Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (280.61 KB, 17 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>đề kiểm tra giữa học kì i- sinh 9 Tªn ch¬ng. NhËn biÕt TN. 1. C¸c thÝ nghiÖm cña Menden (7 tiÕt ) 2. NhiÔm s¾c thÓ. (7 tiÕt ) ADN vµ gen (3 tiÕt ). TL. đề 1. Ma trận đề kiểm tra Th«ng hiÓu VËn dông thÊp TN. TL. TN 1. TL. VËn dông cao. Tæng. TN 2. 4. 0,5. TL 1 1 3. 1. 1 0,5. 1 2,5. 3 0,5. 1. 3,5 1. 0,5 1. 4,5. 2 1,5. 1. 1. 1. 3. 2. 2 7. Tæng 0,5. 0,5. 0,5. 2,5. 1,5. 4,5. 10. 1. §Ò bµi. I. Trắc nghiệm : Hãy khoanh tròn chữ cái đầu ý trả lời đúng nhất trong các câu sau : Câu 1. Loại ARN nào sau đây có chức năng truyền đạt thông tin di truyền ? a ) ARN th«ng tin c ) ARN rib«x«m b ) ARN vËn chuyÓn d ) Gåm c¶ a , b vµ c C©u 2. Sù kiÖn quan träng nhÊt trong qu¸ tr×nh thô tinh lµ g× trong c¸c sù kiÖn sau ®©y ? a ) Sù t¹o thµnh hîp tö b ) Sự kết hợp nhân của hai giao tử đơn bội c ) Sự tổ hợp bộ NST của giao tử đực và giao tử cái d ) Sự kết hợp theo nguyên tắc một giao tử đực với một giao tử cái Câu 3. ở cà chua gen A quy định tính trạng quả đỏ , gen a quy định tính trạng quả vàng . Khi cho lai cà chua quả đỏ với cà chua quả vàng ngời ta thu đợc kết quả ở F1 có tỉ lệ kiểu hình 1 quả đỏ : 1 quả vàng. Kiểu gen nào của P trong phép lai trên đúng với trờng hîp nµo sau ®©y : a ) AA x AA b) AA x aa c ) aa x Aa d) aa x aa C©u 4. ë chã , l«ng ng¾n tréi hoµn toµn so víi l«ng dµi . P : L«ng ng¾n x L«ng dµi , kÕt qu¶ F1 nh thÕ nµo trong c¸c trêng hîp sau ®©y : a )Toµn l«ng ng¾n b) Toµn l«ng dµi c)1 l«ng ng¾n : 1 l«ng dµi d)C¶ b vµ c e) C¶ a vµ c f ) C¶ a, b vµ c Câu 5. Bộ NST đặc trng của loài sinh sản hữu tính đợc duy trì ổn định qua các thế hệ là do : a) Sự phân chia đồng đều tế bào chất của tế bào mẹ cho các tế bào con b) Sù phèi hîp c¸c qu¸ tr×nh : Nguyªn ph©n , gi¶m ph©n vµ thô tinh c) Sù phèi hîp c¸c qu¸ tr×nh : Nguyªn ph©n , gi¶m ph©n d)Sù sao chÐp nguyªn vÑn bé NST cña tÕ bµo mÑ cho c¸c tÕ bµo con C©u 6. Cho 2 thø ®Ëu thuÇn chñng lµ h¹t tr¬n, kh«ng cã tua cuèn vµ h¹t nh¨n , cã tua cuốn giao phấn với nhau đợc F1 toàn hạt trơn, có tua cuốn . Cho F1 tiếp tục giao phấn với nhau đợc F2 có tỉ lệ : 1 hạt trơn ,không tua cuốn : 2 hạt trơn , có tua cuốn : 1 hạt nh¨n , cã tua cuèn . Kết quả phép lai đợc giải thích theo định luật di truyền nào dới đây : a) Theo định luật phân li b) Theo di truyÒn tréi kh«ng hoµn toµn c) Theo di truyÒn liªn kÕt d) Theo di truyền độc lập. II. Tù luËn:.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> Câu 7.(1,5 điểm) : Có 5 AND nhân đôi liên tiếp 3 lần, có mấy AND con tạo thành? ADN tự nhân đôi dựa trên những nguyên tắc nào? C©u 8. (2,5 ®iÓm): Nh÷ng diÔn biÕn kh¸c nhau c¬ b¶n cña NST trong nguyªn ph©n vµ gi¶m ph©n I? C©u 9. (3 ®iÓm) : ë lóa, tÝnh tr¹ng h¹t chÝn sím lµ tréi hoµn toµn so víi h¹t chÝn muén. a. Xác định kiểu gen và kiểu hình của con lai F1 khi cho cây lúa chín sớm thuần chñng lai víi c©y lóa chÝn muén ? b. NÕu cho c©y lóa chÝn sím F1 t¹o ra ë trªn tiÕp tôc lai víi nhau th× kÕt qu¶ thu đợc ở F2 nh thế nào? c. Trong số các cây lúa chín sớm ở F2 làm cách nào để chọn đợc cây thuần chủng? 2. §¸p ¸n. I. Tr¾c nghiÖm. C©u 1: a. C©u 2: b. C©u 3: c. C©u 4: e. C©u 5: b. C©u 6: c. II. Tù luËn: Câu 7: - Số ADN con đợc tạo thành là: 53 = 125 (0,5 ®iÓm) - ADN nhân đôi theo nguyên tắc: Bổ sung và bán bảo toàn. (1 điểm). C©u 8. NÕu lµm theo b¶ng râ rµng céng 0,5. C¸c k× Nguyªn ph©n Gi¶m ph©n §iÓm K× ®Çu - NST kh«ng cã sù tiÕp hîp - NST cã sù tiÕp hîp 0,5 K× gi÷a - NST xÕp 1 hµng trªn mÆt - NST xÕp thµnh 2 hµng trªn 0,5 phẳng xích đạo củ thoi phân mặt phẳng xích đạo của thoi bµo. ph©n bµo. K× sau - NST phân li đồng đều. - NST ph©n li theo chiÒu däc 0,5 K× cuèi - NST ë d¹ng lìng bé 2n - NST ở dạng đơn bội kép 0,5 C©u 9. V× tÝnh tr¹ng chÝn sím lµ tréi hoµn toµn so víi tÝnh tr¹ng chÝn muén Gọi A là gen quy định chín sớm, a quy định tính trạng chín muộn. a. Lóa chÝn sím thuÇn chñng cã kiÓu gen AA, l¸u chÝn muén cã kiÓu gen aa (1 ®iÓm) P AA (ChÝn sím) x aa (ChÝn muén) G A a F1 Aa (ChÝn Sím) b Nếu cho lúa chín sớm ỏa trên tự thụ phấn thì F2 thu đợc kiểu hình tỉ lệ 3 chín sớm: 1 chÝn muén. (1 ®iÓm) c. Để biết đợc lúa chín sớm ở trên là thuần chủng hay không thuần chủng cho lúa chín sím lai ph©n tÝch víi lóa chÝn muén. (1 ®iÓm) đề kiểm tra giữa học kì i- sinh 9 đề 2 Ma trận đề kiểm tra. Tªn ch¬n.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> NhËn biÕt. Th«ng hiÓu. VËn dông thÊp TN TL. VËn dông cao. Tæng. TN TL TN TL TN TL 1 2 1 4 1. C¸c thÝ nghiÖm cña1. §Ò bµi 0,5 1 Menden (7 tiết ) Phần I. Trắc nghiệm ( 3 điểm) : Chọn đáp án đúng cho các câu3 sau? 4,5 C©u 1: Khi lai hai 1 bè mÑ kh¸c nhau vÒ mét 1 cÆp tÝnh 1 tr¹ng thuÇn chñng 3 t¬ng ph¶n th× F2 2. NhiÔm s¾c thÓ. cã sù ph©n li tÝnh tr¹ng theo tØ lÖ trung b×nh lµ: 0,5 2,5 0,5 3,5 (7 tiÕt ) ADN vµ gen 1A. 3 tréi : 1 lÆn B. 1 tréi : 1 1lÆn 2 (3 tiÕt ) C. D. 1 tréi : 2 trung 0,53 lÆn : 1 tréi 1,5 gian : 1 lÆn 2. Câu 2: Sự nhân đôi của NST diễn ra ở kì nào của chu kì tế bào? 1 1 1 A. K× ®Çu 1 B.3 K× trung 2gian 7 Tæng C. K× cuèi D. K× gi÷a C©u 3: träng nhÊt trong0,5qu¸ tr×nh2,5thô tinh lµ1,5g× trong 0,5Sù kiÖn quan0,5 4,5 c¸c sù kiÖn 10 sau ®©y? A. Sự kết hợp theo nguyên tắc : một giao tử đực với một giao tử cái. 3. A B. Sự kết hợp nhân của hai giao tử đơn bội, vtiÕ C. Sự tổ hợp bộ NST của giao tử đực và giao tử cái. D. Sù t¹o thµnh hîp tö. Câu 4: Để xác định giống có thuần chủng hay không cần phải thực hiện phép lai nào? A. Lai hai c¬ thÓ thuÇn chñng B. Lai hai c¬ thÓ dÞ hîp C. Lai hai cÆp tÝnh tr¹ng D. Lai ph©n tÝch Câu 5: Thực chất của sự di truyền độc lập các tính trạng là nhất thiết F2 phải có: A. 4 kiÓu h×nh kh¸c nhau B. TØ lÖ ph©n li cña mçi cÆp tÝnh tr¹ng lµ 3 tréi : 1 lÆn. C. C¸c biÕn dÞ tæ hîp. D. TØ lÖ cña mçi kiÓu h×nh b»ng tÝch tØ lÖ cña c¸c tÝnh tr¹ng hîp thµnh nã. C©u 6: ë ngêi 2n= 46. Mét tÕ bµo cña ngêi ®ang ë k× sau cña nguyªn ph©n. Sè NST trong tế bào đó bằng bao nhiêu trong các trờng hợp sau? A. 23 B. 46 C. 92 D. 184 PhÇn II: Tù luËn ( 7 ®iÓm) C©u 7.(3 ®iÓm) : Nªu nh÷ng diÔn biÕn c¬ b¶n cña NST trong qu¸ tr×nh nguyªn ph©n? Câu 8.(2,5 điểm): Phát biểu nội dung qui luật phân li độc lập của Menđen? ý nghĩa? C©u 9.(1,5 ®iÓm) : ë chuét, tÝnh tr¹ng l«ng n©u lµ tréi hoµn toµn so víi tÝnh tr¹ng l«ng đen. Khi cho chuột lông nâu thuần chủng lai với chuột lông đen thu đợc F1. Hãy biện luận và viết sơ đồ lai từ P đến F1? 2. §¸p ¸n PhÇn I : tr¾c nghiÖm ( 3 ®iÓm) Mỗi ý đúng đợc 0,5 điểm C©u 1 2 3 4 5 6 §¸p ¸n A B C D D C PhÇn II: Tù luËn C©u §¸p ¸n 7 C¸c k× K× ®Çu - Các NST kép bắt đầu đóng xoắn và co ngắn. §iÓm 0,5 ®iÓm.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> 8. 9. - C¸c NST kÐp dÝnh vµo c¸c sîi t¬ cña thoi ph©n bµo ë tâm động K× gi÷a - Các NST kép đóng xoắn cực đại. - Các NST kép xếp thành một hàng ở mặt phẳng xích đạo cña thoi ph©n bµo. K× sau - Từng NST kép tách nhau ở tâm động thành 2 NST đơn ph©n li vÒ 2 cùc cña tÕ bµo K× cuèi - Các NST đơn duỗi xoắn dài ra ở dạng sợi mảnh dần thµnh nhiÔm s¾c chÊt. - Nội dung qui luạt phân li độc lập: Các cặp nhân tố di truyền đã phân li độc lập trong quá trình phát sinh giao tö. - ý nghÜa: + Lµ nguyªn nh©n lµm xuÊt hiÖn biÕn dÞ tæ hîp ë c¸c loµi giao phèi + Có ý nghĩa quan trọng đối với chọn giống và tiến hoá - Quy ớc gen: + A quy định tính trạng lông nâu + a quy định tính trạng lông đen. - C¬ thÓ l«ng n©u thuÇn chñng cã kiÓu gen lµ: AA. - C¬ thÓ l«ng ®en cã kiÓu gen lµ: aa - Sơ đồ lai: P L«ng n©u x L«ng ®en AA aa G A a F1. 0,5 ®iÓm 0,5 ®iÓm 0,5 ®iÓm 0,5 ®iÓm 0,5 ®iÓm 1 ®iÓm 1 ®iÓm 0,5 ®iÓm 0,5 ®iÓm 0,5 ®iÓm. Aa. 0,25 ®iÓm. F1 cã kiÓu h×nh 100% l«ng n©u, cã kiÓu gen lµ Aa. 0,25 ®iÓm. đề thi học kì i- sinh 9 Tªn ch¬ng. NhËn biÕt TN. TL. 1. AND vµ gen (6 tiÕt) 2. BiÕn dÞ (7 tiÕt ). Ma trận đề kiểm tra Th«ng hiÓu VËn dông thÊp TN 1. TL. TN. TL 1. 0,5. đề 1 VËn dông cao. Tæng. TN 1. 3. 2,5. 1. TL 0,5. 3,5. 1 0,5. 2 0,5. 1. 3. Di truyÒn häc ngêi (3 tiÕt). 1. 1 3. 1 1, 5. 0,5. 1. 4. øng dông di truyÒn häc (2 tiÕt). 3 5 1 0,5. 0,5 Tæng. 1. 3 0,5. 1. §Ò kiÓm tra: A. Tr¾c nghiÖm(3 ®iÓm) C©u 1: Ph©n tö Pr«tªin cã tÝnh chÊt :. 3 4. 2 3,5. 9 2. 10.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> a. §Æc trng. b. §a d¹ng. c. Vừa đặc trng vừa đa dang. d. Phæ biÕn ë c¸c loµi sinh vËt. C©u 2: Lo¹i chÊt hu c¬ nµo sau ®©y cã b¶n chÊt lµ Pr«tªin? a. Glic«gen. b. Insulin. c. Xenlul«z¬. d. Tinh bét Câu 3 : Đột biến gen là đột biến xảy ra trong : a. CÊu tróc cña gen. b. CÊu tróc cña NST. c. CÊu tróc tÕ bµo. d. CÊu tróc c¬ thÓ. C©u 4 : Lo¹i biÕn dÞ nµo sau ®©y cã vai trß lµ nguån nguyªn liÖu trong chän gièng vµ tiÕn ho¸ ? a. Thêng biÕn. b. §ét biÕn. c. §ét biÕn vµ biÕn dÞ tæ hîp. d. Thêng biÕn vµ biÕn dÞ tæ hîp. Câu 5 : Thể đột biến dị bội ở NST giới tính thờng gặp ở ngời là : a. Héi trøng XXY. b. Héi trøng OY. c. Héi trøng §ao. d. C¶ 3 héi trøng trªn. Câu 6 : Các lĩnh vực của công nghệ sinh học hiện đại gồm : a. Công nghệ tế bầo thực vật và động vật. b. C«ng nghÖ chuyÓn nh©n ph«i vµ gen. c. C«ng nghÖ gen vµ c«ng nghÖ xö lÝ m«i trêng. d. C¶ a, b, c. B. Tù luËn: (7 ®iÓm) Câu 7 (2,5 điểm). Một gen có 150 chu kì xoắn. Trong đo số nuclêôtit của Ađêlin chiếm 30% tæng sè nuclª«tit cña c¶ gen a. H·y tÝnh tæng sè nuclª«tit cña gen vµ chiÒu dµi cña gen? b. TÝnh sè nuclª«tit mçi lo¹i? c. Nếu gen nay nhân đôi liên tiếp 3 lần. Tính số nuclêôtit mà môi trờng nội bào đã cung cÊp? Câu 8(3 điểm).Hãy phân tích các quy định trong hôn nhân kế hoạch hoá gia đình dựa trªn c¬ së di truyÒn häc? Câu 9 (1,5 điểm): Phân biệt giữa thờng biến và đột biến? 2. §¸p ¸n 1. c.. A. Trắc nghiệm(3 điểm). Mỗi ý đúng 0,5 điểm.. 2. b. 3. a. 4. c. 5. c. 6. d. B. Tù luËn: (7 ®iÓm) C©u 7 (2,5 ®iÓm). a. Tæng sè nuclª«tit: 150 x 20 = 3000 (nulª«tit) - ChiÒu dµi cña gen lµ: 150 x34 = 5100 Ao b. Ta cã A = T = 30 x 3000 : 100 = 900 nu.. G = X = (3000 – 900 x2) : 2 = 600 nu.. c. Số nuclêôtit mà môi trờng nội bào đã cung cấp la : 3000 x (23 – 1) = 21000 nu.. C©u 8(3 ®iÓm). Mçi ý 1,5 ®iÓm. - Giải thích đợc cơ sở của việc không kết hôn gần. Để hạn chế làm xuất hiện các gen lÆn cã h¹i. Kh«ng nªn ph©n biÖt giíi tÝnh trong khi sinh => Tr¸nh lµm mÊt c©n b¨ng giíi tÝnh trong x· héi. - Kế hoạch hoá gia đình…. + Mỗi gia đình chỉ sinh 2 con để ổn định dân số. + Khoảng cách giữa 2 con là 5 năm để ngời mẹ phụ hồi sức khoẻ, có thời gian chăm sóc con, đảm bảo cho kinh tế ổn định. + Không nên sinh con ở độ tuỏi trớc 22 và ngoài 35… Câu 9 (1,5 điểm): Mỗi ý so sánh đúng 0,5 điểm. Thêng biÕn §ét biÕn Biến đổi kiểu hình không liên quan đến Biến đổi vật chất di truyền (ADN ,NST ) sự thay đổi vật chất di truyền(ADN ,NST ) Biến đổi đồng loạt theo một hớng xác Biến đổi có tính chất cá thể ,ngẫu nhiên định tơng ứng với điều kiện sống . v« híng . Lµ nh÷ng ph¶n øng cã lîi gióp sinh vËt §a sè cã h¹i cã thÓ cã lîi hoÆc trung tÝnh thích nghi với những thay đổi của môi .Là nguồn nguyên liệu chủ yếu cho tiến trêng sèng ho¸ vµ chän gièng . Không di truyền đợc Di truyền đợc đề thi học kì i- sinh 9 Ma trận đề kiểm tra. đề 2.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> Tªn ch¬ng. NhËn biÕt TN. TL. 1. AND vµ gen (6 tiÕt) 2. BiÕn dÞ (7 tiÕt ). Th«ng hiÓu TN 1. TL. VËn dông thÊp. VËn dông cao. Tæng. TN. TN 1. 3. TL 1. 0,5. 2,5. 1. TL 0,5. 3,5. 1 0,5. 2 0,5. 1. 3. Di truyÒn häc ngêi (3 tiÕt). 1. 1 3. 1 1, 5. 0,5. 1. 4. øng dông di truyÒn häc (2 tiÕt). 3 5 1 0,5. 0,5 Tæng. 1. 3 0,5. 3 4. 2 3,5. 9 2. 10. 1. §Ò bµi: A. PhÇn tr¾c nghiÖm kh¸ch quan : Hãy khoanh tròn chữ cái (a ,b ,c ,d) đầu nội dung đúng C©u 1 : ë chã l«ng ng¾n tréi hoµn toµn so víi l«ng dµi .Cho chã l«ng ng¾n lai víi chã lông dài .Trờng hợp nào sau đây đúng với kết quả của F1? a. Toµn chã l«ng ng¾n b. Toµn chã l«ng dµi . c. 1 chã l«ng ng¾n : 1chã l«ng dµi . c. 3 chã l«ng ng¾n : 1 chã l«ng dµi Câu 2 : Sự tự nhân đôi của NST diễn ra ở kì nào sau đây của chu kì tế bào ? a. K× ®Çu. b. K× gi÷a . c. K× sau d. K× trung gian C©u 3 : ThÕ nµo lµ tÝnh tr¹ng t¬ng ph¶n ? a. Nh÷ng biÓu hiÖn kh¸c nhau cña cïng mét lo¹i tÝnh tr¹ng t¬ng ph¶n b. Hai tr¹ng th¸i biÓu hiÖn tr¸i ngîc nhau cña cïng lo¹i tÝnh tr¹ng . c. Hai tÝnh tr¹ng tr¸i ngîc nhau : mét lo¹i tréi ,mét lo¹i lÆn . d. C¶ a,b vµ c Câu 4 : Theo nguyên tắc bổ sung thì những trờng hợp nào sau đây là đúng ? a. A+T=G+X b. A+G =T+X c. A +T+G= X+G+T d. T+X+X =G+A+T Câu 5 : Loại ảN nào sau đây có chức năng truyền đạt thông tin di truyền ? a. t ARN b. r ARN c. m ARN d. C¶ a,b vµ c C©u 6 : Pr«tªin thùc hiÖn chøc n¨ng chñ yÕu ë bËc cÊu tróc nµo ? a. CÊu tróc bËc 1; b. CÊu tróc bËc 2 ; c. CÊu tróc bËc 3 ; d. CÊu tróc bËc 4 B . PhÇn tù luËn : C©u 1 . Nªu nh÷ng ®iÓm gièng nhau gi÷a nguyªn ph©n vµ gi¶m ph©n . KÕt qu¶ cña hai quá trình đó ? Câu 2 . Các đơn phân của ADN và ARN khác nhau nh thế nào ? Em hãy viết một đoạn gồm 10 nuclêôtit của hai loại phân tử đó ? Câu 3 . Có những dạng đột biến nào ? Phân biệt thờng biến với đột biến ? 2. §¸p ¸n – biÓu ®iÓm : A . PhÇn c©u tr¾c nghiÖm kh¸ch quan : 3 ®iÓm C©u : 1. a vµ c 2 .d 3. b 4.b 5.c ; 6 cvµ d ( §óng mçi ý cho 0,5 ® riªng c©u 1 vµ 6 mçi ý 0,25 ® ) B. PhÇn tù luËn C©u 1 : (2 ® ) a. Gièng nhau : (1® ,mçi ý 0,25 ®) - §Òu lµ qu¸ tr×nh sinh s¶n cña tÕ bµo . - Cã c¸c k× ph©n chia gièng nhau . - Các thành phần của tế bào có những biến đổi trong những kì tơng ứng giống nhau . - Nhiễm sắc thể có những hoạt động nh : nhân đôi , duỗi xoắn , tháo xoắn .... b. KÕt qu¶ :( 1® ,mçi ý 0,5® ).
<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Nguyên phân : Từ một tế bào mẹ 2n NST qua một lần phân bào tạo ra 2 tế bào con đều cã 2n NST nh ë tÕ bµo mÑ . - Gi¶m ph©n : Tõ 1 tÕ bµo mÑ 2n NST qua 2 lÇn ph©n bµo cho ra 4 tÕ bµo con cã n NST C©u 2 : (2 ®) a. Đơn phân ADN khác với đơn phân ARN (1đ) - §¬n ph©n ADN (0,25® ): + Cã c¸c nuclª«tit lµ : A ,T ,G ,X + Sự liên kết cặp đôi : A – T , G –X - §¬n ph©n ARN ( 0,25 ®) : + Cã c¸c nuclª«tit lµ : A ,U , G, X + Sự liên kết cặp đôi : A – U , G – X - ADN có T ( Ti min ) còn ở ARN đợc thay bằng U ( Uraxin ) (0,5 đ) . b. Viết một đoạn gồm 10 nuclêôtit đúng (1 đ) C©u 3 : (3® a. Có các dạng đột biến sau : (1đ) + §ét biÕn gen + §ét biÕn cÊu tróc NST + §ét biÕn sè lîng NST b. Phân biệt thờng biến và đột biến (2đ) .. Thêng biÕn - Biến đổi kiểu hình, không liên quan đến sự thay đổi của (ADN, NST) (0,25 đ) - Biến đổi đồng loạt theo một hớng xác định tơng ứng với điều kiện sống (0,25đ) - Lµ nh÷ng ph¶n øng cã lîi gióp sinh vËt thích nghi thụ động với những thay đổi cña m«i trêng (0,25 ®) - Không di truyền đợc (0,25 đ). §ét biÕn - Biến đổi kiểu hình, không liên quan đến sự thay đổi của (ADN, NST) (0,25 đ) - Biến đổi có tính chất cá thể, ngẫu nhiên, v« híng vµ xuÊt hiÖn víi tÇn sè thÊp (0,25 ®) - §a sè lµ cã h¹i, cã thÓ cã lîi hoÆc trung tÝnh lµ nguån nguyªn liÖu chñ yÕu cho chän gièng vµ tiÕn ho¸ (0,25 ®) - Di truyền đợc (0,25 đ). đề kiểm tra giữa kì ii- sinh 9. đề1. Ma trËn. Chủ đề øng dông di truyÒn. NhËn biÕt TNKQ TL 1 0,5. Sinh vËt vµ m«i 1 trêng HÖ sinh th¸i. 0,5. 0,5. 3 3. 4 1. 0,5. 1. 1 1,5. 3,5 3. 0,5 3. 3. 3 2,5. 1. 4. Tæng. VËn dông TNKQ TL. 1. 0,5 Tæng. Th«ng hiÓu TNKQ TL 1 1. 2.5. 2 4. I/ Tr¾c nghiÖm: (3®) Câu 1:(0,5đ) Chọn câu đúng sai T¹i sao phô n÷ kh«ng nªn sinh con ë tuæi 35 trë lªn? a. Khã sinh v× tuæi cao b. Con sinh ra yÕu c. Dễ sinh ra những đứa trẻ bị bệnh tật di truyền C©u 2:(0,5®) BiÓu hiÖn cña tho¸i ho¸ gièng a. C¬ thÓ lai cã søc sèng cao h¬n bè mÑ b. C¬ thÓ lai cã søc sèng kÐm dÇn c. C¬ thÓ lai sinh trëng m¹nh h¬n bè mÑ. 9 3. 10.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> d. N¨ng suÊt thu ho¹ch t¨ng lªn Câu 3: (0,5đ) Câu ghép đôi H·y chän néi dung cét B ghÐp víi néi dung cét A cho phï hîp Cét A 1. Giao phèi cËn huyÕt lµ 2. ¦u thÕ biÓu hiÖn râ nhÊt ë thÕ hÖ. KÕt qu¶ 1:....................... 2:........................ Cét B a. F1 b. Giao phèi gi÷a c¸c c¸ thÓ kh¸c bè mÑ c. Giao phèi gi÷a con c¸i d. F2. Câu 4: (0,5đ) Câu ghép đôi H·y chän néi dung cét B ghÐp víi néi dung cét A cho phï hîp Cét A KÕt qu¶ Cét B 1. Nhóm động vật a sáng 1:.............. a. Hoạt động ban đêm , sống 2. Nhóm động vật a tối 2:.............. trong đất, trong hang b. Hoạt động ban ngày Câu 5: (0,5đ) Câu đúng sai Các sinh vật khác loài có quan hệ cạnh tranh và ký sinh đúng hay sai A. §óng B. Sai C©u 6: (0,5®) C©u ®iÒn khuyÕt “Số lợng cá thể mỗi quần thể trong quần xã luôn đợc khống chế ở mức độ phù hợp với kh¶ n¨ng cña m«t trêng, t¹o nªn sù................. trong quÇn x·” II/ Tù luËn; ( 7 ®) C©u 1:(3®) Em h·y nªu c¸c ph¬ng ph¸p chän läc trong chän gièng? C©u 2:(2,5®) Cã mÊy lo¹i m«i trêng sèng cña sinh vËt? Lµ nh÷ng m«i trêng nµo? Em hãy sắp xếp các sinh vật sau vào môi trờng sống của chúng: giun đũa, giun đất, giun kim, c¸ chÐp, ve bß, rong ®u«i chã, s¸n l¸ gan, c©y bµng, c©y æi, chim sÎ. Câu 3:(1,5đ) Hãy vẽ 3 chuỗi thức ăn trong đó có các sinh vật: cây cỏ, bọ rùa, châu chÊu, Õch nh¸i, r¾n, diÒu h©u, vi khuÈn, gµ rõng, dª, hæ? * §¸p ¸n I/ PhÇn tr¾c nghiÖm kh¸ch quan ( 3®- mçi c©u 0,5®) C©u 1: D C©u 2: B C©u3 : 1- C C©u 4: 1- B 2- A 2- A C©u 5: B C©u 6: C©n b»ng sinh häc II/ Tù luËn( 7 ®) C©u 1: ( 3®) C¸c ph¬ng ph¸p chän läc a. Chän läc hµng lo¹t - Trong quÇn thÓ vËt nu«i hay c©y trång da vµo kiÓu h×nh ngêi ta chän 1 nhãm c¸ thể phù hợp với mục tiêu chọn lọc để làm giống - TiÕn hµnh. Gieo gièng kh¬i ®Çu --> Chän nh÷ng c©y u tó vµ h¹t thu ho¹ch chung để giống cho vụ sau --> so sánh với giống ban đầu và giống đối trứng. *u ®iÓm: §¬n gi¶n dÔ lµm Ýt tèn kÐm *Nhợc: Không kiểm tra đợc kiẻu gen. Không củng cố tích luỹ đợc biến dị. b. Chän läc c¸ thÓ. - Trong quÇn thÓ khëi ®Çu chän 1 sè Ýt c¸ thÓ tèt nhÊt råi nh©n lªn 1 c¸ch riªng rÏ theo tõng dßng - TiÕn hµnh.Trªn ruéng kh¬i ®Çu chän nh÷ng c¸ thÓ tèt nhÊt, h¹t cña mçi c©y gieo riêng --> so sánh với giống đối trứng và giống khởi đầu --> chọn đợc dòng tốt nhất. *u điểm: Kết hợp đợc đánh giá dựa trên kiểu hình với kiểu gen nhanh chóng đạt hiẹu qu¶ *Nhîc: Theo dâi c«ng phu C©u 2: ( 2,5® ).
<span class='text_page_counter'>(9)</span> *Cã 4 lo¹i m«i trêng: - Níc - Trong đất - Trên mặt đất và không khí - Sinh vËt * S¾p xÕp c¸c sinh vËt vµo m«i trêng sèng cña chóng - Níc: c¸ chÐp, rong ®u«i chã - Trong đất: giun đất - Trên mặt đất và không khí: cây bàng, cây ổi, chim sẻ, chim én - Sinh vật: giun đũa, giun kim, ve bò, sán lá gan C©u 3:(1,5®) Ba chuçi thøc ¨n C©y cá Ch©u chÊu Gµ rõng C©y cá Hiªu ( Nai ) Hæ Vi sinh vËt Bä rïa Õch nh¸i R¾n đề thi học kì ii – sinh 9 Thời gian làm bài : 45 phút. đề 1. A/ Thiết kế ma trận đề kiểm tra học kì II sinh học 9 Chủ đề Nhận biết 1. Sinh vật và môi Nêu được khái niệm trường cộng sinh và hội sinh, lấy ví dụ Số câu: 1 câu Số câu: 1 câu 20% = 40 điểm 100% = 40điểm 2. Hệ sinh thái. Số câu: 2 câu 40% = 80điểm 3. Con người dân số và môi trường. Số câu: 1 câu 20% = 40 điểm 4. Bảo vệ môi Nêu được và lấy ví trường dụ về các kiểu hệ sinh thái. Biết được HST nông nghiệp thuộc HST trên cạn Số câu: 1 câu Số câu: 1 câu 20% = 40 điểm 100% = 40 điểm Tổng số câu: 5 câu 2 câu. Thông hiểu. Vận dụng thấp. Biểu diễn đúng chuỗi thức ăn gồm: sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ và sinh vật phân giải. Lập được lưới thức ăn từ các chuỗi thức ăn, biểu diễn được mối liên hệ dinh dưỡng giữa chúng Số câu: 1 câu 50% = 40điểm. Số câu: 1 câu 50% = 40điểm Nêu khái niệm ô nhiễm môi trường, liên hệ được tình hình ô nhiễm môi trường tại địa phương Số câu: 1 câu 100% = 40điểm. 2 câu. 1 câu.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> Tổng số điểm : 100% = 200 điểm. 80 điểm 40%. 80 điểm 40%. 40 điểm 20%. B/ Đề kiểm tra: Câu 1: (2 điểm) Phân biệt quan hệ cộng sinh và quan hệ hội sinh? . Câu 2 : (4 điểm) Từ các sinh vật sau: cây cỏ, bọ rùa, ếch nhái, rắn, châu chấu, diều hâu, nấm, vi khuẩn, cáo gà rừng, dê, hổ. Một số gợi ý về thức ăn như sau: - Cây cỏ là thức ăn của bọ rùa, châu chấu - Ếch nhái ăn bọ rùa, châu chấu - Gà ăn cây cỏ và châu chấu - Rắn ăn ếch nhái, châu chấu - Cáo ăn thịt gà... a. Hãy lập 4 chuỗi thức ăn(thông hiểu) b. Lập 1 lưới thức ăn từ 5 chuỗi thức ăn đó(vận dụng thấp) Câu 3: (2 điểm) Ô nhiễm môi trường là gì? Hãy liên hệ nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường tại địa phương. Thử đề xuât biện pháp khắc phục? Câu 4: (2 điểm) Có những hệ sinh thái cơ bản nào? Lấy ví dụ minh họa. Hệ sinh thái nông nghiệp thuộc hệ sinh thái nào? Vì sao. C/ Hướng dẫn chấm : Câu HDC Điểm Câu 1 - Nêu được khái niệm cộng sinh, lấy ví dụ chính xác 1 - Nêu được khái niệm hội sinh, lấy ví dụ chính xác 1 Câu 2a Viết đúng 4 chuỗi thức ăn 4. 0,5 =2 Câu 2b Viết đúng lưới thức ăn từ 4 chuổi thức ăn trên 2 Câu 3 - Khái niệm ô nhiễm môi trường 0,5 - Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường tại địa phương: 1 + Khai thác rừng bừa bãi, không hợp lí... + Khai thác và đào đãi vàng làm ảnh hưởng đến dòng chảy... - Đưa ra được biện pháp hợp lí 0,5 Câu 4 - Nêu được 3 kiểu HST và lấy ví dụ 1 - Gải thích được HST nông nghiệp thuộc HST trên cạn 1 MA TRẬN ĐỀ THI HỌC KỲ II MÔN SINH HỌC 9 đề ii Các mức độ nhận thức Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng TN TL TN TL TN TL Chương: Sinh vật và Môi trường Số câu 2 3 Số điểm 0,5 0,75 Tỉ lệ Chương: Hệ sinh thái Số câu 2 4 1 Số điểm 0,5 1 2 Tỉ lệ Chương: Con người, dân số và môi trường. Tổng 5 1,25 đ 12,5% 7 3,5 đ 35%.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> Số câu Số điểm Tỉ lệ Chương: Bảo vệ môi trường Số câu Số điểm Tỉ lệ Tổng cộng Số câu Số điểm Tỉ lệ. 1 0,25. 4 1đ 10%. 8 2đ 20%. 1 2. 2 2,25 đ 22,5%. 1 3. 6 3đ 30%. 3 7đ 70%. 15 10 đ 100%. TRẮC NGHIỆM (3 điểm) I. Khoanh tròn vào chữ cái A, B, C hoặc D đầu mỗi câu em cho là đúng.(1đ) Câu 1: Thực vật được chia thành mấy nhóm? A. 1 nhóm B. 2 nhóm C. 3 nhóm D. 4 nhóm Câu 2: Sinh vật được chia thành mấy nhóm? A. 1 nhóm B. 2 nhóm C. 3 nhóm D. 4 nhóm Câu 3: Quần thể sinh vật bao gồm mấy nhóm tuổi? A. 1 nhóm B. 2 nhóm C. 3 nhóm D. 4 nhóm. Câu 4: Quần thể người có mấy dạng tháp tuổi? A. 1 dạng B. 2 dạng C. 3 dạng D. 4 dạng. II. Em hãy chọ những từ ngữ sau đây để điền vào chỗ trống cho thích hợp: ( Nhiệt độ, Quần thể, Con người, Dân số). (1 điểm) 1. Tăng…………… là kết quả số người sinh ra nhiều hơn số người tử vong. 2. Nhiều hoạt động của……………….. gây hậu quả xấu đối với môi trường. 3. ……………….. sinh vật bao gồm các cá thể cùng loài, cùng sống trong một khu vực nhất định. 4. ……………….. của môi trường có ảnh hưởng tới hình thái, hoạt động sinh lí của inh vật. III. Hãy nối cột A và cột B sao cho phù hợp rồi ghi vào cột trả lời. (1 điểm). Cột A 1. Quần thể 2. Quần xã 3. Môi trường sống sinh vật. Cột B a. tập hợp nhiều loài sinh vật thuộc nhiều loài khác nhau b. là tập hợp những các thể cùng loài sống trong khoảng thời gian nhất định c. là giới hạn chịu đựng của cá thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái d. gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật. Trả lời 1 2 3. 4. Giới hạn sinh thái 4 B. TỰ LUẬN (7 điểm) Câu 1: Thế nào là một hệ sinh thái? Cho ví dụ. (2 điểm) Câu 2: Ô nhiếm môi trường là gì? Nêu các tác nhân chủ yếu gây ô nhiềm. (2 điểm) Câu 3: Tài nguyên tái sinh là gì? Tài nguyên không tái sinh là gì? Tài nguyên năng lượng vĩnh cữu là gì? Cho ví dụ từng loại. (3 điểm) -----------Hết---------HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN SINH HỌC 9.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> A. TRẮC NGHIỆM I. Học sinh trả lời đúng mỗi câu ghi 0,25 điểm, 4 câu thành 1 điểm. Câu 1 2 3 4 Đáp án B B C C II. Học sinh điền đúng mỗi từ ghi 0,25 điểm, 4 từ thành 1 điểm 1. Dân số 2. Con người 3. Quần thể 4. Nhiệt độ III. Học sinh nối đúng mỗi câu ghi 0,25 điểm, 4 câu thành 1 điểm 1 cb 2 da 3 d 4c B. TỰ LUẬN Câu 1: Học sinh ghi đúng khái niệm ghi 1 điểm, Cho đúng ví dụ ghi 1 điểm. - Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã. Hệ sinh thái là một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định. - Ví dụ: Trong một khu rừng có nhiều cây cối lớn nhỏ khác nhau Câu 2: Học sinh ghi đúng khái niệm ghi 1 điểm, nêu đúng các tác nhân ghi 1 điểm. - Ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường tự nhiên bị bẩn đồng thời các tính chất vật lý, hóa học, sinh học của môi trường bị thay đổi, gây tác hại tới đời sống của con người và các sinh vật khác. - Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm: + Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động Công nghiệp và sinh hoạt. + Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học. + Ô nhiễm do các chất phóng xạ + Ô nhiễm do các chất thải rắn + Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh Câu 3: Học sinh ghi đúng mỗi khái khái niệm và ví dụ ghi 1 điểm, 3 khái niệm và ví dụ thành 3 điểm. - Tài nguyên tái sinh: Là dạng tài nguyên khi sử dụng hợp lý sẽ có điều kiện phát triển phục hồi VD: Tài nguyên sinh vật….. - Tài nguyên không tái sinh: Là dạng tài nguyên sau một thời gian sử dụng sẽ bị cạn kiệt. VD: Than đá, dầu lửa….. - Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu: Được nghiên cứu sử dụng ngày một nhiều, thay thế dần các dạng năng lượng đang bị cạn kiệt và hạn chế được tình trạng ô nhiễm môi trường. VD: Năng lượng mặt trời, gió…. đề Thi chọn học sinh giỏi M«n thi: Sinh häc 9 Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề). đề i.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> C©u 1 (1.5 ®iÓm): AB Cho 2 loµi sinh vËt, loµi thø nhÊt cã kiÓu gen AaBb, loµi thø hai cã kiÓu gen ab (chØ xÐt trong trêng hợp không có đột biến và hoán vị gen) a. Nêu đặc điểm chung và riêng về kiểu gen của hai loài đó. b. Làm thế nào để nhận biết đợc hai kiểu gen nói trên? C©u 2 (2.0 ®iÓm): a. Nêu cơ chế duy trì sự ổn định bộ NST 2n của loài sinh sản hữu tính. b. ë ruåi giÊm: CÆp NST sè 1 vµ 3 mçi cÆp chøa mét cÆp gen dÞ hîp, cÆp NST sè 2 chøa hai cÆp gen dÞ hîp, cÆp sè 4 lµ cÆp NST giíi tÝnh. - ViÕt kÝ hiÖu bé NST cña ruåi giÊm c¸i. - Khi giảm phân bình thờng, không có hiện tợng trao đổi đoạn có thể tạo ra bao nhiêu loại giao tử? Viết kí hiệu của các giao tử đó. C©u 3 (1.5 ®iÓm): a. Hãy viết tên của phân tử là bản sao của gen cấu trúc và phân tử mang đơn phân cấu tạo nên pr«tªin? b. So sánh hai phân tử đó về cấu trúc và chức năng. C©u 4 (1.0 ®iÓm): Phân biệt thể đa bội với thể dị bội? Làm thế nào để nhận biết đợc thể đa bội? C©u 5 (1.0 ®iÓm): Lai kinh tế là gì? Tại sao không dùng con lai kinh tế để làm giống? ở nớc ta lai kinh tế đợc thực hiÖn díi h×nh thøc nµo lµ phæ biÕn? Cho 1 vÝ dô minh häa. C©u 6 (1.5 ®iÓm): a. Nêu những đặc điểm cơ bản của quần xã. b. Ph©n biÖt quÇn thÓ víi quÇn x·. C©u 7 (1.5 ®iÓm): Từ một phép lai giữa hai cây ngời ta thu đợc: - 250 cây thân cao, quả đỏ. - 248 c©y th©n cao, qu¶ vµng. - 251 cây thân thấp, quả đỏ. - 249 c©y th©n thÊp, qu¶ vµng. Biết mỗi gen quy định một tính trạng và thân cao, quả đỏ là hai tính trạng trội.. Hãy biện luận và viết sơ đồ lai. …………….. HÕt ....................... C©u C©u1 1.5 ®. Híng dÉn chÊm thi HSG - m«n sinh líp 9 Néi dung §iÓm a. §Æc ®iÓm chung - Đều là 2 cặp gen dị hợp, đều là cơ thể lỡng bội, có u thế lai cao, tính di truyền không ổn định, - Cã tÝnh phæ biÕn trong tù nhiªn, cã kh¶ n¨ng t¹o nhiÒu lo¹i biÕn dÞ qua con ®- 0.25 êng sinh s¶n * §Æc ®iÓm riªng KiÓu gen AaBb. AB KiÓu gen ab - 2 cÆp gen dÞ hîp tån t¹i trªn 2 cÆp - 2 cÆp gen cïng tån t¹i trªn 1 NST NST khác nhau, phân ly độc lập, tổ hợp trong nhóm gen liên kết, phân ly phụ tù do thuéc vµo nhau - T¹o nªn 4 lo¹i giao tö cã tØ lÖ 1AB : - T¹o nªn 2 lo¹i giao tö cã tØ lÖ 1AB :1 1Ab : 1aB :1 ab ab - XuÊt hiÖn nhiÒu biÕn dÞ tæ hîp. - H¹n chÕ xuÊt hiÖn biÕn dÞ tæ hîp. b. §Ó nhËn biÕt hai kiÓu gen nãi trªn dïng 2 ph¬ng ph¸p sau: - Cho tự thụ phấn ở thực vật (hay giao phối gần ở động vật) đối với từng kiểu gen rồi căn cứ vào kết quả ở đời con lai: NÕu kÕt qu¶ t¹o 16 tæ hîp, 9 kiÓu gen, 4 KH th× KG lµ AaBb. AB NÕu kÕt qu¶ t¹o 4 tæ hîp, 3 kiÓu gen, 2 KH th× KG lµ ab . - Cho các cá thể đó lai phân tích NÕu kÕt qu¶ cho tØ lÖ KH 1:1:1:1 th× KG lµ AaBb. 0.25 0.25. 0.25 0.25 0.25.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> AB NÕu kÕt qu¶ cho tØ lÖ KH 1:1 th× KG lµ ab a. Cơ chế duy trì sự ổn định bộ NST 2n của loài sinh sản hữu tính gồm nguyên ph©n, gi¶m ph©n, thô tinh. - Nguyªn ph©n: Lµ sù sao chÐp chÝnh x¸c bé NST 2n cña loµi qua c¸c thÕ hÖ tÕ bµo.. C©u 2 2.0 ®. C©u 3 1.5®. CÊu t¹o. - Gi¶m ph©n: Bé NST gi¶m ®i 1 nöa trong c¸c giao tö (n NST) - Thô tinh: Sù tæ hîp ngÉu nhiªn gi÷a 2 giao tö mang n NST t¹o thµnh hîp tö chøa 2n NST, bộ NST 2n của loài đợc khôi phục lại b. KÝ hiÖu bé NST cña ruåi giÊm c¸i : BD Bd Aa bd EeXX hoÆc Aa bD EeXX - Gi¶m ph©n b×nh thêng cho 2n = 23 = 8 lo¹i giao tö BD - KiÓu gen Aa bd EeXX cho 8 lo¹i giao tö: ABDEX, ABDeX, AbdEX, AbdeX, aBDEX, aBDeX, abdEX, abdeX Bd - KiÓu gen Aa bD EeXX cho 8 lo¹i giao tö: ABdEX, ABdeX, AbDEX, AbDeX, aBdEX, aBdeX, abDEX, abDeX a. Tªn cña ph©n tö lµ b¶n sao cña gen cÊu tróc lµ ARN th«ng tin (mARN) Phân tử mang đơn phân cấu tạo nên prôtêin là ARN vận chuyển (tARN). b. So s¸nh hai ph©n tö mARN vµ tARN vÒ cÊu tróc vµ chøc n¨ng * Gièng nhau: - Đều đợc cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, gồm nhiều đơn phân là các rinuclêotit. Mỗi đơn phân gồm 3 thành phần: 1phân tử H3PO4, 1phân tử đờng C5H10O5, 1 trong 4 loại rinu: A, U, G, X. Chỉ có 1 mạch đơn. - §ªu tham gia vµo qu¸ tr×nh tæng hîp pr«tªin. * Kh¸c nhau mARN tARN - Ph©n tö dµi h¬n, chØ cã cÊu tróc bËc - Ph©n tö ng¾n h¬n, cã thÓ tù xo¾n 1 gồm 1 mạch đơn. thµnh cÊu tróc bËc cao h¬n cã c¸c thïy trßn. Cã liªn kÕt hi®r«. - Mang các bộ 3 mã sao chứa thông - Mang bộ 3 đối mã, vận chuyển aa tin di truyền, truyền đạt thông tin di truyÒn. 0.25. 0.25 0.25 0.5 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25. 0.25 0.25. 0.25. Chøc n¨ng. C©u 4 1.0®. Ph©n biÖt thÓ ®a béi vµ thÓ dÞ béi ThÓ dÞ béi - Thay đổi số lợng NST xảy ra ở 1 hay 1 số cặp NST nào đó theo hớng tăng hay gi¶m nh: 2n-1. 2n+1, 2n-2… - Thay đổi kiểu hình ở 1 số bộ phận nào đó trên cơ thể, thờng gây ra các bệnh hiÓm nghÌo.. ThÓ ®a béi - TÕ bµo cã sè NST lu«n t¨ng theo béi sè cña n vµ lín h¬n 2n nh 3n, 4n, 5n… - Thùc vËt ®a béi thêng cã c¬ quan sinh dìng to, sinh trëng m¹nh, vµ chèng chÞu tèt víi §K m«i trêng. 0.25. 0.25. * Có thể nhận biết đợc thể đa bội bằng mắt thờng qua các dấu hiệu hình thái, sinh lÝ cña c¬ thÓ, ®a béi thêng cã kÝch thíc tÕ bµo to, c¸c c¬ quan sinh dìng lín h¬n 0.25 d¹ng lìng béi. - Làm tiêu bản, đếm số lợng bộ NST của loài. 0.25 * Lai kinh tÕ lµ phÐp lai cho giao phèi gi÷a c¸c vËt nu«i bè mÑ thuéc 2 dßng thuÇn khác nhau thu đợc con lai F1 rồi đa vào sản xuất để thu sản phẩm, không dùng nó 0.25.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> C©u 5 1.0®. C©u 6 1.5 ®. C©u 7 1.5 ®. lµm gièng. - Không dùng con lai kinh tế để làm giống vì khi giao phối giữa 2 bố mẹ thuộc 2 dßng thuÇn kh¸c nhau th× con lai F 1 chøa c¸c cÆp gen dÞ hîp vµ kiÓu h×nh biÓu hiện tốt nhất, nếu dùng F1 để làm giống thì ở thế hệ sau tỷ lệ dị hợp giảm dần, nên u thế lai cũng giảm, cặp gen đồng hợp tăng dần trong đó có gen đồng hợp lặn gây h¹i. - ở nớc ta lai kinh tế đợc thực hiện dới hình thức phổ biến là dùng giống cái tốt trong nớc giao phối với con đực cao sản thuộc giống nhập nội đợc con lai thích nghi víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu vµ ch¨n nu«i cña gièng mÑ vµ søc t¨ng s¶n cña gièng bè. - Ví dụ: Lợn lai kinh tế ỉ Móng cái x Đại bạch có sức sống cao, lợn con mới đẻ đã nặng từ 0.7 đến 0.8 kg, tăng trọng nhanh (10 tháng tuổi đạt 80 – 100 kg), tỷ lệ thÞt n¹c cao h¬n. a. Những đặc điểm của quần xã đợc căn cứ vào: - Số lợng loài đánh giá qua các chỉ số: Độ đa dạng, độ nhiều, độ thờng gặp. - Thành phần loài đánh giá qua các chỉ số: Loài u thế và loài đặc trng. b. Ph©n biÖt quÇn thÓ vµ quÇn x· QuÇn thÓ sinh vËt QuÇn x· sinh vËt - TËp hîp c¸c c¸ thÓ cïng loµi - TËp hîp c¸c quÇn thÓ cña c¸c loµi kh¸c nhau. - §¬n vÞ cÊu tróc lµ c¸ thÓ, cã cÊu - §¬n vÞ cÊu tróc lµ quÇn thÓ, cã cÊu tróc nhá h¬n, mèi quan hÖ chñ yÕu lµ tróc lín, mèi quan hÖ chñ yÕu lµ quan quan hÖ sinh s¶n vµ di truyÒn hÖ dinh dìng, cïng loµi SS, kh¸c loµi kh«ng SS. - Chiếm 1 mắt xích trong chuỗi thức - Gồm 1 đến nhiều chuỗi thức ăn và là ¨n. Kh«ng cã hiÖn tîng khèng chÕ bé phËn chñ yÕu cña sinh th¸i. Cã hiÖn sinh häc tîng khèng chÕ sinh häc. - §é ®a d¹ng thÊp, ph¹m vi ph©n bè - §é ®a d¹ng cao, ph¹m vi ph©n bè réng. réng.. 0.25. 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25. 0.25. 0.25 Quy íc: A - Th©n cao, a - th©n thÊp B - Quả đỏ, b - quả vàng - XÐt sù di truyÒn tõng cÆp tÝnh tr¹ng Cao : ThÊp = (250 + 248) : (251 + 249) 1 : 1. §©y lµ kÕt qu¶ phÐp lai 0.25 ph©n tÝch. KiÓu gen cña P lµ : Aa x aa §á : Vµng = (250 + 251) : (248 + 249) 1 : 1. §©y lµ kÕt qu¶ phÐp lai ph©n tÝch. KiÓu gen cña P lµ: Bb x bb - Xét sự di truyền đồng thời của 2 cặp tính trạng ở F1 Cao, đỏ : Thấp, vàng : Thấp, đỏ : Thấp vàng = 250 : 248 : 251 : 249 1 : 1 : 1:1 0.25 (1 cao : 1 thấp) (1 đỏ : 1 vàng) = 1: 1: 1: 1 nên hai cặp tính trạng về chiều cao thân và màu sắc quả di truyền độc lập với nhau. - Tæ hîp 2 cÆp tÝnh tr¹ng ta cã kiÓu gen vµ kiÓu h×nh cña P cã 2 trêng hîp sau: TH 1: P: AaBb (cao, đỏ) x aabb (thấp, vàng) GP: AB, Ab, aB, ab ; ab F1: 1AaBb : 1Aabb : 1aaBb : 1 aabb 0.25 Tỉ lệ KH: 1 cao, đỏ : 1 cao, vàng : 1 thấp, đỏ : 1 thấp, vàng 0.25 TH 2: P: Aabb (cao, vàng) x aaBb (thấp, đỏ) 0.25 GP: Ab, ab ; aB, ab F1: 1AaBb : 1Aabb : 1aaBb : 1 aabb Tỉ lệ KH: 1 cao, đỏ : 1 cao, vàng: 1 thấp, đỏ : 1 thấp, vàng 0.25. đề thi học sinh giỏi môn sinh 9 Thời gian làm bài 120 phút (không kể thời gian giao đề) ================= C©u 1: (3 ®iÓm ) a. Nªu tãm t¾t sù tuÇn hoµn m¸u trong hai vßng tuÇn hoµn cña ngêi?. đề ii.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> b. HuyÕt ¸p lµ g×? V× sao cµng xa tim huyÕt ¸p cµng nhá? c. Một ngời có chỉ số huyết áp là 120/80 em hiểu điều đó nh thế nào? C©u 2: (3 ®iÓm ) a. Tr×nh bµy qu¸ tr×nh tiªu ho¸ ë ruét non. T¹i sao nãi ruét non lµ trung t©m cña qu¸ tr×nh tiªu ho¸? b. V× sao khi bÞ c¸c bÖnh vÒ gan th× lµm gi¶m kh¶ n¨ng tiªu ho¸? C©u 3: (3 ®iÓm) a. Nªu cÊu t¹o tuû sèng. b. VÏ cung ph¶n x¹ tuû sèng vµ nªu c¸c thµnh phÇn cña cung ph¶n x¹. C©u 4: ( 2 ®iÓm) a. Tãm t¾t thÝ nghiÖm lai mét cÆp tÝnh tr¹ng vÒ chiÒu cao c©y cña Men§en? b. Nªu c¸ch gi¶i thÝch thÝ nghiÖm cña Men§en . C©u 5: ( 3 ®iÓm ) a. So sánh quá trình phát sinh giao tử đực và quá trình phát sinh giao tử cái? b. Một tế bào sinh dục đực và một tế bào sinh dục cái của một loài đều nguyên phân với số lần bằng nhau. Các tế bào con đợc tạo ra đều tham gia giảm phân cho tổng cộng 320 giao tử. + Tính số tinh trùng và số trứng đợc tạo ra. + TÝnh sè tÕ bµo sinh tinh vµ sè tÕ bµo sinh trøng. C©u 6: ( 2 ®iÓm ) ở một loài thực vật có hoa lỡng tính, khi cho lai quả dài với quả tròn thu đợc ở F1 có tỉ lệ 1dài : 1tròn. Bằng cách nào để xác định đợc tính trạng trội, tính trạng lặn. C©u 7: ( 4 ®iÓm ) ở Lúa: Gen A quy định thân cao, a quy định thân thấp B quy định chín sớm, b quy định chín muộn Khi cho lai cây thân cao, chín sớm với thân cao, chín muộn thu đợc ở F1 có tỉ lệ : 3 c©y th©n cao, chÝn sím : 3 c©y th©n cao, chÝn muén 1 c©y th©n thÊp, chÝn sím : 1 c©y th©n thÊp, chÝn muén. Tìm P và viết sơ đồ lai để chứng minh. ----------------HÕt------------------. Híng dÉn chÊm M«n thi : Sinh häc C©u 1. Néi dung a. - Vòng tuần hoàn nhỏ: Máu đỏ thẫm từ tâm thất phải ĐM phổi Phổi (TĐK) TM phæi T©m nhÜ tr¸i. - Vòng tuần hoàn lớn: Máu đỏ tơi từ tâm thất trái ĐM chủ tế bào của các cơ quan (T§C) TM chñ T©m nhÜ ph¶i. b. HuyÕt ¸p lµ ¸p lùc cña m¸u trong m¹ch do tim co bãp g©y ra. HuyÕt ¸p ë trong m¹ch đạt tối đa tơng ứng với thời gian tâm thất co và đạt tối thiểu khi tim dãn. Càng gần tim ¸p lùc cµng lín th× huyÕt ¸p lín vµ cµng xa tim ¸p lùc cµng nhá nªn huyÕt ¸p cµng nhá. c. 120 lµ huyÕt ¸p tèi ®a - 80 lµ huyÕt ¸p tèi thiÓu. Ngêi cã chØ sè nµy lµ huyÕt ¸p b×nh thêng.. 2. 3. a. + Tiêu hoá lí học là quá trình nhào trộn thức ăn thấm đều dịch tiêu hoá và quá trình ®Èy thøc ¨n di chuyÓn trong ruét. + Tiêu hoá hoá học (là chủ yếu) gồm các quá trình biến đổi hoàn toàn thức ăn thành chÊt dinh dìng: - Tinh bột đờng đôi Đờng đơn - Pr«tªin Peptit axit amin - Lipit c¸c giät mì nhá glixªrin vµ axit bÐo - Axit nuclªic Nuclªotit + Ruét non lµ trung t©m cña qu¸ tr×nh tiªu ho¸ v× : t¹i ®©y xÈy ra qu¸ tr×nh tiªu ho¸ hoµn toµn vµ tÊt c¶ c¸c lo¹i thøc ¨n thµnh chÊt dinh dìng. b. Chøc n¨ng cña dÞch mËt lµ: - Tạo môi trờng kiềm giúp đóng mở cơ vòng môn vị điều kiển thức ăn từ dạ dày xuống ruột, và tạo môi trờng kiềm cho enzim tiêu hoá hoạt động. - Gãp phÇn tiªu ho¸ vµ hÊp thô mì. + Khi bÞ bÖnh vÒ gan lµm gi¶m kh¶ n¨ng tiÕt mËt gi¶m kh¶ n¨ng tiªu ho¸.. §iÓm 3 1. 1 1 3 0,5 1. 0,5 0,5. 0,5 3.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> a. Tuû sèng n»n trong cét sèng, h×nh trô, dµi kho¶ng 50cm, mµu tr¾ng, mÒm. - Cã c¸c r·nh tríc, r·nh sau vµ c¸c rÔ bªn. - Tuỷ sống có hai chỗ phình: cổ và thắt lng là nơi phát đi các dây thần kinh đến tay và ch©n. - ChÊt tr¾ng ë ngoµi, chÊt x¸m ë trong. b. Vẽ hình 6.2 SGK Sinh học 8( chú thích đầy đủ) - Thµnh phÇn : C¬ quan thô c¶m – D©y TK c¶m gi¸c – Trung ¬ng thÇn kinh – Dây TK vận động – Cơ quan phản ứng. 4 a/ P t/c : Th©n cao x Th©n thÊp F1: 100% Th©n cao F1xF1: Th©n cao x Th©n cao F2: 3 Th©n cao : 1 Th©n thÊp b/ MenĐen giả thuyết: các nhân tố di truyền(NTDT) quy định tính trạng và mỗi tính trạng do 2 NTDT quy định - Trong giao tö chØ cã 1 NTDT vµ lµ giao tö thuÇn khiÕt. + quy ớc : A là NTDT quy định tính trạng thân cao. a là NTDT quy định tính trạng thân thấp. + C©y th©n cao t/c cã cÆp NTDT lµ AA. th©n thÊp lµ aa. + Sơ đồ lai: ( HS viết sơ đồ lai) + KÕt qu¶ vµ rót ra kÕt luËn. 5 a. Gièng nhau: - Tế bào mầm đều tham gia nguyên phân liên tiếp nhiều lần để tạo ra noãn nguyên bào vµ tinh nguyªn bµo. - Noãn nguyên bào và tinh nguyên bào đều tiếp tục phát triển để tạo thành noãn bào bậc 1 vµ tinh bµo bËc 1. - Noãn bào bậc 1 và tinh bào bậc 1 đều tham gia giảm phân để hình thành giao tử. + Kh¸c nhau: Qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö c¸i Quá trình phát sinh giao tử đực No·n bµo bËc 1 qua gi¶m ph©n I t¹o ra Tinh bµo bËc I qua gi¶m ph©n I t¹o ra 2 thÓ cùc thø nhÊt cã kÝch thíc nhá vµ no·n tinh bµo bËc hai cã kÝch thíc b»ng nhau. bµo bËc II cã kÝch thíc lín. No·n bµo bËc II qua gi¶m ph©n II t¹o ra Tinh bµo bËc II qua gi¶m ph©n II t¹o ra thÓ cùc thø II cã kÝch thíc nhá vµ TB c¸c tinh tö vµ mçi tinh tö ph¸t triÓn thµnh trøng cã kÝch thíc lín. mét tinh trïng KÕt qu¶: mçi no·n bµo bËc 1 qua gi¶m KÕt qu¶: mçi tinh bµo bËc 1 qua gi¶m ph©n t¹o ra 3 thÓ cùc nhá vµ mét TB ph©n t¹o ra 4 tinh trïng vµ c¶ 4 tinh trïng trứng có kích thớc lớn và chỉ có TB trứng đều tham gia thụ tinh. tham gia thô tinh. b. Cø mçi TB sinh tinh tham gia gi¶m ph©n t¹o ra 4 giao tö, mçi TB sinh trøng tham gia gi¶m ph©n t¹o ra 1 giao tö. VËy tØ lÖ lµ 4:1 Số Trứng đợc tạo ra là 320 : 5 = 64 trứng Sè tinh trïng t¹o ra lµ 64 x 4 = 256 tinh trïng Sè TB sinh tinh b»ng TB sinh trøng lµ 64 TB 6 Qu¶ dµi x qu¶ trßn F1 1 dµi : 1 trßn Lµ tØ lÖ cña phÐp lai ph©n tÝch nªn c¬ thÓ tréi cña F1 cã kiÓu gen dÞ hîp tö. Cho F1 tù thô phÊn - Nếu kết quả là đồng tính thì đó là tính trạng lặn. - Nếu kết quả là phân tính thì đó là tính trạng trội. 7 + XÐt tõng cÆp tÝnh tr¹ng: - CÆp tÝnh tr¹ng th©n cao – th©n thÊp F1 cã tØ lÖ cao : thÊp lµ 3:1 P cã kiÓu gen dÞ hîp tö - CÆp tÝnh tr¹ng chÝn sím vµ chÝn muén F1 cã tØ lÖ 1:1 C©y chÝn sím ®em lai cã kiÓu gen dÞ hîp tö. + XÐt tØ lÖ kiÓu h×nh ë F1 cña 2 cÆp tÝnh tr¹ng lµ 3:3:1:1 = (3:1) . (1:1) Các cặp tính trạng di truyền độc lập + KiÓu gen: C©y cao chÝn sím lµ AaBb C©y cao chÝn muén lµ Aabb + Sơ đồ lai: HS viết sơ đồ lai để chứng minh. 1. 1 1 2 0,5. 1 0,5. 3 1. 1. 1. 2 0,5 0,5 0,5 0,5 4 1. 1 1 1.
<span class='text_page_counter'>(18)</span>