + ?®CH3COOK + ? CH3COOK + C2H5OH V. øng dông cña chÊt bÐo . Hoạt động 5 GV: Yêu cầu HS tự liên hệ để nêu đợc øng dông cña chÊt bÐo . GV: ChiÕu lªn mµn h×nh 4. Cñng cè GV: Gäi 1 HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi häc GV: Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 2 . Bµi tËp 2 : Tính khói lợng muối thu đợc khi thuỷ phân hoàn toàn 178 kg chất béo có công thức (C17H35COO)3C3H5 HS: Gi¶i Ph¬ng tr×nh : (C17H35COO)3C3H5 + 3H2O® 3C17H35COOH + C3H5(OH)3 Theo ph¬ng tr×nh : Cø 890 kg (C17H35COO)3C3H5 khi thuû ph©n t¹o ra 918 kg muèi C17H33COONa Vậy khi thuỷ phân 178 kg chất béo trên ta thu đợc lợng muối là: x = 178 x 918 = 183,6 (kg) 890 5. Híng dÉn häc ë nhµ ..
<span class='text_page_counter'>(60)</span> Bµi tËp vÒ nhµ : 1,2,3,4SGK tr.147 IV. Rót kinh nghiÖm .. TiÕt 59 Ngµy so¹n :. LuyÖn tËp : Rîu etilic axit axetic vµ chÊt bÐo Ngµy d¹y :. I. Môc tiªu . Cñng cè c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ rîu etilic , axit axetic vµ chÊt bÐo . RÌn luyÖn kÜ n¨ng gi¶i mét sè bµi tËp . II. ChuÈn bÞ . GV: M¸y chiÕu , giÊy trong , bót d¹ HS: §äc l¹i néi dung luyÖn tËp III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định lớp 2. KiÓm tra bµi cò . 3. Bµi míi . Hoạt động của giáo viên GV: ChiÕu lªn mµn h×nh b¶ng C«ng thøc. Hoạt động của HS I. KiÕn thøc cÇn nhí . TÝnh chÊt vËt lÝ. TÝnh chÊt ho¸ häc. Rîu etilic Axit axetic ChÊt bÐo GV: Yêu cầu HS thảo luận , để hoàn thµnh b¶ng trªn . GV: Chiếu lên màn hình bảng đã điền đầy đủ . Hoạt động 2 GV: yªu cÇu HS lµm bµi tËp 2 SGK tr.148 .. HS: Thảo luận nhóm để hoàn thành b¶ng . II. Bµi tËp . HS: Lµm bµi tËp 2 SGK tr. 148 c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng : CH3COOC2H5 + H2O® CH3COOH + C2H5OH. CH3COOC2H5 + NaOH® CH3COONa + C2H5OH GV: Gäi HS ch÷a bµi tËp Bµi tËp 3 SGK tr149 GV: Tæ chøc cho c¸c em häc sinh kh¸c Bµi tËp 3 : nhËn xÐt , söa sai ... Hoµn thµnh c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng : a, 2C2H5OH + 2Na ® 2C2H5O Na + H2 b, C2H5OH + O2 ® 2CO2 + 3H2O c, CH3COOH + KOH ® CH3COOK + H2O d, CH3COOH + CH3CH2OH CH3COO CH2CH5 + H2O e, CH3COOH + Na2CO3 ® 2CH3COONa + H2O + CO2 f, 2CH3COOH + Na ®.
<span class='text_page_counter'>(61)</span> 2CH3COONa + H2 h, ChÊt bÐo + dung dÞch kiÒm ® glixerol + muèi cña c¸c axit bÐo Bµi tËp 7 SGK tr. 149 Ph¬ng tr×nh : CH3COOH + NaHCO3 ® CH3COONa + H2O + CO2 a, Khèi lîng CH3COOH cã trong 100 g mCH3COOH = 12 (gam ) nCH3COOH = 12 = 0,2 mol 60 Theo ph¬ng tr×nh : nNaHCO3= nCH3COOH =0,2 (mol) mNaHCO3= 0,2 x 84 = 16,8 (gam) Khèi lîng dung dÞch NaHCO3 cÇn dïng lµ . mNaHCO3 = 16 , 8 x 100 = 200gam 8,4 b, dung dÞch sau ph¶n øng cã muèi CH3COONa Theo ph¬ng tr×nh : nCO2= nCH3COONa= nCH3COOH = 0,2 mol mCH3COONa = 0,2 x 82 = 16,4 gam Khèi lîng dung dÞch sau ph¶n øng : = 200 + 100 -0,2 x 44 = 291,2 (gam ) Nồng độ phần trăm sau phản ứng là : C% CH3COONa= 16 , 4 x 100% = 5,6% 291 ,1. 4. Híng dÉn häc ë nhµ Bµi tËp vÒ nhµ : 1,4,5,6 SGK. tr. 149 IV. Rót kinh nghiÖm .. TiÕt 60 Ngµy so¹n :. Thùc hµnh : TÝnh chÊt cña rîu etilic vµ axit axetic Ngµy d¹y :. I. Môc tiiªu ¤n l¹i tÝnh chÊt cña rîu etilic vµ axit axit axetic RÌn luyÖn kÜ n¨ng lµm thÝ nghiÖm vµ quan s¸t c¶ hiÖn tîng thÝ nghiÖm II. ChuÈn bÞ . GV: Dông cô : Gi¸ thÝ nghiÖm : 4 bé Gi¸ s¾t : 4 bé èng nghiÖm : 10 bé èng nghiÖm cã nh¸nh , cã nót , cã èng dÉn khÝ : 4 chiÕc.
<span class='text_page_counter'>(62)</span> §Ìn cån : 4 chiÕc Cèc thuû tinh : 5 chiÕc Ho¸ chÊt : Axit axetic đặc Axit sunfuric đặc Níc KÏm l¸ , CaCO3 , CuO , giÊy quú tÝm . III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng . 1. ổn định tổ chức GV: KiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bµi cò . GV: KiÓm tra dông cô ho¸ chÊt KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS 3. TiÕn tr×nh thùc hµnh . Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 GV: Híng dÉn häc sinh lµm tÝ nghiÖm , lu ý một số thao tác để đảm bảo an toàn khi làm thí nghiệm vầ đảm bảo thµnh c«ng cñÊcc thÝ nghiÖm Híng dÉn häc sing lµm têng tr×nh . Hoạt động 2 GV: Híng dÉn häc sinh lµm têng tr×nh NhËn xÐt , rót kinh nghiÖm . IV. Rót kinh nghiÖm .. TiÕt 62. Hoạt động của HS I. TiÕn tr×nh thÝ nghiÖm . HS: Lµm thÝ nghiÖm. II. Lµm têng tr×nh . HS: Lµm têng tr×nh . Thu dän ho¸ chÊt vµ röa dông cô. Glucoz¬ Ngµy so¹n :. Ngµy d¹y :. I. Môc tiªu . Nắm đợc công thức phân tử , tính chất vật lí , tính chất hoá hoạ và ứng dụng của glucoz¬. Viết đợc sơ đồ phản ứng tráng bạc , phản ứng lên men glucozơ . II. ChuÈn bÞ . GV: MÉu glucoz¬ Dung dÞch AgNO3 Dung dÞch NH3 Dung dÞch rîu etilic Níc cÊt Các ống nghiệm , kệp gỗ , giá thí nghiệm , đèn cồn . III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng . 1. ổn định lớp . 2. KiÓm tra bµi cò . 3. Bµi míi . Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của HS C«ng thøc ph©n tö : C6H12O6 Ph©n tö khèi : 180 I. TÝnh chÊt vËt lÝ . 1. Tr¹ng th¸i thiªn nhiªn . HS: Hoµn chØnh néi dung c©u 1 trong phiÕu häc tËp HS: Quan s¸t mÉu glucoz¬ , thö tÝnh tan.
<span class='text_page_counter'>(63)</span> GV: Giíi thiÖu : ChÊt r¾n kh«ng mµu , tan nhiÒu trong níc . Kh«ng mïi , vÞ ngät m¸t . Hoạt động 2 GV:lµm thÝ nghiÖm t¸c dông cña glucoz¬ víi dung dÞch AgNO3 trong dung dÞch NH3 GV: Híng dÉn häc sinh th¶o luËn vµ gi¶ thÝch .. mïi vÞ . 2. TÝnh chÊt vËt lÝ . HS: Nghe vµ ghi bµi. II. TÝnh chÊt ho¸ häc . 1. Ph¶n øng oxi ho¸ glucoz¬ . HS: Quan s¸t nhËn xÐt hiÖn tîng HS: Mµu tr¾ng b¹c trªn thµnh èng nghiÖm chÝnh lµ Ag . Ph¬ng tr×nh ph¶n øng : C6H12O6 + Ag2O NH3 C6H12O7+ 2Ag (dd) (dd) (dd). GV: Nªu øng dông dïng trong c«ng nghÖ tr¸ng g¬ng. 2. Ph¶n øng lªn men .. GV: Cã thÓ bæ sung th«ng tin vÒ mét sè øng dông cña glucoz¬ . GV: Cho HS đọc SGK về phần ứng dông cña glucoz¬ . Hoạt động 3 GV: Yªu cÇu HS nªu c¸c øng dông cña glucoz¬ .. III. øng dông cña glucoz¬ . HS: Glucoz¬ lµ chÊt dinh dìng quan träng của ngời và động vật , đợc dùng để : pha huyÕt thanh , s¶n xuÊt vitamin C , tr¸ng g¬ng .... C6H12O6 lªn men. 2C2H5OH +2CO2. 4. Cñng cè . HS lµm bµi tËp : Bµi tËp 1 : 1, Trình bày cách phân biệt 3 ống nghiệm đựng dung dịch glucozơ , dung dịch axit axetic vµ rîu etilic . 2. Khoanh tròn một trong áccvchữ cái A,B,C,D đứng trớc đáp án đúng . Glucoz¬ cã tÝnh chÊt nµo sau ®©y ? A. làm đỏ quì tím . B. T¸c dông víi dung dÞch axit C. T¸c dông víi dung dÞch AgNO3 trong dung dÞch NH3 D. T¸c dông víi kim lo¹i s¾t . 5. Híng dÉn häc ë nhµ . Bµi tËp vÒ nhÇ: 1,2,3,4 SGK tr. 179 IV. Rót kinh nghiÖm ..
<span class='text_page_counter'>(64)</span> TiÕt 63 Ngµy so¹n:. Saccaroz¬ Ngµy gi¶ng:. I. Môc tiªu . Nắm đợc công thức phân tử, ctinhschaats vật lí, tính chất hoá học của saccarozơ. BiÕt tr¹ng th¸i thiªn nhiªn vµ øng dông cña saccaroz¬. ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng cña saccaroz¬. II. ChuÈn bÞ . GV: M¸y chiÕu, giÊy trong, bót d¹. ThÝ nghiÖm: ph¶n øng thuû ph©n cña saccaroz¬. Dông cô: KÑp gç. èng nghiÖm. §Ìn cån. èng hót. Ho¸ chÊt: Dung dịch saccarozơ (đờng kính) Dung dÞch AgNO3 Dung dÞch NH3 Dung dÞch H2SO4 . III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng . 1. æn ®inh líp . 2. KiÓm tra bµi cò . HS1: Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc vña glucoz¬ . HS2: Ch÷a bµi tËp 2 SGK tr.152 Bµi tËp 2 : (b) §¸nh sè c¸c lä ho¸ chÊt vµ lÊy mÉu thö . Cho vµo mçi èng nghiÖm 1 Ýt dd AgNO3 ( trong dung dÞch NH3) vµ ®ung nãng nhÑ NÕu th¸y cã chÊt kÕt tña cña Ag lµ saccaroz¬ . NÕu kh«ng cã hiÖn tîng g× lµ CH3COOH v× . C6H12O6 + Ag2O NH3 C6H12O7 + 2Ag 3. Bµi míi . Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 Giíi thiÖu saccaroz¬ cã trong nhiÒu loµi thực vật : mía củ cải đờng , thốt nốt ... GV: Cã thÓ cho HS tù nªu . Hoạt động 2 . GV: Híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm Lấy đờng saccarozơ cho vào ống nghiêm quan s¸t tr¹ng th¸i , mµu s¾c . Thªm níc vµo vµ l¾c nhÑ quan s¸t . GV: Gäi mmootj HS nhËn xÐt . to động 3 Ho¹t GV: híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm ThÝ nghiÖm 1 : Cho dd saccaroz¬ vµo dd AgNO3 (trong dd NH3) sau đó đun nhẹ quan sát GV: Gäi HS nhËn xÐt hiÖn tîng. Hoạt động của HS C«ng thøc ph©n tö : C6H12O7 Ph©n tö khèi : 342 I. Tr¹ng thÝa thiªn nhiªn . HS: Nghe vµ ghi bµi . II. TÝnh chÊt vËt lÝ . HS: lµm thÝ nghiÖm theo nhãm .. HS: NhËn xÐt : Saccaroz¬ lµ chÊt kÕt tinh kh«ng mµu , vÞ ngät , dÔ tan trong níc . III.TÝnh chÊt ho¸ häc . HS: Lµm thÝ nghiÖm HS: Lµm thÝ nghiÖm. ThÝ nghiÖm 2 :. HS: NhËn xÐt.
<span class='text_page_counter'>(65)</span> Cho dd saccaroz¬ vµo èng nghiÖm , thªm Kh«ng cã hiÖn tîng g× xÈy ra , chøng tá vµo mét giät dd H2SO4 ®un nãng 2-3 saccaroz¬ kh«ng cã ph¶n øng tr¸ng g¬ng . phut . Thêm dd NaOH vào để trung hoà . HS: Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm . Cho dd vừa thu đợc vào ống nghiệm chøa dd AgNO3 trong dd NH3 GV: Gäi HS nhËn xÐt hiÖn tîng .. GV: Giíi thiÖu : Khi ®un nãng dd saccaroz¬ , saccaroz¬ bÞ thuû ph©n t¹o ra glucoz¬vµ fructoz¬ GV: Gäi mét HS lªn viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng .. HS: Nªu hiÖn tîng : Cã kÕt tña Ag xuÊt hiÖn NhËn xÐt : §· xÈy ra phant øng tr¸ng g¬ng ®vËy khi ®un nãng dd saccaroz¬ cã axit lµm xóc t¸c, saccarozơ đã bị thuỷ phân tạo ra chát có thể tham gia ph¶n øng tr¸ng g¬ng .. HS: ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng : GV: Giíi thiÖu vÒ fructoz¬ . C12H22O11+ H2O Hoạt động 4 C6H12O6 + C6H12O6 GV: Yªu cÇu HS kÓ tªn c¸c øng dông glucoz¬ fructoz¬ của đờng saccarozơ . GV: Chiếu lên màn hình : Sơ đồ sản xuất IV. ứng dụng . HS: Nªu øng dông . đờng xaccarozơ từ mía . Yêu cầu HS kể tên các nhà máy sản xuất Kể tên các nhà máy sản xuất đờng . đờng ở Việt Nam . 4. Cñng cè . Bµi tËp : Hoàn thành các phnar ứng cho sơ đồ chuyển hoá sau . Saccaroz¬. Glucoz¬. etyl axetat HS: Lµm bµi tËp 1, C12H22O11+ H2O. Rîu etilic. Axit axetic. Axetat Natri . axit. C6H12O6 + C6H12O6 glucoz¬ fructoz¬. 2, C6H12O6 lªn men 2C2H5OH + 2CO2 3, C2H5OH + O2men giÊm CH3COOH + H2O 4, CH3COOH + KOH 5, CH3COOH + C2H5OH. CH3COOK + H2O H2SO4 đặc. 6, CH3COO C2H5 + NaOH. CH3COO C2H5 + H2O CH3COONa + C2H5OH. 5. Híng dÉn häc ë nhµ . Bµi tËp vÒ nhµ: 1,2,3,4,5,6 SGK: 155.
<span class='text_page_counter'>(66)</span> IV. Rót kinh nghiÖm ..
<span class='text_page_counter'>(67)</span> TiÕt 63 Ngµy so¹n :. Tinh bét vµ xenluloz¬ Ngµy d¹y :. I. Môc tiªu . Nắm đợc công thức chung , đặc điểm cấu tạo phân tử của tinh bột và xenlulozơ . Nắm đợc tính chất vật lí , tính chất hoá học và ứng dụng của tinh bột và xenlulozơ . Viết đợc phản ứng thuỷ phân tinh bột , xenlulozơ và phản ứng tạo hành những chất nµy rtrong c©y xanh . II. ChuÈn bÞ . GV: M¸y chiÕu, giÊy trong , bót d¹ . MÉu vËt: cã chøa tinh bét, xenluloz¬ vµ c¸c øng dông cña tinh bét vµ xenluloz¬ ThÝ nghiÖm; TÝnh tan cña tinh bét, xenluloz¬ T¸c dông cña hå tinh bét víi ièt . III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng . 1. ổn định lớp. 2. KiÓm tra bµi cò. HS1:Nªu tÝnh chÊt vËt lÝ, tÝnh chÊt ho¸ häc cña xaccaroz¬ . HS2: Gäi 2 HS ch÷a 2 bµi tËp sè 2 , 4 SGK tr. 155 Bµi2 : Trang 155 1, C12H22O11+ H2O. axit. C6H12O6 glucoz¬. + C6H12O6 fructoz¬. 2, C6H12O6 lªn men 2C2H5OH + 2CO2 Bµi 3 : + §¸nh sè c¸c lä ho¸ chÊt vµ lÊy mÉu thö . Cho vµo mçi èng nghiÖm m1 vµi giät dd AgNO3 trong dd NH3 vµ ®ung nãng . NÕu cã thÊy b¹c t¹o ra lµ glucoz¬ NÕu kh«ng cã hiÖn tîng g× lµ dd saccaroz¬ vµ rîu etilic CHo vài giọt dd H2SO4 vào 2 ống nghiệm còn lại và đung nóng . Sau đó cho tiếp dung dÞch AgNO3 trong dd NH3 vµo nÕu cã b¹c t¹o thµnh lµ dd saccaroz¬ . Cßn l¹i lµ dd rîu etilic. Ph¬ng tr×nh ho¸ häc: axit C12H22O11+ H2O C6H12O6 + C6H12O6 glucoz¬ fructoz¬ 3. Bµi míi . Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 I. Tr¹ng th¸i tù nhiªn . GV: §Æt c©u hái : Em hüa cho biÕt HS: Tr¶ lêi c©u hái : tr¹ng th¸i tù nhiªn cña tinh bét vµ Tinh bét cã nhiÒu trong c¸c lo¹i h¹t xenluloz¬ . cñ , qu¶ : Lóa , ng« , s¾n ... Xenluloz¬ cã nhiÒu trong sîi b«ng tre , gç ,løa ... Hoạt động 2 II. TÝnh chÊt vËt lÝ . GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ HS: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm vµ quan s¸t . nghiÖm GV: ChiÕu néi dung thÝ nghiÖm THÝ nghiÖm : LÇn lît cho vµo mçi èng nghiÖm mét Ýt tinh bét vµ xenluloz¬ vµo hai èng nghiÖm . Quan s¸t : Tr¹ng th¸i , mµu s¾c , sù hoµ tan trong n¬c cña tinh bét vµ xenluloz¬ tríc vµ sau khi ®un nãng ..
<span class='text_page_counter'>(68)</span> GV: Gọi đại diện các nhóm nêu hiện tợng .. Hoạt động 3 GV: Giíi thiÖu vµ chiÕu lªn mµn h×nh : Tinh bét vµ xenluloz¬ cã ph©n tö khèi rÊt lín . Phân tử tinh bột và xenlulozơ đợc cấu t¹o do nhiÒu nhãm (-C6H10O5-) liªn kÕt víi nhau : -C6H10O5-C6H10O5-C6H10O5... ViÕt gän : (-C6H10O5-)n Nhóm (-C6H10O5-) đợc gọi là mắt xích cña ph©n tö . Sè m¾t xÝch trong ph©n tö tinh bét Ýt h¬n trong ph©n tö xenluloz¬ . Tinh bét : n= 1200 ® 6000 Xenlulz¬ : n= 10000®14000 Hoạt động 4 GV: Giíi thiÖu vµ chiÕu lªn mµn h×nh : Khi ®un nãng trong dung dÞch axit lo·ng Tinh ét hoÆc xenluloz¬ bÞ thuû ph©n thµnh glucoz¬ . ở nhiệt độ thờng tinh axitbét vµ xenluloz¬ bÞ thuû ph©n thµnh glucoz¬ nhê xóc t¸c to cña enzim thÝch hîp GV: Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm GV: ChiÕu néi dung thÝ nghiÖm lªn mµn h×nh Nhá vµi giät dung dÞch ièt vµo èng nghiÖm chøa hå tinh bét . Quan s¸t : §un nãng èng nghiÖm quan s¸t . GV: Gäi HS nªu hiÖn tîng thÝ nghiÖm .. GV: Dựa vào thí nghiệm trên , iốt đợc dụng để nhận biết hồ tinh bột . GV: Yªu cÇu HS lµm bµi tËp Bµi tËp 1 : Trình bày phơng pháp hoá học để phân biÖt : Tinh bét , glucoz¬ , saccaroz¬ .. Hoạt động 5 . GV: Chiếu lên mành hình Sơ đồ ứng. HS: Nªu hiÖn tîng . Tinh bét lµ chÊt r¾n , kh«ng tan trong nớc ở nhiệt độ thờng , nhng tan trong n¬c nãng t¹o ra dd keo gäi lµ hå tinh bét . Xenluloz¬ lµchats r¾n , mµu tr¾ng , không tan trong nơc ở nhiệt độ thờng vµ ngay c¶ khi ®ung nãng . III. §Æc ®iÓm cÊu t¹o . HS: Nghe vµ ghi bµi .. IV. TÝnh chÊt ho¸ häc . HS: NGhe vµ ghi bµi . Ph¶n øng thuû ph©n : (-C6H10O5-)n + nH2O. n C6H12O6. HS: Lµm thÝ nghiÖm. HS: Nªu hiÖn tîng Nhá vµi giät dung dÞch ièt vµo èng nghiÖm chøa hå tinh bét .SÏ xuÊt hiÖn mµu xanh . Đun nóng màu xanh biến mất để nguội l¹i hiÖn ra . HS: lµm bµi tËp 1 . §Ó ph©n biÖt c¶ 3 chÊt trªn ta nhá ièt vµo c¶ 3 chÊt . NÕu thÊy xuÊt hiÖn mµu xanh lµ tinh bét Cho vµo 2 èng nghiªm chøa chÊt cßn l¹i méy vµi giät dd AgNO3 trong dd NH3 NÕu thÊy xuÊt hiÖn Ag kÕt tña lµ glucoz¬ Cßn l¹i lµ xaccaroz¬ . V. øng dông cuat tinh bét vµ.
<span class='text_page_counter'>(69)</span> dông cña xenluloz¬ vµ gäi HS nªu øng dông. xenluloz¬ . HS: Nªu c¸c øng dông cuat tinh bét vµ xenluloz¬ .. 4. Cñng cè . GV: Yªu cÇu 1 HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi . Lµm bµi tËp 2 Tõ nguyªn liÖu ban ®Çu lµ tinh bét hay viÕt ph¬ng tr×nh ®iÒu chÕ etylaxetat. 5. Híng dÉn häc ë nhµ . Bµi tËp vÒ nhµ : 1,2,3,4 SGKtr. 158. IV. Rót kinh nghiÖm .. TiÕt 64 Ngµy so¹n :. protein Ngµy d¹y:. I. Môc tiªu . Nắm đợc protein là chất cơ bản không tể thiếu đợc trong cơ thể sống . Nắm đợc protein có khối lợng phân tử rất lớn có cấu tạo rất phức tạp do nhiều môn axit t¹o lªn . Nắm đợc 2 tính chất quan trọng của protein đó là phảnm ứng thuỷ phân và sự đông tô . II. ChuÈn bÞ . GV: M¸y chiÕu , b¶n trong , bót d¹ . MÉu vËt chøa protein . ThÝ nghiÖm : §èt ch¶ypotit ( ntãc hoÆc sõng ) Sự đông tụ protein . Dông cô : §Ìn cån KÑp gç Panh Diªm èng nghiÖm èng hót Ho¸ chÊt : Lµng tr¾ng trøng gµ Dung dÞch rîu etilic III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng . 1. ổn định lớp . 2. KiÓm tra bµi cò . HS1: Nêu đặc điểm cấu tạo phân tử tinh bột ,xenlulozơ và cấu tạo phân tử của chóng . HS2: Ch÷a bµi tËp 2,4 SGK tr.158 3. Bµi míi . Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 GV: Cho Hs xen tranh ¶nh vÒ c¸c mÉu chøa protein Gäi HS nªu tr¹ng th¸i tù nhiªn cña protein .. Hoạt động của HS I. Tr¹ng thÝ thiªn nhiªn . HS: Nêu đợc trạng thái tự nhiên Protein có trong cơ thể ngời , động vật vµ thùc vËt nh : Trøng , thÞt , m¸u , s÷a .... Hoạt động 2 GV: Giíi thiÖu vµ chiÕu lªn mµn h×nh : Thµnh phÇmn nguyª tè chñ yÕu cña. II. Thµnh phÇn vµ cÊu t¹o ph©n tö . 1, Thµnh phÇn nguyªn tè ..
<span class='text_page_counter'>(70)</span> protein lµ cacbon , hi®ro , oxi , nit¬ vµ mét lîng nhá lu huúnh , phot pho , kim lo¹i ... GV: Giíi thiÖu vµ chiÕu lªn mµn h×nh : Protein cÝ ph©n tö khèi rÊt lín cã cÊu t¹o phøc t¹p . các thí ngiệm cho thấy : protein đợc tạo ra tõ c¸c aminoaxit mçi ph©n tö aminoaxit lµ mét m¾t xÝch trong ph©n tö protein . Hoạt động 3 GV: Giíi thiÖu vµ chiÕu lªn mµn h×nh Khi ®ung nãng dung dÞch protein trong dd axit hoÆc baz¬ protein sÏ bÞ ph©n huû sinh ra c¸c amino axit GV: Gäi mét HS lªn b¶ng viÕt PTP¦( D¹ng ch÷ ) GV: Híng dÉn häc sinh lµm tÝ nghiÖm : §èt ch¸y1 Ý Ýt tãc Gäi HS nhËn xÐt hiÖn tîng vµ kÕt luËn GV: ChiÕu nhËn xÐt trªn mµn h×nh. GV: Híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm GV: ChiÕu lªn mµn h×nh Cho mét lßng trøng tr¾ng vµo hai èng nghiÖm . èng nghiÖm 1 :Thªm mét Ýt nícl¾c nhÑ råi ®un nãng . ống nghiệm :2 cho them một ít rợu rồi lắc đều . GV: Gäi HS nªu hiÖn tîng vµ rót ra nhËn xÐt . GV: ChiÕu nhËn xÐt lªm mµn h×nh. GV: §Æt c©u hái : em h·y nªu c¸c øng dôngcña protein. HS: Nghe vµ ghi bµi . 2, CÊu t¹o ph©n tö . HS: Nghe vµ ghi bµi .. III. TÝnh chÊt ho¸ häc . 1, Ph¶n øng thuû ph©n . HS: Nghe vµ ghi bµi . Protein + Níc hçn hîp amino axit 2, Sù ph©n huû bëi nhiÖt . HS: Tãc hoÆc sõng , l«ng gµ ch¸y cã mïi khÐt . NhËn xÐt : Khi ®un nãng m¹nh vµ kh«ng cã níc protein bÞ ph©n huû t¹o ra nh÷ng chÊt bay h¬i vµ cã mïi khÐt . 3, Sù d«ng tô HS: Lµm thÝ nghiÖm heo nhãm. HS: Nªu hiÖn tîng . XuÊt hiÖn kÕt tña tr¸ng trong c¶ hai èng nghiÖm NhËn xÐt : Khi ®un nãng hoÆc cho thªm rîu etilic protein bÞ kÕt tña . Một số protein tan đợc trong nớc , tạo thµnh dung dÞch keo , khi ®ung nãng hoÆc cho thªm ho¸ chÊt vµo c¸c dung dịch này thờng xảy ra kết tủa . hiện tợng đó gọi là sự đông tụ . IV. øng dông . HS: Nªu c¸c øng dông protein nh : Lµm thøc ¨n , c¸c øng dông kh¸c : Trong c«ng nghiÖp dÖt , da , mÜ nghÖ .... 4. Cñng cè . GV: Em h·y nªu hiÖn tîng x©yra khi v¾t chanh vµo s÷a bß hoÆc s÷a dËu nµnh. HS: Khi v¾t chanh vµo s÷a bß hoÆc s÷a ®Ëu nµnh : cã xuÊt hiÖn kÕt tña Bài tập : Tơng tự nh axit . amino axit tác dụng đợc với Na , Na2CO3 , NaOH , C2H5OH . Em hãy viếtphơng trình phản ứng đó . HS: c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng : 1, 2H2N-CH2-COOH + Na ® 2H2N-CH2-COONa + H2 .
<span class='text_page_counter'>(71)</span> 2, 2H2N-CH2-COOH + Na2CO3 ® 2H2N-CH2-COONa + H2O + CO2 3, H2N-CH2-COOH + NaOH ® H2N-CH2-COONa + H2O o 4, H2N-CH2-COOH + C2H5OH H2SO4 ® , t H2N-CH2-COOC2H5 + H2O 5. Híng dÉn häc ë nhµ . Bµi tËp vÒ nhµ : 1,2,3,4 SGK tr.160 IV. Rót kinh nghiÖm .. TiÕt 65 Ngµy so¹n :. Polime Ngµy d¹y :. I. Môc tiªu . Nắm đựpc định nghĩa , cấu tạo , cách phân loại , tính chất chung của các polime . Nắm đợc các khái niệm chất dẻo , tơ , cao su và những ứng dụng chủ yếu củ các loại vËt liÖu nµy trong thùc ttÕ . Từ công thức cấu tạo của một số polime viết công thức tổng quát , từ đó suy ra công thíc cña m«nme vµ ngîc l¹i . II. ChuÈn bÞ . GV: MÉu polime : Tói PE , Cao su , vá d©y ®iÖn , mÈu s¨m lèp xe .. H×nh vÏ c¸c d¹nh m¹ch cña polime trong SGK . HS: Su tầm những hiểu biết về polime và nhỡng ứng dụng của chúng trong đời sèng . III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng . 1. ổn định lớp . 2. KiÓm tra bµi cò. Viết công thức phân tử của tinh bột , xenlulozơ và protein .Nhận xét đặc điểm cấu t¹o ph©n tö c¸c chÊt trªn so víi rîu etilic , glucoz¬ , metan . 3. Bµi míi . Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 . GV: Dẫn dắt vấn đề kết hợp với việc HS đọc SGK rút ra khía niệm về polime . GV: Cung cÊp thªm th«ng tin vÖ ph©n tö khèi cña mét sè polime th«ng dông . GV: GV thông báo hoặc cho HS đọc SGK sau đó cho HS tóm tắt theo sơ đồ SGK . GV: Nªu c©u hái : Polime đợc phân loại nh thế nào ? Hoạt động 2 GV: Gọi HS đọc SGK . GV: GV giới thiệu sơ đò mạch của polime , rót ra kÕt luËn .. Hoạt động của HS I. Kh¸i niÖm chung . HS: Đọc định nghĩa . Polime lµ nh÷ng chÊt cã ph©n tö khèi lín do liªn kÕt cña nhØÒu m¾t xÝch víi nhau .. HS: Tr¶ lêi c©u hái : Thôe nguồn ngốc polime đợc chia thµnh 2 lo¹i : + Polime thiªn nhiªn + Polime nh©n tæng hîp II. CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt a, CÊu t¹o . HS: §äc SGK vÒ cÊu t¹o cña polime , rót ra c«ng thøc chung vµ m¾t xÝch polime . HS: Nªu kÕt luËn : Tuỳ đặc điểm , các mắt xích có thể liên.
<span class='text_page_counter'>(72)</span> kÕt víi nhau t¹o thµnh m¹ch th¼ng GV: Th«ng b¸o hoÆc giíi thiÖu thÝ hoÆc m¹ch nh¸nh . nghiÖm vÒ hoµ tan polime trong mét sè b. TÝnh chÊt . ®iÒu kiÖn GV: c¸c polime thêng lµ chÊt r¾n kh«ng bay h¬i . hÇu hÕt c¸c polime kh«ng tan trong níc hoÆc c¸c dung m«i th«ng thêng . 4. Cñng cè . HS: Nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi . Bµi tËp : H·y chØ ra m¾t xÝch trong ph©n tö cña c¸c polime sau : PVC , polØpopilen , polietilen . ViÕt c«ng thøc chung tæng hîp tø c¸c chÊt sau : stiren C8H8 5. Híng dÉn häc ë nhµ . Bµi tËp vÒ nhµ : 1,2,4 SGK tr. 165. IV. Rót kinh nghiÖm . TiÕt 66 Ngµy d¹y:. polime (tiÕp) Ngµy d¹y:. I. Môc tiªu . Nắm đợc định nghĩa , cấu tạo , cách phân loại , tính chất chung của các polime . Nắm đợc các khái niệm chất dẻo , tơ , cao su và những ứng dụng chủ yếu của các lo¹i vËt lÖu nµy trong thùc tÕ . Tõ c«ng th¬c scÊu t¹o cña mét sè polime viÕt c«ng thøc tæng qu¸t , suy c«ng thøc monome vµ ngîc l¹i . II. ChuÈn bÞ . GV: ChuÈn bÞ mÉu polime : ChÊt dÎo , t¬ , cao su . Phim t liÖu vÒ khia th¸c cao su HS: Su tÇm mét sè mÉu chÊt dÎo , t¬ , cao su t×m hiÓu vÒ chÊt dÎo , t¬ ,cao su vµ øng dụng của chúng trong đời ssống . III. TiÕn tr×mh bµi gi¶ng 1. ổn định lớp 2. KiÓm tra bµi cò . Gäi HS ch÷a bµi tËp 2, 4 SGK tr 165 . 3. Bµi míi . Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 GV: Th«ng b¸o vÒ d¹ng phæ biÕn cña polime đợc dùng trong đời sống . GV: gọi HS đọc SGK. GV: Gäi HS tr¶ lêi c©u hái 1 trong phiÕu häc tËp : Có thể cho đại diện nhóm trình bày nh÷ng hiÓu biÕt vÒ ChÊt dÎo , tÝnh dÎo Thµnh phÇn chÊt dÎo . ¦u ®iÓm cña chÊt dÎo . Do nhóm su tầm đợc .. Hoạt động của HS I. øng dông cña polime . 1. ChÊt dÎo lµ g× ? HS: Tr¶ lêi chÊt dÎo lµ g× a, ChÊt dÎo lµ mét vËt liÖu cã tÝnh dÎo đợc chế tạo từ polime . b, ChÊt dÎo cã thµnh phÇn nh thÕ nµo .. Thµnh phÇn chÝnh lµ polime . Thµnh phÇn phô : ChÊt dÎo ho¸ , chÊt độn , chất phụ gia . c, ChÊt dÎo cã nh÷ng u ®iÓm g× ? NhÑ , bÒn , c¸ch ®iÖn , c¸ch nhiÖt , dÔ.
<span class='text_page_counter'>(73)</span> GV: Híng dÉn häc sinh liªn hÖ vÒ c¸c vật dụng đợc chết tạo từ chất dẻo để nêu đợc nhỡng u điểm của chất dẻo . So s¸nh viÖc chÕ t¹o vËt dông tõ chÊt dÎo víi chÕ t¹o tõ gç , kim lo¹i . ¦u ®iÓm cña chÊt dÎo Tuy nhiªn cÇn chie ra nh÷ng u ®iÓm cña chÊt dÎo Hoạt động 2 GC: Gọi HS đọc SGK. gia c«ng .. 2, T¬ lµ g× ? HS: a, T¬ lµ nh÷ng polime tù nhiªn hay tæng hîp cã cÊu t¹o m¹ch th¼ng vµ cã GV: Cho HS xem sơ đồ phân loại tơ thÓ kÐo dµi thµnh sîi . trong SGK sau đó HS tóm tắt lại và trả b, Tơ đợc phân loại nh thế nào ? lêi c©u hái 2 trong phiÕu häc tËp T¬ gåm : T¬ tù nhiªn vµ t¬ ho¸ häc cã GV: Lu ý khi sö dông vËt liÖu b»ng t¬ : hai lo¹i lµ t¬ nh©n t¹o vµ ¬ tæng hîp . Kh«ng giÆt b»ng níc nãng , tr¸nh ph¬i nắng , là ủi ở nhiệt độ cao . Hoạt động 3 GV: Hái : Cao su lµ g× ? 3. Cao su lµ g× ? HS: GV: Đặt vấn đề về tính phổ biến của a, Cao su lµ g× ? vật dụng bằng cao su , để xây dựng Cao su là vật liêu polime có tính đàn t×nh huèng häc tËp håi GV: Gọi HS đọc SGK trả lời câu hỏi 3 trong phiÕu häc tËp ( hoÆc thuyÕt tr×nh ) GV: Th«ng b¸o vÒ sù ph©n lo¹i cao su b, Cao su đợc phân loại nh thế nào ? Cao su gåm : cao su tù nhiªn vµ cao su GV: Để sinh động và nêu điều kiện để tổng hợp . häc sinh xem phim t liÖu vÒ trång vµ khia th¸c cao su . So s¸nh cuéc sèng cña phu cao su thêi Pháp với công nhân cao su thời nay để ttấy đợc sự thay đổi lớn lao của ngời lµm nghÒ trång vµ khia th¸c cao su .. GV: H[ngs dÉn häc sinh liªn hÖ vÒ c¸c vật dụng đợc chế tạo từ cao su nêu đợc nh÷ng øng dông cña cao su .. c, cao su có những đặc điểm gì ? cau su cã nhiÒu u ®iÓm : §µn håi , kh«ng thÊm níc , kh«ng thÊm khÝ , chÞu mµi mßn , c¸ch nhiÖt ... Do vËy cao su cã rÊt nhiÒu øng dông .. 4. Cñng cè . So s¸nh chÊt dÎo , t¬ , cau su vÒ thµnh phÇn , u ®iÓm ( Cã thÓ lËp b¶ng so s¸nh ) 5. Híg dÉn häc ë nhµ . Bµi tËp vÒ nhµ : bµi 5 SGK tr. 194 IV. Rót kinh nghiÖm .. TiÕt 67 Ngµy so¹n :. Thùc hµnh : TÝnh chÊt cña gluxit Ngµy d¹y:.
<span class='text_page_counter'>(74)</span> I. Môc tiªu . Củng cố các kiến thức về đặc trng của glucozơ , saccarozơ , tinh bột . TiÕp tôc rÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hµnh thÝ nghiÖm . RÌn luyÖn ý thøc cÈn thËn , kiªn tr× trong häc tËp vµ thùc hµnh ho¸ häc II. ChuÈn bÞ . GV: èng nghiÖm Giá đựng ống nghiệm §Ìn cån Dung dÞch Glucoz¬ , NaOH , AgNO3 , NH3 III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng . 1. ổn định lớp . 2. KiÓm tra bµi cò . KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña phßng thÝ nghiÖ cho giê häc Kiểm tra lí thuyết có liên quan đến bài giảng 3. Bµi thùc hµnh . Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1. Hoạt động của HS I. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm . 1, ThÝ nghiÖm 1 . T¸c dông cña Glucoz¬ víi AgNO3 trong dung dich NH3 GV: Híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm HS: lµm thÝ nghiÖm theo nhãm . : Quan s¸t vµ ghi chÐp . Cho vµi giät dd AgNO3 vµo dd NH3 l¾c nhÑ Cho 1 ml dd glucoz¬vµo , råi ®un nãng nhẹ trên ngọn lửa đèn cồn GV: Gäi mét HS nhËn xÐt hiÖn tîng vµ HS: Nªu hiÖn tîng : viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng . Cã Ag t¹o thµnh : Ph¬ng tr×nh : NH3 C6H12O6 + AgNO3 C6H12O7 + 2Ag GV: Đặt vấn đề : 2. ThÝ nghiÖm 2 : Cã 3 dung dÞc : glucoz¬ , saccaroz¬ , Ph©n biÖt glucoz¬ , saccaroz¬ , tinh bét hồ tinh bột (loãng ) đựng trong 3 lọ mất . nh·n . Em h·y nªu c¸ch ph©n biÖt 3 lä dung dÞch trªn GV: Gäi HS tr×nh bµy c¸cg lµm HS: Trßnh bµy c¸ch lµm : + Nhỏ 1 đến 2 giọt dung dich iốt vào 3 èng nghiÖm : NÕu thÊy xuÊt hiÖn mµu xanh : lµ hå tinh bét . + Nhỏ 1 đến 2 giọt dung dịch AgNO3 trong dung dÞch NH3 vµo 2 dung dÞch cßn l¹i ®un nãng nhÑ NÕu xuÊt hiÖn Ag kÕt tña b¸m vµo thµnh èng nghiÖm lµ dung dÞch glucoz¬ . GV: Yªu cÇu HS c¸c nhãm HS tiÕn Cßn l¹i dung dÞch lµ saccaroz¬ hµnh thÝ nghiÖm theo c¸c nhãm trªn . HS: TiÕn hµnh ph©n biÖt 3 lä ho¸ chÊt vµ ghi l¹i kÕt qu¶ vµo b¶ng têng tr×nh . II. ViÕt têng tr×nh . HS: Lµm têng tr×nh . Hoạt động 2.
<span class='text_page_counter'>(75)</span> GV: NhËn xÐt HS lµm têng tr×nh theo mÉu . Yªu cÇu HS lµm têng tr×nh theo mÉu . IV. Rót kinh nghiÖm . TiÕt 68 Ngµy so¹n :. ¤n tËp cuèi n¨m PhÇn I: Ho¸ v« c¬ Ngµy d¹y :. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc HS lập đợc mối quan hệ giữa các loại hợp chất vô cơ : kim loại , phi kim , oxit , axit , bazơ muối đợc biểu diễn bởi sơ đồ minh hoạ trong bài học . 2. KÜ n¨ng . BiÕt thiÕt lËp mèi quan hÖ gi÷a c¸c lo¹i hîp chÊt v« c¬ dùa trªn tÝnh chÊtvµ c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu chÕ chóng .. Biết chọn chất cụ thể để chứng minh cho mối quan hệ đợc thiết lập . Vận dụng tính chất của các chất vô cơ đã học để viết đợc các ph¬ng tr×nh ho¸ häc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a c¸c chÊt II. ChuÈn bÞ . GV: M¸y chiÕu , giÊy trong , bót d¹ III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng . 1. ổn định lớp 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 GV: LÇn lît hÖ thèngl¹i c¸c kiÕn thøc đã học GV: ChiÕu lªn mµn h×nh c¸c néi dung sau Ph©n lo¹i c¸c hîp chÊt v« c¬ tÝnh chÊt ho¸ häco cña c¸c lo¹i hîp chÊt t v« c¬ . Mèi liªn hÖ gi÷atoc¸c lo¹i hîp chÊt v« cơ : Yêu cầu các nhóm thảo luận để viất phơng trình cho sơ đồ .. Hoạt động của HS I. KiÕn thøc cÇn nhí . C¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng cho minh hoạ cho sơ đồ thể hiện mối quan hệ gi÷a c¸c chÊt v« c¬ . 1, Kim lo¹i. Oxit baz¬. 2CuO + O2. 2CuO. CuO + H2. Cu + H2O. 2, Oxit baz¬. baz¬. Na2O + H2O ® 2NaOH to GV: Chiếu sơ đồ. 2Fe(OH)3 3, Kim lo¹i. to. 1. Oxit baz¬. Phi kim to. Oxit axit. Muèi. Mg + Cl2. MgCl2. CuSO4 + Fe ® Cu. + FeSO4. 4, Oxit baz¬ Kim lo¹i. Fe2O3 + H2O. Muèi. Na2O + CO2 ® Na2CO3.
<span class='text_page_counter'>(76)</span> CaCO3 Baz¬. Muèi Baz¬. Fe(OH)3 + 3HCl ® FeCl3 + 3H2O FeCl3 + 3KOH ® Fe(OH)3 + 3KCl. Axit 6, to to. CaO + CO25, muèi. Muèi. phi kim. 2KClO3. 2KCl + 3O2. Fe + S. FeS. 7, Muèi. OXit axit. K2CO3 + 2HCl ® 2KCl +H2O + SO2 SO3 + 2NaOH ® Na2SO4 + H2O 8, Muèi. axit. BaCl2 + H2SO4® BaSO4 + 2HCl 2HCl + Cu(OH)2 ® CuCl2 + 2H2O 9, Phi kim ® Oxit axit t. o. 4P + 5O2. 2P2O5. 10, Oxit axit ® axit 2P2O5 + 3H2O ® 2 H3PO4 Hoạt động2 Bµi tËp 1 : Trình bày phơng pháphoá học để phân biÖt c¸c chÊt r¾n sau : CaCO3, Na2CO3, Na2SO4. GV : ChiÕu lªn mµn h×nh vµ nhËn xÐt Cã thÓ chiÕu c¸c c¸chph©n biÖt lªn mµn h×nh Bµi tËp 2 : tr. 167 SGK GV: ChiÕu bµi tËp lªn mµn h×nh (1) (4). (2). to. (3). II. Bµi tËp. HS: Lµm bµi tËp §¸nh sè c¸c lä ho¸ chÊt vµ lÊy mÉu thö . Ch nơc vào ống nghiệm và lắc đều . Nªu sthÊy ch¾t r¾n kh«ng tan mÉu thö lµ CaCO3 NÕu chÊt r¾n tan t¹o th¸nh dung dÞch lµ : Na2CO3 vµ Na2SO4 Nhá dung dÞc HCl vµo hai muèi cßn l¹i NÕu thÊy sñi bät lµ Na2CO3 Na2CO3 + 2 HCl ® 2NaCl + H2O + CO2 Cßn l¹i lµ Na2SO4 Bµi tËp 2 tr. 167 SGK Lập sơ đồ chuyển hoá và viết phơng tr×nh phant øng : VÝ Dô : FeCl3 Fe(OH)3 Fe2O3 Fe FeCl3 Ph¬ng tr×nh: 1, FeCl3 + 3KOH ® Fe(OH)3 + 3KCl 2, 2Fe(OH)3. Fe2O3 + H2O.
<span class='text_page_counter'>(77)</span> to thảo luận nhóm để GV: Cã thÓ cho HS hoàn thành sơ đồ .. 3, Fe2O3 + CO. GV: Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 3 Bµi tËp 3 : Cho 2,11 gam hçn hîp A gåm Zn , ZnO vµo dung dÞch CuSO4 d Sau khi ph¶n øng kÕt thóc läc lÊy chÊt chÊt r¾n kh«ng tan , röa s¹ch råi cho t¸c dông víi dung dÞch HCl d th× cßn l¹i 1,28 gam chÊt r¾n kh«ng tan mµu đỏ . a, ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng . b, TÝnh khèi lîng mçi chÊt coa trong hçn hîp A .. HS: Lµm bµi tËp 3 a, Ph¬ng tr×nh :. Fe + 3CO2. 4, Fe + 2 HCl ® FeCl2 + H2. Zn + CuSO4 ® ZnSO4 + Cu V× CuSO4 d nªn Zn ph¶n øng hÕt . ZnO + 2HCl ® ZnCl2 + H2O mCu= 1,28g ® nCu = 1 , 28 =0,02 mol 64. Theo ph¬ng tr×nh 1 nCu = nZn = 0,02 mol mZn = 0,02 ´ 65 = 1,3 gam mZnO = 2,11 - 1.3 = 0,81 gam 4. Híng dÉn häc ë nhµ . Bµi tËp vÒ nhµ 1,3,4,5 SGK tr. 167 IV. Rót kinh nghiÖm . TiÕt 69 ¤n tËp cuèi n¨m PhÇn I: Ho¸ h÷u c¬ Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : I. Môc tiªu Cñng cè nhøng kiÕn thøc dÉ häc vÒ c¸c chÊt h÷u c¬ . H×nh thµnh mèi liªn hÖ c¬ b¶n gi÷Êcc chÊt Cñng cè c¸ kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp , c¸c kÜ n¨ng vËn dông c¸c kiÕn thøc vµo thùc tÕ. II. ChuÈn bÞ GV: M¸y chiÕu , giÊy trong , bót d¹ HS: B¶ng nhãm III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng . 1. ổn định lớp 2. KiÓm tra bµi cò 3 .Bµi míi . Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 GV: Yªu cÇu c¸c nhãm HS th¶o luËn vÒ c¸c néi dung : + C«ng thøc cÊu t¹o cña metan , etilen , axetilen , benzen , r¬uk etilic , axit axetic . + §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña c¸c hpä chÊt trªn . + Phản ứng đặc trng của các hợp chÊt trªn. + øng dông . GV: ChiÕu kÕt qu¶ th¶o luË cña c¸c. Hoạt động của HS I. KiÕn tøc cÇn nhí . HS: Th¶o luËn vµ ghi vµo vë ..
<span class='text_page_counter'>(78)</span> nhãm lªn mµn h×nh vµ tæng kÕt thèng nhÊt ý kiÕn . Hoạt động 2 GV: Chiếu đề bài luyện tập 1 và yêu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn : Bµi tËp 1: Tr×nh bµy ph¬ng ph¸p ho¸ học để phân biệt : a, c¸c chÊtkhÝ : CH4 , C2H4 , CO2 b, C¸c chÊt láng : C2H5OH , CH3COOH , C2H6 .. II. Bµi tËp . HS: Lµm bµi tËp 1 vµo vë . a, LÇn lît dÉn c¸c chÊt khÝ vµo dung dÞch níc v«i trong NÕu thÊy dung dÞch níc v«i trong vÈn đục là CO2 Ca(OH)2 + CO2 ® CaCO3 + H2O NÕu kh«ng cã hiÖn tîng g× lµ : CH4 vµ , C2H4 DÉn hai khÝ cßn l¹i vµ dung dÞch brom chÊt nµo lµm dung dÞch níc brom mÊt mµu lµ : C2H4. GV: ChiÕu bµi lµm cña 1 nhãm yªu cÇu c¸c nhãm cßn l¹i nhËn xÐt . GV: Chiếu đề bài bài luyện tập 2 . Bµi tËp 2 : §ãt ch¸y hoµn toµn M (gam) 1 hi®rocacbon A råi dÉn lÇn lît qua bình đựng H2SO4 đặc bình 2 đựg dung dÞch níc v«i trong d . Sau thÝ nghiÖm , thÊy khèi lîng b×nh 1 t¨ng 5,4 gam ë b×nh 2 cã 30 gam kÕt tña . a, Xác định công thức phân tử của A , BiÕt tØ khèi cña A so víi hi®ro lµ 21 b, TÝnh m ?. C2H4 + Br2 ® C2H4 Br2 NÕu kh«ng lµm dung dÞch brom mÊt màu thì chất đó là CH4 b, §¸nh sè thøtù c¸c ho¸ chÊt vµ lÊy mÉu thö . + LÇn lît cho c¸c chÊt t¸c dông víi Na2CO3 NÕu thÊy sñi bät lµ CH3COOH 2CH3COOH + Na2CO3 ® 2CH3COONa + H2O + CO2 Cho 2 chÊt cßn l¹i t¸c dông víi Na . NÕu cã sñi bät khÝ lµ : C2H5OH NÕu kh«ng cã hiÖn tîng g× lµ C6H6 2CH3COOH +2Na®2CH3COONa +H2. HS: Lµm bµi tËp vµo vë . Ph¬ng tr×nh : CxHy +( x + y )O2® xCO2 + y 4 2 H2O (1) Ca(OH)2 + CO2 ® CaCO3 + H2O (2) Dẫn sản phẩm cháy qua bình 1 đựng H2SO4 đặc thì toàn bộ hơi nớc bị hấp thô , vËy khèi lîng b×nh t¨ng 5,4 gam lµ khối lợng nớc tạo thành ở phản ứng đốt ch¸y A : mH2O = 5,4 = 0,3 mol (ë 1) 18.
<span class='text_page_counter'>(79)</span> ë b×nh 2 cã 30 gam kÕt tña mCaCO3 = 30 gam nCaCO3 = 30 = 0,3(mol) 100 Theo ph¬ng tr×nh 2 nCO2 = n CaCO3 = 0,3 mol mµ nCO2 ë (2) = nCO2 ë (1) ta cã : MA = d A/H2 x 2 = 21 x 2 = 42 (gam) Gọi số mol CxHy đã đốt là a. Theo ph¬ng tr×nh 1 : nCO2 = a x ® a x = 0,3 n H2O = 0,3 ® ay = 0,6 MÆt kh¸c : ax = ay. 0,3 0,6. ® y = 2x. 12x + y = 42 12x + 2x = 42 ® x = 3 y=6 VËy c«ng thøc ph©n tö cña A lµ C3H6. GV: ChiÕu mét sè bµi lµm cña HS lªn mµn h×nh vµ nhËn xÐt. V× : a x = 0,3 ; x = 3 a = 0,1 ® mC3H6 = 0,1 x 42 = 4,2 gam. 4. Híng dÉn häc ë nhµ . Bµi tËp vÒ nhµ : 1,2,3,4,5,6,7 SGK tr.168 IV. Rót kinh nghiÖm .. TiÕt 70 Ngµy so¹n :. KiÓm tra häc k× II Ngµy kiÓm tra :. I. Môc tiªu . KiÓm tra kiÕn ch¬ng tr×nh cña líp 9 vµ toµn cÊp THCS KiÓm tra kÜ n¨ng thùc hµnh cña HS Đánh giá việc nhận thức của học sinh đối với chơng trình SGK mới . II. §Ò bµi . PhÇn 1: Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan (4 ®iÓm) Hãy khoanh tròn một trong các chữ cái A, B, C, D đứng trớc câu chọn đúng. C©u 1 (1,5 ®iÓm) 1. ở điều kiện thích hợp Clo phản ứng đợc với tất cả các chất trong dãy sau A- Fe, KOH, H2O, H2. B- H2, Ca, Fe2O3, Na2O.
<span class='text_page_counter'>(80)</span> C- H2, Ca, CuO, Fe2O3 D- HCl, Na2O, CuO, Al2O3 2. ở điều kiện thích hợp, cacbon phản ứng đợc với tất cả các chất trong dãy sau: A- H2, Ca, CuO, Na2O B- H2, Ca, Fe2O3, Na2O C- H2, Ca, CuO, Fe2O3 D-HCl, Na2O, CuO, Al2O3 3. CÆp chÊt nµo sau ®©y cïng tån t¹i trong dung dÞch A- CO2 vµ KOH B- Na2CO3 vµ HCl C- KNO3 vµ NaHCO3 D- NaHCO3 vµ NaOH E- Na2CO3 vµ Ca(OH)2 C©u 2 (2,5 ®iÓm) 1. Dãy các chất đều làm mất màu dung dịch brom là: A - CH4, C6H6 B- C2H4, C2H2 C- CH4, C2H2 D- C6H6, C2H2 2. Dãy các chất đều phản ứng với dung dịch NaOH là: A- CH3COOH, (-C6H10O5)n B- CH3COOC2H5, C2H5OH C- CH3COOH, C6H12O6 D- CH3COOH, CH3COOC2H5. 3. Dãy các chất đều phản ứng với kim loại natri là . A- CH3 COOH, (-C6H10O5)n B- CH3COOH, C2H5OH C- CH3COOH, C6H12O6 D- CH3COOH, CH3COOC2H5 4. Dãy các chất đều phản ứng với axit HCl là.
<span class='text_page_counter'>(81)</span> A - CH3 COOH, (-C6H10O5-)n, PE B- CH3COOC2H5, C2H5OH, PVC C- CH3COOH, C6H12O6, C2H5OH D- CH3COONa, CH3COOC2H5, (-C6H10O5-)n 5. Dãy các chất đều có phản ứng thuỷ phân trong môi trờng axit là A. Tinh bét, xenluloz¬, PVC B. Tinh bét, xenluloz¬, protein, saccaroz¬, chÊt bÐo C. Tinh bét, xenluloz¬, protein, saccaroz¬, glucoz¬ D. Tinh bét, xenluloz¬, protein, saccaroz¬, PE PhÇn II: Tù luËn (6 ®iÓm) C©u 3 (2,5 ®iÓm) Có các khí sau đựng riêng biệt trong mỗi lọ: C2H4, Cl2, CH4 Hãy nêu phơng pháp hoá học để nhận biết mỗi khí trong lọ. Dụng cụ, hoá chất coi nh có đủ. Viết các phơng trình hoá học xảy ra. C©u 4 (3,5 ®iÓm) Có hỗn hợp A gồm rợu etylic và axit axetic. Cho 21,2 gam A phản ứng với Na d thì thu đợc 4,48 lÝt khÝ ®iÒu kiÖn chuÈn. TÝnh phÇn tr¨m khèi lîng mçi chÊt trong hçn hîp A . (C = 12, O = 16, H = 1).
<span class='text_page_counter'>(82)</span>
<span class='text_page_counter'>(83)</span>
<span class='text_page_counter'>(84)</span>