hon truong Ba

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: Ngày giảng: Lớp: 12 a14, 15 Tiết: 82 - 83 HỒN TRƯƠNG BA, DA HÀNG THỊT ( Trích) Lưu Quang Vũ. I.. Môc tiªu bµi häc : 1. Kiến thức: + Những ràng buộc mang tính tương khắc giữa thể xác và linh hồn trong một nghịch cảnh trớ trêu: linh hồn nhân hậu, thanh cao phải sống nhờ, sống tạm một cách trái tự nhiên trong một thân xác phàm tục, thô lỗ. + Cuộc đấu tranh giữa linh hồn và thể xác để bảo vệ những phẩm tính cao quý, để có một cuộc sống thực sự có ý nghĩa, xứng đáng với con người. + Sự hấp dẫn của kịch bản văn học và nghệ thuật sân khấu, tính hiện đại và giá trị truyền thống, chất trữ tình đằm thắm bay bổng và sự phê phán quyết liệt mạnh mẽ. 2. Kĩ năng: Đọc hiểu văn bản văn học theo đặc trưng thể loại. 3. Thái độ: Con người phải sống thật với mình, đấu tranh chống lại những gì thô lỗ, phàm tục. II. CÔNG TÁC CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: SGK, SGV, ThiÕt kÕ bµi häc, bài soạn giáo án diện tử 2. Học sinh: SGK, vở ghi, tìm hiểu về LQV, câu chuyện dân gian hôn trương ba III. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH: §äc s¸ng t¹o, gîi ý tr¶ lêi c©u hái, th¶o luËn, thuyết trình, phát vấn, tái hiẹn. IV.TiÕn tr×nh d¹y häc : 1. Kiểm tra sĩ số : 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Vào bài mới: Hoạt động của Gv và HS ? Nêu những hiểu biết của em về tgiả LQV?. Nội dung cần đạt I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - Lu Quang Vò (1948- 1988) quª gèc ë §µ Nẵng, sinh tại Phú Thọ trong một gia đìng trÝ thøc. + Từ 1965 đến 1970: Lu Quang Vũ vào bộ đội và đợc biết đến với t cách một nhà thơ.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? Vở kịch" Hồn Trương Ba, da hàng thịt"được viết trong h/cảnh nào?. ? Vở kịch viết nhằm mđích gì?. ? Nhắc lại những ndung chính. tµi n¨ng ®Çy høa hÑn. + Từ 1970 đến 1978: ônng xuất ngũ, làm nhiều nghề để mu sinh. + Từ 1978 đến 1988: biên tập viên Tạp chí S©n khÊu, b¾t ®Çu s¸ng t¸c kÞch vµ trë thµnh một hiện tợng đặc biệt của sân khấu kịch trờng những năm 80 với những vở đặc sắc nh: Sèng m·i tuæi 17, HÑn ngµy trë l¹i, Lêi thÒ thø 9, kho¶nh kh¾c vµ v« tËn, BÖnh sÜ, T«i vµ chóng ta, Hai ngµn ngµy oan tr¸i, Hån Tr¬ng Ba, da hµng thÞt,… + Lu Quang Vò lµ mét nghÖ sÜ ®a tµi: lµm th¬, vÏ tranh, viÕt truyÖn, viÕt tiÓu luËn,… nhng thµnh c«ng nhÊt lµ kÞch. ¤ng lµ mét trong nh÷ng nhµ so¹n kÞch tµi n¨ng nhÊt cña nền văn học nghệ thuật Việt Nam hiện đại Lu Quang Vũ đợc tặng giải thởng Hồ Chí Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt n¨m 2000. 2. Vở kịch "Hồn Trương Ba, da hàng thịt": a. H/cảnh và mục đích stác: * H/cảnh: -Vở kịch đợc Lu Quang Vũ viết vào năm 1981, đợc công diễn vào năm 1984. - Công cuộc đổi mới của Đảng fát động nhằm giải fóng sức sản xuất , fát huy mọi tiềm năng stạo của ndân trong đó có người câm fbút. - Số fận cá nhân, con người cá nhân, vấn đề tiêu cực cần được khám fá. * Mục đích: Fê fán biểu hiện tiêu cực của lối sống lúc bấy giờ : - Chạy theo những ham muốn tầm thường về vật chất chỉ muốn hưởng thụ để trở nên fàm fu, thô thiển. - Csống ít chú tâm tới đ/sống vật chất , không fấn đấu cho hfúc vẹn toàn. - Tình trạng con người sống giả không thực với bản thân mình  C/sống con người chỉ thực sự hfúc, chỉ có gtrị khi được sống đúng mình, được sống tự nhiên trong 1thể thống nhất. b. Tóm tắt ndung vở kịch: Gồm 7 cảnh.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> của vở kịch?. ( sgk). c. Nguồn gốc và sự stạo của vở kịch: ?Theo em ndung vở kịch có Tgiả mượn truyện dgian, nhưng có nhiều quen không? stạo : - Ở truyện dgian Hồn Trương Ba cứ việc ? TP có nguồn gốc từ đâu?Ở đây sống trong xác anh hàng thịt 1 cách bình sự đổi mới của tgiả là gì? thường. Nhận xét, sửa chữa - Ở tp LQV đã sáng tạo: + Diễn tả tình trang trớ trêu, nỗi đau khổ dày vò của Trương Ba. ? Nêu vị trí của đtrích? + Quyết định cuối cùng giàu tính nhân văn . Sửa chữa, bsung: qtrình vận động 3. Đoạn trích thông thường của 1 vở kịch qua Đây là 1 fần của cảnh 7- cảnh cuối cùng của các thuật ngữ kịch và san khấu; vở kịch. thắt nút, fát triển , cao trào, mở - Mâu thuẫn giữa hồn và xác lên đến căng nút. Đtrích nằm ở fần cao trào và thẳng. Hồn có nguy cơ bị lấn át (người thân mở nút. trong gđình xa lánh). Để từ đó dẫn đến quyết định cuối cùng. Gv giới thiệu sơ lược cảnh trước II. Đọc -hiểu đoạn trích: đoạn trích, từ đó chỉ ra nguyên nhân dẫn đến xung đột. của đtrích đang học 1. Nguyên nhân dẫn đến xung đột Trương Ba (Nh©n hËu,trong s¹ch, ngay ?Trong đoạn trích Hồn Trương th¼ng. Thó vui tao nh·, trÝ tuÖ ch¬i cê víi nước ®i kho¸ng ho¹t)Tró nhê thÓ x¸c cña Ba đối thoại với những ai? Yêu cầu 2 em đọc màn đối thoại hµng thÞt (Th« lç,phò phµng,dung tôc;Uèng giữa Hồn Trương Ba và xác hàng rưîu nhiÒu, ham b¸n thÞt,kh«ng mÆn mµ víi ch¬i cê, nưíc cê kh«ng cßn kho¸ng ho¹t nhthịt ở fần đầu ( T144,145) Yêu cầu thảo luận nhóm, nêu vđề: ư trưíc) =>Hồn Trương Ba ý thức được điều đó, ngày càng thấy xa lạ với mọi người, thấy Nhận xét cuộc đối thoại của hồn chán chính mình Trư¬ng Ba vµ x¸c anh hµng thÞt ë c¸c ph- 2. Nhân vật Hồn Trương Ba: ư¬ng diÖn: a. Màn đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Cử chỉ, xưng hô, giọng điệu, mục và Xác hàng thịt: đích, vị thế. * Hồn Trương Ba - Mục đớch:Phủ định sự lệ thuộc của linh hån vµo x¸c thÞt, coi x¸c thÞt chØ lµ c¸i vá bÒ.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ngoài, không có ý nghĩa. Khẳng định linh hồn vẫn có đời sống riêng: nguyên vẹn, trong s¹ch, th¼ng th¾n… - Cử chỉ: Ôm đầu, đứng vụt dậy, nhìn chân tay, th©n thÓ, bÞt tai l¹i UÊt øc, tøc giËn, bÊt lùc - Xưng hô: Mµy - Ta Khinh bØ, xem thưêng Gv :như vậy ta nhận thấy sự đau - Giọng điệu: GiËn d÷, khinh bØ, m¾ng má, đớn, dằn vặt của Hồn Trương Ba. đồng thời ngậm ngùi thấm thiá,tuyệt vọng Nhưng dự đau đớn đến đõu cũng - Vị thế:Bị động, kháng cự yếu ớt, đuối lý, tuyÖt väng. không thể thoát rakhỏi thân xác  Ngưêi thua cuéc. ChÊp nhËn trë l¹i vµo x¸c anh hàng thịt. Kết thcú cuộc đối hµng thÞt thoại là sự lúng túng, cơ hồ như * Xác hàng thịt: thất bại của Hồn Trương Ba Mục đớch Khẳng định sự âm u, đui mù của ? Qua màn đối thoại đó tgiả cho -thÓ x¸c cã søc m¹nh ghª gím, cã kh¶ n¨ng ta thấy được điều gì? ®iÒu khiÓn, lµm ¸t ®i linh hån cao khiÕt. Dån hån Tr¬ng Ba vµo thÕ ®uèi lý buéc ph¶i tho¶ hiÖp, quy phôc. - Cử chỉ: L¾c ®Çu  Tá vÎ thư¬ng h¹i Yêu cầu hs đọc đoạn đối thoại - Xưng hô: ¤ng - T«iNgang hµng th¸ch giữa Hồn Trương Ba và những thøc người thân(T 146 148) - Giọng điệu :Khi ng¹o nghÔ th¸ch thøc, khi buån rÇu th× thÇm ranh m·nh, an ñi. Yờu cầu thảo luận, Giao nhiệm vụ - Vị thế Chủ động đặt nhiều câu hỏi phản cho từng nhóm biÖn, lý lÏ gi¶o ho¹t KÎ th¾ng thÕ, buéc ®ưîc hån Trư¬ng Ba quy phôc m×nh. Theo dõi hs thảo luạn  Linh hồn và thể xác không thể tách rời nhau, fải là 1 thể thống nhất. Linh hồn fải sống đúng với thân xác của mình.Không thể Nhận xét, sửa chữa vay mượn, trú ẩn nơi không fải của mình. Sống như thế thì lúc nào cũng chỉ thấy bkịch. - Lên án hiện tượng lí thuyết suông, đề cao tinh thần mà chẳng chú ý đến vật chất. b. Màn đối thoại giữa Trương ba và người thân ? So với màn đối thoại với xác *Trước sự tha hoá và biến đổi của hàng thịt thì lần này tâm trạng của Trương ba có gì khác? Điều Trương Ba đó cho thấy điều gì? - Vợ: Sửa chữa: + Phản ứng: Buån b· ®au khæ muèn chÕt,.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Màn đối thoạivới xác hàng thịt: TuyÖt väng, BÊt lùc cam chÞu.ChÊp nhËn chung sèng víi x¸c thÞt dung tôc Màn đối thoại với người thân: Vô cùng đau đớn song kiên quyết, døt kho¸t kh«ng sèng chung víi x¸c thÞt dung tôc Dẫn dắt: Cả nhà đau khổ, chán ngán tình cảnh hồn Trương Ba sống trong xác anh hàng thịt. Đấy là động lực để Trương Ba đi đến qđịnh cuối cùng :thắp hương mừoi Đế Thích xuống. Yêu cầu 2 hs đọc vài đoạn tiêu biểu ở fần này ? Qua màn đối thoại này, em thấy quan niệm của Đế Thích và Trương Ba như thế nào? Nhận xét, sửa chữa, uốn nắn ? Ở màn kết , Hồn Trương Ba đã qđịnh điều gì? Qđịnh đó cho ta thấy được điều gì? Nhận xét, sửa chữa, uốn nắn. bỏ đi định nhờng chồng cho cô hàng thịt +Nguyờn nhõn:Nhận thấy sự thay đổi của chång vµ ®au khæ tríc t×nh c¶nh chång chung - Con dâu: + Phản ứng: Th«ng c¶m vµ xãt thư¬ng + Nguyên nhân :ThÊu hiÓu nhưng ®au lòng nhận thấy bố ngày một đổi khác - Cháu gái: + Phản ứng: : QuyÕt liÖt vµ d÷ déi + Nguyên nhân T©m hån tuæi th¬ vèn trong s¹ch, kh«ng chÊp nhËn sù tÇm thưêng dung tôc. * Trưríc ph¶n øng cña ngưêi th©n - Tâm trạng: +Vẻ mặt: Thẫn thờ, lặng ngắt nh tảng đá. +Cö chØ: Tay «m ®Çu + §iÖu bé: Run rÈy, lËp cËp. +Giäng ®iÖu: NhÉn nhôc, cÇu cøu => Vô cùng đau đớn, bế tắc. - Nguyờn nhõn:Hiểu những gì mình đã, ®ang vµ sÏ lµm cho ngưêi th©n lµ rÊt tÖ h¹i mÆc dï kh«ng hÒ muèn  Bi kịch được đẩy đến đinh điểm buộc nhân vật phải đứng trước lựa chọn. §Ønh ®iÓm cña bi kÞch nh©n vËt kh«ng tho¶ hiệp mà đấu tranh mạnh mẽ quyết liệt vẻ đẹp tâm hồn cao quý của người lao động trong cuộc đấu tranh với cái dung tục tự hoµn thiÖn nh©n c¸ch c. Màn đối thoại với Đế Thích: ? Nêu gtrị ndung và nghệ thuật * Quan niệm của Đế Thích: của đoạn trích? Khuyªn Trư¬ng Ba chÊp nhËn v× thÕ giíi Nhận xét, sửa chữa vốn không toàn vẹn: “ Dới đất, trên trời đều Bµi häc: CÇn ph¶i ý thøc s©u s¾c gi¸ trÞ sù thÕ c¶” sống: sống đúng là mình, trọn vẹn * Quan niệm của Trương Ba: víi gi¸ trÞ m×nh vèn cã vµ lu«n tù Kh«ng chÊp nhËn c¸i c¶nh ph¶i sèng bªn.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> mình đấu tranh với những nghịch trong một đằng bên ngoài một nẻo, muốn đcảnh để hoàn thiện nhân cách và ưîc lµ m×nh “toµn vÑn” v¬n tíi nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn cao => §Õ ThÝch cã c¸i nh×n quan liªu hêi hît vÒ quý. cuéc sèng con ngưêi nãi chung vµ víi Trư¬ng Ba nãi riªng. d. Mµn kÕt Trương Ba trả xác cho hàng thịt, chấp nhận cái chết để linh hồn được trong sạch và hóa thân vào các sự vật yêu thương, tồn tại vĩnh viễn vào người thân yêu của mình.  C/sống tuần hoàn theo quy luật của muôn đời, màn kịch với chất thơ sâu lắng đã đem l¹i ©m hưởng thanh tho¸t cho mét bi kÞch lạc quan đồng thời truyền đi thông điệp về sù chiÕn th¾ng cña c¸i ThiÖn, c¸i §Ñp vµ cña sự sống đích thực. III. Tổng kết: 1. Nội dung: - Bi kịch của con người khi bị đặt vào nghÞch c¶nh: Ph¶i sèng nhê, sèng vay mîn, sèng t¹m bî vµ tr¸i víi tù nhiªn khiÕn t©m hồn nhân hậu, thanh cao bị nhiễm độc và tha ho¸ bëi sù lÊn ¸t cña thÓ x¸c th« lç, phµm tôc. - Vẻ đẹp tâm hồn của những ngời lao động trong cuộc đấu tranh chống lại sự giả tạo và dung tục, bảo vệ quyền đợc sống đích thực cïng kh¸t väng hoµn thiÖn nh©n c¸ch. 2. Nghệ thuật: - Sự sáng tạo từ dân gian; việc sử dụng ngôn ngữ kịch… - Sự kết hợp giữa tính hiện đại và các giá trị truyÒn thèng - Sù phª ph¸n m¹nh mÏ, quyÕt liÖt vµ chÊt trữ tình đằm thắm, bay bổng IV. Củng cố: - Các màn kịch trong đoạn trích và gtrị của nó. - Nghệ thuật trong cách xay dựng kích của tgiả. V. Dặn dò: - Học bài cũ, đọc kĩ đoạn trích - Chuẩn bị :Diễn đạt trong văn nghị luận (t2) VI. Rút kinh nghiệm, bổ sung ................................................................................................................................... ....................................................................................................................................

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ................................................................................................................................... ...................................................................................................................................

<span class='text_page_counter'>(8)</span>