tiet 61

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn : 31 Tieát : 61. Ngày soạn : 14-04-2012 Ngaøy daïy : 16-04-2012. Baøi 53 : SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRAÉNG I. Muïc tieâu: 1. Kiến thức: - Nêu được chùm ánh sáng trắng cĩ chứa nhiều chùm ánh sáng màu khác nhau và mô tả được cách phân tích ánh sáng trắng thành các ánh sáng màu. Giải thích được một số hiện tượng bằng cách nêu được nguyên nhân là do có sự phân tích ánh sáng trắng. 2. Kó naêng: - Trình bày và phân tích được TN phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra kết luận :Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sắng màu 3. Thái độ: - Biết làm việc tự lực để tiến hành có kết quả công việc . II. Chuaån bò: 1. GV: - Noäi dung baøi hoïc . 2. HS: - 1 lăng kính tam giác đều ;một màn chắn trên khoét một khe hẹp ; 1 bộ các tấm lọc màu xanh, đỏ , nữa đỏ , nữa xanh . III. Tổ chức hoạt động dạy và học: 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số vệ sinh lớp . 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Neâu keát luaän veà vieäc taïo ra aùnh saùng maøu baèng taám loïc maøu ? - Laøm caâu C3 SGK ? 3. Tieán trình:. GV tổ chức các hoạt động. Hoạt động của học sinh. Kiến thức cần đạt. Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới : - Đặt vấn đề như SGK . - HS laøm theo yeâu caàu cuûa GV Hoạt động 2 : Tìm hiểu việc phân tích một chùm ánh sáng trắng bằng lăng kính : - Hướng dẫn hs đọc tài liệu a) Đọc tài liệu để nắm được I. Phân tích một chùm ánh vaø laøm thí nghieäm 1 SGK ? caùch laøm TN . saùng traéng baèng laêng kính : - Quan saùt caùch boá trí TN . b)Laøm TN 1 SGK : quan saùt 1 ) Thí nghieäm 1: - Quan sát hiện tượng xảy ra khe sáng trắng qua lăng C1:Dải màu có nhiều màu - Mô tả hình ảnh quan sát kính .Mô tả bằng lời và ghi vở sắc nằm cạnh nhau . ở bờ được . hình ảnh quan sát được để trả này là màu đỏ , rồi đến màu + Đặt câu hỏi định hướng sự lời cho C1 (Aùnh sáng chiếu đến da cam , vàng ….. ở bờ kia là quan sát và sự mộ tả của hs lăng kính là ánh sáng trắng ,sau màu tím . nhö : lắng kính ta quan sát được là 2 ) Thí nghiệm 2: - Quan sát sự bố trí của các một chùm dải màu ) C2 :Khi chaén khe k baèng khe , của lăng kính và của C1:Dải màu có nhiều màu sắc tấm lọc màu đỏ ta thấy có maét ? nằm cạnh nhau . ở bờ này là vạch đỏ , bằng tấm lọc màu - Mô tả xem ánh sáng chiếu màu đỏ , rồi đến màu da cam , xanh thì ta thấy có vạch màu đến lăng kính là ánh sáng gì vàng ….. ở bờ kia là màu tím . xanh ; hai vaïch naøy khoâng.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Anùh sáng mà ta thấy được sau laêng kính laø aùnh saùng gì - Hướng dẫn hs làm TN 2a SGK - Neâu muïc ñích TN ( thaáy được sự tách các dải màu rieâng reõ) - Hoûi veà caùch laøm TN ( Dùng các tấm lọc màu để chaén chuøm saùng ). Caùc taám lọc màu có thể đặt trước mắt hoặc đặt sau khe hẹp ? - Yêu cầu hs nêu dự đoán ? - Cho hs quan saùt , neâu keát quả kiểm tra dự đoán và ghi câu trả lời C2 vào vở chuù yù khi duøng taám loïc maøu đỏ ta sẽ vẫn thấy một quang phổ liên tục màu nhờ nhờ , nhưng vạch đỏ thì sáng rõ . khi duøng caùc taám loïc maøu xanh thì thaáy vaïch maøu xanh sáng rõ . Điều đáng chú ý là vò trí cuûa vaïch maøu xanh leäch khoûi vò trí cuûa vaïch màu đỏ một cách rõ ràng - Hướng dẫn hs làm TN 2b SGK - Neâu muïc ñích cuûa TN thaáy rõ sự phân cách giữa dải màu đỏ và dải màu xanh . - Hoûi veà caùch laøm TN ( duøng tấm lọc nữa đỏ , nữa xanh ) để quan sát được đồng thời vò trí cuûa hai daûi saùng maøu đỏ và màu xanh ) ? - Cho hs quan saùt vaø moâ taû hiện tượng ( thấy hai vạch đỏ và vạch xanh tách rời nhau rõ rẹt ) ghi câu trả lời vào vở - Tổ chức cho hs thảo luận. c)Laøm TN 2a SGK ( quan saùat caùc aùnh saùng maøu rieâng reõ trong daûi maøu caàu voøng ) theo tieán trình -Tìm hieåu muïc ñích TN -Dự đoán kết quả thu được nếu chaén chuøm saùng baèng taém loïc màu đỏ , lọc màu xanh . -Quan sát hiện tượng và kiểm tra dự đoán . -Ghi câu trả lời cho một phần C2 vào vở :Khi chắn khe k bằng tấm lọc màu đỏ ta thấy có vạch đỏ , bằng tấm lọc màu xanh thì ta thaáy coù vaïch maøu xanh ; hai vaïch naøy khoâng naèm cuøng moät choã . d) laøm TN 2b ( quan saùt daûi màu qua tấm lọc nửa trên đỏ , nửa dưới xanh )theo trình tự . -Tìm hieåu muïc ñích Tn . -Nêu cách làm TN và dự đoán keát quaû . -Quan sát hiện tượng và kiểm tra dự đoán . -Ghi câu trả lời của phần còn lại của C2 vào vở :Khi chắn khe k bằng tấm lọc màu nữa trên là màu đỏ , nữa dưới là maøu xanh thì ta thaáy caû hai vạch màu đỏ và màu xanh nằm leäch nhau . e)Trả lời C3, C4 . C3:Baûn thaân laêng kính laø moät khoái chaát trong suoát khoâng maøu , nên nó có thể đóng vai trò như tấm lọc màu được . Neáu laêng kính coù taùc duïng nhuoän maøu cho tia saùng thì taïi sao choã naøy chæ nhuoäm maøu xanh , choã kia chæ nhuoäm maøu đỏ ? Trong khi đó các vùng mà. naèm cuøng moät choã . C3:Baûn thaân laêng kính laø moät khoái chaát trong suoát khoâng maøu , neân noù coù theå đóng vai trò như tấm lọc màu được . Neáu laêng kính coù taùc duïng nhuoän maøu cho tia saùng thì taïi sao choã naøy chæ nhuoäm maøu xanh , choã kia chæ nhuộm màu đỏ ? Trong khi đó các vùng mà các tia sáng ñi qua trong laêng kính coù tính cấht hoàn toàn giống nhau . C4:Trước lăng kính ta chỉ được một dải sáng trắng . Sau lăng kính ta thu được nhieâuø daûi saùng maøu . Nhö vậy lăng kính đã phân tích từ dải ánh sáng trắng nói treân ra nhieâuø daûi saùng maøu , Neân ta noùi TN 1 SGK laø TN phaân tích aùnh saùng .. 3 ) Keát luaän : SGK.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> để trả lời C3và C4 ( các TN 2a ,2b SGK nhaèm giaûi thích hiện tượng ở TN 1 . Hai TN naøy cho ta thaáy : Sau laêng kính coù hai chuøm saùng xanh và đỏ tách rời nhau , truyền theo hai phöông khaùc nhau ) -Đánh giá câu trả lời C3 , C4 ? - Tổ chức hợp thức hoá kết luaän. caùc tia saùng ñi qua trong laêng kính có tính cấht hoàn toàn gioáng nhau . C4:Trước lăng kính ta chỉ được moät daûi saùng traéng . Sau laêng kính ta thu được nhiêù dải sáng màu . Như vậy lăng kính đã phân tích từ dải ánh sáng trắng noùi treân ra nhieâuø daûi saùng maøu , Neân ta noùi TN 1 SGK laø TN phaân tích aùnh saùng . - Caù nhaän neâu suy nghó vaø ñöa ra yù kieán . Hoạt động 3 : Tìm hiểu việc tách ánh sáng trắng bằng đĩa CD : - Hướng dẫn hs làm TN 3 a) Làm TN 3 SGK II. Phaân tích 1 chuøm saùng SGK b) Trả lời C5 và ghi vào vở trắng bằng sự phản xạ trên - Giới thiệu tác dụng phân C5:KHI chiếu ánh sáng trắng đĩa CD : tích aùnh saùng cuûa maët ghi maøu maët ghi cuûa ñóa CD ta 1) Thí nghieäm 3 : cuûa ñóa CD vaø caùch quan quan saùt aùnh saùng phaûn xaï , ta C5:Khi chieáu aùnh saùng sát ánh đã được phân tích . thaáy nhìn theo phöông naøy , traéng maøu maët ghi cuûa ñóa - Cho hs quan sát , thảo luận theo hướng khác có ánh sáng CD ta quan sát ánh sáng và trả lời C5, C6 ? maøu khaùc . phaûn xaï , ta thaáy nhìn theo - Uốn nắn câu trả lời của hs C6: -Aùnh sáng chiếu đến đĩa phương này , theo hướng - Tổ chức hợp thức hoá kết CD là ánh sáng trắng khaùc coù aùnh saùng maøu khaùc . luaän - Tuy theo hướng nhìn ta có thể C6: -Aùnh sáng chiếu đến đĩa thấy ánh sáng từ đĩa CD đến CD là ánh sáng trắng mắt có màu này hay màu khác . - Tuy theo hướng nhìn ta có - Trước khi đến đĩa CD , chùm thể thấy ánh sáng từ đĩa CD sáng là chùm sáng trắng .sau đến mắt có màu này hay khi phaûn xaï treân ñóa CD , ta thu maøu khaùc . được nhiều chùm sáng màu - Trước khi đến đĩa CD , khaùc nhau , truyeàn theo cac chuøm saùng laø chuøm saùng phương khác nhau .Vậy TN với trắng .sau khi phản xạ trên đĩa CD cũng là TN phân tích đĩa CD , ta thu được nhiều aùnh saùng traéng chuøm saùng maøu khaùc nhau , truyeàn theo cac phöông khaùc nhau .Vậy TN với đĩa CD cuõng laø TN phaân tích aùnh saùng traéng 2) Keát luaän :SGK III. Keát luaän chung : SGK Hoạt động 4 : Vận dụng:.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Cho hs trả lời C7; C8 ?. C7: Chieáu aùng saùng traéng qua IV. Vaän duïng : tấm lọc màu đỏ ta được ánh C7: Chiếu áng sáng trắng sáng đỏ . Ta có thể coi như tấm qua tấm lọc màu đỏ ta được lọc màu đỏ có tác dụng tách ánh sáng đỏ . Ta có thể coi chùm sáng đỏ ra khỏi chùm như tấm lọc màu đỏ có tác sáng trắng . Nếu thay tấm lọc dụng tách chùm sáng đỏ ra màu đỏ bằng tấm lọc màu xanh khỏi chùm sáng trắng . Nếu thì ta lại được ánh sáng xanh . thay tấm lọc màu đỏ bằng cuù nhö theá cho caùc taám loïc maøu taám loïc maøu xanh thì ta laïi khác , ta sẽ biết được trong được ánh sáng xanh . cú như chuøm saùng traéng coù chuøm saùng theá cho caùc taám loïc maøu nào ? Đây cũng là một cách khác , ta sẽ biết được trong taùch chuøm saùng traéng chuøm saùng traéng coù chuøm C8:Phần nước nằm giữa mặt sáng nào ? Đây cũng là một gương và mặt nước tạo thành cách tách chùm sáng trắng một lăng kính bằng nước . Xét C8: moät daûi aùnh saùng traéng heïp phát ra từ từ mép của vạch đèn trên trán chiếu đến mặt nước . Dải sáng này khúc xạ vào nước , phản xạ trên gương , trở lại mặt nước , lại khúc xạ ra ngoài khoâng khí vaø ñi vaøo maét cuûa người quan sát . Dải sáng này coi như đi qua lăng kính nước noùi treân , neân noù bò phaân tích ra nhieàu daûi saùng maøu saéc nhö caàu vôøng . Do đó khi nhìn vào phần gương ở trong nước ta sẽ không thaáy vaïch ñen , maø thaáy moät daûi nhieàu maøu IV. Củng cố : - Cho HS đọc ghi nhớ SGK? - Yêu cầu hs nhắc lại nội dung chính của bài trong phần ghi nhớ ? V. Hướng dẫn về nhà : - Học thuộc phần ghi nhớ, đọc phần có thể em chưa biết - Làm bài tập SBT, Xem trước bài 54 SGK VI. Ruùt kinh nghieäm : …………………………………………………………………………………………………………………….……..………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……….

<span class='text_page_counter'>(5)</span> IV. Ruùt kinh nghieäm :…………………………………………………………………………………….………………………………………. ……………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………..… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………..…. Soạn :. A. Muïc tieâu : 1.Kiến thức :. C.Hoạt động dạy học :. Hoạt động của trò Hoạt động 1( phút ) kiểm tra bài cũ – gíới thiệu bài mới. Trợ giúp của GV.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Hoạt động 2 ( phút ) * Hoạt động 3 ( phút *. Hoạt động 4 ( phút ) Củng cố bài – vận dụng a)Doïc noäi dung SGK theo yeâu caàu cuûa GV b) Làm việc cá nhân trả lời C7, C8. D. Noäi dung ghi baûng E. Ruùt kinh nghieäm. *yeâu caàu hs đọc muïc III vaø phaàn ghi nhớ *.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>