TU CHON LICH SU 7

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (607.98 KB, 160 trang )

(1)Ngày giản: 7A.............................. 7B.............................. PHẦN I : KHÁI QUÁT LỊCH SỬ THẾ GIỚI TRUNG ĐẠI Tiết 1 - Bài 1 : SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI PHONG KIẾN Ở CHÂU ÂU I.. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức: - Qúa trình hình thành xã hội phong kiến ở châu Âu. - Hiểu khái niệm “lãnh địa PK”,đặc trưng của KT lãnh địaPhong Kiến - Nguyên nhân xuất hiện Thành Thị Trung Đại.Phân biệt sự khác nhau giữa nền kinh tế Lãnh Địa và nền kinh tế trong Thành Thị Trung Đại. 2.Tư tưởng: -Thấy được sự phát triển hợp quy luật của xã hội loài người:chuyển từ xã hội Chiếm Hữu Nô Lệ sang xã hội Phong Kiến 3.Kĩ năng: -Biết xác định vị trí các quốc gia Phong Kiến Châu Âu trên bản đồ. -Biết vận dụng phương pháp so sánh,đối chiếu để thấy rõ sự chuyển biến từ xã hội Chiếm Hữu Nô Lệ sang xã hội Phong Kiến. II .Thiết bị dạy học . -Tranh ảnh mô tả hoạt động trong Lãnh Địa PK và Thành Thị Trung Đại. III. Hoạt động dạy học: 1. Tổ chức 7A......................................................7B............................................................ 2. Kiểm tra: - Đồ dùng HS 3. Bài mới * GTB : Lịch sử xã hội loài người đã phát triển liên tục qua nhiều giai đoạn. Học lịch sử lớp 6, chúng ta đã biết được nguồn gốc và sự phát triển của loài người nói chung và dân tộc Việt Nam nói riêng trong thời kì Cổ Đại,chúng ta sẽ học nối tiếp một thới kì mới :Thời Trung Đại. Hoạt động của thầy và trò. Nội dung. -HS đọc SGK 1.Sự hình thành XHPK ở Châu Âu. GV : Treo BĐ Châu Au thời PK- Gthiệu (TCN các q. gia cổ đại P. Tây rất PT.Đất đai bao bọc Xquanh địa trung hải do ĐQ Rô Ma thống trị ,Q/hệ CHNLphát triển - nhưng đến TKIII, ĐQ Rô Ma lâm vào K/ hoảng suy vong, KT đình đốn) ? Giữa lúc đó Rô ma còn chịu T/ động bên -Cuối thế kỉ V,người Giec-man xâm ngoài đó là gì ?. chiếm Rô-Ma ->tiêu diệt các quốc gia cổ ?. Khi tràn vào lãnh thổ của Đế Quốc Rô-ma đại, lập nên nhiều vương quốc mới. người Giec-man đã làm gì? GV : Người Giec-Man là 1 Tộc người sống rải rác vùng Bắc châu Au . Khi ĐQ Rô-Ma cường thịnh họ sống lệ thuộc chịu sự thống trị của chủ nô Rô-Ma .Khi ĐQ Rô-Ma suy yếu người Giec-Man xâm chiếm lãnh thổ Rô-Ma .Các vương quốc mới T/lập-> nhà nước CHNL của Rô-Ma sụp đổ . ? Nêu tên 1 vài vương quốc mới ?. - Cưởp RĐ, phong tước vị cho các quí tộc.

(2) ?Sau đó ngừời Giec-Man còn làm gì ?. ? Những việc làm đó có tác động ntn đến XH ?. HS đọc SGK- " Thế là...hình thành ". ?Lãnh chúa và nông nô được H/thành từ những tầng lớp nào của XH cổ đại ?. -GV: Sự thay đổi về g/c XH dã dẫn đếnsự thay đổi về QHSX-> QHSXPKH/Thành -HS Quan sát H/1 - ?.Em hiểu thế nào là Lãnh địa? -Hãy miêu tả và nhận xét về Lãnh địa Phong Kiến ở H/1? ?Trình bày đời sống,sinh hoạt trong Lãnh địa? ?Đặc điểm chính của nền kinh tế Lãnh địa là gì? -HS thảo luận : phân biệt sự khác nhau giữa xã hôi Cổ Đại và xã hội Phong Kiến? -HS đọc SGK phần 3 -GV : Cuối TK XI ở châu Au xuất hiện thành thị trung đại . -?.Theo em những nguyên nhân nào dẫn đến sự xuất hiện Thành thị trung đại châu âu ? ? Theo em thành thị có vị trí địa lý ntn ?. (Nơi thuận tiện đông người qua lại ) . ? Cư dân trong thành thị gồm những ai? họ làm những nghề gì? -HSQSH 2 : N/X Hội chợ ở Đức . +? Các thị dân h/động KT ntn ?. + Bức tranh phản ánh điều gì ? ( Thành thị k chỉ là trung tâm KT mà còn là trung tâm văn hoá ,thể hiện qua việc tự do trao đổi buôn bán ). ? Đặc điểm KT của Thành thị là gì? (Nền KT tự do trao đổi buôn bán nhưng có sự quản lý của các tổ chức ). -Thảo Luận : So sánh đặc điểm KT giữa Lãnh địa và thành thị ? . -Thành thị ra đời có ý nghỉa gì? 4.Củng cố :. ->XHPK châu Au hình thành -XH xuất hiện 2 tầng lớp mới : lãnh chúa và nông nô. -QHSX phong kiến hình thành : Nông nô phụ thuộc vầo lãnh chúa . 2.Lãnh địa Phong Kiến * Khái niệm -Là vùng đất rộng lớn do Lãnh Chúa làm chủ trong đó có lâu đài thành quách. * Đời sống trong lãnh địa +Lãnh chúa sống xa hoa đầy đủ,có quyền lực. +Nông nô:đói nghèo cực khổ, phụ thuộc vào lãnh chuá. -Đặc điểm kinh tế tự cung tự cấp, không trao đổi với bên ngoài. 3.Sự xuất hiện các thành thị trung đại: * Nguyên nhân -Cuối thế kỉ XI sản xuất phát triển hàng hóa thừa được đem đi bán trao đổi ở nơi đông người ->thị trấn ra đời –>Thành thị trung đại xuất hiện. * Tổ chức của thành thị + Bộ mặt thành thị : Phố xá nhà cửa ....là trung tâm trao đổi buôn bán . + Các tầng lớp sống trong thành thị gồm có Thợ thủ công và thương nhân sản xuất và buôn bán trao đổi hàng hóa.. -Đặc điểm KT : là nền KT hàng hoá. * Vai trò của thành thị -Thúc đẩy XHPK phát triển.

(3) -XHPK ở Châu Âu được hình thành như thế nào? -Ý nghĩa sự ra đời của Thành thị? 5 .Dặn dò: Học bài-bài tập 1,2 và soạn bài 2. - Tìm hiểu các cuộc phát kiến địa lý . *************** Ngày giảng: 7A............................ 7B............................ Tiết 2 - Bài 2 : SỰ SUY VONG CỦA CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN VÀ SỰ HÌNH THÀNH CHỦ NGHĨA TƯ BẢN Ở CHÂU ÂU I. Mục tiêu bài học 1.Kiến thức: -Nguyên nhân và hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí,một trong những nguyên tố quan trọng tạo tiền đề cho sự hình thành quan hệ sản xuất Tư Bản chủ nghĩa. -Quá trình hình thành quan hệ sản xuất chủ nghĩa tư bản trong lòng xãhội phong kiến châu Âu. 2.Tư tưởng: -Thấy được tính tất yếu,tính quy luật của quá trình phát triển từ xã hội phong kiến lên xã hội tư bản chủ nghĩa ở châu Âu. -Mở rộng thị trường giao lưu buôn bán giữa các nước 3. Kĩ năng: -Bồi dưỡng kỉ năng quan sát bản đồ, chỉ các hướng đi trên biển của các nhà thám hiểm trong các cuộc phát kiến địa lí -Biết khai thác tranh ảnh lịch sử.. II.Thiết bị dạy học -Bản đồ thế giới. -Tranh ảnh về các nhà phát kiến địa lí,tàu thuyền. III. Hoạt động dạy học: 1. Tổ chức: 2.Kiểm tra : -XHPK châu Âu hình thành như thế nào?đặc điểm kinh tế Lãnh địa? -Vì sao Thành thị trung đại xuất hiện?nền kinh tế Lãnh địa có gì khác nền kinh tế Thành thị? 3 .Bài mới: * GTB : Các Thành thị trung đại ra đời đã thúc đẩy sản xuất phát triễn,vì vậy yêu cầu về thị trường tiêu thụ được đặt ra,nền kinh tế hàng hóa phát triển đã dẫn đến sự suy vong của chế độ phong kiến và sự hình thành CNTB ở châu Âu HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ HS đọc SGK phần 1 ? Nguyên nhân nào dẫn tới các cuộc phát kiến địa lí? -GV :TKXV nền KT hàng hoá PT ở châu Au -> n/cầu về nguyên liệu, thị trường trở lên cấp thiết . trong khi đó con đường buôn. NỘI DUNG CẦN ĐẠT 1.Những cuộc phát kiến lớn về địa lí. a-Nguyên nhân: - TKXV sản xuất phát triển ->Cần nguyên liệu và thị trường mới ..

(4) bán qua Tây á và Địa trung hải bị người Ả Rập chiếm đóng. ? Các cuộc phát kiến địa lí được thực hiện nhờ vào những điều kiện nào?. -Khoa học kỹ thuật tiến bộ : Đóng được thuyền lớn vượt đại dương. b-Các cuộc phát kiến địa lí tiêu biểu: +1487: Đi-a-xơ vòng quanh cực nam -?. Em hãy kể tên 1 số các cuộc phát kiến châu Phi. địa lý tiêu biểu ? +1498:Va-xcô đơ Ga-ma đến Ấn -GV giới thiệu thêm về các nhà thám hiểm Độ. (sách tư liệu LS7 ). +1492:Cô-lôm -bô tìm ra châu Mĩ +1519-1522:Ma-gien-lan vòng quanh trái đất. c. Kết quả: - Tìm ra các con đường mới nối liền ? Các cuộc phát kiến địa lí đã đem lại kết các châu lục, các vùng đất mới , dân quả gì? tộc mới - Đem về nguồn lợi cho giai cấp tư sản. d-Ý nghĩa: +LàcuộcCM về giao thông và tri ?Kết quả đó có ý nghĩa ntn ?. thức. +Thúc đẩy công thương nghiệp phát triển. 2.Sự hình thành CNTB ở châu Âu. -Quá trình tích lũy tư bản nguyên HS đọc SGK phần 2 thủy hình thành: Tạo vốn và người ?. Sau khi tìm ra vùng đất mới qúy tộc và tư làm thuê. sản châu Âu đã làm gì dể phục vụ lợi ích của mình ?. ?.Qúy tộc và tư sản châu Âu đã làm cách nào để có vốn và đội ngũ công nhân làm thuê? (-Cướp bóc tài nguyên từ thuộc địa, buôn bán nô lệ - Đuổi nông nô -> nông nô k có RĐ trở thành lực lượng làm thuê ). GV : Tất cả các thủ đoạn bóc lột ND thuôc địa và trong nước của quý tộc PK gọi là quá -Về kinh tế : Hình thức kinh doanh trình tích luỹ ban đầu . tư bản ra đời. Lập các công trường ?Với nguồn vốn và nhân công làm thuê qúy thủ công, các công ty thương mại, tộc và tư sản châu Âu đã làm gì ?. đồn điền trang trại... thuê nhân công làm . -Về xã hội : Các giai cấp mới hình thành: Tư sản và vô sản. ? Những việc làm đó có tác động gì đến xã -Về chính trị : Giai cấp tư sản mâu hội? . thuẫn với quý tộc phong kiến. ? Các giai cấp này được hình thành từ những tầng lớp nào? - HS thảo luận : Quan hệ sản xuất TBCN ở châu Âu được hình thành như thế nào? ( - QHSX TBCN được hình thành : TS bóc lột kiệt quệ VS ) ..

(5) 4.Củng cố : -Kể tên các nhà phát kiến và tác động của các cuộc phát kiến đó đối với xã hội? -Quan hệ xản xuất TBCN ở châu Âu được hình thành như thế nào? 5. Dặn dò: - Học bài-bài tập 1,2 - Tìm hiểu bài 3 SGK ***************. Ngày soạn: Tuần Ngày dạy: Tiết 3 - Bài 3 : CUỘC ĐẤU TRANH CỦA GIAI CẤP TƯ SẢN CHỐNG PHONG KIẾN HẬU KÌ TRUNG ĐẠI Ở CHÂU ÂU I . Mục tiêu bài dạy: 1.Kiến thức: -Nguyên nhân xuất hiện, nội dung tư tưởng của phong trào văn hóa phục hưng Và phong trào cải cách tôn giáo và những tác động của các phong trào này đến xã hội phong kiến châu âu bấy giờ. 2.Tư tưởng: -Nhận thức được sự phát triển hợp quy luật của xã hội loài người XHPK lạc hậu lỗi thời sụp đổ và thay vào đó là XHTB. Phong trào văn hóa Phục hưng đã đem lại nhiều giá trị to lớn cho nền văn hóa nhân loại 3.Kĩ năng: -Phân tích những mâu thuẫn xã hội để thấy được nguyên nhân sâu xa của cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống phong Kiến. II . Thiết bị dạy học: -Tranh ảnh về thời kì văn hóa Phục hưng..

(6) III .Hoạt động dạy học: 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2.Kiểm tra: -Kể tên các cuộc Phát kiến địa lí tiêu biểu và hệ quả của nó tới XH Châu Âu? 3.Bài mới: * GTB : Ngay trong lòng XHPK,CNTB đã được hình thành. giai cấp tư sản ngày càng lớn mạnh, tuy nhiên họ lại không có địa vị xã hội thích hợp. Do đó giai cấp tư sản đã chống lại Phong kiến trên nhiều lĩnh vực .Phong trào văn hóa Phục hưng là minh chứng cho cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống Phong kiến. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT HS đọc SGK phần 1 1.Phong trào văn hóa Phục Hưng ? CĐPK Châu Au tồn tại trong bao lâu ? -Nguyên nhân: ( Tồn tại từ TKX -> TK XV ) ? Vì sao phong trào văn hóa Phục hưng bùng nổ? +Chế độ Phong Kiến kìm hãm sự phát triển của xã hội ? Phục hưng là gì?( khôi phục lại nền Vhoá +Giai cấp tư sản có thế lực về kinh tế Hy Lạp -Rô Ma cổ đại sáng tạo nền VH mới nhưng không có địa vị xã hội của g/c TS ). -HĐ Nhóm : Tại sao g/c TS lại chọn văn hoá làm mở đầu cho cuộc đấu tranh chống PK. Giá trị cổ đại là tinh hoa DT ,Việc khôi phục có tác động tập hợp đông đảo ND chống PK. ? Kể tên một số nhà văn hóa, khoa học tiêu biểu? ( Lê ô la đơ vanh xi , Ra bơ le , đê các tơ ,Cô pec nic , Sêch xpia ...) . ? Thành tựu nổi bật của phong trào văn hóa Phục hưng là gì? ( KHKT tiến bộ , sự phong phú về văn học, thành công trong lĩnh vực nghệ thuật ). ? Qua những tác phẩm của mình các tác giả -Nội dung tư tưởng: thời Phục hưng muốn nói điều gì? +Phê phán XHPK và giáo hội. +Đề cao giá trị con người + Đề cao KH tự nhiên , XD thếgiới ? Phong trào VH phục hưng có ý nghĩa ntn ? . quan duy vật tiến bộ . HS đọc SGK phần 2 - Ý nghĩa : Mở đường cho sự phát triển ? Nguyên nhân nào dẫn tới phong trào Cải của văn hóa nhân loại. cách tôn giáo? 2.Phong trào cải cách tôn giáo: -Nguyên nhân: ?Trình bày nội dung tư tưởng cải cách của +Giáo hội bóc lột nhân dân. Lu-thơ vàCan-vanh? +Cản trở sự phát triển của xã hội -Nội dung: +Phủ nhận vai trò thống trị củagiáo hội. ? Phong trào cải cách tôn giáo đãphát triển +Bãi bỏ lễ nghi phiền toái. như thế nào? ( lan rộng nhiều nước Tâu Au, +Quay về giáo lí nguyên thủy. Anh, Pháp, Thuỵ sĩ ... ) . ? Tác động của Phong trào cải cách tôn giáo? -Tác động đến xã hội:.

(7) ? Trong quá trình phát triển tôn giáo bị phân hoá ntn ?.. +Góp phần thúc đẩy cho các cuộc khởi nghĩa nông dân. +Đạo Ki -Tô bị phân hóa thành 2 giáo phái:đạo tin lành và kitô giáo.. 4. Củng cố : -Giai cấp tư sản chống phong kiến trên những lĩnh vực nào? tại sao lại có cuộc đấu tranh đó -Ý nghỉa của phong trào văn hóa Phục hưng? 5 . Dặn dò : -Học bài-bài tập 3,4-sách BTLS - Tìm hiểu bài3 SGK ****************** Ngày soạn : Ngày dạy:. Tuần. Tiết 4 - BÀI 4 : TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN I . Mục tiêu bài dạy : 1.Kiến thức: -Sự hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc. - Những triều đại phong kiến lớn ở Trung Quốc. -Những thành tựu lớn về văn hóa, khoa học-kĩ thuật của Trung Quốc. 2.Tư tưởng: -Nhận thức được Trung Quốc là một quốc gia Phong kiến lớn ở Phương Đông. -Là nước láng giềng vơí Việt Nam,ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình lịch sử của Việt Nam 3.Kĩ năng: -Lập niên biểu các triều đại phong kiến Trung Quốc. -Phân tích các chính sách xã hội của mỗi triều đại,từ đó rút ra bài học lịch sử. II.. Thiết bị dạy học : -Bản đồ Trung Quốc thời phong kiến. -Tranh ảnh một số công trình,lâu đài, lăng tẩm của Trung Quốc. III . Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra : - Nêu thành tựu và ý nghĩa của phong trào văn hóa Phục Hưng? -Phong trào cải cách tôn giáo tác động đến xã hội châu Âu như thế nào? 3.Bài mới: * GTB :Là một trong những quốc gia ra đời sớm và phát triển nhanh.Trung Quốc đã đạt được nhiều thành tựu rực rỡ trên nhiều lĩnh vực .Khác với các nườc châu Âu thời phong kiến bắt đầu sớm và kết thúc muộn hơn. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT -HS đọc SGKphần 1 1.Sự hình thành xã hội phong kiến ở -GV : Sử dụng BĐ TQ thời PK : Từ 2000 năm trung quốc: TCN người TQ đã XD đất nước bên lưu vực S. Hoàng Hà với những thành tựu Vminh rực rỡ thời cổ đại TQ . * Những biến đổi trong SX ? Thời Xuân Thu - Chiến Quốc của TQ trong - Xuất hiện công cụ bằng sắt . SX có gì tiến bộ ? . -Diện tích gieo trông mơ rộng năng suất tăng . ?Những biến đổi về mặt sản xuất đã có tác * Biến đổi về XH.

(8) động gì đến xã hội ? ? Giai cấp Địa chủ và nông dân tá điền Được hình thành từ tầng lớp nào trong XH? ( nông dân phân hoá thành 3 bộ phận - nd giàu có tiền mua RĐ ->Đchủ - nd giữ được RĐ -> nd tự canh - nd mất RĐ nhận RĐ của ĐC -> nd tá Điền ) ? Địa vị của 2g/c này trong XH ntn? Quan hệ giữa ĐC và tá điền ra sao ?. +Địa chủ:là giai cấp thống trị trong XHPK vốn là những quí tộc cũ và nông dân giàu có,có nhiều ruộng đất +Tá điền:Nông dân bị mất ruộng ,phải nhận ruộng của địa chủ và nộp địa tô . GV : Đây là sự thay thế hình thức bóc lột trước thời cổ đại là sự bóc lột giữa quí tộc với nd công xã -> Sang thời Xuân thu -Chiến quốc -> HS đọc phần 2 SGK . ?Trình bày những nét chính trong chính sách đối nội và đối ngoại của nhà Tần?. ? Kể tên một số công trình mà Tần Thủy Hoàng bắt nông dân xây dựng? ( Vạn lý trường thành ,Cung A phòng ,Lăng li sơn..) -HSQSH8 : Em nhận xét gì về những tượng gốm trong bức tranh ? ( Giống người thật , số lượng lớn -> Sự tốn kém về ngày công, tiền của) ? Nhà Tần có c/s đối ngoại ntn?. - GV : C/s cai trị tàn bạo của TTH khiến ND nổi dậy lật đổ nhà Tần -> Nhà Hán được T/ lập . -GV : LSTQ có 2 nhà Hán -Nhà Tây Hán do Lưu Bang lập lên và nhà Đông Hán do Lưu Tú lập lên. -Nhà Hán đã ban hành những chính sách đối nội , đối ngoại gì?. -Xã hội xuất hiện 2 giai cấp mới : Địa chủ và nông dân tá điền.. - Giai cấp địa chủ bóc lột nd tá điền ->QH SX PK được hình thành . 2.Xã hội Trung Quốc thời Tần –Hán: a.Nhà Tần: -Đối nội: +Chia đất nườc thành quận huyện,cử quan lại đến cai trị. +Ban hành chế độ đo lường và tiền tệ thống nhất. +Bắt nhân dân lao dịch.. -Đối ngoại : Tiến hành chiến tranh mở rộng lãnh thổ . b.Nhà Hán:. -Đối nội : +Xóa bỏ chế độ hà khắc của pháp luật . +Giảm tô thuế,lao dịch +khuyến khích sản xuất, phát triển kinh tế. -Đối ngoại :Tiến hành chiến tranh -Liên Hệ :Nhà Hán XL nước ta KN 2 Bà Trưng xâm lược. . -> Kinh tế phát triển , XH ổn định ?Tác dụng của các chính sách đó? -HSQS bảng niên biểu LSTQ . HĐ Nhóm: So sánh thời gian trị vì của nhà Hán.

(9) so với nhà Tần ? Vì sao có sự chênh lêch đó ?. ( Nhà Tần tồn tại : 221-206TCN -> 15 năm Nhà Hán tồn tại : 206TCN-220 -> 426 năm => Vì nhà Hán có những c/s tiến bộ hơn để PT KT , ổn định XH ) HS đọc phần 3. 3. Sự thịnh vượng của Trung Quốc dưới thời nhà Đường: ?Để củng cố và kiện toàn bộ máy nhà nước nhà -Đối nội : Đường đã làm gì ? . + Cử người cai quản các địa phương. + Mở nhiều khoa thi tuyển chọn nhân tài + Giảm thuế chia ruộng cho nông ?Tác dụng của các c/s đó ?.( KT phát triển đất dân. nước phồn vinh ) - GV giới thiệu n/vật Lý Thế Dân - Người đưa nhà Đường vào thời kì thịnh trị ( Tư liệu LS7T37 ) ? Chính sách đối ngoại của nhà Đường so với - Đối ngoại : Tiến hành chiến tranh các thời trước ntn ?. xâm lược mở rộng lãnh thổ (Nhà Đường tiến hành XL với qui mô lớn, Lãnh thổ được mở rộng hơn bao giờ hết, Thời Đường thịnh vượng nhất TQ thời PK ) ? Sự thịnh vượng của Trung Quốc bộc lộ ở những điểm nào? ( Đất nước ổn định -KT phát triển - Bờ cõi mở rộng ) 4. Củng cố : -XHPK ờ Trung Quốc đựoc hình thành như thế nào? -Sự thịnh vượng của Trung Quốc biểu hiện ở những mặt nào dưới thời nhà Đường? 5.Dặn dò: -Học bài –bài tập 2,3-soạn bài 4 tiếp theo. ************** Ngày soạn : Tuần Ngày dạy : Tiết 5 - Bài 3 TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN I..Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức : Học sinh nắm được . -Sự hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc. -Những triều đại phong kiến lớn ở Trung Quốc. -Những thành tựu lớn về văn hóa,khoa học-kĩ thuật của Trung Quốc. 2Tư tưởng: -Nhận thức được Trung Quốc là một quốc gia Phong kiến lớn ở Phương Đông. -Là nước láng giềng vơí Việt Nam,ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình lịch sử của Việt Nam. 3.Kĩ năng; -Lập niên biểu các triều đại phong kiến Trung Quốc. -Phân tích các chính sách xã hội của mỗi triều đại, từ đó rút ra bài học lịch sử. II. Thiết bị dạy học: -Bản đồ Trung Quốc thời phong kiến..

(10) -Tranh ảnh một số công trình, lâu đài, lăng tẩm của Trung Quốc III .Hoạt động dạy học 1.Tổ chức 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra -Nguyên nhân nào dẫn đến sự hình thành XHPK ở Trung Quốc? Theo em, sự hình thành XHPK ở Trung Quốc có gì khác với phương Tây? -Trình bày những nét chính trong chính sách đối nội và đối ngoại của nhà Đường. Tác dụng của các chính sách đó? 3. Bài mới: * GTB - Sau khi phát triển đến độ cực thịnh dưới thời nhà Đường, Trung Quốc lại lâm vào tình trạng chia cắt suốt hơn nửa thế kỉ (từ năm 907 đến năm 960). Nhà Tống thành lập năm 760, Trung Quốc thống nhất và tiếp tục phát triển, tuy không mạnh mẽ như trước. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT HS Đọc P1SGK. ?.Nhà Tống đã thi hành những chính sách gì?. ?.Những chính sách đó có tác dụng gì? (Ổn định đời sống nhân dân sau nhiều năm chiến tranh lưu lạc ) ?. Nhà Nguyên ở Trung Quốc được hình thành như thế nào? (Vua Mông Cổ Là Hốt Tất Liệt diệt nhà Tống, lập nên nhà Nguyên ở TQ ) ?.Nhà Nguyên có những chính sách gì? ?. Sự phân biệt đối xử giữa người Mông Cổ và người Hán được biểu hiện như thế nào? (-Người Mông Cổ có địa vị cao, hưởng nhiều đặc quyền. - Người Hán bị cấm đoán đủ thứ cấm mang vũ khí, thậm chí cả việc họp chợ, ra đường vào ban đêm…) ?. Hậu quả của những chính sách đó? HS Đọc SGK ?. Trình bày diễn biến chính trị của Trung Quốc từ sau thời nguyên đến cuối Thanh? (-1368, Nhà Nguyên bị lật đổ, nhà Minh thống trị. sau đo, lí tự thành lật đổ nhà minh. quân mãn thanh từ phương bắc tràn xuống lập nên nhà Thanh -> 1644 T/lập nhà Thanh) ?.Xã hội Trung Quốc cuối thời Minh và nhà Thanh có gì thay đổi?. 4.Trung Quốc Thời Tống –Nguyên a. Thời Tống - Miễn giảm thuế, sưu đich - Mở mang thuỷ lợi. - Phát triển thủ công nghiệp: khai mỏ, luyện kim, dệt tơ lụa, đúc vũ khí… - Có nhiều phát minh. b.Thời Nguyên:. - Phân biệt đối xử giữa người Mông cổ và người Hán.. - Nhân dân nổi dậy khởi nghĩa. 5. Trung Quốc thời Minh – Thanh -Thay đổi về chính trị +1368 nhà Minh Được thành lập . +1644 nhà Thanh được thành lập. -Biến đổi về XH cuối thời Minh Thanh - XHPK lâm vào tình trạng suy thoái. + Vua quan ăn chơi xa xỉ..

(11) + Nông dân, thợ thủ công phải nộp thuế nặng nề. + Phải đi lao dịch, đi phu. -Biến đổi về KT ?. Mầm mống kinh tế TBCN biểu hiện ở điểm - Mầm mống KT TB xuất hiện. nào? + Xuất hiện nhiều xưởng dệt lớn, xưởng làm đồ sứ… với sự chuyên môn hóa cao, thuê nhiều nhân công + Buôn bán với nước ngoài được mở rộng. 6. Văn hoá, khoa học – kỹ thuật Trung Quốc thời Phong Kiến ?.Trình bầy những thành tựu nổi bật về văn a.Văn hoa: hoà Trung Quốc thời phong kiến? - Tư tưởng: Nho giáo. ?: Kể tên một số tác phẩm văn học lớn mà em - Văn học, sử học: rất phát triển. biết - Nghệ thuật: hội hoạ, điêu khắc, kiến trúc… đều ở trình độ cao. b. Khoa học – kĩ thuật ?.Kể tên 1 thành tựu KH KT dưới thời PKTQ?. - “Tứ đại phát minh” - Kỹ thuật đóng tàu, luyện kim, khai thác dầu mỏ… có đóng góp lớn với HSQSH10SGK nhân loại -?Em có nhận xét gì về trình độ sản xuất đồ gốm thời PKTQ ?.( -Đạt tới đỉnh cao , kỹ thuật tinh xảo). ?Kể tên 1 số công trình kiến trúc lớn ? ( Cố Cung ...) ? Quan sát cố cung (hình 9 SGK) em có nhận xét gì? (Đồ sộ , rộng lớn , kiên cố , kiến hài hoà ) - Liên hệ : KHKT thời PKVN 4. Củng cố -Trình bày những thay đổi của XHPK Trung Quốc cuối thời Minh - Thanh? -Văn hoá, khoa học – kĩ thuật Trung Quốc thời phong kiến có những thành tựu gì? 5. Dặn dò -Học bài-Làm bài tập 5,6 bài4-SBTLS -Tìm hiểu bài 5 ***************.

(12) Ngày Soạn : Ngày dạy :. Tuần. Tiết 6 -Bài 5 ẤN ĐỘ THỜI PHONG KIẾN I. Mục tiêu bài học 1.Kiến thức : Học sinh nắm được. -Các giai đoạn lớn của lịch sử Ấn Độ từ thời cổ đại đến giữa thế kỉ XIX. -Những chính sách cai trị của các vương triều va nhứng biểu hiện của sự phát triển thịnh đạt của Ấn Độ thời Phong Kiến. -Một số thành tự của văn hoá Ấn Độ thời cổ, trung đại. 2.Tư tưởng: -Lịch sử Ấn Độ thởi phong kiến gắn sự hưng thịnh, ly hợp dân tộc với đấu tranh tôn giáo. -Nhận thức được Ấn Độ là một trong những trung tâm của văn minh nhân loại, có ảnh hưởng sâu rộng đến sự phát triển lịch sử và văn hoá của nhiều dân tộc Đông Nam Á. 3 .kĩ năng: -Bồi dưỡng kĩ năng quan sát bản đồ -Tổng hợp những kiến thức trong bài để đạt được mục tiêu bài học. II . Phương tiện dạy học 1. Bản đồ Ấn Độ thời cổ đại và Phong Kiến. 2. Tư liệu về các triều đại ở Ấn Độ. 3. Một số tranh ảnh về các công trình văn hoá của Ấn Độ. III . Tiến trình dạy học 1 . Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra -Sự suy yếu của xã hội phong kiến Trung Quốc cuối thời Minh – Thanh được biểu hiện như thế nào? -Trình bày những thành tựu về văn hoá, khoa học – kĩ thuật của Trung Quốc thời phong kiến. 3. Bài mới * GTB : Ấn Độ – Một trong những trung tâm văn hoá lớn nhất của nhân loại cũng được hình thành từ rất sớm. Với một bề dầy lịch sử và những thành tựu văn hóa vĩ đại. Ấn Độ đã có những đóng góp lớn lao trong lịch sử nhân loại. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ HS Đọc phần 1 SGK ?. Các tiểu vương quốc đầu tiên được hình thành ở đâu trên đất Ấn Độ? vào thời gian nào? - GV treo LĐ Gv giới thiệu trên LĐ những con sông lớn góp phần hình thành nền văn minh từ rất sớm của An Độ. ?.Nhà nước Magađa thống nhất ra đời trong hoàn cảnh nào? ( Những thành thị tiểu vương quốcdần liên kết với nhau => Sự ra đời nhà nước Ma ga đa .) ?. Đất nước Magađa tồn tại trong bao lâu?. NỘI DUNG CẦN ĐẠT 1 .Những trang sử đầu tiên -2500 năm TCN: thành thị xuất hiện (sông Ấn). -1500 năm TCN: thành thị xuất hiện (sông Hằng).. -TK VI TCN: Nhà nước Magađa thống.

(13) nhất  hùng mạnh (cuối TK III TCN). ?. Vương triều Gupta ra đời vào thời gian -Sau TK III: Vương triều Gupta. nào? 2. Ấn Độ thời Phong Kiến HS đọc phần 2 SGK. * Vương triều Gupta: (TK IV – VI) GV: -Sự phát triển của vương triều gupta thể - Luyện kim rất phát triển. hiện ở những mặt nào? ( cả KT ,XH,VH đều - Nghề thủ công: dệt, chế tạo kim hoàn. phát triển ) Khắc trên ngà voi… ?. Sự sụp đổ của vương triều Gupta diễn ra thế nào? ( Đầu TK XII người Thổ Nhĩ Kì tiêu diệt miền Bắc An=> Vương triều Gúp Ta sụp đổ). ?. Người hồi giáo đã thi hành những chính * Vương quốc Hồi giáo Đêli (XII – XVI) sách gì? - Chiếm ruộng đất. ?. Vương triều Đê-li tồn tại trong bao lâu? - Cấm đoán đạo Hinđu. (-Từ TK XII -> TK XVI bị người Mông Cổ tấn công và lật đổ ). => * Vương triều Môgôn (TK XVI – giữa ?. Vua A-cơ-ba đã áp dụng những chính sách TK XIX). Thực hiện các biện pháp để gì để cai trị An Độ? xoá bỏ sự kì thị tôn giáo, thủ tiêu đặc (gv giới thiệu thêm về A-cơ-ba cho hs) quyền Hồi giáo, khôi phục kinh tế và phát triển văn hoá. 3. Văn hoá Ấn Độ: - HS đọcPhần 3 SGK. - Chữ viết: chữ viết phạn. ? . Chữ viết đầu tiên được người Ấn Độ sáng - Văn hoá: Sử thi đồ sộ, kịch, thơ ca… tạo là loại chữ nào? dùng để làm gì? - Kinh Vê-đa. - GV: Kinh Vê-đa là bộ kinh cầu nguyện cổ nhất. “Ve-đa” có nghĩa là “Hiểu biết” gồm 4 tập. ?. Kể tên các tác phẩm văn học nổi tiếng của Ấn Độ?. (Ma ha bha ra,Rama ya na,kịch Ka li đa sa - Kiến trúc: kiến trúc Hin-đu và kiến trúc ? :Kiến trúc Ấn Độ có gì đặc sắc? Phật giáo (- Kiến trúc Hinđu: tháp nhọn, nhiều tầng, trang trí bằng phù điêu - Kiến trúc Phật giáo: Chùa xây hoặc khoét sâu vào vách núi, tháp có mái tròn như bút úp). 4. Củng cố -Lập niên biểu các giai đoạn phát triển lịch sử lớn của Ấn Độ. -Trình bày những thành tựu lớn về văn hoá mà người Ấn Độ đã đạt được. 5. Dặn dò: -Học bài – BT 1, 2. Soạn bài 6 -Tìm hiểu bài 6 ****************.

(14) Ngày soạn : Tuần Ngày dạy : Tiết 7 - Bài 6 CÁC QUỐC GIA PHONG KIẾN ĐÔNG NAM Á I.. Mục đích yêu cầu 1.Kiến thức: - Học sinh nắm được . -Nắm được tên gọi của các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, những đặc điểm tương đồng về vị trí địa lý của các quốc gia đó. -Các giai đoạn lịch sử quan trọng của khu vực Động Nam Á. 2.Tư tưởng: -Nhận thức được quá trình lịch sử, sự gắn bó lâu đời giữa các dân tộc ở Đông Nam Á. -Trong lịch sử, các quốc gia Đông Nam Á cũng có nhiều thành tựu đóng góp cho văn minh nhân loại 3.Kĩ năng: -Biết xác định được vị trí các vương quốc cổ và phong kiến Đông Nam Á trên bản đồ -Lập niên biểu các giai đoạn phát triển chủ yếu của lịch sử khu vực ĐNÁ. II.Đồ dùng dạy học -Bản đồ Đông Nam A. -Tranh ảnh tư liệu về các công trình kiến trúc, văn hoá, đất nước của khu vực Đông Nam A III.Hoạt động dạy học 1.Tổ chức: 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra . -Sự phát triển của Ấn Độ dưới vương triều Gup-ta được biểu hiện như thế nào? -Trình bày những thành tựu về mặt văn hoá mà Ấn Độ đã đạt được ở thời Trung đại? 3. Bài mởi.

(15) * GTB : Đông Nam Á từ lâu đã được coi là một khu vực có bề dày văn hóa, lịch sử. Ngay từ những thế kỉ đầu Công nguyên, các quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á đã bắt đầu xuất hiện. Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, các quốc gia đó đã có nhiều biến chuyển. Trong bài 6 chúng ta sẽ nghiên cứu sự hình thành và phát triển của khu vực Đông Nam Á thời phong kiến. HOẠT ĐỘNGCỦA THẦY VÀ TRÒ - Treo bản đồ ĐNA - HS đọc phần 1 SGK ? .Kể tên các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á hiện nay và xác định vị trí các nước đó trên bản đồ?.(VN,CPC,Thái Lan,Mi an ma,InĐônê xia,Phi lip pin,Sin ga po,Bru nây,Đông ti mo ). Học sinh xác định trên bản đồ. ?. Các nước ĐNA có đặc điểm chung về tự nhiên ntn ?. (Chịu ảnh hưởng của gió mùa tạo nên 2 mùa:mùa mưa và mùa khô.) ?. Điều kiện tự nhiên ấy tác động như thế nào đến phát triển nông nghiệp? (+ Thuận lợi: Cung cấp đủ nước tưới, khí hậu nóng ẩm  thích hợp cho cây cối sinh trưởng và phát triển. + Khó khăn: Gió mùa cũng là nguyên nhân gây ra lũ lụt, hạn hán… ảnh hưởng đến sự phát triển nông nghiệp ?. Các quốc gia cổ ở Đông Nam Á xuất hiện từ bao giờ? ?. Hãy kể tên một số quốc gia cổ và xác định vị trí trên lược đồ? ( -Vương quốc Chăm Pa thuộc vùng trung bộ VN, Vương quốc Phù Nam thuộc vùng hạ lưu S.Mê Công ....). Học sinh đọc phần 2 SGK. -GV : giai đoạn từ nửa sau thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVIII là thời kì thịnh vượng nhất của các quốc gia phong kiến Đông Nam Á. ?. Trình bày sự hình thành của quốc gia phong kiến Iđônêxia? (Cuối TKIII dòng Vua Gia Va mạnh lên chinh phục tất các vương quốc ở 2 đảo Xumatơ ra và Giava lập nên vương triều Mô giô pa hit hùng mạnh suốt 3 TK ). ?. Kể tên một số quốc gia Đông Nam Á khác và thời điểm hình thành các quốc gia đó?. NỘI DUNGCẦN ĐẠT 1. Sự hình thành của vương quốc cổ Đông Nam Á. * Điều kiện tự nhiên: Chịu ảnh hưởng của gió mùa + Thuận lợi: Có đ/k nông nghiệp phát triển.. + Khó khăn: Nhiều thiên tai . * Sự hình thành các vương quốc cổ: Từ những thế kỉ đầu sau Công nguyên (trừ Việt Nam đã có nhà nước từ TCN ) các vương quốc cổ được thành lập .. 2. Sự hình thành và phát triển của các quốc gia phong kiến Đông Nam Á - Từ thế kỉ X – XVIII,  thời kì thịnh vượng. * Các giai đoạn phát triển của các nước Đông Nam Á + Inđônêxia: Vương triều Mô-giô-pa-hit (1213 – 1527). + Campuchia: Thời kì Angco ( IX – XV) + Mianma: Vương triều Pa-gan (XI) + Thái Lan: Vương quốc Su-khô-thay (XIII) + Lào: Vương quốc Lạn Xạng (XV – VIII) + Đại Việt..

(16) + Champa… *Thành tựu : Nổi bật cư dân Đông Nam Á thời phong kiến là kiến trúc và điêu khắc với nhiều công trình nổi tiếng: Đền Ăng-co, đền Bô-rô- bu-đua, chùa tháp Pa-gan, Tháp Chàm… ?. Kể tên một số thành tựu thời phong kiến của các quốc gia Đông Nam Á? -HSQSH12 và 13 - Em có nhận xét gì về kiến trúc của Đông Nam A qua hình 12 và 13 ?.( - Hình vòm, kiểu bát úp, có tháp nhịn, đồ sộ, khắc hoạ nhiều hình ảnh sinh đông ( chịu ảnh hưởng của kiến trúc Ấn Độ). -Liên hệ : Kiến trúc của VN thời PK 4. Củng cố : - Trình bày điều kiện tự nhiên và những yếy tố hình thành nên các vương quốc cổ ở Đông Nam Á. - Kể tên một số vương quốc phong kiến Đông Nam Á tiêu biểu và một số công trình kiến trúc đặc sắc. 5.Dặn dò: -Học bài -bài tập 1,2 và soạn bài 6(TT). - Tìm hiểu P3,4 bài 6 SGK ******************* Ký duyệt giáo án :. Ngày soạn : Tuần Ngày dạy: Tiết 8 - Bài 6 CÁC QUỐC GIA PHONG KIẾN ĐÔNG NAM Á I .Mục tiêu bài học.

(17) 1.Kiến thức: -Trong số các quốc gia Đông Nam Á, Lào, Cam-pu-chia là 2 nước láng giềng gần gũi với Việt Nam -Những giai đoạn lịch sử lớn của hai nước. 2.Tư tưởng: Bồi dưỡng cho họcsinh tình cảm yêu quý, trân trọng truyền thống lịch sử của Lào và Campu-chia, thấy được mối quan hệ mật thiết của 3 nước Đông Dương 3.Kĩ năng: Lập được biểu đồ các giai đoạn lịch sử của Lào và Cam-pu-chia. II. Phương tiện dạy học -Lược đồ các nước Đông Nam Á (hình 16 phóng to). -Bản đồ Đông Nam Á. -Tư liệu lịch sử về Lào ,Cam-pu-chia. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức 7A 7B 7C 7D 2.Kiểm tra bài cũ -Kể tên các nước trong khu vực Đông Nam Á hiện nay và xác định vị trí của các nước trên bản đồ. -Các nước trong khu vực Đông Nam Á có điểm gì chung về điều kiện tự nhiên? Điều kiện đó có ảnh hưởng gì đến sự phát triển nông nghiệp? 3.Bài mới * GTB -Cam-pu-chia và Lào là hai nước anh em cùng ở trên bán đảo Đông Dương với Việt Nam. Hiểu được lịch sử của hai nước bạn cũng góp phần hiểu thêm lịch sử nước mình. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNGCẦN ĐẠT -Treo LĐ ĐNA-Giơi thiệu CPC 3.Vương quốc Campuchia Học sinh đọc phần 3 SGK -?Từ khi thành lập đến năm 1863. lịch sử Campuchia có thể chia thành mấy giai a. Từ TK I – VI: Nước Phù Nam đoạn? - Cư dân ở Cam-pu-chia do tộc người nào hình thành? -?Tại sao thời kì phát triển của b. Từ TK VI – IX: Nước Chân Lạp (tiếp Campuchia lại được gọi là thời kì Angco? xúc với văn hóa Ấn Độ , biết khắc chữ ( Vì thời kỳ này kinh đô đươc đặt tên là Phạn) Ang co và thời kỳnày đền tháp XD với các tên Ang Co Thom, Ang Co Vát ). -HSQSH 14 - GV gthiệu : Đền Ang co vát XD thờ thần Visnu Đường vào là đại c. Từ TK IX – XV: Thời kì Angco lộ2kmlát bằng tả đá lớn , cổng rộng - Angco là kinh đô, có nhiều đền tháp: 200m,Qua cổng là đoạn đường lát đá rộng AngcoVát, Ang-co Thom… được xây 10m ;2 bênhành lang bằng đá chạm hình dựng trong thời kì này. rắn thần 7 đầu , trước đền chính có 2 hồ nước hình vuông chính diện , cạch có 1 sân rộng nơi t/hiện nghi lễ tôn giáo ,4 tháp đá nhỏ chầu quanh tháp lơn cao > 60m, cạnh có lầu chứa kinh ,lầu chứa 1000 vị phật - Toàn công trình được bao bọc Bằng - Nông nghiệp rất phát triển..

(18) hành lang bằng đá tảng điêu khắc với những phù điêu khổng lồ dài hàng nghìn m) -? Em có nhận xét gì về khu Ăng co Vat qua hình 14? (- Quy mô: đồ sộ , kiến trúc: độc đáo thể hiện óc thẩm mĩ và trình độ kiến trúc rất cao của người Cam-pu-chia). ?Sự phát triển của Cam pu chia thời kì Ăng co bộc lộ ở những điểm nào?. - Có nhiều công trình kiến trúc độc đáo. - Quân đội hùng mạnh. -Mở rộng lãnh thổ bằng vũ lực. d.Từ TK XV – 1863: Thời kì suy yếu. 4. Vương quốc Lào + Trước TK XIII: Chỉ có người Đông Nam Á cổ và người lào Thom. ?Thời kì suy yếu của Cam-pu-chia là thời kì nào? ( P đô hộ ) HS đọc phần 4 SGK ?Lịch sử Lào có những mốc quan trọng nào? GV:-Kể thêm cho học sinh về Pha Ngừm theo SGV + Sau TK XIII: người Thái di cư Lào ? Trình bày những nét chính trong đối nội Lùm, bộ tộc chính của Lào. và đối ngoại củaVương quốc Lạn Xạng? + XV – XVII: thời kì thịnh vượng.. ? Nguyên nhân nào dẫn đến sự suy yếu của Vương quốc Lạn Xạng? GV:- Do có sự tranh chấp quyền lực trong hoàng tộc, đất ước suy yếu, vương quốc Xiêm xâm chiếm. -HSQSH5-GV GT : Thạt luổng (tháp lớn) XD 1566 dưới triều Vua Xệt tha thi lạt gồm 1 tháp lớn hình nậm rượu đặt trên đế hoahình sen có 12 cánh dưới là 1 bệ hình bán cầu tạo thành 4 múi có đáy vuông mỗi cạnh có 323 phiến đá có 4 cổng dưới dạng miếu thờ ,XQ tháp chính có 30 tháp nhỏ . Mỗi tháp khắc 1 lời dạy của phật , tháp chính cao 40m ). ?.N/ xét Kiến trúc Thạt Luổng của Lào . ( uy nghi đồ sộ) -Thảo Luận Kiến trúc Thạt Luổng của Lào có gì giống và khác với các công trình của các nước trong khu vực? HS:Uy nghi, đồ sộ, có kiến trúc nhiều tầng lớp, có 1 tháp chính và nhiều tháp phụ nhỏ hơn ở xung quanh, nhưng có phần không cầu kì, phức tạp bằng các công trình của Cam-pu-chia.. - Đối nội: Chia đất nước thành các mường, đặt quan cai trị, xây dựng quân đội vững mạnh. - Đối ngoại: Luôn giữ mối quan hệ hòa hiếu với các nước nhưng cương quyết chống xâm lược. -TK XVIII -> XIX: suy yếu..

(19) 4. Củng cố: -Lập niên biểu các giai đoạn phát triển chính của lịch sử Lào và Cam-pu-chia đến giữa TK XIX. -Trình bày sự thịnh vượng của Cam-pu-chia thời kì Ang-co 5.Dặn dò: -Học bài,bài tập 4,5 bài 7 SBT - Tìm hiểu bài 7- SGK ****************. Ngày soạn: Tuần Ngày dạy: Tiết 9 - Bài 7 : NHỮNG NÉT CHUNG VỀ XÃ HỘI PHONG KIẾN I .Mục tiêu bài dạy 1.Kiến thức: -Nền tảng kinh tế và các giai cấp cơ bản trong xã hội. -Thể chế chính trị của nhà nước Phong kiến. 2.Tư tưởng: Giáo dục niềm tin và lòng tự hào và truyền thống lịch sử, thành tựu văn hóa, khoa học kĩ thuật mà các dân tộc đã đạt được trong thời phong kiến 3.kĩ năng: Làm quen với phương pháp tổng hợp, khái quát hóa các sự kiện, biến cố lịch sử từ đó rút ra nhận xét, kết luận cần thiết. II. Thiết bị dạy học -Bản đồ Châu Á, Châu Au -Tư liệu về XHPK ở phương Đông và phương Tây. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức 7A 7B 7C 7D 2.Kiểm tra -Sự phát triển của Vương quốc Cam-Pu-Chia thời Ăng-co được biểu hiện như thế nào? -Em hãy trình bày chính sách đối nội và đối ngoại của các vua Lạn Xạng? 3.Bài mới: GTB - Qua các tiết học trước, chúng ta đã biết được sự hình thành, phát triển của chế độ phong kiến ở cả phương Đông và phương Tây. Chế độ phong kiến là một giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển của lịch sử loài người. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT -HS hoàn thành bảng thống kê 1. Cơ sở kinh tế – xã hội của XHPK Đặc điểm XHPK XHPK PhươngĐông PhươngTây Cơ sở KT Nôngnghiệp Nôngnghiệp Giai cấp -ĐCPK,nông Lãnh chúa dân và nô tì nông nô - Cơ sở kinh tế: Nông nghiệp -?: -Theo em, cơ sở kinh tế của XHPK ở phương Đông và châu Au có điểm gì giống và khác nhau? ( Giống : N . Nghiệp là chủ.

(20) yếu- Khác : Phương đông bó hẹp trong công xã nông thôn còn phương Tây đóng kín trong lãnh địa ). - Trình bày các giai cấp cơ bản trong XHPK - Địa chủ – Nông dân (phương Đông) ở cả phương Đôngvà châu Au? - Lãnh chúa- Nôngnô(Châu Au) (- Phương Đông: Địa chủ – Nông dân - Châu Au: Lãnh chúa – Nông nô.) -? Hình thức bóc lột chủ yếu trong XHPK là - Phương thức bóc lột: địa tô. gì? (Bóc lột bằng địa tô.) - Em hiểu giai cấp địa chủ, lãnh chúa bóc lột bằng địa tô là như thế nào? (Giao ruộng đất cho nông dân, nông nô thu tô, thuế rất nặng.) Thảo Luận: Trong nền kinh tế phong kiến ở phương Đông và châu Au còn khác nhau ở điểm nào? (Ơ châu Au xuất hiện thành thị trung đại thương nghiệp, công nghiệp phát 2. Nhà nước phong kiến: triển.). - Thể chế nhà nước: Vua đứng đầu Chế -?TrongXHPK, ai là người nắm quyền lực? độ quân chủ. Chế độ quân chủ là gì? (-Thể chế nhà nước do Vua đứng đầu ) -Thảo Luận : Chế độ quân chủ ở châu Au và phương Đông có gì khác biệt? (- Chế độ quân chủ ở phương Đông và châu Au có sự khác biệt: + Phương Đông: vua có mọi quyền lực Hoàng đế. (CĐQC tập quyền ). + Châu Au: Lúc đầu hạn chế trong các lãnh địa (CĐQC phân quyền ) -> TK XV quyền lực tập trung trong tay vua(CĐQC tập quyền ). 4.Củng cố: -Lập bảng so sánh chế độ phong kiến phương Đông và châu Au theo mẫu sau: STT Những nét chính XHPK Phương Đông XHPK Phương Tây 1 Thời gian hình thành 2 Thời gian phát triển 3 Thời gian suy vong 4 Cơ sở kinh tế 5 Giai cấp 6 Thể chế nhà nước 5.Dặn dò: - Học bài - Chuẩn bị giờ sau làm BTLS. ***************** Ký duyệt giáo án Ngày soạn: Tuần Ngày dạy: Tiết11 : LÀM BÀI TẬP LỊCH SỬ (Phần lịch sử thế giới ) I/ Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức:.

(21) -Hệ thống kiến thức về lịch sử thế giới trung đại. -Nền tảng kinh tế và các giai cấp cơ bản trong xã hội. 2.Tư tưởng Giáo dục niềm tin và lòng tự hào về truyền thống ,thành tựu văn hóa khoa học mà các dân tộc đã đạt được. 3.Kĩ năng: Biết tổng hợp,khái quát các sự kiện thông qua hệ thống bài tập . II/ Phương tiện dạy học: GV và HS chuẩn bị bài tập. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức: 7A 7B 7C 7D 2.Kiểm tra: -Chế độ quân chủ là gì? xã hội phong kiến châu Âu có gì khác với xã hội phong kiến phương Đông? 3.Bài mới: * GTB - Những tiết trước chúng ta đã tìm hiểu về lịch sử thế giới trung đại: sự hình thành và phát triển của xã hội phong Kiến ở cả châu Âu và phương đông. để nắm kĩ hơn kiến thức đã học chúng ta hôm nay cùng làm một số bài tập. HOẠTĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ Bài tập 1 trang 3 sách bài tập HS đọc bài tập GV gọi hs lên bảng làm cả lớp theo dõi nhận xét.. -Đáp án :a,b,c,d.. -ĐA : Giai cấp Lãnh chúa - Nông nô -HS đọc bài tập2 (SBT trang 4) QS trình bày: - Đáp án : Cảnh chợ có đông người , cảnh buôn bán tấp nập sầm uất . - Đáp án : Các thị trấn -Đáp án: Làm nghề thủ công , trao đổi buôn bán hàng hoá. ?Xã hội phong kiến Trung Quốc hình. NỘI DUNG CẦN ĐẠT Bài tập 1: a.Đánh dấu vào ô trống đầu câu mà em cho là đúng.khi tràn vào lãnh thổ của đế quốc Rô-ma người Giéc-man đã tiến hành nhiều việc làm thay đổi bộ mặt của khu vực này. aTiêu diệt các vương quốc cũ trên đất Rô-ma. bThành lập nhiều vương quốc mới của họ như :Phơ-răng,tây Gốt…. cChiếm ruộng đát ,rồi chia cho các tướng lĩnh,quí tộc. dPhong tước vị cao thấp cho tướng lĩnh và quý tộc. b.Nêu các giai cấp mới được hình thành trong xã hội phong kiến châu âu: ------------------------------------------------Bài tập 2 a. Nhìn bức tranh:hội chợ ở đức (trang 5 sgk),em hãy miêu tả cảnh hội chợ. ------------------------------------------------b.Thành thị trung đại được hình thành từ: A Trong các lãnh địa. B Các thị trấn. c.mô tả các hoạt động chủ yếu trong thành thị: ------------------------------------------------Bài tập 3: Nêu những thành tựu văn hóa.

(22) thành vào thời gian nào? đạt những thành tựu gì? HS đọc bài tập 9(SBT trang 11) -Đáp án : + Tư tưởng : Nho giáo phát triển + Văn học , Sử học : Có nhiều T/p tiêu biểu - Tâydukí , Tam quốc diễn nghĩa ,Chu Liệt quốc .... + KHKT : Có nhiều công trình kiến trúc lớn : Cố cung HS đọc bài tập 4(SBT trang 17) -Đáp án :* CĐQC : XHPK châu Au -Thống trị : Lãnh chúa , bị trị : nông nô -XHPK phương đông :Thốngtrị : ĐCPK , bị trị : nông dân - nô tỳ. -CĐQC : Vua đúng đầu nhà nước ,nắm mọi quyền hành .. của trung quốc thời phong kiến: - Tư tưởng : ---------------------------------------------------Văn học: --------------------------------------------Sử học: --------------------------------------------Khoa học –Kĩ thuật: -------------------------------------------Bài tập 4: a.Trong xã hội phong kiến ,giai cấp nào là giai cấp thống trị và giai cấp nào là giai cấp bị trị? ------------------------------------------------b.Thế nào là chế độ Quân Chủ? ví dụ ở phương Đông và châu Âu để minh họa: ------------------------------------------------. 4. Củng cố: -Xã hội phong kiến ở phương Đông và châu Âu hình thành từ thời gian nào? -Xã hội Phong Kiến gồm mấy giai cấp?cơ sở kinh tế của xã hội Phong Kiến là gì? 5. Dặn dò : Ôn bài-tiết sau kiểm tra 15 phút-soạn bài 8 ******************* Ngày soạn : Tuần Ngày dạy : Phần II : LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ THẾ KỈ X ĐẾN GIỮA THẾ KỈ XIX Chương I : BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP THỜI NGÔ- ĐINH- TIỀN LÊ (Thế kỉ X) Tiết 13 - Bài 8 : NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP I. Mục tiêu bài học : 1.Kiến thức : HS nắm được : -Ngô Quyền xây dựng nền độc lập không phụ thuộc vào các triều đại phong kiến Trung Quốc -Nắm được quá trình thống nhất đất nuớc của Đinh Bộ Lĩnh . 2.Tư tưởng -Giáo dục ý thức độc lập tự do và thống nhất đất nước của dân tộc -Ghi nhớ công ơn của Ngô Quyền và Đinh Bộ Lĩnh đã có công giành quyền tự chủ, thống nhất đất nước, mở ra thời kì độc lập lâu dài cho nước ta 3.Kĩ năng Bồi dưỡng cho HS kĩ năng lập biểu đồ, sử dụng bản đồ khi đọc bài . II . Phương tiện dạy học : 1.Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước (thời Ngô Quyền) 2.Lược đồ 12 sứ quân 3. Một số tranh ảnh, tư liệu về di tích liên quan đến thời Ngô, Đinh ….. III . Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2.Kiểm tra : ( Kiểm tra 15 phút ).

(23) -Trình bày những đặc điểm cơ bản của XHPK châu Au 3.Bài mơi: * GTB :Sau hơn 1000 năm kiên cường bền bỉ chống lại ách đô hộ của PK phương Bắc , cuối cùng nhân dân Ta đã giành lại được nền độc lập. Với trận Bạch Đằng lịch sử (năm 938), nước Ta bước vào thời kì độc lập, tự chủ. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT 1.Ngô Quyền dựng nền độc lập -? Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 có ý - 939: Ngô Quyền lên ngôi vua nghĩa ntn?.( Đánh bại âm mưu XL của - Đóng đô ở Cổ Loa quân Nam Han, chấm dứt hơn 10 TK thống trị của các T Đại PK phương Bắc) -?Sau chiến thắng Bạch Đằng 938 Ngô -939 Ngô quyền lên ngôi vua - đóng đô Quyền đã làm gì? ở Cổ loa . -GV : Treo LĐ Đại Việt từ TK X-> XV -giởi thiệu Cổ loa. -? Việc NQ bãi bỏ bộ máy cai trị của họ Khúc,lên ngôi vua XD triều đình mới có ý nghĩa ntn ?( Họ Khúc mới giành quyền tự chủ vẫn phụ thuộc nhà Hán Việc NQ xưng vua -> NQ quyết tâm XD 1 quốc gia -Bộ máy nhà nước độc lập ) -Trung ương : -? Vua có vai trò gì trong bộ máy nhà +Vua Đứng đầu triều đình, giải quyết nước? mọi công việc chính trị, ngoại giao, QS + Đặt các chức quan văn , võ -Địa phương :. + Cử thứ sử đứng đầu các châu . -1HS lên vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước : VUA QUAN VĂN. QUAN VÕ. THỨ SỬ CÁC CHÂU Thảo luận :Em có nhận xét gì về bộ máy nhà nước thời Ngô? ( Còn đơn giản, sơ sài nhưng bước đầu đã thể hiện ý thức độc lập, tự chủ ). -? Những việc làm của NQ có tác dụng ntn ?.(Đất nước được yên bình ). -?Sau khi NQ mất tình hình đất nước ntn? GV: Năm 950, Ngô Xương Văn giành lại được ngôi Vua song uy tín của nhà Ngô đã giảm sút đất nước không ổn định. ?Điều đó ảnh hưởng như thế nào tới đất. 2.Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước * Tình hình đất nước: -Loạn 12 Sứ Quân đất nước chia cắt, loạn lạc. -Nhà Tống có âm mưu xâm lược,.

(24) nước? (Các Sứ quân chiếm đóng ở nhiều vị trí quan trọng trên khắp đất nước, liên tiếp đánh lẫn nhau đất nước loạn lạc là điều kiện thuận lợi cho giặc ngoại xâm tấn công đất nước) . * Quá trình thống nhất: -? Em có hiểu biết gì về Đinh Bộ Lĩnh? (Con của thứ sử Đinh Công Trứ, người Ninh Bình, có tài thống lĩnh quân đội ). - ? Ông làm gì để chuẩn bị dẹp loạn? (Tổ -Đinh Bộ Lĩnh lập căn cứ ở Hoa Lư. chức lực lượng, rèn vũ khí, XD căn cứ ở Liên kết với Sứ Quân Trần Lãm. Hoa Lư ). - GV trình bày quá trình thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh trên lược đồ. -? Vì sao Đinh Bộ Lĩnh lại dẹp yên được -Được nhân dân ủng hộ. năm 967: đất các Sứ Quân? ( Được nhân dân ủng hộ, có nước thống nhất. tài đánh đâu thắng đo các Sứ Quân xin hàng hoặc lần lượt bị đánh bại ). -?Việc Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 Sứ Quân có ý nghĩa gì? (Thống nhất đất nước, lập lại hòa bình trong cả nướctạo Đ/k để XD đất nước chống lại âm mưu xâm lược của kẻ thù ). 4.Củng cố : -Vẽ sơ đồ bộ máy chính quyền nhà Ngô. Trình bày những biểu hiện về ý thức tự chủ của Ngô quyền trong việc xây dựng đất nước? -T/h đất nước cuối thời Ngô có gì đặc biệt? Ai đã có công dẹp yên các Sứ Quân? 5. Dặn dò : -Học bài, Làm bài tập 3,4 SBT -soạn bài 9 ***************** Kí duyệt giáo án. Ngày soạn: 22/ 9 / 2011 Ngày daỵ : Tiết 12 - Bài 9 : NƯỚC ĐẠI CỒ VIỆT THỜI ĐINH – TIỀN LÊ.

(25) I . Mục tiêu bài học : 1.Kiến thức: HS nắm được : -Thời Đinh – Tiền Lê, bộ máy nhà nước đã xây dựng tương đối hoàn chỉnh không còn đơn giảnhhư thời Ngô. -Nhà Tống tiến hành chiến tranh xâm lược và đã bị quân dân ta đánh bại . 2.Tư tưởng: -Lòng tự hào, tự tôn dân tộc. -Biết ơn các vị anh hùng có công xây dựng và bảo vệ đất nước 3.Kĩ năng: Bồi dưỡng kĩ năng vẽ sơ đồ, lập biểu đồ, trong quá trình học bài. II. Thiết bị dạy học : -Lược đồ của kháng chiến chống Tống lần thứ nhất. -Tranh ảnh di tích lịch sử về đền thờ Vua Đinh, Vua Lê. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức: 7A 7B 7C 7D 2 .Kiểm tra : -Trình bày T/h nước ta cuối thời Ngô và quá trình thống nhất của ĐB Lĩnh. -Trình bày công lao của Ngô Quyền và Đinh Bộ Lĩnh đối với nước ta trong buổi đầu độc lập ?. 3.Bài mới: * GTB : Sau khi dẹp yên 12 Sứ Quân, đất nước lại được thanh bình, thống nhất. Đinh Bộ lên ngôi vua, tiếp tục xây dựng một quốc gia vững mạnh mà Ngô quyền đã đặt nền móng. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT -? Việc dẹp được loạn 12 sứ quân có ý nghĩa I. Tình hình chính trị ,quân sự . ntn ? ( đất nước thống nhất ) . 1. Nhà Đinh xây dựng đất nước: -? Sau khi thống nhất đất nước Đinh Bộ Lĩnh -968: Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Vua. đã làm gì ?. - Đặt tên nước là Đại Cồ Việt đóng - GV: “Đại” : lớn; “Cồ” lớn . -> Nước Việt to đô ở Hoa Lư. lớn có ý đặt ngang hàng với Trung Hoa. -HSQSH19 :- ? Tại sao Đinh tiên Hoàng lại đóng đô ở Hoa Lư? (Là quê hương của Đinh Tiên Hoàng, đất hẹp, nhiều đồi núi  thuận lợi cho việc phòng thủ ). -? Việc nhà Đinh k0 dùng niên hiệu của PKTQ để đặt tên nước nói lên điều gì? (Đinh Bộ Lĩnh muốn khẳng định nền độc lập, ngang hàng với Trung Quốc chứ không phụ thuộc vào Trung Quốc). GV:Vương:tước hiệu của Vua (dùng cho nước nhỏ, chư hầu); Đế:là tước hiệu của Vua nước lớn mạnh, có nhiều nước thuần phục . -?Đinh Tiên Hoàng còn áp dụng biện pháp gì - Phong vương cho con, cắt cử để xây dựng đất nước? -GV: Thời Đinh chưa có luật pháp cụ thể, Vua tướng lĩnh thân cận giữ chức vụ chủ chốt, dựng cung điện, đúc tiền, xử sai đặt vạc dầu và chuồng cọp trước điện  răn phạt nghiêm kẻ có tội. đe kẻ phản loạn. -? Những việc làm của Đinh Bộ Lĩnh có ý nghĩa như thế nào? (Ổn định đời sống XH  cơ.

(26) sở để xây dựng và phát triển đất nước). HS đọc SGK phần2: -? Nhà Tiền lê được thành lập trong hoàn cảnh nào? -? Vì sao Lê Hoàn lại được suy tôn làm vua? (Là người có tài, có chí lớn, mưu lược, lại được giữ chức Thập đạo tướng quân thống lĩnh quân đội  lòng người quy phục). -GV phân biệt Tiền Lê- Hậu Lê +Tiền Lê : Thời Lê Hoàn + Hậu Lê : Thời Lê Lợi ? Chính quyền thời Lê được tổ chức ntn? Vua Thái sư. Phủ. -Tổ chức chính quyền. + Vua đứng đầu, dưới Vua là quan văn, quan võ và tăng quan. Cả nước chia thành 10 lộ, dưới lộ là phủ và châu.. Đại sư. Quan Văn Lộ. 2. Tổ chức chính quyền thời Tiền Lê * Sự thành lập của nhà Lê: -Năm 979: Đinh Tiên Hoàng bị giết nội bộ lục đục. - Nhà Tống lăm le XL ->980 Lê Hoàn được suy tôn lên làm vua.. Quan Võ Lộ. Tăng Quan Lộ. Châu. Lộ Phủ. -? Em có n/ x gì về bộ máy thời Đinh -Tiền Lê so với thời Ngô ?. (chặt chẽ,qui củ hơn) -? Quân đội thời Tiền Lê được tổ chức như thế nào? -?Cấm quân được tuyển chọn ntn? Có n/v gì ? Quân ĐP có n/v gì ?. * Quân đội : - Gồm 10 đạo, chia 2 bộ phận: - Cấm quân ( quân của triều đình) - Quân địa phương 3.Cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn -?Quân Tống XL nước ta trong hoàn cảnh nào? a) Hoàn cảnh lịch sử: - Cuối năm 979, nội bộ nhà Đinh lục đục vì tranh quyền lợi  quân Tống -GV treo LĐ : HS XĐ trên LĐ xâm lược. -? Quân Tống tiến công nước ta theo mấy b) Diễn biến: hướng ? Là những hướng nào ?. (Hầu Nhân -Đầu 981 quân tiến đánh nước ta. Bảo chỉ huy theo 2 hướng -Bộ :Lạng Sơn-Thuỷ : S. Bạch Đằng ) -? Trước t/h quân giặc XL Lê hoàn T/c cuộc kháng chiến ntn?.( Cho quân đóng cọc ở sông -Lê Hoàn trực tiếp Lđạocuộc K/ c. Bạch Đằng ) -?Vì sao Lê hoàn chọn S.Bạch Đằng là nơi chặn giặc ?(Lợi dụng thuỷ triều,địa thế thuận lợi cho mai phục ) +Chặn quân thuỷ giặc ở Sông Bạch -? Trận chiến diễn ra trên S.Bạch Đằng ntn? Đằng.

(27) KQ ra sao ?. -> Thuỷ binh giặc bị đánh lui . +Quân bộ ta chặn đánh quyết liệt buộc phải rút quân về nước. c) Kết quả : -? Nguyên nhân nào dẫn đến thắng lợi ? -Quân Tống đại bại. - ?Ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống Tống là d. Ý nghĩa : gì? -Khẳng định quyền làm chủ đất nước. - Đánh bại âm mưu xâm lược của nhà Tống , củng cố nền độc lập. 4.Củng cố : -Bộ máy chính quyền trung ương và địa phương thời Lê được tổ chức ntn? -Việc nhân dân ta lập đền thờ Vua Đinh (Ninh Bình) chứng tỏ điều gì? 5. Dặn dò: -Học bài, Làm bài tập 4,5SBT và soạn bài 9 phần II. ****************** Ngày soạn:24/9/2011 Tuần 7 Ngày dạy: Tiết 13- Bài 9 : NƯỚC ĐẠI CỒ VIỆT THỜI ĐINH - TIỀN LÊ I. Mục tiêu bài dạy : 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Các vua Đinh -Tiền Lê đã bước đầu xây dựng một nền kinh tế tự chủ bằng sự phát triển nông nghiệp,thủ công nghiệp,thương nghiệp. -Cùng với sự phát triển kinh tế,văn hóa,xã hội cũng có nhiều thay đổi. 2.Tư tưởng: Giáo dục cho học sinh ý thức độc lập trong xây dựng, biết quí trọng các truyền thống văn hóa của cha ông từ thời Đinh-Tiền lê. 3.Kĩ năng: Rèn luyện kỉ năng phân tích và rút ra ý nghĩa thành tựu kinh tế ,văn hóa thời Đinh –Tiền lê. II .Thiết bị dạy học : -Tranh ảnh di tích các công trình văn hóa,kiến trúc thời Đinh- Tiền Lê. -Tư liệu thành văn về các triều đại Đinh-Tiền Lê. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức: 7A 7B 7C 7D 2.Kiểm tra : -Vẽ sơ đồ và nêu tổ chức bộ máy nhà nước thời Tiền Lê ? -Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống Tống(năm 981)? 3.Bài mới: * GTB : Cuộc kháng chiến chống Tống thắng lợi đã đánh bại âm mưu xâm lược của kẻ thù .khẳng định quyền làm chủ đất nước của nhân dân Ta, và củng cố nền độc lập ,thống nhất của nước Đại Cồ Việt .đó cũng là cơ sở để xây dựng nền kinh tế,văn hóa buổi đầu độc lập. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNGCẦN ĐẠT II .Sự phát triển kinh tế và văn hoá 1.Bước đầu xây dựng nền kinh tế tự chủ: - ? Người ND có nghĩa vụ ntn ? ( Nhận RĐ a.Nông nghiệp:.

(28) công làng xã-> nộp thuế, lao dịch cho nhà vua ) -? Nhà Lê đã có c/s và biện pháp gì về nông nghiệp ? -? Vua Lê Đại Hành tổ chức lễ cày tịch điền có ý nghĩa ntn ?.(Biểu thị sự quan tâm đối với nghề nông ) -? Những c/s đó có t/d ntn?. -Chia ruộng đất cho nông dân. -Tổ chức lễ cày tịch điền. -Khai khẩn đất hoang . -Chú trọng thủy lợi. -Khuyến khích trồng dâu nuôi tằm . -> Nông nghiệp ổn định, PTriển . b. Thủ Công Nghiệp -XD 1 số các xưởng thủ công nhà nước như: Xưởng đúc tiền ,rèn vũ khí ,may mặc,XD cung điện .. -? Xưởng TC nhà nước SX những mặt hàng nào ? Phục vụ cho ai ? Thợ làm trong xưởng là những người ntn? - HS đọc " Dựng ...thuế ". -? Em có n/x gì về kinh đô HoaLư?. (Kinh đô tráng lệ, được XD nhiều công trình cung điện, nhà cửa hoành tráng) -? Các nghề thủ công truyền thống thời kì này -Các nghề thủ công truyền thống:Dệt ntn? lụa,làm giấy,đồ gốm tiếp tục phát triển. -Liên hệ : Hiện nay có còn các nghềTC k? c. Thương Nghiệp: -Đúc tiền đồng lưu thông trong nước. -? Nhà Lê có c/s gì để phát triển thương -Nhiều trung tâm buôn bán, khu chợ nghiệp ?. được hình thành. -? Thương nghiệp có gì đáng chú ý? -Buôn bán với nứơc ngoài được mở rộng. -?C/s thiết lập QH giao bang có ý nghĩa ntn? (củng cố ĐL->Đ/k ngoại thương PT ) -Thảo luận : Thương nghiệp phát triển có t/d ntn đến các nghành SX ?( Lượng hàng hoá lưu thông lớn ->Thúc đẩy các nghành SX 2.Đời sống xã hội và văn hóa: nông nghiệp-TCN phát triển) *Xã hội: -GV sử dụng sơ đồ các tầng lớp XH . Vua Thống Trị Quan lại Nhà sư . ( Quan văn,võ) Nông dân. Thợ TC. Thương nhân. Số ít ĐC. Nô tỳ -?Trong xã hội có những tầng lớp nào? -?Tầng lớp thống trịo gồm những ai? -?Những người nào thuộc tầng lớp bị trị?. Bị Trị. Gồm 2 tầng lớp: -Tầng lớp thống trị:Vua,các quan văn,quan võ và một số nhà sư. -Tầng lớp bị trị:Nông dân,thợ thủ công,thương nhân,một số địa chủ và nô tì..

(29) -? Địa vị 2 tầng lớp này có gì khác nhau? ( Thống trị giàu có , có thế lực KT,Ctrị , bóc lột ND - Bị trị nghèo, nộp thuế, phục vụ tầng lớp thống trị ) -Đời sống văn hóa thời kì này như thế nào?. * văn hóa: -Giáo dục chưa phát triển. -Đạo phật được truyền bá rộng rãi. -Chùa chiền được xây dựng nhiều,nhà sư được coi trọng.. - ? Vì sao các nhà sư lại được coi trọng ?. (Đạo phật được truyền bá rộng , các nhà sư thường là người có học , giỏi chữ hán -> dạy học). -Các loại hình văn hóa dân gian : -? Đời sống sinh hoạt VH của người dân Ca hát , nhảy múa,đua thuyền ... khá ntn ? phát triển. 4.Củng cố: -Nguyên nhân nào làm cho nền kinh tế thời Đinh-Tiền Lê phát triển? -Đời sống xã hội và văn hóa nước Đại Cồ Việt có những biến đổi gì? 5.Dặn dò: Học bài,Bài tập 5,6 SBT và soạn bài 10. *************** Ký duyệt giáo án :. Ngày soạn : 28/11/2011 Ngày dạy : Chương II : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÝ (THẾ KỶ XI - XII) Tiết14- Bài10 NHÀ LÝ ĐẨY MẠNH CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC I. Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức: HS nắm được : -Các chính sách của nhà Lý để xây dựng đất nước. -Dời đô về Thăng Long, đặt tên nươc là Đại Việt, chia lại đất nước về mặt hành chính, tổ chức lại bộ máy chính quyền trung ương và địa phương, xây dựng luật pháp chặt chẽ quân đội vững mạnh. 2. Tư tưởng:.

(30) -Giáo dục cho các em lòng tự hào về tinh thần yêu nước, yêu nhân dân. -Học sinh hiểu pháp luật và nhà nước là cơ sở cho việc xây dựng và phát triển đất nước. 3.Kỹ năng. -Phân tích và nêu ý nghĩa các chính sách xây dựng và bảo vệ đất nước của nhà Lý. -Rèn luyện kỹ năng đánh giá công lao của nhân vật lịch sử tiêu biểu. II. Phương tiện dạy học. -Bản đồ Việt Nam. -Sơ đồ bộ máy nhà nước. III. Hoạt động dạy học: 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra : 1.Nêu những nét phát triển của nền kinh tế tự chủ dưới thời Đinh-Tiền Lê? 2.Đời sống xã hội và văn hoá Đại Cồ Việt có những nét chuyển biến gì? 3.Bài mới: * GTB : Đầu thế kỷ XI nội bộ nhà Tiền Lê lục đục, vua Lê không cai quản được đất nước, nhà Lý thay thế đất nước đã có những thay đổi? HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT GV : Lê Long Đĩnh bệnh trĩ phải nằm để coi 1. Sự thành lập nhà Lý trầu gọi là Lê Ngoạ Triều , là ông vua tàn bạo việc làm của ông cho người vào cũi thả sông , róc da đầu sư ,dùng dao cùn róc thịt người ->ND oán ghét . -1009 Lê Long Đĩnh chết.Triều Tiền -? Khi Long đĩnh chết quan trong triều tôn ai Lê chấm dứt. lên làm vua? -Lý Công Uẩn được suy tôn làm vua. -? Tại sao Lý Công Uẩn được suy tôn lên ngôi vua ?(Người có đức, có uy tín, triều thần nhà Lê quí trọng). -GV treo LĐ Đại Việt từ TKX -> TKXV. -1010 đặt niên hiệu làThuận Thiên giới thiệu lãnh thổ thời Lý . dời đô về Đại La, lấy tên Thăng Long -HS XĐ vị trí Đại La trên LĐ . . -? Tại sao Lý Công Uẩn QĐ rời đô về Đại La ? Việc làm đó nói lên ước vọng gì của cha ông ? ( XD nước giàu mạnh -GV giới thiệu kinh thành Thăng Long . -? Sau khi lên ngôi Lý Công Uẩn đã làm những -1054 nhà lý đổi tên nước là Đại Việt việc gì ? -Xây dựng bộ máy nhà nước. GV treo sơ đồ bộ máy nhà nước. -Chính quyền trung ương Vua Các quan văn. Các quan võ. -Chính quyền địa phương Lộ - Phủ Huyện.

(31) Hương xã. Hương xã. -?Ai là người đứng đầu nhà nước ? -? Quyền hành của vua ntn ?(Lúc đầu giữ mọi quyền hành,ban luật ,sử các vụ kiện ,chỉ huy QĐ-> sau chỉ giữ quyền QĐ chung ) -? Tổ chức chính quyền ở địa phương được tổ chức như thế nào ?. GV : Các chức vụ quan trọng nhà vua cử những người thân cận , con cháu nắm giữ -? Tại sao nhà Lý lại giao các chức vụ quan trọng cho những người thân cận , con cháu nắm giữ ? Điều đó có hạn chế gì ?( Sợ phản tặc, cướp ngôi- k0 chọn được người tài giỏi ) - Liên hệ ngày nay -?Trước thời Lý nước ta có hệ thống pháp luật nào chưa ? ( Chưa, chỉ có luật lệ răn đe kẻ phạm tội ). HS:Đọc ND một số điều luật - ? Cho biết Bộ Hình Thư bảo vệ ai? bảo vệ cái gì? ?-Quân đội nhà Lý gồm mấy bộ phận? HS đọc bảng phân chia giữa cấm cấm quân Quân địa Phương. -? N/v và cách lựa chọn của 2 loại quân này có gì khác nhau ?( Cấm quân được chọn kĩ càng về lý lịch ,sức khoẻcó n/v bảo vệ vua,kinh thành - quân ĐP thanh niên 18T vào QĐ n/v SX và Cđ khi cần -? Nhà Lý thi hành c/s quân đội ntn?. -? QĐ gồm có những bộ phận nào ? ?Nhận xét về tổ chức quân đội nhà Lý? ( Tổ chức chặt chẽ,quy củ ). -?Nhà lý đã thi hành chủ trương gì để bảo vệ khối đoàn kết dân tộc? (Gả công chúa,ban tước cho các tù trưởng dân tộc, Trấn áp những người có ý định tách khỏi đại việt ). -? Nhà Lý có chính sách đối ngoại ntn? -? Nhận xét gì về các chủ trương của nhà lý? ( Chủ trương của nhà lý vừa mềm dẻo vừa kiên quyết ) . 4. Củng cố : -So sánh bộ máy thời Lý có gì khác thời tiền Lê.. 2.Luật pháp và quân đội. Luật pháp: -Năm1042 nhà Lý ban hành bộ luật Hình Thư . +ND:Bảo vệ nhàVua,Triều đình,bảo vệ trật tự xã hội và sản xuất nông nghiệp. Quân đội: + Gồm 2 bộ phận: Cấm quân và quân địa phương.. + Thực hiện chính sách “ngụ binh ư nông”. +Gồm các binh chủng: Bộ binh và Thuỷ binh, huấn luyện chu đáo. -Xây dựng và bảo vệ khối đoàn kết dân tộc. - Đối ngoại : -Quan hệ bình đẳng với các nước láng giềng..

(32) -Nhà Lý đã làm gì để củng cố quốc gia thống nhất. 5. Dặn dò: - Học bài – soạn bài 11- Làm bài tập 1&2 SBT. *************** Ngày soạn : 30/9/2011. Tuần 8 Ngày dạy : Tiết 15 – Bài 11 : CUC KH¸NG CHIN CHNG QU¢N X¢M L¦ỵC TNG (1075-1077) I. Mục tiêu bài học : 1. Kiến thức : HS nắm được : - Âm mưu xâm lược nước ta của nhà Tống là bành trướng lãnh thổ, đồng thời để giải quyết khó khăn về tài chính và xã hội trong nước. - Cuộc tiến công tập kích sang đất Tống của Lý Thường Kiệt là hành động chính đáng. 2. Tư tưởng: - Giáo dục lòng tự hào dân tộc và biết ơn người anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt có công lao lớn với đất nước. - Bồi dưỡng lòng dũng cảm, nhân ái và tình đoàn kết dân tộc. 3.Kỹ năng: - Sử dụng lược đồ để tường thuật cuộc tiến công vào đất Tống do Lý Thường Kiệt chỉ huy. - Phân tích, nhận xét, đánh giá các sự kiện lịch sử. II. Phương tiện dạy học: -Bản đồ đại Việt thời Lý – Trần. -Lược đồ kháng chiến chống Tống (1075-1077) III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ. -Nhà Lý được thành lập như thế nào và làm gì để xây dựng đất nước? 3. Bài mớí: GTB : Năm 981 mối quan hệ giữa 2 nước được củng cố nhưng từ giữa thế kỷ XI, quan hệ 2 nước bị cắt đứt bởi nhà Tống có những hành động khiêu khích xâm lược đại Việt. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT I . Giai đoạn thứ nhất . ? Tình hình nhà Tống từ giữa TK XI ntn ? 1. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta . (Gặp khó khăn , ngân khố tài chính nguy ngập , nội bộ mâu thuẫn , ND đấu tranh , Bộ tộc người liêu hạ quấy nhiễu p. bắc). ? Trước T/h khó khăn đó nhà Tống có âm mưu gì đối với ta ?( chuẩn bị kế hoạch XL Đại Việt ). -Nhà Tống âm mưu xâm lược Đại Việt - Nhà Tống xâm lược nước ta nhằm mục để giải quyết tình hình khó khăn trong đích gì? nước. -Nhà Tống xúi Cham-pa đánh Đại ?Để chiếm Đại Việt, nhà Tống đã làm gì? Việt,ngăn cản việc trao đổi buôn bán (Xúi dục vua Chăm Pa ,Cấm nhân dân 2 giữa 2 nước… bên qua lại ,Cho quân sang, cướp bóc, dò la ,Lôi kéo tù trưởng, Ngấm ngầm chuân.

(33) bị vũ khí, lương thực). ? Nhà Tống xúi Chăm Pa đánh phía Nam Đại Việt nhằm mục đích gì ?( Làm suy yếu L2 của nhà Lý , buộc nhà Lý cùng lúc đỡ 2 kẻ thù ). ? Em có N/x gì về âm mưu XL của nhà Tống ? ( Thâm hiểm ,độc ác,Q tâm XL ).. 2. Nhà Lý chủ động tiến công để phòng vệ. ? Đứng trước âm mưu xâm lược đó nhà Lý a. Nhà Lý chuẩn bị: đã đối phó bằng cách nào? -Nhà lý chủ động tiến hành các biện pháp chuẩn bị đối phó. ? Em có hiểu biết gì về Lý Thường Kiệt? -Cử Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy tổ (SGK/ 39) chức kháng chiến. ?Lý Thường Kiệt có chủ trương gì? Và biện pháp gì để đối phó với cuộc xâm lược của quân giặc?( Mộ binh ,cho quân sĩ luyện tập , cùng vua Lý Thánh Tông đem -Đem quân đánh bại Chăm Pa . quân đánh Chăm pa ,mặt khác chư động -Chủ trương của nhà Lý:Tấn công trước tiến công quân Tống ). để phòng vệ. HS đọc “ Trước T/h ...của giặc”. ?Em có nhận xét gì về chủ trương tiến công để tự vệ của LTK?( Táo bạo). GV : Đây là chủ trương táo bạo nhằm tiêu hao sinh lự địch ngay từ lúc chúng có ý định XL đại Việt để giành thế chủ động . -GV treo LĐ K/c chống Tống . ? Mục tiêu tấn công của ta là gì ?( Châu b.Diễn biến: Ung, Châu Châu Khâm , Châu Liêm ). -HS xác định trên LĐ 3 vị trí đó . ? Vì sao ta lại tấn công 3 ví trí này ? ( những nơi tập kết quân , LT của nhà tống chuẩn bị XL đại Việt ). GV : Điều đó ctỏ viiệc ta làm là chính nghĩa . HS đọc “ 10/1075...trong nước”. -Tháng 10-1075, Lý Thường Kiệt và ? Ta tấn công theo hướng nào ?(QBộ : Tông Đản chỉ huy 10 vạn quân, chia làm Tông Đản ,Thân Cảnh Phúc vượt biên giới 2 đạo tấn công vào đất Tống. đánh Ung Châu – QThuỷ :LTK chỉ huy đánh Châu Khâm ,châu Liêm ). HS dựa trên LĐ chỉ 2 hướng tiến công . GV: Để cô lập kẻ thù và tranh thủ sự ủng hộ của NDTQ trên đường tiến công LTK cho yết bảng nói rõ mục đích tự vệ của mình ). ? Cuộc tập kích diễn ra ntn ? (Nhanh chóng, bất ngờ ). ? KQ cuộc tập kích ntn ? (Các căn cứ QS, LT của Tống ở ven biên giới đều bị phá ) c. Kết quả :.

(34) GV : Đạt được Mtiêu LTK hạ lệnh cho quân rút về nước . -1 HS dựa trên LĐ trình bày diễn biến cuộc tiến công tự vệ của nhà Lý . Thảo luận : Tại sao nói đây là cuộc tấn công để tự vệ mà không phải là cuộc tấn công XL?(Ta chỉ tấn công các căn cứ QS,LT là những nơi QTống Cbị cho cuộc XL Đai Việt , Treo bảng nói rõ MĐ tiến công , Sau khi T/h xong MĐ rút quân về nước ). ?Việc chủ động tiến công của nhà Lý có ý nghĩa như thế nào?. -Sau 42 ngày đêm quân ta đã làm chủ thành Ung Châu tướng giặc phải tự tử.. d.Ý nghĩa: Làm thay đổi kế hoạch và làm chậm lại cuộc tấn công xâm lược của nhà Tốngvào n ước ta. 4. Củng cố : - Quân Tống âm mưu xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì? - Vua tôi nhà Lý đã làm gì trước âm mưu của nhà Tống? Kết quả của việc chủ động tấn công? 5. Dặn dò: Học bài - soạn bài 11 phần II. ****************** Kí duyệt giáo án : Ngày soạn : 8/10/2011. Ngày dạy : Tiết 16– Bài 11 : CUC KH¸NG CHIN CHNG QU¢N X¢M L¦ỵC TNG (1075-1077) I. Mục tiêu bài học : 1. Kiến thức : HS nắm được : -Diễn biếncuộc kháng chiến chống Tống giai đoạn hai và thắng lợi to lớn của quân dân đại Việt . 2. Tư tưởng: - Giáo dục lòng tự hào dân tộc và biết ơn người anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt có công lao lớn với đất nước. - Bồi dưỡng lòng dũng cảm, nhân ái và tình đoàn kết dân tộc. 3.Kỹ năng: - Sử dụng lược đồ để tường thuật cuộc tiến công vào đất Tống do Lý Thường Kiệt chỉ huy. - Phân tích, nhận xét, đánh giá các sự kiện lịch sử. II. Phương tiện dạy học: - Lược đồ trận chiến tại phòng tuyến Như Nguyệt. III. Hoạt động dạy học . 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ. - Trình bày âm mưu xâm lược của nhà Tống? - Nhà Lý đã làm gì trước âm mưu xâm lược của nhà Tống? III. Bài mới: GTB : Sau khi rút khỏi thành Ung Châu nhà Lý đã làm gì? Bị tấn công bất ngờ và thất bại nhà Tống có còn XL nước ta nữa không? Nhà Lý đã đối phó ra sao?.

(35) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ. NỘI DUNG CẦN ĐẠT II. Giai đoạn thứ hai . -GV treo LĐ : K/c chống Tống . 1. Kháng chiến bùng nổ . ?Sau khi rút khỏi thành Ung Châu Lý Thường a.Nha Lý chuẩn bị Kiệt đã chuẩn bị đối phó ntn? . -Nhà Lý ra lệnh cho các địa phương ?Ta chuẩn bị bố phòng ntn ? .( Mai phục ở chuẩn bị bố phòng. những vị trí Qtrọng ,bố trí thuỷ binh đóng ở Đông Kinh , chọn sông Cầu làm phòng tuyến chống quân Tống ). -XD phòng tuyến sông Như Nguyệt GV gt trên LĐ : Ta dự kiến Đ sẽ vào nước ta chống Tống. theo 2 hướng ta bố trí cho quân mai phục những vị trí Qtrọng vùng biên giới Việt Trung , tuyến phía đông bắc bố trí đạo quân Thuỷ Lí Kế Nguyên đóng ở Đông Kinh ,Xd và bố trí bộ binh dọc theo chiến tuyến S. Như Nguyệt . ?Tại sao Lý Thường Kiệt chọn sông Như Nguyệt làm phòng tuyến chống quân lược Tống?( S Như Nguyệt là đoạn S.Cầu chảy qua huyện Yên Phong bờ Bắc là Bắc Giang bờ Nam là Bắc Ninh –Là đoạn sông có vị trí QTrọng án ngữ mọi con đường bộ từ p. Bắc chạy về T .Long ) ?Phòng tuyến được xây dựng thế nào? (SGK/ 41). ?Sau khi thất bại ở Ung Châu, quân Tống đã làm gì?( Cho quân XL đại Việt lần 2) ? QTống vào nước ta theo cácđường nào? b. Diễn biến (Q.bộ : 10v quân + 1v ngựa + 20v dân phu do -Cuối năm 1076 quân Tống kéo vào nước Quách Quì,Triệu Tiết chỉ huy từ Quảng Tây ta theo nhiều ngả -> nước ta . QThuỷ : do Hoà Mâu chỉ huy -> nước ta.) -HS XĐ trên LĐ 2 hướng tiến công của Đ GV : 8/1/1077 QTống vượt qua ải Nam Quan qua Lạng Sơn , chủ định theo đường Thiên Lí tiến về Thăng Long. ? Nhà Lý đã đối phó với quân Quách Quì ntn ?( Ta đánh những trận nhỏ cản bước tiến của Đ -> Buộc Địch đóng quân bờ Bắc S. Như -1077 nhà Lý đánh nhiều trận nhỏ để cản Nguyệt chờ QThuỷ ) bước tiến của giặc. ? Quách Quì có hội quân với QThuỷ được k ? Vì sao ?( K vì : QThuỷ đã bị Lý Kế Nguyên đã mai phục và đánh 10 trận liên tiếp ngăn - Lý Kế Nguyên đã mai phục và đánh 10 bước tiến K cho chúng vào sâu hỗ trợ cho trận liên tiếp ngăn bước tiến đạo quân thủy quân bộ ) của giặc c.Kết quả:Quân Tống đóng quân ở bờ bắc sông Cầu không lọt vào sâu được -Treo LĐ : Phòng tuyến S.Như Nguyệt . 2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như GV : Tại phòng tuyến 2 bên giữ thế phòng Nguyệt.

(36) thủ , QTống nhiều lần tìm cách vượt sông bắc cầu phao ,đóng bè nhưng quân Lý phản công quyết liệt làm chúng không tiến vào được. Em có nhận xét gì về QTống lúc này ?(Bị động, thiếu LT,bệnh tật ). -Quân Tống phòng ngự bị động . GV : Tương truyền : Trong T/g này LTK cho người đêm 2 vào ngôi đền Trương Hống, Trương Hát ngâm bài thơ “Nam.. HS đọc bài thơ –cho biết nd của bài thơ ? ? Theo em bài thơ đọc trong H/c lúc bấy giờ có T/d gì ?( K.Lệ tinh thần CĐ của quân ta, làm khiếp đảm tinh thần QTống) GV : QTống ngày càng tuyệt vọng K dám nghĩ chuyện vượt sông . ? Trước tình hình đó, nhà Lý đã chủ động đánh giặc ntn ? KQ ra sao ? -Cuối xuân 1077 Lý Thường Kiệt cho quân vượt sông bắt ngờ đánh vào đồn Thảo luận :Vì sao đang ở thế thắng mà Lý giặc-> Quân giặc “mười phần chết đến Thường Kiệt lại chủ động giảng hòa với năm sáu phần”. giặc?(Để đảm bảo mối quan hệ bang giao hòa - Quách Qùy chấp nhận giảng hòa và rút hiếu giữa 2 nước.Không làm tổn thương danh quân về nước. dự của nước lớn đảm bảo nền hòa bình lâu dài ). ?Trận chiến thắng lợi là do đâu?( T . thần đoàn kết và CĐ anh dũng của ND ta ,Sự chỉ huy tài tình của Lý Thường Kiệt) ? Chiến thắng có ý nghĩa gì? ? Nêu cách đánh giặc độc đáo của LTK? ( -Tấn công trước để tự vệ ,khích lệ tinh thần của Quân ta bằng bài thơ thần ,XD phòng tuyến S, Như Nguyệt ,bất ngờ tấn công , kết thúc CTranh P.Pháp Giảng hoà. c. Ý nghĩa: + Củng cố nền độc lập tự chủ của dân tộc. + Đập tan mộng xâm lược Đại Việt của nhà Tống.. 4. Củng cố : - Trình bày theo lược đồ trận chiến trên sông Như Nguyệt. - Nêu ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống Tống lần thứ hai. 5. Dặn dò: Học bài, Trả lời câu hỏi SGK ,soạn bài 12. ***************** Ngày soạn : 9/10/2011. Tuần 9 Ngày dạy : Tiết 17– Bài 12: ĐỜI SỐNG KINH TẾ , VĂN HOÁ I. Mục tiêu bài học : 1. Kiến thức : HS nắm được :.

(37) - Dưới thời Lý đất nước ổn định lâu dài, nông nghiệp, TCN đã có chuyển biến và đạt một số thành tựu nhất định. - Việc buộc bán với nước ngoài được phát triển. 2. Tư tưởng: -Khâm phục ý thức vươn lên trong công cuộc xây dựng đất nước độc lập của dân tộc ta thời Lý. 3. Kỹ năng: Quan sát và phân tích các nét độc đáo của một số công trình nghệ thuật. II. Phương tiện dạy học: - Tranh ảnh mô phỏng các hoạt động kinh tế thời Lý. - Tư liệu về thành tựu kinh tế, văn hóa. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ. -Trình bày cuộc K/c trên phòng tuyến S. Như nguyệt. 3. Bài mới: GTB: Dưới thời Lý nước ta dần bước vào thời kì ổn định lâu dài,các mặt kinh tế,đời sồng văn hóa dần dần phát triển một cách vững chắc,tạo điều kiện để giữ vững và phát triển nền tự chủ và độc lập dân tộc. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ. NỘI DUNG CẦN ĐẠT I. Đời sống kinh tế . 1. Sự chuyển biến của nền Nông Nghiệp Ruộng đất đều thuộc quyền sở hữu của nhà Vua.Do nông dân canh tác và nộp thuế. GV : Nông Nghiệp là ngành kinh tế chủ yếu, quan trọng nhất thời Lý. ? Ruộng đất cả nước thuộc quyền sở hữu của ai? GV:Thực tế,ruộng đất đều do nông dân canh tác ,hằng năm nhân dân các địa phương theo tục lệ chia ruộng đất để cày cấy và nộp thuế cho vua.Tuy nhiên trong xã hội thời Lý,sự phân hóa RĐ diễn ra khá mạnh.Vua Lý lấy một số đất công làm nơi thờ phụng,tế lễ.Tuy vậy Vua Lý rất quan tâm tới sản xuất nông nghiệp. HS: Đọc SGK “ Năm 1038...noi theo” ? Việc cày ruộng tịch điền của nhà Vua có ý nghĩa ntn ? (Khuyến khích mọi người tích cực lao động SX, SX rất quan trọng,mọi người phải làm ,kể cả Vua). ? Nhà Lý đã có biện pháp gì để phát triển nông nghiệp ? Nêu những việc làm cụ -Nhà Lý đề ra nhiều biện pháp khuyến thể ? khích phát triển nông nghiệp Khuyến khích khai hoang, thuỷ lợi,ban hành lệnh cấm giết GV : 10514 Lý Thái Tông cho đào kênh trâu bò bảo vệ sức kéo . Lãm (Yên Mô, Ninh Bình ) 1089đắp đê cơ xá , khơi sông Lãnh Kinh -1192 khơi sông Tô Lịch .- Qui định người ăn trộm trâu, =>Nông nghiệp rất phát triển nhiều năm giết trâu phạt 80 trượng . mùa màng bội thu.

(38) ? Những biện pháp đó có tác dụng gì ? ? Tại sao nông nghiệp thời lý phát triển như vậy ?( Do nhà nước quan tâm,nhân dân chăm lo sản xuất) . GV:Nông nghiệp phát triển đã kích thích và tạo điều kiện cho các nghành thủ công nghiệp và thương nghiệp phát triển vậy TCN&TN thời Lý ra sao . => ? Kể tên các nghàng nghề thủ công nghiệp ? HS đọc SGK “ Tháng 2... Tống nữa”. ? Em thấy nghề thủ công nào phát triển? ( Nghề dệt ) ? Việc Vua Lý không dùng gấm vóc của nhà Tống thể hiện điều gì ? em nghĩ gì về hàng tơ lụa của Đại Việt thời đó? (Ý thức tự lập k0 muốn dựa vào nước ngoài, Nhà lý muốn nâng cao giá trị hàng trong nước. - Hàng tơ lụa của Đaị Việt rất đẹp, chất lượng,k0 thua gấm vóc nhà Tống ) - HSquan sát hình 23/ SGK nhận xét: (Hình dáng thanh mảnh ,nét hoa văn tinh tế nghệ thuật và đậm đà bản sắc dân tộc) ?Ngoài ra còn có nghề TC nào nữa ? GV:Bên cạnh đó bàn tay người thợ thủ công Đại Việt đã tạo dựng nên nhiều công trình nổi tiếng như:vạc Phổ Minh,chuông Quy Điền..nhưng rất tiếc đến nay do hoàn cảnh đất nước ta đến nay không cón nữa. ? Thương nghiệp thời Lý ntn ? . (Việc buôn bán trao đổi trong và ngoài nước mở mang hơn trước,Vùng hải đảo và biên giới Lý-Tống lập nhiều khu chợ tập trung để nhân dân đến trao đổi. ) GV:Đặc biệt Thời Lý Thăng Long là thành thị duy nhất nước ta hồi ấy gồm 2 bộ phận:Khu vực chính trị bao gồm kinh thành và các cơ quan nhà nước và khu vực nhân dân bao gồm các phường thủ công của nhà nước và nhân dân,các chợ. =>Thăng Long trở thành trung tâm thủ công nghiệp và thương nghiệp. GV : Vân Đồn nay thuộc Quảng Ninh nằm ở đông bắc Đại Việt là nơi buôn bán tấp nập,sầm uất. HS đọc SGK “ Kỉ tị ...buôn bán”. ? Việc thuyền buôn nhiều nước vào trao. 2. Thủ công nghiệp và thương nghiệp . a. Thủ công nghiệp: -Trong dân gian: Các nghề chăn tằm ươm tơ,nghề gốm,xây dựng đền đài cung điện phát triển.. -Các nghề làm đồ trang sức, nghề làm giấy ,nghề in bản gỗ,đúc đồng,rèn sắt,nhuộm vải đều được mở rộng. -Nhiều công trình được tạo dựng:Tháp Báo Thiên,chông Quy Điền,vạc Phổ Minh. b.Thương nghiệp: + Trao đổi buôn bán trong nước và ngoài nước diễn ra rất mạnh.. +Thăng Long là thành thị duy nhất của cả nước. + Vân Đồn được coi là nơi buôn bán rất.

(39) đổi với Đại Việt đã phản ánh tình hình thuận lợi với thương nhân nước ngoài thương nghiệp nước ta hồi đó ntn? ( Khá phát triển cả trong và ngoài nước..) Thảo luận : Tại sao nhà Lý chỉ cho người nước ngoài buôn bán ở hải đảo, vùng biên giới mà không tự do đi lại ở nội địa? (Thể hiện ý thức cảnh giác tự vệ đốivới nhà Tống.) ? Theo em các nghành KT nông nghiệp , TCN, thương nghiệp có MQH như thế nào với nhau ?( Đầu tiên phải phát triển nông nghiệp,đảm bảo và nâng cao đời sống.khi đời sống nâng cao thì sẽ nảy sinh nhu cầu sinh hoạt,tiện nghi đời sống,do vậy thủ công nghiệp mới được phát triển.TCN phát triển sẽ kích thích trao đổi buôn bán trong nước và ngoài nước.Ngược lại,buôn bán phát triển sẽ kích thích trở lại làm cho NN,TCN phát triển cao hơn..) ? Sự phát triển KT chứng tỏ điều gì ?(ND có thể XD nền KT tự chủ ) Liên hệ các nghành KT hiện nay . 4. Củng cố . - Nhà Lý làm gì để đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp. - Mối quan hệ giữa NN và TCN , TN? 5. Dặn dò . Học bài, làm bài tập 1&2 SBT , soạn bài 12 phần II. ************************** Kí duyệt giáo án :.

(40) Ngày soạn : 15/10/2011. Ngày dạy : Tiết 18– Bài 12: ĐỜI SỐNG KINH TẾ , VĂN HOÁ I. Mục tiêu bài học : 1. Kiến thức : HS nắm được : -Thời Lý có sự phân hóa mạnh về giai cấp và các tầng lớp trong xã hội . -Văn hóa giáo dục phát triển mạnh,hình thành văn hóa Thăng Long. 2.Tư tưởng: Giáo dục lòng tự hào truyền thống văn hiến của dân tộc ,ý thức xây dựng nền văn hóa dân tộc. 3.Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng lập bảng so sánh,vẽ sơ đồ. II. Phương tiện dạy học: -Sơ đồ phân hoá XH . II, Hoạt động dạy học . 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ. -Nhà Lý đã làm gì để đẩy mạnh SXNN ? - Hãy nêu tình hình TCN, Thương nghiệp ở thời Lý ? . III. Bài mới : GTB : bên cạnh việc phát triển kinh tế thì văn hóa xã hội thời Lý cũng đạt được nhiều thành tựu rực rỡ.bài học hôm nay cho ta thấy rõ điều đó. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT II. Sinh hoạt xã hội , văn hoá . GV treo sơ đồ tổ chức xã hội thời Lý . 1/. Những thay đổi về mặt xã hội. ? XH thời Lý có các tầng lớp cư dân nào?. -Xã hội : gồm 2 tầng lớp : +Giai cấp thống trị : Vua ,Quan , Địa chủ) + Giai cấp bị trị : Nông dân , Thợ Thủ Công , Thương nhân ,Nô tì… - Xã hội có sự thay đổi :. ?So với thời Đinh - Tiền Lê sự phân biệt giai cấp ở thời Lý như thế nào? ( Sâu sắc hơn,địa chủ ngày càng tăng , nông dân bị phân hoá ,nông dân tá điền bị bóc lột càng + Địa chủ ngày càng nhiều . nhiều). ? Do đâu địa chủ ngày càng tăng ?(Hoàng tử ,công chúa, quan lại nhà nước phong + ND có sự phân hoá cấp RĐ -> ĐC ; 1 số dân thường có tiền.

(41) mua ruộng , có nhiều RĐ -> ĐC ). ? Nông dân bị phân hoá ntn ? (Nd có tiền mua RĐ ,giàu có -> ĐC ; nd thường nhận RĐ công làng xã có nghĩa vụ đối với nhà nước ; nd nghèo kk có RĐ nhận RĐ của ĐC cày cấy nộp tô cho ĐC -> nd tá điền .) ? Tầng lớp thấp nhất trong XH là ai ? ?Nêu đời sống của các tầng lớp thống trị và bị trị?( G/c thống trị có thế lực KT, Ctrị sống sung sướng – G/c bị trị : nd,thợ TC, thương nhân nộp thuế làm nghĩa vụ cho nhà vua ,Đ/s vất vả ; nô tì phục vu g/c thống trị ,cực khổ ) HS đọc “ 1070...làm sư”. Văn Miếu được XD năm nào? để làm gì? (XD :1070-Thờ Khổng Tử, làm nơi dạy học cho các con Vua ). GV : Văn Miếu XD 9/1070 chiều dài 350m chiều ngang 75 m . ? Việc mở khoa thi đầu tiên có ý nghĩa ntn ? ( Tuyển chọn được người tài làm quan ) . GV : 1076 nhà Lý mở Quốc Tử Giám ( Nơi được coi là trường học đầu tiên của nước ta ) Lúc đầu chỉ cho con em vua , quí tộc học về sau mở rộng những người học giỏi cũng được học . -Liên hệ ngày nay . ?Văn học thời Lý phát triển ra sao? ? Đạo Phật có vị trí ntn dưới thời Lý? ( Sùng bái , đề cao , phát triển ) ? Nêu dẫn chứng chứng tỏ đạo phật rất phát triển ? ( Vua Lý sai dựng chùa , tháp , tô tượng , đúc tượng , đúc chuông , dịch kinh phật , soạn sách phật – Lý Công Uẩn XD 8 ngôi chùa , cho phép 1000 người ở Thăng Long làm sư ) HS quan sát H24, 25. – GV gt : Tượng phật A di đà nằm ở chùa Phật Tích ( Bắc Ninh ) XD TKVII-> X tượng đúc bằng vàng - Chùa 1 cột ( Diên Hựu ) XD 1049 thời vua Lý Thái Tông . ? Kể tên các loại hình VH dân và các môn thể thao được nhân dân ưu thích? - Liên hệ H/đ VH thể thao hiện nay . HSQS ảnh Tháp Báo Thiên , Chùa 1. + Nô tì tầng lớp thấp nhất XH .. 2 . Giáo dục và văn hóa: a. Giáo dục: -1070 nhà Lý xây dựng văn miếu.. -1075 khoa thi đầu tiên được mở. -1076 quốc tử giám được thành lập.. - Văn học chữ Hán bước đầu phát triển . b.Văn hóa: -Đạo phật rất phát triển.. -Hoạt động văn hoá dân gian:Ca hát nhảy múa,đá cầu,đua thuyền phát triển. -Các ngành nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc rất phát triển nhiều công trình có quy mô lớn và mang tính dân tộc độc đáo:Tháp Chương Sơn(Nam Định),chuông chùa.

(42) cột ...N/x các công trình kiến trúc ? ( Qui mô lớn ,trình độ điê4u khắc tinh vi ) - HS QSH 26: hình rồng thời Lý -N/ xét ( Hình Rồng thời Lý mình trơn toàn thân uốn khúc . Hình rồng nhà lý được coi là hình tượng nghệ thuật độc đáo.). Trùng Quang(Bắc Ninh),hình Rồng…. 4. Củng cố - Trình bày những thay đổi xã hội dưới thời Lý. - Nêu những thành tựu văn hóa thời Lý. - Kể tên một vài công trình kiến trúc thời Lý. 5. Dặn dò . - Học bài ,trả lời câu hỏi SGK - Học ôn , chuẩn bị giờ sau làm BT LS *******************. Ngày soạn : 18/10/2010. Ngày dạy :. Tuần 10 Tiết 19–LÀM BÀI TẬP LỊCH SỬ. I. Mục tiêu bài học : 1. Kiến thức : HS vận dụng kiến thức LSVN từ TK X đến TK XII ở chương I và II để làm bài tập LS 2. Tư tưởng: Giáo dục HS lòng tự hào vào truyền thống cách mạng của dân tộc qua các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm. Giáo dục HS ý thức tự học . 3. Kỹ năng. Trình bày lược đồ qua diễn biến của những trận đánh tiêu biểu. II . Phương tiện dạy học: Chuẩn bị bài tập trong vở bài tập. III. Hoạt động dạy học . 1. Tổ chức . 7A 7B 7C 7D 2 Kiểm tra bài cũ. - Xã hội thời Lý có gì thay đổi so với thời Đinh - Tiền Lê? - Nhận xét gì về nghệ thuật thời Lý. 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ Học sinh đọc bài tập, GV gọi HS lên bảng làm bài cho điểm.. NỘI DUNG CẦN ĐẠT BT1: Hoàn thành sơ đồ bộ máy thời Ngô.

(43) HS:Đọc bài tập 2 sau khi thống nhất đất nước Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì để xây dựng đất nước? Bài tập 1 trang 33 vở bài tập a.Triều đại nào dưới đây tiến hành khai khẩn đất hoang đào mương , đắp đê phòng úng ngập,cấm giết trâu bò ? ĐÁn : Nhà Lý b.So với thời Đinh –Tiền Lê,đẳng cấp xã hội thời lý có bị phân hóa sâu sắc hơn không?trình bày theo các ý sau: Đáp án : + Tầng lớp ĐC tăng lên . Do : Phong tước, Giàu có mua RĐ , có nhiều RĐ -> Địa chủ . + Nông dân chiếm đại đa số . BT2 trang 26 SBT. -GV cho HS dùng bút chì màu đánh dấu vào vị trí kinh đô Hoa Lư và Thăng Long lên lược đồ trống. b.Kể tên các kinh Đô của nước Ta theo thứ tự thời gian tứ thời Văn Lang đến nhà Lý? - Bạch Hạc - Cổ Loa -Hoa Lư -Dại La ( Thăng Long ).. HS làm bài tập ra giấy kiểm tra Đáp án : 1.Thời Đinh- Tiền Lê . Nông nghiệp: Có C/s khuyến khích Sx, Tổ chức lễ cày tịch điền , khai hoang, làm thuỷ lợi ... TCN : XD 1 số xưởng TC nhà. BT2: Những việc làm của Đinh Bộ Lĩnh sau khi lên ngôi. + Đặt tên nước. + Định đô. + Phong vương. + Các biện pháp xây dựng đất nước + Quan hệ đối ngoại. Bài tập 3: a.Triều đại tiến hành khai khẩn đất hoang, đào mương ,đắp đê phòng úng ngập,cấm giết trâu bò: -Nhà Tiền Lê -Nhà Ngô -Nhà Lý - Nhà Đinh b.So với thời Đinh –Tiền Lê,đẳng cấp xã hội thời Lý có bị phân hóa sâu sắc. -Tầng lớp nào tăng lên?.................... ---------------------------------------------các tầng lớp tăng lên bằng cách nào?...................................................... -----------------------------------------------Tầng lớp nào chiếm đa số trong dân cư? ..................... Bài tập 4: a.Dùng bút chì màu đánh dấu b.Kể tên các Kinh Đô của nước ta theo thứ tự thời gian tứ thời Văn Lang đến nhà Lý: 1……………………………………………… ……………………… 2……………………………………………… …………………….. 3……………………………………………… …………………….. 4……………………………………………… …………………….. Bài 5 : Lập bảng thống kê t/h KT thời Đinh – Tiền Lê và thời Lý Các nặt ĐinhThời Lý Tiền Lê.

(44) nước ;các nghề TC cổ truyền PT. TN : Nhiều trung tâm buôn bán H/t, buôn bán với nước ngoài. 2. Thời Lý : Nông nghiệp : Có BP khuyến khích nông nghiệp PT, khai hoang, làm thuỷ lợi ... , cấm giết trâu bò . TCN Có nhiều nghành nghề , nghề dệt PT ... TN: Trao đổi buôn bán trong và ngoài nước PT mạnh. NôngNghiệp Thủ CN Thươngnghiệp. 4. Củng cố - Nhận xét giờ 5. Dặn dò . - Học bài ,trả lời câu hỏi SGK ,ôn lại kiến thức chương Ivà II. - Tìmm hiểu bài13 . ********************* Kí duyệt giáo án :. Ngày soạn : 22/10/2010. Ngày dạy :. Tuần 10 Tiết 20 - ÔN TẬP. I. Mục tiêu bài học : 1. Kiến thức:.

(45) - HS củng cố những kiến thức cơ bản về LSTG trung đại và lịch sử Việt Nam từ thời Ngô - Đinh - Tiền Lê đến thời Lý. 2.Tư tưởng: Giáo dục lòng tự hào về tinh thần bất khuất chống ngoại xâm của dân tộc qua các triều đại, ý thức tự chủ, tự cường của dân tộc 3.Kỹ năng: Vẽ lược đồ thuật lại các cuộc kháng chiến tiêu biểu. II. Phương tiện dạy học: Bảng phụ các sơ đồ bộ máy nhà nước. III. Hoạt động dạy học . 1. Tổ chức . 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ. - Trình bày diễn biến trận đánh trên sông Như Nguyệt - Vì sao nhân dân ta chống Tống thắng lợi? Ý nghĩa của chiến thắng này? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ. NỘI DUNG CẦN ĐẠT. 1. Những đặc điểm cơ bản của XHPK Phương - GV phát phiếu học tập – HS làm Đông và Phương Tây . BT nhóm . – Các nhóm trình bày , N/ xét .- GV kết luận . Đ2 cơ bản Phương Đông Phương Tây ? Hãy nêu G/đ hình thành, phát G/ đ hình TKIII TCN -> TKV -> X . triển , suy vong của XHPK thành TKX. Phương Đông và Phương Tây . G/đ phát TK X -> XV. TK XI -> triển . XIV . G/đ suy TK XVI -> TK XIV -> vong . Giữa TK XIX. TK XV . Cơ sở KT Nông nghiệp Nông nghiệp TK XV X/h thành thị , Công thương phát triển . Giai cấp Địa chủ – Lãnh chúanông dân . nông nô. ? Từ TK X -> XI Nước ta trải qua 2. Xã hội Việt Nam (TKX đến TK XI ). các triều đại nào . - Từ TK X đến TK XI nước ta trải qua các triều đại Ngô - Đinh - Tiền Lê . - HS vẽ sơ đồ và trình bày bộ máy -Bộ máy nhà nước. nhà nước thời Tiền Lê , thời + Tổ chức , xây dựng bộ máy chính quyền Lý . QCCC . ? Em hiểu thế nào là nhà nước quân chủ chuyên chế .( Vua đứng đầu , nắm mọi quyền hành) ? Em có nhận xétgì về bộ máy + Bộ máy nhà nước ngày càng qui củ và chặt chính quyền qua các triều đại . chẽ hơn . ? Qua các triều đại quân đội gồm - Quân đội . có mấy bộ phận ? Được tổ chức + Gồm có 2 bộ phận cấm quân và quân địa.

(46) theo chính sách nào ? phương . ? C/s “ Ngụ binh ư nông” là chính + Thi hành C/s “ Ngụ binh ư nông” . sách ntn ? nó có T/d gì? ? Bộ luật đầu tiên ở nước tẩ đời - Pháp luật . vào thời nào ? nó có tên là gì ? + 1042 Nhà Lýban hành bộ Hình thư . Nêu ND chính của bộ luật ? -Các cuộc kháng chiến chống quân XL . ? Từ thời Ngô – Đinh – Tiền Lê nước ta phải đương đầu với những cuộc XL nào ? - GV treo LĐ - HS dựa trên LĐ Đặc điểm K/c chống K/c Chống trình bày lại các cuộc K/c . Tống của Lê Tống của Lý ?Trình bày diễn biến cuộc kháng Hoàn Thường Kiệt chiến chống Tống của Lê Hoàn T / Gian 981 1075->1077 981? Cách Mai phục , bất Chủ động, bất ? Trình bày diễn biến cuộc kháng đánh ngờ tấn công . ngờ tấn công , chiến chống Tống của Lý thường XD phòng Kiệt giai đoạn I (1075). tuyến , giảng ? Diễn biến kháng chiến chống hoà . Tống giai đoạn II (1077). Kết Quả Thắng lợi Thắng lợi - GV sử dụng bảng phụ , thống kê Ý Nghĩa Bảo vệ được Củng cố nền các cuộc kháng chiến . nền độc lập . ĐL, nhà Tống ? T/g bắt đầu và kết thúccủa 2 từ bỏ âm mưu cuộc K/c chống Tống thời Tiền XL. Lê và Thời Lý . ? Đường lối ,cách đánh giặc trong mỗi cuộc K/c là gì ? KQ 2 cuộc K/c ? ? Nguyên nhân thắng lợi , Ý nghĩa LS của 2 cuộc K/c? ? Kể tên những tấm gương tiêu + Tấm gương tiêu biểu : Lê Hoàn, LTK , Lý biểu qua 2 cuộc K/c ? Kế Nguyên , Tông Đản , Lý Thánh Tông . ? Em có N/x gì về tinh thần đánh giặc của quân dân Đại Việt qua các cuộc kháng chiến ? 4. Củng cố: - Luyện tập. Bài tập 4, 5, 6. 5. Dặn dò: -Học bài, tiết sau kiểm tra 1 tiết..

(47) Ngày soạn : 24/10/2010. Ngày dạy :. Tuần 11 Tiết 21 – LÀM BÀI KIỂM TRA 1 TIẾT. I. Mục tiêu bài học : 1. Kiến thức: - Kiểm tra phần nhận thức của HS về phần LSTG trung đại và phần lịch sử Việt Nam từ thế kỉ X đến TK XI. 2.Tư tưởng-GD học sinh ý thức tự giác ,độc lập suy nghĩ làm bài 3.Kĩ năng:Khái quát kiến thức đã học một cách có hệ thống. II.Phương tiện dạy học :GV chuẩn bị đề bài kiểm tra. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 2. Kiểm tra : Giấy kiểm tra của HS . 3. Bài mới :. 7B. 7C. 7D. §Ị bµi Đề chẵn : A.Phần trắc nghiệm: (3 đ) -Khoanh tròn chữ cái trước câu trả lời mà em cho là đúng. Câu 1: Ngô Quyền xây dựng đất nước với ý thức : A . Ý thức được làm Vua C . Ý thức giàu có . C. Ý thức độc lập tự chủ . D . Ý thức văn minh . Câu 2 : Âm mưu chuẩn bị xâm lược Đại Việt của nhà Tống. A. Xúi giục Cham-pa đánh từ phía Nam. C . Cấm ND 2 bên biên giới qua lại. B. Cho quân sang nước ta cướp bóc, dò la. D . Lôi kéo tù tưởng dân tộc ít người Câu 3 : Quân Tống vượt qua Ải Nam Quan vào nước ta thời gian nào ? A . Đầu năm 1075 . C . Đầu năm 1077. B . Cuối năm 1076 . D . Cuối năm 1077 . Câu 4 : Bộ Hình thư được ban hành dưới thời nào? A . Thời Ngô . C . Thời Tiền Lê ..

(48) B . Thời Đinh . D . Thời Lý . Câu 5: Nối các sự kiện lịch sử với các niên đại cho đúng . Niên đại Sự kiện lịch sử 1 939 A Nhà lý thành lập 2 967 B Ngô Quyền dựng nền độc lập 3 979 C Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đấtnước 4 1009 D Nhà Tiền Lê thành lập 5 1077 B. Phần tự luận (7 Điểm ) . Câu 1: Kể tên những công trình kiến trúc nổi tiếng dưới thời Tần Thuỷ Hoàng mà em biết ? Công trình nào được xếp vào là 1 trong 7 kì quan thế giới Cổ Đại ? Câu 2: Trình bày cách đánh giặc độc đáo của Lý Thường Kiệt trong cuộc kháng chiến chống Tống ? Câu 3: Vẽ sơ đồ và nêu tổ chức bộ máy nhà nước thời Tiền Lê ? Đề Lẻ : A.Phần trắc nghiệm: (3 đ) -Khoanh tròn chữ cái trước câu trả lời mà em cho là đúng. Câu 1 : Ai là người có công dẹp loạn 12 sứ quân,thống nhất đất nước . A.Trần Lãm B. Đinh Bộ Lĩnh C. Ngô Xương Xí D. Ngô Quyền . Câu 2: Theo em công lao nào là của Ngô Quyền? A . Đánh đuổi quân Lương C . Đánh đuổi quân Tần . B . Lập nên nước Vạn Xuân. D . Đánh đuổi quân Nam Hán Câu3 : Kháng chiến chống tống của Lý Thường Kiệt diễn ra vào thời gian . A. 938 B. 981 C. 1075-1077 D . 1258 . Câu 4: Lí do Lý Thái Tổ dời kinh đô từ Hoa Lư về Thăng Long là: A . Thăng Long có cảnh đẹp,khí hậu mát mẻ. B .Thăng Long là nơi thuận lợi về giao thông và phát triển đất nước lâu dài. C .Thăng Long có địa thế hiểm yếu,thuận lợi cho việc bảo vệ đất nước. D. Thăng Long là quê của Lý Thái Tổ . Câu 5: Nối các sự kiện lịch sử với các niên đại cho đúng 1 2 3 4 5. Niên đại 939 967 979 1075 1077. Sự kiện lịch sử A Nhà lý thành lập B Ngô Quyền dựng nền độc lập C Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đấtnước D Nhà Tiền Lê thành lập. B. Phần tự luận (7 Điểm ) . Câu 1: Kể tên các cuộc phát kiến địa lý thế kỉ XV – XVI ? Câu 2: Trình bày cách đánh giặc độc đáo của Lý Thường Kiệt trong cuộc kháng chiến chống Tống ? Câu 3: Vẽ sơ đồ và nêu tổ chức bộ máy nhà nước thời Lý ? ĐÁP ÁN CHẤM Đề chẵn . A Phần trắc nghiệm (3đ) Câu. 1. 2. 3. 4. 5.

(49) Đáp án C A C D 4-A; 1-B; 3-D; 2-C B. Phần tự luận (7đ) Câu 1 : + Kể tên những công trình kiến trúc nổi tiếng dưới thời Tần Thuỷ Hoàng - Vạn lý trường thành , Cung A phòng , Lăng ly sơn . + Công trình nào được xếp vào là 1 trong 7 kì quan thế giới Cổ Đại : - Vạn lý trường thành Câu 2: + Trình bày cách đánh giặc độc đáo của Lý Thường Kiệt trong cuộc kháng chiến chống Tống : Tấn công trước để tự vệ ,khích lệ tinh thần của Quân ta bằng bài thơ thần ,XD phòng tuyến S, Như Nguyệt ,bất ngờ tấn công , kết thúc CTranh P.Pháp Giảng hoà. Câu3 : + Vẽ sơ đồ và nêu tổ chức bộ máy nhà nước thời Tiền Lê Vua. .. Thái sư. Đại sư. Quan Văn Lộ Phủ. Quan Võ Lộ. Tăng Quan Lộ. Châu. Tổ chức chính quyền TƯ Vua đứng đầu dưới Vua là quan văn, quan võ và tăng quan. Tổ chức chính quyền ĐP Cả nước chia thành 10 lộ, dưới lộ là phủ và châu.. Lộ Phủ. Đề Lẻ. A Phần trắc nghiệm (3đ) Câu 1 2 3 4 5 Đáp án B D C B 4-A; 1-B; 3-D; 2-C B. Phần tự luận (7đ) Câu 1 : + Kể tên các cuộc phát kiến địa lý thế kỉ XV – XVI  1487: Đi-a-xơ vòng quanh cực nam châu Phi.  1498:Va-xcô đơ Ga-ma đến Ấn Độ.  1492:Cô-lôm -bô tìm ra châu Mĩ  1519-1522:Ma-gien-lan vòng Câu 2 : + Trình bày cách đánh giặc độc đáo của Lý Thường Kiệt trong cuộc kháng chiến chống Tống : Tấn công trước để tự vệ ,khích lệ tinh thần của Quân ta bằng bài thơ thần ,XD phòng tuyến S, Như Nguyệt ,bất ngờ tấn công , kết thúc CTranh P.Pháp Giảng hoà. Câu3 Vẽ sơ đồ và nêu tổ chức bộ máy nhà nước thời Lý.

(50) Chính quyền trung ương Vua Các quan văn. Các quan võ. -Chính quyền địa phương Lộ - Phủ Huyện Hương xã. - Tổ chức chính quyền TƯ Vua đứng đầu nhà nước , nắm mọi. quyền hành, Vua ở chế độ cha truyền con nối , giúp vua là các đại thần ,các quan văn,võ -Tổ chức chính quyền ĐP Cả nước chia 24 lộ ,Phủ dưới các chức tri phủ tri châu dưới lộ , phủ là huyện dưới huyện là hương và xã.. Hương xã. 4. Củng cố: - Thu bài – nhận xét 5. Dặn dò: -Học bài, tìm hiểu bài 13. ***********************. Ngày soạn : 25/10/2010. Tuần 11 Ngày dạy : CHƯƠNG III : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (THẾ KỶ XIII -XV) Tiết 22- Bài 13 : NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶXIII I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: HS nắm được : - Nguyên nhân nhà Lý sụp đổ và nhà Trần thành lập. - Việc nhà Trần thành lập đã góp phần củng cố chế độ quân chủ trung ương tập quyền vững mạnh thông qua việc sửa đổi pháp luật thời Lý. 2.Tư tưởng: - Tự hào về lịch sử dân tộc, ý thức tự lập, tự cường của ông cha ta thời Trần 3. Kỹ năng: - Đánh giá các thành tựu xây dựng nhà nước pháp luật thời Trần. II. Phương tiện dạy học: - Bộ máy nhà nước thời Trần. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D.

(51) 2. Kiểm tra bài cũ: - Nêu những đặc điểm về tình hình văn hóa, xã hội thời Lý. 3. Bài mới: GTB : Nhà Lý khi mới thành lập, vua quan rất chăm lo đến sự phát triển đất nước, đời sống nhân dân. Vì vậy, nhân dân hăng hái tham gia sản xuất và đạt nhiều thành tựu rực rỡ, nhưng đến cuối thế kỷ XII, nhà Lý đã đi xuống đến mức trầm trọng. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ ?Nhà Lý thành lập khi nào? GV : Nhà Lý lên ngôi 1009 trải qua 8 đời vua nhưng đến đời vua thứ 9 nhà Lý ngày càng suy yếu . ?Vì sao nhà Lý suy yếu? GV : Đời vua thứ 8 Lý Huệ Tông chỉ sinh được cvon gái mắc bệnh cuồng lên phải nhường ngôi cho con gái là Lý Chiêu Hoàng , lợi dụng các quan trong triều tranh chấp quyền hành , quan lại bên dưới quấy nhiễu bóc lột ND ,K0 chăm lo SX ?Việc làm trên đã dẫn đến hậu quả gì?. NỘI DUNG CẦN ĐẠT I. Nhà Trần thành lập 1 . Nhà Lý sụp đổ. -Cuối TK XII, quan lại nhà Lý ăn chơi sa đọa, không chăm lo đời sống nhân dân.. - Hạn hán lụt lội xảy ra liên miên, nhân dân cực khổ nhiều nơi nổi dậy đấu tranh.. GV : 1 số thế lực ở các ĐP đánh giết lẫn nhau chống triều đình ,1 số nước phía nam đem quân cướp phá . ?Trước tình đó nhà lý phải làm gì? GV : Nhà Lý dựa vào các thế lực họ Trần để chống lại lực lượng nổi loạn – nhân cơ hội đó nhà Trần buộc vua Lý nhường ngôi cho Trần Cảnh .(Trần Cảnh là chồng của -12/1226 Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi Lý Chiêu ) cho Trần Cảnh -> Nhà Trần thành lập. ?Sau khi lên nắm quyền nhà Trần đã làm gì? (Dẹp yên nội loạn, xây dựng bộ máy nhà nước). GV treo sơ đồ bộ máy nhà nước . Bộ máy nhà nước nhà Trần được tổ chức như thế nào? Thái thượng hoàng (Vua) Quan Quan võ văn 12 Lộ Phủ Huyện. Châu. 2/. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền.. -Bộ máy nhà nước tổ chức theo CĐ quân chủ chuyên chế TƯ tập quyền . Chia làm 3 cấp + Triều đình + Các đơn vị hành chính trung gian từ lộ đến phủ , huyện , châu . + Cấp hành chính cơ sở : xã . -Thực hiện chế độ Thái Thượng Hoàng ..

(52) Xã ? Nhà Trần đã đặt thêm 1 số các cơ quan và 1số chức quan nào ? Nêu nhiệm vụ của các cơ quan và chứcquan đó ?. - Đặt thêm 1 số các cơ quan : Quốc sử viện , Thái y viện , Tôn thất phủ và 1số chức quan : Hà đê sứ, khuyến nông sứ , đồn điền sứ .. ? Nhận xét tổ chức bộ máy nhà Trần? (Quy củ, chặt chẽ và đầy đủ hơn) ? So với bộ máy nhà nước thời Lý bộ máy nhà nước thời Trần có gì khác ? (Vua nhường ngôi cho con sớm tự xưng là Thái Thượng Hoàng , các chức quan đại thần do người trong họ nắm giữ , đặt thêm 1 số chức quan và 1 số cơquan , cả nước chia làm 12 lộ ) 3/. Pháp luật thời Trần -Nhà Trần ban hành bộ luật gì ? -Ban hành bộ luật mới: Quốc Triều Hình luật ? So sánh hình luật thời Trần với Hình thư - Xác định lại những điều ban hành dưới thời Lý? thời Lý và có bổ sung ,xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản,quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất. ? Việc Vua đặt chuông lớn ở thềm cung -Đặt cơ quan Thẩm Hình Viện để xử điện nói lên điều gì? ( Mối quan hệ giữa kiện. vua quan và ND có sự khác biệt nhưng chưa sâu sắc, dân gõ chuông khi cần ) 4. Củng cố : -Nhà Trần được thành lập trong hoàn cảnh nào? -Vẽ lại sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần. 5. Dặn dò: - Học bài, soạn phần II bài 13. ****************************.

(53) Ngày soạn : 26 /10/2010. Tuần 12 Ngày dạy : Tiết 23 - Bài 13 : NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶXIII I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: HS nắm được : Thế kỉ XIII.nhà Trần đã thực hiện nhiều biện pháp tích cực để xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng,phục hồi và phát triển kinh tế.Do đó quân đội và quốc phòng của Đại Việt thời đó hùng mạnh ,kinh tế phát triển. 2.Tư tưởng: -Bồi dưỡng lòng yêu nước ,tự hào dân tộc đối với công cuộc xây dựng ,củng cố và phát triển đất nước dưới triều Trần. 3.Kĩ năng: -Làm quen với phương pháp so sánh. II. Phương tiện dạy học: -Sưu tầm một số tranh ảnh tư liệu liên quan tới thành tựu thủ TCN thời Trần. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Vẽ lại bộ máy nhà nước thời Trần? - Pháp luật thời Trần có đặc điểm gì? 3. Bài mới: Cùng với việc xây dựng chính quyền, pháp luật nhà Trần đã xây dựng quân đội và phát triển kinh tế. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ GV : Nhà Trần thay nhà Lý cai quản đất nước1 mặt nhanh chóng ổn định T/h Ctrị XH XDCQ mới mặt khác lo XDQĐ củng cố quốc phòng . ? Vì sao nhà Trần lại rất quan tâm tới XDQĐ củng cố quốc phòng? .( Nước ta luôn đứng trước nguy cơ ngoại xâm , đặc biệt làthời kì ĐQ Mông cổ đang mở rộng XL ) ? Nhà Trần tổ chức quân đội như thế nào? Cấm quân được tuyển chọn ntn ?Có nhiệm vụ gì ?( chọn những thanh niên khỏe mạnh ở quê nhà Trần để vào cấm quân – Có nhiệm vụ bảo vệ vua và kinh thành ) ? Vì sao nhà Trần kén chọn những thanh niên khỏe mạnh ở quê để vào cấm quân?( Để tăng độ tin cậy trong việc bảo vệ triều chính ,bảo vệ vua ) ? Quân đội được tuyển dụng theo chủ trương, chính sách nào? ? Chính sách “ Ngụ binh ư nông” là C/s ntn? ( Gửi binh ở nhà nông , QĐ chia phiên thay. NỘI DUNG CẦN ĐẠT II. Nhà Trần xây dựng quân đội và phát triển kinh tế . 1 . Nhà Trần xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng.. - Quân đội: Gồm cấm quân và quân ở các lộ.. + Chủ trương: Quân lính cốt tinh,không cốt đông. + Chính sách: Ngụ binh ư nông,.

(54) nhau luyện tập và chiến đấu , khi có Ctranh đều ra trận ) ? Theo em C/s “ Ngụ binh ư nông” có tác dụng ntn ? HSQS H27 : Chứng minh cho việc tăng cường XD lực lượng QĐội . ?Bên cạnh xây dựng quân đội nhà Trần đã làm gì để củng cố quốc phòng? - Quốc phòng: + Cử các tướng giỏi đóng giữ các vị trí hiểm yếu. Thảo luận :Việc xây dựng quân đội nhà Trần +Vua Trần thường đi tuần tra việc có gì khác và giống so với nhà Lý? phòng bị. (Giống:quân đội gồm 2 bộ phận,được tuyển theo chính sách “ngụ binh ư nông” -Khác:cấm quân : tuyển những người khỏe mạnh ở quê hương nhà trần,theo chủ trương: “cốt tinh nhuệ không cốt đông”). 2/. Phục hồi và phát triển kinh tế. ? Nhà trần đã làm gì để phát triển nông nghiệp? Nông nghiệp: -Chú trọng khai hoang mở rộng diện GV :Vua Trần hạ lệnh đắp đê từ đầu nguồn các tích canh tác,đắp đê, đào sông,nạo con sông đến bãi biển , người đảm nhiệm chức vét kênh mương. Hà đê sứ luôn có N/v đốc thúc đắp, nạo vét đê .- 1266 nhà Trần cho phépVương hầu , công chúa .. chiêu tập người phiêu tán , k0 có sản nghiệp làm nô tì khai khản đất hong , lập điền trang . ?Nhận xét gì về những chủ trương phát triển nông nghiệp của nhà Trần?( Phù hợp , Nông nghiệp nhanh chóng phục hồi và phát triển .). HSQSH 28 : Nhận xét : Thể hiện trình độ , sự khéo léo của người thợ . ? Kể tên các nghề Thủ công nghiệp trong nhân dân?. Thủ công nghiệp: -Lập xưởng thủ công nhà nước chuyên sản xuất đồ gốm,dệt và chế tạo vũ khí.. -Thủ công trong nhân dân có nhiều nghành như đúc đồng, làm giấy,khắc ván in. ? Tình hình thương nghiệp nước ta thời Trần Thương nghiệp: như thế nào? -Chợ mọc nhiều ở làng xã . ?Ngoại thương thời Trần ntn ? -Thăng Long có 61 phố phường -Buôn bán với nước ngoài rất phát triển:mở nhiều cửa biển :Hội ? Em có nhận xét gì về TCN và Thương nghiệp thống,Hội triều,Vân đồn … thời Trần ?(Từng bước được khôi phục và phát triển ) 4. Củng cố.

(55) - Nhà Trần có những biện pháp gì để xây dựng quân đội, quốc phòng. - Nhà Trần đã làm gì để phục hồi và phát triển kinh tế sau những năm suy thoái của nhà Lý? 5. Dặn dò: - Học bài - soạn bài 14. ************************** Kí duyệt giáo án :. Ngày soạn : 1/11/2010. Tuần 12 Ngày dạy : Tiết 24- Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG - NGUYÊN (THẾ KỶ XIII) I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: HS nắm được : - Âm mưu xâm lược Đại Việt của quân Mông Cổ. - Chủ trương, chính sách và những việc làm của vua, quan nhà Trần để đối phó với quân Mông Cổ. 2.Tư tưởng: - Giáo dục HS ý thức, kiên cường, bất khuất mưu trí dũng cảm của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến. - Giáo dục lòng tự hào về truyền thống của dân tộc. 3.Kĩ năng: Kĩ năng sử dụng lược đồ . II. Phương tiện dạy học: -Lược đồ cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: Nhà Trần có những biện pháp gì để xây dựng quân đội, quốc phòng 3. Bài mới: GTB : Sau khi lên nắm chính quyền, Vua tôi nhà Trần bắt tay vào việc xây dựng đất nước về mọi mặt, đồng thời còn phải chuẩn bị nhiều mặt để đối phó những âm mưu xâm lược của bọn phong Kiến Mông - Nguyên. Vậy cuộc chiến diễn ra như thế nào? HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT GV dùng lược đồ thế giới và giới thiệu sơ I. Cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống qua về nước Mông Cổ thế kỷ XIII: Từ xa quân xâm lược Mông Cổ (1258).

(56) xưa bộ lạc du mục Mông cổ sống ở những vùng thảo nguyên – đầu TKXIII nhà nước MC thành lập -> Vua MC đem quân XL khắp nơi XD 1 ĐQ hùng lớn từ TBD đến bờ Ha3ức hải . -HSQSH29 nhận xét: Em hiểu gì về quân Mông Cổ ?( QĐ lớn mạnh có tổ chức , trang bị lớn ) GV : 1275 MC tấn công Nam Tống , Để đạt tham vọng MC cho quân đánh Đại việt trước . ? Tại sao quân Mông Cổ xâm lược Đại Việt trước nhằm mục đích gì? ?Trước khi vào nước Ta, tướng Mông Cổ đã làm gì?( Cho sứ giả đem thư đe dọa và dụ hàng vua Trần.) ?Vua Trần đã có thái độ như thế nào? ( Bắt sứ giả bắt giam vào ngục.). 1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ.. -Vua Mông cổ cho quân XL Đại Việt sau đó dánh phía Nam TQ Thực hiện kế hoạch gọng kìm tiêu diệt Nam Tống và XL Đại Việt .. 2/. Nhà Trần chuẩn bị và tiến hành kháng chiến chống quân Mông Cổ. ?Khi được tin quân Mông Cổ xâm lược a. Nhà Trần cuẩn bị: nước ta, vua Trần đã làm gì? -Ban hành lệnh sắm sửa vũ khí -Quân đội dân binh được thành lập và ngày đêm luyện tập. GV treo LĐ. b. Diễn biến: Kết hợp 2 HS trình bày diễn biến (1 HS đọc -Tháng 1-1258, 3 vạn quân Mông Cổ chậm ,1HS chỉ hướng tiến công trên LĐ) tiến vào nước ta theo đường sông Thao qua Bạch Hạc đến Bình Lệ Nguyên và bị chặn lại . -Ta T/h kế hoạch “Vườn k nhà trống” xuôi về thiên mạc , giặc vào Thăng Long bị thiếu Lthực, Tphẩm rơi vào tình thế khó khăn. -Ta mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ ? Kết quả việc ta tấn công quân MC ntn ? Đầu. c.Kết quả: ? Vì sao quân ta đánh bại quân Mông Cổ? Ngày 29-1-1258 quân Mông Cổ rút ( Quân ta biết sử dụng cách đánh giặc thông khỏi Thăng Long chạy về nước. minh,biết chớp thời cơ.Quân dân nhà Trần anh dũng đánh giặc ) ? Cuộc K/c chống quân MC thắng lợi có ý nghĩa ntn ? ( Giữ gìn được nền độc lập ) Thảo luận nhóm: Bài học kinh nghiệm về Lấy yếu đánh mạnh ,lấy ít đánh nhiều. cách đánh giặc của dân tộc ta trong cuộc K/c chống quân MC lần thứ nhất là gì? 4. Củng cố -Quân Mông Cổ xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì? -Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ bằng lược đồ..

(57) 5. Dặn dò: -Học bài, soạn bài 14 phần II. Ngày soạn : 2/11/2010. Tuần 13 Ngày dạy : Tiết 25- Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG - NGUYÊN (THẾ KỶ XIII) I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: HS nắm được : -Việc chuẩn bị cho việc xâm lược Đại Việt lần thứ 2 của quân Nguyên chu đáo hơn so với lần một. -Nhờ sự chuẩn bị chu đáo,đường lối đánh giặc đúng đắn và quyết tâm cao,quân dân Đại Việt đã giành thắng lợi vẻ vang. 2.Tư tưởng: -Bồi dưỡng cho học sinh lòng căm thù giặc ngoại xâm,niềm tự hào dân tộc và lòng biết ơn tổ tiên đã kiên cường ,mưu trí bảo vệ chủ quyền đất nước 3.Kĩ năng: Kĩ năng sử dụng lược đồ . II. Phương tiện dạy học: -Lược đồ cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên . III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: -Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ 3. Bài mới: GTB : Sau thất bại 1258 quân Mông Cổ không chịu từ bỏ âm mưu xâm lược Đại Việt. Sau khi thôn tính được nhà Tống 1279 chúng ráo riết chuẩn bị XL Đại Việt. Phương pháp Nội dung GV : Sau thất bại 1258 MC vẫn chưa từ bỏ II . . Cuộc kháng chiến lần thứ hai âm mưu XL Đại việt ,1279 sau khi thôn tính chống quân xâm lược Mông Nguyên xong Nam tống . Vua MC lập ra nhà Nguyên (1285) thống trị toàn TQ . Vua Nguyên là Hốt Tất 1.Âm mưu xâm lược Chăm Pa và Đại Liệt ráo riết chẩn bị XL Chăm pa và Đại việt . Việt của nhà Nguyên. ?Nhà Nguyên cho quân xâm lược Chămpa -1279 Vua Nguyên chuẩn bị XL Chăm pa và Đại Việt và Đại Việt nhằm mục đích gì?( Làm cầu nối thôn tính các nước ở phía Nam TQ.) ? Kế hoạch XL của nhà Nguyên đối với Chăm pa và Đại việt ntn ?( XL Chăm pa trước sau đó mới đánh đại Việt ) ?Tại sao Hốt Tất Liệt cho quân đánh Chăm pa trước? ( Làm bàn đạp tấn công Đại việt ) GV treo LĐ gt : -1283 vua MC cho 10v quân -1283 cho quân đánh Chămpa trước do Toa đô chỉ huy đánh Chămpa trước nhưng thất bại. nhưng thất bại. ? Việc ND Chăm pa đánh bại cuộc XL của quân Nguyên có ý nghĩa ntn đối với nước ta? (KH dùng Chăm pa làm bàn đạp tấn công Đại Việt bước đầu bị tan rã ) ?Sau khi nghe tin quân Nguyên có ý định xâm 2. Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến..

(58) lược nước ta, nhà Trần đã làm gì? HS đọc “ Đến ...ơn vua”. Em có suy nghĩ gì về Trần Quốc Toản ? ( Yêu nước – Tuổi nhỏ ,trí lớn ). + Vua Trần triệu tập hội nghị ở bến Bình Than bàn kế hoạch đánh giặc. + Cử Trần Quốc Tuấn chỉ huy cuộc kháng chiến + 1285 mở Hội Nghị Diên Hồng ở Thăng Long.. HS Đọc “ Trong ...Như một”. ? Hội Nghị Diên Hồng có tác dụng gì đến việc chuẩn bị kháng chiến?( Khích lệ tinh thần ,khí thế chuẩn bị đánh giặc ) ? Để chuẩn bị đánh giặc vua Trần đã làm gì. + Tổ chức tập trận, duyệt binh ở ? Trong cuộc tập trận TQT đọc bài Hịch Đông Bộ Đầu tướng sĩ trước quân lính nhằm MĐ gì ?( Động viên tinh thần CĐ , Khơi dậy lòng yêu nước ) ? Việc thích 2 chữ “sát thát”của quân lính thể hiện điều gì ? ( Thể hiện quyết tâm cao độ của quân sĩ chống giặc Nguyên). 3. Diễn biến và kết quả cuộc GV dùng lược đồ hướng dẫn HS trình bày kháng chiến. bằng lược đồ. Diễn biến Để XL Đại Việt quân Nguyên huy động lực -1/1285: 50 vạn quân Nguyên do lượng ntn để XL Đại Việt ? N/X lực lượng Thoát Hoan chỉ huy vào xâm lược lần 2 so với L1 ?( Gấp 20 Lần ). Vì sao có sự nước ta. chênh lệch đó ?( Ý đồ XL bằng được ĐViệt) -Quân ta sau vài trận đánh địch ở GV : Khi vua Trần cho quân lui về Vạn kiếp biên giới rút về Vạn Kiếp, Thăng vua Trần lo lắng nhưng TQT khẳng khái “ Long rồi về Thiên Trường Nếu bệ hạ...” ? Qua câu trả lời của TQT em hiểu gì về ông ?( Kiên quyết đánh giặc ,tin vào sức ta) GV : Thoát hoan tập trung lực lượng tấn công vạn kiếp trước thế giặc ta tấn tiếp tục rút lui về Thăng Long rồi về Thiên Trường , Để đảm bảo cho cuộc rút lui ta bố trí những điểm chặn giặc ở Thiên Mạc . Trần Bình Trọng bị bắt khi giặc dụ dỗ thì ông nói “ Ta thà làm ...”Quân Nguyên tức giận chém ông ? Em có suy nghĩ gì về câu nói và sự hi sinh của TBT ? Quân ta rút lui nhằm MĐ gì ?(Bảo toàn lực lượng tránh thế mạnh của giặc lúc đầu và T/h KH “vườn K nhà trống”. ) ? Khi quân Thoát Hoan vào T.Long chúng vấp phải tình huống gì?( vườn K nhà trống) ? Thoát Hoan có QĐ gì khi biết ToaĐô đánh -Cùng lúc Toa Đô từ Cham pa đánh ra Nghệ an ? MĐ cuă việc làm đó ?( mở cuộc ra Nghệ An, Thanh Hóa. tấn công xuống phía nam. nhằm tạo thế gọng - Quân Thoát Hoan mở cuộc tấn công kìm để tiêu diệt quân ta) xuống phía nam. Trước tình thế đó TQT có chủ chương gì ? - Ta rút lui , Thoát Hoan phải rút về.

(59) ?Khi giặc lâm vào tình thế khó khăn TQT đã có quyết định gì ? ?Kết quả trận phản công của nhà Trần ntn ? ? E có suy nghĩ gì việc Thoát Hoan chui vào ống đồng? ?Vì sao ta giành được thắng lợi ? Thảoluận : Nêu cách đánh của quân ta trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần2? (+lúc đầu giặc mạnh rút lui để bảo toàn lực lượng chờ thời cơ quyết giành thắng lợi. +cánh đánh “ Vườn không nhà trống”). Thăng Long và lâm vào tình trạng thiếu lương thực trầm trọng. -5/1285, lợi dụng thời cơ nhà Trần tổ chức phản công đánh bại quân giặc ở nhiều nơi. Kết quả : Quân giặc phần bị chết, phần còn lại chạy về nước, Thoát Hoan chui vào ống đồng về nước, Toa Đô bị chém đầu.. 4. Củng cố : - Nhà Trần chuẩn bị cuộc kháng chiến chống Nguyên lần thứ hai như thế nào? - Trình bày diễn biến. 5. Dặn dò : - Học bài soạn phần 3 Bài 14. Kí duyệt giáo án : Ngày soạn : 8/11/2010. Tuần 13 Ngày dạy : Tiết 26- Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG - NGUYÊN (THẾ KỶ XIII) I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: HS nắm được : -Âm mưu xâm lược Đại Việt lần thứ ba của quân Nguyên. -Vua tôi nhà Trần quyết tâm tiến hành cuộc kháng chiến chống lại nhà Nguyên với các trận đánh lớn;Vân Đồn,Bạch Đằng và giành thắng lợi vẻ vang. 2.Tư tưởng: -Bồi dưỡng cho học sinh lòng căm thù giặc ngoại xâm,niềm tự hào dân tộc và lòng biết ơn tổ tiên đã kiên cường ,mưu trí bảo vệ chủ quyền đất nước 3.Kĩ năng: Kĩ năng sử dụng lược đồ . II. Phương tiện dạy học: -Lược đồ cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên . III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: -Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Nguyên 1285 ? 3. Bài mới: GTB : Hai lần thất bại trong việc xâm lược Đại Việt nhà Nguyên có từ bỏ ý định xâm lược Đại Việt nữa không? Chúng chuẩn bị như thế nào? HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Nguyên.

(60) ( 1287-1288) 1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt. Hoàn cảnh: -Nhà Nguyên quyết tâm xâm lược Đại Việt lần thứ 3.. ? Sau 2 lần XL đại Việt thất bại thái độ của vua Nguyên ntn ? HS đọc “ Trong ...thường”. ?Em có nhận xét gì về việc chuẩn bị xâm lược Đại Việt lần 3 của nhà Nguyên so với 2 lần trước ?.( C.bị chu đáo ,thận trọng ,kĩ lưỡng – đình chỉ cuộc XL Nhật tập trung quân , chiến thuyền , thuyền lương cho cuộc XL Đại Việt .) ? Việc Cbị kĩ lưỡng có cả thuyền lương phản ánh điều gì ? ( Nhà Nguyên quyết tâm XL bằng được nước ta ) - Trước nguy cơ bị xâm lượcvua tôi nhà -Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng Trần đã làm gì? chiến, cử TQT làm tổng chỉ huy . Sử dụng LĐ trình bày diễn biến . ?Quân nguyên tiến công nước ta theo mấy đường, hướng tiến công ntn ? -1 HS XĐ trên LĐ hướng tiến công của Đ + Đường bộ: Thoát Hoan chỉ huy , đánh vào Lạng sơn , Bắc giang . + Đường thuỷ : Ô mã nhi vượt sông Bặch Đằng hội quân với quân Thoát Hoan . GV : Ta sau một vài trận chặn giặc ở cửa ải,Trần Quốc Tuấn đã cho quân rút khỏi vạn kiếp về vùng sông đuống đê chặn giặc ở Thăng Long. GV sử dụng LĐ Trình bày trận Vân Đồn . ? Ô mã nhi có N/v bảo vệ đoàn thuyền lương tại sao lại tiến về hội quân với quân Thoát Hoan ở Vạn Kiếp ?(Cho rằng ta yếu k cản được ) ? Trước T/h đó Trần Khánh Dư đã có chủ trương ntn ? ? Chủ trương đó có thực hiện được k kết quả ra sao ?. * Diễn biến: -12/1287: Quân Nguyên tấn công Đại Việt.. -1288 Thoát Hoan cho quân chiếm đóng Vạn Kiếp. - Cùng lúc Ô Mã Nhi theo đường biển kéo vào Vạn kiếp hội quân với Thoát Hoan . 2. Chiến thắng Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ.. -Trần Khánh Dư cho quân mai phục ở Vân Đồn . -Khi đoàn thuyền lương đi qua bị quân ta từ nhiều phía đánh ra dữ dội phần lớp thuyền lương bị đắm, số còn lại bị quân ta chiếm. ?Chiến thắng Vân Đồn có ý nghĩa gì? (Giặc khốn đốn tinh thần hoang mang ) Sau trận Vân Đồn, tình thế của QNguyên 3/. Chiến thắng Bạch Đằng như thế nào?(Khó khăn, thiếuLThực) ? Đợi mãi k thấy đoàn thuyền lương Thoát -1/1288: Thoát Hoan cho quân chiếm Hoan đã làm gì ? Thăng Long . ? Khi gặp cảnh vườn k nhà trống thái độ.

(61) Thoát Hoan ntn ? ( Tuyệt vọng- Điên cuồng cho quân đánh các căn cứ, lùng bắt vua Trần , cướp bóc ) GV : Quân ta chống lại , giặc hoang mang QĐ rút quân về nước . GV treo LĐ : ? Trước tình hình đó vua tôi nhà Trần đã làm gì ? ?Vì sao Vua Trần và TQT chọn sông Bặch đằng làm nơi mai phục? TQT đã bố trí trận địa ntn ?( TQT cho quân đóng cọc vót nhọn bịt sắt xuống lòng sông khi triều xuống , cho quân mai phục 2 bên bờ) . -2 H/s kết hợp trình bày trận đánh chỉ trên LĐ ? Cánh quân bộ của giặc, ta phản công ntn ? ? Trận Bặch Đằng 1288 có ý nghĩa ntn ? ( Đập tan mộng XL của giặc nguyên ) Thảo luận :Nêu cách đánh của nhà Trần lần thứ 3 có gì giống và khác so với 2 lần trước. ( + Giống : Tránh mạnh , đánh yếu T/h vườn k nhà trống , tấn công bất ngờ . Khác : Mai phục ). - Thoát Hoan cho quân rút về vạn kiếp để rút quân về nước - Nhà Trần chọn sông Bặch đằng làm trận quyết chiến .. -4/1288đoàn thuyền của Ô Mã Nhi rút theo sông Bặch Đằng . -KQ : Ô mà Nhi bị bắt , toàn bộ thuỷ binh của giặc bị tiêu diệt . - Quân Thoát Hoan từ vạn kiếp rút chạy theo hướng Lạng Sơn bị ta tập kích -> Cuộc K/c kết thúc thắng lợi.. 4. Củng cố: - Dựa vào lược đồ trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ 3. 5. Dặn dò: - Học bài , soạn phần IV bài 14 . ***********************. Ngày soạn : 11/11/2010. Tuần 14 Ngày dạy : Tiết 27- Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG - NGUYÊN (THẾ KỶ XIII) I. Mục tiêu bài học:.

(62) 1.Kiến thức: HS nắm được : -Hiểu được vì sao ở thế kỉ XIII,trong ba lần kháng chiến chống quân xâm lược MôngNguyên quân dân Đaị Việt đều giành thắng lợi. -Ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chông quân xâm lược Mông Nguyên 2.Tư tưởng: -Bồi dưởng lòng tự hào về truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc. -Bài học kinh nghiệm lịch sử về tinh thần đoàn kết dân tộc. 3.Kĩ năng: Phân tích,so sánh sự kiện và nhân vật lịch sử qua ba lần kháng chiến để rút ra nhận xét chung. II. Phương tiện dạy học: III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: -Trình bày diễn biến trận Bặch Đằng 1288 ? 3. Bài mới: GTB : Ba lần kháng chiến chống quân Mông Nguyên của nhà Trần diễn ra trong điều kiện vô cùng khó khăn, nhưng đã giành được thắng lợi. Vì sao có những thắng lợi đó? Ý nghĩa như thế nào? Phương pháp Nội dung IV . Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của 3 lần kháng chiến chống XL ?Những nguyên nhân nào làm cho cả 3 lần Mông Nguyên . kháng chiến chống quân nguyên giành 1. Nguyên nhân thắng lợi: thắng lợi? -Được tất cả các tầng lớp nhân dân đoàn ?Hãy kể tên các tầng lớp tham gia kháng kết tham gia kháng chiến. chiến ? ?Hãy trình bày một số dẫn chứng về tinh thần đoàn kết dân tộc?(Theo lệnh triều đình nhân dân Thăng Long nhanh chóng thực hiện chủ trương “Vườn không nhà trống” ) -Tinh thần đoàn kết quyết chiến quyết ?Hãy trình bày một số dẫn chứng chứng thắng của toàn quân dân minh ý chí quyết chiến quyết thắng của toàn quân , dân ta ?( các bô lão thể hiện ý chí của muôn dân quyết tâm“đánh”Quân sĩ thích vào cách tây hai chữ “Sát Thát”. Tinh thần quyết đánh của TQT qua câu nói “ Nếu bệ hạ ...” Tinh thần quyết chiến quyết thắng thể hiện qua gương hi sinh của Trần Bình Trọng ) ?Nêu những việc làm của nhà Trần chuẩn -Nhà Trần đã chuẩn bị chu đáo về mọi bị cho ba lần kháng chiến? mặt. (Vua Trần thườngvề các địa phương tìm hiểu cuộc sống của dân. Giải quyết những bất hoà trong vương triều Trần,tạo nên sự đoàn kềt dân tộc.) -Sự lãnh đạo tài tình với đường lối chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng.

(63) ?Cách đánh sáng tạo của nhà Trần trong 3 tạocủa BCH . lần kháng chiến? (Kế hoạch “Vườn không nhà trống”.Tránh chỗ mạnh đánh chỗ yếu của kẻ thù. Biết phát huy lợi thế của quân ta buộc địch phải tuân theo. Buộc địch từ thế mạnh chuyển sang thế yếu,ta từ bị động chuyển sang chủ động.) Kể tên 1 số vị lãnh đạo nằm trong BCH ? ( Vua Trần nhân Tông , TQT, Trần Quang Khải , Trần Khánh Dư ) ?Trình bày những đóng góp của Trần Quốc Tuấn trong 3 cuộc K/c chống M-N? ( Nghĩ ra cách đánh độc đáo , phù hợp , là T/g bài Hịch tướng sĩ , L đạo nhiều trận ) HSQSH34 : GVgd truyền thốnguống nước nhớ nguồn . 2. Ý nghĩa lịch sử: -Trong nước : ? Cuộc K/c chống quân XL Mông - + Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược Nguyên thắng lợi có ý nghĩa ntn ? Đại Việt của đế chế Nguyên bảo vệ độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ. + Góp phần xây đắp truyền thống quân ? Theo em đó là truyền thống QS nào? sự Việt Nam. ( K chịu khuất phục trước kẻ thù ) Liên hệ : với những cuộc K/c chống P-M + Để lại bài học vô cùng quý giá. sau này . - Quốc tế : +Ngăn chặn những cuộc xâm lược của ? Bài học lịch sử từ 3 lần chiến thắng quân quân Nguyên đối với các nước khác. xâm lược Mông-Nguyên? (Dùng mưu trí mà đánh giặc.Lấy đoàn kết toàn dân làm sức mạnh.) 4. Củng cố : - Nêu nguyên nhân thắng lợi của 3 lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên? - Ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến? 5. Dặn dò: Học bài trả lời câu hỏi SGK , soạn bài 15. ************************* Kí duyệt giáo án :.

(64) Ngày soạn : 16/11/2010. Tuần 14 Ngày dạy : Tiết 28- Bài 15 SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: HS nắm được : - Nắm những nét chủ yếu về tình hình kinh tế, xã hội nước ta sau chiến thắng chống Mông Nguyên lần thứ 3. 2.Tư tưởng: - Bồi dưỡng cho HS lòng yêu nước, yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc, biết ơn tổ tiên. 3.Kĩ năng: Rèn kĩ năng phân tích,so sánh sự kiện lịch sử II. Phương tiện dạy học: - Tranh ảnh đồ gốm thời Trần III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Vì sao cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên của nhà Trần giành thắng lợi. - Ý nghĩa của 3 lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên? 3. Bài mới: GTB : Sau chiến tranh nhà Trần đã làm gì để phát triển kinh tế, văn hóa, và đã đạt được những thành tựu gì? HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT I. Sự phát triển kinh tế. 1. Tình hình kinh tế sau chiến tranh. ? Tình hình kinh tế nông nghiệp trong Nông nghiệp: chiến tranh như thế nào? ( KT bị tàn phá, RĐ bị bỏ hoang ) ? Sau chiến tranh nhà Trần đã thực hiện chính sách gì để phát triển nông nghiệp? (Khai khẩn đất hoang, thành lập làng xã, đắp đê, lập điền trang ). Những chính sách đó có tác dụng ntn ? - Được phục hồi và phát triển..

(65) ? Nhà Trần có chính sách ntn về ruộng đất ?( Chia RĐ cho nông dân cày cấy và thu thuế ) ? Ruộng đất tư dưới thời Trần so với thời Lý ntn? ? Vì sao ruộng đất tư ngày càng nhiều ? GV : Dưới thời Trần công cuộc khai hoang mở rộng các vương hầu, quí tộc chiêu tập dân nghèo khai hoang lập điền trang, Nhà Trần ban thái ấp cho quí tộc, vương hầu, những người có công trong cuộc kháng chiến, Nông dân giàu bỏ tièn mua ruộng đất . ? Em có nhận xét gì về tình hình kinh tế nông nghiệp sau chiến tranh ? ( Ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn ) ?Kể tên những nghề thủ công nghiệp do nhà nước quản lý . (tráng men, dệt, đóng thuyền. ) GV : Thời Trần có 2 ngành thủ công đặc sắc, đóng thuyền đi biển và chế tạo súng lớn – Nghành đóng thuyền đi biển hoặc chiến đấu, lớp dưới 20->25 người chèo, lớp trên dành cho người đánh cá hoặc chiến sĩ. ? Thủ công nghiệp địa phương ntn ? Kể tên 1 số nghành nghề thủ công nghiệp địa phương?( Thủ công nghiệp trong nhân dân phổ biến và phát triển, nghề mộc, xây dựng, đúc đồng, rèn sắt… ) ? Làng nghề thủ công được thành lập ntn?( 1 số cùng nghề tụ họp lại cùng nhau làm nghề ) HSQSH35,36 SGK/69. ?Miêu tả hình dáng, hoa văn của thạp gốm và gạch đất nung chạm khắc nổi . GV : Thạp gốm hoa nâu được lưu giữ bảo tàng LSVN , tìm thấy ở khu đền Trần 1972 , Thạp cao 57 cm, đường kính miệmg 38cm, dáng thạp to vững chắc , dày dặn , được phủ lớp men màu vàng ngà, Quanh miệng trang trí đắp nổi 1 vòng cánh sen, 4 góc vai thạp gắn 4 núm tai cách đều nhau , thân thạp trang trí hoa văn theo lối khắc họa tô nâu, giản dị , quanh chân thạp khắc vẽ đưỡng cong đơn giản hình móc câu. - Gạch nung với những hoa. - Ruộng đất công làng xã chiếm phần lớn diện tích ruộng đất . - Ruộng đất tư điền trang thái ấp nhiều lên. Thủ công nghiệp: -Thủ công nghiệp do nhà nước quản lý được mở rộng, nhiều ngành nghề.. - Thủ công nghiệp trong nhân dân phổ biến và phát triển, lập làng nghề thủ công ..

(66) văn trang trí phong phú, hình rồng, phượng, hoa lá được khắc chìm hoặc nổi trên mặt gạch . Thảo luận : Nhận xét đánh giá trình độ SX và nghệ thuật làm đồ gốm của người Đại Việt ?( Nghệ thuật độc đáo, mang đậm nét nghệ thuật dân gian , thể hiện trình độ kĩ thuật của người thợ ) ?Tình hình thương nghiệp có gì đáng chú Thương nghiệp . ý? - Việc trao đổi buôn bán trong và ngoài nước được đẩy mạnh. ? Điều nào chứng tỏ thương nghiệp thời - Nhiều trung tâm kinh tế được mở ra Trần được đẩy mạnh ? trong cả nước tiêu biểu là Thăng Long, Vân Đồn. ? Em có nhận xét chung gì về tình hình kinh tế thời Trần ?( Kinh tế phát triển, đạt nhiều thành tựu) 2. Tình hình xã hội sau chiến tranh. HSQS sơ đồ tầng lớp xã hội . Vua Vương hầu, Quí Quan lại- Địa chủ Thợ TC, Thương nhân ,Nông dân. Tầng lớp. Tầng lớp bị trị. Nông dân tá điền, nông nô, nô tì . - Xã hội ngày càng phân hóa sâu sắc. ? Nhà Trần có những tầng lớp XH nào? +Tầng lớp thống trị : Vua,vương Địa vị xã hội các tầng lớp ntn ? Có gì khác hầu,quý tộc.quan lại,địa chủ nhau ? + Tầng lớp bị trị : Thợ thủ công,thương nhân,Nông dân tá điền,Nông nô,Nô tì. ?Nhận xét các tầng lớp thời Trần so với thời Lý .( Các tầng lớp xã họi như nhau. Mức độ tài sản và cách thức bóc lột khác nhau, phân hoá sâu sắc hơn ) ? Sự phân hoá các tầng lớp thời Trần sâu sắc hơn so với thời Lý thể hiện ở điểm nào ?( Địa chủ ngày càng đông, nông dân tá điền, nông nô và nô tì ngày càng nhiều) 4. Củng cố -Trình bày một vài nét tình hình kinh tế, xã hội thời Trần sau chiến tranh? -Bài tập 1, 2, 3, 4 trang 41, 42 - SBT. 5. Dặn dò.

(67) Học bài, soạn phần II bài 15. **********************. Ngày soạn : 17/11/2010. Tuần 15 Ngày dạy : Tiết 29- Bài 15 SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: HS nắm được : - Nắm được những thành tựu phản ánh sự phát triển của văn hóa, giáo dục, khoa học kỹ thuật thời Trần. - Giáo dục,khoa học kĩ thuật thời Trần đạt tới trình dộ cao,nhiều công trình nghệ thuật tiêu biểu. 2.Tư tưởng: Bồi dưỡng ý thức dân tộc và niềm tự hào về môt thời lịch sử có nền văn hóa riêng mang đậm bản sắc dân tộc. 3.Kĩ năng: Giúp học sinh nhìn nhận sự phát triển về xã hội và văn hóa qua phương pháp so sánh với thời kì trườc. -Phân tích đánh giá nhận xét những thành tựu văn hóa đặc sắc. II. Phương tiện dạy học: Tranh ảnh thành tựu văn hóa thời Trần. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: -Nêu tình hình kinh tế thời Trần sau chiến tranh? 3. Bài mới:.

(68) GTB : Ở tiết trước chúng ta thấy nhà Trần mặc dù trải qua các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm nhưng nền kinh tế rất phát triển. Vậy trên lĩnh vực văn hóa thì sao, đó là nội dung bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT - HS đọc phần 1 SGK II. Sự phát triển văn hoá . 1. Đời sống văn hóa: - Các tín ngưỡng cổ truyền phổ biến ? Kể tên một số tín ngưỡng trong nhân dân? trong nhân dân. (Thờ tổ tiên,thờ các anh hùng dân tộc có công với đất nước). ? Đạo phật thời Trần so với thời Lý ntn ?( Có phát triển nhưng không bằng thời Lý ) ? Nêu những dẫn chứng chứng tỏ đạo phật phát triển ?( Nhiều người đi tu, kể cả người thuộc giai cấp thống trị , chùa mọc khắp nơi ) GV : Đạo phật k trở thành quốc giáo, k ảnh hưởng chính trị, chùa chiền k là nơi dạy học mà trở thành trung tâm sinh hoạt văn hoá . ? So với đạo Phật, nho giáo phát triển như thế nào? ( Nho giáo ngày càng được nâng cao, chú - Đạo phật và nho giáo đều phát triển, ý hơn do nhu cầu xây dựng bộ máy nhà nước, nho giáo phát triển mạnh . nhiều nhà nho được triều đình trọng dụng : Trương HánSiêu, Chu Văn An ) ? Kể tên các hình thức sinh hoạt văn hoá?(Ca hát, nhảy múa, chèo tuồng, múa rối, đấu vật, - Các hình thức sinh hoạt văn hóa đua thuyền) phổ biến. Liên hệ : Ngày nay có còn hình thức sinh hoạt văn hoá không ? ?Nêu một số dẫn chứng về tập quán sống, giản dị của nhân dân? (Đi chân đất,quần áo đơn giản,áo đen hoặc áo tứ thân,cạo trọc đầu). ? Nhận xét về các hoạt động sinh hoạt văn hoá dưới thời Trần?( Các hình thức phong phú đa dạng mang tính dân tộc) ?Văn học thời Trần có đặc điểm gì? ( Phong 2. Văn học: phú mang bản sắc dân tộc Bao gồm cả văn học chữ Hán và chữ ?Kể tên một số tác phẩm mà em biết? (Hịch nôm . tướng sĩ, Phò giá về kinh, Phú sông bạch đằng). ? Tại sao văn học thời Trần phát triển mạnh và mang nặng lòng yêu nước, tự hào dân tộc ? ( VH phản ánh XH thời Trần, công cuộc kháng chiến chống M-N thắng lợi, thể hiện lòng tự hào DT) 3.Giáo dục và khoa học kỹ thuật - Giáo dục: + Mở rộng quốc tử giám. ?Trình bày vài nét về tình hình giáo dục thời + Trường học mở ra nhiều.

(69) Trần? HS đọc “ Năm1246... hơn nhiều”. ? Việc tổ chức thi cử thời Trần so với thời Lý ntn? ( Tổ chức thi cử ngày càng nhiều hơn) ?Quốc sử viện có nhiệm vụ gì ? do ai đứng đầu và điều hành?( Cơ quan viết sử do Lê Văn Hưu đứng đầu ) GV : Bộ Đại Việt sử ký gồm 30 quyển, là bộ sử đầu tiên của nước ta) ?Trong cuộc kháng chiến chống M_N lần 2 và lần 3 chống Nguyên ai là người chỉ huy ? GV : TQT ông là 1 nhà quân sự tài ba đã viết binh thư yêú lược ?Kể 1 số thành tựu về lĩnh vực KHKT và y học ? GV : Y học nổi tiếng thầy thuốc Tuệ Tĩnh đã nghiên cứu cây thuốc nam và chữa bệnh bằng thuốc nam. ? Nhận xét về giáo dục – KHKT thời Trần? ( Phát triển trên mọi lĩnh vực, có nhiều đóng góp cho nền VHdân tộc tạo bước phát triển cao cho nền văn minh Đại Việt) ? Kể tên các công trình nghệ thuật kiến trúc và điêu khắcthời Trần? HS Quan sát H37- GV gt chùa Phổ Minh . ? Em có nhận xét gì về nghệ thuật kiến trúc của ND qua việc XD tháp Phổ Minh ?( Độc đáo) Tháp Phổ minh tiêu biểu cho nền văn hoá nào của dân tộc ta ? ( Phật giáo ) GV gt thành Tây đô: SGK/73.. + Các kỳ thi tổ chức ngày càng nhiều. - Khoa học kỹ thuật: + Lập ra quốc sử viện : 1272 bộ Đại Việt sử ký ra đời. + Quân sự, y học đạt nhiều thành tựu.. 4. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc: - Nhiều công trình kiến trúc có giá trị ra đời. Tháp Phổ Minh, Thành Tây Đô.. - Nghệ thuật chạm, khắc tinh tế.. HSQSH38 : Nhận xét so sánh hình rồng thời Trần so với thời Lý ?(Hoa văn có dạng chữ S tượng trưng cho mây mưa mất đi . Xuất hiện những chi tiết mới cặp sừng , đôi tai tăng thêm vẻ dữ tợn, uy nghi, đường bệ của con rồngbiểu tượng uy quyền của giai cấp thống trị Trần) 4. Củng cố: -Sinh hoạt văn hóa thời Trần được thể hiện như thế nào? -Nêu dẫn chứng về sự phát triển của giáo dục - khọc học kỹ thuật. 5. Dặn dò: Học bài, trả lời câu hỏi SGK, soạn bài 16. Kí duyệt giáo án : Ngày soạn : 25/11/2010. Ngày dạy :. Tuần 15.

(70) Tiết 30 - Bài 16 SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỶ XIV I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: HS nắm được : - Tình hình kinh tế, xã hội cuối thời Trần: vua, quan ăn chơi sa đọa, không quan tâm đến sản xuất, làm cho đời sống nhân dân ngày càng cực khổ. - Các cuộc đấu tranh nông nô, nô tì diễn ra rầm rộ. 2.Tư tưởng: - Bồi dưỡng tình cảm yêu thương người dân lao động. Thấy được vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử. 3.Kĩ năng: Phân tích, đánh giá, nhận xét về các sự kiện lịch sử. II. Phương tiện dạy học: Lược đồ khởi nghĩa nông dân cuối thế kỷ XIV III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Trình bày tình hình văn hóa, giáo dục thời Trần sau chiến tranh? - Nêu những thành tựu về khoa học kỹ thuật thời Trần? 3. Bài mới: GTB :Tình hình kinh tế, xã hội thời Trần đạt nhiều thành tựu rực rỡ, đóng góp sự phát triển đất nước, nhưng đến cuối thế kỷ XIV nhà Trần sa sút nghiêm trọng tạo tiền đề cho triều đại mới lên thay. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT HS đọc SGK phần 1 : I. Tình hình kinh tế xã hội ?Tình hình kinh tế nước ta nửa sau thế kỷ 1. Tình hình kinh tế: XIV như thế nào? Tại sao có tình trạng đó?( KT không phát triển, suy yếu trì trệ do nhà nước không quan tâm đến sản xuất) GV : Vua Trần Dụ Tông bắt dân đào hồ lớn trong hoàng thành giữa hồ làm núi, bắt dân trở nước mặn đổ vào hồ nuôi hải sản – Tướng Trần khánh Dư nói “ Lấy Vịt nuôi chim ưng có gì là lạ”. ?Những việc làm của vua, quan dẫn đến hậu quả như thế nào? - Nửa sau thế kỷ XIV sản xuất nông HS đọc “ Vào nửa sau...nửa rồi”. nghiệp trì trệ mất mùa, đói kém ?Cuộc sống của nhân dân như thế nào? (nông dân phải bán ruộng đất, vợ con và - Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. biến thành nô tì.) HS đọc “ Mặc cho...lũng đoạn” 2.Tình hình xã hội: ?Trước tình hình đời sống nhân dân như vậy, vua quan, nhà Trần đã làm gì? - Vua quan ăn chơi sa đọa, triều chính ?Sự sa đoạ đó được thể hiện ntn ? lũng đoạn. Hậu quả là gì? ( Nghiện rượu, đàn hát, hoang dâm, xây dinh thự, chùa chiền -> Rối loạn kỉ cương, phép nước, triều chính lũng đoạn) GV:Lợi dụng tình hình đó,nhiều kẻ nịnh.

(71) thần làm rối loạn kỉ cương phép nước.Chu Văn An,quan Tư nghiệp ở Quốc tử giám dâng sớ đề nghị chém 7 tên nịnh thần nhưng Vua không nghe,ông đã từ quan . ? Việc làm của Chu Văn An chứng tỏ điều gì ? ( Ông là 1 vị quan thanh liêm, không vụ lợi, đặt lợi ích nhân dân lên trên) GV:Nhà Trần ngày càng suy sụp hơn .Dụ Tông chết , Dương Nhật Lễ lên cầm quyền. HS đọc “ Trần ...rượu chè”. ? Em có nhận xét gì về nhà Trần nửa cuối TK XIV?( Vua quan ngày càng sa đoạ, thối nát , nhà Trần ngày càng suy yếu ) ?Nhân dân có thái độ ntn ? GV treo lược đồ khởi nghĩa nông dân cuối - Bên ngoài Cham pa xâm lược, nhà thế kỷ XIV . Minh yêu sách. -Nhân dân đấu tranh, nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra: + Khởi nghĩa Ngô Bệ (1344-1360) ở Hải Dương, kết quả thất bại. + Khởi nghĩa Nguyên Thanh, Nguyễn Kỵ ở Thanh Hóa. + Khởi nghĩa Phạm Sư Ôn (1390) ở Hà HS dựa trên lược đồ xác định địa điểm nổ Tây ra các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu . + Khởi nghĩa Nguyễn Như Cái (1399) ở HĐ nhóm :Nhận xét địa bàn, lực lượng, Sơn Tây, Vĩnh Phúc, Tuyên Quang. kết quả của các cuộc khởi nghĩa ? ( Miền xuôi, miền núi, trung tâm đồng bằngNông dân – Thất bại ) ? Vì sao các cuộc khởi nghĩa đều thất bại? ( Triều đình đàn áp, lực lượng chưa đủ mạnh) ?Sự bùng nổ các cuộc khởi nghĩa nông dân, nô tì nửa sau thế kỷ XIV nói lên điều gì? Nó có tác động ntn đến triều đình phong kiến ? (Đó là những phản ứng mãnh liệt của nhân dân đối với nhà Trần, Làm cho nền thống trị của nhà Trần đã suy thoái ngày càng suy sụp hơn ). 4. Củng co - Trình bày tóm tắt tình hình kinh tế, xã hội nước ta nửa sau thế kỷ XIV? - Nhận xét về nhà Trần nửa cuối thế kỷ XIV? 5. Dặn dò: - Học bài, soạn bài phần II bài 16..

(72) Ngày soạn : 28/11/2009. Tuần 16 Ngày dạy : Tiết 31- Bài 16 SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỶ XIV I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: HS nắm được : - Nhà Hồ lên thay nhà Trần trong hoàn cảnh đất nước gặp nhiều khó khăn, đói kém. - Hồ Quý Ly đã thi hành nhiều chính sách cải cách để chấn hưng đất nước. 2.Tư tưởng: Học sinh thấy được vai trò của quần chúng nhân dân. 3.Kĩ năng: Phân tích, đánh giá nhân vật lịch sử, nhận xét về các sự kiện lịch sử. II. Phương tiện dạy học: Anh di tích thành nhà Hồ ở Thanh Hóa. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Dùng lược đồ kể tên, địa danh, thời gian của các cuộc khởi nghĩ nông dân, nô tì nửa sau thế kỷ XIV. 3. Bài mới: Nhà Trần không thể đủ sức để giữ vai trò của mình, sự sụp đổ là khó tránh khỏi. Vậy triệu đại nào thay thế nhà Trần và đã làm gì, chúng ta cùng tìm hiểu bài. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ ? Cuối TK XIV các cuộc đấu tranh của ND đã tác động ntn đến triều Trần và xã hội ? ( Nhà nước suy yếu, làng xã tiêu điều,dân đinh giảm sút) ?Nhà Hồ được thành lập trong hoàn cảnh nào? HS đọc SGK “ Hồ Quí Ly...thành lập”. ?Em có hiểu biết gì về Hồ Quý Ly?. NỘI DUNG CẦN ĐẠT II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quí Ly 1. Nhà Hồ thành lập (1400) - Năm 1400 nhà Trần suy sụp, Hồ Quý Ly lên ngôi lập ra nhà Hồ. 2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly.

(73) ?Về mặt chính trị Hồ Qúy Ly đã thực hiện những biện pháp nào? ?Tại sao HQL lại bỏ những quan lại nhà Trần?( Vì sợ bị lật ngôi) GV : Ngoài ra HQL còn cử các quan lại về thăm hỏi đời sống ND ở cáclộ. ?Việc quan lại thăm hỏi đời sống ND phản ánh điều gì ?( Sự quan tâm của triều đình đến đời sống ND) ?Hồ Qúy Ly đã thực hiện những biện pháp gì về knh tế? ?Em nhận xét gì về các chính sách kinh tế của nhà Hồ?( Tác động làm cho nềnKT thoát khỏi khủng hoảng và đi lên). ?Nhà Hồ thực hiện chính sách hạn điền, hạn nô để làm gì? ( Hạn chế ruộng đất, nô tì của các vương hầu,quý tộc). ?Nhà Hồ đã có những chính sách gì về văn hóa, giáo dục? ? Cải cách văn hoá trên có tác dụng ntn ? ( Thay đổi chế độ cũ ) ?Nhà Hồ đã có những chính sách gì quốc phòng ? HSQSH40 - GV gt thành nhà Hồ : Thuộc địa phận 2 xã Vĩnh tiến, Vĩnh Long huyện Vĩnh Lộc- Thanh Hoá. Xây bằng đá khối, thành có 2 khu vực thành ngoại, thành nội. Khu thành nội là Hoàng thành, hình chữ nhật dài 900m rộng 700m, xung quanh tường cao 6m, dày 2m, cổng lát đá dài 5 km . ? Chính sách quân sự quốc phòngcủa HQL nhằm mục đích gì ?( Tăng cường củng cố quân sự, quốc phòng - Bảo vệ tổ quốc ) ?Cải cách của Hồ Quý Ly có ý nghĩa ntn ? ?Cải cách của Hồ Quý Ly có tác dụng gì?. -Chính trị: + Cải tổ hàng ngũ võ quan, thay thế các quý tộc nhà Trần bằng những người không thuộc họ Trần. + Đổi tên 1 số đơn vị hành chính.. -Kinh tế: + Phát hành tiền giấy + Ban hành chính sách hạn điền, quy định lại thuế đinh, thuế ruộng. -Xã hội: + Ban hành chính sách hạn nô. -Văn hóa giáo dục: + Dịch sách chữ hán ra chữ nôm, sửa đổi quy chế thi cử, học tập. -Quốc phòng: + Làm sổ họ tịch tăng quân số . + Chế tạo nhiều loại súng mới phòng thủ nơi hiểm yếu. + Xây dựng thành kiên cố.. 3. Ý nghĩa, tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly - Ý nghĩa : + Đưa nước ta thoát khỏi tình trạng khủng hoảng. -Tác dụng: + Góp phần hạn chế tập trung ruộng đất của giai cấp quý tộc địa chủ. + Làm suy yếu thế lực nhà Trần. + Tăng nguồn thu nhập cho đất.

(74) ?Nêu mặt hạn chế của cải cách Hồ Quý Ly? ?Tại sao các chính sách đó không được ND ủng hộ ?( Chưa đảm bảo quyền lợi cho nhân dân) ? Em có nhận xét và đánh giá ntn về nhân vật Hồ Quí Ly ? ( Ông là người yêu nước là nhà cải cách có tài ). nước. - Hạn chế: + Các chính sách đó chưa triệt để,phù hợp với tình hình thực tế và chưa hợp lòng dân.. 4. Củng cố: - Nhà Hồ thành lập trong hoàn cảnh nào? - Trình bày tóm tắt cuộc cải cách Hồ Quý Ly? - Nhận xét, đánh giá về nhân vật Hồ Quý Ly? 5. Dặn dò: - Học bài, soạn bài 17, ôn tập chương II và III. ************************** Ký duyệt giáo án :. Ngày soạn : 4/12/2009. Tuần 16 Ngày dạy : Tiết 32- Bài 17 : ÔN TẬP CHƯƠNG II VÀ III I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: - Giúp học sinh củng cố những kiến thức cơ bản về lịch sử thời Lý – Trần – Hồ (1009 -1400) - Nắm được những thành tựu chủ yếu về các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa của Đại Việt thời Lý, Trần, Hồ. 2.Tư tưởng: Củng cố, nâng cao cho học sinh lòng yêu nước đất nước, niềm tự hào và tự cường dân tộc, biết ơn tổ tiên để noi gương học tập. 3.Kĩ năng: Học sinh biết sử dụng bản đồ, quan sát, phân tích tranh ảnh, lập bảng thống kê, trả lời câu hỏi. II. Phương tiện dạy học: -Lược đồ Đại Việt thời Lý – Trần – Hồ. -Lược đồ kháng chiến chống Tống – Mông – Nguyên. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D.

(75) 2. Kiểm tra bài cũ: - Nêu nội dung cải cách của Hồ Quý Ly. - Nêu những nét tiến bộ và hạn chế của cải cách Hồ Quý Ly? 3. Bài mới: GTB : Từ thế kỷ X đến TK XV ba triều đại Lý, Trần, Hồ thay nhau lên nắm quyền đó là giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc ta nhìn lại chặn đường lịch sử, chúng ta có quyền tư hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Chúng ta cùng ôn lại chặng đường lịch sử ấy. HOẠT ĐỘNG THẦY TRÒ ?Thời Lý – Trần, nhân dân ta đã đương đầu với những cuộc xâm lược nào? GV sử dụng bảng thống kê các cuộc kháng chiến và gọi từng học sinh lên hoàn thành.. NỘI DUNG CẦN ĐẠT. 1.Nội dung: * Các cuộc kháng chiến chống xâm lược TK X đến TK XIII Bảng thống kê: Các cuộc k/c Thơì gian Kết quả - K/c chống 10/1075 -> Thắng lợi Tống 3/1077 - K/c chống 1/1258-> - 3 vạn quân quân XL Mông 29/1/1258 Mông bị tiêu diệt Cổ I - K/c chống 1/1285 - 50 vạn quân bị quân XL Mông -> 6/1285 tiêu diệt Cổ II - K/c chống 12/1287 - 20 vạn quân quân XL Mông -> 4/1288 Nguyên bị tiêu Nguyên lần thứ diệt, thuyền III lương bị tiêu diệt ?Nêu đường lối kháng chiến * Đường lối đánh giặc . chống giặc trong từng cuộc khởi - Kháng chiến chống Tống: chủ động đánh giặc nghĩa ? buộc chúng đánh theo cách của ta. + G/đ 1: tiến công để tự vệ. + G/đ 2: chủ động xây dựng phòng tuyến Như Nguyệt. - Kháng chiến chống Mông Nguyên: + Tránh mạnh đánh yếu. + Mai phục, bất ngờ tấn công . + Thực hiện chủ trương : “vườn không nhà trống”. ?Những tấm gương tiêu biểu Tấm gương tiêu biểu: qua các cuộc kháng chiến. + Thời Lý : Lý Thường Kiệt, Lý Kế Nguyên, Tông Đản. + Thời Trần : Trần Nhân Tông, Trần Quốc Tuấn, Trần Quang Khải, Trần Khánh Dư. ?Em có nhận xét gì về tinh thần Tinh thần đoàn kết: đoàn kết đánh giặc trong mỗi + Kháng chiến chống Tống: sự đoàn kết chiến cuộc kháng chiến? đấu giữa quân đội triều đình với đồng bào các dân tộc thiểu số miền núi. + Kháng chiến chống Mông Nguyên:.

(76) -Nguyên nhân thắng lợi của các cuộc kháng chiến?. Nhân dân theo lệnh triều đình thực hiện kế hoạch “vườn không nhà trống”, tự xây dựng làng chiến đấu, phối hợp với quân triều đình để tiêu diệt giặc. Nguyên nhân thắng lợi- Ý nghĩa lịch sử : Nguyên nhân thắng lợi + Sự ủng hộ, đoàn kết, tinh thần chiến đấu dũng cảm của quân dân Lý- Trần . + Sự lãnh đạo sáng suốt tài tình của các tướng lĩnh BCH ngiã quân với những đường lối, chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo .. 2. Bài tập: GV hướng dẫn HS làm bài tập ở BT1 - SGK. lớp. Chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm 1 vấn đề. GV nhận xét đánh giá cho điểm theo nhóm. 4. Củng cố: - Các triều đại phong kiến Việt Nam từ 1009 - 1407? - Các cuộc kháng chiến chống xâm lược của dân tộc ta? 5. Dặn dò: - Học bài: soạn bài 18. ***********************.

(77) Ngày soạn : 6/12/2009. Tuần 17 Ngày dạy : CHƯƠNG IV : ĐẠI VIỆT TỪ THẾ KỶ XV ĐẾN ĐẦU THẾ KỶ XVI THỜI LÊ SƠ Tiết 33- Bài 18 : CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH Ở ĐẦU THẾ KỶ XV I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Nét chính về cuộc kháng chiến chống quân Minh và sự thất bại nhanh chóng của nhà Hồ. - Thấy được chính sách đô hộ của nhà Minh và các cuộc khởi nghĩa chống quân Minh đầu TK XV. 2.Tư tưởng: - Nâng cao lòng căm thù quân xâm lược tàn bạo, niềm tin tự hào về truyền thống yêu nước đấu tranh bất khuất của dân tộc. -Vai trò to lớn của quần chúng trong các cuộc khởi nghĩa chống quân Minh xâm lược. 3.Kĩ năng: -Rèn luyện kỹ năng sử dụng bản đồ khi học bài. -Lược thuật sự kiện lịch sử. II. Phương tiện dạy học: - Lược đồ các cuộc khởi nghĩa đầu thế kỷ XV. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: GTB : Từ đầu thế kỉ XV, khi nhà Hồ lên nắm chính quyền HQL đã đưa ra hàng loạt cải cách nhằm thay đổi tình hình đất nước.Tuy nhiên một số chính sách không được lòng dân, không được nhân dân ủng hộ vì vậy việc cai trị đất nước của nhà Hồ gặp rất nhiều khó khăn. Giữa lúc đó, nhà Minh ồ ạt xâm lược nước ta. Cuộc kháng chiến chống giặc Minh diễn ra như thế nào? HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT 1. Cuộc xâm lược của quân Minh và Gv : 1406 nhà Minh đem quân xâm lược sự thất bại của nhà Hồ. nước ta . ? Nhà minh đem quân xâm lược nước ta trong hoàn cảnh nước tantn ? ( Khó khăn, 1405 nạn đói sảy ra, đất nước khó khăn ) ?Quân Minh lấy cớ gì đem quân xâm lược nước ta? (Quân Minh mượn kế khôi phục lại nhà Trần để xâm chiếm đô hộ nước ta). ? Có phải nhà Minh XL nước ta là do nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần không ? Vì sao ?( K phải – nhà minh muốn mở rộng lãnh thổ, tư tưởng bành trướng nước lớn , muốn XL nước ta từ lâu ) GV treo lược đồ : -11/1406 quân Minh cùng hàng ? Dựa trên lược đồ trình bày cuộc kháng chục dân phu do Trương Phụ cầm chiến của nhà Hồ ?( Quân minh đánh 1 số đầu tiến đánh nước ta..

(78) điểm ở Lạng sơn, quân nhà Hồ rút về bờ Bắc sông Hồng, lấy Đa Bang làm nơi cố thu, 21/1/1407 quân Minh tấn công Đa bang, chiếm Đông Đô ( Thanh Hoá) . 4/1047 quân Minh đánh thành Tây Đô .6/1047 cha con HQL bị bắt). ?Vì sao cuộc kháng chiến của nhà hồ nhanh chóng bị thất bại? ( Không thu hút được toàn dân tham gia kháng chiến) Thảo luận : So sánh với các cuộc kháng chiến của nhà Lý - Trần. (Vì cuộc kháng chiến không thu hút được toàn dân tham gia,không phát huy sức mạnh toàn dân). GV : Hồ Nguyên Trừng đã nói : Tôi không sợ đánh mà sợ lòng dân không theo . ? Nêu những chính sách cai trị của nhà Minh đối với nước ta?. ? Tất cả những chính sách cai trị của nhà Minh nhằm mục đích gì ? ( Biến nước ta thành quận huyện của Trung Quốc, đồng hoá dân ta, xoá tên nước ta trên bản đồ thế giới ) HS đọc “ Trương Phụ... hết mùi”. ? Nhận xét các chính sách cai trị của nhà Minh?( Thâm độc, tànbạo) ?Vì sao quí tộc Trần lại nổi dậy khởi nghĩa? ( Do chính sách cai trị tàn bạo của nhà Minh ) ? Các cuộc khởi nghĩa nhằm mục đích gì ? ( Chống quân Minh đô hộ ) GV treo bản đồ – gt các cuộc khởi nghiã tiêu biểu .. -1/1407, quân Minh chiếm đóng Đông Đô - 4/1407 quan Minh tấn công thành Tây Đô. -6/1407 cha con Hồ Quý Ly bị bắt. -> Cuộc kháng chiến thất bại .. 2. Chính sách cai trị của nhà Minh. + Chính trị: Xóa bỏ quốc hiệu nước ta,sát nhập vào Trung Quốc. + Kinh tế: đặt ra hàng trăm thứ thuế, bắt phụ nữ và trẻ em về Trung Quốc làm nô tì. + Văn hóa:Thi hành chính sách đồng hóa ngu dân,bắt nhân dân phải bỏ phong tục tập quán của mình.. 3. Những cuộc khởi nghĩa của quý tộc nhà Trần. a. Khởi nghĩa Trần Ngỗi (1407 1409) -Tháng 10-1407 Trần Ngỗi lên làm minh chủ. -Tháng 12-1408 nghĩa quân đánh tan 4 vạn quân Minh ở Bô Cô. -Năm 1409 cuộc khởi nghĩa bị thất bại. b. Khởi nghĩa Trần Quý Khoáng (1409-1414).

(79) -Năm 1409 Trần Qúy Khoáng lên ngôi lấy niên hiệu là Trùng Quang Đế. -Cuộc khởi nghĩa phát triển nhanh chóng từ Thanh Hóa đến Hóa Châu. -Năm 1413 cuộc khởi nghĩa thất bại. ? Em có nhận xét gì về các cuộc Kn ?( Diễn ra liên tục, nhưng đều thất bại ) ? Vì sâócc cuộc KN đều thất bại ? ( Quân Minh mạnh, các cuộc KN thiếu sự liên kết ) ? Các cuộc KN có ý nghĩa ntn ?( Thể hiện tinh thần yêu nước) 4. Củng cố : - Vì sao cuộc kháng chiến của nhà Hồ nhanh chóng sụp đổ. - Nội dung chính sách cai trị nước ta của nhà Minh. 5. Dặn dò: - Học bài – ôn tập chuẩn bị giờ sau làm bài tập lịch sử . - Vễ sẵn lược đồ trống kháng chiến lần 3 chống quân Nguyên . ************************* Ký duyệt giáo án : Ngày soạn : 10/12/2009. Tuần 17 Ngày dạy : Tiết 34- LÀM BÀI TẬP LỊCH SỬ I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh vận dụng những kiến thức đã học phần LS Việt Nam từ thế kỉ XIII đến thế kỉ XIV ở chương III để làm bài tập . 2.Tư tưởng: Niềm tự hào truyền thống đấu tranh giữ nước của dân tộc lòng căm thù giặc sâu sắc. 3.Kĩ năng: - Kỹ năng sử dụng bản đồ, kiến thức, lịch sử đã học để làm bài tập. II. Phương tiện dạy học: HS chuẩn bị BT và bảng phụ. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: GTB : Thế kỉ XIII Đại Việt là một trong những nước hùng mạnh, đánh tan 3 cuộc xâm lược của quân Mông –Nguyên xây dựng một nhà nước phát triển thịnh vượng. Vì sao nhà Trần đạt được thành quả to lớn như vậy? Bài hôm nay chúng ta cùng làm các bài tập để nắm kỉ hơn. HOẠT ĐỘNG THẦY – TRÒ GV treo bảng phụ, gọi HS làm, GV sửa bổ sung.. NỘI DUNG CẦN ĐẠT Bài tập 1: Khoanh tròn ý trả lời em cho là đúng : Nguyên nhân sự sụp đổ của nhà Lý. A.V ua quan chỉ lo ăn chơi,không chăm lo đến đời sống nhân dân. B.Thiên tai mất mùa,đói kém. C.Các thế lực phong kiến địa phương đánh giết.

(80) Đáp án : E. Đáp án : 1, 2, 3, 5.. Đáp án :1, 2, 6.. nhau. D.Dân nghèo nổi dậy đấu tranh. E.Các ý đều đúng . Bài tập 2 (2/trang 35). Điền nội dung tương ứng các chức quan ở các đơn vị hành chính thời Trần. -Chánh, phó an phủ sứ ; tri phủ ; tri huyện ; xã quan. Bài tập 3 (3/ trang 36 ) Hãy cho biết luật pháp nhà trần bảo vệ ai? -Bảo vệ nhà vua,cung điện;xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản,quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất. Bài tập 4 : (8/40): đánh dấu “X” vào ô trống đầu câu chỉ nguyên nhân thắng lợi 3 lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên. 1. Sự tham gia tích cực, chủ động của tất cả các tầng lớp nhân dân. 2. Sự chuẩn bị chu đáo về mọi mặt. 3.  Đường lối chiến lược chiến thuật đúng dắn,sáng tạo 4.  Quân đội Đại Việt mạnh hơn quân MôngNguyên. 5.  Xây đựng khối đoàn kết toàn dân. Bài tập 5 : (1/45): Từ giữa thế kỷ XIV, nền kinh tế nước ta suy thoái, đời sống nhân dân sa sút, xã hội rối loạn, theo em vì sao lại xảy ra tình trạng đó, đánh dấu “X” vào ô trống ở đầu câu em cho là đúng. 1. Nhà nước không quan tâm đến sản xuất nông nghiệp, không chăm lo bảo vệ đê điều. 2. Nông dân bị bóc lột nặng nề. 3. Giặc ngoại xâm tràn vào cướp phá. 4. Vương hầu quý tộc, nhà chùa… chiếm nhiều ruộng đất. 5. Ruộng đất bị bỏ hoang ngày càng nhiều. 6. Chính sách thuế khóa hà khắc. Bài tập 6 : HS hoàn thiện lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần 3 chốngquân Nguyên .. Dựa trên sự chuẩn bị sẵn lược đồ trống HS hoàn thiện các hướng tấn công của ta và q2uân Nguyên. 4. Củng cố: - Những thành tựu của Đại Việt thời Lý - Trần? - Thời Lý - Trần nhân dân ta phải đương đầu với những cuộc xâm lược nào? 5. Dặn dò: - Học bài, soạn bài. - Ôn tập phần lịch sử đã học từ bài 1 đến bài 15. ************************.

(81) Ngày soạn : 12/12/2009. Ngày dạy :. Tuần 18 Tiết 35 : ÔN TẬP. I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh hệ thống kiến thức cơ bản đã học phần LS Việt Nam từ thế kỉ X đến thế kỉ XV qua các triều đại Lý - Trần – Hồ . - Những thành tựu đã đạt được về văn hóa, xã hội, chính trị. 2.Tư tưởng: Củng cố, nâng cao lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc. 3.Kĩ năng: - Kỹ năng sử dụng bản đồ, kiến thức lịch sử đã học để làm bài tập. II. Phương tiện dạy học: HS chuẩn bị BT và bảng phụ. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ. NỘI DUNG CẦN ĐẠT I. Lịch sử thế giới trung đại . ? Nêu sự hình thành và phát triển của XH - Sư hình thành và phát triển của PK Châu Âu ? XH PK Châu Âu. ? Nêu sự hình thành của XH TB ở Châu - Sư hình thành của CNTB ở Châu Âu? Âu ? Kể tên các triều đại PKTQ? - Trung Quốc thời phong kiến. - Các quốc gia PK Đông Nam á. II. Lịch sử Việt Nam từ thế kỉ X đến thế kỉ XV . 1. Các triều đại VN từ TKX đến TKXV. ? Từ TKX đến TK XV nước ta trải qua các - Thời Ngô triều đại nào ? - Thời Đinh –Tiền Lê. - Thời Lý . - Thời Trần. - Thời Hồ. 2. Kháng chiến chống quân xâm ? Kể tên các cuộc KN, Kháng chiến của ND lược ( Từ TKX đến TKXV) ta từ TKX đến TKXV? - Chiến thắng Bặch Đằng năm 938. - Chiến thắng chống Tống của Lê Hoàn năm 981. - Kháng chiến chống xâm lược Tống của Lý Thường Kiệt( 10751077). - Kháng chiến chống quân xâm lược ?Trình bày diễn biến các cuộc kháng chiến Mông-Nguyên( 1258- 1288). chống Tống thời Lý, chống Mông Nguyên thời Trần..

(82) ? Nêu đường lối kháng chiến chống Tống thời Lý, chống Mông Nguyên thời Trần?. ? Nêu tên những tấm gương yêu nước, bất khuất trong mỗi cuộc kháng chiến?. ? Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của những cuộc kháng chiến thời Lý – Trần?. - HS làm bài tập hoàn thiện bảng thống kê về sự phát triển kinh tế văn hoá nước ta từ TKX đến TKXV.. 3. Sự phát triển kinh tế văn hoá nước ta từ TKX đến TKXV.. Nội dung Ngô Đinh- Tiền Lê Lý Trần Nông nghiệp Thủ công nghiệp Thương nghiệp Tôn giáo Giáo dục Văn học- Nghệ Thuật Khoa học- kĩ Thuật 4. Củng cố Hệ thống kiến thức 5. Dặn dò: Học bài - Ôn tập chuẩn bị giờ sau kiểm tra học kỳ I. *************************** Kí duyệt giáo án : Ngày soạn : 18/12/2009. Tuần 19 Ngày dạy : Tiết 36 – LÀM BÀI KIỂM TRA HỌC KÌ I (1 TIẾT) I. Mục tiêu bài học : 1. Kiến thức: - Kiểm tra phần nhận thức của HS về phần LSTG trung đại và phần lịch sử Việt Nam từ thế kỉ X đến TK XV 2.Tư tưởng -GD học sinh ý thức tự giác ,độc lập suy nghĩ làm bài 3.Kĩ năng: Khái quát kiến thức đã học một cách có hệ thống. II.Phương tiện dạy học : GV chuẩn bị đề bài kiểm tra. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 2. Kiểm tra : Giấy kiểm tra của HS . 3. Bài mới :. 7B. 7C. 7D.

(83) §Ị bµi Đề chẵn : Câu 1 : Sự hình thành chủ nghĩa tư bản dẫn đến những biến đổi giai cấp ở châu Âu như thế nào ? Câu 2 : Cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông- Nguyên thắng lợi có ý nghĩa lịch sử như thế nào ? Câu 3 : Hãy nêu những cải cách của Hồ Quí Ly ? những cải cách đó có ý nghĩa và tác động như thế nào ? Đề lẻ : Câu 1 : Trong xã hội phong kiến có những giai cấp nào ? Câu 2 : Trình bày những nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông- Nguyên ? Câu 3 : Hãy nêu những cải cách của Hồ Quí Ly ? những cải cách đó có ý nghĩa và tác động như thế nào ? ĐÁP ÁN Đề chẵn : Câu 1 : ( 1 điểm ) - Sự hình thành chủ nghĩa tư bản dẫn đến những biến đổi giai cấp ở châu Âu : - Các giai cấp mới hình thành : Giai cấp tư sản và giai cấp vô sản . Câu 2 : ( 4 điểm ) - Cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông- Nguyên thắng lợi có ý nghĩa lịch sử -Trong nước : + Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược Đại Việt của đế chế Nguyên bảo vệ độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ. + Góp phần xây đắp truyền thống quân sự Việt Nam. + Để lại bài học vô cùng quý giá. - Quốc tế : +Ngăn chặn những cuộc xâm lược của quân Nguyên đối với các nước khác. Câu 3 : ( 5 Điểm) a, Những nội dung cải cách của Hồ Quí Ly :(3 điểm) -Chính trị: + Cải tổ hàng ngũ võ quan, thay thế các quý tộc nhà Trần bằng những người không thuộc họ Trần. + Đổi tên 1 số đơn vị hành chính. -Kinh tế: + Phát hành tiền giấy + Ban hành chính sách hạn điền, quy định lại thuế đinh, thuế ruộng. -Xã hội: + Ban hành chính sách hạn nô -Văn hóa giáo dục: + Dịch sách chữ hán ra chữ nôm, sửa đổi quy chế thi cử, học tập. -Quốc phòng: + Làm sổ họ tịch tăng quân số . + Chế tạo nhiều loại súng mới phòng thủ nơi hiểm yếu. + Xây dựng thành kiên cố. b, Ý nghĩa, tác động. ( 2 điểm) - Ý nghĩa : Đưa nước ta thoát khỏi tình trạng khủng hoảng..

(84) - Tác động : Tích cực : + Góp phần hạn chế tập trung ruộng đất của giai cấp quý tộc địa chủ. + Làm suy yếu thế lực nhà Trần. + Tăng nguồn thu nhập cho đất nước. Hạn chế: Các chính sách đó chưa triệt để,phù hợp với tình hình thực tế và chưa hợp lòng dân. Đề lẻ : Câu 1 : ( 1 điểm )- Trong xã hội phong kiến có những giai cấp : + Phương Đông : Địa chủ – nông dân lĩnh canh. + Phương tây : Lãnh chúa phong kiến va nông nô. Câu 2 : ( 4 điểm ) - Những nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông- Nguyên : -Được tất cả các tầng lớp nhân dân đoàn kết tham gia kháng chiến. -Tinh thần đoàn kết quyết chiến quyết thắng của toàn quân dân -Nhà Trần đã chuẩn bị chu đáo về mọi mặt. -Sự lãnh đạo tài tình với đường lối chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo của BCH . Câu 3 : ( 5 Điểm) a, Những nội dung cải cách của Hồ Quí Ly :(3 điểm) -Chính trị: + Cải tổ hàng ngũ võ quan, thay thế các quý tộc nhà Trần bằng những người không thuộc họ Trần. + Đổi tên 1 số đơn vị hành chính. -Kinh tế: + Phát hành tiền giấy + Ban hành chính sách hạn điền, quy định lại thuế đinh, thuế ruộng. -Xã hội: + Ban hành chính sách hạn nô -Văn hóa giáo dục: + Dịch sách chữ hán ra chữ nôm, sửa đổi quy chế thi cử, học tập. -Quốc phòng: + Làm sổ họ tịch tăng quân số . + Chế tạo nhiều loại súng mới phòng thủ nơi hiểm yếu. + Xây dựng thành kiên cố. b, Ý nghĩa, tác động. ( 2 điểm) - Ý nghĩa : Đưa nước ta thoát khỏi tình trạng khủng hoảng. - Tác động : Tích cực : + Góp phần hạn chế tập trung ruộng đất của giai cấp quý tộc địa chủ. + Làm suy yếu thế lực nhà Trần. + Tăng nguồn thu nhập cho đất nước. Hạn chế: Các chính sách đó chưa triệt để,phù hợp với tình hình thực tế và chưa hợp lòng dân. 4. Củng cố : -Thu bài, nhận xét. 5. Dặn dò : - Học bài, ôn lại kiến thức đã học . - Chuẩn bị : Tìm hiểu bài 19 phần I. **************************** Kí duyệt giáo án :.

(85) HỌC KÌ II Ngày soạn : 26/12/2010. Tuần 20 Ngày dạy : Tiết 37- Bài 19 : CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (1418 - 1427) I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Những nét chính về diễn biến những năm đầu hoạt động của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn . 2.Tư tưởng: - Thấy được tinh thần hy sinh vượt qua gian khổ anh dũng bất khuất của nhân dân Lam Sơn. - Giáo dục học sinh lòng yêu nước tự hào, tự cường dân tộc. - Bồi dưỡng tinh thần quyết tâm vượt khó để học tập và phấn đấu vươn lên. 3.Kĩ năng: Rèn luyện kỹ năng sử dụng bản đồ trong luyện tập tham khảo các tài liệu lịch sử để bổ sung cho bài học. II. Phương tiện dạy học: - Lược đồ khởi nghĩa Lam Sơn III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: Trình bày cuộc khởi nghĩa của nhà Hồ và nguyên nhân thất bại 3. Bài mới: GTB : Quân Minh đặt ách thống trị trên đất nước ta, nhân dân khắp nơi đứng lên khởi nghĩa chống quân Minh. Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn bùng lên mạnh mẽ, trước hết ở vùng miền núi Thanh Hóa. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT I. Thời kì miền tây Thanh Hoá ( 1418-1423) ? Hãy cho biết vài nét về Lê Lợi?( -Lê lợi 1. Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa sinh 1385 là hào trưởng vùng Lam Sơn, là người yêu nước thương dân có uy tín lớn HS đọc : “ông thường...kẻ khác”. ? Câu nói của ông thể hiện điều gì? ( Thể hiện ý thức tự chủ dân tộc ) ? Vì sao Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa ?( Đau lòng trước cảnh mất nước nhà tan ) ? Vì sao Lê Lợi chọn Lam sơn làm căn cứ khởi nghĩa ?(Là vùng đồi đất thấp xen kẽ những dải rừng thưa và thung lũng nằm ở tả - Lê Lơi chọn Lam sơn làm căn ngạn sôngChu nơi có các dân tộc sinh sống cứ khởi nghĩa . và có địa thế hiểm trở ).

(86) GV : Lê Lợi dựng cờ KN hào kiệt khắp nơi kéo về hưởng ứng trong đó có Nguyễn Trãi. HS đọc “ Nguyễn Trãi... Ngô”. ? Em có hiểu biết gì về Nguyễn Trãi? GV: Nguyễn Trãi là con của Nguyễn Phi Khanh là người học rộng, tài cao đỗ tiến sĩ thời Trần,giàu lòng yêu nước, ông làm quan cho triều Hồ, khi nhà Hồ sụp đổ ông bị giam lỏng ở đông quan sau đó ông bỏ chốn theo nghĩa quân Lam sơn. ?Vì sao các hào kiệt khắp nơi hưởng ứng cuộc KN Lam sơn ngày càng đông? ( Mục đích cuộc KN phù hợp với lòng dân: Chống Minh cứu nước). HS đọc “ Tôi ... lời thề”. ? Bài văn ở hội thề Lũng nhai nói lên điều gì ?( Thể hiện sự đồng lòng sống chết cùng sự nghiệp đánh giặc cứu nước ). -1416 Lê Lợi cùng bộ chỉ huy mở hội thề ở Lũng Nhai. - 7.2.1418 Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa ở Lam Sơn,tự xưng là Bình Định Vương. 2. Những năm đầu hoạt động của nghĩa quân Lam Sơn. - Lực lượng nghĩa quân còn yếu, lương thực còn thiếu, Quân Minh nhiều lần tấn công.. ? Trong thời kì đầu của cuộc khởi nghĩa, Nghĩa quân đã gặp những khó khăn gì? ( Lực lượng yếu, lương thực thiếu- nghiã quân liên tiếp bị quân Minh tấn công ) GV : Tình hình khó khăn trong những ngày đầu của nghĩa quân đã được Nguyễn Trãi nhận xét “ Cơm ăn sớm tối không được 2 bữa, áo mặc đông hè chỉ có 1 manh, quân lính thì vài nghìn, khí giới thì thật tay K0. ?Trước tình hình đó nghĩa quân đã làm gì? - Nghĩa quân đã 3 lần rút lên núi GV : Trong gian khổ có rất nhiều tấm Chí Linh. gương hy sinh của nghĩa quân. ? Tiêu biểu là tấm gương hy sinh của ai ? Em hãy kể lại câu chuyện đó ?( Gương hi sinh của Lê Lai – Giữa 1418 quân Minh huy động lực lượng mạnh, bao vây căn cứ quyết bắt và giết bằng được Lê Lợi, trước tình hình đó Lê Lai phải cải trang làm Lê Lợi chỉ huy toán quân liều chết phá vây, Lê Lai cùng đội quân cảm tử hi sinh, quân Minh tưởng giết được Lê Lợi lên rút quân. ? Em có hiểu biết gì về Lê Lai ? ? Em có suy nghĩ gì trước tấm gương hi sinh của Lê Lai ? ( Cảm động trước tấm gương quên mình vì đất nước ) GV : Để ghi nhớ công lao của Lê Lai – Lê Lợi đã phong cho Lê Lai là công thần hạng nhất và căn dặn con cháu họ Lê : Sau này Lê.

(87) Lợi mất sẽ làm giỗ Lê Lai hôm trước, hôm sau giỗ Lê Lợi. Ngày nay ND ta vẫn truyền nhau câu nói 21 Lê Lai, 22 Lê Lợi . 21/8 hàng năm vẫn tế lễ Lê Lai 22/8 mới tế lễ Lê Lợi vì Lê lợi mất 22/8/1433. - 1423 Lê Lợi hòa hoãn với quân ?Lê Lợi đề nghị tạm hòa hoãn với quân Minh. Minh trong hoàn cảnh nào ?( Cuối 1421 - 1424 quân Minh trở mặt tấn quân Minh huy động 10 vạn lính vây quét công ta. căn cứ, nghĩa quân rút lên núi Chí linh lần 3, nghĩa quân gặp muôn ngàn khó khăn nên 1423 Lê Lợi đề nghị tạm hòa hoãn với quân Minh ) ?Tại sao Lê Lợi đề nghị tạm hòa hoãn với quân Minh ? (để tránh cuộc bao vây của quân Minh có thời gian củng cố lực lượng ). Thảo luận : Nhận xét tình hình nghĩa quân những năm đầu hoạt động? ( Luôn luôn trong thế bị động). ? Em có nhận xét gì về tinh thần chiến đấu của nghĩa quân từ 1418 đến 1423? ( Dũng cảm, bất khuất, hi sinh, vượt gian khổ) 4. Củng cố: - Trình bày tóm tắt diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn giai đoạn 1418 - 1423? - Giai đoạn từ 1418 - 1423 nghĩa quân ở trong thế như thế nào? 5. Dặn dò: - Học bài, tìm hiểu phần II bài 19. Kí duyệt giáo án : Ngày soạn : 28/12/2010. Tuần 20 Ngày dạy : Tiết 38- Bài 19 : CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (1418 - 1427) I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : -Những nét chủ yếu về hoạt động của nghĩa quân Lam Sơn trong những năm cuối 14241425. -Sự lớn mạnh của nghĩa quân Lam Sơn trong thời kì này từ chỗ bị động đối phó với quân Minh ở miền tây Thanh Hoá tiến tới làm chủ một vùng rộng lớn ở miền Trung và bao vây được Đông Quan. 2.Tư tưởng: Giáo dục truyền thống yêu nước,tinh thần bất khuất kiên cường và lòng tự hào dân tộc. 3.Kĩ năng: -Sử dụng lược đồ để thuật lại sự kiện lịch sử. -Nhận xét các sự kiện,nhân vật lịch sử tiêu biểu. II. Phương tiện dạy học: - Lược đồ khởi nghĩa Lam Sơn - Lược đồ tiến quân ra Bắc. III. Hoạt động dạy học.

(88) 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: Trình bày diễn biến giai đoạn 1418 – 1423 ? 3. Bài mới: GTB : Giai đoạn 1418 - 1423 nghĩa quân gặp nhiều khó khăn, truy sát kẻ thù, để giải quyết khó khăn này bộ chỉ huy đã làm gì, chúng ta cùng tìm hiểu qua bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ. GV : Trước tình hình quân Minh liên tục tấn công, Nguyễn Chích đề ra kế hoạch . ? Kế hoạch của Nguyễn Chích là gì ? ?Tại sao Nguyễn Chích lại đề nghị chuyển quân vào Nghệ An? ( Nghệ An là vùng đất rộng, người đông địa hình hiểm trở xa trung tâm của địch) ? Kế hoạch của Nguyễn Chích nhằm mục đích gì ? ( Thoát khỏi thế bao vây, mở rộng địa bàn hoạt động trên phạm vi Nghệ an, Tân bình, Thuận hoá, sau đó dựa vào Nghệ an đánh Đông đô ) HS đọc “ Nguyễn Chích... Lam sơn”. ? Em có hiểu biết gì về Nguyễn Chích? GV treo lược đồ KN Lam sơn. ? Quá trình thực hiện kế hoạch đó diễn ra ntn. GV gt trên LĐ : 12-10-1424 nghĩa quân tập kích đồn Đa căng( Thọ xuân- Thanh hoá), sau đó hạ thành Trà lânbuộc địch đầu hàng . Trên đà thắng lợi nghĩa quân tiến đánh ở Khả lưu ( Anh sơn- Nghệ an), Bồ ải . Phần lớn Nghệ an được giải phóng, Lê Lợi cho quân vây thành Nghệ an, tiến đánh Diễn châu, thừa thắng đánh ra Thanh Hoá. ?Việc thực hiện kế hoạch đó đem lại kết quả gì? ?Nhận xét kế hoạch của Nguyễn Chích?( Chủ động, sáng tạo ) ?Sau khi giải phóng Nghệ An, nghĩa quân tiếp tục giải phóng ở những nơi nào? Kết quả? ? Vậy từ 10/1424 đến 8/1425 Nghĩa quân Lam. NỘI DUNG CẦN ĐẠT II. Giải phóng Nghệ an, Tân bình, Thuận hoá và tiến quân ra Bắc ( 1424-1426) 1. Giải phóng Nghệ An (Năm 1424) -Kế hoạch của Nguyễn Chích: +Chuyển địa bàn vào Nghệ An.. - Diễn biến : +12-10-1424 nghĩa quân tập kích đồn Đa căng( Thọ xuân- Thanh hoá), sau đó hạ thành Trà lân. + Tập kích đánh giặc ở Khả lưu, Bồ ải, vây thành Nghệ an, tiến đánh Diễn châu, Thanh hoá. - Kết quả -Giải phóng Nghệ An, Diễn Châu, Thanh Hóa 2. Giải phóng Tân Bình, Thuận Hóa (Năm 1425) -Tháng 8/1425 Trần Nguyên Hãn, Lê Ngân chỉ huy ở Nghệ An giải phóng Tân Bình,Thuận Hoá..

(89) sơn đã giải phóng những đâu ? (giải phóng từ Thanh Hóa đến đèo Hải Vân) HS dựa trên lược đồ xác định địa bàn kiểm soát của nghĩa quân Lam sơn tính đến 8/1425. ? Vì sa chỉ trong vòng 10 tháng nghĩa quân Lam sơn đã giải phóng 1 vùng rộng lớn từ Thanh Hóa đến đèo Hải Vân?( Sự chiến đấu anh dũng của nghĩa quân, sự lãnh đạo tài tình của BCH, sự ủng hộ của ND). 3. Tiến quân ra Bắc, mở rộng phạm vi hoạt động (cuối năm 1426) -Tháng 09/1426, Lê Lợi chia làm 3 đạo quân tiến quân ra Bắc.. GV treo LĐ tiến quân ra Bắc . ?Sau khi giải phóng Nghệ an, Tân bình, Thuận hoá Lê Lợi có quyết định ntn ? ( Tiến quân ra Bắc ) ?Kế hoạch tiến quân ra Bắc của Lê Lợi ntn? Nhiệm vụ của mỗi đạo ? ( Chia 3 đạo – Đạo 1 : GP vùng Tây Bắc, ngăn viện binh địch sang. Đạo 2 : Giải phóng vùng hạ lưu sông Nhị (Sông Hồng, chặn đường rút của giặc từ Nghệ an về Đông quan - Đạo 3: Tiến thẳng ra Đông quan ) ? Nhiệm vụ chung của 3 đạo là gì ?( Nhiệm vụ của 3 đạo đánh vào vùng địch chiếm đóng,cùng nhân dân bao vây đồn địch,giải phóng đất đai,thành lập chính quyền mới.) HS đọc “ Nhiều tấm gương... sông”. ? Sự ủng hộ của quần chúng có tác dụng ntn ? -Kết quả: Quân ta nhiều trận ( Góp phần giành thắng lợi ) thắng lợi, địch cố thủ trong thành ?Kết quả quá trình tiến quân ra Bắc của nghĩa Đông Quan. quân ntn ? 4. Củng cố - Trình bày bằng lược đồ diễn biến khởi nghĩa Lam Sơn giai đoạn 1424 – 1426? - Nêu những dẫn chứng về sự ủng hộ của nhân dân trong giai đoạn này của cuộc khởi nghĩa? 5. Dặn dò - Học bài , trả lời câu hỏi SGK, tìm hiểu bài phần III bài 19.. Ngày soạn : 2/1/2011.. Tuần 21.

(90) Ngày dạy : Tiết 39- Bài 19 : CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (1418 - 1427) I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : -Những sự kiện tiêu biểu trong giai đoạn cuối của khởi nghĩa Lam Sơn: chiến thắng Tốt Động – Chúc Động và chiến thắng Chi Lăng –Xương Giang. -Ý nghĩa của những sự kiện đó đối với việc kết thúc thắng lợi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. 2.Tư tưởng: Giáo dục truyền thống yêu nước,tinh thần bất khuất kiên cường và lòng tự hào dân tộc. 3.Kĩ năng: -Sử dụng lược đồ để thuật lại sự kiện lịch sử. -Nhận xét các sự kiện,nhân vật lịch sử tiêu biểu. II. Phương tiện dạy học: - Lược đồ trận Tốt Động - Chúc Động. - Lược đồ trận Chi Lăng - Xương Giang. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Trình bày quá trình giải phóng Nghệ an- Tân bình- Thuận hoá. - Trình bày kế hoạch tiến quân ra Bắc của Lê Lợi? 3. Bài mới: GTB :Cuộc KN Lam Sơn sau nhiều năm chiến đấu gian lao, trải qua nhiều thử thách, đã bước vào giai đoạn toàn thắng từ cuối năm 1426 đến cuối năm 1427 . giai đoạn này đã diễn ra ntn -> Tìm hiểu bài . HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ Sử dụng lược đồ : Trận Tốt động- Chúc động. ? Cuối năm 1426 quân Minh có âm mưu gì ? ? Nhà Minh cho quân kéo vào Đông quan nhằm mục đích gì ?( Tăng viện binh, giành thế chủ động, tiến quân vào Thanh hoá đánh bộ chỉ huy của ta) ? Để giành thế chủ động Vương thông đã có quyết định ntn ? GVgt trên LĐ :Quân Đ tập trung lực lượng ở Cổ sở ( Hoài đức- Hà tây) chia 2 cánh đánh vào chủ lực ta ở Cao Bộ(Chương mĩHà tây), 1 cánh quân nhỏ đi vòng phía sau theo đường số 6 tiến vào Cao bộ . ? Trước tình hình đó ta có chủ trương ntn ? GV gt trên LĐ : Từ Cổ sở về Cao bộ phải qua Tốt động-Chúc động, Nắm được KH của Đ ta bố trí trận địa mai phục ở Chúc. NỘI DUNG CẦN ĐẠT III. Khởi nghĩa Lam sơn toàn thắng ( Cuối năm 1426- cuối năm 1427) 1. Trận Tốt Động - Chúc Động (cuối năm 1426) Âm mưu của địch: -10/1426 Vương Thông chỉ huy 5 vạn quân kéo vào Đông Quan.. Chủ trương của ta : - Ta đặt phục binh ở Tốt Động - Chúc Động..

(91) Động- Tốt Động; Tốt động là vùng đồng chiêm trũng,lầy lội. Giữa đồng có những gò đất cao, Chúc động địa hình nhỏ hẹp, ruộng thấp xen kẽ có ngọn núi K cao lắm cây cối rậm rạp, cả 2 địa hình đều thuận lợi cho quân mai phục . Diễn biến : ? Trình bày trận chiến diễn ra ở Tốt động-11/1426, quân Minh tiến về Cao Bộ, Chúc động( Sách SD kênh hình /80) lọt vào trận địa phục kích của ta . - Quân ta từ mọi phía tấn công địch. ? Nhận xét cánh đánh của ta trong trận Chúc động- Tốt động ?( Mai phục- tấn công bất ngờ ) Kết quả : ? Kết quả trận Tốt động- Chúc động ntn ? - 5 vạn quân địch tử thương, Vương GV sử dụng câu thơ “ Ninh Kiều... Thông chạy về Đông Quan. ?Trận Tốt động- Chúc động có ý nghĩa như thế nào?( Làm thay đổi tương quan lực lượng giữa ta và địch, ý đồ phản công của địch bị thất bại ) 2. Trận Chi Lăng - Xương Giang Sử dụng LĐ : KN Lam sơn . (tháng 10/1427) ?Sau thất bại ở Tốt Động - Chúc Động, Âm mưu của địch : quân Minh đã có kế hoạch gì? -10/1427:15 vạn quân Minh từ Trung ? Viện binh của địch tiến vào nước ta theo Quốc kéo vào nước ta. các đường nào ? -HS xác định hướng tiến của địch trên LĐ. ( Đạo 1 : Liễu Thăng chỉ huy 10 vạn quân từ Quảng tây(TQ) kéo vào Lạng sơn. Đạo2 do Mộc Thạnh chỉ huy 5 vạn quân từ Vân Nam(TQ) kéo vào Hà giang.) ?Trước tình hình đó, bộ chỉ huy nghĩa quân Chủ trương của ta : đã làm gì? - Tập trung lực lượng tiêu diệt quân ?Vì sao ta lại tập trung tiêu diệt quân Liễu Liễu Thăng trước. Thăng trước ?( Vì ta diệt được quân Liễu Thăng sẽ buộc Vương Thông đầu hàng) Sử dụng LĐ : Trận Chi Lăng- Xương Diễn biến : giang. ?Quân ta quyết định tiêu diệt đạo quân Liễu Thăng ở đâu ? ( Chi Lăng) * Trận Chi Lăng . ? Đêt tiêu diệt quân Đ ở Chi Lăng quân ta đã làm gì ? GVgt trên LĐ :Ta cho quân đặt phục binh ở Chi Lăng : Chi Lăng là 1 ải hiểm trở nhất trên đường từ Pha Luỹ đến Đông quan , ải là thung lũng nhỏ dài 4Km, rộng khoảng 1Km, phía tây là vách núi dựng đứng, phía đông là đồi núi trùng điệp, 2 đầu nam- bắc + 8/10/1427 Liễu Thăng kéo quân vào thắt lại gần như khép kín, Giữa lòng ải có nước ta đã bị phục kích núi Mã yên . ? Trận chiến đã diễn ra ở Ải Chi lăng ntn..

(92) GV gt trên LĐ : Khi quân Liễu Thăng tiến vào nước ta , tướng Trần Lựu được lệnh vừa đánh vừa lui qua pga luỹ, khâu ôn, Ải Lưu nhử địch vào trận địa phục kích ở Chi Lăng. Thời cơ đến kị binh, bộ binh do Lê Sát, Lưu Nhân Chú chỉ huy đổ ra đánh quyết liệt . ? Kết quả trận Chi lăng ntn ? ? Trận Chi Lăng thắng lợi có ý nghĩa ntn ? ( Làm cho tinh thần địch hoang mang ) GV :Sau trận Chi Lăng, Lương Minh lên thay dẫn quân xuống Xương Giang. ?Quân địch trên đường tiến xuống Xương giang đã bị ta phục kích ở đâu ? Kết quả ra sao ? Khi tiến đến Xương giang quân địch lâm vào thế ntn ? Dựa vào lược đồ trình bày diễn biến trận Chi Lăng - Xương Giang? GV : Cùng lúc đó Lê Lợi sai tướng đem chiến lợi phẩm ở Chi lăng đến doanh trại Mộc Thạnh. Thảo luận : Nêu cách đánh của quân ta trong các trận Chi Lăng- Xương giang và đạo quân Mộc thạnh ? (Trận Chi Lăng : Mai phục, bất ngờ tấn công, Trận Xương giang : Tổng tiến công; Đạo quân Mộc Thạnh : uy hiếp tinh thần địch ) ?Do đâu cuộc khởi nghĩa Lam sơn giành được thắng lợi ? ?Em hãy lấy 1 số VD chứng tỏ nghĩa quân được ND ủng hộ ? ?Sự lãnh đạo tài của được thể hiện ở điểm nào ?(Cách đách, cách bố trí trận địa ) ? Khởi nghĩa Lam Sơn có ý nghĩa gì?. + Kết quả : Ta diệt 1 vạn tên địch, Liễu Thăng bị giết ở ải Chi Lăng.. * Trận Xương Giang : - Trên đường tiến xuống Xương Giang , quân Minh bị phục kích ở Cần Trạm, Phố Cát bị diệt 3 vạn tên . - Khi đến Xương giang địch cụm lại ở giữa đồng Xương giang , ta phản công tiêu diệt 5 vạn tên, bắt sống số còn lại. - Biết Liễu Thăng tử trận, Mộc Thạch vội rút quân về nước. - 10/12/1427, Lương Thông xin hòa mở hội thề Đông Quan, rút khỏi nước ta.. 3. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử. - Nguyên nhân thắng lợi: + Cuộc khởi nghĩa được nhân dân khắp nơi ủng hộ, tinh thần đoàn kết toàn dân. + Sự lãnh đạo tài tình của bộ chỉ huy đứng đầu là Lê Lợi và Nguyễn Trãi. - Ý nghĩa: + Kết thúc 20 năm đô hộ của nhà Minh. + Mở ra thời kỳ phát triển mới cho đất nước.. 4. Củng cố : - Dựa vào lược đồ trình bày trận Tốt Động - Chúc Động và Chi Lăng - Xương Giang. 5. Dặn dò: - Học bài, trả lời câu hỏi sách giáo khoa . - Tìm hiểu bài 20..

(93) ************************** Kí duyệt giáo án :. Ngày soạn : 8/1/2011. Tuần 21 Ngày dạy : Tiết 40- Bài 20 : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428 - 1527) I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Bộ máy chính quyền thời Lê Sơ, chính sách đối với quân đội thời Lê, những điểm chính của Bộ Luật Hồng Đức. -So sánh với thời Trần để thấy dưới thời Lê sơ, nhà nước tập quyền tương đối hoàn chỉnh, quân đội hùng mạnh có luật pháp để đảm bảo kỷ cương, trật tự xã hội. 2.Tư tưởng: - Giáo dục cho học sinh niềm tự hào dân tộc, có ý thức bảo vệ tổ quốc. 3.Kĩ năng: Rèn kĩ năng so sánh đối chiếu về các sự kiện lịch sử . II. Phương tiện dạy học: - Bảng phụ bộ máy chính quyền thời Lê sơ. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Nêu nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của cuộc khởinghĩa Lam Sơn? 3. Bài mới: GTB : Sau khi đánh đuổi giặc ngoại xâm ra khỏi biên giới, Lê Lợi lên ngôi vua, nhà Lê bắt tay ngay vào việc tổ chức lại bộ máy chính quyền xây dựng quân đội, luật pháp nhằm ổn định tình hình xã hội phát triển kinh tế. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT Sử dụng sơ đồ bộ máy chính quyền thời Lê. I. Tình hình chính trị, quân sự, pháp luật Vua 1. Tổ chức bộ máy chính quyền Địa phương. Trung ương. Côn g Hìn h Binh. Lễ. Hộ. Lại. Vua trực tiếp chỉ đạo. 13 đạo Đô ti. Thừa ti. Hiến ti. Phủ. Hàn Quốc Ngự sử lâm sử viện đài viện Các cơ quan chuyên môn. Huyện (châu) Xã. ?Bộ máy chính quyền thời Lê sơ được tổ chức. - Vua đứng đầu nhà nước nắm mọi quyền hành . - Giúp việc cho vua là các quan.

(94) ntn ? Đứng đầu nhà nước là ai? ? Giúp việc cho vua có những bộ và cơ quan nào? Chức năng của bộ và các cơ quan chuyên môn ntn ?( Bộ lại :giữ việc quân tước, bổ nhiệm chức vụ; Bộ hộ: trông coi ruộng đất, cống nạp, Hậu cần ; Bộ lễ: giữ việc lễ nghĩa, trang phục; Bộ binh: quân sự ; Bộhình: luật lệ, pháp luật; Bộ công: xây dựng,thổ mộc) ? Bộ máy chính quyền ở địa phương được chia như thế nào? ? Thời Lê Thánh Tông việc cai quản có gì mới ? GV : Thời Vua Lê Thái Tổ, Lê Nhân Tông chia 5 đạo, thời Lê Thánh Tông chia làm 13 đạo thừa tuyên, thay chức An phủ sứ đứng đầu mỗi đạo bằng 3 ti) ? Công việc của các ti ntn ? Sử dụng LĐ : Hành chính đại Việt thời Lê Sơ HS dựa trên LĐ xác định vị trí 13 đạo thừa tuyên. Thảo luận : So sánh tổ chức nhà nước thời Lê sơ với thời Trần.( Quyền lực của Vua ngày càng được củng cố, tổ chức nhà nước tập quyền hơn, quyền lực tập trung vào triều đình trung ương , các cơ quan giúp việc cho vua ngày cangcquy củ và đầy đủ hơn, đơn vị hành chính được chia nhỏ quản lý chặt chẽ hơn.) ? Nhà Lê tổ chức quân đội như thế nào? Liên hệ so sánh với thời Lý ? HS nhắc lại chế độ : Ngụ binh ư nông là ntn ? ? Tại sao trong hoàn cảnh đó chế độ Ngụ binh ư nông là tối ưu ? ( Thường xuyên có giặc ngoại xâm, kết hợp sản xuất với quốc phòng.) ? Nhà Lê quan tâm phát triển quân đội như thế nào? - HS đọc “ Vua Lê ... tru di”. ? Em có nhận xét gì về chủ trương của nhà nước Lê sơ đối với lãnh thổ của đất nước qua đoạn trích?( Quan tâm củng cố quân đội bảo vệ đất nước, thực thi chính sách vừa cương vừa nhu, biện pháp khôn khéo đề cao trách nhiệm bảo vệ tổ quốc ) ? Vì sao thời Lê sơ nhà nước quan tâm đến luật pháp?( để giữ gìn kỉ cương, trật tự xã hội) ? Nội dung chính của bộ luật?. đại thần. - Triều đình có 6 bộ : Bộ lại, bộ hộ, bộ lễ, bộ binh, bộ hình, bộ công.Ngoài ra còn có 1 số cơ quan chuyên môn : Hàn lâm viện, quốc sử viện, Ngự sử đài . - Địa phương : Chia thành các đạo, đứng đầu đạo là 3 ti : Đô ti, thừa ti, hiến ti. Dưới đạo có phủ, Châu, huyện xã.. 2. Tổ chức quân đội -Thực hiện chính sách “ngụ binh ư nông” -Quân đội có 2 bộ phận: Quân triều đình và quân ở các địa phương. - Luyện tập võ nghệ. - Bố trí canh phòng và bảo vệ.. 3. Luật pháp: - Lê Thánh Tông ban hành Luật Hồng Đức. - Nội dung: + Bảo vệ quyền lợi của vua, hoàng tộc. + Bảo vệ quyền lợi của giai cấp.

(95) thống trị. + Bảo vệ người phụ nữ. ?Luật Hồng Đức có điểm gì tiến bộ? ( Quyền lợi, địa vị của người phụ nữ được tôn trọng) 4. Củng cố : - Vẽ lại sơ đồ tổ chức bộ máy chính quyền - Nêu những đóng góp của vua Lê Thánh Tông trong việc xây dựng bộ máy nhà nước. 5. Dặn dò: - Học bài , trả lời câu hỏi sách giáo khoa - Tìm hiểu phần II bài 20. ***********************. Ngày soạn : 9/1/2011. Tuần 22 Ngày dạy : Tiết 41- Bài 20 : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428 - 1527) I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Sau khi nhanh chóng khôi phục sản xuất thời Lê sơ nền kinh tế phát triển về mọi mặt. - Sự phân chia xã hội thành 2 giai cấp chính quyền: địa chủ phong kiến và nông dân. Đời sống các tầng lớp khác ổn định. 2.Tư tưởng: - Giáo dục cho học sinh niềm tự hào dân tộc về thời kỳ thịnh trị của đất nước, có ý thức bảo vệ tổ quốc. 3.Kĩ năng: Rèn kĩ năng so sánh đối chiếu về các sự kiện lịch sử . II. Phương tiện dạy học: - Sơ đồ về giai cấp tầng lớp xã hội thời Lê sơ. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Trình bày tổ chức bộ máy nhà nước thời Lê sơ ?.

(96) - Trình bày quân đội, pháp luật nhà nước thời Lê sơ 3. Bài mới: GTB : Song song với việc xây dựng và củng cố bộ máy của nhà nước, nhà Lê có nhiều biện pháp khôi phục và phát triển kinh tế, nền kinh tế và xã hội thời Lê sơ có gì mới? HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT II. Tình hình kinh tế- xã hội. 1. Kinh tế: ? Em có nhận xét gì về tình hình kinh tế nước a. Nông nghiệp: ta dưới ách thống trị của nhà Minh? ( Xóm làng điêu tàn, RĐ bỏ hoang, kinh tế không phát triển, đời sống ND khó khăn) ?Để khôi phục và phát triển sản xuất nông - Giải quyết ruộng đất. nghiệp, nhà Lê đã làm gì? ? Tại sao vấn đề đầu tiên khôi phục KT là giải quyết ruộng đất?( RĐ bị bỏ hoang nhiều trong chiến tranh) ? Nhà Lê đã giải quyết vấn đề ruộng đất bằng +Cho 25 vạn lính về quê làm ruộng. cách nào? +Kêu gọi nhân dân phiêu tán về quê cũ làm ăn . +Đặt ra một số chức quan chuyên ? Hãy kể tên và nêu chức năng 1 số cơ quan trách. chuyên trách trong SX nông nghiệp ? ( Khuyến nông sứ : Chiêu tập dân phiêu tán về quê.- Đồn điền sứ : Tổ chức khai hoang.Hà đê sứ: quản lý XD đê điều ) GV : Phép quân điền : Cứ 6 năm chia lại RĐ - Thực hiện phép quân điền. công làng xã 1 lần, phụ nữ và người có hoàn cảnh khó khăn cũng được chia ruộng . ?Theo em chính sách quân điền có tácdụng ntn ?( Ít nhiều đảm bảo được công bằng xã hội ) - Khuyến khích bảo vệ sản xuất. ? Cấm giết trâu bò có tác dụng ntn ? ( Bảo vệ + Cấm giết trâu bò. sức kéo cho nông nghiệp ) + Bảo vệ đê điều HS đọc “ Để khai phá... nhà Lê”. ?Vì sao nhà Lê quan tâm đến việc bảo vệ đê điều?( Chống thiên tai, bảo vệ mùa màng ) ? Theo em những biện pháp của nhà nước Lê sơ đối với nông nghiệp có tác dụng ntn ? ( Nền SX được phục hồi, đời sống nhân dân được cải thiện) GV :Gt câu thơ : Đời Vua Thái Tổ, Thái Tông ...ăn . ?Ở nước ta thời kỳ đó có những ngành thủ công nào tiêu biểu? b. Thủ Công nghiệp. -Các ngành, nghề thủ công truyền ? Kể tên cáclàng thủ công chuyên nghiệp nổi thống ngày càng phát triển. tiếng và các phường thủ công ở Thăng - Xuất hiện làng thủ công chuyên Long ?( SGK/97) nghiệp nổi tiếng và các phường thủ. Nô tì.

(97) công ở Thăng Long. -Các công xưởng do nhà nước quản lý (Cục bách tác) sản xuất đồ dùng cho nhà Vua: Vũ khí, đóng thuyền... Các nghề khai mo đồng, vàng, sắt được đẩy mạnh.. ? Em có nhận xét gì về thủ công nghiệp thời Lê Sơ?( Thủ công nghiệp địa phương và nhà nước đều phát triển, Thăng long là 1 đô thị phồn vinh.) ?Triều Lê đã có những biện pháp nào để phát triển buôn bán trong nước?(Lập chợ, ban c. Thương nghiêp hành điều lệ chợ mới không được trùng ngày -Trong nước: chợ phát triển họp với chợ cũ) ? Hoạt động buôn bán với nước ngoài ntn ? -Hoạt động buôn bán với nước ngoài được duy trì . chủ yếu ở một số cửa Sử dụng sơ đồ giai cấp tầng lớp xã hội . khẩu. 2. Xã hội:. - Giai cấp địa chủ, phong kiến : Nắm ?Xã hội thời Lê có những giai cấp,tầng lớp chính quyền, bóc lột nhân dân . nào? -Giai cấp nông dân : Chiếm đa số, ?Quyền lợi và địa vị của các giai cấp,tầng nộp tô thuế, phục vụ cho nhà nước. lớp ra sao? - Tầng lớp thương nhân, thợ thủ công ? So sánh địa vị giữa giai cấp thống trị với Ngày càng đông, nộp thuế cho nhà giai cấp bị trị ?( đối lập : địa chủ giầu có, sung sướng có quyền hành, nhân dân cực khổ nước - Nô tì tầng lớp thấp kém nhất trong bị bóc lột) xã hội . GV : Pháp luật nhà Lê hạn chế nghiêm ngặt việc bán mình làm nô lệ hoặc bức dân làm nô tì . ? Em có nhận xét gì về chủ trương hạn chế việc nuôi và mua bán nô tì ?( Tiến bộ, ít nhiều giảm bớt bất công ) 4. Củng cố : - Tại sao nói thời Lê sơ là thời thịnh đạt? - Vẽ sơ đồ các giai cấp, tầng lớp XH thời Lê sơ? 5. Dặn dò: Học bài , trả lời câu hỏi sách giáo khoa . - Tìm hiểu bài 20 phần III . ************************* Kí duyệt giáo án :.

(98) Ngày soạn : 22/1/2010. Tuần 22 Ngày dạy : Tiết 42- Bài 20 : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428 - 1527) I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Chế độ giáo dục thi cử thời Lê sơ rất được coi trọng. - Những thành tựu tiêu biểu về văn học, khoa học nghệ thuật thời Lê sơ. 2.Tư tưởng: - Giáo dục cho học sinh niềm tự hào dân tộc về thành tựu văn hóa, giáo dục của Đại Việt thời Lê sơ, ý thức giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống. 3.Kĩ năng: Rèn kĩ năng so sánh đối chiếu về các sự kiện lịch sử . Nhận xét những thành tựu tiêu biểu về văn hóa, giáo dục thời Lê sơ . II. Phương tiện dạy học: III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Nhà Lê đã làm gì để phục hồi và phát triển kinh tế. - Xã hội thời Lê sơ có những giai cấp, tầng lớp nào? 3. Bài mới: GTB : Sự phát triển kinh tế, đời sống nhân dân ổn định làm cho đất nước giàu mạnh, nhiều thành tựu văn hóa, khoa học được biết đến. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VF TRÒ ?Nhà nước quan tâm đến phát triển giáo dục như thế nào?. NỘI DUNG CẦN ĐẠT III.Tình hình văn hoá giáo dục . 1. Tình hình giáo dục và khoa cử -Dựng lại quốc tử giám, mở nhiều trường học. -Nho giáo chiếm vị trí độc tôn.. ?Vì sao thời Lê sơ hạn chế phật giáo đạo giáo, tôn sùng nho giáo.( Nội dung thi cử là các sách đạo nho, muốn làm quan thì phải thi cử mới được bổ nhiệm ) GV : Thời Lê rất đề cao nho giáo, nho giáo đề cao trung hiếu( Trung với vua, hiếu với cha mẹ). Thời Lê ND học tập các sách đạo nho chủ yếu là “Tứ thư” và “Ngũ kinh”. Giáo dục rất quy củ và chặt chẽ. ?Giáo dục thời Lê sơ quy củ chặt chẽ biểu -Giáo dục thi cử chặt chẽ qua 3 kỳ được hiện như thế nào? (Hương - Hội - Đình) GV: Thi hương là thi ở các lộ đỗ thì được dự thi hội ở kinh đô, thi đỗ hội thì được dự thi.

(99) đình để phân hạng : Bảng nhãn, thám hoa và bảng nguyên. Thi cử thời Lê sơ mỗi HS phải làm 4 môn : Kinh nghĩa- Chiếu, chế, biểu- Thơ phú – Văn sách ? Để khuyến khích học tập và kén chọn nhân tài, nhà Lê có biện pháp gì?( Vua ban mũ áo vinh quy bái tổ, khắc tên bia đá ) - HS quan sát H.45 : ?Bia tiến sĩ được dựng nhằm mục đích gì? ( Tôn vinh người hiền tài của dân tộc ) Bia tiến sĩ trong văn miếu hiện nay còn 81 bia, mỗi bia khắc tên người đỗ tiến sĩ trong mỗi khoá thi. ? Chế độ thi cử được tiến hành như thế nào? Kết quả?( Tổ chức thường xuyên, tổ chức 26 khoa thi tiến sĩ, lấp đỗ 989 tiến sĩ, 20 trạng nguyên. Riêg thời vua Thánh Tông (14601497) tổ chức 12 khoa thi tiến sĩ, lấy đỗ 501 tiến sĩ, 9 trạng nguyên.) HS đọc “ Khoa cử...người kém”. ? Nhận xét gì về tình hình thi cử giáo dục thời Lê sơ?( Thi cử công bằng- Quy củ chặt chẽ, tuyển chọn người tài, đào tạo phát hiện nhân tài đóng góp cho đất nước.) ?Nêu những thành tựu nổi bật về văn học thời Lê sơ? ? Nêu một vài tác phẩm tiêu biểu? ( Chữ hán : Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo – Chữ nôm : Quốc âm thi tập) ? Các tác phẩm văn học tập trung phản ánh nội dung gì ? ? Thời Lê sơ có những thành tựu khoa học tiêu biểu nào? ?Nhận xét về những thành tựu đó? ( Nhiều tác phẩm khoa học thành văn, phong phú đa dạng ) ? Kể tên một số nghệ thuật sân khấu ? ? Nghệ thuật sân khấu nào đặc sắc? ? Nghệ thuật điêu khắc có gì tiêu biểu? HSQS H46: Tượng voi chầu bằng đá ở Lam. 2. Văn học, khoa học, nghệ thuật a. Văn học : - Văn học chữ Hán được duy trì. - Văn học chữ nôm rất phát triển. - Văn học có nội dung yêu nước sâu sắc,thể hiện niềm tự hào dân tộc,khí phách anh hùng. b. Khoa học: + Sử học:Đại việt sử kí toàn thư. + Địa lý học:dư địa chí + Y học:Bản thảo thực vật toát yếu. + Toán học:lập thành toán pháp. c. Nghệ thuật: -Nghệ thuật sân khấu : ca, múa, nhạc được phục hồi. Phát triển nhất là chèo tuồng. -Nghệ thuật điêu khắc có phong cách đồ sộ kỹ thuật điêu luyện..

(100) kinh – Thanh hoá . Gv gt: Lam kinh là chốn miếu đường tôn nghiêm, tập trung cung điện, lăng mộ các đế vương, hoàng hậu triều Lê. Khu Lam Kinh rộng khoảng 30 ha. Cung điện Lam kinh được XD hình chữ nhật dài 314m, rộng 254m, có tường thành bao bọc dày 1m. Trong các bia có bia Vĩnh lăng cao 2m79, rộng 1m92, dựng trên 1 con rùa đá dài 3m46, rộng 1m94. Bức ảnh chụp phía trước 1 lăng ở khu lăng mộ triều Lê sơ, nổi bật là những con voi trong tư thế quỳ phủ phục, thể hiện sự tôn nghiêm nơi lăng tẩm. Thảo luận : Vì sao quốc gia Đại Việt đạt được những thành tựu trên? (Công lao đóng góp củanhan dân, triều đại phong kiến thịnh trị, sự đóng góp của Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông) 4. Củng cố : - Kể tên một số thành tựu văn hóa tiêu biểu. - Vì sao lại có những thành tựu đó ? 5. Dặn dò: - Học bài, trả lời câu hỏi SGK. - Tìm hiểu phần IV bài 20. ****************************. Ngày soạn : 24/1/2010. Tuần 23 Ngày dạy : Tiết 43- Bài 20 : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428 - 1527) I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Hiểu biết sơ lược về cuộc đời và những cống hiến to lớn của một số danh nhân văn hóa, tiêu biểu là Nguyễn Trãi và Lê Thánh Tông đối với sự nghiệp của nước Đại Việt thế kỷ XV. 2.Tư tưởng: - Tự hào và biết ơn những bậc danh nhân thời Lê sơ từ đó hình thành ý thức trách nhiệm giữ gìn và phát huy truyền thống văn học dân tộc. 3.Kĩ năng: - Rèn kỹ năng phân tích, đánh giá các sự kiện lịch sử. II. Phương tiện dạy học: - Chân dung Nguyễn Trãi III. Hoạt động dạy học.

(101) 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Giáo dục và thi cử thời Lê sơ có đặc điểm gì? - Nêu một số thành tựu văn hóa tiêu biểu. 3. Bài mới: GTB : Tất cả những thành tựu tiêu biểu về văn học, khoa học, nghệ thuật mà các em vừa nêu, một phần lớn phải kể đến công lao đóng góp của những danh nhân văn hóa. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT IV. Một số danh nhân văn hoá xuất sắc của dân tộc. HSQS ảnh chân dung Nguyễn Trãi. 1. Nguyễn Trãi (1380 - 1442) ? Em có hiểu biết gì về Nguyễn Trãi? GV : Trong ảnh ta thấy Nguyễn Trãi khuôn mặt nhân hậu, thông minh, mũ áo ông mặc là trang phục quan thời Lê. Nguyễn Trãi hiệu là Ức Trai sinh 1380 ở kinh đô Thăng long, cha là Nguyễn Ứng Long, mẹ là Trần Thị Thái. 1400 ông đỗ tiến sĩ, làm quan dưới triều Hồ 6 năm thì quân Minh XL, ông từ quan .1416 Nguyễn Trãi vào Lam sơn tham dự hội thề Lũng nhai dâng Lê Lợi Bình Ngô sách. ? Trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, Nguyễn Trãi có vai trò như thế nào? ( Là nhà quân -Là nhà chính trị quân sự tài ba, một sự tài ba,tổ chức chỉ đạo cuộc khởi nghĩa, là anh hùng dân tộc, người tham mưu, vạch ra chiến lược, chiến thuật cho cuộc KN.) ? Sau cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, ông có - Là một danh nhân văn hóa thế giới. những đóng góp gì đối với đất nước? Viết nhiều tác phẩm có giá trị: ? Hãy kể tên một vài tác phẩm tiêu biểu mà +Văn học:Bình Ngô đại cáo, Quốc em biết ? âm thi tập. +Sử học,địa lí học:Quân trung từ ? Em có hiểu biết gì về tác phẩm Bình Ngô mệnh tập,Dư địa chí… đại cáo? Hãy đọc 1 vài câu thơ trong tác phẩm màem biết ? GV : KN Lam sơn toàn thắng Nguyễn Trãi thảo Bình Ngô đại cáo tổng kết LS dựng nước, giữ nước của dân tộc và 10 năm chiến đấu anh dũng gian khổ của nghĩa quân Lam sơn, tố cáo tội ác của giặc Minh. BNĐC có giá trị như 1 bản tuyên ngôn độc lập được người đời đánh giá là thiên cổ hùng văn. ? Các tác phẩm của ông tập trung phản ánh nội dung gì?( Nội dung thể hiện tư tưởng nhân đạo, yêu nước thương dân.) HS đọc “ Ức Trai...quý trọng”. ? Qua nhận xét của Lê Thánh Tông, em hãy nêu những đóng góp của Nguyễn Trãi.

(102) HS đọc “ Lê Thánh Tông...18 tuổi”. ?Trình bày hiểu biết của em về Lê Thánh Tông? (SGK/103.) ?Ông có những đóng góp gì cho việc phát triển kinh tế, văn hóa?( Quan tâm phát triển kinh tế phát triển nông nghiệp, công thương nghiệp, Đê Hồng Đưc, Luật Hồng Đức. Phát triển giáo dục và văn hóa). 2. Lê Thánh Tông (1442 - 1497) - Là vị vua anh minh, một tài năng xuất sẳctrên nhiều lĩnh vực: Kinh tế, chính trị, quân sự, giáo dục và văn hóa.. - Là nhà thơ lớn có nhiều tác phẩm ?Kể những đóng góp của ông trong lĩnh vực văn học có giá trị gồm văn thơ chữ văn học?(Lập hội Tao Đàn, sáng tác khoảng hán và chữ nôm. 300 bài văn thơ chữ hán và nhiều bài chữ nôm.) ? Thơ văn của Lê Thánh Tông phản ánh nội dung gì ?( Ca ngợi nhà Lê, Tinh thần yêu nướ, phong cảnh đất nước ) ? Em có hiểu biết gì về Ngô Sĩ Liên? ?Tên tuổi của Ngô Sĩ Liên còn để lại dấu ấn gì? ? Em có hiểu biết gì về tác phẩm đại việt sử kí toàn thư ?( Viết về LSVN từ thời Hồng Bàng đến năm 1427, gồm 15 quyển) ? Em có hiểu biết gì về Lương Thế Vinh? Kể một vài mẩu chuyện nói về tài trí của ông?( Lấy quả bưởi dưới hố sâu, cân voi ) ? Kể tên các công trình nổi tiếng của ông?. 3. Ngô Sĩ Liên (TK XV) -Là nhà sử học nổi tiếng. -1442 đỗ tiến sĩ. -Tác giả cuốn “Đại Việt sử ký toàn thư”. 4. Lương Thế Vinh (1442) -Là nhà toán học nổi tiếng. -1463 đỗ trạng nguyên. -Tác giả bộ “Đại thành toán pháp”, Thiền môn giáo khoa.. ? Ngoài ra ông còn được mọi người gọi ông là gì ?( Trạng Lường) 4. Củng cố: Đánh giá của em về một số danh nhân văn hóa tiêu biểu thế kỷ XV. Những danh nhân được nêu trong bài học đã có công lao gì đối với dân tộc. 5. Dặn dò: - Học bài, trả lời câu hỏi sách giáo khoa. - Học ôn chương IV : Đại Việt từ TK XV đến đầu TK XVI thời Lê Sơ. ************************* Kí duyệt giáo án :. Ngày soạn : 28/1/2010. Ngày dạy :. Tuần 23 Tiết 44- Bài 21 : : ÔN TẬP CHƯƠNG IV.

(103) I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Thấy được sự phát triển toàn diện của đất nước ta ở thế kỷ XV - đầu thế kỷ XVI. - So sánh điểm giống nhau và khác nhau giữa thời thịnh vượng nhất với thời Lý - Trần. 2.Tư tưởng: - Giáo dục ồng tự hào, tự tôn dân tộc về một thời thịnh trị của phong kiến Đại Việt ở thế kỷ XV - đầu thế kỷ XVI. 3.Kĩ năng: Hệ thống các thành tựu lịch sử của các thời đại. II. Phương tiện dạy học: - Lược đồ lãnh thổ Đại Việt thời Lê sơ. - Bảng phụ sơ đồ tổ chức bộ máy chính quyền thời Lý - Trần và thời Lê sơ . III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Nêu những cống hiến của Nguyễn Trãi đối với sự nghiệp của nước. - Nêu những hiểu biết của em về Lê Thánh Tông. 3. Bài mới: GTB :Chúng ta đã học qua giai đoạn lịch sử Việt Nam từ thế kỷ XV - đầu hế kỷ XVI cần hệ thống hóa toàn bộ kiến thức về mọi mặt kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa nghệ thuật của thời kỳ được coi là thịnh trị của chế độ phong kiến Việt Nam. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ - GV sử dụng: sơ đồ bộ máy nhà nước thời Lý - Trần và Lê sơ . ? Nhận xét sự giống và khác nhau của 2 tổ chức bộ máy nhà nước. (Triều đình,Đơn vị hành chính.) + Thời Lý –Trần: Bộ máy nhà nước đã hoàn chỉnh nhưng còn đơn giản. + Thời Lê Sơ: Bộ máy nhà nước tập quyền chuyên chế, đã kiện toàn ở mức hoàn chỉnh nhất.Thời Lê Thánh Tông: 1 số cơ quan, chức quan cao nhất và trung gian bị bãi bỏ để tăng cường tính tập quyền. Các đơn vị hành chính địa phương được tổ chức chặt chẽ. ? Cách đào tạo, tuyển chọn, bổ dụng quan lại ntn ?( Lấy phương thức học tập làm thi cử, đồng thời là nguyên tắc để tuyển lựa, bổ nhiệm quan lại) ? Nhà nước thời Lê sơ khác nhà nước thời Lý - Trần ở điểm gì?( Lý –Trần: Nhà nước quân chủ quý tộc; Thời Lê sơ : nhà nước quân chủ quan liêu chuyên chế ) ?Ở nước ta luật pháp có từ bao giờ?. NỘI DUNG CẦN ĐẠT 1. Về mặt chính trị.. - Bộ máy nhà nước ngày càng hoàn chỉnh, chặt chẽ.. 2. Luật pháp: -1042 : Thời Lý ban hành bộ luật Hình Thư..

(104) -Thời Trần: Ban hành bộ hình luật. -Thời vua Lê Thánh Tông ban hành ?Ý nghĩa của pháp luật?( đảm bảo trật tự, an Luật Hồng Đức ninh, kỉ cương xã hội) ? Luật pháp của thời Lê sơ có điểm gì giống và khác luật pháp thời Lý - Trần? ( Giống : Bảo vệ vua, giai cấp thống trị, bảo vệ trật tự xã hội, sản xuất nông nghiệp; Khác: Thời Lê sơ có nhiều điểm tiến bộ, bảo vệ quyền lợi người phụ nữ, bình đẳng nam nữ, con gái có quyền thừa hưởng như con => Luật pháp ngày càng hoàn chỉnh, trai) có nhiều điểm tiến bộ. ?Tình hình kinh tế thời Lê sơ có gì giống và 3. Kinh tế. khác thời Lý Trần? a. Nông nghiệp: - Nông nghiệp? - Mở rộng diện tích đất trồng. - Xây dựng đê điều. - Sự phân hóa ruộng đất chiếm hữu ngày càng sâu sắc. b. Thủ công nghiệp. - Thủ công nghiệp? -Hình thành và phát triển các nghề thủ công truyền thống. -Thời Lê sơ có các phường, xưởng sản xuất (cục bách tác) - Thương nghiệp? c. Thương nghiệp. -Chợ phát triển, -Thăng Long trở thành đô thị buôn bán sầm uất. 4. Xã hội: - 2 HS lên vẽ sơ đồ các giai cấp tầng lớp xã Phân chia giai cấp ngày càng sâu hội thời Lý - Trần và thời Lê sơ? sắc ?Nhận xét tổ chức xã hội thời Lý – Trần và thời Lê sơ? ( Giống nhau : Đều có giai cấp thống trị, giai cấp bị trị, các tầng lớp quí tộc, địa chủ – Khác: Thời Lý-Trần tầng lớp vương hầu quý tộc đông đảo,nắm mọi quyền lực,tầng lớp nông nô,nô tì chiếm số đông trong xã hội ; Thời Lê sơ: tầng lớp nô tì giảm dần về số lượng, tầng lớp địa chủ tư hữu rất phát triển. 5. Văn hóa, giáo dục, khoa học, ?Giáo dục thi cử thời Lê sơ đạt được những nghệ thuật: thành tựu nào? Khác gì với thời Lý Trần? - Giáo dục được quan tâm phát (Giáo dục được quan tâm phát triển, nhiều triển. người đỗ tiến sĩ . Khác : Thời Lê tôn sùng đạo nho ) ?Văn học thời Lê sơ tập trung phản ánh nội - Văn học yêu nước. dung gì? ?Nhận xét về những thành tựu khoa học, - Nhiều công trình khoa học, nghệ nghệ thuật thời Lê sơ? thuật có giá trị..

(105) 4. Củng cố : - Lập bảng thống kê các tác phẩm văn học, sử học nổi tiếng. 5. Dặn dò: - Học bài. Ôn tập chương IV - Chuẩn bị giờ sau làm bài tập lịch sử . *******************************. Ngày soạn:29/1/2010 Tuần 24 Ngày dạy: Tiết 45 : LÀM BÀI TẬP LỊCH SỬ (Phần chương IV ) I/ Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: -Hệ thống kiến thức về lịch sử Việt Nam ở thế kỷ XV - đầu thế kỷ XVI. -So sánh điểm giống nhau và khác nhau giữa thời thịnh vượng nhất nhất với thời Lý Trần. 2.Tư tưởng Giáo dục niềm tin và lòng tự hào về truyền thống ,thành tựu văn hóa khoa học mà các dân tộc đã đạt được. 3.Kĩ năng: Biết tổng hợp,khái quát các sự kiện thông qua hệ thống bài tập . II. Phương tiện dạy học: GV và HS chuẩn bị bài tập. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức: 7A 7B 7C 7D 2.Kiểm tra: - Nêu tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa thời Lê sơ. 3.Bài mới: Đáp án : C. Khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng nhất : Bài tập 1:Đầu thế ki XV dân tộc ta đã có cuộc kháng chiến chống quân xâm lược: A. Nhà Tống B. Mông-Nguyên C. Nhà Minh D. Nhà Thanh Bài Tập 2:Bài học rút ra từ cuộc kháng chiến của nhà Hồ chống quân Minh:.

(106) Đáp án : B. Đáp án : C. Đáp án : D. Đáp án : C. Đáp án :A. Đáp án : + Đúng :3, 6. + Sai : 1,2,4,5.. A.Đường lối đánh giặc là quan trọng nhất trong Kchiến. B.Sức dân là yếu tố quyết định thắng lợi. C.Phải huy động nhiều người tài giỏi mới có chiến thắng D.Lãnh đạo phải là người vừa có đức vừa có tài. Bài tập 3:Cách tuyển chọn,bổ dụng quan lại thời Lê sơ: A.Dựa vào con cháu,dòng dõi hoàng tộc. B. Con quan mới được làm quan. C. Phải qua học tập thi cử đỗ đạt. D. Qua đấu võ nghệ tranh tài. Bài tập 4:Đặc điểm khác nhau cơ bản về luật phát thời Lê sơ so với thời Lý Trần: A. Khuyến khích sản xuất phát triển B.Bao vệ quyền tư hữu tài sản ruộng đất C.Bảo vệ quyền lợi giai cấp thống trị D.Bao vệ quyền lợi cho nhân dân, phụ nữ Bài tập 5:Công trình kiến trúc, điêu khắc đặc sắc thời Lê sơ: A.Cung Thái thượng hoàng B.Thành Tây Đô C.Cung điện Lam Kinh D.Chùa một cột Bài tập 6: Chủ đề nổi bật nhất trong thơ văn của Lê Thánh Tông: A.Tình thần yêu nước, tinh thần dân tộc B.Tình nhân nghĩa C.Ca ngợi vẻ đẹp quê hương, đất nước D.Ca ngợi giai cấp phong kiến Bài tập 7:Chọn Đ, S trong các nhận định sau:  Thời Lê sơ không còn chế độ lập điền trang  Tầng lớp nông nô, nô tì, địa chủ thời Lê ngày càng nhiều  Lực lượng nô tì thời Lê ít hơn so với thời Trần  Hồng Đức quốc âm thi tập được viết bằng chữ Hán  Thời Lê sơ, Nho giáo và Phật giáo đều phát triển  Thời Lê sơ, dưới triều Lê Thánh Tông tổ chức nhiều kỳ thi nhất Bài tập 7:Hoàn chỉnh bảng thống kê cuộc khởi nghĩa Lam Sơn(1418-1427) Các đặc điểm. Giai đoạn: 1418-1423 Nhiệm vụ chủ -Xây dựng yếu lực lượng Những chiến. Giai đoạn 1424-1426. Giai đoạn 1426-1427.

(107) thắng lớn Bài tập 8: Lập bảng thống kê các tác phẩm văn học, quân sư nổi tiếng thời Lý,Trần,Lê sơ: Tên tác phẩm. Đáp án : A nối với 2 B nối với 3. C nối với 5,7. D nối với 6. E nối với 1 G nối với 4.. Tác giả. Thời Lý. Thời Trần. Thời Lê sơ. Sông núi nước Nam Bình Ngô Đại Cáo Hịch tướng sĩ Đại Việt sử ký Quốc âm thi tập Binh thư yếu lược Hồng Đức quốc âm thi tập Đại Việt sử kí toàn thư Bài tập 10:Nối kết tên tác giả với tác phẩm cho đúng: A. Ngô Sĩ Liên 1. Đại Việt sử ký B. Lương Thế Vinh 2. Đại Việt sử ký toàn thư C. Nguyễn Trãi 3. Đại thành toán pháp D. Lê Thánh Tông 4. Binh thư yếu lược. E. Lê Văn Hưu 5. Quốc âm thi tập G. Trần Hưng Đạo. 6. Hồng Đức quốc âm thi tập 7. Dư địa chí. 4. Củng cố : - Nhận xét giờ . 5. Dặn dò: - Học ôn lại kiến thức chương III. - Tìm hiểu bài 22. *************************** Kí duyệt giáo án :. Ngày soạn : 4/2/2010. Tuần 24 Ngày dạy : CHƯƠNG V: ĐẠI VIỆT TỪ THẾ KỶ XV ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XIX THỜI LÊ SƠ Tiết 46- Bài 22 : SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN TẬP QUYỀN (THẾ KỶ XVI - XVIII) I. Mục tiêu bài học:.

(108) 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Đầu thế kỷ XVI những biểu hiện suy yếu của nhà Lê ngày càng suy yếu rõ nét trên các mặt chính trị, xã hội, nguyên nhân và hậu quả của tình hình đó. 2.Tư tưởng: -Bồi dưỡng học sinh ý thức bảo vệ đất nước, chống mọi âm mưu chia cắt lãnh thổ. 3.Kĩ năng: Xác định các địa danh và trình bày diễn biến của các sự kiện lịch sử trên bản đồ. II. Phương tiện dạy học: - Lược đồ phong trào nông dân khởi nghĩa thế kỷ XVI. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: GTB : Thế kỷ XV, nhà Lê sơ đạt được nhiều thành tựu nổi bật về mọi mặt. Dođó đáng được coi là thời kỳ thịnh trị của nhà nước phong kiến tập quyền nhưng từ thế kỷ XVI trở đi, nhà Lê dần dần suy yếu. Tình hình đất nước thời Lê từ TK XVI ntn. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT I. Tình hình chính trị, xã hội. ?Em có nhận xét gì về tình hình xã hội thời 1. Triều đình nhà Lê. Lê TK XV ?(Chính trị ổn định, KT vững vàng, văn hoá khoa học có nhiều thành tựu, là thời kì thịnh trị của PK tập quyền) ?Tình hình triều Lê thế kỷ XVI như thế nào? - Sang thế kỉ XVI nhà Lê bắt đầu ? Nguyên nhân nào dẫn đến việc nhà Lê suy suy yếu. yếu? + Tầng lớp phong kiến thống trị đã thoái hóa.Vua quan không lo việc ? Sự thoái hóa của các tầng lớp thống trị nước, ăn chơi sa đoạ, xây dựng cung khiến triều đình phong kiến phân hóa ntn? điện tốn kém. ? Nhận xét gì về các vua Lê thế kỷ XVI so - Triều đình rối loạn nội bộ chia bè với vua Lê Thánh Tông?( Lê Thánh Tông có kéo cánh tranh giành quyền lực. công xây dựng chính quyền đất nước- Vua Uy Mục,Tương Dực, Chiêu Tông kém về năng lực nhân cách đẩy chính quyền, đất nước vào thế suy vong) 2. Phong trào khởi nghĩa của nông ?Sự suy yếu của triều đình nhà Lê dẫn đến dân ở đầu thế kỷ XVI. hậu quả gì? a. Nguyên nhân. HS đọc “ Năm 1512... dữ dội hơn” - Đời sống nhân dân cực khổ. ?Vì sao đời sống nhân dân cực khổ?( Quan lại đục khoét ND, dùng của như bùn đất, coi dân như cỏ rác .) ?Thái độ của nhân dân đối với tầng lớp quan lại thống trị như thế nào? - Mâu thuẫn giai cấp sâu sắc. - GV sử dụng lược đồ các khởi nghĩa. b. Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu. HS đọc “ Từ 1511... Thanh hoá”. Hoạt động nhóm : Tên cuộc KN Năm Địa bàn - Nhiều cuộc khởi nghiã nổ ra : Trần Trần Tuân 1511 Hưng hoá, Tuân, Lê Hy, Phùng Chương, Trần Sơn tây..

(109) Cảo. Tam Đảo Đông Triều (Quảng Ninh) Lê Hy – 1521 Nghệ an Trịnh Hưng Thanh hoá HS dựa trên LĐ xác định vị trí các cuộc KN ? Tiêu biểu nhất là cuộc KN của ai ? ? Em có hiểu biết gì về Trần Cảo ? ( Người Dưỡng Chân, huyện Thuỷ Đường ( Thuỷ Nguyên- Hải Phòng) là viên chức nhỏ bất mãn với Triều đình, ông kêu gọi nhân dân chống Triều đình ) ? Cuộc KN đã diễn ra ntn ? ( SGK/106) ? Em có nhận xét gì về phong trào đấu tranh của nông dân thế kỷ XVI?( Qui mô rộng lớn, nổ ra lẻ tẻ chưa đồng loạt) ? Kết quả các cuộc khởi nghĩa ? ? Các cuộc KN tuy thất bại nhưng có ý nghĩa c. Kết quả . ntn ?( Góp phần làm cho triều đình nhà Lê - Kết quả: Thất bại. mau chóng sụp đổ.) Phùng Chương Trần Cảo. 1515 1516. 4. Củng cố : - Kể tên một số cuộc khởi nghĩa nông dân đầu thế kỷ XVI? 5. Dặn dò : - Học bài, tìm hiểu phần II bài 22. ********************************* Ngày soạn : 6/2/2010. Tuần 25 Ngày dạy : Tiết 47- Bài 22 : SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN TẬP QUYỀN (THẾ KỶ XVI - XVIII) I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Sự suy thoái của nhà nước phong kiến tập quyền dẫn đến mâu thuẫn xã hội sâu sắc và sự căm thù của các tầng lớp nhân dân làm bùng nổ các cuộc khởi nghĩa. 2.Tư tưởng: - Bồi dưỡng học sinh ý thức bảo vệ đất nước, chống mọi âm mưu chia cắt lãnh thổ. 3.Kĩ năng: Xác định các địa danh và trình bày diễn biến của các sự kiện lịch sử trên bản đồ. II. Phương tiện dạy học: - Lược đồ chiến tranh Nam Bắc triều. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Tình hình triều Lê thế kỷ XVI như thế nào? 3. Bài mới: GTB : Phong trào khởi nghĩa nông dân thế kỷ XVI là bước mở đầu cho sự chia cắt kéo dài chiến tranh liên miên, mà nguyên nhân chính là sự xung đột giữa các tập đoàn phong kiến thống trị. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT II. Các cuộc chiến tranh Nam Bắc triều.

(110) ? Sự suy yếu của nhà Lê TK XVI thể hiện ntn ? ( Triều đình PK rối loạn, các phe phái chém giết lẫn nhau.) ? Sự hình thành Nam - Bắc Triều diễn ra ntn ? - Sử dụng lược đồ chỉ vị trí Nam - Bắc triều. ? Mối quan hệ giữa hai tập đoàn phong kiến này ntn ? ? Cuộc chiến tranh Nam- Bắc triều đã đưa đến kết quả ntn ? HS đọc “ Trong trận...ly tán”. ? Chiến tranh Nam- Bắc triều đã gây hậu quả gì?(Gây tổn thất lớn về người và của) ? Em có nhận xét về tính chất cuộc chiến tranh?( Phi nghĩa, Mục đích gây chiến tranh vì quyền lợi dòng họ). và Trịnh- Nguyễn. 1. Chiến tranh Nam - Bắc triều - 1527 Mạc Đăng Dung lập ra nhà Mạc - Bắc triều. - 1533 Nguyễn Kim vào thanh hóa lấy một người dòng dõi nhà Lê lên làm vua -> Nam triều. - Mâu thuẫn giữa hai tập đoàn phong kiến với nhau, chiến tranh Nam-Bắc triều bùng nổ, diễn ra hơn 50 năm. - Năm 1592 Nam triều chiếm được Thăng Long chiến tranh chấm dứt.. 2. Chiến tranh Trịnh - Nguyễn và sự chia cắt Đàng trong - Đàng ngoài.. ?Sau chiến tranh Nam - Bắc triều tình hình nước ta có gì thay đổi?( Năm 1545 Nguyễn Kim chết con rể là Trịnh Kiểm lên nắm binh quyền.) ?Sự hình thành đàng Trong như thế nào? -Đầu thế kỉ XVII chiến tranh giữa 2 (Nguyễn Hoàng được cử vào trấn thủ thế lực phong kiến Trịnh- Nguyễn Thuận Hoá, Quảng Nam) bùng nổ, kéo dài ( 1627- 1672), không phân thắng bại. - Kết quả : Phải lấy sông Gianh làm ? Cuộc chiến tranh Trịnh Nguyễn đã dẫn ranh giới phân chia đất nước thành 2 tới kết quả như thế nào? đàng : Đàng trong và đàng ngoài. -Hậu quả: chia cắt đất nước gây đau ? Cuộc chiến tranh Trịnh Nguyễn đã dẫn thương tổn hại cho dân tộc. tới hậu quả gì? ? Tính chất của cuộc chiến tranh này? ( Phi nghĩa giành giật quyền lợi và địa vị trong phe phái phong kiến .) ? Nhận xét về tình hình chính trị, xã hội nước ta TK XVI- XVIII ?( Không ổn định, chính quyền luôn thay đổi, chiến tranh liên tiếp sảy ra, đời sống nhân dân cực khổ ). 4. Củng cố : -Hậu quả chiến tranh Nam Bắc triều, đàng trong - đàng ngoài. -Nhận xét về tình hình chính trị nước ta thế kỷ XVI - XVII? 5. Dặn dò: - Học bài, trả lời câu hỏi SGK. - Tìm hiểu bài 23 phần I..

(111) ************************ Kí duyệt giáo án :. Ngày soạn : 16/2/2010. Tuần 25 Ngày dạy : Tiết 48- Bài 23 : KINH TẾ, VĂN HÓA THẾ KỶ XVI - XVIII I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Sự khác nhau của kinh tế nông nghiệp và kinh tế hàng hóa ở 2 miền đất nước. Nguyên nhân dẫn đến sự khác nhau đó. 2.Tư tưởng: - Tôn trọng, có ý thức giữ gìn những sáng tạo nghệ thuật của ông cha thể hiện sức sống tinh thần của dân tộc. 3.Kĩ năng: - Nhận xét được trình độ phát triển của lịch sử dân tộc từ thế kỷ XVI - XVII. II. Phương tiện dạy học: III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Hậu quả chiến tranh Nam Bắc triều và Đàng trong - Đàng ngoài ? 3. Bài mới: GTB : Chiến tranh liên miên giữa 2 thế lực phong kiến Trịnh - Nguyễn gây biết bao tổn hại, đau thương cho dân tộc, đặc biệt là sự chia cắt kéo dài gây ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển chung của đất nước. Vậy tình hình kinh tế nước ta ntn ? HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT I. Kinh tế ? Nhắc lại kinh tế nông nghiệp đàng ngoài 1. Nông nghiệp. trước chiến tranh Nam- Bắc triều?( KT phát - Đàng ngoài: triển, được mùa) ? Sau các cuộc chiến tranh phong kiến kinh +Sản xuất nông nghiệp bị tàn phá tế nông nghiệp đàng ngoài ntn ? nghiêm trọng. + Ruộng đất công bị cường hào đem cầm bán. +Ruộng đất bỏ hoang, mất mùa đói ? Ruộng đất công bị cường hào đem cầm bán kém xảy ra dồn dập, nông dân bỏ ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời làng đi nơi khác. sống nhân dân như thế nào?(Nông dân không => Kinh tế nông nghiệp giảm sút, có ruộng đất, Đời sống ndân cực khổ) đời sống Nông dân đói khổ. ? Nguyên nhân khiến kinh tế nông nghiệp đàng ngoài giảm sút ? (- Do xung đột giữa các tập đoàn phong kiến. Chính quyền LêTrịnh ít quan tâm đến thuỷ lợi và tổ chức khai hoang. Quan lại lộng quyền ) ? Chúa Nguyễn có quan tâm đến sản xuất - Đàng trong: không? Nhằm mục đích gì? (Chúa Nguyễn ra sức khai thác vùng Thuận- Quảng để củng.

(112) cố cát cứ, xây dựng kinh tế giàu mạnh để chống đối lại họ Trịnh) ? Chúa Nguyễn có biện pháp gì để khuyến khích khai hoang? Kết quả của chính sách đó? ( Ở Thuận Hoá chiêu tập dân lưu vong, tha tô thuế, binh dịch 3 năm, khuyến khích họ trở về quê cũ làm ăn. Kết quả : Năm 1776 số dân đinh tăng 126.857 suất, số ruộng tăng 265.507 mẫu). ? Chúa Nguyễn đã làm gì để mở rộng đất đai, xây dựng cát cứ? ?Phủ Gia Định gồm mấy dinh, thuộc những tỉnh nào bây giờ?(SGK/110) Sử dụng bản đồ VN - HS xác định trên BĐ các địa danh trên . ? Những biện pháp của chúa Nguyễn có tác dụng gì? ? Sự phát triển của sản xuất có ảnh hưởng như thế nào đến tình hình xã hội?( Tầng lớp địa chủ ngày càng nhiều ) Thảo luận : Nhận xét sự khác nhau về kinh tế nông nghiệp Đàng trong - Đàng ngoài? Vì sao có sự khác nhau đó ? ( Nông nghiệp đàng trong phát triển, đàng ngoài giảm sút . Vì : Đàng ngoài chính quyền không có chính sách phát triển nông nghiệp, nạn tham ô hoành hành,quan lại hà khắc, bạo ngược,đua nhau ăn chơi xa xỉ..- Đàng trong Chính quyền có chính sách phát triển nông nghiệp) ? Thế kỉ XVII nước ta có thêm những ngành thủ công nào? ?Thời gian này có những làng thủ công nào nổi tiếng? ? Qua câu ca dao “ Ước...về xây”phản ánh điều gì ?( Thủ công gốm Bát tràng tốt, đẹp được ưa chuộng ) HSQSH 51 : Miêu tả 2 bình gốm? Nhận xét nghệ thuật nghề gốm nước ta lúc đó ? GV : Hai hình gốm rất đẹp được làm ngày 24/12/ 1625, lư hình tròn, miệng loe, cổ hình trụ, thân phình tang trống , trang trí đắp nổi, rồng bố trí theo nằm ngang, dáng rồng ngắn, thân uốn hình cánh cung. Lư men trắng ngà. Đây là một trong những sản phẩm được người nước ngoài rất ưa thích. Cùng với Gốm mặt hàng đường nước ta rất tốt và bán chạy.. +Tổ chức di dân khai hoang, cấp nông cụ, lương ăn, lập thành làng ấp.. - Năm1698 đặt phủ Gia Định mở rộng xuống vùng đất Mỹ Tho, Hà Tiên. Lập thôn xóm mới ở đồng bằng Sông Cửu Long.. =>Nông nghiệp phát triển, đời sống nông dân ổn định.. 2. Sự phát triển của nghề thủ công và buôn bán. - Thủ công nghiệp : + Xuất hiện thêm nhiều làng thủ công: Dệt vải lụa, gốm, rèn sắt... + Nhiều làng thủ công nổi tiếng như Gốm Thổ Hà(Bắc Giang),Bát Tràng (Hà Nội)…Các làng làm đường mía ở Quảng Nam..

(113) ? Ở địa phương em có nghề thủ công nào tiêu biểu? ?Hoạt động thương nghiệp phát triển như thế - Thương nghiệp: nào? -Xuất hiện nhiều chợ, phố xá, các đô ?Chợ xuất hiện nhiều chứng tỏ gì?( Buôn bán thị. Ở Đàng Ngoài có Thăng Long, phát triển ) Phố Hiến, ở Đàng Trong có Thanh HS đọc “ một số... đông” : Em có nhận xét Hà, Hội An, Gia Định.. gì về các phố phường? (đẹp, rộng, lát gạch. Xếp theo ngành hàng) ? Tại sao Hội An trở thành cảng lớn nhất ở Đàng Trong? (đây là trung tâm buôn bán, trao đổi hàng hoá, gần biển thuận lợi cho các thuyền buôn nước ngoài ra vào.) HSQS H52: ? Bức vẽ có những hình ảnh gì ? Cảnh thuyền bè đi lại tấp trên sông chứng tỏ điều gì ? Trên bờ sông có nhiều ngôi nhà va phố phường gợi cho em suy nghĩ gì ? Bức vẽ chứng tỏ điều gì ?( KT phát triển ) ?Tình hình ngoại thương như thế nào? -Trong thế kỉ XVII ngoại thương ?Chúa Trịnh và chúa Nguyễn có thái độ như phát triển,nửa sau thế kỉ XVIII thì thế nào trong việc buôn bán với nước ngoài. hạn chế. ?Vì sao giai đoạn sau chúa Nguyễn - Trịnh chủ trương hạn chế ngoại thương? 4. Củng cố : Kinh tế Đàng Trong - Đàng Ngoài khác nhau như thế nào? 5. Dặn dò: Học bài, trả lời câu hỏi SGK, Tìm hiểu phần II- bài 23. *************************** Ngày soạn : 18/2/2010. Tuần 26 Ngày dạy : Tiết 49- Bài 23 : KINH TẾ, VĂN HÓA THẾ KỶ XVI - XVIII I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Những nét lớn về mặt văn hóa của đất nước, những thành tựu văn học, nghệ thuật của ông cha ta, đặc biệt là văn nghệ dân gian. -Nho giáo vẫn được chính quyền phong kiến đề cao. -Đạo Thiên Chúa được tuyền bá vào nước ta đồng thời với việc thương nhân Châu Au đến nước ta tìm nguồn lợi và tài nguyên.Chữ Quốc Ngữ ra đời xuất phát từ nhu cầu truyền đạo của các giáo sĩ. 2.Tư tưởng: - Hiểu được truyền thống văn hoá của dân tộc luôn phát triển trong bất kì hoàn cảnh nào. 3.Kĩ năng: - Mô tả lễ hội hoặc vài trò chơi tiêu biểu trong lễ hội của làng mình. II. Phương tiện dạy học: III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: -Tình hình kinh tế đàng ngoài ở thế kỷ XVII - XVIII phát triển như thế nào? 3. Bài mới:.

(114) GTB : Mặc dù tình hình đất nước không ổn định, chia cắt kéo dài nhưng nền kinh tế vẫn đạt mức phát triển nhất định. Bên cạnh đó đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân có nhiều điểm mới do việc giao lưu buôn bán với người phương tây được mở rộng. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT II. Văn hoá. ? Ở TK XVI - XVII nước ta có những tôn 1. Tôn giáo: giáo nào? Nói rõ sự phát triển của các tôn - Nho giáo: vẫn được đề cao trong giáo đó? học tập, thi cử và tuyển chọn quan ? Vì sao lúc này nho giáo không còn chiếm lại. địa vị độc tôn? ( Các thế lực phong kiến - Phật giáo, đạo giáo phục hồi và tranh giành địa vị. Vua trở thành bù nhìn.) phát triển. ? Ở thôn quê có những hình thức sinh hoạt văn hoá nào?( Thờ thành hoàng, tổ tiên. Mở hội làng ) ? Việc thờ cúng tổ tiên thể hiện điều gì ? ( Thể hiện lòng thành kính, nhớ ơn công ơn tổ tiên) ? Kể tên một số hội làng mà em biết? HSQSH53: QS tranh em thấy bức tranh phản ánh điều gì ? ( Biểu diễn võ nghệ ). ? Em hãy miêu tả bức tranh ? (Phía trên hình ảnh 2 chiến sĩ đang cưỡi ngựa đấu thương 1 trong những vũ khí của kị binh, giữa bức tranh là cảnh 2 người đấu kiếm, phía trái bên dưới là hình ảnh biểu diễn võ tay không, bên cạnh là trọng tài. Phía dưới bên phải là hình ảnh biểu diễn bắn cung) ? Cảnh biểu diễn võ nghệ nói lên điều gì ? ( Truyền thống thượng võ của dân tộc được phát huy) ? Lễ hội được tổ chức dưới hình thức nào ? Hình thức sinh hoạt văn hóa có tác dụng gì? (Tổ chức văn nghệ, trò chơi – Thắt chặt tình đoàn kết) ? Câu ca dao “ Nhiễu điều...cùng” nói lên điều gì ?( Con người sống cùng nhau phải yêu thương, đoàn kết) ? Em hãy kể 1 vài câu ca dao có nội dung tương tự ? ? Đạo Thiên chúa bắt nguồn từ đâu, vì sao - Đạo thiên chúa xuất hiện cuối thế xuất hiện ở nước ta?(SGK/114) kỷ XVI. ? Thái độ của chính quyền Trịnh - Nguyễn đối với đạo Thiên chúa? ( Ngăn cấm) ? Vì sao chính quyền PK lại ngăn cấm ? ( Không phù hợp với đạo trung quân ) ? Hiện nay vấn đề tôn giáo ở nước ta ntn ? ?Những sinh hoạt văn hoá truyền thống lễ hội, tôn giáo vẫn được duy trì đến ngày nay.

(115) nói lên điều gì ? ( SH văn hoá là đời sống tinh thần của người dân không thể thiếu) ?Chữ quốc ngữ ra đời trong hoàn cảnh nào? ? Vì sao trong thời gian dài chữ quốc ngữ không được sử dụng ? ( G/c PK bảo thủ ) ? Vì sao chữ cái ghi âm tiếng việt trở thành chữ quốc ngữ nước ta cho đến ngày nay ? (Đây là thứ chữ viết tiện lợi khoa học, dễ phổ biến) ?Sự ra đời chữ quốc ngữ có ý nghĩa ntn ? ( Công cụ thông tin, giữ vai trò quan trọng trong văn học ) ?Văn học giai đoạn này gồm mấy bộ phận?. ? Kể tên 1 số tác phẩm, tác giả văn học chữ nôm mà em biết? HS đọc “ Nguyễn Bỉnh Khiêm... sơn hậu”. ?Em biết gì về 2 ông? Hai ông có vai trò ntn đối với sự phát triển văn hoá dân tộc ? ?Các tác phẩm VH chữ nôm phản ánh nội dung gì ? ? Thơ nôm xuất hiện ngày càng nhiều có ý nghĩa như thế nào đối với tiếng nói và văn hóa dân tộc. ? Em có nhận xét gì về văn học dân gian. (Thể loại, nội dung). ? Hãy kể 1 số thể loại văn học dân gian ? ?Nghệ thuật dân gian gồm mấy loại hình? HSQSH54: Miêu tả tượng phật ? Nhận xét nghệ thuật điêu khắc thời đó ?(SKH/92) ?Kể tên một số loại hình nghệ thuật sân khấu? ?Nghệ thuật sân khấu phản ánh nội dung gì? Liên hệ nghệ thuật dân gian hiện nay.. 2. Sự ra đời chữ quốc ngữ. - TK XVII một số giáo sĩ phương tây dùng chữ cái la tinh ghi âm tiếng việt -> Chữ quốc ngữ ra đời.. 3. Văn học, nghệ thuật dân gian. a.Văn học: -Văn học chữ nôm phát triển + Tác phẩm : Bạch vân am thi tập, thiên nam ngữ lục+ Tác giả : Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào Duy Từ. + Nội dung: ca ngợi hạnh phúc con người tố cáo những bất công trong XH, sự thối nát của triều đình PK. -Văn học dân gian phát triển với nhiều thể loại phong phú: truyện nôm, truyện tiếu lâm, thơ lục bát. b.Nghệ thuật dân gian: - Nghệ thuật điêu khắc: điêu khắc gỗ, phật bà quan âm. - Nghệ thuật sâu khấu: chèo, tuồng đa dạng, phong phú, phản ánh đời sống lao động cần cù, vất vả nhưng đầy lạc quan, lên án kẻ gian nịnh, ca ngợi tình yêu thương con người.. 4 Củng cố : - Hãy trình bày sự phát triển phong phú và đa dạng của những loại hình nghệ thuật dân gian ở nước ta vào thế kỷ XVI – XVIII? 5 Dặn dò: - Học bài, trả lời câu hỏi SGK. - Tìm hiểu bài 24 SGK. ******************************* Kí duyệt giáo án :. Ngày soạn : 20/2/2010.. Tuần 26.

(116) Ngày dạy : Tiết 50- Bài 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Sự mục nát cực độ của chính quyền phong kiến Lê - Trịnh ở đàng ngoài, làm cho kinh tế sa sút . - Các cuộc đấu tranh của nông dân chống lại chính quyền phong kiến. 2.Tư tưởng: - Bồi dưỡng ý thức căm ghét sự áp bức, cầm quyền đồng cảm với nỗi khổ cực của nông dân . 3.Kĩ năng: - Rèn kĩ năng sử dụng lược đồ, xác định địa danh của từng cuộc khởi nghĩa lớn. II. Phương tiện dạy học: - Bản đồ phong trào khởi nghĩa nông dân ở thế kỷ XVIII. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Ở TK XVI - XVII nước ta có những tôn giáo nào? Nói rõ sự phát triển của các tôn giáo đó? 3. Bài mới: GTB : Ở những bài trước chúng ta thấy dưới quyền cai trị của chúa Trịnh ở Đàng Ngoài nên sản xuất bị trì trệ, không phát triển dẫn tới đòi sống nhân dân khổ cực có áp bức có đấu tranh, nhân dân Đàng Ngoài đã vùng lên đấu tranh. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT - HS đọc “ Vào TK XVIII... 1719”. 1. Tình hình chính trị : ? Nhận xét chính quyền họ Trịnh ở Đàng - Chính quyền mục nát cực độ. Ngoài giữa thế kỷ XVIII? ? Nêu những biểu hiện chứng tỏ sự mục nát + Vua Lê là bù nhìn. của vua Lê chúa Trịnh. + Chúa Trịnh quanh năm hội hè, yến tiệc. + Quan lại hoành hành, đục khoét nhân dân. ?Sự mục nát của chính quyền họ Trịnh đã dẫn - Hậu quả: đến hậu quả gì? + Sản xuất nông nghiệp đình đốn, công thương nghiệp sa sút. ? Nhân dân phải chịu cảnh tô thuế nặng nề, bất + Hạn, lụt mất mùa. Thuế nặng nề công như thế nào? ? Đời sống nhân dân ntn ? Trách nhiệm thuộc + Đời sống nhân dân cực khổ về ai ? thường xuyên xảy ra nạn đói, nhân dân bỏ làng phiêu tán . ? Thái độ của nhân dân đối với chính quyền + Nhiều cuộc khởi nghĩa đã nổ ra. phong kiến như thế nào? 2. Những cuộc khởi nghĩa lớn. - GV treo lược đồ giải thích ký hiệu. ? Nguyên nhân nào dẫn đến các cuộc khởi nghĩa lớn của nông dân ? HS đọc “Những... bản mường”. HS làm bài tập nhóm . Thời gian Khởi nghĩa Địa bàn.

(117) 1737 17381770 17401751 17411751 17391769. Nguyễn Dương Hưng Lê Duy Mật Nguyễn Danh Phương. Sơn Tây Thanh Hoá Nghệ An Tam Đảo – Sơn tây .. Nguyễn Hữu Cầu Hoàng Công Chất. Đồ Sơn HP - Kinh Bắc Sơn Nam, Tây - Có hiều cuộc khởi nghĩa tiêu biểu : Nguyễn Dương Hưng, Lê Bắc, Điện Duy Mật, Nguyễn Danh Phương, Biên. Nguyễn Hữu Cầu, Hoàng Công ?Hãy kể tên những cuộc khởi nghĩa lớn tiêu Chất. biểu ở Đàng Ngoài? - HS dựa trên lược đồ xác định địa bàn hoạt động của các cuộc khởi nghĩa. Thảo luận : Nhận xét địa bàn và quy mô, tính - Kết quả : Các cuộc khởi nghĩa thất bại. chất của các cuộc khởi nghĩa? Địa bàn hoạt động rộng khắp cả nước gồm cả đồng bằng, miền núi, Tính chất: quyết liệt . ? Kết quả của các cuộc khởi nghĩa. (Thất bại) ? Ý nghĩa của các cuộc khởi nghĩa? (Làm cho chính quyền PK Trịnh bị lung lay, Nêu cao tinh thần đấu tranh của ND, Tạo điều kiện cho nghĩa quân Tây Sơn tiến quân ra Bắc). 4. Củng cố : - Nêu những nét chính về tình hình xã hội Đàng Ngoài ở nửa sau thế kỷ XVIII? - Kể tên những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu. 5. Dặn dò: - Học bài, trả lời câu hỏi sách giáo khoa. - Tìm hiểu bài 25. ********************************** Ngày soạn : 25/2/2010. Tuần 27 Ngày dạy : Tiết 51- Bài 25: PHONG TRÀO TÂY SƠN I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Sự mục nát của chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong nửa sau thế kỷ XVIII, từ đó dẫn đến phong trào nông dân ở Đàng Trong mà đỉnh cao là cuộc khởi nghĩa Tây Sơn. - Anh em Nguyễn Nhạc lập căn cứ Tây Sơn, sự ủng hộ của đồng bào Tây Nguyên. 2.Tư tưởng: - Sức mạnh quật khởi, ý chí kiên cường của nhân dân chống lại ách áp bức bốc lột. 3.Kĩ năng: - Rèn kĩ năng sử dụng lược đồ. II. Phương tiện dạy học: - Lược đồ căn cứ địa Tây Sơn. III. Hoạt động dạy học.

(118) 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Ý nghĩa lịch sử của phong trào khởi nghĩa nông dân đàng ngoài? 3. Bài mới: GTB : Tình hình đàng ngoài nhân dân bị bóc lột nhiều cuộc khởi nghĩa bùng nổ? Vậy Đàng Trong như thế nào chúng ta hãy cùng tìm hiểu cụ thể ở Đàng Trong. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT I. Khởi nghĩa nông dân Tây Sơn. 1. Xã hội đàng trong nửa sau thế kỷ XVIII. ? Xã hội đàng trong nửa sau thế kỷ XVIII a.Tình hình xã hội Đàng Trong: như thế nào? - Chính quyền họ Nguyễn suy yếu, ? Nêu những biểu hiện chứng tỏ chính mục nát. quyền họ Nguyễn đi vào con đường suy yếu mục nát ?( Số lượng quan lại tăng quá mức, việc mua quan, bán tước phổ biến. Quan lại đàn áp bóc lột ND) - Tập đoàn Trương Thúc Loan lũng - HS đọc “ Nhà bác học...mà kể”. đoạn triều đình, nắm mọi quyền ?Em hình dung ntn về quan lại thống trị? hành ? Đời sống của nhân dân Đàng Trong có gì khác với nông dân Đàng Ngoài?( Ndân mất ruộng đất, nộp nhiều thứ thuế, nộp lâm thổ - Đời sống cực khổ. sản quý, đời sống cực khổ) ? Sự mục nát của chính quyền họ Nguyễn đã dẫn đến hậu quả của nó ra sao?( Mâu thuẫn giữa các tầng lớp xã hội đối với chính + Nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra. quyền họ Nguyễn ngày càng dâng cao, nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra.) b. Khởi nghĩa của Chàng Lía ? Em có hiểu biết gì về Lía? ? Cuộc khởi nghĩa nổ ra ở đâu, mục đích, - Căn cứ : Truông Mây (Bình Định) chủ trương của cuộc khởi nghĩa là gì? - Chủ trương: Lấy của nhà giàu, HS đọc “ Ở Bình Định... hãi hùng”. chia cho người nghèo. ?Em hiểu gì qua đoạn thơ ? ?Kết quả của cuộc khởi nghĩa ntn ? - Kết quả : Thất bại. ? Cuộc khởi nghĩa thất bại nhưng có ý nghĩa ntn ?( Thể hiện tinh thần đấu tranh quật khởi của nông dân làm cho CQ nhà Nguyễn càng suy yếu) 2. Khởi nghĩa Tây Sơn bùng no. ? Em biết gì về lãnh đạo khởi nghĩa Tây - Lãnh đạo: Nguyễn Nhạc, Nguyễn Sơn? Huệ, Nguyễn Lữ. ? Vì sao anh em Nguyễn Nhạc lại phất cờ khởi nghĩa? Mục đích của cuộc KN là gì? ?Anh em Nguyễn Nhạc đã chuẩn bị ntn ? ? Vì sao cuộc KN được ND ủng hộ ? - GV Sử dụng LĐ gt căn cứ Tây sơn. - Căn cứ: + Tây Sơn Thượng Đạo (An Khê, Gia Lai) ? Vì sao anh em Nguyễn Nhạc lại chuyển + Tây Sơn Hạ Đạo (Tây Sơn, Bình.

(119) căn cứ xuống Tây sơn hạ đạo ? ? Những lực lượng tham gia cuộc khởi nghĩa? HS đọc “ Một số... vua quan” :Em hiểu gì về nghĩa quân qua đoạn trích ?. Định) - Lực lượng: dân nghèo, đồng bào dân tộc: Chămpa, Bana, thợ thủ công, thương nhân…. 4. Củng cố : - Những nét chính về tình hình xã hội đàng trong nửa sau thế kỷ XVIII. 5. Dặn dò: Học bài – Trả lời câu hỏi SGK, Tìm hiểu phần II bài 25. ************************ Kí duyệt giáo án : Ngày soạn : 5/3/2010. Ngày dạy :. Tuần 27 Tiết 52- Bài 25: PHONG TRÀO TÂY SƠN. I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : -Các mốc quan trọng của phong trào Tây Sơn nhằm đánh đổ tập đoàn phong kiến phản động Nguyễn , tiêu diệt quân Xiêm, từng bước thống nhất đất nước. -Tài chỉ huy quân sự của Nguyễn Huệ. 2.Tư tưởng: - Tự hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc,những chiến công vĩ đại của nghĩa quân Tây Sơn. 3.Kĩ năng: - Rèn kĩ năng sử dụng lược đồ. II. Phương tiện dạy học: - Lược đồ Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực phong kiến và chống quân xâm lược nước ngoài. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Những nét chính tình hình xã hội đàng trong nửa sau thế kỷ XVIII? - Trình bày trên lược đồ căn cứ địa của khởi nghĩa quân Tây Sơn? 3. Bài mới: GTB : Sau khi xây dựng căn cứ nghĩa quân Tây Sơn ngày càng vững, anh em Nguyễn Nhạc làm gì, chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ. NỘI DUNG CẦN ĐẠT II. Tây sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn và đánh tan quân xâm lược - Sử dụng lược đồ H.57phóng to. Xiêm. ?Sau khi lực lượng lớn mạnh, nghĩa quân 1. Lật đổ chính quyền họ Nguyễn Tây sơn đã làm gì? - 9/1773 nghĩa quân hạ thành Quy GV kể chuyện hạ thành Quy Nhơn: Nguyễn Nhơn. Nhạc giả vờ bị bắt, nhốt vào cũi, rồi sai nghĩa quân khiêng vào thành nộp cho quân Nguyễn. Nửa đêm ông phá cũi đánh từ trong.

(120) ra, phối hợp quân Tây sơn đánh từ ngoài vào. Chỉ 1đêm nghĩa quân hạ được thành. ? Nhận xét cách hạ thành Quy Nhơn của Nguyễn Nhạc?( Thông minh, táo bạo) HS xác định địa danh Quy Nhơn trên LĐ. ? Thành Quy Nhơn thuộc về tay nghĩa quân có ý nghĩa ntn ?( Lần đầu hạ được 1 thành luỹ, dinh thự quan lại, uy thế nghĩa quân tăng lên) GVgt trên LĐ: Tính đến giữa 1774 nghĩa quân kiểm soát 1 vùng rộng lớn từ Quảng Nam đến Bình Thuận. ? Biết Tây Sơn nổi dậy chúa Trịnh có hành động gì? ? Trước tình hình đó Tây sơn có chủ trương gì ? ?Tại sao Nguyễn Nhạc lại phải hòa hoãn với quân Trịnh?( Tây sơn ở thế bất lợi phía Bắc có quân Trịnh, phía Nam có quân Nguyễn). -Đến giữa năm 1774 nghĩa quân mở rộng vùng kiểm soát từ Quảng Nam đến Bình Thuận. - Quân Trịnh đánh vào Phú Xuân. - Nguyễn Nhạc tạm hòa với quân Trịnh, tập trung đánh Nguyễn. - Năm 1777 Tây Sơn bắt và giết được Chúa Nguyễn, chính quyền họ Nguyễn bị lật đổ. 2. Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút (1785) a. Nguyên nhân: - Nguyễn Ánh cầu cứu quân Xiêm. b. Diễn biến: -Giữa năm 1784 : 5 vạn quân Xiêm tiến vào nước ta. - Cuối 1784 quân Xiêm chiếm được miền tây Gia Định.. ?Vì sao quân Xiêm xâm lược nước ta? ? Em có nhận xét gì về hành động của Nguyễn Ánh? - Sử dụng LĐ H57. ? Quân Xiêm tiến đánh ta theo các đường nào. HS xác định hướng tiến của quân Xiêm trên LĐ. ?Thái độ của quân Xiêm khi vào nước ta như thế nào?( Hung hăng, bạo ngược). ? Trước tình hình đó ta có chủ trương ntn ? ?Vì sao Nguyễn Huệ chọn đoạn sông này làm trận địa quyết chiến? - 1/1785 Nguyễn Huệ chọn Rạch Sử dụng LĐ : Chiến thắng Rạch Gầm, Xoài Gầm, Xoài Mút làm trận địa. Mút. ? Trận địa được bố trí ntn ? GVgt trên LĐ : Thuỷ quân ta giấu ở các nhánh sông Rạch Gầm, Xoài mút và sau các nghách của cù lao, Bộ binh mai phục trên bờ và trên cù lao giữa sông. ? Trận chiến đã diễn ra ntn ? (2 HS kết hợp tình bày miệng và trên LĐ) - 19/1/1785 Nguyễn Huệ dùng mưu nhử địch vào trận địa mai phục. Ta phản công, quân Xiêm bị tiêu diệt ? Kết quả như thế nào? gần hết, Nguyễn Anh thoát chết, sang.

(121) ?Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút có ý nghĩa gì?. Xiêm lưu vong. c. Kết quả: Quân Xiêm bị đánh tan. d. Ý nghĩa : - Đập tan âm mưu xâm lược của nhà Xiêm. - Khẳng định sức mạnh của nghĩa quân.. 4. Củng cố : - Trình bày diễn biến, ý nghĩa chiến thắng trận Rạch Gầm - Xoài Mút? - Quá trình lật đổ họ Nguyễn diễn ra như thế nào? 5. Dặn dò: - Học bài, Trả lời câu hỏi SGK. - Tìm hiểu phần III, bài 25. ********************************. Ngày soạn : 6/3/2010. Ngày dạy :. Tuần 28 Tiết 53- Bài 25: PHONG TRÀO TÂY SƠN. I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : -Các mốc quan trọng của phong trào Tây Sơn nhằm đánh đổ tập đoàn phong kiến phản động vua Lê,chúa Trịnh. -Tài chỉ huy quân sự của Nguyễn Huệ. 2.Tư tưởng: - Tự hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc,những chiến công vĩ đại của nghĩa quân Tây Sơn. 3.Kĩ năng: - Rèn kĩ năng sử dụng lược đồ..

(122) II. Phương tiện dạy học: - Lược đồ Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực phong kiến . III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Trình bày chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút ? 3. Bài mới: GTB : Sau khi tiêu diệt họ Nguyễn ở Đàng Trong và 5 vạn quân Xiêm, quân Tây Sơn tiếp tục làm gì? Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu phần III. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT III. Tây sơn lật đổ chính quyền họ Trịnh. Sử dụng lược đồ : H57 1. Hạ thành Phú Xuân, tiến ra Bắc ?Thái độ của quân Trịnh ở thành Phú Xuân Hà diệt họ Trịnh. như thế nào? ( Kiêu căng...) ?Trước tình hình đó Nguyễn Huệ đã làm -Hè 1786 Nguyễn Huệ tiến quân gì ? đánh thành Phú Xuân. GVgt cách hạ thành Phú Xuân . - 6/1786 hạ thành Phú Xuân giải phóng toàn bộ đất Đàng Trong. ? Sau khi giải phóng đàng trong xong, Nguyễn Huệ có quyết định gì ? -Giữa 1786 Nguyễn Huệ đánh vào ?Nguyễn Huệ ra Bắc tại sao phải lấy danh Thăng Long, chúa Trịnh bị bắt. nghĩa “phù Lê, diệt Trịnh”?( nhằm tập hợp Nguyễn Huệ giao chính quyền cho dân chúng ủng hộ) vua Lê, rồi trở vào nam. ? Vì sao quân Tây sơn tiêu diệt họ Trịnh nhanh chóng như vậy ?( ND ghét họ Trịnh, ủng hộ Tây sơn, quân Tây Sơn mạnh) - GV gt trên LĐ vùng phân chia cai quản của 3 anh em Tây Sơn. 2. Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản?Sau khi quân Tây Sơn trở vào Nam, tình Nguyễn Huệ thu phục Bắc Hà. hình Bắc Hà như thế nào?( Họ Trịnh nổi loạn, Lê Chiêu Thống bạc nhược) ?Nguyễn Hữu Chính có thái độ ra sao? - Nguyễn Hữu Chỉnh lộng quyền ? Trước tình hình đó Nguyễn Huệ có biện chống Tây Sơn. pháp ntn ? - Nguyễn Huệ cử Vũ Văn Nhậm ra ? Sau khi diệt được Chỉnh, thái độ Nhậm Bắc diệt Chỉnh, nhưng sau đó Nhậm ntn ? Nguyễn Huệ có quyết định gì ? ra mặt chống Tây Sơn. -Giữa năm1788 Nguyễn Huệ tiến Thảo luận : Tại sao Tây Sơn lại lật đổ các quân ra Thăng Long diệt Nhậm và chính quyền phong kiến một cách nhanh xây dựng chính quyền ở Bắc Hà. chóng. (Đựơc nhân dân,nhiều sĩ phu nổi tiếng giúp đỡ. Lực lượng Tây Sơn hùng mạnh. Chính quyền phong kiến Trịnh-Lê quá thối nát). ? Việc lật đổ các tập đoàn phong kiến họ Lê, Trịnh có ý nghĩa ntn ?( Xoá bỏ sự chia cắt đất nước, đặt cơ sở cho việc thống nhất).

(123) 4. Củng cố : - Kể những hoạt động của Nguyễn Huệ ở Bắc Hà từ năm 1786 - 1788? - Quân Tây Sơn đã lật đổ chính quyền phong kiến Nguyễn Trịnh và Lê như thế nào? - Yếu tố nào giúp Tây Sơn lật đổ được các chính quyền phong kiến? 5. Dặn dò: Học bài – Trả lời câu hỏi SGK. - Tìm hiểu phần IV, bài 25 . ************************** Kí duyệt giáo án :. Ngày soạn : 10/3/2010. Tuần 28 Ngày dạy : Tiết 54- Bài 25: PHONG TRÀO TÂY SƠN I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : -Tài thao lược quân sự của Quang Trung và danh tướng Ngô Thì Nhậm. -Những sự kiện lớn trong chiến dịch phá quânThanh, đặc biệt là đại thắng ở trận Ngọc Hồi-Đống Đa xuân Kỉ Dậu (1789) 2.Tư tưởng: - Tự hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc, những chiến công vĩ đại của nghĩa quân Tây Sơn trong cuộc đại phá quân Thanh xâm lược. 3.Kĩ năng: - Rèn kĩ năng sử dụng lược đồ. II. Phương tiện dạy học: - Lược đồ Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực phong kiến . - Lược đồ trận đánh Ngọc Hồi - Đống Đa. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Phong trào Tây Sơn từ 1773 - 1788 đạt được những thành tựu gì? 3. Bài mới: GTB : Sau khi xây dựng xong chính quyền ở Đàng Ngoài, Nguyễn Huệ trở vào Nam. Tình hình Bắc Hà như thế nào? Lê Chiêu Thống đã hành động gì khi thế cùng lực kiệt, chúng ta tìm hiểu . HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT IV. Tây sơn đại phá quân Thanh. 1. Quân Thanh xâm lược nước ta. ?Sau khi Nguyễn Huệ thu phục Bắc Hà, Lê Hoàn cảnh: Chiêu Thống đã có hành động gì? -Lê Chiêu Chống cầu cứu nhàThanh ? Nhà Thanh có bỏ qua cơ hội này không? - 1788 Tôn Sĩ Nghị, đem 29 vạn quân Sử dụng lược đồ H.57 . tiến vào nước ta. ?Quân Thanh vào nước ta theo đường nào? HS chỉ trên LĐ hướng tiến quân của quân Thanh khi vào nước ta..

(124) ? Em có nhận xét gì về sự chuẩn bị của quân Thanh cho cuộc xâm lược nước ta ? ( Chu đáo, lực lượng mạnh gồm kị binh, bộ binh, thuỷ binh, được Lê Chiêu Thống dẫn đường, tướng giặc giỏi) ? Hành động cầu cứu nhà Thanh của vua LCT đã bị ND lên án bằng câu nói gì? ? Em có nhận xét gì về bè lũ Lê Chiêu Thống?( Hèn hạ, bán nước) ?Trước thế mạnh của quân giặc, quân Tây Sơn đã hành động gì?Rút khỏi Thăng long. ? Vì sao quân Tây Sơn rút khỏi Thăng Long? (Để bảo toàn lực lượng) ? Vì sao ta chọn Tam Điệp-Biện sơn để xây dựng phòng tuyến?( Nơi thủy bộ liên kết chặt chẽ, là nơi quân Tây sơn hội quân, tiến quân ra Thăng long) - GVgt trên lược đồ về phòng tuyến . ? Nguyễn Huệ đã bố trí trận địa ntn? ( Quân bộ đóng ở Tam Điệp, Thuỷ đóng ở Biện Sơn-> thủy bộ liên kết chặt chẽ. ) ? Thái độ của quân Thanh khi vào nước ta ntn ?( Chủ quan, kiêu ngạo). b. Chuẩn bị của nghĩa quân.. - Lập phòng tuyến Tam Điệp , Biện Sơn .. 2. Quang Trung đại phá quân Thanh (1789) - Tháng 1/1788 Nguyễn Huệ lên ngôi ?Tại sao lúc lấy được chính quyền họ Trịnh, Hoàng Đế lấy niên hiệu là Quang Nguyễn Huệ lại không lên ngôi Hoàng đế Trung và tiến quân ra Bắc. mà giờ mới lên ngôi?( Lúc tiến quân ra Bắc ông lấy danh nghĩa phù Lê diệt Trịnh, giờ vua Lê bán nước, quân Thanh XL nên ông lên ngôi vua là hợp lí.) ? Việc Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng Đế có ý nghĩa ntn ?( Tập hợp lòng dân, tạo sức mạnh đoàn kết dân tộc) ?Vì sao Quang Trung mở cuộc duyệt binh ở Nghệ An?(Lấy khí thế tinh thần cho binh lính) HS đọc “Đánh..chi hữu chủ”. Bài tuyên thệ của Quang Trung nói lên điều gì? ? Quang Trung dự định đánh quân Thanh vào thời gian nào?Tết nguyên đán Kỉ Dậu ? Vì sao Quang Trung lại quyết định tiêu diệt quân Thanh vào tết Kỉ Dậu?( Quân Thanh mới chiếm được Thăng Long dễ dàng nên chủ quan-vào dịp tết quân Thanh lơ là, không đề phòng) ? Quang Trung chuẩn bị cho cuộc đại phá quân Thanh ntn ?(Tuyển quân, tổ chức cho binh lính ăn tết trước, chia quân làm 5 đạo.

(125) tiến ra Bắc) GVgt trên LĐ các hướng tiến quân của ta. Sử dụng LĐ : trận Ngọc Hồi - Đống Đa. ?Việc tiến đánh quân Thanh của Quang Trung diễn ra như thế nào?(Trình bày trên LĐ) ? Chiến thắng Ngọc Hồi có ý nghĩa ntn? (Đồn giữ vị trí quan trọng nhất, mất Ngọc hồi giặc mất lực lượng tinh nhuệ 3v quân) ?Tại sao Quang Trung cho quân tấn công đồn Ngọc Hồi-Đống đa cùng 1 thời điểm? Việc làm đó thể hiện điều gì? (Làm cho quân giặc không kịp điều quân tiếp việnThể hiện sự chỉ đạo: Hợp đồng tác chiến) ? Kết quả ?. - Quang Trung chia làm 5 đạo tiến quân ra Bắc. - Đêm 30 vượt sông Gián Khẩu tiêu diệt đồn tiền tiêu của địch. - Đêm mồng 3 tết bí mật vây đồn Hà Hồi (Thường Tín, Hà Tây). - Sáng 5 tết đánh đồn Ngọc Hồi. Cùng lúc đạo quân đô đốc Long tấn công đồn Đống Đa.. - Trưa 5 tết, Quang Trung cho quân tiến vàoThăng Long. -Trong 5 ngày đêm quân Tây sơn đã quét sạch 29vạn quân Thanh. 3. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn. ?Nêu thành quả Tây Sơn thu được từ 1771 - a. Ý nghĩa lịch sử : 1780? - Lật đổ các tập đoàn PK Nguyễn Trịnh, Lê. Thống nhất đất nước. -Đánh tan các cuộc xâm lược của quân Xiêm, Thanh. ?Vì sao Tây Sơn giành được nhiều thắng lợi b. Nguyên nhân thắng lợi. như vậy? - Được nhân dân ủng hộ. ? Đặc điểm nổi bật trong nghệ thuật chỉ đạo - Sự lãnh đạo tài tình sáng suốt của chiến tranh của Quang Trung là gì? Quang Trung và bộ chỉ huy. 4. Củng cố : - Trình bày công lao của phong trào Tây Sơn từ năm 1771 - 1789. 5. Dặn dò: - Học bài – Trả lời câu hỏi SGK. - Tìm hiểu bài 26 . ************************** Ngày soạn : 12/3/2010. Tuần 29 Ngày dạy : Tiết 55- Bài 26 : QUANG TRUNG XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Thấy được việc làm của Quang Trung về chính trị, kinh tế, văn hóa đã góp phần tích cực ổn định trật tự xã hội, bảo vệ tổ quốc. 2.Tư tưởng: - Giáo dục lòng biết ơn người anh hùng áo vải Quang Trung. 3.Kĩ năng: - Bồi dưỡng năng lực đánh giá nhân vật lịch sử. II. Phương tiện dạy học: - Ảnh tượng đài Quang Trung..

(126) III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Trình bày chiến thắng Ngọc Hồi - Đống đa trên bản đồ? - Vì sao Quang Trung đánh tan quân Thanh? 3. Bài mới: GTB : Tên tuổi của anh hùng Quang Trung - Nguyễn Huệ không chỉ gắn liền với những công lao lừng lẫy về quân sự mà còn cả trong việc xây dựng đất nước. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ ? Nhắc lại tình hình kinh tế, xã hội nước ta trước khi cuộc KN Tây sơn nổ ra?(Chính quyền PK suy sụp, Vua lê là bù nhìn, Chúa Trịnh-Nguyễn ăn chơi sa đoạ, quan lại tham ô, đục khoét ND, Ruộng đất bỏ hoang, mất mùa, đói kém, công thương nghiệp sa sút.) ?Sau chiến tranh Quang Trung đã làm gì? ( Xây dựng chính quyền mới, đề ra những biện pháp khôi phục, phát triển kinh tế, ổn định xã hội) ?Vì sao Quang Trung lại chú ý đến phát triển nông nghiệp?(Nông nghiệp là bộ phận chủ yếu quan trọng nhất của nền kinh tế nước ta lúc đó) ?Để phát triển nông nghiệp, Quang Trung có những biện pháp gì? ?Chính sách nông nghiệp của Quang Trung dã có tác dụng ntn?(Khuyến khích nông dân về quê làm ăn,mùa màng được mùa, Đời sống nhân dân ổn định) ? Quang Trung đã làm gì để phát triển công thương nghiệp? Tác dụng của biện pháp đó? ? Tại sao “mở cửa ải, thông chợ búa” thì công thương nghiệp phát triển? (Mở cửa ải, thông chợ búa để trao đổi buôn bán sản phẩm làm ra và hàng hoá với các nước. Buôn bán trong và ngoài nước phát triển, tạo điều kiện cho thủ công nghiệp phát triển, Thủ công nghiệp phát triển tạo điều kiện thương nghiệp phát triển) ? Quang Trung đã thi hành những biện pháp gì phát triển văn hóa, giáo dục? ?Chiếu lập học nói lên hoài bão gì của QT ? ( Muốn XD nền văn hoá, giáo dục phát triển, đào tạo người tài – ông khuyến khích mở trường học ở các huyện, xã) ?Việc sử dụng chữ nôm có ý nghĩa như thế nào?( Lần đầu tiên chữ nôm được Quang Trung đưa vào khoa cử và dùng làm chữ viết. NỘI DUNG CẦN ĐẠT 1. Phục hồi kinh tế, xây dựng văn hóa dân tộc.. - Nông nghiệp:. + Ban hành chiếu khuyến nông. + Giảm tô thuế.. - Công thương nghiệp. + Mở cửa ải, thông chợ búa. + Nghề thủ công và buôn bán được phục hồi.. - Văn hóa, giáo dục. + Ban chiếu lập học. + Đề cao chữ nôm. + Lập viện sùng chính..

(127) chính thức chứng tỏ ý thức dân tộc sâu sắc, bảo tồn văn hoá dân tộc.) ?Viện sùng chính đảm nhiệm vai trò gì? Việc Quang Trung cho lập viện sùng chính nói lên điều gì? ( Dịch sách chữ Hán ra chữ nômDùng tài liệu học tập bằng chữ nôm, thoát li sự lệ thuộc vào văn tự nước ngoài) ?Những việc làm của Quang Trung có tác dụng gì? (KT phục hồi, XH dần ổn định) ?Nhà nước thống nhất, song vua Quang Trung gặp phải khó khăn gì?( Phía Bắc: Lê Duy Chỉ hoạt động lén lút ở biên giới Việt Trung- Phía Nam Nguyễn Ánh cầu viện Pháp chiếm Gia Định) ?Trước âm mưu của kẻ thù, Quang Trung đã có những chính sách gì để củng cố quốc phòng? GV : Tạo thuyền chiến có nhiều loại, loại lớn có thể chở voi chiến và đại bác. ? Quang Trung đã có những chính sách gì về ngoại giao? ? Để củng cố nền độc lập trong nước Quang Trung đã làm gì? ? Kế hoạch đánh Gia Định của Quang Trung có thực hiện được không? Vì sao?(16/9/1792 Quang Trung qua đời) ? Công lao của Quang Trung đối với đất nước ta như thế nào?( Thống nhất đất nước. Đánh đuổi các cuộc xâm lược của quân Xiêm-Thanh, giữ vững nền độc lập, củng cố ổn định kinh tế, chính trị, văn hoá) HS quan sát ảnh tượng đài Quang Trung. GVgt về tượng đài. ? Việc nhân dân ta xây dựng tượng đài nói lên điều gì? ( Tưởng nhớ Quang Trung, người có công với đất nước – Truyền thống uống nước nhớ nguồn). 2. Chính sách quốc phòng, ngoại giao.. - Quốc phòng: + Thi hành chế độ quân dịch. + Xây dựng quân đội mạnh gồm bộ binh, tượng binh, kị binh. - Ngoại giao: + Đường lối đối ngoại khéo kéo, mềm dẻo, kiên quyết. + Tiêu diệt nội phản.. 4. Củng cố : - Trình bày công lao của Quang Trung đối với đất nước.. 5. Dặn dò: - Học bài – Trả lời câu hỏi SGK. - Ôn tập chương V – Chuẩn bị giờ sau làm bài tập lịch sử . **************************.

(128) Kí duyệt giáo án :. Ngày soạn : 18/3/2010. Ngày dạy :. Tuần 29 Tiết 56- LÀM BÀI TẬP LỊCH SỬ. I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Giúp học sinh củng cố : -Những kiến thức về lịch sử Việt Nam ở các thế kỷ XVI - XVIII. - Khái quát về những thành tựu mà dân tộc ta đã đạt được trên các lĩnh vực: phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục, kháng chiến chống ngoại xâm. 2.Tư tưởng: - Giáo dục cho học sinh ý thức tôn trọng những thành tựu mà nhân loại đã đạt được trong thời trung đại, niềm tự hào và tự cường dân tộc lòng yêu nước, yêu quê hương. 3.Kĩ năng: - Bồi dưỡng năng lực học sinh thông qua việc làm bài tập. II. Phương tiện dạy học: - Bảng phụ. III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: - Quang Trung đã làm gì để phục hồi và phát triển kinh tế, xây dựng văn hóa dân tộc? 3. Bài mới: Bài tập 1: Lập bảng thống kê hoạt động của nghĩa quân Tây Sơn từ 1771 - 1789. Thời gian Xuân 1771 Thu 1973 1776-1783 Năm 1777 Năm 1785 Năm 1786 1786-1788 Năm1788 Năm1789. Hoạt động của nghĩa quân Tây sơn Anh em Nguyễn Nhạc lập căn cứ khởi nghĩa Tây Sơn. Nghĩa quân kiểm soát từ Quảng Nam đến Bình Thuận. Nghĩa quân 4 lần đánh Gia Định. Tiêu diệt chúa Nguyễn, lật đổ chính quyền Đàng Trong. Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút. Tiêu diệt 5v quân Thanh. Lật đổ chính quyền chúa Trịnh. Ba lần tiến quân ra Bắc tiêu diệt các tập đoàn PK Lê- Trịnh Nguyễn Huệ lên Hoàng đế đế, tiến quân ra Bắc. Quang Trung đại phá quân Thanh. Bài tập 2: Giải thích chủ trương của Quang Trung thông qua các chiếu lệnh: Chiếu khuyến nông, Đề nghị nhà Thanh mở cửa ải- thông chợ búa, chiếu lập học, lập viện sùng chính. - Chiếu khuyến nông: Khuyến khích sản xuất nông nghiệp giải quyết tình trạng ruộng đất bị bỏ hoang và nạn lưu vong. - Đề nghị nhà Thanh mở cửa ải, thông chợ búa : Lưu thông hàng hóa, làm lợi cho sự tiêu dùng của dân. - Chiếu lập học: Khuyến khích việc học tập, tuyển chọn nhân tài. - Lập viện sùng chính : Dịch sách chữ Hán ra chữ nôm làm tài liệu học tập. Bài tập 3: Quang Trung đã có những chủ trương và biện pháp về quốc phòng và ngoại giao để giữ vững an ninh của đất nước?.

(129) Các mặt Nông nghiệp Công thương nghiệp Văn hóa, giáo dục. Quốc phòng:. Ngoại giao:. Chủ trương và biện pháp + Ban hành chiếu khuyến nông. + Giảm tô thuế. + Mở cửa ải, thông chợ búa. + Nghề thủ công và buôn bán được phục hồi. + Ban chiếu lập học. + Đề cao chữ nôm. + Lập viện sùng chính. + Thi hành chế độ quân dịch. + Xây dựng quân đội mạnh gồm bộ binh, tượng binh, kị binh. + Tiêu diệt nội phản. + Đường lối đối ngoại khéo kéo, mềm dẻo, kiên quyết.. Bài tập 4 Trong những năm 1786-1788 nghĩa quân Tây Sơn đã 3 lần tiến quân ra Bắc Hà. Hãy điểm lại ba lần tiến quân đó theo các nội dung sau:. Tiến Mục tiêu quân Lần thứ Phù Lê diệt Trịnh nhất. Thời gian 1786. Người chỉ huy. Kết quả. Nguyễn Huệ. Tiêu diệt chính quyền chúa Trịnh. Lần thứ Tiêu diệt Nguyễn hai Hữu Chỉnh. 1788. Vũ Văn Nhậm. Tiêu diệt phản loạn Nguyễn Hữu Chỉnh. Lần thứ Trị tội Vũ Văn ba Nhậm. 1788. Nhuyễn Huệ. Tiêu diệt Vũ Văn Nhậm và bè đẳng.. Bài tập 5 .Đánh dấu những biểu hiện sự suy sụp của xã hội Đàng Trong nửa sau thế kỉ XVIII? ( A, B,C) A. Quốc phó Trương Phúc Loan nắm hết quyền hành, khét tiếng tham nhũng. B. Quan lại từ trung ương cũng như ở địa phương quá đông. C. Thuế khoá nặng nề, quan lại tham nhũng, đời sống nhân dân khổ cực. D. Địa chủ cường hào lấn chiếm ruộng đất. Bài tập 6 : Trong các đô thị phát triển sau, đô thị nào thộc về đàng trong, đô thị nào thuộc về đàng ngoài. Tên đô thị Thăng Long( Kẻ chợ) Phố Hội An Phố Hiến Phố Thanh Hà Gia Định. Đàng trong. Đàng ngoài X. X X X X.

(130) 4. Củng cố : - Nhận xét giờ. 5. Dặn dò: - Học bài – ôn tập chương V. **************************. Ngày soạn : 20/3/2010. Ngày dạy :. Tuần 30 Tiết 57- ÔN TẬP. I. Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: Học sinh nắm được : - Kiến thức lịch sử Việt Nam từ đầu thế kỷ XVI - XVIII về chính trị, xã hội, kinh tế, văn học. - Những nét chính về đời sống nhân dân thế kỷ XVI - XVIII. 2.Tư tưởng: - Củng cố tình đoàn kết yêu quê hương, đất nước. 3.Kĩ năng: - Biết sử dụng bản đồ so sánh đối chiếu các sự kiện lịch sử, hệ thống các sự kiện lịch sử để rút ra qua nhận xét. II. Phương tiện dạy học: III. Hoạt động dạy học 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong giờ. 3. Bài mới: GTB : Chúng ta đã tìm hiểu tình hình đất nước từ thế kỷ XVI - XVIII, tình hình chính trị, xã hội nước ta không ổn định, chiến tranh liên tục, đời sống nhân dân cực khổ, sự phát triển kinh tế ở 2 đàng có sự khác nhau. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY-TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT I. Sự suy yếu của nhà nước PK tập quyền. GV hướng dẫn HS lập bảng thống 1. Lập bảng so sánh Bộ máy nhà nước, tình.

(131) kê, gọi HS lên điền vào bảng chấm điểm.. - Cuộc chiến tranh thứ nhất. + Tên gọi. + Hậu quả: - Cuộc chiến tranh thứ hai. + Tên gọi. + Nguyên nhân. + Hậu quả: ? Căn cứ của cuộc KN ? ? Cuộc KN Tây sơ do ai lãnh đạo. ? Suốt 17 năm ( 1771-1789) chiến đấu phong trào Tây sơn đã thu được kết quả ntn? Ý nghĩa của PT Tây sơn? ? Nguyên nhân nào dẫn đến thắng lợi cuộc KN Tây Sơn?. hình kinh tế thời Lê( TK XVI-XVIII) so với thời Lê (TKXV) Nội Thời Lê sơ Thời Lê (TKXVIdung (TKXV) XVIII) Bộ máy Tăng tính tập Suy thoái,Vua ăn nhà quyền, nhà chơi sa đoạ. Nội nước nước ổn định, bộ chia bè cánh, các đơn vị Quan lại đục hành chính tổ khoét ND. chức chặt chẽ. Kinh tế Kinh tế phát Nông nghiệp: triển. Chính Đàng ngoài trì quyền có biện trệ, Đàng trong pháp PT KT, PT, TCN xuất đời sống ND hiện làng TC, ổn định thương nghiệp phát triển. 2. Lập bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa nông dân ở đầu thế kỷ XVI. Tên cuộc Thời Địa điểm KN gian Trần Tuân 1511 Hưng Hoá,Sơn Tây Lê Hy, 1512 Nghệ An,Thanh Hoá Trịnh Hưng Phùng 1515 Tam Đảo Chương Trần Cảo 1516 Đông Triều(Q Ninh) 3. Phân tích nguyên nhân trực tiếp và hậu quả của 2 cuộc chiến tranh phong kiến lớn ở thế kỷ XVI - XVII : - Tên hai cuộc chiến tranh. + Chiến tranh Nam- Bắc Triều + Chiến tranh Trịnh-Nguyễn. - Hậu quả : Kinh tế bị tàn phá, đất nước bị chia cắt, gây cản trở cho sự PT của đất nước. II. Phong trào Tây Sơn. - Căn cứ khởi nghĩa: Tây sơn. - Lãnh đạo : + Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ. - Ý nghĩa lịch sử : + Lật đổ các tập đoàn PK Nguyễn - Trịnh, Lê. Thống nhất đất nước. +Đánh tan các cuộc xâm lược của quân Xiêm, Thanh. - Nguyên nhân thắng lợi. + Được nhân dân ủng hộ. + Sự lãnh đạo tài tình sáng suốt của Quang Trung và bộ chỉ huy..

(132) 4. Củng cố : - Tình hình nước ta thế kỷ XVI - XVIII như thế nào? 5. Dặn dò: Học bài, ôn tập. Giờ sau kiểm tra 1 tiết. **************************** Kí duyệt giáo án : Ngày soạn : 22/3/2010. Tuần 30 Ngày dạy : Tiết 58- LÀM BÀI TẬP KIỂM TRA (1 TIẾT) I-Mục tiêubài học: 1. Kiến thức : -Kiểm tra kiến thức đã học của HS thuộc phần lịch sử Việt Nam từ thế kỉ XV đến nửa đầu TK XIX . Qua đó đánh giá mức độ tiếp thu bài của HS ở mức nhận biết, thông hiểu, vận dụng kiến thức làm bài của học sinh . 2. Tư tưởng : - Giáo dục học sinh ý thức tự giác làm bài của học sinh . 3. Kỹ năng : - Rèn kỹ năng tổng hợp khái quát kiến thức lịch sử . II. Thiết bị dạy học : -Đề bài . III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra : Giấy kiểm tra của học sinh . 3. Bài mới : ĐỀ BÀI Đề chẵn : I. Trắc nghiệm khách quan: (3 Điểm) Khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời em cho là đúng. Câu1 : Lý do Lê Lợi tổ chức hội thề Đông Quan: A. Vì quân Minh mạnh. B. Vì lực lượng quân Lam sơn còn yếu. C. Vì sợ quân Minh trả thù. D. Vì như thế đảm bảo thắng lợi ít đổ máu. Câu 2: Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa vào thời gian : A. 7/3/1418 B. 2/7/1418 C. 3/7/1417 D. 7/2/1418. Câu 3: Danh nhân nào dưới đây được gọi là Trạng Lường. A. Ngô Sĩ Liên. B. Nguyễn Trãi. C. Lương Thế Vinh. C. Lê Thánh Tông. Câu 4: Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế, lấy niên hiệu Quang Trung vào thời gian. A. 1778 B. 1788 C. 1789. D. 1780. Câu 5 : Nối các sự kiện lịch sử sao cho đúng. Ý Cơ quan chuyên môn. Chức năng. A Quốc sử viện a. Can gián vua và các triều thần B Ngự sử đài b. Soạn thảo công văn C Viện hàn lâm c. Viết sử. II. Phần tự luận. (7 Điểm). Câu1 : Tình hình kinh tế nông nghiệp nước ta thế kỉ XVII - XVIII phát triển như thế nào? Câu2 : Ở các thế kỉ XVI-XVII nước ta có những tôn giáo nào? Nêu sự phát triển của các tôn giáo đó? Câu3 : Nêu ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi của phong trào Tây sơn?.

(133) Đề Lẻ : I. Trắc nghiệm khách quan: (3 Điểm) Khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời em cho là đúng. Câu1: Cuộc khởi nghĩa Lam sơn diễn ra trong thời gian : A.1418-1424. B.1418-1425. C.1418-1427. D.1418-1428. Câu 2:Chính quyền họ Nguyễn ở đàng trong bị lật đổ vào : A.Năm 1774. B. Năm 1775. C.Năm 1777 D. Năm 1780. Câu3: Luật Hồng Đức do vua Lê Thánh Tông cho biên soạn, ban hành còn gọi là : A. Luật Hình thư. B. Hình Luật C. Quốc triều hình luật . D. Luật Lê Thánh Tông. Câu 4: Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng tầu ngày nay thuộc dinh nào trước đây của phủ Gia Định. A. Dinh Trấn Biên. B. Dinh Phiên Trấn. C. Dinh Trấn Quốc. D. Tất cả các dinh trên. Câu 5 : Nối các sự kiện lịch sử sao cho đúng. Ý Cơ quan chuyên môn. Chức năng. A Quốc sử viện a. Can gián vua và các triều thần B Ngự sử đài b. Soạn thảo công văn C Viện hàn lâm c. Viết sử. II. Phần tự luận. (7 Điểm). Câu1 : Tình hình kinh tế nông nghiệp nước ta thế kỉ XVII - XVIII phát triển như thế nào? Câu2 : Chữ quốc ngữ ra đời trong hoàn cảnh nào? Vai trò của nó . Câu3 : Nêu ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi của phong trào Tây sơn? ĐÁP ÁN Đề chẵn : I. Trắc nghiệm khách quan: (3 Điểm) Từ câu 1 đến câu 4 : Mỗi câu trả lời đúng cho 0,5 điểm. Câu 5 cho 1 điểm. Câu 1 2 3 4 5 Đáp án D D C B A-c; B-a; C-b. II. Phần tự luận. (7 Điểm). Câu1 : Tình hình kinh tế nông nghiệp nước ta thế kỉ XVII - XVIII phát triển như thế nào? Đàng ngoài: +Sản xuất nông nghiệp bị tàn phá nghiêm trọng. + Ruộng đất công bị cường hào đem cầm bán. +Ruộng đất bỏ hoang, mất mùa đói kém xảy ra dồn dập, nông dân bỏ làng đi nơi khác. => Kinh tế nông nghiệp giảm sút, đời sống Nông dân đói khổ. - Đàng trong: +Tổ chức di dân khai hoang, cấp nông cụ, lương ăn, lập thành làng ấp. + Năm1698 đặt phủ Gia Định mở rộng xuống vùng đất Mỹ Tho, Hà Tiên. Lập thôn xóm mới ở đồng bằng Sông Cửu Long. =>Nông nghiệp phát triển, đời sống nông dân ổn định. Câu2 : Ở các thế kỉ XVI-XVII nước ta có những tôn giáo nào? Nêu sự phát triển của các tôn giáo đó? a. Ở các thế kỉ XVI-XVII nước ta có những tôn giáo: Nho giáo, Phật giáo, đạo giáo Đạo thiên chúa - Nho giáo: vẫn được đề cao trong học tập, thi cử và tuyển chọn quan lại. - Phật giáo, đạo giáo phục hồi và phát triển. - Đạo thiên chúa xuất hiện cuối thế kỷ XVI. Câu3 : Nêu ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi của phong trào Tây sơn?.

(134) a. Ý nghĩa lịch sử : - Lật đổ các tập đoàn PK Nguyễn - Trịnh, Lê. Thống nhất đất nước. -Đánh tan các cuộc xâm lược của quân Xiêm, Thanh. b. Nguyên nhân thắng lợi. - Được nhân dân ủng hộ. - Sự lãnh đạo tài tình sáng suốt của Quang Trung và bộ chỉ huy. Đề lẻ : I. Trắc nghiệm khách quan: (3 Điểm) Từ câu 1 đến câu 4 : Mỗi câu trả lời đúng cho 0,5 điểm. Câu 5 cho 1 điểm. Câu 1 2 3 4 5 Đáp án C C C A A-c; B-a; C-b. II. Phần tự luận. (7 Điểm). Đáp án câu 1,3 giống đề chẵn. Câu2 : Chữ quốc ngữ ra đời trong hoàn cảnh nào? Vai trò của nó . - TK XVII một số giáo sĩ phương tây dùng chữ cái la tinh ghi âm tiếng việt -> Chữ quốc ngữ ra đời. - Vai trò : Là thứ chữ viết tiện lợi, khoa học dễ phổ biến. 4. Củng cố : - Thu bài, nhận xét. 5. Dặn dò: Học bài, ôn tập. . **************************** Ngày soạn : 26/3/2010. Tuần 31 Ngày dạy : CHƯƠNG VI: VIỆT NAM NỬA ĐẦU THẾ KỶ XIX Tiết 59- Bài 27 : CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN NHÀ NGUYỄN I-Mục tiêubài học: 1. Kiến thức : Học sinh nắm được : - Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền, các vua Nguyễn thuần phục nhà Thanh và khước từ mọi tiếp xúc với các nước phương Tây. Các ngành kinh tế thời Nguyễn còn nhiều hạn chế. 2. Tư tưởng : - Học sinh thấy được Chính sách của triều đình không phù hợp với yêu cầu lịch sử, nền kinh tế xã hội không có điều kiện phát triển. 3. Kỹ năng : - Rèn kỹ năng tổng hợp khái quát kiến thức lịch sử . Phân tích nguyên nhân các hiện trạng chính trị, kinh tế thời Nguyễn. II. Thiết bị dạy học : - Lược đồ các đơn vị hành chính Việt Nam thời nguyễn. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra : 3. Bài mới : GTB : Vua Quang Trung mất đi là một tổn thất lớn cho cả nước, Quang Trung lên ngôi đã không đập tan được âm mưu xâm lược của Nguyễn Ánh, triều đại Tây Sơn tồn tại được 25 thì sụp đổ, chế độ phong kiến nhà nguyễn được thiết lập. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT HS đọc phần 1 SGK I. Tình hình chính trị - Kinh tế. 1. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến.

(135) ? Nhân cơ hội nhà Tây Sơn suy yếu Nguyễn Ánh đã có hành động gì ? - Sử dụng lược đồ – GV gt quá trình Nguyễn Ánh đánh triều Tây Sơn. ? Vì sao triều Tây sơn lại bị lật đổ nhanh chóng? ?Sau khi lật đổ triều Tây sơn,Nguyễn Ánh đã làm gì để lập lại chế độ phong kiến tập quyền? ? Sau khi lên ngôi Nguyễn Ánh đã tổ chức bộ máy chính quyền ntn? HSQSH61:( SKH/104) ? Kể tên các tỉnh và phủ trực thuộc . ? Việc chia nước ta thành 30 tỉnh và 1 phủ Thừa thiên nói lên điều gì ?Vua Gia Long đã chú trọng củng cố luật pháp như thế nào? ? Nhà Nguyễn đã thi hành những biện pháp gì để củng cố quân đội? HS quan sát H61., H63 : (SKH/105) ? Mô tả bức ảnh. ?Nhận xét về chính sách đối ngoại của nhà Nguyễn những chính sách đó đã đưa tới hậu quả ntn? ?Nêu tình hình nền kinh tế nông nghiệp nước ta đầu thế kỷ XIX? ? Mặc dù canh tác tăng thêm nhưng vẫn còn tình trạng nông dân lưu vong. Tại sao? ? Thủ công nghiệp thời Nguyễn có những đặc điểm gì? - HS đọc “ Thợ...chính xác” : nhận xét gì về thợ thủ công đầu TK XIX? ?Nhận xét gì về hoạt động buôn bán trong nước?. ?Chính sách ngoại thương của nhà Nguyễn được thể hiện như thế nào?. tập quyền.. - 1802 nhà Nguyễn thành lập, Nguyễn Ánh đặt niên hiệu Gia Long, chọn Phú Xuân làm Kinh Đô. - 1086 Nguyễn Anh lên ngôi Hoàng Đế. Tổ chức lại bộ máy chính quyền : +Vua trực tiếp nắm mọi quyền hành từ trung ương đến địa phương. + Chia nước ta thành 30 tỉnh và 1 phủ trực thuộc.. -Pháp luật:1815 ban hành Luật Gia Long -Quân đội : Quan tâm và củng cố quan đội, xây dựng thành thị vững chắc, lập hệ thống trạm ngựa từ Nam Quan đến Cà Mau. - Đối ngoại: Đóng cửa không tiếp xúc với nước ngoài nhưng thuần phục nhà Thanh. 2. Kinh tế dưới triều Nguyễn. a. Nông nghiệp: - Chú trọng khai hoang. - Lập ấp, đồn điền tăng thêm diện tích canh tác. Ruộng đất tập trung trong tay địa chủ. - Đê điều không được quan tâm tu sửa, nạn tham nhũng phổ biến. b. Thủ công nghiệp. - Lập nhiều xưởng sản xuất đúc súng, đúc tiền… - Ngành khai thác mỏ được mở rộng (mỏ than, đồng, vàng…) - Làng nghề thủ công ở nông thôn và thành thị phát triển. c. Thương nghiệp: - Nội thương: + Buôn bán mở rộng ở các thành thị, thị tứ. + Phố chợ đông đúc, sầm uất, các mặt làng phong phú. - Ngoại thương:.

(136) + Mở rộng buôn bán với các nước trong khu vực nhất là Trung Quốc. + Hạn chế buôn bán với người phương tây. ?Vì sao triều Nguyễn lại hạn chế buôn bán với người nước ngoài? 4. Củng cố : - Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền như thế nào? - Chính sách kinh tế thời Nguyễn ra sao? 5. Dặn dò: Học bài, tìm hiểu phần II- Bài 27. *******************************. Ngày soạn : 4 / 4/2010. Tuần 31 Ngày dạy : Tiết 60- Bài 27 : CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN NHÀ NGUYỄN I-Mục tiêubài học: 1. Kiến thức : Học sinh nắm được : - Đời sống cơ cực của nông dân và nhân dân các dân tộc dưới triều Nguyễn là nguyên nhân dẫn đến sự bùng nổ hàng trăm cuộc nổi dậy trên khắp cả nước..

(137) 2. Tư tưởng : - Học sinh hiểu được triều đại nào để cho dân đói khổ thì tất yếu sẽ có đấu tranh của nhân dân chống lại triều đại đó. 3. Kỹ năng : - Rèn kỹ năng tổng hợp khái quát kiến thức lịch sử . Kĩ năng sử dụng lược đồ. II. Thiết bị dạy học : - Lược đồ cuộc đấu tranh lớn của nhân dân chống vương triều Nguyễn nửa đầu thế kỷ XX. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra : - Nhà Nguyễn làm gì để lập lại chế độ phong kiến tập quyền? - Chính sách kinh tế của triều đình nhà Nguyễn? 3. Bài mới : GTB : Chính quyền phong kiến nhà Nguyễn được thiết lập nhưng chưa quan tâm đến đời sống của nhân dân, xóa bỏ những chính sách tiến bộ của triều Tây Sơn. Những chính sách bảo thủ đó đã ảnh hưởng đến đời sống nhân dân như thế nào và họ đã phản ứng ra sao? HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY V TRỊ HS đọc phần 1 SGK. ? Dưới chính sách bảo thủ của nhà Nguyễn đời sống nhân dân ta như thế nào? ?Vì sao đời sống nhân dân lại cực khổ? ( Địa chủ quan lại tham nhũng, tô thuế, phu dịch nặng nề, địch bệnh, nạn đói) HS đọc “ Quan coi dân... sợ gì”. ? Nhận xét gì về chính quyền phong kiến nhà Nguyễn qua đoạn trích?.( Quan lại tham nhũng, mất chất) ?Thái độ của nhân dân đối với chính quyền nhà Nguyễn ntn? ( Bất bình, nổi dậy đấu tranh) Sử dụng lược đồ. HS đọc SGK phần 2 – Làm bài tập theo mẫu thống kê. (Chia nhóm để trình bày các cuộc khởi nghĩa) -Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa: -Địa bàn hoạt động: -Lực lượng tham gia -Thời gian hoạt động -Kết quả:. -HS xác định địa bàn hoạt động của các. NỘI DUNG CẦN ĐẠT II. Các cuộc nổi dậy của nhân dân. 1. Đời sống nhân dân dưới triều Nguyễn -Đời sống nhân dân ngày càng cực khổ.. 2. Các cuộc nổi dậy: a. Khởi nghĩa Phan Bá Vành (1821 - 1827) - Căn cứ (Trà Lũ) Nam Định. - Năm 1827 quân triều trình bao vây khởi nghĩa bị đàn áp. b. Khởi nghĩa Nông Văn Vân (1833 - 1835) - Địa bàn: miền núi việt Bắc. - Năm 1835 khởi nghĩa bị dập tắt. c. Khởi nghĩa Lê Văn Khôi (1833 1835) - Địa bàn: 6 tỉnh nam kỳ. - 1835 cuộc khởi nghĩa bị dập tắt. d. Khởi nghĩa Cao Bá Quát (18541856).

(138) cuộc KN. - Địa bàn: Hà Nội. Thảo luận : - 1856 khởi nghĩa bị dập tắt. ? Mục đích của các cuộc khởi nghĩa ? ( Chống chính quyền phong kiến, địa chủ quan lại nhà Nguyễn) ? Nhận xét địa bàn hoạt động các cuộc Kn? (Khắp cả nước, miền xuôi, miền núi, đồng bằng) ? Vì sao các cuộc KN đều thất bại?( Chính quyền Phong kiến nhà Nguyễn đàn áp, các cuộc Kn nổ ra chưa liên kết được với nhau) ?? Nhiều cuộc KN nổi dậy chống chính quyền Nguyễn nói nên thực trạng XH lúc đó ntn?( Không ổn định, chính quyền suy yếu mâu thuẫn xã hội gay gắt). 4. Củng cố : - Tóm tắt những nét chính về các cuộc khởi nghĩa nửa đầu thế kỷ XIX? 5. Dặn dò: - Học bài.làm bài tập . - Tìm hiểu bài 28. ****************************** Ngày soạn : 8/ 4/2010. Tuần 32 Ngày dạy : Tiết 61- Bài 28 : SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC CUỐI THẾ KỶ XVIII NỬA ĐẦU THẾ KỶ XIX I-Mục tiêubài học: 1. Kiến thức : Học sinh nắm được : - Sự phát triển cao hơn của nền văn hóa dân tộc với nhiều thể loại phong phú, nhiều tác giả nổi tiếng. - Văn học dân gian phát triển, các thành tựu về hội họa dân gian, kiến trúc. Sự chuyển biến về khoa học, kỹ thuật, sử học, địa lý, y học, cơ khí đạt những thành tựu đáng kể. 2. Tư tưởng : - Trân trọng, ngưỡng mộ, tự hào đối với những thành tựu văn hóa, khoa học mà ông cha ta đã sáng tạo. - Góp phần hình thành ý thức, thái độ bảo vệ và phát huy của di sản văn hóa. 3. Kỹ năng : - Rèn kỹ năng miêu tả thành tựu văn hóa có trong bài học. - Quan sát, phân tích, trình bày suy nghĩ riêng về các tác phẩm nghệ thuật có trong bài. II. Thiết bị dạy học : III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra : - Thuật lại các cuộc đấu tranh tiêu biểu của nhân dân chống lại triều đình nhà Nguyễn? Nguyên nhân thất bại và ý nghĩa lịch sử? 3. Bài mới :.

(139) GTB : Mặc dù các cuộc khởi nghĩa liên tục bùng nổ vì những chính sách phản động lỗi thời của nhà Nguyễn, nền văn hóa, nghệ thuật phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT I.Văn học- Nghệ thuật ? Văn học dân gian bao gồm những thể 1. Văn học: loại nào? - Văn học dân gian: tục ngữ ca dao, ?Văn học viết bằng chữ nôm thời kì này truyện thơ dài, truyện tiếu lâm. ntn? - Văn học viết bằng chữ nôm phát ? Kể tên một vài tác giả, tác phẩm tiêu triển, Truyện Kiều của Nguyễn Du, biểu? Chinh phụ ngâm khúc, cung oán ngâm khúc của Hồ Xuân Hương. ?Văn học thời kỳ này phản ánh nội dung - Nội dung: phản ánh sâu sắc cuộc gì? sống xã hội đương thời, thể hiện tâm tư nguyện vọng của nhân dân. ? Điểm mới trong số tác giả giai đoạn này là gì? ( Xuất hiện thơ nư : Đoàn Thị Điểm, Hồ Xuân Hương) ? Hiện tượng này phản ánh điều gì?( Đấu tranh của người phụ nữ cho quyền sống cơ bản) 2. Nghệ thuật: ? Em hãy trích dẫn 1 số câu thơ hay 1 - Văn nghệ dân gian phát triển. đoạn thơ của các tác giả nói trên ? + Nghệ thuật sân khấu, chèo, tuồng, ?Văn nghệ dân gian bao gồm những thể quan họ lý, hát dặm ở miền xuôi, hát loại nào? lượm hát xoan ở miền núi ?Quê em có những điệu hát dân gian nào HSQS tranh : Chăn trâu thổi sáo. ? QS tranh em thấy có những hình ảnh gì? Cảnh 2 chú bé vừa chăn trâu, vừa thổi sáo nói lên điều gì? ? Tranh vẽ cảnh chăn trâu thổi sáo nói lên điều gì? ( SKH/109) ? Kể tên 1 số tranh dân gian mà em biết. ?Em có nhận xét gì về đề tài tranh dân + Tranh dân gian mang đậm tính gian? ( Mang đậm đà bản sắc dân tộc và dân tộc, đấu vật, chăn trâu thổi sáo, truyền thống yêu nước) dòng tranh Đông Hồ. ?Nêu những thành tựu nổi bật về kiến trúc - Kiến trúc: Chùa Tây Phương, Đình thời kì này? Làng Đình Bảng (Bắc Ninh). HSQS H 67,68 kiến trúc chùa Tây Phương, Ngọ môn ( Huế): Nhận xét ? GVgt ( SKH/110, 111) HSQS ảnh chụp 9 tượng đồng ở Huế. - Nghệ thuật tạc tượng, dúc đồng rất ? Em có nhận xét gì về nghệ thuật tạc tài hoa. tượng, đúc đồng? 4. Củng cố - Nhận xét về văn học - nghệ thuật thời kỳ này. Phát biểu suy nghĩ của em về các công trình nghệ thuật cuối TK XVIII- nửa đầu TKXIX. 5. Dặn dò:.

(140) - Học bài, Tìm hiểu phần II bài 28. *************************** Kí duyệt giáo án : Ngày soạn : 9/ 4/2010. Tuần 32 Ngày dạy : Tiết 62- Bài 28 : SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC CUỐI THẾ KỶ XVIII NỬA ĐẦU THẾ KỶ XIX I-Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức : Học sinh nắm được : - Nhận rõ bước tiến quan trọng trong các ngành nghiên cứu, biên soạn lịch sử, địa lý và y học dân tộc. - Một số kỹ thuật phương tây đã được người thợ thủ công Việt Nam tiếp thu nhưng hiệu quả ứng dụng chưa nhiều. 2. Tư tưởng : - Tự hào về di sản và thành tựu khoa học của tiền nhân trong các lĩnh vực lịch sử, địa lý, y học, tự hào về tài năng sáng tạo của người thợ thủ công nước ta ở cuối thế kỷ XVIII, nửa đầu thế kỷ XIX. 3. Kỹ năng : - Nêu thành tựu đạt được về khoa học, kỹ thuật nước ta cuối TK XVIII - nửa đầu TK XIX . II. Thiết bị dạy học : III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra : - Sự phát triển rực rỡ của văn học chữ nôm cuối thế kỷ XVIII nửa đầu thế kỷ XIX nói lên điều gì về ngôn ngữ và văn hóa của dân tộc ta ? - Nghệ thuật nước ta cuối TK XVIII - nửa đầu TK XIX đạt những thành tựu gì? 3. Bài mới : GTB : Cùng với sự phát triển của văn hóa, nghệ thuật, khoa học kỹ thuật ở nước ta thời kỳ này cũng đạt nhiều thành tựu rực rỡ về khoa học kĩ thuật, đặc biệt phải kể tới sự du nhập những kỹ thuật tiên tiến của phương tây. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ ? Giáo dục dưới thời Tây Sơn ntn? ?Giáo dục, thi cử triều Nguyễn có gì thay đổi với triều Tây Sơn? ? Tứ dịch qúan có nhiệm vụ gì? ?Trong thời kỳ này, sử học nước ta có những tác phẩm nào tiêu biểu? ? Tác phẩm đại Nam thực lục viết về nội dung nào?( Gồm 144 quyển, viết về những năm thống trị của nhà Nguyễn) ? Kể tên các tác giả tiêu biểu trong thời kì. NỘI DUNG CẦN ĐẠT II. Giáo dục,Khoa học-Kĩ thuật. 1. Giáo dục, thi cử: - Triều Tây Sơn: Quang Trung ban chiếu lập học, mở trường công ở các làng xã, đưa chữ nôm vào thi cử. - Thời Nguyễn: Quốc Tử Giám được đặt ở Huế, thành lập Tứ Dịch Quán năm 1836. 2. Sử học, địa lý, y học - Sử học: + Tác phẩm : Triều Tây sơn có bộ Đại Việt sử kí tiền biên. Triều Nguyễn : Đại nam thực lục, Đại Nam liệt chuyện..

(141) này?( Lê Quý Đôn và Phan Huy Chu) ? Em biết gì về Lê Quí Đôn?( Người huyện Duyên Hà- Thái Bình) học giỏi nổi tiếng 6 tuổi đã biết làm thơ, có trí nhớ kì lạ, ham đọc sách) ? Hãy kể tên 1 số tác phẩm nổi tiếng của ông? ? Trong thời kỳ này, có những tác phẩm tiêu biểu nào về địa lý? ? Y học thời kì này ntn? HSQSH69 : Em có hiểu biết gì về thầy thuốc Lê Hữu Trác ? (SKH/112) ? Hãy nêu những cống hiến của ông đối với nghành y học dân tộc.(quá trình nghiên cứu kết hợp chữa bệnh, ông đã phát hiện công dụng 305 vị thuốc nam, thu thập 2854 phương thuốc trị bệnh. Ông là tác giả bộ sách hải thượng y tông tâm lĩnh.) ? Nêu những thành tựu về kỹ thuật? ? Những thành tựu KH-KT phản ánh điều gì?( ND tiếp thu thành tựu KH-KT của phương tây, chứng tỏ ND có khả năng vươn lên vượt tình trạng đói nghèo) ? Thái độ chính quyền PK nhà Nguyễn đối với sự phát triển đó ntn?( Ngăn cản). +Tác giả: Lê Quý Đôn và Phan Huy Chú.. - Địa lý: Gia Định thành thông chí của Trịnh Hoài Đức, nhất thống dư địa chí của Lê Quang Định. - Y học: Thầy thuốc nổi tiếng Lê Hữu Trác. Tác giả của bộ sách : hải thượng y tông tâm lĩnh.. 3. Những thành tựu về kỹ thuật. - Kỹ thuật làm đồng hồ, kính thiên văn. Chế tạo máy xẻ gỗ, tàu thủy chạy bằng hơi nước.. 4. Củng cố : - Nêu một số thành tựu văn học, nghệ thuật và khoa học, kỹ thuật TKXVIII - XIX. 5. Dặn dò: - Học bài - ôn tập. - Tìm hiểu bài 29. *************************** Ngày soạn : 10/ 4/2010. Tuần 33 Ngày dạy : Tiết 63- Bài 29 : ÔN TẬP CHƯƠNG V VÀ CHƯƠNG VI I-Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức : Học sinh nắm được : - Từ thế kỷ XVI - XVIII tình hình chính trị có nhiều biến động. - Phong trào nông dân khởi nghĩa bùng nổ và lan rộng, tiêu biểu là phong trào Tây Sơn. Tình hình kinh tế, văn hóa có bước phát triển mạnh. 2. Tư tưởng : - Tự hào về tinh thần lao động cần cù sáng tạo của nhân dân trong việc phát triển nền kinh tế, văn hóa đất nước. - Tự hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc chống chế độ phong kiến thối nát, chống giặc ngoại xâm bảo vệ độc lập dân tộc. 3. Kỹ năng : - Hệ thống hóa các kiến thức, phân tích, so sánh các sự kiện lịch sử..

(142) II. Thiết bị dạy học : - Bảng thống kê những nét cơ bản về kinh tế, văn hóa, TKXVI - nửa đầu TK XIX. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra : - Đánh giá sự phát triển của sử học, địa lý, y học nước ta. - Những thành tựu khoa học, kỹ thuật của nước ta thời kỳ này phản ánh điều gì? 3. Bài mới : GTB : Trải qua thời kỳ lịch sử từ thế kỷ XVI đến nửa đầu thế kỷ XIX, biết bao những biến cố, thăng trầm đã diễn ra về mọi mặt kinh tế, chính trị,. xã hội. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC ? Nêu biểu hiện sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền?( Vua, quan ăn chơi sa đoạ, Nội bộ vương triều ><, quan lại lộng quyền bóc lột ND) ? Kể tên những cuộc chiến tranh PK? ? Trình bày những cuộc chiến tranh Nam Bắc Triều, Trịnh – Nguyễn? ?Hậu quả của các cuộc chiến tranh.(Gây tổn thất nặng nề cho ND, Đất nước bị chia cắt : đàng Trong, đàng ngoài.) ? Phong trào Tây sơn có gọi là cuộc chiến tranh PK không? Vì sao?( Đây là cuộc KN lớn nhất của nông dân, chống lại sự suy yếu của CĐPK và quân xâm lược) ? Quang Trung đã đạt nền tảng cho việc thống nhất đất nước như thế nào? ? Nêu quá trình lật đổ chính quyền Nguyễn, Trịnh, Lê? ? Phong trào Tây sơn đã đánh tan quân xâm lược nào? ? Sau khi đánh đuổi xong ngoại xâm, Quang Trung có cống hiến gì trong công cuộc xây dựng đất nước?. ? QT có biện pháp ntn để phục hồi, phát triển KT-VH, củng cố quốc phòng? ? Nguyễn Ánh đánh bại triều Tây sơn vào thời gian nào? ( 1801-1802) ? Nguyễn Ánh lập lại chính quyền phong kiến tập quyền ra sao ?. NỘI DUNG CẦN ĐẠT 1. Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền. - Sự mục nát của triều đình PK, tha hóa của tầng lớp thống trị. - Chiến tranh phong kiến: Nam Bắc Triều, Trịnh - Nguyễn.. 2. Quang Trung thống nhất đất nước.. - Lật đổ các tập đoàn phong kiến. + 1777lật đổ chính quyền Nguyễn + 1786 lật đổ chính quyền Trịnh. + 1788 lật đổ chính quyền Lê - Đánh đuổi ngoại xâm Xiêm (1785) Thanh (1789). - Phục hồi, phát triển kinh tế, văn hóa, củng cố quốc phòng? 3. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền.. + Đặt kinh đô: Phú Xuân, lấy quốc hiệu : Gia Long. + Tổ chức bộ máy quan lại ở triều đình và các địa phương. + Ban hành luật Gia Long. ?Tình hình kinh tế, văn hóa TK XVI - nửa 4. Tình hình kinh tế, văn hóa. đầu TK XIX có những đặc điểm gì?.

(143) GV chia HS thành 4 nhóm 2 nhóm về kinh tế, 2 nhóm về văn hóa, hoàn thành bảng thống kê theo từng nội dung. Bảng thống kê tình hình kinh tế- văn hoá ở các TK XVI- nửa đầu TK XIX Các mặt Nông nghiệp. Thủ công nghiệp. TK XVI-XVII TK XVIII - Đàng ngoài: Trì trệ, -Vua Quang Trung bị kìm hãm, CQPK ban chiếu khuyến không lo khai hoang, nông. củng cố đê điều) - Đàng trong: phát triển, khai hoang, lập làng. -Xuất hiện nhiều làng, - Nghề thủ công nghề thủ công. được phục hồi dần.. Thương nghiệp. Nửa đầu TK XIX - Các vua Nguyễn chú ý khai hoang, lập ấp . - Sửa chữa đắp đê không được chú trọng.. -Xuất hiện nhiều xưởng thủ công, làng thủ công -Nghề khai thác mỏ được mở rộng. - Giảm thuế, mở cửa - Nhiều thành thị, thị tứ ải, thông chợ búa. mới. - Hạn chế buôn bán với người phương tây.. -Xuất hiện nhiều chợ, phố xá đô thị. - Buôn bán với nước ngoài mở rộng, về sau hạn chế. Văn học - Văn học, nghệ thuật - Ban hành chiếu lập - VH phát triển rực rỡ. nghệ dân gian PT mạnh. học, phát triển chữ - Nghệ thuật sân khấu, thuật - Chữ quốc ngữ ra đời. nôm. chèo tuồng tranh dân gian, nhiều công trình kiến trúcnổi tiếng. Khoa - Sử học, địa lí, y học học – kĩ đạt nhiều thành tựu. thuật - Tiếp thu kĩ thuật tiên tiến của phương Tây. 4. Củng cố : - Hệ thống bài. 5. Dặn dò: - Học bài - ôn tập. Tìm hiểu bài chuẩn bị giờ sau làm bài tập lịch sử. *************************** Kí duyệt giáo án :.

(144) Ngày soạn : 10/ 4/2010. Tuần 33 Ngày dạy : Tiết 64- LÀM BÀI TẬP LỊCH SỬ ( PHẦN CHƯƠNG VI) I-Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức : Học sinh nắm được : - Hệ thống kiến thức lịch sử Việt Nam từ đầu TK XIX thông qua hệ thống bài tập. 2. Tư tưởng : - Chính sách của triều đình nhà Nguyễn, không phù hợp với yêu cầu lịch sử nên kinh tế, xã hội không có điều kiện phát triển. - Truyền thống chống áp bức bóc lột của nhân dân ta dưới thời Nguyễn. 3. Kỹ năng : - Hệ thống hóa các kiến thức, phân tích, so sánh các sự kiện lịch sử. II. Thiết bị dạy học : - Bảng thống kê những nét cơ bản về kinh tế, văn hóa, TKXVI - nửa đầu TK XIX. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra : - Kết hợp trong giờ. 3. Bài mới : Đáp án : B. 1. Thuỷ chiến. 2. Ngoại xâm. 3. PK Xiêm.. HS làm bài tập theo bảng thống kê. HS nhận xét, GV kết luận.. Bài tâp 1 : Người chỉ huy nghĩa quân đánh trận Rạch GầmXoài Mút là: A.Nguyên Nhạc B.Nguyễn Huệ C. Nguyễn Lữ D.Cả 3 anh em Tây Sơn Bài tập 2: Điền vào chỗ………………với những từ thích hợp,ý nghĩa chiến thắng trận Rạch Gầm-Xoài Mút: “Trận Rạch Gầm-Xoài Mút là một trong những trận …(1)… lớn nhất trong lịch sử chống …(2)…….của dân tộc ta,đập tan âm mưu xâm lược của…(3)….” Bài tập 3: bảng thống kê cuộc khởi nghĩa nông dân từ đầu thế kỷ XVI đến giữa thế kỷ XIX Số T T. Tên cuộc khởi nghĩa. Lãnh đạo. Thời gian. Kết quả.

(145) Đáp án : D. Đáp án : Nối Avới 4. Nối Bvới 6. Nối Cvới 2. Nối Dvới 1. Nối Evới 3,7.. Đáp án : B. Bài tập 4 : Trình bày những hiểu biết về tổ chức chính quyền và chính sách đối ngoại của nhà Nguyễn? - Trình bày triều đình trung ương và chính quyền,địa phương - Luật pháp. - Quân đội. - Chính sách ngoại giao. Bài tập 5 : Khởi nghĩa Tây Sơn được gọi là “Phong trào Tây Sơn” vì: A.Các thủ lĩnh xuất thân từ tầng lóp nông dân. B.Lực lượng tham gia khởi nghĩa đông đảo nhất là nông dân. C.Mục tiêu đấu tranh giành quyền lợi cho nông dân. D.Cả 3 ý nghĩa trên. Bài tập 6: Nối kết sự kiện thể hiện việc làm xây dựng đất nước của Quang Trung trên các lĩnh vực: A.Nông nghiệp B.Thủ công nghiệp C.Thương nghiệp D.Văn hoá E.Giáo dục G.Ngoại giao. 1.Cho dịch sách chữ Hán sang chữ Nôm. 2.Mở cửa ải để trao đổi buôn bán với nhà Thanh 3.Mở trường học đến tận xã. 4.Ban chiếu khuyến nông 5.Vừa mềm dẻo,vừa kiên quyết đối với nhà Thanh 6.Giảm nhẹ nhiều loại thuế 7.Ban chiếu lập học 8.Tiếp tục thi hành chế độ quân dịch. Bài tập 7: Nhà Nguyễn được thành lập vào thời gian nào? A. Năm 1801 B .Năm 1802 C. Năm 1806 D.Năm 1812. 4. Củng cố : - Hệ thống bài. Nhận xét giờ. 5. Dặn dò: - Học bài - ôn tập. Tìm hiểu bài 30. ***************************. Ngày soạn : 16/ 4/2010. Ngày dạy :. Tuần 34 Tiết 65- BÀI 30: TỔNG KẾT. I-Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức : Học sinh nắm được : - Hệ thống kiến thức lịch sử thế giới của chế độ phong kiến phương Đông và phương Tây thấy được sự khác nhau giữa xã hội phong kiến phương Đông và phương Tây. - Về lịch sử Việt Nam: giúp HS thấy được quá trình phát triển của lịch sử Việt Nam từ thế kỷ X đến nửa đầu thế kỷ XIX với nhiều biến cố lịch sử..

(146) 2. Tư tưởng : - Giáo dục HS ý thức trân trọng những thành tựu mà nhân loại đã đạt được trong thời trung đại. - Giáo dục lòng tự hào về quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. 3. Kỹ năng : - Hệ thống hóa các kiến thức, phân tích, so sánh các sự kiện lịch sử. II. Thiết bị dạy học : - Bảng phụ. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra : - Kết hợp trong giờ. 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ. NỘI DUNG CẦN ĐẠT 1. Những nét lớn về chế độ phong kiến ? Xã hội phong kiến được hình và phát - Hình thành trên sự tan rã của xã hội triển như thế nào? cổ đại. - Cơ sở kinh tế : nông nghiệp. ? Cơ sở kinh tế của xã hội PK là gì? - Giai cấp cơ bản: ? Các giai cấp cơ bản của xã hội phong + Phương Đông : địa chủ, nông dân. kiến là gì? + Phương Tây : Lãnh chúa, nông nô. - Thể chế chính trị: quân chủ chuyên ? Thể chế chính trị của xã hội phong kiến chế. là gì? 2. Sự khác nhau giữa xã hội phong kiến HS làm bài tập theo bảng thống kê phương đông và xã hội phong kiến ở (Sử dụng bảng phụ ở bài 7) châu âu. - Xã hội phong kiến phương đông ra ?Trình bày những nét giống và khác đời sớm và tồn tại lâu hơn so với xã hội nhau giữa xã hội phong kiến phương phong kiến châu âu. Đông và phương Tây?( Xã hội, Kinh tế) Kinh tế : +Phương đông: sản xuất nông nghiệp là chủ yếu, KT công thương nghiệp không phát triển. +Phương tây: sau TK XI thành thị trung đại xuất hiện. - Thể chế nhà nước : ?Chế độ quân chủ ở phương đông có gì +Phương đông: vua có quyền lực tối khác so với phương tây? cao. +Phương tây: quyền lực của vua bị hạn chế trong lãnh địa. Thế kỷ XV - XVI là giai đoạn suy vong, CNTB dần hình thành trong lòng xã hội phong kiến đang suy tàn. 3. Hãy nêu tên các vị anh hùng đã có công và dương cao ngọn cờ đấu tranh chống giặc ngoại xâm, bảo vệ nền độc lập cho tổ quốc..

(147) ? Từ cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán TKX đến cuộc kháng chiến chống quân XL Thanh có những gương anh hùng tiêu biểu nào? Sử dụng bảng phụ- HS làm bài tập. Triều đại ĐinhTiền Lê Lý Trần Lê sơ Tây sơn Nguyễn. Nông nghiệp. TCN. - Ngô Quyền, Lê Hoàn, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng đạo, Trần Thái Tông, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Quang Trung. 4. Sự phát triển kinh tế nước ta từ TK X đến nửa đầu TK XIX .. Thương nghiệp. 5. Văn hoá VN từ TKX đến nửa đầu TK XIX.. HS làm bài tập hoàn thiện bảng thống kê. Triều đại G dục, Sử KH-KT học, địa lí Nghệ thuật Đinh-Tiền Lê Lý Trần Lê Sơ Nguyễn 4. Củng cố : - Hệ thống bài. Nhận xét giờ. 5. Dặn dò: - Học bài - ôn tập. *************************** Kí duyệt giáo án :.

(148) Ngày soạn: 20/4/2010 Ngày dạy:. Tuần 34 Tiết 66 : LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG. I.Mục tiêu bài học 1.Kiến thức : HS nắm được : -Mối quan hệ giữa lịch sử dân tộc với lịch sử địa phương. -Nắm được những hoạt động phối hợp của nhân dân Phú Thọ với nhân dân cả nước chống giặc Mông Nguyên. 2.Tư tưởng: - Trân trọng hành động yêu nước của các dân binh ở Phú Thọ trong cuộc kháng chiến chống Mông-Nguyên. - Giáo dục lòng tự hào dân tộc. 3.Kĩ năng: - Rèn luyện kĩ năng nhận định, đánh giá tư tưởng, hành động của các nhân vật lịch sử. II.Phương tiện dạy học - Tư liệu lịch sử tỉnh Phú Thọ. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 8A : 2.Kiểm tra bài cũ: 3.Bài mới : Nhân dân Phú Thọ tham gia cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên và quân Minh xâm lược ( Từ TKXIII đến đầu TKXV) I.Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên. 1.Tham gia cuộc kháng chiến lần thứ nhất ? Nhắc lại thời gian XL nước ta chống quân Mông cổ xâm lược (1258) của quân Mông cổ lần 1? Quân - 1/1258 Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy 3 vạn Mông cổ tiến vào nước ta theo quân từ Vân Nam theo Sông Hồng XL Đại đường nào ? Do ai chỉ huy? Việt. ? Quân dân nhà Trần đã trống trả - Quân đội nhà Trần chặn giặc ở Bạch Hạc ntn? ( Việt Trì), sau đó lui về XD phòng tuyến ở Bình Lệ Nguyên. -Quân Mông cổ chiếm được Thăng Long bị bỏ trống, lâm vào tình trạng thiếu lương thực. - Quân nhà Trần phản công ở Đông Bộ đầu quân Mông cổ phải rút theo sông Hồng về Vân ? Khi quân Mông cổ rút quân Nam..

(149) dân nhà Trần đã làm gì? GV : Quy Hoá dải đất dọc 2 bờ sông Hồng, Hữu ngạn là thuộc Hưng Hoá huyện Tam Nông .. - Chủ trại Quy Hoá là Hà Bổng chỉ huy quân chặn đánh quân Mông cổ. 2.Tham gia cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân Mông cổ xâm lược (1285). ? Sau thất bại lần 1 vua Nguyên có từ bỏ âm mưu XL nước ta không ? ? Cuộc XL lần 2 do ai lãnh đạo ? - Đầu 1285 Thoát Hoan đem 50 vạn quân xâm Tiến theo các đương nào ? lược nước ta lần 2. - Một cánh quân do Nạp Tốc Lạt Đinh từ Vân Nam theo sông chảy, sông Lô qua Phú Thọ. - Quân giặc chiếm được Thăng long nhưng cũng rơi vào cảnh vườn không nhà trống . - Quân nhà Trần phản công buộc quân giặc rút chạy, cánh quân do Nạp Tốc Lạt Đinh theo sông chảy, sông Lô rút chạy về nước. Quân dân Phú thọ đã hợp tác - Phụ đạo huyện Phù Ninh là Hà Đặc cùng Hà chống quân Mông cổ ntn? Chương đem dân binh đón đánh ở Cự Đà ( Phù Ninh). - Hà Đặc hi sinh, Hà Chương bị bắt, ông dùng mưu lấy cờ hiệu của tướng giặc nộp cho triều đình, quân ta dùng cờ hiệu lọt vào trại giặcg, đánh bất ngờ, tướng giặc là Trương Hiển đầu hàng. 3.Tham gia cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân Mông cổ xâm lược (1287-1288) ? Lần 3 quân Nguyeen XL nước - 12/1287 Thoát Hoan đem 30 vạn quân, chia ta theo các đường nào ? Do ai làm 3 mũi đanh Đại Việt. chỉ huy? ? Lần 3 ngoài thuyền chiến quân - Trương Văn Hổ có nhiệm vụ chỉ huy đoàn Nguyên còn đem theo gì ? thuyền Lương. - Quân nhà Trần đã đánh tan đoàn thuyền lương ở trận Vân Đồn( Quảng Ninh),Quân của Ô Mã Nhi bị tieeu diệt bằng trận địa cọc ngầm ở sông Bạch Đằng, khiến Thoát hoan phải cho quân rút khỏi hăng long lên Vạn kiếp, để từ đó rút quân theo 2 đường Thuỷ, bộ về nước. - 4/1288 quân Nguyên rút, quân do Áo Lỗ Xíchchỉ huy đến Thổ Tang bị dân binh Phùng Lộc Hộ mai phục đánh tơi tả, quân giặc rút đến Cao Xá( Lâm Thao)bị quân Phùng Lộc Hộ đuổi kịp, tại đây dân binh Cao xá phối hợp đánh địch. Phùng Lộc Hộ hi sinh. 4. Củng cố. - Kể tên các trận đánh tiêu biểu diễn ra trên đất Phú Thọ trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên..

(150) - Kể tên các tấm gương tiêu biểu của nhân dân các dân tộc Phú Thọ trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên. 5. Hướng dẫn về nhà. - Sưu tầm những truyện kể liên quan đến các nhân vật lịch sử trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên và quân Minh. *************************************. Ngày soạn: 22/4/2010 Ngày dạy:. Tuần 35 Tiết 67 : LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG. I.Mục tiêu bài học 1.Kiến thức : HS nắm được : -Mối quan hệ giữa lịch sử dân tộc với lịch sử địa phương. -Nắm được những hoạt động phối hợp của nhân dân Phú Thọ với nhân dân cả nước chống giặc Minh. 2.Tư tưởng: - Trân trọng hành động yêu nước của các dân binh ở Phú Thọ trong cuộc kháng chiến chống Minh đô hộ. - Giáo dục lòng tự hào dân tộc. 3.Kĩ năng: - Rèn luyện kĩ năng nhận định, đánh giá tư tưởng, hành động của các nhân vật lịch sử. II.Phương tiện dạy học - Tư liệu lịch sử tỉnh Phú Thọ. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 8A : 2.Kiểm tra bài cũ:.

(151) 3.Bài mới : Nhân dân Phú Thọ tham gia cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên và quân Minh xâm lược ( Từ TKXIII đến đầu TKXV) II. Tham gia cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược ( Thế kỉ XV) ?Quân Minh xâm lược nước ta trong 1 Hưởng ứng cuộc khở nghĩa Lam Sơn. hoàn cảnh nào ? Kết quả của cuộc - 1406 nhân triều Hồ suy yếu, quân Minh XL? đem quân xâm lược và đô hộ nước ta. - 17/2/1418 Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa ở HS đọc tài liệu. Lam Sơn. ? Hưởng ứng cuộc KN Lam Sơn , - Hưởng ứng cuộc KN có Đinh Công Mộc ở đất Phú Thọ có ai tham gia? Thạch Khoán ( Thanh Sơn), ông lãnh đạo dân binh ở Thanh Sơn, Thanh Thuỷ chống quân Minh đến cướp phá bản làng. Đinh Công Mộc được vua Lê phong - Đinh Công Mộc được vua Lê Thái Tổ cho chức gì ? phong chức Vũ quận Công. - Ông được nhân dân dựng đền thờ ở 5 làng thuộc Thanh Sơn, Thanh Thuỷ. 2. Chiến thắng quân Minh ở cầu Xa Lộc và thành Tam Giang. a. Chiến thắng quân Minh ở cầu Xa Lộc. - Cuối 1426 Đô Ty Vân Nam là Vương An ? Trận Xa Lộc do ai chỉ huy? Ta Lão chỉ huy 1 vạn quân tiếp viện theo đánh bằng cách nào ? Kết quả? đường Thiên lí từ Vân Nam xuống Đông Quan. - Quân ta có 3000 quân do Phạm Văn Xảo và Lê Khả bí mật mai phục ở cánh rừng làng Sơn Dương, Tứ xã ( Lâm Thao). - Một đạo quân nhỏ do Lý Triện chỉ huy đón đánh địch tại núi Đọi Đèn( Điêu LươngCẩm Khê). Thấy quân Lý Triện ít, Vương An Lão chủ quan thúc quân tiến mau. Khi quân giặc đến cầu Xa Lộc bị ta mai phục chặn đánh. - Kết quả : Giết hơn 1000 tên giặc, địch rút vào thành Tam Giang, sau đó rút quân không giám tiếp viện nữa. b.Chiến thắng quân Minh ở thành Tam ? Thành Tam Giang được đóng ở Giang. đâu ? Lực lượng địch ở Tam Giang - Thành Tam Giang ở gò Dền giữa cánh ntn? đồng Dục Mĩ( Cao Xá, Lâm Thao) có hơn 1000 quân do Lưu Thanh chỉ huy. Thành án ngữ con đường thiên lí từ Vân Nam về Đông quan. - Sau thất bại ở Xa Lộc, lại nghe tin quân Vương Thông bị ta bao vây, quân Minh ? Trước tình hình đó Lê Lợi đã có đóng ở Tam Giang hoang mang, lo sợ..

(152) quyết định ntn?. - Lê Lợi cử Nguyễn Trãi đến Tam Giang dụ hàng. -4/1427 quân ta vây kín tành Tam Giang. Lưu Thanh mở cửa xin hàng.. Chiến thắng Xa Lộc, Tam Giang có ý nghĩa ntn? 4. Củng cố. - Kể tên các trận đánh tiêu biểu diễn ra trên đất Phú Thọ trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Minh 5. Hướng dẫn về nhà : Sưu tầm những truyện kể liên quan đến các nhân vật lịch sử , các di tích LS-VH, danh nhân văn hoá , lễ hội ở địa phương. ************************************* Ngày soạn: 23/4/2010 Tuần 35 Ngày dạy: Tiết 68 : LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG I.Mục tiêu bài học 1.Kiến thức : - Học sinh dựa vào những hiểu biết của mình về lịch sử địa phương viết bài thực hành tìm hiểu những nét tiêu biểu và nghề thủ công truyền thống của nhân dân Phú Tho. 2.Tư tưởng: - Trân trọng hành động yêu nước của các dân binh ở Phú Thọ trong cuộc kháng chiến chống Mông-Nguyên. - Giáo dục lòng tự hào dân tộc. 3.Kĩ năng: - Rèn luyện kĩ năng nhận định, đánh giá tư tưởng, hành động của các nhân vật lịch sử. II.Phương tiện dạy học - Tư liệu lịch sử tỉnh Phú Thọ. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 8A : 2.Kiểm tra bài cũ: 3.Bài mới : Thực hành : Tìm hiểu những nét văn hoá tiêu biểu và nghề thủ công truyền thống của địa phương. Nội dung : Bài thực hành viết trong 45 phút, Dựa vào những hiểu biết của bản thân về lịch sử địa phương và các tài liệu LS có liên quan hãy sưu tầm và giới thiệu về : 1. Các di tích lịch sử-văn hoá ở địa phương và các câu truyện có liên quan đến các di tích lịch sử – văn hoá . 2. Danh nhân văn hoá tiêu biểu ở địa phương. 3. Các lễ hội văn hoá truyền thống ở địa phương . 4. Nghề thủ công truyền thống ở địa phương. Lưu ý : ( Có thể ở địa phương hoặc địa bàn tỉnh Phú Thọ). 4. Củng cố : - Hệ thống bài. 5. Hướng dẫn về nhà. - Ôn tập phần kiến thức LSVN từ TK XV đến TK XVIII. ************************* Kí duyệt giáo án : Ngày soạn : 24/ 4/2010. Ngày dạy :. Tuần 36.

(153) Tiết 69 - ÔN TẬP I-Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức : Học sinh nắm được : - Kiến thức phần LS Việt Nam từ TK XV đến thế kỉ XVIII. 2. Tư tưởng : - Giáo dục HS ý thức trân trọng những thành tựu mà nhân loại đã đạt được trong thời trung đại. - Giáo dục lòng tự hào về quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. 3. Kỹ năng : - Hệ thống hóa các kiến thức, phân tích, so sánh các sự kiện lịch sử. - Rèn luyện kỹ năng tư duy của học sinh. - Kỹ năng thống kê về tình hình kinh tế, xã hội các thế kỷ XV - XIX. II. Thiết bị dạy học : Bảng phụ III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 7D 2. Kiểm tra : - Kết hợp trong giờ. 3. Bài mới : GTB : Ôn tập, thống kê những nét chính về sự phát triển kinh tế, văn hóa từ thế kỷ X đến nửa đầu thế kỷ XIX I. Tình hình chính trị từ TK XV đếnTK XVI. HS làm bài tập theo bảng thống kê. Triều đại. Lê sơ. TK XVI-XVIII. Nửa đầu TK XIX.. II. Tình hình kinh tế- Văn hoá. HS làm bài tập theo bảng thống kê. Nội dung Nông nghiệp. Thủ công nghiệp. Các giai đoạn và những điểm mới Ngô Đinh Thế kỷ Lý - Trần Lê sơ Triều Lê XVI-XVIII Khuyến Ruộng đất Thực hiện Đàng ngoài khích SX. tự cày, xuất phép quân bị trì trệ, TC cày tịch hiện nhiều điền, kìm hãm. điền.Chú điền trang thành lập Đàng trong trọng đào thái ấp. các cơ phát triển vét kênh quan vua Quang mương. khuyến Trung ban nông sứ. chiếukhuyến nông XD một số Xuất hiện 36phường Nhiều làng xưởng thủ nghề gốm thủ công ở thủ công công của bát tràng. Thăng nhà nước. Xuất hiện Long. Các nghề Cục Bách Nhiều thủ công cổ Tác làng thủ truyền phát công.. Nửa đầu thế kỷ XIX Khai hoang lập ấp, đồn điền. Việc sửa đắp đê không chú trọng. Mở rộng khai thác mỏ..

(154) Thương nghiệp. Văn hóa, nghệ thuật, giáo dục. triển Đúc tiền đồng để lưu hành. Xuất hiện trung tâm buôn bán và chợ làng quê. Văn hóa dân tộc là chủ yếu. Giáo dục chưa phát triển.. Khoa học kỹ thuật. Đẩy mạnh ngoại thương. Thăng long là trung tâm kinh tế sầm uất. Các tác phẩm văn hóa tiêu biểu . Xây dựng quốc tử giám Cơ quan chuyên viết sử ra đời. Thầy thuốc nổi tiếng Tuệ Tĩnh. Khuyến khích mở chợ. Hạn chế buôn bán với người nước ngoài. Mở nhiều trường, khuyến khích thi cử.VH chữ nôm giữ vị trí quantrọng Nhiều tác phẩm sử học, địa lý, toán học. Xuất hiện đô thị phố xá. Giảm thuế mở cửa thông thương chợ búa. Chữ quốc ngữ ra đời. Ban chiếu lập học. Nghệ thuật sân khấu đa dạng, phong phú. Chế tạo vũ khí. Phát triển các làng nghề thủ công.. Nhiều thành thị, thị tứ mọc. Hạn chếbuôn bán với các nước phương tây Văn học phát triển rực rỡ. Nhiều công trình kiến thức đồ sộ, nổi tiếng.. 4. Củng cố : Hệ thống hoá bài. 5. Hướng dẫn về nhà : - Học bài, ôn tập giờ sau kiểm tra học kì. ********************************** Ngày soạn: 24/4/2010 Tuần 37 Ngày dạy: Tiết 70 : LÀM BÀI KIỂM TRA HỌC KÌ II (1 TIẾT) I.Mục tiêu bài học 1.Kiến thức : - HS vận dụng kiến thức đã học ở học kì II vào làm bài kiểm tra . Qua đó GV đánh giá KQ học tập bộ môn của HS học kì II qua việc nhận biết , thông hiểu và vận dụng kiến thức đã học để làm bài . 2.Tư tưởng -GD học sinh ý thức tự giác ,độc lập suy nghĩ làm bài 3.Kĩ năng: Khái quát kiến thức đã học một cách có hệ thống. II.Phương tiện dạy học : - Đề bài kiểm tra. III. Hoạt động dạy học : 1. Tổ chức : 7A 7B 7C 2. Kiểm tra : Giấy kiểm tra của HS . 3. Bài mới :. 7D.

(155) ( Đề đáp án kiểm tra của phòng giáo dục) 4. Củng cố. - Hệ thống bài. 5. Hướng dẫn dặn dò. - Học ôn lại các kiến thức đã học ở cả năm. *****************************. Tuần 34-Tiết 67 THI HỌC KỲ II Soạn: 2006-2007 Dạy: ĐỀ THI I. TRẮC NGHIỆM (3đ) Câu 1: Điền các sự kiện lịch sử theo các mốc thời gian (1đ) Thời gian Sự kiện 1771 1777.

(156) 1785 1786 1789 Câu 2: Hãy nối các ý ở cột A với ý ở cột B sao cho đúng (1đ) Cột A Trả lời Cột B 1. Giữa năm 1784 a. Nguyễn Huệ tấn công quân Xiêm 2. đầu 1/1785 b. Huyện Châu Thành, Tiền Giang 3. 19/1/1785 c. Nguyễn Huệ tấn công vào Gia Đình. 4. Rạch Gầm - Xoài Mút d. quân xiêm xâm lược nước ta. Câu 3: Khoanh tròn chữ cái đầu câu trả lời đúng trong các câu dưới đây về chính sách cai trị của nhà Nguyễn trong nửa đầu thế kỷ XIX (1đ) a. Xây dựng nhà nước quân chủ tập quyền từ trung ương đến địa phương. b. Nhà Nguyễn cai trị bằng luật pháp như các triều đại khác. c. Nhà Nguyễn mở rộng quan hệ ngoại giao với nhiều nước khác. d. Nhà Nguyễn chỉ thuần phục nhà Thanh (TQ) khước từ tiếp xúc với các nước phương tây. e. Nhà Nguyễn chú ý việc khai hoang, lập ấp, lập đồn điền. f. Chính sách ruộng đất của nhà Nguyễn không còn tác dụng vì địa chủ chiếm đoạt nhiều ruộng đất của nông dân. g. Nhà Nguyễn chú ý phát triển công thương nghiệp. II. TỰ LUẬN (7Đ) Câu 1: Em hãy trình bày cuộc tiến quân của Quang Trung đại phá quân Thanh vào dịp tết Kỷ Dậu 1789 (4đ) Câu 2: Vua Quang Trung có những chính sách gì để phục hồi, phát triển kinh tế, ổn định xã hội và phát triển văn hóa dân tộc (2đ) Câu 3: Kể tên 3 cuộc khởi nghĩa lớn ở nửa đầu thế kỷ XIX (1đ). Tuần 34 - 35 LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG Tiết 68 - 69 VĂN HÓA ÓC - EO Soạn: 01/05/08 Dạy: 08/05/08 I. Mục tiêu : - HS hiểu được nền văn hóa Kiên Giang. - Ở gò Óc Eo các khảo cổ học đã tìm thấy những hiện vật gì..

(157) - Văn hóa Óc Eo đã kết hợp những truyền thống văn hóa, Kiên Giang tô điểm thêm cho nền văn hóa dân tộc. II Phương tiện dạy học: - Tranh ảnh. - Tài liệu tham khảo. III. Bài học: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Phương pháp Nội dung KTBS - Ở Óc Eo Cát Bà khảo cổ đã 1/. Thành Óc Eo. tìm thấy hiện vật gì? - Một loại di tich kiến trúc gạch đá có nền hình vuông, một vài hạt chuỗi và mảnh vàng thu lượm ở những lớp đất trên. - Kiến trúc gạch đá. - Dấu tích dân cư cổ, cọc nhà sàn, kênh dẫn nước. - Thành hình chữ nhật bao kín một khoảng -Trên cơ sở nào các nhà khảo đất 450ha trên cánh đồng Giồng Cát, Giồng cổ Nam - Lơ - Rê cho rằng trên Xoài, có một thành cổ đã bị vùi lấp trong lòng cánh đồng Giồng Cát, Giồng đất. Xoài có một thành cổ bị vùi lấp - Các di chỉ ở Kiên Giang là đền chùa, gọi dưới lòng đất? chung là văn hóa Óc Eo mà trung tâm là - Ở Kiên Giang có những di thành cổ Óc Eo. sản cổ nào thuộc văn hóa Óc 2/. Các nghề thủ công và buôn bán. Eo? - Các nhà khảo cổ tìm thấy nhiều đồ trang sức, nghề gốm, nung gạch, đẻo đá, tạc tượng, xây dựng, mộc, đóng thuyền, luyện kim, nấu Căn cứ vào đâu nói rằng thủ thủy tinh, chạm trỗ. Đặc biệt là nghề kim công nghiệp ở Óc Eo đã phát hoàn phát triển khá cao. Vì chất liệu là vàng, triển? bạc đá quý, là nghề thủ công tiêu biểu. - Hoạt động buôn bán trên vùng rộng lớn ở Đông Nam Á , có các di tích ở Ấn Độ, La Vì sao nói nghề thủ công Mã, Trung Quốc … (Ba Tư). nghiệp kim hoàn là nghề thủ 3/. Xã hội Óc Eo. công phát triển nhất ở Óc Eo? - Đặc điểm cư trú của dân cư cổ Óc Eo là xây dựng nên những khu dân cư, tụ điểm giao Căn cứ vào đâu để có thể cho thông của các kênh rạch. rằng hoạt động buôn bán ở Óc - Một bộ phận sinh sống ven đồi núi. Eo đã phát triển rộng ra nhiều - Một số khác sống ở ven các con kênh. nơi trên thế giới? - Xã hội Óc Eo bao gồm nhiều tầng lớp, nhiều ngành nghề trong sản xuất hoạt động sản xuất gồm 2 tầng lớp: tầng lớp thống trị: có thẻ là Đặc điểm cư trú của các dân cư đại vương, lãnh chúa, quý tộc, tăng lữ; tầng cổ ở Óc Eo? lớp bị trị là những người nông dân thợ thủ công và nô tỳ. 4/. Kiến trúc và tôn giáo. - Óc Eo là thành quả những nỗ lực chung của.

(158) Đặc điểm xã hội Óc Eo? Xã hội Óc Eo bao gồm những tầng lớp nào?. Văn hóa Óc Eo đã kết hợp với truyền thông của văn hóa nào? (là kết quả của sự hội tụ 2 truyền thống văn hóa lớn, văn hóa truyền thống Đồng Nai tại chỗ và văn hóa truyền thống Ấn Độ ngoại nhập) Đặc điểm kiến trúc và tôn giáo trong nền văn hóa Óc Eo?. cộng đồng người đương thời chinh phục vùng sinh tầng ven biển tạo nên một xã hội phát triển. - Có nhiều vết tích tôn giáo mà đậm nét là Ấn Độ giáo và phật giáo nghệ thuật tạc tượng ở trình độ cao đặc điểm là pho tượng Vishan ở sườn núi Ba Thê cao 3,3m. 5/. Văn hóa Óc Eo suy tàn, ý nghĩa lịch sử của nó: - Từ thế kỷ VII trở đi cả vùng trở thành hoang vu, không có dấu vết cư trú của dân cư nào? - Văn hóa Óc Eo đã đánh dấu một thời kỳ phát triển rực rỡ của đồng bằng sông Cửu Long. Những thành tựu văn hóa của nó để lại đã góp phần làm phong phú văn hóa dân tộc, dân cư đồng bằng sông Cửu Long, vinh dự có nền văn hóa Óc Eo.. Những đóng góp của nền văn hóa Óc Eo cho nước ta và Đông Nam Á? IV. Củng cố : - Ở Óc Eo, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy những gì? - Ở Kiên Giang có di chỉ khảo cổ nào thuộc văn hóa Óc Eo? - Căn cứ vào đâu để có thể cho rằng hoạt động buôn bán ở Óc Eo phát triển rộng ra nhiều nước trên thế giới. V. Dặn dò: Học bài, soạn bài.. Tuần 35-Tiết 70 NHỮNG DI CHỈ KHẢO CỔ THUỘC VĂN HÓA ÓC EO Soạn:07/05/08 Ở KIÊN GIANG Dạy: 13/05/08 I. Mục tiêu : - Cho học sinh nắm được một số di khảo cổ như: Đền Chùa, Cạnh Đền, Gồng Đa, Mốp Giây. - Cho học sinh thấy được một số kiến thức cổ. - Các em tự hào về nền văn hóa quê hương..

(159) II. Thết kế dạy học: - Tranh sưu tầm, bảng phụ. III. Bài mới: Phương pháp. Nội dung. 1/. Đền chùa: - Các nhà khảo cổ đã chứng minh di Di chỉ này cách thị xã Rạch Giá 12km về chủ khảo cổ thuộc văn hóa Óc Eo ở phía Bắc, di chỉ này có các loại: Kiên Giang có nền chùa? + Di chỉ cư trú: có nhiều cọc gỗ, sàn gỗ, - Trong nền chùa đó có các di chỉ vận dụng bằng gốm nào? + Di chỉ kiến trúc. + Kiến trúc đá lớn nhất trong văn hóa Óc Eo được phát hiện đến nay có nhiều dấu vết gạch được tìm thấy. + Di chỉ mai táng: với nhiều mộ táng đã khai quật trên nền chùa và những gò đá xung quanh. - Nhóm mộ lớn: - Nhóm mộ nhỏ: hiện vật trong mộ gồm cấu trúc, mộ, than, xương mảnh, gốm đá quý, vàng lá, hạt lúa cổ được tìm thấy. 2/. Cạnh đền: - Đền vua: tên gọi là gò đất mang nhiều khối đá hoa cương và gạch cổ xung Cạnh đềnn nằm ở đâu? Có di chỉ quanh có nhiều gò nhỏ. Vùng đất thấp nào đáng chú ý? dưới là dấu vết cư trú nhà sàn trong khu vực này có loại gốm vụn Óc Eo là phổ biến. - Liếp: vùng cạnh đền có nhiều lớp đất bỏ hoang lâu đời, liêp là những vòng đất song song với nhau bởi những mương tập Liếp là gì? Trên liếp người ta tìm hợp thành từng khu, trên các liếp người ta thấy gì? tìm thấy một số mảnh gốm. - Kinh Chín Huệ: cách Rạch Giá khoảng 23km về phía tây, gồm một gò đất thấp khoảng 0,5m bao quanh gò đất rải đầy. Kinh Chín Huệ ở đâu? Trên đó ta tìm thấy gì? IV. Củng cố : - Những di chỉ nào thuộc văn hóa Óc Eo ở Kiên Giang? - Đặc điểm của các di chỉ đó là gì? V. Dặn dò: - Học bài, tìm hiểu thêm về văn hóa Óc Eo Kiên Giang. - Sưu tầm tranh ảnh, hiện vật có liên quan. Hết. KTBS.

(160)

(161)

TU CHON LICH SU 7

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về