Dong co dien 1 chieu

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o viªn d¹y: TrÇn V¨n BiÓn Trêng: THCS TrÇn Huy LiÖu. TiÕt 30 – Bµi 28 :. động cơ đIện một chiều.. I/ Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Mô tả đợc các bộ phận chính , giải thích đợc hoạt động của động cơ điện một chiều . - Nêu đợc tác dụng của mỗi bộ phận chính trong động cơ. - Phát hiện sự biến đổi điện năng thành cơ năng trong khi động cơ điện hoạt động 2.Kü n¨ng: - Vận dụng qui tắc bàn tay trái xác định chiều lực điện từ , biểu diễn lực điện từ . - Giải thích đợc nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một chiều . - Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng đơn giản liên quan đến thực tÕ. 3.Thái độ: - Có thái độ, tình cảm và sự yêu thích môn học. Giáo dục lòng ham hiểu biết cho học sinh. II/ Chuẩn bị đồ dùng: 1.Gi¸o viªn: * VÏ phãng to h×nh 28.1; h×nh 28.2; m¸y chiÕu, Amcap, m¸y vi tÝnh * Mçi nhãm : + Một mô hình động cơ điện một chiều, có thể hoạt động đợc với nguồn ®iÖn 9V. + Mét nguån ®iÖn 9V 2. Häc sinh: - Häc thuéc kiÕn thøc cò. - Tìm hiểu các loại động cơ trong thực tế II/ Tổ chức hoạt động của học sinh: Hoạt động của học sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ - Đặt vấn đề HS: Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay tr¸i: §Æt bµn GV: Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay tr¸i ? tay trái sao cho các đờng sức từ hớng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay gi÷a híng theo chiÒu dßng ®iÖn th× ngãn tay c¸i cho·i ra 90 ❑0 chØ chiÒu cña lùc GV: Ph¸t phiÕu kiÓm tra bµi cò cho c¸c nhãm. ®iÖn tõ. BiÓu diÔn lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn ABCD trong c¸c trêng hîp a, b, c díi ®©y? HS: + NhËn xÐt bµi lµm cña c¸c nhãm. + Kh«ng cã lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn ( GV ph¸t phiÕu häc tËp cho c¸c nhãm ) cạnh BC vì cạnh BC đặt song song với các GV: Giới thiệu đáp án và thu phiếu kiểm tra cña c¸c nhãm. đờng sức từ. GV: NhËn xÐt bµi lµm cña c¸c nhãm. Theo em c¹nh BC cña khung d©y cã lùc ®iÖn tõ t¸c dông hay kh«ng ? V× sao ? GV: NhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña HS vµ cho ®iÓm. ĐặT Vấn đề: GV: ThÇy cã mét vËt nhá n»m trong hép, nếu bạn nào trả lời đúng câu hỏi sau thì phần thởng trong hộp sẽ thuộc về bạn đó. HS : Xe đạp điện không có khói vì xe đạp Xe đạp điện chạy từ tây sang đông, hỏi.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> điện chay bằng động cơ điện. khói của xe đạp bay theo hớng nào ? GVC¸c em quan s¸t thÊy chiÕc « t« nµy chạy đợc cũng giống nh chiếc xe đạp điện , nó chạy bằng động cơ địên một chiều đấy . Bµi häc h«m nay thÇy trß chóng ta cïng nhau tìm hiểu về động cơ điện chiều. Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo của động cơ điện một chiều I/ Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều. 1.Các bộ phận chính của động cơ điện mét chiÒu GV: H×nh vÏ 28.1 lµ h×nh ¶nh vÒ m« h×nh của động cơ điện một chiều. Các em hãy quan s¸t h×nh vÏ kÕt hîp víi nghiªn cøu phÇn 1 trong SGK/trang 76. §Ó thuËn tiÖn C¸ nh©n lµm viÖc víi SGK, kÕt hîp víi cho viÖc quan s¸t thÇy ph¸t cho mçi nhãm nghiên cứu hình vẽ 28.1 và mô hình suy 1 mô hình động cơ điện 1 chiều. Các em hãy tìm hiểu xem động cơ điện có cấu tạo nghÜ tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn gåm nh÷ng bé phËn nµo. HS: §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu cã cÊu t¹o GV: H·y nªu tªn c¸c bé phËn chÝnh cña động cơ điện một chiều ? gåm : + Khung d©y dÉn. GV: Giíi thiÖu l¹i cho HS vÒ c¸c bé phËn: +Nam ch©m . Nam ch©m lµ nam ch©m vÜnh cöu cã t¸c + Bé gãp ®iÖn: dông t¹o ra tõ trêng; khung d©y dÉn ABCD C¶ líp l¾ng nghe vµ nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cã t¸c dông cho dßng ®iÖn ch¹y qua; bé góp điện là hai thanh quét C1; C2 đựoc tỳ cña b¹n sát lên hai vành bán khuyên có tác dụng để HS ghi vµo vë tự động đổi chiều dòng điện trong khung + Khung d©y dÉn . d©y, lµm cho khung d©y quay liªn tôc. +Nam ch©m. ( GV: ghi tãm t¾t trªn b¶ng cÊu t¹o cña +Bé gãp ®iÖn. động cơ điện ) GV: Trên đây là mô hình cấu tạo đơn giản nhất của động cơ điện một chiều. Vậy động cơ điện một chiều hoạt động nh thế nào? Chóng ta nghiªn cøu phÇn 2. Hoạt động3: Nghiên cứu nguyên tắc hoạt động của động cơ điện một chiều. 2/ Hoạt động của động cơ điện một GV: Hớng dẫn HS cách vẽ mô hình động cơ chiÒu. HS: Nghiên cứu nội dung phần 2 trong điện 1 chiều đơn giản. SGK/76 O ❑' HS: VËn dông quy t¾c bµn tay tr¸i x¸c N S định chiều của cặp lực điện từ tác dụng lên hai c¹nh AB; CD cña khung d©y. HS : + Lªn b¶ng thùc hiÖn O ❑' + C¶ líp theo dâi vµ nhËn xÐt vµ vÏ GV: Ta thấy khung dây ABCD đợc đặt vµo vë. trong tõ trêng cña nam ch©m. VËn dông quy tắc bàn tay trái , xác định cặp lực điện O ❑' tõ t¸c dông lªn hai c¹nh AB; CD cña khung d©y? GV: Gäi 1 HS lªn b¶ng biÓu diÔn cÆp lùc F ❑1 ®iÖn tõ. N S.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> F ❑2. HS: +Lắp mô hình động cơ vào mạch điện. + §ãng c«ng t¾c vµ quan s¸t hiÖn tîng xảy ra đối với cuộn dây trong mô hình.. HS: Quan s¸t xem khung d©y ABCD cã quay kh«ng HS: C¸c nhãm tiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n , quan s¸t vµ nªu kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, so s¸nh víi dù ®o¸n ban ®Çu. HS: Tr¶ lêi vµ ghi néi dung nhËn xÐt vµo vë: + Khung dây ABCD đặt trong từ trờng khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua th× khung d©y quay dùa trªn t¸c dông cña tõ trêng. GV: C¨n cø vµo m« h×nh c¸c em h·y dù đoán xem có hiện tợng gì xảy ra đối với khung d©y ABCD? ( Cho HS c¸c nhãm th¶o luận nhóm để đa ra dự đoán ) GV: ( Gîi ý ): C¸c em xÐt xem cÆp lùc F ❑1 , F ❑2 vừa vẽ đợc có tác dụng gì đối khung d©y ABCD ? GV : Các nhóm đều dự đoán là khung dây sÏ quay quanh trôc OO ❑, . §Ó kh¼ng định điều dự đoán có đúng không chúng ta tiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra l¹i dù đoán đó. GV: §Ó lµm thÝ nghiÖm nµy dông cô thÝ nghiÖm ta cÇn chuÈn bÞ gåm 1 nguån ®iÖn một chiều, 1 mô hình động cơ điện một chiÒu, khãa K vµ hÖ thèng d©y dÉn. Chóng ta tiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm theo c¸c bíc sau ®©y: + Lắp động cơ điện theo sơ đồ hình vẽ ( Cùc d¬ng cña nguån ®iÖn m¾c víi cùc d¬ng của động cơ điện, cực âm mắc với cực âm, không đợc lắp trực tiếp vào mạch điện mà ph¶i m¾c qua khãa K ) GV: Mục đích của thí nghiệm này chúng ta cần quan tâm đến yếu tố nào? GV: Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra theo nhãm vµ gäi c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm cña nhãm m×nh. GV quan s¸t c¸c nhãm lµm viÖc vµ híng dÉn nh¾c nhë c¸c nhãm. GV: Qua kÕt qu¶ thÝ nghiÖm h·y cho biÕt khung d©y ABCD quay dùa trªn t¸c dông nµo? GV: NhËn xÐt rót kinh nghiÖm qu¸ tr×nh lµm thÝ nghiÖm cña c¸c nhãm : HÇu hÕt c¸c nhóm đều đã thành công trong việc làm thí nghiệm kiểm tra, các nhóm đều thu đợc kết quả là : Khung dây ABCD đặt trong từ trờng khi có dòng điện chạy qua thì khung d©y quay dùa trªn t¸c dông cña tõ trêng. Đây chính là nguyên tắc hoạt động chính của động cơ điện , ngời ta đã dựa vào nguyên tắc này để chế tạo động cơ điện kỹ thuật trong đời sống. GV: Trë l¹i víi phÇn kiÓm tra bµi cò th× trêng hîp b khung d©y cã quay hay kh«ng? Trong thùc tÕ th× lóc nµy cÆp lùc F1; F2 chØ cã t¸c dông lµm biÕn d¹ng khung d©y chø không làm khung dây quay đợc. Nhng nhờ bộ góp điện và quán tính đã giúp khung dây đổi chiều dòng điện do đó khung dây có thể quay liªn tôc trong tõ trêng cña nam ch©m .. GV: Các em vừa đợc nghiên cứu mô hình HS: Trao đổi để rút ra kết luận về cấu tạo, và quan sát hoạt động của động cơ điện..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nguyên tắc hoạt động của động cơ điện Vậy hãy nhắc lại động cơ điện một chiều mét chiÒu – ghi vë néi dung kÕt luËn. cã nh÷ng bé phËn chÝnh lµ g×? Nã ho¹t động dựa trên nguyên tắc nào ? 3.KÕt luËn: * §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu cã hai bé phËn chÝnh lµ : GV: Chèt l¹i – cho HS nªu l¹i kÕt luËn + Nam ch©m t¹o ra tõ trêng (bé phËn đứng yên ) gọi là stato + Khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua (bé phËn quay) gäi lµ r«to. * Khi đặt khung dây dẫn ABCD trong từ trêng vµ cho dßng ®iÖn ch¹y qua khung th× díi t¸c dông cña lùc ®iÖn tõ, khung d©y sÏ quay. Hoạt động 4:Tìm hiểu động cơ điện trong kỹ thuật. II/ §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu trong kü thuËt 1/ Cấu tạo của động cơ điện một chiÒu trong kü thuËt HS : Hoạt động cá nhân quan sát H28.2 để chỉ ra đợc 2 bộ phận chính của động cơ ®iÖn trong kü thuËt tr¶ lêi. GV: Chúng ta biết động cơ điện một chiều có nguyên tắc hoạt động chính là nhờ sự tác dông cña tõ trêng lªn khung d©y dÉn cã dòng điện đặt trong nó.Nhng trong thực tế và trong kỹ thuật động cơ điện một chiều có cấu tạo khác xa so với động cơ điện trong m« h×nh. B©y giê chóng ta cïng t×m hiểu về động cơ điện một chiều trong kỹ thuËt GV: Gi¸o viªn cho HS quan s¸t h×nh 28.2 GV: Nêu tên các bộ phận chính của động c¬ ®iÖn mét chiÒu trong kÜ thuËt ? GV: ( GT thªm vÒ cÊu t¹o cña hai bé phËn) ở lớp 8 chúng ta đã biết cấu tạo chính của roto và stato trong động cơ điện.. HS: Bé phËn t¹o ra tõ trêng lµ :Nam ch©m ®iÖn Bé phËn quay : Gåm nhiÒu cuén d©y GV: Nªu sù kh¸c nhau cña 2 bé phËn chÝnh giữa động cơ điện một chiều trong kỹ thuật đặt lệch nhau và song song với trục so với mô hình động cơ điện một chiều ? HS: + Nam ch©m vÜnh cöu → Nam GV: ( Gîi ý ): §éng c¬ mét chiÒu trong kü thuËt , bé phËn t¹o ra tõ trêng cã ph¶i lµ ch©m ®iÖn + Mét khung d©y → c¸c cuén d©y nam ch©m vÜnh cöu kh«ng ? Bé phËn quay của động cơ có đơn giản chỉ là một khung d©y hay kh«ng ? GV: Giíi rthiÖu cho häc sinh thÊy sù kh¸c HS: Nªu kÕt luËn trong SGK vµ ghi vµo vë nhau nµy GV: Chèt l¹i vµ nªu kÕt luËn 2/ KÕt luËn Gọi học sinh đọc kết luận sgk. + Trong động cơ điện kỹ thuật, bộ phận t¹o ra tõ trêng lµ nam ch©m ®iÖn. + Bộ phận quay của động cơ điện kỹ thuật không đơn giản là một khung dây GV: Bên cạnh đó bộ góp điện của động cơ mà gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và điện kỹ thuật không đơn giản là hai vành song song víi trôc cña mét khèi trô lµm b¸n khuyªn mµ gåm nhiÒu vµnh khuyªn cô thÓ lµ bao nhiªu cuén d©y sÏ øng víi bÊy b»ng c¸c l¸ thÐp kü thuËt ®iÖn nhiªu vµnh khuyªn. GV: Giới thiệu cho hs: Ngoài động cơ điện một chiều còn có động cơ điện xoay chiều là loại động cơ thờng dùng trong đời sống vµ trong kü thuËt. Ngêi ta cßn dùa vµo hiÖn tîng lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn khung d©y cã dòng điện chạy qua để chế tạo điện kế, đó lµ bé phËn chÝnh cña c¸c dông cô ®o ®iÖn.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> nh: ¨mpe kÕ, v«n kÕ. VÒ nhµ c¸c em t×m hiÓu thªm ë phÇn “ Cã thÓ em cha biÕt”. Hoạt động 5:Phát hiện sự biến đổi năng lợng trong động cơ iIện. III/ Sự biến đổi năng lợng trong động cơ ®iÖn HS: C¸ nh©n suy nghÜ, nªu nhËn xÐt vÒ sù chuyển hóa năng lợng trong động cơ. HS: Ghi b¶ng Khi động cơ điện một chiều hoạt động, điện năng đợc chuyển hóa thành cơ năng. HS: §äc phÇn ghi nhí trong SGK * Ghi nhí : (SGK/78 ). GV: Khi có dòng điện chạy qua động cơ, động cơ điện quay. Vậy năng lợng mà động c¬ sö dông lµ n¨ng lîng nµo? GV: Vậy điện năng đã đợc chuyển hóa sang d¹ng n¨ng lîng nµo ? GV: Rót ra nhËn xÐt. GV: Qua bµi nµy chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu g× ? NhËn xÐt – rót ra ghi nhí Hoạt động 6 :Vận dụng – Củng cố – Hớng dẫn về nhà.. * VËn dông – Cñng cè HS: Lªn b¶ng thùc hiÖn – c¶ líp ho¹t GV: Nªu c©u hái C5. H·y cho biÕt khung động nhóm để tìm ra kết quả đúng dây ABCD đợc đặt trong từ trờng củă nam ch©m quay theo chiÒu nµo ? ' O ❑ O ❑' F ❑1 S. N. N. S. F ❑2 O O GV: §Ó biết đợc khung dây ABCD quay HS: Xác định đợc cặp lực tác dụng lên theo chiÒu nào ta cần xác định đợc những khung d©y ABCD yÕu tè nµo? HS: Tr¶ lêi GV: NhËn xÐt kÕt qu¶ bµi lµm cña HS * C5: Quay ngợc chiều kim đồng hồ HS: §äc c©u hái – líp suy nghÜ tr¶ lêi *C6: Vì nam châm vĩnh cửu không tạo ra GV: Khi chế tạo các động cơ có công suất lín ngêi ta l¹i kh«ng dïng nam ch©m vÜnh tõ trêng m¹nh nh nam ch©m ®iÖn. cửu để tạo ra từ trờng ?. *C7: HS lÊy VD. GV: C¸c em h·y lÊy vd vÒ øng dông cña động cơ điện trong đới sống mà em biết? GV: Trong các động cơ đó thì đâu là động cơ điện một chiều? (GVgợi ý để HS trả lời ). HS: §äc ND bµi to¸n – Suy nghÜ tr¶ lêi * BµI 28.3/36 (SBT): §¸p ¸n D. GV: Giíi thiÖu néi dung bµi 28.3/36 ( SBT) và cho lớp HĐ cá nhân để trả lời câu hỏi GV: Giíi thiÖu m« h×nh “ b¸nh xe B¸c – l«”. Gi¶i thÝch v× sao b¸nh xe cã thÓ quay quanh trôc khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua?. HS: Suy nghÜ th¶ lêi * Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc néi dung phÇn ghi nhí GV: Nªu phÇn híng dÉn vÒ nhµ trong SGK.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Lµm bµI tËp 28.1; 28.2/36 (SGK) - KÎ s½n mÉu b¸o c¸o thùc hµnh (Trang 81 – SGK ) vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái C1; C2; C3 vµo vë..

<span class='text_page_counter'>(7)</span>