Giao an Dia li 12 GDTX

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.79 MB, 155 trang )

(1)Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 1 bài 1 : việt nam trên đờng đổi mới và hội nhập I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HV caàn: 1. Kiến thức: - Nhận biết được công cuộc Đổi mới là một cuộc cải cách toàn diện về kinh tế - xã hội. - Nhận biết được bối cảnh quốc tế và khu vực đối với công cuộc Đổi mới và những thành tựu đạt được trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của nước ta. - Biết được một số định hướng chính để đẩy mạnh công cuộc đổi mới. 2. Kó naêng - Phân tích bảng số liệu, biểu đồ về tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng, tốc độ tăng GDP của cả nước và từng thành phần kinh tế, tỉ lệ hộ nghèo của cả nước. 3. Thái độ Xác định tinh thần trách nhiệm của mỗi người đốivới sự nghiệp phát triển của đất nước. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ Kinh tế Việt Nam. - Một sốhình ảnh, tư liệu, video...về các thành tựu của công cuộc Đổi mới - Một số tư liệu về sự hội nhập quốc tế và khu vực . III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : Mở bài : Giaùo vieân veõ truïc bieåu dieãn (laáy naêm 1986 laøm moác) vaø yeâucaàu HS nêu các sự kiện lịch sử của nước ta gắn với các năm sau: năm 1945, 1975, 1986, 1989. 1945. 1975. 1986. 1989. Ghi (ngắn gọn) đặc trưng nền kinh tế - xã hội nước ta trước và sau năm 1986. Hoạt động của GV và HS Noäi dung chính Hoạt động l: Xác định bối cảnh nền I. Công cuộc đổi mới là một cuộc cải cách kinh tế - xã hội nước ta trước Đổi toàn diện về kinh tế xã hội mới. Hình thức: Cả lớp. - Bước 1: GV yêu cầu HV đoïc SGK muïc l.a cho bieát boái caûnh neàn kinh teá - xã hội nước ta trước khi tiến hành đổi mới. - Bước 2 : Một HV trả lời, HV khác nhaän xeùt, boå sung. - Bước 3 : GV chuẩn kiến thức. a. Boái caûnh - Sau năm 1975: Đất nước thống nhất, cả nước tập trung vào hàn gắn các vết thương chiến tranh và xây dựng, phát triển đất nước..

(2) - Nước ta đi lên từ một nước nông nghiệp laïc haäu. - T×nh h×nh trong vµ ngoµi níc vµo cuèi thËp niªn 70, ®Çu 80 diÔn ra phøc t¹p níc ta r¬i vµo khñng ho¶ng KT- XH kÐo dµi. b. Dieãn bieán - Công cuộc Đổi mới được manh nha từ naêm 1979: Bắt đầu thực hiện từ nơng nghiệp sau đó sang công nghiệp và dịch vụ - Thực sự từ Đại hội Đảng lần thứ 6 năm 1986 với ba xu thế: + Dân chủ hoá đời sống kinh tế - xã hội. + Phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướngxã hội chủ nghóa. + Tăng cường giao lưu và hợp tác với các nước trên thế giới. c. Thành tựu - Nước ta đã thoát khỏi tình trạng khủng hoảng kinh tế - xã hội kéo dài. Lạm phát được đẩy lùi và kìm chế ở mức độ con số . - Tốc độ tăng trưởng kinh tế khá cao, (đạt 9,5% naêm 1999, 8,4% naêm 2005). - Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá (giảm tỉ trọng khu vực I, tăng tỉ trọng khu vực II và III) . - Cô caáu kinh teá theo laõnh thoå cuõng chuyeån bieán roõ neùt (hình thaønh caùc vuøng kinh teá troïng ñieåm, caùc vuøng chuyeân canh...). - Đời sống nhân dân được cải thiện làm giảm tỉ lệ nghèo của cả nước. 2. Nước ta trong hội nhập quốc tế và khu vực. Hoạt động 2: Tìm hiểu diển biến của cơng cuộc Đổi mới và 3 xu thế đổi mới của nước ta . Hình thức: cả lớp / cá nhân -Bước1 : GV cho HV đọc SGK cho biết diễn biến và những định hướng chính của công cuộc Đổi mới ở nước ta. -Bước 2: HV trình bày, HV khác bổ sung -Bước 3: GV nhận xét và bổ sung kiến thức Hoạt động 3: Tìm hiểu các thành tựu của nền kinh tế - xã hội nước ta. Hình thức: Cá nhân/ cặp - Bước 1: GV cho HV quan sát một số hình ảnh minh họa , bản đồ kinh tế VN cùng với nội dung SGK nêu lên những thành tựu nổi bật của công cuộc Đổi mới ở nước ta. - Dựa vào bảng 1, hãy nhận xét về tæ leä ngheøo chung vaø tæ leä ngheøo lương thực của cả nước giai đoạn 1993 - 2004. - Bước 2: HV trình bày, các HV khác boå sung yù kieán. - Bước 3: GV nhận xét phần trình bày của HV và kết luận các ý đúng -Hoạt động 4: Tìm hiểu tình hình hội nhập quốc tế và khu vực của nước ta.( Cả lớp ) - Bước 1 : GV yêu cầu HV đọc SGK kết hợp với hiểu biết của bản thân , hãy cho biết bối cảnh quốc tế những năm cuối thế kỷ XX có tác động như thế nào đến công cuộc Đổi mới ở nước ta ? Những thành tựu nước ta đạt được trong hội nhập quốc tế và khu vực . a. Boái caûnh - Bước 2 : Một HV trả lời, các HV - Thế giới: Toàn cầu hoá là xu hướng tất khaùc nhaän xeùt, boå sung. yếu của nền kinh tế thế giới, đẩy mạnh hợp - Bước 3 : GV chuẩn kiến thức tác kinh tế khu vực. - Vieät Nam laø thaønh vieân cuûa ASEAN.

(3) Hoạt động 5: Tìm hiểu một số định hướng chính để đẩy mạnh công cuộc đổi mới. ( Cả lớp ) - Bước 1 : Đọc SGK mục 3, hãy nêu một số định hướng chính để đẩy mạnh công cuộc Đổi mới ởû nước ta. - Bước 2 : Một HV trả lời, các HV khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chuaån kiến thức:. (7/95), bình thường hóa quan hệ Việt - Mỹ, thaønh vieân WTO naêm 2007. b. Thành tựu - Thu hút vốn đầu tư nước ngoài (ODA, FDI) - Đẩy mạnh hợp tác kinh tế, khoa học kĩ thuật, bảo vệ môi trường. - Phát triển ngoại thương ở tầm cao mới, xuaát khaåu gaïo 3. Một số định hướng chính đẩy mạnh công cuộc Đổi mới - Thực hiện chiến lược tăng trưởng đi đôi với xóa đói giảm nghèo. - Hoàn thiện cơ chế chính sách của nền kinh tế thị trường. - Đẩy mạnh CNH- HĐH gắn với nền kinh tế tri thức. - Đẩy mạnh kinh tế quốc tế để tăng tiềm lực KT quốc gia. - Có các giải pháp hữu hiệu baûo veä taøi nguyên, môi trường.và phát triển bền vững. - Đẩy mạnh phát triển y tế, giáo dục.phát triển nền văn hoá mới, chống lại các tệ nạn xã hội , mặt trái của KT thị trường.. IV. ĐÁNH GIÁ 1 Hãy ghép đôi các năm ở cột bên trái phù hợp với nội dung ở cột bên phải: 1. Naêm 1975 A. Đề ra đường lối đổi mới nền kinh tế - xã hội 2. Naêm 1986 B. Gia nhập ASEAN, bình thường hoá quan hệ với Hoa Kì 3. Naêm 1995 C. Đất nước thống nhất 4. Naêm 1997 D. Gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO 5. Naêm 2006 E. Khủng hoảng tài chính ởû châu Aù . 2. Đường lối Đổi mới nước ta được khẳng định từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ: A. IV B. V C. VI D. VII 3. Khi ra nhập tổ chức Thương mại TG ( WTO ) , Việt Nam là thành viên thứ : A. 139 B. 140 C. 150 D. 151 4.Níc ta tiÕn hµnh c«ng cuéc §æi míi víi ®iÓm xuÊt ph¸t tõ nÒn kinh tÕ:. A. C«ng- c«ng nghiÖp B. C«ng nghiÖp. C. C«ng- n«ng nghiÖp D. N«ng nghiÖp  5. §äc SGK môc 1.b, kÕt hîp víi sù hiÓu biÕt cña b¶n th©n, em h·y: a) Điền 3 xu thế đổi mới của nớc ta từ Đại hội Đảng lần thứ VI vào cột bên trái. b) Dïng g¹ch nèi cét bªn ph¶i víi cét bªn tr¸i sao cho phï hîp. Các xu hớng đổi mới. KÕt qu¶ næi bËt Hµng hãa cña ViÖt Nam cã mÆt ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi D©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra. Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyÕn khÝch khu vùc kinh tÕ t nh©n ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh.

(4) Th«ng tin ph¶n håi:. Các xu hớng đổi mới Dân chủ hóa đời sống kinh tếxã hội. Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn theo định hớng xã hội chủ nghĩa. T¨ng cêng giao lu vµ hîp t¸c víi c¸c níc trªn thÕ giíi.. KÕt qu¶ næi bËt Hµng hãa cña ViÖt Nam cã mÆt ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi D©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra. Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính s¸ch khuyÕn khÝch khu vùc kinh tÕ t nh©n ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP Về nhà - Lµm c©u hái 1,2 SGK vµ su tÇm c¸c bµi b¸o cã liªn quan. - Xác định toạ độ địa lý các điểm cực Bắc, Nam, Đông, Tây của nước ta Tìm hiểu các khái niệm : Nội thuỷ, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải,vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa . Trên cơ sở đó vẽ một lát cắt minh hoạ các khái niệm trên ..

(5) Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 2. ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN VIỆT NAM VÒ TRI ÑÒA LÍ VAØ LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN LÃNH THỔ Baøi 2: VÒ TRÍ ÑÒA LÍ, PHAÏM VI LAÕNH THOÅ I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC . Sau baøi hoïc, HS caàn: 1. Kiến thức - Trình bày được vị trí địa lí , giới hạn và phạm vi lãnh thổ nước ta: các điểm cực Bắc, Nam, Đông, Tây của phần đất liền; phạm vi vùng biển, vùng trời và diện tích lãnh thổ. - Phân tích được ý ảnh hưởng của vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ đối với đặc điểm tự nhiên, sự phát triển kinh tế - xã hội và an ninh quốc phịng. 2. Kó naêng - Xác định được vị trí địa lí nước ta trên bản đồ Đông Nam Á - Đọc bản đồ để nhận biết được : tọa độ địa lý, các bộ phận của lãnh thổ 3. Thái độ: Củng cố thêm lòng yêu quê hương, đất nước, sẵn sàng xây dựng và bảo vệ Tổ quoác. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ Tự nhiên Việt Nam. - Bản đồ các nước Đông Nam Á - Atlat ñòa lí Vieät Nam. - Sơ đồ “ Lát cắt ngang vùng biển Việt Nam “ phĩng to . III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Mở bài : GV: Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ là những yếu tô góp phần hình thành nên đặc điểm chung của thiên nhiên và có ảnh hưởng sâu sắc đến các hoạt động kinh tế - xã hội nước ta. Hoạt động của GV và HS Hoạt động l: Xác định vị trí địa lí nước ta. Hình thức: Cả lớp. GV đặt câu hỏi: Quan sát bản đồ các nước Đông Nam á, trình bày đặc điểm vị trí địa lí của nước ta theo dàn ý: - Hª Toạ độ địa lí các điểm cực. - Các nước láng giềng trên đất liền và treân bieån.. Noäi dung 1. Vò trí ñòa lí - Nằm ởû rìa phía đông của bán đảo Đông Dương, gần trung tâm khu vực Ñoâng Nam Á. - Hệ toạ độ địa lí: + Vĩ độ: 23023'B - 8034' B (kể cả đảo: 23023' B - 6050' B) + Kinh độ: 1020109Đ - l09024'Đ (kể cả.

(6) Một HS chỉ trên bản đồ để trả lời, các HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV chuaån kieán thức. Hoạt động 2: Xác định phạm vi vùng đất của nước ta. Hình thức: Cá nhân. HS dựa vào nội dung SGK , kết hợp với bản đồ tìm hiểu về : - Diện tích vùng đất của lãnh thổ - Đặc điểm của đường biên giới đất liền - Đặc điểm của đường bờ biển và hải đảo Sau khi HS trình bày , GV vừa chỉ bản đồ , vừa nhấn mạnh : lãnh thổ VN là một khối thống nhất và toàn vẹn , bao gồm vùng đất , vùng biển và vùng trời . Hoạt động 3: Xác định phạm vi vùng biển của nước ta. GV sử dụng sơ đồ “ Lát cắt ngang vùng biển Việt Nam “ , vừa thuyết trình về các vùng biển ở nước ta sau đó yêu cầu HS trình bày lại giới hạn của vùng nôi thủy, laõnh haûi, vuøng tieáp giaùp laõnh haûi, vuøng ñaëc quyeàn kinh teá vaø vuøng theàm luïc ñòa. Hoạt động 4: Đánh giá ảnh hưởng của vị trí dịa lí, tự nhiên, kinh tế, văn hoá - xã hội, quốc phòng nước ta. Hình thức: Cả lớp GV gợi ý: Cần đánh giá ảnh hưởng của vị trí địa lí tới cảnh quan, khí hậu, sinh vật, khoáng sản. - Đánh giá ảnh hưởng của vị trí địa lí kinh tế, văn hoá - xã hội và quốc phòng Một HS trả lời, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV chuẩn kiến thức: nước ta diện tích không lớn, nhưng có dường biên giới bộ và trên biển kéo dài. Hơn nữa biển Đông chung với nhiều nước, việc bảo vêï chủ quyền lãnh thổ gắn với vị trí chiến lược của nước ta.. đảo 1010Đ – l07020’Đ). - N»m ë mói giê sè 7 2. Phaïm vi laõnh thoå a. Vùng đất - Diện tích đất liền và các hải đảo 331.212 km2. - Biªn giíi: + PhÝa B¾c gi¸p Trung Quèc 1300 km + PhÝa T©y gi¸p Lµo 2100 km. Campuchia h¬n 1100 km. + PhÝa §«ng vµ Nam gi¸p biÓn 3260 km. - Nớc ta có 4000 đảo lớn nhỏ, trong đó có hai quần đảo Trờng Sa (Khánh Hòa), Hoµng Sa (§µ N½ng). b. Vùng biển: Diện tích khoảng 1 triệu km2 goàm vuøng noäi thuyû, laõnh haûi, vuøng tieáp giaùp laõnh haûi, vuøng ñaëc quyeàn kinh teá vaø vuøng theàm luïc ñòa. c. Vùng trời: Khoảng không gian bao truøm treân laõnh thoå.. 3. Yù nghóa cuûa vò trí ñòa lí a. Ý nghĩa về tự nhiên - VTĐL đã quy định đặc điểm cơ bản của thieân nhieân nước ta mang tính chaát nhiệt đới ẩm gió mùa. - Vị trí và lãnh thổ tạo nên sự đa daïng veà tự nhiên, sự phong phú về khoáng sản và tài nguyên sinh vật. - Do vị trí địa lí nên nước ta nằm trong khu vực có nhiều thiên tai. b. YÙ nghóa veà kinh teâ, vaên hoùa, xaõ hoäi vaø quoác phoøng:. - Veà kinh teá: + Thuận lợi trong giao lưu và phát triển kinh tế,thực hiện chính sách mở cửa, hội nhập với TG và thu hút đầu tư nước ngoài. - Về văn hoá - xã hội: + Thuận lợi cho nước ta chung sống hoà bình , hợp tác hữu nghị và cùng phát triển với các nước trong KV ĐNA . - Veà chính trò vaø quoác phoøng: + Nước ta có vị trí chiến lược đặc biệt.

(7) quan trọng ở vùng ĐNÁ. Biển Đông có ý nghĩa rất quan trọng trong công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế và bảo vệ đất nước. IV- đánh giá 1. Hãy ghep đôi các cột ở bên phải cho phù hợp với số liệu bên trái: 1. Diện tích phần đất liền và hải đảo(Km ❑2 ) 2. Đờng biên giới trên đất liền (Km) 3. DiÖn tÝch vïng biÓn 4. Sè tØnh, Thµnh gi¸p biÓn 5. Chiều dài đờng bờ biển (Km). A. 1000.000 B. 28 C. 3260 D. 4600 E. 331.21. 2. H·y ghÐp mçi ý ë cét bªn tr¸i víi mçi ý ë cét bªn ph¶i sao cho phï hîp.. 1. Néi thñy 2. L·nh h¶i 3. Vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i 4. Vùng đặc quyền kinh tÕ. A. Lµ vïng thuéc chñ quyÒn quèc gia trªn biÓn cã chiÒu réng 12 h¶i lÝ. B. Là vùng tiếp giáp với đất liền, phía trong đờng cơ së. C. Lµ vïng biÓn níc ta cã quyÒn thùc hiÖn c¸c biÖn pháp để bảo vệ an ninh, kiểm soát thuế quan,... D. Vïng nhµ níc cã chñ quyÒn hoµn toµn vÒ kinh tÕ nhng các nớc khác vẫn đợc tự do về hàng hải và hµng kh«ng.. V- hoạt động nối tiếp Chuẩn bị một lưới ô vuông gồm 8 x 5 = 40 ô vuông trên giấy bìa lịch (1 tờ/ bàn), bút chì, tẩy, Atlat địa lí VN. VI- Phụ lục :. Ph¹m vi c¸c vïng biÓn theo luËt quèc tÕ (1982).. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 3 Bài 3. THỰC HAØNH: VẼ LƯỢC ĐỒ VIỆT NAM I - MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HV caàn: 1 Kiến thức:.

(8) - Bước đầu biết cách vẽ lược đồ Việt Nam tương đối chính xác với đường biên giới , đường bờ biển , một số con sông lớn , một số đảo , quần đảo . 2. Veà kó naêng - Biết điền lên lược đồ một số địa danh quan trọng : Hà Nội , Đà Nẵng , TPHCM , vịnh Bắc Bộ , vịnh Thái Lan , đảo Phú quốc, quần đảo Hoàng Sa , Trường Sa . II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ trống Việt Nam. - HS chuẩn bị đầy đủ các phương tiện cần thiết. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Mở bài : GV nêu ý nghĩa của việc luyện tập vẽ lược đồ VN ( trong học tập môn Địa lý và trong thực tế ) Hoạt Động l: Vẽ khung lược đồ Việt Nam. Hình thức: Cả lớp. Bước 1: Vẽ khung ô vuông. GV hướng dẫn HS vẽ khung ôâ vuông gồm 32 ô, đánh số thứ tự theo trật tự: theo hàng từ trái qua phải (từ A đến E), theo hàng dọc từ trên xuống dưới (từ 1 đến 8). Để vẽ nhanh có thể dùng thước dẹt 30 cm để vẽ, các cạnh của mỗi ô vuông bằng chiều ngang của thước (3,4 cm). - Bước 2: Xác định các điểm khống chế và các đường khống chế. Nối lại thành khung khống chế hình dáng lãnh thổ Việt Nam (phần đất liền). - Bước 3: Vẽ từng đường biên giới (vẽ nét đứt - - -), vẽ đường bờ biển (có thể dùng màu xanh nước biển để vẽ). - Bước 4: Dùng các kí hiệu tượng trưng đảo san hô để vẽ các quần đảo Hoàng Sa (ô E4) và Trường Sa (ô E8). Bước 5: Vẽ các sông chính. (Các dòng sông và bờ biển có thể tô màu xanh nước biển). Hoạt động 2: Điền tên các dòng sông, thành phố, thị xã lên lược đồ. Hình thức: Cá nhân. * Bước 1: GV quy ước cách viết địa danh. + Tên nước: chữ in đứng. + Tên thành phố, quần đảo: viết in hoa chữ cái đầu, viết song song với cạnh ngang của khung lược đồ. Tên sông viết dọc theo dòng sông. * Bước 2: Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam xác định vị trí các thành phố, thị xã. Xác định vị trí các thành phố ven biển: Hải Phòng: gần 21 0B, Thanh Hoá: 19045'B, Vinh: 18045'B, Đà Nẵng: 160B, Thành phố Hồ Chí Minh l0049'b... Xác định vị trí các thành phố trong đất liền: + Kon Tum, Plâycu, Buôn Ma Thuộc đều nằm trên kinh tuyến l08ođ. + Laøo Cai, Sôn La naèm treân kinh tuyeán l040ñ. + Lạng Sơn, Tuyên Quang, Lai Châu đều nằm trên vĩ tuyến 220B. + Đà Lạt nằm trên vĩ tuyến 120B. * Bước 3: HS điền tên các thành phố, thị xã vào lược đồ. IV. ĐÁNH GIÁ Nhận xét một số bài vẽ của HS, biểu dương những HS có bài làm tốt, rút kinh nghiệm những lỗi cần phải sửa chữa..

(9) V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP: - HS về nha øhoàn thiện bài thực hành - Xác định vị trí các thành phố trong đất liền: + Kon Tum, Plâycu, Buôn Ma Thuột đều nằm trên kinh tuyến l08oĐ + Lào Cai, Sơn La nằm trên kinh tuyến l040Đ. + Lạng Sơn, Tuyên Quang, Lai Châu đều nằm trên vĩ tuyến 220B. + Đà Lạt nằm trên vĩ tuyến 120B..

(10) Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 4 Bài 4. LỊCH SỬ HÌNH THAØNH VAØ PHÁT TRIỂN LÃNH THỔ VIỆT NAM I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: . 1. Kiến thức: - Nhận biết được những nét tổng quát của bảng Niên biểu địa chất ( các giai đoạn chính , các đại , thời gian địa chất ) - Nêu lên được những đặc điểm chính của giai đọan Tiền Cambri. 2. Kó naêng - Đọc lược đồ cấu trúc địa chất Việt Nam - Xác định được phạm vi của các hoạt động trong giai đọan Tiền Cambri trên bản đồ Địa chất , khống sản VN. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ địa chất - Khoáng sản Việt Nam. - Baûng nieân bieåu ñòa chaát. - Atlat ñòa lí Vieät Nam. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Khởi động: GV trình bày để HS thấy được : nhiều đặc điểm tự nhiên hiện tại của đất nước là kết quả của một quá trình địa chất lâu dài . Vì vậy , để hiểu và giải thích được về những hiện tượng , sự vật ngày nay phải hiểu biết về lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ . Hoạt động của GV và HS. Noäi dung chính. Hoạt động l: Tìm hiểu về bảng niên bieåu ñòa chaát.( Cả lớp ) GV trình bày các ý : HS ghi GV đặt cõu hỏi: Đọc bài đọc thêm, bằng niên biểu địa chất, hãy: Kể tên các đại, các kỉ thuộc mỗi đại. Đại nào diễn ra thời gian dài nhất, đại nµo diÔn ra trong thêi gian ng¾n nhÊt? - S¾p xÕp c¸c kØ theo thø tù thêi gian diễn ra từ ngắn nhất đến dài nhất. Mét sè HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ xung. GV nhËn xÐt phÇn tr×nh bµy cña HS vµ chuÈn kiÕn thøc (LÞch sö h×nh thµnh l·nh thæ níc ta diÔn ra trong thêi gian dµi vµ chia thµnh 3 giai ®o¹n chÝnh, ë mỗi giai đoạn lại đợc chia thành nhiều kỉ có nhiều đặc điểm khác nhau...) có thể lập bảng Niên biểu địa chất rut ng¾n ( Xem phÇn phô lôc ). + Lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ nước ta gắn liền với sử hình thành và phát triển Trái Đất. Gồm 3 giai đoạn chính : - Giai đoạn Tiền Cambri. - Giai đoạn Cổ kiến tạo. - Giai đoạn Tân kiến tạo. + Đây là một quá trình lâu dài và phức tạp , trong đó mỗi giai đoạn đều đánh dấu bước phát triển mới của lãnh thổ..

(11) Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm giai đoạn Tiền Cambri ë ViƯt Nam. ( C¶ líp ) GV nêu một số đặc điểm chung của giai đoạn Tiền Cambri trên thế giới. Sau đó yêu cầu HS đọc SGK trả lời một số câu hái : - Cho biết đặc điểm và thời gian diễn ra giai đoạn Tiền Cambri ë ViƯt Nam. - Nêu phạm vi diễn ra các hoạt động trong giai ®o¹n nµy. - Những đặc điểm cảnh quan thiên nhiên ë giai ®o¹n TiÒn Cambri. GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø kết luận các ý đúng. GV kết luận: Tiền Cambri là giai đoạn coå xöa nhaát, keùo daøi nhaát, quang caûnh sơ khai, đơn điệu và lãnh thổ nước ta chỉ như moat đảo quốc với vài hòn đảo nhô cao khỏi mực nước biển.. 1. Giai đoạn tiền Cambri: Hình thành nền móng ban đầu của laõnh thoå Vieät Nam với những đặc điểm sau: a. Đây là giai đoạn cổ nhất, kéo dài nhất trong lịch sử phát triển của lãnh thổ Việt Nam Thời gian: Bắt đầu cách đây 2 tỉ năm, keát thuùc caùch ñaây 540 trieäu naêm. b. Chæ dieãn ra trong moät phaïm vi heïp treân phần lãnh thổ nước ta hiện nay: Caùc maûng neàn coå nhö voøm soâng Chaûy, Hoàng Liên Sơn, sông Mã, khối Kon Tum,…. c. Các thành phần tự nhiên rất sơ khai ñôn ñieäu - Khí quyển rất loãng, hầu như chưa có oâxi, chæ coù chaát khí amoâniac, ñioâxit cacbon, nitô, hiñro.â - Thuỷ quyển: hầu như chưa có lớp nước treân maët. - Sinh vaät ngheøo naøn: Taûo (taûo luïc, taûo đỏ), động vật thân mềm (sứa, hải quỳ, thuỷ tức, san hô,ốc, …. IV. §¸nh gi¸: 1. Ghi chữ Đ vào  ở những câu đúng, chữ S vào ở những câu sai: 1.1. Lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ nớc ta đợc chia thành 4 giai đoạn chính:  §óng  Sai. 1.2. Các đá biến chất cổ nhất ở nớc ta đợc phát hiện ở Kon Tum, Hoàng Liên Sơn, có tuæi c¸ch ®©y kho¶ng 2,3 tØ n¨m.  §óng  Sai. 1.3. Líp khÝ quyÓn ë giai ®o¹n TiÒn Cambri chñ yÕu lµ khÝ «xi  §óng  Sai. 1.4. Giai ®o¹n TiÒn Cambri chñ yÕu diÔn ra ë mét sè n¬i, tËp trung ë khu vùc nói cao Hoµng Liªn S¬n vµ Trung Trung Bé  §óng  Sai. 1.5. Giai ®o¹n TiÒn Cambri hÇu nh cha xuÊt hiÖn líp níc trªn bÒ mÆt Tr¸i §Êt  §óng  Sai. V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP: Lµm c©u hái 1, 2, 3 SGK. HS về nhà chuẩn bị trước bài kế tiếp vi. phô lôc : bảng niên biểu địa chất (Rút gọn ) Thêi gian b¾t Thêi gian kÕt Thêi gian diÔn Giai ®o¹n §¹i ®Çu c¸ch ®©y thóc c¸ch ®©y ra ( TriÖu n¨m ) ( TriÖu n¨m ) ( triÖu n¨m ) T©n kiÕn t¹o T©n sinh 65 §ang tiÕp diÔn.

(12) Cæ kiÕn t¹o TiÒn Cambri. Trung sinh Cæ sinh Nguyªn sinh Th¸i cæ. 250 542 Kho¶ng 2500 Kho¶ng 3500. 65 250 542 Kho¶ng 2500. 185 292 Kho¶ng 2000 Kho¶ng 1500. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 5 BAØI 5: LỊCH SỬ HÌNH THAØNH VAØ PHÁT TRIỂÂN LÃNH THỔ VIEÄT NAM (Tieáp theo) I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: . 1. Kiến thức: - Nêu lên được những đặc điểm chính của giai đọan Cæ kiÕn t¹o vµ T©n kiÕn t¹o. - Biết được mối quan hệ giữa lịch sử địa chất với các điều kiện địa lí của nước ta 2. Kó naêng - Đọc lược đồ cấu trúc địa chất Việt Nam.

(13) - Xác định được phạm vi của các hoạt động trong giai đọan Cỉ kiÕn t¹o vµ T©n kiÕn t¹o trên bản đồ Địa chất , khống sản VN. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ địa chất - Khoáng sản Việt Nam. - Baûng nieân bieåu ñòa chaát. - Atlat ñòa lí Vieät Nam. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Khởi động: GV ở giai đoạn Tiền Cambri , các nên móng ban đầu của lãnh thổ nớc ta đã đợc hình thành. Các điệu kiện tự nhiên sẽ tiếp tục đợc phát triển và hoàn thiện dần ở các giai ®o¹n tiÕp theo lµ giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o vµ giai ®o¹n T©n kiÕn t¹o. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Tìm hiểu thêi gian diƠn ra giai đoạn CoÅ kieán taïo vaø Taân kieán taïo Hình thức: C¸ nh©n/ cỈp GV yêu cầu các HS ngồi bên trái lớp tìm hiểu về các đặc ®iÓm cña giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o vµ c¸c HS ngåi bªn ph¶i lớp tìm hiểu về các đặc điểm của giai đoạn Tân kiến tạo HS tr×nh bµy , GV nhËn xÐt , bæ sung ( Xem th«ng tin ph¶n håi phÇn phô lôc ) Hoaùt ủoọng 2 : Tìm hiểu về các hoạt động diễn ra trong 2 giai ®o¹n nµy. GV yªu cÇu 1 HS ngåi bªn tr¸i tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ của mình về các hoạt động kiến tạo xảy ra trong giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o ; c¸c HS ngåi cïng phÝa bæ sung ; GV nhận xét và ghi ý chính lên bảng. Sau đó , đến lợt HS ngồi bên phải trình bày các hoạt động Tân kiến tạo. Hoạt động 3: T×m hiĨu vỊ c¶nh quan thiªn nhiªn cđa 2 giai ®o¹n nµy. ( CÆp / nhãm). GV yªu cÇu mçi phÝa nhãm líp tr×nh bµy vÒ c¶nh quan thiªn nhiªn cña tõng giai ®o¹n .. Noäi dung chính 2. Giai đoạn Cổ kiến taïo (Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc). 3. Giai đoạn Tân kiến taïo (Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc). GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS vaø boå sung kieán thức. IV. ĐÁNH GÍA 1) LÞch sö ph¸t triÓn cña tù nhiªn cña l·nh thæ ViÖt Nam tr¶i qua mét giai ®o¹n rÊt dµi vµ cã nhiÒu diÔn biÕn phøc t¹p lµ do: A. Nằm phía Đông bán đảo Đông dơng. B. * Nằm ở nơi tiếp giáp của nhiều đơn vị kiến tạo. C. Nằm liền kề với lục địa á - Âu và Thái Bình Dơng. D. Tác động của hai vành đai sinh khoáng Địa Trung Hải và Thái Bình Dơng 2) Ghi chữ Đ vào  ở những câu đúng, chữ S vào  ở những câu sai:  A. Giai ®o¹n TiÒn Cambri l·nh thæ níc ta chñ yÕu lµ biÓn, chØ cã mét sè m¶ng nÒn cæ r¶i r¸c.  B. Hầu hết các dãy núi ở nớc ta đợc hình thành trong giai đoạn kiến tạo.  C. Giai ®o¹n TiÒn Cambri cha xuÊt hiÖn sinh vËt.  D. Các khoáng sản có nguồn gốc ngoại sinh đợc hình thành chủ yếu trong giai đoạn Cæ kiÕn t¹o.  E. Đồng bằng Bắc bộ và Nam Bộ đợc hình thành trong giai đoạn Cổ kiến tạo.  F. Khối núi Kontum đợc hình thành trong giai đoạn Tân kiến tạo V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP.

(14) HS về nhà chuan bị trước bài tiếp theo VI. PHUÏ LUÏC - §Æc ®iÓm c¸c giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o vµ T©n kiÕn t¹o níc ta theo mÉu sau: ( Th«ng tin ph¶n håi ) Giai ®o¹n §Æc ®iÓm. Cæ kiÕn t¹o. Thêi gian. * DiÔn ra trong thêi gian kh¸ da×, tíi * Lµ giai ®o¹n ng¾n nhÊt , b¾t ®Çu 542 triÖu n¨m vµ kÐt thóc c¸ch ®©y c¸ch ®©y 65 triÖu n¨m vµ vÉn cßn 65 triÖu n¨m tiÕp diÔn.. C¸c động t¹o. * Là giai đoạn có nhiều biến động m¹nh mÏ nhÊt, víi c¸c chu kú t¹o núi Calêđôni , Hẽcini ( Cổ sinh ) và Inđôxini, Kimêri ( Trung sinh) + cã nhiÒu pha trÇm tÝch, nhiÒu khu vùc ch×m díi biÓn ( trÇm tÝch biÓn , hoạt trầm tích lục địa ) kiÕn + C¸c pha uèn nÕp : xuÊt hiÖn c¸c hoạt động nâng lên , tạo núi. - Cæ sinh : khèi thîng nguån s«ng Chảy, khối nâng Việt Bắc, địa khối Kon Tum. - Trung sinh : c¸c d·y nói híng TB§N ë T©y B¾c vµ B¾c Trung Bé , c¸c d·y nói vßng cung ë §«ng B¾c vµ c¸c khu vùc Nam Trung Bé. + Kèm theo là đứt gãy , động đất , macma x©m nhËp vµ phun trµo h×nh thành các khoáng sản quí ( đồng , s¾t, vµng , b¹c..).. C¶nh quan. * Các điều kiện cổ địa lí của vùng nhiệt đới ẩm đã đợc hình thành và ph¸t triÓn thuËn lîi . + Về cơ bản đại bộ phận lãnh thổ VN đợc hình thành trong giai đoạn nµy.. T©n kiÕn t¹o. *Chịa tác động mạnh mẽ của các kỳ vận động tạo núi AnpơHimalaya diễn ra cách đây 23 năm với các hoạt động uốn nếp , đứt gãy, phun trào, nâng lên , hạ xuống của địa hình, bồi lấp các bån trñng. KÕt qu¶ : mét sè vïng nói ( Hoàng Liên Sơn) đợc nâng lên, địa hình trẻ lại; họat động xâm thực , bồi tụ đợc đẩy mạnh , hình thành những đồng bằng châu thổ réng lín( §B Nam Bé , §B B¾c Bé ) c¸c kho¸ng s¶n có nguồn gốc ngoại sinh đợc h×nh thµnh ( dÇu khÝ, than n©u , bèit …). - Vµo kû §Ö tø khÝ hËu Tr¸i §Êt biến đổi lớn với những kỳ băng hà , g©y hiÖn tîng biÓn tiÕn , biÓn lïi cßn l¹i nhiÒu dÊu vÕt. * C¸c ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn nhiÖt đới ẩm đã đợc thể hiện rõ nét thể hiÖn trong c¸c qu¸ tr×nh tù nhiªn, t¹o nªn diÖn m¹o vµ s¾c th¸i thiªn hiªn hiÖn nay..

(15) Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 6. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA TỰ NHIÊN VIỆT NAM BAØI 6 - ĐẤT NƯỚC NHIỀU ĐỒI NÚI I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: 1. Kiến thức - Nêu đợc các đặc điểm chung của địa hỡnh nớc ta. - Hiểu được sự phân hoá địa hình đồi núi, đồng bằng ở VN, sự khác nhau về địa hình giữa miền núi và đồng bằng, giữa đồng bằng với đồng bằng . - Ảnh hưởng của thiên nhiên đồi núi và đồng bằng với sự phát triển kinh tế -xã hội nước ta. 2. Kó naêng - Đọc bản đồ địa hình - Xác định vÞ trÝ 4 vùng địa hình đồi núi trên bản đồ. 3.Thái độ : - Hiểu và thông cảm với điều kiện kinh tế -xã hội vùng miền núi II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam. - Atlat ñòa lí Vieät Nam. - Một số hình ảnh về cảnh quan các vùng địa hình đất nước ta. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Khởi động: GV: Đồi núi chiếm 3/4 lãnh thổ, nhưng chủ yếu là đồi núi thấp là đặc điểm cơ bản của địa hình nước ta. Sự tác động qua lại của địa hình tới các thành phần tự nhiên khác hình thành nên đặc điểm chung của tự nhiên nước ta - đất nước nhiều đồi núi..

(16) Hoạt động của GV và HS. Noäi dung chính. Hoạt động l: Tìm hiểu đặc điểm chung của địa hình nước ta (C¸ nh©n). GV đặt câu hỏi: Đọc SGK mục 1, quan saùt hình 6, Atlat ñòa lí Vieät Nam, haừy nhận xột đặc điểm chung của địa hình VN. HS tr¶ lêi GV nhËn xÐt vµ chuÈn kiÕn thøc :. 1. Ñaëc ñieåm chung cuûa ñòa hình a. Địa hình đồi núi chiêm phần lớn diện tích nhưng chủ yếu là đồi núi thấp - Đồi núi chiếm 3/4 diện tích lãnh thổ - Địa hình đồng bằng và đồi núi thấp ( dưới 1000m ) chiếm 85% diện tích, núi cao ( trên 2000m ) chỉ chiếm 1% diện tích cả nước. b. Cấu trúc địa hình nước ta khá đa dạng - Ñòa hình giaø treû laïi vaø coù tính phaân baäc roõ reät. - Địa bình thấp dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam - Caáu truùc goàm 2 hình chính + Hướng TB - ĐN: Từ hữu ngạn sông Hồng đến Bạch Mã + Hướng vòng cung: Vùng núi đông bắc và Trường Sơn Nam c Địa hình vùng nhiệt đới ẩm gió mùa - Xâm thực mạnh ở đồi núi - Bồi tụ mạnh ở đồng bằng d Địa hình chịu tác động mạnh mẽ của con người - Trải qua thời gian dài trong quá trình định c và phát triển sản xuất, con ngời đã tác đọng mạnh mẽ tới một số dạng địa hình. 2. Các khu vực địa hình a. Khu vực đồi núi + §Þa h×nh chia thµnh 4 vïng. Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm các khu vực địa hình. (Nhóm) - Bước 1: GV chia lớp làm 4 nhóm , mỗi nhóm tìm hiểu 1 vùng GV nêu tên 4 vùng địa hình ( ĐB. TB, TSB , TSN ) . Sau đó GV xác định phạm vi của 4 vùng trên bản đồ . HS đối chiếu trên Atlát Địa Lý VN hoÆc h×nh 6 SGK. GV yªu cÇu c¸c nhãm HS dùa vao nội dung SGK , AtLát , H6 để tìm hiểu đặc điểm của 4 khu vực đồi núi về một số đặc điểm : + Giíi h¹n + Híng núi + Độ cao + Các dãy núi chính - Bíc 2 : §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy , so s¸nh tõng cÆp vïng. - Bíc 3 : GV nhËn xÐt , bæ sung vµ ghi lªn b¶ng theo néi dung .. * Vuøng nuùi Ñoâng Baéc - Giới hạn: Vùng núi phía tả ngạn sông Hồng chủ yếu là đồi núi thấp. - Gồm cánh cung lớn mở rộng về phía bắc và đông chụm lại ởû Tam Đảo. - Hướng nghiêng: cao ở Tây Bắc và thấp xuoáng Ñoâng Nam * Vuøng nuùi taây baéc: - Giới hạn: Nằm giữa sông Hồng và sông Caû. - Địa hình cao nhất nước ta, dãy Hoàng Lieân Sôn (Phanxipang 3143m). Caùc daõy nuùi hướng tây bắc - đông nam, xen giữa là cao nguyên đá vôi (cao nguyên Sơn La, Mộc Chaâu)..

(17) * Vùng núi Bắc Trường Sơn. - Giới hạn: Từ sông Cả tới dãy núi Bạch Maõ. - Hướng tây bắc - đông nam . - Caùc daõy nuùi song song, so le nhau daøi nhaát, cao ở hai đầu, thấp ở giữa. - Các vùng núi đá vôi (Quảng Bình, Quảng Trò) * Vùng núi Trường Sơn Nam - Các khối núi Kontum, khối núi cực nam tây bắc, sườn tây thoải, sườn đông dốc đứng. Hoat động 3: Tìm hiểu về bán bình - Caực cao nguyeõn ủaỏt ủoỷ ba dan: Playku, nguyên và đồi Trung du ( Cả lớp). Ñaék Laék, Mô Noâng, Laâm Vieân beà maët baèng phẳng, độ cao xếp tầng 500 - 800 - 1000m. + Bán bình nguyên và đồi Trung du - Nằm chuyển tiếp giữa vùng núi và đồng bằng - BBN thể hiện rõ nhất ở Đông Nam Bộ - Dải đồi trung du rộng nhất nằm ở rìa phía Bắc và phía tây đồng bằng Sông Hồng IV. ĐÁNH GIÁ 1. Đặc điểm nổi bật của địa hình nước ta là: A. Địa hình chủ yếu là đồng bằng châu thổ. ' B. Địa hình đồi núi chiếm phần lớn diện tích. C Chuû yeáu laø ñia hình cao nguyeân. D. Địa hình bán bình nguyên chiếm phần lớn diện tích. V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP - Lµm c©u hái 1, 2 ,3 SGK VI. Phô lôc PhiÕu häc tËp 1 Nhiệm vụ: Đọc SGK mục 2, quan sát hình 6.1 và atlat địa lí Việt Nam hãy điền tiếp vào bảng sau đặc điểm các vùng địa hình của nớc ta: Các vùng địa hình Giíi h¹n Híng nói §é cao C¸c d·y nói chÝnh Vïng nói §«ng B¾c Vïng nói T©y B¾c Vïng nói B¾c Trêng S¬n Vïng nói Nam Trêng S¬n.

(18) Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 7. BAØI 7- ĐẤT NƯỚC NHIỀU ĐỒI NÚI ( tiếp theo ) I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: 1. Kiến thức - Nêu đợc các đặc điểm chung của địa hỡnh nớc ta. - Hiểu được sự phân hoá địa hình đồi núi, đồng bằng ở VN, sự khác nhau về địa hình giữa miền núi và đồng bằng, giữa đồng bằng với đồng bằng . - Ảnh hưởng của thiên nhiên đồi núi và đồng bằng với sự phát triển kinh tế -xã hội nước ta. 2. Kó naêng - Đọc bản đồ địa hình - Xác định vÞ trÝ 4 vùng địa hình đồi núi trên bản đồ. 3.Thái độ : - Hiểu và thông cảm với điều kiện kinh tế -xã hội vùng miền núi II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam. - Atlat ñòa lí Vieät Nam. - Một số hình ảnh về cảnh quan các vùng địa hình đất nước ta. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Khởi động: GV: Đồi núi chiếm 3/4 lãnh thổ, nhưng chủ yếu là đồi núi thấp là đặc điểm cơ bản của địa hình nước ta. Sự tác động qua lại của địa hình tới các thành phần tự nhiên khác hình thành nên đặc điểm chung của tự nhiên nước ta - đất nước nhiều đồi núi. Hoạt động của GV và HS Noäi dung chính Hoạt động 4 : So s¸nh đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long. Hình thức: C¸ nh©n GV nhắc lại khái niệm đồáng bằng châu thổ và đồng bằng ven biển. (Đồng bằng châu thổ thường rộng và bằng phẳng, do các sông lớn bồi đắp ở cửa sông. Đồng bằng ven bieån chuû yeáu do phuø sa bieån boài tuï,. b) Khu vực đồng bằng * Đồng bằng châu thổ sông gồm: đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long. (Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc).

(19) thường nhỏ, hẹp). GV chỉ trên bản đồ Tự nhiên VN đồng bằng châu thổ sông Hồng, đồng bằng châu thổ sông Cửu Long, đồng bằng Duyên hải miền Trung. Sau đó GV yêu cầu HS dạ vào nội dung SGK để so sánh 2 đồng bằng về c¸c mÆt : diÖn tÝch, nguån gèc ph¸t sinh , đặc điểm địa hình , đất đai… GV cã thÓ lËp b¶ng so s¸nh ( Xem th«ng tin phÇn phô lôc ) Hoạt động 5 : Tìm hiểu đặc điểm đồng bằng ven biển. Hình thức: Cá nhân GV yªu cÇu HS dùa vµo néi dung SGK và H6 ( hoặc ATLat ) để nêu các đặc điểm địa hình của đồng bằng ven biÓn MiÒn Trung. C¸c ý cÇn nªu: - DiÖn tÝch: - Nguån gèc ph¸t sinh: - §Þa h×nh: - §Êt ®ai Hoạt động 6 : Tìm hiểu thế mạnh và hạn chế về tự nhiên của các khu vực đồi núi trong phát triển kinh tế xã hội. Hình thức: Nhóm - Bước 1: GV chia HS ra thành các nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho caùc nhoùm. +Nhóm l: Đọc SGK mục 3. a, kết hợp hiểu biết của bản thân, hãy nêu các dẫn chứng để chứng minh các theá maïnh vaø haïn cheá cuûa ñòa hình đồi núi tới phát triển KINH TẾ-XÃ HOÄI. +Nhóm 2 : Đọc SGK mục 8.b, kết hợp hiểu biết của bản thân, hãy nêu các dẫn chứng để chứng minh các theá maïnh vaø haïn cheá cuûa ñòa hình đồng bằng tới phát triển kinh tế - xã hoäi. - Buớc 2: HS trong các nhóm trao đổi, HS chỉ trên bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam để trình bày. Một Hs trình bày thuận lợi, một hs trình baøy khoù khaên, caùc HS khaùc boå sung.. * Đồng bằng ven biển - Chủ yếu do phù sa biển bồi đắp. Đất nhiều caùt, ít phuø sa. - Dieän tích 15000 km2. Heïp chieàu ngang, bò chia cắt thành nhiều đồng bằng nhỏ. - Các đồng bằng lớn: Đồng bằng sông Mã, sông Chu; đồng bằng sông Cả, sông Thu Boàn, .... 3. Theá maïnh vaø haïn cheá veà thieân nhieân của các khu vực đồi núi và đồng bằng trong phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi a. Khu vực đồi núi * Thế mạnh - Là nơi tập trung nhiều khoáng sản, cả nội sinh và ngoại sinh - Rừng che diện tích lớn phủ lớn với thành phần loài phong phú, nhiều loài quý hiếm; tạo cơ sở phát triển nền nông – lâm nghiệp - Địa hình , đất đai toạ thuận lợi để hình thành các vùng chuyên canh cây công nghiệp , cây ăn quả, chăn nuôi đại gia súc. Vùng núi cao tạo cơ sở nuôi trồng các loài cận nhiệt và ôn đới. - Nguồn thuỷ năng dồi dào - Tiềm năng du lịch lớn , đặc biệt du lịch sinh thái * Hạn chế - Ñòa hình bò chia caét maïnh, nhieàu soâng suoái, hẻm vực, sườn dốc gây trở ngại cho giao thoâng, cho vieäc khai thaùc taøi nguyeân vaø giao lưu kinh tế giữa các miền. - Do mưa nhiều, độ dốc lớn, miền núi là nơi xaûy ra nhieàu thieân tai: luõ queùt, xoùi moøn, xaït lở đất, tại các đứt gãy còn phát sinh động.

(20) - Bước 3: Gv nhận xét phần trình đất. Các thiên tai khác như lốc, mưa đá, bày của HS và kết luận ý đúng của sương mù, rét hại… mỗi nhóm, sau đó chuẩn kiến thức b. Khu vực đồng bằng * Thế mạnh + Phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới, đa dạng các loại nông sản, đặc biệt là gạo. + Cung cấp các nguồn lợi thiên nhiên khác như khoáng sản, thuỷ sản và lâm sản. + Là nơi có điều kiện để tập trung các thành phoá, caùc khu coâng nghieäp vaø caùc trung taâm thöông maïi. . * Các hạn chế: Thường xuyên chịu nhiều thieân tai baõo, luït, haïn haùn... IV. ĐÁNH GIÁ 1 Nhận định chưa chính xác về đồng bằng ven biển miền Trung là: A. Hẹp ngang, bị chia cắt thành nhiều đồng bằng nhỏ. B. Đất nhiều cát, ít phù sa. C. Chuû yeáu do phuø sa bieån boài ñaép D. Đất phù sa màu mỡ, phì nhiêu 2. Thế mạnh phát triển nông nghiệp của thiên nhiên khu vực đồi núi là: a. Khai thác tài nguyên rừng và khoáng sản b. Tiềm năng lớn về phát triển thủy điện và du lịch sinh thái c. Hình thành các vùng chuyên canh cây công nghiêïp và chăn nuôi gia súc lớn d. Trồng rừng và chế biến lâm sản V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP - Lµm c©u hái 1, 2 ,3 SGK VI. Phô lôc PhiÕu häc tËp Nhiệm vụ: Đọc SGK mục b, quan sát hình 6.1, hãy điền vào bảng sau đặc điểm của địa hình đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long Bảng so sánh đặc điểm 2 đồng bằng Đặc điểm Đồng bằng sông Hồng Đồng bằng sông Cửu Long 2 Diện tích Khoảng 15 nghìn km Khoảng 40 nghìn km2 Nguoàn - Do phuø sa cuûa heä thoáng soâng Hoàng vaø - Do phuø sa cuûa soâng Tieàn vaø soâng goác phaùt soâng Thaùi Bình boài tuï. Haäu boài tuï. sinh - Được con người khia phá từ lâu và làm - Mới đựoc khia phá, nhiều nơi còn biến đổi mạnh. chưa được khai phá. - Cao ở rìa phía tây và tây bắc, thấp dần - Thấp và bằng phẳng hơn Ñòa hình ra bieån. - Khoâng coù ñe nhöng coù heä thoáng - Beà maët bò chia caét thaønh nhieàu oâ soâng ngoøi, keânh raïch chaèng chòt. - Coù heä thoáng ñeâ ven soâng ngaên luõ. - Có các vùng trũng lớn chưa bồi lấp xong: Đồng Tháp Mười, Tứ giaùc Long Xuyeân. - Vùng trong đê không còn được bồi tụ - Mùa lũ: nước sông dâng lên cao, phù sa : đất bạc màu hoặc ngập nước. boài tuï phuø sa..

(21) Đất đai. - Vùng ngoài đê được phù sa bồi tụ - Mùa cạn: nước triều lấn mạnh làm haøng naêm. cho gần ½ diện tích là đất mặn, đất pheøn..

(22) Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 8 Bài 8. THIÊN NHIÊN CHỊÊU ẢNH HƯỞNG SÂU SẮC CỦA BIỂN I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC . Sau baøi hoïc, HV caàn: 1. Kiến thức - Nêu được nét khái quat về Bieån Ñoâng. - Phân tích được ảnh hưởng của Biển Đông đối với thiên nhiên VN 2. Kó naêng - Xác định trên bản đồ : một số vịnh biển, các mỏ dầu khí… ở vùng biển nước ta. 3.Thái độ : - Từ việc hiểu mối quan hệ trên HS biết cần có thái độ với việc bảo vệ môi trường biển II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ vùng Biển Đông của Việt Nam. - Bản đồ Tự nhiên Việt Nam. . - Atlat Ñòa lí Vieät Nam. - Một số hình ảnh về địa hình ven biển, rừng ngập mặn, thiên tai bão lụt, ở những vùng ven biển III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC MB: Việt Nam là nước có vùng biển rộng lớn hơn 1 triệu km2 , đường bờ biển dài 3260 km , với 28 tỉnh – thành phố giáp biển .Vì vậy Biển Đông có ảnh hưởng sâu sắc tới thiên nhiên nước ta. Những đặc điểm nào của Biển Đông có ảnh hưởng to lớn đối với thiên nhiên và các hoạt động kinh tế - xã hội nước ta. Hoạt động của GV và HS Hoạt động l: Tìm hiểu đặc điểm khái quat về Biển Ñoâng Hình thức: Cả lớp GV nêu một số nét khái quát về Bieån Ñoâng. HS vừa theo dõi vừa quan sát At lat Địa lý Việt Nam hoặc hình 8.1 SGK. Sau đó GV nhấn mạnh ý: Các đặc điểm của Biển Đông có ảnh hưởng mạnh mẽ đến thiên nhiên phần đất liền và tạo nên sự thống nhất giữa phần đất liền và vùng biển. Hoạt động 2: Phân tích ảnh hưởng của Bieån Ñoâng đến thiên nhiên VN Hình thức: Nhĩm - Bước 1 : GV chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm phân tích một khía cạnh. + Nhóm 1: Đọc SGK mục 2, kết hợp hiểu biết bản thân hãy nêu tác động. Noäi dung chính 1. Khaùi quaùt veà Bieån Ñoâng: -Bieån Ñoâng laø moät vuøng bieån roäng (3,477trieâuï km2), lớn thứ 2 trong các biển của TBD. - Là biển tương đối kín, - Nằm trong vùng nhiệt đới ẩm gió mùa.. 2. Aûnh hưởng của Biển Đông đến thieân nhieân Vieät Nam a. Khí haäu: - Nhờ có Biển Đông nên khí hậu nước ta mang tính hải dương điều hòa, lượng mưa nhiều, độ ẩm tương đối của không.

(23) của biển Đông tới khí hậu nước ta. khí treân 80%, giảm tính chất khắc nhiệt + Nhoùm 2: Keå teân caùc daïng ñòa hình của thời tiết theo mùa. ven biển nước ta. Xác định trên bản đồ b. Địa hình và các hệ sinh thái vùng Tự nhiên Việt Nam vị trí các vịnh biển: ven biển: Hạ Long (Quảng Ninh), Xuân Đài (Phú - Các dạng địa hình ven biển rất đa dạng: Yên), Vân Phong (Khánh Hoà), Cam vịnh cửa sông, bờ biển mài mòn, các Ranh (Khánh Hoà). Kể tên các điểm du tam giác châu thoải với bãi triều rộng lịch, nghỉ mát nổi tiếng Ơû vùng biển lớn, các bãi cát phẳng lì, các đảo ven bờ và những rạn san hô… nước ta? + Nhóm 3: Dựa vào hiểu biết của bản - Các hệ sinh thái vùng ven biển rất đa thân và quan sát bản đồ nêu tên các mỏ dạng và giàu có: hệ sinh thái rừng ngập dầu khí nước ta. mặn, hệ sinh thái đất phèn, nước lợ, hệ + Nhóm 4: Tìm hiểu những thiên tai do sinh thái trên các đảo… bieån gaây ra vaø bieän phaùp khaéc phuïc. c. Taøi nguyeân thieân nhieân vuøng bieån (GV: Biện pháp khắc phục thiên tai: - Tài nguyên khoáng sản: Dầu mỏ, khí trồng rừng phòng hộ ven biển, xây dựng đốt, cát, quặng ti tan . . . ; trữ lượng lớn. hệ thống đê, kè ven biển, trồng các loại - Tài nguyên hải sản: các loại thuỷ hải cây thích nghi với đất cát và điều kiện sản nước mặn, nước lợ vô cùng đa hoâ haïn,...) daïng... - Bước 2: HS trong các nhóm trao đổi, d. Thiên tai đại diện các nhóm trình bày, các nhóm - Bão lớn kèm sóng lừng, lũ lụt, sạt lở khaùc boå sung yù kieán. bờ biển. -Bước 3 : GV nhận xét phần trình bày - Hiện tượng cát bay, cát chảy lấn chiếm của HS và kết luận các ý đúng của mỗi đồng ruộng ở ven biển miền Trung Nhoùm GV kết luận: Để có thể khai thác tổng hợp , phát triển kinh tế biển có hiệu quả, cần sử dụng hợp lí nguồn lợi thiên nhiên biển , chống ô nhiễm môi trường biển, phòng tránh thiên tai. IV. ĐÁNH GIÁ Khoanh tròn các ý em cho là đúng nhất: 1. Nhận định cha chính xác vè đặc điểm của Biển Đông: A. Có tính chất nhiệt đới gió mùa. B. Giµu tµi nguyªn kho¸ng s¶n vµ h¶i s¶n. C. Vùng biển rộng tơng đối lớn. D. Nhiệt độ nớc biển thấp. 2. Các dạng địa hình biển có giá rị du lịch ở nớc ta: A. C¸c b·i c¸t ven biÓn. B. C¸c vòng, vÞnh. C. Các đảo ven bờ và các rạn san hô. D. TÊt c¶ c¸c ý trªn. 3. Nguån tµi nguyªn kho¸ng s¶n cã ý nghÜa quan träng nhÊt ë BiÓn §«ng níc ta lµ: A. Sa kho¸ng C. DÇu má. B. Muèi. D. S¾t. 4. Vai trò quan tọng của Biển Đông đối với khí hậu Việt Nam là: A. Làm giảm tính chất khắc nghiệt của thời tiết lạnh khô trong mùa đông. B. Lµm dÞu bít thêi tiÕt nãng bøc trong mïa hÌ. C. G©y ma nhiÒu. D. TÊt c¶ c¸c ý trªn. 5. Tính chất nhiệt đới gió mùa của biển Đông thể hiện ở :.

(24) a- Vùng biển rộng và kín b- Nhiệt độ nước biển trên 230C, độ mặn trên 30%0 c- Các dòng hải lưu có hướng chảy theo mùa d- Ý b và c đều đúng - Xác định trên bản đồ các vịnh Hạ Long, Đà Nẵng, Xuân Đài, Vân Phong, Cam Ranh V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP - Laøm baøi taäp SGK - Sưu tầm tài liệu về các nguồn lợi từ biển Đông..

(25) Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 9 Bài 9 : THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Sau baøi hoc, HS caàn: 1. Kiến thức - Trình bày đợc các đặc điểm của khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa ở nớc ta ( về nhiệt độ, độ ẩm , chế độ gió ). - Phân tích được nguyên nhân hình thành nên đặc điểm nhiệt đới ẩm gió mùa 2. Kó naêng. - Đọc bản đồ khí hậu VN -Có kĩ năng liên hệ thực tế để thấy các mặt thuận lợi và trở ngại của khí hậu đối với sản xuất ở nước ta. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ khí hậu Việt Nam - Bản đồ hình thể Việt Nam - Sơ đồ gió mùa mùa Đông và gió mùa mùa hạ - Atlat Vieät Nam III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC MỞ BAØI: Một trong những đặc điểm cơ bản nhất của thiên nhiên VN là : tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa . Đặc điểm này thể hiện ở tất cả các thành phần tự nhiên nhng thể hiÖn râ nhÊt lµ khÝ hËu . Hoạt động của GV và HS Hoạt động l: Tìm hiểu nguyªn nh©n vµ biĨu hiƯn cđa tính chất nhiệt đới Hình thức: Cặp. GV đặt câu hỏi: Đọc SGK, nªu nguyªn nh©n vµ biĨu hiƯn cđa tính chất nhiệt đới cđa khÝ hËu níc ta. .Một HS trả lời, các HS khác bổ sung.. Noäi dung chính. 1 Khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm a. Tính chất nhiệt đới * Nguyên nhân: - Nằm trong vùng nội chí tuyến - Trong năm có 2 lần Mặt trời qua thiên đỉnh, lượng bức xạ lớn do góc nhập xạ lớn. * Biểu hiện : - Tổng bức xạ lớn, cán cân bức xạ döông quanh naêm. - Nhiệt độ trung bình năm trên 200C,vượt tiêu chuẩn khí hậu nhiệt đới - Tổng số giờ nắng từ 14000 - 3000 Hoạt động 2 : Tìm hiểu ma , ẩm của khí hậu giờ. níc ta( C¶ líp ) GV đặt câu hỏi :Căn cứ vào kiến thức đã học vµ néi dung SGK ,h·y nªu nguyªn nh©n vµ b . Lợng ma, độ ẩm lớn biểu hiện của lợng ma, độ ẩm lớn. Hoạt động 3: Tìm hiểu về giĩ mùa của khí * Nguyên nhân : C¸c khèi khÝ khi di chuyÓn qua biÓn đã manhg lại cho hậu nước ta ( Nhóm ).

(26) - Trước khi tìm hiểu gió mùa; GV nêu :Ở nước ta có 2 loại gió chính tác động : Tín phong ( Mậu dịch ) và gió mùa.Có thể yêu cầu HS nêu lại : Tín phong là gì? gió mùa là gì ? - GV nêu về hoạt động của gió Mậu dịch : Gió mậu dịch thổi từ cao áp cận chí tuyến về Xích Đạo - GV chia lớp thành các nhóm nhỏ ( mỗi bàn 1 nhóm ). Một nửa tìm hiểu về gió mùa mùa đông và một nửa tìm hiểu gió mùa mùa hạ. GV phát phiếu học tập cho các nhóm . - HS các nhóm trình bày, bổ sung, sau đó GV chuẩn kiến thức , GV vừa chỉ trên bản đồ , vừa tổng kết thành bảng ( Xem thông tin phần phụ lục ) . GV kết luận : Do tác động của gió mùa, khí hậu của các vùng nước ta có sự khác biệt. Miền Bắc có sự phân chia thành mùa đồng lạnh, ít mưa và mùa hạ nóng ẩm, mưa nhiều. Miền Nam có mùa mưa và mùa khô rõ rệt. Giữa Tây Nguyên và đồng bằng ven biển Trung Bộ có sự đối lập về mùa mưa và mùa khô. nước ta lượng mưa lớn * Biểu hiện : - Lîng ma lín, tb tõ 15002000mm/n¨m. - §é Èm kh«ng khÝ cao > 80%. C©n b»ng Èm lu«n d¬ng. c. Gioù muøa * Giã MËu dÞch : - Bị gió mùa lấn áp và hoạt động xen kÏ víi giã mïa vµ chØ m¹nh lªn vµo thêi kú chuyÓn tiÕp gi÷a 2 mïa. * Giã mïa : - Gió mùa đông : - Giã mïa h¹ : (Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc. IV. ĐÁNH GIÁ Câu 1: HS gắn mũi tên gió mùa mùa đông và gió mùa mùa hạ lên bản đồ troáng. Câu 2: Có ý kiến cho rằng: gió mùa mùa hạ là nguồn gốc gây ra thời tiết khô nóng ở miền Trung, đúng hay sai, vì sao? Câu 3: Giả sử không có gió mùa mùa đông thì tự nhiên nớc ta sẽ thay đổi nh thế nào? (biên độ nhiệt độ năm ít, không có rau bắp cải, su hào, không có rét đậm, rét h¹i, s¬ng muèi,...) V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP - Lµm c©u hái 2, 3, 4 SGK. - Su tÇm c¸c c©u ca dao, tôc ng÷ nãi vÒ khÝ hËu, thêi tiÕt níc ta.. VI. PHUÏ LUÏC §Æc ®iÓm. Giã mïa mïa h¹ Gió mùa mùa đông Lµ khèi khÝ l¹nh ph¬ng b¾c tõ cao ¸p Lµ c¸c khèi khÝ nãng Èm tõ Nguån gèc Xibia di chuyÓn xuèng cao ¸p b¾c ¢ĐD ( ®Çu mïa ) hoÆc tõ cao ¸p cËn chÝ tuyÕn Nam lªn ( gi÷a hoÆc cuèi mïa) Thời gian hoạt Từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau Từ tháng 5 đến tháng 10.

(27) động Híng giã. §«ng b¾c. Tây nam ( hoặc đông nam ë B¾c Bé) Ph¹m vi ho¹t ë miÒn B¾c, hÇu nh bÞ chÆn l¹i ë miÒn C¶ níc động Nam Tạo nên mùa đông lạnh , ít ma ở miền Miền Bắc nóng ẩm , ma b¾c, Nam Bé vµ T©y Nguyªn lµ mïa nhiÒu., Nam Bé vµ T©y HÖ qu¶ kh«, vïng ven biÓn Trung Bé cã ma Nguyªn lµ mïa ma . Vïng ven biÓn Trung Bé vµ nam T©y B¾c Ýt ma, ®Çu mïa cã giã T©y kh« nãng..

(28) Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 10 Bài 10. THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA (TT) I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: 1. Kiến thức - Nªu được biểu hiện của đặc điểm nhiệt đới ẩm gió mùa qua các thành phần tự nhiên: địa hình, thuỷ văn, thổ nhưỡng. - Hiểu được mặt thuận lợi và trở ngại của khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa đối với hoạt động sản xuất, nhất là đôi với sản xuất nông nghiệp. 2. Kỹ năng: +Sử dụng các bản đồ Tự nhiên, khí hậu, đất, thực động vật Việt Nam để trình bày các đặc điểm nổi bật về địa hình, khí hậu, sông ngòi, đất đai, thực động vật và nhận xét mối quan hệ tác động qua lại giữa chúng. + Khai thác kiến thức địa lý từ bản dồ. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ §Þa lý tù nhiªn VN - Một số tranh ảnh về đia hình vùng núi mô tả sườn dốc, khe rãnh, đá đất trượt, đia hình cacxtơ. Các loài sinh vật nhiệt đới. - Atlat Ñòa lí Vieät Nam. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Khởi động: GV vẽ lên bảng sơ đồ mối quan hệ giữa các thành phần nhiên (khí hậu, địa hình, sông ngòi, đất, sinh vật) và yêu cầu HS tìm các dẫn chứng từ thiên nhiên Việt Nam cho từng mối quan hệ (khí hậu - địa hình; khí hậu- sông ngoøi; khí haäu- sinh vaät...). GV: Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa đã chi phối các thành phần tự nhiên khác hình thành nên đặc điểm chung nổi bật của tự nhiên nước ta, đó là thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa. Hoạt động của GV và HS. Noäi dung chính. Hoạt động l: Tìm hiểu biĨu hiƯn và nguyên nhân cđa tính chất nhiệt đới ẩm gioự muứa cuỷa ủũa hỡnh , sông ngòi , đất , sinh vËt , Hình thức: ( Nhãm nhá ) Bước 1: GV chia nhãm vµ giao nhiệm vụ cho c¸c nhãm , mçi nhãm t×m hiÓu mçi thµnh phÇn. (Xem phieáu hoïc taäp phaàn phuï luïc). Bước 2: Hai HS cùng bàn trao đổi để trả lời câu hỏi. Bước3: Một HS đại diện trình bày trước lớp, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV. 2. Các thành phần tự nhiên khác: a. Ñòa hình Xâm thực - bồi tụ là quá trình chính trong sự hình thành và biến đổi địa hình Việt Nam hiện tại : - Xâm thực mạnh ở khu vực đồi núi - Bồi tụ nhanh ở đồng bằng hạ lu sông b. Soâng ngoøi - Mạng lới sông ngòi dày đặc - S«ng nhiÒu níc , giµu phï sa - Chế độ nớc sông theo mùa ( mựa lũ, mùa cạn ) ,diễn biến thất thường. c. Đaát - Quá trình fẻalít xảy ra mạnh -> đất.

(29) chuẩn kiến thức,. Hoạt động 2: Phân tích ảnh hưởng của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đến hoạt động sản xuất và đời sống. ( Nhóm ) Vẫn các nhóm được chia như trên, GV chia thành 2 nhóm lớn, bên trái và bên phải và giao nhiệm vụ cho từng nhóm, trả lời câu hỏi sau : - Nhóm bên phải : Thiên nhiên nhiệt đơí ẩm gió mùa có thuận lợi và khó khăn gì đối với sản xuất nông nghiệp? Cho ví dụ cụ thể. - Nhóm bên trái : Thiên nhiên nhiệt đơí ẩm gió mùa có thuận lợi và khó khăn gì đối với hoạt động sản xuất khác và đời sống ? Cho ví dụ cụ thể. - Đại diện các nhóm trả lời, các nhóm khác bổ sung, GV chuẩn kiến thức.. fẻalít là loại đất chính ở vùng đồi núi d. Sinh vaät . - Rừng nguyên sinh là rừng rậm nhiệt đới Èm l¸ réng thêng xanh. - Rõng thø sinh víi c¸c lo¹i rõng nhiÖt đới gió mùa , tiêu biểu là rừng nhiệt đới ẩm gió mùa phát triển trên đát fẻalít. - Trong giíi sinh vËt , thµnh phÇn loµi nhiệt đới chiếm u thế. 3. Aûnh hưởng của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đến hoạt động sản xuất và đời sống a) Aûnh hưởng đến sản xuất nông nghieäp - Nền nhiệt ẩm cao thuận lợi để phát triển nền nông nghiệp lúa nước, tăng vụ, đa dạng hoá cây trồng, vật nuôi, phaùt trieån moâ hình noâng – laâm keát hợp... - Khoù khaên: Luõ luït, haïn haùn, khí haäu, thời tiết không ổn định. b) Aûnh hưởng đến các hoạt động sản xuất khác và đời sống - Thuận lợi để phát triển các ngành lâm nghieäp , thuyû saûn, GTVT, du lòch, … vaø đẩy mạnh hoạt động khai thác, xây dựng vào mùa khô. - Khoù khaên: + Nhiều hoạt động kinh tế chòu aûnh hưởng trực tiếp của sự phân mùa khí hậu, chế độ nước sông. + Độ aåm cao gaây khoù khaên cho vieäc qaûn maùy moùc, thieát bò, noâng saûn. + Caùc thieân tai nhö möa baõo, luõ luït, haïn hán và diễn biến bất thường như dong, lốc, mưa đá, sương mù, rét hại, khô nóng, …cũng gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống. + Môi trường thiên nhiên dễ bị suy thoái. IV. ĐÁNH GIÁ HS thảo luận câu hỏi sau Để hạn chế những khó khăn do tính thất thường của thời tiết khí hậu gây ra cho sản xuất nông nghiệp, biện pháp nào là quan trọng nhất ? Trả lời : Sản xuất nông nghiệp phải theo đúng kế hoạch thời vụ. 1. Trong các nhóm địa hình của nớc ta sau đây, nhóm nào có ý nghĩa quan trọng đối với hoạt động du lịch: A. Nhóm địa hình đồi núi C. Nhóm địa hình thung lũng và lòng chảo miền.

(30) nói D. Nhóm địa hình đồng bằng tích tụ. B. Nhóm địa hình Caxtơ. 2. Quá trình chính trong sự hình thành và biến đổi địa hình Việt Nam hiện tại lµ:. C. Qu¸ tr×nh mµi mßn. A. Qu¸ tr×nh x©m thùc båi tô B. Qu¸ tr×nh thæi mßn D. Qu¸ tr×nh bãc mßn 3. Trªn l·nh thæ níc ta, sè lîng c¸c con s«ng cã chiÒu dµi trªn 10 km: A. 3260 C. 3620 B. 2360 D. 2630 4. Qu¸ tr×nh feralit lµ hÖ qu¶ cña : A. Địa hình nhiều đồi núi. C. NhiÖt Èm cao, ma nhiÒu. B. Ma nhiÒu vµ ma theo mïa. D. Vùng đồi núi có nhiệt độ cao. V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP. Trả lời câu hỏi cuối bài. Cho HS điền nội dung vào bảng sau :. Các thành phần tự nhiên Địa hình. Sông ngòi Đất Sinh vật. Biểu hiện Quá trình xâm thực, xói mòn ở miền núi, bồi tụ ở đồng bằng. Nguyên nhân Địa hình dốc, lớp thực vật mỏng, phong hoá mạnh, mưa nhiều, theo mùa Dày đặc, lưu lượng lớn, theo Độ chia cắt địa hình lớn, mùa, giàu phù sa mưa nhiều, mưa theo mùa, phong hoá mạnh Quá trình feralit mạnh mẽ Địa hình đồi núi, nhiệt cao, mưa nhiều Hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh,hệ kết quả tác động của các động thực vật nhiệt đới yếu tố khí hậu, địa hình, đất. VI. Phô lôc: PhiÕu häc tËp 1 Nhiệm vụ: Đọc SGK mục 2.a, hãy hoàn thiện sơ đồ sau để nêu tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa của địa hình nớc ta? Giải thích nguyên nhân: Tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa của địa hình nớc ta. Xâm thực mạnh ở vùng đồi núi. Bồi tụ nhanh ở vùng đồng bằng hạ l u s«ng. Nguyªn nh©n. Tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa của địa hình nớc ta. Xâm thực mạnh ở vùng đồi núi Bồi tụ nhanh ở vùng đồng - Bề mặt địa hình bị cắt xẻ, nhiều nơi đất trơ sỏi đá. b»ng h¹ lu s«ng - Địa hình ở miền núi đá vôi có nhiều hang động, §ßng b»ng s«ng Hång vµ thung lòng. §ång b»ng s«ng Cöu Long - C¸c vïng thÒm phï sa cæ bÞ bµoNguyªn mßn t¹onh©n thµnh hµng n¨m lÊn ra biÓn tõ vµi đất xám b¹c mµu. - NhiÖt độ cao, ma nhiều, nhiệt độ và lợng ma phân chôc hãa đến theo hµng mïa tr¨m lµm mÐt. - HiÖncho tîng trît,phong đá lở hóa, lµm thµnh nãnvËn phãng vËt x¶y ra m¹nh mÏ. quáđất tr×nh bãc mßn, chuyÓn ë ch©n núimặt địa hình có dốc lớn, nham thạch dễ bị phong hóa - BÒ.

(31) PhiÕu häc tËp 2: Nhiệm vụ: Đọc SGK mục 2, hãy điền vào bảng sau tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa của sông ngòi, đất và sinh vật nớc ta. Giải thích các đặc điểm đó.. C¸c thµnh phÇn tù nhiªn S«ng ngßi §Êt Sinh vËt. Tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa. Gi¶i thÝch. Th«ng tin ph¶n håi 2:. C¸c thµnh phÇn tù nhiªn S«ng ngßi. TÝnh chÊt nhiÖt đới ẩm gió mùa S«ng ngßi nhiÒu níc, giµu phï sa.. Chế độ nớc theo mïa §Êt. Qu¸ tr×nh feralit lµ qu¸ tr×nh h×nh thành đất chủ yếu ë níc ta. Sinh vËt. - HÖ sinh th¸i rừng nhiệt đới ẩm giã mïa lµ c¶nh quan chñ yÕu cña níc ta. - Cã sù xuÊt hiÖn cña c¸c thµnh phần á nhiệt đới và ôn đới núi cao. Gi¶i thÝch Do nớc ta có lợng ma lớn trên địa hình phần lớn là đồi núi và bị cắt xẻ mạnh, sờn dốc - Ma nhiều làm sông có lợng chảy lớn. Hơn nữa, nớc ta lại nhận đợc một lợng nớc lớn từ lu vực ngoài l·nh thæ. - HÖ sè bµo mßn vµ tæng lîng c¸t bïn lín lµ hÖ qu¶ của quá trình xâm thực mạnh ở vùng đồi núi. - Ma theo mïa nªn lîng dßng ch¶y còng theo mïa. Mïa lò t¬ng øng víi mïa ma, mïa c¹n t¬ng øng víi mïa kh«. - Do ma nhiÒu nªn c¸c chÊt Bad¬ dÔ tan (Ca 2+, Mg3+, K+) bị rửa trôi làm đất chua, đồng thời có sự tÝch tô «xit s¾t (Fe2O3) vµ «xit nh«m (Al2O3) t¹o ra đất feralit (Fe - Al) đỏ vàng: - HiÖn tîng sinh hãa häc diÔn ra m¹nh mÏ, t¹o ra sự phân hủy mạnh mẽ mùn trong đất. - Bức xạ mặt trời và độ ẩm phong phú. Tơng quan nhiÖt - Èm thÊp. - Sù ph©n hãa cña khÝ hËu t¹o nªn sù ®a d¹ng thành phần sinh vật có nguồn gốc bản địa..

(32) Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 11 Bài 11 . THIÊN NHIÊN PHÂN HOÁ ĐA DẠNG I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: 1. Kiến thức -Trình bày đợc sửù phaõn hoaự thieõn nhieõn theo vú ủoọ laứ do sửù thay ủoồi khớ haọu từ Bắc vào Nam mà ranh giới là dãy núi Bạch Mã. -Tr×nh bµy sự phân hoá thiên nhiên theo kinh độ (Đông - Tây) trước hết do sự phân hoá địa hình và sự tác động kết hợp của địa hình với hoạt động của các luoàng gioù qua laõnh thoå. 2. Kó naêng - Đọc hiểu các trang bản đồ địa hình, khí hậu, đất, thực vật, động vật trong Atlat để hiểu các kiến thức nêu trong bài học. ' - Đọc biểu đồ khí hậu. - Biết liên hệ thực tế để thấy được sự thay đổi thiên nhiên từ Bắc vào Nam. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ hình thể Việt Nam. - Tranh aûnh, baêng hình veà caûnh quan thieân nhieân. . - Atlat Ñòa lí Vieät Nam. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Khụỷi ủoọng: GV : Tự nhiên VN có 4 đặc điểm chính , chúng ta đã đợc học 3 đặc điểm , hôm nay chúng ta học đặc điểm thứ 4. GV: Chúng ta thấy có sự phân hoá rõ nét về nhiệt độ không khí từ Bắc xuống nam từ thấp lên cao. Đó là một trong những biểu hiện của sự phân hoá đa dạng của thiên nhiên nước ta. Hoạt động của GV và HS. Noäi dung chính. Hoạt động l: Tìm hiểu sù ph©n hãa thiên nhieân phaàn phía Baéc vaø phía Nam laõnh thoå. Hình thức: C¸ nh©n. GV nªu c©u hái : Dùa vµo SGK vµ kiÕn thøc. 1. Thieân nhieân phaân hoùa theo Baéc Nam a ) Phần lãnh thổ phía Bắc ( từ dãy Bạch Mã trở ra ) b ) Phần lãnh thổ phía Bắc.

(33) đã học , cho biết khí hậu của phần lãnh thổ phÝa b¾c vµ phÝa nam cña níc ta kh¸c nhau nh thÕ nµo ?HS trao đổi, bổ sung cho nhau. GV tiếp tục hỏi : Sự khác nhau về khí hậu đã dÉn tíi sù kh¸c nhau vÒ c¶nh quan thiªn nhiªn cña phÇn l·nh thæ phÝa B¾c vµ phÝa Nam nh thÕ nµo ? Sau khi HS trình bày , GV tổng kết bằng cách lập bảng và lưu ý: Nguyên nhân chủ yếu làm cho TN nước ta phân hoá theo Bắc- Nam là sự thay đổi của khí hậu từ Bắc vào Nam mà ranh giới là dãy Bạch Mã. Ngoài ra còn do hình thể lãnh thổ kéo dài từ Bắc xuống Nam khoảng 150vĩ tuyến, do lượng bức xạ MT và cấu trúc địa hình của các vùng lãnh thổ. - Moät HS trình .Caùc HS khaùc nhaän xeùt boå sung. GV keát luaän . Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phân hoá thiên nhieân theo Ñoâng - Taây. Hình thức: C¸ nh©n. GV đặt câu hỏi : Dựa vào Atlát Địa lý VN vµ néi dung SGK , cho biÕt sù kh¸c nhau gi÷a 3 d¶i : vùng biển và thềm lục địa, vùng đồng bằng ven biển, vùng đồi núi. HS trả lời , GV tiếp tục hỏi : Sự thay đổi của địa hình ( Kết hợp ảnh hởng của hớng gió đã dẫn tới sự thay đổi về cảnh quan nh thế nào ? HS tr¶ lêi , Gv kªt luËn . GV hình thành sơ đồ sự phân hoá thiên nhiên theo Đông - Tây (xem sơ đồ phần phuï luïc).. ( từ dãy Bạch Mã trở vào ). 2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông - Taây (Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc).. IV. ĐÁNH GIÁ 1 . Nhận định không đúng với đặc điểm khí hậu của thiên nhiên phần phía Bắc lãnh thổ nước ta là: A: Toàn bộ miền Bắc có mùa đông lạnh kéo dài 3 tháng B. Về phía Nam số tháng lạnh giảm còn 1 đến 2 tháng, ở Huế chỉ có thời tiết laïnh. C Thời kì bắt đầu mùa mưa có xu hướng chậm dần về phía Nam. D. Taát caû caùc yù treân 2. Đặc điểm khí hậu của thiên nhiên phần phía Nam lãnh thổ nước ta là: A. Noùng quanh naêm, chia thaønh hai muøa möa vaø khoâ. B. Cĩ mùa đông lạnh, ảnh hưởng mạnh mẽ của gió mùa đông Bắc. C. Mang tính chất nhiệt đới gió mùa hải dương. D. Cả ý A và B đều đúng. V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP.

(34) VI. Phuï luïc Thông tin bảng 1 Đặc điểm. Phần lãnh thổ phía Bắc ( từ dãy Bạch Mã trở ra ) Thiên nhiên đặc trưng cho vùng khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, có mùa đông lạnh - Nền khí hậu là nhiệt đới : nhiệt độ tb năm trên 20o C - Do ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc nên có mùa đông lạnh - Biên độ nhiệt độ tb năm lớn. Phần lãnh thổ phía Nam ( từ dãy Bạch Mã trở vào ) Thiên nhiên mang sắc thái của Khái quát vùng khí hậu cận xích đạo gió mùa. - Nền khí hậu là khí hậu cận xích đạo : nóng quanh năm, nhiệt độ Khí hậu tb năm trên 25o C - Khí hậu chia thành 2 mùa: mưa và khô - Biên độ nhiệt độ tb năm nhỏ - Tiêu biểu là đới rừng nhiệt đới - Tiêu biểu là đới rừng cận xích Cảnh quan gió mùa . Thành phần loài nhiệt đạo gió mùa . Thành phần loài thiên nhiên đới chiếm ưu thế. chủ yếu thuộc xích đạo và nhiệt - Cảnh sắc thiên nhiên thay đổi đới. theo mùa nóng, lạnh. - Cảnh sắc thiên nhiên thay đổi theo mùa mưa, khô Thoâng tin phaûn hoài: bảng 2 Thieân nhieân phaân hoùa theo Ñoâng - Taây. Vuøng bieån vaø theàm luïc ñòa Theàm luïc ñòa phía Baéc vaø phía Nam đáy noâng, mở roäng, coù nhieàu đảo ven bờ. Theàm luïc ñòa NTB thu heïp, tieáp giaùp vuøng bieån nước sâu. Vùng đồng bằng ven bieån Đồng baèng ven bieån heïp, ngang, bò chia caét thaønh những đồng baèng nhoû. Đồng baèng chaâu thoå dieän tích roâng, coù baõi trieàu, thaáp, phaúng. Vùng đồi núi. Vuøng nuùi TB coù muøa ñoâng ngaén, khí haäu phaân hoùa theo độ cao. Vuøng caùnh cung ñoâng baéc coù muøa ñoâng đến sớm.. Taây Nguyeân söông ñoâng khoâ haïn vaø muøa haï.

(35) Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 12 Bài 12 . THIÊN NHIÊN PHÂN HOÁ ĐA DẠNG ( TT ) I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: 1 Kiến thức - Trình bày và giải thích đợc sửù phaõn hoaự thieõn nhieõn theo ủoọ cao. ẹaởc ủieồm veà khí hậu, các loại đất và các hệ sinh thái chính theo ba đai cao ở Việt Nam. - Trình bày được đặc điểm cơ bản của ba miền tự nhiên nước ta. 2. Kó naêng - Sử dụng bản đồ và kiến thức đã học để trình bày các đặc điểm của ba miền tự nhiên (về địa hình, khí hậu, sông ngòi, đất, sinh vật).. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam. - Atlat Ñòa lí Vieät Nam. - Bản đồ các miền địa lí tự nhiên Việt Nam. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Vào bài: Thiên nhiên nước ta không chỉ phân hoá theo chiều Bắc- Nam, theo Đông- Tây mà còn phân hoá theo độ cao. Và chính sự phân hoá thiên nhiên sâu sắc theo các chiều như vậy đã dẫn tới sự hình thành trên lãnh thổ nước ta các miền địa lí tự nhiên với các đặc điểm khác nhau. Hoạt động của GV và HS. Noäi dung chính. Hoạt động l: Tìm hiểu vỊ sù phân hoá cảnh quan theo độ cao. Hình thức: ( Nhãm nhá ). GV chia líp thµnh nhiÒu nhãm nhá vµ giao nhiÖm vô cho c¸c nhãm: H·y so s¸nh vÒ c¸c thµnh phÇn tù nhiên khí hậu, đất đai , sinh vật , giữa các đai ở nớc ta. Mçi nhãm ph©n tÝch mét thµnh phÇn tù nhiªn. GV ñaët caâu hoûi: - Nguyên nhân nào tạo nên sự phân hoá thiên nhiên theo độ cao? ( Do 3/4 lãnh thổ nước ta là đồi núi, ở địa hình đồi núi khí hậu có sự thay đổi rõ nét về nhiệt độï và độ ẩm theo độ cao.). - Sự phân hoá theo độ cao ởû nước ta biểu hiện rõ ở các thành phần tự nhiên nào? (Sự phân hoá theo độ cao ở nước ta biểu hiện rõ ởû thành phần sinh vật và thổ nhưỡng) 1 HS trả lời, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV chuẩn kiến thức. Hoạt động 3: Tìm hiểu đặc điểm ba miền địa lý tự nhiên. 3. Thieân nhieân phaân hoùa theo độ cao Cã 3 ®ai : ranh giíi c¸c ®ai ë MiÒn Nam cao h¬n MiÒn B¾c lµ do miền Nam có nhiệt độ cao h¬n. ( phụ lục ). 4. Các miền địa lí tự nhiên : (Phuï luïc).

(36) Hình thức: Nhóm. Bước 1: GV chia lớp thành ba nhóm, mỗi nhóm tìm hiểu các đặc điểm của một miền địa lí tự nhieân (Xem phieáu hoïc taäp phaàn phuï luïc). - Nhoùm 1: tìm hieåu ñaëc ñieåm mieàn Baéc vaø Ñoâng Baéc Baéc Boä. - Nhoùm 2: tìm hieåu ñaëc ñieåm mieàn Taây Baéc vaø Baéc Trung Boä - Nhoùm 3: Tìm hieåu ñaëc ñieåm mieàn Nam Ttung vaø Nam Boä. Bước 2: HS trong các nhóm trao đổi, đại diện nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán. Bước 3: GV nhận xét phần trình bày của HS và kết luận các ý đúng của mỗi nhóm. (Xem thoâng tin phaûn hoài phaàn phuï luïc). IV. ĐÁNH GIÁ 1. Nèi « ch÷ bªn tr¸i víi c¸c « bªn ph¶i sao cho phï hîp:. Giµu than, s¾t, thiÕc, vËt liÖu x©y dùng Cã c¸ d·y nói híng T©y B¾c - §«ng Nam MiÒn B¾c vµ §«ng B¾c - B¾c Bé Kho¸ng sn¶ chñ yÕu lµ Apatit, thiÕc, s¾t, cr«m §Þa h×nh nói thÊp, híng vßng cung MiÒn T©y B¾c vµ B¾c Trung Bé ảnh hởng mạnh nhất của gió mùa mùa đông b¾c Có cả 3 vành đai khí hậu theo độ cao 2) Khí hậu vùng đông bắc lạnh chủ yếu là do: A. §Þa h×nh cao. C. ChÞu ¶nh hëng trùc tiÕp cña giã biÓn thæi vµo. B. Tác động trực tiếp của gió mùa Đông D. Độ ẩm cao. B¾c. 2. Trình bày những đặc điểm phân hóa của thiên nhiên Việt Nam? 3. Theo em sự phân hóa này mang lại những mặt thuận lợi và khó khăn gì cho nền kinh nước ta? V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP Hoàn thành câu hỏi bài tập SGK VI. Phuï luïc THIÊN NHIÊN PHÂN HOÁ THEO ĐỘ CAO. Ñaëc ñieåm. Ranh giới. Khí haäu. Đai nhiệt đới gió mùa. Đai cận nhiệt đới gió muøa treân nuùi - Miền Bắc: có độ cao - Miền Bắc có độ cao trung bình dưới 600 - từ 600 - 700m đến 2600m 700m - Miền Nam có độ cao - Miền Nam có độ cao từ 900 – 1000m đến độ 900-1000m. cao 2600m.. Đai ôn đới gió muøa treân nuùi có độ cao từ 2600m trở lên (chỉ có ởû Hoàng Liên Sôn). Khí hậu nhiệt đới, mùa Khia hậu mát mẻ mưa Khí hậu có tính hạ nóng, độ ẩm từ khô nhiều hơn, độ ẩm tăng. chất ôn đới , mùa.

(37) đến ẩm ướt tuỳ nơi.. Đất. Thực vật. Đất phù sa và đất - Dưới thấp: đất feralít ferûalít vùng đồi núi - Trên cao: đất mùn - Rừng nhiệt đơi ẩm lá rộng thường xanh - Rừng nhiệt đới gió muøa.. haï maùt meû, muøa ñoâng laïnh Đất mùn thô. - Dưới thấp: rừng cận Thực vật ôn đới nhiệt đới lá rộngvà lá kim - Treân cao: xuaát hieän các loài cây ôn đới.. CÁC MIỀN ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN Teân mieàn Mieàn Baéc vaø Ñoâng Baéc Baéc Boä Phaïm vi Vùng đồi núi tả ngạn sông Hồng và đồng baèng soâng Hoàng Ñòa chaát Caáu truùc ñòa chaát quan hệ với Hoa Nam (TQ), địa hình tương đối ổ ñònh Taân kieán taïo naâng yeáu Ñòa hình Chủ yếu là đồi núi thấp. Độ cao trung bình 600m, có nhiều núi đá vôi, hướng núi vòng cung, đồng bằng mở rông, địa hình bờ biển ña daïng Khoáng Giàu khoáng sản: than, saûn saét, … Khí haäu Soâng ngoøi. Sinh vaät. Muøa ñoâng laïnh, muøa haï noùng möa nhieàu Daøy ñaëc chaûy theo hướng TBĐN và vòng cung Nhiệt đới và á nhiệt đới. Mieàn Taây Baéc Vaø Baéc Trung Boä Vùng núi hữu ngạn sông Hồng đến dãy Baïch Maõ Cấu trúc đại chất quan hệ với Vân Nam(TQ). Ñòa hình chöa oån ñònh, taân kieán taïo naâng maïnh Địa hình cao nhất nước vơí độ dốc lớn, hướpng chuû yeáu laø taây baéc – đông nam với các bề maët sôn nguyeân, cao nguyên, đồng bằng giữa núi Có đất hiếm, sắt, crôm, titan. Mieàn Nam Trung Boä vaø Nam Boä Từ 160B trở xuống.. Caùc khoâiù nuùi coå, caùc beà maët sôn nguyeân boùc moøn vaø caùc cao nguyeân badan Chuû yeáu laø cao nguyeân, sôn nguyeân Đồng bằng nam bộ thấp, phẳng và mở roäng. Dầu khí có trữ lượng lớn, bôxit ở Taây Nguyeân Phaân thaønh muøa möa vaø muøa khoâ Có độ dốc lớn, chảy Dày đặc theo hướng tây đông là chuû yeáu Nhiệt đới Nhiệt đới, cận xích đạo.

(38) Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 13. Baøi 13 THỰC HAØNH: ĐỌC BẢN ĐỒ ĐỊA HÌNH VAØ ĐIỀN VAØO LƯỢC ĐỒ TROÁNG MOÄT SOÁ DAÕY NUÙI VAØ ÑÆNH NUÙI. I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn. 1 Kiến thức - Xác định đợc vị trí một số dãy núi và dòng sông trên bản đồ Địa lý tự nhiên VN ( hoÆc ¸tlat ) 2. Kó naêng - Xác định và ghi đúng trên lược đồ : Các dãy núi Hoàng Liên Sơn, Trường Sơn Bắc, Trường Sơn Nam, Hoành Sơn, Bạch Mã; các cánh cung: Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều. Các cao nguyên đá vôi: Tà Phình, Sín Chải, Sơn La, Mộc Châu. Các cao nguyên ba dan: Đắk Lắk, Plây Ku, Mơ Nông, Di Linh. Đỉnh II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ Hình thể Việt Nam - Atlat Ñòa lí Vieät Nam. - Bản đồ trống. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Mở bài: GV nêu yêu cầu của bài thực hành: - Xác định vị trí các dãy núi, đỉnh núi và dòng sông trên bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam (hoặc Atlat Địa lí Việt Nam). - Điền vào lược đồ Việt Nam các cánh cung, các dãy núi, một số đỉnh núi. Hoạt động l: Xác định vị trí các dãy núi, cao nguyên , c¸c dßng s«ng trên bản đồ. ( Bµi tËp 1) Hình thức: Cá nhân. ' Bước 1: GV đặt câu hỏi: Xác định trên bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam hoặc Atlat Ñòa lí Vieät Nam) vò trí: - Các dãy núi Hoàng Liên Sơn, Sông Mã, Hoành Sơn; - Các cao nguyên đá vôi: Tà Phình - Sìn Chải - Sơn La -Mộc Châu. - Caùc caùnh cung: Soâng Gaâm, Ngaân Sôn, Baéc Sôn, Ñoâng Trieàu. - Caùc cao nguyeân: Laâm Vieân, Di Linh. - C¸c dßng s«ng - Các đỉnh núi Bước 2: Hai HS cùng bàn trao đổi để tìm vi trí các dãy núi, cao nguyên trong Atlat Ñòa lí Vieät Nam. Bước 3: GV yêu cầu một số HS lên chỉ trên bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam treo tường các dãy núi và cao nguyên nước ta. Hoạt động 2 : Điền vào lược đồ các cánh cung, các dãy núi, các đỉnh núi ( Bµi tËp 2). Hình thức: Cá nhân. Bước 1: Ba HS lên bảng dán các cánh cung, các dãy núi, các đỉnh núi lên bản đồ trống..

(39) Bước 2: Các HS khác nhận xét phần bài làm của bạn. GV đánh giá. Bước 3: HS vẽ vào lược đồ trống Việt Nam đã chuẩn bị sẵn. IV. ĐÁNH GIÁ GV biểu dương những bài làm tốt, rút kinh nghiệm những lỗi cần sửa chữa. V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 14.

(40) VẤN ĐỀ SỬ DỤNG VAØ BẢO VỆ TỰ NHIÊN. Bài 14. SỬ DỤNG VAØ BẢO VỆ TAØI NGUYÊN THIÊN NHIÊN I. MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau bài học, HV cần đạt: 1. Về kiến thức - Nhận biết được tình trạng suy giảm tài nguyên rừng và suy giảm đa dạng sinh học ở nước ta. Nêu được nguyên nhân, hậu quả của tình trạng suy giảm tài nguyên rừng và suy giảm đa dạng sinh học, các biện pháp bảo vệ rừng, và bảo vệ đa dạng sinh học. - Trình bày được hiện trạng sử dụng tài nguyên đất, tình trạng suy thoái tài nguyên đất ở nước ta và các biện pháp bảo vệ. - Nêu được vấn đề sử dụng và bảo vệ một số tài nguyên khác. 2. Về kĩ năng - Phân tích các bảng số liệu để nhận xét sự biến động tài nguyên rừng và suy giảm số lượng loài động, thực vật ở nước ta. - Phân tích tranh ảnh về hiện tượng suy thoái rừng, suy thoái đất... 3. Về thái độ Có ý thức sử dụng hợp lí và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC - Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam. - Tranh ảnh về hiện tượng suy thoái rừng, suy thoái đất; chặt phá, đốt rừng; hậu quả của mất rừng; ô nhiễm nguồn nước... - Hình ảnh về các loài chim, thú quý hiếm cần bảo vệ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: MB: Việt Nam là nước có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú; tuy nhiên do nhiều nguyên nhân mà các nguồn tài nguyên này đang bị giảm sút, suy thoái, một số ở trong tình trạng báo động . Vì vậy , cần có những biện pháp để bảo vệ các nguồn tài nguyên của đất nước. Tất cả các vấn đề trên sẽ được đề cập trong bài học hoâm nay. Hoạt động của GV và HS .. Noäi dung chính. Hoạt động l: T×m hiĨu hiƯn tr¹ng sư dơng vµ b¶o vÖ tµi nguyªn sinh vËt ( Nhãm ) GV chia líp thµnh nhiÒu nhãm , mçi nhãm hoµn thµnh mét trong c¸c nhiÖm vô sau: + Nhãm 1,2 : T×m hiÓu vÒ tµi nguyªn rõng - Ph©n tÝch b¶ng 14.1 SGK , t×m hiÓu sù suy gi¶m tµi nguyªn rõng, nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p b¶o vÖ. + Nhãm 3,4 : T×m hiÓu sù ®a d¹ng sinh häc - Ph©n tÝch b¶ng 14.2 SGK , t×m hiÓu sù ®a d¹ng vµ sù suy gi¶m ®a d¹ng sinh häc. Nªu nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p b¶o vÖ. Đại diện HS trình bày trước lớp, các HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV nhaän xeùt phaàn. 1. Sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh vaät: a. Tài nguyên rừng * Sùùự suy giảm tài nguyên rừng và hiện trạng rừng. - Trong mét thêi gian dµi ( 1943- 1983 ) tổng diện tích rừng và độ che phủ rừng gi¶m sót nhanh. - Từ năm 1983 đến nay tổng diện tích rõng t¨ng dÇn lªn; tuy nhiªn , tµi nguyªn rõng vÉn bÞ suy tho¸i v× chÊt lîng rõng cha phôc håi , phÇn lín rõng non vµ rõng giµ...

(41) trình bày của HS và bổ sung kiến thức.. Hoạt động 2 : Tìm hiểu về việc sử dụng và bảo vệ tài nguyên đất ( C¶ líp ) - GV yêu cầu HS đọc khổ đầu SGK nêu những biểu hiện của tình trạng suy thoái đất ë níc ta. - GV nªu c¸c biÓu hiÖn kh¸c cña t×nh tr¹ng suy thoái , các loại đất cần đợc cải tạo , yêu cầu cần quản lý sử dụng hợp lý đất ở miền đồi núi và miền đồng bằng.. * Bieọn phaựp baỷo veọ rửứng: Nhà nớc đã có nhiều quy định về nguyên tắc quản lí, sö dông vµ ph¸t triÓn c¶ 3 lo¹i rõng: rõng phòng hộ, rừng đặc dụng và rừng sản xuÊt. b. Ña daïng sinh hoïc * Sự suy giảm đa dạng sinh học - Tµi nguyªn sinh vËt níc ta cã tÝnh ®a d¹ng cao, nhng ®ang bÞ suy gi¶m. - Sù suy gi¶m tÝnh ®a d¹ng sinh häc thÓ hiÖn ë sù suy gi¶m sè lîng thµnh phÇn loµi, c¸c kiÓu hÖ sinh th¸i vµ nguån gen quý hiÕm . * Bieân phaùp baûo veä: + Xây dựng hệ thống vườn quốc gia và khu baûo toàn thieân nhieân + Ban hành Sách đỏ + Qui định khai thác gỗ, động vật, thủy haûi saûn. 2. Sử dụng và bảo vệ tài nguyên đất a) Hiện trạng sử dụng đất: - Hiện trạng sử dụng tài nguyên đất (năm 2005): + Đất có rừng: khoảng 12,7 triệu ha. + Đất nông nghiệp: 9,4 triệu ha. + Đất chưa sử dụng: 5,35 triệu ha, chủ yếu là đất đồi núi bị thoái hoá nặng (5 triệu ha). - Diện tích đất bị suy thoái rất lớn, khoảng 9,3 triệu ha đất bị đe dọa hoang mạc hóa ( 28% diện tích đất đai). - Những năm gần đây diện tích đất trống đồi núi trọc giảm mạnh( do bảo vệ rừng và trồng thêm rừng ) nhưng diện tích đất bị suy thoái còn rất lớn. b) Bieän phaùp: - Đối với vùng núi: hạn chế xói mòn đất, cải tạo đất hoang, đồi núi trọc. - Đối với vùng đồng bằng: quản lí chặt chẽ việc sử dụng đất, có kế hoạch mở rộng diện tích đất nông nghiệp.. Hoạt động 3: Tìm hiểu tình hình sử dụng và bảo vệ các tài nguyên khác ở nước ta. 3. Sử dụng và bảo vệ các tài nguyên khaùc: (Phuï luïc) Hình thức: Cả lớp GV keû baûng (xem phieáu hoïc taäp 3 phaàn phụ lục) và hướng dẫn HS cùng trao đổi trên cơ sở câu hỏi:.

(42) - Hãy nêu tình hình sử dụng và bảo vệ tài nguyên nước ở nước ta. Giải thích nguyên nhân làm ô nhiễm môi trường nước - Hãy nêu tình hình sử dụng và bảo vệ tài nguyên khoáng sản, tài nguyên du lịch ở nước ta: - Tại sao cần phải đẩy mạnh phát triển du lòch sinh thaùi? IV. ĐÁNH GIÁ Khoanh tròn ý em cho là đúng Câu 1 . Diện tích rừng tăng lên nhưng tài nguyên rừng vẫn bị suy thoái vì : A. Rừng giàu chỉ còn rất ít B. Phần lớn là rừng non mới trồng và rừng trồng chưa khai thác được. C. 70% điện tích là rừng nghèo. 1 D. Chất lượng rừng chưa thể phục hồi. Câu 2. Từ năm 1983 đến nay tổng diện tích rừng và độ che phủ rừng của nước ta đang tăng lên nhờ áp dụng tổng hợp các biện pháp: A.Trồng cây gây rừng, phủ xanh đồi trọc B. Trồng thêm rừng, đóng cửa rừng, bảo vệ rừng C. Bảo vệ rừng, khai thác hợp lí, trồng thêm rừng(*) D. Giao đất, giao rừng, đến từng hộ nông dân. Câu 3. Sự suy giảm tài nguyên rừng hiện nay ở nước ta được hiểu: A. Diện tích rừng tự nhiên giảm sút nhanh B. Sự suy thoái về chất lượng rừng (*) C. Diện tích rừng trồng thêm không đủ bù diện tích rừng bị phá đi D. Khai thác rừng bừa bãi để lấy đất trồng cây công nghiệp, khai thác gỗ. Câu 4. Sự suy giảm đa dạng sinh học ở nước ta hiện nay thể hiện ở : A. Số lượng loài động vật, thực vật bị mất dần và số lượng loài có nguy cơ tuyệt chủng (*) B. Diện tích rừng giảm sút, số lượng động vật hoang dã giảm theo C. Do khai thác, săn bắn bừa bãi D. Nhà nước ta ban hành sách Đỏ để bảo vệ các loài động, thực vật quí hiếm. V.HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP Liên hệ thực tế bản thân đối với việc sử dụng và bảo vệ tài nguyên của em trong đời sống hàng ngày. VI. Phuï luïc. Taøi nguyeân Nước. Tình hình sử dụng Caùc bieän phaùp baûo veä - Tình trạng thưà nước gây lũ lụt vào Sử dụng hiệu quả và tiết mùa mưa và thiếu nước gây hạn hán kiệm, đảm bảo cân bằng vaøo muøa khoâ. nguồn nước - Mức độ ô nhiễm môi trường nước ngaøy caøng taêng.. Khoáng sản. Nước ta có nhiều mỏ KS nhưng phần Quản lí chặt chẽ việc khai.

(43) nhieàu laø moû nhoû, phaân taùn neân khoù thaùc, traùnh laõng phí quaûn lí Du lòch Ô nhiễm môi trường xảy ra ở nhiều Bảo tồn, tôn tạo các giá trị ñieåm du lòch laøm caûnh quan du lòch dò taøi nguyeân du lòch suy thoái Taøi nguyeân Khia thác , sử dụng hợp lí và khaùc ( khí bền vững. haäu, bieån..) VI/ Phụ lục : 30 vườn quốc gia:. TT 01 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15. Tên vườn QG Ba Bể Ba Vì Bạch Mã Bái Tử Long Bến En Cát Bà Cúc Phương Hoàng Liên Phong Nha-Kẻ Bàng Tam Đảo Vũ Quang Xuân Sơn Xuân Thuỷ Pù Mát Mũi Cà Mau. thuộc tỉnh Bắc Kạn Hà Tây Thừa Thiên Quảng Ninh Thanh Hoá Hải Phòng Hoà Bình Lào Cai Quảng Bình Vĩnh Phúc Hà Tĩnh Phú Thọ Nam Định Nghệ An Cà Mau. Tt 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30. Tên vườn QG Bù Gia Mập Cát Tiên Côn Đảo Chư Mom Rây Chư Yang Sing Kon Ka Kinh Lò Gò Xa Mat Núi Chúa Phú Quốc Tràm Chim U Minh Thượng YokĐôn Bi Doup- Núi Bà Phước Bình U Minh Hạ. thuộc tỉnh Bình Phước Đồng Nai Bà Rịa Kon Tum Đăc Lắc Gia Lai Tây Ninh Ninh Thuận Kiên Giang Đồng Tháp Kiên Giang Đắc Lắc Lâm Đồng Ninh Thuận Cà Mau.

(44) Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 15 BAØI 15. BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VAØ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: 1. Kiến thức - Nêu đợc những vấn đề quan trọng nhất trong baơ vệ môi trờng ở nớc ta : tình trạng mất cân bằng sinh thái và ôâ nhiễm môi trường (nước, không khí, đất). - Trình bày đợc hoaùt ủoọng, hậu quả và biện pháp phòng chống moọt soỏ loaùi thieõn tai chủ yếu (bão,ngập lụt lũ quét, hạn hán, động đất) thường xuyên gây tác hại đến đời sống kinh tếở nước ta. - Biết được nội dung chiến lược Quốc gia về bảo vệ tài nguyên và mới trường. 2. Kỹ năng: - Tìm hiểu, quan sát, thu thập tài liệu, tranh ảnh về môi trường 3.Thái độ : - Có việc làm đúng đắn cụ thể tham gia bảo vệ môi trường, đấu tranh chống lại những hoạt động tiêu cực làm ảnh hưởng đến môi trường. II PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Hình ảnh về suy thoái tài nguyên, phá huỷ cảnh quan thiên nhiên và ô nhiễm môi trường. - Atlat Ñòa lí Vieät Nam. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Mở bài: GV: Các loại hình thiên tai như bão, lũ lụt, hạn hán, động đất, cháy rừng là những mối đe doạ thường trực đối với môi trường và cuộc sống người Việt Nam, vì vậy chúng ta cần phải chuẩn bị sẵn sàng và đối phó hiệu quả thiên tai. Hoạt động của GV và HS . Hoạt động l: Tìm hiểu về t×nh tr¹ng mÊt c©n b»ng sinh th¸i m«i trêng , « nhiÔm m«i trêng .( c¸ nh©n ) GV đặt câu hỏi: Đọc SGK mục 1 vµ môc 3 , h·y nªu t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i trêng, mÊt c©n b»ng sinh th¸i m«i trêng. Tr¶ lêi c©u hái 1,2 SGK. Noäi dung chính. 1.Bảo vệ môi trường: Có 2 vấn đề Môi trường đáng quan tâm ở nước ta hiện nay: - Tình traïng maát caân baèng sinh thaùi moâi trường làm gia tăng bão, lũ lụt, hạn hán và các hiện tượng biến đổi bất thường về thời tieát , khí haäu… Một số HS trả lời, HS khác nhận xét, - Tình trạng ô nhiễm môi trường: bổ sung. GV nhận xét phần trình bày + Ô nhiễm môi trường nước. của HS và bổ sung kiến thức. + OÂ nhieãm khoâng khí. + Ô nhiễm đất. Các vấn đề khác như: khai thác, sử dụng tiết kiệm nguyên khoáng sản, sử dụng hợp lí các vùng cửa sông, biển để tránh làm hỏng vẻ đẹp của cảnh quan thiên nhiên có Hoạt động 2: Tìm hiểu vỊ mét sè ý nghĩa du lịch.

(45) thiªn tai chñ yÕu ë níc ta vµ c¸c biÖn ph¸p phßmg chèng.( Nhãm nhá ) . GV chia líp thµnh nhiÒu nhãm ( mçi bµn lµ mét nhãm ) . Mçi nhãm t×m hiÓu về một loại thiên tai ( hoạt động , hậu qu¶ ) vµ c¸c biÖn ph¸p phßng chèng. HS cùng bàn trao đổi để trả lời câu hoûi. HS đại diện trình bày trước lớp, các HS khaùc nhaän xeùt, boå sung. GV nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa HS và chuẩn kiến thức. ( Xem th«ng tin phÇn phô lôc ) Hoạt động 3: tìm hiểu chiến lược quoác gia veà baûo veä taøi nguyeân vaø moâi trường.. 2. Moät soá thieân tai chuû yeáu vaø bieän phaùp phoøng choáng ( Phần phụ lục ) - Bão : → mưa lớn,lũ quét, ngập lụt → phòng tránh - Ngập lụt : → thiệt hại mùa màng, người và nhà cửa → công trình thoát lũ, xây dựng hồ chứa nước, di dời. - Lũ quét : → thiệt hại lớn → quy hoạch các điểm dân cư, trồng rừng. -Hạn hán : → thiệt hại mùa màng, gia súc, rừng và ảnh hưởng đời sống sinh hoạt →thuỷ lợi . -Các thiên tai khác : Động đất, lốc, mưa đá, sương muối.. 3. ChiÕn lîc quèc gia vÒ b¶o vÖ tµi nguyªn vµ m«i trêng. Mục đích : nhằm đảm bảo sự bảo vệ đi đôi víi ph¸t triÓn bÒn v÷ng. - Duy trì môi trường sống và các quá trình sinh thái chủ yếu - Bảo vệ các vốn gen - Đảm bảo việc sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên - Đảm bảo chất lượng môi trường phù hợp với yêu cầu đời sống - Phấn đấu ổn định dân số ở mức cân bằng với nguồn tài nguyên thiên nhiên .. IV. ĐÁNH GIÁ . Khoanh tròn ý em cho là đúng C©u 1: Mét trong nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n nµo lµm cho giíi sinh vËt níc ta cã tÝnh ®a d¹ng cao lµ: A. Khí hậu nhiệt đới gió mùa. B. Nớc ta nằm trên đờng di lu và di c của nhiều loài động thực vật. C. §Þa h×nh ®a d¹ng, ph©n hãa phøc t¹p. D. Có nhiều loại đất. C©u 2: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, diÖn tÝch rõng níc ta cã xu híng: A. T¨ng vÒ diÖn tÝch nhng vÉn suy tho¸i vÒ chÊt lîng. B. Gi¶m vÒ diÖn tÝch nhng t¨ng vÒ chÊt lîng. C. Gi¶m c¶ vÒ diÖn tÝch vµ chÊt lîng. D, Không biến động. Câu 3: Để đảm bảo vai trò của rừng đối với việc bảo vệ môi trờng, theo quy hoạch phải nâng cao độ che phủ rừng nớc ta lên: A. 30 - 35% C. 45 - 50% B. 40 - 45% D. 50 - 55% C©u 4: Vên quèc gia nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ khu dù tr÷ sinh quyÓn thÕ giíi? A. C¸t Bµ C. Xu©n Thñy B. Cóc ph¬ng D. C¸t Tiªn Câu 5: 70% tổng số cơn bão ở Việt Nam xảy ra vào các tháng: A. 5, 6, 7. C. 8, 9, 10. B. 6 , 7 , 8 . D. 1 0 , 1 1 , 1 2 . Câu 6 :. Mùa bão ở nước ta:.

(46) A. Chậm dần từ Nam ra Bắc. B. Chậm dần từ Bắc vào Nam. V. Hoạt động nối tiếp Tìm hiểu luật bảo vệ môi trường VI. Phô lôc:. C. Diễn ra đồng đều ở mọi nơi. D. Có sự khác nhau ở các vùøng.. Mét sè thiªn tai chñ yÐu vµ biÖn ph¸p phßng chèng Thiªn tai B·o. NgËp lôt. Lò quÐt. H¹n h¸n. Động đất Lèc, ma đá, sơng muèi. Hoạt động - Mùa bão từ tháng VI đến th¸ng XI, chËm dÇn tõ B¾c vµo Nam - Trung b×nh mçi n¨m cã tõ 3-4 c¬n b·o §ång b»ng B¾c Bé vµ Nam Bé thêng bÞ vµo mïa h¹, MiÒn Trung vµo th¸ng IX- X. Thêng x¶y ra khi cã ma lën nh÷ng lu vùc s«ng suèi miÒn nói, ë miÒn B¾c vµo c¸c th¸ng VI-X , ë miÒn trung vµo c¸c th¸ng X-XII. HËu qu¶ - G©y t¸c h¹i lín cho sản xuất và đời sèng, nhÊt lµ vïng ven biÓn, do cã giã m¹nh vµ ma lín NgËp óng c¸c vïng đồng bằng, nhất là đồng bằng Bắc Bộ, g©y hËu qu¶ nghiªm träng cho vô hÌ thu... Lµ thiªn tai bÊt thêng vµ g©y hËu qu¶ rÊt nghiªm träng, cuèn tr«i nhµ cöa .... DiÔn ra trong mïa kh«. MiÒn G©y ch¸y rõng, Nam kÐo dµi vµ khèc liÖt h¬n thiÖt h¹i cho mïa miÒn B¾c mµng, ¶nh hëng tíi sinh hoạt và đời sèng. DiÔn ra nhiÒu n¬i nhng m¹nh Lµ thiªn tai bÊt thnhÊt lµ ë T©y B¾c Vµ §«ng êng , g©y hËu qu¶ B¾c cùc kú nghiªm träng X¶y ra thêng xuyªn nhng G©y t¸c h¹i lín cho mang tính địa phơng đời sống và sản xuÊt. C¸ch phßng chèng Dù b¸o chÝnh x¸c vµ c¸c biÖn ph¸p phßng chèng X©y dùng vµ cñng cè c¸c c«ng tr×nh tiªu níc , tho¸t lò. Riªng Nam Bé cßn cÇn ng¨n thñy triÒu Quy ho¹ch c¸c ®iÓm d©n c xa vïng cã lò quÐt.Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ dßng ch¶y mặt và xói mòn đất X©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh thñy lîi hîp lý Khã dù b¸o nªn khã phßng tr¸nh. Gia cè c¸c c«ng tr×nh x©y dùng Chủ động hạn chế t¸c h¹i. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 16. §Þa lý d©n c Bài 16. ĐẶC ĐIỂM DÂN SỐ VAØ PHÂN BỐ DÂN CƯ NƯỚC TA I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC 1 Kiến thức - Phân tích được những đặc điểm cơ bản của dân số và phân bố dân nước ta. - Phân tích được nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng dân số và hậu quả của sự gia tăng dân số, phân bố. dân cư không đều. - Biết được những chiến lược phát triển dân số và sử dụng hợp lí nguồn lao động. 2. Kó naêng - Phân tích được các bảng số liệu thống kê, biểu đồ về dân số Việt Nam.

(47) - Sử dụng bản đồ Dân cư, dân tộc và Át lát ĐLVN để nhận biết và trình bày đặc điểm dân số 3. Thái độ: Có nhận thức đúng đắn về vấn đề dân số, ủng hộ, tuyên truyền chính sách dân số cuûa quoác gia vaø ñòa phöông. II PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bảng số liệu 15 nước đông dân nhất thế giới. - Bản đồ phân bố dân cư Việt Nam . - Atl¸t §Þa lý VN III HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Mở bài: GV nói: Dân cư và lao động là một trong những nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội của Đất nước. Lớp 9 các em đã học về địa lý dân cư Việt Nam. Ai có thể cho biết dân số và phân bố dân cư nước ta có đặc điểm gì. GV goi một vài Hs trả lời rồi tóm tắt ý chính và nói: Để hiểu rõ hơn về các vấn đề này, chúng ta cùng tìm hiểu trong baøi hoïc hoâm nay. Hoạt động của GV và HS Noäi dung chính Hoạt động l: Chứng minh Việt Nam là nước 1. Đông dân, có nhiều thành phần ñoâng daân, coù nhieàu thaønh phaàn daân toäc (Theo daân toäc: caëp). * Ñoâng daân: - Bíc 1 :GV đặt câu hỏi: đọc SGK mục - Theo thống kê, DS nước ta là 1,bảng số liệu về 15 quốc gia có dân số đông 84156 nghỡn ngửụứi (naờm 2006), nhÊt TG, Atl¸t §Þa lý VN ( trang 11,12 ) , kết đứng thứ 3 ĐNA, thứ 13 thế giới. hợp kiến thức đã học,tr¶ lêi c©u hái : T¹i sao - Đánh giá: Nguồn lao động dồi dào có thể nói Việt Nam là một nớc đông dân, vaứ thũ trửụứng tieõu thuù roọng lụựn. nhiÒu thµnh phÇn d©n téc?Ph©n tÝch nh÷ng thuận lợi và khó khăn do đặc điểm này mang - Khoự khaờn: phaựt trieồn KT, giaỷi l¹i. quyeát vieäc laøm... - Bíc 2 : GV híng dÉn HS nhËn xÐt thø h¹ng * Nhieàu thaønh phaàn daân toäc: của 15 cờng quốc dân số đông thế giới ; quan sát biểu đồ dân số VN qua một số năm , sự - Coự 54 daõn toọc, daõn toọc Kinh chieỏm ph©n bè c¸c d©n téc ë VN th«ng qua Atl¸t §Þa 86,2%, coøn laïi laø caùc daân toäc ít lý VN ( trang dân c , dân tộc) để trả lời câu hỏi người. đặt ra. - Bớc 3 : GV yêu cầu đại diện 2,3 cặp trình bày, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV nhận xét - Thuận lợi: đa dạng về bản sắc văn phần trình bày của HS và bổ sung kiến thức. hoá và truyền thống dân tộc. - Khó khăn: sự phát triển không Hoạt động 2: Chứng minh dân số nước ta đều về trình độ và mức sống giữa coøn taêng nhanh, cô caáu daân soá treû . ( C¸ nh©n caùc daân toäc. hoÆc cÆp ). 2. Daân soá coøn taêng nhanh, cô caáu - Bửụực 1: GV yêu cầu HS đọc mục 2 ,phân tích daõn soỏ treỷ: H 6.1, bảng 6.1 SGK để rút ra nhận xét về tỷ lệ gia t¨ng d©n sè níc ta qua c¸c giai ®o¹n ; sù a. Daân soá coøn taêng nhanh: moãi naêm thay đổi cơ cấu dân số giữa năm 1990 và 2005. taờng hụn 1 trieọu ngửụứi. Từ đó nêu hậu qủa của việc gia tăng dân số - Tổ leọ gia taờng daõn soỏ tửù nhieõn nhanh, c¬ cÊu d©n sè trÎ mang l¹i. m, song vÉn cßn cao so víi møc - Bước 2: HS trao đổi, đại diện các nhóm giả trung b×nh thÕ giíi vµ c¸c níc ph¸t trình baøy, caùc nhoùm khaùc boå sung yù kieán triÓn..

(48) -Bước 3: GV nhận xét phần trình bày của HS, - Hậu quả của sự gia tăng dân số : vµ chuÈn kiÕn thøc. tạo nên sức ép lớn về nhiều mặt : đến tài nguyên ,môi trờng ( cạn kiệt tµi nguyªn, suy gi¶m m«i trêng...); phát triển kinh tế ( tốc độ, lãnh thổ kinh tÕ...); chÊt lîng cuéc sèng ( thu nhËp, y tÕ , v¨n hãa, gi¸o dôc ...). b. Cô caáu daân soá treû - Tỷ lệ ngời trong độ tuổi và dới độ tuổi lao động cao , tỉ lệ ngời trên độ tuổi lao động thấp. => Thuận lợi: Nguồn lao động đồi Hoạt động 3: Tìm hiểu vỊ sù ph©n bè d©n c n- dào, năng động, sáng tạo. íc ta ( Nhãm ) Khoù khaên saép xeáp vieäc laøm. - Bíc 1 : GV chia HS thµnh c¸c nhãm th¶o luËn chung một nội dung yêu cầu : Dựa vào lợc đồ 3. Phaõn boỏ daõn cử chửa hụùp lớ ph©n bè d©n c h×nh 16.2 vµ kiÕn thøc SGK h·y - Dân cư phân bố không đều trình bày đặc điểm phân bố dân c nớc ta theo + ẹoàng baống taọp trung 75% daõn soỏ. dµn ý sau : (VD: Đồng bằng sông Hồng mật độ - D©n c níc ta ph©n bè.................... + Giữa đồng bằng và trung du, miền 1225 ngửụứi/km2); mieàn nuựi chieỏm nói............................................... 25% daân soá (Vuøng Taây Baéc 69 + Gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n.......... - HËu qu¶............................................ người/km2) - BiÖn ph¸p kh¾c phôc........................ - Bớc 2 : GV cho HS đọc SGK, phân tích bản + Noõng thoõn chieỏm 73, 1% daõn soỏ, đồ trang 11 Atlát , cùng trao đổi , thảo luận và thaứnh thũ chieỏm 26,9% daõn soỏ. hoµn thiÖn mÉu theo gîi ý trªn. - Bíc 3 : §¹i diƯn c¸c nhãm tr×nh bµy, c¸c - Hậu quả: sử dụng lao động lãng nhãm kh¸c bæ sung , GV chuÈn kiÕn thøc. phí, nơi thừa, nơi thiếu; khai thác Hoạt động 4 : Tìm hiểu về Chiến lợc phát TNTN khoự khaờn. triÓn d©n sè vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lao - Giaûi phaùp: phaân boá laïi daân cö vaø động và tài nguyên nớc ta ( Cả lớp ) GV cho HS đọc SGK và tự tìm hiểu, sau đó lao ủoọng treõn phaùm vi caỷ nửụực. tæng kÕt : D©n c lu«n lµ nguån lùc quan träng trong phát triển KT-XH đất nớc , làm thế nào để sử dụng có hiệu quả nguồn lực dân số kh«ng chØ lµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp chÝnh quyỊn mµ cßn lµ tr¸ch nhiƯm cđa mçi c«ng 4. Chiến lược phát triển dân số d©n ViÖt Nam. hợp lí và sử dụng có hiệu nguồn lao động nước ta: HS đọc ( SGK ) để tìm hiểu IV. ĐÁNH GIÁ 1 Trắc nghiệm Câu 1: Ý nào không phải là khó khăn do dân số đông gây ra ở nước ta ? A. Lực lượng lao động dồi dào, thị trường tiêu thụ lớn B. Trở ngại lớn cho phát triển kinh tế. C. Việc làm không đáp ứng nhu cầu. D. Khó khăn trong việc nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. C©u 2: Bïng næ d©n sè ë níc ta x¶y ra vµo thêi gian nµo? A. Suèt thÕ kØ XX C. Gi÷a thÕ kØ XX. B. Nöa ®Çu thÕ kØ XX D. Nöa cuèi thÕ kØ XX. C©u 3: Do kÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch kÕ ho¹ch hãa d©n sè vµ kÕ ho¹ch hóa gia đình nên mức gia tăng dân số ở nớc ta: A. §· gi¶m nhng cßn chËm. C. Gi¶m rÊt nhanh. B. Giảm nhanh nhng cha ổn định. D. Giảm nhanh và dần dần ổn định. Câu 4: Vùng có mật độ dân số cao nhất nớc ta là:.

(49) A. §ång b»ng s«ng Hång. B. Duyªn h¶i Nam Trung Bé. V. Hoạt động nối tiếP. C. §«ng Nam Bé. D. §ång b»ng s«ng Cöu Long.. VI. Phô lôc: §Æc ®iÓm d©n sè vµ ph©n bè d©n c níc ta D©n sè cßn t¨ng nhanh, c¬ cÊu d©n sè trÎ. KiÒm chÕ tốc độ t¨ng d©n sè. XuÊt khÈu lao động. §«ng d©n, cã nhiÒu thµnh phÇn d©n téc. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë miÒn nói vµ n«ng th«n. Ph©n bè d©n c cha hîp lÝ. ChuyÓn dÞch c¬ c¸u d©n sè n«ng th«n vµ thµnh thÞ. Ph©n bè l¹i d©n c gi÷a c¸c vïng. Chiến lợc phát triển dân số và sử dụng có hiệu quả nguồn lao động và tài nguyên nớc ta. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 17 Baứi 17-18 . LAO ẹOÄNG VAỉ VLEÄC LAỉM . đô thị hoá I. MUÏC TIEÂU 1 Kiến thức - Trình bày được một số đặc điểm của nguồn lao động và việc sử dung lao động ở nước ta. - Hiểu được việc làm đang là vấn đề kinh tế- xã hội lớn của nước ta và hướng giải quyết. - Trình bày đợc một số đặc điểm của đô thị hóa ở nớc ta. Biết đợc sự phân bố mạng lới đô thị ở nớc ta. - Nhận biết được ảnh hưởng của đô thị hóa đến sự phát triển kinh tế - xã hội nước ta. 2. Kó naêng . - Phaân tích caùc baûng soá lieäu. Biểu đồ - Sử dụng bản đồ và Át lát ĐLVN để nhận xét mạng lưới các đô thị lớn. - Xác lập mối quan hệ giữa dân số, lao động và việc làm. - Vẽ và phân tích biểu đò, số liệu thống kê về tình hình đô thị hóa ở VN. 3. Thái độ: - Quyết tâm học tập để trở thành người lao động có chuyên môn nghiệp vụ. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Các bảng số liệu về lao động và nguồn lao động qua các năm ởû nước ta. III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Mở bài: GV hỏi: Dân số nước ta có những đặc điểm gì? HS trả lời. GV nói: Dân số đông và tăng nhanh đã tạo cho nước ta có nguồn lao động dồi dào. Vậy nguồn lao động của nước ta có những mặt mạnh và hạn chế nào? Bài mới.

(50) Hoạt động của GV và HS. Noäi dung chính. Hoạt động l: Tìm hiểu về nguồn lao động của nước ta (HS làm việc theo cặp hoặc c¶ líp ) - Bước 1: HS dựa vào SGK, bảng 17. 1 vốn hiểu biết, nêu những mặt mạnh và hạn chế của nguồn lao động nước ta - Bước 2: HS trình bày, GV giúp HS chuẩn kiến thức, đặc biệt trong sản xuất nông, laâm, ngö nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp.. I . Nguồn lao động 1. Maët maïnh: + Nguồn lao động rất dồi dào 42,53 triệu người, chiếm 151,2% dân số (naêm 2005) . + Moãi naêm taêng theâm treân 1trieäu lao động. + Người lao động cần cù, sáng taïo coù kinh nghieäm saûn xuaát phong phuù. + Chất lượng lao động ngày càng nâng leân. 2. Haïn cheá - Nhiều lao động chưa qua đào tạo ( lao động phổ thông còn chiếm tỉ lệ cao ) - Lực lượng lao động có trình độ cao coøn ít. II . Cơ cấu lao động. Vấn đề việc làm vµ híng gi¶i quyÕt viÖc lµm 1. Cơ cấu lao động a) Cơ cấu lao động theo ngành kinh tế - Lao động trong ngành nông, lâm, ngư nghieäp chieám tæ troïng cao nhaát. - Xu hướng: giảm tỉ trọng lao động noâng, laâm, ngö nghieäp; taêng tæ troïng lao động công nghiệp, xây dựng và dòch vuï, nhöng coøn chaäm. b) Cơ cấu lao động theo thành phần kinh teá: - Phần lớn lao động làm ở khu vực ngoài nhà nước. - Tỉ trọng lao động khu vực có vốn đầu tư nước ngoài có xu hướng tăng. c) Cơ cấu lao động theo thành thị và noâng thoân: - Phần lớn lao động ở nông thôn. - Tỉ trọng lao đọng nông thôn giảm, khu vực thành thị tăng. * Haïn cheá. - Năng suất lao động thấp. - Phần lớn lao động có thu nhập thấp. - Phân công lao động xã hội còn chậm. Hoạt động 2: Tìm hiểu vỊ sù chuyĨn dÞch cơ cấu nguồn lao động và hớng giải quyết vấn đề việc làm ở nớc ta (HS laứm vieọc caự nhân hoặc theo cặp) - Bước 1: GV chia líp thµnh c¸c cỈp vµ yªu cÇu HS dùa vaøo caùc baûng soá lieäu trong SGK, phân tích và trả lời các câu hỏi kèm theo giữa bài. §iỊn vµo néi dung cßn thiÕu vào phiếu học tập sau làm nổi bật đặc điểm về cơ cấu lao động ; vấn đề việc làm và hớng gi¶i quyÕt viÖc lµm ë níc ta. - Cơ cấu lao động của nớc ta đang có sự chuyÓn dÞch : + Theo c¸c ngµnh kinh tÕ ................... + Theo thµnh thÞ vµ n«ng th«n............ + Theo thµnh phÇn kinh tÕ.................. - Việc làm hiện đang là vấn đề ...........ở nớc ta hiÖn nay . BiÓu hiÖn .......................................................... - Híng gi¶i quyÕt viÖc lµm................ - Bước 2: trình bày kết quả. Mỗi HS trình bày về một loại cơ cấu, các HS khác bổ sung, GV giúp HS chuẩn kiến thức dựa treân neàn caùc caâu hoûi: - Nêu những hạn chế trong sử dụng lao động ở nước ta.

(51) Hoạt động 3 : Tìm hiểu về các đặc điểm nổi bật của đô thị hóa ở nớc ta ( nhóm ) - Bíc 1 : GV chia líp thµnh c¸c nhãm vµ giao nhiÖm vô + Nhãm 1,2 : Dùa vµo SGK kÕt hîp víi c¸c b¶ng sè liÖu , kiÕn thøc b¶n th©n h·y t×m hiểu các đặc điểm nổi bật của quá trình đô thÞ hãa ë níc ta. + Nhãm 3,4 : Dùa vµo SGK kÕt hîp víi kiÕn thøc b¶n th©n h·y nªu ¶nh hëng cña qu¸ trình đô thị hóa đến phát triển KT-XH ở nớc ta. - Bớc 2 : HS thảo luận , sau đó cử đại diện tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c bæ sung , GV chuÈn kiÕn thøc. Một HS trả lời, các HS khác nhận xét, bổ sung, Gv chuẩn kiến thức.. chuyeån bieán - Chưa sử dụng hết thời gian lao động 2. Vấn đề việc làm và hướng giải quyeát vieäc laøm a) Vấn đề v iệc làm - Việc làm là vấn đề kinh tế - xã hội lớn. - Năm 2005, cả nước có 2,1% lao động thất nghiệp và 8, 1% thiếu việc làm, ở thaønh thò tæ leä thaát nghieäp laø 5,3%, moãi năm nước ta giải quyết gần 1 triệu vieäc laøm. b) Hướng giải quyết việc làm (SGK) III . §« thÞ hãa 1. §Æc ®iÓm a) Quá trình đô thị hóa diễn ra chậm chạp, trình độ đô thị hóa còn thấp - Quá trình đô thị hóa chậm + Thế kỷ thứ III trớc CN đã có đô thị hãa ®Çu tiªn ( Cæ Loa ) + Năm 2005 : tỉ lệ dân đô thị mới là 26,9 %. - Trình độ đô thị hóa thấp + Tỉ lệ dân đô thị thấp + Cơ sở hạ tầng của các đô thị ở mức độ thÊp so víi khu vùc vµ thÕ giíi. b) TØ lÖ d©n thµnh thÞ t¨ng c) Phân bố đô thị không đồng đều giữa c¸c vïng. Sè thµnh phè lín cßn qu¸ Ýt so với số lợng đô thị. 2 . ảnh hởng của đô thị hóa đến phát triÓn kinh tÕ - x· héi a) TÝch cùc : - Tác động mạnh đến chuyển dịch cơ cÊu kinh tÕ. - Tác động tích cực cho sự tăng trởng và ph¸t triÓn kinh tÕ. - T¹o ra nhiÒu viÖc lµm vµ thu nhËp cho ngời lao động. b) Tiªu cùc : - ¤ nhiÔm m«i trêng - An ninh trËt tù x· héi. IV. ĐÁNH GIÁ 1. Tr¾c nghiÖm: Câu 1: ý nào không phải là mặt mạnh của ngời lao động nớc ta? A. Ngời lao động cần cù, sáng tạo, có nhiều kinh nghiệm sản xuất. B. Chất lợng lao động ngày càng đợc nâng cao. C. Lực lợng lao động có trình độ chuyên môn cao còn ít so với yêu cầu. D. Số lao động có chuyên môn kỹ thuật ngày càng tăng. Câu 2: Sự phân công lao động theo ngành ở nớc ta: A. Cßn chËm chuyÓn biÕn C. Thay đổi rất nhanh. B. Thay đổi khá nhanh. D. Thay đổi nhanh chậm tùy giai đoạn. Câu 3: Mỗi năm nớc ta đã tạo khoảng 1 triệu việc làm mới là nhờ: A. Sù ®a d¹ng hãa c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c ngµnh s¶n xuÊt, dÞch vô. B. Ngêi n«ng d©n tÝch cùc t×m kiÕm viÖc lµm khi nhµn rçi. C. Nhà nớc đẩy mạnh xuất khẩu lao động. D. Sự phát triển quy mô của các đô thị..

(52) V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP Dựa vào bảng 17.3 : a. Vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện cơ cấu lao động có việc làm phân theo khu vực kinh tế giai đoạn 2000 - 2005. b . Từ biểu đồ đãõ vẽ, nêu nhận xét và giải thích.. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 18 Bài 19. THỰC HAØNH : vẽ biểu đồ và phân tích sự phân hoá về thu nhập bình quân theo ®Çu ngêi gi÷a c¸c vïng I. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Nhận biết mức sống của nhân dân ta ngày càng được cải thiện. Tuy nhiên vẫn cĩ sự phân hoá về thu nhập bình quân đầu người giữa các vung. - Biết được một số nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt về thu nhập bình quân theo đầu người giữa các vùng. 2. Kó naêng - Vẽ biểu đồ và phân tích bảng số liệu - So sánh và nhận xét mức thu nhập bình quân theo đầu người giữa các vùng II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bảng số liệu về thu nhập bình quân theo đầu người của các vùng nước ta - Các dụng cụ để đo vẽ (com pa, thước kẻ, bút chì,...) III HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Khởi động: GV kiểm tra sự chuẩn bị của HS Hoạt động l: Xác định yêu cầu của bài thực hành (HS làm việc cả lớp) - GV yêu cầu HS đọc nội dung của bài thực hành, sau đó nêu yêu cầu của thực haønh. GV nói: Như vậy bài thực hành này có hai yêu cầu: + Một là: chọn và vẽ biểu đồ thể hiện thu nhập bình quân theo đầu người các vùng nước ta, năm 2004. + Hai là: Phân tích bảng số để rút ra nhận xét mức thu nhập bình quân người/tháng giữa các vùng qua các năm 1999, 2002, 2004. Hoạt động 2: Xác định loại biểu đồ thích hợp yêu cầu của bài thực hành, vẽ biểu đồ (HS làm việc cá nhân) Bíc 1: - GV yêu cầu HS lựa chọn dạng biểu đồ thích hợp để vẽ biểu đồ bình quân thu nhập đầu người / tháng giữa các vùng nước ta năm 2004. - GV yêu cầu 1 - 2 HS lên vẽ biểu đồ trên bảng. Bước 2: Cá nhân HS vẽ biểu đồ vào tập.. Bíc 3: Cả lớp cùng quan sát biểu đồ đã vẽ trên bảng, nhận xét, chỉnh những chỗ chưa chính xác, chưa đẹp; mỗi cá nhân HS tự nhận xét, chỉnh sửa biểu đồø đã vẽ. Hoạt động 3: Phân tích bảng số liệu (HS làm việc theo cặp).

(53) Bước 1: . Các cặp HS làm bài tập 2 (so sánh, nhận xét mức thu nhập bình quân theo đầu người/tháng giữa các vùng qua các năm). Gợi ý: + So sánh các chỉ số theo hàng ngang để biết sự thay. đổi mức thu nhập bùnh quân đầu người/tháng của từng vùng qua các năm, cần tính tốc độ tăng để biết sự khác nhau về tốc độ tăng. + So sánh các chỉ số theo hàng dọc để tìm sự khác nhau về mức thu nhập bình quân theo đầu người/tháng giữa các vùng qua các năm, tính xem giữa tháng cao nhaát vaø thaáp nhaát cheânh nhau bao nhieâu laàn. + Nguyên nhân sự chênh lệch về mức thu nhập bình quân dầu người/tháng giữa các vuøng. Bước 2: HS trình bày kết quả, GV giúp HS chuẩn kiến thức. 1.Vẽ biểu đồ. Cả nước Đông Bắc Tây Bắc ĐBSH DHNTB Tây Nguyên ĐNB ĐBSCL. Nghìn đồng. Biểu đồ thu nhập bình quân đầu người/ tháng giữa các vùng nước ta năm 2004 2 . So s¸nh vµ nhËn xÐt a, So s¸nh vµ nhËn xÐt : - Trong giai đoạn từ 1999- 2004 bình quân thu nhập teo đầu ngời giũa các vùng đều tăng , trong đó cao nhất là vùng Đông Nam Bộ ( 527,8 nghìn đồng /ngời/tháng lên 833,0 nghìn đồng /ngời/tháng) tiếp theo là các vùng Đồng bằng sông Hồng, Duyên hải Nam Trung Bé... - Trªn ph¹m vi c¶ níc møc thu nhËp cã sù ph©n ho¸ râ rÖt: + C¸c vïng cã møc thu nhËp b×nh qu©n cao h¬n c¶ níc ( 2004) : §«ng Nam Bé ,§ång b»ng s«ng Hång. + C¸c vïng cßn l¹i cã møc thu nhËp b×nh qu©n thÊp h¬n c¶ níc. - Đông Nam Bộ là vùng có mức thu nhập bình quân cao nhất cả nớc ( 2004 đạt 833,0 nghìn đồng /ngời/tháng cao hơn vùng thấp nhất ( Tây Bắc) là 567,3 nghìn đồng. b, Gi¶i thÝch nguyªn nh©n + Đồng bằng sông Hồng là vùng có nhiều thuận lợi, năng động, nhiều ngành kinh tế ph¸t triÓn, nhng do d©n sè d«ng nªn møc thu nhËp b×nh qu©n theo ®Çu ngêi cßn thÊp, đạt mức trung bình của cả nớc..

(54) + §«ng Nam Bé lµ vïng kinh tÕ ph¸t triÓn nhÊt níc ta, c¬ cÊu c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ph¸t triÓn, tæng thu nhËp lín nªn møc thu nhËp b×nh qu©n theo ®Çu ngêi cao nhÊt c¶ níc. + Các vùng còn lại , trình độ phát triển kinh tế còn chậm do gặp nhiều yếu tố khó kh¨n nªn møc thu nhËp b×nh qu©n theo ®Çu ngêi thÊp h¬n so víi møc trung b×nh c¶ níc. . IV ĐÁNH GIÁ . Căn cứ vào bảng 19 SGK Địa lí 12, chọn các ý đúng trong các câu sau: C©u 1: N¨m 1999 nh÷ng vïng nµo cã thu nhËp b×nh qu©n cao h¬n thu nhËp b×nh qu©n cña c¶ níc? A. Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé, T©y Nguyªn. B. B¾c Trung Bé, Duyªn h¶i Nam Trung Bé. C. T©y Nguyªn, §«ng Nam Bé, §ång b»ng s«ng Cöu Long. D. Duyªn h¶i Nam Trung Bé, §ång b»ng s«ng Hång. C©u 2: Thø tù tõ cao xuèng thÊp cña ba vïng cã thu nhËp b×nh qu©n cao nhÊt cña n¨m 1999 lµ: A. §ång b»ng s«ng Cöu Long, T©y Nguyªn, §«ng Nam Bé. B. §«ng Nam Bé, §ång b»ng s«ng Cöu Long, T©y Nguyªn. C. T©y nguyªn, §ång b»ng s«ng Cöu Long, §«ng Nam Bé. D. §«ng Nam Bé, §ång b»ng s«ng Cöu Long. C©u 3: Vïng lu«n cã vÞ trÝ sè 1 vÒ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi lµ: A. §ång b»ng s«ng Hång C. §«ng Nam Bé. B. §ång b»ng s«ng Cöu Long D. Duyªn h¶i Nam Trung Bé. Câu 4: Từ năm 1999 đến năm 2004 , vùng nào có thu nhập bình quân đầu ngời giảm sau đó lại tăng?. A. §«ng B¾c C. T©y Nguyªn. B. T©y B¾c D. §ång b»ng s«ng Cöu Long. Câu 5: Từ năm 1999 đến năm 2004, vùng nào có tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu ngời cao nhÊt?. A. §«ng B¾c B. §ång b»ng s«ng Hång. C. Duyªn h¶i Nam Trung Bé. D. §«ng Nam Bé.. V. Hoạt động nối tiếp: Hoàn thiện biểu đồ nếu vẽ cha song.. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 19 ¤n tËp kiÓm tra I - Môc tiªu Sau bµi häc , HV cÇn : - Nắm vững đợc các kiến thức cơ bản của các phần kiến thức đã học ở các bài từ bài 1 đến bài 18. - S dụng đợc các biểu đồ , bản đồ , sơ đồ nhận biết đựơc các đặc điểm về vị trí , đặc ®iÓm chunh cña tù nhiªn ViÖt Nam vµ d©n c níc ta. II - ThiÕt bÞ d¹y häc - Bản đồ Địa lí tự nhiên VN - Atl¸t §Þa lÝ VN.

(55) III - TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Më bµi GV giíi thiÖu néi dung «n tËp vµ híng dÉn HV vÒ c¸ch lµm viÖc. 2. TiÕn tr×nh d¹y häc Néi dung 1 : C«ng cuéc §æi míi ë níc ta NhiÖm vô : HV lµm viÖc theo cÆp hoµn thiÖn c¸c néi dung vµo b¶ng sau lµm næi bËt nh÷ng thµnh tùu cña c«ng cuéc §æi míi vµ héi nhËp quèc tÕ cña níc ta.. C«ng cuéc §æi míi. Thµnh tùu Héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc. Nội dung 2 : Hệ thống kiến thức về vị trí địa lí , phạm vi lãnh thổ, lịch sử hình thành và ph¸t triÓn l·nh thæ. Nhiệm vụ : Dựa vào kiến thức đã học hoàn thành nội dung sau : B¶ng 1 : LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l·nh thæ níc ta Giai ®o¹n Thêi gian kÕt thóc §Æc ®iÓm kh¸i qu¸t TiÒn Cambri Cæ kiÕn t¹o T©n kiÕn t¹o Nội dung 3 : Hệ thống kiến thức về đặc điểm chung của tự nhiên VN và vấn đề sử dông , b¶o vÖ tù nhiªn VN Nhiệm vụ : Dựa vào kiến thức đã học hãy trả lời các câu hỏi sau : 1 . Tự nhiên VN có những đặc điểm nổi bật nao ? 2 . Hãy trình bày và chứng minh các đặc điểm nổi bật của tự nhiên VN 3 . Việc sử dụng và bảo vệ tự nhiên ở nớc tahiện nay cần phải quan tâm đến các vấn đề nào? Nhà nớc ta đã có các chủ trơng và biệp pháp gì về bảo vệ tài nguyên và môi trờng. Nội dung 4 : Hệ thống kiến thức về dân c, lao động , việc làm và các vấn đề về Đô thị ho¸ ë níc ta. Nhiệm vụ : Dựa vào các kiến thức đã học hoàn thành nội dung bảng sau : Tiªu chÝ D©n sè vµ ph©n bè d©n c Lao động và việc làm §« thÞ ho¸ Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 20. KIEÅM TRA 1 TIEÁT ( 45’ ). XÂY DỰNG MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA 1 TIẾT MÔN ĐỊA LÍ 12 1. Xác định mục tiêu kiểm tra: Kiểm tra mức độ nắm vững kiến thức, kĩ năng của học sinh sau khi đã học xong các chủ đề Địa lí 12 từ bài 2 đến bài 19 a. Về kiến thức: -Phát hiện sự phân hóa về trình độ học lực của HS trong quá trình dạy học, để đặt ra các biện pháp dạy học cho phù hợp. -Giúp HS nhận biết được khả năng học tập của mình so với mục tiêu đề ra b. Về kĩ năng: Kiểm tra khả năng vận dụng kiến thức, kĩ năng của HS vào các tình huống cụ thể c. Về thái độ: Thu thập thông tin phản hồi để điều chỉnh quá trình dạy học và quản lí giáo dục. 2. Xác định hình thức kiểm tra: Hình thức kiểm tra tự luận 3. Xây dựng ma trận đề kiểm tra.

(56) Chủ đề (nội dung)/mức độ nhận thức Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ. 25% = 2,5điểm. Nhận biết. Thông hiểu. Trình bày được vị trí địa lí, giới hạn lãnh thổ VN. Phân tích được ý nghĩa đối với tự nhiên, kinh tế-xã hội và quốc phòng nước ta 60%= 1,5 điểm. 40%= 1 điểm. Vận dụng cấp độ thấp. Vận dụng cấp độ cao. 0. - Phân tích các thành phần tự nhiên để thấy được các đặc điểm cơ bản của TNVN. Đặc điểm chung của tự nhiên. 35%=3,5 điểm. 100%=3,5 điểm. 0 Vẽ và nhận xét biểu đồ về tốc độ. Địa lý dân cư. tăng dân số của nước ta 40%= 4 điểm 10%= 1 điểm. 50% = 5 điểm. 100% = 4 điểm 40% = 4 điểm. 100% tổng số điểm = 10 điểm. 0. ĐỀ KIỂM TRA 1 TIẾT, HỌC KÌ I - ĐỊA LÍ 12 (Chương trình chuẩn - Hệ GDTX) Câu 1. (2,5 điểm) Trình bày hệ tọa độ địa lí nước ta. Đánh giá ảnh hưởng vị trí địa lí đối với khí hậu nước ta. Câu 2. ( 3,5 điểm) Nguyên nhân chủ yếu làm cho thiên nhiên nước ta phân hóa theo chiều Bắc Nam. Phân tích đặc điểm thiên nhiên phần lãnh thổ phía Bắc (khí hậu, cảnh quan). Câu 3. ( 4,0 điểm) Cho bảng số liệu sau: Dân số nước ta qua các thời kỳ từ năm 1921 – 2005 (Triệu người). Năm 1921 1936 1954 1961 1970 1980 1989 1995 1999 2005 Số dân 15,6 19,0 23,8 32,0 41,9 53,7 64,0 73,9 76,3 83,1 a. Vẽ biểu đồ thích hợp nhất thể hiện tốc độ tăng dân số của nước ta thời kỳ từ 1921 2005. b. Rút ra nhận xét và nêu hậu quả của gia tăng dân số nhanh ở nước ta. I. Xây dựng hướng dẫn chấm và biểu điểm.

(57) Việc xây dựng đáp án và hướng dẫn chấm được thực hiện trên cơ sở bám sát bảng ma trận hai chiều. Điểm toàn bài kiểm tra học kỳ tính theo thang điểm 10, làm tròn số đến 0,5 điểm. HS không làm theo cách trình bày trên nhưng đảm bảo chính xác và đủ nội dung thì vẫn cho điểm tối đa. Câu 1. (2,5 điểm) - (1,0đ) Hệ tọa độ địa lí nước ta: + Trên đất liền nước ta nằm trong khung hệ tọa độ địa lí như sau: Điểm cực Bắc: 23023’B (xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang). Điểm cực Nam: 8034’B (xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau). Điểm cực Tây: 10209’Đ (xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên). Điểm cực Đông: 109024’Đ (xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hoà). + Trên biển, hệ toạ độ địa lí của nước ta còn kéo dài tới khoảng vĩ độ 6050/B và từ khoảng kinh độ 1010 Đ đến trên 117020’ Đ trên biển Đông. HS trình bày được từ hai điểm cực cho 1đ, trình bày đủ các điểm cực của đất liền, thiếu điểm cực ở biển cho 0,75đ - (1,5đ) Ảnh hưởng vị trí địa lí đối với khí hậu nước ta: + Nước ta nằm hoàn toàn trong vùng nhiệt đới ở bán cầu Bắc khí hậu có tính chất nhiệt đới: có nền nhiệt độ cao, chan hoà ánh nắng. Nằm trong khu vực ảnh hưởng của chế độ gió Mậu dịch và gió mùa châu Á, khu vực gió mùa điển hình nhất trên thế giới, nên khí hậu có hai mùa rõ rệt. + Tác động của các khối khí di chuyển qua biển kết hợp với vai trò của Biển Đông, nguồn dự trữ dồi dào về nhiệt và ẩm, đã làm cho khí hậu nước ta mang nhiều đặc tính của khí hậu hải dương nên điều hòa hơn. + Tuy nhiên nước ta nằm trong vùng có nhiều thiên tai: bão, lũ lụt, hạn hán thường xảy ra hằng năm nên cần có các biện pháp phòng chống tích cực và chủ động. HS trình bày được 1 ý cho 0,5 đ, 02 ý cho 1 điểm, đủ ý được 1,5đ Câu 2. (3,5 điểm) - (1,5đ) Nguyên nhân làm cho thiên nhiên nước ta phân hoá theo chiều Bắc-Nam + Vị trí địa lí của phần lãnh thổ phía Bắc và phía Nam. ( 0,25đ ) + Lãnh thổ nước ta kéo dài từ bắc xuống nam khoảng 150 vĩ tuyến. (0,5đ ) + Tác động của gió mùa đông bắc và các khối khí khác. ( 0,5đ ) + Ảnh hưởng của bức chắn địa hình. (0,25đ ) - (2,0đ) Đặc điểm thiên nhiên phần lãnh thổ phía Bắc (khí hậu, cảnh quan) + Khí hậu nhiệt đới thể hiện ở nhiệt độ trung bình năm trên 200C. Do ảnh hưởng gió mùa đông bắc nên trong năm có mùa đông lạnh với 2 - 3 tháng nhiệt độ trung bình dưới 180C. Biên độ nhiệt trung bình năm lớn. + Cảnh quan thiên nhiên: Thiên nhiên đặc trưng cho vùng khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đông lạnh; Cảnh quan thiên nhiên tiêu biểu là đới rừng nhiệt đới gió mùa. Trong rừng, thành phần loài nhiệt đới chiếm ưu thế, ngoài ra còn có các loài cây á nhiệt đới và ôn đới. HS trình bày được mỗi ý cho 1,0đ. Trong ý nếu HS trình bày không đủ nội dung có thể trừ điểm từ 0,25 đến 0,75đ. Câu 3. ( 4,0 điểm) a. Vẽ biểu đồ cột hoặc biểu đồ đường .( 2,0 điểm ) b. Nhận xét và hậu quả ( 2,0 điểm ) * Nhận xét ( 1 điểm ) - Do dân số nước ta tăng rất nhanh làm cho qui mô dân số ngày càng lớn..

(58) - Từ 1921 - 2005: dân số nước ta tăng 5,33 lần (tăng thêm 67,5 triệu người) tương đương với số dân của quốc gia đông dân trên thế giới. - Thời gian tăng dân số gấp đôi rút ngắn dần: từ 1921 - 1961 (40 năm) dân số nước ta tăng gấp đôi; từ 1961 - 1989 (28 năm) dân số lại tăng gấp đôi. * Hậu quả của sự tăng dân số quá nhanh: ( 1 điểm ) - Chất lượng cuộc sống giảm sút: GDP/người thấp, LT-TP, y tế, VH-GD khó nâng cao chất lượng... - Tài nguyên - môi trường bị hủy hoại (nạn phá rừng, xói mòn đất đai, ô nhiễm nguồn nước, không khí, không gian cư trú chật hẹp ...). - Ảnh hưởng đến tốc độ phát triển kinh tế (tích luỹ và tăng trưởng GDP...). Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 21 Baøi 20. CHUYEÅN DÒCH CÔ CAÅU KINH TEÁ. I. MUÏC TIEÂU Sau baøi hoïc, Hs caàn: 1. Kiến thức - Trình bày được ý nghĩa của chuyeån dòch cô caáu kinh teá đối với sự phát triển kinh tế nước ta. - Nêu được sự chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế: theo ngành , theo thành phần kinh tế và theo lãnh thổ kinh tế nước ta trong thời kì Đổi mới. 2. Kó naêng - Biết phân tích các biểu đồ và các bảng số liệu về cơ cấu kinh tế. - Rèn luyện kĩ năng vẽ biểu đồ (cơ cấu kinh te). 3. Thái độ: Thấy được sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nước ta theo hướng tích cực. II PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Phóng to biểu đồ: Cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế Ơû nước ta, đoạn 1990 - 2005 (hình 20.1) - Phoùng to baûng soá lieäu: Cô caáu GDP phaân theo thaønh phaàn kinh teá III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC * Khởi động.

(59) GV đặt câu hỏi: Trong những năm gần đây nền kinh tế nước ta có chuyển biến ra sao? Sự chuyển biến đó được thể hiện ở những lĩnh vực nào. Sau khi HS trả lời GV daãn daét tìm hieåu noäi dung cuûa baøi. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Hoạt động 1: Tìm hiểu ý nghĩa của * Ý nghĩa của chuyển dịch cơ cấu kinh chuyển dịch cơ cấu kinh tế đối với phát tế triển kinh tế nước ta. ( Cả lớp ) Có ý nghĩa chiến lược đối với tăng trưởng Hoạt động 2: tìm hiểu chuyển dịch cơ kinh tế và CNH, HĐH đất nước. 1. Chuyeån dòch cô caáu ngaønh kinh teá: caáu ngaønh kinh teá (caù nhaân/ caëp). * Cơ cấu kinh tế nước ta đang có sự Bước 1 : HS dựa vào hình 20. 1 - Biểu đồ Cơ cấu chuyển dịch theo hướng tiến bộ : GDP phân theo khu vực kinh tế ở nước - Giảm tỉ trọng khu vực I và ta giai đoạn 1990 - 2005: Phân tích sự - Tăng tỉ trọng khu vực II, chuyển dịch cơ cấu GDP phân theo khu -Tiến tới ổn định tỉ trọng khu vực III * Tùy theo từng ngành mà trong cơ cấu vực kinh tế. lại có sự chuyển dịch riêng. Bước 2: HS trả lời, chuẩn kiến thức. + KV I: giảm tæ troïng ngaønh troàng troït, taêng tæ troïng ngaønh chaên nuoâi .. + KV II: taêng tæ troïng nhoùm ngaønh CN cheá bieán, giaûm tæ troïng nhoùm ngaønh CN khai thaùc + KV III: keát caáu haï taàng vaø phaùt trieån đô thị có những bước tăng trưởngkhá . Hoạt động 3: Tìm hiểu về sự chuyển Nhiều loại hình dịch vụ mới ra đời. dòch cô caáu theo thaønh phaàn kinh teá (caù 2. Chuyeån dòch cô caáu thaønh phaàn nhân/ lớp) kinh teá Bước 1: HS dựa vào bảng 20.2 : - Khu vực kinh tế Nhà nước giảm tỉ + Nhận xét sự chuyển dịch cơ cấu GDP trọng nhưng vẫn giữ vai trò chủ dạo giữa các thành phần kinh tế. - Tæ troïng cuûa kinh teá tö nhaân ngaøy caøng + Cho biết chuyển dịch đó cóâ ý nghĩa gì tăng ? - Thành phấn kinh tế có vốn đầu tư nước Bước 2: HS trình bày, GV nhận xét và ngoài tăng nhanh, đặc biệt từ khi nước ta chuẩn kiến thức. gia nhaäp WTO. Hoạt động 4: tìm hiểu chuyển dịch cơ 3. Chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ kinh tế caáu laõnh thoå kinh teá (Lớp ) - Noâng nghieäp: hình thaønh caùc vuøng Bước 1:+ GV yêu cầu HS đọc SGK kết chuyên canh cây lương thực, thực phẩm, hợp với Atlát và kiến thức bản thân tìm cây công nghiệp hiểu sự phân hóa và chuyển dịch cơ cấu - Công nghiệp: hình thành các khu công theo lãnh thổ nước ta. nghieäp taäp trung, khu cheá xuaát coù quy Bước 2: Đại diện HS trình bày, các HS mô lớn. .. khaùc boå sung, GV giuùp HS chuaån kieán - Trong cả nước hình thành các vùng thức. động lực phát triển kinh tế - Cả nước đã hình thành 3 vùng kinh tế troïng ñieåm:.

(60) + VKT troïng ñieåm phía Baéc + VKT troïng ñieåm mieàn Trung + VKT troïng ñieåm phía Nam IV.. ĐÁNH GIÁ 1. Traéc nghieäm Khoanh tròn vào chữ cái đứng đầu câu ở một phương án trả lời đúng Câu 1: Năm 2005, nớc ta có tốc độ tăng GDP A. đứng đầu khu vực Đông Nam á C. đứng thứ hai ở Đông Nam á. B. đứng đầu châu á D. đứng thứ 2 châu á. Câu 2: Tốc độ chuyển dịch cơ cấu kinh tế của nớc ta là: A. Rất nhanh, đáp ứng đợc yêu cầu phát triển đất nớc. B. Nhanh, nhng vẫn xha đáp ứng đợc yêu cầu phát triển đất nớc. C. Còn chậm, cha đáp ứng đợc yêu cầu phát triển của đất nớc. D. Còn chậm, nhng cũng đáp ứng đợc yêu cầu phát triển của đất nớc. C©u 3: ý nµo sau ®©y cha chÝnh x¸c? C¬ cÊu ngµnh kinh tÕ trong GDP cña níc ta ®ang cã sù chuyÓn dÞch theo híng: A. Gi¶m tØ träng cña khu vùc I ( n«ng - l©m - thñy s¶n) B. T¨ng tØ träng cña khu vùc II ( c«ng nghiÖp vµ x©y dùng) C. T¨ng tØ träng cña khu vùc III ( dÞch vô) D. Tỉ trọng của khu vực III khá cao nhng cha ổn định. VI. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP HS vỊ nhµ lµm bµi tËp sè 2 trong SGK... Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt PPCT : 22 Bài 21 . ĐẶC ĐIỂM NỀN NÔNG NGHIỆP NƯỚC TA I. MUÏC TIEÂU; Sau baøi hoïc, HS caàn: 1 Kiến thức - Trình bày được các đặc điểm chính của nền nông nghiệp nước ta. + Nền nông nghiệp nhiệt đới + Nền nông nghiệp phát triển theo hướng hiện đại + Cơ cấu kinh té nông thôn có sự chuyển dịch rõ nét 2. Kó naêng - Sử dụng bản đồ, Át lát ĐLVN để nhận xét về sự phân bố nông nghiệp - Vẽ và phân tích biểu đồ , số liệu thống kê về sự thay đổi trong sản xuất nông nghiệp. 3. Thái độ: có ý thức khai thác sử dụng tài nguyên nông nghiệp mộït cách hợp lí. II PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ kinh tế Việt Nam - Một số hình ảnh về hoạt động sản xuất nông nghiệp tiêu biểu III HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Khởi động Hãy điền đúng tên các địa phương vôi các sản phẩm đặc trưng tương ứng. 1. Nhaõn loàng ......................:..................................:............................... 2.Bưởi năm roi..................................................:.................................. 3. Cam saønh:.......................................................................................... 4. Sữa tươi Mộc Châu .................:....

(61) 5. Bưởi Phúc Trạch ........................................................................... 6. Cheø Shan Tuyeát:.....................:..:....................:.............................. GV: giới thiệu các đặc trưng nền nông nghiệp nhiệt đới và giới thiệu bài học. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động l: tìm hiểu về sự ảnh hưởng của diều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên nước ta đến sự phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới (Cả lớp ) Bước 1: HS dựa vào kiến thức đã học và kiến thức trong SGK cho biết điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên nước ta có những thuận lợi và khó khăn gì đối với phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới? (chú ý lấy các ví dụ chứng minh) . Bước 2: HS trả lời, GV giúp HS chuẩn kiến thức. Hoạt động 2: Tìm hiểu thực trạng khai thác nền nông nghiệp nhiệt đới (cá nhân/1ớp). Bước 1: GV đặt câu hỏi: Chúng ta đã làm gì để khai thác có hiệu quả nền nông nghiệp nhiệt đới? Bước 2: HS trả lời, GV chuẩn kiến thức, nhaán maïnh vieäc aùp duïng tieán boä khoa học - công nghệ là cơ sở để khai thác có quả nền nông nghiệp nhiệt đới Hoạt động 3: Tìm hiểu những đặc điểm cô baûn cuûa neàn noâng nghieäp coå truyeàn và nền nông nghiệp hàng hoá Bước 1; GV chia nhóm và giao việc cho nhoùm + Nhóm chẵn tìm hiểu những đặc điểm cô baûn cuûa neàn noâng nghieäp coå truyeàn. + Nhóm lẻ tìm hiểu những đặc cơ bản của nền nông nghiệp hàng hoá. Sau đó điền các nội dung vào phiếu hoïc taäp.. Ñaëc ñieåm NN coå truyeàn NN hàng hoá. Nội dung chính 1. Nền nông nghiệp nhiệt đới: a. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên cho phép nước ta phát triển một nền nông nghiệp nhiệt đới - Thuận lợi: + Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có sự phân hoá rõ rệt, cho phép: @ Đa dạng hoá các sản phẩm nông nghieäp @ Aùp duïng caùc bieän phaùp thaêam canh, taêng vuï, chuyeån dòch cô caáu muøa vuï. + Địa hình và đất trồng cho phép áp duïng caùc heä thoáng canh taùc khaùc nhau giữa các vùng. - Khoù khaên: + Thieân tai, saâu beänh, dòch beänh… b. Nước ta đang khai thác ngày càng có hieäu quaû ñaëc ñieåm cuûa neàn noâng nghieäp nhiệt đới. - Các tập đoàn cây trồng và vật nuôi được phân bố phù hợp hơn với các vùng sinh thaùi - Cô caáu muøa vuï, gioáng coù nhieàu thay đổi. - Tính mùa vụ được khai thác tốt hơn. - Đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm của nền nông nghiệp nhiệt đới: 2. Phát triển nền nông nghiệp hiện đại saûn xuaát haøng hoùa goùp phaàn naâng cao hiệu quả của nông nghiệp nhiệt đới : - Nền nông nghiệp nước ta hiện nay tồn taïi song song neàn noâng nghieäp coå truyeàn vaø neàn noâng nghieäp haøng hoùa. - Ñaëc ñieåm chính cuûa neàn noâng nghieäp coå truyeàn vaø neàn noâng nghieäp haøng hoùa..

(62) Bước 2: giáo viên gọi đại diện các nhóm trình bày và chuẩn kiến thức. GV nhấn mạnh: Nền nông nghiệp nước ta đang có xu hướng chuyển từ nền nông nghieäp coå truyeàn sang neàn noâng nghieäp haøng hoùa,, goùp phaàn naâng cao hieäu quaû của nông nghiệp nhiệt đới. Hoạt động 4: tìm hiểu sự chuyển dịch KT nông thôn nước ta (cá nhân/1ớp) Bước 1: HS căn cứ vào bảng 21.1(rút ra nhậnxét về xu hướng đa dạng hóa hoạt động kinh tế nông thôn + Cho bieát caùc thnaøh phaàn kinh teá noâng thoân + Biểu hiện của sự chuyển dịch cơ kinh tế nông thôn theo hướng sản xuất hàng hoá và đa dạng hóa Bước 2: HS trả lời, GV chuẩn kiến thức. 3. Nền kinh tế nông thôn nước ta đang chuyeån dòch roõ neùt a. Hoạt động nông nghiệp là bộ phận chuû yeáu cuûa kinh teá noâng thoân - Kinh teá noâng thoân ña daïng nhöng chuû yếu vẫn dựa vào nông lâm- ngư nghiệp. - Các hoạt động phi nông nghiệp ngày càng chiếm tỉ trọng lớn, đóng vai trò quan trọng ở vùng kinh tế nông thôn.~ b. Kinh teá noâng thoân bao goàm nhieàu thaønh phaàn kinh teâ (SGK) c. Cơ cấu kinh tê nông thôn đang từng bước chuyển dịch theo hướng sản xuất haøng hoùa vaø ña daïng hoùa. - Sản xuất hàng hoá nông nghiệp : đẩy mạnh chuyên môn hoá… - Đa dạng hoá kinh tế nông thôn: - Chuyeån dòch cô caáu kinh teá noâng thoân: thay đổi tỉ trọng các thành phần cơ cấu mà còn được thể hiện bằng các sản phaåm noâng - laâm - ngö vaø caùc saûn phaåm khaùc.... IV. §¸nh gi¸: C©u 1: S¾p xÕp c¸c ý ë cét A vµ cét B sao cho hîp lÝ: A B 1. Các tập đoàn cây, con đợc phân bố phù hợp hơn với các vùng sinh th¸i n«ng nghiÖp. 2. Nguån nhiÖt Èm dåi dµo, cho phÐp trång trät quanh n¨m, cã kh¶ n¨ng th©m canh, t¨ng vô lín. I. §Æc ®iÓm nÒn 3. Cã tÝnh thêi vô râ rÖt, cã sù chuyÓn dÞch mïa vô tõ Nam ra nông nghiệp nhiệt Bắc, từ đồng bằng lên trung du, miền núi. 4. Thay đổi cơ cấu cây trồng và cơ cấu mùa vụ để khắc phục đới. nh÷ng h¹n chÕ do thiªn tai vµ s©u bÖnh g©y ra. 5. Cơ cấu cây trồng đa dạng (nhiệt đới, cận nhiệt, ôn đới). 6. Khai th¸c sù chªnh lÖch vÒ mïa vô gi÷a miÒn B¾c vµ miÒn Nam để đẩy mạnh trao đổi nông sản. II. Các thế mạnh 7. Đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu các nông sản nhiệt đới. 8. HÖ thèng canh t¸c kh¸c nhau t¹o ra thÕ m¹nh kh¸c nhau gi÷a đang đợc phát huy. c¸c vïng. 9. Thiªn tai, dÞch bÖnh, s©u bÖnh lµm t¨ng thªm tÝnh bÊp bªnh. 10. Phát triển các loại rau quả cận nhiệt trong vụ đông..

(63) §¸p ¸n: I(2, 3, 5, 8, 9) ; II( 1, 4, 6, 7, 10) V. Hoạt động nối tiếp: HS lµm c¸c bµi tËp sè 2 trong SGK. VI PHUÏ LUÏC Thoâng tin phaûn hoài Phieáu hoïc taäp Noâng nghieäp coå truyeàn Nông nghiệp hàng hoá - Sản xuất nhỏ, công cụ thủ công. Sử - Sản xuất quy mô lớn, sử dụng nhiều dụng nhiều lao động máy móc, vật tư, công nghệ mới - Năng xuất lao động thấp - Năng xuất lao động cao - Sản xuất tự cấp , tự túc, đa canh là - Sản xuất hàng hoá , chuyên môn hoá. chính. Lieân keát noâng- coâng nghieäp - Người sản xuất quan tâm đến việc đáp - Người sản xuất quan tâm nhiều hơn ứng nhu cầu tại chỗ. đến thị trường, đến lợi nhuận.

(64) Ngày soạn : Tiết PPCT : 23. Ngày dạy : Bài 22. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP. I. MUÏC TIEÂU Sau baøi hoïc, HS caàn: 1. Kiến thức - Trình bày dược sự thay đổi trong cơ cấu ngành nông nghiệp (trồng trọt, chăn nuôi) - Trình bày được sự phát triển và phân bố sản xuất cây lương thực – thực phẩm và saûn xuaát caây coâng nghieäp, caùc vaät nuoâi chuû yeáu. - Chứng minh được xu hướng chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp. 2. Kyõ naêng: - Sử dụng Atlat ĐLVN để trình bày được cơ cấu nông nghiệp và phân bố các cây trồng vật nuôi chủ yếu. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ Nông - lâm - thuỷ sản Việt Nam, Kinh tế Việt Nam. - Biểu đồ bảng số liệu về trồng trọt và chăn nuôi (phóng to) . - Một số hình ảnh có liên quan đến thành tựu trong nông nghiệp . . III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Mở bài : GV yêu cầu HS liệt kê một số sản phẩm của ngành trồng trọt ở nước ta và một số loài vật nuôi chủ yếu ở các vùng , miền , sau đó dẫn dắt HS vào bài học Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Hoạt động l : GV chứng minh xu chuyển * Sự chuyển dịch cơ cấu nơng nghiệp - Tỉ trọng ngành trồng trọt cao , có xu dịch cơ cấu nông nghiệp hướng giảm - Tỉ trọng ngành chăn nuôi ngày càng tăng - Xu hướng chuyển dịch cơ cấu ngành trồng trọt ( hình 22 SGK ) Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm ngành 1. Ngaønh troàng troït trồng trọt ở nước ta ( nhóm ) Chiếm gần 75% giá trị sản lượng nông - Bước 1: GV chia lớp thành các nhóm nghiệp và chia vấn đề thảo luận a. Sản xuất lương thực: + Nhóm 1,2 : Dựa vào H 22 ( SGK) b. Sản xuất cây thực phẩm (SGK) thông tin về sản xuất cây lương thực. c. Saûn xuaát caây coâng nghieäp vaø caây aên Hãy điền vào phiếu học tập số 1 để làm quả: noåi baät vai troø, ñieàu kieän vaø tinh hình saûn xuất cây lương thực nước ta. + Nhóm 3,4 : Dựa vào H 22 ( SGK) thoâng tin veà saûn xuaát caây coâng nghieäp lương thực. Haõy ñieàn vaøo vaøo phieáu hoïc taäp soá 2 vai troø, ñieàu kieän vaø tinh hình saûn xuaát caây công nghiệp và cây ăn quả nước ta. - Bước 2: GV hướng dẫn HS đọc SGK, hoàn thành phiếu. - Bước 3: HS trình bày , GV đưa thông tin phaûn hoài ( phaàn phuï luïc ).

(65) Hoạt động 3 : tìm hiểu ngành chăn nuôi (cả lớp) Bước 1: GV yêu cầu HS: + Xem laïi baûng 20.1 cho bieát tæ troïng cuûa ngành chăn nuôi và sự chuyển biến của noù trong cô caáu ngaønh noâng nghieäp. + Dựa vào SGK nêu xu hướng phát 1 trieån cuûa ngaønh chaên nuoâi. + Cho bieát ñieàu kieän phaùt trieån cuûa ngành chăn nuôi nước ta hiện nay. Bước 2: HS trình bày, GV giúp HS chuẩn kiến thức. Bước 3: Tìm hiểu tình hình phát triển và phân bố một số gia súc, gia cầm chính ởû nước ta. + HS tự tìm hiểu trong SGK, sau đó trình bày và chỉ bản đồ về sự phân bố moät soá gia suùc, gia caàm chính. + Sau khi HS trình bày về sự phân bố xong, GV hoûi taïi sao gia suùc gia caàm laïi phân bố nhiều ở những vùng đó?. 2. Ngaønh chaên nuoâi . - Tæ troïng ngaønh chaên nuoâi coøn nhoû (so với trồng trọt) nhưng đang có xu hướng taêng. - Xu hướng phát triển của ngành chăn nuoâi hieän nay: + Ngaønh chaên nuoâi tieán maïnh leân saûn xuất hàng hoá + Chăn nuôi trang trại theo hình thức coâng nghieäp + Caùc saûn phaåm khoâng qua gieát moå (trứng, sữa) chiếm tỉ trọng ngày càng cao. - Ñieàu kieän phaùt trieån ngaønh chaên nuoâi nước ta: + Thuận lợi (cơ sở thức ăn được đảm baûo toát hôn, dòch vuï gioáng, thuù y coù nhieàu tieán boä...) ... + Khoù khaên (gioáng gia suùc, gia caàm naêng suaát thaáp, dòch beänh...) - Chăn nuôi lợn và gia cầm + Tình hình phaùt trieån + Phaân boá - Chaên nuoâi gia suùc aên coû. + Tình hình phaùt trieån + Phaân boá. IV- ĐÁNH GIÁ Câu 1:Trong thời gian qua, diện tích cây công nghiệp lâu năm tăng nhanh hơn cây công nghiệp hàng năm, nguyên nhân chính là: a. Yếu tố thị trường; b. Hiệu quả kinh tế; c. Điều kiện về đất đai; d. Công nghiệp chế biến. Câu 2: Xu hướng nổi bật trong chăn nuôi nước ta hiện nay là: a.Giảm tỉ trọng gia súc lớn tăng tỉ trọng gia súc nhỏ; b.Chăn nuôi trang trại theo hình thức công nghiệp; c.Đẩy mạnh việc chăn nuôi phân tán theo hình thức gia đình; d.Tất cả các xu hướng trên. Câu 3: Yếu tố có ý nghĩa quyết định đến sự phân bố chăn nuôi của nước ta là: a. Thị trường; b. Điều kiện khí hậu; b. Nguồn thức ăn; d. Cơ sở chế biến. PHUÏ LUÏC. PHIEÁU HOÏC TAÄP SOÁ 1.

(66) Tieâu chí Vai troø. Cây lương thực + Đảm bảo lương thực cho nhân dân + Cung cấp thức ăn cho chăn nuôi + Laøm nguoàn haøng xuaát khaåu + Đa dạng hoá sản xuất nông nghiệp. Điều kiện sản - Nước ta có nhiều điều kiện thuận lợi cho sản xuất lương thực: + Điều kiện tự nhiên xuaát + Ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi . - Tuy nhiên cũng có những khó khăn (thiên tai, sâu bệnh...). . Tình hình saûn xuaát. - Dieän tích gieo troàng luùa taêng maïnh - Năng suất tăng cao , hiện đạt 49 tạ/ ha/ năm - Sản lượng lúa liên tục tăng - Bình quân lương thực tăng, hiện đạt 470 kg - Là nước xuất khẩu gạo lớn trên thế giới - Hình thaønh 2 vuøng troïng ñieåm: ÑBSH vaø ÑBSCL PHIEÁU HOÏC TAÄP SOÁ 2 Tieâu chí Caây coâng nghieäp vaø caây aên quaû + Sử dụng hợp lí tài nguyên đất, nước và khí hậu + Sử dụng tốt hơn nguồn lao động nông nghiệp, đa dạng hóa nông nghieäp. Vai troø + Taïo nguoàn nguyeân lieäu cho coâng nghieäp cheá bieán + Laø Maët haøng xuaát khaåu quan troïng. Ñieàu kieän saûn xuaát. Tình hình saûn xuaát. - Ñieàu kieàn phaùt trieån: + Thuận lợi (về tự nhiên,xã hội) + Khó khăn (thị trường, thiên tai , sâu bệnh…) - Nước ta chủ yếu trồng cây công nghiệp có nguông gốc nhiệt đới, ngoài ra còn có một số câycónguồn gốc cận nhiệt. - Có xu hướng tăng cả về năng suất, diện tích,sản lượng + Caùc caây coâng nghieäp laâu naêm chuû yeáu : caø pheâ, cao su, hoà tieâu, dừa, chè + Cây công nghiệp hàng năm: mía, lạc, đậu tương, bông, đay, cói,, taèm, thuoác laù... - Cây ăn quả: có xu hướng phát triển mạnh tập trung chủ yếu ở khu vực phía nam .. V- HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP HS veà nhaø laøm caùc baøi taäp cuoái baøi. Ngày soạn : Tieát PPCT : 24. Ngaøy daïy :.

(67) BAØI 23: THỰC HAØNH PHÂN TÍCH SỰ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU NGAØNH TRỒNG TRỌT I. MUÏC TIEÂU Sau baøi hoïc HS caàn: - Viết báo cáo ngắn về chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp dựa trên các bảng số liệu và biểu đồ. - Biết tính toán số liệu, vẽ biểu đồ và rút ra những nhận xét cần thiết - Cũng cố kiến thức đã học ngành trồng trọt II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Biểu đồ tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất của các nhóm cây trồng - Các biểu đồ hỗ trợ - Phieáu hoïc taäp - Thước kẻ, bút chì, máy tính bỏ túi III. HỌAT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Khởi động GV neâu nhieäm vuï cuûa baøi hoïc Vẽ biểu đồ tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất của các nhóm cây trồng Phân tích xu hướng biến động diện tích gieo trồng cây công nghiệp hang năm và cây công nghiệp lâu năm ở nước ta Bài mới Hoạt động 1 : ( Cá nhân/ lớp) - Bước 1 : GV yêu cầu HS đọc kĩ đầu bài và định hướng cho HS cách làm + Nhận biết biểu đồ + Cách xử lý số liệu + Quy trình vẽ biểu đồ + Caùch nhaän xeùt - Bước 2 : Yêu cầu cả lớp hoặc các nhóm làm bài - Bước 3 : Gọi HS lên bảng làm, các HS khác thoi dõi , nhận xét và bổ sung; Gv giúp HS chuẩn kiến thức. a, Xử lí số liệu ( lấy năm 1990 = 100%) Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất ngành trồng trọt theo từng nhóm cây từ 19902005 Laáy 1990=100%. Năm TổngSố Lương.thực 1990 1995 2000 2005. 100 133,4 183,2 217,5. 100 126,5 165,7 191,8. Rau đậu. Caây CN. 100 143,3 182,1 256,8. 100 181,5 325,5 382,3. Caây aên quaû 100 110,9 121,4 158,0. Caây khaùc 100 122,0 132,1 142,3. c. Nhaän xeùt: - Quan hệ giữa tốc độ tăng trưởng và sự thay đổi cơ cấu giá trị sản xuất ngành troàng troït: + Giá trị sản xuất nhóm cây công nghiệp tăng nhanh nhất, cây rau đậu tăng nhì và cao hơn tốc độ tăng trưởng chung (nhóm cây CN tăng 3,82 lần; rau đậu 2,57.

(68) b. Biểu đồ: Thể hiện tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất ngành trồng trọt theo từng nhóm cây trồng từ 1990-200. Họat động 2 : Làm bài tập 2 ( Cả lớp ) - Bước 1 : : Phân tích xu hướng biến động diện tích gieo trồng cây công nghieäp. + GV yêu cầu HS nghiên cứu kĩ bảng số liệu + GV định hướng cách phân tích : Nhận xét về tốc độ tăng của năm 2005 so với 1975; Những mốc quan trọng về sự biến động diện tích gieo trồng caây CN - Bước 2 : Nhận xét về sự thay đỗi cơ cấu diện tích gieo trồng cây CN + GV cho HS tính toán , thành lập bảng số liệu mới sau : Cơ cấu diện tích gieo trồng cây công nghiệp giai đoạn 1975-2005 Ñôn vò :% Naêm 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 caây haøng naêm 54,9 54,2 56,1 45,2 44,3 34,9 34,5 Caây laâu naêm 45,1 40,8 43,9 54,8 55,7 65,1 65,5 + GV định hướng HS cách nhận xét xu hướng biến đỗi cơ cấu diện tích a. Phân tích xu hướng: - Từ 1975 – 2005 diện tích cả 2 nhóm cây công nghiệp đều tăng nhưng cây công nghieäp laâu naêm taêng nhanh hôn. - Cây công nghiệp hàng năm: tốc độ tăng 4,1 lần và tăng không đều; tỷ trọng cao, giaûm khaù nhanh.

(69) - Cây công nghiệp lâu năm: tốc độ tăng 9,4 lần và tăng liên tục; tỷ trọng tăng nhanh. b. Sự liên quan: - Tốc độ tăng và cơ cấu diện tích cây công nghiệp lâu năm tăng nhanh dẫn đến sự thay đổi phân bố: hình thành và phát triển các vùng chuyên canh, đặc biệt là các cây công nghiệp chủ lực (cao su, caphe, chè, hồ tiêu, điều…) + Với các vùng chuyên canh lớn: Tây Nguyên, Đông Nam Bộ… IV. ĐÁNH GIÁ: V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP: 1. Hoàn thành phần còn lại của bài thực hành. 2. Chuẩn bị bài mới 3. Cho b¶ng sè liÖu sau: DiÖn tÝch gieo trång lóa c¶ n¨m ph©n theo mïa vô (§¬n vÞ: ngh×n ha) Chia ra N¨m Tæng céng Lúa đông xuân Lóa hÌ thu Lóa mïa 1990 6043 2074 1216 2753 2005 7329 2942 2349 2038 1. Hãy vẽ biểu đồ thích hợp nhất để biểu hiện quy mô và cơ cấu diện tích gieo trồng lúa c¶ n¨m cña níc ta trong giai ®o¹n 1990-2005. 2. Nhận xét về sự thay đổi cơ cấu diện tích gieo trồng lúa cả năm của nớc ta trong giai ®o¹n trªn..

(70) Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT : 25 BAØI 24: VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN THỦY SẢN VAØ LÂM NGHIỆP TỔ CHỨC LÃNH THỔ NÔNG NGHIỆP I - MUÏC TIEÂU BAØI BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: 1 . Kiến thức: - Trình bày được các điều kiện , tình hình phát triển , phân bố nhành thủy sản và một số phương hướng phát triển ngành thủy sản của nước ta. - Trình baøy ñöôc vai trò , tình hình phaùt trieån vaø phaân boá ngaønh lâm nghiệp . Một số vấn đề lớn trong phát triển lâm nghiệp. - Trình báy được các nhân tố ảnh hưởng tới tổ chức lãnh thổ nông nghiệp nước ta ( tự nhiên, kinh tế- xã hội, kĩ thuật, lịch sử ). - Hiểu và trình bày được những đặc điểm chính của 7 vùng nông nghiệp. - Trình bày đươc xu hướng thay đổi trong tổ chức lãnh thổ nông nghiệp; phát triển trang trại và vùng chuyên canh để sản xuất hàng hóa. 2 . Kó naêng: - Đọc bản đồ lâm, ngư nghiệp Atlat ĐLVN để xác định các khu vực sản xuất, khai thác lớn. - Vẽ và phân tích biểu đồ, số liệu thống kê - Sử dụng bản đò nông nghiệp VN để trình bày phân bố 1 số ngành sản xuất nông nghiệp, vùng chuyên canh lớn. 3 . Thái độ: Có ý thức bảo vệ môi trường II - THIEÁT BÒ DAÏY HOÏC - Bản đồ nông –lâm – thủy sản VN - Bản đồ kinh tế VN III - HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Mở bài: GV yêu cầu HS nhắc lại câu nói khái quát về tài nguyên rừng và biển nước ta (rừng vàng biển bạc)  vào bài. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Hoạt đôïng 1: tìm hiểu nhũng điều kiện 1 . Ngaønh thuûy saûn thuận lợi và khó khăn để phát triển thủy a )Những điều kiện thuận lợi và khó khăn để phát triển thủy sản. saûn . Hình thức: cá nhân/cặp - Bước 1: GV chia lớp thành các cặp và yêu cầu HS dựa vào kiến thức SGK và kiến thức đã học, hãy điền các thế triển ngành thủy sản của nước ta. - Bước 2: HS trình bày, GV chuẩn kiến thức ( thông tin phản hồi phần phụ lục ) Hoạt động 2: tìm hiểu sự phát triển và phaân boá ngaønh thuûy saûn. b ) Sự phát triển và phân bố ngành thủy saûn..

(71) Hình thức: cá nhân,cả lớp - Bước 1: + Gv yêu cầu HS căn cứ vào bảng số liệu 24.1, nhaän xeùt tình hình phaùt trieån vaø chuyeån bieán chung cuûa ngaønh thuûy saûn + Kết hợp sgk và bản đồ nông – lâm – ngö nghieäp cuûa VN, cho bieát tình hình phaùt trieån vaø phaân boá cuûa ngaønh khai thaùc - Bước 2: HS trả lời, GV chuẩn kiến thức. - Bước 3: tìm hiểu tình hình phát triển và phân bố hoạt động nuôi trồng thủy sản. + HS khai thaùc baûng soá lieäu 24.2, cho biết ĐBSCL có những điều kiện thuận lợi gì để trở thành vùng nuôi cá tôm lớn nhất nước ta? - Bước 4: HS trả lời, GV chuẩn kiến thức Hoạt động 3: tìm hiểu ngành lâm nghiệp GV yêu cầu HS tự tìm hiểu SGK mạnh và hạn chế đối với việc phát. Tình hình chung - Ngành thủy sản có bước phát triển đột phaù - Nuoâi troàng thuûy saûn chieám tæ troïng ngaøy caøng cao - Khai thaùc thuûy saûn: + Sản lượng khai thác liên tục tăng + Tất cả các tỉnh giáp biển đều đẩy mạnh đánh bắt hải sản, nhất là các tỉnh duyeân haûi NTB vaø Nam Boä - Nuoâi troàng thuûy saûn: + Hoạt động nuôi trồng thủy sản phát trieån maïnh + Hoạt động nuôi trồng thủy sản phát triển mạnh nhất là ở ĐBSCL các tỉnh duyeân haûi vaø ÑBSH. 2 . Ngaønh laâm nghieäp a ) Ngành lâm nghiệp ở nước ta có vai troø quan troïng veà maët kinh teá vaø sinh thaùi. b) Tài nguyên rừng nước ta vốn giàu có nhưng đã bị suy thoái nhiều: c) Sự phát triển và phân bố lâm nghiệp II – Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp. Hoạt động 4 : Tìm hiểu Các nhân tố tác 1. Các nhân tố tác động tới tổ chức động tới tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở lãnh thổ nông nghiệp ở nước ta: nước ta ( cặp / nhóm) -. GV cho HS tự nghiên cứu SGK. - Nhaân toá TN: + Neàn chung + Chi phối sự phân hoá laõnh thoå noâng nghieäp coå truyeàn. - Nhân tố KT-XH: chi phối mạnh sự phân hoá lãnh thổ nông nghiệp hàng hoá.. Hoạt động 5 : Tìm hiểu về các vùng nông nghiệp nước ta( cặp /nhóm) - Bước 1 : GV chia lớp thành các cặp , nhoùm vaø yeâu caàu thaûo luaän veà caùc vuøng nông nghiệp nước ta - Bước 2 : Gv hướng dẫn HS tìm hiểu về ĐK sinh thái, KT-XH, trình độ thâm canh và hướng chuyên môn hóa của các. 2 . Các vùng nông nghiệp ở nước ta.

(72) vùng nông nghiệp. Từ đó có thể so sánh giữa các vùng nông nghiệp với nhau. - Bước 3 : GV yêu cầu đại diện các nhóm trình baøy. Gv nhaän xeùt theo noäi dung SGK Hoạt động 6 : Tìm hiểu về Những thay 3. Những thay đổi trong tổ chức lãnh đổi trong tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở thổ nông nghiệp ở nước ta: nước ta:. a. Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp của. GV yêu cầu HS tự nghiên cứu ở nhà. nước ta trong những năm qua thay đổi theo hai xu hướng chính: b. Kinh tế trang trại có bước phát triển mới, thúc đẩy sản xuất nông lâm nghiệp và thuỷ sản theo hướng sàn xuất hàng hoá.. IV - ĐÁNH GIÁ: 1) Tr¾c nghiÖm: C©u 1: Vïng biÓn níc ta cã nguån lîi h¶i s¶n kh¸ phong phó víi tæng tr÷ lîng kho¶ng: A. 3,4 - 3,7 triÖu tÊn C. 4,5 - 4,9 triÖu tÊn B. 3,9 - 4 triÖu tÊn D. 5 - 5,5 triÖu tÊn Câu 2: Năng suất lao động trong ngành đánh bắt nhìn chung còn thấp là do: A. Phơng tiện đánh bắt còn lạc hậu. B. Nguån lîi thñy s¶n suy gi¶m. C. Ngời dân còn thiếu kinh nghiệm đánh bắt. D. Thiªn tai thêng xuyªn x¶y ra. C©u 3: C¬ cÊu s¶n lîng vµ c¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt thñy s¶n trong mét sè n¨m qua cã xu híng: A. T¨ng tØ träng khai th¸c, gi¶m tØ träng nu«i trång. B. Gi¶m tØ träng khai th¸c, t¨ng tØ träng nu«i trång. C. TØ träng khai th¸c vµ nu«i trång kh«ng t¨ng. D. Tỉ trọng khai thác giảm không đáng kể, tỉ trọng nuôi trồng tăng không đáng kể. Câu 4: Trong nghề nuôi trồng thủy sản sau, nghề nào có tốc độ phát triển nhanh: A. Nu«i c¸ tra C. Nu«i sß huyÕt. B. Nu«i c¸ ba sa D. Nu«i t«m. C©u 5: Rng ®Çu nguån cã t¸c dông lín: A. Ch¾n sãng C. §iÒu hßa níc s«ng, chèng lò, chèng xãi mßn. B. Cung cÊp gç vµ l©m s¶n quý D. Ch¾n giã vµ c¸t bay. C©u 6: Nh©n tè nµo lµm nÒn cho sù ph©n hãa l·nh thæ n«ng nghiÖp: A. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn C. KÜ thuËt. B. Kinh tÕ - x· héi D. LÞch sö. C©u 7: H·y s¾p xÕp c¸c thÕ m¹nh ë cét B sao cho t¬ng øng víi c¸c vïng ë cét A. A. Vïng B. ThÕ m¹nh I. Trung du miÒn nói. 1. Ch¨n nu«i gia sóc lín. 2. C©y l¬ng thùc, thùc phÈm. 3. Gia cÇm. II. §ång b»ng. 4. Gia sóc nhá. 5. N«ng - l©m. 6. C©y l©u n¨m §¸p ¸n: I(1, 5, 6); II(2, 3, 4). Câu 8: Khi nền nông nghiệp trở thành sản xuất hàng hóa, nhân tố có tác động rất mạnh, lµm cho tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp chuyÓn biÕn lµ:. A. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn B. Kinh tÕ - x· héi. C. KÜ thuËt. D. LÞch sö..

(73) C©u 9: Trong ®iÒu kiÖn n«ng nghiÖp tù cÊp, tù tóc, s¶n xuÊt nhá th× sù ph©n hãa l·nh thæ n«ng nghiÖp bÞ chi phèi chñ yÕu bëi c¸c ®iÒu kiÖn:. A. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn B. Kinh tÕ - x· héi V - HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP HS laøm baøi taäp 2 SGK VI - PHUÏ LUÏC:. C. KÜ thuËt. D. LÞch sö.. PHIEÁU HOÏC TAÄP. Điều kiện tự nhiên Thuận lợi Khoù khaên. Ñieàu kieän xaõ hoäi Thuận lợi Khoù khaên. Thoâng tin phaûn hoài. Điều kiện tự nhiên Thuận lợi Khoù khaên - Có bờ biển - Thieân tai, daøi, vuøng ñaëc baõo luït quyeàn kinh teá thường roäng xuyeân - Nguoăn lôïi hại - Moôt soẫ saûn khaù phong vuøng ven phuù bieån moâi trường bị suy thoái. Ngày soạn : Tieát PPCT : 26. Ñieàu kieän xaõ hoäi Thuận lợi Khoù khaên - Nhaân daân coù nhieàu kinh - Phương tiện đánh nghiệm và truyền thống đánh bắt còn chậm đổi baét nuoâi troàng thuûy saûn mới. - Phöông tieän taøu thuyeàn, caùc - Heä thoáng caùc ngư cụ trang bị ngày càng tốt cảng cá còn chứa - Dich vuï vaø cheá bieán thuûy đáp ứng yêu cầu sản được mở rộng - Coâng nghieäp cheá - Thị trường tiêu thụ rộng lớn biến còn hạn chế… - Chính saùch khuyeán ngö cuûa Nhà nước. Ngaøy daïy :. MỘT SỐ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN VAØ PHÂN BỐ CÔNG NGHIEÄP BAØI 26: CÔ CAÁU NGAØNH COÂNG NGHIEÄP. I - MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Sau bìa hoïc, HS caàn: 1. Kiến thức: - Trình bày và nhận xét được cơ cấu công nghiệp theo ngành , theo thành phần kinh tế, theo lãnh thổ kinh tế. Nêu một số nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi cơ cấu ngành CN. 2. Kó naêng:.

(74) - Phân tích biểu đò, sơ đồ và bảng biểu trong bài học . - Sử dụng bản đồ và Atlat ĐLVN để nhận xét cơ cấu ngành của một số trung tâm CN và phân bố của các ngành CN trọng điểm. II - THIEÁT BÒ DAÏY HOÏC - Bản đồ công nghiệp VN - Atlat ñòa lí VN III - HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. Hoạt động của GV-HS Hoạt động 1: Tìm hiểu cơ cấu CN theo ngaønh(caù nhaân) - Bước 1: + GV cho HS đọc SGK, quan sát sơ đồ cơ cấu ngành công nghiệp, yêu caàu caùc em haõy : + Neâu khaùi nieäm cô caáu ngaønh coâng nghieäp, + Chứng minh cơ cấu ngành công nghiệp nước ta tương đối đa dạng - Bước 2: HS trả lời, GV chuẩn kiến thức - Bước 3: + HS quan sát biểu đồ 26.1, rút ra nhận xét về sự chuyển dịch cơ cấu giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp cuûa nước ta + Nêu các định hướng hoàn thiện cơ caáu ngaønh coâng nghieäp. - Bước 4: GV nhận xét và chuẩn kiến thức.. Hoạt động 2: tìm hiểu cơ cấu CN theo laõnh thoå (caù nhaân/ caëp) - Bước 1: HS quan sát bản đồ công nghieäp: + Trình bày sự phân hóa lãnh thổ công nghiệp của nước ta. + Tại sao lại có sự phân hóa đó? - Bước 2: HS trả lời, Gv chuẩn kiến thức. Noäi dung chính 1. Cô caáu coâng nghieäp theo ngaønh: - Khaùi nieäm ( SGK ) - Cơ cấu ngành công nghiệp nước ta tương đối đa dạng với khá đầy đủ các ngành quan troïng thuoäc 3 nhoùm chính: + CN khai thaùc + CN cheá bieán + CN sản xuất, phân phối điện, dược liệu, khí đốt, nước. - Trong Cô caáu ngaønh coâng nghieäp noåi leân moät soá ngaønh CN troïng ñieåm. - Cơ cấu ngành công nghiệp nước ta có sự chuyển dịch rõ rệt nhằm thích nghi với tình hình mới: + Taêng tæ troïng nhoùm ngaønh coâng nghieäp cheá bieán. + Giaûm tæ troïng nhoùm ngaønh coâng nghieäp khai thaùc vaø CN saûn xuaát, phaân phoái ñieän, khí đốt, nước. - Các hướng hoàn thiện cơ cấu ngành công nghieäp: + Xây dựng cơ cấu linh hoạt, phù hợp vói điều kiện VN, thích ứng với nền kinh tế thế giới + Đẩy mạnh phát triển các ngành mũi nhoïn vaø troïng ñieåm + Đầu tư theo chiều sâu, đổi mới thiết bị, coâng ngheä 2. Cô caáu CN theo laõnh thoå: - Hoạt động CN tập trung chủ yếu ở một số khu vực: + ÑBSH vaø phuï caän + ÑNB + Duyeân haûi mieàn Trung + Vuøng nuùi, vuøng saâu, vuøng xa CN chậm phát triển: phân bố phân tán, rời raïc..

(75) Hoạt đôïng 3: tìm hiểu cơ cấu CN theo thaønh phaàn kinh teá - Bước 1: HS căn cứ vào sơ đồ CN theo thaønh phaàn KT trong baøi hoïc: + Nhaän xeùt veà cô caáu ngaønh coâng nghiệp phân theo thành phần KT ở nước ta + Xu hướng chuyển dịch của các thaønh phaàn - Bước 2: HS trả lời, Gv chuẩn KT.. - Sự phân hóa lãnh thổ Cn chịu tác động cuûa nhieàu nhaân toá: + Vò trí ñòa lí + Tài nguyên và môi trường + Daân cö vaø nguoàn LÑ + Cơ sở vật chất kĩ thuật + Voán - Những vùng có giá trị CN lớn: ĐNB, ÑBSH, ÑBSCL. 3 .Cô caáu CN theo thaønh phaàn KT: - Cơ cấu CN theo thành phần kinh tế đã có những thay đổi sâu sắc - Các thành phần KT tham gia vào hoạt động CN ngày càng được mở rộng. - Xu hướng chung: + Giảm tỉ trọng khu vực Nhà nước + Tăng tỉ trọng khu vực ngoài Nhà nước, đặc biệt là khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.. IV. ĐÁNH GIÁ HS trả lời các câu hỏi sau: Câu 1: Đặc điểm nào sau đây không đúng với ngành công nghiệp trọng điểm: A. Cã thÕ m¹nh l©u dµi. B. Mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. C. Có tác động đến sự phát triển các ngành kinh tế khác. D. G¾n bã chÆt chÏ víi nguån vèn níc ngoµi. C©u 2: Vïng cã gi¸ trÞ s¶n lîng c«ng nghiÖp lín nhÊt níc ta lµ: A. §ång b»ng s«ng Hång. C. §«ng Nam Bé. B. §ång b»ng s«ng Cöu Long D. Duyªn h¶i miÒn Trung Câu 3: Thành phần kinh tế giữ vai trò quyết định đối với những ngành công nghiệp then chèt ë níc ta lµ: A. Thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ níc. B. Thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi nhµ níc. C. Thµnh phÇn kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi. D. ý B vµ C. Câu 4 Điền các nội dung phù hợp vào bảng sau : Cô caáu ngaønh coâng nghieäp Khaùi nieäm Cô caáu ngaønh Sự chuyển dịch Hướng hoàn thiện V. Hoạt động nối tiếp:. Cho b¶ng sè liÖu sau: Gi¸ TrÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp theo gi¸ trÞ thùc tÕ cña níc ta (ph©n theo vïng n¨m 2000 và 2005 (đơn vị tỉ đồng) C¸c vïng 2000 2005 C¶ níc 333100 991049 - Trung du vµ miÒn nói phÝa B¾c 15988 45555 - §ång b»ng s«ng Hång 57683 194722.

(76) - B¾c Trung Bé 8415 23409 - Duyªn h¶i Nam Trung Bé 14508 41661 - T©y Nguyªn 3100 7208 - §«ng Nam Bé 185593 555167 - §ång b»ng s«ng Cöu Long 35464 87486 - Không xác định 15350 35841 1. Hãy vẽ biểu đồ thích hợp nhất thể hiện quy mô và cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp ph©n theo vïng cña níc ta n¨m 2000 vµ 2005. 2. Nhận xét cơ cấu và sự chuyển dịch cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp từ biểu đồ đã vÏ..

(77) Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT : 27 BAØI 27 – 28 : VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN MỘT SỐ NGAØNH CÔNG NGHIEÄP TROÏNG ÑIEÅM VẤN ĐỀ TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP I - MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: 1. Kiến thức: - Trình bày được tình hình phát triển và phân bố của một số ngành CN trọng điểm. - Tring bày được khái niệm tổ chứclãnh thổ công nghiệp (TCLTCN ) - Phân tích được các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới việc TCLTCN của nước ta , các hính thức TCLTCN chính của nước ta hiện nay và sự phân bố chúng - Phân biệt được một số hình thức TCLTCN của nước ta: Điểm CN, Khu CN tập trung, trung tâm CN và vùng CN. 2. Kó naêng: - Vẽ và phân tích biểu đồ, số liệu thống kê, về CN năng lượng, CN chế biến LTTP - Sử dụng bản đồ và Atlat ĐLVN để nhận xét cơ cấu ngành của một số trung tâm CN và phân bố của các ngành CN trọng điểm. - Phân tích sơ đồ để nêu lên được các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới việc TCLTCN của nước ta II - THIEÁT BÒ DAÏY HOÏC - Bản đồ địa chất-khoáng sản VN - Atlat đại lí VN III - HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC GV yêu cầu HS nhác lại khái niệm ngành công nghiệp trọng điểm, sau đó giới thie cho HS biết các ngành công nghiệp trọng điểm sẽ tìm hiểu Hoạt động của GV-HS Noäi dung chính Hoạt động 1: Tìm hiểu CN năng lượng 1. Công nghiệp năng lượng: ( Caëp) - Bước 1; HS dựa vào SGK, bản đồ địa a) CN khai thác nguyên nhiên liệu: chất- khoáng sản và kiến thức đã học: - CN khai thaùc than (thoâng tin phaûn hoài + Trình baøy ngaønh CN khai thaùc than vaø PHT 1) coâng nghieäp khai thaùc daàu khí theo - CN khai thaùc daàu khí (thoâng tin phaûn phieáu HT 1 vaø 2 hoài PHT 2) - Böôc 2:HS trình baøy, GV ñöa thoâng tin phản hồi để đối chiếu.(Xem phần phụ luïc) ) Hoạt động 2 : Tìm hiểu ngành công b) CN điện lực: * Khaùi quaùt chung: nghiệp điện lực (cá nhân/cặp) - Nước ta có nhiều tiềm năng phát triển - Bước 1: HS dừa vào kiến thức: + Phân tích khái quát những thế mạnh công nghiệp điện lực về tự nhiên đối với việc phát triển - Sản lượng điện tăng rất nhanh * Ngaønh thuûy ñieän vaø ngaønh nhieät ñieän: ngành công nghiệp điện lực nước ta + Hieän traïng phaùt trieån vaø phaân boá - Thuûy ñieän:.

(78) ngành công nghiệp điện lực của nước ta - Bước 2: đại diện HS trình bày, Gv chuẩn kiến thức - Bước 3: tìm hiểu tình hình phát triển và phaân boá ngaønh thuûy ñieän vaø nhieät ñieän nước ta + Taïi sao nhaø maùy nhieät ñieän chaïy baèng than không được xây dựng ở miền Nam? - Bước 4: HS trả lời, GV bổ sung, chuẩn KT.. + Tiềm năng rất lớn, khoảng 30 triệu KW, tập trugn ở hệ thống sông Hòng và sông Đồng Nai + Hàng loạt các nhà máy thủy điện công suất lớn đang hoạt động: Hòa Bình, Yaly + Nhieàu nhaø maùy ñang trieån khai xaây dựng: sơn la, Na Hang - Nhieät ñieän: + Nhieân lieäu doài daøo: than, daàu khí; nguồn nhiên liệu tiềm tàng: năng lượng mặt trời, sức gió… + Hàng loạt nhà máy nhiệt điện có công suất lớn đi vào hoạt động: Phả Lại, Uông Bí và Uông Bí mở rộng, Phú Mĩ 1, 2, 3, 4… + Caùc nhaø maùy nhieät ñieän phía baéc chuû yếu dựa vào tha ở Quảng Ninh, các nhà máy nhiệt điện ở miền Trung và miền Nam chủ yếu dựa vào dầu, khí + Một số nhà máy đang được xây dựng 2. CN chế biến lương thực, thực phẩm: - Cô caáu ngaønh CN cheá bieán LT-TP raát phong phú và đa dạng với 3 nhóm ngành chính vaø nhieàu phaân ngaønh khaùc - Dựa vào nguồn nguyên liệu của ngành trồng trọt, chăn nuôi và đánh bắt, nuôi troøng thuûy haûi saûn - Hàng năm sản xuất một lượng rất lớn. Hoạt động 3 : tìm hiểu ngành công nghiệp chế biến LT – TP ( cả lớp) - Bước 1; GV yêu cầu HS dựa vào bản đồ nông nghiệp, sơ đồ, bảng biểu trong SGK và kiến thức đã học: + Chứng minh cơ cấu ngành CN chế bieán LT-TP ña daïng + Giaûi thích vì sao CN cheá bieán LT-TP laø ngaønh coâng nghieäp troïng ñieåm. - Bươc 2; HS trả lời, GV chuẩn Kiến thức. Hoạt động 4 : tìm hiểu về khái niệm và 3. Tổ chức lãnh thổ công nghiệp các nhân tố ảnh hưởng đến TCLTCN a ) Khái niệm (SGK) b ) Các nhân tố ảnh hưởng tới tổ chức ( Cá nhân / lớp) laõnh thoå coâng nghieäp Gv cho HS tự tìm hiểu SGK - Nhóm nhân tố bên trong ( VTĐL, TNTN, điều kện KT-XH ) có ảnh hưởng rất quang trọngđến TCLTCN - Nhóm nhân tố bên ngoài ( thị trường, hợp tác quốc tế) có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Xem sơ đồ SGK 4 . Các hình thức tổ chức lãnh thổ Hoạt động 5 : Tìm hiểu các hình thức tổ nông nghiệp chức lãnh thổ công nghiệp (cá nhân a ) Điểm công nghiệp.

(79) /caëp) b ) Khu coâng nghieäp Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho các cá c ) Trung tâm công nghiệp nhân hoặc các cặp , tìm hiểu các đặc d ) Vùng công nghiệp điểm nổi bật của các hình thức TCLTCN : ñieåm CN, khu CN, Trung taâm CN, vuøng CN. Bước 2: HS trình bày, HS khác bổ sung , GV nhận xét và tổng kết kiến thức SGK VI - ĐÁNH GIÁ C©u 1: than cã chÊt lîng tèt nhÊt ë níc ta tËp trung ë khu vùc: A. Th¸i Nguyªn C. §ång b»ng s«ng Hång B. Qu¶ng Ninh D. §ång b»ng s«ng Cöu Long. C©u 2: Níc ta b¾t ®Çu khai th¸c dÇu má tõ n¨m (t¹i má): A. 1984 (Hång Ngäc) C. 1986 (B¹ch Hæ) B. 1985 (R¹ng §«ng) D. 1987 (Rång). C©u 3: Nguyªn nh©n c¬ b¶n lµm cho s¶n lîng than, dÇu má vµ ®iÖn cña níc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y liªn tôc t¨ng: A. XuÊt khÈu C. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nớc. B. D©n sè t¨ng nhanh D. Gia t¨ng c¸c khu c«ng nghiÖp C©u 4: §Ó ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp ®iÖn lùc mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, Ýt g©y « nhiÔm m«i trêng vµ c¹n kiÖt tµi nguyªn,... ta nªn dùa vµo nguån tµi nguyªn:. A. Níc. C. DÇu. B. Than. D. Khí đốt. Câu 5: Các nhà máy nhiệt điện chạy bằng than không đợc xây dựng ở miền Nam là do: A. Thiếu đội ngũ lao động có trình độ. C. Xây dựng đòi hỏi vốn đầu t lớn. B. Xa c¸c má than. D. G©y « nhiÔm m«i trêng nghiªm träng. Câu 6: Nhân tố quan trọng ảnh hởng đến sự phan bố các cơ sở chế biến lơng thực, thực phÈm: A. ThÞ trêng tiªu thô vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn. B. Nguån nguyªn liÖu vµ thÞ trêng tiªu thô. C. Nguồn nguyên liệu và lao động có trình độ cao. D. Nguồn lao động có nhiều kinh nghiệm và thị trờng tiêu thụ. Câu 7: Mục đích của tổ chức lãnh thổ công nghiệp nhằm: A. Tận dụng triệt để nguồn vốn đầu t nớc ngoài. B. Sử dụng hợp lí các nguồn lực sẵn có nhằm đạt hiệu quả cao về các mặt kinh tế, xã héi vµ m«i trêng. C. Sö dông hîp lÝ vµ tiÕt kiÖm c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn. D. Khai thác lợi thế về vị trí địa lí của nớc ta. C©u 8: C¸c khu c«ng nghiÖp ë níc ta ph©n bè nhiÒu nhÊt ë: A. §ång b»ng s«ng Hång C. §«ng Nam Bé B. Duyªn h¶i miÒn Trung D. §ßng b»ng s«ng Cöu Long. C©u 9: C¸ trung t©m c«ng nghiÖp cã ý nghÜa quèc gia ë níc ta gåm cã: A. Thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Hµ Néi. B. TP Hå ChÝ Minh, Hµ Néi vµ H¶i Phßng. C. TP Hå ChÝ Minh, Hµ Néi, H¶i Phßng vµ §µ N½ng. D. TP Hå ChÝ Minh, Hµ Néi, H¶i Phßng, §µ N½ng vµ CÇn Th¬. C©u 10: TØnh Qu¶ng Ninh thuéc vïng c«ng nghiÖp nµo: A. Vïng 1 C. Vïng 3. B. Vïng 2. D. Vïng 4. V - HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP : Về nhà chuẩn bị trước nội dung bài hôm sau Cho b¶ng sè liÖu sau: S¶n lîng than, dÇu má vµ ®iÖn cña níc ta giai ®o¹n 1990 - 2006: S¶n phÈm 1990 1995 2000 Than (TriÖu tÊn) 4,0 8,4 11,6 DÇu má (triÖu tÊn) 2,7 7,6 16,3 §iÖn (tØ KWh) 8,8 24,7 26,7. 2006 38,9 17,2 59,1.

(80) a) Hãy vẽ biểu đồ thích hợp nhất thể hiện tốc độ tăng trởng một số sản phẩm công nghiÖp cña níc ta trong giai ®o¹n 1990 - 2006. b) Nhận xét và giải thích sự khác nhau về tốc độ tăng trởng giữa sản lợng than, dầu mỏ vµ ®iÖn. VI - PHUÏ LUÏC Phieáu hoïc taäp soá 1 COÂNG NGHIEÄP KHAI THAÙC THAN Các loại Trữ lượng Phaân boá Tình hình saûn xuaát An tra xit Hôn 3 tæ taán Vùng Đông Bắc, nhất là - Sản lượng khai thác Quaûng Ninh than lieân tuïc taêng ( năm 2005 đạt hơn Than nâu Hàng chục tỉ tấn Đồng bằng Sông Hồng 34 trieäu taán ) Than bùn Lớn - Có ở nhiều nơi - Tập trung chủ yếu ở Đông bằng Sông Cửu Long Than mỡ Nhoû Thaùi Nguyeân Phieáu hoïc taäp soá 2 COÂNG NGHIEÄP KHAI THAÙC DAÀU KHÍ Trữ lượng Phaân boá Tình hình saûn xuaát - Vài tỉ tấn - Các bể trầm tích - Từ năm 1986 đến nay, Sản lượng khai daàu moû nhoài thềm lục địa thác than liên tục tăng năm 2005 đạt - Hàng trăm - Bể trầm tích Cửu 18,5 triệu tấn . tæ taán Long và Nam Côn Sơn - Khí tự nhiên đã được khia thác để có triển vọng về trữ phục vụ cho nhà máy điện và sản xuất lượng và khản năng phân đạm khai thaùc - Chuẩn bị cho ra đời ngành CN lọchóa dầu (Dung Quất) (trung tâm công nghiệp TPHCM, Hà Nội,Hải Phòng ..).

(81) Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT : 28 Bài 29 : THỰC HAØNH : VẼ BIỂU ĐỒ , NHẬN XÉT VAØ GIẢI THÍCH SỰ CHUYEÅN DÒCH CÔ CAÁU COÂNG NGHIEÄP I – MUÏC TIEÂU Sau baøi hoïc , HS caàn : 1.Kiến thức : - Củng cố kiến thức đã học về một số vấn đề phát triển ngành công nghiệp VN - Bổ sung kiến thức về cơ cấu và sự vận chuyển cơ cấu ngành CN 2. Kỹ năng: - Biết cách phân tích , lựa chọn và vẽ biểu đồ thể hiện sự chuyển dịch cơ cấu giá trị saûn xuaát CN - Biết cách phân tích , nhận xét, giải thích sự chuyển dịch cơ cấu Cn trên cơ sở số liệu và biểu đồ II – THIEÁT BÒ DAÏY HOÏC - Bản đồ treo tường Công nghiệp VN ( hoặc Atlat) - Thước , com pa , máy tính III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC 1 . Mở bài GV nêu yêu cầu của bài thực hành là rèn luyện kỹ năng vẽ biểu đoò và nhận xét bảng số liệu về tình hình của ngành CN nước ta 2 . Tieán trình daïy hoïc Hoạt động 1 : HS làm bài tập 1 ( cả lớp )  Phaân tích : - Bước 1 : GV yêu cầu HS đọc kỹ đầu bài và gợi ý cách làm: + Xem bảng số liệu là số liệu tuyệt đối hay tương đối, có phải xử lí số liệu hay khoâng + Vẽ biểu đồ nào cho thích hợp + Một số lưu ý khi vẽ biểu đồ ( chú giải, tên biểu đồ …) + Nhaän xeùt vaø giaûi thích - Bước 2 : Gọi 1 Hs lên bảng làm bài tập - Bước 3 : Đề nghị HS khgác nhận xét , bổ sung - Bước 4 : GV nhận xét đấnh gái và đưa ra cấc thông tin phản hồi * Thực hiện : - Xử lí số liệu : GIAÙ TRÒ SAÛN XUAÁT COÂNG NGHIEÄP THEO THAØNH PHAÀN KINH TEÁ( % ) Thaønh phaàn kinh teá 1996 2005 Nhà nước 49,6 25,1 Ngoài Nhà nước 23,9 31,2 Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài 26,5 43,7 - Vẽ biểu đồ : vẽ 2 biểu đồ hình tròn có bán kính khác nhau R1996<R20 + Nhaän xeùt : - KV Nhà nước chiếm tỉ trọng lớn nhất và có xu hướng giảm về tỉ trọng (năm 1996 chiếm 49,6 % gioảm còn 25,1% năm 2002 trong tổng giá trị sản xuất CN cả nước ).

(82) - KV ngoài Nhà nước chiếm tỉ trọng nhỏ nhất và có xu hướng tăng về tỉ trọng - KV có vốn đầu tư nước ngoài tăng nhanh và chiếm tỉ trọng ngày càng lớn + Giaûi thích : - Do chính saùch ña dsaïng hoùa caùc trhaønh phaàn kinh teá - Chính sách thu hút trực tiếp đầu tư nước ngoài - Chuù troïng phaùt trieån CN Hoạt động 2 : HS làm bài tập 2 - Bước 1 : Gv yêu cầu HS đọc kỹ đề bài và gợi ý cách nhận xét + Nhaän ñònh chung veà tæ troïng giaù trò saûn xuaát CN phaân theo vuøng + Sự thay đổi về tỉ trọng giữa năm 1995 và năm 2005 đối với từng vùng - Bước 2 : HS trìng bày , GV nhận xét bổ sung + Cơ cấu CN theo vùng có sự chuyển dịch - Những vùng có tỉ trọng tăng - Các vùng còn lại đều giảm Hoạt động 3 : HS làm bài tập 3 , giải thích vì sao Đông Nam Bộ là vùng có giá trị sản xuất công nghiệp cao nhất cả nước ( cá nhân /lớp ) GV hướng dẫn HS xem lại bảng số liệu bài tập 2, căn cứ vào bản đồ CN chung VN để giải thích ; . Tại sao Đông Nam Bộ có giá trị sản xuất công nghiệp lớn nhất cả nước? - Có vị trí địa lý thuận lợi giao thương và nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. - Có trữ lượng lớn về dầu khí. Ngoài ra còn có tiềm năng về thuỷ điện, tài nguyên rừng, thuỷ sản…và là vùng chuyên canh cây công nghiệp lớn nhất cả nước. - Nguồn lao động dồi dào, có trình độ chuyên môn cao, thị trường tiêu thụ rộng lớn. - Cơ sở vật chất kỹ thuật tốt hơn các vùng khác. Có thành phố Hồ Chí Minh-trung tâm kinh tế lớn nhất nước. - Thu hút đầu tư nước ngoài lớn nhất cả nước. - Có đường lối phát triển năng động. III- HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP HS tiếp tục hoàn thiện ở nhà C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp theo gi¸ thùc tÕ ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ (§¬n vÞ: %) Thµnh phÇn kinh tÕ 1996 2000 2005 - Kinh tÕ Nhµ níc 49,6 34,2 25,1 + Trung ¬ng 33,1 23,4 19,3 + §Þa ph¬ng 16,5 10,8 5,8 - Kinh tÕ ngoµi Nhµ níc 23,9 24,5 31,2 + TËp thÓ 0,6 0,6 0,4 + T nh©n 7,8 14,2 22,7 + C¸ thÓ 15,5 9,7 8,1 - Khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi 26,5 41,3 43,7 1) Vẽ biểu đồ biểu hiện cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế của níc ta n¨m 1996 vµ n¨m 2005. 2) NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ.. Ngày soạn : Tieát PPCT : 29. Ngaøy daïy :. BAØI 30: VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN NGAØNH GIAO THÔNG VẬN TẢI VAØ THOÂNG TIN LIEÂN LAÏC I – MUÏC TIEÂU.

(83) Sau baøi hoïc , HS caàn : 1.Kiến thức : - Trình bày được đặc điểm ngành GTVT, TTLL của nước ta. Nêu được sự phát triển khá toàn diện cả về chất lượng và số lượng của một số loại hình GTVT và TTLL. 2. Kỹ năng: -Vẽ và phân tích biểu đồ, bảng số liệu về tình hình phát triển, cơ cấu vận tải của GTVT - Xác định được trên bản đồ GTVT VN một số tuyến giao thông, đầu mối giao thông và trung tâm TTLL quan trọng. 3.Thái độ : - Thể hiện trách nhiệm đối với vấn đề an toàn giao thông cũng như vấn đề ô nhiễm môi trường do ngành GTVT mang lại. II – THIEÁT BÒ DAÏY HOÏC - Bản đồ treo tường GTVT VN ( hoặc Atlat) III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC * Khởi động: GV có thể đặt câu hỏi: Hãy nêu vai trò của ngành giao thông vận tải (GTVT) và thông tin liên lạc (TTLL) đối với sự phát triển kinh tế - xã hội đất n ớc. Sau đó dẫn dắt HS tìm hiểu nội dung bài học. * Bµi míi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung chÝnh * Hoạt động 1: Tìm hiểu ngành GTVT. 1) Giao th«ng vËn t¶i: ( Th«ng tin ph¶n håi phiÕu häc tËp sè 1 + H×nh thøc: Nhãm. 2 + 3) Bíc 1: ? Níc ta cã nh÷ng lo¹i h×nh GTVT nµo?, sau khi HS tr¶ lêi, GV chia nhãm vµ giao viÖc: ? Dựa vào SGK, Bản đồ giao thông vận tải ViÖt Nam, ¸t l¸t §Þa lÝ ViÖt Nam vµ sù hiÓu biÕt cña m×nh, mçi nhãm t×m hiÓu hai lo¹i h×nh GTVT theo phiÕu häc tËp. + Nhóm 1+ 2: Tìm hiểu ngành GTVT đờng bộ và đờng sắt, hoàn thành phiếu học tập sè 1. + Nhóm 3 + 4: Tìm hiểu ngành GTVT đờng sông, đờng biển, hoàn thành phiếu học tËp sè 2. + Nhóm 5 + 6: Tìm hiểu ngành GTVT đờng hàng không và đờng ống, hoàn thành phiÕu häc tËp sè 3. ( §ãi víi nh÷ng líp HS kh¸ trë lªn, GV yªu cÇu nªu vai trß cña c¸c tuyÕn träng yÕu đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của cả níc hay c¶ vïng). Bíc 2: §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy. ( Khi trình bày các tuyến đờng chính, HS phải chỉ đợc các tuyến đó trên bản đồ), các nhóm còn lại góp ý, bổ sung, Sau đó GV đa ra thông tin phản hồi để các nhóm đối chiÕu. * Hoạt động 2: Tìm hiểu ngành Bu chính. 2) Thông tin liên lạc: Bớc 1: HS đọc SGK, cho biết hiện trạng a) Bu chính: ph¸t triÓn ngµnh Bu chÝnh níc ta vµ nh÷ng + VÉn lµ ngµnh chñ yÕu mang tÝnh phôc vô, gi¶i ph¸p trong giai ®o¹n tíi. Bíc 2: HS tr¶ lêi. GV gióp HS chuÈn kiÕn + M¹ng líi réng kh¾p nhng ph©n bè cha đều trên toàn quốc. thøc. + Kĩ thuật đang còn lạc hậu, cha đáp ứng * Hoạt động 3: Tìm hiểu ngành viễn tốt sự phát triển của đất nớc và đời sống nh©n d©n. th«ng. Bớc 1: HS đọc SGK, cho biết tình hình phát b) Viễn thông: - Cã xuÊt ph¸t ®iÓm rÊt thÊp, nhng ph¸t triÓn ngµnh ViÔn th«ng níc ta?.

(84) Bíc 2: GV chuÈn kiÕn thøc.. triển với tốc độ nhanh vợt bậc. - Mạng lới viễn thông tơng đối đa dạng và kh«ng ngõng ph¸t triÓn. + M¹ng ®iÖn tho¹i. + M¹ng phi tho¹i. + M¹ng truyÒn dÉn.. IV. §¸nh gi¸: C©u 1: H·y s¾p xÕp c¸c ý ë cét A vµ B sao cho hîp lÝ: Ngµnh Vai trß 1. Gióp cho c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ viÖc ®i l¹i cña nh©n d©n ®I. Giao th«ng vËn îc diÔn ra liªn tôc, thuËn tiÖn. t¶i 2. Cñng cè tÝnh thèng nhÊt vÒ nÒn kinh tÕ - x· héi. 3. Giúp cho việc giao lu kinh tế - xã hội trong nớc và quốc tế đợc thực hiện nhanh chóng. 4. Tăng cờng sức mạnh quốc phòng của đất nớc và tạo mối giao lu kinh tÕ - x· héi víi c¸c níc kh¸c trªn thÕ giíi. 5. Có vai trò rất qua trọng đối với nền kinh tế thị trờng, giúp cho nh÷ng ngêi qu¶n lÝ Nhµ níc, qu¶n lÝ kinh doanh cã nh÷ng quyÕt II. Th«ng tin liªn định nhanh, chính xác, hiệu quả. l¹c 6. Kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ vÒ thêi gian vµ kho¶ng c¸ch, lµm cho con ngời gần nhau hơn, đông thời cũng giúp con ngời nâng cao nhËn thøc vÒ nhiÒu mÆt. V. Hoạt động nối tiếp: Cho b¶ng sè liÖu : Khèi lîng hµng hãa vËn chuyÓn cña níc ta ph©n theo ngµnh vËn t¶i (§¬n vÞ: ngh×n tÊn) N¨m §êng s¾t §êng « t« §êng s«ng §êng biÓn §êng hµng kh«ng 2000 6258 141139 43015 15553 45 2005 8838 212263 62984 33118 105 1. Hãy vẽ biểu đồ thích hợp biểu hiện quy mô và cơ cấu khối lợng hàng hóa vận chuyển cña níc ta ph©n theo ngµnh vËn t¶i n¨m 2000 vµ 2005. 2. NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch vÒ c¬ cÊu vËn chuyÓn hµng hãa theo c¸c ngµnh vËn t¶i trªn. VI. Phô lôc: PhiÕu häc tËp : Lo¹i h×nh Sù ph¸t triÓn Các tuyến đờng chính Đờng bộ (đờng ô tô) §êng s¾t §êng s«ng Ngành vận tải đờng biển §êng hµng kh«ng §êng èng Th«ng tin ph¶n håi phiÕu häc tËp sè 1: Lo¹i h×nh Sù ph¸t triÓn Các tuyến đờng chính §êng bé - Mở rộng và hiện đại hóa. - Quèc lé 1A. (đờng ô tô) - Mạng lới phủ kín các vùng. - §êng Hå ChÝ Minh. - Ph¬ng tiÖn n©ng cao vÒ sè lîng vµ chÊt l- - Quèc lé 5, Quèc lé 5, îng. quèc lé 9, quèc lé 14. - Khèi lîng vËn chuyÓn vµ lu©n chuyÓn t¨ng nhanh. - Tồn tại: mật độ và chất lợng đờng còn thÊp... §êng s¾t - ChiÒu dµi trªn 3100 km. - §êng s¾t Thèng nhÊt. - Tríc 1991, ph¸t triÓn chËm, chÊt lîng - C¸c tuyÕn kh¸c: phục vụ còn hạn chế, hiện nay đã đợc nâng + Hà Nội - Hải Phòng. cao. + Hµ Néi - Lµo Cai. - Khèi lîng vËn chuyÓn vµ lu©n chuyÓn + Hµ Néi - Th¸i Nguyªn. t¨ng nhanh. - Mạng lới đờng sắt xuyên á đang đợc nâng cấp. §êng s«ng - Cã chiÒu dµi 11.000 km. - HÖ thèng s«ng Hång- Ph¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸ ®a d¹ng, nhng Ýt ®- Th¸i B×nh. ợc cải tiến và hiện đại hóa. - HÖ thèng s«ng Mª C«ng - Cã nhiÒu c¶ng s«ng, víi 90 c¶ng chÝnh. §ång Nai. - Khèi lîng vËn chuyÓn vµ lu©n chuyÓn - Mét sã s«ng lín ë miÒn t¨ng. Trung. Ngành vận - Có đờng bờ biển dài, nhiều vũng vịnh, kín - Hải Phòng - TP Hồ Chí.

(85) tải đờng biÓn §êng hµng kh«ng. gió... thuận lợi cho vận tải đờng biển. - C¶ níc cã 73 c¶ng biÓn, c¸c c¶ng biÓn liên tục đợc cải tạo để nâng cao năng suất. - Lµ ngµnh cßn non trÎ nhng cã bíc tiÕn rÊt nhanh. - Khèi lîng vËn chuyÓn vµ lu©n chuyÓn t¨ng rÊt nhanh. - Cả nớc có 19 sân bay ( trong đó có 5 sân bay quèc tÕ). §êng èng. G¾n víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh dÇu khÝ.. Minh. - §êng bay trong níc, chñ yÕu khai th¸c 3 ®Çu mèi: Hµ Néi, TP Hå ChÝ Minh vµ §µ N½ng. - Mở một số đờng bay đến c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. - Phía Bắc: tuyến đờng B12 (B·i ch¸y - H¹ Long) vËn chuyÓn x¨ng dÇu. - Phía Nam: một số đờng ống dẫn dầu từ thềm lục địa vào đất liền.. Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT : 30 BAØI 31: VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI , DU LỊCH I – MUÏC TIEÂU Sau baøi hoïc , HS caàn : 1.Kiến thức : - Nêu được vai trò, tình hình phát triển và sự thay đổi trong cơ cấu nội, ngoại thương - Nêu được sự phân bố các trung tâm thương mại ở Việt Nam. - Phân tích được các nguồn tài nguyên du lịch của nước ta: TN tự nhên, TN nhân văn. - Hiểu và trình bày được tình hình phát triển ngành du lịch, sự phân bố các trung tâm du lịch chính ; mối quan hệ giữa phát triển du lịch và bảo vệ môi trường 2. Kỹ năng: - Vẽ và phân tích các bảng, biểu số liêụ, các biểu đồ về các ngành nội thương , ngoại thương, du lịch ở nước ta. - Sử dụng bản đồ, Atlat để nhận biết sự phân bố của các trung tâm thương mại và du lịch 3.Thái độ : - Có trách nhiệm trong việc quảng bá các nguồn tài nguyên du lịch, trách nhiệm trong việc bảo về môi trường du lịch. II – THIEÁT BÒ DAÏY HOÏC - Bản đồ Du lịch VN ( hoặc Atlat) - Bảng số liệu , biểu đồ và các hình ảnh có liên quan. III – HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC 1 . Mở bài GV ñöa ra moät soá hình aûnh coù lieân quan thöông maïi vaø moät soá ñieåm du lòch. Sau đó đặt câu hỏi: tại sao ngành thương mại và du lịch lại có vai trò quan trọng trong nền kinh tế đất nước hiện nay. 2 . Tieán trình daïy hoïc. Hoạt động của GV-HS Hoạt động 1: tìm hiểu hoạt độnh nội thương (cá nhân/ lớp ). Noäi dung chính 1. Thöông maïi a. Noäi thöông.

(86) - GV nêu tình hình nọi thương nước ta. Sau đó yêu cầu HS trả lời câu hỏi ở mục 1.a H 31 SGK Sau đó GV nhận xét chốt lại kiến thức Hoạt động 2: tìm hiểu hoạt độnh ngoại thương (cá nhân/ lớp ) - Bước1: HS trả lời: + Quan sát H31.2 hãy nhận xét về sự thay đổi cơ cấu xuất, nhập khẩu nước ta giai đoạn 1990-2005. + Dựa vào H31.3 hãy nhận xét và giải thích tình hình xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu nước ta giai đoạn 1990-2005 Bước2: Sau khi HS phân tích GV có thể ñaët theâm caâu hoûi : veà nguyeân nhaân thuùc đẩy sự phát triển ngoại thương trong những năm gần đây. - Cuoái cuøng GV laøm noåi baät tình traïng nhập siêu nước ta giai đoạn sau Đổi mới khác hẵn về bản chất so với trước Đơi mới.. Hoạt động 3: tìm hiểu tài nguyên du lịch (cá nhân/ lớp ) - Bước1: GV đưa ra một số hình ảnh về một số điểm du lịch. Sau đó đặt câu hỏi: TNDL là gì ?Sau khi Hstrả lời xong GV chuyeån yù: - Bước2: HS trả lời câu hỏi ở mục 2a SGK. Liên hệ thực tế địa phương. - Bước3: HS trình bày GV khái quát kiến thức. Hoạt động 4 : tìm hiểu thực trạng phát triển du lịch nước ta. - Bước1: HS quan sát H31.6 SGK phân tích vaø giaûi thích tình hình phaùt trieån du lịch nước ta. Chæ ra caùc trung taâm du lòch coù nghóa quốc gia và vùng trên bản đồ. - Bước2: HS trả lời , GV chuẩn kiến thức.. - Phát triển mạnh sau thời kỳ Đổi mới - Thu hút sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế( nhất là khu vực ngoài Nhà nước va có vốn đầu tư nước ngoài ) b. Ngoại thương có những chuyển biến rõ rệt : - Veà caùn caân: + Trước Đổi mới nhập siêu + Năm 1992 lần đầu tiên xuất siêu, sau đó đến nay luôn mhập siêu nhưng bản chất khác so với trước Đởi mới. - Veà gaùi trò: + Toång giaù trò xuaát nhaäp khaåu taêng maïnh + Cả xuất khẩu và nhập khẩu đều tăng - Hàng xuất chủ yếu là khoáng sản, haøng CN nheï vaø tieåu thuû CN, noâng saûn. Haøng cheá bieán hay tinh cheá coøn thaáp vaø taêng chaäm. - Haøng nhaäp chuû yeáu laø tö lieäu saûn xuaát , nguyeân lieäu … - Thị trường ngày càng mở rộng theo hướng đa phương hoá, đa dạng hoá - Cơ chế quản lí có nhiều đổi mới - VN trở thành thành viên chính thứccủa WTO. 2. Du lòch a. Taøi nguyeân du lòch - Khaùi nieäm ( SGK ) - Các loại TNDL + Tự nhiên ( địa hình, khí hậu , nước , sinh vaät…) + Nhân văn ( Di tích lịch sử văn hoá, lễ hoäi , laøng ngheà, phong tuïc , taäp quaùn…) b. Tình hình phaùt trieån du lòch - Ngành du lịch phát triển nhanh từ đầu thập kỷ 90 ( TK XX) đến nay… - Hình thanh 3 vuøng du lòch: Baéc Boä, Baéc Trung Boä , Nam Trung Boä vaø Nam Bộ với các trung tâm du lịch: Hà Nội, TPHCM, Huế – Đà Nẵng….

(87) VI - ĐÁNH GIÁ PhÇn tr¾c nghiÖm: C©u 1: C¬ cÊu tæng møc b¸n lÎ vµ doanh thu ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ cña ngµnh néi th¬ng níc ta cã xu híng: A. Gi¶m khu vùc Nhµ níc, t¨ng khu vùc ngoµi Nhµ níc vµ khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi. B. T¨ng khu vùc Nhµ níc vµ khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi, gi¶m khu vùc ngoµi Nhµ níc. C. Gi¶m khu vùc Nhµ níc vµ khu vùc ngoµi Nhµ níc, t¨ng khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi. D. T¨ng khu vùc ngoµi Nhµ níc, gi¶m khu vùc Nhµ níc vµ khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi. Câu 2: Từ thập niên 90 (của thế kỉ XX) đến nay, hoạt động nội thơng ở nớc ta trở nên nhén nhÞp lµ do: A. S¶n xuÊt trong níc ngµy cµng ph¸t triÓn. B. §êi sèng nh©n d©n ngµy cµng n©ng cao. C. Sù héi nhËp cña níc ta vµo thÞ trêng khu vùc vµ quèc tÕ. D. Sự thay đổi cơ chế quản lí. Câu 3: Lần đầu tiên cán cân xuất nhập khẩu nớc ta đạt giá trị cân đối là năm: A. 1990 B. 1992 C. 1994 D. 1996 Câu 4: Tính đến năm 2007, số di sản vật thể và phi vật thể ở nớc ta đã đợc UNESCO c«ng nhËn t¬ng øng lµ: A. 4 vµ 3 B. 5 vµ 4 C. 5 vµ 2 D. 6 vµ 3 C©u 5: LÔ héi cã thêi gian kÐo dµi nhÊt ë níc ta: A. §Òn Hïng (Phó Thä) C. Phñ GiÇy ( Nam §Þnh) B. Bµ Chóa Xø (An Giang) D. Chïa H¬ng (Hµ T©y) V - HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP - HS lµm bµi tËp sè 1 vµ sè 4 trong SGK..

(88) Ngaøy daïy : Tieát PPCT : 31 ÔN TẬP HỌC KỲ I I - Môc tiªu Sau bài học , HS cần: - Củng cố , hệ thống hoá kiến thức từ bài 1 đến bài 31 - Sử dụng được các biểu đồ, bản dồ , sơ đồ , nhận xét các đặc điểm về vị trí , đặc điểm chung của tự nhiên VN, dân cư và các ngành kinh tế ở nước ta. II - ThiÕt bÞ d¹y häc - Bản đồ Địa lí tự nhiên VN - Bản đồ Phân bố dân cư VN - Bản đồ Kinh tế chung VN - Một số bản đố về các ngành kinh tế. III - TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Më bµi GV giíi thiÖu néi dung «n tËp vµ híng dÉn HV vÒ c¸ch lµm viÖc. 2. TiÕn tr×nh d¹y häc Nội dung 1 : Hệ thống kiến thức về dân c, lao động , việc làm và các vấn đề về Đô thị ho¸ ë níc ta. Nhiệm vụ : Dựa vào các kiến thức đã học hoàn thành nội dung bảng sau : Tiªu chÝ D©n sè vµ ph©n bè d©n c Lao động và việc làm §« thÞ ho¸ Nội dung 2: Sự chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế nước ta. Nhiệm vụ : Dựa vào các kiến thức đã học hoàn thành nội dung bảng sau : Cơ cấu nền kinh tế Ngành kinh tế Lãnh thổ Thành phần kinh tế. Chuyển dịch. Nội dung 3: Một số vấn đề phát triển và phân bố nông nghiệp Nhiệm vụ: HV xem lại các ND SGK và hệ thống lại kiến thức theo gợi ý của GV: - Những đặc điểm nổi bật nền nông nghiệp nước ta - Tình hình sản xuất của ngành trồng trọt và chăn nuôi - Vấn đề phát triển thuỷ sản và lâm nghiệp - Các hình thức chủ yếu trong tổ chức lãnh thổ nông nghiệp nước ta. Nội dung 4: Một số vấn đề phát triển và phân bố công nghiệp Nhiệm vụ: HV xem lại các ND SGK và hệ thống lại kiến thức theo gợi ý của GV: - Cơ cấu ngành công nghiệp và sự chuyển dịch Cơ cấu ngành công nghiệp - Công nghiệp trọng điểm và vấn đề phát triển công nghiệp năng lượng và CN chế biến LT – TP - Các hình thức chủ yếu trong tổ chức lãnh thổ công nghiệp nước ta.

(89) Nội dung 5: Hệ thống một số vấn đề phát triển và phân bố các ngành dịch vụ Nhiệm vụ: HV xem lại các ND SGK và hệ thống lại kiến thức theo gợi ý của GV: - Đặc điểm các ngành vận tải và thông tin liên lạc ở nước ta. - Hoạt động thương mại và du lịch §Ò c¬ng «n tËp: Giáo viên ra nội dung ôn tập cho cả lớp, sau đó học sinh thảo luận nhóm, trao đổi, GV giải đáp thắc mắc của học sinh. Câu 1: Phân tích tác động của đặc điểm dân số nớc ta đối với sự phát triển kinh tế - xã héi vµ m«i trêng? Câu 2: Vì sao nớc ta phải thực hiện phân bố lại dân c cho hợp lí? nêu một số phơng hớng và biện pháp đã thực hiện trong thời gian vừa qua? Câu 3: Phân tích những thế mạnh và hạn chế của nguồn lao động nớc ta? Hãy nêu một số chuyển biến về cơ cấu lao động trong các ngành kinh tế quốc dân ở nớc ta hiện nay? H·y tr×nh bµy c¸c ph¬ng híng gi¶i quyÕt viÖc lµm. Câu 4: Phân tích những ảnh hởng của quá trình dô thị hóa ở nớc ta đối với phát triển kinh tÕ - x· héi. C©u 5: §iÒn c¸c néi dung thÝch hîp vµo b¶ng theo mÉu sau: Xu hêng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ:. C¬ cÊu. Xu híng chuyÓn dÞch Ngµnh kinh tÕ Thµnh phÇn kinh tÕ L·nh thæ kinh tÕ Câu 6: Nền nông nghiệp nhiệt đới có những thuận lợi và khó khăn gì? Hãy cho ví dụ chøng minh r»ng níc ta ®ang ph¸t triÓn ngµy cµng cã hiÖu qu¶ nÒn n«ng nghiÖp nhiÖt đới. C©u 7: Chøng minh r»ng viÖc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt c©y c«ng nghiÖp vµ c©y ¨n qu¶ gãp phần phát huy thế mạnh của nông nghiệp nhiệt đới ở nớc ta? Câu 8: Hãy nêu hiện trạng phát triển trồng rừng và các vấn đề phát triển vốn rừng ở n ớc ta hiện nay? C©u 9: H·y lÊy vÝ dô chøng minh r»ng c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn t¹o ra nÒn chung cña sù ph©n hãa l·nh thæ n«ng nghiÖp, cßn c¸c nh©n tè kinh tÕ - x· héi lµm phong phó thªm vµ làm biến đổi sự phân hóa đó? C©u 10; H·y t×m sù kh¸c nhau trong chuyªn m«n hãa n«ng nghiÖp gi÷a: - Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé víi T©y Nguyªn. - Đồng bằng sông Hồng với đồng bằng sông Cửu Long. Thử tìm cách giải thích nguyên nhân của sự khác nhau đó. Câu 11: Chứng minh rằng cơ cấu ngành công nghiệp nớc ta tơng đối đa dạng? Tại sao níc ta cã sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu c«ng nghiÖp theo ngµnh? Chøng minh r»ng c¬ cÊu công nghiệp của nớc ta có sự phân hóa về mặt lãnh thổ. Tại sao lại có sự phân hóa đó? C©u 13: T¹i sao c«ng gnhiÖp n¨ng lîng l¹i lµ ngµnh c«ng nghiÖp träng ®iÓm cña níc ta? C©u 14: So s¸nh c¸c h×nh thøc tæ chøc l·nh thæ c«ng nghiÖp ë níc ta? Câu 15: Vẽ các biểu đồ ở các bài có phần thực hành Trang 79 trang 80, trang 98, trang 128 (SGK xuÊt b¶n th¸ng 6 n¨m 2008). Ngày soạn : Tieát PPCT : 32. KIỂM TRA HỌC KÌ I. Ngaøy daïy :. ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I ĐỊA LÍ 12 ( 45’ ) 1. Mục tiêu kiểm tra, đánh giá: GV tự xác định................................................................................................... 2. Hình thức kiểm tra: Hình thức tự luận 3. Ma trận đề kiểm tra học kì I, Địa lí 12 (Chương trình chuẩn).

(90) Ở đề kiểm tra học kì I, Địa lí 12, chương trình chuẩn lựa chọn các chủ đề kiểm tra với số tiết là: 12 tiết (bằng 100%) phân phối tỉ lệ điểm số cho các chủ đề như sau: Đặc điểm chung tự nhiên 5 tiết (41,7%) ; Địa lí dân cư 3 tiết ( 25%); Địa lí nông nghiệp 4 tiết ( 33,3% ) Trên cơ sở phân phối số tiết như trên, kết hợp với việc xác định chuẩn quan trọng ta xây dựng ma trận đề kiểm tra như sau: Chủ đề (nội Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cấp độ dung)/mức độ cấp độ thấp cao nhận thức. Đặc điểm chung tự nhiên 25% tổng số điểm = 2,5 điểm. Trình baøy caùc theá maïnh cuûa thieân nhieân khu vực đồi núi đối với sự phát triển kinh tế – xã hội ở nước ta. 100% tổng số điểm = 2,5 điểm;. Phaân tích caùc theá maïnh vaø haïn cheá cuûa nguoàn lao đông nước ta. 100% tổng số điểm = 3 điểm;. Địa lí dân cư. 30% tổng số điểm =3điểm Một số vấn đề phát triển và phân bố nông nghiệp. Vẽ biểu đồ và nhận xét về sản lượng thủy sản qua các năm. 45% tổng số điểm =4,5điểm Tổng số10điểm Tổng số câu 03. 100% tổng số điểm = 4,5điểm; 2,5 điểm; 25% tổng số điểm. 3 điểm; 30% tổng số điểm. 4,5điểm; 45% tổng số điểm. ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I Caâu 1 ( 2,5 ñieåm) Trình bày các thế mạnh của thiên nhiên khu vực đồi núi đối với sự phát triển kinh tế – xã hội ở nước ta. Câu 2 ( 3 điểm ) Phân tích các thế mạnh và hạn chế của nguồn lao đông nước ta. Câu 3 ( 4,5 điểm ) Cho bảng số liệu sau: SẢN LƯỢNG THỦY SẢN NƯỚC TA QUA MỘT SỐ NĂM ( Đơn vị: nghìn tấn ). Năm Khai thác Nuôi trồng. 1990 728,5 162,1. 1995 1195,3 389,1. 2000 1660,9 589,6. 2005 1987,9 1478,0.

(91) a. Hãy vẽ biểu đồ thể hiện sản lượng thủy sản nước ta , giai đoạn 1990-2005. b. Nhận xét sản lượng thủy sản khai thác, nuôi trồng nước ta giai đoạn trên. ĐÁP ÁN Câu 1 (2,5 điểm) Các thế mạnh của khu vực đồi núi đối với sự phát triển KT-XH ở nước ta laø a/ Cung cấp nguồn tài nguyên Khoáng sản : Tập trung nhiều loại khoáng sản có nguồn gốc nội sinh ( Đồng, Chì, Thiếc, Sắt…..) và ngoại sinh ( Bô xit, Apatit, Đá vôi, Than đá, Vật liệu xây dựng…) Đó là cơ sở nguyên nhiên liệu cho sự phát triển nhiều ngành Công nghiệp vaø xuaát khaåu. (0,5 ñieåm) b/ Nguồn tài nguyên Rừng và Đất trồng: Tạo cơ sở phát triển Nông – Lâm nghiệp nhiệt đới. (0,5 ñieåm)  Rừng cung cấp Lâm sản, nhiều đông vật quý….  Có nhiều bề mặt Cao nguyên, các thung lũng tạo thuận lợi cho việc hình thành các vùng chuyên canh cây công nghiệp, cây ăn quả, phát triển chăn nuôi Đại gia súc… (0,25 ñieåm)  Vùng đồi Trung du và bán bình nguyên thích hợp để phát triển cây công nghiệp, cây ăn quả, và sản xuất lương thực, chăn nuôi gia súc (0,25 điểm) c/ Nguồn thuỷ năng : Do có độ dốc lớn nên các sông suối có tiềm năng thuỷ điện lớn đó là cơ sở để phát triển KT-XH. (0,5 ñieåm) d/ Tiềm năng du lịch : Miền đồi núi nước ta có nhiều danh lam thắng cảnh đó là cơ sở để phát triển nhiều loại hình du lịch, nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái….. (0,5 ñieåm) Caâu 2 (3 ñieåm) a. Thế mạnh nguồn lao động nước ta .  Nguồn lao động nước ta dồi dào. Năm 2005 dân số hoạt động kinh tế của nước ta là 42,53 triệu người, mỗi năm có thêm 1,1 triệu lao động. ( 0,5 đ)  Người lao động cần cu,ø khéo tay, có những truyền thống kinh nghiệm sản xuất được tích luỹ từ lâu đời qua nhiều thế hệ, có khả năng tiếp thu khoa học kỹ thuật. ( 0,5 ñ)  Chất lượng nguồn lao động ngày càng được nâng cao nhờ những thành tựu trong phát triển văn hoá giáo dục Y tế ( Dẫn chứng) ( 1,0 ñ) b. Mặt hạn chế của nguồn lao động nước ta.  So với yêu cầu hiện nay, lực lượng lao động có trình độ chuyên môn cao còn mỏng, đặc biệt là đội ngũ cán bộ quản lý, công nhân kỹ thuật lành nghề. Số lao động chưa qua đào tạo tuy có giảm nhưng vẫn còn ở mức cao. Năm 1996 là 87,7 % đến năm 2005 laø 75 %. ( 0,5 ñ)  Phấn chất lượng nguồn lao động không đồng đều giữa các vùng : Đồng bằng, thành thò – Noâng thoân, Mieàn nuùi Gây cản trở trong bố trí xắp xếp việc làm ở ĐB, thành thị và thiếu lao động ở nông thôn và miền núi. ( 0,5 ñ). Câu 3 a. Vẽ biểu đồ ( 3 điểm ) - Biểu đồ thích hợp nhất là hình cột - Có chú giải và tên biểu đồ Nghìn tấn.

(92) 2500 2000 1000 1500 500. Biểu đồ thác thủy sản 2005. 1990. sản lượng khai nước ta giai đoạn 1990-. b. Nhận xét ( 1,5 điểm ) - Sản lượng thủy sản nước ta trong giai đoạn 1990- 2005 tăng nhanh: + Tổng Sản lượng thủy sản tăng 2575,3 nghìn tấn giai đoạn trên + Sản lượng thủy sản khai thác giai đoạn 1990-2005 tăng , nhưng tốc độ tăng chậm hơn Sản lượng thủy sản nuôi trồng (Sản lượng thủy sản khai thác chỉ tăng 2,7 lần trong khi Sản lượng thủy sản nuôi trồng tăng tới 9,1 lần ). Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT : Bài 32: VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH Ở TRUNG DU VAØ MIỀN NÚI BAÉC BOÄ I./ MUÏC TIEÂU: Sau baøi hoïc, hs caàn: 1./ Về kiến thức: - Nêu được ý nghĩa của vị trí địa lý đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của vùng. - Hiểu và trình bày được các thế mạnh và hạn chế của ĐKTN, dân cư, cơ sở vật chất – kĩ thuật của vùng. - Phân tích việc sử dụng các thế mạnh để phát triển các ngành kinh tế của vùng; một số vấn đề đặt ra và biện pháp khắc phục. 2./ Veà kó naêng: - Sử dụng bản đồ để xác định vị trí của vùng, nhận xét và giải thích sự phân bố một số ngành sản xuất nổi bật. - Vẽ và phân tích biểu đồ , số liệu thoogns kê liên quan đến kinh tế vùng.

(93) 3./ Về thái độ, hành vi: - Nhận thức được việc phát huy các thế mạnh của vùng không chỉ có ý nghĩa về kinh teá maø coøn coù yù nghóa chính trò-xaõ hoäi saâu saéc. II./ CAÙC PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC -Bản đồ tự nhiên VN treo tường. -Bản đồ kinh tế vùng -Tranh aûnh, phim tö lieäu (neáu coù). -Atlat ñòa lyù Vieät Nam. III./ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MB -GV cho hs xem một số tranh ảnh về cảnh quan tự nhiên, các dân tộc ít người, các cơ sở công nghiệp (nếu có) của vùng và giới thiệu: đây là các hình ảnh về vùng Trung du và miền núi Bắc bộ. Vùng này có những đặc điểm nổi bật gì về tự nhieân, xaõ hoäi vaø tình hình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi ra sao? Chuùng ta seõ cuøng tìm hiểu ở tiết học này. Hoạt động của GV-HS Hoạt động 1:Tìm hiểu đặc điểm Khái quát vùng ( Cả lớp/ cặp ) Bước 1:GV sd bản đồ treo tường kết hợp Atlat để hỏi: -Xaùc ñònh vò trí ñòa lí vaø ñaëc ñieåm chung laõnh thoå cuûa vuøng .? .Neâu yù nghóa? Bước 2: Cho hs khai thác Atlat và SGK, để trả lời Bước 3: HS trả lời , GV tổng kết :. Hoạt động 2: Tìm hiểu các thế mạnh trong các hoạt động kinh tế.( Hình thức: cặp/nhóm nhỏ). Noäi dung chính I./ KHAÙI QUAÙT CHUNG: * Vị trí đại lí - Là vùng có diện tích rộng lớn nhất cả nước với trên 101 nghìn km2 và dân số hơn 12 triệu người ( 2006 ) , bao gồm 15 tænh thuoäc 2 tieåu vuøng laø Ñoâng Baêc vaø Taây Baéc. - Vuøng coù vò trí ñaëc bieät quan troïng tieáp giáp với Trung Quốc ở phía Bắc, Lào ở phía Taây, tieáp giaùp ÑBSH vaø Bieån Ñoâng. -> VTĐL thuận lơi + GTVT đang được đầu tư -> thuận lợi giao lưu với các vùng khác trong nước và xây dựng nền kinh tế mở. * Thế mạnh: + Tự nhiên : tài nguyên thiên nhiên đa dạng, có điều kiện phát triển cơ cấu kinh tế đa ngành. + Kinh tế- xã hội : vùng căn cứ cách mạng, nhiều di tích lịch sử văn hoá, tự nhieân, CSVCKT coù nhieàu tieán boä… * Hạn chế: thöa daân, nhieàu daân toäc ít người, vẫn còn nạn du canh du cư, trình độ còn lạc hậu, hạn chế… =>>Vieäc phaùt huy caùc theá maïnh cuûa vuøng mang nhieàu yù nghóa veà kinh teá, chính trò, xaõ hoäi saâu saéc. II./ CAÙC THEÁ MAÏNH KINH TEÁ 1./ Theá maïnh veà khai thaùc, cheá bieán.

(94) Bước 1: GV chia lớp thành nhiều nhóm, và yêu cầu 2 nhóm thực hiện 1 phieáu hoïc taäp soá Bước 2 : GV hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung SGK , bản đồ, Atlát + Nhóm 1: Căn cứ SGK, hình ảnh minh hoạ, H 32- SGK điền vào phiếu học tập số 1 để làm nổi bật các thế mạnh về khai thác chế biến khoáng saûn vaø thuyû ñieän. + Nhóm 2: Căn cứ SGK, hình ảnh minh hoạ, H 32- SGK điền vào phiếu học tập số 2 để làm nổi bật các thế maïnh veà troàng vaø cheá bieán caây coâng nghiệp , cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới. + Nhóm 3: Căn cứ SGK, hình ảnh minh hoạ, H 32- SGK điền vào phiếu học tập số 3 để làm nổi bật các thế maïnh veà chaên nuoâi gia suùc. + Nhóm 4: Căn cứ SGK, hình ảnh minh hoạ, H 32- SGK điền vào phiếu học tập số 4 để làm nổi bật các thế mạnh về hoạt động kinh tế biển. Bước 3: HS các nhóm trình bày, GV nhận xét, giúp hs chuẩn kiến thức. (phaàn phuï luïc ). khoáng sản và thủy điện.. 2./Theá maïnh veà caây coâng nghieäp, caây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới: 3./Theá maïnh veà chaên nuoâi gia suùc 4./ Kinh teá bieån. IV./ ĐÁNH GIÁ: C©u 1: Sè tØnh thuéc vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé lµ:. A. 13 C. 15 B. 14 D. 16 C©u 2: Nhngc tØnh nµo kh«ng thuéc vïng Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé: A. §iÖn Biªn, Lai Ch©u, S¬n La, Hßa B×nh, Th¸i Nguyªn. B. VÜnh Phóc, Hµ Nam, Ninh B×nh, Thanh Hãa. C. Lµo Cai, Yªn B¸i, Ohó Thä, Hµ Giang, Tuyªn Quang. D. L¹ng S¬n, Cao B»ng, B¾c K¹n, Qu¶ng Ninh C©u 3: ý nµo kh«ng ph¶i lµ thÕ m¹nh cña Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé: A. C«ng nghiÖp khai th¸c vµ chÕ biÕn kho¸ng s¶n, thñy ®iÖn. B. Trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dợc liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới. C. Hình thành cơ cấu nông - lâm - ng nghiệp đặc thù. D. Ch¨n nu«i gia sóc vµ kinh tÕ biÓn. C©u 4: HÖ thèng s«ng Hång chiÕm bao nhiªu phÇn tr÷ n¨ng thñy ®iÖn cña c¶ níc. A. Kho¶ng 1/2. B. Kho¶ng 2/3.. C. Kho¶ng 1/3. D. Kho¶ng 1/4.. Câu 5: Phần lớn diện tích của Trung du và miền núi Bắc Bộ có đất:. A. Feralit. B. phuf sa cæ.. C. ba dan. D. Phï sa..

(95) Câu 6: Trung du miền núi Bắc Bộ trồng đợc nhiều cây có nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới lµ chñ yÕu do:. A. ngêi d©n cã kinh nghiÖm trong trång trät.. C. nơi đây có mùa đông lạnh nhất nớc ta. D. vïng cã vÞ trÝ ë phÝa b¾c níc ta.. B. Vùng có đất phù sa cổ. V./HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP -Học và trả lời các câu hỏi trong SGK. -Xem trước bài mới cho tiết học sau. VI./ PHUÏ LUÏC 1./ Phieáu hoïc taäp soá 1 Theá maïnh  Khoáng sản - Là vung có TN khoáng sản giàu có bậc nhất nước ta: - Than: tập trung chủ yếu ở ĐB nhất là Quảng Ninh...sản lượng khai thác khoảng 30 triệu tấn/ năm - Kim loại : đồng- ni ken( Sơn La), sắt (Yên Bái), kẽmchì(Bắc Cạn)... - Phi kim loại: apatít ( Lào Cai), pyrít ( Phú Thọ )...  Thuyû ñieän - Các sông có trữ lượng thuỷ năng lớn chiếm khoảng 1/3 trữ năng thuỷ điện cả nước.. 2./ Phieáu hoïc taäp soá 2 Ñieàu kieän phaùt trieån - Đất feralít trên đá vôi, và các loại đá mệ khác... - Khí hậu nhiệt đới gió mùa có muøa ñoâng laïnh - Địa hình phân hoá đa dạng - Daân cö coù kinh nghieäm saûn xuaát - Nhu cầu tiêu thụ lớn 3./ Phieáu hoïc taäp soá 3 Ñieàu kieän phaùt trieån - Nguồn thức ăn: đồng coû ( Moäc Chaâu )... - Có nhiều giống vật nuôi tốt : lợn, gà, ngựa.. - Dân cư có kinh nghiệm trong chăn nuôi 4./ Phieáu hoïc taäp soá 4. Hieän traïng saûn xuaát - Phaùt trieån caây CN : cheø... - Cây dược liệu: tam thaát, hoài, thaûo... - Caây aên quaû, rau, caây ñaëc saûn.... Hieän traïng saûn xuaát - Đàn trâu bò phát triển mạnh nhất cả nước ( trâu năm 2005 chiếm 1/2 đàn trâu cả nước, bò chiếm 16% ) - Các loại gia súc khác cũng được chú ý phát triển.. YÙ nghóa - Nhieân lieäu cho nhieät ñieän vaø xuaát khaåu - Phaùt trieån caùc ngaønh CN luyện kim, hoá chaát.... Phaùt trieån caùc nhaø maùy thuỷ điện: Hoà Bình, Sôn La.... Hướng khai thác - Phaùt trieån noâng nghiệp hàng hoá - AÙp duïng tieán boä KH-KT - Ñònh canh , ñònh cö. Hướng khai thác - Phát triển các dịch vụ thú y, CSHT, cong nghệ chế biến. - Cải tạo, nâng cấp và phát triển nguồn thức ăn.

(96) Tiềm năng Tiềm năng vùng biển Quảng Ninh ( vùng biển kín , nhiều vũng, vịnh, có ngư trường, bãi biển đẹp, đặc biệt có vịnh Hạ Long. Hiện trạng khai thác - Đánh bắt thuỷ sản - Phát triển du lịch biển đảo - Xây dựng các cảng biển ( Cái Lân ). Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT : BAØI 33. VẤN ĐỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THEO NGAØNH Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG. I/ Mục tiêu bài học: Sau bài học, HS cần: 1. Kiến thức: - Phân tích được tác động của các thế mạnh và hạn chế của vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, dân cư, cơ sở vật chất-kỹ thuật tới sự phát triển kinh tế; những vấn đề cần giải quyết trong phát triển kinh tế-xã hội của đồng bằng sông Hồng. - Hiểu và trình bày được tình hình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành và các định hướng chính . 2. Kĩ năng:.

(97) - Sử dụng bản đồ để xác định vị trí địa lý, nhận xét và giải thích sự phân bố của một số ngành SX lương thực, thương mại, du lịch) - Phân tích số liệu thống kê, biểu đồ, để hiểu và trình bày sự thay đổi trong cơ cấu kinh tế của vùng. 3. Thái độ: - Có nhận thức đúng về vấn đề dân số. - Thấy rõ sự cần thiết phải chuyển dịch cơ cấu kinh tế. II/ Thieát bò daïy hoïc: Atlaùt ñòa lí Vieät Nam Bản đồ tự nhiên ĐBSH III/ Hoạt động dạy học: Mở bài: Đồng bằng sông Hồng là một trong ba vùng kinh tế trọng điểm của cả nước, là vùng có nền kinh tế phát triển mạnh đứng hàng thứ hai cả nước sau Đông Nam Bộ. Vậy điều kiện nào tạo nên thế mạnh đó? Tại sao lại phải chuyển dòch cô caáu kinh teá, chuyeån dòch nhö theá naøo? Tieát hoïc hoâm nay chuùng ta seõ tìm hiểu tất cả những vấn đề trên. Hoạt động Thầy - Trò. HĐ1: Tìm hiểu đặc điểm vị trí địa lí Đồng baèng soângHoàng ( Caù nhaân ) - Bước 1: Yêu cầu HS dựa vào Atlat Địa lí VN trang 21 hoặc H-46.3. Trả lời các câu hoûi sau: 1) Xaùc ñònh caùc ñôn vò haønh chính cuûa Đồng bằng sông Hồng. 2) Xác định ranh giới. 3) Nhaän xeùt dieän tích, daân soá cuûa ÑBSH. 4) Neâu yù nghóa. - Bước 2: HS trả lời, GV chuẩn kiến thức HÑ2: Tìm hieåu veà Caùc theá maïnh vaø haïn chế của vùng ( Cả lớp/ Cặp đôi ) - Bước 1: Yêu cầu HS nghiên cứu SGK, H 33.1, Atlat trang 21. Trả lời các câu hỏi sau: 1) Vùng ĐBSH có những thế mạnh nào trong phaùt trieån KT-XH? 2) Neâu moät soá haïn cheá chuû yeáu cuûa vuøng. - Bước 2: GV hướng dẫn HS phân tích hình 33.1 - Bước 3: HS trả lời, GV chuẩn kiến thức.. Noäi dung 1/ Caùc theá maïnh vaø haïn cheá cuûa vuøng: a. Vò trí ñòa lí và lãnh thổ - Dieän tích: 15.000 km2, chieám 4,5% diện tích tự nhiên của cả nước. - Dân số: 18,2 triệu người (2006), chiếm 21,6% dân số cả nước. - Goàm 10 tænh, thaønh: - Giaùp Trung du - mieàn nuùi phía Baéc, Baéc Trung Boä vaø vònh Baéc Boä. YÙ nghóa: + Dễ dàng giao lưu kinh tế với các vùng khác và với nước ngoài. + Gần các vùng giàu tài nguyên. b. Caùc theá maïnh vaø haïn cheá cuûa vuøng * Theá maïnh - Là đồng bằng châu thổ rộng lớn thứ 2 - Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, có muøa ñoâng laïnh laøm cho cô caáu caây troàng ña daïng. - Tài nguyên nước phong phú, có giá trị lớn về kinh tế : nước ngầm, nước nóng, nước khoáng. . - Daân cö ñoâng coù kinh nghieäm vaø truyền thống trong sản xuất, chất lượng lao động cao..

(98) HĐ3: Tìm hiểu về sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở ĐBSH ( Cặp ) + Nhieäm vuï 1: Nhaän xeùt veà tình hình chuyeån dòch cô caáu theo ngaønh - Bước 1: GV yêu cầu HS quan sát hình 33.2 và lược đồ hình 33.3 để rút ra nhận xeùt. - Bước 2 : GV hướng dẫn HS quan sát xu hướng thay đổi trong cơ cấu kinh tế( ngành naøo taêng, giaûm ). - Bước 3: Yêu cầu HS phát biểu, nhận xét, boå sung. + Nhiệm vụ 2: Trình bày các định hướng chuyển dịch chung và nội bộ từng ngành ở ÑBSH. - Bước 1: GV yêu cầu HS đọc SGK trình bày định hướng chuyển dịch. - Bước 2: Yêu cầu HS phát biểu, nhận xét, boå sung.. - Cơ sở VC-CS hạ tầng hoàn chỉnh => Phaùt trieån cô caáu ngaønh kinh teá ña dạng và hiện đại * Haïn cheá: - Dân số đông, mật độ dân số cao gây sức ép về nhiều mặt. - Thường có thiên tai. - Thieáu nguyeân lieäu cho saûn xuaát * Vấn đề cần giải quyết: quỹ đất nông nghiệp đang bị thu hẹp, sức ép việc làm. II/ Chuyeån dòch cô caáu kinh teá: 1. Thực trạng: Cơ cấu kinh tế đồng bằng sông Hồng đang có sự chuyển dịch theo hướng tích cực nhưng còn chậm. - Giảm tỉ trọng khu vực I. - Tăng tỉ trọng khu vực II vaø III.. 2. Định hướng: * Định hướng chung : - Tiếp tục chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế: giảm tỉ trọng khu vực I, tăng tỉ trọng khu vực II và III gắn liền với việc giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường - Phát triển và hiện đại hoá công nghiệp chế biến, các ngành công nghiệp khác và dịch vụ gắn liền với nền nông nghiệp hàng hoá . * Cụ thể : Chuyển dịch trong nội bộ từng ngành kinh tế: + Trong khu vực I: Giaûm tæ troïng ngaønh troàng troït, taêng tæ troïng ngaønh chaên nuoâi vaø thuyû saûn. + Trong khu vực II: chú trọng phát trieån caùc ngaønh coâng nghieäp troïng điểm dựa vào thế mạnh về tài nguyên và lao động. + Trong khu vực III: phát triển du lòch, dòch vuï taøi chính, ngaân haøng, giaùo dục - đào tạo,…. V/ Đánh giá: Câu 1: Những tỉnh nào không thuộc đồng bằng sông Hồng?.

(99) A. Phó Thä, Th¸i Nguyªn, B¾c Giang. C. Hµ Nam, Nam §Þnh, Ninh B×nh, H¶i Phßng. B. Hµ T©y, Hµ Néi, H¶i D¬ng. D. Th¸i B×nh, Hng Yªn, VÜnh Phóc. Câu 2: Đất phù sa màu mỡ chiếm tỉ lệ bao nhiêu % đất nông nghiệp của đồng bằng s«ng Hång A. Kho¶ng 57,9% C. Kho¶ng 70% B. Kho¶ng 60,9% D. Khaáng 77,9% Câu 3: Việc làm đang là vấn đề nan giải ở Đồng bằng sông Hồng vì đây là vùng có: A. Số dân đông nhất trong các vùng. B. mật độ dân số cao nhất rong các vùng. C. cơ cấu dân số trẻ, nhiều lao động có tay nghề. D. lực lợng lao động dồi dào, trong điều kiện kinh tế còn chậm phát triển. C©u 4: C¬ cÊu kinh tÕ cña §ång b»ng s«ng Hång ®ang chuyÓn dÞch theo híng nµo? A. Gi¶m tØ träng khu cùc I, t¨ng nhanh tØ träng khu vùc II vµ III. B. Gi¶m tØ träng khu cùc II, t¨ng nhanh tØ träng khu vùc I vµ III. C. Gi¶m tØ träng khu cùc III, t¨ng nhanh tØ träng khu vùc I vµ II. D. Gi¶m tØ träng khu cùc II vµ II, t¨ng nhanh tØ träng khu vùc III. Câu 5: Theo định hớng chuyển dịch cơ cấu kinh tế của khu vực I ở Đồng bằng sông Hồng, ngµnh nµo sÏ gi¶m tØ träng?. A. Ngµnh trång trät B. Ngµnh ch¨n nu«i. C. Ngµnh l©m nghiÖp D. Ngµnh thñy s¶n.. 2) Chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Chuyển dịch Cơ cấu kinh tế. Giảm tỉ trọng TT, tăng CN và TS. Giảm khu vực I. Giảm tỉ trọng cây LT, tăng cây TP. Tăng khu vực II. Phát triển các ngành trọng điểm có thế mạnh về tài nguyên và lao động. Tăng khu vực III. Phát triển du lịch, NH, GD-ĐT. VI/ Hoạt động nối tiếp: 1) Dựa vào bảng số liệu trong bài học. Hãy vẽ biểu đồ thể hiện sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế của ĐBSH. Mỏ nước khoáng Tiền Hải ở độ sâu 450 m có trữ lượng tĩnh khoảng 12 triệu m 3, đã khai thác từ năm 1992, sản lượng 9,5 triệu lít được trong và ngoài nước biết đến với các nhãn hiệu nước khoáng Vital, nước khoáng Tiền Hải. Huyện Hưng Hà (Thái Bình))đã thăm dò và phát hiện mỏ nước nóng 57 oC ở độ sâu 50 m và nước nóng 72oC ở độ sâu 178 m. Ninh Bình : Điểm nước nóng Kênh Gà Nguồn khí mỏ, nước khoáng: Thái Bình có mỏ khí đốt Tiền Hải (C) đã được khai thác từ năm 1986 với sản lượng khai thác bình quân mỗi năm hàng chục triệu m3 khí thiên nhiên.

(100) Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT :. BAØI 34: THỰC HAØNH PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ GIỮA DÂN SỐ VỚI VIỆC SẢN XUẤT LƯƠNG THỰC Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG. I - MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, hoïc sinh caàn: 1. Kiến thức: - Củng cố thêm kiến thức trong bài 33 - Biết được sức ép nặng nề của Ds đối với các vấn đề KT-Xh ở ĐBSH - Hiểu được mối quan hệ giữa DS với sản xuất lương thực và tìm ra hướng giải quyeát. 2. Kó naêng: + Tính toán, xử lí số liệu thống kê. + Phân tích số liệu thống kê để làm sáng tỏ mối quan hệ giữa dân số và vấn đề sản xuất lương thực ở ĐBSH. II - THIEÁT BÒ DAÏY HOÏC - Các loại bản đồ: hình thể, phân bố dân cư, nông nghiệp của vùng ĐBSH - Caùc duïng cuï hoïc taäp caàn thieát III - HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Hoạt động 1:Tính tốc độ tăng trưởng và so sánh tốc độ tăng trưởng về DS và sản xuất nông nghiệp của đồng bằng sông Hồng đối với cả nước Hình thức: cá nhân - Bước 1: Gv yêu cầu HS theo dõi bảng số liệu trong SGK, hướng dẫn cách tính tốc độ tăng trưởng và tỉ trọng theo yêu cầu của đề bài đặt ra - Bước 2: GV theo dõi, hướng dẫn, giải đáp các thắc mắc của HS trong quá trình laøm vieäc - Bước 3: HS trình bày kết quả làm việc, GV nhận xét đối chiếu kết quả. 1 . Tốc độ tăng trưởng của các chỉ số trong bảng số liệu. Caùc chæ soá. Đồng bằng sông Hồng 1995 2005 Soá daân 100 111.7 Dieän tích gieo troàng caây LT coù haït 100 109.3 Sản lượng LT có hạt 100 122.0 Bình quaân LT coù haït 100 109.4 2 .Tỉ trọng của ĐBSH so với cả nước theo các chỉ số Caùc chæ soá Soá daân Dieän tích gieo troàng caây LT coù haït. Đồng bằng sông Hồng 1995 2005 22.4 21.7 15.3 14.6. Cả nước 1995 2005 100 115.4 100 114.4 100 151.5 100 131.4. Cả nước 1995 2005 100 100 100 100.

(101) Sản lượng LT có hạt 20.4 16.5 100 100 Bình quaân LT coù haït 91.1 75.9 100 100 - Bước 4: GV hướng dẫn HS nhận xét bảng số liệu (Nhận xét: Tỉ trọng các chỉ số trong bảng số liệu của đồng bằng sông Hồng có sự thay đổi theo chiều hướng giảm dần so với tỉ trọng chung của cả nước, tiếp sau đó là tỉ trọng sản lượng lương thực có hạt, số dân, diện tích gieo trồng cây LT có hạt). - Bước 5: Gv kiểm tra bài làm của HS, yêu cầu một số HS làm mẫu, các HS trong lớp cùng nhận xét, sau đó có thể yêu cầu thu bài tại lớp hoặc về nhà hoàn thiện. Hoạt động 2: Phân tích và tgiair thích mối quan hệ giữa DS với việc sản xuất LT ở ĐBSH và đề ra hướng giải quyết. Hình thức: cặp Hai HS cùng bàn trao đổi để trả lời câu hỏi Hai HS đại diện trình bày, các HS khác nhận xét, bổ sung kiến thức.  Mối quan hệ giữa DS với việc sản xuất LT ở ĐBSH: Do có những cố gắng trong việc thâm canh cây LT nên mặc dù diện tích gieo trồng cây LT có hạt giảm nhưng sản lượng trên thực tế vẫn tăng Tuy nhiên do sức ép của DS nên bình quân LT có hạt theo đầu người vẫn giảm so với cả nước.  Phương hướng giải quyết Tích cực mở rộng diện tích gieo trồng cây lương thực có hạt Thâm canh tăng vụ là giải pháp chủ yếu để giải quyết tốt nhất vấn đề lương thực Thực hiện tốt công tác DS kế hoạch hóa gia đình, giảm tỉ sinh Nâng cao mức sống, giải quyết việc làm, từ đó mức sinh sẽ giảm dần Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành ở ĐBSH. Cụ thể là trong nông nghiệp cần phải tích cực giảm tỉ trọng của ngành trồng trọt, tăng tỉ trộng của ngành chaên nuoâi vaø thuûy saûn. Rieâng trong ngaønh troàng troït laïi giaûm tæ troïng cuûa caây LT vaø tăng dần tỉ trọng của cây công nghiệp, cây thực phẩm, cây ăn quả. IV - HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP - GV nhắc HS về nhà hoàn thiện bài thực hành - HS về nhà đọc trước bài 35..

(102) Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT : BAØI 35: VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI Ở BẮC TRUNG BỘ I - MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: 1.Kiến thức : - Hiểu và trình bày được những thuận lợi và khó khăn về tự nhiên đối với phát triển kinh tế - xã hội của vùng. - Phân tích được sự cần thiết hình thành cơ cấu nông – lâm – ngư nghiệp của vùng. Nêu được cơ cấu công nghiệp và ý nghĩa xây dựng cơ sở hạ tầng của vùng. 2. Kỹ năng: - Sử dụng bản đồ để xác định vị trí địa lý của vùng. Nhận xét sự phân bố một số ngành kinh tế đặc trưng của vùng. - Phân tích số liệu thống kê để thấy được tình hình phát triển kinh tế của vùng. 3. Thái độ: thêm yêu quê hương Tổ quốc, đồng thời xác định tinh thần học tập nghiêm túc để xây dựng và bảo vêh Tổ quốc II- THIEÁT BÒ DAÏY HOÏC Bản đồ kinh Bắc trung Bộ Các bảng số liệu liên quan đến nội dung bài học Atlat ñòa lí VN III - HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Khởi động: GV tổ chức trò chơi: Hãy gạch nối đúng các danh nhân sau với các địa danh tơng ứng. 1. NguyÔn Du a. Qu¶ng B×nh 2. Lª Lîi b. NghÖ An 3. Hå ChÝ Minh c. Thanh Hãa 4. Tè H÷u d. Thõa Thiªn - HuÕ 5. Vâ Nguyªn Gi¸p e. Hµ TÜnh GV: Đáp án: 1e, 2c, 3b, 4d, 5a và giới thiệu Bắc Trung Bộ là dải đất đợc ví nh nhịp cầu nối hai đầu đất nớc, là mảnh đất địa linh nhân kiệt, mảnh đất kiên trung, anh hùng trong những năm tháng chiến tranh và hiện nay đang từng bớc thay da đổi thịt, phát triển m¹nh mÏ kinh tÕ trong thêi k× míi. Hoạt động của Gv và Hs Hoạt động 1: tìm hiểu đặc điểm lãnh thổ vaø vò trí cuûa vuøng Hình thức: cá nhân - Bước 1 : GV yêu cầu HS quan sát vị trí địa lí của vùng BTB trong cả nước và trả lời các câu hỏi theo dàn ý: + Xaùc ñònh vò trí ñòa lí cuûa vuøng BTB + Keå teân caùc tænh trong vuøng + Đánh giá ý nghĩa của vị trí địa lí đối với sự phát triển KT-XH của vùng - Bước 2: Một HS trình bày, các HS khác. Noäi dung chính 1. Khaùi quaùt chung: a) Vò trí ñòa lí vaø laõnh thoå: - BTB laø vuøng laõnh thoå keùo daøi vaø heïp ngang nhất nước với diện tích 51,5 nghìn km2 , số dân 10,6 triẹu người ( 2006 ). - Goàm 6 tænh - Tieáp giaùp: ÑBSH, trung du vaø mieàn nuùi BB, Laøo vaø Bieån Ñoâng => thuận lợi giao lưu văn hóa – kinh tế – xã hội của vùng với các vùng khác.

(103) nhâïn xét, bổ sung, GV chốt kiến thức Hoạt động 2: Tìm hiểu các thế mạnh và haïn cheá cuûa vuøng Hình thức: cặp - Bước 1: GV yêu cầu HS bằng kiến thức đã học và nội dung SGK hoàn thiện phiếu HT 1 - Bước 2: GV hướng dẫn HS điền các thoâng tin noåi baät veà theá maïnh vaø haïn cheá cuûa vuøng - Bước 3: GV yêu cầu HS trình bày kết quaû, nhaän xeùt vaø toång keát. Hoạt động 3: Tìm hiểu cơ cấu nông – laâm – ngö nghieäp. Hình thức: nhóm + Bước 1: GV chia lớp thành các nhóm thaûo luaän vaø giao nhieäm vuï - Nhóm 1: Tìm hiểu về hoạt động lăm nghieäp - Nhoùm 2: tìm hieåu veà noâng nghieäp - Nhoùm 3: tìm hieåu veà ngö nghieäp + Bước 2: GV hướng dẫn HS tìm hiểu các thông tin và gợi ý ề vấn đề tiềm năng, ñieàu kieän phaùt trieån cô caáu kinh teá lieân hoàn, ý nghĩa của việc hình thành cơ cấu noâng – laâm – ngö nghieäp cuûa vuøng + Bước 3: GV yêu cầu các nhóm HS trình bày, nhận xét và bổ sung hoàn thiện Hoạt động 4: tìm hiểu sự hình thành cơ caáu coâng nghieäp vaø phaùt trieån cô sô haï taàng GTVT. Hình thức: cá nhân HS hoàn thành 2 nhiệm vụ: * Nhieäm vuï 1: tìm hieåu ngaønh coâng nghieäp - Bước 1: GV yêu cầu HS quan sát hình 35.2 vaø noäi dung SGK, cho bieát: + BTB có những điều kiện nào để phát trieån coâng nghieäp? + Nhận xét sự phân bố các ngành công nghieäp troïng ñieåm, caùc trung taâm coâng nghieäp vaø cô caáu ngaønh cuûa caùc trung taâm. - Bước 2: GV hướng dẫn HS quan sát lược đồ, nghiên cứu sự phân bố các loại. cả bằng đường bộ và đường biển b) Caùc theá maïnh vaø haïn cheá chuû yeáu cuûa vuøng (phuï luïc 1). 2 .Hình thaønh cô caáu noâng – laâm – ngö nghieäp (phuï luïc 2) * Ý nghĩa : +Tạo ra cơ cấu ngành hoàn chỉnh +Tạo thế liên hoàn trong phát triển cơ cấu kinh tế theo không gian +Góp phần đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá. 3. Hình thaønh cô caáu coâng nghieäp vaø phát triển cơ sở hạ tầng GTVT a) Phaùt trieån caùc ngaønh coâng nghieäp troïng ñieåm vaø caùc trung taâm coâng nghieäp chuyeân moân hoùa: - Là vùng có nhiều nguyên liệu cho sự phát triển công nghiệp: khoáng sản, nguyeân lieäu noâng – laâm – ngö nghieäp - Trong vùng đã hình thành một số vuøng coâng nhieäp troïng ñieåm: saûn xuaát vật liệu xây dựng, cơ khí, luyện kim,.

(104) tài nguyên phục vụ cho công nghiệp, sự phaân boá caùc ngaønh coâng nghieäp troïng điểm, các trung tâm công nghiệp lớn của vuøng. - Bước 3: GV yêu cầu Hs trả lời, nhận xét, bổ sung hoàn thiện nội dung * Nhiệm vụ 2: tìm hiểu về việc xây dựng cơ sở hạ tầng - Bước 1: GV yêu cầu HS quan sát hình 35.2 và dựa vào nội dung SGK, cho biết: + Taïi sao vieäc phaùt trieån kinh teá vuøng phải gắn liền với xây dựng cơ sở hạ tầng? + Xác định trên lược đồ các hệ thống giao thoâng cuûa vuøng - Bước 2: Gv hướng dẫn HS quan sát lược đồ, tìm các tuyến quốc lộ 7, 8, 9, 1A, đường Hồ Chí Minh và hệ thống sân bay, cảng biển của vùng, gợi mở cho HS tìm hiểu vai trò của các tuyến giao thông với vuøng - Bước 3: HS trả lời, GV nhận xét và chốt kiến thức.. cheá bieán noâng – laâm – thuûy saûn vaø coù theå loïc hoùa daàu. - Caùc trung taâm coâng nghieäp phaân boá chủ yếu ở dải ven biển,phía đông bao goàm Thanh Hoùa, Vinh, Hueá. a) Xây dựng cơ sở hạ tâng, trước hết là GTVT - Xây dựng cơ sở hạ tầng có ý nghĩa quan troïng trong vieäc phaùt trieån KT-XH cuûa vuøng - Caùc tuyeán GT quan troïng cuûa vuøng: quốc lộ 7, 8, 9, 1A, đường Hồ Chí Minh.. IV- ĐÁNH GIÁ C©u 1: Tõ B¾c vµo Nam cña B¾c Trung Bé lÇn lît cã c¸c tØnh: A. Thõa Thiªn - HuÕ, Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh, NghÖ An, Thanh Hãa, Qu¶ng TrÞ. B. Qu¶ng TrÞ, Hµ TÜnh, Thõa Thiªn - HuÕ, NghÖ An, Thanh Hãa, Qu¶ng B×nh. C. Thanh Hãa, NghÖ An, Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ, Thõa Thiªn - HuÕ. D. Thanh Hãa, Hµ TÜnh, Qu¶ng TrÞ, Qu¶ng B×nh, NghÖ An, Thõa Thiªn - HuÕ. C©u 2: Tµi nguyªn kho¸ng s¶n cã gi¸ trÞ cña B¾c Trung Bé lµ: A. Than đá, sắt, thiếc, chì, kẽm. B. Than nâu, đá vôi, titan, đồng, chì. C. Crômit, thiếc, sắt, đá vôi, sét làm xi măng, đá quí. D. Crômit, đồng, vàng, đá quí, sét làm xi măng. Câu 3: Vấn đề hình thành cơ cấu nôgn lâm- ng nghiệp có ý nghĩa lớn đối với sự hình thµnh c¬ cÊu kinh tÕ chung cña B¾c Trung Bé v×: A. B¾c Trung Bé kh«ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c. B. Ngêi d©n cã nhiÒu kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt n«ng - l©m - ng nghiÖp. C. N«ng, l©m, ng nghiÖp lµ nh÷ng ngµnh dÔ ph¸t triÓn. D. Nã gãp phÇn t¹o ra c¬ cÊu ngµnh vµ t¹o thÕ liªn hoµn trong ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ theo kh«ng gian. Câu 4: Độ che phủ rừng của Bắc Trung Bộ chỉ đứng sau: A. Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé. B. Duyªn h¶i Nam Trung Bé. C. T©y Nguyªn. D. §«ng Nam Bé C©u 5: TØnh träng ®iÓm nghÒ c¸ cña B¾c Trung Bé lµ: A. Thanh Hãa. B. Qu¶ng B×nh. C. Hµ TÜnh. D. NghÖ An C©u 6: S¾p xÕp c¸c ý ë cét A víi cét B sao cho phï hîp: A. Vïng chuyªn canh c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m B. Ph©n bè chñ yÕu 1. Cµ phª A. Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ. 2. Cao su, hå tiªu B. T©y NghÖ An. 3. ChÌ C. Qu¶ng TrÞ §¸p ¸n: 1- B,C, 2 - A, 3 - B.

(105) 1. Nêu những thế mạnh nổi bật của vùng BTB 2. Vì sao đồi sống nhân dân vùng còn nhiều khó khăn, trở ngại V - HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP - Trả lời câu hỏi cuối bài - Chuaån bò noäi dung baøi 36 VI - PHUÏ LUÏC 1. PHIEÁU HOÏC TAÄP 1:. Noäi dung tìm hieåu Điều kiện tự nhiên và TNTN Kinh teá – xaõ hoäi. Thuận lợi. Khoù khaên. 2. PHIEÁU HOÏC TAÄP 2. Laâm nghieäp. Noâng nghieäp. Ngö nghieäp. Theá maïnh Khoù khaên Hướng giải quyết 3. THOÂNG TIN PHAÛN HOÀI Phieáu hoïc taäp 1: Noäi dung tìm hieåu. Thuận lợi. - Khí hậu nhiệt đới gió mùa phân hóa ña daïng - dải đồng bằng ven biển, đất đai đa Điều kiện tự dạng nhieân vaø TNTN - Khoáng sản: crom, titan, đá vôi, sắt, caùt,.. - Rừng tập trung chủ yếu ở biên giới phía Taây - Dân cư giàu truyền thống lịch sử, cần cuø, chòu khoù Kinh teá – xaõ hoäi - Nhiều di tích văn hóa, lịch sử - Là mảnh đất địa linh nhân kiệt. Khoù khaên - Chòu nhieàu thieân tai, luõ luït, haïn haùn. - Taøi nguyeân coøn phaân taùn. - Mức sống thấp - haï taàng keùm phaùt trieån. Phieáu hoïc taäp 2:. Theá maïnh. Laâm nghieäp - Diện tích rừng 2,46 triệu ha (20% cả nước) - Có nhiều loại gỗ quí: đinh, lim, seán. Noâng nghieäp - Đất đai đa dạng: phù sa, feralit - Khí hậu có sự phân hoùa ña daïng. Ngö nghieäp - Bờ biển dài, nhiều loại hải sản quí - coù nhieàu soâng.

(106) => phaùt trieån coâng nghieäp => phaùt trieån löông khai thác gỗ, chế biến lâm thực, thực phẩm, chăn saûn nuoâi gia suùc vaø caây troàng coâng nghieäp. Khoù khaên. Hướng giaûi quyeát. lớn => phaùt trieån đánh bắt, nuôi troàng treân caû 3 môi trường nước ngọt, lợ và mặn. - Thiếu cơ sở vật chất, máy - độ phì kém, chịu Thiên tai xảy ra moùc nhieàu thieân tai thường xuyên - Cháy rừng - Thiếu vốn và lực lượng quaûn lí - Khai thác đi đối với tu bổ, - Giải quyết các vẫn Đầu tư trang thiết bảo vệ và tròng rừng đề lương thực bị, đẩy mạnh - Mở rộng thị trường đánh bắt xa bờ vaø coâng nghieäp cheá bieán. Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT : BAØI 36: VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ – XÃ HỘI Ở DUYEÂN HAÛI NAM TRUNG BOÄ I.MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC 1.Kiến thức : - Trình bày được những thuận lợi và khó khăn về tự nhiên đối với phát triển kinh tế - xã hội của vùng. - Trình bày được vấn đề phát triển tổng hợp kinh tế biển. - Phân tích được tầm quan trọng của vấn đề phát triển công nghiệp , cơ sở hạ tầng đối với sự pahts triển kinh tế -xã hội của vùng. 2. Kỹ năng: - Sử dụng Atlat ĐLVN để trình bày về hiện trạng và sự phân bố các ngành kinh tế của vùng. - Sử dụng tổng hợp các nguồn tài liệu: bản đồ , số liệu thống kê để so sánh sự phát triển ngành thủy sản ở Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ..

(107) 3. Thái độ: thêm yêu quê hương Tổ quốc, đồng thời xác định tinh thần học tập nghiêm túc để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ treo tường Địa lí tự nhiên Việt Nam. - Bản đồ treo tường Kinh tế Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. - Atlat Ñòa lí Vieät Nam. - Một số hình ảnh, video clip về tình hình phát triển kinh tế - xã hội ở Duyên hải Nam Trung Boä (neáu coù ñieàu kieän). III. HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC *Khởi động: - Giáo viên cho học sinh xem một số hình ảnh về tự nhiên, kinh tế ở Duyên hải Nam Trung Bộ (Phố cổ Hội An, Thánh địa Mỹ Sơn…) sau đó hỏi HS các hình ảnh đó là cuûa vuøng kinh teá naøo, em bieát gì veà vuøng kinh teá naøy. - HS phát biểu. GV giới thiệu và ghi lên bảng tên bài học - GV đưa sơ đồ cấu trúc nội dung bài học. Hoạt động của Giáo viên và học sinh * Hoạt động 1: Tìm hiểu vị trí địa lí và phạm vi laõnh thoå cuûa DH NTB Hình thức: cả lớp - Bước 1: GV yêu cấu HS quan sát lược đồ trả lời các câu hỏi sau: + Xaùc ñònh phaïm vi laõnh thoå vaø vò trí ñòa lí cuûa Duyeân haûi Nam Trung Boä. + Vị trí đó có ảnh hưởng thế nào đến sự phát trieån kinh teá-xaõ hoäi cuûa vuøng? - Bước 2: HS trả lời, nhận xét , bổ sung - Bước 3: GV nhận xét phần trình bày của HS và bổ sung kiến thức.. Hoạt động 2: Tìm hiểu các thế mạnh và hạn cheá cuûa Duyeân haûi Nam Trung Boä (caù nhaân/caëp ) Hoûi: neâu toùm taét caùc theá maïnh, haïn cheá veà tự nhiên và kinh tế – xã hội của DH NTB - Bước 1: Phân công nhiệm vụ và giao phiếu hoïc taäp Dãy bàn trái: Trình bày phần tự nhiên Daõy baøn phaûi: Trình baøy phaàn kinh teá-xaõ hoäi. Noäi dung chính 1. Khaùi quaùt chung: a. Vò trí ñòa lí vaø laõnh thoå: - Laø vuøng keùo daøi vaø heïp ngang, laø cầu nối giữ BTB với Tây Nguyên và ÑNB. - Goàm 8 tænh, thaønh phoá - DT: 44,4 nghìn km2 - Dân số: 8,9 triệu người - Có 2 quần đảo xa bờ: Hoàng Sa và Trường Sa. - Tieáp giaùp : Baêc Trung Boä, Laøo, Taây Nguyeân , Ñoâng Nam Boä vaø Bieån Ñoâng. + Thuận lợi: Giao lưu kinh tế trong và ngoài khu vực Phát triển cơ cấu kinh tế đa dạng + Khó khăn: Khu vực thường xảy ra thiên tai b. Caùc theá maïnh vaø haïn cheá: Thoâng tin phaûn hoài 2 . Phát triển tổng hợp kinh tế biển. a. Ngheà caù: b. Du lòch bieån: c. Dòch vuï haøng haûi: d. Khai thaùc KS vaø saûn xuaát muoái:.

(108) - Bước 2: Gọi đại diện cặp trình bày, các cặp khác bổ sung giáo viên chuẩn kiến thức * Hoạt động 3: Tìm hiểu về phát triển tổng hợp kinh tế biển Hình thức: hoạt động nhóm: - Bước 1: Chia lớp thành 4 nhóm. Giao nhiệm vụ: quan sát các hình ảnh minh hoạ cùng các thông tin SGK hãy hoàn thiện các nội dung để làm nổi bật thế mạnh kinh tế tổng hợp bieån vaø ñieàn vaøo phieáu hoïctaäp soá 2 + Nhoùm 1: Tìm hieåu ngheà caù(baûng soá lieäu) + Nhoùm 2: Tìm hieåu du lòch bieån + Nhoùm 3: Tìm hieåu dòch vuï haøng haûi + Nhoùm 4: Tìm hieåu veà khai thaùc KS vaø saûn xuaát muoái. - Bước 2: đại diện các nhóm trình bày kết quaû. Caùc nhoùm khaùc boå sung, - Bước 3: GV đánh giá, chuẩn kiến thức. ( Thoâng tin phaàn phuï luïc ) *Hoạt động 4: Tìm hiểu về phát triển công nghiệp và cơ sở hạ tầng. Hình thức: Cá nhân/lớp. - Bước 1: GV yêu cầu HS đọc SGK và hình ảnh minh hoạ , hãy: + Trình baøy tình hình phaùt trieån coâng nghieäp cuûa vuøng. + Cho biết việc tăng cường kết cấu hạ tầng ở DHNTB được thực hiện như thế nào? Tại sao việc tăng cường kết cấu hạ tầng GTVT có ý nghóa ñaëc bieät quan troïng trong hình thaønh cô caáu kinh teá cuûa vuøng? - Bước 2: GV yêu cấu HS trả lời, HS khác nhaän xeùt, boå sung. - Bước 3: GV tổng kết bổ sung, chuẩn kiến thức. 3 . Phát triển công nghiệp và cơ sở haï taàng: a. Phaùt trieån coâng nghieäp: + Hình thanh moät chuoãi caùc trung taâm CN ven biển: Đà Nẵng, NHa Trang, Quy Nhôn...Hình thaønh nhieàu khu CN taäp trung , khu cheá xuaát. + Caùc ngaønh CN chuû yeáu: Cô khí, cheá bieán N-L-TS, saûn xuaát haøng tieâu duøng… + CN năng lượng đang được tăng cường : Xây dựng các NM thủy điện quy mô trung bình và tương đối lớn: Soâng Hinh, Vónh Sôn, Haøm Thuaän – Đa Mi, Avương.- sử điện lưới quốc gia ( Đường dây 500 KV ) b . Tăng cường kết cấu hạ tầng giao thoâng vaän taûi: - Nâng cấp và mở rộng các tuyến đường bộ ( Quốc lộ 1, 19, 26, Đường Saét Baéc – Nam...) - Khôi phục và hiện đại hoá các sân bay , beán caûng.. IV-ĐÁNH GIÁ C©u 1: Duyªn h¶i Nam Trung Bé kh«ng gi¸p víi nh÷ng vïng nµo? A. B¾c Trung Bé. B. T©y Nguyªn. C. §ång b»ng s«ng Cöu Long. D. §«ng Nam Bé C©u 2: TiÒm n¨ng lín nhÊt cña duyªn h¶i Nam Trung Bé lµ:.

(109) A. Khai th¸c vµ chÕ biÕn kho¸ng s¶n. B. Kinh tÕ biÓn. C. Thñy ®iÖn. D. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp C©u 3: Nh÷ng tØnh nµo cã h¹n h¸n kÐo dµi? A. Qu¶ng Nam, Qu¶ng Ng·i. B. Qu¶ng Ng·i, Phó Yªn. C. B×nh §Þnh, Kh¸nh Hßa. D. Ninh ThuËn, B×nh ThuËn C©u 4: ViÖc lµm hå chøa níc lµ biÖn ph¸p thñy lîi quan träng, v×: A. KhÝ hËu duyªn h¶i Nam Trung Bé cã khÝ hËu rÊt kh« h¹n. B. Duyªn h¶i Nam Trung Bé cã rÊt Ýt s«ng ngßi. C. C¸c s«ng cña duyªn h¶i Nam Trung Bé cã lò lªn nhanh nhng vÒ mïa kh« l¹i rÊt c¹n. D. TÊt c¶ c¸c ý trªn. C©u 5: C¸c di s¶n thÕ giíi Phè cæ Héi An, DI tÝch MÜ S¬n thuéc tØnh nµo? A. §µ N½ng .B. Qu¶ng Nam. C. Qu¶ng Ng·i. D. Kh¸nh Hßa C©u 6: ViÖc nu«i t«m hïm, t«m só ®ang ph¸t triÓn ë tØnh nµo? A. Qu¶ng Nam, Qu¶ng Ng·i. B. B×nh §Þnh, Phó Yªn. C. Phó Yªn, Kh¸nh Hßa. D. Ninh ThuËn, B×nh ThuËn. Câu 1: Vấn đề lương thực-thực phẩm trong vùng cần được giải quyết bằng cách nào? Khả năng giải quyết vấn đề này. Câu 2: Việc phát triển tổng hợp kinh tế biển ở DH NTB so với BTB thuận lợi hơn nhö theá naøo? V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP: 1. Hoïc baøi vaø laøm baøi taäp trong SGK (trang 209) VI. PHUÏ LUÏC: PHIEÁU HOÏC TAÄP VAØ THOÂNG TIN PHAÛN HOÀI. Phieáu hoïc taäp soá 1 Tieâu muïc Theá maïnh Haïn cheá Tự nhiên Kinh teá – xaõ hoäi Thoâng tin phaûn hoài. Tieâu muïc Tự nhiên. Kinh teá – xaõ hoäi. Theá maïnh -Phát triển đánh bắt và nuôi troàng thuûy saûn -Chaên nuoâi gia suùc -Khai thác khoáng sản -Phaùt trieån thuûy ñieän -Khai thaùc taøi nguyeân laâm saûn - Các di sản văn hóa thế giới: Phoá coå Hoäi An, Di tích Myõ Sôn - Goùp phaàn laøm phong phuù theâm veà theá maïnh du lòch cuûa vuøng - Có nhiều đô thị thu hút đầu tư nước ngoài. Haïn cheá - Muøa möa luõ leân nhanh - Mùa khô thiếu nước, khô haïn keùo daøi(Ninh Thuaän, Bình Thuaän) - Đồng bằng nhỏ hẹp, đất cát pha và đất cát là chủ yếu - Khu vực chịa ảnh hưởng naëng neà trong chieán tranh - Có nhiều dân tộc ít người trình độ sản xuất thấp.. Phieáu hoïc taäp soá 2 Theá maïnh - Tất cả các tỉnh đều giáp biển. Tình hình phaùt trieån - Sản lượng thuỷ sản.

(110) - Có nhiều vũng vịnh , đầm phá, ngư trường trọng điểm. - Nhieàu baõi toâm, baõi caù. - Ngư dân có kinh nghiệm đánh bắt, cheá bieán.. không ngừng tăng( 2005 laø 624000 taán ) Ngheà caù - Nghề nuôi trồng được đẩy mạnh. - Chế biến hải sản : nước maém Phan Thieát... - Nhiều bãi biển, hòn đảo xinh đẹp: Thu hút nhiều khách du Non Nước, Mũi Né, Nha Trang... lòch noäi ñòa vaø quoác teá - Heä thoáng khaùch saïn, nhaø nghæ phaùt Du lòch bieån trieån - Nhiều vũng , vịnh sâu tạo điều Có nhiều cảng tổng hợp Dịch vụ hàng hải kiện xây dựng các cảng: Vân Phong, lớn: cụm cảng Đà Nẵng, Cam Ranh... Quy Nhôn, Nha Trang... Khai thác khoáng - Dầu khí thềm lục địa saûn bieån - Caùt thuyû tinh - Saûn xuaát muoái bieån Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT : Bài 37:VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH Ở TÂY NGUYÊN I - MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: 1.Kiến thức : - Biết được ý nghĩa đặc biệt của việc phát triển kinh tế ở Tây Nguyên. - Trình bày được những thuận lợi và khó khăn về tự nhiên, dân cư, cơ sở vật chất- kĩ thuật đối với phát triển kinh tế. - Biết được thực trạng phát triển cây công nghiệp; khai thác và chế biến lâm sản, bảo vệ rừng; phát triển chăn nuôi gia súc lớn; phát triển thủy điện, thủy lợi . Thấy được những vấn đề kinh tế- xã hội cấp bách của vùng và biện pháp giải quyết những vấn đề đó. 2. Kỹ năng: - Sử dụng bản đồ, Atlat để xác định vị trí, giới hạn của Tây Nguyên; nhận xét và giải thích sự phân bố một số ngành sản xuất nổi bật. - Phân tích số liệu thống kê, biểu đồ về kinh tế của Tây Nguyên. 3.Thái độ - Hiểu và có trách nhiệm với việc phát triển đời sống của đồng bào dân tộc TN. II - PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Bản đồ kinh tế Tây Nguyên - Các bảng số liệu liên quan đến bài học - Atlat ñòa lí VN III - HOẠT ĐỘNG HẠY HỌC.

(111) Khởi động: Là một vùng cĩ ý nghĩa chiến lược về quốc phịng và xây dựng kinh tế, vùng đất ba dan với nhiều tiềm năng kinh tế, Tây Nguyên sẽ cho chúng ta thấy những thế mạnh đó …. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: tìm hiểu đặc điểm lãnh thoå vaø vò trí cuûa vuøng Hình thức: cá nhân - Gv yêu cầu HS quan sát lược đồ vị trí của vùng Tây Nguyên và trả lời caùc caâu hoûi theo daøn yù: + Xaùc ñònh vò trí cuûa Taây Nguyeân + keå teân caùc tænh trong vuøng + Đánh giá ý nghĩa của vị trí địa lí đối với sự phát triển KT-XH của vuøng Moät soá HS trình baøy, caùc HS khaùc nhaïn xeùt, boå sung, GV chuaån kieán thức Hoạt động 2: ( Cặp ) – tìm hiểu các theá maïnh vaø haïn cheá cuûa vuøng. Bước 1: GV yêu cầu HS đọc các thông tin trong SGK và dựa vào hiểu bieát cuûa mình, tim ra caùc theá maïnh vaø haïn cheá cuûa vuøng Taây Nguyeân Bước 2: GV hướng dẫn các chi tiết cần tìm hiểu, từng cặp HS trao đổi, thaûo luaän Bước 3: GV gọi một số HS trình bày keát quaû tìm hieåu, nhaän xeùt vaø toång keát.. Hoạt động 3: Tìm hiểu Phát triển cây công nghiệp lâu năm: ( Cả lớp ) + Bước 1: GV yêu cầu HS đọc SGK, kết hợp atlat địa lí VN và các bảng số liệu để thực hiện 2 nhiệm vụ: - Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu những điều. Noäi dung chính 1. Khaùi quaùt chung a) Vò trí ñòa lí vaø laõnh thoå: - Taây Nguyeân bao goàm coù 5 tænh - Tieáp giaùp: duyeân haûi Nam Trung Boä, Ñoâng Nam Boä, Campuchia vaø Laøo. Ñaây là vùng duy nhất ở nước ta không giáp bieån.  Thuận lợi giao lưu liên hệ với các vùng có vị trí chiến lược về an ninh, quốc phòng và xây dựng kinh tế.. b)Caùc theá maïnh vaø haïn cheá cuûa vuøng:  Theá maïnh: - Đất bazan giàu dinh dưỡng với diện tích lớn nhất cả nước - Khí hậu cận xích đạo, có sự phân hóa theo coä cao - Diện tích rừng và đôï che phủ của rừng cao nhất nước. - Có quặng boxit với trũ lượng hàng tỉ taán - Trữ năng thủy điện tương đối lớn - Có nhiều dân tộc thiểu số với nền văn hóa độc đáo và kinh nghiệm sản xuất phong phuù  Khoù khaên: - Mùa khô gay gắt, thiếu nước nghiêm trọng cho sản xuất và đời sống - Thiếu lao động lành nghề - Mức sống của nhân dân còn thấp - Cơ sở hạ tầng còn thiếu thốn. 2. Phaùt trieån caây coâng nghieäp laâu naêm: - Laø vuøng coù nhieàu tieàm naêng phaùt trieån caây coâng nghieäp + Khí hậu có tính chất cận xích đạo nóng aåm quanh naêm. + Có các cao nguyên xếp tầng đất đỏ ba.

(112) kiện thuận lợi của Tây Nguyên để phaùt trieån caây coâng nghieäp laâu naêm. - Nhiệm vụ 2: Hoàn thành bảng: Caây coâng nghieä p. % dieän tích s/v caû nước. % saûn lượng s/v caû nước. Phaân boá. dan + Thu hút được nhiều lao động, cơ sở chế biến được cải thiện - Hieän traïng saûn xuaát vaø phaân boá. 3 . Khai thaùc vaø cheá bieán laâm saûn:  Hieän traïng - Là vùng giàu có về tài nguyên rừng so với các vùng khác trên cả nước - Nạn phá rừng ngày càng gia tăng  Haäu quaû Hiện Hậu quả Biệp pháp trạng - Giảm sút nhanh lớp phủ rừng và trữ - Bước 2: GV hướng dẫn HS hoàn lượng gỗ thieän vaøo baûng - Đe dọa môi trường sống của các loài - Bước 3: HS trình bày, GV tổng kết động vật và hoàn thiện nội dung - Hạ mức nước ngầm vào mùa khô  Biện pháp : khai tác hợp lí tài nguyên Hoạt động 5: Tìm hiểu thế mạnh rừng. Khai thác thủy năng kết hợp với thủy 4. Khai thác thủy năng kết hợp với lợi ( Cặp ) thủy lợi: - Bước 1 : GV yêu cầu HS đọc sách * Ý nghĩa: giáo khoa, kết hợp với thông tin bổ - Phát triển ngành công nghiệp năng sung, hình 37.2 bản thân, hoàn thiện lượng baûng sau: - Đảm bảo nguồn cung cấp năng lượng Soâng Nhaø maùy thuûy YÙ cho caùc nhaø maùy luyeän nhoâm ñieän – coâng suaát nghóa - Cung cấp nước tưới vào mùa khô, tiêu Đã Ñang nước vào màu mưa xaây xaây - Phaùt trieån du lòch, nuoâi troàng thuûy saûn. dựng dựng Xeâ xan Xreâ poâk Đồng Nai Hoạt động 4 : Tìm hiểu về Khai thác vaø cheá bieán laâm saûn ( Caù nhaân ) - Bước 1: GV vẽ sơ đồ lên bảng và yêu cầu HS trình bày sự suy giảm TN rừng, hậu quả và biện pháp bả vệ..

(113) Bước 2: GV hướng dẫn HS hoàn thiện noäi dung baûng Bước 3: Hs trình bày, GV tổng kết noäi dung IV - ĐÁNH GIÁ C©u 1: T©y Nguyªn kh«ng gi¸p víi nh÷ng vïng nµo? A. Hạ Lào và đông bắc Cam pu chia B. Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé. C. Duyªn h¶i Nam Trung Bé. D. §«ng Nam Bé. Câu 2: Khó khăn của điều kiện tự nhiên đối với phát triển kinh tế Tây Nguyên là: A. §Êt ®ai badan mµu mì, cã tÇng ph©n hãa s©u. B. Kh«ng giµu kho¸ng s¶n, chØ cã b«xit víi tr÷ lîng hµng tØ tÊn. C. Tr÷ n¨ng thñy ®iÖn kh¸. D. Khí hậu cận xích đạo, có sự phân hóa theo độ cao. Câu 3: Tây Nguyên vừa trồng đợc các cây công nghiệp nhiệt đới , vừa trông đợc cây có nguån gèc cËn nhiÖt v×: A. Tây Nguyên có khí hậu cận xích đạo, nóng ở vùng thấp và mát ở vùng cao. B. KhÝ hËu cã mét mïa ma, mét mïa kh«. C. Ngêi d©n cã kinh nghiÖm trång trät c¶ hai lo¹i c©y D. TÊt c¶ c¸c ý trªn. C©u 4: TØnh nµo cã diÖn tÝch cµ phª lín nhÊt ë T©y Nguyªn? A. Kon Tum. B. Gia Lai. C. §¨k L¨k. D. §¨k N«ng Câu 5: Cao su đợc trồng chủ yếu ở: A. Gia Lai vµ §¨k L¨k. B. §¨k L¨k vµ §¨k N«ng. C. L©m §ång vµ Gia Lai. D. Kon Tum vµ L©m §ång. V - HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP HS về nhà chuẩn bị trước bài học tiết sau VI- PHỤ LỤC Phô lôc 1: HiÖn tr¹ng s¶n xuÊt vµ ph©n bè c©y c«ng nghiÖp ë T©y Nguyªn: % diÖn tÝch C©y c«ng so víi c¶ nnghiÖp íc Cµ phª 450 ngh×n ha chiÕm 80% diÖn tÝch c¶ níc(2006) ChÌ. 22%. Cao su Hå tiªu. 22,6%. % s¶n lîng so víi c¶ nPh©n bè íc - §¾c L¾c lµ tØnh cã diÖn tÝch cµ phª lín nhÊt 695,2 ngh×n (259 ngh×n ha), Gia Lai, Kon Tum vµ L©m ha chiÕm 89,5% sản §ång lượng cả nước(2005) L©m §ång hiÖn nay lµ tØnh cã diÖn tÝch trång chÌ línnhÊt c¶ níc. Mét phÇn ë Gia Lai - Gia Lai vµ §¨k L¨k - Gia Lai, §¨k L¨k, §¨k N«ng. 2) Phô lôc 2: Khai th¸c thñy n¨ng kÕt hîp víi thñy lîi: S«ng Xª xan Xrª p«k. §ång Nai. Nhµ m¸y thñy ®iÖn - c«ng suÊt §· x©y dùng §ang x©y dùng Yaly (720 MW) Xª Xan 3, Xª Xan 3A, Xª Xan 4 §r©y H'ling Bu«n Ku«p (280 MW), (12MW) Bu«n Tua Srah (85 MW), Xrª p«k 3 (137 MW), Xrªp«k 4 (33 MW), §øc Xuyªn (58 MW) §a Nhim (160 §¹i Ninh (300 MW), MW) §ång Nai 3 (180 MW), §ång Nai 4 (340 MW).. ý nghÜa - Ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp n¨ng lîng. - §¶m b¶o nguån cung cÊp n¨ng lîng cho c¸c nhµ m¸y luyÖn nh«m, trªn c¬ së gi¸ thµnh thñy ®iÖn rÎ. - Cung cÊp níc tíi vµo mïa kh«, tiªu níc vµo mïa ma..

(114) - Ph¸t triÓn du lÞch, nu«i trång thñy s¶n.. Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT :. Bài 38. THỰC HAØNH SO SÁNH VỀ CÂY CÔNGN GHIỆP LÂU NĂM VAØ CHĂN NUÔI GIA SÚC LỚN GIỮA VÙNG TÂY NGUYÊN VỚI TRUNG DU VAØ MIỀN NÚI BẮC BỘ. I - MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn 1. Kiến thức - Củng cố thêm kiến thức trong bài 37 - Nêu được sự khác nhau về chuyên môn hóa cây công nghiệp lâu năm vaø chaên nuoâi gia súc lớn giữa Tây Nguyên và Trung du, miền núi Bắc Bộ 2. Kĩ năng - Rèn luyện kỹ năng tính toán, vẽ biểu đồ - Rèn kỹ năng phân tích số liệu để rút ra nhận xét II - PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC - Các loại bản đồ hình thể, công nghiệp, nông nghiệp của Tây Nguyên và Trung du mieàn nuùi Baéc Boä. - Atlat ñòa lí VN - Các dụng cụ học tập: máy tính bỏ túi, bút chì, thước kẻ III - HOẠT ĐỘNG HẠY HỌC Hoạt động 1: Bài tập 1( 20’) : Vẽ biểu đồ thể hiện qui mô và cơ cấu diện tích cây công nghiệp lâu năm của cả nước, trung du miêng núi Băc bộ và Tây Nguyên năm 2005 (HS laøm vieäc caù nhaân) - Bước 1: GV yêu cầu HS đọc rõ và xác định yêu cầu của đề bài. - Bước 2: GV và HS phân tích đề bài và hướng dẫn HS tiến hành các bước thực hiện bài thực hành:  Xử lí số liệu: lấy tổng giá trị của cả nước, trung du miền núi BB và Tây Nguyên là 100%, các loại cây tính cơ cấu % theo tổng diện tích. CÔ CAÁU DIEÄN TÍCH CAÂY COÂNG NGHIEÄP NAÊM 2005(Ñôn vò %). Cả nước Caây coâng nghieäp laâu naêm Caø pheâ Cheø. Taây Nguyeân. 100. Trung du vaø mieàn nuùi BB 100. 30.4 7.5. 3.6 87.9. 70.2 4.3. 100.

(115) Cao su 29.5 17.2 Caùc caây khaùc 32.6 8.5 8.3 * Tính qui moâ: Laáy qui moâ baùn kính dieän tích caây coâng nghieäp cuûa Trung du mieàn nuùi phía Baéc laø 1 ñvbk thì qui moâ baùn kính dieän tích caây coâng nghieäp cuûa Taây Nguyeân vaø caû nước lần lượt là: - Taây Nguyeân = 2,64 (ñvbk) - Cả nước = 4,3 (đvbk)  Vẽ biểu đồ: Biểu đồ thể hiện qui mô và cơ cấu diện tích cây công nghiệp lâu năm của cả nước, trung du và miền núi BB, Tây Nguyên. Trung Du vµ miÒn nói B¾c Bé. T©y Nguyªn. C¶ níc. Hoạt động 2: Nhâïn xét và giải thích về những sự giống nhau và khác nhau trong sản xuất cây công nghiệp lâu năm giữa trung du miền núi BB với Tây Nguyên (HS chia caëp laøm vieäc) Hai HS cùng bàn bạc, thảo luận để giải quyết vấn đề Một số HS đại diện trình bày, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV nhận xét phần trình bày của các HS và chuẩn kiến thức: • Giống nhau - Cùng có điều kiện thuận lợi để phát triển cây công nghiệp lâu năm - Đã hình thành các vùng chuyên canh cây CN lâu năm - Không ngừng mở rộng diện tích gieo trồng và nâng cao năng suất và sản lượng - Nhân dân có kinh nghiệm sản xuất • Khác nhau - TDMNBB trồng các cây CN cận nhiệt đới như chè - Tây Nguyên vừa trồng cây CN cận nhiệt, vừa trồng cây CN nhiệt đới như cà phê, cao su , chè… - Tây Nguyên có quy mô sản xuất lớn hơn. Hoạt động 3: Bìa tập 3( 15’): Tính tỉ trọng trâu bò trong tổng đàn trâu bỏ cả nước, TDMNBB và Tây Nguyên . nhận xét , giải thích ( Cá nhân/ nhóm ) - Bước 1: GV hướng dẫn HS cách tính: Lấy đàn trâu hoặc bò x 100% Tổng đàn trâu bò - Bước 2: GV giao nhiệm vụ cho các nhóm.

(116) + 1/3 lớp tính tỉ trọng đàn trâu , bò trong tổng đàn trâu bò cả nước. + 1/3 lớp tính tỉ trọng đàn trâu , bò trong tổng đàn trâu bò TDMNBB + 1/3 lớp tính tỉ trọng đàn trâu , bò trong tổng đàn trâu bò Tây Nguyên - Bước 3: GV cho HS đọc đáp án và nhận xét. CƠ CẤU ĐAØN TRÂU , BÒ CẢ NƯỚC, TD&MNBB , TÂY NGUYÊN ( Đơn vị : % ) Cả nước Trung du vaø mieàn nuùi BB Taây Nguyeân Traâu 34,5 65,1 10,4 Boø 65,5 34,9 89,6 * Nhaän xeùt vaø giaûi thích  Tại sao hai vùngtrên đều có thế mạnh về chăn nuôi gia súc lớn ? - Hai vùng có diện tích đất đồng cỏ thuận lợi cho chăn nuôi. Bên cạnh đó nguồn thức ăn cho chăn nuôi ngày càng được tăng cường và đảm bảo do ngành trồng trọt có bước phát triển vững chắc. - Khí hậu : + TDMNBB : nhiệt đới có mùa đông lạnh, ẩm thích hợp với điều kiện sinh thái của đàn trâu. + Tây Nguyên : cận xích đạo có mùa khô, phù hợp với điều kiện sinh thái của bò. - Nhu cầu các vùng lân cận với các sản phẩm này rất lớn; TDMNBB có ĐBSH, Tây Nguyên có ĐNB. - Dân cư có kinh nghiệm trong chăn nuôi gia súc lớn.  Thế mạnh này được thể hiện như thế nào trong tỉ trọng của 2 vùng so với cả nước ? - Tỉ trọng đàn trâu bò của 2 vùng so với cả nước + Tổng số đàn trâu bò của 2 vùng chiếm tỉ trọng lớn so với cả nước. + Đàn trâu : chiếm 60% tổng số cả nước + Đàn bò : chiếm 27,3% so với cả nước  Tại sao ở Trung du và miền núi Bắc Bộ, trâu được nuôi nhiều hơn bò, còn ở Tây Nguyên thì ngược lại ? - Đàn trâu tập trung nhiều ở TDMNBB vì phù hợp với khí hậu lạnh, ẩm. Trâu có khả Trâu có khả năng chịu ẩm và rét hơn bò. Ở đây có nhiều đồng cỏ nhỏ nằm rải rác phù hợp với tập quán chăn thả trong rừng. - Đàn bò nuôi nhiều ở Tây Nguyên vì có mùa khô kéo dài, có một số đồng cỏ lớn thích hợp cho chăn nuôi bò, bò sữa quy mô lớn. Tuy nhiên, chăn nuôi bò chưa phát triển tương xứng với tiềm năng của vùng IV- ĐÁNH GIÁ GV cho điểm và biểu dương các học sinh làm việc tích cực V- HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP HS về nhà hoàn thiện bài thực hành.

(117) Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT : KIỂM TRA 1 TIẾT HỌC KÌ II. ĐỀ KIỂM TRA 1 TIẾT HỌC KÌ II ĐỊA LÍ 12 1. Mục tiêu kiểm tra, đánh giá: GV tự xác định................................................................................................... 2. Hình thức kiểm tra: Hình thức tự luận 3. Ma trận đề kiểm tra 1 tiết, học kì II, Địa lí 12 (Chương trình chuẩn). Ma trận xác định mức độ yêu cầu của đề kiểm tra 45’ HKII – lớp 12. Mức độ nhận thức Nhận biết Chủ đề Vấn đề khai thác thế mạnh ở TD&MNBB 35% tổng số điểm = 3,5 điểm Vấn đề chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở ĐBSH. 35% tổng số điểm = 3,5 điểm. Thông hiểu. Vận dụng cấp độ thấp. Vận dụng cấp độ cao. Phân tích khả năng và hiện trạng phát triển cây công nghiệp và cây đặc sản trong vùng 100% tổng số điểm Số điểm: 3,5 Vẽ biểu đồ cơ và nhận xét cấu kinh tế phân theo ngành ở đồng bằng sông Hồng 100% tổng số điểm =3,5 điểm.

(118) Vấn đề khai Trình bày những thác thế mạnh ở điều kiện thuận Tây Nguyên lợi và khó khăn về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội đối với sự phát triển kinh tế ở Tây Nguyên. 30% tổng số 100% tổng số điểm = 3,0 điểm điểm =3,0 điểm Tổng số điểm 10 30% tổng số Tổng số câu 3 điểm = 3 điểm. 35 % tổng số điểm = 3,5 điểm. 35% tổng số điểm = 3,5 điểm. ĐỀ KIỂM TRA 1 TIẾT HỌC KÌ II Câu 1 (3,5 điểm) Phân tích khả năng và hiện trạng phát triển cây công nghiệp và cây đặc sản trong vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ. Câu 2 (3,0 điểm) Trình bày những điều kiện thuận lợi và khó khăn về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội đối với sự phát triển kinh tế ở Tây Nguyên. Câu 3 (3,5 điểm) Cho bảng số liệu:. Cơ cấu kinh tế phân theo ngành ở đồng bằng sông Hồng (Đơn vị: %). Năm. Tổng số. 1990 2005. 100,0 100,0. Nông-lâmthủy sản 45,6 25,1. Chia ra Công nghiệp và xây dựng 22,7 29,9. Dịch vụ 31,7 45,0. a. Vẽ biểu đồ cơ cấu kinh tế phân theo ngành ở đồng bằng sông Hồng trong hai năm 1990 và 2005. b. Nhận xét sự chuyển dịch cơ cấu KT theo ngành ở ĐB sông Hồng ? ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM. Điểm. Câu 1 Khả năng và hiện trạng phát triển cây công nghiệp và cây đặc sản trong vùng? 3,5 điểm *Khả năng phát triển: 1,5 - Phần lớn là đất feralít trên đá phiến, đá vôi; đất phù sa cổ ở trung du… - Khí hậu nhiệt đới, ẩm, gió mùa, có mùa đông lạnh: Đông Bắc do ảnh hưởng gió mùa ĐB nên có mùa đông lạnh nhất nước ta, Tây Bắc lạnh do nền địa hình cao.  thuận lợi phát triển cây có nguồn gốc cận nhiệt & ôn đới..

(119) - Người dân có kinh nghiệm trồng và chăm sóc các loại cây. 1,5 *Hiện trạng phát triển: - Chè: là vùng chuyên canh lớn nhất nước ta, chiếm 60% diện tích & sản lượng cả nước, nổi tiếng ở Phú Thọ, Thái Nguyên, Hà Giang, Yên Bái. - Cây dược liệu: quế, tam thất, hồi, đỗ trọng…& cây ăn quả: mận, đào, lê…trồng ở Cao Bằng, Lạng Sơn, dãy Hoàng Liên Sơn. - Ở Sapa trồng rau vụ đông & sản xuất hạt giống quanh năm. * Khó khăn: thời tiết thất thường, thiếu nước vào mùa đông ở Tây Bắc, cơ 0,5 sở chế biến chưa cân xứng thế mạnh của vùng, khả năng mở rộng diện tích & nâng cao năng suất còn rất lớn. Tuy nhiên, việc phát triển cây công nghiệp, cây đặc sản cho phép phát triển nền nông nghiệp hàng hoá đem lại hiệu quả cao, hạn chế nạn du canh, du cư.. Câu 2 Những điều kiện thuận lợi và khó khăn về điều kiện tự nhiên và 3,0 điểm kinh tế - xã hội đối với sự phát triển kinh tế ở Tây Nguyên. a. Thuận lợi * Tự nhiên: - Là vùng duy nhất không giáp biển, nằm sát Duyên hải NTB, lại giáp Hạ Lào, Đông Bắc Campuchia nên vùng có vị trí đặc biệt quan trọng về mặt quốc phòng & xây dựng kinh tế. - Là nơi có nhiều đất đỏ badan với tầng phong hoá sâu, giàu chất dinh dưỡng, phân bố thành những mặt bằng rộng lớn thuận lợi cho việc hình thành các vùng chuyên canh quy mô lớn. - Khí hậu cận xích đạo, có mùa khô kéo dài thuận lợi phơi sấy, bảo quản sản phẩm. Lên cao 400-500m khí hậu khô nóng, độ cao 1000m lại mát mẽ có thể trồng các loại cây công nghiệp nhiệt đới & cận nhiệt. - Thuỷ năng khá lớn trên sông Đồng Nai, Xê Xan, Xrêpôk… - Vùng có nhiều đồng cỏ có thế chăn nuôi gia súc lớn. - Diện tích rừng & trữ lượng gỗ đứng đầu cả nước, chiếm 36% diện tích đất có rừng và 52% sản lượng gỗ có thế khai thác được trong cả nước. Rừng có nhiều loại gỗ, chim, thú quý. - Có nhiều tiềm năng về du lịch. - Khoáng sản giàu bô xít, trữ lượng hàng tỷ tấn. * KT-XH: - Là địa bàn cư trú của nhiều dân tộc, có truyền thống văn hóa, tập quán sản xuất độc đáo - Được Đảng & Nhà nước quan tâm đầu tư phát triển… - Cơ sở vật chất kỹ thuật bước đầu được đầu tư tạo điều kiện thu hút đầu tư nước ngoài. b. Khó khăn: * Tự nhiên: - Mùa khô mực nước ngầm hạ thấp nên việc làm thuỷ lợi vừa khó khăn vừa tốn kém. - Nghèo khoáng sản. * KT-XH: - Thiếu lao động lành nghề. - Mức sống người dân thấp, giáo dục, y tế chậm phát triển. - CSHT kém phát triển nhất là GTVT, các TTCN quy mô nhỏ.. 2,0 1,5. 0,5. 1,0.

(120) Câu 3 a.Vẽ biểu đồ: 3,5 điểm Vẽ 2 biểu đồ hình tròn, biểu đồ năm 1990 có bán kính nhỏ hơn biểu đồ 2005.. 45,6%. 31,7. 45%. 2,5. 25%. 22,7% Năm 1990. 29,9% Năm 2005. Dùng 3 kí hiệu phân biệt cho các ngành kinh tế, ghi năm và chú giải và tên biểu đồ. b. Nhận xét: - Từ năm 1990 – 2005, cơ cấu kinh tế theo ngành ở đồng bằng sông Hồng có sự thay đổi là: + Tỉ trọng ngành Nông-lâm-thủy sản giảm nhanh và giảm 20,5%. + Tỉ trọng ngành Công nghiệp và xây dựng tăng dần và tăng 7,2%. + Tỉ trọng ngành dịch vụ tăng lên nhiều nhất và tăng 13,3%. => Cơ cấu KT theo ngành ở vùng ĐB sông Hồng đã chuyển biến theo hướng tích cực nhưng còn chậm.. 1,0.

(121) Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT :. Baøi 39 VẤN ĐỀ KHAI THÁC LÃNH THỔ THEO CHIỀU SÂU Ở ĐÔNG NAM BỘ. I. MỤC TIÊU BÀI HỌC Kiến thức - Phân tích được các thế mạnh nổi bật và những hạn chế đối với việc phát triển kinh tế theo chiều sâu ở Đông Nam Bộ. - Trình bày được sự phát triển theo chiều sâu trong công nghiệp, nông nghiệp của Đông Nam Bộ. - Nhận biết sự cần thiết phải khai thác tổng hợp kinh tế biển và bảo vệ môi trường. Kĩ năng - Sử dụng bản đồ để xác định vị trí, giới hạn và nhận xét sự phân bố một số ngành kinh tế tiêu biểu của Đông Nam Bộ. - Phân tích biểu đồ, số liệu thống kê về vùng Đông Nam Bộ để nhận biết các vấn đề kinh tế của vùng. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC - Bản đồ kinh tế Đông Nam Bộ. - Các bảng số liệu liên quan đến nội dung bài học. - Hình ảnh về các thế mạnh kinh tế của vùng Đông Nam Bộ. - Atlat Địa lí Việt Nam. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Mở bài: GV yêu cầu học viên trình bày những hiểu biết của mình về Đông Nam Bộ thông qua việc cho học sinh quan sát một số hình ảnh đặc trưng như: chợ Bến Thành, khai thác dầu khí, các khu công nghiệp ở Bình Dương, Đồng Nai... GV: Là vùng kinh tế có diện tích nhỏ so với các vùng khác, dân số thuộc loại trung bình song Đông Nam Bộ dẫn đầu cả nước về về tổng sản phẩm trong nước, giá trị sản lượng công nghiệp và giá trị hàng xuất khẩu. Đông Nam bộ có sự tích tụ lớn về vốn và kĩ thuật, có sức hút mạnh đối với đầu tư trong nước và quốc tế, cơ sở hạ tầng ở đây phát triển tốt, đặc biệt là giao thông vận tải và thông tin liên lạc đó là những lợi thế để Đông Nam Bộ khai thác lãnh thổ theo chiều sâu. Hoạt động của GV và HS Noäi dung chính Hoạt Động 1: tìm hiểu những nét khái quát 1. Khaùi quaùt chung: veà vuøng ÑNB - Goàm 5 tænh vaø TP.HCM, dieän tích Hình thức: cả lớp nhỏ, dân số thuộc loại trung bình GV đặt câu hỏi, học sinh trả lời: - Là vùng kinh tế dẫn đầu cả nước 1. Keå teân caùc tænh, tp cuûa ÑNB, so saùnh.

(122) diện tích của ĐNB với các vùng đã hoïc 2. Neâu nhaän xeùt veà moät soá chæ soá cuûa ĐNB so với các vùng khác, cả nước. HS lên bảng dựa vào bản đồ trả lời, GV nhận xét và chuẩn kiến thức. Hoạt động 2: tìm hiểu các thế mạnh và hạn cheá cuûa vuøng Hình thức: cặp - Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho HS hoàn thieän phieáu hoïc taäp 1 - Bước 2: HS làm việc theo cặp, Gv quan sát, hướng dẫn - Bước 3: GV gọi một HS trình bày, các HS coøn laïi nhaän xeùt, boå sung, GV choát kiến thức .. veà GDP (42%), giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp vaø haøng hoùa xuaát khaåu - Sớm phát triển nền kinh tế hàng hoùa - Vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu là vấn đề kinh tế nổi bật cuûa vuøng. 2. Caùc theá maïnh vaø haïn cheá chuû yeáu cuûa vuøng: (Thoâng tin phaûn hoài phieáu hoïc taäp 1) - Thuận lợi về vị trí địa lí (tiếp giáp với các vùng KT khác, với biển, với Campuchia). - Tài nguyên thiên nhiên phong phú (nhiều loại đất, trong đó có đất ba dan; gần các ngư trường lớn; tài nguyên rừng, các vườn quốc gia; dầu khí; tiềm năng thuỷ điện...). - Nguồn lao động dồi dào, nhiều lao động lành nghề. - Cơ sở vật chất kĩ thuật hiện đại, lại thu hút được vốn đầu tư trong và ngoài nước Hoạt động 3: khai thác lãnh thổ theo chiều là các thế mạnh nổi bật để Đơng Nam Bộ có thể phát triển kinh tế theo chiều sâu). saâu Hình thức: nhóm 2. Khai thaùc laõnh thoå theo chieàu - Bước 1: GV đặt câu hỏi: thế nào là phát saâu: (phuï luïc) trieån laõnh thoå theo chieàu saâu? - Bước 2: GV chia lớp thành 8 nhóm và chia nhiệm vụ vho từng nhóm: + Nhoùm 1, 2: tìm hieåu veà khai thaùc chieàu saâu trong coâng nghieäp. + Nhoùm 3, 4: tìm hieåu veà khai thaùc chieàu saâu trong noâng – laâm nghieäp + Nhoùm 5,6: tìm hieåu veà khai thaùc chieàu saâu trong dòch vuï + Nhóm 7,8: tìm hiểu vấn đề phát triển tổng hợp kinh tế biển - Bước 3: HS các nhóm trao đổi, đại diện caùc nhoùm trình baøy, caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung - Bước 4 : GV nhận xét phần trình bày cuûa HS vaø keát luaän.

(123) IV- ĐÁNH GIÁ GV có thể sử dụng sơ đồ sau để củng cố bài học: Các thế mạnh của vùng. Vùng Đông Nam Bộ. Tạo điều kiện để vùng. Khai thác lãnh thổ theo chiều sâu. HS trả lời các câu hỏi sau: C©u 1: Nh÷ng tØnh nµo kh«ng thuéc vïng §«ng Nam Bé? A. B×nh D¬ng, B×nh Phíc. B. Long An, An Giang. C. T©y Ninh, §ång Nai. D. Bµ RÞa - Vòng Tµu, Thµnh phè Hå ChÝ Minh. C©u 2: §«ng Nam Bé dÉn ®Çu c¶ níc vÒ chØ sè nµo? A. GDP vµ gi¸ trÞ s¶n lîng n«ng nghiÖp. B. Gi¸ trÞ s¶n lîng n«ng nghiÖp vµ gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu. C. GDP vµ gi¸ trÞ s¶n lîng c«ng nghiÖp vµ gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu. D. Gi¸ trÞ s¶n lîng c«ng nghiÖp vµ gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu. C©u 3: Khã kh¨n lín nhÊt vÒ tù nhiªn cña §«ng Nam Bé lµ: A. §Êt x¸m b¹c mµu trªn phï sa cæ chiÕm diÖn tÝch lín. B. Tµi nguyªn l©m nghiÖp kh«ng thËt lín. C. Tài nguyên khoáng sản chỉ có dầu khí ở thềm lục địa. D. Mïa kh« kÐo dµi, tíi 4 - 5 th¸ng. Câu 4: Cơ sở năng lợng của Đông Nam Bộ đợc giải quyết theo hớng nào? A. Chñ yÕu dùa vµo líi ®iÖn quèc gia. B. Ph¸t triÓn thñy ®iÖn, nhiÖt ®iÖn trong vïng vµ m¹ng líi ®iÖn. C. Chñ yÕu dùa vµo nguån nhiÖt ®iÖn ch¹y b»ng dÇu, khÝ. D. C¶ 2 ý A vµ C. C©u 5: §«ng Nam Bé dÉn ®Çu c¶ níc vÒ sù t¨ng trëng nhanh vµ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ cña ngµnh nµo? A. N«ng nghiÖp B. DÞch vô. C. Thñy s¶n. D. L©m nghiÖp. C©u 6: ý nµo kh«ng ph¶i lµ lÜnh vùc khai th¸c l·nh thæ theo chiÒu s©u trong n«ng nghiÖp ë §«ng Nam Bé? A. Ph¸t triÓn thñy lîi. B. Đẩy mạnh khai hoang, mở rộng diện tích đất trồng trọt. C. Thay đổi cơ cấu cây trồng. D. B¶o vÖ vèn rõng trªn vïng thîng lu c¸c s«ng, phôc håi vµ ph¸t triÓn rõng ngËp mÆn. V-HOẠT ĐÔÏNG NỐI TIẾP Về nhà chuẩn bị trước bài thực hành. VI- PHUÏ LUÏC Phiếu học tập 1 Nhiệm vụ: Đọc SGK mục 2, Atlat Địa lí Việt Nam, kết hợp hiểu biết của bản thân, em hãy hoàn thiện bảng sau để làm nổi bật các thế mạnh và những hạn chế của vùng Đông Nam Bộ trong phát triển kinh tế - xã hội..

(124) Thế mạnh. Hạn chế. Vị trí địa lí - Đất đai: - Khí hậu: Điều kiện tự nhiên và tài - Thuỷ sản: nguyên thiên nhiên - Rừng: - Khoáng sản: - Sông: - Nguồn lao động: Kinh tế - xã hội - Cơ sở vật chất kĩ thuật: - Cơ sở hạ tầng: Thoâng tin phaûn hoài Phieáu hoïc taäp 1 Theá maïnh Vò trí ñòa lí Giáp với đồng sông Cửu Long, Tây Nguyên là những vùng nguyên liệu dồi dào để phát triển coâng nghieäp cheá bieán Điều kiện tự - Đất đai: đất badan chiếm 40% diện tích của nhiên và TNTN vùng , đất xám bạc bạc màu trên phù sa cổ, thoát nước tốt Khí hậu : cận xích đạo  hình thành các vùng chuyeân canh caây coâng nghieäp, caây aên quaû caän nhiệt đới qui mô lớn Thủy sản: gần các ngư trường lớn, nguồn hải sản phong phuù  phaùt trieån ngö nghieäp - Rừng ngập mặn để nuôi trồng thủy sản nước lợ. Có vườn quốc gia Cát Tiên, khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ Khoáng sản: dầu khí với trữ lượng lớn, sét, cao lanh  thúc đẩy ngành công nghiệp năng lượng, vật liệu xây dựng. - Sông: hệ thống sông Đồâng Nai có tiềm năng thủy điện lớn. Kinh tế – xã hội - Nguồn lao động: có chuyên môn cao - Cơ sở vật chất kĩ thuật: có sự tích tụ lớn, có nhiều trung tâm công nghiệp lớn. - Cơ sơ hạ tầng: thông tin liên lạc và mạng lưới GT phát triển, là đầu mối của các tuyến đường boä, saét, bieån, haøng khoâng.. Haïn cheá. - Muøa khoâ keùo dài, thiếu nước ngoït. - Dieän tích rừng tự nhiên ít. - Ít chủng loại khoáng sản..

(125) Phiếu học tập số 2 Nhiệm vụ: Đọc SGK mục 3, kết hợp hiểu biết bản thân, em hãy hoàn thiện bảng sau để làm nổi bật vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu của vùng Đông Nam Bộ. Khai thác lãnh thổ theo chiều sâu Công nghiệp Dịch vụ Nông, lâm nghiệp Kinh tế biển Dấu hiệu thể hiện. Thông tin phản hồi Khai thác lãnh thổ theo chiều sâu Công nghiệp Dịch vụ Nông, lâm nghiệp. Kinh tế biển.

(126) * Chiếm tỷ trọng CN cao nhất nước Việc phát triển công nghiệp của vùng đòi hỏi: + Tăng cường cải thiện & phát triển nguồn năng lượng: -Xây dựng các nhà máy thuỷ điện. - Đường dây 500 kv có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nhu cầu năng lượng cho vùng. - Phát triển các nhà máy Biểu điện tuốc-bin khí, chạy hiện và bằng dầu phục vụ các khu hướng công nghiệp, khu chế xuất. khai + Nâng cao, hoàn thiện thác. CSHT, nhất là GTVTTTLL. + Mở rộng hợp tác đầu tư nước ngoài, chú trọng các ngành trọng điểm, công nghệ cao, đặc biệt ngành hóa dầu trong tương lai. Tuy nhiên vấn đề môi trường cần phải quan tâm, tránh ảnh hưởng tới ngành du lịch.. Ngày soạn :. - Dẫn đầu cả nước về tăng trưởng nhanh & chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong cơ cấu kinh tế của vùng. Hoạt động dịch vụ ngày càng đa dạng - Cần hoàn thiện CSHT.. - Vấn đề thuỷ lợi có ý nghĩa hàng đầu. Nhiều công trình thuỷ lợi được xây dựng (Dầu Tiếng, Dự án thuỷ lợi Phước Hòa (Bình Dương, Bình Phước) cung cấp nước cho sản xuất và sinh hoạt. - Thay đổi cơ cấu caây troàng: + Đưa các giống mới có năng suất cao vào sản xuất. + Mở rộng diện tích cây cọ dầu, điều, cà phê, hồ tiêu… - Bảo vệ tốt vốn rừng ( rừng đầu nguồn, rừng ngập mặn ven biển ). - Đẩy mạnh khai thác dầu khí, phát triển công nghiệp chế biến dầu - Khai thác kết hợp nuôi trồng, chế biến thủy sản - Phát triển du lịch biển (Vũng Tàu) - Phát triển GTVT biển với cụm cảng Sài Gòn, Vũng Tàu. Cần chú ý vấn đề ô nhiễm môi trường biển..

(127) Ngaøy daïy : Tieát PPCT :. BAØI 40. THỰC HAØNH PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP Ở ĐÔNG NAM BỘ I.. -. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: 1. Kiến thức Khắc sâu kiến thức bài 39 Trình bày được thế mạnh, tình hình phát triển công nghiệp ở Đông Nam Bộ 2. Kó naêng Xử lí và phân tích số liệu theo yêu cầu đề bài và rút ra nhận xét cần thiết Bieát caùch vieát vaø trình baøy baùo caùo. II. THIEÁT BÒ DAÏY HOÏC - Bản đồ kinh tế ĐNB - Atlat ñòa lí VN - Duïng cuï caàn thieát III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Hoạt động 1: GV hướng dẫn HS làm bài tập 1. - Bước 1: Gv yêu cầu HS đọc kĩ và xác định yêu cầu của đề bài. - Bước 2: GV hướng dẫn HS viết báo cáo về tình hình phát triển ngành:  Giới thiệu khái quát về tiềm năng phát triển ngành công nghiệp dầu khí (các bể traàm tích, caùc moû daàu khí cuûa vuøng).  Tình hình phaùt trieån cuûa ngaønh coâng nghieäp daàu khí  Tác động của ngành công nghiệp dầu khí đến cơ cấu kinh tế chung của vùng. - Bước 3: GV nêu các gợi ý để HS viết báo cáo. Những gợi ý chính cho bài báo cáo: 1. Tieàm naêng daàu khí cuûa vuøng: Dầu khí nước ta có trữ lượng dự báo khoảng 10 tỉ tấn, tập trung trên diện tích khoảng 500.000 km2, trải rộng khắp vùng biển bao gồm các bể trầm tích: - Soâng Hoàng - Trung Boä - Cửu Long - Nam Coân Sôn - Thoå Chu – Maõ Lai Trong các bể trầm tích trên thì bể trầm tích Cửu Long, Nam Côn Sơn ở ĐNB được coi là có trữ lượng lớn nhất và có ưu thế về dầu khí. * Bồn trũng Cửu Long hiện có một số mỏ dầu khí đang được khai thác:  Hoàng Ngoïc  Raïng Ñoâng  Baïch Hoå.

(128)  Roàng  Sư Tử Đen, Sư Tử Vàng  Hàng loạt các mỏ dầu khí khác lân cận * Boàn truõng Nam Coân Sôn:  Mỏ Đại Hùng  Mỏ Lan Đỏ  Caùc moû khaùc nhö Haûi Thaïch, Moäc Tinh, Roàng Ñoâi, Caù Choø ñang chuaån bò khai thaùc 2. Sự phát triển của công nghiệp dầâu khí: Vẽ biểu đồ hình cột thể hiện tình hinhfkhai thác dầu thô ở nước ta dựa vào bảng số liệu đã cho và một số tranh ảnh về khai thác dầu khí ở ĐNB, trên cơ sở đó trình bày tình hình khai thác dầu thô ở nước ta (hầu hết sản xuất thô tập trung ở ĐNB). 3. Tác động của công nghiệp dầu khí đến sự phát triển kinh tế của ÑNB: - Ngoài việc khai thác dầu thô và khí đốt, còn có khí đồng hành. Từ năm 1995, khí đồng hành từ mỏ Bạch Hổ đã được đưa về phục vụ nhà máy nhiệt điện tuabin khí Bà Rịa. Sản xuất khí đốt hóa lỏng, phân bón, cung cấp nguyên liệu cho nhà máy lọc dầu Dung Quất với công suất 6,5 triệu tấn/năm - Keøm theo caùc dòch vuï daàu khí nhö vaän chuyeån… - Sự phát triển của công nghiệp dầu khí thúc đẩy sự thay đổi cơ cấu kinh tế của vùng một cách nhanh chóng và sự phân hóa lãnh thổ của vùng ĐNB, góp phần nâng cao vị thế của vùng trong cả nước. Tuy nhiên cần chú ý đặc biệt giải quyết vấn đè ô nhiễm môi trường trong qua strinhf vận chuyển, khai thác, chế biến dầu khí. Hoạt động 2: Vẽ biểu đồ nhận xét cơ cấu công nghiệp phân theo thành phần kinh teá caûu vuøng Ñoâng Nam Boä. - Bước 1: HS đọc SGK để xác định yêu cầu của đề bài. - Bước 2: Phân tích đề bài, GV hướng dẫn HS tiến hành các bước thực hiện bài thực hành:  Xử lí số liệu: GV chia lớp thành 2 nhóm: + Nhoùm 1: tính cô caáu coâng nghieäp naêm 1995 + Nhoùm 2: tính cô caáu coâng nghieäp naêm 2005 Khu vực kinh tế Toång soá Khu vực Nhà nước Khu vực ngoài Nhà nước Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài -. 1995 100 38.8 19.7 41.5. Bước 3: HS vẽ biểu đồ vào vở và nhận xét. Bước 4: HS trình bày kết quả, GV chuẩn kiến thức. 2005 100 24.1 23.4 52.5.

(129) + Trong cơ cấu giá trị SX CN phân theo thành phần kinh tế ở ĐNB, KV có vốn đầu tư nước ngoài chiếm tỉ trọng lớn nhất và có xu hướng tăng về tỉ trọng ( năm 1995: 41,5%, naêm 2005: 52,5% ). Ñaây laø kv SXCN quan troïng nhaát cuûa vuøng vì ĐNB chiếm trên 67,5% số vồn đầu tư nước ngoài ở Việt Nam. + KV Nhà nước có tỉ trọng thấp nhất và có xu hướng giảm từ 38,8% còn 24,1% + KV ngoài Nhà nước có tỉ trọng đứng vị trí thứ 2 sau KV có vốn đầu tư nước ngoài và có xu hướng tăng từ 19,7% lên 23,4%. IV. ĐÁNH GIÁ GV gọi một số HS đem tập lên chấm điểm để đánh giá kết quả làm việc của caùc em V. HOẠT ĐỘÏNG NỐI TIẾP HS về nhà hoàn thiện bài thực hành. 1995. 2005.

(130) Ngày soạn : Ngaøy daïy : Tieát PPCT :. Baøi 41 VẤN ĐỀ SỬ DỤNG HỢP LÍ VAØ CẢI TẠO TỰ NHIÊN Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG I – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc, HS caàn: 1.Kiến thức : - Biết được những thuận lợi , khó khăn về tự nhiên đối với việc phát triển kinh tế của vùng. - Trình bày được một số biện pháp cải tạo, sử dụng hợp lí tự nhiên của vùng. 2. Kỹ năng: - Sử dụng bản đồ để xác định vị trí của ĐBSCL. - Dựa vào bản đồ, Atlat để nhận biết các vùng đất phù sa ngọt, đất phèn, mặn, rừng ngập mặn , sông Tiền, sông Hậu… ở ĐBSCL. 3.Thái độ : - Nhận thức đúng trong việc bảo vệ tài nguyên môi trường, sống chung với lũ II - THIEÁT BÒ DAÏY HOÏC - Bản đồ tự nhiên ĐBSCL - Atlat ñòa lí VN III - HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC  Mở bài: Thông qua bản đồ tường, GV dẫn HS đến với ĐBSCL và nhấn mạnh vấn đề sử dụng hợp lí và cải tạo tự nhiên nơi này.. Hoạt động của GV và HS Noäi dung chính Hoạt động 1: tìm hiểu các bộ phận 1. Các bộ phận hợp thành ĐBSCL: hợp thành ĐBSCL (lớp) - ÑBSCL goàm 13 tænh/thaønh phoá - Bước 1: Hs dụa vào bản đồ Việt - Diện tích hơn 40 nghìn km2, Nam cho bieát: - Dân số 17,4 triệu người ( 2006 ) + Vò trí ñòa lí vaø phaïm vi laõnh thoå - Vò trí ñòa lí: + Các bộ phận hợp thành đồng bằng + Baéc giaùp ÑNB soâng CL. + Taây BAÉc giaùp Campuchia - Bước 2: + Taây giaùp vònh Thaùi Lan + HS trả lời + Ñoâng giaùp bieån Ñoâng + GV nhận xét, bổ sung kiến thức và - Là đồng bằng châu thổ lớn nhất nước ghi những ý chính lên bảng. ta, bao goàm 2 boä phaän: + Phần đất nằm trong phạm vi tác động trực tiếp của sông Tiền và sông Hậu (thượng chaâu thoå vaø haï chaâu thoå): + Phần nằm ngoài phạn vi tác động trực tieáp cuûa 2 soâng treân..

(131) Hoạt động 2: tìm hiểu những thế 2. Caùc theá maïnh vaø haïn cheá chuû yeáu: a) Theá maïnh: maïnh vaø haïn cheá chuû yeáu cuûa vuøng (nhoùm/taäp theå).  Đất: đất phù sa ngọt chiếm diện tích khá - Bước 1: GV chia lớp và phân công lớn=> TL sản xuất lương thực thâm canh. - Có 3 nhóm: + Đất phù sa: nhieäm vuï cho HS: + Đất phèn + Nhoùm chaün: tìm hieåu veà taøi nguyeân + Đất mặn đất . + Các loại đất khác: + Nhoùm leû: tìm hieåu veà caùc theá maïnh  Khí haäu khí haäu, soâng ngoøi, sinh vaät Cận xích đạo, thuận lợi cho phát triển, - Bước 2: saûn xuaát noâng nghieäp + Đại diện nhóm trình bày kết quả  Sông ngòi: Chằng chịt =>Thuận lợi cho + GV nhaän xeùt vaø boå sung giao thông đường thủy, sản xuất và sinh hoạt  Sinh vaät - Thực vật: rừng tràm, rừng ngập mặn… - Động vật: cá và chim…  Taøi nguyeân bieån:nhieàu baõi caù, toâm , như trường rộng…  Khoáng sản: đã vôi, than bùn,… b) Haïn cheá: - Thiếu nước về mùa khô - Đất bị nhiễm phèn, nhiễm mặn - Một vài loại đất thiếu dinh dưỡng, đất quá chặt, khó thoát nước… - Tài nguyên khoáng sản bị hạn chế… Hoạt động 3: tìm hiểu vấn đề sử dụng 3. Sử dụng hợp lí và cải tạo tự nhiên ở hợp lí và cải tạo tự nhiên ở ĐBSCL đồng bằng sông CL: (cả lớp). - Bước 1: HS dựa vào SGK - Có nhiều ưu thế về tự nhiên + So sánh cơ cấu sử dụng đất giữa - Sử dụng hợp lí và cải tạo tự nhiên là ÑBSCL vaø ÑBSH. vấn đề cấp bách + Tại sao vào mùa khô nước ngọt lại + Cần có nước ngọt để tháo chua rửa mặn là vấn đề quan trọng hàng đầu trong vào mùa khô việc sử dụng hợp lí đất đai. + Duy trì và bảo vệ rừng + Nêu các biện pháp để sử dụng hợp lí + Chuyển dịch cơ cấu nhằm phá thế độc và cải tạo tự nhiên ở đồng bằng này. canh - Bước 2: + Kết hợp khai thác vùng đất liền với mặt + HS trả lời biển, đảo, quần đảo + GV chuẩn kiến thức. + Chủ động sống chung với lũ. IV- ĐÁNH GIÁ HS trả lời các câu hỏi: Trắc nghiệm C©u 1: Nh÷ng tØnh nµo kh«ng thuéc §ång b»ng s«ng Cöu Long:.

(132) A. Loang An, §ång Th¸p, Kiªn Giang, CÇn Th¬. B. BÕn Tre, Trµ Vinh, Sãc Tr¨ng, B¹c Liªu, Cµ Mau. C. T©y Ninh, B×nh D¬ng, B×nh ThuËn, Ninh ThuËn. D. HËu Giang, VÜnh Long, An Giang, TiÒn Giang. Câu 2: Các loại đất xếp theo thứ tự diện tích từ lớn đến nhỏ ở Đồng bằng sông Cửu Long lµ: A. đất mặn- đất phèn- đất phù sa nớc ngọt - đất khác. B. đất mặn- đất phù sa nớc ngọt- đất phèn- đất khác. C. đất phèn- đất phù sa nớc ngọt - đất mặn- đất khác. D. đất phèn- đất mặn - đất phù sa nớc ngọt - đất khác. C©u 3: Khã kh¨n nµo lµ lín nhÊt trong sö dông tù nhiªn §ång b»ng s«ng Cöu Long: A. Tµi nguyªn kho¸ng s¶n h¹n chÕ. B. phần lớn diện tích là đất mặn, đất phèn, thiếu nớc ngọt về mùa khô. C. một vài loại đất thiếu dinh dỡng, hoặc đất quá chặt, khó thoát nớc. D. §«i khi cã tai biÕn thiªn nhiªn. C©u 4: Nh÷ng nguyªn nh©n nµo lµm cho diÖn tÝch rõng ë §BSCL gi¶m sót trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y? A. Nhu cầu tăng diện tích đất nông nghiệp, cháy rừng. B. Nhu cầu tăng diện tích đất ở và đất chuyên dùng. C. Khai thác rừng để lấy gỗ, củi. D. TÊt c¶ c¸c nguyªn nh©n trªn. C©u 5: Nh÷ng tØnh nµo cã nhiÒu rõng ngËp mÆn? A. BÕn Tre, Trµ Vinh. B. Cµ Mau, B¹c Liªu. C. §ång Th¸p, An Giang. D. Kiªn Giang, HËu Giang Tự luận 1. Nêu những khó khăn cơ bản của ĐBSCL về tự nhiên và những giải pháp cần thực hiện để khắc phục. 2 . Tại sao phải đặt vấn đề sử dụng hợp lý và cải tạo tự nhiên ở ĐBBSCL ? -Đồng bằng có vị trí chiến lược trong phát triển KT-XH nước ta (vùng trọng điểm số 1 về sản xuất lương thực-thực phẩm). -Lịch sử khai thác lãnh thổ mới đây, việc sử dụng, cải tạo tự nhiên là vấn đề cấp bách nhằm biến thành một khu vực kinh tế quan trọng. -Giải quyết nhu cầu lương thực cho cả nước và xuất khẩu. -Vùng có nhiều tiềm năng lớn cần được khai thác hợp lý: +Đất phù sa màu mỡ thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp. +Khí hậu cận xích đạo, thời tiết ít biến động, thích hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng, vật nuôi. +Nguồn nước dồi dào thuận cho thủy lợi, giao thông, nuôi trồng thủy sản. +Tài nguyên sinh vật phong phú, nhiều loại cá, tôm và các sân chim. +Có tiềm năng về khai thác dầu khí. V- BÀI TẬP VỀ NHÀ : Để sử dụng hợp lý và cải tạo tự nhiên ở ĐBSCL, cần phải giải quyết những vấn đề chủ yếu nào ? tại sao ? a/ Tập trung giải quyết các vấn đề hạn chế chính của vùng về mặt tự nhiên: -Diện tích đất nhiễm phèn, nhiễm mặn còn lớn. -Nhiều vùng trũng ngập nước quanh năm. -Mùa khô kéo dài gây thiếu nước & sự xâm nhập mặn vào sâu đất liền làm tăng độ chua và chua mặn trong đất. -Sự xuống cấp của TNTN, môi trường do sự khai thác quá mức của con người và hậu quả của chiến tranh. -Rừng ngập mặn có ý nghĩa lớn về kinh tế và môi trường. Rừng đã bị hủy hoại nhiều trong chiến tranh, hiện đang bị khai thác quá mức nuôi tôm xuất khẩu. Cần phải bảo vệ rừng ngập mặn..

(133) b/ Giải quyết các vấn đề ở các vùng sinh thái đặc thù: -Vùng thượng châu thổ: ngập sâu trong mùa lũ, đất bốc phèn trong mùa khô, thiếu nước tưới trong mùa khô. Cần phải tích cực làm thủy lợi thóat lũ, thau phèn. Phát triển cơ sở hạ tầng GTVT, quy hoạch các khu dân cư. -Vùng đất phù sa ngọt: nông nghiệp thâm canh cao, tập trung công nghiệp, các đô thị. Cần tránh gây sức ép lên môi trường, chống suy thoái môi trường. -Vùng hạ châu thổ: thường xuyên chịu tác động của biển, hiện tượng xâm nhập mặn vào mùa khô. Cần làm thủy lợi để rửa mặn, ngăn mặn, phát triển hệ thống canh tác thích hợp.. Ngày soạn: Ngaøy daïy: Tieát PPCT: Bài 42: Vấn đề phát triển kinh tế, an ninh quốc phòng ở biển đông các đảo, quần đảo I. Môc tiªu: Sau bµi häc, gi¸o viªn gióp häc sinh hiÓu: 1.Kiến thức :.

(134) - Hiểu đuợc vùng biển VN, các đảo, quần đảo là bộ phận quan trọng của nước ta. Đây là nơi có nhiều tài nguyên, có vị trí quan trọng về an ninh quốc phòng, cần phải bảo vệ. - Trình bày được tình hình và khả năng phát triển kinh tế của vùng biển VN, các đảo và quần đảo. 2. Kỹ năng: - Sử dụng bản đồ để xác định vị trí, phạm vi lãnh hải của vùng biển VN, các đảo, quần đảo chính của nước ta. - Điền trên lược đồ các đảo, quần đảo : Phú Quốc, Côn Đảo, Cát Bà, Bach Long Vĩ, Cái Bầu, Phú Quý, Lý Sơn, Hoàng Sa, Trường Sa. 3.Thái độ : - Hiểu và có trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường biển, khai thác nguồn lợi trên biển đảo II. ph¬ng tiÖn d¹y häc: - Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam. - Một số tranh ảnh, phim về biển và đảo Việt Nam - Atlat Địa lí Việt Nam. Bản đồ kinh tế Việt Nam. - Lợc đồ các vùng kinh tế giáp biển. III. Hoạt động dạy và học: * Khởi động: GV có thể nêu các câu hỏi sau đây: 1. Tại sao nói: Thế kỉ XXI là thế kỉ của đại dơng? (Diện tích đất liền ngày càng thu hẹp, các nguồn năng lợng khan hiếm, các hệ sinh th¸i bÞ suy tho¸i, m«i trêng Tr¸i §Êt trë nªn qu¸ t¶i) 2. Ngời ta đã xử lí sự cố tràn dầu trên biển bằng cách nào? (Do dầu nhẹ hơn nớc nên ngời ta thờng dùng phao để ngăn chặn dầu loang). GV: Bài học này đề cập đến vai trò của biển Đông và vấn đề phát triển tổng hợp kinh tế biển. Đây là một vấn đề có vai trò rất quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ an ninh quốc gia. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Xác định trên bản đồ vùng biển nước ta. Các điều kiện để phát triển tổng hợp kinh tế biển. Hình thức: cả lớp GV đặt câu hỏi: quan sát bản đồ địa lí tự nhiên VN, em hãy: - Kể tên các nước láng giềng trên biển của nước ta - Trình bày các bộ phận hợp thành vuøng bieån nöôc ta. - Vùng biển nước ta có thể phát triển những ngành kinh tế nào? - Trả lời các câu hỏi SGK mục 1b HS trả lời, GV chuẩn kiến thức. Hoạt động 2: Tìm hiểu về các đảo và ý nghĩa của đảo và quần đảo nước ta Hình thức: Cặp GV đặt câu hỏi: Đọc mục 2 SGK, quan sát bản đồ lâm nghiệp và ngư nghiệp trang 15 atlat ñòa lí VN, em haõy:. Noäi dung chính 1 . Vùng biển và thềm lục địa nước ta giàu taøi nguyeân a ) Nước ta có vùng biển rộng lớn: - Dieän tích treân 1 trieäu km2 - Bao goàm noäi thuûy, laõnh haûi, vung tieáp giaùp laõnh haûi, vuøng chuû quyeàn kinh teá bieån, vuøng theàm luïc ñòa. b) Nước ta có điều kiện phát triển tổng hợp kinh teá bieån - Nguồn lợi sinh vật biển - Tài nguyên khoáng sản - Phaùt trieån GTVT bieån - Phát triển du lịch biển- đảo 2 .Các đảo và quần đảo có ý nghĩa chiến lược trong phát triển kinh tế và bảo vệ an ninh vuøng bieån a) Thuộc vùng biển nước ta có khoảng 4000 hòn đảo lớn nhỏ. b ) Các huyện đảo nước ta.

(135) - Xác định các đảo và quần đảo sau đây: đảo Cái Bầu, quần đảo Cô Tô, đảo Cát BAØ, đảo Bạch Long VĨ, đảo Hoøn Meâ, Hoøn Maét, Coàn Coû, Lí Sôn, Phú Quí, Côn Đảo, Phú Quốc, Hòn Khoai, quần đảo Nam Du, Trường Sa, Hoàng Sa. - Nêu ý nghĩa của các đảo và quần đảo nước ta trong chiến lược phát triển KT_XH vaø an ninh quoác phoøng. GV goïi moät HS leân baûng chæ treân baûn đồ trả lời, sau đó Gv khẳng định lại cho HS các đảo, quần đảo đó thuộc huyện đảo nào của nước ta. * Hoạt động 3: Tìm hiểu về điều kiện thuận lợi và giải pháp để phát triển tổng hîp kinh tÕ biÓn. H×nh thøc: Nhãm. Gv chia nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho từng nhóm: + Nhoùm 1,2: Tìm hieåu veà caùc ngaønh KT biển và điều kiện thuận lợi cho sự phaùt trieån KT bieån. + Nhóm 3,4: Các giải pháp để phát triển tổng hợp kt biển. (Phuï luïc-Phieáu hoïc taäp). Đến năm 2006 Nước ta có 12 huyện đảo . ( SGK ) * Ý nghĩa của các đảo, quần đảo trong chiến lược phát triển KT-XH và an ninh quoác phoøng + Phát triển ngành đánh bắt và nuôi trồng haûi saûn; ngaønh coâng nghieäp cheá bieán haûi saûn, GTVT bieån, du lòch… + Giải quyết việc làm, nần cao đời sống cho nhân dân các huyện đảo + Khẳng định chủ quyền các đảo đó thuộc chủ quyền huyện đảo nào của nước ta. 3. Khai thaùc caùc taøi nguyeân vuøng bieån vaø hải đảo a) Điều kiện thuận lợi và giải pháp để phát triển tổng hợp kinh tế biển (thoâng tin phaûn hoài phieáu hoïc taäp) * Khai thác tài nguyên sinh vật : Tránh khai thác quá mức ven bờ, cấm sử dụng các phương tiện có tính huỷ diệt * Khai thác tài nguyên khoáng sản : - Nghề làm muối đem lại hiệu quả kinh tế cao -Mở rộng việc thăm dò, khai thác dầu khí * Phát triển du lịch : Khai thác các bãi tắm, các đảo * Giao thông : Hoạt động 4: Giải thích tại sao phải Nâng cấp các cảng biển b) Tại sao phải khai thác tổng hợp kinh tế khai thác tổng hợp kinh tế biển. bieån: Hình thức: cả lớp Hoạt động kinh tế biển đa dạng, chỉ có khai HS dựa vào SGK để trả lời thác tổng hợp mới đem lại hiệu quả kinh tế cao - Môi trường biển là khối thống nhất - Môi trường đảo có sự biệt lập, diện tích nhỏ dễ bị suy thoái. Hoạt động 5: tìm hiểu mối quan hệ hợp tác với các nước láng giềng trong 4 . Tăng cường hợp tác với các nước láng giải quyết các vấn đề về biển và thềm giềng trong giải quyết các vấn đề về biển luïc ñòa vaø theàm luïc ñòa: Hình thức: cả lớp Tăng cường đối thoại với các nươc láng GV đặt câu hỏi cho HS trả lời: gieàng seõ laø nhaân toá phaùt trieån oån ñònh 1. Tại sao phải tăng cường hợp tác trong khu vực, bảo vệ quyền lợi chính với các nước láng giềng trong việc đáng của nhân dân ta, giữ vững chủ giải quyết các vấn đề về biển và thềm quyền, toàn vẹn lãnh thổ nước ta luïc ñòa? Mỗi công dân VN đều có bổn phận bảo.

(136) 2. Các biện pháp nước ta đã thực vệ vùng biển và hải đảo của VN. hiện để hợp tác HS trả lời, GV nhận xét và chuẩn kiến thức (Biển Đông không phải của riêng nước ta mà còn chung với nhiều nước khác. Biển Đông năm trên con đường hàng hải quốc tế từ ẤN ĐỘ DƯƠNG sang THAÙI BÌNH DÖÔNG, raát giaøu veà taøi nguyeân vaø noù coøn coù yù nghóa ñaëc bieät về quốc phòng. Chính vì vậy đã từng xaûy ra tranh chaáp veà chuû quyeàn vuøng biển giữa các nước. Tăng cường hợp tác với các nước láng giềng trong giải quyết các vấn đề biển và thềm lục địa coù yù nghóa raát quan troïng) IV-ĐÁNH GIÁ Chọn câu trả lời đúng cho các câu hỏi sau: Câu1. Hệ thống các đảo ven bờ của nước ta phân bố tập trung nhất ở vùng biển của caùc tænh: a) Quaûng Ninh, Haûi Phoøng, Baø Ròa – Vuõng Taøu b) Haûi Phoøng, Khaùnh Hoøa, Kieân Giang, Thaùi Bình c) Quaûng Ninh, Khaùnh Hoøa, Kieân Giang, Caø Mau d) Quaûng Ninh, Haûi Phoøng, Khaùnh Hoøa, Kieân Giang C©u 2: N¬i nµo cã nhiÒu chim yÕn? A. Các đảo trong vịnh Bắc Bộ. B. Các đảo đá ở ven bờ biển Bắc Trung Bộ. C. Các đảo đá ở ven bờ biển Nam Trung Bộ. D. Các đảo ở ven bờ biển Nam Bộ. Câu 3: Các đảo ở những tỉnh nào có cát trắng để làm thủy tinh, pha lê ? A. H¶i Phßng, Qu¶ng TrÞ. B. Qu¶ng Ninh, Kh¸nh Hßa. C. Qu¶ng B×nh, Qu¶ng Ng·i. D. B×nh ThuËn, Kiªn Giang. Câu 4: Nớc ta có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch biển - đảo vì nớc ta có: A. đờng bờ biển dài, nhiều đảo và quần đảo. B. biÓn cã nguån tµi nguyªn sinh vËt biÓn phong phó. C. nhiều bãi tắm rộng, phong cảnh đẹp, khí hậu tốt. D. tÊt c¶ c¸c ý trªn. C©u 5: Vïng nµo cã nghÒ lµm muèi ph¸t triÓn nhÊt níc ta ? A. §ång b»ng s«ng Hång. B. B¾c Trung Bé. C. Duyªn h¶i Nam Trung Bé. D. §ång b»ng s«ng Cöu Long. V-HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP HS về nhà sưu tầm các thông tin về biển đảo Việt Nam, chuẩn bị Bìa tiếp theo VI-PHUÏ LUÏC Phieáu hoïc taäp.

(137) C¸c ngµnh kinh tÕ biÓn  Khai th¸c tµi nguyªn sinh vËt  Khai th¸c tµi nguyªn kho¸ng s¶n  Ph¸t triÓn du lÞch biÓn  Giao th«ng vËn t¶i biÓn. . §iÒu kiÖn thuËn lîi . . . Giải pháp để phát triển tổng hîp kinh tÕ biÓn .  . .  .  .  .  .  . Thoâng tin phaûn hoài.

(138) Caùc ngaønh kinh teá bieån. Giải pháp để phát triển tổng hợp KT biển. Khai thaùc taøi nguyeân sinh vaät. SV bieån phong phuù Coù nhieàu ñaëc saûn. - Tránh khai thác quá mức nguồn lợi ven bờ và các đối tượng đánh bắt có giá trò KT cao - Cấm sử dụng các phương tiện đánh bắt có tính chất huûy dieät. Khai thaùc taøi nguyeân khoáng sản. Nguoàn muoái voâ taän Mỏ sa khoáng, cát trắng, dầu khí ở theàm luïc ñòa. - Đẩy mạnh sản xuất muối CN, thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí - Xây dựng các nhà máy loïc, hoùa daàu - Tránh xảy ra sự cố MT. Phaùt trieån du lòch. Coù nhieàu baõi taém phong cảnh đẹp, khí haäu toát. - Naâng caáp caùc trung taâm du lòch bieån - Khai thaùc nhieàu baõi bieån mới. Coù nhieàu vuïng bieån kín, nhiều cửa sông thuận lợi cho xây dựng cảng biển. - Caûi taïo, naâng caáp caùc caûng cuõ - Xây dựng các cảng mới - Phấn đấu để các tỉnh ven biển đều có cảng. GTVT bieån.

(139) Điều kiện thuận lợi. Ngày soạn: Ngaøy daïy: Tieát PPCT:. Bài 43 CÁC VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM I. MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau bài học, học viên cần: 1. Kiến thức - Biết được phạm vi lãnh thổ, vai trò và đặc điểm, thực trạng phát triển của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, miền Trung, Nam Bộ. - Trình bày được các thế mạnh của từng vùng kinh tế trọng điểm đối với việc phát triển kinh tế- xã hội. 2. Kĩ năng - Sử dụng bản đồ để xác định vị trí, giới hạn của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, miền Trung, Nam Bộ. - Vẽ và Phân tích được số liệu, xây dựng biểu đồ, của 3 vùng kinh tế trọng điểm. II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC - Bản đồ Tự nhiên Việt Nam. - Bản đồ Kinh tế Việt Nam. - Biểu thống kê, biểu đồ có liên quan. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Khởi động: Hãy kể tên các tam giác tăng trưởng kinh tế của miền Bắc, miền Trung và miền Nam? GV: Tam giác tăng trưởng kinh tế miền Bắc gồm: Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; miền Trung gồm: Huế - Quảng Nam, Đà Nẵng - Quảng Ngãi; miền Nam gồm: Thành phố Hồ Chí Minh - Đồng Nai - Bà Rịa - Vũng Tàu. Do yêu cầu phát triển vùng và tạo động lực cho sự phát triển của các khu vực lân cận, các tam giác tăng trưởng kinh tế đã mở rộng không gian địa lí hình thành nên 3 vùng kinh tế trọng điểm quốc gia.. Hoạt động của GV và HV Hoạt động 1: Xác định đặc điểm vùng kinh tế trọng điểm. Hình thức: Cặp đôi. GV đặt câu hỏi: Đọc SGK mục 1, kết hợp hiểu biết của bản thân, hãy: - Trình bày các đặc điểm chính của vùng kinh tế trọng điểm - So sánh khái niệm vùng nông nghiệp và vùng kinh tế trọng điểm (về đặc điểm và cơ cấu kinh tế). Hai học viên cùng bàn trao đổi để trả lời câu hỏi. Một học viên đại diện trình bày trước lớp, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV nhận xét phần trình bày của học viên và bổ sung kiến thức. (Vùng nông nghiệp được hình thành dựa trên sự phân. Nội dung chính I. Đặc điểm - Phạm vi gồm nhiều tỉnh, thành phố, ranh giới có sự thay đổi theo thời gian. - Có đủ các thế mạnh, có tiềm năng kinh tế và hấp dẫn đầu tư... - Có tỉ trọng GDP lớn, hỗ trợ các vùng khác. - Có khả năng thu hút các ngành mới vê công nghiệp và dịch vụ....

(140) hoá về điều kiện sinh thái, điều kiện kinh tế - xã hội, trình độ thâm canh và sự chuyên môn hoá sản xuất. - Vùng kinh tế trọng điểm: được hình thành từ chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, có tỉ trọng lớn trong GDP, được đầu tư trong nước, thu hút đầu tư nước ngoài và thúc đẩy sự phát triển các vùng khác phát triển). Hoạt động 2: Tìm hiểu quá trình hình thành và phát triển. Hình thức: Cá nhân/Cặp. GV hướng dẫn học viên nghiên cứu mục II và trả lời các câu hỏi theo dàn ý: Câu 1. Quá trình hình thành - Thời gian hình thành..... số vùng kinh tế:..... - Quy mô và xu hướng thay đổi các vùng (gồm các tỉnh , thành):................................ Câu 2. Thực trạng phát triển kinh tế của 3 vùng so với cả nước - GDP của 3 vùng so với cả nước:.................. - Cơ cấu GDP phân theo ngành:..................... - Kim ngạch xuất khẩu:................................... Hai học viên cùng bàn trao đổi để trả lời câu hỏi. Một học viên đại diện trình bày trước lớp, các học viên khác nhận xét, bổ sung. GV nhận xét phần trình bày của học viên và bổ sung kiến thức. Hoạt động 3: Tìm hiểu đặc điểm của 3 vùng kinh tế trọng điểm. Hình thức: Nhóm Bước 1: GV chia nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm. (Xem phiếu học tập phần phụ lục). Nhóm 1: Làm phiếu học tập 1. Nhóm 2: Làm phiếu học tập 2. Nhóm 3: Làm phiếu học tập 3. Bước 2: Học viên trong các nhóm trao đổi, đại diện các nhóm trình bày, các nhóm khác bổ sung ý kiến. Bước 3: GV nhận xét phần trình bày của học viên và kết luận các ý đúng của mỗi nhóm. (Xem thông tin phản hồi phần phụ lục).. II. Quá trình hình thành và phát triển a. Quá trình hình thành - Hình thành vào đầu thập kỉ 90 của thế kỉ XX, gồm 3 vùng. - Quy mô diện tích có sự thay đổi theo hướng tăng thêm các tỉnh lân cận. b. Thực trạng (2001 - 2005) - GDP của 3 vùng so với cả nước: 66,9% - Cơ cấu GDP phân theo ngành: chủ yếu thuộc khu vực công nghiệp - xây dựng và dịch vụ. - Kim ngạch xuất khẩu: 64,5% III. Ba vùng kinh tế trọng điểm a. Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc (Xem thông tin phản hồi 1) b. Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung (Xem thông tin phản hồi 2) c. Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam (Xem thông tin phản hồi 3). IV. ĐÁNH GIÁ 1. Xác định ranh giới của các vùng kinh tế trọng điểm trên bản đồ. 2.Căn cứ vào cơ cấu GDP của 3 vùng, hãy rút ra nhận xét và nêu vai trò của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. 3. Nêu ý nghĩa kinh tế - xã hội của vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP. - Làm các câu hỏi 1, 2, 3 SGK. - Tìm tư liệu về địa lí tỉnh hoặc thành phố để học bài 44. VI. PHỤ LỤC.

(141) Phiếu học tập 1 Nhiệm vụ: Đọc mục 3.a, SGK kết hợp với kiến thức đã học ở các bài trước, hãy trình bày đặc điểm vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc theo mẫu sau đây:. Quy mô. Thế mạnh và hạn chế. Cơ cấu GDP/ Trung tâm. Định hướng phát triển. Phiếu học tập 2 Nhiệm vụ: Đọc mục 3.b, SGK kết hợp với kiến thức đã học ở các bài trước, hãy trình bày đặc điểm vùng kinh tế trọng điểm miền Trung theo mẫu sau đây:. Quy mô. Thế mạnh và hạn chế. Cơ cấu GDP/ Trung tâm. Định hướng phát triển. Phiếu học tập 3 Nhiệm vụ: Đọc mục 3.c, SGK kết hợp với kiến thức đã học ở các bài trước, hãy trình bày đặc điểm vùng kinh tế trọng điểm phía Nam theo mẫu sau đây:. Quy mô. Thế mạnh và hạn chế. Cơ cấu GDP/ Trung tâm. Định hướng phát triển. Thông tin phản hồi 1 Đặc điểm Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc:. Thế mạnh và hạn chế - Gồm 8 tỉnh: Hà - Vị trí địa lí thuận lợi Nội, Hải Dương, trong giao lưu trong và Hưng Yên, Hải ngoài nước... Phòng, Quảng Ninh, - Có Thủ đô Hà Nội, trung Hà Tây, Vĩnh Phúc, tâm KT, CT, VH của cả Bắc Ninh. nước. - Diện tích: 15,3 - Cơ sở hạ tầng phát triển, 2 nghìn km đặc biệt là hệ thống giao - Dân số: 13,7 triệu thông... người - Nguồn lao động dồi dào, chất lượng cao, tỉ lệ thất nghiệp còn cao. - Các ngành kinh tế phát triển sớm, cơ cấu tương đối đa dạng... Quy mô. Cơ cấu GDP/ Trung tâm - Nông - lâmngư nghiệp: 12,6% - Công nghiệp Xây dựng: 42,2% - Dịch vụ: 45,2% - Trung tâm: Hà Nội, Hải Phòng, Hạ Long, Hải Dương.... Định hướng phát triển - Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất hàng hóa - Đẩy mạnh phát triển các ngành kinh tế trọng điểm. - Giải quyết vấn đề thất nghiệp và thiếu việc làm. - Coi trọng vấn đề giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước, đất và không khí.... Cơ cấu GDP/. Định hướng. Thông tin phản hồi 2 Đặc điểm Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung:. Quy mô. Thế mạnh.

(142) và hạn chế - Gồm 5 tỉnh: Thừa - Vị trí chuyển tiếp từ vùng Thiên - Huế, Đà phía Bắc sang vùng phía Nẵng, Quảng Nam, Nam. Là cửa ngõ thông ra Quảng Ngãi, Bình biển với các cảng biển, sây Định. bay: Đà Nẵng, Phú Bài... thuận lợi trong giao lưu - Diện tích: 28 trong và ngoài nước... nghìn km2 - Có Đà Nẵng, trung tâm - Dân số: 6,3 triệu KT, đầu mối giao thông, người. TTLL của miền Trung và của cả nước. - Có thế mạnh về khai thác tổng hợp tài nguyên biển, khoáng sản, rừng. - Còn khó khăn về lực lượng lao động và cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hệ thống giao thông.... Trung tâm - Nông - lâm ngư nghiệp: 25,0% - Công nghiệpxây dựng: 36,6%. phát triển - Chuyển dịch cơ cấu kinh theo hướng phát triển tổng hợp tài nguyên biển, rừng, du lịch... - Đầu tư cơ sở vật - Dịch vụ: 38,4% chất kĩ thuật, giao thông. - Trung tâm: Đà - Phát triển các Nẵng, Huế, Quy ngành công nghiệp Nhơn chế biến, lọc dầu... - Giải quyết vấn đề chất lượng nguồn lao động. - Coi trọng vấn đề phòng chống thiên tai do bão,.... Thông tin phản hồi 3 Đặc điểm Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam:. Quy mô - Gồm 8 tỉnh: TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bà Rịa- Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh, Long An, Tiền Giang. (chủ yếu ở ĐNB) - Diện tích: 30,6 nghìn km2 - Dân số: 15,2 triệu người. Thế mạnh và hạn chế - Vị trí bản lề giữa Tây Nguyên và Duyên Hải Nam Trung Bộ với ĐB sông Cửu Long. - Nguồn tài nguyên thiên nhiêu giàu có: Dầu mỏ, khí đốt. - Dân cư đông, nguồn lao động dồi dào, có kinh nghiệm và trình độ tổ chức sản xuất cao. - Cơ sở vật chất kĩ thuật tương đối tốt và đồng bộ. - Có TP HC là trung tâm kinh tế của vùng, năng động và phát triển. - Có thế mạnh về khai thác tổng hợp tài nguyên biển, khoáng sản, rừng - Còn khó khăn về lực. Cơ cấu GDP/ Trung tâm - Nông - lâmngư nghiệp: 7,8% - Công nghiệp - xây dựng: 59,0% - Dịch vụ: 35,3%. Định hướng phát triển. - Chuyển dịch cơ cấu kinh theo hướng phát triển các ngành công nghệ cao. - Hoàn thiện cơ sở vật chất kĩ thuật, giao thông theo hướng hiện đại. - Hình thành các khu công nghiệp tập trung - Trung tâm: công nghệ cao. TP Hồ Chí - Giải quyết vấn đề đô thị Minh, Biên hóa và việc làm cho Hòa, Cần người lao động. Thơ, Vũng - Coi trọng vấn đề giảm Tàu. thiểu ô nhiễm môi trường không khí, nước....

(143) lượng lao động và cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hệ thống giao thông.... Ngày soạn: Ngaøy daïy: Tieát PPCT: ÔN TẬP HỌC KÌ II.

(144) I. Môc tiªu: Sau bµi häc, gi¸o viªn gióp häc sinh hiÓu: 1. KiÕn thøc: - Hiểu đợc một số vấn đề chính về Địa lớ tự nhiờn, Địa lí dân c (đặc điểm dân số và phân bố dân c nớc ta, vấn đề lao động và việc làm, quá trình đô thị hóa ở nớc ta). - Nắm đợc địa lí kinh tế (sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đặc điểm nền nông nghiệp nớc ta, vấn đề phát triển nông nghiệp, ngành thủy sản và lâm nghiệp, cơ cấu ngành công nghiệp vấn đề phát triển một số ngành công nghiệp trọng điểm, vấn đề phát triển giao thông vận tải và thông tin liên lạc ở nớc ta, vấn đề phát triển thơng mại, du lÞch, C¸c vïng kinh tÕ níc ta. 2. KÜ n¨ng: - Phân tích đợc các mối quan hệ nhân quả - H×nh thµnh nh©n sinh quan céng s¶n chñ nghÜa. - Biết phân tích lợc đồ, bảng số liệu. - Liên hệ đợc kiến thức bài học với thực tiễn cuộc sống. III. Hoạt động dạy và học: §Ò c¬ng «n tËp: Giáo viên ra nội dung ôn tập cho cả lớp, sau đó học sinh thảo luận nhóm, trao đổi, GV giải đáp thắc mắc của học sinh. Câu 1 -Lịch sử hình thành và phát triển của Trái Đất đã trải qua bao nhiêu giai đoạn ? Là những giai đoạn nào ? Đặc điểm từng giai đoạn? câu 2 -Nêu các đặc điểm chung của địa hình Việt Nam. Câu 3 -Hãy nêu ảnh hưởng của Biển Đông tới khí hậu, địa hình và các hệ sinh thái vùng ven biển nước ta. Câu 4 -Tính chất nhiệt đới của khí hậu nước ta được biểu hiện như thế nào ? Câu 5 -Hãy trình bày hoạt động của gió mùa ở nước ta và hệ quả của nó đối với sự phân chia mùa khác nhau giữa các khu vực. Câu 6 -Nêu đặc điểm thiên nhiên nổi bật của phần lãnh thổ phía Bắc và phần lãnh thổ phía Nam nước ta. Câu 7-Nêu tình trạng suy giảm tài nguyên rừng và đa dạng sinh vật ở nước ta. Các biện pháp bảo vệ và bảo vệ đa dạng sinh vật ? Câu 8 : Phân tích tác động của đặc điểm dân số nớc ta đối với sự phát triển kinh tế xã hội và môi trờng? Câu 9: Phân tích những thế mạnh và hạn chế của nguồn lao động nớc ta? Hãy nêu một số chuyển biến về cơ cấu lao động trong các ngành kinh tế quốc dân ở n ớc ta hiện nay? Trình bày các phơng hớng giải quyết việc làm, nhằm sử dụng hợp lí lao động ở nớc ta nói chung và ở địa phơng nói riêng. C©u 10: §iÒn c¸c néi dung thÝch hîp vµo b¶ng mÉu sau: Xu híng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ: C¬ cÊu Ngµnh kinh tÕ Thµnh phÇn kinh tÕ L·nh thæ kinh tÕ. Xu híng chuyÓn dÞch. Câu 11: Nền nông nghiệp nhiệt đới có những thuận lợi và khó khăn gì, hãy cho ví dụ chøng minh r»ng níc ta ®angph¸t triÓn ngµy cµng cã hiÖu qu¶ nÒn n«ng nghiÖp nhiÖt đới? Hãy phân biệt một số nét khác nhau cơ bản giữa nông nghiệp cổ truyền và nền n«ng nghiÖp hµng hãa? Câu 12: Hãy lập bảng tóm tắt những điều kiện thuận lợi, khó khăn đối với sự phát triển của hoạt đông khai thác thủy sản ở nớc ta theo mẫu: §iÒu kiÖn ThuËn lîi Khã kh¨n Nguồn lợi và điều kiện đánh b¾t Dân c và nguồn lao động C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt §êng lèi chÝnh s¸ch ThÞ trêng Tơng tự nh trên, tóm tắt cho hoạt động nuôi trồng thủy sản..

(145) - H·y so s¸nh nghÒ nu«i t«m, c¸ ë §ång b»ng s«ng Cöu Long vµ §ång b»ng s«ng Hång. - Hãy nêu hiện trạng phát triển trồng rừng và các vấn đề phát triển vốn rừng ở nớc ta hiÖn nay. Câu 13: Chứng minh rằng cơ cấu ngành công nghiệp nớc ta tơng đối đa dạng? Chứng minh r»ng c¬ cÊu c«ng nghiÖp cña níc ta cã sù ph©n hãa vÒ mÆt l·nh thæ. T¹i sao cã sự phân hóa đó? C©u 14: H·y nªu vai trß cña giao th«ng vËn t¶i vµ th«ng tin liªn l¹c trong sù ph¸t triÓn kinh tế - xã hội? Hãy nêu những đặc điểm nổi bật của ngành bu chính và ngành viễn th«ng cña níc ta. Câu 15: Chứng minh rằng hoạt động xuất nhập khẩu của nớc ta đang có những chuyển biÕn tÝch cùc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y? Chøng minh r»ng tµi nguyªn du lÞch cña níc ta tơng đối phong phú và đa dạng? C©u 16: T¹i sao nãi viÖc ph¸t huy thÕ m¹nh cña Trung du miÒn nói B¾c Bé cã ý nghÜa kinh tÕ lín vµ ý nghÜa chÝnh trÞ, x· héi s©u s¾c? H·y ph©n tÝch kh¶ n¨ng vµ hiÖn tr¹ng phát triển cây công nghiệp và cây đặc sản trong vùng? Hãy phân tích khả năng và hiện tr¹ng ph¸t triÓn ch¨n nu«i gia sóc lín cña vïng? Ph©n tÝch nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong viÖc khai th¸c thÕ m¹nh vÒ tµi nguyªn kho¸ng s¶n cña vïng. C©u 17: T¹i sao ph¶i cã sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo ngµnh ë §ång b»ng s«ng Hồng? Phân tích những nguồn lực ảnh hởng đến sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở Đồng b»ng s«ng Hång? Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo ngµnh ë §ång b»ng s«ng Hång diễn ra nh thế nào? Nêu những định hớng chính trong tơng lai? C©u 18: H·y ph©n tÝch nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong ph¸t triÓn kinh tÕ ë B¾c Trung Bé? T¹i sao viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng giao th«ng vËn t¶i sÏ t¹o bíc ngoÆt quan träng trong h×nh thµnh c¬ cÊu kinh tÕ cña vïng? C©u 19: H·y ph©n tÝch nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong ph¸t triÓn kinh tÕ ë duyªn h¶i Nam trung Bộ? Hãy phân tích các nguồn tài nguyên để phát triển công nghiệp, hiện tr¹ng ph¸t triÓn vµ ph©n bè c«ng nghiÖp trong vïng? T¹i sao viÖc t¨ng cêng kÕt cÊu h¹ tầng giao thông vận tải có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong hình thành cơ cấu kinh tế c¶u vïng? Câu 20: Diều kiện tự nhiên và kinh tế- xã hội có thuận lợi và khó khăn gì đối với sự ph¸t triÓn kinh tÕ ë T©y Nguyªn? H·y tr×nh bµy c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ kinh tÕ- x· hội đối với phát triển cây cà phê ở Tây Nguyên, nêu các khu vực chuyên canh cà phê và các biện pháp để có thể phát triển ổn định cây cà phê ở Tây Nguyên? Tại soa trong khai thác tài nguyên rừng ở Tây Nguyên, cần hết sức chú trọng khai thác đi đôi với tu bổ và bảo vệ vốn rừng? Hãy chứng minh rằng thế mạnh về thủy điện của Tây Nguyên đang đợc phát huy và điều này sẽ là động lực cho sự phát triển kinh tế- xã hội của vùng. C©u 21: H·y nªu c¸c thÕ m¹nh cña vïng §«ng Nam Bé trong viÖc ph¸t triÓn tæng hîp nền kinh tế? Hãy trình bày một số phơng hớng chính để khai thác lãnh thổ theo chiều s©u trong c«ng nghiÖp cña vïng Câu 22: Tại sao phải đặt vấn đề sử dụng hợp lí và cải tạo tự nhiên ở Đồng bằng sông Cửu Long? Phân tích các thế mạnh và hạn chế về mặt tự nhiên và ảnh hởng của nó đối víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi ë §ång b»ng s«ng Cöu Long? §Ó sö dông hîp lÝ vµ cải tạo tự nhiên ở Đồng bằng sông Cửu Long cần phải giải quyết những vấn đề chủ yếu nµo? T¹i sao? Câu 23: Tại sao nói: Sự phát triển kinh tế- xã hội ở các huyện đảo có ý nghĩa chiến lợc hết sức to lớn đối với sự nghiệp phát triển kinh tế- xã hội của nớc ta hiện tại cũng nh trong tơng lai? Tại sao việc giữ vững chủ quyền của một hòn đảo, dù nhỏ, lại có ý nghĩa rÊt lín? C©u 24: T¹i sao níc ta ph¶i h×nh thµnh c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm? Tr×nh bµy qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¹m vi l·nh thæ cña c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm? H·y so s¸nh c¸c thÕ m¹nh vµ thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ cña 3 vïng kinh tÕ träng ®iÓm. Câu 25: Xem lại tất cả các cách vẽ biểu đồ và phân tích bảng số liệu..

(146) Ngày soạn: Ngaøy daïy: Tieát PPCT: KIỂM TRA HỌC KÌ II 1. / Môc tiªu: Nhằm đánh giá học sinh về các mặt: - T duy lô gic địa lí, biết phân tích tổng hợp các thành phần địa lí, các mối liên hệ địa lí. - Nắm đợc một số quan hệ nhân quả, giữa tự nhiên và kinh tế. - Vận dụng đợc kiến thức bài học vào thực tiến cuộc sống. - Hình thành đợc nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa. 2. Hình thức kiểm tra : Tự luận 3. Xây dựng Ma trận đề kiểm tra học kì II, Địa lí 12 (Chương trình chuẩn) Ở đề kiểm tra học kì II, Địa lí 12, chương trình chuẩn lựa chọn các chủ đề kiểm tra với số tiết là: 34 tiết (bằng 100%, các chủ đề Địa lí tự nhiên 13 tiết ( 38,2%); Địa lí các ngành kinh tế 9 tiết ( 26,5%); Địa lí vùng kinh tế 12 tiết (35,3%). Trên cơ sở phân phối số tiết như trên, kết hợp với việc xác định chuẩn quan trọng ta xây dựng ma trận đề kiểm tra như sau: Chủ đề (nội dung)/mức độ nhận thức. Nhận biết. Thông hiểu. Vận dụng cấp độ thấp. Vận dụng cấp độ cao.

(147) Địa lí tự nhiên. Biết được nguyên nhân và biểu hiện sự phân hóa thiên nhiên nước ta theo chiều Bắc Nam. 35% tổng số điểm =3,5điểm Địa lí các ngành kinh tế. 100% tổng số điểm =3,5điểm;. 30% tổng số điểm =3,0 điểm Địa lí vùng kinh tế. 35% tổng số điểm =3,5 điểm. Vẽ biểu đồ và nhận xét vầ sự chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp các năm 100% tổng số điểm = 3,0 điểm; Trình bày những thuận lợi và khó khăn trong phát triển kinh tế ở Bắc Trung Bộ 100 % tổng số điểm =3,5điểm;. Tổng số10điểm Tổng số câu 03. 3,5điểm; 35% tổng số điểm. 3,5điểm; 35% tổng số điểm. 3,0điểm; 30% tổng số điểm. ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ II Câu 1 ( 3,5 điểm ) Trình bày nguyên nhân và biểu hiện sự phân hóa thiên nhiên nước ta theo chiều Bắc Nam Câu 2 ( 3,5 điểm ) Trình bày những thuận lợi và khó khăn trong phát triển kinh tế ở Bắc Trung Bộ Câu 3 ( 3,0 điểm ) Cho bảng số liệu sau: Giá trị sản xuất nông nghiệp (giá thực tế) phân theo ngành năm 1999 và năm 2008 (Đơn vị: %). Ngành. Năm 1999. Năm 2008. Tổng số. 100. 100. Trồng trọt. 79,2. 71,4.

(148) Chăn nuôi. 18,5. 27,1. Dịch vụ nông nghiệp. 2,3. 1,5. a. Vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu nông nghiệp nước ta năm 1999 và năm 2008. b. Nhận xét sự chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp nước ta trong giai đoạn trên. ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM Đáp án Câu 1 Trình bày nguyên nhân và biểu hiện sự phân hóa thiên nhiên (3,5điểm ) nước ta theo chiều Bắc - Nam * Nguyên nhân. Điểm 1,0. - Hình thể lãnh thổ nước ta kéo dài từ Bắc xuống Nam khoảng 150 vĩ tuyến - Do tác động của các khối khí di chuyển vào nước ta - Do lượng bức xạ mặt Trời và cấu trúc địa hình của các vùng lãnh thổ. Nếu HS nêu nguyên nhân cơ bản là sự thay đổi của khí hậu từ Bắc vào Nam mà ranh giới rõ rệt là dãy Bạch Mã thì cũng cho điểm tối đa. * Biểu hiện: a) Phần lãnh thổ phía Bắc (từ dãy Bạch Mã trở ra) đặc trưng cho khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đông lạnh. -Nhiệt độ trung bình: 200C-250C, biên độ nhiệt trung bình năm lớn (100C-120C). Số tháng lạnh dưới 200C có 3 tháng. - Sự phân hoá theo mùa: mùa đông-mùa hạ -Cảnh quan: Đới rừng nhiệt đới gió mùa. Các loài nhiệt đới chiếm ưu thế, ngoài ra còn có các cây cận nhiệt đới, ôn đới, các loài thú có lông dày. b) Phần lãnh thổ phía Nam (từ dãy Bạch Mã trở vào): thiên nhiên mang sắc thái của vùng khí hậu cận xích đạo gió mùa., nóng quanh năm. -Nhiệt độ trung bình: trên 250C, biên độ nhiệt trung bình năm thấp (30C-40C). Không có tháng nào dưới 200C. -Sự phân hoá theo mùa: mùa mưa-mùa khô -Cảnh quan: đới rừng cận xích đạo gió mùa. Các loài động vật và thực vật thuộc vùng xích đạo và nhiệt đới với nhiều loài. Câu 2 (3,5điểm). Những thuận lợi và khó khăn trong phát triển kinh tế ở Bắc Trung Bộ? * Thuận lợi: -Vị trí địa lý: tiếp giáp ĐBSH, Trung du và miền núi BB, Lào và Biển Đông, dãy núi Bạch Mã là ranh giới giữa BTB và NTB  thuận lợi giao lưu văn hóa – kinh tế – xã hội của vùng với các vùng khác. 2,5 1,25. 1,25. 2,5 0,25.

(149) Câu 3 (3,0điểm). cả bằng đường bộ và đường biển -Đồng bằng nhỏ hẹp, lớn nhất là đồng bằng Thanh-Nghệ-Tỉnh có điều kiện phát triển cây lương thực, cây công nghiệp ngắn ngày. Vùng gò đồi có khả năng phát triển vườn rừng, chăn nuôi đại gia súc. -Khí hậu vẫn còn chịu khá mạnh của gió mùa Đông Bắc vào mùa đông. -Hệ thống sông Mã, sông Cả có giá trị về thuỷ lợi, tiềm năng thuỷ điện và giao thông (hạ lưu). -Khoáng sản: sắt Thạch Khê (Hà Tĩnh)-trữ lượng lớn nhất cả nước (60% trữ lượng cả nước), crôm Cổ Định (Thanh Hóa), thiếc Quỳ Hợp (Nghệ An)-trữ lượng lớn nhất cả nước (60% trữ lượng cả nước), đá vôi Thanh Hóa… -Rừng có diện tích tương đối lớn, sau Tây Nguyên (chiếm 19,3% diện tích rừng cả nước) tập trung chủ yếu ở phía Tây-biên giới ViệtLào. -Các tỉnh đều giáp biển nên có khả năng phát triển đánh bắt và nuôi trồng thuỷ sản, du lịch biển. -Vùng có tài nguyên du lịch đáng kể, nổi tiếng: bãi biển Sầm Sơn, Cửa Lò, Lăng Cô; di sản thiên nhiên thế giới: Phong Nha-Kẽ Bàng, di sản văn hóa thế giới: Cố đô Huế… - Dân cư giàu truyền thống lịch sử, cần cù, chịu khó -Cơ sở vật chất kỹ thuât: có đường sắt Thống Nhất, QL 1 đi qua các tỉnh; các tuyến đường ngang là cửa ngõ ra biển của Lào. b/ Khó khăn: -Thường xuyên chịu thiên tai: bão, gió Lào, lũ lụt, hiện tượng cát bay… -Chịu hậu quả nặng nề của chiến tranh. -Mức sống của người dân còn thấp. -Cơ sở năng lượng ít, nhỏ bé. -Mạng lưới CN còn mỏng. -GTVT kém phát triển, thu hút đầu tư nước ngoài còn hạn chế. a. Vẽ biểu đồ Biểu đồ thể hiện cơ cấu nông nghiệp nước ta năm 1999 và năm 2008 (%). 0,25 0,25 0,25 0,25. 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 1,0. 2,0.

(150) Biểu đồ có đầy đủ nội dung, chính xác về tỉ lệ, hai biểu đồ bằng nhau hoặc hình biểu đồ năm 2008 lớn hơn năm 1999 vẫn cho điểm tối đa, biểu đồ năm 1999 to hơn năm 2008 không cho điểm b. Nhận xét sự chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp nước ta trong giai đoạn trên. - Cơ cấu nông nghiệp của nước ta đang có sự chuyển dịch, tuy nhiên sự chuyển dịch diễn ra còn chậm. - Giai đoạn 1999-2008 tỉ trọng giá trị sản xuất của ngành trồng trọt giảm, những vẫn chiếm tỉ trọng cao nhất (dẫn chứng). Tỉ trọng giá trị sản xuất của ngành chăn nuôi tăng (dẫn chứng). Tỉ trọng giá trị sản xuất của ngành dịch vụ chiếm không đáng kể và thay đổi không ảnh hưởng nhiều đến cơ cấu giá trị sản xuất nông nghiệp.. 1,0 0,25 0,75.

(151) Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết PPCT: Bài 44 TÌM HIỂU ĐỊA LÍ ĐỊA PHƯƠNG ( ĐỊA LÍ TỈNH THANH HÓA ) (T1) I. Mục tiêu. Sau bài học, HS cần: 1. Kiến thức: - Biết tìm hiểu địa lí tỉnh Thanh Hóa theo chủ đề để nắm vững kiến thức + Chủ đề 1: Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ và sự phân chia hành chính. + Chủ đề 2: Đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của tỉnh + Chủ đề 3: Đặc điểm dân cư và lao động. + Chủ đề 4: Địa lí kinh tế. 2. Kĩ năng: - Biết cách phân tích, lựa chọn số liệu, nhận xét và viết báo cáo. II. Chuẩn bị của thầy và trò. 1. Chuẩn bị của thầy: - Giáo án, các tư liệu....... 2. Chuẩn bị của trò: - Tài liệu...... III. Tiến trình bài học. 1.Tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Giảng bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung chính * Hoạt động 1: Nhóm 1. Chuẩn bị và viết báo cáo về địa lí tỉnh Thanh - GV yêu cầu HS làm việc theo Hóa. nhóm, mỗi nhóm tìm hiểu một vấn a. Phân nhóm chuẩn bị nghiên cứu: đề: + Chủ đề 1: Vị trí địa lí và phạm vi lãnh + N 1: Chủ đề 1: Vị trí địa lí và thổ và sự phân chia hành chính. phạm vi lãnh thổ và sự phân chia + Chủ đề 2: Đặc điểm tự nhiên và tài hành chính. nguyên thiên nhiên của tỉnh + N2: Chủ đề 2: Đặc điểm tự nhiên + Chủ đề 3: Đặc điểm dân cư và lao động. và tài nguyên thiên nhiên của tỉnh. + Chủ đề 4: Địa lí kinh tế. + N3: Chủ đề 3: Đặc điểm dân cư và lao động. + N4: Chủ đề 4: Địa lí kinh tế. * Hoạt động 2: Cả lớp 2. Thu thập và xử lí tài liệu - GV hướng dẫn học sinh thu thập, xử lí số liệu. a. Thu thập tài liệu - HS đọc sgk kết hợp với nghe GV - Phác thảo đề cương. hướng dẫn. - Xác định các nguồn thu thập tài liệu + Sách, báo, tạp chí... trong đó quan trọng là tài liệu của địa phương. + Niên giám thống kê..

(152) + Các kết quả điều tra về tự nhiên, dân cư, kinh tế, xã hội. - Phân công trách nhiệm cho từng nhóm chuẩn bị tài liệu b. Xử lí tài liệu. - Đối chiếu, so sánh, xử lí các tài liệu thu thập được từ nguồn đã chọn. - Tính toán các số liệu thống kê, chuẩn hóa tài liệu để lập sơ đồ, hồ sơ.. * Hoạt động 3: Cả lớp GV chia lớp thành 5 nhóm và hướng dẫn, gợi ý nội dung viết báo cáo. HS ghi chép và phân công cho từng 3. Viết báo cáo các nhân trong nhóm a, Các bước tiến hành - Xây dựng đề cương chi tiết. - Viết báo cáo theo đề cương, chú ý làm rõ các vấn đề b. Gợi ý nội dưng viết báo cáo; + Chủ đề 1: Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ và sự phân chia hành chính. + Chủ đề 2: Đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của tỉnh. + Chủ đề 3: Đặc điểm dân cư và lao động. + Chủ đề 4: Địa lí kinh tế. 4. Củng cố: 5. Dặn dò : Viết báo cáo theo nội dung hướng dẫn..

(153) Ngày soạn 7 tháng 5 năm 2012 Tiết 50 : Bài 45 TÌM HIỂU ĐỊA LÍ ĐỊA PHƯƠNG (ĐỊA LÍ TỈNH THANH HÓA) (T2) I. Mục tiêu. Sau bài học, HS cần: 1. Kiến thức: - Biết tìm hiểu địa lí địa phương theo yêu cầu, nắm vững kiến thức của địa phương 2. Kĩ năng: - Biết cách trình bày và nhận xét báo cáo . II. Chuẩn bị của thầy và trò. 1. Chuẩn bị của thầy: - Giáo án, các tư liệu về địa lý tỉnh Thanh Hóa....... 2. Chuẩn bị của trò: - Bài báo cáo III. Tiến trình bài học. 1.Tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Giảng bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung chính * Hoạt động 1: Nhóm 1. Các nhóm phân công thành viên lên trình bày - GV gọi từng nhóm trình bày theo báo cáo về địa lí tỉnh. nội dung đã giao ở tiết 1 + Nhóm 1: Chủ đề 1: Vị trí địa lí và phạm - HS các nhóm cử đại diện trình vi lãnh thổ và sự phân chia hành chính. bày. + Nhóm 2: Chủ đề 2: Đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Quảng Nam. + Nhóm 3: Chủ đề 3: Đặc điểm dân cư và lao động. * Hoạt động 2: Cả lớp + Nhóm 4,5: Chủ đề 4: Địa lí kinh tế. - GV và các học sinh trong lớp thảo 2. Cả lớp thảo luận để xây dựng thành một bản luận và xây dựng hoàn chỉnh. tổng hợp về địa lí tỉnh Thanh Hóa * Hoạt động 3: Cả lớp - GV đánh giá, tổng kết bài. 3. Tổng kết, đánh giá. 4. Củng cố: 5. Dặn dò : Tiết 51 : ÔN TẬP THI TỐT NGHIỆP Tiết 52 : ÔN TẬP THI TỐT NGHIỆP (Giáo án đã chỉnh sửa mới nhất theo hướng dẫn điều chỉnh nội dung dạy học môn Địa lý THPT- theo công văn số 5842/BGDĐT-VP ngày 01 tháng 9 năm 2011 của Bộ Giáo dục và Đào tạo) 11-11-2011.

(154) ĐỊA LÍ ĐỊA PHƯƠNG Bài 41. TÌM HIỂU ĐỊA LÍ TỈNH, THÀNH PHỐ Chuẩn bị viết báo cáo vềđịa lí tỉnh hoặc thành phố. Ngµy so¹n th¸ng n¨m 2008. GV: Lª V¨n §Ønh THPT §«ng. s¬n 1 Ch¬ng tr×nh chuÈn. Tieát 49-50. BAØI 44 :. ĐỊA LÝ TỈNH THANH HOÁ. I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Sau baøi hoïc , HS caàn:. 1. Kiến thức: Hiểu và nắm được một số đặc điểm nổi bật về vị trí địa lý, đặc điểm tự nhiên và tài nguyeân thieân nhieân, ñaëc ñieåm kinh teá - xaõ hoäi, moät soá ngaønh kinh teá chính cuûa tænh, nôi hoïc sinh ñang sinh soáng. 2. Kyõ naêng + Phát triển các kỹ năng phân tích biểu đồ, số liệu thống kê. + Biết cáh thu thập, phân tích, tổng hợp, khái quát hoá kiến thức, xử lý các thông tin, viết và trình bày báo cáo về một vấn đề của địa lý địa phương. + Bước đầu biết tổ chức hội thảo khoa học. 3. Thái độ Tăng thêm tình yêu quê hương, ý thức xây dựng và bảo vệ quê hương. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC + Các bản đồ tự nhiên, dân cư, kinh tế của tỉnh nơi học sinh đang cư trú.. + Caùc taøi lieäu veà tænh : Vaên baûn, soá lieäu thoáng keâ, tranh aûnh….. + Duïng cuï hoïc taäp caàn thieát. + Cac bản tóm tắt báo cáo, sơ đồ, biểu bảng của các nhóm học sinh. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. Hoạt động 1 : Trình bày báo cáo. + Hướng dẫn các nhóm học sinh trang trí, phân công trình bày bảng. Chuẩn bị bản đồ, tranh ảnh về các hoạt động kinh tế – xã hội của tỉnh…. + Hướng dẫn chương trình tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu, mời đại diện các nhoùm trình baøy baùo caùo. + Các học sinh khác và giáo viên đặt câu hỏi để làm rõ điều chưa hiểu hoặc mở rộng nội dung của các bản báo cáo. Người báo cáo ghi chép lại câu hỏi, xắp xếp các câu hỏi thành chủ đề dễ trả lời. Trường hợp các câu hỏi quá khó học sinh các nhóm có thể nhờ giáo viên trợ giúp để tiến trình giờ học không quá dài. Hoạt động 2 : Xây dựng bản tổng hợp về địa lý tỉnh . Hoạt động 3 : Kết luận và bế mạc hội thảo. IV. ĐẤNH GIÁ..

(155) Giáo viên tổng kết toàn bộ quá trình hội thảo, học sinh bình chọn các nhóm có noäi dung trình baøy hay nhaát, nhoùm coù phöông phaùp trình baøy haáp daãn nhaát..

(156)

Giao an Dia li 12 GDTX

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về