GIAO AN LI 9

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.71 MB, 242 trang )

(1)Tuaàn 1. NS:......................

(2) Tieát 1. ND:.................... BAØI 1. SỰ PHỤ THUỘC CỦA CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VAØO HIỆU ĐIỆN THẾ GIỮA HAI ĐẦU DÂY DẪN ----------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức - Nêu được cách bố trí và tiến hành TN khảo sát sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn. - Vẽ và sử dụng đồ thị biểu diễn mối quan hệ I, U từ số liệu thực nghiệm. - Nêu được kết luận về sự phụ thuộc của cường độ dòng điện và hiệu điện thế giữa hai đầu daây daãn. 2)Kyõ naêng Vận dụng được kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống. 3)Thái độ Có tinh thần hợp tác nhóm ,say mê khoa học . II. CHUAÅN BÒ. 1) Đối với mỗi nhóm HS. - 1 dây điện trở bằng nikêlin chiều dài 1m, đường kính 0,3mm, dây này được quấn sẵn trên trụ sứ (gọi là điện trở mẫu). - 1 ampe kế có giới hạn đo 1,5A và độ chia nhỏ nhất 0,1A. - 1 vôn kế có giới hạn đo 6V và độ chia nhỏ nhất 0,1V. - 1 coâng taéc. - 1 nguoàn ñieän 6V. - 7 đoạn dây nối, mỗi đoạn dài khoảng 30cm. 2)Đối với giáo viên Nghiên cứu SGK và tài liệu có liên quan. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GV - GV hướng dẫn HS ôn lại những Hoạt động 1 (10 phút) Ôn lại những kiến thức kiến thức về điện đã học ở lớp 7 dựa vào sơ đồ hình 1.1 SGK. liên quan đến bài học. * Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi: - Để đo cường độ dòng điện chạy HS quan sát hình 1.1 SGK qua bóng đèn và hiệu điện thế trả lời các câu hỏi của GV giữa hai đầu bóng đèn, cần dùng những dụng cụ gì? - Nêu nguyên tắc sử dụng những. NỘI DUNG.

(3) HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 2 (15 phút) Tìm hiểu sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu daây daãn. a. Tìm hiểu sơ đồ mạch điện hình 1.1 nhö yeâu caàu trong SGK. b. Tieán haønh thí nghieäm. - Caùc nhoùm HS maéc maïch điện theo sơ đồ hình 1.1 SGK. - Tieán haønh ño, ghi caùc keát quả đo được vào bảng 1 trong vở. - Thảo luận nhóm để trả lời C1. Hoạt động 3 (10 phút) Vẽ và sử dụng đồ thị để ruùt ra keát luaän. a. Từng HS đọc phần thông báo về dạng đồ thị trong SGK để trả lời câu hỏi của GV. b. Từng HS làm C2.. TRỢ GIÚP CỦA GV dụng cụ đó?. I Thí nghieäm: 1.Sơ đồ mạch điện:. * Yêu cầu HS tìm hiểu sơ đồ maïch ñieän hình 1.1 SGK. * Theo dõi, kiểm tra, giúp đỡ các nhoùm maéc maïch ñieän thí nghieäm. * Yêu cầu đại diện một vài HS trả lời C1.. 2.Tieán haønh thí nghieäm C1: Từ kết quả thí nghiệm, ta thấy: khi tăng, (hoặc giảm) hiệu điện thế giữa hai đầu daây daãn bao nhieâu laàn thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn cũng tăng (hoặc giaûm) baáy nhieâu laàn.. II/ đồ thị biểu diến sự phụ thuộc của cường độ dòng ñieän vaøo HÑT: * Yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Đồ 1.Dạng đồ thị:. thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện theá coù ñaëc ñieåm gì? * Yêu cầu HS trả lời C2. - Hướng dẫn HS xác định các điểm biểu diễn, vẽ một đường thẳng đi qua góc tọa độ, đồng thời ñi qua gaàn taát caû caùc ñieåm bieåu dieãn. Neáu coù ñieåm naøo naèm quaù c. Thảo luận nhóm, nhận xét xa đường biểu diễn thì phải tiến dạng đồ thị, rút ra kết luận. hành đo lại. * Yêu cầu đại diện một vài nhóm nêu kết luận về mối quan hệ giữa I vaø U. Hoạt động 4 (10 phút) Cuûng coá vaø vaän duïng. Hs quan saùt hình 1.2 SGK. NỘI DUNG. C2: Đường biểu diễn mối quan hệ giữa U,I là một đường thẳng đi qua gốc tọa độ 2.Keát luaän :SGK III/ Vaän duïng:. Dựa vào hình vẽ 1.2 trả lời C3. C3: a). U=2,5V  I=0,5A.

(4) HỌAT ĐỘNG CỦA HS trả lời. Hs trả lời C4,C5. Hs trả lời. Hs laéng nghe. TRỢ GIÚP CỦA GV Hướng dẫn -Treân O x xaùc ñònh U=2,5V. -Từ U kẻ đường thẳng song song Oy cắt đồ thị tại K. -Từ K,kẻ đường thẳng song song ox caét oy taïi I. Yêu cầu HS đọc trả lời C4, C5 Gv nhaän xeùt boå sung.. NỘI DUNG U=3,5V  I=0,7A b)Taïi ñieåm M: U=4V  I=0,8A C4: Caùc giaù trò coøn thieáu: 0.125A; 4V; 5V; 0.3A. C5 : Cñ dñ chaïy qua daây daãn tæ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó.  Cuûng coá –Daën doø -Nêu mối quan hệ giữa U,I? -Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa U,I có đặc điểm gì? -Đọc ghi nhớ ,có thể em chưa biết -Laøm baøi taäp 1,1  1.8 SBT VL9 Trang5, 6 -Xem trước bài 2 SGK. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 1 Tieát 2. NS:..................... ND:.................... BAØI 2. ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN –ĐỊNH LUẬT ÔM.

(5) -------------------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)kiến thức -Nêu được điện trở của một dây dẫn được xác định như thế nào và có đơn vị đo là gì -Nêu được điện trở của mỗi dây dẫn đặc trưng cho mức độ cản trở dòng điện của dây dẫn đó -Phát biểu được định luật Ôm đối với đoạn mạch có điện trở 2) Kyõ naêng -Vận dụng được định luật Ôm để giải một số bài tập đơn giản 3) thái độ -Tích cực,tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. * Đối với GV. Nên kẻ sẵn bảng ghi giá trị thương số U/I đối với mỗi dây dẫn dựa vào số liệu trong bảng 1 và bảng 2 ở bài trước (có thể kẻ theo mẫu dưới dây) Thương số U/I đối với mỗi dây dẫn. Laàn ño 1 2 3 4 Trung bình coäng. Daây daãn 1. Daây daãn 2. III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1 (10 phút) Oån định –Tổ chức tình huống. TRỢ GIÚP CỦA GV. 1) OÅn ñònh 2) KTBC: Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi Từng HS chuẩn bị, trả lời câu sau: hoûi cuûa GV. - Neâu keát luaän veà moái quan heä giữa cường độ dòng điện và hieäu ñieän theá? - Đồ thị biểu diễn mối quan hệ đó có đặc điểm gì? 3) Đặt vấn đè YC Hs quan saùt hình 1.1: Hs laéng nghe vaø phaùt hieän vaán Neáu duøng caùc daây daãn khaùc đề nhau thì I nhö theá naøo? GV: Để biết khi sử dụng cùng U. NOÄI DUNG.

(6) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GV qua caùc daây daãn khaùc nhau thì I như thế nào ? Ta nghiên cứu baøi.. NOÄI DUNG. I Điện trở của dây dẫn U U Xaùc ñònh thöông soá I 1.xác định thương số I đối đối với mỗi dây dẫn. Yc Hs dựa vào bảng 1.2 tính với mỗi dây dẫn. a. Từng HS dựa vào bảng 1 và C1: U thöông soá I C2: bảng 2 ở bài trước, tính thương U U * Theo dõi, kiểm tra giúp đỡ số I đối với mỗi dây dẫn. các HS yếu tính toán cho chính  Thương số I không đổi với. Hoạt động 2 (10 phút). b. Từng HS trả lời C2 và thảo xác. moãi daây daãn. luận với cả lớp. U * Yêu cầu một vài HS trả lời C2  Giá trị I khác nhau với 2 và cho cả lớp thảo luận. daây daãn khaùc nhau.. Hoạt động 3 (10 phút) Tìm hieåu khaùi nieäm ñieän trở. a. Từng học sinh đọc phần thông báo khái niệm điện trở trong SGK. b. Cá nhân suy nghĩ và trả lời caùc caâu hoûi GV ñöa ra.. * Yêu cầu HS trả lời các câu hoûi sau: - Tính điện trở của một dây dẫn bằng công thức nào? -Đơn vị của điện trở ? - Nêu ý nghĩa của điện trở. Hãy đổi các đơn vị sau: 0,5 M  = .......K  =........  Hđt giữa hai đầu dây dẫn là 3V,c ñ dñ laø 250mA .Tính ñieän trở của dây dẫn ? -> Gv nhaän xeùt ,boå sung. 2. Điện trở: a. Công thức tính điện trở: R= U I b. Kí hieäu: c. Ñôn vò: Đơn vị điện trở là Ôm. Kí hieäu:  .  Caùc ñôn vò khaùc: 1K  (ki loâ oâm) =1000  1M  (Meâ gaoâm)=1000 000   Yù nghĩa:điện trở biểu thị mức độ cản trở dòng điện nhiều hay ít cuûa daây daãn.. Hoạt động 4 (5 phút) * Yeâu caàu moät vaøi HS phaùt bieåu II/ Ñònh luaät OÂm: 1. Hệ thức định luật: Phát biểu và viết hệ thức định luật Ôm. U cuûa ñònh luaät OÂm. I R Từng HS viết hệ thức của định U:ño baèng voân.(V) luật Ôm vào vở và phát biểu I: ño baèng Ampe(A) ñònh luaät.  R: ño baèng OÂm(. 2.Ñònh luaät OÂm: SGK.. )..

(7) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GV. Hoạt động 5 (10 phút) Cuûng coá baøi hoïc vaø vaän duïng. a) Từng HS trả lời các câu hỏi GV ñöa ra.. b) Từng HS giải C3 và C4.. NOÄI DUNG. * Yêu cầu HS trả lời các câu III/ Vận dụng: C3: hoûi: - Công thức. R=. U I. Toùm taét:. dùng để R=12 . laøm gì? - Từ công thức này có thể nói raèng U taêng bao nhieâu laàn thì R tăng bấy nhiêu lần được không? Taïi sao? * Goïi moät vaøi HS leân baûng giaûi C3, C4 và trao đổi với cả lớp. * GV chính xaùc hoùa caùc caâu hoûi trả lời của HS.  Hướng dẫn về nhà:  Đọc ghi nhớ ,có theå em chöa bieát  Chuẩn bị mẵu báo cáo thực haønh. -Laøm BT 2.1;2.3;2.5;2.6;1.7;2.8 SBT trang 7,8. I=0,5A U=? HĐT giữa hai đầu dây tóc U I R  U=I.R=12.0,5=6V C4:. U. Ta coù:I1= R (1) U U = (2) R 3 R1 Lấy (1) chia (2) ta đợc :I1=3I2 I2=. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 2 Tieát 3. Baøi 3 THỰC HAØNH :XÁC ĐỊNH ĐIỆN TRỞ CỦA MOÄT DAÂY DAÃN BAÈNG AMPE KEÁ VAØ VOÂN KEÁ. NS:--------ND:--------.

(8) I. MUÏC TIEÂU. 1)kiến thức Xác định được điện trở của dây dẫn bằng vôn kế và am pe kế. 2)kyõ naêng Rèn kỹ năng lắp mạch điện theo sơ đồ 3)thái độ Tích cực,có tinh thàn hợp tác nhóm. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 dây dẫn có điện trở chưa biết giá trị.- 1 nguồn điện có thể điều chỉnh được các giá trị hiệu điện thế từ 0 đến 6V một cách liên tục. - 1 ampe kế có giới hạn đo 1,5A và độ chia nhỏ nhất 0,1A. - 1 vôn kế có giới hạn đo 6V và độ chia nhỏ nhất 0,1V - 1 coâng taéc ñieän. - 7 đoạn dây nối, mỗi đoạn dây dài khoảng 30cm. Mỗi HS chuẩn bị sẵn báo cáo thực hành như mẫu, trong đó đã trả lời các câu hỏi của phần 1. * Đối với GV. Chuẩn bị ít nhất một đồng hồ đa năng. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG HỌC CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN Hoạt Động 1:(5 phút) Ổn định –Giới thiệu mục tiêu 1)Ổn định 2)KTBC: bài thực hành -phát biểu và nêu công thức của định luật OÂm? 1hs leân traû baøi -Nêu ý nghĩa của điện trở trong dây dẫn? Hs khaùc nhaän xeùt 3)Giới thiệu bài thực hành Ta biết U phụ thuộc I và công thức tính Hs lắng nghe và phát hiện R.Những dụng cụ để xác định U,I,được vấn đề mắc như thế nào ở mạch điện?và làm thế nào để xác định R của 1 dây dẫn ? Hoạt động 2(10 phút) Trình bày phần trả lời câu hỏi trong báo cáo thực hành. * Kiểm tra việc chuẩn bị báo cáo thực a. Từng HS chuẩn bị trả lời câu hành của HS. hoûi neáu GV yeâu caàu. - viết công thức tính điện trở ? -Muoán ño cñ dñ ta duøng duïng cuï gì?Maéc nhö theá naøo ? -Muoán ño hñt ta duøng duïng cuï gì?Maéc nhö theá naøo ?. NOÄI DUNG. *Trả lời câu hỏi a)Công thức tính điện trở R=. U I. b)Duøng voân keá,maéc song song với dây dẫn caàn ño.Choát (+)cuûa.

(9) ->Gv nhận xét ,bổ sung các câu trả lời cuûa Hs b. Từng HS vẽ sơ đồ mạch điện * Yêu cầu một HS lên bảng vẽ sơ đồ TN (có thể trao đổi nhóm) maïch ñieän thí nghieäm. *chuù yù: Nhắc nhở Hs các kí hiệu của dụng cụ : Hs laéng nghe choát (+)cuûa duïng cuï vaø nguoàn ñieän phaûi phù hợp.. voân keá maéc veà phía (+) cuûa nguoàn ñieän. c))Duøng Ampe kế,mắc nối tiếp với daây daãn caàn ño.Choát (+)cuûa Ampe keá maéc veà phía (+) cuûa nguoàn ñieän.. Hoạt động 3 (25 phút) Mắc mạch điện theo sơ đồ vaø tieán haønh ño. a. Caùc nhoùm HS maéc maïch điện theo sơ đồ đã vẽ. b. Tieán haønh ño, ghi keát quaû vaøo baûng. c. Cá nhân hoàn thành bản báo cáo để nộp.. * Theo dõi, giúp đỡ, kiểm tra các nhóm maéc maïch ñieän, ñaëc bieät laø khi maéc voân keá vaø ampe keá. d. Nghe giáo viên nhận xét để * Theo dõi, nhắc nhỡ mọi HS đều phải tham gia hoạt động tích cực. ruùt kinh nghieäm cho baøi sau. * Yêu cầu HS nộp báo cáo thực hành. Hoạt động 4:(5 phút) Gv nhận xét kết quả,tinh thần ,thái độ Toång keát –daën do cuûa caùc nhoùm Yeâu caàu Hs ruùt ra kinh nghieäm qua baøi Hs laéng nghe thực hành Hs vệ sinh nơi thực hành Yêu cầu các nhóm vệ sinh nơi thực haønh Daën doø: Xem trước bài 4 SGK. Tuaàn 2 Tieát 4. Baøi 4. ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP -------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức. NS:-------------ND:-------------.

(10) Viết được công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nói tiếp. Xác định bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp với các điện trở thành phần 2)kyõ naêng Vận dụng được điện trở tương đương của đoạn mạch mắc nối tiếp gồm nhiều nhất ba điện trở thaønh phaàn. 3)thái độ Tích cực,tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 3 điện trở mẫu lần lượt có giá trị 6Ω, 10Ω, 16Ω - 1 ampe kế có giới hạn đo 1,5A và độ chia nhỏ nhất 0,1A. - 1 vôn kế có giới hạn đo 6V và độ chia nhỏ nhất 0,1V - 1 nguoàn ñieän 6V. - 1 coâng taéc ñieän. - 7 đoạn dây nối, mỗi đoạn dây dài khoảng 30cm. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1:(3 phút) Ổn định-Tổ chức tình 1)Ổn định 2)KTBC huoáng 3)Giới thiệu bài Lieäu coù theå thay theá 2 ñieän trở mắc nối tiếp bằng một điện Hs lắng nghe và phát hiện trở để dòng điện chạy qua mạch vấn đề không đổi? Hoạt động 2 (5 phút) Ôn lại những kiến thức * Yêu cầu HS cho biết, trong có liên quan đến bài mới. đoạn mạch gồm hai bóng đèn maéc noái tieáp: - Cường độ dòng điện chạy qua mỗi đèn có mối liên hệ như thế Hs nhớ lại kiến thức lớp nào với cường độ dòng điện 7 trả lời câu hỏi của GV maïch chính? - Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch có mối liên hệ như thế nào với hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi đèn? GV nhận xét ,hoàn chỉnh câu trả lời của Hs. NOÄI DUNG. I) cường độ dòng điện và HĐT trong đoạn mạch nối tiếp . 1.kiến thức lớp 7: Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn mắc nối tiếp Ta coù:I=I1=I2 (1 ) U=U1+U2 (2).

(11) HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 3 (7 phút) Nhận biết được đoạn mạch gồm hai điện trở mắc noái tieáp.. a. Từng HS trả lời C1. Hs laéng nghe. b. Từng HS làm C2.. Hoạt động 4 (10 phút) Xây dựng công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở maéc noái tieáp. a. Từng HS đọc phần khái niệm điện trở tương đương trong SGK. b. Từng HS làm C3.. Hoạt động 5 (10 phút) Tieán haønh thí nghieäm kieåm tra. a. Caùc nhoùm maéc maïch ñieän vaø tieán haønh thí nghieäm theo hướng dẫn của SGK. b. Thảo luận nhóm để rút ra keát luaän.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG 2.Đoạn mạch gồm hai điện trở maéc noái tieáp C1: R1,R2 và Ampe kế được mắc nối tiếp với nhau.. yc Hs quan saùt hình 4.1: -R1,R2 và Ampe kế được mắc với nhâu như thế nào ? -Hai điện trở R1,R2 có mấy ñieåm chung ? ->Gv thoâng baùo cho Hs bieát heä C2: thức (1),(2) vẫn đúng với điện U1 U 2  trở R1 nối tiếp R2. R R2 1 Ta coù: I1=I2 hay * Hướng dẫn HS vận dụng các U R  1 kiến thức vừa ôn tập và hệ thức U 2 R2 (ñpcm) (3) của định luật Ôm để trả lời C2 Suy ra: 1. * Yêu cầu HS trả lời câu hỏi: - Thế nào là điện trở của một đoạn mạch? * Hướng dẫn HS xây dựng công thức 4. - Kí hiệu hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch là U, giữa hai đầu mỗi điện trở là U1, U2. Hãy viết hệ thức liên hệ giữa U, U1 vaø U2. - Cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch là I. Viết biểu thức tính U, U1 vaø U2 theo I vaø R tương ứng.. II/ Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp. 1.Điện trở tương đương: SGK 2.Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp: C3: Rtñ=R1+R2 CM: UAB=U1+U2 I.Rtñ=I.R1+I.R2 Chia hai veá cho I Rtñ=R1+R2 (4). 3.Thí nghieäm kieåm tra:. * Hướng dẫn HS làm thí nghiệm nhö trong SGK. Theo doõi vaø kieåm tra caùc nhoùm HS maéc mạch điện theo sơ đồ. * Yeâu caàu moät vaøi HS phaùt bieåu 4.Keát luaän: SGK keát luaän..

(12) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. Hoạt động 6 (10 phút) Vaän duïng vaø cuûng coá. a. Từng HS trả lời C4.. b. Từng HS trả lời C5.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN *löu yù : Gv mở rộng với Rn điện trở mắc noái tieáp thì :Rtñ =R1 +R2 +...+Rn. NOÄI DUNG. III/ Vaän duïng: C4: Gv yêu cầu Hs quan sát hình 4.1  Khi K mở, hai đèn không hoạt động vì mạch hở. trả lời c4  Khi k đóng, cầu chì bị đứt, 2 Yc Hs thực hiện c5 đèn cũng không hoạt động vì Hướng dẫn mạch hở. -Tóm tắt đề  Khi k đóng, dây tóc Đ1 bị đứt -Nêu công thức tính điện trở Đ2 cũng không hoạt động vì tương đương của đoạn mạch mạch hở. gồm 2 điện trở mắc nối tiếp? C5: ->Gv nhaän xeùt,boå sung.  R1,2=R1+R2=20+20=40   Cuûng coá -Daën doø:  RAC=R1,2+R3=40+20=60  -Nêu công thức tính U,I,Rtđ của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tieáp ? -Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm n điện trở mắc nốùi tiếp ? *Daën doø  Đọc có thể em chưa biết  Laøm BT 4.1 -> 4.7 SBT trang 9,10  Xem trước bài 5 SGK. Tuần 3 Tiết 5. NS:---------ND:---------Bài 5. ĐOẠN MẠCH SONG SONG ------------------------. I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Viết được công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song. -Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở tương đương của đoạn mạch song song với các điện trở thành phần . 2)Kyõ naêng.

(13) -Vận dụng tính được điện trở tương đương của đoạn mạch mắc song song gồm nhiều nhất 3 điện trở thành phần. 3)Thái độ Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 3 điện trở mẫu, trong đó có một điện trở là điện trở tương đương cảu hai điện trở kia khi mắc song song. - 1 ampe kế có giới hạn đo 1,5A và độ chia nhỏ nhất 0,1A. - 1 vôn kế có giới hạn đo 6V và độ chia nhỏ nhất 0,1V - 1 nguoàn ñieän 6V. - 1 coâng taéc ñieän. - 9 đoạn dây nối, mỗi đoạn dây dài khoảng 30cm. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIEÂN. NOÄI DUNG. Hoạt động 1 (8 phút) Ổn định –Tổ chức tình huoáng hoïc taäp 1) OÅn ñònh -Hs trả lời 2)KTBC: -Trong đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp thì I,U,R nhö theá naøo ? -Hs laøm baøi taäp Aùp duïng :Laøm baøi taäp 4.1 SBT a)Rtd=R1+R2=8  VL9 trang 8 b)I=U/Rtd= 24/8=3V 3)Đặt vấn đề Ta đã biết đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp thì Rtđ =R1 +R2 .Vậy đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song thì điện trở töông ñöông coù gioáng vaäy k? Hoạt động 2 (7 phút) Nhận biết được đoạn mạch gồm hai điện trở maéc song song.. -Trong đoạn mạch gồm 2 bóng đèn mắc song song thì Hs nhớ lại kiến thức lớp HĐT và cđ dđ ở mạch 9 có quan hệ ntn với hđt và cđ dđ ở mạch 7 trả lời. I/Cường độ dòng điện và HĐT trong đoạn mạch song song 1.ôn lại kiến thức lớp 7: Trong Đm gồm 2 bóng đèn mắc song song, ta coù: I = I1 + I2 (1) U = U1 = U2 (2).

(14) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. a. Từng HS trả lời C1.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIEÂN. NOÄI DUNG. rẽ? ->Gv nhận xét 2. đoạn mạch gồm 2 bóng đèn maéc song song. * Yêu cầu HS trả lời C1. - Cho biết điện trở có mấy C1:  R1, R2 maéc song song. ñieåm chung?  Ampe kế đo cường độ - Cường độ dòng điện và hiệu doøng ñieän qua maïch chính. điện thế của đoạn mạch này có  Vôn kế đo HĐT giữa 2 ñaëc ñieåm gì? đầu mỗi điện trở, đồng thời là HĐT cả đoạn mạch C2: I1 R2  I R1 2 CM:. b. Mỗi HS tự vận dụng các hệ thức (1), (2) và hệ thức * Hướng dẫn HS vận dụng các Ta coù : của định luật Ôm, chứng kiến thức vừa ôn tập và hệ U1=R1.I1 minh được hệ thức 3. thức của định luật Ôm để trả U2=R2.I2 lời C2. Maø U1 = U2 ->Gv nhaän xeùt,boå sung Neân : R1.I1=R2.I2. I1 R2  I R1 (ñpcm) (3) 2 Suy ra:. Hoạt động 3 (13 phút) Xây dựng công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song. Từng HS vận dụng kiến thức đã học để xây dựng được công thức 4 -Trả lời C3.. II/ Điện trở tương đương của đoạn maïch maéc song song: 1.công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song * Hướng dẫn HS xây dựng C3: công thức 4. 1 1 1   - Viết hệ thức liên hệ giữa I, I 1, Rtd R1 R2 (4). I2 theo U, Rtñ, R1, R2. Suy ra: - Vận dụng hệ thức (1) để suy RR  Rtd  1. 2 ra (4). R1  R2 ->Gv nhaän xeùt,boå sung CM: Ta coù:. (4,). U U U I   I1  ; I 2  R R1 R2 (1) Maëc khaùc: U = U1 = U2 (2 ) I = I1 + I2 (3) Thay (1),(2) vaøo (3).

(15) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIEÂN. NOÄI DUNG U U U   Rtd R1 R2 Chia 2 vế cho U, ta được 1 1 1   Rtd R1 R2 (ñpcm). Hoạt động 4 (10 phút) Tieán haønh thí nghieäm kieåm tra. a. Caùc nhoùm maéc maïch ñieän vaø tieán haønh thí nghiệm theo hướng dẫn cuûa SGK. b. Thảo luận nhóm để rút ra keát luaän. Hoạt động 5(7phút) vaän duïng.. Từng HS trả lời C4.. Hs lắng nghe trả lời C5. 2.Thí nghieäm kieåm tra.. * Hướng dẫn, theo dõi, kiểm 3.Kết luận: SGK tra caùc nhoùm HS maéc maïch ñieän vaø tieán haønh thí nghieäm theo hướng dẫn trong SGK. * Yeâu caàu moät vaøi HS phaùt bieåu keát luaän.. * Yêu cầu HS trả lời C4. - Yeâu caàu HS laøm tieáp C5. ->Gv nhaän xeùt ,boå sung. * Hướng dẫn cho HS phần 2 cuûa C5. Trong sơ đồ hình 5.2b SGK, có thể chỉ mắc hai điện trở có trị soá baèng bao nhieâu song song với nhau (thay cho việc mắc ba điện trở)? - Nêu cách tính điện trở tương đương của đoạn mạch đó. ->Gv nhaän xeùt,boå sung. Hoạt động 6: Củng cố – *Cuûng coá Daën doø (5 phuùt) -Trong đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song thì: Hs trả lời Cđ dđ,hđt,Rtđ được tính như thế. III/ Vaän duïng: C4:  Vì HÑT nguoàn laø 220V baèng với HĐT định mức của đèn và quạt nên đèn và quạt phải mắc song song với nhau để chúng hoạt động bình thường..  Nếu đèn không hoạt động thì quạt vẫn hoạt động bình thường vì quạt vẫn được mắc vào HĐT đã cho. C5: R .R 30.30 R1,2  1 2  15 R  R 30  30 1 2  Rtd . R1,2 .R3. 15.30  10 R1,2  R3 45.

(16) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIEÂN naøo ? -So sánh I,U,Rtđ ở 2 đoạn Hs so saùnh maïch noái tieáp vaø song song *Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Laøm baøi taäp 5.1->5.6 trang Hs lắng nghe và thực 11,12 -SBT VL9 hieän -Xem trước bài 6 SGK.Chuẩn bị trước bài tập 1,2,3 ở SGK. NOÄI DUNG. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 3 Tieát 6. NS:--------ND:--------Baøi 6. BAØI TAÄP VAÄN DUÏNG ÑÒNH LUAÄT OÂM -------------------------. I. MUÏC TIEÂU. 1)kiến thức -Vận dụng định luật ôm cho đoạn mạch mắc nối tiếp gồm nhiều nhất 3 điện trở . -Vận dụng định luật ôm cho đoạnmạch mắc song song gồm nhiều nhất 3 điện trở..

(17) -Vận dụng định luật ôm cho đoạn mạch vừa mắc nối tiếp, vừa mắc song song gồm nhiều nhất 3 điện trở . 2)Kyõ naêng -Vận dụng được kiến thức đã học để giải bài tập 3)Thái độ -Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. * Đối với GV. Bảng liệt kê các giá trị hiệu điện thế và cường độ dòng điện định mức của một số đồ dùng điện trong gia đình, với hai loại nguồn điện 110V và 220V. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1:Ổn định – 1) Ổn định Giới thiệu bài (8 phút) 2)KTBC Viết biểu thức I,U của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song ? Hs thực hiện. NOÄI DUNG. 1 1 1   CMR: Rtd R1 R2 3)Giới thiệu bài. Hs laéng nghe .. Hoạt động2 (10 phút) Giaûi baøi 1. Từng HS chuẩn bị trả lời caâu hoûi cuûa GV. a. Cá nhân suy nghĩ trả lời câu hỏi của giáo viên để laøm caâu a baøi 1.. Ta đã tìm hiểu xong đoạn mạch nối tiếp và đoạn mạch song song Hoâm nay chuùng ta seõ vaän duïng những kiến thức này để giải các baøi taäp. Baøi taäp 1: * Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi Tóm tắt: R1= 5  sau: - Hãy cho biết R1 và R2 được mắc UAB=6V I=0,5A. với nhau như thế nào? - Ampe kế và vôn kế đo những a)Rtñ=? đại lượng nào trong mạch? b)R2=? - Khi biết hiệu điện thế giữa hai Giaûi đầu đoạn mạch và cường độ dòng a. Điện trở tương đương của đoạn ñieän chaïy qua maïch chính, vaän maïch U 6 b. Từng HS làm câu b. dụng công thức nào để tính Rtđ? Rtd   12 I 0,5 * Vận dụng công thức nào để tính c. Thảo luận nhóm để tìm R2 khi biết Rtđ và R1? b. Giá trị điện trở R2 ra cách giải khác đối với * Hướng dẫn HS tìm ra cách giải ta có: Rtđ = R1 + R2  R2 = Rtñ – R1 caâu b. khaùc. = 12 – 5 = 7  - Tính hiệu điện thế U2 giữa hai.

(18) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. Hoạt động 3 (10 phút) Giaûi baøi 2. a. Từng HS chuẩn bị trả lời câu hỏi của GV để làm câu a.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN đầu R2. - Từ đó tính R2. -.Gv nhaän xeùt,boå sung. NOÄI DUNG. Baøi Taäp 2: *Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi Tóm tắt: R1 = 10  sau: - Hãy cho biết R1 và R2 được mắc I1 = 1,2 A I = 1,8 A với nhau như thế nào? a. UAB = ? - Các ampe kế đo những đại b. R2 = ?. lượng nào trong mạch? Giaûi - Tính UAB theo maïch reõ R1. a.HĐT UAB của đoạn mạch b. Từng HS làm câu b. - Tính I2 chạy qua R2, từ đó tính UAB = I1. R1= 12.10=12  c. Thảo luận nhóm để tìm R2. b.Điện trở R2 ra cách giải khác đối với * Hướng dẫn HS tìm cách giải  Cường độ dòng điện qua R2 I2 = I – I1 = 1,8-1,2=0,6A caâu b. khaùc: Điện trở R2  - Từ kết quả câu a, tính Rtđ. R2=U/I2 =20  - Bieát Rtñ vaø R1, haõy tính R2. ->Gv nhaän xeùt ,boå sung Baøi taäp 3: Hoạt động 4 (12phút) Toùm taét: Giaûi baøi 3. a. Từng HS chuẩn bị trả lời * Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi R1 = 15  R2 = R3 = 30  câu hỏi của GV để làm câu sau: UAB = 12 V a. - Hãy cho biết R2 và R3 được mắc a. RAB = ? với nhau như thế nào? b. I1 = ?; I2 = ? I3 = ? - R1 được mắc như thế nào với Giaûi đoạn mạch MB. Ampe kế đo đại a.Điện trở đoạn mạch AB b. Từng HS làm câu b. lượng nào trong mạch? RAB = R1 + RMB - Viết công thức tính Rtđ theo R1 R2 30  15 vaø RMB. 2 Với RMB = 2 * Viết công thức tính cường độ  RAB = 15+15=30  c. Thảo luận nhóm để tìm dòng điện chạy qua R1. b.cường độ dòng điện qua mỗi ra cách giải khác đối với - Viết công thức tính hiệu điện điện trở.  Cường độ d đ qua R1 caâu b. thế UMB từ đó tính I2, I3. U 12 * Hướng dẫn HS tìm cách giải I1  AB  0, 4 A RAB 30 khaùc:  Cường độ d đ qua R2, R3 Sau khi tính được I1, vận dụng hệ thức. I 3 R2 = I 2 R3. và I = I1 + I2, từ đó. tính được I2 và I3. ->Gv nhaän xeùt,boå sung. Ta coù UMB = RMB.I1 = 15.0,4 =6V.

(19) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG U 6 I 2  MB  0, 2 A R2 30 U 6 I 3  MB  0, 2 A R3 30. Hoạt động 5 (5 phút) Cuûng coá-Daën doø Thảo luận nhóm để trả lời caâu hoûi cuûa GV: -Tóm tắt,sơ đồ -Phân tích đoạn mạch,công thức có liên quan -Vận dụng công thức để giaûi baøi taäp -Ktra keát quaû. * Yêu cầu học sinh trả lời câu hoûi: -Muoán giaûi baøi taäp veà vaän dụng định luật Ôm cho các loại đoạn mạch, cần tiến hành theo mấy bước. ->Gv nhaän xeùt,boå sung. *Daën doø -Laøm baøi taäp 6.1-.6.5 SBT VL9 Trang 13,14 -Xem trước bài 7 SGK. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 4 Tieát 7. NS:------------ND:-----------Baøi 7. SỰ PHỤ THUÔC CỦA ĐIỆN TRỞ VAØO CHIỀU DAØI DÂY DẪN -----------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Xác định được bằng thí nghiệm mối quân hệ giữa điện trở của dây dẫn với độ dài dây dẫn. -Nêu được mói quan hệ giữa điện trở dây dẫn với độ dài dây dẫn.

(20) 2)Kyõ naêng -Vận dụng giải thích một số hiện tượng thực tế liên quan đến điện trở của dây dẫn 3)Thái độ -Coù tinh thaàn say meâ khoa hoïc II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 ampe kế có giới hạn đo 1,5A và độ chia nhỏ nhất 0,1A. - 1 vôn kế có giới hạn đo 6V và độ chia nhỏ nhất 0,1V - 1 nguoàn ñieän 3V. - 1 coâng taéc ñieän. - 3 dây điện trở có cùng tiết diện và được làm bằng cùng mộit vật liệu: một dây dài l (điện trở 4  ), một dây dài 2l và dây thứ ba dài 3l. Mỗi dây được quấn quanh một lõi cách điện phẳng, dẹt và deã xaùc ñònh soá voøng daây. - 8 đoạn dây dẫn nối có lõi bằng đồng và có vỏ cách điện, mỗi đoạn dài khoảng 30cm. * Đối với cả lớp. - Đoạn dây dẫn bằng đồng có vỏ bọc cách điện, dài 80cm, tiết diện 1mm2. - Một đoạn dây thép dài 50cm, tiết diện 30mm2. - 1 cuộn dây hợp kim dài 10m, tiết diện 0,1mm2. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động1:Ổn định-Tổ chức tình huống học tập(5 1) Ổn định phuùt) 2)KTBC:k KTBC 3)Đặt vấn đề -Dây dẫn dùng để làm gì? -Trong cuoäc soáng ta thaáy daây Hs trả lời dẫn được sử dụng ở đâu? -Vật liệu để làm dây dẫn là gì? Hs laéng nghe vaø phaùt hieän Vaäy daây daãn laø 1 phaàn quan vấn đề. troïng cuûa maïch ñieän.vaäy daây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố naøo ?vaø phuï thuoäc vaøo caùc yeáu tố đó như thế nào? Hoạt động 2 (12 phút) Tìm hiểu điện trở của * Có thể gợi ý để HS trả lời câu daây daãn phuï thuoäc vaøo hoûi naøy nhö sau: những yếu tố nào. - Nếu đặt vào hai đầu dây dẫn a. Caùc nhoùm HS thaûo luaän moät hieäu ñieän theá U thì coù doøng để trả lời câu hỏi: Các dây điện chạy qua nó hay không? dẫn có điện trở không? Vì - Khi đó dòng điện này có cường sao?. NOÄI DUNG. I/ Xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào 1 trong những yếu toá khaùc nhau: 1.Caùc daây daãn h 7.1 khaùc nhau veà chieàu daøi , tieát dieän vaø vaät lieäu laøm daây. 2.Để xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào 1 yếu tố x nào đó thì.

(21) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. b. HS quan sát các đoạn daây daãn khaùc nhau vaø neâu được các nhận xét và dự đoán: Các đoạn dây dẫn này khác nhau ở những yếu tố nào, điện trở của daây daãn naøy lieäu coù nhö nhau hay không, những yeáu toá naøo cuûa daây daãn coù thể ảnh hưởng tới điện trở cuûa daây… c. Nhoùm HS thaûo luaän tìm câu trả lời đối với câu hỏi maø GV neâu ra. Hoạt động 3 (15 phút) Xác định sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài daây daãn. a. HS nêu dự kiến cách làm hoặc đọc hiểu mục 1 phaàn II trong SGK. b. Caùc nhoùm HS thaûo luaän và nêu dự đoán như yêu caàu cuûa C1 trong SGK. c. Từng nhóm HS tiến haønh thí nghieäm kieåm tra theo muïc 2 phaàn II trong SGK và đối chiếu kết quả thu được với dự đoán đã neâu theo yeâu caàu cuûa C1. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN độ I nào đó hay không? - Khi đó dây dẫn có một điện trở xaùc ñònh hay khoâng? * Đề nghị HS quan sát hình 7.1 SGK hoặc cho HS quan sát trực tiếp các đoạn hay cuộn dây dẫn đã chuẩn bị như hướng dẫn trong phaàn II. * Yêu cầu HS dự đoán xem điện trở của các dây dẫn này có như nhau hay khoâng, neáu coù thì những yếu tố nào có thể ảnh hưởng tới điện trở của dây? * Nêu câu hỏi: Để xác định sự phụ thuộc của điện trở vào một trong caùc yeáu toá thì phaûi laøm nhö theá naøo? ->Gv nhaän xeùt ,boå sung •. Đề nghị từng nhóm HS nêu dự đoán theo yêu cầu của C1 và ghi lên bảng các dự đoán đó. * Theo dõi, kiểm tra và giúp đỡ caùc nhoùm tieán haønh thí nghieäm, kieåm tra vieäc maéc maïch ñieän, đọc và ghi kết quả đo vào bảng 1 trong từng lần thí nghiệm. * Sau khi tất cả hoặc đa số các nhóm HS hoàn thành bảng 1, yêu cầu mỗi nhóm đối chiếu kết quả thu đựoc với dự đoán đã neâu.. NOÄI DUNG cần phải đo điện trở của các dây dẫn coù yeáu toá x khaùc nhau , nhöng taát caû caùc yeáu toá khaùc nhö nhau.. II/ Sự phụ thuộc của điện trở vào chieàu daøi daây daãn 1.Dự kiến cách làm: C1: Dây dẫn có chiều dài l có điện trở R. Dự đoán: Dây dài 2l có điện trở 2R Dây dài 3l có điện trở 3R 2. Thí nghieäm kieåm tra.  Sơ đồ mạch điện:.

(22) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG. Hs ruùt ra keát luaän * Đề nghị một vài HS nêu kết luận về sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài dây. Hoạt động 4 (8 phút) vaän duïng. a.Từng HS trả lời C2.. b.Từng HS làm C3.. c.hs trả lời C4. * Có thể gợi ý cho HS trả lời C2 nhö sau: -Trong hai trường hợp mắc bóng đèn bằng dây dẫn ngắn và bằng dây dẫn dài, thì trong trường hợp đoạn mạch có điện trở lớn hơn và do đó dòng điện chạy qua sẽ có cường độ nhỏ hơn? * Có thể gợi ý cho HS như sa -Trước hết, áp dụng định luật Ôm để tính điện trở của cuộn dây, sau đó vận dụng kết luận đã rút ra trên dây để tính chiều daøi cuûa cuoän daây. ->Gv nhaän xeùt ,boå sung. 3)Keát luaän: SGK III/ Vaän duïng: C2: Khi giữ HĐT không đổi, nếu mắc bóng đèn vào HĐT này bằng dây dẫn càng dài thì điện trở của đoạn mạch càng lớn, theo đinh luật Ôm, cường độ dòng điện càng nhỏ, do đó đèn sáng yeâùu hôn. C3:  Điện trở cuộn dây là U 6 R  20 I 0,3  Chieàu daøi cuoän daây laø 20 l  .4 40m 2 C4: 1 Vì I1=0,25I2= 4 I2 Neân R1=4R2. ->l1= 4l2 Hoạt động 5:củng cố – daën doø(5 phuùt) *Cuûng coá -Điện trở cuả dây dẫn có mối Hs trả lời quan hệ như thế nào với chiều daøi cuûa daây daãn ? *Daën doø -Đọc có thể em chưa biết Hs lắng nghe và thực hiện -Làm bài tập 7.1-.7.4 SBT VL9 -Xem trước bài 8 SGK --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(23) Tuần 4 Tiết 8. NS:-----------ND:----------Bài 8. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO TIẾT DIỆN DÂY DẪN ----------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với tiết diện của dây daãn. Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với tiết diện của dây dẫn. 2)Kyõ naêng Vận dụng sự phụ thuộc của điện trở của dây dẫn vào tiết diện của dây dẫn để giải thích một số hiện tượng trong thực tế liên quan đến điện trở của dây dẫn. 3)Thái độ Coù tinh thaàn saây meâ khoa hoïc . II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 2 đoạn dây dẫn bằng hợp kim cùng loại, có cùng chiều dài nhưng có tiết diện lần lượt là S 1 và S2 (tương ứng có đường kính tiết diện là d1 và d2). - 1 ampe kế có giới hạn đo 1,5A và độ chia nhỏ nhất 0,1A. - 1 vôn kế có giới hạn đo 6V và độ chia nhỏ nhất 0,1V - 1 nguoàn ñieän 6V. - 1 coâng taéc ñieän. - 7 đoạn dây dẫn nối có lõi bằng đồng và có vỏ cách điện, mỗi đoạn dài khoảng 30cm. - 2 choát keïp noái daây daãn. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 (8 phút) Oån định –Tổ chức tình huoáng hoïc taäp 1) OÅn ñònh 2)KTBC -Điện trở của dây dẫn phụ thuoäc nhö theá naøo vaøo chieàu daøi Hs trả lời cuûa daây daãn ? -Mắc 1 bóng đèn vào hđt không đổi bằng dây dẫn ngắn đèn sáng bình thường ,nếu thay dây dẫn dài thì đèn sáng yếu hôn.Haõy giaûi thích?. NOÄI DUNG.

(24) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN 3)Đặt vấn đề Hs laéng nghe vaø phaùt hieän Coù hai daây daãn coù chieàu daøi vấn đề nhö nhau vaø coù cuøng chaát lieäu nhưng một dây lớn,1 dây nhỏ (tiết diện khác nhau )thì điệntrở cuûa chuùng nhö theá naøo ? Hoạt động 2 (10 phút) Nêu dự đoán về sự phụ * Đề nghị HS nhớ lại kiến thức thuộc của điện trở dây dẫn đã có ở bài 7: vaøo tieát dieän. - Điện trở của dây dẫn phụ a. Các nhóm HS thảo luận thuộc vào những yếu tố nào? xem cần phải sử dụng các - Tương tự như đã làm ở bài 7, dây dẫn loại nào để tìm hiểu để xét sự phụ thuộc của điện trở về sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện thì cần dây dẫn vào tiết diện của phải sử dụng các dây dẫn loại chuùng. naøo? b. Các nhóm HS thảo luận để nêu ra dự đoán về sự phụ thuoäc cuûa daây daãn vaøo tieát dieän cuûa chuùng. * Đề nghị HS tìm hiểu các mạch - Tìm hiểu xem các điện trở điện trong hình 8.1 SGK và thực hình 8.1 SGK coù ñaëc ñieåm gì hieän C1. và được mắc với nhau như * Giới thiệu các điện trở R1, R2 thế nào. Sau đó thực hiện và R3 trong các mạch điện hình yeâu caàu cuûa C1. 8.2 SGK và đề nghị HS thực - Thực hiện yêu cầu của C2. hiện C2. * Đề nghị từng nhóm HS nêu dự đoán theo yêu cầu của C2 và ghi lên bảng các dự đoán đó. Gv nhaän xeùt ,boå sung. Hoạt động 3 (15 phút) Tieán haønh thí nghieäm kiểm tra dự đoán đã nêu theo yeâu caàu cuûa C2 a. Từng nhóm HS mắc mạch * Theo dõi, kiểm tra và giúp đỡ. NOÄI DUNG. I)Dự đoán sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn.. Hình 8.1 b,c R R R2  R3  2 ; 3 C1: C2:  Tieát dieän taêng gaáp 2 laàn thì điện trở của dây giảm 2 lần. R R2  2  Tieát dieän taêng gaáp 3 thì điện trở của dây giảm 3 lần R R3  3  Điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và làm từ cùng 1 loại vật liệu thì tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây. II/ thí nghieäm kieåm tra: 1.thí nghieäm:.

(25) HỌAT ĐỘNG CỦA HS điện có sơ đồ như hình 8.3 SGK, tieán haønh thí nghieäm và ghi các giá trị đo được vaøo baûng 1 SGK. b. Làm tương tự với dây dẫn coù tieát dieän S2.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN caùc nhoùm tieán haønh thí nghieäm kieåm tra vieäc maéc maïch ñieän, đọc và ghi kết quả đo vào bảng 1 SGK trong từng lần thí nghieäm.. NOÄI DUNG. 2. Nhaän xeùt: SGK 2 S2 d2 3.keát luaän: SGK: c. Tính tæ soá S = 2 vaø so d1 1 * Sau khi tất cả hoặc đa số các R1 sánh với tỉ số R từ kết nhóm HS hoàn thành bảng 1 2. quả của bảng 1 SGK. Đối SGK, yêu cầu mỗi nhóm đối chiếu với dự đoán của nhóm chiếu kết quả thu được với dự đoán mà mỗi nhóm đã nêu. đã nêu và rút ra kết luận. Đề nghị một vài HS nêu kết luận về phụ thuộc của điện trở daây daãn vaøo chieàu daøi daây. Hoạt động 4 (7 phút) vaän duïng. a. Từng HS trả lời C3. * Có thể gợi ý cho HS trả lời C3 nhö sau: - Tiết diện của dây thứ hai gấp b. Từng HS làm C4. mấy lần dây thứ nhất? c. Từng HS tự đọc phần Có - Vận dụng kết luận trên đây, so theå em chöa bieát. sánh điện trở của hai dây. d. Ghi nhớ phần đóng khung * Có thể gợi ý cho HS trả lời C4 ở cuối bài. tương tự như trên. Ghi vào vở những điều GV * Nếu còn thời gian, đề nghị HS dặn dò và các bài tập sẽ làm đọc phần Có thể em chưa biết. ở nhà. * Đề nghị một số HS phát biểu điều cần ghi nhớ của bài học naøy. * Lưu ý HS những điều cần thiết khi học bài này ở nhà. Giao bài tập C5 và C6 để HS làm ở nhà.. III/ Vaän duïng: C3: S1=2mm2 S2=6mm2 S1 R2 2 1   S2 R1 = 6 3  R1 3R2 C4: S1 R2 S .R   R2  1 1 S2 R1 S2 0,5.5,5 R2  1,1 2,5 C5: -Daây daãn 2 coù chieàu daøi ngaén hôn dd 1 2 laàn neân R2 giaûm 2 laàn -S2=5S1 neân R2 giaûm 5 laàn Vậy R2 giảm 10 lần so với R1 tức laø:R2=R1/10= 50  C6:  Điện trở dây sắt dài 50m tiết dieän 0,2mm2 1 120 R '1  R1  30 4 4  Tieát dieän daây saét daøi 50m vaø có điện trở 45  ..

(26) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG ' 1. R S R ' .S  2  S2  1 1 R2 S1 R2 . 30.0, 2 0,13mm 2 45. Hoạt động 5:củng cố –dặn *Củng cố Điện trở của dây dẫn phụ như doø(5 phuùt) theá naøo vaøo tieát dieän cuûa daây daãn? *Daën doø Đọc có thể em chưa biết Laøm C5,C6 ,baøi taäp 8.1->8.5 trang 18 SBT VL9 Xem trước bài 9 SGK . ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 5 Tieát 9. NS:--------ND:---------Baøi 9. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VAØO VẬT LIỆU LAØM DÂY DẪN ---------------------. I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trỏ của dây dẫn với vật liệu làm dây daãn -Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn và vật liệu làm dây dẫn . -Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với độ dài,tiết diện và vật liệu làm dây dẫn -Nêu được các vật liệu khác nhau thì có điện trở khác nhau. 2)Kyõ naêng.

(27) R . l S để giải thích được các hiện tượng đơn giản liên quan đến. -Vận dụng được công thức điện trở của dây dẫn. -Biết cách lựa chọn dây dẫn phù hợp để tránh các sự cố về điện gây ảnh hưởng đến môi trường. 3)thái độ -Tích cực,có tinh thần hợp tác nhóm -Có ý thức bảo vệ môi trường. II. CHUAÅN BÒ. *Đối với mỗi nhóm hs - 1 cuộn dây bằng Inox, trong đó dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm 2 và có chiều dài l= 2m được ghi roõ. - 1 cuộn dây bằng nikêlin với dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm2 và có chiều dài l= 2m. - 1 cuộn dây bằng nicrom với dây dẫn có tiết diện S = 0,1mm2 và có chiều dài l= 2m. - 1 ampe kế có giới hạn đo 1,5A và độ chia nhỏ nhất 0,1A. - 1 vôn kế có giới hạn đo 6V và độ chia nhỏ nhất 0,1V - 1 nguoàn ñieän 6V. - 1 coâng taéc ñieän. - 7 đoạn dây dẫn nối có lõi bằng đồng và có vỏ cách điện, mỗi đoạn dài khoảng 30cm. - 2 choát keïp noái daây daãn. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC.

(28) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG. Hoạt động 1 (8 phút) Ổn định –Tổ chức tình huoáng. 1) OÅn ñònh: 2)KTBC: - Phải tiến hành thí nghiệm với các dây dẫn như thế nào để xác định sự phụ thuộc của điện trở Hs trả lời daây daãn vaøo tieát dieän cuûa chuùng? - Caùc daây daãn coù cuøng chieàu daøi và làm từ cùng một vật liệu phụ thuoäc vaøo tieát dieän daây nhö theá naøo? 3)Đặt vấn đề Đồng dẫn điện tốt nhưng Hs suy nghó phaùt hieän vaán keùm hôn Baïc vaø reõ hôn.Vì vaäy đề Đồng được chọn làm dd nối các thieát bò –duïng cuï ñieän . Vậy căn cứ vào đâu để biết chính xaùc vaät lieäu naøy daãn ñieän toát hôn vaät lieäu khaùc ?. Hoạt động 2 (15 phút) Tìm hiểu sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu laøm daây daãn. a. Từng HS quan sát các đoạn dây dẫn có cùng chieàu daøi, cuøng tieát dieän nhưng được làm bằng các vaät lieäu khaùc nhau vaø traû löoøi C1. b. Từng nhóm HS trao đổi và vẽ sơ đồ mạch điện để xác định điện trở của dây daãn. c. Moãi nhoùm laäp baûng ghi kết quả đo được đối với ba laàn thí nghieäm xaùc ñònh. I/ Sự phụ thuộc cùa điện trở vào vaät lieäu laøm daây:. * Cho HS quan sát các đoạn dây daãn coù cuøng chieàu daøi, cuøng tieát dieän nhöng laøm baèng caùc vaät lieäu khác nhau và đề nghị một hoặc hai HS trả lời C1. * Theo dõi và giúp đỡ các nhóm HS vẽ sơ đồ mạch điện, lập bảng ghi caùc keát quaû ño vaø quaù trình tieán haønh thí nghieäm cuûa moãi nhoùm.. C1:Đo điện trở của các dây dẫn coù cuøng chieàu daøi, cuøng tieát dieän nhöng laøm baèng caùc vaät lieäu khaùc nhau. 1. Thí nghieäm:.

(29) HỌAT ĐỘNG CỦA HS điện trở. d. Từng nhóm lần lượt tiến haønh thí nghieäm, ghi keát quaû ño trong moãi laàn thí nghiệm và từ kết quả đo được, xác định điện trở của ba daây daãn coù cuøng cuøng daøi, cuøng tieát dieän nhöng được làm bằng các vật liệu khaùc nhau. e. Từng nhóm nêu nhận xét vaø ruùt ra keát luaän.. Hoạt động 3 (5 phút Tìm hiểu về điện trở suaát. a. Từng HS đọc SGK để tìm hiểu về đại lượng đặc trưng cho sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm daây daãn.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG. * Đề nghị các nhóm HS nêu nhận 2.Keát luaän:SGK xét và rút ra kết luận: Điện trở cuûa daây daãn coù phuï thuoäc vaøo vaät lieäu laøm daây daãn hay khoâng? Gv nhaän xeùt ,boå sung. II/ Điện trở suất-công thức điện trở. 1.Điện trở suất: Điện trở suất của một vật lieäu (hay 1 chaát ) coù trò soá baèng điện trở của một đoạn dây dẫn hình trụ được làm bằng vật liệu đó có chiều dài 1m và có tiết dieän laø 1m2 . Kí hiệu:  (đọc là rô) Ñôn vò: m ( oâm meùt). Yc hs đọc thông tin 1 ở sgk hỏi: - Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn được đặc trưng bằng đại lượng nào? - Đại lượng này có trị số được xác ñònh nhö theá naøo? - Đơn vị của đại lượng này là gì? kí hieäu nhö theá naøo? * Neâu caùc caâu hoûi sau vaø yeâu caàu b. Từng HS tìm hiểu bảng một vài HS trả lời trước cả lớp: điện trở suất của một số - Hãy nêu nhận xét về trị số điện chất và trả lời câu hỏi của trở suất của kim loại và hợp kim GV. coù trong baûng 1 SGK. - Điện trở suất của đồng 1,7.10-8 m coù yù nghóa gì? - Trong số các chất được nêu C2:Gọi R’ là điện trở của dây trong baûng thì chaát naøo daãn ñieän constantan daøi 1m, tieát dieän toát nhaát?.

(30) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. c. Từng HS làm C2.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN NOÄI DUNG 2 - Tại sao đồng thường được dùng 1mm . R S' R.S để làm lõi dây nối của các mạch   R'  ' ' S S ñieän? Ta coù: R 0,5.10 6 * Đề nghị HS làm C2. ' R . Hoạt động 4 (7 phút) Xây dựng công thức tính điện trở theo các bước * Đề nghị HS làm C3. Nếu HS tự nhö yeâu caàu cuûa C3. lực xây dựng được công thức này a. Tính theo bước 1. ở mức độ càng cao thì GV càng nên ít hướng dẫn. Tùy theo mức độ khó khăn cảu HS mà GV hỗ trợ theo những gợi ý sau: b. Tính theo bước 2. - Đề nghị HS đọc kỹ lại đoạn viết về ý nghĩa của điện trở suất trong SGK để từ đó tính R1. c. Tính theo bước 3. - Lưu ý HS về sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài của các daây daãn coù cuøng tieát dieän vaø laøm d. Rút ra công thức điện trở từ cùng vật liệu. của dây dẫn và nêu đơn vị - Lưu ý HS về sự phụ thuộc của đo các đại lượng có trong điện trở vào tiết diện của các dây công thức. dẫn có cùng chiều dài và làm từ cuøng vaät lieäu. - Yeâu caàu moät vaøi HS neâu ñôn vò đo các đại lượng có trong công thức tính điện trở vừa xây dựng. *GDBVMT: -Điện trở dd là nguyên nhân làm Hs:voâ ích tỏa nhiệt trên dây .Nhiệt lượng toûa ra treân dd laø voâ ích hay coù ích? Hs:gây ra hỏa hoạn và -Nếu sử dụng dd không đúng cđ những hậu quả môi trường dđ cho phép có thể làm dd nóng chảy thì xảy ra vấn đề gì? nghieâm troïng Hs:sd dd có điện trở suất -Để tiết kiệm năng lượng ,cần sd dd có điện trở suất như thế nào ? nhoû ->Gv nhaän xeùt ,boå sung Hoạt động 5 (7 phút) Vaän duïng. 10 6. 0,5. 2. Công thức điện trở: C3: hs tự thực hiện. 3) Keát luaän Điện trở dây dẫn được tính bằng công thức: l R  S.  :điện trở suất ( m ) l:chieàu daøi daây daãn (m) S: tieát dieän daây daãn (m2) R:điện trở dd(  ). III/ Vaän duïng:.

(31) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN NOÄI DUNG C4:cho bieát * Đề nghị từng HS làm C4. Có l=4m thể gợi ý cho HS: -3 - Công thức tính tiết diện tròn của d=1mm=10 m 8 b. Suy nghĩ và nhớ lại để dây dẫn theo đường kính d:  1, 7.10  m 2 trả lời các câu hỏi của GV S=πr 2=π d . 4 R=? neâu ra.. Giaûi Tiết diện dây đồng - Đổi đơn vị 1mm = 10 m . d2 (10 3 ) 2 - Tính toán với lũy thừa của 10. S  3,14 4 4 * Đề nghị HS làm ở nhà C5 và l 4.4 C6. R  1,7.10 8 S 3,14.(10 3 ) 2 =0,087  2. Hs lắng nghe và thực hiện. -6. 2. C5:. 2  R 5, 6.10   R 25,5.  R 3, 4 C6:chieàu daøi daây toùc R.S 25.3,14.10 10 l   5,5.10 8 =0,1428m 14,3cm. Hoạt động 6: ( 3 phút) Cuûng coá –daën doø. *cuûng coá : - Đại lượng nào cho biết sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào vaät lieäu laøm daây daãn? HS trả lời - Căn cứ vào đâu để nói chất này daãn ñieän toát hôn hay keùm hôn chaát kia? - Điện trở của dây dẫn được tính theo công thức nào? *Daën doø: -Đọc có thể em chưa biết Hs lắng nghe và thực hiện -Làm BT 9.1->9.5 SBT trang 20 -Xem trước bài 10 sgk. y/c  TƯ LIỆU GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(32) -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 5 Tieát 10. Baøi 10. NS:-------------ND:------------. BIẾN TRỞ –ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT -----------------------------------. I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nhận biết được các loại biến trở -Giải thích được nguyên tắc hoạt động của biến trở con chạy. 2)Kyõ naêng -Sử dụng được biến trở con chạy để điều chỉnh cđ dđ trong mạch 3)Thái độ -Tích cực trong học tập ,có tinh thần hợp tác nhóm.. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 biến trở con chạy có điện trở lớn nhất 20  và chịu được dìng điện có cường độ lớn nhất laø 2A. - 1 biến trở than (chiết áp) có trị số kĩ thuật như biến trở con chạy nói trên. - 1 ampe kế có giới hạn đo 1,5A và độ chia nhỏ nhất 0,1A. - 1 vôn kế có giới hạn đo 6V và độ chia nhỏ nhất 0,1V - 1 nguoàn ñieän 3. - 1 bóng đèn 2,5V – 1W. - 1 coâng taéc ñieän..

(33) - 7 đoạn dây dẫn nối có vỏ cách điện, mỗi đoạn dài khoảng 30cm. - 3 điện trở kĩ thuật loại có ghi trị số. - 3 điện trở kĩ thuật loại có các vòng màu. * Đối với cả lớp. Một biến trở tay quay có cùng trị số kĩ thuật như biến trở con chạy nói trên. III.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:( 8 phút) Ổn định-Tổ chức tình huoáng hoïc taäp. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: -Nêu công thức tính điện trở khi biết l,s và điện trở suất của dd? Aùp duïng : Hs trả lời 1 dây đồng dài 1oom có s= 2 mm2 .Tính điện trở của dây. 3)Đặt vấn đề Nhờ có biến trở mà ta điều Hs suy nghó vaø phaùt hieän chænh aâm thanh radio hay TiVi. Vậy biến trở có cấu tạo vấn đề ,nguyên tắc hoạt động như thế naøo? Hoạt động 1 (10 phút) Tìm hiểu cấu tạo và hoạt * Yêu cầu HS trong mỗi nhóm động của biến trở. naøy quan saùt hình 10.1 SGK vaø a. Từng HS thực hiện C1 để đối chiếu với các biến trở có nhận dạng các loại biến trở. trong bộ thí nghiệm để chỉ rõ từng loại biến trở. * Cho cả lớp quan sát từng biến trở và yêu cầu HS nêu tên của loại biến trở đó. Nếu không có các loại biến trở thật thì cho HS quan saùt hình 10.1 SGK vaø yeâu cầu một vài HS kể tên các loại biến trở. * Yêu cầu HS đối chiếu hình b.Từng HS thực hiện C2 và 10.1a SGK với biến trở con chạy C3 để tìm hiểu cấu tạo và thất và yêu cầu một vài HS chỉ ra hoạt động của biến trở con đâu là cuộn dây của biến trở, đâu chaïy. là là hai đầu ngoài cùng A, B của nó, đâu là con chạy và thực hiện. NOÄI DUNG. I/ Biến trở: 1. cấu tạo và hoạt động của biến trở C1: các loại biến trở: BT con chaïy, BT tay quay, BT than. C2: Khoâng vì khi dòch chuyeån con chạy C, không làm thay đỏi chiều daøi cuoän daây coù doøng ñieän chaïy qua  khoâng coù taùc duïng laøm thay đổi điện trở. C3: có thay đổi vì khi con chạy C dịch chuyển sẽ làm thay đổi chiều daøi cuoän daây coù doøng ñieän chaïy qua  làm thay đổi điện trở của biến trở. C4: khi dòch chuyeån con chaïy C seõ làm thay đổi chiều dài phần cuộn daây coù doøng ñieän chaïy qua  thay đổi điện trở của biến trở..

(34) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN NOÄI DUNG C1, C2. c. Từng HS thực hiện C4 để * Đề nghị HS vẽ lại các kí hiệu nhân dạng kí hiệu sơ đồ sơ đồ của biến trở và dùng bút chì biến trở. tô đậm phần biến trở ( ở các hình 10.2a, 10.2b, 10.2c SGK) cho doøng ñieän chaïy qua neáu chuùng được mắc vào mạch. 2. Sử dụng biến trở để điều chỉnh Hoạt động 2 (10 phút) cường độ dòng điện Sử dụng biến trở để điều C5: chỉnh cường độ dòng điện. * a. Từng HS thực hiện C5. Theo b. Nhóm HS thực hiện C6 dõi vaø ruùt ra keát luaän. HS veõ sơ đồ mạch điện hình 10.3 SGK và hướng dẫn các HS có khó khaên. * Quan sát và giúp đỡ khi các nhóm HS thực hiện C6. Đặc biệt lưu ý HS đẩy con chạy C về sát điểm N để biến trở có điện trở lớn nhất trước khi mắc nó vào mạch điện hoặc trước khi đóng coâng taéc; cuõng nhö phaûi dòch chuyển con chạy nhẹ nhàng để tránh mòn hỏng chỗ tiếp xúc giữa con chaïy vaø cuoän daây cuûa bieán trở. * Sau khi cho các nhóm HS thực hiện xong, đề nghị một số HS đại diện cho các nhóm trả lời C6. * Neâu caâu hoûi: - Biến trở là gì? Có thể được dùng để làm gì? Đề nghị HS trả lời và thảo luận chung với cả lớp về câu trả lời caàn coù. Hoạt động 3 (5 phút) * Có thể gợi ý cho HS giải thích Nhận dạng hai loại điện theo yêu càu của C7 như sau: trở dùng trong kĩ thuật. - Nếu lớp than hay lớp kim loại. C6:. 3.Keát luaän: SGK. II/ Các điện trở dùng trong kỹ thuaät: C7: lớp than hay lớp kim loại mỏng có điện trở nhỏ, do đó R có.

(35) HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN a. Từng HS đọc C7 và thực dùng để chế tạo các điện trở kĩ hieän yeâu caàu cuûa muïc naøy. thuật mà rất mỏng thì các lớp này có tiết diện nhỏ hay lớn? - Khi đó tại sao lớp than hay kim loại này có thể có trị số điện trở lớn? * Đề nghị một HS đọc trị số của biến trở hình 10.4a SGK và một số HS khác thực hiện C9. b. Từng HS thực hiện C8 để * Đề nghị HS quan sát ảnh màu nhận biết hai loại điện trở kĩ số 2 in trong tờ rời ở cuối sách thuật theo cách ghi trị số hoặc hoặc quan sát các điện trở cuûa chuùng. voøng maøu coù trong boä thí nghieäm để nhận biết màu của các vìng trên một hay hai điện trở loại naøy. Hoạt động 4 (7 phút) vaän duïng. Từng HS thực hiện C10.. NOÄI DUNG thể rất lớn.. C8: coù 2 caùch ghi trò soá cuûa caùc biến trở Cách 1:được ghi trên điện trở Caùch 2:theå hieän baèng caùc voøng màu sơn trên điện trở. III/ vaän duïng: C9: C10:  Chiều dài của dây hợp kim. R.S 30.5.10 6 l  9, 091m  1,1.10 6  Số vòng dây của biến trở. l 9, 091 N  145  d 3,14.0, 02 voøng. * Nếu HS có khó khăn, có thể gợi yù nhö sau: - Tính chiều dài của dây điện trở của biến trở này. - Tính chieàu daøi cuûa moät voøng dây quấn quanh lõi sứ tròn. - Từ đó tính số vòng dây của biến trở. * Đề nghị HS làm ở nhà các bài Cách 2:chiều dài 1 vòng dây bằng chu vi lõi sứ 10.2 vaø 10.4 trong SBT. / / l = 3,14.d => N=l/l =145 voøng. Hoạt động 6:(5 phút) Cuûng coá –daën doø. *cuûng coá -Nêu cấu tạo ,hoạt động của biến trở ? -Có mấy cách ghi biến trở? *Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 10.2->10.6 SBT trang 22,23 -Xem trước bài 11 sgk..

(36) Tuaàn 6 Tieát 11. NS:----------------ND:----------------Baøi 11. BAØI TAÄP VAÄN DUÏNG ÑÒNH LUAÄT OÂM VAØ CÔNG THỨC TÍNH ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức. --------------------------------------. R . l S để giải bài toán về mạch điện sử dụng với hđt. Vận dụng định luật Ôm và công thức không đổi ,trong đó có lắp 1 biến trở . 2)kyõ naêng Rèn luyện kĩ năng tính toán 3)thái độ Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với cả lớp. - Ôn tập định luật Ôm đối với các loại đoạn mạch nói tiếp, song song và hỗn hợp. - Ôn tập công thức tính điện trở của dây dẫn theo chiều dài, tiết diện và điện trở suất của vật lieäu laøm daây daãn. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC . HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt Động 1:(7 phút) Ổn địn-Giới thiệu bài. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN 1)OÅn ñònh. NOÄI DUNG.

(37) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. Hs trả lời. Hs laéng nghe. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN 2)KTBC: -Nêu cấu tạo và hoạt động của biến trở ? -Biến trở được dùng để làm gì? 3)Giới thiệu bài Chúng ta đã tìm hiểu xong định luật ôm và mối quan hệ giữa điện trở với l,s,điện trở suất của daây daãn . Hoâm nay chuùng ta seõ vaän duïng chúng để giải bài tập.. Hoạt động2 (8phút) Giaûi baøi 1. Từng HS tự giải bài tập này. a. Tìm hiểu và phân tích đầu bài để từ đó xác được các bước giải bài tập.. * Đề nghị HS nêu rõ, từ dữ kiện mà đầu bài đã cho, để tìm được cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn thì trước hết phải tìm được đại lượng nào. b. Tính điện trở của dây * Aùp dụng công thức hay định daãn. luật nào để tính được điện trở c. Tính cường độ dòng điện của dây dẫn theo dữ kiện đầu chaïy qua daây daãn. bài đã cho và từ đó tính được cường độ dòng điện chạy qua daây daãn? Hoạt động 3(12 phút) Giaûi baøi taäp 2. Từng HS tự giải bài tập này. a. Tìm hiểu và phân tích đề bài để từ đó xác định được các bước làm và tự lực giải caâu a.. * Đề nghị HS đọc đề bài và nêu caùch giaûi caâu a cuûa baøi taäp. * Đề nghị một vài hay hai HS nêu cách giải câu a để cả lớp trao đổi và thảo luận. Khuyến khích HS tìm ra caùc caùch giaûi khaùc. Neáu caùch giaûi cuûa HS laø đúng, đề nghị từng HS tự giải. GV theo dõi, giúp đỡ những HS có khó khó khăn và đề nghị một HS giải xong sớm nhất trình bày lời giải của mình trên bảng. * Neáu khoâng coù HS naøo neâu được cách giải đúng thì GV có thể gợi ý như sau:. NOÄI DUNG. Baøi 1 Toùm taét: l=30m S=0,3mm2=0,3.10-6m2  1,1.10  6 m U=220V I=?  Điện trở của dây dẫn l 30 R  1,1.10 6. 110 S 0,3.10 6 Cường độ dòng điện qua dây dẫn U 220 I  2 A R 110 Baøi 2: Toùm taét: R1=7.5  I=0.6A U=12V Rp=30  S=1mm2 = 10-6m2 a. Tính R2 để đèn sáng bình thường b. l=? Giaûi a. Giá trị điển trở R2 Vì đèn sáng bình thường nên dòng điện qua đèn là I=0,6A. Do đèn mắc nối tiếp với biến trở nên :Ib=IĐ=0,6A.

(38) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN - Bóng đèn và biến trở được mắc với nhau như thế nào? - Để bóng đèn sáng bình thường thì dòng điện chạy qua bóng đèn và biến trở phải có cường độ bao nhieâu? b. Tìm cách giải khác để - Khi đó phải áp dụng định luật giaûi caâu a. nào để tìm được điện trở tương đương của đoạn mạch và điện trở R2 của biến trở sau khi đã ñieàu chænh? * Có thể gợi cho HS giải câu a theo caùch khaùc nhö sau (neáu khoâng coù HS naøo tìm ra vaø neáu còn thời gian): c. Từng HS tự lực giải câu b. - Khi đó hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn là bao nhiêu? - Hiệu điện thế giữa hai đầu biến trở là bao nhiêu? Từ đó tính ra điện trở R 2 của biến trở. * Theo doõi HS giaûi caâu b vaø ñaëc biệt lưu ý những sai sót của HS trong khi tính toán bằng số và lũy thừa của 10. Hoạt động 4(15 phút) Giaûi baøi taäp 3. a. Từng HS tự lực giải câu a. Neáu coù khoù khaên thì laøm theo gợi ý trong SGK.. b. Từng HS tự lực giải câu b.. NOÄI DUNG Điện trở cả mạch U 12 R  20 I 0.6 Ma:ø R Rb  RD  Rb R  Rd 20  7.5 12.5 b. Chieàu daøi cuoän daây. l R.S R   l  S  l. 30.10 6 75m 0.4.10 6. * Trước hết đề nghị HS không Bài 3 a)Điện trở đoạn mạch MN xem gợi ý cách giải câu a trong  Điện trở dây nối SGK, cố gắng tự lực suy nghĩ để l tìm ra caùch giaûi cho caâu naøy. Rd  Đề nghị một số HS nêu cách S giải đã tìm được và cho cả lớp 200 8  1, 7.10 . 17 trao đổi, thảo luận về cách giải 0, 2.10 6 đó. Nếu các cách giải này đúng, đề nghị từng HS tự lực giải.  Điện trở tương đương của 2 * Nếu không HS nào nêu được bóng đèn mắc song song. cách giải đúng, đề nghị từng HS R .R 600.900 R1,2  1 2  360 giải theo gợi ý trong SGK. Theo R1  R2 600  900 dõi HS giải và phát hiện những Vaäy.

(39) HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN NOÄI DUNG RMN Rd  R1,2 17  360 377 Nếu có khó khăn thì làm sai sót để HS tự lực sửa chữa. theo gợi ý trong SGK. * Sau khi phần lớn HS trong lớp b.HĐT đặt vào mỗi đèn  Cường độ dòng điện qua đã giải xong, cho cả lớp thảo maïch chính luận những sai sót phổ biến mà U 220 GV đã phát hiện được. I MN  MN  0.58 A R 377 MN * Theo dõi HS tự lực giải câu UAB= này để phát hiện kịp thời những sai sót HS mắc phải và gợi ý để IMN.R12=0.58.360=210V Vì R1 song song R2 HS tự phát hiện ra sai sót của neânU1=U2=210V mình và tự sửa chữa.. Hoạt động 5:(3 phút) Cuûng coá –daën doø Hs trả lời. Hs lắng nghe và thực hiện. *Cuûng coá -Nêu các bước giải bài tập -Neâu ñònh luaât OÂm -Nêu công thức tính R khi biết l,s,điện trở suất? *Daën doø -Tìm cách giải khác cho câu b ở BT 2,3 -Laøm BT 11.1->11.4 SBT VL trang 17,18 -Xem trước bài 12 sgk. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 6 Tieát 12. NS:----------ND:----------Baøi 12. COÂNG SUAÁT ÑIEÄN ---------------------------. I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được ý nghĩa của số vôn ,số oát ghi trên dụng cụ điện.

(40) -Xác định được công suất điên của 1 mạch bằng vôn kế và ampe kế -Viết được công thức tính coongg suất diện. 2)Kyõ naêng -Vận dụng dược công thức P = U.I đối với đoạn mạch tiêu thụ điện năng. 3)thái độ -Có ý thức sử dụng các đồ dùng điện ở gia đình đúng với hđt định mứcđể kéo dài tuổi thọ của chuùng. Tích cực,tỉ mỉ ,có tinh thần hợp tác nhóm. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 bóng đèn 12V-3W (hoặc 6V-3W) - 1 bóng đèn 12V-6W (hoặc 6V-6W) - 1 bóng đèn 12V-10W (hoặc 6V-8W) - 1 ampe kế có giới hạn đo 1,5A và độ chia nhỏ nhất 0,1A. - 1 vôn kế có giới hạn đo 12V và độ chia nhỏ nhất 0,1V - 1 nguồn điện 6V hoặc 12V phù hợp với loại bóng đèn. - 1 bóng đèn 20Ω – 2A. - 1 coâng taéc ñieän. - 9 đoạn dây nối có lõi bằng đồng với vỏ bọc cách điện, mỗi đoạn dài khoảng 30cm. * Đối với cả lớp. - 1 bóng đèn 6V-3W - 1 bóng đèn 12V-10W - 1 bóng đèn 220V-100W - 1 bóng đèn 220V-25W III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC ..

(41) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GV. NOÄI DUNG. Hoạt động 1:(3 phút) Oån định-Tổ chức tình huoáng. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: k KTC 3)Đặt vấn đề: -Khi sử dụng đèn điện ,có đèn sáng mạnh ,có đèn sáng Hs lắng nghe và phát hiện yếu ngay cả khi các đèn này được sử dụng cùng hđt . vấn đề -Vậy căn cứ vào đâu để xác định mức độ hoạt động mạnh yeáu khaùc nhau naøy?. Hoạt động 2 :(15 phút) Tìm hieåu coâng suaát ñònh mức của các dụng cụ điện. Từng HS thực hiện các hoạt động sau: a. Tìm hiểu số vôn và số oát ghi treân caùc duïng cuï ñieän. - Quan sát, đọc số vôn và số oát ghi trên một số dụng cụ điện hoặc qua ảnh chụp hay hình veõ. - Quan saùt thí nghieäm cuûa GV và nhận xét mức độ hoạt động mạnh yếu khác nhau cuûa moät vaøi duïng cuï ñieïn coù cuøng soá voân nhöng có số oát khác nhau. - Thực hiện C1. - Vận dụng kiến thức lớp 8 để trả lời C2. b. Tìm hiểu ý nghĩa số oát ghi treân caùc duïng cuï ñieän. - Thực hiện theo đề nghị và. * Cho HS quan sát các loại bóng đèn hoặc các dụng cụ ñieän khaùc nhau coù ghi soá voân và số oát. * Tiến hành thí nghiệm được bố trí như sơ đồ hình 12.1 SGK để HS quan saùt vaø nhaän xeùt. * Nếu HS không trả lời được C2, caàn nhaéc laïi khaùi nieäm công suất cơ học, công thức tính coâng suaát vaø ñôn vò ño coâng suaát. * Đề nghị HS không đọc SGK, suy nghĩ và đoán nhận ý nghĩa số oát ghi trên một bóng đèn hay treân moät duïng cuï ñieän cuï theå. * Đề nghị HS đọc phần đầu của mục 2. Sau đó yêu cầu một vài HS nhắc lại ý nghĩa của số oát.. / )công suất định mức của các duïng cuï ñieän: 1.số vôn và số oát trên các duïng cuï ñieän.. C1: Với cùng HĐT đèn 100W sáng hơn đèn 15W. C2: Oát là đơn vị công suất.. 2. Ý nghĩa số oát ghi trên mỗi duïng cuï ñieän. SGK. C3:.

(42) HỌAT ĐỘNG CỦA HS yeâu caàu cuûa GV. - Trả lời C3.. TRỢ GIÚP CỦA GV. NOÄI DUNG  Cùng 1 bóng đèn, khi sáng mạnh thì có công suất lớn hơn.  Luùc noùng ít thì coù coâng suaát nhoû hôn.. Hs :sd đúng với công suất *GDBVMT: định mức và hđt định mức -Khi sử dụng các dụng cụ điện để kéo dài tuổi thọ của các trong gia đình có cần sử dụng đúng với công suất định mức và đồ dùng điện hđt định mức không?vì sao? Hs:sd ổn áp để ổn định -Muốn kéo dài tuổi thọ của các đồ đùng điện cần làm gì? nguoàn ñieän ->Gv nhaän xeùt. Hoạt động 2 (10 phút) Tìm công thức tính công * Đề nghị một số HS: suaát ñieän. Từng HS thực hiện các hoạt - Nêu mục tiêu của thí nghiệm. động sau: - Nêu các bước tiến hành thí. II/ Công thức tính công suất ñieän. 1. Thí nghieäm:.

(43) HỌAT ĐỘNG CỦA HS a. Đọc phần đầu của phần II vaø neâu muïc tieâu cuûa thí nghiệm được trình bày như trong SGK.. TRỢ GIÚP CỦA GV NOÄI DUNG nghiệm với sơ đồ như hình 12.2 SGK. - Neâu caùch tính coâng suaát ñieän của đoạn mạch. - Có thể gợi ý HS vận dụng định luật Ôm để biến đổi từ b. Tìm hiểu sơ đồ bố trí thí công thức P = UI thành các nghiệm theo hình 12.2 SGK công thức cần có. và các bước tiến hành thí C4: nghieäm.  c. Thực hiện C4. -Vậy công suất điện được tính  Đ1:U.I=6.0.82 5W  Ñ2:U.I=6.0.51 3W. bằng công thức nào? -Nêu các đại lượng trong công  Tích U.I đối với mỗi bóng đèn có giá trị bằng công suất thức?đơn vị? định mức ghi trên bóng đèn. 2.Coâng suaát tính coâng suaát Yc hs thực hiện C5 ->Gv theo dõi ,giúp đỡ hs điện: P=U.I chứng minh d. Thực hiện C5. Hs laéng nghe. *Gv nhaán maïnh :vaäy coù taát P:coâng suaát ( W ) cả 3 công thức tính P tùy bài U: hieäu ñieän theá ( V ) tập mà áp dụng cho phù hợp I: cường độ dòng điện ( A) C5: P=U.I Với U=R.I  P=I2.R U U2 Với I= R  P= R. Vaäy Hoạt động 3 (12 phút) Vaän duïng a. Từng HS thực hiện C6 và C7. b. Trả lời câu hỏi của GV neâu ra.. U2 P=U.I=I2.R= R. III/Vaän duïng C6: * Theo dõi HS để lưu ý những  Cường độ dòng điện qua sai soùt khi laøm C6 vaø C7. bóng đèn P 75 * Để củng cố bài học, có thể đề nghị HS trả lời các câu hỏi sau: P=U.I  I= U = 220 =0.34A - Trên một bóng đèn có ghi  Điện trở bóng đèn U 2 220 2 12V-5W. Cho bieát yù nghóa soá R  645 P 75 ghi 5W. - Bằng cách nào có thể xác  Được vì nó vẫn đảm bảo cho.

(44) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GV NOÄI DUNG định công suất của một đoạn đèn hoạt động bình thường. maïch khi coù doøng chaïy qua? C7:  Công suất tiêu thụ của đèn. P=U.I=12.0.4=4.8W  Điện trở bóng đèn U 2 122 R  30 P 4.8. C8:  Coâng suaát tieâu thuï cuûa beáp. U 2 2202 P U .I   R 48.4 1000W 1KW. Hoạt động 5 :(5 phút) Cuûng coá –daën doø hs trả lời. Hs lắng nghe và thực hiện. *Cuûng coá -Haõy giaûi thích yù nghóa cuûa 1 bóng đèn có ghi 220V-25W? -Nêu công thức ,đơn vị các đại lượng của công suất ? *Daën –doø -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 12.1->12.7 trang 27,28 SBT -Xem trước bài 13. IV)TƯ LIỆU GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG : ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 7 Tieát 13. NS:-----------ND:-----------.

(45) Baøi 13. ÑIEÄN NAÊNG – COÂNG CUÛA DOØNG ÑIEÄN -------------------------------. I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được 1 số dấu hiệu chứng tỏ dòng điện mang năng lượng . -Chỉ ra được sự chuyển hóa các dạng năng lượng khi đèn điện,bếp điện,nam châm điện,động cơ điện hoạt động. -Viết được công thức tính điện năng tiêu thụ của 1 đoạn mạch . 2)Kyõ naêng -Vận dụng được công thức A = Pt = U.I.t đối với đoạn mạch tiêu thụ điện năng. 3)Thái độ -Tích cực ,tỉ mủ trong học tập . II. CHUAÅN BÒ. * Đối với cả lớp. 1 coâng tô ñieän.. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC . HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:(8 phút) Oån định –Tổ chức tình huoáng. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG. 1)OÅn ñònh. 2)KTBC: -Nêu công thức tính công suất điện?kể tên các đại lượng và Hs trả lời đơn vị từng đại lượng ? -1 bóng đèn ghi :220V75W .Giải thích ý nghĩa số liệu kĩ thuaät naøy ? 3)Đặt vấn đề Hs laéng nghe vaø phaùt Haøng thaùng moãi hoä sd ñieän hiện vấn đề đều phải trả tiền điện đã sd theo số đếm của công tơ điện Vậy số đếm này cho biết ñieàu gì? Hoạt động 2 (10 phút) Tìm hiểu năng lượng cuûa doøng ñieän. * Đề nghị đại diện một số nhóm Từng HS hay nhóm HS thực lên trả lời các câu hỏi dưới đây hiện C1 để phát hiện dòng sau khi HS thực hiện từng phần điện có năng lượng. cuûa C1:. I/Ñieän naêng: 1.Doøng ñieän coù mang naêng lượng C1:  Dọng điện thực hiện công cơ học ở các thiết bị: máy khoan,.

(46) HỌAT ĐỘNG CỦA HS a. Thực hiện phần thứ nhất cuûa C1. b. Thực hiện phần thứ hai cuûa C1.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN - Điều gì chứng tỏ công cơ học được thực trong hoạt động của các duïng cuï hay thieát bò naøy? - Điều gì chứng tỏ nhiệt lượng được cung cấp trong hoạt động cuûa caùc duïng cuï hay thieát bò naøy? * Keát luaän doøng ñieän coù naêng lượng và thông báo khái niệm ñieän naêng.. NOÄI DUNG máy bơm nước……  Doøng ñieän cung caáp nhieät lượng ở các thiết bị:mỏ hàn , noài côm ñieän , baøn laø……. *khaùi nieäm ñieän naêng : SGK. 2) sự chuyển hóa điện năng Hoạt động 3 (7 phút) thành các dạng năng lượng Tìm hiểu sự chuyển hóa khaùc ñieän naêng thaønh caùc daïng năng lượng khác. C2: a. Các nhóm HS thực hiện * Đề nghị các nhóm thảo luận để  Bóng đèn dây tóc:điện muïc C2. chæ ra vaø ñieàn vaøo baûng 1 SGK naêng  Nhieät naêng vaø quang các dạng năng lượng được biến năng.  Đèn LED: điện năng  đổi từ điện năng. * Đề nghị đại diện một vài nhóm NHiệt năng và quang năng. Noài côm ñieän, baøn laø: trình bày phần điền vào từng của  b. Từng HS thực hiện mục bảng 1 SGK để thảo luận chung điện năng  nhiệt năng. C3.  Quaït dieän, maùy bôm cả lớp. * Đề nghị một vài HS nêu câu trả nước: điện năng  cơ năng và c. Một vài HS nêu kết luận lời và các HS khác bổ sung. nhieät naêng và nhắc lại khái niệm hiệu * GV cho HS ôn tập khái niệm C3:hs tự trả lời suất đã học ở lớp 8. hiệu suất đã học ở lớp 8 và vận 3.Kết luận: Hiệu suất sử dụng điện năng. dụng cho trường hợp này.. H=. Ai Atp. H:hieäu suaát (%) Ai :coâng coù ích (J) A tp : công toàn phần (J) Hoạt động 4 (12 phút) II/ Coâng cuûa doøng ñieän: 1.Coâng cuûa doøng ñieän: Tìm hieåu coâng cuûa doøng SGK điện, công thức tính và * Thông báo về công của dòng 2.Công thức tính công của dòng duïng cuï ño coâng cuûa doøng ñieän. ñieän: ñieän. * Đề nghị một hay hai HS nêu C4:Công suất P đặt trưng cho.

(47) HỌAT ĐỘNG CỦA HS a. Từng HS thực hiện C4 b. Từng HS thực hiện C5. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN trước lớp mối quan hệ giữa công A vaø coâng suaát P. * Đề nghị một HS lên bảng trình bày trước lớp cách suy luận công c. Từng HS đọc phần giới thức tính công của dòng điện. thiệu về công tơ điện trong * Đề nghị một số HS khác nêu tên SGK và thực hiện C6. đơn vị đo từng đại lượng trong công thức trên. * Theo dõi HS làm C6. Sau đó gọi một số HS cho biết số đếm của công tơ trong mỗi trường hợp ứng với lượng điện năng tiêu thụ là bao nhieâu.. Hoạt động 5 (5 phút) Vaän duïng .. a. Từng HS thực hiện C7. b. Từng HS thực hiện C8.. NOÄI DUNG tốc độ sinh công, có số đo bằng công thực hiện trong 1 đơn vị thời gian A P= t. C5: A Từ CT P= t . A=P.t.. Maø P=U.I Do đó: A=U.I.t =P.t Trong đó: nếu  U ño baèng voân (V)  I ño baèng ampe (A)  t ño baèng giaây (s) thì A tính baêng Jun (J) 1J=1W.1s=1V.A.s 3)Ño coâng cuûa doøng ñieän C6:  Dùng công tơ điện để đo coâng cuûa doøng ñieän  Mỗi số của công tơ ứng với lượng điện năng sử dụng là 1KWh.. III/ VAÄN DUÏNG: C7: Vì đèn sử dụng ở HĐT 220V bằng với HĐT định mức do đó công suất tiêu thụ của đèn là y/c hs thực hiện C7,C8 Theo doõi HS laøm C7 vaø C8. Nhaéc P=75W=0.75KW. nhỡ những HS sai sót và gợi ý cho A=P.t= 0,75.4=0.3KWh. C8: những HS có khó khăn. Sau đó đề nghị một vài HS nêu  Lượng điện năng mà bếp đã sử dụng là1.5KWh kết quảđã tìm được  Coâng suaát tieâu thuï cuûa beáp. ø GV nhaän xeùt. A t. 1.5 = 2 =0.75KW=750W.  P=  Cường độ dòng điện qua bếp..

(48) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG P 750  I= U = 220. Hoạt động 6:(3 phút) Cuûng coá –daën doø Hs trả lời. Hs lắng nghe và thực hiện. =3.41A. *Cuûng coá -Coâng cuûa doøng ñieän laø gì ? coâng thức tính công ? -Ñieän naêng laø gì? Hieäu suaát *Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 13.1->13.6 trang 29 SBT Vl -Xem trước bài 14 SGK.  PHAÀN BOÅ SUNG: -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 7 Tieát 14. NS:------------ND:-----------Baøi 14. BAØI TẬP VỀ CÔNG SUẤT ĐIỆN VAØ ĐIỆN NĂNG SỬ DỤNG I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Vận dụng được các công thức tính công ,điện năng,công suất đối với đoạn mạch tiêu thụ điện năng. 2)kyõ naêng -Rèn luyện kĩ năng tính toán 3)Thái độ -Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với HS. Ôn tập định luật Ôm đối với các loại đoạn mạch và các kiến thức về công suát và điện năng tieâu thuï. III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt dộng 1:(8 phút). TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG.

(49) HỌAT ĐỘNG CỦA HS Oån định –Giới thiệu bài. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN NOÄI DUNG 1)OÅn ñònh 2)KTBC: -Nêu kết luận về sự chuyển hóa ñieän naêng thaønh caùc daïng naêng Hs trả lời lường khác ? -Công của dđ là gì?nêu công thức tính coâng? 3)Giới thiệu bài Ta đã tìm hiểu xong về định Hs laéng nghe luaät oâm ,coâng suaát .Hoâm nay chúng ta sẽ vận dụng để giải bài taäp. Hoạt động 1 (8 phút) * Theo dõi HS tự lực giải từng Baøi taäp 1: phần của bài tập để phát hiện Tóm tắt: Giaûi baøi 1. Từng HS tự lực giải các những sai sót mà HS mắc phải và U=220V phaàn cuûa baøi taäp. gợi ý để HS tự phát hiện và sửa I=341mA=0.341A chữa những sai sót đó. Trong T=4.30=120h trường hợp nhiều HS không giải a. R=? a. Giaûi phaàn a. được thì GV có thể gợi ý cụ thể P=? nhö sau: b. A=?(J) vaø (KWh) - Viết công thức tính điện trở R Giaûi theo hiệu điện thế U đặt vào hai a. Điện trở của đèn U 220 đầu bóng đèn và cường độ I của b. Giaûi phaàn b. dòng điện chạy qua đèn. R= I = 0.341 =645(  ) - Viết công thức tính công suất P b. Công suất tiêu thụ của boùng của bóng đèn. P=U.I=220.0.341=75W - Viết công thức tính điện năng tiêu thụ A của bóng đèn theo c. Điện năng tiêu thụ của boùng trong moät thaùng. công suất P và thời gian sử dụng A=P.t=75.120.3600 t. =32408640(J)=9KWh - Để tính được A theo đơn vị Jun Vaäy coâng tô ñieän taêng theâm 9 thì các đại lượng khác trong công soá. thức trên được tính bằng đơn vị gì? - Một số đếm của công tơ tương ứng là bao nhiêu Jun? Từ đó hãy tính số đếm của công tơ, tương ứng với lượng điện năng mà bóng đèn tiêu thụ..

(50) HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 2 (12phút) * GV thực hiện tương tự khi HS Giaûi baøi 2. Từng HS tự lực giải các giải bài 1. phaàn cuûa baøi taäp. a. Giaûi phaàn a. - Đèn sáng bình thường thì dòng điện chạy qua ampe kế có cường độ bao nhêu và do đó số chỉ của b. Giaûi phaàn b. noù laø bao nhieâu? - Khi đó dòng điện có cường độ chạy qua biến trở có cường độ baèng bao nhieâu vaø hieäu ñieän theá đặt vào biến trở có trị số là bao nhiêu? Từ đó điện trở Rbt của biến trở theo công thức nào? c. Giaûi phaàn c. - Sử dụng công thức nào để tính công suất của biến trở? - Sử dụng công thức nào để tính d. Tìm cách giải khác đố công của dòng điện sản ra ở biến với phần b. trở và ở toàn đoạn mạch trong thời gian đã cho? - Dòng điện chạy qua đoạn mạch có cường độ bao nhiêu? Từ đó tính điện trở tương đương Rtđ của đoạn mạch. e. Tìm cách giải khác - Tính điện trở R của đèn khi đó ñ đố với phần c. và từ đó suy ra điện trở R bt của biến trở. - Sử dụng công thức khác để tính công suất của biến trở. - Sử dụng công thức khác để tính công của dòng điện sản ra ở biến trở và ở toàn đoạn mạch trong thời gian đã cho.. NOÄI DUNG Baøi 2: Toùm taét: Ñ(6V-4,5W) U=9V t=10ph = 600s a.IA=? b.Rb=? Pb=? c.Ab=? A=? a. Soá chæ cuûa Ampe keá Vì đèn sáng bình thường nên UÑ=6V, P=4,5W P 4.5 IÑ= U = 6 =0.75A. Vì (A) nối tiếp với Rb nối tiếp với đèn nên: IÑ=IA=Ib=0.75A b. Điện trở và công suất tiêu thụ điện của biến trở. Điện trở giữa hai đầu của biến trở Ub=U-UÑ=9V-6V=3V Ub 3  Rb= I b = 0.75 =4(  ). Công suất tiêu thụ của biến trở. Pb=Ub.Ib=3.0.75 =2.25(W) c. Công của dòng điện sản ra ở biến trở và ở toàn mạch. Ab=P.t=2,25.600 =1350(J) A=U.I.t=9.0.75.600 = 4050(J).

(51) HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 3 (12 phút) GV thực hiện tương tự khi HS giải Giaûi baøi 3. Từng HS tự lực giải các bài 1. phaàn cuûa baøi taäp. - Hiệu điẹn thế của đèn, của bàn a. Giaûi phaàn a. laø vaø cuûa oå laáy ñieän bao nhieâu? Để đèn và bàn là hoạt động bình thường thì chúng phải được mắc như thế nào vào ổ lấy điện? Từ đó hãy vẽ mạch điện. - Sử dụng công thức nào để tính điện trở R1 của đèn và R2 của bàn là khi đó? - Sử dụng công thức nmào để tính b. Giaûi phaàn a. điện trở tương đương của đoạn maïch naøy? c. Giaûi phaàn c. - Sử dụng công thức nào để tính điện năng đoạn mạch tiêu thụ trong thời gian đã cho? - Tính cường độ I1 và I2 của các dòng điện tương ứng chạy qua d. Tìm cách giải khác đền và bàn là. Từ đó tính cường độ dòng điện I của dòng điện đối với phần b. maïch chính. - Tính điện trở tương đương của đoạn mạch này theo U và I. - Sử dụng công thức khác để tính điện năng mà đoạn mạch này tiêu thụ trong thời gian đã cho.. Hoạt động 5:(5 phút) Cuûng coá –daën doø -Hs trả lời -Hs lắng nghe và thực hiện. Tuaàn 8. *Cuûng coá -Nêu công thức định luật ôm,công suaát,ñieän naêng tieâu thuï? *daën doø -Laøm lại BT -Xem trước bài 15 SGK,chuẩn bị maãu BCTH.. NOÄI DUNG Baøi taäp 3: Toùm taét: Ñ:220V-100W Baøn laø:220V-1000W U=220V a. Vẽ sơ đồ mạch điện R=? b. A=?(J) vaø KWh Giaûi: a. Sơ đồ mạch điện. 2 U dm 2202 RÑ= Pdm = 100 =484(  ) 2 U dm 2202 RBL= Pdm = 1000 =48.4(  ). Điện trở của mạch Vì đèn mắc song song với bàn laø neân RD. RBL 484.48, 4 R= RD  RBL = 484  48, 4 =44(  ). b.Điện năng tieâêu thụ của ñoạn mạch. A=P.t =(1000+100).1 =1100Wh =1.1KWh. =3960.000(J). NS:-----------------.

(52) Tieát 15. ND:--------------Baøi 15. THỰC HAØNH :XÁC ĐỊNH CÔNG SUẤT CỦA CÁC DỤNG CỤ ĐIỆN ------------------------------. I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Xác định được công suất điện của một mạch điện bằng vôn kế và am pe kế. 2)Kyõ naêng -Reøn luyeän kó naêng maéc maïch ñieän 3)Thái độ -Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 ampe kế có giới hạn đo 500 mA và độ chia nhỏ nhất 10 mA. - 1 vôn kế có giới hạn đo 5V và độ chia nhỏ nhất 0,1V - 1 nguoàn ñieän 6V. - 1 bóng đèn 2,5V – 1W. - 1 coâng taéc ñieän. - 9 đoạn dây dẫn nối, mỗi đoạn dài khoảng 30cm. - 1 biến trở có điện trở lớn nhất là 20Ω và chịu được cưồng độ dòng điện lớn nhất là 2A. Từng HS chuẩn bị báo cáo theo mẫu đã cho ở cuối bài trong SGK, trong đó lưu ý trả lời trước caùc caâu hoûi cuûa phaàn 1. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG HỌC CỦA HS Hoạt động 1:(5 phút) Oån định –Giới thiệu bài. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG. 1) OÅn ñònh 2)KTBC:k KTBC 3)Đặt vấn đề Hs laéng nghe Coù theå xaùc ñònh coâng suaát baèng Ampe keá vaø voân keá khoâng? 1)Trả lời câu hỏi a) P=U.I Hoạt động 2 (10 phút) Trình bày việc chuẩn bị báo * Làm việc với cả lớp để kiểm b)Ño hñt baèng voân keá ,maéc cáo thực hành, trả lời các câu tra phần chuẩn bị lý thuyết của hỏi về cơ sở lý thuyết của bài HS cho bài thực hành. Yêu cầu vôn kế song song với đoạn thực hành. một số HS trình bày câu trả lời mạch cần đo . Ño cñ dñ baèng Am pe đối với các câu hỏi nêu ra ở phần 1 của mẫu báo cáo và kế,mắc Am pe kế nối tiếp với đoạn mạch cần đo . hoàn chỉnh câu trả lời cần có. * Kieåm tra vieäc chuaån bò baùo.

(53) HỌAT ĐỘNG HỌC CỦA HS. Hoạt động3 (25 phút) Thực hành xác định công suất của bóng đèn. a. Từng nhóm thảo luận để nêu được cách xác định công suất của bóng đèn. b. Từng nhóm HS thực hiện các bước như đã hướng dẫn trong muïc 1 phaàn II SGK.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN NOÄI DUNG cáo thực hành như mẫu đã cho ở cuoái baøi. 2)Nội dung thực hành Xaùc ñònh coâng suaát cuûa boùng * Đề nghị một vài nhóm HS nêu đèn Các bước thực hành thí cách tiến hành thí nghiệm để xaùc ñònh coâng suaát cuûa boùng nghieäm : -Mắc mạch điện như sơ đồ đèn. * Kiểm tra, hướng dẫn các hình 15.1. +Lần 1:điều chỉnh biến trở để nhóm HS mắc đúng ampe kế và voân keá, cuõng nhö vieäc ñieàu U=1V. +Lần 2:điều chỉnh biến trở để chỉnh biến trở để có hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn U=1,5V +Lần 3:điều chỉnh biến trở để đúng như yêu cầu ghi trong U=2V. baûng 1 cuûa maãu baùo caùo. ->XĐ cđ dđ ở 3 lần Thí Nghiệm->Tính P của bóng đèn. Hoạt động 4 (5 phút) Toång keát –Daën doø. *Toång keát - Nhận xét ý thức, thái độ và tác Hs laéng ngghe ,ruùt kinh nghieäm phong laøm vieäc cuûa caùc nhoùm. -Tuyeân döông caùc nhoùm laøm toát và nhắc nhỡ các nhóm làm chưa toát. -Thu bài báo cáo thực hành . *Daën doø -Veà xem laïi caùch xaùc ñònh coâng Hs lắng nghe và thực hiện suaát baèng Ampe keá vaø Voân keá. -Xem trước bài 16 SGK  PHAÀN BOÅ SUNG: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 8 Tieát 16. NS:----------------ND:---------------Baøi 16.

(54) ÑÒNH LUAÄT JUN –LEN XÔ --------------------------------------. I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Phát biểu và viết được hệ thức của định luật Jun –Len Xơ 2)kyõ naêng -Vận dụng dược định luật Jun –Len Xơ để giải thích các hiện tượng đơn giản có liện quan. 3)Thái độ -Có ý thức tiết kiệm điện năng ,giảm sự hao phí do tỏa nhiệt . -Tích cực ,tỉ mủ trong học tập. II. CHUAÅN BÒ. -Nghiên cứu SGK và tài liệu có liên quan III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:(3 phút) Oån định-Tổ chức tình huoáng. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. 1)OÅn ñònh 2)KTBC:K KTBC 3)Đặt vấn đề -Doøng ñieän chaïy qua daây daãn Hs laéng nghe vaø phaùt hieän seõ gaây ra taùc duïng nhieät.Nhieät vấn đề lượng tỏa ra khi đó phụ thuộc vào caùc yeáu toá naøo ? - Tại sao với cùng dòng điện chạy qua thì dây tóc bóng đèn nóng tới nhiệt độ cao còøn dây dẫn nối bóng đèn hầu như không nóng leân? Hoạt động 2(5 phút) Tìm hiểu sự biến đổi điện năng thành nhiệt Gv y/c hs trả lời các câu hỏi sau : -Keå teân 1 soá duïng cuï ñieän bieán naêng. đổi điện năng thành nhiệt năng Hs:đèn dây tóc ,đèn Led... và năng lượng ánh sáng ? -Keå teân 1 soá duïng cuï ñieän bieán Hs:máy bơm nước ,quạt đổi điện năng thành nhiệt và cơ naêng ? ñieän -Kể tên dụng cụ điện biến đổi toàn bộ điện năng thành nhiệt Hs:maùy saáy toùc ,aám ñieän naêng? Gv Nx ,boå sung. NOÄI DUNG. I/ Trường hợp điện năng biến đổi thaønh nhieät naêng 1. Một phần điện năng biến đổi thaønh nhieät naêng 2. Toàn bộ điện năng thành nhiệt naêng.

(55) HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 3 (7 phút) Xây dựng hệ thức biểu thò ñònh luaät Jun-Lenxô. -Viết công thức tính điện năng Hs:A= U.I.t=I2 .R.t tieâu thuï theo I,R,t? 2 -Nhiệt lượng tỏa ra ở dây dẫn có Hs:Q=I .R.t mối quan hệ như thế với I,R,t? Theo định luật bảo toàn và -Theo định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng tì chuyển hóa năng lượng thì A và Q nhö theá naøo? A=Q ->Gv NX ,boå sung Hoạt động 4 (15 phút) Xử lý kết quả thí nghiệm kiểm tra hệ thức biểu thị ñònh luaät Jun- Lenxô. * Đề nghị HS nghiên cứu SGK và a. Đọc phần mô tả thí hình 16.1 SGK. nghieäm hình 16.1 SGK * Tính điện năng theo công thức b. Tieán haønh laøm C1. đã viết dưới đây. c. Tieán haønh laøm C2. * Viết công thức và tính nhiệt lượng Q1 nhận được, nhiệt lượng Q2 bình nhôm nhận được để đun sôi nước. d. Tieán haønh laøm C3. * Từ đó nhiệt lượng Q = Q 1 + Q2 nước và bình nhôm nhận được khi đó và so sánh Q với A. Hoạt động 5 (5 phút) Phaùt bieåu ñònh luaät Jun- * Thoâng baùo moái quan heä maø Lenxô. định luật Jun-Lenxơ đè cập tới và Hs laéng nghe đề nghị HS phát biểu định luật naøy. Hs neâu * Đề nghị HS nêu tên đơn vị của mỗi đại lượng có mặt trong định luaät treân. Hs trả lời -Ngoài đơn vị Jun ,nhiệt lượng còn sử dụng đơn vị gì? ->Gv Nx.boå sung *GDBVMT: -Đối với 1 số thiết bị đốt -Hs:nhiệt lượng này là vô nóng :bàn là...việc tỏa nhiệt là có. NOÄI DUNG II Ñònh luaät Jun-Lenxô 1. Hệ thức của định luật Q = I2Rt. 2. Xử lí kết quả của thí nghiệm kieâmt tra. C1: A = I2Rt = (2,4)2.5.300 =8640 (J) C2: Q1 = C1m1t = 4200.0,2.9,5 =7980 (J ) Q2 = C2 m2  t = 880.0,078.9,5 = 652,08 (J ) Nhiệt lượng nước và bình nhôm nhận được. Q = Q1 + Q2 = 8632,08 (J) C3: Q = A. 3. Phaùt bieåu ñònh luaät: SGK Biểu thức: Q=I2Rt (1) Trong đó: I: cường độ dòng điện (A) R: điện trở (  ) t: thời gian (s) Q: nhiệt lượng (J). Ngoài đơn vị Jun, nhiệt lượng còn được tính bằng đơn vị calo. Ta có: 1JUN= 0.24 Calo. 1Calo= 4.18 Jun. Löu yù: neáu tính baèng ñôn vò calo thì hệ thức (1) được viết lại.

(56) HỌAT ĐỘNG CỦA HS ích. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN ích nhưng với 1 số thiết bị:động cơ ñieän ,thieát bò gia duïng thì vieäc toûa -Phaûi tieát kieäm ñieän naêng nhieät coù phaùi coù ích khoâng? giảm sự hao phí này bằng -Vieäc toûa nhieät naøy laøm laõng cách giảm điện trở nội của phí điện năng .Vậy cần phải làm chuùng. gì để tiết kiệm điện năng ? ->Gv NX ,boå sung Hoạt động 6 (7 phút) Vaän duïng * Từ hệ thức của định luật Juna. Làm C4. Lenxô, haõy suy luaän xem nhieät lượng tỏa ra ở dây tóc bóng đèn b. Laøm C5. và ở dây nối khác nhau do yếu tố nào. Từ đó tìm câ ủtả lời C4. * Viết công thức và tính nhiệt lượng cần cung cấp để đun sôi lượng nước đã cho theo khối lượng nước, nhiệt dung riêng và độ tăng nhiệt độ. * Viết công thức tính điện năng tiêu thụ trong thời gian t để tỏa ra nhiệt lượng cần cung cấp trên ñaây. * Từ đó tính thời gian t cần dùng để đun sôi nước.. Hoạt động 7:(3 phút ) Cuûng coá –daën doø. *Cuûng coá: -Phát biểu –viết hệ thức của định luật Jun –Len Xơ,đơn vị từng đại. NOÄI DUNG Q= 0.24.I2Rt.. III/ Vaän duïng: C4:  Dòng điện qua dây tóc đèn và daây noái baèng nhau (maéc noái tieáp ).  Dây tóc đèn có điện trở lớn nên nhiệt lượng tỏa ra nhiều, do đó dây tóc nóng tới mức phát saùng.  Dây dãn có điện trở nhỏ nên nhiệt lượng tỏa ra ít, do đó dây toùc haàu nhö khoâng noùng. C5: Toùm taét: AÁm (220V-1000W) U=220V V=2lm=2Kg t01=20oC t02=1000C C=4200J/Kgđộ. T=? Giaûi Vì ấm sử dụng ở HĐT 220V nên coâng suaát P=1000W Theo ÑLBT vaø CHNL A=Q hay P.t=m C  t . 4200 . 2. 80 m.C (t 2− t 1) t= = 1000 P = 672 (J ).

(57) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN lượng trong công thức *Daën doø : -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 16,17.1->16,17.6 SBT VL trang 23 -Xem trước bài 17 SGK. NOÄI DUNG.  TƯ LIỆU GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 9 Tieát 17. NS:--------------ND:--------------Baøi 17. BAØI TAÄP VAÄN DUÏNG ÑÒNH LUAÄT JUN-LEN XÔ ---------------------------. I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức Giúp hs nắm vững định luật Jun –Len Xơ 2)Kyõ naêng Vận dụng định luật Jun –Len Xơ để giải các bài tập về tác dụng nhiệt của dòng điện 3)Thái độ Tích cực trong học tập. II. CHUAÅN BÒ. Làm trước các bài tập theo yêu cầu. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC.. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:(5 phút) Oån định –giới thiệu bài Hs trả lời. TRỢ GIÚP CỦA GV 1)OÅn ñònh 2)KTBC -Phát biểu –viết công thức. NOÄI DUNG.

(58) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. Hs laéng nghe. TRỢ GIÚP CỦA GV ñònh luaät Jun –Len Xô ?keå tên và đơn vị các đại lượng trong công thức? -1 J=? calo , 1 calo =? J? 3)Đặt vấn đề Chúng ta đã tìm hiểu xong ñònh luaät jun –Len Xô .Hoâm nay chuùng ta seõ vận dụng định luật để giải baøi taäp.. Hoạt động 2 (15 phút) Giaûi baøi 1. Toùm taét R= 80  I=2,5 A T=1s M=1,5 Kg T1=25 0C T2=1000C T’=20’=1200s C=4200 J/Kg.k T=3h.30=90 h 1 KWh=700 VNÑ a) Q b)H c) A. Baøi taäp 1. * Đề nghị tham khảo các gợi ý trong SGK. * Gợi ý. - Viết công thức và tính nhiệt lượng Qi cần cung cấp để đun sôi lượng nước đã cho. - Viết công thức và tính nhiệt lượng Qtp mà ấm điện toûa ra theo hieäu suaát H vaø Qi. - Viết công thức và tính thời gian đun sôi nước theo Qtp vaø coâng suaát P cuûa aám. Mỗi HS tự lực giải từng Chú ý :hướng dẫn hs cách phaàn cuûa baøi taäp. đổi đơn vị . a. Giaûi phaàn a. b. Giaûi phaàn b.. NOÄI DUNG. a)Nhiệt lượng bếp tỏa ra trong 1s Q= I2.R.t=2,52.80.1=500J b)Nhiệt lượng cần thiết để đun sôi 1,5 lít nước Q1= m.c(t2-t1)=1,5 .4200(100-25)= =472 500J Nhiệt lượng do bếp tỏa ra trong thời gian 20 phuùt Q tp=A=P.t=500.1200=600 000J Hieäu suaát cuûa beáp H=Qi .100/Q tp=78,75 % c)A=P.t= 500.90=45 000wh=45 kwh Tieàn ñieän :45.700=31 5oo VNÑ. ->Gv theo dõi,giúp đỡ hs gaëp khoù khaên. c. Giaûi phaàn c. Hoạt động3 (10phút) Giaûi baøi 2. Toùm taét U=220V P=1000W. Baøi taäp 2:. * Đề nghị tham khảo các a)Nhiệt lượng cần thiết để đun sôi gợi ý trong SGK. * Gợi ý. - Viết công thức và tính nước Qi=m c(t2- t1)=2.42 000(100-20).

(59) HỌAT ĐỘNG CỦA HS M=2kg T1=200C T2=1000C H= 90 % C= 42000 J/Kg.k a)Qi b)Qtp c)t. TRỢ GIÚP CỦA GV nhiệt lượng mà bếp tỏa ra trong thời gian t = 1s. - Tính nhieät Qtp maø beáp toûa ra trong thời gian t = 20 phuùt. - Viết công thức và tính nhiệt lượng Qi cần phải cung cấp để đun sôi lượng nước đã cho. Mỗi HS tự lực giải từng - Từ đó tính hiệu suất Q phaàn cuûa baøi taäp. H= i cuûa beáp. Q tp a. Giaûi phaàn a. - Viết công thức và tính ñieän naêng maø beáp tieâu thuï b. Giaûi phaàn b. trong thời gian t = 30 ngày theo ñôn vò KWh. - Tính tieàn ñieän T phaûi traû cho lượng điện năng tiêu c. Giaûi phaàn c. thuï treân. ->Gv Nx ,boå sung . Hoạt động 4(10 phút) * Đề nghị tham khảo các gợi ý trong SGK. Giaûi baøi 3. Toùm taét * Gợi ý. L=40 m - Viết công thức và tính -6 2 S=0,5.10 mm điện trở của đường dây dẫn U=220V theo chieàu daøi, tieát dieän vaø P=165 w điện trở suất. T=90 h - Viết công thức và tính a)R cường độ dòng điện chạy b)I trong daây daãn theo coâng c)Q suaát vaø hieäu ñieän theá. Mỗi HS tự lực giải từng - Viết công thức và tính phaàn cuûa baøi taäp. nhiệt lượng tỏa ra ở dây dẫn a. Giaûi phaàn a. trong thời gian đã cho theo b. Giaûi phaàn b. ñôn vò KWh. c. Giaûi phaàn c. ->Gv Nx ,boå sung Hoạt động 5:(5 phút) *Cuûng coá Cuûng coá –daën doø -Nêu công thức của định Hs trả lời luaät oâm? * Daën doø :. NOÄI DUNG =672 000J b)Nhiệt lượng mà ám điện tỏa ra H= Qi.100% / Qtp ->Qtp= Qi.100% /H =746 666,6J c)thời gian đun sôi nước Qtp= P.t ->t= Qtp /P = 747 s. Baøi taäp 3: a)Điện trở của dd R . l S =1,7.10-8.40 / 0,5.10-6 =1,36 . b)Cường độ dòng điện trong dd: P=UI ->I=P/U=165/220=0,75A c)nhiệt lượng tỏa ra trên dd trong thời gian 30 ngaøy Q= I2 R.t= 0,752 .1,36.90.3600 =247 860J Tính ra KWh Q= 247 860 /3 600 000=0,07kwh.

(60) HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hs lắng nghe và thực hiện. Tuaàn 9 Tieát 18. TRỢ GIÚP CỦA GV -Xem vaø laøm laïi BT -Laøm BT 17.1->17.6 SBT VL -Xem trước bài 18 sgk ,chuaån bò saün maãu BCTH. BAØI 18. NOÄI DUNG. NS:------------------ND:------------------. THỰC HAØNH. KIEÅM NGHIEÄM MOÁI QUAN HEÄ Q ~I2 TRONG ÑÒNH LUAÄT JUN –LEN XÔ I. MUÏC TIEÂU. 1)kiến thức - Vẽ được sơ đồ mạch điện của thí nghiệm kiểm nghiệm định luật Jun-Lenxơ. - Lắp ráp và tiến hành được thí nghiệm kiểm nghiệm mối quan hệ Q ~ I2 trong định luật JunLenxơ. 2)kyõ naêng -Hình thành kỹ năng thực hành thí nghiệm 3)Thái độ - Có tác phong cẩn thận, kiên trì, chính xác và trung thực trong quá trình thực hiện các phép ño vaø ghi laïi caùc keát quaû ño cuûa thí nghieäm. II. CHUAÅN BÒ. - 1 nguồn điện không đổi 12V-2A - 1 ampe kế có giới hạn đo 2A và độ chia nhỏ nhất 0,1A. - 1 biến trở loại 20Ω -2A. - 1 bình nhiệt lượng kế dung tích 250 ml, dây đốt 6Ω băng nicrom, que khấy. - 1 nhiệt kế có phạm vi đo từ 150 tới 1000 và độ chi nhỏ nhất 10C. - 170ml nước sạch(tinh khiết). - 1 đồng hồ bấm giây có GHĐ 20 phút và ĐCNN 1 giây. - 5 đoạn dây nối, mỗi đoạn dài 30cm. Từng HS chuẩn bị sẵn mẫu báo cáo thực hành như mẫu đã cho ở cuối bài trong SGK, trong đó đã trả lời trước các câu hỏi của phần 1. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC..

(61) HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:( 5 phút) Oån định –giới thiệu bài. Hs laéng nghe vaø phaùt hieän vấn đề. TRỢ GIÚP CỦA GV. NOÄI DUNG. 1)OÅn ñònh 2)KTBC 3)Đặt vấn đề: -Yc hs nêu công thức của ñònh luaät Jun –Len xô ? -Trong công thức của định luaät Q vaø I2 coù moái quan heä nhö theá naøo ? -Vậy ta đã biết được mối quan heä Q vaø I2 trong ñònh luaät(lí thuyeát).Hoâm nay chuùng ta seõ tieán hành TN để kiểm nghiệm lại mối quan hệ này có đúng không?. 1)Trả lời câu hỏi Hoạt động 2 (5 phút) Tìm hiểu lí thuyết của * Làm việc với cả lớp để kiểm tra a) Q= I2.R.t bài thực hành phaàn c.bò lí thuyeát cuûa HS cho baøi b) nhiệt lượng để nung nóng thực hành. Hs đọc và trả lời các câu - Yêu cầu một số HS trình bày câu nước và làm nóng cốc đựng nước hỏi ở phần 1 sgk trả lời đối với các câu hỏi nêu ra ở Q= Q1+Q2= (m1c1+m2 c2)(t2-t1) c) t liên hệ I =công thức phaàn 1 cuûa maãu baùo caùo trong SGK và hoàn chỉnh câu trả lời cần t =t2-t1=I2R T/(m1c1+m2c2) coù. * Kieåm tra vieäc chuaån bò baùo caùo thực hành như mẫu đã cho ở cuối baøi. Hoạt động 3 (5 phút) Tìm hieåu yeâu caàu vaø noäi dung thực hành. Từng HS đọc kĩ các mục từ 1 đến 5 của phần II trong SGK về nội dung thực hành vaø trình baøy caùc noäi dung maø GV yeâu caàu.. * Chia HS thành các nhóm thực hành và nhóm trưởng, có nhiệm vuï phaân coâng coâng vieäc vaø ñieàu hành hoạt động của nhóm. * Đề nghị HS các nhóm đọc kĩ phaàn II trong SGK veà noäi dung thực hành và yêu cầu đại diện các nhoùm trình baøy veà: - Muïc tieâu cuûa thí nghieäm. - Tác dụng của từng thiết bị được. 2)Nội dung thực hành Mắc các thiết bị ,đồ dùng điện cuûa TN nhö hình 18.1 sgk +Lần 1:điều chỉnh biến trở để I1 =0,6 A.Đọc t1 ?sau 7 phút đọc t2? +Lần 2:điều chỉnh biến trở để I2 =1,2 A.Đọc t1 ?sau 7 phút đọc t2? +Lần 3:điều chỉnh biến trở để I3=1,8 A . Đọc t1 ?sau 7 phút đọc t2?.

(62) HỌAT ĐỘNG CỦA HS. Hoạt động 4( 5 phút) Laép raép caùc thieát bò thí nghieäm. Từng nhóm HS phân công công việc để thực hiện các muïc 1,2,3 vaø 4 cuûa noäi dung thực hành trong SGK.. Hoạt động 5 (10 phút) Tieán haønh thí nghieäm vaø thực hiện lần đo thứ nhất. Nhóm trưởng mỗi nhóm phân công cho từng thành vieân trong nhoùm. Cuï theå laø: a. Mỗi người điều chỉnh biến trở để đảm bảo cường độ dòng điện luôn có trị số như trong hướng dẫn đối với moãi laàn ño. b. Một người dùng que, khuấy nước nhẹ nhàng và thường xuyên. c. Một người đọc nhiệt độ t 10 ngay khi bấm đồng hồ đo thời gian và đọc nhiệt độ 0 t 2 ngay sau 7 phuùt ñun nước. Sau đó ngắt công tắc maïch ñieän. d. Một người ghi nhiệt độ 0 0 t 1 và t 2 đo được vào. TRỢ GIÚP CỦA GV sử dụng và cách lắp ráp các thiết bị đó theo sơ đồ thí nghiệm. - Coâng vieäc phaûi laøm trong moät laàn ño vaø keát quaû caàn coù. * Theo doõi caùc nhoùm HS laép raùp các thiết bị thí nghiệm để đảm bảo đúng như sơ đồ hình 18.1 SGK, ñaëc bieät chuù yù kieåm tra, giúp đỡ các nhóm sao cho: - Dây đốt ngập hoàn toàn trong nước. - Baàu chuûa nhieät keá ngaäp trong nước nhưng không chạm dây đốt. - Chốt (+) của ampe kế được mắc về phía cực dương của nguồn ñieän. - Biến trở được mắc đúng để đảm bảo tác dụng điều chỉnh cường độ dòng điện chạy qua dây đốt. * Kiểm tra sự phân công công việc cụ thể cho từng thành viên cuûa moãi nhoùm. * Theo doõi caùc nhoùm HS tieán haønh lần đo thứ nhất, đặc biệt đối với việc điều chỉnh và duy trì cường độ dòng điện đúng như hướng dẫn đối với mỗi lần đo, cũng như việc 0 đọc nhiệt độ t1 ngay khi bấm đồng hồ đo thời gian và đọc nhiệt 0 độ t2 ngay sau 7 phút đun nước.. NOÄI DUNG.

(63) HỌAT ĐỘNG CỦA HS bảng 1 của báo cáo thực haønh trong SGK. Hoạt động 6 (5 phút) Thực hiện lần đo thứ hai. Caùc nhoùm tieán haønh thí nghiệm như hoạt động 4 và như hướng dẫn của mục 6 trong phaàn II cuûa SGK. Hoạt động 7 (5 phút) Thực hiện lần đo thứ ba. Caùc nhoùm tieán haønh thí nghiệm như hoạt động 4 và như hướng dẫn của mục 7 trong phaàn II cuûa SGK. Hoạt động 8 (5 phút) Toång keát –daën doø. Hs laéng nghe .. Hs laéng nghe. TRỢ GIÚP CỦA GV. * Theo dõi và hướng dẫn các nhóm HS như hoạt động 4.. * Theo dõi và hướng dẫn các nhóm HS như hoạt động 4.. *Toång keát - Nhận xét tinh thần, thái độ, tác phong vaø kó naêng cuûa caùc HS vaø caùc nhoùm trong quaù trình laøm baøi thực hành. -Phê bình và khen thưởng hs chưa tích cực và hs tích cực. -Yc hs vệ sinh nơi thực hành *Daën doø -Xem trước bài 19 sgk.. Tuaàn 10 Tieát 19. NS:-------------------ND:------------------Baøi 19. SỬ DỤNG AN TOAØN VAØ TIẾT KIỆM ĐIỆN I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức. NOÄI DUNG.

(64) -Giải thích và thực hiện được các biện pháp thông thường để sử dụng an toàn điện . -Nêu được tác hại của đoản mạch và tác dụng của cầu chì . 2)Kyõ naêng -Giải thích và thực hiện được việc sử dụng tiết kiệm điện năng . 3)Thái độ -Có ý thức an toàn về điện,tiết kiệm điện năng khi sử dụng -Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập. II. CHUAÅN BÒ. Nghiên cứu SGK và tài liệu có liên quan III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:(3 Phút) Oån định –Giới thiệu bài. Hs laéng nghe vaø phaùt hiện vấn đề . Hoạt động 1 (12 phút) Tìm hiểu và thực hiện các qui tắc an toàn khi sử duïng ñieän. a. OÂn taäp veà caùc qui taéc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7. Từng HS làm C1, C2, C3, C4. b. Tìm hieåu theâm moät soá qui tắc an toàn khác khi sử duïng ñieän. - Từng HS làm C5 và phần thứ nhất của C6. - Nhóm HS thảo luận để đưa ra lời giải thích như yêu cầu ở phần thứ hai của C6.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: k KTBC 3)Đặt vấn đề Điện đóng 1 vai trò rất quan trọng trong sản xuất và đời sống . Nhưng sử dụng điện như thế nào là an toàn và tiết kiệm? * Đối với mỗi C1, C2, C3, C4 đề nghò moät hay hai HS trình baøy caâu trả lời trước cả lớp và các HS khác bổ sung. GV hoàn chỉnh câu trả lời đó. * Đối với mỗi C5 và phần thư nhất của C6 đề nghị một hay hai HS trình bày câu trả lời trước cả lớp và các HS khác bổ sung. GV hoàn chỉnh câu trả lời đó. * Đối với mỗi C6 đề nghị đại diện moät vaøi nhoùm HS trình baøy caâu trả lời giải thích của nhóm trước cả lớp và cho các nhóm thảo luận chung. GV hoàn chỉnh câu trả lời đó.. I/An toàn khi sử dụng điện 1.Nhắc lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7. C1:dưới 40 vôn. C2:dây bọc có võ cách điện đúng tieâu chuaån. C3: mắc cầu chì có cường độ định mức phù hợp. C4:caån thaän vì maïng ñieän coù HĐT 220V rất nguy hiểm,sử dụng thieát bò ñieän coù boä phaän caùch ñieän đúng tiêu chuẩn. 2.một số quy tắc an toàn khi sử dụng điện. C5:  Rút phích cắm điện để khoâng theå coù doøng ñieän chaïy qua -Hs :thường bị giảm trí *GDBVMT: cơ thể người. nhớ,bị nhiễm điện do hưởng -Sống gần dây điện cao thế có  Ngắt công tắc hoặc tháo ứng và các sự cố khác:cháy ảnh hưởng gì đến sức khỏe?nêu cầu chì để làm hở dây nóng noå ,chaäp ñieän,roø ñieän,... bieän phaùp khaéc phuïc?.

(65) HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN -Biện pháp:di dời hộ dân ->Gv nx ,bổ sung soáng gaàn daây ñieän .tuaân thuû các quy tắc an toàn điện.. Hoạt động 2 (15 phút) Tìm hieåu yù nghóa vaø caùc biện pháp sử dụng tiết kieäm ñieän naêng. a. Từng HS đọc phần đầu và thực hiện C7 để tìm hiểu yù nghóa kinh teá vaø xaõ hoäi của việc sử dụng tiết kiệm ñieän naêng.. b. Từng HS thực hiện C8 và C9 để tìm hiểu các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện naêng.. -Hs:sd đèn có hiệu suất phát quang lớn.ta nên sd đèn huỳnh quang.. * Việc thực hiện C7 là tương đối khó đối với HS, đòi hỏi HS phải có những hiểu biết rộng về kinh tế và xã hội. GV có thể gợi ý cho HS nhö sau: - Bieän phaùp ngaét ñieän ngay khi mội người đi khỏi nhà, ngoài công duïng tieát kieäm ñieän naêng, coøn tránh được những hiểm họa nào nữa? - Phần điện năng được tiết kiệm còn có thể sử dụng để làm gì đối với quốc gia? - Nếu sử dụng tiết kiệm điện năng thì bớt được số nhà máy điện cần phải xây dựng. Điều này có lợi ích gì đối với môi trường? * Caàn löu yù HS raèng qua vieäc thực hiện C8 và C9, ta hiểu rõ cơ sở khoa học của các biện pháp sử duïng tieát kieäm ñieän naêng. *GDBVMT: -Để tiết kiệm điện ta nên sd đèn có hiệu suất phát quang lớn hay nhỏ?vậy ở gia đình ta nên sd đèn sợi đốt hay đèn huỳnh quang? ->Gv Nx ,boå sung. Hoạt động 3 (10 phút) * Sau khi phần lớn HS đã làm xong từng C10, C11, C12, GV chỉ Vaän duïng Từng HS lần lượt làm C10, định một hay hai HS trình bày câu. NOÄI DUNG nhầm loại bỏ trường hợp dòng ñieän chaïy qua cô theå.  Đứng trên ghế gỗ, nhựa để tăng điện trở cách điện do đó dòng điện qua người rất nhỏ, khoâng gaây nguy hieåm.. C6:hs tự trả lời II/ Sử dụng tiết kiệm điện năng. 1.Câng phải sử dụng tiết kiệm ñieän naêng.  Lợi ích:  Giaûm chi tieâu cho gia ñình.  Dụng cụ điện sử dụng lâu beàn hôn.  Giảm bớt sự cố cho hệ thống ñieän.  Daønh phaàn tieát kieäm ñieän naêng cho saûn xuaát. C7:hs tự trả lời. 2.Các biện pháp sử dụng tiết kieäm ñieän naêng. C8: A=P.t C9: để sử dụng tiết kiệm điện naêng thì.  Lựa chọn thiết bị điện có công suất hợp lý.  Không sử dụng dụng cụ hay thiết bị điện trong những lúc khoâng caàn thieát III/ Vaän duïng: C10: hs tự trả lời C11: choïn phöông aùn D..

(66) HỌAT ĐỘNG CỦA HS C11, C12.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN trả lời và các HS khác bổ sung. Sau đó GV hoàn chỉnh câu trả lời caàn coù. * Chọn một số bài trong SBT để yeâu caàu HS laøm theâm. * Nhắc HS ôn tập toàn bộ chương I và thực hiện phần Tự kiểm tra cuûa baøi 20.. Hoạt động 5:(5 phút) Cuûng coá-daën doø -Hs trả lời. *Cuûng coá -Để sd an toàn và tiết kiệm đnăng ta phaûi sd nhö theá naøo?vì sao? *Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 19.1->19.5 trang 24 SBT -Xem trước bài 20 sgk,trả lời trước phần tự kiểm tra.. -Hs lắng nghe và thực hiện. NOÄI DUNG C12:  Điện năng sử dụng cho mỗi loại bóng. Đèn dây tóc. A1=P1.t=0,075.800=600KWh Đèn compăc. A2=P2.t=0,015.800=120KWh  Chi phí cho việc sử dụng mỗi bóng đèn trên. Đèn dây tóc. T1=8.3500+600.700=448 000ñ Đèn compăc. T2=60000+120.700=144 000ñ. Dùng đèn compăc có lợi hơn vì:  Giảm bớt 304 000đ tiền chi phí cho 8000 giờ sử dụng  Sử dụng công suất nhỏ hơn  tieùt kieäm ñieän cho saûn xuaát. Góp phần giảm bớt sự cố do quá taûi veà ñieän.. IV)TƯ LIỆU GDBV MÔI TRƯỜNG: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuần 10 NS:------------------Tiết 20 ND:-------------------Bài 20. TỔNG KẾT CHƯƠNG I:ĐIỆN HỌC -------------------------------. I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức - Tự ôn tập và tự kiểm tra được những yêu cầu về kiếm thức và kĩ năng của toàn bộ chương I. 2)kyõ naêng.

(67) - Vận dụng được những kiến thức và kĩ năng để giải các bài tập trong chương I. 3)Thái độ Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. -Gv :heä thoáng caâu hoûi vaø baøi taäp -Hs :ôn lại kiến thức cũ III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1: (8 Phút) Oån định-Giới thiệu bài -Hs trả lời. -Hs laéng nghe. Hoạt động 1 (17 phút) Trình bày và trao đổi kết quả đã chuẩn bị. a. Từng HS trình bày câu trả lời đã chuẩn bị đối với mỗi câu của phần Tự kiểm tra theo yeâu caàu cuûa GV. b. Phát biểu, trao đổi, thảo luận với cả lớp để có câu trả lời cần đạt được đối với mỗi câu của phần Tự kiểm tra. Hoạt động 2 (15phút) Laøm caùc caâu cuûa phaàn vaän duïng. a. Làm từng câu theo yêu caàu cuûa GV. 18)Toùm taét U =220 V. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG. 1)OÅn ñònh 2)KTBC -Nêu những lợi ích của việc tiết kieäm ñieän ? -Để tiết kiệm điện năng cần phải laøm gì?vì sao ? 3)Đặt vấn đề Ta đã tìm hiểu xong chương I.Hoâm nay chuùng ta seõ toång keát vaø vaän duïng chuùng - Kiểm tra việc chuẩn bị trả lời phần I)TỰ KIỂM TRA Tự kiểm tra để phát hiện những kiến Hs tự trả lời từ thức và kĩ năng mà HS chưa vững.. - Đề nghị một hay hai HS trình bày trước cả lớp câu trả lời đã chuẩn bị phần Tự kiểm tra. - Yêu cầu HS trao đổi, thảo luận những câu liên quan tới những kiến thức và kĩ năng mà HS còn chưa vững và khẳng định câu trả lời cần có. Gv nhaän xeùt,boå sung - Đề nghị HS làm nhanh các câu 12, 13, 14, 15. Đối với một hay hai caâu, coù theå yeâu caàu HS trình bày lí do lựa chọn phương án trả lời của mình. Gv yc hs đọc BT 18 -Yc hs toùm taét. II)VAÄN DUÏNG 12.C 13.B 14.D 15.A 18) a)Bộ phận chính của những dụng cụ đốt nóng = điện đều làm.

(68) HỌAT ĐỘNG CỦA HS P=1000W L=2m  1,1.10 6 m b)R c) d Trình bày câu trả lời và trao đổi, thảo luận với cả lớp khi GV yêu cầu để có được câu trả lời cần có. -Hs laéng nghe Hoạt động 4:(5 phút) Cuûng coá –daën doø -Hs trả lời. -Hs lắng nghe và thực hiện. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN -Điện trở suất có mối quan hệ ntn với R? -Khi biết điện trở suấ,R ,l thì s tính nhö theá naøo? -Khi bieát s tìm d? -Yc hs thaûo luaän trình baøy -> GV nhaän xeùt ,boå sung. NOÄI DUNG = dd có điện trở suất lớn để R lớn .khi có dđ qua thì Q tỏa ra ở dd này mà không tỏ ra ở dây đồng b)Điện trở của ấm 2 R=U /P =22O2 /1000= 48,4  c) đường kính của dây dẫn R . l S. =>S=1,1.10-6.2 /48,4. -Gv hd hs veà nhaø laøm caùc caâu coøn =0,045 .10-6 m2 d2 2 laïi.Gv cho hs keát quaû caùc BT coøn Vaäy S=πr =π ->d =0,24 mm 4 laïi . *Cuûng coá -Gv củng cố lại kiến thức trọng taâm cuûa chöông *Daën doø -Về nhà làm các BT còn lại ở phaàn vaän duïng :16,17,19,20 sgk trang 55,56. -Về ôn lại các kiến thức của chöông. -Veà xem laïi caùc baøi 1 ->20 tieát sau oân taäp chuaån bò kieåm tra 1 tieát.. PHAÀN BOÅ SUNG: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuaàn 11 NS:----------------Tieát 21 ND:----------------. OÂN TAÄP. ----------------. I)Muïc tieâu 1)Kiến thức Giúp hs nắm được kiến thức cơ bản từ bài 1->19 2)Kyõ naêng Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích 1 số hiện tượng và bài tập có liên quan . 3)Thái độ.

(69) Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập . II)Chuaån bò -Nghiên cứu sgk và tài liệu có liên quan. -Hs chuaån bò caâu hoûi vaø baøi taäp . III)TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoạt động của HS Hoạt động 1:( 5 phút) Oån định –giới thiệu baøi. Hs laéng nghe Hoạt động 2:(15 phút) Ôn lại kiến thức cuõ. Trợ giúp của GV 1)OÅn ñònh 2)KTBC: k ktbc 3)Giới thiệu bài Ta đã tìm hiểu xong các kiến thức cô baûn cuûa chöông .Hoâm nay chuùng ta seõ oân taäp chuaån bò tieát sau kieåm tra 1 tieát.. 1) Phát biểu –viết công thức ,kể tên,đơn vị các đại lượng trong định luật Hs nêu công thức OÂm? 2) So sánh cđ dđ ,hđt ,R td của đoạn maïch noái tieáp vaø maïch maéc song song? Hs so saùnh 3)Ñieôn trôû dd coù moẫi quan heô nhö thế nào với chiều dài ,tiết diện và điện trở suất của dd? Hs trả lời 4)-Nêu các công thức tính công suất Hs trả lời ñieän ? -220V:điện áp định mức -1 bóng đèn có 220V-75W giải -75 W coâng suaát ñònh thích ý nghĩa số liệu kĩ thuật đó ? mức 5 ) Nêu công thức tính công của Hs trả lời dđ ?tên ,đơn vị các đại lượng trong công thức ? 6)Phát biểu –viết công thức ,tên,đơn vị các đại lượng trong định luật Jun – Hs trả lời Len Xô ? 7)Nêu quy tắc an toàn khi sd điện Hs neâu quy taéc naêng? 8) Sử dụng tiết kiệm điện năng có Hs trả lời lợi ích gì? ->Gv Nx,bổ sung các câu trả lời của hs. Hoạt động 3:( 20 phút). Noäi Dung. I)Lyù Thuyeát Hs tự trả lời các câu hỏi từ 1->8.

(70) Hướng dẫn làm bài taäp Hs ghi đề BT Toùm taét U=22OV I =2A L=5,5m a)R ? b) s? hs thực hiện. hs ghi đề toùm taét U=220V I=3A T1=200c T2= 1000c C= 4200 J/Kg.K T= 20 phuùt =1200s t/ = 2.30 =60h a)H b)Tính tieàn ñieän. hs thực hiện Hoạt động 4: (5 phút) Cuûng coá –daën doø Hs trả lời Hs laéng nghe. Tuaàn 11 Tieát 22. Baøi taäp 1: Một dd = Nikelin có tiết diện đều a)Đặt 1 hđt 220V vào 2 đầu dd,đo được cđ dđ trong dây =2A.Tính điện trở dd. b) Tính tieát dieän dd bieát daây daøi 5,5 m và điện trở suất 0,4.1-6  m . hướng dẫn -tóm tắt đề -R có mối quan hệ như thế nào với U,I? -R có mói quan hệ như thế nào với l,s,điện trở suất của dd? ->Tìm s ? ->GV Nx ,boå sung Baøi taäp 2 Một bếp điện 220V -1 000W được sd với 1 hđt 220V thì cđ dđ qua bếp 3A.Dùng bếp để đun sôi 2 l nước từ nhiệt độ ban đầu 200 C trong thời gian 20 phuùt . a)Tính hieäu suaát cuûa beáp (bieát C= 4200 J/kg .K) b)Moãi ngaøy sd beáp 2h .Tính tieàn ñieän phaûi traû trong 30 ngaøy ,bieát 1Kwh= 700 đồng Hướng dẫn -Tóm tắt đề -Hiệu suất được tính như thế nào ? Qi,Qtp tính nhö theá naøo? -Ñieän naêng sd trong 1 thaùng tính nhö theá naøo ? ->Gv Nx ,boå sung .. II)Baøi Taäp Baøi taäp 1 a)Điện trở của dd I =U / R => R= U / I = 220 /2=110  b) Tieát dieän daây daãn l S => S= 0,4.10-6 .5,5 / 110 =0,02.10-6 m2 = 0,02 mm2 R . Baøi taäp 2: a)Coâng cuûa dñ saûn ra trong 20 phuùt Qtp =A=U.I.t=220.3.1200 =792 000J Nhiệt lượng cần thiết để đun sôi nước Qi =m.c(t2-t1)=2.42000(100-20) =672 000J Hieäu suaát H= Qi .100% / Qtp =84,85% b)Ñieän naêng sd trong 1 thaùng A= P.t =1 000.60=60 000Wh =60 Kwh Tiền điện :60.700=42 000đồng. *Cuûng coá -Yc hs nhắc lại kiến thức cơ bản *Daën doø -Về xem lạ bài và bài tập từ bài 1->20 tieát sau kieåm tra 1 tieát .. NS:-------------------NK:-------------------.

(71) KIEÅM TRA 1 TIEÁT ---------------------. I)Muïc tieâu a)Phạm vi kiến thức: từ bài 1 đến bài 20 b)Mục tiêu Đối với hs: Kiến thức Giúp hs hệ thống lại kiến thức từ bài 1->20 Kó naêng Rèn luyện kĩ năng tính toán ,giải thích các hiện tượng thường gặp trong cuộc sống Thái độ Trung thực ,nghiêm túc trong học tập Đối với GV: đánh giá được mức độ học tập của HS II)Chuaån bò -Gv:đề kiểm tra -Hs:kiến thức từ bài 1->20 III)HÌNH THỨC KIỂM TRA ( Trắc nghiệm và tự luận) IV)MA TRẬN ĐỀ 1)Baûng troïng soá Chủ đề 1)Điện trở của dây dẫn – Định luật OÂm 2) Coâng vaø coâng suaát ñieän Toång 2)Bảng số lượng câu hỏi. 11. Lyù Ts tiết thực dạy thuyeát LT VD 9 6.3 4.7. 9 20. 6 15. Chủ đề. Troïng soá 31,5. Số lượng câu hỏi T.soá TN 5 caâu 5 ( 2,5 ñ) 13 phuùt 3 caâu 3 (1,5 ñ) 7 phuùt 3 caâu 1 (0, 5 ñ) 2,5 phuùt 4 caâu 1 (0,5 ñ) 2,5 phuùt 15 10 (5 ñ) 25 phuùt. 1)Điện trở của dây dẫn- Định luật OÂm (LT) 2) Coâng vaø coâng suaát ( LT). TS tieát. 21. 3)Điện trở của dây dẫn – Định luật Oâm (VD) 4) Coâng vaø coâng suaát (VD). 23,5. Toång. 100. 3)Ma trận đề. 24. 4.2 10,5. 4.8 9,5. Troïng soá LT VD 31,5 23,5 21 52,5. 24 47,5. Ñieåm soá TL. 2 ( 2 ñ) 8 phuùt 3 (3 ñ) 12 phuùt 5 ( 5 ñ) 20 phuùt. 2,5 ñ 13 phuùt 1,5 ñ 7 phuùt 2,5 ñ 10,5 phuùt 3,5 ñ 14,5 phuùt 10 ñ 45 phuùt.

(72) Chủ đề. 1)Ñieän trở ddĐL ôm (LT) 2)Coân g vaø coâng suaát (LT) 1)Ñieän trở ddĐL Oâm (VD) 2)Coân g vaø coâng suaát (VD) Toång. Nhận biết TN TL. Thoâng hieåu TN TL. 4 caâu (C2:1,2,3,4) 2 ñieåm. 3caâu(C1:1,3,6 ) 1,5 ñieåm. 2 caâu(C1:2,5) 1 ñieåm. 1 caâu (C1:4) 0,5 ñieåm. Vaän duïng Coäng TL(thaáp TN(cao) TL(cao) ) 7 caâu 3,5 ñ. TN(thaáp ). 3 caâu 1,5 ñ. 1caâu (C3:a) 1ñ. 1caâu (C3:b) 1 ñieåm. 2 caâu (C4:a,b) 2 ñieåm. 6 caâu 3 ñieåm 30%. 4 caâu 3 ñieåm 30%. 5 caâu 4 ñieåm 40 %. 2 caâu 2ñ. 1 caâu (C4:c) 1 ñieåm. 3 caâu 3ñ. 15 caâu 10 ñ 100%. V)Nội Dung Đề Kiểm tra ĐỀ: I)Traéc Nghieäm ( 5ñ) Câu 1: (3đ) Khoanh tròn chữ cái đứng trước câu trả lời đúng nhất 1) Biểu thức của định luật Ôm U B. R= I. U I R C.. A. U= I.R D. I= U.R 2)Số đếm của công tơ điện ở gia đình cho biết A.Thời gian mà gia đình sd điện B .Công suất điện mà gia đình đã sd C.Số dụng cụ và thiết bị điện đang được gia đình sd D . Lượng điện năng mà gia đình đã sd. 3)Trong các kim loại sau ,kim loại nào dẫn điện tốt nhất A.Saét B.Nhoâm C.Baïc D.Đồng 4)Đơn vị nào dưới dây không phải là đơn vị của điện năng A.Jun (J) B.Niuton(N) C.Ki lô oát giờ (Kwh) D.Số đếm của công tơ điện.

(73) 5)Công thức nào sau đây không phải công thức tính công suất tiêu thụ điện năng P A. P=U.I B. P= I2. R C .P= U/I D. P= U2/R 6)Có mấy cách ghi trị số của điện trở A. 2 B .3 C .4. D .5 Câu 2:(2đ) Hãy ghi chữ Đ hoặc chữ S nếu các khẳng định sau đúng hoặc sai Noäi Dung Đúng Sai 1) R1 noái tieáp R2 thì I =I1= I2 ----------------- ------------2)R1 song song R2 thì U= U1+U2 ----------------- ------------3)R1 song song R2 thì RTÑ =R1 +R2 ----------------- ------------4)R1 noái tieáp R2 thì U= U1=U2 ----------------- ------------II)Tự luận (5 đ) Caâu 3: (2 ñ) Một dây đồng có d=0,2 mm có điện trở R= 10  a) Đặt vào 2 đầu dây dẫn 1 hđt U=20V.Tính cường độ dòng điện trong dây dẫn b)Tính chieàu daøi daây daãn (bieát  =1,7.10-8  m) Caâu 4:(3ñ) Một bếp điện ghi 220V -1000W được sd với hđt 220V để đun sôi 2,5 lít nước ở 200c thì mất thời gian là 15 phút. a)Tính hiệu suất của bếp ( biết nhiệt dung riêng của nước là c= 4200J/Kg.K) b) Mỗi ngày sd bếp 2 giờ .Tính tiền điện để trả trong 1 tháng 30 ngày (biết 1Kwh =700VNĐ) c)Nếu gập đôi dây điện trở của bếp này và vẫn sd U=220V thì thời gian đun sôi 2,5 lít nước có nhiệt độ ban đầu và hiệu suất như trên là bao nhiêu? ------Hết ------VI)Đáp Án và hướng dẫn chấm I) Traéc Nghieäm( 5ñ) Caâu 1: (3ñ) Mỗi câu đúng 0,5đ Caâu 1 2 3 4 5 6 Đáp án C D C B C A Caâu 2: (2ñ) Mỗi câu đúng 0,5 đ 1-Ñ 2-S 3-S 4-S II)Tự luận( 5đ) Caâu 3: (2ñ) Toùm taét giaûi -4 d=0,2mm=2.10 m a) cường độ dòng điện.

(74) R=10 . U I R = 20/10 =2A. 0,5ñ. U=20V  =1,7.10-8  m. 0,5ñ. b)Chieàu daøi dd 2. d S=πr =π =3,14 (2.10-4)2 /4= 3,14.10-8 m2 0,5ñ 4  vaäy l= R.S/ = 10.3,14.10-8 /1,7.10-8 =18,5 m 0,5ñ. a) I. 2. b)l Caâu 4:(3ñ) Toùm taét Udm=220V Pñm =1000W 0,5ñ 0,5ñ U= 220V M=2,5kg t1=200c t2=1000c t=15 phuùt =900s C=4200J/Kg.K t/= 60h 1kwh=700VNÑ a)H b)tieàn ñieän c)t//. giaûi a)Nhiệt lượng nước thu vào Qi=m.c(t2-t1) =2,5 .4200.80= 840 000J Nhiệt lượng bếp tỏa ra Qtp=P.t=1000.900=900 000J 0,5ñ Hieäu suaát H= Q1.100%/Qtp =93,3% 0,5ñ b)Ñieän naêng beáp sd trong 1 thaùng A=P.t=1000.60=60 000Wh=60 Kwh tieàn ñieän : 60.700=42 000VNÑ 0,5ñ c)Nếu gập đôi dây điện trở thì R giảm 4 lần và P tăng 4 lần lúc naøy t giaûm 4 laàn t// =900/4= 225s= 3/75s 0,5ñ ------Heát -------. V)Thống kê Giỏi: Khá : Trung bình: Yếu: Kém: Lớp. SS Giỏi. 9/1. 9/2. Khá. Chất lượng kiểm tra Trung bình. Yếu. Kém.

(75) VI)Nhận xét 1)Ưu điểm : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2)Khuyết điểm : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3)Biện pháp khắc phục ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(76) Tuaàn 12. NS:----------------.

(77) Tieát 23. ND:---------------Baøi 21. NAM CHÂM VĨNH CỬU --------------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)kiến thức -Xác định được các từ cực của Nam châm -Mô tả được hiện tượng chứng tỏ nam châm vĩnh cửu có từ tính -Nêu được sự tương tác giữa các từ cực của nam châm..Xác định được tên các từ cực của 1 NC vĩnh cửu trên cơ sở biết các từ cực của 1 NC khác . 2)kó naêng -Mô tả được cấu tạo và hoạt động của la bàn .Biết sd được la bàn để tìm hướng địa lí . 3)Thái độ -Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập . II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 2 thanh nam châm thẳng, trong đó có một thanh được bọc kín để che phần sơn màu và tên các cực. - Một ít sắt vụn trộn lẫn gỗ vụn, nhôm, đồng, nhựa xốp. - 1 nam châm hình chữ U. - 1 kim nam châm đặt trên một mũi nhọn thẳng đứng. - 1 la baøn. - 1 giá thí nghiệm và 1 sợi dây để treo thanh nam châm. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1 :(5 phút) Oån định –Tổ chức tình huoáng hoïc taäp. -Hs laéng nghe -Hs laéng nghe vaø phaùt hiện vấn đề. Hoạt động 2: (10 phút) Nhớ lại kiến thức cũ. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: 3)Đặt vấn đề: Gv giới thiệu mục tiêu chương II Tổ Xung Chi đã chế ra 1 xe chỉ nam .Khi xe cđ theo bất kì hướng naøo thì hình nhaân treân xe vaãn chæ hướng nam Vaäy bí quyeát naøo maø hình nhaân luôn chỉ hướng nam ?. NOÄI DUNG.

(78) ở lớp 5, lớp 7 về từ tính cuûa nam chaâm. a. Trao đổi nhóm để giúp nhau nhớ lại từ tính của nam chaâm theå hieän nhö thế nào, thảo luận để đề xuaát moät thí nghieäm phaùt hiện thanh kim loại có phaûi laø kim nam chaâm khoâng. b. Trao đổi ở lớp về các phöông aùn thí nghieäm được các nhóm đề xuất. c. Từng nhóm thực hiện thí nghieäm trong C1. Hoạt động 3 :(10 phút) Phaùt hieän theâm tính chất từ của nam châm. a. Nhóm HS thực hiện nội dung C2. Mỗi HS đều ghi keát quaû thí nghieäm vào vở. b. Rút ra kết luận về từ tính cuûa nam chaâm.. c. Nghiên cứu SGK và ghi nhớ: - Quy ước cách đặt tên, đánh dấu bằng sơn màu các cực của nam châm. - Tên các vật liệu từ.. I/ Từ tính của nam châm: 1.Thí nghieäm: *Yc hs đề xuất 1 phương án TN để phát hiện xem 1 thanh Kim loại có C1: Ñöa thanh KL laïi gaàn vuïn phaûi laø NC hay khoâng?. saét, neáu thanh kL huùt vuïn saét thì noù ,laø NC.. * Yêu cầu nhóm cử đại diện phát biểu trước lớp. Giúp HS lựa chọn các phương án đúng. * Giao duïng cuï cho caùc nhoùm. Chuù yù, neân gaøi vaøo cuïng cuï cuûa một, hai nhóm thanh kim loại không phải nam châm để tạo tính bất ngờ vaø khaùch quan cuûa thí nghieäm.. C2:. * Yêu cầu HS làm việc với SGK để nắm vững nhiệm vụ C1. có thể cử một HS đứng lên nhắc lại nhiệm vụ. * Giao duïng cuï thí nghieäm cho caùc nhoùm, nhaéc HS theo doõi vaø ghi keát quả thí nghiệm vào vở. * Yêu cầu các nhóm trả lời câu hỏi sau: - Nam châm đứng tự do, lúc đó cân bằng chỉ hướng nào? - Bình thường có thể tìm được một nam châm đứng tự do mà không chỉ hướng Bắc, Nam không? - Ta có kết luận gì về từ tính của nam chaâm? -Yc hs đọc thông tin ở sgk.  Khi đã đứng cân bằng, Kim NC nằm dọc theo hướng BắcNam. Khi đã đứng cân bằng trở lại NC vẫn chỉ hướng Nam-Bắc như cuõ.. 2. keát luaän:SGK. *Chuù yù : -Cực nam kí hiệu :S -Cực bắc kí hiệu:N. d. Quan sát để nhận biết * Yêu cầu HS quan sát hình 21.2 các nam châm thường SGK. Có thể bố trí cho nhóm HS gaëp. làm quen với các nam châm có trong phoøng thí nghieäm. Hoạt động 4 :(10 phút) II/Tương tác giữa hai nam Tìm hiểu sự tương tác * Trước khi làm thí nghiệm, yêu cầu châm. giữa hai nam châm..

(79) a. Hoạt động nhóm để thực hiện các thí nghiệm được mô tả trên hình 21.3 SGK vaø caùc yeâu caàu ghi trong C3, C4.. HS cho bieát C3, C4 yeâu caàu ta laøm những việc gì? * Theo dõi và giúp đỡ các nhóm làm thí nghieäm. Caàn nhaéc HS quan saùt nhanh để nhận ra tương tác trong trường hợp hai cực cùng tên. b. Rút ra các kết luận về * Cử đại diện nhóm báo cáo kết quả quy luật tương tác giữa thí nghiệm và rút ra kết luận. các cực của hai nam chaâm. Hoạt động 5: (6 phút) Cuûng coá a. Mô tả một cách đầy đủ * Đặt câu hỏi: Sau bài học hôm nay, từ tính của nam châm. các em biết những gì về từ tính của b. Làm việc cá nhân để nam châm? trả lời C5, C6, C7, C8. * Yêu cầu HS làm vào vở học tập Sau đó tham gia trao đổi và tổ chức trao đổi trên lớp về lời trên lớp. giaûi cuûa C5, C6, C7, C8.. -Gv nhaän xeùt,boå sung. Hoạt động 6: (4 phút) Cuûng coá –daën doø. *Cuûng coá -Nêu từ tính của nam châm ? -hs trả lời -Khi 2 NC töông taùc thì xaûy ra hieän tượng gì? -Neâu caáu taïo vaø coâng duïng cuûa la baøn ? *Daën doø: -Hs lắng nghe và thực -Đọc có thể em chưa biết. 1.Thí nghieäm: C3: Cực bắc của NC bị hút về phía cực nam của thanh NC C4: Các cực cùng tên của hai NC đẩy nhau, các cực khác tên hút nhau. 2. Keát luaän: SGK. III/ Vaän duïng C5: Có thể tổ Xung Chi đã lắp đặt treân xe 1 thanh NC C6: Caáu taïo :1 caùi hoäp beân trong có 1 kim NC có thể quay tự do trên 1 trục đặt giữa tâm của kim NC . Bộ phận chỉ hướng của la bàn là kim NC. Bởi vì tại mọi vị trí trên trái đất (trừ hai địa cực)kim NC luôn chỉ hướng Bắc-Nam ñòa lyù. C7: Đầu nào củaNC có ghi chữ N là cực bắc, đầu nào ghi chữ S là cực Nam. Với kim NC không ghi chữ phải dựa vào màu sơn hoặc kiểm tra. C8: Cực gần với chữ N là cực nam ,cực còn lại la cực bắc.

(80) hieän. -Laøm Bt 21.1-21.6 SBT trang 26 -Xem trước bài 22 sgk.. Tuaàn 12 Tieát 24. NS:-------------ND:-------------Baøi 22. TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐIỆN –TỪ TRƯỜNG --------------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Mô tả được thí nghiệm Ơ –x tét để phát hiện dòng điện có t/d từ 2)Kó naêng -Biết dùng NC thử để phát hiện sự tồn tại của từ trường 3)Thái độ -Có ý thức bảo vệ sức khỏe trước ảnh hưởng của sóng điện từ Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập . II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 2 giaù thí nghieäm. - 1 nguồn điện 3V hoặc 4,5V. - 1 kim nam châm được đặt trên giá, có trục thẳng đứng. - 1 coâng taéc. - 1 đoạn dây dẫn bằn constantan dài khoảng 40cm. - 5 đoạn dây dẫn nối bằng đồng có vỏ bọc cách điện dài khoảng 30cm. - 1 biến trở. - 1 ampe keá coù GHÑ 1,5A vaø ÑCNN 0,1A. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC . HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:(8 phút) Oån định –tổ chức tình huoáng -Hs trả lời. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: -Nêu Kl về sự tương tác giữa 2 từ cực của NC? -Coù 1 NC maát heát maøu sôn 2 cực ,làm thế nào để nhận biết đâu là cực bắc ,đâu là cực nam ?. NOÄI DUNG.

(81) 3)Đặt vấn đề Ơû lớp 7 ,ta đã biết 1 cuộn -Hs suy nghĩ ,phát hiện vấn dây có dđ chạy qua có t/d từ.Phải đề. chaêng chæ coù dñ chaïy qua cuoän dây mới có t/d từ ? Neáu dñ chaïy qua dd thaúng hay coù hình daïng baát kì thì noù coù t/d từ không ? I/ Lực từ Hoạt động 2: (12 phút) 1. Thí nghieäm:h22.1 Phát hiện tính chất từ cuûa doøng ñieän. a. Nhận thức vấn đề cần * Yêu cầu HS: giaûi quyeát trong baøi hoïc. - Nghiêm cứu bố trí thí nghiệm rong hình 22.1 SGK, trao đổi về C1:khoâng muïc ñích cuûa thí nghieäm. b. Laøm thí nghieäm phaùt - Boá trí vaø tieán haønh thí nghieäm hiện tác dụng từ của dòng theo nhóm, trao đổi các câu hỏi ñieän. trong C1. Lưu ý lúc đầu đặt dây 2.keùt luaän:doøng ñieän coù taùc - Bố trí và tiến hành thí dẫn AB song song với kim nam dụng từ. nghiệm như mô tả trên hình châm đứng thăng bằng. 22.1 SGK. * Đến các nhóm, theo dõi và giúp - Thực hiện C1. đỡ HS tiến hành thí nghiệm, quan sát hiện tượng. - Cử đại diện nhóm báo cáo keát quaû vaø trình baøy nhaän xeùt keát quaû thí nghieäm. - Ruùt ra keát luaän veà taùc dụng từ của dòng điện. Hoạt động 2 (8 phút) Tìm hiểu từ trường.. * Yêu cầu học sinh trả lời câu hoûi: Trong thí nghieäm treân, hieän tượng xảy ra với kim nam châm chứng tỏ điều gì? Cũng có thể nêu câu hỏi như phần mở bài của SGK.. * Nêu vấn đề: Trong thí nghieäm treân, kim nam a. HS trao đổi vấn đề mà châm đặt dưới dây dẫn điện thì GV đặt ra, đè xuất phương chịu tác dụng của kực từ. Có phải aùn thí nghieäm kieåm ra. chỉ có vị trí đó mới có lực từ tác b. Làm thí nghiệm, thực dụng lên kim nam châm hay hieän caùc C2, C3. không? Làm thế nào để trả lời được câu hỏi đặt ra? * Boå sung cho moãi nhoùm HS moät thanh nam chaâm, yeâu caàu HS laøm c. Ruùt ra keát luaän veà khoâng. II/ Từ trường 1. Thí nghieäm: C2: Kim NC bị lệch khỏi hướng BẮc –Nam C3: Kim NC luôn chỉ 1 hướng xác ñònh. 2.keát luaän: sgk.

(82) gian xung quanh dòng điện, thí nghiệm theo phương án đã đề xung quanh nam chaâm. xuất. Đến các nhóm để hướng dẫn các thực hiện C2, C3 hiệu ñieän theá * Gợi ý: Hiện tượng xảy ra đối với kim nam chaâm trong thí nghieäm treân chứng tỏ không gian xung quanh doøng ñieän, xung quanh nam chaâm coù gì ñaëc bieät? * Yêu cầu HS đọc kĩ kết luận trong SGK và nêu câu hỏi: Từ trường tồn tại ở đâu? - Sóng điện từ ảnh hưởng *GDBVMT: đến sức khỏe -Caùc soùng radio ,soùng voâ -Bieän phaêp: tuyeán ,aùnh saùng nhìn thaáy,tia +Xây dựng các trạm phát X,..là sóng điện từ.Các sóng điện sóng điện tữ xa khu dân cư. từ truyền đi mang theo năng +Không sd điện thoại di lượng.Vậy các sóng điện từ này có động quá lâu ảnh hưởng đến sức khỏe chúng ta +Tăng cường sd truyền không ? hình cáp,điện thoại cố - Cần phải làm gì để tránh định,chỉ sd điện thoại di ảnh hưởng của sóng điện từ đến động khi cần thiết. sức khỏe? -Gv nhaän xeùt ,boå sung Hoạt động 3 (7 phút) Tìm hieåu caùch nhaän bieát từ trường. a. Mô tả được cách dùng kim nam châm để phát hiện lực từ và nhờ đó phát hiện từ trường.. * Gợi ý HS: Hãy nhớ lại các thí nghiệm nào đã làm đối với nam châm và từ trường gợi cho ta phương pháp để phát hiện ra từ trường? * Neâu caâu hoûi: b. Rút được kết luận về - Cần căn cứ vào đặc tính nào của cách nhận biết từ trường. từ trường để phát hiện ra từ trường? - Vậy thông thường, dụng cụ đơn giản để nhận biết từ trường là gì? Hoạt động 4 (6 phút) Vaän duïng b. Laøm baøi taäp vaän duïng * Yeâu caàu HS laøm C4, C5, C6 vaøo. 3.Cách nhận biết từ trường: *KL: Nơi nào có lực từ tác dụng lên kim NC thì nơi đó có từ trường.. III/ vaân duïng C4:.

(83) C4, C5, C6. Tham gia thảo vở và trao đổi trên lớp để chọn luận trên lớp về các phương phương án tốt nhất. aùn cuûa baïn. -Gv nx ,boå sung c. Nhắc lại những kiến thức cần ghi nhớ.. Để phát hiện trong dây dẫn AB coù doøng ñieän hay khoâng,ta ñaët kim NC laïi gaàn daây daãn AB. Nếu kim NC bị lêch khỏi hướng Baéc-Nam  trong daây daãn AB có dòng điện và ngược lại. C5: Đặt kim NC ở trạng thái tự do, khi đã đứng yên kim NC luôn chỉ hướng Bắc-Nam  chứng tỏ xung quanh trái đất có từ trường. C6: Khoâng gian xung quanh kim NC có từ trường. Hoạt động 6:(4 phút) Cuûng coá –daën doø. *Cuûng coá -Hs trả lời -Moâ taû TN ô-x teùt ? -Nêu kết luận về từ trường ? -Làm thế nào để nhận biết sự tồn tại của từ trường ? * Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Hs lắng nghe và thực hiện -Làm BT 22.1-22.4 trang 27 SBT -Xem trước bài 23 sgk. IV)Tư liệu GDBV môi trường ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 13 Tieát 25. NS:-----------ND:------------Baøi 23. TỪ PHỔ –ĐƯỜNG SỨC TỪ -----------------------I. MUÏC TIEÂU..

(84) 1)kiến thức -Vẽ được đường sức từ của NC thẳng và NC hình chữ U 2)Kyõ naêng -Biết vận dụng kiến thức đã học để giải thích các hiện tượng đơn giản trong cuộc sống. 3)Thái độ -Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 thanh nam chaâm thaúng. - 1 tấm nhựa trong, cứng. - Moät ít maït saét. - 1 buùt daï. - Một số kim nam châm nhỏ có trục quay thẳng đứng. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1 (8 phút) Ổn định-Tổ chức tình huoáng hoïc taäp. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: -Hs trình baøy TN -Neâu TN Ô-x teùt? -Hs trả lời -Làm thế nào để phát hiện ra từ trường ? 3)Đặt vấn đề Ta đã nghiên cứu xong từ -Từ trường không thể nhìn trường.Vậy từ trường có nhìn thấy tháy được bằng mắt thường không? Vậy làm thế nào để có thể -Hs laéng nghe vaø phaùt hieän nhìn thaáy hình daïng vaø nghieân vấn đề cứu từ tính của từ trường 1 cách dễ dàng ,thuận lợi? Hoạt động 2 (8 phút) Thí nghiệm tạo ra từ phoå cuûa thanh nam chaâm. * Chia nhoùm, giao duïng cuï thí a. Laøm vieäc theo nhoùm, nghieäm vaø yeâu caàu HS nghieân dùng tấm nhựa phẳng và cứu SGK để tiến hành thí nghiệm. mạt sắt để tsọ ra từ phổ của Đến từng nhóm nhắc HS nhẹ thanh nam châm, quan sát nhàng rắc đều mạt sắt trên tấm hình ảnh mạt sắt vừa được nhựa và quan sát hình ảnh mạt sắt tạo thành trên tấm nhựa. được tạo thành, kết hợp với quan Trả lời C1. sát hình 23.1 SGK để thực hiện b. Rút ra kết luận về sự sắp C1.. NOÄI DUNG. I)TỪ TRƯỜNG 1.thí nghiệm. C1:Mạt sắt được sắp xếp thành những đường cong nối từ cực này.

(85) xếp của mạt sắt trong từ * Có thể nêu câu hỏi gợi ý: trường của thanh nam Hãy cho biết, các đường cong chaâm. do mạt sắt tạo thành đi từ đâu đến đâu? Mật độ các đường mạt sắt ở xa nam chaâm thì sao? * Thông báo: Hình ảnh các đường mạt sắt trên hình 23.1 SGK được gọi là từ phổ. Từ phổ cho ta hình ảnh trực quan về từ trường. Hoạt động 3 (10 phút) Veõ vaø xaùc ñònh chieàu đường sức từ. * Yêu cầu HS nghiên cứu hướng a. Làm việc theo nhóm, dựa dẫn của SGK, gọi đại diện một vào hình ảnh các đường nhóm trình bày trước lớp các thao mạt sắt vẽ các đường sức từ tác phải làm đer vẽ được một của nam châm thẳng hình đường sức từ. 23.2 SGK. * Nhắc HS trước khi vẽ, quan sát kĩ để chọn một đường mạt sắt trên tấm nhựa và tô chì theo, không nên nhình vào SGK trước và chỉ dùng hình 23.2 SGK để đối chiếu với đường sức từ. * Thông báo: Các đường liền nét b. Từng nhóm dùng các kim mà các em vừa vẽ được gọi là nam châm nhỏ đặt nối tiếp đường sức từ. với nhau trên một đường * Hướng dẫn nhóm HS dùng các sức từ vừa vẽ được hình kim nbam châm nhỏ, được đặt 23.3 SGK. trên trục thẳng đứng có giá, hoặc Từng HS trả lời C2 vào dùng các la bàn đặt nối tiếp nhau vở bài tập. trên một trong các đường sức từ. c. Vận dụng qui ước về Sau đó gọi một vài HS trả lời C2. chiều đường sức từ, dùng mũi tên đánh dấu chiều các * Nêu qui ước về chiều các đường đường sức từ vừa vẽ được, sức từ. Yêu cầu HS thực hiện trả lời C3. nhiệm vụ ở phần cường độ dòng. sang cực kia của NC. Càng ra xa NC, Các đường này càng thưa dần.. 2.Kết luận: SGK. II/ ĐƯỜNG SỨC TỪ 1.vẽ và xác định chiều đường sức từ C2: Trên mỗi đường sức từ kim NC định hướg theo 1 chiều xác định. C3: Bên ngoài thanh NC , các đường sức từ đều có chiều đi ra từ cực Bắc , đi vào cực Nam. ñieän vaø neâu caâu hoûi nhö C3. Hoạt động 4 (7 phút) Rút ra kết luận về các * Nêu vấn đề: đường sức từ của thanh Qua việc thực hành vẽ và xác nam chaâm. định chiều đường sức từ, hãy rút Nêu được kết luận về các ra các kết luận về sự định hướng. 2.Kết luận: SGK.

(86) đường sức từ của thanh nam của các kim nam châm trên một chaâm. đường sức từ, về chiều của các đường sức từ ở hai đầu nam châm. * Thông báo cho HS biết qui ước vẽ độ mau, thưa của các đường sức từ biểu thị cho độ mạnh, yếu của từ trường tại mỗi điểm. Hoạt động 5 (7 phút) Vaän duïng. Gv hướng dẫn hs trả lời các câu Laøm vieäc caù nhaân, quan sát hình vẽ trả lời C4, C5, hỏi từ C4 đên C6 ->Gv nhận xét,bổ sung C6 vào vở học tập.. III/ VẬN DỤNG C4:.  Ở khoảng giữa 2 cực của NC chữ U các đường sức từ gần như song song với nhau  Bên ngoài là những đường cong nối 2 cực của NC. C5:. đầu B thanh NC là cực Nam. C6:. Các đường sức từ được biểu diễn trên H 23.6 SGK có chiều đi từ cực bắc của NC bên trái sang cực Nam của NC bên phải.. Hoạt động 6:(5 phuùt) Củng cố -dặn dò -Hs trả lời. *Củng cố -Nêu quy ước về chiều của đường sức từ?.

(87) -Hs lắng nghe và thực hiện. -Nêu kết luận về đường sức từ ? *Dặn dò -Đọc có thể em chưa biết -Làm BT 23.1->23.5 SBT trang 28 -Xem trước bài 24 sgk. Tuaàn 13 Tieát 26. NS:------------ND:------------Baøi 24. TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA -------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Vẽ được đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua. -Phát biểu được quy tắc nắm tay phải về chiều của đường sức từ trong lòng ống dây có đòng ñieän chaïy qua. 2)kyõ naêng -Vận dụng được quy tắc nắm tay phải để xác định chiều của đường sức từ trong lòng ống dây khi biết chiều dòng điện và ngược lại. 3)Thái độ -Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 tấm nhựa có luồn sẵn các vòng dây của một ống dây dẫn. - 1 nguồn điện 3V hoặc 6V. - Moät ít maït saét. - 3 đoạn dây dẫn. - 1 buùt daï. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1 (8 phút) Oån định –Tổ chức tình huoáng Hs trả lời. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. 1)OÅn ñònh 2)KTBC -Nêu kết luận về chiều của đường sức từ ? -Y/c hs trả lời C5 3)Đặt vấn đề. NOÂÏI DUNG.

(88) Ta đã nghiên cứu xong từ phổ Hs lắng nghe và phát hiện và các đường sức từ biểu diễn từ vấn đề trường của NC thẳng Vậy từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua thì được biểu dieãn nhö theá naøo ? Hoạt động 2 (10 phút) Tạo ra và quan sát từ phoå cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua. * Giao duïng cuï thí nghieäm cho a. Làm thí nghiệm để tạo nhóm HS và yêu cầu các nhóm và quan sát từ phổ của ống tiến hành thí nghiệm, quan sát từ dây có dòng điện chạy qua. phổ được tạo thành, thảo luận Trả lời C1. nhóm để thực hiện C1. Đồng thời đến từng nhóm theo dõi và giúp đỡ các nhóm có HS yếu, lưu ý các em quan sát phần từ phổ bên trong oáng daây. b. Vẽ một số đường sức từ * Có thể gợi ý: Đường sức từ của cuûa oáng daây ngay treân taám oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua coù nhựa. Thực hiện C2. gì khác với nam châm thẳng? c. Đặt các kim nam châm * Hướng dẫn HS dùng các kim nối tiếp nhau trên một nam châm nhỏ, được đặt trên nam đường sức từ, vẽ mũi tên châm thẳng đứng có giá, hoặc chỉ chiều các đường sức từ dùng các la bàn đặt nối tiếp nhau ở ngoài và trong lòng ống trên một trong các đường sức từ ở daây. ngoài và trong lòng ống dây tạo thành một đường cong khép kín. * Để có nhận xét chính xác, gợi ý d. Trao đổi nhóm để nêu HS vẽ mũi tên chỉ chiều của một caùc nhaän xeùt trong C3. số đường sức từ ở cả hai đầu cuộn daây. Hoạt động 3 (5 phút) Rút ra kết luận về từ trường của ống dây.. Từ những thí nghiệm đã làm, chúng ta rút ra được những kết Rút ra kết luận về từ phổ, luận gì về từ phổ, đường sức từ ở đường sức từ, chiều của hai đầu ống dây? đường sức từ ở hai đầu ống * Tổ chức cho HS trao đổi trên daây.. I/ Từ phổ, đường sức từ của ống daây coù doøng ñieän chaïy qua. 1. Thí nghieäm. C1:  Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh NC gioáng nhau.  Khaùc nhau:trong loøng oáng daây cũng có các đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau. C2: Đường sức từ ở bên trong và ngoài ống dây tạo thành những đường cong kheùp kín.. 2.Keát luaän SGK.

(89) Hs đọc thông báo trả lời. Hoạt động 4 (10 phút) Tìm hieåu quy taéc naém tay phaûi. a. Dự đoán: Khi đổi chiều doøng ñieän qua oáng daây thì chiều đường sức từ ở trong loøng oáng daây coù theå thay đổi? Laøm thí nghieäm kieåm tra dự đoán. b. Rút ra kết luận về sự phụ thuộc của chiều đường sức từ ở trong lòng ống dây vào chieàu doøng ñieän chaïy qua oáng daây. c. Nghiên cứu hình 24.3 SGK để hiểu rõ qui tắc nắm tay phaûi, phaùt bieåu qui taéc. d. Laøm vieäc caù nhaân, aùp duïng qui taéc naém tay phaûi để xác định chiều đường sức từ trong lòng ống dây khi đổi chiều dòng điện qua caùc voøng daây treân hình 24.3 SGK. Hoạt động 5 (7 phút). lớp để rút ra các kết luận. * Nêu vấn đề: Từ sự tương tự nhau của hai đầu thanh nam châm và hai đầu ống dây, ta có thể coi hai đầu ống dây có dòng điện chạy qua là hai từ cực không? Khi đó, đầu nào của ống dây là cực Baéc?. * Đặt câu hỏi: Từ trường do dòng điện sinh ra, vậy chiều đường sức từ có phụ thuộc vào chiều dòng điện hay không? Sau đó tổ chức cho HS laøm thí nghieäm kieåm tra dự đoán. Khi các nhóm làm thí nghieäm, kieåm tra xem HS laøm theá nào để biết được chiều đường sức từ có thay đổi hay không.. II/ Quy taéc naém tay phaûi 1.Chiều đường sức từ của ống dây có doøng ñieän chaïy qua phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo? a. Thí nhieäm b.Keát luaän Chiều đường sức từ của ống dây phuï thuoäc vaøo chieàu doøng ñieän chaïy qua caùc voøng daây. 2. Quy taéc naém tay phaûi SGK. * Yêu cầu và hướng dẫn HS cả lớp đều nắm bàn tay phải trên hình 24.3 SGK, từ đó tự rút ra qui tắc xác định chiều của đường sức từ trong lòng ống dây. * Hướng dẫn HS biết cách xoay nắm tay phải cho phù hợp với chieàu doøng ñieän chaïy qua caùc vòng dây trong các trường hợp khác nhau. Trước hết, xác định chieàu doøng ñieän chaïy qua caùc vòng dây, sau đó nắm bàn tay phaûi sao cho boùn ngoùn tay chæ theo chieàu doøng ñieän. Khi aùp dụng qui tắc nắm tay phải để xác định chiều đường sức từ trong lòng ống dây vào các trường hợp cuï theå, yeâu caàu HS duøng nam châm thử để kiểm tra lại kết quả. III/ Vaän duïng C4:.

(90) Yc hs dựa vào kiến thức vừa Đầu A là cực Nam, đầu B là cực Vaän duïng. Baéc. a. Làm việc cá nhân để học thực hiện C4,C5,C6 C5: thực hiện C4, C5, C6. ->Gv nhaän xeùt,boå sung.. Kim NC veõ sai chieàu laø kim soá 5. Doøng ñieän trong oâùng daây coù chieàu ñi ra ở đầu B. C6 : Đầu A của ống dây là cực Bắc, đầu B là cực Nam.. Hoạt động 6:(5 phút) Cuûng coá –daën doø -Hs trả lời -Hs neâu quy taéc. Hs lắng nghe và thực hiện. *Cuûng coá: -Nêu kết luận về từ phổ,đường sức từ của ống dây khi có dđ chạy qua? -Neâu quy taéc naém tay phaûi? *Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 24.1->24.5 trang 29,30 SBT -Xem trước bài 25 sgk.  PHAÀN BOÅ SUNG:. Baøi 25. SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT,THÉP –NAM CHÂM ĐIỆN Ngày soạn: 30/10/12 Tieát :27 Tuaàn daïy:14 I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Mô tả được cấu tạo của nam châm điện và nêu được lõi sắt có vai trò làm tăng tác dụng từ -Giải thích được hoạt độngcủa nam châm điện 2)Kyõ naêng -Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích các hiện tượng đơn giản trong cuộc sống 3)Thái độ -Có ý thức bảo vệ môi trường -Tích cực,tỉ mỉ trong học tập.

(91) II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuaån bò cuûa giaùo vieân -Thieát bò: Cho moãi nhoùm HS. - 1 ống dây có khoảng 500 hoặc 700 vòng. - 1 la bàn hoặc kim nam châm đặt trên giá thẳng đứng. - 1 giaù thí nghieäm. - 1 biến trở. - 1 nguồn điện từ 3 đến 6V. - 1 ampe keá coù GHÑ 1,5A vaø ÑCNN 0,1A. - 1 coâng taéc ñieän. - 5 đoạn dây dẫn dài khoảng 50cm. - 1 lõi sắt non và một lõi thép có thể đặt vừa trong lòng ống dây. - Moät ít ñinh saét. - Nghiên cứu sgk,sgv, chuẩn kiến thức,giáo án 2)Chuaån bò cuûa HS -Đại diện nhóm lấy TBDH -Nghiên cứu sgk III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)OÅn ñònh (1 phuùt) 2)KTBC: (6 phuùt) -Chiều đường sức từ của ống dây có dđ chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nao? -Neâu quy taéc naém tay phaûi? *Đặt vấn đề Một NC điện mạnh có thể hút được xe tải nặng hàng chục tấn,trong khi đó không có NC vĩnh cửu nào có lực hút mạnh như vậy . Vậy NC điện được tạo ra như thế nào? Nó có lợi gì hơn so với NC vĩnh cửu? 3)Tieán haønh baøi hoïc Hoạt động 1 :(10 phút)Làm thí nghiệm về sự nhiễm từ của sắt và thép a)Phương pháp :thực nghiệm , thảo luận nhóm,hỏi đáp b)Các bước của hoạt động: HỌAT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN * Yeâu caàu HS: - Laøm vieäc caù nhaân, quan saùt hình 25.1 SGK. - Phaùt bieåu muïc ñích cuûa thí nghieäm. - Làm việc theo nhóm để tiến hành thí nghieäm. * Hướng dẫn HS bố trí thí nghiệm:. HỌAT ĐỘNG CỦA HS NOÄI DUNG - Quan saùt, nhaän daïng caùc duïng I/ Sự nhiễm từ của sắt và cuï vaø caùch boá trí thí nghieäm trong theùp. hình 25.1 SGK. 1.Thí nghieäm - Neâu roõ, thí nghieäm nhaèm quan saùt caùi gì?.

(92) Để cho kim nam châm đứng thăng bằng rồi mới đặt cuộn dây sao cho trục kim nam châm song song với mặt ống dây. Sau đó mới đóng maïch ñieän. - Goùc leäch cuûa kim nam chaâm khi cuộn dây có lõi sắt, thép so với khi khoâng coù loõi saét, theùp gì khaùc nhau? *GDBVMT Trong caùc nhaø maùy cô khí,luyeän kim coù nhieàu buïi ,vuïn saét.Vaäy laøm thế nào để thu gom các bụi sắt này? Loài chim bồ câu có khả năng rất đặc biệt là có thể xđ phương hướng chính xaùc vì trong naõo boä cuûa chim có các hệ thống giống la bàn .Sự định hướng có thể bị thay đổi nếu trong môi trường có nhiều nguồn phát sóng điện từ.Vậy bảo vệ môi trường tránh ảnh hưởng của sóng điện từ là góp phần bảo vệ thiên nhieän.. - Boá trí vaø tieán haønh thí nghieäm theo hình veõ vaø yeâu caàu cuûa SGK.. - Quan saùt goùc leäch cuûa kim nam chaâm khi cuoän daây coù loõi saét vaø khi khoâng coù loõi saét, ruùt ra nhaän xeùt.. -Hs ;duøng NC ñieän. -Hs laéng nghe. Hoạt động 2 (7 phút) Làm thí nghiệm,khi ngắt dòng điện chạy qua ống dây, sự nhiễm từ của sắt non và thép có gì khác nhau Rút ra kết luận về sự nhiễm từ của sắt và thép. a)Phương pháp :thực nghiệm, thảo luận nhóm,hỏi đáp b)Các bước của hoạt động: HỌAT ĐỘNG CỦA GIÁO VIEÂN * Yeâu caàu HS: - Cá nhân làm việc với SGK và nghiên cứu hình 25.2 SGK. - Neâu muïc ñích cuûa thí nghieäm. - Laøm vieäc theo nhoùm, boá trí vaø thay nhau tieán haønh thí nghieäm, taäp trung quan saùt chieác ñinh saét. - Có hiện tượng gì xảy ra với ñinh saét khi ngaét doøng ñieän. HỌAT ĐỘNG CỦA HS. NOÄI DUNG. - Quan saùt, nhaän daïng caùc duïng cuï vaø caùch boá trí thí nghieäm trong hình 25.2 SGK. - Neâu roõ, thí nghieäm naøy nhaèm quan saùt caùi gì? C1: - Boá trí thí nghieäm theo hình khi ngaét doøng ñieän ñi qua oáng veõ vaø tieán haønh caùc yeâu caàu dây, lõi sắt non mất hết từ tính cuûa SGK. còn lõi thép vẫn giứ được từ tính - Quan sát và nêu được hiện.

(93) chaïy qua oáng daây? - Đại diện nhóm đứng lên trả lời C1. * Nêu vấn đề: - Nguyên nhân nào đã làm tăng tác dụng từ của ống dây coù doøng ñieän chaïy qua? - Sự nhiễm từ của sắt non và theùp coù gì khaùc nhau? * Thông báo về sự nhiễm từ của sắt, thép khi được đặt trong từ trường.. tượng xảy ra với đinh sắt khi ngaét doøng ñieän chaïy qua oáng dây trong các trường hợp: ống daây coù loõi saét non, oáng daây coù loõi theùp. - Trả lời C1. -Rút ra kết luận về nhiễm từ cuûa saét, theùp.. 2.Keát ,luaän: SGK. Hoạt động 3(10 phút) Tìm hiểu nam châm điện. a)Phương pháp :trực quan , hỏi đáp b)Các bước của hoạt động: HỌAT ĐỘNGCỦA GIÁO VIEÂN * Yêu cầu HS làm việc với SGK và thực hiện C2, chú ý đọc và nêu ý nghĩa của dòng chữ nhỏ: 1A-22  . - Có những cách nào làm tăng lực từ của nam châm điện? * Yeâu caàu HS laøm vieäc theo nhóm, trả lời C3. Trong điều kiện có thể, thay vì thực hiện C3, tổ chức cho HS làm các thí nghiệm để tự rút ra kết luận: Có thể làm tăng lực từ của nam châm điện bằng nhiều cách tăng cường độ dòng điện qua ống dây hoặc số voøng cuûa oáng daây. * Yeâu caàu HS neâu nhaän xeùt keát quaû cuûa caùc nhoùm.. HỌAT ĐỘNG CỦA HS. - Cá nhân làm việc với SGK, quan sát hình 25.3 SGK để thực hieän C2. - Cá nhân làm việc với SGK để nhaän thoâng tin veà caùch laøm taêng lực từ của nam châm điện. - Quan saùt hình 25.4 SGK vaø traû lời C3.. - Các nhóm cử đại diện nêu câu trả lời của mình trước lớp.. Hoạt động4 :(6 phút)Vận dụng a)Phương pháp :hỏi đáp b)Các bước của hoạt động:. NOÄI DUNG II/ Nam chaâm ñieän C2: +Caáu taïo:goàm 1 oáng daây daãn, trong coù loõi saét non +Caùc con soá (1000-1500) ghi treân oáng daây cho bieát ống dây có thể sử dụng với caùc voøng daây khaùc nhau tuøy theo cách chọn để nôùi 2 đầu dây với nguồn điện. Dòng chữ 1A-22  cho biết ống dây được dùng với dòng điện cường độï 1A, điện trở cuûa oùng daây laø 22  . C3: Nam chaâm b maïnh hôn NC a,Nc d maïnh hôn NC c,Nc e maïnh hôn NC b vaø d..

(94) HỌAT ĐỘNGCỦA GIÁO VIEÂN. HỌAT ĐỘNG CỦA HS. NOÄI DUNG. III/ Vaän duïng C4: Khi chaïm muõi keùo vaøo đầu thanh NC thì mũi kéo bị nhiễm từ và trở thành 1 NC. Vì kéo được làm bằng thép neân sau khi khoâng coøn tieáp * Yêu cầu HS thực hiện C4, C5, - Làm việc cá nhân để trả lời C4, xúc với NC nữa, nó vẫn giứ C5, C6 vào vở học tập. C6 và ghi vào vở. được từ tính lâu dài. * Chỉ định một số HS học yếu -Phát biểu trước lớp đẻ trả lời C4, C5: phát biểu trước lớp để trả lời C4, C5, C6 qua đó rèn luyện cách sử Muốn NC điện mất hết từ duï n g ngoâ n từ vaä t lyù . C5, C6. tính ta chæ caàn ngaét doøng ñieän ñi qua oáng daây cuûa NC. C6: Lợi thế của NC điện +Coù theå cheá taïo NC ñieän cực mạnh bằng cách tăng số vòng dây và tăng cường đôï doøng ñieän ñi qua oáng daây. +Chæ caàn ngaét doøng ñieän ñi qua oáng daây laø NC ñieän maát hết từ tính. +Có thể thay đỏi tên từ cực của NC điện bằng cách đổi chiều dòng điện đi qua oáng daây.. IV)TỔNG KẾT – HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (5 phút) 1) Cuûng coá -Sự nhiễm từ của sắt và thép có gì khác nhau? -Nêu cấu tạo của NC điện?Làm thế nào để tăng từ tính của NC điện? -Nêu lợi thế của NC điện? 2)Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Laøm caùc BT 25.1->25.4 trang 31 SBT -Xem trước bài 26 sgk 3)Phuï luïc :. V)Tư Liệu GDBV Môi Trường ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(95) Baøi 26. ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM Ngày soạn: 31/10/12 Tieát :28 Tuaàn daïy:14 I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được 1 số ứng dụng của nam châm điện và chỉ ra tác dụng của nam châm điện trong những ứng dụng này 2)Kó naêng -Vận dụng được kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống 3)Thái độ -Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập. II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuaån bò cuûa giaùo vieân *Thieát bò: Cho moãi nhoùm HS. - 1 ống dây có khoảng 100, đường kính của cuộn dây cỡ 3cm. - 1 giaù thí nghieäm. - 1 biến trở. - 1 nguoàn ñieän 6V. - 1 ampe keá coù GHÑ 1,5A vaø ÑCNN 0,1A. - 1 coâng taéc ñieän. - 1 nam châm hình chữ U. - 5 đoạn dây dẫn dài khoảng 50cm. - 5 đoạn dây nối có lõi sắt bằng đồng và có vỏ cách điện, mỗi đoạn dài khoảng 30cm. - 1 loa điện có thể tháo gỡ để lộ rõ cấu tạo bên trong gồm ống dây, nam châm, màng loa. * Nghiên cứu sgk,sgv, chuẩn kiến thức, giáo án 2)Chuaån bò cuûa HS -Đại diện nhóm lấy TBDH -Nghiên cứu sgk III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)OÅn ñònh (1 phuùt) 2)KTBC:(7 phuùt) -Neâu caáu taïo cuûa nam chaâm ñieän?.

(96) -Nam châm điện có lợi gì so với nam châm vĩnh cửu? * Đặt vấn đề Nam châm được chế tạo đơn giản ít tốn kém nhưng có vai trò quan trọng trong cuộc sống. Vậy nam châm được ứng dụng như thế nào trong thực tế ? 3)Tieán haønh baøi hoïc : Hoạt động 1 (15 phút) Tìm hiểu cấu tạo nguyên tắc và hoạt động của loa điện. a)Phương pháp :h/đ nhóm,hỏi đáp,thực nghiệm b)Các bước của hoạt động: HỌATĐỘNGCỦAGIÁOVIÊ N * Theo doõi caùc nhoùm maéc maïch điện theo sơ đồ hình 26.1 SGK, löu yù HS treo oáng daây phaûi loàng vào một cực của nam châm chữ U, khi di chuyeån con chaïy cuûa biến trở phải nhanh và dứt khoát.. - Có hiện tượng gì xảy ra với ống dây trong hai trường hợp, khi có dòng điện không đổi chaïy qua oáng daây bieán thieân? * Hướng dẫn HS tìm hiểu cấu taïo cuûa loa ñieän, yeâu caàu moõi HS chæ ra caùc boä phaän chính cuûa loa điện được mô tả trên hình 26.2 SGK, giuùp caùc em nhaän ra ñaâu laø nam chaâm, oáng daây ñieän, maøng loa chieác loa ñieän. * Cho HS làm việc với SGK hỏi: -Quá trình biến đổi dao động điện thành âm thanh trong loa ñieän dieãn ra nhö theá naøo? ->Chæ ñònh moät, hai HS moâ taû toùm taét quaù trình.. HỌAT ĐỘNG CỦA HS. NOÄI DUNG. - Theo nhoùm HS maéc maïch điện như mô tả trên sơ đồ hình 26.1 SGK, tieán haønh thí nghieäm, quan saùt hieän tượng xảy ra đối với ống dây trong hai trường hợp, khi coù doøng ñieän chaïy qua ống dây và khi cường độ doøng ñieän trong oáng daây thay đổi. - HS trao đổi trong nhóm về keát quaû thí nghieäm thu được, rút ra kết luận cử đại dieän phaùt bieåu, thaûo luaän chung ở lớp. - Tự đọc mục Cấu tạo của loa ñieän trong SGK, tìm hieåu caáu taïo cuûa loa ñieän qua hình 26.2 SGK, chæ ra được các bộ phận chính cuûa loa ñieän treân hình veõ, treân maãu vaät. - Tìm hiểu để nhận biết cách làm cho những biến đổi về cường độ dòng điện thành dao động của màng loa phaùt ra aâm thanh.. I/Loa ñieän 1.Nguyên tắc hoạt động của loa ñieän: Loa điện hoạt động dựa vào tắc dụng từ của NC lên ống dây có doøng ñieän chaïy qua. a. Thí nghieäm: b.Keát luaän: +Khi coù doøng ñieän chaïy qua, oáng dây chuyển động. +Khi cường độ dòng điện thay đổi. Oáng dây dịch chuyển dọc theo khe hở giữa hai cực của NC. 2.Caáu taïo cuûa loa ñieän: SGK. Hoạt động 2 (12 phút)Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ..

(97) a)Phương pháp :hỏi đáp,trực quan,phân tích b)Các bước của hoạt động: HỌATĐỘNGCỦAGIÁOVIÊN Yeâu caàu hs quan saùt hình 26.3 hoûi: - Rơle điện từ là gì? Hãy chỉ ra boä phaän chuû yeáu cuûa rôle ñieän từ, tác dụng của mỗi bộ phận? Yeâu caàu HS giaûi thích treân hình vẽ hình 26.3 SGK về hoạt động của rơle điện từ.. HỌATĐỘNGCỦAGIÁOVIÊ N. HỌAT ĐỘNG CỦA HS. NOÄI DUNG. - HS laøm vieäc caù nhaân, tìm hieåu maïch ñieän treân hình 26.3 SGK, phát hiện tác dụng đóng, ngắt maïch ñieän 2 cuûa nam chaâm ñieän. - Trả lời C1. II/Rơle điện từ 1)Cấu tạo và hoạt động của rơ le điện từ Caáu taïo:nam chaâm ñieän vaø loõi saét non C1: Khi đóng khóa K, có dòng điện chaïy qua maïch 1, NC ñieän huùt saét và đóng mạch điện 2.. Hoạt động 3 (6 phút) Vận dụng. a)Phương pháp :hỏi đáp b)Các bước của hoạt động: HỌAT ĐỘNG CỦA HS. * Tổ chức cho HS trao đổi trên - Trả lời C3, C4 vào vở học lớp để tìm được lời giải tốt nhất tập. Trao đổi kết quả học tập trước lớp. cho C3, C4. ->Gv nhaän xeùt,boå sung .. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (4 phút) 1)Cuûng coá -Kể tên các ứng dụng của NC? -Kể tên bộ phận chính,nguyên tắc hoạt động của rơ le điện từ? 2Daën doø -Đọc có thể em chưa biết. NOÄI DUNG III/ Vaän duïng C3: Trong beänh vieän, baùc só coù theå laáy maït saét nhoû li ti ra khoûi maét cuûa beänh nhaân baèng caùch ñöa NC laïi gần vị trí có mạt sắt, NC tự động hút maït saét ra khoûi maét C4: Rơle được mắt nói tiếp với thiết bị cần bảo vệ để khi dòng điện qua động cơ vượt quá mức cho phép, tác dụng từ của NC điện mạnh lên, thắng lực đàn hồi của lò xo và hút chaët thanh saét S laøm cho maïch ñieän tự động ngắt, động cơ ngừng hoạt động..

(98) -Laøm BT 26.1->26.4 trang 32 SBT -Xem trước bài 27 sgk 3)Phuï luïc. Baøi 27. LỰC ĐIỆN TỪ Ngày soạn: 1/11/12 Tieát :29 Tuaàn daïy:15 I. MUÏC TIEÂU.. 1)Kiến thức -Phát biểu được quy tắc bàn tay trái về chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường đều 2)Kó naêng -Vận dụng được quy tắc bàn tay trái để xác định 1 trong ba yếu tố khi biết hai yếu tố kia. 3)Thái độ -Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuaån bò cuûa giaùo vieân *Thieát bò: Đối với mỗi nhóm HS..

(99) - 1 nam châm hình chữ U. - 1 nguoàn ñieän 6V. - 1 đoạn dây dẫn AB bằng đồng,  = 2,5mm, dài 10cm. - 7 đoạn dây dẫn nối, trong đó hai đoạn dây dài 60cm và 5 đoạn dài 30cm. - 1 biến trở loại 20Ω –2A. - 1 ampe kế có giới hạn đo 1,5A và độ chia nhỏ nhất 0,1A. - 1 coâng taéc ñieän. - Hình veõ phoùng to hình 27.2 SGK. * Nghiên cứu sgk,sgv, chuẩn kiến thức, giáo án 2)Chuaån bò cuûa HS -Đại diện nhóm lấy TBDH -Nghiên cứu sgk III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)OÅn ñònh (1 phuùt) 2)KTBC:(5 phuùt) -Nêu cấu tạo nguyên tắc hoạt động của loa điện? -Trong bệnh viện bác sĩ có thể lấy mạt sắt nhỏ li ti ra khỏi mắt bệnh nhân bằng nam châm được khoâng?Vì sao? 3)Tieán haønh baøi hoïc :. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. HỌAT ĐỘNG CỦA HS. NOÄI DUNG. Hoạt động 1:Tổ chức tình huống học tập (4 phút) Phương pháp :nêu vấn đề. -Yeâu caàu hs nhaéc laïi TN Ô-xteùt. -Moâ taû thí nghieäm Ô-xteùt để nhớ lại dòng điện tác duïng leân nam chaâm. - Nêu vấn đề: Dòng điện tác dụng -Nêu dự đoán: Nam châm lên nam châm, ngược lại nam tác dụng lực lên dòng điện châm có tác dụng lên dòng điện đặt trong từ trường của nó. hay không? Các em dự đoán thế naøo? Hoạt động 2 (10 phút)Thí nghiệm tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện. Phương pháp :thực nghiệm, hoạt động nhóm I.Tác dụng của từ trường lên dây.

(100) Hướng dẫn HS mắc mạch điện theo hình 27.1 SGK. Ñaëc bieät chuù ý đến việc treo dây AB nằm sâu trong lòng nam châm chữ U và khoâng bò chaïm vaøo nam chaâm. -Đóng khóa k,có hiện tượng gì xảy ra với dây dẫn AB? - Thông báo: lực quan sát thấy trong thí nghiệm được gọi là lực điện từ. Yc hs ruùt ra keát luaän veà t/d cuûa từ trường lên dd có dòng điện. ->Gv Nx,boå sung. -Hoạt động nhóm, mắc dẫn có dòng điện 1/Thí nghieäm mạch điện theo sơ đồ hình 27.1 SGK, tieán haønh thí nghiệm, quan sát hiện C1: Chứng tỏđoạn đoạn dây dẫn AB chịu tác dụng của 1 lực nào đó. tượng, trả lời C1. -HS laéng nghe. -Từ thí nghiệm đã làm, mỗi caù nhaân ruùt ra keát luaän.. 2.Keát luaän Từ trường tác dụng lực lên đoạn dây daãn AB coù doøng ñieän chaïy qua ñaët trong từ trường.Lực đó gọi là lực điện từ.. Hoạt động 3 (8 phút) Tìm hiểu chiều của lực điện từ Phöông phaùp :nhoùm, quan saùt. - Nêu vấn đề: Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu tố nào? Tổ chức cho HS trao đổi về dự đoán vaø tieán haønh thí nghieäm kieåm tra. - Trong khi caùc nhoùm laøm thí nghiệm, GV đến theo dõi và phát hiện những nhóm làm tốt, uốn nắn những HS làm chưa tốt. -Qua thí nghieäm cho bieát chieàu của lực điện từ phụ thuộc vào yếu toá naøo ?. II.Chiều của lực điện từ. Quy tắc baøn tay traùi. 1. Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào? a.Thí nghieäm. -HS laøm vieäc theo nhoùm, laøm laïi thí nghieäm hình 27.1 SGK để quan sát chiều chuyển động của dây dẫn khi lần lượt đổi chiều dòng điện và đổi chiều đường sức từ. -Trao đổi và rút ra kết luận về sự phụ thuộc của chiều b.Keát luaän lực điện từ vào chiều Chiều của lực điện từ tác dụng đường sức từ và chiều dòng lên dây dẫn AB phụ thuộc vào chiều ñieän. doøng ñieän chaïy trong daây daãn vaø chiều của đường sức từ. -GV Nx,boå sung. Hoạt động 4 (7 phút) Tìm hiểu qui tắc bàn tay trái. Phương pháp :phân tích, hỏi đáp 2.Quy taéc baøn tay traùi -Laøm vieäc caù nhaân, nghieân SGK.. Y/c hs đọc quy tắc ở sgk hỏi: -Chiều của lực điện từ phụ thuộc cứu SGK để tìm hiểu qui tắc bàn tay trái, kết hợp với vào những yếu tố nào?.

(101) -Vậy muốn xác định chiều của lực hình 27.2 SGK điện từ cần phải có mấy yếu tố? -Hs lên bảng thực hiện Goïi moät soá HS leân baûng baùo cáo việc đối chiếu qui tắc lý thuyết với kết quả thực tế của thí nghiệm đã làm theo hình 27.1 SGK xem có phù hợp hay không. ->Gv Nx ,boå sung Hoạt động 5 (6 phút) Vận dụng. Phương pháp :hỏi đáp III. Vaän duïng: C2: Yc hs đọc c2 Trong đoạn dây dẫn AB . dòng -Trả lời các câu hỏi và làm -Nhaéc laïi quy taéc baøn tay traùi C2, C3, C4 vào vở học tập, điện có chièu đi từ B đến A. -Vẽ chiều đường sức từ -Theo quy tắc thì dđ có chiều như phát biêûu trao đổi kết quả C3: Đường sức từ của NC có chiều đi trên lớp. theá naøo? từ dưới lên trên. Yc hs đọc và trả lời c3 C4: +H27.5a:cặp lực điện từ có tác Yc hs đọc và gọi hs lên bảng duïng laøm khung quay theo chieàu thực hiện c4 kim đồng hồ. ->Gv NX ,boå sung +H27,5b: cặp lực điện từ không laøm quay khung. +H27.5c:cặp lực điện từ có tác duïng laøm khung quay theo chieàu ngược với chiều kim kdồng hồ.. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (4 phút) 1)Cuûng coá -Neâu quy taéc baøn tay traùi ? 2)Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Laøm bT 27.1->27.5 SBT -Xem trước bài 28 sgk 3)Phuï luïc. Baøi 28.

(102) ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU Ngày soạn: 2/11/12 Tieát :30 Tuaàn daïy:15 I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện 1 chiều 2)Kó naêng -Giải thích được nguyên tắc hoạt động (về mặt tác dụng lực và chuyển hóa năng lượng) của động cô ñieän 1 chieàu 3)Thái độ -Biết được những biện pháp tránh ảnh hưởng của động cơ điện 1 chiều trong thực tế cuộc sống Tích cực,tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuaån bò cuûa giaùo vieân *Thieát bò: Đối với mỗi nhóm HS. - 1 mô hình động cơ điện một chiều, có thể hoạt động được với nguồn điện 6V. - 1 nguoàn ñieän 6V. * Nghiên cứu sgk,sgv, chuẩn kiến thức, giáo án 2)Chuaån bò cuûa HS -Đại diện nhóm lấy TBDH -Nghiên cứu sgk III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)OÅn ñònh (1 phuùt) 2)KTBC:(4 phuùt) -Phaùt bieåu quy taéc baøn tay traùi ? Aùp duïng:. S. N. 3)Tieán haønh baøi hoïc : TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. HỌAT ĐỘNG CỦA HS. Hoạt động 1:(3 phút)Tổ chức tình huống học tập. NOÄI DUNG.

(103) Phương pháp :nêu vấn đề. 3)Đặt vấn đề Yc hs đọc mở bài ở sgk Laøm sao maø dñ coù theå laøm quay động cơ và vận hành cả 1 đoàn taøu haøng chuïc taán?. -Hs đọc mở bài và phát hiện vấn đề. Hoạt động 2 (7phút) Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo của động cơ điện một chiều. Phương pháp :quan sát, hỏi đáp. -GV đưa mô hình động cơ điện 1 chiều kết hợp với h.28.1 sgk hỏi: Hãy chỉ ra những bộ phận chính của động cơ điện 1 chiều? ->Gv Nx,boå sung. -HS laøm vieäc caù nhaân, tìm hieåu treân hình 28.1 SGK vaø trên mô hình để nhận biết vaø chæ ra caùc boä phaän chính của động cơ điện.. I/ nguyên tẵc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện 1 chiều 1.các bộ phận chính của động cô ñieän 1 chieàu: + Nam chaâm. + Khung daây daãn. + Ngoài ra còn có bộ góp điện. Hoạt động 3 (15 phút)Nghiên cứu nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một chiều. Phương pháp :hoạt động nhóm 2.Hoạt động của động cơ điện 1 -Yêu cầu HS vận dụng qui tắc -Từng cá nhân nghiên cứu chiều C1 bàn tay trái để xác định lực điện SGK, thực hiện C1. từ tác dụng lên đoạn dây AB và CD cuûa khung daây, bieåu dieãn caëp lặc từ đó trên hình vẽ. -Cặp lực tự vừa vẽ có tác dụng gì đối với khung dây? -Theo doõi caùc nhoùm laøm thí nghieäm vaø yeâu caàu caùc nhoùm baùo caùo keát quaû tghí nghieäm, cho bieát dự đoán đúng hay sai? -Động cơ điện một chiều có các bộ phậnchính là gì? Nó hoạt động theo nguyeân taéc naøo? ->Gv Nx,boå sung. -Thực hiện C2: Mỗi HS suy nghĩ và nêu dự đoán, có hiện tượng gì xảy ra với khung dây đó. -Hoạt động nhóm, làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán, quan saùt vaø neâu keát quaû thí nghieäm. -Trao đổi để rút ra kết luận về cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một C2: chieàu.. Khung daây seõ quay do taùc duïng của 2 lực..

(104) 3.Keát luaän SGK. Hoạt động 4 (5 phút) Phát hiện sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện. Phương pháp :hỏi đáp II/ Sự biến đổi năng lượng trong - Hãy cho biết, khi hoạt động, -Nêu nhận xét về sự động cơ điện động cơ điện chuyển hóa năng chuyển hoá năng lượng Khi động cơ điện hoạt động, điện năng được chuyển hóa thành cơ lượng từ dạng nào sang dạng nào? trong động cơ điện. naêng.. - GV giúp HS hoàn chỉnh nhận xeùt, ruùt ra keát luaän.. Hoạt động 5( 5phút) Vận dụng. Phương pháp :hỏi đáp III/ Vaän duïng Làm việc cá nhân để trả C5: Quay ngược chiều kim đồng hồ. Tổ chức cho HS làm việc cá nhân phần vận dụng, tổ chức trao lời C5, C6, C7 vào vở học C6: Vì NC vĩnh cửu không tạo ra từ trường mạnh như NC điện. đổi trên lớp để tìm được đáp án tập. C7:ứng dụng của động cơ điện: quạt toát nhaát. ñieän, maùy bôm, tuû laïnh, maùy giaët… (động cơ điện xoay chiều). Động cơ điêïn 1 chiều có mặt trong phần lớn bộ phận quay của đồ chơi trẻ em.. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (5 phút) 1)Cuûng coá -Động cơ điện 1 chiều có cấu tạo,nguyên tắc hoạt động như thế nào? -Khi hoạt động động cơ điện 1 chiều chuyển hóa năng lượng từ dạng nào sang dạng nào? 2)Daën doø -Đọc có thể em chưa biết. -Laøm BT 28.1->28.4 trang 35-36 SBT -Xem trước bài 29,chuẩn bị trước mẫu BCTH. 3)Phuï luïc. V)Tö Lieäu Giaùo Duïc BVMT.

(105) Baøi 30. BAØI TAÄP VAÄN DUÏNG QUY TAÉC NAÉM TAY PHAÛI VAØ QUY TAÉC BAØN TAY TRAÙI Ngày soạn: 5/11/12 Tieát :31 Tuaàn daïy:16 I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Vẽ được đường sức từ của Nc thẳng,Nc hình chữ U và của ống dây có dđ chạy qua -Vận dụng được quy tắc nắm tay phải xđ chiều đường sức từ trong ống dây khi biết chiều dđ và ngược lại -Vận dụng được quy tắc bàn tay trái xđ chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dđ chạy qua đặt vuông góc với đường sức từ (hoặc chiều dđ) khi biết 2 trong 3 yếu tố trên. 2)Kó naêng -Reøn luyeän kó naêng giaûi baøi taäp 3)Thái độ -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuaån bò cuûa giaùo vieân *Thieát bò: * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 nguoàn ñieän 6V. - Ống dây dẫn khoảng 500 đến 700 vòng,  = 0,2mm..

(106) - 1 thanh nam chaâm. - 1 sợi dây mảnh dài 20cm. - 1 coâng taéc. - 1 giaù thí nghieäm. * Nghiên cứu sgk,sgv, chuẩn kiến thức, giáo án 2)Chuaån bò cuûa HS -Đại diện nhóm lấy TBDH -Nghiên cứu sgk III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)OÅn ñònh (1 phuùt) 2)KTBC:(4 phuùt) Giaùo vieân Hoïc sinh -Nêu cấu tạo và nguyên lí hoạt động -caáu taïo :Nc vaø khung daây daãn của động cơ điện 1 chiều? -Hoạt động dựa trên tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dđ chạy qua đặt trong từ trường. -Nêu ứng dụng của động cơ điện? -Động cơ điện xoay chiều:máy bơm nước,quạt điện,… - Động cơ điện 1 chiều thường dùng trong các đồ chơi treû em nhö xe oâ toâ chaïy baèng pin,… 3)Tieán haønh baøi hoïc : TRỢ GIÚP CỦA GV. HOẠT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:(3phút) Giới thiệu bài Phương pháp:đặt vấn đề. NOÄI DUNG. -Yc hs nhaéc laïi quy taéc naém -Hs nhaéc laïi quy taéc tay phaûi vaø quy taéc baøn tay traùi ->Gv nhaän xeùt. -Hs laéng nghe Hoâm nay chuùng ta seõ vaän dụng chúng để giải bài tập. TRỢ GIÚP CỦA GV. HOẠT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 2: ( 15 phút) Giaûi BT1 Phương pháp:thảo luận nhóm, hỏi đáp. - GV:treo đề bài BT1 lên -Cá nhân HS đọc đề bài 1, Bài 1. NOÄI DUNG.

(107) TRỢ GIÚP CỦA GV baûng keøm theo H30.1.. -Gọi1 HS đọc đề bài, nghiên cứu nêu các bước giaûi. Neáu HS gaëp khoù khaên có thể tham khảo gợi ý cách giaûi trong SGK. -GV goïi 1 HS leân trình baøy lời giải trên bảng theo các bước đã nêu. -Yeâu caàu caùc nhoùm laøm TN kieåm tra. ->Gv theo dõi,giúp đỡ. TRỢ GIÚP CỦA GV. HOẠT ĐỘNG CỦA HS nghiên cứu bài và nêu các bước tiến hành giải bài 1. + Duøng qui taéc naém tay phaûi xác định chiều đường sức từ trong loøng oáng daây. +xác định được tên từ cực cuûa oáng daây. +Xét tương tác giữa ống dây và NC  hiện tượng. -Khi đổi chiều dòng điện, duøng qui taéc naém tay phaûi xác định lại chiều đường sức từ ở 2 đầu ống dây. +Xác định tên từ cực của oáng daây. +Mô tả tương tác giữa ống daây vaø NC. Hs tiến hành TN ->hoàn thaønh baøi taäp 1. NOÄI DUNG a. Nam chaâm bò huùt vaøo oáng daây. b. Lúc đầu NC bị đẩy ra xa, sau đó nó xoay đi và khi cực Bắc của NC hướng về phía đầu B của ống dây thì NC bị huùt vaøo oáng daây. HOẠT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 3:(7phút) Giaûi BT 2 Phương pháp:hỏi đáp. NOÄI DUNG. Baøi 2 -Caù nhaâ n HS nghieâ n cứ u đề - GV treo BT 2 leân baûng bài 2, vẽ lại hình vào vở BT, keøm theo hình veõ 30.2. vaän duïng qui taéc baøn tay traùi -Gọi 1 HS đọc đề bài. để giải BT, biểu diễn kết -GV nhaéc laïi caùc kyù hieäu: cho bieát ñieàu gì, luyeän quaû treân hình veõ. caùch ñaët baøn tay traùi theo a) quy tắc phù hợp với mỗi hình vẽ để tìm lời giải cho BT 2. -Goïi 3 HS leân baûng bieåu -3 HS leân baûng laøm 3 phaàn dieãn keát quaû treân hình veõ, a,b,c , caù nhaân khaùc thaûo đồng thời giải thích các bước luận để đi đến đáp án đúng. thực hiện tương ứng với các.

(108) TRỢ GIÚP CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS phaàn a,b,c cuûa baøi, yeâu caàu caùc HS khaùc chuù yù theo doõi, neâu nhaän xeùt. -HS chữa bài nếu sai. -GV neâu nhaän xeùt chung, nhắc nhở những sai sót của HS thường mắc khi áp dụng quy taéc baøn tay traùi.. NOÄI DUNG. b). c). TRỢ GIÚP CỦA GV. HOẠT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 4:(10 phút) Giaûi BT 3 Phương pháp:hỏi đáp. NOÄI DUNG. Baøi 3 -GV treo đề bài BT 3, kèm -Cá nhân HS nghiên cứu BT a. 3. theo hình veõ 30.3. -1 HS đọc đề bài. -Gọi 1 HS đọc đề bài. -Yeâu caàu caù nhaân HS giaûi -1HS lên bảng chữa bài. BT3. -Gọi 1 HS lên bảng chữa bài. -GV hướng dẫn HS thảo luận -Thảo luận chung cả lớp BT chung BT 3 để đi đến đáp án 3. -Sữa chữa sai sót khi biểu đúng. b ) Quay ngược chiều kim diễn lực nếu có vào vỡ. đồng hồ. c)Muốn lực F1,F2 có chiều ngược lại, phải đổi chiều dòng điện trong khung hoặc đổi cực nam châm IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (5 phút) 1)Cuûng coá.

(109) GV: việc giải BT vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái gồm những bước nào? 2)Daën doø -Laøm baøi taäp 30.1->30.5 SBT trang 37-38 -Tieát sau tieáp tuïc giaûi baøi taäp 3)Phuï luïc V)Tö Lieäu Giaùo Duïc BVMT. BAØI TAÄP Ngày soạn: 6/11/12 Tieát :32 Tuaàn daïy:16 I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Vận dụng được quy tắc nắm tay phải xđ chiều đường sức từ trong ống dây khi biết chiều dđ và ngược lại -Vận dụng được quy tắc bàn tay trái xđ chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dđ chạy qua đặt vuông góc với đường sức từ (hoặc chiều dđ) khi biết 2 trong 3 yếu tố trên. 2)Kó naêng -Reøn luyeän kó naêng giaûi baøi taäp 3)Thái độ -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuaån bò cuûa giaùo vieân -Chuẩn bị trước các bài tập -Nghiên cứu sgk,sgv, chuẩn kiến thức, giáo án 2)Chuaån bò cuûa HS -Giải trước các bài tập về nhà III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)OÅn ñònh (1 phuùt) 2)KTBC:khoâng KTBC 3)Tieán haønh baøi hoïc :.

(110) TRỢ GIÚP CỦA GV. HOẠT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:(5phút) Giới thiệu bài. NOÄI DUNG. Phương pháp :đặt vấn đề. -Yc hs nhaéc laïi quy taéc naém tay -Hs nhaéc laïi quy taéc phaûi vaø quy taéc baøn tay traùi ->Gv nhaän xeùt. Hoâm nay chuùng ta seõ vaän -Hs laéng nghe dụng chúng để giải bài tập. Hoạt động 2: Giải bài tập 1(9 phút) Phương pháp :hỏi đáp TRỢ GIÚP CỦA GV Baøi 1: Ống dây MN có lõi sắt, có dòng điện chạy qua ( hình bên ). Hãy xác định chiều dòng điện, tên cực M và cực N M. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. NOÄI DUNG. Baøi 1: Hs ghi đề bài M. N. N K. + A. K. _. + A. B. Hướng dẫn -Đề bài cho biết yếu tố nào? Tìm yeáu toá naøo ? -Dòng điện đi từ cực nào sang cực nào? -Để xác định chiều đường sức từ khi biết chiều dòng điện ta aùp duïng quy taéc naøo? -Yeâu caàu hs nhaéc laïi quy taéc -Yêu cầu hs lên bảng thực hiện -Gv Nx, boå sung. -Hs laøm vieäc caù nhaân -Lắng nghe hướng dẫn của gv -Neâu yù kieán. -Hs lên bảng thực hiện -Hs laéng nghe. N: cực bắc M: cực nam. _ B.

(111) Hoạt động 3: Giải bài tập 2(10 phút) Phương pháp :hỏi đáp TRỢ GIÚP CỦA GV Baøi 2: Hãy biểu diễn lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB đặt ở đầu thanh nam chaâm (hình veõ), khi doøng ñieän chaïy qua AB coù chiều từ B đến A. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. NOÄI DUNG. Baøi 2: -Hs ghi đề. Hướng dẫn -Đề bài cho biết những yếu tố naøo?caàn xaùc ñònh yeáu toá naøo? -Khi cho bieát 2 yeáu toá ,tìm yeáu tố thứ 3 ta sẽ sử dụng quy tắc naøo? Hs trả lời -Yc hs lên bảng thực hiện -Gv theo dõi, giúp đỡ hs thực Sử dụng quy tắc bàn tay traùi hieän. Hs lên bảng thực hiện. Hoạt động 4: Giải bài tập 3(15 phút) Phương pháp :hỏi đáp TRỢ GIÚP CỦA GV Baøi 3: Hãy biểu diễn lực điện từ tác duïng leân daây daãn thaúng coù doøng điện chạy qua đặt trong từ trường của một nam châm điện (hình veõ).Doøng ñieän coù phöông. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. NOÄI DUNG Baøi 3:. Hs ghi đề.

(112) vuông góc với mặt phẳng trang giấy, chiều hướng từ trong ra ngoài. Hướng dẫn -Muốn xác định lực điện từ ta caàn bieát maáy yeáu toá? -Vậy đề bài cho biết mấy yếu tố đó là yếu tố nào? -Do đó, ta cần phải biết cực của nam châm? Muốn biết cực của nam chaâm khi chæ bieát 1 yeáu toá ta sd quy taéc naøo? -Vậy để giải được bt này cần sd maáy quy taéc? -Gv yc hs lên bảng thực hiện -Gv theo dõi, giúp đỡ. -Vaän duïng quy taéc naém tay phải xác định được cực của Nam chaâm(hình veõ) -Vaän duïng quy taéc baøn tay trái xác định được lực điện từ nhö hình veõ -Hs laøm vieäc caù nhaân traû lời các câu hỏi của gv. -Sử dụng 2 quy tắc -Hs lên bảng thực hiện. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (5 phút) 1)Cuûng coá GV: việc giải BT vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái gồm những bước nào? 2)Daën doø -Veà hoïc laïi 2 quy taéc, xem laïi caùc baøi taäp -Xem trước bài 31 sgk 3)Phuï luïc.

(113) N Baøi 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ Ngày soạn: 10/11/12 Tieát :33 Tuaàn daïy:17 I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Mô tả được TN hoặc nêu được vd về hiện tượng cảm ứng điện từ 2)kó naêng -Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích 1 số hiện tượng thường gặp 3)Thái độ -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuaån bò cuûa giaùo vieân * Đối với GV. - 1 đinamô xe đạp có lắp bóng đèn. - 1 đinamô xe đạp đã bóc một phần vỏ ngoài đủ nhìn thấy nam châm và cuộn dây ở trong. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 cuộn dây có gắn bóng đèn LED. - 1 thanh nam châm có trục quay vuông góc với thanh. - 1 nam chaâm ñieän vaø 2 pin 1,5V. * Nghiên cứu sgk,sgv, chuẩn kiến thức, giáo án 2)Chuaån bò cuûa HS -Đại diện nhóm lấy TBDH -Nghiên cứu sgk III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)OÅn ñònh (1 phuùt) 2)KTBC:khoâng KTBC 3)Tieán haønh baøi hoïc : TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN HỌAT ĐỘNG CỦA HS NOÄI DUNG Hoạt động 1 (4 phút) Tổ chức tình huống học tập Phương pháp :đặt vấn đề.

(114) Ta đã biết muốn tạo ra dòng ñieän phaûi duøng nguoàn ñieän laø pin hoặc ăcquy. -Cá nhân suy nghĩ trả lời - Em có biết trường hợp nào không dùng pin hoặc ăcquy mà câu hỏi của GV. Có thể nêu vẫn tạo ra dòng điện được lên xe máy, xe đạp. khoâng? - Bộ phận gì làm cho đèn xe đạp phaùt saùng? - Trong bình điện xe đạp -Hs neâu yù kieán (đinamô xe đạp) có những bộ phận nào, chúng hoạt động như thế nào để tạo ra dòng điện? Hoạt động 2 (7 phút) Tìn hiểu cấu tạo đinamô xe đạp và dự đoán xem hoạt động của bộ phận nào trong đinamô là nguyeân nhaân chính gaây ra doøng ñieän? Phương pháp :quan sát, hỏi đáp TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. HỌAT ĐỘNG CỦA HS. NOÄI DUNG. I/ Cấu tạo và hoạt động của - Yêu cầu HS xem hình 31.1 và -Phát biểu chung ở lớp, trả đinamô xe đạp.. quan sát một đinamô đã bóc vỏ lời câu của GV, không thảo trên bàn GV để chỉ ra các bộ luận. phaän chính cuûa ñinamoâ. -Hãy dự đoán xem hoạt động cuûa boä phaän chính naøo cuûa ñinamoâ gaây ra doøng ñieän?. Goàm 1 nam chaâm vaø cuoän daây.Khi quay nuùm cuûa ñinamoâthì NC quay theo và đèn sáng.. Hoạt động 3 (10 phút) Tìm hiểu cách dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra dòng điện. Xác định trong trường hợp nào thì nam châm vĩnh cửu có thể tạo ra dòng điện? Phöông phaùp :thaûo luaän nhoùm TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. HỌAT ĐỘNG CỦA HS -Laøm vieäc theo nhoùm.. NOÄI DUNG II/ Dùng nam châm để tạo ra dòng ñieän..

(115) Yc hs đọc C1 và cho hs TN Hường dẫn HS làm từng động tác dứt khoát và nhanh: - Ñöa thanh nam chaâm vaøo trong loøng cuoän daây. - Để nam châm nằm yên một lúc trong loøng cuoän daây. - Keùo nhanh nam chaâm ra khoûi cuoän daây. ->Gv theo dõi,giúp đỡ -Vaäy khi naøo thì xuaát hieän dñ cảm ứng?. 1.Dùng nam châm vĩnh cữu. +Thí nghieäm 1. - Laøm thí nghieäm 1. - Trả lời C1, C2. - Nhóm cử đại diệ phát biểu, thảo luận chung ở lớp ruùt ra nhaän xeùt, chæ ra trong trường hợp nào nam châm vĩnh cửu có thể tạo ra dòng C1:Trong cuoän daây xuaát hieän doøng ñieän. điện cảm ứng khi: +Di chuyeån NC laïi gaàn cuoän daây. +Di chuyeån NC ra xa cuoän daây. C2:Trong cuoän daây coù xuaát hieän dòng điện cảm ứng. *Nhaän xeùt 1:sgk. Hoạt động 4 (10 phút) Tìm hiểu cách dùng nam châm điện để tạo ra dòng điện Phöông phaùp :laøm vieäc nhoùm TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN Hướng dẫn HS lắp ráp thí nghieäm caùch ñaët nam chaâm ñieän (loõi saét cuûa nam chaâm ñöa saâu vaøo loøng cuoän daây) Gợi ý thảo luận: Yêu cầu HS làm rõ khi đóng hay ngắt mạch điện thì từ trường của nam châm điện thay đổi thế nào? (Dòng điện có cường độ tăng lên hay giảm đi khiến chi từ trường mạnh lên hay yếu đi). -Vaäy khi naøo xuaát hieän dñ caûm ứng khi dùng nam châm điện?. HỌAT ĐỘNG CỦA HS NOÄI DUNG 2.Duøng nam chaâm ñieän: Laøm vieäc theo nhoùm +Thí nghieäm2: - Laøm thí nghieäm 2. - Trả lời C3. - Làm rõ khi đóng hay ngắt mạch điện được mắc với nam châm điện thì từ trường nam châm thay đổi nhö theá naøo? - Thảo luận chung ở lớp, đi đến nhận xét về những trường hợp xuất hiện dòng ñieän. C3:Doøng ñieän xuaát hieän +Khi đóng MĐ của NC điện. +Khi ngaét MÑ cuûa NC ñieän. *Nhaän xeùt 2:SGK. Hoạt động 5 (3 phút) Tìm hiểu thuật ngữ mới: “Dòng điện cảm ứng, hiện tượng cảm ứng điện từ.”.

(116) TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. Phương pháp :hỏi đáp HỌAT ĐỘNG CỦA HS. NOÄI DUNG. -Nêu câu hỏi: những thí nghiệm Cá nhân đọc SGK. trên cho biết với việc dử dụng nam chaâm thì khi naøm coù theå taïo ra dòng điện cảm ứng? Hoạt động 6 (5 phút) Vaän duïng. Phương pháp :hỏi đáp TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. HỌAT ĐỘNG CỦA HS. NOÄI DUNG. III/ Hiện tượng cảm ứng điện từ: C4: -Yêu cầu một HS đưa ra dự - Làm việc cá nhân. Trong cuoän daây coù doøng ñieän caûm - Trả lời C4. đoán. - Nêu câu hỏi: Dựa vào đâu mà - Cá nhân phát biểu chung ứng xuất hiện. C5: ở lớp, nêu dự đoán. đưa ra dự đoán như thế? Đúng là nhờ nam châm ta có thể tạo - Xem GV bieåu dieãn thí ra doøng ñieän.. -Làm thí nghiệm biểu diễn để nghiệm kiểm tra. kiểm tra dự đoán.. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (5 phút) 1)Cuûng coá - Có những cách nào có thể dùng nam châm để tạo ra dòng điện? - Dòng điện đó được gọi là dòng điện gì? 2)Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Laøm baøi taäp 31.1-31.4 trang 39 SBT VL9 -Xem trước bài 32 sgk 3)Phuï luïc.

(117) Baøi 32. ĐIỀU KIỆN XUẤT HIỆN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG Ngày soạn: 11/11/12 Tieát :34 Tuaàn daïy:17. I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được dđ cảm ứng xuất hiện khi có sự biến thiên của số đường sức từ xuyên qua tiết diện cuûa cuoän daây kín. 2)kyõ naêng -Giải được 1 số bài tập định tính về nguyên nhân gây ra dđ cảm ứng 3)Thái độ -Ý thức được ưu điểm của điện năng là nguồn năng lượng sạch không ảnh hưởng đến môi trường -Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuaån bò cuûa giaùo vieân * Đối với mỗi nhóm HS. Mô hình cuộn dây dẫn và đường sức từ của một nam châm. * Nghiên cứu sgk,sgv, chuẩn kiến thức, giáo án 2)Chuaån bò cuûa HS -Nghiên cứu sgk III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)OÅn ñònh (1 phuùt) 2)KTBC:(4 phuùt) Giaùo vieân - Nêu cấu tạo và hoạt động của đinamô xe đạp?. Hoïc sinh - Goàm 1 nam chaâm vaø cuoän daây.Khi quay nuùm của đinamô thì NC quay theo và đèn sáng.. - Có những cách nào sử dụng nam châm để tạo -NC vĩnh cửu :+Di chuyển NC lại gần cuộn dây. +Di chuyeån NC ra xa cuoän daây. ra doøng ñieän? -NC ñieän :. 3)Tieán haønh baøi hoïc :. +Khi đóng MĐ của NC điện. +Khi ngaét MÑ cuûa NC ñieän..

(118) Hoạt động 1 (3 phút) Tổ chức tình huống học tập Phương pháp:đặt vấn đề TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. HỌAT ĐỘNG CỦA HS. NOÄI DUNG. Ta đã biết là có thể dùng đường sức từ để biểu diễn từ -Hs trả lời trường Vậy làm thế nào để nhận biết sự biến đổi của từ trường trong -Hs lắng nghe và phát hiện vấn đề loøng cuoän daây? Hoạt động 2 (9phút) Khảo sát sự biến đổi của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn khi một cực nam châm lại gần hay ra xa cuộn dây dẫn trong thí nghiệm tạo ra dòng điện cảm ứng bằng nam châm vĩnh cửu Phöông phaùp:thaûo luaän nhoùm. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN - Hướng dẫn HS sử dụng mô hình và đếm số đường sức từ xuyeân qua tieát dieän S cuûa cuoän dây khi kim nam châm ở xa và khi laïi gaàn cuoän daây. -Qua thí nghieäm em coù nhaän xét gì về số đường sức từ xuyên qua tieát dieän s cuûa cuoän daây?. HỌAT ĐỘNG CỦA HS - Laøm vieäc theo nhoùm. -Đọc mục “Quan sát” trong SGK, kết hợp với việc thao taùc treân moâ hình cuoän daây và đường sức từ, để trả lời C1. -Hs ruùt ra nhaän xeùt. NOÄI DUNG I/ Sự biến đổi số đường sức từ xuyeân qua tieát dieän cuûa cuoän daây.. C1: +Số đường sức tăng. +Số đường sức không đổi. +Số đường sức giảm. +Số đường sức tăng.. *Nhaän xeùt 1:SGK. Hoạt động 3 (15phút) Tìm hiểu điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng Phương pháp:làm việc cá nhân,hỏi đáp TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. HỌAT ĐỘNG CỦA HS. -Dựa vào thí nghiệm dùng kim -Suy nghĩ cá nhân.. NOÄI DUNG II/ Ñieàu kieän xuaát hieän doøng ñieän cảm ứng..

(119) nam châm vĩnh cửu để tạo ra dòng điện cảm ứng và kết quả khảo sát sự biến đổi của số đường sức từ qua tiết diện S khi di chuyeån nam chaâm, haõy neâu ra mối quan hệ giữa sự biến thiên của số đường sức từ qua tiết diện S và sự xuất hiện dòng điện cảm ứng. Hướng dẫn HS lập bảng đối chiếu (bảng 1 SGK) để nhận ra moái quan heä. Dựa vào bảng 1 cho biết khi nào xuất hiện dđ cảm ứng? Yc hs ruùt ra nhaän xeùt -Giải thích vì sao khi đóng ,ngaét maïch ñieän cuûa Nc ñieän thì trong cuoän daây daãn kín xuaát hieän dđ cảm ứng ?. C2: Lập bảng đối chiếu, tìm từ Làm thích hợp điền vào chỗ TN. troáng trong baûng 1 SGK.. - Trả lời C2, C3.. - Thảo luận chung ở lớp, rút ra nhaän xeùt veà ñieàu kieän xuaát hieän doøng ñieän caûm ứng (nhận xét 2 SGK). Hs trả lời C4. Coù dñ caûm ứng? NC gaàn Coù c.daây NC naèm Khoâng yeân NC ra Coù xa c.daây. Số đường sức từ xuyên qua S có biến đổi? coù khoâng Coù. C3:Khi số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây biến đổi (tăng hay giaûm) thì xuaát hieän doøng ñieän caûm ứng trong cuộn dây dẫn kín. *Nhaän xeùt 2: SGK C4: +Khi đóng mạch điện, cường độ dòng điện tăng từ không đến có, từ trường của NC điện mạnh lên , số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây tăng, do đó xuất hiện dòng điện cảm ứng. -Hs ruùt ra keát luaän +Khi ngắt mạch điện, cường độ dòng -Rút ra kết luận về sự xuất hiện ñieän trong NC ñieän giaûm veà khoâng , của dđ cảm ứng ? từ trường của NC yếu đi, số đường ->Gv nhaän xeùt sức từ biểu diễn từ trường giảm, số đường sức từ qua tiết diện S của -Ưuđiểm:dễ sd,dễ chuyển cuộn dây giảm, do đó xuất hiện dòng *GDBV MT -Điện năng là nguồn năng lượng hóa thành các dạng năng điện cảm ứng lượng khác,...đồng thời *Kết luận: SGK sạch có những ưu điểm gì?. không thải ra các chất độc haïi gaây oâ nhieãm moâi trường. -Nêu biện pháp sd điện năng để -Biện pháp:thay thế các phương tiện sd động cơ bảo vệ môi trường ? nhiệt bằng động cơ điện ->Gv Nx,boå sung Tăng cường sản xuất điện naêng baèng caùc nguoàn naêng lượng sạch . Hoạt động 4 (8 phút) Vaän duïng Phương pháp:hỏi đáp.

(120) TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. HỌAT ĐỘNG CỦA HS NOÄI DUNG -Trả lời C4 và câu hỏi gợi ý III/ Vận dụng C5: cuûa GV. Quay nuùm cuûa ñinamoâ, nam chaâm -Từ trường của nam châm điện Thảo luận chung ở lớp. quay theo. Khi một cực của nam biến đổi thế nào khi cường độ châm lại gần cuộn dây, số đường sức doøng ñieän qua nam chaâm ñieän từ qua tiết diện S của cuộn dây tăng, tăng, giảm? Suy ra sự biến đổi lúc đó xuất hiện dòng điện cảm ứng. của số đường sức từ biểu diễn từ Khi cực đó của nam châm ra xa cuộn trường xuyên qua tiết diện S của dây thì số đường sức từ qua tiết diện cuoän daây daãn. S của cuộn dây giảm, lúc đó cũng xuất hiện dòng điện cảm ứng. C6: tương tự C5.. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (5 phút) 1)Cuûng coá - Với điều kiện nào thì trong cuộn dây dẫn kín xuất hiện dòng điện cảm ứng? - Hãy giải thích tại sao khi quay núm đi na mô xe đạp thì đèn xe đạp lại sáng? 2)Daën doø +Đọc phần có thể em chưa biết. +Hoïc vaø laøm BT 32.1-32.4 SBT +xem laïi caùc baøi 1->32 tieát sau oân taäp HKI 3)Phuï luïc  Tư liệu giáo dục bảo vệ môi trường : ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(121) ÔN TẬP Ngày soạn: 15/11/12 Tieát :35,36 Tuaàn daïy:18 I)Mục tiêu. 1)Kiến thức Củng cố lại kiến thức chương I và 1 phần chương II 2)Kĩ năng Vận dụng được kiến thức để giải bài tập và giải thích các hiện tượng trong cuộc sống 3)Thái độ Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II)Chuẩn bị 1)Chuẩn bị của GV -Gv: hệ thống câu hỏi và bài tập 2)Chuẩn bị của Hs -Hs: trả lời câu hỏi và giải bài tập. III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. TIEÁT 1 1)OÅn ñònh (1 phuùt) 2)KTBC:(9 phuùt) Học sinh -đĐiều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín là số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên. -Hãy giải thích vì sao khi quay núm của đi-na- -Quay nuùm cuûa ñinamoâ, nam chaâm quay theo. Khi mô xe đạp thì đèn lại sáng ? một cực của nam châm lại gần cuộn dây, số đường Giáo viên -Nêu điều kiện xuất hiện dđ cảm ứng ?. sức từ qua tiết diện S của cuộn dây tăng, lúc đó xuất hiện dòng điện cảm ứng. Khi cực đó của nam châm ra xa cuộn dây thì số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây giảm, lúc đó cũng xuất hiện dòng điện cảm ứng.. 3)Tieán haønh baøi hoïc : Hoạt động 1: (5phút) Giới thiệu bài Phương pháp:hỏi đáp.

(122) Trợ giúp của GV. Hoạt động của HS. Nội dung. Gv giới thiệu sơ lược về tiết ôn tập -Hs: trả lời là nhằm củng cố lại kiến thức để chuẩn bị thi HKI -Hs lắng nghe Hoạt động 2: (30 phút) Tìm hiểu lí thuyết Phương pháp:hỏi đáp Trợ giúp của GV. Hoạt động của HS -Hs lắng nghe. 1)Phát biểu –viết công thức ,đơn vị các đại lượng trong định luật Ôm ? 2)Có mấy cách ghi trị số của biến trở ? 3) -1 bóng đèn có ghi 220V75W.Hãy giải thích ý nghĩa các số liệu KT này ? -Nêu công thức tính công suất 4) Phát biểu định luật Jun-Len Xơ ,công thức,các đại lượng trong công thức ? 5)Sử dụng tiết kiệm điện năng có lợi ích gì? 6) Nêu quy tắc nắm tay phải ? 7) Nêu những ứng dụng của NC mà em biết ? 8) Sự nhiễm từ của sắt, thép khác nhau chỗ nào?Làm thế nào để làm tăng từ tính của NC điện ? 9)Phát biểu quy tắc bàn tay trái ? 10)Dòng điện cảm ứng là gì ?Nêu điều kiện xuất hiện dđ cảm ứng ? ->Gv Nx, bổ sung các câu trả lời của hs. Nội dung I) LÍ THUYẾT Hs tự trả lời. -Hs lắng nghe -Hs lắng nghe -Hs lắng nghe -Hs lắng nghe -Hs lắng nghe -Hs lắng nghe -Hs lắng nghe -Hs lắng nghe -Hs lắng nghe. TIEÁT 2 Hoạt động 3: (40 phút) Tìm hiểu bài tập Phương pháp:hỏi đáp,thảo luận Tóm tắt R= 20 Ω. II) BÀI TẬP.

(123) BT1 Một dây Ni kê lin có tiết diện đều,bằng 0,2 mm2, có điện trở 20 Ω. a)Tính cđ dđ chạy qua dd khi biết U= 220V b) Tính chiều dài của dây biết ρ =0,4.10-6 Ω m. BT2 Cho hai điện trở R1 = 15 Ω và R2= 10 Ω được mắc nối tiếp với nhau vào hđt 6V a)Tính điện trở tương đương của mạch điện b) Tính cđ dđ chạy qua mạch BT3: Một bếp điện có ghi 220V-1000W dùng để đun sôi 1,5 lít nước ở nhiệt độ ban đầu là 250c trong thời gian 20 phút Tính hiệu suất của bếp biết C= 4200J/kg.K. S=0,2 mm2=0,2.10-6m2 U= 40V ρ =0,4.10-6 Ω m Tính a)I ? b) l ? -Hs thực hiện Tóm tắt R1 = 15 Ω R2= 10 Ω U=6V Tính a) R ? b)I ? Hs thực hiện Tóm tắt U= 220V P= 1000W M=1,5kg T1 =250C T2 = 1000C T= 20 phút =1200s C=4200J/kg.K Tính H? -Hs thực hiện. BT1 a) Cđ dđ qua dd I=. U 40 = =2 A R 20. b)chiều dài của dây R=. l R.S ρ ⇒ l= =10 m S ρ. Đáp số: a) 2A b) 10m BT2 a) Điện trở tương đương của đoạn mạch R = R1 + R2 = 10 +15= 25 Ω. b) Cđ dđ qua mạch I=. U =0,24 A R. BT3 Nhiệt lượng nước thu vào Qi =mc (t2-t1) = 892 500J Nhiệt lượng bếp tỏa ra trong 20/ Qt p= UIt=Pt= 1200 000J Hiệu suất của bếp H=. Q 100% = 74,4% Q. Đs: 74,4%. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (5 phút) 1)Cuûng coá -Về xem lại các bài 1 đến 32 -Làm lại tất cả các dạng BT 2)Daën doø -Tiết sau thi HKI 3)Phuï luïc. THI HỌC KÌ I Ngày soạn: 16/11/12 Tuaàn :19.

(124) I)Mục tiêu 1)Kiến thức Củng cố lại kiến thức đã học 2)kĩ năng Rèn luyện kĩ năng trình bày và giải bài tập 3)Thái độ Tích cực, tỉ mỉ, trung thực trong thi II)Chuẩn bị -Gv :đề thi -Hs: kiến thức đã học III)Nội dung đề 1)Ổn định: 2)Đề:. V)Thống kê Lớp. SS. ĐIỂM THI.

(125) 9 – 10. 7-<9. 5-<7. 3-<5. 1- <3. 9/1 9/2 VI)Nhận xét 1)Ưu điểm : 2) Khuyết điểm : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3)Biện pháp khắc phục : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Baøi 33. DOØNG ÑIEÄN XOAY CHIEÀU Ngày soạn: 15/12/12 Tieát :37 Tuaàn daïy:20.

(126) I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được dấu hiệu chính để phân biệt dòng điện xoay chiều với dòng điện 1 chiều 2)Kó naêng -Biết được dòng điện xoay chiều có nhiều ưu điểm góp phần bảo vệ môi trường so với dđ 1 chieàu. 3)Thái độ -Có ý thức bảo vệ, cải tạo môi trường thông qua việc sd dđ xoay chiều -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuaån bò cuûa giaùo vieân *Đối với mỗi nhóm HS: - Một cuộn dây dẫn kín có hai bóng đèn LED mắc song song ngược chiều vào hai đầu cuoän daây. - Một nam châm vĩnh cửu có thể quay quanh một trục thẳng đứng. - Một mô hình khung dây quay trong từ trường của nam châm. *Đối với giáo viên. Moät boä thí nghieäm phaùt hieän doøng ñieän xoay chieàu goàm moät cuoän daây daãn kín coù theå maéc hai bóng đèn LED song song ngược chiều và có thể quay trong từ trường của một nam châm. -Nghiên cứu sgk, giáo án, chuẩn kiến thức và tài liệu có liên quan 2)Chuaån bò cuûa HS : -Đại diện nhóm lấy TBDH -Nghiên cứu sgk III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)OÅn ñònh (1 phuùt) 2)KTBC:Khoâng KTBC 3)Tieán haønh baøi hoïc TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1 (4 phút) Tổ chức tình huống Phương pháp : đặt vấn đề Ñöa ra moät maùy thu thanh chæ cho HS thaáy hai choã laáy ñieän vaøo maùy: Moät choã duøng pin coù ghi DC 6V, moät choã duøng coù phích caém ñieän coù ghi AC 220V. - Quan saùt hai choã daây Neâu caâu hoûi? Doøng ñieän ñöa vaøo ñieän cuûa maùy thu thanh. hai chỗ lấy điện đó có gì khác nhau? Ta đã biết DC 6V là kí. NOÄI DUNG.

(127) hieäu cuûa doøng ñieän moät chieàu 6V coøn AC 220V laø gì? - Suy nghó veà caâu hoûi cuûa Thông báo AC 220V là chữ giáo viên. viết tắt của từ Tiếng anh có - Không thảo luận. nghóa laø doøng ñieän xoay chieàu 220V. Vaäy doøng ñieän xoay chieàu laø gì? Coù ñaëc ñieåm gì? Baøi hoâm nay seõ giaûi quyeát cho chuùng ta vấn đề này. Hoạt động 2 (13 phút). Làm thí nghiệm để tìm xem khi nào dòng điện cảm ứng đổi chiều. Phương pháp : nhóm, hỏi- đáp. Yeâu caàu HS boá trí thí nghieäm như trong hình 33.1, thực hiện thí nghieäm theo yeâu caàu cuûa C1 SGK. - Gợi ý thêm: Vì sao thí nghiệm phải dùng hai bóng đèn LED mắc song song ngược chiều nhau? - Nhắc HS làm động tác đưa nam chaâm vaøo, keùo nam chaâm ra nhanh và dứt khoát từng động taùc moät. ->Gv nhaän xeùt -Qua TN,em haõy ruùt ra keát luận về chiều của dđ cảm ứng ? -> Gv Nx, boå sung. - Laøm vieäc theo nhoùm. - Xác định xem đèn LED dùng để làm gì? Vì soa phải mắc hai bóng đèn song song ngược chiều nhau. - Lần lượt tiến hành thí nghiệm theo hướng dẫn ở caâu 1. -Hs neâu keát luaän. I/ chiều của dòng điện cảm ứng 1)Thí nghieäm C1: + Khi đưa 1 cực của NC từ xa vào gần đầu 1 cuộn dây thì số đường sức từ xuyên qua tiết diệ S của cuộn dây dẫn tăng , 1 đèn sáng. + Khi đưa cực đó ra xa cuộn dây thì số đường sức từ giảm, đèn thứ hai saùng. + Dòng điện cảm ứng trong khung đôûi chiều khi số đường sức từ đang tăng mà chuyển sang giảm 2)keát luaän: SGK. Hoạt động 3 (5phút) Tìm hiểu thuật ngữ mới dòng điện xoay chiều. Phương pháp : hỏi đáp 3)Doøng ñieän xoay chieàu Yc hs đọc I, hỏi: Dòng điện luân phiên đổi Cá nhân tự đọc mục 3 - Theá naøo laø doøng ñieän xoay chieàu? Trong thí nghieäm hình “Doøng ñieän xoay chieàu” chieàu nhö treân laø doøng ñieän xoay chieàu 33.1 làm thế nào để trong cuộn trong SGK. dây xuất hiện dòng điện xoay Trả lời câu hỏi của GV. chieàu? -Vậy dòng điện 1 chiều khác với -Hs trả lời dđ xoay chiều ở chỗ nào?.

(128) ->Gv Nx ,boå sung Hoạt động 4 (12 phút) Tìm hiểu hai cách tạo ra dòng điện xoay chiều. Phöông phaùp : nhoùm, quan saùt. - Yeâu caàu HS quan saùt hình 33.2 SGK nghiên cứu C2. - Tổ chức chung ở lớp về câu trả lời (Khi nam châm quay thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S cuûa cuoän daây luoân phieân taêng giaûm). - Cho HS thảo luận chung ở lớp về dự đoán. - Phaân phoái cho HS laøm thí nghieäm kieåm tra. - Hoûi theâm: Quan saùt thí nghieäm thấy gì? Điều quan sát được có phù hợp với dự đoán không? - Tổ chức cho HS thảo luận trả lời C3. - Hướng dẫn cho HS sử dụng mô hình khung dây kết hợp với hình 33.3 SGK để xác định sự biến thiên của số đường sức từ qua S khi khung daây quay. - Thaûo luaän chung: Yeâu caøu HS chỉ rõ khi khung dây quay từ vị trí nào đến vị trí nào thì số đường sức từ qua S tăng (hoặc giaûm). Yc hs ruùt ra keát luaän ->Gv nhaän xeùt, boå sung GDBVMT: -Doøng ñieän xoay chieàu coù öu điểm gì so với dđ 1 chiều ?nếu sd dđ 1 chiều có ảnh hưởng gì đến môi trường không? -Trong cuoäc soáng, saûn xuaát neân sd dđ nào để góp phần bảo vệ môi trường?. - Cá nhân nghiên cứu C2. Thảo luận nhóm trả lời C2 (Xaùc ñònh xem khi nam châm quay thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S biến đổi như thế nào?). - Rút ra dự đoán về chiều dòng điện cảm ứng trong cuoän daây. - Laøm thí nghieäm kieåm tra. - Trả lời câu hỏi của GV. Neâu roõ nhìn thaáy hai boùng đèn luôn phiên bật sáng, chứng tỏ dòng điện luôn phiên đổi chiều đúng như dự đoán. - Cá nhân nghiên cứu C3. - Thảo luận nhóm trả lời C3. - Cử đại diệ trình bày ở lớp về câu trả lời.. - Ruùt ra keát luaän. Neâu được hai cách tạo ra dòng ñieän xoay chieàu. -Hs :sd dñ xoay chieàu deã truyeàn taûi ñi x, coù theå bieán thaønh dñ 1 chieàu, deã sd còn dđ 1 chiều ảnh hưởng đến môi trường. -Hs trả lời. II/ Caùch taïo ra doøng ñieän xoay chieàu 1. Cho NC quay trước cuộn dây daãn kín C2: +Khi cực N của NC lại gần cuộn dây thì số đường sức từ xuyên qua tieát dieän S cuûa cuoän daây taêng . Khi cực N ra xa cuộn dây thì số đường sức từ qua S giảm. +Khi NC quay liên tục thì số đường sức từ xuyên qua S luân phiên tăng giảm. Vậy dòng điện cảm ứng xuất hieän trong cuoän daây laø doøng ñieän xoay chieàu. 2. Cho cuoän daây daãn quay trong từ trường C3: +Khi cuộn dây quay từ vị trí 1 sang vị trí 2 thì số đường sức từ xuyeân qua tieát dieän S cuûa cuoän daây taêng. +Khi cuộn dây từ vị trí 2 quay tiếp thì số đường sức từ giảm. +Neáu cuoän daây quay lieân tuïc thì số đường sức từ xuyên qua tiết dieän S luaân phieân taêng giaûm. Vaäy doøng ñieän xuaát hieän trong cuoän daây laø doøng ñieän xoay chieàu. 3. Keát luaän: SGK.

(129) -> Gv Nx ,boå sung. -Hs laéng nghe. Hoạt động 5 (5hút)Vận dụng Phương pháp : hỏi đáp. - Yeâu caàu HS quan saùt hình 33.4 để nhận biết cách bố trí thí nghiệm, đặc biệt là các đèn LED. - Bieåu dieãn thí nghieäm cho HS xem, nên đưa xuống từng bàn để HS rõ hai bóng đèn LED vạch hai nửa vòng sáng đối diện nhau. -Gv nhaän xeùt, boå sung. -Laøm vieäc caù nhaân: Quan saùt hình 33.4 vaø thí nghieäm bieåu dieãn cuûa giaùo viên để thấy rõ hiện tượng. -Hs trả lời. III/ Vaän duïng: C4: Khi khung dây quay nữa vòng tròn thì số đường sức từ qua khung dây tăng , trên nữa vòng tròn sau, số đường sức từ giảm nên dòng điện đổi chiều, đèn thứ hai sáng.. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (5phút) 1)Cuûng coá -Doøng ñieän xoay chieàu laø gì ? -Neâu caùc caùch taïo ra dñ xoay chieàu ? 2)Daën doø -Đọc có thể em chưa biết. -Laøm BT 33.1-33.4 SBT VL trang 41 -Xem trước bài 34 sgk. 3)Phuï luïc  TƯ LIỆU GDBV Môi Trường ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Baøi 34. MAÙY PHAÙT ÑIEÄN XOAY CHIEÀU Ngày soạn: 16/12/12 Tieát :38 Tuaàn daïy:20 I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức.

(130) -Nêu được nguyên tắc cấu tạo của máy phát điện xoay chiều có khung dây quay hoặc có nam chaâm quay -Nêu được các máy phát điện đều biến đổi cơ năng thành điện năng. 2)Kó naêng -Giải thích được nguyên tắc cấâu tạo của máy phát điện xoay chiều có khung dây quay hoặc coù nam chaâm quay 3)Thái độ -Tích cực ,có tinh thần làm việc khoa học -Có ý thức an toàn khi sd điện xoay chiều. II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuaån bò cuûa giaùo vieân GV: moâ hình maùy phaùt ñieän xoay chieàu. Hình 34.1 vaø 34.2 phoùng to.. -Nghiên cứu sgk, chuẩn kiến thức,và tài liệu có liên quan 2)Chuaån bò cuûa HS : -Nghiên cứu sgk III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)OÅn ñònh (1 phuùt) 2)KTBC: (4 phuùt) Giaùo vieân Hoïc sinh -Doøng ñieän xoay chieàu laø gì ? -Dòng điện luân phiên đổi chiều gọi là doøng ñieän xoay chieàu -Neâu caùc caùch taïo ra dñ xoay chieàu ? -Trong cuộn dây dẫn kín, dđ cảm ứng xoay chiều xuất hiện khi cho NC quay trước cuộn dây hay cho cuộn dây quay trong từ trường 3)Tieán haønh baøi hoïc TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN HỌAT ĐỘNG CỦA HS NOÄI DUNG Hoạt động 1 :(3 phút)Tổ chức tình huống học tập Phương pháp : đặt vấn đề Trong các bài trước, chúng ta đã biết nhiều cách tạo ra dòng -Hs trả lời ñieän xoay chieàu. Doøng ñieän ta dùng trong nhà là do các nhà -Hs trả lời máy điện rất lớn như Hòa Bình, Yaly tạo ra, dòng điện dùng để thắp sáng đèn xe đạp là do cái ñinamoâ taïo ra. Vậy cái đinamô xe đạp và -Một vài Hs phát biểu ý máy phát điện khổng lồ trong kiến phỏng đoán. Không.

(131) caùc nhaø maùy coù gì gioáng nhau, thaûo luaän. khaùc nhau? Hoạt động 2 (12 phút) Tìm hiểu các bộ phận chính của các máy phát điện xoay chiều và hoạt động của chúng khi phát điện. Phöông phaùp : quan saùt, nhoùm Yeâu caàu HS quan saùt hình 34.1 vaø 34.2 SGK. Goïi moät soá HS leân baøn GV quan saùt maùy phaùt ñieän thaät, neâu các bộ phận chính và hoạt động cuûa maùy. Tổ chức cho HS thảo luận chung ở lớp. Hoûi theâm: - Vì sao khoâng coi boä goùp ñieän laø boä phaän chính? - Vì sao caùc cuoän daây cuûa maùy phát điện lại được quấn quanh loõi saét? - Hai loại máy phát điện xoay chieàu coù caáu taïo khaùc nhau nhưng nguyên tắc hoạt động có khaùc nhau khoâng? Thoâng baùo : -Bộ phận đứng yên gọi là stato -Boä phaän quay goïi laø roâ to. Yc hs quan saùt moâ hình nhaän bieát stato vaø roâ to.. Laøm vieäc theo nhoùm. - Quan sát loại máy phát ñieän nhoû treân baøn GV vaø caùc hình 34.1, 34.2 SGK, trả lời C1, C2. - Thảo luận chung ở lớp. Chỉ ra được là tuy hai máy coù caáu taïo khaùc nhau, nhưng nguyên tắc hoạt động lại giống nhau. - Ruùt ra keát luaän veà caáu tạo và nguyên tắc hoạt động chung cả hai loại maùy.. -Hs lắng nghe và thực hiện. I/ Cấu tạo và hoạt động của maùy phaùt ñieän xoay chieàu 1. Quan saùt C1: - Hai boä phaän chính laø cuoän daây vaø nam chaâm. - Khaùc nhau: +Máy ở hình 34.1: Roâto: cuoän daây. Stato: nam chaâm. Coù theâm boä goùp ñieän goàm:vaønh khuyeân vaø thanh quet. +Máy ở hình 34.2: Roâto: nam chaâm. Stato: cuoän daây. C2: Khi NC hoặc cuộn dây quay thì số đường sức từ qua tiết diện S của cuoän daây daãn luaân phieân taêng giaûm  thu được dòng điện xoay chiều trong các máy trên khi nối hai cực của máy với các dụng cụ tiêu thụ ñieän 2.Keâùt luaän: SGK. Hoạt động 3 (10 phút) Tìm hiểu một số đặc điểm của máy phát điện trong kĩ thuật và trong sản xuaát. Phương pháp : làm việc cá nhân, hỏi đáp Yc hs đọc II.1 -Hãy nêu những đặc điểm của maùy phaùt ñieän xoay chieàu trong kó thuaät? -Neâu caùch laøm cho maùy phaùt ñieän xoay? ->Gv Nx, boå sung. II/ Maùy phaùt ñieän xoay chieàu - Laøm vieäc caù nhaân. Traû trong kyõ thuaät 1.Ñaëc tính kyõ thuaät lời câu hỏi của GV.. - Tự đọc SGK để tìm hiểu moät soá ñaëc ñieåm kó thuaät: - Cường độ dòng điện. - Hieäu ñieän theá.. 2.caùch laøm quay maùy phaùt ñieän Dùng động cơ nổ, dùng.

(132) tuabin nước, dùng cánh quạt gioù. - Taàn soá. - Kích thước. - Caùch laøm quay roâto cuûa maùy phaùt ñieän.. - Maùy phaùt ñieän xc taïo ra dñ raát lớn vậy ta sd như thế nào thì đảm -Hs trả lời bảo an toàn ? -Gv nx, boå sung Hoạt động 4 (5 phút) Tìm hiểu bộ góp điện trong máy phát điện có cuộn dây quay. Phương pháp : hỏi đáp. Neâu caâu hoûi: Thảo luận chung ở lớp - Trong máy phát điện loại nào về cấu tạo của máy. caàn phaûi coù boä goùp ñieän? - Boä goùp ñieän coù taùc duïng gì? -> Gv Nx,boå sung Hoạt động 5 (5 phút) Vận dụng. Phương pháp : hỏi đáp. Yêu cầu HS đối chiếu từng - Dựa vào những thông bộ phận của cái đinamô xe đạp tin thu thập được trong bài với các bộ phận tương ứng của học, trả lời C3. maùy phaùt ñieän trong kó thuaät, caùc -Laøm vieäc caù nhaân. thông số kĩ thuật tương ứng.. .. III/ Vaän duïng C3: Đinamô xe đạp và MPĐ ở nhà maùy ñieän. -Giống nhau: đều có NC và cuộn daây daãn. Khi 1 trong hai boä phaän quay thì xuaát hieän doøng ñieän xoay chieàu. -Khác nhau: Đinamô xe đạp có kích thước nhỏ  công suất pháy điện nhỏ, hiệu điện thế, cường độ dòng điện ở đầu ra nhỏ hơn.. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (5phút) 1)Cuûng coá - Trong mỗi loại máy phát điện xoay chiều, rôto là bộ phận nào, stato là bộ phận nào? - Vì sao bắt buộc phải có một bộ phận quay thì máy mới phát điện? - Taïi maùy phaùt ra doøng ñieän xoay chieàu? 2)Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 34.1-34.4 SBT trang 42 -Xem trước bài 35 sgk.

(133) 3)Phuï luïc. Baøi 35. CAÙC TAÙC DUÏNG CUÛA DOØNG ÑIEÄN XOAY CHIEÀU ĐO CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VAØ HIỆU ĐIỆN THẾ XOAY CHIỀU Ngày soạn: 20/12/12 Tieát :39 Tuaàn daïy:21 I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được các tác tác dụng của dòng điện xoay chiều. -Phát hiện dòng điện là dđ xc hay dđ 1 chiều dựa trên tác dụng từ của chúng -Nêu được các số chỉ của am pe kế và Vôn kế xc cho biết giá trị hiệu dụng của cường độ doøng ñieän vaø cuûa ñieän aùp xc. 2)Kó naêng -Nhận biết được am pe kế và vôn kế dùng cho dđ 1 chiều và dđ xc qua các kí hiệu ghi trên duïng cuï ñieän 3)Thái độ -Tích cực , tỉ mỉ trong học tập -Có ý thức bảo vệ, cải tạo môi trường thông qua việc sd dđ xc II. CHUAÅN BÒ. 1) Chuaån bò cuûa giaùo vieân *Đối với mỗi nhóm HS: - 1 nam chaâm ñieän. - 1 nam châm vĩnh cửu. - 1 nguoàn ñieän moät chieàu 3V-6V. - 1 nguoàn ñieän xoay chieàu 3V-6V. * Đối với GV: - 1 ampe keá xoay chieàu. - 1 voân keá xoay chieàu. - 1 bóng đèn 3V có đui. - 1 coâng taéc. - 8 sợi dây dây nối..

(134) - 1 nguoàn ñieän moät chieàu 3V-6V. - 1 nguoàn ñieän xoay chieàu 3V-6V. * Nghiên cứu sgk, giáo án, chuẩn kiến thức và tài liệu có liên quan 2)Chuaån bò cuûa Hs -Đại diện Hs lấy TBTN -Nghiên cứu sgk III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)OÅn ñònh (1 phuùt) 2)KTBC: (4 phuùt) Giaùo vieân Hoïc sinh - Maùy phaùt ñieän xaoy chieàu goàm hai boä phaän - Maùy phaùt ñieän xoay chieàu goàm maáy boä chính laø cuoän daây vaø nam chaâm. phaän chính ? -Giống nhau: đều có NC và cuộn dây dẫn. Khi 1 - Haõy so saùnh choã gioáng nhau vaø khaùc nhau trong hai boä phaän quay thì xuaát hieän doøng ñieän về cấu tạo, hoạt động của đi na mô xe đạp và xoay chieàu. maùy phaùt ñieän xoay chieàu trong coâng nghieäp ?  -Khác nhau: Đinamô xe đạp có kích thước nhỏ công suất pháy điện nhỏ, hiệu điện thế, cường độ dòng điện ở đầu ra nhỏ hơn. 3)Tieán haønh baøi hoïc TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1 (3 phút) Tổ chức tình huống Phương pháp: đặt vấn đề. NOÄI DUNG. Yc cầu hs nhắc lại các tính -Hs trả lời chaát cuûa dñ 1 chieàu -Hs trả lời Vậy dđ xc có những tính chất nào? giống và khác với dđ 1 chiều như thế nào? sử dụng dụng cụ gì để đo cđ dđ và hđt xc?. -Hs nhaéc laïi caùc tính chaát cuûa dñ 1 chieàu - Hs suy nghó vaø phaùt hieän vấn đề. Hoạt động 2 (7 phút) Tìm hiểu những tác dụng của dòng điện xoay chiều. Phương pháp: quan sát, hỏi đáp I/ Taùc duïng cuûa doøng ñieän xoay Lần lượt biểu diễn ba thí -Quan sát GV làm ba thí chiều. nghiệm ở hình 35.1 SGK. Yêu nghiệm ở hình 35.1 SGK. cầu HS quan sát những thí Trả lời câu hỏi của GV và C1: - Bóng đèn nóng sáng:tác dụng nghiệm đó và nêu rõ mỗi thí C1..

(135) nghiệm chứng tỏ dòng điện xoay -Nêu lên những thông tin nhiệt. - Bút thử điện sáng: tác dụng chieàu coù taùc duïng gì? biết được về hiện tượng bị Ngoài 3 tác dụng trên, ta đã điện giật khi dùng điện lấy quang. - Đinh sắt bị hút: Tác dụng từ. biết dòng điện một chiều còn có từ lưới điện quốc gia. taùc duïng sinh lyù. Vaäy doøng ñieän xoay chieàu coù taùc duïng sinh lí - Nghe GV thoâng baùo. khoâng? Taïi sao em bieát? Thoâng baùo: Doøng ñieän xoay chieàu cuõng coù taùc duïng sinh lí. Dòng điện xoay chiều thường duøng coù hieäu ñieän theá 220V neân taùc duïng sinh lí raát maïnh nguy hiểm chết người. *GDMT: - Vieäc sd doøng ñieän xc laø khoâng -Hs:khoâng taïo ra chaát khí thể thiếu trong xã hội .Sử dụng gây hiệu ứng nhà kín góp dđ xc để lấy nhiệt và ánh sáng phần bảo vệ môi trường coù öu ñieåm gì ? - Tác dụng từ là cơ sở để chế - Động cơ điện xc không tạo động cơ điện, so với động cơ tạo ra tia lửa điện và các điện 1 chiều thì động cơ điện xc chất khí gây hại môi trường coù öu ñieåm gì? - Vậy sd dđxc có góp phần bảo -Hs trả lời vj môi trường không ? - > Gv Nx, boå sung Hoạt động 3 (10 phút) Tìm hiểu tác dụng từ của dòng điện xoay chiều. Phương pháp: nhóm, hỏi đáp II/ Tác dụng từ của dòng điện xoay chieàu 1.Thí nghieäm C2: -Hs nêu dự đoán +Trong trường hợp sử dụng dòng điện không đổi , nếu lúc đầu cực N của NC bị hút thì khi đổi chiều dòng điện nó sẽ bị đẩy và ngược laïi. +Khi doøng ñieän xoay chieàu chaïy qua ống dây thì cực N của NC lần lược bị hút, đẩy, Nguyên nhân là - Laøm vieäc theo nhoùm. do dòng điện luân phiên đổi Nêu dự đoán và làm thí chiều.. Ở trên đã biết khi cho dòng ñieän xoay chieàu vaøo nam chaâm ñieän thì nam chaâm ñieän cuõng huùt ñinh saét gioáng nhö khi cho doøng ñieän moät chieàu vaøo nam chaâm ñieän. Vậy có phải tác dụng từ của doøng ñieän xoay chieàu gioáng heät doøng ñieän moät chieàu khoâng? Việc đổi chiều của dòng điện liệu có ảnh hưởng gì đến lực từ không? Em thử cho dự đoán. Gv hướng dẫn hs làm TN kiểm nghiệm kiểm tra như hình.

(136) tra dự đoán 35.3 SGK. Caàn moâ taû roõ + Hình 35.2: làm TN với dđ 1 nghe thấy gì, nhìn thấy gì chiều: Hiện tượng gì xảy ra khi và giải thích. ta đổi chiều dđ? + Hình 35.3: làm TN với dđ xc: Hiện tượng gì xảy ra với thanh nam chaâm?Giaûi thích vì sao ? Qua TN, haõy ruùt ra keát luaän -Hs ruùt ra keát luaän 2)Keát luaän: SGK veà chieàu cuûa dñxc? -> Gv Nx,boå sung Hoạt động 4 (8 phút) Tìm hiểu các dụng cụ đo và cách đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế cuûa doøng ñieän xoay chieàu. Phương pháp: làm việc cá nhân, hỏi đáp. Ta đã biết cách dùng ampe keá vaø voân keá moät chieàu (coù kí hiệu DC) để đo cường độ dòng ñieän vaø hieäu ñieän theá cuûa maïch ñieän moät chieàu. Coù theå duøng caùc dụng cụ này để đo cường độ doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá cuûa mạch điện xoay chiều được khoâng? Neáu duøng thì seõ coù hieän tượng gì xảy ra với kim của các duïng cuï ño? - Bieåu dieãn thí nghieäm, maéc voân keá moät chieàu vaøo choát laáy ñieän xoay chieàu. Yeâu caàu HS quan sát xem hiện tượng có phù hợp với dự đoán không. GV giới thiệu một trong hai loại vôn kế khác có kí hiệu AC. Treân voân keá coù choát +,-. - Kim cuûa voân keá chæ bao nhieâu khi maéc voân keá vaøo hai choát laáy ñieän xoay chieàu 6V? - Sau đó đổi chỗ hai chốt lấy ñieän thì kim cuûa ñieän keá coù quay ngược không? Số chỉ là bao nhieâu?. - Làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi của GV. Nêu dự đoán: nêu được khi dòng điện đổi chiều quay thì kim nam cuûa ñieän keá seõ theá naøo. - Xem GV bieåu dieãn thí nghieäm, ruùt ra nhaän xeùt xem có phù hợp với dự đoán không. - Xem GV giới thiệu về ñaëc ñieåm cuûa voân keá xoay chieàu vaø caùch maéc vaøo maïch ñieän (khoâng phaân bieät ha choát +, -) - Ruùt ra keát luaän veà caùch nhaän bieát voân keá, ampe keá xoay chieàu vaø caùch maéc chuùng vaøo maïch ñieän. -. Ghi nhaän thoâng baùo cuûa GV veà giaù trò hieäu duïng của cường độ dòng điện.. III/ Đo cường độ dòng điện và hieäu ñieän theá cuûa maïch ñieän xoay chieàu 1.Quan saùt giaùo vieân laøm thí nghieäm:. 2. Keát luaän: SGK.

(137) - caùch maéc ampe keá vaø voân keá xoay chieàu vaøo maïch ñieän coù gì khác với cách mắc ampe kế và voân keá moät chieàu? Nêu vấn đề: Cường độ dòng ñieän vaø hieäu ñieän theá cuûa doøng điện xoay chiều luôn biến đổi. Vậy các dụng cụ đó cho ta biết giaù trò naøo? Thoâng baùo veà yù nghóa cuûa cường độ dòng điện và hiệu điện theá hieäu duïng nhö trong SGK. Giaûi thích theâm, giaù trò hieäu duïng khoâng phaûi laø giaù trò trung bình maø laø ño hieäu quaû töông đương với dòng điện một chiều coù cuøng giaù trò. Hoạt động 5 (7 phút) Vận dụng. Phương pháp: hỏi đáp IV/ Vaän duïng -Trả lời C3,C4. Làm việc C3: saùng nhö nhau. Vì HÑT hieäu Yêu cầu HS đọc và trả lời cá nhân. duïng cuûa doøng ñieän xoay chieàu c3,c4 Thảo luận chung ở lớp. tương đương với HĐT của dòng -> Gv Nx,boå sung ñieän 1 chieàu coù cuøng giaù trò. C4: Coù, vì doøng ñieän xoay chieàu chaïy qua cuoän daây cuûa NC ñieän vaø tạo ra 1 từ trường biến đổi. Các đường sức từ của từ trường trên xuyeân qua tieát dieän S cuûa cuoän dâyB biến đổi. Do đó trong cuộn daây B xuaát hieän doøng ñieän caûm ứng.. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (5phút) 1)Cuûng coá - Dòng điện xoay chiều có những tác dụng nào? Trong các tác dụng đó, tác dụng nào phụ thuộc vaøo chieàu doøng ñieän? - Voân keá vaø ampe keá xoay chieàu coù kí nhieäu theá naøo? Maéc vaøo maïch ñieän nhö theá naøo? 2)Daën doø -Đọc có thể em chưa biết.

(138) -Laøm BT 35.1-35.5 trang 43,44 SBT -Xem trước bài 36 sgk 3)Phuï luïc TƯ LIỆU GDBV Môi Trường: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Baøi 36. TRUYEÀN TAÛI ÑIEÄN NAÊNG ÑI XA Ngày soạn: 21/12/12 Tieát :40 Tuaàn daïy:21 I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được công suất hao phí trên đường dây tải điện tỉ lệ nghịch với bình phương của điện áp hiệu dụng đặt vào hai đầu dây dẫn 2)Kó naêng -Giải thích được vì sao có sự hao phí điện năng trên đường dây tải điện -Đề ra được các biện pháp sd các đường dây cao áp không phá vỡ cảnh quan môi trường, cản trở giao thông và gây nguy hiểm cho con người 3)Thái độ -Có ý thức bảo vệ môi trường, tránh những tác hại do hệ thống đường dây tải điện mang đến -Tích cực , tỉ mỉ trong học tập.

(139) II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuaån bò cuûa Giaùo vieân -Nghiên cứu sgk, giáo án, chuẩn kiến thức và tài liệu có liên quan 2)Chuaån bò cuûa hs -Ôn lại công thức về công suất của dòng điện và công suất tỏa nhiệt của dòng điện. -Nghiên cứu sgk III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)Oån ñònh (1 phuùt) 2)KTBC: (4 phuùt) Giaùo vieân Hoïc sinh -So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa các -Giống nhau: đều có tác dụng nhiệt, tác dụng taùc duïng cuûa dñ 1 chieàu vaø dñ xc? quang, tác dụng từ Khác nhau: tác dụng từ của dđ 1 chiều khác tác dụng từ của dđxc -Để đo cđ dd và hđt xc ta sd dụng cụ gì? Mắc -Sử dụng am kế và vôn kế xoay chiều.am pe chuùng nhö theá naøo? kế mắc nối tiếp với vật cần đo, vôn kế mắc song song với vật cần đo 3)Tieán haønh baøi hoïc TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1 (3 phút) Tổ chức tình huống Phương pháp : đặt vấn đề - Để vận chuyển điện năng từ -Hs trả lời nhà máy điện đến nơi tiêu thụ, người ta dùng phương tiện gì? -Hs trả lời (Đường dây dẫn điện). - Ngoài đường đay dẫn ra, ở mỗi khu phố, xã đều có một trạm phaân phoái ñieän goïi laø “traïm bieán thế”. Các em thường thấy các trạm biến thế có vẽ dấu hiệu gì -Cá nhân suy nghĩ trả lời để cảnh báo nguy hiểm chết những câu hỏi của GV. người? - Nguy hiểm chết người vì dòng -Dự đoán được là chắc ñieän ñöa vaøo traïm bieán theá coù hiệu điện thế hàng nghìn chục chắn phải có lợi ích to lớn vôn. Vì sao điện dùng trong nhà mới làm trạm biến thế chỉ cần 220V mà điện truyền nhưng chưa chỉ rõ được lợi đến trạm biến thế lại cao đén ích như thế nào. haøng chuïc nghìn voân? Laøm nhö thế vừa tốn kém vừa nguy hiểm. NOÄI DUNG.

(140) chết người. Vậy có được lợi gì khoâng? Hoạt động 2 (12 phút) Lập công thức tính điện năng hao phí trên đường dây tải điện Phương pháp : làm việc cá nhân, hỏi đáp I/ sự hao phí điện năng trên Neâu caâu hoûi: - Truyền tải điện năng đi xa -Làm việc cá nhân kết hợp đường dây truyền tải điện bằng dây dẫn có thuận tiện gì với thảo luận nhóm để tìm hơn so với vận chuyển các nhiên công thức liên hệ giữa liệu dự trữ năng lượng khác như công suất hao phí và P, U, 1. Sự hao phí điện năng trên than đá, dầu lửa? R. đường dây tải điện. - Liệu tải điện bằng đường dây - Thảo luận chung ở lớp về -Goïi  laø coâng suaát nguoàn ñieän. như thế có hao hụt, mất mát gì quá trình biến đổi các -U laø HÑT nguoàn. dọc đường không? công thức để tìm lời giải -I là cđ dòng điện trên đường dây - Cho HS laøm vieäc theo nhoùm, cho C1. taûi ñieän.ta coù: trả lời C1.   =U.I  I= U (1) - Goïi HS laøm vieäc theo nhoùm, trả lời C1. -Maëc khaùc coâng suaát hao phí do toûa - Goïi moät HS leân baûng trình baøy nhiệt trên đường dây trong 1 giây quá trình lập luận để tìm công được tính bằng công thức:  hp I 2 .R thức tính công suất hao phí. (2) - Cho HS thảo luận chung ở lớp +Từ (1) và (2)  Công suất hao phí để xây dựng được công thức cần do toûa nhieät coù. Hoạt động 3 (12 phút) Căn cứ vào công thức tính công suất hao phí do tỏa nhiệt, đề xuất các biện pháp làm giảm công suất hao phí và lựa chọn cách nào có lợi nhất. Phương pháp : nhóm. Gợi ý thêm. - Hãy dựa vào công thức điện trở để tìm xem muốn giảm điện trở cuûa daây daãn thì phaûi laøm gì? Vaø laøm nhö theá coù khoù khaên gì? - So saùnh hai caùch laøm giaûm hao phí ñieän naêng xem caùch naøo coù thể làm giảm được nhiều hơn? - Muoán laøm taêng hieäu ñieän theá U ở hai đầu đường dây tải thì ta phải giải quyết tiếp vấn đề gì? (Laøm maùy taêng hieäu ñieän theá). GDMT:. - Laøm vieäc theo nhoùm. Trảlời C2, C3, C4. - Đại diện nhóm trình bày trước lớp kết quả làm việc. -Thảo luận chung ở lớp. - Rút ra kết luận: Lựa choïn caùch laøm giaûm hao phí điện năng trên đường taûi ñieän.. 2. Caùch laøm giaûm hao phí C1: có hai cách: giảm R hoặc tăng U. C2: l R  . S , chất làm dây đã bieát chọn trước và chiều dài đường dây không đổi . Vậy phải tăng S tức là dùng dây dẫn có tiết diện lớn  toán nhieàu vaät lieäu, khoâng kinh teá. C3: Taêng U, coâng suaát hao phí seõ giảm rất nhiều ( tỉ lệ nghịch với U2  phaûi cheá taïo maùy taêng hieäu ñieän.

(141) -Để giảm hao phí ta sd đường dây cao thế.Ngoài ưu điểm là giaûm hao phí vieäc sd quaù nhieàu đường dây cao thế có ảnh hưởng gì đến cảnh quan môi trường, giao thông và con người? -Haõy ñöa ra caùc bieän phaùp hạn chế việc phá vở cảnh quan môi trường, giao thông và con người mà do có quá nhiều đường daây cao theá . ->Gv Nx, boå sung. -Hs :seõ laøm maát caûnh quan theá. môi trường,cản trở giao thoâng vaø gaây nguy hieåm cho con người -Ñöa daây cao theá xuoáng lòng đất hoặc đáy biển. Hoạt động 4 (8phút) Vận dụng. Phương pháp : hỏi đáp II/ Vaän duïng Lần lượt tổ chức cho HS trả - Làm việc cá nhân. Lần C4: hieäu ñieän theá taêng 5 laàn, vaäy lượt trả lời C5, C6, C7. lời từng câu C5, C6, C7. coâ ng suaát hao phí giaûm 52=25 laàn Thảo luận chung ở lớp, bổ - Thảo luận chung ở lớp về C5: keát quaû. sung những thiếu sót. Baét buoäc phaûi duøng maùy bieán theá để giảm công suất hao phí , tiết kiệm, bớt khó khăn,vì dây dẫn to, naëng.. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (5phút) 1)Cuûng coá - Vì sao có sự hao phí điện năng trên đường dây tải điện? - Nêu công thức tính điện năng hao phí trên đường dây tải điện. - Chọn biện pháp nào có lợi nhất để giảm công suất hao phí trên đường dây tải điện? Vì sao? 2)Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 36.1-36.4 trang 45 SBT -Xem trước bài 37 sgk 3)Phuï luïc. TƯ LIỆU GDBV Môi Trường:. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(142) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Baøi 37. MAÙY BIEÁN THEÁ Ngày soạn: 25/12/12 Tieát :41 Tuaàn daïy:22 I. MUÏC TIEÂU. 1)kiến thức -Nêu được nguyên tắc cấu tạo của máy biến áp -Giải thích được nguyên tắc hoạt động của máy biến áp. -Nêu được điện áp hiệu dụng ở hai đầu các cuộn dây máy biến áp tỉ lệ thuận với số vòng dây ở mỗi cuộn 2)Kó naêng U1. n1. -Vận dụng được công thức U = n . 2 2 -Đề ra được các biện pháp nhằm làm giảm ảnh hưởng của MBT đến môi trường khi nó hoạt động 3)Thái độ -Có ý thức bảo vệ môi trường, tránh những tác hại do việc sd máy biến áp mang lại -Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuẩn bị của Gv.

(143) * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 máy biến thế nhỏ, cuộn sơ cấp có 750 vòng và cuộn thứ cấp 1500 vòng. - 1 nguoàn ñieän xoay chieàu 0 – 12V. - 1 voân keá xoay chieàu 0 – 15V. -Nghiên cứu sgk, giáo án, chuẩn kiến thức và tài liệu có liên quan 2)Chuaån bò cuûa Hs -Đại diện lấy DCTN -Nghiên cứu sgk III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)Oån ñònh (1 phuùt) 2)KTBC: (4 phuùt) Giaùo vieân Hoïc sinh 2 RP - Nêu công thức tính điện năng hao phí trên - Php= 2 U đường dây tải điện? -Có hai cách: giảm R hoặc tăng U.chọn tăng - Có cách nào để giảm hao phí điện năng? U vì taêng U, coâng suaát hao phí seõ giaûm raát Choïn caùch naøo ? vì sao? nhiều ( tỉ lệ nghịch với U2 )  phải chế tạo máy taêng hieäu ñieän theá. 3)Tieán haønh baøi hoïc TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1 (3 phút)Tổ chức tình huống Phương pháp : hỏi đáp. - Muoán giaûm hao phí ñieän naêng trên đường dây tải điện, ta làm thế nào thì có lợi nhất? - Neáu taêng hieäu ñieän theá cao haøng nghìn chuïc voân thì coù theå dùng điện đó để thắp đèn, chạy máy được không? Phải làm thế nào để điện ở người tiêu dùng chæ coù hieäu ñieän theá 220V maø lại tránh được hao phí trên đường dây tải điện? Có loại máy nào có thể giúp ta thực hiện cả hai nhiệm vụ đó? Như các em vừa thảo luận, ta phải tăng hiệu điện thế lên để giaûm hao phí nhöng roài laïi phaûi. -Trả lời các câu hỏi của GV. - Phát hiện ra vấn đề phải tăng hiệu điện thế để giaûm hao phí khi truyeàn taûi ñieän nhöng roài laïi phaûi giảm hiệu điện thế ở nơi tieâu duøng.. Phát hiện ra vấn đề cần phải có một loại máy làm taêng hieäu ñieän theá vaø. NOÄI DUNG.

(144) giảm hiệu điện thế cho phù hợp giảm hiệu điện thế. với dụng cụ dùng điện. Muốn làm được việc đó người ta phải duøng moät maùy goïi laø maùy bieán theá maø ta seõ tìm hieåu hoâm nay. Hoạt động 2 (5 phút) Tìm hiểu cấu tạo của máy biến thế. Phương pháp : làm việc cá nhân, hỏi đáp Yeâu caàu HS quan saùt hình 37.1 SGK vaø maùy bieán theá nhoû để nhận biết các bộ phận chính cuûa maùy bieán theá. Hoûi theâm: - Soá voøng daây cuûa hai cuoän daây coù baèng nhau khoâng? - Dòng điện có thể chạy từ cuộn dây này sang cuộn dây kia được khoâng? Vì sao?. - Laøm vieäc caù nhaân. - Đọc SGK, xem hình 37.1 SGK đối chiếu với máy biến thế nhỏ để nhận ra hai cuoän daây daãn coù soá vòng khác nhau và được quaán quanh moät loõi saét chung. I/ Cấu tạo và hoạt động của MBT 1.Caáu taïo:. - Goàm hai cuoän daây daãn coù soá voøng khác nhau, đặt cách điện với nhau. - Moät loõ saét (hay theùp) coù pha silíc chung cho caû hai cuoän daây.. Hoạt động 3 (10 phút) Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động của máy biến thế Phương pháp : hỏi đáp, quan sát Ta đã biết hai cuộn dây của máy biến thế đặt cách điện với nhau vaø coù chung moät loõi saét. Bây giờ nếu ta cho dòng điện xoay chieàu chaïy qua cuoän sô caáp thì lieäu coù xuaát hieän doøng điện cảm ứng ở cuộn thứ cấp không? Bóng đèn mắc ở cuộn thứ cấp có sáng lên không? Tạo sao? Nếu đặt vào hai đầu cuộn sơ caáp moät hieäu ñieän theá xoay chiều thì liệu ở hai đầu cuộn thứ caáp coù xuaát hieän moät hieäu ñieän theá xoay chieàu khoâng? Taïi sao?. - Khi cho moät doøng ñieän xoay chieàu chaïy qua cuoän sơ cấp thì ở cuộn thứ cấp đóng kín cũng xuất hiện moät doøng ñieän xoay chieàu. - Khi ñaët vaøo cuoän sô caáp moät hieäu ñieän theá xoay chiều thì ở cuộn thứ cấp cuõng xuaát hieän moät hieäu ñieän theá xoay chieàu. - Trả lời câu hỏi của GV. Vận dụng kiến thức về ñieàu kieän xuaát hieän doøng. 2.Nguyên tắc hoạt động của MBT C1:coù saùng, vì: -Đặt vào 2 đầu cuộn sơ cấp 1 HĐT xoay chiều U1 thì lõi sắt nhiễm từ biến thiên  từ trường xuyên qua cuộn thứ cấp biến thiên làm xuất hiện dòng điện xoay chiều cảm ứng  đèn sáng. C2: +Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một HÑT xoay chieàu thì trong cuoän daây đó có dòng điện xoay chiều chạy qua.  từ trường trong lõi sắt luân phiên tăng giảm  số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn thứ.

(145) GV laøm thí nghieäm bieåu diễn, đo hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp trong hai trường hợp: Mạch thứ cấp kín và mạch thứ cấp hở. Neáu ta sd dñ 1 chieàu ñaët vaøo cuộn sơ cấp thì MBT có hoạt động không? Tại sao ? Hãy rút ra nguyên tắc hoạt động của máy biến thế? ->Gv Nx, boå sung * GDMT: - Khi MBT hoạt động , trong loõi theùp seõ xuaát hieän dñ Fu coâ, dòng điện này có lợi hay co hại? -Vậy làm mát MBT người ta thường nhúng lõi thép vào đâu? Vậy khi xảy ra sự cố khô dầu MBT coù theå bò chaùy gaây ra haäu quaû gì ? - Vậy ở các trạm biến thế cần phải làm gì để khắc phục sự cố?. điện cảm ứng để dự đoán hiên jtường xảy ra ở cuộn thws caáp kín khi cho doøng ñieän xoay chieàu chaïy qua cuoän sô caáp. Quan saùt GV laøm thí nghieäm kieåm tra.. caáp luaân phieân taêng giaûm. Keát quaû là trong cuộn thứ cấp xuất hiện 1 doøng ñieän xoay chieàu . Moät doøng ñieän xoay chieàu phaûi do 1 HÑT xoay chiều gây ra. Bởi vậy ở hai đầu cuộn thứ cấp có 1 HĐT xoay chiều.. - Ruùt ra keát luaän veà nguyên tắc hoạt động của maùy bieán theá. 3.Keát luaän: SGK.. -Hs : có hại vì khi hoạt động sẽ làm nóng máy, giaûm hieäu suaát -Hs: vaøo daàu laøm maùt Gây ra sự cố ảnh hưởng đến môi trường, khó khắc phuïc -Hs trả lời. Hoạt động 4 (7 phút)Tìm hiểu tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế ). Phương pháp : hỏi đáp, quan sát II/ Tác dụng làm biến đổi HĐT của Như ta đã thấy, khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu - Quan sát GV làm thí MBT 1.Quan saùt điện thế xoay chiều U1 thì ở hai nghiệm. Ghi các số liệu đầu cuộn thứ cấp cũng xuất thu được vào bảng 1. hiện một hiệu điện thế xoay - Lập công thức liên hệ chiều U2. Mặt khác ta lại biết số giữa U1, U2 và n1, n2. vòng dây của cuộn sơ cấp (n 1) Thảo luận ở lớp, thiết lập C3: U 1 n1 khác với số vòng dây ở cuộn công thức U = n Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn 2 2 thứ cấp (n2). Vậy hiệu điện thế dây của MBT tỉ lệ với số vòng dây ở hai đầu mỗi cuộn dây của Phát biểu bằng lời mối của các cuộn daay tương ứng. maùy bieán theá coù moái quan heä lieân heä treân. như thế nào với số vòng dây - Trả lời câu hỏi của GV. Nêu dự đoán. cuûa moãi cuoän? Quan saùt GV laøm thí Yeâu caàu HS quan saùt thí nghiệm, ghi các số liệu thu được nghiệm kiểm tra dự đoán. vào bảng 1, căn cứ vào đó rút ra Rút ra kết luận chung..

(146) keát luaän. Thảo luận chung ở lớp. Biểu diễn thí nghiệm trường hợp n2 > n1 (tăng thế). Laáy n1 = 750 voøng, n2 = 1500 voøng. 2. Keát luaän: SGK - Khi U1 = 3V, xaùc ñònh U2. - Khi U1 = 2,5V, xaùc ñònh U2. Neâu caâu hoûi: Nếu bây giờ ta dùng cuộn 1500 voøng laøm cuoän sô caáp thì hiệu điện thế thu được ở cuộn thứ cấp 750 vòng sẽ tăng lên hay giảm đi? Công thức vừa thu được còn đúng nữa không? Khi naøo thì maùy coù taùc duïng laøm taêng hieäu ñieän theá, khi naøo laøm giaûm? Hoạt động 5 (5 phút)Tìm hiểu cách lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện. Phương pháp : hỏi đáp, quan sát III/ Lắp đặt MBT ở hai đầu đường Yc hs quan saùt hình 37.2 : daây taûi ñieän - Hãy chỉ ra nơi nào đặt máy -Hs quan sát hình trả lời taêng aùp , nôi naøo ñaët maùy giaûm -Dùng MBT để tăng HĐT ở hai đầu aùp? đường dây tải điện. -> Gv Nx, boå sung -trước khi đến nơi tiêu thụ thì dùng *GDMT: MBT để hạ HĐT. Ơû những máy biến thế, trạm -Đảm bảo an toàn điện, biến thế có hđt rất cao, thường có thiết bị tự động phát hay xảy ra sự cố.Vậy cần phải hiện và khắc phục sự cố làm gì để khắc phục ? ->Gv Nx, boå sung Hoạt động 6 (6 phút)Vận dụng. Phương pháp : hỏi đáp IV/ Vaän duïng. Xaùc ñònh soá voøng cuûa caùc cuoän daây cuûa maùy Yêu cầu HS áp dụng cômg biến thế phù hợp yêu cầu thức vừa thu được để trả lời C4. cụ thể về tăng thế hay giaûm theá. Laøm vieäc caù nhaân, traû lời C4. Trình bày kết quả ở. C4: Toùm taét: U1=220V U2=6V U’2=3V n1=4000 voøng n2=?.

(147) lớp.. n’2=?. Giaûi. Ta coù: U1 n1 U .n 6.4000   n2  2 1  109 U 2 n2 U1 220 U1 n1 U '2 .n1 '   n2  54vong U 2 ' n2 ' U1. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (4 phút) 1)Cuûng coá : - Nêu cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của máy biến thế? - Hiệu điện thế ở hai đầu các cuộn dây của máy biến thế liên hệ với số vòng dây của mỗi cuộn nhö theá naøo? 2)Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 37.1- 37.4 SBT VL9 -Xem trước bài 38, chuẩn bị trước mẫu báo cáo thực hành. 3)Phuï luïc Tư Liệu GDBV Môi Trường. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(148) Baøi 38. BAØI TAÄP Ngày soạn: 26/12/12 Tieát :42 Tuaàn daïy:22 I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Giúp học sinh củng cố lại công thức tính điện năng hao phí và tỉ số giữa hđt giữa hai đầu các cuộn dây với số vòng dây ở 2 đầu cuộn đây đó 2)Kó naêng -Vận dụng được kiến thức đã học để giải bài tập 3)Thái độ -Tích cực , tỉ mỉ trong học tập -Có ý thức an toàn về điện II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuaån bò cuûa giaùo vieân -Baøi taäp -Nghiên cứu VBT, giáo án và tài liệu có liên quan 2)Chuaån bò cuûa HS Nghiên cứu VBT III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)Oån ñònh (1 phuùt) 2)KTBC: (4 phuùt) Giaùo vieân Hoïc sinh - Nêu cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của *Cấu tạo : - Goàm hai cuoän daây daãn coù soá voøng khaùc nhau, maùy bieán theá?. đặt cách điện với nhau. - Moät loõ saét (hay theùp) coù pha silíc chung cho caû hai cuoän daây. *Hoạt động : khi đặt 1 hđt xoay chiều vào 2 đầu cuộn dây sơ cấp của máy biến thì ở 2 đầu cuộn dây thứ cấp xuất hiện 1 hđt xoay chiều..

(149) - Hiệu điện thế ở hai đầu các cuộn dây của máy biến thế liên hệ với số vòng dây của mỗi cuoän nhö theá naøo?. -. U 1 n1 = U 2 n2. 3)Tieán haønh baøi hoïc TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1: Tổ chức tình huống ( 3 phút) Phương pháp:hỏi đáp. Ta đã tìm hiểu xong về cách tính hao phí do toûa nhieät vaø mối liên hệ giữa hiệu điện thế ở đầu cuộn dây với số vòng dây. Hoâm nay chuùng ta seõ vaän dụng để giải 1 số bài tập. NOÄI DUNG. Hs laéng nghe. Hoạt động 2: Tìm hiểu bài tập 1(10 phút) Phương pháp:hỏi đáp. Người ta muốn tải một công suất điện 50 000W từ nhà máy điện đến một khu dân cư caùch nhaø maùy 20 km. Hieäu ñieän thế giữa hai đầu dây tải điện là 10 000V, cứ 1km dây dẫn có điện trở 0,5 Ω . Tính công suất hao phí vì tỏa nhiệt trên đường daây. Hướng dẫn -Toùm taét -Nêu công thức tính công suất hao phí do toûa nhieät? -1km thì có điện trở 0,5 Ω . Vậy 20 km có điện trở bao nhieâu? -Mỗi đường dây tải điện có mấy dd? Vậy điện trở cuối cùng là bao nhieâu?. -Hs ghi đề bài. Toùm taét U= 10000W P= 50000W Tính Php? -Hs lắng nghe hướng dẫn. -Hs thực hiện. Baøi taäp 1: 1km dd có điện trở 0,5 Ω . 20 km dd có điện trở là 10 Ω . Mà đường dd có 2 dây nên: R= 2.10 =20 Ω . Coâng suaát hao phí R P2 20 .500002 Php= 2 = U 100002. =500W.

(150) Yd hs thực hiện -> Gv nhaän xeùt, boå sung Hoạt động 3: Tìm hiểu bài tập 2(10 phút) Phương pháp:hỏi đáp. Cuoän sô caáp cuûa moät maùy bieán thế có 4400 vòng, cuộn thứ cấp Hs ghi đề bài có 240 vòng.Khi đặt vào 2 đầu Baøi taäp 2: cuoän sô caáp moät hieäu ñieän theá Hiệu điện thế ở 2 đầu dây xoay chiều 220 V thì ở đầu cuộn cuộn thứ cấp U 1 n1 thứ cấp có hiệu điện thế là bao = U 2 n2 nhieâu ? Toùm taét U 1 n2 Hướng dẫn U1=220V U2= n =12 V 1 -Toùm taét n1=4400 voøng Vậy hiệu điện thế ở 2 đầu -Nêu công thức liên hệ giữa hđt n2=240 vòng cuộn thứ cấp là 12 V ở 2 đầu cuộn dây và số vòng Tìm U2? daây? -Hđt và số vòng dây ở cuộn sơ Hs lắng nghe cấp thì kí hiệu như thế nào? Thứ caáp kí hieäu theá naøo? Hs thực hiện -Yc hs thực hiện -> Gv Nx, boå sung Hoạt động 3: Tìm hiểu Bài tập 3( 12 phút) Phương pháp:hỏi đáp Moät maùy bieán theá goàm cuoän sơ cấp có 500 vòng, cuộn thứ caáp 40 000 voøng a)Máy đó là máy tăng thế hay haï theá? b)Đặt vào 2 đầu cuộn sơ cấp hđt 400V.Tính hđt thế ở 2 đầu cuộn thứ cấp ? c)Điện trở của đường dây truyeàn ñi laø 40 Ω , coâng suaát truyeàn ñi laø 1 000 000W.Tính công suất hao phí trên đường truyền do tỏa nhiệt trên đường daây ?. Hs ghi đề bài. Baøi taäp 3 a)Do n2>n1 neân U2>U1 laø maùy taêng theá U1. n1. b) U = n 2 2 U 1 n2 =32000V n1 R P2 c) Php= 2 =3 0000W U. U2=. -Toùm taét U1=400V n1=500 voøng.

(151) Hướng dẫn -Toùm taét -Số vòng dây ở cuộn thứ cấp như thế nào so với số vòng dây ở cuộn sơ cấp?Vậy đây là máy taêng hay haï aùp ? -Nêu công thức tính tỉ số vòng daây vaø hñt ? -Công suất hao phí được tính bằng công thức nào? -Yc hs thực hiện -Gv Nx, boå sung. n2=40000 voøng R=40 Ω P=1 000 000W Tính a)maùy taêng hay haï aùp b)U2 c)Php? -Hs laéng nghe -Hs thực hiện. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (5 phút) 1)Cuûng coá : -Veà xem laïi caùc baøi taäp 2)Daën doø -Veà nhaø xem laïi chöông I,II -Chuaån bò tieát sau toång keát chöông -Xem trước bài 39 sgk, trả lời trước phần tự kiểm tra. 3)Phuï luïc.

(152) Bài 39. TỔNG KẾT CHƯƠNG II: ĐIỆN TỪ HỌC Ngày soạn: 1/1/13 Tieát :43 Tuaàn daïy:23 I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức - Ôn tập và hệ thống hóa kiến thức cơ bản của chương - Luyện tập và vận dụng các kiến thức vào 1 số trường hợp cụ thể 2)Kỹ năng - Rèn luyện kĩ năng tổng hợp , khái quát kiến thức đã học 3)Thái độ - Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuaån bò cuûa giaùo vieân -Nghiên cứu SGK, giáo án và tài liệu có liên quan 2)Chuaån bò cuûa HS HS trả lời các câu hỏi ở mục tự kiểm tra trong SGK. III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)Oån ñònh (1 phuùt) 2)KTBC: khoâng KTBC 3)Tieán trình daïy hoïc. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1: Giới thiệu bài( 4 phút) Phương pháp: đặt vấn đề. Ta đã tìm hiểu xong chương II: Điện từ học.Hôm nay - Hs lắng nghe chúng ta sẽ vận dụng những kiến thức đã học để trả lời và giaûi caùc baøi taäp toång keát chöông.. NỘI DUNG.

(153) Hoạt động 2 : Báo cáo trước lớp và trao đổi kết quả tự kiểm tra (từ câu 1 đến câu 9 trong bài).(15 phút) Phương pháp: hỏi đáp - Gọi một số HS trả lời các câu - Hs trình bày trước lớp phần I)Tự kiểm tra tự kiểm tra Hs tự trả lời từ câu 1-9 hỏi tự kiểm tra. ->Gv theo dõi, giúp đỡ học sinh Hoạt động 3: Luyện tập, vận dụng một số kiến thức cơ bản.(20 phút) Phương pháp: hỏi đáp. Yc hs đọc câu 10 Để xác định chiều của lực điện từ ta sd quy tắc nào ?Phát bieåu? Vậy để xác định được chiều của lực điện từ ta phải có chiều của dđ và chiều đường sức từ, mà đường sức từ có chưa? Ta tìm baèng caùch naøo? Yc hs lên bảng thực hiện.. -Hs đọc câu 10 -Sử dụng quy tắc bàn tay trái -HS phaùt bieåu. Yc hs đọc câu 11 _ Tại sao để truyền tải điện năng đi xa người ta phải dùng maùy bieán theá - Coâng suaát toûa nhieät coù moái liên hệ với hiệu điện thế như theá naøo?Neáu hñt taêng 100 laàn thì coâng suaát hao phí giaûm ñi bao nhieâu laàn? -Yc hs toùm taét caâu c -Đề bài cho yếu tố nào ?Tìm yếu tố nào ?hiệu điện thế ở 2 đầu dd có mối liên hệ như thế nào với số vòng dây ? Yc hs thực hiện - Gv nhaän xeùt, boå sung. -Hs đọc câu 11 - Giaûm hao phí. Yc hs đọc câu 12 hỏi:. II)Vaän duïng. 10) AÙp duïng quy taéc baøn tay trái, lực từ tác dụng lên điểm -Ta tìm chiều đường sức từ N vuông góc với mặt phẳng trang giấy, hướng từ ngoài vào baèng quy taéc naém tay phaûi. trong.. - Hs thực hiện. - HS trả lời. 11) a) Giaûm hao phí b)Neáu taêng hieäu ñieän theá leân 100 laàn thì coâng suaát hao phí giaûm 1002= 10 000 laàn U1. n1. c) U = n 2 2 -Hs toùm taét U1= 220V, n1=4 400 voøng, n2=120 voøng Tìm U2 ? -Hs thực hiện. =>U2= 6V.

(154) - Dòng điện 1 chiều tạo ra từ -Hs đọc câu 12 trường như thế nào? -Tạo ra từ trường biến thiên - Gv nhaän xeùt, boå sung. Yc hs đọc câu 13 hỏi: - Neâu ñieàu kieän xuaát hieän doøng điện cảm ứng? - Khi khung quay quanh truïc PQ thì số đường sức từ xuyên qua tieát dieän s nhö theá naøo ? - Khi khung quay quanh truïc AB thì số đường sức từ xuyên qua tieát dieän s nhö theá naøo ? Vậy trường hợp nào không có dòng điện cảm ứng? - Gv nhaän xeùt, boå sung. -Hs đọc câu 13 - Khi số đường sức từ xuyên qua tieát dieän s bieán thieân -Hs trả lời -Hs trả lời và chọn đáp án. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (5 phút) *Cuûng coá - Về nhà xem lại các kiến thức cơ bản của chương * Daën doø -Xem trước chương III “Quang học” -Xem baøi 40 sgk - Xem lại chương trình lớp 7 về quang học. 3)Phuï luïc. 12) Dòng điện không đổi không tạo ra từ trường biến thieân. 13) a) Khi khung daây quay quanh trục PQ thì số đường sức từ s không đổi = 0.

(155) Baøi 40. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG Ngày soạn: 3/1/13 Tieát :44 Tuaàn daïy:23. I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Mô tả được hiện tượng khúc xạ ánh sáng trong TH ánh sáng truyền từ không khí sang nước và ngược lại -Chỉ ra được tia khúc xạ và tia phản xạ, góc khúc xạ và góc phản xạ. 2)Kó naêng -Đề ra được các biện pháp làm giảm ảnh hưởng của hiện tượng khúc xạ ánh sáng đến con người, môi trường. 3)Thái độ -Tích cực , tỉ mỉ trong học tập -Có ý thức bảo vệ sức khỏe, tránh ô nhiễm ánh sáng do hiện tượng khúc xạ ánh sáng gây ra. II. CHUAÅN BÒ. 1)Chuẩn bị của Gv * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 bình thủy tinh hoặc một bình nhựa trong. - 1 bình chứa nước sạch. - 1 ca múc nước. - 1 miếng gỗ phẳng, mềm để có thể cắm được đinh ghim. - 3 chieác ñinh ghim. * Đối với GV. - 1 bình thủy tinh hoặc bình nhựa trong suốt hình hộp chữ nhật đựng nước. - 1 miếng gỗ phẳng (hoặc nhựa) để làm màn hứng tia sáng. - 1 Nguồn sáng có thể tạo được chùm sáng hẹp (nên dùng bút laze để HS dễ quan sát tia saùng). -Nghiên cứu sgk, giáo án, chuẩn kiến thức và tài liệu có liên quan 2)Chuaån bò cuûa Hs -Đại diện lấy DCTN -Nghiên cứu sgk III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. 1)Oån ñònh (1 phuùt) 2)KTBC: khoâng KTBC.

(156) 3)Tieán trình daïy hoïc TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN HỌAT ĐỘNG CỦA HS NOÄI DUNG Hoạt động 1 (4 phút) Ôn lại những kiến thức có liên quan đến bài học mới. Phương pháp:đặt vấn đề. Yêu cầu HS trả lời những câu hỏi Tìm hiểu hình 40.1 SGK - Từng HS chuẩn bị trả sau: - Định luật truyền thẳng của ánh lời các câu hỏi của GV ñöa ra. sáng được phát biểu như thế nào? - Từng HS quan sát hình - Có thể nhận biết được đường 40.1 SGK truyền của tia ánh sáng bằng những - Làm thí nghiệm để trả lời câu hỏi ở phần mở caùch naøo? baøi. Yêu cầu HS đọc phần mở bài. - Cho HS laøm thí nghieäm nhö hình 40.1 SGK. Hoạt động 2 (15 phút) Tìm hiểu sự khúc xạ ánh sáng từ không khí sang nước. Phương pháp:hỏi đáp, quan sát. Yêu cầu HS tự đọc mục 1 phần I SGK. Trước khi HS rút ra nhận xét, GV có thể yêu HS trả lời câu hỏi: - Aùnh saùng truyeàn trong khoâng khí và trong nước đã tuân theo định luaät naøo? - Hiện tượng ánh sáng truyền từ không khí sang nước có tuân theo ñònh luaät truyeàn thaúng cuûa aùnh saùng khoâng? Yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì? * GDMT: - Khi ánh sáng mặt trời chiếu đến câc kính (sd trong XD) sẽ gây ra hiện tượng khúc xạ ánh sáng, lúc này hiện tượng này có ưu điểm và. I/ Hiện tượng khúc xạ ánh sáng. 1.Quan saùt. - Từng HS quan sát hình 40.2 SGK để rút ra nhận xeùt. -Nêu được kết luận về sự khuùc xaï aùnh saùng.. 2.Keát luaän: SGK. - Ưu điểm : lấy được ánh sáng trực tiếp từ thiên nhieân toát cho thò giaùc. Đồng thời nếu nhiều ánh. 3.Moät vaøi khaùi nieäm:.

(157) ảnh hưởng gì đến con người ? - Ngoài ra các khí NO,NO2,...bao bọc trái đất.Chúng cản sự k.xạ ánh sáng và phản xạ các tia nhiệt của ánh sáng đến trái đất nên sẽ làm cho trái đất nóng lên,Trái đất nóng lên có ảnh hưởng gì đến Trái đất? -Haõy neâu bieän phaùp laøm giaûm ảnh hưởng của hiện tượng khúc xạ aùnh saùng khi sd kính trong XD? -> Gv Nx, boå sung. Yêu cầu HS đọc mục 3 phần I SGK. GV tieán haønh thí nghieäm nhö hình 40.2 SGK. - Yêu cầu HS quan sát để trả lời C1, C2. Yêu cầu HS trả lời các hỏi sau: - Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước, tia khúc xạ nằm trong maët phaúng naøo? - So sánh góc tới và góc khúc xạ? - Trả lời C3.. -I là điểm tới, SI là tía tới. -IK laø tia khuùc xaï. -Đường NN’ vuông gốc với mặt phaân caùch laø phaùp tuyeán taïi ñieåm -Hs trả lời tới. -Góc SIN là góc tới i. -goùc KIN’ laø goùc khuùc xaï r. -Mặt phẳng chứa SI và pháp tuyến NN’ là mặt phẳng tới. -Hs neâu bieän phaùp 4.Thí nghieäm C1:tia khuùc xaï naèm trong maët phẳng tới. Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. C2:phương án TN: thay đổi hướng của tia tới,quan sát tia khúc xạ, - Từng HS đọc phần độ lớn góc tới, góc khúc xạ. 5.Keát luaän:SGK thoâng baùo veà moät vaøi C3: khaùi nieäm.. sáng quá sẽ ảnh hưởng đến thị giác.. - Quan saùt GV tieán haønh thí nghieäm. Thaûo luaän nhóm để trả lời C1, C2. - Từng HS trả lời câu hỏi của GV để rút ra kết luaän. Hoạt động 3 (15 phút)Tìm hiểu sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí. Phương pháp:hỏi đáp, nhóm, thực nghiệm II/ Sự khúc xạ của tia sáng khi - Từng HS trả lời C4. - Nhóm bố trí thí nghiệm truyền từ nước sang không khí Yêu cầu HS trả lời C4. 1.Dự đoán - Gợi ý HS phân tích tính khả thi như hình 40.3 SGK. C4:các phương án TN kiểm tra dự của từng phương án đã nêu ra. đoán: HS coù theå ñöa ra moät vaøi phöông aùn + Để nguồn sáng trong nước, nhö: chiếu AS từ đáy bình lên. - Để nguồn sáng trong nước, chiếu + Để nguồn sáng ở ngoài, chiếu ánh sáng từ dưới bình lên. AS qua đáy bình, qua nước rồi ra - Hoặc để nguồn sáng ở ngoài, khoâng khí. chiếu ánh sáng qua đáy bình, qua Tiến hành TN theo các bước như nước rồi ra không khí. đối với trường hợp AS truyền từ - Nếu không có phương án nào thực không khí sang nước. hiện được ngay trên lớp, GV nên 2.Thí nghieäm kieåm tra.

(158) giới thiệu phương án trong SGK. Hướng dẫn HS tiến hành thí nghieäm. Bước 1: - Caém hai ñinh ghim A, B. - Đặt miếng gỗ thẳng đứng trong bình. - Dùng ca múc nước từ từ đổ vào bình cho tới vạch phân cách. - Hướng dẫn HS cắm đinh ghim A sao cho tránh xảy ra hiện tượng phản xạ toàn phần. Bước 2: - Tìm vị trí đặt mắt để nhìn thấy đinh ghim B che khuất đinh ghim A - Từng HS trả lời C5, C6. ở trong nước. - Đưa đinh ghim C tới vị trí sao cho - Thảo luận nhóm, trả lời nó che khuất đồng thời cả A và B. câu hỏi của GV để rút ra - Maét chæ nhìn thaáy ñinh ghim B maø keát luaän. không nhìn thấy đinh ghim A chứng toû ñieàu gì? - Giữ nguyên vị trí đặt mắt, nếu bỏ ñinh ghim B, C ñi thì coù nhìn thaáy ñinh ghim A khoâng? Vì sao? Bước 3: - Nhấc miếng gỗ ra khỏi nước, dùng bút kẻ đường nối vị trí ba đinh ghim. Nhaéc HS nhaác mieáng goã ra nheï nhàng để tránh rơi đinh. * Yêu cầu một vài HS trả lời C5, C6 và cho cả lớp thảo luận. * Yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Tia khuùc xaï naèm trong maët phaúng naøo? So sánh độ lớn góc khúc xạ với góc tới. Hoạt động 4 (6 phút) Vận dụng. Phương pháp:hỏi đáp. C5: -Mắt nhìn thấy A khi AS từ A phát ra truyền được tới mắt. -Khi maét nhìn thaáy B maø khoâng thấy A  AS từ A phát ra đã bị B che khuất, không đến dược mắt. - Khi maét nhìn thaáy C maø khoâng thấy A,B  AS từ A,B phát ra đã bịC che khuất không đến được maét -Khi boû B,C ñi thìi ta laïi nhìn thaáy A chứng tỏ AS từ A phát ra đã truyền qua nước và không khí đến được mắt. -Vậy đường nối vị trí 3 đinh ghim A,B,C là đường truyền của tia sáng từ đinh ghim A tới mắt. C6: -Nhận xét:đường truyền của tia sáng từ nước sang không khí bị khúc xạ tại mặt phân cách giữa nước và không khí. -B là điểm tới, AB là tia tới, BC laø tia khuùc xaï. 3. Keát luaän:SGK. III/ Vaän duïng. - Caù nhaân suy nghó vaø traû Có thể yêu cầu HS trả lời câu lời câu hỏi của GV. hoûi:.

(159) Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì? Nêu kết luận về sự khúc xạ ánh sáng khi ánh sáng truyền từ không khí vào nước và ngược lại. - Caù nhaân suy nghó vaø traû C7: Hiện tượng phản xạ - Yêu cầu HS tự đọc phần ghi nhớ lời C7, C8. aùnh saùng -Tia tới gặp mặt phân trong SGK để trả lời câu hỏi của cách giữa hai môi GV. trường trong suốt bị hắt trở lại môi trường Yêu cầu một vài HS trả lời C7, trong suoát cuõ. C8 và cho cả lớp thảo luận. GV phát biểu chính xác các câu trả lời -Goùc khuùc xaï baèng góc tới cuûa HS.. Hiện tượng khúc xạ aùnh saùng. -Tia tới gặp mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt bò gaõy khuùc taïi maët phaân caùch vaø tieáp tuïc đi vào môi trường trong suốt thứ hai. -Goùc khuùc xaï khoâng bằng không tới. C8: Hs tự trả lời -GV: khoâng yeâu caàu HS giaûi thích quaù kyõ vì baøi sau HS seõ hieåu roõ baûn chaát.. IV)TỔNG KẾT VAØ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP (4 phút) *Cuûng coá -Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì ? -So sánh sự giống nhau và khác nhau khi ánh sáng truyền từ không khí sang nước và ngược lại? *Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 40.1-40.3 trang 49 SBT -Xem trước bài 41 sgk 3)Phuï luïc  TƯ LIỆU GDBV Môi Trường: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(160) Tuaàn 24 Tieát 45. NS:-----------ND:-----------Baøi 42. THAÁU KÍNH HOÄI TUÏ ------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nhận biết được thấu kính hội tụ -Nêu được tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính là gì? -Mô tả được đường truyền của tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ 2)kó naêng -Xác định được thấu kính hội tụ qua việc quan sát trực tiếp các thấu kính này -Vẽ được đường truyền của các tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ 3)Thái độ -Tích cực,tỉ mỉ, có tinh thần hợp tác nhóm II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 thấu kính hội tụ có tiêu cự khoảng 12cm. - 1 giaù quang hoïc. - 1 màn hứng để quan sát đường truyền của chùm sang. - 1 nguoàn saùng phaùt ra chuøm ba tia sang song song. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1 (8phút) Ổn định – Tổ chức tình huoáng -Từng HS thực hiện yêu caàu cuûa GV.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: - Nêu mối quan hệ giữa góc tới vaø goùc khuùc xaï khi aùnh saùng truyền từ không khí sang nước ? -Hiện tượng phản xạ toàn phần laø gì ? 3)Đặt vấn đề -Hs laéng nghe vaø phaùt Khi ta laáy kính cuûa oâng, baø ra hiện vấn đề hứng ánh sáng mặt trời rồi chiếu vaøo maõnh giaáy vuïn hay buøi nhuøi thì chuùng boác chaùy.Taïi sao laïi. NOÄI DUNG.

(161) nhö vaäy ? Hoạt động 2 (7 phút) Nhaän bieát ñaëc ñieåm cuûa thaâu kính hoäi tuï. -Caùc nhoùm HS boá trí vaø Hường dẫn HS tiến hành thí tieán haønh thí nghieäm nhö nghieäm. hình 42.2 SGK. - Hướng dẫn HS đặt các dụng sụ đúng vị trí. - Laøm theâm thí nghieäm: Duøng thấu kính hội tụ hứng chùm sang song song lên màn hứng ảnh. Từ từ dịch chuyển tấm bìa ra xa thaáu kính, yeâu caàu HS quan sát và trả lời câu hỏi: kích thước vết sáng trên màn thay đổi thế nào? Dự đoán chùm khúc xạ -Từng HS suy nghĩ và trả ra khỏi thấu kính có đặc điểm lời C1. gì? -Cá nhân đọc phần thông Yêu cầu HS trả lời C1. baùo veà tia loù trong SGK. Thông báo về tia tới và tia ló. -Từng HS trả lời C2. Yêu cầu HS trả lời C2.. I/ Ñaëc ñieåm cuûa TKHT 1.Thí nghieäm. C1:Chuøm tia khuùc xaï qua TK hoäi tuï taïi 1 ñieåm. C2:. -SI tia tới -IK laø tia loù.. 2.Hình daïng cuûa TKHT Hoạt động 3 (5 phút) C3 : Nhaän bieát hình daïng cuûa thaáu kính hoäi tuï. Yêu cầu HS trả lời C3. -Từng HS trả lời C3. Thoâng baùo veà chaát lieäu laøm -Cá nhân đọc phần thông thấu kính hội tụ thường dùng báo về thấu kính và thấu trong thực tế. Nhận biết thấu kính hoäi tuï trong SGK. kính hội tụ dựa vào hình vẽ và kí hieäu thaáu kính hoäi tuï.. -TKHT baèng vaät lieäu trong suoát (nhựa hoặc thủy tinh). -Phần rìa mỏng hơn phần giữa. -Kí hieäu : hình d. Hoạt động 4 (15 phút) Tìm hieåu khaùi nieäm truïc chính, quang taâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hoäi tuï. Yêu cầu HS trả lời C4. -Tìm hiểu khái niệm trục - Hướng dẫn HS quan sát thí. II/ Truïc chính, quang taâm, tieâu điểm, tiêu cự của TKHT. 1.Truïc chính C4: -Trong các tia sáng tới thấu kính, tia ở giữa truyền thẳng, không bị.

(162) chính. - Các nhóm thực hiện lại thí nghieäm nhö hình 42.2 SGK. Thảo luận nhóm để rả lời C4. - Từng HS đọc phần thông baùo veà truïc chính. Tìm hieåu veà khaùi nieäm quang tâm. Từng HS đọc phaàn thoâng baùo veà khaùi nieäm quang taâm. Tìm hieåu khaùi nieäm tieâu ñieåm. - Nhoùm tieán haønh laïi thí nghiệm ở hình 42.2 SGK. Từng HS trả lời C5, C6.. nghiệm đưa ra dự đoán. - Yeâu caàu HS tìm caùch kieåm tra dự đoán. - Thoâng baùo veà khaùi nieäm truïc chính. Thoâng baùo veà khaùi nieäm quang taâm. GV laøm thí nghieäm. Khi chieáu tia saùng baát kì ñi qua quang taâm thì noù tieáp tuïc ñi thẳng không đổi hướng. Hướng dẫn HS tìm hiểu khái nieäm tieâu ñieåm. - Yeâu caàu HS quan saùt laïi thí nghiệm để trả lời C5, C6. - Yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Tieâu ñieåm cuûab thaáu kính laø gì? Moãi thaáu kính coù maáy tieâu ñieåm? Vò trí cuûa chuùng coù ñaëc ñieåm gì? - GV phaùt bieåu chính xaùc caùc câu trả lời C5, C6. - Thoâng baùo veà khaùi nieäm tieâu - Từng HS đọc phần thông điểm. báo trong SGK và trả lời Thông báo về khái niệm tiêu caâu hoûi cuûa GV. cự. Tìm hiểu khái niệm về GV làm thí nghiệm đối với tia tiêu cự. tới đi qua tiêu điểm. Từng HS đọc phần thông báo về khái niệm tiêu cự.. đổi hướng.Tia này trùng với 1 đường thẳng được gọi là trục chính (  )cuûa TK. 2. Quang taâm -Truïc chính caét TKHT taïi ñieåm 0, ñieåm 0 laø quang taâm.. -Mọi tia sáng đi qua quang tâm đều truyền thẳng không đổi hướng. 3.Tieâu ñieåm F C5 : -Ñieåm hoäi tuï F cuûa chuøm tia loù naèm treân truïc chính cuûa TK.. C6 : -Chuøm tia loù vaãn hoäi tuï taïi moät ñieåm treân truïc chính(ñieåm F’). +Điểm F được gọi là tiêu điểm của TKHT. +Moãi TK coù hai tieâu ñieåm F vaø F’ nằm về hai phía của TK, cách đều quang taâm.. 4.Tiêu cự -Là khoảng cách từ mỗi tiêu điểm tới quang tâm OF=OF’=f. -Nếu tia tới đi qua tiêu điểm của TK thì tia ló song song với trục chính.. Hoạt động 5 (6 phút) vaän duïng.. Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi:. III/ Vaän duïng C7 :.

(163) Từng HS trả lời các câu - Nêu cách nhận biết thấu kính hoûi cuûa GV. hoäi tuï. - Cho biết đặc điểm đường Cá nhân suy nghĩ trả lời truyền của một số tia sáng đi C7, C8. qua thaáu kính hoäi tuï. Yêu cầu HS trả lời C7, C8. C8 :. - TKHT coù phaàn rìa moûng hôn phaàn giữa - Nếu chiếu 1 chùm sáng tới song song với trục chính của TK thì chuøm tia loù seõ hoäi tuï taïi tieâu ñieåm cuûa TK. Hoạt động 6:( 4 phút) Cuûng coá –Daën doø -Hs trả lời. *Cuûng coá - Neâu caùch nhaän bieát thaáu kính hoäi tuï? - Neâu caùc tia saùng ñaëc bieät qua thaáu kính hoäi tuï? *Daën doø - Đọc có thể em chưa biết -Hs lắng nghe và thực hiện - Làm BT 42.1 -> 42.3 SBT Vl 9 -Xem trước bài 43 sgk IV)Phaàn boå sung : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 24. NS :--------------.

(164) Tieát 46. ND :-------------Baøi 43. ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ ---------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được các đặc điểm về ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ. 2)Kyõ naêng -Dựng được ảnh của một vật tạo bởi thấu kính kính hội tụ bằng cách sử dụng các tia đặc bieät. 3)Thái độ -Tích cực , tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. 1)Đối với mỗi nhóm HS. - 1 thấu kính hội tụ có tiêu cự khoảng 12cm. - 1 giaù quang hoïc. - 1 cây nến cao khoảng 5cm. - 1 màn hứng ảnh. - 1 bao diêm hoặc bật lửa. 2)Đối với GV -1 boä TN nhö hoïc sinh -Giaùo aùn III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 (8 phút) Ổn định –Tổ chức tình 1)OÅn ñònh huoáng hoïc taäp 2)KTBC Từng HS trả lời câu hỏi - Nêu cách nhận biết thấu kính cuûa GV. hoäi tuï. - Keå teân vaø bieåu dieãn treân hình vẽ, đường truyền của ba tia sáng đi qua thấu kính hội tụ mà em đã hoïc. 3) Đặt vấn đề Gv đưa cho hs tờ giấy có ghi -Hs quan saùt chữ rất nhỏ -Đọc khó khăn -Các em có đọc được chữ trên tờ giấy không ? -Đọc dễ dàng do chữ lớn - Gv đặt TKHT trước tờ giấy yêu cầu học sinh đọc chữ trên tờ. NOÄI DUNG.

(165) Hs phát hiện vấn đề. Hoạt động 2 (15 phút) Tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa đối với ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ. -Caùc nhoùm boá trí thí nghiệm hình 43.2 và thực hieän caùc yeâu caàu cuûa C1, C2. Ghi ñaëc ñieåm cuûa aûnh vaøo doøng 1, 2, 3 cuûa baûng 1. -Nhoùm boá trí thí nghieäm nhö hình 43.2 SGK. Thảo luận nhóm để trả lời C3. Ghi caùc nhaän xeùt veà ñaëc ñieåm cuûa aûnh vaøo doøng 4 cuûa baûng 1 SGK. Hoạt động 3 (10 phút) Dựng ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ. -Từng HS thực hiện C4. -Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi thấu kíh hoäi tuï. - Từng HS thực hiện C5.. giaáy Gv đặt vấn đề: chữ mà các em quan saùt qua TKHT chính laø ảnh.Vậy ảnh thay đổi như thế naøo khi ta ñöa thaáu kính ra xa hay laïi gaàn?. * Hướng dẫn HS làm thí nghiệm. Cho các nhóm thảo luận trước khi nhaän xeùt ñaëc ñieåm cuûa aûnh vaøo baûng 1. * Hướng dẫn HS làm thí nghiệm, trả lời C3. - Làm thế nào để quan sát được ảnh của vật trong trường hợp naøy? * Cho các nhóm thảo luận trước khi ghi caùc nhaän xeùt veà ñaëc ñieåm aûnh cuûa vaøo baûng 1 SGK.. I/ Ñaëc ñieåm cuûa aûnh cuûa moät vaät tạo bởi TKHT 1.Thí nghieäm a.Đặt vật ở ngoài tiêu cự C1:ảnh thật ngược chiều với vật. C2:dòch vaät vaøo gaàn thaáu kính hôn, vẫn thu được ảnh của vật ở trên màn. Đó là ảnh thật, ngược chiều với vật. b. Đặt vật trong khoảng tiêu cự. C3:không hứng được ảnh ở trên màn .Đặt mắt trên đường truyền cuûa chuøm tia loù, ta quan saùt thaáy ảnh cùng chiều, lớn hơn vật.Đó là ảnh ảo và không hứng được trên maøn.. 2)Hãy ghi các nhận xét ở treân vaøo baûng 1. II/ cách dựng ảnh 1. Dựng ảnh của điểm sáng S * Yêu cầu HS trả lời: - Chùm tia tới xuất phát từ S qua tạo bởi TKHT. thấu kính cho chùm tia ló đồng C4:. quy ở S’. S’ là gì của S? - Cần sử dụng mấy tia sáng xuất phát từ S để xác định S’? - Thoâng baùo khaùi nieäm aûnh cuûa ñieåm saùng. - Giúp đỡ HS vẽ hình. * Hướng dẫn HS thực hiện C5. - Dựng ảnh B’ của điểm B. - Hạ B’A’ vuông góc với trục chính, A’ laø aûnh cuûa A vaø A’B’ laø aûnh cuûa AB.. 2. Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi TKHT. C5: +Vật AB cách TK 1 khoảng d=36cm..

(166) +Vật AB cách TK 1 khoảng 8cm. Hoạt động 4 (8 phút) Vaän duïng. -Từng HS trả lời câu hỏi cuûa GV. * Đề nghị HS trả lời: - Haõy neâu ñaëc ñieåm cuûa aûnh cuûa một vật tạo bởi thấu kính hội tụ. - Nêu cách dựng ảnh của một vaät qua thaáu kính hoäi tuï. - Từng HS trả lời C6, C7. * Hướng dẫn HS trả lời C6. - Xét hai cặp tam giác đồng daïng. - Trong từng trường hợp tính tỉ soá A' B' A 'B' = . AB OI. * Đề nghị HS trả lời C7.. Hoạt động 5: (4 phút) Cuûng coá –Daën doø *Cuûng coá -Hs trả lời các câu hỏi của - Khi đặt vật ngoài, trong Gv khoảng tiêu cự ảnh có đặc điểm. III/ Vaän duïng C6: a. f=12cm d=36cm h=1cm tìm A’B; OA’. Ta coù: ABF OHF AB AF 24    2 OH OF 12 AB 1  OH  A' B '   0.5cm 2 2 A ' B ' F ' OIF ' A' B ' A' F '   hay OI OF ' A ' F ' 0.5   A ' F ' 6cm 12 1 Vaäy:OA’=OF’+F’A=12+6=18cm. b.tương tự TH a OA/ = 24 cm h/ = 3cm C7 : hs tự trả lời.

(167) gì ? - Nêu cách dựng ảnh của một vaät AB qua thaáu kính hoäi tuï ? *Daën doø -Hs lắng nghe và thực hiện -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 43 SVL 9 -Xem trước bài 44 sgk IV)Phaàn boå sung : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 25 Tieát 47. Ns:……………… ND:……………... BAØI TẬP XÁC ĐỊNH ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ I)Muïc tieâu 1)Kiến thức Giúp hs nắm lại được các đặc điểm và tính chất của thấu kính hội tụ 2)Kyõ naêng Reøn luyeän kó naêng giaûi baøi taäp cho hs 3)Thái độ Tích cực,tỉ mỉ trong học tập II)Chuaån bò Gv: heä thoáng baøi taäp Hs:kiến thức đã học III)Tieán trình daïy - hoïc. Hoạt động của HS Hoạt động 1: Oån định –. Trợ giúp của Gv. Noäi dung.

(168) giới thiệu bài. -Hs trả lời. -Hs laùng nghe. 1)Oån ñònh 2)KTBC: -Neâu ñaëc ñieåm aûnh cuûa vaät taïo bởi TKHT? -Nêu cách dựng ảnh của điểm saùng qua TKHT? -Nêu cách dựng ảnh của vật AB qua TKHT? 3)Bài mới Ta đã tìm hiểu xong cách dựng aûnh cuûa vaät qua TKHT.Hoâm nay chuùng ta seõ reøn luyeän kó naêng dựng ảnh và giải 1 số BT về ảnh của vật tạo bởi TKHT.. Hoạt động 2: BT xác ñònh aûnh cuûa moät ñieåm saùng qua thaáu kính hoäi tuï. Baøi 1: Đặt điểm sáng S trước -Hs đọc đề bài tập TKHT.Dựng ảnh S/ của S qua TK đã cho.Aûnh là ảnh thật hay ảnh aûo? a)S nằm trong khoảng tiêu cự? b)S nằm ngoài khoảng tiêu cự? -Hs lắng nghe hướng dẫn Hướng dẫn và 2 hs lên bảng thực hiện Yc hs nhaéc laïi caùc tia saùng ñaëc bieät qua TKHT? Để dựng ảnh của điểm sáng qua TKHT ta laøm theá naøo? -Hs theo doõi –nhaän xeùt Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự ảnh có đặt điểm gì?trong khoảng tiêu cự có đặc điểm gì? GV nx, boå sung Yc hs lên bảng thực hiện Gv Nx, boå sung Hoạt động 3:BT xác định aûnh cuûa vaät AB qua TKHT. Baøi 2 (BT 42-43.4 SBT VL 9 trang 51). -Hs đọc BT -Hs lắng nghe hướng dẫn. Hướng dẫn Aûnh A/B/ cùng chiều hay ngược. Baøi 1: a) S/ aûnh aûo. b)S/ aûnh thaät. Baøi 2: a)aûnh laø aûnh aûo vì noù cuøng chiều với vật b)thấu kính đã cho là thấu kính hội tụ vì vật thật cho ảnh ảo lớn hôn vaät.

(169) thực hiện BT. -Hs đọc BT. -Hs laéng nghe hd -Hs thực hiện. Hoạt động 4:củng cố – Daën doø -Hs trả lời -Hs lắng nghe và thực hieän. chiều so với vật AB? Vậy đó là aûnh thaät hay aûnh aûo ? Aûnh ảo lớn hơn hay nhỏ hơn vật?vật thậ cho ảnh ảo lớn hơn vật.vậy thấu kính đã cho là Tk gì? Neâu caùch xaùc ñònh O,tieâu ñieåm cuûa TK? Gv Nx, boå sung. Baøi 3: Ñaët moät vaät AB coù daïng muõi tên,cao 2cm,vuông góc với trục chính cuûa TKHT,caùch TK 5cm.TK có tiêu cự 10 cm a)Dựng ảnh của vật AB b)Aûnh laø aûnh thaät hay aûnh aûo c)Aûnh naèm caùch TK bao nhieâu cm?Aûnh cao bao nhieâu cm? Hướng dẫn -Yc hs nêu dựng ảnh của vật AB -Aûnh coù ñaëc ñieåm gì?Vaäy aûnh thaät hay aûnh -Xét các cặp tam giác đồng dạng từ đó dựa vào tỉ lệ đồng dạng tìm OA/ vaø A/B/ -Gv Nx ,boå sung. Cuûng coá -Nêu cách dựng ảnh của vật AB qua TKHT? -Neâu ñaëc ñieåm cuûa aûnh khi vaät đặt trong và ngoài khoảng tiêu cự ? Daën doø. c)noái BB/ caét truïc chính taïi O,O laø quang taâm Dựng TKHT tại O,vẽ BI // với truïc chính.Noái B/I caét truïc chính tại F/.tiêu điểm F lấy đối xứng với F/ qua O Baøi 3 a). b)A/B/ laø aûnh aûo c)Tương tự câu C6 b bài 43 OA/=10 cm A/B/= 4 cm.

(170) -Veà nhaø giaûi laïi caùc BT -Xem trước bài 44 sgk. Tuaàn 25 Tieát 48. NS:-----------ND:-----------Baøi 44. THAÁU KÍNH PHAÂN KÌ ---------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nhận biết được thấu kính phân kì 2)Kyõ naêng -Vẽ được đường truyền của các tia sáng đặc biệt qua thấu kính phân kì 3)Thái độ -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 thấu kính phân kì có tiêu cự khoảng 12cm. - 1 giaù quang hoïc. - 1 nguoàn saùng phaùt ra ba tia saùng song song. - 1 màn hứng để quan sát đường truyền của ánh sáng. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 (8 phút) Oån định –Tổ chức 1)OÅn ñònh tình huoáng hoïc taäp 2)KTBC Từng HS trả lời câu hỏi - Nêu đặc điểm ảnh của một vật cuûa GV. tạo bởi thấu kính hội tu? - Có những cách nào để nhận biết thaáu kính hoäi tuï? 3)Đặt vấn đề Làm thế nào để nhận biết đâu Hs suy nghó vaø phaùt hieän laø TKHT, ñaâu laø TKPK?. NOÄI DUNG.

(171) vấn đề Hoạt động 2 (15 phút) Tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa thaáu kính phaân kì. - Từng HS thực hiện C1. - Từng HS trả lời C2. - Caùc nhoùm boá trí thí nghieäm nhö hình 44.1 SGK. - Từng HS quan sát thí nghieäm vaø thaûo luaän nhoùm để trả lời C3.. TKPK coù gì gioáng vaø khaùc TKHT?. * Yêu cầu HS trả lời C1. Thông baùo veà thaáu kính phaân kì. * Yeâu caàu moät vaøi HS neâu nhaän xeùt veà hình daïng cuûa thaáu kính phân kì như hình 44.1 để trả lời C3. - Theo dõi hướng dẫn các nhóm laøm thí nghieäm. - Thoâng baùo hình daïng maët caét vaø kí hieäu cuûa thaáu kính phaân kì.. I/ Ñaëc ñieåm cuûaTKPK 1. Quan saùt vaø tìm caùch nhaän bieát C1:TKHT coù phaàn rìa moûng hôn phần giữa. C2:TKPK có độ dày phần rìa lớn hơn phần giữa. 2.Thí nghieäm C3:Chùm tia tới song song cho chuøm tia lo ùlaø chuøm phaân kyø neân ta gọi TK đó là TKPK. -Tieát dieän cuûa TK:. -Kí hieäu: hình d. Hoạt động 3 (12 phút) Tìm hieåu truïc chính, quang taâm, tieâu ñieåm, tieâu cự của thấu kính phân kì. - Tìm hieåu khaùi nieäm truïc chính. - Các nhóm thực hiện lại thí nghieäm. - Từng HS quan sát thảo luận nhóm để trả lời C4. - Từng HS đọc phần thông baùo veà truïc chính trong SGK và trả lời câu hỏi của GV. - Tìm hieåu khaùi nieäm quang taâm. Từng HS đọc phần thông baùo veà khaùi nieäm quang tâm trong SGK và trả lời caâu hoûi cuûa GV.. II/ Truïc chính, quang taâm, tieâu * Yêu cầu HS tiến hành thí điểm, tiêu cự của TKPK 1.Truïc chính nghieäm hình 44.1 SGK. C4:trong các tia tới vuông góc với - Yêu cầu HS trả lời C4. Gợi ý: Dự đoán tia đi thẳng. Tìm mặt của TK, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng. Tia hiểu kiểm tra dự đoán. này trùng với 1 đường thẳng được - Yêu cầu HS trả lời C4. cả lớp goïi laø truïc chính (  ) cuûa TK.. thaûo luaän. - GV chính xác hóa các câu trả lời cuûa HS. - Truïc chính cuûa thaáu kính coù ñaëc ñieåm gì? - GV nhaéc laïi khaùi nieäm truïc chính. * Yêu cầu HS đọc phần thông báo. Quang taâm cuûa moät thaáu kính coù ñaëc ñieåm gì? * Yeâu caàu HS laøm laïi thí nghieäm hình 44.1. - Theo dõi hướng dẫn các nhóm HS yeáu tieán haønh thí nghieäm. Coù. 2. Quang taâm -Truïc chính caét TK taïi O: O laø quang taâm cuûa TK. -Mọi tia sáng đi qua quang tâm đều truyền thẳng không đôûi hướng 3.Tieâu ñieåm C5:nếu kéo dài chùm tia ló ở TK PK thì chuíng seõ gaêp nhau taïi moät điểm trên trục chính, cùng phía với chùm tia tới.Có thể dùng thước thẳng để kiểm tra dự đoán đó..

(172) - Tìm hieåu khaùi nieäm tieâu ñieåm. - Caùc nhoùm tieán haønh thí nghieäm hình 44.1 SGK. - HS ñöa ra yù kieán cuûa mình để thảo luận chung. - Trả lời C5. - Từng HS làm C6 vào vở. - Trả lời câu hỏi của GV. d. Tìm hieåu khaùi nieäm tieâu cự. HS tự đọc phần thông báo khái niệm tiêu cự và trả lời câu hỏi của GV.. thể gợi ý cho các em. - Yêu cầu đại diện nhóm trả lời C5. - HS laøm C6. - Tieâu ñieåm cuûa thaáu kính phaân kì được xác định như thế nào? Nó có đặc điểm gì khác với tiêu điểm cuûa thaáu kính hoäi tuï? - GV chính xác hóa các câu trả lời cuûa HS. * Tiêu cự của thấu kính là gì?. Hoạt động 4 7 phút) Vaän duïng.. C6:. -Điểm F được gọi là tiêu điểm của TKPK. -Moãi TKPK coù hai tieâu ñieåm F vaø F’ nằm về hai phía TK, cách đều quang taâm O. 4. Tiêu cự Khoảng cách từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm OF=OF’=f gọi là tiêu cự cuûa thaáu kính III/ Vaân duïng C7:. * Yêu cầu HS trả lời C7, C8, C9. Từng HS trả lời C7, C8, - Theo dõi và kiểm tra HS thực C9. hieän C7. - Thảo luận với cả lớp để trả lời C8:Kính caän laø TKPK.coù theå nhaän C8.. bieát baèng 1 trong 2 caùch: +Phaàn rìa cuûa TK naøy daøy hôn phần giữa. +Đặt TK này gần dòng chữ, nhìn qua kính thấy ảnh dòng chữ nhỏ hơn so với nhìn trực tiếp dòng chữ đó. - Đề nghị một vài HS phát biểu, C9: trả lời C9. TKPK có những đặc điểm khác với TKHT. +Phaàn rìa TKPK daøy hôn phaàn giữa. +Chùm sáng tới song song với trục chính cuûa TKPK, cho chuøm tia loù phaân kyø. +Khi để TKPK vào gần dòng chữ treân trang saùch, nhìn qua TK ta thấy hình ảnh dòng chữ bé đí so với khi nhìn trực tiếp..

(173) Hoạt động 5: ( 3 phút ) Cuûng coá –Daën doø -Hs trả lời các câu hỏi. *Cuûng coá - Neâu caùch nhaän bieát TKPH? - Neâu 2 tia saùng ñaëc bieät qua TKPK? *Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Hs lắng nghe và thực hiện -Làm bài tập 44- 45.1-> 44- 45.5 SBT -Xem trước bài 45 sgk  PHAÀN BOÅ SUNG : -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 26 Tieát 49. NS :-----------ND :-----------Baøi 45. ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ -----------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được các đặc điểm về ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì 2)Kyõ naêng -Dựng được ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì bằng cách sử dụng các tia sáng đặc bieät 3)Thái độ.

(174) -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 thấu kính phân kì có tiêu cự khoảng 12cm. - 1 giaù quang hoïc. - 1 cây nến cao khoảng 5cm. - 1 màn hứng ảnh. - 1 bao diêm hoặc bật lửa. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1 (8 phút) Ổn định –Tổ chức tình 1)OÅn ñònh huoáng 2)KTBC -Từng HS trả lời các câu - Nêu cách nhận biết thấu kính hoûi cuûa GV. phaân kì? - Thaáu kính phaân kì coù ñaëc ñieåm gì trái ngược với thấu kính hội tuï? - Vẽ đường truyền của hai tia sáng đã học qua thấu kính phân kì. 3) Đặt vấn đề Hs phát hiện vấn đề Baïn Ñoâng bò caän thò naëng.Neáu boû kính ra ta nhìn thaáy maét baïn aáy to hôn hay nhoû hôn khi nhìn maét baïn ñang ñeo kính? Hoạt động 2 (8 phút) * Yêu cầu HS trả lời các câu Tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa hoûi: ảnh của một vật tạo bởi - Muốn qua sát ảnh của một vật thaáu kính phaân kì. tạo bởi thấu kính phân kì, cần - Từng HS chuẩn bị, trả lời có những dụng cụ gì? Nêu cách caâu hoûi cuûa GV. boá trí vaø tieán haønh thí nghieäm. - Các nhóm bố trí thí - Đặt màn sát thấu kính. Đặt ở vị nghieäm nhö hình 45.1 trí baát kì treân truïc chíh cuûa thaáu SGK. kính và vuông góc với trục chính. - Từ từ dịch chuyển màn ra xa thaáu kính. Quan saùt treân maøn xem coù aûnh cuûa vaät hay khoâng? - Tieáp tuïc laøm nhö vaäy khi thay. NOÄI DUNG. I/ Ñaëc ñieåm cuûa aûnh cuûa 1 vaät taïo bởi TKPK C1: đặt màng hứng ở gần, ở xa đều không hứng được ảnh.. C2:muốn quan sát được ảnh của một vật tạo bởi TKPK , ta đặt mắt trên đường truyền của chùm tia ló. Aûnh của 1 vật tạo bởi TKPK là ảnh ảo, cùng chiều với vật..

(175) đổi vị trí của vật trên trục chính. - Quan saùt thaáu kính phaân kì, ta luoân nhìn thaáy aûnh cuûa moät vaät đặt trước thấu kính nhưng không hứng được ảnh đó trên màn. Vậy đó là ảnh thật hay ảnh ảo. Hoạt động 3 (10 phút) * Yêu cầu HS trả lời C3. Gợi ý. Dựng ảnh của một vật - Muốn dựng ảnh của một điểm sáng AB tạo bởi thấu kính sáng ta làm thế nào? phaân kì. - Muốn dựng ảnh của một vật saùng ta laøm theá naøo? * Gợi ý HS trả lời C4: - Khi dịch vật AB vào gần hoặc ra xa thấu kíh thì hướng của tia Từng HS trả lời C3, C4. khúc xạ của tia tới BI có thay đổi không? - AÛnh B’ cuûa ñieåm B laø giao điểm của những tia nào?. II/ Cách dựng ảnh C3: cách dựng ảnh AB vuông góc với trục chính của TKPK. -Dựng ảnh B’ của B qua TK ( B’ là giao ñieåm cuûa chuìm tia loù keùo daøi). -Từ B’ hạ đường vuông góc với trục chính cuûa TK, caét truïc chính taïi A’.A’ laø aûnh cuûa A. -A’B’ laø aûnh cuûa AB qua TKPK. C4: f=12 cm. OA=24 cm a.dựng ảnh b.chứng minh d’< f.. CM: khi tònh tieán AB luoân vuoâng góc với trục chính thì tại mọi vị trí , tia BI là không đổi, cho tia ló IK cũng không đổi. Do đó tia BO luôn caét tia IK keùo daøi taïi B’ naèm trong đoạn FI. Chính vì vậy A’B’ luôn ở trong khoảng tiêu cự. III/ Độ lớn của ảnh ảo tạo bởi các Hoạt động 4 (10 phút) TK. So sánh độ lớn của C5: ảnh ảo tạo bởi thấu kính f =12 cm phaân kì vaø thaáu kính hoäi d= 8 cm tuï baèng caùch veõ. * Theo dõi giúp đỡ HS dựng - Từng HS dựng ảnh của ảnh. một vật đặt trong khoảng * Yêu cầu HS nhận xét đặc.

(176) tiêu cự đối với cả thấu điểm của ảnh ảo tạo bởi hai loại kính hoäi tuï vaø phaân kì. thaáu kính. - So sánh độ lớn của hai ảnh vừa dựng được.. Nhaän xeùt: +Aûnh ảo của TKHT bao giờ cũng lớn hơn vật. +Aûnh ảo của TKPK bao giờ cũng nhoû hôn vaät.. Hoạt động 5 (5 phút) Vaän duïng.. IV/ Vaän duïng C6: ảnh ảo ở TKHT và TKPK: * Yêu cầu HS trả lời C6. +Giống nhau:cùng chiều với vật. +Khaùc nhau: -Đối với TKHT thì ảnh lớn hơn vật và ở xa TK hơn vật. -Đối với TKPK thì ảnh nhỏ hơn vật Cá nhân suy nghĩ, trả lời và ở gần TK hơn vật. C6, C7, C8. Caùch phaân bieät nhanh choùng :ñöa TK lại gần dòng chữ trên trang saùch. Neáu nhìn qua TK thaáy hình ảnh dòng chữ cùng chiều , to hơn so với khi nhìn trực tiếp thì đó là TKHT. Nếu nhìn thấy dòng chữ cùng chiều, nhỏ hơn so với nhìn * Hướng dẫn HS làm C7: - Xét hai cặp tam giác đồng trực tiếp thì đó là TKPK. C7: daïng. TH TKHT: OA/= 24 cm - Trong trường hợp tính tỉ số h/ = 3h = 1,8 cm A' B' A' B' (hay ) TH TKPK: OA/=4,8 cm AB OI h/ = 0,36 cm C8:khi boû kính ra, ta nhìn thaáy maét * Đề nghị một vài HS trả lời C8. baïn to hôn khi nhìn maét baïn luùc ñang ñeo kính..

(177) Hoạt động 6: (4 phút ) Cuûng coá –Daën doø. *Cuûng coá -Nêu cách dựng ảnh của vật AB tạo bởi thấu kính phân kì ? -Hs trả lời - Aûnh tạo bởi thấu kính phân kì có gì giống và khác với ảnh tạo bởi thấu kính hội tụ ? *Daën doø -Đọc có thể em chưa biết -Hs lắng nghe và thực hiện -Làm bài tập ở SBT -Xem trước các bài tập về TKPK.  PHAÀN BOÅ SUNG : -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 26 Tieát 50. NS :............... ND :................. BAØI TẬP XÁC ĐỊNH ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THAÁU KÍNH PHAÂN KÌ I)Muïc tieâu 1)Kiến thức -Giúp hs nắm lại các đặc điểm và tính chất của ảnh tạo bởi TKPK 2)Kó naêng -Reøn luyeän kó naêng giaûi BT cho hs 3)Thái độ -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II)Chuaån bò.

(178) -Gv : heä thoáng BT -Hs : kiến thức đã học III)Tieán trình daïy hoïc Hoạt động của Hs Hoạt động 1 : Oån định – Giới thieäu baøi ( 10 phuùt) -Hs trả lời. -Hs laéng nghe. Hoạt động 2 :Giải Bài tập(30 phuùt). -Hs đọc BT. -Hs lắng nghe hướng dẫn và thực hiện. -Hs đọc BT. -Hs lắng nghe hướng dẫn và. Trợ giúp của GV. Noäi dung. 1)Oån ñònh 2)KTBC : -Aûnh tạo bởi thấu kính phân kì coù ñaëc ñieåm gì ? -Neâu caùch döng aûnh cuûa vaät saùng AB qua thaáu kính phaân kì ? 3)Giới thiệu bài Tiết trước chúng ta đã tìm hieåu xong aûnh cuûa moät vaät taïo bởi TKPK.Hôm nay chúng ta sẽ vận dụng các kiến thức này để giải các BT Baøi 1 :Baøi taäp 44-45.1 trang 156 SBT VL9 Hướng dẫn -Neâu 2 tia saùng ñaëc bieät qua TKPK ? -Aûnh tạo bởi TKPK là ảnh thật hay aûnh aûo ?vì sao ? -Yc hs leân baûng veõ -Các hs còn lại thực hiện vào vở -Gv Nx,boå sung Baøi 2 : baøi taäp 44-45.2 SBT VL9 trang 156 Hướng dẫn -Quan saùt hình veõ ta thaáy s vaø s/ naèm cuøng phía hay khaùc phía so với trục chính ? -Vaäy S/ laø aûnh thaät hay aûo? -Thấu kính đã cho là TK gì? -Haõy xaùc ñònh quang taâm, tieâu. Baøi 1:Baøi taäp 44-45.1 trang 156 SBT VL9. a)hình veõ b)Aûnh S/ laø aûnh aûo vì noù laø giao ñieåm cuûa caùc tia loù keùo daøi Baøi 2 : baøi taäp 44-45.2 SBT VL9 trang 156. a)S/ laø aûnh aûo vì noù vaø S cuøng phía so với trục chính b)thấu kính đã cho là TKPK.

(179) thực hiện BT -Hs laéng nghe Gv Nx. -Hs đọc BT. -Hs lắng nghe hướng dẫn và thực hiện BT -Hs laéng nghe Gv Nx Hoạt động 3:Củng cố –Dặn doø (5 phuùt) -Hs trả lời. -Hs lắng nghe và thực hiện. ñieåm cuûa TK? -Gv yc hs veõ hình -Gv Nx,boå sung. Baøi 3: BT 44-45.4 SBT VL9 trang 156-157 Hướng dẫn -Nêu cách dựng ảnh của vật saùng AB qua TKPK? -Aûnh tạo bới TKPK có đặc ñieåm gì ? -Yc hs lên bảng thực hiện -Gv Nx, boå sung *Cuûng coá -Nêu cách dựng ảnh của vật AB qua TKPK? -Aûnh tạo bởi TKPK có đặc ñieåm gì ? *Daën doø -Xem laïi caùc BT -Xem lại các bài 33 đến 45 SGK tieát sau oân taäp KT 1T. Tuaàn 27 Tieát 51. c) Noái SS/ caét truïc chính taïi O thì O là quang tâm.Dựng Tk tại O vuông góc với trục chính vẽ IS //với trục chính,nối I S/ cắt trục chính tại F láy F/ đối xứng với F qua O. Baøi 3: BT 44-45.4 SBT VL9 trang 156-157 a). b)h/= h/2 vaø d/ = d/2= f/2. NS :-----------ND :------------. OÂN TAÄP --------------------------I)Muïc tieâu 1)kiến thức -Giúp học sinh nắm lại các kiến thức từ bài 33 đến 45 2)Kyõ naêng -Vận dụng được các kiến thức đã học để giải thích các hiện tượng thường gặp trong cuộc soáng vaø giaûi 1 soá baøi taäp. 3)Thái độ -Tích cực, tỉ mỉ, làm việc khoa học. II)Chuaån bò -Gv : heä thoáng caâu hoûi.

(180) -Hs : trả lời các câu hỏi của Gv III)Tieán trình daïy hoïc Hoạt động của HS Hoạt động 1: ( 7 phút) Ổn định – Tổ chức tình huoáng -Hs trả lời các câu hỏi. -Hs laéng nghe Hoạt động 2:(15 phút) Tìm hieåu lí thuyeát. -Hs trả lời các câu hỏi cuûa Gv. Hoạt động 3:( 20phút) Tìm hieåu Baøi taäp. Trợ giúp của GV 1)OÅn ñònh 2)KTBC -Aûnh tạo bởi thấu kính phân kì có ñaëc ñieåm gì ? -Neâu caùch döng aûnh cuûa vaät saùng AB qua thaáu kính phaân kì ? 3)Giới thiệu mục đích ôn tập Gv giới thiệu mục đích ôn tập nhaèm giuùp cho caùc em heä thoáng laïi các kiến thức Gv yc học sinh trả lời các câu hỏi sau : 1) Coù maáy caùch taïo ra dñ xc ? 2) Neâu caáu taïo cuûa maùy phaùt ñieän xc ? 3)Coù maáy caùch laøm giaûm hao phí ñieän naêng khi truyeàn taûi ñi xa ? Choïn caùch naøo ? vì sao ? 4)Nêu công thức thể hiện mối quan hệ giữa hđt ở 2 đầu cuộn dây với số vòng dây tương ứng ? 5) Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì ? 6)Hãy nêu đường truyền của 3 tia saùng ñaëc bieät qua thaáu kính hoäi tuï ? 7) Làm thế nào để nhận biết được 1 thaáu kính laø thaáu kính hoäi tuï ? 8) Ảnh tạo bởi thấu kính hội tụ và thaáu kính phaân kì coù gì gioáng vaø khaùc nhau ? 9) Neâu caùc tia saùng ñaëc bieät qua thaáu kính phaân kì ? 10) Nêu cách dựng ảnh của vật AB qua thaáu kính phaân kì ? -> Gv nhaän xeùt, boå sung. Noäi dung. I)Lí Thuyeát Hs tự trả lời. II)Baøi taäp.

(181) Toùm taét N1= 4 400 voøng N2 = 120 voøng U1= 220 V Tìm U2 ? -Hs lắng nghe hướng daãn thaûo luaän nhoùm thực hiện. Toùm taét f=12 cm d= OA= 36 cm AB= h= 1cm Tính OA/ vaø AB/ ?. -Hs thaûo luaän nhoùm thực hiện. Hoạt động 4 : (3 phút) Daën doø. -Hs lắng nghe và thực hieän. Baøi 1 : a) Vì sao để vận tải điện năng đi xa người ta phải dùng máy biến theá ? b) Cuoän sô caáp cuûa moät maùy bieán thế có 4 400 vòng, cuộn thứ cấp có 120 vòng. Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp 1 hđt xc 220 V.Tìm hđt ở 2 đầu cuộn thứ cấp ? Hướng dẫn --Soá voøng daây coù moái quan heä nhö thế nào với hđt ở hai đầu mỗi cuộn daây ? -Công thức thể hiện mối quan hệ giữa U và n ? Yc hs thảo luận nhóm thực hiện -Gv theo dõi, giúp đỡ các nhóm gặp khó khăn. Gọi đại diện nhóm lên bảng thực hiện. Baøi 2 : Đặt vật AB vuông góc với trục chính cuûa TKHT coù f= 12 cm , khoảng cách từ vật đến thấu kính là 36 cm, vaät coù chieàu cao laø 1cm .Haõy tính khoảng cách từ ảnh đến thấu kính vaø chieàu cao cuûa aûnh Hướng dẫn -Tóm tắt đề -Xét các cặp tam giác đồng dạng -> suy ra tỉ lệ đồng dạng -Yc học sinh thảo luận nhóm thực hieän -Gv theo dõi giúp đỡ các nhóm gặp khoù khaên. *Daën doø -Về nhà xem lại các bài từ 33 đến 45 sgk -Xem 2 daïng baøi taäp : + Daïng 1 : maùy bieán theá + Dạng 2 : tìm khoảng cách từ ảnh. Baøi 1: a) Để giảm hao phí điện năng b) Hiệu điện thế ở giữa hai đầu cuộn thứ cấpN1 U 1 n1 = U 2 n2 U 1 .n 2 →U 2= =6 V n1. Đáp số : 6V. Baøi 2 :. Ta coù: ABF OHF AB AF 24    2 OH OF 12 AB 1  OH  A' B '   0.5cm 2 2 A ' B ' F ' OIF ' A' B ' A' F '   hay OI OF ' A ' F ' 0.5   A ' F ' 6cm 12 1 Vaäy:OA’=OF’+F’A=12+6=18cm..

(182) đến thấu kính và chiều cao của ảnh ở thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì -Tieát sau kieåm tra 1 tieát  PHAÀN BOÅ SUNG : -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 27 Tieát 52. NS :--------------ND :------------. KIEÅM TRA 1 TIEÁT. I)Muïc tieâu 1)Kiến thức Giúp học sinh hệ thống lại kiến thức từ bài 33 đến 45 2)Kó naêng Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích và giải một số bài tập có liên quan 3)Thái độ Tích cực, chính xác, nghiêm túc II)Chuaån bò - Gv : đề kiểm tra - Hs : kiến thức III)Ma trận đề Chủ đề 1.Dòng điện XC-. Nhận biết TN Biết khi nào có dđxc,cấu tạo máy. TL. Thông hiểu TN TL. TN. Vận dụng TL Vận dụng được mối quan hệ giữa. Tổng.

(183) Máy biến thế- máy phát điện. phát điện và MBT dùn để làm gì.. số vòng dây và 4 câu hđt ở MBT để giải 2,5đ BT 25% Câu 4 (1 đ). Câu 1 :1,3,4(1,5đ) Biết cách làm giảm hao phí điện năng Câu 5 a,b(1,5 đ). 2.Truyền tải điện năng 3.Hiện tượng khúc xạ ánh sáng 4.Các loại thấu kính. Nhận biết được hiện tượng khúc xạ ánh sáng Câu 1 :2(0,5 đ) Câu 2 :1(0,5đ) Biết được tia sáng đặc biệt qua TKHT. Câu 3 2(0,5đ). Tổng. 6 câu 3đ 30%. 2 câu 1,5 đ 15%. 2 câu 1đ 10% -Nắm được đặc điểm của TKHT và TKPK Câu 2 1,2,3,4 (2 đ). -Vẽ được ảnh của vật AB qua TKHT và vận dụng để giải BT Câu 6 (2,5đ). 6 câu 3,5đ 35%. 2 câu 3,5 đ 35%. 6 câu 5 điểm 50%. 14 câu 10đ 100%. VI)Nội dung đề kiểm tra 1)OÅn ñònh 2)Phát đề kiểm tra ĐỀ : I)TRAÉC NGHIEÄM (5 ñieåm) Câu 1 :(2 đ) Khoanh tròn chữ cái đứng trước câu trả lời mà em cho là đúng 1) Máy biến thế dùng để : A. Giữ cho hiệu điện thế ổn đinh,không đổi B.Giữ cho cường độ dòng điện ổn định, không đổi C.Làm tăng hoặc giảm cường độ dòng điện D.Làm tăng hoặc giảm hiệu điện thế 2) Sẽ không có hiện tượng khúc xạ ánh sáng khi ánh sáng đi từ : A.Nước vào không khí B. Không khí vào nước C.Nước vào thủy tinh D.Chaân khoâng vaøo chaân khoâng 3) Trong cuộn dây dẫn kín xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều khi số đường sức từ xuyên qua tieát dieän s cuûa cuoän daây : A.Luoân luoân taêng B.Luoân luoân giaûm C.Luaân phieân taêng, giaûm D.Luôn luôn không đổi 4) Maùy phaùt ñieän xoay chieàu goàm caùc boä phaän chính : A.Nam châm vĩnh cửu và thanh quét B.Nam chaâm ñieän vaø daây daãn C.Nam chaâm vaø cuoän daây daãn D.Cuoän daây daãn vaø loõi saét Câu 2 :( 2đ) Hãy ghép cột A với cột B để được câu hoàn chỉnh.

(184) Coät A Coät B Đáp án 1.Thaáu kính phaân kì laø thaáu kính coù a.AÛnh aûo, cuøng chieàu, nhoû hôn vaät 1– 2.Một vật đặt ở mọi vị trí bất kì trước b.Phần giữa mỏng hơn phần rìa 2– TKPK luoân cho c.Nằm trong khoảng tiêu cự của TK 3– 3.Chùm sáng song song đến TKPK cho d.Chùm tia ló phân kì,nếu kéo dài thì chúng đi 4 – 4.Ảnh của một vật tạo bởi TKPK luôn qua tieâu ñieåm. Câu 3 : ( 1điểm)Hoàn thành các câu sau : 1) Hiện tượng tia sáng bị gãy khúc tại mặt nước khi truyền từ không khí vào nước gọi là........... ............................................ 2)Tia tới đến quang tâm của thấu kính hội tụ thì tia ló ................................................................... II)TỰ LUẬN (5 điểm) Câu 4:(1đ) Cuộn dây sơ cấp của một máy biến thế có 4 400 vòng ,cuộn thứ cấp có 240 vòng .Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều 220V thì hai đầu cuộn dây thứ cấp có hiệu điện thế là bao nhiêu ? Câu 5 :(1,5đ) a)Nêu cách làm giảm hao phí khi truyền tải điện năng đi xa ? b)Ngoài ưu điểm giảm hao phí ,việc sử dụng nhiều đường dây cao thế có ảnh hưởng gì đến cảnh quan môi trường ,giao thông và con người? Câu 6:(2,5đ) Đặt một vật AB có dạng mũi tên dài 0,5cm vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ và cách thấu kính 6cm ,thấu kính có f = 4cm a)Vẽ ảnh của vật AB. b)Tính OA/ và A/B/. -------------Heát------------. V)Hướng dẫn chấm và đáp án I)TRAÉC NGHIEÄM (5 ñieåm) Caâu 1 :(2 ñ) Mỗi câu đúng 0,5 điểm Caâu 1 2 3 4 Đáp án D D C C Caâu 2 :(2 ñ) 1-b 0,5 ñ 2-a 0,5 ñ 3-d 0,5 ñ 4-c 0,5 ñ Caâu 3 :(1 ñ) 1)Hiện tượng khúc xạ ánh sáng 0,5 ñ 2) Tiếp tục truyền thẳng không bị đổi hướng 0,5 ñ II)TỰ LUẬN (5 điểm) Caâu 4 :(1ñ) Toùm taét Giaûi N1= 4 400 voøng 0,25 ñ Hiệu điện thế giữa hai đầu cuộn thứ cấp.

(185) U 1 N1 U N 240 .220 = ⇒ U 2= 1 2 = =12 V U 2 N2 N1 4400. N2= 240 voøng. 0,75 ñ. U1= 220 v Tìm U2 ? Caâu 5 : (1,5 ñ) a) Coù 2 caùch laøm giaûm hao phí khi truyeàn taûi ñieän naêng ñi xa : *cách 1 : giảm điện trở của dây dẫn 0,5 ñ *cách 2 : tăng hiệu điện thế ở hai đầu dây dẫn 0,5 ñ b) Việc sử dụng quá nhiều đường dây cao áp sẽ làm phá vở cảnh quan môi trường, cản trở giao thông và gây nguy hiểm cho người khi chạm phải dây điện 0,5 ñ Caâu 6 :( 2,5 ñ) Toùm taét Giaûi OA= 6cm 0,25 ñ a) B 0,5 ñ / / / O F= OF = 4cm o F A AB= 0,5 cm A F a) Veõ aûnh B/ b) Tính OA/ vaø A/B/ ? Δ OA/B/ b) Ta coù : Δ OAB ❑. ❑. ❑. OA A B = (1) 0,25ñ OA AB Δ A/B/F/ Ta coù : Δ OIF/ A❑ B❑ A ❑ F❑ A❑ B❑ = ❑ = (2) 0,5ñ OI AB OF ❑ ❑ ❑ ❑ ❑ OA A F OA − OF = ❑ = ❑ Từ (1) và (2) OA OF OF. 0,5ñ. Thay số ta được OA/ = 12 cm Chieàu cao cuûa aûnh (1) A/B/ = 12.0,5/ 6= 1cm ------------HEÂT------------. 0,5ñ. VI)Thoáng keâ Lớp. Toång soá Gioûi 9-10 ñ. Chất lượng kiểm tra Khaù Trung bình Yeáu 7- 8 ñ 5- 6 ñ 3-4 ñ. Keùm 0-2ñ. 9/1. 9/2 VI)Nhaän xeùt 1)Öu ñieåm :. 2) khuyeát ñieåm :.

(186) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3)Bieän phaùp khaéc phuïc : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 28 Tieát 53. NS :------------ND :-------------Baøi 46. THỰC HAØNH :. ĐO TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ ---------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Xác định được tiêu cự của thấu kính hội tụ bằng thí nghiệm 2)Kó naêng -Hình thaønh kó naêng laøm thí nghieäm 3)Thái độ -Tích cực, tỉ mỉ, có tinh thần hợp tác nhóm II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 thấu kính hội tụ có tiêu cự đo (f vào khoảng 15cm). - 1 vật sáng phẳng có dạng chữ L hoặc F, khoét trên một màn chắn sáng. Sắt chữ đó có gắn một miếng khính mờ hoặc một tờ giấy bóng mờ. Vật được chiếu sáng bằng một ngọn đèn. - 1 maøn aûnh nhoû. - 1 giá quang học thẳng, trên có các giá đỡ vật, thầu kính và màn ảnh, dài khoảng 80cm. - 1 thước thẳng có GHĐ 800mm và có ĐCNN 1mm..

(187) * Đối với cả lớp. Phòng thực hành được che tối để HS có thể nhìn rõ ảnh của vật trên màn ảnh. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1: ( 5 phút) Oån định-Giới thiệu bài. -Hs laéng nghe. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG. 1)OÅn ñònh 2)KTBC 3)Giới thiệu mục tiêu bài TH Gv giới thiệu mục tiêu của bài thực hành cho hs nghe: - Nắm được phương pháp xđ tiêu cự của TKHT - Các nhóm thực hành và phải xđ được tiêu cự của TKHT mà gv giao cho nhoùm. Hoạt động 2 :(15 phút) Làm việc với cả lớp để kiểm Trình bày việc trả lời tra phaàn chuaån bò lyù thuyeát cuûa caùc caâu hoûi Trình bày phần chuẩn bị HS cho bài thực hành. - Yeâu caàu moät soá HS trình baøy neáu GV yeâu caàu. câu trả lời đối với từng câu hỏi nêu ra ở phần I của mẫu báo cáo và hoàn chỉnh câu trả lời caàn coù. Kieåm tra vieäc chuaån bò baùo cáo thực hành của HS như mẫu đã cho ở cuối bài. Đề nghị đại diện các nhóm Hoạt động 3:(20 phút) Thực hành đo tiêu cự nhận biết: hình dạng vật sáng, cách chiếu để tạo vật sáng, cách cuûa thaáu kính. Từng HS thực hiện các xác định vị trí của thấu kính, của vaät vaø maøn aûnh. coâng vieäc sau: Löu yù caùc nhoùm HS: - Tìm hieåu caùc duïng cuï - Lúc đầu đặt thấu kính ở giữa trong boä thí nghieäm. - Ño chieàu daøi hieäu ñieän giaù quang hoïc, roài ñaët vaät vaø màn ở khá gần thấu kính, cách theá cuûa vaät. - Điều chỉnh để vật và màn đều thấu kính. Cần đo các cách thaaus kính những khoảng cách này để đảm bảo d 0 khoảng bằng nhau và cho = d0’. - Sau đó xê dịch đồng thời vật aûnh cao baèng vaät.. 1)Trả lời câu hỏi a) d= 2f Hs tự vẽ hình b) Ta coù : BI=OA= 2f = 2OF/ Nên OF/ là đường trung bình của tam giaùc B/IB -> OB = OB/ Vaäy Δ OAB = Δ OA/B/ -> AB= A/B/ OA= OA/ = 2f hay d= d/ =2f c) Ảnh ngược chiều , bằng vật d) f=. d+ d❑ 4. e) 2) Nội dung thực hành *Đo tiêu cự - Ño chieàu cao cuûa vaät - Dòch chuyeån vaät vaø maøn aûnh sao cho d= d/ - Kieåm tra d=d/ vaø h= h/ - Công thức tính tiêu cự f=. d+ d❑ 4.

(188) - Đo các khoảng cách (d, d’) tương ứng từ vật và từ màn đến thấu kính khi h = h’.. và màn những lhoảng lớn bằng nhau cho tới khi thu được ảnh rõ neùt cao baèng vaät. Kieåm tra ñieàu naøy baèng caùch ño chieàu cao h’ của ảnh để so sánh với chiều cao h cuûa vaät: h=h’. Nhận xét ý thức, thái độ và Hoạt động 4 :(10 phút) Hoàn thành báo cáo tác phong làm việc của các nhoùm. Tuyeân döông caùc nhoùm thực hành-Dặn dò Từng HS hoàn thành báo làm tốt và nhắc nhỡ các nhóm laøm chöa toát. cáo thực hành. Thu báo cáo thực hành của HS. *Daën doø Xem trước bài 47 sgk. Tuaàn 28 Tieát 54. NS:------------ND:------------Baøi 47. SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH ------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được máy ảnh dùng phim có các bộ phận chính là vật kính,buồng tối và chỗ đặt phim 2)Kó naêng -Vận dụng được kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống 3)Thái độ -Tích cực, tỉ mỉ, có tinh thần hợp tác nhóm. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 moâ hình maùy aûnh, taïi choã ñaët phim coù daùn maûnh giaáy maûnh. - 1 aûnh chuïp moät soá aûnh. - Phoùng to hình 47.4 SGK. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:(5 phút). TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG.

(189) Ổn định –Tổ chức tình huoáng hoïc taäp. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: 3)Giới thiệu bài Nhờ sự tiến bộ của khoa học - Hs lắng nghe và phát kĩ thuật.Ngày nay để ghi lại hiện vấn đề. những kỉ niệm người ta thường chụp ảnh để làm kỉ niệm Vaäy maùy aûnh coù caáu taïo nhö theá naøo?Taïi sao noù laïi coù theå chuïp laïi hình aûnh cuûa chuùng ta. I/ Caáu taïo cuûa maùy aûnh Hoạt động 2 (8 phút) Hai boä phaän quan troïng cuûa Tìm hieåu maùy aûnh. maùy aûnh laø vaät kính vaø buoàng toái - Làm việc nhóm để tìm * Yêu cầu HS đoc mục I SGK. Ngoài ra trong máy ảnh để chụp hiểu một máy ảnh qua mô * Hỏi một vài HS để đánh giá được ảnh cần phải có phim. hình. sự nhận biết của các em về các - Từng HS chỉ ra đâu là thành phần cấu tạo của máy vaät kín, buoàng toái vaø choã aûnh. ñaët phim cuûa maùy aûnh. Hoạt động 3 (20 phút) Tìm hieåu caùch taïo aûnh cuûa moät vaät treân phim cuûa maùy aûnh. - Từng nhóm HS tìm cách thu aûnh cuûa moät vaät treân tấm kính mờ hay tấm nhựa trong đặt ở vị trí của phim trong moâ hình maùy aûnh vaø quan saùt aûnh naøy. Từ đó trả lời câu C1, C2.. - Từng HS thực hiện C3.. II/ Aûnh cuûa moät vaät treân phim 1. Trả lời câu hỏi * Hướng vật kính của máy ảnh về phía một vật ngoài sân C1:ảnh trên phim là ảnh thật, trường hoặc cửa kính của phòng ngược chiều với vật, nhỏ hơn vật. hoïc, ñaët maét phía sau taám kính mờ hoặc tấm nhựa trong được đặt ở vị trí của phim để quan sát aûnh cuûa vaät. * Đề nghị đại diện của một vài nhóm HS trả lời C1, C2. * Không được trang bị mô hình thì GV gợi ý HS trả lời các câu hoûi sau: - Aûnh thu được trên phim của maùy aûnh laø aûnh aûo hay aûnh thaät? - Vaät cho aûnh thaät thì cuøng chiều hay ngược chiều? - Vaät thaät caùch vaät kính moät khoảng xa hơn so với khoảng cách từ ảnh trên phim tới vật kính thì ảnh này lớn hơn hay. C2:hiện tượng thu được ảnh thật trên phim của vật thật chứng tỏ vật kính cuûa maùy aûnh laø TKHT. 2.Veõ aûnh cuûa moät vaät ñaët trước máy ảnh. C3:. C4:Xét 2 tam giác đồng dạng OAB vaø OA’B’..

(190) A ' B ' OA ' 5 1 nhoû hôn vaät?    OA 200 40 - Vaät cho aûnh thaät thì vaät kính Ta coù: AB 3.Keát luaän cuûa maùy aûnh laø thaáu kính hoäi tuï Aûnh treân phim laø aûnh thaät, hay thaáu kính phaân kì? * Phát cho HS hình 47.4 SGK ngược chiều và nhỏ hơn vật. đã phôto hoặc đề nghị HS vẽ hình này vào ở để làm C3, C4. * Có thể gợi ý như sau: - Sử dụng tia đi qua quang tâm để xác định ảnh B’ của B hiện - Từng HS thực hiện C4. treân phim PQ vaø aûnh A’B’ cuûa AB. - Từ đó vẽ tia ló khỏi vật kính - Rút ra nhận xét về đặc đối với tia sáng từ B đến vật điểm của ảnh trên phim kính và song song với trục trong maùy aûnh. chính. - Xaùc ñònh tieâu ñieåm F cuûa vaät kính. * Đề nghị HS xét hai tam giác đồng dạng OAB và OA’B’ để tính tæ soá maø C4 yeâu caàu. * Đề nghị một vài HS nêu nhận xeùt veà ñaëc ñieåm cuûa aûnh treân phim trong maùy aûnh. III/ Vaän duïng Hoạt động 4 (7phút) Vaän duïng. * Gợi ý HS vận dụng kết quả C5: C6:aùp duïng keát quaû C4 ta coù : Từng HS làm C6. vừa thu được ở C4 để giải. A ' B ' OA ' OA ' -> Gv Nx, boå sung   A ' B '  AB. AB. OA. OA. =3,2 cm. Hoạt động 5 :( 5 phút ) Cuûng coá –daën doø. *Cuûng coá - Haõy neâu caáu taïo cuûa maùy aûnh? -Hs trả lời - Aûnh treân phim coù ñaëc ñieåm gì? *Daën doø -Ghi ghi nhớ -Đọc có thể em chưa biết -Hs lắng nghe và thực -Làm BT 47.1->47.5 SBT trang hieän 54 -Xem trước bài 48 sgk.

(191) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(192) Tuaàn 29 Tieát 55. NS:----------ND:---------Baøi 48. MAÉT -----------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được mắt có các bộ phận chính là thể thủy tinh và màng lưới -Nêu được sự tương tự giữa cấu tạo của mắt và máy ảnh. -Nêu được mắt phải điều tiết khi muốn nhìn rõ các vật ở xa, gần khác nhau. 2)Kó naêng -Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích 1 số hiện tượng có liên quan. 3)Thái độ -Có ý thức bảo vệ mắt, đề ra được 1 số biện pháp bảo vệ mắt -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với cả lớp. - 1 tranh veõ con maét boå doïc. - 1 moâ hình con maét. - 1 bảng thử mắt của Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi tế (nếu có) III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GV Hoạt động 1: (8 phút) 1)OÅn ñònh Ổn định –Tổ chức 2)KTBC: tình huoáng hoïc taäp - Neâu caáu taïo cuûa maùy aûnh ? -Hs trả lời các câu hỏi - Aûnh treân phim coù ñaëc ñieåm cuûa GV gì? 3)Đặt vấn đề - Hs đọc mở bài Yc hs đọc phần mở bài : - Trả lời - Mỗi người đều có 2 TKHT đó là bộ phận nào của cơ thể? -Taïi sao maét laïi coù theå nhìn thaáy vaät ?Noù caáu taïo nhö theá naøo? Hoạt động 2 (10 phút) Tìm hieåu caáu taïo cuûa maét. - Từng HS đọc mục 1 Yêu cầu một vài HS trả lời phaàn I veà caáu taïo cuûa các câu hỏi sau để kiểm tra. NOÄI DUNG. I/ Caáu taïo cuûa maét 1 Caáu taïo:SGK.

(193) mắt và trả lời câu hỏi cuûa GV. - So saùnh veá caáu taïo cuûa mắt và máy ảnh. Từng HS laøm C1 vaø trình baøy câu trả lời trước lớp khi GV yeâu caàu.. -Hs trả lời. Hoạt động 3 (12 phút) Tìm hiểu về sự điều tieát cuûa maét. - Từng HS đọc phần II trong SGK. - Từng HS làm C2: Dựng aûnh cuûa cuøng moät vaät tạo bởi thể thủy tinh khi vật ở xa vad khi vật ở gaàn. Từ đó rút ra nhận xét về kích thước của ảnh trên màng lưới và tiêu cự cuûa theå thuûy tinh trong hai trường hợp khi vật ở gần và khi vật đó ở xa.. -Hs trả lời -Hs neâu bieän phaùp. khả năng đọc hiểu: - Teân hai boä phaän quan troïng nhaát cuûa maét laø gì? - Boä phaän naøo cuûa maét laø thaáu kính hội tụ? Tiêu cự của nó có thể thay đổi được không? Baèng caùch naøo? *GDMT: - Theå thuûy tinh laø chaát coù chieát Suaát 1,3,4 gaàn baèng chieát suaát Nước nên khi lặn xuống nước Ta coù nhìn thaáy vaät khoâng? -Muốn nhìn thấy được vật ở Dưới nước ta phải làm gì? * Yêu cầu một, hai HS trả lời từng câu nêu trong C1. * Đề nghị một vài HS trả lời caâu hoûi: - Mắt phải thực hiện quá trình gì thì mới nhìn rõ các vật? - Trong quaù trình naøy, coù sö ï thay đổi gì ở thể thủy tinh? * Hướng dẫn HS dựng ảnh của cùng một vật tạo bởi thể thủy tinh khi vật ở xa và khi vật ở gần, trong đó thể thủy tinh được biểu diễn bằng thấu kính hội tụ và màng lưới được biểu diễn bằng một màn hứng ảnh nhö hình 48.3 - Đề nghị HS căn cứ vào tia đi qua quang tâm để rút ra nhận xét về kích thước của ảnh trên màng lưới khi mắt nhìn cùng một vật gần và ở xa mắt. *GDMT: - Khi làm việc thiếu as,hoặc Nhieàu as,gaøn nguoàn saùng maïnh Có ảnh hưởng gì đến mắt? -Neâu caùc bieän phaùp BV maét?. 2.So saùnh maét vaø maùy aûnh. C1: +Gioáng nhau: -Thể thủy tinh đóng vai trò như vật kính trong maùy aûnh. -Phim trong máy ảnh đóng vai trò như màng lưới trong con mắt.. II/ Sự điều tiết Sự điều tiết của mắt là sự thay đổi tiêu cự của thể thủy tinh để ảnh rõ nét trên màng lưới. C2:.

(194) ->GV Nx, boå sung Hoạt động 4 (7 phút) * Kiểm tra sự hiểu biết của HS Tìm hiểu về điểm cực về điểm cực viễn: cận và điểm cực - Điểm cực viễn là điểm nào? vieãn. - Điểm cực viễn của mắt tốt - Đọc hiểu thông tin về nằm ở đâu? điểm cực viễn, trả lời - Mắt ở trạng thái như thế nào caùc caâu hoûi cuûa GV vaø khi nhìn một vật ở điểm cực laøm C3. vieãn? - Đọc hiểu thông tin về - Khoảng cách từ mắt đến điểm cực cận, trả lời các điểm cực viễn được gọi là gì? caâu hoûi cuûa GV vaø laøm * Kiểm tra sự hiểu biết của HS C4. về điểm cực cận: - Điểm cực cận là điểm nào? - Maét coù traïng thaùi nhö hteá naøo khi nhìn một vật ở điểm cực caän? - Khoảng cách từ mắt đến điểm cực cận được gọi là gì? Hoạt động 5 (4 phút) * Hướng dẫn HS giải C5 trong baøi naøy nhö C6 trong baøi 47. Vaän duïng. Từng HS làm C5, C6 * Laøm C5, C6. * Để chuẩn bị học bài 49, đề nghò HS oân laïi: - Cách dựng ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì. - Cách dựng ảnh ảo của một vật thật tạo bởi TKHT. Hoạt động 6:(4 phút) Cuûng coá _Daën doø -Hs trả lời. -Hs lắng nghe và thực hieän. III/ Điểm cực cận và điểm cực viễn 1. Điểm cực viễn -Laø ñieåm xa maét nhaát maø ta coù theå nhìn rõ được khi không điều tiết. -Khoảng cực viễn là khoảng cách từ điểm cực viễn đến mắt.. C3:Hs tự trả lời 2.Điểm cực cận -Ñieåm gaàn maét nhaát maø ta coù theå nhìn thấy rõ được gọi là điểm cực caän. C4: Hs tự trả lời. IV:Vaän duïng C5: Vaän duïng keát quaû C6 baøi 47 d' 2 h' h. 800cm. 0,8cm d 2000 Tacoù: C6*: -Khi nhìn 1 vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thủy tinh dài nhất. -Khi nhìn 1 vật ở điểm cực cận thì tiêu cự của thể thủy tinh ngắn nhất.. *Cuûng coá -Nêu cấu tạo của mắt?Sự điều tieát laø gì? -Điểm cực cận, điểm cực viễn? *Daën doø -Laøm BT 48.1->48.5 trang 55 SBT -Xem trước bài 49 sgk. IV)TÖ LIEÄU GDMT:. Tuaàn 29 Tieát 56. NS:---------ND:----------.

(195) Baøi 49. MAÉT CAÄN VAØ MAÉT LAÕO -----------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được đặc điểm của mắt cận và cách sửa -Nêu được đặc điểm của mắt lão và cách sửa 2) Kó naêng -Vận dụng được kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống và biết được cách bảo vệ mắt 3)Thái độ -Có ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ mắt -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mõi nhóm HS. - 1 kính caän. - 1 kính laõo. * Đối với cả lớp và HS cần ôn lại trước. - Cách dựng ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì. - Cách dựng ảnh ảo của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:(8 phút) Oån định –Tổ chức tình huoáng. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NỘI DUNG. 1)OÅn ñònh 2)KTBC - Hs trả lời các câu hỏi - Neâu caáu taïo cuûa maét? So cuûa GV saùnh maét vaø maùy aûnh? - Điểm cực cận, điểm cực viễn laø gì? 3)Đặt vấn đề - Hs đọc sgk Yc hs đọc sgk -Hs dự đoán - Em dự đoán xem người cháu có thể đeo kính của người ông để nhìn rõ được vật không? -Hs phát hiện vấn đề Vaäy kính cuûa oâng vaø chaùu khaùc nhau nhö theá naøo ? I/ Maét caän Hoạt động 2: (15 phút) 1.Những biểu hiện của mắt Tìm hiểu tật cận thị và Đề nghị HS. - Vận dụng vốn hiểu biết đã có cận caùch khaéc phuïc. C1:choïn yù ( 1), yù(3), yù(4). - Từng HS làm C1, C2, trong cuộc sống để trả lời C1. - Một vài HS nêu câu hỏi trả lời C3. Tham gia thảo luận trên và cho cả lớp thảo luận..

(196) lớp về các câu trả lời của - Vận dụng kết quả C1, để làm baïn. C2. lưu ý HS về điểm cực viễn. - Yeâu caàu HS laøm C3. coù theå nhaän daïng qua hình daïng hình hoïc cuûa thaáu kính phaân kì. -Từng HS trả lời C4. Hoặc qua cách tạo ảnh của thấu kính phaân kì ( vaät thaät cho aûnh aûo nhoû hôn vaät) * GV veõ maét, cho vò trí ñieåm cực viễn, vẽ vật AB được đặt xa mắt hơn so với điểm cực viễ và ñaët caâu hoûi: Maét coù nhìn roõ vaät AB khoâng? Vì sao? * Sau đó GV vẽ thêm kính cận laø thaáu kính phaân kì coù tieâu điểm trùng với điểm cực viễn và được đặt gần sát mắt, đề nghò HS veõ aûnh A’B’ cuûa AB tạo bởi kính này. Trên cơ sở đó GV đặt câu hỏi: Maét coù nhìn thaáy aûnh A’B’ cuûa AB khoâng? Vì sao? Maét nhìn thấy ảnh lớn hơn hay nhỏ hơn - Neâu keát luaän veà bieåu AB? hiện của mắt cận và loại * Để kết luận, đề nghị HS trả kính phải đeo để khắc lời những câu hỏi sau: phuïc taät caän thò. - Mắt cận không nhìn rõ những vật ở xa hay ở gần mắt? - Kính cận là thấu kính loại gì? Có tiêu điểm ở đâu? *GDMT: -Nguyên nhân dẫn đến tật -Hs trả lời cận thị là gì?Nó có ảnh hưởng gì đến học tập, sinh hoạt và lao động? -Hs neâu bieän phaùp -Vaäy caàn phaûi baûo veä maét baèng bieän phaùp naøo ? ->Gv Nx, boå sung. C2:mắt cận không nhìn rỏ những vật ở xa mắt. Điểm cực viễn Cv của mắt cận ở gần mắt hơn bình thường. 2.Caùch khaéc phuïc taät caän thò C3: -PP1:bằng HH thấy giữa mỏng hơn rìa. -PP2:để tay ở các vị trí trước kính đều thấy ảnh ảo nhỏ hơn vật.. C4:. *Keát luaän -Kính cận là TKPK, người cận thị đeo kính để có thể nhìn rỏ các vật ở xa mắt. -Kính cận thích hợp có tiêu điểm F trùng với điểm Cv của mắt.. Hoạt động 3: (20 phút) II/ Maét laõo Tìm hieåu veà taät maét 1.Những đặc điểm của mắt lão : laõo vaø caùch khaéc phuïc. * Nêu các câu hỏi sau để kiểm -Maé t lão thường gặp ở người già. - Đọc mục 1 phần II để tra việc đọc hiểu của HS:.

(197) tìm hiểu đặc điểm của - Mắt lão nhìn rõ các vật ở xa maét laõo. hay các vật ở gần? - So với mắt bình thường thì điểm cực cận của mắt lão ở xa hôn hay gaàn hôn? * Đề nghị HS. - Laøm C5. - Vaän duïng caùch nhaän daïng thaáu kính hoäi tuï vaø thaáu kính phân kì để nhận dạng kính lão. - Có thể qua ảnh của dòng chữ - Laøm C6. tạo bởi thấu kính khi đặt thấu kính sát dòng chữ rồi dịch dần ra xa, nếu ảnh này to dần thì đó laø thaáu kính hoäi tuï, neáu aûnh nhoû dần thì đó là thấu kính phân kì. - Coù theå baèng caùch so saùnh beà daøy phaàn rìa meùp cuûa thaáu kính, nếu phần giữa dày hơn thì đó là thấu kính hội tụ, mỏng là thaáu kính phaân kì. * Yeâu caàu HS veõ maét, cho vò trí điểm cực cận Cc vẽ vật AB được đặt gần mắt hơn so với điểm cực cận H.49.3 và đặt câu hoûi: Maét coù nhìn roõ vaät AB khoâng? Vì sao? * Sau đó yêu cầu HS vẽ thêm kính laõo ñaët gaàn saùt maét, veõ aûnh - Nêu kết luận về biểu A’B’ của AB tạo bởi kính này. hiện của mắt lão và loại GV đặt câu hỏi: Mắt có nhìn rõ kính phải đeo để khắc ảnh A’B’ của AB không? Vì phuïc taät maét laõo. sao? Mắt nhìn ảnh này lứon hơn hay nhoû hôn AB? * Gợi ý: - Maét laõo khoâng nhìn thaáy những vật ở xa hay ở gần mắt? - Kính lão là thấu kính loại gì? *GDMT: -Hs: người già cần thử -Người già thường bị mắt kính để biết được số kính lão,nên nhìn vật ở gần thường caàn ñeo. điều tiết dẫn đến mỏi mắt.Vậy phải làm gì để bảo vệ mắt khi bị laõo? -> Gv Nx, boå sung. -Mắt lão nhìn rỏ các vật ở xa, nhưng không nhìn rỏ các vật ở gần. -Cc mắt lảo xa hơn Cc của người bình thường.. 2.Caùch khaùc phuïc taät maét laõo C5: -PP1:bằng hình học, thấy giữa dày hôn rìa. -PP2:để vật ở gần thấy ảnh ảo cùng chiều lớn hơn vật. C6:. -Khi khoâng ñeo kính, maùt laõo khoâng nhìn roõ vaät AB vì vaät naøy naèm gaàn maét hôn ñieåm Cc cuûa maét -Khi ñeo kính thì aûnh A’B’ cuûa vaät AB hieän leân xa maét hôn ñieåm Cc cuûa maét neân maét nhìn roû aûnh naøy..

(198) Hoạt động 3 :(7 phút) Vaän duïng- Cuûng coáDaën doø Neâu bieåu hieän cuûa maét caän. Maét laõo vaø neâu caùch khaéc phuïc taät caän thò, taät maét laõo.. III/ Vaän duïng *Vaän duïng : -GV: neáu coù ñieàu kieän cho HS C7: hs tự thực hiện thực hiện C7 ngay tại lớp, nếu khoâng coù ñieàu kieän thì cho HS trả lời câu hỏi:em hãy nêu cách phaân bieät kính caän vaø kính laõo? -C8: GV có thể yêu cầu HS dựa C8:hs tự thực hiện vào kiến thức đã học để so sánh cực cận củangười bình thường so với cực cận của người già và cực cận của người cận thi. * Cuûng coá : -Hs trả lời -Em haõy neâu bieåu hieän cuûa maét cận và mắt lão ? loại kính phải đeo để khắc phục mỗi tật này cuûa maét. *Daën doø -Hs lắng nghe và thực +Hưống dẫn về nhà: hieän -Học thuộc phần ghi nhớ, giải thích laïi caùch khaéc phuïc taät caän thò vaø maét laõo. -Laøm BT 49.1-.49.4 SBT. -Xem trước bài 50 sgk. IV)GIAÙO DUÏC BVMT:. Tuaàn 30 Tieát 57. NS:----------ND:----------Baøi 50. KÍNH LUÙP.

(199) ---------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được kính lúp là TKHT có tiêu cự ngắn và được dùng để quan sát các vật nhỏ. -Nêu được số ghi trên kính lúp là số bội giác của kính lúp và khi dùng kính lúp có số bội giác càng lớn thì quan sát thấy ảnh càng lớn. 2)Kó naêng -Sd được kính lúp để quan sát các vật nhỏ.Từ đó có thể phát hiện các tác nhân gây hại môi trường. 3)Thái độ -Có ý thức bảo vệ môi trường -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 3 chiếc kính lúp có số bội giác đã biết. - 3 thước nhựa có GHĐ 300mm và ĐCNN 1mm. - 3 vật nhỏ để quan sát như con tem, chiếc lá cây, xác kiến… III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNGC CỦA HS Hoạt động 1:( 8 phút) Oån định –Tổ chức tình huoáng -Hs nêu câu trả lời. -Hs đọc sgk -Hs phát hiện vấn đề. Hoạt động 2 :(15 phút) Tìm hieåu caáu taïo vaø ñaëc ñieåm cuûa kính luùp. - Quan sát các kính lúp đã được trang bị trong bộ dụng cụ thí nghiệm để nhận ra đó là các thấu kính hoäi tuï. - Đọc mục 1 phần I trong. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: -Neâu ñaëc ñieåm cuûa maét caän, cách khắc phục ?Làm gì để bảo veä maét khoûi taät caän thò ? - Neâu ñaëc ñieåm cuûa maét laõo, caùch khaéc phuïc ? 3)Đặt vấn đề YC hs đọc mở bài sgk -Tại sao người thợ sửa đồng hồ laïi ñeo kính luùp? -Vaäy kính luùp laø gì? Coù ñaëc ñieåm nhö theá naøo ? I/ Kính luùp laø gì? -Kính lúp là TKHT có tiêu cự ngắn dùng để quan sát các vật nhỏ. * Đề nghị một vài HS nêu cách -Mỗi kính lúp có 1 số bội giác G nhất định(2x,3x,5x…)và được tính nhaän ra caùc kính luùp laø caùc thaáu 25 G kính hoäi tuï. f (f tính bằng công thức: baèng cm).. * Đề nghị một vài HS lần lượt.

(200) SGK để tìm hiểu các trả lời các câu hỏi sau: thông tin về tiêu cự và số - Kính lúp là thấu kính hội tụ có boäi giaùc cuûa kính luùp. tiêu cự như thế nào? - Dùng kính lúp để làm gì? - Số bội giác của kính lúp được kí hieäu nhö theá naøo vaø lieân heä với tiêu cự bằng công thức nào? * Cho caùc nhoùm HS duøng caùc - Vaän duïng caùc hieåu bieát kính luùp coù soá boäi giaùc khaùc trên để thực hiện C1, C2. nhau để quan sát cùg một vật nhỏ. Sau đó yêu cầu HS sắp xếp các kính lúp theo thứ tự cho ảnh từ nhỏ đến lớn khi quan sát cùng một vật nhỏ và đối chiếu với số bội giác của các kính lúp naøy. - Ruùt ra keát luaän veà caáu * Cho HS laøm C1 vaø C2. tạo và ý nghĩa của số bội * Đề nghị một vài HS nêu kết giaùc cuûa kính luùp. luaän veà caáu taïo vaø yù nghóa cuûa soá boäi giaùc cuûa kính luùp. *GDMT: -Kính lúp dùng để làm gì?vậy có thể dùng kính lúp để quan sát -Hs trả lời caùc vaät nhoû laø taùc nhaân gaây oâ nhieãm mt khoâng? -Hs laéng nghe -Gv giáo dục hs có ý thức bảo vệ môi trường. Hoạt động 3 :(15 phút) Tìm hieåu caùch quan saùt moät vaät qua moät kính * Neáu khoâng coù giaù quang hoïc lúp và sự tạo ảnh qua thì GV dướng dẫn HS đặt vật kính luùp. trên mặt bàn, một HS giữ cố - Các nhóm quan sát một định kính lúp ở phía trên, trục vaät nhoû qua moät kính luùp chính cuûa kính luùp song song có tiêu cự đã biết để: với vật sao cho quan sát thấy - Đo khoảng cách từ vật ảnh của vật, một HS khác đo đến kính lúp và so sánh áng chừng khoảng cách từ vật khoảng cách này với tiêu tới kính lúp. Ghi lại kết quả đo cự của kính. và so sánh với tiêu cự của kính - Veõ aûnh cuûa moät vaät qua luùp. kính luùp. * Từ kết quả trên, đề nghị từng HS veõ aûnh cuûa vaät qua kính luùp, trong đó lưu ý HS về: - Vò trí ñaët vaät caàn quan saùt qua. C1:G càng lớn có f càng ngắn. 25 C2:G= f =1.5. 25  f  16.6cm 1.5 *Keát kuaän: SGK. II/ Caùch quan saùt moät vaät nhoû qua kính luùp. C3:aûnh aûo, to hôn vaät, cuøng chieàu với vật. C4:muốn có ảnh ảo như ở C3, thì phải đặt vật trong khoảng tiêu cự cuûa kính luùp( caùch kính luùp moät khoảng nhỏ hơn hay bằng tiêu cự) *Keát luaän: SGK..

(201) - Thực hiện C3, C4. - Ruùt ra keát luaän veà vò trí cuûa vaät caàn quan saùt baèng kính luùp vaø ñaëc ñieåm cuûa ảnh tạo bởi kính lúp khi đó. Hoạt động 4:(7 phút) Vaän duïng –Cuûng coá – Daën doø -Hs trả lời C5,C6.. kính luùp. - Sử dụng tia đi qua quang tâm và tia song song với trục chính để dựng ảnh tạo bởi kính lúp. * Yêu cầu một vài HS trả lời C3, C4. * Đề nghị HS nêu kết luận đã ruùt ra vaø cho caùc HS khaùc goùp yù để có kết luận đúng.. *Vaän duïng: Yc hs đọc và trả lời C5,C6 ->Gv Nx, boå sung *Cuûng coá: - Kính lúp là thấu kính loại gì? Có tiêu cự như thế nào? Được -Hs trả lời các câu hỏi của dùng để làm gì? GV - Nêu đặc điểm của ảnh được quan saùt qua kính luùp. - Soá boäi giaùc cuûa kính luùp coù yù nghóa gì? *Daën doø: -Hs lắng nghe và thực -Đọc có thể em chưa biết hieän -Laøm BT 50.1-.50.5 SBT -Xem trước bài 51 sgk. III/ Vaän duïng C5: -Đọc những chữ viết nhỏ. -Quan sát chi tiết nhỏ của đồ vật, con vật hay thực vật. C6:hs tự thực hiện. IV)TÖ LIEÄU GDMT:. Tuần 30 Tiết 58. NS:------------ND:-----------Bài 51. BÀI TẬP QUANG HÌNH HỌC ----------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thực.

(202) - Vận dụng kiến thức để giải được các bài tập định tính và định lượng về hiện tượng khúc xaï aùnh saùng, veà caùc thaáu kính vaø veà caùc duïng cuï quang hoïc ñôn giaûn. 2)Kĩ năng -Rèn luyện kĩ năng vẽ hình . - Giải thích được một số hiện tượng và một số ứng dụng về quang học. 3)Thái độ Trung thực, tỉ mỉ, chính xác trong học tập II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi HS. Ôn lại từ bài 40 đến hết bài 50. * Đối với cả lớp. Duïng cuï minh hoïa cho baøi taäp 1. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1: ( 7 phút) Oån định –Tổ chức tình huoáng. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: -Hs trả lời các câu hỏi - Kính luùp laø thaáu kính gì?coù cuûa giaùo vieân tiêu cự như thế nào?dùng để laøm gì? - Muốn quan sát được ảnh của kính lúp thì vật đặt ở đâu? Aûnh coù ñaëc ñieåm gì? 3) Đặt vấn đề Ta đã tìm hiểu xong các kiến -Hs laéng nghe thức về thấu kính, các dụng cụ quang hoïc...hoâm nay seõ vaän dụng chúng để giải các bài tập. Hoạt động 2 (10 phút) Giaûi baøi 1. * Để giúp HS nắm vững đề bài, - Từng HS đọc kĩ đề bài có thể nâu câu hỏi, yêu cầu để ghi nhớ những dữ kiện một, hai HS trả lời và cho cả Baøi 1 đã cho và yêu cầu mà đề lớp trao đổi: bài đòi hỏi. - Trước khi đổ nước, mắt có - Tiến hành giải như gợi ý nhìn thất tâm O của đáy bình trong SGK. khoâng? - Vì sao khi đổ nước thì mắt lại nhìn thaáy O? * Theo doõi vaø löu yù HS veõ maët cắt dọc của bình với chiều cao và đường kính đáy đúng theo tỉ. NOÄI DUNG.

(203) Hoạt động 3 (15 phút) Giaûi baøi 2 - Từng HS đọc kĩ đề bài để ghi nhớ những dữ kiện đã cho và yêu cầu mà đề bài đòi hỏi. -Từng HS vẽ ảnh của vật AB theo đúng tỉ lệ các kích thức mà để bài đã cho. - Ño chieàu cao cuûa vaät, cuûa aûnh treân hình veõ vaø tính tỉ số giữa chiều cao aûnh vaø chieàu cao vaät. Hoạt động 4 (10 phút) Giaûi baøi 3 - Từng HS đọc kĩ đề bài để ghi nhớ những dữ kiện đã cho và yêu cầu mà đề bài đòi hỏi. - Trả lời phần a của bài vaø giaûi thích. - Trả lời phần b của bài.. leä 2/5. * Theo doõi vaø löu yù HS veõ đường thẳng biểu diễn mặt nước đúng ở khoảng ¾ chiều cao bình. * Nêu gợi ý: Nếu sau khi đổ nước vào bình mà mắt vừa vặn nhìn thấy tâm O của đáy bình, hãy vẽ tia sáng xuất phát từ O tới mắt (xem hình 51.1) * Hướng dẫn HS chọn tỉ lệ xích thích hợp, chẳng hạn lấy tiêu cự 3cm thì vaät AB caùch thaáu kính 4cm, coøn chieàu cao cuûa AB laø 7mm. * Quan sát và giúp đỡ HS sử dụng hai tia đã học để vẽ ảnh cuûa vaät AB. Veõ hình vaø giaûi nhö SGV. * Neâu caùc caâu hoûi sau: - Bieåu hieän cô baûn cuûa maét caän thò laø gì? - Maét khoâng caän vaø maét caän thì mắt nào nhìn được xa hơn? - Maét caän naëng hôn thì nhìn được các vật ở xa hơn hay gần hơn? Từ đó suy ra, Hòa và Bình ai caän naëng hôn? * Câu trả lời cần có là: - Đó là thấu kính phân kì. - KÍnh của Hòa có tiêu cự ngắn hơn (kính của Hòa có tiêu cự 40cm, cong kính cuûa Bình coù tiêu cự 60cm). Hoạt động 5:( 3 phút) Daën doø -Veà nhaø xem laïi caùc baøi taäp -Hs lắng nghe và thực -Làm BT 51.1->51.6 SBT. -Aùnh sáng từ O truyền tới mặt phân cách giữa hai môi trường , sau đó có 1 tia khúc xạ trùng với tia IM, vì vậy I là điểm tới. -Nối OIM chính là đường truyền ánh sáng từ O vào mắt qua môi trường nước và không khí.. Baøi 2. h’= 3h. Baøi 3 a. Maét caän coù Cv gaàn hôn bình thường, Hòa cận hơn Bình vì Cv cuûa Hoøa nhoû hôn Cv cuûa Bình. b. Đó là TKPK Kính thích hợp có khoảng Cc F do đó fH< f B .Vậy Kính của Hòa có tiêu cự nhắn hơn (kính của Hòa có tiêu cự 40cm còn của Bình là 60 cm)..

(204) hieän. -Xem trước bài 52 sgk. Tuần 31 Tiết 59. NS :----------ND :----------Bài 52. ÁNH SÁNG TRẮNG VÀ ÁNH SÁNG MÀU --------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Kể tên được một vài nguồn phát ra ánh sáng trắng thông thường, nguồn phát ra ánh sáng màu. -Nêu được tác dụng của tấm lọc ánh sáng màu. 2)Kĩ năng -Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng có liên quan 3)Thái độ -Có ý thức sd hợp lí các nguông sáng trong học tập, lao động và sinh hoạt -Tích cực , tỉ mỉ trong học tập. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - Moät soá nguoàn phaùt aùnh saùng maøu, traéng - Một bộ các tấm lọc màu đỏ, vàng, lục, lam, tím… - Một bể nhỏ có thành trong suốt đựng nước màu. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC.. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:( 5 phút) Oån định –Tổ chức tình huoáng. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. 1)OÅn ñònh 2)KTBC 3)Đặt vấn đề Trong cuộc sống ta thường -Hs laéng nghe vaø phaùt thaáy caùc nguoàn saùng phaùt ra caùc hiện vấn đề màu sắc khác nhau: trắng, đỏ... Vaäy nguoàn saùng naøo phaùt ra. NOÄI DUNG.

(205) aùnh saùng traéng, nguoàn naøo phaùt ra aùnh saùng maøu? Hoạt động 2 (10 phút) Tìm hieåu veà caùc nguoàn phaùt aùnh saùng traéng vaø caùc nguoàn phaùt aùnh saùng. - Đọc tài liệu để có khái nieäm veà caùc nguoàn phaùt aùnh saùng maøu. - Xem caùc thí nghieäm minh họa để tự tạo ra được biểu tượng cần thiết veà aùnh saùng traéng vaø aùnh saùng maøu. -Hs: ánh sáng mặt trời -Tiết kiệm năng lượng, bảo vệ mắt, tổng hợp vita min -Khoâng neân vì chuùng coù haïi cho maét.. I/ Nguoàn phaùt aùnh saùng traéng vaø nguoàn phaùt aùnh saùng maøu. 1.Caùc nguoàn phaùt aùnh saùng * Hướng dẫn HS đọc tài liệu và trắng -Mặt trời quan saùt thí nghieäm. -Các đèn có dây tóc nóng sáng * Laøm caùc thí nghieäm veà caùc như: đèn pha của xe ôtô, xe máy, nguồn phát ánh sáng trắng và đèn tròn…... caùc nguoàn phaùt aùnh saùng maøu. * Có thể đặt thêm câu hỏi để kiểm tra sự nhận biết của HS về 2.Caùc nguoàn phaùt aùnh saùng maø u aùnh saùng traéng vaø anhs saùng Đèn LED, bút Laze, đèn ống maøu. Chaúng haïn, yeâu caàu HS phaùt ra aùnh saùng maøu. neâu thí duï khaùc. *GDMT: -Con người làm việc có hiệu quả nhất đối với ánh sáng nào ? -Sử dụng ánh sáng mặt trời (as trắng) có lợi gì? -Chuùng ta coù neân sd aùnh saùng màu trong học tập, sinh hoạt khoâng?vì sao? -> Gv Nx, boå sung. Hoạt động 3 (20 phút) Nghiên cứu việc tạo ra aùnh saùng maøu baèng taám loïc maøu. - Làm thí nghiệm 1 và các * Tổ chức cho HS làm thí thí nghiệm tương tự. nghieäm. * Đánh giá các câu trả lời của HS. - Dựa vào kết quả quan * Tổ chức hợp thức hóa kết luận sát để trả lời C1. chung. GV neân boá trí cho moãi nhoùm HS làm thí nghiệm với một ánh saùng maøu vaø moät boä taám loïc màu khác nhau để có thể có những kết luận tổng quát.. II/ Taïo ra aùnh saùng maøu baèng taám loïc maøu 1)Thí nghieäm C1: -Chieáu aùnh saùng traéng qua taám loäc màu đỏ , ta được ánh sáng đỏ. -Chiếu ánh sáng đỏ qua tấm lộc màu đỏ, ta được ánh sáng đỏ. -Chiếu ánh sáng đỏ qua tấm lộc màu xanh, ta không được ánh sáng đỏ mà thấy tối. 2.Các thí nghiệm tương tự 3.Ruùt ra keát luaän: SGK. C2: -Trong chuøm saùng traéng coù aùnh sáng đỏ, tấm lọc màu đỏ cho ánh sáng đỏ đi qua. -Tấm lọc màu đỏ không hấp thụ ánh sáng đỏ nên chùm sáng đỏ đi.

(206) Hoạt động 4 (5 phút) Vaän duïng vaø cuûng coá. - Cá nhân trả lời các câu hoûi C3, C4. - Tham gia thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu cuûa GV.. * Giao nhieäm vuï hoïc taäp cho HS. * Tổ chức cho HS thảo luận nhoùm. * Nhận xét, sửa chữa các câu trả lời và tổ chức hợp thức hóa caùc caâu keát luaän.. qua được tấm lọc màu đỏ. -Taám loïc maøu xanh haáp thuï maïnh caùc aùnh saùng maøu khoâng phaûi laø màu xanh, nên ánh sáng đỏ khó đi qua taám loïc xanh vaø ta thaáy toái. III/ Vaän duïng C3: Chieáu aùnh saùng traéng qua voû nhựa màu đỏ hay vàng. C4: Moät beå nhoû coù thaønh trong suoát đựng nước màu, có thể coi là một taám loïc maøu.. Hoạt động 5: ( 5 phút ) Cuûng coá –Daën doø -Hs trả lời các câu hỏi của Gv. *Cuûng coá : -Keå teân caùc nguoàn phaùt ra aùnh saùng traéng vaø caùc nguoàn phaùt ra aùnh saùng maøu? -Neâu keát luaän veà caùch taïo ra -Hs lắng nghe và thực aùnh saùng maøu ? hieän *Daën doø : -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 52.1->52.6 SBT -Xem trước bài 53 sgk IV)TÖ LIEÄU GDMT:. Tuaàn 31 Tieát 60. NS:----------ND:---------Baøi 53. SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG ------------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được chùm ánh sáng trắng có chứa nhiều chùm ánh sáng màu khác nhau và mô tả được cách phân tích ánh sáng trắng thành các ánh sáng màu 2)Kó naêng.

(207) -Giải thích được một số hiện tượng bằng cách nêu được nguyên nhân là do có sự phân tích aùnh sdng traéng. 3)Thái độ -Có ý thức sử dụng hợp lí nguồn sáng, bảo vệ môi trường tránh ô nhiễm nguồn sáng -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập. II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 lăng kính tam giác đều. - 1 maøn chaén treân coù khoeùt moät khe heïp. - 1 bộ các tấm lọc màu xanh, đỏ, nửa đỏ nửa xanh. - 1 ñóa CD. - 1 đèn phát ánh sáng trắng. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1: (8 phút) Oån định –Tổ chức tình huoáng. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: -Hs trả lời các câu hỏi của -Hãy nêu kết luận về sự tạo Gv aùnh saùng maøu = taám loïc maøu? - Aùnh sáng đỏ, vàng ở đèn sau và đèn báo rẽ của xe máy được taïo ra nhö theá naøo? 3)Đặt vấn đề Ta đã biết khi chiếu ánh -Hs laéng nghe vaø phaùt saùng traéng qua taám loïc maøu cho hiện vấn đề 1 chuøm aùnh saùng maøu Vaäy trong chuøm aùnh saùng màu có chứa chùm ánh sáng maøu naøo ?. NOÄI DUNG.

(208) Hoạt động2 (15 phút) Tìm hieåu vieäc phaân tích moät chuøm saùng traéng baèng laêng kính. - Đọc tài liệu để nắm được cách làm các thí nghieäm. - Laøm thí nghieäm 1: Quan saùt khe saùng traéng qua moät laêng kính. - Mô tả bằng lời và ghi vào vở ảnh quan sát được để trả lời cho C1. - Laøm thí nghieäm 2a. theo tieán trình. - Tìm hieåu muïc ñích thí nghieäm. - Dự đoán kết quả thu được nếu chùm sáng bằng một tấm lọc màu đỏ, rồi maøu xanh. - Quan sát hiện tượng và kiểm tra dự đoán ở trên. - Ghi câu trả lời cho một phần C2 vào vở. - Laøm thí nghieäm 2b SGK. Theo trình tự: - Tìm hieåu muïc ñích thí nghieäm. - Neâu caùch laøm thí nghiệm và dự đoán kết quaû. - Quan sát hiện tượng và kiểm tra dự đoán. - Ghi câu trả lời cho phần còn lại của C2 vào vở. - Trả lời C3, C4. - Caù nhaân suy nghó vaø neâu yù kieán. - Thảo luận nhóm để đi đến câu trả lời chung.. I/ Phaân tích moät chuøm saùng traéng baèng laêng kính 1. Thí nghieäm * Hướng dẫn HS đọc tài liệu và C1: Dãi màu từ :đỏ, da cam, vàng, laøm thí nghieäm 1. luïc, lam, chaøm, tím.. - Quan saùt caùch boá trí thí nghieäm. - Quan sát hiệ tượng xảy ra. * Hướng dẫn HS làm thí nghiệm 2. - Neâu muïc ñích thí nghieäm. - Hoûi veà caùch laøm thí nghieäm. Tấm lọc này có thể đặt trước mắt hoặc trước khe. - Yêu cầu HS nêu dự đoán. - Cho HS quan saùt, neâu keát quaû kiểm tra dự đoán và ghi câu trả lời của C2 vào vở. - Chuù yù khi duøng taám loïc maøu xanh và tấm lọc màu đỏ.. 2.Thí nghieäm 2. C2: -Khi chaén khe K baèng taám loïc maøu đỏ thì ta thấy có vạch đỏ. Bằng taám loïc maøu xanh coù vaïch xanh, hai vaïch naøy khoâng naèm cuøng 1 choã. -Khi chắn khe K bằng tấm lọc nữa đỏ, nữa xanh thì ta thấy đồng thời cả hai vạch đỏ, xanh nằm lệch nhau. C3: Choïn yù 2. C4:AÙnh saùng traéng qua laêng kính * Hướng dẫn HS làm thí nghiệm ta thu được nhiều dãy sáng màu, 2b: chứng tỏ lăng kính đã phân tích dãi saùng traéng ra nhieàu daõi saùng maøu - Neâu muïc ñích thí nghieäm. neân ta noùi TN 1 SGK laø TN phaân - Hoûi caùch laøm thí nghieäm. - Yeâu caàu quan saùt vaø moâ taû tích aùnh saùng traéng. 3.Keát luaän: hiện tượng. SGK. * Tổ chức cho HS thảo luận để trả lời C3, C4. - Đánh giá các câu trả lời C3, C4. * Tổ chức hợp thức hóa kết luận. Dù kết luận này đã được viết dưới dạng tường minh trong SGK, nhöng cuõng caàn phaûi cho tập thể HS trong lớp chấp nhận..

(209) Hoạt động 3 (15 phút) Tìm hieåu vieäc phaân tích aùnh saùng traéng baèng ñóa CD. - Laøm thí nghieäm 3. - Trả lời C5, C6 và ghi vào vở.. -khiếm thị lực, sức đề khaùng yeáu. -Laøm oâ nhieãm aùnh saùng. * Hướng dẫn HS làm thí ngihệm 3. * Giới thiệu tác dụng phân tích aùnh saùng cuûa maët ghi cuûa ñóa CD vaø caùch quan saùt aùnh saùng đã được phân tích. * Yeâu caàu HS quan saùt vaø traû lời cho C5, C6. * Uốn nắn các câu trả lời của HS. * Tổ chức hợp thức hóa kết luaän. *GDMT: -Neáu ta soáng laâu trong aùnh sáng màu thì có ảnh hưởng gì đến sức khỏe? -Neáu sd nhieàu aùnh saùng maøu ( nhất là ở các thành phố) thì có làm ô nhiễm môi trường áng saùng khoâng? -Cần phải làm gì để bảo vệ MT as, bảo vệ sức khỏe tránh ảnh hưởng của ánh sáng màu ? -> Gv Nx, boå sung. -Caàn quy ñònh veà t.chuaån sd đèn màu, không sd đèn pha = as maøu ,Tieát kieäm điện không thắp sáng đèn quaûng caùo khi khoâng caàn thieát Hoạt động 4 (7 phút) Vaän duïng –daën doø *Vaän duïng : Tự đọc SGK và phát * Yêu cầu HS tự đọc mục III và bieåu theo yeâu caàu cuûa phaàn toùm taéc noäi dung chính GV. của bài trong khung màu ở SGK vaø chæ ñònh HS phaùt bieåu. *Daën doø : -Hs lắng nghe và thực -Đọc có thể em chưa biết hieän -Làm BT ở SBT -Xem trước bài 54 sgk. II/ Phaân tích moät chuøm saùng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD. 1. Thí nghieäm 3 C5: quan saùt aùnh saùng phaûn xaï treân maët ñóa CD, ta thaáy nhìn theo caùc phöông khaùc nhau coù aùnh saùng maøu khaùc nhau. C6: -Aùnh saùng traéng -Tuøy theo phöông nhìn ta thaáy coù maøu naøy hay maøu kia. -Trước khi đến đĩa, chùm sáng là chuøm saùng traéng, sau khi phaûn xaï, ta thu được chùm sáng màu khác nhau chứng tỏ TN 3 cũng là TN phaân tích aùnh saùng traéng. 2.Keát luaän:sgk. III) Keát luaän chung III/ Vaän duïng C7: Coù theå coi caùch duøng taám loïc maøu nhö caùch phaân tích aùnh saùng traéng baèng aùnh saùng maøu. C8*:hs tự trả lời C9:hs tự trả lời. IV)TÖ LIEÄU GDMT:. Tuaàn 32 Tieát 61. NS:----------ND:----------Baøi 54.

(210) SỰ TRỘN CÁC ÁNH SÁNG MAØU -------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nhận biết được rằng, khi nhiều ánh sáng màu được chiếu vào cùng một chỗ trên màn ảnh trắng hoặc đồng thời đi vào mắt thì chúng được trộn với nhau và cho một màu khác hẳn, có thể trộn một số ánh sáng màu thích hợp với nhau để thu được ánh sáng trắng. 2)Kó naêng -Giải thích được một số hiện tượng trong cuộc sống 3)Thái độ -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 đèn chiếu có ba cửa sổ và hai gương phẳng. - 1 bộ tấm lọc màu (đỏ, lục, lam) và một tấm chắn sáng. - 1 maøn aûnh. - 1 giaù quang hoïc III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt đông 1: ( 8 phút) Ổn định –Tổ chức tình huoáng. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: -Hs trả lời các câu hỏi của - Chieáu moät chuøm aùnh saùng Gv traéng qua laêng kính ta seõ thu được một dải màu có màu sắc nhö theá naøo ? - Hãy nêu một số hiện tượng thực tế về sự phân tích ánh sáng traéng ? 3)Đặt vấn đề -Hs laéng nghe vaø phaùt Ta đã biết 1 chùm ánh sáng hiện vấn đề traéng khi phaân tích seõ cho nhieàu maøu khaùc nhau. Vậy ngược lại nếu trộn nhiều chùm sáng màu lại với nhau ta sẽ thu được ánh sáng màu nào ? I/ Thế nào là sự trộn các ánh Hoạt động 2 (5phút) Tìm hiểu khái niệm về * Hướng dẫn HS đọc tài liệu và sáng màu với nhau. Troän aùnh saùng maøu laø chieùu hai sự trộn các ánh sáng quan sát thiết bị thí nghiệm. maøu. * Thông báo về khái niệm trộn hoặc nhiều chùm sáng màu đồng.

(211) - Đọc tài liệu để tìm hiểu khái niệm về sự trộn các aùnh saùng maøu. - Quan saùt thieát bò maø ta dùng để trộn các ánh sáng maøu. Hoạt động3 (12 phút) Tìm hieåu keát quaû cuûa sự trộn hai ánh sáng maøu. - Laøm thí nghieäm 1 theo hướng dẫn. - Caù nhaân quan saùt vaø traû lời câu hỏi C1.. thời lên cùng một chỗ trên một caùc aùnh saùng maøu. - GV nên giới thiệu tên công tấm màn chắn màu trắng. dụng từng bộ phận của dụng cụ.. Hoạt động 4 (12 phút) Tìm hiểu sự trộn ba ánh sáng màu với nhau để được ánh sáng trắng. - Laøm vaø quan saùt thí nghiệm 2 theo sự hướng daãn daãn cuûa GV. - Ruùt ra nhaän xeùt vaø traû lời C2. - Vẽ đường đi của các tia saùng trong ba chuøm saùng. III/ Trộn ba ánh sáng màu với - Hướng dẫn HS làm thí nghiệm nhau để được ánh sáng màu traéng 2. 1. Thí nghieäm: Chuù yù duøng 3 taám loïc maøu, phải dùng đúng các tấm lọc C2: trộn 3 ánh sáng màu đỏ, lục và lam với nhau ta được ánh sáng maøu. traéng.. * Tổ chức và hướng dẫn HS làm TN 1. Để đảm bảo cho hai chùm sáng mà ta trộn với nhau có cường độ tương đương với nhau, nên đặt hai tấm lọc màu ở hai cửa sổ bên của thiết bị. Còn cửa sổ giữa thì được chắn bằng tấm chaén saùng. Đặt màn ảnh ở vị trí gần đèn chieáu, choã maø hai chuøm saùng caét nhau. Quan saùt vaø nhaän xeùt veà maøu cuûa hai chuøm saùng. Di chuyeån daàn maøn aûnh ra xa, cho đến chỗ mà hai chùm sáng caét nhau. Quan saùt vaø nhaän xeùt về màu của màn ảnh ở chỗ mà hai chùm sáng trộn với nhau. Neân cho moät soá HS neâu nhaän xét về màu thu được. Những nhaän xeùt naøy khoâng nhaát thieát phaûi gioáng nhau, nhöng khoâng được mâu thuẫn với nhau. Đó là vì caûm giaùc veà maøu phuï thuoäc nhiều vào chủ quan của từng người.. * Di chuyeån daàn maøn aûnh ra xa, ta lần lược thấy những trường hợp sau: - Ba chuøm saùng maøu taùch bieät. Một phần chùm sáng màu ở. II/ Trộn hai ánh sáng màu với nhau. 1. Thí nghieäm C1: -màu đỏ+màu lục  màu vàng -Màu đỏ+màu lam  màu hồng nhaït. -Maøu luïc+maøu lam  maøu noõn chuoái. -Khoâng coù aùnh saùng maøu ñen khi troän 2 aùnh saùng maøu khaùc nhau. 2.Keát luaän: SGK.

(212) maøu. giữa trộn với chùm sáng màu ở - Tham gia phaùt bieåu keát beân phaûi; moät phaàn chuøm saùng luaän. màu ở giữa trộn với chùm sang màu ở bên trái. - Ba chùm sáng màu trộn với nhau. * Tổ chức hợp thức hóa kết luận rút ra từ quan sát. - Cho HS nghiên cứu đường đi của từng chùm riêng rẽ bằng 2. Keát luaän: SGK thực nghiệm, rồi vẽ minh họa treân giaáy. IV/ Vaän duïng Hoạt động 5(8 phút) C3:maøu traéng *Vaän duïng : Vaän duïng- Daën doø Yc hs đọc và trả lời C3 ->Gv nhaän xeùt, boå sung -Hs trả lời *Cuûng coá : -Ta coù theå troän 2 hay nhieàu ánh sáng màu khác nhau được -HS trả lời các câu hỏi không? -Trộn những ánh sáng màu cuûa GV nào ta sẽ thu được ánh sáng maøu traéng? *Daën doø: -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 53-54.1 -> 53-54.4 -Hs lắng nghe và thực SBT hieän -Xem trước bài 55 sgk. Tuaàn 32 Tieát 62. NS:----------ND:-----------.

(213) Baøi 55. MAØU SẮC CÁC VẬT DƯỚI ÁNH SÁNG TRẮNG VAØ DƯỚI ÁNH SÁNG MAØU ----------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nhận biết được rằng, vật tán xạ mạnh ánh sáng màu nào thì có màu đó và tán xạ kém caùc aùnh saùng maøu khaùc.Vaät maøu traéng coù khaû naêng taùn xaï maïnh taát caû caùc aùnh saùng maøu, vaät coù maøu ñen khoâng coù khaû naêng taùn xaï baát kì aùnh saùng maøu naøo ? 2)Kó naêng -Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng thường gặp trong cuộc soáng. 3)Thái độ -Có ý thức chống ô nhiễm ánh sáng, đồng thời tuyên truyền , vận động mọi người cách choáng oâ nhieãm aùnh saùng. II. CHUAÅN BÒ. - Một hộp kín có một cửa sổ có thể chắn bằng các tấm lọc màu đỏ hoặc lục. - Các vật có màu trắng, đỏ, lục, đen đặt trong hộp. - Một tấm lọc màu đỏ và một tấm lọc màu lục. - 1 tấm ảnh phong cảnh có màu xanh da trời. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:( 8 phút) Ổn định –Tổ chức tình huoáng -Hs trả lời. -Hs phát hiện vấn đề. Hoạt động 2: (10 phút) Tìm hieåu veà maøu saéc ánh sáng truyền từ các vật có màu, dưới ánh sáng trắng, đến mắt. - Tìm hieåu noäi dung muïc I.. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. NOÄI DUNG. 1)OÛn ñònh 2)KTBC: - Coù theå troän 2 aùnh saùng maøu khác nhau để được ánh sáng màu khác bằng những cách naøo? - Nêu kết luận về sự trộn 3 ánh sáng màu với nhau để được ánh saùng traéng? 3)Đặt vấn đề Để biết vì sao trang phục của ngưới diễn viên trên sân khaáu luùc maøu naøy, luùc maøu khác .Ta nghiên cứu bài I/ Vật màu trắng , vật màu đỏ, vật màu xanh, vật màu đen dưới * Yêu cầu HS đọc mục I của ánh sáng trăng. C1: SGK và lời C2. +Khi nhìn thaáy vaät maøu traéng , vaät * Nhận xét các câu trả lời. màu đỏ, vật màu xanh lục thì đã có Chuù yù raèng khi nhìn thaáy caùc ánh sáng trắng, ánh sáng đỏ, ánh.

(214) - Trả lời C1, tức là phát bieåu nhaän xeùt cuï theå veà maøu saéc cuûa aùnh saùng truyền từ các vật màu đến maét.. Hoạt động 3 (12 phút) Tìm hieåu khaû naêng taùn xaï aùnh saùng maøu cuûa caùc vật bằng thực nghiệm. - Neâu muïc ñích nghieân cứu. - Laøm thí nghieäm vaø quan sát các vật màu trắng, đỏ, lục và đen dưới ánh sáng trắng, ánh sáng đỏ và ánh saùng luïc. Caù nhaân ruùt ra nhaän xeùt và trả lời C2, C3. - Nhoùm thaûo luaän vaø ruùt ra keát luaän chung.. Hoạt động 4 (7 phút) Ruùt ra keát luaän chung veà khaû naêng taùn xaï aùnh saùng maøu cuûa caùc vaät. - Trả lời các câu hỏi của GV veà khaû naêng taùn xaï ánh sáng màu trong những trường hợp cụ thể. - Suy nghĩ để đi đến kết luaän chung. -Hs trả lời. vaät maøu ñen thì coù nghóa laø khoâng coù baát kì aùnh saùng maøu nào đi từ vật đó đến mắt. Nhờ cá ánh sáng từ các vật khác chiếu đến mắt mà ta mới nhận ra được vật màu đen.. * Hướng dẫn HS nắm bắt mục đích nghiên cứu. * Hướng dẫn HS làm thí nghieäm, quan saùt vaø nhaän xeùt. * Tổ chức cho HS phát biểu nhaän xeùt, thaûo luaän nhoùm vaø ruùt ra keát luaän chung. * Đánh giá các nhận xét và kết luaän.. sáng xanh lục truyền từ các vật đó tới mắt. +Khi nhìn thaáy vaät maøu ñen thì khoâng coù aùnh saùng maøu naøo truyeàn từ vật tới mắt. Ta thấy được vật vì có ánh sáng từ các vật bên cạnhđến mắt ta. * Nhaän xeùt : SGK II/ Khaû naêng taùn xaï aùnh saùng maøu cuûa caùc vaät. 1. Thí nghieâmk quan saùt: 2. Nhaän xeùt: C2:dưới ánh sáng đỏ -Vật màu trắng có màu đỏ. -Vật màu đỏ vẫn có màu đỏ. Vậy:vật màu trắng và vật màu đỏ tán xạ tốt ánh sáng đỏ . -Vaät maøu ñen vaãn coù maøu ñen , vaäy maøu ñen khoâng taùn xaï aùnh sáng đỏ. C3: dưới ánh sáng xanh lục -Vaät maøu traéng coù maøu xanh. -Vaät maøu xanh luïc vaãn coù maøu xanh luïc. Vaäy: vaät maøu traéng vaø maøu xanh luïc taùn xaï toát aùnh saùng xanh luïc. -Vaät maøu ñen vaãn coù maøu ñen. Vaäy vaät maøu ñen khoâng taùn xaï aùnh saùng xanh luïc.. * Đặt các câu hỏi liên quan đến III/ Kết luận về khả năng tán xạ những nhận xét của HS rút ra từ ánh sáng màu của các vật những thí nghiệm để chuẩn bị SGK cho HS khaùi quaùt hoùa. * Tổ chức cho HS khái quát hóa những nhận xét về khả năng tán xaï aùnh saùng maøu cuûa caùc vaät vaø hợp thức hóa các kết luận chung đó. *GDMT: -Hiện nay trong xây dựng , nhất là ở thành thị người ta thường sd nhiều kính màu.Ánh sáng mặt trời đến kính màu sẽ.

(215) gây ra hiện tượng gì ? -Hs neâu bieän phaùp -Neâu bieän phaùp laøm giaûm hieän tượng này ? ->Gv Nx, boå sung Hoạt động 5 (7 phút) * Yêu cầu HS đọc phần tóm tắt những nội dung chính của bài Vaän duïng -Đọc SGK theo yêu cầu trong khung màu của SGK và vaø phaùt bieåu theo chæ ñònh chæ ñònh HS phaùt bieåu. cuûa GV.. Hoạt động 6:( 3 phút) Cuûng coá –Daën doø. IV/ Vaän duïng C4: ban ngày lá cây ngoài đường thường có màu xanh, vì chúng tán xaï toâùt aùnh saùng xanh trong chuøm sáng trắng của mặt trời. Trong ñeâm toái chuùng coù maøu ñen vì không có ánh sáng chiếu đến chúng nên chúng chẳng có gì để taùn xaï. C5: +Màu đỏ vì ánh sáng đỏ trong chùm sáng trắng truyền qua được tấm kính đỏ chiếu vào tờ giấy trắng bị tờ giấy trắng tán xạ lại truyền qua tấm kính đỏ theo chiều ngược lại vào mắt ta. +Thay tờ giấy trắng bằng tờ giấy xanh thì thấy tờ giấy màu đen vì tờ giấy xanh tán xạ kém ánh sáng đỏ. C6:Vì trong chùm sáng trắng có đủ moïi aùnh saùng maøu neân vaät maøu nào sẽ tán xạ tốt ánh sáng màu đó trong chuøm saùng traéng.. *Cuûng coá : -Neâu nhaän xeùt veà maøu saéc caùc vật dưới ánh sáng màu trắng ? *Daën doø : -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 55.1->55.4 SBT -Xem trước bài 56 sgk. IV)TÖ LIEÄU GDMT:. Tuaàn 33 Tieát 63 ND:----------. NS:----------. Baøi 56.

(216) CAÙC TAÙC DUÏNG CUÛA AÙNH SAÙNG ------------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được vd thực tế về tác dụng nhiệt của ánh sáng và chỉ ra sự biến đổi năng lượng với tác dụng này -Tiến hành được thí nghiệm để so sánh tác dụng nhiệt của ánh sáng lên một vật có maøu traéng vaø leân vaät coù maøu ñen -Nêu được ví dụ thực tế về t/d sinh học và chỉ ra được sự biến đổi năng lượng trong taùc duïng naøy -Nêu được vd thực tế về t/d quang điện và chỉ ra được sự biến đổi năng lượng trong taùc duïng naøy . 2)Kó naêng -Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích 1 số hiện tượng thường gặp trong cuoäc soáng 3)Thái độ -Có ý thức sd các tác dụng của ánh sáng vào thực tế, bảo vệ tầng Ozon -Tích cực , tỉ mỉ trong học tập . II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 tấm kim loại, một mặt sơn trắng, một mặt sơn đen. - 1 hoặc hai nhiệt kế. - 1 chiếc đèn khoảng 25W. - 1 chiếc đồng hồ. - 1 dụng cụ sử dụng phi mặt trời như máy tính bỏ túi, đồ chơi… III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1:( 8 phút) Oån định –Tổ chức tình huoáng. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN 1)OÅn ñònh 2)KTBC: - Neâu nhaän xeùt veà maøu caùc vaät dưới ánh sáng trắng? -Hs trả lời các câu hỏi -Ban ngaøy laù caây maøu gì? Ban ñeâm laù caây maøu gì? Vì sao? 3)Đặt vấn đề Yc 2 hs đóng vai Hòa và -Hs đóng vai và phát hiện Bình vấn đề Vậy ánh sáng có những tác dụng gì? Ta nghiên cứu bài này. NOÄI DUNG. Hoạt động 2 (12 phút) * Yêu cầu HS đọc SGK, trả lời I/ Tác dụng nhiệt của ánh sáng. 1.Taùc duïng nhieät cuûa aùnh saùng Tìm hieåu veà taùc duïng C1, C2. - Nhận xét sự đúng sai của các là gì? nhieät cuûa aùnh saùng. C1:phơi các vật ngoài nắng, chiếu.

(217) - Đọc SGK, trả lời C1, C2. - Phân tích sự trao dổi năng lượng trong tác dụng nhiệt của ánh sáng để phaùt bieåu khaùi nieäm veà taùc duïng naøy. - Neâu muïc ñích thí nghieäm vaø tìm hieåu duïng cuï vths nghieäm nghieân cứu tác dụng nhiệt của aùnh saùng treân caùc vaät maøu traéng vaø maøu ñen. - Tieán haønh thí nghieäm. - Ghi keát quaû thí nghieäm vaøo baûng keát quaû. - Dự vào kết quả thí nghiệm để trả lời C3. - Phaùt bieåu keát luaän chung veà taùc duïng naøy -Hs trả lời -Hs laéng nghe. thí duï cuûa HS. - Hướng dẫn HS xây dựng khái nieäm veà taùc duïng nhieät cuûa aùnh saùng. * Tổ chức cho HS thảo luận về muïc ñích thí nghieäm. Hướng dẫn HS tìm hiểu dụng cụ thí nghieäm vaø thí nghieäm. - Nhớ làm nguội tấm kim loại đến nhiệt độ phòng trước khi laøm thí nghieäm tieáp theo. - Chiếu sáng hai tấm kim loại nhö nhau. * Nhận xét câu trả lời C3 của HS và tổ chức hợp thức hóa kết luaän.. GDMT -Năng lượng mặt trời là vô tận hay coù haïn? -Năng lượng này là vô tận vì vậy cần tăng cường để sản xuất ñieän?. aùnh saùng vaøo cô theå, choã chieáu seõ bò noùng leân…. C2: phơi khô các vật ngoài nắng, làm muối, ngồi sưởi nắng trong muøa ñoâng… *Nhaän xeùt:aùnh saùng chieáu vaøo caùc vaät seõ laøm chuùng noùng leân, ta noùi aùnh saùng coù taùc duïng nhieät. 2.Nghiên cứu tác dụng nhiệt cuûa aùnh saùng treân vaät maøu traéng vaø vaät maøu ñen a.Thí nghieäm b.Keát luaän C3:trong cuøng ñieàu kieän, vaät maøu đen hấp thụ năng lượng ánh sáng nhieàu hôn vaät maøu traéng..

(218) Hoạt động 3 (7 phút) Tìm hieåu taùc duïng sinh hoïc cuûa aùnh saùng. - Đọc tài liệu. - Caù nhaân phaùt bieåu veà taùc duïng sinh hoïc cuûa aùnh sáng và ghi vào vở. - Trả lời C4, C5 và trình bày trước lớp theo yêu caàu cuûa GV.. -Hs trả lời. -Hs trả lời -Hs neâu bieän phaùp. Hoạt động 4 (10 phút) Tìm hieåu veà taùc duïng quang ñieän cuûa aùnh saùng. - Đọc mục III SGK và trả lời câu hỏi: Thế nào là pin quang ñieän vaø taùc duïng quang ñieän cuûa aùnh saùng? - Trả lời C6, C7.. -Hs trả lời. * Yêu cầu HS đọc mục II SGK vaø phaùt bieåu veà taùc duïng sinh hoïc cuûa aùnh saùng. * Nhận xét đánh giá các câu trả lời C4, C5.. GDMT: - Khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời vào sáng sớm có lợi gì cho sức khỏe? -Mặt khác khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời vào buổi trưa có hại gì cho sức khỏe? -Cần làm gì để tránh ảnh hưởng xấu của ánh sáng mặt trời đến sức khỏe? -> Gv Nx, boå sung * Yêu cầu HS đọc mục III SGK. * Neâu khaùi nieäm veà pin quang ñieän vaø taùc duïng quang ñieän. * Nhận xét đánh giá các câu trả lời C6, C7. * Tổ chức hợ thức hóa kết luận veà taùc duïng quang ñieän vaø pin quang ñieän. *GDMT: -Pin mặt trời là loại năng lượng sạch góp phần bảo vệ môi trường?Vì vậy có cần tăng cường sd pin mặt trời không? ->Gv Nx, boå sung. II/ Taùc duïng sinh hoïc cuûa aùnh saùng. C4:caây coái thieáu aùnh saùng, laù caây xanh nhaït, caây yeáu. -Cây trồng ngoài ánh sáng, lá cây xanh toát. C5: -Người sống thiếu ánh sáng sẽ yếu, em bé tắm nắng để cứng cáp *Vaäy: aùnh saùng gaây ra 1 soá bieán đổi nhất định ở sinh vật, ta nói ánh saùng coù taùc duïng sinh hoïc. III/ Taùc duïng quang ñieän cuûa aùnh saùng. 1.Pin mặt trời: laø nguoàn ñieän coù theå phaùt ra ñieän khi coù aùnh saùng chieáu vaøo. C6: máy tính bỏ túi, đồ chơi trẻ em, …pin mặt trời đều có 1 cửa sổ để ánh sáng chiếu vào. C7: -Pin phaùt ñieän phaûi coù aùnh saùng. -Pin hoạt động nó không nóng hoặc nóng không đáng kể, do đó pin hoạt động không do tác dụng nhieät cuûa aùnh saùng. 2. Taùc duïng quang ñieän cuûa aùnh saùng -pin quang điện biến đổi trực tiếp năng lượng ánh sáng thành năng lượng điện. -Taùc duïng cuûa aùnh saùng leân pin quang ñieän goïi laø taùc duïng quang ñieän..

(219) Hoạt động 5 (5 phút) Vaän duïng -Đọc SGK và phát biểu * Yêu cầu HS đọc phần tóm tắt theo yeâu caàu cuûa GV. những nội dung chính của chöông trình trong khung maøu SGK vaø chæ ñònh HS phaùt bieåu.. Hoạt động 6:( 3 phút) * Cuûng coá : -Neâu caùc taùc duïng cuûa aùnh Cuûng coá –Daën doø -Hs trả lời các câu hỏi của sáng? Mỗi tác dụng cho vd minh hoïa? Gv -Muøa ñoâng ta neân maëc aùo maøu gì? Muøa heø maëc aùo maøu gì ?vì sao? *Daën doø : -Hs lắng nghe và thực -Đọc có thể em chưa biết hieän -Ghi ghi nhớ -Laøm BT 56.1-> 56.4 SBT -Xem trước bài 57 sgk.chuẩn bị trước mẫu báo cáo thực hành và 1 thuøng coton.. IV)TÖ LIEÄU GDMT:. IV/ Vaän duïng C8: Ac-Si-mét đã sử dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng mặt trời. C9: Bố mẹ muốn nói tới tác dụng sinh học của ánh sáng mặt trời. C10: - muøa ñoâng neân maëc quaàn aùo maøu toái vì quaàn aùo maøu toái haáp thuï nhiều năng lượng của ánh sáng mặt trời và sưởi ấm cho cơ thể. -Muøa heø neân maëc quaøn aùo maøu sáng để nó hấp thụ ít năng lượng ánh sáng mặt trời giảm sự nóng bức khi đi ngoài nắng..

(220) Tuaàn 33 Tieát 64. NS:-----------ND:----------Baøi 57 THỰC HAØNH :. NHAÄN BIEÁT AÙNH SAÙNG ÑÔN SAÉC VAØ AÙNH SAÙNG KHOÂNG ÑÔN SAÉC BAÈNG ÑÓA CD ----------------------. I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Xác định được một ánh sáng màu có phải là đơn sắc hay không bằng đĩa CD 2)Kó naêng -Rèn kĩ năng thực hành thí nghiệm 3)Thái độ -Có tinh thần hợp tác nhóm, say mê khoa học II. CHUAÅN BÒ. * Đối với mỗi nhóm HS. - 1 đèn phát ánh sáng trắng. - Các tấm lọc màu đỏ, vàng, lục, lam. - 1 ñóa CD. - Một nguồn sáng đơn sắc như các đèn LED đỏ, lục, vang, bút laze. - Chú ý trang bị nguồn điện 3V để thắp sáng đèn LED. * Đối với cả lớp. Dụng cụ dùg để che tối. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. HỌAT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 1: ( 8 phút) Ổn định –Giới thiệu baøi. - Hs trả lời. TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: - Neâu caùc taùc duïng cuûa aùnh saùng ?moãi taùc duïng cho ví duï. NOÄI DUNG.

(221) minh hoïa? -Sáng sớm, cha mẹ thường khuyeân con taém naéng vaäy cha mẹ đang nói đến tác dụng nào cuûa aùnh saùng? - Hs laéng nghe vaø phaùt 3)Giới thiệu bài hiện vấn đề Ta đã biết ánh sáng trắng chiếu đến tấm lọc màu nào thì thu được màu của tắm lọc .Nếu ta đem ánh sáng màu vừa thu được tiếp tục phân tích thì như theá naøo ? Hoạt động 2 (10 phút) Tìm hieåu caùc khaùi nieäm ñôn saéc, aùnh saùng khoâng ñôn saéc, caùc duïng cuï thí nghieäm vaø caùch tieán haønh thí nghieäm. -Đọc tài liệu để lĩnh hội các khái niệm mới và trả lời các câu hỏi của GV. - Tìm hieåu muïc ñích thí nghieäm. - Tìm hieåu caùc duïng cuï thí nghieäm. - Tìm hieûu caùch laøm thí nghiệm và quan sát thử nhiều lần để thu thập kinh nghieäm.. * Yêu cầu HS đọc phần I và II. * Đặt một số câu hỏi để: - Kiểm tra sự lĩnh hội các khái niệm mới của HS. - Kiểm tra được việc nắm được mục đích thực hành. - Kiểm tra sự lĩnh hội kĩ năng tieán haønh thí nghieäm cuûa HS.. Laøm thí nghieäm phaân I)Nội dung thực hành tích aùnh saùng maøu do *Laép raùp thí nghieäm moät soá nguoàn saùng maøu Chieáu aùnh saùng baèng taám phaùt ra. loïc maøu roài ñöa ñóa CD vaøo - Dùng đĩa CD để phân chuøm saùng loù ra tích ánh sáng màu do * Hướng dẫn HS quan sát. Quan saùt aùnh saùng phaûn xaï những nguồn sáng khác * Hướng dẫn HS nhận xét và để rút ra kết luận nhau phát ra. Những ghi lại nhận xét. *Lưu ý : TN thực hiện ở nguoàn saùng naøy do nhaø phòng tối hoặc 1 cái hộp bìa trường cung cấp. cứng - Quan saùt maøu saéc cuûa ánh sáng thu được và ghi lại chính xác những nhận.

(222) xeùt cuûa mình. Hoạt động 4 (7 phút) Làm báo cáo thực haønh. - Ghi các câu trả lời vào baùo caùo. * Đôn đốc và hướng dẫn HS làm - Ghi các kết quả quan sát báo cáo và đánh giá kết quả. được vào bảng 1. - Ghi keát luaän chung veà keát quaû thí nghieäm. - Aùnh sáng màu cho bởi caùc taám loïc maøu coù laø aùnh saùng ñôn saéc hay không? Aùnh sáng của đèn LED coù laø aùnh saùng ñôn saéc hay khoâng? Hoạt động 5;( 5 phút) Toång keát –Daën doø -Hs nộp bài thu hoạch Hs laéng nghe. *Toång keát : - Gv thu bài báo cáo thực hành - Gv khen thưởng nhóm tích cực và phê bình nhóm chưa tích cực *Daën doø: -Hs lắng nghe và thực - Về xem lại kiến thức của bài hieän - Xem laïi caùc baøi cuûa chöông II.Trả lời trước phần tự kiểm tra.

(223) Tuaàn 34 Tieát 65. NS:--------ND:--------Baøi 58. TOÅNG KEÁT CHÖÔNG III: QUANG HOÏC ----------------------I. MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức - Trả lời được những câu hỏi tự kiểm tra nêu trong bài. 2)Kó naêng -Vận dụng kiến thức và kĩ năng đã chiếm lĩnh được để giải thích và giải các bài tập trong phaàn vaän duïng. 3)Thái độ -Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập II. CHUAÅN BÒ. Caùc baøi taäp trong chöông. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. Hoạt động của HS Hoạt động 1:(5 phuùt) Oån định –Giới thieäu baøi - Hs laéng nghe và thực hiện. Hoạt động2: (12’) Trả lời các câu hỏi phần tự kiểm tra +HS baùo caùo phaàn chuaån baøi của mình ở nhà. +Từng HS trả lời caùc caâu hoûi phaàn. Trợ giúp của GV. Noäi dung. 1)OÅn ñònh 2)KTBC: 3)Giới thiệu bài Gv giới thiệu mục tieâu cuûa baøi toång keát chöông cho hs nghe Yc nhóm trưởng kiểm tra sự chuẩn bị cuûa caùc thaønh vieân trong nhoùm. +GV: -Yeâu caàu caùc nhoùm trưởng kiểm tra sự chuaån bò baøi cuûa thaønh vieân nhoùm. 1. TỰ KIỂM TRA Câu1 a. Tia sáng bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa nước và không khí . Đó là hiện tượng khúc xạ. b. Góc tới bằng 600 . Góc khúc xạ nhỏ hơn 600. Câu 2: +Đặc điểm thứ nhất: TKHT có tác dụng hội tụ chùm tia tới song song tại 1 điểm hoặc TKHT cho ảnh thật của một vật ở rất xa tại tiêu điểm của nó. +Đặc điểm thứ hai: TKHT có phần rìa mỏng hơn phần giữa. Caâu 3: Tia loù qua tieâu ñieåm chính cuûa thaáu kính. Câu 4: Dùng hai tia đặc biệt phát ra từ điểm B ; tia qua.

(224) tự kiểm tra khi được yêu cầu.( đã chuẩn bị trước ở nhaø ).. mình vaø baùo caùo. -GV nhận xét sự chuaån bò cuûa HS. -Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi tự kiểm tra và chỉ định người phaùt bieåu. -Chæ ñònh HS khaùc phát biểu, đánh giá câu trả lời của bạn. -GV phaùt bieåu nhaän xét của mình và hợp thức hóa câu kết luaän cuoái cuøng. -GV neân choïn 8 trong 16 câu phần tự kiểm tra để HS trả lời.. quang tâm và tia song song với trục chính của thấu kính Câu 5: Thấu kính có phần giữa mỏng hơn phần rìa là THPK. Câu 6: Nếu ảnh của tất cả các vật đẳt trước thấu kính đều là ảnh ảo thì thấu kính đó là TKPK. Caâu 7: Vaät kính cuûa maùy aûnh laø TKHT , aûnh cuûa vaät caàn chụp hiện trên phim . Đó là ảnh thật ngược chiều và nhỏ hơn vaät . Caâu 8: xeùt veà maët quang hoïc , hai boä phaän quan troïng nhaát của mắt là thể thủy tinh và màng lưới . Thể thủy tinh tương tự như vật kính , màng lưới tương tự như phim trong máy ảnh. Câu 9 : Điểm cực viễn và điểm cực cận. Câu 10: Mắt cận không nhìn được các vật ở xa, khi nhìn các vật ở gần thì người cận thị phải đưa vật đó lại gần sát mắt . Để khắc phục tật cận thị thì người cận thị phải đeo TKPK sao cho có thể nhìn được các vật ở xa. Câu 11: kính lúp là dụng cụ dùng để quan sát các vật rất nhỏ , kính lúp là TKHT có tiêu cự không được dài hơn 25 cm. Câu 12: +Ví dụ về nguồn phát ánh sáng trắng: mặt trời, ngọn đèn điện, đèn ống… + Ví dụ về cách tạo ra ánh sáng đỏ : dùng đèn LED đỏ, chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ. Dùng bút LaZe phát ra ánh sáng đỏ, chiếu ánh sáng trăng lên mặt ghi cuûa ñóa CD. Câu 13: muốn biết trong chùm sáng do một đèn ống phát ra có những màu nào , ta cho chùm sáng đó chiếu qua một lăng kính hay chieáu vaøo maët ghi cuûa moït ñóa CD. Câu 14: muốn trộn hai ánh sáng màu với nhau , ta cho hai chùm sáng màu đó chiếu vào cùng một chỗ trên màn ảnh trắng , hoặc cho hai chùm sáng đó đi theo cùng một phương vào mắt . Khi trộn hai ánh sáng màu khác nhau thì ta được 1 ánh sáng có màu khác với màu của hai ánh sáng ban đầu. Câu 15:chiếu ánh sáng đỏ vào một tờ giấy trắng thì ta thấy tờ giấy có màu đỏ , nếu thay tờ giấy trắng bằng tờ giấy xanh ta sẽ thấy tờ giấy gần như có màu đen. Câu 16: trong việc sản xuất muối , người ta đã sử dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng mặt trời . Nứoc trong nước biển sẽ bò noùng leân vaø boác hôi..

(225) Hoạt động 3: (25 phuùt) Laøm moät soá baøi vaän duïng +HS laøm caùc caâu vận dụng theo sự chæ ñònh cuûa GV. +Trình baøy keát quaû theo yeâu caàu cuûa GV.. +GV : chæ ñònh moät soá caâu vaän duïng cho HS laøm. +GV hướng dẫn HS trả lời . +GV nhaän xeùt , ruùt ra keát luaän cuoái cuøng. II/ VAÄN DUÏNG Caâu 17: choïn B. Caâu 18 : choïn B Caâu 19 : choïn B Caâu 20 : choïn D Caâu 21: a-4, b-3, c-2, d-1. Caâu 22. a.xem hình veõ.. b. A’B’ laø aûnh aûo. a. Vì điểm A trùng với điểm F , nên BO Và AI là hai đường chéo của hình chữ nhật BAOI . Điểm B’ là giao điểm của hai đường chéo . A’B’ là đường trung bình cuûa tam giaùc ABO. 1 AO '  OA 10cm 2 Ta coù : Vaäy aûnh naèm caùch thaáu kính 10cm. Hoạt động 4:( 3/) Daën doø. -Hs laéng nghe vaø thực hiện. *Daën doø : -Veà xem laïi lí thuyeát vaø baøi taäp - Laøm caùc baøi taäp chưa thực hiện -Xem trước bài 59 sgk.

(226) Tuaàn 34 Tieát 66. NS :........................ ND :......................... BAØI TAÄP -----------------------I)Muïc tieâu 1)kiến thức Giúp hs hệ thống lại các kiến thức đã học 2)Kó naêng Reøn luyeän kó naêng giaûi caùc baøi taäp 3)Thái độ Tích cực ,tỉ mỉ trong học tập II)Chuaån bò -Gv : heä thoáng baøi taäp -Hs : kiến thức đã học III)Tieán trình daïy- hoïc Hoạt động của Hs Hoạt động 1 : (5 phuùt) Oån ñònh – Ñaët vấn đề. -Hs laéng nghe. Hoạt động 2 : (35 phuùt) Giaûi BT. Trợ giúp của GV. Noäi dung. 1)Oån ñònh 2)KTBC : 3)Đặt vấn đề Ta đã nghiên cứu xong phần quang hoïc .Hoâm nay chuùng ta tieán haønh giaûi baøi taäp.. Baøi taäp 1 (baøi 23 trang 152 sgk VL9) -Yc hs đọc -Gv cho hs phaân. Baøi taäp 1( Caâu 23).

(227) -Hs đọc và giải baøi taäp theo hướng dẫn của Gv. tích đề bài -Yc hs tóm tắt đề baøi -Hãy nêu các bước giaûi BT -Gv theo doõi giuùp đỡ hs gặp khó AB=40 cm; OA= 120 cm; OF = 8 cm. khaên. A ' B ' OA ' A' B '  hayOA '  .OA  1 AB OA AB Vì AB=OI neân: A ' B ' A ' B ' FA ' OA ' OF OA ' OA '      1. AB OI OF OF OF OF A'B ' A'B '   hayOA ' OF  1    2 AB AB   Từ (1) và (2) ta suy ra: A' B ' A' B '   OA. OF  1  AB AB   OA A ' B ' A'B ' hay . 1  OF AB AB Thay số ta được : 120 A ' B ' A' B ' . 1  8 AB AB A' B ' 8 8 8 hay   A' B '  . AB  .40 2,86cm AB 112 112 112. Vaäy aûnh cao 2,86 cm. 1 . -Hs đọc và giải baøi taäp theo hướng dẫn của Gv. -Hs đọc và giải baøi taäp theo. Baøi taäp 2(baøi 24 trang 152 sgk VL9) -Yc hs đọc -Gv cho hs phaân tích đề bài -Hãy nêu các bước giaûi BT -Gv theo doõi giuùp đỡ hs gặp khó khaên. Baøi taäp 3,4(baøi 25,26 trang 152 sgk VL9) Yc hs đọc đề bài vaø giaûi. Baøi taäp 2(Caâu 24). Gọi OA là khoảng cách từ mắt đến cửa ( OA=5m=500 cm ) ; OA’ là khoảng ách từ thể thủy tinh đến màng lưới ( OA’ = 2 cm ) ; AB là cái cửa ( AB = 2m =200 cm ) ; A’B’ là ảnh cái cửa trên màng lưới. A ' B ' OA ' OA ' 2  hayA ' B '  AB. 200. 0.8cm OA OA 500 Ta coù : AB. Baøi taäp 3(Caâu 25 ) A. Nhìn một ngọn đèn dây tóc qua một kính lọc màu đỏ, ta thấy ánh sáng màu đỏ..

(228) hướng dẫn của Gv. Gv theo doõi ,giuùp đỡ hs gặp khó khaên. B. Nhìn ngọn đèn đó qua kính lọc màu lam, ta thấy ánh saùng maøu lam. C. Chập hai kính lọc màu đỏ và màu lam lại với nhau rồi nhìn ngọn đèn dây tóc nóng sáng , ta thấy ánh sáng màu đỏ sẩm. Đó không phải là trộn ánh sáng đỏ với ánh sáng lam, mà là thu được phần còn lại của chùm sáng trắng sau khi đã cản lại tất cả những ánh sáng mà mỗi kính lọc đỏ hoặc lam có thể cản được.. Baøi taäp 4(Caâu 26 ). Trồng cây cảnh dưới một giàn hoa rậm rạp thì cây cảnh sẽ bị còi cọc đi rồi chết vì không có ánh sáng mặt trời chiếu vào cây cảnh, không có tác dụng sinh học của ánh sáng để duy trì sự sống của cây cảnh.. Hoạt động 3 :(5 phuùt) Daën doø : Cuûng coá –Daën -Veà xem laïi caùc doø bài tập đã giải -Xem trước bài 59 -Hs laéng nghe sgk.

(229)

(230) Tuaàn 34 Tieát 65. NS :----------ND :---------Baøi 59. NĂNG LƯỢNG VAØ SỰ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG ------------------I/ MUÏC TIEÂU. 1)Kiến thức -Nêu được một vật có năng lượng khi vật đó có khả năng thực hiện công hoặc làm nóng các vaät khaùc -Kể tên được những dạng năng lượng dã học -Nêu được ví dụ hoặc mô tả được hiện tượng trong đó có sựu chuyển hóa các dạng năng lượng đã học và chỉ ra được rằng mọi quá trình biến đổi đều kèm theo sự chuyển hóa năng lượng từ dạng này sang dạng khác. 2)Kó naêng -Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng đơn giản 3)Thái độ -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II/ CHUAÅN BÒ * Giaùo vieân : -Tranh veõ phoùng to hình 59.1.SGK - Nếu có điều kiện thì chuẩn bị thêm những thiét bị TN như H59.1 SGK gồm: + Đinamô xe đạp có bóng đèn. +Maùy saáy toùc. +Bóng đèn pin và pin để thắp sáng. + Gương cầu lõm và đèn chiếu. +Bình nước đun sôi làm quay chong chóng . III/ TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoạt động của HS Hoạt động 1: ( 8 phút) Oån ñònh -Taïo tình huoáng hoïc taâp.. + Từng HS suy nghĩ, trả lời theo caùch hieåu bieát cuûa mình.. Hoạt động 2: ( 10 phút). Trợ giúp của GV. Noäi dung. 1)Oån ñònh 2)KTBC 3)Giới thiệu bài +Caùch 1: nhö SGK. +Caùch 2: -Năng lượng có vai trò quan trọng như thế nào trong đời sống và sản xuaát ? -Em nhận biết năng lượng như theá naøo? I/ Năng lượng.

(231) Hoạt động của HS ôn tập về sự nhận biết cơ naêng vaø nhieät naêng. +2 HS lần lược trả lời C1, C2. +Ruùt ra keát luaän chung veà những dấu hiệu nhận biết 1 vaät coù cô naêng hay nhieät naêng.. Hoạt động 3: ( 20 phút) Tìm hieåu caùc daïng naêng lượng và sự chuyển hóa giữa chúng . +Từng HS suy nghĩ trả lời C3. +HS nhaän thaáy raèng, khoâng thể nhận biết trực tiếp các dạng năng lượng đó mà nhận biết gián tiếp nhờ chúng đã chuyển hóa thành cô naêng hay nhieät naêng.. +Từng HS thực hiện C4. + HS trình bày trước lớp , Caùc HS coøn laïi neâu nhaän xeùt.. +1 HS đọc kết luận 2. Hoạt động 4 : ( 7 phút). Trợ giúp của GV +GV: yêu cầu HS trả lời C1 và giải thích, GV chuẩn lại kiến thức và cho HS ghi vở . Hoûi theâm: -dựa vào dấu hiệu nào để nhận bieát vaät coù cô naêng hay nhieät naêng? -Nêu ví dụ trường hợp vật có cơ naêng , coù nhieät naêng. +Yêu cầu HS trả lời C2.( gọi 1 HS trung bình ). +Gọi HS đọc kết luận 1. Noäi dung C1: +Tảng đá nằm trên mặt đất khong có năng lượng vì khoâng coù khaû naêng sinh coâng. + Tảng đá được nâng lên khỏi mặt đất có năng lượng ở daïng theá naêng. +chieác thuyeàn chaïy treân maët nước có năng lượng ở dạng động năng. C2:laøm cho vaät nioùng leân.  Keát luaän 1:SGK.. II/ Các dạng năng lượng và sự chuyển hóa giữa chúng C3: +Yêu cầu HS tự nghiên cứu và +Thieát bò A: ñieàn vaøo choã troáng ra nhaùp. (1) cô naêng  ñieän naêng. +GV goïi 5 HS trình baøy 5 thieát bò. (2)ñieän naêng  nhieät naêng. +Yeâu caàu HS nhaän xeùt yù kieán cuûa +Thieát bò B: từng bạn. (1) ñieän naêng  cô naêng. +GV chuẩn lại kiến thức và cho (2) động năng  động năng. HS ghi vở. +Thieát bò C: (1) nhieät naêng  nhieät naêng. (2) nhieät naêng  cô naêng. +Thieát bò D: (1) hoùa naêng  ñieän naêng. (2) ñieän naêng  nhieät naêng. +Thieát bò E: (1) quang naêng  nhieät +Yêu cầu HS trả lời C4. naêng. +Goïi HS khaùc nhaän xeùt. C4: +GV chuần lại kiến thức và cho +Hoùa naêng thaønh cô naêng HS ghi vở. trong thieát bò C. +Hoùa naêng thaønh nhieät naêng trong thieát bò D. +Quang naêng thaønh nhieät naêng trong thieát bò E. +Ñieän naêng thaønh cô naêng +Gọi 1 HS đọc kết luận 2 trong thieát bò B.  Keát luaän 2: SGK.

(232) Hoạt động của HS Vaän duïng –Cuûng coá – Daën doø +Từng HS thực hiện C5.. -Hs trả lời các câu hỏi của GV. -Hs lắng nghe và thực hiện. Tuaàn 34 Tieát 66. Trợ giúp của GV *Vaän duïng: +Yeâu caàu HS giaûi caâu C5.. *Cuûng coá : -Haõy neâu caùch nhaän bieát caùc dạng năng lượng ? -Cho vd về trường hợp có các dạng năng lượng ? *Daën doø : -Đọc có thể em chưa biết -Laøm BT 59,1,2,3,4 SBT -Xem trước bài 60 sgk. Baøi 60. Noäi dung III/ Vaän duïng C5: Toùm taét: V=2l  m=2 Kg. t1=200 C t2=800 C Cn = 4200 J/Kg độ Tính : ñieän naêng  nhieät naêng. Giaûi Ñieän naêng = nhieät naêng Q Với Q= m.c (t2-t1) =2.4200.60= 504.000J. NS: ----------ND:-----------.

(233) ĐỊNH LUẬT BẢO TOAØN NĂNG LƯỢNG ------- ---------. I/ MUÏC TIEÂU 1)Kiến thức -Phát biểu được định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng 2)Kó naêng -Giải thích một số hiện tượng và quá trình thường gặp trên cơ sở vận dụng định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng 3)Thái độ -Có ý thức bảo vệ môi trường , sd hợp lí các nguồn năng lượng -Coù tinh thaàn say meâ hoïc taäp II/ CHUAÅN BÒ *Mỗi nhóm HS: thiết bị biến đổi thế năng thành động năng và ngược lại. * GV: thiết bị biến đổi cơ năng thành điện năng và ngược lại. III/ TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoạt động của HS Hoạt động 1: ( 8 phút) Oån ñònh - Taïo tình huoáng hoïc taäp.. Trợ giúp của GV. 1)oån ñònh 2)KTBC: -Làm thế nào để nhận biết vật -Hs trả lời câu hỏi của GV có cơ năng , có nhiệt năng ?cho ví duï -Chúng ta có thể nhận biết được các dạng năng lượng khi chúng biến thành năng lượng cuối cùng naøo? 3)Giới thiệu bài -Con người đã mơ ước chế tạo 1 -Hs lắng nghe và phát hiện động cơ có thể chạy mãi mãi mà vấn đề khoâng caàn cung caáp nhieân lieäu ban đầu cho động cơ. -Chuùng ta tìm hieåu xem veà phương diện năng lượng vì sao mơ ước ấy không thực hiện được? Hoạt động 2: ( 12 phút) Tìm hiểu sự biến đổi thế năng thành động năng và phát hiện luôn có sự hao +Yeâu caàu HS boá trí TN hụt cơ năng và sự xuất H60.1.Khó khăn là đánh dấu hieän nhieát naêng. điểm B là điểm có độ cao h2 cao +HS laøm TN theo nhoùm nhất . Vì vậy GV hướng dẫn HS +thực jiện TN và trả lời C1, đặt bút ( phấn ) sãn ở gần đó rồi. Noäi duïng. I/ sự chuyển hóa năng lượng trong các hiện tượng cơ, nhieät , ñieän 1)Biến đổi thế năng thành động năng và ngược lại hao huït cô naêng a.Thí nghieäm:.

(234) Hoạt động của HS C2, C3 +1 HS trả lời C1. +C2:HS phân tích được -VA = VB =0  WñA = WñB =0 -Ño h2, h1. +C3: -Wt bi hao hụt.phần Whh đã chuyeån hoùa thaønh nhieät naêng. -Wt hao hụt của vật chứng tỏ W vật không tự sinh ra.. Hoạt động 3: ( 12 phút) Tìm hiểu sự biến đổi cơ naêng thaønh ñieän naêng vaø ngược lại. Phát hiện sự hao hụt cơ năng và sự xuất hiện năng lượng khác ngoài điện năng.. Trợ giúp của GV mới thả bi. +Yêu cầu HS trả lời C1, C2, C3. -C1:goïi 1 HS trung bình traû lời.Nếu HS không trả lời được, yeâu caàu HS nhaéc laïi Wñ, Wt phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo? +GV: để trả lời C2 phải có yếu tố nào ? thực hiện như thế nào? +Yêu cầu HS trả lời C3. -Wt coù bò hao huït khoâng? Phaàn Whh đã chuyển hóa như thế nào? -W hao hụt của bi chứng tỏ W có tự sinh ra không? +Yêu cầu HS đọc mục thông báo ở C3. +Yeâu caàu HS ruùt ra keát luaän.. Noäi duïng C1: +Từ A đến C: thế năng biiến đổi thành động năng. +Từ C đến B động năng biến đổi thành thế năng. C2:thế năng của viên bi ở A lớn hơn thế năng của viên bi ở B. C3: Vieân bi khoâng theå coù theâm nhiều năng lượng hơn thế năng maø ta cung caáp cho noù luùc ban đầu . Ngoài cơ năng còn có nhieät naêng xuaát hieän do ma saùt. b. Keát luaän 1: cô naêng hao phí do chuyeån hoùa thaønh nhieät naêng. 2.Biến đổi cơ năng thành điện năng và ngược lại . Hao huït cô naêng. C4: +Trong maùy phaùt ñieän:cô naêng biến đổi thành điện năng. +Trong động cơ điện : điện năng biến đỏi thành cơ năng. C5:thế năng ban đầu của quả nặng A lớn hơn thế năng mà quả nặng B thu được. Sự hao hụt là do chuyển hóa thaønh nhieät naêng.. +GV : giới thiệu qua cơ cấu và tiến hành TN H60.2 để HS quan saùt vaøi laàn roài ruùt ra nhaän xeùt veà hoạt động. +HS: Quan sát, thu thập, xử +Yêu cầu HS nêu sự biến đỏi lí thông tin để trả lời C4, C5. năng lượng trong mỗi bộ phận , trả lời C4. +Gọi đại diện vài nhóm trả lời C5. +GV giaûi thích: +Khi quaû naëng A rôi: 1 phaàn theá naêng  ñieän naêng. 1 phaàn bieán thành động năng của chính quả naêng. +Khi dòng điêïn làm cho động cơ ñieän quay keùo quaû naëng B leân: chæ coù 1 phaàn ñieän naêng  cô naêng, phaàn coøn laïi bieán thaønh nhieät naêng + HS đọc KL 2 SGK Do nhựng hao phí trên mà thế +Cá nhận HS đọc SGK trả năng của quả nặng B thu được lời câu hỏi của GV nhỏ hơn thế năng ban đầu của quả * Kết luận 2: SGK naëng A..

(235) IV)TÖ LIEÄU GDMT:. Tuaàn 35 Tieát 67. NS:---------ND:--------Baøi 61. SAÛN XUAÁT ÑIEÄN NAÊNG – NHIEÄT ÑIEÄN VAØ THUÛY ÑIEÄN ------- ---------. I/ MUÏC TIEÂU 1)Kiến thức -Nêu được vai trò của điện năng trong đời sống và sản xuất , ưu điểm của việc sử dụng điện năng so với các dạng năng lượng khác. -Chỉ ra được các bộ phận chính trong nhà máy thủy điện và nhiệt điện . -Chỉ ra được các quá trình biến đổi năng lượng trong nhà máy thủy điện và nhiệt điện. 2) Kó naêng.

(236) -Biết được các bộ phận của nhà máy 3)Thái độ -Có ý thức bảo vệ môi trường và đề ra được những biện pháp bảo vệ môi trường khi sản xuất nhieät ñieän -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II/ CHUAÅN BÒ Tranh vẽ sơ đồ nhà máy nhiệt điện và thủy điện III/ TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC. Hoạt động của HS Hoạt động 1:( 8 phút) Oån ñònh –Taïo tình huoáng hoïc taäp. +1 HS trả lời câu hỏi của GV.. - Hs laéng nghe vaø phaùt hieän vấn đề. Hoạt động 2: ( 10 phút) Tìm hieåu vai troø cuûa ñieän năng trong đời sống và sản xuaát. +2 HS trả lời C1.. +Từng HS suy nghĩ trả lời C2, C3.. Trợ giúp của GV 1)Oån ñònh 2)KTBC: -Phaùt bieåu ñònh luaät BT vaø CHNL. -Giaûi thích vì sao khoâng theå chế tạo được động cơ vĩnh cửu? 3)Giới thiệu bài -Trong đời sống và kỹ thuật , điện năng có vai trò rất lớn mà các em đã được biết. -Song nguoàn ñieän laïi khoâng có sẵn trong tự nhiên như là nguồn năng lượng khác , mà phải tạo ra nguồn năng lượng ñieän. Vaäy phaûi laøm theá naøo để biến W khác thành W ñieän.. +GV gọi 2 HS nghiên cứu C1, trả lời C1. +GV keát luaän: neáu khoâng coù điện thì đời sống con người sẽ không được nâng cao , kỹ thuaät khoâng phaùt trieån. +Yêu cầu HS trả lời C2, C3. Noäi dung. I/ Vai troø cuûa ñieän naêng trong đời sống và sản xuất C1:Thắp đèn, nấu cơm, chạy quaït ñieän, chaïy maùy bôm, maùy cöa, maùy khoan…. C2: -Quaït maùy:ñieän naêng  cô naêng. -Beáp ñieän:ñieän naêng  nhieät naêng. -Đèn ống: điện năng  quang naêng -Naïp aéc quy: ñieän naêng  hoùa naêng..

(237) Hoạt động của HS. Hoạt động 3: ( 10 phút) Tìm hiểu hoạt động của nhaø maùy nhieät ñieän vaø qua trình biến đổi năng lượng trong các bộ phận đó. +HS quan saùt. +Từng HS thực hiện C4. -Hs trả lời. -Hs neâu bieän phaùp: Xd nhaø maùy xa khu daân cö, saûn xuaát ñieän naêng baèng phöông phaùp khaùc.. Hoạt động 4: ( 10 phút) Tìm hiểu hoạt động của nhà maùy thuûy ñieän. +HS quan saùt. +Từng HS suy nghĩ, trả lời C5.C6. Trợ giúp của GV. Noäi dung C3:duøng daây daãn coù theå ñöa điện đến tận nơi sử dụng ở trong nhà , trong xưởng. Khoâng caàn xe vaän chuyeån, xaây dựng nhà kho, thùng chứa. II/ Nhieät ñieän C4: Bộ phận chính:lò đốt than, +GV : treo H61.1 leân baûng noài hôi, tua bin, maùy phaùt ñieän, vaø yeâu caàu HS quan saùt . oáng khoùi, thaùp laøm laïnh. +Yêu cầu HS nêu tên các bộ +Lò đốt than:hóa năng  nhiệt phaän chính cuûa nhaø maùy naêng. nhieät ñieän . +Noài hôi:nhieät naêng  cô naêng +Nêu sự biến đổi năng lượng của hơi. ở các bộ phận chính đó. +Tuabin: cô naêng cuûa hôi  +trong nhà máy nhiệt điện có động năng của tuabin. sự chuyển hóa năng lượng cơ +Máy phát điện: cơ năng  baûn naøo? ñieän naêng. +Gọi 1 HS đọc phần KL  Keát luaän 1:SGK *GDMT: -Nhaø maùy nhieät ñieän sd nhiên liệu gì để tạo ra năng lượng? -Việc sd nguồn năng lượng này có ảnh hưởng gì đến môi trường? -Cần phải làm gì để hạn chế ảnh hưởng của nhà máy nhiệt điện đến môi trường? -> Gv Nx, boå sung. +GV treo H61.2 leân baûng. +Yeâu caàu HS quan saùt H61.2 để trả lời C5, C6 +GV gợi ý: -Vì sao nhaø maùy thuûy ñieän phải có hồ chứa nước ở trên cao. -Thế năng của nước phải biến đổi thành dạng năng lượng trung gian nào rồi mới thaønh ñieän naêng.. III/ Thuûy ñieän C5: +Oáng dẫn nước: thế năng của nước  động năng của nước. +Tua bin: động năng của nước  động năng của tuabin. +Máy phát điện: động năng  ñieän naêng. C6: +Khi ít mưa, mực nước trong hồ chứa giảm, thế năng của nước giảm, do đó trong các bộ.

(238) Hoạt động của HS. Hoạt động 5: ( 7 phút) Vaän duïn – Cuûng coá-Daën doø +Từng HS thực hiện C7.. -Hs trả lời. - Hs lắng nghe và thực hiện. Trợ giúp của GV. Noäi dung phận của nhà máy năng lượng đều giảm  điện năng giảm. *Keát luaän 2: SGK IV/ Vaän duïng C7: *Vaän duïng : +Công mà lớp nước rộng 1 +GV hướng dẫn HS thực hiện Km2 , dày 1m, có độ cao 200 C7 m, coù theå sinh ra khi chaûy vaøo -yêu cầu HS ghi tóm tắt đề tua bin laø. baøi. A=P.h=Vdh  -Coi nhö Wt ñieän naêng. =(1 000 000 .1).10 000.200=2.1012J Công đó bằng thế năng của *Cuûng coá : lớp nước , khi vào tua bin sẽ -Làm thế nào để có điện chuyeån thaønh ñieän naêng. naêng? -Sd điện năng có thuận lợi gì so với việc sd các dạng năng lượng than đá,…? *Daën doø : -Đọc có thể em chưa biết -Làm BT ở SBT -Xem trước bài 62 sgk. IV) TÖ LIEÄU GD BVMT;. Tuaàn 35 Tieát 68. NS:----------ND:---------Baøi 62. ĐIỆN GIÓ –ĐIỆN MẶT TRỜI – ĐIỆN HẠT NHÂN ------- ---------. I/ MUÏC TIEÂU 1)Kiến thức -Nêu được các bộ phận chính của máy phát điện gió – pin mặt trời – nhà máy điện nguyên tử. -Chỉ ra được sự biến đổi năng lượng trong các bộ phận chính của các nhà máy trên. 2)Kó naêng.

(239) -Nêu được ưu và nhược điểm của việc sản xuất và sử dụng điện gió, điện hạt nhân, điện mặt trời. 3)Thái độ -Có ý thức bảo vệ môi trường -Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II/ CHUAÅN BÒ * Đối với GV:  1 maùy phaùt ñieän gioù, quaït gioù (quaït ñieän).  1 pin mặt trời, bóng đèn 220V-100 W  1 động cơ điện nhỏ.  1 đèn LED có giá.  Hình vẽ sơ đồ nhà máy điện nguyên tử. III/ TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC.

(240) Hoạt động của HS Hoạt động 1: Oån ñònh –Taïo tình huoáng hoïc taäp. -Hs trả lời các câu hỏi của gv. -Hs laéng nghe vaø phaùt hieän vấn đề Hoạt động 2: Tìm hieåu maùy phaùt ñieän gioù. +HS: gioù coù theå sinh coâng đẩy thuyền buồm chuyển động, làm đổ cây… +HS quan saùt. +HS : dựa vào sơ đồ nêu cấu taïo maùy phaùt ñieän gioù. +Từng HS thực hiện C1. -Öu: khoâng thaûi ra moâi trường nhũng khí độc hại -Haïn cheá: gaây oâ nhieãm tieáng ồn, cản trở sự qua lại của caùc taøu. -Nên Xd ở nơi xa dân cư, ở ngoài khơi.. Hoạt động 3: Tìm hiểu hoạt động của pin mặt trời. +HS nghe GV thoâng baùo .. +Từng HS đọc thông tin trong SGK trả lời câu hỏi của GV. +Từng HS thực hiện C2.. Trợ giúp của GV. Noäi dung. 1)Oån ñònh 2)KTBC: + Neâu vai troø cuûa ñieän naêng trong đời sốnh và kỹ thuật, vieäc truyeàn taûi ñieän naêng coù thuận lợi gì? Khó khăn gì ? +nhaø maùy nhieät ñieän vaø thuûy ñieän coù ñaëc ñieåm gioáng vaø khaùc nhau nhö theá naøo ? neâu ưu điểm và nhược điểm của caùc nhaø maùy naøy. 3)Giới thiệu bài Gv giới thiệu bài như sgk. +GV: yeâu caàu HS baèng kinh nghiệm của mình chứng tỏ rằng gió có năng lượng. +GV treo hình 62.1 leân baûng +Dựa vào sơ đồ yêu cầu HS neâu caáu taïo cuûa maùy phaùt ñieän gioù. +Yêu cầu HS trả lời C1. *GDMT: -So với nhà máy thủy điện và nhieät ñieän thì nhaø maùy ñieän gió có ưu, nhược điểm gì ?. I/ Maùy phaùt ñieän gioù C1: +Gioù thoåi caùnh quaït truyeàn cho caùnh quaït cô naêng. + Caùnh quaït quay keùo theo roâto quay. +Rôto và stato biến đổi cơ naêng thaønh ñieän naêng.. -Nêu giải pháp để khắc phục ảnh hưởng của nhà máy điện gioù? ->Gv Nx, boå sung. +GV thoâng baùo qua caáu taïo của pin mặt trời : là những taám phaúng laøm baèng chaát silíc.Khi chieùu aùnh saùng vaøo thì W của ánh sáng mặt trời sẽ trực tiếp chuyển hóa thành ñieän naêng. +Yêu cầu HS đọc thông tin. II/ Pin mặt trời C2: +công suất sử dụng tổng coäng: 20.100+10.75=27 500W +Diện tích tấm pin mặt trời: 27500 19.6m 2 1400.

(241) IV) TÖ LIEÄU GD BVMT :. Tuaàn 36 NS:--------Tieát 69+ 70 ND:---------. OÂN TAÄP. I)MUÏC TIEÂU 1)Kiến thức Giúp học sinh hệ thống lại các kiến thức của HKII 2)Kó naêng Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích 1 số hiện tượng và giải 1 số bài tập 3)Thái độ Tích cực, tỉ mỉ trong học tập II)CHUAÅN BÒ Gv: heä thoáng caâu hoûi vaø baøi taäp Hs: kiến thức ở HKII III)TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoạt động của HS Hoạt động 1: Oån định –giới thiệu baøi. -Hs trả lời. -Hs laéng nghe. Hoạt động 2: Tìm hieåu lí thuyeát. -Hs trả lời. Trợ giúp của GV TIEÁT 69. Noäi dung. 1)Oån ñònh 2)KTBC: -Nêu ưu, nhược điểm của việc sản xuất điện gió , điện mặt trời ? -Nhà máy điện nguyên tử và nhà maùy nhieät ñieän coù boä phaän chính naøo khaùc nhau ? 3)Đặt vấn đề Hoâm nay chuùng ta tieán haønh oân tập để chuẩn bị thi HK II. Gv hệ thống lại các kiến thức troïng taâm baèng caùch yeâu caàu hs traû lời các câu hỏi sau: 1)Coù maáy caùch laøm giaûm hao phí. I)LYÙ THUYEÁT Hs tự trả lời.

(242) -Hs trả lời. -Hs trả lời -Hs trả lời. -Hs trả lời -Hs trả lời -Hs trả lời -Hs trả lời. Hoạt động 3: Tìm hieåu baøi taäp. ñieän naêng khi truyeà n taûi ñi xa? 2)Nêu công thức thể hiện mối quan hệ giữa hiệu điện thế ở các cuộn dây và số vòng dây tương ứng ở maùy bieán theá? 3)Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì ? 4)Nêu đường truyền của các tia saùng ñaëc bieät qua thaáu kính hoäi tuï vaø thaáu kính phaân kì ? 5)Nêu được đặc điểm của ảnh tạo bởi vật qua các thấu kính ? 6)So sánh được mắt cận và mắt lão ?caùch khaéc phuïc ? 7)Nắm được mắt, máy ảnh, kính luùp? 8)neâu caùc taùc duïng cuûa kính luùp ? ->Gv Nx, bổ sung các câu trả lời cuûa Hs.

(243)

GIAO AN LI 9

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về