Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (260.04 KB, 28 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Häc kú II TuÇn 20. Ngµy so¹n: 4/1/2013 Ngµy d¹y: 7-12/1/2013. Tiết 91: bàn về đọc sách. (Chu Quang TiÒm) A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh hiÓu vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n + Sự cần thiết của việc đọc sách là để tích luỹ (nâng cao học vấn) + Phơng pháp đúng đắn của việc đọc sách (kết hợp đọc diện rộng với đọc sâu cho chuyªn m«n) + Từ đó liên hệ với việc đọc sách của bản thân. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng ph©n tÝch trong bµi nghÞ luËn giµu lÝ lÏ vµ dẫn chứng để một vấn đề trìu tợng trở nên gần gũi và dễ hiểu. 3. Thái độ: Thái độ nghiêm túc đối với việc đọc sách. B. ChuÈn bÞ: - ThÇy so¹n bµi - Ch©n dung cña nhµ v¨n Chu Quang TiÒm - Trò : soạn bài ở nhà thêo câu hỏi phần đọc hiểu văn bản. C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n cña 1 sè häc sinh yÕu 3. Bµi míi: Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi Gv: M. Gorki đã từng nói "Sách giúp tôi mở rộng những chân trời mới". Sách là ngời bạn thân thiết của mỗi ngời. Vậy làm thế nào để đọc sách có hiệu quả: Chúng ta "Bàn về đọc sách" Hoạt động của thày và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc, t×m hiÓu chung. Hoạt động 1: Tác giả, tác phẩm. 1. T¸c gi¶: ? Nªu hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm 2. T¸c phÈm: - Chu Quang TiÒm (1897 - 1986) lµ nhµ mÜ häc cã lÝ luËn - KiÓu v¨n b¶n: NghÞ luËn XH. v¨n häc næi tiÕng ë Trung Quèc ë thÕ kû XX. V¨n b¶n nµy lµ nh÷ng lêi bµn rÊt t©m huyÕt cña «ng vÒ viÖc đọc sách. Ông muốn truyền lại cho thế hệ sau những kinh nghiệm về đọc sách mà ông đã tích luỹ đợc qua quá trình nghiªn cøu. TrÇn §×nh Sö dÞch ra TiÕng viÖt - Bè côc: Ba luËn ®iÓm Hoạt động 2: Các luận điểm. + §äc s¸ch lµ con ®? V¨n b¶n gåm mÊy luËn ®iÓm? êng quan träng cña - Ba luËn ®iÓm chÝnh + Đọc sách là con đờng quan trọng của học vấn (Từ đầu … học vấn + Nh÷ng khã kh¨n trë thÕ giíi míi) + Những khó khăn trở ngại của việc đọc sách( Tiếp... Tiêu ngại của việc đọc sách + C¸ch lùa chän s¸ch hao lùc lîng) + Cách lựa chọn sách và phơng pháp đọc sách( Phần còn và phơng pháp đọc s¸ch l¹i) ? Các luận điểm trên đợc trình bày trong hai phần của bài văn. Theo em, đó là nội dung nào? - Sự cần thiết của việc đọc sách - Phơng pháp đọc sách. II. §äc vµ t×m hiÓu chi * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. Hoạt động 1: Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc tiết 1. TÇm quan träng vµ ý s¸ch ? Bàn về sự cần thiết của việc đọc sách, tác giả đa ra luận nghĩa của việc đọc s¸ch ®iÓm c¨n b¶n nµo? - Đọc sách vẫn là con đờng quan trọng nhất của học vấn. ? Nếu học vấn là những hiểu biết thu nhận đợc qua quá trình học tập thì học vấn thu đợc từ đọc sách là gì? - Là hiểu biết của con ngời do đọc sách mà có. ? Khi cho rằng: học vấn không chỉ là chuyện đọc sách nhng đọc sách vẫn là con đờng quan trọng của học vấn. Qua đó,.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> em hiểu gì về học vấn và mỗi quan hệ của đọc sách với học vÊn? - Học vấn đợc tích luỹ từ mọi mặt trong hoạt động học tập cña con ngêi - Trong đó đọc sách chỉ là một mặt nhng là mặt quan trọng. - Muốn có học vấn không thể không đọc sách. ? Luận điểm về sự cần thiết của việc đọc sách đợc tác giả ph©n tÝch râ trong tr×nh tù lÝ lÏ nµo? - S¸ch kho tµng quý b¸u cÊt gi÷ di s¶n tinh thÇn cña nh©n lo¹i Sách là thành tựu đáng quý. - Nhất định phải lấy thành quả mà mà nhân loại đã đạt đợc trong qu¸ khø lµm ®iÓm xuÊt ph¸t. (Muèn n©ng cao häc vÊn th× cÇn ph¶i dùa vµo thµnh tùu nµy) - Đọc sách là hởng thụ để tiến lên trên con đờng học vấn. ? Theo t¸c gi¶ s¸ch lµ kho tµng quý b¸u cÊt gi÷ di s¶n tinh thÇn nh©n lo¹i. Em hiÓu ý kiÕn nµy nh thÕ nµo? - Tủ sách của nhân loại vô cùng phong phú, đa dạng và đồ sé. - S¸ch lµ nh÷ng gi¸ trÞ quý gi¸, lµ tinh hoa trÝ tuÖ, t tëng vµ tâm hồn của nhân loại đợc mọi thế hệ cẩn thận và lu giữ. ? Nh÷ng quyÓn SGK em ®ang häc tËp cã ph¶i lµ di s¶n tinh thần đó không? - Cũng nằm trong di sản tinh thần đó. Vì đó là một phần tinh hoa cña häc vÊn nh©n lo¹i trong c¸c lÜnh vùc khoa häc tự nhiên và khoa học xã hội mà chúng ta có may mắn đợc tiÕp nhËn. ? V× sao t¸c gi¶ l¹i qu¶ quyÕt r»ng: NÕu chóng ta mong tiÕn lên từ văn hoá học thuật thì nhất định phải lấy thành quả mà nhân loại đã đạt đợc trong quá khứ làm điểm xuất phát? - Häc sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn. V× + S¸ch lu gi÷ hÕt th¶y c¸c thµnh tùu häc vÊn cña nh©n lo¹i. + Muèn n©ng cao häc vÊn cÇn kÕ thõa thµnh tùu nµy. ? Theo tác giả, đọc sách là hởng thụ, là chuẩn bị trên con đờng học vấn. Em hiểu ý kiến này nh thế nào? - Sách là kết tinh học vấn trên mọi lĩnh vực đời sống trí tuệ, t tëng, t©m hån cña nh©n lo¹i trao göi l¹i. §äc s¸ch lµ thõa hëng nh÷ng gi¸ trÞ quý b¸u nµy. Nhng häc vÊn lu«n më rộng ở phía trớc. để tiến lên, con ngời phải dựa vào di sản häc vÊn nµy. ? Em đã hởng thụ đợc gì từ việc đọc sách Ngữ văn để chuẩn bÞ cho häc vÊn cña m×nh? - Tri thøc vÒ tiÕng viÖt vµ v¨n b¶n gióp ta cã kÜ n¨ng sö dụng đúng hay ngôn ngữ dân tộc trong nghe, đọc, nói,viết, kĩ năng đọc - hiểu các loại văn bản trong văn hoá đọc sau nµy cña b¶n th©n. ? Nêu những nhận xét của em về lí lẽ mà tác giả đã trình bµy ë trªn? ? Tác giả đã giải thích vấn đề nh thế nào? Giọng văn ra sao?) - Tác giả đã giải thích vấn đề bằng phép nghị luận phân tích và tổng hợp để thuyết phục ngời đọc, ngời nghe. + §Çu tiªn t¸c gi¶ nªu ra luËn ®iÓm "Häc vÊn kh«ng chỉ là chuyện đọc sách nhng đọc sách vẫn là con đờng của häc vÊn" + TiÕp theo t¸c gi¶ dïng lÝ lÏ gi¶i thÝch cÆn kÏ vÒ häc vấn, về sách về đọc sách làm rõ tầm quan trọng của việc. - S¸ch lµ nh÷ng gi¸ trÞ quý gi¸, lµ tinh hoa trÝ tuÖ, t tëng vµ t©m hån của nhân loại đợc mọi thÕ hÖ cÈn thËn vµ lu gi÷.. - S¸ch lµ kÕt tinh häc vÊn trªn mäi lÜnh vùc đời sống trí tuệ, t tởng, t©m hån cña nh©n lo¹i trao göi l¹i.. - §äc s¸ch lµ thõa hëng nh÷ng gi¸ trÞ quý b¸u nµy. Nhng häc vÊn luôn mở rộng ở phía trớc. để tiến lên, con ngời phải dựa vào di sản häc vÊn nµy.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> đọc sách trên con đờng học vấn của mỗi con ngời + Tæng hîp kh¸i qu¸t l¹i b»ng lêi v¨n giµu h×nh ¶nh "Có đợc sự chuẩn bị nh thế thì một con ngời mới có thể làm đợc cuộc trờng chinh vạn dặm trên con đờng học vấn, nhằm ph¸t hiÖn thÕ giíi míi" - Giäng v¨n nh lêi chuyÖn trß, t©m t×nh l«i cuèn vµ hÊp dÉn 2. Nh÷ng khã kh¨n trë ngại của việc đọc ngời đọc. s¸ch. Hoạt động 2: Những khó khăn trở ngại của việc đọc sác - Học sinh đọc đoạn "Lịch sử càng tiến lên … tự tiêu hao lùc lîng" - Sách nhiều khiến ng? ở đoạn này, tác giả bàn về vấn đề gì? êi ta kh«ng chuyªn s©u * Cách lựa chọn sách khi đọc ? Em thấy đọc sách có dễ không? Tại sao cần lựa chọn sách - Sách nhiều dễ ngời đọc lạc hớng khi đọc? - Kh«ng ph¶i lµ dÔ. - V× lÞch sö cµng tiÕn lªn, s¸ch vë tÝch luü cµng nhiÒu sinh đọc đoạn "Lịch sử càng tiến lên ……… tự tiêu hao lực lîng" ? ở đoạn này, tác giả bàn về vấn đề gì? - §äc s¸ch kh«ng cèt * Cách lựa chọn sách khi đọc ? Em thấy đọc sách có dễ không? Tại sao cần lựa chọn sách lấy nhiều quan trọng nhÊt lµ ph¶i chän cho khi đọc? tinh đọc cho kĩ - Kh«ng ph¶i lµ dÔ. - §äc chuyªn s©u nhng - V× lÞch sö cµng tiÕn lªn, s¸ch vë tÝch luü cµng nhiÒu không bỏ qua đọc th? Tác giả đã chỉ ra các thiên hớng sai lạc thờng gặp là gì? êng thøc. - S¸ch nhiÒu khiÕn ngêi ta kh«ng chuyªn s©u - Sách nhiều dễ ngời đọc lạc hớng ? Quan niệm chuyên sâu đợc phân tích qua những lí lẽ nào? - Đọc chuyên sâu là - Đọc sách không cốt lấy nhiều quan trọng nhất là phải đọc quyển nào ra quyển ấy, miệng đọc, chọn cho tinh đọc cho kĩ t©m ghi nghiÒn ngÉm - Đọc chuyên sâu nhng không bỏ qua đọc thờng thức. ? Hãy tóm tắt ý kiến của tác giả về cách đọc chuyên sâu và đến thuộc lòng, thấm vµo x¬ng tuû, biÕn cách đọc không chuyên sâu? Nêu dẫn chứng cụ thể? - Đọc chuyên sâu là đọc quyển nào ra quyển ấy, miệng đọc, thành một nguồn động tâm ghi nghiền ngẫm đến thuộc lòng, thấm vào xơng tuỷ, lực tinh thần, cả đời biến thành một nguồn động lực tinh thần, cả đời dùng mãi dùng mãi không cạn. không cạn. Ví dụ cách đọc của các học giả Trung Hoa đời cổ đại - Đọc không chuyên sâu là cách đọc liếc qua tuy rất nhiều nhng đọng lại thì rất ít. Ví dụ cách đọc của một số học giả - Đọc không chuyên sâu là cách đọc liếc trÎ hiÖn nay. ? Nhận xét về thái độ bình luận và cách trình bày lí lẽ của qua tuy rất nhiều nhng đọng lại thì rất ít. t¸c gi¶? - Xem trong cách đọc chuyên sâu, coi thờng cách đọc kh«ng chuyªn s©u. - Phân tích qua so sánh và đối chiếu, bằng dẫn chứng cụ thể. - Đọc sách để tích luỹ và nâng cao học vấn cần đọc chuyên s©u tr¸nh tham lam hêi hît. 4. Củng cố: Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách, những khó khăn trở ngại của việc đọc sách. 5. Híng dÉn: Häc sinh vÒ nhµ häc, bµi lµm bµi tËp vµo vë BT Ng÷ v¨n, so¹n néi dung tiÕt 92. Ngµy so¹n: 4/1/2013 Ngµy d¹y: 7-12/1/2013 A: Mục tiêu cần đạt:. Tiết 92: Bàn về đọc sách. (Chu Quang TiÒm).
<span class='text_page_counter'>(4)</span> 1. KiÕn thøc: TiÕp tôc gióp häc sinh hiÓu vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n: Sù cần thiết của việc đọc sách là để tích luỹ (nâng cao học vấn). Phơng pháp đúng đắn của việc đọc sách (kết hợp đọc diện rộng với đọc sâu cho chuyên môn). Từ đó liên hệ với việc đọc sách của bản thân. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng ph©n tÝch trong bµi nghÞ luËn giµu lÝ lÏ vµ dẫn chứng để một vấn đề trìu tợng trở nên gần gũi và dễ hiểu. 3. Thái độ: Thái độ nghiêm túc đối với việc đọc sách. B: ChuÈn bÞ: ThÇy: ChuÈn bÞ néi dung tiÕt 92 Trß: So¹n bµi theo híng dÉn. C: TiÕn tr×nh lªn líp 1 - ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? Tác giả Chu Quang Tiềm đã sử dụng những lí lẽ nào để phân tích, chứng minh tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách. Theo tác giả viêc đọc sách hiện nay có những khã kh¨n trë ng¹i g× 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động II: Tìm hiểu văn bản( tiếp theo) I. §äc, t×m hiÓu Hoạt động 3: Phơng pháp đọc sách chung ? Học sinh đọc sgk II. §äc vµ t×m hiÓu - §äc l¹c híng lµ tham nhiÒu mµ kh«ng vô thùc chÊt. v¨n b¶n ? Vì sao có hiện tợng đọc lạc hớng? - Do s¸ch vë ngµy cµng nhiÒu (chÊt ®Çy th viÖn) nhng nh÷ng tác phẩm cơ bản đích thực nhất thiết phải đọc chẳng qua cũng mÊy ngh×n quyÓn thËm chÝ chØ mÊy quyÓn … ? NhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy cña t¸c gi¶? - Trình bày rất giản dị, dùng hình ảnh so sánh để nhấn mạnh ý mình muốn nói "Chiếm lĩnh học vấn giống nh đánh trận" - Cách diễn đạt giàu hình ảnh, có tính thuyết phục và hấp dẫn cao. 3. Phơng pháp đọc * Phơng pháp đọc sách. s¸ch ? Học sinh đọc thầm đoạn cuối của văn bản. ? Sau khi nói rõ tầm quan trọng của đọc sách và các trở ngại khi có nhiều sách, tác giả bàn về phơng pháp đọc sách. Cho biết tác giả đã truyền cho ta những kinh nghiệm gì về phơng pháp đọc sách? + §äc s¸ch kh«ng cÇn nhiÒu, quan träng ph¶i chän cho tinh, + §äc s¸ch kh«ng cÇn nhiÒu, quan đọc cho kĩ. + Sách đọc nên chia làm mấy loại, một loại là sách đọc để có trọng phải chọn cho kiến thức phổ thông, một loại là đọc để trau dồi học vấn tinh, đọc cho kĩ. chuyªn m«n. ? Theo em, tác giả đã bày tỏ ý kiến nh thế nào về vấn đề đọc để cã kiÕn thøc phæ th«ng? - Đọc để có kiến thức phổ thông là đọc rộng ra theo yêu cầu của các môn học ở trung học và năm đầu đại học, mỗi môn phải chọn lấy từ 3 5 quyển xem cho kĩ, tổng cộng cũng + Sách đọc nên chia ch¼ng trªn díi 50 quyÓn … KiÕn thøc phæ th«ng kh«ng chØ cÇn lµm mÊy lo¹i, mét cho công dân thế giới hiện tại, mà ngay nhà học giả chuyên loại là sách đọc để cã kiÕn thøc phæ môn cũng không thể thiếu đợc. th«ng, mét lo¹i lµ ? Vì sao tác giả đặt vấn đề đọc để có kiến thức phổ thông? - Đây là yêu cầu bắt buộc đối với học sinh các bậc trung học đọc để trau dồi học vÊn chuyªn m«n. và năm đầu đại học. - Các học giả cũng không thể bỏ qua đọc để có kiến thức phổ th«ng. - Vì các môn học liên quan đến nhau, không có học vấn nào cô lËp. ? Quan hệ giữa phổ thông và chuyên sâu trong đọc sách liên quan đến học vấn rộng và chuyên đợc tác giả lí giải nh thế + Đọc sách cần.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> nµo? chuyªn s©u, nhng - Không biết rộng thì không thể chuyên, không thông thái thì cần cả đọc rộng. Có kh«ng thÓ n¾m gän. Tríc hÕt h·y biÕt réng råi sau míi n¾m hiÓu réng nhiÒu lÜnh chắc đó là trình tự để nắm vững bất cứ học vấn nào. vùc th× míi hiÓu s©u * Hoạt động III: Tổng kết. mét lÜnh vùc ? NhËn xÐt vÒ c¸ch tr×nh bµy lÝ lÏ cña t¸c gi¶? - KÕt hîp ph©n tÝch lÝ lÏ víi liªn hÖ, so s¸nh ? Từ đó, em thu nhận đợc gì từ lời khuyên này? - Đọc sách cần chuyên sâu, nhng cần cả đọc rộng. Có hiểu réng nhiÒu lÜnh vùc th× míi hiÓu s©u mét lÜnh vùc. ? Trong phần văn bản bàn về đọc sách, các phơng pháp đọc s¸ch, t¸c gi¶ lµm s¸ng râ c¸c lÝ lÏ b»ng kh¶ n¨ng ph©n tÝch nh thÕ nµo? - Lí lẽ và dẫn chứng toàn diện, tỉ mỉ, có đối chiếu so sánh nên III. Tæng kÕt- Ghi dễ đọc, dễ hiểu. ? Từ đó, những kinh nghiệm đọc sách nào đợc chuyền tới ngời nhớ 1. NghÖ thuËt đọc? - Đọc sách cốt chuyên sâu, nghĩa là cần chọn tinh, đọc kĩ theo - Tác giả đã bày tỏ mục đích hơn là tham nhiều, đọc đối. ngoài ra cong phải đọc thái độ khen chê rõ rµng. để có học vấn rộng phục vụ cho chuyên môn sâu. ? Tác giả Chu quang Tiềm, một nhà mĩ học nổi tiếng. Em hiểu - Lí lẽ đợc phân tích cô thÓ, liªn hÖ so gì về tác giả qua lời bàn về đọc sách của ông? s¸nh gÇn gòi nªn dÔ - ¤ng lµ ngêi yªu quý s¸ch thuyÕt phôc. - Là ngời có học vấn cao nhờ biết cách đọc sách. - Là nhà khoa học có khả năng hớng dẫn việc đọc sách cho 2. Nội dung mäi ngêi. IV. LuyÖn tËp: * Hoạt động V: Luyện tập. ? Nếu chọn về 1 lời bàn về đọc sách hay nhất để ghi lên giá 4. Củng cố: Giáo viên hệ thống lại nội dung kiến thức của văn bản Bàn về đọc sách 5. Híng dÉn vÒ nhµ: VÒ nhµ häc bµi, lµm bµi tËp trong vë bµi tËp Ng÷ v¨n Ngµy so¹n: 4/1/2013 Ngµy d¹y: 7-12/1/2013. TiÕt 93: khëi ng÷ A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm đợc khái niệm khởi ngữ, nhận diện đợc khởi ngữ trong câu, biết viết đợc câu có khởi ngữ. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho học sinh kĩ năng nhận diện khởi ngữ và kĩ năng đặt câu có sö dông khëi ng÷. 3. Học sinh thấy đợc sự cần thiết của việc sử dung câu có chứa khởi ngữ trong nói, viÕt vµ t¹o lËp v¨n b¶n. B. ChuÈn bÞ : ThÇy: Nghiªn cøu SGK, s¸ch híng dÉn, so¹n gi¸o ¸n. Trß: Xem bµi tríc ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra các kiến thức đã học về câu và thành phần câu. 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cẩn đạt * Hoạt động I: Đặc điểm, công dụng của khởi ngữ. I. §Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña Hoạt động 1: Phân tích ngữ liệu mẫu khëi ng÷ Gi¸o viªn ®a vÝ dô ë SGK trang 7 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu a) Cßn anh, anh kh«ng gh×m - Học sinh đọc ngữ liệu mẫu nổi xúc động. ? Hãy xác định CN - VN từng câu? ? Quan sát lên bảng và cho biết các từ in đậm đứng ở vị trí nào so với chủ ngữ? (những từ đó nhấn mạnh - Anh1 đứng trớc CN, nêu đề tài đợc nói đến trong câu. CN, VN hay c¶ CN - VN?) * Câu a: "Còn anh, anh không gìm nổi xúc động" "Còn anh" đứng trớc CN, nhấn mạnh đối tợng đợc - Nó có quan hệ nội dung với.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> nói đến (nhấn mạnh CN) * C©u b: Nªu lªn ý kiÕn, suy nghÜ cña nh©n vËt vÒ hoàn cảnh sống. "Giàu" đứng trớc CN, nhấn mạnh VN. * Câu c: Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ đứng trớc CN, nhấn mạnh cả CN và VN. ? Vai trß, c«ng dông cña c¸c tõ in ®Ëm trong c©u? - Nêu lên đề tài chính đợc nói dến trong câu. GV: Những từ in đậm trên đợc gọi là khởi ngữ . ? VËy em hiÓu khëi ng÷ lµ g×? ? Khëi ng÷ cã quan hÖ nh thÕ nµo víi phÇn c©u cßn l¹i - Quan hÖ trùc tiÕp (a,b); quan hÖ gi¸n tiÕp (c) ? Tríc khëi ng÷ cã tõ nµo ®i kÌm - VÒ, cßn… ? Em rút ra nhận xét gì về đặc điểm của khởi ngữ. - Trớc khởi ngữ có thể thêm QHT về, đối với. 2: KÕt luËn - Ghi nhí. * Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn: * §Æt c©u cã sö dông khëi ng÷: - Häc sinh lÇn lît tr¶ lêi - Gi¸o viªn nhËn xÐt, cho ®iÓm. * Hoạt động II: Luyện tập Bµi tËp 1: T×m khëi ng÷ trong c¸c ®o¹n trÝch sau ®©y: a) Ông cứ đứng vờ vờ xem tranh ảnh chờ ngời khác đọc rồi nghe lỏm §iÒu nµy «ng khæ t©m hÕt søc. - Học sinh đọc, tìm khởi ngữ - Gi¸o viªn ch÷a mÉu lªn b¶ng 1 c©u b) V©ng ! «ng gi¸o d¹y ph¶i ! §èi víi chóng m×nh th× thÕ lµ sung síng. c) Một mình thì anh bạn trên trạm đỉnh Phan - xi păng ba nghìn một trăm bốn mơi hai mét kia mới mét m×nh h¬n ch¸u. d) Làm khí tợng, ở đợc cao thế là lí tởng chứ. e) Đối với cháu, thật là đột ngột. Bµi tËp 2: H·y viÕt l¹i c¸c c©u sau ®©y b»ng c¸ch chuyển phần đợc in đậm thành khởi ngữ (có thể thêm trî tõ th×) a) Anh Êy lµm bµi cÈn thËn l¾m. - C1: VÒ viÖc lµm bµi, anh Êy cÈn thËn l¾m. - C2: Lµm bµi th× anh Êy cÈn thËn l¾m. b) Tôi hiểu rồi nhng tôi cha giải đợc. - C1: Hiểu thì hiểu nhng giảI thì tôi cha giải đợc - C2: Về hiểu, tôi hiểu nhng giảI, tôi cha giải đợc. - C3: Đối với việc giải thì tôi cha giải thích đợc nhng hiểu thì tôi đã hiểu rồi.. nòng cốt câu, và đợc nhắc lại ở thµnh phÇn CN b) Giµu, t«i còng giµu råi. - Giàu đứng trớc CN, đợc nhắc l¹i ë VN c) VÒ c¸c thÓ v¨n trong lÜnh vùc v¨n nghÖ, chóng ta cã thÓ tin ë tiÕng ta, kh«ng sî nã thiếu giàu và đẹp.. 2, KÕt luËn - Ghi nhí SGK/8.. IV. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1 a) §iÒu nµy «ng khæ t©m hÕt søc. b) §èi víi chóng m×nh th× thÕ lµ sung síng. c) Mét m×nh th× anh b¹n trªn trạm đỉnh Phan - xi - păng ba ngh×n mét tr¨m bèn... d) Làm khí tợng, ở đợc cao thế lµ lÝ tëng chø. e) Đối với cháu, thật là đột ngét. Bµi tËp 2 - C1: VÒ viÖc lµm bµi, anh Êy cÈn thËn l¾m. - C2: Lµm bµi th× anh Êy cÈn thËn l¾m. b) T«i hiÓu råi nhng t«i cha giải đợc. - C1: HiÓu th× hiÓu nhng gi¶I thì tôi cha giải đợc - C2: VÒ hiÓu, t«i hiÓu nhng giảI, tôi cha giải đợc. - C3: §èi víi viÖc gi¶i th× t«i cha giải thích đợc nhng hiểu thì tôi đã hiểu rồi.. Bài tập 3: Viết đoạn văn theo chủ đề tự chọn trong đó Bài tập 3: cã sö dông Ýt nhÊt mét c©u cã chøa KN - Hs thực hành viết, gv tổ chức nhận ét đánh giá 4. Cñng cè: §Æc ®iÓm, c«ng dông cña Khëi ng÷ trong c©u. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc ghi nhí. Lµm bµi ë vë BTNV. Ngµy so¹n: 4/1/2013 Ngµy d¹y: 7-12/1/2013. TiÕt 94: phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh hiÓu vµ biÕt vËn dông c¸c phÐp lËp luËn ph©n tÝch, tæng hợp trong bài nghị luận. Tích hợp với văn học qua bài "Bàn về đọc sách". Tích hợp với TiÕng ViÖt 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kÜ n¨ng nhËn diÖn, t¹o lËp ®o¹n v¨n cã sö dông phÐp ph©n tÝch tæng hîp. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức tiếp thu kiến thức. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu SGK, So¹n gi¸o ¸n Trß: Xem bµi tríc ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? Häc sinh lµm c¸c bµi tËp tiÕng ViÖt 3- Bµi míi:. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động I: Phép lập luận phân tích tổng hợp. V¨n b¶n "Trang phôc ? Học sinh đọc văn bản "Trang phục"sgk/9 ? Xác định kiểu văn bản ? Văn bản bàn luận vấn đề gì? - Vấn đề bàn luận: Cách ăn mặc, trang phục chỉnh tề. ? PhÇn ®Çu(®o¹n v¨n 1) nªu ra hiÖn tîng g× + Mặc quần áo chỉnh tề lại đi chân đất. + §i giÇy cã bÝt tÊt nhng l¹i phanh hÕt cóc ¸o §o¹n v¨n 2,3: Th©n bµi ? Nhng luận điểm nào đợc nêu ra trong hai đoạn văn này - Hs: Hai luËn ®iÓm (¡n cho m×nh, mÆc cho ngêi, Y phôc øng kỳ đức) Gv: Chóng ta ®i t×m hiÓu tõng luËn ®iÓm mét * §o¹n v¨n 1: ¡n cho m×nh, mÆc cho ngêi ? LuËn ®iÓm thø nhÊt, t¸c gi¶ ®a ra nhng d©n chøng nµo + C« g¸i mét m×nh trong hang s©uh«ng mÆc v¸y xoÌ, v¸y ng¾n + Không trang điểm cầu kì (mắt xanh, môi đỏ…) + Anh thanh niên tát nớc, câu ca ngoài đồng vắng không chải ®Çu mît, ¸o s¬ mi lµ th¼ng t¾p ? NhËn xÐt c¸ch ®a dÉn chøng cña t¸c gi¶? - §a dÉn chøng b»ng nh÷ng t×nh huèng mang tÝnh gi¶ thiÕt ? C¸c hiÖn tîng trªn nªu lªn mét nguyªn t¾c nµo trong trang phôc cña con ngêi? - Nguyên tắc chung: - ăn mặc phải đồng bộ - ¨n mÆc ph¶i phï hîp gi÷a quÇn ¸o víi giµy tÊt. Gv: Đoạn văn 2 và 3 tiếp tục phát triển vấn đề đã nêu ra ở đoạn v¨n 1. ? Tác giả đã neey ra những luận điểm nào để làm sáng tỏ vấn đề đã nêu ra. - ¡n cho m×nh, mÆc cho ngêi. - Y phục xứng kỳ đức. * Luận điểm 1: Y phục xứng kì đức ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ c©u nãi trªn - Ăn mặc phải phù hợp với đạo đức, túc là phải giản dị, phù hợp víi m«i trêng xung quanh. ? Những lí lẽ nào đã đợc tác giả sử dụng. - Hs : Dùa vµo v¨n b¶n tr¶ lêi, Gv kh¸i qu¸t. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ - LÊy nh÷ng biÓu hiÖn, khÝa c¹nh, ph¬ng diÖn vÒ trang phôc trong những hoàn cảnh khác nhau làm giả thiết để lập luận làm sáng tỏ vấn đề.. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu phÐp lËp luËn ph©n tÝch tæng hîp * Vấn đề nghị luận: Trang phôc chØnh tÒ.. - Hai luËn chÝnh lµ:. ®iÓm. + ¡n cho mi×nh, mÆc cho ngêi + Y phôc xøng kú đức. - Sö dông phÐp lËp luận tổng hợp để đa ra quan ®iÓ vÒ trang phục đẹp..
<span class='text_page_counter'>(8)</span> ? Cách sử dụng từ, câu của tác giả có gì đặc sắc ? - Từ phủ định, câu phủ định, câu có chứa khởi ngữ… ? T¸c dông cña c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶. - Giúp ngời đọc hiểu đợc một cách đầy đủ thấu đáo vấn đề. Vừa lµm cho lËp luËn mang tÝnh kh¸ch quan. * Luận điểm 2 : Y phục xứng kỳ đức ? Tác giả đã sử dung những lí lẽ, luận cứ nào để làm sáng tỏ luËn ®iÓm nµy. - Hs : Tr¶ lêi theo v¨n b¶n, Gv kh¸i qu¸t, nhÊn m¹nh. ? ViÖc sö dông c¸c luËn cø trªn cã ý nghÜa nh thÕ nµo. - Gúp ngời đọc nhận ra mặt đúng – sai, lợi – hại của vấn đề trang phục : Trang phục đẹp là trang phục phù hợp với môi trờng, hiểu biết, trình độ, đạo đức. Gv : §a ra luËn ®iÓm, dïng hÖ thèng lÝ lÏ, dÉn chøng lµm gi¶ thiết đem ra so sánh đối chiếu làm sáng tỏ vấn đề đã nêu ra. Lëp luËn nh vËy gäi lµ lËp luËn ph©n tÝch ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ phÐp lËp luËn ph©n tÝch. - Hs : Tr¶ lêi, Gv kh¸i qu¸t * §o¹n v¨n 4 : KÕt bµi ? Cuối cùng tác giả đã khẳng định điều gì ở phần kết thúc? - Trang phục đẹp: hợp văn hoá, đạo đức và môi trờng. ? Do đâu mà tác giả có đợc kết luận này. - Từ những điều mà tác giả đã phân tích ở trên - Trang phôc: + ¨n cho m×nh, mÆc cho ngêi + Y phục xứng kỳ đức ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ vÞ trÝ cña ®o¹n v¨n kÕt luËn, kh¸I qu¸t, chốt lại vấn đề của tác giả. - §øng cuèi bµi v¨n. ? VÞ trÝ cña phÐp lËp luËn tæng hîp - Hs: §øng vÞ trÝ cuèi bµi v¨n, ®o¹n v¨n, phÇn cña v¨n b¶n. ? ChØ ra b¶n chÊt cña phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ lËp luËn tæng hîp? ? Em h·y cho biÕt mèi quan hÖ gi÷a phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ phÐp lËp luËn tæng hîp. - Ph©n tÝch: Ph©n chia sù vËt thµnh tõng bé phËn phï hîp víi cÊu t¹o quy luËt cña sù vËt cïng mét h×nh diÖn (VD trang phôc chia lµm 2 bé phËn: ¨n, mÆc) Dùng các biện pháp so sánh, đối chiếu, suy luận để tìm ra ý nghĩa các bộ phận ấy cùng mối quan hệ giữa chúng sau đó tæng hîp thµnh ý chung. - Tổng hợp : là phơng pháp phân tích và tổng hợp tuy đối lập nhau nhng kh«ng t¸ch rêi nhau. V× ph©n tÝch råi míi tæng hîp mới có nghĩa, có phân tích mới có cơ sở để tổng hợp. Gv: Khái quát, chốt lại vấn đề sau khi đã phân tích đợc gọi là phÐp lËp luËn tæng hîp ? ThÕ nµo lµ phÐp tæng hîp * Hoạt động II: Luyện tập. Bµi tËp 1 : ? §äc, nªu yªu cÇu cña bµi tËp Gîi ý - Sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần của nhân loại, là những cột mốc trên con đường tiến hóa của học thuật của nhân loại. - Đọc sách là tích lũy và nâng cao tri thức của cá nhân và toàn nhân loại.. - VÞ trÝ: Cuèi ®o¹n v¨n, cuèi v¨n b¶n. - T¸c dông: Lµm cho bµi v¨n nghÞ luËn cã tÝnh thuyÕt phôc. * KÕt luËn- ghi nhí.. II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1:.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Đọc sách là chuẩn bị cho cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn của mỗi người. - Nếu không đọc sách, con người sẽ lạc hậu, dốt nát, xã hội sẽ Bµi tËp 3: thụt lùi. Bµi tËp 3 : ? §äc, nªu yªu cÇu cña bµi tËp Bµi tËp 4: Gv : Gîi ý, tæ chøc híng dÉn häc sinh lµm bµi Bµi tËp 4 : Gîi ý : - Phép phân tích rất cần thiết trong lập luận. Khi người viết trình bày từng bộ phận, từng phương diện của vấn đề sẽ gúp cho người đọc hiểu được cặn kẽ thấu đáo về vấn đề ấy. - Phép phân tích còn chỉ ra những lợi – hại đúng – sai của vấn đề đang bàn luận để từ đó rút ra các kết luận đúng đắn. Gv: Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp cßn l¹i trong sgk 4. Cñng cè: Gv hÖ thèng l¹i kiÕn thøc vÒ phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp. 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi, Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK. Ngµy 7 th¸ng 1 n¨m 2013 Ký DuyÖt:. TuÇn 21. Ngµy so¹n: 10/1/2013 Ngµy d¹y: 14-19/1/2013. TiÕt 95: LUYÖN TËP ph©n tÝch vµ tæng hîp A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh hiÓu vµ biÕt vËn dông c¸c phÐp lËp luËn ph©n tÝch, tæng hợp trong bài nghị luận. Tích hợp với văn học qua bài "Bàn về đọc sách". Tích hợp với TiÕng ViÖt 2. Kü n¨ng: RÌn cho häc sinh kÜ n¨ng nhËn diÖn ®o¹n v¨n cã sö dông phÐp ph©n tÝch tæng hîp. TËp viÕt ®o¹n v¨n cã sö dông phÐp ph©n tÝch tæng hîp. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức luyện tập, chuẩn bị bài ở nhà..
<span class='text_page_counter'>(10)</span> B. ChuÈn bÞ: ThÇy : So¹n gi¸o ¸n Trß: So¹n bµi, häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp, mèi quan hÖ cña 2 phÐp lËp luËn nµy 3. Bµi míi:. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt 1. Bµi tËp 1/11: 1. Bµi tËp 1 ? T¸c gi¶ chØ ra c¸i hay nµo? a) PhÐp lËp luËn ph©n ? Nêu rõ những luận cứ để làm rõ cái hay của thơ tích. NguyÔn KhuyÕn qua bµi th¬ Thu ®iÕu? b) PhÐp lËp luËn ph©n - Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn: tÝch: MÊu chèt cña sù thµnh a) PhÐp lËp luËn ph©n tÝch. + Cái hay thể hiện ở trình tự phân tích của đoạn văn đạt. "hay c¶ hån lÉn x¸c - hay c¶ bµi" + C¸i hay ë c¸c ®iÖu xanh: Ao xanh,xanh bê, xanh sãng, xanh tre, xanh bÌo xen víi mµu vµng cña l¸ c©y. + Cái hay ở những cử động: Thuyền lâu lâu mới nhích, sãng gîn tÝ, l¸ ®a vÌo … + C¸i hay ë c¸c vÇn th¬: VÇn hiÓm hãc, kÕt hîp víi tõ, víi nghÜa, ch÷. + C¸i hay ë c¸c ch÷ kh«ng non Ðp, kÕt hîp tho¶i m¸i, đúng chỗ, cho thấy một nghệ sĩ cao tay, đặc biệt là các c©u 3,4. b) Phép lập luận phân tích: Mấu chốt của sự thành đạt. ? Ph©n tÝch c¸c bíc lËp luËn cña t¸c gi¶? - Gåm 2 ®o¹n + §o¹n 1: Nªu quan niÖm mÊu chèt cña sự thành đạt nguyên nhân khách quan (do gặp thời, do hoµn c¶nh bøc b¸ch, do cã tµi trêi ban …) vµ nguyªn nh©n chñ quan (con ngêi) + §o¹n 2: Ph©n tÝch tõng quan niÖm, kÕt luËn. Giáo viên : Tác giả đa ra 1 số ý kiến giả thiết để phân tÝch râ 2 yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan * Phân tích từng quan niệm đúng - sai cơ hội gặp may, hoµn c¶nh khã kh¨n kh«ng cè g¾ng, kh«ng tËn dông sÏ qua. Chøng minh trong ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhng m¶i ch¬i … kÕt qu¶ häc tËp b×nh thêng. Tµi n¨ng: ChØ lµ kh¶ n¨ng tiÒm tµng … båi d ìng th× sÏ thui chét. * Kết luận: Mấu chốt của sự thành đạt ở bản thân mỗi ngời thể hiện ở sự kiên trì phấn đấu, học tập không mệt 2. Bài tập 2: Phân tích bản chất của lối học đối phó để mỏi, trau dồi đạo đức tốt đẹp . 2. Bài tập 2: Phân tích bản chất của lối học đối phó để nêu lên tác hại của nó. nªu lªn t¸c h¹i cña nã. - Học sinh làm vào nháp, giáo viên gọi đọc, học sinh kh¸c nhËn xÐt, gi¸o viªn ch÷a. + Phân tích thực chất của việc học đối phó. - Xác định sai mục đích của việc học, không coi việc học hành là mục đích của mình coi việc học là phụ. - Học không chủ động mà bị động cốt để đối phó với thấy cô và gia đình. 3. Bµi tËp 3 - Kh«ng høng thó, ch¸n häc, kÕt qu¶ häc tËp thÊp. - B»ng cÊp mµ kh«ng cã thùc chÊt, kh«ng cã kiÕn thøc. 3. Bµi tËp 3: Ph©n tÝch c¸c lÝ do khiÕn mäi ngêi ph¶i đọc sách. Dựa vào văn bản "Bàn về đọc sách" của CHu Quang TiÒm. ? Lí do buộc mọi ngời phải đọc sách - Học sinh thảo.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> luËn ®a ý kiÕn. + Sách vở đúc kết kinh nghiệm, tri thức của nhân loại từ 4. Bài tập 4: - Một trong những con đờng xa đến nay + Muèn tiÕn bé ph¶i tiÕp thu tri thøc kinh nghiÖm mµ tiÕp thu tri thøc khoa häc con ngời đi trớc khó khăn gian khổ tích luỹ đợc (coi đây là đờng ngắn nhất là đọc sách - Muốn đọc sách có hiệu quả xuÊt ph¸t ®iÓm tiÕp thu c¸i míi) + Đọc sách không cần nhiều mà đọc kĩ - hiểu sâu, đọc phải chọn những quyển sách quan trọng và đọc kĩ. quyển nào nắm chắc quyển đó, có ích. + Đọc kiến thức chuyên sâu phục vụ ngành nghề, cần - Không chỉ đọc sách chuyên sâu mà còn đọc sách mở đọc rộng để giúp các vấn đề chuyên môn tốt hơn. 4. Bài tập 4: Phân tích các lí do khiến mọi ngời đọc rộng sách? (Viết đoạn văn tổng hợp những điều đã phân tích trong bµi) * Gi¸o viªn gîi ý cho häc sinh vÒ nhµ lµm: Mét trong những con đờng tiếp thu tri thức khoa học con đờng ngắn nhất là đọc sahs. Muốn đọc sách có hiệu quả phải chọn những quyển sách quan trọng và đọc kĩ. Không chỉ đọc sách chuyên sâu mà còn đọc sách mở rộng … 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i kiÕn thøc cña 2 tiÕt häc. 5. Hớng dẫn: Về nhà học bài, làm bài tập đã hớng dẫn. Ngµy so¹n: 10/1/2013 Ngµy d¹y: 14-19/1/2013 TiÕt 96: tiÕng nãi cña v¨n nghÖ. NguyÔn §×nh Thi. A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu đợc khả năng tác động của tác phẩm văn học nghệ thuật đối với đời sống con ngời và con đờng tác động rất riêng của nó. - HiÓu thªm c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn qua t¸c phÈm nghÞ luËn qu¸ ng¾n gän nµy cña NguyÔn §inh Thi. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng đọc, tìm hiểu văn bản nghị luận văn học. Tích hợp giữa văn häc víi tËp lµm v¨n, tiÕng viÖt. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có thái độ đúng đắn với các tác phẩm văn nghệ. Biết tuyên truyền để mọi ngời thấy đợc vai trò của văn nghệ đối với đời sống cong ngời. B. ChuÈn bÞ: ThÇy : Nghiªn cøu SGK, So¹n bµi. Trß: Häc bµi so¹n bµi ë nhµ. C. TiÕn tr×nh lªn líp. 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu chung. I. §äc vµ t×m hiÓu chung: ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ NguyÔn §×nh Thi? - T¸c gi¶: - Hs: Tr¶ lêi thªo SGK, Gv kh¸i qu¸t l¹i. - T¸c phÈm: ? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña v¨n b¶n? - KiÓu v¨n b¶n: NghÞ luËn Gv:TiÕu luËn "TiÕng nãi cña v¨n nghÖ có nội dung lí luận sâu sắc, đợc thể hiện qua những rung văn học. c¶m ch©n thµnh cña mét tr¸i tim nghÖ sÜ". - Tiểu luận này đợc viết năm 1948 - Thời kì đầu của kháng - Vấn đề nghị luận: Sức chiÕn chèng Ph¸p. Nh÷ng n¨m Êy chóng ta ®ang x©y dùng m¹nh kú diÖu cña v¨n một nền văn học nghệ thuật đậm đà bản sắc dân tộc, tính nghệ đối vớ con ngời. đại chúng gắn bó với cuộc kháng chiến vĩ đại của nhân d©n. Bëi vËy, néi dung vµ søc m¹nh k× diÖu cña v¨n nghÖ - C¸c luËn ®iÓm chÝnh thờng đợc Nguyễn Đình Thi gắn với đời sống phong phú, của văn bản: s«i næi cña quÇn chóng nh©n d©n ®ang s¶n xuÊt vµ chiÕn + Néi dung ph¶n ¸nh cña đấu. v¨n nghÖ. Gv: Hớng dẫn Hs đọc, tìm hiểu bố cục. ? Văn bản này thể hiện nội dung gì? (Vấn đề nghị luận + Sức mạnh kỳ diệu của.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> cña v¨n b¶n lµ g×?) - Bµn vÒ néi dung cña v¨n nghÖ vµ søc m¹nh k× diÖu cña nó đối với con ngời ? Văn bản này đợc chia làm mấy phần? Em hãy nêu luận ®iÓm chÝnh cña tõng phÇn? - Häc sinh th¶o luËn, nªu ý kiÕn: 2 phÇn 2 luËn ®iÓm. + Tõ ®Çu … lµ søc sèng + Sự sống ấy toả đều cho mọi vẻ … hết. - LuËn ®iÓm 1: TiÕng nãi chÝnh cña v¨n nghÖ - LuËn ®iÓm2: Søc m¹nh k× diÖu cña v¨n ngÖ * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết. Hoạt động 1: Sức mạnh kì diệu của văn nghệ ? Học sinh đọc thầm từ đầu … là sức sống. ? Để đi đến việc bàn về sức mạnh của văn nghệ, tác giả đã dÉn d¾t nh thÕ nµo? - Tác giả đã dẫn dắt bằng lời nhận xét "T¸c phÈm nghÖ thuËt nµo còng x©y dùng b»ng vËt liÖu mîn ë thùc t¹i" ? Em hiÓu "vËt liÖu mîn ë thùc t¹i" nh thÕ nµo? - VËt liÖu mîn ë thùc t¹i chÝnh lµ hiÖn thùc cuéc sèng đợc phản ánh qua tác phẩm. ? Theo tác giả, trong tác phẩm văn nghệ có những cái đợc ghi lại đồng thời có cả những điều mới mẻ nghệ sĩ muốn nãi. Trong t¸c phÈm cña NguyÔn Du vµ T«n - xt«i nh÷ng cái đã có đợc ghi lại là gì? - C¶nh mïa xu©n trong c©u th¬ "Cá non xanh tËn ch©n trê Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa" - Nàng Kiều mời lăm năm đã chìm nổi những gì - An - na Ca - rê - nhi - na đã chết thảm khốc ra sao - MÊy bµi häc lu©n lÝ nh c¸i tµi, ch÷ t©m, triÕt lÝ b¸c ¸i. ? Chúng ta tác động nh thế nào đến con ngời? - Lµm cho trÝ tß mß hiÓu biÕt cña ta tho¶ m·n. ? Nh÷ng ®iÒu míi mÎ muèn nãi cña hai nghÖ sü nµy lµ g×? - Nh÷ng say sa, vui buån, yªu ghÐt, m¬ méng, phÉn khÝch. - Bao nhiªu t tëng cña tõng c©u th¬, tõng trang s¸ch. - Bao nhiêu hình ảnh đẹp đẽ mà đáng lẽ chúng ta không nhận ra đợc hàng ngày chung quanh ta, một ánh nắng, mét l¸ cá, mét tiÕng chim, bao nhiªu bé mÆt con ngêi. ? Qua sù ph©n tÝch trªn, em nhËn thÊy t¸c gi¶ nhÊn m¹nh phơng diện tác động của nghệ thuật ? - Tác động đặc biệt cuả văn nghệ đến đời sống tâm hån cña con ngêi . ? Tác động của nghệ thuật còn đợc tác giả tiếp tục phân tÝch trong ®o¹n nµo cña v¨n b¶n? - Bao nhiêu hình ảnh đẹp đẽ mà đáng lẽ chúng ta không nhận ra đợc hàng ngày chung quanh ta, một ánh nắng, mét l¸ cá, mét tiÕng chim, bao nhiªu bé mÆt con ngêi. ? Qua sù ph©n tÝch trªn, em nhËn thÊy t¸c gi¶ nhÊn m¹nh phơng diện tác động của nghệ thuật ? - Tác động đặc biệt cuả văn nghệ đến đời sống tâm hồn cña con ngêi ? Tác động của nghệ thuật còn đợc tác giả tiếp tục phân tÝch trong ®o¹n nµo cña v¨n b¶n? - §o¹n tiÕp theo(Chóng ta…lµ sù sèng) ? ở đây, sức mạnh của nghệ thuật đợc tác giả phân tích qua nh÷ng vÝ dô ®iÓn h×nh nµo? - Những ngời đàn bà nhà quê lam lũ ngày trớc suốt đời. v¨n nghÖ.. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1. Søc m¹nh k× diÖu cña v¨n nghÖ. - Văn nghệ đem đến cho con ngêi nh÷ng say sa, vui buån, yªu ghÐt, m¬ méng, phÉn khÝch.. - Bao nhiªu t tëng cña tõng c©u th¬, tõng trang s¸ch.. Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng h- Bao nhiªu hình ảnh đẹp đẽ mà đáng lÏ chóng ta kh«ng nhËn ra đợc hàng ngày chung quanh ta, mét ¸nh n¾ng, mét l¸ cá, mét tiÕng chim, bao nhiªu bé mÆt con ngêi..
<span class='text_page_counter'>(13)</span> làm lụng khổ sở đã ru con, hát ghẹo, say mê xem một buæi chÌo. ? Em hiểu nghệ thuật đã tác động nh thế nào đến con ngời từ những lời phân tích sau đây của tác giả: "Câu ca dao tù bao giê truyÒn l¹i… rá giÊu mét giät níc m¾t" - V¨n nghÖ ®em l¹i niÒm vui sèng cho nh÷ng kiÕp ngêi nghÌo khæ. ? Em nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶ trong phÇn v¨n b¶n nµy? - LËp luËn tõ nh÷ng luËn cø cô thÓ trong t¸c phÈm v¨n nghệ và trong thực tế đời sống. - KÕt hîp víi nghÞ luËn, miªu t¶ vµ tù sù. ? Qua sù ph©n tÝch trªn, em nhËn thÊy t¸c gi¶ nhÊn m¹nh phơng diện tác động của nghệ thuật ? - Tác động đặc biệt cuả văn nghệ đến đời sống tâm hồn cña con ngêi ? Em nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶ trong phÇn v¨n b¶n nµy? - LËp luËn tõ nh÷ng luËn cø cô thÓ trong t¸c phÈm v¨n nghệ và trong thực tế đời sống. - KÕt hîp víi nghÞ luËn, miªu t¶ vµ tù sù.. - Tác động đặc biệt cuả văn nghệ đến đời sống t©m hån cña con ngêi .. - V¨n nghÖ ®em l¹i niÒm vui sèng cho nh÷ng kiÕp ngêi nghÌo khæ. * TiÓu kÕt: - LËp luËn tõ nh÷ng luËn cø cô thÓ trong t¸c phÈm v¨n nghÖ vµ trong thùc tÕ đời sống. - KÕt hîp víi nghÞ luËn, miªu t¶ vµ tù sù.. 4. Cñng cè: Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi 5. Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi, chuÈn bÞ néi dung tiÕt 97 Ngµy so¹n: 10/1/2013 Ngµy d¹y: 14-19/1/2013. TiÕt97: tiÕng nãi cña v¨n nghÖ. I. Mục tiêu cần đạt. NguyÔn §×nh Thi. 1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu đợc khả năng tác động của tác phẩm văn học nghệ thuật đối với đời sống con ngời và con đờng tác động rất riêng của nó. Hiểu thêm cách viÕt v¨n nghÞ luËn qua t¸c phÈm nghÞ luËn qu¸ ng¾n gän nµy cña N§T. 2. Kỹ năng: Rèn cho học sinh kỹ năng đọc, tìm hiểu văn bản nghị luận văn học. Tích hîp gi÷a v¨n häc víi tËp lµm v¨n, tiÕng viÖt. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh có thái độ đúng đắn với các tác phẩm văn nghệ. Biết tuyên truyền để mọi ngời thấy đợc vai trò của văn nghệ đối với đời sống cong ngời. B. ChuÈn bÞ: ThÇy : So¹n bµi Trß: Häc bµi so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động II: Tìm hiểu chi tiết (tiếp theo) II: §äc vµ t×m hiÓu v¨n Hoạt động 2: Tiếng nói chính của văn nghệ b¶n - Học sinh đọc thầm đoạn còn lại. 1: Søc m¹nh kú diÖu cña ? Tiếng nói chính của văn nghệ đợc thể hiện qua khía cạnh văn nghệ 2. TiÕng nãi chÝnh cña v¨n nµo? nghÖ - V¨n nghÖ nãi nhiÒu nhÊt víi c¶m xóc. - V¨n nghÖ nãi nhiÒu nhÊt víi t tëng - Văn nghệ mợn sự việc để tuyên truyền. ? Từng ý đó ứng với đoạn nào? của văn bản? - Häc sinh th¶o luËn , nªu ý kiÕn. + §1: (Cã lÏ v¨n nghÖ …nghÖ thuËt lµ tiÕng nãi cña t×nh - V¨n nghÖ nãi nhiÒu nhÊt c¶m) + §2: (NghÖ thuËt nãi nhiÒu víi t tëng … m¾t rêi trang víi c¶m xóc. giÊy).
<span class='text_page_counter'>(14)</span> + Đ3: (Tác phẩm …đời sống tâm hồn cho xã hội) ? Tóm tắt phân tích của tác giả về vấn đề văn nghệ nói nhiÒu nhÊt víi c¶m xóc? - Văn nghệ nói nhiều nhất với cảm xúc, nơi đụng chạm của tâm hồn con ngời với cuộc sống hàng ngày. Chỗ đứng cña v¨n nghÖ chÝnh lµ chç giao nhau cña t©m hån con ngõi với cuộc sống …. Chỗ đứng chính của văn nghệ là ở tình yêu ghét, niềm vui buồn, ý đẹp xấu trong đời sống thiên nhiên và đời sống xã hội. Cảm giác, tình tự, đời sống cảm xóc, Êy lµ chiÕn khu chÝnh cña v¨n nghÖ. NghÖ thuËt lµ tiÕng cña t×nh c¶m. ? Em hiểu nh thế nào về chỗ đứng và chiến khu chính của v¨n nghÖ? - Đó là nội dung phản ánh và tác động chính của văn nghệ. - Phản ánh các xúc cảm của lòng ngời và tác động tới đời sống tình cảm con ngời là đặc điểm nổi bật của văn nghÖ. * Văn nghệ nói đến đến t tởng: ? Nhng cách thể hiện và tác động t tởng của văn nghệ có gì đặc biệt? - Nghệ sĩ không đến mở một cuộc thảo luận lộ liễu và khô khan. Anh lµm cho chóng ta nh×n, nghe, råi tõ nh÷ng con ngêi, nh÷ng c©u chuyÖn, nh÷ng h×nh ¶nh, nh÷ng nçi niÒm cña t¸c phÈm sÏ kh¬i mung lung ? Từ đó, tác giả muốn nhấn mạnh đặc điểm nào trong nội dung phản ánh và tác động nào của văn nghệ? - Phản ánh các xúc cảm của lòng ngời và tác động tới đời sống tình cảm con ngời là đặc điểm nổi bật của văn nghệ. * Văn nghệ nói đến đến t tởng: ? Nhng cách thể hiện và tác động t tởng của văn nghệ có gì đặc biệt? - Nghệ sĩ không đến mở một cuộc thảo luận lộ liễu và khô khan. Anh lµm cho chóng ta nh×n, nghe, råi tõ nh÷ng con ngêi, nh÷ng c©u chuyÖn, nh÷ng h×nh ¶nh, nh÷ng nçi niÒm cña t¸c phÈm sÏ kh¬i mung lung ? Từ đó, tác giả muốn ta nhận thức điều gì về nội dung phản ánh và tác động của văn nghệ? - Văn nghệ có thể phản ánh và tác động đến nhiều mặt của đời sống xã hội và con ngời nhất là đời sống tâm hồn, tình c¶m. * N1: - V¨n nghÖ cã kh¶ n¨ng k× diÖu trong phản ánh và tác động đến đời sống tâm hồn của con ngời * N2: - Văn nghệ làm giàu đời sống tâm hồn cho mỗi ngời, xây dựng đời sống tâm hồn cho xã hội, do đó không thể thhieeus trong đời sống xã hội và con ngời. * Hoạt động III: Tổng kết. ? Giá trị nghệ thuật đợc NĐT thể hiện qua văn bản Tiếng nãi cña v¨n nghÖ. - Hs tr¶ lêi, gi¸o viªn kh¸i qu¸t, chèt kiÕn thøc. ? Qua đó, tác giả muốn nói với ngời đọc điều gì.. - V¨n nghÖ nãi nhiÒu nhÊt víi t tëng. - Văn nghệ mợn sự việc để tuyªn truyÒn.. * Văn nghệ nói đến đến t tởng: - Nghệ sĩ không đến mở mét cuéc th¶o luËn lé liÔu vµ kh« khan. Anh lµm cho chóng ta nh×n, nghe, råi tõ nh÷ng con ngêi, nh÷ng c©u chuyÖn, nh÷ng h×nh ¶nh, nh÷ng nçi niÒm cña t¸c phÈm sÏ kh¬i mung lung - V¨n nghÖ cã thÓ ph¶n ánh và tác động đến nhiều mặt của đời sống xã hội và con ngời nhất là đời sống t©m hån, t×nh c¶m.. III. Tæng kÕt- Ghi Nhí 1. NghÖ thuËt: Tõ ng÷ chän läc c¸ch lËp luËn chÆt chÏ 2. Néi dung: TiÕng nãi cña văn nghệ là sự kỳ diệu đối víi con ngêi ph¸n ¸nh nhiÒu mÆt cña x· héi nhÊt là đời sống tình cảm IV. LuyÖn tËp. * Hoạt động IV. Luyện tập. ? Từ những lời bàn về tiếng nói của văn nghệ, tác giả đã cho thÊy quan niÖm vÒ nghÖ thuËt cña «ng nh thÕ nµo? 4. Cñng cè: Søc m¹nh kú diÖu cña v¨n nghÖ, néi dung ph¶n ¸nh cña v¨n nghÖ, nghÖ thuËt nghÞ luËn cña NguyÔn §×nh Thi qua v¨n b¶n.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> vÒ nhµ häc bµi 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi, t×m hiÓu nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶ Ngµy so¹n: 10/1/2013 Ngµy d¹y: 14-19/1/2013. TiÕt 98: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp A: Mục tiêu cần đạt: Qua bài học gúp học sinh nắm đợc. 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh nhËn biÕt hai thµnh phÇn biÖt lËp: t×nh th¸i, c¶m th¸n. Nắm đợc công dụng của mỗi thành phần trong câu. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho học sinh kỹ năng đặt câu có thành phần tình thái, thành phÇn c¶m th¸n. TÝch hîp víi v¨n häc vµ TËp lµm v¨n. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. B. ChuÇn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu s¸ch híng dÉn, So¹n bµi Trß: Häc, so¹n bµi ë nhµ C. TiÕn tr×nh lªn líp 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? Phân tích con đờng văn nghệ đến với ngời đọc và khả năng kì diệu của nó? Trình bµy c¶m nhËn vÒ c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn cña NguyÔn §×nh Thi? 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Thành phần tình thái. I. Thµnh phÇn t×nh th¸i. Gi¸o viªn ghi b¶ng phô häc sinh quan s¸t. a) Víi lßng mong nhí cña anh, ch¾c anh /nghÜ r»ng, con 1. Ph©n tÝch ng÷ liªu mÉu anh/ sÏ ch¹y x« vµo lßng anh, sÏ «m chÆt lÊy cæ anh CN1 VN1 CN2 VN2 b) Anh / quay l¹i nh×n con võa khe khÏ l¾c ®Çu võa cêi. a) Víi lßng mong nhí cña Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc đợc nên anh / phải anh, chắc anh /nghĩ rằng, con anh/ sÏ ch¹y x« vµo cêi vËy th«i. - Học sinh đọc 2 ví dụ. Xác định CN - VN của từng câu? lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ - ? Quan s¸t nh÷ng tõ g¹ch ch©n vµ cho biÕt nh÷ng tõ trªn anh. thể hiện nhận định của ngời nói đối với sự việc nêu ở trong c©u nh thÕ nµo? + Chắc : Thể hiện nhận định của ngời nói với sự việc nêu b) Anh / quay lại nhìn con ở trong câu. Thể hiện sự phỏng đoán của anh Sáu về bé vừa khe khẽ lắc đầu vừa cời. Có lẽ vì khổ tâm đến Thu khi anh về thăm nhà. Chắc thể hiện độ tin cậy cao. + Có lẽ: Thể hiện nhận định của ông Ba về tâm trạng của nỗi không khóc đợc nên «ng S¸u khi bÐ Thu kh«ng chÊp nhËn t×nh c¶m cña «ng anh / ph¶i cêi vËy th«i. S¸u. ? NÕu bá nh÷ng tõ g¹ch ch©n ®i th× ý nghÜa sù viÖc cña câu chứa chúng có thay đổi gì không? Vì sao? - Học sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn. - Bỏ đi không có gì thay đổi về ý nghĩa, sự việc nêu trong c©u. - Bëi v× nh÷ng tõ ng÷ nµy kh«ng tham gia vµo viÖc diÔn đạt nghĩa sự việc nêu ở trong câu (chúng không làm thµnh phÇn nßng cèt CN - VN cña c©u) Mà sự có mặt của chúng chỉ để diễn đạt thái độ, cách nh×n cña ngêi nãi víi sù viÖc trong c©u. ? Nh÷ng tõ ng÷ cã lÏ, ch¾c gäi lµ thµnh phÇn t×nh th¸i? VËy TP t×nh th¸i lµ g×? - ý1 ghi nhí sgk. 2. KÕt luËn - Ghi nhí sgk ? Ngoµi ch¾c, cã lÏ em cßn biÕt nh÷ng tõ ng÷ nµo lµ TP t×nh th¸i n÷a? - Ch¾c ch¾n, ch¾c h¼n, ch¾c lµ … - H×nh nh, dêng nh, hÇu nh, cã vÎ nh … - Theo ý t«i, ý «ng Êy, theo anh ….
<span class='text_page_counter'>(16)</span> - à, , nhỉ, nhé, đây, đấy … II. Thµnh phÇn biÖt lËp * Hoạt động II: Thành phần cảm thán. (thµnh phÇn c¶m th¸n) Gi¸o viªn ghi b¶ng phô cã ghi vÝ dô - ồ, sao mà độ ấy vui thế. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu - Trêi ¬i, chØ cßn n¨m phót. ? C¸c tõ in ®Ëm trong vÝ dô bªn cã chØ sù vËt hiÖn tîng kh«ng? Cã tham gia nßng cèt c©u kh«ng? Häc sinh th¶o luËn nªu ý kiÕn: + C¸c tõ "å, trêi ¬i" kh«ng tham gia lµm nßng cèt c©u, kh«ng chØ sù vËt, sù viÖc chØ thÓ hiÖn t©m tr¹ng, c¶m xóc của ngời nói. ? Các từ đó có vai trò gì trong câu - å: t©m tr¹ng ng¹c nhiªn, vui síng khi nghÜ tíi kho¶ng thời gian đã qua. Độ ấy vui sự việc đợc nói tới. - Trời ơi: thái độ tiếc rẻ của ngời nói (anh thanh niên) thêi gian cßn l¹i lµ qu¸ Ýt víi c¸c tõ "chØ, cßn, cã". Cßn năm phút sự việc đợc nói tới. ? Theo em các từ này có thể tách ra thành câu đặc biệt kh«ng? - Cã thÓ t¸ch ra (gäi lµ c©u c¶m th¸n) ? C¸c tõ "å, trêi ¬i" lµ nh÷ng thµnh phÇn c¶m th¸n, vËy theo em thÕ nµo lµ thµnh phÇn c¶m th¸n? 2. KÕt luËn - Ghi nhí - ý 2 ghi nhớ sgk - Học sinh đọc. ? Hai thµnh phÇn phô t×nh th¸i, c¶m th¸n lµ hai thµnh phÇn biÖt lËp. VËy theo em thÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp? IV. LuyÖn tËp: * Hoạt động IV: Luyện tập. Bµi tËp 1: Häc sinh lµm bµi tËp vµo nh¸p - Gi¸o viªn 1. Bµi tËp 1: a) Cã lÏ - Thµnh phÇn t×nh ch÷a b¶ng: th¸i a) Cã lÏ - Thµnh phÇn t×nh th¸i b) Chao «i - Thµnh phÇn c¶m th¸n. b) Chao «i - Thµnh phÇn c) H×nh nh - thµnh phÇn t×nh th¸i c¶m th¸n. d) Ch¶ nhÏ - Thµnh phÇn t×nh th¸i. c) H×nh nh - thµnh phÇn Bµi tËp 2: - Häc sinh nªu yªu cÇu bµi tËp. t×nh th¸i - Häc sinh th¶o luËn nhãm, nªu ý kiÕn d) Ch¶ nhÏ - Thµnh phÇn - Gi¸o viªn bæ sung, ch÷a Dêng nh - h×nh nh - cã vÎ nh - cã lÏ - ch¾c lµ - ch¾c h¼n - t×nh th¸i. 2. Bµi tËp 2: ch¾c ch¾n. - Dêng nh - h×nh nh - cã vÎ Bµi tËp 3: nh - cã lÏ - ch¾c lµ - ch¾c Học sinh đọc phân tích yêu cầu bài tập 3. h¼n - ch¾c ch¾n. Học sinh thảo nhóm, cử đại diện trình bày. - Thay thÕ c¸c tõ ph©n tÝch, tõ dïng, tõ nµo chÞu tr¸ch 3. Bµi tËp 3:. nhiÖm cao nhÊt? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i chän tõ "ch¾c"? - Trong số 3 từ đã nêu thì từ "chắc chắn" ngời ta phải chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy của sự vật do - Trong số 3 từ đã nêu thì m×nh nãi ra tõ "ch¾c ch¾n" ngêi ta ph¶i từ "hình nh" trách nhiệm đó thấp - Tác giả dùng từ "chắc" nhằm thể hiện thái độ của ông chịu trách nhiệm cao nhất Ba (ngời kể) với sự việc ngời cha đang bồn chồn mong đ- về độ tin cậy của sự vật do îc gÆp con víi t×nh c¶m yªu th¬ng dån nÐn chÊt chøa m×nh nãi ra tõ "h×nh nh" trong lòng ở mức độ cao Cách kể này tạo nên những sự trách nhiệm đó thấp viÖc bÊt ngê. 4. Cñng cè: Thµnh phÇn t×nh th¸i, c¶m th¸n, t¸c dông cña viÖc sö dông 2 thµnh phÇn nµy trong giao tiÕp. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Bµi tËp vÒ nhµ: SGK bµi tËp. So¹n bµi tiÕp theo. Ngµy 14 th¸ng 1 n¨m 2013 §ñ gi¸o ¸n tuÇn 21. Ký DuyÖt.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> TuÇn 22. Ngµy so¹n: 18/1/2013 Ngµy d¹y: 21-26/1/2013 tiết 99: nghị luận về một hiện tợng, sự việc đời sống A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh hiểu hình thức nghị luận phổ biến trong đời sống ; nghị luận về một sự việc, hiện tợng, đời sống. - Bớc đầu làm quen với hình thức nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. - Rèn cho Hs kỹ năng tạo lập văn bản nghị luận về một sự việc hiện tợng đời sống. B. ChuÈn bÞ ThÇy: Nghiªn cøu SGK, SHD, So¹n bµi Trß: Häc so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn ph©n tÝch, tæng hîp? 3- Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động I: NL về một sự việc hiện tợng đời sống. I. Tim hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ Hoạt động 1: Phân tích ngữ liệu mẫu một sự việc hiện tợng đời ? Học sinh đọc văn bản sgk. sèng. ? Văn bản bàn về vấn đề gì? 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu - Vấn đề nghị luận: Bệnh lề mề. V¨n b¶n "BÖnh lÒ mÒ". LÒ mÒ trë thµnh thãi quen, thµnh bÖnh ë mét sè ngêi ? Cã thÓ chia v¨n b¶n lµm mÊy phÇn, ý néi dung chÝnh cña tõng phÇn lµ g×? + Më bµi: ThÕ nµo lµ bÖnh - Bè côc gåm 3 phÇn. lÒ mÒ. + Më bµi (®o¹n 1) ThÕ nµo lµ bÖnh lÒ mÒ. + Th©n bµi: Nh÷ng biÓu + Th©n bµi (®o¹n 2 - 3 - 4) Nh÷ng biÓu hiÖn nguyªn nh©n, hiÖn nguyªn nh©n, t¸c h¹i t¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ. cña bÖnh lÒ mÒ. + KÕt bµi: (®o¹n cuèi) §Êu tranh víi bÖnh lÒ mÒ biÓu hiÖn + KÕt bµi: §Êu tranh víi cña ngêi cã v¨n ho¸ ? Tác giả nêu rõ vấn đề đáng bệnh lề mề biểu hiện của quan t©m cña hiÖn tîng nµy b»ng c¸c luËn ®iÓm luËn cø cô ngêi cã v¨n ho¸ thể, xác đáng rõ ràng. ? Tác giả đã trình bày vấn đề qua những luận điểm nào? Kết luận: Văn bản "Bệnh Những luận điểm đó đã đợc thể hiện qua luận cứ nào? Học lề mề" là văn bản nghị luËn vÒ mét sù viÖc hiÖn tsinh th¶o luËn ? Có thể xác định luận điểm 1 của văn bản là gì, ? Bệnh lề ợng trong đời sống. mÒ cã nh÷ng biÓu hiÖn nh thÕ nµo?) * LuËn ®iÓm 1: Nh÷ng biÓu hiÖn cña bÖnh lÒ mÒ ? Nguyªn nh©n cña bÖnh lÒ mÒ lµ g×? (Thùc chÊt ngêi lÒ mÒ cã biÕt quý thêi gian kh«ng? Tại sao vẫn con ngời đó khi làm việc riêng lại rất nhanh, cßn khi lµm viÖc chung l¹i thêng chËm trÔ?) - Do thiÕu tù träng .. *Luận điểm 2: Nguyên nhân của hiện tợng đó. ? BÖnh lÒ mÒ g©y t¸c h¹i h¹i nh thÕ nµo? ? Tác giả phân tích tác hại đó qua những ý nào? * LuËn ®iÓm 3: T¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ - ¶nh hëng tíi ngêi kh¸c - T¹o ra 1 tËp qu¸n kh«ng tèt. ? Bài viết đã đánh giá hiện tợng đó ra sao? Hiện tợng lề mÒ trë thµnh thãi quen cã hÖ thèng, t¹o ra nh÷ng mèi quan hệ không tốt, trở thành chứng bện không sửa chữa đợc. ? Theo tác giả chúng ta cần làm gì để chống lại căn bệnh.
<span class='text_page_counter'>(18)</span> lề mề? Quan điểm của tác giả về vấn đề trên nh thế nào? - Mäi ngêi ph¶i t«n träng vµ hîp t¸c. - Quan diểm: Làm việc đúng giờ là tác phong của ngời có v¨n ho¸. ? H·y nhËn xÐt bè côc cña bµi viÕt? - Bè côc bµi viÕt hîp lÝ chÆt chÏ m¹ch l¹c. ? Nªu nhiÖm vô chung cña më bµi, th©n bµi, kÕt bµi? Gi¸o viên tổng hợp ở bảng phụ đáng để làm nổi bật vấn đề, dẫn chứng sinh động dễ hiểu… Phân tích rõ nguyên nhân mặt đúng mặt sai, mặt lợi, mặt hại. + Kết bài: Bày tỏ thái độ, ý kiến, gợi nhiều suy nghĩ cho ngời đọc. ? Bài viết đã nêu lên vấn đề gì trong xã hội? - Nªu cao tr¸ch nhiÖm, ý thøc, tr¸ch nhiÖm t¸c phong lµm việc đúng giờ trong đời sống của con ngời hiện đại. Đó là biÓu hiÖn cña con ngêi cã v¨n ho¸. 2. KÕt luËn - Ghi nhí: * KÕt luËn: ? V¨n b¶n "BÖnh lÒ mÒ" lµ v¨n b¶n nghÞ luËn về một sự việc hiện tợng trong đời sống. Vậy theo em thế II. LuyÖn tËp: nào là bình luận một sự việc hiện tợng trong đời sống? NghÞ luËn vÒ vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng x· héi Bµi tËp 1: Hoạt động 2: Kết luận - Ghi nhớ. * Việc tốt: - Những tấm g* Hoạt động II: Luyện tập. Bµi tËp 1: Häc sinh lªn b¶ng liÖt kª c¸c trêng hîp cô thÓ, ¬ng häc tèt. Häc sinh nghÌo vît khã. §«i b¹n sau đó gọi học sinh khác bổ sung. cïng tiÕn. G¬ng ngêi tèt * ViÖc tèt: viÖc tèt - Nh÷ng tÊm g¬ng häc tèt (Nh÷ng b«ng hoa ®iÓm tèt) - Häc sinh nghÌo vît khã. - §«i b¹n cïng tiÕn (tinh thÇn t¬ng trî lÉn nhau) - Gơng ngời tốt việc tốt (nhặt đợc của rơi đem trả ngời * Hiện tợng xấu: Sai hẹn, kh«ng gi÷ lêi høa. Nãi tôc, mÊt. chöi bËy... - G¬ng ch¨m häc kh«ng tham lam, giµu lßng tù träng. * HiÖn tîng xÊu: - Sai hÑn, kh«ng gi÷ lêi høa. Nãi tôc, chöi bËy.ViÕt bËy lªn bàn. ăn mặc đua đòi. Trốn tiết, bỏ giờ. Quay cóp, thói quen dùa dÉm, Ø l¹i. T¸c phong chËm ch¹p, lÒ mÒ 4. Củng cố: Nắm đợc đặc trng của bài văn nghị luận về một sự việc hiện tợng đời sèng 5. Hớng dẫn về nhà:Tập tìm hiểu một sự việc hiện tợng ở địa phơng để viết văn bản nghÞ luËn vÒ sù viÖc hiÖn tîng Êy. Ngµy so¹n: 18/1/2013 Ngµy d¹y: 21-26/1/2013 TiÕt 100: c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc,. hiện tợng đời sống. A. Mục tiêu cần đạt: Qua tiết học gúp học sinh. 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh biÕt c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng trong đời sống. Tích hợp với văn học và tập làm văn ở lớp 7,8, Tiếng Việt. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng nhËn biÕt, bµy tá ý kiÕn tríc sù viÖc hiÖn tîng trong cuéc sèng. 3. Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức bày tỏ ý kiến trớc sự việc hiện tợng thờng gặp ở địa phơng. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: So¹n bµi Trß. So¹n bµi häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. Yêu cầu về nội dung vµ h×nh thøc cña kiÓu bµi nµy.
<span class='text_page_counter'>(19)</span> ? Cho vÝ dô vÒ mét sè sù viÖc hiÖn tîng mµ em biÕt 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động I: Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc I. Tìm hiểu bài nghị luận về một sự hiện tợng đời sống. việc hiện tợng đời sống. 1. Đề bài 1: Học sinh đọc đề bài 1 SGK/22. 1. §Ò bµi 1 ? Đề 1 nêu vấn đề gì? Yêu cầu đối với ngời viết là - Nêu vấn đề: Học sinh nghèo vợt khã. g×? - Yªu cÇu: Tr×nh bµy tÊm g¬ng - Nêu vấn đề: Học sinh nghèo vợt khó. đó, nêu suy nghĩ. - Yêu cầu: Trình bày tấm gơng đó, nêu suy nghĩ. 2. Đề bài 2: Yêu cầu ngời viết phải trình bày vấn đề 2. Đề bài 2: - Nêu vấn đề: Cả nớc lập quỹ hỗ g×? trợ giúp đỡ nạn nhân chất độc da ? Vấn đề đó có ý nghĩa nh thế nào với xã hội? - Nêu vấn đề: Cả nớc lập quỹ hỗ trợ giúp đỡ nạn cam. - Yêu cầu: Suy nghĩ về vấn đề đó. nhân chất độc da cam ( một mẩu tin). - Yêu cầu: Suy nghĩ về vấn đề đó. 3. §Ò bµi 3 3. Đề bài 3: Học sinh đọc đề bài. - NhiÒu b¹n m¶i ch¬i ®iÖn tö, bá ? Đề bài nêu vấn đề gì? häc, sao nh·ng nhiÒu viÖc kh¸c. ? Vấn đề đó liên quan tới đối tợng nào là chủ yếu? - Yêu cầu: Nêu ý kiến về hiện t? Thử nêu ý kiến của em về vấn đề đó? - Nhiều bạn mải chơi điện tử, bỏ học, sao nhãng ợng đó nhiÒu viÖc kh¸c. - Yêu cầu: Nêu ý kiến về hiện tợng đó. 4. §Ò bµi 4 4. §Ò bµi 4: ? Đề 4 có gì giống và khác với đề 1, 2 và 3? - §iÓm kh¸c nhau: §a ra mÈu chuyÖn, yªu cÇu nªu nhËn xÐt, suy nghÜ vÒ con ngêi vµ sù viÖc trong mÈu chuyện đó. Vấn đề đợc nêu ra gián tiếp. Ngời viết ph¶i c¨n cø vµo néi dung mÈu chuyÖn th× míi x¸c định đợc vấn đề. - Điểm giống nhau: Các đề yêu cầu ngời viết phải trình bày quan điểm, t tởng thái độ của mình đối với vấn đề đợc nêu ra. * Giáo viên yêu cầu học sinh tự nghĩ ra một số đề tơng tự: * Hoạt động II: Tìm hiểu cách làm bài nghị luận về II. Tìm hiểu cách làm bài nghị luận về một sự việc hiện tợng đời một sự việc hiện tợng đời sống. sèng. - Học sinh đọc đề bài SGK/23. ? Trớc một đề bài tập làm văn em cần thực hiện + ThÓ lo¹i: NghÞ luËn (b×nh nh÷ng bíc nµo? luËn). *Bớc1- Đọc kĩ đề -Tìm hiểu đề - Tìm ý + Néi dung: Th¶o luËn, bµy tá ý + ThÓ lo¹i: NghÞ luËn (b×nh luËn). + Nội dung: Thảo luận, bày tỏ ý kiến về hiện tợng sự kiến về hiện tợng sự việc đợc nêu việc đợc nêu ra. Phạm văn Nghĩa thơng mẹ, luôn ra. Phạm văn Nghĩa thơng mẹ, lu«n gióp mÑ trong mäi c«ng gióp mÑ trong mäi c«ng viÖc. viÖc. + Yêu cầu: Trình bày suy nghĩ về hiện tợng đó. + Yªu cÇu: Tr×nh bµy suy nghÜ vÒ ? Nghĩa đã làm gì để giúp mẹ? hiện tợng đó. + Khi ra đồng: Nghĩa giúp mẹ trồng trọt. + ViÖc lµm ë nhµ: Nu«i gµ, nu«i heo. + ý nghÜa cña viÖc lµm: _ Nghĩa là ngời thơng mẹ giúp mẹ công việc đống ¸ng. Lµ ngêi biÕt s¸ng t¹o. _ Lµ ngêi biÕt kÕt hîp viÖc häc tËp víi viÖc hµnh. ? Vì sao thành đoàn Hồ Chí Minh phát động phong III. Tổng kết - Ghi nhớ. trµo häc tËp b¹n NghÜa? - Häc ë b¹n t×nh yªu cha mÑ. - Yêu lao động. IV. LuyÖn tËp - C¸ch kÕt hîp häc víi hµnh..
<span class='text_page_counter'>(20)</span> - Häc trÝ th«ng minh s¸ng t¹o. Më bµi: Giíi thiÖu hiÖn tîng *Bø¬c2: LËp dµn bµi gåm 3 phÇn: b¹n Phan V¨n NghÜa. ? Dµn bµi gåm mÊy phÇn? Nªu nhiÖm vô tõng phÇn? - Nªu s¬ lîc ý nghÜa tÊm g¬ng ? Më bµi nªu g×? b¹n Phan V¨n NghÜa. Më bµi: Giíi thiÖu hiÖn tîng b¹n PVN Th©n bµi: - Nªu s¬ lîc ý nghÜa tÊm g¬ng b¹n PVN. * ý nghÜa viÖc lµm: - Cã mét sè b¹n ham ch¬i, lêi häc, cã mét sè b¹n - Nªu viÖc lµm cña NghÜa. Nh÷ng tuổi nhỏ mà trí lớn - chăm học chăm làm yêu thơng việc làm đó không khó. cha mÑ - Phan V¨n NghÜa chÝnh lµ tÊm g¬ng nh vËy.- * §¸nh gi¸ phong trµo häc tËp Thành đoàn thành phố Hồ Chí Minh phát động Phan Văn Nghĩa. phong trµo häc tËp g¬ng b¹n Phan V¨n NghÜa. - C«ng viÖc NghÜa lµm tríc hÕt Th©n bµi: thÓ hiÖn t×nh yªu th¬ng cha mÑ. * ý nghÜa viÖc lµm: - ViÖc lµm cña NghÜa: VËn dông - Nêu việc làm của N. Những việc làm đó không khó. kiến thức đã học ở trờng vào * §¸nh gi¸ phong trµo häc tËp Phan V¨n NghÜa. c«ng viÖc trång trät. - C«ng viÖc NghÜa lµm tríc hÕt thÓ hiÖn t×nh yªu th- - NghÜa cßn gióp mÑ c¸c c«ng ¬ng cha mÑ. viÖc nhµ: Ch¨m sãc, nu«i gµ - Việc làm của Nghĩa: Vận dụng kiến thức đã học ở heo… trêng vµo c«ng viÖc trång trät. - NghÜa cßn lµ ngêi s¸ng t¹o - NghÜa cßn gióp mÑ c¸c c«ng viÖc nhµ: Ch¨m sãc, th«ng minh tù lµm cho mÑ c¸i têi nu«i gµ heo… để mẹ kéo nớc cho đỡ mệt. - Nghĩa còn là ngời sáng tạo thông minh tự làm cho * Đánh giá việc phát động phong mẹ cái tời để mẹ kéo nớc cho đỡ mệt. trµo häc tËp Phan V¨n NghÜa? * Đánh giá việc phát động phong trào học tập PVN? - Là học tập tất cả các tính cách - Lµ häc tËp tÊt c¶ c¸c tÝnh c¸ch trªn. trªn. 3- KÕt luËn: ý nghÜa tÊm g¬ng b¹n Phan V¨n NghÜa, Rót ra bµi häc cho b¶n th©n. - KÕt luËn: - Dùa vµo dµn ý häc sinh viÕt bµi hoµn chØnh. * Bíc 3 ViÕt bµi: - Häc sinh viÕt ra nh¸p. * Bíc 4 §äc l¹i bµi söa ch÷a. 4. Củng cố: Cách tìm hiểu đề, tìm ý và lập dàn ý cho bài văn nghị luận về một sự việc hiện tợng đời sống 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc ghi nhí, Lµm bµi tËp: PhÇn luyÖn tËp. Ngµy so¹n: 18/1/2013 Ngµy d¹y: 21-26/1/2013 Tiết 101: Hớng dẫn chuẩn bị chơng trình địa phơng (PhÇn tËp lµm v¨n) A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh 1. Kiến thức: Học sinh tập trung suy nghĩ về một hiện tợng thực tế ở địa phơng. Tích hợp với văn bản ngữ văn và tiếng Việt đã học. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho hpọc sinh kĩ năng viết một bài văn trình bày vấn đề đó với suy nghÜ kiÕn nghÞ díi h×nh thøc: Tù sù, miªu t¶, nghÞ luËn. 3. Thái độ: Giáo dục sinh ý thức tìm hiểu các sự việc hiện tợng ở địa phơng. B. ChuÈn bÞ: ThÇy: N/C SGK chuÈn bÞ c©u hái híng dÉn häc sinh. Trß: §äc tríc yªu cÇu SGK. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung bµi häc * Hoạt động I: Tìm hiểu và viết bài về tình hình đia phơng. I. T×m hiÓu suy nghÜ vµ viÕt Ho¹t déng 1: Yªu cÇu. bµi vÒ t×nh h×nh ®ia ph¬ng ? Xác dịnh những vấn đề có thể viết ở địa phơng. 1. Yªu cÇu: a, Vấn đề môi trờng: a, Vấn đề môi trờng: Häc sinh th¶o luËn. - HËu qu¶ cña viÖc ph¸ rõng víi c¸c thiªn tai nh lò lôt, h¹n.
<span class='text_page_counter'>(21)</span> h¸n. - HËu qu¶ cña viÖc chÆt ph¸ c©y xanh víi viÖc « nhiÔm bÇu không khí đô thị. - HËu qu¶ cña r¸c th¶i khã tiªu huû (bao b×, ni l«ng chai lä bằng nhựa tổng hợp…) đối với việc canh tác trên đồng ruộng b, Vấn đề quyền trẻ em. ë n«ng th«n. b, Vấn đề quyền trẻ em. - Sự quan tâm của chính quyền địa phơng: Xây dựng và sửa chữa trờng học, nơi vui chơi giải trí, giúp đỡ những trẻ em khã kh¨n. - Sù quan t©m cña nhµ trêng; x©y dùng khung c¶nh s ph¹m tæ chức dạy và học tham gia hoạt động ngoại khóa. - Sự quan tâm của gia đình: Cha mẹ có làm gơng hay không cã biÓu hiÖn b¹o lùc kh«ng? ? Bao gồm vấn đề gì - Sự quan tâm với gia đình chính sách (thơng binh liệt sĩ, bà c, Vấn đề xã hội. mẹ Việt Nam anh hùng) những gia đình có hoàn cảnh đặc 2. C¸ch lµm: biÖt khã kh¾n (bÞ thiªn tai, tai n¹n, bÖnh hiÓm nghÌo). - Những vấn đề có liên quan tới tham nhũng về tệ nạn xã hội. a, Yêu cầu về nội dung. Hoạt đông 2: Cách làm: a, Yªu cÇu vÒ néi dung. - Chọn bất cứ sự việc, hiện tợng nào có ý nghĩa đợc đề cập m¹ng tÝnh phæ biÕn trong x· héi. - Ph¶i cã dÉn chøng nh mét sù viÖc hiÖn tîng cña x· héi nãi chung cần đợc quan tâm, phải trung thực có tính xây dựng kh«ng cêng ®iÖu, kh«ng s¸o rçng. - Phân tích nguyên nhân phải đảm bảo tính khách quan và có søc thuyÕt phôc. - Bày tỏ thái độ phải xuất phát từ lập trờng tiến bộ của xã hội kh«ng v× lîi Ých c¸ nh©n. - Néi dung viÕt ph¶i gi¶n dÞ dÔ hiÓu, tr¸nh dµi dßng kh«ng b, Yªu cÇu vÒ cÊu tróc. 3. Thêi h¹n nép bµi: cÇn thiÕt. II .Tæng kÕt b, Yªu cÇu vÒ cÊu tróc. III .LuyÖn TËp - Bài viết gồm đủ 3 phần: Mở, thân, kết. - Bµi viÕt cã luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn râ rµng. - VÒ kÕt cÊu m¹ch l¹c chuyªn ý cã søc thuyÕt phôc. 4. Củng cố: Đặc trng của kiểu bài nghị luận sự việc hiện tợng đời sống. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Lµm bµi tËp, So¹n bµi: ChuÈn bÞ hµnh trang vµo TK míi. Ngµy so¹n: 18/1/2013 Ngµy d¹y: 21-26/1/2013 TiÕt 102: ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi Vò Khoan A. Mục tiêu cần đạt: Qua bài học gúp học sinh. 1. Kiến thức: Giúp học sinh nhận thức đợc những điểm mạnh, điểm yếu trong tính cách và thói quen của con ngời Việt Nam. Từ đó, thấy đợc yêu cầu gấp rút cần phải khắc phục những điểm yếu, hình thành những đức tính và thói quen tốt khi đất nớc đi vào công nghiệp hoá - hiện đại hoá trong thế kỉ mới. 2. Kỹ năng: Rèn luyện cho học sinh nắm đợc trình tự lập luận và nghệ thuật nghị luận cña t¸c gi¶. 3. Thái độ: Giáop dục cho học sinh thấy đợc vai trò, trách nhiệm của mình đối với quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc. B. ChuÈn bÞ : ThÇy: So¹n bµi Trß. So¹n häc bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: ? Theo NguyÔn §×nh Thi V¨n nghÖ cã søc m¹nh ntn. 3. Bµi míi:.
<span class='text_page_counter'>(22)</span> Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động I: Đọc tìm hiểu chung ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Vò Khoan? - Vũ Khoan: Nhà hoạt động chính trị, đã từng làm Thứ trởng Bé thêng m¹i, hiÖn lµ Phã thñ tíng chÝnh phñ. ? Nªu xuÊt xø cña t¸c phÈm? - Bài viết đăng trên tạp chí Tia Sáng năm 2001, đợc in vào tập "Mét gãc nh×n cña trÝ thøc" NXB trÎ thµnh phè Hå ChÝ Minh n¨m 2002. ? T¸c phÈm cã ý nghÜa nh thÕ nµo trong viÖc thÓ hiÖn nh÷ng vấn đề cấp bách của xã hội? - Bài viết ra đời trong thời điểm những năm đầu của thế kỉ XXI, thời điểm quan trọng trên con đờng phát triển và hội nhËp thÕ giíi. * Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc: Đọc rõ ràng, mạch lạc, giọng trầm tĩnh khúc triết học sinh đọc, giáo viên nhận xét, söa ch÷a. ? Văn bản đợc viết theo phơng thức nào? - Nghị luận bình luận về một v.đề t tởng trong đời sống x h. ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? ý mçi phÇn lµ g×? - Bè côc 3 phÇn: ? Hãy xác định hệ thống luận điểm, luận cứ trong văn bản? ? Trong luËn cø trªn, luËn cø nµo quan träng nhÊt? V× sao? Vµi trß cña con ngêi trong hµnh trang bíc vµo thÕ kØ míi - Học sinh đọc từ đầu … thiên niên kỉ mới … càng nổi trội. * Häc sinh th¶o luËn, ®a ý kiÕn: (ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi th× quan träng nhÊt lµ chuÈn bÞ b¶n th©n con ngêi. * Gi¸o viªn: §©y lµ luËn cø quan träng më ®Çu cho hÖ thèng luận cứ, có ý nghĩa đặt vấn đề - Mở ra hớng lập luận toàn bài. * Hoạt động II: Đọc và tìm hiểu văn bản: Hoạt động 1: Vai trò của con ngời. ? §Ó lµm s¸ng râ luËn cø trªn t¸c gi¶ ®a ra nh÷ng lÝ lÏ nµo? - LÝ lÏ: + Con ngời là động lực phát triển của lịch sử. + Ngµy nay nÒn kinh tÕ tri thøc ph¸t triÓn, vai trß cña con ngêi cµng næi tréi.. Nội dung cần đạt I. §äc t×m hiÓu chung - T¸c gi¶: - T¸c phÈm: - Bµi viÕt ®¨ng trªn t¹p chÝ Tia Sáng năm 2001, đợc in vµo tËp "Mét gãc nh×n cña trÝ thøc" NXB trÎ thµnh phè Hå ChÝ Minh n¨m 2002. - KiÓu lo¹i v¨n b¶n: NghÞ luËn chÝnh trÞ- X· héi - Bè côc: 3 phÇn + Vai trß cña con ngêi trong hµnh trang vµo thÕ kû míi. + Môc tiªu nhiÖm vô cña níc ta khi bíc vµo thÕ kû míi. + Nh÷ng ®iÓm m¹nh , ®iÓm yÕu cña ngêi ViÖt Nam khi vµo thÕ kû míi.. II. §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Vaii trß cña con ngêi trong hµnh trang bíc vµo thÕ kØ míi - LÝ lÏ: + Con ngời là động lực ph¸t triÓn cña lÞch sö. ? Em hãy nhận xét về cách đa lí lẽ để làm rõ luận cứ này? + Ngµy nay nÒn kinh tÕ - Nªu ra mét c¸ch chÝnh x¸c ? Em hãy nhận xét về cách đa lí lẽ để làm ? Vấn đề quan tâm tri thức phát triển, vai trß cña con ngêi cµng cña t¸c gi¶ cã cÇn thiÕt kh«ng? V× sao? næi tréi. + RÊt cÇn thiÕt. + Vì đây là vấn đề cấp bách cần thiết để chúng ta hội nhập nền Nhấn mạnh vai trò của kinh tế thế giới, đa nền kinh tế nớc ta tiến lên hiện đại bền con ngời. v÷ng. ? Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ tõ mèi quan t©m nµy cña «ng? - Tác giả là ngời có tầm nhìn xa trông rộng, lo lắng cho tiền đồ của đất nớc. Hoạt động 2: Nhiệm vụ của con ngời Việt Nam trớc mục 2. Nhiệm vụ của con ngêi ViÖt Nam tríc tiªu míi. - Học sinh đọc SGK "Cần chuẩn bị những cái cần thiết …. mục tiêu mới. ®iÓm yÕu cña nã". ? Bèi c¶nh thÕ giíi hiÖn nay nh thÕ nµo? T¹i sao tríc khi nªu - §Èy m¹nh c«ng nghiệp hoá hiện đại ra nhiệm vụ tác giả lại đề cập tới bối cảnh thế giới hiện nay? ho¸. - Khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn. - Sù giao thoa héi nhËp gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ… réng h¬n nhiÒu. - TiÕp cËn nÒn kinh tÕ + Bëi v× ViÖt Nam còng lµ mét trong nh÷ng níc ph¸t triÓn ë tri thøc. - Tho¸t khái nÒn kinh tÕ khu vùc §«ng Nam ¸. * Gi¸o viªn: §©y lµ yªu cÇu kh¸ch quan cho sù ph¸t triÓn nghÌo nµn l¹c hËu..
<span class='text_page_counter'>(23)</span> kinh tế ở nớc ta, là sự phát triển tất yếu của đời của đời sống kinh tÕ thÕ giíi. ? Theo tác giả, trong thế kỉ mới nớc ta hớng đến những mục tiêu nào, đồng tời phải thực hiện nhiệm vụ nào? - Đẩy mạnh công nghiệp hoá hiện đại hoá. - TiÕp cËn nÒn kinh tÕ tri thøc. - Tho¸t khái nÒn kinh tÕ nghÌo nµn l¹c hËu. - Đây là yêu cầu chủ quan. Vì đó là yêu cầu nảy sinh từ nội bộ nền kinh tế nớc ta trớc những đòi hỏi mới của thời đại. ? Em hiÓu g× vÒ nÒn kinh tÕ tri thøc? - Học sinh dựa vào chú thích (4) SGK để giải thích. ? Em h·y nhËn xÐt c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ qua ®o¹n v¨n? - T¸c gi¶ sö dông ®o¹n v¨n ng¾n víi nhiÒu thuËt ng÷ kinh tÕ, chÝnh trÞ. ? V× sao t¸c gi¶ dïng c¸ch lËp luËn nµy? - Vì vấn đề nghị luận của tác giả mang nội dung kinh tế chính trị của thời hiện đại, liên quan tới nhiều ngời. Hoạt động 3: Những điểm mạnh, điểm yếu của con ngời Việt Nam. - Học sinh đọc đoạn còn lại. ? Tác giả đã đa ra những điểm mạnh, điểm yếu nào của con ngời Việt Nam?. §iÓm m¹nh - Th«ng minh, nh¹y bÐn. §iÓm yÕu + ThiÕu kiÕn thøc c¬ b¶n, kÐm n¨ng lùc thùc hµnh. - CÇn cï, s¸ng t¹o, tØ mØ + §è kÞ trong lµm ¨n cuéc - Đoàn kết, đùm bọc trong sống đời thờng. chèng giÆc ngo¹i x©m + H¹n chÕ trong thãi quen - ThÝch øng nhanh nÕp nghÜ, k× thÞ trong kinh doanh. ? Cách nêu và phân tích của tác giả có gì đặc biệt? - Tác giả nêu phân tích cụ thể thấu đáo, nêu song song hai mặt và luôn đối chiếu với yêu cầu xây dựng và phát triển của đất nớc hiện nay. ? Sù ph©n tÝch cña t¸c gi¶ nghiªng vÒ ®iÓm m¹nh hay ®iÓm yÕu cña con ngêi ViÖt Nam? - Nghiªng vÒ ®iÓm yÕu cña ngêi ViÖt Nam. ? Điều đó cho thấy dụng ý của tác giả? - Muèn ngêi ViÖt Nam kh«ng chØ tù hµo vÒ nh÷ng gi¸ trÞ truyền thống tốt đẹp mà còn biết băn khoăn lo lắng về những yếu kém rất cần đợc khắc phục. ? Tác giả đã kết thúc hệ thống luận cứ theo cách nào? - Kết thúc hệ thống luận cứ bằng cách khẳng định lại luận điểm đã nêu ở phần mở đầu: + LËp luËn ®Çy hµnh trang b»ng nh÷ng ®iÓm m¹nh, vøt bá ®iÓm yÕu. + Phải làm cho lớp trẻ, chủ nhân của đất nớc nhận rõ điều đó. Lµm quen víi thãi quen tèt ngµy tõ nh÷ng viÖc lµm nhá nhÆt nhÊt. ? Tác giả đã thể hiện thái độ nh thế nào khi đánh giá những ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña con ngêi ViÖt Nam? - Trân trọng những giá trị tốt đẹp của truyền thống, đồng thời kh«ng nÐ tr¸nh phª ph¸n nh÷ng biÓu hiÖn yÕu kÐm cÇn kh¾c phôc cña ngêi ViÖt Nam. - Đó là thái độ yêu nớc tích cực của ngời quan tâm lo lắng đến tơng lai của đất nớc mình, dân tộc mình. ? Tác giả cho rằng khâu đầu tiên có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ tự nhận ra điều đó, quen dần với những thói. - T¸c gi¶ sö dông ®o¹n v¨n ng¾n víi nhiÒu thuËt ng÷ kinh tÕ, chÝnh trÞ.. 3- Nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña con ngêi ViÖt Nam. * §iÓm m¹nh: - Th«ng minh, nh¹y bÐn - CÇn cï, s¸ng t¹o, tØ mØ - Đoàn kết, đùm bọc trong chèng giÆc ngo¹i x©m - ThÝch øng nhanh * §iÓm yÕu: + ThiÕu kiÕn thøc c¬ b¶n, kÐm n¨ng lùc thùc hµnh, kh«ng coi träng nghiªm ngÆt quy tr×nh c«ng nghÖ, cha quen với cờng độ khẩn trơng. + §è kÞ trong lµm ¨n cuộc sống đời thờng. + H¹n chÕ trong thãi quen nÕp nghÜ, k× thÞ trong kinh doanh, quen bao c¸p thãi kh«n vÆt, Ýt gi÷ ch÷ tÝn.. - Muèn ngêi ViÖt Nam kh«ng chØ tù hµo vÒ nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thống tốt đẹp mà còn biÕt b¨n kho¨n lo l¾ng vÒ nh÷ng yÕu kÐm rÊt cần đợc khắc phục..
<span class='text_page_counter'>(24)</span> quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất. ? Vậy những điều III. Tổng kết - Ghi nhớ líp trÎ cËn nhËn ra lµ g×? 1. NghÖ thuËt - §ã lµ nh÷ng u ®iÓm vµ nhÊt lµ nh÷ng nhîc ®iÓm trong tÝnh - Tõ ng÷ chon läc c¸ch cách con ngời Việt Nam chúng ta để khắc phục và vơn tới. lËp luËn chÆt chÏ. ? Em hiểu những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ 2. Nội dung nhÊt lµ g×? - Nh÷ng thãi quen nÕp sèng c«ng nghiÖp, tõ giê giÊc häc tËp VI. LuyÖn tËp: làm việc nghỉ ngơi, đến định hớng nghề nghiệp trong tơng lai. Câu 1 Sgk (T31) ? Tác giả đặt lòng tin trớc hết vào lớp trẻ. Điều này cho thấy - Học sinh làm nháp, đọc, giáo viên nhận xét t×nh c¶m cña t¸c gi¶ víi thÕ hÖ trÎ níc ta nh thÕ nµo? - Lo l¾ng, tin yªu vµ hi väng thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam sÏ chuÈn bÞ ch÷a. tèt hµnh trang vµo thÕ kØ míi. 4. Cñng cè: Nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña ngêi ViÖt Nam khi bíc vµo thÕ kû míi. NghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi so¹n v¨n b¶n"Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng Ten" Ngµy 21 th¸ng 1 n¨m 2013. §ñ gi¸o ¸n tuÇn 22. Ký DuyÖt: TuÇn 23. Ngµy so¹n: 23/1/2013 Ngµy d¹y: 28/1 – 2//2/2013. TiÕt 103: c¸c thµnh phÇn biÖt lËp A: Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh 1. Kiến thức: Nhận biết hai thành phần gọi đáp và phụ chú. Nhận biết tác dụng riêng cña mçi thµnh phÇn trong c©u. TÝch hîp víi v¨n vµ tËp lµm v¨n. 2. Kü n¨ng: RÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng nhËn biÕt vµ sö dông c¸c thµnh phÇn biÖt lËp trong nãi, viÕt vµ t¹o lËp v¨n b¶n. 3. Thaqí độ: Giáo dục học sinh có ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. B: ChuÈn bÞ: ThÇy: Nghiªn cøu SGK, So¹n gi¸o ¸n Trß: Häc bµi so¹n bµi C: TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i, phô chó, cho vÝ dô minh ho¹. 3- Bµi míi: Hoạt động của thầvà trò Nội dung cần đạt Hoạt động I: Thành phần gọi đáp I. Thành phần gọi đáp: Giáo viên ghi ra bảng phụ để học sinh quan sát. 1. Ph©n tÝch ng÷ liÖu mÉu a, - Này, bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà a, Này dùng để gọi. nghe r¸t thÕ kh«ng? b, Tha ông dùng để đáp. b, Các ông các bà ở đàu ta lên đây đấy ạ? + Nµy thiÕt lËp quan hÖ - Tha ông, chúng chấu ở Gia Lâm lên đấy ạ giao tiÕp (híng ngêi nghe ? Nh÷ng c©u trªn trÝch ë v¨n b¶n nµo? T¸c gi¶ lµ ai? vµo ®iÒu m×nh ®ang nãi) ? C©u a lµ lêi cña ai? - Cña «ng l·o («ng Hai) ? Trong câu a, b từ nào dùng để gọi, từ nào dùng để đáp? + Tha «ng duy tr× cuéc Gv:Từ để gọi hoặc đáp không tham gia diễn đạt nghĩa sự việc đối thoại đang diễn ra. nêu ở trong câu, đứng ngoài nòng cốt câu. 2. KÕt luËn- Ghi nhí ? Trong các từ "này, tha ông" từ nào dùng để thiết lập quan hệ II. Thành phần phụ chú: giao tiếp. Từ ngữ nào dùng để duy trì cuộc đối thoại đang 1. Phân tích ngữ liệu mẫu diÔn ra? a, Chó thÝch cho côm tõ ? Những từ ngữ "này, tha ông" đợc gọi thành phần gọi đáp, "Đứa con gái đầu lòng vậy em hiểu thành phần gọi đáp là gì? cña anh", cã t¸c dông gi¶i Kết luận: Ghi nhớ ý 2 SGK/32. Học sinh đọc. thÝch râ h¬n. Hoạt động II: Thành phần phụ chú b, Chó thÝch cho "L·o ? Côm tõ in ®Ëm trong ng÷ liÖu a bæ sung ý nghÜa cho côm tõ kh«ng hiÓu t«i" chØ ý nghÜ nµo? diÔn ra trong ®Çu t¸c gi¶.
<span class='text_page_counter'>(25)</span> - Và cũng là đứa con duy nhất của anh Chú thích cho cụm tõ "§øa con g¸i ®Çu lßng cña anh", cã t¸c dông gi¶i thÝch râ h¬n. ? Côm tõ in ®Ëm trong b phô chó cho côm tõ nµo? - T«i nghÜ vËy chó thÝch cho "L·o kh«ng hiÓu t«i" chØ ý nghÜ diÔn ra trong ®Çu t¸c gi¶ vÒ sù viÖc l·o H¹c cha hiÓu hÕt tÊm lßng «ng gi¸o, cha hiÓu hÕt ý nghÜ cña «ng gi¸o. + Cách trình bày các thành phần đó thờng đặt giữa các dấu - G¹ch ngang - Ngoặc đơn - DÊu phÈy. + T¸c dông: Chó thÝch gi¶i thÝch thªm cho nh÷ng tõ ng÷ sù việc trong câu hoặc bày tỏ thái độ của ngời nói, của ngời viết. ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ thµnh phÇn phô chó? 2. KÕt luËn – ghi nhí: Hoạt động III: Luyện tập Bài tập 1: Tìm thành phần gọi đáp (gạch chân) - Gi¸o viªn ghi b¶ng phô - Häc sinh lªn b¶ng lµm, Häc sinh kh¸c nhËn xÐt, gi¸o viªn ch÷a. - Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc su, không có họ lại đánh trói thì khổ… (nµy lêi gäi) -Vâng, cháu cũng dã nghĩ nh cụ. Nhng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài búp cái đã. Nhịn suông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì. (Vâng lời đáp) Thµnh phÇn phô chó Gi¸o viªn Treo b¶ng phô cã ghi vÝ dô a, Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh - và cũng là đứa con duy nhÊt cña anh, cha ®Çy mét tuæi. b, L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghÜ vËy, vµ t«i cµng buån l¾m. - Học sinh đọc ví dụ. ? NÕu lîc bá ®i tõ in ®Ëm, nghÜa sù viÖc ë mçi c©u trªn cã thay đổi không? Vì sao? - Lợc bỏ từ in đậm nghĩa của câu không thay đổi vì không tham gia vµo thµnh phÇn cÊu tróc cña c©u. ? Câu a các từ in đậm đợc thêm vào chú thích cho cụm từ nµo? - Chó thÝch cho côm tõ "§øa con g¸i ®Çu lßng cña anh", cã t¸c dông gi¶i thÝch râ h¬n. ? C©u b t¬ng tù, c¸c tõ (côm C - V) in ®Ëm chó thÝch cho ®iÒu g×? - T«i nghÜ vËy chó thÝch cho "L·o kh«ng hiÓu t«i" chØ ý nghÜ diÔn ra trong ®Çu t¸c gi¶ vÒ sù viÖc l·o H¹c cha hiÓu hÕt tÊm lßng «ng gi¸o, cha hiÓu hÕt ý nghÜ cña «ng gi¸o. c) VD thªm: C« bÐ nhµ bªn (cã ai ngê) Còng vµo du kÝch H«m gÆp t«i vÉn cêi khóc khÝch M¾t ®en trßn (th¬ng th¬ng qu¸ ®i th«i) ? Các từ trong ngoặc đơn có ý nghĩa nh thế nào? - (Cã ai ngê) Sù ng¹c nhiªn tríc viÖc c« g¸i tham gia du kÝch. - (Thơng thơng quá đi thôi) Xúc động trớc nụ cời hồn nhiên của cô gái và đôi mắt đen tròn. - (Quª h¬ng - Giang Nam) Nªu xuÊt xø cña ®o¹n th¬ (tªn bµi th¬, t¸c gi¶) ? Các thành phần vừa nhận xét có đặc điểm chung gì về cách tr×nh bµy trong c©u? ? Chóng cã ý nghÜa ntn?. vÒ sù viÖc l·o H¹c cha hiÓu hÕt tÊm lßng «ng gi¸o, cha hiÓu hÕt ý nghÜ cña «ng gi¸o.. 2. KÕt luËn- Ghi nhí III. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 2: T×m thành phần gọi đáp trong câu ca dao, cho biết lời đó híng tíi ai. BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét giµn. - BÇu ¬i Thµnh phÇn gọi đáp, lời gọi chung chung kh«ng híng tíi riªng ai (híng tíi mäi ngêi) 2. Bµi tËp 3: T×m thµnh phÇn phô chó, cho biÕt chóng bæ sung ®iÒu G×? a Mäi ngêi - kÓ cae anh bæ sung lµm râ nghÜa cho côm tõ "chóng t«i" b c¸c thÊy, c« gi¸o, c¸c bậc cha mẹ, đặc biệt là nh÷ng ngêi mÑ bæ sung chỉ rõ đối tợng "Những ngêi n¾m gi÷ ch×a kho¸ cña c¸nh cöa nµy" c Nh÷ng ngêi chñ thùc sù của đất nớc trong thế kỉ míi bæ sung (líp trÎ).
<span class='text_page_counter'>(26)</span> + Cách trình bày các thành phần đó thờng đặt giữa các dấu: - Gạch ngang, Ngoặc đơn, Dấu phẩy. + T¸c dông: Chó thÝch gi¶i thÝch thªm cho nh÷ng tõ ng÷ sù việc trong câu hoặc bày tỏ thái độ của ngời nói, ngời viết. ? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn chó thÝch? ? Các thành phần gọi, đáp, phụ chú có phải là thành phần biệt lËp kh«ng? 4. Cñng cè: ¤n l¹i kiÕn tøc vÒ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp, hÖ thèng l¹i c¸c bµi tËp trong SGK. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc thuéc ghi nhí. Lµm bµi tËp 4,5 /33sgk Ngµy so¹n: 23/1/2013 Ngµy d¹y: 28/1 – 2//2/2013. TiÕt 104 - 105: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5 A. Mục tiêu cần đạt + Giúp học sinh thực hành viết bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng của đời sống xh + Kiểm tra kĩ năng làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng của đời sống xã hội. + TÝch hîp víi tiÕng viÖt vµ ng÷ v¨n. B. ChuÈn bÞ: - Thầy ra đề. - Trß chuÈn bÞ giÊy C. TiÕn tr×nh lªn líp. 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: Sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3- Bµi míi: §Ò bµi: §Êt níc ta cã nhiÒu tÊm g¬ng vît lªn sè phËn, häc tËp thµnh c«ng( nh anh NguyÔn Ngäc Ký bÞ háng tay dïng ch©n viÕt ch÷ ; Anh Hoa Xu©n Tø bÞ côt tay dïng vai viết chữ ; Anh Đỗ Trọng Khơi bị bại liệt đã tự học để thành nhà thơ, anh Trần Văn Thớc bị tai nạn bị bại liệt toàn thân, tự học để thành nhà văn …) Hãy lấy nhan đề "Nh÷ng ngêi kh«ng chÞu thhua sè phËn". Em h·y viÕt bµi nªu suy ngÜ cña m×nh vÒ con ngêi Êy. I. Yêu cầu cần đạt 1. Mở bài : Giới thiệu sự việc hiện tợng đã chiến thắng só phận bất hạnh trở thành gơng sáng cho mọi ngời học tập. 2. Th©n bµi: * Giíi thiÖu tÊm g¬ng s¸ng a) Nguyễn Ngọc Ký bị liệt cả hai tay dùng chân viết chữ, học hết phổ thông, đại học trở thµnh nhµ gi¸o u tó, nhµ v¨n. b) Anh Hoa Xu©n Tø côt hai tay viÕt b»ng vai c) §ç Träng Kh¬i bÞ liÖt kh«ng ngõng tù häc trë thµnh nhµ th¬. d) TrÇn V¨n Thíc bÞ tai n¹n liÖt toµn th©n, tù häc trë thµnh nhafvawn. * Nêu suy nghĩ của em về những tấm gơng đó - Đó là những ngời vợt lên hoàn cảnh số phận éo le để vơn lên trở thành ngời có ích cho gia đình và xã hội. Những ngời dũng cảm, có ý chí và nghị lực pji thờng không gục ngã, bi quan trớc số phận mà luôn có ý thức cầu tiến xứng đáng với lời dậy của Bác "tàn mà kh«ng phÕ". Hä thËt sù trë thµnh tÊm g¬ng s¸ng cho mäi ngêi häc tËp noi theo. Liªn hÖ víi b¶n th©n em … 3. Kết bài: Rút ra bài học về quan niệm sống, về ý chí vơn lên để chiến thắng số phận II.§¸p ¸n biÓu ®iÓm A. Mở bài : Nêu đợc các ý trên cho (1điểm ) Giới thiệu sự việc hiện tợng đã chiến th¾ng sã phËn bÊt h¹nh trë thµnh g¬ng s¸ng cho mäi ngêi häc tËp. B. Th©n bµi: §ñ c¸c ý trªn 8 ®iÓm nÕu thiÕu 1 ý trõ 1 ®iÓm . ThiÕu ý 2 trõ 1 ®iÓm …… C. Kết bài: Nêu đủ các ý trên (1điểm ) * Tr×nh bµy cÈu th¶, nhiÒu lçi chÝnh t¶ trõ 1 ®iÓm. 4. Cñng cè: Gv thu bµi vµ nhËn xÕt giê kiÓm tra. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: TiÕp tôc «n tËp kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng.. Ngµy so¹n: 23/1/2013.
<span class='text_page_counter'>(27)</span> Ngµy d¹y: 28/1 – 2//2/2013 tiÕt 106: chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña la ph«ng ten A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh cảm nhận đợc tác giả bài nghị luận văn chơng đã dùng biện pháp so s¸nh h×nh tîng con cõu vµ con chã sãi trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten víi nh÷ng dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy Phông nhằm nổi bật đặc trng của s¸ng t¸c nghÖ thuËt. - Rèn kỹ năng đọc, tìm hiểu, phân tích văn bản nghị luận văn học có sử dụng phép lập luận so sánh đối chiếu B ChuÈn bÞ : ThÇy: So¹n bµi Trß: Häc so¹n bµi C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: 3- Bµi míi: Gv: ở lớp 8, các em đã đợc học bài văn nghị luận xã hội "ĐI bộ ngao du" của nhà văn Ph¸p Ru - x«. H«m nay, c« giíi thiÖu víi c¸c em mét v¨n b¶n ngÞ luËn n÷a cña nhµ nghiên cứu học H. Ten với đầu đề: "Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten" Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Nªu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vª t¸c gi¶? I. §äc t×m hiÓu - Hi - p« - lÝt Ten (H. Ten) (1828 - 1893) chung - Lµ mét triÕt gia, sö gia nhµ nghiªn cøu v¨n häc Ph¸p, viÖn sÜ viÖn - T¸c gi¶: hµn l©m Ph¸p. - T¸c phÈm: C«ng ? Nªu xuÊt xø cña t¸c phÈm? – TrÝch phÇn thø hai cña tr×nh nghiªn cøu næi - C«ng tr×nh nghiªn cøu næi tiÕng cña «ng La Ph«ng ten vµ th¬ ngô tiÕng cña «ng La ng«n cña «ng, 1853. Ph«ng ten vµ th¬ ? Văn bản viết theo phơng thức biểu đạt nào? ngô ng«n cña «ng, - NghÞ luËn v¨n ch¬ng. 1853. * Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc bài- Học sinh đọc văn bản, giáo - Kiểu văn bản: viªn nhËn xÐt. NghÞ luËn v¨n häc. ? V¨n b¶n cã bè côc mÊy phÇn: - Bè côc: 2phÇn - 2 phÇn: + P1:Tõ ®Çu …tèt bông thÕ: H×nh tîng con cõu + P2: Cßn l¹i: H×nh tîng con sãi ? C¶ 2 phÇn t¸c gi¶ triÓn khai m¹ch nghÞ luËn theo trËt tù nµo? * NghÞ luËn theo tr×nh tù 3 bíc: - Díi ngßi bót cña La Ph«ng ten. - Díi ngßi bót cña §uy - Ph«ng - Díi ngßi bót cña La Ph«ng ten. *Giáo viên: Tác giả đã nhờ La Phông ten tham gia vào mạch nghị luËn cña «ng, v× vËy bµi v¨n nghÞ luËn cña «ng, v× vËy bµi v¨n nghÞ luận trở nên sinh động hơn. Hoạt động II: Tìm hiểu văn bản II. §äc vµ t×m hiÓu * H×nh tîng con cõu v¨n b¶n ? Đoạn thơ em đọc của tác giả LPT viết về con cừu nh thế nào? 1. H×nh tîng con ? Em có cảm nhận gì về con cừu qua đoạn thơ đó? cõu - Con vËt yÕu ®uèi, hiÒn, thËt thµ, lu«n hón nhêng tríc kÎ m¹nh h¬n. Đó là con vật đáng thơng và tội nghiệp. ? TiÕp theo lµ lêi nhËn xÐt cña Buy - Ph«ng vÒ loµi cõu? (H·y nªu hiÓu biÕt cña em vÒ Buy Ph«ng?) - Nhµ v¹n vËt häc, nhµ v¨n Ph¸p, viÖn sÜ viÖn hµn l©m Ph¸p, t¸c gi¶ - Con cõu yÕu ®uèi, c«ng tr×nh V¹n vËt häc næi tiÕng gåm 35 tËp xuÊt b¶n 1749 - 1789. hiÒn, thËt thµ, lu«n Gi¸o viªn : Buy Ph«ng lµ mét nhµ khoa häc. hón nhêng tríc kÎ ? VËy c¸ch nh×n nhËn cña «ng vÒ loµi cõu nh thÕ nµo? m¹nh h¬n. §ã lµ - Häc sinh tãm t¾t nªu c¸c ý: con vật đáng thơng + Chúng thờng hay tụ tập thành bầy. Chỉ một tiếng động nhỏ bất th- và tội nghiệp..
<span class='text_page_counter'>(28)</span> ờng cũng đủ làm cho chúng nháo nhào co cụm lại. + Không biết trốn tránh nguy hiểm … ở đâu là đứng nguyên tại đấy. … phải có con đầu đàn đi trớc. ? Từ đó Buy Phông nêu bật đặc điểm nào của cừu? - Sợ sệt và đần độn. ? Nhận xét của Buy Phông về cừu có đáng tin cậy không? Vì sao? - Đáng tin vì Buy Phông đã dựa trên những hoạt động của bản năng - Buy Phông đã dựa của cừu do trực tiếp quan sát và nhận xét Hoạt động bản năng rất trên những hoạt động của bản năng đúng với thực tế cuộc sống của loài cừu. cña cõu do trùc tiÕp ? Díi con m¾t cña La Ph«ng ten loµi cõu hiÖn ra nh thÕ nµo? quan s¸t vµ nhËn - Giäng cõu non téi nghiÖp míi buån rÇu vµ dÞu dµng lµm sao. - Cõu mÑ ch¹y tíi khi nghe tiÕng rªn cña con nã xét Hoạt động - Nhận ra con trong cả đám đông cừu kia … đứng yên trên nền đất bản năng rất đúng lạnh và bùn lầy vẻ nhẫn nhục … cho dến khi đã bú xong … Tình với thực tế cuộc sèng cña loµi cõu. mÉu tö ? Ngời viết bài này đã nhận xét đặc điểm nào của hình tợng cừu non trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten? - Chóng cßn th©n th¬ng vµ tèt bông n÷a. ? Tình cảm của La Phông ten đối với loài vật nh thế nào? - La Phông Ten đã động lòng thơng cảm với bao nỗi buồn rầu và tốt - La Phông Ten đã động lòng thơng bông nh thÕ … c¶m víi bao nçi ? Em nghÜ g× vÒ c¸ch c¶m nhËn nµy? buån rÇu vµ tèt - KÕt hîp c¸i nh×n kh¸ch quan vµ c¶m xóc chñ quan. bông - Tạo đợc hình ảnh vừa chân thực, vừa xúc động về con vật này. ? Trở lại đoạn thơ ở đoạn đầu văn bản ? Qua cuộc đối thoại với chó - La Ph«ng ten viÕt sói em cảm nhận đợc gì về cừu non? vÒ loµi cõu sinh - ý thøc lµ kÎ yÕu nªn hÕt søc nhón nhêng tíi møc nhót nh¸t. động nh vậy là nhờ ? nhờ đâu mà La Phông ten viết đợc nh vậy? - La Phông ten viết về loài cừu sinh động nh vậy là nhờ trí tởng tợng trí tởng tợng phóng kho¸ng vµ t×nh yªu phãng kho¸ng vµ t×nh yªu th¬ng loµi vËt. ? C¸ch miªu t¶ cña La Ph«ng Ten vµ c¸ch miªu t¶ cña Buy Ph«ng vÒ th¬ng loµi vËt. loµi cõu cã g× kh¸c nhau? - Là cách sáng tác phù hợp với đặc điểm của truyện ngụ ngôn - nhân * Tiểu kết: hoá con cừu non là có suy nghĩ, nói năng hành động giống với con ngêi kh¸c víi c¸ch viÕt cña Buy Ph«ng 4. Cñng cè: C¸ch nh×n loµi vËt cña nhµ v¨n vµ nhµ khoa häc. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: T×m hiÓu nghÖ thuËt nghÞ luËn cña H. Ten qua v¨n b¶n, so¹n phÇn tiÕp theo. Ngµy 28 th¸ng 1 n¨m 2013 §ñ gi¸o ¸n tuÇn 23. Ký DuyÖt:.
<span class='text_page_counter'>(29)</span>