Chieu cau hien Thi giao vien gioi

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.06 MB, 16 trang )

<i>Người soạn: Lê Văn Thịnh</i>

<i> Trường: THPT Trường Long Tây</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>KIỂM TRA BÀI CŨ:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Tiết 25-26:

<b>CHIẾU CẦU HIỀN</b>

(

<i>Cầu hiền chiếu</i>

)

<b>I- Tìm hiểu chung:</b>
<b>1. Tác giả:</b>

- Ngơ Thì Nhậm (1764 – 1803), hiệu Hi Dỗn. Người
làng Tả Thanh Oai (Thanh Trì – Hà Nội).

- Đỗ tiến sĩ, từng làm quan dưới triều Lê – Trịnh.

- Khi nhà Lê – Trịnh sụp đổ, ông đã đi theo phong trào
Tây Sơn, được vua Quang Trung trọng dụng.

- Ngơ Thì Nhậm đã có những đóng góp tích cực cho
<b>triều đại Tây Sơn. Nhiều văn kiện, giấy tờ quan </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4></div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5></div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6></div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

- Được viết khoảng năm 1788 – 1789, khi nhà Lê –
Trịnh đã sụp đổ. Bề tôi nhà Lê mang nặng tư tưởng

trung quân phản ứng tiêu cực, bất hợp tác với Tây Sơn.

Nhằm thuyết phục sĩ phu Bắc Hà (tức các trí thức triều
đại cũ) ra cộng tác với triều đại Tây Sơn.

- Chiếu là một thể văn nghị luận chính trị xã hội thời
trung đại.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>d) Bố cục:</b>

- Phần 1: …<i>người hiền vậy</i>  Vai trò, sứ mệnh của người

hiền.

- Phần 2: … <i>hay sao</i>  Thái độ của sĩ phu Bắc Hà trước

hiện tình đất nước – Tấm lòng của nhà vua trong việc cầu
hiền.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>II. Đọc – hiểu văn bản:</b>

<b>1. Vai trò của người hiền:</b>

- Người hiền phải do thiên tử thiên tử sử dụng, không làm
như vậy là trái với đạo trời, trái với quy luật tự nhiên.
- <b><sub> Hình ảnh so sánh:</sub></b>

+ Người hiền như sao sáng trên trời.

+ Sao sáng ắt chầu về ngơi Bắc thần (tượng trưng cho ngơi
vua)

 Hình ảnh so sánh lấy từ sách <i>Luận ngữ</i> (Khổng tử) nên

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>2. Thái độ của sĩ phu Bắc Hà trước hiện tình đất </b>
<b>nước – Tấm lịng của vua Quang Trung :</b>

<b>Thái độ của sĩ phu</b> <b>Cách nói</b> <b>Hiệu quả</b>
- Bỏ đi ở ẩn, mai danh

ẩn tích bỏ phí tài
năng.

- Người ở lại chiều
chính thì hoặc sợ hãi
hoặc làm việc cầm
chừng.

- Dùng hình ảnh

hoặc lấy trong kinh
điển nho gia, hoặc
mang ý nghĩa

tượng trưng (<i>Gõ </i>
<i>mõ canh cửa; ra </i>
<i>biển vào sơng; chết </i>

- Vừa có tính
chất phê phán
nhẹ nhàng vừa
thể hiện được
kiến thức uyên
bác cùng tài
văn chương
khiến người
nghe nể trọng.
<b>* Thái độ của sĩ phu Bắc Hà:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>* Thực trạng đất nước: </b>

+ Kỉ cương còn nhiều khiếm khuyết.
+ Việc ngoài biên chưa yên.

+ Dân chưa hồi sức sau chiến tranh.
+ Đức hóa chưa thấm nhuần

 Nhắc nhở ý thức trách nhiệm của sĩ phu Bắc Hà trước

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>* Thái độ của vua Quang Trung: </b>

+ Trẫm đang ghé chiếu lắng nghe, ngày đêm mong mỏi.
+ Trẫm nơm nớp lo lắng.

+ Một cây cột không thể đỡ nổi một căn nhà lớn, mưu

lược một người không thể dựng nghiệp trị bình.

+ Cứ cái ấp mười nhà ắt phải có người trung thành tín
nghĩa.

 Thái độ thành tâm khiêm nhường nhưng rất kiên quyết

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>3. Cách cầu hiền: </b>

+ Mọi tầng lớp nhân dân đều được dâng sớ tỏ bày việc
nước  tồn dân có quyền tham gia đóng góp vào việc

xây dựng đất nước.

+ Các cách tiến cử: tự mình dâng sớ tỏ bày việc nước; do
quan lại tiến cử; bản thân dâng sớ tự cử.

 Các biện pháp vừa cụ thể vừa dễ thực hiện thể hiện

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<i>- Quang Trung là một vị vua có cái nhìn đúng đắn và xa </i>
<i>rộng : </i>

+Biết trân trọng những kẻ sĩ, người hiền; biết hướng họ
vào mục đích xây dựng quốc gia vững mạnh.

<i>- Quang Trung là vị vua hết lịng vì dân, vì nước:</i>

+ Lo củng cố cho xã tắc, chú ý tới muôn dân.
+Lo giữ gìn đất nước, chống giặc ngoại xâm.

<i>-Quang Trung là vị vua thể hiện tư tưởng dân chủ, tiến </i>
<i>bộ :</i>

+Phát hiện nhân tài bằng nhiều biện pháp.
+Không phân biệt quan lại hay thứ dân.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>III. Tổng kết: </b>

- <i>Chiếu cầu hiền</i> là một văn kiện lịch sử quan trọng thể

hiện chủ trương đúng đắn của nhà Tây Sơn nhằm động
viên trí thức Bắc Hà tham gia xây dựng đất nước .

<b>2. Nghệ thuật:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16></div>