<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Nhà ĐườngBài chi tiết: Nhà Đường Một tấm bia khắc những dịng chữthư
pháp của Hồng đế Thái tông.

Năm 618, cuộc nội chiến kết thúc, Đường quốc công Lý Uyên là người thắng
trận. Ông tái thống nhất Trung Quốc, mở đầu thời đại nhà Đường và được
tôn xưng là Đường Cao Tổ. Tuy nhiên, các con ông lại đánh nhau để giành
quyền thừa kế ngai vàng. Hai người con trai của ông là Lý Kiến Thành và Lý
Nguyên Cát đã thiệt mạng trong cuộc tranh giành quyền lực này. Lý Uyên chỉ
còn một sự lựa chon duy nhất là Lý Thế Dân, con trai đã trưởng thành duy
nhất cịn sống sót[11]_{. Năm 626, Lý Un nhường ngơi cho Lý Thế Dân, người}
mà về sau đã đưa đất nước Trung Quốc quay trở lại thời thịnh vượng và
vàng son.

Tuy nhiên, người thừa kế của Thái Tông Lý Thế Dân là Cao Tông lại là một
người ốm yếu nhu nhược, và là nguyên nhân làm cho Trung Quốc rơi vào
xung đột và giết chóc. Q trình hỗn loạn này bắt đầu khi người thiếp của
Cao Tông là Võ Tắc Thiên, tìm cách thúc đẩy ơng ta đưa bà lên thay hoàng
hậu. Võ Tắc Thiên dùng những phương cách truyền thống để tống khứ
những kẻ đối nghịch: bà giết hoàng hậu cùng một số kẻ khác. Võ Tắc Thiên
trở thành Hoàng hậu, và bà đày ải, giết hại và bắt hàng chục quan chức lớn
tuổi tự sát.

Võ Tắc Thiên, vị nữ Hoàng đế duy nhất trong lịch sử Trung Quốc.

Vua Cao Tông phải chịu một sự khủng hoảng trong 11 năm cầm quyền của
mình, trở nên yếu đuối và tầm thường. Võ Hậu củng cố hơn nữa quyền lực
của mình. Bà giết các tơn thất họ Lý mà bà coi là đối thủ, và bà đưa các
thành viên gia tộc của mình lên nắm quyền. Năm 690, bà phế truất chính
người con của mình là Lý Đán để tự mình lên làm vua khi đã 67 tuổi, lập nên
một triều đình ngắn ngủi với danh hiệu là Chu.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

tiêu diệt, và họ đã tập hợp lực lượng để làm cuộc đảo chính giết chết Vi hậu,
đưa vị vua vốn cũng bị Võ Tắc Thiên phế truất là Lý Đán trở lại ngai vàng.
Đến lượt các đồng minh này lại đánh nhau. Tuy nhiên, cuộc tranh giành
quyền lực nhanh chóng kết thúc với ưu thế tuyệt đối của một hoàng tử nhà
Đường, người được kế thừa ngôi vua vào năm 712, Huyền Tông Lý Long
Cơ.

Huyền Tông lên nắm quyền ở tuổi 28 và ở ngôi 44 năm. Ơng năng động và
can đảm, và dưới thời ơng, sự thịnh vượng quay trở lại. Nhưng vào những
năm cuối đời ông ngày càng bị lôi cuốn vào tư tưởng Đạo giáo và không
quan tâm đến cai trị nữa. Sau năm 745 ơng say mê một người thiếp của mình
là Dương Q Phi và bỏ rơi triều chính. Triều đình trở nên hỗn loạn bởi sự
tranh giành ảnh hưởng của các đại thần trong triều và các quân phiệt địa
phương. Trung Quốc nhanh chóng lại rơi vào tình trạng suy sụp.

Năm 715, các đội quân Hồi giáo đánh bại Trung Quốc ở Trung Á, cắt đứt con
đường dẫn tới phía Tây và Ấn Độ của Trung Quốc. Những người Hồi giáo
thay thế người Trung Quốc trong vị thế ảnh hưởng thống trị dọc theo Con
đường tơ lụa, và các tiểu quốc bộ tộc ở biên giới Trung Quốc dần dần có
nhiều ảnh hưởng. Năm 755, An Lộc Sơn, một vị tướng có nguồn gốc Thổ Nhĩ
Kỳ và là tình nhân của Dương Quý Phi tiến đánh kinh thành Trường An, buộc
Huyền Tông và triều thần phải lưu vong. Cuộc bạo loạn này tuy chỉ kéo dài
trong 8 năm (756-763) và con Huyền Tông là Lý Hanh cuối cùng cũng lấy lại
được ngai vàng, nhưng cuộc tranh quyền lực giữa các đại thần trung ương
và các thủ lĩnh quân sự địa phương vẫn diễn ra gay gắt.

Trong thời Vũ Tông Lý Viêm, vốn là người theo Đạo giáo, ơng cho đóng cửa
chùa Phật giáo, bắt sư sãi đạo Phật phải hoàn tục và tịch thu hàng triệu mẫu
đất trồng trọt cho nhà nước sử dụng. Đạo Phật ở Trung Quốc sống sót
nhưng khơng bao giờ đạt lại được mức cũ, trong khi đối thủ của Phật giáo,

Khổng giáo lại hồi phục lại trong giới trí thức.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Đường, thì đã có 10 vị do các hoạn quan lập nên. Tất cả đều ở những năm
cuối cùng của triều Đường.

[sửa]Ngũ đại Thập quốc

<i>Bài chi tiết: Ngũ đại Thập quốc</i>

Một bức tranh trong <i>Hàn Hi Tái dạ yến đồ</i>được họa sĩ Cố Hoành Trung vẽ
trong thời Ngũ đại Thập quốc.Năm 907, một lãnh chúa là Chu Ôn lật đổ ngai
vàng nhà Đường và lập lên triều Lương, một trong năm triều đại ngắn ngủi kế
tiếp nhau thống trị bắc Trung Quốc trong nửa thế kỷ: Hậu Đường(923-936), Hậu
Tấn (936-947), Hậu Hán (947-950), Hậu Chu (951-959). Ở phía nam, các lãnh
chúa cát cứ vùng đất của mình và lần lượt thành lập mười tiểu quốc nhỏ và
không ngừng tìm kiếm phương cách để thơn tính lẫn nhau: Tiền Thục, Hậu
Thục, Ngô, Ngô Việt, Nam Đường, Mân, Sở, Nam Hán, Nam Bình. Tới năm 951,
một hồng thân nhà Hậu Hán chiếm giữ Thái Nguyên lập ra nước Bắc Hán. Thời
kỳ này, người Trung Quốc gọi là Ngũ Đại Thập Quốc.Ở cực bắc Trung Quốc,
những bộ tộc người du mục và bán du mục nhiều sắc tộc đã thống nhất lại thành
một vương triều vào năm 916, một chính quyền chiếm hữu nơ lệ hồn chỉnh với
tên gọi là Khiết Đan, đôi lúc gọi là Liêu. Thậm chí, họ cịn phát triển thế lực mạnh
mẽ, chiếm hữu của người Trung Quốc vùng lãnh thổ cực bắc, vùng đất bao gồm
cả thành phố Bắc Kinh ngày nay, tới tận khi nhà Tống chấm dứt được cục diện
chia cắt mười nước vẫn khơng lấy lại được vùng đất đó. Nhà Đường Lý Thế Dân
và Lý Nguyên Cát xảy ra cuộc chiến ở Đường Vũ Môn.Lý Nguyên Cát thất bại,Lý
Nguyên từ bỏ ngơi báu, Lý Thế Dân nối ngối....

Văn hóa, khoa học-kỹ thuật Trung Quốc thời phong kiến

Trong suốt hàng nghìn năm phong kiến lịch sử, văn hóa Trung Quốc đã đạt
được những thành tựu rực rỡ và có ảnh hưởng tới các nước láng giềng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4></div>

<!--links-->
<a href=' />