Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (39.95 KB, 2 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
Trong tác phẩm "Lục Vân Tiên" của cụ Nguyễn Đình Chiểu, đoạn Võ Thể Loan
tiễn Lục Vân Tiên đi thi, Vân Tiên nhắn nhủ nàng có câu:
May dun rủi nợ dễ phơ,
Chớ nghi Ngô Khởi, hãy lo Mãi Thần.
Tại sao nghi Ngơ Khởi? Vì Ngơ Khởi đã giết vợ nhà để được làm tướng.
Ngô Khởi, người nước Vệ đời Chiến Quốc (481-221 trước D.L.). Lúc còn bé,
Khởi chuyên học nghề đánh gươm, luyện võ. Bà mẹ rầy la. Khởi cắt lấy tay chảy
máu, thề rằng:
- Nay con xin từ tạ mẹ, đi du học tha phương, nếu khơng làm đến bực khanh,
tướng thì con quyết không trở về đất Vệ này mà trông thấy mẹ nữa!
Bà mẹ khóc lóc khun can nhưng Khởi khơng nghe, nhứt quyết quảy gói ra đi.
Khởi qua nước Lỗ xin học đạo với thầy Tăng Sâm. Khởi rất chăm học. Một hơm
có quan Đại phu nước Tề là Điền Cử sang Lỗ, ngồi bàn luận sách vở, thấy Ngơ
Khởi là người hiếu học, có tài mới gả con gái cho. Tuy đã lấy vợ, nhưng Ngô Khởi
vẫn cịn ở học.
Thầy Tăng Sâm biết Ngơ Khởi cịn mẹ già, một hơm gọi lại hỏi:
- Ngươi du học đã 6 năm rồi, sao không trở về thăm mẫu thân nhà ngươi. Đạo làm
con, xa cha mẹ làm sao yên tâm học hành được?
Ngô Khởi thuật lại lời thề xưa là chừng nào làm được bực khanh, tướng thì mới
trở về. Thầy Tăng Sâm bảo:
- Làm trai có chí lập thân là hay, nhưng chỉ nên thề với người khác, chớ sao lại thề
với mẹ già. Vả lại vì khanh, tướng mà quên bổn phận làm con sớm hôm phụng
dưỡng mẹ già thì làm sao ra người được.
Từ đấy, thầy Tăng Sâm có ý khơng bằng lịng Ngơ Khởi.
Một hơm, Ngơ Khởi đang ngồi học, có người nước Vệ đến báo tin cho Khởi biết là
mẹ Khởi đã chết. Ngơ Khởi nghe tin khóc lên ba tiếng rồi lau nước mắt, ngồi học
như thường. Tăng Sâm thấy thế cả giận, gọi Ngô Khởi, bảo:
- Nước không gốc thì mau khơ, cây khơng gốc thì dễ gãy. Làm người mà vơ nghĩa
thì giữ tồn đời sao được. Như nhà ngươi nghe tin mẹ chết mà chẳng động lịng thì
thật là kẻ vong ân bội nghĩa, quên gốc mất nguồn, chẳng xứng là học trò của ta. Kể
từ nay, ta cấm mi đến trường của ta nữa.
Ngô Khởi bỏ trường thầy Tăng Sâm đi học võ. Ba năm, Khởi giỏi binh pháp trận
đồ bèn qua nước Sở xin làm quan. Tướng nước Sở là Công Nghi Hưu bàn luận
binh pháp với Khởi, biết là người có tài, nên tâu xin với Lỗ hầu dùng Khởi và
phong chức Đại phu. Được bổng lộc cao, Khởi mua thêm hầu gái để làm thú vui
riêng.
Lúc bấy giờ nước Tề sang đánh Lỗ. Công Nghi Hưu tâu với Lỗ Mục Công là
muốn lui binh Tề nên phong tướng cho Ngô Khởi. Ý của Khởi cũng muốn làm
tướng, cầm quân đánh Tề. Lỗ Mục Cơng biết Khởi là người có tài nhưng vì thấy
Khởi có vợ là người nước Tề nên phân vân, không dám tin dùng. Công Nghi Hưu
thuật lại chuyện cho Khởi nghe. Khởi cười nói:
- Tưởng điều chi? Tôi sẽ làm cho chúa công hết nghi.
Ngô Khởi trở về tư dinh, hỏi vợ là Điền Thị:
- Gia đạo có trong, có ngồi mới nên. Làm cho nên nổi nghiệp nhà mới gọi là vợ
quý.
Ngô Khởi lại hỏi:
- Nay ta muốn làm nên nghiệp lớn, khanh tướng ăn lộc muôn chung, gia nghiệp
lẫy lừng, vậy nàng hãy giúp ta.
Điền thị đáp:
- Thiếp là đàn bà có thế gì giúp cho phu tướng thành công được.
Ngô Khởi nghiêm nghị nói:
- Nay Tề đánh Lỗ, chúa cơng muốn dùng ta làm tướng, hiềm vì nàng họ Điền vốn
dịng quốc thích nước Tề nên chúa cơng e ngại. Vậy ta xin nàng cái đầu để Lỗ hầu
khỏi nghi, ta chắc công danh sẽ thành toại.
Điền thị hoảng hốt, chưa mở miệng nói được gì thì đã bị Ngô Khởi chém rụng đầu.
Đoạn Khởi dâng đầu vợ lên cho Lỗ Mục Công bảo rằng để tỏ lịng vì nước Lỗ.
Mục Cơng có ý khơng bằng lịng, nhưng ngại khơng dùng thì Khởi sẽ giúp Tề
đánh lại Lỗ nên phong Khởi làm tướng cử hai vạn quân đánh Tề.
Khởi thật là người có tài, đại thắng Tề, được phong chức Thượng khanh, bổng lộc
cao nhứt nước Lỗ.
Tướng nước Tề là Trương Lưu biết Khởi có tính tham lam, hiếu sắc nên đem ngàn
lượng vàng và gái đẹp đến kinh đô nước Lỗ hối lộ cho Khởi để cầu hòa. Khởi lấy
làm thích, nhận ngay. Trương Bưu liền làm kế ly gián, phao đồn lên là Khởi ăn hối
lộ của Tề làm Lỗ Mục Công nghi ngờ định tước hết quan chức và hạ ngục Khởi.
Ngô Khởi hoảng sợ bỏ chạy qua nước Ngụy được Ngụy hầu cho trấn thủ đất Tây
Sở Niệu vương tin dùng, phong Khởi làm tướng quốc. Ngô Khởi định lại quan chế,
cất tước quan, bổng lộc của nhiều người làm cho cánh hồng thân quốc thích căm
tức. Sở lúc bấy giờ càng giàu mạnh, làm cho các nước Tấn, Tề, Tần, Lỗ đều phải
khiếp phục.
Nhưng khi Sở Niệu vương mất, chưa kịp khâm liệm thì dịng họ Niệu vương và
các con cháu của các vị đại thần vì chế độ định quan của Ngơ Khởi là mất tước lộc,
nhân cơ hội quốc tang, nên nổi dậy làm loạn, vây bắt Ngô Khởi.