giao an vat ly 9

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (722.05 KB, 109 trang )

(1)Ch¬ng I : §iÖn häc Ngµy so¹n: 25 /08/2012 TuÇn 1(tiÕt 1). Ngµy d¹y:. 28/08/2012. TiÕt: 1. Bµi 1. Sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn.. I. Môc tiªu. 1. Kiến Thức: -Nêu đợc cách bố trí và tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn. -Vẽ và sử dụng đợc đồ thị biểu diễn mối quan hệ I, U từ số liệu thực nghiệm. -Nêu đợc kết luận về sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai ®Çu d©y dÉn. 2. Kĩ năng: -Mắc mạch điện theo sơ đồ. -Sö dông c¸c dông cô ®o: v«n kÕ, am pe kÕ. -Sử dụng một số thuật ngữ khi nói về hiệu điện thế và cờng độ dòng điện. -Kĩ năng vẽ và xử lí đồ thị. 3. Thái độ: -Yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß. 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi néi dung B¶ng 1; B¶ng 2. 2. Häc sinh: 1 ®iÖn trë mÉu; 1 am pe kÕ cã GH§ 1,5 A vµ §CNN 0,1 A; 1 v«n kÕ cã GH§ 6 V vµ §CNN 0,1 V; 1 c«ng t¾c; 1 nguån ®iÖn 6V; 7 ®o¹n d©y nèi. III. TiÕn tr×nh d¹y häc. Bµi míi. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Néi dung. Hoạt động 1: Giới thiệu chơng trình- Yêu cầu môn học -Giíi thiÖu ch¬ng tr×nh VËt lÝ 9. Hoạt động 2: Kiểm tra bài cũ, tổ chức tình huống học tập Nêu vai trò của Vôn kế và am Một Hs lên bảng vẽ sơ đồ pe kÕ? m¹ch ®iÖn, gi¶i thÝch c¸ch GV: KiÓm tra bµi lµm díi líp m¾c v«n kÕ,ampekÕ cña HS. Dới lớp vẽ sơ đồ mạch điện GV: Gäi Hs NhËn xÐt vµ söa ra giÊy nh¸p sai nÕu cÇn. HS: NhËn xÐt phÇn tr×nh bµy cña b¹n. Hoạt động 3: Tìm hiểu sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai ®Çu d©y dÉn GV: Với sơ đồ mạch điện bạn HS: Vẽ sơ đồ mạch điện I. Thí nghiệm. đã vẽ để thí nghiệm đợc thuận vào vở. 1. Sơ đồ mạch điện. lîi ta sÏ thay bãng ®iÖn b»ng HS: Tr¶ lêi c©u hái cña GV. cuén d©y. A K +V ? H·y nªu c¸ch m¾c m¹ch điện theo sơ đồ trên bảng Nhãm trëng ®iÒu hµnh lµm GV: Giíi thiÖu vÒ c¸ch m¾c thÝ nghiÖm. ampekÕ, v«n kÕ, m¹ch ®iÖn. HS: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm: GV: Cho HS m¾c m¹ch ®iÖn, +M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ 2. TiÕn hµnh thÝ chú ý cho HS cha đợc làm thí đồ hình 1.1. nghiÖm. + Đo cờng độ dòng điện nghiệm. GV: §Ó xÐt I cã tØ lÖ víi U øng víi mçi hiÖu ®iÖn thÕ không ta cần thay đổi đại lợng đặt vào hai đầu dây. nµo? + Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 Yªu cÇu HS tiÕn hµnh thÝ => Tr¶ lêi c©u C1. nghiÖm theo nhãm vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1. Sau khi tiÕn hµnh thÝ GV: §¸nh gi¸ qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm thèng nhÊt nhËn nghiÖm. xÐt. GV: Sau khi cã kÕt qu¶ TN. HS: Tr¶ lêi c©u hái. * NhËn xÐt: Khi t¨ng.

(2) §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi c©u (hoÆc gi¶m) hiÖu ®iÖn C1. thế đặt vào đầu dây dẫn HS: Ghi nhËn xÐt vµo vë. bao nhiªu lÇn th× cêng độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó cũng tăng (hoÆc gi¶m) bÊy nhiªu GV:VËy U3 gÊp hai lÇn U2 th× lÇn. I2 gÊp mÊy lÇn I1? Ngîc l¹i víi U2 vµ U4 ? Kết quả đó khẳng định điều g×? Hoạt động 4: Vẽ và sử dụng đồ thị để rút ra kết luận GV: Cho một HS đọc phần HS: Nằm trên một đờng II. Đồ thị biểu diễn sự th«ng b¸o môc 1 th¼ng. phụ thuộc của cờng độ ? Nhìn vào đồ thị thì các điểm HS: Nêu đợc đặc điểm đồ dòng điện vào hiệu B, C, D, E có đặc điểm gì? thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc ®iÖn thÕ. ? Từ đồ thị mẫu ta có nhận xét của I vào U là: 1. Dạng đồ thị gì về đồ thị biểu diễn sự phụ +Là đờng thẳng đi qua gốc a. Đồ thị(SGK) thuéc cña I vµo U? toạ độ. b.Đặc điểm: Là đờng GV: Chốt đặc điểm. HS hoạt động cá nhân vẽ thẳng đi qua gốc toạ GV: Từ kết quả thí nghiệm ta đồ thị theo kết quả của độ. có vẽ đợc đồ thị biểu diễn sự nhóm. phô thuéc cña I vµo U hay HS: Tr¶ lêi c©u C2 vµ ghi không? Cần xác định các toạ vở. 2: KÕt luËn: (SGK) độ điểm để vẽ nh thế nào? HS: nªu kÕt luËn. Hoạt động 5: Vận dụng – Củng cố – Hớng dẫn về nhà. GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u HS: Trả lời câu hỏi đề bài. III. Vận dụng. hái ®Çu bµi ? HS: lµm c©u C3 (mét HS C3.(Hai c¸ch lµm) Yªu cÇu HS vËn dông hoµn nêu cách xác định) thµnh c©u hái C3: Gäi HS tr¶ U= 2,5 V => I = 0,5A lêi; HS kh¸c nhËn xÐt. U = 3,5 V => I = 0,7 A C4. Yªu cÇu HS hoµn thµnh c©u HS: Hoµn thµnh c©u C4 vµo C4? vë bµi tËp. *Híng dÉn vÒ nhµ: +Häc thuéc phÇn ghi nhí. +§äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. U3 I3 U4 Cho HS tÝnh U 2 =?; I 2 =? U 2 I4 =?; I 2 =?. TuÇn 2(tiÕt 2-3) Ngµy so¹n: 25/08/2012 Ngµy d¹y: 4/09/2012 Tiết 2. §iÖn trë cña d©y dÉn - §Þnh luËt «m I.Mục tiêu: - Nhận biết được đơn vị của điện trở và vận dụng được công thức tính của điện trở để giải bài tập. - Phát biểu và viết được công thức của Định luật ôm. - Vận dụng được Định luật ôm để giải bài tập đơn giản. II.Chuẩn bị: GV: + Chuẩn bị kết quả của bảng 1, bảng 2. HS: + Chuẩn bị SGK, SBT, học bài cũ và xem bài mới. Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm, vấn đáp, thực nghiệm.

(3) III.C¸c hoạt động dạy - học. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trß. Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ Đặt vấn đề. ?HS: Nêu kết luận về mối quan hệ giữa I và U? Nêu đặc điểm của đồ thị biểu diễn mối quan hệ này. - Làm bài tập 1.3 SBT. GV: Đặt vấn đề như SGK.. HS lªn b¶ng tr¶ lêi vµ lµm bµi tËp. Hs díi líp theo dâi vµ nhËn xÐt. Hoạt động 2: Xác định thương số U/I đối với mỗi dây dẫn. GV: Yêu cầu HS làm C1. GV: Cho cả lớp thảo luận C2. GV: Chốt lại cho HS. Hoạt động 3: Tìm hiểu khái niệm điện trở. GV:giíi thiÖu k/n ®iÖn trë.. Nội dung. HS nghe GV đặt vấn đề HS dùa vµo b¶ng 1 vµ b¶ng 2 ë tiÕt 1tÝnh th¬ng sè U/I (lµm C1) HS th¶o luËn vµ lµm C2 HS đọc thông báo về kn ®iÖn trë. Hs nªu c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë.. I.§iÖn trë cña d©y dÉn 1, Xác định thơng số U/I đối với mỗi dây B¶ng1(c¨n cø vµo TN) B¶ng 2:U/I= 20 C2: §/v mçi d©y dÉn U/I không đổi -Hai d©y dÉn U/I kh¸c nhau 2.§iÖn trë Kn(sgk) R=U/I. HS gi¶i thÝch v× sao §¬n vÞ lµ ¤m ,kÝ hiÖu lµ: HS lªn b¶ng tÝnh R. . GV: Tính trở của dây dẫn bằng công thức nào? HS nghe Gv thông báo đơn vÞ. GV: Khi tăng U lên 2 lần thì điện trở tăng mấy lần? Vỡ sao? Hs đứng tại chỗ đổ GV: Hiệu điện thế giữa hai đầu dõy dẫn 3V, dũng điện qua HS đọc ý nghĩa đó là 250mA? Tính điện trở GV: thông báo các đơn vị của ®iÖn trë HS viÕt hÖ thøc vµo vë GV: th«ng b¸o ý nghÜa cña ®iÖn trë. Hs ph¸t biÓu b»ng lêi. Hoạt động 4: Phát biểu và viết hệ thức của định luật ôm GV:Th«ng b¸o hÖ thøc cña định luật ôm. Hs đọc nội dung. GV:? Dùa vµo c«ng thøc h·y ph¸t biÓu b»ng lêi GV:thông báo nội dung định. HS tr¶ lêi c©u hái cña GV. ý nghÜa (sgk). II.§Þnh luËt ¤m 1 .HÖ thøc :I = U/R U -®o b»ng V«n I-®o b»ng Ampe R- ®o b»ng ¤m 2.Néi dung(SGK).

(4) luËt «m GV :Nãi tãm t¾t vÒ nhµ b¸c häc ¤m. Hoạt động 5: Củng cố và vận dông GV:? C«ng thøc R=U/I dïng để làm gì? Từ công thức này cã thÓ nãi U t¨ng bao nhiªu lần thì R tăng bấy nhiêu làn đợc không? tại sao? GV: cho HS lµm C3,C4. 2 HS lªn b¶ng lµm C3,C4 Hs nhËn xÐt. C3:đáp số U=6V C4: Dßng ®iÖn qua d©y thø nhÊt b»ng 2 lÇn d©y thø hai. GV: cïng HS ch÷a trªn líp Hoạt động 6:Hớng dẫn học và BTVN Häc theo vë ghi vµ theo Sgk BTVN:2.1=>2.4(sbt). Ngày soạn: Ngày dạy:. 25/08/2012 08 /09/2012 TiÕt: 3 thùc hµnh:. xác định điện trở của một dây dẫn bằng ampekế và vônkế I. MôC TI£U. -Nêu đợc cách xác định điện trở từ công thức tính trở. -Mô tả đợc cách bố trí và tiến hành thí nghiệm xác định điện trở của một daỵ dân b»ng ampekÒ vµ v«nkÕ. -Cã ý thøc chÊp hµnh nghiªm tóc quy t¾c sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn trong thÝ nghiÖm. II. chuÈn bÞ. GV:ChuÈn bÞ cho HS cña mçi nhãm -1dây dẫn có điện trở cha xác định -1 nguồn điện có U= 0 đến U=6V -1 ampekÕ cã GHD lµ1,5A ,§CNN lµ 0,1A -1 v«nkÕ cã GH§ lµ 6V ,§CNN lµ 0,1V -1 c«ng t¾c ,7 ®o¹n d©y dµi 30cm -Chuẩn bị một đòng hồ đo điện đa năng HS:ChuÈn bÞ s½n b¸o c¸o thÝ nghiÖm III. các hoạt động dạy học Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Hoạt động1: Trình bày phần trả lời câu hái trong b¸o c¸o thùc hµnh Gv:kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc hµnh cña HS. GV:yªu cÇu HS nªu c«ng thøc tÝnh R. Hs tr×nh bµy phÇnviÖc chuÈn bÞ mÉu b¸o c¸o thùc hµnh Hs c«ng thøc R=U/I. GV: yªu cÇu HS tr¶ lê c¸c c©u b,c.. Hs tr¶ lêi c©u b ,c. HS lên bảng vẽ sơ đồ mạch điện.

(5) GV:yêu cầu HS lên bảng vẽ sơ đồ mạch ®iÖn Hoạt động 2: Mắc mạch điện theo sơ đồ và tiến hành đo. GV:ph©n nhãm vµ giao dông cô thÝ nghiÖm cho c¸c nhãm GV:yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸c bíc tiÕn hµnh TN GV:yêu cầu các nhóm mắc sơ đồ mạch điện(cha đợc đóng khoá K) GV:theo dõi giúp đỡ HS và kiểm tra các nhóm mắc mạch điện đặc biệt là cách mắc ampekÕ vµ v«nkÕ GV:yêu cầu các nhóm đóng khoá K và tiến hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ trong c¸c trêng hîp. GV: thêi gian cßn l¹i cho HS c¸c nhãm lµm b¸o c¸o TN,thu b¸o c¸o TN vµ gi¶i thÝch c¸c th¾c m¾c nÕu cã. GV:cho HS thu dän c¸c dông cô TN lªn nép cho GV Hoạt động3 :. A K +V -. Hs xác định nhóm và nhận dụng cụ Hs nh¾c l¹i c¸c bíc tiÕn hµnh HS các nhóm mắc sơ đồ HS nhờ GV giúp đỡ nếu gặp khó kh¨n HS c¸c nhãm tiÕn hµnh TN vµ lÊy kÕt qu¶ HS th¶o luËn xö lÝ kÕt qu¶ vµ hoµn thµnh b¸o c¸o HS thu dän dông cô TN. HS nghe GV nhËn xÐt rót kinh nhËn xÐt kÕt qu¶ vµ tinh thÇn lµm viÖc cña nghiÖm c¸c nhãm GV: nhận xét kết quả và thái độ làm việc cña c¸c nhãm Cho ®iÓm ý thøc c¸c nhãm..

(6) TuÇn 3(tiÕt 4-5) Ngày soạn: 06/09 /2012 Ngày dạy: 11/09 / 2012 TiÕt 4: §o¹n m¹ch nèi tiÕp I. môc tiªu -Suy luận để xây dựng công thức tính điện trở tơng của đoạn mạch gồm hai điện trở U1 R  1 m¾c nèi tiÕp R td = R1+R2 vµ hÖ thøc U 2 R 2. -Mô tả đợc cách bố trí và cách tiíen hành thí nghiệm kiểm tra lại các hệ thức suy ra tõ lý thuyÕt. -Vận dụng đợc kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng và giải bài tập về ®o¹n m¨c nèi tiÕp. II. chuÈn bÞ GV:ChuÈn bÞ cho HS: +3 d©y ®iÖn trë mÉu :6 ¤m,10 ¤m ,16 ¤m +1 ampekÕ GH§ 1.5A , §CNN 0.1A vµ 1v«nkÕ GH§ 6V,§CNN 0.1V +Nguån ®iÖn 6V,1 c«ng t¾c, 7 ®o¹n d©y dµi 30 cm. HS: ChuÈn bÞ SGK, SBT, xem héi dung bµi míi . III. các hoạt động dạy học 1.ổn định tổ chức và kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò. Chọn đáp án đúng: Trong đoạn mạch mắc nối tiếp đã học ở lớp 7, khẳng định nào sau đây là đúng: A. U = U1=U2; I=I1+I2. B. U= U1+U2; I=I1+I2. C. U= U1+U2; I=I1=I2. D. U=U1=U2; I=I1=I2. Hoạt động của thầy. Hoạt động 1:Ôn laị kiến thức liên quan đến bài mới. GV:Đ/m gồm hai bóng đèn m¾c nèi tiÕp: ? C§D§ qua mçi bãng cã mèi quan hÖ ntn víi C§D§ qua m¹ch chÝnh. ?H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n ®/m cã mèi quan hÖ ntn víi H§T giữ a hai đầu mỗi đèn. GV:viÕt c¸c hÖ thøc lªn b¶ng Hoạt động 2: Nhận biết đoạn m¹ch gåm hai ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp. GV: yªu cÇu hs lµm C1 GV: khẳng định hệ thức (1)và(2) vẫn đúng khi hai điện trë m¾c nèi tiÕp GV:yªu cÇu HS lµm C2 C/m c«ng thøc (3) U1/U2 = R1/R2 Hoạt động 3:xây dựng công thøc tÝnh ®iÖn trë t¬ngcña §/m gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp . GV:?thế nào là điện trở tơng đơng. GV: th«ng b¸o kh¸i niÖm GV: híng dÉn hs lµm C3. Hoạt động của trò. HS tr¶ lêi HS tr¶ lêi (nªu hÖ thøc) HS viÕt hÖ thøc vµo vë. HS lµm C1 HS viÕt kh¼ng vµo vë HS nªu c¸c bíc C/m HS lªn b¶ng C/m HS nhËn xÐt vµ ghi vµo vë. Néi dung. Đ/m gồm hai đèn mắc nèi tiÕp : -CĐDĐ qua mỗi đèn b»ng C§D§ qua m¹ch chÝnh. I = I1 + I2 -H§T gi÷a hai ®Çu §/m b»ng tæng H§T gi÷a hai đầu mỗi đèn. U = U1 + U2 C1:R1, R2 vµ ampekÕ m¾c nèi tiÕp víi nhau C2:Ta cã I1=I2  U1/R1 = U2/R2 <=>U1/U2 =R1/R. HS cã thÓ tr¶ lêi.

(7) A. R1. R2. K + -. Ngµy so¹n: 06/09/2012 Ngµy d¹y: 15/09/2012. TiÕt 5:. ®o¹n m¹ch m¾c song song. I.môc tiªu: 1. KiÕn thøc: -HS suy luận để xây dựng công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm hai điện tr¬ m¾c song song:1/Rt® = 1/R1 + 1/R2 vµ hÖ thøc I1/I2 = R2/R1 từ kiến thức đã học. _HS mô tả đợc cách bố trí và tiến hành TN kiểm tra lại các hệ thcsuy ra từ lý thuyết đối với ®o¹n m¹ch m¾c song song 2. KÜ n¨ng: _Vận dụng đợc kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng và giải bài tập về đoạn m¹ch m¾c song song. II .chuÈn bÞ: GV:chuẩn bị cho mỗi nhóm HS: 3 điện trở mẫu một điện trở tơng đơng của hai điện trở kia khi m¾c song song,1ampekÕ ,1 v«nkÕ,1c«ng t¾c,1 nguån ®iÖn 6V,9 ®o¹n d©y dµi 30cm. III. các hoạt động dạy: Hoạt động của thầy Hoạt động 1: Kiểm tra bài còvµ §V§ HS1:lµm 4.3 (SBT) HS2:lµm 4.4 (SBT) HS3:lµm 4.7 (SBT) GV: nhËn xÐt ,cho ®iÓm. GV:đặt vấn đề nh SGK Hoạt động2: ôn lại kiến thức có liên quan đến bài học GV?:trong §/m gåm hai bãng đèn mắc song song HĐT vµC§D§cña m¹ch rÏ cã quan hÖ ntn víi ®o¹n m¹ch chÝnh. GV: chÐp c¸c hÖ thøc lªn b¶ng Hoạt động 3: Nhận biết Đ/m gåm hai ®iÖn trë m¾c song song GV: yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 GV?:hai ®iÖn trë cã mÊy ®iÓ chung GV?:H§T,C§D§ cña m¹ch này có đặc điểm gì. GV: híng dÉn HS C/m c«ng. Hoạt động của trò. Néi dung. 3 HS lªn b¶ng lµm BT Hs nhËn xÐt vµ söa sai nÕu cã. HS tr¶ lêi vµ nªu hÖ thøc HS chÐp hÖ thøc (1) vµ(2) vµo vë. Đoạn mạch gồm 2 đèn m¾c song song : I = I1 + I2 (1) U = U1 = U2 (2). Hs hoµn thµnh C1. Hs tr¶ lêi. C1:R1 // R2 AmpekÕ ®o Itm V«nkÕ ®o Uab ,U1 ,U2.. HS nêu đặc điểm Hs nghe híng dÉn. NhËn xÐt :(1) Vµ (2) vẫn đúng khi R1/ /R2. Hs lªn b¶ng C/m.

(8) thøc I1/I2=R1/R2 GV:yªu cÇu HS lªn b¶ng C/m. GV: nhËn xÐt vµ yªu cÇu HS ph¸t biÓu b»ng lêi Hoạt động 4: Xây dựng công thøc tÝnh §TT§ cña 2 ®iÖn trë m¾c song song. GV:híng dÉn x©y dùng c«ng thøc 4 GV?:h·y viÕt hÖ thøc liªn hÖ ci÷a I, I1, I2 theo U ,Rt®, R1 ,R2 -vËn dông hÖ thøc (1) suy ra hÖ thøc (4) Hoạt động 5: Tiến hành TN kiÓm tra. GV: híng dÉn theo dâi kiÓm tra c¸c nhãm m¾c m¹ch ®iÖn vµ tiÕn hµnh Tn theo SGK. GV:c¸c nhãm rót ra kÕt luËn Hoạt động6: Củng cố vận dông kiÕn thøc: GV:?cÇn ghi nhí nh÷ng g× cña bµi häc nµy. GV:cho HS lµm C4 ,C5 vµ th«ng b¸o phÇn më réng. Hs nhËn xÐt vµ ph¸t biÓu b»ng lêi.. C2:Ta cã U1 = I1.R1 U2 = I2.R2 V× U1 = U2 I1.R1 = I2.R2  I1/I2 =R2/R1. Hs nghe híng dÉn HS lªn b¶ng C/m Hs nhËn xÐt vµ chÐp vµo vë.. Hs tiÕn hµnh TN theo nhãm Hs th¶o luËn vµ ®a ra kÕt luËn. Hs nªu phÇn ghi nhí Hs lµm C4, C5. C3: Ta cã I = U/Rt® I1 = U/R1 I2 = U/R2 Theo (1) I = I1 +I2 U/Rt® = U/R1+ U/R2  1/Rtd = 1/R1 + 1/R2 C4:_§Ìn vµ qu¹t ho¹t động BT _Đèn không hoạt động nhng quạt lại hoạt động C5: R12 = 25 Rt® = 10. Hoạt động7: Hớng dẫn học và BTVN -Häc theo vë vµ SGK BTVN: 5.1=> 5.6 (BT-SBT). TuÇn 4(tiÕt 6-7) Ngµy so¹n: 07/09 /2012 Ngµy d¹y: 18/09/2012 Tiết 6: bài tập vận dụng định luật ôm I.môc tiªu _HS vận dụng các kiến thức đã học để giải đợc các bài tập đơn giản về đoạn mạch gồm nhiÒu nhÊt 3 ®iÖn trë. II.chuÈn bÞ GV:b¶ng phô vÏ h×nh bµi tËp 1, bµi tËp 2 , bµi tËp 3 HS:SGK,SBT,lµm BTVN,xem bµi míi III.các hoạt động dạy học.

(9) Hoạt động của thầy Hoạt động 1:kiểm tra bài cũ HS1:lµm bµi 5.2 (SBT). Hoạt động của trò. Bµi tËp 1 (SGK) 3 HS lªn b¶ng gi¶i. HS2:lµm bµi 5.3 (SBT) HS3:lµm bµi 5.6 (SBT) GV:nhËn xÐt vµ cho ®iÓm Hoạt động 2:giải bài tập 1 (SGK) GV:? R1 vµ R2 m¾c nh thÕ nµo . GV: ?Ampekế và vônkế đo đại lîng nµo trong m¹ch. GV:? Nªu c¸ch tÝnh Rt® vµ nªu c¸ch tÝnh R2. GV:cho HS lªn b¶ng gi¶i . GV:híng dÉn c¸ch kh¸c . -tÝnh U2 vµR2. Hoạt động 3:giải bài 2 GV: ? R1vµ R2 m¾c ntn , Ampekế và vônkế đo đại lợng nµo trong m¹ch GV:? Nªu c¸ch tÝnh UAB theo m¹ch rÏ R1. GV:? H·y tÝnh I2 qua R2 .GV: yªu cÇu HS lªn b¶ng gi¶i GV: híng dÉn HS c¸ch lµm kh¸c. Hoạt động 4:giả bài 3 GV:? R1 vµ R2 m¾c ntn víi nhau. GV:? R1 m¾c ntn víi ®o¹n m¹ch MB GV:? Ampekế đo đại lợng nào. GV: híng dÉn c¸ch lµm theo SGK. GV: cho HS lªn b¶ng gi¶i GV: híng dÉn c¸ch kh¸c.. Nội dung cần đạt. HS nhËn xÐt. HS nghiên cứu đề bài và h×nh vÏ HS tr¶ lêi HS tr¶ lêi HS lªn b¶ng gi¶i HS kh¸c nhËn xÐt HS nghe GV híng dÉn HS lªn b¶ng tÝnh U2 vµ R2 theo c¸ch kh¸c. Hs quan s¸t h×nh vÏ vµ tìm hiểu đề bài Hs tr¶ lêi c©u hái. HS lªn b¶ng gi¶i. HS nhËn xÐt. Tãm t¾t: R1 = 5 , I = 0,5 A , U = 6V a >TÝnh Rt® b> TÝnh R2 Gi¶i : C1: 6 U Rt®= I = 0,5 =12. R2= Rt® - R1= 12 – 5 = 7 C2:U1 = I1.R1= 2,5 V U2= U – U1=3,5V U2 R2= I 2 = 7. Bµi tËp 2:. Tãm t¾t:R1= 10 I1= 1,2A ,I = 1,8 A TÝnh UAB vµ R2 §¸p sè :UAB= 12V R2 = 20 Bµi tËp 3: A+. -B. HS nªu c¸ch gi¶i kh¸c. HS quan s¸t h×nh vÏ vµ tìm hiểu đề bài. HS tr¶ lêi c©u hái. Tãm t¾t : R1 = 15 , R2= R3= 30 HS lªn b¶ng gi¶i UAB= 12V. a> tÝnh Rt® = ? b> tÝnh I1, , I2 , I3 HS th¶o luËn vµ nªu c¸ch §¸p sè: Rt®= 30 gi¶i kh¸c . I1= 0,4A Hoạt động 5: củng cố và BTVN I2 = I3 =0,2A GV:? Muèn gi¶i bµi tËp vËn dông §L «m cho c¸c ®o¹n m¹ch cÇn tiÕn hµnh theo mÊy bíc. B1:tóm tắt và vẽ sơ đồ nếu có HS tr¶ lêi B2: ph©n tÝch m¹ch ®iÖn t×m HS nghe GV chèt l¹i vµ công thức liên quan đến đại lợng chép vào vở. cÇn t×m. B3:vận dụng công thức đã học để.

(10) Ngµy d¹y: 09/09 /2012 Ngµy so¹n: 22/09 /2012.

(11) TiÕt 7 :sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi cña d©y dÉn I.môc tiªu 1. KiÕn thøc: -HS nêu đợc điện trở của dây dẫn phụ thuộc vàochiều dài ,tiết diện và vật liệu làm dây dẫn. -Biết xác định sự phụ thuộc của điện trở vào các yếu tố trên 2. KÜ n¨ng: -Tiên hành đợc TN kiểm tra sụ phụ thuộc của điện trở vào chiều dài -Nêu đợc diện trở của các dây dẫn có cùng tiết diện ,đợc làm cùng một chất liệu thì tỉ lệ thuËn víi chiÒu dµi cña d©y. II.chuÈn bÞ GV: chuÈn bÞ c¸c dông cô TN HS: xem bµi míi ,SGK, SBT. III.các hoạt động dạy học Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung I.Xác định sự phụ thuộc Hoạt động 1: cña R d©y dÉn vµo mét T×m hiÓu vÒ c«ng dông cña d©y trong nh÷ng yÕu tè k¸c dÉn vµ c¸c lo¹i d©y dÉn. nhau. GV:cho HS th¶o luËn theo nhãm c¸c c©u hái sau: HS th¶o luËn theo nhãm c¸c c©u hái cña gv. ? Dây dẫn dùng để làm gì . ?:quan s¸t d©y dÉn ë ®©u xung quanh ta. ?:nªu tªn c¸c vËt liÖu lµm d©y dÉn. Hoạt động 2: §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo. GV?:các đoạn dây có đặc điểm g× kh¸c nhau. GV:?dù ®o¸n c¸c d©y dÉn cã ®iÖn trë nh nhau kh«ng. GV?:để xác định sự phụ thuộc cña R vµo mét trong c¸c yÕu tè th× ph¶i lµm ntn. Hoạt động 3: Xác định sự phụ thuộc của điện trë vµo chiÒu dµi cña d©y GV?: h·y nªu dù kiÕn c¸ch lµm vµ nªu dù ®o¸n GV:theo dâi c¸c nhãm tiÕn hµnh TN +ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 +đối chiếu kết quả với dự đoán GV:? nªu k Õt luËn vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi cña d©y. Hoạt động 4:. HS ®iÖn c¸c nhãm tr¶ lêi.. HS nêu đặc điểm của các ®o¹n d©y (H 7.1) HS nªu dù ®o¸n Hs th¶o luËn nhãm ,råi tõng nhãm nªu ph¬ng ¸n.. - dây dẫn dung để dÉn ®iÖn - d©y dÉn cã trong mạng điện gia đình …… - nhôm,đồng , hợp kim ….. - chiÒu dµi tiÕt diÖn cña vËt dÉn kh¸c nhau.. HS nªu dù kiÕn c¸ch lµm TN. HS c¸c nhãm tiÕn hµnh TN vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 HS đối chiếu kết quả dự ®o¸n. HS nªu kÕt luËn th«ng qua kÕt qu¶ TN.. II. Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi cña d©y dÉn. 1. Dù kiÕn lµm TN. HS đứng tại chỗ trả lời. HS c¶ líp cïng lµm. 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra (SGK) NhËn xÐt (SGK). C1-d©y 2 l cã ®iÖn trë lµ 2R -d©y 3 l cã ®iÖn trë lµ 3R.

(12) Cñng cè vµ vËn dông HS lªn b¶ng lµm C4 GV: gîi ý C2 , C3 GV: yêu cầu HS đứng tại chỗ trả lêi GV: cho c¶ líp cïng lµm C4 HS đọc phần ghi nhớ. GV: gäi 1 HS lªn b¶ng gi¶i. GV:? Bµi häc nµy cÇn ghi nhí g× GV: cho HS đọc phần có thể em cha biÕt vµ phÇn ghi nhí. 3.KÕt luËn(SGK) C2:U không đổi nếu mắc B§ vµo hiÖu ®iÖn thÕ nµy b»ng d©y dµi th× ®iÖn trë lớn =>I nhỏ =>đèn sáng yÕu. C3: R = 30 , l= 30m C4: D©y thø nhÊt dµi gÊp 4 lÇn d©y thø hai.. Hoạt động 5: híng dÉn vÒ nhµ -Häc theo vë ghi vµ theo SGK -BTVN:7.1=>7.4 (SBT). TuÇn 5(tiÕt 8) Ngµy d¹y: 14/09 /2012 Ngµy so¹n: 29/09 /2012 TiÕt 8: sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña d©y dÉn. I.môc tiªu 1. KiÕn thøc: - HS suy luận đợc rằng các dây dẫn có cùng chiều dài và làm cùng một cật liệu thì điện trở tØ lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y. -HS nêu đợc điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và làm cùng một cật liệu thì điện trë tØ lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y. 2. KÜ n¨ng: - HS bố trí và tiến hành đợc TN kiểm tra mối quan hệ giữa điện trở và tiết diện của dây dẫn. II. chuÈn bÞ GV: 2 ®o¹n d©y cã S1 ≠ S2 vµ l1 = l2,cïng vËt liÖu 1 c«ng t¾c ,1 ampekÕ ,1 v«nkÕ ,7 ®o¹n d©y nèi. HS: xem bµi míi ,lµm BTVN. III. các hoạt động dạy học Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ 2HS lªn b¶ng tr¶ lêi vµ HS1:nªu kÕt luËn vÒ sù phô lµm bµi tËp thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi cña d©y dÉn. HS theo dâi vµ nhËn xÐt - lµm bµi 7.1 (SBT) HS2: lµm bµi 7.2 (SBT) Gv : nhËn xÐt vµ cho ®iÓm Hoạt động 2: Nêu dự đoán về. Néi dung Bµi 7.1: R1 2 1  R2 = 6 3. Bµi 7.2 a>R = 240 R 240  2 b>r = l 120.

(13) sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña d©y. GV:? §Ó xÐt sù phô thuéc R vµo tiÕt diÖn cña d©y cÇn ph¶i sö dông d©y dÉn lo¹i nµo. GV:? T×m hiÓu c¸c m¹ch trong h×nh 8.1vµ lµm C1. GV: Giíi thiÖu c¸c ®iÖn trë R1,R2vµ R3 trong h×nh 8.3 vµ yªu cÇu lµm C2.. HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi cña GV. HS t×m hiÓu m¹ch ®iÖn vµ tr¶ lêi C1. HS nghiªn cøu m¹ch ®iÖn h×nh 8.2 HS tho¶ luËn vµ nªu dù ®o¸n.(lµm C2),.. Hoạt động3:Thí nghiệm kiểm tra dù ®o¸n GV: Yªu cÇu HS lªn b¶ng m¾c HS lªn b¶ng m¾c m¹ch m¹ch ®iÖn h×nh 8.3 ®iÖn h×nh 8.3 GV: Cho 2 HS lªn b¶ng tiÕn hành TN và đọc kết quả cho cả 2 HS lªn b¶ng tiÕn hµnh líp ghi vµo b¶ng 1 TN và đọc kết quả. GV: Yªu cÇu HS tÝnh vµ so S1 R1 , s¸nh S 2 R2. GV: Yªu cÇu HS kiÓm tra dù ®o¸n vµ rót ra kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña d©y. Hoạt động 4:Vận dụng và cñng cè. GV: gîi ý C3 ? TiÕt diÖn cña d©y 2 gÊp mÊy lÇn d©y 1. ?VËn dông kÕt luËn so s¸nh ®iÖn trë cña hai d©y.. I.Nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn cña d©y. R R C1:R2= 2 , R3= 3 R R C2: R2= 2 , R3= 3. Dù ®o¸n : ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi vµ lµm cïng mét cËt liÖu th× ®iÖn trë tØ lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y. S1 R1  S 2 R2. II. ThÝ nghiÖm kiÓm tra K +-. HS tÝnh vµ so s¸nh S1 R1 , S 2 R2. HS kiÓm tra dù ®o¸n vµ rót ra kÕt luËn. B¶ng 1 (sgk) Hs tr¶ lêi c©u hái. S1 R1  NhËn xÐt : S 2 R 2. HS lªn b¶ng lµm C3. KÕt luËn:®iÖn trë cña d©y dÉn tØ lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y.. GV: Gîi ý vµ cho HS lµm C4.. HS nghe GV gîi ý vµ lªn III. :VËn dông GV:? Bµi häc h«m nay cÇn ghi b¶ng lµm C4 nhí nh÷ng g× . C3:§iÖn trë cña d©y thø HS tr¶ lêi c©u hái. nhÊt gÊp 3 lÇn ®iÖn trë d©y th hai. GV: cho HS đọc phần ghi nhớ. HS đọc phần ghi nhớ Hoạt động 5: Hớng dẫn về nhµ - Häc theo vë ghi vµ theo SGK BTVN:C5, C6 (sgk) 8.1=> 8.5 (SBT). HS nghe GV híng dÉn vÒ nhµ.. C4:. R 2 R1.. S1 1.1 S2.

(14) TuÇn 6(tiÕt 9-10) Ngµy so¹n: 25 /09/2012 Ngµy d¹y: 4/10/2012 TiÕt 9:. sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. A.môc tiªu -HS bố trí và tiến hành TN để chứng tỏ điện trở của dây dẫn có cùng chiều dài , tiết diện và lµm tõ c¸c vËt liÖu kh¸c nhau lµ kh¸c nhau . - HS so sánh đợc mức độ dẫn điện của các chất hay các vật liệu căn cứ vào bảng giá trị điện trë suÊt cña chóng. R . l S để tính một đại lợng khi biết đại lợng còn lại.. -HS vËn dông c«ng thøc B. chuÈn bÞ cña GVvµ HS GV:1 cuén d©y nicr«m dµi 1800mm,S = 0,1mm2, 1 cuén d©y congstantan dµi 1800mm, S = 0,1 mm2,1nguån ®iÖn ,1 c«ng t¾c ,1v«nkÕ ,1ampekÕ, 7 ®o¹n d©y nèi.( cho mçi nhãm HS ) HS: häc bµi cò ,lµm bµi tËp vÒ nhµ ,xem néi dung bµi míi. Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm, phơng pháp thực nghiệm, vấn đáp C. các hoạt động dạy học Hoạt động của thầy Hoạt động 1: kiểm tra bài cũ HS1: lµm C5 (SGK) HS2:lµm bµi 8.5(sbt) GV: nhËn xÐt vµ cho ®iÓm Hoạt động 2: sự phụ thuộc của ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. GV: giíi thiÖu 2 ®o¹n d©y cã cïng chiÒu dµi,cïng tiÕt diÖn lµm tõ 2 vËt liÖu kh¸c nhau. GV: yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 GV:theo dõi giúp đỡ các nhóm vẽ sơ đồ,lập bảng kết quả TN. GV: yªu cÇu HS tiÕn hµnh TN vµ tÝnh ®iÖn trë cña 2 d©y dÉn. GV:yªu cÇu c¸c nhãm rót ra nhËn xÐt vµ kÕt luËn. Hoạt động 3:tìm hiểu về điênị trë suÊt. GV:thông báo K/n và đơn vị của ®iÖn trë suÊt nh SGK GV: yªu cÇu HS xem b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt ë b¶ng 1. GV:?chÊt nµo cã ®iÖn trë suÊt lín nhÊt ,chÊt nµo cã ®iÖn trë suÊt nhá nhÊt. GV:? điện trở suất của đồng là 1,7.10-8m cã ý nghÜa g×. GV: cho HS lµm viÖc c¸ nh©n C2.. Hoạt động cua trò 2 HS lªn b¶ng. Nội dung cần đạt C5:Ta cã l R l2  1  R2  1 2 2. Do S1= 5S2 HS díi líp theo dâi vµ nhËn xÐt. HS quan s¸t 2®o¹n d©y cña GV ®a ra. HS tr¶ lêi C1 HS các nhóm vẽ sơ đồ,lập b¶ng kÕt qu¶ TN. HS tiÕn hµnh TN vµ tÝnh ®iÖn trë cña 2 d©y dÉn HS c¸c nhãm rót ra nhËn xÐt vµ kÕt luËn. HS nghe GV giíi thiÖu vµ đọc lại trong SGK HS xem b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt ë b¶ng 1. HS tr¶ lêi HS tr¶ lêi. 1 R R 500  R2  . 1  1  50 5 2 10 10. 8.5(SBT): §¸p sè :l2 = 1200m I. sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. C1: c¸c d©y cã cïng chiÒu dµi,cïng tiÕt diÖn,lµm tõ 2 vËt liÖu kh¸c nhau. 1.ThÝ nghiÖm. NhËn XÐt : 2.KÕt luËn:( SGK) II. §iÖn trë suÊt – C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë. 1.§iÖn trë suÊt(SGK) -§iÖn trë suÊt kÝ hiÖu lµ .

(15) Hoạt động 4:xây dựng công thức tÝnh ®iÖn trë. GV: híng dÉn HS x©y dùng c«ng thøc theo c¸c bíc cña c©u C3. GV:? V©y ®iÖn trë cña d©y dÉn tÝnh theo c«ng thøc nµo. GV : giíi thiÖu c«ng thøc vµ viÕt lªn b¶ng Hoạt động 4: vận dụng và củng cè GV: gîi ý cho HS lªn b¶ng lµm C4. GV:? Căn cứ vào đâu để biết chất nµo dÉn ®iÖn tèt hay kÐm . ? Điện trở của dây dẫn đợc tính theo c«ng thøc nµo. Hoạt động 5: hớng dẫn về nhà GV: híng dÉn cho HS C5 , C6 (sgk) BTVN: 9.1 đến 9.5 (SBT). HS tr¶ lêi C2 HS tÝnh theo c¸c bíc C3: B1;tÝnh R1 B2: tÝnh R2 B3 : tinh R HS nªu c«ng thøc HS viÕt c«ng thøc vµo vë. (đọc là rô) - §¬n vÞ : m («m mÐt) - B¶ng 1 : (SGK) - C2:R = 0,5. 2. C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë C3: R1=  R2=  . l R . HS lªn b¶ng lµm C4 HS díi líp cïng lµm vµ nªu nhËn xÐt. HS tr¶ lêi c©u hái cña GV. l S. - C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn R . l S. • Trong đó:  là ĐTS ( m) l lµ chiÒu dµi (m) S lµ tiÕt diÖn (m2) III. VËn dông C4 : R = 0,087 . Ngµy so¹n: 25/09/2012 Ngµy d¹y: 6/10/2012 TiÕt 10:BiÕn trë -§iÖn trë dïng trong kü thuËt A.môc tiªu - Nêu đợc biến trở là gì và nêu đợc nguyên tắc hoạt động của biến trở -Biết mắc đợc biến trở vào mạch điện để điều chỉnh cờng độ dòng điện chạy qua mạchđiện. -HS nhận ra đợc các điện trở dùng trong kỹ thuật. B chuÈn bÞ cña GV- HS GV:1 biÕn trë 20- 5A ( con ch¹y),1 biÕn trë than vµ 1 biÕn trë tay quay 1 nguồn điện 3V ,bóng đèn 2,5V – 1W ,1 khoá K ,dây nối,3 điện trở dïng trong kü thuËt ,3 ®iÖn trë cã c¸c lo¹i vßng mÇu. HS: xem bµi míi ,chuÈn bÞ bµi cò ,SGK,SBT. Ph¬ng ph¸p : - gợi vấn đề, hoạt động nhóm C. các hoạt động dạy học Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung Hoạt động 1:Kiểm tra bài cũ. 9.4:R = 0,85 2 HS lªn b¶ng tr¶ lêi vµ HS1: ph¸t biÓu phÇn ghi nhí.

(16) trong SGK - Lµm bµi 9.4(sbt) HS2: lµm bµi 9.5(SBT) GV:- yªu cÇu HS nhËn xÐt GV: nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. Hoạt động 2:Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở. GV: cho HS quan s¸t c¸c lo¹i biÕn trë vµ xem H.1 GV:? H·y nªu cÊu t¹o cña biÕn trë con ch¹y vµ tay quay . GV: yªu cÇu HS lµm C2,C3 trong SGK GV:- giới thiệu các kí hiệu sơ đồ cña biÕn trë yªu cÒu HS vÏ vµo vë vµ lµm C4 Hoạt động 3:sử dụng biến trở để điều chỉnh cờng độ dòng điện. GV: yêu cầu HS vẽ sơ đồ H.10.3 ( lµm C5) GV: cho HS nghiªn cøu C6 Ýt phút ,sau đó cho 2 HS lên bảng m¾c m¹ch ®iÖn H10.3 GV: yªu cÇu HS lµm C6 GV:? VËy biÕn trë lµ g× ?biÕn trë cã t¸c dông g×. GV: th«ng b¸o kÕt luËn Hoạt động 4:nhận dạng hai loại ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt. GV: cho HS nhËn d¹ng hai lo¹i ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt b»ng c¸ch tr¶ lêi c¸c C7,C8,C9. GV: gîi ý cho HS nÕu gÆp khã kh¨n Hoạt động 5: củng cố và vận dông GV:? Bµi häc h«m nay cÇn n¾m nh÷ng g×. GV: híng dÉn HS lµm C10 GV: ®a ra c«ng thøc sau:. lµm bµi tËp HS theo dâi vµ nhËn xÐt. 9.5:a) l 56,18m b) R= 0,955 i.biÕn trë 1.T×m hiÓu cÊu t¹o vµ ho¹t HS nghe GV nhËn xÐt động của biến trở. C1: biÕn trë con ch¹y, biÕn HS quan s¸t c¸c lo¹i biÕn trë than vµ biÕn trë tay quay CÊu t¹o:gåm mét tay quay trë vµ xem H.1 vµ mét cuén d©y dÉn b»ng HS nªu cÊu t¹o. hîp kim cã ®iÖn trë suÊt lín quấn đều dọc theo lõi bằng sø HS lµm C2,C3 trong C2:không thay đổi R vì con SGK chạy không làm l thay đổi. HS vẽ vào vở và làm C4 C3: R mạch điện thay đồi vì HS vẽ sơ đồ H.10.3 ( làm chiều dài cuộn dây thay đổi. 2.Sử dụng biến trở để điều C5) 2 HS lên bảng mắc mạch chỉnh cờng độ dòng điện. 3.KÕt luËn (SGK) ®iÖn H10.3. HS lµm C6 HS nªu kÕt luËn. l lµ chiÒu dµi,. C lµ chuvi vßng d©y Hoạt động 6 : hớng dẫn về nhà -HS häc theo vë ghi vµ theo sgk -BTVN 10.1=>10.6trong SBT -§ äc phÇn” cã thÓ em cha biÕt”.. + -. K HS nhËn d¹ng hai lo¹i ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt b»ng c¸ch tr¶ lêi c¸c C7,C8,C9. HS nªu phÇn ghi nhí. l N= C. trong đó:N là số vòng dây,. C5:. HS nghe GV híng dÉn C10. C6:-§Ìn s¸ng h¬n v× chiÒu dµi cuén d©y gi¶m => R ®o¹n m¹ch gi¶m, U kh«ng đổi => I tăng => Đèn sáng h¬n - DÞch chuyÓn vÒ phÝa ®iÓm. M th× l nhá nhÊt=> R nhá => I lín nhÊt (U –kh«ng HS lªn b¶ng gi¶i đổi) II. C¸c ®iÖn trë trong kÜ thuËt III.VËn dông HS díi líp lµm vµo vë vµ C7: v× c¸c líp than hay líp nªu nhËn xÐt. kim lo¹i máng cã tiÕt diÖn rÊt nhá theo c«ng thøc tÝnh R=> S nhá => R rÊt lín. C10: ChiÒu dµi cuén d©y:.

(17) l. R.S 9, 001m . Sè vßng d©y lµ:. N . l l  C 2 r. l 145(vong )  .d. TuÇn 7(tiÕt 11-12) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 11: A .môc tiªu. 1/ 10/ 2012 11/ 10/ 2012 bài tập vận dụng định luật ôm và công thøc tÝnh ®iÖn trë. - HS vận dụng định luật ôm và công thức tính điện trở của dây dẫn để tính đợc các đại lợng có liên quan đối với đoạn mạch nhiều nhất ba điện trở mắc nối tiếp ,song song hoặc hỗn hîp. B.chiÈn bÞ cña GV- HS GV: B¶ng phô ghi c¸c bµi tËp ,SGK,SBT HS: - Ôn tập định luật ôm với các đoạn mạch ,ôn tập công thức túnh R theo chiều dài ,tiết diÖn vµ ®iÖn trë suÊt. Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm, vấn đáp, thuyết trình C.các hoạt động dạy học Hoạt động của thầy. Hoạt động 1: kiểm trabài cũ HS1: Lµm bµi 10.5 (SBT) HS2: Lµm bµi 10.6 (SBT) GV: yªu cÇu HS díi líp cïng lµm vµ theo dâi ,nhËn xÐt. GV: nhËn xÐt vµ cho ®iÓm Hoạt động 2: Gi¶i bµi tËp 1 GV: yêu cầu HS đọc và tóm tắt bµi to¸n GV:hø¬ng dÉn HS gi¶i ? §Ó t×m I qua d©y dÉn th× ph¶i tìm đại lợng nào. ? áp dụng công thức nào để tính. Hoạt động của trò. HS1: Lµm bµi 10.5 HS2: Lµm bµi 10.6 HS díi líp cïng lµm vµ theo dâi ,nhËn xÐt. HS đọc và tóm tắt bài toán HS tr¶ lêi c©u hái HS lªn b¶ng gi¶i HS díi líp cïng lµm , theo dâi vµ nhËn xÐt.. Néi dung. 10.5: a) m¾c nèi tiÕp b) Rb= 23,75 c) n = 59,4 % 10.5 a) Rb1= 12 b ) Rb2 = 20  Bµi to¸n 1 Tãm t¾t: l 30m. S 0,3mm 2 0,3.10 6 m 2.  1,1.10 6 m.

(18) R cña d©y dÉn. HS nªu c¸ch gi¶i kh¸c. GV: cho HS lªn b¶ng gi¶i theo híng dÉn. GV: nhËn xÐt vµ cho HS nªu c¸ch gi¶i kh¸c. HS đọc và tóm tắt bài toán Hoạt động 3:giải bài toán 2. HS nªu híng gi¶i. TÝnh I = ? Gi¶i : §iÖn trë cña d©y dÉn lµ:. l 30 R  . 1,1.10 6. 110 S 0,3.10 6 Cờng độ dòng diện chạy qua d©y dÉn lµ:. U 220. GV: yêu cầu HS đọc và tóm tắt I   2 HS nªu c¸ch gi¶i kh¸c víi bµi to¸n R 110 b¹n GV: yªu cÇu HS nªu híng gi¶i GV: yªu cÇu HS nªu c¸ch gi¶i 2HS lªn b¶ng gi¶i kh¸c víi b¹n Bµi to¸n 2 GV: cho 2HS lªn b¶ng cïng gi¶i. Gi¶i: GV: nhËn xÐt vµ chèt l¹i c¸h lµm a) Điện trở tơng đơng: HS díi líp cïng lµm , theo Hoạt động 4: U 12 dâi vµ nhËn xÐt. gi¶i bµi to¸n 3 R   20 GV: yêu cầu HS đọc và tóm tắt I 0,6 bµi to¸n §iÖn trë: HS đọc và tóm tắt bài toán GV: híng dÉn c¸ch gi¶i ? Nªu c¸ch tÝnh Rt m R2 R  R1 12,5 ? VËy h·y tÝnh Rd vµ R12 C¸ch # : TÝnh U1= ? H·y nªu c¸c c¸ch tÝnh U1 vµ U2 I.R1=4,5V ( c©u b).  U2 = U – U1=7,5V HS tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV: cho 1 HS lµm c©u a GV Vµ cho 2 HS lµm c©u b theo 2 U 7,5 c¸ch kh¸c nhau. R2  2  12,5 GV: nhËn xÐt vµ chèt l¹i c¸ch I 0,6  1 HS lµm c©u a lµm cho HS. b) l 75m 2 HS lµm c©u b theo 2 Hoạt động 5: c¸ch kh¸c nhau. Cñng cè vµ híng dÉn vÒ nhµ. Bµi to¸n 3 ? Điện trở của dây dẫn đợc tính teo c«ng thøc nµo. A ? Phát biểu định luật ôm cho các ®o¹n m¹ch. UM BTVN: 11.1=>11.4 trong SBT N B §¸p sè : a) 377 b)210V. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: I - Môc tiªu. 01/10/2012 13/10/2012. TiÕt 12 Bµi 12. C«ng suÊt ®iÖn.

(19) 1/ Kiến thức - Nêu được ý nghĩa của số oát ghi trên dụng cụ điện. - Vận dung công thức P = U.I để tính được một số đại lượng khi biết các đại lượng coøn laïi. 2/Kỹ năng: Tính toán, biến đổi công thức. 3/Thái độ: Nghiêm túc trong công việc. II- ChuÈn bÞ. §èi víi mçi nhãm HS. III- Hoạt động dạy học. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. HĐ1: Tìm hiểu công suất định mức của các dụng cụ điện: Cho HS quan s¸t c¸c lo¹i bãng Tõng HS thùc hiÖn c¸c ho¹t đèn hoặc các dụng cụ điện khác động sau: nhau cã ghi sè v«n vµ sè o¸t. a) T×m hiÓu sè v«n vµ sè o¸t Tiến hành thí nghiệm đợc bố trí ghi trên các dụng cụ điện nh sơ đồ hình 12.1 SGK để HS - quan sát , đọc số vôn và số quan s¸t vµ nhËn xÐt o¸t ghi trªn mét sè dông cô NÕu ®iÒu kiÖn cho phÐp, cã thÓ ®iÖn hoÆc qua ¶nh chôp hay tiÕn hµnh mét thÝ nghiÖm kh¸c, h×nh vÏ. t¬ng tù nh thÝ nghiÖm trªn, nh- - quan s¸t thÝ nghiÖm cña GV ng dùng quạt điện thay cho và nhận xét mức độ hoạt động bóng đèn. m¹nh yÕu kh¸c nhau cña mét Nếu HS không trả lời đợc C2, vài dụng cụ điện có cùng số cÇn nh¾c l¹i kh¸i niÖm c«ng v«n nhng cã sè o¸t kh¸c nhau. suÊt c¬ häc, c«ng thøc tÝnh - Thùc hiÖn C1 công suất và đơn vị đo công - Vận dụng kiến thức lớp 8 để suÊt. tr¶ lêi C2 b) T×m hiÓu ý nghÜa sè o¸t ghi trªn c¸c dông cô ®iÖn - Thực hiện theo đề nghị và Trớc hết đề nghị HS không đọc yêu cầu của GV SGK , suy nghÜ vµ ®o¸n nhËn ý - Tr¶ lêi C3 nghÜa sè oat ghi trªn mét bãng đèn hay trên một dụng cụ điện cô thÓ. Nếu HS không thể nêu đợc ý nghĩa này, đề nghị HS đọc phần đầu của mục 2. Sau đó yêu cầu mét vµi HS nh¾c l¹i ý nghÜa cña sè o¸t. H§2: T×m c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn §Ò nghÞ mét sè HS: Tõng HS thùchiÖn c¸c ho¹t - Nêu mục tiêu của thí nghiệm? động sau: - Nêu các bớc tiến hành thí a) Đọc phần đàu của phần II nghiệm với sơ đồ nh hình 12.2 và nêu mục tiêu của thí SGK ? nghiệm đợc trình bày trong - Nªu c¸ch tÝnh c«ng suÊt ®iÖn SGK cña ®o¹n m¹ch? b) Tìm hiểu sơ đồ bố trí thí - Cã thÓ gîi ý HS vËn dông nghiÖm theo h×nh 12.2 SGK định luật Ôm để biến đổi từ và các bớc tiến hành thí c«ng thøc P = U.I thµnh c¸c nghiÖm c«ng thøc cÇn cã. c) Thùc hiÖn C4 d) Thùc hiÖn C5. Néi dung I/ công suất định mức cña c¸c dông cô ®iÖn 1. Sè v«n vµ sè o¸t trªn c¸c dông cô ®iÖn. C1:. C2:. 2. ý nghÜa cña sè o¸t ghi trªn mçi dông cô ®iÖn.. C3:. II/ Céng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn 1. ThÝ nghiÖm C4: 2. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt. P = UI.

(20) H§3: VËn dông vµ cñng cè: Theo dõi HS để lu ý những sai a) Từng HS làm C6 và C7 sãt khi lµm C6, C7 b) Tr¶ lêi c©u hái cña GV nªu III/ VËn dông HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: ra. C6: - Trên một bóng đèn có ghi C7: 12V - 5W. Cho biÕt ý nghÜa sè C8: ghi 5W? - B»ng c¸ch nµo cã thÓ x¸c định công suất của một đoạn m¹ch khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua? - 1 bóng đèn 12 V - 3W- 1 bóng đèn 12 V - 6W - 1 bóng đèn 12 V - 10W - 1 nguồn điện 6 V hoặc 12 V phù hợp với bóng đèn- 1 công tắc - 1 biÕn trë 20  - 2A - 1 ampe kÕ cã GH§ 1,2 A vµ §CNN 0,01A - 1 v«n kÕ cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1 V - 9 đoạn dây dẫn nối có lõi bằng đồng và có vỏ cách điện, mỗi đoạn dài khoảng 30cm §èi víi c¶ líp - 1 bóng đèn 12 V - 3W - 1 bóng đèn 12 V - 10W - 1 bóng đèn 120 V - 100W - 1 bóng đèn 220 V - 25W Ph¬ng ph¸p: - Đặt vấn đề và giải quyết vấn đề, đàm thoại, hoạt động nhóm Híng dÉn vÒ nhµ: 12.1;12.2;12.3;12.5;12.6;12.7 – Trang 19 SBT.

(21) TuÇn 8(tiÕt 13-14) Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : I - Môc tiªu:. 10/10/2012 18/10/2012. TiÕt 13 Bµi 13. §iÖn n¨ng - c«ng cña dßng ®iÖn. 1. KiÕn thøc: - Nêu đợc ví dụ chứng tỏ dòng điện có năng lợng - Nêu đợc dụng cụ đo điện năng tiêu thụ là công tơ điện và mỗi số đếm của công tơ là một kiloãat giê (kW.h). - Chỉ ra đợc sự chuyển hoá các dạng năng lợng trong hoạt động của các dụng cụ điện nh các loại đèn điện, bàn là, nồi cơm điện, quạt điện, máy bơm nớc ... 2. KÜ n¨ng: - Vận dụng công thức A = P.t = U.I. t để tính đợc một đại lợng khi biết các đại lợng còn lại. II- ChuÈn bÞ:. §èi víi c¶ líp. - 1 c«ng t¬ ®iÖn. III- Hoạt động dạy học. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của HS. Néi dung. H§1: T×m hiÓu n¨ng lîng cña dßng ®iÖn: Đề nghị đại diện một số nhóm trả lêi c¸c c©u hái díi ®©y sau khi thùc hiÖn tõng phÇn cña C1: - Điều gì chứng tỏ công cơ học đợc thực hiện trong hoạt động của c¸c dông cô hay thiÕt bÞ nµy? - Điều gì chứng tỏ nhiệt lợng đợc cung cấp trong hoạt động của các dông cô hay thiÕt bÞ nµy? kÕt luËn dßng ®iÖn cso n¨ng lîng vµ th«ng b¸o kh¸i niÖm ®iÖn n¨ng. H§2:. Tõng HS hoÆc nhãm HS thực hiện C1 để ph¸t hiÖn dßng ®iÖn cã n¨ng lîng a) Thùc hiÖn phÇn thø nhÊt cña c1 b) Thùc hiÖn phÇn thø hai cña c1. I/ §iÖn n¨ng 1. Dßng ®iÖn cã mang n¨ng lîng C1:. T×m hiÓu sù chuyÓn ho¸ ®iÖn n¨ng thµnh c¸c d¹ng n¨ng l¬ng kh¸c: Đề nghị các nhóm thảo luận để chỉ ra vµ ®iÒn vµo b¶ng 1 SGK c¸c dạng năng lợng đợc biến đổi từ ®iÖn n¨ng. Đề nghị đại diện một vài nhóm tr×nh bµy phÇn ®iÒn vµo b¶ng 1 SGK để thảo luận chung cả lớp. đề nghị một vài HS nêu câu trả lời vµ c¸c HS kh¸c bæ sung GV cho HS «n tËp kh¸i niÖm hiÖu suất đã học ở lớp 8 và vận dụng cho trêng hîp nµy.. 2. sù chuyÓn ho¸ ®iÖn n¨ng thµnh c¸c d¹ng n¨ng l¬ng kh¸c a) c¸c nhãm HS thùc C2: hiÖn C2. b) Tõng HS thùc hiÖn C3 c) Mét vµi HS nªu kÕt luËn vµ nh¾c l¹i kh¸i niệm hiệu suất đã học ë líp 8. Hoạt động 3: Tìm hiểu về công của dòng điện: - Th«ng b¸o vÒ c«ng cña dßng ®iÖn. ?nªu mèi quan hÖ gi÷a c«ng vµ c«ng suÊt? ? tr×nh bµy c¸ch suy luËn c«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn? a) Tõng HS thùc hiÖn. C3: 3. KÕt luËn: (sgk):. 1. C«ng cña dßng ®iÖn (SGK) 2. C«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn C4: C5:.

(22) §Ò nghÞ mét sè HS kh¸c nªu tªn đơn vị đo từng đại lợng trong công thøc trªn. Theo dõi HS làm C6. Sau đó gọi một số HS cho biết số đếm công tơ trong mçi trêng hîp øng víi lîng ®iÖn n¨ng tiªu thô lµ bao nhiªu.. C4 A = P = UIt b) Tõng HS thùc hiÖn 3. §o c«ng cña dßng C5 ®iÖn c) Từng HS đọc phần C6:Duứng coõng tụ ủieọn giíi thiƯu vỊ c«ng t¬ -biểu thị bởi số đếm ®iÖn trong SGK vµ thùc cuûa noù. hiÖn C6.. H§4 Cñng cè - VËn dông: Theo dâi HS lµm C7 vµ C8. Nh¾c nhë nh÷ng HS sai sãt vµ gîi ý cho nh÷ng HS cãkhã kh¨n. a) Tõng HS lµm C7 ? nêu kết quả đã tìm đợc và GV b) Từng HS làm C8 nhËn xÐt ?. III/ VËn dông C7:. U=Uñm=220Vneân P=Pñm=75W=0,075KW +Điện năng đèn tiêu thuï: A=Pt=0,075KW.4h =0,3KWh +Số đếm :0,3 C8.+Số đếm tăng theâm 1,5 soá neân :A=......KWh +Coâng suaát cuûa beáp: P=A/t=......W +Cường độ dòng điện qua beáp: I=P/U=.........A. HDVN:- häc thuéc ghi nhí. - lµm bt13.1,13.2,13.3,13.4 - đọc có thể em cha biết.. Ngµy so¹n: 10/10/2012 Ngµy d¹y :20/10/2012. TiÕt 14 Bµi 14. Bµi tËp vÒ c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng sö dông. I - Môc tiªu. Giải đợc các bài tập tính công suất điện và điẹn năng tiêu thụ đối với các dụng cụ điện mắc nèi tiÕp vµ m¾c song song. II- ChuÈn bÞ. §èi víi HS: Ôn tập định luật Ôm đối với các loại mạch và các kiến thức về công suất và điện năng tiêu bthô Ph¬ng ph¸p: Hoạt động nhóm, gợi mở III- Hoạt động dạy học Hoạt động của HS.

(23) H§1: Gi¶i bµi 1 Theo dâi HS tù lùc gi¶i tõng phần của bài tập để phát hiện nh÷ng sai sãt mµ HS m¾c ph¶i vµ gợi ý để HS tự phát hiện và sửa chữa sai sót đó. Trong trờng hợp nhiều HS của lớp không giải đợc th× GV cã thÓ gîi ý cô thÓ h¬n nh sau:. H§2: Gi¶i bµi 2 GV thùc hiÖn t¬ng tù nh khi HS gi¶i bµi tËp 1 - §Ìn s¸ng b×nh thêng th× dßng ®iÖn ch¹y qua am pekÕ cã cêng độ bằng bao nhiêu và do đó số chØ cña nã lµ bao nhiªu? - Khi đó dòng điện chạy qua biến trở có cờng độ bằng bao nhiêu và hiệu điện thế đặt vào biến trở có trị số là bao nhiêu? Từ đó tính ®iÖn trë Rtb cña biÕn trë theo c«ng thøc nµo? - Sử dụng công thức nào để tính c«ng suÊt cña biÕn trë. - Sử dụng công thức nào để tính c«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra ë biÕn trë vµ ë toµn ®o¹n m¹ch trong thời gian đã cho? - Dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n m¹ch có cờng độ là bao nhiêu? Từ đó tính điện trở tơng đơng Rtd của ®o¹n m¹ch. H§3: Gi¶i bµi 3 GV thùc hiÖn t¬ng tù nh khi HS gi¶i bµi tËp 1 - Hiệu điện thế của đèn, của bàn lµ vµ cña æ lÊy ®iÖn lµ bao nhiªu? để đèn và bàn là đều hoạt động bình thờng thì chúng phải đợc m¾c nh thÕ nµo? vµo æ lÊy ®iÖn? Từ đó hãy vẽ sơ đồ mạch điện. - Sử dụng công thức nào để tính điện trở R1 của đèn và R2 của bàn là khi đó? - Sử dụng công thức nào để tính điện trở tơng đơng của đoạn m¹ch nµy? - Sử dụng công thức nào để tính ®iÖn n¨ng ®o¹n m¹ch tiªu thô trong thời gian đã cho? - Tính cờng độ I1 và I2 của các. Tõng HS tù lùc gi¶i c¸c phÇn bµi tËp a) Gi¶i phÇn a Theo định luật Ôm 220 U R = I = 0,341 = 645 . P = U.I = 220.0,341= 75W b) Gi¶i phÇn b §iªn n¨ng tiªu thô lµ A = P.t = 75. 4.30.36000 = 32400000 J = 9 KWh số đém của đồng hồ là 9 số. Bµi 1: Tãm t¾t U = 220 V I= 341mA t = 4h/ngµy a) TÝnh R®, P = ? b) A= ? trong 30 ngµy. Tõng HS tù lùc gi¶i c¸c phÇn bµi tËp a) Gi¶i phÇn a khi đèn sáng bình thờng có U = 6V P = 4,5 W ta cã ct: P = U.I => I = P / U = 4,5:6 = 0,9 A b) Gi¶i phÇn b §nt Rb => Ub = U – U§ = 9 – 6 = 3V vµ Ib = I§ = 0,9 A vËy Rb = Ub/Ib = 3/0,9 = 10/3 c) Gi¶i phÇn c d) Tìm cách giải khác đối với phÇn b e) Tìm cách giải khác đối với phÇn c. Bµi 2: §: 6V – 4,5 W § nt R U=9V a) Đóng k đèn sáng bình thêng tÝnh sè chØ cña A b) Tính Rb, P khi đó c) Tinh AR vµ A t = 10 phót. Tõng HS tù lùc gi¶i c¸c phÇn bµi tËp a) Gi¶i phÇn a b) Gi¶i phÇn b c) Tìm cách giải khác đối với phÇn a d) Tìm cách giải khác đối với phÇn b. Bµi 3: §: 220V – 100W Bµn lµ: 220V – 1000W U = 220 V a) Vẽ sơ đồ mạch điện TÝnh Rt® b) tÝnh A trong 1giê.

(24) dòng điện tơng ứng chạy qua đèn và bàn là. Từ đó tính cờng độ I cña dßng ®iÖn m¹ch chÝnh. - Tính điện trở tơng đơng của ®o¹n m¹ch nµy theo U vµ I - Sử dụng công thức khác để tính ®iÖn n¨ng mµ ®o¹n m¹ch nµy tiêu thụ trong thời gian đã cho. HDVN:lµm bt 14.1-14.6/21,22sbt ChuÈn bÞ mÉu b¸o c¸o thÝ ngiÖm Sgk/43. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. / / 2011 / 10/2011. TiÕt 15 Thực hành: Xác định công suất cña c¸c dông cô ®iÖn. I - Môc tiªu. Xác định đợc công suất của các dụng cụ điện bằng vôn kế và ampekế Kĩ năng: sử dụng các dụng cụ, mắc đúng Thái độ: Cẩn thận và chính xác II- ChuÈn bÞ. §èi víi mçi nhãm HS - 1 c«ng t¾c - 1 nguån ®iÖn 6V - 9 ®o¹n d©y dÉn nèi, mçi ®o¹n dµi kho¶ng 30 cm - 1 ampe kÕ cã GH§ 500mA vµ §CNN 0,10mA - 1 v«n kÕ cã GH§ 5,0V vµ §CNN 0,1 V - 1 bóng đèn pin 2,5V-1W - 1 quát điện nhỏ dùng dòng điện không đổi loại 2,5 V - 1 biến trở có điện trở lớn nhất là 20 Ôm và chịu đợc cwongf độ dòng điện lớn nhất là 2A. Từng HS chuẩn bị báo cáo theo mẫu đã cho ở cuối bài trong SGK, trong đó lu ý trả lời trớc c¸c c©u hái cña phÇn 1. III- Hoạt động dạy học Hoạt động của HS Làm việc với cả lớp để kiểm tra phần chuẩn bị lí thuyÕt cña HS cho bµi thùc hµnh. Yªu cÇu mét sè HS trình bày câu trả lời đối với các câu hỏi nêu ra ở phÇn 1 c¶u mÉu b¸o c¸o vµ hoµn chÝh c©u tr¶ lêi cÇn cã KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc hµnh nh mÉu đã cho ở cuối bài. Đề nghị đại diện một vài nhóm HS nêu cách tiến a) Từng nhóm thảo luận để nêu đợc hành thí nghiệm để xác định công suất của bóng cách tiến hành thí nghiệm xác dịnh đèn. công suất của bóng đèn. Kiểm tra, hớng dẫn các nhóm HS mắc đúng ampe b) Từng nhóm HS thực hiện các bớc kế và vônkế, cũng nh việc điều chỉnh biến trở để có nh đã hớng dẫn trong mục 1 phần II đợc hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn đúng SGK nh yªu cÇu cÇn ghi trong b¶ng 1 cña mÉu b¸o c¸o. Kiểm tra, hớng dẫn các nhóm HS mắc đúng ampe Từng nhóm HS thực hiện các bớc nh kế, vôn kế và điều chỉnh biến trở để có đợc hiệu đã hớng dẫn trongmục 2 phần II SGK điện thế đặt vào hai đầu quạt điện đúng nh yêu cầu ghi trong b¶ng 2 cña mÉu b¸o c¸o. Nhận xét ý thức, thái độ và tác phong làm việc của.

(25) c¸c nhãm. Tuyªn d¬ng c¸c nhãm lµm tèt vµ nh¾c nhë c¸c nhãm lµm cha tèt. Híng dÉn vÒ nhµ: Đọc trớc bài định luật : Jun – Len xơ. Ngµy so¹n:11/10/09 Ngµy d¹y: 14/10/09 TiÕt 16 §Þnh luËt Jun - len -x¬ I - Môc tiªu. 1. Nêu đợc tác dụng nhiệt của dòng điện: Khi có dòng điện chạy qua vật dẫn thống thờng thì một phần hay toàn bộ điện năng đợc biến đổi thành nhiệt năng. 2. Phát biểu định luật Junlenxơ và vận dụng đợc định luật để giải các bài tập về tác dụng nhiÖt cña dßng ®iÖn II- ChuÈn bÞ. III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV H§1: (5 phót). Hoạt động của HS. Ghi b¶ng.

(26) Tìm hiểu sự biến đổi điện năng thµnh nhiÖt n¨ng Cho HS quan s¸t giíi thiÖu h×nh vÏ c¸c dông cô hay thiÕt bÞ ®iÖn sau: bóng đèn dây tóc, dèn của bút thử điện, đèn LED, nồi cơm điện, bàn lµ, Êm ®iÖn, má hµn, mµy sÊy tãc, qu¹t ®iÖn, m¸y b¬m níc, m¸y khoan ®iÖn. Trong sè c¸c dông cô hay thiÕt bÞ trªn ®©y, dông cô hay thiÕt bÞ nµo biến đổi điệnnăng đồng thời thành nhiÖt n¨ng vµ n¨ng lîng ¸nh s¸ng? §ång thêi thµnh nhiÖt n¨ng vµ c¬ n¨ng? Trong sè c¸c dông cô hay thiÕt bÞ trªn ®©y, dông cô hay thiÕt bÞ nµo biến đổi toàn bộ điện năng thành nhiÖt n¨ng? Hoạt động 2: Tìm hiểu định luật Jun - Len x¬ Xét trờng hợp điện năng biến đổi hoµn toµn thµnh nhiÖt n¨ng th× nhiÖt lîng to¶ ra ë d©y dÉn ®iÖn trë R khi cso dòng điện cờng độ I chạy qua trong thời gian t đợc tính bằng c«ng thøc nµo? ViÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn n¨ng tiªu thụ theo I,R,t và áp dụng định luật b¶o toµn vµ chuyÓn ho¸ n¨ng lîng.. I/ Trêng hîp ®iÖn ¨ng biÕn đổi thành nhiệt năng a) Kể tên một vài dụng cụ 1. Một phần điện ăng đợc hay thiết bị điện biến đổi biến đổi thành nhiệt năng mét phÇn ®iÖn n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng.. H§3: (15 phót) Xö lÝ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm kiÓm tra hÖ thức biểu thị định luật Jun- Len Xơ đề nghị HS nghiên cứu SGK Tính điện năng A theo công thức đã viÕt trªn ®©y. ViÕt c«ng thøc vµ tÝnh nhiÖt lîng Q1 nớc nhận đợc, Nhiệt lơng Q2 bình nhôm nhận đợc để đun sôi nớc . Từ đó tính nhiệt lợng Q = Q1 +Q2 nớc và bình nhôm nhận đợc khi đó vµ so s¸nh Q víi A H§4: (4 phót) Phát biểu định luật Jun - Len -X¬Th«ng b¸o mèi quan hÖ mµ định luật Jun - Len -Xơ đề cập tới và đề nghị HS phát biểu định luật nµy. đề nghị HS nêu tên đơn vị của mỗi đại lợng có mặt trong định luật trªn. H§5 (8 phót) Vận dụng định luật Jun - Len -Xơ. 2.Xö lÝ kÕt qu¶ cña thÝ ngiÖm kiÓm tra a) §äc phÇn m« t¶ thÝ C1: nghiÖm h×nh 16.1 SGK vµ C2: các dữ kiện đã thu đợc từ C3: thÝ nghiÖm kiÓm tra. b) Lµm C1 c) Lµm C2 d) Lµm C3.. b) Kể tên một vài dụng cụ 2. Toàn bộ điện năng đợc hay thiết bị biến đổi toàn biến thành nhiệt năng bé ®iÖn n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng.. Tõng HS tù gi¶i bµi tËp nµy a) T×m hiÓu vµ ph©n tÝch đề bài để từ đó xác định đợc các bớc làm và tự lực gi¶i c©u a b) Tìm cách khác để giải c©u a c) Tõng HS tù lùc gi¶i c©u b. II/ §Þnh LuËt Jun – Len x¬ 1. Hệ thức của định luật Q = I2 R t. HS đọc nội dung định luật 3. Phát biểu định luật SGK. Từ hệ thức của định luật Jun - Len a) làm C4. III/ vËn dông C4:.

(27) -X¬, h·y suy luËn xem nhiÖt lîng toả ra ở dây tóc bóng đèn và ở dây nối khác nhau do yếu tố nào. Từ đó t×m c©u tr¶ lêi C4 ViÕt c«ng thøc vµ tÝnh nhiÖt lîng cần cùng cấp để dung sôi lợng nớc đã cho theo khối lợng nớc, nhiệt dung riêng và độ tăng nhiệt độ. ViÕt c«ng thøc tÝnh nhiÖt n¨ng tiªu thụ trong thời gian t để toả ra nhiệt lîng cÇn cung cÊp trªn ®©y. Từ đó tính thời gian t cần dùng để ®un s«i níc. b) Lµm C5 Nhiệt lợng để đun sôi 2l nớc là Q = m.c (t2 – t1) = 2.4200.80 = mµ A =Q = P .t => t = A/P. C5: Êm: 220V – 1000W U = 220 V V= 2L t1 = 200C t2 = 1000C c= 4200J/Kg.k T×nh thêi gian t =?. HDVN:-Học thuôc ĐL Jun-Lenxơ -Đọc mục có thể em …. -Làm bt:16.1,16.2,16.3,16.4/sbt. TuÇn 9. Ngµy so¹n:12/10/09 Ngµy d¹y:19/10/09 TiÕt 17 Bài tập vận dụng định luật jun - len - xơ I - Môc tiªu. Vận dụng định luật Jun-Len-Xơ để giải các bài tập về tác dụng nhiệt của dòng điện. II- ChuÈn bÞ B¶ng phô III/ Ph¬ng ph¸p: - Thảo luận nhóm, vấn đáp ,đàm thoại.. IV- Hoạt động dạy học Hoạt động của HS H§1: (15 phót) Gi¶i bµi tËp 1 Tõng HS tù lùc gi¶i c¸c phÇn bµi tËp a) Gi¶i phÇn a b) Gi¶i phÇn b c) Gi¶i phÇn c. H§2: (12 phót) Gi¶i bµi 2 Tõng HS tù lùc gi¶i c¸c phÇn bµi tËp a) Gi¶i phÇn a b) Gi¶i phÇn b c) Gi¶i phÇn c. Trî gióp cña GV Nếu HS có khó khăn thì đề nghị tham khảo c¸c gîi ý trong SGK .NÕu vÉn cßn khã kh¨n th× GV cã thÓ gîi ý côthÓ h¬n nh díi ®©y: - ViÕt c«ng thøc vµ tÝnh nhiÖt lîng mµ bÕp to¶ ra trong thêi gian t =1s. - TÝnh nhiÖt lîng Qtp mµ bÕp to¶ ra trong thêi gian t = 20phót - ViÕt c«ng thø vµ tÝnh nhiÖt lîng Q1 cÇn phải cung cấp để đun sôi lợng nớc đã cho - Từ đó tính hiệu suất H = của bếp - ViÕt c«ng thøc vµ tÝnh ®iÖn n¨ng mµ bÕo tiêu thụ trong thời gian t = ngày theo đơn vị kW.h - TÝnh tiÒn ®iÖn T ph¶i tr¶ cho lîng ®iÖn n¨ng tiªu thô trªn. Nếu HS có khó khăn thì đề nghị tham khảo c¸c gîi ý trong SGK . NÕu NÕu vÉn cßn khã kh¨n th× GV cã thÓ gîi ý cô thÓ h¬n nh díi ®©y: - ViÕt c«ng thøc vµ tÝnh nhiÖt lîng Q1 cÇn cung cấp để đun sôi nớc đã cho. - ViÕt c«ng thøc vµ tÝnh nhiÖt lîng qtp mµ.

(28) Êm ®iÖn to¶ ra theo hiÕuuÊt H vµ Q1 - ViÕt c«ng thøc vµ tÝnh thêi gian ®un s«i níc theo Qtp vµ c«ng suÊt P cña Êm. H§3: (15 phót) Gi¶i bµi 3 Tõng HS tù lùc gi¶i c¸c phÇn bµi tËp a) Gi¶i phÇn a b) Gi¶i phÇn b c) Gi¶i phÇn c. Nếu HS có khó khăn thì đề nghị tham khảo c¸c gîi ý trong SGK . NÕu NÕu vÉn cßn khã kh¨n th× GV cã thÓ gîi ý cô thÓ h¬n nh díi ®©y: - Viết công thức và tính điện trở của đờng day dÉn theo chiÒu dµi, tiÕt diÖn vµ ®iÖn trë suÊt. - Viết công thức và tính cờng độ dòng điện chạy trong đờng dây dẫn theo công suất và hiÖu ®iÖn thÕ. - ViÕt c«ng thøc vµ tÝnh nhiÖt lîng to¶ ra ë dây dẫn trong thời gian đã cho theo đơn vị kW.h. HDVN:-Ôn tập toàn bộ kiến thức đã học vÒ:.§L ¤m .§iÖn træ d©y dÉn. .C«ng, c«ng suÊt dßng ®iÖn. .§L Jun-Len x¬. -Lµm BT:17.1-17.4/sbt. *********************************************** TuÇn 8. Ngµy d¹y:15/10/09 Ngµy d¹y :21/10/2009 TiÕt 18: ¤n TËp. I.Môc tiªu: HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc trong ch¬ng Vận dụng các kiến thức giải đợc 1 số bài tập trong chơng. II. chuÈn bÞ: B¶ng phô III. Các hoạt động dạy học H§1: KiÓm tra kÕt hîp trong giê. H§2: Néi dung ( Chia néi dung kiÕn thøc theo m¶ng ) A. LÝ thuyÕt: 1. §Þnh luËt ¤m a, Nội dung định luật: SGK b, C«ng thøc: I = U/R c, øng dông ®l ¤m trong c¸c ®o¹n m¾c nèi tiÕp * I = I1 = I2 * U = U1 + U2 * R = R1 + R2 * U1/ U2 = R1/ R2 d, ứng dụng định luật Ôm trong đoạn mạch mắc song song * I = I1 + I2 * U = U1 = U2 * 1/R = 1/ R1 + 1/ R2 * I1/ I2 = R2/ R1 2. §iÖn trë: C«ng thøc: R = l/S 3. C«ng, c«ng suÊt: a, C«ng cña dßng ®iÖn: C«ng thøc: A = P.t = U.I.t = I². R.t = U²/R.t §¬n vÞ cña c«ng: J, KWh b, C«ng suÊt cña dßng ®iÖn: P = A/t = U.I = I². R = U²/ R.

(29) 4. §Þnh luËt Jun – Len x¬ a, Nội dung định luật: SGK b, C«ng thøc: Q = I².R.t = U.I.t = U²/ R.t B. Bµi tËp Hoạt động của thầy Hoạt động của trò §a bµi tËp1 U®m1= U®m2= 6V Gäi hs tãm t¾t R1=8  ; R2= 12  U = 9V Hai đèn mắc với nhau nh thế nào? m¾c Rb vµ Rbmax= 15   = 0,4.10-6+  .m Biến trở mắcnhw thê nào với hai đèn? S = 0,005mm2 a) vẽ sơ đồ mạch điện, tính Rb khi đó b) TÝnh l =? Gọi HS vẽ sơ đồ Gi¶i: Khi đèn sáng bt ta có gäi HS lªn b¶ng ch÷a U1= 6V R1 = 8  => I1 = 0,75A U2 = 6V, R2 = 12  => I2 = 0,5 A TÝnh Ub = 3V tÝnh Rb = 2,4  Bµi tËp 2: Một bếp điện ghi 220V – 1000W đợc sử dụng b) tính l = 1,875 m với hiệu điện thế U = 220V để đun sôi 2L nớc từ nhiệt độ bài đầu 250C và hiệu suất bếp là 85% HS tóm tắt HS lµm bµi a) TÝnh thêi gian ®un s«i níc b) mçi ngµy ®un 4l níc b»ng bÕp trªn cïng ®iÒu a) t = 742(s) kiện đã cho thì một tháng phải trả bao nhiêu tiền b) 8700đ biết 1KW.h có giá 700 đồng. để tính Rb ta cần biết các đại lợng nào?. H§3: Híng dÉn vÒ nhµ - GV yêu cầu hs ôn lại các nội dung đã hớng dẫn ở trên và làm các bài tập SBT Bµi 2.4, 4.7, 5.3, 10.1, 10.2, 11.2, 11.4, 14.5, 14.6, 16-17.4, 16-17.5, 16-17.6 - Chuẩn bị để giờ sau kiểm tra 45’. Ngµy d¹y 4 /11/ 2008 TiÕt 19 KiÓm tra 45’ Môc tiªu: - KiÓm tra viÖc n¾m kiÕn thøc cña hs trong néidung ch¬ng I - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ d¹y vµ häc cña thÇy vµ trß trong qu¸ tr×nh häc ch¬ng I để từ đó có phơng pháp dạy phù hợp với cả 3 đối tợng hs §Ò bµi A. Tr¾c nghiÖm. I. Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu đúng trong các câu sau C©u 1: §èi víivíi mçi d©y dÉn tØ sè U/I cã trÞ sè: A. TØ lÖ thuËn víi hiÖu ®iÖn thÕ C. Không đổi.

(30) B. Tỉ lệ nghịch với cờng độ dòng điện D.T¨ng khi hiÖu ®iÖn thÕ t¨ng Câu 2: Đoạn mạch gồm 2 điện trở (R1// R2) có điện trở tơng đơng là. A. R = R1+R2 C. R = R1+ R2/ R1.R2 B. R = R1. R2/ R1+ R2 D. R = 1/ R2 + 1/ R2 C©u 3: D©u dÉn cã chiÒu dµi l, tiÕt diÖn S, ®iÖn trë suÊt ρ th× cã ®iÖn trë R b»ng : A. R = ρS/l C. R = l / ρS B. R = S/ ρl D. R = ρl/S Câu 4: Khi đặt hiệu điện thế U = 4,5V vào 2 đầu dây dẫn thì cờng độ I = 0,3A. Nếu tăng thêm hiệu điện thế lên 3V nữa thì cờng độ qua dây dẫn sẽ là: A. I = 0,2A C. I = 0,9A B. I = 0,5A D. I = 0,6A Câu 5: Điện trở R1 = 10Ω chịu đợc hiệu điện thế lớn nhất là U1 = 6V. Điện trở R2 = 5Ω chịu đợc hiệu điên thế lớn nhất là U2 = 4V. Đoạn mạch gồm (R1 nt R2) chịu đợc hiệu điện thÕ lín nhÊt lµ: A. U = 10V C. U = 9V B. U = 12V D. U = 8V C©u 6: C«ng cña dßng ®iÖn kh«ng tÝnh theo c«ng thøc: A. A = UIt C. A = I2Rt 2 B. A = U /Rt D. A = URt Câu 7: Một bàn là có ghi (220V-1500W). Điện trở của bàn là khi sử dụng đúng hiệu điện thÕ 220V sÏ lµ: A. R ≈ 10227.27 Ω C. R ≈ 330 Ω B. R ≈ 0,15 Ω D. R = 32.27 Ω II. Chän tõ hay côm tõ thÝch hîp ®iÒn vµo « trèng trong c¸c c©u sau: C©u 8: C«ng cña dßng ®iÖn lµ sè ®o ………………………………………......................... …………………………………………………………………………….................... Câu 9: Công suất tiêu thụ điện của 1 đoạn mạch đợc tính bằng tích giữa hiệu điện thế đặt vµo 2 ®Çu d©y vµ ………………………………………….................................................. ……………………………………………………………………………….......................... Câu 10: 2KWh=…………................(J) = ….số đếm trên công tơ =…………..................ws B. tù luËn. Câu 11; Có 3 điện trở R1 = 6Ω, R2 = 16 Ω, R3 = 12 Ω đợc mắc song song vào hiệu ®iÖn thÕ U=2.4V a. Tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch song song này. b. Tính cờng độ dòng điện I chạy qua mạch chính. Câu 12: Có 2 bóng đèn Đ1(6V-4.5W) và Đ2 (3V-1.5W). a. Có thể mắc hai đèn trên nối tiếp vào nguồn điện U=9V để 2 bóng sáng bình thờng đợc kh«ng ? V× sao? b. Mắc hai bóng đèn này cùng một biến trở vào hiệu điện thế 9V nh thế nào và phải điều chỉnh biến trở có điện trở RB bằng bao nhiêu để 2 bóng đèn sáng bình thờng. đáp án và biểu điểm A. tr¾c nghiÖm: ( 5 ®iÓm ) (mçi c©u 0,5 ®iÓm ) I. Chọn câu đúng; ( 3,5 điểm ) C©u1 C©u2 C©u3 C©u4 C©u5 C©u6 C©u7 C B D B C D D II. §iÒn tõ: ( 1,5 ®iÓm ) C©u 8: lîng ®iÖn n¨ng chuyÓn ho¸ thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c Câu 9: cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn Câu10: 2 KWh = 7200.000 J = 2 số đếm trên công tơ = 7200.000ws B. tù luËn:. C©u 11: ( 2 ®iÓm ) * Tãm t¾t bµi: Cho: R1 = 6Ω, R2 = 16 Ω, R3 = 12 Ω U = 2,4V TÝnh: a. R = ? b. I = ?.

(31) a, 1/ R = 1/R1 + 1/R2 + 1/R3 = 1/6 + 1/16 + 1/12 = 5/16 Ω => R = 16 /5 Ω b. I = U/ R = 2,4/ 16/5 = 0,75 A * §¸p sè: R = 16/5 Ω I = 0,75 A C©u 12: ( 3 ®iÓm ) a, - Tính I và R của mỗi bóng đèn - Tính Rtđ của 2 đèn mắc nối tiếp - I1 = I2 = 0,5 A, nếu mắc nối tiếp thì U = 7V nên nguồn 9V không mắc đợc b, Mắc Rb song song với Đ2 (3V – 1,5W ) thì mắc đợc vào nguồn 9V. Khi đó Rb cã gi¸ trÞ lµ 12 Ω * Gi¶i:. (Bµi tõ 8 ®iÓm trë lªn nÕu viÕt xÊu, tr×nh bµy kh«ng khoa häc trõ 1 ®iÓm ) ********************************************. TuÇn 9.Ngµy so¹n: 23/10/09 Ngµy d¹y: 28 /10/09. TiÕt 20 Thùc hµnh: KiÓm nghiÖm mèi quan hÖ Q - I2 trong định luật jun-len-xơ I - Môc tiªu.

(32) 1. Vẽ đợc sơ đồ mạch điện của TN kiểm nghiệm định luật Jun-len-xơ. 2. Lắp ráp và tiến hành TN kiểm nghiệm mối quan hệ giữa Q- I2 trong định luật Jun-len-xơ. 3. Cã t¸c phong cÈn thËn, kiªn tr×, chÝnh x¸c vµ trung thùc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c phÐp ®o vµ ghi l¹i c¸c kÕt qu¶ ®o cña thÝ nghiÖm. II- ChuÈn bÞ §èi víi mçi nhãm HS: - 1 nguồn điện không đổi 12V - 2A, 1 ampekế có GHĐ 2A và ĐCNN 0,1A - 1 biÕn trë lo¹i 20 - 2A, 1 nhiÖt lîng kÕ dung tÝch 250ml - 1 nhiÖt kÕ cã ph¹m vÞ ®o tõ 150C têi 1000C vµ §CNN 10C, 170 ml níc s¹ch - 1 đồng hồ bấm giây, 5 đoạn dây nối, mỗi đoạn dài 30 cm Từng HS chuẩn bị sẵn báo cáo thực hành nh mẫu đã cho ở cuối bài trong SGK trong đó đã trả lời trớc các c©u hái cña phÇn 1.. III- ph¬ng ph¸p - Hoạt động nhóm, đàm thoại IVHoạt động dạy học Hoạt động của HS Trî gióp cña GV HĐ1: Trình bày việc chuẩn bị báo cáo Làm việc với cả lớp để kiểm tra phần chuẩn bị lí thùc hµnh, tr¶ lêi c¸c c©u hái vÒ c¬ së thuyÕt cña HS cho bµi thùc hµnh. Yªu cÇu mét số HS trình bày câu trả lời đối với các câu hỏi lÝ thuyÕt cña bµi thùc hµnh nªu ra ë phÇn 1 c¶u mÉu b¸o c¸o vµ hoµn chÝnh c©u tr¶ lêi cÇn cã KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc hµnh nh mẫu đã cho ở cuối bài. H§2: T×m hiÓu yªu cÇu vµ néi dung Chia HS thành các nhóm thực hành và chỉ định thùc hµnh Từng HS đọc kĩ mục từ 1 đến 5 của phần nhóm trởng, cónhiệm vụ phân công công việc II trong SGK về nội dung thực hành và và điều hành hoạt động của nhóm. Đề nghị HS các nhóm đọc kĩ phần I trong SGK tr×nh bµy c¸c néi dung mµ GV yªu cÇu. về nội dung thựchành và yêu cầu đại diện các nhãm tr×nh bµy: - Môc tiªu cña thÝ nghiÖm - Tác dụng của từng thiết bị đợc sử dụng và cách lắp ráp các thiết bị đó theo sơ đồ TN - C«ng viÖc ph¶i lµm trong mét lÇn ®o vµ kÕt qu¶ cÇn cã. H§3: L¾p r¸p c¸c thiÕt bÞ thÝ nghiÖm Theo dâi c¸c nhãm HS l¾p r¸p c¸c thiÕt bÞ thÝ nghiệm để đảm bảo đúng nh sơ đồ hình 18.1 SGK đặc biệt chú ý kiểm tra, giúp đỡ các nhóm sao cho:- D©y nèi ngËp hoµn toµn trong níc - BÇu cña nhiÖt kÕ ngËp trong níc nhng kh«ng chạm dây đốt. - Chốt (+) của ampe kế đợc mắc về phái cực dơng của nguồn điện. HĐ4 Tiến hành thí nghiệm và thực - Biến trở đợc mắc đún để đãm bảo tác dụng hiÖn lÇn ®o thø nhÊt. điều chỉnh cờng độ dòng điện chạy qua dây đốt. Nhãm trëng mçi nhãm ph©n c«ng c«ng viÖc cho tõng ngêi trong nhãm. Cô thÓ lµ: KiÓm tra sù ph©n c«ng c«ng viÖc cô thÓ cho - Một ngời điều chỉnh biến trở để đảm từng thành viên của mỗi nhóm. bảo cờng độ dòng điện luôn có trị số nh hớng dẫn đối với mỗi lần đo. - Mét ngêi dïng que, khuÊy níc nhÑ - Theo dâi c¸c nhãm tiÕn hµnh lÇn ®o thø nhÊt, nhµng, thêng xuyªn. Một ngời đọc nhiết độ t1 ngay từ khi đặc biệt đối với việc điều chỉnh và duy trì cờng bấm đồng hồ thời gian và đọc nhiệt độ t2 độ dòng điện đúng nh hớng dẫn đối với mỗi lần ngay sau 7 phút đun nớc. Sau đó ngắt đo, cũng nh việc đọc nhiệt độ t1 ngay khi bấm đồng hồ đo thời gian và đọc nhiệt độ t2 ngay c«ng t¾c m¹ch ®iÖn. sau 7 phót ®un níc. - Một ngời ghi nhiệt độ t1 và t2 đo đợc vµo b¶ng 1 cña b¸o c¸o thùc hµnh trong SGK.

(33) H§5: (8 phót) Thùc hiÖn lÇn ®o thø hai C¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh ho¹t động 4 và nh hớng dẫn của mục 6 trong phÇn II cña sgk H§6: (10 phót) Thùc hiÖn lÇn ®o thø ba C¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh ho¹t động 4 và nh hớng dẫn của mục 7 trong phÇn II cña sgk H§7: (5 phót) Hoµn thµnh b¸o c¸o thùc hµnh Tõng HS trong mçi nhãm tÝnh c¸c gi¸ trÞ t t¬ng øng cña b¶ng 1 SGK vµ hoµn thµnh c¸c yªu cÇu cßn l¹i cña b¸o c¸o thùc hµnh.. Theo dõi và h dẫn các nhóm nh ở h động 4. Nhận xét tinh thần, thái độ, tác phong và kĩ n¨ng cña c¸c HS vµ c¸c nhãm trong qu¸ tr×nh lµm bµi thùc hµnh. Thu báo cáo thực hành để chấm điểm. TuÇn 10. Ngµy so¹n29/10/09 Ngµy d¹y: 02/11/09. TiÕt 21 Sö dông an toµn tiÕt kiÖm ®iÖn. I - Môc tiªu 1. Nêu và thực hiện đợc các quy tắc an toàn khi sử dụng điện. 2. Giải thích đợc cơ sở vật lí của các quy tắc an toàn khi sử dụng điện. 3. Nêu và thực hiện đợc các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng. II- ChuÈn bÞ - b¶ng phô,tranh vÏ III – ph¬ng ph¸p - Vấn đáp, đàm thoại thuyết trình, hoạt động nhóm III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng I/ an toµn khi sö dông H§1: T×m hiÓu vµ thùc hiÖn c¸c quy t¾c an toµn khi sö a) ¤n tËp vÒ c¸c quy t¾c an ®iÖn toàn khi sử dụng điện đã học ở 1.Nhớ lại các quy tắc an dông ®iÖn toµn khi sö dông ®iÖn §èi víi mçi C1, C2, C3 vµ C4, líp 7. gọi HS trình bày câu trả lời các Từng HS làm C1, C2, C3 cvà đã học ở lớp 7. C4. C1: HS kh¸c bæ sung. b) T×m hiÓu thªm mét sè quy C2: GV hoµn chØnh c©u tr¶ lêi cÇn t¾c an toµn kh¸c khi sö dông C3: cã. ®iÖn. C4: 2. Mét sè quy t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn §èi víi C5 vµ C6, HS tr¶ lêi tríc líp vµ c¸c HS kh¸ bæ sung. GV - HS lµm C5 vµ phÇn thø nhÊt C5: cña C6 hoµn chØnh c©u tr¶ lêi. §¹i diÖn mét nhãm tr×nh bµy lêi - Nhãm HS th¶o luËn C6: gi¶i thÝch cña nhãm vµ cho c¸c nhãm th¶o luËn chung. GV hoµn chØnh lêi gi¶i thÝch cÇn cã. GV cã thÓ gîi ý nh sau: H§2: T×m hiÓu ý nghÜa vµ c¸c biện pháp sử dụng tiết kiệm a) Từng HS đọc phần đầu và II/ Sử dụng tiết kiện.

(34) ®iÖn n¨ng. thực hiện C7 để tìm hiểu ý điện năng nghÜa kinh tÕ vµ x· héi cña viÖc 1. cÇn ph¶i sö dông tiÕt - BiÖn ph¸p ng¾t ®iÖn ngay khi sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. kiÖm ®iÖn n¨ng mäi ngêi ®i ra khái nhµ, ngoµi c«ng dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng còn giúp tránh đợc những hiểm C7: ho¹ nµo n÷a? - NÕu sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn năng thì bớt đợc số nhà máy ®iÖn cÇn ph¶i x©y dùng. §iÒu nµy cã Ých lîi g× víi m«i trêng? 2, C¸c biÖn ph¸p sö CÇn lu ý HS r»ng qua viÖc thùc dông tiÕt kiÖm ®iÖn hiÖn C8 vµ C9, ta hiÓu râ c¬ së n¨ng khoa häc cña c¸c biÖn ph¸p sö HS viÕt c«ng thøc C8: A = P.t dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. C9: - Phần điện năng đợc tiết kiệm còn cso thể đợc sử dụng để làm HS đa ra các ý kiến gì đối với quốc gia HĐ3: Vận dụng hiểu biết để III/ VËn dông gi¶i quyÕt mét sè t×nh huèng C10: thùc tÕ vµ mét sè bµi tËp C11: C12: Sau khi phần lớn HS đã làm xong tõng C10, C11 hoÆc C12. GV chỉ định một hay hai HS tr×nh bµy c©u tr¶ lêi vµ c¸c HS khác bổ sung. Sau đó GV hoàn chØnh c©u tr¶ lêi cÇn cã. GV chän mét sè bµi tËp trong SBT để yêu cầu HS làm thêm. Cuèi giê, GV nh¾c HS «n tËp toµn bé ch¬ng I vµ thùchiÖn phÇn Tù kiÓm tra cña bµi 20 H§4: Híng dÉn vÒ nhµ -Tìm cách làm tiết kiệm điện năng ở g đình em. -Tiến hành nối đất các thiết bị điện ở g đình em -Lµm BT:19.1-19.5/sbt. ******************************************** TuÇn 11. Ngµy so¹n:01/11/09 Ngµy d¹y:04/11/09 TiÕt 22 Tæng kÕt ch¬ng: §iÖn häc I - Môc tiªu 1. Tù «n tËp vµ tù kiÓm tra nh÷ng yªu cÇu vÒ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng cña toµn bé ch¬ng I 2. Vậndụng đợc những kiến thức và kĩ năng để giải các bài tập trong chơng 1. II- ph¬ng ph¸p - Thảo luận nhóm, vấn đáp III- Hoạt động dạy học Hoạt động của HS Trî gióp cña GV HĐ1: Trình bày và trao đổi các kết quả đã KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ tr¶ lêi phÇn Tù kiÓm chuÈn bÞ tra để phát hiện kiến thhức và kĩ năng mà HS cha v÷ng. đề nghị một hay hai HS trình bày trớc cả lớp.

(35) câu trả lời đã chuẩn bị của phần Tự kiểm tra. Dành nhiều thời gia để cho HS trao đổi, thảo luËn nh÷ng c©u liªn quan tíi nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng mµ HS cßn cha v÷ng vµ kh¼ng định đợc câu trả lời cần có.. H§2: Lµm c¸c c©u cña phÇn vËn dông a) Lµm tõng c©u theo yªu cÇu cña GV b) Trình bày câu trả lời và trao đổi, thảo luận Đề nghị HS làm nhanh các câu 12, 13, 14 và với cả lớp khi GV yêu cầu để có đợc câu trả 15. Đối với một hay hai câu có thể yêu cầu HS tr×nh bµy lÝ do lùa chän ph¬ng ¸n tr¶ lêi lêi cÇn cã. cña m×nh. Tõng HS tù lùc lµm c©u 18 vµ 19. §èi víi mçi c©u, cã thÓ yªu cÇu mét HS tr×nh bµy lêi gi¶i trªn b¶ng trong khi c¸c nhãm khác giải tại chỗ. Sau đó GV tổ chức cho HS cả lớp nhận xét, trao đổi lời giải. GV tổ chức cho HS cả lớp nhận xét, trao đổi lời giải của HS trên bảng và GV khẳng định lời giải đúng cần có. Nếu có thời gian GV có thể đề nghị HS trình bµy c¸c c¸ch gi¶i kh¸c. H§3: HíngdÉn vÒ nhµ -ChuÈn bÞ nam ch©m vµ t×m hiÓu cÊu t¹o cña §Ò nghÞ HS vÒ nhµ lµm tiÕp c¸c c©u 16,17 vµ 20, GV có thể cho HS biết đáp số các câu nam ch©m. này để HS tự kiểm tra lời giải của mình. -T×m hiÓu vÒ la bµn -ChuÈn bÞ nam ch©m vµ t×m hiÓu cÊu t¹o cña nam ch©m. -T×m hiÓu vÒ la bµn.. CH¦¥NG ii:. TuÇn 12.Ngµy so¹n:04/11/09 Ngµy d¹y :09/11/2009 TiÕt 23. §IÖN Tõ HäC. Nam ch©m vÜnh cöu. I - Môc tiªu - Mô tả đợc từ tính của nam châm, biết cách xđ các từ cực Bắc, Nam của ncvc - Biết đợc các từ cực loại nào thì hút nhau, loại nào thì đẩy nhau. - Mô tả đợc cấu tạo và giải thích đợc hoạt động của la bàn. II- ChuÈn bÞ Mỗi nhóm HS: - 2 thanh nc thẳng, 1thanh đợc bọc kín phần sơn màu và tên các cực. - Một ít vụn sắt trộn lẫn vụn gỗ, nhôm, đồng, nhựa xốp. - 1 nam châm hình chữ U, kim nc đặt trên một mũi nhọn thẳng đúng. - 1 la bµn,1 gi¸ thÝ nghiÖm vµ 1 sîi d©y treo thanh nam ch©m. III-Ph¬ng ph¸p - đặt vấn đề và giải quyết vấn đề, thực nghiệm, vấn đáp, thuyết trình IV- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng H§1: Nhí l¹i kiÕn thøc ë líp 5, I/ Tõ tÝnh cña nam líp 7 vÒ tõ tÝnh cña nam ch©m Tổ chức cho HS trao đổi nhóm. ch©m. Theo dõi và giúp nhóm có HS yếu. a) Trao đổi nhóm để giúp 1/ ThÝ nghiÖm..

(36) Yêu cầu nhóm của đại diện phát biÓu tríc líp. Gióp HS lùa chän c¸c ph¬ng ¸n đúng. Giao dông cô cho nhãm. Chó ý, nªn gµi vµo dông cô cña mét, hai nhãm thanh kim lo¹i kh«ng ph¶i nam châm để tạo tình bất ngờ và khách quan cña thÝ nghiÖm. nhau nhí l¹i, tõ tÝnh cña nam ch©m thÓ hiÖn nh thÕ nµo? , C1: thảo luận để đề xuất một thí nghiÖm ph¸t hiÖn thanh kim lo¹i cã ph¶i lµ nam ch©m kh«ng? b) Trao đổi ở lớp về các phơng án thí nghiệm đợc các nhóm đề xuất. c) Tõngnhãm thùc hiÖn thÝ nghiÖm trong C1. C2: H§2: Ph¸t hiÖn thªm tÝnh chÊt tõ cña nam ch©m. Yêu cầu HS làm việc với SGK để a) Nhóm HS thực hiện từng +) khi nam châm đã nắm vững nhiệm vụ của C2. Có thể nội dung của C2. Mỗi HS đều cân bằng kim nam cử một HS đứng lên nhắc lại nhiệm ghi kết quả thí nghiệm vào vở. châm nằm dọc theo hb) Rút ra kết luận về từ tính ớng Nam- Bắc. vô. +) Khi đã đứng yên trở Giao dông cô thÝ nghiÖm cho nhãm, cña nam ch©m. nh¾c HS theo dâi vµ ghi kÕt qu¶ thÝ c) Nghiªn cøu SGK vµ ghi l¹i Nam ch©m vÉn n»m nhí: theo híng Nam- B¾c nghiÖm vµo vë. - Quy ớc cách đặt tên, đánh Yc c¸c nhãm tr¶ lêi c©u hái: - Nam châm đứng tự do, lúc đã cân dấu bằng sơn màu các cực của nam ch©m. b»ng chØ híng nµo? -Có thể tìm đợc một nam châm - Tên các vật liệu từ đứng tự do mà không chỉ hớng Bắc d) Quan sát để nhận biết các 2/Kết luận: (SGK) nam ch©m thêng gÆp. - nam kh«ng ? - Ta cã kÕt luËn g× vÒ tõ tÝnh cña nam ch©m? -HS ng cứu SGK, đọc phần nội dung ghi trong dÊu Yc HS quan s¸t H 2.2 SGK. Cã thÓ bè trÝ cho nhãm HS lµm quen víi nam ch©m cã trong phßng thÝ nghiÖm. H§3: T×m hiÓu sù t¬ng t¸c giòa 2 II/ T¬ng t¸c gi÷a hai nam ch©m nam ch©m. Trớc khi làm thí nghiệm yêu cầu a) hoạt động nhóm để thực 1/ Thí nghiệm. HS cho biết C3, C4 yêu cầu những hiện các thí nghiệm đợc mô tả C3: trªn h×nh 21.3 SGK vµ c¸c yªu viÖc g×? Theo dâi vµ gióp c¸c nhãm thÝ cÇu ghi trong C3, C4. C4: nghiÖm. CÇn nh¾c HS quan s¸t b) rót ra c¸c kÕt luËn vÒ quy nhanh để nhận ra tơng tác trong tr- luật tơng tác giũa các cực của hai nam ch©m. êng hîp hai cùc cïng tªn. Cử đại diện nhóm báo cáo kết quả thÝ nghiÖm vµ rót ra kÕt luËn. 2/KÕt luËn. H§4: Cñng cè vµ vËn dông kiÕn III/ VËn dông. thøc. Đặt câu hỏi: Sau bài học hôm nay, a) Mô tả một cách đầy đủ từ C5: c¸c em biÕt nh÷ng g× vÒ tõ tÝnh cña tÝnh cña nam ch©m. nam ch©m? Yêu cầu HS làm vào vở HS tập và b) làm việc cá nhân để trả lời tổ chức trao đổi trên lớp về lời giải C5, C6, C7, C8. Sau đó tham C6: gia trao đổi trên lớp. cña C5, C6, C7, C8. Cho HS đọc SGK. Nếu còn thời C7: gian, nªu c¸c c©u hái cho HS suy nghĩ: Ghin-bớt đã đa ra giả thuyết.

(37) gì về Trái đất? Điều gì là kì lạ khi Ghin-bớt đa la bàn lại gần trái đất tí C8: hon mà ông đã àm bằng sắt nhiễm c) Đọc phần “Có thể em cha tõ? biÕt” H§5:Híng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc ghi nhí - Lµm bt:21.1-21.4/sbt. - Su tÇm c¸c tµi liÖu vÒ tõ trêng của trái đất. TuÇn 12. Ngµy so¹n:07/11/09 Ngµy d¹y : 11 /11/2009 TiÕt 24 Bµi 22.T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn - tõ trêng I - Môc tiªu 1. Mô tả đợc thí nghiệm về tác dụng từ của dòng điện 2. Trả lời đợc câu hỏi, từ trờng tồn tại ở đâu. 3. BiÕt c¸ch nhËn biÕt tõ trêng. II- ChuÈn bÞ Mçi nhãm hs: - 2 gi¸ thÝ nghiÖm, 1 nguån ®iÖn 3V, 1 c«ng t¾c - 1 kim nam châm đợc đặt trên giá, có trục thẳng đứng. - 1 ®o¹n d©y dÉn b»ng constantan dµi 40cm, - 1 biÕn trë. - 5 đoạn dây dẫn nối bằng đồng có vỏ bọc cách điện dài 30 cm - 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A. III-ph¬ng ph¸p - Hoạt động nhóm, vấn đáp, đàm thoại IV- Hoạt động dạy học Hoạt động của HS Trî gióp cña GV Ghi b¶ng H§1: KiÓm tra bµi cò. Hd Hs lµm bµi Ch÷a bµi tËp 21.2; 21.3 H§2: Ph¸t hiÖn tÝnh chÊt cña a) Nhận thức vấn đề cần giải I/ Lực từ. dßng ®iÖn. quyÕt trong bµi häc. 1/ThÝ nghiÖm. Nêu vấn đề: Giữa điện và từ có b) Lµm thÝ nghiÖm ph¸t hiÖn liªn quan v¬i nhau kh«ng? t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn Yªu cÇu HS : - Bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ - Ng cøu c¸ch bè trÝ TN H22.1 nghiÖm nh m« t¶ trªn h×nh SGK, trao đổi về mđ của TN 22.1 SGK thùc hiÖn C1. - Bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm - Cử đại diện nhóm báo cáo C1: theo nhóm, trao đổi các câu hỏi kÕt qu¶ vµ tr×nh bµy nhËn xÐt Khi cho d® ch¹y qua dd trong C1. Lu ý, lúc đầu đặt dây kÕt qu¶ thÝ nghiÖm -> kim NC bÞ lÖch khi dÉn AB song song víi kim nam - Rót ra kÕt luËn vÒ t¸c dông ng¾t d® mkim Nc trë vÒ châm đứng thăng bằng. vÞ trÝ cò. - C¸c nhãm, theo dâi vµ gióp HS tõ cña dßng ®iÖn. tiÕn hµnh,TN q s¸t hiÖn tîng. Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: Trong thÝ nghiÖm trªn, hiÖn tîng x¶y ra 2/ KÕt luËn. víi kim nam ch©m chøng tá ®iÒu g×? Còng cã thÓ nªu c©uhái nh phÇn më bµi cña SGK. H§3: T×m hiÓu tõ trêng Nêu vấn đề: Trong thí nghiệm trên, kim nam châm đặt dới dây dẫn ®iÖn th× chÞu t¸c dông cña lùc tõ. Có phải chỉ có ở đó mới có lực từ t¸c dông lªn kim nam ch©m hay không ? làm thế nào để trả lời đc. II/ Tõ trêng a) HS trao đổi vấn đề GV đặt 1. Thí nghiệm. ra, đề xuất phơng án thí C2: nghiÖm kiÓm tra b) Lµm thÝ nghiÖm, thùc hiÖn.

(38) câu hỏi đặt ra? - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo phơng án đã đề xuất. Đến các nhãm, híng dÉn c¸c em thùchiÖn C2, C3. Gợi ý: Hiện tợng xảy ra đối với kim nam ch©m trong thÝ nghiÖm trªn chøng tá kh«ng gian xung quanh dßng ®iÖn, xung quanh nam châm có gì đặc biệt? Yêu cầu HS đọc kĩ kết luận trong SGK vµ nªu c©u hái: Tõ trêng tån t¹i ë ®©u? H§4:T×m hiÓu c¸ch nhËn biÕt tõ trêng Gîi ý HS : H·y nhí l¹i c¸c thÝ nghiệm nào đã làm đối với nam ch©m vµ tõ trêng gîi cho ta ph pháp để phát hiện ra từ tờng? Nªu c©u hái: - Cần căn cứ vào đặc tính nào của từ trg để phát hiện ra từ trg? - Dùng dụng cụ đơn giản để nhận biÕt tõ trêng lµ g×? H§ 5: Cñng cè vµ vËn dông Giíi thiÖu thÝ nghiÖm lÞch sö cña ¥-xtÐt Nêu câu hỏi: ơ - xtét đã làm thí nghiệm nh thế nào? để chứng tỏ r»ng ®iÖn sinh ra tõ ? Yªu cÇu HS lµm C4, C5, C6 vµo vë và trao đổi trên lớp để chọn phơng ¸n tèt nhÊt.. c¸c C2, C3. C3:. c) Rót ra kÕt luËn vÒ kh«ng gian xung quanh dong ®iÖn, 2. KÕt luËn. xung quanh nam ch©m 3. C¸ch nhËn biÕt tõ a) Mô tả đợc cách dùng kim trờng. nam châm để phát hiện lực từ và nhờ đó phát hiện ra từ trêng. b) Rút đợc kết luận về cách nhËn biÕt tõ trêng.. a) Nhắc lại đợc cách tiến III/ Vận dụng. hành thí nghiệm để phát hiện C4: ra t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn C5: trong d©y dÉn th¼ng. C6: b) Lµm bµi tËp vËn dông C4, C5, C6 Tham gia th¶o luËn trªn líp về các đáp án của bạn c) Nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc cÇn ghi nhí.. H§ 6:Híng dÉn vÒ nhµ. -Häc thuéc ghi nhí. -Lµm bt 22.1-22.5/sbt. §äc môc cã thÓ em cha biÕt. TuÇn 13. Ngµy so¹n:13/11/09 Ngµy d¹y : 16/11/09. TiÕt 25 Bài 23.Từ phổ - đờng sức từ. I - Môc tiªu 1. BiÕt c¸ch dïng ma s¸t t¹o ra tõ phæ cña thanh nam ch©m 2. Biết vẽ các dờng sức từ và xác định đợc chiều các đờng sức từ của thanh nam châm II- ChuÈn bÞ §èi víi mçi nhãm HS: - 1 thanh nam ch©m th¼ng, 1 tÊm nhùa trong, cøng, 1 Ýt m¹t s¾t - 1 bút dạ, một số kim nam châm nhỏ có trục quay thẳng đứng. III-ph¬ng ph¸p - Thực nghiệm, vấn đáp, đàm thoại IV- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng H§1: KiÓm tra bµi cò. * HS1: Nêu đặc điểm của nam ch©m vÜnh cöu Ch÷a bµi tËp 22.1; 22.2 * HS2: Ch÷a bµi tËp 22.3; 22.4.

(39) nªu c¸ch nhËn biÕt tõ trêng. H§2: ThÝ nghiÖm t¹o ra tõ phæ cña thanh nam ch©m Chia nhãm, giao dông cô thÝ nghiÖm vµ yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK để tiến hành thí nghiệm . Đến tõng nhãm, nh¾c HS nhÑ nhµng r¾c đều mạt sắt trên tấm nhựa và quan sát hình ảnh mạt sắt đợc tạo thành, kÕt hîp víi quan s¸t h×nh 23.1 SGK để thực hiện C1 Cã thÓ nªu c©u hái gîi ý: C¸c ®wongf cong do m¹t s¾t t¹o thµnh ®i từ đâu đến đâu? Mật độ các đờng m¹t s¾t ë xa nam ch©m th× sao? Thông báo: Hình ảnh các đờng mạt sắt trên hình 23.1 SGK đợc gọi là từ phæ. Tõ phæ cho ta h×nh ¶nh trùc quan vÒ tõ trêng.. a) Lµm viÖc theo nhãm, dïng tÊm nhùa ph¼ng vµ mạt sắt để tạo ra từ phổ của nam ch©m, quan s¸t h×nh ảnh mạt sắt vừa đợc tạo thµnh trªn tÊm nhùa, tr¶ lêi C1.. I/ Tõ phæ 1. ThÝ nghiÖm.. b) Rót ra kÕt luËn vÒ sù s¾p 2. KÕt luËn. SGK xÕp cña ma s¸t trong tõ trêng cña thanh nam ch©m II/ §êng søc tõ. a) Làm việc theo nhóm, dựa 1. Vẽ và xác định chiều vào hình ảnh các đờng mạt đờng sức từ. sắt , vẽ các đờng sức từ của nam ch©m th¼ng. b) Tõng nhãm dïng c¸c kim nam châm nhỏ đặt nối tiếp nhau trên một đờng sức từ vừa vẽ đợc (hình 23.3 SGK ). C2: Tõng HS tr¶ lêi C2 vµo vë bµi tËp. HĐ3: Vẽ xác định chiều đờng sức tõ Yc HS ngcøu h dÉn cña SGK - Gọi đại diện một nhóm trình bày trớc lớp các thao tác phải làm để vẽ đợc 1 đờng sức từ. Nhắc HS trớc khi vẽ, quan sát kĩ để chọn một đờng mạt sắt trên tấm nhùa vµ t« ch× theo, kh«ng nªn nh×n vµo SGK tríc vµ chØ dïng h×nh 23.2 SGK để đối chiếu với đờng sức vừa vÏ. - Thông báo: các đờng liền nét mà các en vừa vẽ đợc gọi là đờng sức tõ. Híng dÉn nhãm HS dïng c¸c kim nam châm nhỏ, đợc đặt trên trục thẳng đứng có giá, hoặc dùng các la bµn nèi tiÕp nh©u trªn mét trong c¸c đờng sức từ. Sau đó gọi một vài HS tr¶ lêi C2. Nêu quy ớc về chiều các đờng sức c) VËn dông quy íc vÒ tõ. -Yêu cầu HS thực hiện nhiệm vụ ở chiều đờng sức từ, dùng mũi tên đánh dấu chiều các đờng phÇn c) vµ nªu c©u hái nh C3. sức từ vừa vẽ đợc, trả lời C3.. C3:Bªn ngoµi thanh nam châm các đờng sức từ đều đi vào từ cực Bắc vào cùc Nam.. HĐ4 Rút ra kết luận về các đờng søc tõ cña thanh nam ch©m 2. KÕt luËn. Nêu vấn đề: Qua việc thực hành vẽ và xác định chiều đờng sức từ, hãy Nêu đợc kết luận về các đrút ra các kết luận về sự định hớng ờng sức từ của thanh nam cña c¸c kim nam ch©m trªn mét ®- ch©m ờng sức từ về chiều của các đờng søc tõ ë hai ®Çu nam ch©m. Th«ng b¸o cho HS biÕt quy íc vÔ.

(40) độ mau tha của các đờng sức từ biểu thị độ mạnh, yếu của từ trờng tại mçi ®iÓm. H§5: Cñng cè vµ vËn dung Tổ chức cho HS báo cáo, trao đổi kÕt qu¶ gi¶i bµi tËp vËn dông trªn líp. Giao bµi tËp vÒ nhµ. -VN: Lµm bt: 23.1-23.4/sbt.. a) Lµm viÖc c¸ nh©n, quan s¸t h×nh vÏ, tr¶ lêi C4, C5, C6 vµo vë häc tËp b) Tự đọc phần “Có thể em cha biÕt”. III/ VËn dông.. ******************************************* TuÇn 13.Ngµy so¹n:13/11/09 Ngµy d¹y :18/11/09. TiÕt 26 Tõ trêng cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua I - Môc tiªu - So sánh đợc từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua với từ phổ của thanh nam châm, vẽ đợc đờng sức từ biểu diễn từ trờng của ống dây. - Vận dụng quy tắc nắm tay phải để xác định chiều đờng sức từ của ống d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn. II- ChuÈn bÞ Mçi nhãm hs: - 1 tÊm nhùa cã luån s½n c¸c vßng d©y cña mét èng d©y dÉn. - 1 nguån ®iÖn 3V hoÆc 6V, mét Ýt m¹t s¾t, 1 c«ng t¾c - 3 do¹n d©y dÉn, 1 bót d¹ III-ph¬ng ph¸p - giải quyết vấn đề , đàm thoại, hoạt động nhóm IV- Hoạt động dạy học Hoạt động của HS Trî gióp cña GV Ghi b¶ng H§1: KiÓm tra bµi cò. a) Nêu cách tạo ra từ phổ của Nêu câu hỏi: Làm thế nào để tạo ra tõ phæ cña nam ch©m th¼ng? nam ch©m th¼ng. b) Vẽ đờng sức từ biểu diễn từ tr- Hd HS biểu diễn từ trờng của thanh nam ch©m th¼ng trªn vë êng cña nam ch©m th¼ng nh¸p. Nêu vấn đề: SGK H§2: T¹o ra vµ quan s¸t tõ I/ từ phổ, đờng sức từ phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn cña èng d©y cã dßng a) Lµm thÝ nghiÖm để t¹o ra vµ ch¹y qua. ®iÖn ch¹y qua. Yc c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ quan s¸t tõ phæ cña èng d©y cã 1. ThÝ nghiÖm. nghiệm , quan sát từ phổ đợc tạo dòng điện chạy qua. Trả lời C1. C1: thành, thảo luận nhóm để + Trong lßng èng d©y c¸c thựchiện C1, theo dõi và giúp đỡ b) Vẽ một số đờng sức từ của đờng mạt sắt sắp xếp gần c¸c nhãm HS yÕu, lu ý c¸c em èng d©y ngay trªn tÊm nhùa. nh song song. quan s¸t phÇn tõ phæ bªn trong + Ngoµi èng d©y cã dßng Thùc hiÖn C2. èng d©y. điện chạy qua các đờng Gîi ý: §êng søc tõ cña èng d©y m¹t s¾t s¾p xÕp thµnh c¸c có dòng điện chạy qua co gì khác c) Đặt các kim nam châm nối đờng cong nối từ đầu này tiếp nhau trên một đờng sức từ, – đầu kia víi nam ch©m th¼ng? Hd HS dùng các knc nhỏ, đợc đặt vẽ mũi tên chỉ chiều các đờng søc tõ ë ngoµi vµ trong lßng èng. C2: trên trục thẳng đứng có giá. Gợi ý HS vẽ mũi tên chỉ chiều d) Trao đổi nhóm để nêu các của một số đờng sức từ ở hai đầu nhận xét trong C3 cuén d©y. C3: H§3: Rót ra kÕt luËn vÒ tõ tr2. KÕt luËn. Rút ra kết luận về từ phổ, đờng êng cña èng d©y.

(41) Nhắc lại C1, C2, C3 về từ phổ, đ- sức từ, chiều của đờng sức từ ở ờng sức từ và chiều dài của đờng hai đầu ống dây. søc tõ ë hai ®Çu èng d©y? Hd HS trao đổi trên lớp để rút ra c¸c kÕt luËn Nêu vấn đề: SGK H§4: T×m hiÓu quy t¾c n¾m tay ph¶i a) Dự đoán: Khi đổi chiều dòng a) Dự đoán: Khi đổi chiều dòng điện qua ống dây thì chiều đờng điện qua ống dây thì chiều đờng søc tõ ë trong lßng èng d©y cã søc tõ ë trong lßng èng d©y cã thể thay đổi? thể thay đổi? b) lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra dù b) lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n. ®o¸n. c) Rót ra k luËn vÒ sù phô thuéc c) Rót ra kÕt luËn vÒ sù phô thuộc của chiều đờng sức từ ở của chiều đờng sức từ ở trong lßng èng d©y vµo chiÒu d ® ch¹y trong lßng èng d©y vµo chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y. qua èng d©y. d) Nghiên cứu hình 24.3 SGK để d) Nghiên cứu hình 24.3 SGK để hiÓu râ quy t¾c n¾m tay ph¶i, hiÓu râ quy t¾c n¾m tay ph¶i, ph¸t biÓu quy t¾c. ph¸t biÓu quy t¾c. e) Làm việc cá nhân, để xác định e) Làm việc cá nhân, áp dụng chiều đờng sức từ trong lòng ống quy tắc nắm tay phải để xác định dây khi đổi chiều dòng điện qua chiều đờng sức từ trong lòng ống các vòng dây trên hình 24.5 dây khi đổi chiều dòng điện qua c¸c vßng d©y trªn h×nh 24.5 SGK. SGK. Cã thÓ nªu c©u hái: - Chiều của đờng sức từ ở trong lßng èng d©y vµ ë ngoµi èng d©y cã g× kh¸c nhau? - Biết chiều đờng sức từ trong lòng ống dây, suy ra chiều đờng søc tõ ë ngoµi èng d©y nh thÕ nµo? H§5: VËn dông Yc HS vận dụng kiến thức để nêu đợc các cách khác nhau x định a) làm việc cá nhân để thực hiÖn C4, C5, C6 tªn tõ cùc cña èng d©y. Víi C5, C6, yc HS xoay bµn tay theo chiÒu dßng ®iÖn trong c¸c vòng dây hoặc chiều đờng sức từ trong lßng èng d©y trªn b) §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt” H24.5,24.6 SGK H§6: Híng dÉn vÒ nhµ. Lµm bt: 24.1-24.5/sbt. Yc hs Häc thuéc qui t¾c n¾m tay -Su tÇm nam ch©m ®iÖn, nam ph¶i. ch©m vÜnh cöu. - Lµm bµi tËp 24 / SBT. - §äc tríc bµi 25. II/ Q t¾c n¾m tay ph¶i. 1. Chiều đờng sức từ cña èng day cã dßng ®iÖn ch¹y qua phô thuéc yÕu tè nµo?. 2. Qui t¾c n¾m tay ph¶i. (SGK).. III/ VËn dông. **************************************** TuÇn 14. Ngµy so¹n:20/11/09 Ngµy d¹y : 23/11/09 TiÕt 27 Sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp - nam ch©m ®iÖn I - Môc tiªu 1. Mô tả đợc thí nghiệm về sự nhiễm từ của sắt, thép 2. Giải thích đợc vì sao ngời ta dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện. 3. Nêu đợc hai cách làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật. II- ChuÈn bÞ:.

(42) §èi víi mçi nhãm HS : - 1 èng d©y cã kho¶ng 500 - 700 vßng - 1 la bàn hoặc kim nam châm đặt trên giá thẳng đứng. - 1 gi¸ thÝ nghiÖm, 1 biÕn trë, 1 nguån ®iÖn tõ 3 V - 6V - 1 ampe kế có GHĐ 1,5A cvà ĐCNN 0,1A,1 công tắc đèn - 5 ®o¹n day dÉn dµi khoµng 50cm, 1 lâi s¾t on vµ mét lâi thÐp - mét Ýt ®inh s¾t. III- ph¬ng ph¸p - Giải quyết vấn đề, nhóm, vấn đáp IV- Hoạt động dạy học Hoạt động của HS Trî gióp cña GV Ghi b¶ng H§1 KiÓm tra bµi cò. * Tác dụng từ của dòng điện đợc a) Mô tả cấu tạo và nêu tác dụng của nam châm điện (đã biÓu hiÖn ntn? - Trong thùc tÕ nam ch©n ®iÖn ®- häc ë líp 7) b) nªu cô thÓ mét øng dông îc dïng lµm g×? cña n ch©m ®iÖn trong thùc tÕ. Nêu vấn đề: SGK H§2: Lµm TN vÒ sù nhiÔm tõ I/ Sù nhiÔm tõ cña s¾t, cña s¾t vµ thÐp thÐp. YcHS: Lµm viÖc c¸ nh©n, quan a) quan s¸t, nhËn d¹ng c¸c 1. ThÝ nghiÖm. dông cô vµ c¸ch bè trÝ thÝ a) ThÝ nghiÖm 1: s¸t h×nh 25.1 SGK - Phát biểu mục đích của thí nghiệm trong hình 25.1 SGK b) Nªu râ thÝ nghiÖm nh»m nghiÖm - Làm việc theo nhóm để tiến quan sát cái gì? c) Bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ hµnh thÝ nghiÖm Nªu c©u hái: Gãc lÖch cña kim nghiÖm theo h×nh vÏ vµ yªu nam ch©m khi cã cuén d©y cã lâi cÇu cña SGK NX: d) Quan s¸t gãc lÖch cña kim s¾t, thÐp so víi khi kh«ng cã lâi Lâi s¾t non,thÐp lµm t¨ng nam ch©m khi cuén d©y cã lâi t¸c dông tõ cña èng d©y s¾t, thÐp cã g× kh¸c nhau? s¾t vµ khi kh«ng cã lâi s¾t, rót cã dßng ®iÖn . ra nhËn H§3 Lµm thÝ nghiÖm , khi ng¾t dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y, rót ra kÕt luËn vÒ sù nhiÔm tõ cña s¨t, thÐp. b) ThÝ nghiÖm 2: Yc HS: C¸ nh©n lµm viÖc víi SGK vµ nghiªn cøu h×nh 25.2 a) Quan s¸t, nhËn d¹ng c¸c dông cô vµ c¸ch bè trÝ thÝ SGK nghiÖm trong h×nh 25.2 SGK - Nêu mục đích của TN - Lµm viÖc theo nhãm, quan s¸t b) Nªu râ thÝ nghiÖm nµy nh»m quan s¸t cµi g×? chiÕc ®inh s¾t. - Tr¶ lêi c©u hái: Cã hiÖn tîng g× c) Bè trÝ thÝ nghiÖm theo h×h x¶y ra víi ®inh s¾t khi ng¾t dßng vÏ vµ tiÕn hµnh theo c¸c yªu cÇu cña SGK ®iÖn ch¹y qua èng d©y? d) Quan sát và nêu đợc hiện t- Đại diện nhóm trả lời C1 îng x¶y ra víi ®inh s¾t khi Nêu vấn đề: - Nguyên nhân nào đã làm tăng ngắt dòng điện chay qua ống t¸c dông tõ cña èng d©y cã dßng day trong c¸c trêng hîp: èng C1: d©y cã lâi s¾t non, èng d©y cã Khi ng¾t m¹ch ®iÖn ãng ®iÖn ch¹y qua? d©y cã lâi s¾t non mÊt - Sù nhiÔm tõ cña s¾t non vµ thÐp lâi thÐp. e) Tr¶ lêi C1. hÕt tõ tÝnh, èng d©y cã lâi cã g× kh¸c nhau? f) Rót ra kÕt luËn vÒ sù nhiÔm thÐp vÉn cßn tõ tÝnh. tõ cña s¾t, thÐp. 2. KÕt luËn. H§4: II/ Nam ch©m. T×m hiÓu nam ch©m ®iÖn Yc HS lµm viÖc víi SGK vµ thùc a) C¸ nh©n lµm viÖc víi SGK , C2: quan sát hình 25.3 SGK để Gồm 1 ống dây trong có hiÖn C2.

(43) -Nªu c©u hái: Cã nh÷ng c¸ch nµo lµm t¨ng lùc tõ cña nam ch©m ®iÖn? Yc HS lµm viÖc theo nhãm, tr¶ lêi C3. HS rót ra kÕt luËn: Cã thÓ lµm t¨ng lùc tõ cña nam ch©m ®iÖn bằng cách tăng cờng độ dòng ®iÖn qua èng d©y hoÆc t¨ng sè vßng cña èng d©y. H§5: Cñng cè kiÕn thøc vÒ kh¶ n¨ng nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp; vËn dông vµo thùc tÕ. Yc HS thùc hiÖn C4, C5, C6 vµ ghi vµo vë. HS häc yÕu ph¸t biÓu tríc líp tr¶ lêi C4, C5, C6 HS đọc phần “Có thể em cha biÕt” H§6: Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm bµi tËp 25. - Häc thuéc nd ghi nhí - §äc tríc bµi 26:. thùc hiÖn C2: Gåm 1 èng d©y lâi s¾t non. trong cã lâi s¾t non. b) c¸ nh©n lµm viÖc víi SGK để nhận thông tin về cách làm t¨ng lùc tõ cña nc ®iÖn. c)Qs H25.4 SGK vµ tr¶ lêi C3 -Nch©m b m¹nh h¬n a, e manh C3: h¬n b vµ d, d m¹nh h¬n c. d) các nhóm của đại diện nêu c©u tr¶ lêi cña m×nh tríc líp. III/ VËn dông. C4: a)làm việc cá nhân để trả lời C5: C4, C5, C6 vµo vë häc tËp b) Phát biểu trớc lớp để trả lời C4, C5, C6 qua đó rèn luyện c¸ch sö dông c¸c thuËt ng÷ vËt C6: lÝ. c) §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt”. TuÇn 14.Ngµy so¹n:22/11/09 Ngµy d¹y : 25/11/09. TiÕt 28 øng dông cña nam ch©m. I - Môc tiªu - Nêu đợc nguyên tắc hoạt động của loa điện, - tác dụng của nam châm trong rơ le điện tử, chuông báo động - Kể tên đợc một số ứng dụng của nam châm trong đời sống và KT. II- ChuÈn bÞ §èi víi mçi nhãm HS: - 1 èng d©y ®iÖn kho¶ng 100 vßng, 1 gi¸ TN,1 biÕn trë - 1 nguån ®iÖn 6V, 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A - 1 nam ch©m ch÷ U, 1 c«ng t¾c ®iÖn,5 ®o¹n d©y,1 loa ®iÖn III- ph¬ng ph¸p - thảo luận nhóm, thuyết trình, đàm thọai IV- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng . H§1: KiÓm tra bµi cò. Yªu cÇu HS kÓ tªn mét sè øng a) Nh¾c l¹i mét sè øng dông cña dụng của nam châm trong thực tế nam châm đã đợc học và kĩ thuật từ đó nêu vấn đề của b) Nhận thức vấn đề của bài học bài học. Nêu vấn đề nh SGK H§2: T×m hiÓu nguyªn t¾c cÊu I / Loa ®iÖn. tạo và hoạt động của loa điện 1.Nguyªn t¾c ho¹t Theo dâi HS m¾c m¹ch ®iÖn theo sơ đồ H 26.1 SGK . Lu ý HS khi a) Nhóm HS mắc mạch điện nh động của loa điện. sơ đồ hình 26.1 SGK tiến hành treo èng d©y ph¶i lång vµo mét cực của nam châm chữ U, khi di TN, quan sát hiện tợng xảy ra đối víi èng d©y trong hai trêng hîp, chuyÓn con ch¹y cña biÕn trë khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua èng ph¶i nhanh vµ døt kho¸t. Gợi ý HS : Có hiện tợng gì xảy ra dây và khi cờng độ dòng điện với ống dây khi có I không đổi trong ống dây thay đổi..

(44) ch¹y qua èng d©y vµ khi I trong èng d©y biÕn thiªn? Hd HS t×m hiÓu cÊu t¹o cña loa ®iÖn, chØ ra c¸c bé phËn chÝnh của loa điện đợc mô tả trên H 26.2 SGK nhËn ra ®©u lµ nam ch©m. èng d©y ®iÖn, mµng loa trong chiÕc loa ®iÖn.. b) HS trao đổi trong nhóm về kết quả thí nghiệm thu đợc, rút ra kết luận, cử đại diện phát biểu, thảo luËn chung ë líp.. NX: + Cã dßng ®iÖn ch¹y qua th× èng d©y chuyÓn động. + Khi cđdđ thay đổi ống c) Tự đọc mục cấu tạo của loa dây dịch chuyển dọc ®iÖn trong SGK , t×m hiÓu c©u theo khe hë gi÷a 2 cùc st¹o cña loa ®iÖn qua h×nh 26.2 cña nam ch©m. SGK , chỉ ra đợc các bộ chính Cho HS lµm viÖc víi SGK vµ nªu cña loa ®iÖn trªn h×nh vÏ, trªn câu hỏi: Quá trình biến đổi dao mẫu vật 2. CÊu t¹o cña loa ®iÖn. động điện thành âm thanh trong - ống dây đặt trong từ trloa điện diễn ra nh thế nào? d) Tìm hiểu để nhận biết cách ờng củaânm châm chữ E làm cho những biến đổi về cờng đầu kia đợc ngắn với HS m« t¶ tãm t¾t qu¸ tr×nh, kÕt độ dòng điện thành dao động của màng loa. hîp chØ dÉn trªn h×nh vÏ phãng mµng loa ph¸t ra ©m thanh. to, kh«ng nªn mÊt thêi gian vµo viÖc gi¶i thÝch hiÖn tîng. H§3: T×m hiÓu cÊu t¹o vµ ho¹t II/ R¬ le ®iÖn tõ. động của rơle điện từ. Tæ chøc cho HS nghiªn cøu h×nh 1. Cấu tạovà hoạt động 26.3 SGK và đặt câu hỏi: Rơle cña r¬ le ®iÖn tõ. HS tr¶ lêi ®iÖn tõ lµ g×? a) HS lµm viÖc c¸ nh©n, t×m hiÓu H·y chØ ra bé phËn chñ yÕu cña m¹ch ®iÖn trªn h×nh 26.3 SGK rơle điện từ, tác dụng của mỗi bộ phát hiện tác dụng đóng, ngắt C1: mạch điện 2 của nam châm điện. K đống d đ chạy qua phËn? b) Trả lời C1 để hiểu rõ nguyên mạch đện 1 NC điện hút - yêu cầu HS giải thích trên hình tắc hoạt động của role điện từ. sắt và đống mạch điện 2. vẽ hoạt động của rơle điện từ HĐ4:Tìm hiểu hoạt động của 2. VÝ dô vÒ øng dông chuông báo động cña r¬le ®iÖn tõ: Yêu cầu HS làm việc độc lập với a)Làm việc cá nhận với SGK , Chuông báo động. SGK. Phóng to hình 26.4, gọi HS nghiên cứu sơ đồ chuông báo lên bảng chỉ trên hình vẽ các động trên hình 26.4 SGK , nhận béphËn chÝnh cña chu«ng b¸o biÕt c¸c bé phËn chÝnh cña hÖ động, chỉ định các HS khác lên thống, phát hiện và mô tả đợc mo tả hoạt động của chuông khi hoạt động của chuông báo động khi cửa mở, của đóng, trả lời C2. cửa mở, cửa đóng. Nªu c©u hái: R¬ le ®iÖn tõ sö b) Tõ mét vÝ dô cô thÓ vÒ chu«ng C2: dụng nam châm điện nh thế nào? báo động, suy nghĩa để rút ra kết để tự động đóng ngắt mạch điện. luận về nguyên tắc hoạt động của r¬le ®iÖn tõ. H§5: Cñng cè vµ vËn dung III/ VËn dông. -Tổ chức cho HS trao đổi trên lớp a) Trả lời C3, C4 vào vở học tập. C3: để tìm đợc lời giải tốt nhất cho Trao đổi kết quả học tập b) §äc phÇn Cã thÓ em cha biÕt C3, C4 C3: Híng dÉn vÒ nhµ: - Lµm bt:26.1-26.4/sbt. - §äc tríc bµi 27 “ lùc ®iÖn tõ”. - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. ****************************************** TuÇn 15.Ngµy so¹n:25/11/09 Ngµy d¹y :30/11/09.

(45) TiÕt 29 Lùc ®iÖn tõ I - Môc tiªu - Mô tả đợc TN chứng tỏ tác dụng của lực điện từ lên đoạn d dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt trong từ trờng. - V dụng quy tắc bàn tay trái biểu diễn lực điện từ t dụng lên I thẳng đặt vuông góc với đờng sức từ, khi biết chiều đờng sức từ và chiều I. II- ChuÈn bÞ - 1 biÕn trë - 1 nam ch©m ch÷ U - 1 c«ng t¾c - 1 nguån ®iÖn - 1 gi¸ thÝ nghiÖm - 1 ®o¹n d©y dÉn AB - 1 ampe kÕ - 7 ®o¹n d©y dÉn nèi - 1 tranh phßng to h×nh 27.2 SGK III- ph¬ng ph¸p - Giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm, vấn đáp IV- Hoạt động dạy học. Trî gióp cña GV H§1: KiÓm tra bµi cò. HS m« t¶ thÝ nghiÖm ¥-xtÐt, rót ra kÕt luËn , GV: Dßng ®iÖn t¸c dông lùc lªn nam ch©m, ngîc l¹i, nam ch©m cã t¸c dông lùc lªn dßng ®iÖn hay kh«ng ? C¸c em dù ®o¸n thÕ nµo? H§2: ThÝ nghiÖm vÒ t¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn Cho HS t×m hiÓu SGK dông cô vµ c¸ch lµm thÝ nghiÖm. Phát dụng cụ để HS mắc mạch ®iÖn H 27.1 SGK. Chó ý viÖc treo d©y AB n»m s©u trong lßng nam ch©m ch÷ U vµ kh«ng bÞ ch¹m vµo nam ch©m GV: Dự đoán của chúng ta đúng hay sai? GV th«ng b¸o: Lùc quan s¸t thấy trong thí nghiệm đợc gọi là lùc ®iÖn tõ.. Hoạt động của HS. Ghi b¶ng. a) M« t¶ thÝ nghiÖm ¥-xtÐt để nhớ lại dòng điện tác dông lªn nam ch©m b) nªu dù ®o¸n: Nam ch©m t¸c dông lùc lªn dßng ®iÖn đặt trong từ trờng của nó I/ T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn. 1. ThÝ nghiÖm. HS t×m hiÓu SGK vµ nªu c¸chtiÕn hµnh. a) Hoạt động nhóm, mắc mạch điện theo sơ đồ 27.1 SGK , tiÕn hµnh thÝ nghiÖm C1: quan s¸t hiÖn hiÖn tîng, tr¶ Tõ trêng t¸c dông lùc ®iÖn lêi C1. tõ lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn.. b) Từ thí nghiệm đã làm, mçi c¸ nh©n rót ra kÕt luËn 2. KÕt luËn: (SGK) H§3: T×m hiÓu chiÒu cña lùc II/ ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ. ®iÖn tõ Quy t¾c bµn tay tr¸i. GV: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc vµo yÕu tè nµo? Tổ chức cho HS trao đổi về dự ®o¸n vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra.. HS dù ®o¸n vµ nªu c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. a) HS lµm l¹i TN 27.1 SGK để quan sát chiều chuyển động của day dẫn khi lần lGV theo dõi và phát hiện những ợt đổi chiều dòng điện và nhóm làm tốt, uốn nắn nhóm đổi chiều đờng sức từ. Suy ra chiÒu cña lùc ®iÖn tõ. lµm cha tèt. b) Trao đổi và rút ra kết Qua c¸c TN rót ra kÕt luËn g× ? luËn vÒ sù phô tuéc cña. 1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo?. KÕt luËn: ChiÒu kùc ®iÑn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn AB phô thuéc.

(46) chiÒu lùc ®iÖn tõ vµo chiÒu vµo chiÒu dßng diÑn ch¹y đờng sức từ và chiều dòng qua và chiều đờng sức từ. ®iÖn. H§4: T×m hiÓu quy t¾c bµn 2. Quy t¾c bµn tay tr¸i. tay tr¸i a) Lµm viÖc c¸ nh©n, Nêu vấn đề: SGK nghiên cứu SGK để tìm Yêu cầu HS làm việc với SGK để hiểu quy tắc bàn tay trái, kÕt hîp víi h×nh 27.2 SGK t×m hiÓu quy t¾c bµn tay tr¸i. Luyện tập cho HS áp dụng quy để nắm vững quy tắc xác tắc bàn tay trái theo các bớc nh định chiều của lực điện từ khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn Quy t¾c: (SGK) đã nêu ch¹y qua d©y dÉn vµ chiÒu Gọi một số HS lên bảng báo cáo đờng sức từ. việc đối chiếu quy tắc lí thuyết b) Luyện cách sử dụng quy víi kÕt qu¶ thùc tÕ cña thÝ t¾c bµn tay tr¸i nghiệm đã làm theo hình 27.1 Vận dụng quy tắc bàn tay trái để đối chiếu với chiều SGK ch. động của dây dẫn AB H§5: Cñng cè vµ v dung. III/ VËn dông. Tổ chức cho HS trao đổi kết quả a) Trả lời các câu hỏi và lµm C2, C3, C4 vµo vë häc trªn líp. tập. Phát biểu, trao đổi kết qu¶ trªn líp b) §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt” -Híng dÉn vÒ nhµ: -Lµm bt:27.1-27.5 SBT - Häc thuéc ghi nhí SGK - Su tầm, tìm hiểu động cơ điện mét chiÒu. TuÇn 15 Ngµy so¹n:29/11/09. Ngµy d¹y :02/12/09.. TiÕt 30 Bài 28 :động cơ điện một chiều. I - Môc tiªu. 1. Mô tả đợc các bộ phận chính, giải thích đợc hoạt động của động cơ điện một chiều 2. nêu đợc tác dụng của mỗi bộ phận chính trong động cơ điện 3. Phát biểu sự biến đổi điện năng thành cơ năng trong khi động cơ điện hoạt động. II- ChuÈn bÞ. §èi víi mçi nhãm HS: - 1 mô hình động cơ điện một chiều, có thể hoạt động đợc với nguồn điện 6V - Nguån ®iÖn 6V. III- ph¬ng ph¸p - thảo luận nhóm, thuyết trình, đàm thoại IV- Hoạt động dạy học. Hoạt động của HS Trî gióp cña GV H§1: (7 phót) T×m hiÓu nguyªn t¾c cÊu t¹o của động cơ điện một chiều Tæ chøc cho HS nghiªn cøu SGK ®a m« h×nh vÒ tõng nhãm cho HS HS lµm viÖc c¸ nh©n, t×m tìm hiểu cấu tạo của động cơ hiểu trên hình 28.1 SGK và. Ghia b¶ng I/ nguyªn t¾c cÊu tạo và hoạt động của động cơ điện mét chiÒu.. 1. C¸c bé phËn chÝnh cña động cơ điện một chiều..

(47) điện một chiều và yêu cầu mỗi trên mô hình để nhận biết và + Khung dây dẫn. HS cã thÓ chØ râ trªn m« h×nh hai chØ ra c¸c bé phËn chÝnh cña + Nam ch©m. bé phËn chÝnh cña nã. động cơ điện + Cæ gãp ®iÖn.. H§2: (10 phót) Nghiªn cøu nguyªn t¾c ho¹t động của động cơ điện một chiÒu Yªu cÇu HS vËn dông quy t¾c bàn tay trái để xác định lực điện tõ t¸c dông lªm ®o¹n AB vµ CD cña khung d©y, biÓu diÔn cÆp lùc đó trên hình vẽ. Gợi ý: Cặp lực vừa vẽ đợc có tác dụng gì đối với khung dây?. 2. Hoạt động của động cơ ®iÖn mét chiÒu.. C1: a) Tõng c¸ nh©n nghiªn cøu SGK , thùc hiÖn C1: X¸c định lực điện từ tác dụng lân ®o¹n AB vµ CD cña khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua nh m« t¶ trªnh×nh 28.1 SGK b) Thùc hiÖn C2: Mçi HS C2: suy nghÜ vµ nªu dù ®o¸n, cã Khung d©y sÏ quay hiÖn tîng g× x¶y ra víi Cho HS lµm TN kiÓm tra khung dây khi đó. cho biết dự đoán đúng hay sai c) Thực hiện C3: hoạt động C3: nhãm, lµm thÝ nghiÖm kiÓm Nêu câu hỏi: động cơ điện một tra dự đoán, quan sát và nêu chiÒu cã c¸c bé phËn chÝnh lµ g×? kÕt qu¶ thÝ nghiÖm 3. KÕt luËn. Nó hoạt động theo nguyên tắc d) Trao đổi để rút ra kết luận nµo? vÒ vcÊu t¹o, nguyªn t¾c ho¹t động của động cơ điện một chiÒu II/ động cơ điện một H§3: (10 phót) chiÒu trong kÜ Tìm hiểu động cơ điện một thuËt . chiÒu trong kÜ thuËt 1. CÊu t¹o của động cơ Gîi HS nhí l¹i cÊu t¹o cña stato a) HS lµm viÖc c¸ nh©n víi ®iÖn 1 chiÒu trong kÜ và roto trong động cơ điện đã hình 28.2 SGK để chỉ ra hai thuËt. học ở chơng trình công nghệ lớp bộ phận chính của động cơ ®iÖn trong kÜ thuËt 8, từ đó trả lời C4 Nêu câu hỏi: Trong động cơ điện kÜ thuËt, bé phËn t¹o ra tõ trêng b) c¸ nh©n HS thùc hiÖn C4: cã ph¶i lµ nam ch©m vÜnh cöu NhËn xÐt vÒ sù kh¸c nhau C4: không ? Bộ phận quay của động của hai bộ phận chính của đcơ có đơn giản chỉ là một khung ợc điện trong kĩ thuật so với mô hiình động cơ đã tìm d©y dÉn hay kh«ng ? hiÓu ë phÇn 1 Giới thiệu với HS : Ngoài động cơ điện một chiều còn có động cơ điện xoay chiều, là loại động c) Rút ra kết luận về động cơ 2. Kết luận. cơ điện thờng dùng trong đời điện một chiều trong kĩ thuËt. sèng vµ kÜ thuËt. III/ Sự biến đổi năng lHĐ4 (3 phút) Phát biểu sự biến ợng trong động cơ đổi năng lợng trong động cơ ®iÖn. ®iÖn Nêu câu hỏi: Khi hoạt động , Nêu nhân xét về sự chuyển động cơ điện chuyển hoá năng l- hoá năng lợng trong động cơ.

(48) îng tõ d¹ng nµo sang d¹ng nµo? GV gióp HS hoµn chØnh nhËn xÐt, rót ra kÕt luËn H§5: (10 phót) Cñng cè vµ vËn dung Tæ chøc cho HS lµm viÖc c¸ nh©n phÇn VËn dông, tæ chøc trao đổi trên lớp để tìm đợc đáp ¸n tèt nhÊt. H§ 6: HDVN: -Su tầm động cơ điện 1 chiều. -Lµm bt:28.1-28.4/sbt. - §äc tríc bµi Thùc hµnh. vµ lµm mÉu b¸o c¸o.. ®iÖn §IÖn n¨ng -> c¬ n¨ng. a) Làm việc cá nhân, để trả III/ Vận dụng lêi C5, C6,C7 vµo vë häc C5: tËp b) Tự đọc phần “Có thể em cha biÕt” C6: C7:. TuÇn 16 Ngµy so¹n:03/12/09 Ngµy d¹y :07/12/09. TiÕt31 Bµi 29:Thùc hµnh: ChÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu, nghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn. I - Môc tiªu. 1. Chế tạo đợc một đoạn dây thép thành nam châm, biết cáh nhận biết một vật có phải là nam ch©m hay kh«ng ? 2. Biết dùng kim nam châm để xác định tên từ cực của ống dây có dòng điện chạy qua và chiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong èng d©y. 3. Biết làm việc tự lực để tiến hành có kết quả công việc thực hành, biết xử lí và báo cáo kết qu¶ thùc hµnh theo mÉu, cã tinh thÇn hîp t¸c víi c¸c b¹n trong nhãm. II- ChuÈn bÞ:. §èi víi mçi nhãm HS - 1 nguån ®iÖn 3V hoÆc 6V - 2 đoạn dây dẫn, một bằng thép, một bằng đồng - èng d©y A kho¶ng 200 vßng - èng d©y B kho¶ng 300 vßng - 2 ®o¹n chØ nilon m¶nh dµi 15 cm - 1 gi¸ thÝ nghiÖm - 1 c«ng t¾c - 1 bót d¹ §èi víi mçi HS kẻ sẵn một báo cáo thực hành, trong đó đã trả lời đầy đủ các câu hỏi của bài. III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng I/ chuÇn bÞ H§1: (5 phót) ChuÈn bÞ thùc hµnh Kiểm tra nẫu báo cáo HS đã a) Trả lời các câu hỏi trong chuÈn bÞ, yªu cÇu HS tr¶ lêi mÉu b¸o c¸o thùc hµnh c¸c c©u hái trong mÉu b¸o b) NhËn dông cô thùc hµnh theo nhãm c¸o. Nªu tãm t¾t yªu cÇu cña tiÕt thực hành, nhắc nhở thái độ häc tËp. II/ néi dung thùc hµnh. H§2: (15 phót) 1. ChÕ tËo nam ch©m vÜnh Thùc hµnh chÕ t¹o nam a) lµm viÖc c¸ nh©n, nghiªn cöu. ch©m vÜnh cöu Yêu cầu một HS nêu tóm tắt cứu SGK để nắm vững nội dung thùc hµnh nhiÖm vô thùc hµnh phÇn 1.

(49) §Õn c¸c nhãm, theo dâi vµ b) Lµm viÖc theo nhãm: uốn nắn hoạt động của HS - m¾c m¹ch ®iÖn vµo èng d©y A, tiÕn hµnh chÕ t¹o nam ch©m tõ hai ®o¹n d©y thép và đồng - Thử từ tính để xác định xem đoạn kim loại nào đã trë thµnh nam ch©m - Cxác định tên từ cực của nam châm vừa đợc chế tạo - Ghi chÐp kÕt qu¶ thùc hµnh, viÕt vµo b¶ng 1 c¶u b¸o c¸o nh÷ng sè liÖu vµ kết luận thu đợc 2. NghiÖm l¹i tõ t×nh cña èng H§3: (15 phót) d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. NghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn a) Lµm viÖc c¸ nh©n, Yêu cầu một HS nêu tóm tắt nghiên cứu SGK để nắm nhiÖm vô thùc hµnh phÇn 2 v÷ng néi dung thùc hµnh §Õn c¸c nhãm, theo dâi vµ phÇn 2 uốn nắn hoạt động của HS . b) Lµm viÖc theo nhãm , chó ý híng dÉn c¸ch treo kim tiÕn hµnh c¸c bíc cña phÇn nam ch©m 2 trong tiÕn tr×nh thùc hµnh theo dâi, kiÓm tra viÖc HS tù c) tõng HS ghi chÐp kÕt lùc viÕt b¸o c¸o thùc hµnh qu¶ thùc hµnh, viÕt vµo b¶ng 2 cña b¸o c¸o nh÷ng số liệu và kết luận thu đợc HS thu dän dông cô, hoµn H§4: (5 phót) chØnh vµ nép b¸o c¸o thùc Tæng kÕt thùc hµnh KiÓm tra dông cô cña c¸c hµnh nhãm, nhËn xÐt, ®n¸h gi¸ s¬ bộ kết quả và thái độ học tập cña HS TuÇn 16 .Ngµy so¹n : 05/ 12/08 Ngµy d¹y :09/12/08. TiÕt 32 Bµi 30:Bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i I - Môc tiªu. 1. Vận dụng đợc quy tắc nắm tay phải xác định chiều đờng sức từ của ống dây khi biết chiÒu dßng ®iÖn vµ ngîc l¹i 2. Vận dụng đợc quy tắc bàn tay trái, xác định chiều lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt vuông góc với đờng sức từ hoặc chiều dờng sức từ (hoặc chiều dßng ®iÖn) khi biÕt hai trong ba yÕu tè trªn. 3. Biết cách thực hiện các bớc giải bài tập định tính phần điện từ, cách suy luận logíc và biÕt c¸ch vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tÕ. II- ChuÈn bÞ:. §èi víi mçi nhãm HS - 1 èng d©y dÉn kho¶ng 500 - 700 vßng - 1 thanh nam ch©m - 1 s¬i d©y m¶nh dµi 20cm - 1 gi¸ thÝ nghiÖm - 1 nguån ®iÖn 6v - 1 c«ng t¾c III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV. Hoạt động của HS.

(50) H§1: (15 phót) Gi¶i bµi tËp 1 Dùng máy chiếu giúp HS đọc và nghiên cøu ®Çu bµi ngay trªn mµn ¶nh. Nªu c©u hỏi: bài này đề cập đến những vấn đề gì? Chỉ định một, hai HS đứng lên nhắc lại quy t¾c n¾m tay ph¶i. Nh¾c HS tù lùc gi¶i bµi tËp , chØ dïng gîi ý cách giải cảu SGK để đối chiếu cách làm của mình sau khi đã giải xong bài tập . Nếu thùc sù khã kh¨n míi däc gîi ý c¸ch gi¶i cña SGK Tổ chức cho HS trao đổi trên lớp lời giả câu a), b). S¬ bé nhËn xÐt viÖc thùc hiÖn c¸c bíc gi¶i bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i. Theo dâi c¸c nhãm thùc hiÖn thÝ nghiÖm kiểm tra. Chú ý câu b), khi đổi chiều dòng ®iÖn , dÇu B cña èng d©y sÏ lµ cùc Nam. Do ssã, hai cùc cïng tªn gÇn nhau sÏ ®Èy nhau. HiÖn tîng ®Èy nhau x¶y ra rÊt nh©nh. nÕu kh«ng lu ý HS quan s¸t hiÖn tîng kÞp thêi th× dÔ m¾c sai lÇm. H§2: (10 phót) Gi¶i bµi tËp 2 Yªu cÇu HS vÏ l¹i h×nh vµo vë bµi tËp , nh¾c l¹i c¸c kÝ hiÖu vµ cho biÕt ®iÒu g×, luyện cách đặt và xoạy bàn tay trái theo quy tắc phù hợp với mỗi hình vẽ để tìm lời giải, biểu diễn trên hình vẽ. Chỉ định một HS lên gi¶i bµi tËp trªn b¶ng. Nh¾c HS nÕu thùc sù khó khăn mới đọc gợi ý cách giả SGK Hớng dẫn HS trao đổi kết quả học tập trên líp, ch÷a bµi gi¶i trªn b¶ng. S¬ bé nhËn xÐt viÖc thùc hiÖn c¸c bíc gi¶i bµi tËp vËn dông quy t¾c bµn tay tr¸i.. H§3 (10 phót) Gi¶i bµi 3 Chỉ định một HS lên giải bài tập trên bảng. nhắc HS , nếu thực sự khó khăn mới đọc gợi ý c¸ch gi¶i SGK Tæ chøc cho HS th¶o luËn, ch÷a bµi gi¶i cña b¹n trªn b¶ng. H§4: (5 phót) Rót ra c¸c bíc gi¶i bµi tËp Nêu vấn đề: Việc giải các bài tập vận dụng quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i gåm nh÷ng bíc nµo? Tổ hcức cho HS trao đổi và rút ra kết luận. -HDVN:Lµm bt:30.1-30.3/sbt. - §äc tríc bµi: “ HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ”. TuÇn 17. Ngµy so¹n:11/12/2009. a) Làm việc cá nhân, đọc và nghiên cứu đầu bài trong SGK , tìm ra vấn đề của bài tập để huy động những kiến thức có liên quan cÇn vËn dông b) Nh¾c lÞa quy t¾c bµn tay ph¶i, t¬ng t¸c gi÷a hai nam ch©m c) làm việc cá nhân để giải theo các bớc đã nêu trong SGK . Sau đó trao đổi tren lớp lêi gi¶i c©u a), b). d) c¸c nhãm bè trÝ vµ thùc hiÖn thÝ nghiÖm kiÓm tra, ghi chÐp hiÖn tîng x¶y ra vµ rót ra kÕt luËn.. a) Làm việc cá nhân, đọc kĩ đầu bài, vẽ lại hình trên vở bài tập , suy luận để nhận thức vấn đề của bài toán, vận dụng quy tắc bàn tay trái để giải bài tập , biểu diễn kết quả trªn h×nh vÏ a) quan s¸t, nhËn d¹ng c¸c dông cô vµ c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm trong h×nh 25.1 SGK b) Nªu râ thÝ nghiÖm nh»m quan s¸t c¸i g×? c) Bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo h×nh vÏ vµ yªu cÇu cña SGK d) Quan s¸t gãc lÖch cña kim nam ch©m khi cuén d©y cã lâi s¾t vµ khi kh«ng cã lâi s¾t, rót ra nhËn xÐt.. Làm việc cá nhân để thực hiện lần lợt các yªu cÇu cña bµi.. Trao đổi nhận xét, rút ra các bớc giải bài tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i.

(51) Ngµy d¹y :16/12/2009. TiÕt 33 Bµi 31:HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. I - Môc tiªu. 1. Làm đợc thí nghiệm dùng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện để tạo ra dòng ®iÖn c¶m øng. 2. Mô tả đợc cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kim loại bằng nam ch©m vÜnh cñ hoÆc nam ch©m ®iÖn. 3. Sử dụng đợc đúng hai thuật ngữ mới, đó là dòng điện cảm ứng và hiện tợng cảm ứng ®iÖn tõ.. II- ChuÈn bÞ:. §èi víi GV - 1 Dinamô xe đạp có lắp bóng đèn - 1 Dinamô xe đạp đã bóc một phần vở ngoài đủ nhìn thấy nam châm và cuộn dây ở trong. §èi víi mçi nhãm HS - 1 cuộn dây có gắn bóng bóng đèn LED - 1 thanh nam ch©m - 1 nam ch©m ®iÖn vµ 2 pin 1,5V III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng H§1: (5 phót) Phát hiện ra cách khác để t¹o ra dßng ®iÖn ngoµi c¸ch dïng phin hay ¾c quy. Nêu vấn đề: Ta biết muốn tạo ra dßng ®iÖn, ph¶i dïng nguån ®iÖn lµ pin hoÆc ¾c quy. Em cã biÕt trêng hîp nµo kh«ng dïng pin hoÆc ¾c quy mµ vÉn tạo ra dòng điện đợc không ?. C¸ nh©n suy nghÜa tr¶ lêi c©u hëi cña GV Cã mét sè ý kiÕn kh¸c nhau về hoạt động của đinamô xe đạp. không thảo luận. Gîi ý thªm: Bé phËn nµo lµm cho đèn xe đạp phát sáng? Trong bình điện xe đạp (gọi là đinamô xe đạp) có những bộ phận nàop, chúng hoạt động nh thế nào? để tạo ra dòng ®iÖn. I / CÊu t¹o vµ ho¹t H§2: (6 phót) động của đinamô ở T×m hiÓu cÊu t¹o cña xe đạp. đinamô xe đạp và dự đoán hoạt động của bộ phận nào trong ®inam« lµ nguyªn nh©n chÝnh g©y ra dßng ®iÖn Ph¸t biÓu chung ë líp, tr¶ lêi Yªu cÇu HS xem h×nh 31.1 c©u hái cña GV , kh«ng th¶o SGK vµ quan s¸t mét ®inam« luËn đã tháo vỏ đặt trên bàn GV để chØ ra c¸c bé phËn chÝnh. Hãy dự đoán xem hoạt động Hs dự đoán. cña bé phËn nµo cña ®inam« g©y ra dßng ®iÖn? H§3 (10 phót) T×m hiÓu c¸ch dïng nam. II/ dïng nam ch©m để tạo ra dòng điện..

(52) châm vĩnh cửu để tạo ra dòng điện. Xác định trong trêng hîp nµo th× nam ch©m vÜnh cöu cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn? Hớng dẫn HS làm từng động t¸c døt kho¸t vµ nhanh: - §a nam ch©m vµo trong lßng cuén d©y. - §Ó nam ch©m n»m yªn mét lóc trong lßng cuén d©y. - KÐo nam ch©m ra khái cuén d©y yªu cÇu HS m« t¶ râ, dßng ®iÖn xuÊt hiÖn trong khi chuyÓn nam ch©m l¹i gÇn hay ra xa cuén d©y. Khi nµo xuÊt hiÖn d ® trong cuén d©y dÉn kÝn ?. Lµm viÖc theo nhãm a) lµm thÝ nghiÖm 1 SGK . Tr¶ lêi C1 vµ C2. 1.Dïng nam ch©m vÜnh cöu. TN1: C1:. C2:. b) Nhóm cử đại diện phát Nhận xét1: hiÖn , th¶o luËn chung ë líp (SGK) để rút ra nhận xét, chỉ ra trờng hợp nào nam châm vĩnh cöu cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn H§4: (10 phót) 2.Dïng nam ch©m T×m hiÓu c¸ch dïng nam ®iÖn. TN2: châm điện để tạo ra dòng ®iÖn, trong trêng hîp nµo th× nam ch©m ®iÖn cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn Híng dÉn HS l¾p r¸p thÝ a) Lµm thÝ nghiÖm 2 SGK . nghiệm , cách đặt nam châm Trả lời C3 C3: ®iÖn (lâi s¾t cña nam ch©m ®a s©u vµo lßng cuén d©y) Gîi ý th¶o luËn: Yªu cÇu HS làm rõ khi đóng hay ngắt m¹ch ®iÖn th× tõ trêng cña nam châm điện thay đổi thế nào? (dòng điện có cờng độ t¨ng lªn hay gi¶m ®i khiÕn cho tõ trêng m¹nh lªn hay yÕu ®i) NÕu dïng nam ch©m ®iÖn th× khi nµo xh dßng ®iÖn trong cuén d©y dÉn kÝn ?. b) làm rõ khi đóng hay ngắt mạch điện đợc mắc với nam ch©m ®iÖn th× tõ trêng nam châm thay đổi nh thế nào?. c) Th¶o luËn chung ë líp, ®i NhËn xÐt2: đến nhận xét về những trờng hîp xuÊt hiÖn dßng ®iÖn KÕt luËn: III/ HiÖn tîng c¶m Cá nhân đọc SGK H§5: (2 phót) øng ®iÖn tõ. T×m hiÓu thuËt ng÷ míi: (SGK) dßng ®iÖn c¶m øng, hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. Nªu c©u hái: Qua nh÷ng thÝ nghiÖm trªn h·y cho biÕt khi nµo xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m Cho HS th¶o luËn..

(53) øng H§6: (5 phót) VËn dông Yªu cÇu mét sè HS ®a ra dù ®o¸n. Nªu c©u hái: Dùa vµo ®©u mµ dù ®o¸n nh thÕ? (Cã thÓ dùa trªn viÖc quan s¸t thÊy trong nhiÒu thÝ nghiÖm cã chuyển động cảu nam châm so víi cuén d©y) Làm thí nghiệm biểu diễn để kiÓm tra dù ®o¸n. H§7 Cñng cè (3 phót) Nªu c©u hái cñng cè: - Cã nh÷ng c¸ch nµo cã thÓ dùng nam châm để tạo ra dßng ®iÖn ? - đ đó đợc gọi là dòng điện gì? H§ 8: HDVN: -đọc mục có thể em cha biết -lµm bt:31.1-31.5/sbt.. III/ VËn dông.. Lµm viÖc c¸ nh©n. Tr¶ lêi C4 a) C¸ nh©n ph¸t biÓu chung ë líp. Nªu dù ®o¸n. b) Xem GV biÓu diÔn thÝ nghiÖm kiÓm tra. a) Cá nhân tự đọc phần ghi nhí ë cuèi bµi. b) Tr¶ lêi c©u hái cñng cè cña GV Ngaßi hai c¸ch trong SGK , cã thÓ nªu thªm c¸c c¸ch kh¸c nh cho nam ch©m ®iÖn chuyển động, cho nam châm quay tríc cuén d©y.. TuÇn 20. Ngµy so¹n:15/12/2009 Ngµy d¹y :18/12/2009. TiÕt 34 Bµi 32:§iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. I - Môc tiªu. 1. Xác định đợc có sự biến đổi (tăng hay giảm) của số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S cña cuén d©y dÉn kÝn khi lµm thÝ nghiÖm víi nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn. 2. Dựa trên quan sát thí nghiệm , xác lập đợc mối quan hệ giữa sự xuất hiện dòng điện cảm ứng và sự biến đổi của số đờng sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín. 3. Phát biểu đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng. 4. vận dụng đợc điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng đẻ giả thích và dự đoán những trờng hợp cụ thể, trong đó xuất hiện hay không xuất hiện dòng điện cảm ứng.. II- ChuÈn bÞ. §èi víi mçi nhãm HS Mô hình cuộn dây dẫn và đờng sức từ của một nam châm III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS H§1: KiÓm tra bµi cò. Nêu câu hỏi để HS nhớ lại vai trß cña nam ch©m trong viÖc a) Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng nh , nªu lªn nhiÒu c¸ch kh¸c sau: Có những cách nào dùng nhau dùng nam châm để tạo nam châm để tạo ra dòng điện ra dòng điện c¶m øng? Chó ý gîi ý cho HS dïng c¸c lo¹i nam ch©m kh¸c nhau ho¹t động khác nhau) b) Ph¸t hiÖn: c¸c nam ch©m Vậy việc tạo ra dòng điện khác nhau đều có thể gây ra c¶m øng cã phô thuéc vµo dßng ®iÖn c¶m øng, vËy chÝnh nam ch©m hay tr¹ng kh«ng ph¶i chÝnh nam ch©m thái chuyển động của nam mà là một cái gì chung của các nam châm đã gây ra ch©m kh«ng ? dßng ®iÖn c¶m øng.. Ghi b¶ng.

(54) - Cã yÕu tè nµo chung trong CÇn ph¶i t×m yÕu tè chung các trờng hợp đã gây ra dòng đó. ®iÖn c¶m øng? GV th«ng b¸o: C¸c nhµ khoa häc cho r»ng chÝnh tõ trêng cña nam ch©m t¸c dông mét cách nào đó lên cuộn dây dẫn vµ g©y ra dßng ®iÖn c¶m øng Nêu câu hỏi: Ta đã biết, có thể dùng đờng sức từ để biểu diễn tõ trêng. Vậy ta phải làm nh thế nào để nhận biết đợc sự biến đổi của tõ trêng trong lßng cuén d©y, khi ®a nam ch©m l¹i gÇn hoÆc xa cuén d©y?. - Khảo sát sự biến đổi số các đờng sức từ (của nam châm) xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y. I/ Sự biến đổi số đờng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn cña cuén d©y.. HĐ2: Khảo sát sự biến đổi của số đờng sức từ xuyên qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn khi mét cùc nam ch©m l¹i gÇn hay xa cuén d©y dÉn trong thÝ nghiÖm t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng b»ng nam ch©m vÜnh cöu. Híng dÉn HS sö dông m« hình và đếm số đờng sức từ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y khi nam ch©m ë xa vµ khi l¹i gÇn cuén d©y.. Lµm viÖc theo nhãm a) §äc môc quan s¸t trong SGK , kÕt hîp víi viÖc thao t¸c trªn m« h×nh cuén d©y vµ đờng sức từ để trả lời C1 b) Th¶o luËn chung ë líp, rót ra nhận xét về sự biến đổi của số đờng sức từ xuyên qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y khi ®a nam ch©m vµo, kÐo nam ch©m ra khái cuén d©y.. §V§ Bµi tríc ta biÕt 1 cùc cña NC l¹i gÇn hoÆc ra xa -> xh dßng ®iÖn c¶m øng. VËy sù xh d ® came ứng có liên quan gì đến sự thay đổi số đơng sức từ ko? H§3: T×m mèi quan hÖ gi÷a sự tăng hay giảm của số đờng sức từ qua tiết diện S cña cuén d©y víi sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng (®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng) Nªu c©u hái: Dùa vµo thÝ nghiÖm dïng nam châm vĩnh cửu để tạo ra dòng ®iÖn c¶m øng vµ kÕt qu¶ kh¶o sát sự biến đổi của số đờng. C1: +§a NC l¹i gÇn -> Sè ®st qua tiÕt diÖn S t¨ng. + Đặt NC đứng yên trong cuén d©y -> Sè ®st ko thay đổi. + §a NC ra xa -> Sè ®st qua… gi¶m. + §Ó NC n»m yªn cho cuén d©y c® l¹i gÇn-> sè ®st t¨ng NhËn xÐt 1:. II/ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. C2: a) Suy nghÜ c¸ nh©n Lập bảng đối chiếu, tìm sự thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng trong b¶ng 1 SGK.

(55) søc tõ qua tiÕt diÖn S khi di C3: chuyÓn nam ch©m, h·y nªu ra b) Tr¶ lêi C2, C3 mèi quan hÖ gi÷a sù biÕn thiên của số đờng sức từ qua tiÕt diÖn S vµ sù xuÊt hiÖn c) Th¶o luËn chung ë líp, rót dßng ®iÖn c¶m øng. ra nhËn xÐt vÒ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng Hớng dẫn HS lập bảng đối (nhận xét 2 SGK ) chiếu (bảng 1 SGK ) để nhận NhËn xÐt 2: ra mèi quan hÖ Tæ chøc cho HS th¶o lluËn chung ë líp. C4: Gîi ý thªm: a) Tr¶ lêi C4 vµ c©u hái gîi ý Tõ trêng cña nam ch©m ®iÖn cña GV biến đổi thế nào khi cờng độ b) Thảo luận chung ở lớp dßng ®iÖn qua nam ch©m ®iÖn tăng, giảm? Suy ra sự biến đổi của số đờng sức từ biểu diễn tõ trêng xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn. Hái thªm: kÕt luËn nµy cã g× kh¸c víi nhËn xÐt 2 - Tổng quát hơn, đúng trong mäi trêng hîp. Yªu cÇu HS chØ râ, khi nam ch©m chuyÓn tõ vÞ trÝ nµo sang vị trí nào thì số đờng sức từ Tự đọc kết luận trong SGK qua cuén d©y t¨ng, gi¶m. Tr¶ lêi c©u hái cña GV. III/ VËn dông Tự đọc phần ghi nhớ H§4: Cñng cè- VËn dông Tr¶ lêi c©u hái cñng cè cña C5: C©u hái cñng cè: - Ta kh«ng nh×n thÊy tõ trêng, GV vậy làm thế nào để khảo sát đC5: ợc sự biến đổi của từ trờng ở chç cã cuén d©y? - Làm thế nào để nhận biết đợc mối quan hệ giữa số đờng søc tõ vµ dßng ®iÖn c¶m øng. - Víi ®iÒu kiÖn nµo th× trong cuén d©y dÉn kÝn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng? HĐ5:HDVN:- đọc mục có thể em cha biÕt. -lµm bt:32.1-32.4/sbt.. TuÇn 18. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : TiÕt 36 ¤n tËp häc k×. I/ Môc tiªu: - Tổng hợp kiến thức đã học ở học hì I. - Củng cố lại những kiến thức trọng tâm, vận dụng giải thích đợc 1 số hiện tợng..

(56) - H×nh thµnh t duy logÝc, kh¶ n¨ng phËn tÝch tæng hîp. II/ ChuÈn bÞ: SGK,SBT B¶ng phô. III/ TiÕn tr×nh d¹y häc. Trî gióp cña GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Ôn tập về điện häc. HS phát biểu định luật + Phát biểu định luật Ôm và nªu hÖ thøc. + yªu cÇu HS lªn b¶ng viÕt c¸c c«ng thøc cña ®o¹n m¹ch HS viÕt c«ng thøc R1ntR2 vµ R1//R2 Nhấn mạnh cho HS về 3 đại lîng I,U ,R §iÖn trë cña day dÉn phô HS tr¶ lêi c©u hái cña GV thuéc vµo yÕu tè nµoNªu c« Nªu c«g thøc. Ghi b¶ng. TuÇn 19Ngµy so¹n: 25/12/2008 Ngµy d¹y:28/12/2008. TiÕt 37 Bµi 33:Dßng ®iÖn xoay chiÒu. I - Môc tiªu. 1. Nêu đợc sự phụ thuộc của chiều dòng điện cảm ứng vào sự biến đổi của số đờng sức tõ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y. 2. Phát biểu đợc đặc điểm của dòng điện xoay chiều là dòng điện cảm ứng có chiều luân phiên thay đổi. 3. Bố trí đợc thí nghiệm tạo ra dòng điện xoay chiều trong cuộn dây dẫn kín theo hai cách, cho nam châm quay hoặc cho cuộn dây quay. Dùng đèn LED để phát hiện sự đổi chiÒu cña dßng ®iÖn 4. Dựa vào quan sát thí nghiệm để rút ra điều kiện chung làm xuất hiện dòng điện cảm øng xoay chiÒu. II- ChuÈn bÞ. - 1 cuộn dây dẫn kín có hai bóng đèn LED mắc song song, ngợc chiều vào mạch điện. - 1 nam ch©m vÜnh cöu - 1 m« h×nh cuén d©y quay trong lßng tõ trêng cña nam ch©m. III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng H§1: KiÓm tra bµi cò: HS1: ch÷a bµi 32.1 vµ 32.2 HS1: ch÷a bµi Gäi HS nh¾c l¹i ®iÒu kiÖn 32.1 a) sè ®st biÕn thiªn. b) dßng ®iÖn c¶m øng. xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. 32.2: chän C HS nh¾c l¹i ®k xuÊt hiÖn d ® c¶m øng. §V§: (SGK) I/ ChiÒu cña dßng ®iÖn HĐ2: Phát hiện vấn đề mới c¶m øng. HS lµm TN cÇn nghiªn cøu: 1.ThÝ nghiÖm. Cho HS lµm l¹i TN 33.1 theo Thảo luận nhóm để trả lời nhãm. C1: c©u C1. chiÒu d ® trong 2 TH Yªu cÇu quan s¸t kÜ hiÖn tîng tûªn cã chiÒu kh¸c nhau để trả lời câu C1 HS ph©n tÝch Cho HS ph©n tÝch so s¸nh sù.

(57) thay đổi số đst xuyên qua td S trong 2 TH. Rót ra nhËn xÐt g× vÒ chiÒu HS rót ra nhËn xÐt dßng ®iÑn c¶m øng trong 2 TH trên và sự thay đổi số đst ? H§3: T×m hiÓu Kh¸i niÖm míi Nªu c©u hái: dßng ®iÖn xoay chiều có chiều biến đổi nh thế nµo? H§4: T×m hiÓu hai c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu Gäi mét HS tr×nh bµy lËp luËn rót ra dù ®o¸n. c¸c HS kh¸c nhËn xÐt chÝnh l¹i lËp luËn cho chÆt chÏ.. 2. KÕt luËn.. Dßng ®iÖn xoay chiÒu 3/ Dßng ®iÖn xoay chiÒu. Cá nhân tự đọc mục 3 trong SGK Tr¶ lêi c©u hái cña GV. a) TiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh h×nh 33.2 SGK nhãm HS th¶o luËn vµ nªu dù ®o¸n xem khi cho nam GV biÓu diÔn thÝ nghiÖm. ch©m quay th× dßng ®iÖn Gäi mét sè HS tr×nh bµy ®iÒu c¶m øng trong cuén d©y cã quan sát đợc (hai đèn vạch ra chiều biến đổi nh thế nào? ? hai nöa vßng s¸ng khi cuén V× sao? TiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm d©y quay) tra dù ®o¸n. - HiÖn tîng trªn chøng tá ®iÒu gi? (dßng ®iÖn trong cuén d©y b) quan s¸t thÝ nghiÖm nh h×nh 33.3 luân phiên đổi chiều) Nhãm HS th¶o luËn, ph©n - Thí nghiệm có phù hợp với tích xem số đờng sức từ xuyªn qua tiÕt diÖn S biÕn dù ®o¸n kh«ng? Yêu cầu HS phát biểu kết luận đổi nh thế nào khi cuộn dây và giải thích một lần nữa, vì quay trong từ trờng. Từ đó sao khi nam ch©m (hay cuén nªu lªn dù ®o¸n vÒ chiÒu cña d©y) quay th× trong cuén d©y dßng ®iÖn c¶m øng trong l¹i xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m cuén d©y. - Quan s¸t GV biÓu diÔn thÝ øng xoay chiÒu. nghiÖm kiÓm tra nh h×nh 33.4 SGK - Tõng HS ph©n tÝch kÕt qu¶ quan s¸t xem cã phï hîp vãi dù ®o¸n kh«ng . c) Rót ra kÕt luËn chung Có những cách nào để tạo ra dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu? Th¶o luËn chung ë líp. H§5: VËn dông kÕt luËn trong bài để tìm xem có trờng hợp nào cho nam châm quay tríc mét cuén d©y dÉn kÝn mµ trong cuén d©y C¸ nh©n chuÈn bÞ kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn Th¶o luËn chung ë líp c¶m øng xo©y chiÒu. Híng dÉn HS thao t¸c, cÇm. II/ c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu.. 1. Cho nam ch©m quay tríc cuén d©y.. C2:. 2. Cho cuén d©y quay trong tõ trêng.. C3:. 3. kÕt luËn.

(58) nam ch©m quay quanh nh÷ng trôckh¸c nhau xem cã trêng hợp nào số đờng sức từ qua S kh«ng lu© phiªn t¨ng, gi¶m kh«ng . H§6 Cñng cè, hdvn: Nªu mét sè c©u hái cñng cè: - Trêng hîp nµo th× trong cuén d©y dÉn kÝn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu - V× sao khi cho cuén d©y quay trong tõ trêng th× trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu H§7: HDVN: - häc thuéc ghi nhí - lµm bt:33.1-33.5/sbt.. Cá nhân đọc phần ghi nhớ III/ Vận dụng C4: trong SGK Tr¶ lêi c¸c c©u hái cñng cè cña GV Ghi nhí: SGK. *******************************************. TuÇn 19.Ngµy so¹n:25/12/2009 Ngµy d¹y :30/12/2009. Tiªt 38 Bµi 34:M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. I - Môc tiªu. 1. Nhận biết đợc hai bộ phận chính của một máy phát điện xoay chiều, chỉ ra đợc rôto và stato cña mçi lo¹i m¸y 2. Trình bày đợc nguyên nhân hoạt động của máy phát điện xoay chiều 3. Nêu đợc cách làm cho máy phát điện có thể phát điện liên tục.. II- ChuÈn bÞ. §èi víi GV : M« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng Mét vµi HS ph¸t biÓu ý kiÕn H§1: pháng ®o¸n. kh«ng th¶o luËn. Xác dịnh vấn đề cần nghiên cøu: T×m hiÓu cÊu t¹o vµ nguyên tắc hoạt động của các m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu lo¹i kh¸c nhau. Nªu c©u hái: Trong c¸c bµi tríc, chúng ta đã biết nhiều cách tạo ra dßng ®iÖn xoay chiÒu. Dßng ®iÖn ta dïng trong trong nhµ lµ do c¸c nhµ m¸y ®iÖn rÊt lín nh Hoµ B×nh, Yali t¹o ra, dßng ®iÖn dùng để thắp sáng đèn xe đạp là do ®inam« t¹o ra. Vậy đinamô xe đạp và máy phát ®iÖn khæng lå trong c¸c nhµ m¸y cã g× gièng, kh¸c nhau? I/ CÊu tËo vµ ho¹t H§2: động của máy phát T×m hiÓu c¸c béphËn chÝnh cña ®iÖn xoay chiÒu. c¸c m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu.

(59) và hoạt động của chúng khi ph¸t ®iÖn Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 34.1 vµ 34.2 Gäi mét sè HS lªn bµn GV quan s¸t m¸y ph¸t ®iÖn thËt, nªu lªn các bộ phận chính và hoạt động cña m¸y. Tæ chøc cho HS th¶o luËn ë líp Hái thªm:. 1.Quan s¸t. Lµm viÖc theo nhãm a) Quan s¸t hai lo¹i m¸y ph¸t C1: ®iÖn nhá trªn bµn GV vµ c¸c h×nh 34.1 vµ 34.2; tr¶ lêi C1, C2 b) Th¶o luËn chung ë líp. chØ C2: ra đợc là tuy hai mẫu có cấu t¹o kh¸c nhau, nhng nguyªn tắc hoạt động lại giống nhau.. - V× sao kh«ng coi bé gãp ®iÖn lµ bé phËn chÝnh? c) Rót ra kÕt luËn vÒ cÊu t¹o - V× sao c¸c cuén d©y cña và nguyên tắc hoạt động chung cho c¶ hai lo¹i m¸y. :H§3: Tìm hiểu một số đặc điểm của m¸y ph¸t ®iÖn trong kÜ thuËt vµ trong s¶n xuÊt. Sau khi HS đã tự nghiên cứu mục II. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong kÜ thuËt, yªu cÇu mét vµi HS nêu lên những đặc điểm kĩ thuËt cña m¸y.. H§4 T×m hiÓu bé gãp ®iÖn trong m¸y ph¸t ®iÖn cã cuén d©y quay. Nªu c©u hái: - Trong m¸y ph¸t ®iÖn lo¹i nµo cÇn ph¶i cã bé gãp ®iÖn? - Bé gãp ®iÖn cã t¸c dông g×? H§5: VËn dông. Dùa vµo nh÷ng thông tin thu thập đợc trong bµi häc tr¶ lêi C3 Yêu cầu HS đối chiếu từng bộphận của đinamô xe đạp với c¸c bé phËn t¬ng øng cña m¸y ph¸t ®iÖn trong kÜ thuËt, c¸c th«ng sè kÜ thuËt t¬ng øng. H§6: Cñng cè Nªu mét sè c©u hái cñng cè nh: - Trong mçi lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu, r«to lµ bé phËn nµo, stato lµ bé phËn nµo? - V× sao b¾t buéc cã bé phËn quay th× m¸y míi ph¸t ®iÖn? - T¹i sao m¸y l¹i ph¸t ra dßng ®iÖn xoay chiÒu?. 2. KÕt luËn. II/ M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong kÜ thuËt. 1. §Æc tÝnh kÜ thuËt. a) Lµm viÖc c¸ nh©n. Tr¶ lêi c©u hái cña GV b) Tự đọc SGK để tìm hiểu một số đặc điểm kĩ thuật: - Cờng độ dòng điện - HiÖu ®iÖn thÕ - TÇn sè - KÝch thøc - c¸ch lµm quay r«to cña m¸y ph¸t ®iÖn Th¶o luËn chung ë líp vÒ cÊu 2. C¸ch lµm quay m¸y t¹o cña m¸y ph¸t ®iÖn.. III/ vËn dông.. C3: Lµm viÖc c¸ nh©n Th¶o luËn chung ë líp. Tự đọc phần ghi nhớ Tr¶ lêi c©u hái cñng cè cña GV Ghi nhí: (SGK).

(60) HDVN: -Häc thuéc ghi nhí. - Lµm bt: 34.1-34.6/sbt. đọc mục có thể… ********************************** TuÇn 20.Ngµy so¹n:29/1/2010 Ngµy d¹y :04/1/2010. TiÕt 39 Bµi 35:T¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu đo cờng độ và hiệu điện thế xoay chiều I - Môc tiªu. 1. Nhận biết đợc các tác dụng nhiệt, quang, từ của dòng điện xoay chiều 2. Bố trí đợc thí nghiệm chứng tỏ lực từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiều. 3. Nhận biết đợc kí hiệu của ampekế và vônkế xoay chiều, sử dụng đợc chúng để đo cờng độ và hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều. II- ChuÈn bÞ:. §èi víi mçi nhãm HS - 1 nam ch©m ®iÖn - 1 nam ch©m vÜnh cöu - 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3V - 6V - 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V - 6V §èi víi GV - 1 ampe kÕ xoay chiÒu - 1 v«n kÕ xoay chiÒu - 1 bóng đèn 3 V có đui - 1 c«ng t¾c - 8 sîi d©y nèi - 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3V - 6V - 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V - 6V III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV H§1: KiÓm tra bµi cò. Dßng ®iÖnm xoay chiÒu cã g× kh¸c víi dßng ®iÖn 1 chiÒu ? Dßng ®iÖn 1 chiÒu cps t¸c dông g× ? §V§: VËy dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông g× kh¸c ? §o c®d® vµ h®t xoay chiÒu nh thÕ nµo ? H§2: T×m hiÓu nh÷ng t¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu LÇn lît biÓu diÔn 3 thÝ nghiÖm ë h×nh 35.1 SGK. Yªu cÇu HS quan s¸t nh÷ng thÝ nghiệm đó và nêu rõ mỗi thí nghiệm chứng tá dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông g×?. Hoạt động của HS. Ghi b¶ng. HS lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái.. HS nghe GV giíi thiÖu. I/ T¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu.. a) Quan s¸t GV lµm 3 thÝ C1: nghiÖm ë h×nh 35.1 SGK . Tr¶ lêi c©u hái cña GV vµ C1 b) Nªu lªn nh÷ng th«ng tin GV nêu thêm: ngoài 3 tác dụng trên, ta đã biết đợc về hiện tợng bị điện biÕt dßg ®iÖn mét chiÒu cßn cã t¸c dông giËt khi dïng ®iÖn lÊy tõ líi sinh lÝ. VËy dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c ®iÖn quèc gia. dông sinh lÝ kh«ng ? t¹i sao em biÕt? Th«ngb¸o: Dßng ®iÖn xoay chiÒu còng cã t¸c dông sinh lÝ. Dßng ®iÖn xoay chiÒu thêng dïng cã hiÖu ®iÖn thÕ 220V nªn t¸c dông sinh lÝ rÊt m¹nh, g©y nguy hiÓm chÕt.

(61) ngêi. c) Nghe GV th«ng b¸o. H§3:T×m hiÓu t¸c dông tõ c¶u dßng ®iÖn xoay chiÒu Nêu câu hỏi: ở trên ta đã biết, khi cho dßng ®iÖn xoay chiÒu vµo nam ch©m ®iÖn th× nam ch©m ®iÖn còng hót ®inh s¾t gièng nh khi cho dßng ®iÖn mét chiÒu vµo nam ch©m ®iÖn. VËy cã ph¶i t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu gièng hÖt dßng ®iÖn mét chiÒu không ? Việc đổi chiều của dòng điện liệu có ảnh hởng gì đến lực từ không ? Em thử cho dù ®o¸n?. II/ T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu.. H§4: T×m hiÓu c¸c dông cô ®o, c¸ch ®o cờng độ dòng điện và hiệu điện thế của dßng ®iÖn xoay chiÒu Nêu câu hỏi: Ta đã biết cách dùng ampe kế và vôn kế một chiều (có kí hiệu DC) để đo cờng độ dòng điện và hiệu điện thế của m¹ch ®iÖn métchiÒu. Cã thÓ dïng c¸c dụng cụ này để cờng độ dòng điện và hiệu ®iÖn thÕ cña m¹ch ®iÖn ®iÖn xoay chiÒu dcko ? NÕu dïng th× sÏ cã hiÖn tîng g× x¶y ra với kim của các dụng cụ đó. BiÓu diÔn thÝ nghiÖm , m¾c v«n kÕ mét chiÒu vµo chèt lÊy ®iÖn xoay chiÒu. Yªu cÇu HS quan s¸t xem hiÖn tîng cã phï hîp víi dù ®o¸n kh«ng GV giíi thiÖu mét lo¹i v«n kÕ kh¸c cã kÝ hiÖu AC. Trªn v«n kÕ kh«ng cã chèt +, - Kim cña v«n kÕ chØ bao nhiªu khi m¾c v«n kÕ vao hai chèt l©y ®iÖn xoay chiÒu 6V? - Sau đó đổi chỗ hai chốt lấy điện thì kim. III/ đo cờng độ dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ cña m¹ch ®iÖn a) Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi xoay chiÒu.. 1. ThÝ nghiÖm.. Phát hiện lực từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiều Bố trí đợc thí nghiệm chứng tá dßng ®iÖn xoay chiÒu cã tÇn sè lín, còng cã tõ tõ lùc luôn đổi chiềua) Làm việc cá nh©n theo nhãm Căn cứ vào hiểu biết đã có, đa ra dù ®o¸n Hãy bố trí thí nghiệm để chứng tỏ khi Khi đổi chiều dòng điện thì dòng điện đổi chiều thì từ lực cũng đổi lực từ của dòng điện tác dụng C : lªn mét cùc cña nam ch©m cã 2 chiÒu Nếu HS không làm đợc thì gợi ý HS xem thay đổi không ? h×nh 35.2 SGK vµ nªu lªn c¸ch lam. Nêu câu hỏi: Ta vừa thấy dòng điện đổi b) Tự đề xuất phơng án thí chiÒu th× lùc tõ t¸c dông lªn mét côac cña nghiÖm h¹¬c lµm theo gîi ý cña GV nam châm cũng đổi chiều. rót ra kÕt luËn vÒ sù phô VËy hiÖn tîng g× x¶y ra víi nam ch©m khi thuéc cña lùc tõ vµo chiÒu ta cho dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y vµo cuén dßng ®iÖn d©y nh hi×nh 35.3. H·y dù ®o¸n vµ lµm thÝ c) Lµm viÖc theo nhãm nghiÖm kiÓm tra. nªu dù ®o¸n vµ lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra nh ë h×nh 35.3 SGK . Cần mô tả rõ đã 2. Kết luận. nghe thÊy g×, nh×n thÊy g× vµ gi¶i thÝch.. c©u hái cña GV . Nªu dù 1. Quan s¸t thÝ đoán, khi dòng điện đổi chiều nghiệm. quay th× kim cña ®iÑn kÕ sÏ thÕ nµo? b) Xem GV biÓu diÔn thÝ nghiÖm , rót ra nhËn xÐt xem cã phï hîp ví dù ®o¸n kh«ng?. c) Nghe GV giới thiẹu về đặc ®iÓm cña v«n kÕ xoay chiÒu 2. KÕt kuËn. vµ c¸ch m¾c vµo m¹ch ®iÖn.

(62) cña ®iÖn kÕ cã quay ngîc l¹i kh«ng? Sè chØlµ bao nhiªu? Hái thªm: C¸ch m¾c ampe kÕ vµ v«n kÕ xoay chiÒu vµo m¹ch ®iÖn cã g× kh¸c víi c¸ch m¾c ampe kÕ vµ v«n kÕ mét chiÒu? Nêu vấn đè: cờng độ dòng điện và hiệu ®iÖn thÕ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu lu«n biến đổi. Vậy các dụng đo cho ta biết giá trÞ nµo? Thông báo về ý nghĩa của cờng độ dòng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông nh trong SGK . Gi¶i thÝch thªm, gi¸i trÞ hiÖu dông kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ trung b×nh mµ lµ do hiÖu qu¶ t¬ng ®wong víi ®iÖn mé chiÒu cã cïng gi¸ trÞ. H§5: VËn dông Yªu cÇu HS tr×nh bµy lËp luËn, gi¶i thÝch câu hỏi tại sao? Cần nêu đợc sự tơng tự nh với cờng độ hiệu dụng. d) Rót ra kÕt luËn vÒ c¸ch nhËn biÕt v«n kª, ampe kÕ xoay chiÒu vµ c¸ch m¾c chóng vµo m¹ch ®iÖn e) Ghi nhËn th«ng b¸o cña GV vÒ gi¸ trÞ hiÖu dông cña cờng độ dòng điện. Dùa trªn th«ng b¸o vÒ ý IV/ VËn dông. nghĩa của cờng độ dòng điện C3: hiÖu dông, suy ra ý nghÜa cña hiÖu ®iÑn thÕ hiÖu dông: g©y ra hiệu quả tơng đơng. Tr¶ lêi C3. Lµm viÖc c¸ nh©n C4: Th¶o luËn chung ë líp. Tự đọc phần ghi nhớ H§6 Cñng cè Tr¶ lêi c©u hái cñng cè cña Nªu c©u hái: - Dßng ®iÖn xoay chiÒu cã nh÷ng t¸c dông GV nào? trong các tác dụng đó, tác dụng nào phô thuéc vµo chiÒu dßng ®iÖn. - H·y m« t¶ mét thÝ nghiÖm chøng tá dßng ®iÖn xoay chiÒu còng t¸c dông tõ vµ t¸c dụng lực từ khi đó thay đổi theo chiều dßng ®iÖn - V«n kÐ vµ ampe kÕ xoay chiÒu cã kÝ hiÖu thÕ nµo? M¾c vµo m¹ch ®iÖn nh thÕ nµo? H§7:HDVN: *häc thuéc ghi nhí *lµm bt:35.1-35.4/sbt. TuÇn 21 Ngµy so¹n:03/1/2010. Ngµy d¹y :06/1/2010. TiÕt 40. Bµi 36 TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa. I - Môc tiªu. 1. Lập đợc cộng thức tính năng lợng hao phí do toả nhiệt trên đờng dây tải điện 2. Nêu đợc hai cách giảm hao phí điện năng trên đờng dây tải điện và lí do vì sao chọn cáh tăng hiệu điện thế ở hai đầu đờng dây.. II- ChuÈn bÞ:. HS «n l¹i c«ng thøc vÒ c«ng suÊt cña dßng ®iÖn vµ c«ng suÊt to¶ nhiÖt cña dßng ®iÖn III- Ph¬ng ph¸p - Vấn đáp , thuyết trình, Đặt vấn đề. IV- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS H§1: KiÓm tra bµi cò. Nªu c©u hái: ViÕt c¸c c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt HS lªn b¶ng viÕt của dòng điện, giải thích các đại l-. Ghi b¶ng.

(63) îng.. P = U.I =I2.R = U2/R. - §Ó vËn chuyÓn ®iÖn n¨ng tõ nhµ máy điện đến nơi tiêu thụ, ngời ta dïng ph¬ng tiÖn g×? (§êng d©y dÉn ®iÖn) Em đã biết đờng dây có điện thế bao nhiªu?. C¸ nh©n suy nghÜa tr¶ lêi nh÷ng c©u hái cña GV Dự đoán đợc là chắc chắn ph¶i cã lîi Ých to lín míi lµm tr¹m biÕn thÕ nhng cha - Ngoài đờng dây dẫn ra, ở mỗi khu chỉ rõ đợc lợi ích nh thế phố, xã đều có một trạm phân phối nào? ? ®iÖn gäi lµ tr¹m biÕn thÕ. C¸c em thêng thÊy ë tr¹m biÕn thÕ cã vÏ dấu hiệu gì để cảnh báo nguy hiểm chÕt ngêi. H§2: Ph¸t hiÖn sù hao phÝ ®iÖ năng vì toả nhiệt trên đờng dây t¶i ®iÖn. LËp c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt hao phÝ Nªu c©u hái: - TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa b»ng d©y dÉn cã thuËn tiÖn g× h¬n so víi vËn chuyÓn c¸c nhiªn liÖu dù tr÷ năng lợng khác nhau nh than đá, dÇu löa? - Liệu tải điện năng bằng đờng dây dÉn nh thÕ cã hao hôt, mÊt m¸t g× dọc đờng không? Yêu cầu HS từ đọc mục 1 trong SGK - Cho HS lµm viÖc theo nhãm - Gäi mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy quá trình lập luận để tìm công thức tÝnh c«ng suÊt hao phÝ - Cho HS thảo luận chung ở lớp để xây dựng đợc công thức cần có. H§3 BiÖn ph¸p lµm gi¶m hao phÝ. Gîi ý thªm - hãy dựa vào công thức điện trở để t×m xem muèn gi¶m ®iÖn trë cña d©y dÉn th× ph¶i lµm g×? vµ lµm nh thÕ cã khã kh¨n g×?. I/ Sù hao phÝ ®iÖn năng trên đờng d©y truyÒn t¶i ®iÖn.. a) Lµm viÖc c¸ nh©n kÕt 1. TÝnh ®iÖn n¨ng hao hợp với thảo luận nhóm để phí trên đờng dây tải t×m c«ng thc liªn hÖ gi÷a ®iÖn. c«ng suÊt hao phÝ vµ P, U, R. b) Th¶o luËn chung ë líp vÒ quá trình biến đổi các công thøc P = U.I => I = P/U 2 Php = I2. R = P .R U2. 2. C¸ch lµm gi¶m hao phÝ. C1: HS th¶o luËn Tr¶ lêi C1 Hai c¸ch lµm gi¶m hao HS tõ c«ng thøc phÝ: + Gi¶m R R = ρ ℓ vËy muèn + T¨ng U S gi¶m R ta ph¶i t¨ng tiÕt diÖn hoÆc gi¶m ρ - So s¸nh hai c¸ch lµm gi¶m hao HS tr¶ lêi c©u C2: phÝ ®iÖn n¨ng xem c¸ch nµo cã thÓ nªu ra nh÷ng bÊt lîi C2: làm giảm đợc nhiều hơn? HS ph¶i chÕ t¹o m¸y biÕn - Muèn t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ U ë hai thÕ. C3: T¨ng U th× Php gi¶m đầu đờng dây tải thì ta phải giải d) Rút ra kết luận: Lựa đi rất nhiều lần. quyết tiếp vấn đề gì? (Làm máy chọn cách làm giảm hao phí t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ) điện năng trên đờng dây dÉn ®iÖn VËn dông c«ng thøc tÝnh II/ VËn dông. H§4: VËn dông LÇn lît tæ chøc cho HS tr¶ lêi tõng ®iÖn n¨ng hao phÝ do to¶ C4:.

(64) c©u C4, C5. nhiệt trên đờng dây tải điện để xét cụ thể lợi ích của viÖc t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ. a) lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi Th¶o luËn chung ë líp, bæ sung C4, C5 C5: nh÷ng thiÕu sãt. b) Th¶o luËn chung ë líp vÒ kÕt qu¶. H§5 Cñng cè: Nªu c©u hái cñng cè: - Vì sao có sự hao phí điện năng a) Cá nhân tự đọc phần ghi nhí ë cuèi bµi. trên đờng dây tải điện? - Nªu c«ng thøc tÝnh ®iÖn n¨ng hao b) Tr¶ lêi c©u hái cñng cè cña GV phí trên đờng dây tải điện? - Chọn biện pháp nào có lợi nhất để giảm công suất hao phí trên đờng d©y t¶i ®iÖn? V× sao? -HDVN:* häc thuéc ghi nhí. * lµm bt:36.1-36.5/sbt. §äc tríc bµi “ M¸y biÕn thÕ”. TuÇn 24 Ngµy so¹n:06/ 02/ 2009. Ngµy gi¶ng:11/ 02/ 2009.. TiÕt 41 Bµi 37: M¸y biÕn thÕ. I - Môc tiªu. 1. Nêu đợc các bộ phận chính của máy biến thế gồm hai cuộn dây dẫn có số vòng dây khác nhau đợc quấn quanh một lõi sắt chung 2. Nêu đợc công dụng chính của máy biến thế là làm tăng hay giảm hiệu điện thế hiệu dông theo c«ng thøc 3. Giải thích đợc vì sao máy biến thế lại hoạt động đợc với dòng điện xoay chiều mà không hoạt động đợc với dòng điện một chiều không đổi. 4. Vẽ đợc sơ đồ lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đờng dây tải điện.. II- ChuÈn bÞ. - 1 m¸y biÕn thÕ nhá, cuén s¬ cÊp cã 750 vßng vµ cuén thø cÊp 1500 vßng - 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 12 V - 1 v«n kÕ xoay chiÒu 15V. III- ph¬ng ph¸p - Trực quan, vấn đáp. IV- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV H§1: (3 phót) Ph¸t hiÖn vai trß cña m¸y biÕn thế trên đờng dây tải điện Nªu c©u hái: khi truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa th× cã biÖn ph¸o nµo lµm gi¶m hao phÝ ®n? BiÖn oh¸o nµo tèi u? §Ó thực hiện cần giải quyết vấn đề g×? §V§:. Hoạt động của HS. Ghi b¶ng. a) Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV b) Phát hiện ra vấn đề phải tăng hiệu điện thế để giảm hao phÝ khi truyÒn t¶i ®iÖn, nhng råi l¹i ph¶i gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ ë n¬i tiªu dïng Phát hiện ra vấn đề cần phải cã mét lo¹i m¸y lµm t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ vµ gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ. H§2: (3 phót) T×m hiÓu cÊu t¹o cña m¸y biÕn Lµm viÖc c¸ nh©n §äc SGK xem h×nh 37.1 SGK thÕ. I/ CÊu t¹o vµ ho¹t động của máy biến thÕ.. 1. CÊu t¹o.

(65) Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 37.1 SGK và máy biến thế nhỏ để nhận biÕt c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y biÕn thÕ. Hái thªm: - Sè vßng d©y cña hai cuén d©y cã b»ng nhau kh«ng ? - Dßng ®iÖn cã thÓ ch¹y tõ cuén dây này sang cuộndây kia đợc kh«ng ? V× sao? H§3: (10 phót) Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động cña m¸y biÕn thÕ theo hai giai ®o¹n Nªu c©u hái: . B©y giê nÕu ta cho dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua cuén s¬ cÊp th× liÖu cã xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng ë cuén thø cÊp kh«ng ? Bóng đèn mắc ở cuộn thức cấp có s¶ng lªn kh«ng ? T¹i sao?. đối chiếu với máy biến thế nhỏ để nhận ra hai cuộn dây Gồm 2 cuộn dây: dÉn cã sè vßng kh¸c nhau, + S¬ cÊp cách điện với nhau và đợc + Thứ cấp quÊn quanh mét lâi s¾t chung. cã sè vßng n1,n2 kh¸c nhau. §îc quÊn quanh lâi s¾t pha silÝc vµ c¸ch ®iÖn. a) Tr¶ lêi c©u hái cña GV . VËn dông kiÕn thøc thùc tÕ vÒ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßg ®iÖn cảm ứng để dự đoán hiện tợng x¶y ra ë cuén thøc cÊp kÝn khi cho dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua cuén s¬ cÊp.. 2. Nguyªn t¾c ho¹t động.. Quan s¸t GV lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra GV lµm thÝ nghiÖm biÓu diÔn, ®o b) Tr¶ lêi C2. Tr×nh bµy lËp C2: hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thức luận, nêu rõ là ta đã biết trong cÊp trong hai trêng hîp: M¹ch thø cuén thø cÊp cã dßng ®iÖn xoay chiÒu, mµ muèn cã dßng cÊp kÝn vµ m¹ch thø cÊp hë. ®iÖn xoay chiÒu th× ph¶i cã mét hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y. V× thÕ ë hai ®Çu cuén thø cÊp còng cã mét 3. KÕt luËn. hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu . SGK c) Rót ra kÕt luËn vÒ nguyªn tắc hoạt động của máy biến thÕ. Th¶o luËn chung ë líp II/ T¸c dông lµm H§4: (10 phót) biến đổi hiệu điện Tìm hiểu tác dụng làm biến đổi thÕ cña m¸y biÕn hiÖu ®iÖn thÕ cña m¸y biÕn thÕ thÕ. (lµm t¨ng hoÆc gi¶m hiÖu ®iÖn a) Quan s¸t GV lµm thÝ 1. Quan s¸t. nghiÖm thÕ) Ghi các số liệu thu đợc vào U1 ë cuén U s¬1 cÊp; U2 U2n1ë cuén n2 thø C3: b¶ng 1 cÊp sè vßng 2 cã mèi 1 3 d©y6 n1, n200 400 b) LËp c«ng thøc liªn hÖ gi÷a 2. KÕt luËn. quan hÖ2 ntn? 3 1,5 400 200 U1, U2 vµ n1, n2. 3 9 18 200 400 Yªu cÇu HS quan s¸t thÝ nghiÖm , Th¶o luËn ë líp, thiÕt lËp c«ng U 1 = n1 ghi các số liệu thu đợc vào bảng thức U2 n2 1, căn cứ vào đó rút ra kết luận NÕu n > n => U1> U2 1 2 Ph¸t biÓu b»ng lêi mèi liªn hÖ m¸y t¨ng thÕ. BiÓu diÔn thÝ nghiÖm trêng hîp n2 trªn. Quan s¸t GV lµm thÝ nghiÖm NÕu n1< n2 => U1< U2 >n1 (t¨ng thÕ) m¸y h¹ thÕ. kiÓm tra dù ®o¸n Rót ra kÕt luËn chung Khi nµo th× m¸y cã t¸c dông lµm Hs tr¶ lêi t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ, khi nµo lµm gi¶m? III/ Lắp đặt máy biến H§5 (5 phót) thế ở hai đầu đờng.

(66) cách lắp đặt máy biến thế. Giới HS suy nghĩ trả lời thiÖu æn ¸p lµ do m¸y cã thÓ tù dÞch chuyÓn con ch¹y ë cuén thø cấp để U = const. Để có U tăng để giảm hao phí thì lµm ntn ?. d©y t¶i ®iÖn.. Khi sö dông h®t thÊp th× lµm nh thÕ nµo? Xác định số vòng dây của các IV/ Vận dụng. H§6: (5 phót) cuén d©y cña m¸y biÕn thÕ C4: VËn dông phï hîp víi yªu cÇu cô thÓ vÒ Yªu cÇu HS ¸p dông c«ng thøc t¨ng thÕ hay gi¶m thÕ. Lµm viÖc c¸ nh©n. Tr¶ lêi C4 vừa thu đợc để trả lời C4 Tr×nh bµy kÕt qu¶ ë líp H§7 ( 5 phót) Cñng cè bµi häc Nªu mét sè c©u hái cñng cè: - Vì sao khi đặt vào hai đầu cuộn Tự đọc phần ghi nhớ s¬ cÊp cña m¸y biÕn thÕ mét hiÖu Tr¶ lêi c©u hái cña GV ®iÖn thÕ xoay chiÒu , th× ë hai ®Çu cuén thø cÊp còng xuÊt hiÖn mét hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu ? - hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu c¸c cuén d©y cuén d©y cñ©mý biÕn thÕ liªn hÖ víi sè vßng d©y cña mçi cuén nh thÕ nµo? Hoạt động 6: Hớng dẫn về nhà. - Häc thuéc ghi nhí. - ChuÈn bÞ mÉub¸o c¸o. - §äc tríc bµi thùc hµnh..

(67) Ngµy so¹n: 20/ 01/2010. Ngµy gi¶ng: 23/ 01/2010.. TiÕt 42 Bµi 38: Thùc hµnh. I - Môc tiªu. 1. LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. - NhËn biÕt lo¹i m¸y (nam ch©m quay hay cuén d©y quay) c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y. - Cho máy hoạt động , nhận biết hiệu quả tác dụng của dòng điện do máy phát ra kh«ng phô thuéc vµo chiÒu quay. - Cµng quay nhanh th× hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y cña m¸y cµng cao. 2. LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y biÕn thÕ - NghiÖm l¹i c«ng thøc cña m¸y biÕn thÕ - T×m hiÓu hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén thø cÊp khi m¹ch hë. - T×m hiÓu t¸c dông cña lâi s¾t. II ChuÈn bÞ. §èi víi mçi nhãm HS - 1 m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu chiÒu nhá. - 1bóng đèn 3V có đế. - 1 máy biến thế nhỏ, các cuộn dây có ghi số vòng dây, lõi sắt có thể tháo lắp đợc - 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V vµ 6V. - 6 sîi d©y dÉn. - 1 v«n kÕ xoay chiÒu 0 - 15V iii.. tiÕn hµnh bµi gi¶ng. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ho¹t §éng 1: Ôn lại cấu tạo và hoạt động cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu vµ m¸y biÕn thÕ Nêu cấu tạo và hoạt động của m¸y biÕn thÕ vµ m¸y ph¸t ®iÖn tr¶ lêi c©u hái cña GV xoay chiÒu? Nªu c©u hái kiÓm tra nhanh Nêu mục đích bài thực hành, lu ý HS t×m hiÓu thªm mét sè tÝnh chÊt cña hai lo¹i m¸y cha häc trong bµi häc lÝ thuyÕt.. Ho¹t §éng 2: VËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu Ph©n phèi m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu vµ c¸c phô kiÖn cho c¸c nhóm (bóng đèn, dây dẫn, vôn kÕ) Theo dõi, giúp đỡ các nhóm gặp khã kh¨n. Ho¹t §éng 3: VËn hµnh m¸y biÕn thÕ Ph©n phèi m¸y biÕn thÕ vµ c¸c phô kiÖn cho c¸c nhãm (nguån ®iÖn xoay chiÒu, d©y dÉn, v«n kÕ) Híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc lÊy. ¶nh hëng cña chiÒu quay cña máy, tốc độ quay của máy đến hiÖu ®iÖn thÕ ë ®Çu ra cña m¸y. Mçi c¸ nh©n tù tay vËn hµnh máy, thu thập thông tin để trả lời C1, C2 Ghi kÕt qu¶ vµo b¸o c¸o.. Ghi b¶ng. I/ ChuÈn bÞ.. II/ Néi dung thùc hµnh. 1. VËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. a) TiÕn hµnh thÝ nghiÖm lÇn 1: 2. VËn hµnh m¸y biÕn Cuén s¬ cÊp 500 vßng, cuén thÕ thøc cÊp 1000 vßng vµ m¾c m¹ch ®iÖn nh h×nh 38.2 SGK . Ghi kÕt qu¶ ®o vµo b¶ng 1 b) TiÕn hµnh thÝ nghiÖm lÇn 2: Cuén s¬ cÊp 1000 vßng, cuén.

(68) ®iÖn vµo nguån ®iÖn xoay chiÒu thø cÊp 500 vßng vµ tiÕn hµnh cña tõng nhãm tríc khi cho HS thÝ nghiÖm nh lÇn 1 sö dông (m¾c vµo m¸y biÕn thÕ) c) TiÕn hµnh thÝ nghiÖm lÇn 3: Cuén s¬ cÊp 1500 vßng, cuén thø cÊp 500 vßng vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh c¸c lÇn tríc. HS hÇon thµnh b¸o c¸o Ho¹t §éng 4: C¸ nh©n hoµn thµnh b¸o c¸o vµ nép bµi cho GV Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¸o c¸o. Hoạt động 5: Nhận xét đánh gi¸. GV nhẫnét và đánh giá các nhãm vÒ: - ý thøc tæ chøc kØ luËt - VÒ kÜ n¨ng thùc hµnh Cho hs thu dän dông cô. Hoạt động 6; Hớng dẫn về nhµ. Lµm c¸c c©u hái «n tËp ch¬ng II: §iÖn tõ häc.. Ngµy so¹n: 23 / 01/2010. Ngµy gi¶ng: 25/ 01/ 2010.. TiÕt 43 Bµi 39: Tæng kÕt ch¬ng II: §iÖn tõ häc. Ôn tập và hệ thống hoá những kiến thức về nam châm, từ trờng, lực từ, động cơ điện, dòng ®iÖn c¶m øng, dßng ®iÖn xoay chiÒu , m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu vµ m¸y biÕn thÕ. 2.KÜ n¨ng: LuyÖn tËp thªm vÒ vËn dông c¸c kiÕn thøc vµo mét sè trêng hîp cô thÓ. II- ChuÈn bÞ. HS tr¶ lêi c¸c c©u hái ë môc Tù kiÓm tra trong SGK . III- tiÕn hµnh bµi gi¶ng. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Hoạt động1: Báo cáo trớc lớp và trao đổi kết quả kiểm tra (từ câu 1 đến câu 9 trong bài) Gäi mét sè HS tr¶ lêi c¸c c©u hái tù kiÓm tra. C¸c HS kh¸c bæ sung khi cÇn thiÕt. Hoạt động 2: Trả lời các câu hỏi Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: - nêu cách xác định hớng của lực từ do mét thanh nam ch©m t¸c dông lªn cùc b¾c cña mét kim nam ch©m vµ lùc ®iÖn từ của thanh nam châm đó tác dụng lên mét dßng ®iÖn th¼ng.. HÖ thèng ho¸ mét sè kiÕn thøc, so s¸nh lùc tõ cña nam ch©m vµ lùc tõ cña dßng ®iÖn trong mét sè trêng hîp.. Néi dung Ghi b¶ng I/ Tù kiÓm tra.

(69) - So s¸nh lùc tõ do mét nam ch©m vÜnh cöu víi lùc tõ do mét nam ch©m ®iÖn ch¹y b»ng dßng ®iÖn xoay chiÒu t¸c dông lªn cùc B¾c cña mét kim nam ch©m - Nêu quy tắc tìm chiều của đờng sức tõ cña nam ch©m vÜnh cöu vµ cña nam ch©m ®iÖn ch¹y b»ng dßng ®iÖn mét chiÒu. Hoạt động3: LuyÖn tËp, vËn dông mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n. Các câu hỏi từ 10 đến 13 dành cho HS mỗi câu 3 phút để chuẩn bị, sau đó th¶o luËn chung ë líp 2 phót.. C¸ nh©n lÇn lît t×m c©u tr¶ II/ V©n dông. lời cho các câu hỏi từ 10 đến 13 Tham gia th¶o luËn chung ë líp vÒ lêi gi¶i cña tõng c©u hái.. Ngµy so¹n: 28/ 01/ 2010 Ngµy gi¶ng: 30/ 01/2010. TiÕt 44 Bµi 40: HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng I - Môc tiªu. 1. Kiến thức: Nhận biết đợc hiện tợng khúc xạ ánh sáng. Mô tả đợc thí nghiệm quan sát đờng truyền của tia sáng từ không khí sang nớc và ngợc l¹i. Phân biệt đợc hiện tợng khúc xạ với hiện tợng phản xạ ánh sáng. 2. Kĩ năng: Vận dụng đợc kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng đơn giản do sự đổi hớng của tia sáng khi truyền qua mặt phân cách giữa 2 môi trờng gây nên. II- ChuÈn bÞ:. - 1 b×nh thuû tinh hoÆc b×nh nhùa trong - 1 b×nh chøa níc s¹c - 1 ca móc níc - 1 miếng gỗ phẳng, mềm để có thể cắm đợc đinh ghim - 3 chiếc đinh ghim III. tiÕn hµnh bµi gi¶ng: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng H§1: ¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan đến bài mới. Tìm hiểu hình 40.1 SGK, lµm thÝ nghiÖm Yªu cÇu HS tr¶ lêi nh÷ng c©u hái sau: - §Þnh luËt truyÒn th¼ng cña ¸nh a) Tõng HS chuÈn bÞ tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV ®a ra sáng đợc phát biểu nh thế nào? - Có thể nhận biết đợc đờng truyền b) Từng HS quan sát hình của tia sáng bằng những cách nào? 40.1 hoặc làm thí nghiệm để tr¶ lêi c¸c c©u hái ë phÇn më yêu cầu HS đọc phần mở bà bµi. I/ HiÖn tîng khóc x¹ H§2: ¸nh s¸ng. T×m hiÓu sù khóc x¹ ¸nh s¸ng tõ 1/ Quan s¸t. kh«ng khÝ sang níc Yªu cÇu HS thùc hiÖn môc 1 phÇn I SGK . Tríc khi HS rót ra nhËn xÐt, a) Tõng HS quan s¸t h×nh GV có thể yêu cầu HS trả lời các 40.2 SGK để rút ra nhận xét c©u hái sau: 2. KÕt luËn. - ¸nh s¸ng truyÒn trong kh«ng khÝ A/s truyÒn tõ kh«ng khÝ và trong nớc đã tuân theo định luật sang níc bÞ g·y khóc t¹i nµo? mÆt ph©n c¸ch hiÖn tîng - HiÖn tîng ¸nh s¸ng truyÒn tõ đó gọi là hiện tợng khúc kh«ng khÝ sang níc cã tu©n theo định luật truyền thẳng của ánh sáng b) nêu đợc kết luận về hiện xạ ánh sáng tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng kh«ng ?.

(70) - HiÖn tîng kh¸c x¹ ¸nh s¸ng lµ g×? yêu cầu HS tự đọc mục 3 phần I (SGK) Gv giíi thiÖu c¸c kh¸i niÖm. - GV tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh h×nh 40.2 SGK . Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: - Khi tia s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ sang níc, tia khóc x¹ n»m trong mÆt ph¼ng nµo? So s¸nh gãc tíi vµ gãc khóc x¹? - Thùc hiÖn C3 H§3: T×m hiÓu sù khóc x¹ cña tia s¸ng khi truyÒn tõ níc sang kh«ng khÝ. Yªu cÇu HS tr¶ lêi C4Bíc 1:- Híng dÉn HS c¾m ®inh ghim A sao cho tr¸nh x¶y ra hiÖn tîng ph¶n x¹ toµn phÇn. Bớc 2: - Giữ nguyên vị trí đặt mắt, nÕu bá ®inh ghim B,C ®i th× cã nh×n thÊy ®inh ghim A kh«ng? V× sao? Bíc 3:Yªu cÇu mét vµi HS tr¶ lêi C5, C6 vµ cho c¶ líp th¶o luËn Tia khóc x¹ n»m trong mÆt ph¼ng nào? So sánh độ lớn góc khúc xạ víi gãc tíi. H§4: Cñng cè bµi häc vµ vËn dông Cã thÓ yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng lµ g×? Nªu kÕt luËn vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ vµ nh÷ng vµ ngîc l¹i §èi víi HS yÕu kÐm, yªu cÇu HS tù đọc phần ghi nhớ trong SGK để trả lêi c©u hái cña GV yªu cÇu mét vµi HS tr¶ lêi C7, C8 vµ cho c¶ líp th¶o luËn. GV ph¸t biÓu chÝnh x¸c c¸c c©u tr¶ lêi cña HS H§ 5: Híng dÉn vÒ nhµ. - «n l¹i kiÕn thøc.Lµm bµi tËp SBT. - §äc tríc bµi : Quan hÖ gi÷a gãc tíi vµ gãc khóc x¹.. c) Từng HS đọc phần một vµi kh¸i niÖm d) quan s¸t GV tiÕn hµnh thÝ nghiệm. Thảo luận nhóm để tr¶ lêi C1, C2 e) Tõng HS tr¶ lêi c©u hái của GV để rút ra kết luận. HS lµm c©u C3: K2 Níc. a) Tõng HS tr¶ lêi C4. 3. Mét vµi kh¸i niÖm. 4. ThÝ nghiÖm. 5. KÕt luËn. ¸nh ¸ng tõ k2 sang níc : + tia khóc x¹ n»m trong mÆt ph¼ng tíi. + gãc khóc x¹ nhá h¬n gãc tíi. II/ Sù khóc x¹ cña tia s¸ng khi truyÒn tõ níc sang kh«ng khÝ.. 1. Dù ®o¸n.. b) Nhãm bè trÝ thÝ nghiÖm nh h×nh 40.3 SGK. c) Tõng HS tr¶ lêi C5, C6 d) Th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi câu hỏi của GV để rút ra kết luËn.. 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra. 3. KÕt luËn. sgk. III/ VËn dông. a) C¸ nh©n suy nghÜ vµ tr¶ lêi c©u hái cña GV. b) C¸ nh©n suy nghÜ, tr¶ lêi C7, C8. TuÇn 26 Ngµy so¹n:19/02/2009. Ngµy gi¶ng:25/02/2009. TiÕt 45 Bµi 41:Quan hÖ gi÷a gãc tíi vµ gãc khóc x¹.

(71) I - Môc tiªu. - Mô tả đợc sự thay đổi của góc khúc xạ khi góc tới tăng hoặc giảm - Mô tả đợc thí nghiệm thể hiện mối quan hệ gữa góc tới và góc khúc xạ. II- ChuÈn bÞ:. - 1 miếng thuỷ tinh, mặt phẳng đi qua đờng kính đợc dán giấy kín chỉ để một khe nhá t¹i t©m I cña miÕng thuû tinh - 1 miÕng gç ph¼ng - 1 tờ giấy có vòng tròn chia độ hoặc thớc chia độ - 3 chiÕc ®inh ghim.. III. TiÕn tr×nh d¹y häc. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. H§1: (10 phót) Ôn tập những kiến thức có liên quan đến bài mới Cã thÓ yªu cÇu HS tr¶ lêi nh÷ng Hs lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái sau: - hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng lµ g×? Nªu kÕt luËn vÒ sù khóc x¹ ¸nh s¸ng khi truyÒn kh«ng khÝ sang níc vµ ngîc l¹i - Khi gãc tíi t¨ng, gãc khó x¹ cã thay đổi không ? Trình bày một phơng án thí nghiệm để quan sát hiện tợng đó. H§2: (25 phót) Nhận biết sự thay đổi của góc khúc xạ theo góc tới I/ Sự thay đổi góc Híng dÉn HS tiÕn hµnh thÝ a) c¸c nhãm bè trÝ thÝ tíi theo gãc nghiệm theo các bớc đã nêu nghiÖm nh h×nh 41.1 SGK vµ khóc x¹. - Yêu cầu HS đặt khe hở I của tiến hành thí nghiệm nh đã 1/Thí nghiệm miếng thuỷ tinh đúng tâm của tấm nêu ở mục a và b SGK C1: tròn chia độ - Kiểm tra các nhóm khi xác định vÞ trÝ cÇn cã cña ®inh ghim A Yêu cầu đại diện một vài nhóm tr¶ lêi C1 Có thể gợi ý HS bằng cách đặt các c©u hái: - Khi nµo m¾t ta nh×n thÊy h×nh ¶nh cña ®inh ghim A qua miÕng thuû tinh? - Khi m¾t ta chØ nh×n thÊy ®inh ghim A, chøng tá ®iÒu g×? Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2 Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: Khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ sang thuû tinh, gãc khóc x¹ vµ gãc tíi quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo?. b) Tõng HS tr¶ lêi C1, C2.. c) Dùa vµo b¶ng kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, c¸ nh©n suy nghÜa, trả lời câu hỏi của GV để rút ra kÕt luËn. C2: 2/ KÕt luËn: + Gãc khóc x¹ nhá h¬n gãc tíi. + Khi gãc tíi x¹ t¨ng,gi¶m th× gãc khóc x¹ t¨ng ,gi¶m. d) Cá nhận đọc phần Mở réng trong SGK 3/ Më réng H§3 (10 phót). Cñng cè vµ vËn dông. II/ VËn dông Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©uhái: Khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ a) Tõng HS tr¶ lêi c©u hái sang c¸c m«i trêng trong suèt r¾n, cña GV láng kh¸c nhau th× gãc khóc x¹ vµ C3: gã tíi cã quan hÖ víi nhau nh thÕ.

(72) M. nµo? §èi víi HS yÕu kÐm yªu cÇu tù đọc phần ghi nhớ trong SGK rồi tr¶ lêi c©u hái cña GV Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3. Gîi ý: - Mắt nhìn thấy A hay B? Từ đó vẽ đờng truyền của tia sáng trong b) Từng HS làm C3 C4 kh«ng khi tíi m¾t. - Xác định điểm tới và vẽ đờng truyÒn cña tia s¸ng tõ A tíi mÆt ph©n c¸ch Yªu cÇu HS tr¶ lêi C4.. .. . .. B A. C4: Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc bµi . - §äc tríc bµi 42: TKHT - Lµm bµi tËp 40 – 41.3 TuÇn 22 Ngµy so¹n:22/02/2009. Ngµy gi¶ng:27/02/2009 TiÕt 46 Bµi 42:ThÊu kÝnh héi tô I - Môc tiªu - Nhận dạng đợc thấu kính hội tụ - Mô tả đợc khúc xạ của các tia sáng đặc biệt (tia tới quang tâm, tia song song với trôc chÝnh vµ tia cã ph¬ng qua tiªu ®iÓm) qua thÊu kÝnh héi tô. - Vận dụng đợc kiến thức đã học để giải bài tập đơn giản về thấu kính hội tự và giải thÝch mét vµi hiÖn tîng thêng gÆp. II- ChuÈn bÞ - 1 thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù kho¶ng 1 cm - 1 gi¸ quang häc - 1 màn hứng để quan sát đờng truyền của chùm sáng - 1 nguån s¸ng ra chïm 3 tia s¸ng song song. III- TiÕn tr×nh d¹y häc. Hoạtđộng của trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động của thầy H§1: (5 phót) Ôn tập những kiến thức có liên quan đến bài mới GV vÏ tia khóc x¹ trong hai trêng Tõng HS thùuc hiÖn yªu cÇu hîp: cña GV - Tia s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ sang thuû tinh - Tia s¸ng truyÒn tõ níc sang kh«ng khÝ. Yªu cÇu HS lªn b¶ng vÏ tiÕp tia tíi. H§2: (10 phót) Nhận biết đặc điểm của thấu kính hội tụ Híng dÉn HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm a) Các nhóm HS bố trí và tiến I/ đắc điểm của thấu Theo dõi giúp đỡ các nhóm HS yêu. hành thí nghiệm nh hình 42.2 kính hội tụ.

(73) Hớng dẫn các em đặt các dụng cụ thí nghiệm đúng vị trí. §èi víi líp HS kh¸ giái, tríc khi bè trÝ thÝ nghiÖm nh h×nh 42.2 SGK , GV cã thÓ lµm thªm thÝ nghiÖm nh sau: Dïng thÊu kÝnh héi tô høng mét chïm ¸nh s¸ng song song (chïm s¸ng mÆt trêi hoÆc ¸nh s¸ng ngän đèn đặt ở xa) lên màn hứng ảnh. Từ tõ dÞch chuyÓn tÊm b×a ra xa thÊu kÝnh, yªu cÇu HS quan s¸t thÝ nghiÖm tr¶ lêi c©u hái: KÝch thíc vÕt sáng trên màn thay đổi nh thế nào? Dù ®o¸n chïm khóc x¹ ra khái thÊu kính có đặc điểm gì? Sau khi HS trả lêi c¸c c©u hái míi bè trÝ thÝ nghiÖm nh h×nh 42.SGK Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1. Th«ng b¸o vÒ tia tíi vµ tia lã. Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2.. SGK b) Tõng HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi C1? C1 c) Cá nhân đọc phần thông báo C2: vÒ tia tíi vµ tia lã trong SGK d) Tõng HS tr¶ lêi C2. H§3: (5 phót) NhËn biÕt h×nh d¹ng cña thÊu kÝnh héi tô trong SGK. Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3 Th«ng b¸o vÒ chÊt liÖu lµm thÊu kÝnh héi tô thêng dïng trong thùc tÕ. NhËn biÕt thÊu kÝnh héi tù dùa vµo h×nh vÏ vµ kÝ hiÖu thÊu kÝnh héi tô.. 2. H×nh d¹ng TKHT a) Tõng HS tr¶ lêi C3 b) Cá nhân đọc phần thông báo vÒ thÊu kÝnh vµ thÊu kÝnh héi tô trong SGK. H§4: (15 phót) T×m hiÓu c¸c kh¸i niÖm trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña thÊu kÝnh héi tô. Yªu cÇu HS tr¶ lêi C4 a) T×m hiÓu kh¸i niÖm trôc II/ trôc chÝnh, quang - híng dÉn HS quan s¸t thÝ nghiÖm chÝnh. t©m, tiªu ®iÓm, tiªu ®a ra dù ®o¸n - C¸c nhãm thùc hiÖn thÝ cù cña thÊu kÝnh héi - Yªu cÇu HS t×m c¸ch kiÓm tra dù nghiÖm h×nh 42.2. Th¶o luËn tô. ®o¸n (cã thÓ dïng thíc th¼ng) nhóm để trả lời C4 1-Trôc chÝnh - Thông báo về khái niệm trục - Từng HS đọc phần thông báo chÝnh. vÒ trôc chÝnh Th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm quang t©m. b) T×m hiÓu vÒ kh¸i niÖm GV làm thí nghiệm. Khi chiếu tia quang tâm. từng HS đọc phần 2-quang tâm s¸ng bÊt k× qua quang t©m th× nã th«ng b¸o vÒ kh¸i niªm quang tiếp tục truyền thẳng, không đổi h- tâm. íng. c) T×m hiÓu kh¸i niÖm tiªu 3- tiªu ®iÓm Híng dÉn HS t×m hiÓu kh¸i niÖm ®iÓm tiªu ®iªm - Nhãm HS tiÕn hµnh l¹i thÝ - Yªu cÇu HS quan s¸t l¹i thÝ nghiÖm nghiÖm ë h×nh 42.2 SGK. Tõng 4- tiªu cù để tra rlời C5, C6 HS tr¶ lêi C5, C6 - Yêu cầu HS trả lời câuhỏi: Tiêu - Từng HS đọc phần thông báo ®iÓm cña thÊu kÝnh lµ g×? Mçi thÊu trong SGK vµ tr¶ lêi c©u hái kÝnh cã mÊy tiªu ®iÓm? VÞ trÝ cña cña GV chúng có đặc điểm gì? d) T×m hiÓu kh¸i niÖm tiªu cù - GV phát biểu chính xác các câu trả Từng HS đọc phần thông báo lêi C5, C6 vÒ kh¸i niÖm tiªu cù. - Th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm tiªu ®iÓm Th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm tiªu cù GV làm thí nghiệm đối với tia tới qua tiªu ®iÓm.

(74) H§5 (10 phót) Cñng cèvµ vËn dung. Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái: - Nªu c¸c c¸ch nhËn biÕt thÊu kÝnh héitô - Cho biết đặc điểm đờng truyền của mét sè tia s¸ng qua thÊu kÝnh héi tô §èi víi HS trung b×nh, GV cho HS tự đọc phần ghi nhớ SGK rồi trả lời c©u hái. Yªu cÇu HS tr¶ lêi C7 vµ C8.. a) tõng HS tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV b) C¸ nh©n suy nghÜ tr¶ lêi C7 vµ C8. ************************************ TuÇn 27 Ngµy so¹n:28/02/09 Ngµy gi¶ng:04/3/09 TiÕt 47 Bµi 43: ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô I - Môc tiªu - Nêu đợc trong trờng hợp nào thấu kính hội tụ cho ảnh thật và cho ảnh ảo của một vật và chỉ ra đợc đặc điểm của các ảnh này. - Dùng các tia sáng đặc biệt dựng đợc ảnh thật và ảnh ảo của một vật qua thấu kính héi tù II- ChuÈn bÞ §èi víi mçi nhãm HS - 1 thÊu kÝnh héi tô - 1 gi¸ quang häc - 1 c©y nÕn - 1 màn để hứng - 1 bao diªm. III-Ph¬ng ph¸p - hoạt động nhóm, thí nghiệm, vấn đáp. IV- TiÕn tr×nh d¹y häc. Trî gióp cña GV H§1: (5 phót) KiÓm tra bµi cò Yªu cÇu HS tr¶ lêi nh÷ng c©u hái sau: - Nªu c¸ch nhËn biÕt thÊu kÝnh héi tô. - KÓ tªn vµ biÓu diÔn trªn h×nh vÏ, đờng truyền của 3 tia sáng đi qua thấu kính hội tụ mà em đã học. - GV đặt vấn đề H§2: (15 phót) Tìm hiểu đặc điểm đối với ảnh của mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô. Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm Trờng hợp vật đợc đặt xa thấu kính để hứng ảnh ở tiêu điểm là khã kh¨n. GV cã thÓ híng dÉn HS quay thÊu kÝnh vÒ phÝa cña sè líp. Hoạt động của HS. Ghi b¶ng. Tõng HS tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV. I/ §Æc ®iÓm cña ¶nh cña mét vËt t¹o bëi TKHT 1/ ThÝ nghiÖm. a/ §Æt vËt ë ngoµi kho¶ng tiªu cù. a) C¸c nhãm bè trÝ thÝ C1: ¶nh ngîc chiÒu víi nghiệm nh hình 43.2 SGK đặt vật..

(75) để hứng ảnh của cửa sổ lớp lên mµn. Cho c¸c nhãm th¶o luËn tríc khi ghi nhận xét đặc điểm của ảnh vµo b¶ng 1 Hớng dẫn HS làm thí nghiệm để tr¶ lêi C3. Cã thÓ yªu cÇu HS tr¶ lời thêm câu hỏi: Làm thế nào để quan sát đợc ảnh của vật trong trờng hợp này? Cho c¸c nhãm th¶o luËn tríc khi ghi các nhận xét vầ đặc điểm ảnh vµo b¶ng 1 SGK GV th«ng b¸o: - 1 ®iÓm s¸ng n»m trªn trôc chÝnh ë xa v« cïng -> ¶nh t¹i F (F’). - Vật đặt vuông góc với trục chÝnh-> ¶nh vu«ng gãc víi trôc chÝnh.. vËt ngoµi kho¶ng tiªu cù, thùchiÖn c¸c yªu cÇu cña c1 vµ C2 Ghi đặc điểm của ảnh vào dong 1,2, 3 cña b¶ng 1.. C2: Dich chuyÓn vËt l¹i gÇn d>2f ¶nh thËt ngîc chiÒu víi vËt f<d<2f ¶nh thËt ngîc chiÒu víi vËt. b) Nhãm bè trÝ thÝ nghiÖm b/ §Æt vÈttong kho¶ng nh hình 43.2 SGK đặt vật tiêu cự. trong kho¶ng tiªu cù. Th¶o luận nhóm để trả lời C3. C3: DÞch chuyÓn mµn ra xa ko hứng đợc ảnh. Dặt Ghi các nhận xét về đặc điểm mắt trên đờng truyền cña ¶nh vµo dßng 4 cña b¶ng cña chïm tia lã ta quan 1 SGK s¸t thÊy ¶nh cïng chiÒu , lín h¬n vËt -> ®o¸ lµ ¶nh ¶o II/ C¸ch dùng ¶nh. H§3: (15 phót) Dùng ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu 1.Dùng ¶nh cña mét kÝnh héi tô ®iÓm s¸ng t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô Tríc hÕt yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c a) Tõng HS thùc hiÖn C4 C4: c©u hái: - Chïm tia tíi xuÊt ph¸t tõ S qua thấu kính cho chùm tia ló đồng S quy ë S’. S’ lµ g× cña S? F’ - CÇn sö mÊy tia s¸ng xuÊt ph¸t tõ S để xác định S’? F - GV th«ng b¸o kh¸i nÖm ¶nh cña S’ ®iÓm s¸ng. - Giúp đỡ HS yếu vẽ hình. híng dÉn HS thùchiÖn C5 - Dùng ¶nh B’ cña ®iÓm B Dùng ¶nh cña mét vËt s¸ng - H¹ B’A’ vu«ng gãc víi trôc b) AB t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô 2. Dùng ¶nh cña mét vËt chÝnh, A’ lµ ¶nh cña A vµ A’B’ lµ - Tõng HS thùc hiÖn C5 s¸ng AB t¹o bëi TKHT. ¶nh cña AB C5: B F’ A F B’ B A’. F. A. F’. B’ A’.

(76) H§4: (10 phót) Cñng cè vµ vËn dông. III/ VËn dông. C6: §Ò nghÞ HS tr¶ lêi c¸c c©u hái: - Hãy nâu đặc điểm của ảnh của a) Từng HS trả lời các câu hỏi mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô? cña GV - Nªu c¸ch dïng ¶nh cña mét vËt qua thÊu kÝnh héi tô §èi víi HS trung b×nh cho HS tù đọc phần ghi nhớ SGK , rồi trả lời c©u hái híng dÉn HS tr¶ lêi C6: - Xét hai cặp tam giác đồng dạng - Trong tõng trêng hîp tÝnh tØ sè b) Tõng HS tr¶ lêi C6, C7 C7: §Ò nghÞ HS tr¶ lêi C7 KiÕn thøc träng t©m: nắm đợc của ảnh tạo bởi TKHT trong các vị trí trong OF ngoài OF nắm đợc cách dựng ảnh của 1 điểm sáng và vật sáng đặt vuông góc với trục chính Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc bµi - Lµm bµi tËp 42-43.3 -> 42-43.6 - §äc tríc bµi 44 TuÇn 27 Ngµy so¹n: 02 /03/2009. Ngµy gi¶ng:06 /03/2009. TiÕt 48 Bµi 44: ThÊu kÝnh ph©n k×. I / Môc tiªu. 1. Nhận dạng đợc thấu kính phân kì 2. Vẽ đợc đờng truyền của hai tia sáng đặc biệt (tia tới quang tâm và tia tới song song với trôc chÝnh) qua thÊu kÝnh ph©n k× 3. Vận dụng đợc kiến thức đã học để giải bài tập đơn giản về thấu kínk phân kì và giải thÝch mét vµi hiÖn tîng thêng gÆp.. II/ ChuÈn bÞ. - 1 thÊu kÝnh ph©n k× cã tiªu cù kho¶ng 12 cm - 1 gi¸ quang häc - 1 màn hứng để quan sát đờng truyền của chùm sáng - 1 nguån s¸ng ra chïm 3 tia s¸ng song song.. III-ph¬ng ph¸p - PP trực quan, thuyết trình, vấn đáp IVHoạt động dạy học. Trî gióp cña GV H§1: (5 phót) ¤KiÓm tra bµi cò Yªu cÇu mét vµi HS tr¶ lêi c©u hái sau: Nêu đặc điểm ảnh của một vật tạo bíi thÊu kÝnh héi tô. Cã nh÷ng cách nào để nhận biết thấu kính hội tô. H§2: (15 phót) Tìm hiểu đặc điểm của thấu kính ph©n k× Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1. Th«ng b¸o vÒ thÊu kÝnh ph©n k× Yªu cÇu mét vµi HS nªu nhËn xÐt vÒ h×nh d¹ng cña thÊu kÝnh ph©n k× vµ so s¸nh víi thÊu kÝnh héi tô.. Hoạt động của HS. Ghi b¶ng. Tõng HS tr¶ lêi c©u hái cña GV I/ §Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n k×. a) Tõng HS thùc hiÖn C1 1. Quan s¸t vµ t×m hiÓu b) Tõng HS suy nghÜ vµ tr¶ c¸ch nhËn biÕt. lêi C2 C1: c) C¸c nhãm HS bè trÝ thÝ nghiÖm nh h×nh 44.1 SGK - Tõng HS quan s¸t thÝ.

(77) Híng dÉn HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh hình 44.1 SGK để trả lời C3 - Theo dâi , híng dÉn c¸c nhãm HS lµm thÝ nghiÖm yÕu. - Th«ng b¸o h×nh d¹ng mÆt c¾t vµ kÝ hiÖu thÊu kÝnh ph©n k×. H§3: (15 phót) T×m hiÓu c¸c kh¸i niÖm trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña thÊu kÝnh ph©n k×. Yªu cÇu HS tiÕn hµng l¹i thÝ nghiÖm nh h×nh 44.1 SGK - Theo dâi híng dÉn c¸c em HS thùc hiÖn l¹i thÝ nghiÖm, quan s¸t hiện tợng để có thể trả lời C4 - Gîi ý: Dù ®o¸n xem tia nµo ®i th¼ng. T×m c¸ch kiÓm tra dù ®o¸n (dùng bút đánh dấu đờng truyền cña c¸c tia s¸ng trªn hai mµn høng. Dùng thớc thẳng để kiểm tra đờng truyền đó). Yêu cầu đại diện nhóm trả lời C4. GV chÝnh x¸c ho¸ c¸c c©u tr¶ lêi cña HS Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: Trôc chính của thấu kính có đặc điểm g×? - GV nh¾c l¹i kh¸i niÖm trôc chÝnh. Yêu cầu HS tự đọc phần Thông báo vµ tr¶ lêi c©u hái sau: Quang t©m của một thấu kính có đặc điểm gì? TiÕn hµnh thÝ nghiÖm : ChiÕu mét tia s¸ng bÊt k× qua quang t©m sÏ cã tia ló đi thẳng, không đổi hớng. Yªu cÇu HS lµm l¹i thÝ nghiÖm nh ë h×nh 44.1 - Theo dâi,híng dÉn c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm yÕu. Cã thÓ gîi ý nh sau: Dïng bót ®n¸h dấu đờng truyền của tia sáng ở trên màn hứng, dùng thớc thẳng đặt vào đờng truyền đã đánh dấu để vẽ tiếp đờng kéo dài. - Yªu cÇu mét vµi nhãm tr¶ lêi C5 - Yªu cÇu mét HS lªn b¶ng lµm C6 vµ tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh tríc líp. - Yêu cầu HS tự đọc phần thông b¸o kh¸i niÖm tiªu ®iÓm vµ tr¶ lêi c©u hái sau: Tiªu ®iÓm cña thÊu kính phân kì đợc xác định nh thế nào? Nó có đặc điểm gì khác với tiªu ®iÓm cña thÊu kÝnh héi tô? GV chÝnh x¸c ho¸ c¸c c©u tr¶ lêi cña HS Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sau: Tiªu cù cña thÊu kÝnh lµ g×?. nghiÖm vµ th¶o luËn nhãm C2: để trả lời C3 2. ThÝ nghiÖm . C3: a) T×m hiÓu kh¸i niÖm trôc chÝnh. - C¸c nhãm thùc hiÖn thÝ nghiÖm - Tõng HS quan s¸t, th¶o luận nhóm để trả lời C4 - Từng HS đọc phần thông b¸o vÒ trôc chÝnh trong SGK vµ tr¶ lêi c©u hái cña GV b) T×m hiÓu vÒ kh¸i niÖm quang tâm. Từng HS đọc phÇn th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm quang t©m trong SGK vµ tr¶ lêi c©u hái cña GV. c) T×m hiÓu kh¸i niÖm tiªu ®iÓm - Nhãm HS tiÕn hµnh l¹i thÝ nghiÖm ë h×nh 44.1 SGK. - Tõng HS quan s¸t thÝ nghiÖm , ®a ra ý kiÕn cña mình trớc nhóm để thảo luận chung. - Tr¶ lêi C5 - Tõng HS lµm C6 vµo vë - Từng HS đọc phần thông b¸o kh¸i niÖm tiªu ®iÓm trong SGK vµ tr¶ lêi c©u hái cña GV d) T×m hiÓu kh¸i niÖm tiªu cù Từng HS đọc phần thông b¸o vÒ kh¸i niÖm tiªu cù vµ tr¶ lêi c©u hái cña GV.. II/ Trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña thÊu kÝnh ph©n k×. 1. Trôc chÝnh C4: 2. Quang t©m.. * Tia sang qua quang t©m tiÕp tôc truyÒn th¼ng.. 3. Tiªu ®iÓm. C5: * Chïm tia s¸ng // trôc chÝnh cho chïm tia lã cã phÇn kÐo dµi gÆp nhau t¹i 1 điểm. điểm đó gọi là tiªu ®iÓm. 4. Tiªu cù.

(78) III/ VËn dông H§4 (10 phót) C¸ nh©n suy nghÜ tr¶ lêi C7, Cñng cè vµ vËn dông Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái C7, C8 vµ C9 C8 vµ C9: - Theo dâi vµ kiÓm tra HS thùchiÖn C7 - Thảo luận với cả lớp để trảlời C8 - §Ò nghÞ mét vµi HS ph¸t biÓu, tr¶ lêi C9 KiÕn thøc träng t©m: - đặc điểm TKPK soa sánh sự khác nhau với TKHT - HiÓu c¸c kh¸I niÖm - Nắm đợc 2 tia sáng đặc biệt Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc bµi - Lµm c¸c c©u C7 -> C9. ***************************************** TuÇn28. Ngµy so¹n: 07/03/2009. Ngµy gi¶ng: 11/03/2009. TiÕt 49 Bµi 45:¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k× I- Môc tiªu. 1. Nêu đợc ảnh của một vật sáng tạo bởi thấu kính phân kì luôn là ảnh ảo. Mô tả đ ợc những đặc điểm của ảnh ảo của một vật tạo bởi thấu kính phân kì. Phân biệt đợc ảnh ảo đợc t¹o bíi thÊu kÝnh héi tô vµ ph©n k×. 2. Dùng hai tia sáng đặc biệt dựng đợc ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì II- ChuÈn bÞ. §èi víi mçi nhãm HS - 1 thÊu kÝnh ph©nk× cã tiªu cù 12 cm - 1 gi¸ quang häc - 1 c©y nÕn cao 5 cm - 1 màn để hứng - 1 bao diªm III- ph¬ng ph¸p - Tính chất vật lí, nhóm, vấn đáp. Iv-Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng H§1: (5 phót) ¤n tËp nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan đến bài mới Yªu cÇu HS tr¶ lêi nh÷ng c©u hái Tõng HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: cña GV - Nªu c¸ch nhËn biÕt thÊu kÝnh phân kì.Thấu kính phân kì có đặc ®iÓm g× tr¸i ngîc víi thÊu kÝnh héi tô? - Vẽ đờng truyền của 2 tia sáng đã häc qua thÊu kÝnh ph©n k×. I/ §Æc ®iÓm cña ¶nh cña H§2: (10 phót) Tìm hiểu đặc điểm đối với ảnh của mét vËt t¹o bëi TKPK mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k×. Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái: - Muèn quan s¸t ¶nh cña mét vËt t¹o bíi thÊu kÝnh ph©n k×, cÇncã nh÷ng dông cô g×? Nªu c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. - Tõng HS chuÈn bÞ tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV - C¸c nhãm bè trÝ thÝ nghiÖm nh h×nh h×nh 45.1.

(79) - đặt mà sát thấu kính. Đặt vật ở vị SGK trÝ bÊt k× trªn trôc chÝnh cña thÊu kÝnh vµ vu«ng gãc víi trôc chÝnh. - Tõ tõ dÞch chuyÓn mµn ra xa thÊu kÝnh. Quan s¸t trªn mµn h×nh xem cã ¶nh cña vËt hay kh«ng ? HS lÇn lît tr¶ lêi c©u C1,C2 - Tiếp tục làm nh vậy khi thay đổi vÞ trÝ cña vËt trªn trôc chÝnh - Qua thÊu kÝnh ph©n k×, ta lu«n nh×n thÊy ¶nh cña mét vËt dÆt trø¬c thấu kính nhng không hứng đợc ảnh đó trên màn. Do vậy là ảnh thËt hay ¶nh ¶o? H§3: (15 phót) Dùng ¶nh cña mét vËt s¸ng AB t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k× Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3. Gîi ý: - Muèn dùng ¶nh cña mét ®iÓm s¸ng ta lµm thÕ nµo? - Muèn dùng ¶nh cña mét vËt s¸ng ta lµm thÕ nµo? Gîi ý HS tr¶ lêi C4: - Khi dÞch chuyÓn vËt AB vµo gÇn hoÆc ra xa thÊu kÝnh th× híng cña tia khó x¹ cña tia tíi BI (tia ®i song song với trục chính) có thay đổi kh«ng ? - ¶nh B’ cña ®iÓm B lµ giao ®iÓm cña nh÷ng tia nµo?. C1: §Æt mµn gÇn dÞch chuyÓn ra xa dÇn ko hứng đợc ảnh. C2: Nh×n qua thÊu kÝnh thÊy ¶nh nhá h¬n vËt cïng chiÒu ¶nh ¶o. II/ Cach dùng ¶nh. C3:. Tõng HS tr¶ lêi C3 dựng 2 tia tới đặc biệt, giao 2 tia lã lµ ¶nh cña®iÓm C4: s¸ng. f =12 cm OA = 24 cm C4: a) Dùng ¶nh I B b) Chøng minh d’ < f B’ A. F A’. F’. b) Dùng ¶nh cña mét vËt s¸ng AB t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô - Tõng HS thùc hiÖn C5 H§4: (10 phót) So sánh độ lớn của ảnh tạo bởi thấu kÝnh ph©n k× vµ thÊu kÝnh héi tô a) Tõng HS dùng ¶nh cña b»ng c¸ch vÏ một vật đặt trong tiêu cự Theo dõi, giúp đỡ các nhóm HS đối với cả thấu kính hội tụ vµ ph©n k×. dùng ¶nh Yêu cầu HS nhận xét đặc điểm của b) So sánh độ lớn của hai ¶nh ¶o t¹o bëi hai lo¹i thÊu kÝnh ảnh vừa dựng đợc H§5: (5 phót) Cñng cè vµ vËn dông. III/ §é lín cña ¶nh ¶o to¹ bëi c¸c thÊu kÝnh. C5:. NHËn xÐt: + ¶nh ¶o cña TKHT bao giê còng lín h¬n vËt. + ¶nh ¶o cña TKPK bao giê còng nhá h¬n vËt. C¸ nh©n suy nghÜ, tr¶ lêi IV/ VËn dông. C6, C7, C8. Yªu cÇu HS tr¶ lêi C6 Híng dÉn HS lµm C7 - Xét hai cặp tam giác đồng dạng - Trong tõng trêng hîp, tÝnh tØ sè §Ò nghÞ mét vµi HS tr¶ lêi C8 KiÕn thøc träng t©m: - §Æc ®iÓm ¶nh cña vËt t¹o bëi TKPK - So s¸nh ¶o t¹o bëi TKPK vµ TKHT.

(80) - Vận dụng toán học để làm toán quang học. Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ nhµ «n bµi - Lµm bµi tËp 44-45/SGT - §äc bµi thùc hµnh vµ lµm mÉu b¸o c¸o. TuÇn 28. Ngµy so¹n:10 /03/09. Ngµy gi¶ng:13/03/09. TiÕt 50 Bµi 46 Thùc hµnh: §o tiªu cù cña thÊu kÝnh héi tô I - Môc tiªu. 1. Trình bày đợc phơng pháp đo tiêu cự của thấu kính hội tụ 2. Đo đợc tiêu cự của thấu kính hội theo phơng pháp nêu trên. II- ChuÈn bÞ:. - 1 thÊu kÝnh héi tô - 1 vËt s¸ng - 1 mµ ¶nh nhá - 1 gi¸ quang häc - 1 thø¬c th¼ng từng HS chuẩn bị báo cáo theo mẫu đã cho ở cuối bài, trong đó lu ý HS đọc mục 2 phần I về cơ sở lí thuyết của bài thức hành và trả lời trớc các câu hỏi của phần 1 đã nêu trong mẫu b¸o c¸o. III- ph¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, thí nghiệm, tổng kết đánh giá. IV- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV H§1: (15 phót). Hoạt động của HS Tr×nh bµy viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc hành, đó là việc trả lời các câu hỏi về cơ Làm việc với cả lớp để kiểm tra phần chuẩn bị sở lí thuyết của bài thực hành lÝ thuyÕt cña HS cho bµi thùc hµnh. Yªu cÇu Tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ nÕu GV yªu một số HS trình bày câu trả lời đối với từng câu cầu. hái nªu ra ë phÇn 1 c¶u mÉu b¸o c¸o vµ hoµn chÝnh r c©u tr¶ lêi cÇn cã. KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc hµnh c¶u HS nh mẫu đã cho ở cuối bài. H§2: (20 phót) Thùc hµnh ®o tiªu cù cña thÊu kÝnh Tõng nhãm HS thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc Đề nghị đại diện các nhóm nhận biết: hình dạng sau: vật sáng, cách chiếu để tạo vật sáng, cách xác a) Tìm hiểu các dụng có trong bộ thí định vị trí của thấu kính, của vật và màn ảnh. nghiÖm lu ý c¸c nhãm HS : b) §o chiÒu cao h cña vËt - Lúc đầu đặt thấu kính ở giữa giá quang học, c) Điều chỉnh để vật và màn cách thấu rồi đặt vật và màn ở khá gần thấu kính, cách kính những khoảng bằng nhau và cho đều thấu kính. Cần đo các khoảng cách này để ảnh cao bằng vật. đảm bảo d0 = d0’. d) §o c¸c kho¶ng c¸ch (d,d’) t¬ng øng - Sau đó xê dịch đồng thời vật và màn những từ vật và từ màn đến thấu kính khi h= h’ kho¶ng lín b»ng nhau (chõng 5cm) ra xa dÇn thấu kính để luôn đảm bảo d = d’. - Khi ¶nh hiÖn lªn trªn gÇn râ nÐt th× dÞch chuyÓn vËt vµ mµn nh÷ng kho¶ng nhá b»ng nhau cho tới khi thu đợc ảnh rõ nét cao bằng vËt. KiÓm tra ®iÒu nµy b»ng c¸ch ®o chiÒu cao h’ của ảnh để so sánh với chiều cao h của vật: h = h’. H§3 (10 phót) Hoµn thµnh b¸o c¸o thùc hµnh Tõng HS hoµn thµnh b¸o c¸o thùc hµnh Nhận xét ý thức, thái độ và tác phong làm việc.

(81) cña nhãm. Tuyªn d¬ng c¸c nhãm lµm tèt vµ nh¾c nhë c¸c nhãm lµm cha tèt. Thu b¸o c¸o thùc hµnh cña HS KiÕn thøc träng t©m: Biết đợc vật đặt cách TKHT bằng 2f cho ảnh thật bằng vật , cách TKHT cũng bằng 2f Biết cách xách định tiêu cự của TKHT. C«ng thøc tÝnh f = d+ d ' 4 ************************************* TuÇn 29. Ngµy so¹n:13/03/2009. Ngµy gi¶ng:18/03/2009. TiÕt 51 Bµi 47:Sù t¹o ¶nh trªn phim trong m¸y ¶nh I - Môc tiªu. 1. nêu và chỉ ra đợc hai bộphận chính của máy ảnh là vật kính và buồng tối. 2. Nêu và giải thích đợc các đặc điểm của ảnh hiện trên phìm của máy ảnh. 3. Dựng đợc ảnh cảu một vật đợc tạo ra trong máy ảnh. KÜ n¨ng : - c¸ch quan s¸t vµ nhËn biÕt c¸c bé phËn - dng ¶nh cña 1 vËt trªn phim II- ChuÈn bÞ. - 1 mô hình máy ảnh, tại chỗ đặt phim có dán giấy mờ - 1 ¶nh chôpp mét sè m¸y ¶nh - Copy hình 47.4 SGK đủ cho mỗi HS một tờ. III- ph¬ng ph¸p - Đặt vấn đề giảI quyết vấn đề, nhóm, vấn đáp. IV/ Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV H§1: (10 phót) KiÓm tra bµi cò. Vật đặt ở vị trí nào của TKHT tạo đợc ảnh hứng đợc trên màn độ lớn của ảnh bằng vật, độ lớn của ảnh phô thuéc yÕu tè nµo ? H§2:T×m hiÓu vÒ m¸y ¶nh Yêu cầu HS đọc mục I SGK Bé phËn qu©n träng cña m¸y ¶nh lµ g×? VËt kÝnh lµ thÊu kÝnh lo¹i nµo? v× sao? T¹i sao ph¶i cã buång tèi? Cho HS t×m hiÓu m« h×nh . VÞ trÝ ¶nhph¶i n»m ë bé ph©n nµo?. Hoạt động của HS HS lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái. I/ CÊu t¹o cña m¸y ¶nh. a) Làm việc theo nhóm để t×m hiÓu mét m¸y ¶nh qua Bé phËn quan träng: m« h×nh - VËt kÝnh HS tr¶ lêi: - buång tèi. + Vật kính là TKHT để cho ảnh thật hứng đợc trên màn. Buồng tối để ko cho ánh s¸ng lät vµo chØ cã ¸nh s¸ng cña vËt s¸ng truyÒn vµo t¸c dông lªn phim. b) Tõng HS chØ ra ®©u lµ vËt kính, buồng tối và chỗ đặt phim cña m¸y ¶nh.. H§3: (20 phót) T×m hiÓu c¸h t¹o ¶nh cña mét vËt trªn phim cña m¸y ¶nh Híng vËt kÝnh cña m¸y ¶nh vÒ phÝa mét vËt ngoµi san trêng hoÆc cửa kính của phòng học, đặt mắt. Ghi b¶ng. II/ ¶nh cña mét vËt trªn phim. 1. Tr¶ lêi c©u hái. a) tõng nhãm HS t×m c¸ch thu ¶nh cña mét vËt trªn tÊm kÝnh mê hay tÊm nhùa.

(82) sau tÊm kÝnh mê hoÆc tÊm nhùa trong đợc đặt ở vị trí của phím để quan s¸t ¶nh cña vËt nµy. Đề nghị đại diện của một vài nhãm HS tr¶ lêi C1 vµ C2. trong đặt ở vị tí của phim trong m« h×nh m¸y ¶nh vµ quan s¸t ¶nh nµy. Từ đó trả lời C1, C2.. Phát cho HS hình 47.4 SGK đã phôtcopy hoặc đề nghị HS vẽ lại hình này vào vở để làm C3, C4 Cã thÓ gîi ý nh sau nÕu HS cã khã kh¨n khi thùchiÖn C3:. C1: ¶nh thËt ngîc chiÒu nhá h¬n vËt. C2: ¶nh hiÖn trªn mµn høng 2. VÏ ¶nh cña mét vËt đặt trớc máy ảnh.. b) Tõng HS thùc hiÖn C3.. C3:. gäi HS lªn b¶ng lµm c©u C4: B P A’ A §Ò nghÞ mét vµi HS nªu nhËn xÐt về đặc điểm của ảnh trên phim trong m¸y ¶nh.. O. B’ Q. HS lµm c©u C4: xÐt tam gi¸c OAB ®d tam gi¸c OA’B’ => AB = OA A' B' => h = h'. 40 h’ =. OA '. d d'. C4: Tãm t¾t: d = 2m = 200 cm d’ = 5 cm.. = 200 = 5. h 40. c) Rút ra nhận xét về đặc ®iÓm cña ¶nh trªn phim trong m¸y m¸y ¶nh.. 3. KÕt luËn: ¶nh trªn phim lµ ¶nh thËt ngîc chiÒu vµ nhá h¬n vËt.. H§3: (10 phót) VËn dông. III/ VËn dông. C5:. Gîi ý HS vËn dông kÕt qu¶ võa Tõng HS tr¶ lêi C6 thu đợc ở C4 để giải. HS quan s¸t h×nh c©u C4: xÐt tam gi¸c OAB ®d tam gi¸c OA’B’ => A ; B ' = OA '. C6: Tãm t¾t: h = 1,6 m d=3m d’ = 6 cm tÝnh h’ =?. AB OA h' d' => = h d d' => h’= .h = 6 . 1,6 d 300.

(83) = 3,2 cm KiÕn thøc träng t©m: - cÊu t¹o cña m¸y ¶nh - chøc n¨ng cña c¸c bé phËn - đặc điểm ảnh tạo bởi máy ảnh. Híng dÉnvÒ nhµ: - Ôn tập lại các kiến thức đã học từ kì II: từ chơng “ Điện từ học” đến bài hôm nay. - chuẩn bị tốt để giờ sau ôn tập. **************************************** TuÇn 30. Ngµy so¹n: 10/3/09 Ngµy d¹y: 25/3/09 TiÕt 52. ¤n tËp. I/ Môc tiªu: KiÕn thøc: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ dßng ®iÖn xoay chiÒu, c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu vµ m¸y biÕn thÕ. - Cñng cè hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng vµ c¸c lo¹i thÊu kÝnh. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng vÏ dùng ¶nh cña mét vËt s¸ng qua thÊu kÝnh - RÌn kÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc h×nh häc vµo gi¶i to¸n vÒ thÊu kÝnh. Thái độ: - CÈn thËn trong vÏ h×nh, tr×nh bµy râ rµng II/ ChuÈn bÞ: ¤n tËp c¸c kiÕn thøc vÒ dßng ®iÖn xoay chiÒu, thÊu kÝnh III/ Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm, vấn đáp, đầm thoại. IV/ Hoạt động dạy – học Hoạt động 1: Ôn tập dòng điện xoay chiều. I / Dòng điện xoay chiều Nªu ®iÒu kiÖn dßng ®iÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng?. HS nêu đK: số đờng sức từ qua tiết diện S của cuén d©y biÕn thiªn. TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa ta ph¶i lµm gi¶m hao phÝ b»ng c¸ch nµo?. ta ph¶i lµm t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çy d©y t¶i ®iÖn. để giải quyết vấn đề đó tâphỉ làm gì?. HS ta ph¶i chÕ t¹o ra m¸y t¨ng gi¶m ®iÖn thÕ HS nªu cÊu t¹o. M¸y biÕn thÕ cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? Nêu công thức xác định môid quan hệ U và n. U1 n1  HS U 2 n2. Hoạt động 2: Ôn tập Hiện tợng khúc xạ ánh s¸ng – C¸c lo¹i thÊu kÝnh. HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng lµ g×?. II/ HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng – C¸c lo¹i thÊu kÝnh.. Nhắc lại các đờng truyền tia sáng qua TKHT, TKPK §Ó dùng ¶nh cñdùng ®iÓm s¸ng,vËt s¸ng AB có hình mũi đặt vuông góc trục chính ta lµm nh thÕ nµo? Hoạt động 3: Bài tập §a Bµi 1. HS tr¶ lêi c¸c c©u hái. III/ Bµi tËp.

(84) Cho HS th¶o luËn Gäi HS tr¶ lêi HS S’ là ảnh ảo vì S’ và S cùng phía đối với tôc chÝnh. TK lµ TKPK v× ¶nh vµ vËt cïng phÝa víi trôc chÝnh b) gäi HS lªn b¶ng vµ nªu c¸ch vÏ.. Bµi 2 ( 3 ®iÓm) Một vật sáng AB có chiều cao 1 Cm đợc đặt vu«ng gãc v¬i trôc chÝnh cña 1 TKHT cã tiªu cù 4cm. §iÓm A n»m trªn trôc chÝnh vµ vu«ng gãc c¸ch thÊu kÝnh 2 cm. TÝnh chiÒu cao cña ¶nh, kho¶ng c¸ch tõ ¶nh đến thấu kính.. Bµi 1 (3®iÓm) Cho h×nh vÏ. Δ lµ trôc chÝnh cña mét thÊu kÝnh. S lµ ®iÓm s¸ng, S’ lµ ¶nh cña S qua thÊu kÝnh. a/ S’ lµ ¶nh g×? ThÊu k×nh lo¹i nµo? v× sao? b/ Bằng cách vẽ hãy xác định quang tâm O, tiªu ®iÓm F,F’. S. S’ . Δ F. F’ . HS vÏ h×nh: B’. F A’. B. I O. F’. A. ****************************************** TuÇn 29 Ngµy so¹n:29 /03/09. Ngµy gi¶ng:1/04/09. TiÕt 54 Bµi 48 : M¾t I - Môc tiªu. 1. Nêu và chỉ ra đợc trên hình vẽ (hay trên môhình) hai bộ phận quan trọng nhất của m¾t lµ thÓ thuû tinh vµ mµng líi. 2. Nêu đợc chức năng của thể thuỷ tinh và màng lới, so sánh đợc chúng vói các bộ phËn t¬ng øng cña m¸y ¶nh. 3. Trình bày đợc khái niệm sơ lợc về sự điều tiết, diểm cực cận và điểm cực viễn. 4. BiÕt c¸ch thö m¾t. II- ChuÈn bÞ. §èi víi c¶ líp - 1 tranh vÏ con m¾t bæ däc - 1 m« h×nh con m¾t - 1 b¶ng thö thÞ lùc cña y tÕ III- ph¬ng ph¸p: - Trực quan, nhóm, vấn đáp. IV- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV H§1: (7 phót) T×m hiÓu cÊu t¹o cña m¾t Yªu cÇu mét vµi HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: - Tªn hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ g×? - Bé phËn nµo cña m¾t lµ mét thÊu kÝnh héi tô? T tiêu cự của nó có thể đợc thay. Hoạt động của HS. a) Từng HS đọc mục 1 phần I SGK vÒ cÊu t¹o cña m¾t vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV. Ghi b¶ng I/ CÊu t¹o cña m¾t 1. CÊu t¹o. - ThÓ thuû tinh: lµ TKHT - Mµng líi.

(85) đổi đợc không ? Bằng cách nµo? - ¶nh cña vËt mµ m¾t nh×n thÊy hiÖn ë ®©u? Yªu cÇu mét, hai HS tr¶ lêi tõng c©u hái nªu trong C1. H§2: (15 phót) T×m hiÓu vÒ sù ®iÒu tiÕt cña m¾t. §Ò nghÞ mét vµi HS tr¶ lêi c©u hái sau: - m¾t ph¶i thùc hiÖn qu¸ tr×nh g× th× míi nh×n râ c¸c vËt? - Trong qu¸ tr×nh nµy, cã sù thay đổi gì ở thể thuỷ tinh? Híng dÉn HS dùng ¶nh cña cïng mét vËt t¹o bëi thÓ thuû tinh khivËt ë xa vµ khi v¹t ë gần, trong đó thể thuỷ tinh đợc biÓu diÔn b»ng thÊu kÝnh héi tô và màng lới đợc biểu diễn bằng mét mµn høng ¶nh nh h×nh 48.3. 2. So s¸nh m¾t vµ m¸y b) So s¸nh vÒ cÊu t¹o cña m¾t ¶nh. víi m¸y ¶nh. Tõng HS lµm C1 vµ tr×nh bµy c©u tr¶ lêi tríc líp khi GV yªu cÇu II/ Sù ®iÒu tiÕt cña m¾t. a) Từng HS đọc phần II trong SGK. b) Tõng HS lµm C2: Dùng ¶nh C2: cña cïng mét vËt t¹o bëi thÓ thuû tinh khi vËt ë xa vµ khi vËt ë gÇn.. Từ đó rút ra nhận xét về kích thíc cña ¶nh trªn mµng líi vµ - đề nghị HS căn cứ vào tia qua tiêu cự của thể thuỷ tinh trong quang tâm để rút ra nhận xét về hai trờng hợp khi vật ở xa và kích thớc của ảnh trên màng lới khi vật đó ở gần. khi m¾t nh×n cïng mét vËt ë gÇn vµ ë xa m¾t. - §Ò nghÞ HS c¨n cø vµo tia song song với trục chính để rút ra nhËn xÐt vÒ tiªu cù cña thuû tinh khi m¾t nh×n cïng mét vËt ë gÇn vµ ë xa m¾t. H§3: (10 phót) KiÓm tra sù hiÓu biÕt cña HS vÒ ®iÓm cùc viÔn: a) §äc hiÓu th«ng tin vÒ ®iÓm cùc viÔn, - §iÓm cùc viÔn lµ ®iÓm nµo? tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV - §iÓm cùc viÔn cña m¾t tèt Lµ ®iÓm xa nhÊt mµ m¾t ko n»m ë ®©u? ph¶i ®iÒu tiÕt cã thÓ nh×n râ vËt. - M¾t cã tr¹ng th¸i nh thÕ nµo - m¾t l©u mái khi nh×n mét vËt ë ®iÓm cùc viÔn? gäi lµ kho¶ng cùc viÔn - Khoảng cách từ mắt đến điểm cực viễn đợc gọi là gì? KiÓm tra sù hiÓu biÕt cña HS vÒ ®iÓm cùc cËn: HS - §iÓm cùc cËn lµ ®iÓm nµo? Lµ ®iÓm gÇn nhÊt mµ m¾t cã - M¾t cã tr¹ng th¸i nh thÕ nµo thÓ nh×n râ vËt khi nh×n mét vËt ë ®iÓm cùc - M¾t nhanh mái cËn? - Khoảng cách từ mắt đến điểm - Gọi là khoảng cực cận cực cận đợc gọi là gì? b) §äc hiÓu th«ng tin vÒ ®iÓm cùc cËn, tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV vµ lµm C4 H§4: (5 phót). III/§iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn. 1. §iÓm cùc viÔn.. §iÓm xa nhÊt mµ m¾t ko ph¶i ®iÒu tiÕt cã thÓ nh×n râ vËt KÝ hiÖu Cv. 2. §iÓm cùc cËn. §iÓm gÇn nhÊt mµ m¾t cã thÓ nh×n râ vËt kÝ hiÖu: Cc. III/ VËn dông.

(86) VËn dông Híng dÉn HS gi¶i C5 trong bµi nµy nh C6 trong bµi 47 NÕu kh«ng cã thêi gian th× giao C5 vµ C6 cho HS lµm ë nhµ.. Tõng HS lµm C5. KiÕn thøc träng t©m: - cÊu t¹o cña m¾t - sù ®iÒu tiÕt cña m¾t - ®iÓm cùc cËn, cùc viÔn Híng dÉn vÒ nhµ. Để chuẩn bị học bài 49, đề nghị HS ôn lại: - C¸ch dùng ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k×. - C¸ch dùng ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô - Lµm bµi tËp SBT. ***************************************** TuÇn 30. Ngµy so¹n: 1 /04/2009. Ngµy gi¶ng: 03/04/2009. TiÕt 55. Bµi 49: M¾t cËn vµ m¾t l·o. I - Môc tiªu. 1. nêu đợc đặc điểm chính của mắt cận là không nhìn đợc các vật ở xa mắt và cách khắc phôc tËt cËn thÞ lµ ph¶i ®eo kÝnh ph©n k×. 2. Nêu đợc đặc điểm chính cửa mắt lão là không nhìn thấy đợc các vật ở gần và cách khắc phôc tËt m¾t l·o lµ ph¶i ®eo kÝnh héi tô. 3. Giải thích đợc cách khắc phục tật cận thị và tật mắt lão. 4. BiÕt c¸ch tö m¾t b»ng b¶ng thö thÞ lùc II- ChuÈn bÞ. - 1 kÝnh cËn - 1 kÝnh l·o. §èi víi c¶ líp, HS cÇn «n l¹i tríc. - C¸ch dïng ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k×. - C¸ch dùng ¶nh cña mét vËt thËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô. III-Ph¬ng ph¸p - Đặt và giảI quyết vấn đề, vấn đáp, đàm thoại. IV- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV H§1: (20 phót) T×m hiÓu tËt cËn thÞ vµ c¸ch kh¾c phôc §Ò nghÞ HS - Vận dụng vốn hiểu biết đã cã trong cuéc sèng hµng ngµy để trả lời C1, Một vài HS nêu c©u tr¶ lêi vµ líp th¶o luËn. - VËn dông kÕt qu¶ kiÕn thøc của câu C1 và kiến thức đã có về điểm cực viễn để làm C2. Lu ý HS vÒ ®iÓm cùc viÔn. đề nghị HS vẽ ảnh A’B’ của AB t¹o bëi thÊu kÝnhnµy (h×nh 49.2) . GV đặt câu hỏi: Mắt có nh×n râ ¶nh A’B’ cña AB kh«ng ? V× sao? M¾t nh×n ¶nh nµy lín h¬n hay nhá h¬n AB?. Hoạt động của HS. Ghi b¶ng. I/ M¾t cËn. a) tõng HS lµm C1, C2, C3 1. Nh÷ng biÓu hiÖn cña tËt Tham gia th¶o luËn trªn líp vÒ cËn thÞ. c¸c c©u tr¶ lêi cña b¹n C1: C2: b) Tõng HS lµm C4. 2. C¸ch kh¾c phôc tËt cËn thÞ. C3: C4:.

(87) Để kết luận, đề nghị HS trả lời nh÷ng c©u hái sau: F C - M¾t cËn kh«ng nh×n thÊy râ c) nªu kÕt luËn vÒ biÓu hiÖn v KÝnh cËn nh÷ng vËt ë xa hay ë gÇn? cña m¾t cËn vµ lo¹i kÝnh ph¶i - KÝnh cËn lµ thÊu kÝnh lo¹i đeo để khắc phục tật cận thị. ®eo TKPK cã tiªu ®iÓm g×? KÝnh phï hîp cã tiªu ®iÓm tïng víi ®iÓm cùc cËn n»m ë ®iÓm nµo cña m¾t? H§2: (15 phót) T×m hiÓu vÒ tËt m¾t l·o vµ c¸ch kh¾c phôc Nêu các câu hỏi sau để kiểm tra việc đọc hiểu cảu HS - m¾t l·o nh×n râ c¸c vËt ë xa hay gÇn? - So víi m¾t b×nh thêng th× ®iÓm cùc cËn cña m¾t l·o ë xa h¬n h¬n hay ë gÇn? §Ò nghÞ HS : - VËn dông c¸ch nhËn d¹ng thÊu kÝnh héi tô vµ thÊu kÝnh phân kì để nhận dạng kính l·o.. a) Đọc mục 1 phần II SGK để tìm hiểu đặc điểm của mắt l·o.. b) lµm C5 c)Lµm C6 d) nªu kÕt luËn vÒ biÓu hiÖn cña m¾t l·o vµ lo¹i kÝnh ph¶i đeo để khắc phục tật mắt lão.. II/ M¾t l·o. 1. đặc điểm của mắt lão. ChØ nh×n râ vËt ë xa kh«ng nh×n râ vËt ë gÇn.. 2. C¸ch kh¾c phôc tËt m¾t l·o. ®eo kÝnh lµ TKHT. HS tr¶ lêi c©u hái. Yªu cÇu HS vÏ m¾t, cho vÞ trÝ điểm cực cận Cc, vẽ vật AB đợc đặt gần mắt hơn so với HS vÏ ®iÓm cùc cËn (h×nh 49.3) vµ đặt câu hỏi: Mắt có nhìn rõ vËt AB kh«ng ? V× sao? - Sau đó yêu cầu HS vẽ thêm kÝnh l·o (lµ thÊu kÝnh héi tô) đặt gần sát mắt, vẽ ảnh A’B’ cña AB t¹o bëi kÝnh nµy (h×nh 49.4) . H§3: (5 phót) Cñng cè Nªu biÓu hiÖn cña m¾t cËn, m¾t l·o vµ nªu c¸ch kh¾c phôc tËt cËn thÞ, tËt m¾t l·o. §Ò nghÞ mét sè HS nªu biÓu hiÖn cña m¾t cËn vµ m¾t l·o, loại kính phải đeo để khắc phôc mçi tËt nµy cña m¾t. KiÕn thøc träng t©m: - đặc điểm và cách khắc phục của tật cận thị và mắt lão Híng dÉn vÒ nhµ - «n l¹i bµi. - Lµm c¸c bµi tËp. - §äc tríc bµi 50 “ KÝnh lóp”. III/ VËn dông C7:. C8:. ***************************************** TuÇn 32. Ngµy so¹n:05/04/2009. Ngµy gi¶ng:08/04/2009. TiÕt 56. Bµi 50: KÝnh lóp.

(88) I - Môc tiªu. 1. Trả lời đợc câu hỏi: Kính lúp để làm gì? 2. Nêu đợc hai đặc điểm của kính lúp (kính lúp là thấu kínhhội tụ có tiêu cự cực ngắn) 3. nêu đợc ý nghĩa của một số bội giác của kính lúp. 4. Sử dụng đợc kính lúp để quan sát một vật nhỏ. KÜ n¨ng: - cã kÜ n¨ng quan s¸t TháI độ: - cẩn thận trong sử dụng đò dùng, thấy đợc sự liên hệ với thực tiễn. II- ChuÈn bÞ. §èi víi mçi nhãm HS - 3 chiÕc kÝnh lóp - 3 thíc nhùa - 3 vật nhỏ để quan sát III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV H§1: (20 phót) Tìm hiểu cấu tạo và đặc điểm cña kÝnh lóp. §Ò nghÞ mét vµi HS nªu c¸ch nhËn ra c¸c kÝnh lóp lµ c¸c thÊu kÝnh héi tô §Ò nghÞ mét vµi HS lÇn lît tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: - KÝnh lóp lµ thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù nh thÕ nµo? - Dùng kính lúo để làm gì? - Số bội giác của kính lúp đợc kÝ hiÖu nh thÕ nµo vµ liªn hÖ víi tiªu cù b»ng c«ng thøc nµo? Cho c¸c nhãm HS dïng c¸c kÝnh lóp cã sè béi gi¸c kh¸c nhau để quan sát cùng một vật nhá. Cho HS lµm C1 vµ C2 đề nghị một vài HS nêu kết luËn vÒ c«ng thøc vµ ý nghÜa cña sè béi gi¸c cña kÝnh lóp. H§2: (15 phót) T×m hiÓu c¸ch quan s¸t mét vËt qua mét kÝnh lóp vµ sù t¹o ¶nh qua kÝnh lóp. NÕu kh«ng cã gi¸ quang häc thì GV hớng dẫn HS đặt vật trªn mÆt bµn, mét HS gi÷ cè định kính lúp ở phía trên, trục chÝnh cña kÝnh lóp song song víi vËt sao cho quan s¸t thÊy ¶nh cña vËt, mét . Từ kết quả trên, đề nghị từng HS vÏ ¶nh cña vËt qua kÝnh lóp, trong đó lu ý HS về: - Vị trí đặt vật cần quan sát qua kÝnh lóp.. Hoạt động của HS. a) quan sát các kính lúp đã đợc trang bị trong bộ dụng cụ thí nghiệm để nhận ra đó lµ c¸c thÊu kÝnh héi tô b) §äc môc 1 phÇn I trong SGK để tìm hiểu các thông tin vÒ tiªu cù vµ sè béi gi¸c cña kÝnh lóp.. Ghi b¶ng I/ KÝnh lóp lµ g×? - KÝnh lóp lµ mét thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù ng¾n. - Số bội giác cho biết đọ l¬n cña ¶nh so víi vËt kÝ hiÖu: G - c«ng thøc G = 25 f. c) VËn dông c¸c hiÓu biÕt trên để thực hiện C1, và C2 d) Rót ra kÕt luËn vÒ c«ng thøc vµ ý nghÜa cña sè béi gi¸c cña kÝnh lóp. II/ c¸ch quan s¸t mét vËt nhá qua kÝnh lóp. a) c¸c nhãm quan s¸t mét vËt nhá qua mét kÝnh lóp cã tiªu cự đã biết để: - Đo khoảng cách từ vật đến kÝnh lóp vµ so s¸nh kho¶ng c¸ch nµy víi tiªu cù cña kÝnh. - VÏ ¶nh cña vËt qua kÝnh lóp. b) ThùchiÖn C3, C4. KÕt luËn: SGK..

(89) - Sö dông tia quang t©m vµ tia song song với trục chính để dùng ¶nh t¹o bëi kÝnh lóp. Yªu cÇu mét vµi HS tr¶ lêi chung tríc líp c¸c c©u hái trong C3 vµ C4 §Ò nghÞ mét vµi HS nªu kÕt luận đã rút ra và cho các em khác góp ý để có kết luận đúng cÇn cã. H§3: (5 phót) Cñng cè Nêu câu hỏi sau đây để củng cố kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng cña HS: - KÝnh lóp lµ thÊu kÝnh lo¹i g×? Cã tiªu cù nh thÕ nµo? §îc dùng để làm gì? - §Ó quan s¸t mét vËt qua kÝnh lóp th× vËt ph¶i ë vÞ trÝ nh thÕ nµo so víi kÝnh? - Nêu đặc điểm của ảnh đợc quan s¸t qua kÝnh lóp. - Sè béi gi¸c cña kÝnh lóp cã ý nghÜa g×?. c) Rót ra kÕt luËn vÒ vÞ trÝ cña vËt cÇn quan s¸t b»ng kính lúp và đặc điểm của ảnh tạo bởi kính lúp khi đó. Cñng cè kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng III/ VËn dông thu đợc qua bài học C5: Tr¶ lêi tõng c©u hái cña GV C6: đặt ra nếu GV yêu cầu. KiÕn thøc träng t©m: - kÝnh lóp lµ TKHT cã f ng¾n - c«ng thøc tÝnh sè béi gi¸c G = 25/f VÒ nhµ «n tËp c¸c kiÕn thøc vÒ quang häc. - Lµm c¸c bµi tËp SBT TuÇn 32 Ngµy so¹n: 07/03/2009. Ngµy gi¶ng:10/04/2009. TiÕt 57 Bµi 51: Bµi tËp quang h×nh häc I - Môc tiªu. 1. Vận dụng kiến thức để giải đợc các bài tập định tính và định lợng về hiện tợng khúc xạ ánh sáng, về các thấu kính và về các dụng cụ quang học đơn giản (máy ảnh, con mắt, kÝnh cËn, kÝnh l·o, kÝnh lóp). 2. Thực hiện đợc đúng các phép vẽ hình quang học. 3. Giải thích đợc một số hiện tợng và một số ứng dụng về quang hình học.. II- ChuÈn bÞ:. §èi víi mçi HS Ôn lại bài 40 đến 50 §èi víi c¶ líp Dông cô minh ho¹ cho bµi tËp 1. III-Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm, vấn đáp. IV/ Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV H§1: (15 phót) Gi¶i bµi tËp 1 Để giúp HS nắm vững đề bài, cã thÓ nªu c©u hái, yªu cÇu mét hai HS tr¶ lêi vµ cho líp trao đổi: - Trớc khi đổ nớc , mắt có nhìn. Hoạt động của HS. a) Từng HS đọc kĩ đề bài để ghi nhớ những dữ kiện đã cho và yêu cầu mà đề bài đòi hỏi b) TiÕn hµnh gi¶i nh gîi ý trong SGK. Ghi b¶ng Bµi 1:(SGK/135).

(90) tháy tâm O của đáy bình không ? Vì sao sau khi đổ nớc thì mắt l¹i nh×n thÊy O? Theo dâi vµ lu ý HS vÏ mÆt c¾t däc cña b×nh víi chiÒu cao vµ đờng kính đáy đúg theo tỉ lệ 2/5 Theo dõi và lu ý HS vẽ đờng thẳng biểu diễn mặt nớc đúng ở kho¶ng 3/4 chiÒu cao b×nh Nêu gợi ý: Nếu sai khi đổ nớc vµo b×nh mµ m¾t võa vÆn nh×n thấy tâm O của đáy bình, hãy vÏ tia s¸ng xuÊt ph¸t tõ O tíi m¾t H§2: (15 phót) a) Từng HS đọc kĩ đề bài để Bài 2(SGK/135) Gi¶i bµi tËp 2 ghi nhớ những dữ kiện đã cho và yêu cầu mà đề bài đòi hỏi Híng dÉn HS chän mét tØ lÖ b) Tõng HS vÏ ¶nh cña vËt xích thích hợp chẳng hạn lấy AB theo đúng tỉ lệ các kích thtiêu cự 3cm thì vật AB cách ớc mà đề bài đã cho thÊu kÝnh 4cm, cßn chiÒu cao c) §o chiÒu cao cña vËt, cña cña AB lµ mét sè ngyªn l©n ¶nh trªn h×nh vÏ vµ tÝnh tØ cè mm, ë ®©y ta lÊy AB lµ 7 mm gi÷a chiÒu cao ¶nh vµ chiÒu Quan sát và giúp đỡ HS sử cao vật. dụng hai trong ba tia đã học để vÏ ¶nh cña vËt AB Theo nh h×nh 51.2 ta cã - ChiÒu cao cña vËt AB = 7mm - ChiÒu cao cña ¶nh: A’B’ = 21 mm = 3AB - TÝnh xem ¶nh cao gÊp mÊy lÇn vËt? H§3 (15 phót) a) Từng HS đọc kĩ đề bài để Bài 3(SGK/136) Gi¶i bµi tËp 3 ghi nhớ những dữ kiện đã cho Nªu c¸c c©uhØ sau: và yêu cầu mà đề bài đòi hỏi - BiÓu hiÖn c¬ b¶n cña m¾t cËn b) Tr¶ lêi phÇn a cña bµi vµ lµ g×? gi¶i thÝch - m¾t kh«ng cËn vµ m¾t cËn th× c) Tr¶ lêi phÇn b cña bµi m¾t nµo nh×n thÊy xa h¬n? Mắt cận năng hơn thì nhìn đợc c¸c vËt ë xa h¬n hay gÇn h¬n? Từ đó suy ra, Hoà và Bình ai cËn nÆng h¬n? Các gợi ý đã nêu trong SGK. GV đè nghị HS trả lời C©u tr¶ lêi cÇn cã lµ: - §ã lµ thÊu kÝnh ph©n k× - KÝnh cña Hoµ cã tiªu cù ng¾n h¬n (kÝnh cña Ho¸ cã tiªu cù 40cm, cßn kÝnh cña B×nh cã tiªu cù 60cm) KiÕn thøc träng t©m. - HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng. - C¸c kiÕn thøc h×nh häc lµm c¸c bµi to¸n vÖ thÊu kÝnh, m¾t V/Híng dÉn vÒ nhµ:.

(91) - Ôn lại các bài đã chữa - Lµm bµi tËp SBT..

(92) TuÇn 33. Ngµy so¹n:11/04/2009. Ngµy gi¶ng:15/04/2009. TiÕt 58 Bµi 52: ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu I - Môc tiªu. 1.Nªu vÝ dô vÒ nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu. 2. Nêu đợc ví dụ về việc tạo ra ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu. 3. Giải thích đợc sự tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu trong một số ứng dụng thực tÕ.. II- ChuÈn bÞ:. §èi víi mçi nhãm HS - Một số nguồn phát ánh sáng màu nh đèn LED, bút laze... - Một đèn phát ánh sáng trắng, mộtđèn phát ánh sáng đỏ và một đèn phát ánh sáng xanh - Một bộ các tấm lọc màu đỏ, vàng , lục, lam, tím... - Một bể nhỏ có thành trong suốt đựng nớc màu để minh hoạ cho C4.. III-ph¬ng ph¸p.. - hiện tợng vật lí, đặt vấn đề, vấn đáp, thuyết trình. IV. Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS H§1: (10 phót) T×m hiÓu vÒ c¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ c¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu Hớng dãn HS đọc tài liệu và a) Đọc tài liệu để có khái quan s¸t thÝ nghiÖm niÖm vÒ c¸c nguån ph¸t ¸nh - lµm c¸c thÝ nghiÖm vÒ c¸c s¸ng tr¾ng vµ c¸c nguån nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ph¸t ¸nh s¸ng mµu. c¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu Xem c¸c thÝ nghiÖm minh Có thể đặt thêm câu hỏi để kiểm b) hoạ để tự tạo ra đợc biểu ttra sựnhận biết của HS về ánh îng cÇn thiÕt vÒ ¸nh s¸ng s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu. tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu Ch¼ng h¹n, yªu cÇu HS nªu vÝ dô kh¸c. H§2: (20 phót) Nghiªn cøu viÖc t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu. Tæ chøc cho HS lµm thÝ nghiÖm a) lµm thÝ nghiÖm 1 vµ c¸c §¸nh gi¸ c¸c c©u hái cña HS thÝ nghiÖm t¬ng tù tæ chøc hîp thøc ho¸ kÕt luËn chung b) Dùa vµo kÕt qu¶ quan s¸t GV bố trí cho mỗi nhóm HS làm để trả lời C1 thÝ nghiÖm víi mét ¸nh s¸ng mµu vµ mét bé tÊm läc mµu HS rót ra kÕt luËn khác nhau để có thể có những kÕt luËn tæng qu¸t. HS tr¶ lêi c©u C2: Em cã kÕt luËn g× vÒ c¸ch t¹o ra ¸nh s¸ng b»ng c¸c tÊm läc mµu? yªu cÇu lµm c©u C2: H§3 (10 phót) a) c¸ nh©n tr¶ lêi c¸c c©u C2, VËn dông vµ cñng cè C3 vµ C4 Giao nhiÖmvô häc tËp cho HS b) Tham gia th¶o luËn nhãm Tæ chøc cho HS th¶o luËn nhãm nÕu GV yªu cÇu. NhËn xÐt, söa ch÷a c¸c c©u tr¶ c) Ph¸t biÓu c¸c c©u tr¶ lêi, lêi vµ tæ chøc hîp thøc ho¸ c¸c nÕu GV yªu cÇu. c©u kÕt luËn. Yªu cÇu HS nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña bµi trong phÇn ghi nhí.. Ghi b¶ng I/ nguån ph¸t ¸nh s¸ng. tr¾ng vµ c¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu. 1. C¸c ngån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng.. 2. c¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu.. II/ t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu.. 1. ThÝ nghiÖm. C1: - ánh sáng đỏ - ánh sáng đỏ - mµu sÉm 2. C¸c thÝ nghiÖm t¬ng tù 3. kÕt luËn. (SGK) C2: III/ V©n dông.

(93) KiÕn thøc träng t©m: - kh¸i niÖm nguån s¸ng trng nguån s¸ng mµu. - C¸ch t¹o ra n¸h s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu V/ Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc c¸c kÕt luËn SGK. - Lµm c¸c bµi tËp SBT. - §äc tríc bµi : “ Sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng”. ************************************** TuÇn 33. Ngµy so¹n: 13/04/2009. Ngµy gi¶ng:17/04/2009 TiÕt 59 Bµi 53: Sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng I - Môc tiªu. 1. Phát biểu đợc khẳng định: Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau. 2. Trình bày và phân tích đợc thí nghiệm phân tích ánh sáng rắng bằng lăng kính để rút ra kÕt luËn: Trong chum s¸ng tr¾ng cã chøa nhiÒu chïm s¸ng mµu. 3. Trình bày và phân tích đợc thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra đợc kết luận nh trên.. II- ChuÈn bÞ. §èi víi mçi nhãm HS - 1 lăng kính tam giác đều - 1 mµn ch¾n trªn cã khoÐt mét khe hÑp. - 1 bộ các tấm lọc màu xanh, đỏ, nửa đỏ nửa xanh - 1 đĩa CD - 1 đèn phát ánh sáng trắng (đèn ống). III- Ph¬ng ph¸p:. - đặt vấn đề GQVĐ, pp thí nghiệm, vấn đáp, nhóm IV. Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS H§1: (10 phót) T×m hiÓu viÖc ph©n tÝch mét chïm s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh Hớng dẫn HS đọc tài liệu và làm a) Đọc tài liậu để nắm đợc thÝ nghiÖm 1 SGK c¸ch lµm c¸c thÝ nghiÖm - quan s¸t c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm - Quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra - Mô tả hình ảnh quan sát đợc b) Lµm thÝ nghiÖm 1 SGK: Phải đặt các câu hỏi để định hquan sát khe sáng trắng qua íng sù quan s¸t vµ sù m« t¶ hiÖn mét l¨ng kÝnh tîng cña HS : - M« t¶ b»ng lêi vµ ghi vµo vë hình ảnh quan sát đợc để trả ánh sáng mà ta thấy đợc sau lăng lời cho C1 (ánh sáng chiếu kÝnh lµ nh÷ng ¸nh s¸ng g×? đến lăng kính là ánh sáng tr¾ng; sau l¨ng kÝnh ta quan Híng dÉn HS lµm 2a SGK sát đợc một dải màu) - nêu mục đích làm thí nghiệm (dùng các tấm lọc màu để chắn c) lµm thÝ nghiÖm 2a SGK chïm s¸ng). c¸c tÊm läc nµy cã (¸nh s¸ng c¸c ¸nh s¸ng mµu thể đặt trớc và ghi câu trả lời của riêng rẽ trong dải màu cầu C2 vµo vë. vång) theo tiÕn tr×nh: Khi dïng tÊm läc mµu xanh th× - Tìm hiểu mục đích thí thÊy v¹ch mµu xanh s¸ng râ. nghiÖm Điều đáng chú ý là vị trí của - Dự đoán kết quả thu đợc nếu v¹ch mµu xanh lÖch khái vÞ trÝ ch¾n chïm s¸ng b»ng mét tÊm của vạch màu đỏ một cách rõ lọc màu đỏ, rồi màu xanh.. Ghi b¶ng I/ Ph©n tÝch mét chïm s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh 1. ThÝ nghiÖm 1 C1: chiếu đến lăng kính 1 chïm ¸nh s¸ng tr¾ng sau l¨ng kÝnh ta quan sát đợc một dải màu. 2. Thi nghiÖm 2:. C2: a) Thu đợc 1 vạch màu b) thu đợc 2 vạch màu.

(94) rµng. Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm thÝ nghiÖm 2b SGK - Nêu mục đích của thí nghiệm lµ thÊy râ sù ng¨n c¸ch gi÷a d¶i màu đỏ và giải màu xanh. - quan s¸t hiÖn tîng vµ kiÓm tra dù ®o¸n ë trªn - Ghi c©u tr¶ lêi cho mét phÇn C2 vao vë. d) Lµm thÝ nghiÖm 2b SGK (quan s¸t d¶i mµu qua tÊm läc nửa màu xanh, nửa màu đỏ) - Yªu cÇu HS quan s¸t vµ m« t¶ theo tr×nh tù: hiện tợng (thấy hai vạch đỏ và - Tìm hiểu mục đích thí v¹ch xanh t¸ch rêi nhau râ rÖt), nghiÖm ghi c©u tr¶ lêi vµo vë. - NÕu c¸ch lµm thÝ nghiÖm vµ Tổ chức cho HS thảo luận để trả dự đoán kết quả lêi C3 vµ C4 - quan s¸t hiÖn tîng vµ kiÓm (C¸c thÝ nghiÖm 2a vµ 2b SGK tra dù ®o¸n nh»m gi¶i thÝch hiÖn tîng quan - Ghi c©u tr¶ lêi chophÇn cßn sát đợc ở thí nghiệm 1. Hai thí l¹i C2 vµo vë. nghiÖm nµy cho ta thÊy: sau l¨ng e) Tr¶ lêi C3 vµ C4 kÝnh cã hai chïm s¸ng xanh vµ - c¸ nh©n suy nghÜ vµ nªu ý đỏ tách rời nhau, truyền theo hai kiến ph¬ng kh¸c nhau) - Thảo luận nhóm để đi đến C3: - §¸nh gi¸ c¸c c©u tr¶ lêi C3, C4 c©u tr¶ lêi chung. C4: Tæ chøc hîp thøc ho¸ kÕt luËn. Dù kết luận này đã đợc viết dới d¹ng têng minh trong SGK nhng 3. KÕt luËn còng cÇn ph¶i cho tËp thÓ HS trong líp chÊp nhËn. H§2: (15 phót) II/ ph©n tÝch ¸nh s¸ng T×m hiÓu viÖcph©n tÝch ¸nh s¸ng trắn bằng đĩa CD trắn bằng đĩa CD Lµm thÝ nghiÖm 3 SGK 1. Thi nghiÖm 3: Tr¶ lêi C5, C6 vµ ghi vao vë. C5: Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm 3 C6: SGK Giíi thiÖu t¸c dông ph©n tÝch ánh sáng của mặt ghi của đĩa CD và cách quan sát ánh sáng đã đợc phân tích. Yªu cÇu HS quan s¸t tr¶ lêi cho 2. KÕt luËn. C5, C6 - Uèn n¾n c¸c c©u tr¶ lêi cña HS - Tæ chøc hîp thøc ho¸ kÕt luËn H§3: (5 phót) III/ KÕt luËn chung Cñng cè bµi Tự đọc SGK và phát biểu theo Yêu cầu HS tự đọc mục III và yêu cầu của GV phần ghi nhớ, chỉ định HS phát biÓu. IV/ VËn dông.. KiÕn thøc träng t©m: - Sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng -> ¸nh s¸ng tr¨ng lµ sù tæng hîp c¶u c¸c ¸nh s¸ng mµu. - mét sè c¸ch ph©n tÝch ¸nh s¸ng ***************************************** TuÇn32. Ngµy so¹n:18/04/2009 Ngµy gi¶ng:22/04/2009. TiÕt 59 Bµi 54 : Sù trén c¸c ¸nh s¸ng mµu I - Môc tiªu.

(95) 1. Trả lời đợc câu hỏi, thế nào là sự trộn hai hay nhiều ánh sáng màu với nhau. 2. TRình bày và giải thích đợc thí nghiệm trộng các ánh sáng màu 3. Da vào sự quan sát , có thể mô tả đợc màu của ánh sáng mà ta thu đợc khi trộn hai hay nhiÒu ¸nh s¸ng mµu víi nhau. 4. Trả lời đợc các câu hỏi: Có thể trộn đợc ánh sáng trắng hay không, có thể trộng đợc “¸nh s¸ng ®en” hay kh«ng . II- ChuÈn bÞ. §èi víi mçi nhãm HS - 1 đèn chiếu có ba cửa sổ và hai gơng phẳng - 1 bộ các tấm lọc màu (đỏ, lục, lam) và một tấm chắn sáng. - 1 mµn ¶nh - 1 gi¸ quang häc III/ ph¬ng ph¸p - hoạt động nhóm, vấn đáp, pp thí nghiệm. IV/ Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng H§1: (10 phót) I/ ThÕ nµo lµ trén ¸nh T×m hiÓu kh¸i niÖm vÒ sù trén s¸ng mµu víi nhau. c¸c ¸nh s¸ng mµu (SGK) a) §äc tµi liÖu để t×m hiÓu kh¸i Hớng dẫn HS đọc tài liệu và niệm về sự trộn các ánh sáng quan s¸t thiÕt bÞ thÝ nghiÖm ThÕ nµo lµ trén ¸nh s¸ng mµu? mµu Quan s¸t thiÕt bÞ mµ ta dïng §ª trén a/s mµu dïng dông cô b) để trén c¸c ¸nh s¸ng mµu. nµo? tiÕn hµnh nh thÕ nµo? Th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm trén c¸c ¸nh s¸ng mµu. NÕu c¶ líp cã mét bé dông cô thÝ nghiÖm th× GV nªn chØ cho c¶ líp râ tõng bé phËn cña dông cô. H§2: (15 phót) T×m hiÓu kÕt qu¶ cña sù trén hai ¸nh s¸ng mµu.. II/ Trén hai ¸nh s¸ng mµu víi nhau. 1/ ThÝ nghiÖm 1.. Tæ chøc vµ híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm 1 SGK. a) NÕu cã thiÕt bÞ th× lµm thÝ nghiÖm 1 SGK vÒ sù trén hai s¸ng mµu theo nhãm theo Nªn cho mét sè HS nhËn xÐt vÒ ¸nh đúng híng dÉn cña GV màu thu đợc. NÕu c¶ líp cã chung mét bé Nh÷ng nhËn xÐt nµy kh«ng thiÕt bÞ th× tõng nhãm lªn bµn nhÊt thiÕt ph¶i gièng nhau, nh- GV quan s¸t ng không đợc mâu thuẫn với b) C¸ nh©n nhau. §ã lµ v× c¶m gi¸c vÒ mµu C1 vµo vë. quan s¸t vµ tr¶ lêi phô thuéc nhiÒu vµo chñ quan cña tõng ngêi. H§3: (10 phót) T×m hiÓu sù trén ba ¸nh s¸ng màu với nhau để đợc ánh sáng tr¾ng. Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm 2 a) Lµm thÝ nghiÖm hoÆc quan s¸t thÝ nghiÖm 2 SGK theo sù SGK híng dÉn cña GV Chú ý rằng ngời ta đã trang bị b) Rót ra nhËn xÐt vµ tr¶ lêi C2 cho c¸c trêng bé ba tÊm läc vµo vë màu thích hợp để khi trộn với c) Vẽ đờng đi của các tia sáng nhau đợc ánh sáng trắng. Phải trong ba chïm s¸ng mµu, nÕu dùng đúng các tấm lọc màu. C1: - Trộn a/s màu đỏ + a/s lam -> hång nh¹t. - không tạo đợc a/s màu ®en 2. KÕt luËn SGK III/ Trén ba ¸nh s¸ng màu với nhau để đợc ánh s¸ng tr¾ng. 1. ThÝ nghiÖm 2: C2: Thu đợc a/s trắng.

(96) trong bộ đó. GV yªu cÇu 2. KÕt luËn - Ba chïm s¸ng mµu trén víi d) Tham gia ph¸t biÓu kÕt luËn nhau. chung theo yªu cÇu cña GV Tæ chøc hîp thøc ho¸ kÕt luËn §äc hiÓu th«ng tin vÒ ®iÓm cùc rót ra tõ quan s¸t viÔn, tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV NÕu cã ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian vµ lµm C3 IV/ VËn dông. th× nªn cho HS nghiªn cøu ®§äc hiÓu th«ng tin vÒ ®iÓm cùc C3: êng ®i cña tõng chïm riªng rÏ cËn, tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV b»ng thùc nghiÖm, råi vÏ minh vµ lµm C4 ho¹ trªn giÊy. §©y lµ mét kÜ n¨ng rÊt nªn rÌn luyÖn cho HS H§4: (5 phót) §äc phÇn ghi nhí trong SGK Cñng cè vµ ph¸t biÓu theo yªu cÇu cña Yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ GV trong SGK và chỉ định HS phát biÓu. KiÕn thøc träng t©m: - hiÓu thÕ nµo lµ trén ¸nh s¸ng - kÕt qu¶ cña viÖc tréng c¸c ¸nh s¸ng mµu - tréng Ýt nhÊt 3 ¸nh s¸ng thÝch hîp t¹o ra ¸nh s¸ng tr¾ng. V/ Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc kÕt luËn SGK - Lµm bµi tËp: 53-54.2->53-54.5 ****************************************** TuÇn 34Ngµy so¹n:21/04/2009 Ngµy gi¶ng: 24/04/2009 TiÕt 59 I - Môc tiªu. Bµi 55: Mµu s¾c c¸c vËt díi ¸nh s¸ng tr¾ng vµ díi ¸nh s¸ng mµu. 1. Trả lời đợc câu hỏi, có ánh sáng màu nào vào mắt khi ta thấy một vật màu đỏ, màu xanh, mµu ®en... 2. Giải thích đợc hiện tợng khi đặt các vật dới ánh sáng trắng thì ta thấy có vật màu đỏ, vËt mµu xanh, v¹t mµ tr¾ng, vËt mµu ®en... 3. Giải thích đợc hiện tợng: Khi đặt các vật dới ánh sáng đỏ thì chỉ các vật màu đỏ mới giữ nguyên đợc màu, còn các vật có màu khác thì màu sắc sẽ bị thay đổi.. II- ChuÈn bÞ. - Một hộp kín có một cửa sổ có thể chắn bằng các tấm lọc màu đỏ hoặc lục - các vật có màu trắng, đỏ, lục và đen đặt trong hộp - Mọt tấm lọc màu đỏ và một tấm màu lục - NÕu cã thÓ, nªn chuÈn bÞ mét vµi chiÕc ¶nh phong ¶nh cã mµu xanh da trêi.. III- ph¬ng ph¸p. - Hoạt động nhóm, vấn đpá, thuyết trình IV. hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS H§1: (8 phót) T×m hiÓu vÒ mµu s¾c ¸nh s¸ng truyÒn tõ c¸c vËt cã mµu, díi ánh sáng trắng, đến mắt Yêu cầu HS đọc mục I của SGK vµ tr¶ lêi C1 NhËn xÐt c¸c c©u tr¶ lêi Chó ý r»ng khi nh×n thÊy vËt mµu ®en th× cã nghÜa lµ kh«ng cã bÊt k× ¸nh s¸ng mµu nµo ®i từ vật đó đến mắt. Nhờ có ánh. a) T×m hiÓu néi dung môc 1 b) Tr¶ lêi C1, tøc lµ ph¸t biÓu nhËn xÐt cô thÓ vÒ mµu s¾c cña ¸nh s¸ng truyÒn tõ c¸c vật mầu đến mắt.. Ghi b¶ng I / VËt s¸ng tr¨ng vËt s¸ng màu đỏ, vật màu xanh và mµu ®en díi ¸nh s¸ng tr¾ng. C1:.

(97) sáng từ các vật khác chiếu đến mắt mà ta mớinhận ra đợc vật mµu ®en. H§2: (15 phót) T×m hiÓu kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu cña c¸c vËt b»ng thùcnghiÖm Hớng dẫn HS nắm bắt đợc mục đích nghiên cứu Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm, quan s¸t vµ nhËn xÐt Tæ chøc cho HS ph¸t biÓu nhËn xÐt, th¶o luËn nhãm vµ rót ra kÕt luËn chung §¸nh gi¸ c¸c nhËn xÐt vµ kÕt luËn. II/ Kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu cña c¸c vËt. 1. ThÝ nghiÖm1:. a) nêu mục đích nghiên cứu 9xuÊt ph¸t tõ viÖc quan s¸t mµu s¾c c¸c vËt díi c¸c ¸nh sáng khác nhau để đi đến kết luËn vÒ kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu cña chóng) b) lµm thÝ nghiÖm vµ quan 2. NhËn xÐt sát các vật màu trắng, đỏ , C2: lôc vµ ®en díi ¸nh s¸ng trắng, ánh sáng đỏ và ánh s¸ng lôc C3: C¸ nh©n rót ra nhËn xÐt vµ tr¶ lêi C2, C3 - Nhãm th¶o luËn vµ rót ra kÕt luËn chung H§3: (12 phót) III/ Rót ra kÕt luËn chung Rót ra kÕt luËn chung vÒ kh¶ vÒ kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu cña s¸ng mµu cña c¸c vËt c¸c vËt a) Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV Đặt các câu hỏi liên quan đến về khả năng tán xạ ánh sáng nh÷ng nhËn xÐt cña HS rót ra mµu trong nh÷ng trêng hîp từ những thí nghiệm để chuẩn cụ thể bÞ cho HS kh¶i qu¸t ho¸ Suy nghĩ để đi đến kết Tæ chøc cho HS kh¸i qu¸t ho¸ b) luËn chung nh÷ng nhËn xÐt vÒ kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu c¶u c¸c v©tk vµ hîp thøc ho¸ c¸c kÕt luận chung đó. H§4 (5 phót) §äc SGK theo yªu cÇu cña IV/ VËn dông Cñng cè GV vµ ph¸t biÓu theo chØ C4: Yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ định của GV C5: SGK và chỉ định HS phát biểu C6: KiÕn thøc träng t©m: - kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh ¸nh s¸ng mµu cña c¸c vËt. V/Híng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc c¸c kÕt luËn SGK - Lµm bµi tËp 55 - §äc tríc bµi 56 “ C¸c t¸c dông cña ¸nh s¸ng” TuÇn 34 Ngµy so¹n:19/04/2008 Ngµy gi¶ng:21/04/2008 TiÕt 62 I - Môc tiªu. Bµi 56: T¸c dông cña ¸nh s¸ng 1. Trả lời đợc câu hỏi, tác dụng nhiệt của ánh sáng là gì? 2. Vận dụng đợc kiến thức về tác dụng nhiệt của ánh sáng trên vật màu trắng và trên vật màu đen để giải thích một số ứng dụng thực tế. 3. Trả lời đợc các câu hỏi: Tác dụng sinh học của ánh sáng là gì, tác dụng dụng quang ®iÖn cña ¸nh s¸ng lµ g×.. II- ChuÈn bÞ:. §èi víi mçi HS.

(98) - 1 tÊm kim lo¹i, mét mÆt s¬n tr¾ng, mét mÆt s¬n ®en - 1 hoÆc 2 nhiÖt kÕ - 1 bóng đèn khoảng 25W - 1 chiếc đồng hồi - 1 dông cô sö dông pin mÆt trêi III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS H§1: (20 phót) T×m hiÓu vÒ t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng §äc SGK tr¶ lêi C1 vµ C2 Yêu cầu HS đọc SGK trả lời a) Ph©n tích sự trao đổi năng lợng C1 vµ C2 ttrong t¸c dông nhiÖt cña ¸nh để phát biểu khái niệm về NÕu lµm thÝ nghiÖm víi mét s¸ng t¸c dông tÊm kim lo¹i gièng nhau th× Nªu môc nµy. đích thí nghiệm và phải đảm bảo điều kiện để t×m hiÓu dông cô thÝ nghiÖm , hai tấm đợc chiếu sáng nh nghiªn cøu t¸c dông nhiÖt cña nhau, chú ý cả đến hình dạng ánh sáng trên các vËt mµu tr¾ng của dây tóc bóng đèn. vµ mµu ®en. hµnh thÝ nghiÖm NhËn xÐt c©u tr¶ lêi C3* cña TiÕn Ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµo HS vµ tæ chøc hîp thøc ho¸ b¶ng kÕt qu¶. kÕt luËn Dựa vào thí nghiệm để trả lời C3* Ph¸t biÓu kÕt luËn chung vÒ t¸c dông nµy. H§2: (5 phót) a) §äc tµi liÖu T×m hiÓu vÒ t¸c dông sinh häc b) c¸ nh©n ph¸t biÓu vÒ t¸c cña ¸nh s¸ng dông sinh häc cña ¸nh s¸ng vµ vµo vë. Yêu cầu HS đọc mục II SGK ghi c) tr¶ C4, C5 vµ tr×nh bµy trvµ ph¸t biÓu vÒ t¸c dông sinh íc líplêi theo yªu cÇu cña GV häc cña ¸nh s¸ng Nhận xét đánh giá các câu tr¶ lêi C4, C5 H§3 (10 phót) T×m hiÓu vÒ t¸c dông quang ®iÖn cña ¸nh s¸ng. a) đọc mục III SGK và trả lời c©u hái: ThÕ nµo lµ pin quang ®iÖn vµ t¸c dông quang ®iÖn cña ¸nh s¸ng? b) Tr¶ lêi C6, C7.. Yêu cầu HS đọc mục III SGK Nªu c©u hái vÒ kh¸i niÖm pin quang ®iÖn vµ t¸c dông quang ®iÖn Nhận xét, đánh giá các câu tr¶ lêi C6 vµ C7 Tæ chøc hîp thøc ho¸ kÕt luËn t¸c dông quang ®iÖn vµ pin quang ®iÖn H§4: (5 phót) §äc SGK vµ ph¸t biÓu theo yªu Cñng cè cÇu cña GV Yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ trong SGK và chỉ định HS ph¸t biÓu Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc ghi nhí. - Lµm bµi tËp SBT. Ghi b¶ng I/ T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng . 1. t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lµ g×? C1: C2:. 2. Nghiªn cøu t¸c dông nhiÖt cña ¸nh sanngs trªn vËt mµu tr¾ng vµ vËt mµu ®en.. II/ T¸c dông sinh häc cña ¸nh s¸ng C4: C5:. III/T¸c dông quang ®iÖn cña ¸nh s¸ng 1. Pin mÆt trêi C6: C7: 2. T¸c dông quang ®iÖn cña ¸nh s¸ng..

(99) - ChuÈn bÞ mÉu caod thùc hµnh. ******************************************** TuÇn 33 Ngµy so¹n:15/04/2009 Ngµy gi¶ng: 23/04/2009 TiÕt 63. Bµi 57: Thùchµnh: Nhận biết ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc bằng đĩa chuyển động I - Môc tiªu. 1. Trả lời đợc câu hỏi, thế nào là ánh sáng đơn sắc và thế nào là ánh sáng không đơn sắc. 2. Biết cách dùng đĩa CD để nhận biết ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc.. II- ChuÈn bÞ:. §èi víi mçi nhãm HS - 1 đèn phát ánh sáng trắng - các tấm lọc màu đỏ, vàng, lục, lam. - 1 đĩa CD - Một nguồn sáng đơn sắc nh các đèn LED - Nguån ®iÖn 3V §èi víi c¶ líp Dụng cụ dùng để che tối III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS Ghi b¶ng H§1: (10 phót) I/ ChuÈn bÞ T×m hiÓu c¸c kh¸i niÖm 1) Dông cô Yêu cầu HS đọc phần I và II a) Đọc tài liệu để lĩnh hội các SGK kh¸iniÖm míi vµ tr¶ lêi c¸c c©u Đặt một số câu hỏi để: hái cña GV - Kiểm tra sự lĩnh hội các khái b) Tìm hiểu mục đích thí nghiệm niÖm míi cña HS c) T×m hiÓu c¸c dông cô thÝ - Kiểm tra việc nắm đợc mục nghiÖm đích thí nghiệm d) T×m hiÓu c¸ch lµm thÝ nghiÖm - KiÓm tra sù lÜnh héi kÜ n¨ng và quan sát thử nhiều lần để thu 2) Về lí thuiyết tiÕn hµnh thÝ nghiÖm cña HS thËp kinh nghiÖm 3) ChuÈn bÞ s½n b¸o c¸o thùc hµnh theo mÉu ®É cho cuèi bµi H§2: (20 phót) a) Dùng đĩa CD để phân tích ánh II/ Nội dung thực hành Lµm thÝ nghiÖm ph©n tÝch ¸nh s¸ng mµu do nh÷ng nguån s¸ng 1) L¾p r¸p thÝ nghiÖm sáng màu đỏ một số nguồn màu khác nhau phát ra, những nguồn ph¸t ra. s¸ng nµy do nhµ trêng cung cÊp. Híng dÉn HS quan s¸t b) Quan s¸t mµu s¾c cña ¸nh 2) Ph©n tÝch kÕt qu¶ Híng dÉn HS nhËn xÐt vµ ghi sáng thu đợc và ghi lại chính xác l¹i nhËn xÐt nh÷ng nhËn xÐt cña m×nh H§3 (15 phót) Lµm b¸o c¸o thùchµnh Đôn đốc và hớng dẫn HS làm báo cáo, đánh giá kết quả.. a) Ghi c¸c c©u tr¶ lêi vµ b¸o c¸o b) Ghi các kết quả quan sát đợc vµo b¶ng 1 SGK c) Ghi kÕt liô©n chung vÒ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm Ch¼ng h¹n, ¸nh s¸ng mµu cho bëi c¸c tÊm läc mµu cã lµ ¸nh sáng đơn sắc hay không ? ánh sáng của đèn LED có là ánh sáng đơn sắc hay không ?. III/ MÉu b¸o c¸o.

(100) TuÇn 34 Ngµy so¹n:20/04/2009 Ngµy gi¶ng:24/04/2009 TiÕt 64 Bµi 58:Tæng kÕt ch¬ng III: quang häc I - Môc tiªu. 1 Trả lời đợc những câu hỏi trong phần Tự kiểm tra 2. Vậndụng kiến thức và kĩ năng đã chiếm lĩnh đợc để giải thích và giải các bài tập trong phÇn vËn dông. II- ChuÈn bÞ. III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái tù kiểm tra và chỉ định ngời phát biÓu Chỉ định HS khác phát biểu, đánh giá các câu tả lời của bạn GV ph¸t biÓu nhËn xÐt cña m×nh vµ hîp thøc ho¸ c¸c kÕt luËn cuèi cïng Chỉ định một số câu vận dụng cho HS lµm Híng dÉn HS tr¶ lêi chỉ định HS trình bày đáp án của mình và HS khác phát biểu, đánh giá câu trả lời đó. GV ph¸t biÓu nhËn xÐt vµ hîp thøc ho¸ kÕt luËn cuèi cïng. Hoạt động của HS H§1: (25 phót) Tr¶ lêi c¸c c©u hái tù kiÓm tra Tr×nh bµy c©u tr¶ lêi cho c¸c c©u hái tù kiÓm tra (nh÷ng c©u trả lời này đã đợc HS chuẩn bị tríc ë nhµ) H§2: (20 phót) Lµm mét sè bµi tËp vËn dông a) Lµm c¸c c©u vËn dông theo sự chỉ định của GV b) Tr×nh bµy kÕt qu¶ theo yªu cÇu cña GV. Ghi b¶ng.

(101) TuÇn 34 Ngµy so¹n:22/04/2009 Ngµy gi¶ng:29/04/2009 TiÕt 65. Bµi 59 : N¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ n¨ng lîng. I - Môc tiªu. 1. Nhận biết đợc cơ năng và nhiệt năng dựa trên những dấu hiệu quan sát trực tiếp đợc. 2. Nhận biết đợc quang năng, hoá năng, điện năng nhờ chúng đã chuyển thành cơ n¨ng hay nhiÖt n¨ng. 3. Nhận biết đợc khả năng chuyển hoá qua lại giữa các dạng năng lợng, mọi sự biến đổi trong tự nhiên đều kèm theo sự biến đổi năng lợng từ dạng này sang dạng khác. II- ChuÈn bÞ. §èi víi GV - Tranh vÏ phãng to h×nh 59.1 SGK - Dinamô xe đạp có bóng đèn - M¸y sÊy tãc - Bóng đèn pin và pin để thắp sáng - Gơng cầu lõm và đèn chiếu. - B×nh níc ®un s«i lµm quay chong chãng. III/ Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS H§1: (5 phót) Ôn lại các dấu hiệu để nhận biết cơ n¨ng vµ nhiÖt n¨ng Gäi mét vµi HS lÇn lît tr¶ lêi C1 vµ C2 tríc líp Hái thªm: - Dựa vào dấu hiệu nào để nhận biÕt vËt cã c¬ n¨ng, cã nhiÖt n¨ng.? - Nªu vÝ dô trêng hîp vËt cã c¬ n¨ng, cã nhiÖt n¨ng. H§2: (8 phót) Ôn lại các dạng năng lợng khác đã biết và nêu ra những dấu hiệu để nhận biết đợc các dạng năng lợng đó Nªu c©u hái cho HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi chug ë líp: H·y nªu tªn c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c (ngoµi c¬ n¨ng vµ nhiÖt n¨ng)? Lµm thÕ nµo mà em nhận biết đợc mỗi dạng năng lợng đó? Cho HS thảo luận c¸ch nhËn biÕt tõng d¹ng n¨ng lîng mét. - §iÖn n¨ng - Quang n¨ng - Ho¸ n¨ng. H§3: (12 phót) Chỉ ra sự biến đổi giữa các dạng n¨ng lîng Yªu cÇu HS mo t¶ diÔn biÕn cña hiÖn tîng trong tõng thiÕt bÞ, c¨n cứ vào đó mà xác định năng lợng xuÊt hiÖn trong tõng bé phËn Nªu c©u hái: - Dựa vào đâu mà ta nhận biết đợc ®iÖn n¨ng? - H·y nªu mét sè vÝ dô chøng tá. Ghi b¶ng I/ N¨ng lîng C1: C2:. cá nhân tự nghiên cứu để trả lêi C1 vµ C2 KÕt luËn: Rót ra kÕt luËn vÒ nh÷ng dÊu hiệu để nhận biết đợc một vật cã c¬ n¨ng hay nhiÖt n¨ng. II/ C¸c d¹ng n¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng. - Nhớ lại biểu thức đã học, trả lêi c©u hái cña GV vÒ c¸c dÊu hiệu để nhận biết điện năng, quang n¨ng vµ ho¸ n¨ng. - CÇn ph¸t hiÖn ra r»ng, kh«ng thÓ nhËn biÕt trùc tiÕp c¸c dạng năng lợng đó mà nhận biết gián tiếp nhờ chúng đã chuyÓn h¸o thµnh c¬ n¨ng hay nhiÖt n¨ng. Chỉ ra sự biến đổi giữa các d¹ng n¨ng lîng trong c¸c bä phËn cña nh÷ng thÕit bÞ vÏ ë h×nh 59.1 SGK a) c¸ nh©n nghiªn cøu tr¶ lêi C3 b) Th¶o luËn chung ë líp vÒ những biến đổi của hiện tợng. C3:.

(102) mỗi quá trình biến đổi trong tự nhiên đều kèm theo một sự biến đổi năng lợng từ dạng này sang d¹ng kh¸c.. quan sát đợc trong mỗi thiết bị, nhờ đó nhận biết đợc có d¹ng n¨ng lîng nµo xuÊt hiÖn C4: vµ do ®©u mµ cã. Tr¶ lêi C4 c) Rót ra kÕt luËn 2 trong SGK KÕt luËn:. H§4: (10 phót) VËn dông Nªu c©u hái gîi ý: - Trong C5, ®iÒu g× chøng tá nh÷ng nhận đợc thêm nhiệt năng? - Dựa vào đâu mà ta biết đợc rằng nhiệt năng mà nớc nhận đợc là do ®iÖn chuyÓn ho¸ thµnh?. ¤n l¹i c¸ch tÝnh nhiÖt lîng III/ VËn dông. truyền cho nớc để suy ra lợng điện năng đã chuyển háo thµnh nhiÖt n¨ng. Tr¶ lêi C5 Th¶o luËn chug ë líp, lËp luËn tr¶ lêi C5 Cần chỉ rõ đã vận dụng kết luËn vÒ sù b¶o toµn n¨ng lîng trongcc hiện tợng cơ, nhiệt đã häc ë líp 8 sang c¸c hiÖn tîng nhiÖt, ®iÖn. Nªu c©u hái: H§5: (5 phót) - Dùa vµo dÊu hiÖu nµo ta nhËn biÕt Cñng cè bµi häc đợc cơ năng và nhiệt năng? Tr¶ lêi c©u hái cñng cè cña - Cã nh÷ng d¹ng n¨ng lîng nµo GV ph¶i chuyÓn ho¸ thµnh c¬ n¨ng vµ nhiệt năng mới nhận biết đợc? Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n l¹i c¸c d¹ng n¨ng lîng - Lµm c¸c bµi tËp sgk - §äc tríc bµi 60: “ §Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng”. TuÇn 35 Ngµy so¹n:25/05/2009 Ngµy gi¶ng: /05/2009 TiÕt 66 Bµi 60: §Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng I - Môc tiªu. 1.Qua thí nghiệm , nhận biết đợc trong các thiết bị làm biến đổi năng lợng, phần năng lợng thu đợc cuối cùng bao giừo cũng nhỏ hơn phần năng lợng cung cấp cho thiết bị lúc ban ®Çu, n¨ng lîng kh«ng tù sinh ra. 2. Pát hiện đợc sự xuất hiện một dạng năng lợng nào đó bị giảm đi. Thừa nhân phần năng lîng bÞ gi¶m ®i b»ng phÇn n¨ng lîng míi xuÊt hiÖn 3. Phát hiện đợc định luật bảo toàn năng lợng và vận dụng đợc định luật để giải thích hoặc dự đoán sự biến đổi của một số hiện tợng.. II- ChuÈn bÞ. §èi víi mçi nhãm HS Thiết bị biến đổi thế năng thành động năng và ngợc lại §èi víi GV Thiết bị biến đổi cơ năng thành điện năng và ngợc lại III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS H§1: (8 phót) V× sao loµi ngêi kh«ng thù chiÖn Phát hiện vấn đề cần nghiên cứu đợc mơ ớc chế tạo động cơ vĩnh cửu, không cần cung cấp năng lKể câu chuyện: Nhiều ngời đã ợng mà vẫn chạy đợc? mơ ớc chế tạo đợc một động cơ Suy nghĩa cá nhân, trả lời câu có thể chạy đợc mãi mãi mà hỏi của GV, đa ra dự đoán và không cần cung cấp cho động không thảo luận c¬ nhiªn liÖu ban ®Çu nµo c¶. Ta h·y t×m hiÓu xem, xÐt vÒ ph¬ng diÖn n¨ng lîng, v× sao m¬ -. Ghi b¶ng.

(103) ớc ấy không thực hiện đợc H§2: (10 phót) Tìm hiểu sự biến đổi thế năng thành động năng và phát hiện lu«n cã sù hao hôt c¬ n¨ng vµ sù xuÊt hiÖn nhiÖt n¨ng. Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm nh hình 60.1 SGK để tìm hiẻu xem trong qu¸ tr×nh viªn bi chuyÓn động thì năng lợng đã biến đổi tõ d¹ng nµo sang d¹ng nµo vµ tæng co n¨ng cña viªn bi cã thay đổi không? LÇn lît tr¶ lêi C1, C2, c3 Gäi mét sè HS tr×nh bµy nh÷ng điều quan sát đợc vàlập luận đẻ chứng tỏ có sự biến đổi thế năng thành động năng vàngợc l¹i, cã sù hao hôt c¬ n¨ng, cã sù xuÊt hiÖn nhiÖt n¨ng. Nªu c©u hái: §iÒu g× chøng tá n¨ng lîng kh«ng thÓ tù sinh ra đợc mà do một dạng năng lợng khác biến đổi thành? Trong quá trình biến đổi, nếu thấy một phÇn n¨ng lîng bÞ hao hôt ®i th× có phải là nó đã biến đi mất kh«ng? H§3: (12 phót) Tìm sự biến đổi cơ năng thành ®iÖn n¨ng vµ ngîc l¹i. Ph¸t hiÖn sù hao hôt c¬ n¨ng vµ sù xuÊt hiÖn d¹ng n¨ng lîng kh¸c ngoµi ®iÖn n¨ng. Híng dÉn HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm: - ChØ cho HS m¸y ph¸t ®iÖn vµ động cơ điện - Cuèn d©y treo qu¶ nÆng A cña m¸y ph¸t ®iÖn vµ qu¶ nÆng B của động cơ điện sao cho khi A ë vÞ trÝ cao nhÊt th× B ë vÞ trÝ thÊp nhÊt, ch¹m mÆt bµn mµ vÉn kÐo c¨ng d©y treo. - §¸nh dÊu vÞ trÝ cao nhÊt cña A khi bắt đầu đợc thả rơi và vị trí cao nhất của B khi đợc kéo lên cao. Nªu c©u hái: h·y ph©n tÝch qu¸ trình biến đổi qua lại giữa cơ n¨ng vµ ®iÖn n¨ng trong thÝ nghiÖm trªn vµ so s¸nh n¨ng lîng ban ®Çu ta cung cÊp cho qu¶ nÆng A vµ n¨ng lîng cuèi cùng mà quả nặng B nhận đợc Gọi đại diện một số nhóm trình bµy lêi gi¶i cña C4, C5 th¶o luËn chung ë líp. I/ sù chuyÓn ho¸. n¨ng lîng trong c¸c hiÖn tîng c¬, nhiÖt ®iÖn.. 1.Biến đổi thế năng thành động năng và a) lµm viÖc theo nhãm ngîc l¹i. Hao hôt c¬ thùc hiÖn thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi n¨ng. C1, C2, C3 a) thÝ nghiÖm: b) Th¶o luËn chung ë líp Trong khi lËp luËn, chØ râ dÊu C1: hiÖu nµo chøng tá vËt cã thÓ cã C2: thế năng, động năng, nhiệt năng C3: c) Lµm viÖc c¸ nh©n. T×m hiÓu th«ng b¸o trong SGK Rót ra kÕt luËn b) KÕt luËn: Tr¶ lêi c©u hái cña GV (SGK). 2. Biến đổi cơ năng thµnh ®iÖn n¨ng vµ ngîc l¹i. Hao hôt c¬ n¨ng. C4: a) lµm viÖc theo nhãm T×m hiÓu thÝ nghiÖm nh ë h×nh 60.2 SGK Quan s¸t , thu thËp, xö lÝ th«ng C5: tin để trả lời C4, C5 Th¶o luËn chung ë líp vÒ lêi gi¶i cña C4, C5 b) Rót ra kÕt luËn 2 trong SGK cá nhân tự đọc SGK và trả lời c©uhái cña GV.

(104) Nªu c©u hái: Trong thÝ nghiÖm trªn, ngoµi c¬ n¨ng vµ ®iÑn n¨ng cßn xuÊt hiÖn thªm d¹ng n¨ng lîng nµo n÷a ? PhÇn n¨ng lîng míi xuÊt hiÖn nµy do ®au mµ cã? H§4 (3 phót) TiÕp thu th«ng b¸o cña GV vÒ định luật bảo toàn năng lợng a) c¸ nh©n nghe th«ng b¸o cña , tự đọc Định luật bảo toàn Đặt vấn đề: những kết luận vừa GV lîng trong SGK thu đợc khi khảo sát ự biến đổi năng Tr¶ lêi hỏi đặt vấn đề của c¬ n¨ng, ®iÖn n¨ng ë trªn liÖu GV, chØc©u ra nhiệt năng đã có đúng cho sự biến đổi của truyền đi đâuđợc vµ tr¸i víi các dạng năng lợng khác không định luật bảo toàn không n¨ng lîng. ? C¸ nh©n suy nghÜ, th¶o luËn Ngày nay định luật này đợc coi b) chung là định luật tổng quát nhất của của GVở lớp để trả lời câu hỏi tự nhiên, đúng cho mọi quá trình biến đổi. Mọi phát minh mới trái với định luật này đều lµ sai. H§5 (5 phót) tr¶ lêi C6 vµ C7. VËn dông Th¶o luËn c©u hái bæ sung cña Nªu c©u hái bæ sung: GV - ý định chế tạo động cơ vĩnh cửu trái với định luật bảo toàn n¨ng lîng ë chç nµo? - Khi ®un bÕp, nhiÖt n¨ng bÞ hao hôt, mÊt ®i rÊt nhiÒu. Cã phải là ở đây định luật bảo toàn năng lợng không đúng nữa kh«ng? H§6 (5 phót) Cñng cè bµi häc Tự đọc phần hi nhớ và phần Có Nªu c©u hái cñng cè: Trong c¸c thÓ em cha biÕt quá trình biến đổi qua lại giữa Trả lời câu hỏi củng cố của GV thế năng và động năng, giữa cơ n¨ng vµ ®iÖn n¨ng, ta thêng thÊy c¬ n¨ng bÞ hao hôt ®i. Điều đó có trái với định luật b¶o toµn n¨ng lîng kh«ng ? T¹i sao?. II/ §Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng. III/ VËn dông C6:. C7:. TuÇn 35 Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 67 Bµi 61: S¶n xuÊt ®iÖn n¨ng - nhiÖt n¨ng vµ thuû ®iÖn I - Môc tiªu. 1. Nêu đợc vai trò của điện năng trong đời sống và sản xuất, u điểm của việc sử dụng điện n¨ng so víi c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c. 2. Chỉ ra đợc các bộ phận chính trong nhà máy thủy điện và nhiệt điện 3. Chỉ ra đợc các quá trình biến đổi năng lợng trong nhà máy thủy điện và nhiệt điện.. II- ChuÈn bÞ. §èi víi GV Tranh vẽ sơ đồ nhà máy thuỷ điện và nhiệt điện.

(105) III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS H§1: (5 phót) C¸ nh©n suy nghÜ, tr¶ lêi Phát hiện vấn đề cần câu hỏi của GV và C1, C2, nghiªn cøu lµ s¶n xuÊt ®iÖn C3 n¨ng nh thÕ nµo? Nhận biết đợc điện năng kh«ng cã s½n trong tù nhiªn Nªu c©u hái: - Hãy cho biết vì sao việc mà phải biến đổi từ dạng s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng l¹i ®ang n¨ng lîng kh¸c. trở thành vấn đề rất quan trọng trong đời sống và sản xuÊt hiÖn nay? - §iÖn n¨ng cã s½n trong tù nhiên nh than đá, dầu mỏ, khí đốt ... không ? Làm thế nào để có đợc điện năng? H§2: (12 phót) a) Lµm viÖc theo nhãm T×m hiÓu c¸c bé phËn chÝnh - T×m hiÓu c¸c bé phËn cña nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vµ chÝnh cña nhµ m¸y nhiÖt quá trình biến đổi năng lợng điện ở hình 61.1 SGK trong các bộ phận đó. Thông báo thêm: Trong lò - Chỉ ra quá trình biến đổi đốt ở nhà máy nhiệt điện năng lợng trong lò đốt, nồi trªn h×nh 60.1 SGK ngêi ta h¬i, tuabin, m¸y ph¸t ®iÖn. dùng than đá, bây giờ có lò - Rút ra kết luận về chuỗi đốt dùng khí đốt lấy từ dầu liên tiếp những quá trình mỏ (nh nhà máy nhiệt điện biến đổi năng lợng trong nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn ë Bµ RÞa - Vòng Tµu) Gi¶i thÝch thªm vÒ tua bin: b) Th¶o luËn chung ë líp vÒ CÊu t¹o nh ¬t h×nh 61.1. kÕt luËn 1 Khi phun níc hay h¬i níc cã ¸p suÊt cao vµo c¸c c¸nh qu¹t th× tuabin sÏ quay. H§3: (12 phót) a) Lµm viÖc theo nhãm T×m hiÓu c¸c bé phËn chÝnh - T×m hiÓu c¸c bé phËn cña nhµ m¸y thñy ®iÖn chÝnh cña nhµ m¸y thñy Hái thªm: ®iÖn ë h×nh 61.2 SGK - Vì sao nhà máy thủy điện - Chỉ ra quá trình biến đổi ph¶i cã hå chóa níc ë trªn n¨ng lîng trong èng dÉn ncao? íc, tuabin, m¸y ph¸t ®iÖn. - ThÕ n¨ng cña níc ph¶i - Rót ra kÕt luËn vÒ chuçi biến đổi thành dạng năng liên tiếp những quá trình lợng trung gian nào rồi mới biến đổi năng lợng trong thµnh ®iÖn n¨ng? nhµ m¸y thñy ®iÖn b) Th¶o luËn chung ë líp vÒ kÕt luËn 2 H§4 (8 phót) Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi VËn dông C7 SGK Thông báo thêm: Ta đã biết, vật đợc nâng lên càng cao th× thÕ n¨ng cña vËt cµng lín. NÕu vËt cã träng luợng P đợc nâng lên đến độ cao h thì vật có thế năng bằng công mà vật đó sinh ra khi rơi xuống đến. Ghi b¶ng.

(106) đất. A = Ph H§5 (5 phót) Tự đọc phần ghi nhớ Nªu l¹i c©u hái ë ®Çu bµi Th¶o luËn chung ë líp, tr¶ häc: lêi c©u hái nªu ë ®Çu bµi. - Làm thế nào để có đợc ®iÖn n¨ng? - Sö dùng ®iÖn n¨ng cã thuËn lîi h¬n so víi sö duông n¨ng lîng cña than đá, dầu mỏ, khí đốt?.

(107) TuÇn 32 Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 66 Bµi 62: §iÖn giã - §iÖn mÆt trêi - §iÖn h¹t nh©n I - Môc tiªu. 1. Nêu đợc các bộ phận chính của một máy phát điện gió, pin mặt trời, nhà máy điện nguyªn tö. 2. Chỉ ra đợc sự biến đổi năng lợng trong các bộ phận chính của các máy trên. 3. Nêu đợc u điểm và nhợc điểm của việc sản xuất và sử dụng điện gió, điện gió mặt trời, ®iÖn h¹t nh©n.. II- ChuÈn bÞ. §èi víi GV - 1 m¸y ph¸t ®iÖn giã, qu¹t giã (qu¹t ®iÖn) - 1 pin mặt trời, bóng đèn 220V - 100W - 1 động cơ điện nhỏ - 1 gi¸ LED cã gi¸ - 1 hình vẽ sơ đồ nhà máy điện nguyên tử. III- Hoạt động dạy học Trî gióp cña GV Hoạt động của HS H§1: (5 phót) a) quan s¸t GV lµm thÝ Ph¸t hiÖn ra c¸ch s¶n xuÊt nghiÖm điện mới không cần đến nhiên b) Tả lời câu hỏi của GV. liệu, đó là từ gió hoặc từ ánh Phát hiện ra năng lợng gió s¸ng mÆt trêi. vµ n¨ng lîng ¸nh s¸ng rÊt Yªu cÇu HS nh¾c l¹i, trong dåi dµo trong tù nhiªn vµ cã nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vµ thñy thÓ chuyÓn ho¸ thµnh ®iÖn ®iÖn, muèn cho m¸y ph¸t ®iÖn n¨ng. hoạt động ta phải cung cấp cho nã c¸i g×? Nªu c©u hái: ë c¸c nhµ m¸y phát điện đó, việc cung cấp than đá và nớc khá tốn kém và phøc t¹p. Cã c¸ch nµo s¶n xuất điện năng đơn giản không cần dùng đến nhiên liệu đốt hay nguyên liệu rất nhiÒu nh níc kh«ng ? Lµm thÝ nghiÖm biÓu diÔn: - Cho m¸y ph¸t ®iÖn giã ho¹t động - Cho pin mặt trời hoạt động Nªu c©u hái: Trong c¸c thiÕt bị trên, năng lợng nào đã đợc chuyÓn ho¸ thµnh ®iÖn n¨ng? Nguồn năng lợng đó có dễ kiÕm vµ cã nhiÒu trong tù nhiªn kh«ng H§2: (8 phót) Lµm viÖc theo nhãm Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động Quan sát hình 62.1 SGK kết cña m¸y ph¸t ®iÖn giã, qu¸ hîp víi m¸y ph¸t ®iÖn giã trình biến đổi năng luợng trong trên bàn GV, chỉ ra những m¸y ph¸t ®iÖn giã. bé phËn chÝnh cña m¸y vµ Lần lợt chuyển máy phát điện sự biến đổi năng lợng qua các bộ phận đó. Trả lời C1 giã cho c¸c nhãm quan s¸t. Nªu c©u hái bæ sung: So víi vµ c©u hái cña GV. Th¶o nhiÖt ®iÖn vµ thuû ®iÖn th× luËn chung ë líp.. Ghi b¶ng.

(108) viÖc s¶n xuÊt ®iÖn giã cã lîi vµ khã kh¨n g× h¬n? H§3: (8 phót) a) NhËn biÕt h×nh d¹ng tÊm Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động pin mặt trời, hai cực âm và cña pin mÆt trêi. d¬ng cña pin. b) NhËn biÕt nguyªn t¾c Giới thiệu cho HS tấm pin mặt hoạt động, khi chiếu ánh trêi, hai cùc cña tÊm pin s¸ng vµo bÒ mÆt tÊm pin th× (gièng nh hai cùc cña mét pin xuÊt hiÖn dßng ®iÖn, kh«ng thêng dïng) cÇn m¸y ph¸t ®iÖn. Dùng đèn 220V - 100W chiếu - Nhận biết đợc trong pin ¸nh s¸ng vµo bÒ mÆt tÊm pin, mÆt trêi, quang n¨ng trùc pin phát điện. Lu ý HS ở đây tiếp biến đổi thành điện kh«ng cÇn mét m¸y ph¸t ®iÖn. n¨ng, kh«ng cÇn mét c¬ cÊu Vậy quá trình biến đổi năng l- trung gian nào cả. îng trong pin mÆt trêi kh¸c víi trong m¸y ph¸t ®iÖn ë chç nµo? Nªu c©u hái: Dßng ®iÖn do pin m¼ttêi cung cÊp lµ dßng ®iÖn g×? (mét chiÒu hay xoay chiề?) Dùng đèn LED để kiểm tra l¹i. - ViÖc s¶n xuÊt ®iÖn mÆt trêi cã g× thuËn lîi vµ khã kh¨n? H§4 (5 phót) Lµm viÖc c¸ nh©n, tr¶ lêi NhËn biÕt mét sè tÝnh n¨ng kÜ C2 SGK thuËt cña pin mÆt trêi Th¶o luËn chung ë líp vÒ (cốnguất,hiệu suất) để ứng lời giải dông vµo thùc tÕ. Th«ng b¸o cho HS 2 th«ng sè kÜ thuËt cña pin m¼ttêi thêng dïng. Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 62.2 SGK để chỉ ra cách lắp đặt pin mặt trời. H§5 (6 phót) T×m hiÓu c¸c bé phËn chÝnh cña nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö vµ c¸c quá trình biến đổi năng lợng trong các bộ phận đó.. Lµm viÖc c¸ nh©n Quan s¸t h×nh 61.2 vµ 62.1 SGK , tr¶ lêi c©u hái cña GV, th¶o luËn chung ë líp. Nªu c©u hái: - H·y quan s¸t h×nh 61.1 vµ hình 62.3 SGK để chỉ ra hai nhµ m¸y (nhiÖt ®iÖn vµ ®iÖn nguyªn tö) cã bé phËn chÝnh nµo gièng nhau, kh¸c nhau. - Bé phËn lß h¬i vµ lß ph¶n øng tuy kh¸c nhau nhung cã nhiÖm vô g× gièng nhau? Th«ng b¸o u ®iÓm cña nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö (c«ng suất rất lớn) và biện pháp đảm b¶o an toµn. H§6: (6 phót) a) Lµm viÖc c¸ nh©n. Th¶o T×m hiÓu nguyªn t¾c chung cña luËn chung ë líp, tr¶ lêi C3 việc sử dụng điện năng và các b) Tự đọc thông báo trong biÖn ph¸p tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng..

(109) Tæ chøc cho HS th¶o luËn chung ở lớp để trả lời C3, C4 Nªu c©u hái: V× sao biÖn ph¸p tiÕt kiÖm ®iÖn chñ yªu lµ h¹n chÕ dïng ®iÖn trong giê cao ®iÓm (buæi tèi, nhiÒu nhµ cïng sö dông ®iÖn). SGK để nêu lên biện pháp tiÕt kiÖm ®iÖn. Tr¶ lêi c©u hái cña GV c) Tự đọc bảng 1 SGK để tr¶ lêi C4. H§7 (4 phót) Tự đọc phần ghi nhớ Cñng cè Tr¶ lêi c©u hái cñng cè cña Nªu c©u hái cñng cè: GV - Nªu nh÷ng u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña viÖc s¶n xuÊt vµ sö dông ®iÖn giã, ®iÖn mÆt trêi. - Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vµ nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö cã bé phËn chÝnh nµo gièng nhau, kh¸c nhau?.

(110)

giao an vat ly 9

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về