giao an van 9 tich hop

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.84 MB, 392 trang )

(1)Ngµy d¹y : ............................. ................................. TiÕt 1 : PhÇn V¨n häc. Phong c¸ch Hå ChÝ Minh. A. Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc: Thấy đựợc vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại, thanh cao và giản dị. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng đọc, tìm hiểu, phân tích văn bản nhật dụng. - KNS: Kĩ năng trình bày, trao đổi nội dung văn bản 3.Thái độ: - Tõ lßng kÝnh yªu, tù hµo vÒ B¸c, Häc sinh cã ý thøc tu dìng, häc tËp, rÌn luyÖn theo g¬ng B¸c. - Tích hợp GD TTHCM: Sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, đân tộc và nh©n lo¹i B. ChuÈn bÞ : - GV: Su tÇm tranh ¶nh, bµi viÕt vÒ n¬i ë vµ lµm viÖc cña B¸c . Nh÷ng c©u th¬ nãi vÒ phong c¸ch cña B¸c . - HS : ChuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn. C. TiÕn tr×nh bµi d¹y : 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh (3') 3: Bµi míi: Hoạt động Tg Néi dung 3' Hoạt động 1: Khởi động Sống, chiến đấu, lao động, học tập và rèn luyện theo gơng Bác Hồ vĩ đại đã và đang lµ khÈu hiÖu kªu gäi, thóc dôc mçi nguêi chóng ta trong cuéc sèng hµng ngµy. Thùc chất nội dung của khẩu hiệu là động viên mçi chóng ta h·y nãi theo tÊm g¬ng s¸ng ngêi cña B¸c, häc theo phong c¸ch sèng vµ làm việc của Bác. Vậy vẻ đẹp văn hóa của phong c¸ch Hå ChÝ Minh lµ g×? §o¹n trÝch díi ®©y sÏ phÇn nµo tr¶ lêi cho c©u hái Êy. 35' I. T×m hiÓu chung Hoạt động 2: HD đọc hiểu văn bản GV: Nêu yêu cầu đọc - (Đọc chậm rãi, bình tĩnh, khúc triết)- GV đọc mẫu – gọi 1.T¸c gi¶: Lª Anh Trµ (SGK) học sinh đọc – nhận xét cách đọc. 2. T¸c phÈm: - §o¹n trÝch: TrÝch tõ bµi viÕt “Phong ? Nêu đôi nét về tác giả? cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với c¸i gi¶n dÞ”, in trong tËp “Hå ChÝ ? Văn bản đợc trích từ tác phẩm nào? phMinh và văn hoá Việt Nam” viện văn ơng thức biểu đạt chính của văn bản này là ho¸ xuÊt b¶n, Hµ Néi 1990 g× vµ cho biÕt kiÓu lo¹i cña v¨n b¶n nµy? - Ph¬ng thøc thuyÕt minh. ? KÓ l¹i nh÷ng v¨n b¶n nhËt dông mµ em - V¨n b¶n nhËt dông (nghÞ luËn) đã học ở lớp 7, 8? - Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng, th«ng tin vÒ ngµy trái đất năm 2000, bài toán dân số ... - Gi¸o viªn nãi thªm: V¨n b¶n nhËt dông có nhiều chủ đề : quyền sống của con ngời, bảo vệ hoà bình, chống chiến tranh, vấn đề m«i trêng-> V/B phong c¸ch Hå ChÝ Minh thuộc về chủ đề sự hội nhập với thế giới và.

(2) gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. GV: Yªu cÇu h/s gi¶i thÝch tõ khã trong SGK 1.3-4.5.9 - Gi¶i thÝch thªm: ? Em chia v¨n b¶n nµy thµnh mÊy phÇn? néi dung mçi phÇn? T¹i sao em l¹i cã c¸ch chia nh vËy?(theo néi dung c¸c phÇn trong ®o¹n trÝch .) - Từ đầu đến rất hiện đại: Vẻ đẹp trong phong c¸ch v¨n ho¸ cña B¸c. - Còn lại: Vẻ đẹp trong phong cách sống và lµm viÖc cña B¸c. - GV: Yªu cÇu H/S quan s¸t §1 ? Vẻ đẹp trong phong cách văn hoá của Bác đựơc tác giả giới thiệu qua những chi tiết nµo? - §i nhiÒu n¬i tiÕp xóc víi v¨n ho¸ nhiÒu níc, nh÷ng vïng trªn thÕ giíi, tõ ph¬ng §«ng sang ph¬ng T©y. + GhÐ l¹i nhiÒu h¶i c¶ng, th¨m c¸c níc ch©u phi, ch©u ¸, Ch©u MÜ. + Sèng dµi ngµy ë Anh, Ph¸p. + Nãi, viÕt th¹o nhiÒu tiÕng: Anh, Ph¸p, Hoa, Nga... ? Em hãy chứng minh qua các tác phẩm đã häc? - Đi đờng, rằm tháng riêng.. (chữ Hán) - Bản án chế độ thực dân Pháp (tiếng Ph¸p)... ? T¹i sao B¸c cÇn ph¶i nãi, viÕt th¹o c¸c tiÕng níc ngoµi?(H/§ nhãm ngang 2 phót) - Công cụ giao tiếp quan trọng bậc nhất để t×m hiÓu vµ giao lu v¨n ho¸ gi÷a c¸c d©n téc trªn thÕ giíi.? Quan s¸t V/B vµ nªu nhËn xÐt cña em vÒ c©u v¨n “ Cã thÓ nãi Ýt cã vÞ l·nh tô nµo... nh Hå ChÝ Minh?” (Lêi kể hay lời bình của tác giả? nghệ thuật đặc s¾c trong ®o¹n v¨n nµy lµ g×?) ? Em cã suy nghÜ g× vÒ vèn tri thøc cña Hå ChÝ Minh? ? V× sao B¸c l¹i cã vèn tri thøc s©u réng nh vậy? Theo em bằng những con đờng nào mà Bác có đợc vốn tri thức văn hoá ấy? - Các con đờng hình thành phong cách Hồ ChÝ Minh: + Trong cuộc đời hoạt động cách mạng, trên những con tàu vợt đại dơng...) + Trong lao động ( làm nhiều nghề để sèng) + §Õn ®©u còng häc hái, t×m hiÓu v¨n ho¸, nghệ thuật đến mức uyên thâm. + Tiếp thu cái hay, cái đẹp, phê phán caí tiªu cùc cña chñ nghÜa t b¶n . ? C¸ch sö dông dÉn chøng cña t¸c gi¶ cã g×. - Bè côc : Chia 2 phÇn. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Vẻ đẹp trong phong cách văn hoá cña B¸c.. - KÓ ®an xen b×nh luËn, liÖt kª, c¸ch viết so sánh, khái quát để khẳng định vèn tri thøc v¨n ho¸ cña Hå ChÝ Minh . -> Vèn tri thøc v¨n ho¸ cña B¸c rÊt s©u réng B¸c cã nhu cÇu cao vÒ v¨n ho¸ vµ cã n¨ng lùc tiÕp thu c¸c nÒn v¨n ho¸ trªn thÕ giíi.. - DÉn chøng cô thÓ tiªu biÓu..

(3) đáng chú ý? qua đó em thấy vẻ đẹp nào trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh? - B¸c cã ý thøc nghiªm tóc häc hái toµn diÖn vµ s©u s¾c, tiÕp thu cã chän läc tinh hoa v¨n hãa níc ngoµi - Bác học trong công việc, trong lao động, häc ë mäi n¬i, mäi lóc, cã nh÷ng quan ®iÓm râ rµng vÒ v¨n ho¸. ? Vèn tri thøc v¨n ho¸ cña B¸c do ®©u mµ cã? - Vèn tri thøc s©u réng Êy kh«ng ph¶i tù nhiên mà có mà do Bác đã dày công học tËp, rÌn luyÖn khéng ngõng trong suèt cuéc đời. hoạt động cách mạng đầy gian khổ , vất vả của mình -> Căn cứ xác đáng để lí giải về tính nhân loại, tính hiện đại, một vế cña sù hoµ hîp thèng nhÊt trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh. ? Trong qóa tr×nh tiÕp xóc v¨n ho¸ ®iÒu kú l¹ nhÊt trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh? - §iÒu kú l¹ lµ tÊt c¶ nh÷ng ¶nh hëng quốctế đó đã đựơc nhào nặn với cái gốc văn ho¸ ë ngêi, nh©n c¸ch rÊt ViÖt Nam ... lèi sống rất Việt Nam... rất mới, rất hiện đại. ? Em hiÓu nh÷ng ¶nh hëng quèc tÕ vµ c¸i gèc v¨n ho¸ d©n téc ë B¸c nh thÕ nµo? -TiÕp thu nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i (V¨n ho¸ cña B¸c cã tÝnh nh©n lo¹i) - Gi÷ v÷ng c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ níc nhµ(v¨n hoá của Bác đậm đà bản sắc dân tộc ) ? Sù nhµo nÆn cña 2 nguån v¨n ho¸ quèc tÕ vµ d©n téc ë B¸c cã nghÜa nh thÕ nµo? - Sù ®an xen, kÕt hîp bæ sung, s¸ng t¹o 2 nguån v¨n ho¸ nh©n lo¹i vµ d©n téc trong tri thøc v¨n ho¸ cña Ngêi. ? Cách lập luận của tác giả có gì đáng chú ý vµ cã hiÖu qu¶ nghÖ thuËt nh thÕ nµo? - T¹o tÝnh kh¸ch quan gîi c¶m xóc tù hµo tin tởng ở ngời đọc. ? Các biện pháp nghệ thuật trên đã giúp em thấy thêm những vẻ đẹp gì trong phong c¸ch v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh? HS: Hoạt động nhóm ngang 3 phút - Häc sinh th¶o luËn – ph¸t biÓu- GV nhËn xÐt bæ xung: §ã lµ sù kÕt hîp gi÷a ph¬ng §«ng vµ ph¬ng T©y, xa vµ nay, d©n téc vµ quèc tÕ, trong con ngêi Hå ChÝ Minh, ®©y lµ sù thèng nhÊt hµi hoµ nhÊt trong lÞch sö d©n téc ViÖt Nam. - Liªn hÖ: Trong xu thÕ héi nhËp quèc tÕ, hiÖn nay c¸c luång v¨n ho¸, ©m nh¹c, níc ngoµi du nhËp vµo níc ta: Rèck , r¸p... ta cần tiếp thu có định hớng và chọn lọc để gi÷ v÷ng b¶n s¾c cña d©n téc ViÖt Nam. ? Theo em nh÷ng viÖc lµm nµo chøng tá §¶ng vµ Nhµ níc ta ®ang cè g¾ng gi÷ g×n b¶n s¾c cña d©n téc ViÖt Nam? Qua c¸c. - LËp luËn chËt chÏ, kÓ ®an xen b×nh luận, đối lập.. -> B¸c lµ ngêi biÕt kÕ thõa vµ ph¸t triÓn c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸, kÕt hîp hµi hoµ gi÷a yÕu tè d©n téc vµ nh©n lo¹i, truyền thống và hiện đại ..

(4) cuéc thi nµo trªn truyÒn h×nh? - Cuéc thi tiÕng h¸t d©n ca c¸c miÒn trong cả nớc, đờn ca tài tử ở Nam Bộ... Hoạt động 4. Củng cố- Dặn dò -Cñng cè: - Quan s¸t ¶nh ch©n dung B¸c Hå ? H·y nªu c¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh B¸c Hå qua bøc ch©n dung trªn? - Häc sinh nªu c¶m nhËn cña m×nh. - Híng dÉn häc: - Häc bµi + viÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy những cảm nhận của em về vẻ đẹp trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh - ChuÈn bÞ tiÕp phÇn 2 :T×m hiÓu c¸c c©u chuyÖn vÒ lèi sèng gi¶n dÞ cña B¸c Hå. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ---------------------TiÕt 2- V¨n häc:. Phong c¸ch Hå ChÝ Minh Ngµy gi¶ng:……………….. .............................................. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Thấy đợc vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hoà giã truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại (tiết1) thanh cao và giản dị, vĩ đại và bình dị (tiết 2) 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng đọc, tìm hiểu, phân tích văn bản nhật dụng. - KNS: Kĩ năng trình bày, trao đổi nội dung văn bản 3. Thái độ: - Tõ lßng kÝnh yªu, tù hµo vÒ B¸c, Häc sinh cã ý thøc tu dìng, häc tËp, rÌn luyÖn theo g¬ng B¸c. - Tích hợp GD TTHCM: Sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, đân tộc và nh©n lo¹i B. ChuÈn bÞ : - GV: Su tÇm tranh ¶nh, bµi viÕt vÒ B¸c. - HS : ChuÈn bÞ bµi phÇn 2, miªu t¶ vµ nªu c¶m nhËn vÒ bøc tranh nhµ sµn cña B¸c Hå t¹i Phñ Chñ TÞch ë Hµ Néi. C: TiÕn tr×nh giê d¹y: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (2') ? Vèn tri thøc cña B¸c s©u réng nh thÕ nµo? V× sao Ngêi l¹i cã vèn tri thøc s©u réng Êy? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động. Tg 1'. Néi dung chÝnh.

(5) GV: Sự độc đáo trong phong cách HCM lµ sù kÕt hîp hµi hoµ, thèng nhÊt c¸c yÕu tố, truyền thống và hiện đại, dân tộc và quốc tế, vĩ đại và bình dị. Sự bình dị ấy cã thÓ hiÖn rÊt râ trong phong c¸ch sèng vµ lµm viÖc cña Ngêi. PhÇn 2 cña V/B này sẽ cho ta thấy rõ điều đó. 30 Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản ' ? §äc v/b em thö suy nghÜ xem c¬ng vÞ cña B¸c nh thÕ nµo trong bé m¸y chÝnh quyền nhà nớc ta lúc đó? - L·nh tô cao nhÊt cña §¶ng vµ nhµ níc ta ? MÆc dï ë c¬ng vÞ nh thÕ nhng B¸c vÉn cã lèi sèng nh thÕ nµo? do ®©u mµ em biÕt? -> C¨n cø vµo n¬i ë, b÷a ¨n, trang phôc, vµ t trang cña B¸c. + ë: ChiÕc nhµ sµn nhá b»ng gç + Trang phôc : Bé quÇn ¸o bµ ba n©u, ¸o trấn thủ , đôi dép lốp + T trang: Ýt ái, mét chiÕc vali con víi vµi bé quÇn ¸o, vµi vËt kØ niÖm + Bữa ăn đạm bạc: Cá kho, rau luộc, da ghÐm, cµ muèi, ch¸o hoa. - C¸i qu¹t cä, §ång hå b¸o thøc, c¸i radio cò - Đôi dép cao su, đôi dép Bác Hồ Bác đi t chiÕn khu B¸c vÒ... - Sèng mét m×nh kh«ng x©y dùng gia đình, suốt đời hy sinh vì dân, vì nớc. Viễn Phơng: Ngời thờng bỏ lại đĩa thịt gà mµ ¨n mÊy qu¶ cµ xø NghÖ - kh«ng thÝch nãi to vµ ®i rÊt khÏ c¶ trong vên. ? Em thÊy c¸ch dïng tõ ng÷ vµ ph¬ng ph¸p t/m cña t¸c gi¶ trong®o¹n v¨n nµy có gì đáng chú ý? ? H·y nhËn xÐt c©u v¨n” T«i kh«ng d¸m ch¾c ch¾n... gi¶n dÞ tiÕt chÕ nh vËy” vµ “ta nghĩ đến ... hạ tắm ao” ? Cách viết so sánh, đối lập có hiệu quả nghÖ thuËt g× trong viÖc kh¾c ho¹ lèi sèng cña B¸c? -( So sánh toàn diện và sâu sắc, đối lập gi÷a vÜ nh©n nhng hÕt søc gi¶n dÞ, gÇn gòi) ? V/B nµo còng viÕt vÒ lèi sèng nµy cña Bác mà em đã học? - §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå ? Quan s¸t ®o¹n v¨n cuèi vµ cho biÕt lèi sèng cña B¸c cã ph¶i lµ lèi sèng kh¾c khæ, kh¸c ngêi kh«ng? t¹i sao? - Nếp sống giản dị và thanh đạm của Bác kh«ng ph¶i lµ c¸ch tù thÇn th¸nh ho¸, tù khác ngời hơn đời.. mà là lối sống thanh. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Vẻ đẹp trong phong cách văn hoá cña B¸c. 2. Vẻ đẹp trong lối sống sinh họat của Hå ChÝ Minh.. - C¸ch nãi d©n d·, dïng tõ sè Ýt( chiÕc, vµi, vÎn vÑn Ýt ái...) liÖt kª c¸c sù viÖc cô thÓ - B×nh luËn ®an xen th¬, c¸ch viÕt so sánh , đối lập ( ngoài nớc: cách sống của B¸c víi l·nh tô víi c¸c vÞ hiÒn triÕt xa) -> Cách sống giản dị thanh đạm của Bác rÊt d©n téc vµ ViÖt Nam..

(6) cao... quan niÖm thÈm mÜ cuéc sèng ..thÓ x¸c ? Em hiÓu thÕ nµo lµ c¸ch sèng kh«ng tù thần thánh hoá khác đời, hơn ngời? - Kh«ng xem m×nh lµ c¸ch sèng kh«ng tù thần thanh hoá khác đời , hơn ngời? - Kh«ng xem m×nh nh c¸c th¸nh nh©n siêu phàm. Không đề cao mình khác mọi ngêi, h¬n mäi ngêi. ? Theo t¸c gi¶, c¸ch sèng b×nh dÞ cña B¸c lµ mét quan niÖm vÒ thÈm mü? ( quan niệm về cái đẹp là sự giản dị tự nhiªn) - Mong manh ¸o v¶i hån mu«n trîng Hơn tợng đồng phơi những lối mòn. ( Tè H÷u ) ? Tại sao tác giả có thể khẳng định lối sèng cña B¸c cã kh¶ n¨ng ®em l¹i h¹nh phóc cho t©m hån vµ thÓ x¸c? - Sống giản dị, thanh bạch tránh xa đợc nh÷ng toan tÝnh vô lîi nhá nhen, ®em l¹i sù th th¸i trong tÇm hån vµ thÓ x¸c. ? Em h·y so s¸nh lèi sèng cña B¸c cã g× gièng vµ kh¸c víi NguyÔn Tr·i trong bµi Côn Sơn Ca ... mà em đã học ở lớp 7? - Gièng: §Òu lµ c¸ch sèng gi¶n dÞ thanh cao , sèng hoµ hîp víi thiªn nhiªn.) - Kh¸c: NguyÔn Tr·i tiÕp thu v¨n ho¸ d©n téc v¨n ho¸ ph¬ng §«ng vµ lµ nhµ nho; cßn B¸c kÕt hîp v¨n ho¸ d©n téc víi tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i tõ §«ng sang T©y qua c¸c ch©u lôc ? C¸ch dïng c¸c tõ H¸n ViÖt: HiÒn triÕt, thuần đức, danh nho ,uyên thâm, siêu phµm cã t¸c dông g× trong viÖc kh¾c ho¹ phong c¸ch HCM? - Gîi sù gÇn gòi gi÷a B¸c víi c¸c vÞ hiÒn triÕt ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ trong ®o¹n v¨n cuèi? C¸ch lËp luận ấy cho em biết ý nghĩa cao đẹp của phong c¸ch HCM lµ g×? - Cách sống của Bác gơị cho ta nhớ đến c¸ch sèng cña c¸c vÞ hiÒn triÕt trong lÞch sö nh :NguyÔn BØnh Khiªm, thanh cao trong cuộc sống, hoà hợp với tự nhiên để di dìng tinh thÇn cã kh¶ n¨ng ®em l¹i h¹nh phóc cho t©m hån vµ thÓ x¸c ? Từ v/b này , em học tập đựơc cách b/p nghệ thuật nào để viết v/b t/m? - N/T : KÕt hîp gi÷a kÓ vµ b×nh luËn , chi tiÕt chän läc tiªu biÓu, liÖt kª, so s¸nh, đối lập ? Văn bản đã cung cấp thêm cho em nh÷ng hiÓu biÕt nµo vÒ B¸c? em cÇn ph¶i häc tËp vµ rÌn luyÖn theo phong c¸ch Hå ChÝ Minh ntn?. - Dïng tõ H¸n ViÖt. - LËp luËn chÆt chÏ , s©u s¾c , so s¸nh, đối lập (giữa vĩ đại và giản dị giữa vĩ nh©n víi c/s gi¶n dÞ , gÇn gòi) - > Lèi sèng gi¶n dÞ tù nhiªn , gÇn gòi víi mäi ngêi nhng rÊt thanh cao vµ sang träng.

(7) - Vẻ đẹp HCM vừa mang vẻ đẹp trí tuệ vừa mang vẻ đẹp đạo đức -> Cần học tập vµ rÌn luyÖn theo phong c¸ch HCM lµ cÇn ph¶i hoµ nhËp víi khu vùc vµ quèc tª song cÇn ph¶i gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c d©n téc ViÖt Nam Hoạt động 3: Tổng kết - Mục tiêu: Nắm chắc đợc nội dung và nghÖ thuËt cña v¨n b¶n ? Qua v¨n b¶n "Phong c¸ch Hå ChÝ 4' Minh" em nắm đợc gì về nội dung và nghÖ thuËt cña v¨n b¶n? - HS nh¾c l¹i - GV nhËn xÐt - Chèt - Gäi học sinh đọc ghi nhớ. Hoạt động 4: HD luyện tập- Củng cố, dÆn dß ? T×m hiÓu vµ kÓ l¹i nh÷ng c©u chuyÖn vÒ 5' lèi sèng gi¶n dÞ cña B¸c? ? Theo em, gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc cã ph¶i lµ chª bai chÌo cæ, d©n ca ham mª t«n sïng nh¹c t©y kh«ng? t¹i sao? - H/§ nhãm ngang 2 phót -. Cñng cè: (2') - Hãy đọc 1 bài thơ (1 bài hát) để hiÓu thªm vÒ phong c¸ch HCM? - §«i dÐp cao su, tøc c¶nh P¸c Bã... -. Híng dÉn häc bµi: (1') a. Häc bµi + nªu suy nghÜ cu¶ em về nét đẹp trong phong cách HCM b. ChuÈn bÞ bµi ph¬ng ch©m héi tho¹i.. *.Ghi nhí: (SGK). III. LuyÖn tËp 1. C©u chuyÖn lÞch sö ba quÇn ¸o cña B¸c ( TLNV 9). D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ * Tån t¹i ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 3- TiÕng ViÖt:. c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i Ngµy gi¶ng:…………………….. ….…………………... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HiÓu néi dung ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ lîng vµ chÊt . 2. Kü n¨ng: - BiÕt vËn dông ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ lîng vµ vÒ chÊt trong giao tiÕp mét c¸ch hîp lÝ.

(8) - KNS: Trình bày trao đổi đặc điểm, cách giao tiếp, đặc điểm văn bản. 3. Thái độ: - Cã ý thøc tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ lîng vµ chÊt trong giao tiÕp B. ChuÈn bÞ : - GV: B¶ng phô + phiÕu häc tËp - HS : Giấy hoạt động nhóm + chuẩn bị bài theo sự hớng dẫn của g/v C: TiÕn tr×nh giê d¹y 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: Kh«ng kiÓm tra 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 3' Hoạt động 1: Khởi động GV: Trong giao tiÕp, trong x· héi , ngêi tham gia giao tiếp cần phải nói đúng , kh«ng thõa , kh«ng thiÕu néi dung th«ng tin cần truyền đạt , tránh nói những điều m×nh cha tin hoÆc nh÷ng th«ng tin kh«ng chính xác . Thực hiện đợc những điều này là ta đã tuân thủ phơng châm hội thoại về lîng vµ vÒ chÊt , bµi häc ngµy h«m nay sÏ giúp chúng em về điều đó . Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới 25 - H/S quan s¸t néi dung bµi tËp trªn b¶ng ' phô - Gọi h/s đọc VD SGK ? C©u hái 2 cña An muèn biÕt ®iÒu g×? - §Þa ®iÓm cô thÓ häc b¬i cña Ba ( bÓ b¬i thµnh phè, ë s«ng ...) ? B¬i cã nghÜa nh thÕ nµo? - B¬i lµ di chuyÓn trong níc hoÆc trªn mÆt nớc bằng cử động của cơ thể. ? Cách trả lời cuả Ba có đúng với yêu cầu c©u hái cña An kh«ng? t¹i sao? - Câu trả lời của Ba không mang đầy đủ néi dung mµ An cÇn biÕt ( nghÜa cña tõ b¬i đã hàm chứa ở dới nớc). I. Ph¬ng ch©m vÒ lîng: 1.VD ( sgk). ? Qua c¸ch tr¶ lêi trªn , em rót ra bµi häc g× khi tham gia giao tiÕp trong x· héi? H·y lÊy 1 vÝ dô? - CÇn chó ý xem ngêi nghe hái c¸i g×? hái nh thÕ nµo? ë ®©u? - VD: A: B¹n cã ®i xem phim kh«ng? B : Tí kh«ng ®i xem phim. - Học sinh đọc bài tập .. 2. NhËn xÐt:. ? §äc v/b em thÊy chuyÖn g©y cêi? V× sao? - TruyÖn cêi v× 2 nh©n vËt nãi nhiÒu h¬n nh÷ng g× cÇn nãi . ? Ngêi nãi vµ ngêi tr¶ lêi chØ cÇn nãi vµ trả lời nh thế nào là đủ? Có từ ngữ nào kh«ng thÝch hîp trong c©u cña ngêi nãi vµ ngêi tr¶ lêi? + Ngêi nãi : B¸c cã thÊy con lîn nµo ch¹y qua ®©y kh«ng? -> thïa t cíi. - VD1 - VD2. - Phải nói câu nói có nội dung đúng víi yªu cÇu giao tiÕp, kh«ng nãi Ýt h¬n nh÷ng g× cÇn nãi.

(9) + Ngêi tr¶ lêi : tõ n·y giê , t«i ch¼ng thÊy con lîn nµo ch¹y qua ®©y c¶-> thõa côm tõ tõ lóc t«i mÆc c¸i ¸o míi nµy. ? Theo em muốn hỏi, đáp cho đúng với yªu cÇu giao tiÕp ta cÇn ph¶i lu ý ®iÒu g×? - Khi giao tiếp cần nói đúng , đủ, không thïa , kh«ng thiÕu néi dung th«ng tin cÇn truyền đạt - Gọi học sinh đọc SGK – Yêu cầu học thuéc. - Khi giao tiếp cần nói đúng , đủ, kh«ng thïa , kh«ng thiÕu néi dung thông tin cần truyền đạt. * Ghi nhí: (SGK) II. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt: 1. VÝ dô ( sgk). - HS đọc vd ? §äc c©u chuyÖn em thÊy n«i dung c©u chuyện có đúng với sự thật không? truyện phª ph¸n ®iÒu g×? Nh÷ng qu¶ bÝ khæng lå - Không đúng sự thật - Phª ph¸n thãi xÊu kho¸c l¸c. ? B¹n A nghØ häc em kh«ng biÕt v× sao b¹n nghØ em cã nªn b¸o c¸o lµ b¹n A nghØ häc để đi chơi không? tại sao? ? Vậy nếu cần thiết phải truyền đạt thông tin Êy em sÏ nãi nh thÕ nµo? - Tha c«, em nghÜ lµ ( h×nh nh) b¹n Êy nghØ học để đi chơi ạ ! ? Khi giao tiÕp trong x· héi cÇn ph¶i chó ý đến điều gì? - Gọi học sinh đọc ghi nhớ SGK (10) ? Cần ghi nhớ những đơn vị kiến thức nào trong ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ chÊt? Hoạt động 3: HD luyện tập - Học sinh đọc bài tập – Nêu yêu cầu của 15 bài tập? Vận dụng phơng châm về lợng để ' ph©n tÝch trong c¸c c©u sau: - H/§ nhãm nhá 3- 4 phót. - H/S đọc bài tập – Xác định yêu cầu của bµi tËp ? Chọn từ ngữ thích hợp để diền vào ô trống? Liên quan đến phơng châm hội tho¹i nµo? - Dïng phiÕu häc tËp – häc sinh lªn b¶ng d¸n vµo b¶ng phô. 2. NhËn xÐt: - Khi giao tiÕp, kh«ng nãi nh÷ng điều mình tin là không đúng sự thËt . - CÇn tr¸nh nãi nh÷ng ®iÒu kh«ng cã b»ng chøng cô thÓ 2. Ghi nhí: SGK III. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1(10) Ph©n tÝch lçi trong c¸c c©u : A. Tr©u lµ lo¹i gia sóc nu«i trong nhµ .-? thïa côm tõ nu«i trong nhµ v× t “ Gia sóc” cã hµm nghÜa lµ thó nu«i trong nhµ B. Ðn lµ lo¹i chim cã hai c¸nh -> thõa côm tõ hai c¸nh v× tÊt c¶ c¸c loại chim đều có hai cánh -> M¾c lçi ph¬ng ch©m vÒ lîng 2. Bµi tËp 2 : Điền vào ô trống xác định phơng ch©m héi tho¹i a, nãi cã s¸ch, m¸ch cã chøng . b. Nãi dèi. c, Nãi mß. d, nãi nh¨ng nãi cuéi. e, nãi tr¹ng. -> Liên quan đến phơng châm hội tho¹i vÒ chÊt 3. Bµi tËp 3:.

(10) Học sinh đọc bài tập cho biết yêu cầu của bµi tËp? §äc truyÖn cêi vµ cho biÕt ph¬ng châm hội thoại nào không đựơc tuân thủ? Hoạt động 4: Củng cố- Dặn dò. - Truyện “ Có nuôi đợc không” kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ lîng ( Bµi 4, 5 lµm bµi vë bµi tËp ). 2p - Cñng cè: Ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ lîng vµ vÒ chất sử dụng rộng rãi đời sống hàng ngày, cÇn ph¶i tu©n thñ 2 ph¬ng ch©m héi to¹i nµy trong giao tiÕp . - HD häc bµi: - Häc ghi nhí 1, 2 + lµm bµi tËp 4, 5 - ChuÈn bÞ bµi: s/d mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n t/m (1,2) «n tËp v/m ë líp 8 D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ * Tån t¹i ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 4- TËp lµm v¨n:. Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh Ngµy gi¶ng:…………….. ………………. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HiÓu viÖc sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh lµm cho văn bản thuyết minh sống động , hấp dẫn . 2. Kü n¨ng: - BiÕt c¸ch sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh . 3. Thái độ: - Thấy đựơc các biện pháp nghệ thuật chỉ có tác dụng phù trợ trong văn bản thuyết minh, từ đó có ý thức sử dụng các biện pháp nghệ thuật một cách hợp lí . B. ChuÈn bÞ : - GV: Xem lại văn bản thuyết minh đã học ở lớp 8 - HS : ¤n tËp v¨n thuyÕt minh vµ chuÈn bÞ bµi theo sù h/d cña g/v. C: TiÕn tr×nh bµi d¹y 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: Kh«ng kiÓm tra 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 2' Hoạt động 1: Khởi động ? V¨n b¶n thuyÕt minh lµ g×? - HS tr¶ lêi GV: Các em đã học thể loại văn thuyết minh, thể loại này đợc sử dụng trong đời sống thực tế đặc biệt là trong nghành du lịch. Vậy làm thế nào để cho bài nói, viết đợc sinh động, hấp dẫn ta cần sử dụng thªm nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo?.

(11) Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 20 ' míi Häc sinh quan s¸t trong SGK ? Em nh¾c l¹i thÕ nµo lµ v¨n b¶n thuyÕt minh? -Là kiểu văn bản thông dụng trong đời sèng nh»m cung cÊp tri thøc kh¸ch quan về đặc điểm , tinh chất , nguyên nhân... cña c¸c hiÖn tîng trong tù nhiªn x· héi b»ng ph¬ng thøc tr×nh bµy , giíi thiÖu , gi¶i thÝch . ? §Æc ®iÓm chñ yÕu cña lo¹i v¨n b¶n nh thÕ nµo? - §Æc ®iÓm : cung cÊp tri thøc kh¸ch quan ,phæ th«ng ? Em đã dợc học các phơng pháp t/m nµo? - Các phơng pháp thuyết minh :định nghÜa, gi¶i thÝch , nªu vÝ dô , liÖt kª , phân loại , so sánh đối chiếu . - Gọi h/s đọc Vb( sgk) ? Văn bản t/m đặc điểm của đối tợng nµo? ? Em có nhận xét gì về đối tợng thuyết minh? DÔ hay khã? t¹i sao? - §èi tîng thuyÕt minh rÊt trõu tîng , khã nhËn biÕt , kh«ng dÔ tr×nh bµy . - Ngời viết phải truyền đợc thích thú và cảm xúc cho ngời đọc ) ? Sự kì lạ của Nớc đợc miêu tả trong câu v¨n nµo? - Miªu t¶ : ChÝnh níc lµm cho §¸ sèng dậy , làm cho đá vốn bất động và vô tri ... cã tri gi¸c cã t©m hån . ? Để làm rõ vai trò của nớc tác giả đã sử dông ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo qua c©u 1, 2 trong ®2? * §Æc ®iÓm 1: Gi¶i thÝch vai trß cña níc...” níc t¹o nªn sù di chuyÓn. Vµ di chuyÓn theo nhiÒu c¸ch” ? Trong ®o¹n v¨n , t¸c gi¶ sö dông nhiÒu tõ “ cã thÓ” cho thÊy cã c¸c c¸ch d¹o chơi nào khi đến Hạ Long? - C¸c cuéc d¹o ch¬i + Cã thÓ mÆc cho con thuyÒn cña níc ta máng nh l¸ tre... + Cã thÓ th¶ tr«i theo chiÒu giã... + Còng cã thÓ khua khÏ theo m¸i chÌo... + Cã thÓ nhanh tay h¬n... + Cã thÓ b¬i nhanh h¬n b»ng thuyÒn...còng nh bay + Cã thÓ th¶ søc phãng nhanh h¬n hµng gi¬... + Mµ còng cã thÓ nh ngêi bé hµnh tuú høng.... I. T×m hiÓu viÖc sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh 1. «n tËp v¨n b¶n thuyÕt minh :. 2. ViÕt v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt a. Bµi tËp : H¹ Long - §¸ vµ níc - ThuyÕt minh “sù k× l¹ cña H¹ Long.” do §¸ vµ Níc t¹o nªn -> thuyÕt minh vÒ vẻ đẹp hấp dẫn kì lạ của Hạ Long.

(12) + Hoặc cũng rất có thể khi đêm đã xuèng... ? Theo em ®©y cã ph¶i lµ nh÷ng cuéc d¹o ch¬i thËt cña du kh¸ch kh«ng hay lµ do t¸c gi¶ tëng tîng ra? T¹i sao em biÕt? - Do t¸c gi¶ tëng tëng ra. qua tõ ng÷ “ cã thÓ” ? Tõ nh÷ng cuéc ch¬i d¹o ch¬i Êy t¸c gi¶ đã có những suy nghĩ gì? - Vµ c¸i thËp lo¹i chóng sinh §¸ chen chóc ... giµ ®i trÎ l¹i hay bçng nhiªn nhÝ nh¶nh tinh nghÞch h¬n... ho¸ th©n kh«ng ngừng ... hoặc đột nhiên khiến cho mái ®Çu mét nh©n vËt §¸ trÎ trung... bçng b¹c xo¸ lªn . ? C¸c tõ liªn tëng” bçng nhiªn, ho¸ th©n, đột nhiên, bỗng.” Có tác dụng nh thế nào trong ®o¹n v¨n trªn? - Liªn tëng kh¬i gîi c¶m gi¸c, truyÒn cảm giác và sự thích thú tới ngời đọc. ? Đá vốn bất động, vô tri đã trở nên có tri gi¸c, cã t©m hån. Tõ ng÷ nµo trong văn bản cho em biết điều đó? + ThËp lo¹i chóng sinh §¸. + Nh©n vËt §¸ . + ThÕ giíi ngêi b»ng §¸ . + Bän ngêi §¸ ? §ã lµ biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo mµ em đã học ở lớp 6? -> Nhân hoá. ? Theo t¸c gi¶ níc di chuyÓn vµ di chuyÓn theo mäi c¸ch cßn phô thuéc vµo yÕu tè nµo? ( §Çu T13) *§Æc ®iÓm 2: - Tuỳ theo tốc độ và góc độ di chuyển của ta ... tuú theo c¶ híng ¸nh s¸ng räi vµo chóng... tríc m¾t ta lµ mét bËc tiªn «ng kh«ng cßn cã tuæi ... mÆt vÞnh cµng lung linh xao động... ? Qua văn bản, em thấy tác giả đã vận dông ph¬ng ph¸p t/m nµo lµ chñ yÕu? - HS tr¶ lêi - GV chèt ? Văn bản rất sinh động và hấp dẫn, lôi cuốn ngời đọc, Tại sao vậy? ? C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trªn cã vai trß nh thÕ nµo trong v¨n b¶n t/m nµy? GV gîi ý : Cã thÓ thay thÕ cho c¸c ph¬ng ph¸p t/m kh«ng? t¹i sao? - Kh«ng thay thÕ cho c¸c ph¬ng ph¸p t/m-> chỉ đóng vai trò phụ, phù trợ, đợc sử dụng một cách hợp lý để làm nổi bật các đặc điểm của đối tợng cần thuyết minh Gi¸o viªn nhÊn m¹nh : ngoµi ra cßn cã c¸c h×nh thøc kÓ chuyÖn, tù thuËt, h cÊu, ( lèi vÌ diÔn ca : trßn nh qu¶ trøng gµ, «. - -> Sö dông c¸c biÖn ph¸p t/m : Gi¶i thÝch, liÖt kª, so s¸nh, ph©n tÝch( ph©n tÝch sù sèng cña §¸ vµ sù th«ng minh cña thiªn nhiªn) -> cã sö dông thªm c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt nh: tëng tuîng, liªn tëng, nh©n ho¸, miªu t¶..

(13) thì đội nón, ơ thì có râu...) ? Trình bày rõ các biện pháp n/t đợc sử dông trong v¨n b¶n “ H¹ Long- §¸ vµ N íc” - Tëng tîng, liªn tëng, nh©n ho¸, miªu t¶. ? Ngoài các phơng pháp thuyết minh đã häc, qua v¨n b¶n nµy em cßn thÊy cã thªm c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo? - HS đọc ghi nhớ SGK. b. NhËn xÐt: - Ngoài các phơng pháp t/m đã học, để tạo sự sinh động hấp dẫn cần vận dụng thªm c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt tëng tîng, liªn tëng, nh©n ho¸, so s¸nh, miªu t¶... 3. Ghi nhí: (SGK 13). Hoạt động 3: HD luyện tập - HS đọc bài tập xác định yêu cầu của bài tËp ? V¨n b¶n cã t/v t/m c¸c ph¬ng ph¸p t/m 20 nào đợc sủ dụng? '. II. LuyÖn tËp:. ? Bài văn t/m có nét gì đặc biệt? Các biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng? Tác dông? - §Æc biÖt: + H×nh thøc: Gièng nh mét v¨n b¶n têng thuËt mét phiªn toµ. + CÊu tróc: Gièng nh biªn b¶n cuéc tranh luËn vÒ mÆt ph¸p lý + Néi dung: Gièng nh c©u chuyÖn kÓ vÒ loµi ruåi.. Hoạt động 4: Củng cố- dặn dò - Cñng cè : (1') ? Vai trß cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n t/m lµ g×? (T¹o sù sinh động, hấp dẫn, gây hứng thú cho ngời đọc... câu chuyện trở nên thú vị) - HD häc bµi: : (1') - Häc thuéc ghi nhí, lµm c¸c bµi tËp, chuÈn bÞ phÇn ë nhµ cña bµi luyÖn tËp tiÕp theo D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm :. 1. Bµi tËp1: a. V¨n b¶n cã T/C T/M : * Giíi thiÖu loµi ruåi cã hÖ thèng, cung cÊp kiÕn thøc chung vÒ ruåi + VÒ hä, gièng loµi + Các tập tính sinh đẻ, đặc điểm của cơ thÓ + Thøc tØnh ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh, phßng bÖnh, ý thøc diÖt ruåi. * Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: + Phơng pháp định nghĩa : ruồi thuộc họ c«n trïng cã 2 c¸nh, m¾t líi... + Ph©n lo¹i: C¸c lo¹i ruåi + Thèng kª sè liÖu: M¾t líi, ch©n tiÕt ra chÊt dÝnh... b. Các biện pháp nghệ thuật đựơc sử dông: - Nh©n ho¸ - KÓ chuyÖn h cÊu cã t×nh tiÕt -> T¸c dông: G©y høng thó, võa lµ chuyÖn vui, võa cung cÊp thªm tri thøc cho bạn đọc . 2. Bµi tËp 2 : SGK §o¹n v¨n t/m chim có g¾n víi håi øc tuæi th¬, víi nhËn thøc mª tÝn thuë bÐ, lín lªn ®i häc míi cã dÞp nhËn thøc l¹i sù nhÇm lÉn cò. Tri thøc khoa häc ®Èy lïi sù ngé nhËn. -> BiÖn ph¸p nghÖ thuËt lÊy sù ngé nhËn håi nhá lµm ®Çu mèi cña c©u chuyÖn..

(14) ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ * Tån t¹i ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................... TiÕt 5- TËp lµm v¨n:. luyÖn tËp Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh Ngµy gi¶ng 9A1 ………………….. Ngµy gi¶ng 9A2 …………………... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - ¤n tËp, cñng cè, hÖ thèng ho¸ c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh n©ng cao qua viÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt . - Thấy đợc tác dụng của các biện pháp nghệ thuật là sự hấp dẫn, sinh động cho bài viết. 2. Kü n¨ng: - BiÕt c¸ch sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh . 3. Thái độ: - Cã ý thøc sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt mét c¸ch hîp lÝ . B. ChuÈn bÞ : - GV: Bảng phụ+ t/c hoạt động nhóm - HS : Lập dàn ý các đề văn thuyết minh + Viết phần mở bài. C: TiÕn tr×nh bµi d¹y 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: KiÓm tra bµi chuÈn bÞ cña häc sinh (2') 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động ? §äc v¨n b¶n "Ngäc Hoµng xö téi ruåi xanh”. Ta thấy văn bản rất sinh động và hấp dẫn, cuốn hút ngời đọc. Tại sao vậy? Đó là trong văn bản ấy, tác giả đã kết hợp gi÷a t/m víi c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt nh©n ho¸, kÓ chuyÖn h cÊu cã t×nh tiÕt. §Ó gióp c¸c em luyÖn tËp c¸ch vËn dông c¸c nghÖ thuËt trong v¨n b¶n t/m nh thÕ nào Giờ học này các em sẽ đợc làm điều đó. H§ 2: HD luyÖn tËp Gọi học sinh đọc đề bài ? Hãy xác định rõ yêu cầu của đề?. 40 '. * §Ò bµi: Thuyết minh một trong các đồ dùng sau: C¸i qu¹t, c¸i nãn,(C¸i bót...) 1. Yªu cÇu: LËp dµn bµi chi tiÕt cña bµi v¨n thuyÕt minh, cã sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt lµm cho bµi viÕt sinh động, vui tơi..

(15) H§ nhãm 6 Nhãm 1.2.3 Các nhóm trao đổi thảo luận- trình bày ý kiÕn gi¸o viªn nhËn xÐt – bæ xung kÕt luËn. NHãm 4.5.6 Các nhóm trao đổi thoả luận- trình bày ý kiÕn, -> Gi¸o viªn nhËn xÐt bæ xung, kÕt luËn.. - ViÕt phÇn më bµi 2 LuyÖn tËp: * Đề 1: Thuyết minh về một đồ dùng: c¸i qu¹t ®iÖn - LËp dµn bµi: A. Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ c¸i quËt ®iÖn B. Th©n bµi: ThuyÕt minh c¸c mÆt: + C¸c lo¹i qu¹t: Qu¹t c©y, qu¹t treo têng, qu¹t trÇn, qu¹t con cãc... + Cấu tạo: Có cánh, có động cơ, hộp số, lồng bảo vệ, chân đế,.. C«ng dông cña qu¹t thæi giã m¸t... + C¸ch b¶o qu¶n qu¹t: gi÷ g×n cÈn thËn, tr¸nh xa n¬i Èm thÊp, lau chïi s¹ch sÏ, tra dÇu mì... C. KÕt bµi: C¶m nhËn chung vÒ c¸i qu¹t trong cuéc sèng cña ngêi ViÖt Nam - ViÕt phÇn më bµi: T«i lµm b¹n víi tÊt c¶ mäi ngêi, mäi gia đình, đặc biệt là các em nhỏ. Mùa hè đến, tôi lại đợc đa ra sử dụng. Tôi thæi nh÷ng lµn giã m¸y rîi, xua ®i c¸i oi bøc, ngét ng¹t cña nh÷ng buæi tra hè. Vì sao tôi lại đợc mọi ngời yêu quý vµ tr©n träng nh vËy? Xin mêi c¸c b¹n tìm hiểu về đặc điểm, cấu tạo và công dông cña t«i nhÐ. * §Ò 2: ThuyÕt minh vÒ c¸i nãn. - LËp dµn dµn bµi: A. Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ c¸i nãn. B. Th©n bµi: - Lịch sử về cái nón có từ rất lâu đời - C¸c lo¹i nãn: Nãn HuÕ, nãn lµng Chu«ng, nãn Ba TÇm,... - CÊu t¹o cña nãn: Chãp nhän, khung b»ng 16 vµnh tre nhá, l¸ nãn, sîi mãc,... - Quy tr×nh lµm nãn: §Æt vµo khu«n nãn nh÷ng vµnh tre nhá lµm khung nãn, lîp l¸ nãn, kh©u,.. - Gi¸ trÞ kinh tÕ, v¨n ho¸, nghÖ thuËt cña chiÕc nãn: + Che ma, che n¾ng võa rÎ, võa tiÖn lîi nhÑ nhµng dÔ mang theo. + Lµ vËt dông th©n thiÕt cña mäi ngêi, nhất là nhà nông, và mang nét đặc trng riªng cña con ngêi ViÖt Nam, d©n téc ViÖt Nam. + Lµ ngêi b¹n kh«ng thÓ thiÕu cña nh÷ng ngêi phô n÷ mµ cßn lµ mét vËt t«n lªn vÎ duyªn d¸ng, dÞu dµng vèn cã cña ngêi con g¸i xø ViÖt. 3. KÕt bµi: Cảm nghĩ chung về chiéc nón trong đời.

(16) Hoạt động 4: Củng cố- dặn dò Cñng cè: (1') - Văn bản thuyết minh sinh động, hÊp dÉn nhê cã biÖn ph¸p nghÖ thuËt, c¸c em cÇn häc tËp vµ sö dông c¸ch viÕt nh thÕ nµo trong nh÷ng bµi v¨n t/m cña m×nh. HDHB: - Häc l¹i c¸ch lµm v¨n t/m cã sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®É häc. - ChuÈn bÞ tiÕt 6 -7 so¹n bµi 2 : §Êu tranh cho mét thÕ giíi hßa b×nh, t×m hiÓu nh÷ng th¶m ho¹ vÒ vò khÝ h¹t nh©n trªn thÕ giíi.. sống hiện đại. - ViÕt phÇn më bµi: “Trë l¹i HuÕ th¬ng, bµi th¬ kh¾c trong chiếc nón, em cầm trên tay ra đứng bờ s«ng: Cïng víi tµ ¸o dµi tha thít trong nh÷ng chiÒu thu, chiÕc nãn l¸ còng gãp phần không nhỏ tạo nên độc đáo, sự duyên dáng tinh tế thật đẹp, thật đặc biệt cho phụ nữ đất Việt. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ * Tån t¹i ................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................. ------------. TiÕt 6- V¨n häc. đấu tranh cho một thế giới hoà bình Ngµy gi¶ng 9A1 ………………….. Ngµy gi¶ng 9A2 ………………….. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Hiểu vấn đề đặt ra trong văn bản: Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe doạ toàn bộ sự sống trên trái đất: nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại là ngăn chặn nguy cơ đó, là đấu tranh cho một thế giới hoà bình. Thấy đợc nghệ thuật nghị luận của tác giả: Chứng cớ cụ thÓ x¸c thùc, c¸ch so s¸nh râ rµng, giµu søc thuyÕt phôc, lËp luËn chÆt chÏ. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng đọc, phân tích văn bản nghị luận. - KNS: Rèn kĩ năng trình bày, trao đổi về giải pháp chống nguy cơ chiến tranh hạt nhân. Chống chiến tranh , giữ gìn ngôi nhà chung trái đất 3. Thái độ: - G/D học sinh có thói quen quan tâm đến các vấn đề của đời sống xã hội trong n ớc và quèc tÕ - THGD TTHCM: TT yêu nớc và độc lập dân tộc trong quan hệ với hoà bình thế giới cña B¸c B. ChuÈn bÞ : 1. GV: So¹n bµi + c¸c t liÖu chiÕn tranh vµ vò khÝ h¹t nh©n trªn thÕ giíi( nÕu cã). 2. HS : §äc tríc bµi vµ chuÈn bÞ theo h/d cña gi¸o viªn..

(17) C. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3') ? Hãy cho biết cảm nhận của em về những nét đẹp trong phong cách HCM? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 3' Hoạt động1 : Khởi động ? Qua bøc h×nh vô næ bom nguyªn tö em cã nhËn xÐt g× vÒ sù nguy hiÓm cña chóng? - HS sử dụng kĩ thuật dạy học động não GV: ChiÕn tranh vµ hoµ b×nh lu«n lµ nh÷ng vấn đề đợc quan tâm hàng đầu của nhân loại, vì nó có quan hệ đến cuộc sống và sinh mệnh cña hµng triÖu ngêi , nhiÒu d©n téc trªn tr¸i đất. Nguy cơ chiến tranh vẫn luôn tiềm ẩn đặc biÖt lµ vò khÝ h¹t nh©n lµ hiÓm ho¹ khñng khiÕp nhÊt cho loµi ngêi vµ sù sèng trªn tr¸i đất. Nguy cơ ấy, hiểm hoạ ấy đợc Mác Két chỉ râ trong héi nghÞ c¸c nguyªn thñ 6 níc mµ c¸c em sÏ t×m hiÓu trong bµi h«m nay. Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản 35 I. Tìm hiểu chung Häc sinh theo dâi trong SGK GV: HD cách đọc - đọc mẫu - gọi HS đọc - ' Nhận xét cách đọc của HS - uốn nắn. 1. T¸c gi¶: ? Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? - M¸c KÐt sinh 1928 lµ nhµ v¨n CôLômBia đợc nhận giải thởng Nô - Kiểm tra HS đọc các chú thích trong SGK ben vÒ v¨n häc 1982 UNICEF, FAO, tµu s©n bay. 2. T¸c phÈm: - Gi¶i thÝch thªm c¸c chó thÝch: - ViÕt 8/1986 trÝch b¶n tham luËn ? Có thể xếp văn bản đấu tranh... hoà bình Mác Két đọc tại cuộc họp các vào cụm văn bản nhật dụng đợc không? tại nguyªn thñ quèc gia sao? - Chó thÝch: SGK - Vấn đề có tính cập nhật trong đời sống, xã héi: vò khÝ h¹t nh©n, hoµ b×nh. ? Hãy kể những văn bản nhật dụng đã học ở líp 8? - Thông tin về ngày trái đất năm 2000, ôn dÞch thuèc l¸, bµi to¸n d©n sè ? Văn bản đề cập đến vấn đề gì? hãy xác định phơng thức biểu đạt chính mà văn bản đề cập đến? - Chèng chiÕn tranh - NghÞ luËn - ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ hiÓm häa khñng khiÕp ®ang ®e do¹ lo¹i ngêi vµ sù sèng trªn trái đất. Vì vậy đấu tranh để loaị bỏ nguy cơ Êy cho mét thÕ giíi hoµ b×nh lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch cña toµn nh©n lo¹i . -> LuËn ®iÓm ? H·y t×m c¸c luËn cø triÓn khai luËn ®iÓm trªn? - 4 luËn cø -> bè côc 4 phÇn - T×m hiÓu bè côc: - PhÇn 1: Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n . - PhÇn 2: §o¹n 2.3-4.5.6 : C¸i gi¸ cña ch¹y ®ua vò trang - PhÇn 3: §o¹n 7-8: HiÓm ho¹ cña chiÕn tranh h¹t nh©n - PhÇn 4: §o¹n cßn l¹i: Bøc th«ng ®iÖp. ? Quan s¸t §1 : Tõ ®Çu-> MÆt trêi vµ cho.

(18) biết tác giả đã cung cấp những thông tin gì? - 8/8/1986 hơn 5000 đầu đạn hạt nhân.. khắp hµnh tinh... ngåi trªn mét thïng 4 tÊn thuèc næ... næ tung... kh«ng ph¶i 1 lÇn mµ 12 lÇn mäi dÊu vÕt cña sù sèng. - Nh thanh g¬m §a.m«-clÐt.. tiªu diÖt tÊt c¶ ..cña hÖ mÆt trêi . ? Điểm đặc sắc của những thông tin là gì? Gi¸ trÞ cña nã ë chç nµo? - Vào đề trực tiếp , có số liệu cụ thể xác thực. Gäi häc sinh theo dâi tiÕp tõ : Kh«ng cã -> thÕ giíi” ? Có ý kiến cho rằng sự so sánh khẳng định cña t¸c gi¶ lµ ca ngîi vò khÝ h¹t nh©n, em thấy có đúng không? tại sao? - ý kiến trên là không đúng, sự so sánh khẳng định là sự bộc lộ thái độ của tác giả. ? Quay trë l¹i c©u hái më ®Çu v¨n b¶n: Chóng ta ®ang ë ®©u? Em cã thÓ tr¶ lêi c©u hái nµy nh thÕ nµo? - Chóng ta ®ang ngåi trªn thïng thuèc sóng khæng lå cã thÓ næ tung bÊt cø lóc nµo. - Liªn hÖ: MÜ th¶ hai qu¶ bom nguyªn tö xuống Nhật Bản năm 1967 Mĩ rải chất độc da cam xuèng miÒn Nam -> chiÕn tranh ®É ®i qua rất lâu nhng hậu quả của nó còn để lại rất nÆng nÒ cho nh©n d©n ta. ? Qua ®©y em cã nhËn xÐt g× vÒ vò khÝ h¹t nh©n? - HS tr¶ lêi - GV chèt - ghi b¶ng ? Thái độ của tác giả khi viết lên vấn đề này? - HS tr¶ lêi - GV chèt - ghi b¶ng GV: Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®ang ®e do¹ toµn thÕ giíi, mét khi nã næ ra th× tÊt c¶ mọi sinh vật trên trái đất sẽ bị huỷ diệt. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến chiến tranh hạt nhân, làm gì để ngăn chặn chúng, tiết sau chóng ta sÏ t×m hiÓu. Hoạt động 4: Củng cố- Dặn dò - Cñng cè: ? T¸c h¹i ghª gím cña vò khÝ h¹t nh©n 3' đối với con ngời trên thế giới? - HDHB: - Häc bµi hiÓu râ nguy c¬ cã cña chiÕn tranh h¹t nh©n ®ang ®e do¹ cuéc sèng cña con ngêi. - ChuÈn bÞ tiÕt 6: HiÓm ho¹ cña chiÕn tranh h¹t nh©n vµ lêi kªu gäi cña t¸c gi¶. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Nguy c¬ cña chiÕn tranh h¹t nh©n:. -> Vò khÝ h¹t nh©n cã søc tµn ph¸ khủng khiếp, khẳng định nguy cơ hạt nhân đê doạ mọi ngời trên toàn trái đất. - Thái độ của tác giả là sự lên án phª ph¸n chiÕn tranh h¹t nh©n. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ * Tån t¹i ................................................................................................................................................ ...................................................................................................................................................

(19) ----------TiÕt 7- V¨n häc. đấu tranh cho một thế giới hoà bình (tiếp) Ngµy gi¶ng 9A1 ………………... Ngµy gi¶ng 9A2 ………………... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Nh tiÕt 6 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng đọc, phân tích văn bản nghị luận. - KNS: Rèn kĩ năng trình bày, trao đổi về giải pháp chống nguy cơ chiến tranh hạt nhân. Chống chiến tranh , giữ gìn ngôi nhà chung trái đất 3. Thái độ: - G/D học sinh có thói quen quan tâm đến các vấn đề của đời sống xã hội trong n ớc và quèc tÕ B. ChuÈn bÞ : - GV: So¹n bµi + c¸c t liÖu chiÕn tranh vµ vò khÝ h¹t nh©n trªn thÕ giíi. - HS : §äc tríc bµi vµ chuÈn bÞ theo h/d cña gi¸o viªn. C: TiÕn tr×nh giê d¹y: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3') ? Nguy cơ của chiến tranh hạt nhân nh thế nào? Em hãy nhận xét thái độ của Mác Két về vấn đề này? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Nguy c¬ chiÕn tranh vÉn lu«n lµ tiÒm ẩn, đặc biệt vũ khí hạt nhân là hiểm hoạ khñng khiÕp nhÊt cho loµi ngêi vµ sù sèng trên trái đất. Nguy cơ ấy, hiểm hoạ ấy đợc M¸c KÐt chØ râ trong héi nghÞ c¸c nguyªn thñ 6 níc mµ em sÏ t×m hiÓu h«m nay. 30 Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản ' - Yêu cầu học sinh đọc đoạn 2 của văn bản ? Sù tèn kÐm vµ tÝnh chÊt v« lÝ cña cuéc chạy đua vũ trang hạt nhân đã đợc tác giả chØ ra b»ng nh÷ng chøng cø nµo? -100 tỉ đô la.> cứu 500 triệu trẻ em nghèo -> chi phÝ cho 100 m¸y bay vµ 7000 tên lửa vợt đại dơng. - Y tÕ: Gi¸ trÞ cña 10 tµu s©n bay = Sè tiÒn phßng bÖnh trong 14 n¨m b¶o vÖ 1 tØ ngêi sốt rét, cứu đợc 14 triệu trẻ em. - Thực phẩm : 27 tên lửa đủ tiền nông cụ cho các nớc nghèo và 149 tên lửa đủ cho 575 triÖu ngêi thiÕu dinh dìng. - Gi¸o dôc: 2 chiÕc tµu ngÇm mang vò khÝ hạt nhân đã đủ tiền xoá nạn mù chữ cho toàn thÕ giíi.  T¸c gi¶ ®a ra hµng lo¹t nh÷ng dÉn chøng víi nh÷ng so s¸nh thuyÕt phôc trong c¸c. I. T×m hiÓu chung II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Nguy c¬ cña chiÕn tranh h¹t nh©n: 2. Cuéc ch¹y ®ua vò trang. - So s¸nh cô thÓ, toµn diÖn, s©u s¾c vµ.

(20) lÜnh vùc x· héi, y tÕ, tiÕp tÕ thùc phÈm, gi¸o dôc. ? Em cã nhËn xÐt g× vª biÖn ph¸p nghÖ thuËt t¸c gi¶ sö dông trong ®o¹n nµy? ? Tác giả đa ra nhng chứng cứ đó nhằm mục đích gì?. ? V× sao nãi: "ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng nh÷ng ®i ngîc l¹i lÝ trÝ cña con ngêi mµ cßn ®i ngîc l¹i lÝ trÝ cña c¶ tù nhiªn n÷a"? - V×: ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ tiªu diÖt nh©n lo¹i mµ cßn huû diÖt mäi sù sèng trên trái đất. ? Để làm rõ điều này tác giả đã đa ra những chøng cø nµo? - Sự sống trên trái đất 380 triệu năm bớm míi biÕt bay, 180 triÖu n¨m hång míi në 4 kØ con ngêi míi biÕt h¸t, biÕt yªu > < nhng bÊm mét ... trë l¹i ®iÓm xuÊt ph¸t ? NhËn xÐt c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶? C¸ch lËp luËn Êy cho ta biÕt ®iÒu g×? - Chứng cớ địa chất cổ sinh học về sự tiến hoá của trái đất đớc diễn đạt rất hình ảnh hÊp dÉn-> ( Gióp ta nhËn thøc s©u h¬n vÒ tÝnh chÊt ph¶n tù nhiªn, ph¶n tiÕn ho¸ cña chiÕn tranh h¹t nh©n) ? Em cã suy nghÜ g× tríc lêi c¶nh b¸o cña nhµ v¨n? - HS Th¶o luËn nhãm nhá 2', tr¶ lêi ? Sau khi chØ ra hiÓm ho¹ cña chiÕn tranh hạt nhân tác giả dẫn ngời đọc đến vấn đề g×? - Tác giả hớng mọi ngời tới một thái độ tích cực là đấu tranh ngăn chặn chiến tranh hạt nh©n cho mét thÕ giíi hoµ b×nh ? Kết thúc lời kêu gọi tác giả đã đa ra đề nghÞ g×? - §Ò nghÞ: LËp ra 1 nhµ b¨ng lu gi÷ trÝ nhí tồn tại đợc cả sau thảm hoạ hạt nhân ? Ta nên hiểu nh thế nào về đề nghị này của nhµ v¨n? - Nh©n lo¹i cÇn gi÷ g×n kÝ øc cña m×nh, chøng ta sÏ lªn ¸n nh÷ng thÕ lùc hiÕu chiÕn - Liên hệ : 5 triệu chữ ký trong đó có nhiều ch÷ kÝ cña gi¸o viªn vµ häc sinh Lµo Cai Hoạt động 3: Tổng kết - Gi¸o viªn hÖ thèng kiÕn thøc, yªu cÇu häc sinh đọc ghi nhớ trong SGK 2' ? Em nhận thức đợc điều gì sau khi học xong v¨n b¶n nµy? ? Văn bản đề cập một vấn đề thời sự nhng hÊp dÉn? t¹i sao? - LËp luËn chÆt chÏ, l« gÝc lèi viÕt th«ng minh trÝ tuÖ.. phong phó -> Ch¹y ®ua vò trang lµ v« cïng tèn kÐm, phi lý, cíp ®i cña thÕ giíi, cña con ngêi nh÷ng ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn tè đẹp nhất. - Nghệ thuật lập luận đơn giản có sức thuyÕt phôc cao. 3. ChiÕn tranh h¹t nh©n ®i ngîc lÝ trÝ cña con ngêi vµ tù nhiªn - ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ tiªu diÖt nh©n lo¹i mµ cßn huû diÖt mäi sù sống trên trái đất.. + LËp luËn s¾c bÐn, lèi biÖn luËn t¬ng ph¶n vÒ thêi gian, nh÷ng chøng cí khoa häc cô thÓ.. 4. Nhiệm vụ của đấu tranh. - Hớng mọi ngời tới một thái độ tích cực là đấu tranh ngăn chặn chiến tranh h¹t nh©n cho mét thÕ giíi hoµ b×nh - §Ò nghÞ: LËp ra 1 nhµ b¨ng lu gi÷ trÝ nhớ tồn tại đợc cả sau thảm hoạ hạt nh©n. * Ghi nhí:.

(21) ? Em hiÓu g× vÒ nhµ v¨n M¸c kÐt qua c©u chuyÖn nµy? - Yªu chuéng hoµ b×nh, yªu con ngêi. ? Vì sao tác giả lại đặt tiêu đề cho văn bản đấu tranh cho thế giới hoà bình ? Tìm một bài hát đề cập đến nội dung văn b¶n? Hoạt động 4: Luyện tập, củng cố, dặn dò - GV híng dÉn HS lµm bµi tËp trong SGK 5' trang 21. - H×nh thøc: Tr×nh bµy miÖng GV: NhËn xÐt, cho ®iÓm - Cñng cè: (1') ? Nếu đợc góp một tiếng nói vào cuộc chiÕn tranh h¹t nh©n b¶o vÖ hoµ b×nh. TiÕng nãi cña em lµ g×? -H/D häc bµi: (1') - Häc bµi + ghi nhí - Bµi míi: ChuÈn bÞ p/c héi tho¹i (tiÕp theo) + ghi nhí bµi tríc.. III. LuyÖn tËp:. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ * Tån t¹i ................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................. -----------TiÕt 8- V¨n häc. c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i (tiÕp) Ngµy gi¶ng 9A1 ....................... Ngµy gi¶ng 9A2 …………….... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nắm đợc các phơng châm: quan hệ, cách thức và lịch sử. 2. Kü n¨ng: - Biết vận dụng các phơng châm hội thoại đã học một cách hiệu quả trong giao tiếp. 3. Thái độ: - Học sinh nhận diện đợc 3 phơng châm hội thoại trong các hoàn cảnh giao tiếp cụ thể. B. ChuÈn bÞ : - GV: B¶ng phô+ phiÕu häc tËp - HS : §äc tríc bµi vµ chuÈn bÞ theo sù híng cña gi¸o viªn C: TiÕn tr×nh giê d¹y: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3') ? Em hiÓu thÕ nµo ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ lîng vµ vÒ chÊt. Trong c¸c c©u sau, c©u nµo m¾c lçi ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ lîng? a, §«i m¾t lµ cöa sæ cña t©m hån. b, Hớng viết bảng bằng tay rất đẹp -> Mắc lỗi, thừa cụm từ “ bằng tay” 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung.

(22) 3' Hoạt động 1: Khởi động - GV ®a ra t×nh huèng: Con: Bè ¬i! Ngän nói nµo cao nhÊt thÕ giíi h¶ bè? Ngời bố đang mải đọc báo trả lời: Núi cao mµ kh«ng nh×n thÊy ngän tøc lµ nói cao nhÊt ? Em h·y nhËn xÐt c¸ch tr¶ lêi cña ngêi bè? - Ngời bố trả lời lạc đề , không đúng vào nội dung c©u hái cña con, ®©y ®iÒu cÇn tr¸nh. VËy trong giao tiÕp cÇn thùc hiÖn nh÷ng ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo kh¸c n÷a, chóng ta sÏ dîc t×m hiÓu trong bµi h«m nay. 20 Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới GV: Gọi h/s đọc bài tập – Nêu y/c Của b/t ' ? Gi¶i thÝch ý nghÜa cña thµnh ng÷ : ¤ng nãi gµ bµ nãi vÞt? - Ngời này nói một đằng, ngời kia nói một nÎo ? Trong T/V, NÕu xuÊt hiÖn nh÷ng t×nh huèng héi tho¹i nh thÕ th× sÏ dÉn tíi ®iÒu g×? - Mọi ngời không hiểu nhau, không đạt đợc mục đích giao tiếp. ? Em cã thÓ rót ra kÕt luËn g× khi giao tiÕp trong x· héi? GV chốt lại: Khi giao tiếp, cần nói đúng vào đề tài giao tiếp, không nói lạc đề-> Phơng ch©m quan hÖ trong héi tho¹i - Gọi học sinh đọc ghi nhớ - Gọi h/s đọc bài tập x/đ y/c của bài tập? ? Thµnh ng÷ “D©y cµ ra d©y muèng” dïng chØ c¸ch nãi nh thÕ nµo? - C¸ch nãi dµi dßng, rêm rµ, chuyÖn nä xä chuyÖn kia. ? Thµnh ng÷ “Lóng bóng nh ngËm hét thÞ” diẽn đạt cách nói gì? - C¸ch nãi Êp óng, kh«ng râ rµng, rµnh m¹ch ? Cách nói nh thế có ảnh hởng gì đến quá tr×nh giao tiÕp? T¹i sao? - Ngêi nghe khã tiÕp nhËn th«ng tin, kh«ng đạt hiệu quả giao tiếp. ? Em rót ra bµi häc g× trong qu¸ tr×nh giao tiÕp tõ c¸ch nãi trªn? - H/s đọc thầm SGK –Nêu yêu cầu của bài tập? Câu trên đợc hiểu theo mấy cách/ hãy nãi râ c¸ch hiÓu cña em? ? Nh÷ng c©u cã nhiÒu c¸ch hiÓu nh trªn sÏ dÉn t×nh tr¹ng g×? C¸ch kh¾c phôc nh thÕ nµo? - Cã 2 c¸ch hiÓu: - NÕu côm tõ “ cña «ng Êy” bæ nghÜa cho tõ nhận định-> có cách hiểu: Tôi đồng ý với những nhận định của ông ấy về chuyện ng¾n. + NÕu bæ nghÜa cho truyÖn ng¾n -> sÏ cã. I. Ph¬ng ch©m quan hÖ. 1. VD. 2. NhËn xÐt: - Khi tham gia héi tho¹i, cÇn ph¶i chó nãi tróng vµo néi dung giao tiÕp.. *. Ghi nhí: SGK II. Ph¬ng ch©m c¸ch thøc 1. VD.

(23) cách hiểu khác: Tôi đồng ý với những nhận định của bạn về chuyện ngắn của ông ấy. -> HiÓu m¬ hå, kh«ng râ rµng, g©y trë ng¹i lín trong giao tiÕp - G/v kl -> Ph¬ng ch©m c¸ch thøc Gv gọi hs đọc ghi nhớ SGK - Gọi h/s đọc bài tập x/đ y/c của bài tập ? Vì sao ngời ăn xin và cậu bé đều cảm thấy mình nhận đợc từ ngời một cái gì đó? đó là c¸i g×? h·y nªu cô thÓ trong c©u chuyÖn trªn? - Tõ lêi nãi: + Cháu ơi! Cảm ơn cháu ! nh vậy là cháu đã cho l·o råi. + Cháu xin ông đừng giận cháu ! cháu kh«ng cã g× cho «ng c¶. ? Em thấy t/c thái độ của cháu bé đối với «ng l·o ¨n xin nh thÕ nµo? - Kh«ng xa l¸nh, khinh bØ, miÖt thÞ mµ cã thái độ khiêm tốn, tôn trọng ông lão ăn xin mặc dù tuổi tác và địa vị của hai ngời khác nhau. -> §ã chÝnh lµ sù tÕ nhÞ lÞch sù trong giao tiÕp mµ ta cÇn ph¶i häc tËp ->ph¬ng ch©m lÞch sù ? Khi giap tiếp để đảm bảo thái độ, ta cần ph¶i lu ý ®iÒu g×? GV: Cho HS quan s¸t vµo t×nh huèng sau: - T×nh huèng : Cô giáo : Sao em đến lớp muộn thế? Häc sinh: Kh«ng ai gäi dËy. ? Em thấy học sinh trả lời cô giáo có đảm b¶o quan hÖ giao tiÕp trong héi tho¹i kh«ng? t¹i sao? - Cã mang tÝnh ng¾n gän nhng thiÕu t«n träng, lÔ phÐp. -> Gi¸o viªn nhÊn m¹nh: Khi giao tiÕp, phải đảm bảo đúng vai trò xã hội, nếu không chỉ đúng với yêu cầu giao tiếp mà không tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù. Hoạt động 3: HD luyện tập - Gọi học sinh đọc bài tập – xác định yêu cÇu cñ bµi tËp 15 ? Qua câu tục ngữ ca dao , ông cha ta đã ' khuyªn d¹y ®iªu g×? T×m thªm mét sè c©u tôc ng÷ ca dao cã néi dung t¬ng tù? - C¸c c©u tiÕp theo gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ t×m tiÕp. - Gọi học sinh đọc bài tập – Xác định yêu cÇu cña bµi tËp ? PhÐp tu tõ t vùng nµo cã liªn quan trùc tiÕp tíi phÐp lÞch sù? - H/® nhãm lín 3 - 4 phót. 2. NhËn xÐt: - CÇn nãi râ rµng, rµnh m¹ch - Kh«ng nªn nãi nh÷ng c©u khiÕn ngêi nghe hiÓu theo nhiÒu c¸ch. * Ghi nhí: (SGK) III. Ph¬ng ch©m lÞch sù: 1. Bµi tËp :. 2. NhËn xÐt: - Ngời nói cần có thái độ tôn trọng và khiêm tốn đối với ngời nghe. * Ghi nhí: (SGK) IV. LuyÖn tËp:. 1. Bµi tËp 1: - C©u tôc ng÷ ca dao khuyªn d¹y: Trong giao tiÕp nªn dïng nh÷ng lêi lÏ lÞch sù, nh· nhÆn - Mét sè c©u tôc ng÷ , ca dao kh¸c: Chẳng đợc miếng thịt,miếng xôi Cũng chẳng đợc lời nói cho nguôi tÊm lßng.

(24) Các nhóm thảo luận trao đổi – các ý kiến bæ xung §äc bµi tËp – cho biÕt yªu cÇu cña bµi tËp. ? §iÒn tõ thÝch hîp vµo « trèng, mçi tõ ng÷ trên có liên quan đến phơng châm hội thoại nµo? Dïng b¶ng phô H/s 1: Lµm c©u a,b,c H/s 2: Lµm c©u d,e §äc bµi tËp – Nªu yªu cÇu cña bµi tËp Gi¶i thÝch c¸ch nãi : A, Nh©n tiÖn ®©y xin hái : Ngêi nãi chuÈn bÞ một vấn đề không đúng vào đề tài hai ngời đang trao đổi, để tránh cho ngời nghe hiểu là m×nh kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m quan hÖ , ngời nói dùng cách diễn đạt trên C, Đừng nói leo , đừng ngắt lời nh thế ... cách nói này báo hiệu cho ngời đối thoại biết ngời đó đã tuân thủ phơng châm lịch sự, cần phải chấm dứt việc không tuân thủ đó. - C©u b cho vÒ nhµ lµm - Đọc bài tập – Xác định yêu cầu của bài tËp ? Gi¶i thÝch ý nghÜa cña c¸c thµnh ng÷ cµ cho biết mỗi thành ngữ có liên quan đến phơng châm hội thoại nào? Hoạt động 4: Củng cố- dặn dò - Cñng cè: ( 3') 1. Ph¸t phiÕu häc tËp : C©u “ NãigÇn nãi xa , ch¼ng qua nãi thËt” nh»m chØ ®iÒu g×? nã thuéc ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo? h¬ng ch©m quan hÖ h¬ng ch©m c¸ch thøc ¬ng ch©m lÞch sù. P P. 2. Bµi tËp 2:. - PhÐp tu tõ t vùng liªn quan Nãi gi¶m nãi tr¸nh 3. Bµi tËp 3: §iÒn tõ : a, Nãi m¸t-> LÞch sù b, Nãi hít-> lÞch sù c, Nãi mãc.> lÞch sù d, Nãi leo ->lÞch sù e, nói ra đầu ra đũa -> cách thức 4. Bµi tËp 4:. 5. Bµi tËp 5: NghÜa cña c¸c thµnh ng÷: - §iÒu nÆng tiÕng nhÑ : Nãi tr¸ch mãc, ch× chiÕt-> lÞch sù. - Nöa óp nöa më: Nãi mËp mê kh«ng hÕt ý -> Ph¬ng ch©m c¸ch thøc - §¸nh trèng l¶ng: L¶ng ra , nÐ tr¸nh, kh«ng muèn tham dù vµo mét việc nào đó, một vấn đề mà ngời đối thoại đang trao đổi -> phơng châm quan hÖ .. ph-. -> NhÇm chØ : H·y nãi th¼ng vµo vÊn đề, không quanh co dài dòng... -> lien quan đến phơng châm cách thức 2. Hãy vẽ sơ các phơng châm hội thoại đã häc?(häc sinh vÏ – cã söa ch÷a bæ xung ) - HD häc bµi: a. Häc ghi nhí + lµm tiÕp c¸c bµi tËp 1,4,5 b. ChuÈn bÞ bµi 3 ( c¸c phu¬ng ch©m héi tho¹i tiÕp theo ) D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................

(25) * Tån t¹i ................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................. TiÕt 9- TËp lµm v¨n:. sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh Ngµy gi¶ng 9A1 ……………….. Ngµy gi¶ng 9A2 ………………... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh cã khi ph¶i kÕt hîp víi yÕu tè miªu t¶ th× v¨n b¶n míi hay. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng sö dông yÕu tè trong v¨n b¶n thuyÕt minh. 3. Thái độ: - Hiểu trong văn bản thuyết minh yếu tố đóng vai trò phù trợ , biết vận dụng yếu tố này mét c¸ch hîp lý. B. ChuÈn bÞ : - GV: G/¸n, SGK, SGV, b¶ng trong. - HS : §äc tríc bµi vµ chuÈn bÞ theo sù híng cña gi¸o viªn C: TiÕn tr×nh bµi d¹y 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3') ? V¨n b¶n thuyÕt minh ngoµi viÖc sö dông c¸c PPTM ngêi lµm v¨n TM cÇn ®a thªm các yếu tố NT nào khác để cho bài văn thêm hay, thêm sinh động? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 3' Hoạt động 1: Khởi động ? Em đã đợc học văn miêu tả ở lớp 6. Vậy em hiÓu miªu t¶ lµ g×? GV: Miªu t¶ nã cã t¸c dông nh thÕ nµo trong v¨n b¶n thuyÕt minh chóng ta sÏ t×m hiÓu trong bµi h«m nay. 20' Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới Gọi 2 học sinh đọc văn bản ? Theo c¸ch tr×nh bµy, v¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i nµo? - V¨n b¶n t/m ? Văn bản đề cập đến vấn đề gì? thể hiện rõ nhÊt ë c©u v¨n nµo? ? Hãy giải thích nhan đề của văn bản? - Cây chuối gắn bó gần gũi trong đời sống của ngêi d©n ViÖt Nam, ë ®©u còng cã chuèi. ? Em hãy tìm những câu văn nêu những đặc ®iÓm tiªu biÓu cña c©y chuèi?. I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. 1. Bµi tËp 1: -V¨n b¶n thuyÕt minh vÒ c©ychuèi. - Những câu văn thuyết minh về đặc ®iÓm tiªu biÓu cña c©y chuèi : + §i kh¾p ... c©y chuèi mÒm -> h×nh d¸ng. + C©y chuèi a níc -> m«i trêng sèng. + C©y chuèi ph¸t triÓn nhanh -> sù ph¸t triÓn cña c©y chuèi..

(26) ? Nh÷ng c©u v¨n nµo cã chøa yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n? ? T¸c dông cña c¸c yÕu tè miªu t¶ trong c¸c c©u v¨n trªn? - Giúp ngời đọc hình dung rõ nét về các chi tiÕt c©y, l¸ ,qu¶, th©n, c«ng dông cña c©y chuèi. ? Nếu chỉ để lại các yếu tố thuyết minh lợc bỏ các yếu tố miêu tả có đợc không? - §îc nhng chØ cung cÊp c¸c tri thøc kh¸ch quan khoa häc, vÒ c©y chuèi, bµi viÕt kh«ng sinh động, hấp dẫn . ? VËy yÕu tè miªu t¶ cã vai trß nh thÕ nµo trong v¨n b¶n thuyÕt minh?. Gọi 2 học sinh đọc ghi nhớ SGK - G/v chèt l¹i kiÕn thøc vµ yªu cÇu häc sinh quan s¸t bµi tËp 1 ? Theo em bài văn đã thuyết minh đầy đủ về c©y chuèi cha? CÇn bæ xung nh÷ng g×? GV dïng b¶ng trong (1) - Bæ xung c«ng dông cña c©y chuèi: + Th©n chuèi: Lµm thøc ¨n gia sóc + L¸ chu«i t¬i: Gãi b¸nh. + L¸ chuèi kh«: lãt æ, lãt nh÷ng thøc kh« gi÷ ẩm , chất đốt , gói bánh + Nân chuèi: Rau + B¾p chuèi : Ném Hoạt động 3: HD luyện tập 15' §äc bµi tËp – nªu yªu cÇu cña bµi tËp ? Bài văn thuyết minh về vấn đề gì? Hãy chỉ ra c¸c yÕu tè miªu t¶?. - Nh÷ng c©u v¨n cã chøa yÕu tè miªu t¶ : + §i kh¾p ... nói rõng. + Cây chuối ...đàn đàn lũ lũ. + chuèi trøng cuèc.. 2. NhËn xÐt : - YÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh cã vai trß lµm cho v¨n bản thuyết minh thêm sinh động , hÊp dÉn, cô thÓ , gÇn gòi. 3. Ghi nhí: (SGK). II. LuyÖn tËp: Bµi tËp2 (T26). §äc bµi tËp- nªu yªu cÇu cña bµi tËp. ? Cho biết đối tợng thuyết minh? - Trß ch¬i trong mïa xu©n. ? ChØ ra nh÷ng c©u miªu t¶ trong bµi v¨n?. - Häc sinh lµm bµi tõ ®Çu -> vâ thuËt. - PhÇn cßn l¹i yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ lµm tiÕp Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò ( 5') - Cñng cè: ? Theo em trong v¨n b¶n thuyÕt minh yÕu tè miªu t¶ cã t¸c dông vµ vai trß nh thÕ nµo?. - C¸c yÕu tè miªu t¶ : + Bác vừa cời vừa làm động tác còng n©ng hai tay xoa xoa. Bµi tËp 3 (T27). - C©u v¨n miªu t¶ : + Qua s«ng Hång, s«ng §uèng ...lµn ®iÖu quan hä mît mµ . + Nh÷ng con thuyÒn ... + ...lân đợc trang trí công phu , râu ngò s¾c , l«ng mµy b¹c , m¾t lé to, thân mình có nhiều các hoạ tiết đẹp..

(27) ? NÕu bá c¸c yÕu tè miªu t¶ ®i th× bµi v¨n cã cßn lµ v¨n thuyÕt minh n÷a kh«ng? - G/v nhÊn m¹nh: Trong v¨n b¶n thuyÕt minh yÕu tè miªu tả chỉ đóng vai trò phù trợ vì vậy không đợc sö dông qu¸ nhiÒu yÕu tè miªu t¶, nÕu kh«ng sÏ lu mê néi dung thuyÕt minh. - HDHB: - Häc ghi nhí+ lµm tiÕp bµi 3 - ChuÈn bÞ bµi : LuyÖn tËp sö dông yÕu tè ... trong v¨n b¶n thuyÕt minh. + ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK ( T28) D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ * Tån t¹i ................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................. TiÕt 10- TËp lµm v¨n:. luyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh Ngµy gi¶ng 9A1 ……………………. Ngµy gi¶ng 9A2 …………………….. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - TiÕp tôc «n tËp cñng cè vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh cã n©ng cao tr«ng qua viÖc kÕt hîp víi miªu t¶. 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n b¶n t/m cã sö dông yÕu tè miªu t¶. 3. Thái độ: - Có ý thức vận dụng yếu tố miêu tả trong văn bản t/m thấy đợc vai trò của yếu tố miêu t¶ trong v¨n b¶n t/m. B. ChuÈn bÞ : - GV: G/¸n, SGK, SGV, b¶ng trong. - HS : Chuẩn bị bài theo câu hỏi SGK (T28) tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài của bài văn đó. C: TiÕn tr×nh giê d¹y 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (2') ? YÕu tè miªu t¶ cã vai trß g× trong v¨n b¶n thuyÕt minh? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 3' Hoạt động 1: Khởi động ? Theo em yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n TM cã t¸c dông nh thÕ nµo? GV: §Ó hiÓu s©u s¾c h¬n vai trß vµ t¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ trong VB TM chóng ta sÏ thùc hiÖn tiÕt luyÖn tËp. §Ò bµi: Con tr©u ë lµng quª ViÖt 40' Nam Hoạt động 2: HD luyện tập I. Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài: 1. Tìm hiểu đề, tìm ý :.

(28) ? Bài văn cần viết theo thể loại gì? đối tợng thuyết minh và phạm vi TM?. ? Khi t/m vÒ con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam cần nêu rõ đợc các ý nào? H/® nhãm ngang 3 phót - GV gîi ý: CÇn chó ý mÊy ch÷ “ ë lµng quª VN”. Con tr©u cã gi¸ trÞ, Ých lîi, t¸c dụng và tầm quan trọng NTN đối với ngời nông dân?. ? Dùa vµo c¸c ý trªn,em h·y lËp dµn ý cho đề bài trên? ? Mở bài chúng ta cần nêu đợc ý gì? ? PhÇn th©n bµi cÇn TM nh÷ng ý g× vµ nªn TM NTN?. ? Phần kết bài phải nêu đợc những ý nµo? - GV híng dÉn HS viÕt phÇn MB Võa cã néi dung TM võa cã yÕu tè miªu t¶ . Hthức Ltập: HS hoạt động độc lập GV gäi 2,3 HS tr×nh bµy – Líp nhËn xÐt – GV bổ sung rồi đa ra đoạn văn để HS tham kh¶o.. a. Tìm hiểu đề: - ThÓ lo¹i: thuyÕt minh - §èi tîng t/m vµ ph¹m vi t/m : con tr©u ë lµng quª ViÖt nam. b. T×m ý: C¸c ý : - Con tr©u lµ søc kÐo chñ yÕu nhµ n«ng. - Con tr©u lµ tµi s¶n lín nhÊt cña ngêi n«ng d©n. - Con trâu trong lễ hội đình đám truyÒn thèng - Con tr©u g¾n víi kû niÖm tuæi th¬ . - Con tr©u víi viÖc cung cÊp thùc phẩm và chế biến đồ mĩ nghệ . 2. LËp dµn bµi: a. Më bµi: - Giíi thiÖu chung vÒ con tr©u trªn đồng ruộng VN. b. Th©n bµi: T/m tõng khÝa c¹nh cña con tr©u: §Æc ®iÓm h×nh d¸ng con tr©u: L«ng ®en bãng thÊp, ng¾n, bông to, m«ng dèc,bÇu vó nhá, 2 sõng nhän hoắt, uốn cong rất đẹp. - Con tr©u trong nghÒ lµm ruéng : Tr©u chÞu rÐt rÊt kÐm, nh÷ng chÞu n¾ng giái. VÒ mïa hÌ , nã cã thÓ kÐo cµy, kÐo bõa, kÐo xe, trùc lóa , tõ sáng đến non tra - Con trâu trong lễ hội đình đám : lễ héi ®©m tr©u , träi tr©u... - Con tr©u lµ tµi s¶n lín nhÊt cña nhµ n«ng. - Tr©u lµ nguÇn thùc phÈm tèt, da, sừng trâu làm đồ mỹ nghệ - Con tr©u g¾n bã víi tuæi th¬ ë n«ng th«n: Ch¨n tr©u thæi s¸o th¶ diÒu. c. KÕt bµi: - Tình cảm của ngời dân VN đối với con tr©u. ( yªu quý,...). II. PhÇn luyÖn tËp : ViÕt c¸c ®o¹n v¨n t/m kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶. a. Më bµi : Mẫu : Từ bao đời nay, hình ảnh con trâu lầm lũi kéo cày trên đồng ruộng lµ h×nh ¶nh rÊt gÇn gòi quen thuéc víi ngêi n«ng d©n VN. V× thÕ con trâu đã trở thành ngời bạn tâm tình cña hä: “ Tr©u ¬i, ta b¶o tr©u nµy ....

(29) - GV yªu cÇu HS viÕt mét ®o¹n v¨n TM phÇn th©n bµi cã kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ chØ râ ®©u lµ TM ®©u lµ miªu t¶. - HS có thể tuỳ chọn các ý đã trình bày ở phần dàn bài để viết. - HS hoạt động độc lập - GV gäi 2HS tr×nh bµy §V cña m×nh – Líp nhËn xÐt, bæ sung – GVKL råi ®a ra đoạn văn mẫu để HS tham khảo.. - Gv đọc đoạn văn 2 (nếu còn thời gian) - PhÇn kÕt bµi GV gîi ý HS vÒ nhµ tù viÕt.. ? Phần kết bài cần nêu đợc ý nào? GV đọc KB mẫu để HS tham khảo.. (1' Hoạt động 3: Củng cố, dặn dò ) - Cñng cè: ? Nªu vai trß vµ tÇm quan trong cña yÕu tè miªu ta trong v¨n b¶n TM? - GV nhÊn m¹nh vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n t/m t¨ng sù sinh động, hấp dẫn làm sáng rõ hơn đối tợng cÇn t.m - HDHB: - T×m hiÓu vai trß vµ t¸c dông cuat yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n TM. ViÕt phấn KB của đề bài vừa luyện tập. - So¹n bµi: Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sống còn quyền đợc b/v và p/t... + V¨n b¶n chia mÊy phÇn? Néi dung chÝnh cña tõng phÇn? + TrÎ em vµ quyÒn sèng cña chóng nh thÕ nµo? D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm :. Ta đây trâu đấyai mà quảncông...” b. Th©n bµi: * §o¹n 1: MÉu : tr©u VN l«ng thêng ®en bãng th©n h×nh v¹m vì thÊp, ng¾n , bông to m«ng dèc, bÇu vó nhá, hai sõng nhọn hoắt, uốn cong rất đẹp. Do ảnh hëng cña khÝ hËu , tr©u níc ta chÞu rÐt rÊt kÐm song l¹i chÞu n¾ng rÊt giái. VÒ mïa hÌ, nã cã thÓ kÐo cµy bừa , kéo xe , trục lúa... từ sáng đến non tra. Chiều chiều, khi công việc lao động tạm dừng, con trâu đợc tháo cầy và đủng đỉnh bớc trên đình làng, miệng lu«n nhai trÇu “ Bám bÎm” Khi Êy c¸i d¸ng khoan thai, chËm r·i cña con tr©u khiÕn cho ngêi ta cã c¶m gi¸c kh«ng khÝ cña lµng quª VN sao mà thanh bình và thân quen đến thế! *§o¹n 2: Con trâu là biểu tuợng cho những đức tÝnh nh hiÒn lµnh, cÇn cï, chÞu khã... nã lµ c¸nh tay ph¶i, lµ tµi s¶n v« gi¸ cña ngêi n«ng d©n VN “ Con tr©u lµ ®Çu c¬ nghiÖp” Tr©u kh«ng chØ nu«i để cày kéo mà còn để lấy thịt. Thịt tr©u tuy kh«ng ngon nh thÞt bß nh÷ng lµ nguån thùc phÈm rÊt dåi dµo vµ cã gi¸ trÞ . s÷a tr©u rÊt bæ . Da tr©u thuéc để xuất khẩu , để làm giày dép. c. KÕt bµi : ThËt thó vÞ biÕt bao !Con tr©u hiÒn lành ,ngoan ngoãn để lại trong kí ức tuæi th¬ cña mçi ngêi bao nhiªu kØ niÖm ngät ngµo, khã quªn ..

(30) ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ * Tån t¹i ................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................. ------------. TiÕt 11- V¨n häc. tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn, quyền đợc bảo vệ và phát triển của trẻ em Ngµy gi¶ng 9A1 …………………….. Ngµy gi¶ng 9A2 …………………….... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Thấy đợc phần nào thực trạng cuộc sống của trẻ em trên thế giới hiện nay, tầm quan trọng của vấn đề đợc bảo vệ, chăm sóc trẻ em. 2. Kü n¨ng: - Rèn kĩ năng đọc hiểu, phân tích văn bản nhật dụng - nghị luận, chính trị xã hội. 3. Thái độ: - Hiểu đợc sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế đối với vấn đề bảo vệ chăm sóc trÎ em. B. ChuÈn bÞ : - GV: G/¸n, SGK, SGV, Su tÇm v¨n b¶n tuyªn bè ... - HS : So¹n bµi, t×m hiÓu c¸c quyÒn vÒ trÎ em ... C: TiÕn tr×nh bµi d¹y 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3') ? Chiến tranh hạt nhân có nguy cơ nh thế nào?. Mỗi ngời chúng ta phải làm gì để góp phần vào công việc đấu tranh cho một thế giới hoà bình? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 3' Hoạt động 1: Khởi động - GVnªu bµi tËp: B¸c Hå c¨n dÆn chóng ta: TrÎ em nh bóp trªn cµnh BiÕt ¨n, ngñ, biÕt häc hµnh lµ ngoan. ? Em hiÓu lêi c¨n dÆn cña B¸c nh thÕ nµo? - HS tr¶ lêi - GV: TrÎ em VN vµ trªn thÕ giíi hiÖn nay đang đứng trớc những thuận lợi to lớn về sự chăm sóc, nuôi dỡng, giáo dục, đồng thêi còng ®ang gÆp nh÷ng th¸ch thøc,.

(31) nh÷ng c¶n trë kh«ng nhá ¶nh hëng xÊu đến tơng lai phát triển của các em. Một hội nghÞ cÊp cao cña thÕ giíi vÒ quyÒn trÎ em đã họp tại New York ngày 30/9/1990. Trong HN nµy ra tuyªn bè vÒ quyÒn ch¨m sãc vµ b¶o vÖ trÎ em nh thÕ nµo chóng ta sÏ t×n hiÓu VB: Tuyªn ... 35 Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản ' - H/s quan s¸t trong SGK GV nêu yêu cầu đọc - (Đọc rõ ràng, mạch lạc, khúc triết) - đọc mẫu – gọi h/s đọc nhËn xÐt, uèn n¾n. ? Nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n? - Trong s¸ch VN vµ c¸c v¨n kiÖn quèc tÕ vÒ quyÒn trÎ em , 105 nxb chÝnh trÞ quèc gia. UB b¶o vÖ vµ ch¨m sãc trÎ em VN – HN 1997. ? V¨n b¶n nµy thuèc kiÓu v¨n b¶n nµo? Phơng thức biểu đạt chính? ? VB nµy cã g× kh¸c víi c¸c v¨n b¶n nhËt dụng mà em đã học về chủ đề? Tuyªn bè ... .-> QuyÒn trÎ em . Bµi to¸n d©n sè -> d©n sè Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng -> Danh lam th¾ng c¶nh næi tiÕng . Thông tin về trái đất ...-> môi trờng - GVHD häc sinh t×m hiÓu c¸c chó thÝch trong SGK ? Em hiÓu t¨ng trëng? V« gia c lµ g×? ? Bài viết có mấy đề mục? (đề mục) - 4 phÇn: + PhÇn 1 (Môc 1.2): NhËn thøc cña céng đồng quốc tế về trẻ em và quyên sống của trÎ em . + PhÇn 2: Sù th¸ch thøc (môc 3-> 7) Thùc tr¹ng cuéc sèng cña trÎ em trªn thÕ giíi . + PhÇn 3: C¬ héi (môc 8 -> 9) Nh÷ng ®iÒu kiện thuận lợi để thực hiện nhiệm vụ đối víi trÎ em. + PhÇn 4: NhiÖm vô (10->17) nh÷ng nhiÖm vô, gi¶ ph¸p cô thÓ cña céng đồng quốc tế về quyền trẻ em. ? Ngoài 3 đề mục: Sự thách thức, cơ hội vµ nhiÖm vô cßn cã môc 1, 2 cho biÕt hai môc nµy mang néi dung nµo cña v¨n b¶n? ? Cho biÕt néi dung chÝnh cña 3 phÇn ghi trong v¨n b¶n? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc cña v¨n b¶n? - Bè côc râ rµng, chÆt chÏ, hîp lÝ, m¹ch l¹c. G/v nãi thªm: Ngoµi 3 phÇn cßn cã 2 phÇn n÷a lµ cam kÕt vµ nh÷ng bíc tiÕp theo -> chøng tá sù quan t©m s©u s¾c cña céng. I. T×m hiÓu chung - Tác phẩm: Văn bản đợc trích trong tuyªn bè cña héi nghÞ cÊp cao trªn thÕ giíi vÒ trÎ em häp t¹i Liªn Hîp Quèc ngµy 30/9/1990. - ThÓ lo¹i nghÞ luËn chÝnh trÞ x· héi Thuéc nhãm v¨n b¶n nhËt dông. - Chó thÝch SGK - T¨ng trëng : Ph¸t triÓn theo híng tiến bộ, tốt đẹp - Vô gia c: Không gia đình, không nhµ ë.. * Bè côc v¨n b¶n:.

(32) đồng quốc tế đối với việc chăm sóc và bảo vÖ trÎ em. ? Nếu lợc bỏ các con số và đề mục thì bản tuyên bố hiện ra với phơng thức biểu đạt nµo? T¹i sao? BiÓu c¶m hay N luËn? -> lËp luËn – nghÞ luËn v× triÓn khai lêi tuyªn bè b»ng hÖ thèng lÝ lÏ + dÉn chøng nh»m lµm râ quan ®iÓm trÎ em cña céng đồng thế giới . ? Tại sao văn bản lại đợc trình bày dới dạng đề mục và các con số? - Dễ hiểu,dễ truyền bá đến dân chúng. ? Quan sát mục1 và cho biết cộng đồng quốc tế trong hội nghị cấp cao đã tuyên bố g×? - Chóng t«i tham dù héi nghÞ ... vÒ trÎ em ... cam kết và kêu gọi ... hãy đảm bảo cho tất cả trẻ em một tơng lai tốt đẹp. ? C¸ch dïng tõ chóng t«i cã ý nghÜa g×? Lời văn ở mục1có gì đáng chú ý? - Dïng tõ sè nhiÒu , lêi v¨n cã tÝnh chÊt khẳng định. - Tõ sè nhiÒu – chØ sù thèng nhÊt, ®oµn kết kêu gọi mọi ngời hãy đảm bảo cho mọi trẻ em trên trái đất một tơng lai tố đẹp. ? Môc1cã vai trß ntn trong v¨n b¶n? ? Quan s¸t môc 2 vµ cho biÕt nhËn thøc của cộng đồng quốc tế và đặc điểm tâm lí cuả trẻ em đợc biểu hiện qua các chi tiêt nµo? - Tất cả trẻ em đều trong trắng , hiểu biết ,ham hoạt động đầy ớc vọng những dễ bÞ tæn th¬ng vµ cßn phô thuéc. ? Em hiÓu t©m lÝ dÔ bÞ tæn th¬ng vµ sèng phô thuéc nghÜa lµ g×? - Dễ xúc động, yếu đuối trớc mọi sự bất h¹nh, Cßn ph¶i do ngêi lín b¶o vÖ vµ nu«i dìng. ? Chính vì những đặc điểm tâm lí trên mà c¸c em cã quyÒn sèng nh thÕ nµo? - Phải đợc sống vui tơi , thanh bình, đợc ch¬i, häc vµ ph¸t triÓn. T¬ng lai cña chóng phải đợc hình thành trong sự hoà hợp và tơng trợ. ? T¹i sao t¬ng lai cña trÎ em l¹i ph¶i h×nh thµnh trong sù hoµ hîp vµ t¬ng trî? - V× muèn cã t¬ng lai cho trÎ em thÕ giíi phải đợc bình đẳng, không phân biệt da mầu, sắc tộc , và phải đợc giúp đỡ về mọi mÆt. ? Nhận xét cách nêu vấn đề trong đoạn v¨n nµy? ? Em đánh giá nh thế nào về cách nhìn của cộng đồng quốc tế đối với trẻ em?. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Nhận thức của cộng đồng quốc tÕ vÒ trÎ em vµ quyÒn sèng cña trÎ em .. -> Mở đầu , nêu vấn đề , giới thiệu mục đích và nhiệm vụ của hội nghị cÊp cao thÕ giíi .. - Lêi v¨n trang träng, gän, râ cã tính chất khảng định trẻ em có quyền đợc sống đợc phát triển trong hoµ b×nh, h¹nh phóc.. - Quyền sống của trẻ em là vấn đề.

(33) - C¸ch nh×n tin yªu, ®Çy tr¸ch nhiÖm cña cộng đồng thế giới đối với tơng lai của thế giới , đối với trẻ em ? Từ cách nhìn ấy,cộng đồng thế giới cùng nhau cam kÕt ®iÒu g×? Lêi tuyªn bè Êy cã ý nghÜa NTN?. quan träng vµ cÊp thiÕt trong thÕ giới hiện đại, cộng đồng quốc tế đã có sự quan tâm đặc biệt đến vấn đề nµy, trÎ em thÕ giíi cã quyÒn k× väng vµo lêi tuyªn bè nµy. §ång thêi kªu gäi nh©n lo¹i h·y quan t©m đến trẻ em.. ? Theo em vì sao cộng đồng quốc tế phải ra b¶n tuyªn bè nµy? - V× trÎ em lµ t¬ng lai cña d©n téc, t¬ng lai cña nh©n lo¹i, lµ lùc lîng x©y dùng x· héi mai sau. Đợc sống trong vui tơi, thanh bình , đợc ch¬i, häc vµ ph¸t triÓn lµ quúªn lîi cña trÎ em, các em đều trong trắng , dẽ bị tổn thơng còn phụ thuộc nên rất cần đợc bảo vệ vµ ch¨m sãc . Thùc tÕ cuéc sèng cña trÎ em ®ang bÞ ®e do¹ tõ nhiÒu phÝa, ®ang r¬i vµo hiÓm ho¹ nh chiÕn tranh vµ b¹o lùc, bÞ bãc lét, l¹m dông t×nh dôc...) ? Em thÊy nh÷ng viÖc lµm nµo thÓ hiÖn sù quan tâm của Đảng và nhà nớc ta đến trẻ em? - Hội nghị bộ trởng nớc CHCNVN đã quyết định chơng trình hành động vì sự sống còn, Quyền đựơc bảo vệ và phát triển của trẻ em, VN từ 1991 - 2000, đặt thµnh chiÕn lîc, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tế – xã hội của đất nớc. Hoạt động 4: Củng cố- dặn dò - cñng cè : (1') ? Vai trò của cộng động quốc tế đối víi trÎ em? ? KÓ ra mét sè dÉn chøng vÒg thùc trạng trẻ em ở VN và thế giới mà em đợc biết qua các phơng tiện thông tin đại chóng? - HDHB: (1') - Nhận xét cách nêu vấn đề trong phÇn 1 võa häc? - ChuÈn bÞ kÜ phÇn th¸ch thøc, c¬ hội, nhiệm vụ để giờ sau học tiếp. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ * Tån t¹i ................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................. -----------TiÕt 12- V¨n häc.

(34) tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền đợc bảo vệ và phát triển của trÎ em (tiÕp) Ngµy gi¶ng 9A1 …………………. Ngµy gi¶ng 9A2 ………………….. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Thấy đợc phần nào thực trạng cuộc sống của trẻ em trên thế giới hiện nay, tầm quan trọng của vấn đề đợc bảo vệ, chăm sóc trẻ em. 2. Kü n¨ng: - Rèn kĩ năng đọc hiểu, phân tích văn bản nhật dụng - nghị luận, chính trị xã hội. - KNS: C¶m th«ng hoµn c¶nh bÊt h¹nh cña trÎ em. 3. Thái độ: - Hiểu đợc sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế đối với vấn đề bảo vệ chăm sóc trÎ em. B. ChuÈn bÞ : - GV: G/¸n, SGK, SGV, Su tÇm v¨n b¶n tuyªn bè ... - HS : So¹n bµi, t×m hiÓu c¸c quyÒn vÒ trÎ em ... C. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (2') ? Vì sao cộng đồng quốc tế phải ra tuyên bố về sự sống còn, quyền đợc bảo vệ và phát triÓn cña trÎ em? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Trẻ em có quyền sống, quyền đợc bảo vÖ vµ ph¸t triÓn, trong b¶n tuyªn bè cña héi nghị cấp cao đã nêu thực trạng và điều kiện thuËn lîi, nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ cña céng đồng quốc tế đối với trẻ em nh thế nào I. T×m hiÓu chung chóng ta sÏ t×m hiÓu tiÕp bµi h«m nay... II. T×m hiÓu v¨n b¶n: Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản (tiếp) 1. Nhận thức của cộng đồng quốc 30' tÕ vÒ trÎ em vµ quyÒn sèng cña trÎ em . - H/s quan s¸t vµo phÇn th¸ch thøc tõ môc 3 2. Sù th¸ch thøc: thùc tr¹ng trong - 7 (32) cuéc sèng cña trÎ em trªn thÕ giíi. ? Tuyên bố đã khái quát những nỗi bất hạnh nào mà trẻ em thế giớ phải chịu đựng? - Lµ n¹n nh©n cña chiÕn tranh, b¹o lùc, ph©n biÖt chñng téc, x©m lîc, sèng tha h¬ng, bÞ bãc lét vµ l·ng quªn... Là nạn nhân của đói nghèo, vô gia c, dịch bÖnh, « nhiÔm m«i trêng, mï ch÷. N¹n nh©n cña suy dinh dìng, bÖnh tËt40.000 ngµy Lµ sù th¸ch thøc... c¸c nhµ chÝnh trÞ ph¶i đáp ứng -G/v nãi thªm: TrÎ em cßn lµ n¹n nh©n cña chñ nghÜa khñng bè, cña n¹n bu«n b¸n trÎ em, l¹m dông t×nh dôc, trÎ em m¾c HIV, trÎ em sím ph¹m téi, trÎ em c¸c níc §«ng Nam á sau động đất sóng thần. ? Theo em nỗi bất hạnh nào là lớn nhất đối víi trÎ em? - BÞ bãc lét vµ cìng bøc. ? Theo em nh÷ng nçi bÊt h¹nh trªn cã thÓ lo¹i bá b»ng c¸ch nµo?.

(35) - Loại bỏ chiến tranh, đói nghèo, bạo lực, có sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ th¸ch thøc, c¸c nhµ chÝnh trÞ? - Th¸ch thøc lµ nh÷ng khã kh¨n tríc m¾t cÇn phải ý thức để vợt qua. - C¸c nhµ chÝnh trÞ lµ nh÷ng ngêi lãnh đạo cao nhất của các quốc gia ở LHQ đặt quyết tâm vợt qua những khó khăn trong sù nghiÖp v× trÎ em. ? C¸c tõ hµng ngµy, mçi ngµy ë ®Çu c¸c môc 4,5,6 cã t¸c dông nh thÕ nµo? - HS th¶o luËn nhãm nhá - tr¶ lêi ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc sö dông c¸c sè liÖu vµ c¸ch lËp luËn cña v¨n b¶n? ? Em thÊy thùc tr¹ng cña trÎ em trªn thÕ giới hiện nay ntn?Thái độ của cộng đồng quèc tÕ tríc nh÷ng nçi bÊt h¹nh cña trÎ em trªn thÕ giíi hiÖn nay? ? Trong phÇn th¸ch thøc, em thÊy vÞ trÝ vµ vai trß cña môc 3 vµ môc 7 ntn? - Môc 3: chuyÓn ®o¹n, chuyÓn ý, giíi h¹n vấn đề. Môc 7: KÕt luËn cho phÇn th¸ch thøc, chØ râ trách nhiệm giải quyết các thách thức đó thuộc về các nhà lãnh đạo chính trị. ? Theo dâi môc 8,9 vµ cho biÕt dùa vµo c¬ sở nào bản tuyên ngôn cho rằng cộng đồng quốc tế có cơ hội thực hiện đợc cam kết vì trÎ em? - Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi: + Liªn kÕt l¹i c¸c níc cïng nhau gi¶i quyÕt vấn đề, tạo ra sức mạnh toàn diện và tổng hợp của cả cộng đồng. + §Ò ra C«ng íc vÒ quyÒn trÎ em t¹o ®iÒu kiện về cơ sở pháp lý để quyền và phúc lợi trẻ em đợc tôn trọng. + C¶i thiÖn bÇu kh«ng khÝ chÝnh trÞ quèc tÕ, sù hîp t¸c vµ ®oµn kÕt quèc tÕ t¨ng cêng phóc lîi trÎ em ? ở Việt Nam, Đảng và nhà nớc ta đã tham gia tÝch cùc vµo viÖc thùc hiÖn tuyªn bè vÒ quyÒn trÎ em ntn? Vµ b»ng nh÷ng viÖc lµm nµo? - Nớc ta có đủ phơng tiện và kiến thức nh th«ng tin, y tÕ, trêng häc... b¶o vÖ tÝnh m¹ng trÎ em. - Trẻ em đợc chăm sóc chu đáo, đợc tới trờng, các lớp học mầm non, tiểu học trên kh¾p c¶ níc, bÖnh viÖn nhi, nhµ v¨n ho¸, c¸c chiÕn dÞch tiªm phßng bÖnh, c¸c tr¹i hÌ... - Nớc ta chính trị ổn định, kinh tế tăng trởng đều, hợp tác quốc tế ngày càng mở rộng. ? H·y nhËn xÐt c¸ch lËp luËn trong ®o¹n văn này? Cách lập luận đó có tác dụng ntn? ? Theo em trong những thuận lợi đó nhân tố. - LËp luËn chÆt chÏ, chøng cø, sè liÖu x¸c thùc giÇu søc thuyÕt phôc. - TrÎ em nãi chung ®ang r¬i vµo hiÓm ho¹ vµ cuéc sèng khæ cùc vÒ nhiÒu mÆt. - Nhận thức đợc thực trạng đau khổ trong cuéc sèng cña trÎ em, quyÕt t©m gióp c¸c em vît qua nh÷ng nçi bất hạnh đó.. 3. C¬ héi: .. - LËp luËn chÆt chÏ giµu søc thuyÕt phôc. -> Nh÷ng ph¬ng tiÖn, kiÕn thøc, sù hợp tác nhất trí của cộng đồng thế giíi cïng víi sù t¨ng trëng vÒ kinh.

(36) nµo lµ quan träng nhÊt? V× sao? - Nh©n tè con ngêi -> chØ b»ng nh÷ng h/® tÝch cùc, con ngêi hoµn toµn cã thÓ lµm chñ đợc tơng lai của mình khi quan tâm thoả đáng đến thế hệ tơng lai. ? Quan s¸t v¨n b¶n tõ môc 10->15 cho biÕt cộng đồng quốc tế đã chỉ rõ nhiệm vụ cụ thể cña m×nh ntn? * Nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ: - Tăng cờng sức khoẻ và chế độ dinh dỡng cho trÎ em. - Quan tâm chăm sóc nhiều hơn đến trẻ em bÞ tµn tËt, kh«ng n¬i n¬ng tùa. - Đối xử bình đẳng nam nữ. - Xo¸ n¹n mï ch÷ ë trÎ em. - Bảo đảm cho các bà mẹ khi sinh để. - Tạo cơ hội cho trẻ em có đợc môi trờng sống an toàn, đủ về vật chất và học hành. ? Tại sao cộng đồng quốc tế lại đặt nhiệm vô quan t©m ch¨m sãc nhiÒu h¬n tíi trÎ em có h/c đặc biệt khó khăn? - TrÎ em bÞ thiÖt thßi, cã cuéc sèng thiÕu may m¾n nªn rÊt cÇn t×nh th¬ng cÇn cã sù quan t©m, ch¨m sãc cña mäi ngêi. - GV liªn hÖ n¹n ph©n biÖt chñng téc ë mét số quốc gia theo đạo hồi. - ở nớc ta đã phổ cập giáo dục tiểu học, THCS, tiÕn tíi PTTH-> râ rµng ®i häc lµ quyÒn lîi tÊt yÕu cña mäi trÎ em. Hiện nay một số nơi trên đất nớc ta có hiện tợng sinh con thứ 3 dẫn đến tỷ lệ sinh con tăng quá mức cho phép -> Đó là vấn đề cần gi¶i quyÕt. ? PhÇn nªu biÖn ph¸p cô thÓ cã nh÷ng ®iÓm g× cÇn chó ý? * BiÖn ph¸p: - Các nớc cần đảm bảo đều đặn sự tăng trởng KT để có ĐK vật chất chăm lo đời sống trÎ em. - CÇn cã sù nç lùc, liªn tôc, hîp t¸c quèc tÕ để thực hiện nhiệm vụ cấp bách trên. ? Em thấy trẻ em đã đợc hởng những quyền lîi g× tù nh÷ng lç lùc cu¶ thÕ giíi vµ cña §¶ng, nhµ níc ta? - Héi nghÞ trÎ em toµn thÕ giíi cã hoµn c¶nh đặc biệt, nạn nhân của thiên tai tổ chức tại T«ki« NhËt B¶n ®Çu n¨m 2005, cuéc gÆp gì giao lu cña thanh thiÕu nhi 5 ch©u, nh÷ng đứa trẻ mồ côi cả cha lẫn mẹ sau những trận động đất núi lửa, bão biển, khủng bố 11 - 9. - Trẻ em VN đợc học tập vui chơi, chữa bệnh, tổ chức vui chơi đón tết Trung thu cho c¸c em ë c¸c tæ d©n phè... ? C¸ch tr×nh bµy ý v¨n vµ lêi v¨n trong phần nhiệm vụ có gì đặc biệt? ? Qua đó thấy rõ quyết tâm thực hiện nhiệm vô vµ biÖn ph¸p thùc hiÖn cña c¸c nhµ. tế và sự biến đổi về xã hội là những điều kiện thuận lợi cho hoạt động vì quyÒn trÎ em.. 4. NhiÖm vô:. - C¸c sè liÖu cô thÓ, lêi v¨n m¹ch.

(37) chÝnh trÞ NTN?. l¹c, râ rµng, døt kho¸t, dÔ hiÓu.. ? Qua văn bản, em học tập đợc cách trình bày các ý, các đề mục và cách lập luận trong v¨n b¶n nµy ntn?. - Các nhà chính trị đề ra nhiệm vụ cô thÓ, toµn diÖn vµ cÊp thiÕt cña cộng đồng quốc tế và của từng quốc gia trong viÖc ch¨m sãc, b¶o vÖ vµ gi¸o dôc trÎ em.. ? Em nhËn thøc ntn vÒ tÇm quan träng cña vấn đề bảo vệ chăm sóc trẻ em và sự quan tâm của cộng đồng quốc tế về vấn đề này? - Bảo vệ quyền lợi, chăm lo đến sự phát triển cña trÎ em lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô cã ý nghÜa quan träng hµng ®Çu cña tõng quèc gia và của cộng đồng quốc tế, là vấn đề liên quan trực tiếp đến tơng lai của đất nớc và cña toµn nh©n lo¹i. - GV b×nh: Qua chủ trơng chính sách, những hành động cụ thể đối với việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em mà nhận ra trình độ văn minh của một xã héi, mét thÓ chÕ chÝnh trÞ cao hay thÊp, tiÕn bộ hay lạc hậu, nhân ái hay phản động... Hoạt động 3: Tổng kết ? Nhận xét cách trình bày vấn đề trong văn b¶n nµy? 3' - Gọi học sinh đọc ghi nhớ Hoạt động 4: Luyện tập, Củng cố, dặn dò ? Nªu nh÷ng viÖc lµm mµ em biÕt thÓ hiÖn sự quan tâm của Đảng và chính quyền địa 7' phơng nơi em ở đối với trẻ em? - Nh÷ng viÖc lµm thÓ hiÖn sù quan t©m cña Đảng và chính quyền địa phơng đối với trẻ em: - 1989 níc ta lµ mét trong nh÷ng quèc gia ®Çu tiªn ký c«ng íc vÒ quyÒn trÎ em cña LHQ. - Quèc héi còng th«ng qua luËt ch¨m sãc vµ b¶o vÖ trÎ em. - Nhiều cơ quan, tổ chức cùng quan tâm đến viÖc ch¨m sãc, b¶o vÖ vµ gi¸o dôc trÎ em. (tæ chøc vui trung thu cho c¸c ch¸u, khen thëng nh÷ng häc sinh cã nhiÒu thµnh tÝch trong học tập, các quỹ khuyến học đợc thµnh lËp...) - Cñng cè: (1') ? Để xứng đáng với sự quan tâm 2p ch¨m sãc cña §¶ng, nhµ níc vµ c¸c tæ chøc XH đối với trẻ em hiện nay em tự nhận thấy m×nh ph¶i lµm g×? - GV nhÊn m¹nh tÇm quan träng cña viÖc ch¨m sãc vµ b¶o vÖ trÎ em. - HDHB: - Học bài và đọc lại văn bản. - ChuÈn bÞ bµi Ph¬ng ch©m héi tho¹i ( tiÕp theo). - C¸ch lËp luËn gän râ, m¹ch l¹c, dÔ hiÓu, c¸c sè liÖu cô thÓ x¸c thùc, c¸c đề mục, các ý có sự liên kết chặt chẽ thèng nhÊt hîp lý.. * Ghi nhí: (SGK). III. LuyÖn tËp:.

(38) D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ * Tån t¹i ................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................. -----------TiÕt 13- TiÕng viÖt:. c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i (tiÕp) Ngµy gi¶ng 9A1 …………….. Ngµy gi¶ng 9A2 ……………… A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HiÓu mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a ph¬ng ch©m héi tho¹i vµ t×nh huèng giao tiÕp. 2. Kü n¨ng: - VËn dông cã hiÖu qu¶ c¸c p/c héi tho¹i vµo thùc tÕ giao tiÕp x· héi. 3. Thái độ: - Hiểu đợc p/c hội thoại không phải là những quy định bắt buộc trong mọi tình huống giao tiếp: vì nhiều lý do khác nhau, các p/c hội thoại có khi không đợc tuân thủ. B. ChuÈn bÞ : - GV: G/¸n, SGK, SGV... - HS : ChuÈn bÞ bµi theo sù h/d cña g/v C: TiÕn tr×nh bµi d¹y 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3') ? Kể tên các p/c hội thoại đã học? Tại sao khi giao tiếp phải tuân thủ p/c lịch sự? Lấy vÝ dô? - 1HS lµm BT4 – SGK (T24). 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Các em đã học 5 p/c hội thoại, p/c hội tho¹i cã mèi quan hÖ ntn? vµ t×nh huèng giao tiếp có chi phối đến PCHT ra sao chúng ta sÏ t×m hiÓu trong bµi h«m nay... Hoạt đông 3: Hình thành kiến thức mới 20' - Gọi h/s đọc bài tập ? C©u hái cña chµng rÓ: “ b¸c lµm viÖc vÊt vả lắm phải không”? có tuân thủ đúng p/c lÞch sù kh«ng? V× sao? ? Em thấy câu hỏi của chàng rể có đúng lúc, đúng chỗ không? tại sao? - Không đúng lúc đúng chỗ vì ngời đợc hỏi ®ang ë trªn c©y cao ph¶i vÊt v¶ trÌo xuèng để trả lời. ? VËy khi tham gia héi tho¹i ta cÇn chó ý ®iÒu g×? - CÇn chó ý nãi víi ai? Nãi khi nµo? Nãi ë đâu? nói nhằm mục đích gì? Cần nói đúng lúc đúng chỗ. - Gọi h/s đọc ghi nhớ (36) ? Em h·y lÊy 1 t×nh huèng hái th¨m nh trªn. I. Quan hÖ gi÷a p/c héi tho¹i víi c¸c t×nh huèng giao tiÕp 1. VÝ dô: TruyÖn chµo hái.. 2. NhËn xÐt: - Trong héi tho¹i cÇn chó ý t×nh huèng giao tiÕp v× 1 c©u nãi cã thÓ thÝch hîp víi t×nh huèng nµy nhng l¹i kh«ng thÝch hîp ë t×nh huèng kh¸c. * Ghi nhí: SGK.

(39) nhng tu©n thñ p/c lÞch sù? A và B trên đờng đi học về. A: Bà bạn về quê đã lên cha? B: Bµ tí lªn råi. HS Quan s¸t trong SGK ? Kể tên những p/c hội thoại đã học? Em thÊy t×nh huèng lµ tu©n thñ p/c héi tho¹i tình huống nào, p/c hội thoại nào không đợc tu©n thñ? HS TL nhãm – Nhãm trëng b¸o c¸o KQ – Nhãm kh¸c bæ sung – GVKL - ChØ cã 2 t×nh huèng trong phÇn häc vÒ PC lÞch sù lµ tu©n thñ PCHT, c¸c t×nh huèng kh¸c kh«ng tu©n thñ PCHT. Học sinh đọc đối thoại ? Câu trả lời của Ba có đáp ứng yêu cầu cña An kh«ng? T¹i sao? Trong t×nh huèng này p/c hội thoại nào không đợc tuân thủ? ? T¹i sao ngêi nãi kh«ng tu©n thñ p/c héi tho¹i Êy? - Ngời nói không biết đích xác chiếc máy bay ®Çu tiªn chÕ t¹o vµo n¨m nµo, ngêi nãi ph¶i tr¶ lêi chung chung -> tu©n thñ p/c vÒ chÊt - kh«ng nãi nh÷ng ®iÒu mµ m×nh kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc th× l¹i vi ph¹m PC vÒ lîng. ? Em h·y t×m nh÷ng t×nh huèng t¬ng tù trong cuéc sèng? A: B¹n cã biÕt nhµ KhÐ ë ®©u kh«ng? B: ë híng khu vµo thuû ®iÖn NËm X©y Näi - Gọi h/s đọc bài tập 3 ? Gi¶ sö cã 1 ngêi bÞ ung th ë giai ®o¹n cuèi ngêi b¸c sÜ cã nªn nãi thËt cho bÖnh nh©n biÕt hay kh«ng? T¹i sao? Nªn nãi ntn? - §éng viªn ngêi bÖnh cè g¾ng, yªn t©m điều trị có thể vợt qua đợc bệnh tật hiểm nghÌo. ? Lời nói của bác sĩ đã vi phạm PCHT nào? ? ViÖc nãi dèi cña b¸c sÜ cã thÓ chÊp nhËn đợc không? Tại sao? H/® nhãm ngang 4 phót ? H·y nªu 1 sè t×nh huèng mµ ngêi nãi kh«ng nªn tu©n thñ p/c vÒ chÊt 1 c¸ch m¸y mãc? VD: ChuyÓn tin: Bè bÞ èm nÆng -> cã thÓ nãi: Bè b¹n nh¾n b¹n vÒ ngay gióp c«ng việc nhà (tránh cho bạn sự lo lắng, đột ngột) - Gọi học sinh đọc bài tập 4 ? Khi nãi “tiÒn b¹c chØ lµ tiÒn b¹c” ngêi nãi tu©n thñ hay kh«ng tu©n thñ p/c vÒ lîng?Em hiÓu ý nghÜa c©u nãi nµy ntn? C©u nãikhuyªn ta ®iÒu g×? - XÐt vÒ nghÜa hiÓn ng«n : c©u nãi kh«ng tu©n thñ p/c vÒ lîng . - Néi dung c©u nãi : tiÒn b¹c chØ lµ ph¬ng tiện để sinh sống , không phải là mục đích cuèi cïng cña con ngêi. ? Nh÷ng c©u nãi nµo t¬ng tù nh c¸ch nãi. II. Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ p/c héi tho¹i 1. VÝ : dô.

(40) trªn? - ChiÕn tranh lµ chiÕn tranh , nã vÉ lµ nã, rång lµ rång, liu ®iu lµ liu ®iu ... ? Qua 4 bµi tËp theo em do nh÷ng nguyªn nh©n nµo mµ ngêi nãi kh«ng tu©n thñ c¸c p/c héi tho¹i? - 1HS đọc ghi nhớ 15' Hoạt động 3: HD luyện tập Gọi học sinh đọc bài tập – xác định yêu cÇu cña bµi tËp . ? C©u tr¶ lêi cña «ng bè kh«ng tu©n thñ p/c hội thoại nào? hãy phân tích để làm rõ sự vi ph¹m Êy? H/® nhãm ngang 3 phót (b¶ng phô ) HS §äc bµi tËp 2 – nªu yªu cÇu bµi tËp ? Thái độ của chân, tay, tai, mắt đã vi phạm p/c nµo trong giao tiÕp? ViÖc kh«ng tu©n thủ p/c ấy lí do chính đáng không? Tại sao?. 2. Ghi nhí: III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1 (38) - ¤ng bè kh«ng tu©n thñ p/c héi tho¹i cách thức vì đối với 1 đứa trẻ không thể nhận biết đợc quyển tuyển tập truyÖn ng¾n Nam Cao > c©u nãi m¬ hå - Trong trờng hợp những ngời biết đọc th× c©u nãi trªn cã th«ng tin râ rµng . Bµi tËp 2 (38) - Thái độ của chân, tay, tai mắt không tu©n thñ p/c lÞch sù . - ViÖc kh«ng tu©n thñ Êy lµ v« ý, khách đến nhà ai cũng phải chào hỏi rồi mới nói chuyện . Thái độ của 4 ngêi vµ lêi nãi giËn d÷ nÆng nÒ thËt hå đồ, không có căn cứ .. Hoạt động 4: Củng cố- Dặn dò - Cñng cè : (1') - N¾m v÷ng c¸c trêng hîp kh«ng tu©n thñ p/c héi tho¹i trong cuéc sèng thùc tÕ - HDHB: (1') - Häc ghi nhí 1, 2. T×m 2 t×nh huèng kh«ng tu©n thñ PCHT mµ em biÕt? - ¤n l¹i v¨n TM cã sö dông c¸c yÕu tè NT để giờ sau viết bài 2 tiết. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ * Tån t¹i ................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................. -----------TiÕt 14 + 15 : TËp lµm v¨n:. viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1 t¹i líp v¨n thuyÕt minh Ngµy gi¶ng 9A1 …………….... Ngµy gi¶ng 9A2 ……………….. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Củng cố nhận thức về văn t/m vận dụng thực hành làm 1 bài văn t/m (đồ vật, con vật , c©y cèi, danh lam th¾ng c¶nh ...) cã sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ c¸c biÖt ph¸p nghÖ thuËt. Tuy nhiªn yªu cÇu t/m khoa häc, chÝnh x¸c m¹ch l¹c vÉn lµ chñ yÕu ..

(41) 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng vËn dông t duy vµo viÕt bµi v¨n thuyÕt minh hoµn chØnh . 3. Thái độ: - Cã ý thøc vËn dông nghiªm chØnh c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo viÕt bµi. B. ChuÈn bÞ : 1. GV: §Ò bµi viÕt v¨n §Ò bµi : H·y viÕt bµi thuyÕt minh c©y lóa ViÖt Nam. a, Më bµi: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c©y lóa (vai trß, tÇm quan träng) (1®) b, Th©n bµi: 1. Nguån ngèc cña c©y lóa 2. Vị trí, vai trò cây lúa trong đời sống của con ngời VN đất nớc VN 3. Các loại lúa, đặc điểm về hình dáng (thân, lá, bông). 4. Lµ lo¹i l¬ng thùc chÝnh, kh«ng thÓ thiÕu ... 5. Tõ h¹t lóa, chÕ ra g¹o nÊu c¬m, lµm nhiÒu lo¹i b¸nh ngon. 6. Thân lúa dùng để lợp nhà, đun, thức ăn cho gia súc, làm giấy, dệt vải .... bện chổi. 7. C¸m g¹o cßn phôc vô ch¨n nu«i ... c, KÕt bµi: - Khẳng định vai trò của cây lúa trong đời sống VN. - Suy nghÜ vÒ c©y lóa vµ nghÒ trång lóa hiÖn nay. 2. Yªu cÇu cô thÓ: - HS đảm bảo ND bài viết theo dàn ý: BiÓu ®iÓm * §iÓm 9 : 10 - Bài làm đạt đợc yêu cầu trên , biết dùng yếu tố miêu tả hợp lí, đúng lúc. Câu văn viết rõ ràng, trình bày sạch đẹp. (Sai không quá 3 lỗi các loại). * §iÓm 7 : 8 - Đạt đợc theo yêu cầu trên, tuy nhiên một vài đặc điểm thuyết minh cha thật rõ ràng, dùng biÖn ph¸p nghÖ thuËt cã lóc cßn vông vÒ. (Sai kh«ng qu¸ 5 lçi c¸c lo¹i). * §iÓm 5 : 6 - Cơ bản thuyết minh đợc về đối tợng, tuy nhiên bài còn sơ sài, viết khô khan. Diễn đạt cha rµnh m¹ch, tr«i ch¶y. Mét vµi ý cßn thiÕu. (Sai kh«ng qu¸ 7 lçi c¸c lo¹i). * §iÓm 3 : 4 - Mới chỉ giới thiệu về đối tợng một cách sơ lợc. Cha biết lồng yếu tố miêu tả, cha biết kết hợp các biện pháp nghệ thuật. Bố cục cha rõ ràng, diễn đạt còn lủng củng. (Sai nhiều lỗi câu). * §iÓm 1 : 2 - HS cha biết làm thành bài hoàn chỉnh, mới chỉ viết đợc một vài đoạn, một vài ý. - Sai nhiều lỗi câu, nhiều lỗi diễn đạt. * §iÓm 0 HS làm lạc đề hoặc bỏ giấy trắng..

(42) 2. HS : «n tËp v¨n thuyÕt minh tiÕt 9-10, chuÈn bÞ vë viÕt TLV . C: TiÕn tr×nh bµi d¹y 1: ổn định tổ chức: 2: KiÓm tra: KiÓm tra vë viÕt cña H/s 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giáo viên chép đề Hoạt động 2: Học sinh làm bài Đề bài: Đợc in và lu lại trong sổ đề kiểm tra cùng với đáp án và biểu điểm. *Yªu cÇu vÒ H×nh thøc : - Bài viết phải có bố cục 3 phần , đúng kiểu loại văn thuyết minh có sử dụng các biện ph¸p nghÖ thuËt + Miªu t¶ . - Diễn đạt lu loát, có sự liên kết mạch lạc trong bài viết, trình bày sạch sẽ, chữ viết cẩn thËn , s¸ng sña . . *Yªu cÇu vÒ néi dung: Đây là đề đóng do vậy học sinh chỉ đợc phép lựa chọn một nội dung thuyết minh duy nhất là chiếc nón Việt Nam., học sinh phải nêu đợc các ý cơ bản sau: - Sù th©n thuéc, tÇm quan träng vµ g¾n bã cña c¸i nãn víi ngêi ViÖt Nam hµng ngµy. - Qu¸ tr×nh lµm ra c¸i nãn vµ cÊu t¹o cña nã (miªu t¶)  Trong bµi viÕt ph¶i sö dông ph¬ng ph¸p thuyÕt minh phï hîp dïng sè liÖu con sè , định nghĩa, giải thích, thống kê ..... và phải vận dụng các biện pháp nghệ thuật + miêu tả sao cho bài viết sinh động, hấp dẫn, chính xác. Hoạt động 3 : GV thu bài, nhận xét giờ kiểm tra, dặn dò - Xem lại đề bài và lập dàn ý chi tiết cho đề bài vừa viết. - So¹n bµi: ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ * Tån t¹i ................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................. ------------. TiÕt 16 : V¨n b¶n. ChuyÖn ngêi con g¸i nam x¬ng (TrÝch: TruyÒn kú m¹n lôc). Ngµy gi¶ng 9A1 …………………….. Ngµy gi¶ng 9A2 ……………………… A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Cèt truyÖn, nh©n vËt,sù kiÖn trong métt t¸c phÈm truyÖn truyÒn k× - Hiện thực về số phận ngời phụ nữ Việt Nam dới chế độ cũ và vẻ đẹp truyềnthống của họ - Sù thµnh c«ng cña t¸c gi¶ vÒ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn - Mèi liªn hÖ g÷a t¸c phÈm vµ truyÖn Vî chµng Tr¬ng 2. Kü n¨ng.

(43) - Vận dụng kiến thức đã học để đọc - hiểu tác phẩm viết theo thể loại truyền kì - Cảm nhận đợc những chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm tự có nguồn gốc dân gian - Kể lại đợc truyện 3. Thái độ - Hiểu, cảm thông và trân trọng với những nỗi khổ, nét đẹp của ngời phụ nữ Việt Nam trong XHPK. b. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : G/¸n, SGK, SGV. Su tÇm truyÖn truyÒn k× m¹n lôc (Ng« V¨n TriÖn) vµ kho tµng truyÖn cæ tÝch VN (tËp 5), B¶ng phô. 2. Häc sinh : So¹n bµi, tãm t¾t truyÖn, tham kh¶o c¸c t×nh tiÕt trong tiÕt tãm t¾t v/b tù sù trang 58 c. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') - KiÓm tra vë so¹n cña häc sinh 3. Bµi míi: Hoạt động của thầyvà trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động ? Qua phÇn ca dao - d©n ca ë lãp 7, bµi th¬ "B¸nh tr«i níc" cña Hå Xu©n H¬ng, Tøc níc vì bê trÝch "ChÞ DËu" cña Ng« TÊt Tè ë líp 8, em cã nhËn xÐt g× sè phËn cña ngêi phô n÷ ViÖt Nam trong XHPK? - GV: Chèt - dÉn vµo bµi: ChuyÖn ngêi con gái Nam Xơng kể về nỗi oan khuất dẫn đến cái chết của Vũ Nơng, ngời phụ nữ đẹp ngời, đẹp nết. Câu truyện xảy ra NTN? Vũ Nơng có phẩm chất cao đẹp gì? bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ điều đó. I. T×m hiÓu chung 35' 1. T¸c gi¶ Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c - NguyÔn D÷ sèng ë thÕ kØ thø XVI gi¶ NguyÔn D÷? giai ®o¹n b¾t ®Çu xuy vong cña - Lµ häc trß cña NguyÔn BØnh Khiªm, sèng C§PK . dới chế độ P/k mục nát tranh giành quyền - Häc réng tµi cao, lµm quan 1 n¨m lùc, g©y ra cuéc néi chiÕn Lª - M¹c. TrÞnh råi vÒ quª, nu«i mÑ, viÕt s¸ch sèng kÐo dµi . Èn dËt gÇn gòi víi nh©n d©n . GV: Nêu yêu cầu đọc (Đọc diễn cảm, phân 2 T¸c phÈm: biệt các đoạn văn tự sự và lời đối thoại) * ý nghĩa nhan đề đọc mẫu - gọi học sinh đọc – sửa chữa uốn TruyÒn k× m¹n lôc : ghi chÐp t¶n nắn (đọc từ đầu >qua rồi ) mạn những điều kì lạ vẫn đợc lu ? Dựa vào chú thích , hãy giải thích nhan đề truyÒn. tác phẩm truyền kì mạn lục? đặc điểm? - §Æc ®iÓm: gåm 20 truyÖn viÕt b»ng ch÷ H¸n, theo lèi v¨n xu«i BiÒn ngÉu cã xen 1 sè bµi th¬ - Cã 2 lo¹i nh©n vËt: + Nh©n vËt chÝnh lµ nh÷ng ngêi phô n÷ b×nh thờng có phẩm chất tốt đẹp, khao khát hạnh phóc nhng bÊt h¹nh . + Nh÷ng ngêi tri thøc cã t©m huyÕt xong bÊt * XuÊt xø m·n víi thêi cuéc, sèng Èn dËt) ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng : ? Cho biÕt xuÊt xø cña truyÖn ngêi con g¸i Lµ truyÖn thø 16 trong 20 truyÖn Nam X¬ng? của tác phẩm viết bằng chữ Hán đợc - Ngµy nay ë Nam X¬ng –Lý Nh©n Hµ NguyÔn D÷ t¸i t¹o trªn c¬ së truyÖn Nam tại xã Điện Vũ có đền thờ ngời con cổ tích “Vợ chàng Trơng”, đợc coi g¸i Nam X¬ng - tranh trang 47. lµ “thiªn cæ kú bót”. ? Hãy xác định bố cục của truyện? nêu các * Bè côc: 3 PhÇn:.

(44) ý cña tõng phÇn? 3 PhÇn: + Phần 1:Từ đầu - > cha mẹ đẻ của mình: Cuéc h«n nh©n cña Vò N¬ng. + PhÇn 2: TiÕp > trãt qua råi: Nçi oan khuÊt cña Vò N¬ng. + Phần 3: Còn lại: Vũ Nơng đợc giải oan.. '. ? Nhân vật Vũ Nơng đợc miêu ta rtrong nh÷ng hoµn c¶nh nµo? - Vò ThÞ ThiÕt quª ë Nam X¬ng, thuú mþ nết na t dung tốt đẹp. ? Quan sát phần đầu v/b và cho biết Vũ Nơng đợc giới thiệu qua những chi tiết nào? ? Ngêi con g¸i thuú mþ nÕt na, t dung tèt đẹp là ngời con gái NTN? - Là ngời đẹp từ hình dáng đến tâm hồn , đẹp ngời, đẹp nết , đức hạnh ). ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi giíi thiÖu cña t¸c gi¶? T¹i sao kÌm theo lêi nhËn xÐt cña Tr¬ng Sinh? - Lời giới thiệu đầy đủ họ tên, quª qu¸n kÌm theo nhËn xÐt cña Tr¬ng Sinh lµm næ bËt h×nh ¶nh - Cách giới thiệu đầy đủ họ tên , quê quán cho thÊy chuyÖn cæ tÝch Vî chång chµng Tr¬ng ( lµ sù s¸ng t¹o cña TG) Vò N¬ng trë thành NV đời thờng chứ không phải là NV n¬i lÇu son g¸c tÝa. ? Em thÊy VN tr¬c khi lÊy chång lµ ngêi ntn ?. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Nh©n vËt Vò N¬ng:. ? T×m nh÷ng chi tiÕt nãi vÒ c¸ch c xö cña VN víi chång? - Nàng giữ gìn khuôn phép, không để vợ chång ph¶i thÊt hoµ. ? T¹i sao t¸c gi¶ ®an xen giíi thiÖu Tr¬ng Sinh lµ ngêi hay ghen ®a nghi khi giíi thiÖu vÒ VN? - §ã lµ nguyªn nh©n g©y nªn bi kich sau nµy. ? C¸ch miªu t¶ tÝnh c¸h Êy cã t¸c dông g×? - Lµm næi bËt t©m hån dÞu dµng ch©n thËt cña VN. ? Em cã suy nghÜ g× vÒ c¸ch xö sù cña Vò N¬ng?. - Vũ Nơng Là ngời PN đẹp ngời, đẹp nết. * Khi lÊy chång:. ? Víi c¸ch x©y dùng nh©n vËt gi÷a Vò N¬ng vµ Tr¬ng Sinh em cã linh c¶m g× vÒ h¹nh phóc cña Vò N¬ng khi ph¶i sèng víi ngêi chång ®a nghi nh thÕ? (h/® nhãm ngang 2 phót). - Cuéc sèng cña 2 vî chång hÐ lé m©u thuÉn, Tr¬ng Sinh víi tÝnh c¸ch ®a nghi hay ghen của mình đã ủ sẵn mầm mống của nh÷ng bi kÞch cã thÓ x¶y ra trong cuéc sèng gia đình, khi có biến cố. ? Khi chång ®i lÝnh Vò N¬ng cã nh÷ng lêi. - Vũ Nơng có cách c xử đúng mực, nhêng nhÞn, gi÷ g×n h¹nh phóc gia đình .. * Khi cha lÊy chång:.

(45) dÆn dß chång NTN? - Rãt chÐn riÖu ®Çy ...thiÕp ch¼ng mong ®eo Ên phong hÇu, mÆc ¸o gÊm ... ngµy vÒ mang 2 chữ bình yên là đủ. Thổn thức tâm tình thơng ngời đất thú... lòng ngời đã nhuộm mối t×nh mu«n dÆm quan san. ViÖc qu©n khã liÖu thÕ giÆc kh«n lêng, giÆc cuång lÈn lót, qu©n chiÒu lao ®ao ... ? Tại sao Vũ Nơng chẳng mong chồng đợc ®eo Ên phßng hÇu ... mµ chØ mong chång trë vÒ b×nh yªn? h·y gi¶i thÝch? - Lo lắng cho chồng , mong chồng tránh đợc hòn tên mũi đạn nơi chiến trờng, không mong chøc tíc, lîi léc, chØ mong chång trë vÒ vÑn toµn > kh¸t khao h¹nh phóc chon vÑn thËt b×nh dÞ. H: Em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ lêi dÆn Êy? ? Qua lêi dÆn Êy em hiÓu g× vÒ tÝnh c¸ch VN? ? Khi xa chång, t©m tr¹ng cña Vò N¬ng ë nhµ NTN? - Mçi khi nh×n thÊy bím lîn ®Çy vên ... nçi buồn không thể nào ngặn đợc ... ? NhËn xÐt c¸h sö dông h×nh ¶nh, c©u v¨n vµ t¸c dông cña nã? + C©u v¨n biÒn ngÉu h×nh ¶nh íc lÖ mîn cảnh thiên nhiên để diễn tả sự trôi chảy của thêi gian. ? C©u v¨n biÒn ngÉu vµ nh÷ng h×nh ¶nh thiªn nhiªn cã t¸c dông g× trong viÖc kh¾c ho¹ t©m tr¹ng vµ tÝnh c¸ch cñaVò N¬ng? ? §èi víi chång VN nhÊt mùc trung thuû còn đối với mẹ chồng tình cảm của VN nh thÕ nµo? Em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn tình cảm của VN đối với mẹ chồng? - Coi mẹ chồng nh mẹ đẻ + Khi èm ®au: Ch¨m sãc, lo thuèc thang,dïng lêi nãi ngät ngµo, khuyªn l¬n, cÇu khÊn thÇn phËt. + Mẹ chồng chết: Ma chay tế lễ chu đáo ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi tho¹i trong ®o¹n v¨n nµy? - Lời thoại xử dụng hợp lí , đúng chỗ làm cho câu chuyện trở nên sinh động. ? Tríc lóc mÑ chång chÕt, lêi tr¨ng trèi cña mÑ chång nãi lªn ®iÒu g×? - Khẳng định, ghi nhận, đánh giá một cách kh¸ch quan nh©n c¸ch vµ c«ng lao cña Vò Nơng đối với gia đình nhà chồng. ? Tãm l¹i qua viÖc t×m hiÓu NV Vò N¬ng, em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt nµy? ? Em linh c¶m nh thÕ nµo vÒ sè phËn vµ h¹nh phóc cña VN khi nµng ph¶i sèng víi ngêi chång cã tÝnh ®a nghi nh Tr¬ng Sinh? - §ã lµ h¹nh phóc mong manh, kh«ng chän vÑn dÔ tan vì.. * Khi tiÔn chång ®i lÝnh:. - Lêi nãi ch©n thµnh, dÞu dµng, mÒm máng, ®Çy t×nh nghÜa.. - Vò N¬ng kh«ng mong hiÓn vinh, chØ cÇu mong chång b×nh yªn trë vÒ, c¶m th«ng nh÷ng nçi vÊt v¶ gian lao chồng phải chịu đựng và nỗi nhớ nhung khi xa chång.. * Khi xa chång:. - Nçi nhí th¬ng, kh¾c kho¶i cña Vò N¬ng víi chång , yªu chång tha thiÕt vµ lµ ngêi vî thuû chung . * §èi víi mÑ chång:. - Vò N¬ng lµ mét ngêi con d©u hiÕu th¶o..

(46) ? Quãng đời hạnh phúc của VN gợi cho em c¶m nghÜ g×? - Quý träng, th¬ng mÕn, lo l¾ng cho VN.. -> Vũ nơng là ngời phụ nữ đức h¹nh, vÑn toµn, ngêi mÑ yªu con, ngời vợ thuỷ chung, đảm đang, tháo v¸t vµ lµ ngêi con d©u hiÕu th¶o.. Hoạt động 3: Củng cố- Dặn dò 1. Cñng cè ? Tại sao nói vũ nơng là ngời phụ nữ đức 2' h¹nh vÑn toµn? 2. DÆn dß - Học bài + phân tích phần đã học. - T×m hiÓu nçi oan cña Vò N¬ng vµ Vò N1' ơng đợc giải oan NTN? D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ------------. TiÕt 17: V¨n häc. ChuyÖn ngêi con g¸i nam x¬ng (tiÕp theo) (TrÝch: TruyÒn kú m¹n lôc) Ngµy gi¶ng 9A1 ………………………… Ngµy gi¶ng 9A2 …………………………. A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Cèt truyÖn, nh©n vËt,sù kiÖn trong mét t¸c phÈm truyÖn truyÒn k× - Hiện thực về số phận ngời phụ nữ Việt Nam dới chế độ cũ và vẻ đẹp truyềnthống của họ - Sù thµnh c«ng cña t¸c gi¶ vÒ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn - Mèi liªn hÖ g÷a t¸c phÈm vµ truyÖn Vî chµng Tr¬ng 2. Kü n¨ng - Vận dụng kiến thức đã học để đọc - hiểu tác phẩm viết theo thể loại truyền kì - Cảm nhận đợc những chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm tự có nguồn gốc dângian - Kể lại đợc truyện 3. Thái độ - Hiểu, cảm thông và trân trọng với những nỗi khổ, nét đẹp của ngời phụ nữ Việt Nam trong XHPK. b. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : G/¸n, SGK, SGV. Su tÇm truyÖn truyÒn k× m¹n lôc (Ng« V¨n TriÖn) vµ kho tµng truyÖn cæ tÝch VN (tËp 5), B¶ng phô. 2. Häc sinh : So¹n bµi, tãm t¾t truyÖn, tham kh¶o c¸c t×nh tiÕt trong tiÕt tãm t¾t v/b tù sù trang 58 c. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1: ổn định tổ chức: (1').

(47) 2: KiÓm tra: (5') ? Tãm t¾t c¸c t×nh tiÕt chÝnh trong truyÖn “Ng êi con g¸i Nam X¬ng”? Nªu nh÷ng c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Vò N¬ng? 3. Bµi míi Hoạt động của thày và trò Tg Néi dung chÝnh 1 Hoạt động 1: Khởi động GV: Vũ Nơng là ngời phụ nữ đức hạnh vẹn ' toàn, ngời phụ nữ ấy lẽ ra phải đợc hởng hạnh phúc. Nhng dới chế độ p/k khắc nghiÖt, sè phËn cña Vò N¬ng ra sao vµ nçi oan động trời của Vũ Nơng ntn? Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản II. T×m hiÓu v¨n b¶n: - Gọi h/s đọc “qua năm sau (T45) -> qua rồi 30' 1. Nh©n vËt Vò N¬ng: (T46) 2. Nçi oan cña Vò N¬ng: ? Ngµy trë vÒ, ra th¨m mé mÑ Tr¬ng Sinh nghe con nãi nh÷ng g×? - ThÕ ra «ng còng lµ cha t«i ? .... cha t«i tríc kia chØ nÝn thin thÝt. ... Có một ngời đàn ông, đêm nào cũng đến mÑ §¶n ®i còng ®i, mÑ §¶n ngåi còng ngåi nhng ch¼ng bao giê bÕ §¶n c¶. ? Em thÊy nçi oan cña Vò N¬ng b¾t ®Çu tõ ®©u? - Tõ lêi nãi cña con trÎ. - Nguyªn nh©n : B¾t ®Çu tõ lêi nãi ? Tại sao tác giả không để T/Sinh nghe từ của đứa con một ngời khác mà lại chính từ đứa con? - Có độ tin cậy vì trẻ con thờng nói thật -> - Lời lẽ và hành động của Vũ Nơng: ®i hái giµ vÒ nhµ hái trÎ. ? Em h·y nhËn xÐt c¸ch x©y dùng t×nh huèng truyÖn? T¹o nªn gi¸ trÞ ntn trong c©u chuyÖn? T×nh huèng truyÖn bÊt ngê, th«ng tin gay cÊn, th¾t nót. ? Khi bị nghi oan Vũ Nơng đã làm gì để bµy tá sù oan øc cña m×nh? - Bằng lời nói và hành động: + L1: ThiÕp vèn con nhµ khã n¬ng tùa nhµ giµu... ®©u cã sù mÊt nÕt h th©n... + L2: Nay b×nh r¬i ch©m g·y...®©u cßn cã thÓ lªn nói Väng Phu kia n÷a + L3: H/động: Tắm gội sạch, ra bến Hoàng Giang,. gieo m×nh xuèng s«ng mµ chÕt. Lêi nãi tù b¹ch: ngöa mÆt lªn trêi than... xin thÇn s«ng chøng gi¸m nçi oan khuÊt vµ sù trong s¹ch cña m×nh . + T×nh tiÕt kÞch tÝnh, lêi tho¹i vµ lêi tù b¹ch của nhân vật sắp xếp hợp lý đúng chỗ, miêu t¶ t©m lý nh©n vËt. ? Trong lêi tho¹i 1, lêi lÏ cña V/N cã ý nghÜa g×? - Cố gắng cứu vãn hạnh phúc gia đình có nguy c¬ tan vì. ? Thái độ của Trơng Sinh NTN? - Kh«ng tin m¾ng nhiÕc ®uæi vî ®i. ? Chång kh«ng tin, VN tiÕp tôc thanh minh NTN?. - Lần 1: -> phân trần, nói đến thân phËn m×nh, t×nh nghÜa vî chång, khẳng định tấm lòng chung thuỷ.. - L2: -> Đau đớn thất vọng vì bị đối xö bÊt c«ng, kh«ng cã quyÒn b¶o vÖ hạnh phúc gia đình..

(48) ? T©m tr¹ng cña Vò N¬ng qua lêi tho¹i 2? ? Không thể nào minh oan đợc, VN có hành động và lời nói ntn chứng tỏ tấm lòng trong s¹ch cña m×nh? ? Em h·y tëng tîng t©m tr¹ng cña V/N ntn? - Nỗi thất vọng đến tột cùng, sự bế tắc, bất lực trớc nỗi oan động trời không có gì có thể thanh minh đợc V/N đành tìm đến cái chết có sự chỉ đạo của lí trí (H/đ - lời nói) GV: Kh¸c víi chuyÖn cæ tÝch: C¸i chÕt cña VN trong truyÖn “Ch¹y mét m¹ch ra bÕn Hoµng Giang ®©m ®Çu xuèng níc.” Lµ mét hành động nóng giận có t/c bộc phát, diễn biÕn nhanh chãng, vît ra ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña lÝ trÝ. ? Cã ý kiÕn cho r»ng VN bÞ bøc tö, em thÊy có đúng không? tại sao? H/® nhãm 3 phót - Không sai, VN bị đẩy đến đờng cùng, mất tất cả đành chấp nhận số phận khi mọi cố gắng không thành, lấy cái chết để bảo toàn danh dù cho m×nh. ? Em cã suy nghÜ g× vÒ tÊm bi kÞch cña VN? GV: Vũ Nơng là ngời phụ nữ đức hạnh khao khát hạnh phúc lẽ ra phải đợc hởng hạnh phóc nhng ph¶i chÞu sè phËn oan nghiÖt vµ c¸i chÕt th¶m th¬ng. ? Theo em cã c¸ch nµo gi¶i quyÕt tÊm bi kich đó không? - ChØ cÇn Tr¬ng Sinh nãi ra lêi cña con. ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i kh«ng më ra híng gi¶i quyÕt Êy? - Tµi kÓ chuyÖn b»ng c¸c chi tiÕt ®Çu mèi dÊu kÝn, th¾t më nót bÊt ngê cña TG. ? Nguyên nhân nào dẫn đến cái chết của V/N? - V× T/Sinh, v× con d¹i v« t×nh h¹i mÑ, chiÕn tranh p/k lµm 2 ngêi xa c¸ch, Vò N¬ng bÕ t¾c bÊt lùc. ? Qua đây em có nhận xét gì thái độ của t¸c gi¶ th«ng qua c¸i chÕt cña Vò N¬ng? - HS thảo luận nhóm lớn (3')- đại diện nhãm tr¶ lêi - GV chèt l¹i - Gọi h/s đọc từ “Cùng làng (T46 -> hết (T48) ? Theo em truyÖn cã thÓ kÕt thóc ë chç nµo cũng đủ làm thành 1 câu chuyện hoàn chØnh? - Tõ ®Çu -> qua råi. ? T¹i sao t¸c gi¶ cßn s¸ng t¹o thªm t×nh tiÕt V/N gÆp Phan Lang díi thuû cung? Cã ý nghÜa g×? GV: §Æc ®iÓm cña thÓ truyÒn kú kh¸c víi kÕt thóc cña truyÖn cæ tÝch “Vî chµng Tr¬ng” lµ mét hiÖn thùc kh¾c nghiÖt: Chµng Tr¬ng sau khi vî mÊt chØ cßn biÕt ngµy. - L3: -> Tâm trạng cô đơn, tủi nhục , tuyệt vọng, đắng cay, lấy cái chết để chøng minh cho sù trong tr¾ng cña m×nh.. - Tè c¸o x· hé PK xem träng quyÒn uy của kẻ giàu và ngời đàn ông trong gia đình tố cáo chiến tranh phong kiÕn. (Gi¸ trÞ hiÖn thùc) - NiÒm c¶m th«ng s©u s¾c víi sè phËn oan nghiÖt cña VN (gi¸ trÞ nhân đạo) 3. Vũ Nơng đợc giải oan:.

(49) ngµy ½m con nh×n xuèng dßng s«ng mµ khãc ë vËy nu«i con kh«ng lÊy vî kh¸c; ngêi ta dùng miÕu thê gäi lµ miÕu vî chµng Tr¬ng.) ? Quan s¸t sgk, h·y t×m nh÷ng yÕu tè k× ¶o trong phÇn cuèi c©u chuyÖn? - Phan Lang n»m méng, th¶ rïa xanh. - §îc Linh Phi cøu sèng. - Vò N¬ng ngåi trªn kiÖu hoa gi÷a s«ng lóc Èn, lóc hiÖn ? YÕu tè k× ¶o g¾n víi nh÷ng chi tiÕt cã thùc ở nớc ta những địa danh, những sự kiện lịch sö, nh©n vËt lÞch sö? Em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt Êy? - S«ng Hoµng Giang, nh©n vËt TrÇn B×nh Thiêm, ải Chi Lăng, quân Minh đánh vào nớc ta nhiều ngời chạy trốn ra bể bị đắm thuyÒn...c¶nh nhµ V/N kh«ng cã ngêi ch¨m sãc... ? ViÖc s¸ng t¹o nh÷ng yÕu tè k× ¶o xen kÏ nh÷ng chi tiÕt cã thùc cã t¸c dông g×? ? GÆp Phan Lang, Vò N¬ng tõ chç “thµ giµ ë chèn lµng m©y cung n¬c”... chuyÓn sang qu¶ quyÕt “t«i tÊt ph¶i t×m vÒ cã ngµy”. lÝ do nào khiến Vũ Nơng thay đổi ý định? - V/N thay đổi ý định: + V× kh«ng muèn mang tiÕng xÊu xa + Muốn đợc giải oan, muốn tận mắt chồng nh×n thÊy. + Khao khát đợc sống với chồng con và quê h¬ng) ? Khi đợc giải oan, Vũ Nơng xuất hiện ntn vµ nµng nãi väng c©u g× víi chång? ( cuèi truyÖn T58) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÕt thóc truyÖn? ? C¸ch kÕt thóc truyÖn nh vËy cã ý nghÜa g×? - Mọi sự tốt đẹp kia chỉ là ảo ảnh chỉ là giấc mơ, mọi việc đều đã lỡ: ngời chết, hạnh phúc, gia đình tan vỡ, âm dơng đôi đờng cách trở V/N chẳng bao giờ đợc quyền lµm mÑ, lµm vî, vµ bÐ §¶n m·i m·i chØ lµ một đứa trẻ mồ côi. -> Dù đã ở thế giới kh¸c nhng VN vÉn nÆng t×nh víi quª h¬ng với chồng con và khao khát đợc trả lại danh dù. ? Sè phËn bÊt h¹nh cña VN gîi cho em liªn tởng đến nhân vật nào trong một vở chèo cổ ở nớc ta em đã học ở lớp7? - Nh©n vËt ThÞ KÝnh trong vë chÌo “Quan ©m ThÞ KÝnh” ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt Tr¬ng sinh? - Trơng sinh là kẻ đa nghi, độc đoán, cố chÊp, n«ng næi, v« t×nh, v« nghÜa, tµn nhÉn,.  YÕu tè k× ¶o xen kÏ nh÷ng chi tiÕt cã thùc. T¹o ra mét thÕ giíi lung linh mơ hồ gần với cuộc đời thực, tạo độ tin cậy, cảm giác có thực.. - KÕt truyÖn s¸ng t¹o, nghÖ thuËt dùng truyÖn tµi t×nh cã t¸c dông thức tỉnh ngời đọc. => VN dï muèn sèng còng kh«ng thÓ trë vÒ sèng víi chång con n¬i trÇn thÕ. - M¬ íc vÒ sù c«ng b»ng trong cuéc đời, ngời tốt bị oan khuất đợc minh oan..

(50) phũ phàng. Là đại diện cho ngời đàn ông giầu có gia trởng sống dới chế độ cũ. ? Cã ngêi cho r»ng chi tiÕt c¸i bãng lµ quan träng cã t¸c dông th¾t më nót cho c©u chuyện? Em có đồng ý không? Tại sao? - H×nh ¶nh c¸i bãng trë thµnh ®Çu mèi ®iÓm nót cña c©u chuyÖn. - C¸i bãng xuÊt hiÖn lÇn 1 t¹o m©u thuÉn, g©y b·o tè nghi ngê trong lßng Tr¬ng Sinh -> đẩy VN đến cái chếtoan uổng. C¸i bãng xuÊt hiÖn lÇn 2 l¹i gì nót cho c©u chuyÖn, gi¶i oan choVN -> g©y cho ngêi đọc sự ngỡ ngàng : Chỉ vì một cái bóng vớ vÈn nhá nhoi mµ g©y chuyÖn tµy trêi, g©y ¸n m¹ng) Hoạt động 3: Tổng kết ? Chỉ ra các nét đặc sắc trong NT xây dựng truyÖn cña TG? - Miêu tả nội tâm NV thông qua các lời đối 5' thoại, độc thoại, qua lời văn biền ngẫu kết hîp biÓu c¶m vµ c¸ch dÉn d¾t t×nh tiÕt cã tÝnh chÊt b¾c cÇu -> T¹o kÞch tÝnh cao. C¸c yếu tố kỳ ảo hoang đờng phù hợp với thể 3' truyÒn kú. ? Qua v¨n b¶n em hiÓu g× vÒ hiÖn thùc cuéc sèng vµ sè phËn cña ngêi phô n÷ xa? - HS đọc nghi nhớ Hoạt động 4: HD luyện tập - Củng cố, dÆn dß ? Dựa vào ND câu chuyện, em hãy đặt tên kh¸c cho c©u chuyÖn? - Cñng cè ? Vì sao qua nhiều thế kỉ ngời đời sau vẫn quan tâm đến chuyện ngời con gái Nam X¬ng? ? ChØ ra nguyªn nh©n trùc tiÕp vµ nguyªn nh© gi¸n tiÕp cña bi kich VN? - DÆn dß - Học bài nắm chắc giá trị nhân đạo và hiÖn thùc cña t¸c phÈm. - Xem tríc bµi: Xng h« trong héi tho¹i. 3. Nh©n vËt Tr¬ng Sinh: - Là đại diện cho ngời đàn ông giầu có gia trởng sống dới chế độ cũ. III. Tæng kÕt. * Ghi nhí ( sgk ) III. LuyÖn tËp: - §Æt tªn kh¸c cho VB: Nçi oan cña Vò N¬ng.. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ------------.

(51) TiÕt 18 : TiÕng viÖt. xng h« trong héi tho¹i Ngµy gi¶ng 9A1 ………………….. Ngµy gi¶ng 9A2 …………………... A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - HÖ thèng tõ ng÷ xng h« tiÕng ViÖt - §Æc ®iÓm cña viÖc sö dông tõ ng÷ xng h« tiÕng ViÖt 2. Kü n¨ng - Phân tích để thấy rõ đợc mối quan hệ chặt chẽ giữa việc sử dụng từ ngữ xng hô với tình huèng giao tiÕp . - Sö dông thÝch hîp tõ ng÷ xng h« trong giao tiÕp - Trình bày, trao đổi cách xng hô trong hội thoại 3. Thái độ: - N¾m v÷ng vµ sö dông thÝch hîp tõ ng÷ xng h« . b. ChuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn : G/¸n, SGK, SGV 2. Häc sinh : Xem tríc bµi ë nhµ C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Do những nguyên nhân nào dẫn đến các phơng châm hội thoại không đợc tuân thủ? cho ví dô? - 1HS lµm BT4. (SGK- T38) 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Trong héi tho¹i tõ ng÷ xng h« lµ v« cïng quan träng, cã nh÷ng hÖ thèng tõ ng÷ xng h« nµo vµ c¸ch xö dông chóng ra sao? Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 20' I. Từ ngữ xng hô và việc sử dụng từ ng÷ xng h«: míi 1.VÝ dô * VÝ dô1 ? Trong tiÕng ViÖt thêng gÆp nh÷ng tõ ng÷ xng h« nµo? c¸ch xö dông nh÷ng tõ ngữ xng hô đó ra sao? - C¸c tõ ng÷ xng h« vµ c¸ch dïng: + Ng«i thø nhÊt: t«i, tao, tí, ta ...Chóng t«i, chóng tao, chóng tí, chóng ta . + Ng«i thø hai: mµy, mi, chóng mµy, bän mi ... + Ng«i thø ba: nã, h¾n, chóng nã, hä ? C¸c tõ ng÷ xng h« trªn thuéc tõ lo¹i nào em đã học ở L7? - §¹i tõ xng h«. ? T¹i sao trong VB “ Tuyªn bè...” Lóc x ng chóng t«i lóc xng chóng ta? - Chóng t«i chØ c¸c nguyªn thñ quèc gia.

(52) trong lúc họp. Chúng ta chỉ cộng đồng thÕ giíi. ? Ngoài các đại từ xng hô trên, hãy tìm những danh từ dùng để xng hô chỉ quan hệ thân tộc gia đình, chức vụ, nghề nghiÖp? - Trong gia đình : ông, bà, bố mẹ, chú b¸c, c«, d×, cËu... - Chøc vô: Chñ tÞch, ViÖn trëng, gi¸m đốc, bộ trởng ... - NghÒ nghiÖp: Gi¸o viªn, kü s, thî méc - Suång x·: mµy, tao... - Th©n mËt: Anh, chÞ, em - Trang träng: quÝ «ng, quÝ bµ, quÝ vÞ ? Trong quan hÖ b¹n bÌ, ngoµi giê häc cßn cã c¸ch xng h« NTN? - Suång x·: mµy, tao... ? S¾c th¸i cña nh÷ng tõ ng÷ xng h« trªn? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng tõ ng÷ xng h« trong giao tiÕp? - Gi¸o viªn treo b¶ng phô cã vÝ dô 1. ThiÕp së dÜ n¬ng tùa vµo chµng v× cã c¸i thó vui nghi gia nghi thÊt.. 2. Mẹ không phải không muốn đợi chồng con vÒ ,mµ kh«ng g¾ng ¨n miÕng c¬m miÕng ch¸o . ? Cho biết những câu văn trên đợc trích dÉn tõ v¨n b¶n nµo? - ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng. ? ChØ ra nh÷ng tõ ng÷ xng h« trong 2 c©u v¨n trªn, nãi râ mèi quan hÖ qua c¸c tõ ng xng h« trªn? - C©u1: ThiÕp - Chµng -> quan hÖ vî chång 2.: MÑ - con -> quan hÖ mÑ con. ? Trong 2 quan hÖ xng h« trªn c¸ch xng hô nào đến nay vẫn tồn taị? (mẹ- con), cách nào đã thay đổi? - ThiÕp - chµng, phu qu©n –thiÕp .... lµ c¸ch gäi vî chång díi thêi phong kiÕn , ngµy nay kh«ng cßn tån t¹i n÷a mµ thay vào đó là cách xng hô khác: Khi còn trẻ: anh- em , m×nh- em , nhµ nã – t«i , bu mày – tao . Khi đã già: ông –tôi, bà tôi. - Học sinh đọc Ví dụ ? Hãy xác định các từ ngữ xng hô trong 2 ®o¹n trÝch trªn? T¹i sao MÌn vµ Cho¾t l¹i cã c¸ch xng h« kh¸c nhau nh vËy? §o¹n v¨n a: Tõ ng÷ xng h«: em – anh (DÕ cho¾t - DÕ MÌn) ta. chó mµy ( MÌn - DÕ cho¾t) -> Cách xng hô bất bình đẳng của kẻ yếu thÊp hÌn víi kÎ m¹nh, kiªu c¨ng) ? T¹i sao MÌn vµ Cho¾t l¹i cã c¸ch xng h« nh vËy ë ®o¹n b? do ®©u mµ cã sù thay đổi đó? §o¹n v¨n b:. -> C¸ch xng h« trong tiÕng viÖt rÊt tinh tÕ, phong phó vµ giÇu søc biÓu c¶m.. * VÝ dô 2 : (SGK 38).

(53) Mèn và Choắt đều xng hô: Tôi -anh -> xng hô bình đẳng , không có vị thế cao thÊp. ? Khi sö dông tõ ng÷ xng h« , ta cÇn lu ý ®iÒu g×? ? Em h·y lÊy vÝ dô 1 t×nh huèng giao tiÕp cụ thể đã sử dụng từ ngữ xng hô phù hîp? Trong líp häc: A hái B : A: Bót Tí võa hÕt mùc , b¹n cho Tí mîn 1 chiÕc B: Tí cã mçi 1 chiÕc. - 1HS đọc ghi nhớ . Hoạt động 3: HD luyện tập 15' Bµi tËp 1: (39) - H/s đọc bài tập – xác định Y.c bài tập ? Sù nhÇm lÉn trong c¸ch dïng tõ NTN? Tại sao lại có sự nhầm lẫn đó? HS th¶o luËn nhãm- 3 phót. Bµi tËp 2: (40) ? §äc bµi tËp vµ nªuYC cña bµi tËp. . ? V× sao t¸c gi¶ cña 1 v¨n b¶n khoa häc l¹i xng lµ “chóng t«i”, mµ kh«ng xng lµ t«i?. II. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: (39) - Sù nhÇm lÉn trong c¸ch dïng tõ: Chóng ta víi chóng t«i (hoÆc chóng em) + Chóng ta: gåm c¶ ngêi nãi vµ ngêi nghe (ng«i gép) . + chóng em(chóng t«i) kh«ngbao gåm ngêi nghe (ng«i trõ ) Bµi tËp 2: (40). - 1HS đọc BT3 nêu yêu cầu của bài tập.. GV híng dÉn Hs vÒ nhµ lµm BT 4,5,6. Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè ? Khi tham gia giao tiÕp trong x· héi , cÇn chó ý ®iÒu g×? - Các vai và tình huống cụ thể để sử dông tõ xng h« cho phï hîp 2. DÆn dß - Häc bµi + lµm bµi tËp 4, 5, 6 - So¹n c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp: - ThÕ nµo lµ lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp?. -> Tuú theo vai x· héi vµ t×nh huèng giao tiÕp cô thÓ , mµ sö dông tõ ng÷ xng h« cho phï hîp . 2. NhËn xÐt * Ghi nhí : SGK. 2'. 1'. - ViÖc dïng tõ “chóng t«i”thay cho dïng tõ “T«i” nh»m t¨ng tÝnh kh¸ch quan cho, t¹o sù khiªm tèn cña t¸c gi¶. Bµi tËp 3: (40) - Tõ xng h« cËu bÐ nãi víi mÑ vµ víi Sø gi¶ cã sù kh¸c nhau nh»m thÓ hiÖn ®iÒug×? Trong truyÖn Th¸nh Giãng: - Chó bÐ gäi mÑ lµ c¸ch gäi th«ng thêng . - Víi sø gi¶: ¤ng - Ta lµ kh¸c thêng mang mµu s¾c truyÒn thuyÕt. Bµi tËp 4: (40) - VÞ tíng tuy quyÒn cao chøc träng nhng vÉn xng h« con – thÇy => thÎ hiện lòng biết ơn, kính trọng đối với thµy cña m×nh. Bµi tËp 5: (41) – C¸ch xng h« cña B¸c t¹o sù th©n mËt gÇn gòi. Bµi tËp 6: (41) - Tõ ng÷ xng h« cña kÎ cã quyÒn lùc vµ ngêi bÞ ¸p bøc..

(54) D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ----------------------. TiÕt 19 : TiÕng viÖt c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp Ngµy gi¶ng 9A1 ………………….. Ngµy gi¶ng 9A2 …………………... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. 2. Kü n¨ng - Nhận ra đợc cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp - Sö dông c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp trong qu¸ tr×nh tao lËp v¨n b¶n 3. Thái độ - Thấy đợc các dấu hiệu để phân biệt cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp. B. ChuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn : G/¸n, SGK, SGV 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn C. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Khi giao tiÕp sö dông tõ ng÷ xng h« ta ph¶i lu ý ®iÒu g×? h·y lÊy 1 t×nh huèng giao tiÕp cô thÓ cã sö dông tõ ng÷ xng h« phï hîp? - 1HS lµm BT4, 1HS lµm BT5 ( Tr×nh bµy b»ng miÖng) 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung chÝnh 1' Hoạt động 1: Khởi động ? Trong khi nãi vµ viÕt ta ta cã thÓ dÉn l¹i lêi nãi hay ý nghÜ cña ngêi kh¸c hoÆc cña 1 nhân vật nào đó, có mấy cách dẫn? dấu hiệu nào để phân biệt các cách dẫn đó? Hoạt động 2: Phân tích mẫu - hình 20' I. C¸ch dÉn trùc tiÕp thµnh kiÕn thøc míi 1.VÝ dô - Học sinh đọc ví dụ ? Quan s¸t phÇn in ®Ëm trong ®o¹n trÝch a, b cho biÕt ®©u lµ lêi nãi cña nh©n vËt? - PhÇn in ®Ëm trong ®o¹n trÝch a lµ lêi ®©u lµ ý nghÜ trong ®Çu cña nh©n vËt? nãi cña nh©n vËt. H : - PhÇn in ®Ëm trong ®o¹n trÝch a lµ lêi - PhÇn in ®Ëm trong ®o¹n trÝch b lµ ý nãi cña nh©n vËt. nghÜ cña nh©n vËt. - PhÇn in ®Ëm trong ®o¹n trÝch b lµ ý nghÜ cña nh©n vËt. - Phần in đậm đợc ngăn cách với phần ? Vì sao em biết đợc điều đó? đứng trớc bằng dấu hai chấm, dấu - Từ nói - đứng trớc phần in đậm đoạn ngoÆc kÐp. trích a. Từ nghĩ đứng trớc phần in đậm trong ®o¹n trÝch b ? Các phần in đậm đợc ngăn cách với bộ.

(55) phận đứng trớc bằng dấu gì? H : Phần in đậm đợc ngăn cách với phần đứng trớc bằng dấu hai chấm, dấu ngoặc kÐp. ? Theo em có thể đảo vị trí của phần in đậm lên phía trớc phần không in đậm đợc không?Nếu đợc thì 2 bộ phận ấy ngăn c¸ch nhau b»ng dÊu g×? H: Có thể đảo đợc – Khi đảo cần thêm dÊu g¹ch ngang vµo gi÷a 2 phÇn Êy. ? Gäi c¸ch dÉn trªn lµ c¸ch dÉn trùc tiÕp, VËy em hiÓu thÕ nµo vÒ lêi dÉn trùc tiÕp? VÞ trÝ cña nã? Cho đoạn đối thoại : H«m sau, l·o H¹c sang nhµ t«i võa thÊy t«i l·o b¶o ngay : - Cậu vàng đi đời rồi ông giáo ạ! - Cô b¸n råi? - B¸n råi! Hä võa b¾t xong . ? NhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy lêi nãi cña nhân vật trong đoạn trích đó? H : - Dïng dÊu g¹ch ngang tríc mçi lêi tho¹i trùc tiÕp . ? ở lớp 8 em đã học hãy cho biết công dông cña dÊu g¹ch ngang? - HS đọc ví dụ ? Trong ®o¹n trÝch a, b bé phËn in ®Ëm lµ lêi nãi hay ý nghÜ cña nh©n vËt? H : a. Lêi nãi cña L·o H¹c khuyªn con-> tõ khuyªn lµ lêi cña ngêi dÉn . b. Lµ ý nghÜ cña ngêi viÕt “chí hiÓu lÇm” vÒ B¸c ? Giữa bộ phận in đậm và bộ phận đứng trớc có từ gì? Có thể thay từ đó bằng từ khác đợc không? Vì sao? H :- Tõ r»ng - Thay rằng bằng là đợc vì ý nghĩa của câu không thay đổi. ? Lời nói hay ý nghĩ đợc dẫn có giống với c¸ch dÉn trªn kh«ng? t¹i sao? - Kh«ng dÉn nguyªn vÑn, cã thÓ thªm bít tõ, ®iÒu chØnh cho thÝch hîp -> dÉn gi¸n tiÕp. ? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ c¸ch dÉn nµy? - DÉn l¹i lêi nãi hay ý nghÜ cña nh©n vËt một cách không nguyên vẹn nhng vẫn đủ ý. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp? chØ râ dÊu hiÖu gióp em phân biệt đợc 2 cách dẫn trên? HS đọc ghi nhớ. Hoạt động 3: HD luyện tập Bµi tËp 1: (54) 15' - HS hoạt động cá nhân - H/s đọc bài tập – X/đ yêu cầu của bài tËp1 ? T×m lêi dÉn trong ®o¹n trÝch sau? Lêi. 2. NhËn xÐt: - Nh¾c l¹i nguyªn vÑn lêi nãi, ý nghÜ của nhân vật và đợc đặt trong dấu ngoÆc kÐp. - Bộ phận đợc dẫn có thể đứng trớc hoÆc sau lêi cña ngêi dÉn .. II. C¸ch dÉn gi¸n tiÕp 1.VÝ dô. 2. NhËn xÐt: - Bộ phận đợc dẫn không cần nhắc lại đúng từng câu, từng chữ, có thể thêm bít tõ cho thÝch hîp . - Lời dẫn không đặt trong dấu ngoặc kÐp cã thÓ dïng tõ “r»ng” hoÆc tõ “là” đứng trớc lời dẫn. * Ghi nhí: sgk - 54. IV. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: (54) a. lêi dÉn “A l·o giµ nµy tÖ l¾m ...t«i nh thÕ nµy µ? -> ý nghÜ cña l·o H¹c g¸n cho con chã -> c¸ch dÉn trùc tiÕp. b. Lêi dÉn: “c¸i vên nµy lµ cña con.

(56) nãi hay ý nghÜ? dÉn gi¸n tiÕp hay trùc tiÕp?. ta ...mọi thứ đều rẻ cả" -> ý nghĩ của l·o H¹c -> dÉn trùc tiÕp Bµi tËp 2: (54) a. - C¸ch dÉn trùc tiÕp: Trong “Báo cáo chính trị tại đại hội đại biểu ... của Đảng” Chủ tịch Hồ ChÝ Minh nªu râ : “Chóng ta ph¶i ghi nhí c«ng lao ...mét d©n téc anh hïng”. - C¸ch dÉn gi¸n tiÕp Trong “Báo cáo chính trị tại đại hội đại biểu ....của Đảng” Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định rằng chúng ta ph¶i ... 3. BT3: ( 55). Bµi tËp 2: (54) - HS hoạt động theo 3 nhóm - 1Hs đọc BT2 - xác định yêu cầu BT? - ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông mét trong 2 c¸ch dÉn võa häc. - Lu ý c¸c phÇn cßn l¹i trong BT2 HS vÒ nhµ lµm tiÕp. GV híng dÉn HS vÒ nhµ lµm BT3 Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè ? Em hiÓu thÕ nµo lµ lêi dÉn trùc tiÕp vµ 2’ lêi dÉn gi¸n tiÕp? DÊu hiÖu nhËn biÕt 2 lêi dÉn nµy? ? 2. DÆn dß - Häc ghi nhí + lµm bµi2, 3 - So¹n luyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù 1’ sù : §äc l¹i VB ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------------TiÕt 20 : TËp lµm v¨n. luyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù ( tù häc cã híng dÉn) Ngµy d¹y : ............................................... .................................................. A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - C¸c yÕu tè cña thÓ lo¹i tù sù ( nh©n vËt , sù viÖc , cèt truyÖn ...) - Yêu cầu cần đạt của một văn bản tóm tắt tác phẩm tự sự 2. Kü n¨ng - Tóm tắt văn bản tự sự theo các mục đích khác nhau 3. Thái độ - §îc luyÖn tËp vµ cã ý thøc tãm t¾t c¸c v¨n b¶n tù sù . B. ChuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn : G/¸n, SGK, SGV. 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn C. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Em h·y nªu c¸c bíc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 2' Hoạt động 1: Khởi động ? Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ g×? - Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ kÓ l¹i cèt truyện để cho ngời nghe (đọc) hiểu đợc néi dung chÝnh cña t¸c phÈm.

(57) ? Khi tãm t¾t yÕu tè nµo lµ quan trong nhÊt? - Sù viÖc, nh©n vËt. ? CÇn tãm t¾t v¨n b¶n theo mÊy bíc? - 4 bíc. + §äc kü t¸c phÈm + Chän sù viÖc, nh©n vËt chÝnh (cèt chuyÖn, nh©n vËt chÝnh) + X¾p xÕp theo mét tr×nh tù hîp lý + ViÕt v¨n b¶n tãm t¾t b»ng lêi v¨n cña m×nh Hoạt động 2: Phân tích mẫu -hình 15' thµnh kh¸i niÖm ? 1HS đọc tình huống a, cho biết tình huèng a yªu cÇu ntn ? - Tãm t¾t néi dung bé phim "ChiÕc l¸ cuèi cïng" ? §äc t×nh huèng b vµ nhËn xÐt t×nh huèng b, cã yªu cÇu g× kh¸c víi t×nh huèng a? - Trực tiếp đọc và tóm tắt v/b ngời con g¸i Nam X¬ng tríc khi häc. ? Trong t×nh huèng c khi kÓ tãm t¾t 1 t¸c phÈm v¨n häc cã thÓ thªm nh÷ng ý kiÕn chñ quan cña ngêi viÕt vµo kh«ng? t¹i sao? - KÓ l¹i tãm t¾t 1 t¸c phÈm v¨n häc.> kÓ trung thùc, kh¸ch quan víi cèt truyÖn vµ nh©n vËt chÝnh . ? Trong 3 tình huống trên ngời ta đều ph¶i tãm t¾t VB TS. Tõ nh÷ng t×nh huống đó em hãy rút ra nhận xét về sự cÇn thiÕt ph¶i tãm t¾t VB TS?. Gi¸o viªn KL: §©y lµ mét nhu cÇu tÊt yếu trong cuộc sống đặt ra vì không phải ai cũng có điều kiện, thời gian để xem hết 1 bộ phim hoặc đọc hết 1 tác phÈm v/h .. > cã tÝnh phæ cËp cao. ? Trong cuéc sèng thùc tÕ cã nh÷ng t×nh huèng nµo còng cÇn ph¶i tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? - C¸c t×nh huèng trong cuéc sèng : + Ngời đi đờng kể lại 1 vụ tai nạn giao th«ng (sù viÖc x¶y ra ë ®©u? NTN? Ai đúng , ai sai ) + Ngêi con kÓ l¹i v¾n t¾t cho mÑ nghe thành tích học tập của mình (làm đợc viÖcg×?) Học sinh đọc btập1 (T58) ? Các sự việc chính đã nêu đầy đủ cha? cßn thiÕu sù viÖc g×? t¹i sao ph¶i nªu sù viÖc Êy?. I. Sù cÇn thiÕt cña viÖc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù 1. VÝ dô. 2. NhËn xÐt: - Tãm t¾t VBTS lµ nhu cÇu tÊt yÕu do cuộc sống đặt ra. - Tóm tắt VB giúp ngời đọc( nghe) dễ nắm đợc nội dung chính của TP( câu chuyÖn) - Tóm tắt VBTS là làm nổi bật đợc nội dung vµ sù viÖc chÝnh cña c©u chuyÖn, Yªu cÇu ph¶i ng¾n gän dÔ nhí.. II. Thùc hµnh tãm t¾t mét v¨n b¶n tù sù: 1. Bµi tËp 1:.

(58) - B¶n tãm t¾t c©u chuyÖn Ngêi con g¸i Nam xơng gồm 7 sự việc tơng đối đầy đủ. -ThiÕu 1 chi tiÕt quan träng (5): Sau khi Vũ Nơng chết. Một đêm T/ Sinh cùng con trai ngồi bên đèn, đứa con chỉ cái bóng trên tờng và nói đó chính là ngời hay tới đêm đêm, Trơng Sinh hiểu ra vợ m×nh bÞ oan. ? Em thÊy sù viÖc sù viÖc x¾p xÕp hîp lý cha? nÕu cha hîp lý th× em sÏ thay đổi NTN? - Tr¬ng Sinh biÕt vî m×nh bÞ oan tríc khi gÆp Phan Lang ) - GV nªu yªu cÇu HS viÕt bµi. - Hs tự tóm tắt – 2HS đọc – Lớp nhận xÐt, bæ sung - GVKL. - HS đọc ghi nhớ (SGK-T59) Hoạt động 3: HD luyện tập Bµi tËp 1:. 2. Bµi tËp 2: ViÕt v¨n b¶n tãm t¾t : truyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng kho¶ng 20 dßng. MÉu: Vò ThÞ ThiÕt quª ë Nam X¬ng, là ngời con gái nết na, thuỳ mỵ đợc Tr¬ng Sinh cíi vÒ lµm vî . LÊy nhau cha l©u th× Tr¬ng Sinh ph¶i ®i lÝnh, Vò Nơng có mang sinh đợc 1 đứa con tên lµ §¶n. MÑ Tr¬ng Sinh v× nhí con mµ èm chÕt, Vò N¬ng ma chay chu tÊt. GiÆc tan Tr¬ng Sinh trë vÒ nghe lêi con nhá, nghi lµ vî kh«ng chung thuû. Vò N¬ng bÞ oan gieo m×nh xuèng s«ng Hoµng Giang tù vÉn. Sau khi vî mÊt một đêm Trơng Sinh cùng với đứa con nhỏ ngồi bên bàn đèn, đứa con chỉ cái bóng trên tờng và nói đó chính là ngời hay tới đêm đêm. Lúc đó chàng mới hiểu ra vợ mình đã bị oan. Phan Lang lµ ngêi cïng lµng víi Vò N¬ng do cøu m¹ng thÇn rïa Linh Phi vî vua Nam H¶i, nªn khi ch¹y lo¹n chÕt ®uèi ë biển đã đợc Linh Phi cứu sống để trả ¬n. Phan Lang gÆp Vò N¬ng trong động của Linh Phi. 2 Ngời nhận ra nhau. Phan Lang trë vÒ trÇn gian, Vò N¬ng göi hoa vµng cïng víi lêi nh¾n cho Tr¬ng Sinh. Tr¬ng Sinh nghe Phan Lang kÓ th¬ng nhí vî v« cïng bÌn lËp đàn giải oan. Vũ Nơng trở về ngồi trên kiệu hoa đứng giữa dòng lúc ẩn, lúc hiÖn. 3. Bµi tËp 3: Tãm t¾t ng¾n gän h¬n v¨n b¶n tãm t¾t trªn : TruyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng . * Ghi nhí: ( sgk - 59) 20'. - Häc sinh tù tãm t¾t, c¸c ý kiÕn bæ xung – gi¸o viªn KL. GV híng dÉn HS vÒ lµm bµi tËp 2 Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè ? Nªu c¸c bíc tãmt¾t VB TS? Môc đích của việc tóm tắt Văn bản tự sự ?. 1'. 1'. III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: Tãm t¾t v¨n b¶n L·o H¹c: L·o H¹c lµ ngêi n«ng d©n nghÌo, hiÒn lµnh chÊt ph¸c, L·o cã 1 ngêi con trai duy nhất đến tuổi lập gia đình, nhng vì lão quá nghèo không đủ tiền cới vî cho con. con trai l·o phÊn chÝ bá ®i đồn điền cao su. Lão Hạc ở nhà làm thuª, lµm mín, lÇn håi kiÕm ¨n qua ngµy. L·o chØ cã con chã vµng lµm b¹n. Ch¼ng may L·o bÞ èm nÆng, råi hoa màu bị phá sạch sau bão, Lão đành ph¶i b¸n con chã vµng, göi tiÒn cho ông giáo và nhờ ông giáo đứng tên mảnh vờn để sau này giao lại cho con trai lão . Lão hạc xin bả chó để tự tử. Bµi tËp 2: (SGK) Tãm t¾t mét c©u truyÖn x¶y ra trong cuộc sống mà em đợc nghe hoặc.

(59) chøng kiÕn? 2. DÆn dß - Häc bµi + tãm t¾t v/b ChiÕc l¸ cuèi cïng . - ChuÈn bÞ bµi : Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng . D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ------------. TiÕt 21: TiÕng ViÖt. sù ph¸t triÓn cña tõ vùng Ngµy d¹y : .................................................. ......................................................... A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Sự biến đổi và phát triển nghĩa của từ ngữ - Hai ph¬ng thøc chñ yÕu ph¸t triÓn nghÜa lµ Èn dô vµ ho¸n dô. 2. Kü n¨ng - NhËn biÕt ý nghÜa cña tõ ng÷ trong c¸c côm tõ vµ trong v¨n b¶n - Ph©n biÖt c¸c ph¬ng thøc t¹o nghÜa míi cña tõ víi c¸c phÐp tu tõ Èn dô , ho¸n dô . - KNS: Trình bày trao đổi về sự phát triển của từ vựng - TH GD BVMT: Sự biến đổi và phát triển của các từ ngữ liên quan đến môI tr ờng, mợn từ ng÷ níc ngoµi vÒ m«i trêng. 3. Thái độ: - Cã ý thøc sö dông vèn tõ trong giao tiÕp vµ viÕt bµi. B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: G/¸n, SGK, SGV, b¶ng phô. 2.Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn.

(60) C. TiÕn tr×nh d¹y - häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Cã mÊy c¸ch dÉn lêi nãi hay y nghÜ cña 1 ngêi, 1 sù vËt? Lµ nh÷ng c¸ch nµo? Nªu râ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động, giới thiệu bài a. Tre gi÷ lµng, gi÷ níc, gi÷ m¸i nhµ tranh, giữ đồng lúa chín.(1).Tre hy sinh để bảo vệ con ngêi. b. Tài năng của cô ấy đến độ "chín". ? Trong 2 ví dụ a, b đều có 2 từ “chín”. Vậy nghÜa cña 2 tõ nµy cã gièng nhau kh«ng? tõ nµo lµ nghÜa gèc, tõ nµo lµ nghÜa chuyÓn? - a. NghÜa gèc, b, nghÜa chuyÓn. GV: Nh vËy tõ cã thÓ cã mét hay nhiÒu nghÜa trong tõ nhiÒu nghÜa cã nghÜa gèc vµ nghÜa chuyÓn. §ã chÝnh lµ sù ph¸t triÓn tõ vựng. Nó thờng đợc thể hiện trên những phơng diện nào bài học hôm nay chúng ta sẽ t×m hiÓu ... Hoạt động 2:Phân tích mẫu hình thành 20' I. Sự biến đổi và phát trỉên nghĩa kiÕn thøc míi cña tõ ng÷ ? C©u th¬ "Bña tay «m chÆt bå kinh tÕ" trong 1.VÝ dô bµi th¬ "vµ nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c". Cã * VÝ dô 1 ý nghÜa NTN? - ôm ấp hoài bão trông coi việc nớc cứu giúp ngời đời. ? Em hiÓu ntn vÒ ý nghÜa cña tõ "kinh tÕ". - Kinh tÕ: C¸ch nãi t¾t cña kinh bang tÕ thÕ <-> c¸ch nãi kh¸c: Kinh tÕ thÕ d©n: TrÞ níc cứu đời. ? Ngày nay, nghĩa này còn đợc sử dụng nh c¸ch dïng cña Phan Béi ch©u n÷a kh«ng? T¹i sao? - Kh«ng dïng - nghÜa cæ. ? Từ kinh tế ngày nay đợc hiểu ntn? - Nghĩa thay đổi: Kinh tế chỉ hoạt động của con ngời trong lao động sản xuất, trao đổi, ph©n phèi vµ sö dông cña c¶i vËt chÊt lµm ra. - G/v kl: ChuyÓn tõ nghÜa réng sang nghÜa hẹp?? Vậy sự thay đổi nghĩa của từ dựa vào yÕu tè nµo? Thêi gian hay kh«ng gian? ? Qua đó em có nhận xét gì về nghĩa của từ? - GV ®a ra vÝ dô trªn b¶ng phô a. Con gµ mµy g¸y ®¨m chiªu. §Ó chóa tao n»m tao ngñ chót nao. ->Nghĩa của từ thay đổi theo thời b. VÎ mÆt Lan lóc nµo còng ®¨m chiªu. gian vµ sù ph¸t triÓn cña x· héi. GV: Trong c©u a Tõ ®¨m chiªu cã nghÜa gèc NghÜa cò mÊt ®i vµ nghÜa míi xuÊt lµ "Bªn ph¶i, bªn tr¸i" (a). VËy tõ ®¨m hiÖn. chiªu trong c©u b cã nghÜa lµ g×? ? Đây có phải là hiện tợng biến đổi nghĩa cña tõ ng÷ kh«ng? t¹i sao? H/® nhãm ngang - 2 phót ( §¨m chiªu(a) NghÜa gèc: Bªn ph¶i, bªn tr¸i. §¨m chiªu(b): VÎ mÆt t lù, lo l¾ng. -> Là hiện tợng biện đổi nghĩa của từ vựng.

(61) theo thêi gian, nghÜa ®¨m chiªu trong c©u a hiÖn nay kh«ng dïng n÷a (lµ nghÜa cæ). - H/s đọc bài tập chú ý những từ in đậm. ? Em h·y cho biÕt nghÜa gèc vµ nghÜa chuyÓn cña tõ Xu©n, tay trong phÇn trÝch a,b? a. Xu©n (1) : ChØ muµ xu©n mïa  NghÜa gèc Xu©n (2): ChØ tuæi trÎ  nghÜa chuyÓn. b. Tay (1): Mét phËn cña c¬ thÓ con ngêi -> nghÜa gèc. Tay (2) : KÎ bu«n ngêi -> nghÜa chuyÓn ? Theo em trong trêng hîp cã nghÜa chuyÓn thì nghĩa chuyển đợc hình thành theo phơng thøc chuyÓn nghÜa nµo? (ho¸n dô hay Èn dô) - a: Èn dô. b: ho¸n du. - Gv ®a vÝ dô trªn b¶ng phô Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng. Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. ? T¸c gi¶ dïng h×nh ¶nh mÆt trêi trong l¨ng chỉ ai? cho biết phép tu từ nào đợc sử dụng trong c©u th¬ thø hai qua h/ ¶nh "MÆt trêi"? - PhÐp Èn dô -> t¸c gi¶ gäi B¸c Hå lµ h/¶nh mặt trời dựa trên mối quan hệ tơng đồng.) ? Qua t×m hiÓu vÝ dô em h·y cho biÕt sù ph¸t triÓn cña tõ vùng TV dùa trªn nh÷ng c¬ së nµo? Cã nh÷ng ph¬ng thøc chñ yÕu nµo? GV ®a ra bµi tËp: ? So s¸nh tõ chÝn trong 2 c©u trªn vµ tõ chÝn trong vÝ dô sau vµ cho biÕt tõ chÝn cã thÓ xem là h/tợng chuyển nghĩa đợc không? tại sao? c. Vay chÝn th× tr¶ c¶ mêi Phßng khi tóng nhì cã ngêi cho vay. H/® nhãm ngang 2 phót => Kh«ng ph¶i lµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa, lµ h/tợng đồng âm khác nghĩa vì nghĩa của vd a,b không liên quan đến nghĩa trong vdc ? Hãy cho biêt sự biến đổi và phát triển của tõ vùng ? Hoạt động 3: HD luyện tập. 15' Bµi tËp 1 - §äc bµi tËp - X/® yªu cÇu cña bµi tËp? chØ râ nghÜa gèc vµ nghÜa chuyÓn cña tõ ch©n? Ph©n nhãm lµm Nhãm 1, 2 -> c©u a Nhãm 3, 4: c©u b, c Nhãm 5, 6: c©u d H/S ph¸t biÓu - Bæ sung - gc kl Bµi tËp 2 - HS đọc bài tập 2 - Nêu yêu cầu bài tập ? NhËn xÐt c¸ch dïng: Trµ atis«, trµ hµ thñ «, trµ s©m, trµ linh chi, trµ sen, trµ khæ qua.. VÝ dô 2. -> Sù ph¸t triÓn nghÜa cña tõ thµnh nhiÒu nghÜa dùa trªn c¬ së nghÜa gèc theo ph¬ng thøc ho¸n dô vµ Èn dô.. 2. NhËn xÐt * Ghi nhí (sgk) II. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1: a. Từ chân đợc dùng với nghĩa gốc: 1 bé phËn cña c¬ thÓ con ngêi. b. NghÜa chuyÓn (p/thøc Èn dô): Mét vị trí trong đội tuyển. c. NghÜa chuyÓn (p/thøc Èn dô): VÞ trí tiếp xúc của đất với kiềng. d. NghÜa chuyÓn (p/thøc Èn dô): VÞ trí tiếp xúc của đất với mây. Bµi tËp 2 -> dïng theo nghÜa chuyÓn: S¶n.

(62) ? C¸ch dïng trªn theo nghÜa gèc hay nghÜa chuyÓn? Bµi tËp 3 - HS đọc bài tập 3 – xác định yêu cầu của bµi tËp ? Cho biết nghĩa chuyển của từ đồng hồ? Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè ? Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng tiÕng viÖt dùa trªn c¬ së nµo? ? Cã nh÷ng ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa 2' nµo? - ChuyÓn nghÜa dùa trªn c¬ së nghÜa gèc vµ chuyÓn nghÜa dùa trªn ph¬ng thøc Èn dô vµ ho¸n dô - GV nhÊn m¹nh: CÇn n¾m ch¾c 2 ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa: Høan dô vµ Èn dô. 2. DÆn dß - Häc bµi + lµm bµi tËp 4 - So¹n bµi: ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh, t×m hiÓu thãi ¨n ch¬i cña TrÞnh S©m và thói nhũng nhiễu của bọn quan lại đối với 1' nh©n d©n.. phẩm từ thực vật đợc chế biến thành dạng khô dùng để pha nớc uống và ch÷a bÖnh. Bµi tËp 3. Nghĩa chuyển của từ đồng hồ (p/t ẩn dô): Đồng hồ điện, đồng hồ nớc, đồng hồ xăng: Là khí cụ để đo có hình thức bề ngoài giống đồng hồ. (c¸c bµi tËp cßn l¹i lµm trong vë btËp. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ----------TiÕt 22 : V¨n häc ChuyÖn cò trong phñ chóa trÞnh (TrÝch: Vò trung tuú bót - Ph¹m §×nh Hæ) Ngµy d¹y : ................................................. .................................................. A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Sơ giản về thể tuỳ bút thời trung đại . - HiÓu cuéc sèng xa hoa cña vua chóa, sù nhòng nhiÔu cña quan l¹i thêi Lª - TrÞnh . - Những đặc điểm nghệ thuật của một văn bản viết theo thể loại tuỳ bút thời trung kì trung đại ở chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh . 2. Kü n¨ng: - Đọc - hiểu một văn bản tuỳ bút thời trung đại . - Tự tìm hiểu một số địa danh , chức sắc nghi lễ thời Lê - Trịnh . 3. Thái độ: - Bớc đầu nhận biết đợc đặc trng cơ bản của thể tuỳ bút đời xa và đáng giá đợc giá trị nghệ thuËt cña nh÷ng dßng ghi chÐp ®Çy tÝnh hiÖn thùc nµy. B. ChuÈn bÞ.

(63) 1. Gi¸o viªn: G/¸n, SGK, SGV, T×m hiÓu 2 t¸c phÈm Vò Trung tïy bót vµ Hoµng Lª NhÊt Thèng ChÝ. 2.Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Tóm tắt chuyện ngời con gái Nam Xơng?Em có suy nghĩ gì về số phận của ngời Phụ nữ dới chế độ p/k? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: ViÕt vÒ nh÷ng n¨m th¸ng cuèi cïng triều đình Lê - Trịnh, cuộc sống xa hoa hởng l¹c cña chóa TrÞnh vµ sù nhòng nhiÔu cña bän ho¹n quan th¸i gi¸m trong cung. Ph¹m §×nh Hæ chän thÓ tuú bót ghi chÐp l¹i nh÷ng ®iÒu t¹i nghe m¾t thÊy trong v¨n b¶n chuyÖn cò trong phñ chóa. VËy thùc tr¹ng diÔn ra trong phñ chóa ntn chóng ta sÏ t×m hiÓu bµi h«m nay... 8' Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản - HS theo dâi VB (SGK-T60) GV nêu y/cầu đọc: Chậm rãi, bình thản, hơi buồn  đọc mẫu - gọi h/s đọc - nhận xét uốn n¾n. ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Ph¹m §×nh Hæ? - Làm quan, mấy lần từ quan, để lại nhiều công tr×nh biªn so¹n b»ng tiÕng H¸n trªn c¸c lÜnh vùc: V/học, triết học, địa lý, lịch sử… ? Hãy giải thích nhan đề của v/b? đặc điểm thÓ lo¹i? - Viết vào đầu đời nhà Nguyễn - đầu XIX, ghi chÐp l¹i - T/phÈm cã gi¸ trÞ v/ ch¬ng vµ c¸c gi¸ trÞ trªn nhiều lĩnh vực: V/hoá, địa lý, xă hội học… ? ChuyÖn cò trong phñ chóa ghi l¹i mÊy sù viÖc chÝnh? + Cuéc sèng x· hoa cña chóa TrÞnh. + Sù léng hµnh nhòng nhiÔu cña bän ho¹n quan th¸i gi¸m. ? T/ gi¶ sö dông ng«i kÓ thø mÊy? T¸c dông cña viÖc dïng ng«i kÕ Êy? - Ng«i kÓ thø 3 -> ®/b¶o sù kh¸ch quan, trung thùc ? VB cã thÓ chia mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn + P1: Tõ ®Çu -> BÊt thêng: Cuéc sèng cña chóa TrÞnh + P2: cßn l¹i: Sù nhòng nhiÔu cña bän ho¹n quan th¸i gi¸m. ? HS đọc đoạn 1 cho biết Trịnh Sâm có thú 25’ vui vµ nh÷ng viÖc lµm g×? - Thích chơi đèn đuốc. - Xây dựng đình đài liên miên. - Mçi th¸ng 3, 4 lÇn ra cung Thôy Liªn trªn. I. T×m hiÓu chung. 1.T¸c gi¶: Ph¹m §×nh Hæ (17861839) cßn gäi lµ Chiªu Hæ, quª ë H¶i D¬ng. 2. V¨n b¶n : * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : Vò trung tuú bót ( mét lo¹i bót ký) ViÕt ®Çu thÕ kû XIX - TP gåm 88 mÈu chuyÖn. * ThÓ tuú bót : Thuéc thÓ tù sù nhng cốt truyện đơn giản kết cấu tự do tả ngêi viÖc bµy tá c¶m xóc g©y Ên tîng cña ngêi viÕt.. * Bè côc : 2phÇn. III. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Cuéc sèng cña chóa TrÞnh:.

(64) bê T©y Hå. - LÝnh hÇu quanh 4 mÆt hå. - Nội thần ăn mặc giả đàn bà bán hàng quanh hå. - Thuyền đến đâu các quan đại thần ghé vào mua b¸n… dµn nh¹c kh¾p n¬i. ? Việc xây dựng cung đài liên miên có p/vụ cho đất nớc không? dấn tới điều gì? - Kh«ng phôc vô cho nh©n d©n, phôc vô cho nh÷ng thó vui cña chóa -> hao tiÒn tèn cña nh©n d©n. ? Qua miªu t¶ em h×nh dung mét c¶nh tîng ¨n ch¬i NTN? - C¶nh tîng ¨n ch¬i tèn kÐm, v« bæ thiÕu v¨n ho¸. GV: Tác phẩm "Đêm hội long trì"đã khác ho¹ thãi ¨n ch¬i vµ nh÷ng cuéc d¹o ch¬i cña chóa TrÞnh. ? Không chỉ có vậy, để trang trí cho cung cña m×nh Chóa TrÞnh cßn cã nh÷ng hµnh động gì? - Chóa thu t×m v¬ vÐt , cíp ®o¹t c¸c cña quý tõ thiªn h¹ ®em vÒ t« ®iÓm thªm cuéc sèng n¬i phñ chóa. ? ViÖc di chuyÓn mét c©y §a cæ thô ph¶i đến hành trăm con ngời mới khiêng nổi gợi cho em ®iÒu g×? - VËy chuyÓn mÊt rÊt nhiÒu søc lùc c«ng phô vµ rÊt tèn kÐm ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch tr×nh bµy cña t¸c gi¶ trong ®o¹n v¨n nµy? ? C¸ch miªu t¶ Êy cã t¸c dông g×? ? Em hiểu gì về câu văn: Mỗi khi đêm ... bất têng”? - C¶nh lµ c¶nh thùc, song ©m thanh mµ t¸c giả cảm nhận đợc gợi cảm giác ghê rợn, tan t¸c, ®au th¬ng, h·i hïng bÝ hiÓm, ma qu¸i… GV: LS đã ch/minh lời dự đoán của tác giả là đúng sau khi Trịnh Sâm qua đời, xảy ra loạn kiêu binh triều đại Lê - Trịnh càng suy vong. - GV liªn hÖ víi Hoµng Lª... HS đọc thầm đoạn 2 ? Thái độ của bọn hoạn quan trong cung ntn? ? Nhê giã bÎ m¨ng cã nghÜa ntn? - Lợi dụng quyền uy của chúa để vơ vét của c¶i trong thiªn h¹. - Ra ngoµi do¹ dÉm - Dò xét nhà nào có của quý đẹp lấy để dâng chóa. §ªm lÎn ra ngoµi lÊy ®i -> vu khèng, buéc téi do¹ lÊy tiÒn. ? Theo em thực chất của những hành động đó là gì? Vì sao bọn chúng lại làm nh vậy? ? KÕt thóc ®o¹n v¨n t¸c gi¶ viÕt: “ Nhµ ta...v× cí Êy.” Em hiÓu g× vÒ ý nghÜa ®o¹n v¨n Êy? - §o¹n v¨n miªu t¶ thñ ®o¹n cña bän ho¹n quan. Ngay c¶ nhµ m×nh bµ mÑ còng ph¶i. - Miªu t¶ tØ mØ, ch©n thùc kh¸ch quan. Lµm næi bËt cuéc sèng giÇu sang n¬i phñ chóa víi nh÷ng trß lè lăng tốn kém đồng thời bộc lộ rõ quyÒn uy cña chóa TrÞnh vµ b¸o tríc sù suy vong tÊt yÕu cña mét triÒu đại.. 2. Nh÷ng thñ ®o¹n cña bän quan l¹i: - Lợi dụng quyền uy của chúa để vơ vÐt cña c¶i trong thiªn h¹. - Vu khèng, buéc téi do¹ lÊy tiÒn.. - Thực chất là hành động chiếm đoạt, cíp bãc tr¾ng trîn. - T¸c gi¶ phª ph¸n tÖ nhòng nhiÔu cña bän ho¹n quan th¸i gi¸m..

(65) chặt đi 2 cây lu và cây lê để tránh hậu hoạ. ? Em có nhận xét gì về nghệ thuật diễn đạt trong ®o¹n v¨n nµy? - Lối diễn đạt chân thực , sinh động ? Từ đó ngời đọc cảm nhận đợc sự thật nào trong phñ chóa - Chúa nào quan đó... Hoạt động 3: Tổng kết ? Em học tập đợc những đặc sắc nghệ thuật nµo trong bµi tuú bót nµy? hiÓu ntn vÒ cuéc sèng cña vua chóa p/k thêi Lª trÞnh? 3’ - HS đọc ghi nhớ SGK III.Tæng kÕt Hoạt động 4- Củng cố, dặn dò * Ghi nhí: (SGK) 1. Cñng cè - Nhấn mạnh: Sự xa hoa vô độ trong cuéc sèng cña chóa TrÞnh vµ sù léng hµnh của đám hoạn quan. 2. DÆn dß - Häc bµi. - So¹n Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ, tãm 1' t¾t ®o¹n trÝch, t×m hiÓu thÓ chÝ vµ h/¶nh ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ. 1' D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 23 : V¨n b¶n hoµng lª nhÊt thèng chÝ ( Håi thø mêi bèn) §¸nh Ngäc Håi, qu©n Thanh thua trËn Bá Th¨ng Long, Chiªu Thèng trèn ra ngoµi. Ngµy d¹y :....................................................... ....................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HiÓu chung vÒ nhãm t¸c gi¶ Ng« gia v¨n ph¸i, vÒ phong trµo T©y S¬n vµ ngêi anh hïng d©n téc Quang Trung - NguyÔn HuÖ . - Nh©n vËt, sù kiÖn, cèt truyÖn trong t¸c phÈm viÕt theo thÓ tiÓu thuyÕt ch¬ng håi . - Một trang sử oanh liệt của dân tộc ta : Quang Trungđại phá 20 vạn quân Thanh , đánh đôi giÆc ngo¹i x©m ra khái bê câi 2. Kü n¨ng - Quan sát các sự việc đợc kể trong đoạn trích trên bản đồ - C¶m nhËn søc trçi dËy k× diÖu cña tinh thÇn d©n téc , c¶m quan hiÖn thùc nh¹y bÐn , c¶m hứng yêu nớc của tác giả trớc những sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc - Liªn hÖ nh÷ng nh©n vËt , sù kiÖn trong ®o¹n trÝch víi nh÷ng v¨n b¶n liªn quan 3. Thái độ: - HiÓu s¬ lîc vÒ thÓ lo¹i vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña lèi v¨n trÇn thuËt kÕt hîp víi miªu t¶ chËn thực sinh động. B. ChuÈn bÞ.

(66) 1. Giáo viên: G/án, SGK, SGV, lợc đồ kháng chiến chống xl Thanh . 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Em có suy nghĩ gì về c/s của chúa Trịnh và những hành động của bọn hoạn quan thái gi¸m trong cung? 3. Bµi míi: Hoạt động của Thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động ? Em đã học LS hãy cho biết XH Việt Nam cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19 có điểm gì đáng chú ý? - - XHPK đang trên đà suy vong... GV: Trong văn hoá Việt Nam thời trung đại cã thÓ xem Hoµng Lª NhÊt thèng chÝ lµ 1 t¸c phÈm v¨n xu«i ch÷ h¸n cã quy m« lín nhÊt và đạt đợc những thành công xuất sắc về mặt nghệ thuật, đặc biệt trong lĩnh vực tiểu thuyÕt. Trong t¸c phÈm ta thÊy næi bËt lªn lµ h×nh ¶nh ngêi s¸ng cña Quang Trung NguyÔn HuÖ. Ngêi anh hïng tiªu biÓu cho søc m¹nh quËt cêng cña c¶ d©n téc. Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản 15' I .T×m hiÓuchung GV yêu cầu học sinh đọc chú thích ? Em hiÓu biÕt g× vÒ nhãm t¸c gi¶ Ng« gia 1.T¸c gi¶ : v¨n ph¸i? - T¸c gi¶: Ng« gia v¨n ph¸i lµ nhãm - Cã 2 t¸c gi¶ chÝnh lµ Ng« Th× ChÝ (1758 t¸c gi¶ ë lµng T¶ Thanh Oai - Hµ 1788) em ruét Ng« Th× NhËm, lµm quan thêi T©y. LCT viÕt 1 håi dÇu. - Ng«i Th× Du (1772 - 1840) ViÕt 7 håi tiÕp theo trong đó có hồi 14 - Ngoµi ra cßn cã Ng« Th× NhËm, Ng« Th× Du viÕt tiÕp… §äc to, râ rµng, chó ý ng÷ ®iÖu cña tõng nhân vật - Tả trận đánh giọng khẩn trơng phấn chấn.  đọc mẫu - học sinh đọc tiếp - GV nhËn xÐt, uèn n¾n GV tãm t¾t lu«n diÔn biÕn 2 håi 12,13: 2. V¨n b¶n : ? Kể tóm tắt nội dung đoạn trích và nêu đại ý * VÞ trÝ : Håi 14 ghi l¹i sù kiÖn cña ®o¹n trÝch? Quang Trung đại phá quân Thanh. * Tãm t¾c ®o¹n trÝch, nghe tin qu©n Thanh x/ HLNTC lµ TP viÕt b»ng ch÷ H¸n lợc nớc ta, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, theo lèi tiÓu thuyÕt ch¬ng håi nghi kÐo qu©n ra B¾c kÐn lÝnh, duyÖt binh ë NghÖ l¹i c¸c sù kiÖn LS gåm 17 håi An, hội quân ở Tam Điệp, cho quân ăn tết trớc rồi tiến đánh Hà Nội, Ngọc Hồi, vào Th¨ng Long, T«n SÜ NghÞ bá ch¹y vÒ níc, vua t«i LCT còng ch¹y theo HS đọc các chú thích trong SGK ? §o¹n trÝch chia thµnh mÊy phÇn? Néi * Bè côc : 3 phÇn dung chÝnh cña mçi phÇn? + P1: Tõ ®Çu... MËu Th©n ( 1788): §îc tin quân Thanh đã chiếm Thăng Long ,Nguyễn HuÖ lªn ng«i vµ than chinh cÇm qu©n dÑp giÆc . + P2: TiÕp -> vµo thµnh: Cuéc hµnh qu©n thÇn tèc vµ chiÕn th¨ng lÉy lõng cña vua QT + P3: Còn lại: Quân Thanh đại bại và số phận cña vua t«i LCT..

(67) Quan s¸t sgk phÇn ®Çu vb ? Nghe tin cÊp b¸o cña NguyÔn V¨n TuyÕt, 21’ Nguyễn Huệ có thái độ nh thế nào? - Nghe cấp báo …giận lắm, họp tớng sĩ, định th©n chinh cÇm qu©n ®i ngay. ? Việc Nguyễn Huệ định cầm quân đi ngay chøng tá ®iÒu g×? - «ng lµ ngêi m¹nh mÏ quyÕt ®o¸n, yªu níc c¨m thï giÆc vµ lò b¸n níc. ? Nh÷ng nghe lêi khuyªn cña c¸c tíng díi quyền ông đã có quyết định gì? (trang 65) ? ViÖc NguyÔn HuÖ nghe lêi quÇn thÇn lªn ng«i, cho em biÕt them ®iÒu g× ë vÞ tíng nµy? Có phải là ngời độc đoán không? - Biết nghe lời lẽ phải, không độc đoán, tham kh¶o ý kiÕn cña nh÷ng tíng sÜ díi quyÒn, cã tÝnh to¸n tríc sau. ? C¸ch kÓ chuyÖn vµ c¸ch nªu thêi gian, liÖt kª c¸c sù viÖc cho em biÕt NguyÔn HuÖ lµ ngêi nh thÕ nµo? Quan s¸t ®Çu t 65 - Cách kể chuyện sinh động. thời gian thể liệt kª. ? NguyÔn HuÖ lµ ngêi nh thÕ nµo ? ? Trong lêi dô lÝnh, QT cã nh÷ng lÏ nµo t/ động tới quân sĩ? Lời lẽ đó có ý nghĩa nh thế nµo? ? Việc QT đa ra các d/chứng từ đời Trng Nữ V¬ng - Lª Th¸i Tæ chèng giÆc ngo¹i x©m cã t¸c dông nh thÕ nµo? ? C©u v¨n: C¸c ngêi lµ nh÷ng kÎ l¬ng tri kh«ng nãi tríc. C©u v¨n nµy cý ý nghÜa nh thÕ nµo? - Lêi dô nh lêi hÞch ng¾n cã søc thuyÕt phôc cao cã t×nh, cã lÝ, kÝch thÝch lßng yªu níc truyÒn thèng quËt cêng cña d©n téc, thu phôc quân lính khiến họ đoàn kết 1 lòng đồng tâm hiÖp lùc kh«ng d¸m ¨n ë hai lßng. ? H·y nhËn xÐt vÒ ng«n ng÷ cña QT vµ giäng v¨n trong ®o¹n v¨n nµy? Qua lêi dô em cã biÕt thªm ®iÒu g× vÒ QT? ? Sau khi duyệt binh QT kéo quân đến Tam Điệp, ông đã phân tích sự việc và xét ®o¸n bÒ t«i nh thÕ nµo? - Đất nào sao ấy đều đã phân biệt rõ ràng.. ngời phơng bắc bụng dạ ắt khác khẳng định chñ quyÒn d©n téc, nªu bËt chÝnh nghÜa cña ta, sự phi nghĩa và dã tâm của địch ? T¹i sao «ng kh«ng theo binh ph¸p còng kh«ng quë tr¸ch c¸c tíng díi quyÒn? Chøng tá QT lµ ngêi nh thÕ nµo? H/® nhãm ngang 3 phót - Theo binh ph¸p "Qu©n thua chÐm tíng nhng kh«ng quë tr¸ch c¸c tíng díi quyÒn vÒ chñ trơng bỏ Tỉnh L C để bảo toàn lực lợng. ? Lêi lÏ cña QT nãi víi Ng« Th× NhËm, L©n Sở (67) Phơng lợc tiến đánh đã có tính sẵn 10 ngày có thể đuổi đợc quân Thanh, nhng. III. T×m hiÓu v¨n b¶n. 1. H×nh tîng ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ. a. NguyÔn HuÖ tiÕn qu©n ra B¾c:. - NguyÔn HuÖ lµ ngêi m¹nh mÏ, quyết đoán, hành động dứt khoát, kÞp thêi.

(68) «ng muèn tr¸nh chuyÖn binh ®ao víi ph¬ng B¾c, chøng tá thªm kh¶ n¨ng nµo ë vÞ vua nµy? - QT lµ ngêi mu lîc träng xÐt ®o¸n bÒ t«i khen chê đúng ngời, đúng việc, biết dùng ngời, hiểu rõ hoàn cảnh chiến đấu của họ. ? Quan s¸t thêi gian QT xuÊt qu©n ë Phó Xu©n 25/12/1788 - 30/12/1788 tiÕn ra TLhÑn 7/ tÕt vµo TLcho thÊy QT cßn cã phÈm chÊt đặc biệt nào khác nữa? - GV kÓ chuyÖn hµnh qu©n thÇn k× cña qu©n Tây Sơn dùng võng khiêng 2 ngời cáng, 1 ngời đợc nằm nghỉ đi suốt đêm ngày, vừa đi vừa đánh giặc, vừa tuyển quân. ? Em có nhận xét gì về lời lẽ và hành động cña QT? QT lµ ngêi nh thÕ nµo? Hoạt động 4: củng cố, dặn dò 1. Cñng cè ? Vai trß cña QT trong viÖc chuÈn bÞ tiÕn qu©n ra b¾c chó ý lêi nãi viÖc lµm cña «ng? 1' 2. DÆn dß - Häc bµi phÇn 1 - PhÇn 2: H×nh tîng cña QT trong 1' chiÕn trËn nh thÕ nµo?. - QT lµ ngêi cã trÝ tuÖ s¸ng suèt, nh¹y bÐn, mu lîc träng viÖc nhËn định tình hình, thu phục quân sĩ - QT cã tÇm nh×n xa tr«ng réng cã niềm tin tuyệt đối ở chiến thắng, nhµ chÝnh trÞ, nhµ ngo¹i giao, cã t tëng chuéng hoµ b×nh. - Lµ nhµ qu©n sù cã tµi, tiªn ®o¸n chÝnh x¸c cã tµi cÇm qu©n vµ lµ vÞ vua yªu níc.. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 24 : V¨n häc. hoµng lª nhÊt thèng chÝ (tiÕp) ( Håi thø mêi bèn) §¸nh Ngäc Håi, qu©n Thanh thua trËn Bá Th¨ng Long, Chiªu Thèng trèn ra ngoµi. Ngµy d¹y : ........................................................ ........................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HiÓu chung vÒ nhãm t¸c gi¶ Ng« gia v¨n ph¸i, vÒ phong trµo T©y S¬n vµ ngêi anh hïng d©n téc Quang Trung - NguyÔn HuÖ . - Nh©n vËt, sù kiÖn, cèt truyÖn trong t¸c phÈm viÕt theo thÓ tiÓu thuyÕt ch¬ng håi . - Một trang sử oanh liệt của dân tộc ta : Quang Trungđại phá 20 vạn quân Thanh , đánh đôi giÆc ngo¹i x©m ra khái bê câi 2. Kü n¨ng - Quan sát các sự việc đợc kể trong đoạn trích trên bản đồ - C¶m nhËn søc trçi dËy k× diÖu cña tinh thÇn d©n téc , c¶m quan hiÖn thùc nh¹y bÐn , c¶m hứng yêu nớc của tác giả trớc những sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc - Liªn hÖ nh÷ng nh©n vËt , sù kiÖn trong ®o¹n trÝch víi nh÷ng v¨n b¶n liªn quan 3. Thái độ: - HiÓu s¬ lîc vÒ thÓ lo¹i vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña lèi v¨n trÇn thuËt kÕt hîp víi miªu t¶ chËn thực sinh động. B. ChuÈn bÞ.

(69) 1. Giáo viên: G/án, SGK, SGV, lợc đồ kháng chiến chống xl Thanh . 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: 1' 2: KiÓm tra 5' ? ViÖc lµm cña QT ntn trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ tiÕn qu©n ra b¾c? Em cã suy nghÜ g× vÒ ngêi anh hïng QT? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động ? Hình tợng QT trong trận đại phá quân thanh ntn? sù th¶m b¹i vµ sè phËn cña vua t«i LCT ntn? HS: Tr¶ lêi GV: DÉn d¾t HS ®i vµo bµi míi 33 I. T×m hiÓu chung Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản (tiếp ' - H/s theo dâi v/d ®o¹n 2 II. T×m hiÓu v¨n b¶n. ? Quan s¸t v¨n b¶n vµ cho biÕt cuéc tiÕn 1. H×nh tîng ngêi anh hïng công vào TL đợc đánh dấu bằng những NguyÔn HuÖ. trận thắng nào? Hãy ghi lại sơ đồ đó theo a. NguyÔn HuÖ tiÕn qu©n ra B¾c thêi gian? Phó Xuyªn - H¹ Håi - Ngäc Håi b. Quang Trung đại phá quân - TrËn Phó Xuyªn: B¾t sèng hÕt qu©n do Thanh thám của địch. - TrËn Hµ Håi: BÝ mÆt v©y kÝn, b¾c loa truyền gọi, quân lính dạ ran, khiến địch trong đồn sợ hãi xin hàng. ? Em h·y tãm t¾t nh÷ng sù kiÖn chÝnh trong trËn Phó Xuyªn, H¹ Håi? Em thÊy có gì đặc biệt trong cách đánh của vua QT ở 2 trận đánh này? - Bí mật bất ngờ, đảm bảo thắng lợi, mà kh«ng g©y tö vong. ? TrËn Ngäc Håi diÔn ra nh thÕ nµo? Mòi chÝnh do ai chØ huy? cã c¸c mòi phô nµo? TrËn Ngäc Håi: + Mũi tấn công chính: Do vua QT đốc thúc dïng v¸n ghÐp phñ r¬m dÊp níc che tríc, quân lính tiến theo sau, đánh giáp lá cà. Các mũi phủ: Vậy đờng rút của quân Thanh, dùng voi giày đạp. ? Cách đánh và cho biết kết quả trận đánh nµy? + KÕt qu¶: Qu©n Thanh to¸n lo¹n giµy xÐo lªn nhau mµ chÕt. SN§ tù th¾t cè mµ chÕt. - Vµo TL tríc 2 ngµy so víi dù ®inh. ? Chi tiÕt nµo kh¾c ho¹ râ nÐt nhÊt h×nh tîng QT trong chiÕn trËn? - Cỡi voi đốc thúc trong cảnh khói toả mù trêi, c¸ch gang tÊc kh«ng nh×n thÊy g×/ - H×nh tîng QT tiÕn vµo TØnh Lµo Cai tÊm áo bào đỏ của vua đã sám đen khói súng dải phóng lên tiết hộ sî nhiÓn …………… ? Em hãy so sánh trận đánh này có gì khác với 2 trận đánh trớc? - §¸nh c«ng phu nhÊt, dïng nhiÒu c¸ch đánh, táo bạo, qui mô, không cho kẻ thù có đờng sống, là trận thắng giòn giã..

(70) ? Theo em giäng ®iÖu cña ®o¹n v¨n nµu có gì đặc biệt? Hãy nhận xét nghệ thuật trong ®o¹n v¨n nµy? ? Cách trên đánh thẳng định tài năng qu©n sù nµo ë QT? - Đảm bảo thắng lợi tránh đợc hao binh tổn tớng -> QT là hình tợng đẹp về ngời anh hïng trong v¨n häc cæ VN). ? Quân Thanh ở TL đợc miêu tả ntn? - Không đề phòng . - Không đợc cấp báo. - Ngày mông bốt giặc đợc tin QT đã vào TL. ? QT vµo TL, cuéc th¸o ch¹y cña qu©n lÉn tíng nhµ thanh diÔn ra ntn? + Tíng: TSN sî mÊt mËt ngùa kh«ng kÞp đóng yên, ngời không kịp mặc áo giáp nh»m híng b¾c mµ ch¹y. + Qu©n sÜ: Tan t¸c bá ch¹y tranh nhau qua cÇu sang s«ng x« ®Çy nhau r¬i xuèng sèng chÕt rÊt nhiÒu, s«ng NhÞ Hµ v× thÕ mµ t¾c nghẽn không chảy đợc nữa… đêm ngày đi gÊp ch¼ng gi¸m nghØ ng¬i. ? Nguyên nhân nào dẫn đến quân thanh thÊt b¹i th¶m h¹i nh thÕ? ? NghÖ thuËt miªu t¶ trong ®o¹n truyÖn cã gì đặc biệt? Em có suy nghĩ về thất bại cña qu©n thanh? - NhÞp ®iÖu nhanh, m¹nh hèi h¶, t¶ thùc miªu t¶ chi tiÕt cô thÓ, h¶ hª ? Vua LCT có hành động gì nghe tin Ngọc Håi nhÊt thñ? C¸ch ch¹y trèn cña vua Lª có gì đặc biệt?? Việc cớp thuyền đánh cá củ dân để chạy trốn là hài kịch hay bi kÞch? V× sao? + Vội và rời bỏ cung điện để chạy trốn. + Gấp rút chạy, cớp thuyền đánh cá chèo sang bê b¾c. ? H·y t×m ®iÓn gièng vµ kh¸c trong c¸ch miªu t¶ qu©n Thanh vµ vua t«i LCT? ¶ thùc, miªu t¶, cô thÓ, tØ mØ nhng Èm hëng chña xãt. ? Em cã suy nghÜ g× vÒ t×nh tr¹ng cña vua t«i LCT khi ch¹y trèn? - Sau khi trèn sang Tµu, ph¶i c¹o ®Çu, tÕt tãc, ¨n mÆc kh¸c quª ngêi ®©y lµ bµi häc cay đắng của những kẻ vong quốc trong l/s VN cha cã «ng vua nµo l¹i nhôc nh· nh thÕ. Hoạt động 3: Tổng kết ? Em thấy đợc những biện pháp nghệ thuật đặc sắc nào trong hồi 14? ? Qua ®o¹n trÝch håi 14 em n¾m ch¾c nh÷ng néi dung c¬ b¶n nµo? 3' - H×nh tîng ngêi anh hïng QT. - Sù th¶m h¹i cña Nhµ Thanh, sè phËn cña. B»ng giäng v¨n phÇn chÊn h¶ hª, kÓ chuyÖn, miªu tr¶ ch©n thøc sinh động, khách quan. =>Kh¾c häa ®Ëm nÐt h×nh ¶nh ngêi anh hïng QT m¹nh mÏ, ®a mu tóc kÕ, lµ bËc kú tµi trong viÖc dïng binh, bÝ mËt, thÇn tèc, bÊt ngê, quyÕt liÖt. 2. Sù th¶m b¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh vµ sè phËn cña qu©n t«i LCT. a. Sù th¶m b¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh. - Nguyên nhân : Chủ quan, coi thờng, không để phòng, = > Quân Thanh đại bại một cách nhanh chèng vµ nhôc nh·. b. BÌ lò b¸n níc Lª Chiªu Thèng. - Vua t«i, qu©n lÝnh lµ kÕt côc bi th¶m hÌn m¹c cña kÎ b¸n níc cÇu vinh.. III. Tæng kÕt * Ghi nhí : SGK.

(71) vua t«i LCT. - HS đọc ghi nhớ SGK Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Häc bµi; chuÈn bÞ bµi: Sù ph¸t triÓn 1' cña tõ vùng tiÕt 2 1' D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 25: TiÕng ViÖt. sù ph¸t triÓn cña tõ vùng (tiÕp) Ngµy d¹y .................................................. ......................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - T¹o thªm tõ míi, - Mợn từ ngữ của tiếng nớc ngoài, và chú ý đến những từ ngữ liên quan đến môi trờng 2. Kü n¨ng: - Nhận biết từ ngữ mới đợc tạo ra và những từ ngữ mợn của tiếng nớc ngoài - Sö dông tõ ng÷ mîn tiÕng níc ngoµi phï hîp 3. Thái độ: - Hiểu đợc mở rộng vốn từ tạo nên sự phong phú về từ ngữ, có ý thức sử dụng từ mới trong nh÷ng hoµn c¶nh giao tiÕp phï hîp. B. ChuÈn bÞ : 1. Giáo viên : G/án, SGK, SGV,su tầm đọc toàn bộ TP Hoàng lê nhất thống chí. 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Trình bày sự phát triển và biến đổi nghĩa của từ ngữ? Lấy ví dụ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg 1' Hoạt động 1: Khởi động Cã nh÷ng c¸ch t¹o tõ míi nµo vµ nguån gèc cña nh÷ng tõ mîn Êy tõ ®©u? Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới 20' - Quan s¸t s¸ch giao khoa - GV ®a ra mÉu X + Y (X,Y lµ nh÷ng tõ ghÐp. H·y t×m nh÷ng tõ míi xuÊt hiÖn gÇn ®©y vµ gi¶i thÝch ý nghÜa cña c¸c tõ ng÷ đó? - Điện thoại di động: (điện thoại cầm cay): điện thoại vô tuyến nhỏ mang theo ngời, đợc sử dụng trong vùng phủ sóng của cơ sở thuª bao.. Néi dung. I. T¹o tõ ng÷ míi 1. VÝ dô * VÝ dô 1.

(72) - Kinh tÕ tri thøc: NÒn kinh tÕ dùa chñ yÕu vµo viÖc s¶n xuÊt lu th«ng, ph©n phèi s¶n phÈm cã hµm lîng tri thøc cao. - Sở hữu trí tuệ: Quyền sở hữu đối với sản phẩm do h/đ trí tuệ mang lại đợc phát luật b¶o hé nh quyÒn t¸c gi¶, quyÒn ph¸t minh. S¸ng chÕ. - Đặc khu kinh tế: Khu vực dành riêng để thu hót vèn vµ c«ng nghiÖp níc ngoµi víi những chính sách u đãi. ? Em hãy đặt câu có sử dụng từ ngữ: Đặc khu kinh tÕ? - Miền Trung nớc ta có đặc điểm khu kinh tÕ Dung QuÊt. - H/s đọc bài tập 2 ? H·y t×m nh÷ng tõ míi xuÊt hiÖn theo m« H×nh X + tÆc: vd: Kh«ng tÆc, l©m tÆc …vµ giải nghĩa? (X là từ đơn) - H/® nhãm 5 phót - L©m tÆc: KÎ cíp tµi nguyªn rõng. - H¶i tÆc: KÎ cíp trªn tµu biÓn. - Tin tÆc: KÎ dïng kÜ thuËt x©m nhËp tr¸i phÐp vµo d÷ liÖu m¸y tÝnh cña ngêi kh¸c để khai tác phá hoại. - Kh«ng tÆc: KÎ gian manh trém c¾p bÊt l¬ng. - NghÞch tÆc: KÎ ph¶n béi lµm giÆc. ? Theo em, ta cã thÓ ph¸t triÓn tõ vùng tiÕng ViÖt b»ng c¸ch nµo? - Gọi h/s đọc ghi nhớ sgk - GV ®a ra bµi tËp cñng cè: Chia 3 tæ mçi tæ t¹o 1 mÉu. ? H·y t¹o c¸c tõ míi theo mÉu sau: + X + Trêng: ChiÕn trêng, c«ng trêng, n«ng trêng, m«i trêng, … + X + ®iÓn tö: Th ®iÖn tö, chÝnh phñ ®iÖn tö, thîng m¹i ®iÖn tö.. - Gọi học sinh đọc ví dụ ? Xác định các từ Hán Việt trong 2 đoạn trÝch? a: Thanh minh, tiết, lễ, tảo mộ, hội, đạp thanh, yÕn anh, bé hµnh, xu©n, tµi tö, giai nh©n. b: B¹c mÖnh, duyªn, phËn, thÇn linh, chøng gi¸m, thiÕp, ®o¹n trang, trinh b¹ch, ngäc. - Gọi học sinh đọc ví dụ ? Nh÷ng tõ nµo chØ kh¸i niÖm sau? - AIDS: BÖnh mÊt kh¶ n¨ng miÔn dÞch g©y tö vong. - Ma - KÐt - Tinh: Nghiªn cøu 1 c¸ch cã hÖ thống nh điều kiện đê tiêu thụ hàng hoá. ? Nh÷ng tõ trªn cã nguån gèc tõ ®©u? Do tiÕng ViÖt cha cã nh÷ng tõ ng÷ trªn nªn ph¶i mîn cña tiÕng níc ngoµi tiÕng Anh , tiếng Hán để chỉ những khái niệm trong đời sống của ngời VN. ? H·y so s¸nh sè lîng tõ mîn tiÕng H¸n so. * VÝ dô 2. 2. NhËn xÐt: - Më réng vèn tõ b»ng c¸ch t¹o nh÷ng tõ ng÷ míi -> ph¸t triÓn tõ vùng TiÕng ViÖt. * Ghi nhí 1: SGK. II. Mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. 1. VÝ dô (SGK) * VÝ dô 1. * VÝ dô 2. 2. NhËn xÐt:.

(73) víi tõ mîng ng«n ng÷ ch©u ¢u? ? Ngoµi c¸ch ph¸t triÓn thªm tõ ng÷ míi ta cßn cã thÓ ph¸t triÓn tõ vùng b»ng c¸ch nµo kh¸c? - Gọi học sinh đọc ghi nhớ Hoạt động 3: HD luyện tập Bµi tËp 1: SGK 74 ( C¸ nh©n ) - Gọi học sinh đọc bài tập x/đ yêu cầu của b/tËp. ? T×m 2 m« h×nh cã kh¶ n¨ng t¹o tõ míi?. Bµi tËp 2: SGK 74 - Gọi h/s đọc bài tập - x/đ yêu cầu của bài tËp ? H·y t×m 5 tõ ng÷ díi ®©y vµ gi¶i nghÜa?. - Mîn tõ ng÷ níc ngoµi còng lµ c¸ch để phát triển từ vựng, từ mợn tiếng H¸n chiÕm sè lîng lín. 16’. * Ghi nhí 2 III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: SGK 74 - M« h×nh: + V¨n + X: V¨n ch¬ng, v¨n häc, v¨n nh©n, v¨n b¶n, v¨n hiÕn, v¨n minh… + X + häc: V¨n häc, To¸n häc, thùc vật học động vật học, thiên văn học, h¶i d¬ng häc. Bµi tËp 2: SGK 74 - 5 từ ngữ mới đợc dùng gần đây: + Bµn tay vµng: Bµn tay tµi giái khÐo lÐo trong viÖc thùc hiÖn 1thao tác lao động hoặc 1 thao tác kĩ thuật nhất định. + CÇu truyÒn h×nh: H×nh thøc truyÒn h×nh t¹i chç c¸c lÔ héi, giao lu trùc tiÕp qua hÖ thèng ca mª ra gi÷a c¸c địa điểm cách xa nhau về cự li, địa lÝ. + C¬m bôi: C¬m gi¸ rÎ thêng b¸n trong c¸c cöa hµng, qu¸n nhá t¹m bî. + C«ng viªn níc: N¬i chñ yÕu cã c¸c trß vui ch¬i gi¶i trÝ díi níc nh: Trît níc, b¬i thuyÒn, t¾m nh©n t¹o… + Th¬ng hiÖu: Nh·n hiÖu th¬ng m¹i cã uy tÝn trªn thÞ trêng. (C¸c bµi tËp cßn l¹i lµm vµo vë bµi tËp) Bµi tËp 3 (74) - Tõ mîn tiÕng H¸n: Mang xµ, ca sÜ, biªn phßng, n« lÖ, tham «, t« thuÕ, phª b×nh, phª ph¸n. - Tõ mîn ng«n ng÷ ch©u ¢u: Xµ phßng, « t« ra ®i «, « xi, cµ phª, ca n«.. Bµi tËp 3 (74) ? ChØ râ tõ mîn tiÕng H¸n, tõ mîn cña ng«n ng÷ Ch©u ¢u? Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè - NhÊn m¹nh cã 2 c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng 1' tiÕng ViÖt: T¹o tõ míi vµ mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. 2. DÆn dß - Häc bµi, lµm tiÕp bµi tËp 3,4 phÇn cßn l¹i 1' + đọc thêm. - ChuÈn bÞ bµi, TruyÖn KiÒu t×m hiÓu t¸c gi¶ tãm t¾t t¸c phÈm. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i.

(74) ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ------------. TiÕt 26: V¨n häc truyÖn kiÒu cña nguyÔn du Ngµy d¹y : ............................................ ...................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nắm đợc những nét chủ yếu về cuộc đời, con ngời và sự nghiệp văn học của Nguyễn Du. - Nắm đợc cốt truyện, những giá trị cơ bản về nội dung và nghệ thuật của truyện Kiều. - Thể thơ lục bát truyền thống của dân tộc trong tác phẩm văn học trung đại - Nh÷ng gi¸ trÞ néi dung , nghÖ thuËt cña t¸c ph¶m truyÖn KiÒu 2. Kü n¨ng: - Đọc - hiểu một tác phẩm truyện thơ nôm trong văn học trung đại - Nhận ra những đặc điểm nổi ật về cuộc đời và sáng tác của một tcs giả văn học trung đại 3. Thái độ: - Hiểu đợc truyện Kiều là kiệt tác của văn học dân tộc. B . ChuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn : N/c v¨n b¶n truyÒn KiÒu, mét sè lêi b×nh vÒ néi dung vÒ NguyÔn Du vµ TruyÖn KiÒu. 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Em có suy nghĩ gì về hình tợng QT trong trận đại phá quân Thanh? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động - GV: Cã mét nhµ th¬ mµ ngêi ViÖt Nam kh«ng ai lµ kh«ng mÕn yªu vµ kÝnh phôc, cã mét truyÖn th¬ mµ h¬n 200 n¨m qua kh«ng mÊy ngêi VÞªt Nam kh«ng thuéc lßng nhiÒu ®o¹n hay vµi c©u. Ngêi Êy, th¬ ấy đã trở thành niềm tự hào của dân tộc ViÖt Nam. §óng nh lêi th¬ ngêi ca cña Tè H÷u: Tiếng thơ ai động đất trời Nghe nh non níc väng lêi ngµn thu Ngµn n¨m sau nhí NguyÔn Du TiÕng th¬ng nh tiÕng mÑ ru nh÷ng ngµy 36 I. NguyÔn Du Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản - Môc tiªu: HiÓu nh÷ng nÐt chÝnh trong ' 1. Thời đại: Cuối thế kỷ XVIII - Đầu cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Du, XIX cảm nhận đợc các giá trị to lớn của tác - Chế độ pk VN khủng hoảng trầm phÈm "TruyÖn KiÒu" trọng, đời sống ND khổ cực, các tập.

(75) - H/ s quan s¸t trong sgk ? NguyÔn Du sinh ra vµ sèng trong thêi đại có gì đặc biệt?. ®oµn pk chÐm giÕt lÉn nhau. - Phong trào nông dân TSơn đánh đổ các tập đoàn pk, thống nhất đất nớc, đánh tan 20 vạn quân Thanh, nhà NguyÔn thµnh lËp.. ? Thời đại có tác động ntn tới ông và tác phÈm truyÖn KiÒu? - Tác động mạnh tới t/g và nhận thức của Nguyễn Du để ông hớng ngòi bút vào hiện thùc c/s. GV cung cÊp kiÕn thøc: - Cha là Nguyễn Nghiễm, đỗ tiến sĩ, từng lµm tÓ tíng, mÑ lµ TrÇn ThÞ TÇn mét ngêi đẹp nổi tiếng xứ Kinh Bắc. Anh cùng ca kh¸c mÑ lµ NguyÔn Kh¶n tõng lµ quan thîng th díi triÒu Lª TrÞnh, giái th¬ phó. - Bao giê Ngµn Hèng hÕt c©y. S«ng lµm hÕt níc, hä nµy hÕt quan. ? Gia đình có ảnh hởng gì tới sáng tác của «ng? - Thõa hëng t/ thèng v¨n ch¬ng cña gia đình + (1786 - 1796) khi ë Th¸i Nguyªn, khi ë Th¨ng Long, khi ë Th¸i B×nh quª vî, lu l¹c nhiều năm trên đất Bắc. + (1796 - 1802) ë Èn t¹i Hµ TÜnh tõng lµm quan nhµ Lª chèng l¹i TS¬n, nhng thÊt b¹i khi nhà Nguyễn đợc thành lập, ông bất đắc dÜ ph¶i lµm quan díi triÒu NguyÔn.  Sèng nh÷ng n¨m th¸ng vÊt v¶ long ®ong gian tru©n, chøng kiÕn sù thèi n¸t cña chÕ độ p/k đi nhiều nơi, tiếp xúc với nhièu hạng ngời, cuộc đời từng trải, vốn sống phong phó, cã nhËn thøc s©u réng. GV:- Ông để lại di ản văn học lớn gồm các tËp th¬ ch÷ H¸n vµ ch÷ n«m. - Ông đợc coi là trong 5 ngời nổi tiếng đơng thời "An Nam ngũ tuyệt" ? Cho biÕt nguån gèc cña truyÖn KiÒu? - ViÕt 1805 - 1809 ®Çu thÕ kØ XX lóc ®Çu cã tªn lµ "®o¹n trêng t©n thanh" (tiÕng nãi mới đứt ruột) sau đổi tên thành truyền KiÒu. ? T¹i sao NguyÔn Du kh«ng lÊy cèt truyÖn nào đó ở nớc ta? Có phải lấy cốt truyện này để phản ánh c/s con ngời của đất nớc TQ kh«ng? t¹i sao? - Cèt chuyÖn "Kim V¨n KiÒu truyÖn" lµ mét truyÖn v¨n xu«i ch÷ H¸n viÕt theo tiÓu thuyết chơng hồi (20 hồi) ít đợc bạn đọc TQ chó ý NguyÔn Du s¸ng t¹o trong c¸ch chuyÓn thÓ tiÓu thuyÕt ch¬ng håi thµnh chuyÖn th¬ lôc b¸t s¾p xÕp l¹i c¸c chi tiÕt, tËp trung kh¸c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt, t©m hồn đời sống nội tâm nhân vật của con ngời Việt Nam miêu tả cảnh thiên nhiên. 2. Cuộc đời và sự nghiệp của NguyÔn Du: a. Cuộc đời: - NguyÔn Du ( 1765 - 1820) tªn ch÷: Tè nh, tªn hiÖu, Thanh Hiªn, quª Tiªn §iÒn - Nghi Xu©n - Hµ tÜnh, lµ ngêi häc giái, th«ng minh, uyªn b¸c, «ng lµ mét thi hµo d©n téc , danh nh©n v¨n ho¸ . - Sinh ra trong một gia đình đại quí tộc, nhiều đời làm quan, có truyền thèng v¨n häc. - Lµ mét con ngêi cã tr¸i tim giµu lßng yªu th¬ng - Må c«i sím 9 tuæi mÊt cha, 12 tuái mÊt mÑ ë víi anh lµ NguyÔn Kh¶n. - 1813 - 1814 đợc cử làm cánh sử sang TQ . 1820 mÊt t¹i HuÕ. b. C¸c t¸c phÈm. * Ch÷ H¸n; Thanh Hiªn thi tËp, nam trung t¹p ng©m, b¾c hµnh t¹p lôc (243 bµi). * Ch÷ n«m: TruyÖn KiÒu, v¨n chiªu hån, v¨n tÕ sèng 2 c« g¸i Tr¬ng Lu. II. TruyÖn KiÒu 1. Nguån gèc: - Dùa theo cèt truyÖn "Kim V©n KiÒu truyÖn. "Cña Thanh T©m Tµi nh©n TQ nhng phÇn s¸ng t¹o cña NguyÔn Du lµ rất lớn (Quyết định đến giá trị của tác phẩm cảm hứng nhân đạo lại xuất ph¸t tõ cuéc sèng cña con ngêi VN) Gåm 3254 c©u.. 2. Tãm t¾t t¸c phÈm truyÖn KiÒu: 3 t¸c phÈm * Phần 1: Gặp gỡ và đính ớc: * PhÇn 2: Gia biÕn vµ lu l¹c: * PhÇn 3: §oµn tô 3. Gi¸ trÞ néi dung: a. Gi¸ trÞ hiÖn thùc: - Bøc tranh hiÖn thùc vÒ x· héi p/k bÊt.

(76) ? Em h·y tãm t¾t ng¾n gän truyÖn KiÒu?. ? Gi¸ trÞ n«Þ dung cña t¸c phÈm truyÖn KiÒu? cã mÊy gi¸ trÞ: - Ca ngợi p/c đẹp đẽ của con ngời TK có tµi, s¾c, trÝ tuÖ th«ng minh, long hiÕu th¶o, nh©n hËu vÞ tha. Tõ H¶i cã lßng nh©n ¸i, t«n träng phÈm gi¸ cña con ngêi. - Hoµi Thanh kh¸i qu¸t gi¸ trÞ vµ h¹n chÕ vÒ néi dung t tëng cña truyÖn kiÒu: "§ã lµ b¶n ¸n, mét tiÕng kªu th¬ng, mét íc m¬, mét c¸i nh×n bÕ t¾c".. công tàn bạo chà đạp lên cuộc sống cña con ngêi. - Sè phËn bÊt h¹nh cña ngêi phô n÷ đức hạnh tài hoa trong xã hội p/k. b. Giá trị nhân đạo: - Lªn ¸n, tè c¸o nh÷ng thÕ lùc tµn b¹o - C¶m th¬ng tríc bi kÞch cña con ngêi. - Khẳng định, đề cao tài năng, nhân phÈm vµ íc m¬, kh¸t väng ch©n chÝnh cña con ngêi. 4. Gi¸ trÞ nghÖ thuËt: - Ng«n ng÷ d©n téc vµ thÓ th¬ lôc b¸t đạt tới đỉnh cao rực rỡ. + Ng«n ng÷: TiÕng viÖt v¨n häc trë nên giàu đẹp với khả năng miêu tả và biÓu c¶m v« cïng phong phó. + ThÓ lo¹i: NghÖ thuËt tù sù cã bíc ph¸t triÓn vît bËc tõ nghÖ thuËt dÉn chuyện đến miêu tả thiên nhiên, tả cảnh ngụ tình, tả hành động nhân vật, ph©n tÝch t©m lÝ nh©n vËt... ? Qua so¹n bµi, em thÊy gi¸ trÞ nghÖ thuËt của truyện kiều đợc thể hiện trên mấy phơng diện? - Hoµi Thanh: "§©y lµ t¸c phÈm v« song trong VHVN cã thÓ s¸nh v« luËn t¸c phÈm u tó nµo trong v¨n häc thÕ giíi". Hoạt động 4: Củng cố- dặn dò - Tãm t¾c t/p truyÖn KiÒu. - So¹n bµi: ChÞ em Thuý KiÒu vµ bµi 1' c¶nh ngµy xu©n. 1' D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 27: V¨n häc chÞ em thuý kiÒu (TrÝch: TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du) Ngµy d¹y : ................................................ .......................................................... A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Bót ph¸p nghÖ thuËt tîng trrng , íc lÖ cña NguyÔn Du trong miªu t¶ nh©n vËt - Cảm hứng nhân đạo của Nguyễn du : ngợi ca vẻ đẹp , tài năng của con ngời qua một đoạn trÝch cô thÓ 2. Kü n¨ng - Đọc - hiểu một văn bản truyện thơ trong văn học trung đại - Theo dâi diÔn biÕn sù viÖc trong t¸c phÈm truyÖn.

(77) - Có ý thức liên hệ với văn bản liên quan để tìm hiểu về nhân vật - Ph©n tÝch mét sè chi tiÕt nghÖ thuËt tiªu biÓu cho bót ph¸p nghÖ thuËt cæ diÓn cña NguyÔn Du trong v¨n b¶n . 3. Thái độ - Thấy đợc cảm hứng nhân đạo trong truyện Kiều. Trân trọng, ca ngợi vẻ đẹp của con ngời. B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : §äc v/b TruyÖn KiÒu. 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Cho biÕt v½n t¾t gi¸ trÞ néi dung nghÖ thuËt cña truyÖn KiÒu? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Trong truyÖn KiÒu cã nhiÒu bøc ch©n dung nhân vật rất đặc sắc, trong đó có bức ch©n dung cña 2 chÞ em Thuý KiÒu. Bøc ch©n dung Êy nh thÕ nµo? bµi häc h«m nay các em sẽ thấy rõ điều đó. 7' I. T×m hiÓu chung Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản - Quan s¸t trong sgk GVHD cách đọc: Gọng đọc vua tơi, nhấn giọng ở những từ đợc tả. - Nêu y/c đọc - g/v đọc mẫu - gọi h/s đọc nhËn xÐt, uèn n¾n. *. VÞ trÝ ®o¹n trÝch: ? Hãy xác định vị trí của đoạn trích? Cho - Thuộc phần 1 “ Gặp gỡ và đính ớc ”của biết phơng thức biểu đạt trong đoan trích t¸c phÈm. nµy lµ g×? ? Xác định bố cục của v/b? ý của mỗi phÇn? - 4 c©u ®Çu: Giíi thiÖu chung hai chÞ em Thuý V©n - Thuý KiÒu - 4 câu tiếp: Vẻ đẹp của Thuý Vân - 12 Câu tiếp: Vẻ đẹp của Thuý Kiều. - 4 C©u cuèi: nhËn xÐt vÒ cuéc sèng cña 2 21’ chÞ em Thuý KiÒu. ? C¨n cø vµo sè c©u, h·y cho biÕt néi dung träng t©m n»m ë phÇn nµo? H/s đọc 4 câu thơ đầu ? Tác giả giới thiệu vẻ đẹp chung của 2 chÞ em Thuý KiÒu qua nh÷ng c©u th¬ nµo? ? Tè Nga chØ ngêi con g¸i nh thÕ nµo? Cho biÕt ý nghÜa cña dßng th¬ "mai cèt c¸ch tuyÕt tinh thÇn"? - Mai: M¶nh dÎ thanh tao, tuyÕt tr¾ng, trong sạch. vóc dáng đẹp nh mai, tinh thần tr¾ng trong nh tuyÕt. ? NghÖ thuËt miªu t¶ trong c¸c c©u th¬ trên có gì đáng chú ý? - Tiểu đối, hoán đổi kết cấu (chị là Thuý KiÒu, em lµ Thóy V©n) íc lÖ lµ nh÷ng hình ảnh đẹp trong thiên nhiên tuyết, mai…để so sánh với vẻ đẹp của con ngời.. * Bè côc v¨n b¶n: - 3 phÇn. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Vẻ đẹp chung của 2 chị em Thuý KiÒu:. - B»ng biÖn ph¸p íc lÖ gîi t¶ vẻ đẹp trong trắng, thanh cao, duyên.

(78) ? C¸ch miªu t¶ nµy cã t¸c dông kh¾c ho¹ vẻ đẹp của 2 chị em Thuý Kiều nh thế nµo? T¹i sao em biÕt? - Mỗi ngời 1 vẻ, một nét đẹp riêng đều đạt đến độ hoàn mĩ). ? Em đánh giá gì về t/cảm của tác giả qua cách miêu tả vẻ đẹp của chị em Thuý KiÒu? - Nguyễn Du trân trọng, ngỡng mộ, đề cao vẻ đẹp của con ngời.. dáng , đến mức hoàn hảo của 2 chị em Thuý Kiều, mỗi ngời lại có nét đẹp riªng.. - Hs đọc 4 câu thơ tiếp ? Chi tiết miêu tả nào khắc hoạ vẻ đẹp cña Thuý V©n? - Trang träng kh¸c vêi Khuôn trăng đầy đặn….nở nang Hoa cêi….®oan trang M©y thua ……tuyÕt nhêng…. ? Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang cã ý nghÜa nh thÕ nµo? - Khuôn mặt đầy đặn đẹp nh mặt trăng r»m, l«ng mµy ®Ëm, s¾c nÐt. ? Theo em, tác giả miêu tả sắc đẹp của TV mét c¸ch kh¸i qu¸t hay cô thÓ? - T¶ chi tiÕt cô thÓ khu«n mÆt mµu da, m¸i tãc nÐt l«ng mµy, nô cêi, tiÕng nãi…mçi thứ có một đặc điểm và màu sắc khác nhau. ? Biện pháp nghệ thuật nào đợc tác giả sử dụng để khắc hoạ vẻ đẹp của TV? Hãy h×nh dung bøc ch©n dung cña TV theo c¸ch hiÓu cña em? - Khuôn mặt tròn trịa, đầy đặn nh mặt tr¨ng, l«ng mµy s¾c nÐt nh con ngµi. miÖng cêi t¬i nh hoa, tiÕng nãi trong trÎo. m¸i tãc ®en ãng ¶ h¬n m©y, da tr¾ng h¬n tuyÕt. ? §éng tõ thua, nhêng nãi lªn ®iÒu g×? - Vẻ đẹp của TV trẻ trung tơi mát đến møc thiªn nhiªn còng ph¶i thua, nhêng, nghĩa là vẫn trong qui luật của trời đất, cña tù nhiªn. ? C¸ch miªu t¶ cña NguyÔn Du b¸o hiÖu ®iÒu g× vÒ sè phËn cña TV?. 2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:. - H/s đọc 12 câu thơ tiếp theo. 2. Vẻ đẹp và tài năng của Thuý Kiều: a. Sắc đẹp:. ? Tác giả giới thiệu vẻ đẹp của TK qua nh÷ng tõ ng÷ nµo? - Cµng s¾c s¶o mÆn mµ - So bÒ …l¹i lµ phÇn h¬n Lan thu thuû, nÐt xu©n s¬n Hoa ghen liÔu hên Nghiªng níc nghiªng thµnh ? Lµn thu thuû, nÐt xu©n s¬n cã nghÜa nh thÕ nµo? - Lµn níc mïa thu, nói mïa xu©n. C¶ c©u. - Miªu t¶ cô thÓ chi tiÕt, íc lÖ , so s¸nh Èn dô, tõ ng÷ gîi t¶ cao.. - TV hiện lên vẻ đẹp tơi trẻ, đầy sức sèng, phóc hËu, ®oan trang.. - Vẻ đẹp dự báo TV có cuộc đời êm ả, b×nh lÆng, su«n sÎ..

(79) có ý nói mắt đẹp, trong sáng nh nớc mùa thu, lông mày đẹp, thanh thoát nh nét núi mùa xuân. Gợi lên đôi lông mày thanh tú trÎ trung. ? So víi c¸ch miªu t¶ TV. T¸c gi¶ tËp trung miªu t¶ bé phËn nµo trªn g¬ng mÆt TK? - §«i m¾t ? T¹i sao t¸c gi¶ kh«ng chän miªu t¶ bé phËn kh¸c mµ l¹i tËp trung miªu t¶ vµo đôi mắt? - §«i m¾t lµ cöa sæ cña t©m hån thÓ hiÖn sù tinh anh cña trÝ tÖ, sù mÆn mµ cña t©m hån. ? C¸ch miªu t¶ TK cã g× gièng vµ kh¸c khi miªu t¶ TV? tõ ghen, hên cho em biÕt ®iÒu g×? - T¹o ho¸ ghen ghÐt. ? Em có nhận xét gì về vẻ đẹp của TK? - Vẻ đẹp của Kiều có thể sánh với các mĩ nh©n nh D¬ng QuÝ Phi, §iªu ThuyÒn, §¸t KØ ë TQ. ? Không chỉ tả sắc đẹp của TK, tác giả cßn miªu t¶ tµi n¨ng cña TK? §ã lµ tµi g×? ? B¶n nh¹c hay nhÊt cña KiÒu lµ b¶n nh¹c nµo? - Khóc b¹c mÖnh do chÝnh tay KiÒu lùa ®Çy sÇu n·o, ®au khæ. ? Việc sáng tác đợc nhạc chứng tỏ Kiều là ngêi cã t©m hån nh thÕ nµo? - Nh¹y c¶m, ®a sÇu, ®a c¶m. Khi thÊy nấm mồ vô chủ Kiều đã khóc than cho ngêi xÊu sè. Khãc th¬ng cho sè phËn bÊt h¹nh cña con ngêi. ? C¸ch sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶ cã g× đặc biệt? Tại sao tác giả lại miêu tả TV trớc sau mới miêu tả đến TK? - Vân là nền để khắc hoạ rõ nét TK (Trong Kim Vân Kiều truyện tả Kiều trớc V©n sau) ? KiÒu lµ ngêi nh thÕ nµo? ? Víi c¸ch miªu t¶ nµy em cã thÓ dù b¸o trớc cuộc đời của Kiều trong tơng lai đợc hay kh«ng? V× sao em l¹i dù ®o¸n nh v©y? - Kiều đợc trời cho tất cả có nhan sắc, có tµi n¨ng, cã t©m hån (t/c¶m) th× KiÒu ph¶i chÞu 1 sè phËn ®au khæ do t¹o ho¸ ghen ghÐt "ch÷ tµi ch÷ mÖnh khÐo lµ ghÐt nhau" ch÷ tµi ®i víi ch÷ tµi mét vÇn. (Quan niÖm nho gi¸o) cßn TV chØ cã nhan s¾c, kh«ng tµi hoa trÝ tuÖ, th× t¹o ho¸ sÏ nhêng bíc cho nàng đi trong cuộc đời đợc hởng 1 cuéc sèng b×nh yªn, em ¶. Do vËy ch©n dông cña TK lµ bøc ch©n dông mang. - Miêu tả khái quát (đôi mắt, lông mày). - ¦íc lÖ, so s¸nh (cµng, so bÒ h¬n) thµnh ng÷ (nghiªng níc nghiªng thµnh). - Kiều có vẻ đẹp lộng lẫy, tuyệt thế giai nhân, vẻ đẹp độc nhất vô nhị khiến cho thiªn nhiªn ph¶i ghen tÞ.. b. Tµi n¨ng: Tài của TK đạt đến mức lí tởng gồm cả : cầm ( đàn ) , kì ( cờ ), thi ( thơ ) , ho¹ ( vÏ ). - Tõ ng÷ cöa t¶, ph¬ng ph¸p lÝ tëng ho¸ nhân vật, phơng pháp đòn bẩy (tả em trớc chị sau) - KiÒu lµ ngêi con g¸i cã t©m hån ®a c¶m tµi s¾c vÑn toµn. - Dự báo trớc cuộc đời éo le, đau khổ cña nµng KiÒu, sè phËn tr¾c trë, sãng giã..

(80) t/c¸ch vµ sè phËn. ? Em nhËn xÐt g× vÒ t/c¶m cña NguyÔn Du đợc bộc lộ qua cách miêu tả vẻ đẹp của chÞ em TK? - Tác giả trọng tin yêu và đề cao giá trị 3' cña con ngêi. Hoạt động 3: Tổng kết ? Qua sù t×m hiÓu, ph©n tÝch trªn em h·y nªu néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n? 1' - HS đọc ghi nhớ SGK trang 83 Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè - NghÖ thuËt miªu t¶ tµi t×nh cña 1' NguyÔn Du trong viÖc kh¾c ho¹ ch©n dung nh©n vËt Thuý V©n vµ Thuý KiÒu. 2. DÆn dß - Häc théc lßng ®o¹n th¬ vµ so¹n bµi "C¶nh ngµy xu©n". III. Tæng kÕt * Ghi nhí: SGK. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 28: V¨n b¶n c¶nh ngµy xu©n (TrÝch: TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du) Ngµy d¹y .............................................. ....................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Thấy đợc nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của Nguyễn Du - Sự đồng cảm của Nguyễn Du với những tâm trẻ 2. Kü n¨ng: - Bổ sung kiến thức đọc - hiểu văn bản truyện thơ trung đại , phân tích phát hiện đợc các chi tiÕt miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn trong ®o¹n trÝch - Cảm nhận đợc tâm hồn trẻ trung của nhân vật qua cái nhìn cảnh vật trong ngày xuân - Vận dụg bài học để viết văn miêu tả , biểu cảm 3. Thái độ: - Cảm phục tài năng của đại thi hào Nguyễn Du B. ChuÈn bÞ : 1. Gi¸o viªn : §äc truyÖn KiÒu, t×m hiÓu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch, c¸c t×a liÖu tham kh¶o. 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn C. TiÕn tr×nh D¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? §äc thuéc lßng ®o¹n th¬ chÞ em Thuý KiÒu vµ cho biÕt bót ph¸p chñ yÕu t¸c gi¶ sö dụng để miêu tả chân dụng của 2 chị em Thuý Kiều là gì? Ngời đọc có thể dự đoán về số phËn cña 2 ngêi nh thÕ nµo? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động ? Em hãy miêu tả lại vẻ đẹp của hai chị em Thuý KiÒu vµ Thuý V©n?.

(81) - HS tr¶ lêi GV: DÉn d¾t HS vµo bµi míi 7' Hoạt động2: Đọc - hiểu văn bản - G/v nêu yêu cầu đọc - đọc mẫu - gọi hs đọc và nhận xét cách đọc của hs. ? Nªu vÞ trÝ ®o¹n trÝch? Cho biÕt néi dung cña ®o¹n trÝch?. ? Xác định bố cục của đoạn trích? ý của mçi phÇn cña ®o¹n th¬? + 4 C©u ®Çu c¶nh ngµy xu©n + 8 c©u tiÕp c¶nh lÔ héi trong tiÕt thanh minh + 6 c©u cuèi c¶nh chÞ em Thuý KiÒu trë vÒ - Gọi học sinh đọc 4 câu đầu ? Cảnh ngày xuân đợc giới thiệu và thời 27 điểm nào? đợc tả qua chi tiết nào? ' Ngµy xu©n ………thoi Cá non xanh ….trêi Cµnh lª tr¾ng…….hoa ? Em h·y tëng tîng c¶nh mïa xu©n qua sù miªu t¶ cña t¸c gi¶? - 2 C©u ®Çu võa nãi thêi gian võa gäi kh«ng gian. Mïa xu©n bíc sang tiÕt th¸ng 3 nh÷ng c¸nh chim rén rµng bay lîn nh con thoi gi÷a bÇu trêi trong s¸ng. ? Theo em v× nh÷ng lý do nµo trong c¸c lý do sau đây nhà thơ có thể viết đợc những câu thơ hay đến nh thế? A. Ng«n ng÷ thuÇn ViÖt B. Giµu h×nh ¶nh nh¹c ®iÖu C. DÔ thuéc, dÔ nhí D. C¶ 3 lý do trªn -> ý D ? Theo em nhà thơ đã sử dụng phơng pháp NT nào để vẽ lên cảnh trên? Đặc ®iÓm riªng cña mïa xu©n ntn? - Bầu trời trong sáng, mặt đất xanh tơi, kh«ng gian thanh b×nh  bøc tranh thiªn nhiên đẹp mê hồn, chữ "điểm" và bông hoa tr¾ng lµm cho c¶nh vËt trë nªn sèng động, có hồn chứ không tĩnh tại, thảm cỏ xanh lµm nÒn cho bøc tranh mïa xu©n. ? Em hiÓu ntn vÒ t©m hån NguyÔn Du qua bøc tranh t¶ c¶nh trªn? - Gọi h/s đọc 8 câu thơ tiếp ? Dùa vµo chó thÝch cho biÕt néi dung lÔ và hội trong tiết thanh minh đợc giới thiÖu ntn? - LÔ: T¶o mé - viÕng vµ söa sang phÇn mé cña ngêi th©n - Hội đạp thanh - giẫm lên cỏ xanh: đi ch¬i xu©n ë chèng lµng quª. ? Cảnh lễ hội đó đợc miêu tả qua những. I. T×m hiÓu chung * VÞ trÝ: N»m ë phÇn 1 cña t¸c phÈm. - T¸ c¶nh ngµy xu©n, lÔ héi trong tiÕt thanh minh vµ c¶nh du xu©n cña chÞ em Thuý KiÒu * Bè côc v¨n b¶n. II. T×m hiÓu v¨n b¶n. 1. Khung c¶nh ngµy xu©n.. - B»ng sö dông tõ thuÇn viÖt , giµu h×nh ¶nh -> C¶nh vËt hiÖn lªn míi mÎ tinh kh«i, giàu sức sống cỏ non) khoáng đạt, trong trÎo (xanh tËn ch©n trêi), nhÑ nhµng, thanh khiÕt (tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa) mµu s¾c hµi hoµ t¬i s¸ng. - T©m hån nh¹y c¶m, yªu thiªn nhiªn, thiÕt tha víi cuéc sèng cña t¸c gi¶. 2. C¶nh lÔ héi trong tiÕt thanh minh:.

(82) tõ ng÷ h×nh ¶nh nµo? GÇn xa n«i nøc yÕn anh ChÞ em s¾m söa ….. ch¬i xu©n DËp d×u tµi tö giai nh©n … Thoi vµng vã r¾c tro tiÒn giÊy bay. ? C¸c tõ "s¾m söa, dËp d×u" gîi cho biÕt ®iÒu g×? - Sù rén rµng n¸o nhiÖt cña ngµy héi. ? C¸c danh tõ yÕn anh, chÞ em, tµi tö, giai nh©n gîi lªn kh«ng khÝ ngµy héi ntn? - Đông vui, có nhiều ngời đến dự. ? Tâm trạng của ngời đi dự hội đợc bộc lé râ qua tõ ng÷ nµo? - GÇn xa, n« nøc. ? C¸ch nãi Èn dô "n« nøc, yÕn anh." gióp cho em hình dung cảnh lễ hội ntn? đối tợng nào nhiều nhất trong buổi lễ hội ấy? - Tõng ®oµn ngêi nhén nhÞp ®i ch¬i xu©n nh nh÷ng chim oanh, chim yÕn rÝu rÝt, nhiÒu nhÊt lµ nam thanh n÷ tó (tµi tö giai nh©n ) - Nh÷ng ngêi ®i lÔ héi võa ®i võa r¾c thoi vàng vó (vàng giấy hàng mã), đốt tiền giấy để cúng những linh hồn đã khuất. §ã lµ truyÒn thèng v¨n ho¸ t©m linh cña các dân tộc phơng đông, một trong những phong tục lâu đời hoàn toàn không mang tÝnh chÊt mª tÝn l¹c hËu. ? H·y nhËn xÐt c¸ch sö dông tõ lo¹i vµ c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong ®o¹n th¬ trªn? ? Qua c¶nh miªu t¶ trªn, em cã c¶m nhËn ntn vÒ bøc tranh lÔ héi trong tiÕt thanh minh? ? Theo em t×nh c¶m d©n téc cña nhµ th¬ ntn khi lµm sèng l¹i mét lÔ héi tng bõng nh thÕ? - Níc ta cã rÊt nhiÒu lÔ héi vµo mïa xu©n: lÔ héi ®©m tr©u (T©y nguyªn), nÐm cßn, chäi tr©u ë §å S¬n… ? Cảnh cuối lễ hội đợc gợi tả bằng những chi tiÕt thêi gian vµ kh«ng gian ®iÓn h×nh nµo? - Thêi gian: ChiÒu tµ - Kh«ng gian: Con ngêi (chÞ em…), Khe níc (dßng níc…), c©y cÇu, (dÞp cÇu..) - Cảnh buổi chiều không còn đông vui náo nhiệt, trong trẻo, khoáng đạt nh buổi s¸ng ? Em h×nh dung nh thÕ nµo vÒ c¶nh vµ ngêi n¬i ®©y? - Ngêi tha, Ýt, v¾ng ? C¶nh vËt mïa xu©n ë 4 c©u cã g× gièng vµ kh¸c so víi 4 c©u th¬ ®Çu?. Dùng nhiều động từ, tính từ, danh từ (từ ghÐp, tõ l¸y), Èn dô, tõ thuÇn ViÖt kÕt hîp víi c¸c tõ H¸n ViÖt.. => Bức tranh lễ hội đông vui, náo nhiệt, tõng ®oµn ngêi nhén nhÞp ®i ch¬i xu©n.. - Nhà thơ yêu quý, trân trọng vẻ đẹp và nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc biÓu hiÖn trong lÔ héi.. 3. C¶nh chÞ em KiÒu trë vÒ: - Tõ l¸y, t¶ c¶nh g¾n víi t¶ t×nh..

(83) + Gièng: §Òu mang nÐt dÞu dµng, thanh tho¸t cña mïa xu©n. + Khác: Thời gian, không gian thay đổi: S¸ng - ChiÒu; vµo héi - tan héi. ? C¸c tõ l¸y nao nao, th¬ thÈn gîi ho¹t động hay tâm trạng của con ngời? - T©m tr¹ng ? §ã lµ t©m tr¹ng g×? - B©ng khu©ng, xao xuyÕn. ? H·y nhËn xÐt c¸ch sö dông tõ ng÷ trong ®o¹n th¬ nµy? BiÖn ph¸p nghÖ thuËt sö dông trong ®o¹n th¬ nµy cã g× đáng chú ý? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t©m tr¹ng vµ vÎ đẹp tâm hồn của chị em Thuý Kiều? - Buæi chiÒu trë vÒ, kh«ng khÝ lÔ héi kh«ng cßn n÷a tÊt c¶ ®ang nh¹t dÇn, lÆng dÇn -> ®©y lµ c¶nh më ®Çu vµ nèi tiÕp c¶nh TK gÆp nÊm må §¹m Tiªn vµ gÆp Kim Träng. ? Em học tập đợc nét đặc sắc nào trong c¸ch miªu t¶ thiªn nhiªn cña NguyÔn Du?. ? Em cảm nhận đợc vẻ đẹp nào của c/s sèng ®ang diÔn ta trong ®o¹n trÝch? C¶nh thiªn nhiªn, lÔ héi mïa xu©n, con nguêi th©n thiÖn, h¹nh phóc. Hoạt động 3: Tổng kết ? Qua phÇn võa ph©n tÝch em h·y nªu néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n? Hoạt động 4: 1. Cñng cè - Bót ph¸p t¶ c¶nh thiªn nhiªn vµ miªu t¶ 2' t©m tr¹ng cña ND. 1' 2. DÆn dß - Häc théc lßng 1'.  Thiên nhiên đẹp nhng nhuốm màu tâm tr¹ng, con ngêi b©ng khu©ng xao xuyÕn. ChÞ em TK lµ nh÷ng ngêi cã t©m hån nh¹y c¶m yªu cuéc sèng.. III. Tæng KÕt * Ghi nhí: SGK. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 29: TiÕng ViÖt thuËt ng÷ Ngµy d¹y ...................................................... .......................................................... A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Hiểu đợc khái niệm thuật ngữ - Những đặc điểm của thuật ngữ 2. Kü n¨ng:.

(84) - T×m hiÓu ý nghÜa cña thuËt ng÷ trong tõ ®iÓn - Sử dụng thuật ngữ trong quá rrình đọc - hiểu và tạo lập văn bản khoa học , công nghệ - THGD BVMT Liªn hÖ c¸c thuËt ng÷ vÒ m«i trêng 3. Thái độ: - Có ý thức sử dụng thuật ngữ đúng , phù hợp B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi , tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : Häc bµi cò - chuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn C. TÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Có mấy cách phát triển từ vựng? Hãy lấy VD về một trong 2 cách đó? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động - §DDH: B¶ng phô cã néi dung bµi tËp: Cho c¸c tõ sau ®©y: Nh©n ho¸, Èn dô, tù sù, trong lùc, axÝt, hµm sè, quang hîp? ? Cho biÕt c¸c tõ ng÷ trªn thêng gÆp ë c¸c bé m«n nµo trong nhµ trêng? - Nh©n ho¸, Èn dô , tù sù ( Ng÷ v¨n); Träng lùc ( VËt Lý ); hµm sè ( To¸n häc), axÝt( Ho¸ Häc); quang hîp ( sinh häc). GV: C¸c tõ ng÷ trªn cã tÝnh chÊt chuyªn dụng trong một bộ môn, đặc điểm của tõ/ng÷ nh thÕ nµo? Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới 20 I . Thuật ngữ là gì? ' 1. VÝ dô HS đọc ví dụ * . VÝ dô 1 ? Cho biÕt c¸ch gi¶i thÝch nµo thêng dùng đọc lên ai cũng hiểu đợc? Tại sao? D¹ng láng hay r¾n, mµu s¾c mïi vÞ ntn, tõ ®©u mµ cã? + C1: Giải thích đặc điểm bên ngoài của sự vật động hình thành trên cơ sở kinh nghiÖm vµ cã tÝnh chÊt c¶m t×nh. ? C¸ch nµo y/c ph¶i cã kiÕn thøc CM vµ * NhËn xÐt: hoá học mới có thể hiểu đợc? Đợc cấu - C1: Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ ng÷ t¹o tõ nh÷ng yÕu tè nµo; quan hÖ giòa theo c¸ch th«ng thêng. các yếu tố đó ntn: - C2: Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ ng÷ + C2 Lý gi¶i b¶n chÕt bªn trong cña cña trªn c¬ së khoa häc. sù vËt * VÝ dô 2  Những đặc điểm nhận thức đợc qua ng/ cøu, ph©n tÝch, kho¸ häc - Gäi häc sinh vÝ dô ? Các định nghĩa này dùng trong loại v¨n b¶n nµo? §Þa lý, khoa häc, Ng÷ V¨n, to¸n häc ……….. - Th¹ch nhò ( §¹i lý) - Èn dô ( Ng÷ V¨n) - Ba z¬ ( Ho¸ häc ) * Nhận xét: Các từ ngữ trên chỉ đợc - Ph©n sè thËp ph©n ( To¸n häc) dùng trong các văn bản KH-KT? Nhừng từ ngữ trên đợc gọi là thuận CNghÖ ng÷. VËy thÕ nµo lµ thuËt ng÷? 2. NhËn xÐt - H/s đọc ghi nhớ Sgk *. Ghi nhí: Sgk - §äc vÝ dô II. §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷: ? C¸c thuËt ng÷ th¹ch nhò, baz¬, Èn dô, 1. VÝ dô.

(85) ph©n sè thËp ph©n cßn cã ý nghÜa nµo kh¸c kh«ng? - Kh«ng cã ý nghÜa nµo kh¸c - G/v ®a vd: - §äc vÝ dô 2 ? Tõ muèi nµo lµ thuËt ng÷? Tõ muèn nµo cã s¾c th¸i biÓu c¶m? T¹i sao em biÕt? a. Muçi: ThuËt ng÷: Kh«ng cã s¾c th¶i biÒu c¶m. b, Muçi: Kh«ng ph¶ thuËt ng÷ cã s¾c th¸i biÓu c¶m ChØ /t/c s©u ®Ëm c¶u con ngêi.. ? Em rút ra nhận xét gì về đặc điểm của thuËt ng÷? - HS đọc ghi nhớ SGK ? Em h·y t×m mét sè thuËt ng÷ trong c¸c nghµnh khoa häc mµ em biÕt? - Panh, b«ng b¨ng, cøu thêng -> y tÕ Hoạt động 3: HD luyện tập 15 Bµi tËp 1: (SGK) - h/s đọc bài tập - X/ định yêu cầu của bài ' tËp ? §iÒn thuËt ng÷ thÝch hîp vµo « trèng, mỗi th/ ngữ thích hợp vừa tìm đợc thuộc lÜnh vùc khoa häc nµo? - H/® nhãm 6 - 3 phót - Mçi nhãm lµm 2 c©u.. Bµi tËp 2: (SGK) ? Từ điểm tựa có đợc dùng nh thuật ngữ vËt lÝ kh«ng? ý nghÜa cña tõ ®iÓm tùa?. Bµi tËp 3: (SGK) - H/s đọc bài tập, nêu yêu cầu của b/tập. ? Phân biệt cách dùng từ hỗn hợp? đặt c©u? - Tõ hçn hîp th«ng thêng: Thøc ¨n hçn hợp, đội quân hỗn hợp.. - §äc bµi tËp - x/d yªu cÇu cña b/tËp. ? Hãy định nghĩa cá của sinh học? Phân. * VÝ dô 1:. * NhËn xÐt - ThuËt ng÷ chØ cã 1 nghÜa - biÓu thÞ 1 kh¸c niÖm * VÝ dô 2: a. Muçi: ThuËt ng÷: Kh«ng cã s¾c th¶i biÒu c¶m. b, Muçi: Kh«ng ph¶ thuËt ng÷ cã s¾c th¸i biÓu c¶m ChØ /t/c s©u ®Ëm c¶u con ngêi. * . NhËn xÐt: - ThuËt ng÷ kh«ng cßn tÝnh biÓu c¶m 2. NhËn xÐt *. Ghi nhí: SGK. II. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: (SGK) - §iÒn thuËt ng÷ thÝch hîp vµo « trèng: - Lực ( vật lí); xâm thực ( địa lí ); hiÖn tîng ho¸ häc ( ho¸ häc ); trêng tõ vùng ( ng÷ v¨n ); di chØ (l/sö); thô phấn (sinh học); lu lợng ( địa lí); trọng lực ( vật lí); khí áp ( địa lí); đơn chÊt ( ho¸ häc); thÞ téc phô hÖ( lÞch sử); đờng trung thực ( toán học). Bµi tËp 2: SGK - ý nghÜa cña tõ ®iÓm tùa: Vật lí: Điểm tựa chỉ điểm cố định của 1 đòn bẩy thông qua đó lực tác động đợc truyền tới lực cản. - §iÓm tùa trong c©u th¬ kh«ng ph¶i lµ thuËt ng÷: ChØ n¬i lµm chç dùa chÝnh. Bµi tËp 3: SGK Xác định cách dùng từ hỗn hợ: a. ThuËt ng÷ b: C¸ch dïng th«ng thêng. §Æt c©u - Ba em nu«i c¸ b»ng thøc ¨n hçn hîp. -Mĩ đã s dụng đội quân hỗn hợp nhng cũng không thể khuất phục đợc ý chí kiªn cêng cña d©n téc ta. 4. Bµi tËp 4: (SGK) Định nghĩa thuật ngữ cá: Là động vạt cã x¬ng sèng, ë díi níc, b¬i b»ng v©y, thë b»ng mang. 5. Bµi tËp 5: (SGK) Phân biệt hiện tợng đồng âm: - Hiện tợng đồng âm giữa thuật ngữ thÞ trêng cña kinh tÕ häc vµ thuËt ng÷.

(86) biÖt sù kh¸c nhau gi÷a thuËt ng÷ c¸ víi thÞ trêng cña quang häc khong vi c¸ch hiÓu thêng cuat ngêi ViÖt? ph¹m nguyªn t¾c mét thuËt ng÷ - §äc bµi tËp - X/® yªu cÇu cña bµi tËp. mét k¸i niÖm, v× 2 thuËt ng÷ nµy ? Phân biệt hiện tợng đồng âm của từ thị dïng trong 2 lÜnh vùc khoa häc riªng trêng? biÖt. Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè 1' - N¾m ch¾c kh¸i niÖm thuËt ng÷, đặc điểm của thuật ngữ. 2. DÆn dß 1' - Häc bµi + Lµm bµi tËp 4,5. - TiÕt 30 tr¶ bµi TLV. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 30- TËp lµm v¨n tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè I Ngµy gi¶ng:................................................... ......................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Thấy đợc u điểm, tồn tại trong bài viết của mình về nội dung và hình thức, củng cố thêm 1 bíc vÒ thÓ lo¹i t/ minh cã kÕt hîp b/ph¸p luËt + miªu t¶. 2. Kü n¨ng: - Rèn kĩ năng lập dàn ý, cách dùng từ, đặt câu, diễn đạt trong bài viết. 3. Thái độ: - §¸nh gi¸ bµi lµm, rót ra kinh nghiÖm, söa ch÷a nh÷ng sai sãt vÒ bè côc, c©u v¨n, tõ ng÷, chÝnh t¶. B. ChuÈn bÞ : 1. GV: ChÊm tr¶ bµi, ch÷a lçi 2. HS : Ch÷a lçi theo sù H/d cña g/v. C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: Kh«ng 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động - GV: Bài mới các em đã đợc viết bài tại líp, bµi viÕt cña c¸c em cã u ®iÓm g×? tån t¹i ntn? c¸ch söa ch÷a ra sao? 15' I. Tìm hiểu yêu cầu của đề đề, Hoạt động 2: Trả bài - GV chép đề lên bảng dµn ý * LËp dµn ý: ? Xác định thể loại và đối tợng t/minh? a. Më bµi: 1. Tìm hiểu đề: - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ con vËt ThÓ lo¹i: T/minh kÕt hîp b/ph¸p nghÖ b. Th©n bµi: thuËt. - §Æc ®iÓm cña con vËt + Miªu t¶. - Lîi Ých cña con vËt - §èi tîng : ThuyÕt minh vÒ con vËt g¾n - G¾n bã cña con vËt vèicn ngêi với đời sống c. KÕt bµi: 2.T×m ý:.

(87) - T/ minh đặc điểm , lợi ích của con vật , g¾n bã víi con ngêi .. 22’. Sau khi GV nhËn xÐt , ch÷a bµi cho häc sinh Trả bài cho HS trao đổi cùng thảo luận Hoạt động 3 - Giải đáp thắc mắc ( nếu có ) - Vµo ®iÓm G...........K.............TB.............Y............... Hoạt động 4 : Củng cố, dặn dò * DÆn dß - Häc bµi. - So¹n TK ë l©u NB. 5'. 1'. - C¶m nghÜ chung vÒ con vËt II. NhËn xÐt: * Ưu điểm: Đa số h/s làm đúng phơng pháp t/m, một số h/s có bài viết hấp dẫn sinh động , dùng đúng ngôi kÓ. * Tån t¹i: 1 sè bµi cßn thiÕu b/ ph¸p nghÖ thuËn + miªu t¶, bµi viÕt kh« khan, không sinh động, hấp dẫn,còn sai vÒ c¸ch dïng tõ, chÝnh t¶… * Híng kh¾c phôc - CÇn chó ý trong viÖc sö dông tõ - Sửa những lỗi chính tả Gv đã chữa. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. TiÕt 31: V¨n b¶n KiÒu ë lÇu ngng bÝch ( TrÝch truyÖn KiÒu - NguyÔn Du ) Ngµy d¹y ..................................................... ...................................................... A. Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc - Nỗi bẽ bàng buồn tủi , cô đơn của Thuý Kiều khi bị giam lỏng ở lầu Ngng Bíchvà tấm lßng thuû chung , hiÕu th¶ocña nµng - Ngôn ngữ độc thoại và nghệ thuạt tả cảnh ngụ tình đặc sắc của Nguyễn Du 2. KÜ n¨ng - Bổ sung kiến thức Đọc-hiểu một vb truyện thơ Nôm thời kì trung đại. - Nhận ra và thấy t/d của ngôn ngữ độc thoại và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình - Ph©n tÝch t©m tr¹ng nv - C¶m nhËn sù th«ng c¶m s©u s¾c cña ND víi nv 3. Thái độ - Gi¸o dôc HS lßng c¨m ghÐt víi bän xÊu xa trong x· héi. B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn - Nghiªn cøu TLTK. - T×m hiÓu nghÜa c¸c ®iÓn tÝch 2. Häc sinh - Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi. C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1. ổn định tổ chức. 1’ 2. KiÓm tra bµi cò: 5’ ? §äc thuéc lßng v¨n b¶n “C¶nh ngµy xu©n” ? Ph©n tÝch bøc tranh khung c¶nh ngµy xu©n vµ lÔ héi trong tiÕt Thanh minh? Hoạt động của thầy và trò t/g Néi dung 1’ Hoạt động 1 : Khởi động §äc KiÒu,ChÕ Lan Viªn viÕt “Bỗng quí cô Kiều nh đời dân tộ Chữ kiên trinh vợt trăm sóng tiền đờng Chàng Kim đã đến tìm lau giọt khóc Và lò trầm đêm ấy toả hơng bay”.

(88) Những vần thơ gợi nhớ trong lòng ngời đọc về cuộc đời bạc mệnh của ngời con gái tài s¾c hiÕu h¹nh Thuý KiÒu.§o¹n trÝch ‘KiÒu ë lÇu Ngng BÝch”chÝnh lµ mét trong nh÷ng khúc bi kịch nội tâm của Kiều trên con đờng lu lạc. Hoạt động 2 : Đọc - hiểu văn bản 10’ GV hớng dẫn đọc : Đọc diễn cảm , chậm rãi , buån ? Xác định vị trí của của đoạn trích ? ? Bè côc cña v¨n b¶n vµ néi nung tõng phÇn ? 6 câu đầu -> Tâm trạng của Kiều khi đến t¹m tró ë lÇu Ngng BÝch 8 câu tiếp -> Miêu tả nỗi nhớ của Kiều đối víi nguêi yªu , cha mÑ Cßn l¹i -> Miªu t¶ nçi buån lo vÒ b¶n th©n khi ë lÇu NB 23’ ? Trong cảnh ngộ ấy Kiều đã cảm nhận phong c¶nh xung quanh nh thÕ nµo ? ? Kh«ng gian trong con m¾t kiÒu nh thÕ nµo ? ThÓ hiÖn qua nh÷ng tõ ng÷ nµo ? - Kh«ng gian : non , tr¨ng , c¸t , bôi -> Hoang v¾ng xa l¹ ? Thời gian đợc gợi tả nh thế nào ? - Thời gian : mây sớm - đèn khuya -> Nỗi lo l¾ng thao thøc ? Nhận xét gì về hình ảnh thiên nhiên đợc t¸c gi¶ miªu t¶ ? - Bằng nghệ thuật ớc kệ , đối xứng - thiªn nhiªn miªu t¶ rÊt phong phó nhng tÊt cả đều là tĩnh ? Th«ng qua kh«ng gian vµ thêi gian nh vËy t©m tr¹ng cña KiÒu hiÖn lªn nh thÕ nµo ?. ? Trong cảnh ngộ này nàng đã nhớ đến ai? ? KiÒu nhí Kim Träng tríc cã hîp lÝ h¬n kh«ng ? V× sao ? ? Nhí Kim Träng lµ nhí nh÷ng g×?ChØ râ ë nh÷ng c©u th¬ nµo ? ? “Chén đồng “đợc hiểu theo nghĩa nào? cïm tõ “tÊm son”sö dông c¸ch nãi nµo? ?Em cã nx g× vÒ ng«n ng÷ cña nv sö dông? GV: ngôn ngữ độc thoại là lời nói thầm bên trong ,tù nãi víi chÝnh m×nh ? Qua đó em thấy đợc tâm trạng của Kiều nh thÕ nµo? ? T¸c gi¶ biÓu hiÖn nçi nhí cha mÑ qua nh÷ng h×nh ¶nh th¬ nµo? ? HiÓu nh thÕ nµo vÒ h×nh ¶nh “qu¹t. I. T×m hiÓu chung * VÞ trÝ - N»m ë phÇn II * Bè côc - 3 phÇn. II.T×m hiÓu v¨n b¶n 1. T©m tr¹ng cña KiÒu. Bằng việc miêu tả đặc điểm không gian vµ thêi gian ngo¹i c¶nh lµm næi bËt t©m tr¹ng phÊp pháng lo ©u tríc mét hoµn c¶nh xa l¹ 2. Nỗi nhớ của Kiều đối với ngời yêu , đối với cha mẹ a. Nçi nhí Kim Träng. -Nhớ về kỉ niệm tình yêu êm đẹp , nhí l¹i lêi thÒ son s¾t - Tâm trạng đắng cay chua xót về t×nh ®Çu tan vì vÒ lßng thuû chung trong tình yêu đang bị chà đạp b. Nçi nhí cha mÑ.

(89) nång Êp l¹nh”? ? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng c¸ch dïng tõ ng÷ cña t¸c gi¶ ? T¸c dông cña c¸ch dïng đó ? - Sö dông c¸c thµnh ng÷ - §iÓn cè ®iÓn tÝch ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tÊm lßng cña Thuý KiÒu qua nçi nhí th¬ng cña nµng? Hãy đọc thầm 8 câu thơ cuối ? Nhận xét cảnh vật đợc miêu tả trong tám câu thơ cuối ?Những cảnh đó gợi tâm tr¹ng g× cña KiÒu? ? NhËn xÐt biÖn ph¸p NT t¸c gi¶ sö dông trong miªu t¶ trong t¸m c©u th¬ cuèi ? Những cảnh đó gợi tâm trạng gì của KiÒu? nhËn xÐt biÖn ph¸p NT t¸c gi¶ sö dông trong ®o¹n th¬ ? Ph©n tÝch t¸c dông cña các biện pháp NT đó ? Hoạt động 3 : Tổng kết ? NhËn xt g× vÒ néi dông vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n ? Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè - Cñng cè néi dung c¬ b¶n cña ®o¹n trÝch 2. DÆn dß - Häc bµi cò - Miªu t¶ trong v¨n tù sù. Nµng yªu quÝ kÝnh träng tÊm lßng tÊm lßng cao c¶ cña mÑ , yªu th¬ng lo l¾ng vÒ tuæ t¸c cña cha 3. Nçi buån lo cña Thuý KiÒu. B»ng viÖc sö dông nghÖ thuËt ®iÖp ng÷ , bót ph¸p t¶ c¶nh ngô t×nh , tõ láy tác giả đã thể hiện tâm trạng buån ch¸n vµ lo ©u vµ nç sî h·i vÒ nh÷ tai ho¹ rØu ro. 3’. III. Tæng kÕt * Ghi nhí ( Sgk ). D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ------------. TiÕt 32 : TËp lµm v¨n Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù Ngµy d¹y : ....................................................... ...................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HiÓu vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. - Sù kÕt hîp ph¬ng thøc biÓu trong mét v¨n b¶n 2. Kü n¨ng: - Phát hiện và phân tích đợc tác dụng của miêu tả trong văn bản tự sự - KÕt hîp kÓ chuyÖn víi miªu t¶ khi lµm bµi v¨n tù sù 3. Thái độ: - Vận dụng hiểu biết về miêu tả trong văn bản tự sự để đọc - hiểu văn bản B. ChuÈn bÞ : 1. GV: SGK, gi¸o ¸n 2. HS : ChuÈn bÞ bµi theo sù h/d cña gv. C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc.

(90) 1: ổn định tổ chức: 2: KiÓm tra: Kh«ng 3.Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động ? ThÕ nµo lµ v¨n tù sù? Trong v¨n tù sù cã nh÷ng yÕu tè nµo? GV: Các em đã đợc làm quen với văn bản tự sự ở lớp 8, nhờ các yếu tố tả hành động, sự việc, cảnh vật và ngời thì ngời đọc mới hình dung rõ câu chuyện đó xảy ra ntn? VËy yÕu tè miªu t¶ cã vai trß ntn? Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới: - Gäi h/s vÝ dô ? §o¹n trÝch kÓ vÒ viÖc g×? Em h·y chØ ra c¸c yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n trÝch - Quang Trung chỉ huy tớng sĩ đánh đồn Ngäc Håi. - C¸c yÕu tè miªu t¶: + Nh©n cã giã b¾c, qu©n Thanh bÌn dïng èng phun khãi löa ra, khãi to¶ mï trêi… qu©n Thanh l¹i tù h¹i m×nh. + … quăng ván xuống đất… cầm dao chém bừa… nhất tề xông tới mà đánh. + Quân Thanh chống đỡ không nổi, bỏ chạy to¸n lo¹n, giµy xÐo lªn nhau mµ chÕt. + Qu©n T©y S¬n thõa thÕ chÐm giÕt lung tung, thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suèi. ? C¸c chi tiÕt miªu t¶ nµy cã t¸c dông g×? - Miêu tả cụ thể hành động, sự việc, cảnh vật và ngời trong trận đánh Tái hiện cụ thể sống động trận đánh của Quang Trung. - Quan s¸t sgk phÇn c. ? Cã b¹n nªu ra 4 sù viÖc nh trong sgk, em h·y nèi c¸c sù viÖc Êy thµnh 1 ®o¹n v¨n? - GhÐp c¸c sù viÖc: a - b - c - d. ? Em h·y so s¸nh ®o¹n v¨n võa t¹o víi ®o¹n v¨n phÇn trÝch dÉn em thÊy ®o¹n v¨n nào sinh động..? Tại sao? + Đoạn văn vừa tạo không sinh động, khô khan, kém hấp dẫn chỉ kể đợc các sự việc, cha làm rõ đợc đợc sự việc ấy diễn ra nh thế nµo? -+ Đoạn văn trích dẫn sinh động hấp dẫn hơn, trận đánh của vua QT đợc tái hiện cụ thÓ. -> Nhê yÕu tè miªu t¶. ? Nhờ yếu tố nào mà trận đánh của QT lại đợc tái hiện sinh động nh thế? - Nhờ yếu tố yếu miêu tả nên hành động, con ngời, cảnh vật trong trận chiến đấu diễn ra 1 cách sống động làm cho câu chuyện trë nªn hÊp dÉn. ? VËy khi kÓ chuyÖn, ngêi kÓ ph¶i lµm những gì để câu chuyện trở nên sinh động. (1') Tg 1'. Néi dung. 24 '. I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong v¨n tù s: 1. VÝ dô. 2. NhËn xÐt - Lùa chän miªu t¶ nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu diÔn biÔn chÝnh cña sù việc, hành động của con ngời, cảch vËt..

(91) hÊp dÉn? ? YÕu tè miªu t¶ cã vai trß ntn trong v¨n tù sù - §ãng vai trß hç trî, nh»m lµm næi bËt néi dung c©u chuyÖn. - Gọi học sinh đọc sgk Hoạt động 3: HD luyện tập Bµi tËp 1 ? T×m nh÷ng yÕu tè miªu t¶ ( ngêi vµ c¶nh trong ®o¹n trÝch, chØ râ t¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n trÝch? H/® nhãm lín - 6 phót c¸c nhãm th¶o luËn, ph¸t biÓu - bæ sung - gv kl. - Nhãm ;1.2.3 :®o¹n trÝch chÞ em TK - Nhãm:3-4.5 ®o¹n trÝch c¶nh ngµy xu©n .. Bµi tËp 2 - §äc bµi tËp - nªu yªu cÇu cña bµi tËp. ? ViÕt ®o¹n v¨n kÓ vÒ viÖc chÞ em TK ®i ch¬i xu©n trë vÒ cã sö dông yÕu tè t¶ c¶nh ngµy xu©n.. - Đọc bài tập - xác định y/ cầu của bài tập. Giới thiệu trớc lờp vẻ đẹp của chị em TK b»ng lêi v¨n cña m×nh?. - T/dông: §ãng vai trß hè trî, nh»m lµm næi bËt ND c©u truyÖn. * Ghi nhí. II. LuyÖn tËp 17 '. Bµi tËp 1: - C¸c yÕu tè c¶nh, t¶ ngêi trong 2 ®o¹n a. t¶ ngêi: - V©n xem trang trong kh¸c vêi Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang ….m©y thua níc tãc tuyÕt nhêng mµu da. - KiÒu cµng s¾c s¶o mÆn mµ So bÒ tµi s¾c l¹i lµ phÇn h¬n. …..hoa ghen thua th¾m liÔu hên kÐm xanh. b. T¶ c¶nh: Cá non xanh tËn ch©n trêi Cµnh lª tr¾ng ®iÓm 1 vµi b«ng hoa …Tµ tµ bãng ng¶ vÒ t©y ….DÞp cÇu nho nhá cuèi ghÒnh b¾c ngang c.T¸c dông: C¸c yÕu tè miªu t¶ lµm cho v¨n b¶n sinh động, hấp dẫn gàu chất thơ 2. Bµi tËp 2: - ViÕt ®o¹n v¨n: ChÞ em TK du xu©n trë vÒ, kh«ng cßn rén r·, n¸o nhiÖt cña lÔ t¶o mé, của hội đạp thanh, mọi thứ đều đã l¾ng xuèng, nh¹t dÇn c¶nh buæi chiÒu vÉn mang c¸i thanh, c¸i dÞu cña mïa xu©n mÆt trêi tõ tõ ng¶ vÒ t©y bãng ch©n ngêi th¬ thÈn, dßng níc uèn quanh trong mét khe níc nhá cã mét nhÞp cÇu b¾c ngang. Cảnh vật đã nhuốm màu tâm trạng chÞ em TK cã c¶m gi¸c b©ng khu©ng, xao xuyÕn vÒ mét ngµy vui xu©n mµ cßn linh c¶m vÒ mét ®iÒu gì đó sắp xảy ra. 3. Bµi tËp 3: Vẻ đẹp của chị em TK: TV có vẻ đẹp phúc hậu đoan trang, khuôn mặt đầy đặn nh mặt trăng r»m, l«ng mµy s¾c nÐt, ®Ëm nh múa con ngµi, miªng cêi t¬i th¾m nh hoa, giäng nãi trong trÎo, m¸i tãc ®en bãng nhÑ h¬n m©y, lµn da tr¾ng mÞn màng hơn tuyết. Vẻ đẹp cua TV khiÕn cho thiªn nhiªn ph¶i "m©y.

(92) Bµi tËp 3. thua" "TuyÕt nhêng". NÕu TV cã vÎ đẹp phúc hậu đoan trang thì Kiều lại có vẻ đẹp sắc sảo mặn mà, đôi mắt trong s¸ng long lanh nh lµn níc mïa thu, dáng núi mùa xuân gợi lên đôi l«ng mµy thanh tó duyªn d¸ng. VÎ đẹp tơi thắm nh hoa, dáng vẻ yêu kiÒu mÒm m¹i cña liÔu còng ph¶i hên ph¶i ghen víi ngêi con g¸i tuyÖt s¾c nµy "hoa ghen" "liÔu hên". 1’ Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè - NhÊn m¹nh vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong văn tự sự là rất quan trọng, song cần lu ý là sử dụng miêu tả đúng lúc, đúng chỗ, tránh lạm dụng quá nhiều sẽ dẫn đến lạc thể lo¹i sang v¨n miªu t¶. 1’ 2. DÆn dß - Häc bµi cò, lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i - ChuÈn bÞ tiÕt sau viÕt bµi sè 2 t¹i líp - V¨n tù sù D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 33: TiÕng ViÖt Trau dåi vèn tõ Ngµy d¹y ................................................. ........................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Những định hớng chính để trau dồi vốn t . 2. Kü n¨ng: - Giải nghĩa từ và sử dung từ đúng nghĩa , phù hợp với ngữ cảnh - KNS: Trình bay, trao đổi về sự phát triển của từ vựng 3. Thái độ: - Thêng xuyªn trau dåi vèn tõ cho b¶n th©n B. ChuÈn bÞ : 1. GV: So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. HS : Häc bµi cò, chuÈn bÞ tríc bµi míi. C. tiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (6') ? ThÕ nµo lµ thuËt ng÷? Cho vÝ dô? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động ? Từ dùng để làm gì? Để nói chính xác nh÷ng g× m×nh cÇn ph¶i nãi ta ph¶i cã vèn tõ nh thÕ nµo? - HS: Tr¶ lêi GV: Từ là chất liệu để tạo nên câu. Muốn.

(93) diễn tả chính xác và sinh động những suy nghÜ vµ t×nh c¶m c¶m xóc cña m×nh ngêi nãi ph¶i biÕt râ nh÷ng tõ mµ m×nh dïng vµ cã vèn tõ phong phó. Do đó trau dồi vốn từ là việc rất quan trọng để nâng cao kỹ năng diễn đạt. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới - Yêu cầu học sinh đọc ví dụ ? T¸c gi¶ muèn nãi ®iÒu g× qua ®o¹n v¨n? 20 - Häc sinh th¶o luËn nhãm nhá 3 phót ' - §¹i diÖn th¶o luËn  nhËn xÐt - Gi¸o viªn kÕt luËn + TiÕng ViÖt lµ ng«n ng÷ cã kh¶ n¨ng rÊt lớn để đáp ứng nhu cầu diễn đạt của ngời viÕt + Muèn ph¸t huy tèt kh¶ n¨ng cña TiÕng ViÖt, mçi c¸ nh©n ph¶i kh«ng ngõng trau dåi ng«n ng÷ - Yêu cầu học sinh đọc ví dụ 2 và thực hiÖn yªu cÇu bªn díi. - Gi¸o viªn híng dÉn Trong 5 câu ngời viết đều mắc lỗi dùng tõ + Trong a: Thừa từ: đẹp + Trong b: Sai tõ: dù ®o¸n -> íc ®o¸n + Trong c: Sai tõ: ®Èy m¹nh ->më réng ? V× sao cã nh÷ng lçi nµy ? ? Tõ ph©n tÝch bµi tËp, rót ra nhËn xÐt? ?§Ó trau åi vèn tõ chóng ta cÇn ph¶i lµm g× ? - Yêu cầu học sinh đọc đoạn văn trong SGK vµ thùc hiÖn yªu cÇu ? So sánh hệ thống trau dồi vốn từ đã nêu trªn vµ hÖ thèng trau dåi vèn tõ cña NguyÔn Du. - Nhµ v¨n T« Hoµi ph©n tÝch qu¸ tr×nh trau dồi vốn từ của đại thi hào Nguyễn Du bằng cách đọc lời ăn tiếng nói của nhân dân . - ë trªn trau dåi th«ng qua qu¸ tr×nh rÌn luyÖn - Việc trau dồi mà Tô Hoài đề cập đợc thùc hiÖn theo h×nh thøc häc hái. 2. NhËn xÐt  Phải nắm đợc đầy đủ và chính xác nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ *. Ghi nhí SGK II. Rèn luyện để làm tăng vốn từ 1. VÝ dô. *. Ghi nhí: SGK. ? Vậy phải rèn luyện nh thế nào để làm t¨ng vèn tõ? - Học sinh đọc nội dung ghi nhớ Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập Bµi tËp 1: ( 101). ? Chọn cách giải thích đúng?. b. VÝ dô 2. - Nhµ v¨n T« Hoµi ph©n tÝch qu¸ tr×nh trau dồi vốn từ của đại thi hào Nguyễn Du bằng cách đọc lời ăn tiÕng nãi cña nh©n d©n . - ë trªn trau dåi th«ng qua qu¸ tr×nh rÌn luyÖn - Việc trau dồi mà Tô Hoài đề cập đợc thực hiện theo hình thức học hỏi 2. NhËn xÐt  Không ngừng học hỏi, rèn luyện để t¨ng vèn tõ. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc lµm t¨ng vèn tõ?. - H/S đọc SGK - X/đ yêu cầu bài tập.. I. Rèn luyện để nắm vững nghĩa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ 1. VÝ dô a. VÝ dô 1. 15 '. III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: ( 101) Cách giải thích đúng: a. HËu qu¶: KÕt qña xÊu. b. Đoạt: Chiếm đợc phần thắng..

(94) Bµi tËp 2: ( 101) - H/s đọc bài tập - nêu yêu cầu của bài tập: ? Xác định nghĩa của yếu tố Hán Việt?. - C¸c tõ tuyÖt mËt, tuyÖt t¸c vÒ nhµ tù gi¶i thÝch nghÜa. Các từ đồng dạng, đồng bộ, đồng niên, đồng môn về nhà tự làm. - §äc bµi tËp - Nªu yªu cÇu cña bµi tËp.. c. T×nh tó: Sao trªn trêi ( nãi kh¸i qu¸t). 2. Bµi tËp 2: - NghÜa cña yÕu tè H¸n ViÖt: a. * TuyÖt: Døt, kh«ng cßn g×; + TuyÖt chñng: BÞ mÊt h¼n gièng nßi. + Tuyệt giao: Cắt đứt không giao thiÖp. + TuyÖt tù: Kh«ng cã ngêi nçi dâi. + Tuyệt thực: Nhịn đói không chịu ăn để phản đối - Một hình thức đấu tranh. * TuyÖt: Cùc k×, nhÊt. + Tuyệt đỉnh: Cao nhất, mức cao nhất. + Tuyệt trần: nhất trên đời, không gì s¸nh b»ng. b. §ång: cïng nhau, gièng nhau. + §ång ©m: cã ©m gièng nhau. + §ång bµo: Lµ nh÷ng ngêi cïng nßi gièng, d©n téc, mét tæ quèc. + §ång khëi: Cïng vïng dËy dïng bạo lực để phá ách kìm kẹp. - TrÎ em: + §ång Êu: TrÎ em kho¶ng 7,8 tuæi. + §ång dao: Lêi h¸t d©n ca cho trÎ em. + §ång tho¹i: TruyÖn viÕt cho thiÕu nhi. - ( Chất ) đồng: Trống đồng: Nhạc khí gõ thời cổ, hình cái trống, đúc bằng đồng, trên mặt có chạm những hoa tiÕt trang trÝ. 4. Bµi tËp 4: ý kiÕn cña ChÕ Lan Viªn: - TiÕng viÖt cña chóng ta lµ mét ng«n ngữ trong sáng giàu, đẹp, thể hiện qua ngôn ngữ nông dân. Muốn giữ đợc sự trong sáng và giàu đẹp của ngôn ngữ d©n téc th× ph¶i häc tËp lêi ¨n tiÕng nãi cña hä.. Bµi tËp 4: ( 102) ? H·y b×nh luËn ý kiÕn cña ChÕ Lan Viªn? - H/® nhãm bµn. Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè ? Làm thế nào để trau dồi vốn từ 1' - Gi¸o viªn cñng cè bµi 2. DÆn dß - Häc bµi cò, lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i 1' D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ------------.

(95) TiÕt 34 + 35 viÕt bµi lËp lµm v¨n sè 2 t¹i líp Ngµy d¹y : ............................................................................................................. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả cảnh vật, con ngời, hành động. 2. Kü n¨ng: - Rèn luyện kỹ năng diễn đạt, trình bày. 3. Thái độ: - Båi dìng kh¶ n¨ng miÓu t¶ cho h/s khi viÕt v¨n tù sù. B. ChuÈn bÞ : 1. GV: §Ò kiÓm tra 2. HS : ChuÈn bÞ bµi theo sù h/d cña gv. Đề bài : Hãy kể lại giấc mơ , trong đó em đợc gặp lại ngời thân đã xa cách lâu ngày . * Yªu cÇu vÒ H×nh thøc : - Bài viết phải có bố cục 3 phần, đúng kiểu loại văn tự sự có sử dụng các biện pháp nghÖ thuËt + Miªu t¶ . - Diễn đạt lu loát, có sự liên kết mạch lạc trong bài viết, trình bày sạch sẽ, chữ viết cẩn thËn , s¸ng sña . - KÓ l¹i giÊc m¬ * Yªu cÇu vÒ néi dung: a. Më bµi (1,5 ® ) - Giới thiệu giấc mơ đó diễn ra lúc nào ? Gặp lại ai ? Ngời đó có quan hệ nh thế nào ? b. Th©n bµi ( 7 ® ) - Kể lại chi tiết giấc mơ (ngời đó giờ ở đâu, hình dáng, cử chỉ, nét mặt, nói năng ra sao, tả cả ngời và hành động ) - KÕt thóc nh thÕ nµo? c. KÕt bµi (1,5 ® ) - Suy nghĩ của em về ngời đó - Cảm thấy giấc mơ đó nh thế nào C. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1: ổn định tổ chức: 2. Bµi míi: Hoạt động 1: - Giáo viên chép đề lên bảng - HS chép đề , làm bài , nộp bài GV: Các em đã đợc học về văn tự sự từ lớp 6. Tiết trớc chúng ta vừa tìm hiểu về sử dụng yếu tố miêu tả trong văn tự sự, để củng cố những kiến thức đã học hôm nay chúng ta đi vào viết một đề văn cụ thể. Hoạt động 2: - GV thu bµi - NhËn xÐt giê kiÓm tra * DÆn dß - Xem lại đề bài và lập dàn ý chi tiết cho đề bài vừa viết. - Xem tríc bµi: M· gi¸m Sinh mua KiÒu D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 36- 37: V¨n b¶n lôc v©n tiªn cøu kiÒu nguyÖt nga.

(96) (TrÝch truyÖn Lôc V©n Tiªn - NguyÔn §×nh ChiÓu) Ngµy d¹y :.............................................. ................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nh÷ng hiÓu biÕt bíc ®Çu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Qua đoạn trích, hiểu đợc khát vọng cứu ngời, cứu đời của tác giả và phẩm chất của 2 nh©n vËt LVT vµ KNN. - Hiểu đợc đặc trng phơng thức khắc họa t/cách nhân vật của truyện. - ThÓ lo¹i th¬ lôc b¸t truyÒn thèng cña d©n téc qua t¸c phÈm TruyÖn Lôc V©n Tiªn - Nh÷ng hiÓu biÕt bíc ®Çu vÒ nh©n vËt , sù kiÖn , cèt truyÖn trong t¸c phÈm 2. Kü n¨ng: - §äc - hiÓu mét ®o¹n trÝch truyÖn th¬ - Nhận diện và hiểu đợc tác dụng của các từ địa phơng Nam Bộ đợc dùng trong đoạn trÝch - Cảm nhận đợc vẻ đẹp của hình tợng nhân vật lí tởng theo quan niệm đạo đức mà Nguyễn Đình Chiểu đã khắc hoạ trong đoạn trích 3.Thái độ: - Bồi dỡng GD, bài học về tình ngời, ý thức giúp đỡ nhau trong cơn hoạn nạn. - Trân trọng những giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của truyện thơ, đồng thời thêm yªu quý t¸c gi¶ NguyÔn §×nh ChiÓu. B. ChuÈn bÞ : - GV: Su tÇm t¸c phÈm LVT vµ mét sè bµi viÕt vÒ N§C. - HS : ChuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn. C. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? §äc thuéc ®o¹n trÝch M· gi¸m Sinh mua KiÒu vµ ph©n tÝch nh©n vËt M· Gi¸m Sinh ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Cố thủ tớng PV Đồng đã từng nói về N§C: Trªn trêi cã nh÷ng v× sao cã ¸nh s¸ng kh¸c thêng, nhng tho¹t cha nh×n thÊy s¸ng; song cµng nh×n cµng s¸ng. N§C – nhµ th¬ yªu níc cña nh©n d©n MN TK XIX lµ mét trong những ngôi sao nh thế. Cuộc đời và sự nghiệp của NĐC ntn và hình tợng LVT đánh cíp cøu KNN diÔn ra ntn? bµi häc h«m nay c¸c em sÏ râ. 77 A. NguyÔn §×nh ChiÓu vµ truyÖn Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản Lôc V©n Tiªn. - HS: Quan s¸t SGK I. T¸c gi¶: ? Dùa vµo chó thÝch nªu nh÷ng hiÓu biÕt a. Cuộc đời: cña em vÒ t¸c gi¶ N§C? - N§C (1822 - 1888) sinh ë quª mÑ: GV: Trong c¸c nhµ v¨n, nhµ th¬ xa vµ nay, Gia §Þnh, quª cha: Thõa Thiªn – «ng lµ nhµ th¬ ®au khæ nhÊt, mï lßa, häc HuÕ. vÊn dë dang, nghÌo khæ, sèng trong c¶nh - §ç tó tµi ë Gia §Þnh n¨m 1943 (n¨m lo¹n l¹c khi TDP x©m lîc níc ta. 21 tuæi) con mét viªn quan nhá, häc - Cuộc đời riêng bi kịch: Bị mù, công danh giỏi, hiếu thảo cả cuộc đời sáng ngời dë dang (lì thi v× chÞu tang mÑ); t×nh duyªn nh©n nghÜa yªu níc th¬ng d©n ... tr¾c trë (bÞ béi íc); sèng trong c¶nh níc mÊt nhµ tan; NB dÇn r¬i vµo tay TDP - NĐC vợt qua tất cả để sống có ích cho đời: Lµm thÇy gi¸o; thÇy thuèc vµ lµ nhµ th¬. - Cïng víi c¸c l·nh tô nghÜa qu©n (Tr¬ng §Þnh, Phan Tßng) bµn mu kÕ chèng Ph¸p..

(97) S¸ng t¸c nhiÒu th¬ v¨n kÝch lÖ tinh thÇn yªu nớc, chiến đấu của nhân dân NB. - Từ chối mọi sự mua chuộc của TDP “đất chúng đã mất thì đất riêng của tôi có nghĩa gì. “Khi ông mất cả cánh đồng Ba Tri rợp tr¾ng kh¨n tang cña c¸c thÕ hÖ häc trß suèt 40 n¨m cña N§C. - Gi÷ mét lßng trung thµnh víi d©n víi níc cho đến khi ốm nặng và qua đời trong sự thơng tiếc của nhân dân NB. -> ¤ng lµ tÊm g¬ng s¸ng vÒ nghÞ lùc sèng vµ cèng hiÕn cho d©n cho níc; «ng lµ nhµ nho tiết tháo, nhà thơ mù yêu nớc vĩ đại, lơng y nổi danh và là nhà giáo đức độ -> Là nhµ th¬ tiªu biÓu nhÊt cña níc ta vµ cña NB cuèi TK XIX, lµ ngän cê ®Çu cña v¨n th¬ yªu níc chèng Ph¸p trong giai ®o¹n nµy ? NhËn xÐt kÕt cÊu cña truyÖn? cho biÕt truyÖn LVT gåm mÊy phÇn chÝnh, h·y tãm t¾t néi dung cña truyÒn theo tõng phÇn? + LVT đánh cớp cứu KNN. + LVT gặp nạn đợc thần và nhân dân cứu gióp. + NN gặp nạn đợc Phật Bà và nhân dân cứu gióp vÉn mét lßng chung thñy víi VT. + V©n tiªn vµ NN gÆp l¹i nhau. ? H·y t×m vµ so s¸nh sù gièng nhau gi÷a cuộc đời NĐC và LVT? LVT đi thi, đợc tin mẹ mất, bỏ thi về chịu tang, khóc bị mù 2 mắt, gia đình Võ Công bội ớc <-> Cuộc đời NĐC cũng có những sự kiÖn t¬ng tù. ? Cã ý kiÕn cho r»ng t¸c phÈm cã tÝnh tù truyện, em thấy có đúng không? Tại sao? - T¸c phÈm cã tÝnh chÊt tù truyÖn chØ lµ mét phÇn nhng kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶ bëi nã cßn thÓ hiÖn m¬ íc cña t¸c gi¶ ? H·y nªu nh÷ng gi¸ trÞ cña t¸c phÈm ?. b. C¸c t¸c phÈm: ViÕt b»ng ch÷ n«m: * TruyÖn th¬: TruyÖn LVT, D¬ng Tõ – Hà Mậu, Ng Tiều y thuật vấn đáp. * C¸c bµi th¬: Ch¹y giÆc, v¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc, V¨n tÕ Tr¬ng §Þnh, V¨n tÕ nghÜa sÜ trËn vong lôc tØnh II. T¸c phÈm truyÖn th¬ n«m LVT: a. KÕt cÊu : Theo kiÓu ch¬ng håi b. Tãm t¾t truyÖn: Gåm 2082 c©u th¬ chia lµm 4 phÇn:. c. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn LVT: * Gi¸ trÞ néi dung: - Truyện viết ra nhằm mục đích truyền dạy đạo lý làm ngời, ca ngợi t tởng nh©n nghÜa. - Xem träng t×nh nghÜa gi÷a con ngêi víi con ngêi. - §Ò cao tinh thÇn hiÖp nghÜa cøu khã phß nguy. - Kh¸t väng cña nh©n d©n ta híng tíi lÏ ph¶i c«ng b»ng vµ nh÷ng ®iÒu tèt đẹp (kết thúc có hậu thiện thắng ác, chÝnh nghÜa th¾ng gian tµ). + Phª b¸n nh÷ng kÎ bÊt nh©n phi nghÜa (Vâ C«ng, Bïi KiÖm, ...) * NghÖ thuËt: §Æc ®iÓm thÓ lo¹i: TruyÖn th¬ n«m lôc b¸t lu truyÒn díi h×nh thøc d©n gian, diÔn xíng “KÓ th¬, nãi th¬ LVT, h¸t VT, “ng«n ng÷ gi¶n dÞ, dÔ hiÓu”. B. §o¹n trÝch: "Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga" I. T×m hiÓu chung a. vÞ trÝ: N»m ë phÇn ®Çu cña TP tõ c©u 123 – c©u 180. b. Bè côc: 2 phÇn + Từ đầu _> thân vong: VT đánh tan bän cíp.

(98) ' - HS: Quan s¸t ®o¹n trÝch - Nêu yêu cầu đọc (LVT: Khi quyết liệt khi ©n cÇn kh¶ng kh¸i; Phong Lai hèng h¸ch nạt nộ; KNN cảm kích xúc động. - GV đọc mẫu – nhận xét cách đọc, uốn n¾n. ? Hãy xác định vị trí của đoạn trích và cho biÕt néi dung cña ®oµn trÝch? - H/d h/s t×m hiÓu chó thÝch trong SGK ? V/b chia thµnh mÊy phÇn, nªu ý cña tõng phÇn? ? Xác định n/ vật chính của v/b này? Vì sao em l¹i x/® nh thÕ? - N/ vËt chÝnh: LVT lµ nh©n vËt cña c¶ 2 sù việc đánh cớp và trò chuyện cùng KNN GV: Trong ®o¹n trÝch LVT vµ KNN thÓ hiÖn lµ ngêi thÕ nµo? Néi dung c©u chuyÖn ra sao tiÕt sau chóng ta cïng nhau ®i t×m hiÓu tiÕp. - Gọi h/s đọc đoạn 1 ? Sự việc đánh cớp đợc kể lại qua các chi tiết hành động, lời nói điển hình nào? - Hành động: Bẻ cây làm gậy ... ? Tại sao VT không xông vào đánh bọn cớp luôn mà lại lên tiếng trớc? Bộc lộ thái độ cña LVT ntn? - Tả đột hữu xông ... - Lời lẽ: Kêu rằng bớ đảng hung đồ, Chớ quen ... hồ đồ hại dân. - Lêi lÏ phong l¹i Hèng h¸ch, kiªu c¨ng. ? Em h·y so s¸nh t¬ng quan lùc lîng gia bọn cớp và VT? Thái độ và lời lẽ phong lại ntn? Một mình đánh cớp, hành động tả đột hữu xung víi bä cíp cña VT chøng tá ®iÒu g×? Kết quả trận đánh ntn? - Bọn cớp có gơm giáo quân đông tớng mạnh, thanh thế lẫy lừng “ngời đều sợ nó có tại không đơng <-> Vân Tiên có một mình, cây gậy bên đờng làm vũ khí. - VT hoàn toàn chủ động dũng mạnh khi lâm trận đánh mọi phía tung hoành trong trËn. - L©u la tan vì, Phong Lai chÕt. ? C¸ch miªu tr¶ nh thÕ giî cho em nhí tíi n/ vËt nµo trong truyÖn cæ Trung Hoa vµ trong c¸c truyÖn cæ tÝch VN? - TriÖu Tö Long mét tíng trÎ cña Lu BÞ thêi Tam quốc đã dũng cảm 1 mình phá vòng vây quân Tào ở trận Tơng Dơng để bảo vệ A §Èu, con cña Lu BÞ, hay Th¹ch Sanh (VN) ? Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật đặc sắc gì để miêu tả nhân vật LVT? Nghệ thuật kể chuyện, miêu tả hành động vµ lêi nãi cña nh©n vËt. + Cßn l¹i: Cuéc trß chuyÖn gi÷a LVT vµ KNN II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Nh©n vËt LVT: a. LVT đánh cớp:. - V©n Tiªn c¶nh c¸o vµ tuyªn chiÕn với bọn cớp thái độ phấn nộ, bất bình, c¨m giËn.. - V©n Tiªn lµ mét th sinh nhng cã tÝnh c¸ch anh hïng mét m×nh tay kh«ng dũng cảm đánh tan bọn cớp để bảo vệ ngêi l¬ng thiÖn. b. C¸ch xö sù cña V©n Tiªn víi Kim Liªn vµ KNN.

(99) ? Em cã thÓ b×nh luËn ntn vÒ tÝnh c¸ch cña nhân vật LVT qua hành động đánh cớp? - Gọi h/s đọc tiếp: từ dẹp rồi -> nói ra Hái ai than khãc ë trong xe nµy ... nghe nói động lòng ... ta đã trừ dòng lâu la ? Sau trận đánh, thấy có ngời than khóc trong xe VT có thái độ gì? Chi tiết nào cho em biết điều đó? ? T¹i sao V©n Tiªn l¹i nãi khoan khoan ngồi đó chớ ra? Khoan khoan ngồi đó chớ ra Nµng lµ phËn g¸i ta lµ phËn trai ... V©n Tiªn nghe nãi ... Lµm ¬n h¸ dÔ tr«ng ngêi tr¶ ¬n Nhí c©u .... phi anh hïng - Quan niÖm lÔ gi¸o phong kiÕn “Nam n÷ thô thô bÊt th©n” - ¢n cÇn, hái han, an ñi hä quan t©m ch©n thành vô t đến ngời bị nạn. ? Quan niÖm vÒ ngêi anh hïng cña LVT vµ cũng là của NĐC đợc thể hiện trong câu th¬ nµo? H·y gi¶i thÝch ý nghÜa quan niÖm Êy? - Träng nghÜa,khinh tµi - Kh«ng nhËn c¸i tr¶ ¬n, tõ chèi chiÕc tr©m vµng nµng tÆng lµm kØ vËt, chØ cïng NN xíng häa 1 bµi th¬ råi thanh th¶n ra ®i. ? H·y nhËn xÐt c¸ch sö dông ng«n ng÷ n/v trong đoạn trích này có gì đáng lu ý? Tác dông kh¾c häa t/ c¸ch cña nh©n vËt LVT ntn? Thái đội, tg ntn? - Tác giải ca ngợi tinh thần nghĩa hiệp, đó là c¸ch xö sù cña bËc anh hïng h¶o h¸n. - Quan s¸t nh÷ng lêi nãi cña KNN ? NguyÖt Nga tù giíi thiÖu vÒ m×nh ntn? Em nhận thấy KNN có phẩm chất tốt đẹp nào qua nh÷ng dßng th¬ “Làm con đâu dám cãi cha ... cũng đành”, “L©m nguy ch¼ng gÆp gi¶i nguy ... bá ®i 1 håi” - ChÞu ¬n LVT ? Cách xng hô có gì đặc biệt? em thấy lời lẽ vµ c¸ch ¨n nãi cña KNN ntn? - Xng h«: Qu©n tö, tiÖn thiÕp. ? Lêi béc b¹ch cña KNN “cña tiÒn ch¼ng cã b¹c vµng th× kh«ng ... tÊm lßng cïng ngêi” t©m tr¹ng cña nµng ntn? ? Qua lêi lÏ cña KNN, em nhËn ra t/c¸ch cao đẹp của KNN là gì? ? Em cã nhËn thÊy kÕt cÊu truyÖn cã g× gièng víi truyÖn cæ mµ em biÕt? KÕt cÊu Êy nãi lªn m¬ íc g× cña nh©n d©n ta? - Giống truyện cổ Thạch Sanh đánh đại bµng cøu c«ng chóa Quúnh Hoa -> Trong. - ThÊy viÖc nghÜa lµ lµm, kh«ng tÝnh toán thiệt hơn, không đợi chờ báo đáp. - Ngôn ngữ đối thoại lời lẽ chân thành ng«n ng÷ kÓ biÕn hãa linh ho¹t võa kÓ võa t¶ võa thuËn l¹i . -> V©n Tiªn coi träng bæn phËn vµ danh dù trong s¸ng v« t trong viÖc cøu ngêi, lµ ngêi anh hïng hµo hiÖp, träng nghÜa khinh tµi nhng còng rÊt tõ t©m, nh©n hËu. 2. Nh©n vËt KNN. - C¸ch nãi n¨ng v¨n vÎ dÞu dµng , mùc thíc. - áy náy, băn khoăn tìm cách đền ơn. -> NguyÖt Nga lµ c« g¸i thïy mÞ, nÕt na cã häc thøc. Tù nguyÖn g¾n bã cuộc đời với LVT..

(100) x· héi nh÷ng nhiÔu hçn lo¹n ngêi ta tr«ng mong những ngời tài đức ra tay cứu nạn giúp đời. ? Qua ®o¹n trÝch, em thÊy t×nh cña cña NĐC đối với 2 nhân vật này nh thế nào? - Yªu mÕn, tr©n träng. - Ca ngîi sù thñy chung, ca ngîi ©n nghÜa, ca ngîi tinh thÇn träng nghÜa khinh tµi. Hoạt động 3: Tổng kết ? Qua v¨n b¶n võa häc, em rót ra néi dung g×?nghÖ thuËt ? 3’ - HS đọc ghi nhớ SGK Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè - Cñng cè néi dung c¬ b¶n cña ®o¹n trÝch 2. DÆn dß 2’ - Häc bµi cò - Miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù.. III.Tæng kÕt * Ghi nhí: SGK. 1’ D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ------------. TiÕt 38+39 : TËp lµm v¨n. miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù Ngµy d¹y : .................................................. ........................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Hiểu đợc vai trò của miêu tả nội tâm và mối quan hệ giữa nội tâm và ngoại hình trong khi kÓ chuyÖn. - Néi t©m nh©n vËt vµ miªu t¶ néi t©m nh©n v¹t trong t¸c phÈm tù sù . 2. Kü n¨ng: - Phát hiện và phân tích đợc tác dụng của miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự . - KÕt hîp kÓ chuyÖn víi miªu t¶ néi t©m khi lµm v¨n tù sù 3. Thái độ: - Vận dụng hiểu biết về miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự để đọc hiểu văn bản B. ChuÈn bÞ : 1. GV: So¹n bµi , tµi liÖu tham kh¶o 2. HS : ChuÈn bÞ bµi theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn. C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Vai trò của yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự? Em hãy giới thiệu vẻ đẹp cảu Thuý Kiều b»ng lêi v¨n cña m×nh. 3. Bµi míi:.

(101) Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động GV: Các em đã tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự. Vậy làm thế nào để phân biệt đợc miêu tả thiên nhiên, ngoại h×nh vµ miªu t¶ néi t©m nh©n vËt, miªu t¶ néi t©m nh©n vËt cã vai trß ntn trong v¨n bản tự sự. giờ học này các em sẽ đợc hiểu râ. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức míi - H/® 2: Quan s¸t trong SGK 93 - Gọi h/s đọc lại đoạn trích Kiều ở lầu NB ? H·y t×m nh÷ng c©u th¬ miªn t¶ c¶nh? + "Tríc LÇu Ngng BÝch… dÆm kia" + "Buån tr«ng… nghÕ ngåi" ? §èi tîng miªu t¶ lµ c¶nh TN hay c¶nh sinh ho¹t cña con ngêi? - C¶nh thiªn nhiªn cã kh«ng gian, thêi gian, mµu s¾c, c¶nh vËt (§1) ? T×m nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh vµ nh÷ng c©u miªu t¶ t©m tr¹ng cña Thóy KiÒu? - T¶ néi t©m: "Bªn trêi… ngêi «m" ? DÊu hiÖu nµo cho thÊy ®o¹n ®Çu lµ t¶ c¶nh, ®o¹n sau t¶ néi t©m? - §o¹n sau tËp trung miªu t¶ nh÷ng suy nghÜ cña KiÒu. ? Nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh cã mèi liªn hÖ nh thế nào đối với khắc hoạ nhân vật trong v¨n b¶n tù sù ? ? Miªu t¶ néi t©m cã t¸c dông nh thÕ nµo đối với việc khắc hoạ nhân vật trong văn b¶n tù sù?. - §äc vÝ dô 2 SGK ? Cho biÕt néi dung cña ®o¹n v¨n? H·y nhËn xÐt c¸ch miªu t¶ néi t©m nh©n vËt cña t¸c gi¶ - Tâm trạng đau đớn, dằn vặt của lão Hạc khi b¸n con chã. - Miªu t¶ néi t©m nh©n vËt qua nÐt mÆt, cö chØ ... ? Ngoµi viÖc miªu t¶ néi tÊm gi¸n tiÕp ta cã thÓ miªu t¶ theo c¸ch nµo n÷a ?. ? ThÕ nµo lµ miªu t¶ néi t©m nh©n vËt? cã mÊy c¸ch miªu t¶ néi t©m n/ vËt? ? Tõ 2 bµi tËp trªn em nµo cã thÓ rót ra. Tg 1'. 20 '. Néi dung. I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù 1. VÝ dô *VÝ dô 1:. * NhËn xÐt:  Tõ miªu t¶ hoµn c¶nh, ngo¹i h×nh mà ngời viết cho ta thấy đợc tâm tr¹ng bªn trong cña nh©n vËt vµ ngîc l¹i  Miªu t¶ néi t©m thÓ hiÖn nh÷ng ý nghÜ , c¶m xóc vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt  T¸c dông: lµ biÖn pháp quan trọng để xây dựng nhân vật , làm cho nhân vật sinh động * VÝ dô 2 * NhËn xÐt + Miªu t¶ néi t©m gi¸m tiÕp:  T¸i hiÖn nh÷ng ý nghÜ c¶m xóc vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt + Miªu t¶ néi t©m trùc tiÕp  DiÔn t¶ nh÷ng ý nghÜ c¶m xóc t×nh c¶m cña nh©n vËt 2. NhËn xÐt * Ghi nhí: SGK.

(102) nhËn xÐt vÒ miªu t¶ néi t©m? - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t néi dung kiÕn thøc - Học sinh đọc ghi nhớ trong SGK Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập Bµi tËp 1. 16 '. - Gọi h/s đọc bài tập – nêu yêu cầu b/tập ? ThuËt l¹i ®o¹n trÝch MGS mua KiÒu b»ng v¨n xu«i; Chó ý miªu t¶ néi t©m KiÒu?. Bµi tËp 3 Ghi l¹i t©m tr¹ng cña em sau khi x¶y ra một chuyện có lỗi đối với bạn. II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1; - Tả ngoại hình và hành động bên ngoµi cña MGS: * DiÖn m¹o - Qu¸ niªn tr¹c ngo¹i tø tuÇn Mµy r©u nh½n nhôi ¸o quÇn b¶nh bao * Cö chØ: GhÕ tªn ngåi tãt sç sµng * Hành động: Cò kè bớt một thêm hai. - T¶ néi t©m TK: Nçi m×nh thªm tóc nçi nhµ ............... Ngêi hoa bãn thÑn trong g¬ng mÆt dµy. Bµi tËp 3 - HS ghi l¹i t©m tr¹ng : C¶m thÊy cã lçi, ©n hËn , day døt .... Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè - Cñng cè néi dung c¬ b¶n cña ®o¹n trÝch 2. DÆn dß 1’ - Häc bµi cò, lam bµi tËp cßn l¹i - So¹n bµi: Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n 1’ D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ------------. TiÕt 40: V¨n häc Chơng trình địa phơng ( Văn học Yên Bái sau năm 1975 đến nay ) Ngµy d¹y ................................................... ..............................................................

(103) A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Sự hiểu biết về các nhà văn , nhà thơ viết về địa phơng - Sự hiểu biết về tác phẩm thơ văn viết về địa phơng - Những chuyển biến của văn học địa phơng sau năm 1975 2. KÜ n¨ng - Su tầm tuyển chon tài liệu văn thơ viết về địa phơng - Đọc hiểu và thẩm bình thơ văn địa phơng - So sánh đặc điểm văn học địa phơng giữa các giai đoạn 3. Thái độ - Trân trọng , yêu quí , tích cực tìm hiểu văn họcđịa phơng - Tù hµo , yªu quý quª h¬ng B ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn - S¸ch tham kh¶o , so¹n bµi , su tÇm 2. Häc sinh - Su tÇm , chuÈn bÞ bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1. ổn định tổ chức lớp (1) 2. KiÓm tra bµi cò (5) ? §äc thuéc ®o¹n trÝch LVT gÆp n¹n , ph©n tÝch nh©n vËt TrÞnh H©m . 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò t/g Néi dung Hoạt động 1 : Khởi động 1 Hoạt động 2. Đọc - hiểu văn bản 15 A. Thèng kª c¸c t¸c gi¶- t¸c phÈm * Nhµ v¨n ( 24 ) ? H·y kÓ tªn c¸c nhµ v¨n nhµ th¬ YB 1. Quang B¸ch ( 1940 ) mà em đã su tầm đợc ? - T¸c phÈm : GV Chia líp lµm 3 nhãm th¶o luËn + Ngêi cha bÊt h¹nh ( tËp truyÖn ng¾n ) - Cö d¹i diÖn tr×nh bµy , bæ sung thªm + PhÝa bªn kia rõng cä ( tiÓu thuyÕt ) - Hs nhËn xÐt 2. Bïi Kim Cóc ( 1958 ) Gv nhËn xÐt vµ kÕt luËn , bæ sung thªm - T¸c phÈm : c¸c t¸c gi¶ + C¸i b¸t vì ( tËp truyÖn ng¾n ) 3. TrÇn Cao §µm ( 1941 ) - T¸c phÈm : + Lẽ đời ( tập truyện ngắn ) + BÕn ngßi ( tiÓuthuyÕt ) * Nhµ th¬ 1. Hµ Ngäc Anh ( 1946 ) - T¸c phÈm : + Muèn nãi cïng em ( tËp th¬ ) 2. Ngäc b¸i ( 1945 ) - T¸c phÈm + Mµu xanh con suèi , chïm qu¶ ®Çu mïa , TrÇm tÜnh c¸nh rõng , ThÊp tho¸ng bãng m×nh , Thêi ¸o lÝnh ...( TËp th¬ ) 3. Hoµng B¶o ( 1946 ) - T¸c phÈm + Miền đất tôi yêu , Bông gạo trắng con bay , Hoa vÉn ch¸y , Qua cæng trêi ( TËp th¬ B. T×m hiÓu truyÖn “ KØ vËt cuèi cïng” 19 I . T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ : Hµ L©m K× ( 1952 ) quª : X· §¹i LÞch, huyÖn V¨n ChÊn, TØnh Yªn B¸i - D©n téc tµy - lµ HiÖu trëng trêng C§ v¨n hãa- nghÖ.

(104) ? H·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biªt cña m×nh vÒ t¸c gi¶ ? ? Hoµn c¶nh s¸ng t¸c t¸c phÈm ?. HS đọc đoạn trích.. thuËt- du lÞch Yªn B¸i - Lµ héi viªn : Héi nhµ v¨n ViÖt Nam, héi nhµ b¸o ViÖt Nam, héi v¨n nghÖ d©n gian ViÖt Nam, Héi v¨n häc nghÖ thuËt c¸c d©n téc thiÓu sè ViÖt Nam, Héi v¨n häc nghÖ thuËt Yªn B¸i. 2. V¨n b¶n * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : n¨m 1991 * Bè côc : 2 phÇn. ? Bè côc v¨n b¶n chia lµm mÊy phÇn ? II.T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Nh©n vËt ngêi anh hïng Hoµng V¨n Thä ? Qua phÇn giíi thiÖu truyÖn em h·y cho biÕt h×nh ¶nh anh hïng Hoµng Văn Thọ đợc giới thiệu nh thế nào? ? Thä tahm gia kh¸ng chiÕn trong hoµn c¶nh nh thÕ nµo? - Thä trèn mÑ víi em g¸I ra ®i ? Tại sao Thọ Lại quyết định tham gia kh¸ng chiÕn khi cßn ch ®Çy 15 tuæi? - V× c¨m thï giÆc. ? T×m nh÷ng chi tiÕt chøng tá Thä quyÕt t©m tham gia kh¸ng chiÕn? ? Khi đợc các anh cho tham gia tâm tr¹ng Thä nh thÕ nµo? ? Thọ đợc giao việc gì? ? Khi đợc giao nhiệm vụ giật mìn, Thọ đã nhớ tới ai? Chi tiết đó chứng tỏ ®iÒu g×? ?Khi thùc hiÖn nhiÖm vô Thä lµ mét ngêi nh thÕ nµo? ? Sù hi sinh cña anh hïng Hoµng V¨n Thä cã ý nghÜa nh thÕ nµo? ? Qua v¨n b¶n em cã nhËn xÐt g× vÒ phong trµo kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p của đồng bào dân tộc thiểu số ở miền B¾c níc ta lóc bÊy giê? ? Thái độ của tác giả dành cho Hoàng v¨n Thä nh thÕ nµo? ? Emcã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt cña toµn v¨n b¶n ? 2 Hoạt động 3: Tổng kết ? NhËn xÐt g× vÒ néi dung vµ nghÖ 1 thuËt cña bµi th¬ ? Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè 1 - Cñng cè néi dung c¬ b¶n cña ®o¹n trÝch 2. DÆn dß - Häc bµi cò, lµm bµi tËp cßn l¹i - Tæng kÕt tõ vùng D. Rót kinh nghiÖm:. - Sinh n¨m 1932, d©n téc tµy t¹i mét gia đình nông dân nghèo ở xã Đại Lịch, huyªn V¨n ChÊn, tØnh Yªn B¸i.. - Hoµng V¨n Thä lµ mét ngêi yªu níc c¨m thï giÆc, dòng c¶m tham gia kh¸ng chiÕn vµ hi sinh anh dòng.. 2. Phong trµo kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p của đồng bào dân tộc Yên bái - Phong trµo kh¸ng chiÕn m¹nh mÏ s«I nổi với đối tợng tham gia đông đảo III. Tæng kÕt * Ghi nhí.

(105) *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ------------. TiÕt 41+ 42- TiÕng viÖt. tæng kÕt vÒ tõ vùng Ngµy gi¶ng: ………………………………. …………………………………... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nắm vững và biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học từ lớp 6 đến lớp 9. 2. Kü n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng hÖ thèng ho¸, tæng hîp - KNS: Trình bày trao đổi về sự phát triển của từ vựng 3. Thái độ: Có thái độ đúng đắn trong học tập tiết ôn tập, từ đó có sự chuẩn bị đầy đủ. B. §å dïng d¹y häc - GV: B¶ng phô - HS : PhiÕu häc tËp C. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1: ổn định tổ chức: 2: KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp khi «n) 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1p Hoạt động 1: Khởi động GV: Kh¸c víi nh÷ng bµi häc tríc, côm bµi tæng kÕt cã nhiÖm vô cñng cè l¹i những kiến thức về từ vựng đã học ở lớp 6 9 Hoạt động 2: Hớng dẫn ôn tập I. Từ đơn và từ phức - Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ 15p 1. Kh¸i niÖm từ đơn và từ phức 2. Bµi tËp - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi 2.1. Bµi tËp 2 (SGK) - Tõ ghÐp: NgÆt nghÌo, giam gi÷, bã tập 2 trong SGK để nhận diện từ ghép và buộc, tơi tốt, bèo bọt, cỏ cây, đa đón, tõ l¸y. nhêng nhÞn, r¬i rông, mong muèn - Tõ l¸y: nho nhá, gËt gï, l¹nh lïng, - Gi¸o viªn lu ý häc sinh: Sù gièng vµ.

(106) kh¸c nhau vÒ ng÷ ©m ë ®©y cã tÝnh chÊt ngÉu nhiªn - Yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp 3 (lªn b¶ng) - C¶ líp nhËn xÐt - Gi¸o viªn söa ch÷a, bæ sung. ? ThÕ nµo lµ thµnh ng÷? - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 2  häc sinh n¾m v÷ng sù ph©n biÖt thµnh ng÷ vµ tôc ng÷ - Gi¸o viªn gi¶i thÝch nghÜa cña tõng thµnh ng÷, tôc ng÷ - Chia líp lµm 3 nhãm, cho c¸c nhãm lµm thi  nhËn xÐt lÉn nhau - Gi¸o viªn kÕt luËn - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 4 - Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm nghÜa cña tõ - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 2 - Yªu cÇu häc sinh gi¶i thÝch v× sao  nhËn xÐt - Gi¸o viªn kÕt luËn - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 3 - Yªu cÇu häc sinh gi¶i thÝch lÝ do - Gi¸o viªn kÕt luËn. TiÕt 42 - Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm - Yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng lµm  c¶ líp nhËn xÐt - Gi¸o viªn kÕt luËn ? Thế nào là từ đồng âm, phân biệt hiện tợng từ nhiều nghĩa và từ đồng âm? - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp - Yêu cầu học sinh xác định từ nhiều nghĩa và từ đồng âm - Gi¸o viªn gi¶i thÝch - Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 2 - Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp trong SGK. xa x«i, lÊp l¸nh 2.2. Bµi tËp 3 (SGK) - "Giảm nghĩa": Trăng trắng, đèm đẹp, nho nhỏ, lành lặn, xôm xốp - "T¨ng nghÜa": S¹ch sµnh sanh, s¸t sµn s¹t, nhÊp nh« II. Thµnh ng÷ 1. Kh¸i niÖm 2. Bµi tËp 2.1 Bµi tËp 2 a. Tôc ng÷ b. Thµnh ng÷ c. Tôc ng÷ d, e. Thµnh ng÷ 2.2. Bµi tËp 3 2.3. Bµi tËp 4 - B¶y næi, ba ch×m - Màn trời chiếu đất III. NghÜa cña tõ 1. Kh¸i niÖm 2. Bµi tËp 2.1. Bµi tËp 2 (SGK) Chọn cách hiểu đúng trong 4 cách hiểu đã cho - Chän a 2.2. Bµi tËp 3 (SGK)  Cách giải thích (b) là đúng IV. Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ 1. Kh¸i niÖm 2. Bµi tËp - Thềm hoa, lệ hoa đợc dùng theo nghÜa chuyÓn V. Từ đồng âm 1. Kh¸i niÖm 2. Bµi tËp a. Cã hiÖn tîng tõ nhiÒu nghÜa b. Có hiện tợng từ đồng âm VI. Từ đồng nghĩa 1. Kh¸i niÖm 2. Bµi tËp 2.1. Bµi tËp 2 - Chän c¸ch hiÓu (d) VII. Tõ tr¸i nghÜa 1. Kh¸i niÖm 2. Bµi tËp Nh÷ng cÆp tõ cã quan hÖ tr¸i nghĩa: Xấu -đẹp; xa - gần; rộng - hẹp 2.2. Bµi tËp 3 - Cïng nhãm sèng - chÕt cã: Ch½n - lÎ, ChiÕn tranh - hoµ b×nh Cïng nhãm giµ trÎ cã: Yªu - ghÐt; cao - thÊp; n«ng - s©u; giµu- nghÌo.

(107) - Häc sinh lªn b¶ng lµm  c¶ líp nhËn xÐt  Gi¸o viªn söa ch÷a, bæ sung - Gi¸o viªn cho häc sinh «n l¹i kh¸i niÖm vµ gióp häc sinh hiÓu râ h¬n ®©y thùc chÊt còng lµ quan hÖ nghÜa gi÷a c¸c tõ nh đồng nghĩa, trái nghĩa - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 2. VIII. Cấp độ khái quát nghĩa của tõ 1. Kh¸i niÖm 2. Bµi tËp. Tõ Xét về đặc điểm cấu tạo. Từ đơn. Tõ phøc. Tõ l¸y. Tõ ghÐp. TG đẳng lËp. TG chÝnh phô. Tõ l¸y hoµn toµn. Tõ l¸y bé phËn. Tõ l¸y ©m. - Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò - Cñng cè - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t néi dung 2 giê häc - ¤n l¹i toµn bé kiÕn thøc trong bài và nắm đợc các dạng bài tập của nó - HDHB - TiÕp tôc chuÈn bÞ néi dung cña bµi tæng kÕt. Tõ l¸y vÇn. IX. Trêng tõ vùng 1. Kh¸i niÖm 2. Bµi tËp - T¸c gi¶ dïng 2 tõ cïng trêng tõ vùng lµ t¾m vµ bÓ - ViÖc sö dông c¸c tõ nµy lµm t¨ng gi¸ trÞ biÓu c¶m cña c©u nãi  cã søc tè c¸o m¹nh mÏ h¬n. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................

(108) -----------TiÕt 43- TËp lµm v¨n Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2 Ngµy gi¶ng: ……………………. …………………………….. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nắm vững hơn cách làm văn tự sự kết hợp với miêu tả, nhận ra đợc những chỗ mạnh, chç yÕu cña m×nh khi viÕt lo¹i bµi nµy. 2. Kü n¨ng: - Rèn luyện kỹ năng tìm hiểu đề, lập dàn ý và diễn đạt. 3. Thái độ: Nhận thức đợc những hạn chế của mình và tìm cách khắc phục. B. ChuÈn bÞ - GV: ChÊm, ch÷a bµi - HS: Xem l¹i bµi viÕt C: TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1: ổn định tổ chức: 1p 2: KiÓm tra: kh«ng kiÓm tra 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung Hoạt động 1: Đọc lại đề Hoạt động 2: Trả bài - Yêu cầu học sinh nhắc lại đề bài. - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ph©n tÝch đề ? §Ò bµi yªu cÇu g× (vÒ néi dung vµ h×nh thøc). Gi¸o viªn tæ chøc häc sinh th¶o luËn nhóm 5 phút để xây dựng dàn ý cho bài viÕt  nhËn xÐt  hoµn chØnh Gi¸o viªn ®a ra dµn ý  häc sinh tham. I. §Ò bµi Kể lại một giấc mơ trong đó em đợc gặp một ngời thân đã xa cách lâu ngày - Yªu cÇu + Néi dung: Tù sù kÕt hîp miªu t¶ + H×nh thøc: Mét bµi v¨n hoµn chØnh.

(109) kh¶o Häc sinh tù nhËn xÐt vÒ bµi lµm cña m×nh qua việc đối chiếu với dàn ý và các yêu cÇu võa nªu. - Gi¸o viªn nhËn xÐt chung. II. NhËn xÐt 1. ¦u ®iÓm Đa các em đều nắm đợc yêu cầu của đề bài. Có 1 số bài viết khá triển khai c¸c ý khoa häc, liÒn m¹ch, xóc tÝch 2. Nhîc ®iÓm C¸c em vÉn dïng lèi viÕt m¸y mãc, c©u tõ s¸o rçng, cßn m¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶, c©u, tõ III. Bæ sung ch÷a lçi. - Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh tù trao đổi hớng sửa chữa các lỗi về nội dung và h×nh thøc. - Gi¸o viªn bæ sung, söa lçi 4. Cñng cè. - Gi¸o viªn nhËn xÐt giê tr¶ bµi - Gäi ®iÓm vµo sæ 5. HDHB. - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n häc trung đại - ChuÈn bÞ tiÕt sau kiÓm tra truyÖn trung đại 1 tiết D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 44- V¨n häc. Văn bản: đồng chí (ChÝnh H÷u) Ngµy gi¶ng: ……………………… …………………………………….. A. Môc tiªu:.

(110) 1. KiÕn thøc: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp chân thực, giản dị của tình đồng chí, đồng đội và hình ảnh ngời lính cách mạng đợc thể hiện trong bài thơ. - Nắm đợc đặc sắc nghệ thuật của bài thơ chi tiết chân thực hình ảnh gợi cảm và cô đúc, giàu ý nghĩa biểu tợng. 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch cho chi tiÕt nghÖ thuËt c¸c h×nh ¶nh trong 1 t¸c phÈm th¬ giµu c¶m høng hiÖn thùc mµ kh«ng thiÕu søc bay bæng 3. Thái độ: Trân trọng và biết ơn những lớp ngời đi trớc đã hiến dâng trọn tuổi thanh xuân, chịu khổ cực để có cuộc sống hoà bình, độc lập nh ngày nay. B. ChuÈn bÞ - GV: SGK, tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. - HS : häc bµi cò, xem tríc bµi míi C. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra bµi cò : Kh«ng kiÓm tra 3. Bµi míi: Tg Néi dung Hoạt động của thầy và trò 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Trong nh÷ng n¨m ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p phÇn lín th¬ ca viÕt vÒ ngêi lÝnh c¸ch m¹ng ,thêng chñ yÕu khai th¸c c¶m høng l·ng m¹n anh hïng víi nh÷ng h×nh ¶nh võa t¶ thùc võa tîng trng nh T©y tiÕn cña Quang Dòng; §Ìo c¶ cña H÷u Loan. C¶m hứng thơ hớng về chất thực của đời sống kháng chiến, khai thác cái đẹp và chất thơ trong cái b×nh dÞ, b×nh thêng, kh«ng nhÊn m¹nh c¸i phi thêng. Nhng cã mét nhµ th¬ lÊy nguån c¶m hứng sáng tác là viết về cuộc đời ngời chiến sĩ, vÒ tæ quèc ViÖt Nam gian lao vµ anh dòng trong c¸c cuéc chiÕn tranh gi¶i phãng- §ã lµ ChÝnh Hữu. Để hiểu rõ nguồn cảm hứng đó chúng ta cïng t×m hiÓu bµi th¬. 30' Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản GV: Nêu yêu cầu đọc (Đọc chậm rãi, tình cảm, 3 câu cuối giọng ngân hơn) – GV đọc mẫu – gọi h/s đọc – nhận xét cách đọc. ? Em hiÓu biÕt g× vÒ nhµ th¬ ChÝnh H÷u? h·y nhận xét đề tài trong thơ của ông? - Là nhà thơ quân đội, ông viết không nhiều Chñ yÕu viÕt vÒ ngêi lÜnh vµ chiÕn tranh - Ông đợc nhà nớc tặng giải thởng Hồ Chí Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt n¨m 2000 ? Bài thơ ra đời vào năm nào? Em biết gì về h/c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬? GV: ChÝnh H÷u tham gia chiÕn dÞch VB 1947, h/cảnh chiến đấu rất gian khổ. Sau trận ấy nhà thơ bị ốm phải nằm điều trị, đơn vị cử 1 đông chí ë l¹i ch¨m sãc ChÝnh H÷u. T¹i nhµ sµn heo hót ấy tác giả đã viết bài thơ này để tặng ngời bạn n«ng d©n cña m×nh. - Lúc đầu đăng trên tờ báo của đại đội sau mới ®¨ng trªn bµo sù thËt (b¸o nh/d©n ngµy nay) -> Bài thơ đợc Minh Quốc phổ nhạc trở thành 1. I. T×m hiÓu chung. 1. T¸c gi¶: - ChÝnh H÷u tªn thËt lµ TrÇn §×nh §¾c sinh 1926, quª Can Léc, Hµ TÜnh.. 2. T¸c phÈm: - Bài thơ ra đời đầu 1948 trong tËp “®Çu sóng tr¨ng treo”.

(111) bài hát rất đợc a thích trong thời kì này. * Lu ý h/s: Trong thêi k× nµy c¸c t¸c phÈm viÕt vÒ ngêi lÝnh c/m thêng tËp trung khai th¸c c¶m høng l·ng m¹ng anh hïng qua nh÷ng h/¶nh mang d¸ng dấp trợng phu nh bài tây tiến (Quan Dũng), đèo c¶ (H÷u Loan) vµ ngay c¶ bµi ngµy vÒ (1947) cña chÝnh nhµ th¬ còng khai th¸c c¶m høng Êy. - Chỉ đến khi bài đồng chí ra đời cùng với 1 vài bài thơ khác nh phá đờng của Tố Hữu mới mở ra khuynh hớng khai thác chất thực cái đẹp chất thơ trong những cái bình dị trong đời sống k/chiÕn. ? Em thấy có phơng thức biểu đạt nào đợc đan xen trong bµi th¬ nµy? Ph¬ng thøc nµo lµ chñ yÕu? ThÓ th¬. - GV yªu cÇu gi¶i thÝch tõ (2) ? Bµi th¬ chia thµnh mÊy phÇn? ý cña mçi phÇn? - 7 câu đầu: Cơ sở hình thành tình đồng chí. - 10 câu tiếp: Biểu hiện sức mạnh của tình đồng chÝ. - 3 câu cuối: Biểu tợng của tình đồng chí. - HS Quan s¸t phÇn 1 ? Mở đầu bài thơ tác giả đã giới thiệu quê hơng cña c¸c anh ntn? - Quê hơng anh nớc mặn đồng chua Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá ? H/ảnh “nớc mặn đồng chua, đất cày lên sỏi đá” đã nói lên điều gì về quê hơng các anh? - Nớc mặn đồng chua gợi vùng đất đồng chua níc mÆn ven biÓn quanh n¨m chiªm khª mïa thối, đất cày lên sỏi đá là vùng trung du đất bạc màu, hay miền núi lở đá sỏi cây cằn -> Quê hơng các anh đều nghèo khổ, vất vả. ? Cấu trúc 2 câu thơ có gì đặc biệt qua chi tiết “Quª h¬ng anh – lµng t«i” -> Câu thơ sóng đôi đối ứng ? Thành ngữ “nớc mặn đồng chua” và việc sử dông cÊu tróc c©u th¬ cho em biÕt g× vÒ nguån gốc xuất thân của các anh bộ độ cụ Hồ? - Thµnh ng÷ => Các anh bộ đội có nguồn gốc xuất thân từ n«ng d©n ë nh÷ng miÒn quª xa l¹ nhng cïng cã chung c¶nh sèng nghÌo khæ (c¬ së cña t×nh đồng chí) - Lµ nh÷ng ngêi n«ng d©n mÆc ¸o lÝnh. ? Mặc dù xa cách nhau về địa lí, về khoảng c¸ch lµng quª nhng t¹i sao c¸c anh l¹i gÆp nhau vµ trë nªn th©n thiÕt nh thÕ? - Hä gÆp nhau trong cuéc k/chiÕn chèng Ph¸p b¶o vÖ quª h¬ng. ? H/¶nh”Sóng bªn sóng, ®Çu s¸t bªn ®Çu” cã ý nghÜa ntn? - Sóng bªn sóng, ®Çu s¸t bªn ®Çu: c¸c anh s¸t cách bên nhau trong khi chiến đấu cùng chung nhiÖm vô, cïng lÝ tîng, cïng chung t©m tr¹ng,. - Tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m. BiÓu c¶m lµ chñ yÕu - ThÓ h¬: Tù do, c©u ng¾n. - Bè côc v¨n b¶n: 3 phÇn. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Cơ sở hình thành tình đồng chÝ:. - Cïng chung nguån gèc vµ hoµn c¶nh sèng..

(112) suy nghÜ t/c¶m. ? Chi tiết đêm rét chung chăn gợi em những c¸ch hiÓu ntn? - Sù chia sÎ nh÷ng buån vui, nh÷ng gian khæ thiÕu thèn trong cuéc k/chiÕn. - Th¬ng nhau chia cñ s¾n lïi Bát cơm xẻ nửa chăn chui đắp cùng ? NhËn xÐt c¸ch sö dông tõ ng÷ h/¶nh trong nh÷ng c©u th¬ trªn? Em cã suy nghÜ g× vÒ t×nh đồng chí đồng đôi của các anh bộ đội? ? T¹i sao c©u th¬ thø 7 l¹i chØ cã 2 tiÕng vµ dấu chấm cảm? Em cảm nhận đợc vẻ đẹp của 2 c©u th¬ Êy ntn? - Câu thơ là bản lề gắn kết cơ sở của tình đồng chí và những biểu hiện của tình đồng chí nó là sự kết tinh cao đẹp tình bạn và tình ngời. GV: - Nã ngîi ca t/c¶m c/m¹ng b¾t nguån tõ t/cảm truyền thống tình bạn tình đồng đội trong chiến đấu nhng đã đợc đổi mới và nâng lên trong h/c¶nh míi. - Quan s¸t 10 c©u tiÕp - Ruéng n¬ng anh göi b¹n th©n cµy Gian nhµ kh«ng mÆc kÖ giã lung lay GiÕng níc .............................. lÝnh ? Tõ mÆc kÖ cßn cã ý nghÜa nµo kh¸c? - Gian nhµ kh«ng: Gian nhµ kh«ng cßn g× n÷a không còn có cách nào khác để chống chọi với thiªn nhiªn – diÔn t¶ c¸i nghÌo - Từ “Mặc kệ” : Bỏ tất, để lại, không quan tâm. Nhng ngêi lÝnh – chµng trai cµy vèn g¾n bã m¸u thÞt víi m¶nh ruéng nhµ m×nh, ng«i nhµ tranh nghèo của mình, từ bao đời, ít ra khỏi luỹ tre xanh, ra khái cæng lµng. ThÕ mµ nay døt ¸o ra đi đến những phơng trời xa lạ, vào nơi khói lửa, súng đạn hiểm nguy. Đó là nhận thức lớn lao, nhữnh quyết tâm mãnh liệt. Đi đánh giặc cøu níc, theo Cô Hå ®i kh¸ng chiÕn. T×nh c¶m lớn đã chiến thắng tình cảm nhỏ GV: MÆt kh¸c, cßn gîi ra sù hãm hØnh, tÕu t¸o, t×nh c¶m l¹c quan c¸ch m¹ng cña ngêi lÝnh trÎ. Hoµn toµn kh«ng ph¶i v« t©m, v« tr¸ch nhiÖm với gia đình, cha mẹ, vợ con, quê hơng mà ngợc l¹i. Sù hi sinh t×nh nhµ cho viÖc níc ë ®©y thËt giản dị, cảm động mà đáng khâm phục. - GV: Hä thÊu hiÓu hoµn c¶nh cña nhau, c¶m th«ng. - Nh÷ng ngêi lÝnh kh«ng hÒ v« t×nh, hä vÉn nÆng lòng gắn bó với quê hơng, vẫn cảm nhận đợc tình c¶m nhí nhung cña quª h¬ng víi ngêi chiÕn sÜ, mặt khác còn thể hiện đợc t/cảm của hậu phơng đối với tiền phơng. ? Cuéc sèng cña c¸c anh trong qu©n ngò cã nÐt g× gièng nh cuéc sèng thêi k× hä ë nhµ? H·y chỉ ra biểu hiện cụ thể đó? Về trang phục? - ¸o r¸ch vai - QuÇn v¸. - Cùng chung lí tởng và mục đích chiến đấu.. -> H/ảnh cụ thể, cô đúc, gợi cảm, gi¶n dÞ. => Tõ nh÷ng ngêi xa l¹, c¸c anh trë thµnh nh÷ng ngêi b¹n chung lÝ tîng, g¾n bã víi nhau trong cuéc k/chiÕn chèng t/d©n Ph¸p vµ đã trở thành đồng chí.. 2. Những biểu hiện của tình đồng chí:. -> T¶ thùc, chi tiÕt chän läc, gîi c¶m => Cuéc sèng gian khæ, thiÕu thèn vÒ vËt chÊt trang bÞ, thuèc men cña các anh bộ đội trong những ngày ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn..

(113) - Ch©n kh«ng giµy - §¾p chung ch¨n ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶? Em h×nh dung ra cuéc sèng cña c¸c anh ë chiÕn trêng ntn? - GV: Vậy mà họ đã dìm tàu Pháp ở sông Lô, th¾ng giÆc ë chî §ån, chî R· -> VËy søc m¹nh ấy bắt nguồn từ đâu? Hẳn là từ tình đồng chí đồng đội. ? MÆc dï cuéc sèng vËt chÊt thiÕu thèn gian khổ là thế, nhng tinh thần của các anh bộ đội đợc thể hiện rõ nhất qua chi tiết nào? - MiÖng cêi buèt gi¸ - Th¬ng nhau tay n¾m lÊy bµn tay MiÖng cêi buèt gi¸: Cho ta thÊy râ h/c¶nh chiÕn đấu khắc nghiệt và thái độ vui vẻ, bất chấp mọi khã kh¨n trong cuéc sèng ë chiÕn trêng ? H/¶nh tay n¾m lÊy bµn tay cã ý nghÜa ntn? - Bµn tay giao c¶m thay cho lêi nãi - Sù ®oµn kÕt, g¾n bã, sù c¶m th«ng ... ? H/ảnh đối lập giữa cuộc sống vật chất và đời sống tinh thần đã giúp em cảm nhận đợc về tinh thần của các anh bộ đội? - §äc 3 c©u th¬ cuèi ? Em hiểu về thời gian và điều kiện chiến đấu của các anh bộ đội ntn? - Thêi gian: §ªm nay - Điều kiện chiến đấu: Rừng hoang, sơng muối. - GV: Sử dụng bức tranh SGK để phân tích. ? Ba câu thơ cuối nh một bức tranh đẹp về tình đồng chí, em nhận thấy trong bức tranh ấy nổi lªn nh÷ng h×nh ¶nh nµo? Mèi quan hÖ gi÷a những hình ảnh đó? - H×nh ¶nh ngêi lÝnh, khÈu sóng, vÇng tr¨ng g¾n kÕt hßa quyÖn t¹o nªn chÊt l·ng m¹n trong c¶nh rừng hoang sơng muối những ngời lính đứng chê giÆc tíi... ? Em c¶m nhËn g× vÒ bøc tranh nµy? - Bức tranh miêu tả anh bộ đội Cụ Hồ đang phục kích giặc trong đêm rừng hoang sơng muèi. - Đây là bức tranh thiên nhiên đẹp và tình ngời nång Êm khiÕn cho ngêi lÝnh quªn ®i c¸i l¹nh, rét say mê ngắm vẻ đẹp của rừng đêm dới ánh tr¨ng. ? Điều gì đã giúp những ngời lính vợt qua đợc nh÷ng khã kh¨n gian khæ Êy? -> Tình đồng chí giúp họ vợt lên khắc nghiệt cña thêi tiÕt, mäi gian khæ. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh ¶nh “ §Çu sóng tr¨ng treo”? Theo em cã nh÷ng nh©n vËt nµo trong bøc tranh? - Mỗi ngời lính có ba ngời bạn: Ngời đồng chí đứng cạng khẩu súng và ánh trăng. - Bình: Đầu súng nóng bỏng sẵn sàng nhả đạn, vầng trăng lung linh tâm hồn ngời lính đẹp h-. -> Nghệ thuật đối => Sự lạc quan cách mạng, tình thơng yêu đùm bọc đoàn kết, gắn bã, sù c¶m th«ng vµ niÒm høa hÑn lËp c«ng.. 3. Biểu tợng của tình đồng chí.

(114) íng vÒ hoµ b×nh yªn vui. ? Mỗi một hình ảnh trong bức tranh trên đều mang ý nghÜa biÓu tîng em h·y chØ râ biÓu tîng đó? - H/¶ rõng hoang s¬ng muèi diÔn t¶ sù gian khæ của đời lính. - H×nh ¶nh ®Çu sóng tr¨ng treo diÔn t¶ nhiÖm vụ chiến đấu và tâm hồn lãng mạn của ngời lÝnh. Nã gîi ra sù liªn tëng phong phó thùc t¹i vµ m¬ méng, chiÕn sÜ vµ thi sÜ , gÇn vµ xa...M¶nh tr¨ngnh treo l¬ löng trªn ®Çu ngän sóng.Sóng vµ tr¨ng, gÇn vµ xa, thùc t¹i vµ m¬ mộng, hiên thực và lãnh mạn.Đó là vẻ đẹp hài hoà của tâm hồn chiến sĩ- thi sĩ, vẻ đẹp của cuộc đời anh bội đội Cụ Hồ. ? H×nh ¶nh tîng trng mang ý nghÜa g×? GV:H×nh ¶nh cßn cã nhÞp ®iÖu nh nhÞp l¾c cña mét c¸i g× l¬ löng, ch«ng chªnh, trong sù b¸t ngát, không buộc chặt. Suốt đêm, vầng trăng từ trêi cao xuèng thÊp dÇn vµ cã lóc nh treo l¬ lửng trên đầu mũi súng. Chính ý nghĩa biểu tợng đẹp và khái quát này mà tác giả đặt nhan đề của tập thơ là Đầu súng trăng treo. - H/ả anh bộ đội thời kì đầu cuộc kháng chiến chèng Ph¸p. ? Qua bµi th¬ nµy em cã c¶m nhËn g× vÒ h×nh ảnh anh bộ đội thời kháng chiến chống Pháp? - GV kh¸i qu¸t: - Hä lµ nh÷ng ngêi lÝnh xuÊt th©n tõ n«ng d©n, hä s½n sµng bá l¹i nh÷ng g× th©n thiÕt nhÊt cña cuéc sèng ra ®i v× nghÜa lín. - Rời quê nhà ra đi các anh bộ đội vẫn nặng lßng víi lµng quª th©n yªu, hä lu«n c¶m nhËn đợc tình nhớ thơng của quê nhà. - Tõ mét anh trai cµy hä trë thµnh ngêi lÝnh vµ tr¶i qua bao gian lao, thiÕu thèn tét cïng cña đời quân ngũ... - Đẹp nhất ở họ là tình đồng đội, tình đồng chí sâu sắc đằm thắm, họ trở thành tri kỉ, thành đồng chí, vì thế trong gian lao họ vẫn ngời lên tinh thÇn l¹c quan vui vÎ... ? Vì sao bài thơ về tình đồng đội của những ngời lĩnh nhng lại có tên là đồng chí? Ta có thể đặt nhan đề bài thơ là tri kỉ có đợc không? Vì sao? - GV: Sö dông kÜ thuËt d¹y häc "§éng n·o" - Không thể đặt tiêu đề là tri kỉ vì tri kỉ mới chỉ là đôi bạn hiểu nhau, thơng nhau. Hoạt động 3: Tổng kết ? Bài thơ có gì đặc sắc về nghệ thuật? - Ngôn ngữ thơ cô đọng - H×nh ¶nh th¬ thùc, l·ng m¹n. - Hình ảnh đẹp lãng mạn về cuộc đời ngời lính, bất chấp khó khăn gian khổ để ung dung, tự tin. ? Bµi th¬ nªu néi dung g×? 3' ? Em cảm nhận đợc những điều tốt đẹp nào ở những con ngời gọi nhau là đồng chí?. - H×nh ¶nh thùc, l·ng m¹n, biÓu tîng ®Çy ý nghÜa.. - Tin cËy cïng chung lý tëng chiến đấu, chia sẻ sự hy sinh cïng m¬ íc vÒ cuéc sèng thanh b×nh. - Hình ảnh anh bộ đội thời kì đầu cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p: Sống có lý tởng cao đẹp, sẵn sàng hi sinh, vợt gian khổ vì độc lập tự do vµ hoµ b×nh cña tæ quèc..

(115) - Gọi hs đọc ghi nhớ. Hoạt động 4: HS luyện tập,củng cố, dặn dò ? §äc diÔn c¶m bµi th¬? ? Tình cảm nào trong em đợc bồi đắp khi đã đọc – hiểu văn bản “ Đồng chí”? ? Hãy đặt nhan đề khác cho bài thơ. “ Tình đồng chí”, Bộ đội Cụ Hồ, …. Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò - Cñng cè (1') 8' - GV kh¾i qu¸t l¹i néi dung vµ nghÖ thuËt bµi th¬ - HDHB: (1') - Häc thuéc lßng bµi th¬ - Häc thuéc ghi nhí - Soạn bài: "Bài thơ về tiểu đội xe không kính. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt. - H×nh ¶nh gÇn gòi, ng«n ng÷ th¬ giản dị, cô đọng giàu sức biểu c¶m. 2. Néi dung. - Vẻ đẹp của tình đồng chí, đồng đội trong kháng chiến. - Vẻ đẹp tinh thần của ngời chiến sÜ c¸ch .m¹ng. * Ghi nhí. ( SGK /131 IV- LuyÖn tËp:. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ........................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 45+ 46- V¨n b¶n: Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Ph¹m tiÕn DuËt) Ngµy gi¶ng: ……………………… …………………………………. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Cảm nhận đợc những nét độc đáo của hình tợng những chiếc xe không kính, cùng h×nh ¶nh nh÷ng ngêi l¸i xe Trêng S¬n hiªn ngang dòng c¶m, s«i næi trong bµi th¬. - Thấy đợc những nét riêng của giọng điệu ngôn ngữ bài thơ 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kü n¨ng ph©n tÝch h×nh ¶nh bµi th¬ 3. Thái độ: - Trân trọng và biết ơn những lớp ngời đi trớc đã hiến dâng trọn tuổi thanh xuân, chịu khổ cực để có cuộc sống hoà bình, độc lập nh ngày nay. - TÝch cùc b¶o vÖ m«i trêng B. ChuÈn bÞ - GV: - HS : PhiÕu häc tËp C: TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3') ? §äc thuéc bµi th¬ §ång chÝ, nªu c¶m nhËn vÒ h×nh ¶nh ngêi lÝnh trong bµi? ? Cho biết tác về của bài thơ Tiểu đội xe không kính? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động.

(116) GV: Cuèi nh÷ng n¨m 60 ®Çu nh÷ng n¨m 70 ë VN xuÊt hiÖn 1 líp nhµ th¬ trÎ tµi n¨ng, mçi ngêi 1 vÎ: Lu Quang vò, B»ng viÖt, Vò QuÇn Ph¬ng, Ph¹m TiÕn DuËt ... PTD næi lªn nh mét nhµ th¬ chiÕn sÜ víi chïm th¬ đặc sắc của ông viết về những ngời lái xe. Vµ nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh lµ h×nh tîng động đáo với hình ảnh nổi bật là những ngời lính lái xe ở tuyến đờng Trờng sơn hiên ngang, dòng c¶m, trÎ trung, s«i næi. Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản - Giáo viên hớng dẫn cách đọc : Giọng đọc 30' vui t¬i, s«i næi, khæ 7, 8 däc víi giäng t©m t×nh, lu ý c¸c c©u th¬ gÇn víi lêi nãi hµng ngày: 1, 9, 22... đọc mẫu 1 lợt - Yêu cầu 1, 2 học sinh đọc  nhận xét ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ PTD? Cho biÕt c¸c t¸c phÈm cña «ng? Em cã nhận xét gì về đặc điểm thơ của ông? - VÇng tr¨ng quÇng löa (1971) - Thơ một chặng đờng (1994) ? Bài thơ sáng tác vào năm nào? nét đặc biÖt cña bµi th¬? ? So s¸nh thÓ th¬ cña bµi nµy cã g× gièng vµ khác với bài thơ đồng chí? + Cïng thÓ th¬ tù do + Kh¸c: §ång chÝ: C©u ng¾n. - Bµi th¬ .... kÝnh: KÕt hîp linh ho¹t gi÷a thÓ th¬ 7 ch÷ vµ thÓ th¬ 8 ch÷ , c©u dµi, nhÞp ®iÖu linh ho¹t nh c©u v¨n xu«i. ? Nhan đề bài thơ này có gì đặc biệt? Bài th¬ viÕt vÒ xe kh«ng kÝnh hay vÒ nh÷ng ngêi lÝnh l¸i xe? v× sao em l¹i c¶m nhËn nh vËy? - Các dòng thơ đều tập trung kể, tả, biểu hiÖn c¶m xóc cña ngêi lÝnh l¸i xe. - §Æt tªn cô thÓ, trùc tiÕp nh v¨n xu«i, kh«ng ng¹i dµi. ? Hãy xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ? Phơng thức biểu đạt chính trong bài th¬ nµy lµ g×? - ViÕt vÒ nh÷ng ngêi lÝnh l¸i xe (Nãi vÒ những chiếc xe không kính để ca ngợi những chiến sĩ lái xe TS, vì vậy đã thu hút ngời đọc ở vẻ khác lạ độc đáo, đó là chất thơ của hiện thùc chiÕn tranh) - T¶ - t¸c gi¶ - ngêi lÝnh l¸i xe. - Tù sù + biÓu c¶m GV: Cho t×m hiÓu mét sè tõ khã SGK - Tiểu đội: Đơn vị gồm 12 ngời. - Ch«ng chªnh: §u ®a, kh«ng v÷ng ch¾c, kh«ng yªn æn. - Quan s¸t bµi th¬ - Khæ 1 ? Tác giả đa vào bài thơ h/ảnh độc đáo nµo? ? Hình tợng những chiếc xe không kính đợc gi¶i thÝch ntn qua lêi th¬ më ®Çu?. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶:. - PTD sinh 1941 quª Phó Thä, lµ nhµ th¬ trëng thµnh trong cuéc kh/chiÕn chèng MÜ. - Phong c¸ch th¬ s«i næi, hån hiªn, s©u s¾c.. 2. T¸c phÈm: ViÕt n¨m 1969 in trong tËp “VÇng tr¨ng quÇng löa” - Bài thơ đợc tặng giải nhất cuộc thi thơ cña b¸o v¨n nghÖ 1969 – 1970.. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh..

(117) - Kh«ng cã kÝnh kh«ng ph¶i v× xe kh«ng cã kÝnh. GV: Xa nay nh÷ng h/¶nh xe cé tµu thuyÒn đợc đa vào thơ thờng đợc mĩ lệ hóa, lãng m¹n hãa thêng mang ý nghÜa tîng trng h¬n lµ t¶ thùc nh “chiÕc xe tam m·” trong th¬ Pu-skin, hay con tµu “trong tiÕng h¸t con tµu” cña ChÕ Lan viªn hay §T§C trong bµi th¬ cïng tªn cña nhµ th¬ Huy CËn, nhng h/¶nh thùc vÒ nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh lần đầu tiên và cũng là duy nhất đợc khơi gîi trong th¬ PTD. ? C¸ch sö dông tõ ng÷ trong 2 c©u th¬ ®Çu có gì đặc biệt? Có tác dụng ntn? - T¸i hiÖn kh«ng khÝ d÷ déi cña cuéc chiÕn tranh chèng MÜ cøu níc cña qu©n vµ d©n ta. ? Em c¶m nhËn ntn vÒ nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh? ? Tr¶i qua chiÕn tranh nh÷ng chiÕc xe Êy bÞ biÕn d¹ng ntn? (Khæ cuèi) - Không kính, không đèn, không có mui xe, thïng xe cã xíc. ? Theo em nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh lµ hiÖn tîng b×nh thêng hay bÊt b×nh thêng trong chiÕn tranh? - Kh«ng b×nh thuêng trong cÊu t¹o vµ trong đời thờng, nhng lại rất bình thờng, không ph¶i hiÕm trong h/c¶nh chiÕn tranh ¸c liÖt ë TS. -> Ph¶i cã mét hån th¬ nh¹y c¶m, ngang tµng tinh nghÞch, thÝch c¸i l¹ nh PTD míi nhận ra và đa vào thành h/tợng thơ độc đáo nh thÕ ? T¹i sao t¸c gi¶ kh«ng miªu t¶ nh÷ng chiÕc xe có đầy đủ bộ phận mà lại chọn h/ảnh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh? C¸ch chän h×nh tîng th¬ gîi cho em biÕt ®iÒu g×? - Quan s¸t khæ 1, 2, 3 ? Trªn nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh Êy, ngêi lÝnh l¸i xe xuÊt hiÖn trong t thÕ ntn? Chi tiÕt nào cho em biết điều đó? - T thÕ: Ung dung, hiªng ngang ? Trªn c¨n buång l¸i nh×n cña ngêi chiÕn sÜ l¸i xe ntn? - Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng. - Thấy: Gió vào xoa mắt đắng, con đờng chạy thẳng vào tim, sao trời đột ngột cánh chim .... ? Tại sao lại nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng, em hiÓu ý nghÜa c©u th¬ nµy ntn? - Do kh«ng cßn cã kÝnh ch¾n giã nªn ngêi l¸i xe trùc tiÕp víi thÕ giíi bªn ngoµi: Sao trời, cánh chim, con đờng ... không chỉ có mặt đất mà cả bầu trời nh ùa cả vào buồng l¸i. ? Thấy con đờng chạy thẳng vào tim, cách viÕt nh vËy cã v« lÝ kh«ng? t¹i sao? em h·y. -> H/ảnh thơ độc đáo, mới lạ, tả thùc, lêi th¬ gÇn víi v¨n xu«i, giäng th¬ pha chót ngang tµng (phï hîp víi t/c¸ch cña nh÷ng ngêi lÝnh l¸i xe) =>Nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh trÇn trụi qua bom đạn TS mà vẫn băng b¨ng ra chiÕn trêng.. - Gîi tÝnh chÊt khèc liÖt cña cuéc chiến tranh, đồng thời làm nổi bật h×nh ¶nh nh÷ng chiÕn sü l¸i xe trêng S¬n. 2. H×nh ¶nh nh÷ng chiÕn sÜ l¸i xe Trêng S¬n:.

(118) gi¶i thÝch? - PTD chỉ nói điều nhìn thấy mà đã gợi ra con đờng núi với bao với cheo leo hiểm trở vµ còng ®Çy thó vÞ. - Phát hiện lí thú khi tốc độ của xe chạy nhanh con đờng chạy ngợc trở lại “chạy th¼ng vµo tim” lµ mét kh¸i qu¸t s©u s¾c -> đây là cảnh xe đi trên đờng bằng; Còn khi trời tối: Trớc mắt là sao trời; Khi đờng cua đột ngét lªn dèc th× thÊy c¸nh chim nh sa nh ïa vµo buång l¸i. ? Trªn nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh Êy ngêi lÝnh cßn gÆp nh÷ng thö th¸ch nµo kh¸c? Bôi và ma; Trong những ngày nắng đờng TS ngËp trong bôi “Bôi TS nhßa trong trêi löa” (NguyÔn §×nh Thi)\ ? Em c¶m nhËn ntn vÒ cuéc sèng ë Trêng S¬n? - Thêi tiÕt kh¾c nghiÖt n¾ng bôi, ma dÇm cã tác động lớn tới sức khỏe của con ngời. ? ThÕ nhng nh÷ng ngêi lÝnh l¸i xe chÊp nhận hiện thức đó với thái độ ntn? Từ ngữ nào cho em biết điều đó? - Cha cÇn röa ph× phÌo ch©m ®iÕu thuèc Nh×n nhau mÆt lÊm cêi ha ha ... ... Cha cÇn thay l¸i tr¨m c©y sè n÷a. Ma ngõng giã lïa kh«ng mau th«i - Nụ cời, thái độ bất cần, không quan tâm, chÊp nhËn thùc tÕ gian khæ ë chiÕn trêng 1 c¸ch b×nh th¶n. ? CÊu tróc vµ giäng ®iÖu trong 2 khæ th¬ cã gì đặc biệt? em thấy nét đẹp tính cách nào cña ngêi lÝnh l¸i xe s¸ng lªn qua 2 khæ th¬ đó? Quan s¸t tiÕp khæ 5, 6 - Nh÷ng chiÕc xe tõ trong bom r¬i Đã về đây họp thành tiểu đội. ... Gặp bạn bè suốt dọc đờng đi tới B¾t tay qua cöa kÝnh vì råi BÕp Hoµng CÇm .... trêi ... Vâng m¾c ch«ng chªnh ... ch¹y l¹i ®i, l¹i ®i trêi xanh thªm ? Hai khæ th¬ cho em thÊy c¸ch lËp nh÷ng tiểu đội xe không kính có gì đặc biệt? Tình đồng chí đồng đội của họ đợc thể hiện râ nhÊt qua nh÷ng h×nh ¶nh nµo? ? Em hiÓu g× vÒ mèi quan hÖ cña hä qua nh÷ng tõ ng÷ “b¹n bÌ, b¾t tay qua cöa kÝnh, chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy”? - Cùng chung nhiệm vụ chiến đấu, cùng chịu đựng nguy hiểm, khó khăn, đoàn kết, t©m hån cëi më th©n thiÖn. ? C¸ch sö dông ®iÖp ng÷ “ L¹i ®i, l¹i ®i” cho em biết mục đích chính của các chiến sĩ lái xe là gì? (Là đi, lại đi trên đờng lái xe về phÝa tríc) ? Em đọc đợc nét đẹp nào về t cách của ng-. -> LÆp cÊu tróc, ng«n ng÷ gÇn víi lêi v¨n xu«i, giäng ®iÖu míi mÎ, trÎ trung, ngang tµng. => Phong c¸ch dòng c¶m, l¹c quan, chÊp nhËn vµ vît lªn khã khăn gian khổ để hoàn thành nhiÖm vô..

(119) êi l¸i xe qua nh÷ng h×nh ¶nh trªn.? ? Theo dõi khổ thơ cuối có sự đối lập giữa c¸i kh«ng vµ c¸i cã? Em h·y diÔn gi¶i sù đối lập này. - Xe: Không kính, không đèn, không mui. - Ngêi l¸i xe: ChØ cÇn trong xe cã mét tr¸i tim. ? T¸c gi¶ trë l¹i t¶ nh÷ng chiÕc xe kh«ng kính để làm gì? - Khẳng định những gian khổ nguy hiểm ngµy cµng t¨ng, sù ¸c liÖt cña nhiÖm vô phục vụ chiến đấu của những chiến sĩ lái xe Trêng S¬n. ? H/ảnh đối lập có tác dụng gì trong việc kh¾c häa h×nh ¶nh ngêi lÝnh l¸i xe? - Một thế hệ sống đẹp có ý thức sâu sắc về tr¸ch nhiÖm cña tuæi trÎ tríc vËn mÖnh d©n téc. ? Những nét mới nào của thơ hiện đại xuất hiÖn trong s¸ng t¸c cña PTD? ? Những nét đẹp nào của ngời lính lái xe trên đờng TS những năm tháng đánh Mĩ cứu níc? em nhËn thøc thªm ®iÒu g× vÒ cuéc k/c chèng MÜ cøu níc cña d©n téc ta. Gian khæ, nguy hiÓm, nhng kh«ng thiÕu nh÷ng sù tÝch hµo hïng trªn tuyÕn löa TS “sÎ däc TS ®i cøu níc mµ lßng ph¬i phíi dËy t¬ng lai”. GV: - C¶m xóc ch©n thùc b¾t nguån tõ hiÖn thực chiến tranh, đa những chi tiết đời thờng vµo th¬, ng«n ng÷ th¬ suång s·, gÇn víi v¨n xu«i (Hiªn ngang, l¹c quan, dòng c¶m, bÊt chÊp gian khæ khã kh¨n vµ ý chÝ gi¶i phãng miÒn Nam). ? Qua bài thơ này em cảm nhân đợc gì về sự tàn phá của chiến tranh đối với những cánh rõng? - Tµn ph¸ ¸c liÖt, nh÷ng c¸ch rõng tr¬ trôi chØ cßn l¹i khãi bôi. ? Rõng bÞ ph¸ ho¹i sÏ ¶nh hëng nh nµo tíi cu«ci sèng con ngêi? - HS th¶o luËn tr¶ lêi ? Vậy ta phải làm gì để giữ gìn sự sống trong sạch cho trái đất này? - Ph¶i b¶o vÖ thiªn nhiªn vµ m«i trêng. Hoạt động 3: Tổng kết Hoạt động 4: HD luyện tập - HS đọc bài thơ ? Phân tích khổ thơ 2 để thấy đợc những c¶m gi¸c Ên tîng cña ngêi lÝnh l¸i xe trªn 3' nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh? Hoạt động 4: Luyện tập, Củng cố, dặn dò Cñng cè: (1') Nªu mét sè bµi th¬ cïng t¸c gi¶: Löa đèn, gửi cô thanh niên xung phong; TS §ång – TS T©y. - Híng dÉn häc bµi: (1') 5' a. Häc bµi (bµi th¬ vµ ph©n tÝch h/a. -> ®iÖp ng÷, h/¶nh th¬ giµu chÊt t¹o h×nh. => Tình đồng đội cởi mở, chân thµnh, nh÷ng chiÕn sÜ l¸i xe lµ nh÷ng chµng trai trÎ trung vui nhén, l¹c quan, yêu đời.. - T×nh yªu níc nång nµn, lßng trung thµnh lý tëng c¸ch m¹ng cña nh÷ng ngêi lÝnh l¸i xe.. - H/ảnh đối lập => Nh÷ng gian khã kh«ng thÓ ngăn cản chí quyết tâm chiến đấu giải phóng M/nam thống nhất đất níc cña thÕ hÖ trÎ trong nh÷ng n¨m k/c chèng MÜ.. III. Tæng kÕt.

(120) nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh vµ nh÷ng chiÕn sĩ lái xe TS. Ôn tập kĩ văn học trung đại giờ sau kiÓm tra. b. So¹n bµi: So¹n nghÞ luËn trong v¨n tù sù. IV- LuyÖn tËp 1. §äc thuéc lßng ®o¹n th¬ 2. Ph©n tÝch khæ th¬ 2.. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ---------------------TiÕt 47 : PhÇn V¨n häc kiểm tra truyện trung đại Ngµy d¹y : ................................................... ............................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nắm lại những kiến thức cơ bản về truyện Trung đại Việt Nam, những thể loại chủ yếu, giá trÞ néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu. - Qua bài kiểm tra đánh giá đợc trình độ của mình về mặt kiến thức và năng lực diễn đạt. 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kü n¨ng lµm bµi kiÓm tra tr¾c nghiÖm vµ tù luËn. 3. Thái độ: - Nhận thức đợc những hạn chế của mình và tìm cách khắc phục. B. ChuÈn bÞ 1. GV: Đề bài, đáp án, biểu điểm 2. HS : ¤n tËp Ma trận đề : Cấp độ Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Cộng Cấp Cấp độ Phân môn TNKQ TL TNKQ T độ cao L thấ p Tác phẩm “Truyền Nhận biết Kì Mạn Lục” thể loại truyện truyền kì Số câu: 1 Số câu: 1 Số điểm: 0.5 Số điểm: 0.5 - Truyện Cũ Trong Phủ Chúa Trịnh - Hoàng Lê Nhất Thống Chí.. Nhận biết thể loại tùy bút. Vẻ đẹp hình tượng nhân vật Quang Trung.

(121) -Nguyễn Huệ Số câu: 1 Số điểm: 0.5 Tâm trạng nhân vật Thúy Kiều. Số câu: 2 Số điểm: 1. Số câu: 1 Số điểm: 0.5 - Truyện Kiều Nhận - Chị em Thúy Kiều biết nghệ - Kiều ở lầu Ngưng thuật Bích Số câu: 3 Số điểm: 6. Số câu: 1 Số điểm: 0.5. Số câu: 1 Số điểm: 0.5. Lục Vân Tiên Cứu Kiều Nguyệt Nga. Khát vọng tác giả. Số câu: 1 Số điểm: 0.5. Số câu: 1 Số điểm: 0.5. Cảm nhận vẻ đẹp nhân vật Thúy Kiều Số câu: 1 Số câu: 3 Số điểm: Số điểm: 6 5. Số câu: 1 Số điểm: 0.5. Trình bày hiểu biết về tác giả Số câu: 1 Số điểm: 2. Nguyễn Đình Chiểu Số câu: 1 Số điểm: 2 Tổng số câu: 8 Tổng số điểm: 10 Tỉ lệ: 100%. Số câu: 2 Số điểm: 1. Số câu: 3 Số điểm: 1.5 Tỉ lệ: 15%. Số câu: 1 Số điểm: 2 Tỉ lệ: 20%. Số câu: 1 Số điểm: 2 Số câu: 3 Số điểm: 1.5 Tỉ lệ:15%. Số câu: 1 Số điểm: 5 Tỉ lệ: 50%. Tổng số câu: 8 Tổng số điểm: 10 Tỉ lệ: 100%. ĐỀ KIỂM TRA PHẦN I: TRẮC NGHIỆM ( Khoanh tròn chữ cái đầu câu trả lời đúng nhất - 3 điểm) Câu 1: Em hiểu như thế nào về tên tác phẩm”Truyền Kì Mạn Lục” A. Những câu chuyện hoang đường. B. Ghi chép lại những câu truyện kì lạ C. Ghi chép lại những câu chuyện kì lạ được lưu truyền. D. Ghi chép tản mạn nhưng câu chuyện được lưu truyền trong dân gian. Câu 2: “Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh “ được viết theo thể loại nào? A. Tiểu thuyết chương hồi B. Tuỳ bút C. Truyền kì D. Truyện ngắn..

(122) Câu 3: Đoạn trích “ Hoàng Lê Nhất Thống Chí” hồi thứ 14, em thấy vua Quang Trung Nguyễn Huệ là người như thế nào? A. Quyết đoán, dũng mãnh nhưng không có tài cầm quân. B.Có trí tuệ thông minh nhưng bồng bột. C. Một thiên tài quân sự, một anh hùng dân tộc D. Không lắng nghe ý kiến của quần thần. Câu 4: Dòng nào nói không đúng về nghệ thuật của "Truyện Kiều" A. Sử dụng ngôn ngữ dân tộc và thể thơ lục bát một cách điêu luyện B. Nghệ thuật dẫn chuyện hấp dẫn C. Trình bày diễn biến sự việc theo chương hồi D. Nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật tài tình Câu 5: Đoạn thơ “Kiều ở lầu Ngưng Bích” đã nói lên bao nỗi nhớ và buồn thương của Thuý Kiều. Đó là nỗi buồn thương và nhớ ai? A. Nhớ về tuổi thơ vui vẻ, hạnh phúc. B. Nhớ quê nhà C. Nhớ hai em D. Nhớ cha mẹ và Kim Trọng. Câu 6: Đoạn trích "Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga" thể hiện khát vọng gì của tác giả? A. Có công danh hiển hách B. Cứu người giúp đời. C. Trở nên giàu sang phú quý. D. Có tiếng tăm vang dội PHẦN II: TỰ LUẬN: (7đ) 1. Nguyên nhân dẫn đến cái chết của Vũ Nương trong truyện “ Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ. ( 2 điểm) 2. a. Chép những câu thơ nói lên nỗi buồn của Thúy Kiều trong đoạn trích “ Kiều ở lầu Ngưng Bích”.(2 đ) b. Nêu lên cảm nhận của em về tâm trạng đó. ( 2 đ) HƯỚNG DẪN CHẤM, ĐÁP ÁN, THANG ĐIỂM PHẦN I: TRẮC NGHIỆM ( 3đ) Mỗi câu trả lời đúng được ( 0,5đ ) Câu Đáp án. 1 D. 2 B. 3 C. 4 C. 5 D. 6 B. PHẦN II: TỰ LUẬN ( 7đ) Câu Câu 1. Hướng dẫn chấm Điểm Học sinh phải trả lời đầy đủ về cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu. - Cuộc đời : + Nguyễn Đình Chiểu ( 1822- 1888) tên thường gọi là Đồ Chiểu + Sinh tại quê mẹ ở Gia Định - TP Hồ Chí Minh. Quê cha ở (2đ) Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. + Ông thi đỗ tú tài năm 21 tuổi, 6 năm sau ông bị mù. + Không đầu hàng số phận ông về Gia Định dạy học và bốc thuốc chữa bệnh cho nhân dân..

(123) + Khi TD Pháp xâm lược ông tích cực tham gia kháng chiến, Khi cả Nam Kì rơi vào tay giặc, ông về sống và mất tại Ba Tri (Bến Tre) và không ra làm quan cho giặc Pháp. - Sự nghiệp : Là nhà thơ lớn của dân tộc, để lại nhiều tác phẩm văn chương có giá trị : + Truyền bá đạo lí làm người: Truyện Lục Vân Tiên (Truyện thơ Nôm), Dương Từ - Hà Mậu. + Ý chí cứu nước : Chạy giặc; Văn tế nghĩa sĩ Cần Guộc, Thơ điếu Trương Định ... Câu 2. Học sinh phải trả lời đầy đủ các yêu cầu sau : - Hình thức : trình bày rõ bố cục theo 3 phần, bài làm rõ ràng, sạch sẽ, đúng chính tả - Nội dung : ( 1đ) Mb : Giới thiệu đoạn trích Chị em Thúy Kiều của Nguyễn Du. Tb : - Khái quát đặc điểm nhân vật: sắc sảo, mặn mà. ( Sắc sảo về trí tuệ, mặn mà về tâm hồn) + Thu thuỷ.. xuân sơn” : Nghệ thuật ước lệ, tượng trưng. + Không miêu tả tỉ mỉ  tập trung đôi mắt + Hình ảnh làn nước mùa thu dợn sóng  gợi lên sự sống động vẻ đẹp đôi mắt sáng trong, long lanh, linh hoạt (4đ) + Hình ảnh “ nét xuân sơn” ( nét núi mùa xuân) gợi đôi lông mày thanh tú trên gương mặt trẻ trung + “ Một hai nghiêng nước nghiêng thành” điển cố (thành ngữ) giai nhân Vẻ đẹp sắc sảo, trẻ trung, sống động. - Tài: Đa tài  đạt đến mức lí tưởng + Cầm, kỳ, thi, hoạ  đều giỏi  ca ngợi cái tâm đặc biệt của Thuý Kiều. + Đặc biệt tài đàn: là sở trường, năng khiếu ( Nghề riêng): Vượt lên trên mọi người ( ăn đứt ) (1đ) + Cung “ Bạc mệnh” Kiều sáng tác  ghi lại tiếng lòng 1 trái tim đa sầu đa cảm.  Dự báo số phận éo le, đau khổ.  Kiều đẹp toàn diện cả nhan sắc, tài năng, tâm hồn Kb : Cảm nhận chung của em về đoạn trích trên. II. Tự luận:( 6đ) Câu 1: Nguyên nhân: - Xã hội PK nam quyền độc đoán ( 0,5đ) - Trương Sinh vô học cả ghen ( 0,5đ) - Lời nói vô tình của đứa trẻ ( 0,5đ) - Vũ Nương bế tắc bất lực. ( 0,5đ) Câu 2: a.Chép đúng đoạn thơ: (2đ) b. Nêu nhận xét: Cô đơn buồn tủi, vô định, dự báo tai biến sắp ập đến...(2đ) C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc.

(124) 1: ổn định tổ chức: 2 . Bµi míi: Hoạt động 1: - GV giao đề kiểm tra cho học sinh - Häc sinh lµm bµi vµ nép bµi Hoạt động 2 - GV thu bµi - GV nhËn xÐt giê kiÓm tra D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 48 : TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng (tiÕp theo) Ngµy d¹y ......................................................... ......................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - C¸c c¸ch ph¸t triÓn cña tõ vùng - C¸c kh¸i niÖm tõ mîn, tõ H¸n ViÖt, thuËt ng÷, biÖt ng÷ x· héi 2. Kü n¨ng: - NhËn diÖn tõ mîn, tõ H¸n ViÖt, thuËt ng÷, biÖt ng÷ x· héi 3. Thái độ: - Có thái độ đúng đắn trong học tập tiết ôn tập, từ đó có sự chuẩn bị đầy đủ. B. ChuÈn bÞ 1. GV: B¶ng phô 2. HS : ¤n tËp C. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1: ổn định tổ chức: 2: KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: Hoạt động Tg Néi dung Hoạt động 1: Khởi động 1 GV: Kh¸c víi nh÷ng bµi häc tríc, côm bµi tæng kÕt cã nhiÖm vô cñng cè l¹i những kiến thức về từ vựng đã học ở lớp 6 9. Hai tiết trớc các em đã đợc tìm hiểu, cñng cè l¹i c¸c phÇn c¨n b¶n cña tõ vùng. H«m nay chóng ta cïng nhau ®i tæng kÕt lại những vấn đề về từ vựng tiếp. Hoạt động 2: Hớng dẫn ôn tập ? Nªu c¸c c¸ch ph¸t triÓn cña tõ vùng? ? LÊy vÝ dô vµ ph©n tÝch? VÝ dô 1: - ChÞ em s¾m söa bé hµnh ®i ch¬i xu©n. - Ngµy xu©n em h·y cßn dµi Xu©n 1: ChØ mïa xu©n – nghÜa gèc Xu©n 2: ChØ tuæi trÎ – nghÜa chuyÓn VÝ dô 2: - Së h÷u trÝ tuÖ - CÊu t¹o theo m« h×nh x + y hoÆc y + x => T¹o tõ míi VÝ dô 3:. 42. I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng 1. Bµi tËp 1 - Ph¸t triÓn nghÜa cña tõ ng÷: Thªm nghÜa – chuyÓn nghÜa - Ph¸t triÓn sè lîng tõ ng÷: T¹o tõ míi – mîn tõ.

(125) D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. TiÕt 59: TËp lµm v¨n nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù Ngµy d¹y ...................................................... ........................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - YÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù - Mục đích của việc sử dụng yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự - T¸c dông cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù 2. Kü n¨ng: - NghÞ luËn trong khi lµm v¨n tù sù. 3. Thái độ: - Có thái độ đúng đắn trong việc sử dụng yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự. B. ChuÈn bÞ 1. GV: So¹n bµi , tµi liÖu tham kh¶o 2.HS: ChuÈn bÞ bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Nh chúng ta đều biết nghị luận là cơ sở của t duy, đặc trng của nó là sự chặt chẽ, râ rµng vµ cã søc thuyÕt phôc cao. VËy ®a nghị luận vào trong văn bản có mục đích gì vµ nã thÓ hiÖn ra sao ta t×m hiÓu bµi. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới 25 - Gi¸o viªn chia líp thµnh 2 nhãm mçi ' nhãm t×m hiÓu 1 ®o¹n trÝch trong SGK vµ thùc hiÖn yªu cÇu cña bµi tËp (10')  ®a ra đáp án - Gi¸o viªn nhËn xÐt  kÕt luËn a. §©y lµ nh÷ng suy nghÜ néi t©m cña nh©n vËt «ng gi¸o trong truyÖn ng¾n L·o H¹c. ¤ng gi¸o ®a ra c¸c luËn ®iÓm vµ lËp luËn l«gic sau: - NV§: NÕu ta … víi hä - Phân tích vấn đề: vợ tôi … quá rồi + Khi ngêi ta ®au ch©n + Khi ngêi ta khæ qu¸ + V× c¸i b¶n tÝnh … lÊp mÊt - Kết thúc vấn đề: "tôi biết… nỡ giận" ? Yªu cÇu häc sinh chØ ra c¸c tõ c¸c c©u mang tÝnh chÊt nghÞ luËn + NÕu … th×, v× thÕ …cho nªn, së dÜ lµ v×,. I. T×m hiÓu yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù 1. VÝ dô.

(126) khi A … th× B. Cuộc đối thoại diễn ra dới hình thức nghị luËn - LËp luËn cña K thÓ hiÖn ë nh÷ng c©u ®Çu "§µn bµ… tr¸i nhiÒu" - Ho¹n th lËp luËn b»ng 4 luËn ®iÓm + Là đàn bà ghen là chuyện thờng + KÓ c«ng + trong c¶nh chång chung + NhËn téi mang sù khoan dung ? Rút ra những dấu hiệu và đặc điểm của nghÞ luËn trong 1 v¨n b¶n? - Häc sinh th¶o luËn nhãm (5') th¶o luËn - Gi¸o viªn nhËn xÐt - kÕt luËn ? Yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự đợc thÓ hiÖn nh thÕ nµo? Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp trong SGK ? Lêi v¨n trong ®o¹n trÝch L·o H¹c ë môc 1.1 lµ lêi cña ai? Ngêi Êy ®ang thuyÕt phôc ai? ThuyÕt phôc ®iÒu g×? - HS tr¶ lêi - GV nhËn xÐt - chèt.. 2. NhËn xÐt - NghÞ luËn thùc chÊt lµ c¸c cuéc đối thoại với các nhận xét, phán ®o¸n, lÝ lÏ nh»m thuyÕt phôc ngêi nghe, ngời đọc. - Trong lËp luËn thêng dïng c¸c câu miêu tả, trần thuật, phủ định, khẳng định. * Ghi nhí: YÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù.. 15 '. II. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1: - Lêi cña «ng gi¸o - ¤ng thuyÕt phôc chÝnh «ng vµ mäi ngêi - ThuyÕt phôc tríc nh÷ng hiÖn tîng phøc t¹p cña con ngêi 2. Bµi tËp 2:. GV: Gọi HS đọc bài tập 2 - xác định yêu cầu bµi tËp. - HD häc sinh vÒ nhµ lµm. Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè 2' ? Yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự đợc thÓ hiÖn nh thÕ nµo? Chóng cã t¸c dông ra sao? 2. DÆn dß 1' - Häc bµi + lµm bµi tËp cßn l¹i - ChuÈn bÞ néi dung cho bµi tËp lµm th¬ vµ ch÷ D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 50 - 51: V¨n häc đoàn thuyền đánh cá - Huy CËn Ngµy d¹y : ...................................................... ....................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Những hiểu biết đầu về tác giả Huy Cận và hoàn cảnh ra đời của bài thơ - Những xúc cảm của nhà thơ trớc biển cả rộng lớc và cuộc sống lao động của ng dân trªn biÓn.

(127) - Nghệ thuật ẩn dụ phóng đại , cách tạo dựng những hình ảnh tráng lệ , lãng mạn 2. Kü n¨ng: - Đọc hiểu một tác phẩm thơ hiện đại - Phân tích đợc một số những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong bài thơ - Cảm nhận đợc những cảm hứng về thiên nhiên và cuộc sống lao động củấtc giả đợc đề cập đến trong tác phẩm 3. Thái độ: - Thêm yêu quê hơng, đất nớc. - Có thái độ bảo vệ môi trờng biển B. ChuÈn bÞ 1. GV: So¹n bµi , tµi liÖu tham kh¶o 2. HS: So¹n bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Đọc thuộc Bài thơ về tiểu đội xe không kính nêu cảm nhận của em về hình ảnh ngời lÝnh trong bµi th¬? 3. Bµi míi: Hoạt động Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Bài thơ là một khúc ca về lao động và thiên nhiên đất nớc giàu đẹp với 2 nguån c¶m høng cña t¸c gi¶: L·ng m¹n trµn ®Çy niÒm vui vÒ cuéc sèng míi trong thêi kú MiÒn B¾c bíc vµo x©y dùng CNXH vµ c¶m høng thiªn nhiªn vò trô. Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản - Giáo viên hớng dẫn cách đọc: Đọc với 75 I. Tìm hiểu chung giäng phÊn chÊn , hµo hïng t¹o ©m hëng ' ch¾c kháe, m¹nh mÏ , ©m vang . Ng¾t nhÞp 4/3 hoặc 3/4 , đọc mẫu 1 lợt  yêu cầu 1. T¸c gi¶: học sinh đọc - nhận xét - Huy CËn (1919 - 2005) quª ë tØnh Hµ ? Cho biÕt nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ ? TÜnh. Næi tiÕngtrong phong trµo th¬ ? Văn bản đợc viết trong hoàn cảnh nào ? míi. 2.V¨n b¶n * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : §îc viÕt trong chuyÕn ®i thùc tÕ ë vïng Qu¶ng Ninh, in trong tËp th¬ "Trêi mçi ngµy l¹i s¸ng" n¨m 1958 * ThÓ th¬ : Tù do ? Bài thơ đợc trình bày theo bố cục nh * Bè côc - Chia 3 phÇn thÕ nµo?( NÕu theo tiÕn tr×nhcña mét chuyÕn ®i biÓn ) + P1: khæ ®Çu (c¶nh ®oµn thuyÒn xuÊt ph¸t ra kh¬i ) + P2: 5 khổ tiếp ( Đoàn thuyền đánh cá trªn biÓn ) + P3: Khæ cuèi (c¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ) ? Đoàn thuyền ra khơi đánh cá đợc nói tới trong c©u th¬ nµo ? II. T×m hiÓu v¨n b¶n ? Trong lêi th¬ nµy kh«ng gian vµ thêi 1. §oµn thuyÒn ra kh¬i gian đợc hình tợng hóa nh thế nào - Mặt trời lặn đợc ví nh hòn lửa chìm xuống biển - Con sóng đợc ví nh then cài của ?Nhận xét gì về biện pháp nghệ thuật đợc sö dông trong 2 c©u trªn ? T¸c dông - H×nh ¶nh so s¸nh : MÆt trêi nh hßn.

(128) löa - H×nh ¶nh Èn dô nh©n hãa : Sãng cµi then đêm sập cửa ? Thêi gian ®oµn thuyÒn ra kh¬i lµ thêi gian nµo ? ? Em h×nh dung nh thÕ nµo vÒ c¶nh tîn thiªn nhiªn ? ? Trong khổ thơ đầu có sự đối lập hoạt đọng của thiên nhiên với hoạt động của con ngời hãy chỉ ra điều đó ? - 4 C©u th¬ ®Çu sù sèng cña biÓn c¶ ®ang dần đơc khép lại , trong khi đó hoạt động của con ngời bắt đầu sôi động ? Qua h×nh ¶nh c©u h¸t “ c¨ng buåm ...” gîi cho em liªn tëng g× ? ? Trong ®o¹n th¬ tiÕp theo t¸c gi¶ tËp trung miêu tả đối tợng nào ? - C¸ vµ thuyÒn c¸ ? Nh÷ng c©u th¬ míi l¹ nhÊt mµ t¸c gi¶ miªu t¶ vÒ c¸ ? ? NhËn xÐt g× vÒ viÖc sö dông tõ ng÷ miªu t¶ cña t¸c gi¶ ? - Sử dụng đại từ xng hô em để gọi cá - §éng tõ lãe - TÝnh tõ vµng chãe ? T¸c dông cña viÖc sö dông nh÷ng tõ ng÷ trªn ? ? Nhà thơ đã hoàn chỉnh bức tranh trên biÓn cña m×nh b»ng nh÷ng lêi th¬ vÒ thuyền đánh cá và con ngời lao động qua nh÷ng c©u th¬ nµo ? ? ThÓ hiÖn cô thÓ qua nh÷ng tõ ng÷ nµo ? - l¸i giã , lít gi÷a m©y cao , dß bông biÓn , dµn ®an thÕ trËn ,kÐo líi , kÐo xo¨n tay ? Thuéc vµo tõ lo¹i nµo ? §éng tõ ? Em h×nh dung nh thÕ nµo vÒ bøc tranh lao động ? ? Qua lời thơ : Ta hát bài ca ...nuôi lớn đời ta tù buæi nµo Cho em hiÓu nh thÕ nµo vÒ tâm tình của ngời lao động trên biển - Lạc quan trong lao động - ¢n t×nh víi biÓn - Yªu biÓn ? Qua đó thể hiện mối quan hệ giữa thiên nhiªn vµ con ngêi nh thÕ nµo ? -Thiªn nhiªn vµ con ngêi sèng hµi hßa ? So s¸nh c©u më ®Çu bµi th¬ víi c©u h¸t kÕt thóc cã g× kh¸c nhau - Cïng - víi ( Kh¸c nhau ë thanh ®iÖu) ? ý nghÜa cña viÖc kh¸c nhau nµy ? ? Em cã liªn tëng g× tõ h×nh ¶nh MÆt trêi ...? t¸c dông ? - H×nh ¶nh Èn dô ? So ¸nh víi c¸ch miªu t¶ trªn biÓn C« T« cña NguyÔn Tu©n ->Vẻ đẹp hùng vĩ tráng lệ của thiên nhiên. - C¶nh hoµng h«n cho¸ng ngîp k× vÜ , tr¸ng lÖ nh thÇn tho¹i. - H×nh ¶nh kháe kho¾n, th¬ méng thÓ hiÖn khÝ thÕ phÊn chÊn cña ngêi lao động 2. Cảnh đánh bắt cá trên biển a. H×nh ¶nh cña c¸c loµi c¸. - Hình ảnh đẹp, lộng lẫy rực rỡ của c¸c loµi c¸ trªn biÓn. b. Cảnh đoàn thuyền đánh trên biển. - Đoàn thuyền đánh cá có sự phối hîp nhÑ nhµng trong htÕ trËn bña v©y , bu«ng líi rÊt hßa hïng . kh«ng khÝ lµm viÖc khÈn tr¬ng , s«i næi , n¸o nhiÖt. 3. §oµn thuyÒn trë vÒ.

(129) Hoạt động 3: Tổng kết ? NhËn xÐt g×vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ ? - Học sinh đọc nội dung phần ghi nhớ 5' SGK Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸i nh×n vµ c¶m xúc của tác giả trớc thiên nhiên đất nớc và 2' con ngời lao động? 2. DÆn dß - Häc thuéc bµi th¬, lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi : Tæng kÕt tõ vùng 1'. - T¹o ©m hëng hµo hïng - §oµn thuyÒn chë nÆng ®Çy c¸ gi¬ng buåm l¬t nhanh trªn biÓn híng về phía đất liền lúc rạng động III. Tæng kÕt * Ghi nhí. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 52: TiÕng ViÖt Tæng kÕt vÒ tõ vùng (tiÕp) Ngµy d¹y .................................................... .................................................... A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - C¸c kh¸i niÖm tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh, biÖn ph¸p tu tõ Èn dô, ho¸n dô, so s¸nh, nh©n hãa, nãi gi¶m nãi tr¸nh, nãi qu¸, ®iÖp ng÷, ch¬i ch÷. - T¸c dông cña viÖc sö dông c¸c tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh vµ biÖn ph¸p tu tõ trong c¸c v¨n b¶n nghÖ thuËt 2. Kü n¨ng: - NhËn diÖn tîng h×nh, tõ tîng thanh. Ph©n tÝch gi¸ trÞ cña c¸c tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh trong v¨n b¶n - nhËn diÖn c¸c biÖn ph¸p tu tõ Èn dô, ho¸n dô, so s¸nh, nh©n hãa, nãi gi¶m nãi tr¸nh, nãi qu¸, ®iÖp ng÷, ch¬i ch÷. 3. Thái độ: - Sử dụng đúng từ ngữ khi viết văn và trong giao tiếp. B. ChuÈn BÞ 1. GV: So¹n bµi , tµi liÖu tham kh¶o 2. HS: ChuÈn bÞ bµi C. Tæ chøc giê häc: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: ? Hãy kể tên các biện pháp tu từ đã học ? (5') 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động - GV treo b¶ng phô cã néi dung bµi tËp: MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn löa.

(130) Sóng đã cài then đêm sập cửa. ? Câu thơ 1 tác giả đã sử dụng b/pháp tu từ nào? phân tích giá trị của biện pháp tu từ đó? Hoạt động 2: Hớng dẫn tổng kết ? ThÕ nµo lµ tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh? Cho 35 ' vÝ dô? VD: µo µo, lanh l¶nh, u ö ... - Lắc l, lảo đảo, liêu xiêu ... ? Từ tợng hình tợng thanh đợc sử dụng trong c¸c kiÓu v¨n b¶n nµo? - Trong v¨n b¶n miªu t¶, tù sù, cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao. ? T×m nh÷ng tªn loµi vËt lµ tõ tîng thanh? ? Xác định từ tợng hình và phân tích giá trị sö dông cña nã trong ®o¹n trÝch?. ? Từ lớp 6->9 các em đã học phép tu từ nµo? - So s¸nh, Èn dô, ho¸n dô, nh©n ho¸, nãi gi¶m nãi tr¸nh, nãi qu¸, ®iÖp ng÷, ch¬i ch÷. ? ThÕ nµo so s¸nh? T¸c dông cña viÖc so s¸nh? VD: Th©n t«i/nh/thÓ/tr¸i mïi trªn c©y. VÕ A VÕ B + So s¸nh ngang b»ng; So s¸nh kh«ng ngang b»ng -> t¸c dông gîi h×nh gióp cho viÖc miªu tả sự vật, sự việc cụ thể sinh động. ? ThÕ nµo lµ Èn dô? LÊy vÝ dô? Con cß ¨n b¸t rau r¨m Đắng cay chịu vậy dãi đắng cùng ai? - Con cß chØ ngêi d©n xa - B·i rau r¨m: Hoµn c¶nh sèng kh¾c nghiÖt, đắng cay, tủi nhục của ngời nông dân. ? Nhân hóa là gì? Em hãy đạt một câu văn cã sö dông biÖn ph¸p nh©n hãa? - QuyÓn s¸ch mÕu m¸o nãi víi t«i: ChÞ ¬i! chÞ cho em ®i víi chÞ! ë ®©y h«i h¸m qu¸.. ? ThÕ nµo lµ ho¸n dô? Em biÕt mÊy kiÓu ho¸n dô thêng gÆp - 4 kiểu: Lấy bộ phận để chỉ toàn thể; Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng; Lấy cái cụ thể để gọi cái trìu tợng; Lấy dấu hiệu đặc trng của sự vật để gọi sự vật. ? ThÕ nµo lµ nãi gi¶m nãi tr¸nh? LÊy VD? ? Muèn chª b¹n ch÷ xÊu? em cÇn ph¶i nãi nh thế nào để bạn khỏi phật ý? - Bạn vết chữ cha thật đẹp lắm.. I. Tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh: 1. Kh¸i niÖm: a. Tõ tîng thanh: Lµ nh÷ng tõ m« pháng ©m thanh cña tù nhiªn, cña con ngêi. b. Tõ tîng h×nh: Lµ tõ gîi h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt .... 2. Tªn loµi vËt lµ tõ tîng thanh: - T¾c kÌ, tu hó, chÌo bÎo, b¾t c« trãi cét ... 3. Nh÷ng tõ tîng h×nh vµ t¸c dông: * Lốm đóm, lê thê, loáng thoáng, lå lé ... * Tác dụng: Miêu tả đám mây một cách cụ thể, sống động ... II. Mét sè c¸c phÐp tu tõ tõ vùng: 1. C¸c phÐp tu tõ : a. So sánh: Là so sánh đối chiếu sù vËt, sù viÖc nµy, víi sù vËt sù việc khác có nét tơng đồng để làm t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho lêi v¨n. b. Èn dô: Lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng nµy b»ng tªn sù vËt hiÖn tîng khác có nét tơng đồng với nó nhằm t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diễn đạt. c. Nh©n hãa: Lµ gîi hoÆc t¶ c©y cối đồ vật ... bằng những từ ngữ vốn đợc dùng để gọi hoặc tả con ngời, làm cho loài vật cây cối, đồ vật ... trở nên gần gũi với con ngời, biểu thị đợc những suy nghĩ tình cảm của con ngêi d. Ho¸n dô: Lµ gäi tªn sù vËt hiÖn tîng kh¸i niÖm b»ng tªn cña mét sù vËt hiÖn tîng, kh¸i niÖm kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh gîi c¶m cho lêi v¨n. e. Nãi gi¶m nãi tr¸nh: Lµ biÖn pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyÓn chuyÓn, tr¸nh g©y c¶m gi¸c ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc thiÕu tÕ nhÞ..

(131) ? Em hiÓu thÕ nµo lµ nãi qu¸? T¸c dông cña nãi qu¸?. ? §iÖp ng÷ lµ g×? h·y lÊy 1 vÝ dô vÒ c¸ch sö dụng trong cá văn bản đã học? - Buån tr«ng cöa bÓ chiÒu h«m ThuyÒn ai ... ... Buån tr«ng giã cuèn mÆt duÒnh ... ? ThÕ nµo lµ ch¬i ch÷? C¸c lèi ch¬i ch÷ thêng gÆp? - Dùng các từ đồng âm, gần âm, điệp âm, nói lái, đồng nghĩa, gần nghĩa, trái nghĩa ... VD: Bµ giµ ®i chî CÇu §«ng Bãi xem mét quÎ nãi r»ng Lîi th× cã lîi nhng r¨ng kh«ng cßn - Đọc bài tập – xác định y/cầu của bài tập. - PhÇn cßn l¹i cho vÒ nhµ lµm d, e - H/® nhãm lín - C¸c nhßm tr×nh bµy – bæ xung – GV nhËn xÐt KL. - H/® c¸ nh©n. g. Nãi qu¸: Lµ biÖn ph¸p tu tõ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tợng đợc miêu tả để nhấnh mạnh, gây ấn tợng, tăng søc biÓu c¶m. I. §iÖp ng÷: - Khi nãi hoÆc viÕt, ngêi ta cã thÓ dïng biÖn ph¸p lÆp l¹i tõ ng÷ hoÆc 1 câu để làm nổi bật ý, gây xúc động m¹nh, c¸ch lÆp l¹i nh vËy gäi lµ ghép điệp ngữ, từ ngữ đợc lặp lại gäi lµ ®iÖp ng÷. k- Chơi chữ: Là lợi dụng đặc sắc về âm, về ý nghĩa của từ ngữ để tạo s¾c th¸i dÝ dám, hµi híc, lµm cho câu văn thơ hấp dẫn, sinh động 2. Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau: a. BiÖn ph¸p tu tõ Èn dô: - Hoa, c¸nh chØ Thóy KiÒu vµ cuéc đời của Kiều. - Cây, lá chỉ gia đình TK và cuộc sèng cña hä. -> ý nói Kiều bán mình để cứu gia đình. b. Nh; So sánh tiếng đàn của Kiều víi tiÕng h¹c, tiÕng suèi, tiÕng giã thoảng qua, tiếng trời đổ ma ... c. Nói quá:Kiều có sắc đẹp đến hoa ghen, liÔu hên, KiÒu kh«ng chØ đẹp mà còn có tài một hai nghiêng níc nghiªn thµnh .... häa hai -> nhêi biện pháp nói quá, ND đã thể hiện ®Çy Ên tîng vÒ nh©n vËt TK tµi, s¾c vÑn toµn. 3. Phân tích nghệ thuật độc dáo trong mét sè c©u sau: a. PhÐp ®iÖp ng÷ (cßn) - Tõ nhiÒu nghÜa: Say sa + Say: Uèng nhiÒu rîu mµ say + Say: Say đắm vì tình. => chµng trai thÓ hiÖn t×nh c¶m của mình một cách kín đáo và mạnh mÏ. b. Nói quá:Núi đá cùng mòn, nớc s«ng ph¶i c¹n -> nãi lªn sù lín m¹nh cña nghÜa qu©n Lam S¬n. c. So s¸nh: “Nh” nhµ th¬ miªu t¶ nét, sinh động, âm thanh của tiếng suối và cảnh rừng đêm dới trăng (tr¨ng rÊt d¸ng khiÕn c¶nh vËt hiÖn ra rõ đờng nét) - §iÖp ng÷ “Lång” t¹o nªn tõng líp, tõng tÇng cña c¶nh vËt víi bãng tr¨ng nã Nh ®an chÐo hßa hîp víi nhau có đầy đủ cả hình ảnh lẫn màu s¾c..

(132) - PhÇn d, e cho vÒ nhµ lµm Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè GV cñng cè néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Häc bµi + lµm c¸c bµi tËp d, e (bµi tËp 3, 2) phÇn II - ChuÈn bÞ bµi lµm th¬ t¸m ch÷.. 2'. - Cha ngủ: Nhà thơ vì vẻ đẹp của c¶nh khuya mµ cha ngñ hay cha ngñ v× lo nçi níc nhµ -> Đây là 2 tâm trạng của con ngời vĩ đại say sa thiên nhiên và lo viÖc níc, còng lµ chÊt l·ng m¹n vµ chÊt hiÖn thùc cña mét c¸ch m¹ng lµm th¬.. 1'. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. TiÕt 53 TËp lµm th¬ 8 ch÷ Ngµy d¹y : ........................................................ ...................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - đặc điểm của thể thơ tám chữ 2. Kü n¨ng: - NhËn biÕt th¬ t¸m ch÷ - Tạo đối , vần nhịp trong khi làm thơ tám chữ 3.Thái độ:.

(133) - Qua viÖc tËp lµm th¬ t¸m ch÷ mµ ph¸t huy tinh thÇn s¸ng t¹o, sù høng thó trong häc tËp, rÌn luyÖn thªm n¨ng lùc c¶m thô th¬ ca. B. ChuÈn bÞ 1. GV: So¹n bµi vµ tµi liÖu tham kh¶o 2. HS : ChuÈn bÞ bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Vai trß cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Các em đã đợc tập làm thơ ở các lớp 6, 7, 8 víi c¸c thÓ th¬ 4 ch÷, 5 ch÷, th¬ lôc b¸t vµ thÓ th¬ 7 ch÷. VËy c¸ch lµm thÓ th¬ 8 ch÷ ntn? Giờ học này các em sẽ đợc học về thể th¬ nµy. 20 I. Nh©n diÖn thÓ th¬ t¸m ch÷: Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới ' Quan s¸t SGK - vÝ dô a, b, c 1. VÝ dô : ? Cho biÕt sè lîng ch÷ ë mçi dßng th¬? - C¸c cÆp vÇn: Tan – ngµn; míi – géi; bõng – rõng; g¾t – mËt => VÇn ch©n theo tõng cÆp khu«n ©m. ? T×m nh÷ng ch÷ cã chøc n¨ng gieo vÇn ë mçi đoạn và nhận xét về cách ghép vần đó? Vần ch©n hay vÇn lng? VÒ – nghe; häc – nhäc; bµ - x· -> VÇn ch©n theo tõng cÆp khu«n ©m. ? C¸ch gieo vÇn ë vÝ dô cã g× kh¸c víi vÝ dô a, b ë chç nµo? : Ngát – hát; non – son; đứng dựng; tiên – nhiªn -> VÇn ch©n gi¸n c¸ch theo tõng cÆp (gäi lµ vÇn «m) ? Cách ngắt nhịp ở các đoạn thơ có gì đáng chó ý? a. Nào đâu/những đêm vàng/bên bờ suối Ta say mồi/ đứng uống/ ánh trăng tan §©u nh÷ng ngµy/ma chuyÓn/ bèn ph¬ng ... Ta lặng ngắm/ giang san ta/ đổi mới ... b. MÑ cïng cha/ c«ng t¸c bËn/ kh«ng vÒ Ch¸u ë cïng bµ/ bµ b¶o/ch¸u nghe Bµ d¹y ch¸u lµm/bµ ch¨m ch¸u häc .... c. Yªu biÕt mÊy/ nh÷ng dßng s«ng b¸t ng¸t Giữa đôi bờ/ dào dạt/lúa ngôn non ... ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch ng¾t nhÞp trong c¸c ®o¹n trÝch trªn? - Kh«ng theo mét c«ng thøc cøng nh¾c nµo, phô thuéc vµo ý mµ cßn phô thuéc vµo c¶m nhËn cña mçi ngêi ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sè c©u trong mçi khæ qua 3 ®o¹n th¬ trªn? ? Qua viÖc ph©n tÝch c¸c bµi tËp trªn em hiÒu g× vÒ c¸ch lµm th¬ t¸m ch÷ Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập Bµi tËp 1 - §äc bµi tËp – nªu y/cÇu cña bµi tËp. 2. NhËn xÐt: - Mçi dßng 8 ch÷ - C¸ch ng¾t nhÞp linh ho¹t, ®a d¹ng - Cã nhiÒu ®o¹n dµi ng¾n kh¸c nhau (số câu không hạn định), chia thành nhiÒu khæ th¬, mçi khæ cã 4 dßng. 3. Ghi nhí: - Kh¸i niÖm th¬ 8 ch÷ II. LuyÖn tËp nh©n diÖn thÓ th¬.

(134) ? §iÒn tõ vµo chç trèng trong c¸c dßng th¬?. Bµi tËp 2 - §äc bµi tËp – x/® yªu cÇu cña bµi tËp ? ChØ ra chç sai vµ söa vÇn trong ®o¹n th¬? 15 ' Bµi tËp 3 - §äc bµi tËp – x/® yªu cÇu cña bµi tËp ? Làm thêm câu cuối sao cho đúng vần và phï hîp víi c¶m xóc ë 3 c©u tríc? Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè - G/v nhÊn m¹nh khi lµm th¬ t¸m ch÷ cÇn lu ý vÒ c¸ch gieo vÇn, nhÞp cña thÓ th¬ nµy cã 2’ thÓ c¶m nhËn vµ thùc hµnh viÕt vÒ mét néi dung nào đó với cách viết theo thể thơ tám chữ. 2. DÆn dß - Lµm bµi tËp vµo vë. t¸m ch÷ 1. Bµi tËp 1: §iÒn tõ ng÷ thÝch hîp vµo chç trèng cuèi c¸ dßng th¬: Hãy cắt đứt ... dây đàn ca hát Nh÷ng ....... cña ngµy qua Nâng đón ....... hơng bát ngát Cña ........... víi mu«n hoa 2. Bµi tËp 2: §iÒn vµo chç trèng: ..... Mµ xu©n hÕt, nghÜa lµ t«i còng mÊt ... Nãi lµm chi mµ xu©n vÉn tuÇn hoµn ... Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trêi 3. Bµi tËp 3; ChØ ra chç sai vµ söa l¹i: - GhÐp sai tõ rén r·, kh«ng hiÖp vÇn víi tõ g¬ng. - Söa l¹i: vµo trêng.. 1’ D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 54 Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n Ngµy d¹y : ....................................................... ..................................................... A. Môc tiªu bµi häc 1. Kiến thức: - Qua tiết trả bài củng cố kiển thức và kĩ năng làm bài trong phân môn Văn mà cụ thể là văn học trung đại. 2.Kĩ năng: - Ph¸t hiện lỗi sai và sửa chữa 3.Th¸i độ: - Cã ý thức luyện chữ, ý thức cẩn thận, tr¸nh được c¸c lỗi sai trong bài B. CHUẢN B Ị 1. Gi¸o viªn : C¸c lỗi của học sinh 2. Học sinh: Sửa lỗi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc.

(135) 1. Ổn định tổ chức (1’) 2. Kiểm tra: (6’) ? H·y kÓ tªn c¸c biÖn ph¸p tu tõ vµ nªu kh¸i niÖm ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1’ Hoạt động 1: Nêu lại đề I. Đề bài: Đợc in và lu lại trong sổ đề kiểm tra 30’ II. NhËn xÐt Hoạt động 2: Tr¶ bµi 1. ¦u ®iÓm - GV nhËn xÐt chung vÒ bµi lµm cña häc - PhÇn tr¾c nghiÖm: sinh + Đa số học sinh đã làm đúng - Cung cấp đáp án cho học sinh - PhÇn tù luËn - Trả bài cho các em , để so sánh và đối + Câu 1 : Về cơ bản đã hiểu yêu chiÕu cÇu cña bµi - Söa lçi + Câu 2 : Thuộc thơ và nêu đợc nội dung cña ®o¹n th¬ 2. Tån t¹i - PhÇn tr¾c nghiÖm + C©u 4 phÇn lín HS nhÇm lÉn - PhÇn tù luËn + Chỉ xá định đợc 2 nội dung + TÊt c¶ cßn lµm bµi s¬ sµi Hoạt động 3 : Giải đáp thắc mắc - Gv gọi điểm vào sổ - KÕt qu¶ : G : ........K :.........TB.........Y........... Hoạt động 4 * DÆn dß - So¹n bµi : BÕp löa. 5’. 2’. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ................................................................................................................. …………………... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ------------. TiÕt 55 TËp lµm th¬ 8 ch÷ Ngµy so¹n: 31. 10. 2009 Ngµy gi¶ng: 03. 11. 2009.

(136) I. Môc tiªu: - KiÕn thøc: - Biết vận dụng các kiến thức đã học để làm bài tập thực hành. - Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông tõ ng÷ khi tËp lµm th¬ t¸m ch÷. - Thái độ: - Qua viÖc tËp lµm th¬ t¸m ch÷ mµ ph¸t huy tinh thÇn s¸ng t¹o, sù høng thó trong häc tËp, rÌn luyÖn thªm n¨ng lùc c¶m thô th¬ ca. II. §å dïng d¹y häc - GV: B¶ng phô - HS: PhiÕu häc tËp III. Ph¬ng ph¸p: - Nêu vấn đề, đàm thoại, giải thích, phân tích ... IV: Tæ chøc giê häc: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3') ? Th¬ 8 ch÷ lµ thÓ lo¹i th¬ nh thÕ nµo? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động - Môc tiªu: Gîi nh¾c l¹i nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n vÒ th¬ 8 ch÷, t¹o høng thó vµo lµm bµi thùc hµnh. - §DDH: B¶ng phô GV: Tiết trớc chúng ta đã cùng nhau đi tìm hiểu về đặc điểm nhận dạng của thể th¬ 8 ch÷. H«m nay chóng ta cïng nhau ®i vµo luyÖn tËp thùc hµnh lµm thÓ lo¹i 38 ' th¬ nµy. Hoạt động 2: HD thực hành làm thơ I. Nh©n diÖn thÓ th¬ t¸m 8 ch÷. ch÷: - Môc tiªu: VËn dông nh÷ng kiÕn thøc II. LuyÖn tËp nh©n diÖn thÓ đã học vào thực hành làm thơ 8 chữ. th¬ t¸m ch÷ III. Thùc hµnh lµm th¬ 8 ch÷: - H/s đọc bài thơ đx làm – các ý kiến bæ xung – GV nhËn xÐt vÒ vÇn, nhÞp, kÕt cÊu, néi dung c¶m xóc. - HS lµm viÖc theo nhãm - ®iÒn tõ, đúng thanh, vần vào chỗ trống. C©u 4: vên. C©u 5: qua.. - Thªm : C1: Bãng ai kia thÊp tho¸ng gi÷a mµn s¬ng. CÆp vÇn gi¸n c¸ch: l¹ - r·; trêng – s¬ng. C2: Thoang tho¶ng h¬ng bay dÞu ngät quanh ta. VÇn ch©n: l¹- r· - ta. - Mỗi nhóm cử đại diện đọc – HS. 1. Bµi tËp 1. Tìm từ thích hợp, đúng thanh, đúng vần để điền vào chç trèng trong khæ th¬: .... Hoa nở đầy một (vờn) đỏ n¾ng ... Lò .......... lít bay (Qua) 2. Bµi tËp 2: Bæ xung c©u cuèi - Bãng ai kia thÊp tho¸ng gi÷a mµn s¬ng.. 3- Bµi tËp 3: TËp lµm mét bµi th¬ t¸m ch÷.

(137) nhËn xÐt. GV cho bµi mÉu – HS tËp b×nh.. víi ND tù chän (H/s viÕt bµi th¬). Ngời đàn ông tóc đã bạc hoa râm ấy RÊt th¬ng t«i vµ còng rÊt gièng t«i Là ngời tôi yêu quí nhất trên đời Đó chính là ngời đã sinh ra tôi. T«i vÉn nhí thêi Êu th¬ d¹i dét V× m·i ch¬i nªn quªn c¶ häc bµi XÊu hæ l¾m ch¼ng hÐ m«i víi ai Những lần cha tôi đánh đòn quánh đít. Lín kh«n lªn t«i dÇn dÇn hiÓu biÕt Khi đánh tôi cha quay mặt khóc thầm Phô tö xa nay hiÕu träng t×nh th©m Không có đòn roi làm sao tôi nhớ D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................. -----------TiÕt 55+ 56: V¨n häc. BÕp löa - B»ng ViÖt Ngµy d¹y : ......................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Những hiểu biết bớ đầu về tác giả Bằng Việt và hoàn cảnh ra đòi của bài thơ - Nh÷ng xóc c¶m ch©n thµnh cña t¸c vµ h×nh h×nh ¶nh ngêi bµ giµu t×nh th¬ng , giµu đức hi sinh . - ViÖc sö dông kÕt hîp c¸c yÕu tè tù sù , miªu t¶ , b×nh luËn trong t¸c phÈm tr÷ t×nh 2. Kü n¨ng: - Nhận diện, phân tích đợc các yếu tố miêu tả , tự sự , bình luận và biểu cảm trong bài th¬ - Liên hệ để tháy đợc nỗi nhớ về ngời bà trong hoàn cảnh tác giả đang ở xa Tổ quốc có mối liên hệ chặt chẽ với những tình cảm với quê hơng, đất nớc 3. Thái độ: - Giáo dục tình yêu gia đình, ngời thân, yêu quê hơng. - Gi¸o dôc lßng biÕt ¬n nh÷ng ngêi mÑVN anh hïng B. ChuÈn BÞ 1. GV : So¹n bµi , tµi liÖu th©m kh¶o 2. HS: So¹n bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Đọc diễn cảm bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá ” của Huy Cận . Nêu nội dung và nghệ thuËt cña bµi Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động ? Trong chơng trình ngữ văn đã học em có.

(138) nhí bµi th¬ nµo còng nãi vÒ t×nh c¶m bµ ch¸u? GV: Chúng ta đã biết chuyện một anh lính trẻ trên đờng hành quân, nghe tiếng gà tra nhí tíi h×nh ¶nh bµ khum tay soi trøng( TiÕng gµ tra- Xu©n Quúnh). Cã mét ngêi ch¸u kh¸c, sèng ë níc ngoµi, sö dông những chiếc bếp ga, bếp điện hiện đạinhng vÉn kh«ng ngu«i nhí vÒ h×nh ¶nh bÕp lña quª nhµ víi h×nh ¶nh bµ” nhãm bÕp löa Êp iu nồng đợm” mỗi sớm mai. Ngời cháu đó là 33' ai? Tình cảm đối với bà của anh đối với bà ntn? Chóng ta cïng t×m hiÓu. Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản ? Nªu nÐt c¬ b¶n cña em vÒ nhµ th¬ B»ng ViÖt? Gv chèt néi dung chÝnh vÒ t¸c gi¶ GV sử dụng máy chiếu-> hình ảnh nhà thơ Bằng Việt, giíi thiÖu mét sè t¸c phÈm chÝnh cña nhµ th¬.. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶: - Tªn thËt lµ NguyÔn ViÖt B»ng sinh 1941 quª ë Th¹ch ThÊt – Hµ T©y, thuéc líp nhµ th¬ trëng thµnh trong cuéc k/c chèng MÜ 2. V¨n b¶n :. H/dẫn cách đọc cho h/s (đọc chậm rãi, bồi hồi, xúc động)- đọc mẫu – gọi h/s đọc nhận xét cách đọc của h/s GV gi¶i thÝch mét sè tõ trong phÇn chó thÝch.. * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : ViÕt 1963 khi t¸c gi¶ lµ sinh viªn ®ang häc t¹i Liªn X«. Trong tËp H¬ng c©y- BÕp löa cña B»ng ViÖt vµ Lu Quang Vò.. ? Cho biÕt h/c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬? Gv giíi thiÖu tËp th¬ H¬ng c©y- BÕp löa trªn m¸y chiÕu ? Bài thơ đợc viết theo thể thơ nào?cách gieo vÇn?. * ThÓ th¬ : t¸m tiÕng, vÇn ch©n, liÒn vÇn.. GV: BÕp löa lµ mét bµi th¬ tr÷ t×nh, trong mét bµi th¬ tr÷ t×nh thêng tån t¹i hai lo¹i h×nh tîng: - Nh©n vËt tr÷ t×nh trùc tiÕp béc lé c¶m nghÜ, lµ nh©n vËt trung t©m cña t¸c phÈm. - Đối tợng trữ tình là con ngời, sự vật đợc nhân vật trữ tình hớng tới. ? Từ đó em hãy xác định hai loại hình tợng nµy trong bµi th¬ bÕp löa? ? trong bµi th¬ nµy, quan hÖ gi÷a nh©n vËt tr÷ t×nh vµ t¸c gi¶ lµ quan hÖ nh thÕ nµo? ? Bài thơ sử dụng phơng thức biểu đạt nào chñ yÕu? ? Cảm xúc chủ đạo của bài thơ đợc viết về t/c nào? Mạch cảm xúc ấy đợc dẫn dắt ntn? - Cảm xúc chủ đạo của bài thơ: T/c bà cháu M¹ch c¶m xóc: - H×nh ¶nh bÕp löa gîi nçi nhí th¬ng bµ -> håi tëng l¹i nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ -> Suy nghĩ về bà và cuộc đời bà. * H×nh tîng tr÷ t×nh: - NV tr÷ t×nh: Ngêi ch¸u- t¸c gi¶ - §èi tîng tr÷ t×nh: Ngêi bµ vµ bÕp löa. * Phơng thức biểu đạt: Biểu cảm kÕt hîp víi tù sù, miªu t¶ . * M¹ch c¶m xóc: => tõ håi tëng đến hiện tại, từ kỉ niệm đến suy ngÉm. * Bè côc: 4 phÇn.

(139) -> Ngêi ch¸u trëng thµnh, ®i xa, nhng kh«ng ngu«i nhí vÒ bµ ? Từ mạch cảm xúc em hãy xác định bố côc cña bµi th¬? - H×nh ¶nh bÕp löa gîi nçi nhí th¬ng bµ: (Khæ 1) -> håi tëng l¹i nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ ( bèn khæ tiÕp) -> Suy nghĩ về bà và cuộc đời bà ( khổ 6) -> Ngêi ch¸u trëng thµnh, ®i xa, nhng kh«ng ngu«i nhí vÒ bµ( khæ cuèi) - §äc khæ 1 ? §i xa trong kÝ øc ®Çu tiªn cña ngêi ch¸u lµ h×nh ¶nh nµo? Lêi th¬ nµo cho em biÕt ®iÒu Êy? GV chiÕu h×nh ¶nh bµ vµ ch¸u bªn bÕp löa Mét bÕp löa chên vên ... Mét bÕp löa Êp iu... Ch¸u th¬ng bµ biÕt mÊy n¾ng ma ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷ trong bµi th¬? - §iÖp ng÷ “Mét bÕp löa” -> H×nh ¶nh bÕp löa cña tuæi th¬ ®ang ïa vÒ trong nçi nhí cña t¸c gi¶ - Tõ l¸y chên vên + Gîi bÕp löa thùc bËp bïng trong s¬ng sím +Gîi c¸i mê nhoÌ cña bÕp löa trong kØ niÖm ®ang chËp chên trong kÝ øc. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. BÕp löa gîi nçi nhí th¬ng bµ. Êp iu + Gîi bµn tay kiªn nhÉn, khÐo lÐo cña ngêi nhãm löa +Gîi tÊm lßng chi chót cña bµ dµnh cho con ch¸u ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh ¶nh: BiÕt mÊy nắng ma? hình ảnh đó gợi cho em điều gì? H×nh ¶nh Èn dô “ biÕt mÊy n¾ng ma” Gîi nh÷ng nçi vÊt v¶, lo toan, tÇn t¶o, chÞu th¬ng chÞu khã cña bµ ? Theo em v× sao nçi nhí th¬ng bµ l¹i gîi lªn tõ bÕp löa? - V× sù lo toan cña ngêi bµ ë vïng quª nghÌo khã g¾n bã víi bÕp löa vµ kØ niÖm tuæi th¬ cña t¸c gi¶. ? chi tiết đó cho thấy tình cảm của ngời cháu đối với bà nh thế nào? - Ngêi ch¸u th¬ng bµ v« h¹n ? NhËn xÐt c¸ch sö dông tõ ng÷ trong khæ thơ đầu? từ h/ảnh bếp lửa gợi đến t/c gì của ngêi ch¸u ë xa?. -> Tõ l¸y, ®iÖp ng÷, Èn dô (BiÕt mÊy n¾ng ma) => H×nh ¶nh bÕp löa gîi lªn trong lßng t¸c gi¶ nçi nhí th¬ng bµ v« h¹n. Tình cảm bà cháu gắn liền với bếp lửa, bền bỉ và sâu nặng 2. C¶m nghÜ vÒ bµ vµ bÕp löa.

(140) ? Kỉ niệm về bà đợc tái hiện qua những thêi ®iÓm nµo ? Cuéc sèng thêi th¬ Êu cña 2 bµ ch¸u nh thÕ nµo? * Thêi Êu th¬: (4 tuổi, 8 năm ròng, giặc đốt làng: thời điểm từ bé đến lớn, kí ức về nỗ cay đắng cơ cùc) - Lên 4 tuổi: Đói mòn, đói mỏi, khô rạc ngùa gÇy. ? Cảnh đói này gợi nhớ đến thời điểm nào của nớc ta lúc đó - Nạn đói năm 1945. ? Ên tîng s©u ®Ëm vÒ bÕp löa g¾n víi tuæi th¬ cña ngêi ch¸u lµ h/¶nh g×? H×nh ¶nh mïi khãi thÓ hiÖn ®iÒu g×? - Mïi khãi - Gian nan, vất vả chìm đắm trong khổ nghÌo. ? Trong thêi ®iÓm 8 n¨m rßng kØ niÖm vÒ bà và bếp lửa đợc gợi ra từ sự việc nào? * Thêi niªn thiÕu: 8 n¨m rßng + Tu hó kªu: - Nhãm löa: Bµ kÓ chuyÖn: Bµ d¹y ch¸u lµm; Bµ ch¨m ch¸u häc. ? T¹i sao bµ ph¶i g¸ch v¸c c«ng viÖc cña ch¸u nh thÕ - MÑ + cha ®i c«ng t¸c kh«ng vÒ -> ngêi ch¸u sèng trong sù cu mang d¹y dç cña ngêi bµ. ? Tại sao tác giả không dùng từ đốt lửa mà dïng tõ nhãm löa? H/¶nh nµy gîi cho em biÕt ®iÒu g×? - Gîi sù khã kh¨n kiªn tr×, bÒn bØ nhãm löa cña ngêi bµ. ? Theo em cßn nçi niÒm nµo cña ngêi ch¸u vang väng trong lêi th¬ “Tu hó ¬i! chẳng đến ở..... đồng xa” - TiÕng chim tu hó lµ ©m thanh quen thuéc cña lµng quª, ngêi ®i xa nhí vÒ quª h¬ng qua ©m thanh cña tiÕng chi tu hó. ? Ngêi bµ dÆn ch¸u khi viÕt th cho bè mÑ ntn? - ... Chí kÓ nµy kÓ nä. Cứ bảo ở nhà vẫn đợc bình yên ? NhËn xÐt vÒ giäng th¬? Em c¶m nhËn ntn vÒ ngêi bµ qua lêi dÆn dß cña bµ víi ch¸u? ? Từ h/ảnh bếp lửa cụ thể đến cuối đoạn l¹i xuÊt hiÖn mét ngän löa, ®iÖp ng÷ “Mét ngän löa cã ý nghÜa g×”? - S¸ng – chiÒu, bÕp löa bµ nhen - Mét ngän löa ... - §iÖp ng÷ mang ý nghÜa biÓu tîng - Quan s¸t khæ th¬ 6. -> KÓ chuyÖn, giäng th¬ t©m t×nh, lời đối thoại trực tiếp của ngời bà. => Ngêi bµ chÞu th¬ng chÞu khó,giàu đức hi sinh và là ngời bà kh¸ng chiÕn..

(141) ? Nhµ th¬ nãi vÒ thãi quen cña bµ? Th¸i độ của tác giả đợc bộc lộ rõ nhất ở câu thơ nµo? - MÊy chôc n¨m - Thãi quen dËy sím, nhãm löa - ¤i! k× l¹ vµ thiªng liªng bÕp löa ? NhËn xÐt c¸ch dïng c©u? H/¶nh bÕp löa cã ý nghÜa ntn trong t©m hån cña ngêi ch¸u? - Bµ lµ ngêi gi÷ löa, truyÒn löa t¹o nªn tuæi th¬ Êu cña ch¸u. - §äc 4 c©u th¬ cuèi ? Trë vÒ hiÖn t¹i ch¸u tù thÊy m×nh cã nh÷ng g× may m¾n trong cuéc sèng? + §îc ®i xa + Cã khã tr¨m tµu + Löa tr¨m nhµ + NiÒm vui tr¨m ng¶ - §îc ®i häc níc ngoµi tiÕp nhËn nh÷ng điều tốt đẹp. ? Cách sử dụng động từ có, số từ trăm cho em biÕt ®iÒu g×? - HiÖn t¹i cuéc sèng cña ch¸u cã nhiÒu niÒm vui nhiÒu thø míi mÎ, trµn ®Çy h¹nh phóc. ? Thế nhng vẫn có cái cha để lòng cháu thanh th¶n? T¹i sao vËy? - S¸ng mai nµy nhãm bÕp löa lªn cha? ? C©u hái tu tõ phÇn kÕt bµi cã ý nghÜa ntn? - H® nhãm ngang 2 phót. + Cháu không quên cuộc đời vất vả lam lũ cña bµ vµ t×nh th¬ng yªu cña bµ dµnh cho ch¸u. ? Râ rµng c¸i cã hiÖn h÷u trong tr¨m ngµn c¸i míi mÎ sao siªu nhng kh«ng thÓ che lÊp c¸i bÕp löa nhá bÐ cña bµ. VËy theo em c©u th¬ cßn cã ý nghÜa nµo kh¸c? (bÕp löa lµ sù nu«i dìng nhen nhãm t/c yªu th¬ng con ng- 3' êi -> Nhí vÒ céi nguån; kh«ng quªn qu¸ khø kh¬i gîi cho ch¸u mét t©m håm cao đẹp) Hoạt động 3: Tổng kết ? NhËn xÐt v¾n t¾t vÒ néi dung vµ nghÖ 1' thuËt cña bµi th¬? Hoạt động 4 1. Cñng cè Nhấn mạnh t/cảnh gia đình, ngời thân, h/¶nh ngêi bµ th©n yªu vµ dßng håi tëng 1' những kỉ niệm của nhân vật trữ tình đã làm nªn thµnh c«ng cña bµi th¬ nµy. 2. DÆn dß - Häc bµi : Häc thuéc lßng bµi th¬ - ChuÈn bÞ bµi khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lím lªn lng mÑ D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm :. => Ngän löa cña t×nh yªu th¬ng con ngêi, ngän löa cña niÒm tin vµ hi väng.. 3. Suy ngÉm vÌ bµ. -> C©u c¶m th¸n kh¸i qu¸t ý th¬ ... biÓu c¶m. => BÕp löa k× l¹ thiªng lªng g¾n liÒn víi bµ. BÕp löa kh«ng thÓ thiếu trong đời sống tâm hồn của ch¸u. 4. Nçi nhí bµ. -> C©u hái tu tõ, m¹ch c¶m xóc hồi tởng đến hiện tại. -> Nçi nhí bµ, lßng biÕt ¬n bµ vµ t×nh th¬ng yªu s©u nÆng cña ch¸u đối với bà.. III . Tæng kÕt * Ghi nhí.

(142) ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. ------------. TiÕt 57: V¨n häc. Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ ( Hớng dẫn đọc thêm ) - NguyÔn Khoa §iÒm Ngµy d¹y : .......................................................... .......................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Tác giả Nguyễn Khoa Điềm và hoàn cảnh ra đời - Tình cảm của bà mẹ Tà - ôi dành cho con gắn chặt với tình yêu quê hơng đát nớc và niềm tự nin tÊt th¾ng cña nghÖ thuËt - Nghệ thuật ẩn dụ , phóng đại , hình ảnh thơ . 2. KÜ n¨ng - Ph©n tÝch c¸c m¹ch c¶m xóc tr÷ t×nh trong bµi th¬ - NhËn diÖn c¸c yÕu tè ng«n ng÷ , h×nh ¶nh mang mµu s¾c d©n gian - Cảm nhận đợc tinh thần kháng chiến 3. Thái độ: - Giáo dục tình yêu gia đình, ngời thân, yêu quê hơng. B. ChuÈn BÞ 1. GV : So¹n bµi , tµi liÖu th©m kh¶o 2. HS: So¹n bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? §äc diÔn c¶m bµi th¬ “BÕp löa ” cña B»ng ViÖt . Nªu néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Trong cuéc chiÕn tranh c¸ch m¹ng cã rÊt nhiều bà bủ, bà bầm, bà mẹ Việt Bắc ... đã đóng góp sức mình trong sự nghiệp giải phãng d©n téc. H/¶nh bµ mÑ Tµ ¤i võa nu«i con vừa góp phần đánh Mĩ trong những năm 60- 70 cña thÕ kØ XX lµ mét ngêi mÑ nh thÕ. Nh÷ng viÖc lµm cô thÓ cña ngêi mÑ nµy ntn? Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản GV: Nêu yêu cầu đọc (Giọng tha thiết ngọt 33 ngµo, lu ý c¸c ®o¹n ®iÖp khóc, c¸c c©u th¬ cã ' đối xứng) - đọc mẫu – gọi h/s đọc, nhận xét cách đọc của h/s. ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ nhµ th¬ NK§?. ? ? Hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬ ?. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶: - NK§ sinh 15/4/1943, quª: Th«n ¦u ®iÒm, x· Phong Hßa, huyÖn Phong §iÒn – Thõa Thiªn HuÕ lµ nhµ th¬ trëng thµnh trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ. 2.. T¸c phÈm: * Hoµn c¶nh st : ViÕt n¨m 1971 khi.

(143) GV : Thêi k× cuéc sèng cña nh©n d©n ta trªn c¸c chiÕn khu rÊt gian nan, thiÕu thèn, võa bám rẫy bám đất tăng gia sản xuất vừa chiến đấu bảo vệ căn cứ. H/d h/s gi¶i thÝch c¸c chó thÝch trong SGK. ? Bµi th¬ chia lµm mÊy khóc h¸t ru? Bè côc Êy cã t¸c dông g× trong viÖc thÓ hiÖn néi dung c¶m xóc cña t¸c gi¶? + 2 khæ th¬ ®Çu: Khóc h¸t ru cña ngêi mÑ thơng con, thơng bộ đội. + 2 Khæ th¬ tiÕp: khóc h¸t ru cña ngêi mÑ th¬ng con, th¬ng d©n lµng. + 2 khæ th¬ cuèi: khóc h¸t ru cña ngêi mÑ thơng con, thơng đất nớc. ? Em thÊy cÊu tróc bµi th¬ nµy gÇn víi lo¹i h×nh nghÖ thuËt nµo? - Gần với âm nhạc, đã trở thành ca từ trong bµi h¸t lêi ru trªn n¬ng cña nh¹c sÜ TrÇn Hoµn. - Quan s¸t 2 khæ th¬ ®Çu - Trong lời ru thứ nhất, ngời mẹ đợc mô tả qua nh÷ng c«ng viÖc g×? - Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội NhÞp chµy nghiªng giÊc ngñ em nghªng Måi h«i mÑ r¬i m¸ em nãng hæi - Giã gạo nuôi bộ đội ? C©u th¬ “NhÞp chµy nghiªng ... nghiªng” cã ý nghÜa ntn? c©u th¬ t¹o h×nh vÏ ra c¸i d¸ng nghiªng nghiªn gi· g¹o chµy tay vÊt v¶ của mẹ, trên lng đứa bé đang ngủ say, cả ngời còng nghiªng nghiªng ¸p vµo vai mÑ? Vai mÑ gÇy nhÊp nho lµm gèi Lng ®a n«i vµ tim h¸t thµnh lêi - H×nh d¸ng gÇy gß cña mÑ, mÑ ®ang lao động cận lực với công việc nặng nhọc và kéo dµi theo nhÞp chµy lªn xuèng. ? Tõ l¸y nhÊp nh« gîi cho em thÊy h×nh d¸ng vµ c«ng viÖc cña ngêi mÑ ntn? ? T¹i sao t¸c gi¶ kh«ng viÕt “Lng ®a n«i vµ miÖng h¸t thµng lêi” mµ l¹i lµ “tim h¸t thµnh lêi” - C©u th¬ míi l¹, mÑ ®a n«i kh«ng ph¶i b»ng tay mµ b»ng lng, h¸t b»ng tim kh«ng ph¸t h¸t b»ng miÖng, tiÕng h¸t cÊt lªn tõ tr¸i tim yªu con cña ngêi mÑ. ? Cách dùng từ, h/ảnh thơ có gì đặc biệt, một ngời mẹ ntn đã hiện ra qua lời thơ ấy? - H/ảnh cảm động về ngời mẹ Trờng Sơn vừa ... - Quan s¸t khæ 2 ? Em thÊy cã bao nhiªu lêi th¬ng, cã bao nhiªu lêi íc trong lêi ru cña mÑ? + Thơng con và thơng bộ đội ? V× sao ngêi mÑ chØ íc g¹o tr¾ng vµ con mình đủ sức vung chày lún sân? + MÑ íc: G¹o tr¾ng ngÇn, con mau lín vung chày lún sân (ngời mẹ mong có gạo để nuôi. ®ang c«ng t¸c ë chiÕn khu miÒn t©y Thõa Thiªn. (Trong nh÷ng n¨m th¸ng ¸c liÖt chiến đấu chống Mĩ cứu nớc ở cả 2 miÒn Nam B¾c) * Bè côc: 3 ®o¹n. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Néi dung a. Khúc hát ru của ngời mẹ thơng con, thơng bộ đội:. -> Từ láy, điệp ngữ, h/ảnh thơ độc đáo. => Mét ngêi mÑ chÞu th¬ng chÞu khó trong lao động và vô cùng yêu con, võa nu«i con vµ nu«n qu©n.. -> §iÖp ng÷ “mÖ th¬ng” nhÞp th¬ ngắt thành 2 vế đều đặc cùng có “mÑ th¬ng” => Lßng yªu con g¾n liÒn víi t×nh yêu bộ đội,ngời mẹ giàu tình thơng.

(144) bộ đội, mong con khôn lớn để làm ra lúa gạo góp phần nuôi bộ đội dánh Mĩ) ? Có từ ngữ nào đợc nhắc lại? Cách sắp xếp điệp ngữ “mẹ thơng” có gì đáng chú ý? Hãy nhËn xÐt vÒ t×nh th¬ng cña ngêi mÑ - Quan s¸t SGK khæ 3, 4 ? Trong khæ th¬ 3 mÑ ®ang lµm c«ng viÖc gì? h/ảnh ngời mẹ đợc đặc tả qua chi tiết nµo? MÑ ®ang tØa b¾p trªn nói Ka – Li Lng nói th× to mµ .... th× nhá .... MÆt trêi cña mÑ em n»m trªn lng. ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i viÕt “Lng nói th× to ... nhá” h·y lÝ gi¶i theo c¸ch hiÓu cña em? C¸ch so s¸nh ngé nghÜnh ch©n thùc hîp víi suy nghĩ giản đơn, cụ thể của ngời miền núi. ? Em hiÓu c¸i hay vµ s©u s¾c cña h/¶nh mÆt trêi trong 2 c©u th¬ trªn nh thÕ nµo? - MÆt trêi cña b¾p: (nghÜa ®en) mÆt trêi cã thùc räi n¾ng xuèng n¬ng rÉy ®em cho b¾p ánh sáng, nhiệt độ, sự sống, sự phát triển. - MÆt trêi cña mÑ, em n»m trªn lng: (Èn dô) Trªn lng mÑ còng cã mÆt trêi, mÆt trêi cña mÑ là đứa con trên lng - đứa con yêu quí đem lại cho mÑ niÒm vui, hi väng, íc m¬ h¹nh phóc, lÏ sèng. ? Phép đối đợc sử dụng ntn trong lời thơ? t¸c dông cña b/ph¸p nghÖ thuËt nµy ntn? ? Trong lêi ru tiÕp theo cña mÑ cã ®iÒu g× day døt? - Mẹ thơng A – kay, mẹ thơng làng đói. ? Ngời mẹ thơng con đồng thời thơng dân làng điều đó phản ánh tấm lòng của ngời mẹ ntn víi mäi ngêi? - Muốn cu mang, chia sẻ, giàu tình thơng yêu thơng cộng đồng ? Lóc nµy ®iÒu íc cña mÑ lµ g×? Em cã suy nghÜ g× vÒ ®iÒu íc cña mÑ? - Ước đợc mùa: Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều - ¦íc con lµm n¬ng giái: Mai sau con lín ph¸t mêi Ka – Li, - MÑ íc con kh«n lín trëng thµnh, kháe m¹nh, phi thêng cã søc thÇn ph¸t hoang c¶ mêi d·y Ka – Li. -> Điều ớc chân thành giản dị chính đáng vì cuéc sèng Êm no cña ngêi, lêi ru cña mÑ kh«ng chØ híng vµo thùc t¹i mµ cßn híng tíi t¬ng lai ? C¸ch sö dông b/ph¸p nghÖ thuËt ë khæ th¬ nµy cã g× gièng víi khóc h¸t ru ë trªn? em nhËn thÊy ngêi mÑ Tµ ¤i cã phÈm chÊt tèt đẹp gì? - Quan s¸t 2 khæ th¬ cuèi ? C«ng viÖc cña ngêi mÑ ë khæ th¬ nµy cã g× kh¸c víi c«ng viÖc cña mÑ ë c¸c khæ th¬. yªu vµ lµ ngêi mÑ yªu níc. b. Khóc h¸t ru cña ngêi mÑ th¬ng con, th¬ng d©n lµng:. -> So s¸nh, Èn dô (MÆt trêi cña mÑ ...) đối (to/nhỏ; trên đồi/lng mẹ) => Sù gian khæ vÊt v¶ cña ngêi mÑ Tà Ôi đang làm công việc lao động s¶n xuÊt ë chiÕn khu TrÞ – Thiªn gi÷a rõng nói mªnh m«ng heo hót.. - §iÖp ng÷, ng¾t nhÞp 5/5, tõ biÓu c¶m ¬i, hìi ... -> Ngêi mÑ th¬ng con, th¬ng d©n lµng, biÕt sèng v× ngêi kh¸c c. Khóc h¸t ru cña ngêi mÑ th¬ng con thơng đất nớc:.

(145) trªn? - Mẹ: + Chuyển lán, đạp rừng + Dịu em đi để giành trật cuối ? Cã ®iÒu g× míi h¬n ë ngêi mÑ nµy qua c¸c c«ng viÖc cña mÑ? - 2 ®o¹n th¬ trªn c«ng viÖc cña mÑ chñ yÕu là công việc phục vụ tiền tuyến chiến đấu: Giã g¹o, tØa b¾p nu«i m×nh, nu«i qu©n. GV: Đoạn thơ cuối mẹ chuyển lán, đạp rừng, địu con đến chiến trờng, trực tiếp tham gia chiến đấu – ngời mẹ chiến sĩ đánh Mĩ trªn quªn h¬ng, bu«n lµng m×nh ? T¹i sao ngêi mÑ ph¶i lµm c¸c c«ng viÖc đó? - Đức tính nào của ngời mẹ đợc bộc lộ ở đây? vì giặc Mĩ đã tàn phá quê hơng, bản làng và cuộc sống bình yên của gia đình mẹ, can đảm, dung cảm. ? H/¶nh anh, chÞ, mÑ, em cïng tham gia chiến đấu đã nói lên điều gì? -> Søc m¹nh cña toµn d©n chèng MÜ ? Em c¶m nhËn ntn vÒ h/¶nh th¬ “tõ trªn lng mÑ ... vµo Trêng S¬n”? Từ trên lng mẹ em đến chiến trờng Từ trong đói khổ em vào Trờng Sơn - Từ cuộc đời cụ thể của 1 em bé -> - Sù lín m¹nh vµ trëng thµnh nhanh chãng k× l¹ cña nh÷ng chiÕn sÜ trÎ tõ trªn lng mÑ tõ trong đói khổ mà ra, mà nên. GV: Tác giả khái quát đợc số phần của một đất nớc, sức mạnh thần kì của cuộc chiến tranh nh©n d©n chèng MÜ.. ? Trong lêi ru cuèi, v× sao ngêi mÑ l¹i dµnh tình thơng yêu cho con, cho đất nớc? có ý nghÜa ntn? - Mẹ thơng A–kay, mẹ thơng đất nớc Con mơ cho mẹ đợc thấy Bác Hồ Mai sau con lín lµm ngêi tù do - Đợc thấy Bác Hồ, đợc làm ngời tự do là nguyÖn väng tha thiÕt ch¸y báng vµ thêng trực suốt đời của mẹ và của nhân dân Tà Ôi. Kh¸t väng tù do cña mÑ, lµ t¬ng l¹i vµ h¹nh phúc của ngời con và của đất nớc này. ? Theo dâi c¸c lêi ru, t¹i sao t¸c gi¶ l¹i viÕt “Con m¬ cho mÑ” mµ kh«ng viÕt “mÑ m¬ cho con”? -> Trong lßng mÑ, trong c¸i nh×n cña mÑ: Con dï lín vÉn lµ con cña mÑ Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con GV: Chän c¸ch viÕt l¹ “con m¬ cho mÑ ...” nhÊn m¹nh sù thèng nhÊt, g¾n bã m¸u thÞt gi÷a 2 mÑ con. Ngêi mÑ göi trong niÒm mong mái vµo giÊc m¬ cña con. ? NhËn xÐt c¸ch sö dông b/ph¸p nghÖ thuËt trong 2 khổ thơ này có gì đáng chú ý? - KÓ chuyÖn, nhÞp th¬ 4/4, ý th¬ kh¸i qu¸t, giäng ®iÖu ngät ngµo.. - B¸c Hå lµ cha cña d©n téc, lµ h/ảnh của một đất nớc tự do. -> T×nh th¬ng yªu con cña mÑ g¾n lièn với tình yêu đất nớc, mong ớc con đợc làm ngời dân của một nớc tự do, độc lập..

(146) ? Em có cảm nhận ntn về t/cảm của mẹ đối với con và đất nớc? ? Qua 3 khóc h¸t ru, em thÊy t/c¶m vµ íc vọng của ngời mẹ có sự thay đổi ntn? -> T/c¶m vµ kh¸t väng cña ngêi mÑ qua 3 khóc h¸t ru ngµy cµng ph¸t triÓn vµ réng lín hßa cïng cuéc kh¸ng chiÕn gian khæ, anh dũng của quê hơng, đất nớc. ? Qua h/¶nh ngêi mÑ Tµ ¤i, em cã suy nghÜ g× vÒ mong íc vµ ý chÝ cña n/d©n ta trong cuéc k/chiÕn chèng MÜ? - Tình yêu quê hơng đất nớc tha thiết, ý chí chiến đấu cho ĐLTD và khát vọng thống nhất cña nh/d©n ta trong thêi k× k/chiÕn chèng MÜ ? Khóc h¸t ru ... cña NK§ cã g× kÕ thõa vµ đổi mới so với khúc hát ru truyền thống? - KÕ thõa; T×nh th¬ng yªu con v« bê, íc mong con c¸i lªn ngêi vît mäi gian khæ, hi sinh v× con, giäng ®iÖu ngät ngµo th¾m thiÕt. - §iÓm míi: Khóc h¸t ru ©n t×nh c/m¹ng thèng nhÊt hµi hßa gi÷a t×nh yªu con vµ lßng yªu níc gi÷a bµ mÑ vµ ngêi chiÕn sÜ, thÓ th¬ 8 tiếng, vần nhịp, đổi mới, hiện đại. ? Những biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng trong bµi th¬?. Hoạt động 3: Tổng kết ? Qua bài thơ em rút ra đợc nội dung gì của 3' bµi th¬? Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 1. Cñng cè ? Bài thơ đã cho em thấy rõ ngời mẹ Tà Ôi 1' có những đức tính cao đẹp nào? - Thơng con, thơng bộ đội, thơng dân làng và yêu đất nớc. 2. DÆn dß 1' - Häc bµi : Häc thuéc lßng bµi th¬ - ChuÈn bÞ bµi : ¸nh tr¨ng. 2. NghÖ thuËt - ThÓ th¬ t¸m ch÷ - Phép đối, điệp ngữ, ẩn dụ, nhân hãa - Bµi th¬ mang ©m hëng lêi ru * Ghi nhí( SGK). D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 58 : V¨n häc. ¸nh tr¨ng - NguyÔn Duy Ngµy d¹y : ...................................................... ............................................................. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - KØ niÖm vÒ mét thêi gian kao nhng nÆng nghÜa t×nh c¶m cña ngêi lÝnh.

(147) - Sự kết hợp các yếu tố tự sự , nghị luận trong một tác phẩm thơ VN hiện đại - Ng«n ng÷ , h×nh ¶nh giµu suy nghÜ , mang ý nghÜa biÓu tîng 2. KÜ n¨ng - Vận dụng kến thức về thể loại và kết hợp các phơng thức biểu đạt trong tác phẩm thơ để cảm nhận một văn bản trữ tình hiện đại 3. Thái độ: - Giáo dục t/ cảm ân nghĩa thủy chung quá khứ, thái độ sống uống nớc nhớ nguồn. TÝch hỵp MT: Liên hệ môi trường và tình cảm con người B. ChuÈn bÞ 1. GV: So¹n bµi , tµi liÖu tham kh¶o 2. HS: So¹n bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Phân tích ớc mơ của ngời mẹ qua 3 lời ru; Từ đó khái quát về phẩm chất tốt đẹp của ngời mẹ Tµ ¤i thêi chèng MÜ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: VÇng tr¨ng táa s¸ng dÞu m¸t xuèng kh¾p mäi nhµ, víi mçi ngêi ViÖt Nam thËt v« cùng thân thuộc có khi đến mức bình thừ. Vậy mµ cã khi nµo ta l·ng quªn ngêi b¹n thiªn nhiên tri âm tri kỉ để đến lúc vô tình gặp lại ta bçng giËt m×nh tù ¨n n¨n, tù tr¸ch chÝnh ta? Bµi th¬ ¸nh tr¨ng cña NguyÔn duy viÕt 1978 t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh 3 n¨m sau ngµy đất nớc thống nhất đợc khơi nguồn cảm hứng tõ mét t×nh huèng nh thÕ. Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản I. T×m hiÓu chung 33 H/dẫn cách đọc cho h/s - 3 khæ ®Çu giäng kÓ, nhÞp th¬ tr«i ch¶y b×nh ' thêng. - Khổ 4: nhấn giọng thể hiện sự bất ngờ, đột ngét. - Khæ 5, 6: Giäng th¬ tha thiÕt, trÇm lÆng, c¶m xóc suy t lÆng lÏ..

(148) - Đọc mẫu – gọi h/s đọc – nhận xét cách đọc ? Nªu nh÷ng biÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Duy?. ? Bµi th¬ ¸nh tr¨ng cña NguyÔn Duy viÕt vµo n¨m nµo? Em cã hiÓu biÕt g× vÒ tËp th¬ “¸nh tr¨ng” cña «ng? - Tập thơ “ánh trăng” của ông đợc tặng giải A cña héi nhµ v¨n VN n¨m 1948. ? Trong bµi th¬ cã vÇng tr¨ng vµ con ngêi, em hãy xác định nh/vật trữ tình và đối tợng tr÷ t×nh cña bµi th¬? - Nh©n vËt tr÷ t×nh: Con ngêi – t¸c gi¶ - §èi tîng tr÷ t×nh: VÇng tr¨ng ? H·y nhËn diÖn kiÓu v¨n b¶n vµ c¸ch tæ chức lời thơ có gì đặc biệt? - Tù sù kÕt hîp víi tr÷ t×nh. ? ThÓ th¬ ? ? Em cã thÓ chia bµi th¬ thµnh mÊy phÇn? ý cña mçi phÇn? + 2 Khæ th¬ ®Çu: VÇng tr¨ng trong hoµi niÖm. + 2 khæ th¬ tiÕp: VÇng tr¨ng trong hiÖn t¹o. + 2 khæ th¬ cuèi: VÇng tr¨ng trong suy tëng - Quan s¸t 2 khæ th¬ ®Çu ? Quá khứ tuổi thơ của tác giả đợc gắn bó với h/¶nh nµo? H/¶nh nµo g¾n víi t¸c gi¶ håi chiÕn tranh? - Sống với đồng, với sông, với biển -> tuổi th¬ g¾n bã vµ gÇn gòi víi thiªn nhiªn - Håi chiÕn tranh ë rõng. VÇng tr¨ng thµnh tri kØ. ? VÇng tr¨ng tri kØ lµ vÇng tr¨ng nh thÕ nµo? - Tri kỉ hiểu biết, yêu quí nhau đến độ thân thiÕt vÇng tr¨ng tri kØ lµ vÇng tr¨ng bÌ b¹n thân thiết đối với con ngời. GV: ¸nh tr¨ng g¾n bã víi nh÷ng kØ niÖm trong s¸ng thêi th¬ Êu t¹i quª h¬ng vµ ¸nh tr¨ng g¾n bã víi kØ niÖm kh«ng thÓ nµo quªn trong cuéc chiÕn tranh chèng MÜ ¸c liÖt cña ngêi lÝnh trong rõng s©u. ? Nhận xét nghệ thuật đặc sắc trong đoạn th¬ trªn? ? Em cã c¶m nhËn ntn vÒ t×nh c¶m cña con ngời đối với vầng trăng? - TrÇn trôi víi thiªn nhiªn Hån nhiªn nh c©y cá Ngì kh«ng bao giê quªn C¸i vÇng tr¨ng t×nh nghÜa. - Con ngêi sèng gi¶n dÞ, thanh cao, ch©n thËt trong sù hßa hîp víi thiªn nhiªn.. 1. T¸c gi¶: - ND tªn thËt lµ NguyÔn Duy NhuÖ sinh 1948 t¹i thµnh phè Thanh Hãa, lµ nhµ th¬ chiÕn sÜ trëng thµnh trong cuéc k/chiÕn chèng MÜ. 2. T¸c phÈm * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : ViÕt 1978 t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh. * ThÓ th¬ : 5 tiÕng vÇn ch©n, d·n c¸ch. * Bè côc: 3 phÇn. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. 2 khæ th¬ ®Çu: VÇng tr¨ng trong hoµi niÖm.. -> Nh©n hãa, lêi kÓ tù nhiªn, ®iÖp ng÷ (víi). => VÇng tr¨ng g¾n víi nh÷ng kØ niÑm trong s¸ng thêi th¬ Êu t¹i lµng quª VÇng tr¨ng g¾n bã víi nh÷ng kØ niÖm cña ngêi lÝnh trong nh÷ng n¨m th¸ng kh¸ng chiÕn..

(149) - T×nh b¹n gi÷a tr¨ng vµ ngêi lÝnh g¾n bã sâu nặng, đằm thắm nh những ngời bạn tri âm tri kû. ? Khi đó con ngời có tình nghĩa với trăng? theo em t¹i sao thÕ? Tr¨ng lµ trß ch¬i cña tuæi thơ, trăng còn là ánh sáng trong đêm tối chiến tranh lµ niÒm vui bÇu b¹n cña ngêi lÝnh trong gian khổ của cuộc chiến tranh -> Quá khứ đẹp đẽ gắn bó với hạnh phúc, gian lao của mỗi con ngời và của đất nớc. ? Cách sử dụng từ ngữ có gì đặc biệt? Vầng tr¨ng hiÖn lªn trong hoµi niÖm cña nhµ th ntn? - §äc 2 khæ th¬ tiÕp theo ? Sau tuæi th¬ vµ chiÕn tranh, cuéc sèng cña tác giả có gì thay đổi? - Tõ håi vÒ thµnh phè. Quen ¸nh ®iÖn, cöa g¬ng VÇng tr¨ng ®i qua ngâ Nh ngời dng qua đờng - VÒ thµnh phè, quen víi c¸c tiÖn nghi hiÖn đại “ánh điện, cửa gơng” vật chất cao sang. ? Em hiểu thế nào là ngời dng qua đờng? - Ngêi hoµn toµn xa l¹ kh«ng hÒ quen biÕt víi m×nh ? T¹i sao vÇng tr¨ng vèn t×nh nghÜa thñy chung mµ nay “vÇng tr¨ng ®i .... ngêi dng qua đờng”? - V× kh«ng gian c¸ch biÖt (lµng quª, rõng nói, thµnh phè), thêi gian c¸ch biÖt (tuæi th¬ ngêi lÝnh, c«ng chøc), ®iÒu kiÖn sèng c¸ch biệt ở đô thị (khép kín, chật hẹp, phơng tiện hiện đại) -> Con ngời và trăng trở nên xa lạ c¸ch biÖt. ? Tõ so s¸nh, c¸ch kÓ chuyÖn theo thêi gian cho em thấy con ngời đã có sự thay đổi ntn? Nhµ th¬ muèn nh¾c nhë chóng ta ®iÒu g×? - Cuộc sống hiện đại khiến cho ta dễ dàng quên những kỷ niệm đẹp đẽ trong quá khứ. - Thình lình đèn điên mất ............. §ét ngét vÇng tr¨ng trßn - Trăng xuất hiện đột ngột bất ngờ trong buèi c¶nh ®iÖn mÊt, phßng tèi. ? Khi đối diện với trăng, con ngời cảm nhận ®iÒu g× (vÇng tr¨ng trßng)? tõ “trßn” gîi cho em biÕt ®iÒu g×? - T×nh c¶m nguyªn vÑn, thñy chung cña trăng đối với ngời bạn năm xa. GV: Con ngời có thể thay đổi, quay lng lại với quá khứ, còn tăng vẫn đến với họ bằng tình cảm tràn đầy, đánh thức những gì tốt đẹp trong t©m hån con ngêi. ? NhËn xÐt c¸ch sö dông tõ ng÷ trong khæ th¬? Em cã c¶m nhËn ntn vÒ h×nh ¶nh vÇng tr¨ng trßn?. - Tõ ng÷ tîi t¶, so s¸nh. -> Tr¨ng vµ ngêi lÝnh nh cã sù đồng cảm, sẻ chia tình nghĩa bền v÷ng. 3. 2 khæ th¬ tiÕp: VÇng tr¨ng trong hiÖn t¹i. -> So s¸nh, kÓ chuyÖn theo TG -> Ngêi lÝnh quen víi cuéc sèng đầy đủ, quên những ngày tháng chiÕn tranh ¸c liÖt gian khæ, con ngêi vµ ¸nh tr¨ng trë thµnh xa l¹. - Từ ngữ gợi tả, đối lập (điện mất >< tr¨ng xuÊt hiÖn) -> H×nh ¶nh vÇng tr¨ng t×nh nghÜa, thñy chung, thức tỉnh tình ngời cao đẹp. 4. 2 khæ th¬ cuèi: VÇng tr¨ng trong.

(150) - Hoạt động nhóm 2 phút - §äc 2 khæ th¬ cuèi ? Vào cái lúc đèn điện tắt, phòng tối om con ngời đã ngửa mặt lên nhìn trăng. Tại sao tác gi¶ l¹i viÕt “Ngöa mÆt lªn nh×n mÆt”, - MÆt chÝnh lµ mÆt tr¨ng trong con ngêi thÊy mặt trăng là tìm đợc ngời bạn tri kỷ ngày nào. ? Tõ “ngöa mÆt, rng rng”, ph¶n ¸nh t thÕ vµ tâm trạng nào của nhà thơ? hình ảnh đồng, bÓ, s«ng, rõng lÆp l¹i gîi t¶ ®iÒu g×? - Qu¸ khø th©n quen ... ? Giäng th¬ trong khæ th¬ 5 cã g× kh¸c víi c¸c khæ th¬ kh¸c? cho em biÕt c¶m xóc cña nhµ th¬ ntn? -> Giäng th tha thiÕt, c¶m xóc båi håi, ®iÖp ng÷ -> ? Vầng trăng ở khổ thơ đợc thể hiện nh thế nµo? - Tr¨ng ... trßn vµnh v¹nh. ... đủ cho ta giật mình ? Tr¨ng cø trßn vµnh v¹nh mÆc con ngêi v« t×nh, em cã c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ ý th¬ nµy? - Tr¨ng biÓu tîng cho qu¸ khø t×nh nghÜa đẹp đẽ vẹn nguyên, trăng còn là vẻ đẹp bình dị, vĩnh hằng của đời sống. ? ¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c cã ý nghÜa ntn? - ¸nh tr¨ng lµ nh©n chøng t×nh nghÜa, lµ ngêi b¹n ®ang nghiªm kh¾c nh¾c nhë c¸c nhµ th¬ (chóng ta) ? Sự im lặng của ánh trăng đủ cho ta giật m×nh, c¸i giËt m×nh Êy gîi cho em nh÷ng suy nghÜ g×? GV: - Nh¾c nhë con ngêi ph¶i nh×n l¹i chÝnh m×nh, t×m l¹i m×nh, t×m l¹i nh÷ng ®iÒu l·ng quên trong quá khứ, những kỷ niệm đẹp đẽ đã qua. - C¸i giËt m×nh cña sù ¨n n¨n, tù tr¸ch, tù thấy phải thay đổi cách sống, không bao giờ đợc phản bội lại quá khứ, phản bội thiên nhiên. ? NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu trong khæ th¬ cuèi, h/a thơ có gì đặc biệt? ánh trăng có ý nghĩa nh¾c nhë chóng ta ®iÒu g× trong cuéc sèng? - Giäng ®iÖu trÇm l¾ng suy t, h/a mang ý nghÜa biÓu tîng, t×nh c¶m ch©n thµnh. - Thiªn nhiªn nghiªm kh¾c l¹nh lïng, nhng cũng rất ân tình độ lợng bao dung, thiên nhiên vµ vÇng tr¨ng lµ trêng tån vµ bÊt diÖt. ? ý nghÜa s©u s¾c cña bµi th¬ lµ g×? - Hoạt động nhóm ngang 2 phút. - Chủ đề: Từ một câu chuyện riêng, bài thơ là lời nhắc nhở thấm thía về thái độ tình cảm với nh÷ng n¨m th¸ng qu¸ khø gian lao, t×nh nghÜa đối với thiên nhiên, đất nớc bình dị, hiền hậu ? Từ đó bài thơ nhắc nhở bài học thấm thía nµo vÒ c¸ch sèng. - Uèng níc nhí nguån, ©m nghÜa thñy. suy tëng. - Tâm trạng rng rng xúc động gợi nhí qu¸ khø gÇn gòi th©n quen, g¾n bã s©u s¾c víi nhµ th¬ (nh÷ng kØ niÖm vÒ nh÷ng n¨m th¸ng gian lao của ngời lính đã từng gắn bó với thiên nhiên, đất nớc).. -> Con ngêi cã thÓ v« t×nh l·nh quªn nh÷ng thiªn nhiªn t×nh nghÜa, qu¸ khø lu«n trßn ®Çy vµ bÊt diÖt..

(151) chung cïng qu¸ khø. Hoạt động 3: Tổng kết ? Qua t×m hiÓu bµi th¬ em h·y kh¸i qu¸t l¹i 3' néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬? - Học sinh đọc ghi nhớ SGK GV: Kh¸i qu¸t l¹i III. Tæng kÕt Hoạt động 4 * Ghi nhí 1. Cñng cè ? Bµi “¸nh tr¨ng”d· gîi cho em suy nghÜ vÒ 1' c¸ch sèng cña tuæi trÎ h«m nay? 2. DÆn dß 1' a. Häc thuéc bµi th¬, ph©n tÝch. b. ChuÈn bÞ bµi tæng kÕt tõ vùng. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 59: TiÕng ViÖt. tæng kÕt vÒ tõ vùng (LuyÖn tËp tæng hîp) Ngµy d¹y : ....................................................... ............................................................. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Hệ thống các kiến thức về nghĩa của từ , từ đồng nghĩa , từ trái nghĩa , trờng từ vựng , từ tợng thanh , từ tợng hình , các biện pháp tu từ - T¸c dông cña viÖc sö dông c¸c phÐp tu tõ trong c¸c v¨n b¶n nghÖ thuËt 2. KÜ n¨ng - nhận diện đợc các từ vựng , các biện pháp tu từ từ vựng trong văn bản - Ph©n tÝch t¸c dông cña viÖc lùa chän , sö dông tõ ng÷ vµ biÖn ph¸p tu tõ trong v¨n b¶n 3. Thái độ - Cã ý thøc «n tËp B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi , tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : So¹n bµi C. tiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? ThÕ nµo lµ tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh? cho vÝ dô? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Các em đã đợc ôn tập các kiến thức từ vựng đã học, giờ học này các em sẽ đợc luyÖn tËp tæng hîp ph©n tÝch c¸c hiÖn tîng ng«n ng÷ trong giao tiÕp vµ trong v¨n ch¬ng. 36 Hoạt động 2: HD luyện tập - Đọc bài tập – xác định yêu cầu của bài ' 1. Bµi tËp 1: (SGK 158) tËp So s¸nh 2 dÞ b¶n:.

(152) ? So s¸nh 2 dÞ b¶n vµ cho biÕt sö dông tõ ng÷ “gËt gï” hay “gËt ®Çu” thÝch hîp h¬n ý nghĩa cần biểu đạt? Hãy phân tích sắc thái nghÜa kh¸c nhau gi÷a 2 tõ ng÷ nµy? - B¶ng phô treo -> Tuy cuộc sống vật chất đạm bạc nghèo khổ nhng đôi vợ chồng ăn rất ngôn miệng vì hä biÕt chia sÎ niÒm vui trong cuéc sèng, bµi ca dao đã đề cao cuộc sống tinh thần, sự chia sÎ trong t×nh c¶m vî chång.. - §äc bµi tËp – nªu yªu cÇu bµi tËp ? NhËn xÐt c¸ch hiÓu tõ ng÷ cña ngêi vî trong truyÖn cêi?. - Đọc bài tập – xác định yêu cầu của bài tËp. ? C¸c tõ ch©n, tay, miÖng, vai, ®Çu, trong đoạn thơ đợc dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa chuyển nghĩa chuyển đợc dùng theo phơng thøc nµo ho¸n dô hay Èn dô? - §äc bµi tËp – nªu yªu cÇu cña bµi tËp ? Ph©n tÝch c¸i hay trong c¸ch dïng tõ ë bµi th¬? - H/® nhãm ngang 3 phót - Màu đỏ của cô gái thắp lên trong mắt chàng trai ngọn lửa. Ngọn lửa đó lan tỏa trong con ngời chàng trai làm anh say đắm, ngất ngây đến mức có thể cháy thành tro và lan táa c¶ kh«ng gian, lµm kh«ng gian còng ph¶i biÕn s¾c (c©y xanh nh còng ¸nh theo hång). - §äc bµi tËp – x/® yªu cÇu cña bµi tËp ? Các sự vật hiện tợng trên đợc đặt tên theo c¸ch nµo? H·y t×m 5 vÝ dô vÒ nh÷ng sù vËt hiện tợng đợc gọi tên theo cách dựa vào đặc ®iÓm riªng biÖt cña chóng? - H/® nhãm 6. - Chång chan vî hóp gËt ®Çu khen ngon. - Chång chan vî hóp gËt gï khen ngon. + GËt ®Çu: §Çu cói xuèng råi ngẩng lên ngay bày tỏ sự đồng ý. + GËt gï: GËt nhÑ vµ liªn tôc biÓu thị thái độ đồng tính tán thởng, là tõ tîng h×nh m« pháng t t thÕ cña 2 vî chång -> Tõ “gËt gï” lµ thÝch hîp h¬n với ý nghĩa biểu đạt của bài ca dao thể hiện đợc sắc thái đồng cam céng khæ, s½n sµng chia ngät sÎ bïi cña 2 vî chång. 2. Bµi tËp 2; NhËn xÐt c¸ch hiÓu tõ ng÷ cña ngêi vî: - Ngêi vî kh«ng hiÓu nghÜa c¸ch nãi cña ngêi chång “chØ cã mét ch©n sót” (Ho¸n dô) nãi nh thÕ cã nghĩa là cả đội chỉ có 1 cầu thủ có kh¶ n¨ng ghi bµn. 3- Bµi tËp 3: NhËn xÐt c¸ch dïng tõ trong ®o¹n th¬ cña ChÝnh H÷u: + Dïng theo nghÜa gèc: MiÖng, ch©n, tay. + Dïng theo nghÜa chuyÓn: Vai (ho¸n dô), ®Çu (Èn dô) 4. Bµi tËp 4; Ph©n tÝch c¸i hay trong c¸ch dïng tõ ë bµi th¬ sau: + Nhãm tõ: §á, xanh, hång cïng trêng nghÜa: “Mµu s¾c” + Nhãm tõ: Löa, ch¸y, tro cïng trêng nghÜa: “C¸c sù vËt hiÖn tîng cã liªn quan đến lửa” -> C¸c tõ thuéc 2 trêng tõ vùng cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. => C¸ch dïng tõ x©y dùng h/¶nh gây ấn tợng mạnh với ngời đọc thể hiÖn m¹nh mÏ 1 t×nh yªu m·nh liÖt, ch¸y báng. 5. Bµi tËp 5: Tìm hiểu cách đặt tên sự vật: a. Các sự vật hiện tợng đợc đặt tên theo c¸ch: + Dïng tõ ng÷ cã s½n víi néi dung míi: R¹ch r¹ch M¸i GiÇm: +Dựa vào đặc điểm của sự vật hiện tợng đợc gọi tên: kênh, kênh Bä M¾t. b. Một số tiên gọi dựa vào đặc ®iÓm riªng biÖt cña chóng: Chim lîn, ít chØ thiªn; xe cót kÝt; da bë,.

(153) - §äc bµi tËp – x/® yªu cÇu bµi tËp ? T×m chi tiÕt g©y cêi? TruyÖn phª ph¸n ®iÒu g×?. chÌ mãc c©u, cµ tÝm ... 6- Bµi tËp 6: Phª ph¸n mét sè hiÖn tîng sö dông ng«n tõ: - Chi tiÕt g©y cêi: ¤ng sÝnh ch÷ sắp chết đến nơi thế mà vẫn còn bµy trß ph©n biÖt gi÷a tiÕng ta vµ tiÕng T©y. -> Phª ph¸n thãi sÝnh dïng ch÷ níc ngoµi cña mét sè ngêi.. Hoạt động 3: Củng cố- Dặn dò 1' 1. Cñng cè NhÊn m¹nh cÇn n¾m v÷ng c¸c biÖn pháp tu từ từ vựng để sử dụng đúng trong giao tiÕp vµ viÕt v¨n b¶n. 1' 2. DÆn dß a. Häc bµi: ¤n tËp l¹i c¸c b/ph¸p tu tõ tõ vùng b. So¹n: LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sd yÕu tè nghÞ luËn. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ………… * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. -----------TiÕt 60+ 61: TËp lµm v¨n LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn Ngµy d¹y : ....................................................... ...................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - §o¹n v¨n tù sù - C¸c yÕu tè nghÞ luËn trong vn b¶n tù sù 2. KÜ n¨ng - Ph©n tÝch t¸c dông cña yÕu tè lËp luËn trong ®o¹n v¨n 3. Thái độ - Cã ý thøc chuÈn bÞ bµi ë nhµ B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi , tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi c. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? NghÞ luËn lµ g×? Trong v¨n b¶n tù sù nghÞ luËn thêng thÓ hiÖn b»ng nh÷ng h×nh thøc nµo? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Bài trớc các em đã đợc vai trò, tác dụng của yếu tố nghị luận văn bản tự sự, để gióp c¸c em cã kÜ n¨ng ®a yÕu tè nghÞ luËn vµo v¨n b¶n tù sù mét c¸ch hîp lÝ, giê luyÖn tập này các em sẽ đợc thực hành qua việc viết c¸c ®o¹n v¨n. 16 I. Thùc hµnh t×m hiÓu yÕu tè nghÞ Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập ' luËn trong v¨n b¶n tù sù: - Quan s¸t SGK 1. T×m hiÓu : “ Lçi lÇm vµ sù biÕt.

(154) ? C¸c c©u v¨n nµo chøa yÕu tèt nghÞ luËn? ? Vai trß cña c¸c yÕu tè Êy ntn trong viÖc lµm næi bËt néi dung ®o¹n v¨n? ? Bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn nµy lµ g×? - Bµi häc vÒ lßng bao dung, lßng nh©n ¸i biÕt tha thø vµ ghi nhí ©n nghÜa, ©n t×nh.. - Đọc bài tập1 trong SGK – x/định y/cầu của bµi tËp ? ViÕt 1 ®o¹n v¨n kÓ l¹i buæi sinh ho¹t líp, ở đó em đã phát biểu ý kiến để c/minh Nam 20 ' lµ ngêi b¹n tèt? - GV gîi ý h/s: - Buæi sinh ho¹t líp diÔn ra ntn? (Thêi gian địa điểm, ai là ngời điều khiển không khí buổi sinh ho¹t líp ra sao)? - Néi dung buæi s/ho¹t lµ g×? em ph¸t biÓu về vấn đề gì? tại sao lại phát biểu về việc đó? - Em thuyÕt phôc v¶ líp r»ng Nam lµ ngêi b¹n tèt ntn? (LÝ lÏ, vÝ dô, lêi ph©n tÝch ...) (H/s lấy giấy nháp ra làm bài - đọc bài – nhËn xÐt – Bæ xung – GV söa ch÷a) - §äc bµi tËp – nªu yªu cÇu cña bµi tËp. ? Vai trß cña yÕu tè nghÞ luËn trong ®o¹n trÝch ntn? Gîi ý h/s: - Ngời bà đã để lại một việc làm, lời nói hay suy nghÜ diÔn ra trong h/c¶nh ntn? - Nội dung cụ thể là gì? Nội dung đó cảm động và sâu sắc ntn? Em có suy nghĩ và rút ra bµi häc g× tõ c©u chuyÖn trªn? - H/sinh viết bài - đọc bài viết – bổ xung – GV söa ch÷a c¸c lçi trong bµi viÕt cña h/s. Hoạt động 3 1. Cñng cè. ¬n” 2. NhËn xÐt: - YÕu tè nghÞ luËn: + “Những điều viết lên cát ... đã đợc ghi tạc trên đá, trong lòng ngời” - Vai trß: Lµm cho c©u chuyÖn thªm s©u s¾c, giÇu triÕt lÝ vµ cã tÝnh gi¸o dôc cao. II. Thùc hµnh viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tèt nghÞ luËn: 1. Bµi tËp 1: ViÕt ®o¹n v¨n c/minh Nam lµ ngêi b¹n tèt. §o¹n v¨n mÉu: “Thứ 7 vừa qua, chi đội em sinh ho¹t t¹i phßng häc cña líp nh thêng lÖ. Mai Lan líp trëng ®iÒu khiÓn ch¬ng t×nh sinh ho¹t. Kh«ng khÝ cña buæi sinh ho¹t thËt s«i næi. C¶ líp tranh luËn xem Nam cã ph¶i lµ ngêi b¹n tèt hay kh«ng. Nam vèn lµ ngêi Ýt nãi l¹i kh«ng mÊy chÞu thanh minh cho m×nh. Mét lÇn, Nam m¸ch c« vÒ viÖc c¸c b¹n tù bỏ học đi đá bóng. Một số bạn trong lớp đã hiểu lầm Nam. Tôi thiết nghĩ b¹n Nam nãi víi c« lµ mét viÖc nªn lµm. Cã nh vËy, Nam míi gióp c¸c b¹n nhËn ra khuyÕt ®iÓm cña m×nh” 2. Bµi tËp 2: SGK ViÕt ®o¹n v¨n kÓ vÒ nh÷ng viÖc lµm (nh÷ng lêi d¹y b¶o s©u s¾c) cña ngêi bµ kÝnh yªu (cã sd yÕu tè nghÞ luËn) ViÕt ®o¹n v¨n: “§i häc vÒ kh¸t níc qu¸, t«i xuèng bÕp rãt véi cèc níc chÌ råi ®i lªn nhµ. Ch¼ng may c¸i cèc thñy tinh đựng nớc bị rơi xuống vỉa hè vì tan tµnh. T«i run lªn, võa tiÕc cốc đẹp, vừa sợ bà mắng ... Nhng kh«ng, bµ vÉn ngåi yªu, mµ chØ nãi nhÑ nhµng: - Ch¸u ph¶i nhÆt cho hÕt m¶nh thñy tinh ®i. T«i lµm theo, cói xuèng nhÆt c¸i m¶nh råi vøt ra bê tre. Khi trë vµo, bµ l¹i nãi: - Ch¸u ph¶i lÊy c¸i chæi quÐt l¹i thËt kÜ, cho hÕt c¸c m¶nh thñy tinh vụn nhỏ đi để ngời khác khỏi dẫm vào. Mình đã có thiết sót, khuyết ®iÓm th× ph¶i ng¨n chÆn ngay c¸i hËu qu¶ cña nã ch¸u ¹? Nghe bà nói, tôi cảm động muốn khãc.”.

(155) - CÇn chó ý ®a yÕu tè nghÞ luËn vµ trong văn bản một cách hợp lí để đảm bảo tính triết lí 1' để đảm bảo tính triết lí và thuyết phục của văn b¶n. 2. DÆn dß a. Häc bµi: b. ChuÈn bÞ bµi: So¹n Lµng – Tãm t¾t 1' t¸c phÈm – t×m hiÓu diÔn biÕn t©m tr¹ng cña «ng Hai khi hay tin lµng DÇu theo giÆc. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ………….. -----------TiÕt 63+ 63 lµng - Kim L©n Ngµy d¹y : ...................................................... .............................................................. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Nhân vật , sự việc , cốt truyện trong một tác phẩm truyện hiện đại - đối thoại , độc thoại và độc thoại nội tam , sự kết hợp các yếu tố miêu tr , biểu cảm trong văn bản hiện đại - T×nh yªu lµng , yªu níc , tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña ngêi n«ng d©n 2. KÜ n¨ng - VËn dông kiÕn thøc vÒ thÓ lo¹i vµ sù kÕt hîp c¸c ph¬ng thøc biÓu d¹t trong t¸c ph¶m truyÖn để cảm nhận một văn bản tự sự hiện đại 3. Thái độ: - Giáo dục tình cảm yêu quê hơng ,đất nớc. B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi , tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : So¹n bµi c. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Đọc thuộc lòng bài thơ “ánh trăng” và cho biết chủ đề của bài thơ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Mỗi ngời dân VN đều vô cùng g¾n bã víi lµng quª cña m×nh, n¬i m×nh đã sinh ra và lớn lên. Sống ở làng, chết nhê lµng, kh«ng g× khæ b»ng ph¶i bá lµng ®i tha h¬ng cÇu thùc, l©m vµo cảnh sống nơi đất khách quê ngời ... T/cảm đặc biệt đó đã đợc nhà văn Kim Lân thể hiện một cách độc đáo trong một h/cảnh đặc biệt : Kháng chiến chống Pháp để viết nên truyện ngắn đặc sắc: Lµng – mµ c¸c em sÏ häc ngµy h«m nay..

(156) 78 Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản ' ? Giíi thiÖu vµi nÐt kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶? - Kim L©n cã 2 tËp truyÖn: Nªn vî nªn chång (1955) vµ con chã xÊu xÝ (1962) truyÖn “vî nhÆt” vµ truyÖn “lµng” lµ 2 truyÒn ng¾n xuÊt s¾c cña «ng GV hớng dẫn đọc - Đọc to, rõ ràng, chú ý những từ ngữ địa ph¬ng, lêi ¨n tiÕng nãi cña ngêi n«ng d©n, các đoạn đối thoại. ? Cho biÕt h/c¶nh s¸ng t¸c cña truyÖn ng¾n lµng vµ tãm t¾t t¸c phÈm? ? Tãm t¾t ng¾n gän t¸c phÈm ? Ông Hai Thu định ở lại làng cùng du kích và đám thanh niên trẻ tuổi chiến đấu giữ làng. Nhng vì h/cảnh gia đình, ông Phải cïng vî con rêi lµng DÇu ®i t¶n c kh¸ng chiÕn. ë n¬i t¶n c «ng lu«n nhí vÒ lµng, kÓ chuyÖn khoe lµng cña m×nh víi bµ con trªn đó. Bỗng một hôm ông nghe tin cả làng chợ DÇu theo giÆc lµm viÖt gian «ng ®au khæ, c¶ gia đình ông buồn. Ông chủ tịch tìm đến và c¶i chÝnh lµng Kh¸ng chiÕn. ¤ng v« cïng sung sớng khoe nhà ông bị đốt cháy nhắn, ch¸y rôi. ? Em chia ®o¹n trÝch nµy lµm mÊy phÇn? ý cña mçi phÇn? + Từ đầu -> đôi phần (T70): Diễn biến tâm tr¹ng cña «ng Hai Thu khi nghe tin lµng D©u theo giÆc. + Cßn l¹i: DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña «ng Hai khi nghe tin c¶i chÝnh. ? ¤ng Hai nghe tin lµng DÇu theo giÆc tõ ®©u? - T×nh huèng truyÖn: T×nh cê trùc tiÕp nghe từ miệng ngời đàn bà tản c ở dới ấy lên: Cả lµng chóng nã lµ viÖt gian theo T©y. ? T¹i sao KL l¹i kh«ng x©y dùng t×nh huống ông Hai đợc nghe tin làng ông từ một ngêi n¬i «ng ®ang t¶n c mµ l¹i tõ trùc tiÕp ngời đàn bàn tản c ở dới ấy lên? VÒ nmÆt hiÖn thùc rÊt hîp lÝ, vÒ mÆt nghÖ thuËt t¹o nót th¾t c©u chuyÖn t¹o >< gi»ng xÐ trong con ngêi «n Hai gãp phÇn béc lé phÈm chÊt vµ tÝnh c¸ch cña nh©n vËt.) GV: NÕu lµ ngêi t¹i n¬i «ng ®ang t¶n c kÓ thì cha chắc ông Hai đã tin hoặc bán tín, bán nghi, tính đột ngột bất ngờ hấp dẫn kém hiÖu qu¶. + Nhng ông Hai đã đợc trực tiếp nghe tin ấy chính từ miệng ngời đàn bà tản c vừa ở dới ấy lên, kể rành rọt, có bằng chứng hẳn hoi khiÕn «ng Hai kh«ng thÓ kh«ng tin. ? Khi nghe đc tin dữ đó tâm trạng của ông Hai nh thÕ nµo ? ? Em cã suy nghÜ g× vÒ c¸ch x©y dùng t×nh huèng cña t¸c gi¶? HiÖu qu¶ cña c¸nh x©y. I . T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - Tªn thËt lµ NguyÔn V¨n Tµi sinh 1920 quª tõ S¬n B¾c Ninh lµ nhµ v¨n cã së trêng vÒ truyÖn ng¾n, am hiểu và gắn bó với đời sống nông d©n. b. T¸c phÈm: * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : ViÕt vµo ®Çu thêi k× cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, ®¨ng lÇn ®Çu trªn t¹p chÝ v¨n nghÖ 1948. * Tãm t¾t t¸c phÈm:. * Bè côc: 2 phÇn. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. T×nh huèng truyÖn. -> X©y dùng t×nh huèng bÊt ngê và đột ngột, hấp dẫn ngời đọc..

(157) dùng t×nh huèng nµy ntn? - Góp phần giải quyết chủ đề: ca ngợi t×nh yªu lµng yªu níc ch©n thµnh gi¶n dÞ cña ngêi n«ng d©n VN trong k/c chèng Ph¸p - Quan s¸t phÇn 1 - GV cung cÊp thªm mét sè chi tiÕt ë phÇn trớc của văn bản để h/s hiểu thêm. + Khoe làng giàu đẹp, nhà ngói san sát sầm uÊt nh tØnh, khoe c¸i sinh phÇn cña cô Thîng ... + Kh«ng khÝ c/m¹ng s«i næi cña lµng, v× h/¶nh «ng ph¶i ®i t¶n c «ng lu«n nhí tíi c¸c anh em đồng chí ở lại làng, luôn khoe về lµng, khi kÓ 2 con m¾t s¸ng h¼n lªn, c¸i mÆt biến chuyển h/động. ? Tríc khi nghe tin d÷ «ng Hai ®ang ë ®©u? Cái cách quan tâm đến cuộc kháng chiến của ông Hai có gì đặc biệt? + ở phòng thông tin: Nghe lỏm đọc báo để biÕt tin tøc kh¸ng chiÕn. ? Chi tiÕt nµo miªu r¶ t©m tr¹ng cña «ng Hai? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i miªu t¶ «ng Hai ë phßng th«ng tin mµ kh«ng ë mét n¬i kh¸c? + “Ruét gan «ng l·o cø móa c¶ lªn, vui qu¸ !” Vui, phÊn chÊn. ? Khi nghe tin lµng DÇu theo giÆc, ph¶n øng cña «ng Hai ntn - §Çu T166. - Quay ph¾t l¹i, l¾p b¾p hái. + Cổ nghẹ ắng lại, da mặt tê rân rân lặng đi tởng nh không thở đợc ... rặn è è ... giọng lạc h¼n ®i. ? Cổ nghẹ lại, giọng lạc đi, đến khó thở cho thÊy t©m tr¹ng g× cña «ng Hai? - Sững sờ, ngạc nhiên cao độ đến hốt hoảng khi nghe tin đột ngột động trời. + Cúi gằm mặt xuống đất mà đi, về nằm vật ra giêng, níc m¾t giµn ra, ... chóng nã lµ trÎ con làng việt gian đấy ? Chúng nó bị ngời ta rẻ rúng hắt hủi đấy ? ông rít lên: - Chóng bay ¨n miÕng c¬m ... ®i lµm c¸i giống việt gian bán nớc để nhục nhã thế này. -... Trằn trọc không sao ngủ đợc. ? Tâm trạng của ông Hai còn đợc biểu hiện ntn vµo buæi tèi? - Cuèi T 176. - Kh«ng d¸m ra khái nhµ mÊy ngµy liÒn, quanh quẩn trong nhà nghe ngóng ... để ý ... chét d¹ .. lñi ra 1 gãc nhµ, nÝt thÝt. ? Em cã nhËn xÐt g× c¸ch miªu t¶, trÇn thuËt trong ®o¹n truyÒn nµy? Theo em, t©m tr¹ng cña «ng Hai cã g× kh¸c víi lóc ë phßng th«ng tin? - Quan s¸t tiÕp: S¸ng chiÒu 4 buæi ®i lµm đồng (giữa 168) -> phải thù (169). => Béc lé s©u s¾c t×nh c¶m yªu lµng, yªu níc cña nh©n vËt «ng Hai. 2. DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña «ng Hai: a. Tríc khi nghe tin lµng DÇu theo giÆc:. - ¤ng Hai lµ ngêi yªu lµng, say mª, tù hµo vµ h·nh diÖn vÒ lµng.. b. Khi nghe tin lµng DÇu theo giÆc:. -> §äc tho¹i néi t©m, miªu t¶ t©m lÝ n/vËt, kÓ tù nhiªn, linh ho¹t. => Nçi ¸m ¶nh nÆng nÒn, ®au xãt, tñi hæ, day døt, c¨m giËn, nhôc nh· biÕn thµnh sù sî h·i, lo sî thêng xuyªn ë «ng Hai. -> BÕ t¾c tuyÖt väng, kh«ng biÕt ®i ®©u vÒ ®©u..

(158) ? ¤ng Hai lµ ngêi yªu lµng tha thiÕt, vËy mµ giê ®©y lµng «ng theo giÆc, t×nh c¶nh cña gia đình ông Hai ntn? - Mụ chủ nhà đuổi gia đình ông đi, Thật là truyệt đờng sinh sống. - §i ®©u, ë ®©u ngêi ta còng ®uæi. ? Trớc tình cảnh ấy ông Hai có ý định quanh trë vÒ lµng kh«ng? ý nghÜ “lµng th× yêu thật: nhng làng đã theo Tây rồi thì phải thù!” chứng tỏ điều gì đã diễn ra trong lòng «ng Hai? - Kh«ng thÓ trë vÒ lµng “vÒ lµng tøc lµ bá kh¸ng chiÕn bá cô Hå”. - Làng thì yêu thật nhng làng đã theo Tây mÊt råi th× ph¶i thï. GV: Làng với nớc đã trở thành đối địch ông Hai đã bộc lộ rõ thái độ yêu ghét rõ ràng. ? Kiểu ngôn ngữ nào đợc sử dụng trong ®/v¨n nµy? T©m tr¹ng «ng Hai ntn qua những lời độc thoại nội tâm của mình? ? Trong tình thế tuyệt vọng ấy ông Hai đã lµm g×? Cho biÕt néi dung cuéc trß chuyÖn nµy? T¹i sao «ng l¹i trß chuyÖn víi th»ng Hóc? - Trß chuyÖn víi Th»ng Hóc + Nhµ ta ë lµng chî DÇu + ñng hé Hå ChÝ Minh GV: Kh«ng biÕt nãi cïng ai dµnh thñ thØ nãi với con cho vơi đi sự đau khổ, nói nh để ngỏ lòng mình, để mình minh oan cho mình nữa. ? Chi tiÕt nµo cho em biÕt c¶m xóc cña «ng Hai khi trß chuyÖn víi con? + Níc m¾t «ng giµn ra, ch¶y rßng rßng 2 bªn m¸ ? Đoạn văn “anh em đồng chí biết cho bố con ông chết thì chết có bao giờ dám đơm sai” Cho em hiÓu thªm ®iªï g× vÒ phÈm chÊt tốt đẹp của ông Hai? + Anh em đồng chí biết có bố con ông … có bao giờ dám đơm sai … GV: Lßng thñy chung víi c¸ch m¹ng víi kh¸ng chiÕn, lßng biÕt ¬n ch©n thµnh bÒn v÷ng thiªng liªng ë «ng Hai. ? Em thấy cuộc trò chuyện đợc kể bằng ng«n ng÷ nµo? C¸ch dïng tõ ng÷ “Cô Hå trên đầu trên cổ,dám đơm sai” có gì đặc biÖt? ? Em cã suy nghÜ g× vÒ t×nh c¶m cña «ng Hai qua cuéc trß chuyÖn víi th»ng Hóc? - ông Hai đã đặt tình yêu làng trong tình yêu nớc, đặt tình yêu nớc lên trên tình yêu làng vµ tÊm lßng chung thñy víi kh¸ng chiÕn víi cô Hå cña nh/vËt «ng Hai). - Quan s¸t phÇn cßn l¹i 170 – 171 ? Khi nghe tin làng Dầu đợc cải chính thái độ và việc làm của ông có gì khác thờng? -Véi v· quªn c¶ dÆn trÎ coi nhµ. - C¸i mÆt buån thØu bçng t¬i vui, r¹ng rì. -> Ngôn ngữ độc thoại nội tâm => Cay đắng, tủi nhục, uất hận.. -> Ngôn ngữ đối thoại, diễn biến t©m lÝ n/vËt, ng«n ng÷ quÇn chóng, lêi lÏ ch©n thµnh méc m¹c. => ¤ng Hai lµ ngêi yªu lµng, yªu níc, chung thñy víi kh¸ng chiÕn vµ cô Hå. c. Khi tin làng Dâù đợc cải chính:. -> Ng«n ng÷ méc m¹c, tù nhiªn, mang ®Ëm nÐt c¸ nh©n => NiÒm vui, sù sung síng h¶ hª cña «ng Hai – mét ngêi coi träng danh sù, yªu lµng, yªu níc. - Tinh thÇn yªu níc vµ c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ta trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p,.

(159) h¼n lªn. - Chia quµ cho con, b¸o tin cho hµng xãm nhà ông bị Tây đốt “Tây nó đốt nhà tôi rồi … đốt nhẵn .. ra láo! Láo hết … toàn là sai sự mục đích cả. ? Chi tiÕt nµo khiÕn ta cã Ên tîng nhÊt khi nghe c©u chuyÖn kÓ cña «ng Hai? T¹i sao? - Tây đốt nhà ông – tài sản bị mất nhng không tiếc mà chỉ quan tâm đến danh dự của lµng vµ cña chÝnh m×nh, ®©y lµ b»ng chøng của việc gia đình ông không theo giặc mà còn là gia đình kháng chiến.. ? NhËn xÐt lêi lÏ cña t¸c gi¶ khi miªu t¶ vÒ «ng Hai ? Tâm trạng của ông hai có gì thay đổi khi biÕt tin lµng «ng kh«ng theo giÆc? ? Qua nh©n vËt «ng Hai em hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ nh©n d©n ta trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p? ? Em học tập đợc những gì từ nghệ thuật kể chuyÖn cña Kim L©n trªn c¸c ph¬ng diÖn sö dông ng«ng ng÷ vµ miªn t¶ nh©n vËt? Hoạt động 3: Tổng kết ? Qua v¨n b¶n võa häc em h·y nªu néi dung cña truyÖn ng¾n "Lµng" vµ nh÷ng nÐt nghÖ thuËt næi bËt cña c©u chuyÖn? - Học sinh đọc ghi nhớ Hoạt động 4 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß 3’ a. Häc bµi + lµm bµi 2 (LT) b. Chuẩn bị bài: chơng trình địa phơng. ®©y lµ cuéc kh¸ng chiÕn toµn d©n. - Ngôn ngữ đối thoại, độc thoại của nh©n vËt mang tÝnh quÇn chóng, miªu t¶ diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt tinh tÕ vµ s©u s¾c.. III. Tæng kÕt * Ghi nhí. 1’ 1’. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i :.

(160) ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 64 : TiÕng ViÖt chơng trình địa phơng Su tÇm mét sè tõ ng÷ chØ quan hÖ ruét thÞt hä hµng ... Ngµy d¹y : .......................................................... ......................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HS có thêm vốn từ và sự hiểu biết về các từ ngữ địa phơng đang sử dụng ở YB - C¸c tõ chØ quan hÖ ruét thÞt , hä hµng th©n thÝch - C¸c tõ xng h« vµ c¸c c¸ch xng h« 2. Kü n¨ng: - Có kĩ năng sử dụng từ địa phơng phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp 3. Thái độ: - Trân trọng , bảo vệ vốn từ địa phơng , làm phong phú thêm cho ngôn ngữ dân tộc , cho tiÕng ViÖt . B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : Su tÇm , so¹n bµi 2. Häc sinh : Su tÇm C. Tæ chøc giê häc: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: ( ChuÈn bÞ bµi ) (5') 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Giíi thiÖu bµi vµ dÉn d¾t ®i vµo bµi míi. 36 I . Su tầm , tìm hiểu các từ địa phơng Hoạt động 2: HD làm bài tập ' chØ quan hÖ ruét thÞt , hä hµng th©n GV chia líp thµnh 4 nhãm thích đang sử dụng trên địa bàn Yên - Híng d·n HS kÎ b¶ng B¸i. - Th¶o luËn , tr×nh bµy STT Tõ ng÷ toµn Tõ ng÷ - HS nhËn xÐt ,bæ sung d©n địa ph- GV kết luận ¬ng 1 2 3 4 5. cha mÑ «ng néi bµ néi «ng ngo¹i. 6 7. bµ ngo¹i b¸c (anh cha) b¸c (vî anh trai cha) chó (em trai cha) thÝm (vî cña chó) b¸c (chÞ g¸i cña cha). 8 9 10 11. bè, cha mÑ «ng néi bµ néi «ng ngo¹i bµ ngo¹i trai b¸c trai b¸c g¸i chó thÝm b¸c.

(161) 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34. GV ph¸t phiÕu häc tËp ? Xá định từ xng hô và cách xng hô trong 2 ®o¹n v¨n trªn . Tõ xng h« nµo vµ c¸ch xng hônào là của địa phơng ? Hãy cho biết nguån gèc cña nh÷ng tõ xng h« Êy ? Hoạt động 4 1. Cñng cè 1' - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß a. Häc bµi + su tÇm 1' b. Chuẩn bị bài: "Độc thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sù. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm :. b¸c(chång chÞ g¸i cha) c« (em g¸i cha) chó(chång em g¸i cha) b¸c( anh trai cña mÑ) b¸c (vî anh trai mÑ) cËu (em trai cña mÑ) mî (vî em trai Ñm) b¸c (chÞ g¸i cña mÑ) b¸c(chång chÞ g¸i mÑ) d× ( em g¸i cña mÑ) chó(chång em g¸imÑ) anh trai chÞ d©u (vî anh trai) em trai em d©u (vî em trai) chÞ g¸i anh rÓ (chång chÞ g¸i) em g¸i em rÓ (chång em g¸i) con con d©u (vî con trai) con rÓ(chång con g¸i) ch¸u (con cña con). b¸c c« chó b¸c b¸c cËu mî b¸c b¸c d× chó anh trai chÞ d©u em trai em d©u chÞ g¸i anh rÓ em g¸i em rÓ con, em con d©u con rÓ ch¸u, em. II. T×m hiÓu ®o¹n v¨n a. Ngo¹i , ba , con ( do YB lµ n¬i cã nhiều ngời địa phơng khác đến sinh sống họ mang theo cả vốn từ địa phơng . b. em , bÇm.

(162) ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... -----------TiÕt 65 : TiÕng ViÖt đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong v¨n b¶n tù sù Ngày d¹y : ........................................................ ....................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự - Tác dụng của việc sử dụng đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự 2. KÜ n¨ng - Phân biệt đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm - Phân tích đợc vai trò của đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự 3. Thái độ - VËn dông vµo viÕt v¨n b¶n tù sù B . ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi , tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức lớp : (1') 2. KiÓm tra bµi cò : (5') KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3. Bµi míi: Hoạt động dạy và học Tg Néi dung chÝnh 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Trong v¨n b¶n tù sù kh«ng thÓ kh«ng nãi tíi nh©n vËt. Nh©n vËt lµ yÕu tè trung t©m cña t¸c phÈm, nh©n vËt thÓ hiÖn ë nhiÒu ph¬ng diÖn: Ngo¹i h×nh, ng«n ng÷, hµnh động … Trong ngôn ngữ của nhân vật có ngôn ngữ đối thoại và độc thoại và độc thoại nội tâm. Ngôn ngữ đối thoại và độc thoại, độc thoại nội tâm nh thế nào? Bài hôm nay chúng ta tìm hiểu về vấn đề này. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới 20 I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc ' Quan s¸t SGK thoại và độc thoại nội tâm trong ? T×m c¸c ph¬ng ng÷ ®ang sö dông hoÆc v¨n b¶n tù sù: trong mét ph¬ng ng÷ mµ em biÕt nh÷ng tõ 1. VÝ dô ngữ địa phơng? ? §äc bµi tËp vµ tr¶ lêi c©u hái trong ba c©u ®Çu cña ®o¹n trÝch lµ lêi cña ai nãi víi ai? a. Cuéc trß chuyÖn cña mÊy ngêi phô n÷ t¶n c ? Tham gia c©u chuyÖn Ýt nhÊt cã mÊy ngêi? DÊu hiÖu nµo cho biÕt ®©y lµ cuéc trß chuyện trao đổi qua lại? - Tham gia c©u chuyÖn Ýt nhÊt cã 2 ngêi phô n÷. - DÊu hiÖu: Cã 2 lît lêi, cã g¹ch ®Çu dßng -> Đây là câu đối thoại..

(163) tríc mçi luît (c©u). + Lît 1: - Sao b¶o lµng chî DÇu … c¬ mµ?…. + Lît 2: Êy thÕ mµ … ra thÕ Êy. ? C©u "Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo…" «ng Hai nói với ai? Câu này có phải là câu đối thoại không? Tại sao? Không phải câu đối thoại? b. C©u "Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo…" c©u nãi trèng kh«ng cña «ng Hai, kh«ng híng tíi 1 đối tợng cụ thể nào, không có ai đáp lại. Ông Hai nói với chính mình, đánh trống lảng và t×m c¸ch tho¸i lui. §©y lµ c©u «ng Hai nãi víi chÝnh m×nh cã nãi ra thµnh lêi kh«ng? Ph¸t ra thµnh tiÕng ? T×m trong ®o¹n trÝch cã c©u nµo kiÓu nµy kh«ng? DÉn cô thÓ c©u Êy? - C©u "chóng bay ¨n miÕng c¬m hay miÕng g× vµo mån mµ l¹i ®i lµm c¸i gièng Việt gian bán nớc để nhục nhã thế này" ? §øng tríc c¸c c©u nµy dÊu hiÖu nµo em thấy giống câu đối thoại ở phần a? ? Đây là câu ai hỏi ai? Tại sao đứng trớc nh÷ng c©u nµy kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng nh những câu đã nêu ở điểm a, b? c- Nh÷ng c©u: "Chóng nã còng lµ trÎ con làng Việt gian đấy ? Chúng nó cũng bị ngời ta rẻ rúm hắt hủi đấy ? Khốn nạn bằng ấy tuæi ®Çu ... - Nh÷ng c©u «ng Hai tù hái chÝnh m×nh, kh«ng ph¸t ra thµnh tiÕng chØ diÔn ra trong suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña «ng Hai -> thÓ hiÖn tâm trạng dằn vặt đâu đớn của ông Hai khi nghe tin lµng DÇu theo giÆc. - V× chØ nghÜ thÇm trong ®Çu nªn kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng tríc mçi c©u ? Các hình thức đối thoại có tác dụng ntn? d- T¸c dông: * Các hình thức đối thoại tạo cho câu chuyÖn cã kh«ng khÝ gÇn gòi nh cuéc sèng thËt. - Thể hiện thái độ căm giận của những ngời tản c đối với dân làng chợ Dầu. - Tạo tình huống để tác giả khai thác nội t©m nh©n vËt. ? Hình thức độc thoại và độc thoại nội t©m cã t¸c dông nh thÕ nµo khi thÓ hiÖn diÔn biÕn t©m tr¹ng cña «ng Hai. * Hình thức độc thoại và độc thoại nội t©m. - Giúp nhà văn khắc họa đợc tâm trạng dằn vặt, đau đớn của ông Hai khi nghe tin lµng DÇu theo giÆc, thÓ hiÖn râ tÝnh c¸ch cña nhân vật ông Hai, câu chuyện sinh động hơn. ? Em hiểu thế nào là đối thoại, độc thoại. -> Câu độc thoại phát ra thành tiÕng, cã dÊu g¹ch ®Çu dßng ë tríc mçi c©u.. -> Câu độc thoại nội tâm không có g¹ch ®Çu dßng tríc mçi c©u.. 2. NhËn xÐt: + Đối thoại: là hình thức đối đáp.

(164) và độc thoại nội tâm? Tác dụng của các hình thức diễn đạt này nh thế nào?. trß chuyÖn gi÷a 2 hoÆc nhiÒu ngêi. Khi viÕt, cã g¹ch ®Çu dßng tríc c¸c câu đối thoại. + Độc thoại: Ngời độc thoại nói ra thµnh lêi víi chÝnh m×nh hoÆc kh«ng nhằm vào ai đó. Khi viết có gạch đầu dòng trớc các câu độc thoại. + Độc thoại nội tâm: Ngời độc tho¹i kh«ng nãi ra thµnh lêi, tríc c©u nãi kh«ng cã g¹ch ®Çu lßng. * Ghi nhí: SGK 15 III. LuyÖn tËp: Hoạt động 3 : HD luyện tập ' - Đọc bài tập - xác định y/cầu của bài tập 1. Bµi tËp 1: - Tác dụng của hình thức đối ? Phân tích tác dụng của hình thức đối tho¹i: tho¹i trong ®o¹n trÝch? - Gợi ý: Đây là cuộc đối thoại giữa ai với + Cã 3 lît lêi cña bµ Hai ai? Gi÷a bµ Hai vµ chång. + Cã 2 lît lêi cña «ng Hai (lÇn ®Çu ? Cã mÊy lît lêi cña bµ Hai? Cã mÊy lît ông Hai không đáp lại) lêi cña «ng Hai? -> Tác giả nổi bật đợc tâm trạng ? Hình thức đối thoại này có tá dụng gì? ch¸n chêng, buån b·, ®au khæ vµ thất vọng của ông Hai trong đêm nghe tin lµng «ng theo giÆc 2. Bµi tËp 2: viÕt ®o¹n v¨n: ? viÕt ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn (víi néi dung tù "Hôm ấy hai đứa gặp nhau, Minh chọn) trong đó có sử dụng hình thức đối lªn tiÕng tríc: thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm? - ThÕ mµy cßn giËn µ? - GiËn lµm g× cho mÖt ! Minh cêi rÊt to råi lÆng ®i trong suy nghÜ "Nãi còng tèt thËt, thÕ mµ kh«ng giËn" - H/s viết bài - đọc bài - bổ xung - GV sửa Bçng nhiªn, Tu©n l¹i hái Minh: ch÷a - ThÕ h«m qua, giËn m×nh cËu ®i ch¬i ë ®©u? - N»m ë nhµ chø ®i ®©u? Cả hai đứa cùng im lặng. Tuân thì nghĩ có đợc thằng bạn nh Minh cũng tèt l¾m chø! Nã sèng cëi më, ch©n chất, chẳng giận nhau lâu đợc. Cßn Minh nghÜ g× Tu©n kh«ng râ, nhng nh×n mÆt nã ®ang t¬i tØnh, mØn cêi …" Hoạt động 4: Củng cố- Dặn dũ 2' 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß 1' - Häc bµi. - ChuÈn bÞ bµi: luyÖn nãi : tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªn t¶ néi t©m D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

(165) ------------. TiÕt 66 : TËp lµm v¨n luyÖn nãi : tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªn t¶ néi t©m Ngày d¹y : ........................................................ ........................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Tù sù , nghÞ lu¹n vµ miªu t¶ néi t©m trong kÓ chuyÖn - T¸c dông cña viÖc sö dông c¸c yÕu tè tù sù , nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m trong kÓ chuyÖn 2. KÜ n¨ng - Nhận biết đợc các yếu tố tự sự , nghị luận và miêu tả nội tâm trong một văn bản - Sö dông c¸c yÕu tè Tù sù , nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m trong kÓ chuyÖn -KNS: Trình bày câu chuyện cách kể chuyện kết hợp NL và M.tả 3. Thái độ - Cã ý thøc chuÈn bÞ bµi B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C. Tæ chøc giê häc 1. Tæ chøc: (1') 2. KiÓm tra bµi cò (5') ? Vai trß cña yÕu tè nghÞ luËn trong bµi v¨n tù sù ? 3. Bµi míi: Hoạt động dạy và học Tg Néi dung chÝnh 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Bài trớc các em đã đợc học nghị luận trong văn bản tự sự, đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm và miêu tả nội tâm ở trớc lớp. Giờ này các em đợc luyện nói ở tríc líp. 15' I. LËp dµn bµi Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện nói - Chia 3 tæ - mçi tæ lµm 1 bµi tËp 1. Bµi tËp 1: Tâm trạng của em sau khi để xảy ? Lập đề cơng cho các bài tập trong ra 1 chuyÖn cã lçi víi b¹n. SGK chuÈn bÞ cho viÖc chuyÓn nãi tríc líp. - Đọc bài tập - xác định yêu cầu của bài - Yêu cầu trình bày rõ đã gây cho tËp b¹n chuyÖn g× kh«ng hay? Khi nµo? - Tæ 1 - lµm bµi tËp 1 ë ®©u? hËu qu¶ ra sao? - Tæ 2 - lµm bµi tËp 2 - Tæ 3 lµm bµi tËp 3 - GV H/dÉn häc sinh - H/s x©y dùng ý kiÕn - Sau khi g©y chuyÖn t©m tr¹ng cña em nh thÕ nµo? (©n hËn, day døt, khæ t©m nh khã nãi lêi xin lçi) V× sao có tâm trạng đó? (không đủ cam đảm phải hạ mình, cảm thấy.

(166) 21' - GV nªu yªu cÇu: * Tr×nh tù: + Më ®Çu; KÝnh tha c« gi¸o, tha toµn thÓ c¸c b¹n … + Nói vào nội dung đã chuẩn bị + KÕt thóc: Lêi c¶m ¬n … * KÜ n¨ng nãi: - Tù nhiªn, râ rµng, m¹ch l¹c. - Dựa vào đề cơng để trình bày truyệt đối không đọc một bài đã viết sẵn. - Yªu cÇu nghe: TrËt tù, l¾ng nghe, chuÈn bÞ ý kiÕn nhËn xÐt. Gọi đại diện các tổ lên trình bày - GV nhËn xÐt, söa ch÷a nh÷ng lçi cÇn tr¸nh khi nãi tríc tËp thÓ vµ cho ®iÓm nh÷ng h/s tr×nh bµy tèt.. mÊt mÆt, xÊu hæ) - T©m tr¹ng phøc t¹p khã kh¨n (biết sai nhng không đủ can đảm nãi lêi xin lçi …) - Sau đó em đã xử sự nh thế nào? Rót ra bµi häc? 2. Bµi tËp 2: Kể lại buổi sinh hoạt lớp ở đó em đã phát biểu ý kiến chứng minh Nam lµ ngêi b¹n xuÊt s¾c cña líp: - Giíi thiÖu buæi sinh ho¹t líp: Ngày, giờ, địa điểm. - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t néi dung buæi sinh ho¹t líp, ai chñ tr×? - B×nh xÐt c¸c b¹n h/sinh xuÊt s¾c để nhà trờng khen thởng trong đợt 20/11. - Mét sè ý kiÕn kh«ng t¸n thµnh Nam - Em ®a ra ý kiÕn b¸c bá, kh¼ng định trong lớp Nam là bạn h/s xuất s¾c nhÊt. + cã ý thøc tæ chøc kØ luËt tèt, lu«n giúp đỡ bạn bè một cách vô t. + H¨ng h¸i ph¸t biÓu x©y dùng bµi trong c¸c tiÕt häc. + KÕt qu¶ häc tËp cao, nhiÒu ®iÓm tèt + Vì vậy, Nam xứng đáng là h/s xuất sắc của lớp vinh dự đợc nhà trờng khen thởng. 3- Bµi tËp 3: §ãng vai Tr¬ng Sinh kÓ l¹i ChuyÖn ngời con gái Nam Xơng từ đầu đến "nhng mọi việc đã trót qua rồi". - Ngêi kÓ Tr¬ng Sinh xng ng«i thø nhÊt xng "t«i" chµng (Tr¬ng Sinh) thay b»ng t«i: - Vò n¬ng thay b»ng "Nµng: Kết hợp chuyển đổi lối văn cho hîp lÝ víi ng«i kÓ. II. LuyÖn nãi: 1. Bµi tËp 1 (SGK). 2. Bµi tËp 2: SGK 3- Bµi tËp 3: SGK.

(167) Hoạt động 4: Củng cố- dặn dũ 1' 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß 1' - Häc bµi. - ChuÈn bÞ bµi: So¹n bµi LÆng LÏ Sa Pa, tãm t¾t cèt truyÖn. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... -----------TiÕt 67+ 68: V¨n häc. lÆng lÏ sa pa. (NguyÔn Thµnh Long) Ngày d¹y : ...................................................... ........................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Vẻ đẹp của hình tợng con ngời thầm lặng cống hiến quên mình vì tổ quốc - Nghệ thuật kể chuyện , miêu tr sinh động , hấp dẫn trong truyện 2. KÜ n¨ng - n¾m b¾t diÔn biÕn truyÖn vµ tãm t¾t truyÖn - Ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c phÈm 3. Thái độ - Tr©n träng nh÷ng con ngêi cã nh÷ng hi sinh thÇm lÆng B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: (1') 2. KiÓm tra bµi cò : (5') ? C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt «ng Hai trong t¸c phÈm "Lµng" cña nhµ v¨n Kim L©n? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1’ Hoạt động 1: Khởi động GV: Giíi thiÖu: NguyÔn Thµnh Long lµ nhµ v¨n chuyªn viÕt truyÖn ng¾n vµ bót kÝ. ¤ng thµnh c«ng h¬n c¶ lµ nh÷ng truyÖn ng¾n vµ bót kÝ viÕt vÒ cuéc x©y dùng CNXH ë miÒn b¾c nh÷ng n¨m 60 - 70 thÕ kØ XX. LÆng lÏ Sa Pa lµ mét truyÒn nh thÕ ghi chÐp vÒ nh÷ng con ngêi bình thờng đang làm việc mệt mài cho đất nớc ë Sa Pa. C¸c em sÏ ®uîc t×m hiÓu nh÷ng con ngời đó trong đoạn trích hôm nay. Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản 78’ I. T×m hiÓu chung GV hớng dãn đọc : - §äc chÉm r·i, c¶m xóc s©u l¾ng, kÕt hîp kÓ 1.T¸c gi¶ tóm tắt với đọc. - NguyÔn Thµnh Long (1925 -.

(168) Đọc mẫu - H/dẫn cách đọc - Gọi h/sinh đọc nhận xét cách độc. ? Tr×nh bµy mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶? ? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña t¸c phÈm? ? Em h·y tãm t¾t ng¾n gän néi dung c©u chuyÖn? - Tãm t¾t nd: ChiÕc xe kh¸ch qua Sa Pa, ®a ông họa sĩ già và cô gái trẻ đến đỉnh Yên Sơn n¬i ë cña chµng trai lµm nghÒ khÝ tîng. Cuéc gÆp gì bÊt ngê vµ thó vÞ diÔn ra trong c¨n nhµ nhá. Chµng trai kÓ vÒ c«ng viÖc cña m×nh. ¤ng häa sÜ võa nghe, võa ch¨m chó vÏ anh. C« g¸i trẻ đọc cuốn sách trên bàn nhng thực ra là lắng nghe anh nãi. Ngêi häa sÜ vµ c« g¸i l¹i ra xe ®i tiÕp, anh thanh niªn tÆng trøng vµ hoa nhng mãn quµ lín nhÊt l¹i chÝnh lµ sù c¶m phôc, lòng tin yêu mà chàng trai đã dấy lên trong lßng hä vÒ c«ng viÖc thÇm lÆng cña anh. ? Em chia bè côc v¨n b¶n nµy thµnh mÊy phần? ý của mỗi phần? nêu chủ đề của chuyÖn? + PhÇn 1: Tõ ®Çu -> k×a, anh ta k×a (181): Giíi thiÖu cuéc gÆp gì t×nh cê. + PhÇn 2: TiÕp -> kh«ng cã vËt g× nh thÕ (187): DiÔn biÕn cuéc gÆp gì. + Phần 3: Còn lại: Cuộc chia tay cảm động gi÷a anh thanh niªn vµ ®oµn kh¸c. ? TruyÖn cã mÊy nhËn vËt chÝnh? Theo em ai lµ nh©n vËt chÝnh? Nh©n vËt chÝnh xuÊt hiÖn qua lêi kÓ cña ai? T¸c dông cña c¸ch giíi thiệu đó? - Qua lêi kÓ cña b¸c l¸i xe -> T×nh huèng lµm quen bÊt ngê thó vÞ cã Ên tợng mạnh mẽ với ngời đọc và các nhân vật kh¸c. ? Anh thanh niên đợc miêu tả ntn? - Từng hạ gỗ chắn ô tô để đợc gặp mọi ngời. + Là ngời cô độc nhất thế gian. + Nghề khí tợng kiêm vật lý địa cầu. + Tuæi 27, tÇm vãc nhá bÐ, nÐt r¹ng rì. ? Qua lêi kÓ cña anh thanh niªn ta biÕt anh lµm c«ng viÖc g×? Trong ®iÒu kiÖn nh thÕ nµo? + Sống 4 năm, một mình trên đỉnh núi Yên s¬n cao 2600m bèn bÒ chØ cã c©y cá vµ m©y mï l¹nh lÏo … thÌm ngêi. + C«ng viÖc: §o giã, ®o ma, ®o n¾ng, tÝnh m©y … dùa vµo viÖc b¸o tríc thêi tiÕt hµng ngày phục vụ sản xuất và chiến đấu. - Thêi gian: 4h, 11h, 7h tèi, 1h s¸ng … b¸o vÒ èp… rÐt.. ma tuyÕt … giã tuyÕt µo µo x« tíi. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn trong ®o¹n v¨n nµy? em cã suy nghÜ g× vÒ c«ng việc và thái đội làm việc của anh thanh niên? ? Theo em điều gì đã khiến anh có thể vợt qua hoàn cảnh sống để làm tốt công việc của m×nh?. 1991) Quª qu¸n; Duy Xuyªn Qu¶ng Nam chuyªn viÕt vÒ truyÖn ng¾n vµ bót kÝ ngoµi ra cßn lµm th¬, viÕt phª b×nh v¨n häc. 2. T¸c phÈm: * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: ViÕt nh©n chuyÕn ®i c«ng t¸c t¹i Lao Cai (1970) rót trong tËp "Gi÷a trong xanh" in 1972.. * Bè côc : 3 phÇn. * Chủ đề: Ca ngợi những con ngời lao động trÎ tuæi b×nh thêng lÆng lÏ lµm viÖc cho đất nớc ở Sa Pa qua cuộc gặp gỡ với ngời thanh niên ở trạm khí tợng vật lý địa cầu.. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. NhËn vËt anh thanh niªn: * Hoµn c¶nh sèng vµ lµm viÖc:. -> KÓ chuyÖn, miªu t¶ tØ mØ, chi tiÕt. => Công việc vất vả gian khổ đòi hái sù tØ mØ, chÝnh x¸c. Anh thanh niªn lµm viÖc say sa, nghiªm tóc, đúng giờ, có tinh thần trách nhiệm vµ ý thøc kû luËt cao..

(169) - Quan s¸t tõ "Håi míi vµo nghÒ … ®Çu T185". - Khi ta làm việc ta với công việc là đôi sao gọi là một mình đợc … công việc của cháu gian khổ nh thế đấy, … chứ cất nó đi cháu buån muèn chÕt mÊt. ? V× sao anh cã thÓ vît qua khã kh¨n thö thách ấy để hoàn thành tốt nhiệm vụ của m×nh? - Gian khổ nhất là vợt qua sự cô đơn vắng vẻ … h/c đặc biệt) Quan s¸t tiÕp "Quª ch¸u ë Lµo Cai .. . thÕ lµ hßa nhÐ … (T185) ? Chi tiết nào cho thấy anh đã ý thức trách nhiÖm cña m×nh trong c«ng viÖc? + Nhờ cháu phát hiện một đám mây khô … không quân hạ đợc bao nhiêu máy bay phản lùc MÜ trªn bÇu trêi Hµm Rång … tõ h«m Êy ch¸u sèng thËt h¹nh phóc. ? C¸ch trÇn thuËt miªu t¶ xen biÓu c¶m trong ®o¹n truyÖn nµy cho em thÊy nh÷ng suy nghĩ và ý thức trách nhiệm của anh TN đối với c«ng viÖc cña m×nh ntn? - Có suy nghĩ gì đúng và sâu sắc về công việc), vẻ đẹp trong tâm hồn 1 con ngời khi hiểu đợc ý nghĩa công việc của mình) ? Cuộc sống riêng của anh đợc tổ chức ntn? Ngoµi c«ng viÖc chuyªn m«n anh cßn cã nguån vui nµo kh¸c? - Thu gän trong gãc tr¸i víi 1 chiÕc giêng con, mét chiÕc bµn häc vµ mét gi¸ s¸ch + Trồng hoa, nuôi gà, tự học và đọc sách "lúc nào tôi cũng có sách để làm bạn", mừng quýnh khi nhËn s¸ch. ? Em cã nh©n jxÐt g× vÒ c¸ch s¾p xÕp tæ chøc cuéc sèng cña anh TN? ? Anh thanh niên có thái độ và việc làm gì đối với mọi ngời? - BiÕu tam thÊt vî b¸c l¸i xe. - TÆng hoa cho c« gi¸. - BiÕu lµn trøng cho «ng häa sÜ vµ c« g¸i ¨n đờng. ? Khi ông họa sĩ định vẽ anh, anh thanh niên đã nói gì? Thái độ của anh thể hiện đức tính nµo cña anh thanh niªn? - Bác đừng mất công vẽ cháu … cháu giới thiệu với bác ông kĩ s ở vờn rau Sa Pa … đồng chí cán bộ nghiên cứu bản đồ sét … - Khiªm tèn nghÜ xung quanh cßn nhiÒu ngêi giái h¬n m×nh, vÊt v¶ h¬n m×nh. ? Em hãy xác định giọng đọc phù hợp cho ®o¹n trÝch? - Đọc mẫu - H/dẫn cách đọc - Gọi h/sinh đọc nhận xét cách đọc.. -> TrÇn thuËt, miªu t¶ xen biÓu c¶m. -> Lòng yêu nghề, anh đã tìm thÊy niÒm vui trong c«ng viÖc thÇm lặng, ý thức đợc công việc của mình cã Ých cho cuéc sèng vµ cho mäi ngêi. * Cuộc đời riêng:. - Chủ động tổ chức sắp xếp cuộc sèng ng¨n n¾p gän gµng, l¹c quan yêu đời, yêu * Víi mäi ngêi: - Cëi më , ch©n thµnh , rÊt quý träng t×nh c¶m cña mäi ngêi, khao khát đợc gặp gỡ , trò chuyện với mäi ngêi .. 2. C¸c nh©n vËt kh¸c: a. Nh©n vËt xuÊt hiÖn trùc tiÕp: * B¸c l¸i xe: Vui tÝnh, hå hëi, hay chuyÖn, cã 32 n¨m c«ng t¸c, cã nhiÒu kinh nghiÖm hiÓu têng tËn vÒ Sa Pa -> nh©n vËt trung gian..

(170) ? Tr×nh bµy mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶? - T¹o ra sù gÆp gì gi÷a c¸c nh©n vËt, gãp phÇn lµm næi bËt nh©n vËt chÝnh. ? Lêi kÓ cña b¸c l¸i xe, cã t¸c dông ntn tíi c« gái và ngời đọc? - Cô gái và ngời đọc hồi hộp chờ đón sự xuất hiÖn cña anh thanh niªn. ? Có điều gì đặc biệt trong chuyến đi thực tế cña «ng häa sÜ? §Õn Sa Pa phong c¶nh ë ®©y hiÖn ra tríc m¾t «ng ntn? - Hoãn tiệc nghỉ hu để đi chuyến thực tế. - Nắng bắt đầu len tới, đốt cháy rừng cây … nh÷ng ngãn tay b»ng b¹c díi c¸i nh×n bao che cña nh÷ng c©y tö kinh … nh« c¸i ®Çu mµu hoa cµ … m©y bÞ n¾ng xua, cuén trßn thµnh tõng côc … l¨n trªn c¸c vßm l¸ ít s¬ng … - Nắng đã mạ bạc cả con đèo, đốt cháy rừng c©y hõng hùc nh mét bã ®uèc lín. Cảnh thiên nhiên đẹp lộng lẫy, trong sáng và đấy chất thơ của Sa Pa. ? Em hiểu gì về cảnh đẹp Sa Pa từ 2 đoạn văn t¶ c¶nh nµy díi c¸i nh×n cña «ng häa sÜ? ? Khi gặp đối tợng của nghệ thuật là anh thanh niên ông đã có những suy nghĩ và t/cảm ntn? - Làm thế nào để đặt đợc chính tấm lòng của họa sĩ vào giữ bức tranh đó? … ngời con trái đó đáng yêu thật nhng làm cho ông nhọc quá. … nh÷ng ®iÒu lµm cho ngêi ra suy nghÜ vÒ anh vµ vÒ nh÷ng ®iÒu anh suy nghÜ. ? Em cã suy nghÜ g× vÒ t©m tr¹ng cña «ng häa sÜ qua nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ néi t©m trªn? Nh©n vËt «ng häa sÜ cã t¸c dông g× trong truyÖn? - Lµm cho bøc ch©n dung cña nh©n vËt chÝnh hiÖn lªn râ nÐt h¬n. - Quan s¸t khæ 1 T187 ? Có gì đặc biệt về cô kĩ s này? cuộc gặp gỡ bÊt ngê víi anh thanh niªn, c« g¸i cã nh÷ng suy nghÜ g×? - TrÎ tuæi, míi ra trêng, xung phong lªn miÒn nói heo hót c«ng t¸c. ? C« g¸i kh«ng chØ nhËn ë anh thanh niªn bã hoa t¬i mµ cßn nhËn bã hoa nµo kh¸c n÷a? - Bã hoa tinh thÇn cña sù h¸o høc vµ méng m¬. - Nh÷ng ®iÒu c« cïng nghe … nh÷ng ®iÒu c« kh¸m ph¸ thÊy … lµm c« bµng hoµng … hiÓu thêm cuộc sống một mình dũng cảm tuyệt đẹp cña anh thanh niªn … yªn t©m h¬n vÒ quyÕt định của mình. ? Qua nh÷ng suy nghÜ cña c« g¸i cho thÊy cuéc sèng vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña anh thanh niên đã có tác động tới cô ntn? ? Ngoµi 2 ngêi kh¸ch ë Sa Pa cßn cã nh÷ng. * Nh©n vËt «ng häa sÜ:. => ¤ng häa sÜ lµ ngêi tõng tr¶i yªu cuéc sèng, yªu nghÖ thuËt, cã sù tr¨n trë vÒ nghÖ thuËt vµ lµ ngêi cã t©m hån nh¹y c¶m. * C« kÜ s:. - Miªu t¶ néi t©m n/vËt => Anh thanh niên đã giúp cô có søc m¹nh, v÷ng tin h¬n bíc tiÕp con đờng của mình.

(171) nh©n vËt nµo kh¸c? - T185 - khæ cuèi; khæ 3 - T186. ? Qua lêi kÓ cña anh thanh niªn, «ng bè, «ng kÜ s ë vên Sa Pa, anh c¸n bé nghiªn cøu b¶n đồ sét là ngời ntn? - Ông bố: Tuyệt lắm cả 2 bố con cùng viết đơn xin ra lÝnh ®i mÆt trËn. - ¤ng kÜ s ë vên rau Sa Pa: ngµy nµy qua ngµy kh¸c … r×nh c¸ch ong lÊy phÊn thô phÊn hoa cho hµng v¹n c©y su hµo. - Ngời cán bộ nghiên cứu bản đồ sét: "Mời n¨m kh«ng mét ngµy xa c¬ quan lµm b¶n så sÐt". ? §iÓm chung cña nh÷ng nh©n vËt nµy lµ g×? Sù xuÊt hiÖn cña tÊt c¶ c¸c nh©n vËt nµy cã t¸c dông ntn víi nh©n vËt chÝnh? ? Tại sao các nhân vật đều không có tên gọi cụ thÓ mµ l¹i gäi theo ngµnh nghÒ nh vËy? Dông ý cña t¸c gi¶ ntn? - H/® nhãm ngang 3 phót ? Tªn truyÖn lÆng lÏ Sa Pa gîi cho em ®iÒu g× mµ t¸c gi¶ muèn göi g¾m trong truyÖn? - LÆng lÏ chØ lµ c¸i kh«ng khÝ bÒ ngoµi cña c¶nh vËt ®iÒu t¸c gi¶ muèn kh¸m ph¸ vµ truyÒn đến cho ngời đọc là cái không lặng lẽ ở bên trong ë sù lµm viÖc vµ suy nghÜ cña nh÷ng con ngêi ë ®©y t¸c gi¶ cßn gîi ra nh÷ng suy nghÜ triÕt lÝ vÒ ý nghÜa c«ng viÖc vµ sù cè g¾ng b»ng lao động miệt mài, tự giác của mỗi ngời cho sự 3’ nghiÖp chung. Hoạt động 3: Tổng kết ? Qua v¨n b¶n võa häc em h·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt? - HS tr¶ lêi - GV nhËn xÐt chèt l¹i - HS 1’ đọc ghi nhớ SGK Hoạt động 4 1. Cñng cè 1’ - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Häc bµi. - ChuÈn bÞ bµi: So¹n bµi LÆng LÏ Sa Pa, tãm t¾t cèt truyÖn.. b. Nh÷ng nh©n vËt xuÊt hiÖn gi¸n tiÕp: -> Hi sinh quyÒn lîi riªng, quªn m×nh v× sù viÖc chung. +> Kh¾c häa râ nÐt nh©n vËt chÝnh đợc soi rọi từ nhiều phía.. => Hä lµ nh÷ng ngêi v« danh lÆng lẽ say mê cống hiến cho đất nớc. Hä gåm nhiÒu løa tuæi nhiÒu ngµnh nghÒ, ë Sa Pa kh¸ch ë Sa Pa vµ ë nhiÒu n¬i kh¸c.. III. Tæng kÕt * Ghi nhí. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... -----------TiÕt 69+ 70 : TËp lµm v¨n ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3.

(172) Ngµy d¹y : .......................................................... ........................................................... A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Biết vận dụng những kiến thức đã học để viết bài thực hành một bài văn tự sự có sử dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn 2. KÜ n¨ng - ViÕt hoµn chØnh mét bµi v¨n 3. Thái độ - Cã ý thøc lam bµi tèt B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : §Ò , §¸p ¸n , BiÓu ®iÓm 2. Häc sinh : ¤n tËp Đề bài : Kể lại tâm trạng của em sau khi để xảy ra một chuyện có lỗi với bạn. * H×nh thøc: ( 0,5 ® ) - Bài viêt phải có bố cục ba phần, đúng thể loại tự sự, có kết hợp các yếu tố miêu tả nội t©m vµ nghÞ luËn. - Diễn đạt lu loát, có sự liên kết mạch lạc trong bài viết, trình bày bài viết sạch sẽ, chứ viÕt cÈn thËn, s¸ng sña. * Nội dung: H/sinh phải nêu đợc các ý sau: - Dùng đúng ngôi kể số ít: Xng "Tôi" - Tr×nh bµy theo tr×nh tù sau a. Më bµi ( 1,5 ) - T×nh huèng xuÊt hiÖn sù viÖc: GiÊu s¸ch cña b¹n, nãi xÊu b¹n … b. Th©n bµi ( 6,5 ) - Diễn biến sự việc; Thời gian, không gian, địa điểm … lời nói, hành động của bản thân việc làm có lỗi với bạn diễn ra ntn? Thái độ ân hận, dằn vặt, xấu hổ của mình (Miêu tả nội t©m); Bµi häc rót ra ph¶i trung thùc, nhËn râ thãi Ých kØ… cña m×nh vµ quyÕt t©m söa ch÷a (nghÞ luËn). + KÕt thóc c©u chuyÖn: c. KÕt bµi ( 1,5 ) - Suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ nh÷ng viÖc lµm cña m×nh, xin lçi b¹n vµ mong b¹n tha thø. => Yªu cÇu: Khi kÓ ph¶i xen yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn bµi viÕt. C. tiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: 2 . Bµi míi: Hoạt động 1: ( 89’ ) - GV chép đề kiểm tra - Häc sinh lµm bµi vµ nép bµi Hoạt động 2 ( 1’ ) - GV thu bµi - GV nhËn xÐt giê kiÓm tra D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ------------.

(173) TiÕt 71 : TËp lµm v¨n ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù Ngµy d¹y : ........................................................... ....................................................... A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Vai trß cña ngêi kÓ trong t¸c phÈm tù sù - Nh÷ng h×nh thøc kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm tù sù - §Æc ®iÓm cña h×nh thøc ngêi kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm 2. KÜ n¨ng - NhËn diÖn ngêi kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm v¨n häc - Vận dụng hiểu biết ngời kể chuyện đọc hiểu văn bản 3. Thái độ B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: (1') 2. KiÓm tra bµi cò : (5') ? Em hiểu thế nào là hình thức đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Các em đã học văn tự sự, trong văn tù sù ngêi ta thêng sö dông ng«i kÓ thø nhÊt hoÆc thø ba. Vai trß vµ mèi quan hÖ gi÷a ngêi kÓ chuyÖn vµ ng«i kÓ ntn? Bµi häc h«m nay c¸c em sÏ râ. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 20' - Quan s¸t SGK Gọi h/s đọc ví dụ ? Cho biết đoạn trích đợc trích từ văn bản nµo? KÓ vÒ ai vµ vÒ sù viÖc g×? - TrÝch tõ v¨n b¶n: LÆng lÏ Sa pa cña NTL. - a. KÓ vÒ cuéc chia tay gi÷a 3 ngêi: ¤ng häa sÜ, c« kÜ s vµ anh thanh niªn. ? Ai lµ ngêi kÓ chuyÖn? Dïng ng«i kÓ nµo? DÊu hiÖu nµo cho biÕt «ng häa sÜ, c« kÜ s vµ anh thanh niªn kh«ng ph¶i lµ ngêi kÓ chuyÖn? b. Ngêi kÓ chuyÖn kh«ng x/hiÖn trong c©u chuyÖn (V« nh©n xng) -> Ng«i kÓ thø 3. - Dấu hiệu: 3 nhân vật là đối tợng miêu tả kh¸ch quan. - NÕu ngêi kÓ lµ mét trong 3 nh©n vËt trªn thì ngôi kể và lời văn phải thay đổi.- Qua chi tiÕt cô thÓ: + Anh thanh niªn võa vµo, kªu lªn … + Cô kĩ s mặt đỏ ửng … + Ngêi häa sÜ giµ quay l¹i … - Ngêi kÓ chuyÖn giÊu mÆt)-> ®iÓm h×nh. Néi dung. I. Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù: 1. VÝ dô :.

(174) bªn ngoµi quan s¸t kh¸ch quan. ? NÕu ngêi kÓ lµ mét trong 3 nh©n vËt trªn thì có thể dùng ngôi kể và lời văn nh trên đợc không? Tại sao? Nhận xét về mối quan hÖ gi÷a ng«i kÓ, lêi v¨n vµ ngêi kÓ chuyÖn? - Lêi kÓ, ng«i kÓ vµ ngêi kÓ ph¶i phï hîp, thèng nhÊt. ? Nh÷ng c©u "Giäng cêi tiÕc rÎ"; "nh÷ng ngêi con g¸i s¾p xa ta, biÕt kh«ng bao giê gÆp ta n÷a, hay nh×n ta nh vËy" … lµ lêi nhËn xÐt cña ngêi nµo? vÒ ai? - Lµ lêi nhËn xÐt cña ngêi kÓ chuyÖn vÒ anh thanh niªn vµ suy nghÜ cña anh ta. ? C©u nhËn xÐt thø 2 vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn ntn? - C©u trÇn thuËt cña ngêi kÓ chuyÖn (hãa thân) vào nh/vật anh thanh niên để nói hộ nh÷ng suy nghÜ t/c¶m cña anh ta -> ®©y cïng lµ t©m tr¹ng chung cña mäi ngêi -> ®iÓm nh×n bªn trong th«ng qua nh©n vËt anh thanh niªn. ? Nếu đó là lời nói trực tiếp của anh thanh niªn th× tÝnh kh¸i qu¸t cña v¨n b¶n ra sao? - H¹n chÕ tÝnh kh¸i qu¸t cña c©u chuyÖn. ? Trong ®o¹n trÝch ngêi kÓ kh«ng hÒ xuÊt hiện nhng ta vẫn cảm nhận đợc điều gì? - Ngêi kÓ hiÓu biÕt mäi viÖc vÒ c¸c nh©n vật kể, nhận xét đánh giá về họ -> điểm nhìn thÊu suèt ? Ngời kể chuyện căn cứ vào đầu để có thể nhận xét mọi hành động, tâm trạng, t/c¶m cña c¸c nh©n vËt? ? Em hiÓu thÕ nµo lµ ngêi kÓ chuyÖn? Ngêi kÓ xuÊt hiÖn díi nh÷ng h×nh thøc nµo? vµ c¸c ng«i kÓ nµo? 2. NhËn xÐt:. - GV chốt - HS đọc ghi nhớ Hoạt động 3: HD luyện tập - Bµi tËp 1 ( C¸ nh©n ). * Ngời kể chuyện là ngời đứng ra kể c©u chuyÖn trong t¸c phÈm, xuÊt hiÖn díi nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau v« nh©n xng hoÆc nhËp vai 1 n/vËt trong truyÖn; ng«i kÓ thø 1 hoÆc thø 3 * Ngêi kÓ chuyÖn tr×nh bµy sù viÖc gắn với 1 điểm nhìn nào đó (vị trí quan s¸t cña ngêi kÓ): + §iÓm nh×n bªn trong: Hãa th©n vào nhân vật để bộc lộ những suy nghÜ t×nh c¶m. + §iÓm nh×n bªn ngoµi: quan s¸t bªn ngoµi kh¸ch quan. + §iÓm nh×n thÊu suèt: Cã mÆt kh¾p mọi nơi hiểu đợc tâm t t/cảm của các n/vËt. * Ghi nhí: SGK T193 III. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: SGK.

(175) 15’. - Đọc bài tập 2 - xác định rõ yêu cầu của bài tËp ? So víi c¸ch kÓ ë môc I: Ngêi kÓ lµ ai? Ng«i kÓ nµy cã u ®iÓm vµ h¹n chÕ g×? - H/® nhãm ngang 3 phót - Đọc bài văn và x/định rõ yêu cầu của bài tËp - Học sinh viết bài - đọc đoạn văn - nhận xÐt söa ch÷a. - Ngêi kÓ lµ "T«i" (chó bÐ, ngêi trong cuéc ng«i thø nhÊt kÓ l¹i cuéc gặp gỡ cảm động với mẹ mình sau nh÷ng ngµy xa c¸ch.) - Ưu điểm: Miêu tả đợc diễn biến t©m lÝ phøc t¹p, s©u s¾c; nh÷ng t×nh c¶m tinh tÕ cña nh©n vËt t«i. - H¹n chÕ: Trong viÖc miªu t¶ bao quát các đối tợng khách quan sinh động, khó tạo ra cái nhìn nhiều chiều, dễ gây sự đơn điệu trong giọng văn trÇn thuËt. 2. Bµi tËp 2: Chän c« kÜ s lµ ngêi kÓ chuyÖn viÕt l¹i ®o¹n v¨n cã lêi v¨n vµ c¸ch kÓ phï hîp víi ng« kÓ thø nhÊt. Nghe tiÕng chµng trai kªu to "Trêi ơi, chỉ còn có năm phút!" và sau đó là giäng cêi nhng ®Çy tiÕc rÎ, t«i còng c¶m thÊy giËt m×nh b©ng khu©ng … Tôi chợt nhớ đến câu nói của ai đó: "Cái gì đến sẽ đến!" Cuộc chia tay của chúng tôi đã đến rồi đấy ? Sao nhanh thế? Tôi và chàng trai kia đã nói đợc gì với nhau đâu? và cả nhà họa sĩ đáng kính nữa! … Bỗng chàng trai ch¹y ra sau nhµ råi trë l¹i ngay víi mét c¸i lµn trªn tay. Ngêi häa sÜ già tặc lỡi đứng dậy. Tôi cũng đứng lªn, chît c¶m thÊy lóng tóng, bÌn ®a tay lên ghế, rồi thong thả đi đến chỗ nhµ häa sÜ. §óng lóc Êy, chµng trai kªu lªn; ¤! C« cßn quªn mét c¸i kh¨n mïi soa ®©y nµy! T«i nhÑ nhµng quay l¹i, nhng dờng nh không muốn để tôi phải khó nhọc trở lại cái bàn, chàng trai đã nhanh ch©n bíc tíi, cÇm chiÕc kh¨n tay cßn vo trß cÆp gi÷ cuèn s¸ch, ®i lại chỗ tôi đang đứng và trả tận tay cho t«i. T«i thùc sù bèi rèi, mÆt nãng bõng, nhËn l¹i chiÕc kh¨n vµ véi quay ®i. Nhà họa sĩ già đã bớc tới bậu cửa, bçng quay l¹i chôp lÊy tay chµng trai, l¾c m¹nh: Chµo anh ! Ch¾c ch¾n råi t«i sÏ trë lại! Tôi ở với anh đợc ít hôm chứ? T«i còng lÆng lÏ bíc tíi chç chµng trai, ch×a bµn tay cña m×nh ra tríc mÆt chµng trai. Anh n¾m lÊy bµn tay t«i bãp nhÑ. H×nh nh anh h¬i run th× ph¶i? Vµ kh«ng hiÓu v× sao, t«i còng c¶m thÊy lßng m×nh xèn xang, håi.

(176) hép, l¹ lïng? T«i nh×n th¼ng vµo mÆt anh kh«ng nãi … anh còng im lÆng nh×n t«i … nhng dêng nh chóng t«i đã nói với nhau tất cả … tôi bóp nhẹ bµn tay r¾n rái cña anh th× thÇm: - Chµo anh…. 2’ Hoạt động 4 1. Cñng cè 1’ - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Häc bµi. - ChuÈn bÞ bµi: ChiÕc lîc ngµ, tãm t¾t v¨n b¶n, so¹n theo c©u hái cña SGK Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 72+ 73 : V¨n häc chiÕc lîc ngµ (NguyÔn Quang S¸ng) Ngµy d¹y : ........................................................ ............................................................ A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Nh©n vËt , sù kiÖn , cèt truyÖn trong ®o¹n trÝch ChiÕc lîc ngµ - T×nh c¶m cha con s©u nÆng trong hoµn c¶nh Ðo le cña chiÕn tranh - Sù s¸ng t¹o trong nghÖ thuËt xay dùng t×nh huèng truyÖn 2. KÜ n¨ng - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp ccs phơng thức biểu đạt trong tác phÈm tù sù 3. Thái độ - Trân trọng tình cảm gia đình B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C. Tæ chøc giê häc 1. Tæ chøc: (1') 2. KiÓm tra bµi cò (5') ? Tãm t¾t truyÖn lÆng lÏ Sa Pa? C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt anh thanh niªn? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: NguyÔn Quang S¸ng lµ nhµ v¨n Nam Bé næi tiÕng víi nh÷ng truyÖn ng¾n vµ tiÓu thuyÕt nh: Cách đồng hoa, mùa gió chớng … đã đợc thÓ thµnh phim truyÖn … truyÖn chiÕc lîc ngµ viÕt 1966 lµ mét trong nh÷ng chuyÖn rÊt thµnh công của ông kể về tình cha con rất cảm động trong c¶nh ngé Ðo le cña chiÕn tranh gi÷a cha lµ.

(177) cán bộ cách mạng và đứa con gái nhỏ. Tình cảm cha con cña hä ra sao? C¸c em sÏ t×m hiÓu trong 78 bµi häc h«m nay. ' Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản - Quan s¸t SGK GV: Nêu yêu cầu đọc: - Giọng kể của tác giả: Trầm tĩnh, cảm động, h¬i buån. - Câu đối thoại: Giọng đọc phù hợp. - Đọc mẫu - gọi h/s đọc - nhận xét uốn nắn ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? ? Hãy nhận xét về các thể loại và đề tài trong s¸ng t¸c cña NQS? - §Ò tµi: Chñ yÕu viÕt vÒ c/sèng cña cong ngêi Nam Bé trong 2 cuéc Kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ MÜ sau hßa b×nh. ? Cho biÕt h/c¶nh s¸ng t¸c cña truyÖn ng¾n nµy? VÞ trÝ cña ®o¹n trÝch? ? Tãm t¾t ®o¹n trÝch? Ông Sáu phải xa nhà đi k/chiến. Mãi đến khi con g¸i lªn t¸m tuæi, «ng míi cã dÞp vÒ th¨m nhµ, th¨m con. BÐ Thu kh«ng nh©n ra Ba v× vÕt sÑo trªn mÆt kh«ng gièng víi ngêi trong bøc ảnh chụp mà em đã biết. Thu đối xử với ba nh ngêi xa l¹. §Õn lóc Thu nhËn ra ba th× còng lµ lóc «ng S¸u ph¶i ra ®i. ë khu c¨n cø, «ng dån hết t/cảm và tâm sức để làm chiếc lợc bằng ngà voi dµnh tÆng con g¸i yªu bÐ báng. Nhng «ng đã hi sinh trong một trận càn. Trớc lúc nhắm m¾t, «ng cßn kÞp trao c©y lîc ngµ cho anh Ba ngêi b¹n - víi lêi høa sÏ ®a tËn tay cho ch¸u. ? Truyện sử dụng p/thức biểu đạt nào là chính? Còn có sự kết hợp các p/thức biểu đạt nào kh¸c? - Tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ néi t©m, nghÞ luËn. ? TruyÖn sö dông ng«i kÓ nµo? T¸c dông? - Ng«i kÓ thø nhÊt (anh Ba) - Tăng độ tin cậy và chất chữ tình của truyện GV y/cÇu h/sinh gi¶i thÝch tõ khã. ? Qua viÖc so¹n bµi vµ tãm t¾t v¨n b¶n, h·y cho biÕt t×nh huèng nµo béc lé s©u s¾c vµ c¶m động tình cha con của ông Sáu và bé Thu? - Tríc lóc nh¾m m¾t «ng cßn kÞp trao chiÕc lîc ngµ cho anh Ba nhê chuyÓn cho con g¸i. - Quan s¸t T196 ? Khi ông Sáu về thăm nhà, thái độ và tâm tr¹ng cña bÐ Thu ntn? Chi tiÕt nµo cho em biÕt điều đó? Nghe gäi, giËt m×nh … trßn m¾t nh×n … ng¬ ng¸c, l¹ lïng … thÊy l¹ qu¸ … bçng t¸i mÆt ch¹y vôt vµ kªu thÐt lªn: "M¸! M¸" ? Trßn m¾t nh×n? ®©y lµ c¸ch nh×n ntn? - Më to kh«ng chíp biÓu lé sù ng¹c nhiªn. ? H/động chạy vụt đi và kêu thét lên biểu thị. I.T×m hiÓu chung. 1. T¸c gi¶: - NQS sinh 1932 quª ë Chî Míi - An Giang tham gia k/chiÕn chống Pháp, sau đó ông về Nam tiÕp tôc k/chiÕn chèng MÜ vµ viÕt v¨n víi nhiÒu thÓ lo¹i: TruyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt, kÞch b¶n phim … 2. T¸c phÈm: * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c - ViÕt 1966 khi t¸c gi¶ ®ang ho¹t động ở chiến trờng Nam bộ đợc rót tõ tËp truyÖn ng¾n cïng tªn. * VÞ trÝ - §o¹n trÝch thuéc phÇn gi÷a cña TP * Tãm t¾t t¸c phÈm II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. T×nh huèng cña truyÖn: + T×nh huèng 1: Cuéc gÆp gì cña cha con «ng S¸u sau 8 n¨m, Thu kh«ng nhËn ra ba, khi nã nhËn ra ba th× «ng S¸u ph¶i ra ®i -> béc lé tình cảm mãnh liệt của bé Thu đối víi cha. + T×nh huèng 2: ë khu c¨n cø «ng S¸u dån tÊt c¶ t×nh th¬ng yªu mong nhí con vµo viÖc lµm mét cây lợc ngà để tặng cho con gái bé bỏng, ông đã hi sinh khi cha kịp trao mãn quµ Êy cho con g¸i. - >Béc lé s©u s¾c t/c¶m cña cha víi con 2. Nh©n vËt bÐ thu: a. Tríc khi nhËn ra «ng S¸u lµ cha:.

(178) ®iÒu g×? - Hành động nhanh mạnh, biểu lộ ý cầu cứu. ? Có gì đặc biệt trong cách kể và tả ở đoạn v¨n nµy? Cử chỉ và hành động của bé Thu biểu thị thái độ gì? - Tâm lí sợ hãi của đứa bé đợc tả bằng tiếng thét gọi mẹ và hành động chạy vụt đi rất phï hîp víi t©m lÝ bÐ g¸i. - Quan s¸t tiÕp T196 ? Khi ph¶i mêi «ng S¸u vµo ¨n c¬m ph¶i øng của bé Thu có gì đặc biệt? Bình thờng cách nói này đợc dùng trong quan hệ nào? - Mêi ba vµo ¨n c¬m: nãi trèng kh«ng + V« ¨n c¬m! + C¬m chÝn råi! - Tù m×nh ch¾t níc c¬m. - HÊt trøng c¸ ra, c¬n v¨ng tung tãe ra c¶m©m. - B¹n bÌ, ngang b»ng, suång s· víi c¸ch nãi Êy bÐ ? Thu tỏ thái độ gì với ông Sáu? - Kh«ng chÊo nhËn «ng S¸u lµ cha, kh«ng gäi ba. - Khi bị ông Sáu đánh: Nhảy xuống xuồng, cố më d©y cét xuång khua ræn r¶ng thËt to … sang bên bà ngoại, khóc ở bên đó. ? Phán ứng của bé Thu cho thấy thái độ của cô bé đối với ông Sau ntn? - Cù tuyÖt mét c¸ch quyÕt liÖt tríc t×nh c¶m cña «ng S¸u. ? Ph¶n øng cù tuyÖt cña bÐ Thu cã ph¶i lµ dấu hiệu của đứa trẻ h không? Có đáng trách kh«ng? V× sao? - Không - nó còn quá nhỏ để hiểu đợc những tình thế khắc nghiệt éo le của đời sống, ngời lín cha chuÈn bÞ cho nã nh÷ng kh¶ n¨ng bÊt thêng, nhng l¹i thêng x¶y ra trong chiÕn tranh. Sù bíng bØnh cßn chøa c¶ sù kiªu h·nh trÎ th¬ dµnh t×nh yªu cho ngêi cha kh¸c - ngêi cha trong ¶nh cña nã -> ph¶n øng hoµn toµn tù nhiªn. ? NhËn xÐt c¸ch trÇn thuËt trong ®o¹n truyÖn nµy qua c¸c chi tiÕt trªn? Em thÊy Thu lµ mét bÐ ntn? H·y nhËn xÐt c¸ tÝnh cña bÐ Thu? GV: TruyÖn chiÕc lîc ngµ viÕt 1966 lµ mét trong nh÷ng truyÖn ng¾n rÊt thµnh c«ng cña ông kể về tình cha con rất cảm động trong cảnh ngé Ðo le cña chiÕn tranh gi÷a ngêi cha lµ c¸n bé c¸ch m¹ng vµ ®a con g¸i nhá. T×nh c¶m cña bÐ Thu ntn khi hiÓu râ vÕt sÑo trªn mÆt ba? Vµ tình vảm của ông Sáu đối với con gái yêu quí ra sao? C¸c em sÏ t×m hiÓu trong bµi häc h«m nay. ? Khi nhận ra ba, vẻ mặt của Thu đợc miêu tả ntn? VÎ mÆt Êy biÓu lé mét néi t©m ntn? - BÇu rÇu trong s¸ch kh«ng cßn lo l¾ng sî h·i. - Vẻ mặt sầm lại buồn rầu ... đôi mi dài uốn. - KÓ chuyÖn, miªu t¶ cô thÓ hîp lÝ. -> Thái độ ngạc nhiên, bất ngờ, lo l¾ng vµ sî h·i.. - Chi tiÕt miªu t¶ cô thÓ t©m lÝ vµ hành động trẻ thơ, trần thuật sinh động.. => BÐ thu kh«ng thõa nhËn «ng S¸u lµ cha, nã xa l¸nh, l¹nh lïng, khíc tõ mäi sù ch¨m sãc cña «ng. BÐ Thu lµ ngêi cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ, gan l×, ¬ng bíng, c¬ng quyÕt..

(179) cong và nh không bao giờ chớp, đôi mắt nó nh to h¬n ... nh×n víi vÎ nghÜ ngîi s©u xa. ? Nghe tiÕng chµo cña anh S¸u, bÐ Thu cã ph¶n øng ntn? tiÕng kªu thÐt gäi ba, cïng víi những cử chỉ, lời nói bộc lội, t/cảm của nói đối víi ba ntn? - Bçng kªu thÐt lªn: "Ba .. a...a ... ba!" - Nhanh nh con sãc, nã ch¹y thãt lªn vµ dang 2 tay «m chÆt lÊy cæ ba nã ... nãi trong tiÕng khãc: "Ba! kh«ng cho ba ®i n÷a! Ba ë nhµ víi con!" - Nã h«n tãc h«n cæ, h«n vai vµ h«n c¶ vÕt thÑo dµi bªn m¸ cña ba nã... nãi trong tiÕng khãc: "Ba! kh«ng cho ba ®i n÷a. - Yêu thơng ba, sợ mất ba, muốn đợc ba ch¨m sãc che chë, hån nhiªn, ng©y th¬. ? Tại sao bé Thu lại có sự thay đổi về t/cảm nh vËy? T©m tr¹ng cña bÐ Thu nh thÕ nµo khi hiÓu ra sù thËt? ? Tríc khi chia tay bÐ Thu cã nh÷ng cö chØ vµ lêi nãi g× víi ba cña nã? - Con bÐ l¹i «m chÇm lÊy ba nã ... mÕu m¸o: "Ba vÒ! ba mua cho con c©y lîc nghe ba! ? Em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt b×nh luËn cña t¸c gi¶ (Gi÷a T198)? Chi tiÕt b×nh luËn nµy cã t¸c dông g×? - Làm cho câu chuyện khách quan tăng độ tin cậy, tác giả am hiểu tâm lí tuổi thơ và sự đồng c¶m cña «ng víi nh©n vËt Thu. ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt kh¾c häa nh©n vËt trong 2 ®o¹n truyÖn nµy? Em cã c¶m nhËn ntn vÒ t/c¸ch cña nh©n vËt bÐ Thu? - Quan s¸t T195 ? Khi đợc trở về nhà, tâm trạng của anh lúc nµy ntn? - Nôn nóng, muốn gặp con vui và tin đứa con sẽ đến với mình ? §øa con bá ch¹y, t©m tr¹ng cña «ng S¸u ntn? ( Em cã nhËn xÐt g× vÒ tr¹ng th¸i cña «ng S¸u lóc nµy - §øng s÷ng l¹i, mÆt sÇm l¹i, hai tay bu«ng xuèng nh bÞ g·y. - Lúc nào cũng vỗ về con, mong đợc con gọi ba. - Vung tay đánh vào mông con và hét lên: "Sao mµy cøng ®Çu qu¸ vËy, h¶? - Ngạc nhiên, hụt hẫng, buồn bã và đau đớn. ? Trong b÷a c¬m ph¶n øng cña «ng S¸u nh thế nào trớc thái đội cự tuyệt của con? Em đánh giá nh thế nào về việc làm của anh Sáu? ? Thu đã nhận ra ba trớc những biểu hiện của con, thái độ của anh Sáu đợc bộc lộ qua nh÷ng chi tiÕt nµo? - Mét tay «m con, mét tay rót kh¨n lau níc m¾c, h«m vµo m¸i tãc con (Giät níc m¾t h¹nh phúc, sung sớng cảm động nghẹn ngào, niềm vui v« bê khi con gäi tiÕng ba) ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ trong ®o¹n. b. Khi nhËn ra ba:. -> hèi hËn, nuèi tiÕc.. -> So s¸nh, miªu t¶ d¸ng vÎ lêi nói cử chỉ để bộc lộ nội tâm, kết hîp víi b×nh luËn.. => BÐ thu cã tÝnh c¸ch m¹nh mÏ, døt kho¸t, hån nhiªn, ng©y th¬, yªu ba s©u s¾c, ch©n thµnh. 3. Nh©n vËt «ng S¸u: a, Khi ë nhµ:.

(180) v¨n trªn? Em thÊy t©m tr¹ng cña anh S¸u ntn khi con nhËn ba? - Kể chuyện chân thực, sinh động, so sánh, ngôn ngữ đối thoại. ? Lóc nhí con, anh S¸u cã t©m tr¹ng g×? KiÕm đợc khúc ngà voi biểu lộ t/cảm của anh Sáu ntn? ? Tại sao anh lại có thái độ nh vậy? ? Cái cách anh làm cây lợc ngà có gì đặc biệt? - Ca tõng chiÕc r¨ng lîc, thËn träng, tØ mØ, cè c«ng nh ngêi thî b¹c ... gß lng, kh¾c tõng nÐt ch÷ lªn trªn sèng lng lîc ... Mµi lªn tãc cho thªm bãng ... mît ... Mong gÆp con. ? Trớc khi hi sinh hành động lấy lợc đa cho t«i, nh×n håi l©u cã ý nghÜa g×? - Göi g¾m ngêi b¹n gióp m×nh thùc hiÖn mong íc cña con. ? Em h·y nhËn xÐt nghÖ thuËt kÓ chuyÖn vµ kh¾c häa tÝnh c¸ch nh©n vËt trong truyÖn cho em thÊy t/c¶m cña anh S¸u giµnh cho bÐ Thu ntn? ? Em có suy nghĩ gì về chiến tranh đối với cuéc sèng cña con ngêi? -> Nhiều đứa trẻ mất cha trở thành côi cút. Hoạt động 3: Tổng kết ? NhËn xÐt v¾n t¾t vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt 3' cña truyÖn? Hoạt động 4 1. Cñng cè 1' - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß 1' - Häc bµi. - ChuÈn bÞ bµi:¤n tËp TV. - Không nén đợc bực giận, đánh m¾ng con, ®au khæ, bÊt lùc.. -> Anh S¸u v« cïng sung síng và hạnh phúc, cảm động khi con g¸i yªu bÐ báng nhËn ra ba. b. ë chiÕn khu: - Ân hận, khổ tâm giày vò vì đánh con. - Thực hiện đợc lời hứa với con, gi¶i táa t©m tr¹ng ©n hËn, bµy tá niÒm th¬ng nhí con. - Trớc khi hi sinh: nhờ đồng đội chuyÓn c©y lîc cho con. -> Anh S¸u lµ ngêi yªu con tha thiÕt s©u nÆng, anh dån tÊt c¶ t©m trÝ vµ søc lùc lµm chiÕc lîc ngµ cho con, nguêi cha rÊt chiÒu con. III. Tæng kÕt *Ghi nhí: (SGK - T202). Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ----------TiÕt 74+ 75. «n tËp tiÕng viÖt Ngày d¹y : ..................................................... .......................................................

(181) A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i - Xng h« trong héi tho¹i - Lêi dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp 2. KÜ n¨ng - Kh¸i qu¸t kiÕn thøc 3. Thái độ - Cã ý thøc «n tËp B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra 15': 3. Bµi míi:. (1') (15'). Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Các em đã học toàn bộ kiến thức Tiếng ViÖt vÒ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i, xng h« trong héi tho¹i, lêi dÉn trùc tiÕp, lêi dÉn gi¸n tiếp. Giờ ôn tập này chúng ta sẽ đợc ôn tập toµn bé kiÕn thøc trªn. 26' Hoạt động 2: HD ôn tập ? Các em đã học các phơng châm hội thoại I. C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo? thÕ nµo lµ ph¬ng ch©m vÒ lîng? cho vÝ dô? ? NÕu B tr¶ lêi: Tõ lóc t«i ¨n c¬m xong, t«i 1. Ph¬ng ch©m vÒ lîng vẫn cha học bài. Câu trả lời của B có đúng với - Khi giao tiÕp, cÇn nãi cho cã néi ph¬ng ch©m vÒ lîng kh«ng? T¹i sao? dung, nội dung phải đúng với yêu - Không đúng, trả lời thừa cÇu giao tiÕp kh«ng thõa, kh«ng ? ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m vÒ chÊt, cho VD? thiÕu. VD: A: Bạn đang làm gì đấy? B. T«i ®ang häc bµi 2. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt ? C©u tôc ng÷ "biÕt th× tha thèt, kh«ng biÕt th× dựa cột mà nghe" có liên quan đến phơng ch©m vÒ lîng hay vÒ chÊt? ý nghÜa c©u tôc ng÷ - Khi giao tiếp, đừng nói những trªn ntn? điều mình không tin và đúng hay kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc. - P/ch©m vÒ chÊt khuyªn c/ta biÕt th× nãi, 3- Ph¬ng ch©m quan hÖ: không biết thì đừng nói - VÝ dô: Con bß to b»ng con tr©u. - Khi giao tiếp cần nói đúng vào đề ? Em hiÓu thÕ nµo lµ p/ch©m quan hÖ? cho tài giao tiếp, tránh nói lạc đề. VD. - Ví dụ: A. Anh đi đâu đấy? B. T«i ®i häc ? NÕu B tr¶ lêi: BÖnh viÖn h«m nay cã rÊt 4. Ph¬ng ch©m c¸ch thøc: đông bệnh nhân. Em hãy nhận xét cách trả lời - Khi giao tiÕp cÇn chó ý nãi ng¾n cña b¹n B? gän, rµnh m¹ch; tr¸ch c¸ch nãi m¬ - Sai p/châm quan hệ nói lạc đề. hå. ? Em hiÓu thÕ nµo vÒ ph¬ng ch©m c¸ch thøc? C©u: "nãi gÇn nãi xa ch¼ng qua nãi thËt" lµ p/ch©m héi tho¹i nµo? - C¸ch thøc -> khuyªn c/ta h·y nãi th¼ng.

(182) vào vấn đề không nói quanh co dài dòng. ? Cã mÊy c¸ch hiÓu? 2 c¸ch hiÓu -> cÇn tr¸nh sö dông nh÷ng c©u cã nh÷ng c¸ch hiÓu m¬ hå. Ví dụ: Con có ăn táo mẹ để trên bàn không? Cã 2 c¸ch hiÓu: a. Con có thích ăn quả táo mẹ để trên bàn kh«ng? b. Con có ăn hết quả táo mẹ để trên bàn kh«ng? ? Thế nào phơng châm lịch sự? Hãy đặt 1 t×nh huèng cã sö dông p/ch©m lÞch sù? ? NÕu kh«ng tu©n thñ p/ch©m héi tho¹i th× c¸ch nãi nh thÕ nµo? (Tíi ng· t vµ ®i th¼ng) => GV nhÊn m¹nh khi giao tiÕp cÇn ph¶i chó ý nãi năng đảm bảo tính lịch sự, tế nhị ? Kể 1 tình huống giao tiếp trong đó có một hoặc một số p/châm hội thoại không đợc tuân thñ? Ví dụ: A. Anh làm ơn cho tôi hỏi đờng ra cầu Phè Míi ®i lèi nµo ¹? B. Bác tới ngã t, sau đó đi thẳng là tới bác ạ! (đúng phơng châm hội thoại) - H/® nhãm 6 - 3 phót -> C©u tr¶ lêi cña ngêi con kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ chÊt lîng trong héi tho¹i. ? H·y t×m c¸c tõ ng÷ xng h« trong héi tho¹i vµ c¸ch dïng chóng? GV kÎ 3 cét: Nhãm c¸c tõ xng h«; tõ ng÷, cô thÓ: c¸ch dïng. + Em, anh, chÞ, chó, b¸c, c«, d× ...-> dïng theo vai quan hÖ trªn díi ... + Thủ trởng, giám đốc, giáo s, bác sĩ ... -> Theo nghÒ nghiÖp ? Em hiÓu thÕ nµo vÒ p/ch©m xng khiªm h« t«n, lÊy vÝ dô minh häa? - Nh÷ng tõ ng÷ xng khiªm h« t«n: + Thêi tríc: bÖ h¹ (gäi vua ý t«n kÝnh) BÇn t¨ng (Nhµ s nghÌo) + HiÖn nay: Quý «ng, quý bµ, quý c«, quý cậu ... (gợi ngời đối thoại tỏ ý lịch sự tôn kính); gọi bác thay con (thay từ anh, chị, gọi ngời đối thoai Ýt tuæi h¬n lµ anh, (chÞ) xng em. ? Khi giao tiÕp, t¹i sao ngêi nãi ph¶i chó ý đến việc lựa chọn từ ngữ xng hô? H/® nhãm bµn. ? ThÕ nµo lµ c¸ch dÉn trùc tiÕp? gi¸n tiÕp?. ? Khi giao tiếp tại sao nó phải chú ý đến viÖc lùa chän tõ ng÷ xng h«?. 5. Ph¬ng ch©m lÞch sù; - Khi giao tiÕp cÇn tÕ nhÞ vµ t«n träng ngêi kh¸c.. 2. Mét t×nh huèng giao tiÕp cã p/châm hội thoại không đợc tuân thñ: Ngêi con ®¨ng kÝ häc tin ngoµi giê, vÒ nãi víi bè: - Bố ơi! cho con tiền đóng để học tin häc. Ngêi bè hái: - "Tin häc" lµ g× con? Ngêi con tr¶ lêi; - "Tin häc" lµ ai "Tin" th× häc "häc"! II. Xng h« trong héi tho¹i: 1. C¸c tõ ng÷ h« th«ng dung trong tiÕng viÖt vµ c¸ch dïng: * §¹i tõ xng h« (nh©n xng) + T«i, tí, chóng t«i, chóng tí ...-> Ng«i 1 (Ýt, nhiÒu) + CËu, b¹n, c¸c cËu, c¸c b¹n ...-> Ng«i 2 (...) + Nã, h¾n, chóng nã, bä h¾n ...-> Ng«i 3 (...) * Dïng theo quan hÖ hä hµng, chøc vô, nghÒ nghiÖp: * Danh tõ chØ tªn ngêi: B×nh, V©n, Đức, Mai ... dùng để gọi xng tên. 2. Ph¬ng ch©m xng khiªm h« t«n - Xng khiªm: ngêi nãi tù xng mét c¸ch khiªm nhêng. - Hô tôn: gọi ngời đối thoại một c¸ch t«n kÝnh 3- Lùa chän tõ ng÷ xng h« khi giao tiÕp; - C¸c tõ ng÷ h« kh«ng mang t/chÊt trung hßa. - Lùa chän c¨n cø vµo:.

(183) ? ThÕ nµo lµ c¸ch dÉn trùc tiÕp? gi¸n tiÕp? - HS tr¶ lêi ? Chuyển lời đối thoại trong đoạn trích tr¸ch thµnh lêi dÉn gi¸n tiÕp - Vua Quan Trung hái NguyÔn ThiÕp lµ qu©n Thanh sang đánh, nếu nhà vua đem binh ra chèng cù th× kh¶ n¨ng th¾ng thua ntn. NguyÔn ThiÕp tr¶ lêi r»ng bÊy giê trong níc trèng kh«ng, lßng ngêi tan r·, qu©n Thanh ë xa tíi, kh«ng biÕt t×nh h×nh ra yÕu hay m¹nh, kh«ng hiểu rõ thế nên đánh hay giữ ra sao, vua Quang Trung ra B¾c kh«ng qu¸ mêi ngµy qu©n Thanh sÏ bÞp dÑp tan. ? Ph©n biÖt ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a 2 c¸ch dÉn nµy? - Gièng: Cïng dÉn l¹i lêi cña ngêi kh¸c: - Kh¸c: DÉn l¹i ý cña ngêi kh¸c th«ng qua lêi. Gọi h/sinh đọc bài tập - nêu y/cầu của bài tËp ? Chỉ rõ sự thay đổi các từ ngữ xng hô? - T«i -> nhµ vua, chóa c«ng-> vua Quang Trung.. + T×nh huèng giao tiÕp (th©n mËt, x· giao) + Quan hÖ ngêi nãi vµ ngêi nghe (th©n, sơ, kinh, trọng -> có nh vậy thì mới đạt đợc kết quả trong giao tiếp.) III. C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp - C¸ch dÉn trùc tiÕp: Nh¾c l¹i nguyªn v¨n lêi hay ý nghÜ của ngời khác, (sau dấu 2 chấm) đặt vµ trong dÊu ngoÆc kÐp. - C¸ch dÉn gi¸n tiÕp: Nh¾c l¹i ý hay lêi cña ngêi kh¸c, kh«ng cÇn nguyªn vÑn vµ cã sù ®iÒu chØnh (kh«ng dïng dÊu 2 chÊm) cã thÓ thªm tõ r»ng, lµ. không đặt trong dấu ngoặc kép. - Chuyển lời đối thoại trong đoạn trÝch thµnh lêi dÉn gi¸n tiÕp: - Thay đổi từ ngữ xng hô trong đoạn trÝch: T«i (ng«i 1) -> nhµ vua (ng«i 3); chóa c«ng (ng«i 2) -> va Quang Trung (ng«i 3) B©y giê -> bÊy giê; bá tõ "®©y'. ? Cã mÊy c¸ch d·n lêi nãi cña nh©n vËt ? HS lµm bµi tËp Hoạt động 4 1’ 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß 1’ - Häc bµi. - ChuÈn bÞ bµi: KiÓm tra TV Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 76 KiÓm tra 1 tiÕt tiÕng viÖt Ngµy d¹y : .......................................................... ........................................................... A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Hệ thống hoá và nắm vững các kiến thức về tiếng Việt đã đợc học trong học kì I - Đánh giá và tự đánh giá kết quả học tập về tri thức, kĩ năng, thái độ. 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông tiÕng ViÖt trong viÖc viÕt v¨n b¶n vµ giao tiÕp x· héi. 3. Thái độ: - Rèn thái độ nghiêm túc trong việc làm đề kiểm tra B ChuÈn bÞ 1. Giáo viên : Đề bài , đáp án biểu điểm ( kèm theo ) 2. Häc sinh : ¤n tËp.

(184) Đề bài: I. Trắc nghiệm : ( 4 đ ) Chọn một đáp án đúng nhất trong các câu dưới đây . Câu 1: Từ phức là từ như thế nào ? A. Có cấu tạo phức tạp B. Có từ hai tiếng trở lên C. Có hai tiếng D. Có nhiều nghĩa Câu 2: Nghĩa gốc của từ là nghĩa: A . được phát triển trên cơ sở nghĩa ban đầu của từ. B . được sử dụng nhiều nhất trong đời sống. C . xuất hiện đầu tiên khi từ mới được hình thành. D . được cha ông ta sử dụng từ xa xưa. Câu 3: Từ “đầu trong dòng nào sau đây được dùng theo nghĩa gốc? A. Đầu bạc răng long B. Đầu súng trăng treo C. Đầu non cuối bể D. Đầu sóng ngọn gió Câu 4: “Đánh trống bỏ dùi” có nghĩa là gì ? A. Không thích đánh trống bằng dùi B. Đề xướng công việc rồi bỏ không làm C. Phải bỏ dùi trước khi đánh trống D. Làm một khoảng trống rồi để dùi vào đó Câu 5: Từ nào sau đây không phải là từ tượng hình ? A. Lênh khêng B. Lảo đảo C. Rào rào D. Chênh vênh Câu 6 : Từ nào không thuộc cùng trường từ vựng với các từ còn lại? A. Vó B. Chài C. Lưới D. Thuyền Câu 7. Hai câu thơ sau đây tác giả đã sử dụng phép tu từ gì? Mặt trời xuống biển như hòn lửa Sóng đã cài then đêm sập cửa. ( Đoàn thuyền đánh cá- Huy Cận) A. So sánh, ẩn dụ B. Nhân hóa, ẩn dụ. C. So sánh, nhân hóa. D. So sánh, hoán dụ. Câu 8.Trong câu thơ sau Nguyễn Khoa Điềm đã sử dụng biện pháp tu từ gì? “Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi Mặt trời của mẹ con nằm trên lưng ” A. Ẩn dụ B. Hoán dụ C. Nói quá D.Nhân hóa II. Phần tự luận: (6đ) Câu 1 (1 đ): Trong các câu thơ sau, đâu là lời dẫn trực tiếp? Nhờ dấu hiệu nào mà em biết . Vân Tiên ghé lại bên đàng, Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô. Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ, Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”. (Nguyễn Đình Chiểu) Câu 2 : ( 4 đ ) : Hãy xác định các biện pháp tu từ đợc sử dụng trong các câu dới đây và chỉ ra tác dụng của các biện pháp tu từ trong các câu đó . a. Ngêi ng¾m tr¨ng soi ngoµi cöa sæ Tr¨ng nhßm khe cöa ng»m nhµ th¬ b.. Cã tµi mµ cËy chi tµi , Ch÷ tµi liÒn víi ch÷ tai mét vÇn. c.. Gác kinh viện cách đôi nơi, Trong gang tÊc l¹i gÊp mêi quan san.

(185) d.. ChiÕc thuyÒn im bÕn mái trë vÒ n»m Nghe chÊt muèi thÊm dÇn trong thí vá .. C©u 3 : ( 1 ® ) ThÕ nµo lµ thuËt ng÷ ? LÊy Ýt nhÊt hai vÝ dô . §¸p ¸n + BiÓu ®iÓm I. Trắc nghiệm : ( 4 đ ) Mỗi ý đúng 0,5 đ 1-B 2 -A 3- C 4-B 5-C 6- D 7- C 8-A II. Phần tự luận: (6đ) Câu 1 : - Bớ đảng ...hại dân (0,5đ) - Những lời dẫn nguyên văn để trong dấu ngoặc kép, có từ “rằng” trước lời dẫn (0,5đ) C©u 2 : A : Nh©n hãa B : Ch¬i ch÷ C : Nãi qóa D : Nh©n hãa C©u 3 - Nªu kh¸i niÖm - LÊy 2 vÝ dô C. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức lớp 2. Giao đề kiểm tra ( 1’) - Học sinh nhận đề Hoạt động 1 ( 43’ ) - Häc sinh : Lµm bµi , nép bµi - Gi¸o viªn : thu bµi Hoạt động 2 (1’ ) - NhËn xÐt giê kiÓm tra - DÆn dß ChuÈn bÞ : KiÓm tra v¨n D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 77 Kiểm tra thơ và truyện hiện đại Ngày d¹y : ........................................................ ............................................................. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Nắm vững văn bản và giá trị t tởng - nghệ thuật các bài thơ, truyện hiện đại Việt Nam đã học từ tuần 10 đến 15. - Đánh giá và tự đánh giá kết quả học tập về tri thức, kĩ năng, thái độ. 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng tr¶ lêi c¸c c©u hái tr¾c nghiÖm, bµi viÕt 1 tiÕt kÕt hîp víi tù sù, biÓu c¶m kÕt hîp víi lËp luËn..

(186) 3.Thái độ: - Rèn thái độ nghiêm túc trong việc làm đề kiểm tra B ChuÈn bÞ 1. Giáo viên : Đề bài , đáp án biểu điểm ( kèm theo ) 2. Häc sinh : ¤n tËp ĐỀ BÀI: I. Phần trắc nghiệm ( 4 ® ) Chọn đáp án đúng nhất Câu 1: Cảm hứng chủ đạo của bài thơ “Đồng chí” là gì ? A. Cảm hứng lãng mạn anh hùng với những hình ảnh ước lệ mang dáng dấp tráng sĩ, B. Cảm hứng về một hiện thực vô cùng khắc nghiệt của chiến tranh cứu nước, C. Cảm hứng về vẻ đẹp và chất thơ trong những sự việc và con người giản dị, bình thường, D. Cảm hứng về vẻ đẹp của những miền quê đã gắn bó với những người lính. Câu 2: Bài thơ “Ánh trăng” ra đời vào thời kì nào ? A. Kháng chiến chống Pháp B. Sau ngày thống nhất đất nước C. Kháng chiến chống Mĩ D. Giai đoạn 1980 Câu 3: Tư tưởng của nhà thơ gửi gắm trong bài thơ “Ánh trăng” là gì? A. Con người có thể lãng quên tất cả, nhưng thiên nhiên, nghĩa tình quá khứ luôn tròn đầy, bất diệt B. Thiên nhiên, vạn vật thì vô hạn, tuần hoàn, còn cuộc đời con người thì hữu hạn C. Thiên nhiên luôn bên cạnh con người, là người bạn thân thiết của con người. D. Cuộc sống vật chất dù đầy đủ rồi cũng sẽ tiêu tan, chỉ có đời sống tinh thần là bất diệt Câu 4: Trong bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” loài cá nào được ví như đoàn thoi dệt biển? A. Cá song B. Cá thu C. Cá nhụ D Cá đé Câu 5: Nhà thơ Bằng Việt viết bài thơ “Bếp lửa” trong hoàn cảnh nào ? A. Khi giặc đốt làng C. Khi đi sơ tán B. Khi nhà thơ đi bộ đội D. Khi đi học ở nước ngoài Câu 6 : Néi dung c¬ b¶n thÓ hiÖn trong v¨n b¶n “ Lµng ” lµ : A. TÝnh hay khoe lµng cña nh©n vËt «ng Hai B. T×nh yªu lµng chung thñy cña nh©n vËt «ng Hai C. T×nh yªu lµng g¾n víi t×nh yªu níc cña nh©n vËt «ng Hai D. Sự vui sớng tột cùng của nhân vật ông Hai trớc tin “làng chợ Dầu theo giặc ”đợc cải chÝnh Câu 7 : Trong TruyÖn ng¾n “ ChiÕc lîc ngµ ” truíc khi nhËn ra «ng S¸u lµ cha , bÐ Thu cã thái độ và hành động nh thế nào ? A. ¢n cÇn , vå vËp B. Ng¹c nhiªn , ngê vùc C. L¹nh lïng , xa c¸ch D. Sî h·i , bíng bØnh Câu 8 : Trong TruyÖn ng¾n “ ChiÕc lîc ngµ ” t¸c gi¶ ®É tËp trung k¾c häa nh©n vËt «ng S¸u nét đẹp chủ yếu nào ? A. Tình yêu xóm làng , đồng chí , đồng đội B. Tình yêu quê hơng ,đất nớc C. T×nh cha con s©u nÆng vµ tr¸ch nhiÖm qu©n d©n D. T×nh nghÜa vî chång thñy chung II. Tự luận điểm: (6 điểm).

(187) Câu 1 (2 điểm): Hoàn thành ®o¹n thơ sau cho biÕt néi dung ........................................... .......................................... .......................................... c¸i vÇng tr¨ng t×nh nghÜa Câu 2 (2 đ): H·y tãm t¾t ng¾n gän cèt truyÖn cña truyÖn ng¾n “ Lµng ” cña Kim L©n . Câu 3 (2 ® ) Trong TruyÖn ng¾n “ ChiÕc lîc ngµ ” điểm): H·y tr×nh bµy nh÷ng c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt anh thanh niªn trong truyÖn ng¾n “ LÆng lÏ sa pa ” cña NguyÔn Thµnh Long . §¸p ¸n , BiÓu ®iÓm I. Phần trắc nghiệm ( 4 ® ) 1-D 2-B 3-A 4-B 5-D 6-C 7-C 8-C II. Tự luận điểm: (6 điểm) C©u 1 : (2 điểm): Hồi nhỏ sống với đồng ..................................... ..................................... C¸i vµng tr¨ng t×nh nghÜa - > VÇng tr¨ng trong hoµi niÖn g¾n víi tuæi th¬ vµ thêi chiÕn tranh Cõu 2 (2 đ): Ông Hai Thu định ở lại làng cùng du kích và đám thanh niên trẻ tuổi chiến đấu giữ làng. Nhng vì h/cảnh gia đình, ông Phải cùng vợ con rời làng Dầu đi tản c kháng chiến. ở nơi tản c ông luôn nhớ về làng, kể chuyện khoe làng của mình với bà con trên đó. Bỗng một hôm ông nghe tin cả làng chợ Dầu theo giặc làm việt gian ông đau khổ, cả gia đình ông buồn. Ông chủ tịch tìm đến và cải chính làng Kháng chiến. Ông vô cùng sung sớng khoe nhà ông bị đốt cháy nhắn, cháy rụi. Câu 3 ( 2 ® ) NhËn vËt anh thanh niªn: * Hoµn c¶nh sèng vµ lµm viÖc: - Công việc vất vả gian khổ đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác. Anh thanh niên làm việc say sa, nghiêm túc, đúng giờ, có tinh thần trách nhiệm và ý thức kỷ luật cao. -> Lòng yêu nghề, anh đã tìm thấy niềm vui trong công việc thầm lặng, ý thức đợc công viÖc cña m×nh cã Ých cho cuéc sèng vµ cho mäi ngêi. * Cuộc đời riêng: - Chủ động tổ chức sắp xếp cuộc sống ngăn nắp gọn gàng, lạc quan yêu đời, yêu * Víi mäi ngêi: - Cởi mở , chân thành , rất quý trọng tình cảm của mọi ngời, khao khát đợc gặp gỡ , trò chuyÖn víi mäi ngêi . C. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức lớp 2. Giao đề kiểm tra ( 1’) - Học sinh nhận đề Hoạt động 1 ( 43’ ) - Häc sinh : Lµm bµi , nép bµi - Gi¸o viªn : thu bµi Hoạt động 2 (1’ ) - NhËn xÐt giê kiÓm tra - DÆn dß - ChuÈn bÞ : So¹n bµi: Cè h¬ng cña Lç TÊn. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................

(188) * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ------------. TiÕt 78+ 79+80: V¨n häc cè h¬ng (Lç TÊn) Ngµy d¹y : ....................................................... ............................................................ A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Những đóng góp của Lỗ Tấn vào nền văn học TQ và vn học nhân loại - Tinh thµn phª ph¸n s©u s¾c x· héi cò vµ niÒm tin vµo sù xuÊt hiÖn tÊt yÕu cña cuéc sèng míi , con ngêi míi - Màu sắc trữ tình đậm đà trong tác phẩm - Nh÷ng s¸ng t¹o vÒ nghÖ thuËt cña nhµ v¨n 2. Kü n¨ng: - Vận dụng kiến thức vè thể loại và sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một truyện hiện đại - KÓ tãm t¾t truyÖn 3.Thái độ: - Phª ph¸n nh÷ng c¸i xÊu B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: (1') 2. KiÓm tra bµi cò (5') ? Ph©n tÝch t×nh c¶m cña bÐ Thu khi nhËn ra cha? em cã suy nghÜ g× vÒ tÝnh c¸ch cña nh©n vËt bÐ Thu? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1 Hoạt động 1: Khởi động 21 Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản I. T×m hiÓu chung GV: Nêu cách đọc (Giọng điệu chậm buồn, bïi ngïi khi kÓ, t¶, giäng Êp óng cña nh©n vËt NhuËn Thæ; giäng chua ch¸t cña thÝm Hai Dơng.) - đọc mẫu - nhận xét cách đọc. ? Em cã hiÓu g× vÒ nhµ v¨n Lç TÊn? - Ông làm nhiều nghề: hàng hải, địa chất, 1. T¸c gi¶: Lç TÊn (1881 - 1936) lµ y häc vµ lµ mét nhµ v¨n nhµ v¨n næi tiÕng Trung Quèc. C«ng tr×nh nghiªn cøu t¸c phÈm v¨n ch¬ng của Lỗ Tấn rất đa dạng và đồ sộ. ? Em hiÓu g× vÒ tªn truyÖn "Cè h¬ng"? 2. T¸c phÈm:.

(189) Tên truyện gợi đến tình cảm quen thuộc nào ở ngời đọc ? ThÓ lo¹i cña v¨n b¶n ? ? NhËn xÐt c¸ch sö dông ng«i kÓ? T¸c dông? T«i cã ph¶i lµ t¸c gi¶ Lç TÊn kh«ng? T¹i sao? - Ng«i kÓ: T«i (ng«i thø nhÊt) "T«i" kh«ng đồng nhất là tác giả. - T¨ng tÝnh chÊt tr÷ t×nh cña truyÖn t«i , quan s¸t, suy ngÉm, ph¸t biÓu quan ®iÓm. ? Xác định nhân vật trung tâm của tác phÈm? - Nh©n vËt "T«i" ? TruyÖn chia lµm mÊy phÇn? ý cña mçi phÇn? - P1: Từ đầu -> sinh sống: Tôi trên đờng về quê. - P2: S¸ng tinh m¬ -> nh quÐt: Nh÷ng ngµy t«i ë quª. - P3: Còn lại: Tôi trên đờng xa quê ? Tãm t¾t v¨n b¶n ? - Tãm t¾t truyÖn: Sau 20 n¨m xa c¸ch, nhân vật "Tôi" trở về thăm quê lần cuối để bán nhà đa cả gia đình đi nơi khác sinh sèng. So víi ngµy tríc, c¶nh vËt vµ con ngêi n¬i quª thËt tµn t¹, nghÌo hÌn. Nh©n vËt "T«i" buån b· rêi cè h¬ng ra ®i víi íc väng cuộc sống làng quê mình sẽ đợc thay đổi. ? T«i vÒ th¨m quª trong thêi ®iÓm nµo? - Giữa đông, trời u ám, giá lạnh. ? Mục đích của chuyến về thăm quê lần này lµ g×? ? H/¶nh lµng quª hiÖn ra díi con m¾t cña ? T«i vÒ th¨m quª trong thêi ®iÓm nµo? - Giữa đông, trời u ám, giá lạnh. - Từ biệt làng quê lần cuối, rời nhà đến nơi kh¸c lµm ¨n sinh sèng. ? Mục đích của chuyến về thăm quê lần nµy lµ g×? ? H/¶nh lµng quª hiÖn ra díi con m¾t cña nh©n vËt t«i nh thÕ nµo? (HiÖn nay vµ trong kÝ øc?) - Nay: ThÊp tho¸ng th«n xãm tiªu ®iÒu, hoang v¾ng im l×m díi vßm trêi vµng óa. - KÝ øc: §Ñp nhng mê nh¹t kh«ng sa h×nh dung râ nÐt. ? Th«n xãm tiªu ®iÒu cho thÊy c¶nh vËt vµ c/sèng ë ®©y nh thÕ nµo? ? Tâm trạng của nhân vật tôi đợc thể hiện râ qua chi tiÕt nµo? C©u v¨n; A, ®©y thËt cã ph¶i lµng cò mµ 20 n¨m trêi ... t«i h»ng ghi lấy h/ảnh trong kí ức không? cho em thái độ cña n/vËt t«i ntn? - Không nén đợc, lòng tôi se lại. - Ng¹c nhiªn, chua xãt. ? H/¶nh cè h¬ng hiÖn ra trong con m¾t vµ. * Tªn truyÖn : - Cố hơng: Là quê cũ, nơi đã sinh ra vµ lín lªn, tõng g¾n bã víi cuéc sèng cña mét con ngêi. -> Gîi t×nh c¶m quê hơng, làm xóm, gia đình. * ThÓ lo¹i : Lµ truyÖn ng¾n cã yÕu tè håi ký ( kh«ng ph¶i lµ håi kÝ.). * Bè côc: 3 phÇn. * Tãm t¾t truyÖn. II . T×m hiÓu v¨n b¶n 1.Trên đờng về thăm quê - Giữa đông, trời u ám, giá lạnh. - C¶nh vËt hiu qu¹nh thª l¬ng, c/sèng nghÌo khæ, tµn t¹.. => Quª h¬ng tiªu ®iÒu x¬ x¸c, hoang phế đáng thơng và đáng thất vọng. Tâm tr¹ng nh©n vËt buån, tiÕc, xãt xa sau 20 n¨m trë vÒ quª cò..

(190) tình cảm của n/vật tôi đợc bộc lộ ntn? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i? ? Em h·y nhËn xÐt vÒ c¸ch miªu t¶ trong ®o¹n v¨n nµy? ? Về tới quê n/vật tôi đã chứng kiến thấy nh÷ng c¶nh g× ë t¹i ng« nhµ cña m×nh? h/¶nh mÊy cäng r¬m kh« ph¬ phÊt tríc giã cã ý nghÜa ntn? - H/¶nh Ên tîng diÔn t¶ sù hoang phÕ buéc phải thay đổi ngôi nhà và rộng hơn là sự thay đổi ở làng quê nói chung) ? ở quê, tôi gặp những ai, nhân vật nào đợc tôi nhắc đến nhiều nhất? - MÑ, ThÝm Hai D¬ng, NhuËn Thæ ? MÑ cã biÓu hiÖn nh thÕ nµo khi t«i trë vÒ? T¹i sao mÑ l¹i cã t©m tr¹ng nh vËy? - Mõng rì, nÐt mÆt Èn 1 nçi buån. ? ChÞ Hai D¬ng tríc kia trong kÝ øc cña n/vật tôi đợc miêu tả ntn? Tôi gọi chị Hai Dơng là nàng Tây Thi đậu phụ có ý nghĩa ntn? Là ngời phụ nữ đẹp và quyến rũ? - Tríc kia: Lìng quyÒn kh«ng cao, m«i kh«ng máng. ? ThÕ mµ, giê ®©y chÞ Hai D¬ng cã sù thay đổi gì? (Hình dáng, giọng nói, h/động T211 - 212)? - B©y giê: Lìng quyÒn nh« ra, m«i máng dÝnh, c¶ 2 ch©n bÐ tÝ gièng hÖt com pa ... giäng the thé, ... tiện tay giật luôn đôi bít tất, giắt vào lng quµn, cót th¼ng ... lÊy ngay c¸i cÇu khÝ s¸t. ? Em cã Ên tîng g× vÒ chÞ Hai D¬ng qua những chi tiết hồi ức và đối chiếu trên? -> ChÞ Hai D¬ng tríc kia lµ ngêi phô n÷ khá đẹp và quyến rũ nay đã thay đổi hoàn toµn thµnh 1 con ngêi kh¸c h¼n. ? Ngêi mµ t«i nhí nhÊt lµ ai? Trong kÝ øc của tôi Nhuận Thổ khi còn nhỏ đợc khắc häa qua nh÷ng chi tiÕt nµo? - Khæ cuèi T209 - ®Çu vµ cuèi T210. ? Lúc còn nhỏ, Nhuận Thổ là 1 đứa trẻ ntn? + Khi cßn nhá: - Khuôn mặt tròn trịa, đầu đội mũ lông chiªn, cæ ®eo vßng b¹c. BiÕt bÉy chim, ®©m tra vµ biÕt nhiÒu chuyÖn l¹ lïng, ch¬i th©n víi t«i. ... chia tay t«i khãc ... h¾n còng khãc. ? Sau 20 năm Nhuận Thổ có gì thay đổi? - Khu«n mÆt, trang phôc, bµn tay, c¸ch nãi n¨ng ... cuèi T214 ? Thủy sinh con Nhuận Thổ đợc khắc hoạ qua chi tiÕt nµo? - Gièng hÖt bè tríc kia nhng vµng vät, gÇy cßm h¬n, cæ kh«ng ®eo vßng b¹c. GV: §èi chiÕu NhuËn Thæ trong qu¸ khø. 2. Nh÷ng ngµy "T«i" ë quª * MÑ: Mõng gÆp con, buån v× s¾p phải giã từ nơi mình đã sinh ra và lớn lªn g¾n bã th©n thiÕt trong suèt cuéc đời. * ChÞ Hai D¬ng:. -> ChÞ Hai D¬ng trë nªn xÊu xÝ, ®anh đá, tham lam, ích kỉ. -> Miêu tả, đối chiếu so sánh giữa qu¸ khø vµ hiÖn t¹i.. * NhuËn Thæ: + Khi cßn nhá:. -> §øa trÎ kháe m¹nh, lanh lîi th¸o v¸t, hiÓu biÕt nhiÒu, cã t/c¶m b¹n bÌ th©n thiÕt.. + Sau 20 n¨m: - Cao gÊp hai, da vµng s¹m ... mò r¸ch t¬m, tay kh«ng kÖch nÆng nÒ, nøt nÎ nhu vá c©y th«ng. - D¸ng ®iÖu cung kÝnh, tha bÈm: chµo «ng.

(191) và Thủy Sinh trong hiện tại -> để làm nổi bật sự thay đổi của con ngời nơi quê giữa 2 thế hÖ cha vµ con ? ViÖc miªu t¶ con NhuËn Thæ cã ý nghÜa g×? ? BiÖn ph¸p nghÖ thuËt khi kÓ vÒ NhuËn Thổ có gì đặc biệt/ Em có suy nghĩ gì về nhân vật Nhuận Thổ? - Hoạt động nhóm ngang 2 phót - Treo b¶ng nhãm ? Nguyªn nh©n nµo khiÕu cho NhuËn Thæ thay đổi nh vậy? -> Kh«ng chØ cã vËy NhuËn Thæ cßn ®au đớn hơn vì gánh nặng tinh thần, vì mê tín xin l hơng và đôi đèn nến lạc hậu, vì quan niệm đẳng cấp sang hèn. - Thái độ cam chịu, chấp nhận số phận, ®Çu ãc mu muéi cña n«ng d©n, ®©y lµ hiÖn thùc ®au khæ buån tÎ cña n«ng th«n TQ thêi p/kiÕn. ? Từ đó em hiểu gì về thực trạng xã hội p/kiến TQ thời xa? Thái độ của tác giả? - Phª ph¸n x· héi p/kiÕn ®Èy x· héi vµ thực trạng đáng buồn và chỉ ra những mặt tiªu cùc ngay trong t©m hån vµ t/c¸ch cña ngời 1/động. ? Theo em trong con ngêi NhuËn Thæ ®iÒu duy nhất không thay đổi là gì? Những việc làm nào của Nhuận Thổ chứng tỏ điều đó? - Nét p/chất đáng quí của ngời nông dân. ? Víi chÞ Hai D¬ng tríc lêi nãi cña chÞ Tôi có thái độ gì? (Giữa T212) - Tôi không thể nói làm sao ... đành im lÆng, trÇn ng©m. ? Khi gặp Nhuận Thổ thái độ của tôi ntn? (Gi÷a 213) - Mõng rì ... ®iÕng ngêi ... kh«ng biÕt nãi sao (mõng rì, võa vui v× gÆp b¹n ... võa buån, ®iÕng ngêi v× t×nh b¹n ng¨n c¸ch bëi sang hÌn, giµu nghÌo). ? T¹i sao t«i l¹i cã t©m tr¹ng nh vËy? - Hoạt động nhóm ngang ? NhËn xÐt biÖn ph¸p nghÖ thuËt miªu t¶ tâm trạng tôi? Với sự thay đổi của cảnh vật vµ con ngêi, t©m tr¹ng cña t«i cã g× kh¸c lóc trên đờng trở về quê? -> Vì sự đói nghèo vì lễ giáo p/kiến vì sự ng¨n c¸ch gi÷a t«i vµ NT ... - Dï buån b· hay ®au xãt t¸c gi¶ còng béc lé t×nh yªu quª h¬ng tha thiÕt GV: Trên đờng xa quê, nhân vật tôi có tâm tr¹ng g× vµ mong íc nh thÕ nµo cho sù thay đổi của quê hơng. H/ảnh có ý nghĩa biểu trơng là h/ảnh con đờng và cố hơng có ý nghĩa ntn? Chóng ta cïng t×m hiÓu tiÕp.. -> Tả thực, đối thoại, miêu tả, đối chiÕu gi÷a håi øc víi hiÖn t¹i. => NT lµ ngêi n«ng d©n giµ nua, nghèo khổ, đần độn, mụ mẫn và cam chịu số phận (đông con, nhà nghèo, mÊt mïa, thuÕ nÆng, trém cíp, quan lại đầy đọa ...-> xã hội p/kiến, nạn tham nhòng bãc lét bÇn cïng ngêi d©n khiÕu cho hä trë nªn rôt rÌ, nhót nh¸t). - T×nh b¹n s©u s¾c gi÷a t«i vµ Nhuận Thổ không thay đổi: Quí bạn, mang quà quê tặng bạn, đợc tin bạn về, đế ngay. * T©m tr¹ng cña n/vËt "T«i". - Miªu t¶ néi t©m n/vËt -> Càng buồn hơn, đau xót, cô đơn trớc sự thay đổi của cảnh vật và con ngời nơi quê, thơng cảm và đành chÊp nhËn h/c¶nh. -> cµng buån h¬n, ®au xãt h¬n, th¬ng c¶m vµ chÊp nhËn hoµn c¶nh..

(192) - Quan s¸t SGK T215 ? Nh©n vËt t«i rêi xa quª trong thêi ®iÓm nµo? C¶nh vËt qua c¸i nh×n cña t«i ntn? ViÖc lùa chän thêi ®iÓm Êy cã g× gièng lóc vÒ th¨m quª? - Buæi chiÒu hoµng h«n bu«ng xuèng. - Con thuyÒn rêi xa dÇn ng«i nhµ cò, l µng cò. - Gièng: Mét con ngêi t©m tr¹ng ®Çy suy t trë vÒ quª trªn mét chiÕc thuyÒn trong 1 buæi chiÒu khi hoµng h«n bu«ng xuèng díi bÇu trêi vµng óa <-> vµ còng rêi xa quª vµo mét biÓu chiÒu khi hoµng h«n bu«ng xuèng trªn 1 con thuyÒn => dông ý nghÖ thuËt, c¸c sö dông thêi gian vµ kh«ng gian nghÖ thuËt độc đáo -> đầu cuối tơng ứng. ? Trªn chiÕc thuyÒn xa quª c¶nh vËt trong qu¸ khø hiÖn ra ntn? (Khæ cuèi T216) ? Suy nghĩ của tôi trên đờng xa quê đợc béc lé qua chi tiÕt nµo? - Mong íc chóng nã sÏ kh«ng nh chóng t«i ... kh«ng bao giê ph¶i c¸ch bøc nhau ... ph¶i ch¹y v¹y vÊt v¶ nh t«i ... ph¶i khèn khæ mµ đần độn nh NT ... phải khốn khổ mà tàn nhÉn nh bao ngêi kh¸c. ? Suy nghÜ cuèi cïng cña nh©n vËt t«i: "Trên mặt đất vốn làm gì có đờng, ngời ta đi mãi thì thành đờng thôi" Em hiểu ý nghĩa của h/ản con đờng nh thế nµo? + Nghĩa đen: Con đờng mà tôi và cả ra gia đình đang đi (con đờng sông đi trên thuyền ®a t«i vÒ quª vµ xa quª -> biÓu trng cho sù lu©n chuyÓn cña cuéc sèng vµ con ngêi nh níc vµ nh dßng ch¶y vËy) + Nghĩa bóng: Con đờng đi cuả nông dân, của cả dân tộc, con đờng của hành động, dựng xây và hi vọng, con đờng đi tới tự do, h¹nh phóc cho t¬ng lai con ch¸u ph¶i do nhiÒu ngêi b¾t tay vµo t¹o dùng mµ thµnh. GV: Con đờng không phải tự nhiên mà có mµ do chÝnh con ngêi, do nhiÒu ngêi b¾t tay vµo x©y dùng mµ thµnh, còng gièng nh con đờng trên mặt đất mọi thứ trong cuộc sống kh«ng tù cã s½n nÕu chóng ta muèn cã, b»ng sù cè g¾ng, nç lùc, kiªn tr× con ngêi sÏ cã tÊt cả -> Đó là thông điệp Lỗ Tấn gửi đến chóng ta. ? Phơng thức biểu đạt nào đợc sử dụng trong phÇn cuèi v¨n b¶n nµy? ? Nh©n vËt t«i tù béc lé nh÷ng suy nghÜ t/c¶m g× víi quª h¬ng? GV: Lç TÊn mong íc c¸i lÝ tëng d©n chñ tiến bộ sẽ đợc nhiều ngời tin theo, nhiều ngời biết đến sẽ không còn có sự ngăn cách gi÷a ngêi víi ngêi, cã nh thÕ quª h¬ng vµ thế hệ trẻ mới đợc cứu vớt. Con ngời cần. 3. T©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i trªn đờng xa quê * C¶nh vËt:. - Một cánh đồng cát, màu xanh biÕc, vßm trêi xanh ®Ëm, l¬ löng vÇng tr¨ng vµng th¾m. * Hi väng: Chóng nã cÇn ph¶i sèng một cuộc đời mới, một cuộc đời mà chúng tôi cha từng đợc sống.. * H/ảnh con đờng: - Trên mặt đất vốn làm gì có đờng, ngời ta đi mãi thì thành đờng thôi. -> H/¶nh biÓu tr¬ng nhiÒu nghÜa..

(193) biÕt hi väng vµ m¬ íc. ? Qua diÔn biÕn vµ t©m tr¹ng n/vËt t«i em thÊy t/c¶m thèng nhÊt trong t©m hån n/vËt tôi đối với "cố hơng" là gì? -> Tình yêu quê hơng, gia đình của tôi (tuy cã biÓu hiÖn kh¸c nhau buån, ®au xãt v× sù sa sót, nghÌo hÌn cña lµng quª nhng t«i vÉn m¬ íc, hi väng vµo t¬ng lai vµo thÕ hÖ trÎ sÏ đem đến sự đổi đời cho quê hơng, chính chúng sẽ tự mình làm điều đấy) ? Cè h¬ng cã ý nghÜa chØ quª h¬ng, trong truyÖn nµy h/¶nh cè h¬ng theo em cßn cã ý nghÜa nµo kh¸c? * H×nh ¶nh cè h¬ng: ý nghÜa biÓu trng - Cè h¬ng lµ h/¶nh thu nhá cña x· héi, cña đất nớc. - Sự thay đổi của cố hơng p/ánh điển hình sự biến đổi của xã hội TQ hai mời năm đầu cña thÕ kØ XX ? Theo em, vấn đề xã hội đặt ra trong tác phÈm cè h¬ng lµ g×? - Vấn đề xã hội bức thiết đặt ra: Sự cần thiết phải xây dựng những cuộc đời mới, những con đờng mới khác trớc tốt đẹp hơn cho thÕ hÖ t¬ng lai. ? Em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ bøc tranh làng quê, t/cảm và t tởng của tác giả ntn đối víi lµng quª vµ hiÖn thùc x· héi lóc bÊy giờ? Nét đặc sắc trong tác phẩm này là gì? ? Phát biểu chủ đề của truyện ngắn này? * Chủ đề: Phê phán xã hội, lễ giáo phong kiến, đặt ra vấn đề con đờng đi của nông dân, của xã hội TQ qua những rung động và suy ngÉm trong 1 chuyÕn vÒ quª cña t«i tríc sự thay đổi của cố hơng. Phê phán, hi vọng, tin tëng trªn c¬ së t×nh yªu quª h¬ng gia đình của Lỗ Tấn. Hoạt động 3: Tổng kết ? Em h·y nªu ng¾n gän vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n? - HSTL - GV chốt _ HS đọc ghi nhớ SGK. -> Tình yêu quê hơng, gia đình của t«i. 5'. III Tæng kÐt * Ghi nhí: SGK -219. Hoạt động 4 2' 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 1' 2. DÆn dß - Häc bµi. - ChuÈn bÞ bµi: Tr¶ bµi kiÓm tra TLV D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... -----------TiÕt 81.

(194) Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3 Ngàyd¹y : ..................................................... .............................................................. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Thấy đợc những u điểm, tồn tại trong bài viết của mình về nội dung và hình thức, cñng cè kiÕn thøc vÒ thÓ lo¹i v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn. - Thấy đợc màu sắc trữ tình đậm đà của tác phẩm, việc sử dụng thành công các biện pháp so sánh và đối chiếu, việc kết hợp nhiều p/thức biểu đạt trong văn bản. 2. Kü n¨ng: - Rèn kĩ năng lập dàn ý, cách dùng từ đặc câu, diễn đạt trong bài. 3. Thái độ: - Tự đánh giá bài làm, rút kinh nghiệm sửa chữa những sai sót về bố cục, câu văn, từ ngữ, đặt câu. B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: (1') 2. KiÓm tra bµi cò : Kh«ng kiÓm tra 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Các em đã viết bài tập làm văn số 3 ë líp, bµi viÕt cña em cã nh÷ng u ®iÓm g×? Tån t¹i nµo? c¸ch söa ch÷a ra sao? Giê tr¶ bµi h«m nay thÇy sÏ h/dÉn c¸c em điều đó. 36' §Ò bµi: KÓ l¹i t©m tr¹ng cña em sau khi Hoạt động 2: Tiến hành trả bài - GV ghép đề lên bảng để sảy ra một chuyện có lỗi với bạn ? Xác định thể loại, nội dung và phạm vi kiến thức của đề?. ? Em cÇn xng h« ntn míi phï hîp? KÓ theo tr×nh tù nµo? (thêi gian). GV: HoÆc c¸c t×nh huèng kh¸c: LÊy sách bạn giấu đi, nói xấu bạn, đổ oan cho b¹n ... ? Tr×nh bµy ph¬ng ¸n lËp dµn bµi cña em? ? PhÇn më bµi em ph¶i nªu c¸c thao t¸c nµo?. I. Tìm hiểu để, dàn ý tổng quát 1. Tìm hiểu để; - ThÓ lo¹i: KÓ chuyÖn ngêi thËt, viÖc thËt. - Nội dung: Tâm trạng của em khi để xảy ra mét chuyÖn cã lçi víi b¹n cã kÕt hîp miªu t¶ néi t©m víi nghÞ luËn. - Ph¹m vi kiÕn thøc: Tõ thùc tÕ cuéc sèng vµ trong t×nh b¹n. 2. T×m ý: * Ngêi nghe; Ng«i kÓ; T«i * Tình huống của câu chuyện (đọc trộm nhËt kÝ cña b¹n) * KÓ c¸c sù viÖc diÔn ra. * Thái độ của ngời kể khi để xảy ra việc cã lçi víi b¹n. 3. LËp dµn bµi;. a. Më bµi: Giíi thiÖu t×nh huèng xuÊt hiÖn sù viÖc; §Õn nhµ b¹n v« t×nh thÊy quyển nhận kí để trên bàn, tò mò đọc kí.

(195) ? Theo em, phÇn, kÕt bµi em ph¶i nªu nh÷ng ý g×?. ? §äc bµi, em thÊy bµi viÕt cña m×nh cã thÓ lo¹i v¨n kÓ chuyÖn cã xen yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn kh«ng? cã sö dụng đúng ngôi kể không? ? Em hãy tự đánh giá u điểm và hạn chế trong bài của mình? Em rút ra đợc bài häc g× khi viÕt v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn? GV trả bài, học sinh trao đổi thảo luận cïng ph¸t hiÖn vµ söa lçi Hoạt động 3: Trả bài - Giải đáp thắc mắc - Vµo ®iÓm G: K: TB : Y: Hoạt động 4: Củng cố, dặn dũ 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Xem l¹i bµi - Tr¶ bµi kiÓm tra TV, V¨n. 5'. cña b¹n. b. Th©n bµi: Ph¸t triÓn c©u truyÖn: - Sù viÖc diÔn ra trong khi chê b¹n vÒ thấy quyển nhận kí để trên bàn, đọc nhật kí của bạn với ý định muốn biết những suy nghĩ thầm kín của bạn để trêu bạn ... - Bạn về, biết chuyện, hậu quả đáng tiếc x¶y ra, B¹n giËn d÷ bá ®i kh«ng nãi chuyÖn ... - Nh÷ng d»n vÆt suy ©n hËn, xÊu hæ sau khi xem nhËt kÝ cña b¹n, t×m c¸ch xin lçi b¹n (YÕu tè miªu t¶ néi t©m) - B¹n tha thø vµ t×nh b¹n l¹i nh xa "T«i" thÊm thÝa tríc viÖc lµm thiÕu suy nghÜ cña mình suýt để mất một tình bạn đẹp (nghị luËn) c. KÕt bµi: KÕt thøc c©u chuyÖn: - "T«i" hèi hËn vµ tù nhñ víi lßng m×nh từ nay về sau sẽ bỏ thói xấu đó. - Rót ra bµi häc vÒ sù t«n träng nh÷ng bÝ mËt riªng t cña ngêi kh¸c (nghÞ luËn) II. NhËn xÐt: 1. Ưu điểm: Đúng thể loại, kể đợc câu chuyÖn cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m và nghị luận, dùng đúng ngôi kể, một số h/s cã c¸ch viÕt hÊp dÉn. 2. Tån t¹i: Mét sè bµi bè côc kh«ng râ rµng, bµi viÕt gîng Ðp thiÕu c¶m xóc v¨n häc, t×nh huèng tuyÖn kh«ng hîp lÝ, thiÕu yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn, tªn riªng kh«ng viÕt hoa, viÕt t¾t nhiÒu trong bµi viÕt.. 1' 1'. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ------------.

(196) TiÕt 82 Tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt – bµi kiÓm tra v¨n A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Qua bài giúp học sinh củng cố kiển thức và kĩ năng làm bài trong phân môn Văn, Tiếng Việt. 2. Kü n¨ng: - Giúp học sinh phát hiện lỗi sai và sửa chữa 3.Thái độ: - Có ý thức luyện chữ, ý thức cẩn thận, tránh được các lỗi sai trong bài B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Các lỗi của học sinh 2. Học sinh: Sửa lỗi C. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định tổ chức (1’) 2. Kiểm tra: (15’) 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1’ Hoạt động 1: Khởi động GV: Các em đã kiểm tra một tiết Văn, Tiếng Việt. Để giúp các em nắm được các kiến thức cơ bản cần đạt trong bài và nhận ra những lỗi sai. Chúng ta 21’ cùng học bài hôm nay I. Bµi kiÓm tra TV (tiết 74) Hoạt động 2: TiÕn hµnh tr¶ bµi 1. Đề bài: 2. Nhận xét - Đa số biết cách làm kiểu câu hỏi trắc nghiệm. Một số bài tốt:… - Một số học sinh còn làm sai câu trác nghiệm số 7 - Phat hiện được các biện pháp tu từ , chỉ một số ít nêu được tác dụng của các phép tu từ đó - Phát hiện được cách dẫn trực tiếp và giải thích được lí do. II . Bài kiÓm tra V¨n (tiÕt 75) 1. Đề bài: 2. Nhận xét. - Phần trắc nghiệm đa số làm được - Biết cách tóm tắt văn bản làng - Một số em viÕt ®o¹n v¨n cßn s¬ sµi hoÆc kh«ng biÕt dùa vµo néi dung cña truyện ngắn Lặng lẽ sa pa để viết thµnh ®o¹n v¨n. Cã nh÷ng bµi viÕt kh¸ tèt, nhng mét sè em cßn sö dông g¹ch ®Çu dßng GV: Gọi học sinh phát hiện lỗi sai trong bài và sửa Gv kiểm tra sửa chữa. 5’.

(197) Gv sửa chữa, bổ sung Hoạt động 3 - Giải đáp thắc mắc - Vµo ®iÓm G: K: TB : Y: Hoạt động 4 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Xem l¹i bµi - ¤n tËp tËp lµm v¨n. 1’ 1’. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ----------TiÕt 83+84 «n tËp tËp lµm v¨n Ngày d¹y : ......................................................... ........................................................... A.. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm v¨n b¶n thuyÕt minh vµ v¨n b¶n tù sù - Sự kết hợp của các phơng thức biểu đạt trong văn bản thuyết minh, văn bản tự sự - HÖ thèng v¨n b¶n thuéc v¨n b¶n thuyÕt minh, v¨n b¶n tù sù 2. Kü n¨ng: - T¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh, v¨n b¶n tù sù - Vận dụng kến thức đã học để đọc hiểu văn bản thuyết minh, văn bản tự sự 3.Thái độ: - Cã ý thøc tæng hîp kiÕn thøc B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: (1') 2. KiÓm tra bµi cò (5') ? Vai trß cña yÕu tè miªu t¶ néi tam trong v¨n b¶n tù sù ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Các em đã học về các thể loại TLV trong chơng trình ngữ văn 9, giờ này để giúp c¸c em cã kiÕn thøc tæng hîp vÒ TLV, biÕt ph©n biÖt sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a c¸c kiÓu loại TLV đã học qua giờ ôn tập ngày hôm nay. 80' Hoạt động 2: Hớng dẫn ôn tập I. C¸c néi dung lín vµ träng ? Trong phÇn TLV cã nh÷ng néi dung lín t©m: nµo? Theo em néi dung nµo lµ träng t©m cÇn 1. V¨n ThuyÕt minh: Träng t©m chó ý? GV: Träng t©m cña v¨n thuyÕt minh lµ luyÖn lµ luyÖn tËp kÕt hîp gi÷a thuyÕt tËp kÕt hîp gi÷a thuyÕt minh víi c¸c yÕu tè minh víi c¸c yÕu tè nh nghÞ luËn, nh nghÞ luËn, gi¶i thÝch, miªu t¶. gi¶i thÝch, miªu t¶..

(198) - Träng t©m cña v¨n tù sù lµ: + Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi nghÞ luËn. + Mét sè néi dung míi trong v¨n b¶n tù sù nh đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong v¨n b¶n tù sù; ngêi kÓ chuyÓn vµ vai trß cña ngêi kÓ chuyÓn trong v¨n b¶n tù sù. - Theo dâi SGK T206 ? ThÕ nµo lµ v¨n thuyÕt minh? Muèn thuyÕt minh tốt về một đối tợng nào đó ngời viết (nói) ph¶i chó ý ®iÒu g×?. ? LÊy vÝ dô? - Con tr©u ë lµng quª VN; c©y chuèi trong đời sống VN. ? H·y so s¸nh v¨n thuyÕt minh víi v¨n miªu t¶, gi¶i thÝch?. ? V¨n t/minh kh¸c v¨n gi¶i thÝch ë chç nµo?. ? ChØ râ sù kh¸c biÖt gi÷a v¨n t/minh víi v¨n miªu t¶?. ? Bµi v¨n t/minh gåm mÊy phÇn? néi dung tõng phÇn?. 2. V¨n tù sù: Träng t©m: + Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi nghÞ luËn. + Mét sè néi dung míi trong v¨n bản tự sự nh đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sù; ngêi kÓ chuyÓn vµ vai trß cña ngêi kÓ chuyÓn trong v¨n b¶n tù sù. II. Vai trß, vÞ trÝ, t¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh: 1. YÕu tè gi¶i thÝch trong v¨n t/minh - Để làm rõ đối tợng cần giới thiÖu, nhÊt lµ khi gÆp c¸c thuËt ng÷, c¸c kh¸i niÖm chuyªn m«n hoÆc nh÷ng néi dung tr×u tîng. - YÕu tè gi¶i thÝch lµ yÕu tè quan träng gióp bµi v¨n thuyÕt minh râ ràng, dễ hiểu sinh động. 2. YÕu tè miªu t¶: Gîi lªn h/¶nh cụ thể giúp ngời đọc (nghe) hình dung đợc những đặc điểm, t/chất nội bật của sự vật, sự việc, con ngời, có hứng thú khi tìm hiểu về đối tợng, tránh đợc sự khô khan nhàm ch¸n. 3. So s¸nh v¨n thuyÕt minh, miªu t¶, gi¶i thÝch: a. V¨n t/minh: + Cung cấp đầy đủ tri thức về đối tợng cho ngời nghe, ngời đọc. + Trung thành với các đặc điểm của đối tợng một cách khách quan khoa häc. b. V¨n lËp luËn gi¶i thÝch: + Dïng vèn sèng trùc tiÕp (tuæi đời và h/cảnh sống quyết định) và vèn sèng gi¸n tiÕp (häc tËp qua s¸ch b¸o vµ c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin đại chúng) để giải thích 1 vấn đề nào đó giúp ngời đọc, ngời nge hiểu vấn đề đó, giới thiệu cho ngời đọc (nghe) hiểu 1 vấn đề theo 1 quan điểm lập trờng nhất định. c. V¨n miªu t¶: - Xây dựng hình tợng về một đối tợng nào đó thông qua quan sát, liên tởng, so sánh và cảm xúc chủ quan của ngời viết, mang đến cho ngời nghe (đọc) một cảm nhận mới về đối tợng. d. Bè côc: 3 PhÇn a. Më bµi: Giới thiệu đối tợng t/minh. b. Th©n bµi: Trình bày đặc điểm, t/chất vai trò.

(199) ? V¨n tù sù ë 19 tËp I cã nh÷ng néi dung g×?. công dụng của đối tợng t/minh đối với đời sống con ngời. c. KÕt bµi: C¶m nghÜ cña b¶n th©n; kh¼ng định vị trí của đối tợng t/minh đối với đời sống con ngời. 4. Néi dung v¨n tù sù ë L9 tËp I - NhËn diÖn c¸c yÕu tè miªu t¶ nội tâm, nghị luận, đối thoại và độc tho¹i, ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù. - ThÊy râ vai trß, t¸c dông cña c¸c yÕu tè trªn trong v¨n b¶n tù sù. - Cã kÜ n¨ng kÕt hîp c¸c yÕu tè trªn trong v¨n b¶n tù sù.. ? Hãy tìm trong các văn bản tự sự đã học có c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m, yÕu tè nghÞ luËn, miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn? - LÆng lÏ Sa Pa ®Çu T187 VÝ dô: a. §o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m: Nh÷ng ®iÒu c« cïng nghe, céng víi nh÷ng g× ®iÒu c« kh¸m ph¸ thÊy trªn hai trang s¸ch hay ®ang s¸ch ®ang häc dë cña ngêi con trai lµm c« bµng hoµng ... yªn t©m h¬n vÒ quyết định của mình (LÆng lÏ Sa Pa - NTL) - Håi 14 - Cuèi T65 - ®Çu T66 b. §o¹n v¨n cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn: ... Quang Trung cìi voi ra doanh yªn ñi qu©n lÝnh ... chí b¶o ta kh«ng nãi tríc. (HLNTC - Håi 14) - Cè h¬ng T126 c. §/v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn: ... T«i mong íc chóng nã sÏ kh«ng gièng chúng tôi ... một cuộc đời mà chúng tôi cha từng đợc sống ... Hoạt động 4 2’ 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Xem l¹i bµi 1’ - ¤n tËp tËp lµm v¨n D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 85 «n tËp tËp lµm v¨n (tiÕp) Ngày d¹y : .................................................................................................................

(200) A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm v¨n b¶n thuyÕt minh vµ v¨n b¶n tù sù - Sự kết hợp của các phơng thức biểu đạt trong văn bản thuyết minh, văn bản tự sự - HÖ thèng v¨n b¶n thuéc v¨n b¶n thuyÕt minh, v¨n b¶n tù sù 2. Kü n¨ng: - T¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh, v¨n b¶n tù sù - Vận dụng kến thức đã học để đọc hiểu văn bản thuyết minh, văn bản tự sự 3.Thái độ: - Cã ý thøc tæng hîp kiÕn thøc B. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn : So¹n bµi 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức: (1') 2. KiÓm tra bµi cò (5') ? Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a v¨n thuyÕt minh víi v¨n miªu t¶? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Tiết trớc các em đã đợc củng cố về các thÓ lo¹i TLV trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n 9, giê này để giúp các em củng cố các kiến thức cơ b¶n vÒ TLV trong v¨n 9 k× I, chóng ta cïng nhau ®i t×m hiÓu l¹i mét lÇn n÷a. 80' Hoạt động 2: Hớng dẫn ôn tập I. V¨n tù sù: - GV «n tËp hÖ thèng theo tõng thÓ lo¹i tËp lµm v¨n: 1. Kh¸i niÖm: Lµ ph¬ng ? Em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n tù sù? thøc tr×nh bµy 1 chuçi c¸c sù viÖc, cuèi cïng dÉn tíi 1 kÕt côc thÓ hiÖn 1 ý nghÜa, tù sù gióp ngêi kÓ gi¶i thích đợc sự việc tìm hiểu con ngời nêu vấn đề và bày tỏ thái độ khen chê. 2. So s¸nh sù gièng vµ ? So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a néi kh¸c nhau: dung văn bản tự sự đã học ở lớp dới với nội a. Gièng nhau: §Òu cã dung v¨n b¶n tù sù häc ë L9? n/vËt chÝnh vµ 1 sè nh©n vËt phô: cã cèt truyÖn. b. Kh¸c nhau: L9 cã thªm: + Sù kÕt hîp gi÷a tù sù, biÓu c¶m vµ miªu t¶ néi t©m. + KÕt hîp tù sù vµ c¸c yÕu tè nghÞ luËn. + Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong v¨n b¶n tù sù. + Ngêi kÓ chuyÓn vµ vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù, ng«i kÓ. 3. Vai trß cña yÕu tè ? YÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn cã miªu t¶ néi t©m trong v¨n vai trß ntn trong v¨n b¶n tù sù? b¶n tù sù: * Miªu t¶ néi t©m: Gióp.

(201) ? Tại sao trong 1 văn bản có đủ các yếu tố miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn mµ vÉn gäi lµ v¨n b¶n tù sù? Nªu râ c¸c kh¶ n¨ng kÕt hîp cu¶ c¸c kiÓu lo¹i v¨n b¶n?. ? Em hiểu thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự?. ? C¸c yÕu tè nµo cã vai trß ntn trong v¨n b¶n tù sù?. ? ở lớp 6 em đã học về mấy ngôi kể? Là nh÷ng ng«i kÓ nµo? Líp 9 giíi thiÖu thªm néi dung gì? Em có thể chuyển đổi ngôi kể ntn? Lấy ví dụ về các tác phẩm đã học sử dụng ng«i kÓ thø 1 vµ thø 3? ngêi kÓ?. ngời đọc thấy rõ những suy nghÜ, t/c¶m, diÔn biÕn t©m tr¹ng cña n/vËt, kh¾c ho¹ gãp phÇn thÓ hiÖn néi dung. * YÕu tè nghÞ luËn: Thêng xuÊt hiÖn trong c¸c đoạn đối thoại, độc thoại trong đó ngời nói nêu ra nh÷ng nhËn xÐt, ph¸n ®o¸n, lÜ lÏ, dÉn chøng nh»m thuyÕt phôc ngêi nghe về 1 vấn đề nào đó. * C¸c yÕu tè miªu t¶, nghÞ luËn, biÓu c¶m cã t¸c dông bæ trî cho ph¬ng thøc chÝnh (tù sù)-> gäi lµ v¨n b¶n tù sù; Trong thùc tÕ kh«ng cã v¨n b¶n nµo chØ dïng 1 ph¬ng thøc biÓu đạt. 4. Sử dụng đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong v¨n b¶n tù sù: a. §èi tho¹i: Lµ h×nh thøc trß truyÖn gi÷a 2 hoÆc nhiều ngời trong v/bản đợc thÓ hiÖn b»ng dÊu hai chÊm vµ dÊu g¹ch ®Çu dßng tríc mçi lêi trao, lêi đáp. b. §éc tho¹i: Lµ lêi nãi của 1 ngời nào đó không nh»m vµo ai hoÆc nãi víi chÝnh m×nh, trong v¨n b¶n ngời độc thoại nói thành lêi tríc c©u nãi cã g¹ch ®Çu dßng. c. Độc thoại nội tâm: Ngời độc thoại không cất thµnh tiÕng vµ tríc c©u nãi kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng. * Vai trò: Đối thoại, độc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù ®i s©u vµo néi t©m nh©n vËt thÊy râ diÔn biến tâm lí n/vật bộc lộ đợc t/c¶m cña n/vËt gióp bµi văn sinh động hấp dẫn. 5. Ngêi kÓ vµ ng«i kÓ trong v¨n b¶n tù sù: - Ng«i thø nhÊt, ng«i thø ba - L9: Ngêi kÓ chuyÖn trong v/b¶n t/sù * VÝ dô: Ng«i kÓ thø 1: BÐ Hång (nh÷ng ngµy th¬ Êu).

(202) ? Vai trß cña mçi lo¹i ngêi kÓ nªu trªn?. => Thay đổi điểm nhìn giúp tác giả bộc lộ t tëng, t/c¶m, suy nghÜ cña m×nh 1 c¸ch sèng động (trực tiếp; gián tiếp khi miên tả kh/quan; khi ®i s©u vµo t/lÝ n/vËt) ? V¨n b¶n tù sù cã mÊy phÇn? Nªu râ tõng phÇn? T¹i sao khi viÕt bµi v¨n tù sù ph¶i cã đầy đủ 3 phần?. H/sinh ®ang trong giai ®o¹n luyÖn tËp nªn ph¶i rÌn luyÖn theo nh÷ng yªu cÇu chuÈn mùc cña nhµ trêng -> Khi trëng thµnh cã thÓ viÕt tù do ph¸ c¸ch nh c¸c nhµ v¨n.. ? C¸c kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ t¸c phÈm tù sù (V¨n häc vµ tiÕng ViÖt) cã t¸c dông ntn trong qu¸ tr×nh viÕt bµi v¨n (TLV) tù sù? -> Gióp h/sinh lµm tèt h¬n v¨n kÓ chuyÖn: Cách kể chuyện, ngôi kể, ngời kể chuyện, đề tµi, c¸ch dÉn d¾t, miªu t¶ n/vËt, sù viÖc ... Hoạt động 4 2' 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 1’ 2. DÆn dß - Xem l¹i bµi - KiÓm tra häc k× I. - Ng«i kÓ thø 3: T©m tr¹ng «ng Hai Thu trong "Lµng" - KÓ qua ng« ng÷ 1 nh©n vËt trong truyÖn (ng«i v« nh©n xng kh«ng xuÊt hiÖn) nhËp vai nãi hé nh÷ng suy nghÜ cña anh thanh niªn (LÆng lÏ Sa Pa) * Vai trß: - Ng«i 1: Ngêi kÓ cã thÓ trùc tiÕp kÓ nh÷ng g× m×nh thÊy hoÆc tr¶i qua trùc tiÕp nãi ra c¶m tëng vµ suy nghÜ cña m×nh. - Ng«i 3: Ngêi kÓ tù do thÓ hiÖn nh÷ng g× diÔn ra 1 c¸ch kh¸ch quan, thuËn lîi trong việc bao quát các đối tợng. - Ngêi kÓ qua ng«n ng÷ 1 nh©n vËt t¹o ra c¸i nh×n nhiÒu chiÒu: => 6. Bè côc cña v¨n b¶n tù sù a. Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ n/vËt, sù viÖc b. Th©n bµi: DiÔn biÕn sù viÖc c. KÕt bµi: KÕt thóc sù viÖc, c¶m nghÜ cña b¶n th©n. => (C¸c kiÕn thøc kÜ n¨ng vÒ kiÓu v¨n b¶n tù (TLV) cã t¸c dông soi s¸ng cho viÖc häc tËp c¸c t¸c phÈm v/häc: VD: Khi häc về độc thoại nội tâm trong v¨n b¶n tù sù gióp ngêi đọc hiểu thêm các đoạn trÝch trong t¸c phÈm truyÖn KiÒu, Lµng ...).

(203) D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 87+88 KiÓm tra tæng hîp cuèi häc k× ( Kiểm tra theo đề của phòng ) Ngµy d¹y : ..................................................................................................................... -----------TiÕt 86 : TËp lµm v¨n TËp lµm th¬ 8 ch÷ Ngµy d¹y : .............................................................................................................. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - đặc điểm của thể thơ tám chữ 2. Kü n¨ng: - NhËn biÕt th¬ t¸m ch÷ - Tạo đối , vần nhịp trong khi làm thơ tám chữ 3.Thái độ: - Qua viÖc tËp lµm th¬ t¸m ch÷ mµ ph¸t huy tinh thÇn s¸ng t¹o, sù høng thó trong häc tËp, rÌn luyÖn thªm n¨ng lùc c¶m thô th¬ ca. B. ChuÈn bÞ 1. GV: So¹n bµi vµ tµi liÖu tham kh¶o 2. HS : ChuÈn bÞ bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Trình bày đặc điểm của thể thơ 8 chữ ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Tiết trớc chúng ta đã cùng nhau đi tìm hiểu về đặc điểm nhận dạng của thể th¬ 8 ch÷. H«m nay chóng ta cïng nhau ®i vµo luyÖn tËp thùc hµnh lµm thÓ lo¹i th¬ nµy. Hoạt động 2: HD thực hành làm 80’ th¬ 8 ch÷. - Môc tiªu: VËn dông nh÷ng kiÕn I. Nh©n diÖn thÓ th¬ t¸m thức đã học vào thực hành làm thơ 8 ch÷: ch÷. II. LuyÖn tËp nh©n diÖn thÓ th¬ t¸m ch÷ III. Thùc hµnh lµm th¬ 8 ch÷: - H/s đọc bài thơ đx làm – các ý kiến bæ xung – GV nhËn xÐt vÒ vÇn, nhÞp, kÕt cÊu, néi dung c¶m xóc. 1. Bµi tËp 1. - HS lµm viÖc theo nhãm - ®iÒn tõ,.

(204) đúng thanh, vần vào chỗ trống. C©u 4: vên. C©u 5: qua.. Tìm từ thích hợp, đúng thanh, đúng vần để điền vào chç trèng trong khæ th¬: .... Hoa nở đầy một (vờn) đỏ n¾ng ... Lò .......... lít bay (Qua) 2. Bµi tËp 2: Bæ xung c©u cuèi - Bãng ai kia thÊp tho¸ng gi÷a mµn s¬ng.. - Thªm : C1: Bãng ai kia thÊp tho¸ng gi÷a mµn s¬ng. CÆp vÇn gi¸n c¸ch: l¹ - r·; trêng – s¬ng. C2: Thoang tho¶ng h¬ng bay dÞu ngät quanh ta. VÇn ch©n: l¹- r· - ta. - Mỗi nhóm cử đại diện đọc – HS nhËn xÐt. GV cho bµi mÉu – HS tËp b×nh.. 3- Bµi tËp 3: TËp lµm mét bµi th¬ t¸m ch÷ víi ND tù chän (H/s viÕt bµi th¬). Ngời đàn ông tóc đã bạc hoa râm ấy RÊt th¬ng t«i vµ còng rÊt gièng t«i Là ngời tôi yêu quí nhất trên đời Đó chính là ngời đã sinh ra tôi. T«i vÉn nhí thêi Êu th¬ d¹i dét V× m·i ch¬i nªn quªn c¶ häc bµi XÊu hæ l¾m ch¼ng hÐ m«i víi ai Những lần cha tôi đánh đòn quánh đít. Lín kh«n lªn t«i dÇn dÇn hiÓu biÕt Khi đánh tôi cha quay mặt khóc thầm Phô tö xa nay hiÕu träng t×nh th©m Không có đòn roi làm sao tôi nhớ. Hoạt động 4 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Xem l¹i bµi - Soạn bài : Những đứa trẻ. 2’ 1’. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 89 : V¨n häc hớng dẫn đọc thêm: những đứa trẻ (trÝch "Thêi th¬ Êu") <Gorki> Ngµy d¹y : .................................................................................................................... A. Môc tiªu:.

(205) 1. KiÕn thøc: -Những đóng góp của G đối với văn học Nga và văn học nhân loại - Mối đồng cảm chân thành của nhàvăn với những đứa trẻ bất hạnh - Lời văn giàu hình ảnh , đan xen giữa chuyện đời thờng với truyện cổ tích 2. Kü n¨ng: - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảmnhận một văn bản truyện hiện đại - kÓ tãm t¾t truyÖn 3. Thái độ: - Có tình cảm trong sáng đối với trẻ thơ. B. ChuÈn bÞ 1. GV: So¹n bµi vµ tµi liÖu tham kh¶o 2. HS : ChuÈn bÞ bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Phân tích h/ảnh con đờng cuối đoạn truyện cố hơng của Lỗ Tấn? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: M¸c xim Go - r¬ lµ nhµ v¨n Nga næi tiÕng víi bé ba tiÓu thuyÕt tù thuËt thêi th¬ Êu (1913 - 1914); kiÕm sèng (1915 - 1916) những trờng đại học của tôi (1923) đoạn trích những đứa trẻ ở chơng IX của tác phẩm những ngày thơ ấu kh¾c häa t×nh b¹n gi÷a A - li - « - xa vµ mấy đa trẻ con lão đại tá nhà hàng xóm. Tình bạn của chúng ntn? Các em sẽ đợc t×m hiÓu trong tiÕt häc h«m nay. 33' Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản I. T×m hiÓu chung - Giáo viên đọc mẫu gọi 2 học sinh đọc - Gọi học sinh đọc chú thích dấu * 1. T¸c gi¶: - Mac-xim Go-r¬-ki (1868? Nªu vµi nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶? 1936) lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n lín cña Nga vµ cña thÕ giíi trong thÕ kû XX - Nh÷ng t¸c phÈm chÝnh: Thêi th¬ Êu (1913-1914); KiÕm sống (1916); Những trờng đại häc cña t«i (1923); Ngêi mÑ (1906-1907) ? XuÊt xø cña ®o¹n trÝch? 2. T¸c phÈm: * VÞ trÝ : TrÝch ë ch¬ng IX cña t¸c phÈm * Bè côc v¨n b¶n : 3 phÇn ? H·y t×m bè côc cña phÇn trÝch P1: Từ đầu đến "ấn em nó cúi xuèng": T×nh b¹n tuæi th¬ trong tr¾ng P2: Tiếp theo đến "cấm không đợc đến nhà tao": Tình bạn bị cấm đoán P3: Cßn l¹i: T×nh b¹n vÉn cø tiÕp diÔn ? Trong 3 phần đã chia những chi tiÕt nµo xuÊt hiÖn ë c¶ phÇn 1 vµ phÇn 3.

(206) Những đứa trẻ, những con chim, truyÖn cæ tÝch, ngêi d× ghÎ, ngêi bµ hiÒn hËu ? Sự lặp lại của những chi tiết đó có ý nghÜa g×? T¹o nªn sù kÕt nèi chÆt chÏ gi÷a 3 đoạn và gây ấn tợng lắng đọng ở bạn đọc. 1. Những đứa trẻ sống thiếu t×nh th¬ng - Giáo viên gọi học sinh đọc đoạn 1 trong GSK ? T×m nh÷ng chi tiÕt nãi vÒ hoµn cảnh của những đứa trẻ? - Những đứa trẻ con nhà Đại tá: Mẹ mÊt, sèng víi bè vµ mÑ d× - A-li-«-sa: MÊt bè, mÑ ®i lÊy chång kh¸c, cã mÑ mµ nh kh«ng l¹i thêng bÞ ông ngoại đánh đòn, chỉ có bà ngoại là ngêi hiÒn hËu ? Những đứa trẻ sống trong hoàn c¶nh nh thÕ nµo?  ThiÕu bµn tay ch¨m sãc cña ngêi mẹ, không đợc yêu thơng, chăm chút ? Hoàn cảnh đó tác động đến tình cảm của những đứa trẻ nh thế nào? - Hoµn c¶nh sèng thiÕu tÝnh thơng giống nhau khiến A-li-ôsa thân thiết với mấy đứa trẻ kia và để lại ấn tợng sâu sắc trong lßng Go-r¬-ki khiÕn mÊy chôc n¨m sau «ng vÉn cßn nhí nh in và kể lại hết sức xúc động 2. Nh÷ng quan s¸t vµ nhËn xÐt tinh tÕ ? Tác giả đã quan sát đợc những gì từ những đứa trẻ con nhà Đại tá? - Tríc khi quen th©n, A-li-«-sa chØ biết: "Ba đứa trẻ cùng mặc áo cánh và quần dài màu xám, cùng đội mũ nh nhau. Chóng cã khu«n mÆt trßn, m¾t xám và giống nhau đến nỗi tôi chỉ có thể phân biệt đợc chúng qua tầm vóc ? Khi (A-li-ô-sa) những đứa trẻ kể về chuyÖn mÑ chÕt, t©m tr¹ng vµ d¸ng vÎ của chúng đợc tác giả miêu tả qua nh÷ng chi tiÕt nµo? - "Chóng ngåi s¸t...gµ con" ? T¸c gi¶ dïng biÖn ph¸t nghÖ thuËt gì? giúp ngời đọc liên tởng điều gì?. ? Khi bÞ bè m¾ng tr¹ng th¸i cña những đứa trẻ đợc tác giả diễn tả quan nh÷ng chi tiÕt nµo?. - B»ng c¸ch so s¸nh chÝnh x¸c khiÕn ta liªn tëng c¶nh lò gµ con sî h·i co côm vµo nhau khi nh×n thÊy diÒu h©u  sù th«ng c¶m cña A-li-«-sa víi nçi bÊt h¹nh cña c¸c b¹n nhá.

(207) - "Tức thì cả mấy đứa trẻ... những con ngçng ngoan ngo·n" ? Sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? ? T¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt đó?. - So s¸nh  võa thÓ hiÖn dáng dấp bên ngoài của 3 đứa trÎ, võa thÓ hiÖn thÕ giíi néi t©m cña chóng. ? Qua nh÷ng quan s¸t vµ nhËn xÐt đó cho thấy suy nghĩ của A-li-ô-sa trớc hoàn cảnh của 3 đứa trẻ nh thế nào?  §ång c¶m víi cuéc sèng thiÕu t×nh th¬ng cña c¸c b¹n nhá 3. Chuyện đời thờng và truyÖn cæ tÝch - Chuyện đời thờng và chuyÖn cæ tÝch lång vµo nhau qua chi tiÕt d× ghÎ - Qua chi tiÕt ngêi "mÑ thËt" - Qua h×nh ¶nh ngêi bµ nh©n hËu III. Tæng kÕt * Ghi nhí: SGK-234. ? Trong phÇn trÝch, qua c©u chuyÖn của A-li-ô-sa với 3 đứa trẻ, ta thấy có nh÷ng c©u chuyÖn cæ tÝch lång ghÐp vào trong câu chuyện đời thờng. Những câu chuyện đó đợc lồng ghép nh thÕ nµo? 3' Hoạt động 3: Tổng kết ? Nªu néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n ? - Học sinh đọc ghi nhớ Hoạt động 4: 1’ 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 1’ 2. DÆn dß - Xem l¹i bµi - Tr¶ bµi häc k× I D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt: 90 tr¶ bµi kiÓm tra tæng hîp häc k× I Ngµy d¹y : .......................................................... .......................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Củng cố kiển thức và kĩ năng làm bài trong phân môn Văn, Tiếng Vi ệt, v à t ập làm văn 2. Kü n¨ng: - Rèn khả năng phát hiện lỗi sai và sửa chữa 3. Thái độ: - Có ý thức luyện chữ, ý thức cẩn thận, tránh được các lỗi sai trong bài B. ChuÈn bÞ 1. GV: So¹n bµi vµ tµi liÖu tham kh¶o 2. HS : ChuÈn bÞ bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra:.

(208) 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg 1’ Hoạt động 1: Khởi động - GV: Các em đã kết thúc một học kì bằng bài bài kiểm tra tổng hợp cuối học kì. Để giúp các em nắm được các kiến thức cơ bản cần đạt trong bài và nhận ra những lỗi sai. Chúng ta cùng học bài hôm nay 41’ Hoạt động 2: TiÕn hµnh tr¶ bµi GV yêu cầu học sinh nhắc lại đề GV nhËn xÐt bµi kiÓm tra bµi cña häc sinh Câu1 : về cơ bản học sinh đã nêu đợc khái niÖm cña ph¬ng ch©m vÒ lîng . khi lÊy vÝ dô nhiÒu häc sinh nhÇm sang vi ph¹m ph¬ng ch©m héi tho¹i . C©u 2 : Hoµn thiÖn 6 c©u cuèi trong ®o¹n trÝch C¶nh ngµy xu©n vµ nªu néi dung cña ®o¹n văn hs cơ bản đã làm đợc . Câu 3 : Chữa lỗi hs làm tơng đối tốt chỉ 2 häc sinh nhÇm lÉn Câu 4 : Học sinh đã xcs định đợc yêu cầu của bài văn tự sự và đã biết kết hợp yếu tố miªu t¶ , néi t©m , nhgÞ luËn khi lµm bµi nhiều bài đạt kết quả cao : Thơm , Yến , Mai , Vang , SÇu. GV ch÷a lçi cho hs. GV gäi HS ch÷a lçi bµi tËp. GV đọc bài một số học sinh làm bài tốt GV tr¶ bµi cho häc sinh. Néi dung. I . Tìm hiểu yêu đề 1. Đề và đáp lu tại phòng chuyªn m«n 2 . Nhận xét. II. Sửa lỗi C©u1 : VÝ dô Cô giáo : Hôm nay lớp có làm đợc bài kiểm tra Toán không ? Học sinh : Chúng em có làm đợc C©u 3 a. bỏ thắng hoặc đẹp b. BÐo bæ = bÐo bë hoÆc bá bÐo bæ C©u 4 : X©y dùng dµn bµi. KÕt qu¶ : G: K: TB : Y: Hoạt động 4: 1. Cñng cè 1’ - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß 1’ - Xem l¹i bµi . Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ------------.

(209) TiÕt: 91+ 92 Văn bản: Bàn về đọc sách - Chu Quang TiÒm So¹n: 03. 01. 2010 Gi¶ng: 06. 01. 2010 I. Môc tiªu: - KiÕn thøc: - Hiểu đợc đọc sách là một con đờng quan trọng để tích luỹ, nâng cao học vấn. - Hiểu đợc sự cần thiết của việc đọc sách và phơng pháp đọc sách. - Kü n¨ng: - Rèn phơng pháp đọc sách cho học sinh. - RÌn luyÖn thªm c¸c kü n¨ng, c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn qua viÖc lÜnh héi c¸c bµi v¨n nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của tác giả Chu Quang Tiềm. - Thái độ: - Học sinh có ý thức quý trọng sách và có ý thức đọc sách trong thời gian rảnh rỗi. - BiÕt chän lo¹i s¸ch bæ Ých, phï hîp víi løa tuæi häc sinh. - Không sử dụng, đọc, lu trữ các loại sách, văn hoá phẩm độc hại… IV: Tæ chøc giê häc: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (2') - Gi¸o viªn kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña vµ vë so¹n cña häc sinh. 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động - Chu Quang TiÒm lµ nhµ lý luËn v¨n häc næi tiÕng cña Trung Quèc. ¤ng bµn về đọc sách lần này không phải là lần ®Çu, bµi viÕt nµy lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝch luü kinh nghiÖm, dµy c«ng nghiªn cøu, suy nghÜ, lµ lêi bµn t©m huyÕt cña ngêi ®i tríc truyÒn l¹i cho thÕ hÖ mai sau. VËy lêi d¹y cña «ng cho thÕ hÖ mai sau về cách đọc sách sao cho có hiệu qu¶ vµ cã t¸c dông? Bµi häc h«m nay chóng ta sÏ cïng nhau ®i t×m hiÓu vµ nghiên cứu về cách đọc sách sao cho có 40 ' hiÖu qu¶ nhÊt. Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản - Mục tiêu: Hiểu đôi nét về tác giả, tác I. §äc vµ th¶o luËn chó thÝch phÈm, TÇm quan träng vµ ý nghÜa cña 1. §äc v¨n b¶n việc đọc sách, Nh÷ng thiªn híng sai lÖch dÔ m¾c ph¶i của việc đọc sách và phơng pháp đọc s¸ch. ? Theo em, cần phải đọc văn bản nh thế nào để làm nổi bật nên nội dung, ý nghÜa cña v¨n b¶n nµy? - Đọc rõ ràng, mạch lạc, giọng đọc tâm 2. Th¶o luËn chó thÝch t×nh, nhÑ nhµng nh trß chuyÖn. a. T¸c gi¶: - GV: §äc mÉu mét ®o¹n  gäi 2 – 3 học sinh đọc  RKN, nhận xét giọng đọc của học sinh, chú ý sửa cách đọc - Chu Quang TiÒm (1897 – cho häc sinh. 1986) lµ nhµ mü häc vµ lý luËn häc næi tiÕng Trung Quèc. ? C¨n cø vµo phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ vµ phÇn chó thÝch  trong SGK, em h·y.

(210) tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ t¸c gi¶ Chu Quang TiÒm? - Chu Quang TiÒm (1897 – 1986) lµ nhµ mü häc vµ lý luËn häc næi tiÕng Trung Quèc. - Chu Quang Tiềm đã nhiều lần bàn về đọc sách. Bài viết là cả một quá trình tÝch luü kinh nghiÖm, dµy c«ng suy nghÜ, lµ nh÷ng lêi bµn luËn t©m huyÕt cña ngêi ®i tríc muèn truyÒn l¹i cho mäi ngêi ë thÕ hÖ sau. ? Văn bản đợc ai dịch lại? ? Khi ph©n tÝch mét v¨n b¶n dÞch chóng ta cÇn lu ý ®iÒu g×? - §©y lµ mét v¨n b¶n dÞch  khi ph©n tÝch cÇn chó ý néi dung, c¸ch viÕt giµu hình ảnh, sinh động, dí dỏm chứ không sa đà vào phân tích ngôn từ. ? Em h·y nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n? - Văn bản đợc trích trong cuốn "Danh nh©n Trung Quèc bµn vÒ niÒm vui, nçi buồn của đọc sách" (Bắc Kinh, 1995 – GS. TrÇn §×nh Sö dÞch) - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh t×m hiÓu c¸c tõ khã trong SGK – 6. ? Em hiÓu nh thÕ nµo lµ "häc vÊn" , "häc thuËt"? ? Tõ "trêng chinh" cã mÊy nghÜa? Trong v¨n b¶n dïng theo nghÜa nµo? ? Thµnh ng÷ "V« thëng, v« ph¹t" cã nghÜa lµ g×? ? "Khí chất" đợc hiểu nh thế nào? - C¨n cø theo chó thÝch SGK, häc sinh t×m hiÓu vµ tr¶ lêi c¸c tõ khã. ? Văn bản này đợc chia bố cục làm mấy phÇn? Danh giíi cña c¸c phÇn vµ néi dung chính của từng phần đó là gì? - Bè côc: Chia 3 phÇn + PhÇn 1: Tõ ®Çu  nh»m ph¸t hiÖn thÕ giíi míi: Sù cÇn thiÕt vµ ý nghÜa cña việc đọc sách. + PhÇn 2: TiÕp theo  tù tiªu hao lùc lîng: Nh÷ng khã kh¨n, nguy h¹i hay gặp của việc đọc sách trong tình hình hiÖn nay. + PhÇn 3: Cßn l¹i: Ph¬ng ph¸p chän vµ đọc sách. ? Văn bản này đợc viết theo phơng thức biểu đạt chính nào? - Phơng thức biểu đạt: Nghị luận (lập luận và giải thích về một vấn đề xã hội). - Vấn đề lập luận: Sự cần thiết của việc đọc sách và phơng pháp đọc sách  Có ý nghÜa l©u dµi. ? Trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n líp 9, häc kỳ I, em đã học những văn bản nhật dông nµo cã néi dung lËp luËn?. b. T¸c phÈm: - TrÝch "Danh nh©n Trung Quèc bµn vÒ niÒm vui, nçi buån cña đọc sách".. c. C¸c tõ khã: SGK. II. Bè côc - Chia 3 phÇn, t¬ng øng víi 3 luËn ®iÓm.. - Phơng thức biểu đạt: Lập luËn.. III. T×m hiÓu v¨n b¶n.

(211) - V¨n b¶n: Phong c¸ch Hå ChÝ Minh; §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh; Tuyªn bè thÕ giíi vÒ quyÒn trÎ em. - HS đọc đoạn 1. ? Tác giả đã lý giải tầm quan trọng và sự cần thiết của việc đọc sách đối với mçi ngêi nh thÕ nµo? ? Mối quan hệ giữa đọc sách và học vÊn ra sao? - §a ra c¸c lý lÏ : - Đọc sách là con đờng quan trọng của học vấn (không phải là con đờng duy nhất). ? Häc vÊn lµ g×? - Häc vÊn lµ thµnh qu¶ tÝch luü l©u dµi cña nh©n lo¹i. ? TÝch luü b»ng c¸ch nµo? ë ®©u? -TÝch luü b»ng s¸ch vµ ë s¸ch ? Ngoài đọc sách còn có những con đờng nào khác? - So sánh những con đờng đó với đọc sách để rút ra kết luận về tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách hiện nay. - VËy s¸ch lµ kho tµng quý b¸u lu gi÷ tinh thÇn nh©n lo¹i, nh÷ng cét mèc ghi dÊu sù tiÕn ho¸ cña nh©n lo¹i. - Coi thờng sách, không đọc sách là xoá bá qu¸ khø, lµ kÎ thôt lïi l¹c hËu, lµ kÎ kiªu ng¹o mét c¸ch ngu xuÈn. - §äc s¸ch lµ tr¶ nî qu¸ khø, lµ «n l¹i kinh nghiÖm loµi ngêi, lµ hëng thô kiÕn thøc, lêi d¹y t©m huyÕt cña qu¸ khø. - Đọc sách là để chuẩn bị hành trang, thực lực về mọi mặt để con ngời có thể tiÕp tôc tiÕn xa (trêng chinh v¹n dÆm) trªn con đờng học tập, phát hiện thế giới. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶? T¸c dông cña c¸ch lËp luËn nµy? - Lập luận hợp lý, thấu tình đạt lí, kín kẽ s©u s¾c. -> Tình hình hiện nay đọc sách vẫn là con đờng quan trọng hơn cả vì nó giúp con ngêi tÝch luü vµ n©ng cao tri thøc. §äc s¸ch lµ tù häc, lµ häc víi c¸c thÇy v¾ng mÆt. - GV : Tác giả không tuyệt đối hoá thần thánh hoá việc đọc sách. ông chỉ ra những hạn chế trở ngại khi đọc sách, tác h¹i cña nã.. 1. Sự cần thiết của việc đọc s¸ch - Đọc sách là một con đờng quan träng cña häc vÊn.. - S¸ch lµ kho tµng quý b¸u cÊt gi÷ di s¶n tinh thÇn nh©n lo¹i, là những cột mốc trên con đờng tiÕn ho¸ häc thuËt cña nh©n lo¹i.. Tãm l¹i: S¸ch lµ vèn tri thøc của nhân loại, đọc sách là cách t¹o häc vÊn, muèn tiÕn lªn trªn con đờng học vấn không thể không đọc sách.. 4. Cñng cè (1') - GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc 5. HDHB: - Häc bµi cò - T×m hiÓu c¸c c©u hái cßn l¹i trong SGK ------------.

(212) TiÕt: 95 Văn bản: Bàn về đọc sách (tiếp) - Chu Quang TiÒm So¹n: 03. 01. 2010 Gi¶ng: 07. 01. 2010 I. Môc tiªu: - KiÕn thøc: - Hiểu đợc đọc sách là một con đờng quan trọng để tích luỹ, nâng cao học vấn. - Hiểu đợc sự cần thiết của việc đọc sách và phơng pháp đọc sách. - Kü n¨ng: - Rèn phơng pháp đọc sách cho học sinh. - RÌn luyÖn thªm c¸c kü n¨ng, c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn qua viÖc lÜnh héi c¸c bµi v¨n nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của tác giả Chu Quang Tiềm. - Thái độ: - Học sinh có ý thức quý trọng sách và có ý thức đọc sách trong thời gian rảnh rỗi. - BiÕt chän lo¹i s¸ch bæ Ých, phï hîp víi løa tuæi häc sinh. - Không sử dụng, đọc, lu trữ các loại sách, văn hoá phẩm độc hại… II. §å dïng d¹y häc - Không có đồ dùng dạy học III. Ph¬ng ph¸p: - Phơng pháp phân tích tổng hợp, liên hệ thực tế, vấn đáp, giảng bình... - Cách thức tổ chức: Hớng dẫn học sinh khai thác văn bản theo đặc điểm của một thể lo¹i v¨n b¶n nghÞ luËn. IV: Tæ chøc giê häc: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (2') ? Em hãy nêu tầm quan trọng của việc đọc sách? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động - GV dÉn d¾t ®i vµo bµi míi Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản (tiếp) - Môc tiªu: HiÓu nh÷ng trë ng¹i thêng gÆp khi đọc sách và cách chọn sách và cách đọc sách đúng đắn. - HS đọc đoạn 2. - Chó ý hai ®o¹n v¨n so s¸nh (giống nh ăn uống, giống nh đánh trận) - GV nêu vấn đề thảo luận. ? Cái hại đầu tiên trong việc đọc sách hiÖn nay, trong t×nh h×nh s¸ch nhiÒu v« kÓ là gì? Để minh chứng cho cái hại đó tác gi¶ so s¸nh nh thÕ nµo? - Sách ngày nay đợc xuất bản nhiều -> Ngời đọc lớt qua, hời hợt không sâu, đọng. - So sánh với cách đọc sách của ngời xa, đọc ít nhng đọc quyển nào ra quyển ấy, miệng đọc tâm ghi nghiền ngẫm đến thuộc lßng… b©y giê ngîc l¹i: - Cách đọc vô bổ, lãng phí giống ăn uống v« bê, kh«ng tiªu ho¸, tÝch nhiÒu sinh bÖnh. ? Em cã t¸n thµnh luËn chøng cña t¸c gi¶ hay kh«ng? ? ý kiÕn cña em vÒ nh÷ng con mät s¸ch? - Những con mọt sách không đáng yêu chút nào mà đáng chê khi chỉ chúi mũi vào s¸ch vë thµnh xa rêi thùc tÕ, nh sèng trªn. Tg 1' 25 '. Néi dung I. §äc vµ th¶o luËn chó thÝch II. Bè côc III. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Sự cần thiết của việc đọc s¸ch 2. Nh÷ng trë ng¹i thêng gÆp khi đọc sách.. - S¸ch tÝch luü cµng nhiÒu  việc đọc sách càng không dÔ..

(213) m©y. ? Trở ngại thứ hai của việc đọc sách ngµy nay lµ g×? - S¸ch nhiÒu qu¸ dÔ l¹c híng, chän lÇm chọn sai. Thậm chí chọn phải cuốn độc hại. - B¬i trong bÓ s¸ch -> tiÒn mÊt, tËt mang. - So sánh với việc đánh trận thất bại vì tự tiªu hao lùc lîng cña m×nh. Nh kÎ khoe cña. ? Tõ nh÷ng lÝ lÏ vµ dÉn chøng trªn cho thÊy t¸c gi¶ cã c¸ch nh×n vµ tr×nh bµy ntn về vấn đề này? Em có nhận xét gì về cách lËp luËn cña t¸c gi¶? - Báo động về sự viết sách, xuất bản sách. - Báo động về cách đọc sách tràn lan, thiếu mục đích. - KÕt hîp ph©n tÝch b»ng lý lÏ víi thùc tÕ. - HS đọc phần 3 ? T¸c gi¶ khuyªn chóng ta nªn chän s¸ch nh thÕ nµo? - Chän cho tinh, kh«ng cèt lÊy nhiÒu: - §äc nhiÒu kh«ng thÓ coi lµ vinh dù nÕu đọc dối, đọc ít không làm xấu hổ nếu đọc kĩ cµng, chÊt lîng. T×m nh÷ng cuèn s¸ch thËt sù cã gi¸ trÞ vµ cÇn thiÕt víi b¶n th©n. Chän lọc có mục đích định hớng rõ ràng không tuú høng nhÊt thêi. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ s¸ch phæ th«ng vµ s¸ch chuyªn m«n? Cho VD. ? Nếu đợc chọn sách chuyên môn, em yªu thÝch vµ lùa chän lo¹i s¸ch chuyªn m«n nµo? -HS tù béc lé ? Cách đọc sách đúng đắn nên nh thế nµo? - Đọc kĩ : Đọc đi đọc lại, đọc nhiều lần, đọc đến thuộc lòng. - §äc víi sù say mª ngÉm nghÜ, suy nghÜ sâu sắc, trầm ngâm tích luỹ, kiên định mục đích. ? Cái hại của đọc hời hợt đợc tác giả chế giÔu ra sao? -Tác hại của đọc hời hợt : Những ngời cỡi giã qua chî, m¾t hoa ý lo¹n tay kh«ng mµ vÒ nh träc phó khoe cña, lõa m×nh dèi ngêi thÓ hiÖn phÈm chÊt tÇm thêng thÊp kÐm. ? §äc hiÓu cã nghÜa nh thÕ nµo? Cã những cách đọc nào? - Đọc - Hiểu có nhiều cách đọc: Đọc to, đọc thầm, đọc 1 lần, đọc nhiều lần. Đọc lớt, đọc kĩ, đọc kết hợp ghi chép -> Mỗi ngời có cách đọc và thói quen, sở thích đọc không giống nhau. Muốn đọc có hiệu quả ít nhất phải đọc nh con đờng trên.. - S¸ch cµng nhiÒu khiÕn ngêi ta kh«ng chuyªn s©u. - S¸ch nhiÒu dÔ khiÕn ngêi đọc bị lạc hớng.. 3. C¸ch chän s¸ch vµ c¸ch đọc sách đúng đắn: - C¸ch chän s¸ch : + Chän cho tinh, kh«ng cèt lÊy nhiÒu:. - S¸ch chän nªn híng vµo hai lo¹i: + Lo¹i phæ th«ng (häc phæ thông -> đại học) + Loại chuyên môn : (đọc suốt đời). - Cách đọc sách :. + Đọc kĩ : Đọc đi đọc lại, đọc nhiều lần, đọc đến thuộc lßng. + §äc víi sù say mª ngÉm nghÜ, suy nghÜ s©u s¾c, trÇm ngâm tích luỹ, kiên định mục đích..

(214) ? Quan hÖ gi÷a phæ th«ng vµ chuyªn s©u trong đọc sách liên quan đến học vấn rộng và chuyên đợc tác giả lý giải nh thế nào? - Kh«ng biÕt réng th× kh«ng thÓ chuyªn, không thông thái thì không thể nắm gọn. Trớc hãy biết rộng rồi sau mới nắm chắc đó là trình tự để nắm vững bất cứ học vấn nào? ? Em h·y nhËn xÐt vÒ c¸ch tr×nh bµy lý lÏ cña t¸c gi¶? - KÕt hîp ph©n tÝch lÝ lÏ víi liªn hÖ, so s¸nh. ? Từ đó em thu nhận đợc gì từ lời khuyên nµy? ? Hãy liên hệ lời khuyên này với việc đọc s¸ch cña em? - HS tù liªn hÖ. ? Trong phần bàn về đọc sách, tác giả lµm s¸ng râ c¸c lý lÏ b»ng kh¶ n¨ng ph©n tÝch nh thÕ nµo? - Toàn diện, tỉ mỉ, có đối chiếu, có so sánh nên dễ đọc, dễ hiểu. ? Từ đó những kinh nghiệm đọc sách nào đợc truyền tới ngời đọc? - §äc s¸ch cèt chuyªn s©u, nghÜa lµ cÇn chọn tính đọc kỹ theo mục đích hơn là tham nhiều đọc dối. Ngoài ra còn phải đọc để có häc vÊn réng, phôc vô cho chuyªn m«n s©u. ? Víi em lêi khuyªn nµo bæ Ých nhÊt? V× sao? - HS béc lé. Hoạt động 3: Ghi nhớ 5' - Môc tiªu: Kh¸i qu¸t l¹i néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt t¸c gi¶ sö dông?. ? Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ Chu Quang TiÒm từ lời "Bàn về đọc sách của ông". 10 Hoạt động 4: HD luyện tập - Híng dÉn häc sinh lµi bµi tËp trong ' phÇn luyÖn tËp (SGK – 7).. - §äc s¸ch cÇn chuyªn s©u, nhng cần cả đọc rộng. Có hiểu réng nhiÒu lÜnh vùc míi hiÓu s©u mét lÜnh vùc.. IV. Ghi nhí: SGK - tr7 1. NghÖ thuËt: - Bµi v¨n nghÞ luËn gi¶i thÝch víi luËn ®iÓm s¸ng râ đầy đủ, lô-gíc chặt chẽ. - H×nh ¶nh so s¸nh dÔ hiÓu, cô thÓ, thó vÞ… 2. Néi dung: - Đọc sách là hoạt động có Ých mang tÝnh v¨n ho¸, lµ một con đờng quan trọng để tÝch luü, n©ng cao häc vÊn. - CÇn ph¶i biÕt chän s¸ch có giá trị để đọc. - Đọc sách phải đọc cho kỹ, phải kết hợp đọc rộng với đọc chuyên sâu. V. LuyÖn tËp Bài tập 1 : Tại sao đọc nhiÒu kh«ng thÓ coi lµ vinh dù? A. Đọc nhiều nhng đọc toµn s¸ch Ýt cã gi¸ trÞ. B. Đọc nhiều nhng đọc kh«ng kÜ..

(215) C. §äc nhiÒu mµ kh«ng chÞu suy nghÜ s©u xa. D. V× c¶ 3 lÝ do trªn. Bµi tËp 2 : Tõ "Träc phó" trong VB trªn chØ lo¹i ngêi nµo? A. Ngêi khoÎ m¹nh cêng tr¸ng. B. Ngêi giµu cã mµ dèt n¸t, bÇn tiÖn. C. Ngêi Ýt tiÒn mµ hay ®i khoe m×nh giµu cã. D. Ngêi hay ®i khoe m×nh cã tµi. Bµi tËp 3 : ý nµo nªu kÕt qu¶ nhất lời khuyên của tác giả đối với ngời đọc sách? A. Nªu lùa chän s¸ch mµ đọc. B. §äc s¸ch ph¶i kÜ C. Cần có phơng pháp đọc s¸ch. D. Không nên đọc sách chỉ để trang trí nh kẻ trọc phú khoe cña. Bµi tËp 4 : §o¹n v¨n trªn sö dông nhiÒu nhÊt phÐp tu tõ nµo? A. Nh©n ho¸ B. LiÖt kª C. So s¸nh D. Phóng đại 4. Cñng cè (1') - GV kh¸i qu¸t l¹i néi dung bµi häc 5. Híng dÉn vÒ nhµ : - §äc kü v¨n b¶n + Xác định ngắn gọn hệ thống luận điểm trong bài + §Æc s¾c nghÖ thuËn cña bµi - §äc thuéc ghi nhí - Liệt kê cách chọn sách và đọc sách của mỗi cá nhân HS . - TiÕt sau häc bµi: Khëi ng÷. -----------TiÕt: 96 Khëi ng÷ So¹n: 08. 01. 2010 Gi¶ng: 11. 01. 2010. I. Môc tiªu: - KiÕn thøc: - NhËn biÕt khëi ng÷, ph©n biÖt khëi ng÷ víi chñ ng÷ cña c©u. - Nhận viết công dụng của khởi ngữ là nêu đề tài của câu chứa nó (câu hỏi thăm dò nh: "cài gì là đối tợng đợc nói đến trong câu này"). - Kü n¨ng: - Rèn kĩ năng đặt những câu có khởi ngữ. - Thái độ: - Có thái độ sử dụng những câu có khởi ngữ. II. §å dïng d¹y häc - GV: B¶ng phô - HS: PhiÕu häc tËp, b¶ng nhãm.

(216) III. Ph¬ng ph¸p: - Quy n¹p, kh¸i qu¸t ho¸ sau khi ph©n tÝch tæng hîp c¸c ng÷ liÖu, liªn hÖ thùc tÕ, lµm bµi tËp... IV: Tæ chøc giê häc: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (2') - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy T Néi dung vµ trß g Hoạt động 1: Khởi động 1' - GV dÉn d¾t häc sinh ®i vµo bµi míi. Hoạt động 2: Hình thành kiến 20' thøc míi - Mục tiêu: Hiểu đợc đặc điểm và I. §Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña c«ng dông cña khëi ng÷ trong c©u. khëi ng÷ trong c©u. - G/v treo b¶ng phô 1. Bµi tËp (SGK) a. Nghe gäi, con bÐ giËt m×nh, trßn m¾t nh×n nã ng¬ ng¸c, l¹ lïng. Cßn anh, anh không ghìm nổi xúc động. b. Giµu, t«i còng giÇu råi c. VÒ c¸c thÓ v¨n trong lÜnh vùc v¨n nghÖ, chóng ta cã thÓ tù ë tiÕng ta, không sợ nó, thiếu giàu và đẹp. ? Xác định C- V trong các ví dụ? ? C¸c tõ ng÷ in ®Ëm (g¹ch ch©n) trong 3 VD a, b, c cã quan hÖ vÒ ý nghÜa víi chñ ng÷ cña c©u nh thÕ nµo? ? Quan hÖ víi vÞ ng÷ ra sao? ? vÞ trÝ so víi chñ ng÷ vµ vÞ ng÷? - GV: ë c©u a tõ “anh” g¹ch ch©n vÒ 2. NhËn xÐt: vị trí đứng trớc CN, không quan hệ C - Phân biệt từ in đậm với chủ V víi vÞ ng÷. ng÷. - Về ý nghĩa: biểu thị đề tài đợc nói a. Cßn anh, anh kh«ng gh×m ®Ðn trong c©u. nổi xúc động ? T¬ng tù nhËn xÐt c¸c vÝ dô tiÕp + Tõ "anh" in ®Ëm lµ khëi ng÷ theo? Tõ "anh" kh«ng in ®Ëm lµ chñ ng÷ + Khởi ngữ đứng trớc chủ ngữ vµ kh«ng cã quan hÖ trùc tiÕp víi vÞ ng÷ theo quan hÖ chñ ng÷ - vÞ ng÷. b. Giµu, t«i còng giµu råi. + Tõ "giµu" in ®Ëm lµ khëi ng÷ chñ ng÷ lµ "t«i" + Khởi ngữ đứng trớc chủ ngữ vµ b¸o tríc néi dung th«ng tin trong c©u. c. VÒ c¸c thÓ v¨n trong lÜnh vùc v¨n nghÖ, chóng ta ... + Côm tõ "c¸c thÓ v¨n.... v¨n nghÖ" lµ khëi ng÷ + Chñ ng÷ lµ "chóng ta" Khởi ngữ đứng trớc chủ ngữ và thông báo về đề tài đợc nói đến trong c©u. ? Tríc c¸c tõ in ®Ëm nãi trªn, cã thÓ Tríc c¸c tõ in ®Ëm trªn cã thÓ thªm nh÷ng quan hÖ tõ nµo? thªm c¸c QHT nh : ? tõ viÖc t×m hiÓu c¸c vÝ dô trªn h·y a) Còn (đối với) anh....

(217) rót ra kÕt luËn thÕ nµo lµ khëi ng÷? ? H/s đọc ghi nhớ sgk? Hoạt động 2: HD luyện tập 20' - Môc tiªu: Cñng cè nh÷ng kiÕn thức đã học thông qua việc làm một số bµi tËp trong SGK - GV: Gọi học sinh đọc nội dung bài tập 1 trong SGK - Tr8. GV: Chia lớp làm 3 nhóm thảo luận.. - GV: Yêu cầu học sinh đọc, thảo luận theo bài và trả lời theo nội dung câu hỏi ở nội dung bài tập 2 (SGK – 8).. b) (VÒ) giµu ... 3. Ghi nhí: (SGK - Tr8) - Kh¸i niÖm vµ c«ng dông: - §Æc ®iÓm: II. LuyÖn tËp:. Bµi tËp 1: - T×m khëi ng÷ trong c¸c ®o¹n trÝch.. - a. "điều này" - b. "đối với chúng mình" - c. "một mình" - d. "làm khí tượng" - e. "Đối với cháu". 2. Bài tập 2: Chuyển phần in đậm trong câu thành khởi ngữ: a.  Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm b.  Hiểu thì tôi hiểu rồi, nhưng giải thì tôi chưa giải được.. 4. Cñng cè (1') ? Ph©n biÖt khëi ng÷ vµ chñ ng÷ b»ng c¸ch nµo? 5. HDHB: - Häc thuéc ghi nhí. - Lµm BT cßn l¹i, t×m thªm VD. - TiÕt sau : PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp. -----------TiÕt: 97 PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp So¹n: 09. 01. 2010 Gi¶ng: 12. 01. 2010 I. Môc tiªu: - KiÕn thøc: - HiÓu vµ biÕt vËn dông c¸c phÐp lËp luËn ph©n tÝch, tæng hîp trong tËp lµm v¨n nghÞ luËn. - Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng tËp ph©n tÝch tæng hîp. - Thái độ: - Båi dìng kiÕn thøc bé m«n. II. §å dïng d¹y häc - Không có đồ dùng dạy học III. Ph¬ng ph¸p: - T×m hiÓu ng÷ liÖu, ph©n tÝch vµ rót ra nhËn xÐt. IV: Tæ chøc giê häc: 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (2') - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò. Tg. Néi dung.

(218) Hoạt động 1: Khởi động 1' ở lớp 7 các em đã đợc học phép lập luËn gi¶i thÝch vµ phÐp lËp luËn chøng minh trong v¨n nghÞ luËn. Lªn líp 9, chúng ta đợc học thêm các thao tác nghị luận nữa, đó là phân tích và tổng hợp… VËy, nh thÕ nµo lµ phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp, nã cã vai trß vµ ý nghÜa g× trong v¨n nghÞ luËn? Bµi häc h«m nay thÇy trß chóng ta cïng nhau ®i t×m hiÓu… Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 20 ' míi - Mục tiêu: Hiểu đợc thế nào là phép ph©n tÝch vµ tæng hîp. - Giáo viên gọi học sinh đọc văn bản ? Văn bản "Trang phục" đã nêu lên vấn đề gì? ? ë ®o¹n më ®Çu bµi viÕt nªu ra mét loạt dẫn chứng về cách ăn mặc để rút ra nhận xét vè vấn đề gì? "Kh«ng ai ¨n mÆc chØnh tÒ mµ l¹i ®i chân đất, hoặc đi giày không có bít tất đầy đủ nh phanh hết cúc áo, lộ cả da thịt" Tác giả nêu vấn đề ăn mặc chỉnh tề. Sự thiếu chỉnh tề, không đồng bộ sẽ trông chíng m¾t. ? Hai luËn ®iÓm chÝnh trong v¨n b¶n lµ g×?. I. T×m hiÓu phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp 1. Bµi tËp §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c©u hái: V¨n b¶n: Trang phôc - Vấn đề văn hoá trang phục, vấn đề các qui tắc ngầm của v¨n ho¸ buéc ngêi ph¶i tu©n theo.. - LuËn ®iÓm: + ViÖc ¨n mÆc ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh chung. + ViÖc ¨n mÆc ph¶i phï hîp với đạo đức: Giản di, hoà mình vào cộng đồng.. ? Để làm sáng tỏ 2 luận điỉem đó tác giả đã sử dụng phép lập luận nào? - Ph©n tÝch ? Sau khi đã nêu ra một biểu hiện của "nh÷ng qui t¾c ngÇm" vÒ trang phôc, bµi viết đã dùng phép lập luận gì để "chốt" lại vấn đề? Phép lập luận này thờng đặt ë vÞ trÝ nµo trong bµi?  T¸c gi¶ tæng hîp l¹i: Trang phục văn hoá, hợp đạo đức, hợp môi trờng mới là trang phục đẹp. - GV: Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch t¸c gi¶ đã dùng những tình huống giả định để co thÓ thÊy mét sù rµng buéc bªn trong v« h×nh: " Kh«ng ai mÆc quÇn ¸o chØnh tÒ mà đi chân đất", hoặc "không ai đi giày không có bít tất đầy đủ nh phanh hết cúc ¸o, lé c¶ da thÞt". V× sao mµ kh«ng ai lµm thÕ? §ã lµ do hä bÞ rµng buéc bëi mét qui t¾c trong trang phôc..

(219) 2. NhËn xÐt Phân tích, tổng hợp để nhằm lµm râ ý nghÜa cña mét sù vËt, hiện tợng nào đó. ? VËy ph©n tÝch lµ g×? Tæng hîp lµ g×? Mèi quan hÖ gi÷a ph©n tÝch tæng hîp nh thÕ nµo? - Giáo viên gọi một học sinh đọc ghi 3. Ghi nhí: SGK - 10 nhí - Gi¸o viªn kh¾c s©u néi dung cña ghi nhí. 20' II. LuyÖn tËp Hoạt động 3: Luyện tập - Môc tiªu: Cñng cè kiÕn thøc võa häc - Gi¸o viªn nªu lªn yªu cÇu chung cña T×m hiÓu kÜ n¨ng ph©n tÝch phÇn luyÖn tËp trong văn bản "Bàn về đọc s¸ch" cña Chu Quang TiÒm. - Gi¸o viªn chia líp thµnh 3 nhãm, mçi nhãm sÏ lµm mét bµi tËp theo yªu cÇu cña SGK. - Sau khi các nhóm đã trình bày kết Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch rÊt cÇn qu¶. Gi¸o viªn nªu ra yªu c©u hái: Theo thiÕt trong lËp luËn, v× cã sù em, ph©n tÝch cã vai trß nh thÕ nµo trong phân tích lợi - hại, đúng - sai, lËp luËn? th× c¸c kÕt luËn rót ra míi cã søc thuyÕt phôc 4. Cñng cè: (1') ? phÐp ph©n tÝch tæng hîp lµ g×? Vai trß cña nã trong qu¸ tr×nh lËp luËn? 5. HDHB Häc thuéc ghi nhí,chuÈn bÞ c¸c néi dung cña tiÕt luyÖn tËp. ------------.

(220) TiÕt: 95 : TËp lµm v¨n luyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp Ngµy d¹y : ........................................................... ........................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Mục đích, đặc điểm , tác dụng của việc sử dụng phép phân tích và tổng hợp 2. KÜ n¨ng - Nhận dạng đợc rõ hơn văn bản có sử dụng phép phân tích và tổng hợp 3. Thái độ - Cã ý thøc sö dông, kÕt hîp hai thao t¸c nµy mét c¸ch hîp lý, cã hiÖu qu¶ khi lµm bµi v¨n nghÞ luËn. B. ChuÈn bÞ 1. GV: So¹n bµi vµ tµi liÖu tham kh¶o 2. HS : ChuÈn bÞ bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? ThÕ nµo lµ phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp? Chóng cã mèi quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo? T¸c dông cña hai phÐp lËp luËn nµy trong bµi v¨n nghÞ luËn? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động - Gi¸o viªn kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh, híng dÉn häc sinh lµm néi dung bµi tËp theo yªu cÇu cña SGK – 11, 12. 35 Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập Bµi tËp 1: - GV: Yêu cầu học sinh đọc nội dung ' a. §o¹n v¨n a: phÇn hai ®o¹n v¨n a, b, ë bµi tËp 1 (SGK – 11). ? Cho biết tác giả đã vận dụng phép lập luËn nµo vµ vËn dông nh thÕ nµo? - Tác giả Xuân Diệu khẳng định: "Thơ hay lµ hay c¶ hån lÉn x¸c, hay c¶ bµi"  "Thu ®iÕu" lµ mét bµi th¬ hay. + C¸i thó vÞ ë c¸c giai ®iÖu xanh trong bµi th¬. + Hay ở những cử động trong bài thơ. + Hay ë c¸c vÇn th¬. + Hay v× c¶ bµi th¬ kh«ng ch÷ nµo non ép, đặc biệt ở câu 3, 4. - T¸c gi¶ Xu©n DiÖu kh¼ng ? Theo em trong ®o¹n v¨n a t¸c gi¶ sö định: "Thơ hay là hay cả hồn dông phÐp ph©n tÝch hay tæng hîp? V× sao? lÉn x¸c, hay c¶ bµi"  "Thu ®iÕu" lµ mét bµi th¬ hay.  Thu ®iÕu lµ bµi th¬ hay c¶ néi dung + C¸i thó vÞ ë c¸c giai ®iÖu vµ h×nh thøc nghÖ thuËt. xanh trong bµi t h¬. + Hay ở những cử động ? Khi ph©n tÝch t¸c gi¶ cßn sö dông trong bµi th¬. phÐp lËp luËn nµo? + Hay ë c¸c vÇn th¬. - PhÐp chøng minh. + Hay v× c¶ bµi th¬ kh«ng chữ nào non ép, đặc biệt ở c©u 3, 4.  Thu ®iÕu lµ bµi th¬ hay c¶ néi dung vµ h×nh thøc nghÖ thuËt..

(221) - GV: Yêu cầu học sinh đọc và chú ý vµo ®o¹n v¨n b. ? Tr×nh tù lËp luËn cña ®o¹n v¨n nµy lµ g×? T¸c gi¶ sö dông phÐp ph©n tÝch hay tæng hîp? Hay kÕt hîp c¶ ph©n tÝch vµ tổng hợp? Hãy chỉ rõ phép lập luận đó trong ®o¹n v¨n? - Sau khi đặt vấn đề "Mấu chốt của thành đạt là ở đâu?", tác giả đã đi vào ph©n tÝch c¸c nguyªn nh©n cña sù thµnh đạt. - C¸c nguyªn nh©n gåm: + Nguyªn nh©n kh¸ch quan: . Do gÆp thêi. . Do hoµn c¶nh bøc b¸ch. . Do có điều kiện đợc học tập. . Do tµi n¨ng trêi cho.  Có tác động, ảnh hởng đến sự thành đạt của con ngời nhng không phải là mấu chốt của sự thành đạt. + Nguyªn nh©n chñ quan: ë ý thøc rÌn luyện tinh thần phấn đáu của mỗi con ghi nhớ  là nguyên nhân quyết định tới sự thành đạt. - Tæng hîp: "Rót cuéc mÊu chèt cña thành đạtlà ở bản thân chủ quan của mỗi ngời, ở tinh thần kiên trì, phấn đấu, học tập không mệt mỏi, lại phải trau dồi đạo đức cho tốt đẹp. Không nên quên rằng, thành đạt tức là làm đợc một cái gì đó có ích cho mọi ngời, cho xã hội, đợc xã hội thõa nhËn".. - GV: Khi tổng hợp: Tác giả khẳng định nguyên nhân của sự thành đạt và nêu lại khái niệm "thành đạt" cho ngời đọc nắm râ. - GV: Yêu cầu học sinh đọc nội dung bµi tËp 2. - Học sinh đọc yêu cầu nội dung bài tập 2. ? T×nh huèng nªu ra trong bµi tËp 2 lµ g×? Phân tích bản chất của lối học đối phó để nêu lên những tác hại của nó: ? NhiÖm vô cña chóng ta lµ g×? ? BiÕt triÓn khai nh÷ng ý nµo? - GV: Yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp ra giÊy nh¸p, gäi häc sinh tr×nh bµy  NhËn xÐt, bæ sung, rót kinh nghiÖm. - Học đối phó là học mà không lấy việc học làm mục đích, xem việc học là việc phụ  hành động của kẻ không ham học, kh«ng tù gi¸c.. b. §o¹n v¨n b:. - Sau khi đặt vấn đề "Mấu chốt của thành đạt là ở đâu?", tác giả đã đi vào phân tÝch c¸c nguyªn nh©n cña sù thành đạt. - C¸c nguyªn nh©n gåm: + Nguyªn nh©n kh¸ch quan: . Do gÆp thêi. . Do hoµn c¶nh bøc b¸ch. . Do có điều kiện đợc học tËp. . Do tµi n¨ng trêi cho.  Có tác động, ảnh hởng đến sự thành đạt của con ngời nhng không phải là mấu chốt của sự thành đạt. + Nguyªn nh©n chñ quan: ë ý thøc rÌn luyÖn tinh thần phấn đấu của mỗi con ghi nhí  lµ nguyªn nh©n quyết định tới sự thành đạt. - Tæng hîp: "Rót cuéc mÊu chốt của thành đạtlà ở bản th©n chñ quan cña mçi ngêi, ở tinh thần kiên trì, phấn đấu, häc tËp kh«ng mÖt mái, l¹i phải trau dồi đạo đức cho tốt đẹp. Không nên quên rằng, thành đạt tức là làmm đợc một cái gì đó có ích cho mọi ngời, cho xã hội, đợc xã hội thõa nhËn". 2. Bµi tËp 2: Ph©n tÝch b¶n chất của lối học đối phó để nªu lªn nh÷ng t¸c h¹i cña nã: - Học đối phó là học mà kh«ng lÊy viÖc häc lµm môc đích, xem việc học là việc phụ  hành động của kẻ kh«ng ham häc, kh«ng tù gi¸c. - Học đối phó là học bị động, cốt đối phó với sự đòi hái cña thÇy c«, cña thi cö, kiÓm tra… - Do học bị động nên kh«ng thÊy høng thó häc,.

(222) - Học đối phó là học bị động, cốt đối phó với sự đòi hỏi của thầy cô, của thi cử, kiÓm tra… - Do học bị động nên không thấy hứng thó häc, c¸ch häc  hiÖu qu¶ thÊp, ngµy cµng chÓnh m¶ng häc tËp. - Học đối phó là học thiếu kiến thức, kh«ng cã kiÕn thøc thùc chÊt  hæng kiÕn thøc. - Học đối phó dần khiến cho đầu óc rçng tuÕch  gÆp khã kh¨n khi häc ë bËc häc cao h¬n, kiÕn thøc khã h¬n. - Học đối phó khiến ngời học gặp khó kh¨n sau nµy tríc yªu cÇu ngµy cµng cao cña c«ng viÖc. - GV: Cho häc sinh dùa vµo néi dung bài tập 1, phần luyện tập ở tiết trớc để làm bµi tËp 3 nµy. ? Nªu dµn ý cña bµi? - Häc sinh th¶o luËn nhãm vµ lµm bµi tËp. - Học sinh hoạt động cá nhân, viết bài làm của mình, của nhóm đã thảo luận vào vë bµi tËp. - GV: Gäi 2 häc sinh lªn tr×nh bµy bµi viÕt cña m×nh. - Häc sinh nªu dµn ý cña bµi.  Lµm bµi tËp vµo vë. - Lý do chính: "Phải đọc sách vì đọc sách là một con đờng quan trọng của học vÊn. + §äc s¸ch kh«ng cÇn nhiÒu mµ cÇn đọc kỹ, hiểu sâu, đọc quyển nào nắm chắc đợc quyển đó, nh thế mới có ích. + Bên cạnh đọc sách chuyên sâu, cần phải đọc rộng, kiến thức rộng giúp hiểu biết các vấn đề chuyên môn tốt hơn. 4. Bµi tËp 4 (SGK – 12): ViÕt ®o¹n văn tổng hợp những điều đã phân tích trong bài "Bàn về đọc sách" – Chu Quang TiÒm.. Hoạt động 4: 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi. c¸ch häc  hiÖu qu¶ thÊp, ngµy cµng chÓnh m¶ng häc tËp. - Học đối phó là học thiếu kiÕn thøc, kh«ng cã kiÕn thøc thùc chÊt  hæng kiÕn thøc - Học đối phó dần khiến cho ®Çu ãc rçng tuÕch  gÆp khã kh¨n khi häc ë bËc häc cao h¬n. - Học đối phó khiến ngời häc gÆp khã kh¨n sau nµy tríc yªu cÇu ngµy cµng cao cña c«ng viÖc. 3. Bµi tËp 3: Dùa dùa v¨n b¶n "Bµn vÒ phÐp häc" Chu Quang TiÒm, h·y ph©n tÝch lý do khiÕn mäi ngêi phải đọc sách?. 2’ 1’. - Lý do chính: "Phải đọc sách vì đọc sách là một con đờng quan trọng của học vÊn. + §äc s¸ch kh«ng cÇn nhiều mà cần đọc kỹ, hiểu sâu, đọc quyển nào nắm chắc đợc quyển đó, nh thế mới có Ých. + Bên cạnh đọc sách chuyên sâu, cần phải đọc réng, kiÕn thøc réng gióp hiểu biết các vấn đề chuyên m«n tèt h¬n. 4. Bµi tËp 4 (SGK – 12): - Đọc sách là hoạt động rất cần thiết, là con đờng quan träng cña häc vÊn. - Muốn đọc sách có hiệu qu¶ ph¶i biÕt chän s¸ch cã ích, có giá trị để đọc. - Khi đọc sách phải đọc cho kỹ, nghiền ngẫm để làm giµu tri thøc, vèn sèng, t©m hån cña b¶n th©n m×nh. - Cần tránh lối đọc qua loa, m¬ hå v× g©y l·ng phÝ thêi gian, søc lùc mµ v« bæ. - Đọc sách phải đọc rông và sâu, đọc loại sách phổ thông rồi đọc chuyên sâu, kiÕn thøc phæ th«ng sÏ hç trî đắc lực cho kiến thức chuyên s©u..

(223) 2. DÆn dß - Xem l¹i bµi . Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 96, 97 : V¨n häc tiÕng nãi cña v¨n nghÖ - NguyÔn §×nh Thi Ngµy d¹y : ........................................................ ............................................................. A . Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Néi dung vµ søc m¹nh cña v¨n nghÖ trong cuéc sèng cña con ngêi - NghÖ thuËt lËp lu¹n cña nhµ v¨n NguyÔn §×nh Thi trong v¨n b¶n 2. KÜ n¨ng - §äc hiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn - RÌn thªm c¸ch viÕt mét v¨n b¶n nghÞ luËn - ThÓ hiÖn nh÷ng suy nghÜ , t×nh c¶m vÒ mét t¸c phÈm v¨n nghÖ 3. Thái độ - Thªm yªu mÕn nÒn v¨n ho¸, v¨n nghÖ cña d©n téc. B. ChuÈn bÞ 1. GV: So¹n bµi vµ tµi liÖu tham kh¶o 2. HS : ChuÈn bÞ bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Văn bản "Bàn về đọc sách" – Chu Quang Tiềm – bàn về vấn đề gì? Tác giả triển khai bằng mấy luận điểm chính? Em hiểu biết đợc thêm điều gì sau khi học xong văn bản nµy? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung Hoạt động 1: Khởi động 1' Có một tác giả đã nói rằng: "Văn hoá nghÖ thuËt còng lµ mét nghÖ thuËt, anh chÞ em nghÖ sü còng lµ nh÷ng chiÔn sü trªn mÆt trËn Êy". §óng vËy, mÆt trËn ë ®©y chÝnh lµ mÆt trËn v¨n ho¸ t tëng, nã có đặc trng riêng, nó góp phần làm cho cuộc sống phong phú hơn, tốt đẹp hơn..

(224) Hoạt động 2: Đọc - Hiểu văn bản ? Nªu mét sè ý tãm t¾t vÒ t¸c gi¶?. ? Nªu mét sè nÐt vÒ t¸c phÈm?. 77'. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - NguyÔn §×nh Thi (1924-2003), quª ë Hµ Néi - Từ 1958 đến 1989 là tổng bí th hội Nhµ v¨n ViÖt Nam - Tõ n¨m 1995 lµ chñ tÞch uû ban toµn quèc liªn hiÖp c¸c héi v¨n häc nghÖ thuËt. - Hoạt động văn nghệ đa dạng: Làm th¬, viÕt v¨n, s¸ng t¸c nh¹c, so¹n kich, viÕt lÝ luËn phª b×nh. - Năm 1996 ông đợc nhà nớc trao tặng gi¶i thëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt. 2 . T¸c phÈm: Tiểu luận "Tiếng nói của văn nghệ" đợc Nguyễn Đình Thi viết năm 1948, in trong cuốn "Mấy vấn đề văn học" * Bè côc : 3 phÇn. ? Hãy xác định bố cục của văn bản và hÖ thèng luËn ®iÓm cña v¨n b¶n thÓ hiện quan bố cục đó? - Học sinh thảo luận nhóm 3 phút, đại diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn. - Gi¸o viªn nhËn xÐt c¸c ý kiÕn cña tõng nhãm vµ kÕt luËn * HÖ thèng luËn ®iÓm - Néi dung cña v¨n nghÖ - Sự cần thiết của văn nghệ đối với cuéc sèng con ngêi. - Con đờng đến với con ngời của văn nghÖ.. ? Trong tiểu luận, tác giả đã chỉ rõ nh÷ng néi dung ph¶n ¸nh, thÓ hiÖn v¨n nghÖ nh thÕ nµo?. ? Nh vËy néi dung v¨n nghÖ cã g× kh¸c so víi néi dung c¸c bé m«n khoa häc kh¸c? - Nh÷ng bé m«n khoa häc kh¸c tËp trung khám phá, miêu tả đúc kết bộ mặt tù nhiªn hay x· héi, c¸c quy luËt kh¸ch quan.. III. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Néi dung ph¶n ¸nh, thÓ hiÖn cña v¨n nghÖ: - T¸c phÈm nghÖ thuËt lÊy chÊt liÖu thực tại đời sống khách quan  qua đó thÓ hiÖn t tëng, tÊm lßng cña nghÖ sÜ göi gắm vào trong đó. - T¸c phÈm v¨n nghÖ kh«ng cÊt lªn nh÷ng lêi thuyÕt lÝ kh« khan mµ chøa tÊt c¶ nh÷ng say sa, vui buån, yªu ghÐt, m¬ méng cña nghÖ sÜ. - Néi dung cña v¨n nghÖ cßn lµ dung c¶m vµ nhËn thøc cña tõng ngêi tiÕp nhận. Nó đợc mở rộng phát huy qua thế hệ ngời đọc, ngời viết.

(225)  V¨n nghÖ tËp trung kh¸m ph¸ thÓ hiÖn chiÒu s©u tÝnh c¸ch, sè phËn con ngêi, thÕ giíi bªn trong cña con ngêi. Néi dung chñ yÕu cña v¨n nghÖ lµ hiÖn thực mang tính cụ thể, rung động, là đời sèng t×nh c¶m cña con ngêi qua c¸i nh×n vµ t×nh c¶m cã tÝnh c¸ nh©n cña nghÖ sÜ.. ? Víi nh÷ng néi dung ph¶n ¸nh cña v¨n nghÖ, theo em v¨n nghÖ cã cÇn thiÕt cho cuéc sèng cña con ngêi kh«ng?. 2. Sự cần thiết của văn nghệ đối với đời sống con ngời.. ? Sự cần thiết của văn nghệ đợc tác gi¶ ph©n tÝch vµ chøng minh nh thÕ nµo qua phÇn gi÷a cña v¨n b¶n?. - Văn nghệ giúp cho chúng ta đợc sống đầy đủ hơn, phong phú hơn với cuộc đời của chính mình. - Trong nh÷ng trêng hîp con ngêi bÞ ng¨n c¸ch víi cuéc sèng, tiÕng nãi cña v¨n nghÖ cµng lµ sîi d©y buéc chÆt hä với cuộc đời bên ngoài, với tất cả những sự sống, hoạt động, những vui buồn, gần gòi - V¨n nghÖ gãp phÇn lµm t¬i m¸t sinh ho¹t kh¾c khæ hµng ngµy. T¸c phÈm v¨n nghÖ hay gióp cho con ngêi vui lªn biÕt rung cảm và mơ ớc trong cuộc đời còn l¾m cùc nhäc, vÊt v¶.. ? VËy, theo em nÕu kh«ng cã v¨n nghệ, đời sống con ngời sẽ ra sao? - §êi sèng con ngêi sÏ trë lªn tÎ nh¹t, v« vÞ, kh«ng cã ý nghÜa. - Gi¸o viªn: Søc m¹nh riªng cña v¨n nghÖ b¾t nguån tõ néi dung cña nã vµ con đờng mà nó đến với ngời đọc ngời nghe. ? T tởng, nội dung của văn nghệ đợc thÓ hiÖn b»ng h×nh thøc nµo? ? Với cách tác động con đờng tình c¶m nh vËy, v¨n nghÖ sÏ gióp con ngêi ph¸t triÓn nh thÕ nµo?. 3. Con đờng đến với ngời đọc của v¨n nghÖ. - T tëng cña nghÖ thuËt kh«ng kh« khan, tr×u tîng vµ l¾ng s©u, thÊm vµo nh÷ng c¶m xóc, nh÷ng nçi niÒm  lay động cảm xúc, đi vào nhận thức, tâm hồn chúng ta qua con đờng tình cảm.. ? Qua t×m hiÓu, h·y nªu mét vµi nhËtn. - Khi tác động bằng nội dung, cách thức đặc biệt ấy giúp mọi ngời tự nhận thøc m×nh, tù x©y dùng m×nh.  V¨n nghÖ thùc hiÖn chøc n¨ng cña nã mét c¸ch tù nhiªn, cã kÕt qu¶ l©u bÒn, s©u s¾c..

(226) xÐt vÒ c¸ch viÕt nghÞ luËn cña t¸c gi¶? - Bè côc chÆt chÏ, hîp lÝ, dÉn d¾t tù nhiªn. - C¸ch viÕt giµu h×nh ¶nh - Giäng v¨n thÓ hiÖn sù ch©n thµnh, niÒm say sa cña t¸c gi¶. 3' Hoạt động 3: III. Tæng kÕt ? H·y nhËn xÐt néi dung vµ nghÖ * Ghi nhí: SGK - Tr17 thuËt cña v¨n b¶n ? - Giáo viên gọi 1 học sinh đọc ghi nhớ trong SGK ? H·y nh¾c l¹i néi dung cña ghi nhí Hoạt động 4: 2' 1. Cñng cè - GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 1' 2. DÆn dß - Xem l¹i bµi Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ------------. TiÕt 98 : TiÕng ViÖt C¸c thµnh phÇn biÖt lËp Ngµy d¹y : .................................................................................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - §¨c ®iÓm cña cña c¸c thµnh phÇn t×nh th¸i vµ c¶m th¸n - C«ng dông cña c¸c thµnh phÇn trªn 2. KÜ n¨ng - NhËn biÕt thµnh phÇn t×nh th¸i vµ c¶m th¸n trong c©u 3. Thái độ - BiÕt sö dông thµnh phÇn biÖt lËp mét c¸ch hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ trong c©u. B. ChuÈn bÞ 1. GV: So¹n bµi vµ tµi liÖu tham kh¶o 2. HS : ChuÈn bÞ bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1').

(227) 2: KiÓm tra: (5') ? Nêu đặc điểm và tác dụng của khởi ngữ? Lấy ví dụ về khởi ngữ, phân tích và chỉ rõ? - Gîi ý tr¶ lêi: Häc sinh tr¶ lêi theo néi dung ghi nhí trong SGK. LÊy vÝ dô lªn b¶ng, phát triển và chỉ rõ đợc khởi ngữ trong câu. 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 20 ' I. ThÕ nµo lµ c¸c thµnh phÇn míi biÖt lËp 1. VÝ dô - Gäi häc sinh ph©n tÝch vÝ dô. - Cã lÏ, trêi / kh«ng ma. C V ? Tõ Cã lÏ cã n»m trong cÊu tróc có ph¸p cña c©u hay kh«ng? (kh«ng) ? Từ đó đợc dùng với ý nghĩa gì?  Có lẽ: Thể hiện thái độ phỏng ®o¸n sù viÖc trêi ma cã thÓ kh«ng x¶y ra t¹i thêi ®iÓm nãi.  Có lẽ đợc gọi là thành phần biệt 2. NhËn xÐt: lËp trong c©u. ? Qua ph©n tÝch ng÷ liÖu trªn, em hiÓu nh thÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp? - GV: Cã c¸c thµnh phÇn biÖt lËp  Thµnh phÇn biÖt lËp lµ trong c©u lµ: thµnh phÇn kh«ng n»m trong - Thµnh phÇn t×nh th¸i; cÊu tróc có ph¸p cña c©u, mµ ®- Thµnh phÇn c¶m th¸n; ợc dùng để diễn đạt thái độ của - Thµnh phÇn phô chó; ngời nói, cánh đánh giá của ng- Thành phần gọi đáp. ời nói đối với việc đợc nói đến - Gọi học sinh đọc nội dung bài tập trong câu hoặc đối với ngời trªn b¶ng phô vµ chó ý c¸c tõ g¹ch nghe. ch©n.  Mçi thµnh phÇn biÖt lËp cã ? C¸c tõ in ®Ëm "ch¾c", "cã lÏ", thÓ nh÷ng công dụng nhất định. hiện điều gì? (đợc dùng để làm gì trong II. Thµnh phÇn t×nh th¸i c©u?) 1. VÝ dô - Sự việc đợc nói đến: - Tõ in ®Ëm "ch¾c", "cã lÏ" lµ + Anh nghÜ r»ng … cæ anh; nhận định của ngời nói đối với + V× khæ t©m … vËy th«i. sự việc đợc nói đến trong câu. ? C¸c tõ in ®Ëm trªn cã tham gia vµo - Chóng kh«ng tham gia vµo việc diễn đạt hay không? nßng cèt c©u - Kh«ng. NÕu thiÕu chóng sù viÖc ? Nếu thiếu nó, sự việc đợc diễn đạt diễn đạt trong câu không hề trong câu có thay đổi hay không? Vì thay đổi. sao?  Tõ "ch¾c", "cã lÏ" lµ - Kh«ng, v× nã chØ lµ thµnh phÇn phô nh÷ng tõ chØ t×nh th¸i. đợc đa vào trong câu… ? Trong hai tõ "ch¾c, cã lÏ"; tõ nµo thể hiện thái độ tin cậy cao hơn? - Từ "có lẽ" thể hiện thái độ tin cậy cao h¬n. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh 2. NhËn xÐt th¸i? - Thành phần tình thái : đợc - GV: Gọi học sinh đọc nội dung ghi dùng để thể hiện cách nhìn của nhí SGK - 18 ngời nói đối sự việc đợc nói - Học sinh đọc nội dung ghi nhớ 1 ®Ðn trong c©u SGK – 18 ? LÊy vÝ dô cã sö dung thµnh phÇn t×nh th¸i?.

(228) - Ví dụ: + Dờng nh giữa họ đã chớm nở một thứ tình cảm đẹp đẽ… + T«i viÕt th mµ kh«ng thÊy Lan tr¶ lêi, ch¾c lµ Lan cßn giËn t«i nhiÒu l¾m. ? C¸c tõ (in ®Ëm trong SGK) trong vÝ dô cã chØ sù vËt, hiÖn tîng hay kh«ng? ? Nã cã tham gia vµo nßng cèt cña c©u hay kh«ng? - C¸c tõ "å", "Trêi ¬i" kh«ng tham gia lµm nßng cèt c©u, kh«ng chØ sù vËt, sù viÖc, chØ thÓ hiÖn t©m tr¹ng, c¶m xóc cña ngêi nãi. ? Ph©n tÝch t¸c dông cña tõ in ®Ëm trong tõng c©u? - "å": T©m tr¹ng ng¹c nhiªn vui síng khi nghĩ đến khoảng thời gian đã qua (của ông Hai) "độ ấy vui": sự việc đợc nói đến. - "Trời ơi" : Thái độ tiếc rẻ của ngời nãi. "còn năm phút" : Sự việc đợc nói tới. ? Theo em, c¸c tõ in ®Ëm cã t¸ch ra thành câu độc lập đợc hay không? Khi Êy nã lµ lo¹i c©u nµo? - C¸c tõ: "å", "Trêi ¬i" khi t¸ch ra thành câu độc lập  Là câu cảm thán. ? Tõ ph©n tÝch bµi tËp trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn c¶m th¸n? - Häc sinh tr¶ lêi theo néi dung ghi nhí vµ néi dung ph©n tÝch. - GV: Cho häc sinh lÊy vÝ dô c©u cã thµnh phÇn c¶m th¸n - VÝ dô: + Trời ơi, nó đã làm cho tôi phải thất väng! ? Qua ph©n tÝch, t×m hiÓu toµn bé c¸c bµi tËp trªn, em h·y nh¾c l¹i thÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i, thµnh phÇn c¶m th¸n? - Học sinh đọc nội dung ghi nhớ SGK – 18. Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập - Mục tiêu: Củng cố kiến thức đã häc. 15 - GV: Yêu cầu học sinh đọc nội dung ' bµi tËp 1 SGK – 19. - Gi¸o viªn gäi häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp 1, díi líp lÊy giÊy nh¸p ra lµm bµi tËp. - 2 häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp 1.  NhËn xÐt, RKN.. III. Thµnh phÇn c¶m th¸n: 1. VÝ dô - C¸c tõ "å", "Trêi ¬i" kh«ng tham gia lµm nßng cèt c©u, kh«ng chØ sù vËt, sù viÖc, chØ thÓ hiÖn t©m tr¹ng, c¶m xóc cña ngêi nãi.. - C¸c tõ: "å", "Trêi ¬i" khi tách ra thành câu độc lập  Là c©u c¶m th¸n.  Thµnh phÇn c¶m th¸n.. 2. NhËn xÐt - Thành phần cảm thán : đợc dùng để bộc lộ tâm lí của ngờ nãi ( vui, buån, mõng giËn ..). * Ghi nhí: SGK - Tr 18 - Thµnh phÇn t×nh th¸i: IV. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1:. Thµnh phÇn t×nh th¸i a. Cã lÏ. Thµnh phÇn c¶m th¸n b. Chao «i..

(229) 2.. GV: gọi học sinh đọc yêu cầu bài tập. - Gäi 3 häc sinh lªn b¶ng s¾p xÕp c¸c tõ  gäi häc sinh nhËn xÐt, bæ sung. - Häc sinh thùc hiÖn theo yªu cÇu cña gi¸o viªn. - S¾p xÕp c¸c tõ ng÷ theo tr×nh tù tăng dần độ tin cậy (Hay độ chắc chắn). - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh th¶o luËn, suy nghÜ vµ tr¶ lêi yªu cÇu néi dung bµi tËp 3. - Häc sinh tr¶ lêi: So s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a c¸c tõ "Ch¾c ch¾n", "H×nh nh" vµ tõ "Ch¾c". - Víi tõ "Ch¾c ch¾n" ngêi nãi ph¶i chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy cña sù viÖc do m×nh nãi ra. - Tõ "H×nh nh" tr¸ch nhiÖm thÊp nhÊt. - Từ " Chắc" thể hiện thái độ của ông Ba … ở mức độ cao nhng cha phải là tuyệt đối.  Thể hiện cách nhìn của ông ba đối với suy nghĩ, tâm trạng của ông Sáu: Nóng lòng mong đợc gặp con… - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n theo nh yªu cÇu cña néi dung bµi tËp 4 SGK – 19. Hoạt động 4: 1. Cñng cè ? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp? Thµnh phÇn c¶m th¸n vµ thµnh phÇn 2’ t×nh th¸i lµ g×? ? ThiÕu c¸c thµnh phÇn trªn th× ý nghĩa của câu có bị thay đổi hay kh«ng? V× sao? 2. DÆn dß - Xem l¹i bµi 1’ - ChuÈn bÞ bµi míi. c. H×nh nh d. Ch¶ nhÏ 2. Bµi tËp 2: - S¾p xÕp: Dêng nh  H×nh nh – Cã vÎ nh  Cã lÏ  Ch¾c lµ  Ch¾c h¼n  Ch¾c ch¾n. 3. Bµi tËp 3: - Víi tõ "Ch¾c ch¾n" ngêi nãi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt về độ tin cậy của sự việc do m×nh nãi ra. - Tõ "H×nh nh" tr¸ch nhiÖm thÊp nhÊt. - T¸c gi¶ dïng tõ "Ch¾c" v× nó thể hiện thái độ của ông Sáu … ở mức độ cao nhng cha phải là tuyệt đối.  Thể hiện cách nhìn của ông ba đối với suy nghÜ, t©m tr¹ng cña «ng S¸u: Nóng lòng mong đợc gặp con… 4. Bµi tËp 4: (Häc sinh vÒ nhµ lµm). Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 99,100: TËp lµm v¨n Nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống Ngµy d¹y : ..................................................................................................................... A . Môc tiªu: 1. KiÕn thøc.

(230) - Đặc điểm , yêu cầu của bài nghị luận về một sự việc , hiện tợng đời sống 2. KÜ n¨ng - Làm bài văn nghị luận về một sự việc , hiện tợng đời sống 3. Thái độ - Biết lựa chọn vấn đề nghị luận, có ý thức suy nghĩ trớc những sự việc, hiện tợng xã hội trong cuộc sống để tuyên truyền, giáo dục bản thân và bạn bè xung quanh. B. ChuÈn bÞ 1. GV: So¹n bµi vµ tµi liÖu tham kh¶o 2. HS : ChuÈn bÞ bµi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? ThÕ nµo lµ phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp? Chóng cã mèi quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo? T¸c dông cña hai phÐp lËp luËn nµy trong bµi v¨n nghÞ luËn? - Gîi ý tr¶ lêi: Häc sinh tr¶ lêi theo néi dung phÇn ghi nhí trong SGK – 10. 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung Hoạt động 1: Khởi động 1' NghÞ luËn lµ mét nhu cÇu thêng xuyªn, không thể thiếu đợc trong cuộc sống hàng ngµy. NghÞ luËn lµ mét lÜnh vùc rÊt réng lín, trong khu«n khæ cña tiÕt häc häc sinh sẽ đợc tìm hiểu về nghị luận một sự việc, một hiện tợng đời sống. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 38' I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn míi về một sự việc hiện tợng đời - Giáo viên gọi học sinh đọc bài văn trong SGK sèng. 1. VÝ dô ? Bµi v¨n gåm mÊy ®o¹n? néi dung T×m hiÓu v¨n b¶n: BÖnh lÒ chÝnh cña tõng ®o¹n? mÒ - §o¹n 1: Sù xuÊt hiÖn cña bÖnh lÒ mÒ. - §o¹n 2: BiÓu hiÖn cña nh÷ng ngêi cã bÖnh lÒ mÒ - §o¹n 3: Nguyªn nh©n t¹o ra c¨n bÖnh lÒ mÒ - §o¹n 4: T¸c h¹i cña c¨n bÖnh lÒ mÒ - §o¹n 5: CÇn gi¶m tèi ®a nh÷ng yÕu tè cã thÓ g©y ra c¨n bÖnh lÒ mÒ. ? Trong v¨n b¶n trªn, t¸c gi¶ bµn luËn về hiện tợng gì trong đời sống? ? Những biểu hiện của hiện tợng đó là g×? - Sai hÑn - §i chËm chÔ trong mét sè c«ng viÖc - Kh«ng coi träng c«ng viÖc, tËp thÓ, thêi gian... ? Tác giả đã trình bày về hiện tợng đợc nªu trong v¨n b¶n nh thÕ nµo?. ? Nguyên nhân của căn bệnh lề mề đợc tác giả đề cập đến là gì? - Coi thêng viÖc chung, thiÕu tù träng,. - Bµi v¨n bµn luËn vÒ hiÖn tîng bÖnh lÒ mÒ.. * Bài văn đợc trình bày theo tr×nh tù: - Nªu lªn hiÖn tîng lÒ mÒ - Ph©n tÝch c¸c nguyªn nh©n vµ t¸c h¹i cña c¨n bÖnh. - Giải pháp để khắc phục c¨n bÖnh.

(231) thiÕu t«n träng ngêi kh¸c. ? Bệnh lề mề dẫn đến những tác hại gì? - Lµm phiÒn mäi ngêi, lµm mÊt th× giê, làm nảy sinh cách đối phó. ? Cã thÓ rót ra nhËn xÐt g× vÒ bµi v¨n nghÞ luËn nµy?. ? Nêu lên khái niệm và yêu cầu đối với viÖc nghÞ luËn vÒ mét hiÖn tîng, sù viÖc đời sống? - Giáo viên gọi học sinh đọc ghi nhớ. Tóm lại: Bài văn đề cập đến vấn đề tơng đối phổ biến trong đời sống. - Víi bè côc m¹ch l¹c, râ ràng đã làm toát lên vấn đề cÇn nghÞ luËn.. 2. NhËn xÐt * Ghi nhí: SGK - Tr 21 42' Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập II. LuyÖn tËp: - GV: Gọi học sinh đọc yêu cầu bài tập Bµi tËp 1 1 SGK – 21.  Cho häc sinh th¶o luËn theo nhãm – viÕt ra giÊy nh¸p hoÆc b¶ng nhãm häc tËp cña häc sinh. - Sự việc, hiện tợng đáng để viÕt mét bµi v¨n nghÞ luËn. ? Xung quanh em cã rÊt nhiÒu sù viÖc, + Hiện tợng đáng chê cần hiên tợng tốt đáng để viết một bài văn viÕt bµi v¨n nghÞ luËn: nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng trong đời sống, em hãy liệt kê các sự việc, hiện . HiÖn tîng ¨n quµ vÆt vøt tợng đó? r¸c bõa b·i noi c«ng céng. ? Trao đổi xem sự việc, hiện tợng nào . HiÖn trîng nãi chuyÖn nªn viÕt vµ sù viÖc, hiÖn tîng nµo kh«ng riªng trong giê häc… nªn viÕt? + Hiện tợng đáng biểu dơng: . TÊm g¬ng häc sinh nghÌo vît khã; . TÊm g¬ng con ngoan trß giái; . Phong trµo quyªn gãp ñng ? Ph©n tÝch ý nghÜa cña c©u tôc ng÷: hé b¹n cïng líp må c«i, cã "Lá lành, đùm lá rách"? hoàn cảnh gia đình đặc biệt khã kh¨n… . Phong trào giúp đỡ bà mẹ ViÖt Nam anh hïng; . Tấm gơng đôi bạn cùng tiÕn… - GV: Yêu cầu học sinh đọc bài tập 2. Gi¸o viªn dïng b¶ng phô ghi sè liÖu. ? Theo em hiÖn tîng hót thuèc l¸ ë nam thanh niªn vµ häc sinh ë Hµ Néi nh vậy có phải là hiện tợng đáng viết một bµi v¨n nghÞ luËn kh«ng? V× sao? - Đây là một hiện tợng đáng viết một bµi v¨n nghÞ luËn v×: + Hót thuèc l¸ cã h¹i cho søc khoÎ; + Hót thuèc l¸ hiÖn nay lµ mét thãi quen phổ biến khó bỏ, đáng suy nghĩ. + Hót thuèc l¸ g©y tèn kÐm vÒ kinh tÕ.  Thãi quen hót thuèc l¸ lµ mét thãi quen xÊu, cÇn ph¶i xo¸ bá dÇn, nhÊt lµ đối với lớp thanh niên trong cuộc sống hiện đại ngày nay khi họ là những con. Bµi tËp 2 - Đây là một hiện tợng đáng viÕt mét bµi v¨n nghÞ luËn v×: + Hót thuèc l¸ cã h¹i cho søc khoÎ; + Hót thuèc l¸ hiÖn nay lµ mét thãi quen phæ biÕn khã bỏ, đáng suy nghĩ. + Hót thuèc l¸ g©y tèn kÐm vÒ kinh tÕ.  Thãi quen hót thuèc l¸ lµ mét thãi quen xÊu, cÇn ph¶i xoá bỏ dần, nhất là đối với lớp thanh niªn trong cuéc sèng hiện đại ngày nay khi họ là nh÷ng con ngêi cã hiÓu biÕt.

(232) ngêi cã hiÓu biÕt vµ cã v¨n ho¸. vµ cã v¨n ho¸.  Nghiện thuốc lá dẫn đến 5 thói quen xÊu, nhÊt lµ tuæi vÞ thµnh niªn: ¡n c¾p, ¨n trộm tiền để mua thuốc lá… ? Em biÕt g× vÒ chÝnh s¸ch cña nhµ níc ta, cña thÕ giíi vÒ h¹n chÕ thãi quen hót thuèc lµ cho ngêi d©n? - Tuyªn truyÒn, gi¸o dôc… - §¸nh thuÕ cao viªc s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n thuèc l¸, nghiªm cÊm viÖc nhËp lËu thuèc l¸… Hoạt động 4: 1. Cñng cè ? Yªu cÇu vÒ néi dung, nghÖ thuËt 2’ cña bµi nghÞ luËn vÒ sù viÖc, hiÖn tîng đời sống 2. DÆn dß - Xem l¹i bµi - ChuÈn bÞ bµi míi :C¸ch lµm bµi nghÞ 1’ luận về một sự việc hiện tợng trong đời.. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ------------.

(233) TiÕt: 101: TËp lµm v¨n C¸ch lµm bµi nghÞ luËn về một sự việc hiện tợng trong đời sống Ngµy d¹y : ............................................................................................................................. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Đối tợng của kiểu bài nghị luận về một sự việc , hiện tợng đời sống - yêu cầu cụ thể khi làm bài văn nghị luận về một sự việc , hiện tợng đời sống 2. KÜ n¨ng - Nắm đợc bố cục của kiểu bài nghị luận này - Quan sát các hiện tợng của đời sống - Làm bài văn ngị luận về một sự việc , hiện tợng đời sống 3. Thái độ - Có ý thức quan tâm khen, chê trớc những sự việc, hiện tợng tốt, xấu trong đời sống để giáo dôc b¶n th©n, b¹n bÌ… B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (6') ? Thế nào là một bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống? Yêu cầu về nội dung và hình thức của một bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống là gì? ? Kể tên một vài sự việc, hiện tợng trong đời sống đáng để viết một bài văn nghị luận? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động Đứng trớc một đề bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống, để có thể làm tốt đề bài đó chúng ta cần phải tiÕn hµnh nh÷ng c«ng viÖc nh thÕ nµo? Néi dung tiÕt häc bµi h«m nay sÏ gióp chúng ta điều đó. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 20' míi I. §Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét sù việc hiện tợng đời sống - Giáo viên lần lợt gọi học sinh đọc các đề đã nêu trong SGK. - §Ò 1: TÊm g¬ng häc sinh ? Sự việc nêu ra trong từng đề đó là nghÌo vît khã, häc giái g×? - §Ò 2: HËu qu¶ cña chÊt độc màu da cam và các biện ph¸p kh¾c phôc nh÷ng hËu quả đó - §Ò 3: Trß ch¬i ®iÖn tö - §Ò 4: ý thøc häc tËp cña NguyÔn HiÒn.

(234) ? Các đề bài trên có điểm gì giống nhau? H·y chØ ra nh÷ng ®iÓm gièng nhau đó?  §Òu nªu ra nh÷ng sù viÖc, hiện tợng trong đời sống hàng ngµy vµ yªu cÇu nªu lªn nh÷ng ý kiÕn nhËn xÐt, suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ c¸c sù việc, hiện tợng đó. - Gi¸o viªn yªu cÇu mçi häc sinh tù ra một đề bài tơng tự. II. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn về một sự việc, hiện tợng đời sèng ? Khi lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn, thông thờng phải trải qua mấy bớc? đó lµ nh÷ng bíc nµo? - 4 bớc: Tìm hiểu đề và tìm ý; Lập dàn ý; ViÕt bµi; §äc bµi vµ söa ch÷a Giáo viên giới thiệu đề bài trong SGK vµ lÇn lît híng dÉn häc sinh thùc hiÖn 4 bớc đã nêu với đề bài đó. ? Đề bài đã cho thuộc loại gì? ? §Ò nªu lªn sù vËt hiÖn tîng g×? ? §Ò yªu cÇu lµm g×?. 1. Tìm hiểu đề và tìm ý - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn - Sù vËt, hiÖn tîng: Em Nghĩa học sinh lớp 7 đã làm rất nhiều việc giúp đỡ mẹ - Yªu cÇu nªu suy nghÜ vÒ sự việc, hiện tợng đó. - Gi¸o viªn lÇn lît nªu lªn c¸c c©u hái ở ý (b) để học sinh phân tích đợc ý nghÜa cña sù viÖc 2. LËp dµn bµi - Gi¸o viªn giíi thiÖu khung dµn ý trong SGK, sau đó yêu cầu học sinh cụ thÓ ho¸ c¸c môc nhá thµnh dµn ý chi tiÕt. - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh th¶o luËn nhãm - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh viÕt 1 đoạn trong phần vào giấy nháp, sau đó gi¸o viªn chuÈn bÞ mét sè bµi tríc líp. a. Më bµi b. Th©n bµi c. KÕt bµi 3. ViÕt bµi 4. §äc bµi viÕt vµ söa ch÷a. - Giáo viên nên ra một số yêu cầu đối với bớc này để học sinh lu ý trong quá tr×nh viÕt bµi hoµn chØnh Hoạt động 3: Ghi nhớ ? Khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù việc, hiện tợng đời sống cần thực hiện nh thÕ nµo? - Học sinh đọc ghi nhớ trong SGK 15' Hoạt động 3: Luyện tập - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn bớc lập dàn ý cho đề (4) đã nêu ở mục (I). III. Ghi nhí: SGK - Tr 24 IV. LuyÖn tËp a. Më bµi: - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ nh©n vËt NguyÔn HiÒn: Lµ mét con ngời đáng trân trọng, một tấm.

(235) g¬ng s¸ng cho thÕ hÖ trÎ noi theo. b. Th©n bµi: - Ph©n tÝch hoµn c¶nh cña NguyÔn HiÒn: Nhµ nghÌo, lµm chó tiÒu trong chïa… - Tinh thÇn ham häc vµ chñ động học tập: Nép bên cửa sổ nghe thÇy gi¶ng kinh, chç nµo cha hiÓu th× hái thÇy gi¶ng thêm… Xin thầy cho đi thi để biÕt søc häc cña m×nh…  Chøng tá NguyÔn HiÒn lµ mét häc trß rÊt tù tin. - ý thøc tù träng cña NguyÔn Hiền đợc biểu hiện ra sao? + khi lµ mét tr¹ng nguyªn …  yêu cầu vua đón phải có đầy đủ lễ nghi thức, có võng lo¹ng cña tr¹ng nguyªn…  Qua ®©y chóng ta häc tËp đợc ở Nguyễn Hiền: Lòng ham häc, tù tin, có ý thøc vµ lßng tù träng. c. KÕt bµi: - Bày tỏ thái độ, đánh giá của b¶n th©n… - Rót ra bµi häc cho b¶n th©n…. Hoạt động 4 1. Cñng cè 1’ GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Häc bµi 1’ - Lµm bµi - ChuÈn bÞ : ChuÈn bÞ hµnh trang vµothÕ kû míi D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................. -----------TiÕt: 102 : V¨n häc ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi Ngµy d¹y : .............................................................................................................. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Tính cấp thiết của vấn đề đợc đề cập đến trong văn bản - HÖ thèng luËn cø vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong v¨n b¶n 2. KÜ n¨ng - Đọc hiểu một văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội - Trình bày những suy nghĩ , nhận xét , đánh giá về một vấn đề xã hội - Rèn luyện thêm những cách viết đoạn văn , bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội 3. Thái độ - Có ý thức rèn luyện phấn đấu, hình thành thói quen tốt để trở thành một công dân tốt, có ích cho xã hội đúng nh tinh thần văn bản phân tích. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi.

(236) C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Qua văn bản "Tiếng nói của văn nghệ" em hiểu đợc gì về vai trò của văn nghệ đối với đời sống tình cảm con ngời? Cho ví dụ minh hoạ? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung Hoạt động 1: Khởi động 1' Hiện nay, đất nớc ta đang trên con đờng tiến lên công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nớc, điều đó đợc thể hiện nh thế nµo, chóng ta cã sù chuÈn bÞ ra sao?… Bµi häc h«m nay thÇy trß chóng ta cïng nhau ®i t×m hiÓu… 78' Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản I. T×m hiÓu v¨n b¶n - Giáo viên hớng dẫn học sinh cách đọc: Giäng trÇm tÜnh, kh¸ch quan nhng kh«ng xa cách, nói một vấn đề hệ trọng nhng kh«ng cao giäng thuyÕt gi¸o mµ gÇn gòi, gi¶n dÞ. - Giáo viên gọi 3 học sinh đọc bài và nhËn xÐt Gv yªu cÇu häc phÇn chó thÝch ? H·y trr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em 1. T¸c gi¶ vÒ t¸c gi¶ Vò Khoan ? T¸c gi¶ Vò Khoan lµ mét nhà hoạt động chính trị, nguyªn lµm phã thñ tíng níc CH XHCN ViÖt Nam 2. T¸c phÈm: * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : ViÕt ? Thêi gian s¸ng t¸c v¨n b¶n ? n¨m 2001, ®¨ng trªn t¹p chí "tia sáng" và đợc in vào tËp "Mét gãc nh×n cña tri thøc" ? Văn bản này đợc chia bố cục làm mấy phÇn? Danh giíi cña c¸c phÇn vµ néi dung chính của từng phần đó là gì? - Bè côc: 3 phÇn: + PhÇn 1: 2 c©u ®Çu: ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi. + PhÇn 2: TiÕp theo  ngêi ViÖt l¹i thêng đố kỵ nhau: Giải quyết vấn đề: Chuẩn bị c¸i g×?; v× sao cÇn chuÈn bÞ?; Nh÷ng c¸i m¹nh vµ c¸i yÕu cña con ngêi ViÖt Nam cÇn nhËn râ. + Phần 3: còn lại: Kết thúc vấn đề: Việc quyết định đầu tiên đối với thế hệ trẻ Việt Nam.. ? T¸c gi¶ viÕt bµi nµy trong thêi ®iÓm lÞch sö nµo?. * Bè côc: - Chia 3 phÇn, t¬ng øng víi 3 luËn ®iÓm.. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Thêi ®iÓm lÞch sö cña bµi viÕt - Đầu năm 2001, khi đất níc ta cïng toµn thÕ giíi bíc vµo n¨m ®Çu tiªn cña thÕ kû míi..

(237) ? Thời điểm đó có ý nghĩa gì?.  Có ý nghĩa đặc biệt quan trọng: Công cuộc đổi míi b¾t ®Çu tõ cuèi thÕ kû trớc đã đạt đợc những thành qu¶ bíc ®Çu vµ chóng ta tiÕn sang thÕ kû míi víi mục tiêu phấn đấu rất cao, gia quyÕt t©m nhËn nhiÖm vô c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp vµo n¨m 2020  bµi viÕt cã ý nghÜa rÊt kÞp thêi.. ? Vấn đề mà tác giả đa ra bàn luận và luËn ®iÓm cña bµi viÕt lµ g×? - ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi. - LuËn ®iÓm: C©u më ®Çu "Líp trÎ ViÖt Nam..." Giáo viên: Để làm rõ luận điểm đã nêu ra, tác giả đã xây dựng lên một hệ thống luËn cø nh thÕ nµo? 2. HÖ thèng luËn cø trong v¨n b¶n a. ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi th× quan träng nhÊt lµ sù chuÈn bÞ vÒ b¶n th©n con ngêi. - Gi¸o viªn: §©y lµ luËn cø quan träng, më ®Çu cho c¶ hÖ thèng luËn cø cña v¨n bản. Nó có ý nghĩa đặt vấn đề, mở ra hớng lËp luËn cña toµn v¨n b¶n. ? §Ó x¸c minh cho luËn cø nµy t¸c gi¶ đã nêu ra các lí lẽ nào? - Tõ cæ chÝ kim, bao giê con ngêi còng là động lực phát triển của lịch sử. - Trong thêi kú nÒn kinh tÕ tri thøc ph¸t triÓn m¹nh mÏ th× vai trß cña con ngêi l¹i cµng næi tréi. ? LuËn cø tiÕp theo t¸c gi¶ nªu ra lµ g×? b. Bèi c¶nh thÕ giíi hiÖn nay vµ nh÷ng môc tiªu, nhiệm vụ nặng nề của đất níc ? Tác giả đã triển khai luận cứ này thành mấy ý, đó là những ý nào? - Bèi c¶nh hiÖn nay lµ mét thÕ giíi mµ khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn nh huyÒn tho¹i, sù giao thoa, sù héi nhËp ngµy cµng s©u réng gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ. - Nớc ta phải đồng thời giải quyết 3 nhiÖm vô: Tho¸t khái t×nh tr¹ng... ? Hãy xác định luận cứ thứ 3 trong bài. - Gi¸o viªn: §©y lµ luËn cø trung t©m, quan trọng nhất của bài nên đợc tác giả triển khai cụ thể và phân tích khá thấu đáo.. c. Nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña con ngêi ViÖt Nam cần đợc nhận rõ khi bíc vµo nÒn kinh tÕ míi trong thÕ kØ míi.

(238) ? NhËn xÐt g× vÒ hÖ thèng luËn cø mµ t¸c gi¶ ®a ra?. ? Nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu trong thói quen của con ngời Việt Nam đợc tác gi¶ chØ ra nh thÕ nµo? - §iÓm m¹nh: Th«ng minh, nh¹y bÐn víi c¸i míi, cÇn cï s¸ng t¹o, cã tinh thÇn ®oµn kết, đùm bọc, bản tính thích ứng nhanh. - §iÓm yÕu: ThiÕu kiÕn thøc c¬ b¶n, kÐm khả năng thực hành, thiếu đức tính tỉ mỉ, kh«ng coi träng nghiªm ngÆt quy tr×nh công nghệ, chủ quan với cờng độ khẩn trơng, thờng đố bị nhau trong làm ăn và cuéc sèng thêng ngµy, cã nhiÒu h¹n chÕ trong thãi quen vµ nÕp nghØ, k× thÞ kinh doanh, quen víi bao cÊp, thãi sïng ngo¹i hoÆc bµi ngo¹i qu¸ møc, thãi "kh«n vÆt, Ýt gi÷ ch÷ tÝn". ? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch ph©n tÝch cña t¸c gi¶?. ? Khi ph©n tÝch ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu nào đó, thái độ của tác giả nh thế nào? - Tôn trọng sự thực, nhìn nhận vấn đề mét c¸ch kh¸ch quan, toµn diÖn, kh«ng thiên lệch về một phía, khẳng định và tôn trọng những phẩm chất tốt đẹp, đồng thời còng th¼ng th¾n chØ ra nh÷ng mÆt yÕu kém, không rơi vào sự đề cao quá mức hay tÞ ti, miÖt thÞ d©n téc. ? Ngôn ngữ trong văn bản có gì đặc biÖt?. H·y t×m nh÷ng c©u thµnh ng÷, tôc ng÷ tác giả đã sử dụng trong bài. "Nớc đến chân mới nhảy" "Tr©u buéc ghÐt tr©u ¨n".  TÝnh chÆt chÏ vµ tÝnh định hớng rất rõ của hệ thèng luËn cø. 3. Ph©n tÝch nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu trong tÝnh c¸ch, thãi quen cña ngêi ViÖt Nam. - Kh«ng chia thµnh 2 ý râ rÖt: §iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu, mµ c¸ch lËp luËn lµ nªu tõng ®iÓm m¹nh vµ ®i liÒn víi nã l¹i lµ ®iÓm yÕu. §iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu lu«n luôn đối chiếu với yêu cầu xây dựng và phát triển đất níc hiÖn nay chø kh«ng ph¶i chØ nh×n trong lÞch sö. Đó là cách nhìn thấu đáo và hîp lÝ. 4. Ng«n ng÷ trong v¨n b¶n - Ng«n ng÷ cña bµi lµ ng«n ng÷ b¸o chÝ, g¾n víi đời sống, dùng cách nói gi¶n dÞ, trùc tiÕp, dÔ hiÓu. - Sö dông c¸c thµnh ng÷ làm cho bài viết sinh động, cô thÓ, võa ý vÞ, s©u s¾c mµ ng¾n gän.

(239) "Bãc ng¾n, c¾n dµi" 3' Hoạt động 3: Tổng kết ? NhËn xÐt néi dung vµ nghÖ thuËt ? Học sinh đọc ghi nhớ - Giáo viên yêu cÇu häc sinh nh¾c l¹i c¸c ý trong ghi nhí Hoạt động 4: 1' 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 1' 2. DÆn dß - Häc bµi - Lµm bµi - ChuÈn bÞ : C¸c thµnh phÇn biÖt lËp (tiÕp). III. Tæng kÕt * Ghi nhí ( Sgk ). D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................. ------------. TiÕt 103 : TËp lµm v¨n c¸c thµnh phÇn biÖt lËp (tiÕp) Ngµy d¹y : ............................................................................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Đăc điểm của thành phần gọi - đáp và thành phần phụ chú - Công dụng của thành phần gọi - đáp và thành phần phụ chú 2. KÜ n¨ng -Nhận biết 2 thành phần biệt lập : gọi - đáp và phụ chú . nắm đợc công dụng , đặt câu 3. Thái độ - BiÕt sö dông thµnh phÇn biÖt lËp mét c¸ch hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ trong c©u B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3') ? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i, thµnh phÇn c¶m th¸n trong c©u? V× sao hai thµnh phần này đợc coi là hai thành phần biệt lập trong câu? Lấy ví dụ về thành phần tình thái, ph©n tÝch vµ chØ râ? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động.

(240) Trong khi nãi, viÕt, ta b¾t gÆp nhiÒu thµnh phÇn n»m trong cÊu tróc có ph¸p cña c©u (Chñ ng÷, VÞ ng÷, Bæ ng÷, Tr¹ng ng÷…) cã nh÷ng thµnh phÇn c©u kh«ng nằm trong cấu trúc cú pháp của câu  đợc gọi là thành phần biệt lập. ở tiết học trớc chúng ta đã đi tìm hiểu khái niệm về thành phần biệt lập và đợc biết có 4 thành phần biệt lập, chúng ta đã đi phân tÝch, t×m hiÓu hai thµnh phÇn "t×nh th¸i" vµ "c¶m th¸n", h«m nay chóng ta tiÕp tôc ®i t×m hiÓu tiÕp hai thµnh phÇn cßn lại: "Thành phần gọi - đáp" và "Thành 20’ phÇn phô chó Hoạt động 2: Hình thành kiến thức míi Gọi học sinh đọc ? Trong c¸c tõ ng÷ in ®Ëm trªn, tõ ngữ nào dùng để gọi, từ ngữ nào dùng để đáp? - Từ "Này" (ví dụ a): Dùng để gọi; - Côm tõ "Tha «ng" (vÝ dô b): Dïng để đáp. ? Nhớ lại văn bản Làng đã học; những câu trên xuất hiện trong cuộc đối tho¹i g÷a ai víi ai? - Giữa ông Hai và ngời đàn bà tản c. ? C©u nµo lµ cña ngêi hái vµ c©u nµo lµ cña ngêi tr¶ lêi? - C©u cã tõ "Nµy" lµ c©u hái cña «ng Hai; C©u cã côm tõ "Tha «ng" lµ c©u trả lời của ngời đàn bà tản c. ? NÕu ta bá ®i nh÷ng tõ in ®Ëm th× nghĩa diễn đạt, nội dung chính của câu có bị thay đổi hay không? Vì sao? - Khi bá thµnh phÇn in ®Ëm th× nghÜa của câu không bị thay đổi  Vì các thành phần đó không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu.  Nh vËy, c¸c tõ ng÷ in ®Ëm trong vÝ dụ trên đợc gọi là thành phần gì trong c©u?  Gäi lµ thµnh phÇn biÖt lËp trong c©u.  Thành phần biệt lập gọi - đáp trong c©u. - Từ "Này" để gây sự chú ý của ngời nghe vµo c©u nãi cña m×nh. - Thể hiện sự lễ phép, tôn trọng đối víi ngêi bÒ trªn. GV: Nội dung tiết trớc chúng ta đã t×m hiÓu vÒ kh¸i niÖm thµnh phÇn biÖt lËp: "Thµnh phÇn biÖt lËp lµ thµnh phÇn kh«ng n»m trong cÊu tróc có ph¸p cña câu, mà đợc dùng để diễn đạt thái độ của ngời nói, cánh đánh giá của ngời nói đối với việc đợc nói đến trong câu hoặc đối với ngời nghe".. I. Thành phần gọi - đáp: 1. VÝ dô. 2. NhËn xÐt  C¸c tõ ng÷ Nµy, Tha «ng là thành phần biệt lập gọi đáp trong câu. - Thành phần gọi - đáp : dùng để tạo lập hoặc để duy tr× quan hÖ giao tiÕp ..

(241) ? Trong nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm trªn, tõ ngữ nào dùng để tạo lập cuộc thoại, mở đầu cuộc thoại, từ ngữ nào dùng để duy tr× cuéc tho¹i ®ang diÔn ra? ? T¹i sao trong khi khi t¹o lËp cuéc tho¹i, «ng Hai l¹i dïng tõ "Nµy"? - Từ "Này" dùng để tạo lập cuộc tho¹i, më ®Çu sù giao tiÕp. ? T¹i sao khi tr¶ lêi c©u hái cña «ng Hai, ngời đàn bà tản c lại lói: "Tha «ng"? - Cụm từ "Tha ông" dùng để duy trì cuộc thoại, thể hiện sự hợp tác đối thoại. ? VËy qua ph©n tÝch ng÷ liÖu võa råi, em rút ra đợc bài học gì cho bản thân về việc sử dụng thành phần gọi - đáp trong giao tiÕp hµng ngµy? - Khi giao tiÕp víi b¹n bÌ, ngêi nhá tuæi h¬n cã thÓ dïng c¸c tõ th©n thiÕt hµng ngµy. - Khi tr¶ lêi ngêi lín tuæi nh thÇy c«, «ng bµ, cha mÑ… ph¶i tha göi, lÔ phÐp…  Sử dụng thành phần gọi - đáp phải phï hîp víi mèi quan hÖ gi÷a nh÷ng ngêi tham gia giao tiÕp. ? Quan s¸t vµo vÝ dô, em h·y cho biết, các thành phần gọi đáp thờng đứng ë vÞ trÝ nµo trong lêi tho¹i? - §øng ë ®Çu lêi tho¹i. - VÝ dô: (1) - Nµy, b¹n lµm bµi tËp to¸n cha? - Tí lµm råi! (2) C« gi¸o hái häc sinh: - Em đã làm bài tập cô giao về nhà hay cha? Häc sinh: - Tha c«, em lµm råi ¹! ? Trong hai vÝ dô trªn, tõ ng÷ nµo lµ thµnh phÇn gäi vµ tõ ng÷ nµo lµ thµnh phần đáp trong câu? - VÝ dô (1): Tõ Nµy lµ thµnh phËn gäi; - VÝ dô (2): Côm tõ Tha c« lµ thµnh phần đáp. - Học sinh đọc nội dung ví dụ trong bảng phô trªn b¶ng, chó ý vµo c¸c tõ in ®Ëm. ? NÕu lîc bá hÕt c¸c tõ ng÷ in ®Ëm, nghÜa sù viÖc cña mçi c©u trªn cã thay đổi hay không? Vì sao? - NÕu lîc bá c¸c tõ ng÷ in ®Ëm, nghÜa của câu không thay đổi.  V×: Bé phËn in ®Ëm kh«ng tham gia vµo nßng cèt cña c©u vµ kh«ng tham gia diễn đạt nghĩa sự việc, nội dung của c©u. GV:  §iÒu nµy chøng tá r»ng thµnh phần mà chúng ta có thể bỏ đợc đi trên kh«ng ph¶i lµ mét bé phËn thuéc cÊu trúc cú pháp của câu đó, nó là thành. * Chó ý: Sö dông thµnh phần gọi - đáp phải phù hợp víi mèi quan hÖ gi÷a nh÷ng ngêi tham gia giao tiÕp.. II. Thµnh phÇn phô chó: 1. VÝ dô.

(242) phÇn biÖt lËp. ? ở câu (a), từ ngữ in đậm đợc thêm vào để chú thích cho cụm từ nào? Nó đợc đặt giữa dấu câu gì? - C©u (a): Bé phËn in ®Ëm chó thÝch cho cụm từ "đứa con gái đầu lòng", đặt trong dÊu g¹ch nèi (-). ? ë c©u (b), côm chñ – vÞ in ®Ëm chó thÝch ®iÒu g×? - C©u (b): Côm C – V in ®Ëm trong c©u (b) chó thÝch ®iÒu suy nghÜ riªng cña nhân vật "tôi" chú thích cho đứng trớc, điều suy nghĩ này có thể đúng và cũng có thể gần đúng hoặc cha đúng với suy nghÜ riªng cña L·o H¹c. ? Nó đợc đặt trong dấu câu gì? - Cụm C – V đợc đặt trong dấu phẩy (,). - GV: Trong c©u v¨n lµ lêi nãi cña «ng Gi¸o trong t¸c phÈm L·o H¹c, «ng Giáo muốn giải thích với ngời đọc ràng L·o H¹c kh«ng hiÓu «ng cho nªn «ng buån l¾m. ? Qua ph©n tÝch ng÷ liÖu trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn phô chó? Thành phần phụ chú thờng đợc đặt ở vị trÝ nµo trong c©u? - Häc sinh tr¶ lêi theo néi dung ghi nhí (SGK – 32) GV: Gọi học sinh đọc nội dung ghi nhí SGK – 32  Gi¸o viªn chèt l¹i bµi. 15’ Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập - GV: Gọi học sinh đọc nội dung bài tËp 1 SGK – 32. ? Đoạn trích này là cuộc đối thoại gi÷a ai víi ai? - Gi÷a bµ l·o hµng xãm víi ChÞ DËu. ? Trong đoạn trích trên, từ nào đợc dùng để gọi và từ nào đợc dùng để đáp? - Ví dụ a: Từ Này dùng để gọi; - Ví dụ b: Từ Vâng dùng để đáp. ? Dựa vào thành phần gọi - đáp và nội dung văn bản đã học, hãy xác định mối quan hệ giữa ngời gọi và ngời đáp? - GV: Gọi học sinh đọc nội dung bài tập 2 (SGK – 32). - HĐ độc lập - trình bày - Học sinh đọc nội dung bài tập 3 (SGK – 32). ? Tìm các thành phần gọi - đáp trong câu ca dao và cho biết lời gọi đáp đó hớng đến ai? - Cụm từ: "Bầu ơi": Dùng để gọi. - Câu ca dao đó chỉ có lời gọi mà không có lời đáp, đối tợng hớng tới kh«ng lµ mét c¸ nh©n cô thÓ nµo mµ lµ. 2. NhËn xÐt. Tãm l¹i: Thµnh phÇn phô chó  bæ sung mét sè chi tiÕt cho néi dung chÝnh cña c©u. * Ghi nhí: (SGK – 32) II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: (SGK – 32) - Ví dụ a: Từ Này dùng để gäi; - Ví dụ b: Từ Vâng dùng để đáp.  Mèi quan hÖ: Trªn - díi, sù th©n mËt gi÷a hµng xãm l¸ng giÒng gÇn gòi, cïng c¶nh ngé. Bµi tËp 2: (SGK – 32) - Cụm từ: "Bầu ơi": Dùng để gäi. - §èi tîng híng tíi tÊt c¶ ngêi d©n ViÖt Nam. Bµi tËp 3: (SGK – 32). - PhÇn (a), (b), (c): Thµnh phÇn phô chó gi¶i thÝch cho c¸c côm danh tõ mäi ngêi; Nh÷ng ngêi n¾m gi÷ ch×a kho¸ cña c¸nh cöa nµy; líp trÎ..

(243) tÊt c¶ chóng ta – ngêi d©n ViÖt Nam. - Phần (d): nêu nên thái độ - GV: Qua c©u ca dao cho chóng ta cña ngêi nãi tríc sù viÖc hay biết đợc ngời dân Việt Nam phải biết yêu sù vËt. thơng, đoàn kết thân ái, chia sẻ, đùm bọc lẫn nhau vì chúng ta đều là ngời trong mét níc, dßng dâi con L¹c ch¸u Hång… - GV: Chia líp lµm 4 nhãm vµ ph¸t phiÕu häc tËp cho häc sinh yªu cÇu th¶o luËn lµm néi dung bµi tËp 3 SGK – 33. ? T×m c¸c thµnh phÇn phô chó trong c¸c ®o¹n trÝch vµ cho biÕt chóng bæ sung ®iÒu g×? - Nhãm 1: PhÇn a; - Nhãm 2: PhÇn b; - Nhãm 3: PhÇn c; - Nhãm 4: PhÇn d.  Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh th¶o luËn, suy nghÜ vµ tr¶ lêi yªu cÇu néi dung bµi tËp 3  nhËn xÐt, RKN. a) Thµnh phÇn phô chó: "kÓ c¶ anh" gi¶i thÝch cho côm tõ "mäi ngêi". b) Thµnh phÇn phô chó: "c¸c thÇy c« giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những ngêi mÑ", gi¶i thÝch cho côm tõ "nh÷ng ngêi n¾m gi÷ ch×a cho¸ cña c¸nh cöa nµy". c) Thµnh phÇn phô chó: "nh÷ng ngêi chủ thực sự của đất nớc trong thế kỷ tới" gi¶i thÝch cho côm tõ "líp trÎ". d) - Thµnh phÇn phô chó: "cã ai ngê" thÓ hiÖn sù ng¹c nhiªn cña nh©n vËt tr÷ t×nh "t«i". - Thµnh phÇn phô chó: "th¬ng th¬ng qu¸ ®i th«i" thÓ hiÖn t×nh c¶m tr×u mÕn cña nh©n vËt tr÷ t×nh "t«i" víi nh©n vËt "C« bÐ nhµ bªn Hoạt động 4: 2’ 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi + 4 thµnh phÇn biÖt lËp: Thµnh phÇn t×nh th¸i; Thµnh phÇn c¶m th¸n; Thành phần gọi - đáp; Thµnh phÇn phô chó. 2. DÆn dß 1’ - Häc bµi - Lµm bµi - ChuÈn bÞ : ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 4 D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................. * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ............................................................................................................. -----------TiÕt: 104 , 105.

(244) viÕt bµI tËp lµm v¨n sè 5 t¹i líp (V¨n nghÞ luËn) Ngµy d¹y : ............................................................................................................... A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - N¾m ch¾c yªu cÇu néi dung, h×nh thøc cña mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng đời sống. 2. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng tập phân tích tổng hợp, kỹ năng diễn đạt, trình bày, chữ viết… 3. Thái độ: - Biết quan tâm đến các sự việc, hiện tợng đời sống xung quanh mình, biết bày tỏ thái độ, đánh giá cảm nhận của bản thân về sự việc, hiện tợng đó. B. ChuÈn bÞ 1.Giáo viên : Soạn bài, đề , đáp án 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi §Ò bµi: Một hiện tợng khá phổ biến hiện nay là vứt rác ra đờng hoặc những nơi công cộng. Ngồi bên hồ, dù là hồ đẹp nổi tiếng, ngời ta cũng tiện tay vứt rác xuống… Em hãy đặt một nhan đề để gọi ra hiện trợng ấy và viết bài văn nêu suy nghĩ của mình. §¸p ¸n , biÓu ®iÓm 1. Më bµi: ( 1,5 ®) - giíi thiÖu chung, kh¸i qu¸t hiÖn tr¹ng m«i trêng. - Hành động đợc nêu ra (đề bài) là hành động gây ô nhiễm môi trờng  cần phải sửa. 2. Th©n bµi: ( 7 ®) *) Phân tích cụ thể thực trạng môi trờng địa phơng: - M«i trêng ngµy cµng « nhiÔm; - BÇu kh«ng khÝ, nguån níc bÞ ¶nh hëng; - Mỹ quan đờng phố không đợc đảm bảo; - Rác thải còn vứt bừa bãi, đặc biệt rác thải ni-lông. *) T¸c h¹i: - M«i trêng sèng bÞ ¶nh hëng; - C¶nh quan bÞ ¶nh hëng  gi¶m sù thu hót kh¸c du lÞch, tham quan… - C«ng t¸c b¶o vÖ m«i trêng gÆp khã kh¨nghÞ luËn - G©y « nhiÔm nguån níc, kh«ng khÝ  g©y chÕt c¸c sinh vËt ë ao, hå, biÓn… - H×nh thµnh thãi quen xÊu ë mçi ngêi d©n; - M«i trêng bÞ « nhiÔm  dÞch bÖnh t¨ng cao vµ cã c¬ héi thªm ph¸t triÓn… *) Nguyªn nh©n: - ý thøc ngêi d©n; - Sù thiÕu quan t©m, thiÕu ®Çu t cña c¸c ngµnh chøc n¨ng… - C«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc cha tèt; - Cha cã chÕ tµi phï hîp víi c¸c hµnh vi vi ph¹m… *) Híng kh¾c phôc: - Tõ nguyªn nh©n  Cã híng kh¾c phôc xong quan träng nhÊt lµ ý thøc cña ngêi d©n  vì môi trờng sống tốt đẹp cho hôm nay và mai sau  mỗi chúng ta hãy góp phần bảo vệ môi trờng dù đó là việc làm nhỏ nhất. 3. KÕt bµi: ( 1,5 ®) - Kết luận lại vấn đề nghị luận: đa ra đánh giá của bản thân; - Bài học cùng lới khuyên  cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn nếu tất cả chúng ta đều có ý thức b¶o vÖ m«i trêng mäi lóc mäi n¬i… C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: 2. Bµi míi: Hoạt động 1: - Giáo viên chép đề lên bảng - HS chép đề , làm bài , nộp bài.

(245) GV: Các em đã đợc học về văn tự sự từ lớp 6. Tiết trớc chúng ta vừa tìm hiểu về sử dụng yếu tố miêu tả trong văn tự sự, để củng cố những kiến thức đã học hôm nay chúng ta đi vào viết một đề văn cụ thể. Hoạt động 2: - GV thu bµi - NhËn xÐt giê kiÓm tra * DÆn dß - Xem lại đề bài và lập dàn ý chi tiết cho đề bài vừa viết. - Chuẩn bị bài : "Nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lý". D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 106- 107 : V¨n häc chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña la ph«ng ten Ngµy d¹y : ................................................................................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - §Æc trng cña s¸ng t¸c nghÖ thuËt lµ yÕu tè tëng tîng vµ dÊu Ên c¸ nh©n cña t¸c gi¶ - C¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ trong v¨n b¶n 2. KÜ n¨ng - §äc - hiÓu mét v¨n b¶n dÞch vÒ nghÞ luËn v¨n ch¬ng - Nhận ra và phân tích đợc các yếu tố của lập luận 3. Thái độ - Có thái độ nhìn nhận đúng đắn đặc trng sáng tác nghệ thuật, các hiện tợng nhân vật văn häc. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Qua văn bản "Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới" (Vũ Khoan), tác giả đã phân tích những luận điểm mạnh, điểm yếu của con ngời Việt Nam nh thế nào? Em đã chuẩn bị đợc những hành trang gì để bớc vào thế kỷ mới? - Gîi ý tr¶ lêi: Häc sinh tr¶ lêi theo néi dung ghi nhí cña bµi. Häc sinh tù liªn hÖ thùc tÕ b¶n th©n vµ ph¸t biÓu theo suy nghÜ cña m×nh. 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động - Trong c¸c c©u truyÖn cæ tÝch vµ bé phim hoạt hình "Hãy đợi đấy" dành cho thiếu nhi mà các em đợc xem trên truyền hình… Chúng ta đều biết chó sói lµ loµi hung d÷, danh ma, x¶o quyÖt cßn cừu là loài động vật ăn cỏ hiền lành, chËm ch¹p, yÕu ít, thêng lµ måi ngon cña chã sãi. Nhng díi ngßi bót cña mét nhµ sinh vËt, mét nhµ th¬, nh÷ng con vËt này lại đợc miêu tả, phân tích rất khác nhau. Sự khác nhau đó là thế nào? Vì sao có sự khác nhau đó? Chúng ta cùng.

(246) nhau ®i ph©n tÝch ®o¹n v¨n nghÞ luËn "Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng-ten" cña t¸c gi¶ H. Ten, chóng ta sÏ t×m thÊy c©u tr¶ lêi. 78' Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản - GV: Hớng dẫn học sinh đọc: Giọng đọc rõ ràng, rứt khoát. GV: Đọc mẫu một đoạn  gọi 2 học sinh đọc tiếp  RKN, nhận xét giọng đọc của học sinh, chú ý sửa cách đọc cho học sinh. ? C¨n cø vµo phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ vµ phÇn chó thÝch  trong SGK, em h·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ t¸c gi¶ H. Ten? ? Em h·y nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n? - TrÝch ch¬ng II, phÇn II trong c«ng tr×nh nghiªn cøu cña «ng. - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh t×m hiÓu 14 tõ khã trong SGK – 40. ? Em hiÓu g× vÒ tªn gäi La Ph«ng-ten vµ Buy-ph«ng trong v¨n b¶n? Hä lµ ai? - La Ph«ng-ten (1621 – 1965), lµ nhµ th¬ ngô ng«n næi tiÕng cña níc Ph¸p. - Buy-ph«ng (1707 – 1788) lµ nhµ v¹n vËt häc, nhµ v¨n Ph¸p, viÖn sü ViÖn Hµn l©m Ph¸p, t¸c gi¶ c«ng tr×nh V¹n vËt häc næi tiÕng gåm 35 tËp xuÊt b¶n tõ 1749  1789. ? Nhìn lơ đãng là nhìn nh thế nào? - Nh×n chç nµy, chç kh¸c, kh«ng chăm chú vào một cái gì đó. - GV: Chã sãi vµ cõu non trong th¬ ngụ ngôn của La Phông-ten là nhan đề văn bản do ngời biên soạn SGK đặt. ? Theo em, vì sao có thể đặt cho văn b¶n nµy c¸i tªn Êy? - Tên ấy nêu đợc nội dung chính của v¨n b¶n: B×nh luËn vÒ chã sãi vµ cõu trong tho ngô ng«n cña La Ph«ng-ten. ? Nếu chúng ta đặt một cái tên khác cho v¨n b¶n nµy th× em sÏ chän nh÷ng tªn nµo? - Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng-ten vµ trong ghi chÐp cña Buy-ph«ng. - Nhµ th¬ La Ph«ng-ten vµ nhµ khoa häc Buy-ph«ng nh×n nhËn chã sãi vµ cõu nh thÕ nµo? - Chã sãi vµ cõu trong c¸ch nh×n cña nhµ khoa häc vµ nhµ th¬… ? Văn bản này đợc chia bố cục làm mÊy phÇn? Danh giíi cña c¸c phÇn vµ nội dung chính của từng phần đó là gì? - Bè côc: 2 phÇn: + Phần 1: Từ đầu  tốt bụng đến thế:. I. T×m hiÓu chung. 1.T¸c gi¶: Hi-p«-lÝt-ten (18281893), lµ triÕt gia, sö gia, nhµ nghiªn cøu v¨n häc Ph¸p, ViÖn sÜ viÖn Hµn l©m Ph¸p. 2 .T¸c phÈm: * Xuất xứ : Văn bản đợc trích tõ ch¬ng II, phÇn thø 2 cña c«ng tr×nh nghiªn cøu "Laph«ng-ten vµ th¬ ngô ng«n" cña «ng.. * Tựa đề : Tên ấy nêu đợc néi dung chÝnh cña v¨n b¶n: B×nh luËn vÒ chã sãi vµ cõu trong tho ngô ng«n cña La Ph«ng-ten.. * Bè côc: 2 phÇn:.

(247) H×nh tîng con cõu trong bµi th¬ cña La Ph«ng-ten trong sù so s¸nh víi con cõu cña Buy-ph«ng. + PhÇn 2: Cßn l¹i: H×nh tîng chã sãi trong bµi th¬ cña La Ph«ng-ten trong sù đối sánh với chó sói của Buy-phông. ? Nếu vậy thì văn bản này đợc xếp vào thÓ lo¹i v¨n b¶n g×? Chøc n¨ng chÝnh lµ g×? - Nghị luận xã hội vì nội dung, đối tợng nghị luận là vấn đề về xã hội, ngợc lại nghị luận văn chơng vì đối tợng nghị luËn lµ t¸c phÈm v¨n häc. ? Trong văn bản để làm nổi bật hình ¶nh cña con chã sãi vµ con cõu th× t¸c giả đã dùng phép lập luận nào? - Ph¬ng ph¸p lËp luËn cña t¸c gi¶: DÉn ra nh÷ng dßng viÕt vÒ hai con vËt ấy của nhà khoa học Buy-phông để so s¸nh. ? T¸c gi¶ triÓn khai m¹ch nghÞ luËn theo 3 bớc, đó là những bớc nào? - 1. Ngßi bót cña La Ph«ng-ten; - 2. Ngßi bót cña Buy-ph«ng; - 3. Ngßi bót cña La Ph«ng-ten. ? Chóng ta ®i ph©n tÝch v¨n b¶n nµy theo híng nµo?  Phân tích văn bản theo bố cục đã chia. - GV: Yªu cÇu häc sinh theo dâi vµo phÇn ®Çu cña v¨n b¶n. - Học sinh đọc và tìm hiểu phần 1 v¨n b¶n. - GV: Yªu cÇu häc sinh quan s¸t vµo bøc kªnh h×nh trong SGK. - Häc sinh quan s¸t kü bøc kªnh h×nh trong SGK. ? Bøc tranh nµy t¬ng øng víi ®o¹n v¨n b¶n nµo? Em h·y m« t¶ l¹i bøc tranh đó? - T¬ng øng víi ®o¹n ®Çu cña v¨n b¶n th¬. ? §øng tríc kÎ thï cña m×nh, cõu cã thái độ nh thế nào? - Sä sÖt, run rÈy… ? Theo Buy-ph«ng viÕt vÒ loµi cõu lµ loài động vật nh thế nào? - Đần độn, sợ sệt, thụ động, thiếu tự chủ, hoạt động tự chủ. ? T×m c¸c chi tiÕt chøng tá cõu lµ con vật ngu dốt và đần độn? - Kh«ng biÕt trèn tr¸nh hiÓm nguy. ? Theo em, tác giả nhận xét về đặc điểm của con cừu có đúng không? Ông đã làm cách nào để có nhận xét về con. * KiÓu v¨n b¶n: NghÞ luËn v¨n ch¬ng.. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. H×nh tîng con cõu díi ngßi bót cña nhµ th¬ vµ nhµ khoa häc.. a. Díi ngßi bót cña nhµ khoa häc Buy-ph«ng: - Đần độn, sợ sệt, thụ động, thiÕu tù chñ.. - Kh«ng cã t×nh mÉu tö. b. Díi ngßi bót cña nhµ th¬ la Ph«ng-ten:. - HiÒn lµnh, kh«ng thÓ h¹i ai.. - Cừu mẹ: Giàu đức hy sinh, cã t×nh mÉu tö cao..

(248) vËt nµy? - Đúng, vì Buy-phông đã dựa vào hoạt động bản năng của cừu do trực tiếp quan sát đợc để nhận xét. ? Theo nhµ th¬ La Ph«ng-ten th× loµi cừu đợc miêu tả nh thế nào? - HiÒn lµnh, kh«ng thÓ h¹i ai. ? H·y t×m ®o¹n v¨n miªu t¶ chi tiÕt vÒ loµi cõu cña nhµ th¬ La Ph«ng-ten? - Nhng kh«ng chØ cã vËy, giäng chó cõu non téi nghiÖp míi buån rÇu vµ dÞu dµng lµm sao; cõu mÑ ch¹y tíi khi nghe tiÕng kªu rªn cña con nã, nhËn ra con trong cả đám đông cừu kia, rồi đứng yên trên nền đất lạnh và bùn lầy, vẻ nhẫn nhôc… cho ®Ðn khi bó xong. ? Kh¸c víi Buy-ph«ng, La Ph«ng-ten đã có sự nhìn nhận về cừu mẹ đối với cõu con nh thÕ nµo? ? Biện pháp nghệ thuật nào đợc dùng để miêu tả về loài cừu của nhà thơ La Ph«ng-ten?  Nh©n c¸ch hãa, triÕt lý nh©n sinh. ? Nhà thơ La Phông-ten đã mô tả tính cách của loài cừu qua những đặc ®iÓm nµo? - Kh¾c ho¹ qua tÝnh c¸ch: + Thái độ; + Ng«n tõ; + §Æc ®iÓm vèn cã cña loµi cõu: HiÒn lµnh, nhót nh¸t, kh«ng h¹i ai… ? T×m c¸c chi tiÕt trong v¨n b¶n nãi nên đặc điểm của loài cừu qua cái nhìn cña nhµ th¬ La Ph«ng-ten? - GÆp chã sãi: Cõu gäi b»ng "bÖ h¹" xng "kÎ hÌn nµy" - Ra søc thanh minh cho m×nh chøng tá v« téi  Cõu vÉn bÞ sãi tha vµo rõng ¨n thÞt… ? Qua cuộc đối thoại của cừu với chó sói, em cảm nhận đợc gì về cừu non? - Cừu non ý thức đợc mình là kẻ hèn yÕu nªn hÕt søc nhón nhêng tíi møc nhót nh¸t. ? Nhờ đâu mà La Phông-ten viết đợc nh vËy? - Dựa vào tính cách đặc trng của loài cõu: hiÒn lµnh, nhót nh¸t… ? C¸ch miªu t¶ cña La Ph«ng-ten vµ Buy-phông có đặc điểm gì khác nhau? - La Ph«ng-ten viÕt vÒ loµi cõu sinh động nh vậy là nhờ có trí tởng tợng phãng kho¸ng vµ phong phó, cã t×nh yªu th¬ng víi loµi vËt - GV: La Ph«ng-ten miªu t¶ phï hîp với đặc điểm của truyện ngụ ngôn – nh©n ho¸ con cõu no cã suy nghÜ, nãi năng, hành động nh con ngời  Khác.  Nh©n c¸ch ho¸, triÕt lý nh©n sinh..  PhÐp nghÞ luËn: Chøng minh, so s¸nh, ph©n tÝch. - §èi chiÕu hai c¸ch viÕt  giúp vấn đền nghị luận trở lên s¸ng râ h¬n..

(249) víi c¸ch viÕt cña Buy-ph«ng. ? Trong nội dung phần 1, tác giả đã sö dông phÐp nghÞ luËn nµo? - PhÐp nghÞ luËn: Chøng minh, so s¸nh, ph©n tÝch. ? Gi÷a hai c¸ch viÕt cña hai ngêi, em thÝch c¸ch viÕt cña ai h¬n? V× sao? - §èi chiÕu hai c¸ch viÕt  gióp vÊn đề nghị luận trở lên sáng rõ hơn. - Häc sinh tù béc lé vµ ph¸t biÓu riªng… ? Buy-ph«ng ghi chÐp vÒ loµi chã sãi nh thÕ nµo? - Thï ghÐt mäi sù kÕt bÌ kÕt b¹n; bé mÆt lÊm lÐt, d¸ng vÎ hoang d·, tiÕng hó rïng rîn, mïi h«i gím ghiÕp, b¶n tÝnh h háng… ? ở đây, buy-phông đã nhìn thấy đặc ®iÓm nµo cña chã sãi? - Nh÷ng biÓu hiÖn b¶n n¨ng vÒ thãi quen sù mäi xÊu xÝ. ? ¤ng cã t×nh c¶m nh thÕ nµo víi con vËt nµy? - Khó chịu, đáng ghét, lúc sống thì có h¹i, chÕt råi th× v« dông. ? NhËn xÐt cña Buy-ph«ng vÒ chã sãi có đúng không? Vì sao? - §óng, v× dùa trªn sù quan s¸t nh÷ng biÓu hiÖn b¶n n¨ng xÊu cña loµi vËt nµy. ? Trong th¬ La Ph«ng-ten, chã sãi hiÖn ra nh thÕ nµo? - Tàn bạo và đói khát - Sãi lµ b¹o chóa cña cõu, lµ b¹o chóa kh¸t m¸u, lµ con thó ®iªn, lµ g· v« l¹i. - Bé mÆt lÊm nÐt vµ lo l¾ng, c¬ thÓ gÇy gi¬ x¬ng, bé d¹ng kÎ cíp bÞ truy đuổi, luôn luôn đói và bị ăn đòn. ? Qua sù miªu t¶ cña La Ph«ng-ten, em thấy loài chó sói có đặc điểm gì? - Vừa ghê sợ, vừa đáng thơng. ? Tình cảm của la Phông-ten đối với chóng nh thÕ nµo? - Ch©n thùc vµ gîi c¶m xóc, võa ghª sî võa th¬ng c¶m. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch c¶m nhËn cña nhµ th¬ La Ph«ng-ten? - Häc sinh tù béc lé ? Trong hai c¸nh nh×n nhËn trªn vÒ loµi vËt nµy, em thÝch c¸ch nh×n nµo h¬n? V× sao?  Cùng viết về nhiều đối tợng giống nhau mµ hai c¸ch viÕt hoµn toµn kh¸c nhau  §Æc trng cña s¸ng t¸c nghÖ thuËt lµ in ®Ëm dÊu Ên, c¸ch nh×n, c¸ch nghÜ riªng cña nhµ v¨n.. 2. H×nh tîng chã sãi díi ngßi bót cña nhµ th¬ vµ nhµ khoa häc: a. Díi ngßi bót cña nhµ khoa häc Buy-ph«ng: - Thï ghÐt mäi sù kÕt b¹n - Bé mÆt hoang d·, b¶n tÝnh h háng..  §¸ng ghÐt, b¶n n¨ng xÊu.. b. Díi ngßi bót cña nhµ th¬ La Ph«ng-ten:. - Lµ b¹o chóa kh¸t m¸u cña cõu; - Bé mÆt lÊm nÐt vµ lo l¾ng; - C¬ thÓ gÇy gi¬ x¬ng; - Luôn luôn đói và bị ăn đòn.  Tàn bạo và đói khát, ghê sợ và đáng thơng..

(250) ? Tõ bµi th¬ cña La Ph«ng-ten, t¸c gi¶ so s¸nh sù kh¸c biÖt gi÷a hai c¸ch viÕt cña Buy-ph«ng vµ La Ph«ng-ten nhằm mục đích gì? - T¸c phÈm nghÞ luËn v¨n ch¬ng víi phơng pháp độc đáo. - So s¸nh hai c¸ch viÕt kh¸c nhau vÒ cùng một đối tợng Hoạt động 3: Tổng kết ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt lËp luËn vµ néi dung cña t¸c gi¶ qua bµi v¨n nghÞ luËn nµy? 3’ Hoạt động 4 1. Cñng cè ? V× sao s¸nh t¸c nghÖ thuËt cÇn ph¶i in ®Ëm dÊu ¸n, c¸ch nh×n, c¸ch nghÜ riªng cña nhµ v¨n? 2’ ? Qua văn bản này em học tập đợc điều g×? 2. DÆn dß - Häc bµi - Lµm bµi - Chuẩn bị : Nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí 1’. iii. Tæng kÕt * Ghi nhí: SGK - Tr41. D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ------------. 1. H×nh tîng con cõu díi ngßi bót cña nhµ th¬ vµ nhµ khoa häc: 2. Díi ngßi bót cña nhµ Díi ngßi bót cña khoa häc Buy-ph«ng nhµ th¬ La Ph«ng-ten - Đần độn, sợ sệt, thụ động, thiếu tự - Hiền lành, không thể hại ai. chñ. - Cừu mẹ: Giàu đức hy sinh, có tình.

(251)  Quan s¸t trùc tiÕp. - Kh«ng cã t×nh mÉu tö. mÉu tö cao.  Nh©n c¸ch ho¸, triÕt lý nh©n sinh..  PhÐp nghÞ luËn: Chøng minh, so s¸nh, ph©n tÝch. - Đối chiếu hai cách viết  giúp vấn đền nghị luận trở lên sáng rõ hơn. 2. H×nh tîng chã sãi díi ngßi bót cña nhµ th¬ vµ nhµ khoa häc: Díi ngßi bót cña nhµ khoa häc Buy-ph«ng - Thï ghÐt mäi sù kÕt b¹n - Bé mÆt hoang d·, b¶n tÝnh h háng.  §¸ng ghÐt, b¶n n¨ng xÊu.. Díi ngßi bót cña nhµ th¬ La Ph«ng-ten - Lµ b¹o chóa kh¸t m¸u cña cõu; - Bé mÆt lÊm nÐt vµ lo l¾ng; - C¬ thÓ gÇy gi¬ x¬ng; - Luôn luôn đói và bị ăn đòn.  Tàn bạo và đói khát, ghê sợ và đáng th¬ng.. 4. Cñng cè: 1'() ? V× sao s¸nh t¸c nghÖ thuËt cÇn ph¶i in ®Ëm dÊu ¸n, c¸ch nh×n, c¸ch nghÜ riªng cña nhµ v¨n? ? Qua văn bản này em học tập đợc điều gì? 5. Híng dÉn häc bµi: - §äc l¹i toµn bé néi dung v¨n b¶n, ph©n tÝch theo híng dÉn. - Học sinh về nhà đọc thêm nội dung văn bản "Chó sói và chiên con" (SGK – 41). - Xem trớc bài: "Nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí" -----------TiÕt 108 : TËp lµm v¨n nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí Ngµy d¹y : ............................................................................................................. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Đặc điểm , yêu cầu của kiểu bài nghị luận về một sự việc , hiện tợng đời sống 2. KÜ n¨ng - Làm bài văn nghị luận về một sự việc , hiện tợng đời sống 3. Thái độ - Biết lựa chọn vấn đề nghị luận, có ý thức suy nghĩ trớc những sự việc, hiện tợng xã hội trong cuộc sống để tuyên truyền, giáo dục bản thân và bạn bè xung quanh. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Theo em, để làm tốt một bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng trong đời sống, chóng ta ph¶i lµm g×? Nªu dµn bµi chung? - Gîi ý tr¶ lêi: Häc sinh tr¶ lêi theo néi dung phÇn ghi nhí trong SGK – 24. 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động Các vấn đề về t tởng đạo lí trong xã hội luôn luôn đợc nhiều ngời quan tâm. Vậy khi nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí cần phải chú ý đến những yêu cầu gì? Đó chính.

(252) lµ néi dung bµi häc. 20 Hoạt động 1: Hình thành kiến thức ' míi - GV: Yêu cầu học sinh đọc văn bản trong SGK – 45, 35. - Học sinh đọc đvăn bản. ? V¨n b¶n trªn thuéc kiÓu v¨n b¶n g×? - KiÓu v¨n b¶n: NghÞ luËn ? Nªu bè côc cña v¨n b¶n? * Văn bản chia làm 3 phần: - Phần mở bài (đoạn 1): nếu vấn đề cần bàn luận. - Phần thân bài (2 đoạn tiếp theo): Nêu hai ví dụ chứng minh tri thức là sức mạnh. + Một đoạn nêu tri thức có thể cứu một cái máy khỏi số phận một đống phế liệu. + Một đoạn nêu tri thức là sức mạnh của cách mạng. Bác Hồ đã thu hút nhiều nhà trí thức lớn theo Người tham gia đóng góp cho cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ thành công. - Phần kết bài: (đoạn còn lại): Phê phán một số biểu hiện không biết quý trọng tri thức, sử dụng không đúng chỗ. ? Các phần này có mối quan hệ với nhau như thế nào?  Mối quan hệ giữa các thành phần là chặt chẽ, cụ thể: ? Trình bày các luận điểm của bài? * Các câu mang luận điểm trong bài: - 2 câu đầu tiên của đoạn mở bài - Câu đầu tiên của đoạn thứ 2: Đúng là tri thức là sức mạnh. - 2 câu kết của đoạn 2 - Câu mở đoạn 3 - Câu mở đoạn 4 và câu kết đoạn 4 ? Văn bản sử dụng phép lập luận nào là chính? Cách lập luận có thuyết phục hay không? - Văn bản đã sử dụng phép lập luận chứng minh là chủ yếu (dùng sự thực thực tế để nêu một vấn đề tư tưởng, phê phán tư tưởng không biết coi trọng tri thức, dùng sai mục đích). Phép lập luận này có sức thuyết phục vì đã giúp cho người đọc nhận thức được vai trò của tri thức và người tri thức đối với sự tiến bộ của xã hội.  Các luận điểm trên đã diễn đạt được rõ ràng, dứt khoát ý kiến của người viết. Nói cách khác, người viết muốn tô đậm, nhấn mạnh hai ý: - Tri thức là sức mạnh - Vai trò to lớn của người tri thức trên mọi lĩnh vực của đời sống. ? Bài nghị luận bàn về một vấn đề tư. I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vè một t tởng đạo lí 1. VÝ dô §äc v¨n b¶n "Tri thøc lµ søc m¹nh" (SGK – 34). - KiÓu v¨n b¶n: NghÞ luËn - Bè côc: 3 phÇn + MB: Nêu vấn đề cần bµn luËn; + TB: LËp luËn s¸ng tá vấn đề; hai luận điểu: Tri thøc lµ søc m¹nh, tri thøc còng lµ søc m¹nh cña c¸ch m¹ng. + KB: Phª ph¸n biÓu hioÖn kh«ng quý träng tri thức và khẳng định vai trò cña nh÷ng nhµ tri thøc víi sự phát triển đất nớc..  3 phÇn cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau..

(253) tưởng đạo lí khác với bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống như thế nào? * Sự khác biệt giữa bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống với nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí ở chỗ: - Loại thứ nhất xuất phát từ thực tế đời sống (các sự việc, hiện tượng) để khái quát thành một vấn đề tư tưởng, đạo lí. - Loại thứ hai bắt đầu từ một tư tưởng, đạo lí, sau đó dùng lập luận giải thích, chứng minh, phân tích... để làm sáng tỏ các tư tưởng, đạo lí quan trọng đối với đời sống con người, để thuyết phục người đọc nhận thức đúng vấn đề tư tưởng, đạo lí đó. ? Nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí lµ g×? Yªu cÇu vÒ néi dung, h×nh thøc cña bài nghị luận về một t tởng đạo lí? - Giáo viên gọi học sinh đọc ghi nhớ, 15 Gi¸o viªn nhÊn m¹nh l¹i néi dung ghi nhí. ' - GV: Gọi học sinh đọc nội dung ghi nhớ (SGK – 36) - HS đọc nội dung ghi nhớ (SGK – 36) Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập. - Gọi HS đọc văn bản : “Thời gian là vàng” và trả lời câu hỏi: ? Văn bản trên thuộc loại nghị luận nào? - Văn bản “Thời gian là vàng” thuộc loại nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. ? Văn bản nghị luận về vấn đề gì? Chỉ ra các luận điểm chính của văn bản ấy? - Văn bản bàn luận về giá trị của thời gian. Các luận điểm chính của văn bản là: + Thời gian là sự sống + Thời gian là thắng lợi + Thời gian là tiền + Thời gian là tri thức. ? Phép lập luận chủ yếu trong văn bản là gì? Cách lập luận ấy có vai sức thuyết 2’ phục không? - Phép lập luận chủ yếu của văn bản là phân tích và chứng minh. Cách lập 1’ luận ấy có sức thuyết phục vì giản dị, dễ hiểu. Hoạt động 4 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi. 2. NhËn xÐt * Ghi nhí: (SGK – 36). II. LuyÖn tËp: V¨n b¶n: Thêi gian lµ vµng a. V¨n b¶n thuéc lo¹i nghÞ luận về một vấn đề t tởng đạo lí b. V¨n b¶n nghÞ luËn vÒ gi¸ trÞ cña thêi gian. C¸c luËn ®iÓm chÝnh cña tõng ®o¹n: Thêi gian lµ sù sèng Thêi gian lµ th¾ng lîi Thêi gian lµ tiÒn Thêi gian lµ tri thøc Sau mçi luËn ®iÓm lµ 1 dÉn chøng chøng minh, thuyÕt phôc cho gi¸ trÞ cña thêi gian. c. PhÐp lËp luËn trong bµi chñ yÕu lµ ph©n tÝch, chøng minh. Các luận điểm đợc triÓn khai theo lèi ph©n tÝch nh÷ng biÓu hiÖn chøng tá thêi gian lµ vµng. Sau mçi luËn ®iÓm lµ dÉn chøng chøng minh cho luËn ®iÓm..

(254) 2. DÆn dß - Häc bµi - Lµm bµi - ChuÈn bÞ : Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt109 : TiÕng ViÖt Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n Ngµy d¹y : ................................................................................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Liªn kÕt néi dung vµ h×nh thøc gi÷a c¸c c©u vµ c¸c ®o¹n v¨n - Mét sè phÐp liªn kÕt thêng dïng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n 2. KÜ n¨ng - NhËn biÕt mét sè phÐp liªn kÕt thêng dïng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n - Sö dông Mét sè phÐp liªn kÕt c©u , kiªn kÕt ®o¹n trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n 3. Thái độ - Cã ý thøc sö dông ph¬ng tÞªn, biÖn ph¸p liªn kÕt khi viÕt ®o¹n v¨n, bµi v¨n. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Thành phần gọi đáp và thành phần phụ chú đợc dùng để làm gì? Nêu đặc điểm của chóng? LÊy vÝ dô, ph©n tÝch vµ chØ râ? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Hoạt động 1: Khởi động 1' Liªn kÕt lµ hiÖn tîng chung cña ng«n ng÷ trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn, ph¬ng tiÖn liªn kÕt cô thÓ trong tõng ng«n ng÷ th× cã thÓ kh¸c nhau hoÆc nhiÒu hoÆc Ýt. ë ®©y chúng ta chỉ bàn đến sự liên kết trong tiếng ViÖt. §©y còng lµ néi dung tiÕp nèi ë c¸c líp díi Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 21' míi. Néi dung. I. Kh¸i niÖm liªn kÕt 1. VÝ dô. - Giáo viên gọi học sinh đọc đoạn văn trong SGK ? Đoạn văn trên bàn về vấn đề gì? Chủ đề ấy có quan hệ nh thế nào với chủ đề chung cña v¨n b¶n? - §o¹n v¨n bµn vÒ c¸ch ngêi nghÖ sÜ ph¶n ¸nh thùc t¹i. §©y lµ mét troing nh÷ng yếu tố ghép vào chủ đề chung: Tiếng nói cña v¨n nghÖ. ? Néi dung chÝnh cña mçi c©u trong.

(255) ®o¹n v¨n lµ g×? - C1: T¸c phÈm nghÖ thuËt ph¶n ¸nh thùc t¹i. - C2: Khi ph¶n ¸nh thùc t¹i ngêi nghÖ sÜ muèn nãi lªn 1 ®iÒu míi mÎ. - C3: C¸i mãi mÎ Êy lµ lêi göi cña nghÖ sÜ.  Các nội dung này đều hớng vào chủ đề của đoạn văn. Trình tự các ý hợp lôgích. ? Mèi quan hÖ chÆt chÏ vÒ néi dung gi÷a các câu trong đoạn văn đợc thể hiện bằng nh÷ng biÖn ph¸p nµo? - ThÓ hiÖn ë sù lÆp c¸c tõ: T¸c phÈm; dïng tõ cïng trêng liªn tëng víi t¸c phÈm lµ nghÖ sÜ, thay thÕ tõ nghÖ sÜ b»ng Anh, dùng quan hệ từ nhng, dùng cụm từ cái đã cã rại ợạng nghườ vắi "nhƠng vẹt liơu mîn ë thùc t¹i". ? Qua ph©n tÝch bµi tËp cã thÓ rót ra nh÷ng nhËn xÐt g× vÒ liªn kÕt? 2. NhËn xÐt - C¸c c©u v¨n trong ®o¹n v¨n, c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n ph¶i cã sù liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau vÌ néi dung vµ h×nh thøc. + VÒ néi dung: C¸c c©u, c¸c ®o¹n trong v¨n b¶n ph¶i tập trung thẻ hiện chủ đề của v¨n b¶n. + VÒ h×nh thøc: Cã thÓ liªn kÕt víi nhau b»ng 1 sè biÖn pháp: Lặp, sử dụng từ đồng nghÜa, tõ thay thÕ ... ? Liên kết là gì? Liên kết đợc thể hiện nh thÕ nµo? - Giáo viên gọi 2 học sinh đọc ghi nhớ. Gi¸o viªn nhÊn m¹nh l¹i 15' Hoạt động 3: Luyện tập - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu cña bµi tËp. Tæ chức học sinh hoạt động theo nhóm. - Sau khi c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ th¶o luËn, Gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ xung.. * Ghi nhí: SGK - 43 II. LuyÖn tËp 1. Chủ đề của đoạn văn: là khẳng định năng lực trí tuệ cña con ngêi ViÖt Nam, vµ quan träng h¬n lµ nh÷ng h¹n chÕ cÇn ph¾c phôc. §ã lµ sù thiÕu hôt vÒ kiÕn thøc, kh¶ n¨ng thùc hµnh vµ s¸ng t¹o yÕu do c¸ch häc thiÕu th«ng minh g©y ra. Nội dung các câu văn đều tập trung vào chủ đề đó. Tr×nh tù s¾p xÕp hîp lÝ cña c¸c ý trong c¸c c©u: - MÆt m¹nh cña trÝ tuÖ ViÖt Nam - Nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ - Cần khắc phục hạn chế để đáp ứng sự phát triển của nèn.

(256) kinh tÕ míi 2. Các câu đợc liên kết với nhau b»ng nh÷ng phÐp liªn kÕt sau: - "B¶n chÊt trêi phó Êy" nèi câu 2 với câu 1; Phép đồng nghÜa - "Nhng" nèi c©u 3 víi c©u 2: PhÐp nèi - "Êy lµ" nèi c©u 4 víi c©u 3: PhÐp nèi - "Lç hæng" ë c©u 4 vµ c©u 5: PhÐp lÆp tõ ng÷ - "Th«ng minh" ë c©u 5 vµ c©u 1: PhÐp lÆp tõ ng÷. Hoạt động 4 1’ 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß 1’ - Häc bµi - Lµm bµi - ChuÈn bÞ : Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n ( LuyÖn tËp ) D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... TiÕt 110 : TiÕng ViÖt Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n (luyÖn tËp) Ngµy d¹y : ....................................................................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Liªn kÕt néi dung vµ h×nh thøc gi÷a c¸c c©u vµ c¸c ®o¹n v¨n - Mét sè phÐp liªn kÕt thêng dïng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n 2. KÜ n¨ng - NhËn biÕt mét sè phÐp liªn kÕt thêng dïng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n - Sö dông Mét sè phÐp liªn kÕt c©u , kiªn kÕt ®o¹n trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n 3. Thái độ - Cã ý thøc sö dông ph¬ng tÞªn, biÖn ph¸p liªn kÕt khi viÕt ®o¹n v¨n, bµi v¨n. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: Gi¸o viªn tiÕn hµnh kiÓm tra trong giê luyÖn tËp (3') 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động GV: Các em đã đợc tìm hiểu về liên kết câu và liên kết đoạn văn và để củng cố lại những kiến thức đã đợc häc. H«m nay thÇy trß chóng ta cïng nhau ®i vµo luyÖn tËp. 40' Hoạt động 2: HD luyện tập - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp sè 1.

(257) - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu bµi tËp, häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi c¸ nh©n.. - Giáo viên gọi 1 học sinh đọc yêu cÇu cña bµi tËp. Häc sinh suy nghÜ, tr¶ lêi c¸ nh©n.. - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu bµi tËp, sau đó chia lớp thành 2 nhóm. Mỗi nhóm th¶o luËn 1 ý trong 5 phót. - C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, Gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ xung.. Hoạt động 3 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Häc bµi - Lµm bµi - ChuÈn bÞ : D. Rót kinh nghiÖm. 1. Bµi tËp 1 a. PhÐp liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n: - "Trêng häc - trêng häc": (lÆp, liªn kÕt c©u) - "Nh thÕ" thay thÕ cho cuèi c©u ë ®o¹n tríc: (thÕ, liªn kÕt ®o¹n v¨n) b. PhÐp liªn kÕt c©u vµ ®o¹n v¨n: - "V¨n nghÖ - v¨n nghÖ": (lÆp, liªn kÕt c©u) - "Sù sèng - sù sèng"; "V¨n nghÖ - v¨n nghÖ": (lÆp, liªn kÕt ®o¹n v¨n) c. PhÐp liªn kÕt c©u: - "Thêi gian - thêi gian - thêi gian; con ngêi - con ngêi - con ngêi": lÆp d. PhÐp liªn kÕt c©u: - YÕu ®uèi - m¹nh mÏ; hiÒn lµnh - ¸c:: tr¸i nghÜa 2. Bµi tËp 2 - C¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa: + Thêi gian (vËt lÝ) - thêi gian (t©m lÝ) + V« h×nh - h÷u h×nh + Gi¸ l¹nh - nãng báng + Th¼ng t¾p - h×nh trßn + Đều đặn - lúc nhanh lúc chËm 3. Bµi tËp 3 a. Lçi vÒ liªn kÕt néi dung: Các câu không phục vụ chủ đề chung cña ®o¹n v¨n. Ch÷a: Thªm 1 sè tõ ng÷ hoÆc câu để thiết lập liên kết chủ đề gi÷a c¸c c©u. VD: "C¾m ®i 1 m×nh trong đêm. Trận địa đại đội 2 của anh ë phÝa b·i båi bªn 1 dßng s«ng. Anh chît nhí håi ®Çu mïa l¹c hai bố con anh viết đơn xin ra mÆt trËn. B©y giê mïa thu ho¹ch lạc đã vào chặng cuối". b. Lçi vÒ liªn kÕt néi dung: TrËt tù c¸c sù viÖc nªu trong c©u kh«ng hîp lÝ. Ch÷a: Thªm tr¹ng ng÷ chØ thêi gian vào câu 2 để làm rõ mối quan hÖ thêi gian gi÷a c¸c sù kiÖn. VD: "Suèt hai m¬i n¨m anh èm nÆng, chÞ lµm quÇn quËt ...".

(258) * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... TiÕt 111, 112 : V¨n häc Con cß ( Hớng dẫn đọc thêm) - ChÕ Lan Viªn Ngµy d¹y : ....................................................................................................... A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Vẻ đẹp và ý nghĩa của hình tợng con cò trong bài thơ đợc phát triển từ những câu hát ru xa để ca ngợi mẫu tử thiêng liêng và những lời hát ru ngọt ngào - T¸c dông cña viÖc vËn dông ca dao mét c¸ch s¸ng t¹o trong bµi th¬ 2. KÜ n¨ng - §äc - hiÓu mät v¨n b¶n th¬ tr÷ t×nh - Cảm thụ những hình tợng thơ đợc sáng tạo bằng liên tởng , tởng tợng 3. Thái độ - BiÕt yªu quý h×nh ¶nh con cß trong ca dao, d©n ca vµ quý träng t×nh mÉu tö B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: KiÓm tra vë so¹n (5') 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung Hoạt động 1: Khởi động 1' H×nh ¶nh con cß kh«ng biÕt tù bao giê đã trở thành thân quen, gần gũi với mỗi ngời dân Việt Nam. Nó đã đi vào các c©u ca, lêi h¸t nhu nh÷ng biÓu tîng vÒ sù tÇn t¶o, hiÕu nghÜa, chÞu th¬ng chôi khã cña con ngêi ViÖt Nam. Tõ h×nh ¶nh con cò trong những câu ca dao đó, bằng sự liªn tëng, tëng tîng cña m×nh nhµ th¬ Chế Lan Viên đã viết lên bài thơ: Con cß. 78' Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản I. T×m hiÓu chung - Häc sinh däc chó thÝch * trong SGK 1. T¸c gi¶: + ChÕ Lan Viªn (1920 - 1989), ? Nªu 1 sè nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶, t¸c tªn khai sinh lµ Phan Ngäc phÈm? Hoan. + Quª: Cam Lé - Qu¶ng TrÞ. + Tríc c¸ch m¹ng th¸ng t¸m, næi tiÕng trong phong trµo th¬ míi + Lµ mét trong nh÷ng tªn tuæi hµng ®Çu cña nÒn th¬ ViÖt Nam thÕ kØ XX. + Năm 1996 đợc nhà nớc truy tÆng gi¶i thëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt. - Giáo viên gọi học sinh đọc đoạn 1. 2. T¸c phÈm: ? Bài thơ đợc viết theo thể thơ gì? * §äc v¨n b¶n - ThÓ th¬ tù do, c¸c c©u th¬ dµi ng¾n * ThÓ th¬ : Tù do không đều, nhịp điệu biến đổi và có.

(259) nhiÒu c©u th¬ nhÞp l¹i, t¹o nhÞp ®iÖu gÇn víi nhÞp ®iÖu h¸t ru. Giáo viên lu ý học sinh: Khi đọc cần chú ý thể hiện đúng nhịp điệu của từng câu, từng đoạn. Thờng mỗi đoạn đợc bắt dÇu b»ng nh÷ng c©u th¬ cã nhÞp ng¾n, lặp lại về cấu trúc, sau đó là những câu th¬ dµi më ra vãi nh÷ng liªn tëng xa rộng hoặc suy ngẫm triết lí. Khi đọc cần thể hiện đợc sự thay đổi giọng diệu và nhịp điệu đó. - Giáo viên đọc mẫu đoạn 2, gọi 1 học sinh đọc tiếp đoạn 3.. * Hßan c¶nh s¸ng t¸c: §îc s¸ng t¸c n¨m 1962, in trong tËp "Hoa ngµy thêng - Chim b¸o b·o" (1967) cña ChÕ Lan Viªn.. II. T×m hiÓu v¨n b¶n ? H×nh tîng bao trïm bµi th¬ lµ h×nh tîng nµo? - H×nh tîng bao trïm c¶ bµi th¬ lµ h×nh tợng "con cò" đợc khai thác từ trong ca dao truyÒn thèng. - Tác giả đã tự chia bài thơ thành 3 đoạn. Bố cục này đợc dẫn dắt theo sự ph¸t triÓn cña h×nh tîng trung t©m vµ xuyªn suèt c¶ bµi th¬ - h×nh tîng con cß trong mối quan hệ với cuộc đời con ngời từ thơ bé đến trởng thành và suốt cả đời. 1. H×nh ¶nh con cß qua những lời ru bắt đầu đến với tuæi th¬. - Học sinh đọc lại đoạn (1) - Giáo viên: Hình ảnh con cò đợc gợi ra trùc tiÕp tõ nh÷ng c©u ca dao dïng lµm bµi h¸t ru. §ã lµ nh÷ng c©u ca dao nµo? - Con cß bay l¶ bay la Bay từ cổng phủ bay ra cánh đồng - Con cß bay l¶ bay la Bay tõ cöa phñ bay vÒ §ång §¨ng - Gi¸o viªn: Trong bµi th¬ gi¸o viªn chØ lÊy l¹i vµi ch÷ trong mçi c©u ca dao nh»m gîi nhí nh÷ng c©u Êy. ? Nh÷ng c©u ca dao Êy gîi t¶ ®iÒu g×? - Gîi t¶ kh«ng gian vµ khung c¶nh quen thuéc cña cuéc sèng thêi xa, tõ làng quê đến phố xá. ? Hình ảnh con cò đó gợi ra điều gì?. - H×nh ¶nh con cß gîi lªn vÎ nhÞp nhµng, thong th¶, b×nh yªn cña cuéc sèng vèn rÊt Ýt biÕn động thủa xa.. ? Hình ảnh con cò đợc tác giả nhắc đến qua bài ca dao nào? "Con cò ăn đêm, Con cß xa tæ, Con cß gÆp cµnh mÒm, Con cß sî x¸o m¨ng..." ? H×nh ¶nh con cß ë ®©y tîng trng cho ®iÒu g×? - Con cß tîng trng cho nh÷ng con ngêi: Ngêi mÑ, ngêi phô n÷.

(260) nhäc nh»n vÊt v¶, lÆn léi kiÕm sèng. ? Nhà thơ đã khép lại đoạn thơ bằng hình ảnh nào, hình ảnh đó có ý nghĩa g×? "Ngñ yªn, ngñ yªn!...ch¼ng ph©n v©n"  h×nh ¶nh thanh b×nh cña cuéc sèng  Qua nh÷ng lêi ru cña mÑ hình ảnh con cò đã đến với tâm hån tuæi Êu th¬ mét c¸ch v« thøc. §©y chÝnh lµ sù khëi ®Çu con đờng đi vào thế giới tâm hån con ngêi cña lêi ru, cña ca dao dân ca, qua đó là cả điệu hån d©n téc vµ nh©n d©n. Giáo viên: ở tuổi ấu thơ, đứa trẻ cha thÓ hiÓu vµ còng cha cÇn biÕt néi dung, ý nghĩa ngọt ngào, dịu dàng của lời ru để đón nhận bằng trực giác, vô thức tình yªu vµ sù che chë cña ngêi mÑ. 2. H×nh ¶nh con cß ®i vµo tiÒm thøc cña tuæi th¬, trë lªn gÇn gòi vµ sÏ theo cïng con ngời trên mọi chặng đờng - Học sinh đọc đoạn (2) ? H×nh ¶nh con cß xuÊt hiÖn trong ®o¹n thø 2 qua nh÷ng c©u th¬ nµo? "Con ngñ yªn th× cß còng ngñ Cánh của cò hai đứa đắp chung đôi"  Cò là bạn đồng hành với đứa trẻ trong n«i. "Mai kh«n lín con theo cß ®i häc Cánh cò trắng bay theo gót đôi chân"  Cò là bạn khi con đến tuổi tới trờng "C¸nh cß tr¾ng l¹i bay hoµi kh«ng nghØ Tríc hiªn nhµ Vµ trong h¬i m¸t c©u v¨n..."  Khi ta trởng thành cò vẫn luôn đồng hµnh cïng ta ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt x©y dùng h×nh tîng con cß cña t¸c gi¶ trong ®o¹n th¬ nµy?. ? H×nh ¶nh con cß ë ®©y mang ý nghÜa g×?. - Học sinh đọc đoạn (3). - Hình ảnh con cò đợc xây dùng b»ng sù liªn tëng, tëng tîng phong phó cña nhµ th¬, nh đợc bay ra từ những câu ca dao để sống trong tâm hồn con ngời, theo cùng và nâng đỡ con ngời trong mỗi chặng đờng.  Khi hình ảnh con cò đã gợi ý nghÜa biÓu tîng vÒ lßng mÑ, về sự dìu dắt, nâng đỡ và dịu dµng, bÒn bØ cña ngêi mÑ. 3. Tõ h×nh ¶nh con cß, suy ngÉm vÒ triÕt lÝ vÒ ý nghÜa cña lời ru và lòng mẹ đối với cuộc đời mỗi ngời.

(261) ? H×nh ¶nh con cß trong ®o¹n th¬ cuối đợc tác giả nhấn mạnh nh thế nào? "Dï ë gÇn con Dï ë xa con Lªn rõng xuèng biÓn Cß sÏ t×m con Cß m·i yªu con" - Hình ảnh con cò đợc nhấn m¹nh ë ý nghÜa biÓu tîng cho tÊm lßng ngêi mÑ, lóc nµo còng ở bên con đến suốt đời. ? Hai c©u th¬ "Con dï lín vÉn lµ con cña mÑ Đi hết đời lòng mẹ vẫn yêu con" Nãi lªn ®iÒu g×? - Tõ sù thÊu hiÓu tÊm lßng ngời mẹ, nhà thơ đã khái quát mét quy luËt cña t×nh c¶m cã ý nghÜa bÒn v÷ng, réng lín vµ s©u s¾c. - Gi¸o viªn: Tõ xóc c¶m mµ më ra nh÷ng suy tëng kh¸i qu¸t thµnh nh÷ng triÕt lÝ. §ã lµ c¸ch thêng thÊy ë th¬ ChÕ Lan Viªn vµ còng lµ mét u thÕ cña th¬ «ng. ? H×nh tîng con cß trong lêi ru cuèi bµi hiÖn ra qua nh÷ng c©u th¬ nµo? "Mét con cß th«i Con cß mÑ h¸t Cũng là cuộc đời Vç c¸nh qua n«i"  H×nh ¶nh con cß trong lêi ru cña mÑ chÝnh lµ biÓu tîng cña t×nh mÑ, biÓu tîng đó sẽ theo con suốt cuộc đời.  Bài thơ khép lại với âm hởng lời ru và đúc kết ý nghĩa phong phó cña h×nh tîng con cß trong nh÷ng lêi ru Êy ? C¶m nhËn cña em vÒ néi dung nghÖ thuËt bµi th¬? 3' Hoạt động 3: Tổng kết - Học sinh đọc ghi nhớ Hoạt động 4 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Häc bµi - Lµm bµi - ChuÈn bÞ :. III. Tæng kÕt * Ghi nhí: SGK-48. 2' 1’. D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i :.

(262) ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ------------. TiÕt113, 114 : TËp lµm v¨n C¸ch lµm bµi nghÞ luËn về một vấn đề t tởng, đạo lí Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Cách làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng , đạo lí 2. KÜ n¨ng - Vận dụng kiến thức đã học để làm đợc bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí 3. Thái độ - Hiểu đợc cách làm của bài vănnghị luận về một tởng B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Thế nào là bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động Các em đã hiểu thế nào là nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí. Vậy cách làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí nh thế nào. đó là nội dung tiết học ngày h«m nay. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 18' míi Giáo viên gọi học sinh đọc đề bài trong I. §Ò bµi nghÞ luËn vÒ SGK. mọt vấn đề t tởng đạo lí: ? Các đề bài trên có điểm gì giống nhau? Chỉ ra sự giống nhau đó? - Đều là các đề bài nghị luận về một - Các đề 1, 3, 10 là đề có vấn đề t tởng đạo lí. mÖnh lÖnh. - Các đề còn lại là đề mở réng cã néi dung. - Gi¸o viªn: §Ò cã mÖnh lÖnh cÇn thiÕt khi đối tợng bàn luận là một t tởng trong một truyện ngụ ngôn. Còn khi đề chỉ nêu lên một t tởng đạo lí đã ngầm ý đòi hỏi ngời viết bài nghị luận lấy t tởng, đạo lí ấy làm nhan đề. II. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn về một vấn đề t tởng đạo lí: - Giáo viên chép đề bài lên bảng, sau đó Đề: "Suy nghĩ về đạo lí lÇn lît híng dÉn häc sinh thùc hiÖn c¸c b"Uèng níc nhí nguån". íc theo SGK. 1. Tìm hiểu đề và tìm ý: - TÝnh chÊt: NghÞ luËn vÒ ? Xác định tính chất và nội dung của.

(263) đề?. ? Phạm vi giới hạn của đề? (Tri thức cần có trớc để làm bài này là gì?) - HiÓu biÕt vÒ tôc ng÷ ViÖt Nam. - Vận dụng các tri thức về đời sống. ? Với đề bài đã cho cần giải quyết đợc mÊy ý? §ã lµ nh÷ng ý nµo?. - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn bớc này vào giấy nháp, sau đó Giáo viên ch÷a mét sè bµi.. ? "Níc" ë ®©y lµ g×? "Uèng níc" cã nghi· lµ g×? ? "Nguån" ë ®©y lµ g×? "Nhí nguån" cã nghÜa lµ thÕ nµo?. ? Phần kết bài cần nêu đợc ý gì?. một vấn đề t tởng đạo lí. - Néi dung: Nªu suy nghÜ vÒ c©u tôc ng÷ "Uèng níc nhí nguån".. - T×m ý: + Gi¶i thÝch nghÜa ®en, nghÜa bãng cña c©u tôc ng÷. + Néi dung c©u tôc ng÷ thÓ hiện truyền thống đạo lí của con ngêi ViÖt Nam. + Đạo lí ấy trong thời đại ngµy nay. 2. LËp dµn bµi:: a. Më bµi: Giíi thiÖu c©u tôc ng÷ vµ nªu t tëng chung c¶u nã. b. Th©n bµi: - Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷.. - Nhận định, đánh giá nội dung c©u tôc ng÷. + Câu tục ngữ nêu đạo lí lµm ngêi. + C©u tôc ng÷ nªu truyÒn thống tốt đẹp của dân tộc. + C©u tôc ng÷ nªu mét nÒn t¶ng tù duy tr× vµ ph¸t trØªn cña x· héi. + C©u tôc ng÷ lµ lêi nh¾c nhở đối với những ai vô ơn. + C©u tôc ng÷ khÝch lÖ mäi ngêi cèng hiÕn cho x· héi, cho d©n téc. c. KÕt bµi: - Khẳng định một truyền thống tốt đẹp của dân tộc. - Nªu ý nghÜa cña c©u tôc ngữ đối với hôm nay. 3. ViÕt bµi. - Gi¸o viªn giíi thiÖu phÇn viÕt bµi nµy trong SGK để học sinh hình dung khâu viết bài có nhiều cách diễn đạt, dẫn dắt kh¸c nhau. 4. §äc l¹i bµi vµ söa ch÷a - Gi¸o viªn lu ý häc sinh sau khi viÕt bài cần đọc lại và sửa chữa, hoàn thiện bµi lµm. ? Để làm đợc bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí cần phải có những kĩ n¨ng g×? Dµn bµi cña bµi v¨n nghÞ luËn về một vấn đè t tởng đạo lí cần thực hiện.

(264) nh thÕ nµo? - Học sinh đọc ghi nhớ. * Ghi nhí: SGK - 54 ? Ghi nhí cã mÊy ý? Nh¾c l¹i c¸c ý đó? 18’ Hoạt động 3: Luyện tập III . LuyÖn tËp - Gi¸o viªn ghi yªu cÇu luyÖn tËp lªn Lập dàn ý cho đề bài sau: b¶ng “ Tinh thÇn tù häc” - Gi¸o viªn tæ chøc häc sinh th¶o luËn nhãm. Hoạt động 4 2' 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß 1’ - Häc bµi - Lµm bµi - ChuÈn bÞ : D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ------------. TiÕt: 115 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5 Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nhận rõ u, khuyết điểm trong bài viết của mình, biết sửa những lỗi diễn đạt và chính tả. 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng söa lçi vµ tù söa lçi 3. Thái độ: - BiÕt nhËn lçi vµ biÕt tù söa lçi B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1 : Nêu lại đề I. §Ò bµi: Mét hiÖn tîng kh¸ phæ biÕn hiÖn nay lµ vøt r¸c ra đờng hoặc những nơi công céng. Ngåi bªn hå, dï lµ hå đẹp nổi tiếng, ngời ta cũng tiÖn tay vøt r¸c xuèng… Em hãy đặt một nhan đề để gọi ra.

(265) hiÖn trîng Êy vµ viÕt bµi v¨n 20' nªu suy nghÜ cña m×nh. II. LËp dµn bµi; Hoạt động 2: Trả bài 1. Më bµi: ? Xác định thể loại, nội dung và phạm vi - giíi thiÖu chung, kh¸i qu¸t kiến thức của đề? hiÖn tr¹ng m«i trêng. ? Em đã thấy hành động đó bao giờ - Hành động đợc nêu ra (đề cha? ë ®©u? bài) là hành động gây ô nhiễm ? Nó ảnh hởng đến ý thức nh thế nào m«i trêng  cÇn ph¶i söa. cña ngêi d©n? ? Cần phải làm gì để ngăn chặn?...+ 2. Th©n bµi: * Ph©n tÝch cô thÓ thùc Rót ra bµi häc g×? tr¹ng môi trờng địa phơng: ? Tr×nh bµy ph¬ng ¸n lËp dµn bµi cña - M«i trêng ngµy cµng « em? nhiÔm; ? PhÇn më bµi em ph¶i nªu c¸c thao t¸c - BÇu kh«ng khÝ, nguån níc nµo? bÞ ¶nh hëng; ? Em sÏ viÕt g× trong phÇn th©n bµi? - Mỹ quan đờng phố không đợc đảm bảo; - R¸c th¶i cßn vøt bõa b·i, đặc biệt rác thải ni-lông. * T¸c h¹i: - M«i trêng sèng bÞ ¶nh hëng; - C¶nh quan bÞ ¶nh hëng  gi¶m sù thu hót kh¸c du lÞch, tham quan… - C«ng t¸c b¶o vÖ m«i trêng gÆp khã kh¨nghÞ luËn - G©y « nhiÔm nguån níc, kh«ng khÝ  g©y chÕt c¸c sinh vËt ë ao, hå, biÓn… - H×nh thµnh thãi quen xÊu ë mçi ngêi d©n; - M«i trêng bÞ « nhiÔm  dÞch bÖnh t¨ng cao vµ cã c¬ héi thªm ph¸t triÓn… * Nguyªn nh©n: - ý thøc ngêi d©n; - Sù thiÕu quan t©m, thiÕu ®Çu t cña c¸c ngµnh chøc n¨ng… - C«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc cha tèt; - Cha cã chÕ tµi phï hîp víi c¸c hµnh vi vi ph¹m… * Híng kh¾c phôc: - Tõ nguyªn nh©n  Cã híng kh¾c phôc xong quan träng nhÊt lµ ý thøc cña ngêi d©n  vì môi trờng sống tốt đẹp cho h«m nay vµ mai sau  mçi chóng ta h·y gãp phÇn b¶o vÖ môi trờng dù đó là việc làm nhá nhÊt.bµi: 3. KÕt ? Theo em, phÇn, kÕt bµi em ph¶i nªu - Kết luận lại vấn đề nghị nh÷ng ý g×? luận: đa ra đánh giá của bản th©n;.

(266) - Bµi häc cïng líi khuyªn  cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn nếu tất cả chúng ta đều có ý thức b¶o vÖ m«i trêng mäi lóc mäi n¬i… 20' ? Em hãy tự đánh giá u điểm và hạn chế trong bài của mình? Em rút ra đợc bài häc g× khi viÕt v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn?. III . NhËn xÐt: 1. ¦u ®iÓm: §óng thÓ lo¹i, nêu đợc suy nghĩ của mình về một hiện tợng trong đời sống. 2. Tån t¹i: Bè côc kh«ng râ rµng, bµi viÕt gîng Ðp thiÕu c¶m xóc v¨n häc, tªn riªng kh«ng viÕt hoa, viÕt t¾t nhiÒu trong bµi viÕt.. - GV: §a ra mét sè lçi sai vÒ chÝnh t¶, yªu cÇu häc sinh ch÷a vµo phiÕu vµ lªn b¶ng ch÷a l¹i. - NhËn xÐt vµ chèt l¹i nh÷ng lçi sai cho häc sinh. - Treo b¶ng phô cè mét sè ®o¹n v¨n sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt yêu cầu học sinh ch÷a. - Tổ chức h/động nhóm 6 - 5 phút - Dïng phiÕu häc tËp - C¸c nhãm h/® - söa ch÷a - bæ xung GV nhËn xÐt, kÕt luËn KÕt qu¶ : G: K: TB : Y: Hoạt động 4 1. Cñng cè 2' GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß 1’ - Xem bµi - ChuÈn bÞ : "Mïa xu©n nho nhá" D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ ------------. TiÕt 116: V¨n häc Mïa xu©n nho nhá - Thanh H¶i Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu:.

(267) 1. KiÕn thøc - Vẻ dẹp của mùa xuân thiên nhiên và mùa xuân đất nớc - Lẽ sống cao đẹp của một con ngời chân chính 2. KÜ n¨ng - Đọc - hiểu văn bản thơ trữ tình hiện đại - Tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ , c¶m nhËn vÒ mét h×nh ¶nh th¬ , mét khæ th¬ , mét v¨n b¶n th¬ 3. Thái độ - Cảm nhận đợc những cảm xúc trớc mùa xuân thiên nhiên đất nớc và khát vọng đẹp đẽ dâng hiến cho cuộc đời tác gi B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Hãy đọc thuộc lòng bài thơ Con cò và cho biết nội dung và nghệ thuật của bài thơ . 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động Mïa xu©n lu«n lµ lµ nguån c¶m høng s¸ng t¸c v« tËn cña nghÖ thuËt sÜ. Mçi ngêi nghÖ sÜ l¹i cã mét sù c¶m nhËn riªng vÒ mïa xu©n. Víi nhµ th¬ Thanh H¶i, đứng trớc mùa xuân của thiên nhiên, mà liên tởng đến mùa xuân của đất nớc và mong muèn lµ mét "mïa xu©n nho nhá" để dâng hiến cho đời. 34' I. T×m hiÓu chung Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản - Giáo viên hớng dẫn học sinh cách đọc và đọc mẫu khổ thơ đầu. Gọi 3 học sinh đọc tiếp các phần còn lại. - Học sinh đọc chú thích * trong SGk. ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm?. ? Theo m¹ch c¶m xóc cña t¸c gi¶ h·y xác định bố cục bài thơ? - P1. Khæ ®Çu: C¶m xóc tríc mïa xu©n thiên nhiên đất trời. - P2. Hai khæ tiÕp: C¶m xóc vÒ mïa xuân đất nớc - P3. Hai khæ tiÕp: Suy nghÜ vµ íc nguyện của nhà thơ trớc mùa xuân đất bớc. - P4. Khæ cuèi: Lêi ca ngîi quª h¬ng. 1. T¸c gi¶: Thanh H¶i (1930 - 1980), tªn khai sinh lµ Ph¹m B¸ Ngo·n + Quª: HuyÖn Phong §iÒn tØnh Thõa Thiªn HuÕ. + Lµ mét trong nh÷ng c©y bót cã c«ng x©y dùng nÒn v¨n häc c¸ch m¹ng ë miÒn Nam tõ nh÷ng ngµy ®Çu. 2. T¸c phÈm: * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : Bµi th¬ "Mïa xu©n nho nhá" viÕt th¸ng 11/ 1980, tríc khi nhµ thơ qua đời (12/ 1980). * Bè côc : 3 phÇn.

(268) đất nớc qua điệu dân ca xứ Huế. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Mïa xu©n cña thiªn nhiên đất trời ? T¸c gi¶ ph¸c ho¹ qua mµu s¾c, h×nh ảnh, âm thanh đáng chú ý nào ở khổ 1? "Mäc ... s«ng xanh B«ng hoa tÝm biÕc Con chim chiÒn chiÖn Hãt vang trêi ..." ? NhËn xÐt g× vÒ c¶nh s¾c mïa xu©n trong khæ th¬ 1?. - Kh«ng gian réng vµ trong lµnh cña mïa xu©n, mµu s¾c t¬i th¾m cña mïa xu©n, ©m thanh vang väng, t¬i vui cña chim chiÒn chiÖn.. ? Trong kh«ng gian cña mïa xu©n, ¶m xóc cña t¸c gi¶ ë chi tiÕt nµo? " Tõng giät long lanh r¬i T«i ®a tay t«i høng". ? T¸c gi¶ høng c¸i g×? - Nhµ th¬ høng tõng giät ©m thanh cña tiÕng chim. ? Hai câu thơ có sự chuyển đổi nh thế nµo?  Chuyển đổi cảm giác: Từ chỗ nghe ©m thanh  chuyÓn thµnh tõng giät h×nh vµ khèi. C¶m nhËn b»ng thÝnh gi¸c  thÞ gi¸c  xóc gi¸c. ? Sự chuyển đổi cảm giác đó đã biểu hiÖn niÒm c¶m xóc g× cña t¸c gi¶?. ? NhËn xÐt vÒ viÖc sö dông tõ ng÷? Bøc tranh xu©n hiÖn lªn nh thÕ nµo? Học sinh đọc 2 khổ thơ tiếp. ? Từ mùa xuân của thiên nhiên đất trời, nhµ th¬ chuyÓn sang c¶m nhËn vÒ mïa xuân của đất nớc với những hình ảnh nµo? Mïa xu©n ngêi cÇm sóng Léc gi¾t ®Çy quanh lng Mùa xuân ngời ra đồng Léc tr¶i n¬ng m¹". - H×nh ¶nh "ngêi cÇm sóng", "ngêi ra đồng" biểu tợng cho những nhiệm vụ nµo? - BiÓu tîng cho 2 nhiÖm vô: B¶o vÖ vµ lao động xây dựng đất nớc. ? Mùa xuân đọng lại ở hình ảnh nào? ? Vậy tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuËt g×? - NghÖ thuËt: Liªn tëng ? Từ sự cảm nhận vè mùa xuân của đất nớc, nhà thơ nghĩ đến đất nớc bền bỉ, vững vàng đợc tiếp thêm sức sống khi mùa xuân đến qua chi tiết nào?. - BiÓu hiÖn niÒm say sa, ng©y ngÊt cña nhµ th¬ tríc vÎ đẹp của thiên nhiên, đất nớc lóc vµo xu©n.  Bằng việc sử dụng động tõ, tiÕt tõ, tõ l¸y, c¶m nhËn tinh tÕ  Bøc tranh mïa xu©n tơi đẹp, niềm vui trớc mùa xu©n míi, cuéc sèng míi. 2. Mùa xuân của đất nớc - Mùa xuân đọng lại trong hình ảnh lộc non đã theo cùng ngời cầm súng, ngời ra đồng. Chính họ đã đem mùa xuân đến cho đất nớc..

(269) " T¸t c¶ nh hèi h¶ TÊt c¶ nh x«n xao §Êt níc bèn ngh×n n¨m  So s¸nh, tõ l¸y, ®iÖp tõ  Cø ®i lªn phÝa tríc". §Êt níc víi søc sèng bÒn bØ, ? T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt v÷ng vµng cø mçi mïa xu©n gì? Qua đó khẳng định điều gì? nh đợc tiếp thêm sứ sống bừng - Học sinh đọc lại 3 khổ thơ cuối. dËy. ? T¸c gi¶ dïng nh÷ng h×nh ¶nh cña 3. Suy nghÜ vµ íc nguyÖn thiên nhiên để nói lên ớc nguyện của cña nhµ th¬ tríc mïa xu©n đất nớc. m×nh. §ã lµ h×nh ¶nh nµo? - H×nh ¶nh chän läc, ®iÖp tõ "Ta lµm con chim hãt Ta lµm mét nhµnh hoa  niÒm hy väng muèn sèng ... Nèt trÇm xao xuyÕn". có ích, cống hiến cho đời là mét lÏ tù nhiªn. ? Những hình ảnh đó đã xuất hiện ở phần đầu, nay đợc trở lại có ý nghĩa gì?  Sự đóng góp phần mình dù ? Nhµ th¬ íc nguyÖn ®iÒu g×? ThÓ hiÖn nhá bÐ nhng lµ c¸i tinh tuý qua chi tiÕt nµo? cao đẹp cho cuộc sống. "Mét mïa xu©n nho nhá  NghÖ thuËt: ®iÖp ng÷  Lạng lẽ dâng cho đời NiÒm kh¸t väng hoµ nhËp vµo Dï lµ tuæi hai m¬i cuộc sống của đất nớc, cống Dï lµ khi tãc b¹c". hiÕn mét phÇn nhá bã cã Ých ? NguyÖn lµ mïa xu©n nghÜa lµ sèng cho cuộc đời chung, cho đất nh thÕ nµo? níc. - Ước muốn sống đẹp, sống với tất cả  Bµi th¬ kÕt thóc b»ng ©m søc t¬i trÎ cña m×nh. ®iÖu d©n ca xø HuÕ mªnh ? ở đây tác giả đã sử dụng nghệ thuật mang, tha thiÕt. BiÓu lé niÒm g×? ThÓ hiÖn íc nguyÖn g×? tin yªu cña t¸c gi¶ vµo cuéc ? Bµi th¬ khÐp l¹i víi ©m hëng cña lµn đời, vào đất nớc qua những giá điệu dân ca xứ Huế, điều đó có ý nghĩa trÞ truyÒn thèng bÒn v÷ng. g×? Hoạt động 3: Tổng kết III. Tæng kÕt 2’ * Ghi nhí: SGK - 58 Học sinh đọc ghi nhớ Gi¸o viªn nh¾c l¹i néi dung ghi nhí Hoạt động 4 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 1' 2. DÆn dß - Xem bµi - ChuÈn bÞ : " ViÕng l¨ng B¸c" 1’ D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ -----------TiÕt 117 : V¨n häc ViÕng l¨ng b¸c - ViÔn Ph¬ng Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng cña t¸c gi¶ , cña mét ngêi con tõ miÒn Nam ra viÕng l¨ng B¸c - Những đặc sắc về hình ảnh , tứ thơ , giọng điệu của bài thơ 2. KÜ n¨ng - §äc - hiÓu v¨n b¶n th¬ tr÷ t×nh.

(270) - Cã kh¶ n¨ng tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ , c¶m nhËn vÒ h×nh ¶nh , tø th¬ , giäng ®iÖu cña bµi th¬ . 3. Thái độ - Thªm kÝnh träng vÞ cha giµ d©n téc B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? §äc thuéc lßng bµi th¬: "Mïa xu©n nho nhá" cña Thanh H¶i vµ nªu néi dung bµi th¬? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động B¸c Hå - Ngêi cha giµ kÝnh yªu cña dân tộc Việt Nam đã đi vào giấc ngủ ngµn thu so víi mçi ngêi d©n ViÖt Nam Ngêi vÉn cßn sèng m·i víi t×nh c¶m thiªng liªng giµnh cho ngêi. Hoµ cïng không khí xúc động của nhân dân lúc công trình lăng chủ tịch Hồ Chí Minh đợc hoàn thành sau giải phóng Miền Nam. Tác giả Viễn Phơng đã viết lên bài th¬ ViÕng l¨ng B¸c. 34 I. T×m hiÓu chung Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản - GV: Yêu cầu đọc giọng thành kính, ' xúc động, chậm rãi. Có đoạn lắng sâu, ®o¹n cuèi tha thiÕt - H/s đọc SGK 1. T¸c gi¶: (SGK) - Gi¸o viªn nhÊn m¹nh 1 sè néi dung c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ 2. T¸c phÈm: ? Bài thơ đợc sáng tác vào thời gian * Bµi th¬ " ViÕng l¨ng B¸c" ®nµo? îc s¸ng t¸c n¨m 1976 sau khi cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ kÕt thóc th¾ng lîi, l¨ng Chñ tÞch HCM còng võa kh¸nh thµnh. ViÔn ph¬ng ra MB viÕng l¨ng Bác tác giả đã viết bài thơ - Bài thơ đợc in trong tập thơ Nh mÊy mïa xu©n 1978 * ThÓ lo¹i: - Th¬ tr÷ t×nh viÕt theo thÓ 8 ? ThÓ lo¹i cña bµi th¬? ch÷ nhng kh«ng c©u nÖ vµo qui - PT biểu đạt kết hợp miêu tả với biểu định cũ nên có dòng 7 chữ, 9 c¶m ch÷ * Bè côc: 3 PhÇn ? Bài thơ đợc cấu trúc ntn? - Bài thơ đợc cấu trúc theo mạch vận động của tâm trạng nhà thơ ở các chặng đờng vào lăng viếng Bác - Khæ th¬ 1: c¶m xóc tríc c¶nh trÝ ngoµi l¨ng - Khæ th¬ 2, 3: c¶m xóc tríc h/¶ dßng ngời vào lăng viếng Bác và khi đứng trớc Bác - Khæ 4: T©m tr¹ng lu luyÕn khi ra vÒ - H/s đọc khổ thơ 1.

(271) ? C©u th¬ ®Çu cho ta biÕt ®iÒu g×? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch xng h« ë c©u th¬ nµy? ? Tại sao ở nhan đề tác giả dùng "viÕng" nhng c©u ®Çu bµi th¬ l¹i dïng tõ "th¨m"? (viếng: là đến chia buồn với thân nhân ngời đã chết. Thăm: là đến gặp gỡ, chuyÖn trß víi ngêi ®ang sèng) Nhan đề dùng "Viếng" theo đúng nghĩa đen, trang trọng khẳng định 1 sự thật. Bác đã qua đời. - "Th¨m" dïng trong c©u th¬ nµy ngô ý nãi gi¶m B¸c nh vÉn cßn sèng m·i trong lßng NDVN ? Tíi th¨m B¸c, h/¶ ®Çu tiªn t¸c gi¶ quan s¸t vµ c¶m nhËn thÊy lµ g×? - Hµng tre b¸t ng¸t Hµng tre xanh xanh VN Bão táp ma xa đứng thẳng hàng T¸c gi¶ sö dông NT g×?. - §äc khæ th¬ 2 ? Vµo th¨m B¸c, h/¶ ®Çu tiªn nhµ th¬ nh×n thÊy lµ g×? - GV:Trong hai c©u th¬ ®Çu cã 2 h/¶ mÆt trêi ? H·y ph©n tÝch sù kh¸c nhau gi÷a 2 h/ả đó? - Ngµy ngµy …………….  H/¶ thùc - Thấy mặt trời trong lăng rất đỏ.. chỉ B¸c Hå ? Em thấy những biện pháp NT nào đợc sử dụng? Tác dụng của BPNT đó? ? §Ó tiÕp tôc ca ngîi B¸c, nhµ th¬ cßn sáng tạo h/ả độc đáo nào? - Ngµy ngµy dßng ngêi ®i trong th¬ng nhí  h/¶ thùc KÕt trµng hoa d©ng b¶y chÝn mïa xu©n  So s¸nh dßng ngêi nh nh÷ng trµng hoa vô tận đến viếng 1 cuộc đời 79 mùa xuân đã hiến dâng bao nhiêu hoa trái ? C©u th¬ cã biÖn ph¸p nghÖ thuËt nào đợc sử dụng? - Học sinh đọc khổ 3 ? Lóc nµy t¸c gi¶ kh«ng miªu t¶ n÷a mµ diÔn t¶ c¶m xóc g×? ? Khung c¶nh vµ kh«ng khÝ trong n¨m đợc diễn tả qua câu thơ nào? "B¸c n»m trong l¨ng giÊc ngñ b×nh yªn Gi÷a mét vÇng tr¨ng s¸ng dÞu hiÒn" ? Khung c¶nh vµ kh«ng khÝ nh thÕ nµo?. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Khæ th¬ 1: C¶m xóc cña tác giả khi đứng trớc lăng - Con ë MN ra th¨m l¨ng B¸c C¸ch xng h« "con" - "B¸c" rÊt th©n mËt, gÇn gòi nh t×nh cha con đã gt nhà thơ từ MN ra th¨m B¸  Èn dô, nh©n ho¸, tÝnh tõ, thành ngữ  biểu tợng vẻ đẹp thanh cao cho con ngêi , cho d©n téc VN bÊt khuÊt, kiªn cêng. - Tõ h/¶ "c©y tre" mµ t¸c gi¶ nghĩ tới đất nớc và con ngời VN, tíi B¸c Hå, suy nghÜ rÊt tù nhiên, lôgic. Vậy cây tre - VN HCM đã trở thành những biểu tợng quen thuộc đối với NDTG 2. Khæ th¬ 2: C¶m xóc tríc c¶nh ®oµn ngêi xÕp hµng vµo l¨ng viÕng B¸c  H/¶ Èn dô + tõ l¸y  ngîi ca sự vĩ đại, công lao trời biển của Bác đối với ND và các thế hệ con ngêi VN vµ sù t©m kÝnh của ND của nhà thơ đối với Bác.  H/¶ t¶ thùc + Èn dô, nhÞp ®iÖu th¬ chËm thÓ hiÖn râ tÊm lßng thµnh kÝnh biÕt ¬n cña ND, những xúc động và suy tởng sâu lắng của nhà thơ 3. Khæ th¬ 3: C¶m xóc trong l¨ng - Khung c¶nh vµ kh«ng khÝ thanh tÜnh.

(272) - GV: Bác đã đi xa nhng tác giả thấy nh B¸c ®ang yªn giÊc ngñ, ¸nh s¸ng trong l¨ng dÞu m¸t che chë cho giÊc ngñ cña ngêi nh ¸nh s¸ng cña vÇng tr¨ng ? Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì? ? Sự xúc động của nhà thơ đợc diễn tả qua chi tiÕt nµo? "VÉn biÕt trêi xanh lµ m·i m·i Mµ sao nghe nhãi ë trong tim" ? ë ®©y t¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g×? DiÔn t¶ t©m tr¹ng ra sao? - Học sinh đọc khổ cuối ? Khæ th¬ cuèi thÓ hiÖn t©m tr¹ng g× cña nhµ th¬? ? Tâm trạng đó đợc thể hiện ở những tõ ng÷ nµo? Muèn lµm con chim Muèn lµm b«ng hoa Muèn lµm c©y tre ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬? ? Qua v¨n b¶n võa häc em h·y nªu l¹i néi dung bµi th¬?. NghÖ thuËt liªn tëng xóc động - H×nh ¶nh Èn dô  t©m tr¹ng xúc động, nỗi đau xót biểu hiện cô thÓ trùc trµo tríc sù ra ®i cña B¸c. 4. Khæ th¬ cuèi: T©m tr¹ng vµ íc nguyÖn cña t¸c gi¶ khi ra khái l¨ng - Tâm trạng lu luyến muốn đợc ở mãi lăng Bác - §iÖp tõ, nhÞp ®iÖu th¬ dån dËp  t×nh c¶m thµnh kÝnh thiªng liªng cña ngêi con Nam Bộ đối với Bác Tãm l¹i: Víi thÓ th¬ 8 ch÷, nhÞp th¬ chËm giäng ®iÖu trang träng vµ tha thiÕt nhiÒu h/¶ Èn dụ đẹp và gợi cảm, ngôn ngữ bình dị, cô đúc. Bài thơ đã thể hiện niềm xúc động tràn đầy và lín lao, t×nh c¶m thµnh kÝnh sâu sắc và cảm động của nhà thơ và của mọi ngời đối với Bác Hå khi vµo l¨ng viÕng B¸c III. Tæng kÕt * Ghi nhí : SGK- Tr60. 2’ Hoạt động 3: Tổng kết - Học sinh đọc ghi nhớ - Giáo viên nhÊn m¹nh l¹i néi dung ghi nhí Hoạt động 4 1’ 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 1’ 2. DÆn dß - Xem bµi - ChuÈn bÞ : " NghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) " D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ -----------TiÕt upload.123doc.net : TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Những yêu cầu đối với bài văn nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích ) - C¸ch t¹o lËp v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch ) 2. KÜ n¨ng - Nhận diện đợc bài văn nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích ) và kĩ năng làm bài v¨n nghÞ luËn thuéc d¹ng nµy.

(273) - Đa ra ngững nhận xét , đánh giá nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích ) đã học trong ch¬ng tr×nh 3. Thái độ - Có thái độ đúng đắn khi viết những bài văn nghị luận về một tác phẩm (hoặc đoạn trích) B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3') ? Em hãy nêu cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg 1' Hoạt động 1: Khởi động Bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch thuéc nghÞ luËn v¨n häc là bài văn nhận xét, đánh giá về nhân vật, sự kiện chủ đề hay nghệ thuật của tác phÈm truyÖn hay ®o¹n trÝch..... Néi dung.

(274) Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 20' míi I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn - Giáo viên gọi 2 học sinh đọc văn bản vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc trong SGK ®o¹n trÝch ? Vấn đề nghị luận của văn bản là gì? 1. T×m hiÓu néi dung bµi - Giáo viên: Vấn đề nghị luận chính là tËp t tởng cốt lõi, là chủ đề của một bài văn - §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c©u nghÞ luËn. ChÝnh nã lµ m¹ch ngÇm lµm hái lªn tÝnh thèng nhÊt chÆt chÏ cña bµi v¨n. - Vấn đề nghị luận của bài văn: Những phẩm chất đức tính đẹp đẽ đáng yêu của nh©n vËt anh thanh niªn lµm c«ng t¸c khÝ tợng kiêm vật lý địa cầu trong truyện ng¾n LÆng lÏ Sa Pa cña NguyÔn Thµnh Long ? Hãy đặt một nhan đề thích hợp cho v¨n b¶n (häc sinh th¶o luËn theo bµn trong 2 phót) - Có thể đặt các nhan đề: + H×nh ¶nh anh thanh niªn lµm c«ng t¸c khÝ tîng trong truyÖn ng¾n LÆng lÏ Sa Pa cña NguyÔn Thµnh Long + Một vẻ đẹp nơi Sa Pa lặng lẽ ? Vấn đề nghị luận đợc ngời viết triển khai qua nh÷ng luËn ®iÓm nµo? T×m những câu nêu lên hoặc cô đúc luận điểm cña v¨n b¶n? - 5 luËn ®iÓm øng víi 5 ®o¹n v¨n + Đ1: 2 câu cuối đoạn: Câu chủ đề nêu vấn đề nghị luận + Đ2: Câu đầu đoạn: Câu chủ đề nêu luËn ®iÓm + Đ3: Câu thứ hai của đoạn: Câu chủ đề nªu luËn ®iÓm + Đ4: Câu đầu đoạn: Câu chủ đề nêu luËn ®iÓm + Đ5: Cô đúc vấn đề nghị luận ? Cã thÓ rót ra nh÷ng nhËn xÐt g× vÒ hÖ thèng c¸c luËn ®iÓm cña bµi viÕt?. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét. 2. NhËn xÐt - Các luận điểm đợc nêu lên rõ ràng, ngắn gọn gợi đợc sự chú ý ở ngời đọc - Từng luận điểm đợc phân tÝch, chøng minh mét c¸ch thuyÕt phôc b»ng dÉn chøng cô thÓ trong t¸c phÈm - Bài văn đợc dẫn dắt tự nhiên. Từ nêu vấn đề ngời viết.

(275) t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch? Nh÷ng ®i vµo ph©n tÝch diÔn gi¶i råi yêu cầu đặt ra đối với bài nghị luận này sau đó khẳng định nâng cao lµ g×? vấn đề nghị luận - Giáo viên gọi 1 học sinh đọc ghi nhớ * Ghi nhí: SGk - 63 trong SGK - Gi¸o viªn nhÊn m¹nh l¹i c¸c ý trong 15' ghi nhí II. LuyÖn tËp Hoạt động 3: HD luyện tập - Vấn đề nghị luận: Tình thế - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu cña phÇn luyÖn lùa chän nghiÖt ng· cña nh©n tËp. vật Lão Hạc và vẻ đẹp của - Gọi học sinh đọc đoạn văn trong SGK nh©n vËt nµy - Gi¸o viªn tæ chøc häc sinh th¶o luËn - B»ng sù ph©n tÝch cô thÓ nhãm theo c¸c yªu cÇu cña bµi tËp nội tâm hành động của nhân - Sau khi các nhóm đã trình bày, giáo vËt L·o H¹c  lµm s¸ng tá viªn nhËn xÐt ch÷a bµi một nhân cách đáng kính Hoạt động 4 träng, mét tÊm lßng hy sinh 1’ cao quý cña L·o H¹c 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 1’ 2. DÆn dß - Xem bµi - ChuÈn bÞ : " ViÕng l¨ng B¸c". D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ ------------. TiÕt 119 : TËp lµm v¨n C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - §Ò bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch ) - C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch ) 2. KÜ n¨ng - Xác định yêu cầu nội dung và hình thức nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích ) - Tìm hiểu đề , tìm ý , lập dàn bài , đọc lại bài viết và sửa chữa cho bài nghị luận về tác phẩm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch ).

(276) 3. Thái độ - Có thái độ đúng đắn khi viết bài văn nghị luận về một tác phẩm (hoặc đoạn trích) B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? ThÕ nµo lµ mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch)? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động - Trớc một đề bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích cần phải xác định đợc các bớc làm bài văn nh thế nào? Đó chÝnh lµ néi dung cña tiÕt häc Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 20' I. §Ò bµi nghÞ luËn vÒ t¸c míi phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n - Giáo viên giới thiệu các đề bài trong trÝch SGK - §Ò 1: Suy nghÜ vÒ th©n ? Các đề bài trên đã nêu ra những vấn phËn ngêi phô n÷ trong x· héi đề nghị luận nào về tác phẩm truyện? cò qua nh©n vËt Vò N¬ng... ? Các từ "suy nghĩ, phân tích" trong đề bài đòi hỏi bài làm phải khác nhau nh thÕ nµo? - §Ò ph©n tÝch: Tõ viÖc ph©n tÝch t¸c phẩm để đa ra những nhận xét đánh giá - §Ò 2: DiÔn biÕn cèt truyÖn - §Ò suy nghÜ: NhËn xÐt vÒ t¸c phÈm trong truyÖn ng¾n Lµng cña trên cơ sở một t tởng một góc nhìn nào đó Kim L©n - §Ò 3: Th©n phËn Thuý KiÒu trong ®o¹n trÝch M· Gi¸m Sinh mua KiÒu - §Ò 4: §êi sèng t×nh c¶m trong truyÖn ng¾n ChiÕc lîc ngµ II. C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch §Ò bµi: Suy nghÜ vÒ nh©n vËt ? Đề yêu cầu nghị luận về vấn đề gì? ¤ng Hai trong truþÖn ng¾n Lµng cña Kim L©n 1. Tìm hiểu đề và tìm ý - Yªu cÇu: Nªu nh÷ng suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n Lµng cña Kim L©n.

(277) ? Với đề bài trên cần nêu đợc các ý gì? - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh t×m hiÓu phÇn lËp dµn bµi trong SGK - Gi¸o viªn giíi thiÖu c¸c néi dung trong SGK để học sinh tham khảo. - C¸c ý cÇn nªu: + NÐt næi bËt ë nh©n vËt «ng Hai + T×nh huèng béc lé t×nh yªu lµng, yªu níc cña nh©n vËt «ng Hai + T×nh yªu lµng, yªu níc cña «ng Hai trong tõng hoµn c¶nh cô thÓ + Nh÷ng chi tiÕt nghÖ thuËt đặc sắc 2. LËp dµn bµi + Më bµi: + Th©n bµi: + KÕt bµi:. 3. ViÕt bµi 4. §äc l¹i bµi viÕt vµ söa ? Bíc nµy cã vµi trß g× trong qu¸ tr×nh ch÷a viÕt bµi v¨n? - Học sinh đọc ghi nhớ trong SGK * Ghi nhí: SGK - 68 - Gi¸o viªn nhÊn m¹nh l¹i c¸c ý trong ghi nhí 15' Hoạt động 3: Luyện tập III . LuyÖn tËp - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu luyÖn tËp. - Cho đề bài: Suy nghĩ của em vÒ truyÖn ng¾n L·o H¹c cña Nam Cao - H·y viÕt phÇn më bµi vµ mét ®o¹n phÇn th©n bµi. - Học sinh hoạt động cá nhân - Giáo viªn ch÷a mét sè bµi Hoạt động 4 2’ 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 1’ 2. DÆn dß - Xem bµi - Häc thuéc ghi nhí, chuÈn bÞ tiÕt luyÖn tËp D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ -----------TiÕt 120 : TËp lµm v¨n LuyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm v¨n häc (hoÆc ®o¹n trÝch) Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - §Æc ®iÓm , yªu cÇu vµ c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm (hoÆc ®o¹n trÝch) 2. KÜ n¨ng - Xác định các bớc làm bài , viết bài văn nghị luận về một tác phẩm (hoặc đoạn trích) cho dúng với yêu cầu đã học 3. Thái độ - Nghiªm tóc khi lµm bµi thùc hµnh.

(278) B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? ThÕ nµo lµ mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch)? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động Gv dÉn d¾t häc sinh ®i vµo tiÕt luyÖn tËp 35 Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập ? Nªu c¸c bíc khi lµm bµi NL vÒ t¸c ' I. §Ò v¨n: phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch? ? Đề văn thuộc kiểu đề gì? "C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n trÝch truyÖn "chiÕc lîc ngµ" ? NghÞ luËn vÒ v/® g×? cña NguyÔn Quang S¸ng" 1. Tìm hiểu đề: ? H×nh thøc NL lµ g×? - NL vÒ 1 ®o¹n trÝch t¸c phÈm truyÖn - Nhận xét đánh giá về nội ? Nªu nh÷ng nhËn xÐt vÒ 2 nh©n vËt bÐ dung vµ NT cña ®o¹n trÝch Thu vµ «ng S¸u? truyÖn - Nªu c¶m nhËn vÒ ®o¹n trÝch truyÖn 2. T×m ý: a. Nh©n vËt bÐ Thu: - Thái độ và tình cảm của bÐ Thu trong hai ngµy ®Çu: kh«ng nhËn «ng S¸u lµ cha: "nghe gäi … kªu thÐt lªn ? Phân tích các chi tiết đặc sắc về cử M¸! M¸!" chỉ, hành động, lời nói cụ thể của tình cha - Thái độ và tình cảm của con trong tõng nh©n vËt? bé Thu trong 2 ngày đêm tiÕp theo: tiÕp tôc tÈy chay «ng S¸u: "Trong b÷a c¬m… c¬m v¨ng tung toÐ c¶ m©m". ? Nêu nhận xét, đánh giá về ND và NT cña ®o¹n trÝch?. - Thái độ và hành động của bÐ Thu trong buæi chia tay: Tình cha con cảm động "Nhng thật lạ lùng… kêu thét lên Ba..a…ba" b. Nh©n vËt «ng S¸u: - Trong đợt nghỉ phép: + Buồn khi thấy đứa con sợ h·i vµ bá ch¹y + Kiªn nhÉn c¶m ho¸, vç về để con nhận cha + §Õn phót chia tay cã c¶m nhËn bÊt lùc vµ buån + Khi đứa con thét lên tiếng "ba thì hạnh phúc tột đỉnh - Sau đợt nghỉ phép + Say sa, tØ mÈm lµm chiÕc lîc ngµ trªn cã kh¾c dßng ch÷ "yªu nhí tÆng Thu con.

(279) ? NX g× vÒ NT truyÖn?. Hoạt động 3 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Xem bµi - ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 6 - NghÞ luËn v¨n häc (ë nhµ). 2’ 1’. cña ba" + Tríc khi trót h¬i thë cuèi cïng" h×nh nh chØ cã t×nh cha con là không thể chết đợc "trong trái tim nhân hậu cña «ng S¸u c. Nhận xét, đánh giá - VÒ ND + T×nh cha con lµ 1 thø t×nh cảm thiêng liêng, 1 nét đẹp văn hoá trong đời sống tinh thÇn cña ngêi VN, trong t¸c phẩm, tác giả đã tô đậm và ngîi ca t×nh phô tö nh 1 lÏ sèng, v× nã con ngêi cã thÓ b×nh th¶n hi sinh cho lÝ tëng - VÒ nghÖ thuËt: + Cèt truyÖn chÆt chÏ, cã nh÷ng t×nh huèng bÊt ngê + Ngêi kÓ ë ng«i thø nhÊt võa lµ nh©n chøng võa lµ ngêi tham gia vµo mét sè sù viÖc cña c©u chuyÖn + Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, mang ®Ëm mµu s¾c Nam Bé. D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ -----------ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 6 - NghÞ luËn v¨n häc (ë nhµ) §Ò: "Nªu suy nghÜ cña em vÒ nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n "Lµng" cña Kim L©n" * Gîi ý dµn bµi: A / Më bµi: ( 2®) - Lµng cña Kim L©n lµ t¸c phÈm næi tiÕng viÕt vÒ ngêi n«ng d©n trong kh¸ng chiÕn. - ¤ng Hai lµ h×nh ¶nh tªu biÓu vµ ch©n thùc cña nh÷ng ngêi n«ng d©n trong nh÷ng ngµy ®Çu míi tiÕp xóc víi c¸ch m¹ng. - ¤ng yªu lµng, yªu níc , tin yªu thuû chung víi kh¸ng chiÕn víi c¸ch m¹ng víi cô Hå. B / Th©n bµi. ( 6®) * Tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m: «ng lµ ngêi n«ng d©n nghÌokhæ chÊt ph¸c. + Có làng, có nhà, có cửa nhng ông phải '' phiêu dạt lang thang hết nơi này đến nơi khác''.Sau mời mấy năm trời phiêu bạt rồi ông cũng tìm cách về lại làng, nhng cuộc sống đói nghèo vẫn b¸m lÊy «ng. +Nh÷ng ngêi n«ng d©n nh «ng Hai cßn ph¶i phôc dÞch cho bän h¬ng lÝ, trong mét lÇn phu phen tạp dịch, ông bị gạch đổ bại một hông.Cuộc sống tối tăm nh vậy nhng những ngời nông d©n nh «ng vÉn lu«n híng vÒ lµng m×nh, vÉn yªu lµng mét c¸ch s©u s¾c. + Víi «ng Hai lµng Chî DÇu trë thµnh m¸u mñ, ruét rµ. ¤ng h·nh diÖn vÒ lµng, «ng khoe làng Chợ Dầu với mọi ngời ở mọi nơi mà ông đến.Ông khoe làng ông có ''cái sinh phần của.

(280) viên tổng đốc'' , làng ông có cảnh đẹp nổi tiếng cả vùng.Với tất cả cái gì thuộc về làng ông Hai đều cảm thấy thiêng liêng và gắn bó.Tình yêu làng của ông thật giản dị và chất phác. * Sau c¸ch m¹ng th¸ng T¸m: «ng vÉn khoe lµng m×nh, nhng «ng kh«ng khoe vÒ c¸i sinh phÇn của cụ tổng đốc nữa, ông khoe làng ông có ''cái nhà thông tin rộng rãi'', '' có chòi phát thanh'', khoe làng mình giàu có trù phú…ông đã đợc tiếp xúc với cách mạng, với đấu tranh, nên vẫn lµ t×nh yªu lµng cña con ngêi chÊt ph¸c, hiÒn lµnh nhng trong t×nh yªu lµng cã mét t×nh c¶m kh¸c trçi dËy, thiªng liªng h¬n. - ¤ng ®i theo c¸ch m¹ng víi tÊt c¶ lßng nhiÖt thµnh vµ say mª, h¨m hë cña m×nh. ¤ng tù nguyện ở lại chiến đấu với xóm làng, khi buộc phải di tản c, ông nghĩ:''Đi tản c cũng là kháng chiÕn''. - T×nh c¶m «ng dµnh cho c¸ch m¹ng, kh¸ng chiÕn s©u s¾c v« cïng, c©u chuyÖn cña «ng b©y giê chØ xoay quanh c¸ch m¹ng, kh¸ng chiÕn vµ tù vÖ cña lµng. - T×nh yªu lµng hoµ quyÖn trong t×nh yªu níc ngµy cµng râ rÖt trong «ng: + Khi nghe tin lµng theo giÆc '' cæ häng «ng nghÑn ¾ng l¹i, da mÆt tª r©n r©n''.§ã lµ sù s÷ng sê, xãt xa vÒ sù ph¶n béi cña lµng, «ng tñi hæ , bµng hoµng tríc sù göi g¾m sinh mÖnh , danh dù vµ lßng tù hµo cña m×nh. + Khi mụ chủ nhà có ý định đuổi vợ chồng ông, ông nghĩ tới việc trở về làng, nhng ý định ấy lËp tøc bÞ dËp t¾t , bëi t×nh yªu níc m¹nh h¬n, thiªng liªng h¬n, «ng kh«ng thÓ v× lµng mµ bá nớc, bỏ kháng chiến.Ông đã thốt lên đầy đau đớn và quyết tâm'' Làng yêu thì…phải thù''. - Cách mạng đã đổi đời cho ông, ông nguyện đi theo và trung thành với cách mạng.Tình cảm víi c¸ch m¹ng, víi B¸c Hå cña nh÷ng ngêi n«ng d©n nh «ng nã méc m¹c , chÊt ph¸c nhng sâu sắc, xuất phát từ đáy lòng , từ máu thịt'' Cụ Hồ…dám đơn sai''. - Khi nghe tin làng đợc cải chính, ta hiểu và cũng vui mừng với sự hớn hở của ông Hai .Niềm vui khiến ông lão nh trẻ con, lật đật đi kể chuyện làng mình bị đốt, nhà mình bị cháy rụi mà kh«ng ®au buån. * Kim L©n rÊt thµnh c«ng khi x©y dùng vµ kh¾c ho¹ h×nh ¶nh «ng Hai trong lßng ngêi đọc.Hình ảnh ông Hai sống động, chân thực với những nét tính cách rất nông dân, chất phác ch©n thµnh. C / KÕt bµi. ( 2®) Với tác phẩm Làng, Kim Lân đã khắc hoạ thành công nhân vật ông Hai. Ông là hình ảnh tiêu biÓu cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam sau c¸ch m¹ng th¸ng T¸m. - Cảm nhận đợc sự sôi nổi của những ngời nông dân trong những ngày đầu đón nhận cách mạng. Họ đã hiểu họ đổi đời là nhờ cách mạng, họ gắn bó với cách mạng với lòng trung thµnh, ------------. TiÕt 121: V¨n häc Sang thu (H÷u ThØnh) Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Vẻ đẹp thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa và những suy nghĩ mang tính triết lí của tác gi¶ 2. KÜ n¨ng - Đọc - hiểu văn bản thơ trữ tình hiện đại - ThÓ hiÖn nh÷ng suy nghÜ , c¶m nhËn vÒ h×nh ¶nh th¬ , mét khæ th¬ , mét t¸c phÈm th¬ 3. Thái độ - Thªm yªu quý nhiªn nhiªn B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o.

(281) 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? §äc thuéc lßng bµi th¬ viÕng l¨ng b¸c, nªu néi dung bµi th¬? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg 1' Hoạt động 1: Khởi động §øng tríc sù giao mïa cña thiªn nhiªm mỗi ngời sẽ có sự cảm nhận rung động riêng của mình. Nhà thơ Hữu Thỉnh đã ghi l¹i nh÷ng c¶m xóc riªng cña nhµ th¬ trong thêi kh¾c giao mïa ha - thu qua bµi th¬ Sang thu 33' Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản - Giáo viên đọc mẫu, 3 học sinh đọc lại - Học sinh đọc chú thích dấu * ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶?. ? Bµi th¬ thuéc thÓ th¬ nµo? ? Phơng thức biểu đạt của bài thơ? ? Víi m¹ch c¶m xóc cña bµi th¬ chóng ta cã nªn chia ®o¹n hay kh«ng? - Kh«ng - Học sinh đọc khổ 1 ? Sự biến đổi của đất trời sang thu đợc t¸c gi¶ c¶m nhËn vµ gîi t¶ qua nh÷ng h×nh ¶nh th¬ nµo? - H¬ng èc - Giã se - S¬ng chïng ch×nh  nhµ th¬ chît nhËn ra tÝn hiÖu sù chuyÓn mïa tõ ngän giã se (nhÑ, kh« vµ h¬i l¹nh) mang theo h¬ng æi (æi ®ang vµo độ chín) ? T©m tr¹ng cña t¸c gi¶ khi nhËn ra các tín hiệu đó đợc diễn tả qua những từ nµo? - Bçng, h×nh nh ? §ã lµ nh÷ng tõ nh thÕ nµo?  DiÔn t¶ c¶m gi¸c, tr¹ng th¸i ? Cảm giác trạng thái đó là gì?  Ngì ngµng, b©ng khu©ng. Néi dung. I.T×m hiÓu v¨n b¶n 1. T¸c gi¶: * T¸c gi¶: H÷u ThØnh tªn đầy đủ là Nguyễn Hữu Thỉnh (1942) - Quª: Tam D¬ng - VÜnh Phóc - 2000 lµm tæng th ký héi nhµ v¨n ViÖt Nam 2. T¸c phÈm: - "Sang thu" rót ra tõ tËp th¬ "Tõ chiÕn hµo thµnh phè". - ThÓ th¬: Bµi th¬ tr÷ t×nh viÕt theo thÓ 5 ch÷, mçi khæ 4 c©u, Ýt vÇn. - Phơng thức biểu đạt : - Miªu t¶ kÕt hîp víi biÓu c¶m. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Khæ 1.

(282) ? Trong khổ thơ (1) tác giả đã sử dụng những thủ pháp nghệ thuật gì? qua đó diÔn t¶ ®iÒu g×? - B»ng viÖc sö dông tõ l¸y, c¸c tõ gîi h×nh ¶nh, c¶m gi¸c  t©m tr¹ng ngì ngµng, c¶m xóc b©ng khu©ng cña nhµ th¬ khi nhËn ra c¸c tÝn hiÖu cña sù chuyÓn mïa. 2. Khæ 2 - Học sinh đọc khổ (2) ? Sau nh÷ng tÝn hiÖu ®Çu tiªn cña sù chuyÓn mïa nhµ th¬ tiÕp tôc c¶m nhËn vÒ sự thay đổi của thiên nhiên qua những h×nh ¶nh th¬ nµo? Sông đợc lúc dềnh dàng Chim b¾t ®Çu véi v· ? Tác giả đã dùng nghệ thuật gì? Hình ¶nh dßng s«ng, c¸nh chim hiÖn ra nh thÕ nµo? - Nghệ thuật đối lập  Dòng sông trôi mét c¸ch thanh th¶n gîi lªn vÎ ªm dÞu cña bøc tranh thiªn nhiªn, nh÷ng c¸nh chim b¾t ®Çu véi v· ë buæi hoµng h«n ? Cảm giác giao mùa còn đợc tác giả đặc biệt cảm nhận qua câu thơ nào? Có đám mây mùa hạ V¾t nöa m×nh sang thu ? Côm tõ v¾t nöa m×nh gîi ra 1 d¸ng vÎ, t thÕ nh thÕ nµo?  T thÕ mét nöa ë bªn nµy mét nöa ë bên kia  đám mây nh còn lu luyến với mùa hạ và gập ngừng đón nhận mùa thu. - T¸c gi¶ tiÕp tôc sö dông các từ ngữ có sức tả để giúp ngời đọc hình dung đợc những thay đổi của thiên nhiªn trong thêi kh¾c giao mïa. 3. Khæ 3 - Học sinh đọc khổ thơ (3) ? Sự thay đổi của những tia năng, cơn ma, tiếng sấm đã đợc tác giả cảm nhận qua nh÷ng chi tiÕt nµo? VÉn cßn bao nhiªu n¾ng §· v¬i dÇn c¬n ma SÊm còng bít bÊt ngê ? Đó là sự thay đổi nh thế nào?  N¾ng cuèi h¹ vÉn cßn nång, cßn s¸ng nhng nh¹t dÇn, nh÷ng c¬n ma µo ¹t, bất ngờ đã ít đi và bớt đi tiếng sấm gắn cïng nh÷ng c¬n ma rµo. ? Cã thÓ hiÓu nh thÕ nµo vÒ 2 dßng th¬ cuèi bµi? (Học sinh hoạt động nhóm 5 phút) ? T¸c gi¶ muèn göi g¾m ®iÒu g× qua 2 dßng th¬ cuèi bµi? - Tõ h×nh ¶nh cã gi¸ trÞ.

(283) Hoạt động 3: Tổng kết. thùc vÒ hiÖn tîng thiªn nhiªn  t¸c gi¶ göi g¾m suy ngÉm của mình, khi con ngời đã tõng tr¶i th× còng v÷ng vµng hơn trớc những tác động bất thêng cña ngo¹i c¶nh, cña cuộc đời. 3' III. Tæng kÕt * Ghi nhí : SGK- Tr71. - Học sinh đọc ghi nhớ - Gi¸o viªn nh¾c l¹i néi dung ghi nhí Hoạt động 4 1’ 1. Cñng cè 1’ GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Xem bµi - Häc thuéc bµi th¬, häc thuéc ghi nhí, so¹n v¨n b¶n: Nãi víi con D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ -----------TiÕt 122 : V¨n häc Nãi víi con - Y Ph¬ng Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái - Tình yêu niềm tự hào vềvẻ đẹp , sức sống mãnh liệt của quê hơng - Hình ảnh và cách diễn đạt độc đáo của tác giả trong thơ 2. KÜ n¨ng - Đọc - hiểu văn bản thơ trữ tình hiện đại - Phân tích cách diễn tả độc đáo , giàu hình ảnh , gợi cảm của thơ miền núi 3. Thái độ - BiÕt quý träng nh÷ng t×nh c¶m mµ cha mÑ dµnh cho m×nh B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? §äc thuéc lßng bµi th¬ sang thu, nªu suy nghÜ cña em vÒ sù c¶m nhËn tinh tÕ cña nhµ th¬ khi viÕt vÒ nh÷ng nÐt sang thu? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động Lßng yªu th¬ng con c¸i íc mong thÕ hÖ sau tiếp nối xứng đáng, phát huy truyền thèng cña tæ tiªn, quª h¬ng vèn lµ t×nh cảm cao đẹp của con ngời Việt Nam ta suốt bao đời nay. Nhà thơ Y Phơng đã khai thác đề tài ấy bằng một cách nói xúc.

(284) động của riêng mình qua bài thơ "Nói với con" 33' I. T×m hiÓu chung Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản - Giáo viên hớng dẫn học sinh cách đọc 1. T¸c gi¶ - Y Ph¬ng tªn khai sinh lµ : Giọng đọc ấm áp yêu thơng , tự hào , H÷a VÜnh Söu ngêi d©n téc tµy nhÊn m¹nh c©u th¬ chøa côm tõ ngêi (1948) đồng mình - Quª: Trïng Kh¸nh - Cao - Gọi 2 học sinh đọc bài B»ng - Giáo viên gọi 1 học sinh đọc chú - Lµ chñ tÞch Héi v¨n nghÖ thÝch * tØnh Cao B»ng ? H·y tr×nh bµy vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ ? - Th¬ «ng thÓ hiÖn t©m hån ch©n thËt, m¹nh mÏ vµ trong s¸ng, c¸ch t duy giµu h×nh ¶nh cña con ngêi miÒn nói. ? Bµi th¬ gåm mÊy ®o¹n? Néi dung 2. V¨n b¶n cña tõng ®o¹n? * Bè côc : 2 phÇn - Đ1: Từ đầu đến "đẹp nhất trên đời": Nãi víi con vÒ t×nh c¶m céi nguån - §2: Cßn l¹i: Nãi víi con vÒ søc sèng bÒn bØ , m·nh liÖt cña quª h¬ng . ? ThÓ th¬ ? * ThÓ th¬ : Tù do - Học sinh đọc đoạn 1 ? Tình yêu thơng của cha mẹ đối với con đợc tác giả thể hiện qua những câu th¬ nµo? "Ch©n ph¶i bíc tíi cha Ch©n tr¸i bíc tíi mÑ Mét bíc ch¹m tiÕng nãi Hai bíc tíi tiÕng cêi" ? Nh÷ng c©u th¬ nµy gióp ta c¶m nhËn về một không khí gia đình nh thế nào? - Thông qua hình ảnh cụ thể đã gợi ra một không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt. ? Tình yêu thơng của cha mẹ đối với con đợc thể hiện nh thế nào? ? Lêi cha nãi víi con lÇn ®Çutiªn lµ g× ? Ngời đồng mình yêu lắm con ơi ... Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời ? Em hiểu “ ngời đồng mình ” là gì ? Có thÓ thay côm tõ nµy b»ng nh÷ng tõ nµo kh¸c ? - ( Ngêi b¶n, lµng , quª ) ? Những hình ảnh về ngời đồng mình mà cha muèn con ghi nhí lµ g× ? Nh÷ng h×nh ¶nh Êy cã ý nghÜa g× ? §an lê cµi lan hoa ? Em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ quª h¬ng qua ®o¹n th¬ ? ? Em c¶m nhËn ®iÒu g× vÒ ®iÒu ngêi cha muèn nãi ?. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1.Nãi víi con vÒ t×nh c¶m céi nguån. - Tõng bíc ®i, tõng tiÕng nói, tiếng của con đều đợc cha mẹ chăm chút mừng vui đón nhËn. - Ngời đồng min hf lao động trong niÒm vui , trong m¬ íc để nuôi con lớn - Thiªn nhiªn th¬ méng , nghĩa tình đã che chở , nuôi dỡng tâm hồn con -> §ã t×nh c¶m céi nguån , t×nh c¶m thiªng liªng cao quÝ và rất đáng tự hào nó sẽ là nguån dinh dìng dåi dµo nu«i lín t©m hån con ngêi.

(285) ? Ngêi cha nãi víi ngêi con vÒ nh÷ng đặc điểm nào trong cuộc sống của con ngêi n¬i quª h¬ng ? Cao ®o nçi buån Xa nu«i chÝ lín ? Cuộc sống gian khổ ngời đồng mình đợc nhắc qua những chi tiết điển hình nào ? V× sao trong lêi nãi víi con ngêi cha l¹i n¾c tíi ®iÒu nµy ? ? Nhận xét gì trong diễn đạt lời thơ này ? - C¸ch c¶m nghÜ cña ngêi miÒn nói - LÆp tõ ng÷ ( sèng, kh«ng chª, ngêi đồng mình ) ? Từ đó ngời cha muốn nói với con điều gì về ngời đồng mình ? GV yêu cầu học sinh đọc khổ thơ cuối ? §iÒu lín lao nhÊt mµ ngêi cha muèn truyÒn l¹i cho con thÓ hiÖn qua tõng lêi th¬ lµ g×?. Hoạt động 3: Tổng kết ? NhËn xÐt vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt ? - Giáo viên gọi 2 học sinh đọc ghi nhớ Hoạt động 4 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Xem bµi - Häc thuéc bµi th¬, häc thuéc ghi nhí,. 2. Søc sèng bÒn bØ m·nh liÖt cña quª h¬ng - Cuéc sèng gian khæ vµ s chÝ của ngời đồng mình - Nói với con để con không quên và thơng quí mảnh đất con ngêi n¬i quª h¬ng gian khã  Can trêng , dòng c¶m cã ý chÝ vît lªn gian khæ , yªu quí gắn bó với mảnh đất quê h¬ng. 2'.  Víi t×nh c¶m yªu th¬ng tr×u mÕn thiÕt tha vµ niÒm tin tëng cña ngêi cha qua lêi nãi víi con, cho thÊy ®iÒu lín lao nhÊt mµ cha muèn truyÒn cho con chÝnh lµ lßng tù hµo vÒ søc m¹nh mÏ, bÒn bØ, vÒ truyền thống cao đẹp của quê h¬ng vµ niÒm tin khi bíc vµo đời. III. Tæng kÕt * Ghi nhí: SGK-74. 1’ 1’. D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ -----------TiÕt 123 : TiÕng ViÖt NghÜa têng minh vµ hµm ý Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Kh¸i niÖm nghÜa têng minh vµ hµm ý - T¸c dông cña viÖc t¹o hµm ý trong giao tiÕp hµng ngµy.

(286) 2. KÜ n¨ng - Nhận biết đợc nghĩa tờng minh và hàm ý ở trong câu - Giải đoán đợc hàm ý trong văn cảnh cụ thể - Sö dông hµm ý sao cho phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp 3. Thái độ - Cã ý thøc sö dông phï hîp B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n cã t¸c dông g×?C¸c c©u, c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n ph¶i liªn kÕt víi nhau trªn nh÷ng ph¬ng diÖn nµo? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung Hoạt động 1 : Khởi động 1' Trong giao tiÕp hµng ngµy, mçi ph¸t ngôn của chúng ta đều chứa đựng một thông tin nào đó. Có khi thông tin đợc trùc tiÕp th«ng b¸o qua lêi nãi, tøc nã cã nghÜa têng minh. Xong còng cã khi cã nh÷ng th«ng tin ph¶i suy ra tõ lêi nãi mµ không đợc hiểu trực tiếp, đó là nghĩa hµm ý. VËy, nghÜa têng minh vµ nghÜa hµm ý lµ g×? Chóng ta cÇn ph©t biÖt chóng ra sao? Bµi häc h«m nay thÇy trß 21' chóng ta cïng nhau t×m hiÓu… I. Ph©n biÖt nghÜa têng Hoạt động 2: Hình thành kiến thức minh vµ hµm ý. míi * VÝ dô : §o¹n v¨n trong " - Học sinh đọc VD. LÆng lÏ Sa Pa ". C©u 1 : ? Anh thanh niªn muèn nãi ®iÒu g× qua - C©u nãi cña anh thanh c©u " Trêi ¬i...... 5' ". niªn hµm ý vÒ thêi gian tr«i nhanh qu¸, anh rÊt tiÕc, nhng anh kh«ng muèn nãi th¼ng điều đó có thể vì ngại ngùng, ? C©u nãi thø hai cña anh thanh niªn v× muèn che dÊu t×nh c¶m cã Èn ý g× kh«ng? cña m×nh. - C©u thø 2 cña anh thanh niªn kh«ng cã Èn ý g×. - Học sinh đọc bài tập 2.( Luyện tập ). * Bµi tËp 2 : Gi¸o viªn ghi l¹i c©u in nghiªng lªn b¶ng. " Tuæi giµ cÇn níc chÌ : ë ? H·y cho biÕt trong c©u in nghiªng Lµo Cai ®i sím qu¸ ". ngoµi néi dung cho biÕt vÒ sù xuÊt ph¸t ë Lµo Cai sím qu¸ hay cßn ý nghÜa g× khác? Nếu có hãy diễn đạt cụ thể. => Th«ng b¸o thªm : Nhµ ? C©u in nghiªng cã trùc tiÕp nãi ra ý ho¹ sÜ l·o thµnh cha kÞp uèng đó không? Nếu không có câu in nghiêng níc chÌ. ý đó có đợc truyền đến ngời nghe không?. ? VËy phÇn th«ng b¸o võa t×m ra cã - Kh«ng ph¶i lµ phÇn th«ng b¸o nhiÒu h¬n nh÷ng gì đợc nói ra không? - Diễn đạt nghĩa tờng minh. => Cách diễn đạt nh câu " å ! c« cßn quªn...... ®©y nµy " cña anh thanh niªn diễn đạt nghĩa tờng minh 2. NhËn xÐt.

(287) ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa têng minh? - GV: Cách diễn đạt đa thêm nội dung nh c©u in nghiªng ë bµi tËp 2 gäi lµ hµm ý của câu đó. ? VËy, Em hiÓu thÕ nµo lµ hµm ý? - Học sinh đọc to ghi nhớ. 15' Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyên tập - Học sinh đọc và xác định hàm ý và câu diễn đạt hàm ý. ? Muèn t×m hµm ý trong mét c©u nãi cần xác định điều gì? ( Mục đích nói của câu đó ) - Học sinh đọc bài tập 2. ? T×m c©u chøa hµm ý trong ®o¹n trÝch sau vµ cho biÕt néi dung cña hµm ý? - Học sinh đọc hai đoạn văn ở bài 4. ? C©u chøa hµm ý? V× sao? gîi ý : ? Hai c©u trªn lµ lêi cña ai? ? Đang nói về điều gì? Mục đích của mçi ngêi? ? Mục đích nói đó của ông Hai có để mäi ngêi biÕt kh«ng? ? Bà Hai có định nói ra điều đó kh«ng?. ? Qua viÖc gi¶i bµi tËp em rót ra ®iÒu g× vÒ c¸ch nhËn biÕt hµm ý trong c©u.. Hoạt động 4 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi. - NghÜa têng minh : Lµ phÇn thông báo đợc diễn đạt trực tiÕp b»ng tõ ng÷ trong c©u. - Hµm ý : Lµ phÇn th«ng báo tuy không đợc diễn đạt trùc tiÕp b»ng tõ ng÷ trong c©u nhng cã thÓ suy ra tõ nh÷ng tõ ng÷ Êy. ( PhÇn th«ng b¸o nhiÒu hơn những gì đợc nói ra ). * Ghi nhí ( SGK ) II. LuyÖn tËp. Bµi 1: - C©u a : Nhµ ho¹ sÜ tÆc lìi đứng dậy. Từ giúp ta nhận ra thái độ đó của hoạ sĩ " tặc lỡi ". - Câu b : Cô gái mặt đỏ öng........ quay véi ®i -> c« gái có ý định để lại chiếc kh¨n lµm kÜ vËt cho anh thanh niªn nhng anh thanh niªn l¹i tëng lµ c« bá quªn nên gọi cô để trả lại. Bµi 2: C©u chøa hµm ý : - C¬m chÝn råi -> ¤ng v« ¨n c¬m ®i! Bµi 4: - Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo....... - Tôi thấy ngời ta đồn...... => Kh«ng ph¶i lµ c©u chøa hµm ý : + C©u 1 : lµ c©u nãi cña «ng Hai nh»m l·ng tr¸nh khái n¬i mäi ngêi bµn t¸n lµ «ng theo giÆc. C©u nµy kh«ng cã phÇn th«ng b¸o thªm ngoµi tõ ng÷ => kh«ng ph¶i lµ c©u chøa hµm ý. + C©u 2 : Lµ c©u nãi cña bµ Hai muèn th«ng b¸o tin đồn về chuyện làng theo giặc cho chång nghe. Tuy nhiªn bµ cha kÞp th«ng b¸o th× «ng Hai đã gắt lên, cắt lời nói của bµ. VÒ ph¬ng diÖn héi tho¹i lêi nãi cña bµ Hai kh«ng thực hiện đợc là do bị ngắt lêi -> Lêi nãi nµy còng kh«ng chøa hµm ý. * Lu ý : - Hàm ý phải đợc ngời nghe nhËn thÊy. - Nãi bÞ ng¾t lêi, néi dung cha nãi hÕt kh«ng gäi lµ hµm ý..

(288) 1’ 2. DÆn dß - Xem bµi 1’ - Häc thuéc ghi nhí, - ChuÈn bÞ bµi : NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ -----------TiÕt 124 : TËp lµm v¨n NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Đặc điểm yêu cầu đối với bài văn nghị luận về một đoạn thơ , bài thơ . 2. KÜ n¨ng - Nhận diện đợc bài văn nghị luận về một đoạn thơ , bài thơ . - T¹o lËp v¨n b¶n bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ . 3. Thái độ - Có thái độ đúng đắn khi viết nghị luận B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Hình ảnh thơ gây ấn tợng cho em nhất mà em đã đợc học? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động - GV dÉn d¾t HS ®i vµo bµi míi Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 21 ' I. T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ míi mét ®o¹n th¬, bµi th¬. - Học sinh đọc văn bản mẫu " Khát * V¨n b¶n mÉu: vọng.... cho đời " ở SGK. a, Vấn đề nghị luận: " Khát - Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi hÖ thèng c©u väng, hoµ nhËp, d©ng hiÕn cho hái ë SGK. đời " -> Hình ảnh mùa xuân, t×nh c¶m thiÕt tha cña Thanh H¶i trong bµi th¬ " Mïa xu©n nho nhá ". ? H·y nªu c¸c luËn ®IÓm chÝnh? b, C¸c luËn ®iÓm: - H×nh ¶nh mïa xu©n mang nhiÒu tÇng nghÜa. - H×nh ¶nh mïa xu©n r¹o rực của thiên nhiên đất nớc trong c¶m xóc thiÕt tha, tr×u mÕn cña t¸c gi¶ -> Bao gåm c¸c luËn cø: + §ã lµ dßng s«ng xanh, b«ng hoa tÝm, léc " gi¾t ®Çy trªn lng " ngêi ra trËn.....

(289) ? Em có nhận xét gì về cách diễn đạt cña t¸c gØa trong tøng ®o¹n v¨n? ? Bè côc cña v¨n b¶n trªn gåm mÊy phÇn Néi dung tõng phÇn?. - Gi¸o viªn cho häc sinh tæng kÕt, rót ra yªu cÇu cña mét bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬, - Học sinh đọc ghi nhớ SGK.. Hoạt động 3: HD luyện tập - Học sinh đọc yêu cầu luyện tập. - Häc sinh lµm theo nhãm, bæ sung luËn ®iÓm cho bµi th¬. - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy. Gi¸o viên nhận xét, đánh giá, tổng kết. Hoạt động 4 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Xem bµi - Häc thuéc ghi nhí, - ChuÈn bÞ bµi : C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.. 15 '. + §ã lµ tiÕng chim chiÒn chiÖn l¶nh lãt vang trêi. + §ã lµ søc xu©n " ®i lªn phía trớc " của đất nớc. - Tõ rung c¶m thiÕt tha tríc vẻ đẹp của mùa xuân quê hơng, đất nớc, nhà thơ bộc lộ mét nguyÖn íc ch©n thµnh: + Khát vọng đợc hoà nhập, đợc dâng hiến. + Sù khiªm nhêng, tù tin, tù hµo cña con ngêi ý thøc s©u sắc về giá trị cuộc đời, về h¹nh phóc cña hiÕn d©ng vµ đón nhận. => Ngời viết đã chọn lọc vµ b×nh gi¶ng nh÷ng chi tiÕt, hình ảnh thơ đặc sắc, phân tÝch. c, Bè côc: - Mở bài: Từ đầu -> đáng tr©n träng. - Th©n bµi: TiÕp theo....... mïa xu©n. - KÕt bµi: Cßn l¹i. -> Bè côc râ rµng, m¹ch l¹c, cã sù liªn kÕt. d, Nhận xét cách diễn đạt: Ngời viết đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá của mình bằng thái độ tin yêu, b»ng t×nh c¶m thiÕt tha tr×u mến -> chỉ ra đợc cái hay, cái đẹp của bài thơ. * Ghi nhí: SGk. II. LuyÖn tËp * Cã thÓ bæ sung c¸c luËn ®iÓm cho bµi th¬: + Nh¹c ®iÖu cña bµi th¬. + Bøc tranh mïa xu©n cña bµi th¬. + Mïa xu©n cña giai ®iÖu ngät ngµo, t×nh tø, s©u l¾ng trong d©n ca xø HuÕ.. 1’ 1’. D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... .........................................................................................................................

(290) * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ -----------TiÕt 125 : TËp lµm v¨n C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Đặc điểm yêu cầu đối với bài văn nghị luận về một đoạn thơ , bài thơ . - C¸c bíc bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ . 2. KÜ n¨ng - TiÕn hµnh c¸c bíc lµm bµi bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ . - Tæ chøc , triÓn khai c¸c lu¹n ®iÓm 3. Thái độ - Có thái độ đúng đắn khi viết nghị luận B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬? ? Nªu yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg 1' Hoạt động 1: Khởi động Chúng ta đã đi tìm hiểu bài nghị luận về mét bµi th¬, ®o¹n th¬. VËy c¸ch lµm mét bµi v¨n nghÞ lu©n vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ nh thÕ nµo? Chóng ta cïng nhau ®i t×m hiÓu bµi h«m nay. Hoạt động 2: Hình thành kiển thức 21' míi - Yêu cầu học sinh đọc các đề văn trong SGK Tr. 79 + 80. ? Các đề bài trên đợc cấu tạo nh thế nµo?. ? Nhận xét xem các đề trên có những ®iÓm nµo gièng vµ kh¸c nhau?. Néi dung. I. Tìm hiểu đề bài nghị luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬: 1. Cấu tạo đề: - Có 2 cách cấu tạo đề: + §Ò kh«ng kÌm theo những chỉ định cụ thể: Đề 4, 7. + §Ò cã kÌm theo nh÷ng chỉ định cụ thể: Các đề còn l¹i. 2. So s¸nh: - Gièng: §Òu yªu cÇu ph¶i nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. - Kh¸c: + Tõ “ph©n tÝch”: Yªu cÇu nghiªng vÒ ph¬ng ph¸p nghÞ luËn. + Tõ “c¶m nhËn”: Yªu cÇu nghÞ luËn trªn c¬ së c¶m thô cña ngêi viÕt. + Tõ “suy nghÜ”: Yªu cÇu nghÞ luËn nhÊn m¹nh tíi.

(291) nhận định, đánh giá của ngời viết.. ? Nêu các bớc làm bài nghị luận với đề trªn? ? Vấn đề nghị luận là gì? ? Ph¬ng ph¸p nghÞ luËn? ? T liệu chủ yếu để làm bài là gì? ? Cần chú ý phân tích đợc nội dung nào?. ? Më bµi cÇn giíi thiÖu g×? ? Th©n bµi cÇn ph©n tÝch néi dung nµo?. - Học sinh đọc VB “ Quê hơng” trong t×nh th¬ng, nçi nhí Tr. 81 SGK ? Hãy xác định bố cục 3 phần của VB?. II. C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬: 1. C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. * §Ò bµi: Ph©n tÝch t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬ “Quª h¬ng” cña TÕ Hanh. a. Tìm hiểu đề: - T×nh yªu quª h¬ng. - Ph©n tÝch. - VB bµi th¬ “Quª h¬ng” cña TÕ Hanh. b. T×m hiÓu: - Néi dung: Nçi nhí quª h¬ng thÓ hiÖn qua c¸c t©m tr¹ng, h×nh ¶nh, mµu s¾c, mïi vÞ .v.v... - NghÖ thuËt: C¸ch miªu t¶, chän läc h×nh ¶nh, ng«n tõ, cÊu tróc, nhÞp ®iÖu, tiÕt tÊu. c. LËp dµn ý: * Më bµi: - Giíi thiÖu lµm bµi th¬ vµ vấn đề cần nghị luận. * Th©n bµi: - Ph©n tÝch néi dung: T×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬. + Cảnh ra khơi: Vẻ đẹp trẻ trung, giµu søc sèng, ®Çy khÝ thÕ. + C¶nh trë vÒ: §«ng vui, no đủ, bình yên. + Nçi nhí lµng quª biÓn: Vẻ đẹp, sức mạnh, mùi nång mÆn cña quª h¬ng. - Ph©n tÝch nghÖ thuËt: + ThÓ th¬ t¸m ch÷, nhÞp 3/2, 2/3, 3/5. + CÊu tróc, ng«n tõ, bót ph¸p, h×nh ¶nh. * KÕt bµi: - Bµi th¬ lµ mét khóc ca tr÷ t×nh vÒ quª h¬ng ch©n thành, say đắm. 2. C¸ch tæ chøc, triÓn khai luËn ®iÓm. a. VÒ bè côc: * Mở bài: Từ đầu đến rực rỡ: Giới thiệu chung về đời th¬ TÕ Hanh víi khëi ®Çu.

(292) ? ở phần thân bài, ngời viết đã trình bày nh÷ng nhËn xÐt g× vÒ t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬ Quª h¬ng?. ? V¨n b¶n cã tÝnh thuyÕt phôc, søc hÊp dÉn kh«ng? V× sao? - Từ việc tìm hiểu trên, ta rút ra đợc các yêu cầu cơ bản gì để làm tốt bài nghị luận vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬?. Hoạt động 3: HD luyện tập ? Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu bµi “Sang thu”. 15'. thµnh c«ng xuÊt s¾c lµ bµi th¬ “Quª h¬ng” * Thân bài: Tiếp đến thành thùc cña TÕ Hanh: NhËn xÐt đánh giá về thành công của bµi th¬ th«ng qua c¶m nhËn vµ ph©n tÝch cña ngêi viÕt. * KÕt bµi: PhÇn cßn l¹i: Khẳng định những đóng có gi¸ trÞ tinh thÇn cña bµi th¬. b. NhËn xÐt chÝnh vÒ t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬ Quª h¬ng: - Nhà thơ đã viết Quê hơng bằng tất cả tình yêu tha thiÕt, trong s¸ng ®Çy th¬ méng cña m×nh. + Næi bËt lµ nh÷ng h×nh ảnh đẹp nh mơ, đầy sức m¹nh khi ra kh¬i. + C¶nh trë vÒ tÊp nËp no đủ, bình yên. + Vẻ đẹp của ngời dân chµi gi÷a mét kh«ng gian, biÓn trêi th¬ méng. - H×nh ¶nh, ng«n tõ, cña bµi th¬ giµu søc ngîi c¶m. - Nh÷ng suy nghÜ, ý kiÕn của ngời viết luôn đợc gắn cïng sù ph©n tÝch, b×nh gi¶ng cô thÓ h×nh ¶nh, ng«n tõ, giäng ®iÖu cña bµi th¬. c) Phân thân bài đợc liên kÕt víi phÇn më bµi b»ng c¸c luËn ®iÓm, luËn cø cã TD cô thÓ ho¸ cho nhËn xÐt kh¸i qu¸t ë phÇn më bµi. Từ các luận điểm này đã dẫn đến phần kết bài đánh gi¸ søc hÊp dÉn, kh¼ng định ý nghĩa bài thơ. - V¨n b¶n cã tÝnh thuyÕt vµ søc hÊp dÉn do t¸c gi¶ lËp luËn chÆt chÏ, dÉn chứng xác đáng. - Muèn lµm tèt bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi thơ thì nhất thiết phải đọc, c¶m nhËn vµ suy nghÜ vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬ Êy. C¶m nhËn cµng s©u s¾c th× bµi viÕt cµng cã tÝnh thuyÕt phục và sức hấp dẫn đối với ngời đọc. 3. Ghi nhí: - Học sinh đọc SGK Tr. 83. III. LuyÖn tËp: * Më bµi: Giíi thiÖu th¬.

(293) cña H÷u ChØnh. nãi chung, khæ th¬ nãi riªng. * Th©n bµi: + Ph©n tÝch c¶m nhËn vÒ mïa thu th«ng qua c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt. + Nhận xét đánh giá thành c«ng cña t¸c gi¶? * KÕt bµi: Nªu gi¸ trÞ bµi th¬.. Hoạt động 4 1’ 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 1’ 2. DÆn dß - Xem bµi - Häc thuéc ghi nhí, - ChuÈn bÞ bµi : M©y vµ Sãng D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ ------------. TiÕt 126 : V¨n b¶n M©y vµ sãng (RTa-go) Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Tình mẫu tử thiêng liêng qua lời thủ tỉ chân tình của em bé với mẹ về những cuọc đối thoại tëng tîng gi÷a em víi nh÷ng ngêi sèng trªn m©y vµ sãng - Những sáng tạo độc đáo về hình ảnh thơ qua trí tởng tợng bay bổng của tác giả 2. KÜ n¨ng - §äc - hiÓumét v¨n b¶n dÞch thuéc thÓ lo¹i th¬ dÞch - Phân tích để thấy đợc ý nghĩ sâu sắc của bài thơ 3. Thái độ - Thªm quý träng t×nh mÉu tö B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? §äc thuéc bµi th¬ “Nãi víi con” ? Qua viÖc t©m t×nh trß chuyÖn dÆn dß con, ngêi cha muèn thÓ hiÖn vµ göi g¾m ®iÒu g×? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1’ Hoạt động 1: Khởi động - GV dÉn d¾t häc sinh ®i vµo bµi míi (Giới thiệu đôi nét về Tago.) 33’ Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản I. T×m hiÓu chung - GV: HD cách đọc - đọc mẫu.

(294) - Chú ý đọc các câu thơ văn xuôi dài cÇn nhÞp nhµng, m¹ch l¹c ®Ëm chÊt nh¹c. Giọng đọc cần thay đổi và phân biệt giữa lời kể của em bé với những lời đối thoại gi÷a em bÐ vµ nh÷ng ngêi ë trªn m©y - Học sinh đọc SGK Tr. 87 ? Bµi th¬ viÕt theo thÓ nµo? ? Phân tích biểu đạt của bài thơ là g×? ? V¨n b¶n chia mÊy phÇn? + PhÇn 1: Tõ ®Çu  xanh th¼m: cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi ngêi trªn m©y vµ mÑ. + PhÇn 2: Cßn l¹i: Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi ngêi trªn víi mÑ. - Học sinh đọc đoạn 1. ? Nh÷ng c©u th¬ ®Çu cña ®o¹n th¬ lµ cuéc trß chuyÖn cña ai? (em bÐ víi m©y) ? Ngời sống trên mây đã nói với em bÐ nh÷ng g×? - Những ngời sống trên mây đến chơi từ khi thức dậy đến lúc chiều tà, chơi víi b×nh minh vµng, víi vÇng tr¨ng b¹c. Đến tận cùng Trái đất. ? Theo em đó là một trò chơi nh thế nào? Có đáng tham dự không? Tại sao? - Trò chơi thú vị, đáng tham dự. - V× nã diÔn ra tù do, vui vÎ trªn bÇu trêi cao réng cã c¶ tr¨ng b¹c lµm b¹n. ? Tríc nh÷ng lêi rñ rª ®Çy hÊp dÉn Êy em bÐ cã biÓu hiÖn nh thÕ nµo? - Em bÐ muèn ®i ch¬i cïng m©y. “Nhng làm thế nào mình lên đó đợc” ? Nhng sau đó em bé lại nêu ra lý do nµo? §Ó lµm g×? - Mẹ mình đang đợi ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đến chơi đợc  Từ chối kh«ng ®i ch¬i mµ ë nhµ víi mÑ. ? Qua lêi tõ chèi Êy, em hiÓu em bÐ là đứa con nh thế nào? ? Sau khi nh÷ng trªn m©y “mØm cêi bay đi”, em bé đã nói với mẹ sáng kiến cña em lµ g×? - Nhng con cã trß ch¬i thó vÞ h¬n, mÑ ¹ Con lµ m©y vµ mÑ lµ tr¨ng Hai bµn tay con «m lÊy mÑ vµ m¸i nhµ ? V× sao em bÐ tin r»ng trß ch¬i cña em thó vÞ h¬n? - Ta sÏ lµ bÇu trêi xanh th¼m. a. T¸c gi¶: SGK.. b. T¸c phÈm: SGK * ThÓ th¬: Tù do (th¬ v¨n xu«i), c¸c c©u th¬ dµi ng¾n tù do. * Phơng thức biểu đạt: - KÕt hîp tù sù, miªu t¶ vµ biểu cảm. Trong đó biểu cảm là phơng thức biểu đạt chính. * Bè côc: Hai phÇn. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi ngêi trªn vµ mÑ:. - §øa con ngoan, hiÕu th¶o.. -> Trß ch¬i qu¶ lµ hay vµ thó vÞ v× trong trß ch¬i nµy em cã c¶ m©y, bÇu trêi vµ mÑ kh«ng ph¶i chỉ để cùng chơi đùa nh với nh÷ng ngêi sèng trªn m©y mµ.

(295) để cùng sống dới một mái nhà cho em đợc ôm ấp, đợc tiếp nhËn ¸nh s¸ng dÞu dµng. ? V× sao em bÐ cã thÓ tëng tîng mét trß ch¬i nh thÕ? - V× em yªu mÑ nhng còng rÊt yªu m©y. ? Qua trò chơi tởng tợng đó, ta hiểu thªm ®iÒu g× vÒ em bÐ? - §äc ®o¹n th¬ 2: ? Theo dâi tiÕp nh÷ng c©u th¬ ®Çu ®o¹n 2, em thÊy nh÷ng ngêi sèng trong sóng đã mời gọi em nh thế nào? - Sãng gäi con: + Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoµng h«n ... ngao du n¬i nµy n¬i nä. ? §ã lµ trß ch¬i nh thÕ nµo? ? Víi trß ch¬i lý thó Êy, em bÐ cã muèn vui ch¬i cïng sãng kh«ng? (Cã) ? Câu thơ nào thể hiện ý nghĩ đó? - Nhng làm thế nào mình ra ngoài đó đợc?  Muốn cùng sóng vui chơi. ? Sóng còn chỉ rõ cho bé con đờng: §Õn víi sãng nh thÕ nµo? - §Õn r×a biÓn c¶, nh¾m nghiÒn m¾t l¹i, sẽ đợc làn sóng đa đi  Lời mời thật quyến rò. ? Với lời mời quyến rũ ấy, em bé đã nãi g×? - Buæi chiÒu mÑ lu«n muèn m×nh ë nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi đợc  Từ chèi kh«ng ®i ch¬i mµ ë nhµ víi mÑ. ? ở nhà với mẹ, em bé đã nghĩ ra trò ch¬i nµo? - S¸ng t¹o ra trß ch¬i: + Con lµ sãng, con l¨n, l¨n m·i n« giìn víi bÕn bê vµ tiÕng cêi vang cña sãng (con) ta vµo lßng mÑ. + MÑ lµ bÕn bê kú l¹ (bê biÓn bao dung, s¸ng réng më ta sãng (con). ? Trß ch¬i cña em qu¶ lµ thó vÞ h¬n cuéc vui ch¬i cña nh÷ng ngêi “trªn m©y, trªn sãng”. V× sao? - GV: Với trò chơi ấy, em luôn đợc ở bên mẹ lại vừa đợc vui chơi thoả thích.. -> BÐ yªu thiªn nhiªn nhng yªu mÑ h¬n c¶. 2. Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi nh÷ng ngêi trªn sãng vµ mÑ:. -> Lêi rñ cïng d¹o ch¬i trªn biÓn. Trß ch¬i thËt lý thó, hÊp dÉn.. - S¸ng t¹o ra trß ch¬i: + Con lµ sãng, con l¨n, l¨n m·i n« giìn víi bÕn bê vµ tiÕng cêi vang cña sãng (con) ta vµo lßng mÑ. + MÑ lµ bÕn bê kú l¹ (bê biÓn bao dung, s¸ng réng më ta sãng (con).. -> Sù g¾n bã mËt thiÕt. - Kh«ng ai ë trªn thÕ gian nµy biÕt mÑ con ta ë chèn nµo -> Em bÐ vµ mÑ ë kh¾p n¬i, kh«ng ai có thể chia cách đợc tình mẫu tö thiªng liªng, bÊt diÖt. Vậy: Tình mẹ con đã thắng.

(296) mäi sù c¸m dç. - Th¶o luËn: ? Cã ý kiÕn cho r»ng trß ch¬i lÇn 2 cña em bÐ hÊp dÉn h¬n lÇn 1. Theo em ý kiến đó đúng hay sai? Vì sao?  §óng, v× sù g¾n bã gi÷a mÑ vµ em cßn mËt thiÕt h¬n c¶ gi÷a m©y vµ tr¨ng, mËt thiÕt tíi møc khi sãng “cêi vang vì tan vµo lßng mÑ” th× kh«ng cßn ai biÕt chèn nµo lµ n¬i cña mÑ vµ em n÷a. Sãng ®a c¶ 2 mẹ con đến những bến bờ xa lạ. ? Nh÷ng ngêi trªn m©y vµ trªn sãng lµ nh÷ng ai? ? M©y vµ sãng nãi víi ta nh÷ng ®iÒu tốt đẹp nào trong cuộc sống tình cảm cña con ngêi?. Hoạt động 3: Tổng kết ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt cña bµi th¬ nµy? ? Häc xong bµi th¬, em cã c¶m nhËn đợc gì? Hoạt động 4 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 1’ 2. DÆn dß 1’ - Xem bµi - Häc thuéc ghi nhí, - ChuÈn bÞ bµi : ¤n tËp th¬. -> Lµ thÕ giíi thÇn tiªn kú ¶o trong truyÖn cæ tÝch, trong thÇn thoại mà bé đợc nghe và tởng tợng ra. Là các hiện tợng tự nhiªn, lµ nh÷ng ngêi b¹n cïng trß chuyÖn víi bÐ. -> Tîng trng cho bao thó vui hấp dẫn của cuộc đời nói chung. -> T×nh yªu mÑ lµ niÒm vui thiªng liªng, bÒn chÆt trong t©m hån con ngêi.. III.Tæng kÕt * Ghi nhí: SGK. D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ TiÕt 127 : V¨n häc ¤n tËp vÒ th¬ Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Hệ thống hững kiến thúc về các tác phẩm thơ đã học 2. KÜ n¨ng - Tổng hợp , hệ thống hóa kiến thức về các tác phẩm thơ đã học ..

(297) 3. Thái độ - Thªm yªu quý th¬ ca B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: 2: KiÓm tra: Kh«ng kiÓm tra. 3: Bµi míi: Hoạt động 1: Khởi động - GV dÉn d¾t häc sinh ®i vµo bµi míi Hoạt động 2 : Hớng dẫn ôn tập. (1') (1') (40'). 1. B¶ng hÖ thèng: - Gọi Hs đọc ND đã chuẩn bị ở nhà - GV ghi lên bảng - Gäi Hs bæ sung -> H/s chÐp l¹i Stt. 1. Bµi th¬. T/g n¨m ST. ChÝnh §ång chÝ H÷u (1948). ThÓ th¬ Tù do. 2. Bµi th¬ vÒ tiÓu độ xe kh«ng kÝnh. Ph¹m TiÕn DuËt (69). 3. §oµn thuyÒn đánh cá. Huy CËn 7 ch÷ (58). Tù do. Néi dung - Tr×nh ®/c cña nh÷ng ngêi kÝnh dùa trªn c¬ së chung c¶nh ngé, lü tởng, đợc thể hiện bình dÞ, tù nhiªn mµ s©u s¾c, t¹o søc m¹nh, vÌ đẹp tinh thần - Qua h/s độc đáo – nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh -> kh¾c ho¹ næi bËt h/a ngêi lÝnh l¸i xe TS trong k/c chèng Mü t thÕ hiªn ngang dòng c¶m vµ ý chÝ C§ - Bức tranh đẹp, rộng lín, tr¸ng lÖ vÒ TN, vò trô vµ cïng L§ trªn biÓn theo hµnh tr×nh chuyÓn ra kh¬i -> CX vÒ TN, L§, niÒm vui trong cuéc sèng míi - Kỷ niệm xúc động về bµ, t×nh bµ ch¸u, lßng kÝnh yªu, tr©n träng biÕt ¬n cña ch¸u => bµ và cũng là với gia đình , quê hơng đất nớc - T×nh yªu th¬ng con bµ mÑ t«i g¾n víi lßng y/n, tinh thÇn C§ kh¸t väng vÒ t¬ng lai. N. thuËt - Chi tiÕt, h/a ng«n ng÷ gi¶n dÞ, ch©n thực, cô đọng giàu søc hiÓu c¶m. - H/a b×nh dÞ giµu ý nghÜa biÓu tîng; giäng nhá nhÑ ch©n thµnh. 4. BÕp löa. B»ng 7 ch÷ ViÖt (63) 8 ch÷. 5. Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ trªn lng mÑ. NguyÔn Khoa §iÒm (71). 8 ch÷. NguyÔn Duy (78). - Tõ H/a ¸nh tr¨ng trong TP gîi l¹i nh÷ng n¨m th¸ng qua cña 5 chữ cuộcu đời ngời lính g¾n bã TN, ®/n nh¾c nhở thái độ sống tình nghÜa thuû chung. 6. ¸nh tr¨ng. - ChÊt liÖu hiÖn thực sinh động, H/a độc đáo 3 giäng ®iÖu tùnhiªn, khë kho¾n giµu tÝnh khÈu ng÷ - Nhiều h/a đẹp rộng lớn đợc sáng t¹o = lý tëng, t tëng ©m hëng khoÎ kh¾n l¹c quan - KÕt hîp biÓu c¶m vµ miªu t¶, b×nh luËn - S¸ng t¹o h.a bÕp löa g¾n víi h/a ngêi bµ Khai th¸c ®iÖu ru ngät ngµo, trïi mÕn.

(298) ChÕ Lan Viªn (62). 7. Con cß. 8. Mïa T. H¶i xu©n nho (80) nhá. 9. ViÕng l¨ng B¸c. V¨n Ph¬ng (76). 10 Sang thu. H÷u ThØnh (75). víi 11 Nãi con. Y ph¬ng (sau 75). - Tõ h×nh tîng con cß trong lêi h¸t ru ngîi Tù ca t×nh mÑ vµ ý nghÜa do lêi ru, ngîi ca t×nh mÑ vµ ý nghÜa lêi ru-> ®.c cña mçi con ngêi. - CX tríc CMTN, ®/n -> thÓ hiÖn íc nguyÖn 5 thµnh gãp mïa ch÷u ch©n xuân nhỏ đổi mình, cuộc đời chung - Lßng thµnh kÝnh, niềm xúc động SS -> 8 ch÷ B¸c trong 1 lÇn T/g NM -> th¨m B¸c - BiÕn chuyÓn cña TN giao mïa tõ h¹ 5 ch÷ lóc thu qua sù c¶m nhËn tinh tÕ cña nhµ th¬ B»ng lêi trß chuyÖn víi con bµi th¬ thÓ Tù hiÖn sù g¾n bã, tù hµo do về quê hơng và đạo lý sèng cña d©n téc. - VËn dông H/a, giäng ®iÖu lêi ru cña CD. - Nh¹c ®iÖu trong s¸ng thiÕt tha gÇn dân ca; h/a đẹp, SS, Èn dô, s¸ng t¹o - Giäng trang nghiªm tha thiÕt; H/a Èn dô giîi c¶m, gi¶n dÞ cè đúc - H/a TN đợc gợi t¶ nhiÒu c¶m gi¸c tÝnh cnh¹y chÝnh x¸c, gîi c¶m - C¸ch nãi giµu h/a cô thÓ, gîi c¶m; gîi ý nghÜa s©u xa.. ? C¨n cø vµo n¾m s¸ng t¸c 2. C¸c bµi th¬ theo giai ®o¹n lÞch sö hµng xÕp c¸c bµi th¬ VN vµo - 1945 – 1954 : ( k/c chống Pháp) đồng từng gia đình lịch sử? chÝ - 1954 – 1964 ( Hoµ b×nh MB) ®oµn thuyền đánh cá, con cò, bếp lửa. -1964 – 1975 ( K/c chèng Mü) bµi th¬ vÒ tiểu độ xe không kính, khúc hát ri những em bÐ - Sau 1975 : ( §/n thèng nhÊt): ViÕng l¨ng B¸c ¸nh tr¨ng MXNM, sang thu, nãi víi con. * Những chủ đề chính : ? Các T/P thơ đã thể hiện nh - §/n vµ con ngêi VN trong 2 cuéc K/c thÕ nµo vÒ cuéc sèng cña ®/c chèng P,M víi nhiÒu gian khæ hy sinh, nhng vµ TT, T/c cña con ngêi VN? ( H/thøc®/n song ®iÒu chñ rÊt anh dòng. yÕu c¸c T/P th¬ thÓ hiÖn chÝnh - C«ng cuéc L§, XD ®/n vµ nh÷ng quan là TT, tâm hồn, T/c con ngời hệ tốt đẹp của con ngời. trong 1 thêi kú LS cã nhiÒu - T×nh c¶m yªu níc, t×nh quª h¬ng. biến động lớn lao, ngời thay - Tình đồng chí, sự gắn bó với CM, kính đổi sâu sắc), cho VD? yªu BH. - Nh÷ng T/c gÇn gòi, bÒn chÆt cña con ngêi; t×nh mÑ con, bµ ch¸u sù thèng nhÊt víi T/c chung réng lín ? NX vÒ nh÷ng ®iÓm chung 3. So sánh những bài cùng chủ đề. vµ riªng cña nh÷ng bµi th¬ a. Bµi khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ, vµ bµi “ con cß” cùng chủ đề? * Chung : Ca ngîi t×nh mÑ con ? ë 2 bµi … chung? riªng? - SD ®iÖu ru, lêi ru cña mÑ * Riªng : - Khóc h¸t ru …..: Sù thèng nhÊt cña t×nh yªu con víi y/n, g¾n bã víi CM vµ ý chÝ C§ cña ngêi mÑ dt tµ ¬i trong H/c gian khæ trong thêi kú k/c chèng Mü..

(299) - Con cß: Khai th¸c, ph¸t triÓn tø th¬ tõ h×nh tîng con cß trong cao dao h¸t ru, ngîi ca t×nh mÑ, ý nghÜa lêi ru. - M©y vµ sãng: Ho¸ th©n vµo lêi trß chuyện hồn nhiên ngày thơ của bé ->mẹ để thể hiện t/y mẹ thắm thiết của trẻ thơ, mẹ đối với bé là vẻ đẹo, niềm vui, sự hấp dẫn lớn nhÊt, s©u xa vµ v« tËn h¬n tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu hÊp dÉn vò trô b. 3 bài thơ về ngời lính ( đẹp T/cách, ? H/a ngời lính tình đồng chí, t©m hån) đồng đội trong 3 bài thơ? - §/c viÕt vÒ ngêi lÝnh ë thêi kú ®Çu cuéc k/c P: xuÊt trh©n tõ n«ng d©n quª nghÌo, t×nh nguyÖn h¨ng h¸i ra ®i C§; t×nh ®/c dùa trªn c¬ së chung c¶nh ngé, chia sÎ gian lao thiÕu thèn,c ïng chung lý tëng C§; tËp trung thÓ hiện vẻ đẹp sức mạnh của tình đ/c ở những ngêi kÝnh CM. - Bài thơ về tiểu đọi xe không kính : khắc hoạ h/a ngời chiến sỹ lái xe trên đờng TS trong kh¸ng chiÕn chèng Mü; P/c tinh thÇn dòng c¶m bÊt chÊp khã kh¨n nguy hiÓm, t thÕ hiªn ngang, l¹c quan, ý chÝ C§ gi¶i phãng miÒn Nam. - ánh trăng : Suy ngẫm của ngời lính đã đi qua cuéc chiÕn tranh sãng táng TP hoµ b×nh; bµi th¬ gîi l¹i ng÷ng k/n g¾n bã cña ngêi kÝnh đ/n, đòng đội tỏng năm tháng gian lao -> nhắc nhở về đạo lý tình, thuỷ chung. ? NhËn xÐt bót ph¸p s¸ng t¹o 4. So s¸nh bót ph¸p s¸ng t¹o h/a ë 1 sè h/a cña Huy CËn, NguyÔn Du, bµi th¬ ChÕ Lan Viªn? a. Đ/c đoàn thuyền đánh cá - §/c : SD bót ph¸p hiÖn thùc ®/s => th¬ - Đoàn thuyền đánh cá : Bút pháp tợng trng, phóng đại với những liên tởng, tởng tợng s¸ng t¹o b. Bài thơ về tiểu độ xe không kính và ánh tr¨ng - Bµi th¬ …..: Bót ph¸p hiÖn thùc - ¸nh tr¨ng : Cã ®a ngêi h/a, chi tiÕt thùc nhng chñ yÕu dïng bót ph¸p gîi t¶, híng tíi ý nghÜa kh¸i qu¸t, biÓu tîng Hoạt động 3 1. Cñng cè (2') GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß (1') - Xem bµi - Häc thuéc ghi nhí, - ChuÈn bÞ bµi : nghÜa têng ninh, hµm ý D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. .................................................................................................................................

(300) ------------. TiÕt 128 : TiÕng ViÖt nghÜa têng minh vµ hµm ý (tiÕp) Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Hai điều kiện sử dụng hàm ý liên quan đến ngời nói và ngời nghe 2. KÜ n¨ng - Gi¶i ®o¸n vµ sö dông hµm ý 3. Thái độ - Có thái độ sử dụng hàm ý đúng mục đích B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? ThÕ nµo lµ têng minh vµ hµm ý? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1: Khởi động Tiết trớc chúng ta đã đi tìm hiểu và biết đợc thếnào nghĩa tờng minh và hµm ý. §Ó hiÓu thªm vÒ hai nghÜa nµy chóng ta cïng t×m hiÓu tiÕp bµi häc ngµy h«m nay. Hoạt động 2: Hình thành kiến 20' thøc míi I. §iÒu kiÖn SD hµm ý - §äc ®o¹n trÝch Sgk – 90? 1. VÝ dô ? Nªu hµm ý cña c©u in ®Ëm? - Con chỉ đợc ăn ở nhà bữa nµy n÷a th«i -> Sau b÷a nµy con kh«ng cßn ? V× sao chÞ D kh«ng nãi th¼ng víi đợc ở nhà với thầy mẹ nữa. Mẹ con mµ dïng hµm ý? đã bán con (Vì là điều đau lòng “Con sÏ ¨n ë nhµ cô NghÞ …” -> Mẹ đã bán con cho nhà cụ NghÞ - Hµm ý trong c©u 2 nã h¬n v× cái tí hiểu đợc (mới “giãy nảy” nãi trong tiÕng khãc. ? Hµm ý trong c©u nãi nµo cña chÞ D râ h¬n? V× sao chÞ D ph¶i nãi râ h¬n nh vËy? chi tiÕt nµo chøng tá c¸i tý đã hiểu hàm ý trong xâu nói của mÑ? ? V× sao c¸i tý hiÓu ý Êy? - Nhờ câu nói của mẹ; trớc đó đã biết mẹ có ý định bán nó, nào hiểu h/c gia đình. 2: NhËn xÐt: - §Ó SD hµm ý cÇn 2 ®iÒu kiÖn:.

(301) ? Qua bµi tËp trªn em cho biÕt ®iÒu kiện để sử dụng hàm ý? - HS: §äc ghi nhí 25' Hoạt động 3: HD luyện tập - Gọi H/s đọc y/c BT? Hs suy nghĩ - §äc vµ tr¶ lêi y/c /a?. - §äc y/c BT 1/b tr¶ lêi - GV bæ sung. - §äc y/c BT 1/c? - Tr¶ lêi BT? - H/s bæ sung. - Chia làm 2 đội thi đua đội nào điều đợc nhiều cảm có hàm ý hơn? - Gäi 2 Hs lªn b¶ng lµm BT 4,5 - Hs nhËn xÐt - GV bæ sung. - Ngêi nãi (viÕt) cã ý thøc đựng hàm ý vào câu - Ngời nghe (đọc) có năng lực gi¶i ®o¸n m· hµm ý *. Ghi nhí: Sgk – 91 II. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: a. Hµm ý “Mêi b¸c vµ c« vµo uèng níc” -> 2 ngêi nghe hiÓu hµm ý (“«ng theo liÒn anh TN vµo trong nhµ vµ “ngåi xuèng ghÕ” b. Ngêi nãi lµ anh TÊn – ngêi nghe lµ chÞ hµng ®u - Hµm ý: Chóng t«i kh«ng thÓ cho đợc -> ngời nghe hiểu đợc hàm ý (thËt lµ cµng giµu … cµng không dám với 1 đồng xu …c µng giµu cã) c. Ngêi nãi lµ Thuý KiÒu – ngêi nghe lµ Ho¹n Th - Hµm ý c©u 1;M¸t mÎ, giÔu cît ( quyÒn quý nhu tiÓu th cũng có lúc PP đến trớc “hoa ná” nµy ? - Hµm ý c©u 2 : H·y chuÈn bÞ nhân sự báo oán thích đáng - Hoạn Th hiểu điều đó vì “hån l¹c ph¸ch xiªu – khÊu ®Çu 2. Bµi tËp 2: - Hµm ý c©u “ch¾t giïm níc để cơm khỏi nhão" + Dïng hµm ý v× tríc cã lÇn nãi th¼ng mµ kh«ng hiÖu qu¶bùc m×nh + ViÖc SD hµm ý kh«ng thµnh c«ng v× anh s¸u vÉn ngåi im (vê kh«ng nghe thÊy) 3. Bµi 3: (hs lªn b¶ng lµm) 4. Bµi 4: - Qua sù so s¸nh cña Tç TÊn nhËn ra hµm ý: Tuy hy väng cha thÓ nãi lµ thùc hay h, nhng nÕu cè g¾ng thùc hiÖn th× cã thÓ đạt đợc. 5. Bµi tËp 5: - C©u cã hµm ý mêi mäc “bän tí ch¬i” - C©u cã hµm ý tõ chèi “mÑ mình đang đợi ở nhà” làm sao có thể rời mẹ mà đến đợc” - Cã thÓ viÕt thªm c©u cã hµm ý mêi mäc.

(302) “Kh«ng biÕt cã ai muèn ch¬i Hoạt động 4 ( víi bän tí kh«ng” 1. Cñng cè 1' “Ch¬i víi bän tí thÝch l¾m GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi ( đấy” 2. DÆn dß 1' - Xem bµi - Häc thuéc ghi nhí, - ChuÈn bÞ bµi : KiÓm tra v¨n D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ -----------TiÕt: 129 KiÓm tra v¨n (phÇn th¬) Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Kiểm tra việc nắm kiến thức về các văn bản thơ đã học ở học kỳ II 2. Kü n¨ng: - Rèn kĩ năng làm bài, kĩ năng viết đoạn văn 3. Thái độ: - Giáo dục ý thức cẩn thận, chu đáo, trình bày bài của học sinh B ChuÈn bÞ 1. Giáo viên : Đề bài , đáp án biểu điểm ( kèm theo ) 2. Häc sinh : ¤n tËp ĐỀ BÀI: A- Tr¾c nghiÖm( 3 ®iÓm) Câu 1: Chọn đáp án đúng nhất rồi khoanh tròn vào chữ cái đứng đầu câu trả lời 1.1- Câu ca dao nào sau đây không phải là ý đợc lấy vào lời thơ của bài thơ Con cò? A- Con cß bay l¶, bay la Bay tõ cöa phñ bay vÒ §ång §¨ng. B- Con cß bay l¶, bay la Bay từ cổng phủ bay ra cánh đồng. C- Một đàn cò trắng bay qua Cho loan nhí phîng cho m×nh nhí ta. D- Con cò mà đi ăn đên GÆp ph¶i cµnh mÒm lén cæ xuèng ao. 1.2- Bài thơ Sang thu đợc viết theo thể thơ nào? A- Lôc b¸t B- Ngò ng«n C- Song thÊt lôc b¸t D- ThÊt ng«n tø tuyÖt. 1.3- Từ “ chùng chình” đợc hiểu nh thế nào? A- §i rÊt chËn, dß tõng bíc mét. B- §i nhanh, võa ®i võa nghiªng ng¶. C- NgËp ngõng nh kh«ng muèn ®i. D- Èn dÊu nhiÒu ®iÒu kh«ng muèn nãi. 1.4- ý nào nói đúng nhất cảm xúc của tác giả trong bài thơ Sang thu? A- Hån nhiªn, t¬i trÎ. B- Míi mÎ, tinh tÕ. C- L·ng m¹n, siªu tho¸t. C- Méc m¹c, ch©n thµnh. 1.5- Cách gọi ngời đồng mình trong bài thơ Nói với con đợc dùng để chỉ đối tợng nào? A- Nh÷ng ngêi cïng lµng B- Nh÷ng ngêi cïng th«n x· C- Nh÷ng ngêi cïng nhµ C- Những ngời sống cùng miền đất quê hơng C©u 2: Nèi h×nh ¶nh ë cé A víi nhËn xÐt ë cét B sao cho phï hîp A Nèi B 1. ¤i hµng tre xanh ViÖt Nam 1… A. Vẻ đẹp cao cả, vĩnh hằng..

(303) Bão táp ma sa đứng thẳng hàng. 2. Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. 3. B¸c n»m trong giÊc ngñ b×nh yªn Gi÷a mét vÇng tr¨ng s¸ng dÞu hiÒn.. 2… 3…. B. Vẻ đẹp trong sáng, thanh tĩnh, gîi c¶m. C. Vẻ đẹp của niềm khát vọng hßa nhËp, hãa th©n. D. Vẻ đẹp kiên trung, bất khuất.. B- Tù luËn( 7 ®iÓm) Câu 1: Nêu ý nghĩa nhan đề bài thơ Mùa xuân nho nhỏ ( 1điểm ) Câu 2: Bài thơ Sang thu chứa đựng một triết lí kín đáo về con ngời và cuộc đời. Phân tích hai câu thơ cuối của bài thơ để làm rõ điều này? ( 3 điểm ) C©u 3: Nªu c¶m nhËn cña em vÒ mïa xu©n thiªn nhiªn xø HuÕ trong khæ th¬ ®Çu cña bµi th¬ Mïa xu©n nho nhá ( 3 ®iÓm ) §¸p ¸n A- Tr¾c nghiÖm: C©u 1: C©u 1 C©u 2 C©u 3 C©u 4 C©u 5 C B A B D C©u 2: 1- D 2- B 3- A B- Tù luËn C©u 1: Mïa xu©n nho nhá thÓ hiÖn ®iÒu t©m niÖm ch©n thµnh, tha thiÕt cña nhµ th¬. Mçi ngời phải mang đến cho cuộc đời chung một nét riêng, cái phần tinh túy của mình, dù là nhỏ bé, góp vào cuộc đời chung. C©u 2: ph©n tÝch hai c©u th¬ SÊm còng bít bÊt ngê Trên hàng cây đứng tuổi - Lóc sang thu , bít ®i tiÕng sÊm bÊt ngê, hoÆc hµng c©y kh«ng cßn bÞ bÊt ngê bëi tiÕng sÊm - Sấm là những biến động bất thờng của thời gian, hàng cây đứng tuổi nghĩa là chỉ ngời già-> ngời từng trải thờng vững vàng, ổn định trớc những biến động bất thờng của cuộc đời C©u 3: Mùa xuân thể hiện trong hai câu thơ đầu là mùa xuân của thiên nhiên đất trời xứ Huế - dßng s«ng xanh, b«ng hoa tÝm biÕc, tiÕng chim chiÒn chiÖn hãt vang trêi -> mïa xu©n víi kh«ng gian cao réng, mµu s¾c t¬i th¾m, ©m thanh vui nhén C. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức lớp 2. Giao đề kiểm tra ( 1’) - Học sinh nhận đề Hoạt động 1 ( 43’ ) - Häc sinh : Lµm bµi , nép bµi - Gi¸o viªn : thu bµi Hoạt động 2 (1’ ) - NhËn xÐt giê kiÓm tra - DÆn dß - ChuÈn bÞ : Xem l¹i bµi viÕt lËp lµm v¨n sè 6 ë nhµ D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ------------.

(304) TiÕt 130 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6 (ë nhµ) Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nhận ra đợc những u điểm, nhợc điểm về nội dung và hình thức trình bày bài viết của mình. - Thấy đợc phơng hớng khắc phục, sửa chữa các lỗi. - ¤n tËp l¹i lý thuyÕt víi kü n¨ng lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch) 2. Kü n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng söa lçi khi viÕt v¨n 3. Thái độ: - Có thái độ phê và tự phê. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 5' I. §Ò bµi: Hoạt động 1: Nêu lại đề Các em đã học và thực hành văn nghị TruyÖn ng¾n "Lµng" cña Kim luận. Để biết đợc khả năng và trình độ L©n gîi cho em nh÷ng suy nghÜ của mình đến đâu. Chung ta cùng nhau g× vÒ nh÷ng chuyÓn biÕn míi ®i vµo tiÕt tr¶ bµi. trong t×nh c¶m cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam thêi kh¸ng chiÕn chèng Thùc d©n Ph¸p? 36 II. LËp dµn bµi Hoạt động 2: Trả bài ' 1. Tìm hiểu đề - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm v¨n häc - GV: Yêu cầu học sinh phân tích đề - Yêu cầu của đề bài: Nêu suy bµi nghÜ - Néi dung: Nh÷ng chuyÓn biÕn míi trong t×nh c¶m cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam thêi kh¸ng chiÕn chèng Thùc d©n Ph¸p qua truyÖn ng¾n "Lµng". 2. LËp dµn ý a. Më bµi: ? Với đề bài này em sẽ viết gì trong phÇn më bµi?. Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ Kim L©n vµ truyÖn ng¾n "Lµng" b. Th©n bµi:. ? Em sÏ viÕt gØtong phÇn th©n bµi?. + T×nh c¶m g¾n bã s©u nÆng với làng quê là một đặc điểm cã tÝnh truyÒn thèng. + T×nh yªu lµng quª cña «ng Hai đợc đặt ra trong tình yêu nớc, trong tình cảm đối với cuộc kh¸ng chiÕn cña d©n téc. + Ph©n tÝch c¶m thô c¸c t×nh huèng thó vÞ, c¸c chi tiÕt hay trong t¸c phÈm. c. KÕt bµi:.

(305) ? Em sÏ viÕt kÕt bµi nh thÕ nµo? ? Em hãy tự đánh giá u điểm và hạn chế trong bài của mình? Em rút ra đợc bài häc g× khi viÕt v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc? 1. ¦u ®iÓm: §óng thÓ lo¹i, ph©n tÝch đợc nhân vật trong tác phẩm văn học. 2. Tån t¹i: Bè côc kh«ng râ rµng, bµi viÕt gîng Ðp thiÕu c¶m xóc v¨n häc, tªn riªng kh«ng viÕt hoa, viÕt t¾t nhiÒu trong bµi viÕt. - GV: §a ra mét sè lçi sai vÒ chÝnh t¶, yªu cÇu häc sinh ch÷a vµo phiÕu vµ lªn b¶ng ch÷a l¹i. - NhËn xÐt vµ chèt l¹i nh÷ng lçi sai cho häc sinh. - Treo b¶ng phô cè mét sè ®o¹n v¨n sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt yêu cầu học sinh ch÷a. - Tổ chức h/động nhóm 6 - 5 phút - Dïng phiÕu häc tËp - C¸c nhãm h/® - söa ch÷a - bæ xung GV nhËn xÐt, kÕt luËn - GV dïng b¶ng phô treo lªn c¸c ®o¹n v¨n söa mÉu cho h/s quan s¸t vµ häc tËp. Hoạt động 3 2' 1. Cñng cè - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 1' 2. DÆn dß - Häc bµi - ChuÈn bÞ bµi. Khẳng định lại vấn đề II. NhËn xÐt 1. NhËn xÐt chung: - u ®iÓm: - Nhîc ®iÓm: 2. NhËn xÐt riªng. III - Ch÷a lçi cô thÓ; 1. Lçi chÝnh t¶: 2. Lỗi diễn đạt:. D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 131,132 : V¨n häc tæng kÕt phÇn v¨n b¶n nhËt dông Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nhËt dông lµ tÝnh cËp nhËt cña néi dung - Những nội dung cơ bản của văn bản nhật dụng đã học 2. KÜ n¨ng - TiÕp cËn mét v¨n b¶n nhËt dông - Tæng hîp hÖ thèng hãa kiÕn thøc 3. Thái độ - Cã ý thøc «n tËp tèt B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o.

(306) 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: 2: KiÓm tra: KiÓm tra vë so¹n 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg 1' Hoạt động1: Khởi động - GV dÉn d¾t häc sinh ®i 70’ vµo tiÕt tæng häp Hoạt động 2: HD tổng kÕt - §äc phÇn I Sgk? VBND ph¶i lµ KN thÓ lo¹i kh«ng? Những đặc điểm chủ yếu cÇn lu ý nµy lµ g×? Tõng VB đã học có phải không có thể lo¹i hay kh«ng? V× sao? VD?. (1') (5') Néi dung. 1. K/N v¨n b¶n nhËt dông: a. Kh«ng ph¶i lµ K/n thÓ lo¹i, kh«ng chØ kiÓu VB – SD mäi thÓ lo¹i, mäi kiÓu VB b. TÝnh cËp nhËt -> t¹o ®/k gióp häc sinh hoµ nhËp c. Nã kh«ng ph¶i nh÷ng bµi häc m«n GDCD, H§NGLL vÉn lµ bé phËn cña môn ngữ văn; vẫn đáp ứng đợc yêu cầu båi dìng KT, rÌn KN m«n NV -> VB dông cã thÕ m¹nh gióp HS th©m nhËp 2. TÝnh cËp nhËt: a. CËp nhËt : Ph¶i g¾n c/s hµng ngµy, bức thiết lâu dài, gắn với những vấn đề cơ bản ở cộng đòng. d. Những đề tài, chuyên đề : Là nhũng VĐ thờng xuyên đợc báo cáo đài đề cập nh÷ng ND chñ yÕu cña nh÷ng nghÞ quyÕt, chØ thÞ, chØ v× th«ng b¸o, c«ng bè quèc tÕ. c. Bổ sung 1 số phụ khác cha đợc nhăc s - VB trêng häc ( ET – A –Mi Xi- L7) - Bản thống kê về động cơ hút thuốc lá cña tÝnh thiÕu niªn HN; b¶n tin vÒ c¸c chÕt do nghiÖn ma tuý cña con 1 nhµ tû phó Mü (Sgk – 8). ? Học VB dụng để làm g×? §äc /II Sgk? Em hiÓu thÕ nµo lµ tÝnh cËp nhËt? tÝnh cËp nhËt vµ tÝnh thêi sù cã liªn quan g× víi nhau? những VB đã học có phải chØ cã tÝnh thêi sù nhÊt thêi hay kh«ng? V× sao? - Trong Sgk tæng kÕt cã 1 số VB ND khác cha đợc nhắc tới đó là những VB nµo? ( chuyÓn /hÖ thèng KT) - Tr×nh bµy b¶ng hÖ thèng KT cña m×nh? nh÷ng V§ trên có đạt y/c của 1 VB nhËt dông kh«ng? cã tÝnh cËp nhËt kh«ng? cã ý nghÜ l©u dµi kh«ng? cã gi¸ trÞ VH kh«ng? - Bæ sung thªm 1 sè VB khác cha đợc nêu? 3. HÖ thèng ho¸ ND VB nhËt dông Líp 6. 7 8. Tªn v¨n b¶n Néi dung 1: C©u Long Biªn – chøng - GT b¶o vÖ di tÝch LS, nhËn LS 2: §éng Phong Nha - GT danh lam th¾ng c¶nh 3: Bức th của thủ lĩnh da đỏ - Quan hÖ gi÷ TNX m«i trêng – con ngêi 4: Cæng trëng më ra - GD nhà trờng, gia đình và trẻ em 5: MÑ t«i - Vai trò PN gia đình và trẻ em 6: Cuéc chia ta – bóp bª - Vai trò PN gia đình và trẻ em 7: Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng - V¨n ho¸ d©n gian ( ca nh¹c cæ truyÓn) *: Thông tin ngày đất 2000 - M«i trêng 9: ổn định thuốc lá - Chèng tÖ n¹n ma tuý, thuèc l¸ 10:Bµi to¸n d©n sè - D©n sè vµ t¬ng lai nh©n lo¹i.

(307) 9. 11: Tuyªn bé TG vÒ sù sãng còn, quyền đợc bảo vệ, phát triÓn cña trÎ em 12: §Êu tranh cho 1 TG hoµ b×nh 13: Phong c¸ch HCM. - QuyÓn sång con ngêi, quyÒn trÎ em - Chèng chiÕn tranh HN b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi - Héi nhËp TG vµ gi÷u g×n b¶n s¾c VHDT. 4. H×nh thøc cña VB nhËt dông Đọc /3 Sgk đọc bảng hệ thống KT đã chuẩn bị ở nhà? KiÓu v¨n b¶n Tªn v¨n b¶n thÓ lo¹i Hµnh chÝnh ( ®iÒu hµnh) - C¸c b¶ng thèng kª … NghÞ luËn th«ng tin, tuyªn bè… («n dÞch thuèc l¸, bøc th của thủ lĩnh da đỏ; dấu tranh cho 1 thÕ gíi hoµ b×nh Tù sù - Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª Miªu t¶ - CÇu Long Biªn, §éng Phong Nha BiÓu c¶m - Cæng trêng më ra, mÑ t«i ThuyÕt minh - §éng Phong Nha, ca HuÕ trªn s«ng H¬ng - TruyÖn ng¾n - Cuéc chia tay cña … mÑ t«i - Bót ký - CÇu Long Biªn … - Thu tõ (TL) - Bøc th cña thñ lÜnh … - Håi ký - Cæng trëng më ra - Th«ng b¸o - Th«ng tin vÒ ngµy tr¸i đất năm 2000 - X· LuËn - §Êu tranh cho 1 TG hoµ b×nh - Kết hợp các PT b đạt - P/c Hồ Chí Minh (miªu t¶ - tù sù – hµnh - ¤n dÞch thuèc l¸ chÝnh – NL, miªu t¶ - - Bøc th cña thñ lÜnh da thuyÕt minh…) đỏ - Cầu Long Biên, động phong Nha. Líp 8 9. 7 6 7 6 7 6 6 7 8 9 9 8 6 6. - VB nhËt dông cã thÓ sö dông tÊt c¶ mäi thÓ lo¹i, ? Qua sự thống kê đó, em cã thÓ rót ra KL g× vÒ kiÓu v¨n b¶n - VB nhËt dông kh«ng ph¶i lµ K/N thÓ lo¹i hình thức biểu đạt của - Trong VB nhËt dông thêng SD kÕt hîp c¸c phVB néi dung? - Tìm y/tố biểu cảm ơng thức biểu đạt -> tăng sức thuyết phục vµ ph¸t triÓn t¸c dông cña nã trong v¨n b¶n “«n dÞch, thuèc l¸ ( c©u v¨n biểu cảm “nghĩ đến mà kinh + c©u hái t tõ -> nghi tms lîc nh÷ng t¸c h¹i …).

(308) 2909812223? CM 2 5. Ph¬ng ph¸p häc VB nhËt dông VB có cách đặt đề mục a. §äc thËt kü c¸c chó thÝch vÒ sù kiÖn hiÖn tîng giống nhau lại dùng 2 hay vấn đề phơng thức biểu đạt chủ yÕu kh¸c? - CÇu LB – chøng nhËn LS; «n dÞch, thuèc l¸ -VB1: BiÓu c¶m ; VB2: ThuyÕt minh), ( phÐp luËn ph¶n b¸c “cã ngêi b¶o: t«i hót t«i bÞ bệnh, mặc tôi? Xin đáp l¹i …) vµ häc bµi VB nhËt dông nh thÕ nµo ë c¸c líp Cho VD vÒ liªn hÖ b. Thãi quen liªn hÖ + Thùc tÕ b¶n th©n thùc tÕ ( r¸c, hót thuèc chiÕn tranh h¹t nh©n …. + Thực tế cộng đồng ( nhỏ –lớn; nơi ở -> học …) - Chän VD? ( chèng c. Có ý kiến, quan điểm riêng, có đề xuất giải hót thuèc, kh«ng dïng ph¸p d. Vận dụng kiến thức các môn học khác để học n/l«ng) ? Tích hợp với các hiểu VB nhật dụng và ngợc lại ( LS, địa, GDCD, v¨n …) m«n kh¸c nh thÕ nµo? e. Cần căn cứ vào đặc điểm thể loại và phơng thức biểu đạt trong lúc PT nội dung h. KÕt hîp xem tranh c¶nh, ch¬ng tr×nh thêi sù, khoa học truyền thông trên đài, ti vi, sách báo. - §äc ghi nhí Sgk * Ghi chÝ Sgk – 96 Hoạt động 3 : Luyện 6. LuyÖn tËp tËp ( 15’ ) - Chia lớp 3 nhóm để - VÊn dÒ an toµn giao th«ng Hs th¶o luËn - §¹i diÖn lªn tr×nh - Bá thi TN tiÓu häc vµ THCS bày V/đề đó? - HS bæ sung, NX vÒ ND – HT? - GV NX bæ sung ? V§ míi nhÊt mµ em vừa cập nhật đêm qua hoÆc s¸ng nay lµ g×? Hoạt động 3 1. Cñng cè ( 1’ ) - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß ( 1’ ) - Häc bµi - ChuÈn bÞ bµi : Ch¬ng trình địa phơng phần TiÕng ViÖt D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................

(309) -----------TiÕt: 133 chơng trình địa phơng luyện tập về từ ngữ địa phơng Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Mở rộng vốn từ ngữ địa phơng - Hiểu tác dụng của từ ngữ địa phơng 2. KÜ n¨ng - Nhận biết một số từ ngữ địa phơng , biết chuyển chúng sang từ ngữ toàn dan tơng ứng và ngîc l¹i 3. Thái độ - Cã ý thøc su tÇm B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? C¸ch sö dung nghÜa têng minh vµ hµm ý ? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động GV: Giíi thiÖu bµi vµ dÉn d¾t ®i vµo bµi míi. Hoạt động 2: HD làm bài tập - GV: Tổ chức, hướng dẫn HS làm các bài tập trong SGK. - HS đọc và nêu yêu cầu của bài tập 1. - GV hướng dẫn HS nhận biết các từ ngữ địa phương trong đoạn trích và chuyển các từ ngữ đó sang từ ngữ toàn dân. - HS lµm bµi trªn b¶ng.. - HS đọc và nêu yêu cầu bài tập 2 ? Ttrong hai từ "kêu", từ nào là từ toàn dân, từ nào là từ địa phương - HS suy nghĩ trả lời ? Hãy dùng cách diễn đạt khác để làm rõ sự khác nhau đó? - HS trả lời, nhận xét - HS đọc và nêu lên yêu cầu của bài tập 3 - HS làm lại bài, GV có thể gọi 1. Tg 1'. Néi dung. 40 '. Bài tập 1: Nhận biết từ ngữ địa phương, chuyển thành từ ngữ đó sang từ ngữ toàn dân. - Thẹo: sẹo - Lặp bặp: lắp bắp - Ba: cha, bố - Má: mẹ - Kêu: gọi - Đâm: Trở thành - Đũa bếp: đũa cả. - Vô: vào Bài tập 2: Phân biệt từ địa phương với từ toàn dân, dùng cách diễn đạt khác. a) Kêu (trong "rồi kêu lên"): từ toàn dân có thể thay bằng từ nói to. b) Kêu trong "con kêu rồi" từ địa phương tương đương từ vừa gọi Bài tập 3.

(310) HS lên bảng trình bày, các HS khác nhận xét, bổ sung. - HS đọc yêu cầu của bài tập 4 - GV phát phiếu học tập cho HS điền kết quả tìm được ở bài tập trước vào bảng. 5. - GV. Nêu nên yêu cầu của bài tập. - GV nêu các câu hỏi: - Có nên cho bé Thu trong truyện ngắn "Chiếc lược ngà" dùng từ ngữ toàn dân không? - HS trả lời: GV có thể yêu cầu thử thay các từ địa phương trong Hoạt động 3 1. Cñng cè ( 1’ ) - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß ( 1’ ) - Häc bµi - ChuÈn bÞ : ViÕt bµi lµm v¨n sè 7. Tìm các từ địa phương trong hai câu đó Trái: quả, chị: gì; kêu: gọi; trống hổng, trống hảng: trống rỗng. .Bài tập 4: Điền từ ngữ địa phương và từ ngữ toàn dân đã tìm được ở bài tập 1,2,3 vào bảng. Từ ngữ địa Từ ngữ phương toàn dân Thẹo Thẹo Lặp bặp Lắp bắp Ba Bố, cha Má Mẹ Kêu Gọi Đâm Trở thành Đũa bếp Đũa cả Lùi cui Lúi húi Nhằm cho là Nói trổng Nói trống không Vô .... Vào.... D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt: 134 , 135 ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 7 t¹i líp Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - ¤n tËp tæng hîp vÒ lÝ thuyÕt vµ kü n¨ng cña kiÓu bµi nghÞ luËn - Tích hợp với các kiến thức về Văn, Tiếng Việt đã học 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕtv¨n b¶n nghÞ luËn nãi chung; nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch), nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬ nãi riªng. 3. Thái độ: - Đúng đắn khi viết văn B. ChuÈn bÞ 1.Giáo viên : Soạn bài, đề , đáp án 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi §Ò bµi: Suy nghĩ của em vÒ bài thơ Viếng lăng Bác của Viến Phương Đáp án -Biểu điểm a. Mở bài:( 1,5 ) - Giới thiệu tác giả Viễn Phương.

(311) - Giới thiệu khái quát về bài thơ (Hoàn cảnh sáng tác, nội dung chính của bài thơ) Bài thơ thể hiện tâm trạng xúc động, tấm lòng thành kính, biết ơn sâu s ắc c ủa tác gi ả khi vào lăng Bác b. Thân bài( 7 ) * Nhận xét, phân tích nội dung sau - Tâm trạng xúc động của nhà thơ được ra thăn Bác - Tấm lòng thành kính thiêng liêng trước công lao vĩ đại v à tâm h ồn cao đẹp sáng trong của người; nỗi đau xót tột cùng của nhân dân ta nói chung, của tác gi ả nói riêng khi Bác không còn nữa ( Cảm xúc trước lăng, trong lăng) - Tâm trạng lưu luyến và mong muốn được ở mãi bên Bác * Nhận xét nghệ thuật của bài thơ: giọng điệu trang nghiêm, sâu lắng, tha thi ết, đau x ỏ, tự hào. Nhịp điệu linh hoạt. Kết hợp tả thực, ẩn dụ, bi ểu tượng có ý ngh ĩa khái quát v à giá trị biểu cảm cao. Lựa chọn ngôn ngữ biểu cảm, sử dụng ẩn dụ, điệp từ có hiệu quả C. Kết bài: ( 1,5 ) - Khái quát về giá trị, ý nghĩa của bài thơ: Bài thơ thể hiện tâm trạng xúc động, tấm lòng thành kính, biết ơn sâu sắc của tác giả khi vào lăng Bác * Biểu điểm Điểm 9- 10: Bài viết đúng thể loại, đủ nội dung, cảm nhận sâu sắc, diễn đạt l ưu loát, bài viết có cảm xúc, không mắc lỗi. Điểm 7- 8: Bài viết đúng thể loại, đủ nội dung, cảm nhận khá sâu sắc, di ễn đạt t ư ơng đối lưu loát, bài viết có cảm xúc, còn mắc một số lỗi thông thường. Điểm 5- 6: Bài viết đủ nội dung song chưa sâu, đúng thể loại, còn mắc một số lỗi. Điểm 3- 4: Bài viết còn thiếu ý, mắc các lỗi diễn đạt, chính tả, dùng từ,hoặc bài viết còn sơ sài. Điểm 1- 2: Bài viết quá sơ sài, thiếu nhiều ý, diễn đạt yếu, mắc nhiều lỗi chính t ả, dùng từ. C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: 2. Bµi míi: Hoạt động 1: - Giáo viên chép đề lên bảng - HS chép đề , làm bài , nộp bài GV: Các em đã đợc học về văn tự sự từ lớp 6. Tiết trớc chúng ta vừa tìm hiểu về sử dụng yếu tố miêu tả trong văn tự sự, để củng cố những kiến thức đã học hôm nay chúng ta đi vào viết một đề văn cụ thể. Hoạt động 2: - GV thu bµi - NhËn xÐt giê kiÓm tra * DÆn dß - Xem lại đề bài và lập dàn ý chi tiết cho đề bài vừa viết. - ChuÈn bÞ bµi : BÕn quª D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 136 Hớng dẫn đọc thêm : Bến quê (Trích) - NguyÔn Minh Ch©uNgµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Nh÷ng t×nh huèng nghÞch lÝ , nh÷ng h×nh ¶nh giµu ý nghÜa biÓu tîng trong truyÖn.

(312) - Những bài học mang tính triết lí về con ngời và cuộc đời , những vẻ đẹp bình dị và quý giá tõ nh÷ng ®iÒu gµn gòi xung quanh ta 2. KÜ n¨ng - §o¹c hiÓu mét v¨n b¶n tù sù cã néi dung mang tÝnh triÕt lÝ s©u s¾c - Nhận biết và phân tích những đạc sắc nghệ thuật tạo tình huống , miêu tả tâm lí nhân vật , h×nh ¶nh biÓu tîng ... trong truyÖn 3. Thái độ - Qua cảnh ngộ và tâm trạng của nhân vật Nhĩ trong truyện, cảm nhận được ý nghĩa triết lí mang tính trải nghiệm về cuộc đời con người, nhận bi ết ra những v ẻ đẹp bình d ị v à quý giá trong những gì gần gũi của quê hương, gia đình. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: 2: KiÓm tra: 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung Hoạt động 1: Khởi động 1’ GV giới thiệu bài mới Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản 33’ ? Em hãy giới thiệu một số nét về Nguyễn Minh Châu? I.T×m hiÓu chung - Tác giả (1930-1989) quê Quỳnh Lưu – a. Tác giả: Nghệ An. - Nguyễn Minh Châu - Nguyễn Minh Châu là cây bút văn xuôi (1930 -1989) quê Quỳnh xuất sắc của nên văn học Việt Nam thời Lưu – Nghệ An. chống Mỹ và là hiện tượng nổi bật nước - Là cây bút văn xuôi ta những năm 80 của thế kỷ 20. xuất sắc của nÒn văn - Sau 1975, có những tìm tòi, đổi mới học Việt Nam thời chống mạnh mẽ về tư tưởng và nghệ thuật, mở Mỹ. ra chặng đường mới trong sáng tác của mình và thúc đẩy công cuộc đổi mới văn học. - Ông gia nhập Quân đội năm 1950, sau đó trở thành nhà văn quân đội - GV: Sau 1975 Nguyễn Minh Châu sáng tác chủ yếu là truyện ngắn. Với thể loại này, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện những tìm tòi đổi mới quan trọng về tư tưởng nghệ thuật, góp phần đổi mới văn học nước ta ở những năm 80 của thế kỷ XX. Nguyên Ngọc nhận xét: "NMC xứng đáng thuộc trong số những người mở đường tinh anh và tài năng, đã đi được b. Tác phẩm: xa nhất trong chặng mở đầu của công cuộc đổi mới văn học" - GV yêu cầu HS kể tên một số tác phẩm - In trong tập truyện tiêu biểu của Nguyễn Minh Châu cùng tên, xuất bản năm ? Nêu xuất xứ của truỵên ngắn Bến Quê: 1985 - Truyện có ý nghĩa triết lý giản dị mà sâu sắc, mang tính trải nghiệm, có ý nghĩa tổng kết cuộc đời của một con người. GV hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu phần chú thích trong SGK ? Theo em v¨n b¶n nµy cã thÓ chia lµm mÊy phÇn?.

(313) - Kh«ng nªn chia v× c¶ v¨n b¶n xoay quanh mét buæi s¸ng ®Çu thu trong c¨n phßng nhá cã cöa sæ nh×n ra s«ng Hång n¬i NhÜ n»m dìng bÖnh ®ang sèng nh÷ng ngµy cuèi cïng. ? Xác định thể loại: Truyện ngắn ? Tãm t¾t v©n b¶n trªn? Trong một buổi sáng đầu thu Nhĩ nằm để cho Liªn-vî NhÜ ch¶i tãc. Nh×n qua cöa sæ ng¾m b«ng hoa b»ng l¨ng, ng¾m c¶nh bªn kia s«ng Hång mµ NhÜ sÏ kh«ng bao giê sang thăm đợc nữa. Nhĩ để vợ và con chăm sãc. Trong khi trß chuyÖn vµ quan s¸t vî, Nhĩ chợt nhận ra vợ suốt đời vất vả, phục vụ ch¨m sãc chång víi t×nh yªu th¬ng thÇm lÆng vµ ®Çy hi sinh-NhÜ nhê con sang bªn kia s«ng, con trai anh miÔn cìng nhËn lêi… ? Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn lµ ai? - Nh©n vËt NhÜ ? Nh©n vËt NhÜ trong truyÖn ë vµo hoµn c¶nh ntn? - Hoàn cảnh đặc biệt: + C¨n bÖnh hiÓm nghÌo khiÕn NhÜ hÇu nh bÞ liÖt toµn th©n, kh«ng thÓ di chuyÓn dï lµ nhÝch nöa ngêi. + Mọi sinh hoạt của Nhĩ đều phải nhờ ngời kh¸c. ? B¶n th©n NhÜ tríc ®©y lµm mét c«ng viÖc ntn? - Công việc đã cho anh có điều kiện đi đến hầu khắp mọi nơi trên thế giới “suốt đời Nhĩ đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất”. ấy thế căn bệnh quái ác đã cột chặt anh vào giêng bÖnh vµ hµnh h¹ anh. - Việc Nhĩ muốn nhích đến cửa sổ thì việc đấy khó khăn nh phải đi hết cả một vòng trái đất và phải nhờ vào sự trợ giúp của đám trẻ hµng xãm. - Anh muốn đặt chân sang bờ sông bên kia nơi ngay cửa sổ anh nhìn thấy đợc. N¬i Êy rÊt gÇn anh chø kh«ng ph¶i mét n¬i nào trên trái đất. ? Mét ngêi ®i nhiÒu nh thÕ khi r¬i vµo c¨n bÖnh qu¸i ¸c th× r¬i vµo t×nh thÕ ntn? ? Nguyễn Minh Châu đã đặt tình thế của NhÜ vµo mét thêi ®iÓm cô thÓ nµo? - Vµo mét buæi s¸ng ®Çu thu ? Buổi sáng đó anh mong muốn điều gì? ? Mong muốn ấy đã đợc thực hiện bằng c¸ch nµo? - Nhờ con đi sang bên kia sông để thực hiện khao khát đó. - Nhng đứa con sa vào đám chơi cờ thế bỏ lỡ chuyến đò đi sang duy nhất trong ngày. Mong muèn cña anh còng kh«ng thùc hiÖn đợc mặc dù hết sức đơn giản. GV: Trong "Bến Quê", nhân vật Nhĩ được đặt trong những tình huống như thế. - Thể loại: Truyện ngắn hiện đại - Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1.Tình huống truyện:. 2. Những cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật Nhĩ:.

(314) nào? Anh đã gặp những nghịch lý ra sao? ? ViÖc x©y dùng t×nh huèng nghÞch lÝ nh vậy nhằm muốn nói với ngời đọc điều gì? Tình huống truyện: - T×nh huèng truyÖn trí trªu ®Çy nghÞch lÝ - Một con người làm công việc đi nhiều thế mà cuối đời lại bị buộc chặt vào giường bệnh, đến mức muốn nhích người đến bên cửa sổ, thì việc ấy khó khăn như phải đi hết cả một nửa vòng trái đất phải nhờ sự giúp đỡ của trẻ con xóm làng. - Khi sắp giã biệt cuộc đời, Nhĩ mới cảm nhận được vẻ đẹp thân thuộc và gần gũi của bãi bồi ven sông và vẻ đẹp của người vợ tần tảo, giầu tình yêu và đức hi sinh. Anh nhờ con trai thực hiện khao khát đó của mình, nhưng cậu lại để lỡ chuyến đò => Tác giả muốn tâm sự và khái quát những quy luật, triết lý của cuộc đời: cuộc sống và số phận củ một con người chứa đầy những sự bất thường – những nghịch lý ngẫu nhiên vượt ra ngoài những dự định, ước muốn, cả những hiểu biết và toan tính của con người. Và con người ta trên đường đời thật khó tránh được những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình. Nhưng không phải lúc nào cũng sớm nhận ra những điều bình thường, giản dị ấy, phải qua bao trải nghiệm, có khi phải đến cuối đời, trong những hoàn cảnh trớ trêu của bản thân buộc phải nếm trải có thể hiểu được. => Đó cũng chính là chủ thể đặc sắc của truyện ? Nêu một số tình huống truyện đặc sắc đã đợc học em cho là hay nhất? - TruyÖn “L·o H¹c” _ Nam Cao - “ChiÕc l¸ cuèi cïng”_¤ Hen Ri - GV yêu cầu hs đọc phần đầu; từ đầu đến "nhà mình" H: ở cảnh ngộ bị buộc chặt vào giường bệnh, Nhĩ đã nhìn thấy những gì qua khung cửa sổ? H: Nhĩ đã cảm nhận cảnh vật đó như thế nào? cách miêu tả có gì đặc biệt? + Ngoài cửa sổ bấy giờ ... trở lên đậm sắc hơn. + Bên kia những hàng cây ... Những tia nắng.... với màu xanh non.. - Kết hợp miêu tả với biểu cảm: + Những màu sắc thân thuộc quá .... của đất màu mỡ + Suốt đời Nhĩ đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất, đây là một chân trời gần gũi, mà lại xa lắc vì chưa hề bao giờ đi đến cái bờ bên kia sông hồng ngay trước cửa sổ nhà mình. ? Điều này mang lại cho hai đoạn văn. a) Cảm nhận của Nhĩ về vẻ đẹp của thiên nhiên trong một buổi sáng đầu thu, được nhìn từ khung cửa sổ căn phòng anh. - Từ gần đến xa -> một không gian có chiều sâu rộng. - Cảnh vật thiên nhiên hiện ra với vẻ đẹp riêng được cảm nhận bằng những cảm xúc tinh tế. + Hoa bằng lăng thưa thớt nhưng lại đậm sắc hơn. + Dòng sông màu đỏ nhạt như rộng thêm + Vòm trời như cao hơn + Sắc màu bờ bãi dưới nắng thu. - Kết hợp với miêu tả biểu cảm => cảnh hiện lên sinh động và gợi cảm => Quang cảnh bến quê gần gũi, thân quen => Nhĩ là người từng trải, am hiểu cuộc sống. => Tha thiết, mến yêu cuộc sống quê hương b) Những suy ngẫm của Nhĩ từ hoàn cảnh của mình mà phát hiện quy luật giống như một nghịch lý của đời người: - Bằng trực giác, Nhĩ đã nhận ra ngay mình chẳng còn sống được bao lâu nữa. Anh đang phải đối mặt với hoàn cảnh bi đát không còn lối thoát. - Cảm nhận của Nhĩ về Liên: + Nhĩ cảm nhận lần đầu tiên về sự vất vả, tần tảo, chịu thương chịu khó và sự âu yếm, yêu thương của vợ anh + Chính những ngày cuối đời, Nhĩ mới thực sự thấu hiểu và biết ơn vợ sâu sắc..

(315) tả cảnh ở đầu truyện một sắc thái riêng nào? ? Từ đó một vẻ đẹp như thế nào được gợi lên từ quang cảnh bến quê? ? Em hiểu gì về ý nghĩ sau đây của Nhĩ: suốt đời Nhĩ đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất, ... trước cửa sổ nhà mình? ? Đọc những câu hỏi của Nhĩ và thái độ im lặng, lảng tránh câu trả lời chồng của Liên, người đọc cảm thấy hình như anh đã nhận ra điều gì về bản thân? + Đêm qua, lúc gần sáng, em có nghe thấy tiếng gì không? + Hôm nay đã là ngày mấy rồi em nhỉ? - HS đọc đoạn văn: "Liên vẫn không đáp .... bậc gỗ mòn lõm" ? Tìm những chi tiết miêu tả hình dáng, cử chỉ, lời nói, thái độ của chị đối với chồng? ? Qua nhân vật Liên, em thấy hình ảnh người phụ nữ xuất hiện với những vẻ đẹp nào? - Dịu dàng, nhẫn lại, giàu yêu thương và đức hi sinh. ? Câu nói của Nhĩ "Suốt đời, anh chỉ làm em khổ tâm ... mà em vẫn nín thinh" cho ta thấy được điều gì trong cảm nhận của Nhĩ về vợ mình? ? Nhĩ chợt nhớ tới điều gì? Hãy tìm ở đoan truyện tiếp theo những dòng suy tư của Nhĩ? - Nhĩ chợt nhớ ngày bố mẹ anh mới cưới Liên .... cũng như cảnh bãi bồi đang nằm phơi mình bên kia, tâm hồn Liên vẫn giữ nguyên vẹn những nét tần tảo và chịu đựng hi sinh từ bao đời xưa. Và cũng chính nhờ vào điều đó mà sau nhiều ngày tháng bôn tẩu, tìm kiếm ... Nhĩ đã thấy được nơi nương tựa là gia đình trong những ngày này (trang 105) ? Em hiểu những suy tư ấy như thế nào? ? Vì sao Nhĩ lại nảy sinh khao khát được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông vào chính buổi sáng hôm ấy? ? Niềm khao khát vô vọng ấy của Nhĩ có ý nghĩa gì? - Niềm khao khát ấy chứa đựng nhiều ý nghĩa: ? Nhĩ nhờ con sang sông để làm gì? Ước vọng của anh có thành công không? vì sao? ? Từ đây, anh lại rút ra một quy luật nào nữa trong cuộc đời con người? Quy luật ấy được thể hiện ở câu văn nào? *) Câu chuyện của Nhĩ với cậu con trai và sự chiêm nghiệm của anh về một quy. - Niềm khao khát mãnh liệt của Nhĩ: + Được đặt chân lên bãi bồi bên kia bến sông. -> Quý trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị của cuộc sống quê hương + Sự thức tỉnh về những giá trị bền vững, bình thường và sâu xa của cuộc sống. + Đó là sự thức tỉnh xen với niềm ân hận và nỗi xót xa..

(316) luật của đời người - Nhĩ nhờ con trai đi sang bên kia bờ bãi thay mình. - Đứa con không hiểu được ước muốn của cha. => Anh trầm ngâm rút ra quy luật đời người: thật khó tranh được những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình. - Một quy luật nữa: Sự cách biệt, khác nhau giữa các thế hệ già trẻ, cha – con. Họ là những người thân yêu, ruột thịt của nhau, rất thương yêu nhau nhưng nào có hiểu nhau. Đó là quy luật đáng buồn. Hình ảnh Nhĩ ở đoạn cuối truyện + Chân dung và cử chỉ được miêu tả khác thường. + Hành động cuối cùng: anh đang nôn nóng thúc giục cậu con trai hãy mau kẻo lỡ chuyến đò ... nhưng hình ảnh này còn gợi ý nghĩa khái quát cao hơn:ý muốn thức tỉnh mọi người hãy sống khẩn trương, sống có ích. đừng là cà, chùng chình, đềnh dàng ở những cái vòng vèo, vô bổ mà chúng ta rất dễ sa đà, để dứt khoát khỏi nó, để hướng tới những giá trị đích thực, vốn rất giản dị, gần gũi và bền vững. III. Tæng kÕt Hoạt động 3 : Tổng kết * Ghi nhí: SGK ? Vậy nội dung truyện "Bến Quê" là gì ? Hãy nêu giá trị đặc sắc về nghệ thuật? 3’ - GV: Gọi học sinh đọc ghi nhớ SGK Hoạt động 4 1. Cñng cè ( 1’ ) - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß ( 1’ ) - Häc bµi - ChuÈn bÞ : «n tËp tiÕng viÖt líp 9 D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt: 137 + 138 «n tËp tiÕng viÖt líp 9 Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - HÖ thèng kiÕn thøc vÒ khëi ng÷ , c¸c thµnh phÇn biÖt lËp , liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n , nghi·c têng minh vµ hµm ý 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng tæng hîp , vÒ hÖ thèng hãa mét sè kiÕn thøc vÒ phÇn TiÕng ViÖt - Vận dụng những kiến thức dã học trong giao iếp , đọc hiểu và tạo lập văn bản 3. Thái độ - Cã ý thøc «n tËp.

(317) B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: 2: KiÓm tra: Gv tiến hành kiểm tra trong giờ học 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động 1: Khởi động - Trong ch¬ng tr×nh häc tõ đầu năm tới giờ, chúng ta đợc tìm hiểu rất nhiều vấn đề nh: Khởi ngữ; Các thành phần biệt lập; Liên kết câu và liên kết đoạn văn; Nghĩa tường minh và hàm ý... §Ó cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc đã học. Hôm nay chúng ta cïng nhau ®i «n tËp l¹i. Hoạt động 2: Hớng dẫn «n tËp I. Khởi ngữ và các thành phần biệt lập: 1. Bài tập 1: Nhận biết các thành phần biệt - HS đọc và nêu yêu cầu lập và khởi ngữ trong câu. của bài tập 1. Khởi Thành phần biệt lập ngữ Tình Gọi Cảm Phụ - GV kẻ bảng, hướng dẫn thái đáp thán chú hs điền từ ngữ (in đậm) vào Xây Dường Thưa Vất những ô thích hợp. cái như ông vả người - HS lên bảng điền, các năng quá con hs khác làm vào vở, sau đó ấy gái... nhận xét, bổ sung bài của như bạn vậy 2. Bài tập 2: Viết đoạn văn giới thiệu "Bến quê" có sử dụng thành phần biệt lập. - GV hướng dẫn hs làm "Bến quê" là một câu chuyện về cuộc đời bài tập 2 – cuộc đời vốn rất bình lặng quanh ta – với - Trong bài tập 2, các những nghịch lý không dễ gì hoá giải. Hình thành phần biệt lập đã sử như trong cuộc sống hôm nay, chúng ta có thể dụng là: gặp ở đâu đó một số phận giống nhau như + Phụ chú: Cuộc đời vốn hoặc gần giống như số phận của nhân vật rất bình lặng quanh ta Nhĩ trong câu chuyện của Nguyễn Minh + Tình thái: Hình như Châu? Người ta có thể mải mê kiếm danh, + Khởi ngữ: Cái chân lý kiếm lợi để rồi sau này khi đã rong ruổi gần giản dị ấy hết cuộc đời, vì một lý do nào đó phải n»m + Cảm thán: Tiếc thay bẹp dí một chỗ, con người mới chợt nhận ra - Treo b¶ng phô cã néi rằng: Gia đình chính là cái tổ ấm cuối cùng dung viÕt ®o¹n v¨n mÉu. đưa tiễn ra vào nơi vĩnh hằng! Cái chân lý đơn giản ấy tiếc thay. Nhĩ chỉ kịp nhận ra vào những ngày tháng cuối cùng của cuộc đời mình. Nhĩ đã từng "đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất", nhưng khi chẳng may bị mắc bệnh hiểm nghèo, liệt toàn thân, trong cuộc sống của anh lại hoàn toàn phụ thuộc vào những người khác. Nhưng chính vào cái khoảnh khắc mà trực giác đã mách bảo cho anh biết rằng cái chết đã cận kề thì trong anh lại bừng lên những khát vọng thật đẹp đẽ và thánh thiện. Có thể nói, "Bến.

(318) quê" là câu chuyện bàn về ý nghĩa của cuộc sống, nhân vật Nhĩ là một nhân vật tư tưởng, nhưng là thứ tư tưởng đã được hình tượng hoá và có khả năng gây xúc động mạnh mẽ cho người đọc.. - GV: Hướng dẫn HS làm bài tập 1 HS xác định ý nghĩa của các từ in đậm trong ba đoạn trích.. - Hướng dẫn HS kẻ bảng SGK 110. II. Liên kết và liên kết đoạn văn 1. Bài tập 1: - Đoạn trích (a), "nhưng", "nhưng rồi", "và": phép nối - Đoạn trích (b): "Cô bé": phép lặp; "cô bé" – "nó": phép thế. - Đoạn trích (c): "Bây giờ cao sang rồi thì để ý đâu đến bọn chúng tôi nữa" – "thế": phép thế. 2. Bài tập 2: Điền từ vào ô thích hợp Phép liên kết Lặp Đồng Thế Nối từ nghĩa, ngữ trái nghĩa Từ cô Cô Nhưng, ngữ bé – bé – nhưng tương Cô nói rồi mà ứng bé thế III. Nghĩa tường minh và hàm ý:. - GV hướng dẫn HS làm bài tập 1,2. - GV phân tích yêu cầu 1. Bài tập 1 của bài tập. - Hàm ý câu nói của người ăn mày: "Địa - HS thảo luận, trình bày, ngục là chỗ ở của các ông " (người nhà nhận xét. giàu) 2. Bài tập 2 a) Câu "Tớ thấy họ ăn mặc rất đẹp" có thể hiểu là "Đội bóng huyện chơi không hay" hoặc "Tôi không muốn bình luận về việc này".  Người nói cố ý vi phạm phương châm quan hệ (nói không đúng đề tài) b) Câu "Tớ bảo cho Chi rồi" hàm ý "Tớ chưa báo cho Nam và Tuấn".  Người nói cố ý vi phạm phương châm về số lượng.. Hoạt động 3 1. Cñng cè ( 1’ ) - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß ( 1’ ) - Häc bµi - ChuÈn bÞ : "Luyện nói nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ". D. Rót kinh nghiÖm.

(319) * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ -----------TiÕt: 139 + 140 lUYÖN tËp NGHÞ LUËN VÒ MéT §O¹N TH¥, BµI TH¥ Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Những yêu cầu đối với luyện nói về một đoạn thơ , bài thơ trớc tập thể 2. KÜ n¨ng - Lập ý và cách dẫn dắt vấn đề nghị luận về một đoạn thơ , bài thơ - Trình bày miệng một cách mạch lạc những cảm nhận , đánh giá của mình về một đoạn thơ , bµi th¬ 3. Thái độ - Cã ý thøc chuÈn bÞ bµi tèt B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: 1’ 2: KiÓm tra: - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. ( 5’ ) 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 : Khởi động Hoạt động 2 : Hớng dẫn ôn tập - GV: Yªu cÇu häc sinh ph©n tÝch đề bài ? Đề bài yêu cầu vân đề gì ?. ? Vấn đề nghị luận của đề bài ?. ? Với đề bài này em sẽ viết gì trong phÇn më bµi?. ? Em sÏ viÕt phÇn th©n bµi?. Tg 1’ 36’. Néi dung I . LÝ thuyÕt Đề bài: Bếp lửa sưởi ấm một đời - Bàn về bài thơ "Bếp lửa" của Bằng Việt. 1. Tìm hiểu đề: - Kiểu bài: Nghị luận về một bài thơ - Vấn đề nghị luận - Cách nghị luận: Suy nghĩ; xuất phát từ cảm thụ cá nhân đối với các bài thơ, khái quát thành những thuộc tính tinh thần cao đẹp của con người. 2. Tìm ý: - Tình yêu quê hương nói chung trong các bài thơ đã học, đã đọc. - Tình yêu quê hương với nét riêng trong bài thơ "bếp lửa" của Bằng Việt. 3. Lập dàn ý: a. Mở bài: - Giới thiệu nhà thơ Bằng Việt và bài thơ "Bếp lửa" b. Thân bài: 1. Những hồi tưởng về bà và tình bà cháu - Hình ảnh một bếp lửa ở làng quê Việt Nam thời thơ ấu.

(320) Một bếp lửa chờn vờn sương sớm Một bếp lửa ấp iu nồng đượm Cháu thương bà biết mấy nắng mưa + Giải thích nghĩa hai từ "Chờn vờn, ấp iu" - Từ hình ảnh bếp lửa, liên tưởng tự nhiên đến người nhóm lửa, nhóm bếp - đến nỗi nhớ, tình thương với bà của đứa cháu đang ở xa: "Cháu thương bà biết mấy nắng mưa" - Những dòng cảm xúc hồi tưởng của cháu về bà: + Cả một thời thơ ấu bỗng sống lại: "Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu Nghĩ lại đến giờ sống mũi hãy còn cay" + Ấn tượng nhất là mùi khói bếp: vừa tả thực vừa tả hình ảnh tượng trưng. + Nhớ nhất vẫn là hình ảnh người bà bên bếp lửa. Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen. Bên bếp lửa "bà hay kể chuyện những ngày ở Huế", "bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học", bà dặn cháu đinh ninh: "Bố ở chiến khu bố còn việc bố Mày có viết thư chớ kể này kể nọ Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!" - Bếp lửa lại thức thêm một kỷ niệm tuổi thơ: Những kỷ niệm đầy ắp âm thanh, ánh sáng và những tình cảm sâu sắc xung quanh cái bếp lửa quê hương: "Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa Tu hú kêu trên những cánh đồng xa" + Âm điệu tha thiết của câu thơ còn gợi ra tình cảm vắng vẻ, côi cút, vời vợi nhớ thương của hai bà cháu. Tu hú chẳng đến ở cung bà Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa. => Bếp lửa đánh thức kỷ niệm tuổi thơ, ở đó lung linh hình ảnh người bà và có cả hình ảnh quê hương. 2. Những suy ngẫm về bà và hình ảnh bếp lửa:.

(321) ? Em sÏ viÕt kÕt bµi nh thÕ nµo?. - GV: Gäi vµ yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng luyÖn nãi tríc líp. - HS kh¸c theo dâi, nhËn xÐt. - GV: NhËn xÐt (cã thÓ cho ®iÓm miÖng nÕu nãi hay) Hoạt động 3 1. Cñng cè. - Từ những kỷ niệm hồi tưởng về tuổi thơ và bà, người cháu suy ngẫm về cuộc đời và lẽ sống của bà. Hình ảnh luôn gắn liền với hình ảnh bếp lửa, ngọn lửa. Có thể nói bà là "người nhóm lửa", lại cũng là người giữ cho ngọn lửa luôn ấm nóng và toả sáng trong mỗi gia đình. Hình ảnh bà càng hiện rõ nét cụ thể với những phẩm chất cao quý. + Bà tần tảo, chịu thương chịu khó, lặng lẽ hi sinh cả một đời: Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa Mấy chục năm rồi đến tận bây giờ Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm "Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ" + Phân tích điệp từ nhóm trong câu thơ - Hình ảnh bà luôn gắn với hình ảnh bếp lửa - Nhưng tác giả còn nhận ra một điều sâu xa nữa: Bếp lửa được bà nhen lên không phải chỉ bằng nhiên liệu ở bên ngoài, mà còn chính là được nhen nhóm lên từ ngọn lửa trong lòng bà - ngọn lửa của sức sống, của lòng yêu thương, niềm tin thầm lặng mà mãnh liệt. Bởi vậy, từ "Bếp lửa", bài thơ đã gợi đến "ngọn lửa" với ý nghĩ trừu tượng và khái quát: Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen Một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng........ ==> Như vậy, từ ngọn lửa của bà, cháu nhận ra cả một "niềm tin dai dẳng" về ngày mai, cháu hiểu được linh hồn của một dân tộc vất vả, gian lao mà tình nghĩa. Bà không chỉ là người nhóm lửa mà còn là người truyền lửa – ngọn lửa của sự sống, niềm tin cho các thế hệ nối tiếp. 3. Niềm thương nhớ của cháu: Đứa cháu năm xưa giờ đã trưởng thành "Giờ cháu đã đi xa. có ngọn khói.

(322) - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t néi dung 1’ toµn bµi 2. DÆn dß - Häc bµi 1’ - ChuÈn bÞ : Nh÷ng ng«i sao xa x«i. trăm tàu Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả … Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa?" Điệp từ "trăm" mở ra một thế giới rộng lớn với những điều mới mẻ. c. KÕt bµi - Tæng kÕt ý nghÜa cña t×nh bµ ch¸u II. LuyÖn nãi trªn líp:. D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ -----------TiÕt: 141,142 : V¨n b¶n nh÷ng ng«i sao xa x«i - Lª Minh Khuª Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Vẻ đẹp tâm hồn trong sáng , tính cách dũng cảm , hồn nhiên , trong cuộc sống chiến đấu nhiÒu gian khæ , hi sinh nhng vÉn l¹c quan cña nh÷ng c« g¸i thanh niªn xung phong rong truyÖn 2. KÜ n¨ng - đọc hiểu một tác phẩm tự sự sáng tác trong thời kì kháng chiến chông Mĩ cứu nớc - Ph©n tÝch t¸c dông cña viÖc sö dông ng«i kÓ thø nhÊt xng t«i - Cảm nhận vẻ đẹp hình tợng nhân vật trong tác phẩm 3. Thái độ - Thêm yêu quý và tôn trọng những ngời thanh niên xung phong trên tuyến đờng Trờng Sơn. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') ? Suy nghÜ vµ c¶m nhËn cña nh©n vËt NhÜ ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Hoạt động 1: Khởi động 1' Trên những nẻo đờng Trờng Sơn những năm đánh Mĩ, các chàng trai chiến sĩ lái xe không kính (Bài thơ về tiểu đội xe kh«ng kÝnh –Ph¹m TiÕn DuËt, Xe ta đi trong đêm Trờng Sơn - Tân Huyền) hay cßn kÝnh (M¶nh tr¨ng cuèi rõng – NguyÔn Minh Ch©u, Chµo Îm – C« gái Lam Hồng - ánh Dơng) đều có nh÷ng cuéc gÆp gì chíp nho¸ng nhng vô cùng thú vị và cảm động với những c« g¸i thanh niªn xung phong, nh÷ng cô trinh sát mặt đờng, những cô chuyên phá bom nổ chậm, mở đờng. Néi dung.

(323) cho xe qua. Nh÷ng ng«i sao xa x«i kÓ l¹i cuéc sèng vµ kh¾c ho¹ ch©n dung t©m hån, tÝnh c¸ch cña ba c« g¸i trÎ – ba v× sao xa x«i trªn cao ®iÓm Trêng S¬n. Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản 78 ' - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh c¸ch đọc - Gọi 2 học sinh đọc 2 phần của truyÖn - Gi¸o viªn nhËn xÐt - Gi¸o viªn tãm t¾t néi dung truyÖn - Giáo viên gọi học sinh đọc chú thÝch * ? Nªu nh÷ng ý chÝnh vÒ t¸c gi¶?. ? T¸c phÈm "Nh÷ng ng«i sao xa" ra đời trong hoàn cảnh nào? - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh t×m hiÓu nghÜa mét sè tõ theo chó thÝch SGK từ (1) đến (7) ? V¨n b¶n nµy cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? - P1: Từ đầu đến ngôi sao trên mò: Ph¬ng §Þnh kÓ vÓ c«ng viÖc vµ cuéc sèng cña b¶n th©n vµ tæ ba c« trinh sát mặt đờng. - P2: Tiếp đến bây giờ là buổi tra ... Chị Thao bảo: Một lần phá bom, Nho bÞ th¬ng hai chÞ em lo l¾ng, s¨n sãc. - P3: Cßn l¹i: Sau phót hiÓm nguy, hai chÞ em nèi nhau h¸t. NiÒm vui của ba ngời trớc trận ma đá đột ngét.. I. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. T¸c gi¶: - Lª Minh Khuª sinh n¨m 1949 - Quª: TÜnh Gia - Thanh Ho¸ - Lµ c©y bót n÷ chuyªn vÒ truyÖn ng¾n - S¸ng t¸c cña Lª Minh Khuª tËp trung viÕt vÒ cuéc sèng chiÕn đấu của tuổi trẻ ở tuyến đờng Trờng Sơn - Sau n¨m 1975 nh÷ng s¸ng t¸c cña nhµ v¨n b¸m s¸t nh÷ng chuyển biến của đời sống xã hội và con ngời trên tinh thần đổi míi 2. T¸c phÈm: * ViÕt n¨m 1971 lóc cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ ®ang diÔn ra ¸c liÖt. * Bè côc: 3 phÇn. II. T×m hiÓu v¨n b¶n ? Truyện đợc trần thuật từ nhân vật nµo? ViÖc chän vai kÓ nh vËy cã t¸c dông g× trong viÖc thÓ hiÖn néi dung truyÖn? - Truyện đợc trần thuật từ ngôi thứ nhÊt vµ ngêi kÓ truyÖn còng lµ nh©n vËt chÝnh. Sù lùa chän ng«i kÓ nh vËy phï hîp víi néi dung t¸c phÈm vµ t¹o thuËn lợi để tác giả miêu tả, biểu hiện thế giíi t©m hån nh÷ng c¶m xóc vµ suy nghÜ cña nh©n vËt. TruyÖn viÕt vÒ chiÕn tranh cè nhiªn cã nh÷ng chi tiÕt, sù việc về bom đạn, chiến đấu, hi sinh, nhng chñ yÕu vÉn híng vµo thÕ giíi nội tâm, làm hiện lên vẻ đẹp tâm hồn.

(324) của con ngời trong chiến tranh. Tạo đợc hiệu quả đó, một phần quan trọng là nhê ë c¸ch lùa chän nh©n vËt kÓ chuyện nh đã nói ở trên. ? Tác giả đã kể về hoàn cảnh sống, chiến đấu của những cô gái thanh niên xung phong qua nh÷ng chi tiÕt nµo? - ë gi÷a mét vïng träng ®iÓm trªn tuyến đờng Trờng Sơn, là nơi tập trung nhất bom đạn và sự nguy hiểm, ác liệt. - Hä ph¶i ch¹y trªn cao ®iÓm gi÷a ban ngµy, ph¬i m×nh gi÷a vïng träng điểm, đánh phá của máy bay địch. - Sau mçi trËn bom, hä ph¶i lao ra trọng điểm, đo và ớc tính khối lợng đất đá bị bom địch đào xới đến những quả bom cha næ vµ dïng nh÷ng khèi thuèc nổ đặt vào cạnh nó để phá. ? §ã lµ hoµn c¶nh sèng vµ chiÕn đấu nh thế nào?. 1. Hoµn c¶nh sèng, chiÕn đấu và tính cách tổ nữ thanh niªn xung phong trinh s¸t mÆt đờng..  HÕt søc nguy hiÓm, ph¶i m¹o hiÓm víi c¸i chÕt, lu«n c¨ng thẳng thần kinh, đòi hỏi sự dũng c¶m vµ hÕt søc b×nh tÜnh ? Các cô gái làm công việc đó nh thế nµo? "Có ở đâu nh thế này không đất bốc khãi, kh«ng khÝ bµng hoµng, m¸y bay ®ang Çm Ü xa dÇn, thÇn kinh c¨ng th¼ng nh d©y ch¾c, tim ®Ëp bÊt chÊp c¶ nhÞp ®iÖu, ch©n ch¹y mµ vÉn biÕt r»ng kh¾p xung quanh cã nhiÒu qu¶ bom cha næ. Cã thÓ næ b©y giê, cã thÓ næ chèc n÷a. Nhng nhất định sẽ nổ... rồi khi xong việc quay lại nhìn cảnh đoạn đờng một lÇn n÷a, thë phµo ch¹y vÒ hang" ? Trong hoàn cảnh sống chiến đấu đó, ở họ đã bộ lộ những phẩm chất chung g×? (Hä lµ nh÷ng c« g¸i cßn rÊt trÎ, c¸ tÝnh vµ hoµn c¶nh riªng kh«ng gièng nhau, nhng đều có những phẩm chất chung cña nh÷ng chiÕn sü thanh niªn xung phong ë chiÕn trêng) (Nho thÝch thuª thïa, chÞ Thao ch¨m chÐp bµi h¸t, §Þnh thÝch ng¾m m×nh trong g¬ng ngåi bã gèi m¬ méng vµ h¸t). - Víi c¸c c« nh÷ng c«ng viÖc ấy đã trở thành công việc thờng ngµy.. - Nh÷ng phÈm chÊt chung: + Tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao đối với nhiệm vụ, lòng dũng cảm không sợ hi sinh, tình đồng đội g¾n bã. + DÔ xóc c¶m, nhiÒu m¬ íc, hay m¬, dÔ vui vµ còng dÔ trÇm t. Thích làm đẹp cho cuộc sống 2. Nh©n vËt Ph¬ng §Þnh. ? Ph¬ng §Þnh xuÊt th©n tõ hoµn c¶nh nh thÕ nµo? - Lµ con g¸i Hµ Néi - Tõn cã mét thêi häc sinh hån nhiªn v« t bªn mÑ ? Nh÷ng kØ niÖm Êy cã ý nghÜa nh thế nào đối với Phơng Định khi cô vào chiÕn trêng?. - Nh÷ng kØ niÖm trong nh÷ng ngày thanh bình trớc đã luôn sèng l¹i trong c« ngay gi÷a chiÕn trêng d÷ déi, nã võa lµ niÒm khao kh¸t, võa lµm dÞu m¸t t©m hån trong hoµn c¶nh c¨ng th¼ng, khèc liÖt cña chiÕn trêng..

(325) ? Khi ở chiến trờng Phơng Định đã béc lé phÈm chÊt g×? ThÓ hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt nµo? "T«i mª h¸t. Thêng cø thuéc ®iÖu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng ngạc nhiên, đôi khi bò ra mà cời mét m×nh", "T«i thÝch nhiÒu bµi h¸t những bài hành khúc bộ đội hay hát trên ngả đờng mặt trận. Tôi thích dân ca quan hä mÒm m¹i, dÞu dµng. ThÝch ca-chiu-sa cña Hång qu©n Liªn X«. T«i thÝch ngåi bã gèi m¬ mµng..." ? Qua những chi tiết đó, em thấy Phơng Định là một cô gái nh thế nào? - Gi¸o viªn: Bªn c¹nh viÖc tËp trung thÓ hiÖn nh÷ng phÈm chÊt cña Ph¬ng §Þnh, ngßi bót cña t¸c gi¶ cßn tËp trung vµo viÖc miªu t¶ t©m lÝ cña nh©n vËt. ThÓ hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt nµo? - Cô tự đánh giá: "Tôi là con gái Hà Néi ...sao mµ xa x¨m" ? Chi tiết đó cho thấy nét tâm lí gì ở c«? - Giáo viên: - Cô biết mình đợc nhiều ngời nhất là các anh lính để ý và có thiện cảm. Điều đó làm cô thấy vui và tù hµo nhng cha giµnh riªng t×nh c¶m cho mét ai. Nh¹y c¶m nhng c« l¹i kh«ng hay biÓu lé t×nh c¶m cña m×nh, tỏ ra kín đáo giữa đám đông, tởng nh là kiªu k×. ? Tâm lí của nhân vật đợc tác giả miªu t¶ rÊt tinh tÕ trong lÇn ph¸ bom. Hãy tìm những chi tiết đó? - "Tôi đến gần quả bom... cứ đàng hoµng mµ bíc tíi" - "ThØnh tho¶ng lìi xÎng... Mét dÊu hiÖu ch¼ng lµnh" ? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶?. - Lµ mét c« g¸i hån nhiªn, trong s¸ng víi nhiÒu m¬ íc vÒ t¬ng lai - Nhạy cảm và quan tâm đến h×nh thøc cña m×nh. - Tác giả đã miêu tả cụ thể, tinh tế đến từng cảm giác, ý nghĩ dï chØ tho¸ng qua trong gi©y l¸t. ? Nh©n vËt Ph¬ng §Þnh hiÖn ra qua ngßi bót cña t¸c gi¶ nh thÕ nµo?. Hoạt động 3: Tổng kết ? H·y nhËn xÐt néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n ? Hoạt động 4 1. Cñng cè - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß. 3’. 1’.  Ph¬ng §Þnh nh¹y c¶m, hån nhiªn, hay m¬ méng, yªu mÕn đồng đội, dũng cảm trong công viÖc III. Tæng kÕt * Ghi nhí: SGK-122.

(326) - Häc bµi 1’ - Chuẩn bị : Chơng trình địa phơng D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ TiÕt 143 chơng trình địa phơng Phần tập làm văn Tr¶ bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ở địa phơng Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Những kiến thức về kiểu bài nghị luận về sự vật hiện tợng của đời sống - Những sự vật hiện tợng trong thực tế đáng chú ý ở địa phơng 2. KÜ n¨ng - Suy nghĩ đánh giá về sự vật hiện tợng của đời sống thực tế ở địa phơng - Làm một bài văn trình bày một vấn đề mang tính xã hội nà đó với suy nghĩ , kiến nghị của riªng m×nh 3. Thái độ - Có ý thức tìm hiểu về địa phơng B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5') - KiÓm tra sù chuÈn bÞ vµ lµm bµi tËp cña häc sinh. 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1' Hoạt động 1 : Nêu lại đề I. §Ò bµi: h·y suy nghÜ vÒ vân đề thả rác nơi ban đang sinh sèng . II. LËp dµn bµi; 1. Më bµi: - giíi thiÖu chung, kh¸i qu¸t hiÖn tr¹ng m«i trêng. - Hành động đợc nêu ra (đề bài) là hành động gây ô nhiễm 20' m«i trêng  cÇn ph¶i söa. Hoạt động 2: Trả bài ? Xác định thể loại, nội dung và phạm vi kiến thức của đề? ? Em đã thấy hành động đó bao giờ 2. Th©n bµi: cha? ë ®©u? * Ph©n tÝch cô thÓ thùc ? Nó ảnh hởng đến ý thức nh thế nào trạng môi trờng địa phơng: cña ngêi d©n? - M«i trêng ngµy cµng « ? Cần phải làm gì để ngăn chặn?...+ nhiÔm; Rót ra bµi häc g×? - BÇu kh«ng khÝ, nguån níc ? Tr×nh bµy ph¬ng ¸n lËp dµn bµi cña bÞ ¶nh hëng; em? - Mỹ quan đờng phố không ? PhÇn më bµi em ph¶i nªu c¸c thao t¸c đợc đảm bảo; nµo?.

(327) ? Em sÏ viÕt g× trong phÇn th©n bµi?. - R¸c th¶i cßn vøt bõa b·i, đặc biệt rác thải ni-lông. * T¸c h¹i: - M«i trêng sèng bÞ ¶nh hëng; - C¶nh quan bÞ ¶nh hëng  gi¶m sù thu hót kh¸c du lÞch, tham quan… - C«ng t¸c b¶o vÖ m«i trêng gÆp khã kh¨nghÞ luËn - G©y « nhiÔm nguån níc, kh«ng khÝ  g©y chÕt c¸c sinh vËt ë ao, hå, biÓn… - H×nh thµnh thãi quen xÊu ë mçi ngêi d©n; - M«i trêng bÞ « nhiÔm  dÞch bÖnh t¨ng cao vµ cã c¬ héi thªm ph¸t triÓn… * Nguyªn nh©n: - ý thøc ngêi d©n; - Sù thiÕu quan t©m, thiÕu ®Çu t cña c¸c ngµnh chøc n¨ng… - C«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc cha tèt; - Cha cã chÕ tµi phï hîp víi c¸c hµnh vi vi ph¹m… * Híng kh¾c phôc: - Tõ nguyªn nh©n  Cã híng kh¾c phôc xong quan träng nhÊt lµ ý thøc cña ngêi d©n  vì môi trờng sống tốt đẹp cho h«m nay vµ mai sau  mçi chóng ta h·y gãp phÇn b¶o vÖ môi trờng dù đó là việc làm nhá nhÊt. 3. KÕt bµi: - Kết luận lại vấn đề nghị luận: đa ra đánh giá của bản th©n; - Bµi häc cïng líi khuyªn  cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn nếu tất cả chúng ta đều có ý thức b¶o vÖ m«i trêng mäi lóc mäi n¬i…. ? Theo em, phÇn, kÕt bµi em ph¶i nªu nh÷ng ý g×?. 20' ? Em hãy tự đánh giá u điểm và hạn chế trong bài của mình? Em rút ra đợc bài häc g× khi viÕt v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn?. - GV: §a ra mét sè lçi sai vÒ chÝnh t¶, yªu cÇu häc sinh ch÷a vµo phiÕu vµ lªn. III . NhËn xÐt: 1. ¦u ®iÓm: §óng thÓ lo¹i, nêu đợc suy nghĩ của mình về một hiện tợng trong đời sống. 2. Tån t¹i: Bè côc kh«ng râ rµng, bµi viÕt gîng Ðp thiÕu c¶m xóc v¨n häc, tªn riªng kh«ng viÕt hoa, viÕt t¾t nhiÒu trong bµi viÕt..

(328) b¶ng ch÷a l¹i. - NhËn xÐt vµ chèt l¹i nh÷ng lçi sai cho häc sinh. - Treo b¶ng phô cè mét sè ®o¹n v¨n sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt yêu cầu học sinh ch÷a. - Tổ chức h/động nhóm 6 - 5 phút - Dïng phiÕu häc tËp - C¸c nhãm h/® - söa ch÷a - bæ xung GV nhËn xÐt, kÕt luËn Hoạt động 3 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Xem bµi. 2' 1’. D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ ------------. TiÕt 144 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 7 Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nhận ra đợc những u điểm, nhợc điểm về nội dung và hình thức trình bày bài viết của m×nh. - Thấy đợc phơng hớng khắc phục, sửa chữa các lỗi. - ¤n tËp l¹i lý thuyÕt víi kü n¨ng lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc (hoÆc ®o¹n trÝch) 2. Kü n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng söa lçi khi viÕt v¨n 3. Thái độ: - Có thái độ phê và tự phê. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 15 ' I. §Ò bµi: Hoạt động 1: Nêu lại đề.

(329) Suy nghĩ của em vÒ bài thơ Viếng lăng Bác của Viến Phương 1. Tìm hiểu đề - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. - Yêu cầu của đề bài: suy nghÜ vÒ bµi th¬ ViÕng l¨ng B¸c 2. LËp dµn ý ( ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 7 ) Hoạt động 2: Tiến hành trả bài. 26'. - GV: Yêu cầu học sinh phân tích đề bµi. II. NhËn xÐt. ? Với đề bài này em sẽ viết gì trong phÇn më bµi? ? Em sÏ viÕt g× trong phÇn th©n bµi?. III- Ch÷a lçi cô thÓ; 1. Lçi chÝnh t¶: 2. Lỗi diễn đạt:. ? Em sÏ viÕt kÕt bµi nh thÕ nµo ? Em hãy tự đánh giá u điểm và hạn chế trong bài của mình? Em rút ra đợc bµi häc g× khi viÕt v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬? 1. ¦u ®iÓm: §óng thÓ lo¹i, ph©n tÝch đợc những nét hay, cái đẹp trong khổ th¬. NhiÒu bµi viÕt cã c¶m xóc tèt. 2. Tån t¹i: Bè côc kh«ng râ rµng, bµi viÕt gîng Ðp thiÕu c¶m xóc v¨n häc, tªn riªng kh«ng viÕt hoa, viÕt t¾t nhiÒu trong bµi viÕt. - GV: §a ra mét sè lçi sai vÒ chÝnh t¶, yªu cÇu häc sinh ch÷a vµo phiÕu vµ lªn b¶ng ch÷a l¹i. - NhËn xÐt vµ chèt l¹i nh÷ng lçi sai cho häc sinh. - Tổ chức h/động nhóm 6 - 5 phút - Dïng phiÕu häc tËp - C¸c nhãm h/® - söa ch÷a - bæ xung GV nhËn xÐt, kÕt luËn KÕt qu¶ G: K: TB: Y: Hoạt động 3 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi. 2'.

(330) 1’ 2. DÆn dß - Xem bµi D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ -----------TiÕt: 145 biªn b¶n Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Mục đích , yêu cầu chung của biên bản và các loại biên bản thờng gặp trong cuộc sống 2. KÜ n¨ng - Viết đợc biên bản sự vụ hoặc hội nghị 3. Thái độ - Nhận thức đợc tầm quan trọng của biên bản. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (1') - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Hoạt động 1: Khởi động 1' Biªn b¶n lµ lo¹i v¨n b¶n ghi chÐp l¹i những sự việc đã xảy ra trong hoạt động cña c¸c c¬ quan, tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi và doanh nghiệp. Biên bản có những đặc ®iÓm g×? C¸ch viÕt mét biªn b¶n nh thÕ nµo? Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 20' míi - Gọi 2 học sinh đọc lần lợt 2 văn bản trong SGK. ? Biªn b¶n (1) ghi l¹i sù viÖc g×? - Nội dung buổi sinh hoạt chi đội của trêng THCS KÕt §oµn. ? Biªn b¶n (2) ghi l¹i sù viÖc g×? - Tr¶ l¹i giÊy tê, tang vËt, ph¬ng tiÖn vi ph¹m hµnh chÝnh cho chñ së h÷u,ngêi qu¶n lÝ hoÆc ngêi sö dông hîp ph¸p. ? H×nh thøc vµ néi dung cña biªn b¶n có gì đặc biệt? - H×nh thøc: Ng¾n gän - Néi dung: ChÝnh x¸c, trung thùc, ®Çy đủ, không suy diễn chủ quan, thủ tục chặt chÏ.. Néi dung. I. §Æc ®iÓm cña biªn b¶n 1. Bµi tËp: - Văn bản 1: Đại hội chi đội -> Hội nghị - Văn bản 2: Trả lại phương tiện -> Sự vụ. - Nội dung: Cụ thể, chính xác, trung thực, đầy đủ. - Hình thức:Lời văn ngắn gọn, chặt chẽ, chính xác. - Số liệu, sự kiện phải chính xác, cụ thể, ghi chép.

(331) ? Nhận xét gì về đặc điểm của biên b¶n?. trung thực, đầy đủ... 2. NhËn xÐt - Biªn b¶n lµ lo¹i v¨n b¶n ghi chÐp l¹i c¸c sù viÖc mét c¸ch chÝnh x¸c, trung thùc, đầy đủ, ngắn gọn.. ? KÓ tªn mét sè lo¹i biªn b¶n mµ em bÕt ? - Biªn b¶n bµn giao. TiÕp nhËn c«ng t¸c - Biªn b¶n ghi néi dung chñ yÕu cña héi nghị, đại hội. - Giáo viên yêu cầu học sinh đọc lại 2 biên bản trong SGK và nêu vấn đề để học sinh th¶o luËn. ? Biªn b¶n gåm nh÷ng môc nµo? Chúng đợc sắp xếp ra sao? ? §iÓm gièng vµ kh¸c nhau cña 2 lo¹i biªn b¶n? - Các mục: Quốc hiệu, tiêu ngữ (đối với biªn b¶n sù vô, hµnh chÝnh), tªn biªn b¶n, thời gian, địa điểm, những ngời tham dự, diÔn biÕn vµ kÕt qu¶ sù viÖc, hä tªn vµ ch÷ ký cña nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm. - Hai biªn b¶n gièng nhau vÒ c¸ch tr×nh bµy vµ mét sè môc c¬ b¶n, kh¸c nhau vÒ néi dung cô thÓ. ? Cã thÓ rót ra nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt biªn b¶n?. II. C¸ch viÕt biªn b¶n 1. Bµi tËp. 2. NhËn xÐt - Biên bản phải đảm bảo 3 phÇn: 1. Phần mở đầu: Quốc hiệu và tiêu ngữ, tên biên bản, thời gian, địa điểm, thành phần tham gia và chức trách của từng người. 2. Phần nội dung: Diễn biến và kết quả của sự việc Nội dung của văn bản cần trình bày ngắn gọn, đầy đủ, chính xác. 3. Phần kết thúc: Thời gian kết thúc, chữ ký và họ tên của các thành viên. ? Biên bản có những đặc điểm gì? C¸ch viÕt mét biªn b¶n? - Học sinh đọc ghi nhớ SGK ? Nh¾c l¹i c¸c néi dung trong ghi nhí. Hoạt động 3: Luyện tập 20' - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh th¶o luËn bµi tËp 1. * Ghi nhí: SGK - Tr 126 III . LuyÖn tËp: 1. Bài 1: - Ghi lại diễn biến và kết quả của Đại hội chi bộ. - Chú công an ghi lại biên.

(332) bản một vụ tai nạn giao thông. - Nghiệm thu phòng thí nghiệm - Giáo viên đọc một số bài khá, giỏi của 2. Bài 2: Tập viết biên häc sinh vµ mét sè bµi mÉu. bản: Yêu cầu đúng quy định Hoạt động 4 1' 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß 1’ - Xem bµi D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ ------------. TiÕt 146 : V¨n b¶n Rô - Bin - Xơn ngoài đảo hoang . - §i Ph« Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Nghị lực , tinh thần lạc quan của một con ngời phải sống cô độc trong hoàn cảnh hết sức khã kh¨n 2. KÜ n¨ng - Đọc - hiểu một văn bản dịch thuộc thể loại tự sự đợc viết bằng hình thức tự truyện - Vận dụng để viết văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả 3. Thái độ - Gi¸o dôc tinh thÇn vît qua nh÷ng hoµn c¶nh khã kh¨n, sèng l¹c quan B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5’) ? Em h×nh dung vµ suy nghÜ nh thÕ nµo vÒ tuæi trÎ ViÖt Nam trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü sau khi häc xong truyÖn ng¾n " Nh÷ng ng«i sao xa x«i "?.

(333) 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động NÕu nh "DÕ MÌn phiªu lu kÝ " cña T« Hoµi lµ lêi DÕ MÌn tù kÓ chuyÖn phiêu lu của cuộc đời mình thì trong T2 R« - Bin - X¬nCru - x« (1719), §i Phô (1660 - 1731) để nhân vật chính Rô - bin - xơn kể lại đoạn đời gian chuân suốt gần 30 năm sống cuộc đời trên đảo hoang mà đoạn trích đợc học h«m nay lµ bøc ch©n dung tù ho¹ sau hơn 10 năm kể từ ngày tàu đắm. Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản - Giáo viên đọc mẫu - Hớng dẫn cách đọc - gọi học sinh đọc - nhận xét cách đọc. - Học sinh đọc chú thích SGK . ? Nêu đôi nét về tác giả và tác phÈm? ? Hoµn c¶nh s¸ng t¸c ?. ? Truyện đợc kể theo ngôi thứ mấy?. ? Néi dung chÝnh cña ®o¹n trÝch lµ g×? - Gi¸o viªn giíi thiÖu vµi nÐt tãm t¾t vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm (SGV). ? V¨n b¶n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn? ? NhËn xÐt g× vÒ ph¬ng thøc biÓu đạt ở ngôi kể này? - Ph¬ng thøc tù sù ë ng«i thø nhÊt chỉ kể những gì nhìn thấy đợc nên phÇn 4 nãi Ýt vÒ diÖn m¹o vµ nãi sau-> Do ngêi kÓ muèn giíi thiÖu c¸ch ¨n mÆc k× kh«i cña m×nh lµ chÝnh . ? §äc toµn bé ®o¹n trÝch ta thÊy bức chân dung của nhân vật đợc giới thiÖu theo tr×nh tù nh thÕ nµo? - Theo trËt tù tõ trªn xuèng díi, trang bÞ, diÖn m¹o. ? T×m nh÷ng chi tiÕt nãi vÒ trang phôc cña R«-bin-x¬n? - §éi mét chiÕc mò to tíng ... - MÆc mét chiÕc ¸o b»ng tÊm da. Tg 1’. Néi dung. 33’ I. T×m hiÓu chung. 1.. T¸c gi¶: §i Ph« (1660 - 1731) lµ nhµ v¨n næi tiÕng ë Anh . 2 . T¸c phÈm: * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : S¸ng t¸c n¨m 1719, díi h×nh thøc tù truyÖn -> tiÓu thuyÕt phiªu lu . - Đoạn trích kể về Rô - Bin Xơn sống một mình ngoài đảo hoang kho¶ng 15 n¨m . - Ng«i kÓ thø nhÊt * Bè côc: - 4 phÇn + PhÇn 1: Më ®Çu . + PhÇn 2: Trang phôc cña R« bin - x¬n . + PhÇn 3: Trang bÞ cña R« bin - x¬n. + PhÇn 4: DiÖn m¹o cña R« bn - x¬n. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Bøc ch©n dung tù ho¹ cña nh©n vËt. a. Trang phôc:.

(334) dê ... hai bắp đùi; một cái quần loe đến đầu gối cũng bằng da dê ... kh«ng cã bÝt tÊt còng kh«ng cã giµy ... hÕt søc k× côc. ? §ã lµ trang phôc nh thÕ nµo? ? Trang bÞ cña R«-bin-x¬n gåm nh÷ng g×? - Mét chiÕc th¾t lng réng b¶n - ChiÕc mò nhá, chiÕc r×u con - Hai c¸i tói lµm b»ng da dª, mét túi đựng thuốc súng và túi kia đựng đạn ghém. - §eo gïi sau lng, gi¬ng trªn ®Çu mét chiÕc dï lín. ? Rô-bin-xơn đã trang bị cho cuộc sèng cña m×nh nh thÕ nµo? ? Diện mạo của nhân vật đợc miêu t¶ qua chi tiÕt nµo? - Da ®en ch¸y - "R©u ria cña t«i ... nh lµ ë níc Anh" ? C¸ch miªu t¶ vÒ diÖn m¹o cã g× đặc biệt? - Chỉ đặc tả về bộ ria mép ? NhËn xÐt g× vÒ diÖn m¹o cña R«bin-x¬n? - HS đọc lại phần đầuvà phần cuối ? Em hiÓu g× vÒ cuéc sèng cña R« Bin - X¬n qua bøc ch©n dung tù ho¹ ? ? MÆc dï vËy , khi kh¾c ho¹ bøc ch©n dung tù ho¹ cña m×nh R« - Bin X¬n cã lêi kÓ nµo than phiÒn , ®au khæ kh«ng ? - Kh«ng. ? Qua đó chứng tỏ điều gì ? ? Tinh thần ấy đợc thể hiện nh thế nµo qua bøc ch©n dung tù ho¹ vµ giäng kÓ cña nh©n vËt ?. - Lµm b»ng da dª víi h×nh dáng rất kì cục, để chống lại sự kh¾c nghiÖt cña thêi tiÕt. b. Trang bÞ:. - Lµ nh÷ng vËt dông tù t¹o bằng da dê đẻ làm phơng tiện duy trì cuộc sống nơi đảo hoang. c. DiÖn m¹o:. - Diện mạo hoang dã đến đáng sî cña mét con ngêi ®ang hµng ngµy ph¶i chèng träi víi bao khắc nghiệt của thiên nhiên để bảo tồn cuộc sống nơi đảo hoang. 2. Tinh thÇn cña R« - bin x¬n => Cuéc sèng hÕt søc khñng khiÕp , thiÕu thèn mét m×nh n¬i hoang đảo của chàng . - Chµng kh«ng hÒ than phiÒn ®au khæ -> R« - Bin - X¬n bÊt chÊp gian khổ , lạc quan yêu đời .. ? Đặt địa vị em là Rô - Bin - Xơn nÕu r¬i vµo hoµn c¶nh nh vËy em sÏ hành động xử sự nh thế nào ? - Gi¸o viªn liªn hÖ . ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt R« - Bin - X¬n ? Hoạt động 3 : Tổng kết. + Sau 15 n¨m xa c¸ch thÕ giíi loµi ngêi anh vÉn l¹c quan , tin yªu cuéc sèng . + B»ng bµn tay , khèi ãc chµng đã tạo ra một cuộc sống đầy đủ . + Chàng hăng say lao động (tÊt c¶ nh÷ng trang bÞ lØnh kØnh mang theo) -> chµng cã t×nh yªu cuéc sèng vµ niÒm tin m·nh liÖt ..

(335) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu cña truyÖn? 3’. III . Tæng kÕt. ? Qua đoạn trích em cảm nhận đợc ®iÒu g× ? Hoạt động 4 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß ChuÈn bÞ bµi : Tæng kÕt Ng÷ ph¸p 1’. * Ghi nhí: SGK - Tr130. 1’ D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................... ----------TiÕt: 147,148 Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Hệ thống hóa kiến thức về từ loại và cụm từ ( danh từ , động từ , tính từ , cụm danh từ , cụm tÝnh tõ , vµ nh÷ng tõ lo¹i kh¸c ) 2. KÜ n¨ng - Tæng hîp kiÕn thøc vÒ tõ lo¹i vµ côm tõ - NhËn biÕt vµ sö dông thµnh th¹o nh÷ng tõ lo¹i dÉ häc 3. Thái độ - Cảm nhận đợc cái hay cái đẹp của tiếng Việt B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: KiÓm tra trong qu¸ tr×nh häc 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động - GV dÉn d¾t häc sinh vµo bµi míi Hoạt động 2: Hớng dẫn tổng kết - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh tæng kÕt vÒ tõ lo¹i - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu cña bµi tËp, häc sinh suy nghÜ vµ tr¶ lêi.. - Giáo viên gọi học sinh đọc yêu cầu cña bµi tËp 2. Häc sinh suy nghÜ vµ tr¶ lêi.. Tg 1’ 85 ’. Néi dung. A. Tõ lo¹i I. Danh từ, động từ, tính từ 1. Bµi tËp 1: - Danh tõ: LÇn, l¨ng, lµng - §éng tõ: §äc, nghÜ ngîi, phôc dÞch - Tính từ: Hay, đột ngột, sung síng, ph¶i 2. bµi tËp 2: a. LÇn, c¸i l¨ng, lµng, «ng (gi¸o) b. §äc, suy nghÜ, phôc dÞch,.

(336) - Häc sinh tù nghiªn cøu yªu cµu cña bài tập sau đó trả lời.. ®Ëp c. Hay, đột ngột, sung sớng, ph¶i 3. Bµi tËp 3 - Danh từ có thể đứng sau: Nh÷ng, c¸c, mét - Động từ có thể đứng sau: Hãy, đã, vừa - Tính từ có thể đứng sau: RÊt, h¬i, qu¸ 4. Bµi tËp 4. - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu bµi tËp, tæ chøc häc sinh th¶o luËn nhãm - Sau khi các nhóm đã thảo luận và tr×nh bµy. Gi¸o viªn nhËn xÐt vµ sö dông bảng phụ để chữa bài. - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu bµi tËp häc sinh suy nghÜ vµ tr¶ lêi.. - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu cña bµi tËp - Học sinh lần lợt xác định các từ loại kh¸c trong tõng c©u. - Sau khi häc sinh ph¸t biÓu. Gi¸o viªn tæng hîp l¹i theo b¶ng mÉu SGK b»ng b¶ng phô.. ? T×m phÇn trung t©m cña c¸c côm danh tõ in ®Ëm. ChØ ra nh÷ng dÊu hiÖu cho biết đó là cụm danh từ?. 5. bµi tËp 5 a. "Tròn": Tính từ  đợc dùng nh động từ b. "LÝ tëng": Danh tõ  tÝnh tõ c. "B¨n kho¨n": TÝnh tõ  danh tõ II. C¸c tõ lo¹i kh¸c 1. bµi tËp 1:. 2. Bµi tËp 2 - T×m nh÷ng tõ chuyªn dïng ở cuối câu để tạo câu nghi vÊn. Cho biÕt c¸c tõ Êy thuéc tõ lo¹i nµo? - µ, õ, hö, hë, h¶, ... thuéc tõ lo¹i t×nh th¸i tõ. B. Côm tõ 1. Bµi tËp 1 a. ¶nh hëng, nh©n c¸ch, lèi sèng: Lµ phÇn trung t©m cña c¸c côm danh tõ in ®Ëm. C¸c dÊu hiÖu lµ nh÷ng lîng tõ đứng trớc: Những, một, một b. Ngµy (khëi nghÜa). DÊu hiÖu lµ: Nh÷ng c. TiÕng (cêi nãi). DÊu hiÖu cã thÓ thªm "nh÷ng" vµo tríc. 2. Bµi tËp 2. ? T×m phÇn trung t©m cña c¸c côm tõ in ®Ëm. ChØ ra nh÷ng dÊu hiÖu cho biÕt đó là cụm động từ?. ? T×m phÇn trung t©m cña c¸c côm tõ. a. §Õn, ch¹y, «m. DÊu hiÖu lµ: §·, sÏ, sÏ b. Lªn (c¶i chÝnh). DÊu hiÖu lµ: Võa 3. Bµi tËp 3.

(337) in ®Ëm. ChØ ra nh÷ng yÕu tè phô ®i kÌm víi nã?. Hoạt động 3 1. Cñng cè 2’ GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß ChuÈn bÞ bµi : LuyÖn tËp vÒ viÕt biªn b¶n. 1’. a. ViÖt Nam, b×nh dÞ, ViÖt Nam, Ph¬ng §«ng, míi, hiÖn đại là phần trung tâm của các côm tõ in ®Ëm. DÊu hiÖu lµ: rÊt. ë ®©y c¸c tõ ViÖt Nam, Phơng Đông đợc dùng là tính tõ. b. £m ¶. DÊu hiÖu cã thÓ thªm "rÊt" vµo tríc. c. Phøc t¹p, phong phó, s¨u s¾c. DÊu hiÖu cã thÓ thªm "rÊt" vµo tríc.. D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................... -----------TiÕt: 149 LuyÖn tËp viÕt biªn b¶n Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Mục đích yêu cầu , nội dung của biên bản và các loại biên bản thờng gặp trong cuộc sống 2. KÜ n¨ng - Viết đợc một biên bản hoàn chỉnh 3. Thái độ - §óng møc khi viÕt biªn b¶n B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5’) ? Biªn b¶n lµ g×? C¸ch viÕt biªn b¶n ra sao? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò. T g 1’. Néi dung. Hoạt động 1: Khởi động Tiết trớc chúng ta đã cùng nhau đi tìm hiÓu vÒ biªn b¶n. §Ó cñng cè l¹i nh÷ng kiến thức đã học, hôm nay chúng ta cùng nhau ®i vµo tiÕt luyÖn tËp. 36 Hoạt động 2: HD ôn tập - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh «n lý ’ I. ¤n lý thuyÕt thuyÕt - Gi¸o viªn lÇn lît nªu c¸c c©u hái theo SGK để học sinh trả lời..

(338) II. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1: - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh viÕt biªn bản hội nghị trao đổi kinh nghiệm học tập m«n Ng÷ v¨n: - Giáo viên yêu cầu học sinh đọc lại nội dung ghi chÐp vÒ héi nghÞ, th¶o luËn vµ rót ra c¸c nhËn xÐt. - Sau khi học sinh đã nhận xét về nội dung, c¸ch s¾p xÕp c¸c d÷ liÖu. Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh kh«i phôc l¹i biªn b¶n héi nghÞ theo bè côc. - Quèc hiÖu vµ tiªu ng÷ - §Þa ®iÓm, thêi gian, héi nghÞ - Tªn biªn b¶n - Thµnh phÇn tham dù - DiÔn biÕn vµ kÕt qu¶ héi nghÞ - Thêi gian kÕt thóc, thñ tôc ký x¸c nhËn. 3. Bµi tËp 3 ? H·y ghi l¹i biªn b¶n bµn giao nhiÖm vụ trực tuần của chi đội em cho chi đội b¹n? - Gi¸o viªn tæ chøc häc sinh th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt néi dung chñ yÕu cña biªn b¶n bµn giao trùc tuÇn. - Thµnh phÇn tham dù bµn giao gåm nh÷ng ai? - Néi dung bµn giao nh thÕ nµo? - Néi dung vµ kÕt qña c«ng việc đã làm trong tuần, nội dung c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn trong tuÇn tíi, c¸c ph¬ng tiÖn vËt chÊt vµ hiÖn tr¹ng cña chóng t¹i thêi ®iÓm bµn giao. - Sau khi học sinh đã thảo luận và thống nhÊt c¸c néi dung. Gi¸o viªn yªu cÇu mçi häc sinh tù hoµn thiÖn biªn b¶n vµo vë. - Gi¸o viªn kiÓm tra vµ söa lçi mét sè bµi. Hoạt động 3 1. Cñng cè 1’ GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Lµm bµi tËp 2. 1’ - ChuÈn bÞ bµi : LuyÖn tËp vÒ viÕt biªn b¶n. D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................

(339) -----------TiÕt 149 : TËp lµm v¨n Hợp đồng Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Đặc điểm , mục đích yêu cầu, tác dụng của hợp đồng 2. KÜ n¨ng -Viết đợc hợp đồng đơn giản 3. Thái độ - Có ý thức cẩn trọng khi soạn thảo hợp đồng và ý thức trách nhiệm với việc thực hiện các điều khoản ghi trong hợp đồng đã đợc thảo luận và ký kết. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5’) ? Cã mÊy lo¹i biªn b¶n, nªu bè côc cña biªn b¶n? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung Hoạt động 1: Khởi động 1’ Hợp đồng là văn bản phản ánh sự thoả thuËn gi÷a hai bªn hoÆc nhiÒu ngêi, gi÷a các đơn vị cơ quan, tập thể về việc thiết lập, thay đổi hoặc chấm dứt các quyền và nghĩa vụ đối với một công việc liên quan. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức 20’ I. Đặc điểm của hợp đồng 1. VÝ dô míi Văn bản: Hợp đồng mua s¸ch - Giáo viên gọi học sinh đọc bản hợp đồng trong SGK ? Tại sao phải có hợp đồng?. ? Hợp đồng ghi lại nội dung gì?. 2. NhËn xÐt: - Hợp đồng là cở để các bên tham gia ký kÕt rµng buéc lÉn nhau, cã tr¸ch nhiÖm thùc hiện các điều khoản đã ghi nhằm đảm bảo cho công việc thu đợc kết quả, tránh thiệt hại cho c¸c bªn tham gia. - Ghi l¹i néi dung tho¶ thuËn cña c¸c bªn tham gia.. ? Hợp đồng cần phải đạt những yêu cÇn nµo? - Các bên tham gia hợp đồng ph¶i biÓu thi sù nhÊt trÝ chÊp thuËn víi néi dung cña hîp đồng qua họ tên, chữ ký của những ngời đại diện có đủ t c¸ch ph¸p lý. ? Kể tên một số hợp đồng? - Hợp đồng lao động.

(340) - Hợp đồng kinh tế - Hợp đồng cung ứng vật t - Hợp đồng mua bán sản phẩm - Hợp đồng đào tạo cán bộ - Sau khi học sinh đã thảo luận và thống nhÊt c¸c néi dung. Gi¸o viªn yªu cÇu mçi häc sinh tù hoµn thiÖn biªn b¶n vµo vë. - Giáo viên lần lợt nêu các vấn đề theo SGK để học sinh suy nghĩ, trả lời. - Sau khi häc sinh nªu c¸c ý kiÕn, gi¸o viªn híng dÉn häc sinh rót ra nhËn xÐt vÒ cách viết hợp đồng.. ? Hợp đồng có những đặc điểm gì? ? Cách viết hợp đồng nh thế nào? - Học sinh đọc ghi nhớ - Gi¸o viªn kh¾c s©u c¸c ý trong ghi nhí. 15’ Hoạt đồng 3: Luyện tập. II. Cách làm hợp đồng 1. Bµi tËp:. 2. NhËn xÐt: - Hợp đồng gồm 3 mục + PhÇn më ®Çu + PhÇn néi dung + PhÇn kÕt thóc - Lời văn của hợp đồng phải chÝnh x¸c, chÆt chÏ. * Ghi nhí: SGK - 138 - Kh¸i niÖm: - C¸ch viÕt: III. LuyÖn tËp. - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu cña bµi tËp, häc sinh th¶o luËn vµ nªu ý kiÕn.. Bµi tËp 1: - C¸c trêng hîp: +b +c +e Bµi tËp 2: UBND: céng hßa x· héi chñ nghÜa viÖt nam H: §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc Hợp đồng thuê nhà H«m nay ( ? )/ Bªn cho thuª ( chñ së h÷u, NTN, CMND sè, thêng tró t¹i, ®iÖn thäai…- Gäi t¾t lµ bªn A ) Bªn thuª nhµ ( ? ) Sau khi bàn bạc 2 bên đồng ý ký HĐ thuê nhà xởng với nội dung nh sau: §1, §2…. H§ cã hiÖu lùc ….. 3 b¶n?..... §¹i diÖn bªn A. KT vµ § D. Ngµy… §¹i diÖn bªn B KT& § D. Hoạt động 4 1. Cñng cè : (2') GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß: (1') - Lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi : “Bè cña Xi M«ng” D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... .........................................................................................................................

(341) * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................... -----------TiÕt 151 : V¨n b¶n Bè cña xi - m«ng - M«-pa-x¨ng Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Nỗi khổ của một đứa trẻ không có bố và những ớc mơ , những khát khao của em 2. KÜ n¨ng - §äc - hiÓu mét v¨n b¶n dÞch thuéc thÓ lo¹i tù sù - Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt - Nhận diện đựoc những chi tiết miêu tả tâm trạng nhân vật trong một văn bản tự sự 3. Thái độ - Qua đó giáo dục cho HS lòng thơng yêu bè bạn, con ngời B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (5’) ? Em suy nghÜ g× vÒ R« - bin – x¬n? ? Bµi häc tõ h×nh ¶nh nh©n vËt R lµ g×? cô thÓ? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Hoạt động 1: Khởi động 1' Trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS học sinh đã đợc tiếp xúc với văn học Ph¸p qua mét sè v¨n b¶n: ¤ng Giuèc §anh mÆc lÔ phôc cña M«-li-e (líp 8); §i bé ngao du cña Ru-x« (líp 8). Cùng thời với Đô-đê còn có nhà văn M«-pa-x¨ng víi Bè cña Xi-m«ng. Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản 33' - Giáo viên đọc mẫu và hớng dẫn học sinh cách đọc. - Gọi học sinh đọc bài ? Dùa vµo chó thÝch * h·y nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶? ? H·y nªu vÞ trÝ cña v¨n b¶n ?. Néi dung. I. T×m hiÓu chung 1.T¸c gi¶: - Guy-đơ Mô-pa-xăng (1850 1893) là nhà văn Pháp. - S¸ng t¸c mét khèi lîng t¸c phÈm lín. - C¸c t¸c phÈm cña «ng ph¶n ¸nh s©u s¾c nhiÒu ph¬ng diÖn cña x· héi ph¸p nöa cuèi thÕ kû XIX. 2. T¸c phÈm: * V¨n b¶n: “Bè cña Xi - m«ng trÝch trong truyÖn ng¾n cïng tªn.. - Gi¸o viªn dùa vµo SGK lu ý häc sinh nghÜa mét sè tõ: 1, 3, 5, 6, 7, 8 * Bè côc : 4 ®o¹n ? C¨n cø vµo c¸c diÔn biÕn sù viÖc, cã thÓ chia v¨n b¶n thµnh mÊy ®o¹n? + §1 : Tõ ®Çu => khãc hoµi : T©m.

(342) tr¹ng tuyÖt väng cña Xi - m«ng + §2 : TiÕp => mét «ng bè : Xi m«ng gÆp b¸c Philip + §3: => Bá ®i rÊt nhanh : Philip ®a Xi - m«ng vÒ nhµ gÆp Bl¨ngx«t + §4: Cßn l¹i: C©u chuyÖn ë trêng. ? Có thể đặt tiêu đề cho từng đoạn nh thÕ nµo? §1: Nçi tuyÖt väng cña Xi-m«ng §2: Xi-m«ng gÆp b¸c Phi-lÝp §3: B¸c Phi-lÝp ®a Xi-m«ng vÒ nhµ §4: Ngµy h«m sau ë trêng II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Nh©n vËt Xi-m«ng - Gi¸o viªn: Trong ®o¹n trÝch kh«ng cã chi tiÕt nµo nãi vÒ tuæi t¸c, d¸ng dÊp cña Xi-m«ng, nhng ë mét ®o¹n kh¸c cña truyÖn, t¸c gi¶ cho biÕt "Nã độ bảy, tám tuổi. Nó hơi xanh xao, rất s¹ch sÏ, vÎ nhót nh¸t gÇn nh vông d¹i". D¸ng dÊp Êy phÇn nµo thÓ hiÖn hoàn cảnh đau đớn của em. Em mang tiếng là đứa trẻ không có bố, và thờng bÞ c¸c b¹n bÌ trªu chäc. ? Tác giả đã để cho Xi - mông bộc lé nçi ®au cña m×nh nh thÕ nµo? (thÓ hiÖn qua chi tiÕt nµo?) - Em bỏ nhà ra bờ sông, định nhảy xuèng s«ng cho chÕt ®uèi. - C¶nh thiªn nhiªn: Trêi Êm dÔ chÞu, ánh nắng êm đềm, trên mặt cỏ chú nhái con làm em nghĩ tới một thứ đồ chơi  em nghĩ đến nhà, đến mẹ. ? Nçi ®au cña em bÐ Xi-m«ng cßn thÓ hiÖn ë nh÷ng chi tiÕt nµo? - "C¶m gi¸c uÓ o¶i thêng thÊy sau khi khãc ...", "vµ thÊy buån v« cïng, em l¹i khãc. Ngêi em l¹i rung lªn". - "Những cơn nức nở lại kéo đến", em "ch¼ng nh×n thÊy g× quanh em n÷a vµ em chØ khãc hoµi". - "Em tr¶ lêi, m¾t ®Ém lÖ, giäng nghÑn ngµo", "«m lÊy cæ mÑ l¹i oµ khãc".. - Nỗi đau đớn bộc lộ qua ý nghĩ và hành động của em.. - Nçi ®au thÓ hiÖn ë nh÷ng giät níc m¾t cña em. ? Kh«ng chØ thÓ hiÖn ë nh÷ng giät níc m¾t, nçi ®au cña bÐ Xi-m«ng cßn thÓ hiÖn qua nh÷ng g×? - Nçi ®au thÓ hiÖn ë c¸ch nãi n¨ng cña em. ? C¸ch nãi n¨ng nh thÕ nµo? (chi tiÕt) - "Chúng nó đánh cháu ... vì ... cháu ... ch¸u ... kh«ng cã bè ... kh«ng cã bè"  nãi kh«ng lªn lêi, cø bÞ ng¾t.

(343) qu·ng. ? Th«ng qua hµng lo¹t chi tiÕt tËp trung thÓ hiÖn nçi ®au cña bÐ Xim«ng, em cã suy nghÜ g× vÒ nh©n vËt?. - Gi¸o viªn: Bl¨ng-sèt lµ c« g¸i mét thêi lÇm lì khiÕn cho Xi-m«ng trë thành đứa con không có bố. Nhng thực ra chị là ngời phụ nữ đức hạnh, ch¼ng qua bÞ lõa dèi, chÞ tõng lµ "mét trong những cô gái đẹp nhất vùng". ? Bản chất của chị Blăng-sốt đợc t¸c gi¶ thÓ hiÖn qua h×nh ¶nh, chi tiÕt nµo? - H×nh ¶nh ng«i nhµ ? Khi gặp bác Phi-líp thái độ của chÞ Bl¨ng-sèt nh thÕ nµo? - Phi-lÝp nh×n thÊy chÞ, "bçng t¾t nô cêi, v× b¸c hiÓu ngay lµ kh«ng bìn cît ... ng«i nhµ". ? Khi nghe con nãi, t©m tr¹ng cña chị đợc tác giả diễn tả qua chi tiết nµo? - "Đôi má thiếu phụ đỏ bừng và tê tái đến tận xơng tuỷ, ... nớc mắt lã ch· tu«n r¬i" - "LÆng ng¾t vµ qu»n qu¹i, dùa ngêi vµo têng, hai tay «m ngùc" ? T©m tr¹ng cña chÞ nh thÕ nµo? ? T×m nh÷ng chi tiÕt t¶ h×nh d¸ng cña Phi-lÝp? ? DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña Phi-lÝp từ khi gặp Xi-mông đến khi nhận làm bè cña em nh thÕ nµo?.  Xi-mông là một đứa trẻ không cha đáng thơng, tội nghiệp. Em đã phải chịu đựng nỗi đau đớn quá sức đối với một đứa trẻ chỉ vì em không có bố. 2. Nh©n vËt Bl¨ng - sèt - ChÞ tuy nghÌo nhng sèng đứng đắn, nghiêm túc.  Thái độ rất nghiêm khắc với ngêi l¹. T©m tr¹ng ngîng ngïng ®au khæ, råi qu»n qu¹i hæ thÑn 3. Nh©n vËt phi-lÝp - H×nh d¸ng: Lµ ngêi thî cao lín, r©u tãc ®en, qu¨n, vÎ mÆt nh©n hËu - DiÔn biÕn t©m tr¹ng: + Khi ®a Xi-m«ng vÒ, Phi-lÝp nghĩ bụng có thể đùa với chị Bl¨ng-sèt. + Khi gÆp chÞ Bl¨ng-sèt, hiÓu ra chÞ lµ ngêi tèt, kh«ng thÓ nµo đùa bỡn đợc + Vui lßng lµm bè cña Xim«ng  DiÔn biÕn t©m tr¹ng võa phøc t¹p, võa bÊt ngê. III. Tæng kÕt * Ghi nhí : SGK - Tr144. ? §ã lµ t©m tr¹ng nh thÕ nµo? Hoạt động 3: Tổng kết ? NhËn xÐt g× néi dung vµ nghÖ 3' thuËt cña v¨n b¶n ? Hoạt động 4 1. Cñng cè 2' GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß 1' - Lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi : ¤n tËp vÒ truyÖn D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... .........................................................................................................................

(344) * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................... -----------TiÕt 152 «n tËp vÒ truyÖn Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - §Æc trng thÓ l¹i qua c¸c yÕu tè nhan vËt , sù viÖc , cèt truyÖn - Những nội dung cơ bản của tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam đã học 2. KÜ n¨ng - Kĩ năng tổng hợp , hệ thống hóa kiến thúc về tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam 3. Thái độ - Yªu thÝch thÓ lo¹i truyÖn ng¾n B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3’) - KiÓm tra x¸c xuÊt sù chuÈn bÞ cña HS: b¶ng tæng hîp, tr¶ lêi c©u hái 3: Bµi míi: - GV nªu yªu cÇu vµ ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh tiÕt häc «n tËp. - HS chuÈn bÞ s¸ch vë vµ l¾ng nghe. Hoạt động 1: Khởi động (1') Hoạt động 2: HD ôn tập (38') I. Néi dung «n tËp 1. B¶ng hÖ thèng ho¸. Tªn STT truyÖn ng¾n 1 Lµng (trÝch 1 truyÖn ng¾n). 2 BÕn quª 2 (trÝch truyÖn ng¾n). 3 Nh÷ng 3 ng«i sao xa x«i (trÝch truyÖn ng¾n). T¸c gi¶ N¨m ST Kim L©n 1948. Néi dung Qua t©m tr¹ng ®au xãt, tñi hæ cña «ng Hai ë n¬i t¶n c khi nghe tin đồn làng mình theo giặc, truyện thể hiÖn t×nh yªu lµng thèng nhÊt víi t×nh yªu níc vµ tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña ngêi n«ng d©n. NguyÔn 1985 Qua nh÷ng c¶m xóc vµ t©m Minh Ch©u (trong tËp tr¹ng, suy nghÜ cña nh©n vËt NhÜ Bến quê) vào lúc cuối đời, trên giờng bệnh, truyÖn thøc tØnh ë mäi ngêi sù tr©n trọng những giá trị và vẻ đẹp bình dÞ, gÇn gòi cña cuéc sèng, quª h¬ng. Lª Minh 1971 Cuộc sống, chiến đấu của ba Khuª cè g¸i Thanh niªn xung phong trªn một cao điểm nơi tuyến đờng Trờng S¬n trong nh÷ng n¨m chiÕn tranh chèng MÜ cøu níc. TruyÖn lµm næi bËt t©m hån trong s¸ng, giµu méng m¬, tinh thÇn dòng c¶m, cuéc sèng chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhng rất hồn nhiên, lạc quan của họ. 2. Đất nớc và con ngời Việt Nam trong 5 truyện ngắn đã học TruyÖn,. Kho¶ng thêi. H×nh ¶nh §Êt níc vµ con ngêi ViÖt Nam.

(345) ST t¸c gi¶ T 1 Lµng (Kim 1 L©n) 2 LÆng lÏ 2 Sa Pa (NguyÔn Thµnh Long) 3 ChiÕc lîc 3 ngµ (NguyÔn Quang S¸ng). gian s¸ng t¸c đợc phản ánh trong truyện vµ ph¶n ¸nh 1948 Kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. (1946¤ng Hai yªu lµng vµ yªu níc, quyÕt t©m 1954) trung thµnh víi Cô Hå, víi kh¸ng chiÕn. 1970 Kh¸ng chiÕn chèng MÜ vµ x©y dùng chñ (1954nghÜa x· héi ë miÒn B¾c. 1975) Anh thanh niªn khiªm tèn, thÇm lÆng, giµu mơ ớc và cống hiến cho đất nớc. 1966 (19541975). 4 Nh÷ng 1970 ng«i sao (1954xa x«i 1975) (Lª Minh Khuª) 5 BÕ quª 1985 5 (NguyÔn Minh Ch©u) 4. Kh¸ng chiÕn chèng MÜ gi¶i phãng miÒn Nam ¤ng S¸u: t×nh cha con s©u nÆng, tha thiÕt trong hoµn c¶nh chiÕn tranh Ðo le, xa c¸ch. BÐ Thu, t×nh con cha nång nµn, cøng cái vµ th¾m thiÕt, trong s¸ng, m·nh liÖt. Kh¸ng chiÕn chèng MÜ, b¶o vÖ miÒn B¾c, gi¶i phãng miÒn Nam. Ba c« g¸i thanh niªn xung phong dòng c¶m, l·ng m¹n, hån nhiªn, l¹c quan ë cao ®iÓm trªn tuyến đờng Trờng Sơn. Thời kì đất nớc thống nhất, bắt đầu phong trào đổi mới. Nh÷ng suy nghÜ vµ chiªm nghiÖm cña NhÜ về cuộc đời, quê hơng.. + Các tác phẩm trên đã phản ánh đợc phần nào những nét tiêu biểu của đời sống xã hội và con ngời Việt Nam trong các giai đoạn lịch sử quan trọng của đất nớc với những biến cố lớn lao: kháng chiến chống Pháp, chống Mĩ và xây dựng đất nớc thống nhất... qua các nhân vËt chÝnh trong nh÷ng t×nh huèng truyÖn kh¸ ®iÓn h×nh. Các thể hệ con ngời Việt Nam đợc miêu tả: - Giµ: ¤ng Hai, bµ Hai, «ng S¸u, «ng Ba, «ng ho¹ sÜ - Trung niªn, thanh niªn: b¸c l¸i xe, NhÜ, vî NhÜ, con trai NhÜ, anh thanh niªn, c« kü s, ba cố gái thành viên xung phong, anh đại đội trởng... - ThiÕu nhi: bÐ Thu. + Những nét tính cách chung của họ: yêu quê hơng, đất nớc, trung thực, dũng cảm, hồn nhiên, yêu đời, khiêm tốn, giản dị, sẵn sàng chiến đấu, hi sinh cho độc lập và tự do của đất nớc. 3. Phát biểu cảm nghĩ về một nhân vật đã để lại trong em ấn tợng Tuú HS lùa chän vµ ph¸t biÓu. KhuyÕn khÝch nh÷ng c¶m nghÜ riªng, ch©n thµnh vµ s©u sắc nhng cũng cần kịp thời định hớng, uốn nắn những cảm nghĩ lan man, vụn vặt hay tuỳ tiÖn. 4. HÖ thèng ho¸ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn vµ t×nh huèng truyÖn: ST TruyÖn Ng«i kÓ T t¸cvµ gi¶ ChiÕc l- Ng«i thø îc ngµ nhÊt; 1 (Nguy nh©n vËt Ôn ngêi kÓ Quang chuyÖn xS¸ng) ng t«i (b¸c Ba). T¸c dông C©u chuyÖn trë nªn ch©n thùc h¬n, gÇn gòi h¬n qua c¸i nh×n vµ giäng ®iÖu cña chÝnh ngêi chøng kiÕn c©u chuyÖn. T×nh huèng truyÖn ¤ng S¸u vÒ th¨m vî con, con kiªn quyÕt kh«ng nhận ba; đến lúc nhận thì đã phải chia tay; đến lúc hi sinh «ng S¸u vẫn không đợc gÆp l¹i bÐ Thu lÇn nµo.. T¸c dông Lµm cho c©u chuyÖn trë nªn bÊt ngê, hÊp dÉn nhng vÉn ch©n thùc v× phï hîp víi l«gÝc cuéc sèng thêi chiÕn tranh vµ tÝnh c¸ch c¸c nh©n vËt, Nguyên nhân đợc lÝ gi¶i thËt thó vÞ.

(346) Nh÷ng ng«i sao xa 2 x«i (Lª Minh Khuª). Ngêi kÓ T¬ng chuyÖn x- nh trªn ng t«i (Ph¬ng §Þnh). Ng«i kÎ thø ba, c¸i Lµng theo nh×n 3 (Kim giäng vµ L©n) ®iÖu cña nh©n vËt «ng Hai LÆng lÏ Ng«i kÓ Sa Pa thứ ba đặt 4 (NguyÔ vµo nh©n n vËt «ng Thµnh ho¹ sÜ Long) Ng«i kÓ thø ba đặt BÕn vµo nh©n quª vËt NhÜ 5 (Nguy Ôn Minh Ch©u). tù. Mét lÇn ph¸ bom næ chËm, Nho bÞ søc Ðp; một trận ma đá bÊt ngê trªn cao ®iÓm. Kh«ng gian truyÖn më réng h¬n, tÝnh kh¸ch quan cña hiÖn thùc dêng nh đợc tăng dờng hơn T¬ng tù nh trªn. Tin vÞt lµng Chî Dầu theo giặc đã lµm «ng Hai d»n vặt, khổ sở đến ®iÒu tíi khi sù thật đợc sáng tỏ. T¬ng nh trªn. Mét ngêi bÖnh nÆng, s¾p chÕt, không đi đâu đợc, nghĩ lại cuộc đời m×nh vµ hoµn c¶nh hiÖn t¹i.. tù. Cuéc gÆp gì bÊt ngê gi÷a ba ngời trên đỉnh cao yªn S¬n 2.600m. (c¸i thÑo) HiÖn râ cuéc sèng sinh ho¹t, chiến đấu hằng ngµy trªn cao ®uÓm v« cïng ¸c liÖt, hiÓm nguy, cã thÓ hi sinh bÊt cø lóc nµo, nhng t©m hån 3 thanh niªn xung phong vÉn thanh th¶n vui t¬i, tÝnh c¸ch cña hä vÉn kiªn cêng T×nh yªu lµng vµ t×nh yªu níc đợc biểu hiện thËt khÐo, thËt s©u vµ hay qua mét tình huống đắt giá mµ vÉn thêng cã thÓ x¶y ra. TÝnh c¸ch vµ phÈm chÊt cña c¸c nh©n vËt béc lộ, đặc biệt là nh©n vËt anh thanh niªn. Rót ra nh÷ng tr¶i nghiÖm vÒ cuộc đời mình, về quy luËt cuéc sèng. T©m tr¹ng và tình cảm đối víi quª h¬ng, gia đình lại xuất hiện nh÷ng nÐt míi. Hoạt động 3 1. Cñng cè (1') GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß(1') - Lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi : Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p (tiÕp theo) D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................... ------------.

(347) TiÕt 153, 154 Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p (tiÕp theo) Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Hệ thống kiến thức về câu ( thành phần câu , các kiểu câu , biến đổi câu ) đã học từ lớp 6 đến lớp 9 . 2. KÜ n¨ng - Tæng hîp kiÕn thøc vÒ c©u - Nhận biết và sử dụng thành thọ những kiểu câu đã học 3. Thái độ - Yªu thÝch ph©n m«n tiÕng ViÖt B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: Gi¸o viªn kiÓm tra trong qu¸ tr×nh «n tËp 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1’ Hoạt động 1: Khởi động - GV dÉn d¾t häc sinh ®i vµo bµi tæng kÕt Hoạt động 2: Hớng dẫn tổng kết 40 - Gi¸o viªn viªn híng dÉn häc sinh’ tæng kÕt vÒ thµnh phÇn c©u. ? KÓ tªn c¸c thµnh phÇn chÝnh, thµnh phÇn phô cña c©u? Nªu dÊu hiÖu nhËn biÕt tõng thµnh phÇn?. C. Thµnh phÇn c©u I. Thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh phÇn phô Bµi tËp 1: - Thµnh phÇn chÝnh cña c©u lµ nh÷ng thµnh phÇn b¾t buéc ph¶i cã mặt để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt đợc 1 ý chọn vẹn: + Chñ ng÷ + VÞ ng÷. - VÞ ng÷ cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi c¸c phã tõ chØ quan hÖ thêi gian vµ tr¶ lêi cho c¸c c©u hái: "Lµm g×?" "Lµm sao?" "Lµm nh thÕ nµo?" hoÆc "Lµ g×?" - Chñ ng÷ nªu tªn sù vËt, hiÖn tîng có hoạt động đặc điểm, trạng thái đợc miêu tả ở vị ngữ. Chủ ngữ thờng tr¶ lêi cho c¸c c©u hái: "Ai?"; "con g×?"; "c¸i g×?". - Gi¸o viªn nªu yªu cÇu bµi tËp - Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi. - Thµnh phÇn phô: + Tr¹ng ng÷ + Khëi ng÷ Bµi tËp 2: a. §«i cµng t«i mÈm bãng CN. VN. b. Sau mét håi trèng thóc vang TN. dội cả tôi, mấy ngời học trò cũ đến CN VN.

(348) s¾p hµng díi hiªn råi ®i vµo líp. c. Cßn tÊm g¬ng b»ng thuû tinh KN. tr¾ng b¹c, nã vÉn lµ ngêi b¹n trung VN thùc,CN ch©n thµnh, th¼ng th¾n, kh«ng. hÒ nãi dèi, còng kh«ng bao giê biÕt. - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh kÓ tên các thành phần biệt lập đã học và chØ ra c¸c dÊu hiÖu nhËn biÕt chóng. - T×nh th¸i - C¶m th¸n - Gọi - đáp - Phô chó ? H·y cho biÕt mçi tõ in ®Ëm trong c¸c ®o¹n trÝch lµ thµnh phÇn g× cña c©u?. ? Xác định, chủ ngữ, vị ngữ của những câu đã cho?. ? Tìm câu đặc biệt trong các đoạn trÝch?. ? Xác định câu ghép trong mỗi ®o¹n trÝch?. ? ChØ ra c¸c kiÓu quan hÖ vÒ nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong nh÷ng c©u ghép tìm đợc ở bài 1? - Häc sinh th¶o luËn. nịnh hót hay độc ác. II. Thµnh phÇn biÖt lËp Bµi tËp 1. Bµi tËp 2: a. T×nh th¸i b. T×nh th¸i c. Phô chó d. Gọi - đáp e. Gọi - đáp D. C¸c kiÓu c©u I. Câu đơn Bµi 1: a. NghÖ sü: Chñ ng÷ - Ghi lại những cái đã có rồi... Vị ng÷ b. Lêi göi cho nh©n lo¹i: Chñ ng÷ - Phøc t¹p h¬n... VÞ ng÷ Bµi 2: a. - Cã tiÕng nãi lÐo xÐo ë gian trªn - TiÕng mô chñ... b. Mét anh thanh niªn 27 tuæi! c. Nh÷ng ngän ®iÖn trªn qu¶ng trêng lung linh nh nh÷g ng«i sao trong c©u chuyÖn cæ tÝch nãi vÒ nh÷ng xø së thÇn tiªn. II. C©u ghÐp Bµi tËp 1: a. Anh göi vµo t¸c phÈm 1 l¸ th, mét lêi nh¾n nhñ, anh muèn ®em 1 phần của mình góp vào đời sống chung quan. b. Nhng v× bom næ gÇn, Nho bÞ cho¸ng. Bµi tËp 2: a. Quan hÖ bæ sung b. Quan hÖ nguyªn nh©n.

(349) ? Quan hÖ vÒ nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong nh÷ng c©u ghÐp sau ®©y lµ quan hÖ g×? ? T×m c©u rót gän trong ®o¹n trÝch? - Giáo viên gọi 1 học sinh đọc yêu cÇu cña bµi tËp. ? Hãy biến đổi các câu sau đây thành câu bị động?. ? Trong ®o¹n trÝch sau ®©y nh÷ng c©u nµo lµ c©u ghi vÊn? Chóng cã đợc dùng để hỏi không?. ? Trong c¸c ®o¹n trÝch sau ®©y nh÷ng c©u nµo lµ c©u cÇu khiÕn? Chúng đợc dùng để làm gì?. Bµi tËp 3 a. Quan hÖ t¬ng ph¶n b. Quan hÖ bæ sung c. Quan hÖ ®iÒu kiÖn - gi¶ thiÕt III. Biến đổi câu Bµi tËp 1 - Quen råi - Ngµy nµo Ýt: 3 lÇn Bµi tËp 2 - C©u vèn lµ mét bé phËn cña c©u đứng trớc đợc tách ra: a. Và làm việc có khi suốt đêm b. Thêng xuyªn c. Mét dÊu hiÖu ch¼ng lµnh  tách ra nh vậy để nhấn mạnh nội dung của bộ phận đợc tách ra. Bµi tËp 3 a. Đồ gốm đợc ngời thợ thủ công lµ ra kh¸ sím. b. Một cây cầu lớn sẽ đợc tỉnh ta b¾c qua t¹i khóc s«ng nµy. c. Những ngôi đền ấy đã đợc ngời ta dùng lªn tõ hµng tr¨m n¨m tríc. IV. C¸c kiÓu c©u øng víi môc đích giao tiếp khác nhau Bµi tËp 1: - Ba con, sao con kh«ng nhËn? (dùng để hỏi) - Sao con biÕt lµ kh«ng ph¶i? (dùng để hỏi) Bµi tËp 2 a. - ở nhà trông em nhé (dùng để ra lÖnh) - Đừng có đi đâu đấy (dùng để ra lÖnh) b. - Thì má cứ kêu đi (dùng để yªu cÇu) - Vô ăn cơm (dùng để mời). Hoạt động 3 1. Cñng cè (2') GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß(1') - Lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi : Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p (tiÕp theo) D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................... ------------.

(350)

(351) TiÕt 60 KiÓm tra vÒ truyÖn Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh về các tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam trong ch¬ng tr×nh líp 9 + Thµnh phÇn c©u 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn thªm kü n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn vµ kü n¨ng lµm v¨n 3. Thái độ: - Có thái độ đúng đắn khi làm bài thực hành B ChuÈn bÞ 1. Giáo viên : Đề bài , đáp án biểu điểm ( kèm theo ) 2. Häc sinh : ¤n tËp A./ TRAÉC NGHIEÄM ( 4 ñieåm ) Câu 1: Truyện ngắn “ những Ngôi sao xa xôi” được sáng tác năm A. 1970. B. 1971. C. 1985. D. 1990. Caâu 2: Taùc giaû cuûa truyeän ngaén “ Beán queâ” laø A. Nguyeãn Thaønh Long. B. Leâ Minh Khueâ. C. Nguyeãn Minh Chaâu. D. Nguyeãn Quang Saùng. Câu 3: Chi tiết thể hiện sự hồn nhiên , trong sáng và nhạy cảm của các cô gái thanh niên xung phong (trong truyện “Những ngôi sao xa xôi” là A . tôi ngồi dựa vào thành đá và khe khẽ hát. Tôi mê hát. Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. B . thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vaãn bieát raèng khaép chung quanh coù nhieàu quaû bom chöa noå. C . tôi chạy vào, bỏ trên bàn tay đang xoè ra của Nho mấy viên đá nhỏ. Lại chaïy ra, vui thích cuoáng cuoàng. D . tôi rửa cho Nho bằng nước đun sôi trên bếp than… tôi tiêm cho Nho. Nho lim dim maét, deã chòu, coù leõ khoâng ñau laém. Câu 4: “ Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của ba cô gái thanh niên xung phong trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt ” Đó là ý nghĩa của tác phẩm A. Bài thơ về tiểu đội xe không kính. B. Laøng. C. Những ngôi sao xa xôi. D. Beán queâ. Câu 5: Guy đơ Mô –pa - xăng là nhà văn nổi tiếng của nước A. Anh. B. Phaùp. C. Mó. D. Nga. Caâu 6: Trong caùc hình aûnh sau ñaây ( Trích trong truyeän ngaén Beán queâ – Nguyeãn Minh châu ) Hình ảnh nào mang tính biểu tượng về sự sống hiện tại của Nhó . A. Caùi baõi boài beân kia soâng . B. Tiếng những bờ đất lở đêm đêm đổ oà vào giấc ngủ của Nhĩ . C. Mặt sông Hồng cũng như rộng thêm ra , trời cao hơn… D. Lần đầu tiên Nhĩ thấy vợ mình mặc tấm áo vá . Câu 7: Đoạn trích Bố của Xi Mông.” (trích “ Bố của Xi mông , Guy đơ Mô –pa – xăng)” ) được viết với thể loại A. Truyeän ngaén. B. Tieåu thuyeát. C. Hoài kí. D. Kòch. Câu 8: Đoạn trích “: Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang.” (trích “ Rô-bin-xơn – C-ruxô” ) nhằm : A. Ca ngợi sức mạnh tinh thần lạc quan , ý chí của con người trong những hoàn caûnh ñaëc bieät . B . Hoàn cảnh sống vô cùng khó khăn thiếu thốn của Rô- bin – xơn ngoài đảo hoang. C. Phác hoạ bức chân dung biếm hoạ của Rô –bin – xơn ngoài đảo hoang . D.Ca ngợi tình yêu thương và lòng nhân hậu của con người B./ TỰ LUẬN: ( 6 điểm).

(352) Câu 1: (2đ ) Qua văn bản “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu, người đọc có thể rút ra được những bài học triết lí gì về cuộc sống và con người ? Câu 2:( 4đ ) ) Cảm nhận của em về nhân vật Phương Định trong truyện: “ Những ngoâi sao xa xoâi”. (Löu yù: Trình baøy nhö moät vaên baûn ngaén coù boá cuïc ba phaàn) §¸p ¸n A./ TRAÉC NGHIEÄM ( 4 ñieåm ) 1- B 2-c 3-A 4-C 5-b 6-b 7- A 8-a B./ TỰ LUẬN: ( 6 điểm) Câu 1: HS nêu được những bài học triết lí từ tác phẩm Bến quê của Nguyeãn minh Chaâu - Cuộc sống của con người chứa đầy những điều bất thường , nghịch lí vượt ra ngoài những dự định và toan tính của mỗi chúng ta . - Trên đường đời , con người ta khó tránh khỏi những vòng vèo hoặc chùng chình , để rồi vô tình không nhận ra được những vẻ đpẹ bình dị , gần gũi cuûa cuoäc soáng - Thức tỉnh sự trân trọng gía trị của cuộc sống gia đình và những vẻ đẹp bình dò cuûa queâ höông . Caâu 2: * Yeâu caàu: - HS bieát caùch neâu caûm nhaän cuûa mình veà nhaân vaät trong taùc phaåm truyeän; bieát vaän duïng kó naêng laøm baøi vaên veà moät taùc phaåm truyeän. - Biết phát hiện, lựa chọn, phân tích dẫn chứng để nêu được những suy nghĩ, nhận xét, đánh giá của mình về tính cách, phẩm chất của nhân vật Phương Ñònh: + Dẫn dắt giới thiệu ( 0.75đ) + Định là một cô gái hồn nhiên, yêu đời, giàu cá tính. ( 1đ ) + Cũng như Thao và Nho, ở Định sáng ngời lên tinh thần dũng cảm, giàu tình yêu thương đồng đội.( 1,5 đ ) - Với cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động, trẻ trung, đặc biệt là nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật hết sức tài tình, tác giả Lê Minh Khuê đã giúp ta cảm nhận rằng Định cũng như những cô gái thanh niên xung phong của tổ ba trinh sát – họ là những ngôi sao lấp lánh tỏa sáng, mãi lung linh, tiêu biểu cho nét đẹp của những người con gái Việt Nam anh hùng trong thời kì chống Mĩ cứu nước. ( 1đ ) + Neâu caûm nghó ( 0.75ñ) * Löu yù: Neáu HS khoâng bieát caùch neâu suy nghó, caûm nhaän veà nhaân vaät, baøi vieát sa vaøo keå laïi caâu chuyeän, khoâng bieát caùch laäp luaän, boá cuïc khoâng roõ ràng, trình bày cảm nhận chung của mình bằng một đoạn văn … thì điểm không quá 2,5đ. Tùy tình hình bài làm của HS, khi chấm GV linh hoạt để trừ điểm. Trân trọng những bài làm có tính sáng tạo, biết liên hệ, mở rộng. C. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức lớp 2. Giao đề kiểm tra ( 1’) - Học sinh nhận đề Hoạt động 1 ( 43’ ) - Häc sinh : Lµm bµi , nép bµi - Gi¸o viªn : thu bµi Hoạt động 2 (1’ ) - NhËn xÐt giê kiÓm tra - DÆn dß - ChuÈn bÞ : Xem l¹i bµi viÕt lËp lµm v¨n sè 6 ë nhµ D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i :.

(353) ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ------------. TiÕt 156 CON CHÓ BẤC (Trích: Tiếng gọi nơi hoang dã) - GÝ¨c Lân-đơnNgµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Nh÷ng nhËn xÐt tinh tÕ kÕt hîp víi trÝ tëng tîng tuyÖt vêi cña t¸c gi¶ khi viÕt vÒ laßi vËt - T×nh yªu th¬ng , sù gÇn gòi cña nhµ v¨e n khi viÕt vÒ con chã BÊc 2. KÜ n¨ng - §äc - hiÓu mét v¨n b¶n dÞch thuéc thÓ lo¹i tù sù 3. Thái độ - Bồi dưỡng cho học sinh tình yêu thương loài vật. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3’) ? Nêu nội dung và ý nghĩa nhân đạo của văn bản: “Bố của Xi-mông” 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg 1’ Hoạt động 1: Khởi động ? Các em hãy kể tên những văn bản đã học trong chương trình Ngữ văn THCS viết về loài vật? - HS nêu tên văn bản và và tác giả. - GV nhận xét, bổ sung và nói lời dẫn. Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản 35’ - GV hướng dẫn HS cách đọc: Thể hiện giao lưu tình cảm giữa người và chó, chó và người nồng nàn, đầy yêu thương. - GV đọc mẫu đoạn 1. - Gọi 2 HS đọc tiếp. - Gọi 1 HS kể tóm tắt. - GV cho HS tự nhận xét và GV nhận xét. ? Dựa vào phần chú thích trong SGK, em hãy biết đôi nét về tác giả Giăc Lơnđơn?. Nội dung. I. T×m hiÓu chung.

(354) - HS đọc, trả lời. - GV cho HS xem tranh và bổ sung kiến thức: - Giăc Lơnđơn tên thật là Giên Griphit Lơnđơn, sinh ngày 12/1/1876 tại Xan Phranxixcô. Ông có một tuổi thơ đầy vất vả và phải làm nhiều việc để kiếm sống nên sớm có những nhận thức tiến bộ và sớm nuôi dưỡng niềm đam mê đối với văn chương ? Em cho biết văn bản “Con chó Bấc” được trích từ tác phẩm nào? Và tóm tắt ngắn gọn nội dung tác phẩm đó. ? Em hãy cho biết tác phẩm thuộc thể loại gì và vị trí của đoạn trích trong tác phẩm ? Theo em, đoạn trích được chia làm mấy phần và nêu nội dung chính từng phần? Vì sao tác giả lại chia đoạn như vậy? - GV: Nội dung chủ yếu của đoạn trích, như đầu bài đã chỉ rõ là muốn miêu tả tình cảm của con chó Bấc đối với chủ. Nhưng trước đó, sau đoạn mở đầu, tác giả lại dùng một đoạn nói về tình cảm của chủ với Bấc. Đây là một dụng ý nghệ thuật. Bởi đó chính là nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình cảm đặc biệt của chó với người. - GV: Để tìm hiểu rõ về tình cảm của nhân vật đặc biệt này, chúng ta sẽ cùng nhau phân tích đoạn trích này theo hệ thống bố cục vừa xác định. ? Dựa vào phần mở đầu đoạn trích các em cho biết Thooc - tơn có phải là ông chủ đầu tiên của Bấc không? - Không phải, trước đó ông chủ của Bấc là ông thẩm phán Milơ, Pêrôn, Phơrăngxoa, anh chàng người lai Êcôt… ? Và với Bấc, đó liệu có phải là những người chủ lí tưởng không? - Không phải - GV: Thooc tơn không phải ông chủ đầu tiên của Bấc. Trước anh, Bấc đã qua tay nhiều người như ông thẩm phán Milơ, Pêrôn, Phơrăngxoa, anh chàng người lai Êcôt… Nhưng phải đến Thooc tơn, Bấc mới gặp được ông chủ lí tưởng. ? Tại sao lại có thể khẳng định như vậy? Tác giả đã chứng minh anh là ông chủ lí tưởng của Bấc như thế nào?. 1. Tác giả - Giăc Lơnđơn (1876- 1916). - Người Mĩ, trải qua cuộc đời vất vả và sớm tiếp cận với tư tưởng CNXH. - Các tác phẩm tiêu biểu: Tiếng gọi nơi hoang dã (1903), tiểu thuyết tự thuật Mactin Eđen (1909), Gấu biển (1904), Nanh trắng (1906)… 2. Tác phẩm: * “Con chó Bấc” trích từ tiểu thuyết “Tiếng gọi nơi hoang dã”. * Thể loại: + Tiểu thuyết (7 chương). + Đoạn trích thuộc chương 6 “Tình yêu thương đối với con người”. * Bố cục: - Chia 3 phần: + Đoạn 1: mở đầu. + Đoạn 2: Tình cảm của Thooc- tơn đối với Bấc. + Đoạn 3, 4, 5: Tình cảm của Bấc đối với Thooc- tơn. II. Tìm hiểu văn bản: 1. Tình cảm của Thooc tơn với Bấc:. a. Ông chủ lí tưởng: - Chỉ riêng Thooc tơn với bản tính nhân hậu hiếm có, chẳng những đã cứu sống Bấc, mua lại Bấc, đối xửa với Bấc thật tận tình, kảh ái cho đến khi anh qua đời. - Thooc tơn đối xử với những con chó kéo xe của anh, đặc biệt với Bấc “như thể chúng là con cái của anh vậy”. → Trong ý nghĩ, trong tình cảm, dường như anh xem xem chúng như người, như bạn bè, như người thân của anh, cùng làm việc, cùng chịu đựng gian.

(355) - HS tìm, liệt kê và khái quát.. ? Là một con chó thông minh, Bấc nhận ra tình cảm của Thooc tơn - ân nhân và cũng là người chủ lí tưởng của nó. Em hãy tìm những chi tiết biểu hiện tình cảm của Thooc tơn với con chó Bấc? ? Tình cảm của Thooc tơn càng biểu hiện rõ rệt hơn khi anh kêu lên “Trời đất! Đằng ấy hầu như biết nói đấy!” Em có cảm nhận gì khi đọc đến chi tiết này? - GV: Tình thương yêu đó đã tạo ra sức mạnh cảm hóa đàn chó, biến lũ chó hoang dữ tợn thành những con vật có nghĩa có tình, sống thủy chung, hiền lành, biết giúp đỡ phụ trợ cho chủ nhân của nó. Tình thương yêu của con người có sức mạnh chuyển hóa muôn loài, khiến cho những loài vật hung dữ nhất cũng phải quy phục. Đồng thời tình thương yêu đó còn là sức mnạh để nối kết con người lại với nhau. - Và chắc chắn, tình cảm và cách đối xử đặc biệt của Thooc tơn sẽ được đền đáp xứng đáng. Bởi vì Bấc đặc biệt tinh khôn và cũng đặc biệt tình nghĩa. ? Tại sao trong đoạn đầu, tác giả lại so sánh những ngày Bấc sống trong gia đình thẩm phán Milơ với lúc này sống với Thooc tơn? - So sánh để làm nổi bật tình cảm hiện nay của Bấc. - GV: Từ trước đến nay nó đã trải qua nhiều ông chủ, kể từ khi nó bị bắt cóc để đưa lên cùng Bắc cực để kéo xe trượt tuyết song chưa có ai thực sự yêu thương nó cả. Dường như con chó Bấc cũng hiểu rằng những tình cảm mà nó đã gặp kia chỉ là thứ tình bạn được trả tiền, được đo bằng tiền, nói cách khác là nó được trị giá bao nhiêu đấy, chứ không phải được coi là một. khổ để đạt mục đích cuối đời. - So sánh với những ông chủ khác trước đó: + Chăm sóc vì nghĩa vụ (đã nuôi thì phải chăm sóc). + Chăm sóc vì mục đích kinh doanh, lợi nhuận: Đó chính là một trong những công cụ đắc lực để tìm vàng nơi tuyết băng lạnh giá (kéo xe trượt tuyết). → Thooc tơn không chỉ là ân nhân cứu mạng mà còn là ông chủ lí tưởng của Bấc. b. Các biểu hiện tình cảm của Thooc tơn: - Chào hỏi thân mật, nói lời vui vui vẻ, trò chuyện tầm phào với chó (như với con cái, hay bạn bè mình): Túm chặt lấy đầu Bấc, rồi dựa vào đầu mình, rồi đẩy tới đẩy lui. - Khe khẽ thốt lên tiếng rủa rủ rỉ, âu yếm như cha mẹ nựng con, chứ không phải là những tiếng quát tức giận. - Tình cảm này biểu hiện càng rõ khi anh thốt lên, trân trọng: “Trời đất! Đằng ấy hầu như biết nói!” thể hiện tình cảm ngạc nhiên, yêu thương vô hạn nồng nàn của một ông chủ đối với con chó của mình. - Thương yêu, đối xử với Xơ kit và Ních bằng một sự thương yêu chân thành. →Anh là một chỗ nương tựa hoàn toàn đáng tin. → Đó như tình cảm giữa con người với con người, giữa bạn bè thân thiết với nhau, giữa cha và con. 2. Tình cảm của Bấc với Thooc tơn:.

(356) con vật có tình cảm đặc biệt. Tình cảm của nó và các chủ nhân tước đây là tình cảm có giới hạn, có khoảng cách. Nhưng với Thooc tơn, Bấc có “một tình thương yêu thật sự nồng nàn, sôi nổi, nồng cháy, tôn thờ và cuồng nhiệt”. Tình cảm đó được biểu hiện rất rõ qua đoạn 3,4,5. ? Hãy so sánh các biểu hiện tình cảm của Bấc với Nich và Xơ kit. Từ đó rút ra nhận xét về tình cảm của Bấc? - Hình thức: Thảo luận nhóm, mỗi tổ 1 nhóm. - Thời gian: 4 phút. - Đại diện nhóm trình bày, trong nhóm bổ sung, tự nhận xét và nhóm khác nhận xét.. 3’. 1’ 1’. * Tình cảm với gia đình Milơ: - “Tình bạn trịnh trọng và đường hoàng”. - Sống cuộc sống an nhàn, cô cậu ông bà chủ giàu có, bệ vệ. → Bấc cảm thấy ngang hàng với họ “cùng hội cùng phường”. * Tình cảm với Thooc tơn: - Bấc có “một tình thương yêu thật sự nồng nàn, sôi nổi, nồng cháy, tôn thờ và cuồng nhiệt”. III. Tæng kÕt * Ghi nhí : SGK. Hoạt động 3: Tổng kết ? NhËn xÐt g× vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n ? Hoạt động 4 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi : D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 157 KiÓm tra tiÕng viÖt Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh về các tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam trong ch¬ng tr×nh líp 9 + Thµnh phÇn c©u 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn thªm kü n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn vµ kü n¨ng lµm v¨n 3. Thái độ: - Có thái độ đúng đắn khi làm bài thực hành B ChuÈn bÞ.

(357) 1. Giáo viên : Đề bài , đáp án biểu điểm ( kèm theo ) 2. Häc sinh : ¤n tËp I. TRẮC NGHIỆM: (3 điểm) §Ò bµi Câu 1. Câu nào sau đây không có khởi ngữ? A. Miệng ông, ông nói, đình làng, ông ngồi. B. Cá này rán thì ngon. C. Về trí thông minh thì nó nhất. D. Sách Ngữ văn thì nó có cả khối. Câu 2. Câu nào sau đây không chứa thành phần cảm thán? A. Có lẽ văn nghệ sĩ rất kị “trí thức hóa” nữa.B. Ôi những cánh đồng quê chảy máu. C. Bác đã đi rồi sao Bác ơi! C. Trời ơi, chỉ còn có năm phút! Câu 3. Thành phần biệt lập của câu là gì? A. Bộ phận không tham gia vào diễn đạt nghĩa sự vật, sự việc trong câu. B. Bộ phận đứng trước chủ ngữ, nêu sự việc được nói đến trong câu. C. Bộ phận tách khỏi chủ ngữ và vị ngữ, chỉ thời gian, địa điểm được nói đến trong câu. D. Bộ phận chủ ngữ hoặc vị ngữ của câu. Câu 4. Dòng nào sau đây sử dụng phép tu từ nhân hóa? A. Sương mai mù mịt khắp xóm. B. Sương hồng lam ôm ấp mái nhà tranh. C. Sương trắng rỏ đầu ngọn bút. D. Sương tan dần trong hơi ấm mặt trời. Câu 5. Câu thơ: “Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân” có sử dụng phép tu t ừ gì? A. So sánh B. Ẩn dụ. C. Hoán dụ. D. Nhân hóa. Câu 6. Nghĩa tường minh: A. Là nghĩa được nhận ra bằng cách suy đoán. B. Là nghĩa được tạo nên bằng cách nói ẩn dụ. C. Là nghĩa được tạo nên bằng cách nói so sánh. D. Là nghĩa diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trên câu. Câu 7. Điều kiện để sử dụng hàm ý? A. Người nói (viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu. B. Người nghe (đọc) có năng lực giải đoán hàm ý. C. Cả A và B đúng. D. Cả A và B sai. Câu 8. Cho câu: “Ngoài cửa sổ bấy giờ những bông hoa bằng lăng đậm sắc hơn .”. Cụm từ in đậm làm thành phần gì trong câu? A. Khởi ngữ. B. Trạng ngữ chỉ thời gian. C. Trạng ngữ chỉ nơi chốn. D. Trạng ngữ chỉ thời gian và nơi chốn. II. TỰ LUẬN: (6 điểm) Câu 1: (2 đ) Viết lại các câu sau, chuyển bộ phận in đậm thành khởi ngữ trong câu. a . Anh ấy làm bài cản thận lắm. b. Tôi hiểu rồi nhng tôi cha giải đợc . Câu 2: (1 đ) T×m chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ trong c¸c c©u díi ®©y a. NghÖ thuËt lµ tiÕng nãi cña t×nh c¶m . b. §«i cµng t«i mÉm bãng. Câu 3: (3đ) Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành những câu bị động a. Một nhà s vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII. b. Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào . c. Ngời ta dựng một lá cờ đại giữa sân. §¸p ¸n I. TRẮC NGHIỆM: (3 điểm) 1- C 2-A 3-A 4-B 5-B 6-D 7- C 8-C II. TỰ LUẬN: (6 điểm) C©u 1 : (2 đ) a. Lµm bµi anh Êy cÈn thËn l¾m b. Hiểu thì tôi hiểu rồi nhng giải thì tôi không giải đợc. Câu 2: (1 đ).

(358) a.NghÖ thuËt lµ tiÕng nãi cña t×nh c¶m . CN VN b.§«i cµng t«i mÉm bãng. CN VN Câu 3: (3đ) Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành những câu bị động a. Ngôi chùa ấy đã đợc một nhà s vô danh xây từ thế kỉ XIII. b. Con ngựa bạch đợc chàng kị sĩ buộc bên gốc đào . c. Một lá cờ đại đợc ngời ta dựng giữa sân. C. Tæ chøc giê häc 1. ổn định tổ chức lớp 2. Giao đề kiểm tra ( 1’) - Học sinh nhận đề Hoạt động 1 ( 43’ ) - Häc sinh : Lµm bµi , nép bµi - Gi¸o viªn : thu bµi Hoạt động 2 (1’ ) - NhËn xÐt giê kiÓm tra - DÆn dß - ChuÈn bÞ : Xem l¹i bµi viÕt lËp lµm v¨n sè 6 ë nhµ D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 158 Luyện viết hợp đồng Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Những kiến thức cơ bản về đặc điểm , chức năng , bố cục của hợp đồng 2. KÜ n¨ng - Viết hợp đồng ở một dạng đơn giản , đúng quy cách 3. Thái độ - Có thái độ cẩn trọng khi soạn thảo hợp đồng và ý thức nghiêm túc tuân thủ những điều đợc kí kết trong hợp đồng. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3’) ? Thế nào là hợp đồng? Cách viết hợp đồng? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg 1’ Hoạt động 1: Khởi động - GV dÉn d¾t häc sinh ®i vµo tiÕt luyÖn tËp 38’ Hoạt động 2: Hớng dẫn ôn tập - Học sinh đứng tại chỗ trả lời các c©u hái ë SGK . - Häc sinh nhËn xÐt, bæ sung .. Néi dung. I. ¤n lÝ thuyÕt. 1. Mục đích và tác dụng của.

(359) - Gi¸o viªn kÕt luËn .. hợp đồng 2. Lo¹i v¨n b¶n cã tÝnh chÊt ph¸p lÝ. - Biªn b¶n. - Hợp đồng 3. Các mục của hợp đồng 4. Yªu cÇu vÒ hµnh v¨n, sè liệu của hợp đồng. II. LuyÖn tËp Bµi 1: a, Chän c¸ch 1. b, Chän c¸ch 2. c, Chän c¸ch 2. d, Chän c¸ch 2. Bµi 2: Lập hợp đồng thuê xe .. - Học sinh đứng tại chỗ làm bài tập 1 - Häc sinh nhËn xÐt. - Gi¸o viªn söa. - Học sinh đọc bài 2. ? Các thông tin ấy đã đầy đủ cha? C¸ch s¾p xÕp c¸c môc nh thÕ nµo? ? Thªm nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho đầy đủ và sắp xếp theo bố cục một hợp đồng? - Häc sinh lµm theo nhãm (5'-7') - Gọi 3 em đại diện nhóm. - Lªn tr×nh bµy 3 phÇn cña hîp đồng . - Häc sinh nhËn xÐt, bæ sung. - Gi¸o viªn söa, cho ®iÓm. - Gi¸o viªn cho häc sinh quan s¸t bảng phụ có ghi hợp đồng mẫu.. Hoạt động 3 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi : “Tæng kÕt phÇn v¨n häc níc ngoµi” D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm :. 1’ 1’. Céng hoµ x· ......... ViÖt Nam . §éc lËp .......... H¹nh phóc . Hợp đồng thuê xe . C¨n cø nhu cÇu cña ngêi cã xe vµ ngêi thuª xe. H«m nay, ngµy ...... th¸ng...... n¨m ..... Tại địa điểm: Số nhà ..... , phè ..... phêng ..... Thµnh phè Thanh Ho¸. Ngêi cã xe cho thuª : NguyÔn V¨n A §Þa chØ: §èi tîng thuª: Xe mi ni nhËt Thêi gian thuª: 3 ngµy Giá cả: 10.000đ/ 1 ngày, đêm. Hai bªn thèng nhÊt néi dung hợp đồng nh sau: §iÒu 1:.......... §iÒu 2: ......... §iÒu 3: ......... Hợp đồng này đợc làm 2 bản cã gi¸ trÞ nh nhau, mçi bªn gi÷ mét b¶n . Ngêi cho thuª xe Ngêi thuª xe KÝ ghi râ hä tªn KÝ ghi râ hä tªn.

(360) ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 159 + 160 Tæng kÕt phÇn v¨n häc níc ngoµi Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Hệ thống hóa kiến thức về tác phẩm văn học nớc ngoài đã học 2. KÜ n¨ng - Tæng hîp, hÖ thèng hãa kiÕn thøc vÒ t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi - Liªn hÖ víi nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc ViÖt Nam 3. Thái độ - Hiểu, cảm nhận đúng đắn những giá trị của nền văn học nớc ngoài B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3’) - GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña HS (c¸c b¶ng hÖ thèng ho¸, c¸c c©u tr¶ lêi). 3: Bµi míi: - GV nêu kết quả cần đạt của tiết ôn tập, cách thức ôn tập. Hoạt động 1: Khởi động (1') Hoạt động 2: HD ôn tập ( ') I- Híng dÉn néi dung «n tËp: 1- B¶ng hÖ thèng TT. Tªn t¸c Tªn t¸c phÈm gi¶, Níc, ch©u ThÕ kØ (®o¹n ngêi trÝch) dÞch. 1. C©y bót thÇn. 2. ¤ng l·o đánh cá vµ con c¸ vµng. 3 4. Xa ng¾m th¸c nói L (Väng L S¬n béc bè) C¶m nghÜ trong đêm. ¸, Trung Quèc Pu skin Vò D×nh Liªn dÞch. ¢u, Nga. LÝ B¹ch Tr¬ng Nh dÞch. ¸, Trung Quèc. LÝ B¹ch. ¸, Trung Quèc. ThÓ lo¹i. TuyÖn d©n gian Kh«ng râ – cæ tÝch thÇn k× TruyÖn d©n gian – cæ 19 tÝch – truyÖn th¬ Th¬ tr÷ t×nh, thÊt 8 ng«n b¸t có §êng luËt 8 Th¬ tr÷ t×nh, thÊt ng«n b¸t có §êng. Líp. 6. 6. 7 7.

(361) 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11 12. thanh tÜnh (TÜnh d¹ tø) NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª (Håi h¬ng ngÉu th) Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ (Mao èc vÞ thu phong së ph¸ ca). luËt H¹ Tri Ch¬ng Ph¹m SÜ VÜ, TrÇn Träng San dÞch §ç Phñ Kh¬ng H÷u Dông dÞch. H. An®Ðc-xen NguyÔn C« bÐ b¸n diªm Minh H¶i, Vò Minh Toµn dÞch §¸nh nhau víi M.XÐccèi xay van-tÐt giã Phïng (TruyÖn V¨n Töu hiÖp sÜ dÞch §«n Kih«-tª) ¤.henri ChiÕc l¸ Ng« cuèi VÜnh cïng ViÔn dÞch T.AiHai c©y ma-tèp, phong Ngäc (trÝch B»ng-Cao Ngêi Xu©n thÇy ®Çu H¹o-Bå tiªn) Xu©n TiÕn dÞch §i bé giao du G.Ru-x«, (£-min Phïng hay VÒ V¨n Töu gi¸o dÞch dôc ) ¤ng M«-li-e GiuècTuÊn §« ®anh häc dÞch lµm quý. 8. Th¬ tr÷ t×nh, thÊt ng«n b¸t có §êng luËt. 7. 8. Th¬ tr÷ t×nh, thÊt ng«n trêng thiªn. 7. ¢u, §an M¹ch. 19. TruyÖn ng¾ntruyÖn cè tÝch. 8. ¢u, T©y Ban Nha. 16-17. TiÓu thuyÕt. 8. MÜ, Hoa K×. 19. TruyÖn ng¾n. 8. ¢u, KiÕcghi-di. 20. TruyÖn ng¾n. 8. ¢u, Ph¸p. 18. NghÞ luËn. 8. ¢u, Ph¸p. 18. Hµi kÞchkÞch nãi. 8. nt. nt.

(362) téc (Trëng gi¶ häc lµm sang) Lç TÊn Tù sù – ¸, Trung 13 Cè h¬ng Tr¬ng 20 TruyÖn ChÝnh Quèc ng¾n dÞch Nh÷ng đứa trẻ M.Gor-ki (trÝch TiÓu TrÇn 14 tiÓu ¢u, Nga 20 thuyÕt tù KhuyÕn thuyÕt thuËt Thêi th¬ dÞch Êu) R.Ta-go Th¬ tr÷ M©y vµ NguyÔn 15 ¸, Ên §é 20 t×nh – sãng Kh¾c Phi th¬ tù do dÞch R«-bin- §.§i-ph« TiÓu 16 x¬n Cru- Phïng ¢u, Anh 17-18 thuyÕt V¨n Töu x« phiªu lu dÞch A. M«-p¸tBè cña x¨ng TruyÖn 17 ¢u, Ph¸p 19 Xi-m«ng B. ng¾n Lª Hång S©m dÞch C. Con chó Lân-đơn M¹nh BÊc Ch¬ng – (TiÕng MÜ, TruyÖn 18 NguyÔn 20 gäi n¬i Hoa K× ng¾n C«ng ¸i hoang – Vò d·) TuÊn Ph¬ng dÞch £-renLßng bua NghÞ 19 ¢u, Nga 20 yªu níc ThÐp luËn Míi dÞch Chu Quang Bµn vÒ TiÒm ¸, Trung 20 20 nt đọc sách Trần Quèc §×nh Sö dÞch Chã sãi vµ Cõu trong th¬ H.Ten 21 ngô ng«n Phïng ¢u, Ph¸p 19 nt V¨n Töu cña La dÞch Ph«ngten + GV cùng HS lần lợt điền vào các ô để hoàn thành bảng hệ thống. 2. ¤n tËp vÒ gi¸ trÞ néi dung t tëng, t×nh c¶m. 9. 9. 9. 9. 9. 9. 6. 9. 9.

(363) - GV gọi điền nội dung các mục Ghi nhớ, nhắc lại chủ đề, t tởng của một số văn bản tiêu biÓu. Ch¼ng h¹n: Hai c©y phong, ChiÕc l¸ cuèi cïng, Cè h¬ng, Hßi h¬ng ngÉu th, ¤ng Giuèc-®anh häc lµm quý téc... 3. ¤n tËp vÒ gi¸ trÞ nghÖ thuËt - GV gọi nhắc lại nội dung Ghi nhớ, nhắc lại giá trị nghệ thuật chủ yếu ở các bài đã học, chẳng hạn: Những đứa trẻ, Bàn về đọc sách, Mây và sóng , Đánh nhau với cối xay gió... II. LuyÖn tËp + 2-3 HS đọc thuộc lòng bài thơ (qua bản dịch) mình yêu thích + 2-3 HS kÓ tãm t¾t truyÖn (qua b¶n dÞch) m×nh yªu thÝch + ChuyÓn thÓ, tËp diÔn ®o¹n kÞch ¤ng Giuèc- ®anh häc lµm quý téc. Hoạt động 3 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi : “ B¾c s¬n” D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ------------.

(364) TiÕt 161, 162 : V¨n b¶n B¾c s¬n Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - §Æc trng c¬ b¶n cña thÓ lo¹i kÞch - T×nh thÕ c¸ch m¹ng khi cuéc khëi nghÜa B¾c S¬n x¶y ra - NghÖ thuËt viÕt kÞch cña NguyÔn Huy Tëng 2. KÜ n¨ng - §äc hiÓu mét v¨n b¶n kÞch 3. Thái độ - Hiểu, cảm nhận đúng đắn những giá trị của nghệ thuật kịch. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: (3’) ? V× sao nãi Thoãc t¬n lµ «ng chñ lÝ tëng? 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg 1’ Hoạt động 1: Khởi động - Kịch là một loại hình VH đồng thời thuéc lo¹i h×nh nghÖ thuËt s©n khÊu. - C¸c thÓ lo¹i trong kÞch: Ca kÞch, kÞch nãi, hµi kÞch, bi kÞch, chÝnh kÞch...  Vë kÞch B¾c S¬n vµ t¸c gi¶ phÇn chó thÝch (Trang 164). 80’ Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản - GVph©n vai: (Ngêi dÉn truyÖn, Th¸i, Cửu, Thơm, Ngọc); Nêu yêu cầu đọc; phù hîp t×nh huèng, t©m tr¹ng tÝnh c¸ch? ? Nªu mét vµi nÐt vÒ t¸c gi¶? - GV: Giíi thiÖu thªm vÒ t¸c gi¶. ? Em biÕt g× vÒ thÓ lo¹i kÞch? - GV nhÊn m¹nh: T¸c phÈm kÞch mang ®Ëm tÝnh chÊt anh hïng vµ kh«ng khÝ lÞch sö. Vµ ph¬ng thøc thÓ hiÖn, thÓ lo¹i.... - HS đọc tóm tắt SGK ? Cã mÊy líp kÞch trong håi 4?. Néi dung. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶: NguyÔn Huy Tëng (1912 - 1960), quª: Hµ Néi. Lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n chñ chèt cña nÒn v¨n häc c¸ch m¹ng sau c¸ch m¹ng th¸ng 8. 2. T¸c phÈm * KÞch: Lµ mét trong ba lo¹i h×nh v¨n ho¸ thuéc lo¹i h×nh nghÖ thuËt s©n khÊu. - Ph¬ng thøc thÓ hiÖn: + B»ng ng«n ng÷ trùc tiÕp (đối thoại, độc thoại). + Bằng cử chỉ, hành động nh©n vËt. * Tãm t¾t: (SGK - trang 206). c. C¸c chó thÝch kh¸c: SGK * Bè côc - 3 líp + Líp 1: §èi tho¹i Th¬m vµ Ngäc + Líp 2: Th¬m vµ Th¸iCöu; t×nh huèng kÞch + Líp 3: Th¬m - Ngäc II. T×m hiÓu v¨n b¶n.

(365) ? Qua việc đọc và tóm tắt các lớp kịch trong đoạn trích, xung đột cơ bản trong vở kịch là xung đột gì? - Xung đột cơ bản trong vở kịch Bắc Sơn là xung đột giữa lực lợng cách mạng vµ kÎ thï. ? Xung đột đó đợc bộc lộ cụ thể giữa nh©n vËt nµo víi nh©n vËt nµo? trong ®o¹n trÝch?  Đợc thể hiện thành những xung đột cô thÓ gi÷a c¸c nh©n vËt vµ trong néi t©m cña mét sè nh©n vËt (VÝ dô TH¬m, bµ cô Phơng). Đợc thể hiện trong sự đối đầu giữa Ngọc cùng đồng bọn với Thái, Cửu. ? Trong håi bèn cã mét t×nh huèng nµo em thÈy c¨ng th¼ng bÊt ngê? cã béc lé râ xung đột kịch không? - Xung đột kịch trong hồi bốn còn đợc béc lé qua mét t×nh huèng c¨ng th¼ng bÊt ngê: Th¸i, Cöu trong lóc ch¹y trèn sù truy lùng của Cửu, Ngọc, lúc đó chỉ có Thơm ở nhà. Tình huống đó buộc Thơm phải có sự lựa chọn đứng hẳn về phía CM. ? Hành động kịch đợc bộc lộ qua nh÷ng nh©n vËt nµo?. ? C¸c líp kÞch gåm c¸c nh©n vËt nµo? Nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh? ? H·y chØ ra t×nh huèng bÊt ngê, gay cÊn mµ t¸c gi¶ x©y dùng trong c¸c líp kÞch? - Khi Th¸i, Cöu bÞ Ngäc truy ®uæi ch¹y vào đúng nhà Thơm (Ngọc). ? T×nh huèng Êy cã t¸c dông g× trong việc thể hiện xung đột và phát triển hành động kịch? - Buéc nh©n vËt Th¬m ph¶i cã chuyÓn biến thái độ, dứt khoát đứng về phía cách m¹ng... GV: Qua các lớp kịch và hành động kịch các nhân vật đợc bộc lộ nh thế nào? TiÕt sau chóng ta cïng nhau t×m hiÓu tiÕp. ? H·y ph©n tÝch t©m tr¹ng vµ hµnh động của nhân vật Thơm? (dựa theo gợi ý SGK). - HS đọc lời tự trách của nhân vật Thơm qua líp kÞch. - HS đọc lời đối đáp của Thơm với Ngäc thÓ hiÖn sù nghi ngê cña c«. ? Đánh giá của em về hành động của Th¬m? ? Nhân vật Thơm đã có biến chuyển gì trong líp kÞch nµy? - Dứt khoát đứng về phía cách mạng. ? Qua nh©n vËt Th¬m, t¸c gi¶ muèn khẳng định điều gì?. 1. Xung đột và hành động kÞch trong ®o¹n trÝch. - Xung đột cơ bản trong vở kịch Bắc Sơn là xung đột gi÷a lùc lîng c¸ch m¹ng vµ kÎ thï.. - Hành động kịch: Xung đột kịch diễn ra trong chuỗi các hành động kịch có quan hÖ g¾n kÕt víi nhau.. - Cô thÓ: Hµnh déng kÞch qua những lời đối thoại của Th¬m víi Th¸i, Cöu, cña Th¬m víi Ngäc; Qua diÔn biÕn néi t©m cña nh©n vËt Th¬m. 2. T©m tr¹ng vµ hµnh động của nhân vật Thơm. - Hoµn c¶nh: + Cha, em: Hi sinh. + MÑ: bá ®i. - Cßn mét ngêi th©n duy nhÊt lµ Ngäc (chång) + Sống an nhàn, đợc chồng chiÒu chuéng (s¾m söa, may mÆc...) - T©m tr¹ng: Lu«n day døt, ©n hËn vÒ cha, mÑ. - Thái độ với chồng: + B¨n kho¨n, nghi ngê chång lµm ViÖt gian. + T×m c¸ch dß xÐt. + Cè nÝn chót hi väng vÒ.

(366) - Cuộc đấu tranh cách mạng ngay cả khi bị đàn áp khốc liệt, cách mạng cũng kh«ng thÓ bÞ tiªu diÖt, vÉn cã thÓ thøc tØnh quÇn chóng, c¶ víi nh÷ng ngêi ë vÞ trÝ trung gian nh Th¬m.... ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Th¬m ? Bằng thủ pháp nào, tác giả đã để cho nh©n vËt Ngäc béc lé b¶n chÊt cña y? §ã lµ b¶n chÊt g×? - Qua ngôn ngữ, thái độ, hành động của nh©n vËt. ? §¸nh gi¸ vµ nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt nµy? ? Nh÷ng nÐt næi râ trong t×nh c¶m cña Th¸i vµ Cöu lµ g× ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt viÕt kÞch cña NguyÔn Huy Tëng?. chång... - Hành động: + Che dÊu Th¸i, Cöu (chiÕn sÜ c¸ch m¹ng) ngay trong buång cña m×nh. + Kh«n ngoan, che m¾t Ngọc để bảo vệ cho 2 chiến sÜ c¸ch m¹ng. ⇒ Lµ ngêi cã b¶n chÊt trung thùc, lßng tù träng, nhËn thøc vÒ c¸ch m¹ng nªn đã biến chuyển thái độ, đứng h¼n vÒ phÝa c¸ch m¹ng. 2. Nh©n vËt Ngäc. - Ham muốn địa vị, quyền lùc, tiÒn tµi → lµm tay sai cho giÆc (ViÖt gian). ⇒ Tªn ViÖt gian b¸n níc đê tiện, đáng khinh, đáng ghÐt. 3. Nh©n vËt Th¸i, Cöu (chiÕn sÜ c¸ch m¹ng).. - Th¸i: b×nh tÜnh, s¸ng suèt. - Cöu: h¨ng h¸i, nãng n¶y. ⇒ Nh÷ng chiÕn sÜ c¸ch m¹ng kiªn cêng trung thµnh đối với Tổ quốc, cách mạng, đất nớc... III. Tæng kÕt * Ghi nhí: SGK - Tr 167. Hoạt động 3: Tổng kết ? Nªu nÐt chÝnh vÒ néi dung, nghÖ thuËt 3’ cña líp kÞch? - HS đọc ghi nhớ (SGK) Hoạt động 4 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 1’ 2. DÆn dß - Lµm bµi tËp 1’ - ChuÈn bÞ bµi : “Tæng kÕt phÇn tËp lµm v¨n” D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 163 + 164 Tæng kÕt tËp lµm v¨n Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Đặc trng của từng kiểu văn bản và phơng thức biểu đạt đã đợc học.

(367) - Sù kh¸c nhau gi÷a kiÓu v¨n b¶n vµ thÓ lo¹i v¨n häc 2. KÜ n¨ng - Tổng hợp , hệ thống hóa kiến thức về kiểu văn bản đã học - Đọc hiểu các văn bản theo đực trng của kiểu văn bản ấy - Nâng cao năng lực đọc và viết các kiểu văn bản thông dụng - KÕt hîp hµi hß , hîp lÝ c¸c kiÓu v¨n b¶n trong thùc tÕ lµm viÖc 3. Thái độ - Hiểu, cảm nhận đúng đắn những nét riêng biệt của mỗi thể loại văn đã học. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: GV kiÓm tra trong qu¸ tr×nh häc 3: Bµi míi: Hoạt động 1: Khởi động (1') Hoạt động 2: HD ôn tập (86') I. Hệ thống hoá các kiểu văn bản (GV dùng bảng phụ, HS đọc). VÝ dô vÒ h×nh thøc TT KiÓu v¨n b¶n Phơng thức biểu đạt v¨n b¶n cô thÓ - Tr×nh bµy c¸c sù viÖc (sù - B¶n tin b¸o chÝ. kiÖn) cã quan hÖ nh©n qu¶ - B¶n têng thuËt, têng đến kết cục. tr×nh. 1 V¨n b¶n tù sù dÉn - Mục đích biểu hiện con - Lịch sử. ngời quy luật đời sống, bày tỏ - Tác phẩm văn học nghệ thái độ thuËt (truyÖn, tiÓu thuyÕt) T¸i hiÖn c¸c tÝnh chÊt - V¨n t¶ c¶nh, t¶ ngêi, t¶ miªu thuéc tÝnh sù vËt, hiÖn tîng, sù vËt. 2 V¨n b¶n t¶ gióp con ngêi c¶m nhËn vµ - §o¹n v¨n miªu t¶ trong hiểu đợc chúng. t¸c phÈm tù sù. Bµy tá trùc tiÕp hoÆc gi¸n - §iÖn mõng, th¨m hái, V¨n b¶n biÓu tiÕp t×nh c¶m, c¶m xóc cña chia buån. 3 c¶m con ngêi, tù nhiªn x· héi, sù - T¸c phÈm v¨n häc: Th¬ vËt tr÷ t×nh, tuú bót... Tr×nh bµy thuéc tÝnh, cÊu - ThuyÕt minh s¶n phÈm. t¹o, nguyªn nh©n, kÕt qu¶ cã - Giíi thiÖu di tÝch, th¾ng V¨n b¶n thuyÕt Ých hoÆc cã h¹i cña sù vËt c¶nh, nh©n vËt.. 4 minh hiện tợng, để giúp ngời đọc - Trình bày tri thức và phcó tri thức khả quan vì có ơng pháp trong khoa học. thái độ đúng đắn với chúng. - Tr×nh bµy t tëng, chñ tr- - C¸o, hÞch, chiÕu, biÓu. ¬ng, quan ®iÓm cña con ngêi - X· luËn, b×nh luËn, lêi kªu bản nghị đối với tự nhiên, xã hội, con gọi. 5 V¨n luËn ngêi qua c¸c luËn ®iÓm, luËn - S¸ch lÝ luËn. cø vµ lËp luËn thuyÕt phôc - Tranh luận về 1 vấn đề chÝnh trÞ x· héi, v¨n ho¸. - Tr×nh bµy theo mÉu - §¬n tõ. chung vµ chÞu tr¸ch nhiÖm - B¸o c¸o. vÒ ph¸p lý c¸c ý kiÕn, - §Ò nghÞ. nguyÖn väng cña c¸ nh©n, - Biªn b¶n. Văn bản điều tập thể đối với cơ quan quản - Têng tr×nh. 6 hµnh (hµnh lý hay ngîc l¹i bµy tá yªu - Th«ng b¸o. chính công vụ) cầu, quyết định của ngời có - Hợp đồng. thẩm quyền đối với ngời có tr¸ch nhiÖm thùc thi hoÆc tho¶ thuËn gi÷a c«ng d©n víi nhau vÒ lîi Ých vµ chøc vô.

(368) II. So s¸nh c¸c kiÓu v¨n b¶n trªn. - GV nªu c©u hái ph©n nhãm cho HS 1. Sù kh¸c biÖt cña c¸c kiÓu v¨n b¶n. th¶o luËn: - Nhãm 1: So s¸nh tù sù kh¸c miªu t¶? - Nhãm 2: ThuyÕt minh kh¸c tù sù vµ miªu t¶? - Nhãm 3: NghÞ luËn kh¸c ®iÒu hµnh. - Tù sù: Tr×nh bµy sù viÖc. - Nhãm 4: BiÓu c¶m kh¸c thuyÕt minh? - Miªu t¶: §èi tîng lµ con ngêi, vật hiện tợng tái hiện đặc điểm của chóng. - ThuyÕt minh: CÇn tr×nh bµy những đối tợng đợc thuyết minh cÇn lµm râ vÒ b¶n chÊt bªn trong vµ nhiÒu ph¬ng diÖn cã tÝnh kh¸ch quan. - NghÞ luËn: Bµy tá quan ®iÓm. - §iÒu hµnh: Hµnh chÝnh. - BiÓu c¶m: C¶m xóc. ? C¸c kiÓu v¨n b¶n trªn cã thÓ thay thÕ cho nhau kh«ng? V× sao? ? Cã thÓ phèi hîp víi nhau trong mét văn bản cụ thể hay không? Nêu 1 ví dụ để lµm râ - HS lÊy vÝ dô nh v¨n b¶n nghÞ luËn: cÇn tù sù, thuyÕt minh lµm luËn cø. III. Ph©n biÖt c¸c thÓ lo¹i v¨n häc vµ kiÓu v¨n b¶n. - GV chia nhãm cho HS lµm 3 c©u hái 1. V¨n b¶n tù sù vµ thÓ lo¹i v¨n häc tù sù. 5, 6, 7 (trang 215). * Gièng: KÓ sù viÖc. - HS thảo luận nhóm tìm hiểu nét đặc tr- *Khác: ng cña kiÓu v¨n b¶n trong TËp lµm v¨n - V¨n b¶n tù sù: xÐt h×nh thøc phkh¸c víi thÓ lo¹i v¨n häc t¬ng øng (cã vÝ ¬ng thøc dô minh ho¹). - ThÓ lo¹i tù sù: §a d¹ng. + TruyÖn ng¾n. + TiÓu thuyÕt. + KÞch ? Nét độc đáo về hình thức thể loại tự - Tính nghệ thuật trong tác phẩm tù sù: sù lµ g×? - Phong phó. - Cèt truyÖn - nh©n vËt - sù viÖc kÕt cÊu. 2. KiÓu v¨n b¶n biÓu c¶m vµ thÓ lo¹i tr÷ t×nh . - Giống: Chứa đựng cảm xúc → tình cảm chủ đạo. - Kh¸c nhau: + V¨n b¶n biÓu c¶m: bµy tá c¶m - VD: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ loµi hoa xóc về một đối tợng (văn xuôi). em yªu (hoa sen) + Tác phẩm trữ tình: đời sống - Bà ca dao: Trong đầm gì đẹp... c¶m xóc phong phó cña chñ thÓ tr- GV cho HS ph©n tÝch vÝ dô "Phong íc vÊn đề đời sống → (thơ). c¸ch Hå ChÝ Minh" cã sù kÕt hîp c¸c ph- Vai trß c¸c yÕu tè thuyÕt ¬ng thøc nghÞ luËn + thuyÕt minh + miªu minh, miªucña t¶, tù sù trong v¨n nghÞ t¶ + tù sù. luËn.

(369) - ThuyÕt minh: gi¶i thÝch cho 1 c¬ sở nào đó của vấn đề bàn luận. - Tù sù: sù viÖc dÉn chøng cho vấn đề. - Miªu t¶: IV. TËp lµm v¨n trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n THCS.. - GV lấy ví dụ kinh nghiệm đọc văn bản tự sù, miªu t¶ gióp lµm v¨n nh thÕ nµo? - §äc hiÓu v¨n b¶n → häc c¸ch viÕt tèt. V. Ba kiÓu v¨n b¶n häc ë líp 9. KiÓu v¨n b¶n V¨n b¶n V¨n b¶n tù V¨n b¶n nghÞ luËn thuyÕt minh sù §Æc ®iÓm §Ých (môc Ph¬i bµy néi dung s©u - Tr×nh bµy Bµy tá quan ®iÓm đích) kín bên trong đặc trng sự việc nhận xét đánh giá về đối tợng vai trß. C¸c yÕu tè t¹o - §Æc ®iÓm kh¶ quan cña - Sù viÖc. LuËn ®iÓm, luËn cø, thµnh đối tợng - Nh©n vËt dÉn chøng. (Kh¶ n¨ng kÕt Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: Giíi thiÖu, - HÖ thèng lËp luËn. hợp) đặc điểm giải thích. tr×nh bµy - KÕt hîp miªu t¶, tù c¸ch lµm diÔn biÕn sù sù viÖc theo tr×nh tù nhất định. Hoạt động 3 1. Cñng cè (1') GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß(1') - Lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi : “T«i vµ chóng ta” D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 165 + 166 T«i vµ chóng ta (Lu Quang Vò) Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Tính cách của các nhân vật tiêu biểu ( Hoàng Việt , Nguyễn Chính ) và cuộc đấu tranh gay g¾t gi÷a c¸i míi vµ c¸i cò , gi÷a t tëng tiÕn bé vµ t tëng l¹c hËu , b¶o thñ - NghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng , t¹o m©u thuÉn kÞch 2. KÜ n¨ng - §äc - hiÓu mét v¨n b¶n kÞch 3. Thái độ - Cã tinh thÇn d¸m nghÜ d¸m lµm, d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm víi nh÷ng kÎ mang t tëng b¶o thñ, l¹c hËu trong sù chuyÓn m×nh m¹nh mÏ cña x· héi ta. B. ChuÈn bÞ.

(370) 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: 2: KiÓm tra: ? §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña kÞch (m©u thuÉn). 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Khởi động - GV dÉn d¾t häc sinh ®i vµo bµi míi Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn b¶n. t/g 1'. (1') (5’). Néi dung. 78' I T×m hiÓu chung. - HS xác định các nhân vật chính, phô. - §äc ph©n vai. - HS đọc chú thích về tác giả (trang 223) - GV giíi thiÖu chung vÒ ch©n dung t¸c gi¶, th¬ vµ kÞch cña Lu Quang Vò. - GV giíi thiÖu vÒ vë kÞch giíi thiệu về bối cảnh hiện thực đất nớc sau 1975-1980. - GV giíi thiÖu vÒ bè c¶nh hiÖn thùc, néi dung c¶nh 3.. - GV giíi thiÖu vÒ khung c¶nh tríc đó của xí nghiệp Thắng Lợi để HS hiÓu t×nh huèng kÞch ë c¶nh 3. ? Trong kÞch cã 2 tuyÕn nh©n vËt, hãy chỉ ra những tuyến nhân vật đó?. ? ChØ râ m©u thuÉn c¬ b¶n gi÷a 2 tuyÕn ë nh÷ng mÆt nµo trong mèi quan hÖ c«ng viÖc ®iÒu hµnh tæ chøc. 1 . T¸c gi¶. Lu Quang Vò - Nhà thơ, nhà sáng tác kịch trởng thành từ quân đội.. 2. T¸c phÈm: 9 c¶nh. - TrÝch trong "TuyÓn tËp kÞch". - C¶nh 3. - Đặc điểm kịch: Đề cập đến thêi sù nãng hæi trong cuéc sèng đơng thời → xã hội đang đổi míi m¹nh mÏ. - §¹i ý: Cuộc đối thoại gay gắt công khai ®Çu tiªn gi÷a 2 tuyÕn nh©n vËt diÔn ra trong phßng lµm viÖc của Giám đốc Hoàng Việt. II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. T×nh huèng kÞch vµ nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n.. - T×nh tr¹ng ngng trÖ s¶n xuÊt ë xí nghiệp đòi hỏi có cách giải quyÕt t¸o b¹o. → Giám đốc Hoàng Việt quyết định công bố kế hoạch s¶n xuÊt më réng vµ ph¬ng ¸n lµm ¨n míi. ⇒ Tuyªn chiÕn víi c¬ chÕ qu¶n lÝ ph¬ng thøc tæ chøc lçi thêi mµ NguyÔn ChÝnh vµ Tr¬ng lµ tiªu biÓu. - Xung đột (mâu thuẫn) cơ bản gi÷a 2 tuyÕn..

(371) s¶n xuÊt vµ qu¶n lý trong xÝ nghiÖp? ? Sự xung đột đó là biểu hiện mối quan hÖ gi÷a nh÷ng t tëng kh¸c?. Hoµng ViÖt (gi¸m đốc) Vµ S¬n (kÜ s) ⇓. Phßng tæ chøc lao động, tài vụ (biên chÕ, tiÒn l¬ng) quản đốc phân xởng (hiệu quả tổ chøc). Phó giám đốc nguyªn t¾c.. T tëng ⇓ tiªn tiÕn, B¶o thñ, m¸y mãc d¸m nghÜ d¸m lµm ⇒ Më réng quy m« s¶n xuÊt phải có nhiều đổi thay mạnh mẽ, đồng bộ. 2. Nh÷ng nh©n vËt tiªu biÓu. - §äc c¶nh kÞch Ên tîng cña em vÒ nh÷ng nh©n vËt nµo? ? Cảm nhận về tính cách đặc điểm cña tõng nh©n vËt? - GV gîi ý qua nh÷ng lêi nãi cö chỉ của nhân vật để thấy thái độ, tính c¸ch. - Chia nhãm cho HS th¶o luËn tõng nhân vật (3 nhân vật chính: giám đốc Hoµng ViÖt, kÜ s Lª S¬n, phã gi¸m đốc Chính). ? Thực tế cái mới cha đợc thử th¸ch cã dÔ chÊp nhËn kh«ng?. a. Giám đốc Hoàng Việt: + Ngời lãnh đạo có tinh thần trách nhiệm cao, năng động, d¸m nghÜ, d¸m lµm. + Th¼ng th¾n, trung thùc kiªn quyết đấu tranh với niềm tin vào ch©n lý. b. KÜ s Lª S¬n. + Có năng lực trình độ chuyên m«n giái, g¾n bã nhiÒu n¨m cïng xÝ nghiÖp. + S½n sµng cïng Hoµng ViÖt cải tiến toàn diện hoạt động xí nghiÖp. c. Phó Giám đốc Chính. + M¸y mãc, b¶o thñ, gian ngoan, nhiÒu m¸nh khoÐ. + Vin vµo c¬ chÕ nguyªn t¾c chống lại sự đổi mới, khéo luồn lät, xu nÞnh. d. Quản đốc phân xởng Trơng. 3. ý nghÜa cña m©u thuÉn kÞch vµ c¸ch kÕt thóc t×nh huèng. - Cuộc đấu tranh giữa 2 phái: đổi mới và bảo thủ.. ? Dù ®o¸n vÒ kÕt qu¶, c¶m nhËn cña em? - GV b×nh v× nã phï hîp víi yªu cầu thực tế đời sống, thúc đẩy sự đi.

(372) lên của xã hội. Họ không đơn độc mà đợc sự ủng hộ của số đông trong xã héi.. ⇒ Ph¶n ¸nh tÝnh tÊt yÕu vµ gay g¾t nhng t×nh huèng xung đột kịch nêu lên là vấn đề nóng bỏng của thực tế đời sống sinh động. - Cuộc đấu tranh gay go nhng c¸i míi sÏ th¾ng. III.Tæng kÕt * Ghi nhí: SGK - 180. Hoạt động 3: Tổng kết ? Qua vë kÞch em cã nhËn xÐt g× vÒ 3' néi dung vµ nghÖ thuËt? - HS đọc ghi nhớ SGK Hoạt động 4 1. Cñng cè 1' GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß 1' - Lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi : “Tæng kÕt v¨n häc” D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 167+ 168 Tæng kÕt v¨n häc Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Nh÷ng hiÓu biÕt ban ®Çu vÒ lÞch sö v¨n häc ViÖt nam - Một số khái niệm liên quan đến thể loại văn học đã học 2. KÜ n¨ng - Hệ thống hóanhững tri thức đã học về các thể laọi văn học gắn với từng thời kì - Đọc hiểu tác phẩm theo đặc trng thể loại 3. Thái độ - Thªm yªu quý bé m«n ng÷ v¨n B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: 2: KiÓm tra: GV kiÓm tra trong qu¸ tr×nh häc 3: Bµi míi: Hoạt động 1: Khởi động (1') Hoạt động 2: HD ôn tập (86') V¨n häc d©n gian ThÓ lo¹i §Þnh nghÜa Các văn bản đợc học.

(373) - TruyÒn thuyÕt: KÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sự kiện có liên quan đến lịch sử thời qu¸ khø, thêng cã yÕu tè tëng tîng, k× ảo. Thể hiện thái độ và cách đánh giá cña nh©n d©n vÒ sù kiÖn vµ nh©n vËt lịch sử đợc kể. - Cổ tích: Kể về cuộc đời của một số kiÓu nh©n vËt quen thuéc (bÊt h¹nh, dòng sÜ, tµi n¨ng, th«ng minh vµ ngèc nghếch là động vật...). Có yếu tố Truyện hoang đờng, thể hiện mơ ớc, niềm tin chiÕn th¾ng... - Ngụ ngôn: Mợn chuyện về vật, đồ vật (hay chính con ngời) để nói bóng, gió kín đáo chuyện về con ngời để khuyªn nhñ r¨n d¹y mét bµi häc nµo đó. - TruyÖn cêi: KÓ vÒ nh÷ng hiÖn tîng đáng cời trong cuộc sống nhằm tạo ra tiÕng cêi mua vui hay phª ph¸n nh÷ng thãi h tËt xÊu trong x· héi. ChØ c¸c thÓ lo¹i tr÷ t×nh d©n gian, kÕt hợp lời và nhạc, diễn tả đời sống nội Ca dao - t©m cña con ngêi. D©n ca. - Con Rång ch¸u Tiªn B¸nh chng, b¸nh giÇy Th¸nh Giãng S¬n Tinh, Thuû Tinh Sù tÝch Hå G¬m - Sä Dõa Th¹ch Sanh Em bÐ th«ng minh.. - ếch ngồi đáy giếng ThÇy bãi xem voi §eo nh¹c cho mÌo Ch©n, Tay, Tai, M¾t, MiÖng - Treo biÓn Lîn cíi, ¸o míi. Nh÷ng c©u h¸t vÒ t×nh c¶m gia đình. Nh÷ng c©u h¸t vÒ t×nh yªu quê hơng, đất nớc, con ngời. Nh÷ng c©u h¸t than th©n Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn vµ lao động sản xuất. Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi. Lµ nh÷ng c©u nãi d©n gian ng¾n gän, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh thể hiÖn nh÷ng kinh nghiÖm cña nh©n d©n Tục ngữ về mọi mặt (tự nhiên, lao động, xã hội...) đợc nhân dân vận dụng vào đời sèng, suy nghÜ vµ lêi ¨n tiÕng nãi hµng ngµy. Lµ lo¹i kÞch h¸t, móa d©n gian; kÓ Quan ¢m ThÞ KÝnh S©n chuyÖn diÔn tÝch b»ng h×nh thøc s©n khÊu khấu (diễn ở sân đình gọi là chèo sân (chÌo) đình). Phổ biến ở Bắc Bộ Văn học trung đại ThÓ lo¹i Tªn v¨n b¶n. Thêi gian. T¸c gi¶. Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt.

(374) 1. Con hæ cã nghÜa 2. ThÇy thuèc giái cèt ë tÊm lßng. 3. ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng (trÝch truyÒn k× m¹n TruyÖn lôc) kÝ 4. ChuyÖn cò trong phñ chóa (trÝch Vò trung tuú bót) 5. Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ (trÝch). Th¬. (NXB GD1997). Vò Trinh. Mợn chuyện loài vật để nói chuyện con ngời, đề cao ân nghĩa trong đạo làm ngời §Çu thÕ kØ Hå Nguyªn Ca ngîi phÈm chÊt cao quý 15 Trõng cña vÞ th¸i y lÖnh hä Ph¹m: tµi ch÷a bÖnh vµ lßng th¬ng yªu con ngêi, kh«ng sî quyÒn uy. ThÕ kØ 16 NguyÔn D÷ Th«ng c¶m víi sè phËn oan nghiệt và vẻ đẹp truyÒn thèng cña ngêi phô n÷. NghÖ thuËt kÓ chuyÖn, miªu t¶ nh©n vËt... §Çu thÕ kØ Ph¹m §×nh Phª ph¸n thãi ¨n ch¬i cña 19 Hæ vua chóa, quan l¹i qua lèi ghi chÐp sù viÖc cô thÓ, chân thực, sinh động. §Çu thÕ kØ 19. Ng« Gia V¨n Ph¸i. Ca ngîi chiÕn c«ng cña NguyÔn HuÖ, sù thÊt b¹i cña qu©n Thanh. NghÖ thuËt viÕt tiÓu thuyÕt ch¬ng håi kÕt hîp tù sù vµ miªu t¶. Sèng nói níc 1077 LÝ Thêng Tù hµo d©n téc, ý chÝ quyÕt Nam KiÖt chiÕn quyÕt th¾ng víi giäng v¨n hµo hïng. Phß gi¸ vÒ kinh 1285 TrÇn Quang Ca ngîi chiÕn th¾ng Ch¬ng Kh¶i D¬ng, Hµm Tö vµ bµi häc về thái bình sẽ giữ cho đất níc v¹n cæ. Buæi chiÒu Cuèi thÕ kØ TrÇn Nh©n Sù g¾n bã víi thiªn nhiªn đứng ở phủ 13 T«ng vµ cuéc sèng cña mét vïng Thiªn Trêng quê yên tĩnh mà không đìu hiu. NghÖ thuËt t¶ c¶nh tinh tÕ. Bµi ca C«n S¬n Tríc 1442 NguyÔn Sù giao hoµ gi÷a thiªn Tr·i nhiªn víi mét t©m hån nh¹y c¶m vµ nh©n c¸ch thanh cao. NghÖ thuËt t¶ cảnh, so sánh đặc sắc..

(375) Sau phót chia ly §Çu TK 18 §Æng TrÇn C«n (§oµn (trÝch Chinh phô ng©m ThÞ §iÓm khóc) dÞch) B¸nh tr«i níc ThÕ kØ 18 Hå Xu©n H¬ng. Qua đèo ngang. ThÕ kØ 19. Bµ HuyÖn Thanh Quan. Bạn đến chơi nhµ. Cuèi TK 18 ®Çu TK19. NguyÔn KhuyÕn. TruyÖn KiÒu, §Çu thÕ kØ NguyÔn Du trÝch 19 - ChÞ em Thuý KiÒu. - C¶nh ngµy xu©n TruyÖn - KiÒu ë lÇu Ngth¬ ng BÝch - M· Gi¸m Sinh mua KiÒu. - Thuý KiÒu b¸o ©n b¸o o¸n. NghÞ luËn. TruyÖn Lôc V©n Gi÷a TK NguyÔn Tiªn trÝch: 19 §×nh ChiÓu - Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga. - Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n Chiếu dời đô 1010 Lý C«ng UÈn. HÞch tíng sÜ. Tríc 1285 TrÇn Quèc. Nçi sÇu cña ngêi vî, tè c¸o chiÕn tranh phi nghÜa. C¸ch dïng ®iÖp tõ tµi t×nh. Trân trọng vẻ đẹp trong tr¾ng cña ngêi phô n÷ vµ ngËm ngïi cho th©n phËn m×nh. Sö dông cã hiÖu qu¶ h×nh ¶nh so s¸nh Èn dô. Vẻ đẹp cổ điển của bức tranh vÒ §Ìo Ngang vµ mét t©m sù yªu níc qua lêi th¬ trang träng, hoµn chØnh cña thÓ §êng luËt. T×nh c¶m b¹n bÌ ch©n thËt, s©u s¾c, hãm hØnh vµ mét h×nh ¶nh th¬ gi¶n dÞ, linh ho¹t - Cách miêu tả vẻ đẹp và tài hoa cña chÞ em Thuý KiÒu. - Cảnh đẹp ngày xuân cổ ®iÓn, trong s¸ng. - T©m tr¹ng vµ nçi nhí cña Thuý KiÒu víi lèi dïng ®iÖp tõ. - Phª ph¸n, v¹ch trÇn b¶n chÊt M· Gi¸m Sinh vµ nçi nhí cña nµng KiÒu. - KiÒu b¸o ©n b¸o o¸n víi giÊc m¬ thùc hiÖn c«ng lÝ qua ®o¹n trÝch kÕt hîp miªu t¶ vêi b×nh luËn - Vẻ đẹp của sức mạnh nh©n nghÜa cña ngêi anh hïng qua giäng v¨n vµ c¸ch biÓu c¶m cña t¸c gi¶. - Nçi khæ cña ngêi anh hïng gÆp n¹n vµ b¶n chÊt của bọn vô nhân đạo. Lí do đời đô và nguyện vọng giữ nớc muôn đời bền v÷ng vµ phån thÞnh. LËp luËn chÆt chÏ. Trách nhiệm đối với đất n-.

(376) (trÝch). Níc §¹i ViÖt ta (trÝch B×nh Ng« đại cáo) Bµn luËn vÒ phÐp häc. ThÓ lo¹i Tªn v¨n b¶n. TruyÖn kÝ. TuÊn. 1428. NguyÔn Tr·i. 1791. NguyÔn ThiÕp. Thêi gian. Sèng chÕt mÆc bay. 1918. Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan Béi Ch©u. 1925. Tøc níc vì bê (trích Tắt đèn). 1939. Trong lßng mÑ (trÝch Nh÷ng ngµy th¬ Êu). 1940. T«i ®i häc. 1941. íc vµ lêi kªu gäi thèng thiết đối với tớng sĩ. Lập luËn chÆt chÏ, luËn cø x¸c đáng, giàu sức thuyết phục. Tù hµo d©n téc, niÒm tin chiÕn th¾ng, luËn cø râ rµng, hÊp dÉn. Học để có tri thức, để phục vụ đất nớc chứ không phải cÇu danh. LËp luËn chÆt chÏ, thuyÕt phôc. VĂn học hiện đại Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi T¸c gi¶ dung vµ nghÖ thuËt Ph¹m Duy Tè c¸o tªn quan phñ v« Tèn nhân đạo. Thông cảm với nçi khæ cña nh©n d©n. NghÖ thuËt miªu t¶ t¬ng phản, đối lập và tăng cấp. NguyÔn ¸i §èi lËp 2 nh©n vËt: Va renQuèc gian tr¸, lè bÞch; Phan Béi Ch©u -kiªn cêng bÊt khuÊt. Giäng v¨n s¾c s¶o, hãm hØnh... Ng« TÊt Tè Tè c¸o x· héi phong kiÕn tµn b¹o, th«ng c¶m nçi khæ của ngời nông dân, vẻ đẹp t©m hån cña ngêi phô n÷ n«ng th«n. NghÖ thuËt miªu t¶ nh©n vËt... Nguyên Những cay đắng tủi nhục Hång vµ t×nh yªu th¬ng ngêi mÑ cña t¸c gi¶ thêi th¬ Êu. NghÖ thuËt miªu t¶ diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt. Thanh TÞnh KØ niÖm ngµy ®Çu ®i häc. NghÖ thuËt tù sù xen miªu t¶ vµ biÓu c¶m.

(377) Bài học đờng đời đầu tiên (trÝch DÕ mÌn phiªu lu kÝ). 1941. L·o H¹c. 1943. Lµng. 1948. S«ng níc Cµ Mau (trÝch §Êt rõng ph¬ng Nam. 1957. ChiÕc lîc ngµ. 1966. LÆng lÏ Sapa. 1970. Nh÷ng ng«i sao xa x«i. 1971. T« Hoµi. Vẻ đẹp cờng tráng, tính nết kiªu c¨ng vµ nçi hèi hËn cña DÕ MÌn khi g©y ra c¸i chÕt th¶m th¬ng cho DÕ Cho¾t. NghÖ thuËt nh©n ho¸, kÓ chuyÖn hÊp dÉn. Nam Cao Sè phËn ®au th¬ng vµ vÎ đẹp tâm hồn của Lão Hạc, sù th«ng c¶m s©u s¾c cña t¸c gi¶. C¸ch miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt vµ c¸ch kÓ chuyÖn hÊp dÉn. Kim Lân Tình yêu quê hơng đất nớc cña nh÷ng ngêi ph¶i ®i t¶n c. Tình huống truyện độc đáo, hấp dẫn. Nghệ thuật miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt §oµn Giái Chî N¨m C¨n, c¶nh s«ng níc Cµ Mau réng lín, hïng vÜ, ®Çy søc sèng hoang d·. NghÖ thuËt miªu t¶ thiªn nhiªn qua c¶m nhËn tinh tÕ cña t¸c gi¶. NguyÔn T×nh c¶m cha con s©u ®Ëm, Quang Sáng đẹp đẽ trong cảnh ngộ éo le cña chiÕn tranh. C¸ch kÓ chuyÖn hÊp dÉn, kÕt hîp víi miªu t¶ vµ b×nh luËn. Nguyễn Vẻ đẹp của ngời thanh niên Thµnh long víi c«ng viÖc thÇm lÆng. T×nh huèng truyÖn hîp lÝ, kÓ chuyÖn tù nhiªn. KÕt hîp tù sù víi tr÷ t×nh vµ b×nh luËn Lê Minh Vẻ đẹp tâm hồn và tính cách Khuª cña nh÷ng c« g¸i thanh niªn xung phong trên đờng Trờng S¬n. NghÖ thuËt kÓ chuyÖn tù nhiªn, ng«n ng÷ sinh động, trẻ trung; miêu tả tâm lÝ nh©n vËt.

(378) Vît th¸c (trÝch Quª néi). 1974. Lao xao (trÝch Tuæi th¬ im lÆng). 1985. BÕn quª. 1985. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª Bøc tranh cña em g¸i t«i. Mét mãn quµ cña lóa non: Cèm C©y tre ViÖt Nam Tuú bót Mïa xu©n cña t«i. Võ Quảng Vẻ đẹp thơ mộng, hùng vĩ của thiên nhiên và vẻ đẹp cña søc m¹nh con ngêi tríc thiªn nhiªn. Tù sù kÕt hîp víi tr÷ t×nh. Duy Kháng Bức tranh cụ thể, sinh động vÒ thÕ giíi loµi chim ë mét vïng quª. C¸ch quan s¸t vµ miªu t¶ tinh tÕ.. Nguyễn Trân trọng những vẻ đẹp và Minh Ch©u gi¸ trÞ b×nh dÞ, gÇn gòi cña gia đình, quê hơng. Tình huèng truyÖn, h×nh ¶nh giµu tÝnh biÓu tîng, t©m lÝ nh©n vËt 1992 Kh¸nh Hoµi Th«ng c¶m víi nh÷ng em bé trong gia đình bất hạnh. NghÖ thuËt miªu t¶ nh©n vËt, kÓ chuyÖn hÊp dÉn. 1999 T¹ Duy Anh T©m hån trong s¸ng, nh©n hậu của ngời em đã giúp anh nhËn ra phÇn h¹n chÕ cña chÝnh m×nh. C¸ch kÓ chuyÖn theo ng«i thø 1 vµ miªu t¶ tinh tÕ t©m lÝ nh©n vËt. 1943 Thạch Lam Thứ quà riêng biệt, nét đẹp v¨n ho¸. C¶m gi¸c tinh tÕ, nhÑ nhµng mµ s©u s¾c. 1955 ThÐp Míi Qua h×nh ¶nh Èn dô, ca ngîi c©y tre (con ngêi ViÖt Nam) anh hùng trong lao động và chiến đấu, thuỷ chung chịu đựng gian khổ hi sinh... Tríc 1975 Vò B»ng Nçi nhí Hµ Néi da diÕt cña ngêi xa quª → béc lé t×nh yêu quê hơng đất nớc. Tâm hån tinh tÕ nh¹y c¶m vµ ngßi bót tµi hoa..

(379) Th¬. C« T«. 1976. NguyÔn Tu©n. Cảnh đẹp thiên nhiên và vẻ đẹp của con ngời vùng đảo C« T«. Ngßi bót ®iªu luyÖn, tinh tÕ cña t¸c gi¶. Sµi gßn t«i yªu 1990 Minh H¬ng Søc hÊp dÉn cña thiªn nhiªn, khÝ hËu Sµi Gßn. Con ngêi Sµi Gßn cëi më, ch©n tình, trọng đạo nghĩa. Cách c¶m nhËn tinh tÕ, ng«n ng÷ giµu søc biÓu c¶m. Vµo nhµ ngôc 1914 Phan Béi Phong th¸i ung dung, khÝ Qu¶ng §«ng Ch©u ph¸ch kiªn cêng cña ngêi c¶m t¸c chÝ sÜ yªu níc vît lªn c¶nh tï ngôc. Giäng th¬ hµo hïng, cã søc l«i cuèn. Đập đá ở Côn Đầu TK 20 Phan Chu Hình tợng đẹp lẫm liệt, L«n Trinh ngang tµng cña ngêi anh hïng cøu níc dï gÆp gian nguy. Bót ph¸p l·ng m¹n, giäng th¬ hµo hïng. Muèn lµm th»ng 1917 T¶n §µ BÊt hoµ víi thùc t¹i tÇm thCuéi ờng muốn lên cung trăng để bÇu b¹n víi chÞ H»ng. Hån th¬ l·ng m¹n pha chót ng«ng nghªnh. Hai ch÷ níc nhµ 1924 Trần Tuấn Mợn câu chuyện lịch sử để Kh¶i béc lé c¶m xóc vµ khÝch lÖ lßng yªu níc, ý chÝ cøu níc của đồng bào. Thể thơ phù hîp, giäng th¬ tr÷ t×nh thèng khiÕt. Quª h¬ng. 1939. TÕ Hanh. Bøc tranh t¬i s¸ng, sinh động về vùng quê. Những con ngời lao động khoẻ m¹nh ®Çy søc sèng. Lêi th¬ b×nh dÞ, gîi c¶m, tha thiÕt..

(380) Khi con tu hó. 1939. Tè H÷u. Tøc c¶nh P¾c Bã. 1941. Hå ChÝ Minh. Ng¾m Tr¨ng. 1942-1943. Hå ChÝ Minh. Đi đờng. 1942-1943. Hå ChÝ Minh. Nhí rõng (Thi nh©n ViÖt Nam). 1943. ThÕ L÷. Ông đồ (Thi nh©n ViÖt Nam). 1943. Vò §×nh Liªn. C¶nh khuya. 1948. Hå ChÝ Minh. R»m th¸ng giªng. 1948. Hå ChÝ Minh. Lßng yªu cuéc sèng nçi khao kh¸t tù do cña ngêi chiÕn sÜ gi÷a chèn lao tï. ThÓ th¬ lôc b¸t gi¶n dÞ, thiÕt tha. Vẻ đẹp hùng vĩ của Pắc Bó, niÒm tin s©u s¾c cña B¸c vµo sù nghiÖp cøu níc. Lêi th¬ gi¶n dÞ, trong s¸ng mµ s©u s¾c. T×nh yªu thiªn nhiªn tha thiÕt gi÷a chèn tï ngôc vµ lßng l¹c quan c¸ch m¹ng. Bµi th¬ sö dông biÖn ph¸p nh©n ho¸ rÊt linh ho¹t, tµi t×nh. Nçi gian khæ khi bÞ gi¶i ®i và vẻ đẹp thiên nhiên trên đờng. Lời thơ giản dị mà sâu s¾c. Mợn lời con hổ bị nhốt để diÔn t¶ nçi ch¸n ghÐt thùc t¹i tÇm thêng, khao kh¸t tù do m·nh liÖt. ChÊt l·ng m¹n trµn ®Çy c¶m xóc trong bµi th¬. Thơng cảm với ông đồ, với líp ngêi "®ang tµn t¹". Lêi th¬ gi¶n dÞ mµ s©u s¾c, gîi c¶m. Cảnh đẹp thiên nhiên, nỗi lô vËn níc. H×nh ¶nh th¬ sinh động, cách so sánh độc đáo. Cảnh đẹp đêm rằm tháng giªng ë ViÖt B¾c, cuéc sèng chiến đấu của Bác, niềm tin yªu cuéc sèng. Bót ph¸p cæ điển và hiện đại.

(381) §ång chÝ. 1948. Lîm. 1949. §ªm nay B¸c kh«ng ngñ. 1951. §oµn thuyÒn đánh cá. 1958. Con cß. 1962. BÕp löa. 1963. Ma. 1967. Chính Hữu Tình đồng chí tạo nên sức m¹nh ®oµn kÕt, th¬ng yªu, chiến đấu. Lêi th¬ gi¶n dÞ, h×nh ¶nh ch©n thùc. Tố Hữu Vẻ đẹp hồn nhiên của Lợm trong viÖc tham gia chiÕn đấu giải phóng quê hơng. Sự hi sinh anh dòng cña Lîm. Th¬ tù sù kÕt hîp tr÷ t×nh. Minh HuÖ H×nh ¶nh B¸c Hå kh«ng ngủ, lo cho bộ đội và dân công. Niềm vui của ngời đội viên trong đêm không ngủ cïng B¸c. Lêi th¬ gi¶n dÞ, s©u s¾c. Huy Cận Cảnh đẹp thiên nhiên và niÒm vui cña con ngêi trong lao động trên biển. Bài thơ giµu h×nh ¶nh s¸ng t¹o. ChÕ Lan Viªn. Ca ngîi t×nh mÑ con vµ ý nghĩa lời ru đối với cuộc sèng con ngêi. VËn dông s¸ng t¹o ca dao, nhiÒu c©u thơ đúc kết những suy ngẫm s©u s¾c. B»ng ViÖt Nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ vÒ ngêi bµ, bÕp löa vµ nçi nhí quª h¬ng da diÕt. Giäng th¬ truyÒn c¶m, da diÕt; h×nh ¶nh th¬ ch©n thùc giµu søc biÓu c¶m. TrÇn §¨ng C¶nh vËt thiªn nhiªn tríc vµ Khoa trong c¬n ma rµo ë lµng quª ViÖt Nam. ThÓ th¬ tù do, nhÞp nhanh, m¹nh, ãc quan s¸t tinh tÕ; ng«n ng÷ phãng kho¸ng..

(382) TiÕng gµ tra. 1968. Bµi th¬ vÒ tiÓu đội xe không kÝnh. 1969. Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ. 1971. ViÕng l¨ng B¸c. 1976. ¸nh tr¨ng. 1978. Mïa xu©n nho nhá. 1980. Nãi víi con (th¬ ViÖt Nam). 1945 1985). Sang thu. 1998. Xu©n Quúnh. Nh÷ng kØ niÖm cña ngêi lính trên đờng ra trận và sức m¹nh chiÕn th¾ng kÎ thï. C¸ch sö dông ®iÖp ng÷ "TiÕng gµ tra" vµ ng«n ng÷ tù nhiªn. Ph¹m TiÕn Nh÷ng gian khæ hy sinh vµ DuËt niÒm l¹c quan cña ngêi lÝnh l¸i xe. Lêi th¬ gi¶n dÞ, tù nhiªn dÔ ®i vµo lßng ngêi. NguyÔn T×nh yªu con g¾n víi t×nh Khoa Điềm yêu quê hơng đất nớc và tinh thần chiến đấu của ngời mÑ Tµ-«i. Giäng th¬ ngät ngµo, tr×u mÕn, giµu nh¹c tÝnh. ViÔn Ph¬ng T×nh c¶m nhí th¬ng, kÝnh yªu, tù hµo vÒ B¸c. Lêi th¬ tha thiÕt, ©n t×nh, giµu nh¹c tÝnh. NguyÔn Nh¾c nhë vÒ nh÷ng n¨m Duy th¸ng gian lao cña ngêi lÝnh, nhắc nhở thái độ sống uống níc nhí nguån. Giäng th¬ t©m t×nh, tù nhiªn, h×nh ¶nh giµu søc biÓu c¶m. Thanh H¶i T×nh yªu vµ g¾n bã víi mïa xu©n, víi thiªn nhiªn. Tù nguyÖn lµm mïa xu©n nhá dâng hiến cho đời. Thể thơ 5 ch÷ quen thuéc, ng«n ng÷ giµu søc truyÒn c¶m. Y Phơng Tình cảm gia đình ấm cúng, truyÒn thèng cÇn cï, søc sèng m¹nh mÏ cña quª h¬ng, d©n téc. Tõ ng÷, h×nh ¶nh giµu søc gîi c¶m. H÷u ThØnh Sù chuyÓn biÕn nhÑ nhµng tõ h¹ sang thu qua sù c¶m nhËn tinh tÕ, qua nh÷ng h×nh ¶nh giµu søc biÓu c¶m..

(383) ThuÕ m¸u (trÝch Bản án chế độ NghÞ thùc d©n Ph¸p) luËn. 1925. Nguyễn ái Tố cáo thực dân đã biến ngQuốc êi nghÌo ë c¸c níc thuéc địa thành vật hy sinh cho c¸c cuéc chiÕn tranh tµn khèc. LËp luËn chÆt chÏ, dÉn chøng x¸c thùc.. TiÕng nãi cña v¨n nghÖ. 1948. NguyÔn §×nh Thi. Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta.. 1951. Hå ChÝ Minh. Sự giàu đẹp của TiÕng ViÖt. 1967. §Æng Thai Mai. §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå. 1970. Ph¹m V¨n §ång. Phong c¸ch Hå ChÝ Minh. 1990. Lª Anh Trµ. ý nghÜa v¨n ch¬ng. NXB GD 1998. Hoµi Thanh. Văn nghệ là sợi dây đồng c¶m k× diÖu. V¨n nghÖ gióp con ngêi sèng phong phó vµ tù hoµn thiÖn nh©n c¸ch. Bµi v¨n cã lËp luËn chÆt chÏ, giµu h×nh ¶nh vµ c¶m xóc. Khẳng định, ca ngợi tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta. LËp luËn chÆt chÏ, giäng v¨n tha thiÕt, s«i næi, thuyÕt phôc. Tự hào về sự giàu đẹp của tiÕng ViÖt trªn nhiÒu ph¬ng diÖn, biÓu hiÖn cña søc sèng d©n téc. LËp luËn chÆt chÏ, cã søc thuyÕt phôc cao. Giản dị là đức tính nổi bật của Bác trong đời sống, trong c¸c bµi viÕt. Nhng cã sự hài hoà với đời sống tinh thần phong phú, cao đẹp. Lêi v¨n tha thiÕt, cã søc truyÒn c¶m. Sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc vµ tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i, gi÷a thanh cao vµ gi¶n dÞ lµ phong c¸ch Hå ChÝ Minh. Nguån gèc cña v¨n ch¬ng lµ vÞ tha, v¨n ch¬ng lµ h×nh ¶nh cña cuéc sèng phong phó. Lèi v¨n nghÞ luËn chÆt chÏ, cã søc thuyÕt phôc..

(384) KÞch. ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi. 2001. B¾c S¬n. 1946. T«i vµ chóng ta. NXB s©n khÊu 1994. Vò Khoan Chç m¹nh vµ yÕu cña tuæi trÎ ViÖt Nam. Nh÷ng yªu cầu khắc phục cái yếu để bớc vào thế kỉ mới. Lời văn hïng hån, thuyÕt phôc. NguyÔn Ph¶n ¸nh m©u thuÉn gi÷a Huy Tëng c¸ch m¹ng vµ kÎ thï cña c¸ch m¹ng; thÓ hiÖn diÔn biÕn néi t©m nh©n vËt Th¬m. NghÖ thuËt thÓ hiÖn t×nh huèng vµ m©u thuÉn. Lu Quang Quá trình đấu tranh của Vò nh÷ng ngêi d¸m nghÜ d¸m lµm, cã trÝ tuÖ vµ b¶n lÜnh để phá bỏ cách nghĩ và cơ chÕ l¹c hËu ®em h¹nh phóc cho mäi ngêi. C¸ch khai th¸c t×nh huèng kÞch.. I. Nh×n chung vÒ v¨n häc ViÖt Nam. - GV cho HS đọc đoạn khái quát này trong SGK, sau đó chốt lại mấy nội dung cơ b¶n cña phÇn nµy lµ: - C¸c bé phËn hîp thµnh cña nÒn v¨n häc ViÖt Nam. - TiÕn tr×nh lÞch sö v¨n häc ViÖt Nam. - Nét đặc sắc nổi bật của văn học Việt Nam. GV cho HS đọc từng nội dung, nêu câu hỏi giao việc cho HS làm việc theo nhóm. Đại diÖn nhãm tr×nh bµy. Líp gãp ý. GV bæ sung. Yªu cÇu nh sau: 1. C¸c bé phËn hîp thµnh cña nÒn v¨n häc ViÖt Nam. a. V¨n häc d©n gian. - Hoàn cảnh ra đời: Trong lao động sản xuất, đấu tranh xã hội... - Đối tợng sáng tác: Chủ yếu là những ngời lao động ở tầng lớp dới → văn học bình dân, sáng tác mang tính cộng đồng. - §Æc tÝnh: tÝnh tËp thÓ, tÝnh truyÒn miÖng, tÝnh dÞ b¶n, tÝnh tiÕp diÔn xíng. - Thể loại: Phong phú (truyện, ca dao dân ca, vè, câu đố, chèo...), có văn hoá dân gian cña c¸c d©n téc (Mêng, Th¸i, Ch¨m....). - Néi dung: S©u s¾c, gåm: + Tè c¸o x· héi cò, th«ng c¶m víi nh÷ng nçi nghÌo khæ. + Ca ngợi nhân nghĩa, đạo lý. + Ca ngợi tình yêu quê hơng đất nớc, tình bạn bè, gia đình... + Ước mơ cuộc sống tốt đẹp, thể hiện lòng lạc quan yêu đời, tin tởng ở tơng lai... b. V¨n häc ViÕt:.

(385) - VÒ ch÷ viÕt: Cã nh÷ng s¸ng t¸c b»ng ch÷ H¸n, ch÷ N«m, ch÷ quèc ng÷, tiÕp Ph¸p (Nguyễn ái Quốc). Tuy viết bằng tiếng nớc ngoài nhng nội dung và nét đặc sắc nghệ thuật vẫn thuộc về dân tộc → tính dân tộc đậm đà. - Về nội dung: Bám sát cuộc sống, biến động của mọi thời kì, mọi thời đại. + Đấu tranh chống xâm lợc, chống phong kiến, chống đế quốc. + Ca ngợi đạo đức, nhân nghĩa, dũng khí. + Ca ngîi lßng yªu níc vµ anh hïng. + Ca ngợi lao động dựng xây. + Ca ngîi thiªn nhiªn. + Ca ngîi t×nh b¹n bÌ, t×nh yªu, t×nh vî chång, mÑ cha... 2. TiÕn tr×nh lÞch sö v¨n häc ViÖt Nam. (Chñ yÕu lµ v¨n häc viÕt). a. Từ thế kỷ X đến thế kỉ XIX. Là thời kì văn học trung đại, trong điều kiện XHPK suốt 10 thế kỉ cơ bản vẫn giữ đ ợc nền độc lập tự chủ. - V¨n häc yªu níc chèng x©m lîc (Lý - TrÇn - Lª - NguyÔn) cã Lý Thêng KiÖt, TrÇn Quèc TuÊn, NguyÔn Tr·i, NguyÔn §×nh ChiÓu). - Văn học tố cáo xã hội phong kiến và thể hiện khát vọng tự do, yêu đơng, hạnh phúc (Hå Xu©n H¬ng, NguyÔn Du, NguyÔn KhuyÕn, Tó X¬ng...) b. Từ đầu thế kỉ XX đến 1945. - Văn học yêu nớc và cách mạng 30 năm đầu thế kỷ (trớc khi Đảng CSVN ra đời): có T¶n §µ, Phan Béi Ch©u, Phan Chu Trinh, vµ nh÷ng s¸ng t¸c cña NguyÔn ¸i Quèc ë níc ngoµi). - Sau 1930: Xu hớng hiện đại trong văn học với văn học lãng mạn (Nhớ rừng), văn học hiện thực (Tắt đèn), văn học cách mạng (Khi con tu hú...) c. Tõ 1945 - 1975. - V¨n häc viÕt vÒ kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p (§ång chÝ, §ªm nay B¸c kh«ng ngñ, C¶nh khuya, R»m th¸ng giªng...) - Văn học viết về cuộc kháng chiến chống Mĩ (Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Nh÷ng ng«i sao xa x«i, ¸nh tr¨ng...) - Văn học viết về cuộc sống lao động (Đoàn thuyền đánh cá, Vợt thác...) d. Tõ sau 1975. - V¨n häc viÕt vÒ chiÕn tranh (Håi øc, KØ niÖm). - Viết về sự nghiệp xây dựng đất nớc, đổi mới... 3. Mấy nét đặc sắc nổi bật của văn học Việt Nam. (TruyÒn thèng cña v¨n häc d©n téc). a. T tởng yêu nớc: Chủ đề lớn, xuyên suốt trờng kì đấu tranh giải phóng dân tộc (căm thù giặc, quyết tâm chiến đấu, dám hi sinh và xả thân, tình đồng chí đồng đội, niềm tin chiến th¾ng)..

(386) b. Tinh thần nhân đạo: Yêu nớc và thơng yêu con ngời đã hoà quyện thành tinh thần nhân đạo. (Tố cáo bóc lột, thông cảm ngời nghèo khổ, lên tiếng bênh vực quyền lợi con ngời - nhÊt lµ ngêi phô n÷, kh¸t väng tù do vµ h¹nh phóc... c. Søc sèng bÒn bØ vµ tinh thÇn l¹c quan: Tr¶i qua c¸c thêi k× dùng níc vµ gi÷ níc, lao động và đấu tranh, nhân dân Việt Nam đã thể hiện sự chịu đựng gian khổ trong cuộc sống đời thờng và trong chiến tranh → Tạo nên sức mạnh chiến thắng. Tinh thần lạc quan, tin tởng cũng đợc nuôi dỡng từ trong cuộc sống chiến đấu đầy gian khæ, hi sinh vµ còng rÊt hµo hïng. Lµ b¶n lÜnh cña ngêi ViÖt, lµ t©m hån ViÖt Nam. d. TÝnh thÈm mÜ cao: TiÕp thu truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc, tiÕp thu tinh hoa v¨n häc nớc ngoài (Trung Quốc, Pháp, Anh...) văn học Việt Nam không có những tác phẩm đồ sộ, nhng với những tác phẩm quy mô vừa và nhỏ, chú trọng cái đẹp tinh tế, hài hoà, giản dị (những c©u ca dao tôc ng÷, nh÷ng pho sö thi, tiÓu thuyÕt, th¬ ca, ...) Tãm l¹i: + Văn học Việt Nam góp phần bồi đắp tâm hồn, tính cách t tởng cho các thế hệ ngời ViÖt Nam. + Lµ bé phËn quan träng cña v¨n ho¸ tinh thÇn d©n téc thÓ hiÖn nh÷ng nÐt tiªu biÓu cña t©m hån, lèi sèng, tÝnh c¸ch vµ t tëng cña con ngêi ViÖt Nam, d©n téc ViÖt Nam trong c¸c thời đại. II. S¬ lîc vÒ mét sè thÓ lo¹i v¨n häc. - GV cho HS đọc đoạn này trong SGK. Sau đó nêu câu hỏi, HS đứng tại chỗ trả lời. GV nhËn xÐt, bæ sung. Yªu cÇu nh sau: 1. Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc d©n gian. (Xem l¹i tiÕt «n tËp vÒ v¨n häc d©n gian) 2. Một số thể loại văn học trung đại. a. C¸c thÓ th¬. - C¸c thÓ th¬ cã nguån gèc th¬ ca Trung Quèc: thÓ Cæ phong vµ thÓ th¬ §êng luËt. Gåm: C«n s¬n ca, Chinh phô ng©m khóc... Th¬ tø tuyÖt, thÊt ng«n b¸t có (Hå Xu©n H¬ng, Hå ChÝ Minh) - C¸c thÓ th¬ cã nguån gèc d©n gian: TruyÖn KiÒu, th¬ Tè H÷u b. C¸c thÓ truyÖn kÝ (Xem néi dung «n tËp ë tiÕt tríc). c. TruyÖn th¬ N«m: (Xem néi dung «n tËp ë tiÕt tríc). d. V¨n nghÞ luËn (Xem néi dung «n tËp ë tiÕt tríc). 3. Một số thể loại văn học hiện đại. Gåm truyÖn ng¾n, th¬, kÞch, tuú bót... GV cho HS đọc Ghi nhớ trong SGK. Hoạt động 3 1. Cñng cè (1') GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß(1').

(387) - Lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi : “T«i vµ chóng ta” D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ----------TiÕt 169, 170 Tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt – bµi kiÓm tra v¨n Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Qua bài củng cố kiển thức và kĩ năng làm bài trong phân môn Văn, Tiếng Việt. 2. KÜ n¨ng - Phát hiện lỗi sai và sửa chữa 3. Thái độ - Có ý thức luyện chữ, ý thức cẩn thận, tránh được các lỗi sai trong bài C. ChuÈn bÞ 1. Giáo viên: ChÊm bµi, các lỗi của học sinh 2. Học sinh: Sửa lỗi C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1. Ổn định Tiến trình (1’) 2. Kiểm tra: 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 1’ Họt động 1 : Nêu lại đề 35’ Hoạt động 2: TiÕn hµnh tr¶ bµi I. Bµi kiÓm tra v¨n (tiết 131) - Phần trắc nghiệm đa số làm 1. Đề bài: được, một số em còn nhầm ở câu Đợc in và lu lại trong sổ đề nh c©u 3, c©u 6, c©u 8 c©u 9. kiÓm tra - Hầu hết các em đều nêu đợc việc 2. Đáp án: chuyển đổi từ đại từ “tôi: sang “ta” Đợc in và lu lại trong sổ đề trong bµi “mïa xu©n nho nhá” kh«ng kiÓm tra ph¶i lµ sù ngÉu nhiªn, v« t×nh cña t¸c 3. Nhận xét gi¶. Song viÖc gi¶i thÝch v× sao l¹i thÕ thì chỉ có một số em nêu đợc song tất c¶ chØ cßn s¬ s¬ cha râ rµng, cô thÓ. - Tất cả các em đều nắm đợc nội dung hai câu thơ mà đề yêu cầu phân tÝch. Song hÇu hÕt cßn s¬ sµi, kh«ng sö dông c¸c yÕu tè cÇn thiÕt cho mét v¨n b¶n nghÞ luËn. Cã mét sè em kh«ng làm đợc, thậm chí còn bỏ trắng cả bài II. Bµi kiÓm tra v¨n (tiết viÕt 154) - Phần trắc nghiệm đa số làm 1. Đề bài: được, một số em còn nhầm ở câu Đợc in và lu lại trong sổ đề nh c©u 2, c©u 5, c©u 7 c©u 11. kiÓm tra - Đa số các em đều có cảm nhận tốt 2. Đáp án: vÒ c« bÐ Thu trong truyÖn ng¾n “chiÕc Đợc in và lu lại trong sổ đề lîc ngµ” cña NguyÔn Quang S¸ng. kiÓm tra Mét sè bµi viÕt rÊt hay, giµu t×nh c¶m, 3. Nh ận xét mét sè bµi viÕt cßn s¬ sµi, néi dung kh«ng s©u, t×nh c¶m mê nh¹t. ViÖc vËn.

(388) dông lý thuyÕt vÒ v¨n nghÞ luËn vµo bµi viÕt cßn qu¸ yÕu. - Đa số biết cách làm kiểu câu hỏi trắc nghiệm. Một số bài tốt:…. III . Bài kiÓm tra tiÕng ViÖt - Mặc dù phần trắc nghiệm chỉ có (tiÕt 157) 6 câu song tỉ lệ sai ở các em quá 1. Đề bài: nhiều. Rất ít em làm đúng được Đợc in và lu lại trong sổ đề hoàn toàn. Tất cả chúng ta đều làm kiÓm tra sai ở câu 2 do không xác định quan 2. Đáp án: hệ từ. Đợc in và lu lại trong sổ đề - Câu 1 phần tự luận chúng ta đều kiÓm tra làm đúng, song cách trình bày còn 3. Nhận xét sơ sài. Chưa có sức thuyết phục. - Câu 2 phần tự luận tất cả các em đều làm rất tốt. do đây là một bài ca dao rất hay lại có cách gieo vần theo nhịp. - Mặc dù đã được ôn luyện rất kĩ phần đảo trật tự từ và tác dụng song hầu như tất cả đều làm sai ở câu 3 phần tự luận. - GV: Gọi học sinh phát hiện lỗi sai trong bài và sửa III. Híng kh¾c phôc 5’ - Gv kiểm tra sửa chữa - Gv sửa chữa, bổ sung Hoạt động 3: Giải đáp thắc mắc G: K: TB: Y: Hoạt động 4 1. Nh¾c nhë (2') - GV nh¾c nhë ch÷a lçi 2. DÆn dß(1') - Lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi : “Kiểm tra tổng hợp học kì 2” D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 171 + 172 KiÓm tra tæng hîp cuèi häc k× II ( Theo đề của phòng ) Ngµy d¹y : .................................................................................................................. -----------TiÕt 173 + 174 Th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái Ngµy d¹y : .................................................................................................................. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc:.

(389) - Muc đích , tình huống và cách viết th ( điện )chúc mừng thăm hỏi 2. KÜ n¨ng: - ViÕt th ( ®iÖn ) chóc mõng vµ th¨m hái 3. Thái độ: - Vận dụng để viết th (điện) trong cuộc sống, sinh hoạt, học tập. B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1’) 2: KiÓm tra: (5’) ? Yêu cầu, cách viết một biên bản, một hợp đồng. 3: Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Tg 1’ Hoạt động 1: Khởi động - GV dẫn dắt học sinh đi vào bài 20’ mới Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mớ - GV cho HS đọc ví dụ 1 (SGK) về 5 trêng hîp cÇn viÕt th (hoÆc ®iÖn). HS t×m thªm vÝ dô. ? Mục đích và tác dụng của viết th (®iÖn)?. Nội dung. I. Nh÷ng trêng hîp cÇn viÕt th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái. - C¸c trêng hîp cÇn viÕt th (®iÖn) (SGK) - Bµy tá lêi chóc mõng hoÆc th«ng c¶m tíi c¸ nh©n hay tËp thÓ. II. C¸ch viÕt th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái.. - GV cho HS đọc văn bản và những yªu cÇu c©u hái trong SGK môc II (bµi tËp 1 + 2) - HS đứng tại chỗ trả lời. - GV nhËn xÐt, bæ sung.. - Nêu đợc lí do (chúc mõng, th¨m hái) mong muèn ®iÒu tèt lµnh. - ViÕt ng¾n gän, sóc tÝch víi t×nh c¶m ch©n t×nh.. ? Qua đây em hiểu thế nào là thư điện chúc mừng và thăm hỏi. Những yêu cầu về nội dung và hình thức của chúng? - Học sinh trả lời theo phần ghi nhớ SGK - GV gọi học sinh đọc phần ghi nhớ. 15’ Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập - GV hướng dẫn học sinh làm hoàn thiện bài tập 1 vào vở. * Ghi nhớ: SGK - Tr 204 - Khái niệm thư (điện): - Yêu cầu về nội dung: - Yêu cầu về hình thức: III. LuyÖn tËp. Bài tập 1: Bài tập 2: - T×nh huèng viÕt th (®iÖn) chóc mõng: a, b, d, e..

(390) - T×nh huèng cÇn viÕt th (®iÖn) th¨m hái: c.. - Yêu cầu học sinh đọc bài tập 2, xác định yêu cầu bài tập. - Học sinh thảo luận nhóm lớn trong vòng 3 phút. 2’ - Đại diện nhóm trình bày - Giáo viên nhận xét, chốt lại 1’ Hoạt động 4 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Lµm bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi : “Tæng kÕt v¨n häc” D. Rót kinh nghiÖm: *¦u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... * Tån t¹i : ..................................................................................................................................................... ......................................................................................................................... -----------TiÕt 175 Tr¶ bµi kiÓm tra häc k× iI Ngµy d¹y : ................................................................................................................ A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Qua bài củng cố kiển thức và kĩ năng làm bài trong phân môn V ăn, Ti ếng Vi ệt, t ập làm văn 2. KÜ n¨ng - Phát hiện lỗi sai và sửa chữa 3. Thái độ - Có ý thức luyện chữ, ý thức cẩn thận, tránh được các lỗi sai trong bài B. ChuÈn bÞ 1.Gi¸o viªn : So¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o 2. Häc sinh : ChuÈn bÞ bµi C: TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1: ổn định tổ chức: (1') 2: KiÓm tra: ( Kh«ng kiÓm tra ) 3: Bµi míi: ( 42’ ) Hoạt động của thầy và trò Tg Néi dung 15 ' I. §Ò bµi: Hoạt động 1: Nêu lại đề Giáo viên yêu cầu học sinh nhắc lại đề C©u 1 : C©u 2 : C©u 3 : C©u 4 : II. NhËn xÐt Hoạt động 2: Tiến hành trả bài *¦u ®iÓm - Về cơ bản học sinh đã làm đúng, đủ theo yêu cầu của đề - Xác định đúng bài tập tiếng ViÖt * Tån t¹i - PhÇn tËp lµm v¨n nhiÒu häc - GV: Yêu cầu học sinh phân tích đề sinh viÕt cha hay míi dõng l¹i bµi 26' viết đủ , một số học sinh làm bµi kÕt qu¶ cha cao.

(391) III- Ch÷a lçi cô thÓ; 1. Lçi tiÕng ViÖt 2. Lçi v¨n häc 3. Lçi bµi tËp lµm v¨n. ? Với đề bài này em sẽ viết gì trong phÇn më bµi? ? Em sÏ viÕt g× trong phÇn th©n bµi? ? Em sÏ viÕt kÕt bµi nh thÕ nµo - GV: §a ra mét sè lçi sai vÒ chÝnh t¶, yªu cÇu häc sinh ch÷a vµo phiÕu vµ lªn b¶ng ch÷a l¹i. - NhËn xÐt vµ chèt l¹i nh÷ng lçi sai cho häc sinh. - Tổ chức h/động nhóm 6 - 5 phút - Dïng phiÕu häc tËp - C¸c nhãm h/® - söa ch÷a - bæ xung GV nhËn xÐt, kÕt luËn KÕt qu¶ G: K: TB: Y: Hoạt động 3 1. Cñng cè GV kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi 2. DÆn dß - Xem bµi. 1'. 1’ D. Rót kinh nghiÖm * u ®iÓm : ..................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ * Tån t¹i : .............................................................................................................................................. ................................................................................................................................ ------------.

(392)

(393)

giao an van 9 tich hop

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về