Mot so bien phap nang cao hieu qua su dung phuongphap quan sat day mon tu nhien va xa hoi lop 2

<span class='text_page_counter'>(1)</span>A. PHẦN MỞ ĐẦU : I/ Lí do chọn đề tài : Tù nhiªn vµ X· héi lµ m«n häc cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n ban ®Çu vÒ c¸c sù viÖc hiÖn tîng trong tù nhiªn và X· héi vµ trong c¸c mèi quan hÖ cña con ngêi, x¶ y ra xung quanh c¸c em. Bªn c¹nh c¸c m«n häc chÝnh nh To¸n,TiÕng ViÖt, Tù nhiªn và X· héi trang bÞ cho c¸c em nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶ n cña bËc häc gãp phÇn båi dìng nh©n c¸ch toµn diÖn cho trÎ. Hoà cùng với công cuộc đổi mới mạnh mẽ về phơng pháp, hình thức tổ chøc d¹y häc của toµn ngµnh, m«n Tù nhiªn và X· héi còng cã nh÷ng bíc chuyển mình, từng bớc vận dụng tha y đổi linh hoạt các phơng pháp dạy học nhằm tích cực hoá các hoạt động của học sinh, phát huy tính chủ động sáng tạo cña häc sinh trong qu¸ tr×nh lĩnh héi tri thøc. Phơng pháp quan sát là phơng pháp đặc trng, thờng đợc sử dụng khi dạy học môn Tự nhiên và Xã hội và đặc biệt là đối với học sinh ở giai đoạn 1, học sinh quan sát chủ yếu là để nhận biết hình dạng, đặc điểm bên ngoài của sự vật hiện tợng đang diễn ra trong môi trờng tự nhiên, trong cuộc sống. Khi đợc sử dông c¸c gi¸c quan tiÕp cËn trùc tiÕp víi sù vËt, hiÖn tîng (sê mã, ngöi, nÕm, mæ xẻ, nhìn, nghe ,...) để lĩnh hội tri thức học sinh sẽ thích thú hơn trong học tập. II.Mục đích và ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. 1-Mục đích nghiên cứu : Khi bắt tay vào nghiên cứu đề tài này gíup tôi đạt được những mục đích sau : -Giúp tôi nắm chắc qui trình khi dạy phương pháp quan sát ở tất cả các môn học . -Giúp học sinh biết quan sát các đồ vật, mô hình ,… mà từ đó ham thích trong học tập . 2- Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu lý luËn: (Đọc và nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến nội dung cần quan tâm). a)- Ph¬ng ph¸p kh¶o s¸t thèng kª : Sử dụng phơng pháp nà y để khảo sát về thực trạng kĩ năng quan sỏt học sinh líp 2. b) Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch. c) Phơng pháp điều tra: tìm hiểu học sinh về vấn đề cần nghiên cứu. d) Ph¬ng ph¸p quan s¸t. III.Giới hạn của đề tài : 1-Đối tượng nghiên cứu là học sinh, lớp tôi đang trực tiếp dạy . 2-Học tập kinh nghiệm các đồng nghiệp như : qua giao tiếp, dự giờ ,… 3-Thực hành qua một số tiết dạy . IV. Kế hoạch thực hiện : Để đạt được mục đích nghiên cứu của đề tài, tôi lên kế hoạch thực hiện như sau : 1- Tìm các loại sách, báo ,… có liên quan đến đề tài để tham khảo . 2-Ghi chép những nội dung quan trọng để làm sáng tỏ đề tài . 3-Viết đề cương đề tài ..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 4-Hoàn chỉnh đề tài nộp về Hội đồng thẩm định theo đúng thời gian qui định .. B.PHẦN NỘI DUNG. :. I. C¬ së lÝ luËn : 1-Phương pháp quan sát là gì? Quan sát là phương pháp sử dụng các giác quan để tri giác trực tiếp, có mục đích các đối tượng tự nhiên và xã hội mà không có sự can thiệp vào quá trình diễn biến các hiện tượng hoặc sự vật đó. 2- Vai trò của phương pháp quan sát trong dạy học môn Tự nhiên và Xã hội: Phương pháp quan sát là phương pháp đặc trưng thường được sử dụng khi dạy học môn Tự nhiên và Xã hội, học sinh quan sát chủ yếu là để nhận biết hình dạng, đặc điểm bên ngoài của cơ thể người, của một số cây xanh, một số động vật hoặc để nhận biết các hiện tượng đang diễn ra trong môi trường tự nhiên, trong cuộc sống hằng ngày. Mục tiêu quan sát phải đơn giản, phù hợp với đặc điểm nhận thức và tư duy của học sinh. Trong quá trình quan sát, giáo viên đặc ra các câu hỏi ngắn gọn và rõ ràng để hướng học sinh vào các kiến thức cần tìm kiếm và phát hiện. 3-Tâm sinh lý trẻ : - Ở lứa tuổi Tiểu học cơ thể của trẻ đang trong thời kỳ phát triển vì thế sức dẻo dai của cơ thể còng thấp, nên trẻ không thể làm lâu một cử động đơn điệu, nhất là khi hoạt động quá lâu ở phòng học . - Học sinh Tiểu học dÔ nhí nhng chãng quªn nhÊt lµ khi c¸c em không tập trung cao độ. Vì vậy người giáo viên phải tạo ra hứng thú trong học tập và phải thay đổi hình thức học tập. - Học sinh Tiểu học rất dễ xúc động và thích tiếp xúc với sự vật, hiện tượng nào đó nhất là những hình ảnh gây cảm xúc mạnh. - Trẻ hiếu động, ham hiểu biết cái mới nên dễ gây cảm xúc mới, song các em chóng chán. Do vậy trong dạy học giáo viên phải sử dụng nhiều đồ dùng dạy học, đưa học sinh đi tham quan, đi thực tế, tăng cường thực hành ... để củng cố khắc sâu kiến thức. II .Cơ sở thực tiễn : Häc sinh líp 2 võa bíc qua giai ®o¹n ban ®Çu cña bËc tiÓu häc: giai đoạn tiếp cận với những kiến thức hết sức sơ giản chủ yếu đợc giáo viên cung cấp qua trực quan sinh động. Học sinh lớp 2 bắt đầu biết chuyển từ trực quan sinh động đến những phân tích, so sánh, tổng hợp kiến thức ở dạng t duy trừu tợng. Tuy nhiên học sinh lớp 2 vẫn còn quan sát sự vật hiện tợng dới dạng tổng thể, đơn giản. Năng lực suy luận của các em còn kém, trong khi đó lợng kiến thức truyền đạt thì nhiều và ẩn dới dạng tranh vẽ, yêu cầu và phần bài học rất khô cứng. Nếu không khai thác phù hợp thì rất dễ dẫn đến việc học sinh chán häc m«n Tù nhiªn và X· héi. §Ó thùc hiÖn tèt môc tiªu cña m«n häc Tù nhiªn và Xã hội, giáo viên cần phải cập nhật, đổi mới phơng pháp để giúp học sinh phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo trong học tập, giúp học sinh hoạt động nhiều đi theo đúng các con đờng mà các nhà khoa học đã đi tìm ra kiến thức đó. Từ đó, häc sinh høng thó h¬n víi viÖc häc tËp m«n Tù nhiªn và X· héi. III .Thực trạng và những mâu thuẫn :.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Học sinh Tiểu học có trí thông minh khá nhạy bén sắc sảo, có óc tưởng tượng phong phú. Đó là tiền đề tốt cho việc phát triển tư duy nhưng rất dễ bị phân tán, rối trí nếu bị áp đặt, căng thẳng, quá tải. Chính vì thế nội dung chương trình, phương pháp giảng dạy, hình thức chuyển tải, truyền đạt làm thế nào cho phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi là điều không thể xem nhẹ. Đặc biệt đối với học sinh lớp 2, lớp mà các em vừa mới vượt qua những mới mẻ ban đầu chuyển từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học tập là chủ đạo. Như vậy nói về cách học, về yêu cầu học thì trẻ lớp 1 gặp phải một sự thay đổi đột ngột mà đến cuối năm lớp 1 và sang lớp 2 các em mới quen dần với cách học đó. Do vậy giờ học sẽ trở nên nặng nề, không duy trì được khả năng chú ý của các em nếu các em chỉ có nghe và làm theo. Muốn giờ học có hiệu quả thì đòi hỏi người giáo viên phải đổi mới phương pháp dạy học tức là kiểu dạy học “Lấy học sinh làm trung tâm” hướng tập trung vào học sinh, trên cơ sở hoạt động của các em. Kiểu dạy này người giáo viên là người định hướng, tổ chức ra những tình huống học tập thì kích thích óc tò mò và tư duy độc lập. Muốn các em học được thì trước hết giáo viên phải nắm chắc nội dung của mỗi bài và lựa chọn, vận dụng các phương pháp sao cho phù hợp đến đặc điểm tâm sinh lý của học sinh Tiểu học. Học sinh Tiểu học không thể ngồi quá lâu trong giờ học cũng như làm một việc gì đó nhiều thời gian, vì thế giáo viên phải thay đổi hoạt động học của các em trong giờ học : cho các em thảo luận, làm bài tập hoặc thông qua trò chơi… Có như vậy mới gây được hứng thú học tập và khắc sâu được kiến thức bài học. Tuy nhiªn kh«ng cã ph¬ng ph¸p d¹y häc nµo lµ tèi u. V× vËy, gi¸o viªn cÇn ph¶i biÕt phèi hîp c¸c ph¬ng ph¸p mét c¸ch nhuÇn nhuyÔn, linh ho¹t. Lµm đợc điều đó, giáo viên mới tổ chức tiết dạy thành công. Trªn thùc tÕ viÖc sö dông ph¬ng ph¸p quan s¸t trong d¹y häc môn Tù nhiªn và Xã hội vẫn cha đợc thực hiện một cách đúng mức. Việc dạy học mụn Tự nhiên và Xã hội chỉ diễn ra khô khan, cứng nhắc, mang tính chất đối phó cho đầy đủ chơng trình. Học sinh, phụ huynh và thậm chí cả giáo viên vẫn cho rằng môn học này là mụn phụ nên không quan tâm để ý, nên hay bị cắt giảm thời lợng để dành thời gian cho hai môn học chính: Toán và Tiếng Việt vốn có lợng kiÕn thøc nhiÒu. ChÝnh v× thÕ, khi d¹y häc gi¸o viªn sö dông ph¬ng ph¸p quan s¸t cha linh ho¹t, thµnh th¹o, cßn häc sinh th× lóng tóng khi quan s¸t, cha thùc sù chủ động trong chiếm lĩnh tri thức. Vì vậy các em cha hứng thú với việc học m«n Tù nhiªn vµ X· héi. Vấn đề cần giải quyết là giáo viên tỡm ra cỏc biện phỏp sử dụng phơng ph¸p quan s¸t trong d¹y häc Tù nhiªn vµ X· héi như thế nào là có hiệu quả ?. IV Các biện pháp giải quyết vấn đề :. 1. TÇm quan träng cña m«n häc Tù nhiªn vµ X· héi. Tù nhiªn vµ X· héi lµ m«n häc cung cÊp, trang bÞ cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc ban ®Çu, c¬ b¶n vÒ tù nhiªn vµ X· héi trong cuéc sèng hµng ngµy x¶y ra xung quanh các em. Vì thế học sinh đã có vốn sống, vốn hiểu biết ban đầu về tự nhiên và Xã hội. Đây là điều kiện thuận lợi để học tập tốt môn Tự nhiên và Xã hội nhng đồng thời nó cũng chính là điểm gâ y trễ nải trong việc học tập môn học này vì học sinh, phụ huynh hay cả giáo viên cũng cho rằng những điều đó biết rồi thì không cần học. Để có nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của môn học Tự nhiên và Xã hội thì cán bộ quản lí phải cần tổ chức cỏc đợt chuyên đề, thờng xuyên nhắc nhở trong các buổi sinh hoạt chuyên môn làm cho giáo viên.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nắm đợc những hiểu biết ban đầu của học sinh về cuộc sống và thế giới xung quanh các em dù chỉ lµ nh÷ng hiÓu biÕt tãn m¹n, cha mang tÝnh b¶n chÊt mµ chØ míi n»m ë h×nh thøc, tån t¹i ë bªn ngoµi sù vËt hiÖn tîng. ViÖc häc tËp m«n Tù nhiên và Xã hội giúp học sinh tiếp cận với thế giới xung quanh bằng những phơng pháp khoa học, phù hợp với trình độ của các em. Khi đã nhận thức đợc tầm quan trọng của môn Tự nhiên và Xã hội thì giáo viªn cÇn trau dåi ph¬ng ph¸p d¹y häc m«n sao cho hiÖu qu¶ nhÊt. Mµ ph¬ng pháp đặc trng của môn học là phơng pháp quan sát. Giáo viên cần sử dụng nhuần nhuyÔn ph¬ng ph¸p nµy trong d¹y häc Tù nhiªn vµ X· héi. 2. Gi¸o viªn cÇn rÌn luyÖn c¸c kÜ n¨ng híng dÉn häc sinh quan s¸t: §Ó sö dông ph¬ng ph¸p quan s¸t cã hiÖu qu¶ th× gi¸o viªn cÇn rÌn luyÖn cho bản thân c¸c kÜ n¨ng phôc vô cho việc tæ chøc học sinh quan s¸t. ViÖc phèi hîp thùc hiÖn linh ho¹t c¸c kÜ n¨ng híng dÉn quan s¸t sÏ ®em l¹i kÕt qu¶ cao cho viÖc häc tËp m«n Tù nhiªn vµ X· héi. C¸c kÜ n¨ng híng dÉn quan s¸t bao gåm: 2. 1. Kĩ năng xác định tình huống sử dụng: Giáo viên cần biết khi nào thì sử dụng phơng pháp quan sát. Việc xác định đợc tình huống sử dụng phơng pháp quan sát làm cho bài dạ y hiệu quả hơn. Giáo viên nên sử dụng phơng pháp quan sát để khai thác kiến thức từ các sự vật, hiện tợng và sử dụng vào thời gian đầu của tiết học để tạo hứng thú làm việc của häc sinh. -Ví dụ: Dạy bµi Một số loài cây sống dưới nước . Trong phÇn khai th¸c kiÕn thøc míi, gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh quan s¸t để tìm hiểu những đặc điểm của thân, lá, mùi vị , màu sắc, có gì đặc biệt. Sau khi khai thác kiến thức cần đạt thì giáo viên sử dụng đến phơng pháp hỏi đáp, giảng gi¶i … 2. 2. Kĩ năng lựa chọn đối tợng quan sát. Giáo viên cần xác định đợc lợng kiến thức cần đạt. Từ đó xác định đợc đối tợng học sinh để khai thác lợng kiến thức đó. Đối tợng quan sát có thể là các hiÖn tîng diÔn ra trong cuéc sèng hµng ngµy: tranh ¶nh, m« h×nh…Song nªn lùa chän vËt thËt cho häc sinh quan s¸t. V× quan s¸t vËt thËt gióp cho häc sinh tri giác trực tiếp vận dụng đợc nhiều giác quan trong quan sát, giúp cho tiết học sinh động hơn. Khi không có điều kiện tiếp xúc với vật thật thì mới sử dụng mô h×nh -Ví dụ: Khi d¹y bµi Một số loài vật sống trên cạn . Trêng häc n»m ë thành thị, nếu có điều kiện nªn cho häc sinh đi xem các vườn thú để các em tận mắt nhìn thấy các loài vật như : hổ, nai , … nhằm để cho cỏc em chiếm lĩnh kiến thức một cách sinh động, dễ nhớ nhất. Còn đối với trờng học nằm ở địa phận nụng thụn cú thể sử dụng đến mô hình, vì ở nụng thụn khó tìm thấy được một số loài vật sống hoang dó như : hổ, nai,… để học sinh quan sát. Trong nhiÒu trêng hîp, gi¸o viªn phèi hîp c¶ vËt thËt vµ tranh ¶nh, m« h×nh để học sinh quan sát. Vì tranh ảnh và mô hình thể hiện đợc sự vật, hiện tợng ở tr¹ng th¸i tĩnh vµ cã sù kh¸i qu¸t cao. -Ví dụ: Dạy bài Bộ x¬ng . Cần thiết sử dụng cả vật thật là cơ thể để học sinh xác định các vị trí xơng trong cơ thể ngời, đồng thời sử dụng tranh các khớp xơng để thấy đợc sự sắp xếp cña x¬ng và c¸c khíp x¬ng. Ngoài việc phải biết xác định là cần phải quan sát cái gì? giáo viên còn phải biết lựa chọn đồ dùng quan sát sao cho phù hợp: + Đồ dùng đa vào quan sát phải phù hợp với bài học, thể hiện đợc nội dung bµi häc..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> + Đồ dùng đa vào quan sát phải kích thích đựơc hứng thú học tập, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh . + Đồ dùng quan sát đảm bảo khoa học, s phạm, kích thớc vừa phải. + Đồ dùng đa ra đúng lúc, đúng chỗ. Nếu nh đã khai thác đợc kiến thức thì nên cất đồ dùng, nếu đồ dùng để lâu sẽ làm cho học sinh quan sát tón mạn các yếu tố không cần thiết và xao lãng vào các hoạt động học tập -Ví dụ: Khi d¹y bµi phòng tránh ngã khi ë trêng. Giáo viên cần chọn tranh ảnh thể hiện đợc nội quy của nhà trờng. Đặc biệt không nên đa những tranh ảnh mang nội dung không đảm bảo kỉ luật ở trờng . Tranh ảnh đó sẽ phản tác dụng giáo dục của giáo viên đối với học sinh suốt cả quá trình phía trớc đó. 2. 3. Kĩ năng xác định mục đích quan sát. Trong mét bµi häc, kh«ng ph¶i mäi kiÕn thøc cÇn cung cÊp cho häc sinh đều đợc rút ra từ quan sát, vì vậy khi đã chuẩn bị đợc đối tợng cho học sinh quan sát, giáo viên cần phải xác định cho học sinh quan sát phải đạt đợc mục đích nào. Từ đó hớng học sinh quan sát vào bộ phận, đặc điểm của đối tợng quan sát nhất định chứ không quan sát tón mạn. -Ví dụ: Bµi Một số loài cây sống trên cạn. Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh quan s¸t cây bạc hà, cây ngải cú, gi¸o viªn cần xác định đợc các kiến thức cần rút ra, cần đạt đợc khi quan sát cây ngải cứu, cây bạc hà . Nhận biết đợc hình dáng, đặc điểm của cây ngải cứu và cõy bạc hà là cây thuốc. Từ việc xác định mục tiêu cần đạt giáo viên cần tổ chức cho học sinh quan s¸t th©n, l¸, mµu s¾c. ĐÆc biÖt lµ ph¶i cho häc sinh sö dông vÞ gi¸c, khứu giác để nhận biết ra mùi vị của cây bạc hà, cây ngải cứu. Từ đó cho học sinh nhận biết đợc hai loại cây này là cây thuốc, phân biệt với loại cây ăn quả (c©y mÝt, c©y quýt), c©y l¬ng thùc (c©y lóa, c©y ngô, c©y ®Ëu t¬ng) . Gi¸o viªn cần theo dõi , hớng dẫn học sinh quan sát để khai thác đợc kiến thức cần đạt trong bài chứ không để học sinh quan sát những yếu tố không bộc lộ đợc kiến thøc träng t©m nh: RÔ c©y ng¾n hay dµi, l¸ dày hay máng, cµnh nµy ng¾n, cµnh kia dµi… 2. 4. KÜ n¨ng tæ chøc cho häc sinh quan s¸t §Ó tæ chøc cho häc sinh quan s¸t thËt tèt, thËt hiÖu qu¶ th× gi¸o viªn cÇn cã kÜ n¨ng tæ chøc vµ híng dÉn quan s¸t khéo lÐo, nhÑ nhµng, linh ho¹t. Căn cứ vào lợng đồ dùng có đợc, giáo viên lựa chọn hình thức tổ chức dạy học phù hợp: nếu có nhiều đồ dùng như đảm bảo 1 đồ dùng/ 1 học sinh thì tổ chức dạy học cá nhân. Nếu đồ dùng có ít thì tổ chức dạy học theo nhóm. Các nhóm có thể cùng quan sát một đối tợng để giải quyết chung một nhiệm vụ học tập hoặc mỗi nhóm có thể quan sát nhiều đối tợng khác nhau và giải quyết nhiều nhiÖm vô kh¸c nhau. Khi quan sát, giáo viên cần tạo điều kiện cho học sinh đợc sử dụng nhiều giác quan để phán đoán, cảm nhận sự vật và hiện tợng ( mắt nhìn, tai nghe, tay sờ, mũi ngửi) từ đó mới gây hứng thú học tập cho học sinh làm việc với đối tợng từ đó rót ra kiÕn thøc cÇn chiÕm lÜnh. Gi¸o viªn cÇn tæ chøc cho häc sinh b¾t ®Çu quan s¸t tõ toµn thÓ råi míi ®i đến bộ phận chi tiết ,từ bên ngoài rồi mới đi vào bên trong trớc khi đi đến những nhận xét tổng quát về sự vật, hiện tợng đã biết để tìm ra những điểm giống nhau hoÆc kh¸c nhau. NÕu tæ chøc quan s¸t theo nhãm häc sinh, gi¸o viªn nªn cho c¸c em ph¸t biÓu kÕt qu¶ quan s¸t trong nhãm hoÆc cö mét b¹n ghi l¹i nh÷ng quan s¸t cña nhãm. §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ lµm viÖc cña tõng nhãm, c¶ líp nghe,.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> so sánh, phân tích, xử lí để đi đến kết luận chung nhằm đạt đợc mục đích của bài tập quan sát đã đặt ra. - Ví dụ: Khi d¹y bµi MÆt trêi và phương hướng. Giáo viên tổ chức cho học sinh quan sát cá nhân với hệ thống câu hỏi để hớng học sinh quan sát đúng mục đích cần đạt nh sau: Tríc hÕt lµ sö dông c¸c c©u hái híng dÉn tæng qu¸t. Nh÷ng c©u hái nµy nh»m t¸i hiÖn l¹i nh÷ng hiÓu biÕt s½n cã cña häc sinh tríc khi khai th¸c kiÕn thøc cña bµi: +H»ng ngµy em nh× n thÊy mÆt trêi vµo lóc nµo, ë ®©u? +Khi mÆt trêi lªn em thÊy c¶nh vËt xung quanh nh thÕ nµo? +Khi mÆt trêi lÆn mµ kh«ng cã ¸nh s¸ng ®iÖn th× em thÊy c¶nh vËt xung quanh nh thÕ nµo? Sau đó giáo viên cho các em quan sát mặt trời từ hình thức đến nội dung víi c¸c c©u hái chi tiÕt: + MÆt trêi cã h×nh g×? +Thêng mÆt trêi cã mµu s¾c g×? + Ánh s¸ng mÆt trêi cã t¸c dông g×? + QuÇn ¸o ph¬i ngoµi n¾ng th× sÏ nh thÕ nµo? + T¹i sao lóc n¾ng gắt , em kh«ng nªn nh×n th¼ng vµo mÆt trêi? + Khi đi ngoài trời nắng, em cần phải làm gì để tránh nắng? Dựa vào kết quả quan sát vừa thu đợc và kết hợp với vốn hiểu biết sẵn có, giáo viên cho học sinh so sánh mặt trời với mặt trăng để khắc sâu kiến thức vừa chiếm lĩnh đợc. *Qua ví dụ trên có thể rút ra kết luận : việc giáo viên sử dụng đúng câu hỏi nhằm hớng dẫn học sinh tập trung chú ý vào đối tợng quan sát và việc yêu cầu của các em phải tập trung các giác quan để tri giác đối tợng đó, rồi rút ra nhận xét và kết luận là rất quan trọng. Vì vậy, để sử dụng phơng pháp quan sát trong d¹y häc Tù nhiªn vµ X· héi líp 2 nãi riªng vµ toµn bËc tiÓu häc có hiÖu quả thì giáo viên cần thiết phải rèn luyện kĩ năng đặt câu hỏi . Trong qu¸ tr×nh nµy häc sinh cßn rÌn luyÖn c¸c kÜ n¨ng: nghe vµ hiÓu nh÷ng yêu cầu của giáo viên đề ra cho việc quan sát, ghi nhớ. Tái hiện lại các tri thức thu đợc để biểu đạt nó thành lời nói mà các em đã quan sát đợc. Nếu giáo viên tæ chøc cho häc sinh quan s¸t thêng xuyªn sÏ h×nh thµnh cho c¸c em kÜ n¨ng nghe lÖnh, hiÓu lÖnh khi häc tËp mét c¸ch nhanh chãng, thuÇn thôc. 2. 5. Kĩ năng đặt câu hỏi, soạn thảo phiếu học tập. Khi giáo viên tiến hành soạn thảo câu hỏi, phiếu học tập cần đảm bảo: -Yêu cầu nêu lên trong câu hỏi, trong phiếu học tập phải đợc diễn đạt một c¸ch chÆt chÏ, râ rµng, rµnh m¹ch, dÔ hiÓu vµ chÝnh x¸c. -Néi dung c©u hái, phiÕu häc tËp ph¶i phï hîp víi néi dung bµi d¹ y, phï hợp với trình độ học sinh . -C©u hái, phiÕu häc tËp cÇn ph¶i ®a d¹ng vÒ néi dung vµ h×nh thøc thÓ hiÖn. -Về mặt nội dung nên sử dụng nhiều các loại câu hỏi trắc nghiệm để hình thøc hái phong phó g©y høng thó häc tËp cho häc sinh. §ång thêi kÕt hîp mét sè ít câu hỏi mở để kích thích đợc suy nghĩ, động não của học sinh. -Về hình thức: Các câu hỏi trong phiếu học tập có thể đợc trình bày một cách đa dạng bằng lời văn, bằng câu đố hay bằng hình ảnh sẽ gây đợc hứng thú häc tËp cña c¸c em. * Để rèn luyện các kĩ năng đó không có con đờng nào khác ngoài thực hành thêng xuyªn trªn líp th«ng qua c¸c tiÕt d¹y häc Tù nhiªn vµ X· héi, ¸p dông c¸c kĩ năng vào dạy học, chính là giáo viên đã tự mình rèn luyện, nâng cao hiệu quả sö dông ph¬ng ph¸p quan s¸t trong d¹y häc m«n häc nµy. * Sö dông nhuÇn nhuyÔn c¸c kÜ n¨ng trªn khi tæ chøc cho häc sinh quan s¸t sÏ gióp cho gi¸o viªn tù tin h¬n, tho¶i m¸i h¬n, ham thÝch viÖc tæ chøc d¹y häc môn Tự nhiªn vµ X· héi cã sö dông ph¬ng ph¸p quan s¸t. ViÖc häc tËp theo ph-.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ¬ng ph¸p quan s¸t t¹o cho häc sinh thãi quen quan s¸t thÕ giíi xung quanh mét c¸ch sinh động. V. Hiệu quả áp dụng : Qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu, víi viÖc chó träng rÌn kÜ n¨ng quan sát cho häc sinh líp 2 trong giê dạy, nªn kÕt qu¶ v¨n viÕt còng nh kÜ n¨ng nghe nãi cña c¸c em học sinh lớp 2 đã có những tiến bộ rừ rệt .Qua quá trình khảo sát, tôi thấy thực tÕ chung cña líp lµ: - Không em nào bị lạc đề khi nói về nội dung bài. - Việc sắp xếp đã phù hợp lôgích, ý không bị đảo lộn . - Sè häc sinh đạt kÜ n¨ng nãi t¨ng lªn. - Phần lớn học sinh khi trình bày trớc lớp đã bình tĩnh hơn, không còn rụt rè.. . - Các em đã biết nói đúng chủ đề, nói thành câu khá tỉ mỉ bằng một vài câu. - Số học sinh viết câu văn rờm rà, lũng cũng đã hạn chế nhiều. - Một số học sinh khá có nhiều nét nổi bật về diễn đạt, biết dùng từ chính x¸c, cã h×nh ¶nh, cã sù s¸ng t¹o. - Các em đã biết thể hiện đợc bố cục một số bài văn chặt chẽ, rõ ràng. -100 % học sinh không còn bỡ ngỡ khi quan sát các mô hình, vật thật ,… -Các em biết quan sát tổng quát và biết quan sát theo yêu cầu câu hỏi của giáo viên . -Các em luôn có ý thức và ham thích khi quan sát ở tất cả các môn giáo viên dạy khi có đồ dùng trực quan .. C. KÕt luËn : I-Ý nghĩa của đề tài đối với công tác 1-Là một giáo viên dạy tiểu học, chúng ta không được xem nhẹ bất cứ môn học nào . 2-Khi dạy phương pháp quan sát bản thân nhận thấy là gần gũi, thân thiện với các em nhiều hơn . 3-Bản thân biết dựa vào chương trình, sách giáo khoa, sách chuẩn kiến thức kỹ năng để xác định mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học phù hợp cho từng phân môn hay bài dạy cụ thể . II. Khả năng áp dụng : Qua thời gian thực hiện đề tài, khả năng áp dụng trong công tác dạy và học như sau : -Không còn lúng túng khi sử dụng phương pháp trực quan dạy tất cả các môn . -Hiểu được tầm quan trọng của môn học và phương pháp quan sát cho nên khi soạn bài bản thân tôi luôn chú trọng vào công tác chuẩn bị đổ dùng trực quan III . Bµi häc kinh nghiÖm : 1. Sự nhiệt tình và phơng pháp dạy học của giáo viên quyết định đến chất lợng học tập của học sinh. Bởi vậy, dạy đúng, dạy đủ, dạy theo đổi mới phơng ph¸p d¹y häc m«n Tù nhiªn vµ X· héi nãi chung vµ cña líp 2 nãi riªng lµ mét yêu cầu cấp thiết, đòi hỏi ý thức, công sức rất lớn của giáo viên và học sinh. 2. Ban giám hiệu luôn theo dõi kiểm tra việc dạy học của giáo viên để đôn đốc, nhắc nhở kịp thời việc thực hiện đúng chơng trình, thời khoá biểu môn Tự.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> nhiªn vµ X· héi. Ngoµi ra, c¸c c¸n bé qu¶n lÝ còn tæ chøc cho gi¸o viªn bµn b¹c, trao đổi nhiều về việc sử dụng phơng pháp quan sát trong dạy học Tự nhiên và X· héi trong c¸c buæi sinh ho¹t chuyªn m«n mét c¸ch thêng xuyªn, cã hiÖu qu¶. 3. Gi¸o viªn lu«n có ý thức trau dåi, båi dìng, rÌn luyÖn vÒ c¶ kiÕn thøc vµ đặc biệt là các kĩ năng thực hiện các thao tác để phục vụ cho việc thực hiện tổ chức phơng pháp quan sát hiệu quả qua các tiết dạy. Giáo viên phải biết yêu thơng và có tinh thần trách nhiệm đối với học sinh. Lấy việc dạy học cho học sinh lµ nghÜa vô, bæn phËn nhng còng lµ nguån vui trong cuéc sèng. Cã yªu th¬ng c¸c em thì mới dạy học đúng, đủ và nhiệt tình đợc. Giáo viên thiếu nhiệt huyết sẽ không thực hiện đợc việc dạy học môn mà đợc coi là môn phụ nh môn Tự nhiên vµ X· héi mét c¸ch nghiªm tóc. 4. Không có phơng pháp dạy học nào là tối u. Vì vậy dù là phơng pháp đặc trng nhng gi¸o viªn kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc d¹y häc Tù nhiªn vµ X· héi b»ng ph¬ng ph¸p quan s¸t mµ ph¶i trau dåi,rÌn luyÖn viÖc sö dông phèi hîp nhÞp nhàng nhiều phơng pháp dạy học khác nhau để tránh nhàm chán. Có nh thế mới mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho d¹y häc nãi chung vµ d¹y môn Tù nhiªn vµ X· héi nãi riªng. 5. ViÖc tæ chøc cho häc sinh häc tËp ph¶i ®a häc sinh vµo vÞ trÝ trung t©m. Học sinh chủ động và tích cực chiếm lĩnh tri thức theo sự hớng dẫn của giáo viên. Việc học tập là việc khó khăn nhng giỏo viờn không đợc nón chí, lùi bớc mà phải thờng xuyên học tập để chiếm lĩnh kho tàng tri thức vô tận. Giáo viên là ngời hớng dẫn và đồng thời luôn gây hứng thú học tập ở các em, làm cho các em lu«n ham häc hái trong c¸c tiÕt häc vµ ngoµi cuéc sèng. 6. ViÖc sö dông thêng xuyªn ph¬ng ph¸p quan s¸t trong d¹y häc Tù nhiªn vµ X· héi líp 2 gióp cho gi¸o viªn cã kÜ n¨ng thµnh th¹o trong d¹y häc. Mçi khi thao giảng, dự giờ đột xuất sẽ không còn lúng túng mà tự tin thoải mái hơn trong d¹y häc. 7. Sö dông thêng xuyªn các ph¬ng ph¸p d¹y häc gióp cho häc sinh liªn tôc tri giác được các đối tợng có trong cuộc sống. Từ đó, học sinh đợc rèn luyện kĩ năng quan sát có chủ định, có mục đích, có phơng hớng, quan sát yếu tố bộc lộ đợc bản chất của sự vật hiện tợng. Học sinh hình thành thói quen quan sát thế giới, ham thích khám phá thế giới muôn màu, muôn sắc và từ đó ham thích học tËp m«n Tù nhiªn vµ X· héi .. IV. §Ò xuÊt- kiÕn nghÞ : 1- Cấp trên tạo điều kiện để giáo viên đợc đi tham quan, học tập các giáo viên dạy tốt, có kinh nghiệm ở trờng bạn để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vô. 2- Ngành và nhà trường duy trì việc tổ chức chuyên đề để giáo viên được học tập kinh nghiệm . -Ý kiến của Hội đồng khoa học thẩm định: …………………………………………….. ……………………………………………. …………………………………………… …………………………………………… ……………………………………………... -Ngêi thùc hiÖn. Huỳnh Thị Tuyết Nhung.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> UBND HUYỆN CAO LÃNH TRƯỜNG TH. THCS BA SAO. SÁNG KIẾN NGHIỆM. KINH. ĐỀ TÀI : MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP QUAN SÁT DẠY MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI LỚP 2. -HỌ VÀ TÊN : HUỲNH THỊ TUYẾT NHUNG -ĐƠN VỊ : TRƯỜNG TH.THCS BA SAO.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> THÁNG 02 /2012.

<span class='text_page_counter'>(11)</span>

<span class='text_page_counter'>(12)</span>

<span class='text_page_counter'>(13)</span>

<span class='text_page_counter'>(14)</span>

<span class='text_page_counter'>(15)</span>