GA Ngu van 7 chat luong cao

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.13 MB, 210 trang )

(1)TuÇn 1 – TiÕt 1. Ngµy so¹n: 15 / 08 / 2012 V¨n b¶n. Cæng trêng më ra (LÝ Lan) A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Giúp HS cảm nhận và hiểu đợc tình cảm thiêng liêng của cha mẹ đối với con cái và thấy đợc ý nghĩa lớn lao của nhà trờng đối với cuộc đời mỗi con ngời. 2. KÜ n¨ng: - H×nh thµnh kÜ n¨ng nhËn biÕt c¸c dÊu hiÖu biÓu c¶m. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng yªu cha mÑ, ý thøc tù gi¸c häc tËp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề C. ChuÈn bÞ. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña hs. - Bµi míi. I. Giíi thiÖu chung. - GV: cho HS nhắc lại khái niệm - Bài kí đợc trích từ Báo Yêu trẻ, số 166, XB v¨n b¶n nhËt dông. ngµy 1/9/2000 t¹i TPHCM. ? Em h·y nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n. - Ghi l¹i t©m tr¹ng cña mét ngêi mÑ trong mét đêm chuẩn bị cho con bớc vào ngày khai trờng ®Çu tiªn. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. - GV hớng dẫn cách đọc. §äc - chó thÝch. - Cho HS t×m hiÓu c¸c chó thÝch 1. Giäng đọc trong sáng, thể hiện đợc tình cảm 1,4,9 vµ c¸c tõ khã. của ngời mẹ đối với con. ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy - Khai trêng, thiÕt gi¸p, mÉu gi¸o. 2. Bè côc. phÇn? - P1: Từ đầu đến ngày đầu năm học -> T©m tr¹ng cña 2 mÑ con trong buæi tèi tríc ? Nªu néi dung chÝnh tõng phÇn? ngµy khai gi¶ng. - P2: Cßn l¹i -> Ên tîng tuæi th¬ vµ liªn tëng cña mÑ. ? Văn bản đã sử dụng những phơng 3. Phân tích. - Bót kÝ, biÓu c¶m. thức biểu đạt nào? ? Nªu nhËn xÐt vÒ cèt truyÖn, nh©n - Nh©n vËt chÝnh: ngêi mÑ vµ con. - Cèt truyÖn: rÊt Ýt sù viÖc, chi tiÕt. Chñ yÕu lµ vËt, ng«i kÓ? t©m tr¹ng cña ngêi mÑ. - Ng«i kÓ: ng«i thø nhÊt. ? TruyÖn chñ yÕu ghi l¹i t©m tr¹ng a. T©m tr¹ng cña ngêi mÑ. cña ngêi mÑ, vËy t©m tr¹ng cña ng- * T©m tr¹ng ngêi mÑ: - Không ngủ đợc, trằn trọc, suy nghĩ triền miên. êi mÑ diÔn ra ntn? ? Vì sao trong đêm trớc ngày khai => Ngời mẹ đã hồi hộp bồn chồn và trằn trọc giảng vào lớp 1 của con, ngời mẹ suốt đêm không ngủ đợc vì mẹ vô cùng thơng yªu con, lo l¾ng cho con; thÊy con còng håi không sao ngủ đợc? ? Qua đó em hiểu đợc tấm lòng của hộp, lo lắng nên mẹ không ngủ đợc. * T©m tr¹ng cña con: ngêi mÑ ntn? ? Cũng trong đêm đó, tâm trạng của - Ngủ dễ dàng ngời con có gì khác? Tâm trạng đó - Gơng mặt thanh thoát - H¸o høc. đợc thể hiện qua chi tiết nào? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t©m tr¹ng => Thanh th¶n, nhÑ nhµng, v« t pha lÉn chót vui mõng, sung síng vµ håi hép. cña ngêi con? * MÑ kh«ng ngñ v×: ? Trong lóc con ngñ mét c¸ch dÔ - MÑ nghÜ vÒ con dàng thì mẹ lại không ngủ đợc. - Mẹ nghĩ về ngày đầu tiên mẹ đi học..

(2) Không ngủ đợc, ngời mẹ đã nghĩ gì, - Mẹ giúp con chuẩn bị đồ dùng lµm nh÷ng g×? - MÑ dän dÑp nhµ cöa, dän viÖc vÆt… + Hs th¶o luËn, ph¸t biÓu. ? Từ những suy nghĩ và việc làm đó + Gv chốt: Xúc động, đắm chìm vào những suy đã cho em những cảm nhận ntn về tởng trớc một sự kiện lớn sắp đến với con mình. tấm lòng của ngời mẹ trong đêm - Mẹ một lòng vì con, lấy giấc ngủ của con làm kh«ng ngñ Êy? niềm vui cho mẹ. Đó là đức hi sinh, một vẻ đẹp gi¶n dÞ mµ lín lao cña t×nh mÉu tö trong c¸ch sèng cña ngêi mÑ VN. => §ã lµ mét ngêi mÑ tuyÖt vêi: yªu th¬ng vµ ? TÊt c¶ ®iÒu trªn cho em h×nh dung tin tëng ë t¬ng lai cña con. vÒ mét ngêi mÑ ntn? b. Ên tîng cña tuæi th¬ vµ liªn tëng cña ngêi mÑ. * Ên tîng: ? Nhắm mắt lại nhng không ngủ đ- - Vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng. îc, nh÷ng Ên tîng vµ liªn tëng nµo - Ên tîng vÒ buæi khai trêng ®Çu tiªn. đã ùa về trong tâm trí ngời mẹ? * Liªn tëng: - Ngµy khai trêng ë NhËt B¶n - Ngµy lÔ cña toµn x· héi. ? Những ấn tợng và liên tởng đó đã => Ngời mẹ muốn: truyền cho con cái tâm thÓ hiÖn t×nh c¶m cña ngêi mÑ ntn? tr¹ng r¹o rùc, xao xuyÕn; niÒm sung síng, xèn xang; muèn kh¾c ®Ëm vµo trong t©m hån – ? Tìm những câu văn nói lên tầm tâm trí bé thơ về niềm vui ngày khai trờng để quan trọng của nhà trờng và trách trở thành ấn tợng sâu đậm nhất cuộc đời. nhiệm của xã hội đối với ngày khai * Ví dụ: Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong trêng? gi¸o dôc… ? ë níc ta ngµy khai gi¶ng cã diÔn + Hs th¶o luËn nhãm, ph¸t biÓu. ra nh là ngày lễ của toàn xã hội + Gv chốt: Khẳng định vai trò to lớn của nhà trkhông? ờng đối với con ngời. ậ đó những tri thức mới, ? Em hiểu câu nói: Bớc qua cánh những tình cảm mới, những t tởng, đạo lí, cæng trêng lµ thÕ giíi k× diÖu sÏ më nh÷ng mèi quan hÖ míi vÒ t×nh thÇy trß, b¹n ra cña ngêi mÑ ntn? bè… sẽ đợc mở ra, sẽ đến với con. - Tin tëng ë sù nghiÖp gi¸o dôc. ? Đọc văn bản ta thấy ngời mẹ nh - Khích lệ con đến trờng học tập. đang nói với ai đó. Có phải đang => NT: Đang nói với chính mình, đang tự ôn lại trùc tiÕp nãi víi con kh«ng? kØ niÖm -> §éc tho¹i -> Nh©n vËt t©m tr¹ng. ? C¸ch viÕt nµy cã t¸c dông g×? - Tác dụng: Làm nổi bật tâm trạng, khắc hoạ đợc tâm t tình cảm và những điều sâu thẳm khó nãi b»ng lêi trùc tiÕp. ? Bµi v¨n nãi lªn t©m tr¹ng nµo cña 4. Tæng kÕt. ngêi mÑ. - Xao xuyÕn, b©ng khu©ng tríc ngµy khai trêng ? Theo em, ngêi mÑ ®ang t©m sù cña con. víi ai. - Nh÷ng dßng nhËt kÝ, mÑ trß chuyÖn víi chÝnh mình, nói thầm với con: khắc hoạ đợc những ®iÒu khã nãi. * Ghi nhí: SGK trang 9. III. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 ? V¨n b¶n Cæng trêng më ra viÕt vÒ A. Miªu t¶ quang c¶ng ngµy khai trêng. néi dung g× ? B. Bµn vai trß cña nhµ trêng trong viÖc gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ. C. T¸i hiÖn nh÷ng t©m t t×nh c¶m cña ngêi mÑ trong đêm trớc ngày khai trờng vào lớp một của con. D. KÓ vÒ t©m tr¹ng cña mét chó bÐ trong ngµy ? Một bạn cho rằng, có rất nhiều đầu tiên đến trờng. ngµy khai trêng, nhng ngµy khai trBµi tËp 2 ờng để vào lớp 1 là ngày có dấu ấn - Hs thảo luận phát biểu sâu đậm nhất trong tâm hồn mỗi - Gv chốt: Đồng ý với ý kiến đó. con ngời. Em có tán thành ý kiến Vì : đây là sự chuyển đổi có ý nghĩa quan đó không? Vì sao? träng, lµ lÇn ®Çu tiªn…..

(3) e. Cñng cè - Híng dÉn.. ? Nªu nh÷ng suy nghÜ cña em vÒ t×nh c¶m cña cha mÑ vµ vai trß cña nhµ trêng sau khi häc song v¨n b¶n “ Cæng trêng më ra” cña LÝ Lan - Häc bµi, n¾m ch¾c néi dung bµi häc - So¹n bµi: MÑ t«i. TuÇn 1 - TiÕt 2. Ngµy so¹n: 15 / 08 / 2012 V¨n b¶n. mÑ t«i (ét-môn-đô đơ A-mi-xi) A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - HS cảm nhận đợc tình cảm thiêng liêng của cha mẹ đối với con cái. Không đợc chà đạp lên tình cảm đó. 2. KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng c¶m thô v¨n häc. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng kÝnh yªu cha mÑ. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Em cho biÕt nçi lßng vµ c¶m nghÜ cña ngêi mÑ trong v¨n b¶n Cæng trêng më ra? ? Qua v¨n b¶n em rót ra suy nghÜ g× cho b¶n th©n m×nh? - Bµi míi. I- Giíi thiÖu chung. - HS đọc chú thích (*) SGK trang 11. 1. Tác giả. ? Em hãy nêu đôi nét về tác giả. - ét-môn-đô đơ A-mi-xi (1846 - 1908) là nhà v¨n I-ta-li-a. 2. T¸c phÈm. - V¨n b¶n lµ mét c©u chuyÖn nhá, trÝch trong ? Nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n? “Nh÷ng tÊm lßng cao c¶ ” (1886). II- §äc - hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc – chó thÝch. - Giọng đọc chậm rãi, tình cảm tha thiết, - Gv hớng dẫn cách đọc. nghiêm nghị thể hiện rõ tâm trạng, thái độ cña ngêi cha. ? T×m hiÓu chó thÝch 2,5,7,9 - Khæ h×nh, vong ©n béi nghÜa… ? Em h·y nªu néi dung chÝnh cña v¨n - ThÓ hiÖn t©m tr¹ng vµ suy nghÜ cña ngêi bè qua bøc th göi cho con: c«ng lao, t×nh c¶m b¶n? cña ngêi mÑ göi cho con. ? VËy nh©n vËt chÝnh trong t¸c phÈm - Ngêi cha. V× hÇu hÕt lêi nãi trong v¨n b¶n là ai? Vì sao có thể xác định nh thế? này là tâm tình của ngời cha. 2. Bè côc. ( Gåm 3 phÇn) - P1: Từ đầu đến sẽ là ngày con mất mẹ – ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? H×nh ¶nh ngêi mÑ. - P2: Tiếp đến chà đạp lên tình thơng yêu đó – Nh÷ng lêi nh¾n nhñ dµnh cho con. ? Nªu néi dung chÝnh tõng phÇn? - P3: Còn lại – Thái độ dứt khoát của cha trớc lỗi lầm của con. 3. Ph©n tÝch. - Ngêi kÓ chuyÖn lµnhan vËt t«i ? Ai lµ ngêi kÓ chuyÖn? Ngêi kÓ - Ng«i kÓ: thø nhËt. chuyÖn dïng ng«i kÓ nµo? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh thøc kÓ - H×nh thøc: d¹ng nhËt kÝ, ghi chÐp nh÷ng t©m t×nh vµ sù viÖc riªng t qua tong ngµy. cña v¨n b¶n?.

(4) - V¨n b¶n mang tÝnh truyÖn, cã chuyÖn x¶y ra nhng díi d¹ng mét bøc th. Tiªu ®iÓm cña v¨n b¶n lµ ngêi mÑ. Tuy kh«ng xuÊt hiÖn nhng mọi chi tiết, mọi nhân vật đều hớng tới nhân vËt trung t©m nµy. §ång thêi t¹o ra sù linh ho¹t khi thÓ hiÖn diÔn biÕn t©m tr¹ng cña ngêi cha mét c¸ch ch©n thµnh, tha thiÕt. + Hs th¶o luËn, ph¸t biÓu + Gv chèt: Lµ kiÓu v¨n b¶n viÕt th + nghÞ ? Cã ý kiÕn cho r»ng: VB nµy lµ sù luËn. kÕt hîp cña 4 thÓ lo¹i nhËt kÝ, tù, viÕt a. H×nh ¶nh ngêi mÑ. * LÝ do: th vµ nghÞ luËn. ý kiÕn em ntn? - En- ri- cô nói lời thiếu lễ độ với mẹ trớc mặt ? V× sao bè cña En- ni- c« l¹i viÕt th c« gi¸o. * Mục đích: cho em? - §Ó c¶nh c¸o, phª ph¸n 1 c¸ch nghiªm kh¾c thái độ sai trái của En- ri- cô đối với mẹ. ? Bè En- ni- c« viÕt th cho em víi * H×nh ¶nh ngêi mÑ: mục đích gì? - Thức suốt đêm… có thể mất con… sẵn sàng bỏ hết 1 năm hạnh phúc để cứu sống con. ? MÑ cña En- ni- c« hiÖn lªn qua -> Lo l¾ng, dµnh hÕt t×nh th¬ng cho con, quªn nh÷ng chi tiÕt nµo? m×nh v× con. ? Qua đó em thấy ngời mẹ có phẩm - Trong đời con, con có… buồn thảm nhất tất sÏ lµ ngµy con mÊt mÑ. chÊt g×? - MÊt ®i ngêi sinh ra ta, mÊt t×nh yªu th¬ng, Liên hệ thực tế: ? Mẹ em đã lo lắng mÊt chç dùa cho em nh thÕ nµo? ? C©u v¨n nµo thÓ hiÖn râ nçi ®au cña - Kh¾c s©u sù hi sinh thÇm lÆng. => Qua bøc th ngêi bè göi con, ngêi mÑ hiÖn En- ni- c« khi mÊt mÑ? V× sao em lªn cao c¶ vµ lín lao. xác định nh vậy? - Không để ngời mẹ xuất hiện trực tiếp, tác gi¶ sÏ dÔ dµng m« t¶ còng nh béc lé t×nh c¶m và thái độ quí trọng của ngời bố đối với ngời ? T¹i sao ngêi mÑ kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp mµ qua ®iÓm nh×n cña ngêi mÑ míi cã thÓ nãi mét c¸ch tÕ nhÞ vµ s©u s¾c những gian khổ hi sinh mà ngời mẹ đã âm cha ? T¸c dông? ? Nếu là bạn của En-ri-cô, em nói gì thầm lặng lẽ dành cho đứa con của mình. b. T©m tr¹ng cña ngêi cha. víi b¹n. * T©m tr¹ng: ( Hs béc lé) - Sù hçn l¸o nh 1 vÕt dao ®©m vµo tim bè - Bố không nén đợc cơn tức giận đối với con. ? Khi ph¸t hiÖn ra En-ri-c« ph¹m lçi -> T©m tr¹ng hÕt søc bÊt ngê, buån b·, ®au xót, tức giận, bực bội và đau đớn. víi mÑ, t©m tr¹ng cña «ng ntn? * Thái độ: - Nói: không bao giờ con đợc tái phạm nữa -> MÖnh lÖnh døt kho¸t - ChØ râ: MÊt mÑ - nh÷ng ngµy buån th¶m. ? Kh«ng chØ lµ t©m tr¹ng ®au xãt, tøc KÝnh träng cha mÑ lµ t×nh c¶m thiªng liªng h¬n c¶. giận , ngời cha còn thể hiện thái độ - Yªu cÇu: Tõ nay kh«ng bao giê thèt ra ntn? nh÷ng lêi nãi nÆng víi mÑ. ? Những chi tiết đó thể hiện thái độ c. Nh÷ng lêi nh¾n nhñ cña ngêi cha. ntn cña ngêi cha? - Con sÏ: téi nghiÖp, yÕu ®uèi … khæ h×nh. - Ân hận, càng buồn thảm vì mẹ đã mất. - Cha mÑ sinh ra ta, dµnh t×nh th¬ng cho ta. ? Bố đã cảnh tỉnh En-ri-cô ntn? - Xin lçi mÑ thµnh khÈn. - Yªu con, tr©n träng vî, ghÐt sù béi b¹c, yªu ? Vậy tại sao chà đạp lên tình yêu thµnh thËt. cha mÑ lµ nhôc nh·? ? Ngời cha đã khuyên con ntn? ? Em hiÓu g× vÒ ngêi cha tõ nh÷ng lêi - Th bè gîi nhí ngêi mÑ hiÒn. - Thái độ chân thành và quyết liệt của bố khi khuyªn nµy? bảo vệ tình cảm gia đình thiêng liêng. TL nhãm: - En-ri-c« thÊy xÊu hæ, nhôc nh·. ? Theo em vì sao En-ri-cô xúc động 4. Tæng kÕt vô cùng khi đọc th bố? * Ghi nhí: SGK trang 12. ? V¨n b¶n lµ mét bøc th nhng t¹i sao tác giả lại lấy nhan đề là Mẹ tôi?.

(5) - Nghiªm kh¾c, døt kho¸t, gÇn gòi, yªu th¬ng. ? Bè dÆn En-ri-c« ®iÒu g×? ? Giäng ®iÖu ngêi cha ntn? e. Cñng cè - Híng dÉn.. ? Em h·y h¸t mét bµi h¸t vÒ mÑ mµ em thÝch nhÊt. - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Su tÇm nh÷ng bµi ca dao viÕt vÒ mÑ. - So¹n bµi: Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª. TuÇn 1 - TiÕt 3. Ngµy so¹n:16/08/2012. TiÕng viÖt. tõ ghÐp A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - HS hiểu thêm về các loại từ ghép, nắm đợc cấu tạo từ ghép, hiểu nghĩa từ ghÐp. 2. KÜ n¨ng: - BiÕt ph©n tÝch tõ ghÐp. - RÌn kÜ n¨ng dïng tõ ghÐp. 3. Thái độ: - Giáo dục ý thức dùng từ đúng mục đích, hoàn cảnh giao tiếp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Từ xét theo cấu tạo đợc chia làm mấy loại? Cho ví dụ? - Bµi míi.. - Hs đọc ví dụ sgk. ? Trong c¸c tõ ghÐp bµ ngo¹i, th¬m phøc, tiÕng nµo lµ tiÕng chÝnh, tiÕng nµo lµ tiÕng phô bæ sung nghÜa cho tiÕng chÝnh? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ trËt tù c¸c tiÕng trong nh÷ng tõ Êy. ? T¬ng tù nh tõ bµ ngo¹i, th¬m phøc ta có từ nào tơng đơng. ? H·y so s¸nh c¸c cÆp tõ võa lÊy? ? Hãy cho biết nghĩa của các từ trên đợc phân biệt là do vai trò của tiếng chÝnh hay tiÕng phô? - Hs đọc ví dụ 2 sgk. ? C¸c tiÕng trong hai tõ ghÐp quÇn ¸o, trÇm bæng cã ph©n ra tiÕng chÝnh, tiếng phụ đợc không?. I- C¸c lo¹i tõ ghÐp 1. VÝ dô. - SGK trang 13 2. NhËn xÐt. VD1: - Bµ ngo¹i: bµ - chÝnh, ngo¹i- phô bæ sung cho tiÕng chÝnh. - Th¬m phøc: th¬m - chÝnh, phøc- phô. + Tiếng chính đứng trớc, tiếng phụ đứng sau. §©y lµ tõ ghÐp chÝnh phô thuÇn ViÖt. + Bµ ngo¹i, bµ néi -> cã chung nÐt nghÜa lµ bµ + Th¬m phøc, th¬m ng¸t -> cã chung nÐt nghÜa lµ th¬m. => Dựa vào nghĩa bổ sung của tiếng phụ để ph©n biÖt nghÜa cña tõ -> Tõ ghÐp chÝnh phô * Lu ý: Tõ ghÐp chÝnh phô H¸n ViÖt, trËt tù c¸c tiÕng phøc t¹p h¬n. VD2: - Quần áo, trầm bổng không phân ra đợc tiÕng chÝnh, tiÕng phô. - Từ ghép đẳng lập. 3. Ghi nhí. - Hs đọc – Gv nhấn mạnh.

(6) Qua ph©n tÝch VD: ? Em hãy cho biệt từ ghép đợc phân lµm mÊy lo¹i? Cho VD? ? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp chÝnh phô, tõ ghép đẳng lập. Cho VD. - Hs đọc ví dụ sgk. ? So s¸nh nghÜa cña tõ bµ ngo¹i víi nghÜa cña bµ, em thÊy cã g× kh¸c nhau?. ? So s¸nh nghÜa cña tõ th¬m phøc víi nghÜa th¬m, em they nghÜa cña chóng cã g× kh¸c nhau?. ? So s¸nh nghÜa cña tõ quÇn ¸o víi nghÜa cña mçi tiÕng quÇn, ¸o . Cho biÕt chóng cã g× kh¸c nhau? ? NghÜa cña tõ trÇm bæng víi nghÜa cña mçi tiÕng trÇm, bæng, em thÊy cã g× kh¸c nhau ?. ? Tõ viÖc ph©n tÝch VD, em rót ra nhận xét gì về nghĩa của từ ghép đẳng lËp?. ? XÕp c¸c tõ ghÐp cho díi ®©y theo b¶ng ph©n lo¹i?. ? Điền thêm tiếng vào sau các tiếng đã cho để tạo từ ghép đẳng lập? ? T¹i sao cã thÓ nãi mét cuèn s¸ch, mét cuèn vë mµ kh«ng thÓ nãi mét cuèn s¸ch vë?. - CP: tiếng chính đứng trớc, tiếng phụ đứng sau. - §L: kh«ng biÖt tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô II- NghÜa cña tõ ghÐp 1/ VÝ dô. 2/NhËn xÐt. * VD1 -Bà: là ngời đàn bà sinh ra bố hoặc mẹ của m×nh. - Bà ngoại: là ngời đàn bà sinh ra mẹ của m×nh. -> Tõ bµ nghÜa mang tÝnh chÊt kh¸i qu¸t h¬n, ph¹m vi réng h¬n. Tõ bµ ngo¹i mang tÝnh chÊt hÑp h¬n cô thªt h¬n. - Th¬m: chØ h¬ng th¬m nãi chung - Th¬m phøc: th¬m sùc lªn, bèc lªn m¹nh vµ hÊp dÉn. -> NghÜa cña tõ th¬m kh¸i qu¸t h¬n, réng h¬n nghÜa cña tõ th¬m ng¸t. * VD2: - QuÇn ¸o: chØ quÇn vµ ¸o nãi chung -> nghÜa kh¸i qu¸t h¬n, ph¹m vi réng h¬n. - áo : đồ mặc che thân từ vai trở xuống - Quần: đồ mặc che thân từ bong trở xuống -> nghÜa hÑp h¬n, cô thÓ h¬n. - TrÇm: thÊp - Bæng: cao lªn mét c¸ch nhÑ nhµng -> nghÜa cô thÓ. - TrÇm bæng: ©m thanh cao lªn råi l¹i thÊp xuống đều đặn nhẹ nhàng, dễ chịu, nghe êm tai. -> NghÜa cña tõ ghÐp lµ nghÜa kh¸i qu¸t h¬n đợc tạo nên bởi sự hợp nghĩa. => Từ ghép đẳng lập mang tính chất hợp nghÜa, do vËy nghÜa kh¸i qu¸t h¬n. 3. Ghi nhí. - Hs đọc – Gv nhấn mạnh III- LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 - Từ ghép chính phụ: lâu đời, xanh ngắt, nhà m¸y, nhµ ¨n, cêi nô. - Từ ghép đẳng lập: suy nghĩ, chài lới, cây cỏ, Èm ít, ®Çu ®u«i. Bµi tËp 2 - Bót ch× - ¡n b¸m - Thíc kÎ - Tr¾ng xo¸ - Ma rµo - Vui tai - Lµm quen - Nh¸t dao Bµi tËp 3 - Cã thÓ nãi: mét cuèn s¸ch v×: s¸ch, vë lµ nh÷g danh tõ chØ sù vËt tån t¹i díi d¹ng c¸ thể có thể đếm đợc, còn sách vở là từ ghép đẳng lập có ý nghĩa tổng hợp chỉ chung cả 2 lo¹i trªn nªn kh«ng nãi Mét cuèn s¸ch vë. Bµi tËp 7 m¸y h¬i níc b¸nh ®a nem. e. Cñng cè - Híng dÉn.. ? Viết một đoạn văn có sử dụng từ ghép đẳng lập, chính phụ. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - T×m hiÓu bµi: Tõ l¸y, ph©n lo¹i tõ l¸y..

(7) TuÇn 1 - TiÕt 4. Ngµy so¹n: 16/08/2012 TiÕng viÖt. liªn kÕt trong v¨n b¶n A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: Gióp HS thÊy: - Muốn đạt đợc mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết, sự liên kết cần đợc thực hiện cả hai mặt: hình thức ngôn ngữ và nội dung ý nghĩa. 2. KÜ n¨ng: - Vận dụng kiến thức để xây dựng văn bản. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc HS cã ý thøc häc tËp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n? - Bµi míi.. - HS đọc VD SGK trang 17. ? Theo em th× En- ni- c« cã thÓ hiÓu ®iÒu bè muèn nãi kh«ng? ? Các câu có viết đúng ngữ pháp không. ? Khi đặt chúng liền nhau, em có hiểu nghÜa cña nã kh«ng. V× sao? ? Nh vËy, theo c¸c em, ®o¹n v¨n trªn khã hiÓu lµ do ®©u?. ? ThÕ nµo lµ liªn kÕt, liªn kÕt cã vai trß nh thÕ nµo trong v¨n b¶n?. - HS đọc lại đoạn văn1a ? Do thiÕu ý g× mµ nã trë nªn khã hiÓu? Hãy sửa lại đoạn văn để En- ni- cô hiểu đợc ý của bố? ? §o¹n v¨n b phÇn 2 cã mÊy c©u? ? Sù s¾p xÕp gi÷a c©u 1 vµ 2 cã g× bÊt hîp lÝ vÒ ý nghÜa? ? Hãy sửa lại cho đúng mà vẫn giữ nguyªn c©u v¨n? ? Giữa câu 1, câu 2 và câu 3 đã có sự liªn kÕt víi nhau cha? V× sao?. I/ Liªn kÕt vµ ph¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n 1. TÝnh liªn kÕt trong v¨n b¶n. a/ VÝ dô - VD sgk b/ NhËn xÐt - En – ni- c« cha hiÓu ®iÒu bè muèn nãi - §óng ng÷ ph¸p, nghÜa cña c¸c c©u rÊt râ rµng. - Kh«ng hiÓu v× gi÷a c¸c c©u kh«ng cã mèi quan hÖ g× víi nhau. - Do kh«ng cã tÝnh liªn kÕt -> chØ cã c¸c câu văn chính xác, rõ ràng, đúng ngữ pháp thì vẫn cha đảm bảo tạo nên một văn bản. Kh«ng thÓ cã v¨n b¶n nÕu c¸c c©u, c¸c đoạn văn không đợc nối liền nhau. - Lµm cho c¸c c©u c¸c ®o¹n trong mét v¨n bản đợc nối liền với nhau một cách tự nhiên, hợp lí, không hỗn độn, không rời r¹c th× v¨n b¶n sÏ trë nªn cã nghÜa dÔ hiÓu. c/ Ghi nhí 1 - Hs đọc ghi nhớ sgk. 2/ Ph¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n. a/ VÝ dô. b/ NhËn xÐt. a, §o¹n v¨n thiÕu néi dung, cha cã sù g¾n bã chÆt chÏ. b, §o¹n v¨n cã 3 c©u: - Câu 1: không ngủ đợc - C©u 2: ngñ dÔ dµng => Néi dung kh«ng hîp lÝ - Cã thÓ thªm côm tõ: Cßn b©y giê. - Gi÷a c©u 1, c©u 2, c©u 3 cha cã sù liªn kết. Vì: Đối tợng nói đến ở câu 1, câu 2 là con còn đối tợng đợc nói đến ở câu 3 là đứa trẻ. - Lµ c¸c tõ ng÷ lµm ph¬ng tiÖn liªn kÕt c©u.

(8) ? VËy côm tõ cßn b©y giê vµ tõ con đóng vai trò gì trong đoạn văn? ? Mét v¨n b¶n cã tÝnh liªn kÕt ph¶i thÓ hiÖn nh thÕ nµo?. -> Liªn kÕt h×nh thøc - V¨n b¶n ph¶i liªn kÕt vÒ c¶ néi dung vµ h×nh thøc. 3. Ghi nhí. Hs đọc – gv nhấn mạnh ? Nh¾c l¹i nh÷ng néi dung cÇn ghi nhí? II- LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 ? H·y s¾p xÕp c¸c c©u v¨n díi ®©y theo - S¾p xÕp c¸c c©u nh sau: một trình tự hợp lí để tạo thành một - C©u 1- 4 - 2 - 5 - 3 ®o¹n v¨n cã tÝnh liªn kÕt chÆt chÏ? Bµi tËp 2 ? C¸c c©u v¨n díi ®©y cã tÝnh liªn kÕt - C¸c c©u cha cã sù liªn kÕt vÒ néi dung cha? V× sao? (không đúng trình tự thời gian). Bµi tËp 3 ? Hãy điền những từ thích hợp vào chỗ - Thứ tự đúng là: Bµ - bµ - ch¸u – bµ - bµ - ch¸u – thÕ trống trong đoạn văn dới đây để các câu lµ. liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau? Bµi tËp 4 - Kh«ng cÇn söa l¹i. - Hs đọc yêu cầu bài tập. - Hai c©u vÉn cã sù liªn kÕt v× nh÷ng c©u nèi tiÕp nhau trong ®o¹n v¨n cã sù g¾n bã với nhau về ý nghĩa và biểu đạt đợc nội dung mµ ngêi viÕt cÇn diÔn t¶. Bµi tËp ? V× sao c¸c c©u th¬ sau kh«ng t¹o Ngµy xu©n con Ðn ®a thoi, thµnh mét ®o¹n th¬ hoµn chØnh ? Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mơi. Long lanh đáy nớc in trời, - Hs th¶o luËn, tr×nh bµy. Thµnh x©y khãi biÕc non ph¬i bãng vµng. Sè sè nấm đất bên đàng, RÇu rÇu ngän cá nöa vµng nöa xanh. e. Cñng cè - Híng dÉn.. ? ThÕ nµo lµ liªn kÕt trong v¨n b¶n? ? Cã mÊy c¸ch liªn kÕt trong mét v¨n b¶n? - Häc thuéc phÇn ghi nhí, hoµn thiÖn c¸c bµi tËp. - Xem tríc bµi: Bè côc trong v¨n b¶n.. TuÇn 2 – TiÕt 5. V¨n b¶n. Ngµy so¹n: 22 - 08 - 2012. cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª (Kh¸nh Hoµi) A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Tình cảm anh em ruột thịt thắm thiết, sâu nặng và nỗi đau khổ của những đứa trẻ kh«ng may r¬i vµo hoµn c¶nh bè mÑ li dÞ. - §Æc s¾c nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: - Đọc – hiểu văn bản truyện, đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng cña c¸c nh©n vËt 3. Thái độ: - Gi¸o dôc HS biÕt th«ng c¶m víi nh÷ng b¹n cã hoµn c¶nh nh vËy. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc..

(9) - KTBC: ? Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n MÑ t«i? - Bµi míi. I-Giíi thiÖu chung - HS đọc chú thích 1 SGK trang 26. 1. Tác giả. Khánh Hoài. 2. T¸c phÈm. ? Truyện đợc trích ở đâu? - TruyÖn cña t¸c gi¶ Kh¸nh Hoµi, gi¶i nh× trong cuéc thi th¬ v¨n viÕt vÒ quyÒn trÎ em n¨m 1992. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. §äc – chó thÝch. - Giọng đọc tình cảm. - GV hớng dẫn HS đọc ? Hãy tóm tắt ngắn gon câu chuyện? - Thành nghĩ về những ngày đã qua. - Cuộc chia đồ chơi. - Cuéc chia tay c« gi¸o vµ c¸c b¹n. - Hai anh em chia tay. 2. Bè côc. - Phần 1 từ đầu đến hiếu thảo nh vậy: Chia ? Theo em v¨n b¶n nµy chia lµm mÊy phÇn? Nªu néi dung chÝnh cña bóp bª. - Phần 2 tiếp đến trùm lên cảnh vật: Chia tay tõng phÇn? líp häc. - PhÇn 3 cßn l¹i: Chia tay anh em. ? V¨n b¶n Cuéc chi tay cña nh÷ng - Ph¬ng thøc tù sù. con búp bê đợc viết theo phơng - Cuéc chia tay cña hai anh em ruét khi gia thức nào mà em đã đợc học. ? Văn bản này là một truyện ngắn. đình tan vỡ. - Hai anh em Thành và Thuỷ đều là nhân vật TruyÖn kÓ vÒ viÖc g×? ? Nhân vật chính trong truyện này chính. Vì mọi sự vật đều có sự tham gia của c¶ hai. là ai? Vì sao em xác định nh thế? ? Hai bøc tranh trong SGK minh - Minh ho¹ cho sù viÖc chia bóp bª vµ chia ho¹ cho c¸c sù viÖc nµo cña truyÖn. tay anh em. Nếu gọi tên cho mỗi bức tranh đó 3/ Ph©n tÝch. thì em sẽ đặt tên là gì a/ Cuéc chia bóp bª. - Mét HS tù béc lé. - Là đồ chơi thân thiết , gắn liền với tuổi thơ ? Bóp bª cã ý nghÜa ntn trong cuéc cña hai anh em, v× thÕ con Em Nhá vµ VÖ SÜ sèng cña hai anh em Thµnh vµ Thuû lu«n ë bªn nhau ch¼ng kh¸c nµo anh em Thµnh – Thuû. - Bè mÑ li h«n, hai anh em ph¶i xa nhau, bóp bê cũng phải chia đôi theo lệnh của mẹ. ? V× sao ph¶i chia bóp bª ? * Thuû: Run lªn bÇn bËt, cÆp m¾t tuyÖt väng, ? H×nh ¶nh Thµnh vµ Thuû hiÖn lªn hai bê mi xng mäng lªn v× khãc nhiÒu. * Thành: cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng ntn khi mẹ ra lệnh chia đồ chơi ? khãc, níc m¾t tu«n ít ®Çm c¶ gèi, tay ¸o. ? Các chi tiết đó cho thấy hai anh - Buồn khổ, đau xót, bất lực. em Thµnh – Thuû ®ang trong t©m - KØ niÖm: Thuû v¸ ¸o cho anh tr¹ng ntn ? Thành - đón em, giúp em học ? Trong hoàn cảnh đó Thành nghĩ -> GÇn gòi, th¬ng yªu, quan t©m nhau đến kỉ niệm nào của 2 anh em? Thµnh Thuû - LÊy 2 con bóp bª - Tru chÐo giËn d÷, ? Cuéc chia bóp bª diÔn ra ntn ? đặt sang 2 phía. sao anh ¸c thÕ - §Æt 2 con c¹nh - Bçng vui vÎ. nhau - GiËn d÷: kh«ng chÊp nhËn chia bóp bª. ? Vì sao Thuỷ giận dữ rồi lại vui vẻ - Vui vẻ: khi búp bê đợc ở bên nhau. - T×nh anh em bÒn chÆt kh«ng g× cã thÓ thay ? Hình ảnh hai con búp bê của anh đổi, chia rẽ. em Thành – Thuỷ luôn đứng cạnh - Búp bê gắn với gia đình sum họp đầm ấm, là nhau mang ý nghÜa tîng trng g× ? kỉ niệm êm đềm của tuổi thơ, là hình ảnh anh ? Theo em, v× sao Thµnh vµ Thuû em ruét thÞt. kh«ng thÓ mang bóp bª chia ra ? - KÓ t¶ ®an xen qu¸ khø – hiÖn t¹i, lêi kÓ ? Em học tập đợc gì ở cách kể ch©n thµnh truyÒn c¶m. chuyÖn cña t¸c gi¶?.

(10) E. Cñng cè - Híng dÉn.. ? Em h·y kÓ l¹i truyÖn b»ng lêi kÓ cña em. - HS học bài, kể đợc truyện, nắm đợc nội dung cuộc chia tay búp bê. - So¹n tiÕp phÇn : + Cuéc chia tay líp häc. + Cuéc chia tay cña hai anh em.. TuÇn 2 – TiÕt 6. V¨n b¶n. Ngµy so¹n: 22 - 08 - 2012. cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª (Kh¸nh Hoµi) A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Tình cảm anh em ruột thịt thắm thiết, sâu nặng và nỗi đau khổ của những đứa trẻ kh«ng may r¬i vµo hoµn c¶nh bè mÑ li dÞ. - §Æc s¾c nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: - Đọc – hiểu văn bản truyện, đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng cña c¸c nh©n vËt 3. Thái độ: - Gi¸o dôc HS biÕt th«ng c¶m víi nh÷ng b¹n cã hoµn c¶nh nh vËy. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? H·y kÓ tãm t¾t truyÖn ng¾n Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª? ? Cuộc chia búp bê đã diễn ra nh thế nào? - Bµi míi. b. Cuéc chia tay víi líp häc - Trêng häc lµ n¬i ghi kh¾c nh÷ng niÒm vui ? Trờng học là nơi ntn đối với Thuỷ? cña Thuû: thÇy c«, b¶n tin, cét cê, ch¬i « ¨n ? Khi đến lớp học, Thuỷ lại bật lên quan… - Thuû khãc thót thÝt v×: s¾p ph¶i xa m·i khãc thót thÝt. V× sao l¹i nh vËy? mãi, không đợc đi học - C« gi¸o «m chÆt Thuû – t¸i mÆt, níc m¾t giµn giôa. ? Chi tiÕt c« gi¸o «m chÆt lÊy Thuû - C¸c b¹n: söng sèt, s÷ng sê, khãc thót thÝt nãi: C« biÕt chuyÖn råi, c« th¬ng em – khãc mçi lóc mét to. lắm ; các bạn cùng lớp sững sờ… - Diễn tả niềm đồng cảm xót thơng của thầy, b¹n dµnh cho Thuû ®Çy Êm ¸p, trong s¸ng. khãc thót thÝt cã ý nghÜa g×? ? C¸c chi tiÕt sau cã ý nghÜa g×: C« gi¸o t¸i mÆt, níc m¾t giµn giôa; - DiÔn t¶ sù ng¹c nhiªn, niÒm th¬ng xãt. Cã còn bọn trẻ thì khóc mỗi lúc một to cả niềm oán ghét cảnh gia đình chia lìa. hơn khi đợc tin Thuỷ sẽ không đợc đi häc? ? Trớc hoàn cảnh éo le đó của Thuỷ, - Những em bé nh Thuỷ rất cần sự quan tâm em cã suy nghÜ g× vÒ tr¸ch nhiÖm cña cña mçi chóng ta. m×nh? ? Tại sao khi dắt em ra khỏi trờng, - Thành cảm nhận đợc sự bất hạnh của hai Thµnh l¹i kinh ng¹c thÊy mäi ngêi anh em. vẫn đi lại bình thờng và nắng vẫn - Thành cảm nhận sự cô đơn của mình trớc sù v« t×nh cña ngêi vµ c¶nh… vµng ¬m trïm lªn c¶nh vËt? ? Em sÏ lµm g× nÕu ph¶i chøng kiÕn -> NT miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt cuéc chia tay ®Çy níc m¾t cña Thuû - Hs tù béc lé.

(11) víi líp häc. ? Vào lúc đồ đạc đã đợc chất lên xe t¶i chuÈn bÞ cho cuéc ra ®i, h×nh ¶nh Thuû hiÖn lªn qua nh÷ng chi tiÕt nµo? ? Em hiÓu biÕt g× vÒ Thuû tõ nh÷ng chi tiết đó. ? Lêi nh¾n cña Thuû víi anh trai vÒ việc không để hai con búp bê xa nhau to¸t lªn c¸c ý nghÜa g×. ? C¸ch kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ cã g× s¸ng t¹o (ng«i kÓ, c¸ch kÓ, lêi kÓ)? ? Qua c©u chuyÖn t¸c gi¶ muèn nh¾n nhñ ®iÒu g×?. ? Thông điệp nào đợc gửi gắm qua c©u chuyÖn? ( B). ? Em có suy nghĩ gì về nhan đề truyện. Nếu đặt tên lại cho truyện em sẽ đặt ntn?. c- Cuéc chia tay cña hai anh em - MÆt xanh t¸i nh tµu l¸. - Ch¹y véi vµo nhµ gh× lÊy con bóp bª. - Khãc nøc lªn, n¾m tay anh dÆn dß. - §Æt con Em Nhá quµng tay vµo con VÖ SÜ. -> Mét t©m hån trong s¸ng, nh¹y c¶m, th¾m thiÕt nghÜa t×nh víi anh trai. ChÞu nçi ®au không đáng có. * T×nh yªu nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ lµ niÒm h¹nh phóc, mong íc cña hai anh em Thµnh và Thuỷ. Đó cũng là lời nhắn nhủ không đợc chia rẽ anh em, mỗi gia đình và xã hội hãy v× h¹nh phóc cña tuæi th¬. 4. Tæng kÕt. - Ng«i kÓ: thø nhÊt- dÔ béc lé, ch©n thËt. - C¸ch kÓ: t¶ c¶nh vËt xung quanh, kÕt hîp miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt. - Lời kể chân thành, xúc động. - Mäi ngêi h·y cè g¾ng gi÷ g×n m¸i Êm gia đình. - H·y th«ng c¶m víi nh÷ng em bÐ bÊt h¹nh vì gia đình tan vỡ. * Ghi nhí: SGK trang 27. III. LuyÖn tËp. 1- A. H·y t«n träng ý thÝch cña trÎ em B. Hãy để trẻ em đợc sống trong một mái ấm gia đình. C. Hãy hành động vì trẻ em. D. Hãy tạo điều kiện để trẻ em phát triển tµi n¨ng. 2. Hs lµm, tr×nh bµy.. E. Cñng cè – Híng dÉn.. ? Tr×nh bµy suy nghÜ cña em sau khi häc song v¨n b¶n? - HS học bài, nắm đợc nội dung, ý nghĩa của văn bản. - Soạn bài Ca dao, dân ca: Những câu hát về tình cảm gia đình. - Xem tríc: Bè côc trong v¨n b¶n.. TuÇn 2 - TiÕt 7 TËp lµm v¨n A. Môc tiªu .. Ngµy so¹n: 23 – 08 - 2012. bè côc trong v¨n b¶n. 1. KiÕn thøc: - T¸c dông cña viÖc x©y dùng bè côc. 2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt, ph©n tÝch bè côc trong v¨n b¶n. - Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc – hiểu văn bản, xây dựng bố cục cho mét v¨n b¶n nãi (viÕt) cô thÓ. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c viÕt vµ x©y dùng bè côc v¨n b¶n. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc..

(12) - KTBC: ? Liên kết văn bản là gì? Làm thế nào để văn bản có tính liên kết? - Bµi míi. I. Bè côc vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n - Hs đọc ví dụ sgk 1.Bè côc cña v¨n b¶n a. VÝ dô. xin gia nhập đội TNTP ? Để viết một lá đơn gia nhập Đội, -b.Đơn NhËn em cã thÓ ghi bÊt cø néi dung nµo tr- - Kh«ng xÐt. thÓ tuú thÝch muèn ghi néi dung nµo ớc cũng đợc hay không. Vì sao. cũng đợc. Vì nh thế nó thiếu sự rành mạch, ? Viết một lá đơn xin phép nghỉ học hợp lí. + Ghi Quốc hiệu em thêng viÕt nh÷ng phÇn nµo. + Tên lá đơn + N¬i göi + Ngêi göi lÝ do, xin høa, kÝ tªn ? Nếu đổi các phần, không có trật tự - Ngời+ Nêu đọc không hiểu ý của văn bản. rõ ràng dẫn đến hậu quả gì? ? V× sao x©y dùng v¨n b¶n ph¶i quan - §Ó cho ý v¨n b¶n râ rµng, néi dung béc lé t©m tíi bè côc. chÝnh x¸c. ? Em hiÓu bè côc lµ g×. -> Là sự sắp đặt nội dung các phần trong văn b¶n theo mét tr×nh tù hîp lÝ. c. Ghi nhí1 - Hs đọc ghi nhớ sgk. - HS bµi tËp SGK trang 29. 2. Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n ? So víi v¨n b¶n kÓ trong SGK Ng÷ VÝ dô1 v¨n 6, b¶n kÓ ë vÝ dô 1 cã nh÷ng c©u * Gièng nhau: - C¸c c©u v¨n gièng nhau. v¨n c¬ b¶n gièng nhau kh«ng. ? ở bản kể 1 có gì khác (VB nào dễ - Đều có đủ các ý. tiÕp nhËn h¬n, g©y høng thó víi ngêi * Kh¸c nhau: đọc). Vì sao? ếch ngồi đáy giếng Văn bản sgk - Bè côc nguyªn - Hai phÇn, ý lén b¶n gåm 3 phÇn: xén kh«ng theo ? Nêu sự bất hợp lí đó. M,T,K. Diễn đạt rõ trình tự. rµng ? V¨n b¶n 2 gåm mÊy ®o¹n? Néi dung mỗi đoạn có tơng đối thống nhÊt kh«ng? ? ý cña hai ®o¹n v¨n cã ph©n biÖt víi nhau râ rµng kh«ng? ? C¸ch kÓ trªn vÉn bÞ bÊt hîp lÝ ë chç nào (đây là truyện cời, mục đích đã đạt đợc cha )? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c phÇn, c¸c ®o¹n trong v¨n b¶n?. ? ở lớp 6 em đã đợc học VBTS và VBMT , 2 Vb đó có bố cục mấy phÇn? §ã lµ nh÷ng phÇn nµo? ? Nªu nhiÖm vô cña tong phÇn? ? Bố cục của văn bản cần đảm bảo yªu cÇu g×?. - B¶n kÓ sgk khã tiÕp nhËn h¬n: Cha cã bè côc hîp lÝ. VÝ dô 2 - Gåm hai ®o¹n v¨n, c¸c c©u trong mçi ®o¹n kh«ng tËp trung quanh mét ý thèng nhÊt. - Đoạn 1: Một anh hay khoe, cha khoe đợc. - Đoạn 2: Đã khoe đợc. - C¸ch kÓ chuyÖn kh«ng hîp lÝ. C©u chuyÖn không nêu bật đợc ý nghĩa phê phán, không buån cêi. - Bố cục có sự đảo lộn, làm cho câu chuyện mÊt ®i yÕu tè bÊt ngê. - C¸c phÇn, c¸c ®o¹n cÇn cã sù rµnh m¹ch, râ rµng - Tr×nh tù s¾p xÕp hîp lÝ. 3. C¸c phÇn cña bè côc. a. VÝ dô. b. NhËn xÐt. * VBTS: - MB: Giíi thiÖu chung vÒ nh©n vËt, sù viÖc - TB: DiÔn biÕn, ph¶t triÓn c©u chuyÖn. - KB: kÕt thóc c©u chuyÖn. * VBMT: - MB: t¶ kh¸i qu¸t - TB: T¶ chi tiÕt. - KB: Tóm tắt về đối ợng miêu tả và PBCN -> Bè côc 3 phÇn, tr×nh tù hîp lÝ, néi dung thèng nhÊt, dÔ hiÓu..

(13) ? H·y ghi l¹i bè côc cña truyÖn Cuéc chia tay… ? Theo em bố cục đó đã rành mạch vµ hîp lÝ cha? ? Theo em cã thÓ kÓ l¹i theo mét bè cục khác đợc không?. ? Bố cục trên đã rành mạch hợp lí cha? Vì sao? ? Theo em cã thÓ bæ sung thªm ®iÒu g×?. c. Ghi nhí. - Hs đọc ghi nhớ sgk II- LuyÖn tËp. Bµi tËp 2 Hai HS ghi l¹i bè côc cña truyÖn. - Lệnh chia đồ chơi của mẹ- hai anh em sợ h·i. - Sù håi tëng vÒ qu¸ khø cña Thµnh. - Cảnh chia đồ chơi của hai anh em. - Cảnh hai anh đến chia tay lớp học. - C¶nh hai anh em chia tay. -> Cã thÓ kÓ l¹i theo 1 bè côc kh¸c, miÔn lµ vẫn đảm bảo đợc cốt chuyện, sự rành mạch vµ hîp lÝ. Yªu cÇu HS kÓ l¹i theo mét tr×nh tù kh¸c. Bµi tËp 3 * Bố cục cha đợc rành mạch, hợp lí: - C¸c luËn ®iÓm 1,2,3 míi kÓ vÒ viÖc häc tËp tèt chø cha tr×nh bµy kh¸i niÖm. - LuËn ®iÓm 4 kh«ng nãi vÒ häc tËp. * Bæ sung: - LÇn lît nªu tõng kh¸i niÖm: kinh nghiÖm, häc tËp… - Kết quả những khái niệm đó: học tốt. - Nguyện vọng đợc góp ý cho bản báo cáo.. E. Cñng cè - Híng dÉn.. ? Nªu kh¸i niÖm cña bè côc ? Yªu cÇu cña bè côc ? ? Bố cục của văn bản cần đảm bảo yêu cầu gì? - Häc thuéc phÇn ghi nhí, hoµn thiÖn bµi tËp. - §äc vµ t×m hiÓu : M¹ch l¹c trong v¨n b¶n.. TuÇn 2 - TiÕt 8 TËp lµm v¨n. Ngµy so¹n: 24 – 08 - 2012. m¹ch l¹c trong v¨n b¶n A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - M¹ch l¹c trong v¨n b¶n vµ sù cÇn thiÕt cña m¹ch l¹c trong v¨n b¶n. - Điều kiện cần thiết để một văn bản có tính mạch lạc. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng nãi, viÕt m¹ch l¹c. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch m«n v¨n. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Bố cục là gì ? Các điều kiện để bố cục rành mạch, hợp lí ? - Bµi míi. I/ M¹ch l¹c vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ m¹ch l¹c trong v¨n b¶n 1/ M¹ch l¹c trong v¨n b¶n a.VÝ dô. b. NhËn xÐt. ? M¹ch l¹c lµ tõ H¸n ViÖt hay - Tõ H¸n ViÖt..

(14) thuÇn ViÖt? - M¹ch l¹c: lµ m¹ch m¸u trong c¬ thÓ. ? M¹ch l¹c lµ g×? - M¹ch v¨n, m¹ch th¬. ? Trong th¬ v¨n m¹ch l¹c cã nghÜa - M¹ch l¹c trong v¨n b¶n cã tÊt c¶ tÝnh chÊt ®lµ ntn? îc nªu -> §Þnh nghÜa: lµ sù tiÕp nèi gi÷a c¸c c©u, c¸c ý theo mét tr×nh tù hîp lÝ. => M¹ch l¹c lµ mét m¹ng líi ý nghÜa vÒ c¸c ? M¹ch l¹c trong v¨n b¶n lµ g×? phÇn, c¸c ®o¹n, c¸c ý tø cña v¨n b¶n. Trong văn thơ nó còn đợc gọi là mạch văn, mạch thơ. 2. Các điều kiện để một văn bản có tính m¹ch l¹c a. VÝ dô. b. NhËn xÐt. ? H·y cho biÕt sù viÖc chÝnh trong - Sù viÖc chÝnh: Cuéc chia tay cña hai anh em - §ã lµ nh÷ng sù viÖc xoay quanh sù viÖc v¨n b¶n: Cuéc chia tay… lµ g×? ? Sù chia tay vµ nh÷ng con bóp bª chÝnh. - Hai anh em Thµnh, Thuû lµ nh©n vËt chÝnh. đóng vai trò gì trong truyện? ? Hai anh em Thµnh, Thuû cã vai - C¸c tõ ng÷ lµm ph¬ng tiÖn liªn kÕt. trß g× trong truyÖn? ? Các từ ngữ: chia tay, chia đồ chơi, chia ra… cø lÆp ®i lÆp l¹i trong bµi - Tr×nh tù: thêi gian, kh«ng gian, håi øc, liªn nhằm mục đích gì? ? Các đoạn văn đợc nối với nhau hệ ý nghĩa. - Các phần, các đoạn ,các câu nói về 1 đề tài, 1 theo tr×nh tù nµo? ? Để văn bản có tính mạch lạc thì chủ đề xuyên suốt - Các phần các đoạn, các câu phải đợc liên kết c¸c phÊn c¸c ®o¹n ph¶i ntn? chÆt chÏ theo 1 tr×nh tù hîp lÝ. 3. Ghi nhí ? VËy 1 v¨n b¶n cã tÝnh m¹ch l¹c - hs ®oc SGK trang 23 II- LuyÖn tËp. cần đảm bảo những yêu cầu nào? Bµi tËp 1 a. MÑ t«i. - Các phần các đoạn đều nói về 1 đề tài: Thể ? Sù m¹ch l¹c trong v¨n b¶n MÑ t«i hiÖn lêi t©m t×nh cña ngêi cha. - Tr×nh tù gi÷a c¸c phÇn, c¸c ®o¹n hîp lÝ. đợc biểu hiện ntn? + H×nh ¶nh ngêi mÑ + Lêi nh¾n nhñ con + Thái độ của ngời cha. b -1: L·o n«ng vµ c¸c con. * Chủ đề chính: Ca ngợi lao động - Hs đọc văn bản. * Bè côc: 3 phÇn. ? Chủ đề chính của văn bản là gì? - MB: 2 dßng ®Çu -> Lêi khuyªn h·y cÇn cï lao động ? Bè côc gåm mÊy phÇn? -TB: 14 dòng tiếp -> Kể chuyện lão nông để l¹i kho vµng cho c¸c con. - KB: 4 dßng cuèi -> C¸ch khuyªn con rÊt kh«n ngoan cña l·o n«ng. b-2: §o¹n v¨n cña T« Hoµi. - ý tứ chủ đạo, xuyên suốt đoạn văn của Tô - Hs đọc đoạn văn. ? ý tứ chủ đạo xuyên xuốt toàn Hoài là sắc vàng trù phú, đầm ấm của làng quê vào mùa đông, giữa ngày mùa. ®o¹n v¨n lµ g×? - Tr×nh tù: + C©u ®Çu giíi thiÖu bao qu¸t vÒ s¾c vµng ? Trình tự của văn bản đợc sắp sếp trong thời gian (mùa đông, giữa ngày mùa) và trong kh«ng gian (lµng quª). ntn? + Sau đó, tác giả nêu lên những biểu hiện của sắc vàng trong thời gian và không gian đó. + Hai c©u cuèi lµ nhËn xÐt, c¶m xóc vÒ mµu vµng. => Mét tr×nh tù víi ba phÇn nhÊt qu¸n vµ râ ? Em có nhận xét gì về mạch văn ràng nh thế đã làm cho mạch văn thông suốt vµ bè côc cña ®o¹n v¨n trë nªn m¹ch l¹c. cña v¨n b¶n? Bµi tËp 2 - ý tứ chủ đạo của câu chuyện xoay quanh cuộc chia tay của hai đứa trẻ và hai con búp.

(15) ? Trong truyÖn Cuéc chia tay… t¸c giả đã không thuật lại tỉ mỉ nguyên nhân dẫn đến sự chia tay của 2 ngời lín. Theo em nh vËy cã lµm cho thiÕu m¹ch l¹c kh«ng?. bª. ViÖc thuËt l¹i qu¸ tØ mØ nguyªn nh©n dÉn đến cuộc chia tay của hai ngời lớn có thể làm cho ý tứ chủ đạo trở lên bị phân tán, không giữ đợc thống nhất. -> Lµm mÊt sù m¹ch l¹c cña c©u chuyÖn.. D. Cñng cè - Híng dÉn.. ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n cã tÝnh m¹ch l¹c? - HS học bài, nắm đợc nội dung. - ChuÈn bÞ viÕt bµi sè 1: V¨n tù sù vµ miªu t¶ (lµm ë nhµ).. TuÇn 3 – TiÕt 9 2012 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n: 03 – 09 -. ca dao, d©n ca những câu hát về tình cảm gia đình. A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm ca dao, d©n ca - Néi dung, ý nghÜa vµ mét sèh×nh thøc nghÖ thuËt tiªu biÓu cña nh÷ng bµi ca dao vÒ tình cảm gia đình. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu vµ ph©n tÝch ca dao, d©n ca tr÷ t×nh. - Ph¸t hiÖn vµ ph©n tÝch nh÷ng h×nh ¶nh Èn dô, so s¸nh, nh÷ng m« tÝp quen thuéc trong các bài ca dao trữ tình về tình cảm gia đình. 3. Thái độ: - Yªu tÝch ca dao, d©n ca. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc líp. - KiÓm tra bµi cò ? Cuộc chia tay giữa hai anh em Thành và Thuỷ đã diễn ra nh thế nào ? ? Qua văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê” tác giả muốn gửi gắm đến ngời đọc điều gì? - Bµi míi. I. Giíi thiÖu chung - Lµ thÓ lo¹i tr÷ t×nh d©n gian kÕt hîp lêi vµ ? ThÕ nµo ca dao, d©n ca ? nhạc diễn tả đời sống nội tâm con ngời. - Ca dao: lêi th¬ cña d©n ca. ? Ph©n biÖt ca dao víi d©n ca ? - D©n ca: lêi + nh¹c. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. - HS đọc các bài ca dao. 1. §äc - chó thÝch - Cï lao chÝn ch÷ ? Trong 2 bài ca dao đó có từ ngữ - Nuéc l¹t nµo em kh«ng hiÓu ? 2. Ph©n tÝch. ? Theo em, tại sao 2 bài ca dao, dân - Hai bài đều có nội dung tình cảm gia đình. ca kh¸c nhau l¹i cã thÓ hîp thµnh mét v¨n b¶n? - HS đọc chú thích. ? Nh÷ng bµi ca dao nãi lªn t×nh - Cha mÑ - con c¸i. - Anh - em cảm của ai đối với ai ?.

(16) ? Cã g× gièng nhau trong h×nh thøc * NghÖ thuËt: diễn đạt của bốn bài ca dao trên. ? - ThÓ th¬ lôc b¸t. - Giäng ®iÖu t©m t×nh, nh¾n nhñ. - C¸c h×nh ¶nh quen thuéc, gÇn gòi. Bµi 1: ? Tình cảm bài ca dao muốn diễn tả - Công cha nghĩa mẹ đối với con cái, nhắc nhở bæn phËn lµm con. ®iÒu g× ? ? Bµi ca dïng phÐp nghÖ thuËt tiªu - H×nh ¶nh so s¸nh: nãi lªn nh÷ng c¸i lín vÜnh h»ng; c«ng cha, nghÜa mÑ trë nªn cô thÓ, sinh biÓu nµo. Nªu t¸c dông ? động. - Lêi ru: ngät ngµo, uyÓn chuyÓn. - Cï lao chÝn ch÷: c«ng lao cha mÑ nu«i con vÊt v¶ nhiÒu bÒ. ? T×m nh÷ng c©u ca dao kh¸c nãi vÒ t×nh c¶m cha mÑ, con c¸i mµ em Bµi 4: biÕt ? - T×nh c¶m anh em ruét thÞt. ? Nªu néi dung bµi ca dao ? - Chung cha mÑ, chung nhµ, chung sèng, chung ? Nªu nh÷ng ®iÓm cïng chung cña síng khæ. anh em ? - Sù g¾n bã thiªng liªng, kh«ng t¸ch rêi. ? H×nh ¶nh so s¸nh nãi lªn ®iÒu g× ? - Anh em phải hoà thuận, giúp đỡ nhau. ? Bµi ca nh¾c nhë ta ®iÒu g× ? 3. Tæng kÕt: - Nội dung: diễn tả tình cảm trong gia đình. - NghÖ thuËt: thÓ th¬ lôc b¸t, c¸ch nãi vÝ von, - Cho HS đọc ghi nhớ. so s¸nh, Èn dô. - GV nhÊn m¹nh gi¸ trÞ néi dung, Bµi tËp nghÖ thuËt. A. Më ®Çu b»ng tõ l¸y “ ChiÒu chiÒu…”. ? T×m vµ ghi vµo sæ tay nh÷ng bµi ca dao tr÷ t×nh kh¸c theo nh÷ng yªu B. Më ®Çu b»ng côm tõ “Rñ nhau…”. cÇu sau ? E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? Nªu gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt chung cña nh÷ng bµi ca dao võa häc ? ? Trong nh÷ng tõ ng÷ sau, tõ ng÷ nµo kh«ng thuéc “Cï lao chÝn ch÷” ? A. Sinh đẻ B. Nu«i dìng. C. D¹y dç D. Dùng vî g¶ chång. - Học bài, nắm đợc giá trị nội dung, nghệ thuật. - Soạn: Những câu hát về tình yêu quê hơng, đất nớc, con ngời. - Su tÇm mét sè bµi ca dao cïng lo¹i.. TuÇn 3 – TiÕt 10 V¨n b¶n. Ngµy so¹n: 03 – 09 - 2012. nh÷ng c©u h¸t vÒ t×nh yªu quª h¬ng đất nớc, con ngời A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: Néi dung, ý nghÜa vµ mét sè h×nh thøc nghÖ thuËt tiªu biÓu cña nh÷n bµi ca dao vÒ tình yêu quê hơng, đất nớc, con ngời. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu vµ ph©n tÝch ca dao d©n ca tr÷ t×nh. - Ph¸t hiÖn µ ph©n tÝch nh÷ng h×nh ¶nh Èn dô, so s¸nh, nh÷ng m« tÝp quªn thuéc trong những bài ca dao trữ tình về tình yêu quê hơng, đất nớc, con ngời. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch ca dao d©n téc ViÖt..

(17) B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. ?. - Tæ chøc líp - KiÓm tra bµi cò: ? Những bài ca dao về tình cảm gia đình thờng sử dụng biện pháp nghệ thuật nào. ? Đọc thuộc lòng một bài ca dao nói về tình cảm gia đình ? - Bµi míi: I- Giíi thiÖu chung. GV hớng dẫn Hs đọc. - Tình yêu quêu hơng, đất nớc, con ngời là Hs đọc bài. chủ đề lớn của ca dao, dân ca. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n: 1. §äc – chó thÝch ? Nªu néi dung cô thÓ cña tõng bµi ? - Bài 1: Phản ánh tình yêu quê hơng, đất nớc. - Bµi 4: KÕt hîp ph¶n ¸nh t×nh yªu con ngêi. ? Nh÷ng bµi ca trªn cã chung h×nh thøc - PhÇn nhiÒu lµ th¬ lôc b¸t. diễn đạt nào ? - Thờng dùng lối đối đáp, hỏi mời, nhắn göi. ? Theo em, nh÷ng c©u h¸t nµy thuéc - KiÓu v¨n biÓu c¶m : béc lé c¶m nghÜ con kiÓu v¨n tù sù hay biÓu c¶m ? ngêi. 2. Ph©n tÝch. Bµi 1: ? Bài ca dao đợc viết theo hình thức - Hình thức đối đáp: lời của cô gái, chàng nµo ? trai. ? Đọc một câu ca dao có hình thức đối - HS đọc. đáp? ? Em hiểu nh thế nào là hát đối đáp?. - Trai gái thử tài nhau về kiến thức địa lý, lÞch sö…. ? Những địa danh trong lời hỏi đáp có - Đặc điểm về địa lý tự nhiên, dấu vết lịch những đặc điểm tiêu biểu gì? sö v¨n ho¸ næi bËt tiªu biÓu nhÊt. ? Qua lời hỏi đáp, em thấy quê hơng đất - Vùng đồng bằng miền Bắc đẹp, trù phú. níc ta nh thÕ nµo ? ? Với lời hỏi đáp cho thấy hai nhân vật - Là ngời có hiểu biết sâu sắc, lòng tự hào trữ tình có hiểu biết và tình cảm nh thế về quê hơng, đất nớc. nào đối với quê hơng, đất nớc? Bµi 4: ? Quan sát hai dòng đầu bài ca dao và - Các nhóm từ ở dòng sau lặp, đảo và đối nhận xét cấu tạo đặc biệt của hai dòng xứng với các nhóm từ ở dòng trớc. lêi nµy trªn c¸c ph¬ng diÖn ng«n tõ vµ - NhÞp 4/4/4 lÆp l¹i ë c¶ hai dßng. nhÞp ®iÖu? ? Theo em, phép lặp, đảo, đối đó có tác - Tạo ấn tợng cảnh cánh đồng lúa bạt ngàn xanh tèt. dông g× trong viÖc: - BiÓu hiÖn c¶m xóc phÊn chÊn yªu quª h- Gîi h×nh cho bµi ca? ơng, yêu đời của ngời nông dân. - Gîi c¶m cho bµi ca? - Hình ảnh so sánh gợi tả vẻ đẹp thon thả và ? Vẻ đẹp của thiên nhiên và con ngời đ- sức sống thanh xuân đầy hứa hẹn của ngời ợc gợi tả qua biện pháp nghệ thuật nào. thôn nữ giữa cánh đồng lúa bát ngát trong T¸c dông ? một buổi sáng đẹp trời..

(18) - Yêu quý, tự hào về vẻ đẹp và sức sống của ? Từ những vẻ đẹp đó, bài ca đã toát lên quê hơng và con ngời. tình cảm tha thiết dành cho quê hơng và - Tin tởng cuộc sống tốt đẹp ở làng quê. con ngời. Theo em đó là tình cảm nào ? ? Nh÷ng bµi ca thÓ hiÖn t×nh c¶m g× ? 3. Tæng kÕt. - T×nh yªu, lßng tù hµo cña nh©n d©n vÒ quª ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ thÓ th¬ ? hơng, đất nớc, con ngời - Hình thức đối đáp, hỏi mời, nhắn nhủ. - Ghi nhí: SGK trang 40. III- Bµi tËp. - Häc sinh th¶o luËn, thùc hiÖn… - Đọc bài đọc thêm. - Su tÇm nh÷ng bµi ca ca ngîi quª h¬ng, đất nứơc. E. Cñng cè - Híng dÉn. ? Nội dung nghệ thuật các bài ca dao có gì đặc sắc? - Häc thuéc lßng c¸c bµi ca dao. - So¹n bµi: Nh÷ng c©u h¸t than th©n. - Lu ý xem các câu hát đó của ai ? Tại sao họ lại than thân. Qua đó, những bài ca nh»m tè c¸o ®iÒu g× trong xh phong kiÕn.. TuÇn 3 – TiÕt 11 TiÕng viÖt. Ngµy so¹n: 04 – 09 - 2012. tõ l¸y. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm tõ l¸y - C¸c lo¹i tõ l¸y. 2. KÜ n¨ng: - Ph©n tÝch cÊu t¹o tõ, gi¸ trÞ tu tõ cña tõ l¸y trong v¨n b¶n. - Hiểu nghĩa và biết cách sử dụng một số từ láy quen thuộc để tạo giá trị gợi hình, gợi tiếng, biểu cảm, để nói giảm hoặc nhấn mạnh. 3. Thái độ: - Giáo dục ý thức sử dụng từ cho đúng văn cảnh. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc líp: - KiÓm tra bµi cò: ? Từ ghép đợc phân làm mấy loại? Cho ví dụ ? ? HS lªn b¶ng lµm bµi 2,3 SGK trang 15? - Bµi míi: I- C¸c lo¹i tõ l¸y - Học sinh đọc ví dụ sgk 1- VÝ dô - S¸ch gi¸o khoa trang 41. 2. NhËn xÐt. ? Những từ láy in đậm có đặc điểm âm - đăm đăm, mếu máo, liêu xiêu + Gièng: L¸y l¹i ©m thanh. thanh cã g× gièng vµ kh¸c nhau ? + Kh¸c: L¸y toµn bé, l¸y bé phËn. - L¸y toµn bé: ®¨m ®¨m. - L¸y bé phËn: mÕu m¸o, liªu xiªu. ? H·y chØ ra tõ l¸y toµn bé, bé phËn ? ? Vì sao các từ láy sau không nói đợc là - bần bật, thăm thẳm: có sự biến đổi thanh.

(19) bËt bËt, th¼m th¼m.?. ®iÖu vµ phô ©m cuèi do sù hoµ phèi ©m thanh để đọc thuận miệng, nghe êm tai.. ? VËy, nã thuéc tõ l¸y g× ? ? Tìm những từ láy thuộc hiện tợng đó?. - Tõ l¸y toµn bé. - Hs lấy: đo đỏ, xôm xốp, trăng trắng, …. ? Có mấy loại từ láy. Từ láy toàn bộ đợc ph©n lµm mÊy lo¹i? Cho vÝ dô ?. 3. Ghi nhí: SGK trang 42.. II. NghÜa cña tõ l¸y 1. VÝ dô ? NghÜa cña c¸ tõ l¸y ha h¶, oa oa, tÝch 2. NhËn xÐt. tắc, gâu gâu đợc tạo thành do đặc điểm 1. ha hả, oa oa, tích tắc, gâu gâu: Nghĩa t¹o thµnh do m« pháng ©m thanh. g× vÒ ©m thanh ? - Học sinh đọc ví dụ sgk.. ? C¸c tõ l¸y trong mçi nhãm sau ®©y cã đặc điểm gì chung về âm thanh và về 2a. lí nhí, li ti, ti hí: khuôn vần i, gợi hình ¶nh nhá. nghÜa? 2b. nhÊp nh«, phËp phång, bËp bÒnh: a, lÝ nhÝ, li ti, ti hÝ. khuôn vần âp, trạng thái vận động nhô lên, b, nhÊp nh«, phËp phång, bËp bÒnh. h¹ xuèng. 3. NghÜa tõ l¸y gi¶m nhÑ hoÆc t¨ng m¹nh ? So s¸nh nghÜa cña c¸ tõ l¸y mÒm m¹i, so tiÕng gèc. đo đỏ với nghĩa của các tiếng gốc làm - Mềm mại – mềm: tăng sắc thái biểu cảm - Đo đỏ - đỏ : giảm sắc thái biểu cảm cơ sở cho chúng: mềm, đỏ ? - NghÜa cña tõ l¸y phô thuéc vµo sù hoµ ? Nghiã của từ láy đợc hình thành trên phèi ©m thanh vµ tiÕng gèc. nh÷ng c¬ së nµo? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tõ l¸y? 3. Ghi nhí: - Hs đọc SGK trang 42 III- LuyÖn tËp Bµi tËp 1 ? T×m tõ l¸y vµ xÕp theo b¶ng ph©n lo¹i? - Tõ l¸y toµn bé: th¨m th¼m, chiªm chiÕp - Tõ l¸y bé phËn: bÇn bËt, nøc në, tøc tëi, rãn rÐn, lÆng lÏ, rùc rì, rÝu ran, nÆng nÒ. Bµi tËp 2 - Lã: lÊp lã, lo lã ? §iÒn c¸c tiÕng l¸y vµo tríc hoÆc sau - Nhá: nho nhá, nhá nhÎ, nhá nh¾n, nhá các tiếng gốc để tạo láy? nhen, nhá nhoi… - Nhøc: nhøc nhèi, nhng nhøc, nhøc nhãi… - Kh¸c: khang kh¸c - ThÊp: thÊp tho¸ng, th©m thÊp… - ChÕch: chªnh chÕch, chÕch cho¸ng.. Bµi tËp 3 - nhÑ nhµng, nhÑ nhâm a, nhÑ nhµng b, nhÑ nhâm ? §iÒn tõ thÝch hîp vµo chç trèng? - xÊu xÝ, xÊu xa - tan tµnh, tan t¸c a, xÊu xa a, tan tµnh b, xÊu xÝ b, tan t¸c Bµi tËp 5 - M¸u mñ, mÆt mòi, tãc tai, r©u ria, khu«n khæ, ngän ngµnh, t¬i tèt, nÊu níng, ngu ngèc, häc hái, mÖt mái, n¶y në… ? C¸c tõ: M¸u mñ, mÆt mòi, tãc tai, r©u -> Lµ tõ ghÐp, chóng cã sù trïng hîp ngÉu ria, khu«n... lµ tõ l¸y hay ghÐp? nhiªn vÒ phô ©m ®Çu (cã ngêi cho lµ trung gian ghÐp- l¸y) Bµi tËp 6 - ChiÒn trong chïa chiÒn còng cã nghÜa lµ chïa..

(20) ? C¸c tiÕng: chiÒn, nª... cã nghÜa lµ g×?. - Nê trong no nê cũng có nghĩa là đủ, đầy. - Rít trong r¬i rít còng cã nghÜa lµ r¬i. - Hµnh trong häc hµnh cã nghÜa lµ thùc hµnh, lµm. => Vì vậy các từ trên đều là từ ghép.. ? VËy c¸c tõ: chïa chiÒn, no nª... lµ tõ l¸y hay ghÐp? D. Cñng cè - Híng dÉn. ? ThÕ nµo lµ tõ l¸y? Cã mÊy lo¹i tõ l¸y? - Học bài, nắm đợc các loại từ láy, nghĩa của từ láy. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i vµo vë. - T×m hiÓu bµi §¹i tõ.. TuÇn 3 - TiÕt 12 TËp lµm v¨n A. Môc tiªu. Ngµy so¹n: 04 – 09 - 2012. qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n viÕt bµi lµm v¨n sè 1 ( ë nhµ ). 1. KiÕn thøc: - C¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n trong gi¸o tiÕp vµ viÕt bµi tËp lµm v¨n. 2. KÜ n¨ng: - T¹o lËp v¨n b¶n cã bè côc, liªn kÕt, m¹ch l¹c. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c viÕt v¨n. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc líp: - KTBC: ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n cã tÝnh m¹ch l¹c? Cho vÝ dô ph©n tÝch? - Bµi míi: I. C¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n ? Khi nµo ngêi ta cã nhu cÇu t¹o lËp - Khi ph¶i viÕt bµi tËp lµm v¨n, khi cã nhu v¨n b¶n? cÇu viÕt th, , viÕt b¸o têng, lu bót... ? Nhu cÇu Êy b¾t nguån tõ ®©u? - Do nhu cÇu cña b¶n th©n. ? Tuy nhiªn dï b¾t nguån tõ ®©u còng - Cè g¾ng lµm bµi cho hay, béc lé hÕt n¨ng trë thµnh nhu cÇu chñ quan cña hä. V× lùc cña m×nh. sao? 1. VÝ dô. - V¨n b¶n: MÑ t«i. 2. NhËn xÐt. ? V¨n b¶n “Cuéc chia tay cña nh÷ng - Cha viÕt cho con - Mong con nhËn ra lçi lÇm cña m×nh con bóp bª” viÕt cho ai? - Nãi víi con vÒ h×nh ¶nh ngêi mÑ, kh¼ng ? Nhằm mục đích gì? định công lao của mẹ, bày tỏ thái độ... ? Ngời cha đã viết những gì trong th? - Lêi lÏ võa t×nh c¶m tha thiÕt, võa khuyªn ? V× sao bøc th l¹i cã søc thuyÕt phuch nhñ, võa nghiªm kh¾c. * §Þnh híng: En –ni –c«? - Viết để làm gì? ? Muèn t¹o lËp mét v¨n b¶n bíc ®Çu - ViÕt cho ai? - ViÕt vÒ cµi g×? - ViÕt ntn? tiªn ph¶i lµm g×? * Bè côc: 3 phÇn ? Sau khi đã định hớng đợc đối tợng, - Mở bài mục đích, nội dung và cách viết bài bớc - Thân bài - KÕt bµi tiÕp theo chóng ta ph¶i lµm g×?.

(21) ? Khi x©y dùng bè côc cÇn lu ý ®iÒu g×? -> Lu ý c¸c bíc t×m ý, s¾p xÕp c¸c ý. * Hoµn chØnh v¨n b¶n: ? Có dàn ý hoàn chỉnh đã đợc coi là 1 - Bao gồm các bớc nh trong sgk VB hoµn chØnh cha? * KiÓm tra l¹i v¨n b¶n ? Khi viết thành bài văn có cần đọc lại - Đọc lại sửa lỗi nếu có. kh«ng? 3. Ghi nhí. - Hs đọc sgk T46 ? VËy khi t¹o lËp 1 VB cÇn ph¶i thùc - Hs th¶o luËn ph¸t biÓu hiÖn nh÷ng bíc nµo? ? Các văn bản mà em đã viết có tuân - Gv nhận xét điều chỉnh. thñ theo c¸c bíc trªn kh«ng? C¸c bíc đó có thể đổi vị trí cho nhau đợc II. Luyện tập kh«ng? Bµi tËp 1 - HS tù ph¸t biÓu, - GV uèn n¾n vµ ®iÒu chØnh. Bµi tËp 2 A, Bạn đã không chú ý rằng mình không - Hs đọc yêu cầu bài 1. thÓ chØ thuËt l¹i c«ng viÖc häc tËp vµ b¸o c¸o thµnh tÝch häc tËp. §iÒu quan träng nhÊt lµ m×nh ph¶i tõ thùc tÕ rót ra nh÷ng - Hs đọc yêu cầu bài 2. kinh nghiệm học tập để giúp các bạn khác ? Theo em nh thÕ cã phï hîp kh«ng? häc tËp tèt h¬n. B, Bạn đã xác định không đúng đối tợng giao tiếp. Bản báo cáo này đợc trình bày ? Nªn ®iÒu chØnh ntn? víi HS chø kh«ng ph¶i víi thÇy c« gi¸o. Bµi tËp 3 a - Dµn bµi cÇn viÕt râ ý nhng cµng ng¾n ? Em sÏ tr¶ lêi ntn cho nh÷ng th¾c mÆc ngän cµng tèt. - Kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ c©u v¨n hoµn trªn? chØnh, liªn kÕt chÆt chÏ. b - Các phần mục lớn nhỏ cần đợc thể hiện theo kÝ hiÖu ý lín, ý nhá. - S¾p xÕp ý ngang bËc th¼ng hµng víi nhau, ý nhá viÕt lui vµo so víi ý lín.. ViÕt bµi TLV sè 1 ( ViÕt ë nhµ ) I. §Ò bµi: Kể một kỉ niệm đáng nhớ của em khi còn học ở trờng tiểu học. II. Dµn bµi. - Mở bài: Giới thiệu về kỷ niệm đáng nhớ - Th©n bµi: KÓ theo tr×nh tù diÔn biÕn cña kû niÖm ( Chó ý x©y dùng hÖ thèng nhân vật, tình huống, tạo tình huống thắt nút, mở nút tạo ra đỉnh điểm của câu chuyện hấp dẫn, cảm động ) - KÕt bµi: ý nghÜa, c¶m xóc vÒ c©u chuyÖn III. Yªu cÇu – BiÓu ®iÓm. 1. Yªu cÇu. * Néi dung: - Kể đợc kỉ niệm đáng nhớ của bản thân (vui hoặc buồn, có ý nghĩa). - Sắp xếp theo trình tự hợp lý, rành mạch, đảm bảo tính mạch lạc. - Sö dông c¸c yÕu tè miª t¶, biÓu c¶m xen kÏ yÕu tè kÓ. * H×nh thøc: - Bè côc râ rµng. - Chữ viết đẹp, không sai chính tả, - Câu, đoạn văn chính xác, đúng ngữ pháp, liên kết chặt chẽ - Tr×nh bµy sach sÏ, khoa häc 2- BiÓu ®iÓm..

(22) - 8 – 10 điểm: Bài viết đảm bảo đầy đủ các yêu cầu về mặt hình thức đã nêu. Bên cạnh đó văn viết biểu cảm, giàu cảm xúc, có sự sáng tạo, tình huống linh ho¹t cuèn hót. - 5 – 7 điểm: Bài viết đảm bảo về mặt nội dung, tuy nhiên vẫn còn đôi chỗ sai chính tả, diễn đạt. Tình huống, diễn đạt cha linh hoạt, cha có cảm xúc, biÓu c¶m. - 1 – 4 điểm: Không đảm bảo các yêu cầu trên. E. Cñng cè - Híng dÉn.. ? Nªu c¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n? - ViÕt bµi. - ChuÈn bÞ bµi luyÖn tËp theo hÖ thèng c©u hái SGK trang 59. - Chó ý khi viÕt lùa chän danh th¾ng lÞch sö næi tiÕng cña d©n téc, nh÷ng phong tôc tËp qu¸n b¶n s¾c cña d©n téc.. TuÇn 4 – TiÕt 13. Ngµy so¹n: 06 – 09 - 2012 V¨n b¶n. nh÷ng c©u h¸t than th©n A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Hiện thực về đời sống của ngời dân lao động qua các bài hát than thân. - Mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt tiªu biÓu trong viÖc x©y dùng h×nh ¶nh vµ sö dông ng«n tõ trong c¸c bµi ca dao than th©n. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu nhng c©u h¸t than th©n. - Ph©n tÝch gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña nh÷ng bµi h¸t than th©n trong bµi häc. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng th«ng c¶m, yªu th¬ng con ngêi. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Đoc thuộc lòng Những câu hát về tình yêu quê hơng ,đất nớc con ngời? Em có nhận xét gì về nội dung NT của bài ca dao đó? - Bµi míi. I- Giíi thiÖu chung. - Gv giíi thiÖu. - Nh÷ng bµi ca dao than th©n cã mét sè lîng lín, tiªu biÓi trong kho tµng ca dao ViÖt Nam. - Vừa có ý nghĩ đồng cảm với ngời bất hạnh võa cã ý nghÜa tè c¸o. II/ §äc - hiÓu v¨n b¶n. 1/ §äc – chó thÝch. - GV hớng dẫn HS đọc văn bản và - Hạc: cuộc đời phiêu bạt, cố gắng trong vô c¸c chó thÝch . väng. NhÊn m¹nh c¸c Èn dô..

(23) ? V× sao cã thÓ s¾p sÕp chóng trong cïng 1 v¨n b¶n?. - Phản ánh thân phận đắng cay của con ngời. §Òu lµ ca dao d©n ca.. ? Em hiÓu ntn lµ nh÷ng c©u h¸t than - Nh÷ng c©u h¸t mîn chuyÖn nh÷ng con vËt th©n? nhỏ bé để giãi bày nỗi chua xót, đắng cay của nh÷ng con ngêi bÐ män trong XH. 2. Ph©n tÝch. Bµi 2: ? Nêu nội dung của 4 câu đầu và 4 - 4 câu đầu: Làm nhiều nhng đợc hởng ít. - 4 c©u cuèi: phiªu b¹t oan tr¸i. c©u cuèi? ? T×m tõ ng÷ lÆp ®i lÆp l¹i trong bµi. - “Th¬ng thay” - Th¸n tõ, ®iÖp tõ chØ sù th¬ng c¶m, xãt xa cho T¸c dông? th©n phËn nh÷ng con ngêi khèn khæ. ? Ngời lao động đã tự ví mình với - Con tằm, con kiến, con hạc, con quốc. nh÷ng con vËt nµo? - H/¶ Èn dô: thÓ hiÖn th©n phËn ngêi n«ng d©n ? Những h/ả đó thuộc phép tu từ suốt đời bị kẻ khác bòn rút sức lực. Suốt đời nµo? xuôi ngợc mà vẫn nghèo khổ. Cuộc đời phiêu b¹t, cè g¾ng v« väng. Th©n phËn thÊp cæ, bÐ họng, không đợc công bằng soi tỏ -> Nỗi khổ nhiÒu bÒ. ? Bài ca dao có đặc sắc gì về NT? T¸c dông?. - NT: Èn dô, ®iÖp ng÷ -> Nçi khæ nhiÒu bÒ cña nhiÒu ngêi trong XH cò.. ? Bµi ca nãi vÒ ai? Nãi vÒ ®iÒu g×?. Bµi 3: - Ngêi phô n÷: “th©n em” -> th©n phËn cuéc đời, nỗi khổ đau bị phụ thuộc.. ? ViÖc t¸c gi¶ d©n gian chän h/¶ tr¸i - H/¶ so s¸nh “tr¸i bÇn” lµ thø qu¶ nhá bÐ, tÇm bÇn lµ h/¶ so s¸nh trong bµi ca dao thêng, bÞ qu¨ng quËt ch«i næi tríc sãng giã cã ý nghÜa g×? -> Dễ gợi đến thân phận nghèo hèn, nhỏ bé, chìm nổi, trôi dạt vô định và còn gợi đến cuộc ? H/¶ so s¸nh gîi ta liªn tëng ®iÒu đời đắng cay, tủi cực (mù u, sầu riêng) g×? ? Ngoµi ý nghÜa than th©n bµi ca dao cßn cã ý nghÜa g× kh¸c?. => Lên án XHPK đã rẻ rúng, vùi dập ngời phô n÷, cíp ®i c¬ héi sèng h¹nh phóc cña hä. 3/ Tæng kÕt. - Ghi nhí: SGK trang 49. ? Nh÷ng c©u h¸t trong v¨n b¶n nãi vÒ nçi khæ nµo cña ngêi d©n lao III. LuyÖn tËp. động? *§Æc ®iÓm chung cña 3 bµi ca: ? PhÐp nghÖ thuËt tiªu biÓu g×? - Néi dung: DiÔn t¶ th©n phËn con ngêi trong x· héi cò, ph¶n kh¸ng x· héi. - NghÖ thuËt: ThÓ th¬ lôc b¸t, ©m ®iÖu than ? Nªu nh÷ng ®iÓm chung vÒ néi v·n, h×nh ¶nh Èn dô. dung vµ NT cña 3 bµi ca dao? - Côm tõ quen thuéc: Th¬ng thay, th©n em, th¸c nghÒnh. E. Cñng cè - Híng dÉn. ? §äc diÔn c¶m nh÷ng bµi ca dao trªn? - Học bài, nắm đợc giá trị nội dung và nghệ - So¹n bµi “Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm.”. TuÇn 4 - TiÕt 14 V¨n b¶n. Ngµy so¹n: 06 – 09 - 2012.

(24) A. Môc tiªu.. nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm. 1. KiÕn thøc: - øng xö cña t¸c gi¶ d©n gian tríc nh÷ng thãi h tËt xÊu, nh÷ng hñ tôc l¹c hËu. - Mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt tiªu biÓu thêng thÊy trong c¸c bµi ca dao ch©m biÕm. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm. - Phân tích đợc giá trị nội dung và nghệ thuật của những câu hát châm biếm trong bài häc. 3. Thái độ: - Giáo dục HS tránh những thói h, tật xấu trong xã hội cũ, đả phá những thói h, tật xấu trong x· héi nµy. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? §äc thuéc mét bµi ca than th©n vµ ph©n tÝch néi dung, nghÖ thuËt - Bµi míi. I. Giíi thiÖu chung. GV nh¾c mét sè ý c¬ b¶n. - Chủ đề châm biếm có rất nhiều trong ca dao. - C©u h¸t ch©m biÕm thÓ hiÖn nghÖ thuËt trµo léng cña d©n gian ViÖt Nam. II. §äc – hiÓu v¨n b¶n 1. §äc- chó thÝch. - Gv hớng dẫn đọc. - §äc to râ rµng. ? Vì sao 4 bài ca đợc xếp chung 1 - Ph¶n ¸nh hiÖn tîng bÊt b×nh thêng trong v¨n b¶n? cuộc sống: Vì chúng đều gây cời, đều có ý nghÜa ch©m biÕm. ? Xác định phơng thức biểu đạt của - Kết hợp tự sự với biểu cảm. v¨n b¶n? 2. Ph©n tÝch. Bµi 1 ? Bµi ca dao giíi thiÖu vÒ ai? §îc - Chân dung “chú tôi” để cầu hôn cho chú tôi. giíi thiÖu ntn? - Thãi quen: nghiÖn rîu, nghiÖn chÌ, hay ngñ ? Lêi giíi thiÖu cña bµi ca dao cã g× tra. đặc biệt, nhằm dụng ý gì? - Tính nết: không muốn đi làm, muốn đợc ngñ nhiÒu - > Giíi thiÖu nhng nãi ngîc(tr¸i víi tèt). ? Hỏi cô yếm đào cho chú của mình - Chế giễu, mỉa mai, châm biếm những ngời nhằm mục đích gì? lêi biÕng, cã tÝnh xÊu, nghiÖn ngËp. ? H·y liªn hÖ h/¶ ngêi chó trong bµi - Thêi nay vÉn cßn. ca víi thùc tÕ? ? Biện pháp NT chủ yếu đợc sử - ẩn dụ, tợng trng , phóng đại. dông trong bµi lµ g×? Bµi 2: ? Bµi ca dao lµ lêi cña ai nãi víi ai? - ThÇy bãi nãi víi ngêi ®i xem bãi. Nãi vÒ chuyÖn g×? - ChuyÖn hÖ träng: giµu nghÌo, cha mÑ, chång con.. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch ph¸n - Nói nớc đôi: Những sự việc hiển nhiên- ấu cña thÇy bãi? trÜ, v« nghÜa, nùc cêi- lËt tÈy ch©n dung cña thÇy. ? VËy thÇy bãi lµ ngêi ntn? - KÎ hµnh nghÒ mª tÝn dèt n¸t, lõa bÞp, lîi ? Bµi ca dao kh«ng chØ phª ph¸n dụng lòng tin của ngời khác để kiếm tiền. nh÷ng «ng thÇy bÞp bîm mµ cßn - Ch©m biÕm sù thiÕu hiÓu biÕt cña ngêi ®i chÕ giÔu nh÷ng ai? xem bãi. ? NT chñ yÕu mµ bµi ca dao sö - Ch©m biÕm. ®iÖp cÊu tróc -> Phª ph¸, mØa dông? T¸c dông? mai. 3. Tæng kÕt. ? Hai bµi ca dao cã néi dung g×? bµy nh÷ng hiÖn tîng xÊu xa trong XH ? Nghệ thuật châm biếm đặc sắc ở -- Phơi NT: khai thác các hiện tợng ngợc đời phép.

(25) chç nµo? Gi¸o viªn yªu cÇu c¶ líp t×m mét c©u tôc ng÷ cã néi dung gièng nh bài ca dao Con cò mà đi ăn đêm. Có ba bạn đã tìm ra ba câu tục ngữ sau: ? Theo em, c©u tôc ng÷ nµo phï hîp nhÊt ? V× sao?. ẩn dụ, tợng trng, phóng đại. III. LuyÖn tËp. - ChÕt vinh cßn h¬n sèng nhôc. - Chết trong còn hơn sống đục. - Chết đứng còn hơn sống quỳ.. E. Cñng cè - Híng dÉn.. ? Nªu gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña c¸c bµi ca dao? ? T×m hiÓu h×nh tîng con cß trong ca dao. - So¹n bµi: S«ng nói níc Nam. - ChuÈn bÞ: §¹i tõ.. TuÇn 4 - TiÕt 15 TiÕng ViÖt: A. Môc tiªu. Ngµy so¹n: 07 – 09 - 2012. §¹i tõ. 1. KiÕn thøc: - Khái niệm đại từ. - Các loại đại từ. 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết đại từ trong văn bản nói và viết. - Sử dụng đại từ phù hợp với yêu cầu giao tiếp. 3. Thái độ: - Có ý thức sử dụng đại từ phù hợp trong các tình huống giao tiếp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? ThÕ nµo lµ tõ l¸y ? §Æc ®iÓm nghÜa cña tõ l¸y ? VÝ dô ? - Bµi míi. I/ Thế nào là đại từ. - Hs đọc ví dụ, quan sát và trả lời các 1/ Ví dụ. c©u hái. 2/ NhËn xÐt. - Nã 1: Trá em t«i ? Tõ nã ë ®o¹n v¨n ®Çu trá ai ? - Nã 2 trá con gµ cña anh Bèn Linh ? Tõ nã ë ®o¹n v¨n thø 2 trá ai ? ? Nhờ đâu em biết đợc nghĩa của hai từ - Căn cứ vào tình huống giao tiếp (nội dung ) cña hai ®o¹n v¨n. nã trong hai ®o¹n v¨n nµy ? - Thế : trỏ sự việc mẹ ra lệnh chia đồ chơi ? Tõ thÕ ë ®o¹n v¨n thø 3 trá viÖc g× ? ? Nhờ đâu em hiểu đợc nghĩa của từ thế của mẹ. - C¨n cø vµo t×nh huèng giao tiÕp (néi trong ®o¹n v¨n nµy ? dung ) cña ®o¹n v¨n. ? Từ ai trong bài ca dao dùng để làm gì - Ai: phiếm chỉ, không có đối tợng cụ thể. * Vai trß ng÷ ph¸p: ? C¸c tõ nã, thÕ, ai trong c¸c ®o¹n v¨n - Nã 1 vµ ai: chñ ng÷. trªn gi÷ vai trß ng÷ ph¸p g× trong c©u ? - Nã 2: phô ng÷ cña danh tõ TiÕng - Thế: phụ ngữ của động từ Thấy. - §¹i tõ cã thÓ lµ vÞ ng÷: Ngêi häc giái nhÊt líp lµ nã. 3. Ghi nhí: ? Thế nào là đại từ? Cho VD minh hoạ? - Hs đọc sgk. II/ Các loại đại từ. 1/ Đại từ để trỏ..

(26) ? Các đại từ tôi, tao, tớ, chúng tôi, chóng tí, chóng mµy, mµy, nã, h¾n, chóng nã, hä ... trá g× ? ? Các đại từ bấy, bấy nhiêu trỏ gì ? ? Các đại từ vậy, thế trỏ gì ? ? Các đại từ ai, gì ... hỏi về gì ? ? Các đại từ bao nhiêu, mấy ... hỏi về gì ? Các đại từ sao, thế nào ... hỏi về gì ?. - Trỏ ngời, sự vật ( đại từ xng hô ). - Trá sè lîng. - Trỏ hoạt động, tính chất.. 2/ Đại từ để hỏi: - Hái vÒ ngêi, sù vËt. - Hái vÒ sè lîng. - Hỏi về hoạt động, tính chất, sự việc. 3. Ghi nhí: ? Có mấy loại đại từ, đó là loại đại từ - Hs đọc sgk. III/ LuyÖn tËp. nµo? Bµi tËp 1 ? Hãy xếp các đại từ trỏ ngời, sự vật a Sè Sè Ýt Sè nhiÒu theo b¶ng díi ®©y? Ng«i 1 t«i, tao, tí chóng t«i, chóng tí 2 mµy chóng mµy 3 nã, h¾n Hä, chóng nã ? Nghĩa của đại từ mình trong 2 VD có g× kh¸c nhau? b. M×nh 1: Ng«i thø nhÊt M×nh 2: Ng«i thø 2 Bµi tËp 3 ? Các từ ding để hỏi trong nhiều trờng - Bạn ấy hát hay đến nçi ai còng ph¶i khen. hợp ding để trỏ chung? - Cã bao nhiªu b¹n th× cã bÊy nhiªu c¸ tÝnh. giê? ? So s¸nh sù kh¸c nhau vÒ sè lîng vµ ý - BiÕt lµm sao b©yBµi tËp 5 nghÜa biÓu c¶m gi÷a tõ xng h« TV víi - §¹i tõ xng h« trong TiÕng Ph¸p, tiÕng Anh, các đại từ xng hô trong các tiếng Anh , tiếng Nga, tiếng Trung Quốc Ýt h¬n TiÕng Ph¸p,…? Việt và đều có tính chất trung tính, không mang ý nghÜa biÓu c¶m. E. Cñng cè - Híng dÉn.. ? Trong quan hệ bạn bè em thờng sử dụng đại từ nào ? - Về nhà học bài: nắm khái niệm và các loại đại từ. - Hoµn thiÖn tÊt c¶ c¸c bµi tËp vµo vë. - T×m hiÓu bµi: Tõ H¸n ViÖt.. TuÇn 4 - TiÕt 16 TËp lµm v¨n A. Môc tiªu. Ngµy so¹n: 07 – 09 - 2012. luyÖn tËp t¹o lËp v¨n b¶n. 1. KiÕn thøc: - V¨n b¶n vµ quy tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: - TiÕp tôc rÌn luyÖn kü n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n. 3. Thái độ: - Cã ý thøc tù gi¸c trong t¹o lËp v¨n b¶n: ghi nhËt kÝ. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Nªu c¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n?.

(27) - Bµi míi. ? Phân tích yêu cầu đề?. ? Bớc định hớng trả lời cho câu hỏi nµo? ? Em sÏ viÕt cho ai? ? Viết để làm gì? ? ViÕt c¸i g×?. ? ViÕt th thÕ nµo?. ? Bøc th cã mÊy phÇn? ? H·y t×m ý cho tong phÇn?. - Gv híng dÉn c¸ch s¾p sÕp.. - Cho hs viÕt 1 ®o¹n v¨n giíi thiÖu cảnh đẹp đất nớc mình.. ? Nªu nhiÖm vô cña bíc 4?. * Đề bài: Th cho một ngời bạn để bạn hiểu về đất nớc mình. I. Yªu cÇu. - KiÓu bµi: ViÕt th - Tạo lập văn bản: 4 bớc ( định hớng, bố cục, hoµn chØnh v¨n b¶n, kiÓm tra v¨n b¶n) - §é dµi: kho¶ng 1500 tõ. II. C¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n. 1. §Þnh híng. - §èi tîng: Mét ngêi b¹n níc ngoµi. - Mục đích: Để bạn hiểu về đất nớc, con ngời VN. - Nội dung: Giới thiệu về đất nớc mình. + Cảnh đẹp thiên nhiên. + V¨n ho¸, phong tôc. + TruyÒn thèng lÞch sö + Gây thiện cảm của bạn đối với đất nớc m×nh. - C¸ch viÕt: Kh«ng thÓ chØ nh 1 b¶n tin, mét bài học trong sgk về lịch sử hay địa lí + C¸c ®o¹n v¨n ph¶i cã sù rµnh m¹ch vÒ ý. + C¸c c©u v¨n ph¶i biÓu c¶m + Dïng tõ ng÷ ph¶i chon läc 2. X©y dung bè côc. * MB: LÝ do viÕt th * TB: cảnh đẹp của đất nớc Vn: cảnh nào, ở ®©u, vïng nµo? - Truyền thống lịch sử: yêu nớc, xây dung đất níc. * KB: Gợi lí do để bạn nhớ đến mình. => S¾p sÕp ý: - Cảnh đẹp: trình tự bắc – Trung - Nam - Truyền thống lịch sử: đấu tranh chống giặc ngoại xâm, xây dựng đất nớc ngày nay. 3. Diễn đạt thành văn. - Diễn đạt các ý thành câu đoạn, phần hoàn chØnh - Chú ý cách sử dụng từ ngữ, liên kết, diễn đạt rµnh m¹ch, m¹ch l¹c trong v¨n b¶n. 4. KiÓm tra l¹i v¨n b¶n. - KT l¹i c¸c bíc 1,2,3 - Söa cha sai xãt nÕu cã - Bæ sung c¸c ý cßn thiÕu.. E. Cñng cè - Híng dÉn.. - GV nhËn xÐt giê luyÖn tËp. - §äc bµi tham kh¶o: SGK trang 60. - Viết thành bức th hoàn chỉnh theo dàn ý đã lập. - So¹n bµi: S«ng nói níc Nam, Phß gi¸ vÒ kinh. TuÇn 5 - TiÕt 17 Ngµy so¹n: 12 – 09 - 2012 V¨n b¶n A. Môc tiªu.. s«ng nói níc nam.. 1. KiÕn thøc: - Những hiểu biết bớc đầu về thơ trung đại. - §Æc ®iÓm thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt. - Chủ quyền về lãnh thổ của đất nớc và ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trớc kẻ thï x©m lîc. 2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt vÒ thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt. - §äc – hiÓu vµ ph©n tÝch th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt ch÷ H¸n qua b¶n dÞch tiÕng ViÖt..

(28) 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng tù hµo d©n téc, tinh thÇn yªu níc. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? §äc thuéc mét bµi ca dao ch©m biÕm. Nªu gi¸ trÞ néi dung nghÖ thuật của bài ca dao đó? - Bµi míi.. - Hs đọc chú thích sgk. ? H·y cho biÕt t¸c gi¶ cña bµi th¬ lµ ai? ? Bài thơ đợc sáng tác theo thể thơ nµo? ? Tại sao VB đợc coi là BTNĐL đầu tiªn cña níc ta? ? Nội dung của bản tuyên ngôn đó là g×? - Gv hớng dẫn, đọc mẫu, hs đọc. ? Trong bµi cã nh÷ng tõ nµo em kh«ng hiÓu? ? Bản tuyên ngôn này đợc trình bày b»ng mÊy ý? ? Em hiÓu s«ng nói níc Nam nghÜa lµ ntn?. ? Nghiã của từ Đế trong nam đế có nghÜa lµ g×? ? Nam đế có nghĩa là gì? ? Câu thơ thứ nhất đã thể hiện t tởng g×?. I. Giíi thiÖu chung. 1. T¸cgi¶. - Bài thơ cha rõ tác giả. Trớc đây đợc cho là của Lí Thờng Kiệt, danh tớng đời vua Lí Nh©n T«ng. 2. T¸c phÈm. - Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt đờng luật. - Là bản tuyên ngôn độc lập của nớc ta. - Lµ lêi tuyªn bè vÒ chñ quyÒn II. §äc - hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc – chó thÝch. - §äc phiªn ©m dÞch nghÜa vµ dÞch th¬. - Sách trời: Phân định rõ ràng. 2. Ph©n tÝch. * Néi dung: 4 ý - Khẳng định chủ quyền dân tộc - Xác định tính tất yếu của chân lí đó - C¶nh b¸o qu©n x©m lîc - Khẳng định ý chí bảo về chủ quyền dân téc + S«ng nói níc Nam: Là giang sơn đất nớc VN Lµ l·nh thæ cña ngêi VN - Đế (vơng): vua nớc lớn, tỏ thái độ ngang hàng với T Hoa. Ngoài ra đế còn có nghĩa đại diện cho nhân dân. - Nam đế: Nơi ở của vua Nam. Nơi thuộc chñ quyÒn cña ngêi VN.. ? Qua đó cho ta thấy tình cảm nào của - Khẳng định nớc VN thuộc chủ quyền của ngời VN: độc lập, bình đẳng. t¸c gi¶? => T×nh c¶m yªu níc, tù hµo, tù t«n d©n téc, niÒm tin ý chÝ quyÕt t©m tiªu diÖt kÎ thï. - S¸ch trêi chia sø së: §ã lµ ®iÒu hiÓn nhiªn không thể thay đổi -> Khẳng định sự vững vàng của t tởng và niềm tin sắt đá vào chân ? C©u th¬ thø 2 cã ý nghÜa ntn? lÝ. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu c©u -> Giäng th¬ hïng hån r¾n rái. th¬? ? Hai c©u cuèi thÓ hiÖn néi dung g× cña b¶n tuyªn ng«n?. - Xâm phạm bị đánh tơi bời: + C¶nh b¸o vÒ sù thÊt b¹i th¶m h¹i vµ nhôc nh· cña kÎ thï nÕu chóng x©m lîc níc ta. + Khẳng định tinh thần bất khuất và sức.

(29) ? Ngoµi b¶n TN nµy em cßn biÕt b¶n TN nµo cña níc ta? ? Bµi th¬ cã c¸ch biÓu c¶m lé râ hay Èn? ? NhËn xÐt vÒ gi¸ trÞ NT cña bµi th¬?. mạnh vô địch của dân tộc ta. => TNĐL: Tuyên bố chủ quyền đất nớc, khẳng định không một thế lực nào xâm phạm đợc. - Bình ngô đại cáo – nguyễn trãi - Tuyên ngôn đọc lập - HCM - Èn s©u trong ch÷ nghÜa, tÝnh biÓu ý lé râ, trực tiếp. Ngời đọc tự liên tởng, cảm nhận c¶m xóc cña bµi th¬ qua ý tø, giäng ®iÖu. III. Tæng kÕt. - Khẳng định chủ quyền về lãnh thổ, ý chí quyết tâm bảo vệ lãnh thổ của đất nớc. - Lời thơ cô đúc, ý thơ hàm súc, cảm xúc th¬ dån nÐn.. E. Cñng cè - Híng dÉn.. .. ? NhËn xÐt vÒ gi¸ trÞ NT cña bµi th¬? + Học thuộc bài thơ, nắm đợc giá trị nội dung và nghệ thuật. + So¹n bµi: Phß gi¸ vÒ kinh. TuÇn 5 - TiÕt 18 V¨n b¶n A. Môc tiªu.. Ngµy so¹n: 12 – 09 - 2012. Phß gi¸ vÒ kinh. 1. KiÕn thøc: - Những hiểu biết bớc đầu về thơ trung đại. - §Æc ®iÓm thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt. - Chủ quyền về lãnh thổ của đất nớc và ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trớc kẻ thï x©m lîc. 2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt vÒ thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt. - §äc – hiÓu vµ ph©n tÝch th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt ch÷ H¸n qua b¶n dÞch tiÕng ViÖt. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng tù hµo d©n téc, tinh thÇn yªu níc. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? §äc thuéc mét bµi S«ng nói níc Nam. Nªu gi¸ trÞ néi dung nghÖ thuật của văn bản đó? - Bµi míi.. - Hs đọc chú thích sgk. ? H·y cho biÕt t¸c gi¶ cña bµi th¬ lµ ai? Nêu đôi nét về tác giả?. ? Bµi th¬ thuéc thÓ lo¹i nµo? ? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh lịch sö nµo? - Gv hớng dẫn, đọc mẫu, hs đọc. ? Trong bµi cã nh÷ng tõ nµo em kh«ng hiÓu?. I. Giíi thiÖu chung. 1. T¸cgi¶. - TrÇn Quang Kh¶i (1241 – 1294) - Danh tíng cã c«ng lín trong k/c chèng M«ng Nguyªn 2. T¸c phÈm. - Ngò ng«n tø tuyÖt - Bài thơ ra đời trong giai đoạn lịch sử dân tộc ®ang x©y dùng mét quèc gia tù chñ tho¸t khái ách đô hộ II. §äc - hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc – chó thÝch. - §äc to râ rµng. 2. Bè côc. - 2 c©u ®Çu -> sù chiÕn th¾ng hµo hïng cña ta.

(30) ? Bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Nªu néi dung tong phÇn?. - Gv nãi vÒ hoµn c¶nh lÞch sö. ? Chiến thắng nào đợc nêu trong bài th¬?. trong kh¸ng chiÕn chèng M«ng Nguyªn. - 2 câu cuối -> Lời động viên xây dung, phát triển đất nớc; niềm tin về sự bền vững muôn đời của đất nớc. 3. Ph©n tÝch. a. Hµo khÝ chiÕn th¾ng qu©n x©m lîc - Phót ngÉu høng: niÒm vui chiÕn th¾ng, niÒm vui đợc theo xe của nhà vua về kinh đô. - Hµm Tö, Ch¬ng D¬ng. ? Phân tích cái hay của từ đoạt sáo so - Đoạt: hành động chính nghĩa, lấy về mình qua đấu tranh với ngời khác víi b¶n dÞch lµ cíp gi¸o? + Cớp mất đi nét đó. ? Nªu nhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ ng÷ vµ giäng ®iÖu th¬ cña 2 c©u ®Çu? ? NT đó có tác dụng gì trong việc thể hiÖn t tëng t×nh c¶m cña t¸c gi¶?. ? Hai c©u th¬ cuèi thÓ hiÖn t tëng g×?. -> ĐT mạnh, đỗi xứng, giọng khoẻ khoắn hïng tr¸ng -> Kh«ng khÝ chiÕn th¾ng oanh liÖt, niÒm vui chiÕn th¾ng, t×nh c¶m tù hµo. b. Kh¸t väng th¸i b×nh. G¾ng søc – th¸i b×nh ngh×n thu - T tëng yªu chuéng hoµ b×nh, hi väng vµo t¬ng lai t¬i s¸ng cña d©n téc. ? T¸c gi¶ mong muèn ®iÒu g×?. -> Khát vọng xây dung đất nớc bền vững muôn đời - Biểu ý trực tiếp, biểu cảm kín đáo. ? Bµi th¬ to¸t lªn tinh thÇn g× cña thêi III. Tæng kÕt. - ThÓ hiÖn hµo khÝ chiÕn th¾ng vµ kh¸t väng đại Lí Trần. thái bình thịnh trị của thời đại Lí Trần ? NhËn xÐt gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi - Lời thơ cô đúc, ý thơ hàm súc, cảm xúc thơ th¬. dån nÐn. ? NhËn xÐt gi¸ trÞ NT cña bµi th¬?. E. Cñng cè - Híng dÉn.. + Học thuộc bài thơ, nắm đợc giá trị nội dung và nghệ thuật. + Soạn bài: Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trờng trong ra. TuÇn 5 - TiÕt 19. Ngµy so¹n:13/ 09 /2012 TiÕng ViÖt. tõ h¸n viÖt A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm tõ H¸n ViÖt, c¸c yÕu tè H¸n ViÖt. - C¸c lo¹i tõ ghÐp H¸n ViÖt. 2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt tõ H¸n ViÖt, c¸c lo¹i tõ ghÐp H¸n ViÖt. - Më réng vèn tõ H¸n ViÖt. 3. Thái độ: - Cã ý thøc sö dông tõ H¸n-ViÖt cho phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? XÐt theo nguån gèc, tõ vùng TV cã thÓ chia ra lµm mÊy lo¹i? ? Nªu nguån gèc cña c¸c tõ mîn? LÊy VD minh ho¹? - Bµi míi. I. §¬n vÞ cÊu t¹o tõ H¸n ViÖt - HS đọc bài thơ Nam quốc sơn hà. 1. VÝ dô.

(31) 2. NhËn xÐt - Nam: phơng Nam, (dùng đợc độc lập) - Quèc: níc - S¬n: nói - Hµ: s«ng - Kh«ng thÓ nãi: Léi xuèng hµ. ? GhÐp nh÷ng tiÕng nµy víi nhau, - Nam quèc, s¬n hµ; quèc gia, giang s¬n hoặc với tiếng khác để tạo thành từ + Tiếng để cấu tạo từ Hán Việt gọi là yếu tố cã nghÜa? ? Em hãy cho biết các tiếng để cấu Hán Việt. t¹o tõ HV gäi lµ g×? ? Các yếu tố Hán Việt phần lớn dùng + Phần lớn các yếu tố HV không dùng độc lập nh từ mà dùng tạo từ ghép ( có thể dùng độc để làm gì? lËp). - Thiªn niªn kØ, thiªn lÝ m·: ngh×n ? Ph©n biÖt nghÜa cña tiÕng “thiªn” - Thiên đô: dời + §ång ©m, kh¸c nghÜa. ? Yếu tố HV có đặc điểm gì? 3. Ghi nhí: - Hs đọc SGK trang 69 II. Tõ ghÐp H¸n ViÖt 1. VÝ dô ? C¸c tõ s¬n hµ, x©m ph¹m (trong 2. Nh©n xÐt. bài NQSH), giang san (trong bài - Sơn hà, xâm phạm, giang san: Từ ghép đẳng TGHKS) thuéc tõ ghÐp chÝnh phô lËp. hay đẳng lập? ? C¸c tõ ¸i quèc, thñ m«n, chiÕn - ¸i quèc, thñ m«n, chiÕn th¾ng: Tõ ghÐp th¾ng thuéc lo¹i tõ ghÐp g×. TrËt tù chÝnh phô ( trËt tù C- P ) cña c¸c yÕu tè trong c¸c tõ nµy cã g× gièng trËt tù c¸c tiÕng trong tõ ghÐp thuÇn ViÖt cïng lo¹i? ? C¸c tõ thiªn th, th¹ch m·, t¸i ph¹m - Thiªn th, th¹ch m·, t¸i ph¹m: Tõ ghÐp chÝnh thuéc tõ ghÐp g×. TrËt tù cña chóng phô ( trËt tù P - C ). cã gièng víi tõ ghÐp thuÇn ViÖt kh«ng? - Từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ ? Trong tõ ghÐp HV cã mÊy lo¹i. Ph©n biÖt c¸c kiÓu trËt tù cña tiÕng 3. Ghi nhí: chÝnh phô? - Hs đọc SGK trang 70 III- LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 ? Ph©n biÖt nghÜa cña c¸c yÕu tè HV - hoa1: chØ sù vËt, c¬ quan sinh s¶n h÷u tÝnh cña c©y h¹t kÝn, thêng cã mµu s¾c vµ h¬ng đồng âm trong các từ ngữ sau? th¬m. - hoa2: đẹp, lộng lẫy - phi1: bay - phi2: kh«ng ph¶i, tr¸i víi lÏ ph¶i, tr¸i víi ph¸p luËt. - phi3: vî thø cña vua - tham1: ham muèn - tham2: gãp mÆt - gia1: nhµ - gia2: thªm vµo Bµi tËp 3 a, Từ có yếu tố chính đứng trớc, yếu tố phụ ? XÕp c¸c tõ vµo nhãm thÝch hîp? đứng sau: hữu ích, phát thanh, bảo mật, phßng ho¶. b, Từ có yếu tố phụ đứng trớc, yếu tố chính đứng sau: thi nhân, đại thắng, tân binh, hậu đãi. ? C¸c tiÕng Nam, quèc, s¬n, hµ nghÜa lµ g×? TiÕng nµo cã thÓ dïng nh mét từ đơn để đặt câu (dùng độc lập), tiÕng nµo kh«ng?. E. Cñng cè - Híng dÉn.. ? H·y nªu trËt tù cña c¸c yÕu tè HV. Cho vÝ dô. - Häc thuéc phÇn ghi nhí..

(32) - Xem tiÕp bµi tõ HV tiÕp theo: Chó ý c¸ch sö dông tõ HV.. TuÇn 5 - TiÕt 20 TËp lµm v¨n. Ngµy so¹n: 13 / 09 / 2012. tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1 A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: Gióp HS - Củng cố lại những kiến thức và kĩ năngđã học về văn bản miêu tả, về tạo lập văn bản, cách sử dụng từ ngữ, đặt câu. 2. KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n. 3. Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc häc tËp, rót kinh nghiÖm qua bµi viÕt. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: - Bµi míi. I/ §Ò bµi - Học sinh nhắc lại đề bài. - Giáo viên ghi đề bài lên bảng. II/ Tr¶ bµi. - Gv trả bài đã chấm cho hs. - Hs đọc lại bài viết của mình, tự rút ra những nhận xét cho bài viết của mình dựa vào lêi phª cña gv kÕt hîp víi c¸c c©u hái sau: ? Câu chuyện đợc kể theo chủ đề gì . ? Bài văn đã dùng sự việc, chi tiết, lời văn, bố cục ntn để thể hiện tính mạch lac, liên kÕt cña v¨n b¶n. ? Mỗi đoạn văn đã viết hoàn chỉnh một ý cha ? Hình thức ntn ? Có đoạn văn nào lẽ ra ph¶i t¸ch, hay nhËp cho trän ý kh«ng ? ? Sửa chính tả, ngữ pháp, dùng từ, diễn đạt sai trong bài (nếu có). III/ NhËn xÐt. * ¦u ®iÓm: - Đa số bài viết của các em bớc đầu thể hiện đợc chủ đề, bố cục, liên kết đoạn, câu trong bµi ... - 2/ 3 sè bµi viÕt s¹ch sÏ, râ rµng, Ýt sai ng÷ ph¸p. - Một số bài viết điển hình có sự sáng tạo trong diễn đạt, cách tạo tình huống, biết kết hîp hµi hoµ c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m vµ tù sù. * Nhîc ®iÓm. - Một số bài viết còn cha rõ bố cục, chủ đề, liên kết đoạn, câu. - RÊt nhiÒu bµi chØ nÆng vÒ kÓ lÓ dµi dßng mµ cha sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m. - Cã kho¶ng h¬n mêi bµi ch÷ viÕt rÊt xÊu, sai chÝnh t¶, tr×nh bµy bÈn. * Gv nhận xét từng bài cụ thể để hs rút kinh nghiệm theo sự tổng kết của gv khi chÊm. IV/ Hs ch÷a bµi. - Hs tù ch÷a bµi cña m×nh hoÆc ch÷a theo nhãm. - Gv đôn đốc, giúp hs sửa khi thấy cần thiết. V/ KÕt qu¶ cô thÓ - §iÓm yÕu: - §iÓm kÐm: - §iÓm TB: - §iÓm kh¸: - §iÓm giái:.

(33) E- Cñng cè Híng dÉn:. - Gv lÊy ®iÓm vµo sæ. - Gv nhÊn m¹nh nh÷ng kiÕn thøc cÇn ghi nhí khi viÕt bµi. - ¤n tËp c¸ch viÕt bµi. - T×m hiÓu bµi: T×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m TuÇn 6 - TiÕt 21 TËp lµm v¨n. Ngµy so¹n: 19 / 09 / 2012. t×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm v¨n biÓu c¶m. - Vai trò, đặc điểm của văn biểu cảm. - Hai c¸ch biÓu c¶m trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp trong v¨n biÓu c¶m. 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết đặc điểm chung của văn biểu cảm và hai cách biểu cảm trực tiếp và gián tiÕp trong c¸c v¨n biÓu c¶m cô thÓ. 3. Thái độ: - HS có ý thức cảm nhận đúng chuẩn mực. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: Kể tên các văn bản mà em đã đợc học ở lớp 6 - Bµi míi. I. Nhu cÇu biÓu c¶m vµ v¨n biÓu c¶m 1.Nhu cÇu biÓu c¶m cña con ngêi HS đọc hai bài ca dao. * Bµi tËp sgk * NhËn xÐt. ? Hai bµi ca dao thÓ hiÖn t×nh c¶m, Bµi 1: Th¬ng cho con ngêi cã nçi oan nµo đó muốn bày tỏ nhng không đợc ai thông c¶m xóc nh thÕ nµo? c¶m. Bài 2: Cảm xúc tự hào sắc đẹp lúc thanh xuân đang phơi phới giữa đồng buổi ban ? Khi nµo ngêi ta cã nhu cÇu biÓu mai. c¶m? -> Khi cã nh÷ng t×nh c¶m chÊt chøa muèn biểu hiện cho ngời khác để chia sẻ, gợi sự ? Ngời ta thờng biểu cảm bằng cách đồng cảm. nµo (cã nhiÒu c¸ch biÓu c¶m). - Ca, h¸t, vÏ tranh… ? Khi viÕt th cho ngêi kh¸c lµ ta ®ang - Nhu cÇu biÓu c¶m, trong th ngêi viÕt sÏ cã nhu cÇu nh thÕ nµo.? béc lé nh÷ng c¶m xóc cña m×nh. + BiÓu c¶m b»ng v¨n (1 c¸ch biÓu c¶m). + Th, th¬, v¨n… lµ c¸c thÓ lo¹i v¨n biÓu c¶m. HS đọc hai đoạn văn. 2/ §Æc ®iÓm chung cña v¨n biÓu c¶m ? Néi dung t×nh c¶m trong hai ®o¹n - §o¹n v¨n 1: Nçi nhí, nh÷ng kØ niÖm gi÷a hai ngời đã xa cách nhau . v¨n lµ g×? - §o¹n v¨n 2: Nghe h¸t d©n ca, thÊy t×nh cảm gắn bó với quê hơng, đất nớc . ? Hai đoạn văn có đặc điểm gì khác + Tự sự: kể chuyện; miểu tả: hình dung víi v¨n tù sù, miªu t¶? nh©n vËt. + BiÓu c¶m: kh«ng gîi, kÓ chuyÖn hoµn chỉnh; có miêu tả nhng để gợi cảm xúc. ? Cã ý kiÕn cho r»ng t×nh c¶m, c¶m -> T×nh c¶m lµ néi dung th«ng tin chñ yÕu xóc trong v¨n biÓu c¶m ph¶i lµ t×nh trong v¨n biÓu c¶m, c¸c h×nh ¶nh sù viÖc lµ c¶m, c¶m xóc thÊm nhuÇn t tëng nh©n ph¬ng tiÖn biÓu c¶m. v¨n. Qua hai ®o¹n v¨n trªn, em cã t¸n => T×nh c¶m trong v¨n biÓu c¶m lµ nh÷ng thành ý kiến đó không? tình cảm đẹp, giàu tính nhân văn..

(34) - Nh÷ng t×nh c¶m tÇm thêng: bÞ chª cêi. - Những tình cảm đẹp: nâng cao phẩm giá, phong phó t©m hån. ? C¸ch biÓu hiÖn c¶m xóc cña hai ®o¹n - §o¹n v¨n1: BiÓu c¶m trùc tiÕp, nãi th¼ng v¨n kh¸c nhau nh thÕ nµo? (nhËt kÝ, th tõ). - §o¹n v¨n2: BiÓu c¶m gi¸n tiÕp, miªu t¶ ? VËy v¨n biÓu c¶m lµ g×? tiÕng h¸t- tëng tîng- t×nh yªu quª h¬ng. -> VBBC: bày tỏ t tởng tình cảm với con ng? VBBC đợc thể hiện dới những hình êi vµ thÕ giíi xung quanh. thøc nµo? - Th, th¬ tr÷ t×nh, ca dao tr÷ t×nh, tù sù tr÷ t×nh… lµ c¸c thÓ lo¹i v¨n biÓu c¶m. 3. Ghi nhí: SGK trang 73 II- LuyÖn tËp Bµi tËp 1 ? So s¸nh hai ®o¹n v¨n vµ cho biÕt - §o¹n v¨n b lµ ®o¹n v¨n biÓu c¶m, nã khªu đoạn văn nào là văn biểu cảm. Vì sao? gợi cảm xúc nơi ngời đọc về cây hải đờng. H·y chØ ra néi dung biÓu c¶m cña ®o¹n - C¸ch gîi c¶m xóc: Miªu t¶ cô thÓ, t¶ gÇn, v¨n Êy? cã nh÷ng liªn tëng, dïng tõ ng÷ gîi c¶m xóc. ? ChØ ra néi dung biÓu c¶m trong hai Bµi tËp 2 * S«ng nói níc Nam: bµi th¬? - NiÒm tù hµo d©n téc. - ý trÝ quyÕt t©m b¶o vÖ tù hµo d©n téc * Phß gi¸ vÒ kinh: - NiÒm vui chiÕn th¾ng, mong íc hi väng vÒ đất nớc yên vui, thái bình. E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? ThÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m? ? Văn biểu cảm có đặc điểm gì? - T×m c¸c ®o¹n v¨n, bµi v¨n biÓu c¶m. - Xem tríc bµi: §Æc ®iÓm cña bµi v¨n biÓu c¶m.. TuÇn 6 - TiÕt 22 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n: 19 / 09 / 2012. Hớng dẫn đọc thêm buổi chiều đứng ở phủ thiên trờng trông ra. A. Môc tiªu.. (TrÇn Nh©n T«ng). 1. KiÕn thøc: - Bøc tranh lµng quª th«n d· trong mét t¸c phÈm cña TrÇn Nh©n T«ng. - Tâm hồn cao dẹp của một vị vua tài đức. 2. KÜ n¨ng: - Vận dụng kiến thức về thơ thất ngôn tứ tuyệt Đờng luật đã học vào đọc – hiểu một v¨n b¶n cô thÓ. 3. Thái độ: - Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, quê hơng, đất nớc. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc.

(35) - KTBC: ? §äc thuéc bµi th¬ “S«ng nói níc Nam” b»ng tiÕng H¸n vµ dÞch th¬. Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ ? ? Nªu nh÷ng ®iÓm chung cña hai v¨n b¶n: “S«ng nói níc Nam” vµ “Phß gi¸ vÒ kinh” - Bµi míi : I. Giíi thiÖu chung ? §äc chó thÝch * trong sgk ? - GV híng dÉn häc sinh t×m hiÓu trong sgk. ? Bài thơ đợc sáng tác theo thể thơ II. §äc – hiÓu v¨n b¶n nµo ? - ThÓ th¬: ThÊt ng«n tø tuyÖt Cùng thể thơ với bài thơ nào mà em đã - Cảnh: Lúc chiều về, trời sắp tối ở thôn häc ? quê (cảnh cánh đồng, thôn xóm) - Hình ảnh: Khói bếp, mục đồng, cò trắng ? Cảnh vật trong bài thơ đợc miêu tả  Hình ảnh chọn lọc, cụ thể, đậm đà sắc quê vµo thêi ®iÓm nµo ?  T©m hån g¾n bã m¸u thÞt víi quª h¬ng ? Cảnh vật đó đợc miêu tả qua những th«n d· cña mét «ng vua yªu níc, yªu h×nh ¶nh nµo ? d©n. ? Qua đó cho ta thấy tác giả là ngời có => Bức tranh gợi cảm giác thân quen, gần t©m hån nh thÕ nµo ? gòi; cuéc sèng b×nh yªn, h¹nh phóc. ? Qua nội dung của bài thơ và hình vẽ - Thời đại đã sinh ra những vị vua sáng, vua (sgk, T76) gîi vÒ mét cuéc sèng nh thÕ hiÒn, th¬ng d©n, ¸i quèc… nµo ? ? Bài thơ giúp em hiểu thêm đợc gì về * Tổng kết: thời đại nhà Trần trong lịch sử ? Ghi nhí – sgk, trang 77 ? Nªu nh÷ng kiÕn thøc cÇn ghi nhí ? III. LuyÖn tËp ? GV yêu cầu hs đọc yêu cầu của bài - Häc sinh th¶o luËn nhanh theo tËp, th¶o luËn vµ lµm bµi ? nhãm. - Lµm ë nhµ E. cñng cè – híng dÉn. ? Tâm hồn của hai nhà thơ đợc bộc lộ trong hai văn bản ntn ? - Học thuộc hai bài thơ, nắm đợc giá trị nội dung và nghệ thuật. - So¹n bµi: Tõ h¸n – ViÖt - ChuÈn bÞ: Sau phót chia li vµ B¸nh tr«i níc.. TuÇn 6 - TiÕt 23 TiÕng viÖt:. Ngµy so¹n: 20 / 09 / 2012. tõ h¸n viÖt A. Môc tiªu. ( TiÕp theo ). 1. KiÕn thøc: - T¸c dông cña tõ H¸n ViÑt trong v¨n b¶n. - T¸c h¹i cña viÖc l¹m dông tõ H¸n ViÖt. 2. KÜ n¨ng: - Sử dụng từ Hán Việt đúng nghĩa, phù hợp với ngữ cảnh. - Më réng vèn tõ H¸n ViÖt. 3. Thái độ: - Có ý thức sử dụng từ Hán Việt đúng ý nghĩa, đúng sắc thái, phù hợp với hoàn cảnh giao tiÕp, tr¸nh l¹m dông tõ H¸n ViÖt. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc líp häc * KiÓm tra bµi cò..

(36) ? Tõ H¸n ViÖt cã mÊy lo¹i ? §ã lµ nh÷ng lo¹i nµo ? ? Yếu tố Hán Việt để tạo từ Hán Việt có đặc điểm gì ? * Bµi míi I. Sö dông tõ H¸n ViÖt. - Gv yêu cầu hs đọc các ví dụ ? 1. Sử dụng từ Hán Việt để tạo sắc thái biÓu c¶m. a. VÝ dô: sgk, trang 81, 82 b. NhËn xÐt. ? T¹i sao c¸c c©u v¨n (ë phÇn a) l¹i dïng c¸c tõ H¸n ViÖt mµ kh«ng dïng * VÝ dô a: các từ ngữ thuần Việt có nghĩa tơng tự - Phụ nữ: tạo đợc sắc thái trang trọng, thể hiện thái độ tôn kính. ? - Tõ trÇn, mai t¸ng, tö thi: t¹o s¾c th¸i tao nh·, tr¸nh nÆng nÒ, tr¸nh g©y c¶m gi¸c th« tôc, ghª sî. §äc vÝ dô (b) ? ? Các từ Hán Việt tạo đợc sắc thái gì * Ví dụ b: - Kinh đô, Yết Kiêu, Trẫm, bệ hạ, thần: tạo cho ®o¹n v¨n trÝch ? ? Ngµy nay ngêi ta cßn dïng nh÷ng tõ s¾c th¸i cæ, phï hîp víi x· héi xa. ng÷ nµy trong giao tiÕp kh«ng ? ? VËy ngêi ta sö dông tõ HV nh»m c. Ghi nhí: - Hs đọc sgk, trang 82 mục đích gì ? ? Lấy 1 VD về sử dụng từ HV để tạo s¾c th¸i trang träng ? 2. Kh«ng nªn l¹m dông tõ H¸n ViÖt. a. VÝ dô. ? §äc vÝ dô ? b. NhËn xÐt. VÝ dụ a: cách diễn đạt 2 hay hơn. ? Trong c¸c cÆp c©u, c©u nµo cã c¸ch - Ví dụ b: cách diễn đạt 2 hay hơn. diễn đạt hay hơn ? - V×: sö dông tõ thuÇn ViÖt t¹o sù trong ? V× sao ? s¸ng, phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp. (Tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn) ? T¹i sao khi nãi hoÆc viÕt ngêi ta  V× sÏ lµm cho lêi ¨n tiÕng nãi thiÕu tù kh«ng nªn l¹m dông tõ H¸n ViÖt ? nhiªn, trong s¸ng, kh«ng phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp. c. Ghi nhí: SGK II/ LuyÖn tËp. ? Chọn các từ ngữ thích hợp để điền Bµi tËp 1 vµo chç trèng ? C¸c tõ ®iÒn phï hîp nh sau: a/ mÑ – th©n mÉu. b/ phu nh©n – vî. c/ S¾p chÕt – l©m chung d/ gi¸o huÊn – d¹y b¶o ? T¹i sao ngêi ViÖt Nam thêng thÝch Bµi tËp 2. dùng từ Hán Việt để đặt tên cho ngời, - Là vì sẽ tạo đợc sắc thái trang trọng, tao tên địa lí ? nhã, thể hiện thái độ tôn kính. Bµi tËp 3. ? §äc ®o¹n v¨n, t×m nh÷ng tõ ng÷ - C¸c tõ t¹o s¾c th¸i cæ xa: Gi¶ng hoµ, cÇu H¸n ViÖt gãp phÇn t¹o s¾c th¸i cæ xa th©n, hoµ hiÕu, nhan s¾c tuyÖt trÇn. Bµi tËp 4 ? NhËn xÐt c¸ch dïng tõ H¸n ViÖt - Thay: B¶o vÖ b»ng gi÷ g×n; mü lÖ b»ng trong c¸c c©u sau ? đẹp đẽ E. cñng cè – híng dÉn. ? Trong giao tiÕp hµng ngµy, khi nµo em thêng dïng c¸c tõ H¸n ViÖt ? ? Hãy kể tên một số tên bạn, tên địa danh là từ hán Việt em biết và ý nghĩa của những tên đó ? - Học thuộc lòng ghi nhớ và nắm đợc kiến thức cơ bản của bài. - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp cßn l¹i vµo vë. - T×m hiÓu tríc bµi Quan hÖ tõ - So¹n: §Æc ®iÓm cña v¨n biÓu c¶m. TuÇn 6 - TiÕt 24. Ngµy so¹n: 21 / 09 / 2012.

(37) TËp lµm v¨n:. đặc điểm văn bản biểu cảm. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Bè côc cña bµi v¨n biÓu c¶m - Yªu cÇu cña viÖc biÓu c¶m. - C¸ch biÓu c¶m gi¸n tiÕp vµ c¸ch biÓu c¶m trùc tiÕp. 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết các đặc điểm của bài văn biểu cảm. 3. Thái độ: - Cã ý thøc tù rÌn luyÖn b¶n th©n vÒ nh©n c¸ch. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc líp häc - KiÓm tra bµi cò ? ThÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m ? ? T×nh c¶m trong v¨n biÓu c¶m thêng lµ t×nh c¶m nh thÕ nµo ? Cho VD - Bµi míi I- Tìm hiểu đặc điểm của văn bản biểu cảm 1. VÝ dô 1: HS đọc bài văn. V¨n b¶n: “TÊm g¬ng” cña B¨ng ? Bài văn “Tấm gơng” biểu đạt S¬n t×nh c¶m g×? * NhËn xÐt: - Ngợi ca đức tính trung thực của con ngời, ghét ? Để biểu đạt tình cảm đó, tác thói xu nịnh, dối trá. giả bài văn đã làm nh thế nào? - Tác giả bài văn đã mợn hình ảnh tấm gơng làm ®iÓm tùa, v× tÊm g¬ng lu«n ph¶n chiÕu trung ? Hình thức biểu cảm nào đã đ- thành mọi vật xung quanh. - Gi¸n tiÕp: Nãi víi g¬ng, ca ngîi g¬ng lµ gi¸n îc sö dông ? tiÕp ca ngîi ngêi trung thùc. ? Bè côc bµi v¨n gåm mÊy phÇn * Bè côc: ? + Më bµi: ®o¹n ®Çu – Giíi thiÖu tÊm g¬ng, ca ngîi sù trung thùc ? Néi dung cña tõng phÇn ? + Th©n bµi: 5 ®o¹n tiÕp theo - Các đức tính của gơng + KÕt bµi: ®o¹n cuèi Thân bài đã nêu những ý gì, - Khẳng định sự trung thực, chân thành của tấm những ý đó liên quan tới chủ đề gơng bµi v¨n nh thÕ nµo ? - Mạc Đĩnh Chi: một ngời đáng trọng ? Tình cảm và sự đánh giá của - Trơng Chi: Một ngời đáng thơng tác giả trong bài có rõ ràng, => Tình cảm và sự đánh giá của tác giả rõ ràng, chân thực không. Điều đó có ý chân thực, không thể bác bỏ. Hình ảnh tấm gơng nghĩa nh thế nào đối với giá trị có sức khêu gợi, tạo nên giá trị của bài văn. cña bµi v¨n ? HS đọc đoạn văn. 2. VÝ dô 2 - §o¹n trÝch “ Nh÷ng ngµy th¬ Êu” cña Nguyªn ? §o¹n v¨n biÓu hiÖn t×nh c¶m Hång g× ? * NhËn xÐt: - Thể hiện tình cảm cô đơn, cầu mong sự giúp đỡ ? T×nh c¶m ë ®©y biÓu hiÖn trùc vµ th«ng c¶m. - Tình cảm đợc biểu hiện một cách trực tiếp. tiÕp hay gi¸n tiÕp ? ? Em dựa vào dấu hiệu nào để - Dấu hiệu của nó là tiếng kêu, lời than, câu hỏi biÓu c¶m. ®a ra nhËn xÐt cña m×nh? 3. Ghi nhí: - SGK trang 86 HS đọc bài văn. II- LuyÖn tËp V¨n b¶n: Hoa häc trß – Xu©n DiÖu.

(38) ? Bµi v¨n thÓ hiÖn t×nh c¶m g× ? Việc miêu tả hoa phợng đóng vai trß g× trong bµi v¨n biÓu c¶m nµy? ? V× sao t¸c gi¶ gäi hoa phîng lµ hoa - häc – trß? ? H·y t×m m¹ch ý bµi v¨n? ? Bµi v¨n nµy biÓu c¶m trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp?. * NhËn xÐt: - Nçi buån khi ph¶i xa trêng, xa b¹n. - Xuân Diệu đã biến hoa phợng- một loài hoa nở ré vµo dÞp kÕt thóc n¨m häc- thµnh biÓu tîng cña sự chia li ngày hè đối với học trò. - ThÓ hiÖn mét tr¹ng th¸i t×nh c¶m hôt hÉng, b©ng khi ph¶i xa trêng, xa b¹n. - Hoa phîng thÓ hiÖn kh¸t väng sèng hoµ nhËp với bạn bè, thoát khỏi sự cô đơn trống vắng. * M¹ch ý: - Hoa Phợng nở báo hiệu mùa hè đến  Học trò nghỉ hè  Phợng một mình đứng ở sân trờng  Hoa Phîng mong chê c¸c b¹n häc sinh  Hoa phợng đẹp với ai, khi học sinh đã đi cả råi. => Bµi v¨n biÓu c¶m gi¸n tiÕp.. E. Cñng cè – híng dÉn. ? Nêu những đặc điểm của văn bản biểu cảm ? ? Học thuộc phần ghi nhớ, nắm đợc nội dung ? - So¹n bµi: §Ò v¨n biÓu c¶m vµ c¸ch lµm bµi bµi v¨n biÓu c¶m. - Xem tríc bµi: B¸nh tr«i níc& Sau phót chia li. TuÇn 7 - TiÕt 25 TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n: 26 / 09 / 2012. đề văn biểu cảm và cách làm bài văn biểu cảm. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Đặc điểm, cấu tạo của đề văn biểu cảm. - C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m. 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết về đề văn biểu cảm. - Bíc ®Çu rÌn luyÖn c¸c bíc lµm bµi v¨n biÓu c¶m. 3. Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc häc tËp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc líp häc * KiÓm tra bµi cò: ? Nêu những đặc điểm về cách biểu đạt, đặc điểm về tình cảm của bài văn biểu cảm * Bµi míi: HS đọc đề bài. I- §Ò v¨n biÓu c¶m vµ c¸c bíc lµm bµi v¨n ? Hãy xác định đối tợng biểu cảm biểu cảm. vµ t×nh c¶m cÇn biÓu hiÖn trong 1. §Ò v¨n biÓu c¶m các đề văn là gì ? * Đối tợng biểu cảm: Dòng sông, đêm trăng, nụ cêi cêi cña mÑ, loµi c©y. ? §Ò v¨n biÓu c¶m gåm cã nh÷ng * T×nh c¶m: C¶m nghÜ, vui buån, em yªu. yªu cÇu nµo ? => §èi tîng biÓu c¶m, t×nh c¶m biÓu hiÖn. GV chép đề bài lên bảng: Cảm 2. Các bớc làm bài văn biểu cảm * §Ò bµi: C¶m nghÜ vÒ nô cêi cña mÑ. nghÜ vÒ nô cêi cña mÑ. ? Đề yêu cầu phát biểu cảm nghĩ a. Tìm hiểu đề: Phát biểu cảm xúc và suy nghĩ vÒ nô cêi cña mÑ. vÒ c¸i g×? ? Em h×nh dung vµ hiÓu thÕ nµo vÒ b. T×m ý: - Lóc Êu th¬ đối tợng ấy? (HS tự bộc lộ) ? Em nhìn thấy nụ cời của mẹ từ - Khi em tập đi, tập nói, khi em đợc điểm tốt,.

(39) khi nµo ? ? Nh÷ng lóc nµo mÑ thêng në nô cêi víi em? ? Em h×nh dung nô cêi cña mÑ trong nh÷ng hoµn c¶nh Êy lµ nô cêi ntn? ? Mçi khi v¾ng nô cêi cña mÑ, em c¶m thÊy nh thÕ nµo? ? Làm sao để luôn thấy nụ cời của mÑ? ? Lập dàn ý cho đề văn? Cho HS s¾p xÕp theo c¸c phÇn ? Em sẽ đi theo trình tự nào để bày tá hÕt c¶m xóc cña em thËt hîp lÝ, thuyÕt phôc? GV cho HS lµm bíc 4: ViÕt bµi, viÕt 1 ®o¹n v¨n ? ? Sau khi viÕt xong ta ph¶i lµm g× ? GV kiÓm tra mét sè bµi cña HS ? HS đọc bài văn SGK trang 89. ? Bài văn biểu đạt tình cảm gì, đối tîng nµo? ? Đặt cho một bài văn một nhan đề thÝch hîp ? - GV bá sung, uèn n¾n. ? Hãy lập dàn ý cho đề bài trên ? ? Em sÏ s¾p xÕp c¸c ý theo tr×nh tù nh thÕ nµo ? ? ChØ ra ph¬ng thøc biÓu c¶m cña bµi v¨n?. lµm dîc nhiÒu viÖc tèt…, khi em chµo mÑ ®i häc, lóc em ë líp vÒ…  Nô cêi vui, th¬ng yªu lµm em sung síng. Nô cêi khuyÕn khÝch lµm em tù tin. Nô cêi an ñi lµm em Êm lßng. - Buồn trống vắng, thiếu một cái gì đó, sự lẻ loi. - Mang cho mÑ nhiÒu niÒm vui. c. LËp dµn bµi: * Më bµi: - Giới thiệu cảm xúc đối với nụ cời của mẹ. * Th©n bµi: - Khi cã nô cêi cña mÑ – nô cêi: th¬ng yªu, khuyÕn khÝch, an ñi, … - Khi v¾ng nô cêi cña mÑ - Từ lúc nhỏ đến lúc lớn * KÕt bµi: - Lßng yªu th¬ng, kÝnh träng mÑ. d. ViÕt bµi ViÕt 1 ®o¹n v¨n e. Söa bµi, kiÓm tra Ghi nhí: SGK trang 88 II. LuyÖn tËp * §èi tîng: - T/c¶m yªu mÕn, g¾n bã s©u nÆng, tha thiÕt quª h¬ng An Giang. - HS đặt. Có thể tham khảo An Giang quª t«i KÝ øc mét miÒn quª Quª h¬ng t×nh s©u nghÜa nÆng … * LËp dµn ý: - Më bµi: Giíi thiÖu t×nh yªu quª h¬ng An Giang. - Th©n bµi: BiÓu hiÖn t×nh yªu mÕn quª h¬ng + T×nh yªu tõ tuæi Êu th¬. + T/yêu trong ch/đấu và những tấm gơng yêu nớc. - KÕt bµi: T×nh yªu quª h¬ng qua nhËn thøc cña ngêi tõng tr¶i, trëng thµnh. * Ph¬ng thøc biÓu c¶m: - BiÓu c¶m trùc tiÕp. E. Cñng cè – híng dÉn. ? §Ò v¨n biÓu c¶m gåm nh÷ng yªu cÇu g× ? ? Nªu c¸c bíc lµm bµi v¨n biÓu c¶m ? - Nắm đợc nội dung, học thuộc phần ghi nhớ. - ChuÈn bÞ: LuyÖn tËp c¸ch lµm v¨n b¶n biÓu c¶m - So¹n: B¸nh tr«i níc& Sau phót chia li. TuÇn 7 - TiÕt 26 V¨n b¶n. b¸nh tr«i níc ( Hå Xu©n H¬ng ). A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc:. Ngµy so¹n: 27 / 09 / 2012.

(40) - S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ Hå Xu©n h¬ng. - Vẻ đẹp và thân phận chìm nổi của ngời phụ nữ qua bài thơ “Bánh trôi nớc”. - TÝnh chÊt ®a nghÜa vµ h×nh tîng trong bµi th¬. 2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt thÓ lo¹i cña v¨n b¶n. - §äc – hiÓu, ph©n tÝch v¨n b¶n th¬ N«m §êng luËt. 3. Thái độ: - Giáo dục học sinh yêu thích văn học trung đại. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? §äc thuéc lßng bµi th¬ C«n s¬n ca cña N Tr·i? ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ c¶nh vËt C«n S¬n? - Bµi míi. I. Giíi thiÖu chung. 1. T¸c gi¶. - Hå Xu©n H¬ng quª: Quúnh Lu - NghÖ - Dùa vµo chó thÝch SGK trang 95. An ? Em h·y giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c - Bµ chóa th¬ N«m. phÈm? 2. T¸c phÈm. - B¸nh tr«i níc lµ mét trong nh÷ng bµi th¬ næi tiÕng, tiªu biÓu cho t tëng nghÖ thuËt th¬ cña bµ. II. §äc – hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc – chó thÝch. - Giọng tự tin khi nói về vẻ đẹp hình thể ? Theo em cần lu ý gì khi đọc bài thơ? phÈm chÊt, giäng trÇm pha nçi xãt xa khi nãi vÒ sè phËn ngêi phô n÷. 2. ThÓ th¬. Bµi th¬ nµy thuéc thÓ th¬ nµo? V× sao - ThÓ th¬: ThÊt ng«n tø tuyÖt biÕt? 3. Ph©n tÝch. - Hs dựa vào chú thích * để trả lời ? ThÕ nµo lµ b¸nh tr«i níc ? ? Bài thơ Bánh trôi nớc có 2 nghĩa đó là - Bài thơ có hai tầng nghĩa. Tầng nghĩa thứ nhất miêu tả bánh trôi nớc khi đang đợc nh÷ng nghÜa nµo ? luéc chÝn. NghÜa thø hai thuéc vÒ néi dung phản ánh vẻ đẹp phẩm chất và thân phận cña ngêi phô n÷ trong x· héi cò. - NghÜa thø 2 ? Trong 2 nghĩa đó nghĩa nào là chính ? a. Thể chất và thân phận ngời phụ nữ qua h/¶ “B¸nh tr«i níc”. Th©n em võa tr¾ng l¹i võa trßn. ? H/ả bánh trôi nớc đợc miêu tả qua câu - Tr¾ng, trßn: gîi sù trong s¹ch, tinh khiÕt, th¬ nµo ? ? Tõ tr¾ng, trßn gîi tÝnh chÊt nµo cña sù hoµn h¶o. - Ngêi phô n÷ cã thÓ chÊt khoÎ m¹nh, vËt ? hoµn h¶o – VÎ bªn ngoµi. ? Hình thể đó của bánh trôi nớc nhằm chỉ vẻ đẹp nào của ngời phụ nữ trong lời - Quyền đợc nâng niu trân trọng, đợc hởng th¬ nµy ? hạnh phúc và đợc làm đẹp cho đời. ? Với vẻ đẹp ấy ngời phụ nữ có quyền đBảy nổi ba chìmvới nớc non. îc sèng ntn trong mét XH c«ng b»ng ? ? Nhng trong XH cò, th©n phËn ngêi phô n÷ ch¼ng kh¸c nµo th©n phËn b¸nh tr«i, - Sö dông thµnh ng÷ b¶y næi ba ch×m, gîi liªn tëng cuéc sèng bÊp bªnh, tr«i næi. c©u th¬ nµo diÔn t¶ ®iÒu nµy ? ? T¸c gi¶ sö dông NT g× trong c©u th¬ ? * VD: Th©n em nh h¹t ma xa T¸c dông ? Hạt vào đài các, hạt ra luống cày. ? T×m nh÷ng c©u ca dao nãi vÒ th©n -> NiÒm kiªu h·nh tù hµo khi ca ngîi vÎ.

(41) phËn ngêi phô n÷ t¬ng tù nh trong bµi ca dao ? ? Qua 2 c©u th¬ nhµ th¬ muèn nãi ®iÒu g× ?. đẹp hình thể và vẻ đẹp tâm hồn của ngời phụ nữ; đồng thời thể hiện sự bất bình trớc sè phËn ch×m næi, bÊp bªnh, lÖ thuéc cña hä. b. Lßng tin vµo phÈm gi¸ trong s¹ch. - R¾n n¸t – lßng son. ? Trong 2 c©u th¬ cuèi , h/¶ b¸nh tr«i n- - BÒ ngoµi cã thÓ r¾n, n¸t nhng bªn trong íc tiÕp tôc gîi ra qua chi tiÕt nµo ? vÉn vÑn nguyªn chÊt lîng (nh©n b¸nh mµu ? Qua đó em hình dung về bánh trôi nớc đỏ son) - Èn dô tîng trng: phÈm gi¸ cña ngêi phô ntn ? n÷ dÉu bÞ vïi dËp nhng vÉn gi÷ phÈm chÊt trong s¹ch. ? tác giả đã sử dụng biện pháp NT gì - MÆc dÇu, mµ em v·n gi÷. trong 2 c©u cuèi ? T¸c dông ? -> Ngêi phô n÷ trong bµi th¬ nµy chÊp ? Những ngôn từ nào bộc lộ thái độ của nhận sự thua thiệt ở đời, nhng luôn cứng cái tin vµo gi¸ trÞ, tin vµo phÈm gi¸ trong ngêi phô n÷ ? s¹ch cña m×nh. ? Em suy nghĩ ntn về thái độ này ? - Ph¬ng thøc chÝnh: biÓu c¶m kÕt hîp víi miªu t¶ tù sù ? Phơng thức biểu đạt chính của văn bản - Đối tợng biểu cảm: Mợn h/ả bánh trôi để nãi vÒ ngêi phô n÷ trong XH phong kiÕn. lµ g× ? - BiÓu c¶m gi¸n tiÕp. 4. Tæng kÕt. ? §èi tîng biÓu c¶m lµ g× ? - Hs đọc ghi nhớ sgk. III. LuyÖn tËp ? C¸ch biÓu c¶m trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ? - Sù liªn quan: §ã lµ mèi liªn quan g¾n bã tiÕp nèi trong ph¹m vi nguån c¶m xóc ? nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ ND vµ NT ? nh©n đạo chủ nghĩa đối với phụ nữ : đề cao trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất. Cảm thơng cho ? Thi t×m nhanh nh÷ng c©u ca dao cã tõ th©n phËn cña hä "th©n em". ? H·y chØ ra mèi liªn quan c¶m xóc cña nh÷ng c©u ca dao võa t×m víi bµi th¬ "B¸nh tr«i níc" ? E. Cñng cè - Híng dÉn.. ? Văn bản sử dụng phơng thức biểu đạt nào ? Vì sao ? - T×m hiÓu §o¹n trÝch “ Sau phót chia ly ” - Hiểu đợc cấu trúc của thể thơ song thất lục bát.. TuÇn 7 - TiÕt 27 TiÕng ViÖt. Ngµy so¹n: 28 / 09 / 2012. quan hÖ tõ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm quan hÖ tõ. - ViÖc sö sông quan hÖ tõ trong giao tiÕp vµ t¹o lËp v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt quan hÖ tõ trong c©u. - Phân tích đợc tác dụng của quan hệ từ. 3. Thái độ: - Cã ý thøc v¬n lªn trong häc tËp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề.

(42) c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Trong nhiều trờng hợp, ngời ta sử dụng từ Hán Việt để làm gì? ? T¹i sao kh«ng nªn l¹m dông tõ H¸n ViÖt. Cho vÝ dô.. - Bµi míi.. I-ThÕ nµo lµ quan hÖ tõ 1/ VÝ dô. 2/NhËn xÐt. a. Của: nối định ngữ với trung tâm -> Quan ? Xác định QHT trong VD a,b,c? hÖ së h÷u. ? C¸c QHT nãi trªn liªn kÕt nh÷ng tõ b. Nh: nèi bæ ng÷ víi trung t©m -> Quan hÖ ng÷ hay nh÷ng c©u nµo víi nhau. Nªu so s¸nh. c. Bëi …nªn: nèi 2 vÕ c©u ghÐp -> Quan hÖ ý nghÜa cña mçi QHT? nguyªn nh©n – hÖ qu¶. -> §Ó biÓu thÞ c¸c ý nghÜa quan hÖ ? Nh÷ng tõ ng÷ trªn cã t¸c dông g×. 3/ Ghi nhí: - Hs đọc SGK trang 97 ? ThÕ nµo lµ QHT? II- Sö dông quan hÖ tõ 1/ VÝ dô 2/ NhËn xÐt * VÝ dô 1: - B¾t buéc ph¶i cã QHT: b, d, g, h. ? Trong c¸c trêng hîp díi ®©y, trêng hîp nµo b¾t buéc ph¶i cã QHT, trêng - Kh«ng buéc ph¶i cã QHT: a, c, e, i. * VÝ dô 2: C¸c cÆp QHT: hîp nµo kh«ng b¾t buéc ph¶i cã? - NÕu….th× - Th¶o luËn nhãm: - V×……thÕ - Tuy…..nhng ? T×m QHT cã thÓ dïng thµnh cÆp víi - HÔ… th× c¸c QHT sau ®©y? - Së dÜ… v× * VÝ dô 3: -Vì chăm học và học giỏi nên Nam đợc khen. ? Đặt câu với các cặp QHT tìm đợc. - NÕu trêi ma th× ta ®i häc sím h¬n mét chót -> Cã trêng hîp b¾t buéc dïng, cã trêng hîp kh«ng. Dïng theo cÆp. ? Khi nãi vµ viÕt ta thêng sö dông 3.Ghi nhí: QHT nh thÕ nµo? - Hs đọc SGK trang 98. III- LuyÖn tËp ? Nªu h×nh thøc dïng QHT. Bµi tËp 1 - Cña, cßn, víi, cña, vµ , nh, nhng, nh, cña, ? T×m c¸c QHT trong v¨n b¶n “Cæng nh, cho. Bµi tËp 2 trờng mở ra” ( Vào đêm … kịp giờ). (1) víi, (2) vµ, (3) cïng, (4) víi, (5) nÕu (6) th×, (7) vµ. ? §iÒn c¸c quan hÖ tõ thÝch hîp vµo Bµi tËp 3 chç trèng trong ®o¹n v¨n sau ®©y? - C©u sai: a,c,e,h - Câu đúng: b,d,g,i,k,l ? Trong c¸c c©u sau ®©y, c©u nµo Bµi tËp 5 đúng, câu nào sai? - Nhng1: Sự độc lập – khen. - Nhng2: Sự độc lập – chê. ? Ph©n biÖt ý nghÜa cña hai c©u cã Bµi tËp QHT nhng? - “ThÕ råi DÕ Cho¾t t¾t thë. T«i th¬ng l¾m. Võa th¬ng võa ¨n n¨n téi m×nh. Gi¸ t«i ? G¹ch ch©n c¸c qht trong ®o¹n v¨n không trêu chị Cốc thì đâu đến nỗi Choắt sau: viÖc g×. C¶ t«i n÷a, nÕu kh«ng nhanh ch©n ch¹y vµo hang th× t«i còng chÕt toi råi” - HS đọc ví dụ SGK trang 96.. E. Cñng cè - Híng dÉn.. ? QHT dùng để làm gì? Tại sao phải dùng QHT? - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm c¸c bµi tËp vµo vë. - Xem tríc bµi: Ch÷a lçi vÒ QHT. TuÇn 7 - TiÕt 28 Ngµy so¹n: 28/09/2012.

(43) TËp lµm v¨n. luyÖn tËp c¸ch lµm v¨n b¶n biÓu c¶m A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - §Æc ®iÓm thÓ lo¹i biÓu c¶m. - C¸c thao t¸c lµm bµi v¨n biÓu c¶m, c¸ch thÓ hiÖn nh÷ng t×nh c¶m, c¶m xóc. 2. KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kü n¨ng lµm bµi v¨n biÓu c¶m. 3. Thái độ: - Giáo dục tình yêu vẻ đẹp thiên nhiên. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Đề văn biểu cảm nêu ra vấn đề gì? Muốn tìm ý cho bài văn biểu cảm th× ta ph¶i lµm g×?. - Bµi míi.. - Hs đọc và nêu yêu cầu đề. ? Em h·y gi¶i thÝch c¸c tõ ng÷ chøa yêu cầu đề? ? Em sÏ viÕt bµi v¨n nµy víi c¸c ý lín nµo? ? Vì sao em yêu loài cây đó? ? Tìm các đặc điểm của cây? ? C©y vµ em cã mèi quan hÖ gÇn gòi nµo?. ? Em sÏ tr×nh bµy bè côc cña bµi v¨n nµy ntn? ? MB nªu néi dung g×? ? Em sÏ viÕt phÇn th©n bµi theo tr×nh tù nµo? ? NhiÖm vô cña kÕt bµi? ? Muèn cã bµi v¨n hoµn chØnh ta ph¶i lµm ntn? ? Tại sao phải đọc và kiểm tra văn b¶n?. * §Ò bµi: Loµi c©y em yªu. I. Tìm hiểu đề, tìm ý. - Loài cây: đối tợng biểu cảm - Em: chủ thể bày tỏ thái độ, tình cảm. - Yêu: chỉ nói về những tình cảm tích cực, để nói lên sự gắn bó và cần thiết của loài cây đối víi chñ thÓ. - Nêu đối tợng cụ thể: cây gì? - LÝ do: GÇn gòi víi em G¾n víi mét kØ niÖm Đơn giản vì nó đẹp… - §Æc ®iÓm: th©n, gèc, cµnh, l¸, hoa, qu¶ - T¸c dông: + Hoa cho em những bông hoa đẹp, xoá đi nh÷ng mÖt mái, cuéc sèng thi vÞ + Qu¶: cho em nh÷ng chïm qu¶ ngon, ngät kh«ng thÓ quªn. + L¸: bãng m¸t cho em ngåi häc bµi II. LËp dµn ý. 1. Më bµi. - Giíi thiÖu chung vÒ loµi c©y. - LÝ do em yªu thÝch. 2. Th©n bµi. - Tuú thuéc vµo mçi loµi c©y cô thÓ sÏ cã nh÷ng c¸ch s¾p xÕp kh¸c nhau. 3. KÕt bµi. - Khẳng định lại tình cảm của em với loài cây đó. III. ViÕt ®o¹n v¨n. - Dµnh thêi gian viÕt ra giÊy. - Hs viết theo nhóm, đại diện nhóm trình bày, nhËn xÐt. - Gv uèn n¾n söa ch÷a. IV. KiÓm tra söa lçi. - Trong qu¸ tr×nh viÕt khã cã thÓ tr¸nh khái sai sãt.. E. Cñng cè - Híng dÉn.. ? Nªu c¸c bíc lµm bµi v¨n biÓu c¶m ? - ViÕt thµnh bµi hoµn chØnh. - ChuÈn bÞ viÕt bµi lµm v¨n sè 2..

(44) - ¤n tËp thÓ lo¹i v¨n biÓu c¶m. TuÇn 8 - TiÕt 29 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n: 01 /10/2012. qua đèo ngang A. Môc tiªu.. ( Bµ HuyÖn Thanh Quan). 1. KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ Bµ HuyÖn Thanh Quan. - §Æc ®iÓm th¬ Bµ HuyÖn Thanh Quan qua bµi th¬ Qua §Ìo Ngang. - C¶nh §Ìo Ngang vµ t©m tr¹ng t¸c gi¶ thÓ hiÖn qua bµi th¬. - Nghệ thuật tả cảnh, tả tình độc đáo trong văn bản. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu v¨n b¶n th¬ N«m viÕt theo thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có §êng luËt. - Phân tích một số chi tiết nghệ thuật độc đáo trong bài thơ. 3. Thái độ: - Giáo dục tình yêu quê hơng đất nớc. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - ổn định tổ chức lớp học - KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc ®o¹n trÝch “Sau phót chia li” vµ nªu gi¸ trÞ néi, nghÖ thuËt? ? Em đẫ đợc học những thể thơ cổ nào? - Bµi míi: I. Giíi thiÖu chung. 1. T¸c gi¶ HS đọc phần chú thích * SGK - Bµ HuyÖn Thanh Quan tªn thËt lµ NguyÔn trang102. ThÞ Hinh, sèng ë thÕ kØ XIX, quª ë lµng Nghi Tµm nay thuéc T©y Hå, Hµ Néi. ? Em hãy nêu đôi nét về tác giả ? - Chång bµ lµm Tri huyÖn Thanh Quan  Bµ HTQ - Bµ lµ n÷ thi sÜ tµi danh hiÕm cã trong thêi đại ngày xa. ? Em có biết đèo Ngang nằm ở vị trí 2. T¸c phÈm nµo ë níc ta ? - §Ìo Ngang thuéc d·y nói Hoµnh S¬n, ph©n chia địa giới hai tỉnh Quảng Bình và Hà ? Hãy cho biết bài thơ đợc sáng tác TÜnh. trong hoµn c¶nh nµo ? - S.t¸c khi Bµ tõ Th¨ng Long vµo HuÕ nhËn chøc "Cung trung gi¸o tËp" GV hớng dẫn, đọc mẫu, gọi hs đọc II. §äc - HiÓu v¨n b¶n tiÕp. 1. §äc - Chó thÝch ? GV kiÓm tra mét sè tõ khã ? - Hs thùc hiÖn. 2. ThÓ th¬. ? Bài thơ đợc sáng tác theo thể thơ - Đờng luật: Luật thơ có từ đời Đờng. nµo? + Gåm 8 c©u, 7 ch÷. + Gieo chØ mét vÇn b»ng ë c¸c ch÷ cuèi 1, ? Hãy nêu đặc điểm thể thơ thất ngôn 2,4,6,8. b¸t có ? + Phép đối: Câu 3 với câu 4, câu 5 với 6..

(45) ? VÒ bè côc, mét bµi th¬ TNBC cã bốn phần: đề, thực, luận, kết. Hãy chỉ ra bè côc cña bµi Qua §Ìo Ngang ? HS đọc hai câu đề ? Cảnh đèo Ngang đợc gợi tả bằng những chi tiết nào ? Phép tu từ nào đã đợc sử dụng trong 2 câu thơ trên ? ? Em hiÓu ch÷ chen nh thÕ nµo ? ? Sự lặp lại từ chen đã gợi tả về một c¶nh tîng thiªn nhiªn nh thÕ nµo ? ? Cảnh đèo Ngang đợc tả vào thời điểm nào. Thời điểm đó gợi không gian, thêi gian nh thÕ nµo ? ? Nh vậy trong 2 câu đề gợi hình ảnh một đèo Ngang nh thế nào ? HS quan s¸t bøc ¶nh §Ìo Ngang SGK trang103. ? Bøc ¶nh chôp c¶nh §Ìo Ngang cã gièng víi h×nh dung cña em vÒ c¶nh §Ìo Ngang trong th¬ Bµ HuyÖn Thanh Quan kh«ng ? ? Sự hoang vắng của Đèo Ngang đợc bæ sung thªm nh÷ng chi tiÕt nµo ? ? H·y gi¶i nghÜa c¸c tõ: Lom khom, lác đác ? Chúng thuộc kiểu từ láy nµo ? ? Trong 2 câu thực tác giả đã sử dụng nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ? ? Hai câu thực đã gợi tả một cảnh tợng nh thế nào. Cuộc sống này ra sao ? ? Hai c©u th¬ t¶ c¶nh nhng l¹i hÐ më tr¹ng th¸i t©m hån nµo cña nhµ th¬ ? - HS đọc hai câu luận ? Các phép đối nào đã đợc sử dụng trong hai c©u luËn ?. ? Tác dụng của biện pháp đối ý và đối thanh ? ? Ngoµi ra, nh÷ng biÖn ph¸p tu tõ nµo đã đợc sử dụng trong 2 câu luận. Phân tÝch ý nghÜa, t¸c dông ?. - Gọi HS đọc 2 câu kết ? ? Toµn c¶nh §Ìo Ngang hiÖn lªn nh thÕ nµo trong Ên tîng cña t¸c gi¶. §ã lµ mét kh«ng gian nh thÕ nµo ? ? Gi÷a kh«ng gian Êy nh©n vËt tr÷ t×nh hiÖn lªn nh thÕ nµo ? ? Từ nào đợc nhắc lại 2 lần trong câu thơ. Là từ loại nào ? Dùng để trỏ ai ?. + Cã luËt b»ng tr¾c. 3. Bè côc - 4 phÇn 3: §Ò - Thùc - LuËn - KÕt 4. Ph©n tÝch a. Hai câu đề - Cảnh Đèo Ngang: Cỏ, cây, đá, lá, hoa - §iÖp tõ: Chen -> lÉn vµo nhau, x©m lÊn nhau, kh«ng ra hµng lèi. => C¶nh rËm r¹p, hoang s¬. - Bãng xÕ tµ: ChiÒu muén, n¾ng nh¹t dÇn, yÕu ít. => C¶nh §Ìo Ngang hoang s¬, v¾ng lÆng.  Bài thơ mở ra khung cảnh đèo Ngang trong mét buæi chiÒu tµ, hoang s¬, v¾ng lÆng. b. Hai c©u thùc - Thªm ngêi: tiÒu vµi chó, thªm nhµ: chî mÊy nhµ. + Vµi chó tiÒu - lom hom + Chợ mấy nhà - lác đác - Lom khom: Gîi t¶ h×nh d¸ng vÊt v¶ nhá nhoi cña ngêi tiÒu phu gi÷a nói rõng rËm. - Lác đác: Gợi sự ít ỏi, tha thớt của những qu¸ chî nghÌo.  Tõ l¸y tîng h×nh. - Nghệ thuật: Đối, đảo ngữ, từ láy tợng hình.  C¶nh tîng v¾ng vÎ, mªnh m«ng; cuéc sèng Ýt ái, nhá nhoi, tha thít vµ hoang s¬.  Nçi buån man m¸c cña lßng ngêi tríc c¶nh tîng hoang s¬ xa l¹. c. Hai c©u luËn - §èi ý: Nhí níc / Th¬ng nhµ. - §èi thanh: Nhí níc ®au lßng con quèc quèc T T B B B T T Th¬ng nhµ mái miÖng c¸i gia gia B B T T T B B => Làm nổi rõ hai trạng thái cảm xúc nhớ nớc và thơng nhà.Tạo nhạc điệu cân đối cho lêi th¬. - Nghệ thuật: ẩn dụ, chơi chữ và đảo ngữ.  Mợn tiếng chim để bày tỏ lòng ngời.  T¸c gi¶ mîn chuyÖn vua Thôc mÊt níc ho¸ thµnh chim quèc kªu hoµi nhí níc vµ âm thanh của chim đa đa để biểu lộ tâm tr¹ng m×nh. §ã lµ nçi nhí níc, th¬ng nhµ bån chån trong d¹. d. Hai c©u kÕt: - C¶nh: Trêi, non, níc  §Çy mªnh mang, xa l¹, tÜnh v¾ng. Mét m¶nh t×nh riªng, ta víi ta. - Giữa không gian ấy, con ngời lặng lẽ đối diện với chính mình, với nỗi cô đơn  Nỗi cô đơn tăng lên gấp bội. - Ta - đại từ.

(46) ? Em hiÓu thÕ nµo lµ t×nh riªng ta víi ta. T×nh riªng Êy lµ g× ? ? Sau khi ph©n tÝch xong bµi th¬, em cã c¶m nhËn ntn vÒ c¶nh th.nhiªn ë §.N ? ? Nªu nh÷ng nÐt næi bËt trong h×nh thøc thÓ hiÖn cña bµi th¬ nµy ? ? Qua bµi th¬ nµy, em cã nhËn xÐt g× vÒ Bµ HuyÖn Thanh Quan ? ? Gọi HS đọc yêu cầu của bài tập? ? Tæ chøc th¶o luËn ? ? C¶nh §Ìo Ngang trong hai c©u th¬ đầu đợc miêu tả nh thế nào ?. - Ta víi ta: T©m sù s©u kÝn, mét m×nh m×nh biÕt, mét m×nh m×nh hay. - T×nh riªng: T×nh th¬ng nhµ, nçi nhí níc da diÕt, ©m thÇm, lÆng lÏ.  C¶nh §Ìo Ngang vµo buæi chiÒu tµ thËt đẹp, những cũng thật hoang sơ, vắng vẻ.  T¶ c¶nh ngô t×nh: T©m tr¹ng u hoµi, nçi buồn cô đơn, nhớ tiếc quá khứ, nhớ nớc, th¬ng nhµ 4- Tæng kÕt * Ghi nhí: SGK trang 104. III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 - Ta với ta: Tuy hai mà một, chỉ để nói một ngời, một nỗi buồn, một nỗi cô đơn không cã ai chia sÎ. Bµi tËp bæ sung A. Tơi tắn, sinh động. B. Phong phó, ®Çy søc sèng C, Um tïm, rËm r¹p D. Hoang v¾ng, thª l¬ng. E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? T©m tr¹ng cña t¸c gi¶ thÓ hiÖn qua bµi th¬ lµ t©m tr¹ng nh thÕ nµo? A. Yêu say trớc vẻ đẹp của thiên nhiên đất nớc B. Đau xót ngậm ngùi trớc sự đổi thay của quê hơng C. Buồn thơng da diết khi phải sống cảnh ngộ cô đơn D, Cô đơn trớc thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất nớc. - Học bài, nắm đợc thể thơ. - Soạn bài : Bạn đến chơi nhà.. TuÇn 8 - TiÕt 30 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n: 01 / 10/2012. bạn đến chơi nhà (NguyÔn KhuyÕn) A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ NguyÔn KhuyÕn. - Sù s¸ng t¹o trong viÖc vËn dông thÓ th¬ §êng luËt, c¸ch nãi hµm Èn s©u s¾c, th©m thuý cña NguyÔn KhuyÕn trong bµi th¬. 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết đợc thể loại của văn bản - §äc – hiÓu v¨n b¶n th¬ N«m §êng luËt thÊt ng«n b¸t có. - Ph©n tÝch mét bµi th¬ N«m §êng luËt. 3. Thái độ: - Có ý thức xây dựng tình bạn cao đẹp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. gi¶?. - ổn định tổ chức lớp học - KiÓm tra bµi cò: ? Đọc thuộc bài thơ Qua Đèo Ngang và giới thiệu đôi nét về tác. ? Em cã c¶m nhËn vÒ c¶nh §Ìo Ngang vµ t©m tr¹ng cña nhµ th¬? - Bµi míi: I. Giíi thiÖu chung.

(47) HS đọc phần chú thích * ? Em đã đợc biết những gì về nhà thơ NguyÔn KhuyÕn ? ? Theo em, bài thơ đợc sáng tác vào thời kỳ nào trong cuộc đời tác giả ? GV hớng dẫn HS đọc, đọc mẫu, gọi HS đọc tiếp và nhận xét. ? Bài thơ đợc viết theo thể thơ nào ? ? Dùa vµo néi dung cña TP, h·y cho biÕt bµi th¬ thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo ? ? Dùa vµo diÔn biÕn c¶m xóc cña t¸c gi¶ th× bµi th¬ cã thÓ chia ra lµm mÊy ý ?. ? Trong câu thơ đầu có nhắc đến thời gian vµ c¸ch xng h« cña t¸c gi¶ víi ngêi b¹n, đó là thời gian và cách xng hô nh thế nào ? ? Thời gian và cách xng hô đó có ý nghĩa ntn? ? Những biểu hiện đó cho thấy quan hệ tình cảm bạn bè ở đây nh thế nào. Từ đó, h×nh dung t©m tr¹ng cña chñ nh©n khi cã bạn đến chơi ? ? Lẽ thờng, khi bạn đến chơi, chủ nhà nghĩ đến việc thết đãi bạn để tỏ lòng mến kh¸ch. Nhng bµi th¬ nµy, hoµn c¶nh cña chñ nh©n cã g× kh¸c nªn «ng kh«ng thÓ tiÕp b¹n theo lÏ thêng ? ? Hãy giả thích tính chất “có đấy nhng mà lại nh không” của các sản vật đợc kể và tả trong bµi th¬ nµy ?. ? C¸ch nãi lÊp löng nµy cã t¸c dông g× ?. ? NÕu hiÓu ®©y lµ hoµn c¶nh thËt th× qua đó ta hiểu gì về ngời chủ nhà và tình cảm cña «ng víi b¹n ? ? NÕu ®©y lµ c¸ch nãi cho vui vÒ sù kh«ng cã g×, th× ta hiÓu nh thÕ nµo vÒ hoµn c¶nh sèng cña chñ nh©n, tÝnh c¸ch cña «ng vµ t×nh c¶m cña «ng dµnh cho b¹n ? ? C¸i tèi thiÓu trong nghi lÔ tiÕp kh¸ch lµ trÇu nhng ë ®©y trÇu còng kh«ng cã. Qua đó, em hiểu ntn về NK và tình bạn của ông ? ? Em cã c¶m nhËn g× t©m tr¹ng cña nhµ. 1. T¸c gi¶ - NguyÔn KhuyÕn (1835-1909), quª ë B×nh Lôc- Hµ Nam. - Ông đã đỗ đầu ba kì thi, làm quan cho nhµ NguyÔn råi vÒ ë Èn. Lµ nhµ th¬ cña lµng quª. 2. T¸c phÈm - Bài thơ đợc sáng tác lúc tác giả về ở Èn. - Bài thơ nói về đề tài tình bạn II. §äc - HiÓu chung 1. §äc - Chó thÝch - Häc sinh thùc hiÖn 2. ThÓ th¬. - ThÓ th¬: ThÊt ng«n b¸t có §êng luËt  C¶ bµi t¸m c©u, mçi c©u b¶y ch÷, hiÖp vÇn ë c¸c tiÕng nhµ, xa, gµ, hoa, ta… - V¨n b¶n biÓu c¶m 3. Bè côc - 4 phÇn, 3 ý: + C©u th¬ ®Çu: C¶m xóc khi b¹n đến chơi + 6 c©u tiÕp: C¶m xóc vÒ gia c¶nh + C©u cuèi: C¶m xóc vÒ t×nh b¹n 4. Ph©n tÝch a. Cảm xúc khi bạn đến chơi nhà - Thêi gian: §· bÊy l©u nay  tá niÒm chờ đợi bạn đến chơi đã từ lâu. - Xng h«: B¸c  th©n t×nh, gÇn gòi, t«n träng t×nh c¶m b¹n bÌ.  Mét t×nh b¹n bÒn chÆt, th©n thiÕt, thuû chung => Sù hå hëi, phÊn khëi, vui vÎ, tho¶ lßng mong muèn khi gÆp b¹n. b. C¶m xóc vÒ gia c¶nh - TrÎ: ®i v¾ng - Chî: th× xa. - Sản vật của gia đình có: Cá, gà, cải, cµ, bÇu, míp  Tất cả có đấy mà lại nh không - Nhng: ao s©u níc c¶ vên réng rµo tha => Cã c¸ cã gµ, nghÜa lµ cã thùc phÈm nhng cũng bằng không vì, không đánh bắt đợc. C¶i chöa ra c©y Cµ míi nô BÇu võa rông rèn Mớp đơng hoa => Cã c¶i, cµ, bÇu , míp nghÜa lµ cã rau qu¶, nhng còng b»ng kh«ng v× lµ những thứ cha thể thu hái đợc, cha ăn đợc. - HiÓu theo 2 c¸ch: + §ã lµ sù thËt vÒ hoµn c¶nh. + §ã lµ c¸ch nãi cho vui vÒ c¸i sù kh«ng cã g×. - Chñ nh©n lµ ngêi thËt thµ, chÊt ph¸c  T×nh c¶m víi b¹n ch©n thùc, kh«ng kh¸ch s¸o. - NghÌo khã nhng hãm hØnh, hµi híc, yêu đời, yêu bạn bằng tình cảm dân dã, chÊt ph¸c..

(48) th¬ lóc nµy ?. - Hs đọc câu thơ cuối ? Theo em, trong c©u th¬ cuèi cã chi tiÕt ngôn từ nào đáng chú ý ? ? QHT víi liªn kÕt hai thµnh phÇn ta. §ã lµ mèi quan hÖ nh thÕ nµo ? ? Theo em cã g× kh¸c nhau trong côm tõ ta víi ta ë bµi th¬ nµy so víi bµi “Qua §Ìo Ngang” ?. ? Từ đó, em có cảm nhận gì về Nguyễn KhuyÕn vµ t×nh b¹n cña «ng ?. ? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ h×nh thøc ng«n tõ vµ t×nh huèng trong bµi th¬ ? ? Gọi hai học sinh đọc ? ? Ngôn ngữ ở bài thơ Bạn đến chơi nhà có g× kh¸c so víi ng«n ng÷ trong ®o¹n trÝch Sau phót chia ly ? - Tæ chøc cho hs th¶o luËn.. ? Có ý kiến cho rằng bài thơ Bạn đến chơi nhµ kh«ng chØ ngîi ca t×nh b¹n mµ cßn gîi ra kh«ng khÝ lµng quª, vên tîc, c©y tr¸i ë miÒn B¾c VN. ý kiÕn em nh thÕ nµo ?. - TrÇu kh«ng cã: c¸i tèi thiÓu cña nghi lÔ tiÕp kh¸ch  Chñ nh©n lµ ngêi träng t×nh nghÜa h¬n vËt chÊt, lµ ngêi tin ë sù cao c¶ cña t×nh b¹n. T×nh b¹n cña hä s©u sắc trong sáng vì nó đợc xây dựng trªn nhu cÇu tinh thÇn.  T©m tr¹ng vui t¬i, thanh th¶n khi tiÕp b¹n. c/ C¶m nghÜ vÒ t×nh b¹n Ta víi ta - §¹i tõ: + Ta lµ chñ nh©n (t¸c gi¶). + Ta lµ kh¸ch (b¹n). - Quan hÖ tõ: Víi => Quan hÖ gi÷a hai ngêi lµ mèi quan hÖ g¾n bã, hoµ hîp nh mét thÓ thèng nhÊt.  Trong bài “Bạn đến chơi nhà”, từ ta võa lµ mét l¹i võa lµ hai ngêi. Trong bµi "Qua §Ìo Ngang”, tõ ta tuy còng ë hai vÞ trÝ nhng chØ lµ mét tõ. - Mét bªn lµ sù hoµ hîp cña hai con ngêi trong mét t×nh b¹n chan hoµ vui vÎ. Mét bªn chØ sù hoµ hîp trong mét néi t©m buån.  Lµ ngêi sèng rÊt d©n d·, trong s¸ng vµ phãng kho¸ng. T×nh b¹n rÊt ch©n thµnh, g¾n bã bÒn chÆt, dùa trªn gi¸ trÞ tinh thÇn. - Ng«n ng÷ thuÇn ViÖt, trong s¸ng; giọng thơ hóm hỉnh; tình huống đặc biÖt (cã tÊt c¶ mµ l¹i ho¸ ra kh«ng cã g× ) 4. Tæng kÕt - Ghi nhí: SGK trang 105 III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 - Sau phót chia ly: Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸c häc, s¾c th¸i trang träng - Bác đến chơi nhà: P.cách ngôn ngữ đời thờng, sắc thái dân dã mang đậm hån quª.  Cả hai bài thơ đều có cách sử dụng ngôn ngữ đạt đến trình độ tinh luyÖn. Bµi tËp 2 - Häc sinh th¶o luËn, ph¸t biÓu … - GV chèt: + §óng + Nhµ th¬ XD: NK lµ nhµ th¬ cña lµng c¶nh VN. C¶nh ao s©u, níc c¶ trµn bê, vên réng xanh mít c¶i, muèng; giµn bÇu qu¶ ®ung ®a…. E. cñng cè Híng dÉn:. - Häc thuéc lßng bµi th¬. - Nêu những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ Bạn đến chơi nhà - Soan bµi: Xa ng¾m th¸c nói L. - ChuÈn bÞ viÕt bµi TËp lµm v¨n sè 2.

(49) TuÇn 8 - TiÕt 31+ 32 TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n: 05 / 10/2012. viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - HS viết đợc bài văn biểu cảm về thiên nhiên, thực vật, thể hiện tình cảm yêu thơng c©y cèi theo truyÒn thèng cña nh©n d©n ta. 2. KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng lµm v¨n biÓu c¶m. 3. Thái độ: - Cã t×nh c¶m yªu th¬ng sù vËt, thiªn nhiªn. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. I- §Ò bµi:. * ổn định tổ chức lớp học * KiÓm tra bµi cò: miÔn * Bµi míi:. Loµi c©y trong vên ( trong ng«i trêng cña em) mµ em yªu thÝch. II- Yªu cÇu: - KiÓu bµi: V¨n biÓu c¶m - §èi tîng biÓu c¶m: loµi c©y trong vên mµ em yªu thÝch - C¶m xóc: Sù g¾n bã, yªu th¬ng nh ngêi b¹n nhá. * Néi dung - Nªu lÝ do yªu th¬ng, g¾n bã víi c©y. - H×nh dung cô thÓ vÒ c©y: gèc, th©n, cµnh, l¸, qu¶… - Nh÷ng kØ niÖm gÇn gòi gi÷a em víi c©y. * H×nh thøc: - Bố cục đủ 3 phần. - S¾p xÕp tr×nh tù bµi v¨n hîp lÝ, cã thÓ lµ: + G¾n bã víi c©y theo mïa + G¾n bã víi c©y theo tuæi: lóc nhá, ®i häc, suèt nh÷ng n¨m tuæi th¬. + Xoay quanh mét sù viÖc, mét c©u chuyÖn g¾n bã loµi c©y em yªu. … - C©u v¨n biÓu c¶m. III. Dµn bµi: 1. Më bµi - Giíi thiÖu chung vÒ loµi c©y mµ em yªu, nh: nguån gèc, tuæi t¸c, … - LÝ do mµ em yªu thÝch: phÈm chÊt cña c©y, lîi Ých cña c©y, sù g¾n bã víi nh÷ng kØ niÖm, … 2. Th©n bµi - Tuú thuéc vµo tõng lo¹i c©y mµ hs yªu thÝch, cã thÓ triÓn khai theo tr×nh tự thời gian hoặc theo đặc điểm của cây. + Nªu lÝ do yªu th¬ng, g¾n bã víi c©y. + H×nh dung cô thÓ vÒ c©y: gèc, th©n, cµnh, l¸, qu¶… + Nh÷ng kØ niÖm gÇn gòi gi÷a em víi c©y. - Hoặc đặc điểm và tác dụng của cây: Thân cây, lá, hoa, quả, hạt, … 3. KÕt bµi - Tình yêu của em với loài cây đó..

(50) IV. BiÓu ®iÓm §iÓm 8 - 10: - §¶m b¶o c¸c yªu cÇu trªn - Diễn đạt có hình ảnh, không viết sai ngữ pháp, dùng từ đúng. §iÓm 6 -7 : - Đạt đợc các yêu cầu trên - Diễn đạt có cảm xúc, còn mắc một vài lỗi nhỏ. §iÓm 5: - Đạt đợc tơng đối các yêu cầu trên - Diễn đạt cha tốt, mắc nhiều lỗi. §iÓm 3 - 4: - Không đảm bảo các yêu cầu trên - Bµi viÕt cßn lén xén, m¾c qu¸ nhiÒu lçi. §iÓm 1 - 2: - Không đảm bảo các yêu cầu về nội dung và hình thức. - Bµi viÕt yÕu kÐm. E. Cñng cè - Híng dÉn:. -. Thu bµi, kiÓm sè bµi. GV nhËn xÐt giê lµm bµi. Về nhà nhớ lại và tự đánh giá bài làm của mình. Xem tríc bµi: C¸ch lËp dµn ý cña bµi v¨n biÓu c¶m. So¹n: Ch÷a lçi vÒ quan hÖ tõ. TuÇn 9 - TiÕt 33 TiÕng ViÖt:. Ngµy so¹n: 14/10/2012. ch÷a lçi vÒ quan hÖ tõ. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: Mét sè lçi thêng gÆp khi dïng quan hÖ tõ vµ c¸ch söa lçi. 2. KÜ n¨ng: - Sö dông quan hÖ tõ phï hîp víi ng÷ c¶nh. - Phát hiện và chữa đợc một số lỗi thông thờng về quan hệ từ. 3. Thái độ: - Häc sinh cã ý thøc häc tËp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc * KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ quan hÖ tõ. §Æt c©u cã sö dông quan hÖ tõ ? ? Nªu c¸ch sö dông quan hÖ tõ. Cã nh÷ng c¸ch sö dông quan hÖ tõ nµo. Cho vÝ dô ? * Bµi míi: Học sinh đọc ví dụ I. C¸c lçi thêng gÆp vÒ quan hÖ tõ 1. ThiÕu quan hÖ tõ ? Hai câu trên thiếu quan hệ từ ở chỗ - Câu 1: Thêm “mà” hoặc “để” nµo?  Đừng nên nhìn HT mà đánh giá kẻ khác. - Câu 2: Thêm từ “đối với” ? Hãy chữa lại cho đúng ?  Câu tục ngữ này chỉ đúng đối với xã hội xa, còn đối với xã hội ngày nay thì không đúng. ? Khi thiÕu c¸c QHT th× nh÷ng c©u  NÕu dïng thiÕu QHT, c©u v¨n kh«ng râ v¨n trªn nh thÕ nµo ? nghÜa..

(51) Học sinh đọc ví dụ ? Các QHT và, để trong hai ví dụ sau có diễn đạt đúng quan hệ ý nghĩa giữa c¸c bé phËn trong c©u kh«ng ? ? Nên thay và, để ở đây bằng QHT nµo ? ? C¸c c©u v¨n trªn m¾c lçi g× ? Học sinh đọc ví dụ ? Các câu văn trên đã mắc lỗi gì về mÆt ng÷ ph¸p ? V× sao ? ? Cần phải sửa lại nh thế nào cho đúng ? ? Em rót ra kinh nghiÖm g× cho b¶n th©n khi sö dông quan hÖ tõ ? Học sinh đọc ví dụ ? T×m c¸c QHT trong c¸c c©u sau ? ? Các QHT từ đó đã bị dùng sai nh thế nµo ? ? Hãy chữa lại cho đúng ? ? Lçi dïng quan hÖ tõ trong c¸c c©u v¨n trªn lµ g× ? ? Cã nh÷ng lçi nµo thêng m¾c ph¶i trong viÖc sö dông QHT ?. ? H·y thªm c¸c quan hÖ tõ thÝch hîp để hoàn chỉnh các câu văn sau ? ? Thay c¸c QHT dïng sai trong c¸c c©u sau ®©y b»ng nh÷ng QHT thÝch hîp ? ? Ch÷a l¹i c¸c c©u v¨n cho sau ®©y sao cho hoµn chØnh ? ? Cho biÕt c¸c QHT díi ®©y dïng đúng hay sai ?. 2. Dïng quan hÖ tõ kh«ng thÝch hîp vÒ nghÜa - Câu 1: và có nghĩa là thêm, trong khi đó hai vÕ c©u l¹i cã nghÜa t¬ng ph¶n tr¸i ngîc nhau. V× vËy cÇn ph¶i thay b»ng tõ nhng. - Câu 2: để có nghĩa là tác dụng, nhng vế sau cña c©u l¹i gi¶i thÝch lÝ do cho vÕ tríc. V× vËy ta thay b»ng tõ v×.  Dùng sai QHT sẽ không diễn đạt đúng quan hÖ ng÷ nghÜa trong c©u. 3. Thõa quan hÖ tõ - ThiÕu chñ ng÷. - Vì: QHT qua và về đã biến C.ngữ thành T.ng÷ - Bá c¸c quan hÖ tõ qua vµ vÒ  Có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời còng cã thÓ lµm gi¶m gi¸ trÞ néi dung. 4. Dïng QHT mµ kh«ng cã t¸c dông liªn kÕt - C©u 1: Kh«ng nh÷ng thø 2 kh«ng cã t¸c dụng liên kết bộ phận in đậm đó với các bộ phËn kh¸c. - C©u 2: Tõ víi thø hai kh«ng cã t¸c dông liªn kÕt  Ch÷a l¹i: - Kh«ng nh÷ng… mµ cßn … - Nã … kh«ng thÝch t©m sù víi chÞ.  Sö dông quan hÖ tõ nhng kh«ng cã t¸c dông liªn kÕt. - HS liÖt kª. * Ghi nhí: GK trang 107. II- LuyÖn tËp Bµi tËp 1: - C©u 1: Thªm quan hÖ tõ: tõ - Câu2: Thêm quan hệ từ: để. Bµi tËp 2: - C©u1: víi- nh. - C©u 2: tuy- dï. - C©u 3: b»ng- vÒ. Bµi tËp 3 - Câu 1: Bỏ quan hệ từ đối với - C©u 2: Bá quan hÖ tõ víi Bµi tËp 4: - Các trờng hợp dùng đúng: a, b, d, h. - C¸c c©u dïng sai quan hÖ tõ: c, e, g, i. E. Cñng cè- híng dÉn:. ? Nªu c¸c lçi thêng gÆp khi sö dông quan hÖ tõ ? ? vËy khi sö dông quan hÖ tõ, chóng ta cÇn lu ý ®iÒu g× ? - Học thuộc phần ghi nhớ, nắm đợc nội dung bài học. - Lµm c¸c bµi tËp vµo vë. - Xem trớc bài: Từ đồng nghĩa. - So¹n: Xa ng¾m th¸c nói L. TuÇn 9 - TiÕt 34 Văn bản hớng dẫn đọc thêm. Ngµy so¹n: 15/10/2012. Xa ng¾m th¸c nói l A. Môc tiªu.. (LÝ B¹ch).

(52) 1. KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ LÝ B¹ch. - Vẻ đẹp độc dáo, hùng vĩ, tráng lệ của thác núi L qua cảm nhận đầy hứng khởi của thiên tài Lí Bạch, qua đó phân nào hiểu đợc tâm hồn phóng khoáng, lãng mạn của nàh th¬. - Đặc điểm nghệ thuật độc dáo trong bài thơ. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu v¨n b¶n th¬ §¦êng qua b¶n dÞch tiÕng ViÖt. - Sö dông phÇn dÞch nghÜa trong viÖc ph©n tÝch t¸c phÈm vµ phÇn nµo biÕt tÝch luü vèn tõ H¸n ViÖt. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc t×nh yªu thiªn nhiªn. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc * KiÓm tra bµi cò: ? Đọc thuộc lòng bài thơ Bạn đến chơi nhà và nêu giá trị ND, NT của bài thơ ? ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nhµ th¬ NguyÔn KhuyÕn ? * Bµi míi: I. Giíi thiÖu chung ? Dùa vµo hiÓu biÕt cña m×nh vµ phÇn 1. T¸c gi¶: - Lí Bạch (701 - 762) nhà thơ nổi tiếng đời chó thÝch trong sgk, h·y nªu vµi nÐt §êng - Trung Quèc, quª ë Cam Tóc. Tù lµ tiªu biÓu vÒ bt¸c gi¶ LÝ B¹ch ? Th¸i B¹ch, hiÖu lµ Thanh Liªn c sÜ. - §îc mÖnh danh lµ "Tiªn th¬". 2. T¸c phÈm - §©y lµ mét trong nh÷ng bµi th¬ hay nhÊt ? Bài thơ viết về đề tài gì ? cña LÝ B¹ch viÕt vÒ thiªn nhiªn. II. §äc - HiÓu v¨n b¶n 1. §äc, chó thÝch ? GV hớng dẫn cách đọc, đọc mẫu, - §äc to, râ rang, chó ý ng¾t nhÞp gọi hs đọc tiếp và nhận xét ? 2. ThÓ th¬. ? Bài thơ đợc sáng tác theo thể thơ gì ? - Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt ? Nêu phơng thức biểu đạt và nội dung - Phơng thức: kết hợp miêu tả với biểu cảm - Néi dung: c¶nh th¸c nói L, t×nh c¶m cña t¸c phÈm ? t.gi¶ 3. Ph©n tÝch ? Khung cảnh thiên nhiên đợc miêu tả a. Cảnh thác núi L NhËt chiÕu H¬ng L« sinh tö yªn nh thÕ nµo ? - ChiÕu, Sinh  §éng tõ: C¶nh tîng hïng vÜ, ? Biện pháp nghệ thuật nào đã đợc sử rùc rì, léng lÉy, huyÒn ¶o cña H. L« dông trong c©u th¬ ? T¸c dông ? Dao khan béc bè qu¶i tiÒn xuyªn ? Ngọn thác đợc miêu tả nh thế nào ? - Qu¶i: treo - TiÒn xuyªn: dßng s«ng phÝa tríc ? Em hiểu câu thơ đó nh thế nào ? nh dßng s«ng treo tríc mÆt. ? Sức mạnh của dòng thác đợc miêu tả  Dòng thác Phi lu trùc h¸ tam thiªn xÝch nh thÕ nµo ? - §éng tõ: Phi - bay ? Em h×nh dung c¶nh tîng TN ntn? ? Từ cảnh tợng đó nhà thơ có liên tởng  Vẻ đẹp kì ảo của thiên nhiên Nghi thÞ Ng©n Hµ l¹c cöu thiªn độc đáo gì? ? Từ nào trong dòng thơ em cho là đắt - §éng tõ: L¹c - r¬i xuèng => c¸ch dïng tõ gia nhÊt? V× sao? táo bạo và độc đáo có sức gợi hình, gợi cảm rÊt lín. ? C©u th¬ gîi cho chóng ta liªn tëng - Dßng th¸c treo tríc mÆt nh con s«ng Ng©n đến cảnh tợng nh thế nào ? Hµ tõ 9 tÇng m©y r¬i xuèng.  Vẻ đẹp kì vĩ, tráng lệ và huyền ảo b. T×nh c¶m cña t¸c gi¶ ? T×m nh÷ng tõ ng÷ chØ vÞ trÝ ng¾m.

(53) th¸c, c¶m nhËn vµ liªn tëng vÒ dßng th¸c cña t¸c gi¶ ?. + Väng - ng¾m + Dao khan - xa tr«ng + Nghi - ngì lµ, tëng lµ ? Qua đó em thấy tình cảm của tác giả  Say mê khám phá vẻ đẹp tráng lệ của thiên víi thiªn nhiªn lµ t×nh c¶m nh thÕ nµo ? nhiªn  T©m hån nh¹y c¶m, yªu thiªn nhiªn, g¾n bã tha thiÕt víi thiªn nhiªn.  T¶ c¶nh ngô t×nh ? Những nội dung nào đợc phản ánh 3. Tæng kÕt: trong bµi th¬? - C¶nh thiªn nhiªn tr¸ng lÖ, hïng vÜ, huyÒn ảo. Tình ngời say đắm với TN ? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ nghÖ thuËt - T¶ c¶nh b»ng tµi quan s¸t, ãc tëng tîng miÓu t¶ cña t¸c gi¶ trong bµi th¬ ? tinh tÕ - Ghi nhí: sgk trang 112 III. LuyÖn tËp - §äc thuéc lßng phÇn dÞch th¬ - §äc thuéc lßng phÇn phiªn ©m E. Cñng cè - Híng dÉn:. - HS học bài, nắm đợc nội dung. - Chuẩn bị trớc: “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh”. - Soạn bài: Từ đồng nghĩa TuÇn 9 - TiÕt 35. Ngµy so¹n: 15/10/2012 TiÕng ViÖt:. từ đồng nghĩa A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Khái niệm từ đồng nghĩa. - Từ đồng nghĩa hoàn toàn và từ đồng nghĩa không hoàn toàn. 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết từ đồng nghĩa trong văn bản. - Phân biệt từ đồng nghĩa hoàn toàn và từ đồng nghĩa không hoàn toàn. - Sử dụng từ đồng nghĩa phù hợp với ngữ cảnh. - Phát hiện lỗi và chữa lỗi dùng từ đồng nghĩa. 3. Thái độ: - HS cã ý thøc häc tËp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc * KiÓm tra bµi cò ? Khi sö dông quan hÖ tõ, ta cÇn lu ý ®iÒu g× ? Cho vÝ dô ? ? Làm bài tËp 3, SGK trang 59. * Bµi míi I. Thế nào là từ đồng nghĩa - Học sinh đọc văn bản 1. VÝ dô - sgk, trang 109, 113 2. NhËn xÐt ? §äc v¨n b¶n Xa ng¾m th¸c núi L và tìm các từ đồng nghĩa - Rọi: chiếu (soi, toả). - Tr«ng: nh×n (ngã, dßm) víi tõ räi vµ tr«ng ? + Tr«ng coi, coi sãc, ch¨m sãc … ? Tìm các từ đồng nghĩa với trông ở các nét nghĩa: coi sóc, + Trông ngóng, mong đợi, hi vọng, mong ngóng … - Nh÷ng tõ cã nghÜa gièng nhau, gÇn gièng nhau gi÷ g×n, mong ? - Một từ nhiều nghĩa, thuộc nhiều nhóm từ đồng nghÜa ? Vậy thế nào là từ đồng.

(54) nghÜa ?. 3. Ghi nhí: sgk, trang 114 II. Các loại từ đồng nghĩa - Học sinh đọc ví dụ 1. VÝ dô: - sgk, trang 114 2. NhËn xÐt - Trái có thể thay thế đợc cho quả  ý nghĩa của câu ? Cã thÓ thay tõ tr¸i b»ng tõ ca dao cơ bản không bị thay đổi, không tăng, không qu¶ kh«ng ? V× sao ? gi¶m - Không thể thay thế đợc. Vì: ? Cã thÓ thay thÕ tõ hi sinh, bá + Hi sinh mang s¾c th¸i trang träng, kÝnh träng mạng cho nhau đợc không ? Vì + Bỏ mạng mang sắc thái giễu cợt, coi thờng, mỉa sao ? mai  Hai loại: đồng nghĩa hoàn toàn và đồng nghĩa kh«ng hoµn toµn. ? Vậy từ đồng nghĩa có những 3. Ghi nhớ: sgk, trang 114 lo¹i nµo ? III. Sử dụng từ đồng nghĩa 1. VÝ dô - sgk, trang 115 Học sinh đọc ví dụ 2. NhËn xÐt + Quả - trái: thay thế đợc vì sắc thái ý nghĩa trung ? Tõ hai vÝ dô trªn, em cã nhËn hoµ xét gì về cách sử dụng từ đồng + Hi sinh - bỏ mạng: không thể thay thế đợc vì sắc nghÜa ? th¸i ý nghhÜa kh¸c nhau. - Chia li: s¾c th¸i ý nghÜa cæ xa, ý nghÜa lµ chia tay ? T¹i sao trong v¨n b¶n Sau l©u dµi, thËm chÝ lµ vÜnh biÖt v× kÎ ®i lµ ngêi ra trËn  phót chia li mµ kh«ng ph¶i lµ C¶nh ngé bi sÇu cña ngêi chinh phô chia tay ? - Chia tay: cã tÝnh chÊt t¹m thêi, thêng lµ sÏ gÆp l¹i trong t¬ng lai gÇn. ? Vây khi sử dụng từ đồng 3. Ghi nhí: - sgk, trang 115 nghÜa cÇn lu ý ®iÒu gÝ ? IV. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 Gan d¹ Dòng c¶m Nhµ th¬ - Thi sÜ ? Tìm các từ Hán - Việt đồng Mæ xÎ PhÉu thuËt Cña c¶i - Tµi s¶n nghÜa víi c¸c tõ cho sau ®©y ? Níc ngoµi - Ngo¹i Chã biÓn - H¶i cÈu quèc §ßi hái - Yªu cÇu N¨m häc - Niªn kho¸ Loµi ngêi - Nh©n lo¹i Thay mÆt - §¹i diÖn Bµi tËp 2 M¸y thu thanh - Ra-®i-« ; Xe h¬i - ¤t« ? Tìm từ có gốc ấn - Âu đồng + + D¬ng cÇm Pi-a-n« ; Sinh tè - Vi-ta-min nghÜa víi c¸c tõ sau ®©y ? Bµi tËp 3 + Heo - Lîn; Qu¶ døa - Tr¸i th¬m ? Tìm một số từ địa phơng + Mïi - Ngß; Mïi tµu - Ngã gai đồng nghĩa với các từ toàn Bµi tËp 4 d©n ? + §a - Trao + Kªu - Phµn nµn + §a TiÔn + §i - Tõ trÇn ? Tìm từ đồng nghĩa thay thế Bµi tËp 5 c¸c tõ in ®Ëm trong c¸c c©u sau + ¡n, x¬i, chÐn: ®©y ? - ¡n: s¾c th¸i b×nh thêng - X¬i: s¾c th¸i trang träng, lÞch sù nh· nhÆn - ChÐn: th©n mËt, th«ng tôc + Cho, biÕu, tÆng ? Ph©n biÖt nghÜa cña c¸c tõ ngêi trao vËt cã ng«i thø cao h¬n hoÆc ngang trong các nhóm từ đồng nghĩa vớiCho: ngêi nhËn sau ®©y ? - BiÕu: ngêi trao vËt cã ng«i thø thÊp h¬n hoÆc ngang bằng ngời nhận, tỏ thái độ kính trọng với ngời nhËn - TÆng: ngêi trao vËt kh«ng ph©n biÖt ng«i thø víi ngời nhận, vật đợc trao thờng mang ý nghĩa tinh thần để khen ngợi, tỏ lòng yêu mến. + YÕu ®uèi, yÕu ít - YÕu ®uèi: thiÕu h¼n søc m¹nh vÒ thÓ chÊt hoÆc tinh thÇn.

(55) ? Chän tõ thÝch hîp ®iÒn vµo c¸c c©u díi ®©y ? ? Trong c¸c cÆp c©u sau, c©u nào có thể dùng 2 từ đồng nghÜa thay thÕ, c©u nµo chØ cã thể dùng 1 trong 2 từ đồng nghiã đó ? §Æt c©u víi mçi tõ sau ?. - Yếu ớt: yếu đến mức sức lực hoặc td không đáng kÓ + Xinh, đẹp - Xinh: chØ ngêi cßn trÎ h×nh d¸ng nhá nh¾n, a nh×n - Đẹp: có ý nghĩa trung hơn, mức độ cao hơn xinh Bµi tËp 6 a. Thµnh qu¶ - Thµnh tÝch c. NghÜa vô - NhiÖm vô b. Ngoan cè - Ngoan cêng d. Gi÷ g×n - B¶o vÖ Bµi tËp 7 a. Đối xử - đối đãi; đối xử b. Trọng đại - To lớn; to lớn Bµi tËp 8 Hëng l¹c - hëng thô; Bao che - che chë; gi¶ng d¹y d¹y Tr×nh bµy - trng bµy. E. cñng cè - híng dÉn. ? Thế nào là từ đồng nghĩa ? Nêu các loại từ đồng nghĩa ? ? Những chú ý khi sử diụng từ đồng nghĩa ? - Häc bµi, hoµn thiÖn c¸c bµi tËp - So¹n: C¸ch lËp dµn ý bµi v¨n biÓu c¶m. TuÇn 9 - TiÕt 36 TiÕng ViÖt:. Ngµy so¹n: 16/10/2012. c¸ch lËp dµn ý bµi v¨n biÓu c¶m A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - ý vµ c¸h lËp ý trong bµi v¨nbiÓu c¶m. - Nh÷ng c¸ch lËp ý thêng gÆp cña bµi v¨n biÓu c¶m. 2. KÜ n¨ng: Biết sử dụng các cách lập ý hợp lí đối với các đề văn cụ thể. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c lËp dµn ý khi viÕt v¨n. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc * KiÓm tra bµi cò ? C¸c bíc lµm mét bµi v¨n biÓu c¶m ? ? Bè côc cña mét bµi v¨n biÓu c¶m ? * Bµi míi I. Nh÷ng c¸ch lËp ý thêng gÆp cña bµi - §äc ®o¹n v¨n sgk v¨n BC ? Cây tre đã gắn bó với ngời Việt Nam 1. Liªn hÖ hiÖn t¹i vµ t¬ng lai bëi nh÷ng c«ng dông cña nã nh thÕ - Lµm vËt dïng: Ræ, r¸, cèi xay, giêng, … nµo ? - Gậy đánh giặc - Mai ®©y s¾t thÐp nhiÒu h¬n tre, nøa nhng ? §Ó thÓ hiÖn sù g¾n bã " Cßn m·i" cña tre xanh vÉn lµ: bãng m¸t, khóc nh¹c, cæng cây tre, đoạn văn đã nhắc đến những gì ở chào, đu tay, sáo tre, sáo trúc, … t¬ng lai ? Ngêi viÕt liªn tëng c©y tre - Liên tởng sự vật trong tơng lai để bộc lộ trong t¬ng lai nh thÕ nµo ? c¶m xóc ? VËy t¸c gi¶ béc lé c¶m xóc cña m×nh - Tre: biÓu tîng cho d©n téc - nhòn nhÆn, víi c©y tre b»ng c¸ch nµo ? ngay th¼ng, thuû chung ? Ngµy nay c©y tre cã t¸c dông ntn? 2. Håi tëng qu¸ khø vµ suy nghÜ vÒ hiÖn t¹i - §äc sgk - Con gà đất - đồ chơi thời trẻ con.

(56) ? §o¹n v¨n nãi vÒ ®iÒu g× ? ? Tác giả đã say mê con gà đất ntn ?. - §øng gi÷a thÒm, Êp nã gi÷a lßng bµn tay, dån h¬i ®Çy ngùc, ngöa mÆt lªn trêi: ß, ã, o… ? Tác giả đã bộc lộ cảm xúc bằng cách - Nhí l¹i nh÷ng trß ch¬i cña m×nh víi con nµo ? gà đất và suy nghĩ về hiện tại 3. Tëng tîng t×nh huèng, høa hÑn mong íc - §äc ®o¹n 1 - Lßng yªu mÕn c« gi¸o ? §/v¨n bµy tá t×nh c¶m g× cña ngêi - KÝ øc: hai n¨m ngåi trong líp häc cña c« viÕt? ? Tình cảm đó bắt nguồn từ kí ức hay từ giáo thùc t¹i ? Næi bËt lµ tõ nh÷ng t×nh huèng - Lóc nµo c« còng cã lßng tèt vµ dÞu hiÒn nh mét ngêi mÑ nào ? Tác giả đã tởng tợng những gì ?  Gîi l¹i kØ niÖm, tëng tîng t×nh huèng ? Hình ảnh cô giáo đợc tôn vinh ntn trong suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña ngêi viÕt 4. Quan s¸t suy ngÉm ? T¸c gi¶ béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc b»ng - Nh×n 4 bªn chç nµo còng thÊy bãng u t«i - Bóng đen đủi, khuôn mặt trăng trắng, tóc c¸ch nµo ? lốm đốm rụng chỉ còn la tha, nếp nhăn ở - §äc sgk ? Đoạn văn đã nhắc đến những hình ảnh đuôi con mắt - Nh÷ng gi©y phót tõ vÊn l¬ng t©m ch©n nµo vÒ « t«? thành xúc động của ngời con  Tình cảm ? Tình cảm mà ngời con muốn bày tỏ là kính trọng và yêu thơng vô hạn đối với mẹ t×nh c¶m g× ? và hối hận vì mình đã thờ ơ vô tình  Quan sát, miêu btả chi tiết để bày tỏ ? Tác giả sử dụng năng lực gì để bộc lộ c¶m xóc c¶m xóc ? II. Ghi nhí - S¸ch gi¸o khoa III. LuyÖn tËp - Hai học sinh đọc Bớc 1: Tìm hiểu đề ? Lập dàn bài cho đề bài sau: Cảm xúc - KiÓu bµi: V¨n biÓu c¶m vÒ vên nhµ em? - §èi tîng biÓu c¶m: Vên nhµ em - §Þnh híng c¶m xóc: Yªu mÕn, g¾n bã b. Th©n bµi Bíc 2: T×m ý - Miªu t¶ vên, lai lÞch vên Bíc 3: LËp dµn bµi - Vên vµ cuéc sèng vui buån cña a. Më bµi gia đình - Giíi thiÖu vên - Vờn và công việc lao động của - T×nh c¶m cña em víi vên nhµ cha mÑ - lßng biÕt ¬n - Vên qu¶ bèn mïa ( nÕu thiÕu nã cuộc sống của gia đình em sẽ nh thế nào c. KÕt bµi - C¶m xóc vÒ vên nhµ E. cñng cè - híng dÉn. ? Có những cách nào để lập ý cho bài văn biểu cảm? - Làm đề bài (b) sgk - Chuẩn bị đề 1 và 3 trang 129, 130 cho bài tập nói - Soạn: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh. TuÇn 10 - TiÕt 37 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n: 20/10/2008. cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh. (TÜnh d¹ tø - LÝ B¹ch ). A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Tình quê hơng đợc thể hiện một cách chân thành, sâu sắc của Lí Bạch. - Nghệ thuật đối và vai trò của câu kết trong bài thơ. - Hình ảnh ánh trăng- vầng trăng tác động đến tâm tình nàh thơ. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu bµi th¬ cæ thÓ hiÖn qua b¶n dÞch tiÕng ViÖt. - Nhận ra nghệ thuật đối trong bài thơ. - Bíc ®Çu tËp so s¸nh b¶n dÞch th¬ vµ b¶n phiªn ©m ch÷ H¸n, ph©n tÝch t¸c phÈm. 3. Thái độ: - Giáo dục lòng tình yêu quê hơng, đất nớc..

(57) B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KiÓm tra: ? §äc thuéc lßng bµi Xa ng¾m th¸c nói L ? ? Phân tích vẻ đẹp của thiên nhiên và con ngời trong bài thơ ? - Bµi míi - Bµi míi. I. Giíi thiÖu chung - Thuë nhá LÝ B¹ch thêng lªn nói Nga Mi, nói ? Gi¸o viªn giíi thiÖu ? Thanh Thành ở quê nhà đọc sách, ngắm trăng. Suốt cuộc đời, quê hơng và những đêm trăng s¸ng lu«n da diÕt trong t©m hån nhµ th¬. T×nh cảm sâu lắng đó đựơc bộc lộ khá đầy đủ trong bài Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh II. §äc - HiÓu v¨n b¶n - Gv hớng dẫn cách đọc, đọc mẫu 1. §äc-chó thÝch - Gọi hs đọc- nhận xét - ThÓ Ngò ng«n tø tuyÖt l¹i lµ cæ thÓ v× kh«ng đối nhau. Câu 2: tiếng thứ 2 và 4 đều là trắc. ? Bài thơ đợc sáng tác theo thể thơ gì Cầu 3 tiếng thứ 2 và 4 đều là bằng; Câu 3 và 4 ? cả hai tiếng thứ 2 đều bằng - KÕt hîp miªu t¶ víi bÓu c¶m ? Phơng thức biểu đạt chính của văn  Biểu cảm là mục đích, miêu tả là phơng tiện b¶n lµ g×? 2. Ph©n tÝch a. Cảnh đêm thanh tĩnh - Hs đọc 3 câu thơ đầu Sµng tiÒn minh nguyÖt quang ? Cảnh đêm thanh tĩnh đợc gợi tả Nghi thị địa thợng sơng b»ng h×nh ¶nh tiªu biÓu nµo? Cö ®Çu väng minh nguyÖt - Minh nguyệt ( trăng sáng) đợc nhắc lại 2 lần ? Tr¨ng xuÊt hiÖn ë nh÷ng c©u th¬ - Minh nguyÖt quang: ¸nh tr¨ng s¸ng trµn ®Çy nµo trong bµi th¬? - Địa thợng sơng: sơng phủ trên mặt đất ? Có gì độc đáo trong cách thể hiện  Cảnh một đêm trăng sáng mang vẻ đẹp dịu trăng trong những câu thơ đó? ªm, m¬ mµng, yªn tÜnh. ? Hai câu thơ gợi vẻ đẹp ntn của đêm - Ngẩng đầu  cả một vầng trăng sáng láng tr¨ng? - Từ chỗ chỉ thấy ánh trăng đến chỗ thấy cả ? Lần thứ 2, trăng đợc gợi tả ntn vầng trăng trong c©u 3?  Bức tranh thiên nhiên đẹp, yên tĩnh, cả bầu ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù quan s¸t trời và mặt đất đều tràn ngập ánh trăng vµ miªu t¶ cña t¸c gi¶? ? Em h×nh dung ntn vÒ bøc tranh  T¸c gi¶ lµ ngêi yªu quý, th©n thiÖn gÇn gòi víi thiªn nhiªn. thiªn nhiªn qua 3 c©u th¬ trªn? ? Từ bức tranh đó, em thấy tác giả thể hiện tình cảm nào với thiên b. Cảm nghĩ của tác giả trong đêm thanh tÜnh nhiªn? - Thña nhá LÝ B¹ch thêng lªn nói Nga Mi ë - §äc 2 c©u th¬ cuèi ? Vì sao trăng sáng gợi cho nhà thơ quê nhà để ngắm trăng. Lớn lên đi xa và xa m·i, cø nh×n tr¨ng lµ «ng l¹i nhí quª) nhí quª? - §ªm khuya thanh tÜnh nhµ th¬ tr»n träc ? Em hình dung t thế và tâm trạng không ngủ đợc, nhìn xuống đất thấy ánh trăng nh s¬ng. Khi ngÈng ®Çu lªn, thÊy ¸nh tr¨ng nhµ th¬ qua 2 c©u th¬ cuèi ntn? s¸ng ngay tríc mÆt, lßng nhí quª h¬ng v« ? Nỗi nhớ quê đợc bộc lộ ở lời thơ cùng NgÈng ®Çu nh×n tr¨ng s¸ng nào? Biện pháp NT gì đợc sử dụng ở Cói ®Çu nhí cè h¬ng đây? (đối) ? Theo em ®©y lµ ¸nh tr¨ng hiÖn t¹i ( Hs th¶o luËn nhãm) hay ¸nh tr¨ng xa ë quª nhµ? ? Cử chỉ nào của tác giả trong bài thơ - ánh trăng đêm nay-> gợi nhớ đêm trăng xa ở quª.

(58) mang ý nghÜa t©m tr¹ng? ? Tâm trạng đó là gì? ? Em thÊy LÝ B¹ch lµ ngêi ntn?. - Cói ®Çu  t©m tr¹ng suy t - Nçi nhí quª - nçi tñi hæ cña con ngêi xa quª m·i  Lßng yªu quª h¬ng, nÆng t×nh víi quª h¬ng ? Qua bài thơ em có suy nghĩ gì về - Cảm thơng cho cuộc đời phiêu bạt của ông cuộc đời của nhà thơ? ? Vậy hình ảnh vầng trăng còn có ý - Mợn hình ảnh của trăng để tỏ tấm lòng trong nghÜa nµo kh¸c ngoµi sù gîi nhí quª s¸ng cña m×nh víi quª h¬ng cña t¸c gi¶? - T×nh yªu quª h¬ng- t×nh yªu thiªn nhiªn ? Qua bài thơ em cảm nhận đợc nh÷ng t×nh c¶m s©u s¾c nµo cña con - Con ngêi yªu thiªn nhiªn, yªu quª h¬ng ngời đợc phản ánh? - Thơ cô đúc, lời ít ý nhiều ? Qua 2 c©u th¬ cña LÝ B¹ch em hiÓu 3. Tæng kÕt gì về tâm hồn và tài năng của nhà - Hs đọc - Gv nhấn mạnh th¬? III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 §ªm thu tr¨ng s¸ng nh s¬ng LÝ B¹ch ng¾m c¶nh nhí th¬ng quª nhµ - Hs đọc yêu cầu bài 1 - 2 câu thơ dịch đã nêu đủ ý tình cảm của bài th¬ Bµi tËp bæ sung A. §¨ng s¬n øc h÷u (lªn nói nhí b¹n) B. Väng nguyÖt hoµi h¬ng (tr«ng tr¨ng nhí ? Chủ đề của bài thơ là gì? D b¹n) C. S¬n thuû h÷u t×nh (non níc h÷u t×nh) D. Tøc c¶nh sinh t×nh (tríc c¶nh sinh t×nh) E. Cñng cè - Híng dÉn. ? Cã ngêi cho r»ng trong bµi TÜnh d¹ tø, hai c©u ®Çu lµ thuÇn tuý t¶ c¶nh, hai c©u cuối thuần tuý tả tình. Em có tán thành với ý kiến đó không ? Vì sao ? §¸p ¸n: Kh«ng thÓ v× + Hai c©u th¬ ®Çu t¶ ¸nh s¸ng tr¨ng nhng cßn t¶ ngêi: nghi thÞ - ngì lµ + Hai c©u th¬ sau t¶ t©m t nhí quª, nhng cßn t¶ c¶ vÇng tr¨ng s¸ng trªn bÇu trêi. - Học bài, nắm đợc nội dung. - So¹n bµi: NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª.. TuÇn 10 -TiÕt 38 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n: 21/10/2008. ngÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª. A. Môc tiªu.. (Håi h¬ng ngÉu th - H¹ Tri Ch¬ng ). 1. KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ H¹ Tri Ch¬ng. - Nghệ thuật đối và vai trò của câu kết trong bài thơ. - Tình cảm quê hơng là tình sâu nặng, bền chặt suốt cả cuộc đời. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu bµi th¬ tuyÖt có qua b¶n dÞch tiÕng ViÖt. - Nhận ra nghệ thuật đối trong bài thơ Đờng. - Bíc ®Çu tËp so s¸nh b¶n dÞch th¬ vµ b¶n phiªn ©m ch÷ H¸n, ph©n tÝch t¸c phÈm. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc t×nh yªu quª h¬ng. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc..

(59) - Kiểm tra:? Đọc thuộc lòng bài Cảm nghĩ trong ... và nêu chủ đề bài thơ? - Bµi míi. - Hs đọc phần chú thích * sgk ? H·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? ? §©y lµ bµi th¬ nh thÕ nµo ? - HS đọc phần phiên âm và dịch thơ. ? Bµi th¬ cã thÓ th¬ gièng víi v¨n b¶n nào đã học ? ? Nêu phơng thức biểu đạt của văn bản? ? H×nh vÏ sgk minh ho¹ g× cho v¨n b¶n ? ? Có gì đặc biệt trong lần về quê này của t¸c gi¶ ? ? Vậy lúc về quê tác giả đã nghĩ gì về cuộc đời mình ? ? Hãy chỉ ra những phép đối của câu thơ ®Çu trong nguyªn t¸c “ ThiÕu tiÓu li gia, lão đại hồi ” ? ? Phép đối đó tạo nên giá trị gì cho câu th¬ ? ? Trong lời thơ thứ hai tác giả nhắc đến giäng quª cña m×nh cã ý nghÜa g× ? Giọng quê không đổi có ý nghĩa gì ? ? Tìm hình ảnh đối lập của câu thơ và tâm sự của tác giả qua hình ảnh đó ? ? Sự đối lập đó có tác dụng gì?. ? Tõ nh÷ng néi dung trªn cho ta thÊy t¸c gi¶ cã t×nh c¶m ntn víi quª h¬ng ?. I. Giíi thiÖu chung 1. T¸c gi¶ - H¹ Tri Ch¬ng ( 659 - 744) tù Quý Ch©n, hiÖu Tø Minh quª ë Tiªu S¬n – TriÕt Giang 2. T¸c phÈm - Lµ bµi th¬ næi tiÕng nhÊt cña H¹ Tri Ch¬ng II. §äc - hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc – chó thÝch. - S«ng nói níc Nam - BiÓu c¶m th«ng qua tù sù -Sù viÖc vÒ lµng cña t¸c gi¶. 2. Ph©n tÝch. a. Hai c©u ®Çu. - VÒ quª n¨m 86 tuæi, sau 50 n¨m lµm viÖc xa quª, còng lµ lÇn vÒ quª cuèi cïng trong đời. - T¸c gi¶ nghÜ vÒ tuæi trÎ, tuæi giµ vµ t×nh quê không thay đổi của mình trong hiện t¹i. - Đối vế câu: Thiếu tiểu li gia >< lão đại håi. - Đối từ loại: Thiếu tiểu (DT)>< lão đại (DT); Li ( §T ) >< håi (§T) - Vế câu đều có cụm C – V  Lµm râ sù viÖc ®i vÒ vµ nªu bËt ý nghÜa trở về của tác giả, đồng thời tạo nhạc điệu cân đối chơ lời thơ. - Giäng quª: giäng nãi mang b¶n s¾c riªng cña mét vïng quª, lµ chÊt quª, hån quª biÓu hiÖn trong giäng nãi cña mét con ngêi. - Giọng quê không đổi có nghĩa chất quê, hån quª trong con ngêi «ng vÉn kh«ng thay đổi. - Tóc đà khác bao: tuổi tác sức khoẻ thay đổi nhng tình quê không đổi. - Nçi buån s©u xa vÒ tuæi giµ kh«ng cßn đợc gắn bó lâu dài với quê hơng, từ đó càng khẳng định sự bền bỉ của tình cảm gi÷a con ngêi víi quª h¬ng.  Tình yêu quê hơng đậm đà, bền chặt trong cuộc đời tác giả cũng nh cuộc đời mỗi con ngời. - Giäng th¬ ph¶ng phÊt buån - C©u 1: c©u kÓ C©u 2: c©u t¶. ? Giäng ®iÖu 2 c©u th¬ lµ g×? ? Phơng thức biểu đạt của câu 1, 2? ? NhËn xÐt cña em vÒ yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m? b. Hai c©u cuèi. TrÎ con nh×n l¹ kh«ng chµo ? H×nh ¶nh ®Çu tiªn mµ t¸c gi¶ b¾t gÆp khi đặt chân về làng là hình ảnh nào? - Tác giả thay đổi quá nhiều: vóc ngời, tuæi t¸c, m¸i tãc… Nªn khi vÒ quª ch¼ng ? Vì sao trẻ con lại hành động nh vậy? ai cßn nhËn ra «ng n÷a - H×nh ¶nh rÊt quen thuéc vÒ tiÕng cêi vµ ? GÆp bän trÎ, t¸c gi¶ cã Ên tîng g× ? giäng nãi cña bän trÎ - H×nh ¶nh bän trÎ gîi lªn b¶n s¾c quen thuộc và tốt đẹp của quê hơng đồng thời ? Tại sao tác giả lại có ấn tợng đó ? gîi nhí thêi niªn thiÕu cña t¸c gi¶. - Vui v× lò trÎ ngoan ngo·n vµ hån nhiªn..

(60) Buồn vì mình đã thành xa lạ với quê trong ? Em h×nh dung ntn vÒ c¶m xóc cña t¸c con m¾t cña lò trÎ. gi¶ khi bÞ bän trÎ coi lµ kh¸ch l¹ ? - T×nh c¶m quª h¬ng th¾m thiÕt, bÒn bØ cña t¸c gi¶. ? Tình cảm quê hơng của nhà thơ trong - Dùng hình ảnh âm thanh tơi vui để biểu 2 c©u cuèi ntn? hiÖn t×nh c¶m ngËm ngïi. ? Nét độc đáo về NT của 2 câu cuối là - Tình yêu quê hơng không thể thiếu vắng g×? trong mçi ngêi ? Từ tấm lòng đó của tác giả, em hiẻu 3. Tổng kết. điều thiêng liêng trong mỗi con ngời là - Hs đọc ghi nhớ - Gv nhấn mạnh III. LuyÖn tËp. g×? ? Nªu ND vµ NT chÝnh cña bµi th¬? Bµi tËp 1 - Quª h¬ng lµ chïm khÕ ngät… - Lµng t«i ë vèn lµm nghÒ chµi líi… ? §äc mét bµi th¬(bµi h¸t) mµ em biÕt? - Thña cßn th¬… Bµi tËp bæ sung A. Vui mõng h¸o høc khi trë vÒ quª B. Buồn thơng trớc cảnh qhơng thay đổi ? T©m tr¹ng cña t¸c gi¶ trong bµi th¬ lµ C, NgËm ngïi, hÉng hôt khi thµnh kh¸ch l¹ gi÷a quª h¬ng g×? D. Đau đớn, luyến tiếc khi phải rời xa chèn kinh thµnh E. Cñng cè - Híng dÉn. ? Hai bài thơ Tĩnh dạ tứ và Hồi hơng ngẫu th khác nhau về tác giả nhng đều có điểm chung vÒ néi dung t×nh c¶m. H·y nhËn xÐt vÒ ®iÓm chung nµy ? - Học bài, nắm đợc nội dung. - So¹n bµi: Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸.. TuÊn 10 - TiÕt 39 TiÕng viÖt:. Ngµy so¹n: 22/10/2008. tõ tr¸I nghÜa. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm tõ tr¸i nghÜa. - T¸c dông cña viÖc sö dông tõ tr¸i ngh·i trong v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt tõ tr¸i nghÜa trong v¨n b¶n. - Sö dông tõ tr¸i nghÜa phï hîp víi ng÷ c¶nh. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc trong viÖc gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KiÓm tra: ? Thế nào là từ đồng nghĩa? Cho VD? ? Lµm bµi tËp 6 ? - Bµi míi. HS đọc bản dịch thơ vb Cảm nghĩ I- Thế nào là từ trái nghĩa trong đêm thanh tĩnh và Ngẫu nhiên 1. Ví dụ: 2.NhËn xÐt: viÕt nh©n buæi míi vÒ quª..

(61) - Ngẩng >< cúi: về hoạt động của đầu theo ? T×m nh÷ng tõ tr¸i nghÜa vµ cho biÕt híng lªn xuèng. chúng trái nghĩa về vấn đề gì. - TrÎ >< giµ: tr¸i nghÜa vÒ tuæi t¸c. - §i >< trë l¹i: tr¸i nghÜa vÒ di chuyÓn rêi khái n¬i xuÊt ph¸t hay quay trë l¹i cña n¬i xuÊt ph¸t. ? T×m tõ tr¸i nghÜa víi tõ giµ (rau giµ, - giµ (rau giµ, cau giµ) >< non (rau non, cau giµ). cau non). ? Qua viÖc ph©n tÝch vÝ dô, em rót ra * Mét tõ cã nhiÒu nghÜa vµ chóng cã thÓ kÕt luËn g× tõ cÆp tõ tr¸i nghÜa: giµ >< thuéc nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau. non, giµ >< trÎ. Cho vÝ dô. Cao (độ): cao >< thấp Cao (gi¸): cao >< h¹. ? ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa? 3. Ghi nhí: - Hs đọc - Gv nhấn mạnh II- Sö dông tõ tr¸i nghÜa 1. VÝ dô: 2. Ph©n tÝch: ? ViÖc sö dông tõ tr¸i nghÜa trong hai - NgÈng ®Çu: híng ra ngo¹i c¶nh - Cói ®Çu: híng néi, nÆng t©m t. bµi th¬ trªn cã t¸c dông g×. * Td: Kh¾c ho¹ t©m tr¹ng cña nh©n vËt. - trẻ >< già: nổi bật sự thay đổi. - m¾t nh¾m >< m¾t më: hiÖn tîng t¬ng ph¶n, g©y Ên tîng m¹nh. ? T×m mét sè thµnh ng÷ cã sö dông tõ - MÒm n¾n r¾n bu«ng trái nghĩa và nêu tác dụng của việc - Chân cứng đá mềm - Ba ch×m b¶y næi dïng tõ tr¸i nghÜa Êy. -> Lời nói sinh động 3. Ghi nhí. ? Vậy dùng từ trái nghĩa có tác dụng - Hs đọc - GV nhấn mạnh VD: g×? ThiÕu tÊt c¶, ta rÊt giµu dòng khÝ, ? H·y t×m nh÷ng c©u th¬ cã sö dông Sèng ch¼ng cói ®Çu; chÕt vÉn ung dung. GiÆc muèn ta n« lÖ, ta l¹i ho¸ anhhïng, cÆp tõ tr¸i nghÜa? Søc nh©n nghÜa m¹nh h¬n cêng b¹o. III- LuyÖn tËp: Bµi tËp1 : ? T×m tõ tr¸i nghÜa trong nh÷ng c©u ca lµnh >< r¸ch, giµu>< nghÌo, ng¾n >< dµi, s¸ng >< tèi. dao, tôc ng÷ sau. Bµi tËp 2: T¬i: c¸ t¬i >< c¸ ¬n hoa t¬i >< hoa hÐo ? T×m tõ tr¸i nghÜa víi nh÷ng tõ in YÕu: ¨n yÕu >< ¨n khoÎ ®Ëm trong c¸c côm tõ. häc lùc yÕu >< häc lùc kh¸ (giái) Xấu: chữ xấu >< chữ đẹp đất xấu >< đất đẹp Bµi tËp 3: VD: Chân cứng đá mềm. GÇn nhµ xa ngâ ? §iÒn c¸c tõ tr¸i nghÜa vµo c¸c thµnh M¾t nh¾m m¾t më ng÷ Ch¹y sÊp ch¹y ngöa V« thëng v« ph¹t Bªn träng bªn khinh E. Cñng cè - Híng dÉn. ? ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa? T¸c dông cña tõ tr¸i nghÜa? - Häc bµi, lµm bµi tËp vµo vë. - Su tÇm nh÷ng bµi ca dao, tôc ng÷ cã sö dông c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa (5 bµi). - Tìm hiểu trớc bài: Từ đồng âm - ChuÈn bÞ bµi : LuyÖn nãi v¨n biÓu c¶m….

(62) TuÇn 10 - TiÕt 40 TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n: 23/10/2008. luyÖn nãi v¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt, con ngêi A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - C¸c c¸ch biÓu c¶m trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp trong viÖc tr×nh bµy v¨n nãi biÓu c¶m. - Nh÷ng yªu cÇu khi rt×nh bµy v¨n nãi biÓu c¶m. 2. KÜ n¨ng: - T×m ý, lËp dµn ý bµi v¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt vµ con ngêi. - BiÕt c¸ch béc lé t×nh c¶m vÒ sù vËt vµ con ngêi tríc tËp thÓ. - Diễn đạt mạchh lạc, rõ ràng những tình cảm của bản thân về sự vật và con ngời bằng ng«n ng÷ nãi. 3. Thái độ: - HS có ý thức luyện tập, tham gia vào quá trình luyện nói, bổ sung, đánh giá. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KiÓm tra: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña hs - Bµi míi. I. ChuÈn bÞ. 1. §Ò1 ( Tæ1) - C¶m nghÜ vÒ thÇy c« gi¸o " nh÷ng ngêi l¸i đò" đa thế hệ trẻ cập bến tơng lai. ? §Ó t×m ý cho bµi ta ph¶i lµm g×? ? Có những cách nào để lập ý cho bài 2. Đề 2 ( Tổ 2) - C¶m nghÜ vÒ t×nh b¹n v¨n biÓu c¶m? 3. §Ò 4 (Tæ 3) - Cảm nghĩ về một món quà mà em nhận đợc thời thơ ấu. II. Thùc hµnh luyÖn nãi 1. MÉu chung cña mét bµi nãi ( 3 phÇn) §Ò 1: Mở bài: Giới thiệu đối tợng cảm nghĩ. ? MÉu chung bµi nãi gåm mÊy phÇn? Th©n bµi: - H×nh dung vÒ thÇy c« gi¸o. - Håi tëng kØ niÖm vÒ thÇy c«. - Sự gắn bó, nghĩ đến hiện tại, tơng lai, lßng mong muèn. Kết bài: Khẳng định, khái quát lại cảm xúc. - GV híng dÉn c¸ch nãi: tha göi, c¶m * Më ®Çu: - KÝnh tha thÇy c« ¬n… - Tha c¸c b¹n em xin tr×nh bµy - C¸ch tr×nh bµy râ rµng, lu lo¸t. bµi nãi cña m×nh - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy dµn ý. * Néi dung bµi nãi: ( PhÇn chÝnh) *KÕt thóc: Xin c¶m ¬n thÇy c« vµ c¸c b¹n đã chú ý lắng nghe - GV chia hs theo tæ- cö mét nhãm tr- 2. TiÕn hµnh luyÖn nãi a. Nãi tríc tæ ëng ®iÒu hµnh - Hs tr×nh bµy bµi nãi cña m×nh tríc tæ - C¸c b¹n nhËn xÐt bµi nãi cña b¹n - Gv theo dâi chung b. Nãi tríc líp - GV chọn một số HS nói khá nhất của - Lần lợt các tổ cử đại diện nhóm lên nói trớc lớp nhãm lªn tr×nh bµy. - C¸c nhãm cßn l¹i theo dâi vµ nhËn xÐt, bæ - GV nhËn xÐt, bæ sung, söa lçi, cho sung ®iÓm - HS sửa những phần viết cha đúng. E. cñng cè - Híng dÉn. ? Khi nói trớc một tập thể đông ngời, chúng ta cần phải rèn tác phong gì ? ? Khi trình bày một vấn đề, cần phải chú ý những gì về nội dung và cách nói ?.

(63) - ViÕt thµnh bµi hoµn chØnh. - T×m hiÓu tríc bµi: C¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m. - So¹n bµi: Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸. TuÇn 11 - TiÕt 41 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n: 27/10/2008. Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ (Mao èc vÞ thu phong së ph¸ ca- §ç Phñ). A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ §ç Phñ. - Gi¸ trÞ hiÖn thùc: Ph¶n ¸nh ch©n thùc cuéc sèng con ngêi. - Giá trị nhân đạo: Thể hiện hoài bão cao cả và sâu sắc của Đỗ Phủ, nhà thơ của nh÷ng ngêi nghÌo khæ, bÊt h¹nh. - Vai trò và ý nghĩa của yếu tố miêu tả và biểu cảm trong thơ trữ trình; đặc điểm bút ph¸p hiÖn thùc cña nhµ th¬ §ç Phñ trong bµi th¬. 2. KÜ n¨ng: - §äc - hiÓu v¨n b¶n th¬ níc ngoµi qua b¶n dÞch tiÕng ViÖt. - Rèn kĩ năng đọc – hiểu, phân tích bài thơ qua bản dịch tiếng Việt. 3. Thái độ: - Hình thành cho học sinh tình cảm nhân đạo. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KiÓm tra: ? §äc thuéc lßng bµi NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª? ? Nªu gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt bµi th¬? - Bµi míi. I. Giíi thiÖu chung 1. T¸c gi¶ - HS đọc chú thích (*) SGK trang 132. - Đỗ Phủ (712-770) là nhà thơ nổi tiếng đời §êng cña Trung Quèc, tù lµ Tö MÜ, hiÖu lµ ? Em hãy nêu đôi nét về tác giả? ThiÕu L¨ng, quª ë tØnh Hµ Nam. - §· lµm quan mét thêi gian ng¾n- n¨m 759 từ quan về Tây Nam sống, cuộc đời ông gần nh suốt đời nghèo khổ, bệnh tật - 770 «ng mÊt trªn mét chiÕc thuyÒn r¸ch n¸t ë dßng s«ng T¬ng. - Th¬ «ng ph¶n ¸nh ch©n thùc, s©u s¾c x· hội đơng thời nên thơ ông đợc coi là “thi sö”. 2. T¸c phÈm ? Bài thơ đợc ra đời trong hoàn cảnh - Nhà tranh của Đỗ Phủ dựng đợc mấy th¸ng th× bÞ giã ph¸ n¸t. nµo? - Là bài thơ độc đáo cả về nội dung và nghệ thuËt. - Gv hớng dẫn cách đọc - GV đọc mẫu II.Đọc hiểu văn bản Gọi hs đọc 1. §äc – chó thÝch - Đọc đúng cách ngắt nhịp, thể hiện diễn - Gv cïng Hs gi¶i thÝch c¸c chó thÝch. c¶m t©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh. 2. ThÓ lo¹i. - Cæ thÓ ? Bµi th¬ thuéc thÓ lo¹i nµo? ? Phơng thức biểu đạt chính của văn - Phơng thức: tự sự - miêu tả - biểu cảm 3. Bè côc. b¶n? - PhÇn 1- Khæ 1: C¶nh giã thu cuèn mÊt.

(64) ? Dùa vµo néi dung bµi th¬, theo em c¸c líp tranh cña c¨n nhµ. bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy phÇn, nªu - PhÇn 2- Khæ 2: KÓ viÖc trÎ con trÎ con néi dung chÝnh cña tõng phÇn? “c¾p tranh ®i tuèt vµo luü tre”. - Phần 3- Khổ 3: Nỗi khổ của gia đình Đỗ Phủ trong đêm ma. - PhÇn 4- Khæ 4: BiÓu hiÖn íc m¬ cao c¶ cña nhµ th¬ 4. Ph©n tÝch: a. C¶nh nhµ bÞ giã thu ph¸ - §äc khæ th¬ 1. ? Căn nhà bị gió thu phá là căn nhà - Nhà đơn sơ, chủ nhân nghèo ntn? ? Nhµ §ç Phñ bÞ giã thu ph¸ trong - Th¸ng t¸m - thu cao - giã thÐt gµo - Cuén mÊt ba líp tranh hoµn c¶nh nµo? ? T×m nh÷ng tõ ng÷ t¶ c¬n giã m¹nh - Tranh bay: m¶nh cao - treo rõng xa m¶nh thÊp - quay m¬ng xa đã làm tan nát gian nhà? ? Em h×nh dung ntn nÒ c¶nh tîng nµy? -> C¶ng tîng tan t¸c tiªu ®iÒu ? Phơng thức biểu đạt chủ yếu trong - Phơng thức miêu tả kết hợp với tự sự. ®o¹n 1 lµ g×? ? Qua miªu t¶, em thÊy c¶m xóc cña - Mét t©m tr¹ng lo, tiÕc, bÊt lùc tríc c¶nh nhµ bÞ giã thu ph¸. nhµ th¬ nh thÕ nµo. b. C¶nh cíp giËt khi nhµ bÞ giã thu ph¸ ? Trong khi c¸c m¶nh tranh nhµ §ç - TrÎ con trong lµng x« nhau cíp, giËt, c¾p, Phủ bị gió thu tốc đi, cảnh cớp giật đã đi tuốt ngay trớc mặt chủ nhà. diÔn ra nh thÕ nµo? ? Cảnh tợng này cho thấy cuộc sống xã - Đó là một cuộc sống khốn khổ, đáng thơng. héi thêi §ç Phñ nh thÕ nµo? ? Trong hoàn cảnh đó, hình ảnh của tác “ Môi khô miệng đắng gào chẳng đợc giả đợc miêu tả ntn? Quay vÒ chèng gËy lßng Êm øc”. ? Em có nhận xét gì về phơng thức - Hình ảnh già yếu, đáng thơng. biểu đạt của đoạn thơ. Tác dụng của * Phơng thức tự sự kết hợp với biểu cảm đã lét t¶ t©m tr¹ng ®au khæ, bÊt lùc cña tuæi phơng thức biểu đạt này? già trớc sự mất mát về của cải và đó cũng là nỗi cay đắng cho thân phận nghèo của mình vµ nh÷ng ngêi nghÌo nh m×nh. c. Cảnh đêm trong nhà đã bị phá tốc mái ? Cảnh đêm đợc miêu tả qua chi tiết - Giây lát, gió lặng, mây tối mực. Trời mù mÞt. nµo? ? Đó là một không gian ntn? Không -> Không gian lạnh lẽo, bóng tối dày đặc. gian đó gợi ta liên tởng về hiện trạng Thực trạng xã hội đen tối x· häi ntn? ? Cuéc sèng cña §ç Phñ hiÖn ra qua - Nhµ dét, tèi mùc, l¹nh tùa s¾t, ma ch¼ng døt, con quËy ph¸. h×nh ¶nh nµo? - Ngñ trong ma, l¹nh , tèi. - Cuäc sèng nghÌo khæ kh«ng thÓ kh¾c ? §ã lµ mét cuéc sèng ntn? phục đợc. - Nçi ®au thêi thÕ (Tõ tr¶i c¬n lo¹n Ýt ngñ ? Nçi khæ cña nhµ th¬ do ®©u? ghª) lµ mét nÐt ®iÓm xuyÕt lµm cho nçi khæ cña §ç Phñ nh©n lªn gÊp béi. - Thời gian xác định cụ thể: gió nổi lên buổi ? Nghệ thuật miêu tả có gì đặc sắc? chiều, đêm ma mới đổ xuống và kéo dài (kh¸i qu¸t + cô thÓ) suốt đêm. Chỉ có vài nét, nhà thơ đã làm nổi bật đợc đặc điểm của ma thu. ? Xác định phơng thức biểu đạt của - Miêu tả kết hợp với biểu cảm. ®o¹n 3. d. ¦íc väng cña t¸c gi¶ - Mong cã ng«i nhµ réng ngµn gian, v÷ng ? Mục đích ớc có nhà to, vững chắc để chắc. - §Ó che kh¾p thiªn h¹. ChØ riªng m×nh lµm g×? ? Em có nhận xét gì về tấm lòng của “chết rét cũng đợc”. - Chan chứa lòng vị tha (vì chỉ nghĩ đến ngnhà thơ? ời khác) và tình thần nhân đạo (ớc mong cho mọi ngời đợc hân hoan, vui sớng). ? Đoạn 4 có phơng thức biểu đạt gì? ? ¦íc m¬ cña nhµ th¬ lµ g×?.

(65) - BiÓu c¶m trùc tiÕp. III. Tæng kÕt ? Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt - B»ng sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a ba phcña bµi th¬? ¬ng thøc miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m, §ç Phñ đã thể hiện đợc nỗi đau khổ cùng cực của b¶n th©n khi nhµ bÞ giã thu cuèn vµ cao h¬n n÷a lµ nçi thèng khæ cña nh÷ng kÎ sÜ nghÌo trong thiªn h¹. - Hs đọc ghi nhớ. * Ghi nhí: SGK trang 134. IV. LuyÖn tËp. ? Câu thơ nào thể hiện rõ nhất chủ A. ớc đợc nhà rộng muôn ngàn gian nghĩa nhân đạo cao cả của nhà thơ? B. Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan C. Giã ma ch¼ng nóng v÷ng vµng nh… D.Riêng lều ta nát chịu chết rét cũng đợc E. cñng cè - híng dÉn ? §äc diÔn c¶m bµi th¬? ? Tại sao ngời đời coi Đỗ Phủ là " thi thánh" - Học thuộc bài thơ, nắm đợc giá trị nội dung và nghệ thuật. - ChuÈn bÞ, «n tËp cho bµi kiÓm tra v¨n. _______________________________________ TuÇn 11 - TiÕt 42. Ngµy so¹n: 28/10/2008. kiÓm tra v¨n A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Củng cố kiến thức về nội dung tác phẩm đã học. 2. KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng diễn đạt. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KiÓm tra: ViÖc chuÈn bÞ cña hs. - Bµi míi. I. §Ò bµi PhÇn: Tr¾c nghiÖm Câu 1 (0.25 điểm): Điền từ ngữ thích hợp vào ô trống để hoàn thiện câu ca dao sau ? Ba năm đợc một …………….. ¸o ng¾n ®i mîn, quÇn dµi ®i thuª. Câu 2 (0.25 điểm): Phơng án nào trả lời đúng nhất nội dung của câu ca dao Nớc non lËn ®Ën mét m×nh/Th©n cß lªn th¸c xuèng ghÒnh ai hay ? A. Nỗi khổ của những cuộc đời phiêu bạt, oan trái. B. Nỗi khổ của những cuộc đời lao động vất vả nhng hởng thụ quá ít. C. Nỗi khổ của những cuộc đời lam lũ, cơ cực, lận đận đầy trắc trở. C©u 3 (0.25 ®iÓm): T×m nh÷ng cÆp tõ cã nÐt nghÜa tr¸i ngîc nhau vÒ híng di chuyÓn có trong câu ca dao đã dẫn ở câu hỏi 2 ? ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………. C©u 4 (0.25 ®iÓm): V¨n b¶n "Phß gi¸ vÒ kinh'' cña TrÇn Quang Kh¶i cã tªn nguyªn t¸c lµ g× ? A. Tông gi¸ hoµn kinh s . B. Nam quèc s¬n hµ. C. Thiªn Trêng v·n väng. D. C«n S¬n ca..

(66) C©u 5 (0.25 ®iÓm): ThÓ th¬ cña bµi "B¸nh tr«i níc'' gièng víi thÓ th¬ cña bµi th¬ nµo sau ®©y ? A. C«n S¬n ca. B. Thiªn Trêng v·n väng. C. Sau phót chia li Câu 6 (0.25 điểm): Nhận xét nào đúng nhất về nội dung bài thơ "Qua Đèo Ngang" cña Bµ HuyÖn Thanh Quan ? A. Hïng vÜ, hoang s¬. B. Hoang v¾ng, thª l¬ng. C. Tơi tắn, sinh động. D. Thoáng đãng, heo hút, hoang sơ. C©u7 (0.25 ®iÓm): ChÐp l¹i theo trÝ nhí 2 c©u cuèi (phÇn dÞch th¬) trong bµi "C¶m nghĩ trong đêm thanh tĩnh" ? ………………………………………………………………………………………… ……………………………………….……………… ………………………………………………………………………………………… ……………………………………….……………… Câu 8 (0.25 điểm): Bài thơ "Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh" sử dụng phơng thức biểu đạt nào ? A. Tù sù. B. Miªu t¶. C. BiÓu c¶m. D. Miªu t¶ vµ biÓu c¶m. C©u 9 (0.25 ®iÓm): Tõ "håi" trong bµi th¬ "Håi h¬ng ngÉu th" cña H¹ Tri Ch¬ng cã nghÜa lµ g× ? ………………………………………………………………………………………… ………………….. Câu 10 (0.25 điểm): Từ nào dới đây, nghĩa của yếu tố "hồi" không giống với nghĩa đã nªu ë c©u hái 9 ? A. Håi h¬ng. B. Håi cung. C. Håi hép. D. Håi øc. PhÇn: Tù luËn Câu 1 ( 2.5 điểm): Xác định các biện pháp nghệ thuật trong hai câu thơ sau và cho biÕt t¸c dông cña chóng ? Lom khom díi nói tiÒu vµi chó Lác đác bên sông chợ mấy nhà C©u 2 (5.0 ®iÓm): ViÕt mét do¹n v¨n ng¾n nªu c¶m nhËn cña em vÒ t×nh b¹n qua c©u th¬: "Bác đến chơi đây, ta với ta! "của Nguyễn Khuyến. II. §¸p ¸n - BiÓu ®iÓm PhÇn 1: Tr¾c nghiÖm C©u 1: ChuyÕn sai Câu 2: Đáp án C - Nỗi khổ của những cuộc đời lam lũ, cơ cực, lận đận đầy trắc trở. C©u 3: Lªn - xuèng C©u 4: A. Tông gi¸ hoµn kinh s . C©u 5: B. Thiªn Trêng v·n väng. Câu 6: D. Thoáng đãng, heo hút, hoang sơ. C©u 7: NgÈng ®Çu nh×n tr¨ng s¸ng Cói ®Çu nhí cè h¬ng C©u 8: D. Miªu t¶ vµ biÓu c¶m C©u 9: Trë l¹i C©u10: C. Håi hép. PhÇn 2: Tù luËn C©u 1: - Các biện pháp nghệ thuật: Đảo, đối, từ láy tợng hình  T¸c dông: Lµm næi bËt c¶nh tîng v¾ng vÎ, mªnh m«ng; cuéc sèng Ýt ái, nhá nhoi, tha thít vµ hoang s¬. C©u 2: * H×nh thøc: - Viết đợc một đoạn văn biểu cảm hoàn chỉnh cả về nội dung và hình thức. - §¶m b¶o sù liªn kÕt c©u, tÝnh m¹ch l¹c, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶, … - Nêu đợc những suy nghĩ, cảm nhận về tình bạn của Nguyễn Khuyến và liên hệ với thùc tÕ cuéc sèng, víi b¶n th©n. - C¶m xóc ph¶i tù nhiªn, t×nh c¶m trong s¸ng. * Néi dung: - T×nh b¹n trong s¸ng, ch©n thµnh, g¾n bã bÒn chÆt, th¾m thiÕt, thuû chung..

(67)  Liªn hÖ: t×nh b¹n xa vµ nay  T×nh b¹n, t×nh ngêi lµ thø quÝ nhÊt, cao h¬n mäi thø cña c¶i vËt chÊt  Rót ra nh÷ng suy ngÉm  §iÒu chØnh t×nh c¶m cña m×nh. E. cñng cè - híng dÉn:. - Thu bµi, kiÓm l¹i sè bµi. - NhËn xÐt chung giê kiÓm tra. - Về nhà làm lại và đối chiếu với phần đã làm trong bài kiểm tra. - ChuÈn bÞ: C¶nh khuya, R»m th¸ng giªng. - Soạn: Từ đồng âm. TuÇn 11 - TiÕt 43 TiÕng viÖt:. Ngµy so¹n: 29/10/2008. từ đồng âm A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Khái niệm từ đồng âm. - Việc sử dụng từ đồng âm. 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết từ đồng âm rong văn bản; phân biệt từ đồng âm với từ nhiều nghĩa. - Đặt câu phân biệt từ đồng âm. - Nhận biết hiện tợng chơi chữ bằng từ đồng âm. 3. Thái độ: - Có thái độ cẩn trọng, tránh gây nhầm lẫn hoặc khó hiểu do hiện tợng đồng âm. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - GV: Sgk,sgv, tµi liÖu, gi¸o ¸n - HS: §äc vd vµ tr¶ lêi c©u hái. C. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KiÓm tra: ? ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa? Cho VD? ? T×m nh÷ng cÆp tõ tr¸i nghÜa trong bµi B¸nh ch«i níc - HXH - Bµi míi. I. Thế nào là từ đồng âm - Hs đọc VD trong sgk? 1. VÝ dô: 2.NhËn xÐt: ? Giải thích nghĩa của mỗi từ lồng trong - Lồng1: hoạt động của con ngựa - Lång2: danh tõ, vËt gi÷ gia cÇm. c¸c c©u sau: ? NghÜa cña hai tõ lång trªn cã liªn - NghÜa cña hai tõ lång kh«ng liªn quan g× đến nhau. quan g× víi nhau kh«ng? - Đó là những từ đồng âm, khác nghĩa. ? Qua đó, em rút ra nhận xét gì? ? Thế nào là từ đồng âm khác nghĩa. 3.Ghi nhớ: SGK trang 135 Cho vÝ dô. II. Sử dụng từ đồng âm 1. VÝ dô: ? Nhờ đâu mà em phân biệt đợc nghĩa 2.Nhận xét cña c¸c tõ lång trong hai trêng hîp - Dùa vµo ng÷ c¶nh. -“ §em c¸ vÒ kho!”: trªn? ? C©u “ §em c¸ vÒ kho!” nÕu t¸ch khái + kho: nghÜa lµ nÊu ngữ cảnh có hiểu thành mấy nghĩa. Hãy + kho : đựng, tàng, chứa. thêm vào câu này một vài từ để câu trở VD: Đem cá về kho chứa hàng. thành câu đơn nghĩa? ? Để tránh những hiểu lầm do hiện tợng - Phải đặt từ đồng âm trong những ngữ đồng âm gây ra, cần phải chú ý điều gì cảnh cụ thể nh câu văn, đoạn văn, tình huèng giao tiÕp. khi giao tiÕp? 3.Ghi nhí: SGK trang 136 III. LuyÖn tËp.

(68) ? Tìm từ đồng âm với mỗi từ sau?. - Cao: trêi cao cao ngùa - Tranh: tranh ¶nh tranh giµnh t«i - Nam: ph¬ng nam nam nhi. Bµi 1: - Ba: b«n ba ba m¬i - Sang: sang träng sang nhµ - Søc: søc khoÎ søc Ðp Bµi 2:. ? T×m c¸c nghÜa kh¸c nhau cña danh tõ a. Tõ cæ cæ vµ gi¶i thÝch mèi liªn hÖ gi÷a c¸c - cæ1: bé phËn c¬ thÓ con ngêi nghĩa đó? - cổ2: sự chống đối (cứng cổ) - cæ3: bé phËn ¸o, giµy - cổ3: chỗ eo của một số đồ vật (cổ chai) -> Mèi liªn hÖ: NghÜa 1 - bé phËn c¬ thÓ-> nhiÒu nghÜa NghÜa 2 - xa cò b. Cæ : ? Tìm từ đồng âm với danh từ cổ? - Cæ ch©n (DT): chç nèi bµn ch©n víi ch©n - Cæ vò (§T): khuyÕn khÝch lµm ngêi ta phÊn khëi lµm viÖc g× Bµi 3 - N¨m nay ch¸u võa trßn 5 tuæi ? Đặt câu có chứa hai từ đồng âm? - Häc sinh ë bµn 2 ®ang bµn b¹c th¶o luËn Bµi 4 - Anh chàng nọ đã sử dụng biện pháp dùng từ đồng âm để lấy lí do không trả lại cái - Hs đọc yêu cầu bài 4. v¹c cho anh hµng xãm. NÕu sö dông biÖn ph¸p chÆt chÏ vÒ ng÷ c¶nh mµ hái anh chµng nä r»ng: " V¹c cña «ng hµng xãm là vạc bằng đồng cơ mà" thì anh ta phải chÞu thua. E. Cñng cè - híng dÉn. ? Thế nào là từ đồng âm? Cách sử dụng từ đồng âm? ? Lấy ví dụ có sử dụng từ đồng âm? - HS häc bµi, lµm bµi tËp. - ¤n tËp, chuÈn bÞ bµi kiÓm tra 1 tiÕt.. TuÇn 11 - TiÕt 44 TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n: 29/10/2008. c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Vai rß cña c¸c yÕu tè tù sù miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m. - Sù kÕt hîp c¸c yÕu tè biÓu c¶m, tù s, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m. 2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt t¸c dông cña c¸c yÕu tè miÓu t¶ vµ tù sù trong mét v¨n b¶n biÓu c¶m. - Sö dông kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶, tù sù trong lµm v¨n biÓu c¶m. 3. Thái độ: - Cã ý thøc häc tËp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - Kiểm tra: ? Phơng thức tạo lập văn bản: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh và Håi h¬ng ngÉu th lµ g×?.

(69) - Bµi míi. ? H·y chØ ra c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong bµi “Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸”.. ? C¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ cã t¸c dông g×? - HS đọc đoạn văn. ? Em h·y chØ ra c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong ®o¹n v¨n? ? Nªu c¶m nghÜ cña t¸c gi¶? ? T¸c gi¶ miªu t¶ trùc tiÕp hay qua håi tởng. Điều đó có tác dụng gì? ? Nªu ph¬ng thøc tù sù, miªu t¶ cã t¸c dông g×? ? Ph©n biÖt tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m víi v¨n tù sù nãi chung?. ? KÓ l¹i néi dung bµi Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ b»ng bµi v¨n xu«i biÓu c¶m?. ? Trªn c¬ së v¨n b¶n sau, viÕt l¹i thµnh mét bµi v¨n biÓu c¶m? ( GV híng dÉn hs c¸ch viÕt). I. Tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m 1- Bµi tËp a. Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ - §o¹n 1: Tù sù kÕt hîp miªu t¶: t¹o bèi c¶nh chung. - §o¹n 2: Tù sù kÕt hîp víi biÓu c¶m: uÊt øc v× giµ yÕu. - §o¹n 3: Tù sù, miªu t¶: cam phËn. - §o¹n 4: BiÓu c¶m: T×nh c¶m cao thîng, vÞ tha v¬n lªn s¸ng ngêi. + G©y Ên tîng, khªu gîi c¶m xóc. b.§äc ®oan v¨n - Miªu t¶ bµn ch©n bè, kÓ chuyÖn: ng©m ch©n, ®i sím vÒ khuya. - Th¬ng bè. - T¶ qua håi tëng, khªu gîi c¶m xóc cho ngời đọc. C¸ch nªu c¶m xóc trong v¨n biÓu c¶m. * Tù sù, miªu t¶ nh»m kh¬i gîi c¶m xóc. 2. Ghi nhí: - Hs đọc ghi nhớ sgk. II. LuyÖn tËp Bµi 1 - Vào thánh tám, gió lốc đã cuốn mất ba líp nhµ tranh. ThËt xãt xa khi tr«ng thÊy m¶nh th× bay m·i ngän rõng, m¶nh th× quay lén vµo mng. TrÎ con thÊy chñ nhµ giµ c¶, yÕu ít liÒn cíp nh÷ng m¸i tranh ®i tuèt vµo luü tre. Chñ nhµ thËt Êm øc, bùc béi vµ ®au khổ vì gào thét để ngăn chặn bọn trẻ mà không đợc. ThËt th¬ng t©m tríc c¶nh gian nhµ bÞ giét n¸t nh ngoµi trêi, c¸i l¹nh thÊu x¬ng mà chăn nền bị mấy đứa trẻ con đạp rách c¶. Ước sao có đợc ngôi nhà rộng muôn ngàn gian để những kẻ sĩ nghèo khắp thiên hạ đều đợc vui vẻ. Than ôi! Bao giờ mới có đợc ngôi nhà ấy. Còn ta ? Ta chịu chết rét còng ch¶ sao. Bµi 2 Yªu cÇu viÕt l¹i dïng c¸c yÕu tè: -Tự sự: Chuyện đổi tóc rối lấy kẹo mÇu. - Miªu t¶: C¶nh ch¶i tãc, h×nh ¶nh ngêi mÑ. - BiÓu c¶m: Lßng th¬ng nhí mÑ.. E. Cñng cè - híng dÉn. ? Vai trß cña nh÷ng yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n tù sù? - Häc bµi, häc thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn tiÕp bµi tËp 2. - ChuÈn bÞ cho giê tr¶ bµi TËp lµm v¨n sè 2 - So¹n bµi: C¶nh khuya, R»m th¸ng giªng TuÇn 12 - TiÕt 45 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n: 2/11/2008. r»m th¸ng giªng (Hå ChÝ Minh). A. Môc tiªu..

(70) 1. KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ Hå ChÝ Minh. - T×nh yªu thiªn nhiªn g¾n liÒn víi t×nh c¶m c¸ch m¹ng cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. - T©m hån chiÕn sÜ – nghÖ sÜ võa tµi hoa tinh tÕ võ ung dung, b×nh tÜnh, l¹c quan - Nghệ thuật tả cảnh, tả tình; ngôn ngữ và hình ảnh đặc sắc trong bài thơ. 2. KÜ n¨ng: - Đọc – hiểu tác phẩm thơ hiện đại viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đờng luật. - Phân tích để thấy đợc chiều sâu nội tâm của ngơừi chiến sĩ cách mạng và vẻ đẹp mới mÎ cña nh÷ng chÊt liÖu cæ thi trong s¸ng t¸c cña l·nh tô Hå ChÝ Minh. - So sanh sù kh¸c nhau gi÷a nguyªn t¸c vµ b¶n dÞch th¬. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng yªu thiªn nhiªn. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? §äc thuéc bµi th¬ Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸. Nªu gi¸ trÞ ND vµ NT? ? Ph©n tÝch diÔn biÕn t©n lÝ cña nhµ th¬ qua c¶nh nhµ tranh bÞ giã thu ph¸? - Bµi míi: I. Giíi thiÖu chung 1.T¸c gi¶ - Hồ Chí Minh (1890-1969), lãnh tụ vĩ đại ? Tr×nh bµy sù hiÓu biÕt cña em vÒ cña d©n téc ViÖt Nam. - Ngêi lµ danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi, mét Hå ChÝ Minh? nhµ th¬ lín. 2. T¸c phÈm ? Hai bài thơ đợc viết trong hoàn - Bác Hồ sáng tác1947 - 1948 ở chiến khu ViÖt B¾c trong nh÷ng n¨m ®Çu kh¸ng chiÕn c¶nh nµo? chèng Ph¸p. - GV hớng dẫn đọc, đọc mẫu. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. §äc – chó thÝch - Viết về đề tài trăng. ? Bài thơ này viết về đề tài gì ? - ThÓ th¬ tø tuyÖt thÊt ng«n. ? NhËn xÐt vÒ thÓ th¬ ? * Cảnh đêm rằm tháng giêng - Kh«ng gian: cao, réng, b¸t ng¸t, ¸nh s¸ng ? Không gian đợc vẽ ra trong hai câu tràn đầy, sức sống mùa xuân. - Xu©n (3 lÇn): søc sèng mïa xu©n ®ang trµn th¬ ®Çu nh thÕ nµo. ? Nguyên tác có từ nào lặp lại. Tác ngập cả trời đất. - C¸ch miªu t¶ ë ®©y gièng nh trong th¬ cæ dông? ? Cách miêu tả tỉ mỉ hay khái quát ? phơng Đông, chú ý đến toàn cảnh và sự hoà hîp, thèng nhÊt cña c¸c bé phËn trong c¸i - GV giíi thiÖu vÒ hoµn c¶nh s¸ng toµn thÓ, kh«ng miªu t¶ tØ mØ, chi tiÕt c¸c ®t¸c: cuéc kh¸ng chiÕn trong lóc ®Çy êng nÐt. - Cảnh đẹp đêm xuân và cảm xúc nồng nàn, gian khæ. tha thiết trớc vẻ đẹp thiên nhên. ? Em đọc đợc cảm xúc nào của tác * H/ả con ngời giữa đêm trăng rằm tháng giªng gi¶ ë ®©y? - Bµn viÖc qu©n: bµn c«ng viÖc kh¸ng chiÕn ? Đặt trong đề tài thơ kháng chiến em chống Pháp rất khẩn trơng hiÓu ntn vÒ chi tiÕt bµn viÖc qu©n?  Lo toan c«ng viÖc kh¸ng chiÕn - yªu níc. ? C©u th¬ cuèi gióp em h×nh dung ntn - Con thuyÒn trë c¶ tr¨ng vµ ngêi kh¸ng về cảnh tợng đêm trăng rằm? chiÕn ®ang lít nhanh (lít trªn s«ng tr¨ng) ? NhËn xÐt cña em vÒ mèi quan hÖ - Con ngêi thiªn nhiªn g¾n bã hoµ hîp. gi÷a ngêi vµ c¶nh vËt trong lêi th¬  T©m hån yªu níc cña B¸c lu«n lu«n réng cuèi? HS đọc chú thích (*) SGK trang 141..

(71) ? Sự hoà hợp ấy cho thấy vẻ đẹp nào trong con ngêi HCM?. mở với thiên nhiên  vẻ đẹp của tình yêu đất nớc.  Thiên nhiên tơi đẹp với ánh trăng lộng ? Qua hai v¨n b¶n em h×nh dung ntn lÉy, nªn th¬. vÒ thªn nhiªn cña nói rõng ViÖt B¾c? - T©m hån nh¹y c¶m vµ tr©n träng nh÷ng vÎ đẹp của thiên nhiên - Phong c¸ch sèng l¹c quan, ung dung ®Çy ? Qua 2 v¨n b¶n em thÊy ë B¸c cã chÊt thi sÜ. phong c¸ch ntn? - ThÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt lêi Ýt ý nhiÒu ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt 2 - Ng«n ng÷ chän läc, h×nh ¶nh gîi c¶m bµi th¬? - KÕt hîp miªu t¶ víi biÓu c¶m III. Tæng kÕt ? Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt * Ghi nhí: SGK trang 143. chung cña hai bµi th¬? IV. LuyÖn tËp. A. C¶nh vËt võa cã mµu s¾c cæ ®iÓn võa to¸t ? Đặc sắc về nội dung và nghệ thuật lên sức sống của thời đại . cña hai bµi th¬ R»m th¸ng giªng lµ B. Tâm hồn thi sĩ kết hợp thật đẹp với phẩm g×? chÊt chiÕn sÜ trong con ngêi Hå ChÝ Minh C. Sö dông nhiÒu biÖn ph¸p nghÖ thuËt cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao D. Gåm c¶ ba yÕu tè trªn E. cñng cè - híng dÉn.. ? C¶m nghÜ cña em sau khi häc song 2 bµi th¬ cña B¸c? - Häc thuéc hai bµi th¬. - Nắm đợc giá trị nội dung và nghệ thuật. - So¹n bµi: TiÕng gµ tra. TuÇn 12 - TiÕt 46. Ngµy so¹n: 3/11/2008. kiÓm tra tiÕng viÖt. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ tõ, nghÜa cña tõ. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng sö dông tõ. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, ý thøc tù gi¸c. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc - KiÓm tra: ViÖc chuÈn bÞ cña hs. - Bµi míi: I. §Ò bµi PhÇn: Tr¾c nghiÖm Câu1 Các từ Hỏi han, Thuốc thang là từ láy là đúng hay sai ? A. §óng. B. Sai. C©u 2 NghÜa cña yÕu tè “ gia ” trong tõ nµo sau ®©y cïng nghÜa víi “gia” trong “gia đình” ? A. Gia vÞ. B. Gia s¶n. C. Gia t¨ng. D. Tham gia.

(72) Câu 3 Xấc định đại từ trong hai câu thơ sau và cho biết chúng đợc dùng để trỏ những đối tợng nào ? Ai ¬i cã nhí ai kh«ng Trêi ma mét m¶nh ¸o b«ng che ®Çu. C©u 4 §Æt c©u víi c¸c cÆp quan hÖ tõ cho sau ®©y: MÆc dï … nhng; NÕu … th× …. Câu 5 Gạch chân dới các từ cùng có nghĩa chỉ hoạt động của mắẳttong phần trích sau: ChiÒu chiÒu ra chî §«ng Ba Ngã vÒ Hµng Bét, tr«ng ra Hµng §êng Nh×n mai, ng¾m liÔu, xem hêng Cô nào đẹp nhất xin nhờng cho tôi. C©u 6 T×m mét tõ tr¸i nghÜa víi c¸c tõ cho sau ®©y? Giµu §ªm - …………… D¹i - …………… VÜ nh©n …………… …………… Câu 7 Gạch chân dới những từ đồng âm trong các câu sau ? - Cß kÌ bít mét thªm hai. - Cò lửa là loài cò lông màu đỏ nhạt. PhÇn: Tù luËn Viết một đoạn văn ngắn nêu suy nghĩ của em về cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ Nguyễn Khuyến, trong đó có sử dụng các từ đồng nghĩa với tên của nhà thơ. II. §¸p ¸n - BiÓu ®iÓm PhÇn: Tr¾c nghiÖm (4 ®iÓm) C©u 1. §¸p ¸n - B  (0.25 ®iÓm) C©u 2. §¸p ¸n - B  (0.25 ®iÓm) C©u 3. Ai_1, Ai_2  (0.25 ®iÓm). Ai_1 - trá ngêi nghe, Ai_2 - trá ngêi nãi  (0.25 ®iÓm) Câu 4. Đặt đợc 2 câu có sử dụng phù hợp với 2 cặp quan hệ từ - (0.5 điểm) Câu 5. Gạch chân dới các từ : ngó, trông, nhìn, ngắm, xem - đợc: (1 điểm) Câu 6. Tìm đợc chính xác 4 từ trái nghĩa với 4 từ đã cho đợc: (1 điểm) Câu 7. Gạch chân dới các từ: Cò (cò kè) và Cò (cò lửa hoặc loài cò) - đợc: (0.5 ®iÓm) PhÇn: Tù luËn (6 ®iÓm) *®iÓm 6 – 5: - Đoạn văn đảm bảo đúng nội dung chủ đề, diễn đạt tốt, không sai chính tả, ngữ pháp, trong đó có sử dụng các từ đồng nghĩa. * 3 ®iÓm 4 –: - Không đạt các yêu cầu trên song có sử dụng đợc các từ đồng nghĩa. * ®iÓm 2 – 1: - M¾c qu¸ nhiÒu lçi E. Cñng cè - Híng dÉn:. -. Thu bµi. KiÓm tra l¹i bµi lµm. GV nhËn xÐt giê lµm bµi. Xem tríc bµi: Thµnh ng÷. ChuÈn bÞ cho giê tr¶ bµi TLV sè 2. _________________________________________. TuÇn 12 - TiÕt 47 A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc:. Ngµy so¹n: 4/11/2008. tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2.

(73) - Giúp HS thấy đợc năng lực của mình trong việc làm văn biểu cảm. - Tự đánh giá đợc đúng u, khuyết điểm của mình trong bài về kiến thức, lập ý, bố cục, vận dụng cách diễn đạt. 2. KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng söa sai. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp chuyªn cÇn, tichs cùc. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: - Bµi míi:. I. §Ò bµi Loµi c©y trong vên(trong ng«i trêng cña em) mµ em yªu thÝch. 1. Tìm hiểu đề, tìm ý - KiÓu bµi: V¨n biÓu c¶m - §èi tîng biÓu c¶m:Loµi c©y em yªu. - §Þnh híng t×nh c¶m: Yªu quý, g¾n bã th©n thiÕt. * Néi dung - Nªu lÝ do yªu th¬ng, g¾n bã víi c©y. - H×nh dung cô thÓ vÒ c©y: gèc, th©n, cµnh, l¸, qu¶… - Nh÷ng kØ niÖm gÇn gòi gi÷a em víi c©y. * H×nh thøc: - Bố cục đủ 3 phần. - S¾p xÕp tr×nh tù bµi v¨n hîp lÝ, cã thÓ lµ: + G¾n bã víi c©y theo mïa + G¾n bã víi c©y theo tuæi: lóc nhá, ®i häc, suèt nh÷ng n¨m tuæi th¬. + Xoay quanh mét sù viÖc, mét c©u chuyÖn g¾n bã loµi c©y em yªu. … - C©u v¨n biÓu c¶m. 2.Dµn bµi: a. Më bµi - Giíi thiÖu chung vÒ loµi c©y mµ em yªu, nh: nguån gèc, tuæi t¸c, … - LÝ do mµ em yªu thÝch: phÈm chÊt cña c©y, lîi Ých cña c©y, sù g¾n bã víi nh÷ng kØ niÖm, … b. Th©n bµi - Tuú thuéc vµo tõng lo¹i c©y mµ hs yªu thÝch, cã thÓ triÓn khai theo tr×nh tự thời gian hoặc theo đặc điểm của cây. + Nªu lÝ do yªu th¬ng, g¾n bã víi c©y. + H×nh dung cô thÓ vÒ c©y: gèc, th©n, cµnh, l¸, qu¶… + Nh÷ng kØ niÖm gÇn gòi gi÷a em víi c©y. - Hoặc đặc điểm và tác dụng của cây: Thân cây, lá, hoa, quả, hạt, … c. KÕt bµi - Tình yêu của em với loài cây đó. II. NhËn xÐt chung 1.¦u ®iÓm - Đa số HS xác định đợc yêu cầu của đề bài. - Bè côc râ rµng, t¸ch ý, ®o¹n. - Bµi lµm cã c¶m xóc. - Một số bài diễn đạt tốt: 2. Nhîc ®iÓm - NhiÒu bµi viÕt nÆng vÒ miªu t¶ c©y, c¶m xóc mê nh¹t - NhiÒu bµi viÕt s¬ sµi, kh«ng biÕt liªn kÕt ®o¹n khiÕn bµi viÕt rêi r¹c. - Một số em viết chữ xấu, trình bày cẩu thả, mất lỗi chính tả, khó đọc, dùng từ sai do kh«ng hiÓu nghÜa tõ..

(74) - Bµi lµm yÕu: III. Tr¶ bµi - Söa lçi 1. Tr¶ bµi - GV đọc một số bài viết tốt đề hs tham khảo và đọc một số bài viết yếu đề hs rút kinh nghiÖm. 2. Söa lçi. - GV híng dÉn hs söa nh÷ng lçi sai. - Viết sai chính tả: trèo lên – chèo lên, đánh trận giả - đánh chận giả ; đến tra mới về - đến cha ; chôn nhau – chôn rau ; xum xuê - xum suê, cái xấu – cái sấu, tổ chøc – tæ trøc ... E. Cñng cè - Híng dÉn - GV nhËn xÐt giê tr¶ bµi cña hs - Về nhà viết lại những đoạn văn diễn đạt yếu, không đúng. - ChuÈn bÞ bµi: C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc - So¹n: Thµnh ng÷.. TuÇn 12 - TiÕt 48 TiÕng viÖt:. Ngµy so¹n: 05/11/2008. thµnh ng÷ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm thµnh ng÷. - NghÜa cña thµnh ng÷. - Chøc n¨ng cña thµnh ng÷ trong c©u. - Đặc điểm diễn đạt và tác dụng của thành ngữ. 2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt thµnh ng÷. - Gi¶i thÝch nghÜa cña mét sè thµnh ng÷ th«ng dông. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc sö dông thµnh ng÷ hîp lÝ. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Thế nào là từ đồng âm. Cho ví dụ? ? Lµm bµi tËp 3 SGK trang 136 - Bµi míi: I. ThÕ nµo lµ thµnh ng÷ ? - Hs đọc ví dụ sgk. 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o cña côm - CÊu t¹o chÆt chÏ, kh«ng t¸ch rêi. tõ lªn th¸c xuèng ghÒnh? ? Tại sao em có nhận xét đó.Cho ví dụ? - Nó không thể xen từ khác, không thể thay đổi vị trí các từ, không thể thay thế từ ? Côm tõ lªn th¸c xuèng ghÒnh cã kh¸c. - Lªn th¸c xuèng ghÒnh: sù khã kh¨n, tr¾c nghÜa lµ g×? ? Nhờ đâu em biết đợc nghĩa của cụm trở, gian nan. - NghÜa hµm Èn (nghÜa bãng). tõ lªn th¸c xuèng ghÒnh? ? Nhanh nh chíp cã nghÜa lµ g×. T¹i sao - Nhanh nh chớp: Phép so sánh, tốc độ nãi nhanh nh chíp? GV chốt: hai cụm từ trên đều là nhanh của một việc gì đó. thành ngữ. vậy qua phân tích ví dụ, em * Là cụm từ cố định, diễn đạt một ý nghĩa cã rót ra kÕt luËn g× vÒ cÊu t¹o, nghÜa hoµn chØnh..

(75) cña thµnh ng÷.. 3. Ghi nhí: - Hs đọc - SGK trang 144 * Lu ý: Tuy có tính cố định nhng một số thành ngữ vẫn có thể biến đổi VÝ dô: §øng nói nµy tr«ng nói nä §øng nói nµy tr«ng nói kia… II. Sö dông thµnh ng÷ - Hs đọc ví dụ sgk. 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt. ? Xác định vai trò ngữ pháp của các - Chị dù thịt nát xơng mòn CN thµnh ng÷ trong c©u sau? NgËm cêi chÝn suèi vÉn cßn th¬m l©y. VN - Th©n em võa tr¾ng l¹i võa trßn CN B¶y næi ba ch×m víi níc non. VN - Anh đã…,phòng khi tắt lửa tối đèn có... Phô ng÷ cho danh tõ khi ? Em h·y ph©n tÝch c¸i hay cña viÖc * Lµm cho c©u v¨n mang tÝnh h×nh tîng, dïng c¸c thµnh ng÷ trong hai c©u trªn? hµm sóc, biÓu c¶m cao. * Thµnh ng÷ cã thÓ lµm CN, VN, phô ng÷ tromg c©u. 3.Ghi nhí: ? Thành ngữ có thể giữ vai trò gì trong - Hs đọc SGK trang144 c©u. Nªu t¸c dông cña viÖc sö dông TN? III. LuyÖn tËp. Bµi1 a. - s¬n hµo h¶i vÞ: c¸c s¶n vËt quý hiÕm cña nói rõng, biÓn. ? T×m vµ gi¶i thÝch nghi· cña c¸c thµnh - nem công trả phợng: những đồ ăn ngon, ng÷? quý hiÕm. b. - khoÎ nh voi: rÊt khoÎ. - da mồi tóc sơng: những ngời đã già, yÕu. Bµi 3 - Lêi ¨n tiÕng nãi ? Điền thêm yếu tố để thành ngữ đợc - Một nắng hai sơng - Ngµy lµnh th¸ng tèt trän vÑn? - Sinh c¬ lËp nghiÖp Bµi tËp bæ sung a.An c l¹c nghiÖp…………………. b.Tãc b¹c da måi…………………… ? Gi¶i thÝch nghi· cña c¸c thµnh ng÷ c.S«ng s©u níc c¶…………………. d.Lánh đục về trong………………… sau? E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? ThÕ nµo lµ thµnh ng÷? T¸c dông cña thµnh ng÷? - Học bài, nắm đợc bài học. - Lµm bµi tËp. Su tÇm 10 c©u thµnh ng÷. - Xem tríc bµi: §iÖp ng÷.. TuÇn 13 – TiÕt 49. Ngµy so¹n: 10/11/2008. tr¶ bµi kiÓm tra v¨n, bµi kiÓm tra tiÕng viÖt A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - HS thấy đợc u, khuyết điểm về kiến thức, cách trình bày bài qua hai bài kiểm tra. 2. KÜ n¨ng:.

(76) - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph¸t hiÖn. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc tÝch cùc häc tËp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KiÓm tra: - Bµi míi.. I. §Ò bµi * Đề kiểm tra phần văn: ( đã soạn ở tuần 11 - tiết 42) * Đề kiểm tra tiếng việt: ( đã soạn ở tuần12 - tiết 46 ) II. §¸p ¸n - BiÓu ®iÓm 1. phÇn v¨n PhÇn: Tr¾c nghiÖm - (2.5 ®iÓm) C©u 1(0.25 ®iÓm): ChuyÕn sai Câu 2(0.25 điểm): C - Nỗi khổ của những cuộc đời lam lũ, cơ cực, lận đận đầy trắc trë. C©u 3(0.25 ®iÓm): Lªn - xuèng C©u 4(0.25 ®iÓm): A. Tông gi¸ hoµn kinh s . C©u 5(0.25 ®iÓm): B. Thiªn Trêng v·n väng. Câu 6(0.25 điểm): D. Thoáng đãng, heo hút, hoang sơ. C©u 7(0.25 ®iÓm): NgÈng ®Çu nh×n tr¨ng s¸ng/Cói ®Çu nhí cè h¬ng C©u 8(0.25 ®iÓm): D. Miªu t¶ vµ biÓu c¶m C©u 9(0.25 ®iÓm): Trë l¹i C©u10(0.25 ®iÓm): C. Håi hép. PhÇn: Tù luËn - (7.5 ®iÓm) C©u 1(2.5 ®iÓm): - Các biện pháp nghệ thuật: Đảo, đối, từ láy tợng hình  T¸c dông: Lµm næi bËt c¶nh tîng v¾ng vÎ, mªnh m«ng; cuéc sèng Ýt ái, nhá nhoi, tha thít vµ hoang s¬. C©u 2(5.0 ®iÓm): * H×nh thøc: - Viết đợc một đoạn văn biểu cảm hoàn chỉnh cả về nội dung và hình thức. - §¶m b¶o sù liªn kÕt c©u, tÝnh m¹ch l¹c, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶, … - Nêu đợc những suy nghĩ, cảm nhận về tình bạn của Nguyễn Khuyến và liên hệ với thùc tÕ cuéc sèng, víi b¶n th©n. - C¶m xóc ph¶i tù nhiªn, t×nh c¶m trong s¸ng. * Néi dung: - T×nh b¹n trong s¸ng, ch©n thµnh, g¾n bã bÒn chÆt, th¾m thiÕt, thuû chung. Liªn hÖ: t×nh b¹n xa vµ nay  T×nh b¹n, t×nh ngêi lµ thø quÝ nhÊt, cao h¬n mäi thø cña c¶i vËt chÊt  Rót ra nh÷ng suy ngÉm  §iÒu chØnh t×nh c¶m cña m×nh. 2. PhÇn TiÕng viÖt PhÇn: Tr¾c nghiÖm (4 ®iÓm) C©u 1. §¸p ¸n - B  (0.25 ®iÓm) C©u 2. §¸p ¸n - B  (0.25 ®iÓm) C©u 3. Ai1, Ai2  (0.25 ®iÓm). Ai_1 - trá ngêi nghe, Ai_2 - trá ngêi nãi  (0.25 ®iÓm) Câu 4. Đặt đợc 2 câu có sử dụng phù hợp với 2 cặp quan hệ từ - (0.5 điểm) Câu 5. Gạch chân dới các từ : ngó, trông, nhìn, ngắm, xem - đợc: (1 điểm) Câu 6. Tìm đợc chính xác 4 từ trái nghĩa với 4 từ đã cho đợc: (1 điểm).

(77) Câu 7. Gạch chân dới các từ: Cò (cò kè) và Cò (cò lửa hoặc loài cò) - đợc: (0.5 ®iÓm) PhÇn: Tù luËn (6 ®iÓm) * §iÓm 6 – 5: - Đoạn văn đảm bảo đúng nội dung chủ đề, diễn đạt tốt, không sai chính tả, ngữ pháp, trong đó có sử dụng các từ đồng nghĩa. * §iÓm 4 –3: - Không đạt các yêu cầu trên song có sử dụng đợc các từ đồng nghĩa. * §iÓm 2 – 1: - M¾c qu¸ nhiÒu lçi III. NhËn xÐt chung. 1.¦u ®iÓm: - Văn : Nhìn chung các em hiểu đề bài. Phần trắc nghiệm làm tơng đối chính x¸c. Bµi tù luËn cã nhiÒu em viÕt tèt tá ra am hiÓu s©u s¾c t¸c phÈm v¨n häc, cã kĩ năng diễn đạt tốt. - Tiếng việt: Đa số các em làm tốt phần trắc nghiệm. Bài tự luận đã biết vận dụng kiến thức đã học để viết đoạn văn. - Bµi lµm tèt: 2. Nhîc ®iÓm. - V¨n: Cßn mét sè bµi lµm yÕu. PhÇn tr¾c nghiÖm cha chÝnh x¸c. PhÇn tù luËn viết sơ sài, diễn đạt yếu. - Tiếng việt: Bài tự luận còn một số em cha biết cách diễn đạt, viết một cách tuỳ tiÖn gß bã, sai nhiÒu lçi chÝnh t¶. - Bµi lµm yÕu: IV. Tr¶ bµi - GV đọc một số đoạn văn hay cho hs th/khảo và một số đ/văn viết yếu để hs rót kinh nghiÖm. - GV yªu cÇu hs nhËn bµi vµ söa ch÷a nh÷ng lçi £. Cñng cè - Híng dÉn:. - GV nhËn xÐt ý thøc hs trong giê tr¶ bµi - Lµm l¹i nh÷ng phÇn lµm sai vµo vë bµi tËp - Xem l¹i phÇn tõ lo¹i. - §äc tríc bµi: §iÖp ng÷. - So¹n: C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc. TuÇn 13 - TiÕt 50 TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n: 11/11/2008. c¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Yªu cÇu cña bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c ph¶m v¨n häc. - C¸ch lµm d¹ng bµi biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc. 2. KÜ n¨ng: - Cảm thụ tác phẩm văn học đã học. - Viết đợc những đoạn văn, bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học. - Làm đợc bài bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học. 3. Thái độ: - HS cã niÒm say mª t×m hiÓu v¨n häc. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk..

(78) d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KiÓm tra: ? Vai trß cña yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n b¶n biÓu c¶m ? - Bµi míi: - §äc vÝ dô sgk. ? Bµi v¨n viÕt vÒ bµi ca dao nµo? H·y đọc liền mạch bài ca dao đó? ? Bµi c¶m nghÜ cã mÊy ®o¹n? ? Tác giả đã cảm nhận thế nào về hai c©u ®Çu? ? Hai c©u tiÕp theo, t¸c gi¶ tëng tîng c¶nh ngêi ngãng tr«ng nh thÕ nµo? ? ở đoạn 3 tác giả dùng yếu tố nào để ph¸t biÓu c¶m xóc? ? Hai c©u cuèi t¸c gi¶ suy ngÉm nh thÕ nµo? ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc lµ nh thÕ nµo? ? Bè côc vÒ bµi v¨n ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc gåm mÊy phÇn. Nªu néi dung chÝnh cña tõng phÇn? ? ThÕ nµo lµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc? Bè côc mÊy phÇn?. ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ bµi “C¶nh khuya” cña Hå ChÝ Minh ?. ? LËp dµn ý cho bµi ph¸t biÓu c¶m tëng vÒ bµi th¬: NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª? - Gv: tæ chøc cho hs th¶o luËn, lµm bµi - Hs thùc hiÖn. E. Cñng cè - Híng dÉn:. I. T×m hiÓu c¸ch lµm bµi v¨n BC vÒ TPVH 1. VÝ dô. - §äc bµi v¨n: C¶m nghÜ vÒ mét bµi ca dao. 2. NhËn xÐt. - Bài ca dao: Đêm qua ra đứng bờ ao. - 4 ®o¹n, mçi ®o¹n nãi vÒ hai c©u ca dao. + Tởng tợng: bóng ngời đứng cầu ao. Đây là cách giả định, cụ thể hoá, đặt mình vào trong cảnh để thể nghiệm, bày tỏ cảm xúc. + Con nhện: trông, đón, thất vọng bóng ngêi: tay ch¾p sau lng, nÊc lªn. + C¶m nghÜ vÒ s«ng Ng©n Hµ, con s«ng chia cắt, con sông nhớ thơng đối với Ngu Lang, Chøc N÷. + Dßng níc kh«ng bao giê c¹n cña con s«ng Tµo Khª. §ã còng lµ lßng chung thuû.  Bµy tá c¶m xóc, tëng tîng, suy ngÉm… vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña t¸c phÈm. * Gåm 3 phÇn: - Më bµi: Giíi thiÖu t¸c phÈm vµ hoµn c¶nh tiÕp xóc. - Th©n bµi: Nh÷ng c¶m xóc, suy nghÜ do t¸c phÈm t¹o lªn. - KÕt bµi: Ên tîng chung. 3. Ghi nhí: - Hs đọc SGK trang 147 II- LuyÖn tËp Bµi tËp 1 GV yªu cÇu HS lµm theo gîi ý sau: * Më bµi: - Giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm. - C¶m nghÜ chung sau khi häc xong * Th©n bµi: - Tõ mét so s¸nh míi mÎ, hÊp dÉn. - Từ những hình ảnh sinh động - Sù hµi hoµ gi÷a c¶nh vËt vµ con ngêi, …  T©m hån: thi sÜ, chiÕn sÜ. * KÕt bµi: - C¶m xóc chung vÒ bµi th¬. Bµi tËp 2 * Më bµi: - Giíi thiÖu bµi th¬, t¸c gi¶, hoµn c¶nh s¸ng t¸c. * Th©n bµi: + Nªu nh÷ng c¶m xóc, suy nghÜ, tëng tîng cña m×nh vÒ néi dung, nghÖ thuËt. + Cảm xúc chủ đạo của bài thơ: Nỗi buồn cô đơn của nhà thơ già sau bao nhiêu năm xa quª nay míi trë vÒ th¨m quª nhµ. + Đồng cảm với tình yêu quê hơng đợc biểu hiện trong một hoàn cảnh đặc biệt: Ngay gi÷a quª nhµ mµ thµnh ngêi xa l¹ * KÕt bµi: + Nªu c¶m xóc chung vÒ bµi th¬..

(79) ? ThÕ nµo lµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc? ? Nªu bè côc cña mét bµi ph¸t biÓu c¶m nghÜ ? - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - ChuÈn bÞ : TiÕng gµ tra. ViÕt bµi TLV sè 3 t¹i líp. TuÇn 13 - TiÕt 51 & 52 12/11/2008 TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n:. viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3 A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - HS viết đúng kiểu bài văn biểu cảm, thể hiện đợc tình yêu với ngời thân. 2. KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt bµi, béc lé c¶m xóc víi ngêi m×nh yªu quý. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc t×nh yªu víi ngêi th©n. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KiÓm tra: ViÖc chuÈn bÞ cña hs - Bµi míi. I. §Ò bµi C¶m nghÜ vÒ ngêi th©n yªu nhÊt cña em («ng, bµ, cha, mÑ, anh, chÞ, …). II. Yªu cÇu - ThÓ lo¹i: V¨n biÓu c¶m. - §èi tîng biÓu c¶m: Ngêi th©n. III. Dµn ý. 1.Më bµi: - Giới thiệu đợc về ngời thân mà em nêu cảm nghĩ. - Nêu đợc cảm nghĩ chung. 2.Th©n bµi: - Kết hợp yếu tố miêu tả với yếu tố tự sự để biểu cảm. - Phải nêu rõ ngời đó là ai, có thể tả qua để bộ lộ tình cảm của mình. - Cảm nghĩ về: hình dáng, tính cách, cách làm việc, tình cảm đối với em… - Em học đợc gì từ ngời thân. - §iÒu g× lµm em Ên tîng nhÊt. 3.KÕt bµi: - Nêu đợc cảm xúc chung. IV. BiÓu ®iÓm: * Tõ 8- 10 ®iÓm: - §ñ c¸c ý trªn, c¶m xóc tù nhiªn, tr¸nh s¸o rçng. - Bµi lµm cã s¸ng t¹o. - Không mắc lỗi diễn đạt. * Tõ 5 - 7 ®iÓm: - §ñ c¸c ý trªn, c¶m xóc tù nhiªn, tr¸nh s¸o rçng. - Bµi lµm cã s¸ng t¹o. - Còn mắc một vài lỗi diễn đạt. *Tõ 1 - 4 ®iÓm: - Không đủ ý, mắc lỗi diễn đạt, viết sai câu, sai chính tả..

(80) - Bài làm yếu, không đúng kiểu bài cảm nghĩ. E. Cñng cè - Híng dÉn:. - Thu bµi, kiÓm sè bµi. - GV nhËn xÐt giê lµm bµi. - Xem lại kiểu bài biểu cảm, rút ra kinh nghiệm từ bài đã làm. - ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn nãi - So¹n bµi: TiÕng gµ tra.. TuÇn 14 - TiÕt 53 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n:16 / 11 / 2008. tiÕng gµ tra A. Môc tiªu.. (Xu©n Quúnh). 1. KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ Xu©n Quúnh. - C¬ së cña lßng yªu níc, søc m¹nh cña ngêi chiÕn sÜ trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ: nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ trong s¸ng, s©u nÆng nghÜa t×nh. - NghÖ thuËt sö dông ®iÖp tõ, ®iÖp ng÷, ®iÖp c©u trong bµi th¬. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu, ph©n tÝch v¨n b¶n th¬ tr÷ t×nh cã sö dông yÕu tè tù sù. - Ph©n tÝch c¸c yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n b¶n. 3. Thái độ: - Giáo dục tình yêu đối với ông bà, tình yêu quê hơng đất nớc. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KiÓm tra: ? §äc thuéc lßng bµi C¶nh khuya vµ R»m th¸ng giªng? ? Qua 2 bµi th¬ em hiÓu g× vÒ con ngêi HCM? - Bµi míi. I. Giíi thiÖu chung - HS đọc phần chú thích(*) SGK trang 1. Tác giả. - Xu©n Quúnh (1942-1988), lµ nhµ th¬ n÷ 150. ? Em hãy nêu những nét chính về tác xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam. - Th¬ Xu©n Quúnh thêng viÕt vÒ nh÷ng gi¶ Xu©n Quúnh? - GV giới thiệu hình ảnh Xuân Quỳnh tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống trong tạp chí Văn học và tuổi trẻ chụp gia đình của một trái tim phụ nữ chân cùng với chồng là nhà viết kịch Lu thành, tha thiết và đằm thắm. 2. T¸c phÈm. Quang Vò. - Bài thơ đợc viết trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ, in trong ? Nªu xuÊt xø cña bµi th¬? tËp “Hoa däc chiÕn hµo” (1968). II. §äc – hiÓu v¨n b¶n - GV hớng dẫn cách đọc- đọc mẫu. 1. §äc – chó thÝch - §äc chó ý c¶m xóc t©m tr¹ng cña nh©n Gọi hs đọc. vËt tr÷ t×nh, thêng ng¾t nhÞp 3/ 2 2. ThÓ th¬. - ThÓ th¬ 5 tiÕng (ngò ng«n) ? Bµi th¬ viÕt theo thÓ th¬ nµo? - Th¬ ngò ng«n trong th¬ ca ViÖt Nam - Thêng cÊu t¹o thµnh tõng khæ 4 c©u, vÇn cã hai lo¹i chÝnh: ThÓ ngò ng«n tø tuyÖt liÒn ë c©u thø hai, thø ba (còng cã thÓ cã nguån gèc tõ Trung Quèc (4 c©u, 5 dïng vÇn c¸ch), tiÕng cuèi cña c©u thø t ch÷) vµ ngò ng«n ë ViÖt Nam tõ thÓ h¸t vÇn víi tiÕng cuèi c©u ®Çu tiÕp theo.( C¸c khæ th¬ còng cã thÓ nhiÒu hoÆc Ýt h¬n bèn dÆm NghÖ TÜnh. c©u, sè ch÷ trong c©u còng cã thÓ Ýt h¬n.

(81) ? Em có nhận xét gì về đề tài bài thơ? n¨m). ? Mạch cảm xúc bài thơ đợc khơi gợi từ - Đề tài bình dị, gần gũi. việc gì. Hãy nêu mạch cảm xúc đó? - Trên đờng hành quân, nghỉ bên xóm nhỏ, ngêi chiÕn sÜ nghe thÊy tiÕng gµ nh¶y æ. Nhí vÒ thêi Êu th¬ sèng bªn bµ. Suy nghÜ vÒ cuéc sèng hiÖn t¹i. 3. Bè côc ( 3 phÇn) ? Bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? - 2 khæ ®Çu: TiÕng gµ tra thøc dËy t×nh Nªu néi dung chÝnh tõng phÇn? c¶m lµng quª - 4 khæ tiÕp: TiÕng gµ tra kh¬i dËy nh÷ng kØ niÖm Êu th¬ - 2 khæ cuèi: Nh÷ng suy t gîi lªn tõ tiÕng gµ. 4. Ph©n tÝch a. TiÕng gµ tra thøc dËy t×nh c¶m lµng quª. ? Tiếng gà vọng vào tâm trí tác giả - Buổi tra nắng, trong xóm nhỏ, trên đờng hµnh qu©n. trong thêi ®iÓm nµo? ? T¹i sao trong v« vµn ©m thanh lµng - ¢m thanh cña lµng quª gîi nhiÒu liªn tquª t©m trÝ con ngêi bÞ ¸m ¶nh bëi tiÕng ëng, nh÷ng ®iÒu tèt lµnh, sù b×nh yªn, Êm no… gµ tra? ? Với ngời chiến sĩ trên đờng ra mặt - Nghe… nắng tra xao động trận, tiếng gà tra đã gợi ra những cảm chân đỡ mỏi gi¸c nµo? tuæi th¬ trµn vÒ. ? Biện pháp NT nào đợc sử dụng trong - Điệp từ, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: nghe b»ng tai chuyÓn sang b»ng ©m tëng, håi ®o¹n th¬? T¸c dông? øc, lan to¶. ? Tại sao âm thanh tiếng gà tra lại có - Tiếng gà khuấy động không gian (vì buổi thể gợi những cảm giác đó của con ng- tra ở làng quê rất yên tĩnh). - TiÕng gµ gîi ra nçi nhí quª, gîi ra nh÷ng êi. kØ niÖm vÒ thêi xa xa thña Êu th¬. V× nã lµ ? Em hiểu ntn về tình cảm của tác giả âm thanh đặc biệt của làng quê Việt Nam. => T×nh lµng quª th¾m thiÕt s©u nÆng. víi lµng quª? ? Những hình ảnh nào đợc gợi lên từ - ổ rơm hồng tiÕng gµ tra trong khæ th¬ 2? - Con gà mái mơ - đốm trắng - Con gµ m¸i vµng ? Em hình dung ntn về màu sắc trong => Màu sắc tơi sáng-> vẻ đẹp của cuộc khổ thơ? Màu sắc đó giúp em cảm nhận sống tơi vui, đầm ấm, hiền hoà và rất bình dÞ. đợc gì về cuộc sống làng quê? - T×nh c¶m nång hËu, gÇn gòi th©n th¬ng. ? Qua 2 khổ thơ em hiểu ntn về tình Sự gắn bó của con ngời với gia đình, làng quª. c¶m cña con ngêi víi lµng quª?` E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? Bài thơ “Tiếng gà tra” đợc viết chủ yếu theo thể thơ gì ? A. Lôc b¸t. B. Song thÊt lôc b¸t. C. Bèn ch÷. D. N¨m ch÷. - §äc kÜ l¹i bµi th¬ vµ häc thuéc lßng bµi th¬. - Nắm chắc kiến thức đã học ở tiết 1. - ChuÈn bÞ phÇn cßn l¹i. ______________________________________ TuÇn 14 - TiÕt 54 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n:16 / 11 / 2008. tiÕng gµ tra (Xu©n Quúnh). A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc:.

(82) - S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ Xu©n Quúnh. - C¬ së cña lßng yªu níc, søc m¹nh cña ngêi chiÕn sÜ trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ: nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ trong s¸ng, s©u nÆng nghÜa t×nh. - NghÖ thuËt sö dông ®iÖp tõ, ®iÖp ng÷, ®iÖp c©u trong bµi th¬. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu, ph©n tÝch v¨n b¶n th¬ tr÷ t×nh cã sö dông yÕu tè tù sù. - Ph©n tÝch c¸c yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n b¶n. 3. Thái độ: - Giáo dục tình yêu đối với ông bà, tình yêu quê hơng đất nớc. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. gi¶?. - Tæ chøc. - KiÓm tra: ? H/¶ tiÕng gµ tra thøc dËy t×nh c¶m lµng quª ntn trong lßng t¸c - Bµi míi.. 4. Ph©n tÝch ( tiÕp) b. TiÕng gµ kh¬i dËy nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ ? Tõ ©m thanh tiÕng gµ tra nh÷ng kØ - Nh÷ng kØ niÖm t×nh bµ ch¸u ( lêi bµ niệm nào đã hiện về? m¾ng, c¸ch bµ ch¨m chót qu¶ trøng, nçi lo cña bµ, niÒm vui cña bµ) - Xem trộm gà đẻ, bị bà mắng. ? H×nh ¶nh ®Çu tiªn t¸c gi¶ nhí lµ g×? ? Em có nhận xét gì về chi tiết đó mà - Chân thực, đời thờng, chính xác tính cách của đứa trẻ. Xu©n Quúnh ®a vµo th¬? - Sî ch¸u xÊu – lêi m¾ng yªu. Bµ yªu ? Bµ m¾ng ch¸u xuÊt ph¸t tõ ®©u? GV giíi thiÖu vÒ hoµn c¶nh riªng cña quý, ch¨m chót, lo l¾ng cho ch¸u. t¸c gi¶: mÑ mÊt sím, ë víi bµ. ? Em víi bµ em cã nh÷ng kØ niÖm nµo? - HS tù liªn hÖ. Xem tranh: ? Bøc tranh minh ho¹ néi dung khæ th¬ - Khæ th¬ 4 nµo? ? Sau lêi m¾ng yªu , trong kÝ ø t¸c gi¶ - Tay bµ khum soi trøng. - Dµnh - ch¾t chiu h×nh ¶nh ngêi bµ hiÖn lªn ntn? (DÌ xÎn, tiÕt kiÖm) ? Em hiÓu ch¾t chiu lµ g×? - Lo đàn gà toi - Mong đừng sơng muối - Cháu đợc quần áo mới ? C¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh ngêi bµ => Chi tiÕt ch©n thùc, h×nh ¶nh ngêi bµ chịu thơng chịu khó, hết lòng chịu đựng hi trong ®o¹n th¬? sinh v× con ch¸u. ( Vît qua cuéc sèng vÊt v¶, nhiÒu lo toan thiếu thốn để chắt chiu dành cho cháu nh÷ng niÒm vui nho nhá) - HS đọc khổ sáu. - ¤i! - quÇn chÐo go ? Tõ nµo lµ tõ trùc tiÕp biÓu c¶m? - ¸o c¸ch chóc b©u ? Niềm vui của cháu đợc biểu hiện bằng chi tiÕt nµo? ? Niềm vui của em bé có đợc là nhờ - Niềm vui sớng hân hoan của cháu (vì có ®©u? quÇn ¸o míi, v× t×nh c¶m cña bµ dµnh cho cháu. Đó là tình gia đình, quê hơng cội nguån) ? Em cảm nhận đợc gì về tình bà cháu ( Thảo luận nhóm) qua khæ th¬ nµy? ? Ngµy tÕt, em cã gièng b¹n nh trong - HS tù béc lé. bµi kh«ng. ? Qua những kỉ niệm thời thơ ấu, em + Ngời bà thầm lặng dành dụm, nâng đỡ thấy hình ảnh ngời bà của nhà thơ là hạnh phúc nhỏ nhoi, đơn sơ của cháu. ngêi ntn? + Ch¸u: biÕt ¬n, kÝnh träng yªu th¬ng bµ. ? T×nh c¶m cña ch¸u víi bµ ra sao? - §äc khæ th¬ 3,4,5,6.

(83) HS đọc hai khổ cuối. c. Tiếng gà giục giã tinh thần chiến đấu ? TiÕng gµ tra gîi t¸c gi¶ suy t vÒ ®iÒu - TiÕng gµ tra - h¹nh phóc GiÊc ngñ hång nh÷ng trøng g×? - TiÕng gµ - ©m thanh lµng quª gîi cuéc ? H¹nh phóc ë ®©y lµ g×? sèng b×nh yªn, no Êm… - NiÒm h¹nh phóc nhá bÐ gi¶n dÞ, trong ? Em hiÓu giÊc ngñ… lµ g×? lành, tinh khiết mà rất đỗi thiêng liêng. ? Âm thanh tiếng gà còn gợi lên suy t - Chiến đấu vì:( Tổ quốc, xóm làng, bà, tiÕng gµ, æ trøng hång tuæi th¬) vÒ ®iÒu g× kh¸c ë khæ th¬ cuèi? ? Biện pháp NT nào đợc sử dụng trong => Điệp từ: khẳng định mục đích của cuộc chiến đấu thật cao đẹp-> Tình yêu quê hkhổ thơ? Tác dụng? ơng đất nớc. ? Em thÝch h×nh ¶nh nµo nhÊt trong khæ - æ trøng hång - biÓu tîng cña h¹nh phóc th¬ cuèi? V× sao? b×nh dÞ -GV liªn hÖ: I lia £ ren bua: T×nh yªu b¾t nguån tõ những tình cảm bình dị nhất. Gia đình, ngêi th©n, nh÷ng kØ niÖm quen thuéc thêi th¬ Êu lµ céi nguån cña t×nh yªu n- - H×nh ¶nh chi tiÕt ch©n thùc, ®iÖp ng÷ íc. - KØ niÖm tuæi th¬, t×nh c¶m bµ ch¸u, t×nh ? Nhìn lại toàn bộ bài thơ, em thấy có yêu quê hơng đất nớc. gì độc đáo trong ND, NT? ? Em h·y nªu nhËn xÐt, c¶m nghÜ cña III. Tæng kÕt m×nh vÒ bµi th¬? - Ghi nhí: SGK trang 151. IV. LuyÖn tËp. ? H×nh ¶nh næi bËt xuyªn suèt bµi th¬ lµ a. A.TiÕng gµ tra g×? B.Qu¶ trøng hång (A) C.Ngêi bµ D.Ngêi chiÕn sÜ ? Tình cảm, cảm xúc nào đợc thể hiện b. A. Hoài niệm tuổi thơ trong bµi th¬? (D) B. T×nh bµ ch¸u C. Tình quê hơng đất nớc D. C¶ 3 ý trªn E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? Em học tập đợc gì về việc sử dụng hình ảnh thơ và cảm xúc thơ Xuân Quúnh? - Häc thuéc bµi th¬. - Nắm đợc giá trị nội dung, nghệ thuật. - So¹n bµi: “Mét thø quµ cña lóa non: Cèm”. TuÇn 14 - TiÕt 55. Ngµy so¹n: 17 / 11 / 2008 TiÕng viÖt:. ®iÖp ng÷. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm ®iÖp ng÷. - C¸c lo¹i ®iÖp ng÷. - T¸c dông cña ®iÖp ng÷ trong v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt ®iÖp ng÷. - Ph©n tÝch t¸c dông cña ®iÖp ng÷. - Sử dụng đợc phép điệp ngữ phù hợp với văn cảnh. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc sö dông ®iÖp ng÷ . B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu..

(84) - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - Kiểm tra: ? Thế nào là thành ngữ. Cho ví dụ và giải nghĩa thành ngữ đó? ? Nªu chøc n¨ng cña thµnh ng÷? - Bµi míi. - HS đọc ví dụ sgk ? ë khæ th¬ ®Çu vµ khæ th¬ cuèi bµi “Tiếng gà tra” có những từ ngữ nào đợc lÆp ®i lÆp l¹i. T¸c dông cña viÖc lÆp l¹i đó? - HS đọc đoạn đầu văn bản “Cổng trờng më ra”. ? Trong đoạn văn này có từ ngữ nào đợc lÆp ®i lÆp l¹i.T¸c dông?. I. §iÖp ng÷ vµ t¸c dông cña ®iÖp ng÷ 1. VÝ dô 2.NhËn xÐt. - Nghe: nhấn mạnh cảm giác xao động khi nghe tiÕng gµ tra. - Vì: nhấn mạnh mục đích, ý chí chiến đấu. => C¸ch lÆp l¹i nh vËy gäi lµ ®iÖp ng÷. - Không ngủ đợc: nhấn mạnh sự thao thức cña mÑ tríc ngµy khai trêng cña con. * §iÖp ng÷ kh«ng chØ xuÊt hiÖn trong th¬ ca mµ cßn xuÊt hiÖn c¶ trong v¨n xu«i. 3.Ghi nhí: - Hs đọc ghi nhớ SGK trang 152. ? ThÕ nµo lµ ®iÖp ng÷. T¸c dông cña viÖc sö dông ®iÖp ng÷? ? T×m mét sè c©u th¬ ca dao cã sö dông VD: - Lång( C¶nh khuya): C¶nh thiªn nhiªn hoµ quyÖn, quÊn quýt, chan hoµ. ®iÖp ng÷? T¸c dông? - Nhí( Anh ®i anh nhí quª nhµ): T×nh c¶m víi quª h¬ng. II. C¸c d¹ng ®iÖp ng÷ - §äc vÝ dô sgk. 1. VÝ dô 2. NhËn xÐt. ? So s¸nh ®iÖp ng÷ trong khæ th¬ ®Çu - §iÖp ng÷ c¸ch qu·ng: Nghe - “TiÕng gµ cña bµi “TiÕng gµ tra” víi ®iÖp ng÷ tra” trong hai vÝ dô a, b.(chó ý sù xuÊt hiÖn - §iÖp ng÷ nèi tiÕp: vÝ dô a - §iÖp ng÷ chuyÓn tiÕp (®iÖp ng÷ vßng cña c¸c ®iÖp ng÷). trßn): lÆp l¹i tõ ng÷ ë cuèi c©u tríc vµ ®Çu c©u sau: vÝ dô b. 3.Ghi nhí: ? Có mấy dạng điệp ngữ? Đó là những - Hs đọc ghi nhớ SGK trang 152 III. LuyÖn tËp d¹ng nµo? Bµi tËp 1: a. Một dân tộc đã gan góc, dân tộc đó phải ? T×m ®iÖp ng÷ vµ nªu t¸c dông? đợc: khẳng định tinh thần chiến đấu của dân tộc và quyền đợc hởng độc lập tự do. b. ®i cÊy, tr«ng: nçi mong mái, lo l¾ng, vÊt v¶ cña ngêi n«ng d©n khi lµm ruéng. Bµi tËp 2: - Xa nhau: ®iÖp ng÷ c¸ch qu·ng. Nh»m ? T×m ®iÖp ng÷ vµ cho biÕt chóng thuéc nhÊn m¹nh hiÖn thùc ®au xãt d¹ng ®iÖp ng÷ nµo? - Mét giÊc m¬ th«i: ®iÖp ng÷ chuyÓn tiÕp. Cuéc chia tay cña 2 anh em. Bµi tËp 3: ? Việc lặp đi lặp lại một số từ ngữ có a. Việc lặp lại này không có nghĩa, mà đó lµ lçi lÆp. t¸c dông biÓu c¶m kh«ng? b. PhÝa sau nhµ em cã mét m¶nh vên. Em trång rÊt nhiÒu loµi hoa: hoa cóc, hoa thîc ? Ch÷a l¹i ®o¹n v¨n trªn cho tèt? dîc, hoa hång vµ c¶ hoa d¬n n÷a. Ngµy Quèc tÕ phô n÷ em h¸i hoa tÆng mÑ vµ chÞ. Bµi tËp 4: ? H·y viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n cã sö - GV cho HS viÕt ®o¹n v¨n. - HS tr×nh bµy, nhËn xÐt. dông ®iÖp ng÷? E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? ThÕ nµo lµ ®iÖp ng÷? Cho vÝ dô? - Học bài, nắm đợc nội dung. - Hoµn thiÖn bµi tËp vµo vë..

(85) - ChuÈn bÞ bµi: Ch¬i ch÷. TuÇn 14 - TiÕt 56 TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n:18 / 11 / 2008. luyÖn nãi ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña mét sè t¸c phÈm v¨n häc. - LuyÖn tËp ph¸t biÓu miÖng tríc tËp thÓ, bµy tá c¶m xóc, suy nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc. 2. KÜ n¨ng: - T×m ý, lËp dµn ý bµi v¨n biÓu c¶m vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc. - BiÕt c¸ch béc lé t×nh c¶m vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc tríc tËp thÓ. - Diễn đạt mạch lạc, rõ ràng những tình cảm của bản thân về một tác phẩm văn học b»ng ng«n ng÷ nãi. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng tù tin. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KiÓm tra: ViÖc chuÈn bÞ cña hs - Bµi míi. I. §Ò bµi. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ mét trong hai bµi th¬ cña Hå ChÝ Minh “C¶nh khuya” “ R»m th¸ng giªng” 1. Tìm hiểu đề, tìm ý. - Cảnh một đêm trăng rừng Việt Bắc thơ ? §äc bµi th¬ em h×nh dung mét khung méng. - Lßng yªu thiªn nhiªn, t©m hån nh¹y c¶m c¶nh thiªn nhªn ntn? víi thiªn nhiªn, lßng yªu níc cña B¸c - TiÕng suèi nh tiÕng h¸t. phÐp so s¸nh lµm ? T×nh c¶m cña B¸c ntn? tiÕng suèi võa míi mÎ, võa th©n thiÕt hiÒn ? Chi tiÕt nµo lµm em thÝch thó nhÊt? V× hoµ. - Tr¨ng lång cæ thô-> ®iÖp tõ… sao? - Hai c©u cuèi lµ bøc tranh t©m tr¹ng- chÊt th¬ thi sÜ- chiÕn sÜ. 2. Dµn bµi. - Gäi hs lªn b¶ng x©y dùng dµn bµi a. Më bµi: - Giíi thiÖu bµi th¬, c¶m nghÜ ? Th©n bµi gåm nh÷ng ý nµo? chung. b. Th©n bµi: * C¶m nghÜ vÒ thiªn nhiªn: - C¶m nghÜ vÒ ©m thanh tiÕng suèi - C¶nh tr¨ng lång cæ thô -> Lßng yªu thiªn nhiªn, c¶nh thiªn nhiªn đẹp yên tĩnh * C¶m nghÜ vÒ h×nh ¶nh B¸c: - Cha ngñ - lo nçi níc nhµ-> Lßng yªu níc, chÊt thi sÜ, chiÕn sÜ. c. KÕt bµi: - Gv chia nhãm - C¶m phôc, tù hµo vÒ B¸c - mét nhµ th¬, - Gv tæ chøc cho hs nãi tríc tæ mét nhµ c¸ch m¹ng II. Thùc hµnh luyÖn nãi. - GV yªu cÇu vÒ h×nh thøc: Cho HS đọc lại đề bài. GV ghi đề bài lên bảng. GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. ? C¸c bíc lµm bµi v¨n biÓu c¶m?.

(86) 1. Nãi tríc tæ. - Tæ chøc cho hs nãi tríc tæ 2. Nãi tríc líp. + Tríc khi nãi ph¶i cã nghi thøc tha, göi. - Gv yêu cầu các nhóm cử đại diện hs Nói xong phải cảm ơn. + Lêi nãi lu lo¸t, râ rµng, diÔn c¶m. lªn nãi tríc líp + Kết hợp với hành động: ánh mắt, cử chỉ. - Hs chó ý nghe- nhËn xÐt + §îc nãi c©u ng¾n, lÆp chñ ng÷. - Gv nhËn xÐt chung vµ cho ®iÓm - Hs nãi më bµi - Hs nãi phÇn th©n bµi - Hs nãi phÇn kÕt bµi - Hs nãi toµn bµi E. Cñng cè - Híng dÉn:. - GV nhËn xÐt giê luyÖn nãi. - HS xem l¹i bµi. - ChuÈn bÞ bµi «n tËp v¨n biÓu c¶m: - So¹n bµi: Mét thø quµ cña lóa non: Cèm _________________________________________ TuÇn 15- TiÕt 57 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n: 24/11/2008. mét thø quµ cña lóa non: cèm (Th¹ch Lam). A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ Th¹ch Lam. - Phong vị đặc sắc, nét đẹp văn hoá truyền thống của Hà Nội trong món quà độc đáo, gi¶n dÞ: cèm. - C¶m nhËn tinh tÕ, c¶m xóc nhÑ nhµng, lêi v¨n duyªn d¸ng, thanh nh·, giµu søc biÓu c¶m cña nhµ v¨n Th¹ch Lam trong v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu v¨n b¶n tuú bót cã sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - Sö dông c¸c yÕu tè biÓu c¶m giíi thiÖu mét s¶n vËt cña quª h¬ng. 3. Thái độ: - Giáo dục tình yêu với những phong tục văn hoá đặc sắc của dân tộc, có ý thức giữ gìn những truyền thống đó. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KiÓm tra: ? §äc thuéc mét khæ th¬ mµ em thÝch nhÊt trong bµi “TiÕng gµ tra” của Xuân Quỳnh. Vì sao em thích khổ thơ đó? ? Tại sao nói tiếng gà đã khơi dậy tinh thần chiến đấu của cháu trong ngày hôm nay. - Bµi míi. I. Giíi thiÖu chung - HS đọc chú thích (*) SGK trang 161. 1. T¸c gi¶ ? Em giới thiệu đôi nét về Thạch Lam.? - Thạch Lam (1910-1942). Tên khai sinh: NguyÔn Têng Vinh - NguyÔn Têng L©n, sinh t¹i Hµ Néi. - Nhµ v¨n cña nhãm tù lùc v¨n ®oµn. - ¤ng cã së trêng vÒ truyÖn ng¾n, vµ lµ c©y bút tinh tế, nhạy cảm , đặc biệt trong việc khai th¸c thÕ giíi c¶m xóc, c¶m gi¸c cña con ngêi..

(87) 2. T¸c phÈm - Rót tõ tËp “Hµ Néi b¨m s¸u phè phêng”(1943). - Tuú bót lµ mét thÓ v¨n thiªn vÒ biÓu c¶m, ? Em hiÓu g× vÒ thÓ lo¹i tuú bót? chó träng thÓ hiÖn c¶m xóc, t×nh c¶m, suy nghÜ cña t¸c gi¶ tríc c¸c hiÖn tîng vµ vÊn đề của đời sống. II. §äc – hiÓu v¨n b¶n - Gv hớng dẫn cách đọc, đọc mẫu, gọi 1. §äc – chó thÝch hs đọc. Giọng đọc tình cảm. T×m hiÓu chó thÝch. 2. Bè côc: (3 phÇn) ? Văn bản có thể chia làm mấy phần. - Phần1: từ đầu đến nh chiếc thuyền rồng: Nªu néi dung chÝnh cña tõng phÇn? nguån gèc cña cèm. Phần2: tiếp theo đến kín đáo và nhũn nhÆn:gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña cèm. PhÇn3: cßn l¹i: c¶m nghÜ vÒ sù thëng thøc cèm. 3. Ph©n tÝch a. C¶m nghÜ vÒ nguån gèc cèm ? Cảm nghĩ của tác giả đợc gợi lên từ - Hơng thơm của lá sen trong làn gió mùa hạ gợi nhắc đến hơng vị của cốm- thứ quà ®©u? đặc biệt của lúa non. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dÉn nhËp - Tù nhiªn, gîi c¶m. cña t¸c gi¶? ? Tác giả đã huy động những giác quan - Mắt, da, lỡi, mũi. nào để cảm nhận? ? T×m nh÷ng tõ ng÷ miªu t¶ tinh tÕ h¬ng - NhuÇn thÊm, thanh nh·, tinh khiÕt, tr¾ng th¬m, ph¶ng phÊt. vÞ cña cèm? ? Qua cách miêu tả đó, em thấy tác giả - Sự cảm thụ tinh tế, thấm đẫm cảm xúc. lµ ngêi nh thÕ nµo? ? Nhng để có hạt cốm trắng thơm, còn - Công sức và sự khéo léo của con ngời. - Lµ n¬i næi tiÕng nghÒ cèm: dÎo, th¬m, nhê ®©u? ngon nhÊt. ? T¹i sao cèm g¾n víi tªn lµng Vßng? ? Tại sao tác giả không tập trung tả tỉ mỉ - Cốm gắn liền với vẻ đẹp của ngời làm ra kĩ thuật làm cốm mà chỉ miêu tả hình cốm. Vẻ đẹp của ngời tôn lên vẻ đẹp của ¶nh cèm g¾n liÒn víi c¸c c« g¸i lµng cèm. - Cốm đến với mọi ngời lịch thiệp, duyên Vßng? ? T¹i sao ngêi Hµ Néi mong ngãng c« d¸ng. - Cèm trë thµnh nhu cÇu thëng thøc cña hµng cèm? ngêi Hµ Néi. ? Cảm xúc của tác giả bộc lộ nh thế - Gia nhập vào văn hoá ẩm thực của thủ đô. - Yªu quý, tr©n träng céi nguån trong s¹ch, nµo? đẹp đẽ, giàu sắc thái văn hoá dân tộc của cèm. b. C¶m nghÜ vÒ gi¸ trÞ cèm ? Câu mở đầu tác giả nêu giá trị đặc sắc - Quà tặng của đồng quê cho con ngời. nµo cña cèm? ? Những câu: Hồng cốm tốt đôi…để - Là đặc sản dân tộc, vì nó kết tinh hơng vị hạnh phúc đợc lâu bền còn nêu giá trị tinh khiết của đồng quê nµo cña cèm vÒ ph¬ng diÖn v¨n ho¸ d©n - §ã lµ thø quµ thiªng liªng. - Dùng cốm để làm quà sêu tết – thứ lễ téc? ? Sªu tÕt lµ g×. T¹i sao l¹i lÊy cèm lµm lÔ nghi. - Là thứ dùng của đất trời, đồng quê, nội cỏ vËt sªu tÕt? – thÝch hîp víi lÔ nghi cña mét xø së n«ng nghiÖp lóa níc. ? Em hãy tìm những từ ngữ thể hiện sự - Sánh cùng với quả hồng hoà hợp, tốt đôi: + Mµu s¾c: cèm th× ngäc th¹ch, hång th× hoµ hîp gi÷a cèm vµ hång? ngäc lùu – cao quý. + Hơng vị: cốm thì thanh đạm, hồng thì ? Nh thế, cốm đợc phát hiện ở những ngọt sắc – nâng đỡ nhau. - Gi¸ trÞ tinh thÇn vµ gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n ph¬ng diÖn nµo? ? Qua đó, tác giả muốn truyền tới bạn tộc. đọc tình cảm và thái độ nào trong ứng ? Văn bản đợc học trích dẫn từ đâu?.

(88) xö víi thø quµ d©n téc lµ cèm?. - Trân trọng và gĩ gìn cốm nh một vẻ đẹp v¨n ho¸ d©n téc. c. C¶m nghÜ vÒ sù thëng thøc cèm ? §o¹n cuèi bµi bµn vÒ sù thëng thøc - ¡n vµ mua. - Để cảm nhận hết hơng vị đồng quê kết cèm trªn ph¬ng diÖn nµo? ? T¹i sao khi ¨n cèm ph¶i ¨n tõng chót tinh ë cèm. - Khøu gi¸c: mïi th¬m phøc cña lóa… Ýt, thong th¶, ngÉm nghÜ ? ? Cách cảm thụ cốm đợc tác giả dùng - Xúc giác: chất ngọt của cốm… nh÷ng gi¸c quan nµo? - ThÞ gi¸c: trong mµu xanh cña cèm… - Sù tinh tÕ s©u s¾c cña t¸c gi¶. - Thø s¶n vËt kÕt tinh nh÷ng gÝa trÞ: léc cña trêi, khÐo lÐo cña ngêi, sù cè søc tiÒm tµng, vµ nhÉn n¹i cña thÇn lóa. - Ăn cốm là sự thởng thức những giá trị đợc kết tinh trong cốm, là thể hiện thái độ v¨n ho¸ trong Èm thùc. III.Tæng kÕt ? Bài văn cho em hiểu biết thêm gì về - Cốm là thứ quà đặc sắc vì nó kết tinh cèm? nhiều vẻ đẹp: hơng vị đồng quê, ngời chế biến, tục lệ nhân duyên, cách mua, cách th? Cần có thái độ nh thế nào với thứ quà ởng thức. đó? - N©ng niu, gi÷ g×n, tr©n träng. ? Em thấy ngòi bút Thạch Lam có đặc - Lối văn giàu cảm giác, lời văn êm ái, giàu s¾c g×? chÊt th¬. * Ghi nhí: SGK trang 163. ? Qua đó, em thấy tác giả là ngời nh thế nµo? ? B»ng nh÷ng lÝ lÏ nµo t¸c gi¶ thuyÕt phôc ngêi mua cèm h·y nhÑ nhµng?. E. Cñng cè: Híng dÉn:. ? Em cã suy nghÜ g× sau khi häc xong v¨n b¶n nµy? - Học bài, nắm đợc giá trị nội dung và nghệ thuật. - So¹n bµi: “Sµi Gßn t«i yªu”.. TuÇn 15 - TiÕt 58. Ngµy so¹n:25/11/2008. tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3 A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Giúp HS thấy đợc năng lực của mình trong việc làm văn biểu cảm. cục, vận dụng cách diễn đạt. - Tự đánh giá đợc đúng u, khuyết điểm của mình trong bài về kiến thức, lập ý, bố 2. KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng söa sai. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c häc tËp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: - Bµi míi:. I. §Ò bµi C¶m nghÜ vÒ ngêi th©n yªu nhÊt cña em («ng, bµ, cha, mÑ, anh, chÞ, …).. II. Yªu cÇu - ThÓ lo¹i: V¨n biÓu c¶m. - §èi tîng biÓu c¶m: Ngêi th©n. III. Dµn ý..

(89) 1.Më bµi: - Giới thiệu đợc về ngời thân mà em nêu cảm nghĩ. - Nêu đợc cảm nghĩ chung. 2.Th©n bµi: - Kết hợp yếu tố miêu tả với yếu tố tự sự để biểu cảm. - Phải nêu rõ ngời đó là ai, có thể tả qua để bộ lộ tình cảm của mình. - Cảm nghĩ về: hình dáng, tính cách, cách làm việc, tình cảm đối với em… - Em học đợc gì từ ngời thân. - §iÒu g× lµm em Ên tîng nhÊt. 3. KÕt bµi:. - Nêu đợc cảm xúc chung. IV. NhËn xÐt chung. 1. ¦u ®iÓm - Đa số HS xác định đợc yêu cầu của đề bài. - Bè côc râ rµng, t¸ch ý, ®o¹n. - Bµi lµm cã c¶m xóc. - Một số bài diễn đạt tốt: 2. Nhîc ®iÓm - NhiÒu bµi viÕt nÆng vÒ miªu t¶ , c¶m xóc mê nh¹t - NhiÒu bµi viÕt s¬ sµi, kh«ng biÕt liªn kÕt ®o¹n khiÕn bµi viÕt rêi r¹c. - Một số em viết chữ xấu, trình bày cẩu thả, mất lỗi chính tả, khó đọc, dùng từ sai - Bµi lµm yÕu: V. Tr¶ bµi - Söa lçi - lÊy ®iÓm 1. Tr¶ bµi - GV đọc một số bài viết tốt đề hs tham khảo và đọc một số bài viết yếu đề hs rút kinh nghiÖm. 2. Söa lçi. - GV híng dÉn hs söa nh÷ng lçi sai. - ViÕt sai chÝnh t¶ E. Cñng cè - Híng dÉn. - GV nhËn xÐt giê tr¶ bµi cña hs - Về nhà viết lại những đoạn văn diễn đạt yếu, không đúng. - ChuÈn bÞ bµi: Ch¬i ch÷. TuÇn 15 - TiÕt 59 TiÕng ViÖt:. Ngµy so¹n: 25/11/2008. ch¬i ch÷ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm ch¬i ch÷. - C¸c lèi ch¬i ch÷. - T¸c dông cña phep ch¬i ch÷. 2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt phÐp ch¬i ch÷. - ChØ râ c¸ch nãi chìi ch÷ trong v¨n b¶n. 3. Thái độ: - BiÕt yªu thÝch tiÕng cêi vµ t¹o ra tiÕng cêi. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? ThÕ nµo lµ ®iÖp ng÷. T¸c dông cña viÖc sö dông ®iÖp ng÷. Cho vÝ dô? ? Cã mÊy lo¹i ®iÖp ng÷. Cho vÝ dô? ? Lµm bµi tËp 2: SGK trang 153. - Bµi míi:.

(90) - HS đọc ví dụ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜ cña tõ lîi trong bµi ca dao nµy? ? ViÖc thÇy bãi sö dông tõ lîi ë c©u cuèi bµi lµ sö dông hiÖn tîng nµo cña tõ ng÷? ? C¸ch tr¶ lêi cña thÇy bãi cã t¸c dông g×? ? Theo em thÕ nµo lµ hiÖn tîng ch¬i ch÷? ? Lấy vd có sử dụng từ đồng nghĩa? - §äc vd sgk. I. ThÕ nµo lµ ch¬i ch÷ ? 1.VÝ dô: (sgk) 2. NhËn xÐt - Lîi 1: thuËn lîi, lîi léc - Lîi 2,3: phÇn thÞt r¾n bao quanh ch©n r¨ng + Hiện tợng đồng âm. + Câu trả lời gián tiếp đợm chút hài hớc mà không cay độc, gây cảm giác bất ngờ, thó vÞ.  §ã lµ hiÖn tîng ch¬ ch÷. 3. Ghi nhí: - Hs đọc SGK trang 164 - VD: Khi ®i ca ngän…. II. C¸c lèi ch¬i ch÷ 1. VÝ dô 2. NhËn xÐt a. §ång ©m: ranh tíng- danh tíng – ý giÔu cît Nava. b. Điệp âm: một âm nào đó đợc lặp lại liên tục (thờng là phụ âm đầu) để tạo cảm gi¸c hµi híc, dÝ dám (phô ©m ®Çu: m) c. Nói lái: là lối đánh tráo phụ âm đầu và vần giữa các tiếng để ngầm tạo nên những tõ ng÷ kh¸c. cá đối – cối đá m¸i kÌo – mÌo c¸i d. Tr¸i nghÜa: dïng nh÷ng tõ tr¸i nghÜa nhau sÇu riªng tr¸i nghÜa víi vui chung.. ? H·y chØ ra lèi ch¬i ch÷ trong c¸c c©u díi ®©y? ? Các câu đó dựa vào hiện tợng nào của tõ ng÷? T¸c dông? ? Em h·y t×m 1 vÝ dô t¬ng tù. TÕt tóng tiÒn tiªu th»ng TÝ toÐt thong th¶ t×m t«i. ? Em h·y t×m cã sö dông c¸ch nãi l¸i t¬ng tù. Cån cá cã con c¸ ®ua lµ con cua đá… -sÇu riªng1: mét tr¹ng th¸i t©m lÝ tiªu cùc cña c¸ nh©n (tÝnh tõ) -sÇu riªng2: mét lo¹i qu¶ ë Nam Bé - Trại âm (gần âm): thờng dùng để châm (danh tõ chung) -vui chung: chỉ một trạng thái tâm lí biếm đả kích một cách hài hớc, dí dỏm… VÝ dô: M¸c-¸c-t¬ thµnh mÆt ¸c tÖ tÝch cùc tËp thÓ (tÝnh tõ). Ch÷ tµi liÒn víi ch÷ tai mét vÇn ( NguyÔn Du ) => Cã n¨m lo¹i: đồng âm, nói trại âm, điệp ? Cã mÊy lèi ch¬i ch÷ thêng gÆp? ©m, nãi l¸i, tr¸i nghÜa ? Ph¹m vi sö dông cña biÖn ph¸p ch¬i + §îc sö dông phong phó: trong cuéc sèng, trong v¨n th¬. ch÷? 3. Ghi nhí: - SGK trang 165 ? Ta thêng gÆp nh÷ng lèi ch¬i ch÷ nµo? * Lu ý: CÇn ph©n biÖt t¸c dông tÝch cùc vµ t¸c dông tiªu cùc cña ch¬i ch÷. Ch¬i ch÷ ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp, tr¸nh chơi chữ với dụng ý xấu, đùa giỡn một c¸ch v« ý thøc, thiÕu v¨n ho¸. III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 ?Tác giả dùng những từ ngữ nào để chơi - Đồng âm: rắn, ráo, mai, hổ ch÷? - GÇn nghÜa (chØ loµi r¾n): liu ®iu, r¾n, hæ löa, mai gÇm, r¸o, l»n, tr©u lç, hæ mang. Bµi tËp 2 ? Mçi c©u sau ®©y cã nh÷ng tiÕng nµo - Nh÷ng tõ cã nghÜa gÇn gòi nhau: + thÞt, mì, dß, nem, ch¶ chØ c¸c sù vËt gÇn gòi nhau? C¸ch nãi +nøa, tre, tróc, hãp nµy cã ph¶i lµ ch¬i ch÷ kh«ng? =>§©y lµ c¸ch nãi ch¬i ch÷. Bµi tËp 4 - Chơi chữ theo lối dựa vào từ đồng âm của ? Trong bài thơ Bác Hồ đã dùng lối chơi thành ngữ Hán Việt: Khổ tận cam lai + Khổ - đắng, tận - hết, cam - ngọt, lai chữ ntn? đến => Nghĩa bóng : hết khổ sở đến sung s-.

(91) íng E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? ThÕ nµo lµ ch¬i ch÷? ? H·y g¹ch ch©n c¸c tõ dïng theo lèi ch¬i ch÷ trong bµi th¬ sau: Chµng Cãc ¬i ! Chµng Cãc ¬i ! ThiÕp bÐn duyªn chµng cã thÕ th«i Nòng nọc đứt đuôi từ đây nhé Ngh×n vµng kh«n chuéc dÊu b«i v«i. (Hå Xu©n H¬ng) - Häc bµi, lµm bµi tËp - Xem tríc bµi: Lµm th¬ lôc b¸t.. TuÇn 15- TiÕt 60. Ngµy so¹n: 26/11/2008. lµm th¬ lôc b¸t A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ vÇn, nhÞp, luËt b»ng tr¾c cña th¬ lôc b¸t. 2. KÜ n¨ng: - NhËn diÖn, ph©n tÝch, tËp viÕt th¬ lôc b¸t. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc say mª t×m hiÓu th¬ ca. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? ThÕ nµo lµ ch¬i ch÷. Cã mÊy kiÓu ch¬i ch÷. Cho vÝ dô? ? Lµm bµi tËp 4: SGK 166? - Bµi míi: - §äc vd sgk. ? CÆp c©u th¬ lôc b¸t mçi dßng cã mÊy tiÕng?. + C¸c tiÕng cã dÊu huyÒn vµ kh«ng dÊu gäi lµ thanh b»ng, kÝ hiÖu lµ: b. + C¸c tiÕng cã dÊu hái, ng·, nÆng gäi lµ thanh tr¾c, kÝ hiÖu : t. + VÇn kÝ hiÖu lµ V. + Mét cÆp lôc b¸t gäi lµ c©u th¬ lôc b¸t.. I. LuËt th¬ lôc b¸t 1. VÝ dô. 2. NhËn xÐt. - 1 dßng 6 tiÕng (lôc) - 1 dßng 8 tiÕng (b¸t) * Sơ đồ 1. Anh ®i/ anh nhí /quª nhµ B B B T B B(v) 2. Nhí canh rau muèng/ nhí cµ dÇm t¬ng/ T B B T T B(v) B B(v) 3. Nhí ai /d·i n¾ng/ dÇm s¬ng/ T B T T B B(v) 4. Nhớ ai/tát nớc/ bên đờng/ hôm nao/ T B T T B B(v) B B. - Số câu: không hạn định. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sè c©u - Sè tiÕng: - Mét dßng s¸u(lôc) trong mét bµi th¬ lôc b¸t? - Mét dßng t¸m(b¸t) ? VÒ sè tiÕng? * T¹o thµnh c©u lôc b¸t. - VÇn: Chñ yÕu lµ vÇn b»ng, vÇn lng vµ vÇn ch©n (1 lng, 1 ch©n nèi tiÕp nhau). + TiÕng thø 6 c©u 6 vÇn víi tiÕng thø 6 c©u 8. ? VÒ vÇn? +TiÕng thø 8 c©u 8 vÇn víi tiÕng thø 6 c©u tiÕp.

(92) theo… - LuËt b»ng tr¾c: + C¸c tiÕng lÎ tù do. + C¸c tiÕng ch½n: theo luËt: 2 4 6 8 ? LuËt b»ng tr¾c. B T B Lu ý: C¸c tiÕng thø 6 vµ thø B T B B 8 đều là thanh bằng nhng không đợc hoàn toàn trùng dÊu(huyÒn- huyÒn hoÆc kh«ng - NhÞp: +Víi c©u 6: 2/2/2; 2/4; 4/2; 3/3; 1/5 – kh«ng). + Víi c©u 8: 2/2/2/2/; 4/4; 2/4/2;3/1/2/2… ? NhÞp? +Nhng phæ biÕn h¬n c¶ lµ nhÞp ch½n: 2/2/2; 4/4… ? Qua t×m hiÓu bµi th¬ trªn em 3. Ghi nhí: SGK trang 156 II. LuyÖn tËp hiÓu g× thÓ th¬ lôc b¸t? Bµi tËp 1. ? Lµm th¬ lôc b¸t theo m« h×nh a. ë nhµ: nhµ vÇn víi xa ca dao. §iÒn nèi tiÕp cho thµnh b.míi nªn con ngêi: nªn vÇn víi bÒn bài và đúng luật. Cho biết vì c.Quả na thức dậy lim dim mắt cời: dim vần với sao em điền các từ đó (về ý và chim vÒ c©u). Bµi tËp 2. a. TiÕng thø s¸u c©u t¸m l¹c vÇn tiÕng thø s¸u ? Cho biÕt c©u lôc b¸t sau sai ë c©u s¸u đâu và sửa lại cho đúng luật? (bßng- loµi) - Söa: Vờn em cây quýt đủ loài Cã cam, cã quýt, cãxoµi, cã na. b. hµnh- lªn - Söa: ThiÕu nhi lµ tuæi häc hµnh Chúng em phấn đấu trở thành trò ngoan. Bµi tËp 3. - VD: Ai vÒ An B×nh quª em Dừng chân ngắm cảnh quê em đẹp giàu ? Mçi tæ lµm mét c©u th¬ lôc Xóm thôn đờng lối sạch làu b¸t? Ngoài đồng với những ruộng rau xanh rì V÷ng vµng mçi bíc ta ®i Quê hơng ta đó diệu kì đổi thay Chúng em gắng học đêm ngày Cïng nhau chung søc dùng s©y quª m×nh E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ th¬ lôc b¸t? - Học bài, nắm đợc luật thơ lục bát. - TËp lµm mét bµi th¬ lôc b¸t. - ChuÈn bÞ: ChuÈn mùc sö dông tõ.. TuÇn 16 - TiÕt 61 TiÕng ViÖt:. Ngµy so¹n:01/12/2008. chuÈn mùc sö dông tõ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Các yêu cầu của việc sử dụng từ đúng chuẩn mực. 2. KÜ n¨ng: - Sử dụng từ đúng chuẩn mực. - Nhận biết đợc các từ đợc sử dụng vi phạm các chuẩn mực sử dụng từ. 3. Thái độ: - Có ý thức dùng từ đúng chuẩn mực, tránh thái độ cẩu thả khi nói, khi viết. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề.

(93) c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? H·y nhËn xÐt bµi th¬ lôc b¸t sau: Gió đa cành trúc la đà TiÕng chu«ng TrÊn Vò canh gµ Thä X¬ng MÞt mï khãi to¶ ngµn x¬ng NhÞp chµy Yªn Th¸i mÆt g¬ng T©y Hå. - Bµi míi. I. Sử dụng từ đúng âm, đúng chính tả 1. VÝ dô. 2. NhËn xÐt. ? C¸c tõ in ®Ëm trong nh÷ng c©u sau - Sai chÝnh t¶ do liªn tëng sai: dïi = vïi dïng sai nh thÕ nµo? tËp tÑ = bËp bÑ ? Hãy sửa những lỗi đó? kho¶ng kh¾c = kho¶nh kh¾c ? Nguyên nhân dẫn đến lỗi sai đó là - Do ảnh hởng của việc phát âm tiếng địa ph¬ng, kh«ng nhí h×nh thøc ch÷ viÕt cña tõ, g×? nhí kh«ng chÝnh x¸c phÇn phô ©m ®Çu. => Sử dụng từ đúng âm , đúng chính tả. ? VËy khi sö dông tõ cÇn chó ý ®iÒu g×? II. Sử dụng từ đúng nghĩa - §äc vÝ dô. 1. VÝ dô ? C¸c tõ in ®Ëm trong nh÷ng c©u sau 2. NhËn xÐt ®©y dïng sai nh thÕ nµo. H·y thay - Sai v× nghÜa cña tõ: Sáng sủa = tơi đẹp nh÷ng tõ Êy b»ng nh÷ng tõ thÝch hîp? cao c¶ = s©u s¾c biÕt = cã ? Nguyên nhân dẫn đến việc dùng sai? - Nguyên nhân: do không hiểu đúng nghĩa của từ hoặc không phân biệt đợc các từ ? Qua vd em thấy việc sử dụng từ phải đồng nghĩa. => Dùng đúng nghĩa. đảm bảo yêu cầu gì? III. Sử dụng từ đúng tính chất ngữ pháp - §äc vÝ dô. 1. VÝ dô 2. NhËn xÐt. ? C¸c tõ in ®Ëm trong nh÷ng c©u sau - Sai vÒ ng÷ ph¸p: ®©y dïng sai nh thÕ nµo. H·y t×m c¸ch + hµo quang lµ danh tõ kh«ng thÓ sö dông lµm vÞ ng÷ nh tÝnh tõ = hµo nho¸ng. chữa lại cho đúng? + ăn mặc là động từ, thảm hại là tính từ kh«ng thÓ dïng nh danh tõ: ChÞ ¨n mÆc thËt gi¶n dÞ. Bọn giặc đã chết rất thảm hại + Nãi sù gi¶ t¹o phån vinh lµ tr¸i víi quy t¾c trËt tù tiÕng ViÖt = sù phån vinh gi¶ ? Nguyên nhân dẫn đến việc dùng sai? tạo. - Nguyên nhân: sử dụng không đúng vai trò ng÷ ph¸p cña tõ, sai nghÜa. ? VËy sö dông tõ cÇn lu ý nh÷ng g×? => Sử dụng đúng tính chất ngữ pháp của nó. IV. Sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm, - §äc vÝ dô. hîp phong c¸ch 1. VÝ dô 2. NhËn xÐt. ? C¸c tõ in ®Ëm trong nh÷ng c©u sau - lãnh đạo = cầm đầu: phù hợp để chỉ quân ®©y dïng sai nh thÕ nµo. H·y t×m giÆc. những từ thích hợp để thay thế các từ - chú hổ chỉ sắc thái đáng yêu, không phù đó? hîp = con hæ. ? Khi muốn bày toe cảm xúc, thái độ => Sử dụng đúng sắc thái biểu cảm. cÇn sö dông tõ ntn? V. Không lạm dụng từ địa phơng, từ Hán ViÖt - §äc vÝ dô sgk.

(94) ? Trong trêng hîp nµo th× kh«ng nªn - Trong c¸c t×nh huèng giao tiÕp trang träng dùng từ địa phơng? vµ trong c¸c v¨n b¶n chuÈn mùc (hµnh chÝnh, chÝnh luËn). ? T¹i sao kh«ng nªn l¹m dông tõ H¸n - Lµm cho lêi ¨n tiÕng nãi thiÕu tù nhiªn, ViÖt? thiÕu trong s¸ng, kh«ng phï hîp víi hoµn ? VËy khi sö dông tõ cÇn chó ý nh÷ng c¶nh giao tiÕp. g×? * Ghi nhí: SGK trang 167 VI. LuyÖn tËp Bµi 1: a. Có nhiều trờng hợp ta phải sinh động ? Ch÷a lçi dïng tõ trong c¸c c©u sau? gi¶i quyÕt víi nhau. b. ¤ng ta ®i l¹i, nãi n¨ng thËt lµ uy nghi. c. Chọn đợc hoàng tử nối ngôi, vua cha thật hÝ höng. d. Hôm chủ nhật vừa qua, bố em chỉ đạo cho em c¸ch nÊu ¨n. e. Hôm nay có rất nhiều thính giả đến xem đá bóng. * §¸p ¸n: a. linh ho¹t; b. nghiªm trang; c. h¹nh phóc; d. híng dÉn; e. kh¸n gi¶. ? C¸c tõ l¸y vµ tõ H¸n ViÖt sau ®©y: Bµi 2. lñng cñng – lòng cñng; khÎ khµng – Tõ đúng: lñng cñng, khÏ khµng, dÔ dµng, khÏ khµng; dÓ dµng – dÔ dµng; dì dë dang, m·nh hæ, trÝ n·o, nghÜa vô, nhiÖm dang – dë dang; m¶nh hæ – m·nh lÉm liÖt vô, nhÉn n¹i, d· man, hæ; trÝ n¶o – trÝ n·o; nghÜa vô – - Tõ sai: lòng cñng, khÎ khµng, dÓ dµng, nhiÖm vô; nhÉn n¹i – nhÈn n¹i; d¶ dì dang, m¶nh hæ, trÝ n¶o, nhÈn n¹i, d¶ man – d· man; lÈm liÖt – lÉm liÖt. a.Tõ nµo cã tiÕng viÕt sai dÊu thanh, tõ man, lÈm liÖt nào đúng? b.Lập bảng phân loại đúng sai. E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? Khi sö dông tõ ta ph¶i chó ý g×. Cho vÝ dô? - Học bài, nắm đợc nội dung. - Làm đầy đủ các bài tập. - ChuÈn bÞ tríc bµi: LuyÖn tËp sö dông tõ , - So¹n bµi: ¤n tËp v¨n biÓu c¶m TuÇn 16 - TiÕt 62 TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n:02/12/2008. «n tËp v¨n biÓu c¶m A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - V¨n tù sù, miªu t¶ vµ c¸c yÕu tè tù sù , miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m. - Cách lập ý và lập dàn bài cho một đề văn biểu cảm. - Cách diễn đạt trong một bài văn biểu cảm. 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết, phân tích đặc điểm của văn biểu cảm. - T¹o lËp v¨n b¶n biÓu c¶m. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c trong häc tËp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: Xen kÏ trong giê «n tËp - Bµi míi..

(95) ? ThÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m? ? NhËn xÐt cña em vÒ vai trß cña yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨ biÓu c¶m? ? BiÓu c¶m thêng sö dông nh÷ng phÐp tu tõ nµo. ? T¹i sao ng«n ng÷ v¨n biÓu c¶m gÇn víi th¬. ? V¨n miªu t¶ kh¸c v¨n biÓu c¶m nh thÕ nµo?. ? V¨n tù sù kh¸c v¨n biÓu c¶m nh thÕ nµo? ? Tự sự, miêu tả đóng vai trò gì trong v¨n biÓu c¶m?. ? Em thùc hiÖn bµi lµm qua nh÷ng bíc nµo?. ? Em hãy xác định đối tợng biểu c¶m? ? T×nh c¶m cÇn biÓu hiÖn lµ g×? ? Cảm nghĩ đó bắt nguồn từ đâu? - GV cho HS s¾p xÕp ý theo dµn bµi.. I. LÝ thuyÕt 1. V¨n biÓu c¶m. a. Kh¸i niÖm - VBC là loại văn bày tỏ thái đọ tình cảm và sự đánh giá của con ngời với thiên nhiên và cuộc sèng. b. YÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m - Tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm đóng vai trò làm giá đỡ cho tình cảm, cảm xúc của tác giả đợc bộc lộ c.C¸c biÖn ph¸p tu tõ trong v¨n biÓu c¶m - So s¸nh, Èn dô, nh©n ho¸. -Trùc tiÕp biÓu c¶m gièng th¬. 2. Ph©n biÖt v¨n miªu t¶ vµ v¨n biÓu c¶m. - Văn miêu tả: tái hiện đối tợng (ngời, vật, cảnh vật) sao cho ngời ta cảm nhận đợc nó. - Văn biểu cảm: miêu tả đối tợng nhằm nói lên suy nghÜ, c¶m xóc cña m×nh. 3. Ph©n biÖt v¨n tù sù víi v¨n biÓu c¶m. - Tù sù: kÓ l¹i c©u chuyÖn cã diÔn biÕn. - BiÓu c¶m: tù sù lµm nÒn nh»m nãi lªn c¶m xóc qua sù viÖc. * Tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm đóng vai trò làm giá đỡ cho tình cảm, cảm xúc của tác giả đợc bộc lộ. Thiếu tự sự và miêu tả thì tình cảm m¬ hå, kh«ng cô thÓ v× t×nh c¶m, c¶m xóc cña con ngêi n¶y sinh tõ sù viÖc, c¶nh vËt cô thÓ. II. LuyÖn tËp 1. §Ò bµi: C¶m nghÜ vÒ mïa xu©n. - Tìm hiểu đề, tìm ý. - LËp dµn ý. - ViÕt bµi. - Söa l¹i. 2. LËp ý vµ lËp dµn ý - Mïa xu©n. - Yêu thơng, trìu mến, gắn bó, xúc động. - Mïa xu©n lµm cho con ngêi lín lªn. - Mïa xu©n lµ mïa sinh s«i, n¶y në… - Mùa xuân là sự khởi đầu cho dự định… =>ý nghĩa của mùa xuân đối với con ngời. * Më bµi: Giíi thiÖu c¶m xóc chung. * Th©n bµi: Nªu c¶m xóc vÒ mïa xu©n. §a c¸c yÕu tè miªu t¶, tù sù vµo. * KÕt bµi: Nªu Ên tîng chung.. E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? Ph©n biÖt v¨n biÓu c¶m víi miªu t¶ vµ tù sù? ? Viết thánh bài văn hoàn chỉnh cho đề bài trên? - Häc bµi, n¾m ch¾c kiÕn thøc. - Làm đầy đủ các bài tập. - ChuÈn bÞ : Mïa xu©n cña t«i.. TuÇn 16 - TiÕt 63 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n:03/12/2008. mïa xu©n cña t«i A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc:. (Vò B»ng).

(96) - Mét sè hiÓu biÕt bíc ®Çu vÒ t¸c gi¶ Vò B»ng. - C¶m xóc vÒ nh÷ng nÐt riªng cña c¶nh s¾c thiªn nhiªn, kh«ng khÝ mïa xu©n Hµ Néi, vÒ miÒn B¾c qua nçi lßng “sÇu xø”, t©m sù day døt cña t¸c gi¶. - Sù kÕt hîp tµi hoa gi÷a miªu t¶ vµ biÓu c¶m; lêi v¨n thÊm ®Ém c¶m xóc tr÷ t×nh, dµo d¹t chÊt th¬. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu v¨n b¶n tuú bót. - Ph©n tÝch ¸ng v¨n xu«i tr÷ t×nh giµu chÊt th¬, nhËn biÕt vµ lµm râ vai trß cña c¸c yÕu tè miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng yªu thiªn nhiªn, yªu cuéc sèng. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. ph¶i. - Tæ chøc. - KTBC: ? T¹i sao t¸c gi¶ khuyªn nh÷ng ngêi ¨n cèm kh«ng nªn ¨n véi mµ - Bµi míi.. ¨n thËt thong th¶ vµ ngÉm nghÜ?. * Bµi míi: I. Giíi thiÖu chung 1. T¸c gi¶ - Vò B»ng (1913 - 1984) lµ nhµ v¨n vµ nhµ b¸o. - ¤ng cã së trêng vÒ truyÖn ng¾n, tuú bót, bót kÝ. - Sau 1954 «ng vµo S Gßn võa viÕt v¨n võa ? Văn bản đợc ra đời trong hoàn cảnh làm báo. 2. T¸c phÈm nµo? - V¨n b¶n trÝch tõ “Th¸ng giªng m¬ vÒ tr¨ng non rÐt ngät” trong tËp tuú bót “Th¬ng nhí mêi hai” gåm 12 bµi viÕt vÒ tõng th¸ng trong n¨m. - T¸c gi¶ sèng ë vïng kiÓm so¸t MÜ – nguỵ, đất nớc bị chia cắt; nỗi niềm nhớ thơng quê hơng, gia đình, nhớ Hà Nội. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. §äc – chó thÝch - GV hớng dẫn hs cách đọc, Gv - Chú ý những hình ảnh miêu tả tinh tế, lời văn chau chuèt, giµu nhÞp ®iÖu. đọc mẫu, hs đọc 2. Bè côc - Phần 1: Từ đầu đến “mê luyến mùa xuân” => ? Theo em v¨n b¶n cã thÓ chia lµm T×nh c¶m cña con ngêi víi mïa xu©n lµ mét mÊy phÇn? Nªu néi dung chÝnh cña quy luËt tÊt yÕu, tù nhiªn. - Phần 2: Tiếp đến “mở hội liên hoan”=> Cảnh tõng phÇn? sắc và không khí mùa xuân ở đất trời và lòng ngêi. - PhÇn 3: Cßn l¹i => C¶nh s¾c riªng cña trêi đất mùa xuân từ khoảng sau ngày rằm tháng giªng ë miÒn B¾c. 3. Ph©n tÝch. ? Nêu những dẫn chứng khẳng định a. Tình cảm của con ngời đối với mùa xuân tình yêu của con ngời đối với mùa - Không có gì lạ: non - nớc, bớm - hoa, trăng xuân là một quy luật tất yếu, tự gió, trai - gái, mẹ - yêu con, cô gái nhớ chång... nhiªn? ? Những hình ảnh đó có quan hệ - Quan hÖ g¾n bã: con ngêi - mïa xu©n còng nh thÕ nµo, t¸c dông? - HS đọc chú thích (*) SGK trang 175. ? Em hãy nêu đôi nét về tác giả?.

(97) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷, kiÓu c©u? ? Qua đó ta thấy đợc tình cảm của tác giả đối với mùa xuân nh thế nµo ? T×m nh÷ng chi tiÕt, h×nh ¶nh miªu t¶ c¶nh s¾c vµ kh«ng khÝ mïa xuân của đất Bắc? ? Tác giả dùng biện pháp NT gì để gîi t¶ c¶nh s¾c mïa xu©n? T¸c dông? ? Qua đó em hình dung ntn về bức tranh xu©n ë ®©y? ? Tác giả gọi mùa xuân đất Bắc là g×? T¹i sao l¹i gäi nh vËy? ? Nh÷ng h×nh ¶nh nµo miªu t¶ søc sèng cña thiªn nhiªn vµ con ngêi trong mïa xu©n.? ? Em cảm nhận đợc gì về sức sống cña mïa xu©n? ? Giọng điệu câu văn có đặc điểm gì? Tác dụng đối với việc truyền cảm cho ngời đọc? ? §o¹n v¨n sö dông ph¬ng thøc biểu đạt nào?. ? Mùa xuân trong đoạn cuối đợc miªu t¶ ntn?. ? C¶m nhËn cña em vÒ mïa xu©n th«ng qua c¸c chi tiÕt nµy ntn? ? Em thÝch h×nh ¶nh nµo, c©u v¨n nµo nhÊt. V× sao? ? Qua văn bản em thấy nét đặc trng của mùa xuân đất Bắc là gì? ? Qua c¸ch miªu t¶, em hiÓu g× vÒ t©m hån, bót ph¸p nghÖ thuËt cña Vò B»ng? ? C¶m nhËn næi bËt cña em vÒ mïa xuân đất Bắc? ? C¶m nhËn vÒ t©m hån nhµ v¨n Vò B»ng? ? BiÖn ph¸p nghÖ thuËt tiªu biÓu trong bµi tuú bót lµ g×?. vËy. - Phép lặp từ ngữ: thơng, yêu, nhớ, ai cấm đợc; nhiÒu dÊu phÈy. NhÊn m¹nh, t¹o nhÞp ®iÖu. => §ã lµ t×nh c¶m n©ng niu, tr©n träng, th¬ng nhí, thuû chung víi mïa xu©n. b. C¶m nhËn vÒ c¶nh s¾c, kh«ng khÝ mïa xuân đất Bắc - KhÝ hËu: ma riªu riªu, giã lµnh l¹nh, rÐt ngät ngµo. §Æc biÖt cña mïa xu©n. - Kh«ng khÝ: tiÕng nh¹n kªu, tiÕng trèng chÌo, c©u h¸t huª t×nh. - H¬i xu©n: Êm ¸p, nång nµn trµn ngËp trêi đất, thấm vào lòng ngời. - LiÖt kª, ®iÖp tõ, dÊu (…) nhÊn m¹nh dÊu hiÖu điển hình một mùa xuân rất riêng của đất Bắc. => Kh«ng khÝ c¶nh s¾c hµi hoµ, bøc tranh xu©n ®Çy søc sèng. - Mïa xu©n thÇn th¸nh -> søc m¹nh thiªng liªng k× diÖu cña mïa xu©n. - Léc cña loµi nai, mÇm non cña c©y cèi, con vËt trèn rÐt bß ra nh¶y nhãt; trong lßng hoa në… - Mïa xu©n cã søc sèng k× diÖu, kh¬i dËy sinh lực cho muôn loài, trong đó có con ngời. - H×nh ¶nh so s¸nh gîi c¶m, c¸ch diÔn t¶ võa sinh động vừa tha thiết, êm ái.Tạo nhạc điệu c¶m xóc m·nh liÖt cña t©m hån, cuèn hót ngêi đọc. - BiÓu c¶m trùc tiÕp. c. C¶m nhËn vÒ mïa xu©n tõ sau ngµy r»m th¸ng giªng - §µo h¬i phai, cá kh«ng mít xanh, vÖt xanh t¬i hiÖn ë trªn trêi, nh÷ng lµn s¸ng hång hång… - Trë vÒ víi b÷a c¬m gi¶n dÞ: cµ om víi thÞt th¨n, b¸t canh trøng cua, ¨n m¸t nh qu¹t vµo lßng => Sù c¶m nh©n tinh tÕ, mïa xu©n víi kh«ng gian réng r·i, s¸ng sña, cuéc sèng Êm cóng vµ th©n mËt. Mïa xu©n gîi t×nh c¶m vui vÎ, phÊn chÊn tríc mét n¨m míi. - HS béc lé - Ma phïn, chim Ðn, søc sèng mu«n loµi, gia đình xum họp tình cảm đầm ấm. - C¸ch quan s¸t, c¶m nhËn tinh tÕ, nh¹y c¶m. - Yªu thiªn nhiªn, tr©n träng sù sèng. - Biết tận hởng những vẻ đẹp của sự sống. III. Tæng kÕt - Mùa xuân hiện ra tơi đẹp, đầy sức sống, ấm áp với những nét đặc trng. - Cã c¶m xóc m·nh liÖt, t×nh yªu mïa xu©n, yªu thiªn nhiªn, con ngêi. - Lêi v¨n giµu h×nh ¶nh, c¶m xóc vµ giµu nh¹c ®iÖu. * Ghi nhí: SGK trang 178.. E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? Em có cảm xúc nh thế nào mỗi khi mùa xuân đến? - Häc bµi, n¾m ch¾c néi dung ghi nhí. - Lµm bµi tËp..

(98) - So¹n bµi: Sµi Gßn t«i yªu.. TuÇn 17 - TiÕt 64 Hớng dẫn đọc thêm văn bản:. Ngµy so¹n: 08/12/2008. sµi gßn t«i yªu (Minh H¬ng). A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Những nét đẹp riêng của thành phố Sài Gòn: thiên nhiên, khí hậu, cảnh quan và phong c¸ch con ngêi. - NghÖ thuËt biÓu c¶m nång nhiÖt, ch©n thµnh cña t¸c gi¶. 2. KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu v¨n b¶n tuú bót cã sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - BiÓu hiÖn t×nh c¶m, c¶m xóc vÒ mét sù viÖc qua nh÷ng hiÓu biÕt cô thÓ. 3. Thái độ: - Giáo dục tình yêu quê hơng đất nớc. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Phân tích không khí, cảnh sắc mùa xuân trên đất Bắc? - Bµi míi.. I. Giíi thiÖu chung ? Em biÕt g× vÒ t¸c phÈm Sµi gßn t«i - Minh H¬ng, quª ë Qu¶ng Nam, vµo sèng yªu. KÓ tªn nh÷ng t¸c phÈm v¨n th¬, ë Sµi Gßn trªn 50 n¨m, cã nh÷ng bµi bót nh¹c viÕt vÒ Sµi Gßn? kÝ, tuú bót, t¹p v¨n, phãng sù vÒ Sµi Gßn. - Bµi tuú bót lµ bµi më ®Çu trong tËp “Nhí Sµi Gßn” nªu nh÷ng nÐt chung nhÊt vÒ SG. - Lai lịch, tuổi đời của thành phố SG. II. §äc – hiÓu v¨n b¶n 1. §äc – chó thÝch - GV hớng dẫn cách đọc, GV đọc mẫu, - Chú ý sắc thái biểu cảm ở mỗi đoạn và những từ địa phơng. HS đọc. 2. Bè côc - Phần1: Từ đầu đến “tông ti họ hàng” => ? Theo em v¨n b¶n nµy cã thÓ chia lµm Nªu nh÷ng Ên tîng chung vÒ SG vµ t×nh mấy phần? Nêu nội dung chính của yêu của tác giả đối với thành phố ấy. - Phần2: Tiếp theo đến “leo lên hơn năm tõng phÇn? triÖu” => C¶m nhËn vµ b×nh luËn vÒ phong c¸ch con ngêi SG. - Phần3: còn lại => Khẳng định lại tình yªu cña t¸c gi¶ víi thµnh phè Êy. * ThÓ lo¹i: Tuú bót. ? VB đợc viết theo thể loại gì? 3. Ph©n tÝch. a. Cảm nhận của tác giả về vẻ đẹp của Sµi Gßn. ? Cảm nhận đầu tiên về sức sống SG đ- * Vẻ đẹp của cuộc sống Sài Gòn - Đô thị trẻ: Cây tơ đang độ nõn nà trên đà îc thÓ hiÖn qua h×nh ¶nh nµo? thay da đổi thịt ? NhËn xÐt cña em vÒ c¸ch sö dông tõ - TÝnh tõ gîi t¶, thµnh ng÷, phÐp so s¸nh-> miªu t¶, gîi c¶m xóc, béc lé c¸i nh×n tin ng÷, h×nh ¶nh ë trªn? T¸c dông? yªu cña t¸c gi¶ vÒ SG. ? Nh÷ng nÐt riªng biÖt nµo cña thiªn KhÝ hËu: + NhiÒu n¾ng, nhiÒu ma, nhiÒu giã. nhiên và khí hậu của SG đợc nhắc tới? + Thời tiết thay đổ đột ngột: trời ui ui.

(99) ? Cách miêu tả của tác giả có gì đặc biÖt? ? Cuộc sống SG đợc miêu tả bằng nh÷ng chi tiÕt nµo? ? §ã lµ cuéc sèng ntn? ? Theo em do đâu mà tác giả lại viết đợc nh vậy? ? Những cảm xúc đó của tác giả cho em hiÓu biÕt g× vÒ thµnh phè SG? HS chó ý phÇn 2 vµ 3 ? Tác giả nêu đặc điểm c dân SG nh thế nµo? ? C¶m nhËn cña t¸c gi¶ vÒ phong c¸ch næi bËt cña con ngêi SG lµ g×? ? Khi miªu t¶ ngêi SG, t¸c gi¶ tËp trung vµo ai? Em h·y nªu nh÷ng nÐt tiªu biÓu?. ? Tất cả tạo nên vẻ đẹp của ngời SG là g×? ? Sau khi nªu phong c¸ch ngêi Sµi Gßn, tác giả biểu đạt Sài Gòn là mảnh đất nh thÕ nµo? ? Em h·y nhËn xÐt t×nh c¶m cña t¸c gi¶ dµnh cho Sµi Gßn? ? Nh÷ng lêi nãi nµo cña t¸c gi¶ béc lé t×nh c¶m víi SG? ? T¸c gi¶ sö dông phÐp tu tõ nµo trong lời nói đó? Tác dụng? ? T¸c gi¶ cßn c¶m thÊy ntn? ? Qua t×nh c¶m Êy em thÊy t¸c gi¶ muốn nhắn gửi điều gì đến mọi ngời? ? Theo em søc truÒn c¶m cña bµi v¨n nµy lµ do ®©u? ? ND vµ NT næi bËt cña v¨n b¶n lµ g×? ? T¸c gi¶ cã nh÷ng c¶m nhËn s©u s¾c g× vÒ thµnh phè SG ? §¸p ¸n: D. bçng trong v¾t nh pha lª. - KÕt hîp miªu t¶, biÓu hiÖn c¶m xóc, c©u v¨n giµu c¶m xóc. - Sèng quen ë SG, ngì m×nh sinh ra ë ®©y SG dang 2 cánh tay đón ngời từ trăm nẻo. => Cuộc sống cộng đồng hoà hợp - T¸c gi¶ yªu tha thiÕt SG, coi SG nh quª h¬ng - SG: thành phố trẻ, khí hậu nhiệt đới, con ngêi hoµ hîp. *Vẻ đẹp của con ngời SG - Là nơi tụ họp ngời bốn phơng nhng đã hoµ hîp. - ¡n nãi tù nhiªn. dÔ d·i, Ýt dµn dùng tÝnh to¸n. - Ch©n thµnh, béc trùc, ngay th¼ng, tèt bông. + C« g¸i: - Nét đẹp trang phục: tóc có khi buông, có khi tÕt bÝm, ¸o bµ ba… - D¸ng vÎ: khoÎ kho¾n, m¹nh d¹n; nô cêi t¬i t¾n. - Nét đẹp xã giao: cách chào, hỏi. -> Một vẻ đẹp giản dị, khoẻ mạnh, lễ độ, tự tin; đợc thử thách cả trong lịch sử. - §Êt lµnh: Thµnh phè hiÕm hoi chim chãc thì đã có ngời Sài Gòn hào phóng, thuận lợi cho ngời xa xứ đến đây sinh sống (5triÖu). => §ã lµ t×nh yªu ch©n thµnh, hån hËu, s©u s¾c. b. T×nh yªu SG. - T«i yªu SG da diÕt nh… - Vậy đó mà tôi yêu SG. -> BiÓu c¶m trùc tiÕp - §iÖp ng÷ - nhÊn m¹nh t×nh yªu cña t¸c giả với SG đồi dào, chân thật. - Th¬ng mÕn bao nhiªu còng kh«ng thÊy uæng c«ng hoµi cña. - Yªu quý SG hÕt lßng, muèn gãp søc m×nh cho SG, mong mäi ngêi h·y yªu SG. => Sự am hiểu về SG đặc biệt là sự chân thµnh cña t¸c gi¶. 4. Tæng kÕt. - Hs đọc ghi nhớ- Sgk. III. LuyÖn tËp. A. Đó là thành phố tơi đẹp và giàu tiềm n¨ng. B. §ã lµ thµnh phè cã thiªn nhiªn vµ khÝ hËu hiÒn hoµ, hÊp dÉn. C. Nh÷ng con ngêi SG hiÒn hoµ vµ anh dòng. D. Thiªn nhiªn khÝ hËu SG vµ phong c¸ch con ngêi SG cã nh÷ng nÐt riªng hÊp dÉn.. E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? Em h·y nªu nh÷ng danh th¾ng tiªu biÓu ë SG mµ em biÕt? - Học bài, nắm đợc nội dung. - Su tÇm nh÷ng tranh ¶nh vÒ SG. - ChuÈn bÞ: ¤n tËp t¸c phÈm tr÷ t×nh - So¹n bµi: LuyÖn tËp sö dông tõ.

(100) TuÇn 17 - TiÕt 65 TiÕng viÖt:. Ngµy so¹n:09/12/2008. luyÖn tËp sö dông tõ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Kiến thức về âm, chính tả, ngữ pháp, đặc điểm ý nghĩa của từ. - ChuÈn mùc sö dông tõ. - Mét sè lçi dïng tõ thêng gÆp vµ c¸ch ch÷a. 2. KÜ n¨ng: - Vận dụng các kiến thức đã học về từ để lựa chọn, sử dụng từ đúng chuẩn mực. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Khi sö dông tõ chóng ta cÇn chó ý nh÷ng ®iÒu g×? - Bµi míi.. ? Khi sö dông tõ ng÷, ta cÇn ph¶i lu ý g×? Cho vÝ dô?. ? §äc c¸c bµi tËp lµm v¨n cña em từ đầu năm đến nay. Ghi lại những từ em đã dùng sai (về âm, vÒ nghÜa, vÒ tÝnh chÊt ng÷ ph¸p, vÒ s¾c th¸i biÓu c¶m) vµ nªu c¸ch söa?. I- LÝ thuyÕt - Sử dụng từ đúng âm, đúng chính tả: VD: Chñ nghÜa l·ng m¹ng. ( m¹n) - Sử dụng từ đúng nghĩa: VD: Ông ấy rất đẹp trai. (lão) - Sử dụng đúng tính chất ngữ pháp của từ: - Sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm, hợp phong c¸ch: - Không lạm dụng từ địa phơng, từ Hán Việt. II- Bµi tËp Bµi 1. MÉu 1: Tõ dïng sai ©m, sai C¸ch söa chÝnh t¶, … tre trë, lêi lãi, nçi lÇm… che chë, lêi nãi, lçi lÇm… MÉu2 : Lçi sai vÒ nghÜa, c¸ch söa - §«i m¾t mÑ ãng ¸nh - Vßng tay cao c¶ - Năm ấy bà đã hi sinh. C¸ch söa - long lanh - Êm ¸p - bà đã hi sinh+. Bµi 2. * ChÝnh t¶: ? §äc mét bµi tËp lµm v¨n cña - xang träng -> sang träng b¹n. NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ - lÞch xù -> lÞch sù không đúng của bạn? * NghÜa: BÇu trêi hµo quang -> bÇu trêi trong s¸ng Bµi 3. ? Từ Hán Việt trong câu nào sau A. Hoàng đế đã băng hà đây dùng không phù hợp? Hãy B. Ngời chiến sĩ đã hi sinh ang dũng. thay thÕ b»ng tõ ng÷ thÝch hîp?.

(101) (D). C. Vị hoà thợng đã viên tịch. D. Bọn giặc đã quy tiên -> Sửa: Bọn giặc đã bỏ mạng. E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? Khi sö dông tõ cÇn lu ý ®iÒu g×? - Củng cố lại bảng từ sửa sai của mình, đóng ở góc học tập. - ChuÈn bÞ : ¤n tËp t¸c phÈm tr÷ t×nh.. TuÇn 17 - TiÕt 66. Ngµy so¹n:10/12/2008. «n tËp t¸c phÈm tr÷ t×nh A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm c¸c t¸c phÈm tr÷ t×nh, th¬ tr÷ t×nh. - Một số đặc điểm chủ yếu của thơ trữ tình. - Môt số thể thơ đã học. - Giá trị nội dung, nghệ thuật của một số tác phẩm trữ tình đã học. 2. KÜ n¨ng: - RÌn c¸c kÜ n¨ng ghi nhí, hÖ thèng ho¸, ph©n tÝch, chøng minh. - C¶m nhËn, ph©n tÝch c¸c t¸c phÈm tr÷ t×nh. 3. Thái độ: - Giáo dục tình yêu thiên nhiên, quê hơng đất nớc. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: - Bµi míi.. Xen kÏ trong giê häc. - Học sinh đọc yêu cầu bài 1. I. Néi dung. C©u 1: - Kể tên các tác giả đã học (câu hỏi 1) ? Chän mét t¸c gi¶ vµ nªu vµi nÐt vÒ - HS nªu: LÝ B¹ch, TrÇn Quang Kh¶i, Xu©n Quúnh, HCM, H¹ Tri Ch¬ng, NKhuyÕn, tác giả đó? TrÇn Nh©n T«ng, §ç Phñ C©u 2: - HS khíp tªn t¸c phÈm víi néi dung: 1- d, 2- e, 3- h, 4- g, 5- l, 6- a, 7- c, 8- b. - §äc yªu cÇu bµi 2. - “Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸”: KÕt hîp nhiều phơng thức biểu đạt. - “Qua §Ìo Ngang”: T¶ c¶nh ngô t×nh, c¸c phép đối, đảo ngữ, dùng từ biểu cảm. ? Nªu nghÖ thuËt tiªu biÓu cña tõng t¸c - “NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª”: phÈm? Nghệ thuật đối, kết hợp tả + biểu cảm + kể. - “S«ng nói níc Nam”: Giäng th¬ dâng d¹c, ®anh thÐp kÕt hîp víi biÓu c¶m, biÓu ý. - “Tiếng gà tra”: Hình ảnh bình dị, đề tài gÇn gòi, phÐp ®iÖp ng÷. - “Bµi ca C«n S¬n”: Nh÷ng h×nh ¶nh gîi c¶m, bót ph¸p tinh tÕ. - “C¶nh khuya”: PhÐp so s¸nh, ®iÖp ng÷..

(102) C©u 3: - S¾p xÕp t¸c phÈm víi thÓ th¬: ? Hãy sắp xếp lại để tên tác phẩm 1- c, 2- d, 3- a, 4- e, 5- e, 6- b. khíp víi thÓ lo¹i? C©u 4: - C¸c ph¬ng ¸n sai: a, e, i, k - Các phơng án đúng: b, c, d, g, h. ? T×m ý kiÕn mµ em cho lµ kh«ng C©u 5: chÝnh x¸c? a. TËp thÓ vµ truyÒn miÖng. ? §iÒn vµo chç trèng trong nh÷ng c©u b. Lôc b¸t. c. So sánh, ẩn dụ, phóng đại. sau: II. Ghi nhí ? ThÕ nµo lµ t¸c phÈm tr÷ t×nh? - BiÓu hiÖn t×nh c¶m, c¶m xóc. ? Ph©n biÖt gi÷a tÝnh d©n gian vµ tÝnh - Th¬ tr÷ t×nh biÓu hiÖn t×nh c¶m c¸ nh©n c¸ thÓ trong th¬: ca dao-th¬? cßn ca dao biÓu hiÖn tÝnh tËp thÓ. ? C¸ch biÓu hiÖn t×nh c¶m, c¶m xóc - BiÓu hiÖn: trong t¸c phÈm tr÷ t×nh? + Trùc tiÕp + Gi¸n tiÕp. ? Rót ra bµi häc g× khi b×nh gi¸, thëng VD: C¸c bµi biÓu hiÖn t×nh c¶m gi¸n tiÕp thøc th¬? th×: + B¸m s¸t v¨n b¶n, ®i s©u vµo ng«n tõ (tÝnh hµm ý) + KÕt hîp kiÕn thøc ngoµi v¨n b¶n. - Hs đọc ghi nhớ E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? ThÕ nµo lµ t¸c phÈm tr÷ t×nh? - Ôn bài, nắm đợc giá trị nội dung nghệ thuật của tác phẩm. - ChuÈn bÞ phÇn «n tËp tiÕp theo: TiÕt 67, trang 192 - ChuÈn bÞ: ¤n tËp TiÕng viÖt - ¤n tËp tæng hîp chuÈn bÞ cho kiÓm tran chÊt lîng häc k× I TuÇn 18 - TiÕt 67 12/2008. Ngày so¹n:14 /. «n tËp t¸c phÈm tr÷ t×nh (TiÕp). A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm c¸c t¸c phÈm tr÷ t×nh, th¬ tr÷ t×nh. - Một số đặc điểm chủ yếu của thơ trữ tình. - Môt số thể thơ đã học. - Giá trị nội dung, nghệ thuật của một số tác phẩm trữ tình đã học. 2. KÜ n¨ng: - RÌn c¸c kÜ n¨ng ghi nhí, hÖ thèng ho¸, ph©n tÝch, chøng minh. - C¶m nhËn, ph©n tÝch c¸c t¸c phÈm tr÷ t×nh. 3. Thái độ: - Giáo dục tình yêu thiên nhiên, quê hơng đất nớc. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? ThÕ nµo lµ t¸c phÈm tr÷ t×nh? - Bµi míi: II. LuyÖn tËp.

(103) - Hs đọc yêu cầu bài 1 Bµi tËp 1 ? Nêu nội dung trữ tình trong hai câu - Nỗi lo buồn sâu lắng về đất nớc (đó là tình cảm cao đẹp). th¬ cña NguyÔn Tr·i. ? Những từ ngữ nào thể hiện cảm xúc - Suốt ngày, đêm, đêm ngày, nỗi u t, ngủ ch¼ng yªn, bui, lßng u ¸i… đó. - “Bui”: lo thêng trùc, lo duy nhÊt. ? Tõ “bui” cã gi¸ trÞ nh thÕ nµo. - Dßng thø nhÊt: BiÓu c¶m trùc tiÕp, dïng ? H×nh thøc thÓ hiÖn cña nh÷ng c©u th¬ t¶ vµ kÓ. - Dßng thø hai: BiÓu c¶m gi¸n tiÕp, dïng đó. lối ẩn dụ tô đậm thêm cho tình cảm đợc thể hiÖn ë dßng thø nhÊt. Bµi tËp 2 - T×nh huèng: + Xa quª - HS đọc yêu cầu bài 2 + §Æt ch©n vÒ quª. ? So s¸nh t×nh huèng thÓ hiÖn t×nh yªu quê hơng và cách thể hiện tình cảm đó - Biểu hiện: + Trực tiếp (Cảm nghĩ…) + Gi¸n tiÕp (NgÉu nhiªn…) qua hai bài thơ “Cảm nghĩ trong đêm thanh tÜnh” vµ “NgÉu nhiªn viÕt nh©n - Giäng ®iÖu:+ NhÑ nhµng, s©u l¾ng + Hãm hØnh, ngËm ngïi buæi míi vÒ quª”. Bµi tËp 3. ? So sánh hai bài thơ: Đêm đỗ thuyền ở Phong KiÒu vµ R»m th¸ng giªng vÒ hai vấn đề: cảnh vật đợc miêu tả và tình cảm đợc thể hiện?. * Gièng nhau: - Cảnh vật giống nhau: đêm khuya, trăng, thuyÒn, dßng s«ng. * Kh¸c nhau: - Mµu s¾c kh¸c nhau: Mét bªn lµ yªn tÜnh ch×m trong u tèi. Mét bªn lµ c¶nh sèng động, trong sáng. - §iÓm kh¸c næi bËt lµ chñ thÓ tr÷ t×nh: Mét bªn lµ kÎ l÷ kh¸ch thao thøc kh«ng ngñ v× nçi buån xa xø. Bµi tËp 4 ? H·y lùa chän nh÷ng c©u mµ em cho - Phơng án đúng: a, c, e là đúng? Bµi tËp bæ sung A. T¸c phÈm tr÷ t×nh chØ dïng lèi bµy tá ? Nhận xét nào sau đây không đúng về trực tiếp tình cảm, cảm xúc. B. Ng«n ng÷ trong t¸c phÈm tr÷ t×nh thêng t¸c phÈm tr÷ t×nh ? giµu h×nh ¶nh, giµu søc gîi c¶m. C. Trong t¸c phÈm tr÷ t×nh cã sù xuÊt hiÖn §¸p ¸n: A cña nh©n vËt tr÷ t×nh t¸c gi¶. D. Trong t¸c phÈm tr÷ t×nh cã thÓ cã yÕu tè tù sù vµ miªu t¶. E. Cñng cè - Híng dÉn. ? T×m nh÷ng c©u v¨n biÓu c¶m trùc tiÕp vµ phÐp nghÖ thuËt tiªu biÓu trong v¨n b¶n “Mïa xu©n cña t«i” ? - Häc bµi, hoµn thiÖn c¸c bµi tËp ? - ChuÈn bÞ: ¤n tËp TiÕng ViÖt. TuÇn 18 - TiÕt 68. Ngµy so¹n: 14 /12/2008. «n tËp tiÕng viÖt A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: Hệ thống kiến thức về: cấu tạo từ, từ loại, từ đồng nghĩa, trái nghĩa, tf đồng âm, thành ng÷, tõ H¸n ViÖt, c¸c phÐp tu tõ. 2. KÜ n¨ng: - Giải nghĩa một số yếu tố Hán Việt đã học. - T×m thµnh ng÷ theo yªu cÇu..

(104) 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp cña häc sinh. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: Xen kÏ trong giê häc - Bµi míi:. C©u hái 1 (Sgk, trang 183) 1. Tõ phøc. SGK trang 13, 41 - HS nªu kh¸i niÖm. ? Từ phức đợc phân làm mấy - Ph©n lµm hai lo¹i: Tõ ghÐp - Tõ l¸y lo¹i? ? Nêu khái niệm về từ ghép, từ - HS vẽ sơ đồ, cho ví dụ - Nghĩa của từ láy tạo thành nhờ đặc điểm âm l¸y? thanh cña tiÕng vµ sù hoµ phèi ©m thanh gi÷a c¸c ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tiÕng. 2 §¹i tõ. tõ l¸y? - Dùng để trỏ ngời, vật, hoạt động, tính chất hoặc dùng để hỏi. - §¹i tõ lµm CN, VN phô ng÷ cña côm DT, §T, ? Thế nào là đại từ? TT - Phân làm hai loại: + Đại từ để trỏ ? Vai trò ngữ pháp của đại từ? + Đại từ để hỏi ? Có mấy loại đại từ? ? Nªu kh¸i niÖm vÒ tõ phøc?. C©u hái 2 (Sgk, trang 184). ? LËp b¶ng so s¸nh quan hÖ tõ với danh từ, động từ, tính từ về ý nghÜa vµ chøc n¨ng? - HS vẽ sơ đồ, cho ví dụ.. ? Nªu kh¸i niÖm tõ H¸n ViÖt? ? Tõ ghÐp HV cã mÊy lo¹i? ? Nh÷ng lu ý khi sö dông tõ HV? ? LÊy VD. ? Thế nào là từ đồng nghĩa. Từ đồng nghĩa có mấy loại? ? Tại sao có hiện tợng từ đồng nghÜa. Cho vÝ dô?. Tõ lo¹i ý nghÜa vµ chøc n¨ng ý nghÜa Chøc n¨ng. Danh từ, động tõ, tÝnh tõ. Quan hÖ tõ. BiÓu thÞ ngêi, sù vËt, ho¹t động, tính chất Cã kh¶ n¨ng lµm thµnh phÇn cña côm tõ, cña c©u. BiÓu thÞ ý nghÜa quan hÖ Liªn kÕt c¸c thµnh phÇn cña côm tõ, cña c©u. C©u hái 3 (Sgk, trang 184) - Tiếng để cấu tạo từ HV là yếu tố HV - Có nhiều yếu tố HV đồng âm khác nghĩa. - Tõ ghÐp HV cã 2 lo¹i: §L – CP - Sử dụng từ HV để tạo sắc thái biểu cảm - Kh«ng nªn l¹m dông tõ HV + B¹ch (b¹ch cÇu): tr¾ng + B¸n (bøc tîng b¸n th©n): mét nöa. C©u hái 1 (Sgk, trang 193) - Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoÆc gÇn gièng nhau - Hai loại: đồng nghĩa hoàn toàn và đồng nghĩa kh«ng hoµn toµn. - Hiện tợng đồng nghĩa: do một từ có nhiều nghĩa kh¸c nhau… VD: cuèc1(danh tõ): c¸i cuèc.

(105) cuốc2 (động từ): cái cuốc. ? ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa. Cho vÝ dô?. ? Tìm một số từ đồng nghĩa với mét sè tõ tr¸i nghÜa víi mçi tõ: bÐ (vÒ mÆt kÝch thíc, khèi lîng), th¾ng, ch¨m chØ ?. ? Thế nào là từ đồng âm? ? Phân biệt từ đồng âm với từ nhiÒu nghÜa?. ? ThÕ nµo lµ thµnh ng÷. Thµnh ng÷ gi÷ chøc vô g× trong c©u.Cho vÝ dô? ? Xác định chức vụ cú pháp của thµnh ng÷ trong c¸c c©u sau?. C©u hái 2 (Sgk, trang 193) - Tõ tr¸i nghÜa lµ nh÷ng tõ cã nghÜa tr¸i ngîc nhau - Từ trái nghĩa dùng tạo nên phép đối xứng, XD c¸ch hiÖn tîng t¬ng ph¶n C©u hái 3 (Sgk, trang 193) ®en >< tr¾ng, tèt >< xÊu - bé: + Từ đồng nghĩa: nhỏ + tõ tr¸i nghÜa: to, lín - thắng: + Từ đồng nghĩa: đợc (đợc cuộc, đợc kiện) + tõ tr¸i nghÜa: thua - chăm chỉ: + Từ đồng nghĩa: siêng năng + tõ tr¸i nghÜa: lêi biÕng C©u hái 4 (Sgk, trang 193) - Từ đồng âm là những từ phát âm giống nhau nhng nghÜa kh¸c xa nhau. - Từ đồng âm: khác nhau về ý nghĩa, giống nhau vÒ vá ng÷ ©m. - Tõ nhiÒu nghÜa: mét tõ cã nhiÒu nghÜa kh¸c nhau. C©u hái 5 (Sgk, trang 193) - Thành ngữ là những cụm từ có cấu tạo cố định biÓu thÞ mét ý nghÜa hoµn chØnh. Bác dạy đói cho sạch rách cho thơm. VN §ãi cho s¹c r¸ch cho th¬m lµ ch.lÝ sèng cña ng.ViÖt. CN C©u hái 6 (Sgk, trang 193) - Tr¨m trËn tr¨m th¾ng; Nöa tin nöa ngê; Cµnh vµng l¸ ngäc; MiÖng nam m« bông bå dao g¨m. ? T×m c¸c thµnh ng÷ thuÇn ViÖt đồng nghĩa với các thành ngữ H¸n ViÖt sau? ? Thay thÕ nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm trong c¸c c©u sau ®©y b»ng nh÷ng thµnh ng÷ cã ý nghÜa t¬ng đơng? ? ThÕ nµo lµ ®iÖp ng÷. §iÖp ng÷ cã mÊy d¹ng. Cho vÝ dô?. ? ThÕ nµo lµ ch¬i ch÷. H·y t×m mét sè vÝ dô vÒ c¸c lèi ch¬i ch÷?. C©u hái 7 (Sgk, trang 194) - §ång kh«ng m«ng qu¹nh; Cßn níc cßn t¸t; - Con dại cái mang; Giàu nứt đố đổ vách. C©u hái 8 (Sgk, trang 194) - Điệp ngữ là phép lặp đi lặp lại từ ngữ để làm næi bËt ý nghÜa, g©y c¶m xóc m¹nh - §iÖp ng÷ c¸ch qu·ng - §iÖp ng÷ nèi tiÕp - §iÖp ng÷ chuyÓn tiÕp. C©u hái 9 (Sgk, trang 194) - Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm về nghĩa của từ để tạo sắc thái dí dỏm hài hớc. - Dùng từ đồng âm: Da tr¾ng vç b× b¹ch Rõng s©u ma l©m th©m. + b× b¹ch: (b×: da, b¹ch: tr¾ng) da tr¾ng + l©m th©m: (l©m: rõng, th©m: s©u): rõng s©u.. E. Cñng cè - Híng dÉn. ? Trong câu “Sáng nay, Nam nhặt đợc bao nhiêu là châu chấu”, đại từ “bao nhiêu” dùng để: A. Trá sè lîng B. Hái vÒ sè lîng C. Hái vÒ ngêi, vËt D. Hỏi về hoạt động, tính chất.

(106) §¸p ¸n: A -. Ôn tập kĩ các đơn vị kiến thức, tìm các ví dụ minh hoạ. ChuÈn bÞ mçi thÓ lo¹i mét bµi tËp. Tìm hiểu trớc bài: Chơng trình địa phơng (phầnTiếng Việt) Tù t×m hiÓu xem em hay viÕt sai phô ©m nµo. V× sao em viÕt sai.. TuÇn 18 - TiÕt 69. Ngµy so¹n:15/ 12/ 2008. chơng trình địa phơng phÇn tiÕng vÖt A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: Một số lỗi chính tả do ảnh hởng của cách phát âm địa phơng. 2. KÜ n¨ng: - Phát hiện và sửa lỗi chính tả do ảnh hởng của cách phát âm thờng thấy ở đại phơng. 3. Thái độ: - Giáo dục ý thức dùng từ đúng chuẩn mực. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc * KiÓm tra * Bµi míi:. ? Gv đọc chính tả, hs viết? ? Yªu cÇu hs tù kiÓm tra lÉn nhau vµ nhËn xÐt? ? Cho: x - s ; ch - tr ? ? Cho c¸c tiÕng: giµnh vµ dµnh d· vµ gi· tranh vµ chanh. 1. §äc vµ viÕt chÝnh t¶ …" T«i yªu Sµi Gßn … c©y xanh che chë"… (Minh H¬ng) 2. Bµi tËp ®iÒn tõ a. §iÒn phô ©m ®Çu vµo chç trèng + Tiểu sử >< đối xử + ChiÕn tranh >< qu¶ chanh b. §iÒn tiÕng + Dç dµnh - tranh giµnh + Cho nªn - lªn xuèng + Gi· g¹o - d· man. c. §iÒn tõ theo yªu cÇu ? T×m tªn c¸c loµi c¸ b¾t ®Çu b»ng phô ©m ®Çu lµ: ch hoÆc tr ? - C¸: chÐp, chim, chuèi, tr¾m, tr«i, trª, … - Hs thùc hiÖn… ? Gv yªu cÇu hs th¶o luËn theo nhãm vµ thùc hiÖn ? ? Hs tr×nh bµy, nhËn xÐt; gv đánh giá chung, sửa lỗi nếu có ?. 3. LËp sæ chÝnh t¶ * TËp hîp c¸c tõ m¾c lçi phô ©m ®Çu: - L©ng l©ng - N©ng niu - Sa ng· - Xa x«i… * C¸c tõ thêng m¾c lçi vÒ nguyªn ©m (vÇn) - Hiu qu¹nh - Hu trÝ - K×m kÑp - KiÒm chÕ - Rîu - diÖu - Hu - hiªu…. e. cñng cè - híng dÉn. - ¤n tËp, n¾m ch¾c néi dung kiÕn thøc.

(107) - LËp sæ chÝnh t¶ - TÝch cùc su tÇm c¸c tõ dÔ m¾c lçi chÝnh t¶ - ¤n tËp tæng hîp chuÈn bÞ cho kiÓm tra chÊt lîng cuèi n¨m - ChuÈn bÞ néi dung ch¬ng tr×nh häc k× II.. TuÇn 19 - TiÕt 70 + 71. Ngµy so¹n: 25/12/2008. KiÓm tra häc k× i a. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc: Qua bài kiÓm tra nh»m: - Đánh giá việc nắm bắt các nội dung kiến thức cơ bản đã học trong học kì I, kĩ năng vËn dông theo híng tÝch hîp 3 ph©n m«n: V¨n b¶n - TiÕng viÖt - TËp lµm v¨n. 2. KÜ n¨ng: - Đánh giá khả năng cảm nhận và diễn đạt văn biểu cảm nói riêng, phân môn tập làm v¨n nãi chung. - §¸nh gi¸ c¸c kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ m«n Ng÷ v¨n mét c¸ch tæng hîp, toµn diÖn theo phơng pháp đổi mới kiểm tra đánh giá. 3. Thái độ: - Giáo dục ý thức làm bài độc lập, tự giác. B. ph¬ng ph¸p. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc * KiÓm tra * Bµi míi:. b. chuÈn bÞ:. - Gv: Ra đề, xây dựng đáp án-biểu điểm đảm bảo sát với chơng trình, các đối tợng học sinh - Hs: ¤n tËp tæng hîp. c. TiÕn tr×nh d¹y - häc:. * Tæ chøc. * KiÓm tra: kiÓm tra sÜ sè. * Bµi míi: I. đề bài C©u 1 : Thµnh ng÷ lµ g× ? Cho vÝ dô minh ho¹ ? C©u 2 : §Æt mét c©u víi mçi tõ sau: cÇn cï, cæ tÝch, lung linh, quª h¬ng ? C©u 3 : a, ChÐp l¹i theo trÝ nhí hai c©u th¬ cuèi bµi th¬ "C¶nh khuya" cña Hå ChÝ Minh ? b, Gạch chân dới các từ ngữ là phép Điệp ngữ trong hai câu thơ trên và cho biết đó là ®iÖp ng÷ g× ? C©u 4 : C¶m nghÜ vÒ bµi ca dao: Chiều chiều ra đứng ngõ sau Tr«ng vÒ quª mÑ ruét ®au chÝn chiÒu. II. đáp án - biểu điểm C©u 1 (1 ®iÓm): - Thành ngữ: là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh (0.5 ®iÓm) - Lấy đợc ví dụ về Thành ngữ (0.5 điểm).Ví dụ: Cá nằm trên thớt, Mèo mả gà đồng, … C©u 2 (2 ®iÓm): - Đặt đợc câu đúng về ngữ pháp, lôgic, nội dung phù hợp, có ý nghĩa. - Mỗi câu đúng đợc: (0.5 điểm). C©u 3 (2 ®iÓm): a, ChÐp chÝnh x¸c hai c©u th¬: C¶nh khuya nh vÏ ngêi cha ngñ /Cha ngñ v× lo nçi níc nhµ - (1 ®iÓm); sai 1 lçi trõ 0.2 ®iÓm. b, - Xác định đợc phép điệp ngữ là: cha ngủ - cha ngủ  đợc (0.5 điểm).

(108) - Là điệp ngữ chuyển tiếp hoặc điệp vòng  đợc (0.5 điểm) C©u 4 (5 ®iÓm): * Yªu cÇu: - KiÓu bµi: BiÓu c¶m vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc - Đối tợng: Biểu cảm về bài ca dao "Chiều chiều ra đứng ngõ sau/Trông về quê mẹ ruét ®au chÝn chiÒu" - Néi dung: + Cảm nhận về tình thơng yêu, nỗi nhớ quê, nhớ cha, nhớ mẹ, nhớ gia đình, nhớ… cùng với bao nỗi cô đơn, buồn tủi của ngời con gái lấy chồng xa trong bài ca dao. + Cảm xúc đợc biểu cảm phải trong sáng, tự nhiên; tình cảm cao đẹp, giàu tính nhân v¨n. + C¶m nhËn vÒ nghÖ thuËt cña bµi ca dao: ng«n ng÷, giäng ®iÖu, … - H×nh thøc: + Bài văn phải có bố cục 3 phần đầy đủ, rõ ràng. + Tr×nh bµy khoa häc, l«gic, m¹ch l¹c. + Ch÷ viÕt s¹ch sÏ, s¸ng sña.. * Dµn bµi: - Më bµi (1 ®iÓm): Giíi thiÖu bµi ca dao, hoµn c¶nh tiÕp xóc, nh÷ng c¶m nhËn chung - Th©n bµi (3 ®iÓm): + C¶m nhËn vÒ thêi gian, kh«ng gian + Cảm nhận về nhân vật với hình dáng, hành động, tâm trạng… + C¶m nhËn vÒ giäng ®iÖu, nhÞp ®iÖu bµi th¬. - KÕt bµi (1 ®iÓm): Nh÷ng Ên tîng chung, c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm. * BiÓu ®iÓm:. + §iÓm 5 - 4: - Bài viết đảm bảo đầy đủ các yêu cầu trên. - Không hoặc mắc ít lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu, liên kết, diễn đạt,… - Ch÷ viÕt s¹ch sÏ, s¸ng sña. + §iÓm 3 - 2: - Bài viết cơ bản đáp ứng đợc các yêu cầu trên. - Mắc một số lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu, liên kết, diễn đạt,… + §iÓm 1: - Bài viết không đáp ứng đợc các yêu cầu trên. - Mắc nhiều lỗi về chính tả, dùng từ, đặt câu, liên kết, diễn đạt, … E. cñng cè - híng dÉn: - Thu bµi, kiÓm sè bµi. - VÒ nhµ lµm l¹i bµi kiÓm tra häc k× vµo vë bµi tËp. - ChuÈn bÞ cho giê tr¶ bµi. - Chuẩn bị sách vở, đồ dùng học tập cho học kì II - Xem tríc néi dung tuÇn 20.. TuÇn 19 - TiÕt 72 a. môc tiªu. Ngµy so¹n: 27/12/2008. tr¶ bµi kiÓm tra häc k× i. 1. KiÕn thøc: - Giúp HS thấy đợc năng lực của mình trong việc làm kiểm tra tổng hợp môn Ngữ văn - Tự đánh giá đợc đúng u, khuyết điểm của mình về kiến thức ba phân môn nói chung, kĩ năng lập ý, bố cục, vận dụng, cách diễn đạt... bài tập làm văn nói riêng. Từ đó rút kinh nghiệm, sửa lỗi để bài kiểm tra lần sau đợc hoàn chỉnh hơn. 2. KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng söa sai. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch.

(109) - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, thèng kª mét sè lçi - HS: Xem lại đề bài. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KiÓm tra: miÔn - Bµi míi:. I. đề bài C©u 1 : Thµnh ng÷ lµ g× ? Cho vÝ dô minh ho¹ ? C©u 2 : §Æt mét c©u víi mçi tõ sau: cÇn cï, cæ tÝch, lung linh, quª h¬ng ? C©u 3 : a, ChÐp l¹i theo trÝ nhí hai c©u th¬ cuèi bµi th¬ "C¶nh khuya" cña Hå ChÝ Minh ? b, Gạch chân dới các từ ngữ là phép Điệp ngữ trong hai câu thơ trên và cho biết đó là ®iÖp ng÷ g× ? C©u 4 : C¶m nghÜ vÒ bµi ca dao: Chiều chiều ra đứng ngõ sau Tr«ng vÒ quª mÑ ruét ®au chÝn chiÒu. II. đáp án - biểu điểm C©u 1 (1 ®iÓm): - Thành ngữ: là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh (0.5®) - Lấy đợc ví dụ về Thành ngữ (0.5 điểm).Ví dụ: Cá nằm trên thớt, Mèo mả gà đồng, … C©u 2 (2 ®iÓm): - Đặt đợc câu đúng về ngữ pháp, lôgic, nội dung phù hợp, có ý nghĩa. - Mỗi câu đúng đợc: (0.5 điểm). C©u 3 (2 ®iÓm): a, ChÐp chÝnh x¸c hai c©u th¬: C¶nh khuya nh vÏ ngêi cha ngñ /Cha ngñ v× lo nçi níc nhµ - (1 ®iÓm); sai 1 lçi trõ 0.2 ®iÓm. b, - Xác định đợc phép điệp ngữ là: cha ngủ - cha ngủ  đợc (0.5 điểm) - Là điệp ngữ chuyển tiếp hoặc điệp vòng  đợc (0.5 điểm) C©u 4 (5 ®iÓm): * Yªu cÇu: - KiÓu bµi: BiÓu c¶m vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc - Đối tợng: Biểu cảm về bài ca dao "Chiều chiều ra đứng ngõ sau/Trông về quê mẹ ruét ®au chÝn chiÒu" - Néi dung: + Cảm nhận về tình thơng yêu, nỗi nhớ quê, nhớ cha, nhớ mẹ, nhớ gia đình, nhớ… cùng với bao nỗi cô đơn, buồn tủi của ngời con gái lấy chồng xa trong bài ca dao. + Cảm xúc đợc biểu cảm phải trong sáng, tự nhiên; t/cảm cao đẹp, giàu tính nhân văn. + C¶m nhËn vÒ nghÖ thuËt cña bµi ca dao: ng«n ng÷, giäng ®iÖu, … - H×nh thøc: + Bài văn phải có bố cục 3 phần đầy đủ, rõ ràng. + Tr×nh bµy khoa häc, l«gic, m¹ch l¹c. + Ch÷ viÕt s¹ch sÏ, s¸ng sña. * Dµn bµi: - Më bµi (1 ®iÓm): Giíi thiÖu bµi ca dao, hoµn c¶nh tiÕp xóc, nh÷ng c¶m nhËn chung - Th©n bµi (3 ®iÓm): + C¶m nhËn vÒ thêi gian, kh«ng gian + Cảm nhận về nhân vật với hình dáng, hành động, tâm trạng… + C¶m nhËn vÒ giäng ®iÖu, nhÞp ®iÖu bµi th¬. - KÕt bµi (1 ®iÓm): Nh÷ng Ên tîng chung, c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm. IV. NhËn xÐt chung 1. ¦u ®iÓm - Đa số HS xác định đợc yêu cầu của đề bài, biết vận dụng kiến thức tích hợp cả 3 ph©n m«n, n¾m ch¾c kiÕn thøc cña c¶ ba ph©n m«n: v¨n b¶n, tiÕng viÖt vµ tËp lµm v¨n. - Bµi lµm v¨n cã bè côc râ rµng; c¸c ý, c¸c ®o¹n m¹ch l¹c, khoa häc; bµi lµm cã c¶m xóc. - Một số bài diễn đạt tốt..

(110) 2. Nhîc ®iÓm - NhiÒu bµi viÕt nÆng vÒ miªu t¶, c¶m xóc mê nh¹t, cha biÕt biÓu c¶m vÒ mét TPVH. - NhiÒu bµi viÕt s¬ sµi, kh«ng biÕt liªn kÕt ®o¹n khiÕn bµi viÕt rêi r¹c. - Mét sè em viÕt ch÷ xÊu, tr×nh bµy cÈu th¶, mÊt lçi chÝnh t¶, dïng tõ sai tõ… V. Tr¶ bµi - Söa lçi 1. Tr¶ bµi - GV đọc một số bài viết tốt đề hs tham khảo và đọc một số bài viết yếu đề hs rút kinh nghiÖm. 2. Söa lçi. - GV híng dÉn hs söa nh÷ng lçi sai. - ViÕt sai chÝnh t¶ D. Cñng cè - Híng dÉn. - GV nhËn xÐt giê phÇn ch÷a bµi cña häc sinh. - Về nhà viết lại những đoạn văn diễn đạt yếu, không đúng. - Chuẩn bị sách vở, đồ dùng học tập cho học kì II - Soạn: Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.. K× II TuÇn 20 - TiÕt 73 V¨n b¶n:. Ngµy so¹n: 29/12/2008. tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn và lao động sản xuất. A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm tôc ng÷. - Néi dung t tëng, ý nghÜa triÕt lÝ vµ h×nh thøc nghÖ thuËt cña nh÷ng c©u tô ng÷ trong bµi häc. 2. KÜ n¨ng: - Đọc – hiểu, phân tích các lớp nghĩa của thiên nhiên và lao động sản xuất. - Vận dụng đợc ở mức độ nhất định một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất vào đời sống. 3. Thái độ: - Giáo dục ý thức lao động, học tập. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc líp * KiÓm tra bµi cò * Bµi míi HS đọc chú thích * SGK trang 3. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tôc ng÷?. T×m hiÓu chó thÝch: 2, 3, 6. ? V¨n b¶n nµy gåm 8 c©u tôc ng÷, cã thÓ chia làm mấy chủ đề, nội dung của từng. I- Giíi thiÖu chung - VÒ h×nh thøc: Lµ c©u nãi, ng¾n gän, bÒn v÷ng, cã h×nh ¶nh vµ nhÞp ®iÖu. - Về nội dung: Diễn đạt những kinh nghiÖm, c¸ch nh×n nhËn cña con ngêi đối với các lĩnh vực tự nhiên và xã hội. - VÒ sö dông: VËn dông vµo mäi ho¹t động của đời sống. II- §äc hiÓu v¨n b¶n 1. §äc - chó thÝch. - Tõ c©u 1 – 4: Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn. - Từ câu 5 – 8: Tục ngữ về lao động.

(111) chủ đề? ? T¹i sao cã thÓ gép c¸c c©u tôc ng÷ trªn vµo cïng mét v¨n b¶n?. s¶n xuÊt. - Chóng cã nh÷ng ®iÓm gÇn gòi vÒ néi dung (thiên nhiên và lao động) và hình thức diễn đạt (ngắn gọn, có vần nhịp và đều do nhân dân sáng tạo và truyền miÖng). 2. Ph©n tÝch: a. Tục ngữ đúc rút kinh nghiệm từ thiªn nhiªn Câu 1: HS đọc. 1. - Tháng năm đêm ngắn ? Néi dung c©u tôc ng÷ nãi g×? Th¸ng mêi ngµy ng¾n (©m lÞch). ? Cách diễn đạt của câu tục ngữ này có gì - Nhệ thuật đối, cách nói quá: cha nằm đã sáng, cha cời đẫ tối. đặc biệt. Tác dụng? - Nhấn mạnh, gây ấn tợng độc đáo, khó quªn. ? Cã thÓ vËn dông kinh nghiÖm cña c©u tôc - C¸ch sö dông thêi gian, s¾p xÕp c«ng viÖc, gi÷, g×n søc khoÎ. ng÷ nµy trong trêng hîp nµo? 2.- §ªm nhiÒu sao: h«m sau trêi n¾ng §ªm Ýt sao: h«m sau trêi ma. C©u 2 - VÇn lng: v¾ng – n¾ng -> dÔ nhí, dÔ ? Gi¶i thÝch nghÜa cña hai vÕ trong c©u? ? NhËn xÐt cña em vÒ vÇn cña c©u tôc ng÷? thuéc - Tr«ng sao: ®o¸n thêi tiÕt ma n¾ng. ? Kinh nghiệm đợc đúc kết từ hiện tợng - Nh×n sao dù ®o¸n thêi tiÕt, s¾p xÕp nµo? c«ng viÖc. GV lu ý: không phải lúc nào cũng đúng tuyệt đối. ? Kinh nghiÖm cña c©u tôc ng÷ nµy gióp ta 3. – R¸ng mì gµ: s¾c vµng mµu mì gµ ®iÒu g×? xuÊt hiÖn ë phÝa ch©n trêi. C©u 3 ? C©u tôc ng÷ cã mÊy vÕ? Gi¶i nghÜa tõng - Cã nhµ th× gi÷: tr«ng nhµ, gi÷ nhµ cña m×nh. vÕ? -> Khi ch©n trêi xuÊt hiÖn r¸ng vµng mµu mì gµ th× ph¶i coi gi÷ nhµ cöa. ? NghÜa cña c¶ c©u? - Trªn trêi xuÊt hiÖn r¸ng vµng: s¾p cã b·o. ? Kinh nghiÖm cña c©u tôc ng÷ lµ g×? - Dự đoán: có ý thức chủ động giữ gìn ? T¸c dông cña c©u tôc ng÷? ? Em cã biÕt c©u tôc ng÷ nµo kh¸c cã cïng nhµ cöa, hoa mµu. kinh nghiÖm nµy? Th¸ng b¶y heo may, chuån chuån bay th× 4. b·o. - KiÕn bß vµo th¸ng b¶y: s¾p cã lôt. C©u 4 - C«n trïng nh¹y c¶m víi thêi tiÕt: trêi ? NghÜa cña c©u tôc ng÷ lµ g×? sắp ma kiến kéo ra để tránh nớc. ? Kinh nghiệm đó dựa trên cơ sở nào? - Quan s¸t tØ mØ nh÷ng biÓu hiÖn nhá ? Kinh nghiệm dân gian đợc bắt nguồn từ của thiên nhiên. b. Tôc ng÷ vÒ kinh nghiÖm trong l®sx ®©u? 5. - Đất đợc coi nh vàng, quý nh vàng. C©u 5 Tấc đất: nhỏ ? Gi¶i thÝch nghÜa c©u nµy? TÊc vµng: rÊt lín (®o b»ng c©n tiÓu li). GV giải thích đơn vị đo lờng trong dân gian: 1 tÊc B¾c Bé = 2,4m, 1 tÊc Trung Bé - LÊy c¸i rÊt nhá so víi c¸i rÊt lín. - Giá trị của đất. =3,3m. - §Êt quý gi¸ v× nu«i sèng con ngêi, n¬i ? T¸c dông nhÊn m¹nh ®iÒu g×? ngời ở, nhờ lao động, đổ xơng máu mới có đất và bảo vệ đợc. ? T¹i sao d©n gian l¹i nãi nh vËy? ? Em đã đợc học văn bản nào nói về giá trị Đất là loại vàng sinh sôi. - Phê phán hiện tợng lãng phí đất, đề của đất? Truyện ngụ ngôn: “Lão nông và các con”. cao gí trị của đất. ? C©u nµy thêng sö dông trong trêng hîp 6. – Thø nhÊt nu«i c¸ nµo? Thø nh× lµm vên C©u 6 Thø ba lµm ruéng. ? ChuyÓn c©u tôc ng÷ nµy sang tiÕng ViÖt? - C¸c céng viÖc ®em l¹i lîi Ých theo thø tù. ? ý nghÜa c©u tôc ng÷ nµy lµ g×? GV lu ý trờng hợp đúng và không đúng..

(112) ? C©u nµy gióp con ngêi ®iÒu g×? C©u 7 ? NghÜa cña c©u nµy lµ g×? ? Kinh nghiệm đó giúp ngời dân nh thế nµo? C©u 8 Cho HS gi¶i nghÜa tõ. ? Kinh nghiệm đợc đúc kết trong câu này lµ g×? ? Tõ c¸c c©u trong v¨n b¶n, em h·y chØ ra một số đặc điểm về cách diễn đạt của tục ng÷? ? Néi dung, ý nghÜa c¸c c©u tôc ng÷ lµ g×?. ? Su tÇm thªm mét sè c©u tôc ng÷ néi dung ph¶n ¸nh vÒ ma, giã, b·o lôt?. - BiÕt khai th¸c tèt ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh tự nhiên để tạo ra của cải vật chất. 7. - Khẳng định thứ tự quan trọng của các yếu tố đối với nghề trồng lúa nớc. - Thấy đợc tầm quan trọng và mối quan hÖ cña c¸c yÕu tè. 8. - Th×: thêi vô - Thục: đất đã đợc khai phá, chăm bón. - Trong trồng trọt cần đảm bảo hai yếu tố: thời vụ và đất đai. 3. Tæng kÕt: - Ngắn gọn (nhng nội dung không đơn gi¶n). - Vần lng. Các vế đối xứng nhau. - Hình ảnh sinh động, cụ thể. - Nªu nh÷ng kinh nghiÖm vÒ thiªn nhiên và lao động sản xuất. * Ghi nhí SGK trang 5. III. LuyÖn tËp: - Lµm ruéng ¨n c¬m n»m, nu«i t»m … đứng. - Nhai kÜ no l©u, cµy s©u tèt lóa. - Bao giờ cho đến tháng ba Hoa g¹o rông xuèng th× tra h¹t võng. - Tr¨ng quÇng trêi h¹n, tr¨ng t¸n trêi ma.. E. Cñng cè- Híng dÉn:. - Tục ngữ bao gồm nghĩa đen và nghĩa bóng, do đó khi tìm hiểu tục ngữ ta phải chú đến cả hai nghĩa. VÝ dô: “L¹t mÒm buéc chÆt”: + NghÜa ®en: Sîi l¹t chÎ máng, ng©m níc cho mÒm, mèi buéc sÏ bÒn chÆt. + Nghĩa bóng: Ai mềm mỏng , khéo léo trong quan hệ giao tiếp thì dễ đạt đợc mục đích. - Học bài, nắm đợc nội dung của các câu tục ngữ. - BiÕt vËn dông c¸c c©u tôc ng÷ vµo trong cuéc sèng. - Soạn bài: Chơng trình địa phơng. TuÇn 20 - TiÕt 74 30/12/2008. Ngµy so¹n:. chơng trình địa phơng (PhÇn v¨n & tËp lµm v¨n) A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Yêu cầu của việc su tầm tục ngữ, ca dao địa phơng. - Cách thức su tầm tục ngữ, ca dao địa phơng. 2. KÜ n¨ng: - Biết cách su tầm tục ngữ, ca dao địa phơng. - Biết cách tìm hiểu tục ngữ, ca dao địa phơng ở một mức độ nhất định. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng yªu tôc ng÷, ca dao. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng.

(113) - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là tục ngữ. Hãy phân tích một câu tục ngữ mà em đã đợc học? ? Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña nh÷ng bµi tôc ng÷ vÒ: Thiªn nhiên và lao động sản xuất. * Bµi míi: I- Néi dung thùc hiÖn 1. Néi dung: - Yªu cÇu su tÇm ca dao, d©n ca, tôc ng÷ GV nªu ý nghÜa cña viÖc su tÇm. 2. ý nghÜa: - RÌn tÝnh kiªn tr×. - ChÞu khã häc hái, thu lîm. - Có tri thức về địa phơng. - RÌn luyÖn ý thøc khoa häc vµ biÕt lùa chän s¾p xÕp khoa häc. GV nãi râ yªu cÇu. 3. Yªu cÇu - Su tầm các câu có nội dung về địa phơng: đất, ngêi, phong tôc, tËp qu¸n, di tÝch… - Ph¹m vi: khu vùc B¾c Bé. ? Em h·y ph©n biÖt ca dao, d©n - Sè lîng: 20 c©u. ca, tôc ng÷? II- §èi tîng su tÇm Ca dao – D©n ca GV lu ý: ThÕ nµo lµ c©u ca dao ? ? ThÕ nµo lµ ca dao, tôc ng÷ lu hành ở địa phơng, về địa phơng?. - lµ lêi th¬ cña nh÷ng bµi d©n ca - thiªn vÒ tr÷ t×nh - biÓu hiÖn thÕ giíi néi t©m cña con ngêi.. Tôc ng÷ - lµ c©u nãi - thiªn vÒ duy lÝ - diễn đạt kinh nghiÖm.. ? Cã thÓ su tÇm ë ®©u? - Phạm vi sử dụng trong địa phơng. - Nói về địa phơng, đề cập tới: đất, ngời… GV híng dÉn.. III- Nguån su tÇm - Hỏi cha mẹ ngời địa phơng, ngời già, nghệ nh©n, nhµ v¨n… - Sách báo ở địa phơng. - Bé su tËp vèn cã phÇn tôc ng÷, ca dao vèn cã vÒ địa phơng mình. IV- C¸ch su tÇm - Cã vë (sæ tay) - Mçi lÇn su tÇm, chÐp vµo - Khi đủ số lợng thì phân loại theo thể loại - C¸c c©u cïng lo¹i xÕp theo thø tù ch÷ c¸i A B C…. E. Cñng cè - Híng dÉn:. GV: NhÊn m¹nh tÇm quan träng cña viÖc su tÇm. - ChuÈn bÞ su tÇm 10 bµi ®Çu cña häc k× II. - Phân loại và nộp vào tuần tiếp theo sau đó. - ChuÈn bÞ tríc: Tôc ng÷ vÒ con ngêi x· héi - So¹n bµi: T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn. ______________________________________________.

(114) TuÇn 20 - TiÕt 75 31/12/2008 TËp lµm v¨n. Ngµy so¹n:. t×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm v¨n b¶n nghÞ luËn. - Nhu cầu nghị luận trong đời sống. - Những đặc điểm chung của văn bản nghị luận. 2. KÜ n¨ng: Nhận biết văn bản nghị luận khi đọc sách báo, chuẩn bị để tiếp tục tìm hiểu sâu, kĩ h¬n vÒ kiÓu v¨n b¶n quan träng nµy. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp vµ yªu tÝch thÓ lo¹i v¨n nghÞ luËn. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc líp: * Kiểm tra bài cũ: ? Em đã học đợc các thể văn nào ? * Bµi míi:. I- Nhu cÇu nghÞ luËn vµ v¨n b¶n nghÞ luËn 1. Nhu cÇu nghÞ luËn a. VÝ dô: Sgk trang 7 b. NhËn xÐt: ? Trong đời sống, em có thể thờng - Trong đời sống ta thờng gặp những câu hỏi gặp những vấn đề và những câu hỏi kiểu nêu vấn đề nh: sau kh«ng? ? V× sao em ®i häc? ? V× sao con ngêi cÇn ph¶i cã b¹n bÌ? … - Hs thùc hiÖn. Gv gi¸m s¸t, uèn n¾n. ? H·y nªu thªm nh÷ng c©u hái nh VÝ dô: trªn? ? ThÕ nµo lµ t×nh b¹n? ? Đọc sách để làm gì? … ? Víi nh÷ng c©u hái nh vËy, em cã - Kh«ng. VÝ dô: thể trả bằng những kiểu văn bản đã + B¹n lµ g× ? Kh«ng thÓ kÓ vÒ mét ngêi b¹n học đợc không ? Vì sao? cô thÓ. + Hót thuèc l¸ cã h¹i. Kh«ng thÓ kÓ chuyÖn mét ngêi hót thuèc l¸, kh«ng thuyÕt phôc. - V× : ph¶i tr¶ lêi b»ng lÝ lÏ, kh¸i niÖm, dÉn chøng míi hiÓu vµ tin. ? Qua đó em có nhận xét gì về nhu * Văn bản nghị luận tồn tại khắp nơi trong đời cầu nghị luận trong đời sống? sèng x· héi. c. Ghi nhí 1 2. ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn HS đọc văn bản Chống nạn thất học a. Ví dụ: Sgk, trang 7&8. b. NhËn xÐt: SGK trang 7. * Mục đích: ? Bác Hồ viết bài này nhằm mục đích - Thấy rõ cần phải chống nạn thất học, nâng cao d©n trÝ, cã kthøc tgia vµo c«ng cuéc xd ng× (híng tíi ai, nãi víi ai)? íc nhµ, * §èi tîng tiÕp nhËn: ? V¨n b¶n híng tíi ai? - Híng tíi nh©n d©n ViÖt Nam: nh¾c nhë nh©n d©n cïng häc tËp. ? Bài viết nói về vấn đề gì (nêu ra - Ph¶i n©ng cao d©n trÝ: luËn ®iÓm. những ý kiến nào để thể hiện mục Ph¶i cã kiÕn thøc: luËn ®iÓm. đích ấy)? - §Æc ®iÓm cña c©u mang luËn ®iÓm: c©u.

(115) khẳng định, nêu một ý kiến, một t tởng. * LÝ lÏ: + T×nh tr¹ng thÊt häc, l¹c hËu tríc C¸ch m¹ng th¸ng T¸m. + Những điều kiện cần phải có để ngời dân tham gia x©y dùng níc nhµ. + Nh÷ng kh¶ n¨ng thùc tÕ trong viÖc chèng n¹n thÊt häc. - Ngêi biÕt ch÷ d¹y cho ngêi cha biÕt ch÷. - Các tình huống cụ thể để học tập. - Phô n÷ cµng ph¶i häc. * Xác lập cho ngời đọc, ngời nghe một t tởng, quan điểm nào đó. - LuËn ®iÓm râ rµng - Cã lÝ lÏ - Cã dÉn chøng * Đó là một vấn đề có ýnghĩa rất lớn đối với níc ta sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m. c. Ghi nhí: SGK trang 9. ? §Ó ý kiÕn cã søc thuyÕt phôc, bµi viÕt nªu lªn nh÷ng lÝ lÏ nµo. H·y liÖt kª c¸c lÝ lÏ Êy? ? Vì sao phải biết đọc, biết viết?. ? ViÖc chèng n¹n mï ch÷ cã thÓ thùc hiện đợc không? ? Văn nghị luận viết để làm gì? ? Muèn x¸c lËp t tëng, quan ®iÓm cho ngời đọc văn nghị luận phải có yªu cÇu nh thÕ nµo? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ quan ®iÓm, t tëng trong bµi viÕt cña B¸c?. E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? Nhận định nào sau đây không đúng với đặc điểm văn nghị luận: A, Nhằm tái hiện sự việc, ngời, vật, cảnh một cách sinh động B. Nhằm thuyết phục ngời đọc - nghe về một ý kiến, một quan điểm, một nhận xét nào đó C. LuËn ®iÓ râ rµng, lËp luËn chÆt chÏ, dÉn chøng thuyÕt phôc D. ý kiÕn, quan ®iÓm, nhËn xÐt nªu lªn trong v¨n nghÞ luËn ph¶i híng tíi gi¶i quyÕ những vấn đề có thực trong đời sống thì mới có nghĩa - Học thuộc ghi nhớ, nắm đợc nội dung. - Lµm bµi tËp. - ChuÈn bÞ phÇn luyÖn tËp: TuÇn 21 - TiÕt 76 so¹n:05/01/2009. Ngµy. t×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn A. Môc tiªu. (TiÕp theo). 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm v¨n b¶n nghÞ luËn. - Nhu cầu nghị luận trong đời sống. - Những đặc điểm chung của văn bản nghị luận. 2. KÜ n¨ng: Nhận biết văn bản nghị luận khi đọc sách báo, chuẩn bị để tiếp tục tìm hiểu sâu, kĩ h¬n vÒ kiÓu v¨n b¶n quan träng nµy. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp vµ yªu tÝch thÓ lo¹i v¨n nghÞ luËn. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC:? ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn? V¨n nghÞ luËn thêng gÆp ë c¸c d¹ng nµo? - Bµi míi:. HS đọc bài tập: Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội. ? §©y cã ph¶i lµ v¨n nghÞ luËn kh«ng.. II. LuyÖn tËp Bµi 1: - Trong bµi tuy cã kÓ mét sè thãi quen xÊu.

(116) V× sao?. nhng thùc chÊt lµ v¨n nghÞ luËn. V× bµi viÕt bµy tá ý kiÕn, quan ®iÓm cña t¸c gi¶. ? Tác giả đề xuất ý kiến gì? - ý kiến: Cần tạo ra thói quen tốt trong đời ? Nh÷ng dßng, c©u v¨n nµo thÓ hiÖn ý sèng x· héi. kiến đó? - C©u : “cã thãi quen tèt vµ thãi quen xÊu”, “ mỗi ngời, mỗi gia đình…. Cho XH” ? Để thuyết phục ngời đọc, tác giả nêu * Dẫn chứng: ra nh÷ng lÝ lÏ vµ dÉn chøng nµo? - Thói quen tốt: dậy sớm, đúng hẹn. - Thãi quen xÊu: hót thuèc l¸, hay c¸u giËn, mÊt trËt tù, g¹t tµn bõa b·i, vøt r¸c bõa b·i. * LÝ lÏ: - Vì đã thành thói quen nên rất khó bỏ - Thãi qen nµy thµnh tÖ n¹n. - Tạo đợc thói quen tốt là rất khó nhng nhiÖm thãi quen xÊu th× dÔ. ? Vấn đề mà bài viết đặt ra em thấy có - Tán thành. Vì: Vấn đề rất có ý nghĩa đối cÇn thiÕt trong cuéc sèng kh«ng? Em với mọi ngời, đối với xã hội nhằm xây dựng cã t¸n thµnh víi ý kiÕn cña bµi viÕt mét x· héi v¨n minh, lÞch sù, cã v¨n ho¸. kh«ng? V× sao. - HS liên hệ thực tế trong đời sống. ? Theo em bµi v¨n cã bè côc ntn? Giíi Bµi 2: Më bµi: Nªu thãi quen tèt, xÊu. h¹n, nhiÖm vô cña tõng phÇn? - Th©n bµi: §o¹n 2, 3, 4; nªu t¸c h¹i cña nh÷ng thãi quen xÊu. - KÕt bµi: Híng tíi viÖc h×nh thµnh thãi quen tèt. Bµi 3: - GV: Yªu cÇu HS chØ ra nh÷ng t tëng , quan - HS su tÇm hai ®o¹n v¨n nghÞ luËn, ®iÓm trong bµi viÕt. chÐp vµo vë - GV: Uèn n¾n, söa ch÷a. Bµi 4: - Bµi v¨n: Hai biÓn hå - Hs đọc văn bản ? Theo em bµi v¨n trªn lµ v¨n b¶n tù sù - V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i nghÞ luËn: Cã kÓ vÒ hai c©u chuyÖn hai biÓn hå ë Pa-le-xti nhng hay nghÞ luËn? đều nhằm mục đích nêu lên một t tởng, một ? Mục đích của văn bản là gì? quan ®iÓm: cuéc sèng cÇn ph¶i biÕt sÎ chia, réng më, kh«ng chØ gi÷ riªng cho m×nh. - §o¹n 1, 2: Nªu dÉn chøng vÒ hai biÓn hå. - §o¹n 3, 4: Nªu luËn ®iÓm. - Hai biÓn hå -> 2 c¸ch sèng cña con ngêi. ? VËy h×nh ¶nh hai biÓn hå cã ý nghÜa Bµi tËp bæ sung g×? §¸p ¸n: C V×: - §¸p ¸n A vµ B sö dông v¨n kÓ chuyÖn ? Trong c¸c trêng hîp sau ®©y, trêng hợp nào cần dùng văn nghị luận để biểu và miêu tả. - §¸p ¸n C, ngêi viÕt ph¶i cã luËn ®iÓm, đạt ? Vì sao ? lí lẽ, dẫn trình bày cho ngời đọc và ngời A.Nh¾c l¹i mét kØ niÖm vÒ t×nh b¹n. nghe vÒ t×nh b¹n. B.Giíi thiÖu vÒ ngêi b¹i cña m×nh. VÝ dô: Quan ®iÓm thÕ nµo lµ t×nh b¹n trong C.Tr×nh bµy quan ®iÓm vÒ t×nh b¹n. s¸ng, lµnh m¹nh (phï hîp víi nhau vÒ quan niệm sống; bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau; ch©n thµnh, tin cËy vµ cã tr¸ch nhiÖm víi nhau; thông cảm, đồng cảm sâu sắc với nhau). E.Cñng cè - Híng dÉn. - Học bài, nắm đợc nội dung. - Bæ sung nh÷ng phÇn bµi tËp cßn thiÕu. - Xem tríc bµi: §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn. - ChuÈn bÞ: Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi. ___________________________________ TuÇn 21 - TiÕt 77 so¹n:06/01/2009. Ngµy.

(117) V¨n b¶n:. tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Néi dung cña tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi. - §Æc ®iÓm h×nh thøc cña tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi. 2. KÜ n¨ng: - Cñng cè, bæ sung thªm hiÓu biÕt vÒ tôc ng÷. - Vận dụng ở một mức độ nhất định tục ngữ về con ngời và xã hội trong đời sống. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc nh×n nhËngi¸ trÞ con ngêi, biÕt c¸ch sèng, c¸ch øng xö trong cuéc sèng hµng ngµy. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Đọc thuộc lòng văn bản: Tục ngữ về lao động sản xuất? - Bµi míi: - GV cho HS nắm qua về chủ đề của nh÷ng c©u tôc ng÷ trong bµi. GV hớng dẫn HS đọc văn bản, kiểm tra việc đọc chú thích. ? Em h·y ph©n lo¹i nh÷ng c©u tôc ng÷ trong bài thành các chủ đề chính?. Cho HS nh¾c l¹i c¸ch gi¶i thÝch tõ “mÆt”. ? C©u tôc ng÷ dïng nghÖ thuËt g×. Nªu nội dung, ý nghĩa của nó (đề cao giá trị cña ai)? ? Bµi häc mµ c©u tôc ng÷ nªu lªn lµ g×. ? Trong đời sống hiện nay, em thấy có nh÷ng viÖc lµm hoÆc biÓu hiÖn nµo chøng tá t¸c dông c©u tôc ng÷? ? ThÕ nµo lµ “gãc con ngêi”? ? Con ngời đợc nhìn nhận trên phơng diÖn nµo? ? NghÜa cña c©u tôc ng÷ lµ g×? ? Bµi häc mµ em rót ra lµ g×? ? Về hình thức câu này có gì độc đáo? T¸c dông cña nã? ? ý cña c¶ c©u tôc ng÷ lµ g×? ? Kinh nghiệm sống nào đợc đúc kết từ c©u tôc ng÷?. I. Giíi thiÖu chung §©y lµ nh÷ng c©u tôc ng÷ nªu kinh nghiÖm cña d©n gian vÒ con ngêi vµ x· héi, mang nh÷ng bµi häc cho con ngêi vÒ c¸ch øng xö trong cuéc sèng. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1.§äc vµ chó thÝch - Chó ý c¸ch ng¾t nhÞp. 2. Bè côc - C©u1, 2, 3: nãi vÒ phÈm chÊt, gi¸ trÞ cña con ngêi. - C©u 4, 5, 6: nãi vÒ viÖc häc tËp, tu dìng. - C©u 7, 8, 9: nãi vÒ quan hÖ øng xö. 3.Ph©n tÝch a.Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ phÈm chÊt con ngêi C©u 1 - Sù hiÖn diÖn, cã mÆt. - So sánh: đề cao giá trị của ngời so với cña c¶i (mét mÆt ngêi = mêi mÆt cña), con ngêi lµ cña c¶i quý nhÊt. - CÇn yªu quý, t«n träng , b¶o vÖ con ngêi; không để của cải che lấp con ngời. - Cha mÑ yªu con. - Cha mÑ muèn cã nhiÒu con c¸i. - X· héi quan t©m tíi quyÒn con ngêi. C©u 2 - Một phần cơ thể: dáng vẻ, đờng nét. - Thẩm mĩ (vẻ đẹp). - Nh÷ng chi tiÕt nhá nhÊt còng lµm thµnh vẻ đẹp con ngời. - CÇn tu dìng, rÌn luyÖn tõ c¸i nhá nhÊt. C©u 3 - 2 vế đối xứng, ý trong mỗi vế đối lập -> NhÊn m¹nh s¹ch vµ th¬m - Cho dï thiÕu thèn vÒ vËt chÊt nhng vÉn ph¶i gi÷ phÈm gi¸ trong s¹ch. - H·y biÕt gi÷ g×n nh©n phÈm. Dï trong bất kì cảnh ngộ nào cũng không để nhân.

(118) ? Trong d©n gian cßn cã c©u tôc ng÷ nào đồng nghĩa với câu này?. phÈm bÞ hoen è. - Chết trong còn hơn sống đục. b.Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ viÖc häc tËp, tu dìng C©u 4 ? Câu tục ngữ có mấy vế. Từ nào đợc - 4 vế, từ học đợc lặp lại: nhấn mạnh việc lÆp ®i lÆp l¹i? ? Ph©n tÝch nghÜa cña hai vÕ ®Çu, hai vÕ häc toµn diÖn, tØ mØ. + Hai vÕ ®Çu: häc c¸ch ¨n, c¸ch nãi. cuèi? + Hai vế cuối: học để biết làm mọi thứ cho ? Cho HS t×m nh÷ng c©u tôc ng÷ kh¸c khÐo tay. cã cïng néi dung? * Con ngời cần phải học để mọi hành vi + ¡n tr«ng nåi, ngåi tr«ng híng. øng xö chøng tá m×nh lµ ngêi lÞch sù, häc + Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua… để biết làm việc. ? Bµi häc rót ra. C©u 5 ? Em thấy kinh nghiệm nào đợc đúc kết - Không đợc thầy dạy bảo sẽ không làm đợc việc gì thành công -> không đợc quên ë ®©y? ? Nhận xét của em về cách diễn đạt của công lao dạy dỗ của thầy - C¸ch nãi d©n d·, dÔ hiÓu, dÔ nhí. c©u TN? C©u 6 - Tự mình học hỏi trong đời sống là cách ? Kinh nghiệm nào đợc phổ biến? häc tèt nhÊt ? kinh nghiệm đó cho ta lời khuyên gì? - Phải tích cực chủ động trong học tập. Muốn học tốt phải chủ động mở rộng việc häc ra xung quanh, nhÊt lµ häc ë b¹n bÌ ? Câu TN này có mâu thuẫn với câu trên - Bổ sung ý nghĩa cho nhau để hoàn chỉnh quan niÖm d¹y häc: Vai trß cña thÇy vµ sù kh«ng? V× sao? tự học của trò đều quan trọng. c.Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ quan hÖ øng xö C©u 7 - NghÖ thuËt so s¸nh. ¿ Nªu nghÖ thuËt tiªu biÓu cña c©u tôc - Khuyªn con ngêi th¬ng ngêi kh¸c, coi ng÷ nµy? nh bản thân mình để quý trọng, đồng cảm. ¿ ý nghÜa cña c©u tôc ng÷ lµ g×? C©u 8 - Nghĩa đen: ăn một thứ quả nào đó phải ¿ T×m nghÜa ®en, nghÜa bãng cña c©u biÕt ¬n ngêi trång c©y. tôc ng÷? - Nghĩa 118ang: hởng thành quả nào đó phải nhớ ơn ngời đã giúp mình. + Con cháu đối với ông bà, cha mẹ. ? Câu tục ngữ đợc hiểu, sử dụng trong + Học trò đối với thầy cô giáo hoµn c¶nh nµo. + Nhân dân đối với các anh hùng liệt sĩ. C©u 9 - NhiÒu c©y gép l¹i thµnh rõng ¿ NghÜa cña c©u tôc ng÷ lad g×? ? Biện pháp tu từ nào đợc sử dụng? Tác - Nghệ thuật: hình ảnh ẩn dụ-> đoàn kết t¹o nªn søc m¹nh, tr¸nh lèi sèng c¸ nh©n 118ang? Ých kØ. 4.Tæng kÕt ? Nªu nh÷ng nÐt tiªu biÓu vÒ nghÖ thuËt - So s¸nh (1, 6, 7), h×nh ¶nh Èn dô (8, 9), hµm sóc (2, 3, 4, 8, 9). cña c¸c c©u tôc ng÷ võa häc? - T«n vinh con ngêi, lµ bµi häc vÒ c¸ch ? ý nghÜa cña c¸c c©u tôc ng÷ lµ g×? sèng, c¸nh øng xö. III. Bµi tËp Bµi tËp 1 sgk ? Tìm những câu tục ngữ đồng nghĩa VD: hoÆc tr¸i nghÜa víi nh÷ng c©u tôc ng÷ - Ngời sống đống vàng (1) trong bµi häc. - Uèng níc nhí nguån (1) - §ång nghÜa: kÝ hiÖu lµ (1) - Träng cña h¬n ngêi (2) - Tr¸i nghÜa: kÝ hiÖu lµ (2) - Ăn cháo đá bát (2) Bµi tËp bæ sung A.C¶ nghÜa ®en vµ nghÜa bãng ? Tục ngữ về con ngời và xã hội đợc B.ChØ hiÓu theo nghÜa ®en hiÓu theo nh÷ng nghÜa nµo ? C.ChØ hiÓu theo nghÜa bãng D.C¶ A, B, C.

(119) E.Cñng cè - Híng dÉn. - Học thuộc lòng các câu tục ngữ, nắm đợc nội dung và nghệ thuật. - So¹n bµi: “Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta”. - Xem tríc: Rót gän c©u. __________________________________________ TuÇn 21 - TiÕt 78 so¹n:07/01/2009. Ngµy. rót gän c©u. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm rót gän c©u - T¸c dông cña viÖc rót gän c©u. - C¸ch dïng cau rót gän. 2. KÜ n¨ng: - NhËn biÕt vµ ph©n tÝch c©u tót gän. - Rót gän c©u phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc sö dông c©u cho phï hîp hoµn c¶nh giao tiÕp. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Đặt một câu đơn và phân tích các thành phần câu? - Bµi míi:. I. ThÕ nµo lµ c©u rót gän 1.VÝ dô: - §äc vÝ dô sgk. 2.NhËn xÐt: VÝ dô 1: ? CÊu t¹o cña hai c©u a, b cã g× kh¸c - C©u b cã thªm tõ “chóng ta” -> Lµm chñ ng÷: nhau? - C©u a v¾ng CN ? T×m nh÷ng tõ ng÷ cã thÓ lµm chñ - Chóng ta, ngêi ViÖt Nam… ng÷ trong c©u a? ? Theo em, vì sao CN trong câu a đợc - Câu tục ngữ đa ra lời khuyên cho mọi ngời hoặc nêu 1 nhận xét chung về đặc điểm của lîc bá? HS th¶o luËn theo nhãm, ghi ra giÊy, ngêi ViÖt Nam VÝ dô2: đại diện trả lời. - C©u a: lîc bá thµnh phÇn VN: ®uæi theo nã. ? Tìm thành phần câu đợc lợc bỏ? - C©u b: lîc bá c¶ thµnh phÇn CN vµ VN: Ngµy mai tí ®i Hµ Néi. ? T¹i sao cã thÓ lîc bá. - Làm cho câu ngắn gọn hơn nhng vẫn đảm bảo đợc lợng thông tin truyền đạt. ? Khi nãi hoÆc viÕt ta cã thÓ lîc bá 3. Ghi nhí: mét sè thµnh phÇn c©u kh«ng. Môc - HS đọc SGK trang 15. đích của việc lợc bỏ này? II. C¸ch dïng c©u rót gän 1.VÝ dô. - §äc vÝ dô sgk. 2. NhËn xÐt. VÝ dô1: - Tất cả các câu đều thiếu CN. ? Nh÷ng c©u in ®Ëm díi ®©y thiÕu - Kh«ng nªn rót gän nh vËy, lµm cho c©u khã thµnh phÇn nµo? hiÓu. V¨n c¶nh kh«ng cho phÐp kh«i phôc l¹i ? Cã nªn rót gän c©u nh vËy kh«ng. CN mét c¸ch dÔ dµng. V× sao - T«i, chóng t«i, c¸c b¹n… ? T×m nh÷ng tõ ng÷ cã thÓ lµm chñ.

(120) ng÷ trong c©u trªn. HS đọc đoạn đối thoại giữa hai mẹ con. ? C©u tr¶ lêi cña ngêi con cã lÔ phÐp kh«ng? ? Thêm những từ ngữ thích hợp để câu trả lời đợc lễ phép. Qua đó em rút ra đợc kinh nghiệm gì cho bản th©n? ? Tõ hai bµi tËp trªn khi rót gän cÇn chó ý ®iÒu g×? ? T×m c©u rót gän, lÝ do?. ? T×m c©u rót gän, kh«i phôc?. ? V× sao cËu bÐ vµ ngêi kh¸ch hiÓu nhÇm?. _ Hs đọc yêu cầu bài 4.. VÝ dô2: - Kh«ng lÔ phÐp. - ¹, mÑ ¹ * Không nên biến đổi câu thành một câu cộc lèc, kiÕm nh·. 3. Ghi nhí: - HS đọc SGK trang 16. III. LuyÖn tËp Bµi1 - C©u b rót gän CN: Chóng ta ¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y.V× c©u b lµ c©u tôc ng÷ nªn mét quy t¾c øng xö chung cho mäi ngêi nªn cã thÓ rót gän CN, lµm cho c©u trë nªn gän h¬n. - C©u c rót gän CN: Ai nu«i lîn ¨n c¬m n»m, ai nuôi tằm ăn cơm đứng. Lí do nh câu b. Bµi 2 a.- Bíc tíi….: rót gän CN, kh«i phôc: T«i bíc tíi … - Dõng ch©n…: rót gän CN, kh«i phôc: T«i dõng ch©n… b. C©u 1- CN ; C©u 2 - CN ; C©u 5 - CN C©u 6 - CN ; C©u 8 - CN Trong th¬, ca dao thêng gÆp nhiÒu c©u rót gọn bởi thơ, ca dao chuộng lối diễn đạt súc tÝch, v¶ l¹i sè ch÷ trong mçi dßng rÊt h¹n chÕ. Bµi 3 - Sù hiÓu lÇm do lµ dïng c©u rót gän (cËu bÐ dïng 3 c©u rót gän). - Ph¶i cÈn thËn khi dïng c©u rót gän, v× dïng câu rút gọn không đúng có thể gây hiểu lầm. Bµi 4 Trong c©u chuyÖn nµy, viÖc dïng c©u rót gän của anh chàng phàm ăn đều có tác dụng gây cời và phê phán, vì rút gọn đến mức không hiểu đợc và rất thô lỗ. E. Cñng cè - Híng dÉn. ? ThÕ nµo lµ c©u rót gän? T¸c dông cña viÖc dïng c©u rót gän? ? Khi dïng c©u rót gän cÇn chó ý nh÷ng g×? - Häc bµi, lµm bµi tËp. - Xem trớc bài: Câu đặc biệt - So¹n: §Æc ®iÓm cña v¨n nghÞ luËn TuÇn 22 - TiÕt 79 Ngµy so¹n: 12/01/2009 TËp lµm v¨n. đặc điểm của văn bản nghị luận A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn víi c¸c yÕu tè luËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn g¾n bã mËt thiÕt víi nhau. 2. KÜ n¨ng: - Biết xác định luận điểm, luận cứ và lập luận trong một văn bản nghị luận. - Bớc đầu biết các định luận điểm, xây dựng hệ thống luận điểm, luận cứ và lập luận cho một đề bài cụ thể. 3. Thái độ: - Có ý thức trình bày một vấn đề có lí lẽ, dẫn chứng. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i.

(121) - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Thế nào là văn nghị luận? Văn nghị luận viết ra để làm gì ? - Bµi míi.. Cho HS đọc lại bài văn: “Chống nạn thÊt häc” cña B¸c Hå. ? LuËn ®iÓm chÝnh cña bµi v¨n viÕt lµ g×? ? Luận điểm đó thể hiện ở những câu nào và đợc cụ thể hoá ở câu nào? ? LuËn ®iÓm phô lµ luËn ®iÓm nµo? ? Luận điểm đóng vai trò gì trong văn nghÞ luËn? ? Muèn cã søc thuyÕt phôc th× luËn điểm phải đạt yêu cầu gì? ? VËy em hiÓu ntn lµ luËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn?. I. LuËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn 1.LuËn ®iÓm a. VÝ dô. - §äc v¨n b¶n: Chèng n¹n thÊt häc b. NhËn xÐt - LuËn ®iÓm chÝnh: Chèng n¹n thÊt häc. + “Mäi ngêi VN… Quèc ng÷” + “Nh÷ng ngêi biÕt ch÷…. Phô n÷ cµng cÇn ph¶i häc ”. - LuËn ®iÓm phô: c¸c c©u + “Mét trong nh÷ng c«ng viÖc….” + “Ph¶i cã kiÕn thøc….” =>Lµ bé phËn cña luËn ®iÓm chÝnh. - Lµ linh hån, t tëng, quan ®iÓm cña bµi nghÞ luËn. - Phải đúng đắn, chân thật, đúng với yêu cÇu thùc tÕ. c. Ghi nhí.(2 ý ®Çu) - Hs đọc ghi nhớ sgk.. 2. LuËn cø * Hai lÝ lÏ: - T×nh tr¹ng thÊt häc tríc c¸ch m¹ng. - Cần phải xây dựng đất nớc. - LuËn cø: Lµ lÝ lÏ vµ dÉn chøng lµm c¬ së cho luËn ®iÓm cã søc thuyÕt phôc. - T¹i sao ph¶i chèng n¹n thÊt häc ? ? LuËn cø tr¶ lêi cho c©u hái nµo? - Muèn chèng n¹n thÊt häc ph¶i lµm nh thÕ nµo ? ? Muốn có sức thuyết phục thì luận cứ - Xác thực, là lẽ phải thì mới đợc đồng t×nh. phải đảm bảo yêu cầu gì? ? VËy luËn cø lµ g×? LuËn cø tr¶ lêi c©u * Ghi nhí (ý 3) - HS đọc sgk. hái nµo? 3. LËp luËn * Lµ c¸ch lùa chän, s¾p xÕp, tr×nh bµy luËn ? ThÕ nµo lµ lËp luËn? cø sao cho chóng lµm c¬ së v÷ng ch¾c cho luËn cø. * Tr×nh tù s¾p xÕp: ? Nªu c¸ch tr×nh bµy luËn cø trong - Nªu lÝ do v× sao ph¶i chèng n¹n thÊt häc. ®o¹n v¨n? - Chống nạn thất học để làm gì. - Nªu ý kiÕn chèng n¹n thÊt häc. - Cách làm để chống nạn thất học. ? NhËn xÐt cña em vÒ c¸ch tr×nh bµy => Hîp lÝ , l« gÝc, t¨ng søc thuyÕt phôc đó? * Ghi nhí (ý 4) ? VËy lËp luËn lµ g×? ? T×m lÝ lÏ vµ dÉn chøng trong bµi v¨n? GV: Chỉ ra đó là luận cứ trong bài văn nghÞ luËn ? LuËn cø lµ g×?. II- LuyÖn tËp HS đọc lại văn bản. ? T×m luËn ®iÓm trong bµi v¨n?. Bµi tËp 1 - Bµi v¨n: CÇn t¹o ra thãi quen tèt trong đời sống xã hội * LuËn ®iÓm: CÇn t¹o ra thãi quen tèt (nhan đề, câu cuối). * LuËn cø:.

(122) ? ChØ ra luËn cø, luËn ®iÓm trong bµi v¨n?. ? Mét bµi v¨n nghÞ luËn ph¶i cã c¸c yÕu tè nµo ? (D). - LÝ lÏ1: Thãi quen xÊu khã söa (dÉn chøng: g¹t tµn thuèc…). - Lí lẽ 2: Thói quen thành tệ nạn, dẫn đến hËu qu¶ nguy hiÓm (dÉn chøng: vøt r¸c…). * LËp luËn: - Hai thãi quen cïng tån t¹i. - T¸c h¹i cña thãi quen xÊu. - Thãi quen xÊu khã söa, dÔ nhiÔm. Phải tự xem lại mình để tạo ra nếp sống đẹp. => LËp luËn hîp lÝ cã søc thuyÕt phôc. Bµi tËp bæ sung A. LuËn ®iÓm B.LuËn cø C.LËp luËn D.C¶ 3 yÕu tè trªn. E. Cñng cè - Híng dÉn. ? Hãy nêu đặc điêmr của bài văn nghị luận? - Xem l¹i bµi häc, häc thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp. - So¹n bµi: §Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. _________________________________________ TuÇn 22 - TiÕt 80 13/01/2009. Ngµy so¹n: TËp lµm v¨n. đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: Đực điểm và cấu tạo của đề bài văn nghị luận, các bớc tìm hiểu đềvà lập ý cho một đề v¨n nghÞ luËn. 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết luận điểm, biết cách tìm hiểu đềvà cách lập ý cho bài văn nghị luận. - So sánh để tìm ra sự khác biệt của đề văn nghị luận với các đề tự sự, miểu tả, biểu c¶m. 3. Thái độ: - Cã ý thøc lµm dµn bµi khi viÕt hoÆc nãi. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc. - KTBC: ? Em hãy nêu đặc điểm của luận điểm, luận cứ, lập luận trong văn NL? - - Bµi míi.. - Đọc các đề văn sgk. ? Các đề văn nêu trên có thể xem là đề. I. Tìm hiểu đề văn nghị luận 1.Nội dung và tính chất của đề văn nghị luËn a. VÝ dô. - Lèi sèng gi¶n dÞ cña B¸c Hå - ThÊt b¹i lµ mÖ thµnh c«ng - H·y biÕt quý träng thêi gian - Chí nªn tù phô b. NhËn xÐt. - Các đề văn trên là đề bài, đầu đề cho bài.

(123) bài, đầu đề đợc không? Vì sao?. văn nghị luận. Vì: Thông thờng đề bài của một bài văn thể hiện chủ đề của nó. ? Căn cứ vào đâu để nhận ra các đề trên - Căn cứ vào chỗ mỗi đề đều nêu ra một số là đề văn nghị luận? khái niệm, một vấn đề lí luận. VD: Lèi sèng gi¶n dÞ cña B¸c Hå, TiÕng Việt giàu đẹp…Thực chất là những nhận định, những quan điểm, luận điểm. ? Nếu đề không có lệnh thì làm nh thế - §Ò kh«ng cã lÖnh, HS cã thÓ cã hai th¸i nµo? độ: đồng tình hoặc phản đối. ? Tính chất của đề văn có ý nghĩa gì đối - Tính chất của đề nh lời khuyên, tranh víi viÖc lµm v¨n? luận, giải thích…, có tính định hớng cho bài viết, chuẩn bị cho HS một thái độ, giäng ®iÖu, c¸ch viÕt, lêi v¨n. ? Vậy em hiểu ntn về đề văn nghị luận? c. Ghi nhớ1 - Hs đọc ghi nhớ sgk 2.Tìm hiểu đề nghị luận a. VÝ dô. - Tìm hiểu đề văn Chớ nên tự phụ b. NhËn xÐt. - Vấn đề: Không nên tự cho mình là giỏi, ? Đề văn nêu vấn đề gì? lµ tèt h¬n ngêi - Đối tợng, phạm vi: Mọi ngời, đặc biệt là ? §èi tîng vµ ph¹m vi nghÞ luËn ë ®©y hs chóng ta. lµ g×? - T tởng: Khẳng định: kiêu căng tự phụ là ? Khuynh hớng t tởng của đề là khẳng thãi xÊu định hay phủ định? - TÝnh chÊt: Khuyªn nhñ ? Giäng ®iÖu cña bµi ph¶i cã tÝnh chÊt - Bày tỏ t tởng của mình về vấn đề: lòng tự ntn đẻ bài thuyết phục ? Đề này đòi hỏi ngời viết phải làm gì? phụ, đồng tình với ý kiến của vấn đề. ? Vậy khi tìm hiểu đề văn nghị luận cần + Xác định vấn đề, phạm vi, tính chất của bµi. ph¶i tr¶ lêi cho nh÷ng c©u hái nµo. c. Ghi nhí 2 ? VËy yªu cÇu cña viÖc TH§ v¨n nghÞ luËn lµ g×? II. LËp dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn ? Em cã t¸n thµnh víi ý kiÕn trªn §Ò bµi: Chí nªn tù phô. kh«ng? 1.X¸c lËp luËn ®iÓm - LuËn ®iÓm chÝnh: Chí nªn tù phô ? LuËn luËn ®iÓm chÝnh lµ g×? - LuËn ®iÓm phô: + Kh«ng nªn tù cho m×nh lµ giái, lµ tèt ? LuËn luËn ®iÓm trªn cã thÓ triÓn khai h¬n ngêi b»ng nh÷ng luËn ®iÓm cô thÓ nµo ? + TÝnh tù phô g©y t¸c h¹i cho chÝnh m×nh vµ c¶ mäi ngêi. ? Em sÏ ®a ra nh÷ng dÉn chøng vµ lÝ lÏ nào để bài văn thuyết phục ?. ? Em sÏ lËp luËn c¸c ý trªn theo tr×nh tù nµo? ? Em hãy cho biết yêu cầu của đề bài? ? ThÕ nµo lµ lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn? ? Hãy tìm hiểu đề và lập ý cho đề bài: S¸ch lµ ngêi b¹n lín cña con ngêi? ? §Ò bµi yªu cÇu nh÷ng g× ?. 2.T×m luËn cø - Chí nªn tù phô: cã h¹i cho m×nh vµ cho ngêi kh¸c. + Víi b¶n th©n: bÞ mäi ngêi xa l¸nh; lóc buồn đau, khó khăn, rủi ro… không có ngời giúp đỡ chia sẻ. + Víi mäi ngêi: khã gÇn, khã hîp t¸c, tù ti… 3. X©y dùng lËp luËn - Tù phô lµ g×? - T¸c h¹i cña tù phô - CÇn sèng hoµ nhËp, cã tÝnh tËp thÓ, m×nh v× mäi ngêi vµ ngîc l¹i. * Ghi nhí: SGK trang 23. III- LuyÖn tËp Bµi tËp sgk * Tìm hiểu đề - Vấn đề cần nghị luận: Sách là bạn lớn cña con ngêi. - Phạm vi đối tợng: mọi ngời - TÝnh chÊt: khuyªn nhñ.

(124) * LËp ý: + LuËn ®iÓm chÝnh: - S¸ch lµ ngêi b¹n lín ? Hãy lập ý cho đề bài trên ? - S¸ch tho¶ m·n nhu cÇu tinh thÇn, ph¸t triÓn trÝ tuÖ, t©m hån,… ? LuËn ®iÓm chÝnh lµ g×? + LuËn ®iÓm phô: - S¸ch gióp häc tËp, rÌn luyÖnk hµng ngµy ? X©y dùng c¸c luËn ®iÓm phô cho luËn - Më mang trÝ tuÖ, v¬n ra thÕ giíi - Nèi liÒn: qu¸ khø - hiÖn t¹i - t¬ng lai ®iÓm chÝnh trªn? - §ång c¶m, chia sÎ - Th gi·n, gi¶i trÝ - Cần biết cách chọn, đọc, giữ sách + LuËn cø: - Con ngêi kh«ng thÓ sèng mµ kh«ng cã b¹n ? Vấn đề trên cần đợc lập luận bằng - Ngêi b¹n lín nhÊt lµ s¸ch nh÷ng lÝ lÏ vµ dÉn chøng nh thÕ nµo ? - S¸ch: gióp ta hiÓu biÕt, d¹y lµm ngêi, båi đắp tâm hồn, nuôi dỡng ớc mơ,… + LËp luËn: - KØ niÖm ngêi b¹n ? Nêu cách trình bày các luận điểm, lí lẽ - Tại sao sách đợc coi là ngời bạn lớn - Ngời đọc sách coi sách nh thế nào vµ dÉn chøng nªu trªn? E. Cñng cè- Híng dÉn:. - Học bài, nắm đợc ghi nhớ. - ViÕt thµnh bµi cña phÇn luyÖn tËp. - Xem tríc bµi: Bè côc vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. - So¹n: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta ________________________________________ TuÇn 22 - TiÕt 81 14/01/2009 V¨n b¶n. Ngµy so¹n:. Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - Nét đẹp truyền thống yêu nớc của nhân dân ta. - §Æc ®iÓm nghÖ thuËt v¨n nghÞ luËn Hå ChÝ Minh qua v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: - NhË biÕt v¨n b¶n nghÞ luËn x· héi. - §äc – hiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn x· héi. - Chän, tr×nh bµy dÉn chøng trong t¹o lËp v¨n b¶n nghÞ luËn chøng minh. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng yªu níc. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc. * KTBC: ? Đọc thuộc lòng các câu tục ngữ thuộc chủ đề: Con ngời và xã hội? ? C©u tôc ng÷: ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y cã tÝnh chÊt nghÞ luËn kh«ng? Nội dung đó là gì ? * Bµi míi.. ? Em hiÓu ntn vÒ xuÊt sø cña v¨n b¶n?. I. Giíi thiÖu chung - VB trÝch trong B¸o c¸o chÝnh trÞ cña Hå chủ tịch đọc tại đại hội lần thứ II của Đảng.

(125) lao động VN 1951 II. §äc hiÓu v¨n b¶n 1. §äc, chó thÝch. - Häc sinh thùc hiÖn - GV hớng dẫn hs cách đọc. 2. Bè côc: + Từ đầu đến cớp nớc ? Văn bản chia làm mấy phần? Nêu ý  Nhận định cung về lòng yêu nớc + Tiếp đến lòng nồng nàn yêu nớc chÝnh cña mçi phÇn?  Chøng minh nh÷ng biÓu hiÖn cña lßng yªu níc. + Cßn l¹i  NhiÖm vô cña mçi chóng ta 3. Ph©n tÝch a. Nhận định chung về lòng yêu nớc - Nång nµn yªu níc: m·nh liÖt, s«i næi, ch©n thµnh ? Em hiểu ntn đợc gọi là "nồng nàn - §Êu tranh chèng giÆc ngo¹i x©m yªu níc"? ? Lßng yªu níc nång nµn cña d©n téc - Lßng yªu níc kÕt thµnh lµn sãng ta đợc nhấn mạnh trên lĩnh vực nào? + Điệp từ, động từ mạnh  Gîi t¶ søc m¹nh cña lßng yªu níc víi khÝ T¹i sao nh vËy? thÕ m¹nh mÏ. ? Lòng yêu nớc đợc diễn tả ntn trong * LuËn ®iÓm chÝnh cho bµi v¨n - nhËn xÐt vÒ ®o¹n v¨n ®Çu? lßng yªu níc cña nh©n ta ? Phép tu từ nào đợc sử dụng? ? XÐt trong mèi quan hÖ toµn bµi, b. Nh÷ng biÓu hiÖn cña lßng yªu níc. ®o¹n v¨n nµy cã vai trß ntn? - Thời đại: Bà Trng, Bà Triệu, Trần Hng Đạo, Lª Lîi, Quang Trung ? Lòng yêu nớc của dân tộc ta đợc t¸c gi¶ chØ ra trong nh÷ng thêi k× lÞch  C¸c chiÕn c«ng hiÓn h¸ch cña d©n téc trong c«ng cuéc kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i sö nµo? x©m - DÉn chøng tiªu biÓu theo tr×nh tù thêi gian ? NhËn xÐt cña em vÒ c¸ch ®a dÉn - Thời đại ngày nay chøng cña t¸c gi¶? ? §o¹n v¨n 3 nãi vÒ lßng yªu níc cña - C©u ®Çu: §ång bµo … tríc. nh©n d©n ta thêi k× nµo? ? C©u nµo võa cã t¸c dông chuyÓn ý * DÉn chøng: Tõ c¸c cô giµ võa më ra ý míi? Tõ nh÷ng chiÕn sÜ ? T¸c gi¶ ®a ra nh÷ng b»ng chøng Tõ nh÷ng nam n÷ c«ng nh©n nào để chứng minh? + §iÖp kÕt cÊu: Tõ mh÷ng >Liªn kÕt c©u, làm sáng rõ: Tất cả mọi ngời Việt Nam đều ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu tróc cña yªu níc nh÷ng ®o¹n v¨n trªn? T¸c dông? > DÉn chøng cô thÓ, toµn diÖn.  C¶m phôc, ngìng mé lßng yªu níc cña ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng dÉn đồng bào ta trong cuộc kháng chiến chống chøng trªn? Ph¸p. ? Em đọc đợc tình cảm gì của tác giả c. NhiÖm vô cña chóng ta. trong ®o¹n v¨n trªn? - Tinh thÇn yªu níc còng nh thø cña quÝ ? C©u ®Çu cña ®o¹n 4 t¸c gi¶ sö dông + So s¸nh , h×nh ¶nh > dÔ hiÓu  Khẳng định giá trị của lòng yêu nớc phÐp tu tõ nµo? NhËn xÐt cña em vÒ - Lßng yªu níc > Trng bµy c¸ch sö dông h×nh ¶nh tõ ng÷ cña > GiÊu kÝn Bác trong câu văn đó? ? Theo Bác lòng yêu nớc đợc bộc lộ §¸ng quÝ ntn? - Bæn phËn: gi¶i thÝch, tuyªn truyÒn, tæ chøc ? VËy nhiÖm vô cña chóng ta lµ g×? lãnh đạo ->LÝ lÏ, h×nh ¶nh dÔ hiÓu ? NhËn xÐt cña em vÒ c¸c lÝ lÏ dÉn III. Tæng kÕt. chøng trªn? - Bè côc chÆt chÏ, lËp luËn m¹ch l¹c lÝ lÏ dÉn ? NghÖ thuËt nghÞ luËn cña bµi v¨n chứng dễ hiểu sinh động, thuyết phục, giọng có gì đặc sắc? v¨n giµu c¶m xóc. ? Qua văn bản em nhận thức đợc điều - Lòng yêu nớc: + Giá trị tinh thần cao quý g× vÒ lßng yªu níc cña nh©n d©n ta? + TruyÒn thèng d©n téc IV. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 ? Gv híng dÉn häc sinh ph¬ng ph¸p - Gi¸o viªn híng dÉn.

(126) lµm bµi? ? Gv híng dÉn häc sinh ph¬ng ph¸p lµm bµi?. - Häc sinh lµm ë nhµ Bµi tËp 2 - Gi¸o viªn híng dÉn - Häc sinh lµm ë nhµ. E. Cñng cè - Híng dÉn.. ? Nªu c¶m nghÜ cña em sau khi häc song bµi v¨n? ? Em thÝch ®o¹n nµo trong bµi nhÊt? V× sao? - Chuẩn bị: Sự giàu đẹp của Tiếng Việt - Soạn bài: Câu đặc biệt. TuÇn 23 - TiÕt 82 22/01/2009 TiÕng viÖt. Ngµy so¹n:. câu đặc biệt. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Khái niệm câu đặc biệt - Tác dụng của việc sử dụng câu đặc biết trong văn bản. 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết câu đặc biệt. - Phân tích tác dụng của câu đặc biệt trong văn bản. - Sử dụng câu đặc biẹt phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp tù gi¸c, tÝch cùc. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc líp: * KiÓm ra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ rót gän c©u. Cho vÝ dô? ? Nªu c¸ch dïng c©u rót gän. Cho vÝ dô? * Bµi míi: I. Thế nào là câu đặc biệt ? ? Học sinh đọc ví dụ? 1. VÝ dô: - SGK trang 27. ? Câu đợc in đậm có cấu tạo ntn? 2. Nhận xét - GV: Ph©n lµm 3 nhãm th¶o luËn - Ph¬ng ¸n C: kh«ng thÓ cã CN vµ VN. c©u hái * Ph©n biÖt: C§B víi CBT vµ CRG: - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu. + C©u b×nh thêng cã c¶ CN vµ VN. - GV nhận xét, sửa lỗi, đánh giá + C©u rót gän bÞ rót gän CN hoÆc VN hoÆc c¶ CV và VN. Câu rút gọn có thể khôi phục lại đợc ? Em hãy phân biệt câu đặc biệt các thành phần đã rút gọn. với câu bình thờng và câu rút gọn? + Câu đặc biệt không thể có CN và VN. 3. Ghi nhí ? Thế nào là câu đặc biệt? - SGK trang 28 II. Tác dụng của câu đặc biệt - HS: kÎ b¶ng ra giÊy nh¸p, th¶o 1. VÝ dô: - sgk trang 28. luận, đánh dấu nhân vào ô thích 2. NhËn xÐt: hîp, b¸o c¸o kÕt qu¶. - Một đêm mùa xuân Xác định thời gian, nơi chèn - GV híng dÉn, söa ch÷a. - TiÕng reo. TiÕng vç tay => LiÖt kª, th«ng b¸o vÒ sù tån t¹i cña sù vËt hiÖn tîng. - Trêi ¬i => Béc lé c¶m xóc ? Vậy em thấy câu đặc biệt có tác - Sơn! Em Sơn! Sơn ơi!.

(127) - ChÞ An ¬i! 3. Ghi nhí:. dông?. => Gäi - §¸p. - SGK trang 29.. ? Tìm câu đặc biệt và câu rút gọn trong c¸c ®o¹n trÝch díi ®©y? - GV: Ph©n lµm 4 nhãm th¶o luËn c©u hái - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu. - GV nhËn xÐt, söa lçi, chèt.. Mỗi câu đặc biệt và rút gọn trong bµi tËp trªn cã t¸c dông g× ?. ? ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n t¶ c¶nh quê hơng em, trong đó có sử dụng câu đặc biệt? ? Trong c¸c c©u sau c©u nµo không phải là câu đặc biệt ?. III. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 * §o¹n a: + C©u rót gän: - “Cã khi…trong hßm” - “NghÜa lµ…kh¸ng chiÕn”. * §o¹n b: + Câu đặc biệt: Ba giây… Bốn giây… Năm gi©y… L©u qu¸ ! * §o¹n c: + Câu đặc biệt: Một hồi còi. * §o¹n d: + Câu đặc biệt: Lá ơi ! + C©u rót gän: - Hãy kể chuyện cuộc đời bạn cho tôi nghe đi ! - Bình thờng lắm, chẳng có gì đáng kể đâu. Bµi tËp 2: * Các câu đặc biệt ở bài tập 1 có tác dụng: - Xác định thời gian: ba câu đầu trong đoạn b. - Béc lé c¶m xóc: c©u thø t trong ®o¹n b(l©u qu¸). - LiÖt kª, th«ng b¸o vÒ sù tå t¹i cña sù vËt, hiÖn tîng: c©u c. - Gọi đáp: câu d. * C¸c c©u rót gän ë bµi tËp 1 cã t¸c dông: - Lµm cho c©u gän h¬n, tr¸nh lÆp nh÷ng tõ ng÷ đã xuất hiện trong câu đứng trớc: các câu trong ®o¹n a, c©u thø hai trong ®o¹n d. - Lµm cho c©u gän h¬n - c©u mÖnh lÖnh thêng rót gän CN: c©u thø nhÊt trong ®o¹n d. Bµi tËp 3:. - HS viÕt ®o¹n v¨n - GV uèn n¾n, söa ch÷a. Bµi tËp bæ sung A- Giê ra ch¬i. B- TiÕng suèi ch¶y rãc r¸ch. C- Cánh đồng làng. D- C©u chuyÖn cña bµ t«i. §¸p ¸n: A. E. Cñng cè - Híng dÉn: ? Thế nào là câu đặc biệt ? Cho một vài ví dụ minh hoạ ? ? Nêu tác dụng của câu đặc biệt? - Học bài, nắm đợc nội dung. - Hoµn thiÖn ®o¹n v¨n bµi tËp 3. - Tìm 10 câu đặc biệt trong các văn bản đã học. - Xem tríc bµi: Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u. - So¹n: Bè côc vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn TuÇn 23 - TiÕt 83 23/01/2009 TËp lµm v¨n. bè côc vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. A. Môc tiªu. Ngµy so¹n:.

(128) 1. KiÕn thøc: - Bè côc chung cña mét bµi v¨n nghÞ luËn. - Mèi quan hÖ gi÷a bè côc vµ lËp luËn. 2. KÜ n¨ng: - ViÕt bµi v¨n nghÞ luËn cã bè côc râ rµng. - Sö dông c¸c ph¬ng ph¸p lËp luËn. 3. Thái độ: - Có ý thức trình bày một vấn đề lu loát, có sức thuyết phục. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc líp * KiÓm tra bµi cò ? Nêu nội dung, tính chất đề văn nghị luận? ? Nªu c¸c bíc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn? * Bµi míi: I. Mèi quan hÖ gi÷a bè côc vµ lËp luËn ? Học sinh đọc lại văn bản? 1. VÝ dô: - V¨n b¶n: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n. ta. ? V¨n b¶n gåm cã mÊy phÇn, mÊy ®o¹n? ? Nªu luËn ®iÓm cña tõng ®o¹n?. ? Hãy xác định các luận điểm xuất ph¸t, luËn ®iÓm kÕt luËn, luËn ®iÓm phô? ? Quan sát sơ đồ hàng dọc, hàng ngang vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sau? ? XÐt theo mèi quan hÖ hµng ngang, tác giả đã sử dụng cách dẫn dắt và lËp luËn nh thÕ nµo ?. ? C¸ch dÉn d¾t vµ lËp luËn hµng däc đợc thực hiện nh thế nào ? ? Nªu bè côc bµi v¨n nghÞ luËn? ? Nªu ph¬ng ph¸p lËp luËn cña bµi v¨n? HS đọc: “Học cơ bản mới có thể trở thµnh tµi lín”. ? Em hãy xác định bố cục của lập luËn trong bµi v¨n? ? Bµi v¨n nªu lªn t tëng nµo, t tëng Êy thÓ hiÖn ë nh÷ng luËn ®iÓm nµo?. (Hå ChÝ Minh – SGK trang 24). 2. NhËn xÐt: - Gåm 3 phÇn, 4 ®o¹n (phÇn 2 gåm ®o¹n 2 vµ 3). + §o¹n 1 - luËn ®iÓm 1: “D©n ta… yªu níc”. + Đoạn 2 - luận điểm 2: “Lịch sử… vĩ đại”. + §o¹n 3 - luËn ®iÓm 3: “§ång bµo ta…”. + §o¹n 4 - luËn ®iÓm4: “Bæn phËn…” - LuËn ®iÓm 1: xuÊt ph¸t, tæng qu¸t. - LuËn ®iÓm phô: luËn ®iÓm 2, 3. - LuËn ®iÓm kÕt luËn: luËn ®iÓm 4. * Bè côc cña bµi v¨n nghÞ luËn + Hµng ngang: (1) quan hÖ nh©n - qu¶: lßng yªu níc --> truyÒn thèng --> søc m¹nh. (2) quan hÖ nh©n - qu¶: “LÞch sö cã nhiÒu cuéc kh¸ng chiÕn nh Bµ Trng, Bµ TriÖu, chóng ta ph¶i ghi nhí ”. (3) quan hÖ tæng – ph©n – hîp: Tøc lµ ®a ra nhận định chung--> rồi dẫn chứng bằng các trờng hợp, các dẫn chứng cụ thể--> cuối cùng kÕt luËn (4) quan hệ suy luận tơng đồng: Từ truyền thèng mµ suy ra bæn phËn cña chóng ta lµ ph¸t huy lßng yªu níc. + Hµng däc: - Suy luận tơng đồng theo thời gian: Lßng yªu níc-->Qu¸ khø-->HiÖn t¹i-->Bæn phËn 3. Ghi nhí: - SGK trang 31. II. LuyÖn tËp Bµi tËp sgk, T31 - Gåm ba phÇn: ®o¹n 1, ®o¹n 2, ®o¹n 3. - T tëng: Häc c¬ b¶n – thµnh tµi lín. - Luận điểm: + Nhan đề.

(129) + Më bµi ? Cách lập luận đợc sử dụng dựa trên + KÕt luËn quan hÖ nµo? - KÓ chuyÖn – kÕt qu¶ - rót ra kinh nghiÖm. + Mở bài: đối chiếu, so sánh + Th©n bµi: kÓ chuyÖn + KÕt bµi: nh©n qu¶ E. Cñng cè - Híng dÉn: ? Nªu bè côc vµ c¸ch lËp luËn cña bµi v¨n nghÞ luËn? - Học thuộc ghi nhớ, nắm đợc nội dung. - Xem trớc: Sự giàu đẹp của Tiếng Việt - ChuÈn bÞ phÇn luyÖn tËp. _____________________________________________________________________. TuÇn 23 - TiÕt 84 24/01/2009 TËp lµm v¨n. Ngµy so¹n:. luyÖn tËp vÒ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - §Æc ®iÓm cña luËn ®iÓm trong v¨n nghÞ luËn. - C¸ch lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn. 2. KÜ n¨ng: - Nhân jbiết đợc luận điểm, luận cứ trong văn nghị luận. - Trình bày đợc luận điểm, luận cứ trong bài văn nghị luận. 3. Thái độ: - Có ý thức trình bày vấn đề có lí lẽ. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: ? Nªu bè côc bµi v¨n nghÞ luËn. ? Ph¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn lµ g×. * Bµi míi: I. Lập luận trong đời sống GV ghi vÝ dô môc 1 lªn b¶ng. Bµi tËp 1: - Nhận diện lập luận trong đời sống. ? H·y chØ ra luËn cø, kÕt luËn trong a, H«m nay trêi ma, chóng ta … n÷a. nh÷ng c©u sau? LC KL b, Em rÊt… s¸ch, v× …nhiÒu ®iÒu. KL LC ? Luận cứ có vai trò ntn đối với kết c, Trời nóng quá, đi ăn kem đi. luËn? LC KL - Luận cứ: dẫn dắt ngời nghe đến với kết luận, ? NhËn xÐt vÒ vÞ trÝ cña luËn cø vµ quan hÖ nh©n - qu¶. kÕt luËn? - Vị trí có thể thay đổi cho nhau. ? VËy lËp luËn lµ g×? *LËp luËn: SGK, Tr32. Bµi tËp 2: ? H·y bæ sung luËn cø cho c¸c kl Lu ý: mét kÕt luËn cã thÓ cã nhiÒu luËn cø vµ sau? ngîc l¹i. HS: thùc hiÖn a, vì đó là nơi em đợc học tập. GV: tæ chøc, nhËn xÐt, kÕt luËn c, TËp ch¹y mÖt qu¸ Bµi tËp 3: ? ViÕt tiÕp kÕt luËn cho c¸c luËn cø a, Ngåi m·i ë nhµ ch¸n l¾m, ®i ch¬i th«i. sau? c, NhiÒu b¹n nãi n¨ng thËt khã nghe, ®©y lµ mét.

(130) HS: thùc hiÖn GV: tæ chøc, nhËn xÐt, kÕt luËn. thãi xÊu cÇn ph¶i söa ch÷a.. HS đọc bài tập. ? H·y so s¸nh mét sè kÕt luËn ë mục II.1 với I.2 để nhận ra đặc ®iÓm cña luËn ®iÓm trong v¨n nghÞ luËn?. II. LËp luËn trong v¨n nghÞ luËn Bµi tËp 1: * NhËn d¹ng luËn ®iÓm(KL) trong v¨n nghÞ luËn. - Nh÷ng kÕt luËn ë BT I.2 lµ nh÷ng kÕt luËn trong đời sống. Còn ở BT II.1 là những luận ®iÓm(kÕt luËn trong v¨n nghÞ luËn). LuËn ®iÓm(KL) trong v¨n nghÞ luËn cã tÝnh. ? H·y x©y dùng c¸ch lËp luËn cho đề bài ? ? LuËn ®iÓm ë ®©y lµ g×? ? Tại sao nêu ra luận điểm đó? ? Luận điểm đó có nội dung gì, có c¬ së thùc tÕ kh«ng? ? T¸c dông cña luËn ®iÓm? ? Học sinh đọc yêu cầu sgk?. khái quát, ý nghĩa phổ biến đối với xã hội. Bµi tËp 2: * NhËn d¹ng lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn. - LuËn ®iÓm: S¸ch lµ ngêi b¹n lín cña con ngêi - Không có gì thay thế đợc sách trong việc nâng cao trí tuệ, đời sống tâm hồn con ngời. - Sách giúp ta: hiểu biết, nuôi dỡng bồi đắp tâm hån, më réng hiÓu biÕt... - Giúp ta biết quí, chọn, đọc, yêu sách. Bµi tËp 3: - GV híng dÉn HS nªu kÕt luËn. - Cho HS lập luận để dẫn tới luận điểm.. E. Cñng cè - Híng dÉn: ? Phân biệt lập luận trong đời sống và trong văn nghị luận? ? Lập luận trong bài văn là cách đa ra những luận cứ để dẫn ngời đọc (nghe) tới luận điểm mà ngời viết (nói) muốn đạt tới là đúng hay sai? A. §óng B. Sai - Học bài, nắm đợc nội dung. - §äc tríc bµi:T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn chøng minh. - Soạn: Sự giàu đẹp của Tiếng Việt.. D©ng sa TuÇn 24 - TiÕt 85 2/2/2009 V¨n b¶n. Ngµy so¹n:. sự giàu đẹp của tiếng việt A. Môc tiªu.. (§Æng Thai Mai). 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A.Môc tiªu Gióp HS: - Hiểu đợc trên những nét chung sự giàu đẹp của tiếng Việt qua sự phân tÝch, chøng.

(131) minh cña t¸c gi¶. - Nắm đợc những điểm nổi bật trong nghệ thuật nghị luận của bài văn: lập luËn chÆt chÏ, chøng cí toµn diÖn, v¨n phong cã tÝnh khoa häc. - Gi¸o dôc lßng yªu tiÕng ViÖt. B.ChuÈn bÞ - GV: Sgk, Sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh d¹y - häc - Tæ chøc - KTBC: ? Nêu những đặc sắc về nghệ thuật lập luận của bài “Tinh thần yêu níc cña nh©n d©n ta”? - Bµi míi. - HS đọc phần chú thích. I- Giíi thiÖu chung ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c 1. T¸c gi¶ gi¶? - §Æng Thai Mai (1902 - 1984). Quª: L¬ng §iÒn- Thanh Xu©n- Thanh Ch¬ng- NAn - Lµ nhµ v¨n, nhµ nghiªn cøu v¨n häc næi tiếng, nhà hoạt động xã hội có uy tín. 2.T¸c phÈm - Bµi v¨n: trÝch trong bµi “TV, mét biÓu hiÖn ? Nªu xuÊt xø cña bµi v¨n? hïng hån cña søc sèng d©n téc” - Sự giàu đẹp của TV. ? §Ò tµi nghÞ luËn cña bµi lµ g×. - GV hớng dẫn HS đọc rõ ràng. II- §äc hiÓu v¨n b¶n - GV đọc mẫu, một vài HS đọc. 1.§äc - chó thÝch - Yªu cÇu gi¶i nghÜa tõ khã. 2Bè côc - Đoạn 1(từ đầu đến “ qua các thời kì lịch ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Nªu néi dung chÝnh tõng phÇn? sử”): Nêu nhận định TV là một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay, giải thích nhận định Êy. - Đoạn 2 (còn lại): Chứng minh cái đẹp và sù giµu cã, phong phó cña TV vÒ c¸c mÆt: ng÷ ©m, tõ vùng, có ph¸p. 3. Ph©n tÝch a.Nhận định về phẩm chất của tiếng Việt - Tiếng Việt đẹp, hay. ? T¸c gi¶ ph¸t hiÖn phÈm chÊt cña TV trªn nh÷ng ph¬ng diÖn nµo? - Gi¶i thÝch ng¾n gän, râ rµng: ? Sau khi nhận định giá trị của TV, tác + §Ñp: nhÞp ®iÖu (hµi hoµ) giả đã làm gì? có ph¸p (uyÓn chuyÓn) + Hay: khả năng diễn đạt t tởng, tình cảm khả năng thoả mãn đời sống hoá. ? Cách lập luận của tác giả đi theo trình - Lập luận: đi từ khái quát đến cụ thể làm ngời đọc dễ hiểu tù nµo? b.Biểu hiện giàu đẹp của tiếng Việt ? Để chứng minh vẻ đẹp của TV tác giả - Giàu chất nhạc, ý kiến ngời nớc ngoài: + HÖ thèng ng÷ ©m, phô ©m phong phó, dựa trên những đặc sắc nào của nó? giµu thanh ®iÖu. GVcm: hài hoà về âm hởng, thanh điệu. + Uyển chuyển cân đối, nhịp nhàng về mặt có ph¸p. - HS ®a dÉn chøng: ? Em h·y ®a dÉn chøng cm TV giµu GV bæ sung: “Em kh«ng nghe mïa thu” chất nhạc về ngữ âm, đặt câu uyển “Em ¬i Ba Lan….” chuyÓn? Tôc ng÷, ca dao… - Lập luận: + Kết hợp dẫn chứng KH và đời sèng lµm lÝ lÏ s©u s¾c ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn + ThiÕu dÉn chøng cô thÓ-> khã cña t¸c gi¶ trong ®o¹n v¨n trªn? hiÓu * TiÕng ViÖt hay: - Thoả mãn nhu cầu trao đổi tình cảm, ý ? T¸c gi¶ qu¹n niÖm thÕ nµo vÒ mét thø nghÜ. - Thoả mãn yêu cầu của đời sống văn hoá tiÕng hay?.

(132) ? T¸c gi¶ dùa trªn nh÷ng chøng cí nµo để xác nhận TV hay. ? Em h·y t×m dÉn chøng chøng minh?. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ vÒ c¸i hay cña TV? ? Em hiểu tính chất đẹp của một ngôn ng÷ lµ kh¶ n¨ng nµo, phÈm chÊt hay lµ kh¶ n¨ng nµo?. ngµy mét phøc t¹p. - Dåi dµo vÒ cÊu t¹o tõ ng÷. - Tõ vùng t¨ng lªn. - Ng÷ ph¸p uyÓn chuyÓn, chÝnh x¸c h¬n. - T¹o tõ míi. + C¸c s¾c xanh kh¸c nhau trong bµi Trinh phô ng©m, tõ “ta” trong th¬ BHTQ…, + C¸c kh¶ n¨ng míi, tõ míi…. + C¸c c¸ch nãi hµm ng«n… - LËp luËn: lÝ lÏ dÉn chøng KH, thuyÕt phôc. - §Ñp: kh¶ n¨ng gîi c¶m xóc nhê sù hµi hoµ vÒ ng÷ ©m vµ thanh ®iÖu. - Hay: kh¶ n¨ng diÔn t¶ t tëng, t×nh c¶m, phản ánh đời sống phong phú, chính xác. ? Giữa hai phẩm chất ấy có mối quan hệ + Cái đẹp phản ánh cái hay vì thể hiện sự g¾n bã ntn? tinh tÕ, phong phó, chÝnh x¸c. + Cái hay tạo vẻ đẹp vì tinh tế trong đặt câu. * LËp luËn: ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt lËp luËn cña + KÕt hîp gi¶i thÝch-chøng minh-b×nh luËn. bµi? + LËp luËn chÆt chÏ. + DÉn chøng toµn diÖn. + BiÖn ph¸p më réng c©u: gi¶i tÝch râ h¬n, bæ sung khÝa c¹nh. HS nªu dÉn chøng, t¸c dông ? Bµi nghÞ luËn cho em hiÓu biÕt thªm g× 4.Tæng kÕt * Ghi nhí: SGKT 37. vÒ TV? ? Qua v¨n b¶n cho thÊy t¸c gi¶ lµ ngêi nh thÕ nµo? III. LuyÖn tËp ? §Ó chøng minh sù giµu cã vµ kh¶ A.Chøng minh n¨ng phong phó cña TV, trong bµi v¨n B.Gi¶i thÝch của mình, Đặng Thai Mai đã sử dụng C.KÕt hîp chøng minh, gi¶i thÝch vµ b×nh kiÓu lËp luËn g× luận vấn đề. §¸p ¸n: C D.Kết hợp phân tích và chứng minh vấn đề. E. Cñng cè - Híng dÉn ? Em học tập đợc gì ở cách lập luận của văn bản - Nắm đợc nội dung bài học, học tập đợc cách lập luận. - So¹n bµi: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå. __________________________________ TuÇn 24 - TiÕt 86 3/2/2009 TiÕng viÖt A. Môc tiªu. Ngµy so¹n:. thªm tr¹ng ng÷ cho c©u. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A.Môc tiªu:.

(133) - Nắm đợc đặc điểm nội dung và hình thức của trạng ngữ. - Qua luyÖn tËp biÕt c¸ch sö dông tr¹ng ng÷. - Gi¸o dôc ý thøc dïng tr¹ng ng÷ cho c©u trong nh÷ng trêng hîp cÇn thiÕt. B.ChuÈn bÞ - GV: Sgk, Sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh d¹y - häc - Tæ chøc - KTBC: ? Thế nào là câu đặc biệt, tác dụng của câu đặc biệt? Cho ví dụ? - Bµi míi. I- §Æc ®iÓm cña tr¹ng ng÷ - §äc vÝ dô sgk 1.VÝ dô 2.Ph©n tÝch - Díi bãng tre xanh: bæ sung th«ng tin vÒ ? Xác định trạng ngữ trong mỗi câu? địa điểm. ? Các trạng vừa tìm đợc bổ sung cho - đã từ lâu đời: bổ sung thông tin về thời c©u nh÷ng néi dung g×? gian. - đời đời, kiếp kiếp: bổ sung thông tin về thêi gian. - từ nghìn đời nay: bổ sung thông tin về ? Em h·y cho biÕt vÞ trÝ cña c¸c tr¹ng thêi gian. ng÷ trªn trong c©u? + §øng ë ®Çu c©u, cuèi c©u hoÆc gi÷a c©u. ? Gi÷a tr¹ng ng÷ víi c¸c thµnh phÇn kh¸c trong c©u thêng cã dÊu hiÖu nµo. + Thêng cã mét qu·ng nghØ khi nãi, dÊu phÈy khi viÕt. GV: lu ý khi trạng ngữ đợc đặt ở cuối c©u th× viÖc dïng dÊu phÈy lµ b¾t buéc vì nếu không, nó sẽ đợc hiểu là phụ ngữ của một cụm động từ hay cụm tính từ trong c©u. ? Có thể chyển các trạng ngữ trên sang - Ngời dân cày VN, dới bóng tre xanh, đã nh÷ng vÞ trÝ nµo trong c©u. từ lâu đời, dựng nhà, vỡ ruộng, khai hoang. - Đời đời, kiếp kiếp, tre ăn ở với ngời. - Từ nghìn đời nay, cối xay tre nặng nề quay, xay n¾m thãc. ? Em h·y nªu ý nghÜa cña tr¹ng ng÷? 3.Ghi nhí ? Tr¹ng ng÷ cã thÓ xuÊt hiÖn ë nh÷ng vÞ - HS đọcSGK -T39 trÝ nµo trong c©u? ? Dấu hiệu để phân biệt trạng ngữ khi nãi vµ viÕt? II. LuyÖn tËp Bµi 1 a.Mïa xu©n - Lµm CN, VN ? Trong c©u nµo Mïa xu©n lµm TN? b. Mïa xu©n - tr¹ng ng÷ c.Mùa xuân - làm bốngữ trong cụm động tõ d. Mùa xuân - câu đặc biệt Bµi 2 ?T×m tr¹ng ng÷ trong ®o¹n trÝch díi a.- nh b¸o tríc mïa vÒ cña mét thø quµ ®©y? thanh nh· vµ tinh khiÕt - khi đi qua những cánh đồng xanh, mà h¹t thãc nÕp ®Çu tiªn lµm trÜu th©n lóa cßn non t¬i - Trong c¸i vá xanh kia, - Díi ¸nh n¾ng, b. Víi kh¶ n¨ng thÝch øng víi hoµn c¶nh lÞch sö nh chóng ta võa nãi trªn ®©y Bµi 3 a.Sù so s¸nh - Thêi gian ? Phân loại TN vừa tìm đợc ở bài 2? - N¬i chèn - N¬i chèn b. C¸ch thøc * C¸c lo¹i TN kh¸c: ? KÓ thªm nh÷ng lo¹i TN kh¸c mµ em - N Nh©n: V× èm, nã ph¶i nghØ häc.

(134) - Mục đích: Muốn học giỏi, chúng ta cần ch¨m chØ h¬n.. biÕt?. E. Cñng cè - Híng dÉn: ? H·y viÕt mét ®o¹n v¨n (kho¶ng 5 – 6 dßng) cã sö dông tr¹ng ng÷. ? Gạch chân các trạng ngữ đợc sử dụng và phân loại trạng ngữ. - Häc thuéc , hoµn thiÖn c¸c bµi tËp. - T×m hiÓu tríc bµi: Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u ______________________________ TuÇn 24 - TiÕt 87 4 /2/2009 TËp lµm v¨n. Ngµy so¹n:. t×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn chøng minh. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A. Môc tiªu: - Giúp HS nắm đợc mục đích, tính chất và các yếu tố của phép lập luận của chøng minh. - Bíc ®Çu rÌn kÜ n¨ng lµm v¨n chøng minh. - Giáo dục ý thức trình bày một vấn đề có lí lẽ và dẫn chứng. B.ChuÈn bÞ - GV: Sgk, Sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh d¹y - häc - Tæ chøc - KTBC: ? Bè côc bµi v¨n nghÞ luËn gåm mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn? - Bµi míi. I. Mục đích và phơng pháp chứng minh 1.Bµi tËp ? Trong đời sống có khi nào ta có nhu - Khi bị nghi ngờ, hoài nghi: có nhu cầu chøng minh sù thËt. cÇu chøng minh? ? Khi cần chứng minh một điều nào đó - Dẫn sự việc ấy ra, đa các dẫn chứng, lí lẽ lµm s¸ng tá. để ngời khác tin, em phải làm gì? - Đa ra bằng chứng để làm sáng tỏ một ý ? VËy chøng minh lµ g×? kiến nào đó là chân thực. Nhu cầu chứng minh trong đời sống. 2. Bµi tËp 2 Bµi v¨n: §õng sî vÊp ng· HS đọc bài văn: Đừng sợ vấp ngã. - LuËn ®iÓm: §õng sî vÊp ng· - t tëng c¬ ? T×m luËn ®iÓm cÇn chøng minh cña b¶n cña bµi nghÞ luËn. bµi v¨n? ? Luận điểm đó đợc nhắc lại ở câu văn - Nhắc lại ở đoạn kết: “Vậy xin bạn chớ lo thÊt b¹i”. nµo? - Chøng minh cho ch©n lÝ võa nªu: T¹i sao ? §Ó chøng minh cho ch©n lÝ trªn, t¸c kh«ng sî thÊt b¹i? * Nªu sù vÊp ng· lµ thêng : gi¶ ®a ra nh÷ng b»ng chøng nµo? - LÇn ®Çu tiªn bíc ®i -> vÊp ng· - LÇn ®Çu tiªn tËp b¬i-> bÞ uèng níc.

(135) - LÇn ®Çu tiªn ch¬i bãng bµn * Nh÷ng ngêi næi tiÕng còng bÞ vÊp ng· (5 b»ng chøng). ? Các sự thật diễn ra có đáng tin - §¸ng tin v× nã nãi tíi nh÷ng thÊt b¹i cña kh«ng? nh÷ng ngêi ai còng biÕt. Kết bài nêu ra cái đáng sợ hơn sợ vấp ngã lµ thiÕu cè g¾ng. => Bằng chứng chân thực đã đợc thừa nhận, ? Em có nhận xét gì về bằng chứng mà đợc lựa chọn tiêu biểu, khi đa dẫn chứng có t¸c gi¶ ®a? ph©n tÝch. ? Yªu cÇu lÝ lÏ, dÉn chøng trong v¨n chøng minh?. 3.Ghi nhí:. - Trong đời sống, trong văn nghị luận. ? LÝ do nµo khiÕn cho bµi v¨n viÕt theo * SGK trang 42. Bµi tËp cñng cè phÐp lËp luËn chøng minh thiÕu tÝnh a- A. Luận điểm đợc nêu rõ ràng, xác đáng thuyÕt phôc? (D) B. Lí lẽ và dẫn chứng đã đợc thừa nhận C. LÝ lÏ vµ dÉn chøng phï hîp víi luËn ®iÓm D. Không đa dẫn chứng, đa lí lẽ để làm ? Chøng minh trong v¨n nghÞ luËn lµ g× s¸ng tá luËn ®iÓm b- A.Lµ mét phÐp lËp luËn sö dông c¸c dÉn ? chứng để làm sáng tỏ một vấn đề nào đó. (C) B.Là một phép lập luận sử dụng lí lẽ để giải thích một vấn đề nào đó mà ngời khác cha hiÓu. C. Lµ mét phÐp lËp luËn sö dông lÝ lÏ vµ dÉn chứng để làm sáng tỏ một nhận định, một luận điểm nào đó. D.Lµ mét phÐp lËp luËn sö dông c¸c t¸c phẩm văn học để làm rõ một vấn đề nào đó. E. Cñng cè - Híng dÉn: ? Em hiÓu thÕ nµo lµ phÐp lËp luËn chøng minh? - §äc kÜ bµi v¨n: Kh«ng sî sai lÇm. - Tr¶ lêi ba c©u hái trong SGk trang 43. _______________________________________ TuÇn 24 -TiÕt 88 4/2/2009 TËp lµm v¨n. Ngµy so¹n:. t×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn chøng minh. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A.Môc tiªu: - Nh tiÕt 87. - Bíc ®Çu rÌn kÜ n¨ng lµm v¨n chøng minh, ph¸t hiÖn bµi tËp..

(136) - Giáo dục ý thức trình bày một vấn đề có lí lẽ và dẫn chứng. B.ChuÈn bÞ - GV: Sgk, Sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh d¹y - häc - Tæ chøc - KTBC: ? Em hiÓu thÕ nµo lµ phÐp lËp luËn chøng minh? - Bµi míi. II- LuyÖn tËp HS đọc bài văn. Bµi tËp 1 - Bµi v¨n : Kh«ng sî sai lÇm ? Bµi v¨n nªu luËn ®iÓm g×? - LuËn ®iÓm ë tªn bµi: Kh«ng sî sai lÇm. ? H·y t×m nh÷ng c©u v¨n mang luËn + “Mét ngêi mµ…” (1) điểm đó? + “ThÊt b¹i lµ mÑ thµnh c«ng” (2) + “Ch¼ng ai thÝch sai lÇm c¶” (3) ? §Ó chøng minh cho c¸c luËn ®iÓm (1) - sî sÆc níc cña m×nh, ngêi viÕt nªu ra nh÷ng luËn - sî nãi sai cø nµo? - kh«ng chÞu mÊt g× (2) - khi bíc vµo t¬ng lai - ch¼ng d¸m lµm g× - tiêu chuẩn đúng sai khác nhau - chí sî tr¾c trë mµ ngõng tay (3) - kh«ng cè ý ph¹m sai lÇm - cã ngêi sai ph¹m, ch¸n n¶n - tiÕp tôc sai lÇm - rót kinh nghiÖm, tiÕn lªn - HiÓn nhiªn ®Çy søc thuyÕt phôc. ? Nh÷ng luËn cø Êy cã søc thuyÕt phôc kh«ng? - Không nêu dẫn chứng cụ thể, ngời đọc tự ? C¸ch lËp luËn cña bµi nµy kh¸c g× víi liªn hÖ. bµi: “§õng sî vÊp ng·”. Bµi tËp bæ sung * §Ò: Chøng minh tiÕng viÖt lµ ng«n ng÷ đáng yêu nhất của em. - §ã lµ mét ch©n lÝ. * LuËn cø: ? Hãy tìm luận điểm cho đề văn trên? - Đây là tiếng mẹ đẻ của mọi ngời trong ? Để chứng minh cho luận điểm đó em gia đình - TiÕng cña thÇy c« trong nh÷ng n¨m em sÏ chän luËn cø nµo? häc tËp ë nhµ trêng - TiÕng cña tæ tiªn cha «ng - Tiếng em dùng để trò chuyện, thể hiện suy nghÜ cña m×nh h»ng ngµy - Tiếng mà nhờ đó em đợc mở mang tầm hiÓu biÕt E. Cñng cè - Híng dÉn - Cho HS đọc bài đọc thêm: ? Bài văn chứng minh vấn đề gì. ? Tác giả nêu mấy dẫn chứng để chứng minh. - N¾m ch¾c yªu cÇu cña luËn cø trong v¨n chøng minh. - Xem tríc bµi: C¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh.. ______________________________. TuÇn 25 - TiÕt 89 so¹n:8/2/2009 TiÕng viÖt:. Ngµy. thªm tr¹ng ng÷ cho c©u (TiÕp theo). A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng:.

(137) 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A. Môc tiªu: - TiÕp tôc cho HS n¾m c«ng dông cña tr¹ng ng÷: bæ sung nh÷ng th«ng tin t×nh huèng vµ liªn kÕt c¸c c©u, c¸c ®o¹n trong bµi. - Biết cách dùng trạng ngữ và có ý thức dùng trạng ngữ theo đúng dụng ý cña m×nh. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt c©u. B. ChuÈn bÞ - GV: Sgk, Sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh d¹y - häc - Tæ chøc - KTBC: ?Nêu đặc điểm về nội dung ý nghĩa của TN? - Bµi míi. - §äc vÝ dô sgk ? T×m tr¹ng ng÷ trong hai vÝ dô. Nªu thông tin mà các trạng ngữ đó bổ sung? ? Néi dung th«ng tin Êy cã t¸c dông g×? ? VËy em thö bá tr¹ng ng÷ ë VD a, cã hiÖn tîng g×? ? VËy em thö bá tr¹ng ng÷ ë VD b, cã hiÖn tîng g×? HS đọc bài tập 2. ? Gi¶ sö trong bµi v¨n nghÞ luËn em s¾p xÕp luËn cø theo tr×nh tù thêi gian, em sẽ tìm những trạng ngữ nào để thể hiÖn? ? Em thÊy tr¹ng ng÷ cã c«ng dông g×? - HS đọc ví dụ sgk. ? T×m tr¹ng ng÷ ë c©u(1). ? So s¸nh tr¹ng ng÷ trªn ®©y víi c©u đứng sau để thấy sự giống nhau và kh¸c nhau?. ? ViÖc t¸ch tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng. I- C«ng dông cña tr¹ng ng÷ 1. VÝ dô 2. NhËn xÐt VD a: - Thờng thờng, vào khoảng đó: thời gian. - Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong trong: thêi gian, n¬i chèn. VDb: – Về mùa đông: thời gian + Làm cho câu miêu tả đầy đủ thực tế kh¸ch quan h¬n. + C¸c c©u v¨n trong ®o¹n kh«ng m¹ch l¹c, liªn kÕt. + Néi dung cña c©u thiÕu chÝnh x¸c (VD: Về mùa đông, lá bàng đỏ nh màu đồng hun.). - Ngµy tríc, trong lÞch sö, trong qu¸ khø; ngµy nay, trong hiÖn t¹i…. 3. Ghi nhí: - Hs đọc SGK T 46. II. T¸ch tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng 1.VÝ dô 2.NhËn xÐt - Ngời VN ngày nay….để tự hào với TN1 tiếng nói của mình. Và để….của nó. - để tự hào TN2 + Giống: về ý nghĩa, cả hai đều có quan hệ nh nhau víi CN vµ VN(cã thÓ gép l¹i thµnh mét c©u cã hai tr¹ng ng÷). + Khác nhau: trạng ngữ (2) đợc tách ra thµnh c©u riªng. - Nh»m nhÊn m¹nh vµo ý cña tr¹ng ng÷.

(138) cã t¸c dông g×? ? T¸c dông cña viÖc t¸ch tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng?. đứng sau. * Lu ý: Ngêi ta chØ thêng t¸ch tr¹ng ng÷ đứng sau. 3.Ghi nhí: - Hs đọc SGKT 47. III. LuyÖn tËp. ? Nªu c©u dông cña tr¹ng ng÷ trong c¸c ®o¹n trÝch sau?. ? ChØ ra viÖc t¸ch tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng? Nªu t¸c dông cña nh÷ng c©u do TN t¹o thµnh?. Bµi 1 a. ë lo¹i bµi thø nhÊt ë lo¹i bµi thø hai b. §· bao lÇn, lÇn ®Çu tiªn chËp ch÷ng bíc, lÇn ®Çu tiªn tËp b¬i, lÇn ®Çu tiªn ch¬i bãng bµn, lóc cßn häc phæ th«ng, vÒ m«n ho¸ Trong hai ®o¹n trÝch trªn, tr¹ng ng÷ võa cã t¸c dông bæ sung nh÷ng th«ng tin t×nh huèng, võa cã t¸c dông liªn kÕt luËn cø trong m¹ch lËp luËn cña bµi v¨n, gióp cho bµi v¨n trë lªn râ rµng, dÔ hiÓu. Bµi 2 a.N¨m 72. Tác dụng: nhấn mạnh đến thời điểm hi sinh của nhân vật đợc nói đến trong câu đứng trớc. b.Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẳng lên những chữ đờn li biệt, bồn chồn. T¸c dông: lµm næi bËt th«ng tin ë nßng cèt câu; nhấn mạnh sự tơng đồng của thông tin mµ tr¹ng ng÷ biÓu thÞ, so víi th«ng tin ë nßng cèt c©u.. E.Cñng cè - Híng dÉn: ? Nªu c«ng dông vµ t¸c dông cña viÖc t¸ch tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng? ? Lµm bµi tËp 3 SGKT 48. - Học bài, nắm đợc nội dung. - Ôn tập: câu rút gọn, câu đặc biệt, trạng ngữ - ChuÈn bÞ kiÓm tra mét tiÕt. _________________________________ TuÇn 25 - TiÕt 90 Ngµy so¹n: 9/2/2009 TiÕng viÖt:. KiÓm tra tiÕng viÖt A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. a. Môc tiªu: - Củng cố kiến thức về câu rút gọn, câu đặc biệt, trạng ngữ. - RÌn kÜ n¨ng sö dông c¸c lo¹i c©u trªn. - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c häc tËp..

(139) B. ChuÈn bÞ: - GV: Chuẩn bị đề, đáp án, biểu điểm. - HS: ¤n tËp. c. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc: * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: * Bµi míi: I- §Ò bµi Câu 1: Câu đặc biệt là gì ? A. Lµ c©u cã cÊu t¹o theo m« h×nh chñ ng÷ - vÞ ng÷ B. Lµ c©u kh«ng cÊu t¹o theo m« h×nh chñ ng÷ - vÞ ng÷ C. Lµ c©u chØ cã chñ ng÷ D. Lµ c©u chØ cã vÞ ng÷ C©u 2: C©u nµo trong sè c¸c c©u cho sau ®©y lµ c©u rót gän ? A. Học đi đôi với hành. B. Chúng ta học đi đôi với hành. C. Anh trai tôi học luôn đi đôi với hành. D. Rất nhiều ngời học đi đôi với hành. Câu 3: Trong các câu sau, câu nào không phải là câu đặc biệt ? A. Buổi lao động. B. C©u chuyÖn cña t«i. C. Cánh đồng hoang. D. TiÕng ngêi gäi nhau Ý íi. C©u 4: Tr¹ng ng÷ lµ g× ? A. Lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u. B. Lµ biÖn ph¸p tu tõ trong c©u. C. Lµ thµnh phÇn phô cña c©u. D. Lµ thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u. Câu 5: Hãy tạo thành những câu đặc biệt từ những câu cho sau đây? a. Con ®i ®©y mÑ ¹? b. Gi¶i phãng miÒn Nam vµo ngµy 30 - 4. Câu 6: Hãy biến đổi những câu sau đây thành những câu có thành phần trạng ngữ và cho biết ý nghĩa mà những trạng ngữ đó bổ sung cho câu ? b. Tôi đã gặp anh ấy trong một lần ra thăm đảo. c. Tôi về thăm lại chiến trờng xa để gặp lại những ngời đồng đội. C©u 7: ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông tr¹ng ng÷, c©u rót gän. H·y g¹ch ch©n díi các trạng ngữ và các câu rút gọn trong đoạn văn đó? II- §¸p ¸n C©u 1: (0.5 ®iÓm) B. Lµ c©u kh«ng cÊu t¹o theo m« h×nh chñ ng÷ - vÞ ng÷ C©u 2: (0.5 ®iÓm) A. Học đi đôi với hành. C©u 3: (0.5 ®iÓm) D. TiÕng ngêi gäi nhau Ý íi. C©u 4: (0.5 ®iÓm) C. Lµ thµnh phÇn phô cña c©u. C©u 5: (1 ®iÓm) a. MÑ ¹! Con ®i ®©y. b. 30 - 4. Ngµy gi¶i phãng miÒn Nam C©u 6: (2 ®iÓm) a. Trong một lần ra thăm đảo, tôi đã gặp anh ấy. Chỉ thời gian, địa điểm. b. Để gặp lại những ngời đồng đội, tôi về thăm lại chiến trờng xa. Chỉ mục đích..

(140) C©u 7: (5 ®iÓm) - HS viết đợc một đoạn văn hoàn chỉnh về nội dung và hình thức. - Néi dung cña ®o¹n v¨n ph¶i phï hîp, cã ý nghÜa gi¸o dôc. - Sö dông Ýt nhÊt mét tr¹ng ng÷, mét c©u rót gän. - Xác định đợc chính xác trạng ngữ và câu rút gọn đã sử dụng. - Diễn đạt tốt, câu viết đúng, không sai chính tả. E. Cñng cè - Híng dÉn: - GV: NhËn xÐt giê lµm bµi. - Thu bµi. - Xem l¹i bµi häc, so s¸nh víi bµi kiÓm tra. - Chuẩn bị trớc bài: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. + Thế nào là câu chủ động và câu bị động. + Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.. ___________________________________. TuÇn 25 - TiÕt 91 10/02/2009 TËp lµm v¨n. Ngµy so¹n:. c¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A.Môc tiªu. Gióp HS: - ¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt (vÒ t¹o lËp v¨n b¶n, vÒ v¨n b¶n lËp luËn chứng minh,..) để việc học cách làm bài có cơ sở chắc chắn hơn. - Gi¸o dôc ý thøc tù häc. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp luËn. B.ChuÈn bÞ - GV: Sgk, Sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh d¹y - häc - Tæ chøc - KTBC: ? ThÕ nµo lµ phÐp lËpv luËn chøng minh? ? DÉn chøng trong bµi v¨n chøng minh ph¶i yªu cÇu ntn? - Bµi míi.. - Đọc đề bài sgk. ? Yêu cầu chung của đề là gì? ? T tởng đó là gì?. I. C¸c bíc lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh §Ò bµi: Nh©n d©n ta thêng nãi“Cã chÝ th× nên”. Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó. 1.Tìm hiểu đề và tìm ý a. Xác định yêu cầu chung của đề: - Chứng minh một t tởng là đúng đắn. - Cã ý chÝ, lßng kiªn tr×, nghÞ lùc th× sÏ thµnh c«ng. - Ph¶i n¾m ch¾c t tëng cÇn chøng minh trong đề bài (không giống phân tích một.

(141) c©u tôc ng÷). b. T×m ý: - Chí: là hoài bão, lí tởng tốt đẹp.. ? ChÝ cã nghÜa lµ g×? - Nªu lÝ lÏ: ? Cã nh÷ng c¸ch chøng minh nµo? +Việc giản đơn không có chí thì không làm đợc việc. + ViÖc khã cµng thÊt b¹i. - Nªu dÉn chøng thùc tÕ: GV lu ý: những tấm gơng nổi bật, ta đã C¸c tÊm g¬ng nªu cao ý chÝ, nghÞ lùc đợc kiểm nghiệm. trong thùc tÕ: nghÌo, khuyÕt tËt: ThÇy gi¸o NguyÔn Ngäc KÝ… . - Phải có mục đích, lí tởng tốt đẹp. 2.LËp dµn ý - MB: Nªu vai trß quan träng cña lÝ tëng, ? Mét bµi v¨n nghÞ luËn thêng cã mÊy ý chÝ, nghÞ lùc. phÇn. Em h·y dùa trªn c¬ së c¸c phÇn ph¸c ra dµn bµi? - TB: Chøng minh cô thÓ + XÐt vÒ lÝ lÏ + XÐt vÒ thùc tÕ - KB: Bµi häc rót ra HS đọc đoạn văn VD SGKT 49. 3.ViÕt bµi: ? Khi viÕt më bµi cã cÇn lËp luËn kh«ng? a. ViÕt më bµi: ? Nªu sù kh¸c nhau vÒ c¸ch lËp luËn ë ba - Cã cÇn lËp luËn. + Đi thẳng vào vấn đề đề bài? + Suy từ cái chung đến cái riêng GV lu ý: MB theo c¸ch nµo còng ph¶i + Suy tõ t©m lÝ con ngêi nêu đợc t tởng cần chứng minh. ? Làm thế nào để đoạn MB liên kết với b. ViÕt th©n bµi: ®o¹n ®Çu tiªn cña TB. - CÇn chó ý ph©n tÝch lÝ lÏ nµo tríc: + nªu lÝ lÏ – ph©n tÝch + ph©n tÝch- lÝ lÏ - Dïng tõ ng÷: ta cã, thÓ thÊy… ? Dùng từ ngữ nào để liên kết đoạn với ®o¹n? c. ViÕt kÕt bµi: - Dïng tõ: tãm l¹i hoÆc nh¾c l¹i ý. ? Dùng từ ngữ nào để chuyển đoạn? ? Nªu c¸c bíc lµm bµi v¨n lËp luËn 4.Học sinh đọc lại và sửa chøng minh? * Ghi nhí: ? Nªu bè côc bµi v¨n chøng minh? - HS đọc SGK trang 50. II. LuyÖn tËp ? Em sÏ lµm bµi theo nh÷ng bíc nµo? - 4 bíc: TH§, t×m ý LËp dµn ý ViÕt bµi §äc l¹i vµ söa ch÷a ? H·y t×m sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a hai - Cã chung ý nghÜa: khuyªn nhñ con ngêi đề 1 và 2? ph¶i bÒn lßng, kh«ng n¶n chÝ. - Kh¸c nhau: + §Ò 1: nhÊn m¹nh vµo chiÒu thuËn: HÔ cã lßng bÒn bØ, chÝ quyÕt t©m th× viÖc khã cũng làm đợc. + §Ò 2: c¶ hai chiÒu thuËn nghÞch: Mét mặt, nếu lòng không bền thì không làm đợc việc; còn đã quyết chí thì việc dù lớn lao cïng lµm nªn. E.Cñng cè - Híng dÉn: ? C¸ch lµm mét bµi v¨n lËp luËn chøng minh ntn? ? Bè côc mét bµi v¨n lËp luËn chøng minh gåm mÊy phÇn? - ChuÈn bÞ bµi luyÖn tËp theo gîi ý SGK trang 51. - Lựa chọn một đề sau đó làm theo gợi ý. _______________________________ TuÇn 25 - TiÕt 92 11/2/2009 TËp lµm v¨n.. luyÖn tËp lËp luËn chøng minh. Ngµy so¹n:.

(142) A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A.Môc tiªu:. Gióp HS: - Cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh. - Vận dụng những hiểu biết đó vào việc làm một bài văn chứng minh cho một nhận định, một ý kiến về một vấn đề xã hội gần gũi quen thuộc. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n. B.ChuÈn bÞ - GV: Sgk, Sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. TiÕn tr×nh d¹y - häc - Tæ chøc - KTBC: ? C¸ch lµm mét bµi v¨n lËp luËn chøng minh ntn? ? Bè côc mét bµi v¨n lËp luËn chøng minh gåm mÊy phÇn? - Bµi míi. I. ChuÈn bÞ ë nhµ §Ò bµi: Chøng minh r»ng nh©n d©n VN tõ xa đến nay luôn luôn sống theo đạo lí “Ăn quả nhí kÎ trång c©y”, “Uèng níc nhí nguån”. ? Để làm bài văn theo đề đã nêu trên, em lÇn lît ®i theo nh÷ng bíc nµo?. II. Thùc hµnh trªn líp * C¸c bíc lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh - Tìm hiểu đề, tìm ý. - LËp dµn bµi. - ViÕt bµi. - KiÓm tra, söa ch÷a.. 1.Tìm hiểu đề ? Xác định yêu cầu chung của đề là gì? - Chứng minh một t tởng, một vấn đề. - Lòng biết ơn những ngời đã tạo ra thành ? Vấn đề cần chứng minh là gì? quả để mình đợc hởng – một đạo lí sống ? Em phải lập luận nh thế nào để ngời đẹp đẽ của dân tộc VN. - §a ra vµ ph©n tÝch nh÷ng chøng cí thÝch nghe thấy rằng điều nêu ở đề bài là hîp. đúng, có thật. 2.T×m ý - Phải diễn giải vì vấn đề cần chứng minh đ? Vấn đề nêu ra dới hình thức là hai ợc nói theo nghĩa bóng, dùng những hiện tcâu tục ngữ. Vậy nếu là ngời cần đợc îng gîi liªn tëng qu¶ - c©y, níc – nguån. chứng minh, em có đòi hỏi phải diễn gi¶i râ h¬n ý nghÜa cña hai c©u tôc ng÷ - Gi¶i thÝch nghÜa ®en cña hai c©u tôc ng÷: Êy kh«ng? mqh nh©n qu¶ kh«ng cã c¸i nµy-kh«ng cã ? Vậy em hãy diễn giải hai câu đó nh c¸i kia-rót ra nghÜa bãng(ý cÇn chøng thÕ nµo? minh). - Tìm các luận điểm phụ, lí lẽ để chứng ? Khi ph©n tÝch ng¾n gän hai c©u tôc minh: các biểu hiện thực tế đời sống. ng÷ xong em sÏ lµm g×?.

(143) (làm cho ngời khác tin vào điều đó). * LuËn ®iÓm 1: §¹o lÝ “¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y” lµ biÓu hiÖn cña lßng biÕt ¬n, lßng ©n nghÜa thuû chung cña ngêi VN. - Những lễ hội nhớ đến tổ tiên: giỗ tổ Hùng ? Ngoµi ra em cßn thÊy biÓu hiÖn ntn V¬ng, lÔ héi §èng §a… trong ca dao? - Ngày giỗ trong gia đình có ý nghĩa nhớ HS đọc những câu ca dao có ý nghĩa? đến ngời đã khuất. ? Trong x· héi ta ngµy nay cßn dÊy lªn - Nh÷ng ngµy kØ niÖn: 27/7, 20/11 nh÷ng phong trµo nµo? + Phong trào đền ơn đáp nghĩa, chăm sóc bµ mÑ VN anh hïng. * LuËn ®iÓm 2: Suy nghÜ cña em, rót ra bµi häc. ? Nh¾c l¹i bè côc bµi v¨n nghÞ luËn? ? Trong phÇn TB em s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm theo tr×nh tù nµo?. 3.LËp dµn bµi - Thời gian: vì đề bài đòi hỏi cm dọc theo chiều lịch sử từ xa đến nay.. HS viÕt MB. HS đọc TB. Lớp nhận xét, đánh giá.. 4.ViÕt ®o¹n - Häc c¸ch nªu luËn ®iÓm, dÉn chøng, ph©n tÝch dÉn chøng.. E. Cñng cè - Híng dÉn - HS kiÓm tra, hoµn thiÖn bµi lµm cña m×nh. - ViÕt hoµn thiÖn bµi lµm. - ChuÈn bÞ bµi viÕt sè 5 t¹i líp. - Tìm hiểu 5 đề bài trong SGK trang 58. __________________________________. TuÇn 26 - TiÕt 93 2009. Ngµy so¹n: 14 / 02 /. đức tính giản dị của bác hồ A. Môc tiªu.. (Ph¹m V¨n §ång). 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. Môc tiªu: - Giúp HS cảm nhận đợc một trong những phẩm chất cao đẹp của Bác Hồ là đức tính giản dị. - Giáo dục cho HS đức tính giản dị. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp luËn. B- ChuÈn bÞ: - HS: So¹n bµi..

(144) - GV: Tham kh¶o SGV, bµi so¹n. C- Hoạt động dạy và học: * Tæ chøc líp: *KiÓm tra bµi cò: ? Nêu đặc điểm nổi bật trong nghệ thuật của bài văn “Sự giàu đẹp của tiếng Việt”. ? Em có nhận xét gì về cách đặt câu trong văn bản. * Bµi míi: HS đọc chú thích (*) SGK trang 54. I- Giới thiệu tác giả, tác phẩm ? Em h·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña 1- T¸c gi¶: m×nh vÒ t¸c gi¶ ? - PV§ (1906 - 2000): nhµ c¸ch m¹ng næi tiÕng. - ¤ng cã nhiÒu c«ng tr×nh, bµi nãi vµ viÕt vÒ ? VB đợc trích trong bài viết nào? v¨n ho¸, v¨n nghÖ vÒ Chñ tÞch HCM… 2- T¸c phÈm: TrÝch trong: “Chñ tÞch HCM, tinh hoa vµ khÝ phách của dân tộc, lơng tâm của thời đại” – diÔn v¨n trong LÔ kØ niÖm 80 n¨m ngµy sinh ? Bài văn nghị luận về vấn đề gì ? CTHCM (1970). ? T×m bè côc cña bµi ? II- §äc hiÓu v¨n b¶n 1- §äc - Lu ý giọng đọc rõ ràng, mạch lạc, biểu hiện đợc tình cảm của tác giả. ? Theo em bài văn viết theo kiểu nghị - GV đọc mẫu. 2- Ph©n tÝch: luËn nµo?. MB, t¸c gi¶ nªu nhËn xÐt ntn vÒ B¸c Hå ?. - §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå. - Nhận xét chung về đức tính giản dị của Bác Hå. - Chøng minh sù gi¶n dÞ cña B¸c Hå trong sinh ho¹t, lèi sèng, lµm viÖc. - Chøng minh. a. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ. ? VB tập trung làm nổi rõ phạm vi đời - Sự nhất quán giữa cuộc đời hoạt động chính trị và đời sống bình thờng của Bác sèng nµo cña B¸c Hå ? ? Tác giải có thái độ ntn về đức tính - Đời sống giản dị hàng ngày gi¶n dÞ cña B¸c Hå ? - Tin ở nhận định của mình, ngợi ca. ? ở đv(đoạn 3) tiếp theo tác giả đề cập b. Những biểu hiện của đức tính giản dị của B¸c Hå đến những phơng diện nào trong lối sèng cña B¸c Hå ? ? §Ó lµm râ nÕp sinh ho¹t cña B¸c, t¸c * Gi¶n dÞ trong lèi sèng: - Gi¶n dÞ trong t¸c phong sinh ho¹t gi¶ dùa trªn nh÷ng chøng cí nµo ? - Gi¶n dÞ trong quan hÖ víi mäi ngêi HS nªu dÉn chøng. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng dÉn - B÷a c¬m cña B¸c chøng Êy? - C¸i nhµ sµn n¬i B¸c ë ? §Ó thuyÕt phôc mäi ngêi vÒ sù gi¶n dÞ cña B¸c Hå trong quan hÖ víi mäi + DÉn chøng chän läc, tiªu biÓu, b×nh thêng, ngêi, t¸c gi¶ nªu nh÷ng chi tiÕt nµo ? thuyÕt phôc HS nªu. ? Trong ®v 4 t¸c gi¶ gi¶i thÝch vµ b×nh luận về lí do và ý nghĩa của đức tính giản dị của Bác. Em hiểu đợc gì về lối sống đó ? + Bác sống giản dị vì cuộc đời Bác gắn cuộc ? Tác giả nêu những dẫn chứng nào để đấu tranh gian khổ của nhân dân + Ngời đợc tôi luyện trong cuộc đấu tranh làm sáng tỏ cho nhận định giản dị đó. trong c¸ch nãi vµ viÕt ? * Gi¶n dÞ trong c¸ch nãi vµ viÕt: HS nªu. ? Dẫn chứng đặc sắc ở chỗ nào ? “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”… ? T¸c gi¶ gi¶i thÝch lÝ do B¸c viÕt gi¶n. - Nh÷ng c©u nãi næi tiÕng vÒ néi dung vµ ý.

(145) dÞ lµ ntn ?. nghĩa; ngắn gọn, dễ nhớ; mọi ngời dân đều biÕt. ? Tác giả có lời bình luận về lối nói - Muốn cho quần chúng nhân dân hiểu đợc, giản dị của Bác Hồ. Em hiểu gì về ý nhớ đợc, làm đợc. Có sức tập hợp, lôi cuốn, nghĩa lời bình đó ? c¶m ho¸. - Søc m¹nh phi thêng cña lèi nãi gi¶n dÞ nhng s©u s¾c - Tµi n¨ng viÕt thËt gi¶n dÞ vÒ nh÷ng ®iÒu lín ? V¨n b¶n nµy cho em c¶m nhËn thªm lao cña B¸c. g× ë B¸c Hå ? 3- Tæng kÕt ? Nêu cách nghị luận đặc sắc của văn SGK trang 55. b¶n ? III- Bµi tËp: ? T×m vÝ dô chøng minh sù gi¶n dÞ cña Bµi tËp 1 - HS đọc những câu thơ của Bác: bài “Tức B¸c Hå ? c¶nh P¸c Bã”, “S¸u m¬i tuæi”… - Nh÷ng bµi th¬ cña ngêi kh¸c: B¸c ¬i ! (Tè ? Gîi ý HS lµm bµi tËp ë nhµ ? H÷u). Bµi tËp 2 - Hs lµm ë nhµ E. Cñng cè - Híng dÉn: GV: Kh¸i qu¸t l¹i bµi häc. - Su tầm những bài viết nói về đức tính giản dị của Bác Hồ. - So¹n bµi: ý nghÜ v¨n ch¬ng. + T×m hiÓu vÒ t¸c gi¶. + Theo t¸c gi¶ nguån gèc cèt yÕu cña v¨n ch¬ng lµ g× ? + Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK trang 62. TuÇn 26 - TiÕt 94 2009 TiÕng ViÖt. Ngµy so¹n: 15 / 02 /. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A. Môc tiªu: - Giúp HS nắm đợc khái niệm câu chủ động và câu bị động và mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông c©u. B. ChuÈn bÞ: - Gv: sgv, sgk, gi¸o ¸n. - Hs: đọc sgk, trả lời các câu hỏi. C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc: * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò:.

(146) * Bµi míi:. ? Xác định CN và VN ?. ? ý nghÜa cña CN trong c¸c c©u trªn kh¸c nhau ntn ?. ? Hãy đặt một câu chủ động, c©u b® ?. I. Câu chủ động và câu bị động 1. VÝ dô: (sgk) 2. NhËn xÐt: a. Mäi ngêi/yªu mÕn em. CN VN b. Em /đợc mọi ngời yêu mến. CN VN + VD a: CN- ngời thực hiện hành động muốn hớng đến ngời khác(chủ thể hành động) – câu chủ động. + VD b: CN- ngời đợc hành động của ngời khác hớng đến (đối tợng của hành động) – câu bị động. 3. Ghi nhí: - Hs ph¸t biÓu,… - Gv nhËn xÐt, kÕt luËn- ghi nhí sgk.. II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ? Em chọn câu nào để điền 1. VÝ dô: ( sgk ) vµo chç bá trèng ? 2. NhËn xÐt: - C©u b. ? V× sao em lùa chän c¸ch viÕt - ViÖc liªn kÕt c©u tèt h¬n(c©u tríc nãi vÒ Thuû – đó. em t«i - c©u sau tiÕp tôc nãi vÒ Thuû. NÕu dïng “Mäi ngời yêu mến em” thì chuyển sang nói đến đối tợng kh¸c). ? Việc chuyển đổi câu chủ 3.Ghi nhí: động thành câu bị động có tác SGK trang 58. dông g× ? ? Tìm câu bị động trong đoạn III. LuyÖn tËp v¨n a vµ b ? a. Có khi đợc trng bày trong tủ kính, trong bình pha lª, râ rµng dÔ thÊy. b. Tác giả “Mấy vần thơ ” liền đợc tôn làm đơng thời ? Vì sao tác giả chọn cách viết đệ nhất thi sĩ. nh vËy ? Tác giả chọn câu bị động nhằm tránh lặp lại kiểu câu dùng trớc đó, đồng thời tạo liên kết tốt hơn giữa các ®o¹n. E. Cñng cè – híng dÉn ? Thế nào là câu chủ động, câu bị động. Cho ví dụ. ? Trong các câu sau câu nào là câu chủ động. A. Nhµ vua truyÒn ng«i cho cËu bÐ. B. Lan đợc mẹ tặng chiếc cặp sách mới nhân ngày khai trờng. C. ThuyÒn bÞ giã lµm lËt. D. Ngôi nhà đã bị ai đó phá. ? Trong đoạn văn sau, câu nào là câu bị động. “Từ thủa nhỏ, Tố Hữu đã đợc cha mẹ dạy làm thơ theo những lối cổ(1). Bà mẹ Tè H÷u lµ con mét nhµ nho, thuéc nhiÒu ca dao, d©n ca xø HuÕ vµ rÊt giµu t×nh th¬ng con(2). Tố Hữu mồ côi mẹ từ năm 12 tuổi và một năm sau lại xa gia đình vào học trờng Quốc học Huế (3)”. (Nguyễn Văn Long) §¸p ¸n: 2B, 3(1). động.. -. Hãy viết một đoạn văn (5-6 dòng) có sử dụng câu chủ động và câu bị. - Hãy viết một đoạn văn (5-6 dòng) có sử dụng câu chủ động và câu bị động và giả thích vì sao có cách dùng đó. - Chuẩn bị tiếp bài: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. _____________________________________________.

(147) TuÇn 26 - TiÕt 95 + 96 2009 TËp lµm v¨n.. Ngµy so¹n: 16 / 02 /. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A. Môc tiªu. Gióp häc sinh - ¤n tËp vÒ c¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh còng nh vÒ c¸c kiÕn thøc V¨n, Tiếng Việt có liên quan đến bài làm để vận dụng vào bài viết. - Có thể tự đánh giá trình độ của bản thân để tự điều chỉnh. - Rèn luyện kĩ năng lập luận chứnh minh. Có ý thức trung thực, độc lập, sáng tạo,… B. ChuÈn bÞ: - Gv: Đề bài, đáp án, biểu điểm. - Hs: ¤n tËp c¸ch lµm v¨n lËp luËn chøng minh. C. TiÕn tr×nh d¹y – häc: * Tæ chøc líp. * KiÓm tra bµi cò. * Bµi míi. I. §Ò bµi. Chứng minh rằng nhân dân ta luôn có truyền thống đạo lí “Thơng ngời nh thÓ th¬ng th©n”. II. §¸p ¸n – BiÓu ®iÓm: 1. §¸p ¸n. a) Yªu cÇu: - ThÓ lo¹i: nghÞ luËn chøng minh. - Nội dung: truyền thống đoàn kết, yêu thơng, đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau,… - TÝnh chÊt: khuyªn nhñ. - Ph¬ng ph¸p viÕt bµi: phÐp lËp luËn chøng minh. b) Dµn bµi: * Më bµi D©n téc ta vèn cã truyÒn thèng: Th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng th©n * Th©n bµi + XÐt vÒ lÝ: - Con ngêi lµ tæng hßa c¸c mèi quan hÖ x· héi, muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn, ai còng phải có quan hệ với mọi mgời xung quanh. Ai cũng cần có sự chia sẻ, giúp đỡ. Sự giúp đỡ bao giờ cũng xuất phát từ sự cảm thông, yêu thơng. + XÐt tùc tÕ: - Xa: Nhờng cơm sẻ áo, Một nắm khi đói bằng một gói khi no. Những ngời chị, ngời mẹ, những gia đình đã yêu thơng che giấu bộ đội,… - Nay: Toàn dân hởng ứng các cuộc vận động Vì ngời nghèo, Tết cho ngời nghèo, đồng bào vùng bão lũ –thiên tai, nạn nhân chất độc màu da cam, tấm áo tặng bạn, ¸o lôa tÆng bµ,… * KÕt bµi.

(148) - Khẳng định lòng thơng ngời là nền tảng đạo đức của dân tộc ta. Làm cho mqh ngày càng tốt đẹp hơn. - Hs cÇn häc tËp, tù båi dìng cho phï hîp. 2. BiÓu ®iÓm * §iÓm 7 -> 10: - Bài phải viết đảm bảo đợc yêu cầu và dàn bài trên. - Bố cục rõ ràng, mạch lạc, diễn đạt trôi chảy, mắc ít lỗi. * §iÓm 5 -> 6: - Cơ bản đáp ứng đợc các yêu cầu trên. - Néi dung cßn s¬ sµi, m¾c nhiÒu lçi,… * §iÓm > 5: - Bài viết không đảm bảo các yêu cầu trên. - Néi dung qu¸ s¬ sµi, m¾c qu¸ nhiÒu lçi c¸c lo¹i. E. Cñng cè – híng dÉn: - Thu bµi, kiÓm l¹i sè bµi. - NhËn xÐt giê kiÓm tra. - So¹n: ý nghÜa v¨n ch¬ng ( Hoµi Thanh ). TuÇn 27 – TiÕt 97 so¹n:22/2/2009. Ngµy. V¨n b¶n. ý nghÜa v¨n ch¬ng (Hoµi Thanh) A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A. Môc tiªu. - Giúp HS hiểu đợc quan niệm của Hoài Thanh về nguồn gốc cốt yếu, nhiệm vô vµ c«ng dông cña v¨n ch¬ng trong lÞch sö loµi ngêi. - Gi¸o dôc lßng say mª häc tËp v¨n ch¬ng. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp luËn, biÓu c¶m. B. ChuÈn bÞ:. - GV: So¹n bµi, tham kh¶o SGV. - HS: Soan bµi theo hÖ thèng c©u hái.. C. TiÕn tr×nh d¹y - häc:. Hå” ?. - Tæ chøc líp: - KTBC:? NhËn xÐt vÒ c¸ch nghÞ luËn trong v¨n b¶n “§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c - Bµi míi: I. Giíi thiÖu chung 1. T¸c gi¶..

(149) ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c - Hoµi Thanh (1909 -1982), lµ nhµ phª b×nh gi¶ Hoµi Thanh ? v¨n häc xuÊt s¾c. - Năm 2000, ông đợc Nhà nớc phong tặng gi¶i thëng HCM. 2. T¸c phÈm. - ViÕt 1936 trÝch trong “ Thi nh©n ViÖt Nam” ? Nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n ? II- §äc. hiÓu v¨n b¶n - Gv hớng dẫn, đọc mẫu, gọi hs đọc 1.Đọc, chú thích - §äc rµnh m¹ch, xóc c¶m, chËm vµ s©u l¾ng. tiÕp. - Hs thùc hiÖn ? Gi¶i thÝch c¸c tõ khã ? 2.Bè côc ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn + P1 (Tõ ®Çu --> vÞ tha): nguån gèc cèt yÕu cña v/chg ? Néi dung tõng phÇn ? + P2 (cßn l¹i): c«ng dông cña v¨n ch¬ng ? V¨n b¶n nµy t¸c gi¶ lÝ gi¶i nh÷ng 3. Ph©n tÝch. - Nguån gèc cèt yÕu cña v¨n ch¬ng. ý nghÜa g× cña v¨n ch¬ng ? T¸c gi¶ ®i t×m ý nghÜa v¨n ch¬ng - C«ng dông cña v¨n ch¬ng. - KiÓu bµi nghÞ luËn v¨n ch¬ng (kh¸c víi nghÞ tõ c©u chuyÖn nµo ? luËn chÝnh trÞ - x· héi). a. Nguån gèc cèt yÕu cña v¨n ch¬ng - C©u chuyÖn tiÕng khãc cña thi sÜ tríc con ? Tác giả dẫn ngời đọc đi tìm ý chim s¾p chÕt. nghÜa v¨n ch¬ng th«ng qua c©u => V¨n ch¬ng xuÊt hiÖn khi con ngêi cã c¶m chuyÖn nµo? ? Tác giả đa ra câu chuyện đó để cắt xúc mãnh liệt trớc cuộc sống: niềm xót thơng, tình cảm yêu mến, quý trọng cái đẹp trong nghÜa ®iÒu g×? cuéc sèng ? T¸c gi¶ kÕt luËn nguån gèc cèt - Nh©n ¸i lµ nguån gèc chÝnh cña v¨n ch¬ng yÕu cña v¨n ch¬ng b¾t nguån tõ - V¨n ch¬ng s¸ng t¹o ra sù sèng, ph¶n ¸ng ®©u? ? Lời văn nào nhận định vai trò của đời sống, làm đời sống trở nên tốt đẹp, sự t×nh c¶m trong s¸ng t¹o v¨n ch¬ng? s¸ng t¹o Êy b¾t nguån tõ c¶m xóc yªu th¬ng cña nhµ v¨n ( Những câu hát về tình cảm gia đình, tình ? Hãy lấy một số ví dụ để chứng yêu quê hơng đất nớc...) minh nguån gèc cña v¨n ch¬ng lµ t×nh c¶m lßng vÞ tha? ? Em có nhận xét gì về kết luận này - Quan điểm đó hoàn toàn đúng nhng cha đủ. cña t¸c gi¶? b. Vai trß, c«ng dông cña v¨n ch¬ng ? T×m c©u v¨n nãi vÒ vai trß cña v¨n - Mét ngêi hµng ngµy... - V¨n ch¬ng g©y cho ta nh÷ng t×nh c¶m... ch¬ng ? => V¨n ch¬ng kh¬i gîi c¶m xóc cao thîng më réng thÕ giíi t×nh c¶m, v¨n ch¬ng lµm giµu thªm t×nh c¶m cña con ngêi ? Bên cạnh đó tác giả còn tin vào - Thi sĩ ca tụng cảnh..-> trông mới đẹp nghe søc m¹nh nµo cña v¨n ch¬ng? míi hay - VD: “Tắt đèn” của NTT, “Vợ => Văn chơng làm đẹp và hay những thứ bình chång A Phñ” cña T« Hoµi. thêng ? Bàn về cộng dụng của văn chơng - Văn chơng làm giàu làm đẹp tình cảm và t¸c gi¶ gióp ta hiÓu thªm v¨n ch¬ng cuéc sèng con ngêi cã ý nghÜa s©u s¾c g×? 4. Tæng kÕt: ? T¸c phÈm cña HT më ra cho em - Nguån gèc cña v¨n ch¬ng. nh÷ng hiÓu biÕt nµo vÒ v¨n ch¬ng ? - C«ng dông cña v¨n ch¬ng. ? Nêu những nét đặc sắc ở văn nghị luËn cña HT ? * Ghi nhí: SGK trang 63. III. LuyÖn tËp Theo Hoµi Thanh, nguån gèc cèt A. Cuộc sống lao động của con ngời yÕu cña v¨n ch¬ng lµ g× ? B. Tình yêu lao động của con ngời C. Lßng th¬ng ngêi vµ réng ra th¬ng c¶ mu«n vËt, mu«n loµi D.Do lùc lîng thÇn th¸nh t¹o ra. E. Cñng cè – híng dÉn: - Nắm đợc nội dung, cách diễn đạt..

(150) - ChuÈn bÞ kiÓm tra v¨n (tiÕt sau). - Ôn tập nội dung kiến thức phần văn bản từ bài 18 đến bài 24. - Chó ý rÌn luyÖn c¸ch viÕt ®o¹n v¨n, bµi v¨n. ________________________________________ Ngµy. TuÇn 27 – TiÕt 98. so¹n:23/2/2009 A. Môc tiªu.. KiÓm tra v¨n. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A. Môc tiªu: - Đánh giá việc nắm bắt kiến thức văn học của hs từ đầu học kì II đến nay. - RÌn kÜ n¨ng tÝch hîp gi÷a tr¾c nghiÖm kh¸ch quan vµ tù luËn. - Giáo dục hs ý thức trung thực, tự giác, độc lập trong khi làm bài kiểm tra. B. ChuÈn bÞ: Gv: Đè bài, đáp án, biểu điểm. Hs: Ôn tập các văn bản đã học. C. TiÕn tr×nh d¹y – häc: * ổn định tổ chức. * KiÓm tra. * Bµi míi: I. §Ò bµi. A. Tr¾c nghiÖm: §äc kÜ c¸c c©u hái sau vµ tr¶ lêi theo yªu cÇu c¸c c©u hái cô thÓ. C©u 1: Em hiÓu thÕ nµo lµ tôc ng÷ ? A. Là những câu nói ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh. B. Lµ nh÷ng c©u nãi thÓ hiÖn kinh nghiÖm cña nh©n d©n ta vÒ mäi mÆt. C. Lµ mét thÓ lo¹i v¨n häc d©n gian. D. C¶ 3 ph¬ng ¸n trªn. C©u 2: C©u Chuån chuån bay thÊp th× ma, Bay cao th× n¾ng bay võa th× r©m thuéc thÓ lo¹i v¨n häc d©n gian nµo ? A. Thµnh ng÷. B. Tôc ng÷. C. Ca dao. D. VÌ. C©u 3: C©u tôc ng÷ Mét c©y lµm ch¼ng nªn non, Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao khẳng định sức mạnh của tinh thần đoàn kết, điều đó đúng hay sai ? A- §óng. B- Sai. Câu 4: Nối nội dung ở cột A với một nội dung ở cột B để đợc một nhận định đúng ? A - Díi h×nh thøc nhËn xÐt khuyªn nhñ, tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi truyÒn đạt rất nhiều kinh nghiệm vµ bµi häc bæ Ých vÒ c¸ch. B 1. nh×n nhËn c¸c quan hÖ gi÷a con ngêi víi giíi tù nhiªn. 2. nh×n nhËn gi¸ trÞ con ngêi trong c¸ch häc, c¸ch sèng vµ c¸ch øng xö hµng ngµy. 3. nhận xét về các hiện tợng đời sống. 4. khai thác tốt điều kiện, hoàn cảnh tự nhiên để t¹o ra cña c¶i vËt chÊt..

(151) Câu 5: Bài văn Tinh thần yêu nớc của nhân dân ta đợc viết vào thời kì nào ? A. Thêi k× chèng Ph¸p. B. Thêi k× chèng MÜ. C. Thêi k× ta ®ang x©y dùng CNXH Câu 6: Điền những từ ngữ thích hợp vào phần còn bỏ trống để hoàn thành nhận định sau? - V¨n b¶n Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta lµ mét mÉu mùc vÒ lËp luËn, .................... vµ c¸ch dÉn chøng cña thÓ v¨n nghÞ luËn. Câu 7: Trong các câu sau, câu nào nêu lên vấn đề cần nghị luận của bài Sự giàu đẹp của Tiếng Việt ? A. Tiếng Việt, trong cấu tạo của nó, thật sự có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp. B. TiÕng ViÖt chóng ta gåm cã mét hÖ thèng nguyªn ©m vµ phô ©m phong phó. C.TiÕng ViÖt cã nh÷ng kh¶ n¨ng dåi dµo vÒ phÇn cÊu t¹o tõ ng÷ còng nh h×nh thức diễn đạt. D. Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay. Câu 8: Dòng nào nói đầy đủ nhất về những Đức tính giản dị của Bác Hồ? A. Giản dị trong đời sống. B. Gi¶n dÞ trong quan hÖ víi mäi ngêi. C. Gi¶n dÞ trong lêi nãi vµ bµi viÕt. D. TÊt c¶ ABC. b. Tù luËn: C©u 1: Em hiÓu nghÜa cña c©u tôc ng÷ Cã c«ng mµi s¾t, cã ngµy nªn kim nh thÕ nào ? Từ đó em rút ra đợc bài học gì từ câu tục ngữ này? Câu 2: Qua phần đọc hiểu văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ, em hãy viết mét ®o¹n v¨n ng¾n chøng minh cho luËn ®iÓm B¸c Hå sèng thËt gi¶n dÞ ? II. §¸p ¸n – BiÓu ®iÓm.. a. Tr¾c nghiÖm: ( 4 ®iÓm ) Mỗi câu trả lời đúng đợc 0,5 điểm. C©u C©u 1 C©u 2 C©u 3 C©u 4 §¸p ¸n D B A A+2(B) B. Tù luËn: ( 6 ®iÓm ). C©u 5 A. C©u 6 Bè côc. C©u 7 D. C©u 8 D. C©u 1: ( 2 ®iÓm ) - Nghĩa: kiên trì, nhẫn nại thì việc khó đến đâu cũng làm đợc. ( 1 điểm ) - Bµi häc: ph¶i cã ý chÝ bÒn bØ trong c«ng viÖc vµ trong cuéc sèng. ( 1 ®iÓm ) C©u 2: ( 4 ®iÓm ) - Nêu đợc các luận cứ, lí lẽ chặt chẽ, dẫn chứng chính xác, lập luận lôgíc: * T¸c phong sinh ho¹t (1.5 ®iÓm ): + B÷a c¬m cña B¸c. + C¸i nhµ sµn n¬i B¸c ë. * Trong quan hÖ víi mäi ngêi (1.5 ®iÓm ): + Viết th cho đồng chí. + Nãi chuyÖn víi c¸c ch¸u miÒn Nam. + Th¨m nhµ tËp thÓ cña c«ng nh©n. + §Æt tªn cho nh÷ng ngêi phôc vô. - Trình bày khoa học, diễn đạt rõ ràng, chữ viết sạch sẽ, không mắc lỗi chính t¶…(1 ®iÓm) E. Cñng cè- híng dÉn: - Thu bµi, kiÓm sè bµi. - NhËn xÐt giê kiÓm tra. - Soạn: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ( Tiếp ) _____________________________________________ TuÇn 27 – TiÕt 99 23/2/2009 TiÕng ViÖt. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. Ngµy so¹n:.

(152) A. Môc tiªu. (tiÕp). 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A. Môc tiªu: - HS nắm đợc các cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp. - Rèn luyện kí năng đặt câu. B. ChuÈn bÞ: - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS : §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái. C. TiÕn tr×nh d¹y - häc: - Tæ chøc líp: - KTBC: ? Thế nào là câu chủ động, câu bị động ? Cho ví dụ ? ? Nêu mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ? - Bµi míi: I. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động 1. VÝ dô: - Hs đọc ví dụ sgk 2. NhËn xÐt: VD1: * Gièng nhau: ? Hai c©u a, b trong vÝ dô 1 cã g× - Néi dung: miªu t¶ cïng mét sù viÖc. gièng nhau vµ kh¸c nhau. - Đều là câu bị động. * Kh¸c nhau: - Câu a có dùng từ đợc. - Câu b không dùng từ đợc. ? Vậy câu bị động có những kiểu => Câu bị động( 2 kiểu): - Có đợc , bị nµo? - Không có đợc , bÞ Ngời ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu - GV: ®a c©u mÉu bµn thê «ng v¶i xuèng tõ h«m “ho¸ ? C©u trªn cã thÓ xem lµ cã cïng mét vµng”. néi dung miªu t¶ víi hai c©u 1a vµ - Gièng nhau ë néi dung nhng kh¸c lµ 1b kh«ng(kh¸c ë kiÓu c©u). câu chủ động. ? Vậy có cách nào chuyển đổi câu + Chuyển từ chỉ đối tợng của hành động chủ động thành câu bị động? lên đầu câu; thêm bị, đợc. + Chuyển từ chỉ đối tợng của hành động lªn ®Çu c©u, biÕn tõ chØ chñ thÓ cña hành động thành một bộ phận không bắt buéc trong c©u. VD2: ? Nh÷ng c©u a, b cã ph¶i lµ c©u bÞ - Tuy có dùng đợc/bị nhng không phải động không. là câu bị động (chỉ có thể nói đến câu bị động trong đối lập với câu chủ động tơng ứng ). ? Muốn chuyển đổi câu chủ động 3. Ghi nhí: thành câu bị động ta làm ntn? - Hs đọc SGK trang 64..

(153) II. LuyÖn tËp ? Chuyển đổi câu chủ động thành hai Bµi 1 câu bị động dới hai dạng khác nhau? a. - Ngôi chùa ấy đợc (một nhà s vô danh) x©y tõ thÕ kØ XIII. - Ng«i chïa Êy x©y tõ thÕ kØ XIII. b. - Tất cả các cánh cửa chùa đợc (ngời ta) lµm b»ng gç lim. - TÊt c¶ c¸nh cöa chïa lµm b»ng gç lim. c. - Con ngựa bạch đợc (chàng kị sĩ) buộc bên gốc đào. - Con ngựa bạch buộc bên gốc đào. d. - Một lá cờ đại đợc (ngời ta) dựng ở gi÷a s©n. - Một lá cờ đại dựng ở giữa sân. Lu ý: Dấu ngoặc đơn () đánh dấu những tõ ng÷ kh«ng b¾t buéc ph¶i cã mÆt trong c©u. Bµi 2 Chuyển đổi câu a. - Em bÞ thÇy gi¸o phª b×nh. - Em đợc thầy giáo phê bình. b. - Ng«i nhµ Êy bÞ ngêi ta ph¸ ®i. - Ngôi nhà ấy đợc ngời ta phá đi. c. - Sù kh¸c biÖt gi÷a thµnh thÞ víi n«ng thôn đã bị trào lu đô thị hoá thu hẹp. - Sù kh¸c biÖt gi÷a thµnh thÞ víi n«ng thôn đã đợc trào lu đô thị hoá thu hẹp. => Câu bị động dùng đợc có hàm ý đánh giá tích cực về sự việc đợc nói đến trong c©u. - Câu bị động dùng bị có hàm ý đánh ? ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông c©u bÞ giá tiêu cực về sự việc đợc nói đến trong động? c©u. Bµi 3 - GV: Cho HS viÕt ®o¹n v¨n, tr×nh bµy. - Nhận xét, đánh giá. E. Cñng cè – híng dÉn: ? Nêu cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị đông ? ? Trong các câu sau, câu nào không phải là câu bị động: A, Năm nay, nông dân cả nớc đợc một vụ mùa bội thu. B. Ngôi nhà này đợc ông tôi xây từ ba mơi năm trớc đây. C. Sản phẩm này rất đợc khách hàng a chuộng. D. Lan bÞ thÇy gi¸o phª b×nh v× kh«ng lµm bµi tËp vÒ nhµ. - Nắm đợc nội dung bài học. - Đặt 5 câu chủ động, sau chuyển thành câu bị đông dới hai dạng khác nhau. - Đọc trớc bài: Dùng cụm chủ – vị để mở rộng câu. _________________________________________ TuÇn 27 – TiÕt 100 so¹n:24/2/2009 TËp lµm v¨n. Ngµy. luyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n chøng minh. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng:.

(154) 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A.Môc tiªu: - Gióp HS cñng cè ch¾c h¬n vÒ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh. - Biết vận dụng những hiểu biết đó vào việc viết một đoạn văn chứng minh cô thÓ. - Gi¸o dôc ý thøc trong häc tËp. B. ChuÈn bÞ: - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS : §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái. C. TiÕn tr×nh d¹y - häc: - Tæ chøc - KTBC: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña hs - Bµi míi: I. ChuÈn bÞ ë nhµ §Ò 2: Chøng minh r»ng v¨n ch¬ng g©y cho ta nh÷ng t×nh c¶m ta kh«ng cã §Ò 3: Chøng minh r»ng v¨n ch¬ng LuyÖn nh÷ng t×nh c¶m ta s½n cã * LuËn ®iÓm: V¨n ch¬ng g©y cho ta nh÷ng t×nh c¶m mµ ta kh«ng cã. ? Luận điểm trong đề 2 là gì ? - Đó là những tình cảm mới mà ta có đợc ? Những tình cảm mà ta không có sau quá trình đọc-hiểu, cảm nhận tác phÈm v¨n ch¬ng, cã thÓ lµ lßng vÞ tha, lµ g×? tÝnh cao thîng, lßng c¨m thï c¸i ¸c, c¸i gi¶ dèi, ý chÝ v¬n lªn. - Qua cốt truyện, chủ đề, t tởng, nhân vËt, t×nh huèng, chi tiÕt, h×nh ¶nh, c©u ? V¨n ch¬ng h×nh thµnh trong ta ch÷,… thÊm dÇn, ngÊm dÇn hoÆc lËp tøc nh÷ng t×nh c¶m Êy nh thÕ nµo ? thuyÕt phôc vµ n¶y sinh. - Nªu vµ ph©n tÝch dÉn chøng qua viÖc đọc tác phẩm văn chơng trong chg trình Ng÷ V¨n 6, 7 * LuËn ®iÓm: V¨n ch¬ng luyÖn nh÷ng ? Luận điểm trong đề 3 là gì ? t×nh c¶m ta s½n cã. ? Những tình cảm sẵn có trong ta là - Hs liên hệ đến chính mình hoặc so s¸nh víi b¹n bÌ … nh÷ng t×nh c¶m nh thÕ nµo ? - DÉn chøng chøng minh cô thÓ (c¸c t¸c ? Văn chơng đã củng cố, đã rèn luyện những tình cảm sẵn có trong phẩm đã học) II. Thùc hµnh trªn líp ta ntn ? - Lµ mét bé phËn cña bµi v¨n chøng minh ? Em hiÓu thÕ nµo lµ ®o¹n v¨n - Câu chủ đề nêu luận điểm của đoạn, chøng minh? c¸c ý c¸c c©u kh¸c lµm râ luËn ®iÓm. - Các lí lẽ dẫn chứng đợc sắp xếp hợp lí để quá trình lập luận đợc rõ ràng, mạch l¹c, thuyÕt phôc 1. §äc ®o¹n v¨n tríc nhãm - Hs thảo luận theo nhóm, đọc trớc - Mỗi hs đọc đoạn văn đã chuẩn bị trớc nhãm nhãm, nhËn xÐt, … Gv híng dÉn hs chuÈn bÞ ? ViÕt mét ®o¹n v¨n chøng minh ng¾n theo luËn ®iÓm trong tõng bµi ?.

(155) - Mỗi nhóm cử một đại diện trình bµy. - Gv tæ chøc, híng dÉn, nhËn xÐt, đánh giá.. - Đoạn văn có chủ đề nêu rõ luận điểm cha, c¸c ý, c¸c c©u cã tËp trung lµm s¸ng tá luËn ®iÓm kh«ng ? - Các lí lẽ và dẫn chứng đợc sắp xếp đã râ rµng, m¹ch l¹c cha ? 2. §äc ®o¹n v¨n tríc líp - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¶ líp cïng th¶o luËn vµ nhËn xÐt, rót kinh nghiÖm.. E. Cñng cè- Híng dÉn: nµo ?. ? §Ó viÕt mét ®o¹n v¨n c/m tèt, ta cÇn ph¶i tu©n thñ theo tr×nh tù nh thÕ - Viết thành các đoạn văn hoàn chỉnh đề 2 và đề 3. - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp v¨n nghÞ luËn.. ________________________________________________________________ TuÇn 28 - TiÕt 101 02/03/2009. Ngµy so¹n:. «n tËp v¨n nghÞ luËn A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A.Môc tiªu: Gióp HS: - Nắm đợc luận điểm cơ bản và các phơng pháp lập luận của các bài văn nghị luận đã học. Nắm đợc đặc trng chung của văn nghị luận. - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch tæng hîp. B. ChuÈn bÞ:. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS : §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái.. C. TiÕn tr×nh d¹y - häc: - Tæ chøc - KTBC: Xen kÏ trong giê häc. - Bµi míi:. I. Néi dung «n tËp. 1. Bảng thống kê các bài văn nghị luận đã học STT. Tªn bµi. Tinh thÇn. T¸c gi¶. Hå. §Ò tµi nghÞ luËn. LuËn ®iÓm. Tinh thÇn yªu D©n ta cã mét lßng nång. Ph¬ng ph¸p lËp luËn. Chøng.

(156) 1. yªu níc cña ND ta. ChÝ Minh. níc cña d©n téc VN. 2. §Æng Sự giàu đẹp Thai cña TV Mai. Sự giàu đẹp cña tiÕng ViÖt. 3. 4. nµn yªu níc. §ã lµ mét truyÒn thèng quý b¸u cña ta. TV có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một thứ tiÕng hay.. minh. Chøng minh(kÕt hîp gi¶i thÝch) Ph¹m §øc tÝnh gi¶n B¸c gi¶n dÞ trong mäi phChøng §øc tÝnh V¨n dÞ cña B¸c ¬ng diÖn: b÷a c¬m(¨n), c¸i minh(kÕt gi¶n dÞ cña §ång Hå nhµ(ë), lèi sèng, (c¸ch) nãi hîp gi¶i B¸c Hå vµ viÕt. Sù gi¶n dÞ Êy ®i liÒn thÝch vµ víi sù phong phó, réng lín b×nh luËn) về đời sống tinh thần ở Bác. Hoµi V¨n ch¬ng vµ Nguån gèc cña v¨n ch¬ng Gi¶i thÝch Thanh ý nghÜa cña lµ ë t×nh th¬ng ngêi, th¬ng (kÕt hîp ý nghÜa nó đối với mu«n loµi, mu«n vËt. V¨n b×nh luËn) v¨n ch¬ng con ngêi ch¬ng h×nh dung vµ s¸ng t¹o ra sù sèng, nu«i dìng vµ lµm giµu cho t×nh c¶m cña con ngêi.. 2. Những đặc sắc về nghệ thuật nghị luận ở mỗi bài ? Nêu nét đặc sắc về NT bài: Tinh thần yªu níc cña nh©n d©n ta? ? Nêu nghệ thuật bài: Sự giàu đẹp của tiÕng ViÖt ? ? Nªu NT cña 2 v¨n b¶n cßn l¹i. Bµi Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta: Bè côc chÆt chÏ, dÉn chøng chän läc, toµn diện, sắp xếp hợp lí; hình ảnh so sánh đặc s¾c. Bài Sự giàu đẹp của tiếng Việt: Bố cục m¹ch l¹c, kÕt hîp gi¶i thÝch vµ chøng minh; lập luận xác đáng, toàn diện, chặt chÏ. Bµi §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå: DÉn chøng cô thÓ, x¸c thùc, toµn diÖn. KÕt hîp chøng minh víi gi¶i thÝch vµ b×nh luËn, lêi v¨n gi¶n dÞ mµ giµu c¶m xóc. Bµi ý nghÜa v¨n ch¬ng: Tr×nh bµy nh÷ng vấn đề phức tạp một cách ngắn gọn, giản dÞ, s¸ng sña, kÕt hîp víi c¶m xóc; v¨n giµu h×nh ¶nh.. II. §Æc trng cña v¨n nghÞ luËn. 1. HS chän nh÷ng yÕu tè ë hai cét theo nhãm tù luËn 2. Nêu đặc trng của thể loại. ? Nêu đặc trng của thể loại?. - Nghị luận: lập luận, lí lẽ, dẫn chứng để tr×nh bµy ý kiÕn, t tëng; cã luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn. - KÓ chuyÖn (tù sù): kÓ l¹i sù viÖc. - Tr÷ t×nh (th¬, tuú bót) biÓu hiÖn t×nh c¶m, c¶m xóc qua h×nh ¶nh vÇn ®iÖu.. III. Ghi nhí:. SGK trang 67. IV. LuyÖn tËp. Trong văn nghị luận, phép lập luận giải thích đợc hiểu là gì ? A. Là việc kể tên các đặc điểm của một hiện tợng nào đó B. Là việc nêu lên vai trò của một sự vật, hiện tợng nào đó đối với cuộc sống cña con ngêi C. Là việc chỉ ra cách thức thực hiện một công việc nào đó D. Là việc là cho ngời đọc hiểu rõ các t tởng, đạo lí, phẩm chất, quan hệ… §¸p ¸n: D E. Cñng cè - Híng dÉn: ? §Æc trng cña v¨n nghÞ luËn? - Ôn tập lại các bài nghị luận đã học..

(157) - So¹n bµi: Sèng chÕt mÆc bay. _______________________________________ TuÇn 28 - TiÕt 102 03/03/2009. Ngµy so¹n:. TiÕng ViÖt. dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A.Môc tiªu: - Hiểu đợc thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu. - Gi¸o dôc ý thøc cè g¾ng trong häc tËp. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt c©u. B. ChuÈn bÞ:. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS : §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái. C. TiÕn tr×nh d¹y - häc: - Tæ chøc - KTBC: ? Các cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động? - Bµi míi: - Hs đọc ví dụ sgk I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở réng c©u ? T×m côm danh tõ trong c©u? 1. VÝ dô ? Ph©n tÝch cÊu t¹o cña nh÷ng côm 2. NhËn xÐt - nh÷ng t×nh c¶m ta /kh«ng cã danh từ vừa tìm đợc và cấu tạo của c v mçi phô ng÷ trong mçi côm danh PNT DTTT PNS tõ? - GV: lu ý HS kÝ hiÖu b»ng ch÷ c – - nh÷ng t×nh c¶m ta/ s½n cã c v v (nhỏ) để phân biệt với cụm C- V PNT DTTT PNS lµm nßng cèt. - GV kh¸i qu¸t: Trong c©u ngoµi kÕt cÊu C – V lµm nßng cèt c©u cßn cã + §ã lµ c¸ch më réng c©u. các kết câu c – v đợc mở rộng trong c¸c côm tõ. §ã lµ c©u më réng. 3. Ghi nhí - Hs đọc SGK trang 68. ? VËy thÕ nµo lµ c©u më réng. II. Các trờng hợp dùng cụm chủ - vị để mở réng c©u - Hs đọc ví dụ sgk 1. VÝ dô 2. NhËn xÐt a. Cụm chủ vị làm CN :Chị Ba/ đến ? T×m côm chñ vÞ lµm thµnh phÇn c v c©u hoÆc thµnh phÇn côm tõ trong c¸c vÝ dô b. Côm chñ vÞ lµm VN: tinh thÇn/ rÊt h¨ng h¸i c v c.Côm chñ vÞ lµm phô ng÷ trong côm §T:.

(158) trêi/ sinh ra l¸ sen…l¸ sen c v d. Côm chñ vÞ lµm phô ng÷ trong côm DT: C¸ch m¹ng th¸ng T¸m/thµnh c«ng c v - C¸c côm: DT, §T, TT. ? VËy chóng ta cã thÓ më réng thµnh - Lµm thµnh phÇn c©u, phô ng÷ phÇn c©u ë nh÷ng lo¹i côm tõ nµo. 3.Ghi nhí: ? Côm C- V trong mçi c©u trªn cã - Hs đọc SGK trang 69 thÓ gi÷ nh÷ng chøc n¨ng g×? III. LuyÖn tËp ? Vậy cụm chủ vị có thể dùng để mở Bµi tËp 1 a. chØ riªng nh÷ng ngêi chuyªn m«n míi réng c©u trong nh÷ng trêng hîp định đợc (phụ ngữ trong cụm DT) nµo? b. khuôn mặt đầy đặn ( làm VN) c. các cô gái Vòng đỗ gánh (phụ ngữ trong côm DT) hiÖn ra tõng l¸ cèm, s¹ch sÏ vµ tinh khiÕt, ? T×m côm C- V lµm thµnh phÇn c©u hoÆc thµnh phÇn côm tõ trong c¸c kh«ng cã m¶y may chót bôi nµo (phô ng÷ c©u díi ®©y. Cho biÕt trong mçi c©u, trong côm §T) côm C- V lµm thµnh phÇn g×. d. mét bµn tay ®Ëp vµo vai ( lµm CN) h¾n giËt m×nh ( lµm phô ng÷) E.Cñng cè - Híng dÉn: ? Thế nào là dùng cụm C- V để đặt câu. Cho ví dụ. ? Nêu các trờng hợp dùng cụm C- V để đặt câu. - Lµm 3 bµi tËp trong SGK trang 96, 97. - ChuÈn bÞ: T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn .... TuÇn 28 - TiÕt 103 04/03/2009. Ngµy so¹n:. tr¶ bµi. kiÓm tra v¨n, tiÕng viÖt vµ tËp lµm v¨n sè 5 A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. a. Môc tiªu: - HS thấy đợc u, khuyết điểm về kiến thức, cách trình bày bài qua ba bài kiÓm tra. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph¸t hiÖn. - Gi¸o dôc ý thøc tÝch cùc trong häc tËp. b. ChuÈn bÞ: - GV chÊm bµi, so¹n bµi tr¶. - HS xem l¹i bµi lµm c. tiÕn tr×nh d¹y - häc * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: * Bµi míi: I. Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n 1. §Ò bµi:.

(159) - HS đọc lại đề bài kiểm tra văn (tiết 98). - GV cho HS phát biểu, nêu cách giả quyết đề (đáp án các tiết 98). 2. NhËn xÐt: a. ¦u ®iÓm: - Một số em xác định đợc yêu cầu của đề, trả lời chính xác các câu hỏi, viết đợc ®o¹n v¨n - Trình bày khoa học, mạch lạc, rõ ràng, sạch đẹp... b. KhuyÕt ®iÓm: - Cßn nhiÒu em lµm sai kiÕn thøc. - Đoạn văn diễn đạt còn yếu, đa số tham khảo SGK, cha sáng tạo. II. Tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng tiÕng ViÖt 1. §Ò bµi: - HS đọc lại đề bài kiểm tra Tiếng Việt tiết 90. - GV cho HS phát biểu, nêu cách giả quyết đề (đáp án tiết 90). 2. NhËn xÐt: a. ¦u ®iÓm: - Một số em xác định đợc yêu cầu của đề, trả lời chính xác các câu hỏi, viết đợc ®o¹n v¨n - Trình bày khoa học, mạch lạc, rõ ràng, sạch đẹp... b. KhuyÕt ®iÓm: - Cßn nhiÒu em lµm sai kiÕn thøc. - Đoạn văn diễn đạt còn yếu, đa số tham khảo SGK, cha sáng tạo. III. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5 1. §Ò bµi: - HS đọc lại đề bài kiểm tra Tập làm văn (tiết 95,96). - GV cho HS phát biểu, nêu cách giả quyết đề (đáp án các tiết 95, 96). 2. NhËn xÐt: a. ¦u ®iÓm: - Đa số các em nắm đợc yêu cầu của đề bài. - Bài viết đúng kiểu bài chứng minh lí lẽ chính xác, cách lập luận thuyết phục,... - Diễn đạt tốt, lấy đợc dẫn chứng tiêu biểu,... b. KhuyÕt ®iÓm: - Tr×nh bµy bÈn, m¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶, ... - Một số em không xác định đợc nội dung của đề, ... E. Cñng cè - Híng dÉn: HS ch÷a bµi vµo vë. Xem l¹i phÇn kiÓu bµi chøng minh. ______________________________________________ TuÇn 28 - TiÕt 104 04/03/2009 TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n:. t×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc.

(160) a. Môc tiªu: - HS nắm đợc mục đích, tính chất và các yếu tố của phép lập luận giải thÝch. - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp. - Cã kÜ n¨ng lµm bµi v¨n theo phÐp lËp luËn gi¶i thÝch. B. ChuÈn bÞ: - HS ôn kĩ bài: Tìm hiểu chung về văn chứng minh để so sánh. - GV: So¹n bµi, tham kh¶o SGV. c. tiÕn tr×nh d¹y vµ häc: 1- Tæ chøc líp: 2- KiÓm tr bµi cò: ? Trong v¨n nghÞ luËn, chøng minh lµ ta ph¶i lµm g×? 3- Bµi míi: I- Mục đích và phơng pháp gi¶i thÝch 1. Bµi tËp - GÆp mét hiÖn tîng míi l¹, con ngêi ? Em hãy nêu một số câu hỏi để yêu cha hiểu thì nhu cầu giải thích nảy sinh. cÇu ngêi kh¸c gi¶i thÝch. VD: V× sao cã ma ? VS cã s«ng, nói ? GV giíi thiªu: C¸c lo¹i c©u hái v× VS níc biÓn l¹i mÆn ? Ch¬i thÓ thao sao, để làm gì, là gì, có ý nghĩa gì. ? Những câu hỏi đòi đợc giải thích có để làm gì ? VS hôm qua, em không đi häc ? hay gặp trong đời sống không. ? Muốn trả lời, giải thích các vấn đề + Nhu cầu giải thích trong đời sống trªn th× ph¶i lµm thÕ nµo. GV: Trong nhµ trêng gi¶i thÝch lµ mét rÊt ro lín. + §äc, nghiªn cøu, tra cøu tµi liÖu kiÓu bµi quan träng. (ph¶i hiÓu, cã tri thøc míi gi¶i thÝch ? Trong văn nghị luận những vấn đề cần đợc giải thích thuộc lĩnh vực nào. đợc). GV ®a vd: ThÕ nµo lµ h¹nh phóc ? Trung thùc lµ g× ? - T tởng, đạo lí, các chuẩn mực hành ? Khi lµm bµi v¨n gi¶i thÝch vÒ c¸c vấn đề đó ngời viết, ngời đọc đợc bồi vi của con ngời. dìng thªm g×. GV: cho HS đọc ghi nhớ ( ý 1,2: so + N©ng cao nhËn thøc, trÝ tuÖ, båi ds¸nh víi v¨n chøng minh). ìng t tëng, t×nh c¶m. HS đọc bài văn: Lòng khiêm tốn. ? Bài văn giải thích vấn đề gì. ? Bµi v¨n gi¶i thÝch b»ng c¸c c©u nµo. ? Trong đời sống khi nào ta cần đợc gi¶i thÝch.. GV chØ ra: ? Theo em, c¸ch liÖt kª c¸c biÓu hiÖn của khiêm tốn, cách đối lập ngời khiªm tèn vµ kÎ kh«ng khiªm tèn cã ph¶i lµ c¸ch gi¶i thÝch kh«ng. ? H·y chØ ra c¸c mÆt lîi, h¹i; nguyªn nh©n, hËu qu¶ cña sù kh«ng khiªm tèn. ? T×m bè côc cña bµi: chØ ra sù m¹ch l¹c cña bµi gi¶i thÝch. HS: đọc ghi nhớ: luận điển 3,4,5. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ lËp luËn gi¶i thÝch ? HS đọc bài văn: Lòng nhân đạo. ? Bài văn giải thích vấn đề gì.. - Bµi v¨n: Lßng khiªm tèn. + Lßng khiªm tèn. (HS nªu: Lßng khiªm tèn cã thÓ….sù vËt, khiªn tèn lµ tÝnh nh· nhÆn…Ngêi cã tÝnh khiªn tèn…) + Giải thích bằng cách nêu định nghÜa. + §èi lËp: kiªu c¨ng, tù phô, kiªu ng¹o, khinh ngêi…, gi¶i thÝch b»ng cách kể ra các biểu hiện so sánh, đối chiếu với hiện tợng khác. Ngời đọc sẽ hiÓu khiªm tèn lµ g×. + Lợi: Con ngời đợc trau dồi, học hỏi thªm – thµnh c«ng. + H¹i: ngu dèt, b¶o thñ. - Gi¶i thÝch b»ng c¸ch ®a ra sù lîi h¹i, nguyªn nh©n, hËu qu¶… 2. Ghi nhí:.

(161) ? Nªu ph¬ng ph¸p gi¶i thÝch trong bµi.. - SGK trang 71. II- LuyÖn tËp: - Giải thích: Lòng nhân đạo. - Phơng pháp giải thích: Nêu định nghĩa, đặt câu hỏi, kể những biểu hiện, đối chiếu.. E. cñng cè - Híng dÉn: Trong văn nghị luận, phép lập luận giải thích đợc hiểu là gì ? A. Là việc kể tên các đặc điểm của một hiện tợng nào đó B. Là việc nêu lên vai trò của sự vật, hiện tợng nào đó đối với cuộc sống của con ngêi C. Là việc chỉ ra cách thức thực hiện một công việc nào đó D. Là việc làm cho ngời đọc hiểu rõ các t tởng, đạo lí, phẩm chất, quan hệ… §¸p ¸n: D - So sánh với phép lập luận chứng minh tìm đặc điểm khác nhau. - T×m hiÓu yÕu tè dÉn chøng trong bµi chøng minh vµ gi¶i thÝch. - ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn tËp lËp luËn, gi¶i thÝch. + Chuẩn bị đề văn: Một nhà văn nói: “Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con ngời”. TuÇn 29 - TiÕt 105. Ngµy so¹n: 08/03/2009. sèng chÕt mÆc bay A. Môc tiªu.. (Ph¹m Duy Tèn). 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A. Môc tiªu:. Gióp HS: - Hiểu đợc những nét chính về tác giả, tác phẩm. Biết tóm tắt tác phẩm, chú gi¶i mét sè tõ khã. - Cảm nhận đợc cảnh cực khổ của nhân dân trớc cách mạng. - Bớc đầu nắm đợc phép nghệ thuật tăng cấp và tơng phản. B. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk. Sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c©u hái sgk. C. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc - KTBC: - Bµi míi I. Giíi thiÖu chung 1.T¸c gi¶ Ph¹m Duy Tèn (1883 - 1924), quª ë Th¬ng HS đọc chú thích (*) SGK trang 79. ? Em hãy trình bày đôi nét và tác giả? Tín - Hà Tây, sống ở Hà Nội. - Thuéc líp trÝ thøc T©y häc, lµ mét trong sè Ýt t¸c gi¶ cã thµnh tùu ®Çu tiªn vÒ thÓ lo¹i truyện ngắn hiện đại còn rất non trẻ nớc ta ®Çu thÕ kØ XX..

(162) 2. T¸c phÈm - B¾t ®Çu h×nh thµnh chñ yÕu tõ ®Çu thÕ kØ XX. Nh÷ng t¸c gi¶ NguyÔn B¸ Häc, NguyÔn Träng Qu¶n, Ph¹m Duy Tèn, NguyÔn ¸i Quèc lµ nh÷ng t¸c gi¶ ®Çu tiªn cã thµnh tùu vÒ thÓ lo¹i nµy. + Viết bằng văn xuôi tiếng Việt hiện đại, thiªn vÒ h cÊu + Cèt truyÖn phøc t¹p, kh¾c ho¹ h×nh tîng nhân vật, tính cách nhân vật đợc bộc lộ qua các mặt quan hệ, đời sống tâm hồn (khác víi tiÓu thuyÕt vÒ dung lîng). - Lµ b«ng hoa ®Çu mïa cña truyÖn ng¾n ? Nªu vÞ trÝ cña truyÖn “Sèng chÕt hiện đại VN, sáng tác tháng 7/1928, tác mÆc bay” phÈm thµnh c«ng nhÊt cña PDT, mét thµnh tựu đột xuất của dòng văn học hiện thực buæi s¬ khai. II- §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. §äc - tãm t¾t - Giọng đọc phân biệt tính cách: giọng quan - GV đọc mẫu, gọi HS đọc. phô mÉu h¸ch dÞch, n¹t né; giäng sî sÖt, - HS kÓ tãm t¾t của thầy đề; giọng khẩn thiết lo sợ của dân phu. - GV gi¶i thÝch mét sè chó thÝch khã 2. Chó thÝch 3. Bè côc(3 phÇn ) Phần 1: Từ đầu đến “hỏng mất”: Nguy cơ ? Theo em truyÖn ng¾n cã thÓ chia vỡ đê và sự chống đỡ của ngời dân. lµm mÊy phÇn, nªu néi dung chÝnh Phần 2: Tiếp theo đến “Điếu mày” : Cảnh cña tõng phÇn? quan phủ cùng nha lại đánh tổ tôm trong khi “đi hộ đê”. Phần 3: Còn lại : Cảnh đê vỡ, nhân dân lâm vµo t×nh tr¹ng th¶m sÇu. 4. Ph©n tÝch - Cảnh đám dân phu hộ đê, nớc dâng cao, HS xem hai bøc tranh. đê sắp vỡ. ? Bøc tranh minh ho¹ c¶nh nµo. H·y - C¶nh quan huyÖn cïng nha l¹i ch¬i tæ t«m m« t¶ c¶nh vÏ? trong đình. + §èi lËp t¬ng ph¶n gay g¾t: mét biÖn ph¸p ? Hai c¶nh cã quan hÖ víi nhau ntn? nghÖ thuËt chñ yÕu trong truyÖn. T¹o ra hiệu qủa trong việc thể hiện chủ đề của truyÖn. a. Cảnh đê sắp vỡ - Thời gian: gần 1 giờ đêm. ? Cảnh đê sắp vỡ đợc miêu tả vào - Kh«ng gian trêi ma tÇm t·, níc s«ng to thêi gian vµ kh«ng gian ntn? - Địa điểm: Khúc đê làng X ? Qua chi tiết trên, em hình dung ntn => Cảnh đêm tối, ma to, nớc sông dâng nhanh, nguy cơ làm vỡ đê. về cảnh tợng đợc miêu tả? ? Tên sông nêu cụ thể, tên làng nêu kí - Tác giả muốn bạn đọc hiểu câu chuyện nµy kh«ng chØ x¶y ra ë mét n¬i mµ cã thÓ lµ hiÖu. Dông ý cña t¸c gi¶ lµ g×? phổ biến ở nhiều nơi trên đất nớc ta. - Cách tạo tình huống đặc biệt lôi cuốn ngời ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dÉn d¾t đọc. c©u chuyÖn cña t¸c gi¶ th«ng qua phÇn nµy? ? ở lớp 6, các em học đợc những truyện trung đại nào.Vì sao gọi là truyện trung đại? - TruyÖn: Con hæ cã nghÜa, ThÇy thuèc giái cèt nhÊt ë tÊm lßng, MÑ hiÒn d¹y con. ? Nêu đặc điểm của truyện ngắn hiện đại.. E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? KÓ tãm t¾t c©u chuyÖn? - Học bài, nắm đợc đôi nét về tg, thể truyện. - T×m hiÓu tiÕp phÇn cßn l¹i __________________________ TuÇn 29 - TiÕt 106. Ngµy so¹n: 08/03/2009. sèng chÕt mÆc bay (Ph¹m Duy Tèn) A. Môc tiªu..

(163) 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A. Môc tiªu:. - Nh tiÕt 105. - HS nắm đợc bức tranh thứ hai: sự ăn chơi của quan lại, chúng coi mạng sống cña nh©n d©n lµ cá r¸c... B. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk. Sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c©u hái sgk. C. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc - KTBC: ? Tãm t¾t v¨n b¶n? - Bµi míi 4. Ph©n tÝch (tiÕp) b. Cảnh trên đê và trong đình trớc khi đê vì b1. Cảnh trên đê: * Hình ảnh: Ngời rất đông: hàng trăm ? Cảnh dân phu cứu đê đợc miêu tả b»ng nh÷ng chi tiÕt nµo? nghìn con ngời  đàn sâu lũ kiến. - Các hành động chống đỡ: thuổng, cuốc, đổ đất, vác tre, đắp, cừ… bì bõm dới bùn lÇy  nÆng nhäc, nhèn nh¸o, thª th¶m. ? ¢m thanh? * ¢m thanh: dån dËp, hçn lo¹n (trèng đánh nliên thanh, ốc thổi vô hồi, tiếng ngời xao xác). Khẩn thiết, thê thảm. ? Nh÷ng h×nh ¶nh vµ ©m thanh Êy gîi - Kh«ng khÝ khÈn cÊp, nguy hiÓm cña kh«ng khÝ vµ c¶m gi¸c ntn? thiªn tai ®ang tõng lóc ®e do¹ con ngêi. - Ngời đọc cảm giác đợc, nhìn thấy, nghe thÊy nh ®ang sèng nh÷ng c¶nh tîng nguy cÊp, khÈn thiÕt, thª th¶m cña t×nh thÕ. ? Dốc toàn lực giữ đê nhng tình thế + T×nh thÕ: ma vÉn tÇm t· trót xuèng, níc c¨ng th¼ng, ®e do¹ hä ntn ? s«ng cø cuån cuén bèc lªn. + Sức ngời: mệt lử, khó địch với sức trời. ? Bao trïm lµ t©m tr¹ng g×? + T©m tr¹ng: h·i hïng, tr¨m lo ngh× sî, ho¶ng lo¹n. ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt ®o¹n v¨n? - Phép so sánh sinh động; ngôn ngữ biểu c¶m, tîng h×nh, cô thÓ; giäng v¨n gÊp g¸p, khÈn tr¬ng. Cảnh tợng sống động trớc mắt, rất thực, ? Một biện pháp nghệ thuật nữa mà tác gợi cảm xúc cho ngời đọc. gi¶ sö dông lµ phÐp t¨ng cÊp. Em h·y - §äc c©u 3, môc b SGK trang 82. chØ ra phÐp t¨ng cÊp lµ g×? Th¶m ho¹ ngµy mét râ dÇn, ngµy cµng nghiªm träng, gay g¾t, c¨ng th¼ng. + trêi ma mçi lóc mét nhiÒu, dån dËp. + Møc níc s«ng mçi lóc mét d©ng cao. + ¢m thanh mçi lóc mét Çm Ü. + Søc ngêi mçi lóc mét yÕu. + Nguy cơ vỡ đê mỗi lúc một đến gần. + C¶nh tîng tr¸i ngîc kh¸c sÏ diÔn ra ë.

(164) trong đình. b.Cảnh trong đình trớc khi đê vỡ - Đình: đặt ngay trên mặt đê cao ráo, cách xa chỗ đê vỡ, rất vững chãi, đê vỡ cũng ? Không khí, quang cảnh trong đình đ- không sao (cùng địa điểm trên mặt đê). - §Ìn th¾p s¸ng trng, kÎ hÇu ngêi h¹ ®i l¹i. îc miªu t¶ ntn? - Nghiêm trang, nhàn nhã, đờng bệ, nguy nga, tôn nghiêm, giống một triều đình con. ? T©m ®iÓm cña bøc tranh nµy lµ ai? - Quan phô mÉu. HS xem chó thÝch 9, 12. ? Đoạn đầu kể chuyện gì về quan phủ? - Quan phủ đợc hầu hạ. ? Trong đoạn văn này tác giả đã cho ta * Chân dung: - Uy nghi, chÔm chÖn ngåi, tay tr¸i dùa gèi h×nh dung, tëng tîng ch©n dung viªn xÕp, ch©n ph¶i duçi th¼ng, tªn ngêi nhµ quan phñ ntn? ? Đồ dùng sinh hoạt của quan phủ khi quỳ đất mà gãi. * §å dïng: ngài đi hộ đê là gì ? - Bát yến hấp đờng phèn, tráp đồi mồi, ng¨n b¹c trÇu vµng…cuéc sèng quý ph¸i, cách biệt với cuộc sống của đám con dân ? C¸cchi tiÕt trªn cho em h×nh dung ntn mµ ngµi ch¨n d¾t. vÒ quan phô mÉu? => Quan phô mÉu bÐo tèt, nhµn nh· thÝch hëng l¹c, h¸ch dÞch tr¸i ngîc víi h×nh ¶nh ma giã ngoµi kia, d©n phu rèi rÝt. Tr¨m hä ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ biÖn ph¸p NT nh đàn sâu lũ kiến trên đê. đợc tác giả sử dụng trong đoạn văn - NT: T¬ng ph¶n lµm næi râ tÝnh c¸ch hëng trên? Tác dụng của biện pháp NT đó? l¹c cña quan phñ vµ th¶m c¶ch mµ ngêi ? Quan phñ cã nh÷ng cö chØ vµ lêi nãi d©n ®ang ph¶i g¸nh chÞu ntn? * Cö chØ: X¬i b¸t yÕn xong vuèt r©u rung đùi * Lêi nãi: - Nãi rÊt Ýt, thØnh tho¶ng míi “gäi”, “truyÒn”, ? H×nh ¶nh t¬ng ph¶n nµo xuÊt hiÖn - ThÊy §Ò bÈm bèc- Quan lín truyÒn “õ”, trong ®o¹n truyÖn nµy? có ngời báo dễ đê vỡ ”cau mặt gắt”, “Mặc ? Trong khi miêu tả và kể, tác giả đã có kệ”. - Tiếng kêu vang trời dậy đất ngoài đê>< lêi b×nh luËn vµ biÓu c¶m nµo? ®iÒm nhiªn hëng l¹c ¨n ch¬i. Lêi nãi ? Sự kết hợp các phơng thức đó có tác quan khÏ cña ngêi hÇu>< quan gay g¾t dông g×? - Này này, đê vỡ mặc ai Than «i! ? Theo dâi ®o¹n truyÖn quan phñ nghe -=> Lµm næi bËt sù bÊt nh©n cña quan, béc tin đê vỡ và cho biết: câu nào bộc lộ rõ lộ tình cảm thái độ phê phán, mỉa mai của nhÊt tÝnh c¸ch cña quan phô mÉu? t¸c gi¶ ? Đây là ngôn ngữ độc thoại hay đối - §ª vì råi, thêi «ng c¸ch cæ, bá tï chóng tho¹i? T¸c dông? mµy, cã biÕt kh«ng? ? Đình nơi các quan đang ở đợc đặt ở ®©u?. ? Cảnh đê vỡ đợc tác giả miêu tả bằng nh÷ng chi tiÕt nµo? ? §ã lµ c¶nh tîng ntn? ? Nêu những nét đặc sắc về nội dung vµ NT cña truyÖn?. * Ngôn ngữ đối thoại, tự bộc lộ tính cách v« tr¸ch nhiÖm, v« l¬ng t©m cña quan phô mÉu. Tè c¸o bän quan l¹i cã quyÒn lùc thê ¬ v« tr¸ch nhiÖm vêi d©n c. Cảnh đê vỡ. - Kh¾p n¬i níc trµn lªnh l¸ng, xo¸y thµnh vùc s©u. - KÎ sèng kh«ng chç ë, kÎ chÕt kh«ng n¬i ch«n. => C¶nh tîng th¶m th¬ng-> tÊm lßng nh©n đạo của tác giả. 5.Tæng kÕt - Ghi nhí SGK trang 83. E. cñng cè - Híng dÉn. ? Chøng minh quan phô mÉu lµ kÎ thê ¬, v« tr¸c nhiÖm? - Häc bµi, n¾m ch¾c néi dung bµi häc - So¹n bµi: Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan Béi Ch©u. - ChuÈn bÞ: C¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch.

(165) ___________________________________________ TuÇn 29 - TiÕt 107 09/03/2009. Ngµy so¹n:. c¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc a. Môc tiªu:. - Nắm đợc cách thức cụ thể trong việc làm một bài văn lập luận giải thích. - Biết đợc những điều cần lu ý và những lỗi cần tránh trong lúc làm bài. - Rèn luyện kĩ năng lập luận trong đời sống.. B. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk. Sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái sgk. C. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc - KTBC: ? ThÕ nµo lµ v¨n lËp luËn gi¶i thÝch? Cã nh÷ng ph¬ng ph¸p lËp luËn gi¶i thÝch nµo? - Bµi míi I. C¸c bíc lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch §Ò bµi: Nh©n d©n ta cã c©u tôc ng÷: “§i một ngày đàng, học một sàng khôn”. Hãy giải thích câu tục ngữ đó. ? Phân tích yêu cầu đề? 1.Tìm hiểu đề và tìm ý - KiÓu bµi: Gi¶i thÝch - Néi dung: ý nghÜa c©u tôc ng÷ ? §Ò yªu cÇu g×? * T×m ý. ? Trong mét c©u tôc ng÷ cÇn lµm s¸ng - Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ tá nh÷ng nghÜa nµo? - NghÜa ®en vµ nghÜa bãng. ? PhÐp lËp luËn chÝnh lµ g×. ? Gi¶i thÝch b»ng c¸ch nµo. - Gi¶i thÝch - Tra tõ ®iÓn - Suy nghÜ t×m ra c¸c khÝa c¹nh + nghÜa ®en, bãng + néi dung lêi khuyªn ? Vậy cách tìm hiểu đề, tìm ý cho bài + kh¸t väng cña ngêi d©n v¨n lËp luËn gi¶i thÝch lµ ntn? - T×m ra phÐp lËp luËn, néi dung nghÞ luËn. - T×m ra c¸c khÝa c¹nh cña néi dung vÊn ? Phần MB phải đạt yêu cầu gì? đề cần giải thích 2. LËp dµn bµi a. Më bµi: Mang tÝnh gi¶i thÝch, gîi nhu ? PhÇn TB lµm nhiÖm vô g×, s¾p theo cầu đợc hiểu. thø tù nµo? b. Th©n bµi: - NghÜa ®en ? PhÇn KB lµm nhiÖm vô g×? - NghÜa bãng - NghÜa s©u xa. HS đọc các đoạn tham khảo. c. KÕt bµi: Nªu ý nghÜa c©u tôc ng÷ ? NhËn xÐt c¸c ®o¹n MB? 3. ViÕt ®o¹n v¨n.

(166) - HS đọc các đoạn TB. ? Làm thế nào để đoạn đầu tiên của TB liªn kÕt víi MB, c¸c ®o¹n TB liªn kÕt víi nhau? ? NÕu viÕt ®o¹n 1 cña TB, em sÏ viÕt ntn? GV lu ý: TB ph¶i phï hîp víi MB. HS đọc SGK. ? KÕt bµi lµm nhiÖm vô g×? ? Lời văn giải thích phải đảm bảo yêu cÇu g×?. a. ViÕt më bµi: - MB: NhiÒu c¸ch kh¸c nhau + Đi thẳng vào vấn đề + §èi lËp hoµn c¶nh víi ý thøc + Từ chung đến riêng - Đáp ứng yêu cầu của đề bài lập luận giải thÝch. b. ViÕt TB: - Dïng c¸c tõ liªn kÕt. - Gi¶i thÝch nghÜa ®en cña tõng rõ, ng÷, vÕ câu rồi đến cả câu. c. ViÕt KB: - Nêu đợc ý nghĩa của điều đợc giải thích. - Lêi v¨n: s¸ng sña, dÔ hiÓu. Gi÷a c¸c phÇn, ®o¹n ph¶i cã sù liªn kÕt. 4. §äc l¹i vµ söa ch÷a - Phï hîp.. ? C¸c phÇn cña bµi lµm cã phï hîp víi đề bài và dàn bài không.Nếu không phù hîp th× söa l¹i? 5. Ghi nhí - Hs đọc ghi nhớ SGK trang 86 II. LuyÖn tËp Bµi 1 - HS viÕt thªm c¸c kÕt bµi kh¸c - GV söa ch÷a. Bµi 2 Gi¶i thÝch c©u: Tèt gç h¬n tèt níc s¬n. ? Cho dàn ý phần TB của một đề văn gi¶i thÝch, yªu cÇu nhËn xÐt vµ söa l¹i? - V× sao nãi tèt gç h¬n t«t níc s¬n. - Muèn tu dìng vÒ phÈm chÊt (“tèt gç” )ta ph¶i lµm thÕ nµo ? - ThÕ nµo lµ tèt gç h¬n tèt níc s¬n. Yªu cÇu: C¸c ý lén xén, ph¶i s¾p xÕp l¹i. E. Cñng cè - Híng dÉn. ? Nªu c¸c bíc lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch? - Nắm đợc lí thuyết. - ChuÈn bÞ bµi luyÖn tËp theo yªu cÇu SGK trang 87. ____________________________________________ TuÇn 29 - TiÕt 108 10/03/2009. Ngµy so¹n: TËp lµm v¨n. luyÖn tËp lËp luËn gi¶i thÝch viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 6 ë nhµ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc a .Môc tiªu.

(167) - Gióp HS cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch. - Vận dụng những hiểu biết đó vào việc làm một bài văn giải thích cho một nhậ định, một ý kiến, một vấn đề quen thuộc với đời sống của các em. - ThÓ hiÖn n¨ng lùc lµm v¨n lËp luËn gi¶i thÝch.. B. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk. Sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái sgk. C. TiÕn tr×nh d¹y - häc. - Tæ chøc - KTBC: ? Tr×nh bµy c¸c c¸ch lµm bµi v¨n theo phÐp lËp luËn gi¶i thÝch? - Bµi míi. ? Nhắc lại yêu cầu của việc tìm hiểu đề bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch? ? Đề yêu cầu giải thích vấn đề gì? ? Làm thế nào để nhận ra yêu cầu đó. ? Để đạt đợc yêu cầu đó, bài cần giải thÝch nh÷ng néi dung g×?. ? Nh¾c l¹i yªu cÇu cña viÖc lËp dµn bµi? (Th¶o luËn c©u hái: ph©n 4 nhãm) ? Cần sắp xếp các ý tìm đợc ntn để sự gi¶i thÝch trë lªn hîp lÝ, chÆt chÏ vµ dÔ hiểu đối với ngời đọc (ngời nghe). Cho HS tham kh¶o c¸ch s¾p xÕp sau:. - Cho HS viÕt mét ®o¹n MB, mét ®o¹n TB, mét ®o¹n KB. - Đọc đoạn văn, lớp đánh giá, góp ý, GV söa ch÷a.. I. ChuÈn bÞ ë nhµ * §Ò bµi: Mét nhµ v¨n cã nãi “S¸ch lµ ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con ngời”. Hãy giải thích nội dung của câu nói đó. II. Thùc hµnh trªn líp 1. Tìm hiểu đề và tìm ý - Giải thích: vai trò của sách đối với trí tuệ cña con ngêi. - Mệnh lệnh của đề, từ ngữ. - Gi¶i thÝch, chøng minh: + Nghĩa đen: ngọn đèn sáng + NghÜa bãng: mang trÝ tuÖ, hiÓu biÕt + S¸ch: cung cÊp hiÓu biÕt cho con ngêi + T×m vÝ dô chøng minh + ý nghÜa cña s¸ch + Thái độ của em đối với sách 2. LËp dµn bµi a. Më bµi: Vai trß quan träng cña trÝ tuÖ đối với đời sống con ngời - DÉn c©u nãi b. Th©n bµi: * Giải thích hình ảnh: Ngọn đèn sáng bất diÖt - NghÜa ®en: ¸nh s¸ng kh«ng g× cã thÓ dËp t¾t næi. - Nghĩa bóng: Sách chứa đựng trí tuệ của con ngời. Sách là ngọn đèn sáng bất diệt. => Cả câu nói có ý: Sách là ngọn đèn sáng bất diệt, đợc thắp lên từ trí tuệ của con ngời. - Gi¶i thÝch c¬ së cña c©u nãi: V× sao l¹i nãi thÕ + S¸ch ghi l¹i nh÷ng hiÓu biÕt cña con ngêi + S¸ch cã Ých cho mäi thêi + Đấy là điều đợc mọi ngời thừa nhận - Gải thích sự vận dụng chân lí đợc nêu trong c©u nãi: + Cần phải chăm đọc sách + CÇn ph¶i chän s¸ch tèt + Lµm theo s¸ch c. KÕt bµi: C©u nãi trªn ca ngîi t«n vinh sách, khẳng định vai trò của sách với đời sèng 3. ViÕt ®o¹n v¨n a. §o¹n më bµi. b. §o¹n th©n bµi. c. §o¹n kÕt bµi. 4. §äc l¹i vµ söa ch÷a.

(168) ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 6 ë nhµ. I. §Ò bµi: NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g¬ng Ngêi trong mét níc ph¶i th¬ng nhau cïng H·y t×m hiÓu ngêi xa muèn nh¾n nhñ ®iÒu g× qua c©u ca dao Êy. II. §¸p ¸n – BiÓu ®iÓm: 1. §¸p ¸n. a) Yªu cÇu: - ThÓ lo¹i: nghÞ luËn gi¶i thÝch. - Nội dung: truyền thống đoàn kết, yêu thơng, đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau,… - Ph¬ng ph¸p viÕt bµi: phÐp lËp luËn gi¶i thÝch. b) Dµn bµi: * Më bµi - LuËn ®iÓm chÝnh: Lßng yªu th¬ng con ngêi. - Truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. * Th©n bµi - Gi¶i thÝch: + Nhiễu điều: Tấm vải đỏ dùng để che phủ phía ngoài của giá gơng. + Giá gơng: Vật bằng gỗ dùng để đỡ gơng soi.  Nhiễu điều hứng chịu nhơ bẩn, bảo vệ, hi sinh. Giá gơng đc bảo vệ, đợc thừa hởng. - Ngêi trong mét níc: TÊt c¶ 54 d©n téc sèng trong l·nh thæ ViÖt Nam. - Cùng đợc sinh ra từ bọc 100 trứng, có chg gốc rễ cội nguồn, đều là anh em 1 nhµ.  Ph¶i th¬ng yªu nhau. - Më réng: + Tinh thÇn quèc tÕ + Phê phán những ai không có tình thơng yêu đồng bào. - Liªn hÖ: + Anh em, cha mÑ, «ng bµ, xãm lµng, trêng líp, x· héi...  T¸c dông: T¹o søc m¹nh vît qua mäi khã kh¨n, thö th¸ch... * KÕt bµi - Khẳng định lòng thơng ngời là nền tảng đạo đức xã hội của dân tộc ta. - Làm cho mối quan hệ giữa con ngời với con ngời ngày càng tốt đẹp hơn. - Hs cÇn häc tËp, tù båi dìng cho phï hîp. 2. BiÓu ®iÓm * §iÓm 7 -> 10: - Bài phải viết đảm bảo đợc yêu cầu và dàn bài trên. - Bố cục rõ ràng, mạch lạc, diễn đạt trôi chảy, mắc ít lỗi. - Trình bày rõ ràng, khoa học. Chữ viết sạch, đẹp. * §iÓm 5 -> 6: - Cơ bản đáp ứng đợc các yêu cầu trên. - Néi dung cßn s¬ sµi, m¾c nhiÒu lçi,… * §iÓm > 5: - Bài viết không đảm bảo các yêu cầu trên. - Néi dung qu¸ s¬ sµi, m¾c qu¸ nhiÒu lçi c¸c lo¹i. E. Cñng cè - Híng dÉn: - Nhận xét giờ luyện tập, đánh giá sự chuẩn bị và tinh thần tham gia xây dựng bài. - Híng dÉn häc sinh viÕt bµi ë nhµ. - ChuÈn bÞ bµi: Luyện nói: Bài văn giải thích về một vấn đề..

(169) TuÇn 30 - TiÕt 109 16/03/2009 V¨n b¶n. Ngµy so¹n:. nh÷ng trß lè hay va-ren vµ phan béi ch©u (NguyÔn ¸i Quèc). A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. Môc tiªu: - HS nắm đợc những nét chính về tác giả, tác phẩm, nội dung của văn bản. - Gi¸o dôc tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm. A- ChuÈn bÞ: - HS: So¹n bµi. - GV: T×m hiÓu bµi häc, so¹n bµi. B- TiÕn tr×nh d¹y vµ häc: * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: ? Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt trong t¸c phÈm “Sèng chÕt mÆc bay” ? * Bµi míi: HS đọc chú thích (*) SGK trang 92. ? Em hãy nêu đôi nét về cuộc đời tác gi¶ NAQ ? ? Kể tên những văn bản mà em đã đợc häc cña t¸c gi¶ NAQ vµ cho biÕt chóng thuéc thÓ lo¹i g× ? ? V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i g×. H·y nªu đôi nét về văn bản này ? ? Va-ren lµ ai, PBC lµ ai (HS t×m hiÓu qua chó thÝch 1, 2 vµ 3) ? - GV đọc mẫu - HS đọc. ? Truyện có thể đợc chia làm mấy phÇn? ? Néi dung cña tõng phÇn lµ g× ?. I. Giíi thiÖu chung 1. T¸c gi¶: - NAQ (1890 - 1969): lµ tªn gäi næi tiÕng cña Chñ tÞch HCM (1919 - 1945). - §©y lµ tªn gäi g¾n liÒn víi nhiÒu t¸c phẩm: báo Ngời cùng khổ, Bản án chế độ thùc d©n Ph¸p... 2. T¸c phÈm: - TruyÖn ng¾n nh÷ng trß lè hay Va-ren vµ Phan Béi Ch©u viÕt n¨m 1925 khi PBC bÞ b¾t, Va-ren sang nhËm chøc Toµn quyÒn §«ng D¬ng. - Va-ren: lµ mét kÎ ph¶n béi l¹i §¶ng X· héi Ph¸p. - PBC: l·nh tô cña phong trµo yªu níc, lµ nhµ v¨n lín ®Çu thÕ kØ XX. II- §äc-hiÓu v¨n b¶n: 1. §äc, chó thÝch: - Chú ý giọng đọc thể hiện đợc tính cách nh©n vËt. Chó ý c¸c tõ khã. 2. Bè côc: * Tõ ®Çu -> vÉn bÞ giam trong tï - Tin Va-ren sang VN * TiÕp -> th× t«i lµm toµn quyÒn - Trò lố của Va- ren đối với PBC * Còn lại : - Thái độ của PBC.

(170) 3. Ph©n tÝch: - Nhân vật Va-ren, PBC và phong trào đấu tranh đòi thả PBC. - Cuéc tiÕp kiÕn cña Va-ren víi PBC. ? ChuyÖn g× do tëng tîng mµ cã ? - Trß lè: lµ trß nhè nh¨ng, bÞp bîm, lè bịch, trơ trẽn, đáng cời. - Va-ren – ngêi høa sang VN ch¨m sãc ? Em hiÓu thÕ nµo lµ trß lè ? PBC. - Thêi gian: tõ khi «ng Va-ren xuèng tµu ? Ai là tác giả của trò lố đó ? đến khi tới khám giam cụ PBC tại HN. a. Tin Va-ren sang ViÖt Nam ? Truyện đợc kể theo trình tự nào ? - Lµ Toµn quyÒn Ph¸p t¹i §D tõ 1925. - Høa sang VN ch¨m sãc PBC. ? Va-ren đợc giới thiệu ở đoạn đầu ntn? + Sức ép của công luận. + Míi lªn chøc, lÊy lßng. ? Lêi høa xuÊt ph¸t tõ ®©u ?  Mục đích xoa dịu, ve vuốt, trấn an  §ã lµ sù dèi tr¸. - ¤ng høa thÕ ... vµ ra lµm sao ? ? Tác giả bàn luận về vấn đề này ntn ?  Đặt câu hỏi, thái độ ngờ vực.  Th«ng b¸o tin Va-ren sang ViÖt Nam ? §o¹n ®Çu cña truyÖn cã ý nghÜa nh cïng lêi høa c¶u y. thế nào đối với toàn bộ câu chuyện ? ? Trong truyÖn yÕu tè nµo lµ cã thËt ?. E. cñng cè - Híng dÉn: ? Truyện ngắn những trò lố hay Va-ren và Phan Bội Châu đợc viết ra sau khi tên quan Toàn quyền Đông Dơng Va-ren đã sang Việt Nam. Điều đó đúng hay sai ? A. §óng B. Sai §¸p ¸n: B - T×m hiÓu thªm vÒ t¸c gi¶ qua s¸ch b¸o. - ChuÈn bÞ phÇn cßn l¹i + T×m hiÓu tiÕp nh÷ng trß lè cña Va-ren. + Trớc những trò lố đó thì Phan Bội Châu có thái độ nh thế nào.. _________________________________________________ TuÇn 30 - TiÕt 110 17/03/2009 V¨n b¶n. Ngµy so¹n:. nh÷ng trß lè hay va-ren vµ phan béi ch©u (NguyÔn ¸i Quèc). a. Môc tiªu: - HS nắm đợc những nét chính về tác giả, tác phẩm, nội dung của văn bản. - Gi¸o dôc tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch vµ kh¸i qu¸t gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña t¸c phÈm. - Cã ý thøc häc hái c¸ch viÕt v¨n cña t¸c gi¶. b. ChuÈn bÞ: - HS: So¹n bµi. - GV: T×m hiÓu bµi häc, so¹n bµi. c. tiÕn tr×nh d¹y vµ häc: * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: ? Hãy nêu đôi nét về tác giả , tác phẩm văn bản Những trò lố hay Va-ren vµ Phan Béi Ch©u ? * Bµi míi: 3. Ph©n tÝch: (TiÕp theo) ? Trong phÇn 2 cña VB, em nhËn thÊy cã h×nh thøc ng«n ng÷ nµo ?. b. Nh÷ng trß lè cña Va-ren - Ng«n ng÷ b×nh luËn: ¤i thËt lµ tÊn bi kÞch; x¶y ra chuyÖn g× ®©y - Ngôn ngữ độc thoại: Tôi đem tự do.

(171) đến... ; Tôi làm toàn quyền...  Ngthuật đối lập, tơng phản: Tỏ thái độ khinh rẻ Va-ren, ca ngợi lãnh tụ ? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ PBC; v¹ch trÇn sù lè bÞch cña Va-ren. thuËt g×? PBC víi ®iÒu kiÖn: ? Cã t¸c dông g× trong viÖc béc lé dông -+Th¶ Trung thµnh, céng t¸c, hîp lùc víi ngêi ý cña t¸c gi¶? Ph¸p + Chớ xúi giục đồng bào nổi dậy ? Theo dõi những lời độc thoại của Va- - Khuyên: từ bỏ lí tởng chung, bắt tay với ren cho biết hắn đã tuyên bố và khuyên Va-ren, vì quyền lợi cá nhân giống Va-ren. PBC nh÷ng g× ?  KÎ ph¶n béi, thùc dông, s½n sµng lµm mäi thø chØ v× quyÒn lîi c¸ nh©n.  Mét m×nh diÔn trß, thÓ hiÖn sù ngu ? Những lời lẽ ấy đã bộc lộ bản chất dốt, bịp bợm, không phải giúp đỡ nµo cña y ? PBC mµ v× quyÒn lîi cña níc Ph¸p, cña Va-ren.  Tính cách đê tiện, kẻ phản bội nhục ? Hình thức độc diễn trớc PBC của Vanhã. ren cã t¸c dông ntn ? c. Thái độ của Phan Bội châu: - Im nÆng, phít lê, döng dng  Khinh bØ, b¶n lÜnh kiªn cêng. - Là một ngời tù, ngời cách mạng vĩ đại, ngêi trung thµnh víi lÝ tëng. ? PBC cã c¸ch øng xö víi Va-ren ntn, bộc lộ thái độ ntn ? - Sự thay đổi nét mặt, ngọn râu mép nhếch lªn  Nâng cao tính cách, thái độ của PBC ? PBC đợc xây dựng những nét tính tríc kÎ thï. cách có gì đối lập với Va-ren? - T¨ng thªm gi¸ trÞ s©u s¾c, th©m tuý cña truyÖn: ? Truyện có thêm lời quả quyết của anh + Thái độ im lặng dửng dng cha đủ. lÝnh vµ lêi ®o¸n thªm cña t¸c gi¶ lµm + Chống trả quyết liệt bằng hành động. gi¸ trÞ cña truyÖn cã g× kh¸c ? 4. Tæng kÕt: ? ý nghÜa cña lêi t¸i bót lµ g× ? * Néi dung: - §¶ kÝch viªn Toµn quyÒn Va-ren víi c¸c hành động lố bịch của y. - Ca ngîi nh©n c¸ch cao quý cña PBC. * NghÖ thuËt: ? Truyện tỏ thái độ ntn của tác giả ? - NghÖ thuËt h cÊu, tëng tîng trªn c¬ së c¸i cã thËt. - Sö dông phÐp t¬ng ph¶n kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt. - KÕt hîp ng«n ng÷ nh©n vËt víi ng«n ng÷ kÓ chuyÖn. * Ghi nhí: SGK trang 95. ? Nªu gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña truyÖn ? III- LuyÖn tËp: Bµi tËp 1 - Ca ngîi tÝnh c¸ch cao quÝ cña cô Phan ? Thái độ của tác giả đối với PBC nh Béi Ch©u thÕ nµo ? - Thông qua việc kể, tả thái độc của cụ ? Căn cứ vào đâu để biết điều đó ? Phan Béi Ch©u víi Va-ren. Bµi tËp 2 - Trß lè: lµ trß nhè nh¨ng, bÞp bîm, lè ? Gi¶i thÝch nghÜa cña côm tõ “ nh÷ng bịch, trơ trẽn, đáng cời. trò lố” trong nhan đề tác phẩm ? ? Tìm những câu văn đó?. E. Cñng cè - Híng dÉn: - GV: Cho HS đọc lại văn bản..

(172) - Học bài, nắm đợc nội dung bài học. - ChÈn bÞ: Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng - Soạn: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu: Luyện tập. ____________________________________________ TuÇn 30 - TiÕt 111 18/03/2009 TiÕng viÖt :. Ngµy so¹n:. Dùng cụm chủ-vị để mở rộng câu : luyện tập A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc:. 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. a. Môc tiªu: Gióp häc sinh: - Củng cố kiến thức về việc dùng cụm chủ, vị để mở rộng câu. - Bíc ®Çu biÕt c¸ch më réng c©u b»ng côm chñ, vÞ - RÌn kü n¨ng nhËn diÖn, ph©n tÝch c¸c côm chñ vÞ trong c©u vµ dïng c©u cã côm chñ, vÞ. b. ChuÈn bÞ: - HS: So¹n bµi. - GV: T×m hiÓu bµi häc, so¹n bµi. c. tiÕn tr×nh d¹y vµ häc: * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: Xen kÏ khi luyÖn tËp * Bµi míi: ? ThÕ nµo lµ dïng côm chñ vÞ để mở rộng câu, cho ví dụ ? ? C¸c trêng hîp dïng côm chủ vị để mở rộng câu? ? Học sinh đọc yêu cầu bài tËp 1 råi th¶o luËn nhãm ?. ? HS đọc yêu cầu của bài tập, th¶o luËn theo nhãm vµ lµm bµi ?. I. LÝ thuyÕt - Kh¸i niÖm - Các trờng hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 a) - KhÝ hËu níc ta Êm ¸p ... -> côm C-V lµm CN. - ta ... trång trät, thu ho¹ch ... -> côm C-V lµm BN b) ... c¸c thi sÜ ca tông ... -> côm chñ, vÞ lµm §N ... tiÕng chim kªu, tiÕng suèi ch¶y -> côm chñ, vÞ lµm §N c) … những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần… -> cụm chñ, vÞ b»ng BN … Nh÷ng nhËn thøc... ngêi ngoµi -> côm chñ, vÞ lµm BN. Bµi tËp 2 a. Chóng em häc giái lµm cho cha me, thÇy c« rÊt vui lßng b. Nhà văn Hoài Thanh…..khẳng định rằng cái đẹp là cái có ích. c. TiÕng viÖt… thanh ®iÖu khiÕn lêi nãi… b¶n nh¹c.

(173) ? HS đọc yêu cầu của bài tập, th¶o luËn theo nhãm vµ lµm bµi ?. d. C¸ch m¹ng th¸ng t¸m…. khiÕn cho tiÕng viÖt cã…. Sè phËn míi Bµi tËp 3 a. Anh em hoµ thuËn khiÕn hai th©n vui vÇy b. §©y lµ c¶nh mét rõng th«ng ngµy ngµy cã biÕt bao nhiªu ngêi qua l¹i c. Hàng loạt vở kịch…. Sông Đuống…. . ra đời đã sởi ấm… mọi miền đất nớc. E. Cñng cè - Híng dÉn: ? Qua viÖc gi¶i bµi tËp em rót ra nhËn xÐt g× khi nhËn diÖn c¸c côm chñ vÞ trong TP câu và cách dùng cụm C-V để mở rộng câu ? - Nắm vững cách nhận diện( tạo) cụm C-V để mở rộng câu. - Soạn bài: Luyện nói: Bài văn giải thích một vấn đề.. ___________________________________________ TuÇn 30 - TiÕt 112 18/03/2009. Ngµy so¹n:. luyện nói: bài văn giải thích một vấn đề A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. a. Môc tiªu: - HS n¾m v÷ng h¬n vµ vËn dông thµnh th¹o h¬n c¸c kÜ n¨ng lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thích, đồng thời củng cố những kiến thức xã hội và văn học có liên quan đến bài tập. - Cã ý thøc chuÈn bÞ bµi häc ë nhµ. - Biết trình bày miệng một vấn đề trớc công chúng một cách thuyết phục nhất. B, ChuÈn bÞ: - HS: ChuÈn bÞ bµi luyÖn nãi theo híng dÉn c¶u SGK. - GV: So¹n bµi. C. Hoạt động dạy và học: * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña häc sinh * Bµi míi: I. ChuÈn bÞ ë nhµ: §Ò bµi: Vì sao những tấn trò mà Va-ren bày ra với Phan Bội Châu lại đợc Nguyễn ái Quèc gäi lµ nh÷ng trß lè. II. Thùc hµnh trªn líp: 1. Yªu cÇu: a. Néi dung: - Giải thích đợc thế nào là trò lố. - Những trò mà Va-ren bày ra và những trò đó lố ở chỗ nào. + Høa sÏ ch¨m sãc PBC nhng lµ lêi høa dèi tr¸ + Mang tự do đến cho PBC (tay phải bắt tay, tay trái nâng cái gông to kệch đang xiết chÆt PBC) + KÎ ph¶n béi, xói giôc ngêi trung thµnh ph¶n béi (mét m×nh diÔn trß).

(174) b. H×nh thøc: - Lêi nãi ph¶i râ nghÜa, râ ý. - Giäng nãi võa nghe, truyÒn c¶m. - T thÕ nãi ph¶i m¹nh d¹n, tù nhiªn gióp cho lêi nãi cã søc thuyÕt phôc h¬n. - Tríc khi nãi ph¶i chµo, giíi thiÖu (vÒ m×nh), sau khi nãi xong ph¶i c¶m ¬n. 2. T×m ý vµ lËp dµn ý * T×m ý: - Giải thích đợc thế nào là trò lố. - Những trò mà Va-ren bày ra và những trò đó lố ở chỗ nào. + Høa sÏ ch¨m sãc PBC nhng lµ lêi høa dèi tr¸ + Mang tự do đến cho PBC (tay phải bắt tay, tay trái nâng cái gông to kệch đang xiết chÆt PBC) + KÎ ph¶n béi, xói giôc ngêi trung thµnh ph¶n béi (mét m×nh diÔn trß) * LËp dµn ý - Gåm 3 phÇn: Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi 3. LuyÖn nãi: - LuyÖn nãi ë tæ Mçi nhãm cø mét nhãm trëng ®iÒu khiÓn, mét nhãm phã lµm th kÝ ghi chÐp ý kiÕn nhËn xÐt. Mçi häc sinh trong nhãm lÇn lît nãi tõng ®o¹n, tõng luËn ®iÓm cho đến hết bài. - Nãi tríc líp Nhãm trëng ®iÒu khiÓn th¶o luËn ng¾n vµ cö 1 b¹n cã bµi nãi kh¸ nhÊt chuÈn bÞ nãi tríc c¶ líp.  Giáo viên theo dõi quá trình làm việc của từng nhóm, của đại biểu nhóm, sơ kết chung vÒ kÕt qu¶ giê luyÖn nãi chØ ra nh÷ng u ®iÓm vµ h¹n chÕ: + Về số học sinh đợc nói. + Néi dung cña bµi nãi. + Giäng nãi. + Giáo viên cho điểm tất cả những học sinh đã nói, phát biểu tốt E. Cñng cè - Híng dÉn: - Tõng häc sinh vÒ nhµ luyÖn nãi l¹i toµn bµi 1 lÇn. - LuyÖn nãi cho c¶ nhµ nghe. - ChuÈn bÞ: T×m hiÓu vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh - So¹n: Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng TuÇn 31 - TiÕt 113 03 / 2009 V¨n b¶n.. Ngµy so¹n:22 /. ca huÕ trªn s«ng h¬ng. Hµ ¸nh Minh. A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A. Môc tiªu. Gióp häc sinh:.

(175) - Thấy đợc 1 sinh hoạt văn hóa ở cố đô Huế, một vùng dân ca với những con ngời rất đỗi tài hoa. - Thấy đợc cách viết thuyết phục của văn bản. - Có ý thức tự hào, yêu mến quê hơng, đất nớc.. B. ChuÈn bÞ:. Thầy: Soạn, đọc tài liệu tham khảo Trß: §äc tríc, so¹n.. C. TiÕn tr×nh d¹y häc:. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra: ? Nªu néi dung, nghÖ thuËt cña: Nh÷ng trß lè hay Varen vµ Phan Béi Ch©u? 3. Bµi míi ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ d©n ca HuÕ? - ThÓ lo¹i: V¨n b¶n nhËt dông (bót ký giíi thiÖu tr×nh bµy vÒ mét sinh ho¹t v¨n hóa ở một địa phơng trên đất nớc ta). I. Giíi thiÖu chung.. 1. T¸c gi¶: - Hµ ¸nh Minh 2. T¸c gi¶: - Ca HuÕ: D©n ca HuÕ – mét sinh ho¹t văn hoá độc đáo của cố đô Huế.. II. §äc- HiÓu t¸c phÈm. ? Giáo viên đọc, hớng dẫn, gọi học sinh 1. Đọc, chú thích: đọc tiếp và nhận xét ? - Yªu cÇu: ChËm r·i, râ rµng, m¹ch l¹c - KÕt hîp khi gi¶ng ? Văn bản có thể đợc chia làm mấy 2. Bố cục: 2 phần: phÇn ? a. Tõ ®Çu ... Lý Hoµi Nam: Giíi thiÖu ? Néi dung tõng phÇn ? HuÕ - c¸i n«i cña d©n ca - Văn bản kết hợp nhiều phơng thức: b. Phần còn lại: Những đắc sắc của ca nghÞ luËn chøng minh (P1), miªu t¶ biÓu HuÕ c¶m (P2). 3. Ph©n tÝch v¨n b¶n a. HuÕ c¸i n«i cña d©n ca ? HuÕ næi tiÕng nhiÒu thø nhng t¸c chó ý - D©n ca HuÕ: mang ®Ëm b¶n s¾c t©m hån đến sự nổi tiếng nào? và tài hoa ở mỗi vùng đất, là cái nôi dân ? Tại sao tác giả quan tâm đến dân ca ca nổi tiếng của nớc ta. HuÕ - Điệu hò trong lao động sản xuất (hò ? Dân ca Huế mang những nét độc đáo sông, cấy,...) - §iÖu lý ( s¸o, hoµi nam,...) vÒ h×nh thøc vµ néi dung nµo ? à ThÓ hiÖn lßng kh¸t khao, nçi mong chê thiÕt tha cña t©m hån HuÕ. . Dïng phÐp liÖt kª kÕt hîp gi¶i thÝch, ? §Æc ®iÓm ng«n ng÷? b×nh luËn . Phong phó lµn ®iÖu, s©u s¾c thÊm thÝa ? Tác giả đã chứng minh những giá trị nội dung tình cảm. Mang nét đặc trng của næi bËt nµo cña d©n ca HuÕ? miền đất và tâm hồn Huế - Quan họ đồng bằng Bắc Bộ, dân ca các ? Bªn c¹nh n«i ca HuÕ em biÕt d©n ca d©n téc MiÒn nói. nµo næi tiÕng? b. Những đặc sắc của ca Huế - Ca HuÕ h×nh thµnh ... 60 t¸c phÈm thanh ? Theo dâi P2 t¸c gi¶ nhËn xÐt g× vÒ sù nh¹c vµ khÝ nh¹c h×nh thµnh cña d©n ca HuÕ? . Kết hợp tính chất dân gian và cung đình, ? TÝnh chÊt næi bËt nµo cña ca HuÕ? đặc sắc: nhạc cung đình tao nhã. - Dàn nhạc: đàn tranh, nguyệt, tì bà, nhị, ? C¸ch thøc biÓu diÔn ca HuÕ? tam, bÇu, s¸o,... ? Dµn nh¹c? - Ca c«ng rÊt trÎ: nam ¸o the, n÷ ¸o dµi,... - Nhạc công dùng ngón đàn trau chuốt, ? Nh¹c c«ng? tiếng đàn lúc khoan, nhặt. - Dïng phÐp liÖt kª dÉn chøng lµm râ sù ? §Æc ®iÓm ng«n ng÷ trong ®o¹n nµy? phong phó cña c¸ch diÔn ca HuÕ. - Thanh lÞch, tinh tÕ, tÝnh d©n téc cao ? Nét đẹp nào của ca Huế đợc nhấn trong biÓu diÔn. m¹nh? - Trên thuyền giữa sông Hơng đêm trăng giã m¸t ? Cách thức thởng thức ca Huế cũng đợc . Cách thởng thức vừa dân dã, vừa sang giới thiệu trong văn bản có gì độc đáo? träng gi÷a thiªn nhiªn vµ lßng ngêi trong sạch. Ca Huế đã đạt tới vẻ đẹp hoàn.

(176) ? Ca Huế nổi bật với vẻ đẹp nào? ? Khi viÕt: §o¹n cuèi bµi t¸c gi¶ muèn bạn đọc cùng cảm nhận sự huyền diệu nµo cña ca HuÕ trªn s«ng H¬ng?. thiÖn. - Ca HuÕ khiÕn ngêi nghe quªn c¶ kh«ng gian, thêi gian chØ cßn c¶m thÊy t×nh ngêi, lµm giµu t©m hån con ngêi, m·i m·i quyến rũ bởi vẻ đẹp bí ẩn của nó.. 4. Ghi nhí:. Gọi học sinh đọc. ? H·y kÓ tªn c¸c lµn ®iÖu d©n ca ë quª em. H·y tËp mét vµi lµn ®iÖu ?. III. LuyÖn tËp: - Hs thùc hiÖn. E. Cñng cè - Híng dÉn ? Em hiÓu v¨n b¶n nhËt dông lµ nh thÕ nµo ? ? PBCN cña em sau khi häc xong v¨n b¶n ? - Häc kü bµi ph©n tÝch - So¹n : LiÖt kª _____________________________________________________ TuÇn 31 - TiÕt 114 03 / 2009 TiÕng ViÖt A. Môc tiªu. Ngµy so¹n: 23 /. liÖt kª. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A.Môc tiªu. Gióp häc sinh: - Hiểu đợc thế nào là phép lệt kê, tác dụng của phép liệt kê. - Phân biệt đợc các kiểu liệt kê: liệt kê theo từng cặp, liệt kê không theo từng cặp, liệt kª t¨ng tiÕn, kh«ng t¨ng tiÕn. - BiÕt vËn dông phÐp liÖt kª trong nãi vµ viÕt. B. ChuÈn bÞ:. Thầy: Soạn, đọc tài liệu tham khảo Trß: §äc tríc.. C. TiÕn tr×nh d¹y häc:. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra: ? Lµm bµi tËp 2,3. 3. Bµi míi.

(177) I. ThÕ nµo lµ phÐp liÖt kª. ? CÊu t¹o vµ ý nghÜa cña c¸c bé phËn 1. VÝ dô: trong câu in đậm dới đây có gì giống - Các bộ phận in đậm đều có kết cấu tơng nhau? tù nhau. VÒ ý nghÜa chóng cïng nãi vÒ những đồ vật đợc bày biện chung quanh ? Gọi học sinh đọc? quan lín. - Tác giả nêu hàng loạt đồ vật lỉnh kỉnh tơng tự bằng kết cấu tơng tự à Có tác ? ViÖc t¸c gi¶ nªu ra hµng lo¹t sù viÖc t- dông lµm næi bËt sù xa hoa cña viªn ơng tự bằng những kết cấu tơng tự nh quan, đối lập với tình cảnh của dân phu trªn cã t¸c dông g×? ®ang lam lò ngoµi ma giã. ? ThÕ nµo lµ liÖt kª?. 2. Ghi nhớ: Gọi học sinh đọc NhÊn m¹nh néi dung chÝnh. II. C¸c kiÓu liÖt kª. ? XÐt vÒ cÊu t¹o c¸c phÐp liÖt kª díi ®©y 1. VÝ dô: cã g× kh¸c nhau? 2. NhËn xÐt: a. C©u a sö dông phÐp liÖt kª kh«ng theo tõng cÆp ? Thử đảo các bộ phận trong phép liệt kê b. Câu b sử dụng phép liệt kê theo từng díi ®©y råi rót ra kÕt luËn: xÐt vÒ ý nghÜa cÆp (víi quan hÖ tõ: vµ) c¸c phÐp liÖt kª Êy cã g× kh¸c nhau? * Câu a có thể dễ dàng thay đổi thứ tự các bé phËn liÖt kª (tre, nøa, tróc, mai, vÇu,...) ? Từ việc giải thích 2 bài tập, hãy trình * Câu b không thể dễ dàng thay đổi các bµy kÕt qu¶ ph©n lo¹i phÐp liÖt kª? bé phËn liÖt kª, bëi c¸c hiÖn tîng liÖt kª đợc sắp xếp theo mức độ tăng tiến. 3. Ghi nhí: - Gọi học sinh đọc - Giáo viên nhấn mạnh ? H·y chØ ra phÐp liÖt kª trong bµi III. LuyÖn tËp: "Tinh .... ta" khi chøng minh luËn ®iÓm: Bµi tËp1. yªu níc lµ truyÒn thèng quý b¸u cña ta? Dïng 3 lÇn phÐp liÖt kª: - Nã kÕt thµnh ... m¹nh mÏ (søc m¹nh tinh thÇn yªu níc) - Nã lít qua ... khã kh¨n ( lßng tù hµo) ? T×m phÐp liÖt kª ? - Nó nhấn ... cớp nớc (đồng tâm nhất trí) Bµi tËp 2. a. Dới lòng đờng ... chữ thập b. §iÖn giËt, dïi ®©m, dao c¾t, löa nung. E. Cñng cè - Híng dÉn ? ThÕ nµo lµ phÐp liÖt kª ? ? §Æt c©u cã sö dông phÐp liÖt kª ? - Häc kü bµi - Lµm tiÕp bµi tËp 3 - So¹n: T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh.. TuÇn 31 - TiÕt 115 Ngµy so¹n:24 / 03 / 2009 TËp lµm v¨n t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n: hµnh chÝnh A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh.

(178) - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A.Môc tiªu Gióp häc sinh: - Có đợc hiểu biết chung về văn bản hành chính: mục đích, nội dung, yêu cầu và các lo¹i v¨n b¶n hµnh chÝnh thêng gÆp trong cuéc sèng.. B. ChuÈn bÞ:. Thầy: Soạn, đọc tài liệu tham khảo Trß: §äc tríc.. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra: 3. Bµi míi. I. ThÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh 1. §äc v¨n b¶n sau: ? Khi nµo ngêi ta viÕt c¸c v¨n b¶n th«ng 2. NhËn xÐt báo, đề nghị, báo cáo? - Khi cần truyền đạt một vấn đề gì đó (thờng là quan trọng) xuống cấp thấp hơn hoÆc cho nhiÒu ngêi biÕt à V¨n b¶n th«ng b¸o - Khi cần đề đạt một nguyện vọng chính đáng nào đó của cá nhân hay tập thể đối víi c¬ quan cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt à ? Mỗi văn bản nhằm mục đích gì? Văn bản đề nghị - Khi cần thông báo một vấn đề gì đó lên cÊp cao h¬nà V¨n b¶n b¸o c¸o + Th«ng b¸o nh»m phæ biÕn mét néi dung ? Sự giống và khác nhau giữa 3 văn bản + Đề nghị (kiến nghị) nhằm đề xuất một nguyÖn väng, ý kiÕn. trªn? + B¸o c¸o nh»m tæng kÕt, nªu lªn nh÷ng g× đã làm để cấp trên biết đợc * Giống: Trình bày đều theo một số mục nhất định ? Em thấy văn bản nào tơng tự 3 văn * Khác: Mục đích và nội dung cụ thể đợc tr×nh bµy trong mçi v¨n b¶n. Nã kh¸c t¸c b¶n nµy kh«ng? phÈm th¬ v¨n : kh«ng h cÊu, ng«n ng÷ ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh? hµnh chÝnh. - Biªn b¶n, s¬ yÕu lý lÞch, giÊy khai sinh, hợp đồng, giấy chứng minh nhân dân. 3. Ghi nhí: Gọi học sinh đọc SGK ? Trong c¸c t×nh huèng sau, t×nh huèng nµo sÏ viÕt v¨n b¶n hµnh chÝnh? Tªn mỗi văn bản ứng với các trờng hợp đó là g×?. II. LuyÖn tËp: - T×nh huèng 3: Khi ghi l¹i nh÷ng xóc động của mình thì thờng dùng phơng thức biÓu c¶m (ph¸t biÓu nh÷ng suy nghÜ, c¶m xóc cña m×nh) - T×nh huèng 6: Dïng ph¬ng thøc kÓ vµ t¶ để tái hiện lại buổi tham quan cho bạn nghe. * Các trờng hợp còn lại đều phải dùng văn b¶n hµnh chÝnh c«ng vô: - T×nh huèng 1: Dïng v¨n b¶n th«ng b¸o - T×nh huèng 2: Dïng v¨n b¶n b¸o c¸o - Tình huống 4: Viết đơn xin nghỉ học - Tình huống 5: Dùng văn bản đề nghị. E. Cñng cè - Híng dÉn ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh ?.

(179) ? Nªu c¸c môc trong v¨n b¶n hµnh chÝnh ? - Häc kü bµi - So¹n: Quan ©m - ThÞ KÝnh. _______________________________________________________________________________. TuÇn 31 - TiÕt 116 Ngµy so¹n:25 / 03 / 2009 TËp lµm v¨n tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6 A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A.Môc tiªu. Gióp häc sinh: - Củng cố những kiến thức và kỹ năng đã học về cách làm bài văn lập luận giải thích, về tạo lập văn bản, về cách sử dụng từ ngữ, đặt câu. - Tự đánh giá đúng về chất lợng bài của mình, về trình độ tập làm văn của bản thân. Nhờ đó có đợc kinh nghiệm và quyết tâm cần thiết để làm tốt hơn nữa những bài sau.. B. ChuÈn bÞ:. Thầy: Soạn, đọc tài liệu tham khảo Trß: Xem l¹i.. C. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra 3. Bµi míi I. §Ò bµi:. NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g¬ng Ngêi trong mét níc ph¶i th¬ng nhau cïng H·y t×m hiÓu ngêi xa muèn nh¾n nhñ ®iÒu g× qua c©u ca dao Êy. II. LËp dµn bµi: a) Yªu cÇu: - ThÓ lo¹i: nghÞ luËn gi¶i thÝch. - Nội dung: truyền thống đoàn kết, yêu thơng, đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau,… - Ph¬ng ph¸p viÕt bµi: phÐp lËp luËn gi¶i thÝch. b) Dµn bµi: * Më bµi - LuËn ®iÓm chÝnh: Lßng yªu th¬ng con ngêi. - Truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. * Th©n bµi - Gi¶i thÝch: + Nhiễu điều: Tấm vải đỏ dùng để che phủ phía ngoài của giá gơng. + Giá gơng: Vật bằng gỗ dùng để đỡ gơng soi.  Nhiễu điều hứng chịu nhơ bẩn, bảo vệ, hi sinh. Giá gơng đc bảo vệ, đợc thừa hởng. - Ngêi trong mét níc: TÊt c¶ 54 d©n téc sèng trong l·nh thæ ViÖt Nam. - Cùng đợc sinh ra từ bọc 100 trứng, có chg gốc rễ cội nguồn, đều là anh em 1 nhµ.  Ph¶i th¬ng yªu nhau. - Më réng:.

(180) . + Tinh thÇn quèc tÕ + Phê phán những ai không có tình thơng yêu đồng bào. - Liªn hÖ: + Anh em, cha mÑ, «ng bµ, xãm lµng, trêng líp, x· héi... T¸c dông: T¹o søc m¹nh vît qua mäi khã kh¨n, thö th¸ch.... * KÕt bµi - Khẳng định lòng thơng ngời là nền tảng đạo đức xã hội của dân tộc ta. - Làm cho mối quan hệ giữa con ngời với con ngời ngày càng tốt đẹp hơn. - Hs cÇn häc tËp, tù båi dìng cho phï hîp. II. NhËn xÐt u - khuyÕt ®iÓm bµi: 1. ¦u ®iÓm: - Nắm đợc phơng pháp làm bài - Tr×nh bµy khoa häc - Nêu đợc nội dung, vấn đề giải thích 2. KhuyÕt ®iÓm: - Lập luận vấn đề yếu: - Néi dung s¬ sµi - Tr×nh bµy cÈu th¶, ch÷ xÊu - Lçi chÝnh t¶ sai nhiÒu III. Tr¶ bµi – Söa lçi: - Gv tr¶ bµi cho hs. - Hs đối chiếu với dàn bài chung để rút ra u điểm và hạn chế của mình, từ đó xác định c¸ch söa. - Học sinh trao đổi, thảo luận và chữa lỗi sai vào mác. - §äc mét sè bµi kh¸, yÕu cho häc sinh rót kinh nghiÖm. E. Cñng cè - Híng dÉn ? Nªu c¸c lçi th«ng thêng mµ em vµ c¸c b¹n hay m¾c ph¶i ? ? Nêu phơng pháp sửa các lỗi đó ? ? LËp dµn bµi chi tiÕt vµo vë bµi tËp ? ? ¤n tËp l¹i kiÕn thøc v¨n lËp luËn gi¶i thÝch ? - Häc kü lý thuyÕt - Chuẩn bị: Văn bản đề nghị - So¹n: Quan ©m - ThÞ KÝnh.. TuÇn 32 – TiÕt 117 2009 V¨n b¶n: quan ©m thÞ kÝnh A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. Ngµy so¹n:291/ 03/.

(181) - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A-. - Hiểu đợc một số đặc điểm của sân khấu chèo truyền thống. Tóm tắt đợc néi dung vë chÌo Quan ¢m ThÞ KÝnh. - Gi¸o dôc tinh th©ng g×n gi÷ b¶n s¾c v¨n h¸o d©n téc. - H×nh thµnh kÜ n¨ng t×m hiÓu v¨n ho¸ h¸t chÌo. B- ChuÈn bÞ: - HS so¹n bµi, t×m hiÓu c¸c kh¸i niÖm, chó thÝch. - GV: T×m hiÓu qua c¸c kªnh h×nh. C- TiÕn tr×nh d¹y vµ häc: 1- Tæ chøc líp: 2- KiÓm tra bµi cò: ? Sau khi häc xong bµi “Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng” em biÕt thªm g× vÒ vÒ HuÕ vµ con ngêi HuÕ ? 3- bµi míi: I- Giíi thiÖu chung: - Kh¸i niÖm: SGK trang upload.123doc.net. - §Æc ®iÓm: + Tích truyện trong chèo: đợc khai thác từ truyÖn cæ tÝch vµ truyÖn N«m. + Nh©n vËt: th sinh, n÷ chÝnh, n÷ lÖch hÒ chÌo. + S©n khÊu chÌo cã tÝnh íc lÖ, c¸ch ®iÖu cao. II- §äc hiÓu v¨n b¶n: - §äc phÇn tãm t¾t. 1.§äc, tãm t¾t: - HS tãm t¾t. - TÝch truyÖn xoay quanh trôc bÜ cùc – th¸i ? Về nội dung vở chèo này mang đặc lai. ®iÓm nµo cña c¸c tÝch chÌo cæ ? - Nhân vật Thị Kính đi từ nỗi oan trái đến đợc gi¶i oan thµnh phËt. + Thị Kính: ngời phụ nữ mẫu mực về đạo đức ? Nh©n vËt cña vë chÌo nµy mang (vai chÝnh n÷). nh÷ng tÝnh chÊt chung nµo cña c¸c + ThÞ MÇu: l¼ng l¬, b¹o d¹n (n÷ lÖch) nh©n vËt trong chÌo cæ. + Sùng bà: tàn nhẫn, độc địa (mụ ác). Lµ vë chÌo tiªu biÓu, mÉu mùc cho nghÖ thuËt chÌo cæ ë níc ta. §äc ph©n vai:5 nh©n vËt. 2. TrÝch ®o¹n “Nçi oan h¹i chång” ? TrÝch ®o¹n cã nh÷ng nh©n vËt nµo ? - 5 nh©n vËt: ThÞ KÝnh, Sïng bµ, Sïng «ng, ThiÖn SÜ, M·ng «ng. - Ngời con dâu không định hại chồng, bị mẹ ? T¹i sao ®o¹n nµy cã tªn “Nçi oan h¹i chång” ? chång, chång buéc cho téi ÊychÞu nçi oan Êy. - Sïng bµ vµ ThÞ KÝnh: ? Hai nh©n vËt chÝnh thÓ hiÖn xung + MÑ chång >< nµng d©u đột kịch là ai ? + §Þa chñ phong kiÕn >< ngêi phô n÷ lao động, dân thờng. ? Khung cảnh sinh hoạt gia đình a. Khung cảnh sinh hoạt gia đình Thiện SĩThiện Sĩ – Thị Kính thể hiện đây là Thị Kính - Cuéc sèng Êm cóng: m¬ íc vÒ h¹nh phóc một gia đình nh thế nào ? gia đình của nhân dân. ? Tình cảm của Thị Kính đối với chång ntn? - Thơng yêu chồng chân thật, đằm thắm: + Dän l¹i kØ råi qu¹t cho chång: ©n cÇn, dÞu ? V× sao ThÞ KÝnh c¾t r©u chång ? dµng. + ThÊy r©u mäc ngîc: b¨n kho¨n, lo l¾ng. - Cắt râu: muốn làm đẹp lòng chồng, cho m×nh, tr¸nh ®iÒu bÊt an. HS đọc chú thích (*) SGK trang upload.123doc.net? ? ChÌo lµ g× ? ? Hãy nêu một số đặc điểm về chèo ?. E. Cñng cè – híng dÉn: ? Khi tìm hiểu kịch bản chèo, cần chú ý đến yếu tố nào nhiều nhất ?.

(182) A. Xung đột giữa các nhân vật trong tác phẩm B. Ng«n ng÷ trong t¸c phÈm C. Các làn điệu chèo đợc sử dụng trong tác phẩm D. ý nghĩa đạo đức của tác phẩm §¸p ¸n: A - T×m hiÓu tiÕp néi dung bµi häc: Nçi oan h¹i chång. - Tập một đoạn chèo để diễn. + Chó ý c¸ch lùa chän ngêi vµo vai tõng nh©n vËt. + Thuộc lời thoại và tập các động tác. ___________________________________________________________ TuÇn 32 – TiÕt upload.123doc.net Ngµy so¹n: 29/ 03/ 2009 V¨n b¶n quan ©m thÞ kÝnh A.Môc tiªu: - Nh tiÕt 117. - Gi¸o dôc tinh thÇn g×n gi÷ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. - H×nh thµnh kÜ n¨ng t×m hiÓu v¨n ho¸ h¸t chÌo. B.ChuÈn bÞ: - HS so¹n bµi, t×m hiÓu c¸c néi dung. - GV: T×m hiÓu qua c¸c kªnh h×nh. C.TiÕn tr×nh d¹y vµ häc: 1. Tæ chøc líp: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Chèo là gì ? Nêu một số đặc diểm của chèo? ? Tãm t¾t vë chÌo “Quan ¢m ThÞ KÝnh” ? 3. Bµi míi: ? Sự việc cắt râu chồng đã bị Sùng bà khÐp vµo téi nµo. ? Liệt kê và nhận xét hành động, ngôn ngữ của Sùng bà đối với Thị Kính. ? Nhân vật này gây cho ngời đọc suy nghÜ g×. ? Nh©n vËt TK cã nh÷ng cö chØ, ng«n ng÷ nµo. ? MÊy lÇn kªu oan. ? Kªu oan víi ai.. b. Nçi oan h¹i chång: * Sïng bµ: - Téi giÕt chång. - Hành động: dúi đầu, bắt ngửa mặt lên, dúi tay ®Èy ng· tµn nhÉn, th« b¹o. - Ng«n ng÷: + Mày có trót say hoa đắm nguyệt: cho TK là loại đàn bà h đốn, tâm địa xấu xa. + Mµy lµ con nhµ cua èc: cho TK lµ con nhµ thÊp hÌn, kh«ng xøng víi nhµ m×nh. + Gäi M·ng «ng, cho r»ng TK ph¶i bÞ ®uæi ®i. §ay nghiÕn, m¾ng nhiÕc, xØ v¶, mçi lÇn mô cất lời TK thêm một tội. Lời lẽ phân biệt đối xö quan hÖ giai cÊp, khinh thÞ ngêi nghÌo khã. - Ghª sî, lo cho ngêi hiÒn lµnh nh TK.. * ThÞ KÝnh:. - Cö chØ: + vËt v· khãc Bè chång a dua víi mÑ chång: “Th× ra + ngöa mÆt rò rîi con TK nµy nã lµ g¸i giÕt chång thËt hë + ch¹y theo van xin bµ ?” - Ng«n ng÷: kªu oan (5 lÇn) - 4 lÇn kªu víi mÑ chång vµ chång: ? Em h×nh dung g× vÒ th©n phËn TK + Với chồng: vô ích, Thiện Sĩ đớn hèn và trong c¶nh ngé nµy. nhu nhîc. + Với mẹ chồng: lửa đổ thêm dầu, càng bị ? Theo em, xung đột kịch trong đoạn ®ay nghiÕn. nµy thÓ hiÖn cao nhÊt ë sù viÖc nµo. - LÇn thø 5 víi cha: sù c¶m th«ng ®au khæ vµ bÊt lùc. - Đơn độc; cực kì đau khổ và bất lực ? Nçi ®au TK ë ®o¹n nµy béc lé ë møc NhÉn nhôc, trong oan øc vÉn ch©n thùc, hiÒn độ nào..

(183) lµnh, nÕt na. - Sùng bà cho gọi Mãng ông đến trả TK: dùng vë kÞch gäi M·ng «ng sang ¨n c÷ ? Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña TK tríc khi ch¸uthó vui lµm ®iÒu ¸c cho cha con M·ng rêi khái nhµ Sïng bµ. «ng ph¶i nhôc nh· ª chÒdói ng· M·ng «ng. GV: ngêi phô n÷ ®ang b¬ v¬ tríc c¸i v« - Béc lé cùc ®iÓm: + Nçi ®au oan øc định của cuộc đời, lênh đênh không + Nçi ®au t×nh vî chång tan vì biÕt vÒ ®©u. + Nçi ®au cha giµ bÞ khinh thêng, hµnh h¹. - Cö chØ: dÉn cha, quay vµo nhµ, nh×n c¸i kØ, s¸ch thóng kh©u, cÇm ¸o bãp chÆt tay. ? C¸i c¸ch gi¶i oan mµ TK nghÜ tíi lµ - Lêi nãi: nãi th¶m. g×. ChiÕc ¸o ®ang kh©u dë lµ b»ng chøng cña ? Con đờng mà TK chọn có mặt tích tình cảm thuỷ chung hiền dịu bị đảo lộn. cùc vµ tiªu cùc ntn. Mét bªn lµ kØ niÖm h¹nh phóc >< sù tan vì chia l×a. ? Theo em có cách nào tốt hơn để giải - §i tu cÇu PhËt tæ chøng minh sù trong s¹ch tho¸t cho TK cña m×nh. + Tích cực: muốn sống ở đời để tỏ rõ ngời ®oan chÝnh. + Tiªu cùc: thiÕu c¸i khoÎ kho¾n, l¹c quan cho r»ng sè kiÕp. Cha đủ bản lĩnh đứng lên để chống kại cái bÊt c«ng (do XHPK chi phèi). - Lo¹i bá nh÷ng kiÓu ngêi nh Sïng bµ, quan hÖ phong kiÕn thèi n¸t. 3- Tæng kÕt: ghi nhí SGK trang 121. III- Bµi tËp: ? Nêu chủ đề của đoạn trích? - Thể hiện phẩm chất tốt đẹp cùng nỗi oan bế tắc của ngời phụ nữ và sự đối lập giai cấp thông qua xung đột gia đình, hôn nhân. - Thành ngữ “Oan Thị Kính”: chỉ nỗi oan quá mức, cùng cực không thể giãi bày đợc. E.Cñng cè - híng dÉn: - Nªu tãm t¾t néi dung toµn t¸c phÈm. - Nắm đợc nội dung, chuẩn bị bài ôn tập. _________________________________________________________ TuÇn 32 – TiÕt 119 Ngµy so¹n: 30/ 03/ 2009 TiÕng ViÖt dÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. a. Môc tiªu: - HS nắm đợc công dụng của dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy..

(184) - Cã ý thøc trong häc tËp. - BiÕt dïng dÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy khi viÕt. b. ChuÈn bÞ: - HS t×m hiÓu tríc bµi häc. - GV so¹n bµi. c. tiÕn trinh d¹y vµ häc: 1- Tæ chøc líp: 2- KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ phÐp liÖt kª. Nªu c¸c kiÓu liÖt kª. Cho vÝ dô. ? Lµm bµi tËp 3 SGK trang 106. 3- Bµi míi: ? Trong c¸c c©u sau, dÊu chÊm löng đợc dùng để làm gì. ? Tõ bµi tËp trªn, rót ra kÕt luËn vÒ c«ng dông cña dÊu chÊm löng.. I- DÊu chÊm löng 1- VÝ dô: - SGK trang 121 2- Ph©n tÝch: a. Tỏ ý còn nhiều vị anh hùng nữa cha đợc liệt kª. b. BiÓu thÞ sù ng¾t qu·ng trong lêi nãi cña nh©n vËt do qu¸ mÖt vµ ho¶ng sî. c. Sù xuÊt hiÖn bÊt ngê, gi·n nhÞp ®iÖu c©u v¨n. 3- Ghi nhí: SGK trang 122. II- DÊu chÊm phÈy ? Trong c¸c c©u sau, dÊu chÊm phÈy 1- VÝ dô: đợc dùng làm gì. - SGK trang 122 ? Có thể thay nó bằng dấu phẩy đợc 2- Ph©n tÝch: a. §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a hai vÕ cña mét c©u kh«ng. GV: - DÊu phÈy: ng¨n c¸ch c¸c thµnh ghÐp cã cÊu t¹o phøc t¹p (vÕ thø hai cã dïng dấu phẩy để ngăn các bộ phận). phần đồng chức trong từng bộ phận b. Ng¨n c¸c bé phËn trong mét phÐp liÖt kª liÖt kª. - Dấu chấm phẩy: ngăn cách các phức tạp: ngời đọc hiểu đợc các bộ phận tầng bËc ý trong khi liÖt kª. bé phËn liÖt kª. 3. Ghi nhí: ? VËy dÊu chÊm phÈy cã t¸c dông g×. - SGK trang 122 III- LuyÖn tËp: Bài 1: trong mỗi câu có dấu chấm lửng dới đây, dấu chấm lửng đợc dùng để làm gì ? a. Lêi nãi ng¾c ngø , døt qu·ng do sù sî h·i, lóng tóng. b. C©u nãi bÞ bá dë. c. Sự liệt kê cha đầy đủ. Bµi 2: Nªu râ c«ng dông cña dÊu chÊm phÈy trong mçi c©u díi ®©y: a,b.c: ranh giíi ng¨n c¸ch c¸c vÕ c©u, biÖn ph¸p liÖt kª. Bµi 3: HÕt ®o¹n v¨n, GV nhËn xÐt. E.Cñng cè - Híng dÉn: ? Dấu chấm lửng đợc dùng trong đoạn văn sau có tác dụng gì ? ThÓ ®iÖu ca HuÕ cã s«i næi, t¬i vui, cã buån c¶m, b©ng khu©ng, cã tiÕc th¬ng ai oán … Lời ca thong thả, trang trọng, trong sáng gợi lên tình ngời. Tình đất nớc, trai hiÒn, g¸i lÞch. Đáp án: Tỏ ý còn nhiều cung bậc tình cảm cha đợc kể ra hết của các điệu ca Huế. - Häc thuéc ghi nhí. - Lµm tiÕp bµi tËp 3. - Xem tríc bµi: DÊu g¹ch ngang. ______________________________________________________________________________________. TuÇn 32 – TiÕt 120 03/ 2009 V¨n b¶n. Ngµy so¹n:31/. văn bản đền nghị.

(185) A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. a. Môc tiªu: - HS nắm đợc đặc điểm của văn bản đề nghị: mục đích, yêu cầu, nội dung vµ c¸ch lµm v¨n b¶n nµy. - Hiểu các tình huống cần viết văn bản đề nghị. - Biết cách viết một văn bản đề nghị đúng quy cách. B. ChuÈn bÞ: - HS đọc trớc nội dung bài học. - GV so¹n bµi. c. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc: 1- Tæ chøc líp: 2- KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là văn bản hành chính. Nêu các đặc điểm của văn bản hành chính. 3- Bµi míi: ? Viết giấy đề nghị nhằm mục đích gì. I- Đặc điểm của văn bản đề nghị ? Giấy đề nghị cần chú ý những yêu cÇu g× vÒ néi dung vµ h×nh thøc tr×nh bµy. ? VB đề nghị thờng có những phần nµo. ? H·y nªu mét t×nh huèng trong sinh ho¹t vµ häc tËp ë trêng, líp em thÊy cần viết giấy đề nghị. (VD: giấy đề nghị cấp thêm ghế ngồi, giấy đề nghị sửa hệ thống điện… ) HS đọc 4 tình huống trong phần 3 SGK trang 125. ? Trong c¸c t×nh huèng trªn, t×nh huống nào phải viết giấy đề nghị. ? Hãy đọc lại hai văn bản đề nghị trong phÇn I vµ xem c¸c môc trong văn bản đề nghị đợc trình bày theo thứ tù nµo. ? Hai vb cã g× gièng vµ kh¸c nhau.. - Bày tỏ ý kiến, nguyện vọng để cấp có thẩm quyền giải đáp. - Néi dung: ng¾n gän, râ rµng. - H×nh thøc: theo mÉu. + §Ò nghÞ viÖc g× + Göi ai + LÝ do - (a và c) là tình huống cần viết giấy đề nghị - (b) lµ t×nh huèng ph¶i viÕt v¨n b¶n têng tr×nh - (d) lµ t×nh huèng ph¶i viÕt b¶n kiÓm ®iÓm II- Cách làm văn bản đề nghị 1- Tìm hiểu cách làm văn bản đề nghị - Thø tù theo c¸c môc: + §Ò nghÞ ai + Ai đề nghị + §Ò nghÞ ®iÒu g× + Đề nghị để là gì - Gièng: c¸ch tr×nh bµy c¸c môc. - Khác: nội dung đề nghị.. ? Tõ hai vb trªn h·y rót ra c¸ch lµm một vb đề nghị. ? Em hãy trình bày dàn mục một vb đề 2- Dàn mục một văn bản đề nghị Gåm 7 môc: SGK trang 126. nghÞ. 3- Lu ý: - Tªn vb ph¶i viÕt ch÷ in hoa, khæ ch÷ to. ? Khi viết một văn bản đề nghị chúng - Trình bày sáng sủa, cân đối. - Tên ngời(tổ chức)đề nghị, nơi nhận đề nghị ta cÇn lu ý ®iÒu g×? và nội dung đề nghị là những mục cần chú ý trong vb đề nghị..

(186) - Gọi hai HS đọc ? So sánh lí do viết đơn (lớp 6) viết đơn đề nghị (lớp 7) ?. ? Học sinh đọc yêu cầu của bài tập ?. * Ghi nhí: SGK trang 126. III- LuyÖn tËp: Bµi 1: - Gièng: nªu nhu cÇu, nguyÖn väng. - Kh¸c: + nguyện vọng cá nhân (đơn) + nguyện vọng tập thể (đề nghị) Bµi 2: - GV đa ra vb đề nghị có điểm cha đúng. - Yªu cÇu HS t×m ra chç sai, nªu híng söa ch÷a.. E. Cñng cè - Híng dÉn: ? Nêu cách thức làm đơn đề nghị ? ? Khi viết một văn bản đề nghị chúng ta cần lu ý điều gì? - Su tầm những văn bản đề nghị. - Xem tríc bµi: V¨n b¶n b¸o c¸o. - So¹n: ¤n tËp v¨n häc TuÇn 33 – TiÕt 121 05 - 04-2009. Ngµy so¹n:. «n tËp v¨n häc. A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A- Môc tiªu: - HS nắm đợc nhan đề các tác phẩm trong hệ thống văn bản. - Nắm đợc nội dung cơ bản của từng cụm bài. - Thấy sự giàu đẹp của TV, biết sử dụng ngôn ngữ TV phù hợp. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng tæng hîp, kh¸i qu¸t. B- ChuÈn bÞ: - HS tr¶ lêi c¸c c©u hái. - GV so¹n bµi. C- Hoạt động dạy và học: 1- Tæ chøc líp: 2- KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê «n tËp 3- Bµi míi: I. Thống kê các văn bản đã học trong chơng trình Ngữ Văn st t. tªn t¸c phÈm. 1 2 3 4 5. Cæng trêng më ra MÑ t«i Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª Những câu hát về tình cảm gia đình Những câu hát về tình yêu quê hơng, đất nớc, con ngời. tªn t¸c gi¶. LÝ Lan E . Amixi Kh¸nh Hoµi D©n gian D©n gian.

(187) 6 7 8. Nh÷ng c©u h¸t than th©n Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm S«ng nói níc Nam. 9 10 11 12. Phß gi¸ vÒ kinh Bµi ca C«n S¬n Thiªn Trêng viÔn väng Sau phót chia ly. 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35. B¸nh tr«i níc Qua đèo ngang Bạn đến chơi nhà Xa ng¾m th¸c nói L Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh Håi h¬ng ngÉu th Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ C¶nh khuya R»m th¸ng giªng TiÕng gµ tra Mét thø quµ cña lóa non: Cèm Sµi gßn t«i yªu Mïa xu©n cña t«i Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta Sự giàu đệp của tiếng Việt §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå ý nghÜa v¨n ch¬ng Sèng chÕt mÆc bay Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan Béi Ch©u Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng Quan ¢m ThÞ KÝnh. D©n gian D©n gian Cha râ T/G (Lý Thêng KiÖt) TrÇn Quang Kh¶i NguyÔn Tr·i TrÇn Nh©n T«ng §Æng TrÇn C«n-§oµn T §iÓm Hå Xu©n H¬ng Bµ HuyÖn Thanh Quan NguyÔn KhuyÕn Lý B¹ch Lý B¹ch H¹ Tri Ch¬ng §ç Phñ Hå ChÝ Minh Hå ChÝ Minh Xu©n Quúnh Th¹ch Lam Minh H¬ng Vò B»ng D©n gian D©n gian Hå ChÝ Minh §Æng Thai Mai Ph¹m V¨n §ång Hoµi Thanh Ph¹m Duy Tèn NguyÔn ¸i Quèc Hµ ¸nh Minh ChÌo. II. §Þnh nghÜa vÒ mét sè thÎ lo¹i v¨n häc vµ phÐp t¬ng ph¶n t¨ng cÊp trong nghÖ thuËt. - Ca dao, d©n ca - Tôc ng÷ - Th¬ tr÷ t×nh - Th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt. - Thơ thất ngôn bát cú đờng luật - Th¬ lôc b¸t - Song thÊt lôc b¸t - PhÐp t¬ng ph¶n vµ t¨ng cÊp trong ngthuËt. - Thơ ngũ ngôn tứ tuyệt đờng luật III. Tình cảm thái độ trong các bài ca dao đã học. - Häc sinh thùc hiÖn - Th¶o luËn theo nhãm - Lµm vµo vë bµi tËp IV. Néi dung tôc ng÷ - Häc sinh thùc hiÖn - Th¶o luËn theo nhãm - Lµm vµo vë bµi tËp V. Gi¸ trÞ cña th¬ tr÷ t×nh - Häc sinh thùc hiÖn - Th¶o luËn theo nhãm - Lµm vµo vë bµi tËp VI. Giá trị của các tác phẩm văn xuôi đã học - Häc sinh thùc hiÖn - Th¶o luËn theo nhãm.

(188) - Lµm vµo vë bµi tËp VII. Ých lîi cña viÖc häc phÇn v¨n khi tÝch hîp víi phÇn TËp lµm v¨n - Häc sinh thùc hiÖn - Th¶o luËn theo nhãm - Lµm vµo vë bµi tËp E. Cñng cè - Híng dÉn GV chèt l¹i vÒ viÖc vËn dông ph¬ng ph¸p tÝch hîp kiÕn thøc c¸c phÇn V¨n, TiÕng, Lµm v¨n. - Tr¶ lêi c©u 9, 10. - ¤n tËp chuÈn bÞ kiÓm tra häc k×. + Ôn tập nội dung các văn bản đợc học trong chơng trình kì II + Nắm đợc tác giả, nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.. TuÇn 33 – TiÕt 122 04- 2009 TiÕng ViÖt A. Môc tiªu. Ngµy so¹n: 06 –. dÊu g¹ch ngang. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. Môc tiªu: - HS nắm đợc công dụng của dấu gạch ngang. - BiÕt vËn dông dÊu g¹ch ngang, ph©n biÖt dÊu g¹ch ngang víi dÊu g¹ch nèi. - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp. B- ChuÈn bÞ: - HS đọc trớc hệ thống ví dụ. - GV so¹n bµi. C- Hoạt động dạy và học: * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: ? Cho biÕt c«ng dông cña dÊu chÊm löng. Cho vÝ dô. ? Cho biÕt c«ng dông cña dÊu chÊm phÈy. Cho vÝ dô. * Bµi míi: I- C«ng dông cña dÊu g¹ch ngang 1- VÝ dô: - SGK trang 129. ? Trong mçi trêng hîp a, 2- Ph©n tÝch: b, c, ddấu gạch ngang đợc a. Đánh dấu bộ phận giải thích: mùa xuân – mùa xuân dùng để làm gì. HN. b. §¸nh dÊu lêi nãi trùc tiÕp cña nh©n vËt. c.Dùng để liệt kê (liệt kê công dụng của dấu chấm lửng). ? Em h·y nªu c«ng dông d.Nèi c¸c bé phËn trong liªn danh(tªn ghÐp): Va-ren –.

(189) cña dÊu g¹ch ngang.. PBC. 3- Ghi nhí: - SGK trang 130. II- Ph©n biÖt dÊu g¹ch ngang víi dÊu g¹ch nèi 1- VÝ dô: - GV ghi vd lªn b¶ng GV chØ ra dÊu g¹ch gi÷a 2- Ph©n tÝch: hai tiÕng Va-ren lµ dÊu - Va-ren. g¹ch nèi. - Nèi c¸c tiÕng trong tªn riªng níc ngoµi. ? VËy dÊu g¹ch nèi nµy ®- - DÊu g¹ch nèi ng¾n h¬n dÊu g¹ch ngang. ợc dùng để làm gì. 3- Ghi nhí: ? C¸ch viÕt dÊu g¹ch nèi - SGK trang 130. cã g× kh¸c víi dÊu g¹ch III- LuyÖn tËp: ngang. Bµi tËp 1 ? HS lÊy vd. a. Dùng để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích. b. Dùng để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích c. Dùng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật và bộ ? H·y nªu râ c«ng dông phËn chó thÝch, gi¶i thÝch. của dấu gạch ngang trong d. Dùng để nối các bộ phận trong một liên danh (Tàu HN nh÷ng c©u sau ? - Vinh). e. Dùng để nối các bộ phận trong một liên danh (TT Huế). ? Nªu râ c«ng dông cña Bµi tËp 2: dÊu g¹ch nèi ? Dùng để nối các tiếng trong tên riêng nớc ngoài (Béc-lin, An-d¸t, Lo-ren). Bµi tËp 3: ? §Æt c©u ? - HS tr×nh bµy. - GV uèn n¾n. E. Cñng cè Híng dÉn: HS viÕt mét ®o¹n v¨n (Kho¶ng 6, 7 dßng) cã sö dông dÊu g¹ch ngang vµ dÊu g¹ch nèi. - Häc bµi, lµm bµi tËp hoµn thiÖn. - ChuÈn bÞ bµi «n tËp TV: + ¤n tËp thèng kª c¸c kiÓu c©u. + ¤n tËp thèng kª c¸c kiÓu dÊu c©u. _________________________________________________ TuÇn 33 – TiÕt 123 Ngµy so¹n: 07 04- 2009 «n tËp tiÕng viÖt A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A- Môc tiªu: - Giúp HS hệ thống hoá kiến thức về các kiểu câu đơn và các dấu câu đã häc. - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông c©u, dÊu c©u. B- ChuÈn bÞ:.

(190) - HS chuÈn bÞ phÇn «n tËp ë nhµ. - GV so¹n bµi. C- Hoạt động dạy và học: 1- Tæ chøc líp: 2- KiÓm tra bµi cò: KT trong qu¸ tr×nh «n tËp. 3- Bµi míi: I- Néi dung: 1- Các kiểu câu đơn đã học: ? Cã mÊy tiªu chÝ ph©n - Hai tiªu chÝ ph©n lo¹i c©u: lo¹i c©u? + Theo mục đích nói + theo cÊu t¹o ? ở mỗi tiêu chí chia làm - HS vẽ sơ đồ SGK trang 132 nh÷ng lo¹i c©u nµo? a. Phân loại theo mục đích nói: ? Nêu định nghĩa về các + Câu trần thuật: dùng để nêu một nhận định có thể đánh kiểu câu theo sơ đồ và cho giá theo tiêu chuẩn đúng hay sai. vd? + Câu nghi vấn: dùng để hỏi + Câu cầu khiến: dùng để đề nghị, yêu cầu, …ngời nghe thực hiện hành động đợc nói đến trong câu. + Câu cảm thán: dùng để bộc lộ cảm xúc một cách trực tiÕp. b. Ph©n lo¹i theo cÊu t¹o: + C©u b×nh thêng: cÊu t¹o theo m« h×nh CN + VN. + Câu đặc biệt: không cấu tạo theo mô hình CN + VN. ? KÓ tªn c¸c dÊu c©u ? ? Nêu công dụng của các 2- Các dấu câu đã học: dÊu c©u, cho vÝ dô ? Vẽ sơ đồ SGK trang 132 vào vở. II- Bµi tËp: C©u 1: ? §iÒn tõ ng÷ thÝch hîp Dấu………… đợc dùng để: vµo chç trèng trong nhËn - §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a c¸c vÕ trong mét c©u ghÐp cã định sau đây ? cÊu t¹o phøc t¹p. - §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a c¸c bé phËn trong mét phÐp liÖt kª phøc t¹p. (Ng÷ v¨n 7, tËp hai) C©u 2: §¸nh dÊu nh©n vµo « thÝch hîp trong b¶ng sau ®©y ? C©u v¨n C©u kÓ C©u cÇu khiÕn 1. Nhng sao thÕ, «ng h·y nh×n t«i nµy, «ng PBC ! (NguyÔn ¸i Quèc) 2. Gần một giờ đêm. (Ph¹m Duy Tèn) 3. T«i sinh ra vµ lín lªn ë phè bê s«ng. (NguyÔn ¸nh D¬ng). Câu đặc biệt. E. Cñng cè - Híng dÉn: - Viết một đoạn văn có sử dụng các kiểu câu đã học. - ChØ ra c¸c kiÓu c©u theo c¶ hai tiªu chÝ. - Häc bµi, «n tËp. - ChuÈn bÞ KTHK. + Ôn tập các kiểu câu đơn và các dấu câu đã học. + Tập viết đoạn văn có sử dụng các kiểu câu, dấu câu đã học. _____________________________________________________ TuÇn 33 – TiÕt 124 Ngµy so¹n: 08 - 04- 2009 TËp lµm v¨n v¨n b¶n b¸o c¸o A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng:.

(191) 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc. A- Môc tiªu: - HS nắm đợc đặc điểm của văn bản báo cáo: mục đích, yêu cầu, nội dung vµ c¸ch lµm lo¹i v¨n b¶n nµy. - Biết cách viết một văn bản báo đúng quy cách. - Nhận ra đợc những sai sót thờng gặp khi viết văn bản báo cáo. B- ChuÈn bÞ: - HS t×m hiÓu bµi häc. - GV so¹n bµi. C- Hoạt động dạy và học: 1- Tæ chøc líp: 2- KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là văn bản đề nghị ? ? Nêu cách làm một văn bản đề nghị ? 3- Bµi míi: HS đọc hai văn bản trong mục 1 phần I. ? Viết báo cáo để làm gì. ? B¸o c¸o ph¶i chó ý nh÷ng yªu cÇu g× vÒ néi dung vµ h×nh thøc tr×nh bµy.. I- §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n b¸o c¸o - Tr×nh bµy t×nh h×nh, sù viÖc cña c¸ nh©n, tËp thÓ. - Néi dông: cô thÓ, sè liÖu râ rµng vÒ kÕt qu¶; thÓ hiÖn râ ngêi viÕt, ngêi nhËn. - H×nh thøc: trang träng, râ rµng, s¸ng sña.. HS đọc yêu cầu của mục I.3 ? Trong ba t×nh huèng a,b,c; t×nh huèng nµo ph¶i viÕt b¸o c¸o ? ? VËy thÕ nµo lµ v¨n b¶n b¸o c¸o ?. - T×nh huèng b cÇn viÕt b¸o c¸o. - Tình huống a,c viết đơn đề nghị.. ? Các mục trong 2 văn bản báo cáo đợc trình bày theo trình tự nào? ? C¶ hai v¨n b¶n cã g× gièng vµ kh¸c nhau. ? phÇn nµo lµ quan träng nhÊt trong b¸o c¸o ?. II- C¸ch lµm v¨n b¶n b¸o c¸o 1- T×m hiÓu c¸ch lµm v¨n b¶n b¸o c¸o - HS nªu c¸c môc theo tr×nh tù. + Gièng: c¸ch tr×nh bµy + Kh¸c: néi dung - Néi dung: B¸o c¸o cña ai ? víi ai ? viÖc g× ? kÕt qu¶ ? 2- Dµn môc mét v¨n b¶n b¸o c¸o SGK trang 135. 3- Lu ý - Tªn v¨n b¶n cÇn viÕt ch÷ in hoa, khæ to. - Trình bày văn bản cần sáng sủa, cân đối: - Néi dung quan träng: - KÕt qu¶ râ rµng, cô thÓ… * Ghi nhí: SGK trang 136. ? Nªu dµn môc cña mét v¨n b¶n b¸o c¸o ?. ? T×m vµ nªu ra c¸c t×nh huèng cô thÓ ph¶i lµm v¨n b¶n b¸o c¸o ? ? LuyÖn viÕt mét v¨n b¶n b¸o c¸o ? ? Gv ®a t×nh huèng ?. III- LuyÖn tËp Bµi 1 - B¸o c¸o kÕt qu¶ häc k×, n¨m häc. - B¸o c¸o kÕt qu¶ thi ®ua..

(192) - B¸o c¸o thµnh tÝch. Bµi 3 - B¸o c¸o thµnh tÝch häc tËp n¨m häc. - Häc sinh thùc hiÖn E. Cñng cè - Híng dÉn: ? Trong c¸c t×nh huèng sau, t×nh huèng nµo cÇn viÕt b¸o c¸o ? A. Giám đốc một xí nghiệp muốn biết tình hình sản xuất của phân xởng A trong quý IV n¨m 2002. B. C« gi¸o chñ nhiÖm muèn biÕt kÕt qu¶ chuyÕn ®i th¨m B¶o tµng D©n téc häc cña líp em vµo cuèi tuÇn tríc. C. Em muèn tham gia c©u l¹c bé TiÕng Anh cña trêng. D. Cô Tổng phụ trách muốn biết kết quả đợt quyên góp ủng hộ đồng bào vùng lũ của các chi đội. - HS học bài, nắm đợc nội dung bài học. - ChuÈn bÞ «n tËp. + Tr¶ lêi hÖ thèng c©u hái trong SGK trang 139 – 142. + CÇn chó ý c¸c néi dung ®iÒn biÓu b¶ng. TuÇn 34 - TiÕt 125 TËp lµm v¨n. Ngµy so¹n: 12/04/2009. luyện tập làm văn bản đề nghị và báo cáo. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A. Môc tiªu:. - HS th«ng qua thùc hµnh, biÕt øng dông c¸c v¨n b¶n b¸o c¸o vµo c¸c t×nh huèng cô thÓ. - Gi¸o dôc ý thøc sèng trung thùc trong cuéc sèng. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n b¶n.. B. ChuÈn bÞ:. - HS «n tËp. - GV so¹n bµi.. c.Hoạt động dạy và học:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê «n tËp * Bµi míi: HS xem l¹i bµi 28, 29 vµ 30.. I. Lí thuyết về văn bản đề nghị và báo c¸o. Th¶o luËn nhãm: 4 nhãm, mçi nhãm mét c©u.. * Mục đích: - VB đề nghị: đề đạt nguyện vọng để đợc giải đáp..

(193) ? Mục đích viết văn bản đề nghị và văn - VB báo cáo: trình bày sự việc để cấp trên b¶n b¸o c¸o cã g× kh¸c nhau? biÕt. * Néi dung: ? Nội dung văn bản đề nghị và văn bản - VB đề nghị: các mục ai đề nghị ? đề nghị b¸o c¸o cã g× kh¸c nhau? ai ? đề nghị điều gì ? - VB b¸o c¸o: c¸c môc b¸o c¶o cña ai ? b¸o ? Hình thức trình bày của văn bản đề c¸o víi ai ? viÖc g× ? kÕt qu¶ ? nghÞ vµ v¨n b¶n b¸o c¸o cã g× kh¸c dung. nhau? * H×nh thøc: ? C¶ hai lo¹i v¨n b¶n trªn khi viÕt cÇn - Gièng: viÕt theo mÉu lu ý nh÷ng sai sãt g×? - Khác: có các đề mục cụ thể cho từng nội * Lu ý: lçi vÒ néi dung, vÒ h×nh thøc tr×nh bµy. Nh÷ng sai sãt tuú tiÖn, cÈu th¶ cña ng? Nªu t×nh huèng thêng gÆp trong cuéc êi viÕt. sống phải làm văn bản đề nghị? II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 ? Lùa chän mét trong hai t×nh huèng - Bóng đèn, quạt điện, bảng, cánh cửa sổ để viết văn bản đề nghị hoặc báo cáo? hoặc cửa đại hội,... của lớp bị hỏng.  Viết văn bản đề nghị. - HS viÕt, tr×nh bµy. - B¸o c¸o vÒ viÖc: gi÷ g×n bµi kiÓm tra; kÕt qu¶ thùc hiÖn c«ng t¸c KHN, ch¬ng tr×nh - GV uèn n¾n. RL§V; kÕt qu¶ b×nh bÇu thi ®ua cuèi n¨m,...  ViÕt v¨n b¶n b¸o c¸o. E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? Thế nào là văn bản đề nghị? ? V¨n b¶n b¸o c¸o lµ g×? ? Nêu những điểm giống và khác nhau của văn bản đề ngghị và văn bản báo c¸o? - GV nh¾c nhë HS mét sè lu ý mµ HS cßn h¹n chÕ qua giê «n tËp. - ChuÈn bÞ tiÕp bµi 2 vµ 3. ______________________________ TuÇn 34 - TiÕt 126 TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n: 13/04/2009. luyện tập làm văn bản đề nghị và báo cáo. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc a. Môc tiªu:. - Nh tiÕt 125. - Thông qua bài học này, GV cần lu ý và nhắc nhở, rèn luyện cho HS có đợc đức tính cẩn thận, thái độ tôn trọng ngời khác.. b. ChuÈn bÞ:. - HS «n tËp. - GV so¹n bµi. c. Hoạt động dạy và học:. * Tæ chøc líp:.

(194) * KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê «n tËp * Bµi míi: - GV: yªu cÇu HS nh¾c l¹i phÇn «n tËp cña tiÕt tríc. - Nh¾c nhë, bæ sung.. ? Chän mét t×nh huèng ë bµi tËp 1, viÕt một văn bản đề nghị và một văn bản b¸o c¸o? ? Th¶o luËn theo nhãm, tr×nh bµy, nhËn xÐt, chØnh söa? ? Tr×nh bµy tríc líp?. ? Hs đọc yêu cầu của bài tập, thảo luận nhãm, tr×nh bµy?. I. Lí thuyết về văn bản đề nghị và báo c¸o II- LuyÖn tËp (TiÕp theo) Bµi tËp 2 - HS th¶o luËn theo nhãm, tËp nãi tríc nhóm, cử đại diện nhóm trình bày... - Đại diện các nhóm trình bày nội dung đã chuẩn bị ở nhà và đã thảo luận, chỉnh sửa t¹i nhãm tríc líp. - §¹i diÖn c¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung... - Gi¸o viªn tæ chøc, híng dÉn, nhËn xÐt, bæ sung, đánh giá, kết luận,... Bµi tËp 3 a. Viết báo cáo là không phù hợp: viết đơn đề nghị. b. Viết đơn đề nghị là không đúng: viết báo c¸o. c. Không viết đơn mà phải viết văn bản đề nghÞ.. E. Cñng cè - Híng dÉn:. Câu 1: Lựa chọn câu trả lời đúng về mục đích của văn bản đề nghị ? A. Nhằm thông báo một điều gì đó trọng đại cho mọi ngời. B. Nhằm kêu gọi mọi ngời đoàn kết hành động. C. Nhằm đề xuất một nguyện vọng chính đáng lên cấp trên. D. Nh»m gi¶i thÝch mét chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña nhµ níc. §¸p ¸n: trêng hîp C. Câu 2: Lựa chọn câu trả lời đúng về mục đích của văn bản báo cáo ? A. Nhằm nêu lên những việc đã làm và cha làm đợc của một cá nhân hay tập thể cho cấp trên đợc biết. B. Nh»m ghi chÐp l¹i diÔn biÕn c©u chuyÖn tõ ®Çu chÝ cuèi. C. Nhằm trình bày nguyện vọng của một cá nhân hay tập thể cần đợc cấp trên xem xÐt. D. Nh»m giíi thiÖu mét danh lam th¾ng c¶nh hay mét di tÝch lÞch sö. §¸p ¸n: A - Kiểm tra lại toàn bộ kiến thức đã học về phần làm văn. - ChuÈn bÞ bµi «n tËp. _____________________________________ TuÇn 34 - TiÕt 127 A. Môc tiªu. Ngµy so¹n: 14/04/2009. «n tËp phÇn tËp lµm v¨n. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc a. Môc tiªu:.

(195) - Gióp HS «n l¹i vµ cñng cè c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ v¨n biÓu c¶m v¨n b¶n nghÞ luËn. - Gi¸o dôc ý thøc «n tËp. - RÌn kÜ n¨ng lµm hai lo¹i v¨n b¶n nµy. b. ChuÈn bÞ:. - HS «n tËp. - GV so¹n bµi.. c. Hoạt động dạy và học:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: KT trong qu¸ tr×nh «n tËp. * Bµi míi: I- VÒ v¨n biÓu c¶m. ? H·y kÓ tªn c¸c bµi v¨n biÓu cảm đã đợc học? ? Chän 1 VB mµ em yªu thÝch vµ cho biÕt bµi v¨n biÓu c¶m cã đặc điểm gì? ? Vai trß cña yÕu tè miªu t¶, tù sù trong v¨n nghÞ luËn?. ? Khi muèn bµy tá t×nh th¬ng yêu, lòng ngỡng mộ, ngợi ca đối víi con ngêi, sù vËt, hiÖn tîng thì em phải nêu lên đợc điều gì về con ngời, sự vật hiện tợng đó?. ? Ngôn ngữ biểu cảm đòi hỏi ph¶i sö dông c¸c ph¬ng tiÖn tu tõ ntn?. ? KÎ l¹i b¶ng sau vµ ®iÒn c¸c néi dung thÝch hîp vµo phÇn cßn bá trèng?. ? KÎ l¹i b¶ng sau vµ ®iÒn c¸c néi dung thÝch hîp vµo phÇn cßn bá trèng?. Bµi tËp 1 - Mét thø quµ cña lóa non: Cèm - SG t«i yªu. - Mïa xu©n cña t«i. Bµi tËp 2 - HS thùc hiÖn - GV nhËn xÐt, chØnh söa, bæ sung... - §Æc ®iÓm: béc léc c¶m xóc cña t¸c gi¶i vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng. Bµi tËp 3+4 - Yếu tố miêu tả, tự sự: để gợi ra đối tợng biểu c¶m vµ göi g¾m c¶m xóc. Bµi tËp 5 - Vẻ đẹp bên ngời - §Æc ®iÓm phÈm chÊt bªn trong - ảnh hởng tác dụng, ấn tợng sâu đậm và tốt đẹp đối với con ngời và cảnh vật , sự thích thú, say mê - Với con ngời vẻ đẹp ngoại hình, lời nói, cử chỉ, hành động, vẻ đẹp tâm hồn, tính cách - Với cảnh vật: vẻ đẹp riêng , ấn tợng đối với cảnh quan Bµi tËp 6 - Phép tu từ trong văn biểu cảm đợc sử dụng rộng rãi và phát hay tối đa hiệu quả diễn đạt của nó VD: V¨n b¶n Sµi Gßn t«i yªu + Sö dông phÐp tu tõ Èn dô(xu©n) -> sù trÎ trung, søc sèng sinh lùc... + PhÐp so s¸nh ( Sµi Gßn nh...c©y t¬) + Sử dụng từ đồng nghĩa: Trẻ - xuân + Sö dông ®iÖp tõ: T«i yªu Sµi Gßn Bµi tËp 7 - Néi dung v¨n b¶n biÓu c¶m: Béc lé t×nh yªu con ngời, yêu thiên nhiên, yêu đất nớc, ghét thói giả dói, tầm thờng độc ác - Mục đích: Nhằm biểu đạt tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá của con ngời với thế giới xung quanh và khơi gợi tình cảm nơi ngời đọc - Ph¬ng tiÖn: BiÓu c¶m trùc tiÕp, biÓu c¶m gi¸n tiÕp, ng«n ng÷ sö dông biÖn ph¸p tu tõ. Bµi tËp 8 - MB: Nêu cảm xúc, tình cảm đối với đối tợng biÓu c¶m - TB: Các biểu hiện cụ thể, sắc thái cụ thể của đối tîng biÓu c¶m theo m¹ch c¶m xóc cña ngêi viÕt - KB: Khẳng định tình cảm, cảm xúc của mình với đối tợng biểu cảm đã nói ở trên. E. Cñng cè - Híng dÉn:. - ThÓ lo¹i nµo sau ®©y kh«ng thuéc vÒ v¨n biÓu c¶m A. TruyÖn ng¾n C. Tuú bót B. Ca dao D. Th¬ tr÷ t×nh.

(196) - §¸p ¸n: A - TiÕp tôc «n tËp. - ¤n tËp tiÕp phÇn v¨n nghÞ luËn. TuÇn 34 - TiÕt 128. Ngµy so¹n: 15/04/2009. «n tËp phÇn tËp lµm v¨n A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc a. Môc tiªu:. - Gióp HS «n l¹i vµ cñng cè c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ v¨n biÓu c¶m v¨n b¶n nghÞ luËn. - Gi¸o dôc ý thøc «n tËp. - RÌn kÜ n¨ng lµm hai lo¹i v¨n b¶n nµy.. b. ChuÈn bÞ:. - HS «n tËp. - GV so¹n bµi.. c. Hoạt động dạy và học:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: KT trong qu¸ tr×nh «n tËp. * Bµi míi:. ? H·y ghi l¹i tªn c¸c bµi v¨n nghị luận đã học?. II- VÒ v¨n nghÞ luËn Bµi tËp 1 - Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta - Sự giàu đẹp của tiếng Việt - §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå - ý nghÜa v¨n ch¬ng - Tiếng Việt giàu và đẹp (PVĐ) - HCT, h×nh ¶nh cña d©n téc (PV§). Bµi tËp 2 ? Trong đời sống, trên báo chí và - Xuất hiện trong các trờng hợp dới dạng câu hỏi: Hót thuèc cã lîi hay cã h¹i cho søc khoÎ… trong SGK, em thÊy v¨n b¶n nghÞ luËn xuÊt hiÖn trong nh÷ng - Díi d¹ng c¸c ý kiÕn nªu ra trong cuéc häp, c¸c bµi x· luËn, bµi ph¸t biÓu ý kiÕn trªn b¸o chÝ… trêng hîp nµo, díi d¹ng nh÷ng bµi g×. Cho VD? Bµi tËp 3 - LuËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn - LuËn ®iÓm lµ chñ yÕu: luËn ®iÓm lµ linh hån cña ? Trong bµi v¨n nghÞ luËn, ph¶i cã nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n nµo, yÕu bµi viÕt. Bµi tËp 4 tè nµo lµ chñ yÕu? - LuËn ®iÓm lµ ý kiÕn thÓ hiÖn t tëng, quan ®iÓm cña bµi v¨n. - Trêng hîp a vµ d lµ luËn ®iÓm. C©u b lµ c©u c¶m th¸n, c©u c chØ lµ mét côm danh tõ, nªu mét vÊn ? Trong các câu cho sau đây, câu đề. - LuËn ®iÓm thêng cã h×nh thøc c©u trÇn thuËt víi nµo lµ luËn ®iÓm, v× sao? ? LuËn ®iÓm lµ g× ?.

(197) tõ “lµ” hoÆc “cã”.. ? Theo em nói nh vậy có đúng kh«ng ? ? Ngoµi luËn ®iÓm vµ dÉn chøng cÇn ph¶i cã thªm ®iÒu g× ? ? CÇn chó ý tíi ®iÒu g× ? ? So s¸nh ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau giữa hai đề ? ? Gi¶i thÝch vµ chøng minh kh¸c nhau nh thÕ nµo ?. Bµi tËp 5 - Không đúng. - Chứng minh trong văn nghị luận đòi hỏi phải ph©n tÝch, diÔn gi¶i sao cho dÉn chøng “nãi lªn” ®iÒu m×nh muèn chøng minh. - §iÒu cÇn lu ý lµ dÉn chøng ph¶i tiªu biÓu. C©u ca dao lµ dÉn chøng tiªu biÓu nhng ph¶i diÔn gi¶i th× c©u ca dao míi cã søc thuyÕt phôc. Bµi tËp 6 - Gièng nhau: Cïng t×m hiÓu vÒ c©u tôc ng÷ “¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y”. - Kh¸c: + Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ chñ yÕu dïng lÝ lÏ, liªn hÖ. + Chøng minh: dïng lÝ lÏ vµ dÉn chøng. III- §Ò v¨n tham kh¶o. - HS t×m hiÓu. - GV giải đáp thêm.. - ChuÈn bÞ cho kiÓm tra cuèi n¨m - Gi¸o viªn híng dÉn, yªu cÇu hs t×m hiÓu... - Häc sinh thùc hiÖn lµ ë nhµ.. E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? Trong bµi v¨n nghÞ luËn, dÉn chøng vµ lÝ lÏ ph¶i cã mèi quan hÖ víi nhau ntn? 1. Ph¶i phï hîp víi nhau 2. Ph¶i phï hîp víi luËn ®iÓm 3. Ph¶i phï hîp víi nhau vµ phï hîp víi luËn ®iÓm 4. Phải tơng đơng nhau - ¤n l¹i kiÕn thøc bµi häc. - ChuÈn bÞ cho kiÓm tra häc k×. + ¤n tËp c¸c l¹i c¸ch viÕt bµi v¨n biÓu c¶m, nghÞ luËn. + Xem lại yêu cầu, bố cục của các loại văn bản hành chính đã học. + Tìm hiểu và xây dựng dàn ý cho 8 đề tập làm văn tham khảo trong sgk? TuÇn 35 - TiÕt 129 Ngµy so¹n:24/4/2009. «n tËp tiÕng viÖt (tiÕp) A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A.Môc tiªu:. häc.. - Giúp HS hệ thống hoá kiến thức về phép biến đổi câu và các phép tu từ đã.

(198) - Gi¸o dôc ý thøc «n tËp. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông c©u.. B.ChuÈn bÞ:. * GV so¹n bµi. * HS chuÈn bÞ bµi «n tËp.. C. TiÕn tr×nh d¹y häc:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: KT kÕt hîp trong giê «n tËp * Bµi míi: I. LÝ thuyÕt: 1. Các phép biến đổi câu: ? Nªu nh÷ng phÐp biÕn đổi câu mà em đã học ?. - Cã hai kiÓu: + Thªm bít thµnh phÇn c©u. + Chuyển đổi kiểu câu.. a,Thªm bít thµnh phÇn c©u:. * Rót gän c©u: C©u lîc bá mét sè thµnh phÇn nh»m lµm cho c©u gän h¬n th«ng tin nhanh h¬n - Cã nhiÒu kiÓu c©u rót gän: + Rót gän chñ ng÷ + Rót gän vÞ ng÷ + Rót gän c¶ CN vµ VN * Më réng c©u: Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u: ? Trạng ngữ đợc thêm vào -Trạng ngữ đợc thêm vào câu để xác định thời gian , nơi câu để làm gì? chốn, nguyên nhân , mục đích, phơng tiện cách thức diÔn ra sù viÖc trong c©u - Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu: trờng hợp dùng cụm c-v để mở rộng câu ? Cã mÊy trêng hîp dïng C¸c Côm C-V lµm thµnh phÇn c©u( CN, VN) cụm C-V để mở rộng câu? + + Côm C-V lµm phô ng÷ trong côm DT, côm §T, côm TT ? Nªu kh¸i niÖm rót gän c©u? cã mÊy kiÓu c©u rót gän?. b, Chuyển đổi câu:. * Câu chủ động: - Là câu có CN chỉ ngời (vật) thực hiện một hành động ? Thế nào là câu chủ động hớng vào ngời (vật) khác , câu bị động? * Câu bị động: - Câu có CN chỉ ngời (vật) là đối tợng của hoạt động mà ngêi (vËt) kh¸c híng vµo - Có hai kiểu câu bị động ? Cã mÊy kiÓu c©u bÞ + Câu bị động có từ bị , đợc động? + Câu bị động không có từ bị , đợc 2. C¸c phÐp tu tõ: a, §iÖp ng÷: Là cách dùng lặp đi lặp lại từ ngữ (câu) để làm nổi bật ý g©y c¶m xóc m¹nh - C¸c d¹ng ®iÖp ng÷: ? ThÕ nµo lµ phÐp ®iÖp + §iÖp ng÷ ng¾t qu·ng ng÷? Cã nh÷ng d¹ng ®iÖp + §iÖp ng÷ nèi tiÕp ng÷ nµo? + §iÖp ng÷ chuyÓn tiÕp b, LiÖt kª: Lµ c¸ch s¾p xÕp nèi tiÕp hµng lo¹t tõ hay côm tõ cïng loại để diễn tả đợc đầy đủ và sâu sắc hơn những khía c¹nh kh¸c nhau cña thùc tÕ hay cña nh÷ng t tëng - C¸c kiÓu liÖt kª: + LiÖt kª theo cÆp- kh«ng theo cÆp + LiÖt kª t¨ng tiÕn- kh«ng t¨ng tiÕn II- Bµi tËp: Bµi tËp 1: ( HS thảo luận nhóm- đại diện nhóm trả lời -GV nhận xét bổ sung).

(199) V¨n b¶n "Sèng chÕt mÆc bay" Gần một giờ đêm --> câu đặc biệt Cã biÕt kh«ng? --> c©u rót gän V¨n b¶n " Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng" Đêm --> câu đặc biệt Bµi tËp 2: HS lµm miÖng Khi đó --> TN chỉ thời gian Lóc Êy --> TN chØ thêi gian Trong đình --> TN chỉ nơi chốn Bµi tËp 3: a, Mẹ tôi tóc đã bạc --> cụm C-V mở rộng VN b, Tôi đã làm xong bài tập thầy giáo giao --> Cụm C-V làm phụ ngữ E.Cñng cè- Híng dÉn. - ¤n l¹i bµi häc: C¸c kiÓu c©u, hai phÐp tu tõ. - ¤n tËp c¸c néi dung sau: + Phần văn: đọc lại các văn bản đã học, đặc biệt là các bài văn nghị luận. + Phần TV: chú ý giải thích, chứng minh một vấn đề đã học. TuÇn 35 - TiÕt 130 25/04/2009. Ngµy so¹n:. híng dÉn lµm bµi kiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A.Môc tiªu:. - HS nắm đợc cách thức ôn tập, làm bài kiểm tra tổng hợp. - Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c. - Rèn luyện kĩ năng phân tích đề.. B.ChuÈn bÞ:. - Thµy : nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n - Trß: ¤n tËp kiÕn thøc. C.TÐn tr×nh d¹y häc:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: kÕt hîp trong giê häc. * Bµi míi: I. Néi dung «n tËp: 1- V¨n b¶n - Nắm đợc nội dung và nghệ thuật các tác phẩm nghị luận và tự sự (tập 2) 2- TiÕng viÖt - Nắm đợc đặc điểm và tác dụng của các loại câu, phép tu từ và câu, dấu câu. 3- Lµm v¨n - N¾m c¸ch lµm hai kiÓu bµi v¨n nghÞ luËn, chøng minh. - N¾m c¸ch lµm v¨n b¶n b¸o c¸o. II. C¸ch kiÓm tra: - Nắm chắc các văn bản, đề kiểm tra khai thác kiến thức tổng hợp của ba phần: văn b¶n, tiÕng ViÖt, lµm v¨n..

(200) - §Ò kiÓm tra toµn diÖn kiÕn thøc, kh«ng häc tñ, häc lÖch. - Cấu trúc đề 100% tự luận. III. §Ò kiÓm tra tham kh¶o. §Ò Bµi. phÇn v¨n (2 ®iÓm):. C©u 1 (1 ®iÓm): Chép lại theo trí nhớ 5 câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất? C©u 2 (1 ®iÓm): Nªu nh÷ng quan niÖm cña t¸c gi¶ Hoµi Thanh vÒ ý nghÜa cña v¨n ch¬ng trong ®o¹n trÝch “ý nghÜa v¨n ch¬ng” ? TiÕng viÖt (3 ®iÓm): C©u 1 (1 ®iÓm): ThÕ nµo lµ c©u rót gän? Cho vÝ dô minh ho¹? C©u 2 (1 ®iÓm): Cho c©u v¨n sau: Chóng em lµm bµi kiÓm tra Ng÷ V¨n. a, H·y bæ sung thªm thµnh phÇn tr¹ng ng÷ cho c©u v¨n trªn? b, Trạng ngữ đợc thêm vào bổ sung ý nghĩa gì cho câu? Câu 3 (1 điểm): Đặt 2 câu có dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu và cho biết thành phần nào của câu đã đợc mở rộng? TËp lµm v¨n (5 ®iÓm): Gi¶i thÝch ý nghÜa cña c©u ca dao sau: BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét giµn. §¸p ¸n. phÇn v¨n (2 ®iÓm):. C©u 1 (1 ®iÓm): - HS chép lại chính xác theo trí nhớ 5 câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuÊt. C©u 2 (1 ®iÓm): - ý nghÜa cña v¨n ch¬ng: ghi nhí sgk, trang 63. TiÕng viÖt (3 ®iÓm): C©u 1 (1 ®iÓm): - C©u rót gän: ghi nhí sgk, trang 15. C©u 2 (1 ®iÓm): Cho c©u v¨n sau: Chóng em lµm bµi kiÓm tra Ng÷ V¨n. a, H·y bæ sung thªm thµnh phÇn tr¹ng ng÷: H«m nay, b, Trạng ngữ đợc thêm vào bổ sung ý nghĩa: Thời gian. C©u 3 (1 ®iÓm): - Thùc hiÖn TËp lµm v¨n (5 ®iÓm): - Thể loại: Viết đúng kiểu bài giải thích. Bài viết có bố cục 3 phần rõ ràng - Néi dung: §¶m b¶o theo dµn ý sau. a, Më bµi:. - Giới thiệu vấn đề - TrÝch dÉn c©u ca dao. b, Th©n bµi:. + Nghĩa đen: "Bầu" "Bí" là một loại cây leo dù khác nhau về tên gọi nhng đều cùng ph¸t triÓn trªn mét giµn - ng«i nhµ chung cña chóng + NghÜa bãng: "BÇu", "BÝ" lµ h×nh ¶nh tîng trng cho nh÷ng ngêi cïng chung sèng víi nhau trên mảnh đấtViệt Nam - Ông cha ta mợn những hình ảnh có thực rất gần gũi trong đời sống con ngời để nhắc nhở con cháu phải biết yêu thơng đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau..

(201) - Tại sao phải yêu thơng giúp đỡ lẫn nhau? - Chúng ta đều là " con Rồng cháu Tiên" cùng trong bọc trứng của mẹ Âu Cơ - Dù bất cứ ở đâu miền xuôi hay miền ngợc đều là anh em ruột thịt. - Sống trong xã hội ai mà không cần đến sự giúp đỡ của ngời khác nhất là khi ta gặp khó khăn hoạn nạn. Những lúc nh vậy chúng ta phải biết chia xẻ giúp đỡ nhau, bởi đó là truyền thống tốt đẹp của ngời Việt Nam , Truyền thống đó đã đợc đúc kết qua các c©u tôc ng÷ ca dao ng¾n gän nhng ®Çy ý nghÜa "Th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng th©n". - Yêu thơng giúp dỡ lẫn nhau là một nghĩa cử cao đẹp không chỉ thể hiện nét đẹp về đạo đức con ngời mà còn là cơ sở của tình yêu quê hơng đất nớc góp phần làm cho quê hơng ngày một tơi đẹp hơn.. c, KÕt bµi:. - Kh¸i qu¸t l¹i ý nghÜa c©u ca dao. - Liªn hÖ b¶n th©n.. E. Cñng cè - Híng dÉn:. - Ôn tập toàn bộ nội dung đã học. - Chó ý bæ sung phÇn kiÕn thøc cha v÷ng. - Chuẩn bị giấy, bút chu đáo cho giờ kiểm tra. _________________________________ TuÇn 35 - TiÕt 133 Ngµy so¹n: 26/04/2009 Chơng trình địa phơng (PhÇn V¨n vµ TËp lµm v¨n- tiÕp theo) A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A.Môc tiªu:. Gióp häc sinh: - Có thêm hiểu biết về các tác giả ngời địa phơng, các tác phẩm viết về địa phơng... - Giáo dục HS lòng tự hào về truyền thống quê hơng, ý thức học tập và phấn đấu. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng tæng hîp, ph©n tÝch c¸c thÓ lo¹i. B.ChuÈn bÞ:. - Thµy : Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n - Trß: ¤n tËp kiÕn thøc. C.TÐn tr×nh d¹y häc:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: kÕt hîp trong giê häc. * Bµi míi: I. Các tổ trình bày các bài ca dao, tục ngữ đã su tầm. - Tr×nh bµy tríc nhãm, c¶ nhãm tËp trung nhËn xÐt, bæ sung. - Cử đại diện nhóm trình bày trớc lớp. - Khi đại diện nhóm trình bày, yêu cầu HS trong lớp ghi chép lại về nhà nghiên cứu để giờ sau nhận xét. II. ViÕt vÒ quª h¬ng. §Ò bµi:.

(202) ? Cho HS lµ bµi biÓu c¶m vÒ quª h¬ng? - HS viÕt vµo vë. - §äc bµi v¨n. ? Th©n bµi yªu cÇu nh÷ng g×? ? Cã mÊy c¸ch béc lé c¶m xóc ?. C¶m nghÜ vÒ quª h¬ng. * Yªu cÇu: a. Më bµi: - Kh¸i qu¸t c¶m xóc. - Dẫn vào nd, đối tợng cần biểu cảm. b. Th©n bµi: - Tr×nh bµy c¶m xóc: + Yªu mÕn + Tù hµo + G¨n bã - So s¸nh, liªn hÖ, béc lé suy nghÜ riªng t. c. KÕt bµi: - Khẳng định lại tình cảm của mình. - Liªn hÖ b¶n th©n.. d. Cñng cè - Híng dÉn:. -. GV: nhËn xÐt vÒ c¸ch tr×nh bµy cña HS. Híng dÉn c¸c em c¸ch tr×nh bµy lÇn sau tèt h¬n. TiÕp tôc su tÇm c¸c c©u tôc ng÷, ca dao kh¸c. Tập giải thích câu ca dao, tục ngữ đã su tầm. ChuÈn bÞ nhËn xÐt cña c¸ nh©n, nhãm, chó ý c¸c néi dung sau: ________________________________ TuÇn 35 - TiÕt 134 Ngµy so¹n: 26/04/2009 Chơng trình địa phơng (PhÇn V¨n vµ TËp lµm v¨n- tiÕp theo) A.Môc tiªu:. - Tổng kết công việc su tầm ca dao, tục ngữ tại địa phơng Hải Dơng và khu vực Bắc Bộ. Tập nhận xét, phân tích các câu ca dao, tục ngữ đã su tÇm. - Gi¸o dôc ý thøc su tÇm, nghiªn cøu. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng tæng hîp, ph©n tÝch c¸c thÓ lo¹i.. B.ChuÈn bÞ:. - Thµy : Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. - Trß: ¤n tËp kiÕn thøc. C.TÐn tr×nh d¹y häc:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: kÕt hîp trong giê häc. * Bµi míi: III. Nhận xét phần ca dao, tục ngữ đã su tầm - Cho HS trong líp nhËn xÐt tríc. - GV tæng hîp, kh¸i qu¸t: + Chọn câu đúng yêu cầu, hay. + Tìm đợc số lợng câu, đa dạng về nội dung. + Còn sai chủ đề, sai khu vực, địa phơng. - Gi¸o viªn linh ho¹t tuyªn d¬ng nh÷ng b×a viÕt hay,... IV. Giải thích một trong những câu ca dao, tục ngữ đã su tầm. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. - C¸c nhãm nhËn xÐt. E. Cñng cè - Híng dÉn:. - GV nhËn xÐt, kh¸i qu¸t bµi häc. - TiÕp tôc su tÇm nh÷ng c©u ca dao, tôc ng÷. - Soạn bài: Hoạt động Ngữ văn - ¤n tËp kÜ chuÈn bÞ kiÓm tra cuèi n¨m. TuÇn 36 - TiÕt 135 04/5/2009. Ngµy so¹n:. Hoạt động ngữ văn.

(203) A. Môc tiªu.. (§äc diÔn c¶m v¨n nghÞ luËn). 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A.Môc tiªu:. - Giúp HS: tập đọc rõ ràng, đúng dấu câu, nhấn giọng. - Bồi dỡng lòng yêu nớc, yêu cái đẹp. - Rèn luyện kĩ năng đọc.. B.ChuÈn bÞ: GV: Sgk, gi¸o ¸n, tµi liÖu HS: §äc bµi ë nhµ C. TiÕn tr×nh d¹y häc:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: * Bµi míi: - GV nêu yêu cầu cách đọc văn b¶n - Gọi hs đọc - HS nhận xét - GV nhËn xÐt chung ? Gọi hs đọc thuộc lòng 1 đoạn trong v¨n b¶n.. - GV nêu yêu cầu cách đọc văn b¶n. - Gọi hs đọc - HS nhận xét - GV nhËn xÐt chung. I. V¨n b¶n: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta * Giäng toµn bµi: Hµo hïng, phÊn chÊn, døt kho¸t, râ rµng + §o¹n ®Çu: - NhÊn m¹nh c¸c tõ ng÷: nång nµn, đó là - Ngắt đúng vế câu, nhấn giọng ở các động từ, tÝnh tõ: s«i næi, kÕt, m¹nh mÏ, to lín, lít qua, nhấn chìm. Câu cuối đoạn 1 cần đọc giọng nhỏ hơn, lu ý các điệp từ, đảo ngữ. + Đoạn thân bài: Đọc tốc độ nhanh hơn, chú ý các cặp quan hệ từ: Từ đến, cho đến. + §o¹n kÕt bµi: Giäng chËm vµ nhá h¬n. Ba c©u ®Çu nhÊn m¹nh c¸c tõ ng÷: còng nh, nhng. Hai câu cuối đọc chậm, nhấn mạnh các từ ngữ: nghĩa phải là, các độnh từ làm vị ngữ: giải thích, tuyên truyền, lãnh đạo II. Văn bản: Sự giàu đẹp của tiếng Việt * Giọng toàn bài: Đọc chậm rãi, điềm đạm, tình cảm tự hào. Hai câu đầu cần đọc chậm và rõ h¬n. NhÊn m¹nh c¸c tõ ng÷: tù hµo, tin tëng - §o¹n: TiÕng ViÖt cã....thêi k× lÞch sö Chú ý từ đợc lặp lại nhiều lần: Tiếng Việt Côm tõ mang tÝnh chÊt gi¶ng gi¶i: Nãi thÕ còng.

(204) cã nghÜa lµ nãi r»ng - §o¹n: TiÕng ViÖt... v¨n nghÖ §äc râ rµng, khóc chiÕt, lu ý c¸c tõ in nghiªng: chÊt nh¹c, tiÕng hay. - Câu cuối: Đọc giọng khẳng định vững chắc thể hiÖn niÒm tù hµo cña chóng ta vÒ ng«n ng÷ TiÕng ViÖt E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? §äc thuéc lßng 1 ®o¹n trong v¨n b¶n mµ em thÝch? - GV nhËn xÐt ý thøc cña hs - ChuÈn bÞ 2 v¨n b¶n cßn l¹i __________________________________ TuÇn 36 - TiÕt 136 05/5/2009. Ngµy so¹n:. Hoạt động ngữ văn (TiÕp theo). A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A.Môc tiªu: - Giúp HS: tập đọc rõ ràng, đúng dấu câu, nhấn giọng. - Bồi dỡng lòng yêu nớc, yêu cái đẹp. - Rèn luyện kĩ năng đọc. B.ChuÈn bÞ:. - GV: nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. - HS: chuÈn bÞ theo yªu cÇu sgk.. C. TiÕn tr×nh d¹y häc:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: * Bµi míi: - GV nêu yêu cầu cách đọc v¨n b¶n - Gọi hs đọc - HS nhận xét GV nhận xét chung ? Gọi hs đọc thuộc lòng 1 ®o¹n trong v¨n b¶n.. III. V¨n b¶n: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå * Giäng chung: - NhiÖt t×nh ngîi ca, gi¶n dÞ vµ trang träng, c¸c c©u v¨n trong bµi nh×n chung kh¸ dµi, nhiÒu vÕ, nhiÒu thµnh phÇn, nhng rÊt m¹ch l¹c vµ nhÊt qu¸n. CÇn ng¾t câu đúng và chú ý câu cảm thán. - C©u 1: nhÊn m¹nh côm tõ: Sù nhÊt qu¸n, lay trêi chuyển đất - C©u 2: T¨ng c¶m xóc ngîi ca, nhÊn m¹nh vµo c¸c tõ ng÷: RÊt l¹ lïng, rÊt k× diÖu, Nhịp điệu liệt kê ở các từ đồng trạng ngữ, đồng vị.

(205) ngữ: Trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp. - §o¹n 3, 4: Con ngêi cña B¸c... ngµy nay. §äc víi giäng t×nh c¶m Êm ¸p, gÇn víi giäng kÓ chuyÖn. Chó ý nhÊn giäng ë c¸c tõ ng÷: cµng, thùc sù v¨n minh - §o¹n cuèi: Ph©n biÖt lêi v¨n cña t¸c gi¶ víi trÝch ®o¹n cña B¸c Hå Hai câu trích cần đọc giọng hùng tráng, thống thiết. IV. V¨n b¶n: ý nghÜa v¨n ch¬ng * Giäng chung: - GV nêu yêu cầu cách đọc §äc chËm giäng tr÷ t×nh, t×nh c¶m s©u l¾ng vµ thÊm v¨n b¶n thÝa. - GV gọi hs đọc từng đoạn - Hai c©u ®Çu: Giäng kÓ chuyÖn l©m li buån th¬ng - HS chú ý theo dõi cách đọc, - Câu 3: giọng tỉnh táo nhËn xÐt - §o¹n: C©u chuyÖn cã lÏ...lßng vÞ tha. - GV cho điểm những bài đọc Giọng thủ thỉ tâm tình nh lời trò chuyện tèt - §o¹n: VËy th×... hÕt Giäng thñ thØ t©m t×nh nh ®o¹n trªn Lu ý câu cuối đọc giọng ngạc nhiên nh không thể h×nh dung næi c¶nh tîng nÕu x¸y ra E. Cñng cè - Híng dÉn:. ? §äc thuéc lßng 1 ®o¹n trong v¨n b¶n mµ em thÝch? - GV nhËn xÐt ý thøc cña hs - ChuÈn bÞ : KiÓm tra häc k× II. TuÇn 36 - TiÕt 131 + 132 Ngµy so¹n: 14/5/2009. KiÓm tra häc k× II A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A.Môc tiªu:. Gióp HS:.

(206) - Đánh giá đợc các nội dung cơ bản của cả ba phần: Văn, Tiếng việt và Tập làm văn trong sgk Ngữ văn 7, đặc biệt là phần kì 2. - Biết vận dụng những kiến thức và kĩ năng Ngữ văn đã học một cách tổng hợp, toàn diện theo nội dung và cách thức kiểm tra đánh giá mới.. B.ChuÈn bÞ:. - GV: nghiên cứu tài liệu, soạn đề-đáp án-biểu điểm. - HS: ¤n tËp tæng hîp c¶ 3 ph©n m«n, tr¸nh häc lÖch, häc tñ. C. TiÕn tr×nh d¹y häc:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: * Bµi míi:. TuÇn 37 - TiÕt 137. Ngµy so¹n: 16/5/09. Chơng trình địa phơng phần tiếng việt A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - ThuyÕt tr×nh - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A.Môc tiªu: - Th«ng qua c¸c bµi vÒ rÌn luyÖn chÝnh t¶ kh¾c phôc nh÷ng lçi chÝnh t¶ do. ảnh hởng của cách phát âm địa phơng nh ở học kì I..

(207) - Rèn kĩ năng viết đúng, nói đúng, viết hay. - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n sù trong s¸ng cña TiÕng ViÖt. B.ChuÈn bÞ: - GV: So¹n bµi, tham kh¶o tµi liÖu. - HS: Su tÇm nh÷ng ®o¹n th¬, ®o¹n v¨n cã nh÷ng phô ©m ®Çu r/d/gi, s/x,. l/n, tr/ch.. C. TiÕn tr×nh d¹y häc:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: * Bµi míi: I. Viết đúng các từ có phụ âm đầu dễ lẫn chuẩn GV: đọc cho HS viết rèn luyÖn chÝnh t¶. GV: kiÓm tra phÇn nghe, viÕt cña HS; chÊm ®iÓm, nhËn xÐt vµ söa ch÷a.. Việt Nam đất nớc ta ơi Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn C¸nh cß bay lµ rËp rên Mây mù che đỉnh Trờng Sơn sớm chiều Quª h¬ng biÕt mÊy th©n yªu Bao nhiêu đời đã chịu nhiều thơng đau MÆt ngêi vÊt v¶ in s©u G¸i trai còng mét ¸o n©u nhuém bïn.. GV: cho HS lµm bµi tËp ®iÒn phô ©m ®Çu vµo chç II. RÌn luyÖn chÝnh t¶ qua bµi tËp ®iÒn vµo chç trèng trèng. - §iÒn n hay l: - §iÒn ch hay tr: … ¬i nãi … ång c©y … òng … ôi … ¶ bµi …a…¸ … ¾t … iu ... cña … ¶ … ïng … ôc … µm ... ông ... giß … ¶ … Êp … ¸nh … óng qu¶ … µnh … ¹nh ... thi … ît E. Cñng cè- Híng dÉn:. ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông c¸c phô ©m n/l, s/x, r/d/gi. - Xem l¹i c¸c t¸c phÈm v¨n häc, ghi nhí c¸ch viÕt tõ khã. - Luyện đọc chính tả, ngữ điệu, có sự diễn cảm. - Su tÇm vµ chÐp l¹i nh÷ng ®o¹n th¬ v¨n cã tõ khã. TuÇn 37 - TiÕt 138 Ngµy so¹n: 16/5/09. Chơng trình địa phơng phần tiếng việt. A.Môc tiªu: - Th«ng qua c¸c bµi vÒ rÌn luyÖn chÝnh t¶ kh¾c phôc nh÷ng lçi chÝnh t¶ do. ảnh hởng của cách phát âm địa phơng nh ở học kì I. - Rèn kĩ năng viết đúng, nói đúng, viết hay. - Rèn kĩ năng làm bài tập chính tả, kĩ năng viết đúng. - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n sù trong s¸ng cña TiÕng ViÖt.. B.ChuÈn bÞ: - GV: So¹n bµi, tham kh¶o tµi liÖu. - HS: Su tÇm nh÷ng ®o¹n th¬, ®o¹n v¨n cã nh÷ng phô ©m ®Çu r/d/gi, s/x,. l/n, tr/ch.. C. TiÕn tr×nh d¹y häc:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: * Bµi míi: - GV: cho HS lµm bµi tËp víi néi dung nhớ viết gồm các bài thơ đã học trong chơng trình để rèn luyện chính t¶. - C¸c nhãm HS kiÓm tra vµ nhËn xÐt. I- Nhí viÕt * lu ý c¸c tõ khã trong bµi TiÕng gµ tra cña Xuân Quỳnh: xóm nhỏ, xao động nắng tra, hoa đống trắng, màu nắng, lang mặt, dại thơ lo l¾ng, sét so¹t, xãm lµng..

(208) kÕt qña.. II- §iÒn tõ thÝch hîp vµo chç trèng. ? §iÒn tõ thÝch hîp vµo chç trèng trong c¸c vÝ dô sau?. … dôm để … tranh … liªm… dòng … II- T×m tõ theo yªu cÇu. ? Tìm các từ chỉ hoạt động của con ngêi b¾t ®Çu b»ng ch÷ ch, cã thanh hái hoÆc thanh ng· ?. ? §Æt c©u víi c¸c tiÕng cã n/l?. + ch¹y, ch¬i, chen, cho, chån… + khoẻ, hỏi, giỏi, đổ… + rõ, vỗ, đỗ… III- §Æt c©u víi c¸c tiÕng cã n/l + Mét c©y lµm ch¼ng nªn non. + D©n ta cã lßng nång nµn yªu níc. + ThÕ giÆc m¹nh mµ qu©n ta kh«ng hÒ nao nóng.. E. Cñng cè- Híng dÉn:. ? T¹i sao ph¶i viÕt chuÈn chÝnh t¶? - Viết thu hoạch bộ môn Ngữ văn, chuẩn bị chu đáo cho kiểm tra học kì. TuÇn 37 - TiÕt 139 Ngµy so¹n: 18/5/09 A. Môc tiªu.. Tr¶ bµi kiÓm tra häc k× II. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ: B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A.Môc tiªu:. - Giúp HS kiểm tra lại kiến thức đã làm bài và củng cố kiến thức. - Gi¸o dôc ý thøc tÝch cùc trong häc tËp. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch, nhËn xÐt. B.ChuÈn bÞ:. - GV: chÊm bµi, chuÈn bÞ gi¸o ¸n nhËn xÐt. - HS xem l¹i bµi kiÓm tra. C. TiÕn tr×nh d¹y häc:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: * Bµi míi: I- §Ò bµi vµ yªu cÇu - GV cho HS nhắc lại yêu cầu của đề bài. - Yªu cÇu nh tiÕt 131vµ 132..

(209) II- NhËn xÐt 1- ¦u ®iÓm: - Đa số các em nắm đợc yêu cầu của đề bài. - Phần trắc nghiệm xác định đúng hầu hết các nội dung. - Trình bày sạch đẹp, khoa học. - Phần tự luận viết đúng kiểu bài nghị luận chứng minh, nhiều bài viết giàu cảm xóc. 2- Tån t¹i: + Câu 1: Một số em không làm đợc hoặc thiếu nội dung. + Câu 2: Đa số các em cha giải thích đợc đầy đủ. + C©u 4: Mét sè em cßn nhÇm lÉn sang viÕt mét bµi v¨n. E. Cñng cè - Híng dÉn:. - GV: kh¸i qu¸t l¹i bµi häc. - HS: söa sai vµo vë. - Xem l¹i nh÷ng kiÕn thøc cha ch¾c ch¾n, nh÷ng néi dung cßn yÕu. - Trong quá trình nghỉ hè thờng xuyên đọc sách báo để bổ sung kiến thức, học tập c¸ch viÕt.. TuÇn 37 - TiÕt 140. Ngµy so¹n: 18/5/09. Tr¶ bµi kiÓm tra häc k× II A. Môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: 2. KÜ n¨ng: 3. Thái độ:. B. ph¬ng ph¸p.. - §µm tho¹i - B×nh gi¶ng - Ph©n tÝch - Nêu vấn đề. c. ChuÈn bÞ.. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu. - HS: §äc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái sgk.. d. TiÕn tr×nh d¹y - häc A.Môc tiªu:. - Giúp HS kiểm tra lại kiến thức đã làm bài và củng cố kiến thức. - Gi¸o dôc ý thøc tÝch cùc trong häc tËp. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch, nhËn xÐt. B.ChuÈn bÞ:. - GV: chÊm bµi, chuÈn bÞ gi¸o ¸n nhËn xÐt. - HS xem l¹i bµi kiÓm tra..

(210) C. TiÕn tr×nh d¹y häc:. * Tæ chøc líp: * KiÓm tra bµi cò: * Bµi míi: III- §äc bµi v¨n tiªu biÓu: - Gv: cho hs đọc một số bài làm tốt. Đặc biệt là phần tập làm văn... - Hs đọc bài. Thảo luận. Rút ra bài học kinh nghiệm. Ghi vào vở bài tập ... E. Cñng cè - Híng dÉn:. - GV: kh¸i qu¸t l¹i bµi häc. - HS: söa sai vµo vë. - Xem l¹i nh÷ng kiÕn thøc cha ch¾c ch¾n, nh÷ng néi dung cßn yÕu. - Trong quá trình nghỉ hè thờng xuyên đọc sách báo để bổ sung kiến thức, học tập c¸ch viÕt..

(211)

GA Ngu van 7 chat luong cao

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về