Giao an HKII

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.23 MB, 144 trang )

(1)Tuaàn 20 BAØI 18:. Ngày soạn : 02/01/2011 Ngaøy daïy : 04/01/2011. Tiết 77: Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất. Tieát 78: Chöông trình ñòa phöông (phaàn vaên vaø taäp laøm vaên). Tieát 79+80 : Tìm hieåu chung veà vaên nghò luaän.. MUÏC ÑÍCH YEÂU CAÀU: Giuùp hoïc sinh:  Hiểu sơ lược thế nào là tục ngữ. Hiểu nội dung và một số nghệ thuật (Kết cấu, nhịp điệu, cách lập luận) và ý nghĩa của những câu tục ngữ trong bài học. Thuộc lòng những câu tục ngữ trong văn bản.  Nắm được yêu cầu và cách thức sưu tầm Ca dao, Dân ca, Tục ngữ địa phương.  Hiểu rõ nhu cầu nghị luận trong đời sống và đặc điểm chung của văn bản nghị luận. Tieát 77: I. MUÏC ÑÍCH YEÂU CAÀU: - Hiểu được thế nào là tục ngữ . Hiểu được nội dung, ý nghĩa và moat số hình thức kết hợp với nhịp điệu , cách lập luận của những câu tục ngữ trong bài học . - Học thuộc lòng những câu tục ngữ đó. - Nắm được các cách thức sưu tầm ca dao – dân ca- tục ngữ địa phương. II- CHUAÅN BÒ : - GV: GÁ , tài liệu về tục ngữ . - HS: đọc trước bài và trả lời câu hỏi SGK. III.TIEÁN TRÌNH GIAÛNG DAÏY: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh: 3. Bài mới: Tục ngữ là một thể loại văn học dân gian. Nó được ví là kho báu của kinh nghiệm và trí tuệ dân gian . Tục ngữ là thể lọai triết lý nhưng cũng là cây đời xanh töôi. Giới thiệu: Hoạt động của Thầy Giáo viên đọc mẫu Gọi học sinh đọc chú thích sách giáo khoa (SGK)  Khái niệm tục ngữ. - Về hình thức, tục ngữ có đặc điểm gì. - Về nội dung, tục ngữ chứa đựng điều gì? - Tục ngữ được nhân dân ta sử dụng để laøm gì? - Có thể chia 8 câu tục ngữ vừa đọc thành mấy nhóm. Mỗi nhóm gồm những câu nào? Gọi tên từng nhóm. -. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng. Học sinh đọc các câu tục I. Đọc, hiểu văn ngữ, xem chú thích để hiểu bản: caùc caâu khoù 1. Khaùi nieäm tuïc ngữ: (SGK trang 3&4). Câu 1,2,3,4: Tục ngữ về thieân nhieân. Câu 5,6,7,8: Tục ngữ về. 2. Phaân nhoùm: a/ Tục ngữ về thieân nhieân: caâu 1,2,3,4. b/ Tục ngữ về lao.

(2) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Thaûo luaän: Chia 4 nhoùm, moãi nhoùm nhaän nhiệm vụ tìm hiểu 1 cặp tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất (1,5; 2,6; 3,7; 4,8) Yeâu caàu:  Giaûi nghóa 1 caâu.  Nêu cơ sở hình thành kinh nghiệm trong câu đó.  Các trường hợp áp dụng.  Giaù trò cuûa kinh nghieäm maø caâu tuïc ngữ thể hiện. - Giaùo vieân veõ khung baûng thoáng keâ vaø ghi các đề mục. - Giáo viên cho ghi nghĩa của từng câu là chính, các yêu cầu khác giảng lướt qua để học sinh tự ghi. Giaùo vieân giuùp hoïc sinh tìm hieåu ngheä thuật của tục ngữ bằng cách phân tích một câu tục ngữ. Sau đó học sinh tự tìm hiểu, có sự góp ý của giáo viên. - Nêu nghệ thuật có trong các câu tục ngữ coøn laïi? - Tục ngữ thường có đặc điểm gì trong cách diễn đạt?. Ghi Baûng. lao động sản xuất. -. -. -. động sản xuất: caâu 5,6,7,8. Thời gian các nhóm thảo II. Tìm hiểu nội luaän moãi nhoùm laø 5 phuùt. dung caùc caâu tuïc ngữ: Các nhóm lần lượt trình bày Lập bảng thống theo baûng thoáng keâ. keâ Học sinh sau khi được giáo viên nhận xét, đánh giá, bổ sung.. Từ đó có thể tự điền vaøo baûng thoáng keâ.. - Học sinh tìm hiểu tục ngữ, bổ sung vaøo baûng thoáng keâ. - Hình thức ngắn gọn. - Laëp luaän chaët, giaøu hình aûnh. - Thường có vần nhất là vần löng. - Các vế đối xứng về hình thức lẫn nội dung. Bảng thống kê ( Đồ dùng dạy học ). Caâu tuïc ngữ. 1. 2. 3. 4. YÙ nghóa. Cơ sở khoa học. Aùp duïng. Ở nước ta, tháng năm Do trái quỹ đạo của trái đất Sử dụng thời gian (Âm lịch) ngày dài với mặt trời và trái đất xoay hợp lý vào mùa đêm ngắn, tháng mười xung quanh trục nghiêng. heø vaø muøa ñoâng. thì ngược lại.. Ngheä thuaät. 2 veá, quan heä töông phaûn, vaàn löng, noùi quaù Đêm trời có nhiều sao, Đêm ít sao do trời có nhiều Chuẩn bị công 2 vế đối, ngaøy naéng. maây muø neân seõ coù möa vaøo vieäc thích nghi vaàn löng. Đêm trời có ít sao, ngày hôm sau. với thời tiết. ngaøy möa Chân trời có màu vàng Sự thay đổi áp suất, luồng Phòng choáng 2 veá, vaàn (Mỡ gà) báo hiệu sắp không khí di chuyển tạo thiệt hại do dông lưng. coù doâng baõo. màu sắc ánh mặt trời phản bão gây ra. chieáu khaùc nhau Tháng 7 ở Bắc bộ Một số loài vật có giác quan Phòng tránh thiệt 2 vế, vần thường có lũ lụt, kiến nhạy bén biết được sự thay hại do bão lụt löng, hình boø leân cao traùnh luõ. đổi của thiên nhiên. aûnh.

(3) 5. Đề cao giá trị của đất Đồng bằng Bắc bộ hẹp, dân Tận dụng đất đai 2 vế, so ñai ñoâng canh taùc saùnh 6 Thứ tự lợi ích các Trong nông nghiệp thì nuôi Cải thiện đời Liệt keâ, ngành nghề trong nông cá, làm vườn có thể có thu sống vaàn löng nghieäp. nhaäp khaù. Thứ tự quan trọng Nước là yếu tố quan trọng Nâng cao năng 7 trong việc trồng lúa để nhất trong canh tác suaát caây troàng Các vế đối đạt năng suất cao. xứng, Liệt Canh tác phải đúng Canh tác muốn có hiệu quả Kết quả cao kê 8 thời vụ, kế đó phải đầu cần theo trình tự hợp lý trong canh taùc tư công sức khai khẩn và cải tạo đất trồng.  Giá trị: Vận dụng vào thực tiễn trong sinh hoạt và lao động.  Ghi nhớ: SGK trang 5 4. Củng cố: Nêu hiểu biết của em về tục ngữ ? Đọc lại các câu tục ngữ đã tìm hiểu . Qua 8 câu tục ngữ trên em đã học tập được những gì ? 5. Daën doø: Học thuộc các câu tục ngữ .Nắm ghi nhớ . Đọc và giải thích các câu tục ngữ ở phần đọc thêm. Sưu tầm tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất. Chuaån bò baøi « Chöông trình ñòa phöông » III. RUÙT KINH NGHIEÄM : ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ .......... Tieát 78: I- Muïc Tieâu : - Giúp HS biết sưu tầm ca dao – tục ngữ theo chủ đề và bước đầu biết chọn lọc , sắp xếp tìm hieåu yù nghóa cuûa chuùng . - Tăng thêm hiểu biết và tình cảm gắn bó với địa phương quê hương mình . II- Chuaån bò : - GV: Một số câu ca dao , tục ngữ ở địa phương . - Sưu tầm thêm moat số câu ca dao , tục ngữ ở địa phương. III- TIEÁN TRÌNH GIAÛNG DAÏY: 1. Ổn định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Tục ngữ là gì? Đọc thuộc lòng 2 câu tục ngữ về thiên nhiên và 2 câu tục ngữ về lao động sản xuaát. - Đọc thuộc lòng các câu tục ngữ, phân tích một trong các câu tục ngữ vừa nêu. 3. Bài mới: Đất nước Việt Nam rộng lớn , có biết bao nhiêu là dân tộc sinh sống trãi dài từ Bắc chí Nam . Mỗi vùng đất với biết bao phong tục tập quán đa dạng khác nhau. Cũng chính vì vaäy maø moãi vuøng, moãi ñòa phöông coù neàn vaên hooïc khaùc nhau. Tieát hoïc naøy ta cuøng tìm hieåu và sưu tầm những sáng tác ca dao, tục ngữ ở những địa phương . Ghi baûng: Chöông trình ñòa phöông (Phaàn Vaên vaø Taäp Laøm Vaên)..

(4) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng. - Em sưu tầm Ca dao, Tục ngữ, Dân ca ở đâu? -. -. Em phải sắp xếp Ca dao, Tục ngữ söu taàm nhö theá naøo? Giaùo vieân phaân nhoùm vaø yeâu caàu các nhóm trưởng, đúng hạn sẽ thu caùc baøi söu taàm cuûa caùc thaønh viên trong nhóm. Tập hợp và làm soå söu taàm.. - Tổ chức và nhận xét kết quả sưu taàm vaø phöông phaùp saép xeáp. - Giaùo vieân boä moân toång keát vaø ruùt kinh nghieäm. Tìm hỏi người địa phương. 1. Söu taàm Ca dao, Chép lại từ sách, báo ở địa Tục ngữ, Dân ca ở phöông. ñòa phöông: Moãi - Tìm caùc saùch Ca dao, Tuïc hoïc sinh noäp ít ngữ viết về địa phương. nhaát 20 caâu. - Chia 4 nhoùm, moãi nhoùm coù 2. Saép xeáp: Xeáp nhieäm vuï thu phaàn söu taàm cuûa rieâng Ca dao, Tuïc caùc thaønh vieân trong nhoùm. Sau ngữ theo trật tự đó lập thành một sổ sưu tầm ABC của chữ cái chung coù choïn loïc vaø saép xeáp đầu câu. laïi. 3. Haïn noäp: 3 tuaàn nộp một đợt (10 tuần đầu của học kyø 2) - Thảo luận về những đặc sắc 4. Tổ chức và nhận của Ca dao, Tục ngữ của địa xeùt phöông mình 5. Toång keát, ruùt kinh nghieäm. Ghi chuù: - Mục 1,2,3 ở phần ghi bảng, học sinh thực hiện ngoài giờ trong 10 bài đầu của HK2. - Mục 4,5 học sinh thực hiện trên lớp ở tiết luyện tập. 4. Cuûng coá: Söu taàm, noäp baøi vaøo tuaàn 21, 24, 26 cuûa HK2 5. Daën doø: Chuaån bò baøi “ Tìm hieåu chung veà vaên Nghò luaän. ” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ........... Tieát 79-80 I. Mục đích cần đạt . luaän.. Giuùp hoïc sinh : - Hiểu được nhu cầu nghị luận trong đời sống và đặc điểm chung của văn bản nghị - Nhận biết được văn nghị luận . - Có ý thức đúng đắn khi bàn luận vấn đề .. II. Chuaån bò .. 1. Giaùo vieân : Sgk , sgv , reøn luyeän vieát kó naêng nghò luaän , baûng phuï . 2. Học sinh : Đọc , chuẩn bị bài theo gợi dẫn câu hỏi sgk . III- TIEÁN TRÌNH GIAÛNG DAÏY: 1. Ổn định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ:.

(5) 3. Bài mới: Giới thiệu: Trong cuộc sống, không phải lúc nào ta cũng chỉ giao tiếp dưới hình thức thông báo theo kieåu: Keå, taû maø coøn phaûi trình baøy quan ñieåm rieâng, caùch nghó, caùch hieåu cuûa mình. Ví duï: Theo em, trẻ em có nên thức khuya không? Thế nào là cách sống đẹp? Vì sao con người cần phaûi hoïc maõi? … Noäi dung baøi hoïc hoâm nay seõ giuùp ta trình baøy yù kieán cuûa mình moät caùch maïch lạc, có sức thuyết phục. Ghi baûng: Tìm hieåu chung veà vaên Nghò luaän. Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Em haõy ñaët vaøi caâu hoûi coù yeâu caàu - Hoïc sinh ñaët caâu hoûi. thể hiện bằng các từ “Tại sao?”, - Vì tự sự, miêu tả, biểu cảm “Thế nào?”, “Tốt hay xấu?”, “Lợi không đáp ứng yêu cầu trả hay haïi?”… lời cho các câu hỏi trên. - Gaëp kieåu vaên baûn nhö theá em seõ - Vì thieáu luaän ñieåm, lyù leõ, daãn trả lời bằng các kiểu văn bản như: chứng không có phương pháp Keå chuyeän, mieâu taû, bieåu caûm, lập luận thiếu sức thuyết được hay không? Vì sao? phục, diễn đạt không rõ ràng.  Ta phải dùng lời văn nghị luận - Trong cuộc sống, qua báo chí, đài có thể đáp ứng nhu cầu trên. phaùt thanh truyeàn hình, em gaëp văn bản nghị luận dưới dạng nào? Keå teân caùc vaên baûn nghò luaän maø em bieát? Để có thể sử dụng văn bản nghị luận - Học sinh đọc văn bản Chống chính xaùc, caùc em caàn phaûi naém ñaëc naïn thaát hoïc. ñieåm cuûa noù. - Giáo viên gọi học sinh đọc văn - Lời kêu gọi nhân dân đi học baûn trang 7 SGK. để xóa nạn mù chữ - Luaän ñieåm: - Baùc Hoà vieát baøi naøy laøm gì? Baùc  Phaùp thò haønh chính saùch ngu keâu goïi nhaân daân laøm gì? Baùc phaùt daân. biểu ý kiến dưới hình thức, luận  Ta giành được độc lập  Nâng ñieåm naøo? cao dân trí (Mọi người dân - Để có sức thuyết phục, bài viết phải biết quyền lợi của nêu những lý lẽ nào? Hãy liệt kê? mình). - Vì quyền lợi, bổn phận, phải - Vì sao ai cũng phải biết đọc, biết có kiến thức mọi người phải vieát? biết đọc, biết viết để có thể tham gia vaøo coâng cuoäc xaây dựng đất nước. - Thực hiện được vì: Người đã - Chống mù chữ có thực hiện được biết dạy cho người chưa biết; khoâng? Người chưa biết gắng sức học cho biết; Phụ nữ càng cần phaûi hoïc. - Laäp luaän khoâng chaët, thieáu - Có thể thực hiện mục đích trên thuyeát phuïc khoâng giaûi quyeát bằng miêu tả, kể chuyện được được vấn đề trong cuộc sống. -. Ghi Baûng 1. Nhu caàu luaän: - YÙ kieán cuoäc hoïp. - Xaõ luaän, luaän, phaùt caûm nghó baùo chí, đài.. nghò trong bình bieåu treân treân. Vaên baûn: Choáng naïn thaát hoïc 2. Ñaëc ñieåm chung cuûa vaên baûn nghò luaän:  -. Coù: Luaän ñieåm Lyù leõ, daãn chứng. -. Giải quyết được vấn đề có thực.

(6) Hoạt động của Thầy -. -. khoâng? Vì sao? Laäp luaän cuûa baøi vieát treân cuûa Baùc coù chaët cheõ khoâng?  Có giải quyết được vấn đề gì khoâng?  Qua văn bản, em thấy Bác đã có những lý lẽ gì?. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng. Laäp luaän cuûa baøi vieát treân trong cuoäc soáng. cuûa Baùc chaët cheõ laø vì: Hướng giải quyết vấn đề đặt ra trong cuoäc soáng luùc baáy giờ (ngay cả hiện nay) Xoay quanh ba lyù leõ: Tình trạng thất học, lạc hậu trước Ghi nhớ: SGK trang Cách mạng tháng 8; những 9 điều kiện cần phải có để người dân tham gia xây dựng đất nước; Những khả năng thực tế trong cuộc chống nạn thất học lúc bấy giờ.. - Giáo viên gọi học sinh đọc toàn bộ phần ghi nhớ SGK Luyeän taäp: Baøi taäp 1: - Bài văn nghị luận vì bàn luận về một vấn đề xã hội. - Đề xuất ý kiến : tạo thói quen tốt, bỏ thói quen xấu. - Đúng, tán thành vì thói quen tốt làm cho cuộc sống tốt hơn. 4. Cuûng coá: Neâu nhu caàu, ñaëc ñieåm cuûa vaên nghò luaän. 5. Daën doø: - Hoïc baøi. - Laøm caùc baøi taäp 1,2,3,4 . - Xem và chuẩn bị bài 19 « Tục ngữ về con người và xã hội » (tuần 20) IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ .......... Duyeät cuûa BGH. Tuaàn 21. Ngày soạn : 09/01/2011. Baøi 20. Tiết 81: Tục ngữ về con người và xã hội. Tieát 82 : Ruùt goïn caâu Tieát 83: Ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn nghò luaän. Tiết 84: Đề văn nghị luận và việc lập dàn ý cho baøi vaên nghò luaän.

(7) MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp hoïc sinh : -Hiểu nội dung, ý nghĩa và mộ số hình thức diễn đạt( so sánh, ẩn dụ, nghĩa đen và nghĩa bóng) của những câu tục ngữ trong bài học. -Thuộc lòng những câu tục ngữ trong văn bản. -Nắm được cách rút gọn câu, tác dụng của câu rút gọn. - Biết rõ các yếu tố cơ bản của bài văn nghị luận và mối quan hệ của chúng với nhau. - Làm quen với các đề văn nghị luận, biết tìm hiểu đề và cách lập ý cho bài văn nghị luận. Tieát 81. TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VAØ XÃ HOÄI. I. Mục đích cần đạt . Giuùp hoïc sinh : - Hiểu nội dung , ý nghĩa và một số hình thức diễn đạt (so sánh, ẩn dụ, nghĩa đen, nghĩa bóng) của những câu tục ngữ trong bài. - Thuộc lòng những câu tục ngữ trong văn bản. - Thấu hiểu những bài học bổ ích vô giá về giá trị con người trong cách học , cách sống và ứng xử hàng ngày . II. Chuaån bò . 1. Giáo viên : Sgk , sgv , tục ngữ Việt Nam . 2. Học sinh : Đọc , chuẩn bị bài theo câu hỏi định hướng sgk , sưu tầm tục ngữ có liên quan đến nội dung bài học . III- TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC: 1)Ổn định lớp: 2)Kiểm tra bài cũ: Nhắc lại khái niệm thế nào là tục ngữ? Nêu những đặc điểm chung của văn bản nghị luận? 3)Bài mới: Tục ngữ là lời vàng ngọc là sự kết tinh kinh nghiệm trí tuệ của nhân dân bao đời. Ngoaì những kinh nghiệm về thiên nhiên và lao động sản xuất, tục ngữ còn là kho báu những kinh nghiệm của nhân gian về con người và xã hội. Hôm nay ta tìm hiểu thêm một số câu tục ngữ về con người và xã hội . * Đồ dùng dạy học : Bảng phụ ghi tất cả các câu tục ngữ SGK bảng phụ ghi các câu tục ngữ sưu tầm ngòai SGK Hoạt động của GV. Họat động của trò. Phaàn ghi baûng. I Giới thiệu chung -HS đọc lại 1. Tục ngữ -HS đọc thầm lại từng 2. Chú thích từ ngữ ( SGK câu tục ngữ. trang 12) II Đọc – tìm hiểu văn bản -Theo em, câu tục ngữ số 1 muốn nói 1)Noäi dung với chúng ta điều gì? HS trả lời Câu 1: Con người quí hơn -Em có đồng tình với nhận xét này của Đề cao giá trị con của cải. người xưa hay không? người , con người là nhaân toá quyeát ñònh moïi -Để diễn đạt ý nghĩa này, câu tục ngữ chuyện . ( người làm ra -Hướng dẫn HS đọc chú thích (SGK trang 12) văn bản, đọc ngắt nhịp đúngGV đọc mẫu. Gọi hs đọc lại..

(8) Hoạt động của GV. Họat động của trò. đã dùng nghệ thuật gì ? của, chứ của không làm -Câu 2: Em hiểu gì về câu tục ngữ ra người ) naøy? Câu tục ngữ so sánh đối lập : “một” “mười”, -Răng , tóc đẹp và tốt đã thể hiện giữa 2 vế được phần nào khía cạnh gì ở con Câu tục ngữ nói lên người ? quan nieäm thaåm myõ veà -GV gợi dẫn một vài VD cụ thể trong nét đẹp của con người đời sống minh họa. ( sức khỏe, tính tình, tư Qua việc lưu ý tới răng và tóc của con cách ) người, câu tục ngữ thể hiện những quan niệm gì của người xưa trong cách cách nhìn con người? Caâu 3 -Từ “sạch”, “thơm” có nghĩa là gì ? -Hiểu theo nghĩa đen, câu tục ngữ khuyeân ta ñieàu gì? -Tuy nhieân, ta neân hieåu caâu naøy theo Hs thaûo luaän nghóa naøo? -Hai vế có ý nghĩa mâu thuẫn hay bổ Nghĩa đen : dù đói phải sung cho nhau? aên uoáng saïch seõ, duø Câu 4: câu tục ngữ có mấy vế? Mỗi nghèo cũng ăn mặc vế đều có từ nào? Câu tục ngữ nhấn tươm tất . maïnh ñieàu gì ? Nghĩa chuyển : Đừng -Hoïc aên, hoïc noùi, theo em laø hoïc ñieàu ngheøo tuùng maø laøm ñieàu gì ? xaáu xa. -Học gói, học mở theo nghĩa đen là gì ? HS trả lời -Hieåu theo nghóa boùng,Hoïc goùi, hoïc mở là học điều gì? GV: mỗi hành vi của con người đều là “sự tự giới thiệu Hs thaûo luaän ”mình với người khác và đều được ( Học cách nói năng người khác đánh giá . trong giao tieáp ) Vậy, con người phải học ăn, học nói, học gói, học mở để chứng tỏ mình là ( học để biết làm , biết người như thế nào? giữ mình và giao tiếp -Câu tục ngữ khuyên ta điều gì ? với người khác) -Caâu 5,6 -Em hiểu gì về hai câu tục ngữ này? -Vậy về nội dung, hai câu tục ngữ này có liên quan với nhau như thế nào? -Để nhấn mạnh vai trò của việc học thầy và học bạn, câu tục ngữ này dùng loái noùi gì? ( noùi quaù) Câu 7: Câu tục ngữ này khuyên nhủ ta ñieàu gì ? GV nêu một vài VD cụ thể để HS biết. Phaàn ghi baûng. Caâu 2: Theå hieän caùch nhìn nhận, đánh giá về con người.. Câu 3: khuyên ta phải giữ gìn phẩm giá trong bất cứ hoàn cảnh nào , đừng vì ngheøo tuùng maø laøm ñieàu xaáu xa, toäi loãi.. Caâu 4: Khuyeân ta phaûi coù tinh thần học hỏi để biết đối nhân xử thế, trong giao tieáp vaø thaønh thaïo trong coâng vieäc.. Caâu 5: nhaán maïnh vai troø của người thầy trong việc hướng dẫn, giúp đỡ học sinh hoïc taäp..

(9) Hoạt động của GV vì sao phải có tình yêu thương đồng loại. Câu 8 : Em hiểu gì về câu tục ngữ này ? -câu tục ngữ được hiểu theo những nghóa naøo? ( nghóa ñen, nghóa boùng ) -Em hãy kể 1 vài sự việc nói lên lòng bieát ôn cuûa mình . -Để diễn đạt về lòng biết ơn, câu tục ngữ dùng hình ảnh cụ thể nào? Câu 9: Từ “một cây”, “ba cây ” “chuïm laïi” coù yù nghóa gì ? -Vaäy yù nghóa khuyeân raên cuûa caâu tuïc ngữ này là gì ? HS đọc câu 4 ( SGK / 13) và trả lời caâu hoûi.. -Qua những câu tục ngữ vừa tìm hiểu em thấy tục ngữ và xã hội thường đề cao điều gì ở con người ? -Đưa ra những nhận xét , lời khuyên như thế nào với con người? -Về nghệ thuật, các câu tục ngữ về con người và xã hội có đặc điểm gì ñaëc saéc?. Họat động của trò Hs thaûo luaän. Hs trả lời. Phaàn ghi baûng Câu 6: Đề cao việc học hoûi baïn beø Khuyeân ta phaûi bieát taän dụng cả hai hình thức học bạn và học thầy để nâng cao trình độ. Boå sung cho nhau Câu 7 : Khuyên con người phải coi người khác như bản thân mình để quí trọng , thương yêu đồng loại. Câu 8 : Lời khuyên về lòng biết ơn đối với những đã làm ra thành quả cho mình hưởng thụ.. Câu 9 : Sức mạnh của sự đoàn kết . HS trả lời. Hs thaûo luaän. 2)Ngheä thuaät -Diễn đạt bằng so sánh : caâu 1. 6,7 -Diễn đạt bằng hình ảnh aån duï; caâu 8,9 -Từ và câu có nhiều nghĩa caâu 2,3,4,8,9. III Toång keát : Ghi nhớ ( SGK trang 13) IV Luyeän taäp Tục ngữ đồng nghĩa và trái nghóa (S GV). 4) Củng cố: Đọc lại các câu tục ngữ vừa tìm hiểu. Đọc thêm một số câu tục ngữ về con người và xã hội mà em biết . 5) Daën doø: Hoïc baøi- Chuaån bò baøi ” Ruùt goïn caâu”. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ...........

(10) Tieát 82 I. Mục tiêu cần đạt . Giuùp hoïc sinh : -Nắm được cách rút gọn câu. Hiểu tác dụng của câu rút gọn . -Chuyển đổi được câu đầy đủ sang câu rút gọn và ngược lại. - Ý thức đúng đắn trong việc rút gọn câu khi nói , viết. II. Chuaån bò . 1. Giáo viên : Sgk , sgv , ngữ pháp Tiếng việc . 2. Học sinh : Đọc , chuẩn bị bài theo định hướng câu hỏi sgk . III-TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC:. 1) Ổn định lớp 2)Kieåm tra baøi cuõ: Hãy đọc những câu tục ngữ về con người và xã hội? Nêu nội dung và nghệ thuật các câu tục ngữ ? 3) Bài mới: Trong giao tiếp hằng ngày đôi khi để thông tin nhanh và gọn nên khi nói ta bỏ một số thành phần câu . Tiết học hôm nay ta tìm hiểu đặc điểm của lọai câu đó. * Đồ dùng dạy học : bảng phụ Các hoạt động của GV. Hoạt động của ø HS. Phaàn ghi baûng. Hoạt động 1 : Tìm hiểu về câu rút goïn . Gv ñöa caùc ví duï baèng baûng phuï Vd 1 : Hoïc aên, hoïc noùi, hoïc goùi,hoïc mở. -Hãy tìm những từ ngữ có thể dùng làm chủ ngữ trong VD trên ? -Theo em vì sao chủ ngữ này được lược bỏ ? -Vd 2: Hai ba người đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, sáu bảy người . -Hãy xác định những câu in đậm thieáu thaønh phaàn naøo ? -Vaäy ta coù theå khoâi phuïc laïi TPVN đó như thế nào ?. HS đọc ví dụ và trả lời câu hỏi: Thieáu TPCN Coù theå hieåu laø“Chuùng ta” laøm caâu goïn hôn, thoâng tin nhanh hôn .. I Theá naøo laø ruùt goïn caâu ? Vd 1 : Hoïc aên, hoïc noùi, học gói,học mở. Thieáu TPCN (coù theå hieåu laø “Chuùng ta ”). Vd3: -Bao giờ cậu đi Hà Nội? -Ngaøy mai. -Xác định câu trả lời thiếu những thaønh phaàn naøo ? -Coù theå khoâi phuïc laïi khoâng ? -Ta gọi những trường hợp trên là ruùt goïn caâu . -Vaäy em hieåu theá naøo laø caâu ruùt. -Vd 2: Hai ba người đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, HS phát hiện và trả sáu bảy người . lời Thieáu TPVN (Coù theå hieåu (Hai ba người đuổi là “Rồi ba bốn người, sáu theo nó. Rồi ba bốn bảy người cũng đuổi theo người, sáu bảy người nó”) cuõng theo noù.) HS phaùt hieän vaø traû lời ( TPCN, TPVN ) ( Ngày mai, tớ sẽ đi Haø Noäi). Vd3: -Bao giờ cậu đi Hà Noäi? -Ngaøy mai.  Thieáu TPCN, TPVN (Coù thể hiểu là “Ngày mai tờ sẽ.

(11) goïn ? + Vd1:Saùng chuû nhaät, …Chaïy loaên quaêng. Nhaûy daây. Chôi keùo co. -Những câu in đậm của VD trên thieáu thaønh phaàn naøo ? -Ta coù neân ruùt goïn caâu nhö vaäy khoâng ? Vì sao ? -Em haõy khoâi phuïc laïi caâu naøy cho đầu đủ ? Vd 2 : -Mẹ ơi, hôm nay con được moät ñieåm 10. -Con ngoan quaù! Baøi naøo được điểm 10 thế ? -Bài kiểm tra toán. -Có thể thêm những từ ngữ nào vào câu in đậm để thể hiện thái độ lễ pheùp ? -Vaäy khi ruùt goïn caâu caàn chuù yù những gì ? -Do đó các em cần lưu ý không nên rút câu khi nói với người lớn như ( oâng ,baø, cha, meï, thaày coâ…) BT 1 b.Aên quả nhớ kẻ trồng cây .( rút gọn chủ ngữ ) c.Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng.( rút gọn chủ ngữ )  Caâu goïn hôn BT2 a.( Tôi) Bước tới Đèo Ngang,…. ñi Haø Noäi”).  Ghi nhớ /15 HS phaùt hieän vaø traû II Caùch duøng caâu ruùt goïn. lời Vd1:Saùng chuû nhaät, … ( Khoâng neân ruùt goïn Chaïy loaên quaêng. Nhaûy caâu nhö vaäy vì daây. Chôi keùo co. không đầy đủ nội  thiếu TPCN  Khoâng neân ruùt goïn caâu dung caâu noùi ) như vậy vì không đầy đủ noäi dung caâu noùi .. HS phaùt hieän vaø traû lời ( Dạ thưa vào đầu câu hoặc ạ vào cuối caâu ). HS laøm baøi taäp trong SGK. Vd 2 : -Meï ôi, hoâm nay con được một điểm 10. -Con ngoan quaù! Bài nào được điểm 10 theá ? -Bài kiểm tra toán.  Caâu coäc loác , khoâng leã pheùp.  Phải thêm từ dạ thưa vào đầu câu hoặc ạ vào cuối caâu ).  Ghi nhớ / 16 III Luyeän taäp Baøi taäp 1,2 / SGK. b.( Tôi )Dừng chân đứng lại,… c.caâu 1 , 2 , 3 ,4, 5,6,8 ( Khoâi phuïc laïi TPCN ) 4)Củng cố : Khi rút gọn, ta cần chú ý những điều gì ? 5) Dặn dò: Hoàn chỉnh các bài tập 3, 4, học bài. Xem trước bài “Đặc điểm của văn bản nghò luaän.” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ........... Tieát 83.

(12) TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC: 1)Ổn định lớp: 2)Kieåm tra baøi cuõ: Theá naøo laø caâu ruùt goïn ? Cho VD .Neâu caùc daïng cuûa caâu ruùt goïn ? 3)Bài mới: Các hoạt động của GV. Hoạt động 1 :Tìm hiểu luận ñieåm -GV cho HS đọc lại văn bản “Choáng naïn thaát hoïc” trong SGK trang 7 -GV nêu câu hỏi trong SGK để HS trả lời tuần tự .-Luận điểm chính cuûa baøi vieát laø gì ? Noù được thể hiện tập trung ở câu vaên naøo trong baøi ? -Luận điểm đó được đưa ra dưới dạng nào và cụ thể hóa thành những câu văn nào ? -Luận điểm đóng vai trò gì trong vaên nghò luaän ? -Muốn có sức thuyết phục thì luận điểm phải đạt yêu cầu gì ? -Nhö vaäy em hieåu theá naøo laø luaän ñieåm ? -Hoạt động 2 : Tìm hiểu luận cứ -GV cho HS chỉ ra những lý lẽ , dẫn chứng cụ thể được đưa ra trong vieäc choáng naïn thaát hoïc ? -Như thế để chống nạn thất học, thì tác giả đã đưa ra những quan điểm của mình chưa đủ, mà tác giả còn nêu những việc gì để tư tưởng quan điểm có sức thuyeát phuïc ? -Hãy cho biết luận cứ là gì ? -Hoạt động 3 :Tìm hiểu lập luaän GV cho HS chỉ ra những lập luaän cuûa vaên baûn “Choáng naïn thaát hoïc” -Trước hết tác giả nêu lý do gì để chống nạn thất học ? (tức là laø luaän ñieåm chính) -Vaäy muoán choáng naïn thaát hoïc. Hoïat động của HS. Phaàn ghi baûng I/ Luận điểm. Luận cứ và lập luận .. HS đọc đọan văn. 1/ Luaän ñieåm. HS trả lời. -Luận điểm chính của bài qua nhan đề “Chống naïn thaát hoïc”. Hs trả lời. Hs thaûo luaän. HS tìm trong vaên baûn. -Luận điểm được trình bày cụ thể : Mọi người Việt nam… trước phải biết đọc. biết viết chữ Quốc ngữ .. Thể hiện tư tưởng , quan điểm của bài viết . Thống nhất các đoạn, phải đúng đắn chặt chẽ, đáp ứng nhu cầu thực tế . -. Ghi nhớ SGK trang 19. 2/ Luận cứ : -Những người đã biết chữ hãy dạy cho những người chưa biết chữ và những người chưa biết chữ phải gắng sức mà học cho biết. * dẫn chứng : “Vợ chưa biết thì chống bảo, em chöa bieát thì anh baûo …”  Đưa ra lý lẽ và dẫn chứng để thuyết phục. Đó là luận cứ .. -Ghi nhớ SGK trang 19 3/ Laäp luaän.

(13) thì là thế nào? ( tức là đưa ra lý lẽ dẫn chứng ) -Vậy tất cả những quan điểm, tư tưởng , lý lẽ, dẫn chứng trong vaên baûn “Choáng naïn thaát hoïc” đều qui một mục đích chính là gì ? -Cách diễn đạt sắp xếp theo trình tự hợp lý đó gọi là gì ? -Vaäy em haõy cho bieát laäp luaän laø gì ? -Hoạt động 4 Phần củng cố -GV cho HS phaân tích vaên baûn “Caàn taïo ra thoùi quen toát trong đời sống ”GV gợi ý: -Vaên baûn naøy coù luaän ñieåm chính laø gì ? -Luận cứ trong văn bản này là những lý lẽ và dẫn chứng nào ? -Vậy tất cả những quan điểm, tư tưởng , lý lẽ, dẫn chứng trong bài đều qui một mục đích chính laø gì ? -Caùch trình baøy quan ñieåm tö tưởng thống nhất hợp lý tạo ra cho vaên baûn moät laäp luaän gì ?. Hs thaûo luaän. _ Vì sao phaûi choáng naïn thaát hoïc ? + Chính saùch ngu daân cuûa Phaùp… + 95% dân Việt Nam mù chữ … + Nước Việt Nam giờ đã độc lập … _ Chống nạn thất học để làm gì ? + Mọi người Việt Nam phải biết ….. _ Caùc vieäc laøm cuï theå choáng naïn thaát hoïc : +Những người đã biết chữ hãy dạy cho những người chưa biết chữ ….có quyền bầu cử và ứng cử. Laäp luaän Ghi nhớ SGK trang 19. II Luyeän taäp Văn bản “Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống ” Hs thaûo Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội luaän ( luận đề ) Đại diện Lí lẽ, dẫn chứng 2 nhoùm coù thoùi quen toát vaø thoùi quen xaáu … leân trình Cụ thể :dậy sớm, đúng hẹn, giũ lời hứa, đọc baøy saùch…thoùi quen toát. -Hút thuốc lá, cáu giận, mất trâtï tự là thói quen xaáu . -Gạt tàn thuốc bừa bãi, vứt rác bừa bãi làm mất veä sinh … Nhìn lại mình để cần tạo cho mình một thói quen toát .  Lập luận chăït chẽû có sức thuyết phục. 4)Củng cố: Một bài văn nghị luận đều phải có những đặc điểm gì ? 5)Dặn dò: Học bài – đọc kỹ bài tham khảo “ích lợi của việc đọc sách ”để lập ý cho bài luyện tập trang 23 . Chuẩn bị “ Đề văn nghị luận và lập ý cho bài văn nghị luận ” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ........... Tieát 84 ĐỀ VĂN NGHỊ LUẬN VAØ VIỆC LẬP DAØN Ý CHO BAØI VAÊN NGHÒ LUAÄN.

(14) TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC: 1)Ổn định lớp: 2)Kieåm tra baøi cuõ: Theá naøo laø caâu ruùt goïn? Cho ví duï? Neâu caùch duøng caâu ruùt goïn? Nêu những đặc điểm của văn bản nghị luận ? 3)Bài mới: Họat động của GV Hoạt động 1: Tìm hiểu nội dung và tính chất của đề văn nghị luận GV cho HS đọc 11 đề ở SGK và đặt câu hoûi: _ Các đề văn nêu trên có thể xem là đề bài, đầu đề được không? Nếu dùng làm đề bài cho đề văn sắp viết có được không? _ Căn cứ vào đâu để nhận ra các đề trên là đề văn nghị luận? Giaùo vieân phaân tích cho hoïc sinh thaáy, chæ có phân tích, chứng minh thì mới giải quyết được các đề ra trên. _ Nếu đề không có lệnh, các em sẽ làm nhö theá naøo? GV: Nếu đề nêu lên một tư tưởng, một quan điểm thì học sinh có hai thái độ: Nếu đồng tình thì trình bày ý kiến đồng tình.Nếu phản đối thì phê phán nó là sai traùi. _ Tính chất của đề văn có ý nghĩa gì đối với việc làm văn? _ Giáo viên cho học sinh đọc phần 1 của ghi nhớ. Hoạt động 2: Giúp học sinh tìm hiểu đề vaên nghò luaän. Nêu đề bài: “Chớ nên tự phụ” _ Đề nêu lên vấn đề gì? _Đối tượng và phạm vi nghị luận ở đây là gì? _ Khuynh hướng của đề là khẳng định hay phuû ñònh? _ Đề bài này đòi hỏi người viết phải làm gì? _Từ việc tìm hiểu đề trên, hãy cho biết: trước một đề văn, muốn làm tốt em phải laøm gì? Cho học sinh đọc tiếp phần hai trong ghi nhớ trang 23. Họat động cuûa HS HS đọc Hs trả lời : Có: Đề văn nghò luaän cung cấp đề baøi cho baøi vaên neân dùng được. Đề bài của baøi vaên theå hiện chủ đề cuûa noù. Mỗi đề nêu ra moät soá khaùi nieäm, một vấn đề lyù luaän.. Ghi baûng I. Tìm hiểu đề văn nghị luận: 1. Nội dung và tính chất của đề vaên nghò luaän:. Nội dung: Nêu ra vấn đề để bàn bạc, người viết bày tỏ ý kiến của mình về vấn đề đó. Tính chất: Ngợi ca, phân tích, khuyeân nhuû, phaûn baùc.. => Định hướng cho bài viết.. 2/ Tìm hiểu đề văn nghị luận: HS đọc Yêu cầu: ghi nhớ - Xác định đúng vấn đề. - Phaïm vi. - Tính chaát cuûa baøi. => Laøm baøi khoûi sai leäch. Hoïc sinh traû lời theo ý: Taùc haïi cuûa tính tự phụ (luận đề) Tự phụ dẫn.

(15) Hoạt động 3: Lập ý cho bài văn nghị luận. Böôc1: - Trả lời câu hỏi SGK trang 22. a. Xaùc laäp luaän ñieåm: caùc caâu hoûi SGK trang 22. b. Tìm luận cứ. c. Xây dựng lập luận. Giải quyết các hoạt động trên cho HS =>. tới chuû quan hö vieäc. Tự phụ gây mất đoàn keát, khoâng được mọi người quý meán, giuùp đỡ.. II. Laäp yù cho baøi vaên nghò luaän: _ Luận điểm : Tác hại của tính tự phuï _ Luận cứ : +Tự phụ là gì ? +Tự phụ dẫn đến chủ quan +Tự phụ dẫn đến mất đoàn kết, mọi người xa lánh. _ Laäp luaän : giaûi thích HS đọc +Tự phụ là gì ? ghi nhớ +Vì sao không nên tự phụ? +Lieät keâ moät soá ví duï . Ghi nhớ: Sách giáo khoa trang 23. III. Luyeän taäp: Hãy tìm hiểu đề và lập ý cho đề bài: “Sách là người bạn lớn của con người” A. Tìm hiểu đề: Luận đề: sách là người bạn lớn của con người. Tính chaát: Baøn luaän. B. Laäp yù: - Con người ta sống không thể không có bạn. - Người ta cần bạn để làm gì? - Sách thỏa mãn con người những yêu cầu nào mà được coi là người bạn lớn. 4) Cuûng coá: - Đề bài văn nghị luận thường có nội dung và tính chất như thế nào? - Yêu cầu của việc tìm hiểu đề ra sao? 5) Daën doø: - Học thuộc ghi nhớ. - Soạn và hiểu văn bản của bài 21 trang 26 “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ .......... Duyeät cuûa BGH. Tuaàn 22 Baøi 20. Ngày soạn : 16/01/2011. Tiết 85: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Tieát 86: Caâu ñaëc bieät. Tieát 87: Boá cuïc vaø phöông phaùp laäp luaän trong baøi vaên nghò luaän. Tieát 88: Luyeän taäp veà phöông phaùp laäp luaän trong vaên nghò luaän..

(16) Tieát 85 VAÊN BAÛN. Tinh thần yêu nước của nhân. I Mục tiêu cần đạt Giuùp hoïc sinh Hiểu được tinh thần yêu nước là một truyền thống quý báu của dân tộc ta Nắm được nghệ thuật nghị luận chặt chẽ , sáng , gọn , có tính mẫu mực của bài văn Nhớ những câu chốt của bài văn và những câu có hình ảnh so sánh trong bài văn II Các hoạt động dạy – học chủ yếu 1/ Ổn định lớp 2/ Kieåm tra baøi cuõ - Cho biết vài nét về đề văn nghị luận ? - Trình bày cách lập luận của bài văn “ Lợi ích của việc đọc sách “ . Từ đó cho biết caùch laäp yù cuûa moät baøi nghò luaän? 3/ . Bài mới 1. Giới thiệu bài : Lịch sử dân tộc ta gắn liền với những cuộc đấu tranh vệ quốc . Có được nền độc lập , tự chủ ngày nay là cũng do nhân dân ta vốn có một lòng nồng nàn yêu nước - nó tạo thành một một sức mạnh to lớn giúp ta chiến đấu và chiến thắng kẻ thù . Đó là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta . Truyền thống này đã được Hồ Chí Minh khẳng định và chứng minh một cách sáng rõ , gọn gàng , chặt chẽ qua một đoạn trong “Báo cáo chính trị” của Ban chấp hành Trung ương Đảng năm 1951 . Tiết học này , chúng ta sẽ được tìm hiểu đoạn văn bản này với tựa đề “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” 2. Tieán trình giaûng daïy Hoạt động của GV -Đọc , hướng dẫn đọc _ Yêu cầu học sinh đọc từng đoạn-> Nhaän xeùt _ Nêu và giải thích các từ khó: _ Cho biết về tác giả và xuất xứ của vaên baûn (-Taùc giaû (SGK,taäp 1) -Xuất xứ (SGK , tập 2 /25) _ Đoạn văn bản này được viết theo thể loại nào ? _ Bài văn này nghị luận về vấn đề gì ? Được thể hiện trong những câu văn naøo ? (Caâu 1 vaø 2 cuûa vaên baûn ) _ Cách nêu vấn đề của tác giả như theá naøo ? Coù taùc duïng gì ? _ Haõy xaùc ñònh boá cuïc cuûa vaên baûn ? (Chia laøm 3 phaàn :. Hoạt động của HS HS đọc(Giọng mạch lạc , rõ ràng dứt khoát thể hiện niềm tự hào dân toäc). Phaàn ghi baûng I/ Đọc –Tìm hiểu chú thích 1.Giải thích từ khó 2.Taùc giaû : Hoà Chí Minh 3.Taùc phaåm: -Xuất xứ : SGK/25 -Thể loại :văn nghị lận. Vaên nghò luaän Tinh thần yêu nước của nhaân daân ta. Trực tiếp , rõ ràng , khaúng ñònh.. II/Tìm hieåu vaên baûn Luaän ñieåmà : Daân ta coù moät lòng nồng nàn yêu nước ->Truyeàn thoáng quyù baùu cuûa nhaân daân ta.

(17) -“Dân ta … lũ cướp nước” : Giới thieäu , khaúng ñònh truyeàn thoáng yeâu nước của nhân dân ta -“Lịch sử ta … nồng nàn yêu nước” : những dẫn chứng và lập luận về tinh thần yêu nước của nhân dân ta -“Tinh thần yêu nước … kháng chieán” :traùch nhieäm cuûa chuùng ta trong vieäc khôi daäy tinh thaàn yeâu nước) _ Lòng yêu nước của nhân dân ta được tác giả nhấn mạnh trên lĩnh vực nào ? _ Tác giả đã so sánh , nhấn mạnh lòng yêu nước của nhân dân ta như theá naøo? Taùc duïng cuûa chuùng laø gì ? (Lòng yêu nước kết thành làn sóng vô cùng mạnh mẽ , to lớn , lướt qua mọi sự nguy hiểm , khó khăn , nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước-> gợi tả sức mạnh của lòng yêu nước , tạo khí thế mạnh mẽ cho câu văn , thuyết phục người đọc) _ Tác giả đã đưa ra những luận cứ nào Sắp xếp theo trình tự như thế naøo ? _ Lòng yêu nước trong quá khứ được thể hiện qua những dẫn chứng nào ?. _ Em coù nhaän xeùt gì veà caùch ñöa dẫn chứng này ? (Tiêu biểu , thuyết phục , được liệt kê theo trình tự thời gian) _ Ở luận điểm thứ hai tác giả đã lập luận và dẫn chứng như thế nào ?. HS trả lời Đấu tranh chống ngoại xaâm. HS phaùt bieåu. Lòng yêu nước của nhân dân ta qua các thời kì lịch sử , ngày trước và hieän nay. ->theo trình tự thời gian.. Luận cứ 1: Nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại , vẻ vang thời quá khứ * Dẫn chứng : thời đại Bà Tröng , Baø Trieäu , Traàn Höng Đạo , Lê Lợi , Quang Trung  Tieâu bieåu , thuyeát phuïc , được liệt kê theo trình tự thời gian. Nhieàu cuoäc khaùng chieán vĩ đại , vẻ vang thời đại Baø Tröng , Baø Trieäu , Trần Hưng Đạo , Lê Lợi , Quang Trung. HS thaûo luaän (-Ai ai cuõng coù loøng yeâu ->Liệt kê theo trình tự các tầng lớp , nước , ghét giặc : giai cấp nhân dân và những việc làm  Theo lứa tuổi : Cụ già -> các cháu nhi đồng cuûa hoï  Theo hoàn cảnh : Kiều _ Các dẫn chứng này được liệt kê bào -> đồng bào ở vùng theo moâ hình chung naøo ? Caùch caáu bò taïm chieám truùc naøy coù taùc duïng gì ?. Luận cứ 2 : Đồng bào ta ngày nay cũng xứng đáng với đồng bào ta ngày trước Dẫn chứng : *Ai ai cũng có lòng yêu nước +Cụ già -> các cháu nhi đồng +Kiều bào -> đồng bào ở vuøng bò taïm chieám +Nhân dân miền ngược -> mieàn xuoâi  Trình tự: lứa tuổi- hoàn caûnh- vò trí ñòa lí *Vieäc laøm theå hieän loøng yeâu.

(18) (từ … đến -> vừa cụ thể vừa toàn diện , tạo mối liên kết chặt chẽ giữa các dẫn chứng nhằm làm sáng rõ luận điểm “Lòng yêu nước nồng nàn cuûa nhaân daân ta trong khaùng chieán chống thực dân Pháp) _ Tác giả đã kết thúc vấn đề như theá naøo ? (Lòng yêu nước cũng như các thứ của quý có khi được trưng bày , có khi cất giấu kín đáo -> bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo đều được đem ra trưng bày – nghĩa là phải ra sức giải thích , tuyên truyền , tổ chức , lãnh đạo , làm cho tinh thần yêu nước được thực hành vào công việc yêu nước , coâng vieäc khaùng chieán ) _Nhaän xeùt caùch keát luaän cuûa baøi ? _Cho biết những đặc điểm nổi bật của nghệ thuật nghị luận được thể hieän trong baøi vaên? , thích hợp khiến cho lập luận thêm huøng hoàn , thuyeát phuïc ).  Theo vò trí ñòa lí : Nhaân dân miền ngược -> miền xuoâi. Lòng yêu nước cũng như các thứ của quý có khi được trưng bày , có khi cất giấu kín đáo…. nước + Từ chiến sĩ tiêu diệt giặc  đến công chức ủng hộ + Phụ nữ  Bà mẹ khuyên chieán só xung phong + Coâng nhaân, noâng daân thi ñua taêng gia saûn xuaát  Ñieàn chủ : quyên đất ruộng cho Chính phuû  Liệt kê theo trình tự các tầng lớp , giai cấp nhân dân và những việc làm của họ -Lòng yêu nước cũng như các thứ của quý… làm cho tinh thần yêu nước được thực hành vào công việc yêu nước , coâng vieäc khaùng chieán ->So sánh sinh động. Được rút ra một cách tự nhiên , sâu sắc , tinh tế , Kết bài : tự nhiên , giản dị , giaûn dò maø thuyeát phuïc thuyeát phuïc -Bố cục hợp lí , rõ ràng Ngheä thuaät : ngheä thuaät nghò -Vấn đề được lập luận luaän chaët cheõ , saùng , goïn , coù và dẫn chứng sáng rõ , tính mẫu mực thuyeát phuïc _ Em nhận thức thêm điều gì về lòng -Chọn lọc dẫn chứng tieâu bieåu , cuï theå , phong yêu nước qua đoạn văn bản này ? phú ,giàu sức thuyết phuïc. Trình tự dẫn chứng hợp III/Toång keát: SGK/27 lí Hình aûnh so saùnh sinh động, thích hợp khiến cho laäp luaän theâm huøng hoàn , thuyeát phuïc Học sinh tự phát biểu 4 . Cuûng coá – Luyeän taäp Cuûng coá - Bài văn nghị luận về vấn đề gì ? Những luận điểm được đưa ra là gì ? - Nêu những đặc điểm nổi bật trong nghệ thuật nghị luận của bài ? Daën doø - Học thuộc phần ghi nhớ (SGK/27) và đoạn đầu tiên của văn bản - Xem trước bài “Câu đặc biệt” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM:.

(19) Tieát 86. Caâu ñaëc bieät. I/ MUÏC ÑÍCH-YEÂU CAÀU: Nắm được cấu tạo và tác dụng của câu đặc biệt Biết sử dụng câu đặc biệt khi nói và viết II/ CÁC HỌAT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC : 1/ Ổn định lớp 2/ Kieåm tra baøi cuõ -Bài văn nghị luận về vấn đề gì ? Những luận điểm , dẫn chứng được đưa ra như thế nào -Nêu những đặc điểm nổi bật trong nghệ thuật nghị luận của bài ? 3/ Bài mới: 1.Giới thiệu bài : Trong chương trình học , ta thường làm quen với các kiểu câu có cấu tạo theo mô hình Chủ-Vị nhưng trong giao tiếp đây không phải là kiểu câu phổ biến mà ta thường sử dụng các câu lượt bỏ chủ ngữ ,vị ngữ hoặc một bộ phận câu , câu không xác định được chủ ngữ , vị ngữ . Câu lượt bỏ chủ ngữ ,vị ngữ hoặc một bộ phận câu được gọi là gì ?(Câu rút gọn).Tiết này ta sẽ tìm hiểu về kiểu câu thứ hai- CÂU ĐẶC BIỆT , câu mà ta không xác định được chủ ngữ , vị ngữ . GV : sử dựng đồ dùng dạy học bằng bảng phụ để đưa các ví dụ. 2.Tieán trình giaûng daïy. Họat động của giáo viên ? Tìm hiểu ví dụ ở mục I SGK và trả lời câu hỏi : A.Đó là một câu bình thường , có đủ chủ ngữ và vị ngữ B.Đó là một câu rút gọn , lượt bỏ cả chủ ngữ lẫn vị ngữ C.Đó là một câu không thể có chủ ngữ và vị ngữ (C) ? Vì sao ñaây khoâng phaûi laø caâu ruùt goïn ? Theá naøo naø caâu ruùt goïn ? =>Ta gọi những câu như ví dụ trên laø caâu ñaëc bieät ? Vaäy theá naøo laø caâu ñaëc bieät ?. ? Xaùc ñònh caâu ñaëc bieät trong ví duï sau : “Rầm ! Mọi người ngoảnh lại. Họat động của Hs. HS trả lời Choïn caâu (C ). Vì không thể khôi phục được thành phần bị lượt bỏ. Câu không thể có chủ ngữ và vị ngữ. -Caâu khoâng caáu taïo theo moâ hình chủ ngữ – vị ngữ. HS trả lời Raàm !ø Thaät khuûng khieáp.. Ghi baûng I/Tìm hieåu baøi “OÂi , em Thuûy ! Tieáng keâu sửng sốt của cô giáo làm tôi giật mình . Em tôi bước vào lớp”. -> Caâu khoâng caáu taïo theo mô hình chủ ngữ – vị ngữ  Caâu ñaëc bieät. Ghi nhớ SGK.

(20) nhìn . Hai chiếc xe máy đã tông vaøo nhau . Thaät khuûng khieáp !” ? Haõy cho ví duï veà caâu ñaëc bieät ? ? Quan sát ví dụ ở mục II SGK vaø chæ ra caùc caâu ñaëc bieät coù trong ví duï ? ? Xác định tác dụng của từng câu vaø ñöa vaøo baûng ? ? Như vậy câu đặc biệt thường được dùng để làm gì ?. (-“Moät ñeâm muøa xuaân” : xaùc định thời gian , nơi chốn -“Tieáng reo . Tieáng voã tay” :liệt kê , thông báo về sự tồn tại của sự vật , hiện tượng -“Trời ơi !” : bộc lộ cảm xúc -“Sôn ! Em Sôn ! Sôn ôi !” ; “Chị An ơi !” : gọi đáp. Taùc duïng : -Xác định thời gian , nơi choán -Liệt kê , thông báo về sự tồn tại của sự vật , hiện tượng -Boäc loä caûm xuùc -Gọi đáp II/Ghi nhớ SGK/29. 4/ . Cuûng coá – Luyeän taäp. Luyeän taäp Baøi taäp 1 +2 : a) - Khoâng coù caâu ñaëc bieät - Caâu ruùt goïn : + Có khi được trưng bày … trong rương , trong hòm + Nghĩa là phải ra sức giải thích … công việc kháng chiến =>Làm cho câu gọn hơn , tránh lặp những từ ngữ đã xuất hiện ở câu trước b) - Caâu ñaëc bieät : + Ba giaây … Boán giaây … Naêm giaây … Laâu quaù ! => Xác định thời gian - Khoâng coù caâu ruùt goïn c)- Caâu ñaëc bieät : + Moät hoài coøi . => Liệt kê , thông báo sự tồn tại của sự vật , hiện tượng - Khoâng coù caâu ruùt goïn d) - Caâu ñaëc bieät : + Laù ôi ! =>Gọi đáp - Caâu ruùt goïn + Hãy kể cuộc đời bạn cho tôi nghe đi! + Bình thường lắm , chẳng có gì đáng kể đâu ! => Làm cho câu gọn hơn , tránh lặp những từ ngữ đã xuất hiện ở câu trước. 5/ Daën doø - Học thuộc phần ghi nhớ (SGK/29) - Xem trước bài “Bố cục và phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ...........

(21) Tieát 87-88. Boá cuïc vaø phöông phaùp laäp luaän trong baøi vaên nghò luaän. I/ MUÏC ÑÍCH YEÂU CAÀU : Biết được cách xác định luận điểm , luận cứ , lập luận trong một bài văn nghị luận Nắm được bố cục và phương pháp lập luận trong văn nghị luận Bieát caùch laäp boá cuïc vaø laäp luaän khi laøm baøi taäp laøm vaên II/ CÁC BƯỚC LÊN LỚP : 1/ Ổn định lớp: 2/ Kieåm tra baøi cuõ: -Theá naøo laø caâu ñaëc bieät ? Cho ví duï ? -Cho bieát taùc duïng cuûa caâu ñaëc bieät ? Cho ví duï 3/ Bài mới 1.Giới thiệu bài : Ở tiết trước các em đã được tìm hiểu về đề , tính chất của đề qua các đề bài và yêu cầu của bài tập làm văn nghị luận . Hôm nay để giúp các em từng bước nắm vững về văn nghị luận , chuùng ta seõ tìm hieåu veà “Boá cuïc vaø phöông phaùp laäp luaän trong baøi vaên nghò luaän “ 2.Tieán trình giaûng daïy. Họat động của GV ? Đọc lại văn bản “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” và cho biết bài văn nghị luận về vần đề gì ? _ Bài văn đã dùng những luận điểm nào để làm sáng rõ vấn đe.à ? Luận điểm nào là luận điểm mở đầu và kết thúc vấn đề , luận điểm nào là phần giữa làm sáng rõ vấn đề ? ? Những luận điểm này phù hợp với những phần nào trong bố cục cuûa vaên baûn ? (Mở bài , Thân bài , Kết bài ) ? Nhìn vào sơ đồ lập luận (SGK/30) nêu và thử giải thích caùch laäp luaän cuûa baøi ? GV: Có thể nói mối quan hệ giữa bố cục và lập luận đã tạo nên sự lieân keát chaët cheõ trong vaên baûn nghị luận , trong đó lập luận có theå xem laø “chaát keo” gaén boù caùc phaàn , caùc yù cuûa boá cuïc ? Nhö vaäy moät baøi vaên nghò luaän có bố cục như thế nào? Có những phöông phaùp laäp luaän naøo ?. Họat động của HS Tinh thần yêu nước nồng naøn cuûa nhaân daân ta.. Ghi baûng I/Tìm hieåu baøi Văn bản “Tinh thần yêu nước cuûa nhaân daân ta” Mở bài: (-Daân ta coù moät loøng noàng “Daân ta coù moät loøng noàng naøn yêu nước … lũ cướp nước” nàn yêu nước Thaân baøi: -Lòng yêu nước thể hiện “Lịch sử ta … lòng nồng nàn qua những chiến thắng vẻ vang trong lịch sử thời quá yêu nước” Keát baøi: khứ -Lòng yêu nước trong cuộc “Tinh thần yêu nước … công vieäc khaùng chieán” khaùng chieán choáng Phaùp -Bố cục hợp lí , rõ ràng ngaøy nay -Lập luận chặt chẽ , phù hợp -Boån phaän cuûa chuùng ta laø phải làm cho lòng yêu nước ->Bài văn nghị luận mẫu mực được thể hiện).

(22) II/Ghi nhớ SGK/31. (ghi nhớ). 4/ Cuûng coá – Luyeän taäp Luyeän taäp - Baøi taäp SGK - Bố cục của bài văn nghị luận thường có mấy phần ? Nội dung từng phần ? - Lập luận trong bài văn nghị luận được thực hiện như thế nào ? 5/ Daën doø - Học thuộc phần ghi nhớ (SGK/31) - Xem trước bài “Luyện tập về phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ .......... Duyeät cuûa BGH. Tuaàn 23. Baøi 21. Ngày soạn : 23/01/2011. Tiết 89-90: Thêm trạng ngữ cho câu. Tiết 91-92 : Sự giàu đẹp của tiếng Việt.. Tieát 89-90 : Tieát 89. I. Muïc ñích yeâu caàu : Giúp hs nắm được trạng ngữ và các lọai trạng ngữ trong câu . II. Các bước lên lớp: 1) Ổn định lớp 2) Kieåm tra baøi cuõ: _ Tác giả đã chứng minh sự giàu có và phong phú của Tiếng Việt về những mặt nào ? _ Ghi lại một ý kiến về sự giàu đẹp, phong phú của Tiếng Việt và nhiệm vụ gìn giữ sự trong sáng cuûa Tieáng Vieät ? _ Caâu ñaëc bieät laø gì? Cho vd? _ Haõy neâu taùc duïng cuûa caâu ñaëc bieät? 3) Bài mới:.

(23) Giới thiệu: Bên cạnh các thành phần chính của câu là Cn và Vn , trong câu còn có sự tham gia của các thành phần khác , chúng sẽ bổ sung ý nghĩa cho nồng cốt câu . Một trong những thành phần đó là trạng ngữ . Tiết học này ta tìm hiểu việc có thêm trạng ngữ trong câu sẽ có tác dụng gì ? Hoạt động của GV Phöông phaùp: - Gọi Hs đọc to, rõ đoạn văn trong SGK/39  Hãy xác định trạng ngữ trong mỗi caâu ?  Về ý nghĩa, trạng ngữ có vai trò gì trong câu? Những trạng ngữ trên bổ sung những thông tin gì ? (Dưới bóng tre xanh: Bổ sung về địa ñieåm Đã từ lâu đời: Bổ sung về thời gian Đời đời, kiếp kiếp: Bổ sung về thời gian Từ nhìn đời nay: Bổ sung về thời gian)  Về hình thức, trạng ngữ đứng ở vị trí nào trong câu ? Và thường được nhaän bieát baèng daáu hieäu naøo ? GV chốt: Thêm trạng ngữ tức là mở rộng câu và tổng kết một lần nữa để ghi phần ghi nhớ. _ Tóm lại, về nghĩa, trạng ngữ thêm vào câu để làm gì? _ Nêu những dấu hiệu về hình thức của trạng ngữ ? _ Trong caëp caâu sau, caâu naøo coù traïng ngữ, câu nào không có trạng ngữ ? 1) Thầy giáo giảng bài hai giờ. 2) Hai giờ, thầy giáo giảng bài. (1-: Không có trạng ngữ (2 -: Có trạng ngữ GV cho hs ghi phaàn löu yù. Hai hs đọc kỹ yêu cầu đề bài 1.  GV coù theå cheùp 4 caâu vaên leân baûng vaø goïi hs leân xaùc ñònh  GV hoàn chỉnh lại và giảng giải, nhaán maïnh laïi cho hs. Sửa vào tập. - Gọi từng hs lên bảng tìm, ghi ra những trạng ngữ và cho biết nó là trạng ngữ gì ?. HS Ghi baûng Hs đọc to, rõ đoạn I/ Tìm hiểu đặc điểm của vaên trong SGK. trạng ngữ: 1. Veà yù nghóa : Bổ sung ý nghĩa cho - Dưới bóng xanh, đã từ lâu noàng coát caâu, giuùp đời …=> nơi chốn cho ý nghĩa của câu - Đời đời, kiếp kiếp … cuï theå hôn. - Từ nghìn đời nay. => thời gian => xác định thời gian, nơi choán, nguyeân nhaân, muïc đích, phương diện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu.. Đứng ở đầu, cuối, giữa câu. Nhận biết 2/ Hình thức: bằng sự ngắt quãng - Trạng ngữ có thể đứng hôi khi noùi vaø baèng đầu câu, cuối câu hay daáu phaåy khi vieát giữa câu. - Giữa trạng ngữ với nồng cốt câu thường có một quãng nghỉ khi nói hoặc laø coù daáu phaåy khi vieát.. 3/ Löu yù: - Khi viết để phân biệt trạng ngữ ở vị trí cuối câu với các thành phần phụ khaùc, ta caàn ñaët daáu phaåy giữa nòng cốt câu với trạng ngữ. HS laøm baøi taäp trong II/ Luyeän taäp: SGK . BT1: - Mùa xuân ở câu b là trạng ngữ - Mùa xuân ở câu a là chủ,.

(24) -. vị ngữ Mùa xuân ở câu c là bổ ngữ Mùa xuân ở câu d là câu ñaëc bieät. 4/ Cuûng coá: - Nêu các đặc điểm về nội dung và hình thức của trạng ngữ ? - Cần nhớ lưu ý gì khi trạng ngữ ở vị trí cuối câu ? 5/ Daën doø: - Soạn và đọc kỹ bài “Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh”. - Về học bài phần ghi nhớ, làm các bài tập trong SGK vào vở. IV-.Ruùt kinh nghieäm : -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 90. ( Tieáp theo ). I.TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC: 1/. OÅn ñònh : 2/. Kieåm tra : Trạng ngữ là gì? Em hãy đặt câu có sử dụng trạng ngữ. Kể ra các trạng ngữ có mấy loại thường gaëp. Cho Ví duï. Nêu mục đích và phương pháp chứng minh trong văn nghị luận . 3/. Bài mới : Hoạt động của Thầy . Hoạt động 1: Tìm công dụng của trạng ngữ. _ Tìm trạng ngữ trong những caâu vaên trong Ví duï SGK ? _ Các trạng ngữ vừa tìm ở các câu trên có lược bỏ được khoâng ? Vì sao ? _ Trạng ngữ có công dụng nhö theá naøo trong caâu ?. Hoạt động của Trò HS đọc các ví dụ HS trả lời Caâu mang yù nghóa đầy đủ, chính xác. Đọan văn sẽ mạch laïc hôn neáu coù traïng ngữ .. Ghi Baûng I/ Công dụng của trạng ngữ : Ví dụ: Thường thường vào khoảng đó…Sáng dậy… Trên giàn thiên lý… Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong trong… => Xác định hoàn cảnh, điều kiện, diễn ra sự việc nêu trong câu. Nội dung câu đầy đủ, chính xác. _ Nối kết , các đọan với nhau mạch laïc. _ Trong vaên nghò luaän em phải sắp xếp luận cứ theo II. Tách trạng ngữ thành câu riêng trình tự nhất định. Trạng ngữ giữ vai trò như thế nào ? _ Gọi Hs đọc ví dụ 1 II . Câu Hs đọc ví dụ . Là trạng ngữ chỉ văn in đậm có gì đặc biệt ? mục đích đứng cuối câu đã bị tách riêng.

(25) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. ra thành một câu độc laäp . _ Vieäc taùch caâu nhö vaäy coù Coù taùc duïng nhaán taùc duïng gì ? maïnh yù, bieåu thò cảm xúc tin tưởng, tự hào với tương lai của Tieáng Vieät. _ Gọi Hs đọc yêu cầu bài tập trong SGK. Hs đọc bài tập . _ Gọi Hs xác định trạng ngữ Hs trả lời . vaø neâu coâng duïng cuûa noù ?. Ghi Baûng Để nhấn mạnh ý, chuyển ý hoặc thể hieän moät tình huoáng caûm xuùc nhaát ñònh . III. Luyeän taäp : 1/ Nêu công dụng của trạng ngữ : a. Ở loại bài thứ nhất …Ở loại bài thứ hai… b. Đã bao lần…Lần đầu tiên chập chững bước đi…Lần đầu tiên tập bơi …Lần đầu tiên chôi boùng baøn…Luùc coøn hoïc phoå thoâng …Veà moân hoùa… => Trạng ngữ bổ sung thông tin tình huống, vừa có tác dụng liên kết các luận cứ trong mạch lập luận của bài văn, giúp bài văn trở nên rõ ràng dễ hieåu .. 4. Cuûng coá: - Trạng ngữ có cấu tạo như thế nào? Cho ví dụ để minh họa.. -. Việc tách trạng ngữ thành câu riêng có tác dụng gì? 5. Daën doø: - Học thuộc ghi nhớ.. -. Hoàn tất các bài tập còn lại.. Chuaån bò toát kieåm tra Tieáng Vieät. IV-. Ruùt kinh nghieäm : ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tieát 91-92. Tìm hieåu chung veà pheùp laäp luaän chứng minh I/ Muïc ñích yeâu caàu: Giúp học sinh nắm được mục đích, tính chất và các yếu tố của phép lập luận chứng minh. II/ Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học : 1/ Ổn định lớp: 2/ Kieåâm tra baøi cuõ: Nêu các đặc điểm của trạng ngữ: Về ý nghĩa, về hình thức ra sao ? 3/ Bài mới:.

(26) -. Giới thiệu bài: Trong các tiết trước, các em đã được tìm hiểu rất kĩ về văn nghị luận. Đó là tên gọi chung của một số thể văn (chứng minh, giải thích, phân tích, bình luận …). Hôm nay, chúng ta sẽ đi sâu tìm hiểu về một thể loại cụ thể, đó là kiểu bài lập luận chứng minh qua bài học “Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh”.. Họat động của GV Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu muïc I: Muïc ñích vaø phöông phaùp chứng minh. GV neâu laïi 2 caâu hoûi trong saùch GK, HS trả lời: _ Trong đời sống, khi nào người ta cần chứng minh? Khi cần chứng minh cho ai đó tin rằng lời nói của em laø thaät, em phaûi laøm nhö theá naøo ? _ Từ đó em rút ra nhận xét thế nào là chứng minh?.  Từ đó, giúp HS hiểu được mục đích của chứng minh là gì? GV nêu câu hỏi 2. HS trả lời: Trong văn bản nghị luận, người ta chỉ được sử dụng lời văn (không được dùng nhân chứng, vật chứng) thì làm thế nào để chứng tỏ một ý kiến nào đó là đúng sự thật và đáng tin caäy? GV nêu một số tình huống để HS thaûo luaän: _ Nam có việc gấp, mượn xe máy của bạn về thăm mẹ ốm ở quê. Vì quá lo, quá vội, bạn đã phóng xe quá nhanh và bị chú công an giữ xe lại, kiểm tra giấy tờ Nam lại quên tất cả ở trường. Vậy bạn phải trình bày với nhà chức trách như thế nào?. Hoạt động của HS. Phaàn ghi baûng I / Muïc ñích vaø HS trả lời phöông phaùp Trong đời sống, khi cần chứng tỏ chứng minh: cho người khác tin rằng lời nói của 1 / Mục đích của em là sự thật, em nói thật không pheùp laäp luaän phaûi noùi doái em phaûi: chứng minh: + Đưa ra những bằng chứng để Chứng minh là thuyeát phuïc. đưa ra những + Bằng chứng ấy có thể là người bằng chứng để (nhân chứng), vật (vâït chứng), sự làm sáng tỏ, để vieäc, soá lieäu. chứng tỏ sự đúng + Từ đó có thể nói: chứng minh là đắn của vấn đề . đưa ra những bằng chứng để làm sáng tỏ, để chứng tỏ sự đúng đắn cuûa v/ñ. HS trả lời: Trong văn bản nghị luận, người ta chỉ được sử dụng lời văn. Vì vậy, khi muốn chứng minh v/đ ta cũng chỉ có cách dùng lời lẽ, lời văn trình bày, lập luận để làm sáng tỏ v/ñ.. HS thaûo luaän : + Nam phải chứng tỏ được đây là xe của bạn, có đủ giấy tờ đăng ký, có bằng lái xe, có chứng minh thư của bạn (vâït chứng) và bạn phải trình bày được lí do vì sao phải đi nhanh để chú công an thông cảm. Vậy Nam đã phải chứng minh 1 v/đ, làm rõ 1 sự thật: bạn đã đi xe máy quá nhanh trên đường). _ Trong phiên tòa xét xử, để khẳng + Phải đưa ra được những lí do định đó là tội phạm, người công tố thật xác đáng để chứng minh phaûi laøm gì ? người ấy có tội như vật chứng, _ Gọi Hs đọc bài văn nghị luận nhân chứng... “Đừng sợ vấp ngã” và trả lời câu HS đọc văn bản và trả lời câu hỏi hỏi: Gợi ý  Phân tích văn bản: + Luận điểm chính: Đừng sợ vấp _ Luaän ñieåm cô baûn cuûa baøi vaên naøy ngaõ. là gì ? Hãy tìm những câu mang luận + Các luận điểm nhỏ: điểm đó. Đã bao lần bạn vấp ngã mà không. 2/ Phöông phaùp chứng minh : Xaùc ñònh luaän ñieåm chính cuûa vaên baûn : « Đừng sợ vấp.

(27) _ Để khuyên người ta đừng sợ vấp ngã, bài văn đã lập luận như thế nào ? Các sự thật được dẫn ra có đáng tin cậy không?. _ Qua đó, em hiểu phép lập luận chứng minh là gì?. hề nhớ. Vậy xin bạn chớ lo sợ thất bại. Điều đáng lo sợ hơn là bạn đã boû qua nhieàu cô hoäi chæ vì khoâng coá gaéng heát mình. Hs thaûo luaän Để khuyên người ta đừng sợ vấp ngã, tác giả đã sử dụng phương pháp lập luận chứng minh bằng một loạt các sự thật có độ tin cậy và sức thuyết phục cao như các taám göông cuûa: Oan – Ñi – Xnaây, Lui – Pa – Xtô, L. Toân – Xtoâi, Henri – Pho, ca só oâ- peâ –ra En – Ri – Coâ Ca – Ru – Xoâ. Muïc ñích của phương pháp lập luận chứng minh là làm cho người đọc tin luận ñieåm maø mình neâu ra.. ngaõ ». Ñöa ra caùc sự thật có độ tin caäy vaø thuyeát phục cao để người đọc tin luận điểm đó là đúng. Ví duï : Taám göông cuûa : + Oan-Ñi-Xnaây + Lui-Pa-Xtô + L. Toân-Xtoâi…. 4) Cuûng coá: HS nhắc lại các điểm chính trong phần ghi nhớ. 5) Daën doø: - Học ghi nhớ. - Chuẩn bị “luyện tập về phép lập luận chứng minh”. + Đọc bài văn “Không sợ sai lầm” và trả lời các câu hỏi trong SGK. IV-. Ruùt kinh nghieäm : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Duyeät cuûa BGH. TUAÀN : 24 Tieát 93. Ngày soạn : 30/01/2011. I / Mục tiêu cần đạt: Giuùp HS: - Hiểu được trên những nét chung, sự giàu đẹp của tiếng Việt qua sự phân tích, chứng minh của taùc giaû..

(28) Nắm được những điểm nổi bật trong nghệ thuật nghị luận của bài văn: lập luận chặt chẽ, chứng cứ toàn diện, văn phong có tính khoa học. II. Chuaån bò . 1. Giaùo vieân : Sgk , sgv , baûng phuï , taïp chí vaên hoïc , moät soá baøi vieát veà Tieáng Vieät . 2. Học sinh : Đọc , chuẩn bị bài theo câu hỏi định hướng sgk , sưu tầm một số bài viết veà Tieáng Vieät . -. III / Các bước lên lớp: 1) Ổn định lớp: 2) Kieåm tra baøi cuõ: - Để chứng minh v/đ: “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”, Hồ Chí Minh đã luận chứng theo nhưng hệ thống nào ? Tác dụng của luận chứng đó là gì ? - Cặp quan hệ từ: “từ … đến” đóng vai trò như thế nào trong bài văn ? Có thể thay bằng cặp quan hệ từ nào khác tương đương hay không ? 3) Bài mới: - Giới thiệu: Trãi qua bao thăng trầm của đất nước người Việt Nam giờ đây có thể tự hào về tiếng nói và chữ viết của mình. Điều này đã được giáo sư Đặng Thai Mai đề cập một cách chi tiết trong bài nghiên cứu “ Tiếng Việt một biểu tượng hùng hồn của sức sống dân tộc .” Và tiết học này ta cùng tìm hiểu “ Sự giàu đẹp của Tiếng Việt mà giáo sư đề cập đến . Hoạt động của GV HS Ghi baûng 1 – Hoạt động 1: I / Đọc - Hiểu văn bản. Hs đọc Phương thức: nghị luận. Đọc văn bản “Sự giàu đẹp của Tiếng Việt” cho vaên baûn biết: tác giả dùng phương thức nào để tạo văn Mục đích: khẳng định sự giàu baûn naøy ? Vì sao em xaùc ñònh nhö theá ? đẹp của tiếng Việt. Theo em muïc ñích nghò luaän cuûa taùc giaû trong vaên HS trả lời II / Tìm hiểu văn bản: baûn naøy laø gì ? 2 – Hoạt động 2: 1 – Boá cuïc: 2 phaàn. Để tiến tới mục đích này, tác giả đã lập luận bằng mấy nội dung lớn (2 nội dung). Từ đầu … thời lịch sử  nhận định chung về phẩm chất giàu đẹp. “Tiếng Việt ….” đến hết  làm rõ phẩm chất giàu đẹp. 2 – Nhaän ñònh veà phaåm chaát Theo dõi phần đầu văn bản, cho biết: - Câu văn cuûa tieáng Vieät : naøo khaùi quaùt phaåm chaát cuûa Tieáng Vieät ?– Trong Tiếng Việt đẹp nhận xét đó, tác giả đã phát hiện phẩm chất tiếng (Tiếng Tieáng Vieät hay Vieät coù Việt trên những phương diện nào ? (hay, đẹp). những đặc Tính chất giải thích của đoạn văn này được thể saéc cuûa hiện bằng một cụm từ lặp lại. Đó là cụm từ nào ? moät thứ – “Noùi theá coù nghóa laø noùi raèng”. tiếng đẹp, _ Vẻ đẹp của tiếng Việt được giải thích trên moät thứ những yếu tố nào ? Dựa trên cơ sở nào để tác giả nhận xét tiếng Việt tiếng hay) Nhịp điệu: hài hòa về âm là một thứ tiếng hay ? hưởng thanh điệu. HS tìm Cuù phaùp: teá nhò, uyeån chuyeån. + GV giaûng: coù 2 khaû naêng: trong vaên Đủ khả năng để diễn đạt tư tưởng tình cảm của baûn người VN. Thỏa mãn cho yêu cầu của đời sống văn hóa nước nhà qua các thời kỳ lịch sử..

(29) Để chứng minh vẻ đẹp tiếng Việt, tác giả dựa trên những đặc sắc nào trong cấu tạo của nó ? Chất nhạc của tiếng Việt được xác nhận trên các chứng cớ nào trong đời sống và trong khoa học ? “Tiếng Việt là một thứ tiếng giàu chất nhạc”  nhận xét của người nước ngoài  Hệ thống nguyên aâm, phuï aâm khaù phong phuù. Em hãy dẫn chứng 1,2 câu ca dao hay thơ em cho laø giaøu chaát nhaïc vaø tính uyeån chuyeån. VD: a/ Chuù beù loaét choaét. Caùi xaéc xinh xinh Caùi chaân thoaên thoaét Cái đầu nghênh nghênh … b/ Người sống, đống vàng. c/ Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng Đứng bên tê đồng ngó bên ni đồng … Ở đoạn tiếp theo em hãy cho biết tác giả quan niệm như thế nào về một thứ tiếng hay ? Dựa trên cơ sở nào để tác giả xác nhận các khả naêng hay cuûa tieáng Vieät ?  Dẫn chứng: các sắc thái xanh khác nhau trong Chinh phuï ngaâm khuùc. “Thaáy xanh xanh … Ngaøn daâu xanh ngaét … Quan hệ giữa hay và đẹp trong tiếng Việt như thế nào ?  Quan hệ gắn bó: Cái đẹp đi liền cái hay. Ngược lại cái hay tạo ra cái đẹp.. Hs thaûo luaän. 3 – Biểu hiện giàu đẹp của tieáng Vieät: a) Tiếng Việt đẹp Giaøu chaát nhaïc Raát uyeån chuyeån trong caâu. Hs tìm vaø b) Tieáng Vieät hay: trả lời . Thỏa mãn nhu cầu trao đổi tình caûm. Thỏa mãn yêu cầu của đời soáng vaên hoùa. Dồi dào về cấu tạo từ ngữ, cách diễn đạt, từ vựng. Ngữ pháp uyển chuyển, chính xaùc. => Cái hay và đẹp luôn gắn bó với nhau III / Toång keát: Ghi nhớ: SGK. 4 / Cuûng coá: Trong học tập và trong giao tiếp em đã làm gì cho sự giàu đẹp của tiếng Việt ? 5 / Daën doø: - Hoïc baøi. - Chuẩn bị bài: « Thêm trạng ngữ cho câu. » IV. RUÙT KINH NGHIEÄM : ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tieát 94 Luyeän taäp veà phöông phaùp laäp luaän trong vaên nghò luaän I. Mục tiêu cần đạt. Giuùp hoïc sinh : - Qua luyeän taäp maø hieåu saâu theâm veà khaùi nieäm laäp luaän..

(30) - Reøn kó naêng so saùnh , nhaän dieän . - Có ý thức rèn luyện phương pháp lập luận khi viết bài văn nghị luận . II. Chuaån bò . 1. Giáo viên : Sgk , sgv , thiết kế dạy học Ngữ văn 7 . 2. Học sinh : Đọc , chuẩn bị bài theo định hướng câu hỏi sgk . III- Các bước lên lớp : 1 . Ổn định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ - Theá naøo laø caâu ñaëc bieät ? Cho ví duï ? - Cho bieát taùc duïng cuûa caâu ñaëc bieät ? Cho ví duï - Em hieåu theá naøo laø laäp luaän trong baøi vaên nghò luaän? - Khi lập luận thường theo một quy trình như thế nào ? - Em haõy trình baøy boá cuïc cuûa moät baøi vaên nghò luaän ? III . Bài mới 1.Giới thiệu bài 2.Tieán trình giaûng daïy. hoạt động của GV Hoạt động 1 : Lập luận trong đời sống : _ Nhaän dieän laäp luaän trong đời sống . GV gọi Hs đọc caùc vd muïc 1 / I vaø neâu caâu hoûi . _ Trong caùc caâu treân boä phận nào là luận cứ, bộ phaän naøo laø keát luaän theà hiện tư tưởng của người nói ? Vị trí của luận cứ và kết luaän coù theå thay theá cho nhau khoâng ? _ Haõy boåãsung caùc keát luaän đã cho ở phần 2.I/ 33 ?. hoạt động cuûa HS. HS baøi .. đọc. HS tìm phaùt hieän và trả lời .. _ Vieát tieáp keát luaän cho các luận cứ sau nhằm thể HS trả lời hiện tư tưởng của người nói ?. Họat động 2: Lập luận HS đọc trong vaên nghò luaän _ Gọi đọc 1.II / 33 trả lời caâu hoûi. Em haõy laäp luaän cho luaän HS. thaûo. Phaàn ghi baûng I . Lập luận trong đời sống : 1/ a.Trời nóng quá, đi ăn kem đi . b. Hôm nay trời mưa , chúng ta không đi chơi. c. Em rất thích đọc sách , vì qua sách em học được .. luận cứ keát luaän ( nguyeân nhaân cuï theå ) ( keát quaû – yù ñònh )  có thể đổi vị trí luận cứ và kết kuận : Chúng ta không đi chơi nữa vì hôm nay trời mưa. 2/ a. Em rất yêu trường vì em đã học bốn năm. b. Nói dối rất có hại vì đó là thói quen xấu . keát luaän luận cứ c. Meät quaù nghó moät laùt nghe nhaïc thoâi. d. Tuoåi thô coù nhieàu ñieàu chöa bieát neân treû em… e. Em được đi đến nhiều vùng đất nên em rất … luận cứ keát luaän 3/ a. ……, ta cuøng ñi bôi thoâi. b. ……, phaûi taäp trung hoïc thoâi. c. ……, phải biết lựa lời khi nói. d. ……, mình phaûi göông maãu. e. ……, chaéc seõ laø caàu thuû gioûi . II. Laäp luaän trong vaên nghò luaän: 1/ So saùnh : Kết luận trong đời sống là kết luận của cá nhân Keát luaän trong vaên nghò luaän laø keát luaän khaùi quaùt 2/ Lập luận “ Sách là người bạn lớn của con người” A. Mở bài : Không có gì thay thế được sách trong.

(31) hoạt động của GV. hoạt động cuûa HS. điểm Sách là người bạn lớn luận lập của con người ? ( HS thảo dàn ý cho luaän theo nhoùm ) đề vaên nghò luaän .. Phaàn ghi baûng việc nâng cao giá trị đời sống trí tuệ và tâm hồn mình. B. Thaân baøi : Saùch giuùp ta hieåu bieát + Những không gian, thế giới bí ần + Những thời gian đã qua của lịch sử + Töông lai mai sau Sách văn học đưa ta vào thế giới tâm hồn : + Cho ta thö giaõn + Cho ta vẻ đẹp của thế giới thiên nhiên và con người qua nghệ thuật văn chương. + Cho ta hiểu thêm vẻ đẹp của ngôn từ công cụ tư duy của con người. + Sách ngoại ngữ mở rộng thêm cánh cửa tri thức . C. Keát luaän : Phaûi bieát choïn vaø yeâu quyù saùch .. 4. Cuûng coá : Vaäy laäp luaän laø gì ? 5 Daën doø - Xem trước bài “Sự giàu đẹp của tiếng Việt” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TIEÁT 95-96. I. Mục tiêu cần đạt . Giuùp hoïc sinh : - Ôn lại kiến thức cần thiết về tạo lập văn bản, về văn bản lập luận chứng minh, từ đó nắm được cách làm bài văn lập luận chứng minh . - Bước đầu nắm được cách thức cụ thể trong việc làm một bài văn lập luận chứng minh, những điều cần lưu ý và những lỗi cần tránh trong lúc làm bài. - Vận dụng văn chứng minh vào giải quyết các vấn đề xã hội gần gũi , quen thuộc . II. Chuaån bò . 1. Giaùo vieân : Sgk, sgv , reøn kó naêng nghò luaän . 2. Học sinh : Đọc , chuẩn bị bài theo câu hỏi định hướng sgk . III. Tieán trình baøi daïy : 1/. OÅn ñònh : 2/. Kieåm tra : - Nêu nhận xét vắn tắt về trạng ngữ.:. -. Cho biết mục đích của việc tách trạng ngữ ra riêng. Vieäc taùch caâu nhö vaäy coù taùc duïng gì?.

(32) -. Sửa bài tập 4 trang 48 3/. Bài mới : Giới thiệu : « Có bột mới gột nên hồ » khi nắm được các kỹ năng cơ bản kiểu bài chứng minh . Tiết học này chúng ta cần chú trọng nhiều đến việc thực hành. Quá trình làm một bài văn chứng minh. Hoạt động của Thầy HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu đề và tìm yù . Giáo viên ghi đề trên bảng: Đề bài : Nhân dân ta thường nói « Có chí thì nên ». hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó . _ Haõy xaùc ñònh yeâu caàu chung cuûa đề ? _ Em hãy giải nghĩa câu tục ngữ trên ? Câu tục ngữ khẳng định điều gì ? _ Muốn chứng minh ta có thể có những cách lập luận như thế nào ? _ Xeùt veà lyù leõ ta coù theå duøng caùc lyù leõ naøo ? _ Xét về thực tế ta có thể nêu các dẫn chứng nào cho xác thực , có tính thuyeát phuïc ? HOẠT ĐỘNG 2 : Lập dàn bài _ Neâu boá cuïc chung cuûa moät baøi vaên nghò luaän ? _ Bài văn chứng minh có nên đi ngược lại với những quy luật chung đó hay không ?. -. Hoạt động của Trò HS đọc lại đề nhiều laàn HS trả lời : Đề nêu ra một tư tưởng và yêu cầu chứng minh tính đúng đắn của tư tưởng đó.. Ghi baûng I. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh : Đề bài: : Nhân dân ta thường noùi « Có chí thì nên ». hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó .. Bước 1 : Tìm hiểu đề và tìm ý _ Xaùc ñònh yeâu caàu chung cuûa đề . _ Câu tục ngữ khẳng định _ Nêu lên dẫn chứng xác thực Hs dựa vào những và lý lẽ gợi ý của SGK d8ể trả lời .. Boá cuïc goàm ba phaàn Mở bài: Nêu vấn đề Thaân baøi: Laøm saùng tỏ vấn đề Dieãn giaûi Chứng minh: dùng lý lẽ, dẫn chứng làm Trên cơ sở những vấn đề vừa sáng tỏ vấn đề nêu neâu treân, em haõy hình thaønh boá treân. Keát baøi: Toùm laïi yù cuïc cuûa baøi vaên. nhaán maïnh. _ Gọi HS đọc đọan mở bài ở mục 3 Hs đọc SGK. _ Khi viết mở bài có cần lập luận HS trả lời khoâng ? _ Ba cách mở bài khác nhau về lập luaän nhö theá naøo ? _ Các cách mở bài ấy em thấy có phù hợp với yêu cầu của bài khoâng ? Vì sao ? _ Khi bắt tay vào làm bài văn chứng HS trả lời. Bước 2 : Lập dàn bài Mở bài: Nêu vấn đề vai trò quan troïng cuûa yù chí vaø nghò lực trong cuộc sống mà câu tục ngữ đã đúc kết . Đó là một chaân lyù. Thân bài: Làm sáng tỏ vấn đề Dieãn giaûi Chứng minh: dùng lý lẽ, dẫn chứng làm sáng tỏ vấn đề nêu treân. Keát baøi: Neâu yù nghóa luaän ñieåm đã chứng minh . Bước 3 : Viết bài Viết từng đoạn từ mở bài cho đến kết bài : a. Mở bài : Nêu được vấn đề của đề bài đặt ra.Nêu định hướng chứng minh.( Có nhiều caùch vieát : Ñi thaúng vaøo vaán đề ; Suy từ cái chung đến cái riêng ; Suy từ tâm lý con người) b.Thaân baøi:.

(33) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi baûng. minh, ta có nên đưa ngay ra dẫn Nêu rõ luận điểm +Có từ ngữ chuyển đọan chứng để chứng minh không? Vậy cần chứng minh. +Viết đọan phân tích lý lẽ cần làm những công việc gì? - Dùng dẫn chứng +Viết đoạn nêu dẫn chứng cụ _ Làm thế nào để viết phần thân bài theå để chứng minh. liên kết với phần mở bài ? Và các - Dùng những câu => Diễn giải rõ luận đề.Luận đoạn trong phần thân bài ? văn gắn kết dẫn điểm hợp lý. _ Nên viết đọan phân tích lý lẽ như chứng với những theá naøo ? kết luận cần đạt _ Nên viết đọan nêu dẫn chứng như tới. theá naøo ? Keát baøi :Thoâng baùo _ Nêu nhận xét cách kết bài ở mục luận đề đã được c. Kết bài: 3 SGK ?_ Các kết bài ấy có hô hứng chứng minh => Thông báo luận đề đã được với mở bài không ? Kết bài cho thấy xong.Nêu ý nghĩa chứng minh luận điểm đã chứng minh chưa ? của việc chứng minh => Liên hệ bản thân. _ Tóm lại khi viết phần kết bài, em đối với thực tế cuộc phải nêu được gì? soáng. Bước 3 : Đọc lại bài và sửa _ Bước cuối cùng khi làm xong bài chữa văn thường ta phải làm gì ? 4/. Cuûng coá : _Nêu cách viết phần mở bài, thân bài, kết bài. - Cho HS laøm baøi taäp. 5. Daën doø : _ Học thuộc ghi nhớ _ Viết thành một bài văn cụ thể từ đề văn vừa tìm hiểu. IV. Ruùt kinh nghieäm : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Duyeät cuûa BGH. TUAÀN 25. Ngày soạn : 02/02/2011. TIEÁT 97. I. Mục tiêu cần đạt . Giuùp hoïc sinh : - Củng cố những hiểu biết về cách làm bài văn lập luận chứng minh. - Rèn kĩ năng lập luận trong văn chứng minh ..

(34) - Vận dụng những hiểu biết đó vào việc làm một bài văn chứng minh cho một nhận định, một ý kiến về một vấn đề xã hội gần gũi, quen thuộc. II. Chuaån bò . 1. Giaùo vieân : Sgk , sgv , daøn baøi Taäp laøm vaên , Caùc baøi vaên maãu . 2. Học sinh : Đọc , thực hiện theo câu hỏi định hướng sgk . II. Tieán trình baøi giaûng : 1/. OÅn ñònh : 2/. Kieåm tra : - Kiểm tra việc chuẩn bị bài vở ở nhà của học sinh. - Thế nào là phép lập luận chứng minh ? - Dàn ý gồm mấy phần ? Nêu nhiệm vụ từng phần ? - Nêu cách viết phần mở bài, thân bài, kết bài.. -. Từ lý thuyết trên em hãy làm miệng mở bài cho đề “Uống nước nhớ nguồn” 3/. Bài mới : Hoạt động của GV Hoạt động của Ghi baûng HS Đề bài: Chứng minh rằng nhân dân Việt Hoạt động 1: Tìm hiểu Nam từ xưa đến nay luôn luôn sống theo đạo đề Giáo viên kiểm tra bài Các tổ trưởng báo lý “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, “Uống nước làm (bài chuẩn bị) của học cáo sự chuẩn bị nhớ nguồn” cuûa toå vieân. sinh. 1. Tìm hiểu đề: _Giáo viên yêu cầu đọc * Yêu cầu chứng minh: lại đề  _Giáo viên ghi lên Lòng biết ơn những người đã tạo ra thành Ñieà u phaû i chứ n g baûng. _Em hãy xác định yêu cầu minh: Lòng biết quả để mình được hưởng – một đạo lý sống ơn những người đẹp đẽ của dân tộc Việt Nam. của đề ? _Em hiểu “Ăn quả nhớ kẻ đã tạo ra thành * Lập luận: trồng cây” và “Uống nước quả để mình được Nêu luận điểm cần chứng minh. hưởng – một đạo Giải thích ngắn gọn hai câu tục ngữ. nhớ nguồn” là gì? _Yêu cầu lập luận chứng lý sống đẹp đẽ Dùng lý lẽ và dẫn chứng cụ the để chứng minh ở đây đòi hỏi phải của dân tộc Việt minh. Rút ra bài học , đánh giá tình cảm biết ơn Nam. laøm nhö theá naøo? 2. Tìm yù: Hoạt động 2: Tìm ý Gv cho HS đọc lại đề bài, sau đó gọi học Yêu cầu lập luận Đề bài diễn đạt theo hai cách: sinh lần lượt trình tự chứng minh: đưa ra những phân a. Dân tộc Việt Nam ta là một dân tộc luôn trả lời các câu hỏi. _ Nếu là người cần được tích những chứng coi đạo lý làm người. Một trong những đạo chứng minh thì em có đòi cứ thích hợp để lý đó là lòng biết ơn. Truyền thống tốt đẹp hỏi phải diễn giải rõ hơn ý cho người đọc ấy được thể hiện qua câu tục ngữ “Uống nghĩa của hai câu tục ngữ hoặc người nghe nước nhớ nguồn”. thấy rõ điều được aáy khoâng? Vì sao? nêu ở đề bài là b. “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” Hãy chứng _ Em sẽ diễn giải ý nghĩa đúng là có thật. minh rằng trong thực tiễn cuộc sống người của hai câu tục ngữ ấy như Việt Nam luôn thể hiện tình cảm biết ơn đối theá naøo? với những người đã làm nên thành quả cho _ Nhö vaäy, em seõ ñöa những biểu hiện nào trong Những câu ca mình hưởng thụ và đó là một sự biểu hiện.

(35) thực tế đời sống để chứng minh cho hai đạo lý này? Ngoài những nội dung được trình bày ở điểm c trong SGK thì em coøn coù thể bổ sung những biểu hiện nào khác nữa? Hoạt động 3: Lập dàn ý _ GV goïi hoïc sinh haõy trình baøy yeâu caàu cuûa moät dàn ý văn lập luận chứng minh. _ Em haõy dieãn giaûi xem đạo lý Aên quả nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguoàn coù noäi dung nhö theá naøo? Hãy tìm những biểu hiện của đạo lý Aên quả nhớ kẻ trồng cây, uống nước nhớ nguồn trong thực tế đời soáng. (Choïn moät soá bieåu hieän tieâu bieåu). _ Caùc leã hoäi coù phaûi laø hình thức tưởng nhớ các vị toå tieân khoâng? Haõy keå moät soá leã hoäi maø em bieát. _ Caùc ngaøy cuùng gioã trong gia ñình coù yù nghóa nhö theá naøo? _ Ngaøy thöông binh lieät só, Ngaøy nhaø giaùo Vieät Nam, Ngày Quốc tế phụ nữ, Ngaøy thaày thuoác Vieät Nam coù yù nghóa nhö theá naøo? _ Người Việt Nam có thể soáng thieáu caùc phong tuïc, lễ hội ấy được không? _ Đạo lý Aên quả nhớ kẻ trồng cây và Uống nước nhớ nguồn gợi cho em những suy nghĩ gì? _ GV cho hoïc sinh tham khảo các đoạn mở bài hoặc kết bài đã được nêu trong tieát taäp laøm vaên trước. _GV chia lớp ra 4 nhóm. khuyên con người cho đạo lý tốt đẹp của dân tộc ta. phải ghi nhớ công ôn cuûa oâng baø, cha meï, caùc phong trào đền ơn đáp nghĩa chaêm soùc Baø meï Vieät Nam anh huøng 3. Laäp daøn yù: a. Mở bài: Lòng biết ơn những người đã tạo ra thành quả để mình được hưởng – một đạo lý sống HS thảo luận đẹp đẽ của dân tộc Việt Nam trình baøy daøn yù b. Thaân baøi: đã chuẩn bị . - Luận điểm của bài dựa trên cơ sở thời gian (xưa -> nay) theo chiều lịch sử. - Ngày xưa: Nhớ ngày giỗ tổ Hùng Vương. Xây dựng tượng đài các vị anh hùng: Thánh Gióng, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi… tổ chức những ngày lễ kỷ niệm, ngày mất của các vị anh huøng. - Ngày nay: Tiếp tục truyền thống nhớ ơn (như các hình thức trên) Laáy ngaøy Thaùng 7 haèng naêm laø ngaøy “Thương binh liệt sĩ”. Xây dựng nhà tình nghóa, chaêm soùc caùc Baø meï Vieät Nam anh huøng. - Trong gia đình: Nhân dân luôn nhắc nhỡ con chaùu bieát kính yeâu oâng baø, cha meï. Người Việt Nam có truyền thống rất quí báu: thờ cúng tổ tiên. - Ngoài xã hội: Dân tộc ta rất sùng những người có công lao trong sự nghiệp giữ nước và dựng nước, những anh hùng trong chiến đấu và lao động. Nhà nước ta đã lấy ngày 27 tháng 7 là ngày thương binh liệt sĩ và phát động phong trào xây dựng nhà tình nghĩa, chăm sóc Bà mẹ Vieät Nam anh huøng. Keát baøi: Toùm laïi yù nhaán maïnh Loøng bieát ôn những người đã tạo ra thành quả để mình được hưởng – một đạo lý sống đẹp đẽ của daân toäc Vieät Nam, lieân heä baûn thaân. 4. Viết đoạn văn: Chứng minh một luận điểm trong dàn ý em vừa dựng.. Hoïc sinh trình bày luận điểm đã.

(36) cho thảo luận và tập viết 1 được chứng minh đoạn văn chứng minh 1 và cho cả lớp luaän ñieåm trong daøn yù. nhận xét và đánh giaù caùch trình baøy đó. 4) Củng cố: Đọc các đoạn, các bài văn chứng minh hay, nhằm giúp các em có thêm những mẫu mực để học tập và vận dụng trong bài tập nói và tập viết. 5) Dặn dò: Làm phần luện tập ở nhà bài 1,2 trang Soạn bài: Đức tính giản dị của Bác Hồ IV-. Ruùt kinh nghieäm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tieát 98:. Mục tiêu :. -. Giúp cho học sinh nắm lại thế nào là câu rút gọn , câu đặc biệt , mô hình cấu tạo câu. Học sinh nắm được các loại trạng ngữ và công dụng của chúng.. Chuẩn bị :. -. GV: đề bài kiểm tra. -. Phát đề cho học sinh làm. HS: Xem lại các bài đã học TIEÁN TRÌNH DAÏY VAØ HOÏC: 1/. OÅn ñònh : 2/. Kieåm tra : - Giáo viên kiểm tra giấy kiểm tra của học sinh, nhắc những qui định trong giờ kiểm tra.. Trường : THCS Tân Hiệp Lớp : 73 Teân :………………………………..………. Ngaøy ………..…thaùng ..………….naêm 2011 KIEÅM TRA 1 TIEÁT Moân : TIEÁNG VIEÄT. ĐỀ A Ñieåm. Lời phê. I . Câu hỏi trắc nghiệm : Khoanh tròn một câu trả lời đúng nhất ở mỗi câu ( 4,5ñieåm ) 1/ Caâu ruùt goïn laø caâu : A. Khoâng caáu taïo theo moâ hình CN-VN C. Lược bỏ một số thành phần của câu B. Câu cảm thán, gọi đáp D. Caâu coù hai thaønh phaàn CN-VN 2/ “ Aên quả nhớ kẻ trồng cây “ chủ ngữ trong câu được lược bỏ vì : A. Tránh lặp từ ngữ trong câu đứng trước C. Miêu tả sự vật, hiện tượng ..

(37) B. Ngụ ý việc nhớ ơn là của mọi người . D. Khoâng caáu taïo theo moâ hình CN_VN 3/ Taùc duïng cuûa caâu ñaëc bieät : A. Làm cho câu gọn hơn, thông tin nhanh, tránh từ ngữ ở câu trước . B. Xác định thời gian, nơi chốn, liệt kê, miêu tả sự vật, hiện tượng. C. Bộc lộ cảm xúc, gọi đáp. D. Câu b , c đúng . E. Cả 3 câu a,b,c đều đúng. 4/ Caâu naøo sau ñaây laø caâu ruùt goïn: A. Lom khom dưới núi tiều vài chú . C. Dừng chân đứng lại trời, non, nước. B. Nhớ nước đau lòng con quốc quốc . D. Cả 2 câu ,b,c đều đúng. 5/ Caâu naøo sau ñaây laø caâu ñaëc bieät : A. Học ăn, học nói, học gói, học mở. B. Moät ñeâm muøa xuaân. C. Hai ba người đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, sáu bảy người. D. Bao giờ câu đi Hà Nội ? Ngày mai. 6/ Caâu ñaëc bieät laø caâu : A. Khoâng caáu taïo theo moâ hình CN_VN C. Lược bỏ một số thành phần của câu . B. Câu cảm thán, gọi đáp. D. Caâu coù hai thaønh phaàn CN_VN 7/Trạng ngữ dùng để : A. Nêu chủ thể của câu hoặc hành động của chủ thể trong câu. B. Trình baøy roõ hoøan caûnh ñieàu noùi trong caâu. D. Câu b, c đúng. C. Nêu điều kiện thực hiện điều nói ở trong câu. E. Câu a,b,c đúng . 8/ Những câu sau đây, câu nào có cụm từ “Buổi sáng “ là trạng ngữ : A. Buổi sáng hôm ấy là một buổi sáng đáng nhớ . B. Ở nơi đây vào buổi sáng , nhất là vào những ngày đông thì sương mù vẫn chưa tan. C. Thời điểm mà tôi tỉnh táo làm được nhiều việc nhất là buổi sáng. D. Buổi sáng ! Oâng mặt trời đã vén màn mây chiếu những tia nắng lung linh . 9/ “ Cơn gío mùa hạ lướt qua vùng sen trên hồ, thấm nhuần cái hương thơm của lá như báo trước mùa về của một thức quà thanh nhã và tinh khiết “ Câu văn trên sử dụng : A. Trạng ngữ chỉ thời gian C. Trạng ngữ chỉ mục đích B. Trạng ngữ chỉ phương tiện D. Trạng ngữ chỉ cách thức. 10/ Các từ “ ở trên, dưới, trong , ngòai, trước, sau,…” thường đứng trứơc : A. Trạng ngữ chỉ mục đích C. Trạng ngữ chỉ không gian. B. Trạng ngữ chỉ phương tiện D. Trạng ngữ chỉ cách thức. 11/ Các từ “ vì, do, bởi, tại, tại vì …” thường đứng trước : A. Trạng ngữ chỉ mục đích C. Trạng ngữ chỉ phương tiện B. Trạng ngữ chỉ nguyên nhân D. Trạng ngữ chỉ cách thức 12/ Câu có chủ ngữ chỉ người vật thực hiện một hành động hướng vào người,vật khác là A. Câu bình thường B. Câu bị động C. Câu chủ động D. Caâu ñaëc bieät 13/ Câu nào sau đây không phải là câu bị động: A. Em được mẹ khen. C. Cái bàn này được làm bằng gỗ thông. B. Chúng em đến trường. D. Cái đèn lồng được treo trên cây mận. 14/ “ Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.” Đọan văn trên có sử dụng : A. Câu bị động B. Caâu ñaëc bieät C. Caâu ruùt goïn. D. Câu a , B đúng E. Câu a , c đúng 15/ Taùc duïng cuûa caâu ruùt goïn :.

(38) A. Làm cho câu gọn hơn, thông tin nhanh, tránh từ ngữ ở câu trước . B. Liệt kê, miêu tả sự vật hiện tượng, bộc lộ cảm xúc, C. Ngụ ý hành động nói trong câu là của chung mọi người . D. Câu a, c đúng E. Cả ba câu a , b, c, đều đúng. 16/ Câu có chủ ngữ chỉ người vật được hành động của người, vật khác hướng vào là : A. Câu bình thường B. Câu bị động C. Câu chủ động D. Caâu ñaëc bieät 17/ Câu văn “ Với dáng điệu khép nép nó đã đến trình bày với cô giáo nguyên nhân của sự việc đó “ là câu có : A. Trạng ngữ chỉ mục đích C. Trạng ngữ chỉ phương tiện B. Trạng ngữ chỉ nguyên nhân D. Trạng ngữ chỉ cách thức 18/ Câu nào sau đây không phải là câu chủ động : A. Mọi người yêu mến em . C . Con ngựa bạch được chàng kị sĩ buộc bên gốc đào. B. Thaày giaùo pheâ bình em. D. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi . II. TỰ LUẬN ( 5,5 điểm ) 1-Viết đọan đối thọai ngắn có sử dụng 1 câu đặc biệt và 1 câu rút gọn .( 3,0 điểm ) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2- Viết một đoạn văn ngắn từ 5-7 câu nói về việc học tập của em .( Có sử dụng ít nhất 3 trạng ngữ) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------HẾT. Trường : THCS Tân Hiệp Lớp : 74 Teân :………………………………..………. ĐỀ B :Điểm. Ngaøy ………..…thaùng ..02 naêm2011 KIEÅM TRA 1 TIEÁT Moân : TIEÁNG VIEÄT Lời phê. I . Câu hỏi trắc nghiệm : Khoanh tròn một câu trả lời đúng nhất ở mỗi câu ( 4,5 ñieåm ) 1. Taùc duïng cuûa caâu ruùt goïn : A. Làm cho câu gọn hơn, thông tin nhanh, tránh từ ngữ ở câu trước . B. Liệt kê, miêu tả sự vật hiện tượng, bộc lộ cảm xúc, C. Ngụ ý hành động nói trong câu là của chung mọi người . D. Câu a, c đúng E. Cả ba câu a , b, c, đều đúng. 2. Caâu naøo sau ñaây laø caâu ruùt goïn: A. Lom khom dưới núi tiều vài chú . C. Dừng chân đứng lại trời, non, nước. B. Nhớ nước đau lòng con quốc quốc . D. Cả 2 câu ,b,c đều đúng 3. Caâu ruùt goïn laø caâu : A. Caâu coù hai thaønh phaàn CN-VN B. Lược bỏ một số thành phần của câu.

(39) C. Câu cảm thán, gọi đáp D. Khoâng caáu taïo theo moâ hình CN-VN 4. Caâu ñaëc bieät laø caâu : A. Câu cảm thán, gọi đáp. B. Lược bỏ một số thành phần của câu C. Khoâng caáu taïo theo moâ hình CN_VN D. Caâu coù hai thaønh phaàn CN_VN 5. Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.” Đọan văn trên có sử dụng : A. Câu bị động B. Caâu ñaëc bieät C. Caâu ruùt goïn. D. Câu a , b đúng E. Câu a , c đúng 6. Caâu naøo sau ñaây laø caâu ñaëc bieät : A. Hai ba người đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, sáu bảy người. B. Bao giờ câu đi Hà Nội ? Ngày mai C. Moät ñeâm muøa xuaân D. Học ăn, học nói, học gói, học mở 7. / Taùc duïng cuûa caâu ñaëc bieät : A. Bộc lộ cảm xúc, gọi đáp. B. Làm cho câu gọn hơn, thông tin nhanh, tránh từ ngữ ở câu trước . C. Xác định thời gian, nơi chốn, liệt kê, miêu tả sự vật, hiện tượng. D. Câu a, c đúng. E. Cả 3 câu a,b,c đều đúng. 8. “ Thương người như thể thương thân “ chủ ngữ trong câu được lược bỏ vì : A.Tránh lặp từ ngữ trong câu đứng trước C. Ngụ ý việc nhớ ơn là của mọi người . B. Miêu tả sự vật, hiện tượng . D. Khoâng caáu taïo theo moâ hình CN_VN 9. Câu có chủ ngữ chỉ người vật thực hiện một hành động hướng vào người,vật khác là A. Caâu ñaëc bieät B. Câu chủ động C. Câu bình thường D. Câu bị động 10. Câu nào sau đây không phải là câu bị động: A. Cái đèn lồng được treo trên cây mận. C. Em được mẹ khen. B. Cái bàn này được làm bằng gỗ thông. D. Chúng em đến trường. 11. Câu nào sau đây không phải là câu chủ động : A. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi . C. Thầy giáo phê bình em. B. Mọi người yêu mến em . D. Con ngựa bạch được chàng kị sĩ buộc bên gốc đào. 12. Câu có chủ ngữ chỉ người vật được hành động của người, vật khác hướng vào là : A. Câu bị động B. Câu bình thường C. Câu chủ động D. Caâu ñaëc bieät 13. Câu văn “ Với dáng điệu khép nép nó đã đến trình bày với cô giáo nguyên nhân của sự việc đó “ là câu có : A. Trạng ngữ chỉ cách thức C. Trạng ngữ chỉ mục đích B. Trạng ngữ chỉ phương tiện D. Trạng ngữ chỉ nguyên nhân 14. Các từ “ vì, do, bởi, tại, tại vì …” thường đứng trước : A.Trạng ngữ chỉ mục đích C. Trạng ngữ chỉ phương tiện B.Trạng ngữ chỉ nguyên nhân D. Trạng ngữ chỉ cách thức 15. Các từ “ ở trên, dưới, trong , ngòai, trước, sau,…” thường đứng trứơc : B. Trạng ngữ chỉ cách thức. C. Trạng ngữ chỉ mục đích C. Trạng ngữ chỉ không gian. D. Trạng ngữ chỉ phương tiện.

(40) 16. “ Cơn gío mùa hạ lướt qua vùng sen trên hồ, thấm nhuần cái hương thơm của lá như báo trước mùa về của một thức quà thanh nhã và tinh khiết “ Câu văn trên sử dụng : A. Trạng ngữ chỉ cách thức. C. Trạng ngữ chỉ phương tiện B. Trạng ngữ chỉ mục đích D. Trạng ngữ chỉ thời gian 17. Những câu sau đây, câu nào có cụm từ “Buổi sáng “ là trạng ngữ : A. Buổi sáng ! Oâng mặt trời đã vén màn mây chiếu những tia nắng lung linh . B. Thời điểm mà tôi tỉnh táo làm được nhiều việc nhất là buổi sáng. C. Ở nơi đây vào buổi sáng , nhất là vào những ngày đông thì sương mù vẫn chưa tan. D. Buổi sáng hôm ấy là một buổi sáng đáng nhớ 18. Trạng ngữ dùng để : A.Nêu chủ thể của câu hoặc hành động của chủ thể trong câu. B.Trình baøy roõ hoøan caûnh ñieàu noùi trong caâu. C. Nêu điều kiện thực hiện điều nói ở trong câu. D. Câu b, c đúng. E. Câu a,b,c đúng . II. TỰ LUẬN ( 1 điểm ) 1-Viết đọan đối thọai ngắn có sử dụng 1 câu đặc biệt và 1 câu rút gọn . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2- Viết một đoạn văn ngắn từ 5-7 câu nói về việc học tập của em .( Có sử dụng ít nhất 3 trạng ngữ) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------HẾT 3/. Cuûng coá: Thu bài làm học sinh khi hết giờ. 4/. Daën doø: Xem trước bài “Cách làm bài văn chứng minh” III. Ruùt kinh nghieäm : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------LỚP 73 ( 33 HS ) 74 ( 32 HS ). Điểm 9-10. Điểm 7-8. Điểm 5-6. Điểm 3-4. Điểm 1-2. IV-. Ruùt kinh nghieäm: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TiÕt 99: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå Mục tiêu cần đạt: Gióp HS c¶m nhËn:.

(41) - Lèi sèng trong s¸ng gi¶n dÞ cña B¸c Hå, biÓu hiÖn trong sinh ho¹t hµng ngµy, trong nãi vµ viÕt. §©y lµ mét trong nh÷ng phÈm chÊt cao quý,. - Thái độ hiểu biết, quý trọng, ngợi ca của tác giả về đức tính giản dị của Bác. - C¸ch, nghÞ luËn chøng minh kÕt hîp b×nh luËn, gi¶i thÝch. C¸c bíc lªn líp: 1. ổn định 2. KiÓm tra: PhÇn chuÈn bÞ bµi cña HS ë nhµ. 3. Bµi míi.. Hoạt động 1. I. §äc, chó thÝch H- đọc VB nhận xét. 1. §äc 2. Chó thÝch. ? Chó gi¶i mét sè tõ ? Xác định b cục của VB.. Gåm 2 phÇn: - Nªu nhËn xÐt chung vÒ đức tính giản dị của Bác (… tuyệt đẹp) - Biểu hiện của đức tính gi¶ndÞ cña B¸c. + Gi¶n dÞ trong lèi sèng + Gi¶n dÞ trong c¸ch nãi, viÕt.. Hoạt động 2:. II. §äc, hiÓu VB. H - qan s¸t phÇn I. ? T×m hiÓu c©u v¨n nªu nhận xét chung về đức tính gi¶n dÞ cña B¸c.. - C©u më ®Çu. 1. NhËn xÐt chung về đức tính giản sị cña B¸c Hå.. ? C©u " nhÊt quan gi÷a êi hoạt động chính trị và đời sống bình thờng của Bác đề cập tới hai phạm vị đời sống - Đời sống cách mạng to lớn cña B¸c đời sống hàng ngày giản dị. ? VB nµy tËp trung vµo m¶ng nµo ? - §êi sèng gi¶n dÞ hµng ngµy. ? §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c đợc tác giả nhận định bằng nh÷ng tõ ng÷ nµo?. - Trong s¸ng, thanh bạch, tuyệt đẹp..

(42) ? Thái độ của tác giả ra sao khi nãi vÒ B¸c? - Tin tëng, ngîi ca 4. Theo dâi phÇn 2. 2. Nh÷ng biÓu hiÖn của đức tính giản dị cña B¸c Hå. a. Gi¶n dÞ trong lèi sèng.. ? T/g đã đề cập đến những ph¬ng diÖn nµo trong lèi sèng gi¶n dÞ cña B¸c. ? Tác giả đã lấy dẫn chứng nào để làm rõ nếp sinh hoạt gi¶n dÞ cña B¸c? ? T×m nh÷ng chi tiÕt cô thÓ chứng tỏ điều đó.. - gi¶n dÞ trong t¸c phong sinh ho¹t. - gi¶n dÞ trong quan hÖ víi mäi ngêi. - B÷a c¬m cña B¸c - C¶ nhµ sµn n¬i B¸c ë.. ? NhËn xÐt vÒ c¸c dÉn chứng đợc nêu trong đoạn nµy?. - B÷a c¬m cã vµi ba mãn.. ? Tác giả đã đa ra những dẫn chứng nào đề thuyết phục bạn đọc về sự giản dị cña B¸c trong quan hÖ víi mäi ngêi?. - DÉn chøng chän läc, tiªu biÓu gÇn gòi.. ? NhËn xÐt c¸ch ®a dÉn chøng.. - Tù lµm viÖc. ? Em hiÓu g× vÒ lý do cña lèi sèng gi¶n dÞ cña B¸c Hå tõ lêi gi¶i thÝch sau ®©y cña t¸c gi¶?. - LiÖt kª, tiªu biÓu.. - ViÕt th - §i th¨m nhµ tËp thÓ - §Æt tªn cho ngêi phô vô.. - B¸c sèng gi¶n dÞ v× cuéc đời Bác gắn liền với cuộc đấu tranh gian khổ của nhân d©n. - Vì ngời đợc tôi luyện trong cuộc đấu tranh gian khổ của nh©n d©n. H. §äc "§êi sèng vËt chÊt… ngµy nay".. ? Em hiÓu g× vÒ nh÷ng lèi sèng gi¶n dÞ cña B¸c Hå tõ lời bình đó?. - Nhµ sµn gi¶n dÞ. - §ã lµ phÈm chÊt cao quý tuyệt đẹp của Bác. - Biểu hiện của đời sống thật sù v¨n minh.. - Tr©n träng, tØ mØ yªu qóy mäi ngêi..

(43) ? Tác giả đã dẫn những câu nói nào của Bác để làm s¸ng tá sù gi¶n dÞ trong c¸ch nãi vµ viÕt cña B¸c? ? NhËn xÐt vÒ dÉn chøng?. - Không có gì quý hơn độc b. Giản dị trong cách lËp tù do "Níc ViÖt Nam lµ nãi vµ viÕt. 1, d©n téc ViÖt Nam… thay đổi". - Lµ nh÷ng c©u nãi næi tiÕng vÒ ý nghÜa, ng¾n gän, dÔ nhí.. ? Tác giả đã giải thích lý do B¸c nãi gi¶n dÞ nh thÕ nµo? ? Từ đó em hiểu thêm gì về t¸c dông cña nh÷ng lêi nãi cña B¸c.. - V× muèn cho quÇn chóng nhân dân hiểu đợc, nhớ đợc, làm đợc. -> Cã søc tËp hîp, l«i cuèn, c¶m ho¸ lßng ngêi.. - B¸c nãi nh÷ng c©u ng¾n gän, dÔ nhí dÔ thuéc -> Cã søc tËp hîp l«i cuèn c¶m ho¸ lßng ngêi.. ? Tác giả đã có lời bình luận - Những chân lý giản dị mà nh thÕ nµo vÒ t¸c dông cña s©u s¾c. lèi nãi gi¶n dÞ s©u s¾c cña B¸c? ? T¸c gi¶ cã lêi b×nh luËn nh thÕ nµo vÒ t¸c dông cña lèi nãi gi¶n dÞ s©u s¾c cña B¸c?. "Nh÷ng ch©n lý gi¶n dÞ… anh hïng c¸ch m¹ng".. ? Em hiÓu g× vÒ ý nghÜa cña lêi b×nh luËn nµy?. - §Ò cao søc m¹nh phi thêng cña lèi nãi gi¶n dÞ vµ s©u s¾c cña B¸c. - Khẳng định tài năng có thể viÕt thËt gi¶n dÞ vÒ nh÷ng ®iÒu lín lao cña B¸c Hå.. Hoạt động 3:. III. LuyÖn tËp. ? V¨n b¶n nghÞ luËn nµy - §øc tÝnh gi¶n dÞ mµ s©u mang l¹i cho em nh÷ng hiÓu s¾c trong lèi sèng, lèi nãi vµ biết mới mẻ nào về Bác Hồ? viết là một vẻ đẹp cao quý cña B¸c. ? Em học tập đợc gì từ cách nghÞ luËn cña t¸c gi¶ Ph¹m V¨n §ång trong v¨n b¶n?. - §Ó t¹o v¨n b¶n nghÞ luËn, cÇn kÕt hîp chøng minh, gi¶i thÝch, b×nh luËn. - C¸ch chän dÉn chøng cô thÓ, tiªu biÓu. - Ngêi viÕt bµy tá c¶m xóc cña m×nh trong khi nghÞ luËn.. VÒ nhµ: - Su tầm những mẩu chuyện kể về đạo đức tính giản dị của Bác Hồ. - ChuÈn bÞ bµi sau. IV- Rót kinh nghiÖm : -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(44) Tieát 100 :. I. Muïc ñích yeâu caàu :. Giúp Hs nắm được: -Khái niệm câu chủ động, câu bị động -Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.. II. Tieán trình baøi daïy :. 1.OÅn ñònh: 2.Kieåm tra: _ Trình bày ngắn gọn hiểu biết cuả em về cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng. _ Văn bản “Đức tính giản dị của Bác Hồ” được cố Thủ tướng viết trong hoàn cảnh nào? _ Để làm sáng tỏ đức tính giản dị của Bác Hồ thủ tướng đã nêu chứng cứ ở những phương diện naøo? _ Đọc một câu, một khổ thơ nói về đức tính giản dị của Bác mà em thích? 3.Bài mới: * Giới thiệu : Trong Tiếng Việt của chúng ta nếu căn cứ vào mục đích nói thì câu sẽ chia làm 4 loïai : caâu traàn thuaät, caâu nghi vaán, caâu caàu khieán, caâu caûm thaùn. Coøn neáu chia caáu truùc thì caâu coù hai loại : câu đơn và câu phức. Tiết học hôm nay ta tìm hiểu hai kiểu câu xét theo nội dung ý nghĩa của câu : câu chủ động và câu bị động . Hoạt động của GV *Gv cheùp vd a, b trang 57 leân baûng _ Xác định chủ ngữ của hai VD treân khaùc nhau nhö theá naøo? *Gv diễn giảng: Những câu có chủ thể chỉ người, vật thực hiện một hành động hướng vaøo vaät khaùc nhö ví duï a goïi là chủ động. Những câu có chủ thể chỉ người, vật được hành động của người khác hướng vào như ví dụ b là câu bị động. _ Em hieåu theá naøo laø caâu chuû động, câu bị động. * GV cho 2 ví duï sau: a.Bác đặt cho một số đồng chí những cái tên. b.Những đồng chí được Bác đặt cho những cái tên. _ Chủ ngữ của câu a là ai? Thực hiện hành động gì? Hướng vào ai? ?chủ ngữ câu b là ai ? Hành. Hoạt động của ø HS HS đọc ví dụ Câu a nói về mọi người chủ động thực hiện hành động hướng vào em. Câu b nói về em, em chịu sự hướng tới của mọi người.. Phaàn ghi baûng I. Thế nào là câu chủ động câu bị động 1. Câu chủ động: a.Mọi người // yêu mến em. CN => CN thực hiện hành động hướng vào người khác . 2. Câu bị động : b.Em // được mọi người yêu meán. => CN được hoạt động của người, vật khác hướng vào.. Ba hs laëp laïi.. Câu a chủ ngữ là “ Bác”, CN thực hiện hành động=> câu chủ động. Câu b. có CN là “Những đồng chí” được “Bác” thực hiện hành động hướng vào => câu bị động.. Học ghi nhớ trang 57 -Chú ý những câu bị động.

(45) động của người khác hướng về chủ ngữ đó là gì? * Giaùo vieân chuyeån yù _ Em hãy đọc to, rõ yêu cầu 1 HS đọc ví dụ. cuûa muïc II trang 57 HS choïn caâu a,b. Caâu b laø _Em hãy chọn câu a,bđể điền câu bị động. vaøo choå chaám? Caâu b laø caâu chủ động hay câu bị động ? _ Vì sao em chọn câu bị Cả đoạn sẽ liền mạch thống động? nhaát. Hôn theá yù nghóa cuûa câu b là mọi người hướng tới “em” nó phù hợp với việc “ _ Em hãy tìm trong văn bản cả lớp sững sờ”; “bạn bè xao đọc thêm trang 56 xuyeán”. _ Em haõy chuyeån caâu vaên aáy Hoà Chuû Tòch hình aûnh cuûa thành câ bị động? So sánh ý dân tộc là câu chủ động. nghóa cuûa hai caâu( thaûo luaän) HS thaûo luaän Qua caùc ví duï treân em haõy cho bieát muïc ñích cuûa vieäc 3 học sinh trả lời chyển đổi câu chủ động thành câu bị động? *Giaùo vieân cho hoïc sinh -Học sinh đọc to yêu cầu nhắc lại 2 kiến thức đã học baøi taäp _ Vì sao taùc giaû choïn caùch -Học sinh tìm câu bị động vieát nhö vaäy ? (thaûo luaän) tránh lập lại kiểu câu đã dùng trước nó , tạo liên kết tốt hơn giữa các câu trong đoạn (thảo luận). thường hay chứa các từ bị động: bị, được. II.Muïc ñích cuûa vieäc chuyeån đổi câu chủ động thành câu bị động. Ghi nhớ SGK trang 58. III.Luyeän taäp -Coù khi…pha leâ. -Taùc giaû “Maáy vaàn thô”…thi syõ.. 3.Cuûng coá : _ Thế nào là câu chủ động – câu bị động? Lấy ví dụ minh hoạ. _ Mục đích của việc chuyển câu chủ động thành câu bị động? _ Viết một đoạn văn ngắn (nội dung tự chọn) trong đó có sử dụng câu chủ động và câu bị động. 4. Daën doø : _ Xem lại dàn bài chung của bài văn chứng minh để chuẩn bị cho bài viết số 5 _ Đọc tài liệu tham khảo các bài nghị luận chứng minh về : _ Các giá trị của rừng; của sách đối với đời sống con người _ Đức tính :yêu nước , đoàn kết, kiên trì. III. Ruùt kinh nghieäm : ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Duyeät cuûa BGH.

(46) .

(47) Tuaàn 26. Ngày soạn : 01/3/2009 Ngaøy daïy : 03/3/2009. Tieát 101-102: ( BAØI KIỂM TRA GIỮA HỌC KỲ II).

(48) .

(49) Tieát 103: Hoài Thanh I. Muïc tieâu baøi hoïc: Giúp học sinh hiểu được quan niệm của Hoài Thanh về nguồn gốc cốt yếu, nhiệm vụ và công dụng của văn chương trong lịch sử loài người. Hiểu được phần nào phong cách nghị luận văn chương của Hoài Thanh. II- Các bước lên lớp: 1. Oån định lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ. - Thế nào là câu chủ động, câu bị động? Ví dụ? - Cho biết mục đích chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (và ngược lại) ? 3. Dạy bài mới : Vào bài: Đến với văn chương (trong đó có việc học văn chương), có nhiều điều cần hiểu biết nhất làvăn chương có nguồn từ đâu, văn chương là gì và văng chương có công dụng gì trong cuộc sống. Bài viết “ý nghĩa văn chương” của Hoài Thanh, một nhà phê bình văn học có uy tín lớn, sẽ cung cấp cho chúng ta một cách hiểu, một quan niệm đúng đắn và cơ bản về điều cần hiểu biết đó. Văn bản được viết năm 1936 (in trong sách Văn chương và hành động) có lần đổi nhan đề thành Ý nghĩa và công dụng của văn chương. Học bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động 1: Giáo viên đọc mẫu, gọi học sinh đọc lại phần chú thích saùch giaùo khoa. Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản Gọi học sinh đọc “Từ đầu … muôn loài” _ Theo Hoài Thanh, nguồn gốc cốt yeáu cuûa vaên chöông laø gì? _ Quan niệm như vậy đã đúng chöa?. Hoạt động của HS Ghi baûng Học sinh đọc lại phần I. Giới thiệu tác giả- tác chuù thích saùch giaùo phaåm: khoa. (saùch giaùo khoa trang 61) II. Tìm hieåu vaên HS đọc văn bản baûn: HS trả lời 1. Nguoàn goác coát là lòng thương người, yeáu cuûa vaên roäng ra laø thöông caû chöông muôn vật muôn loài. Là lòng thương người va Quan niệm như vậy đã roäng ra thöông caû muoân đúng nhưng còn có vật, muôn loài. quan niệm khác xúc  Quan niệm đúng đắn động trước cái đẹp, phẫn nộ trước cái xấu, cái ác, có thiên hướng tìm veà chaân, thieän, myõ Hoạt động 3: Gọi học sinh đọc tiếp Học sinh đọc tiếp văn “Văn chương sẽ là… vào thực tế” baûn  Theo taùc giaû “Vaên chöông seõ laø 2. Nhieäm vuï cuûa vaên hình dung của sự sống muôn chöông hìnhvạn trạng. Chẳng những thế, văn chương còn sáng tạo ra sự soáng” _ Theo em, nội dung lời văn của HS trả lời Vaên chöông seõ laø hình.

(50) Hoài Thanh có mấy ý chính? Hãy giải thích và tìm dẫn chứng cụ thể ? YÙ1: Vaên chöông laø hình dung cuûa sự sống muôn hình vạn trạng. GV: Cuộc sống của cong người, của xaõ hoäi voán laø thieân hình vaïn traïng, vaên chöông coù nhieäm vuï phaûn aùnh cuộc sống đó. Ở đây hình dung là danh từ (chứ không phải là động từ) coù nghóa nhö hình aûnh keát quaû cuûa phản ánh, sự miêu tả trong văn chöông.  Trong bài kí thật tươi đẹp, trong saùng ña daïng cho ta theâm yeâu meán vùng đất của Tổ Quốc ở ngoài vùng biển quần đảo Cô Tô xa xôi. Ý2: Văn chương dựng lên những hình ảnh, đưa ra những ý tưởng mà cuộc sống hiện tại chưa có hoặc chưa đủ mức cần có để mọi người phấn đấu xây dựng, biến chúng thành hiện thực tốt đẹp trong tương lai.. Hoạt động 4: Học sinh đọc “Vậy thì… heát” _ Theo Hoài Thanh, công dụng của vaên chöông laø gì ?  “… gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta saün coù”,. Vaên chöông seõ laø hình dung cuûa cuoäc soáng muoân hình vaïn traïng. Dẫn chứng: Trong văn baûn Coâ Toâ (vaên chöông), Nguyeãn Tuaân đã phát hiện ra vẻ đẹp cuûa thieân nhieân, phaûn aùnh cuoäc soáng vaø sinh hoạt của người dân treân vuøng bieån Coâ Toâ được miêu tả trong trận baõo. + Vaên chöông coøn sáng tạo ra sự sống. Dẫn chứng: Văn bản nhaät dung “Động Phong Nha” (Ngữ văn 6). Trong vaên baûn naøy ta hình dung vẻ đẹp loäng laãy kì aûo cuûa động. Từ đó ta suy nghĩ về vấn đề cuộc sống ñang ñaët ra moät caùch bức thiết, bảo vệ môi trường, bảo vệ thiên nhieân, baûo veä danh lam thắng cảnh, đầu tư xây dựng phát triển kinh tế du lòch trong töông lai. Hs đọc văn bản. Vaên chöông giuùp cho người đọc có tình cảm, coù loøng vò tha. Bieát được cái đẹp, cái hay cuûa caûnh vaät, cuûa thieân nhiên, lịch sử loài người, nếu xoá bỏ văn chương thì sẽ xoá hết daáu veát cuûa chính noù, _ Theo em theá naøo laø “vaên chöông seõ ngheøo naøn veà taâm gây cho ta những tình cảm ta không linh đến bậc nào. có, luyện những tình cảm ta sẵn coù”. Dựa vào những kiến thức văn học, HS trả lời giải thích và tìm dẫn chứng cho câu. dung cuûa cuoäc soáng muoân hình vaïn traïng. Nhieäm vuï phaûn aùnh cuoäc soáng. Văn chương sáng tạo ra sự soáng  Phấn đấu xây dựng, biến thành hiện thực tốt đẹp trong töông lai.. 3.. Coâng duïng cuûa vaên chöông.

(51) nói đó?  Theo quan nieäm cuûa Thaïch Lam văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực, nó tác động sâu sắc đến tư tưởng tình cảm và cảm xúc của con người. Ý1: Văn chương gây cho ta những tình caûm ta khoâng coù -> phaãn noä trước cái xấu cái ác..  Phẫn nộ trước cái ác và cái xấu. YÙ 2: Vaên chöông luyeän cho ta những tình cảm sẵn có. Văn chương xúc động trước cái đẹp, cái cao cả và lòng yêu thương con người, muoân vaät…  Xúc động trước cái đẹp.. Dẫn chứng: Văn bản “Thạch Sanh” với nhân vaät phaûn dieän laø Lyù Thông, một con người tráo trở mưu mô, xảo quyeät cuoái cuøng bò vaïch maët. Taùc giaû daân gian hướng tới người đọc một cái nhìn không thiện cảm với thái độ caêm gheùt moät nhaân vaät xấu xa cần trừng trị. Dẫn chứng: Bài thơ “Lượm”- Tố Hữu. Qua hình aûnh cuõa chuù beù thieáu nieân nhoû tuoåi, vui töôi, hoàn nhieân, nhanh nhẹn nhưng đã hy sinh trong luùc laøm nhiệm vụ. Đọc bài thơ naøy, chuùng ta caøng yeâu thöông toân troïng, kính phục xen lẫn tự hào đối với Lượm, một chú bé dũng cảm đã ngã xuống vì đất nước. Vaên chöông gaây cho ta những tình cảm ta không có  Phẫn nộ trước cái xấu, cái ác. Luyện cho ta những tình cảm ta saün coù  Xúc động trước cái đẹp, cái cao caû.. Ghi nhớ: Saùch giaùo khoa trang 63.. Hoạt động 5: Đọc lại những kiến thức về bài văn nghị luận đã học trong phần Tập làm văn ở Bài 18, 19, 20. Trả lời câu hỏi. a. Văn bản ý nghĩa văn chương thuộc loại văn nghị luận gì? Nghò luaän chính trò Nghò luaän xaõ hoäi Nghò luaän nhaät dung Nghò luaän vaên chöông  Vaên baûn yù nghóa vaên chöông thuoäc vaên nghò luaän vaên chöông, vì phaïm vi nghò luaän laø thuoäc vaán đề văn chương. b. Văn nghị luận của Hoài Thanh có gì đặc sắc . Hãy chọn ý để trả lời. - Laäp luaän chaët cheõ saùng suûa. - Laäp luaän chaët cheõ saùng suûa vaø giaøu caûm xuùc. - Vừa có lí lẽ, vừa có cảm xúc, hình ảnh. (*) Tìm một đoạn trong văn bản để chứng minh và làm rõ ý đã chọn. 4. 5.. Cuûng coá: Luyeän taäp trang 67. Daën doø: - Học ghi nhớ - Làm trước bài : « Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ( TT )”..

(52) III. Ruùt kinh nghieäm : ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tieát 104:. ( tieáp theo ). I. Muïc ñích , yeâu caàu :. Giúp HS nắm được các cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. Thực hành được thao tác chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.. II.. Tiến trình lên lớp :. Oån ñònh: Kieåm dieän hoïc sinh. 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Học sinh 1: Thế nào là câu chủ động, câu bị động? Hãy đổi câu chủ động sau thành câu bị động? Thầy giáo khen Nam giỏi. - Học sinh 2: Việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động và ngược lại nhằm mục đích gì? Cho ví duï. 3. Bài mới: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THAØNH CÂU BỊ ĐỘNG (TT)  Giới thiệu bài: Tiết trước chúng ta đã tìm hiểu thế nào là câu bị động và câu chủ động. Trong tiết này cô sẽ hướng dẫn cho các em cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi baûng Hoạt động 1: Tìm hiểu cách CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ chuyển đổi câu chủ động thành ĐỘNG THAØNH CÂU BỊ câu bị động. HS đọc các ví dụ ĐỘNG (TT). - Giaùo vieân treo baûng phuï noäi dung 1/64. I. Tìm hieåu baøi: - Lệnh cho học sinh đọc câu a vaø b 1/64. 1) Câu bị động : Bước 1: Giáo viên cho học sinh + giống nhau: - nội dung: a. … đã được hạ xuống nhắc lại sự khác biệt của hai miêu tả cùng một sự b. … đã hạ xuống kiểu câu bị động (có được /bị việc- hai câu đều là câu + giống: - cùng miêu tả một nội và không có được /bị). bị động. dung.- cùng là câu bị động. _ Cho biết a và b trên có sự + khác nhau: - câu a có + khaùc: khác nhau hay giống nhau nào? dùng từ được, câu b câu a có từ được. không dùng từ được. câu b không dùng từ được. Bước 2: Phát hiện cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị Hs đọc câu ví dụ c. 2 ) Caùch chuyeån : động. Câu c : Người ta đã hạ Ví dụ : Người ta đã hạ cánh Giáo viên cho học sinh quan cánh màn treo ở đầu bàn màn treo ở đầu bàn thờ ông vải saùt caâu c . thờ ông vải xuống từ xuống từ hôm “hoá vàng”. _ Câu này có thể xem là có hôm “hoá vàng”. câu chủ động => cùng một nội dung miêu tả với  có cùng một nội hai caâu a vaø b khoâng? dung miêu tả với 1..

(53) _ Đây là loại câu gì? (câu chủ động) _ Cho biết chủ thể và đối tượng của hoạt động trong câu? _ Noäi dung cuûa noù coù töông ứng với câu a và b không ? _ Từ các ví dụ a, b, c trên hãy rút ra cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. _ Gọi học sinh đọc ghi nhớ Bước 3: phân biệt câu bị động với câu bình thường chứa các từ được, bị. - Leänh: Hoïc sinh quan saùt caâu a vaø b saùch giaùo khoa trang 64, baøi taäp 3. _ Những câu đó có phải là câu bị động không? Vì sao?. hai caâu a vaø b câu chủ động => chủ thể: người ta; đối => tượng của hành động hạ: caùnh maøn. Noäi dung cuûa nó có tương ứng với câu a vaø b. (coù). Ghi nhớ 1/64. Học sinh đọc ghi nhớ 4 sách giáo khoa trang 64) 3) Câu bình thường : a. Bạn em được … giỏi. Hoïc sinh quan saùt caâu a b. Tay em bò ñau. vaø b saùch giaùo khoa  Không phải là câu bị động. trang 64, baøi taäp 3.  Không phải câu nào có các từ bị, được cũng là câu bị động. Tuy có từ bị, được nhưng khoâng phaûi laø caâu bò II.Luyeän taäp: 1/65, 2/65. động, bởi lẽ chỉ có thể Gợi ý làm bài: nói đến câu bị động B1: Xác định đối tượng của trong đối lập với câu chủ hành động bị động. động B2: Chuyển đổi theo hai kiểu khaùc nhau.. 4. Cuûng coá: - Gọi ba học sinh đọc lại phần ghi nhớ sách giáo khoa trang 64. - Học sinh làm bài tập trang 65 tuỳ theo lượng bài tập còn lại. 5. Daën doø: - Học thuộc ghi nhớ trang 64. - Chuẩn bị: Phân công chia bài tập .bài “ Luyện tập viết đọan văn chứng minh” Tổ 1 : thực hiện đề 2 . Tổ 2 thực hành đề 3 . Tổ 3 thực hành đề 8 Tổ 4 thực hành đề 5 III. Ruùt kinh nghieäm : ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Duyeät cuûa BGH. .

(54) Tuaàn 27. Ngày soạn : 08/3/2009 Ngaøy daïy : 10/3/2009. Tieát 105: I.. Muïc tieâu baøi hoïc: - Nhằm củng cố kiến thức của học sinh, đào sâu sự suy nghĩ nhớ lâu. - Giuùp hoïc sinh laøm baøi toát hôn. II- Chuaån bò : - GV : Đề bài kiểm tra - HS: Xem lại các văn bản đã học III-Các bước lên lớp: 1. Oån định lớp. 2. Kieåm tra. Trường : THCS Tân Hiệp Lớp : 7/1 Teân :………………………………..………. Ngaøy ………..…thaùng 3 naêm 2009 KIEÅM TRA 1 TIEÁT Moân : VAÊN HOÏC. ĐỀ A I . Caâu hoûi traéc nghieäm : ( 4,5 ñieåm ) Khoanh tròn một câu trả lời đúng nhất ở mỗi câu 1. Văn bản “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” là của tác giả : A. Hòai Thanh B. Phạm Văn Đồng C. Đặng Thai Mai D. Hồ Chí Minh 2. Văn bản “ Sự giàu đẹp của Tiếng Việt “ là của tác giả A. Hoøai Thanh B. Phạm Văn Đồng C. Đặng Thai Mai D. Hoà Chí Minh 3. Văn bản “ Đức tính giản dị của Bác Hồ “ là của tác giả : A. Hòai Thanh B. Phạm Văn Đồng C. Đặng Thai Mai D. Hồ Chí Minh 4. Tục ngữ có thể coi là : A. Vaên baûn nghò luaän . B. Moät baøi vaên bieåu caûm ñaëc bieät C. Moät loïai vaên baûn nghò luaän ngaén goïn, ñaëc bieät D. Khoâng phaûi laø vaên baûn nghò luaän . 5. Câu tục ngữ đưa ra lời khuyên về lối sống con người cần phải có : A. Aên quả nhớ kẻ trồng cây. B. Nhất nước, nhì phân, tam cần , tứ giống C. Tấc đất, tấc vàng. D. Mau sao thì naéng , vaéng sao thì möa. 6. Đặc điểm “ Bài văn là một mẫu mực về lập luận: bố cục chặt chẽ; dẫn chứng cụ thể , phong phú , giàu sức thuyết phục” là đặc điểm nghệ thuật của bài : A. Tinh thần yêu nước của nhân dân ta B. Đức tính giản dị của Bác Hồ C. Sự giàu đẹp của Tiếng Việt D. YÙ nghóa vaên chöông. 7. Văn bản “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” có sử dụng phương pháp lập luận nào: A. Chứng minh và giải thích. B. Chứng minh và bình luận C. Giaûi thích vaø bình luaän. D. Chứng minh..

(55) 8. Văn bản “ Sự giàu đẹp của Tiếng Việt “ có sử dụng phương pháp lập luận nào : A. Chứng minh và giải thích. B. Chứng minh và bình luận C. Giaûi thích vaø bình luaän. D. Chứng minh. 9. Văn bản “ Đức tính giản dị của Bác Hồ “ có sử dụng phương pháp lập luận : A. Chứng minh ,giải thích, bình luận B. Chứng minh và bình luận C. Giaûi thích vaø bình luaän. D. Chứng minh. 10 . Nhìn chung tục ngữ thường có những đặc điểm về nghệ thuật sau đây: A. Hình thức ngắn ngọn; các vế đối xứng nhau về hình thức và nội dung. B. Có tính cố định, tính hình tượng và tính biểu cảm. C. Thường có vần lưng, lập luận chặt chẽ, giàu hình ảnh. D. Câu A, C đúng . 11. Câu tục ngữ nào sau đây diễn đạt bằng hình ảnh ẩn dụ : A. Một mặt người bằng mười mặt của. B. Cái răng, cái tóc là góc con người C. Nhất nước, nhì phân, tam cần , tứ giống D. Moät caây laøm chaúng neân non. Ba caây chuïm laïi neân hoøn nuùi cao. 12. Câu tục ngữ nào sau đây có các vế đối xứng nhau về hình thức và nội dung : A. Thaùng baûy kieán boø chæ lo laïi luït. B. Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ C. Hoïc thaày khoâng taøy hoïc baïn D. Mau sao thì naéng, vaéng sao thì möa. 13. Câu tục ngữ sau đây phản ánh kinh nghiệm của nhân dân, trong việc quan sát các hiện tượng thiên nhiên : A. Nhất nước, nhì phân, tam cần , tứ giống . B.Cái răng, cái tóc là góc con người. C. Aên quả nhớ kẻ trồng cây. D.Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ. 14. Câu tục ngữ nào đưa ra nhận xét, lời khuyên về phẩm chất mà con người cần phải có A. Không thầy đố mày làm nên. B. Đói cho sạch , rách cho thơm C. Người sống , đống vàng. D. Học ăn, học nói, học gói, hoc mở. 15. Tục ngữ là gì ? A. Phần lời của bài dân ca . B. Những sáng tác kết hợp giữa thơ và nhạc dân gian C. Những câu nói dân gian ngắn gọn , ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện những kinh nghieäm cuûa nhaân daân veà moïi maët. D. Cụm từ có tính cố định, có tính hình tượng, có tính biểu cảm 16. Câu “ Cái răng cái tóc là góc con người “ có ý nghĩa : A. Răng và tóc phần nào thể hiện tình trạng sức khỏe của con người . B. Răng và tóc là một phần thể hiện hình thức, tính tình, tư cách của con người. C. Đánh giá con người chỉ cần nhìn cái răng, cái tóc. D. Câu A, B đúng. 17. Câu tục ngữ nào sau đây không dùng vần lưng: A. Tấc đất, tấc vàng. B. Thaùng baûy kieán boø chæ lo laïi luït. C. Học ăn, học nói, học gói, hoc mở. D. Thương người như thể thương thân. 18. Câu tục ngữ nào truyền đạt kinh nghiệm của nhân dân trong lao động, sản xuất. A. Aên quả nhớ kẻ trồng cây. B. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối C. Nhaát canh trì , nhò canh vieân, tam canh ñieàn D. Moät caây laøm chaúng neân non. Ba caây chuïm laïi neân hoøn nuùi cao. II. Tự luận ( 5,5 điểm ) Nêu nội dung và nghệ thuật của văn bản : “ Đức tính giản dị của Bác Hồ”.

(56) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Trường : THCS Tân Hiệp Lớp : 7/1 Teân :………………………………..………. Ngaøy ………..…thaùng 3 naêm2009 KIEÅM TRA 1 TIEÁT Moân : VAÊN HOÏC. ĐỀ B Ñieåm. Lời phê. I . Caâu hoûi traéc nghieäm : ( 4,5 ñieåm ) Khoanh tròn một câu trả lời đúng nhất ở mỗi câu 1. Câu tục ngữ nào sau đây có các vế đối xứng nhau về hình thức và nội dung : A. Mau sao thì naéng, vaéng sao thì möa. C. Thaùng baûy kieán boø chæ lo laïi luït. B. Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ D. Hoïc thaày khoâng taøy hoïc baïn 2. Câu tục ngữ sau đây phản ánh kinh nghiệm của nhân dân, trong việc quan sát các hiện tượng thiên nhiên : A. . Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ. B. Nhất nước, nhì phân, tam cần , tứ giống C. Cái răng, cái tóc là góc con người. D. Aên quả nhớ kẻ trồng cây. 3. Câu tục ngữ nào đưa ra nhận xét, lời khuyên về phẩm chất mà con người cần phải có A. Không thầy đố mày làm nên. B. Đói cho sạch , rách cho thơm C. Người sống , đống vàng. D. Học ăn, học nói, học gói, hoc mở. 4 . Nhìn chung tục ngữ thường có những đặc điểm về nghệ thuật sau đây: A. Hình thức ngắn ngọn; các vế đối xứng nhau về hình thức và nội dung. B. Thường có vần lưng, lập luận chặt chẽ, giàu hình ảnh. C. Có tính cố định, tính hình tượng và tính biểu cảm. D. Câu A, B đúng . 5. Câu tục ngữ nào sau đây diễn đạt bằng hình ảnh ẩn dụ : A . Một mặt người bằng mười mặt của. B. Cái răng, cái tóc là góc con người C. Nhất nước, nhì phân, tam cần , tứ giống D. Một cây làm chẳng nên non. 6. Câu “ Cái răng cái tóc là góc con người “ có ý nghĩa : A. Răng và tóc phần nào thể hiện tình trạng sức khỏe của con người . B. Răng và tóc là một phần thể hiện hình thức, tính tình, tư cách của con người. C. Đánh giá con người chỉ cần nhìn cái răng, cái tóc. D. Câu A, B đúng. 7. Câu tục ngữ nào sau đây không dùng vần lưng: A. Tấc đất, tấc vàng. B. Thaùng baûy kieán boø chæ lo laïi luït. C. Học ăn, học nói, học gói, hoc mở. D. Thương người như thể thương thân..

(57) 8. Câu tục ngữ nào truyền đạt kinh nghiệm của nhân dân trong lao động, sản xuất. A. Aên quả nhớ kẻ trồng cây. B. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối C. Nhaát canh trì , nhò canh vieân, tam canh ñieàn D. Moät caây laøm chaúng neân non. Ba caây chuïm laïi neân hoøn nuùi cao. 9. Tục ngữ là gì ? A. Cụm từ có tính cố định, có tính hình tượng, có tính biểu cảm B. Phần lời của bài dân ca . C. Những sáng tác kết hợp giữa thơ và nhạc dân gian D. Những câu nói dân gian ngắn gọn , ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt. 10. Văn bản “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” có sử dụng phương pháp lập luận nào: A. Giaûi thích vaø bình luaän. B. Chứng minh. C. Chứng minh và giải thích. D. Chứng minh và bình luận 11. Văn bản “ Sự giàu đẹp của Tiếng Việt “ có sử dụng phương pháp lập luận nào : A. Giaûi thích vaø bình luaän. B. Chứng minh. C. Chứng minh và giải thích. D. Chứng minh và bình luận 12..Văn bản “ Đức tính giản dị của Bác Hồ “ có sử dụng phương pháp lập luận : A. Giaûi thích vaø bình luaän. B. Chứng minh. C. Chứng minh ,giải thích, bình luận C. Chứng minh và bình luận 13. Tục ngữ có thể coi là : A. Khoâng phaûi laø vaên baûn nghò luaän B. Moät baøi vaên bieåu caûm ñaëc bieät C. Moät loïai vaên baûn nghò luaän ngaén goïn, ñaëc bieät D. Vaên baûn nghò luaän 14. Câu tục ngữ đưa ra lời khuyên về lối sống con người cần phải có : A. Aên quả nhớ kẻ trồng cây. B. Nhất nước, nhì phân, tam cần , tứ giống C. Tấc đất, tấc vàng. D. Mau sao thì naéng , vaéng sao thì möa. 15. Đặc điểm “ Bài văn là một mẫu mực về lập luận: bố cục chặt chẽ; dẫn chứng cụ thể , phong phú , giàu sức thuyết phục” là đặc điểm nghệ thuật của bài : A. Tinh thần yêu nước của nhân dân ta B. Đức tính giản dị của Bác Hồ C. Sự giàu đẹp của Tiếng Việt D. YÙ nghóa vaên chöông. 16 Văn bản “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” là của tác giả : A.. Phạm Văn Đồng B. Đặng Thai Mai C. Hoøai Thanh D. Hoà Chí Minh 17. Văn bản “ Sự giàu đẹp của Tiếng Việt “ là của tác gia A.. Phạm Văn Đồng B. Ñaëng Thai Mai C. Hoøai Thanh D. Hoà Chí Minh 18 . Văn bản “ Đức tính giản dị của Bác Hồ “ là của tác giả : A.. Phạm Văn Đồng B. Ñaëng Thai Mai C. Hoøai Thanh D. Hoà Chí Minh II. Tự luận ( 5,5 điểm ) Nêu nội dung và nghệ thuật của văn bản : “ Sự giàu đẹp của Tiếng Việt ” -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(58) 3. Dặn dò: Soạn bài “ Luyện tập viết đoạn văn chứng minh ”. 4- Rót kinh nghiÖm : ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------LỚP 71 ( 43 HS ). Điểm 9-10. Điểm 7-8. Điểm 5-6. Điểm 3-4. Điểm 1-2. Tieát 106:. A. Mục đích cần đạt: Giuùp hoïc sinh: - Củng cố chắc chắn hơn những hiểu biết về cách làm bài văn lập luận chứng minh. Biết vận dụng những hiểu biết đó về việc viết đọan văn chứng minh cụ thể . B. Tieán trình giaûng daïy: 1. Oån ñònh. 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Hỏi: Hãy nêu các bước thực hiện một bài văn lập luận chứng minh? (bốn bước:tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại bài và sửa chữa). - Hỏi: cho biết nhiệm vụ của từng phần của dàn ý văn lập luận chứng minh. - Hỏi : Hãy nêu 2 cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động . Cho ví dụ minh hoïa. 3. Bài mới: a. Giới thiệu bài: Tuần qua chúng ta đã có một tiết nghị luận chứng minh. Tiết học hôm nay, chúng ta sẽ củng cố một số yêu cầu của nghị luận chứng minh và tiếp tục luyện tập với các nội dung đã được học nhưng ở mức độ cao hơn. Việc này sẽ cho các em thành thạo hơn cách tiếp cận với các vấn đề thuộc kiểu bài này. b. Bài mới Giáo viên ghi tựa bài làm bảng, học sinh mở sách giáo khoa trang 51. Hoạt động cuûa GV _ Yeâu caàu hoïc sinh đọc nhiều lần các đề bài trong SGK . _ Ñaây laø daïng đề bài của bài vaên gì ? _ Haõy nhaéc laïi yeâu caàu của một đọan. Hoạt động của Ghi baûng HS HS đọc các đề Đề 2 : Chứng minh rằng “ Văn chương gây cho ta những taäp laøm vaên tình caûm ta khoâng coù”. trong SGK. - Nêu vấn đề : Văn chương có ý nghĩa đối với đời sống con người , gây cho ta những tình cảm ta không có . Đây là các đề _ Dẫn chứng : văn chứng + Tình cảm đối với tầng lớp lao động thấy được phẩm minh. chất tốt đẹp của họ qua ca dao , tục ngữ , truyện …( Đói cho Caàn coù caâu sạch, rách cho thơm ; Rủ nhau đi cấy đi cày…; Lượm ; Đêm chủ đề làm rõ nay Bác không ngủ; Vượt thác ; Cuộc chia tay của những luaän ñieåm cuûa con buùp beâ;…).

(59) văn chứng minh ?. đọan văn . các caâu khaùc trong đọan văn phải laøm saùng toû cho luaän ñieåm.caùc lí leõ vaø daãn chứng phải sắp xếp hợp lý . _ Yeâu caàu hoïc Hs trình baøy sinh trình bày đoạn văn đọan văn của mình theo toå : + 1 HS đọc đọan văn HS trình baøy chứng minh daøn yù + 1 HS leân baûng ghi daøn ý cho đọan _ Goïi nhaän xeùt . _ GV nhaän Hs caùc toå khaùc xeùt boå sung nhaän xeùt . cho daøn yù hoøan chænh .. + Tìn cảm đối với thiên nhiên đất nước; niềm yêu mến, tự hào ,.. . ( Sông nước Cà Mau ; Côn Sơn ca; Cô Tô ;…) _ Kết luận : Giá trị của văn chương , lời nói của Hòai Thanh là đúng … Đề 3 : Chứng minh rằng “ Văn chương luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có” _ Nêu vấn đề : Văn chương luyện cho ta những tình cảm ta saün coù… _ Dẫn chứng : + Tình cảm đối với gia đình, người thân; ( Cuộc chia tay của những con búp bê; Tục ngữ về con người -gia đình ; Những bài ca dao về tình cảm gia đình; …) + Tình cảm đối với thầy cô, bạn bè ( Ca dao, Tục ngữ , Bài học đường đời đầu tiên, … ) + Tình cảm với quê hương đất nước ( Ca dao ,tục ngữ; Quê höông ,…) Đề 8 : Chứng minh bảo vệ môi trường thiên nhiên là bảo vệ cuộc sống con người . _ Nêu vấn đề : Bảo vệ môi trường là bảo vệ cuộc sống con người … _ Dẫn chứng : + Nạn phá rừng dẫn đến thiên tai lũ lụt… + Khai thác thủy hải sản không có kế hoạch , bằng các phương tiện nguy hiểm dẫn đến nguồn tài nguyên cạn kieät . + Chất thải công nghiệp độc hại dẫn đến xuất hiện các beänh truyeàn nhieãm laï… _ Keát luaän : Caàn baûo veä thieân nhieân… Đề 5: Chứng minh rằng “Bác Hồ luôn thương yêu thiếu nhi” _ Nêu vấn đề : Bác Hồ luôn yêu thương thiếu nhi _ Dẫn chứng : + Nói với các đại biểu Tân Trào đến chào mừng ủy ban daân toäc giaûi phoùng “ Nhieäm vuï cuûa chuùng ta laø phaûi laøm sao cho các em có cơm ăn , có áo ấm , được đi học, không lam luõ maõi nhö theá naøy …” + Mùa thu năm 1945 , ngày khai trường đầu tiên , Bác đã viết thư gửi thiếu nhi tòan quốc : “ Các em hãy siêng năng học tập, ngoan ngoãn , nghe thầy, đua bạn. Trong công cuộc kiến thiết nước nhà trông mong ở các em rất nhiều” +Baøi thô “ Chaùu beù trong nhaø lao Taân Döông” Oa…!Oa…!Oa…! Cha trốn không đi lính nước nhà. Nên nỗi thân em vừa nửa tuổi. Phải theo mẹ tới ở nhà pha _ Kết luận : Trái tim tràn đầy yêu thương của Bác …. 3. Cuûng coá: Hãy trình bày (bằng văn viết hoặc nói) cho một trong các nội dung trên..

(60) 4. Daën doø: - Lập dàn ý cho đề bài (Giáo viên tự chọn). - Soạn bài bằng ôn tập văn nghị luận. III. Ruùt kinh nghieäm : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TIEÁT 107 : I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : OÂn taäp vaên nghò luaän : giuùp HS. _ Nắm được luận đểm cơ bản và các phương pháp lập luận của các bài văn nghị luận đã học. _ Chỉ ra những nét riêng đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của mỗi bài nghị luận đã học. _ Nắm được đặc trưng chung của văn nghị luận qua sự phân biệt với các thể văn khác. II. TROÏNG TAÂM : _ Nắm được đề tài, luận điểm, phương pháp lập luận của các bài nghị luận đã học và những nét rieâng ñaëc saéc trong ngheä thuaät nghò luaän. _ Nắm được mục đích, tính chất và các yếu tố của phép lập luận giải thích. III. CHUAÅN BÒ : _ Keû khung caâm treân baûng theo maãu trong SGK/66. IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP : 1/. OÅn ñònh : 2/. Kieåm tra : Vieäc chuaån bò baøi oân taäp cuûa HS. 3/. Bài mới : + Giới thiệu bài : Qua các bài văn nghị luận đã học, các em đã được học và làm quen với cụm văn bản nghị luận trong đó có các bài thuộc kiểu bài nghị luận chứng minh, giải thích, có kết hợp bình luận. hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau ôn tập văn nghị luận để nắm vững lại các đặc ñieåm cuûa noù. + Tieán trình baøi daïy : _ HS nhắc lại các bài nghị luận đã học và tên tác giả. * HOẠT ĐỘNG 1 : Tóm tắt nội dung và nghệ thuật của các bài nghị luận đã học : _ HS đọc lại các bài nghị luận đã học ( bài 21, 23, 24, 25 ) và điền vào khung câm trên baûng theo maãu trong SGK/66. _ Gọi 4 HS – mỗi HS trả lời 1 bài – ghi bảng : STT 1. 2. Teân baøi Tinh thaàn yêu nước cuûa nhaân daân ta Sự giàu đẹp của Tieáng. Tác giả Đề tài nghị luận Luaän ñieåm chính Hoà Chí Tinh thaàn yeâu Daân ta coù moät loøng noàng Minh nước của dân tộc nàn yêu nước. Đó là một Vieät Nam truyeàn thoáng quí baùu cuûa ta Ñaëng Sự giàu đẹp của Tiếng Việt có những đặc Thai Tieáng Vieät sắc của một thứ tiếng đẹp, Mai một thứ tiếng hay. PP laäp luaän Chứng minh. Chứng minh (keát hợp giaûi thích ).

(61) 3. Vieät Đức tính Phạm giaûn dò Vaên của Bác Đồng Hoà. Ý nghĩa Hoài vaên Thanh chöông. Đức tính giản dị Bác giản dị trong mọi cuûa Baùc Hoà phương diện : bữa cơm (ăn), cái nhà (ở), lối sống , cách nói và viết. Sự giản dị ấy đi liền với sự phong phú, rộng lớn về đời sống tinh thần ở Bác Vaên chöông vaø yù Nguoàn goác cuûa vaên nghĩa của nó đối chương là ở tình thương với con người người, thương muôn loài, muoân vaät. Vaên chöông hình dung vaø saùng taïo ra sự sống, nuôi dưỡng và laøm giaøu cho tình caûm cuûa con người. (Keát hợp giaûi thích vaø bình luaän ). Giaûi thích ( kết hợp bình luaän ). _ Nêu tóm tắt những nét đặc sắc trong nghệ thuật của bài nghị luận đã học ? ( Goïi 4 HS – moãi HS moät baøi ) _ GV boå sung vaø nhaéc laïi + Bài 1 : Tinh thần yêu nước của nhân dân _ Bài 1 : Bố cục chặt chẽ, dẫn chứng chọn ta. lọc, toàn diện, sắp xếp hợp lý, hình ảnh so saùnh ñaëc saéc. _ Bài 2 : Bố cục mạch lạc, kết hợp giải thích + Bài 2 : Sự giàu đẹp của tiếng Việt và chứng minh, luận cứ xác đáng, toàn diện, chaët cheõ. _ Bài 3 : Dẫn chứng cụ thể, xác thực, toàn + Bài 3 : Đức tính giản dị của Bác Hồ diện. Kết hợp chứng minh với giải thích và bình luận, lời văn giản dị và giàu cảm xúc. _ Bài 4 : Trình bày những vấn đề phức tạp 1 + Baøi 4 : YÙ nghóa vaên chöông cách ngắn gọn, giản dị, sáng sủa, kết hợp với cảm xúc, văn giàu hình ảnh. * HOẠT ĐỘNG 2 : Củng cố hiểu biết về đặc trưng của văn nghị luận qua sự đối sánh với loại hình trữ tình tự sự. _ Trong chương trình ngữ văn lớp 6 và học kỳ I lớp 7, em đã học nhiều loại thuộc các thể truyện, ký ( loại hình tự sự ) và thơ trữ tình, tuỳ bút ( loại hình trữ tình ). Bảng kê dưới đây liệt kê các yếu tố có trong các văn bản tự sự, trữ tình và nghị luận. Căn cứ vào hiểu biết của mình, em hãy chọn trong cột bên phải những yếu tố có trong mỗi thể loại ở cột bên trái rồi ghi vào vở. _ Gọi mỗi HS trả lời 1 thể loại. HS khác nhận xét và bổ sung GV chốt lại và ghi bảng Thể loại Truyeän Kyù Thơ tự sự Thơ trữ tình Tuyø buùt Nghò luaän. Yeáu toá _ Coát truyeän, nhaân vaät, nhaân vaät keå chuyeän _ Nhaân vaät, nhaân vaät keå chuyeän _ Coát truyeän, nhaân vaät, nhaân vaät keå chuyeän, vaàn, nhòp _ Vaàn, nhòp _ Nhaân vaät keå chuyeän _ Luận điểm, luận cứ..

(62) GV diễn giảng : Những yếu tố nêu trong câu hỏi này chỉ là 1 phần trong những yếu tố đặc trưng của mỗi thể loại. Mặc khác, trong thực tế, mỗi văn bản có thể không chứa đựng đầy đủ các yếu tố chung của thể loại. các thể loại cũng có sự thâm nhập lẫn nhau, thậm chí có những thểâở ranh giới giữa hai thể loại. Sự phân biệt các loại hình tự sự, trữ tình, nghị luận cũng không thể tuyệt đối. Trong các thể tự sự cũng không hiếm các yếu tố trữ tình và cả nghị luận nữa. Ngược lại, trong văn nghị luận cũng thường thấy có sử dụng phương thức biểu cảm và có khi cả miêu tả, kể chuyện. Xác định 1 văn bản thuộc loại hình nào là dựa vào phương thức được sử dụng trong đó. _ Dựa vào tìm hiểu ở trên, em hãy phân biệt sự khác nhau căn bản giữa văn nghị luận và các thể loại tự sự, trữ tình. _ Goïi HS trình baøy, GV nhaän xeùt, boå sung vaø choát laïi : + Các thể loại tự sự như truyện, ký, chủ yếu dùng phương thức miêu tả và kể, nhằm tái hiện sự vật, hiện tượng, con người, câu chuyện. + Các thể loại trữ tình như thơ trữ tình, tuỳ bút, chủ yếu dùng phương thức biểu cảm để biểu hiện tình cảm, cảm xúc qua các hình ảnh, nhịp điệu, vần điệu, các thể loại tự sự và trữ tình đều tập trung xây dựng các hình tượng nghệ thuật với nhiều dạng thức khác nhau như nhân vật, hình tượng, thiên nhiên, đồ vật. + Khác với các thể loại tự sự và trữ tình, văn nghị luận chủ yếu dùng phương thức lập luận, bằng lý lẽ, dẫn chứng để trình bày ý kiến tư tưởng nhằm thuyết phục người đọc, người nghe về mặt nhận thức. Văn nghị luận cũng có hình ảnh, cảm xúc, nhưng điều cốt yếu là lập luận với hệ thống các luận điểm, luận cứ chặt chẽ, xác đáng. _ Những câu tục ngữ trong bài 18, 19 có thể coi là loại văn bản nghị luận đặc biệt không ? Vì sao ? ( HS thaûo luaän – GV choát laïi ). + Có thể coi các câu tục ngữ trong bài 18, 19 là 1 dạng nghị luận đặc biệt nhằm khái quát những nhận xét, kinh nghiệm, bài học của dân gian về tự nhiên, xã hội, con người. * HOẠT ĐỘNG 3 : Luyện tập _ Bài tập trắc nghiệm : Em hãy đánh dấu x vào câu trả lời mà em cho là chính xác. 1/. Một bài thơ trữ tình : a) Khoâng coù coát truyeän vaø nhaân vaät b) Khoâng coù coát truyeän nhöng coù theå coù nhaân vaät c) Chỉ biểu hiện trực tiếp tình cảm, cảm xúc của tác giả. d) Coù theå bieåu hieän giaùn tieáp tình caûm, caûm xuùc qua hình aûnh thieân nhieân, con người hoặc sự việc. 2/. Trong vaên baûn nghò luaän : a) Khoâng coù coát truyeän vaø nhaân vaät b) Không có yếu tố miêu tả, tự sự c) Coù theå bieåu hieän tình caûm, caûm xuùc d) Không sử dụng phương thức biểu cảm 3/. Tục ngữ có thể coi là : a) Vaên baûn nghò luaän b) Khoâng phaûi laø vaên baûn nghò luaän c) Một loại văn bản nghị luận đặc biệt ngắn gọn. * HOẠT ĐỘNG 4 : Tổng kết _ GV khái quát kết quả ôn tập theo ghi nhớ trong SGK/67 và cho HS đọc nhiều lần phần ghi nhớ đó – ghi bảng & Ghi nhớ ( SGK/67 ) 4/. Cuûng coá : _ Em hieåu nhö theá naøo laø nghò luaän ? _ Văn nghị luận phân biệt với các thể loại tự sự, trữ tình chủ yếu là ở những điểm nào?.

(63) 5/. Daën doø : _ Học thuộc phần ghi nhớ ( SGK/67 ) _ Chuẩn bị : dùng cụm chủ – vị để mở rộng câu IV. RUÙT KINH NGHIEÄM : ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- TIEÁT : 108. I. Muïc ñích yeâu caàu :. Giuùp Hs : _ Hiểu được thế nào là dùng cụm C – V để mở rộng câu ( tức dùng cụm C – V để làm thành phần câu hoặc cụm từ ). _ Nắm được các trường hợp dùng cụm C – V để mở rộng câu. II- CHUÈN BÞ : - GV: Gi¸o ¸n , b¶ng phô - HS: Xem vµ tr¶ lêi tríc c¸c bµI tËp. III. Các bước lên lớp:. 1/. OÅn ñònh : 2/. Kieåm tra : _ Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ? _ Những câu sau đây có phải là câu bị động không ? Vì sao ? + Hôm qua tôi bị trượt chân ngã + Tôi được biết bổ giáp ốm _ Chuyển những câu chủ động sau thành câu bị động : + Người ta thả diều ngoài động ruộng + Chuùng toâi chaáp haønh nghieâm chænh luaät leä giao thoâng 3/. Bài mới : * Giới thiệu bài : Trong khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng những kết cấu có hình thức giống câu để mở rộng các thành phần như : chủ ngữ, vị ngữ, bổ ngữ, định ngữ. Tiết học hôm nay chúng ta sẽ hiểu thế nào là “ Dùng cụm chủ – vị để mở rộng câu “ Hoạt động của Thầy . Hoạt động 1: Tìm hiểu cách dùng cụm C – V để mở roäng caâu _ GV đưa ngữ liệu 1 (Hoài Thanh ) trong SGK/68 vaø hoûi _ Xaùc ñònh noàng coát caâu ? ( Thaønh phaàn CN – VN ) _ Tìm caùc cuïm DT coù trong caâu treân ?. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng. I/. Theá naøo laø duøng cuïm + Chủ ngữ : văn chương chủ – vị để mở rộng câu ? + Vị ngữ :gây cho ta những VD:Văn CN chương/gây tình cảm ta không có, ..... ta choVN ta những tình cảm saün coù ta/, không có, luyện những tình caûm/saün coù + Coù 2 cuïm DT : . Những tình cảm ta không  cụm C_V làm phụ ngữ coù trong cụm danh từ.

(64) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. _ Phân tích cấu tạo của . Những tình cảm ta sẵn có những cụm DT đó ? + DTT : “Tình caûm” + Phụ ngữ chỉ lượng, đứng _ Các phụ ngữ “ta không có, trước : ”những” ta sẵn có “ có cấu tạo như + Phụ ngữ đứng sau là cụm theá naøo ? C_V : ta/khoâng coù, ta/saün coù _ Những kết cấu có hình thức gioáng nhö caâu ta goïi laø gì ? + Cuïm chuû _ vò GV : Caâu treân ta goïi laø caâu coù cuïm C – V laøm thaønh phần của cụm từ.  Ruùt ra keát luaän  Ghi nhớ 1 ( SGK/68 ) + Đọc ghi nhớ ( 2 HS ) . Hoạt động 2 : Tìm hiểu các trường hợp dụng cụm C_V để mở rộng câu : _ GV đưa các ngữ liệu 2 ( SGK/68) và hướng dẫn HS tìm cuïm C_V laøm thaønh phaàn câu hoặc cụm từ trong câu. a) Điều gì khiến người nói “tôi” rất vui và vững tâm ? + Chị Ba/đến  cuïm C – V Caáu taïo?Laøm thaønh phaàn gì ?  làm chủ ngữ b) Khi bắt đầu kháng chiến, nhaân daân ta theá naøo ? Caáu + Tình thaàn/raát haêng haùi  cuïm C – V taïo? laøm thaønh phaàn gì ?  làm chủ ngữ c) Chuùng ta coù theå noùi gì ? + Trơiø/sinh là sen để bao bọc cốm cũng như trời/sinh coám naèm uû trong laù sen _ Caáu taïo ?  cuïm Chuû – Vò  làm chủ ngữ _ Laøm thaønh phaàn gì ?  phụ ngữ trong cụm động từ d) Nói cho đúng thì phẩm giá + Từ ngày Cách mạng của tiếng Việt chỉ mới thật tháng tám/ thành công sự được xác định và đảm bảo từ ngày nào ? Cấu tạo ? Làm  cụm C_V  phụ ngữ trong cụm danh từ thaønh phaàn gì ? GV choát laïi : Caùc thaønh phaàn câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm DT, cụm ĐT, cụm TT đều có thể được cấu tạo bằng cụm C_V + Đọc ghi nhớ ( 2 HS )  Ghi nhớ 2 ( SGK/69) _ Gọi HS cho VD mỗi loại + Em/nói thế/là đúng a/ cụm C_V làm chủ ngữ. Ghi Baûng * Ghi nhớ 1 ( SGK/68 ). II. Các trường hợp dùng cụm C_V để mở rộng caâu : VD :. a)Chị baCN/đến / khiến tôiVN rất vui C vàV vững taâm  cụm C_V làm chủ ngữ b) Khi bắt đầu kháng chieán, nhaânCN daân VN ta /tinh thaàn/raát haêng haùi  cụm C_V làm vịû ngữ c) ChuùngCN ta/coù theå noùiVN rằng trời/sinh lá sen để bao boïc coám cuõng nhö trời/sinh cốm nằm ủ trong laù sen  cụm C_V làm phụ ngữ trong cụm động từ d) Nói cho đúng thì phẩm giaù cuûa tieáng Vieät / chæ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày cách maïng thaùng taùm / thaønh coâng  cụm C_V làm phụ ngữ trong cụm danh từ.

(65) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng. b/ cụm C_V làm vị ngữ + Cái bàn này/chân/đã gãy c/ cụm C_V làm phụ ngữ + Quyển sách anh/tặng * Ghi nhớ 2 ( SGK/ 69 ) trong cuïm DT toâi/raát hay d/ cụm C_V làm phụ ngữ + Người ta/bảo anh/thất trong cuïm ÑT nghieäp. III. Luyeän taäp ( SGK/69 ) * HOẠT ĐỘNG 3 : Luyện tập ( SGK/ 69 ) _ Tìm cụm C_V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu sau và cho bieát trong moãi caâu cuïm C_V laøm thaønh phaàn gì ? a/ Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn/ mới định được, người CN ta/ gaët mangVN veà.  cụm C_V làm phụ ngữ trong cụm DT b/ Trung độiCN trưởng Bình/ khuôn mặt /VN đầy đặn  cụm C_V làm vị ngữ c/ Khi các cô gái Vòng/ đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng CN ta / thấy hiện ra / từng lá coám, saïch seõ vaø tinh khieát, khoâng coù maûy mai moät chuùt buïi naøo. ( 1 ) cụm C_V làm phụ ngữ trong cụm DT ( 2 ) cụm C_V làm phụ ngữ trong cụm ĐT d/ Bỗng một bàn tayCN / đập vào vai / khiến hắn VN/ giật mình  cụm C_V làm chủ ngữ và làm phụ ngữ của cụm động từ 4/. Cuûng coá : Luyeän taäp 5/. Daën doø : _ Học thuộc 2 phần ghi nhớ _ Xem lại phương pháp lập luận chứng minh.. IV-Ruùt kinh nghieäm : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------DuyÖt cña BGH. . Tuaàn 28 BAØI 26. Ngày soạn : 16/3/2009. Tieát 109-110 : Soáng cheát maëc bay Tieát 111 : Traû baøi TLV soá 5 Tieát 112 : Tìm hieåu chung veà caùch laäp luaän giaûi thích.

(66) I./ Mục tiêu cần đạt : - “Sống chết mặc bay” : hiểu được giá trị hiện thực, nhân đạo và những thành công nghệ thuaät cuûa truyeän ngaén. - Tìm hieåu chung veà caùch laäp luaän giaûi thích : o Nắm được hình thức một bài văn lập luận giải thích. o Biết được những điều cần lưu ý và những lỗi cần tránh lúc làm bài - Luyeän taäp laäp luaän giaûi thích : o Củng cố những hiểu biết về cách làm bài văn lập luận giải thích. o Vận dụng được những hiểu biết đó vào việc làm một bài văn giải thích cho một nhận định, một ý kiến về một vấn đề quen thuộc với đời sống của các em.. Tieát 109-110:. I- Muïc tieâu : Giúp HS hiểu được giá trị hiện thực, nhân đạo và những thành công nghệ thuật của truyện ngaén “Soáng cheát maëc bay “ II- Chuaån bò : - GV: GAÙ, Aûnh veà cuoäc toå toâm , Tö lieäu veà Phaïm Duy Toán - HS : Đọc và trả lời các câu hỏi SGK III./ Tieán trình giaûng daïy 1-Ổn định lớp 2-Kieåm tra baøi cuõ : - Trình bày đặc điểm , tính chất của các bài văn nghị luận đã học. 3-Bài mới : - Giới thiệu bài trong chương trình ngữ văn trung học cơ sở, “Sống chết mặc bay” là truyện ngắn hiện đại được học đầu tiên. Muốn học tốt tác phẩm chúng ta phải hiểu được hai phép nghệ thuật : tương phản và tăng cấp mà truyện ngắn đã sử dụng thành công. Hoạt động của thầy -. -. -. Hướng dẫn học sinh đọc bài : diễn cảm, bộc lộ được tâm trạng và tính caùch cuûa nhaân vaät Cho học sinh đọc thầm phaàn chuù thích. Boá cuïc cuûa truyeän vaø nội dung từng đoạn ?. Hoạt động của trò -. -. Học sinh đọc Hoïc sinh nhaän xeùt giọng đọc của bạn Hoïc sinh toùm taét truyeän Hoïc sinh nhaéc laïi ñieåm chính veà taùc giaû, tác phẩm, từ khó cần giaûi thích Coù theå chia laøm ba đoạn  …”khuùc ñeâ naøy hoûng maát” : nguy cơ vỡ đê và sự chống đỡ của. Ghi baûng I./ Đọc - Hiểu chú thích : 1. Taùc giaû 2. Taùc phaåm(saùch giaùo khoa trang 79) II./ Đọc –Hiểu văn bản : 1. Hình ảnh ngoài đê a.Caûnh hoä ñeâ : -Một giờ đêm -Trống đánh liên thanh, ốc thổi voâ hoài -Mưa tầm tả trút, nước sông cuoàn cuoän Nguy cơ đang đến gần - Kẻ thì.người thì… Kẻ đội…Kẻ vác…bì bõm… luớt thướt….

(67) Hoạt động của thầy. -. a.. b.. c.. d.. -. -. a.. b.. Hoạt động của trò người dân  …” ñieáu maøy” : caûnh quan phuû cùng nha lại đánh toå toâm trong khi ñi hoä ñeâ.  Phaàn coøn laïi : cảnh đê vỡ nhân daân laâm vaøo tình traïng thaûm saàu. Hướng dẫn học sinh tìm hieåu veà pheùp töông phản được ghi ở câu 2 : dựa vào định nghĩa trên em haõy : Chæ ra hai maët töông phaûn cô baûn trong truyeän naøy ? Phaân tích laøm rõ từng mặt trong sự tương phản đó ? Chæ ra qua hai maët töông phaûn, hình aûnh teân quan phuû ñi “ hoä ñeâ “ được tác giả khắc họa như thế nào ? (thái độ khi có người dân báo đê sắp vỡ, lối sống, đồ dùng…) Neâu leân duïng cuûa taùc giaû trong vieäc dựng cảnh tương phản này ? Giaùo vieân giaûi thích ñònh nghóa veà pheùp taêng caáp. Em haõy phaân tích, chứng minh ý kiến trên bằng cách trả lời các câu hoûi sau : Sự tăng cấp trong việc Học sing phân tích phép miêu tả mức độ của trời taêng caáp vaø trình baøy theo mưa, của độ nước sông nhoùm dâng cao, của nguy cơ vỡ ñeâ, cuûa caûnh hoä ñeâ vaát vaû, căng thẳng của người dân laø theá naøo ? Sự tăng cấp trong việc miêu tả mức độ đam mê baøi baïc cuûa teân quan phuû nhö theá naøo ?. Ghi baûng  Nhoán nhaùo, caêng thaúng, gian nan b. Cảnh vỡ đê : -Nước tràn lênh láng, xoáy saâu, …troâi baêng… ngaäp heát…  thảm họa đã xãy ra - …Không chỗ ở…Không nơi choân… leânh ñeânh… bô vô… sức cùng, lực kiệt. Hình aûnh trong ñình a. Quang caûnh : -Sáng trưng, nhàn nhã, đường beä, nguy nga. -Nha leä, lính traùng…roän raøng -Quan ngồi trên, nha ngồi dưới, lính leä…saép haøng… ñöông vui cuoäc toå toâm.  dửng dưng, thản nhiên vui chơi b. Hình tượng quan phủ : -Cheãm cheän ngoài… quaùt “ñuoåi coå noù ra” Hoáng haùch caäy quyeàn -Tựa gối… xơi bát yến, ngồi kheånh vuoát raâu….  ham chơi, hưởng thụ, phè phởn -Khay khảm, tráp đồi mồi, đồng hồ vàng…  soáng sa hoa phuø phieám -Gắt “mặc kệ”, quát ”đê vỡ… oâng caùch coå chuùng maøy!” -Vừa cười vừa nói “Ù! Thông toâm toâm chi naûy!… Ñieáu maøy” nieàm vui phi nhaân tính.

(68) Hoạt động của thầy c.. -. Thaûo luaän nhoùm : haõy nhaän xeùt veà taùc duïng cuûa sự kết hợp hai nghệ thuật töông phaûn vaø taêng caáp trong vieäc vaïch baûn chaát loøng lang daï thuù cuûa teân quan phủ trước sinh mạng của người dân ? Haõy phaùt bieåu chung về giá trị hiện thực nhân đạo và nghệ thuật (ngôn ngữ, hình tượng nhân vaät…) cuûa truyeän.. Hoạt động của trò. Nêu giá trị hiện thực. Đọc ghi nhớ SGK. Cho học sinh đọc bài tập 1 và xaùc ñònh yeâu caàu. Cho học sinh đọc bài tập 2 và xaùc ñònh yeâu caàu. Hình thức ngôn ngữ : tự sự, miêu tả, biểu cảm, người dẫn chuyện, nhân vật, đối thoại Qua ngôn ngữ đối thoại cuûa quan phuû, em thaáy tính cách của nhân vật đó : ñam meâ toå toâm, khoâng màng đến sự sống chết cuûa nhaân daân, thaäm chí trước sau như một hắn vẫn giữ nguyên thái độ sống cheát maëc bay.. IV- Daën doø : - Veà hoïc baøi , xem laïi phaàn phaân tích. - Soạn trước bài “ Những trò lố hay ………. V-Ruùt kinh nghieäm :. Ghi baûng  Töông phaûn taêng caáp Daân : tình caûnh theâ löông Quan : loøng lang daï soùi 2. Giaù trò taùc phaåm : a. Giaù trò hieän thực : sự đối lập hoàn toàn giữa cuộc sống và sinh mạng của nhân dân với cuoäc soáng boïn quan laïi b. Giaù trò nhaân đạo : niềm thương cảm trước cuộc sống lầm than cơ cực của người dân c. Giaù trò ngheä thuật : kết hợp thành công töông phaûn vaø taêng caáp. Ngôn ngữ sinh động, thể hieän tính caùch nhaân vaät III./ Tổng kết : ghi nhớ sách giaùo khoa trang 83 VI./ Luyeän taäp :.

(69) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. TIEÁT : 103. I. Muïc ñích yeâu caàu :. Giúp Hs củng cố lại kiến thức và kỹ năng đã học về văn bản lập luận chứng minh về việc tạo lập văn bản , cách sử dụng từ ngữ đặt câu. Đánh giá được chất lượng bài làm của mình về bài văn nghị luận chứng minh, tiếng Việt và văn bản. Để từ đó rút kinh nghiệm và có phương pháp hoïc toát hôn.. II.. Các bước lên lớp :. 1/. OÅn ñònh 2/. Kieåm tra : _ Trình bày các bước làm bài văn lập luận chứng minh và dàn bài chung của văn chứng minh. 3/. Bài mới : * Giới thiệu bài : Các em đã làm bài văn lập luận chứng minh, để nhận ra được những ưu, nhược điểm trong bài viết của mình về nội dung và hìnht hức, để đánh giá được bài viết của mình và sửa lại những chỗ chưa đạt. Hôm nay, chúng ta thực hiện tiết “ trả bài TLV số 5 “ nhằm khắc phuïc vaø tieán boä Đề bài : Tục ngữ có câu “ Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” . Bằng những hiểu biết của mình em hãy chứng minh câu tục ngữ trên + Định hướng : _ Nắm vững cách làm văn lập luận chứng minh _ Lựa chọn dẫn chứng trong cuộc sống, trong văn chương. _ Bài viết đủ ba phần : mở bài, thân bài, kết bài + Yeâu caàu : 1. Thể loại : Văn lập luận chứng minh 2. Nội dung vần đề : Môi trường ảnh hưởng đến nhân cách con người . _ GV neâu nhaän xeùt chung veà baøi laøm veà noäi dung, ngheä thuaät _ Neâu öu – khuyeát ñieåm chung. * HOẠT ĐỘNG 3 : Hướng dẫn sửa lỗi. _ Sửa lỗi điển hình Sửa lại Sai 1- Chính taû : 1/. Chính taû :. 2/. Từ ngữ ( Từ vựng ). 2- Từ ngữ :. 3/. Diễn đạt ( ngữ pháp ). 3- Diễn đạt :. * HOẠT ĐỘNG 4 : Công bố điểm _ Thoáng keâ ñieåm baøi kieåm tra.

(70) Lớp. Só soá. 0. 1. 2. 3. 4. <TB. 5. 6. 7. 8. 9. 10. > TB. 4/. Cuûng coá : _ Đọc bài khá – giỏi của HS để các em học hỏi _ Xem và sửa chữa bài làm tại lớp _ GV theo dõi HS thực hiện V-Ruùt kinh nghieäm : ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------TIEÁT 112 :. . I- Muïc tieâu : Giúp học sinh nắm được tính chất , mục đích và các yếu tố của phép lập luận giải thích . II- Chuaån bò : - GV : Giaùo aùn , baûng phuï - HS: Đọc bài văn mẫu và trả lời câu hỏi . III- Các bước lên lớp : 1/. OÅn ñònh : 2/. Kieåm tra : _ Phân biệt sự khác nhau căn bản giữa văn nghị luận và các thể loại tự sự, trữ tình. _ Em hieåu theá naøo laø nghò luaän ? 3/. Bài mới : _ Giới thiệu bài : Trong cuộc sống có nhiều điều mới lạ mà ta cần biết, từ đó nảy sinh nhu cầu cần giải thích. Có hiểu biết tốt, nhận thức tốt thì con người mới có hành động đúng đắn và phù hợp. Vậy mục đích của giải thích là để nhận thức, hiểu rõ sự vật, hiện tượng ..... làm cho người nghe sáng tỏ, đồng tình và bị thuyết phục. Tiết học hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ thế naøo laø pheùp laäp luaän giaûi thích ? Hoạt động của Thầy * HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu nhu cầu giải thích trong đời sống. _ Trong đời sống, những khi nào người ta cần được giải thích ? GV : Trong cuộc sống, có những vấn đề không phải lúc nào cũng hiểu ngay được, vì vậy nhu cầu tìm hiểu, giải thích luôn luôn được đặt ra với mọi người _ Trong cuoäc soáng haøng ngaøy, em có hay gặp các vấn đề, các sự việc, hiện tượng mà em không giải thích được không ? Cho một số VD ?. Hoạt động của Trò. + Khi gặp một hiện tượng mới lạ, con người chưa hiểu thì nhu caàu giaûi thích xuaát hieän. + HS nêu các vấn đề yêu cầu giải thích, các loại câu : vì sao ? là gì ? Để làm gì ? Có ý nghĩa gì ?. Ghi baûng I. Muïc ñích – giaûi thích :.

(71) Hoạt động của Thầy _ VD : Vì sao nước biển mặn ?. _ Vì sao có nguyệt thực ?. _ Muốn trả lới, tức là giải thích các vấn đề nêu trên thì phải làm như thế naøo ? _ Khi gặp vấn đề khó hiểu mà em được giải thích rõ thì em cảm thấy trí tuệ và tình cảm của mình mở mang nhö theá naøo ? GV : nhờ biết giải thích mà con người không ngừng tiến bộ vì muốn giải thích được thấu đáo thì người ta phaûi hieåu, phaûi hoïc hoûi maõi. _ GV khái quát theo 2 ý đầu phần GN / SGK / 71. Hoạt động của Trò. Ghi baûng. _ Laøm cho roõ + Mặt biển có độ thoáng rộng những điều chưa nên nước thường bốc hơi, còn biết laïi muoái, laâu ngaøy muoái tích tuï lại làm cho nước biển mặn. + Khi trái đất, mặt trăng và mặt trời cùng nằm trên một đường thaúng + Đọc, tra cứu, nghiên cứu, học hỏi, phải có tri thức về nhiều mặt mới giải thích được. _ Thoả mãn được nhu cầu tìm hieåu, thuù vò, deã chòu. * HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hiểu phép laäp luaän giaûi thích _ Gọi HS đọc bài văn “ Lòng khiêm toán “ vaø hoûi : _ Bài văn GT vấn đề gì ? + Loøng khieâm toán _ GT nhö theá naøo ? + Thông qua những câu văn định nghĩa, những câu văn chứng minh làm sáng tò khái _ Gọi HS đọc lại 2 đoạn từ “ Điều niệm khiêm tốn quan trọng ...... trước người khác “ vaø hoûi : _ Ở đoạn “ Điều quan trọng .... mọi người “, tác gải đã nói gì về lòng + Tác giả nêu bản chất của loøng khieâm toán khieâm toán ? _ Đó có phải là giải thích lòng + Vậy là đã bước vào việc giải khieâm toán khoâng ? _ Ở đoạn “ vậy khiêm tốn ... trước thích người khác “ tác giả lại tiếp tục nói + Tác giả nêu khái niệm về loøng khieâm toán : bieát soáng nhuùn gì veà loøng khieâm toán ? nhường, tự khép mình vào khuôn khổ nhưng vẫn có hoài _ Đó có thực sự giải thích lòng bảo lớn và không ngừng học hỏi, không khoe khoang, tự đề khieâm toán khoâng ? _ GV nói thêm cái ý ở phần “ tóm cao mình. lại ..... người “ – Người khiêm tốn là + Đã đi vào mục đích giải thích. II. Phöông phaùp – giaûi thích : Baøi vaên : Loøng khieâm toán _ Vấn đề GT : loøng khieâm toán _ duøng lyù leõ, daãn chứng a. Mở bài b. Thaân baøi : _ Baûn chaát. _ Khaùi nieäm ñònh nghóa.

(72) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi baûng. người hoàn toàn biết mình, hiểu người, không tự mình đề cao vai trò, ca tuïng mình nhöng cuõng khoâng maëc cảm, tự ti, như vậy – việc tìm bản chaát vaø ñaëc bieät laø ñònh nghóa khaùi nieäm laø ñi saâu vaøo gaûii thích. Laøm cho người ta hiểu sâu hơn, rõ hơn những vấn đề còn trừu tượng, chưa rõ, chưa được đào sâu. _ Gọi HS đọc lại 2 đoạn từ “ người _ Bieåu hieän coù tình ..... hoïc maõi maõi “ vaø hoûi : _ Người khiêm tốn có cái biểu hiện nhö theá naøo ? _ Taùc giaû lieät keâ caùc bieåu hieän của khiêm tốn : người khiêm tốn tự cho mình là kém nên cần học hỏi thêm nữa, không chấp _ Chứng minh lòng khiêm tốn bằng nhận sự thành công của mình biểu hiện thực tế có phải là cách hay cho thành công đó là không giaûi thích khoâng ? đáng kể và luôn tìm cách để _ Tại sao con người luôn luôn cần học hỏi thêm phaûi khieâm toán ? + Giải thích có thể kết hợp với chứng minh _ Đoạn văn tìm nguyên nhân của loøng khieâm toán coù thuoäc vaên giaûi thích khoâng ? GV : Giải thích 1 vấn đề kết hợp với chứng minh và đặt câu hỏi “tại sao? cùng với “như thế nào ?” là cách giải thích sinh động, phong phú tạo nên chất lượng cao cho tác phẩm. _ Việc chỉ ra cái lợi của khiêm tốn, caùi hai cuûa khoâng khieâm toán vaø nguyeân nhaân cuûa thoùi khoâng khieâm toán coù phaûi laø noäi dung cuûa giaûi thích khoâng ? _ Qua vieäc tìm hieåu treân, em hieåu theá naøo laø laäp luaän giaûi thích ?. GV : Bài văn trên đã làm sáng tỏ những khía cạnh cụ thể của lòng khieâm toán thoâng qua lieät keâ caùc biểu hiện, đối lập kẻ khiêm tốn và khoâng khieâm toán. Cuoái cuøng laø “toùm lại” để đánh giá tổng quát. _ GV choát yù 3 phaàn GN/SGK/71.. + Tài năng, sự hiểu biết của _ Nguyên nhân mỗi cá nhân chỉ là 1 giọt nước bé nhỏ giữa đại dương bao la.  phaûi hoïc theâm maõi + Tìm nguyên nhân của vấn đề chung chính laø giaûi thích. + Đó là cách giải thích vì điều này làm cho vấn đề giải thích có ý nghĩa thực tế đối với người đọc.. + Neâu ñònh nghóa, keå ra caùc biểu hiện, so sánh đối chiếu với các hiện tượng khác, chỉ ra các mặt lợi, hại, nguyên nhân, hậu quả, cách đề phòng hoặc noi c. Kết bài : theo .... của các hiện tượng hay.

(73) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi baûng. III. Toång keát Bài văn GT cần phải mạch lạc, vấn đề GT * Ghi nhớ : ngôn từ trong sáng, dễ hiểu. Vậy ( SGK / 71 ) muốn giải thích tốt cần phải đọc nhieàu, hoïc nhieàu vaø vaän duïng toàng hợp các thao tác giải thích phù hợp _ GV thuyết giảng về bố cục bài văn : Mở bài ( câu đầu ), thân bài ( 5 đoạn giữa ), kết bài ( câu cuối ) và bốn luận cứ trong bài : Luận cứ 1 : Bản chất ( Trả lới câu hỏi : thế nào ? ) _______ 2 : Ñònh nghóa ( ____________ : Laø gì ? ) _______ 3 : Bieåu hieän ( ____________ : Ở đâu ? ) _______ 4 : Nguyeân nhaân ( ____________ : Taïi sao ? ) _ Yếu tố liên kết chính là lặp lại từ “ khiêm tốn “, lúc thì khẳng định, khi thì đặt câu hỏi. IV. Luyeän taäp : _ Gọi HS đọc bài văn “ Lòng nhân đạo “ và hỏi _ Vấn đề được giải thích ? ( Lòng nhân đạo ) _ Phöông phaùp Giaûi thích ? + Định nghĩa : Lòng nhân đạo là biết thương người + Đặt câu hỏi : Thế nào là biết thương người ? Thế nào là lòng nhân đạo ? + Kể những biểu hiện : Ông lão hành khất, đứa bé nhặt từng mẫu bánh, mọi người xoùt thöông. + Đối chiếu lập luận bằng cách đưa ra câu nói của Thánh Găng – đi. 4. Cuûng coá : _ Đọc lại ghi nhớ ( SGK / 71 ) 5. Daën doø : _ Hướng dẫn đọc thêm ở nhà ( 2 bài ) _ Học thuộc ghi nhớ  Daën doø : o Học bài, hoàn thành phần luyện tập o Chuaån bò “ Caùch laøm baøi vaên laäp luaän giaûi thích” V- Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….........  Duyeät cuûa BGH. TUAÀN 29 Tieát 113. Ngày soạn 22 /3/2009.

(74) I- Muïc tieâu : Giuùp hoïc sinh : - Nắm được cách thức cụ thể trong việc làm một bài văn lập luận giải thích . - Biết được những điều cần lưu ý và những lỗi cần tránh trong lúc làm bài . II- Chuaån bò : - GV: Giaùo aùn vaø moät daøn baøi vaên maãu. - HS: trả lời các câu hỏi theo SGK III- Các bước lên lớp : 1./ Oån định lớp : 2./ Kieåm tra baøi cuõ : Giaûi thích trong vaên nghò luaän laø gì ? - Một bài văn giải thích phải đạt những yêu cầu nào ? 3./ Bài mới : - Giới thiệu bài Hoạt động của thầy Cho HS đọc đề bài trong SGK - Đề bài nêu trong SGK ñaët ra yeâu caàu gì ? Người làm bài có cần giaûi thích taïi sao “ Ñi một ngày đàng “ có thể “hoïc moät saøng khoân “ khoâng ? Vì sao ? - Làm thế nào để tìm hiểu được ý nghĩa chính xác và đầy đủ của câu tục ngữ đó ? - Từ dó ,em có thể rút ra keát luaän gì veà vieäc tìm hiêủ đề và tìm ý cho baì vaên laäp luaän giaûi thích ? - Sau khi tìm hiểu đề và tìm yù, chuùng ta seõ tìm hieåu laäp daøn yù. - Cho học sinh đọc lập daøn yù SGK trang 84 : + Baøi vaên laäp luaän giaûi thích coù neân goàm ba phaàn chính gioáng nhö baøi laäp luận chứng minh không ? Vì sao ? - Phần mở bài trong bài vaên laäp luaän giaûi thích cần phải đạt yêu cầu gì ?. Hoạt động của trò. Ghi baûng I./ Tìm hieåu baøi :. -. -. -. Yeâu caàu : giaûi thích noäi dung caâu tục ngữ “Đi một ngày đàng coù theå hoïc moät saøng khoân “ vì điều đó giúp ta mở mang taàm hieåu bieát. -. Chuùng ta phaûi tham khảo tự điển, hiểu được nghĩa ñen, nghóa boùng , lieân heä ca dao tuïc ngữ để làm rõ ý. -. HS toùm goïn laïi caùc yù treân. -. Cho HS so saùnh. -. Mang định hướng,. Đề bài : Nhân dân ta có câu tục ngữ : “Đi một ngày đàng học moät saøng khoân. Haõy giaûi thích noäi dung câu tục ngữ đó a. Tìm hiểu đề và tìm ý: - Đề yêu cầu giải thích một câu tục ngữ - Laøm saùng toû nghóa ñen nghóa boùng vaø yù nghóa saâu xa cuûa caâu tục ngữ - Liên hệ với các câu ca dao tục ngữ tương tự để tìm ý cho bài vaên b. Laäp daøn baøi :  Mở bài : giới thiệu câu tục ngữ với ý nghĩa sâu xa là đúc kết kinh nghieäm vaø theå hieän khaùt voïng ñi nhieàu nôi để mở rộng hiểu biết.  Thaân baøi : - Tìm hieåu nghóa ñen của câu tục ngữ - Tìm hieåu nghóa boùng của câu tục ngữ - Nghóa saâu cuûa caâu tuïc -.

(75) Hoạt động của thầy -. -. -. -. -. -. -. -. Hoạt động của trò. Phaàn thaân baøi trong baøi gợi nhu cầu được vaên laäp luaän giaûi thích hieåu phaûi laøm nhieäm vuï gì ? để làm cho ý nghĩa của - Trieån khai phaàn câu “Đi một ngày đàng giaûi thích : học một sàng khôn” trở + Nghóa ñen nên dễ hiểu đối với + Nghóa boùng người đọc, người nghe + Nghóa saâu thì nên sắp xếp những  phaûi saép xeáp yù theo trình ý đã tìm được theo thứ tự từ hẹp đến rộng tự nào ? Phaàn keát baøi trong baøi vaên laäp luaän giaûi thích phaûi laøm nhieäm vuï gì ? Từ đó em có thể rút ra keát luaän gì veà vieäc laäp daøn baøi cho moät baøi - YÙ nghóa cuûa caâu vaên laäp luaän giaûi tục ngữ thích ? Cho học sinh đọc “Viết baøi” - Hoïc sinh toùm caùc Các đoạn mở bài này yù treân có đáp ứng yêu cầu của đề bài lập luận giải thích khoâng ? Có phải đối với mỗi bài văn chỉ có một cách mở - Khoâng. Coù nhieàu baøi duy nhaát hay khoâng cách mở bài : trực Làm thế nào để đoạn tieáp, giaùn tieáp đầu tiên của thân bài liên kết được với mở - Ngoài cách nói bài ? Ngoài cách nói treân, coøn coù nhieàu nhö “Thaät vaäy… “ coù caùch noùi khaùc caùch naøo khaùc khoâng Kết bài ấy đã cho thấy - Tương tự như phần vấn đề đã được giải mở bài thích xong chöa? Coù phải đối với mỗi đề vaên chæ coù moät caùch keát baøi duy nhaát hay khoâng ? Vì sao ? - Tương tự như phần Giaùo vieân choát laïi mở bài Muoán laøm baøi vaên laäp luaän giaûi thích thì phaûi thực hiện các bước naøo ? Daøn baøi cuûa baøi vaên laäp luaän giaûi thích. Ghi baûng ngữ  -. Keát baøi : Câu tục ngữ ngày xưa vẫn còn ý nghĩa đối với hôm nay. c. Vieát baøi :. II./ Bài học : ghi nhớ trang 86.

(76) Hoạt động của thầy. -. cần có những yêu cầu naøo ? Cho HS đọc luyện tập và xác định yêu cầu đề baøi. Hoạt động của trò -. Ghi baûng. HS đọc ghi nhớ và nêu những ý chính III./ Luyeän taäp :. -. Viết những cách kết bài khác với đề bài trên.  Daën doø : - Học bài, hoàn thành bài tập - Chuaån bò : Luyeän taäp laäp luaän giaûi thích - GV hướng dẫn HS chuẩn bị ở nhà : hình thức và nội dung của phần thực hành trên lớp V-Ruùt kinh nghieäm : ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tieát 114: I- Muïc tieâu : Giuùp hoïc sinh : - Củng cố những hiểu biết về cách làm bài văn lập luận giải thích. - Vận dụng những hiểu biết đó vào việc làm một bài văn giải thích cho một nhận định, một ý kiến về một vấn đề quen thuộc với đời sống của các em . II- Chuaån bò : - GV : Đề bài và dàn bài lập sẵn - HS: Xem trước các bài tập . III- Các bước lên lớp : 1. Ổn định lớp : 2. Kieåm tra baøi cuõ : - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của các em 3. Bài mới : - Cho HS nhaéc laïi daøn baøi cuûa moät baøi vaên laäp luaän giaûi thích - Cho đề văn : Một nhà văn có nói :”Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người”. Hãy giải thích nội dung câu nói đó Các hoạt động của GV và HS  Chuẩn bị ở nhà : - GV đã hướng dẫn học sinh chuẩn bị ở tiết trước dựa trên phần gợi ý của SGK :  Đề bài yêu cầu điều gì. Ghi baûng  Đề bài : Một nhà văn nói : “Sách là ngọn đèn bất diệt của trí tuệ con người”. Hãy giải thích nội dung câu nói đó  Daøn yù :.

(77) Các hoạt động của GV và HS. Ghi baûng. ?  Để làm bài văn này, các em tìm những ý naøo ?  Laäp daøn yù, vieát vaên.  Thực hành trên lớp : - Cho HS nhaéc laïi yeâu caàu khi trình bày miệng ở trước lớp - HS chia tổ nhóm để tập nói với nhau 10 phuùt - Sau đó GV chỉ định HS lên trình bày phaàn chuaån bò cuûa mình (khuyeán khích các em HS yếu hoặc trung bình luyeän noùi) - Cho HS nhaän xeùt ruùt kinh nghieäm theo từng phần - GV sơ kết về lời văn giọng nói, tư theá trình baøy… vaø cho ñieåm HS - GV neâu roõ öu ñieåm vaø haïn cheá maø caùc em coøn thieáu soùt Hướng dẫn HS làm bài viết bài tập làm văn soá 6 – Vaên laäp luaän giaûi thích. 1.. 2. a. b. -. -. -. 3. -. Mở bài : Giới thiệu vấn đề “Sách là ngọn đèn bất diệr của trí tuệ con người”. Thaân baøi : Luận điểm : Sách là ngọn đèn …con người Luận cứ : Lyù leõ 1 : + Sách là ngọn đèn + Sách là ngọn đèn bất diệt + YÙ nghóa cuûa caû caâu noùi. Lyù leõ 2 : + Giải thích cơ sở chân lý của câu nói + Dẫn chứng những câu nói hay khác veà saùch Lyù leõ 3 : + Giải thích sự vận dụng chân lý được neâu trong caâu noùi Keát baøi : Em rất thích những cuốn sách tốt Chọn sách tốt để đọc..  Daën doø : - Làm bài viết ở nhà - Soạn bài 27 : Văn bản : Những trò lố hay là Va – ren và Phan Bội Châu V-Ruùt kinh nghieäm : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ TIEÁT 115-116 VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 6 LAÄP LUAÄN GIAÛI THÍCH I- Muïc tieâu : Giúp học sinh thể hiện năng lực làm bài văn lập luận giải thích qua việc tập làm một bài vaên cuï theå . II- Chuaån bò : GV: Đề bài và đáp án . HS: Xem laïi caùc phöông phaùp vaø caùch laøm baøi . III- Các bước lên lớp : 1- Oån định tổ chức . 2- Kieåm tra phaàn chuaån bò cuûa caùc em 3- Giới thiệu tiết kiểm tra.

(78) Đề bài : Nhân dân ta có câu tục ngữ :” Đi một ngày đàng , học một sàng khôn .” Hãy giải thích nội dung câu tục ngữ đó . - GV nhắc nhở học sinh những điều cần lưu ý về phương pháp làm bài . - Taùc phong trong khi laøm baøi kieåm tra. - Hết giờ GV thu bài 4- Củng cố : giải thích sơ lược về đề bài và phương pháp làm bài 5-Daën doø : - HS veà xem laïi phöông phaùp laøm baøi. - Xem trước bài : “Những trò lố hay là ….. “ Nhận xét đánh giá . V-Ruùt kinh nghieäm : ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Đáp án : I- Mở bài : Giới thiệu được câu tục ngữ này với ý nghĩa sâu xa là đúc kết kinh nghiệm và thể hiện khát vọng đi nhiều nơi để mở rộng hiểu biết . II- Thaân baøi : Học sinh giải thích được ý nghĩa của câu tục ngữ - Nghĩa đen : Đi một ngày đàng nghĩa là gì ?Một sàng khôn là gì ? - Nghĩa bóng : Câu tục ngữ đúc kết một kinh nghiệm về nhận thức không ? kinh nghiệm đó laø gì ? - Nghĩa sâu xa : Có thể liên hệ với câu tục ngữ :” Đi một bữa chợ , học một mớ khôn.” Hoặc các câu ca dao khác của người nông dân ngày xưa muốn được đi ra khỏi nhà , khỏi làng để học được cái khôn .Từ đó , ta hiểu câu tục ngữ không chỉ đúc kết một kinh nghieäm maø coøn laø moät khaùt voïng soáng . III- Kết bài : Nêu được câu tục ngữ ngày xưa vẫn còn có ý nghĩa với hôm nay . PHÂN LOẠI ĐIỂM Lớp 71 TS: 43 HS. Ñieåm 9-10. Ñieåm 7-8. Ñieåm 5-6. Ñieåm 3-4. Ñieåm 1-2. DUYEÄT CUÛA BGH. Tuaàn 30 Baøi 27. Ngày soạn : 29/3/2009. Tiết 117+upload.123doc.net: Những trò lố hay là VaRen và Phan Bội Châu. Tieát 119: Traû baøi kieåm tra Tieáng vieät , Vaên Tiết 120:. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu. Luyện tập (tiếp)..

(79) Yêu cầu cần đạt.  Hiểu được giá trị của tác phẩm “Những trò lố hay là VaRen và Phan Bội Châu” trong việc khắc họa một cách rất sắc nét hai nhân vật với hai tính cách, đại diện cho hai lực lượng xã hội hoàn toàn đối lập nhau trên đất nước ta thời Pháp thuộc.  Nắm được cách dùng cụm C-V để mở rộng câu.  Rèn luyện kỹ năng trình bày miệng về một số vấn đề xã hội và văn học.. Tieát 117-upload.123doc.net: I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Giúp học sinh hiểu được giá trị của tác phẩm trong việc khắc họa sắc nét hai nhân vật Varen và Phan Bội Châu với hai tính cách đại diện cho hai thế lực của hai lực lượng xã hội phi nghĩa và chính nghĩa hoàn toàn đối lập nhau trên đất nước ta thời Pháp thuộc. II- Chuaån bò : GV: Giaùo aùn , baûng phuï HS: Đọc trước bài và trả lời câu hỏi theo SGK II. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 1) OÅn ñònh. 2) - Kieåm tra baøi cuõ. - Sửa bài tập 2 ở nhà SGK/97. - Kiểm tra bài soạn của học sinh. 3) Bài mới. A-/ Giới thiệu bài. -Những trò lố hay là Varen và Phan Bội Châu ra đời từ một hiện tượng lịch sử, nhà cách mạng Phan Bội Châu sau hai mươi năm bôn ba hải ngoại để tìm đường cứu nước, đến năm 1925 bị thực dân Pháp bố trí bắt cóc từ Trung Quốc giải về nước xử tù chung thân, sau nhờ dân cả nước đấu tranh đòi thả, đã phải ra lệnh ân xá. -Varen vốn là đảng viên Đảng Xã Hội Pháp, phản bội Đảng được cử làm toàn quyền Đông Dương, trước ngày chuẩn bị sang Đông Dương nhậm chức có tuyên bố sẽ quan tâm tới vụ Phan Bội Châu và ngay lập tức Nguyễn Ái Quốc viết tác phẩm “Những trò lố hay là Varen và Phan Bội Châu” để phơi bày thực chất của Varen. B-/ Tiến trình hoạt động: Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng. Học sinh đọc tiếp chú I/ Giới thiệu tác phẩm – ý đến giọng điệu. Taùc giaû: SGK/92 Giaùo Taùc giaû – Taùc phaåm II/ Tìm hieåu vaên baûn: viên đọc mẫu một đoạn sau SGK/104. 1) Nhaân vaät: đó mời 1 hoặc 2 em đọc tieáp. VaRen: viên toàn  Em hãy trình bày những Sau 20 năm bôn ba quyền Đông Dương, do sức hiểu biết của em về tác giả hải ngoại để tìm đường cứu ép công luận mà chính thức Nguyeãn Aùi Quoác ? nước, đến năm 1925 Phan hứa chăm sóc cụ Phan Bội Bội Châu bị thực dân Pháp Châu.  Hoạt động I: Đọc và tìm hieåu chuù thích..

(80) Hoạt động của Thầy  Haõy toùm taét coát truyeän ?. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng. bố trí bắt cóc ở Trung Quốc và giải về giam ở Hỏa Lò Hà Nội và bị xử tù chung thân. Nhưng do sức ép của công luận ở Pháp và Đông Dương, Pháp đã ra lệnh ân xá. Varen trước ngày chuẩn bị sang Đông Dương nhận chức có tuyên bố sẽ quan tâm đến vụ này. Nội dung truyện là sự tưởng tượng của Nguyễn Aùi Quoác nghó ra cuoäc haønh trình của Varen từ Pháp sang Việt Nam khi Phan Boäi Chaâu vaãn bò giam trong nhaø tuø.. Baét đầu đến Sài Gòn rồi qua kinh ñoâ Hueá vaø cuoái cuøng laø Haø Nội. Đến đâu Varen cũng dừng lại rồi được nghênh tiếp roài tieäc tuøng. Cuoái cuøng roài cũng có cuộc gặp gỡ giữa Varen vaø Phan Boäi Chaâu. Taïi đây Varen dùng thủ đoạn vuốt ve, dụ dỗ, bịp bợm một cách liến thoắng và trắn trợn với Phan Bội Châu, Trong khi Phan Boäi Chaâu im laëng, phớt lờ, coi như không có Varen trước mặt.. Phan Boäi Chaâu: Nhaø caùch maïng bò giam trong tuø. 2) Caûnh VaRen gaëp Phan Boäi Chaâu:. a/ Kể theo trình tự thời gian: Quan từ khi ông Varen xuống tàu sát văn bản “Những trò lố đến khi tới khám giam cụ hay laø Varen vaø Phan Boäi Phan Boäi Chaâu taïi Haø Noäi. Chaâu”, cho bieát:  a/ Truyện để kể theo trình b/ Chia ba đoạn: Từ đầu đến vẫn bị tự nào ? giam trong tuø: Tin Varen sang Vieät Nam. Tiếp đến thì tôi làm  b/ Có thể chia truyện này toàn quyền : trò lố của Varen thành mấy đoạn, mỗi đoạn đối với Phan Bội Châu. Đoạn còn lại : thái độ noùi gì ? cuûa Phan Boäi Chaâu.. Phan Boäi Chaâu … nhìn VaRen lời nói của VaRen loït vaùo tai Phan Boäi Châu chẳng khác nào “nước đổ lá môn” và cái dửng dưng im laëng… … mỉm cười một cách kín đáo voâ hình vaø im laëng, nhö caùnh ruồi lướt qua… Nhoå vaøo maët VaRen. Vị anh hùng thiên sứ, đấng xả thân vì độc lập, được hai mươi người trong vòng tay noâ leä toân suøng.  Thái độ khinh bỉ và kiên cường trước kẻ thù.. VaRen. Tôi đem lại tự do cho oâng. Tay phaûi baét tay Phan Boäi Chaâu, tay traùi naâng caùi goâng. Có đi phải có lại, hứa với tôi… Trung thành cộng tác, hợp lực với nước Pháp. … ông sẽ được tất cả cho đất nước, được cho ông. Con người phản bội giai cấp vô sản, tên chính khách đã bị đồng bọn đuổi khỏi tập đoàn, keû ruoàng boû loøng tin giai caáp mình  Một con người gian trá, lố bịch, đáng cười, đê tiện nhất..

(81) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò c/ Đoạn hai – Kể về trò lố cuûa VaRen..  c/ Đoạn nào làm thành nội dung chính của đoạn. II. Tìm hieåu vaên baûn : 1) Nhaân vaät:  Trong taùc phaåm coù hai nhaân vaät chính laø Varen vaø Phan Bội Châu đã được xây dựng theo quan hệ tương phản đối lập như thế nào ?. Tương phản giữa hai cuoäc soáng cuûa hai nhaân vaät đối kháng nhau: +VaRen một viên toàn quyền, một kẻ thống trị được ngheânh tieáp moät caùch troïng voïng. +Phan Boäi Chaâu, chæ laø thân phận người ở tù. Đây là sự tương phản đối laäp cuûa hai nhaân vaät: moät laø keû baát löông nhöng thoáng trò, một bên là người cách mạng vĩ đại nhưng thất bại, bị đàn aùp. Tác giả đã sử dụng một số từ ngữ lớn, hình thức ngôn ngữ trần thuật để khắc hoïa tính caùch VaRen. Coøn Phan Bội Châu lấy sự im lặng làm phương thức đối laäp..  Em haõy nhaän xeùt veà khoái lượng ngôn ngữ mà tác giả đã dành cho việc khắc họa Đây là một bút pháp với lối tính caùch nhaân vaät ? viết vừa tả, vừa gợi ý; một lối viết thâm thúy độc đáo.. (Hoïc sinh thaûo luaän)  Hoạt động II: 2/ Caûnh VaRen gaëp Phan Boäi Chaâu: VaRen đối thoại  Em haõy phaân tích caûnh huyeân thuyeân trong khi Phan Varen gặp Phan Bội Châu ở Bội Châu không nói gì ? Haø Noäi ?. Vuoát ve, duï doã, bòp a/ Hiện tượng ngôn bợm “Tôi đem đến tự do cho ngữ được dành cho việc bộc ông đây”,”…để mặc đấy lộ tính cách nhân vật thế những ý nghĩ phục thù”,. Ghi Baûng.

(82) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. naøo?. “OÂng vaø toâi tay naém chaët tay…”, “đốt cháy những cái b/ Qua ngôn ngữ đối mình tôn thờ và tôn thờ thoại của Varen, động cơ những cái mà mình từng đốt tính cách của Varen được cháy…” boäc loä ra sao ? Kẻ thực dụng đê tiện, sẵn sàng làm mọi thứ vì quyền lợi cá nhân.. c/ Bằng chính lời lẽ của mình Varen đã tự bộc lộ nhaân caùch naøo cuûa y ?  Cũng bằng lời lẽ đó Varen đã bộc lộ thực chất lời hứa chaêm soùc Phan Boäi Chaâu nhö theá naøo ?. Không phải giúp đỡ giaûi phoùng Phan Boäi Chaâu mà là ép buộc cụ từ bỏ lý tưởng và dân tộc mình. Không phải vì tự do cuûa Phan Boäi Chaâu maø vì quyền lợi của nước Pháp, trực tiếp là danh lợi của VaRen.. Kẻ phản bội lý tưởng ñeâ tieän nhaát laïi ñi khuyeân bảo kẻ trung thành với lý tưởng cao cả nhất.  Bằng ngôn ngữ độc diễn Lời hứa chăm sóc trước Phan Bội Châu, Varen Phan Bội Châu không chỉ là đã diễn trò lố cuối cùng của lời hứa suông mà còn là trò bịp bợm đáng cười. mình nhö theá naøo ?. a/ Nhìn VaRen …vaø im laëng  Theo dõi phần cuối truyện, dững dưng. Ñoâi ngoïn raâu meùp cho bieát : người tù nhếch lên một chút a/ Trong khi Varen roài laïi haï ngay xuoáng. Mỉm cười một cách nói, Phan Bội Châu có kín đáo. những biểu hiện nào ? Nhoå vaøo maët VaRen. b/ - Ngaïc nhieân. - Khinh bæ.. b/ Các biểu hiện đó cho thấy Phan Bội Châu đã có c/ - Cứng cỏi.. Ghi Baûng.

(83) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. thái độ như thế nào trước lời leõ cuûa Varen ?. - Khoâng chòu khuaát phuïc. - Kieâu haõnh trung thaønh với lý tưởng.. c/ Thái độ ấy toát lên ñaëc ñieåm naøo trong nhaân caùch Phan Boäi Chaâu ? Gioïng ñieäu hoùm hænh, mỉa mai làm rõ thêm thái độ, tính caùch cuûa Phan Boäi Chaâu.  Lời bình của tác giả trước hiện tượng im lặng, dửng döng cuûa Phan Boäi Chaâu theå hieän gioïng ñieäu nhö theá naøo? Coù yù nghóa gì ? Giaùo vieân choát: Varen đã dùng thủ thuaät aên noùi nhaèm vuoát ve, duï doã Phan Boäi Chaâu coäng tác với người Pháp, lời lẽ vuoát ve, duï doã, nhöng tính cách liến thoắng bịp bợm, Phan Bội Châu phớt lờ, ông đã thể hiện thái độ khinh bỉ và kiên cường trước kẻ thù.. (Hoïc sinh thaûo luaän) Nếu ở lời kết thái độ khinh bæ cuûa Phan Boäi Chaâu là im lặng dửng dưng thì ở lời tái bút lại là một hành động choáng traû quyeát lieät (nhoå vaøo mặt VaRen ) như với kẻ thù.. - Phaûi coù nhieàu caùch toû thaùi độ, chỉ im lặng dửng dưng chưa đủ mà còn phải nhổ vào maët noù. Caùch daãn truyeän  Truyện được kết thúc bằng hóm hỉnh thú vị làm tăng lời tái bút. Vậy giá trị của thêm ý nghĩa của vấn đề. lời tái bút là thế nào ? Có điều gì thú vị trong sự phối ( Trao đổi nhóm trả lời) Ởõ VaRen: kiêu hãnh hợp giữa lời kết và lời tái vì danh vọng của kẻ đê tiện, buùt ? đáng để cười. Ở Phan Bội Châu: kieâu haõnh vì kieân ñònh lyù tưởng yêu nước, đáng khâm phuïc… a/ - Đả kích viên toàn quyền VaRen với các hành động lố bòch cuûa y. - Ca ngợi nhân cách cao quý của nhà yêu nước Phan Trong khi thuyeát giaùo veà Boäi Chaâu. caùch soáng cuûa mình, Varen cuõng kieâu haõnh. Trong khi b/ Caùch vieát truyeän baèng hö không nghe Varen thuyết cấu tưởng tượng trên cơ sở sự giaùo, Phan Boäi Chaâu cuõng thaät.. Ghi Baûng.

(84) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng. kieâu haõnh. Theo em, sự khác nhau cuûa hai nieàm kieâu hãnh đó là gì ?  Hoạt Toång keát :. động. III. Sử dụng biện pháp tương phản để khắc họa nhân vật và làm nổi chủ đề tác phaåm. Kết hợp ngôn ngữ : nhân vật với ngôn ngữ người keå chuyeän – Taùc giaû.. Soá 1: trong khi Phan Boäi Chaâu vaãn naèm tuø thì VaRen đang nhởn nhơ ở Sài Gòn với các nghi lễ nghênh tiếp. Người dân Sài Gòn đâu có mặn mà gì với vai trò đó. Họ nhìn toàn quyền với đôi maét hieáu kyø. Taùc giaû khoâng noùi nhieàu, taû nhieàu maø chæ baèng vaøi neùt chaám phaù thoâng b/ Những giá trị hình qua lời bình phẩm của người dân đã vẽ lên một viên toàn thức đặc sắc nào ? quyền đầy vẻ uy quyền, bảnh Giáo viên cho học sinh đọc bao nhưng đểu cáng, bịp bôm. phần ghi nhớ SGK/95. 1) Em cảm nhận từ truyện những trò lố hay là Varen và Phan Boäi Chaâu : a/ Những ý nghĩa nội dung noåi baät naøo ?. Số 2: Những trò lố hay những trò đểu cáng, tráo trở, dụ dỗ, bịp bợm..  Hoạt động 4 : Luyện taäp: Baøi taäp 1,2(SGK/95). 4) Cuûng coá :  Em có nhận xét gì về tính cách của hai nhân vật và qua đó là thÁi độ của tác giả? Để làm bật hai nét tính cách đó, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? 5) Daën doø: Xem lại tóm tắt truyện. Học thuộc phần ghi nhớ SGK/95. Soạn bài: Dùng cụm Chủ-Vị để mở rộng câu: Luyện tập( tiếp theo) SGK/96-97. V-Ruùt kinh nghieäm : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- TIEÁT 119. Traû baøi kieåm tra Tieáng Vieät - Vaên : I- Muïc tieâu :.

(85) Giúp Hs củng cố lại kiến thức và kỹ năng đã học về văn bản và cấu trúc ngữ pháp , các biện pháp sử dụng trong văn chương về việc tạo lập văn bản , cách sử dụng từ ngữ đặt câu. Đánh giá được chất lượng bài làm của mình về bài tiếng Việt và văn bản. Để từ đó rút kinh nghiệm và có phöông phaùp hoïc toát hôn. II- Chuaån bò : GV: Bài đã chấm và nhận xét chung HS: Xem lại các kiến thức đã học vè Văn , Tiếng Việt III-Các bước lên lớp : 1/. OÅn ñònh 2/. Kieåm tra : Kieåm tra phaàn chuaån bò cuûa hoïc sinh. 3/. Bài mới : Giớ thiệu tiết trả bài kiểm tra Tiếng việt - Văn _ Xác định mục đích yêu cầu của đề : + Đáp án : Traéc nghieäm: Moãi caâu 0.25 ñ Caâu 1 D Caâu 4 C Caâu 7 D Caâu 10 Caâu 2 C Caâu 5 A Caâu 8 A Caâu 11 Caâu 3 B Caâu 6 A Caâu 9 A Caâu 12 Tự luận : - Trình bày đúng theo các yêu cầu của từng câu hỏi theo biểu điểm đã định Caùc loãi sai Cách sửa 1- Veà chính taû Veà chính taû. 2- Veà noäi dung. Veà noäi dung. 3- Veà caáu truùc. Veà caáu truùc. D D D. _ Nhaän xeùt öu, khuyeát ñieåm: _ Coâng boá ñieåm. Traû baøi kieåm tra Tieáng Vieät : _ Xác định yêu cầu của đề : Rút gọn câu ? Câu đặc biệt ? Thêm trạng ngữ cho câu + Đáp án : Traéc nghieäm: Moãi caâu 02.5 ñ Caâu 1 A Caâu 4 D Caâu 7 D Caâu 10 C Caâu 2 B Caâu 5 B Caâu 8 B Caâu 11 B Caâu 3 D Caâu 6 A Caâu 9 A Caâu 12 C Tự luận Hs viết Trình bày đúng theo các yêu cầu của từng câu hỏi theo biểu điểm đã định.

(86) Caùc loãi sai. Cách sửa. 1- Veà chính taû. Veà chính taû. 2- Veà noäi dung. Veà noäi dung. 3- Veà caáu truùc. Veà caáu truùc. _ Nhaän xeùt chung : Öu ñieåm , khuyeát ñieåm : _ Coâng boá ñieåm IV- Ruùt kinh nghieäm : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 120:. LUYEÄN TAÄP ( tt). I- Muïc tieâu : Giuùp hoïc sinh : II- Chuaån bò :. Củng cố kiến thức về việc dùng cụm C-V để mở rộng câu. Bước đầu biết cách mở rộng câu bằng cụm C-V. - GV: Giaùo aùn, Baøi taäp theo saùch naâng cao. - HS : Xem caùc baøi taäp SGK III- Các bước lên lớp : 1- Oån định tổ chức : 2- Kieåm tra baøi cuõ: - Thế nào là dùng cụm chủ – vị để mở rộng câu ? Trường hợp nào ? 3- Giới thiệu bài mới : Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng. Hai hoïc sinh nhaéc laïi I/ Lyù thuyeát:  Hoạt động 1. 2 ghi nhớ được học ở bài 25 Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi 1) Theá naøo laø cuïm chuû phần lý thuyết (đã học ở bài trang 68-69/SGK. vị để mở rộng câu (ghi nhớ 25) SGK/68) 2) Các trường hợp Học sinh làm bài tập dùng cụm C-V để mở rộng  Hoạt động 2. Làm bài tập  hướng dẫn trước ở nhà. Sửa bài theo câu (ghi nhớ SGK/69). học sinh thực hiện các bài hường dẫn của giáo viên..

(87) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. taäp luyeän taäp. Giaùo vieân ghi saün caùc baøi taäp treân baûng phuï. 1 học sinh đọc yêu  Em haõy xaùc ñònh yeâu caàu caàu cuûa baøi taäp 1. cuûa BT1. 3 hoïc sinh leân baûng  Goïi hoïc sinh leân baûng laøm phaân tích ví duï. baøi. + Caâu 1a: Cuïm C-V laøm Yêu cầu học sinh phân tích chủ ngữ. Cụm C2 – V2 làm cấu tạo câu nêu rõ vai trò phụ ngữ cho ĐT: cho phép. nguõ phaùp cuûa moãi cuïm C-V tìm được. + Caâu 1b: 2 cuïm C-V laøm phụ ngữ cho ĐT: khi.. Ghi Baûng II/ Luyeän taäp: 1) Xaùc ñònh cuïm C-V vaø vai trò ngữ pháp của nó. a/ Khí hậu nước ta ấm áp / C V cho pheùp ta quanh naêm ÑT VN trồng trọt, thu hoạch bốn V muøa.. caùc. b/ Có kẻ nói từ khi. DT thi só ca tuïng caûnh nuùi non, + Caâu 1c: 2 cuïm C-V laøm C V phụ ngữ cho động từ: Thấy. hoa coû, nuùi non, hoa coû. * Yeâu caàu hoïc sinh neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp 2. Hướng dẫn học sinh thaûo luaän toå (moãi toå laøm moät caâu):3 phuùt. Gọi học sinh ở dưới lớp cho ý kiến về bài tập cuûa moãi nhoùm. * Giáo viên: tổng hợp ý kiến và sửa lại bài cho đúng..  Em haõy neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp 3. Goïi 3 hoïc sinh leân baûng laøm baøi.. trông mới đẹp; từ khi có Thaûo luaän theo toå: Toå DT 1-caâu 1, Toå 2-caâu 2… người lấy tiếng chim kêu, Đại diện tổ lên trình C V baøy keát quaû thaûo luaän. tiếng suối chảy để làm đề + Caâu 2a: Thay daáu chaám baèng “laøm cho”. ngaâm vònh, tieáng chim, + Caâu 2b: Cuïm C-V laøm phụ ngữ cho ĐT (thay dấu tiếng suối nghe mới hay. hai chấm bằng từ răng) + Caâu 2c: Boû daáu chaám c/ … khi chuùng ta / và từ “điều đó” – Cụm C-V thấy làm chủ ngữ và phụ ngữ cho CN ÑT ÑT. những tục lệ tốt đẹp ấy mất VN C V Moãi hoïc sinh laøm moät caâu. dần và những thứ quý nhất C của đất nước mình thay dần Nêu cách thực hiện ở C V moãi caâu. baèng…. + Caâu 3a: Thay daáu phaåy 2) Goäp caùc caâu cuøng  Ở ví dụ 3a em làm thế nào? bằng từ “khiến”. cặp thành một câu có cụm CV làm thành phần câu hoặc  Nêu cách làm của 3 em ở + Caâu 3b: boû daáu chaám. thành phần của cụm từ. ví duï 3b, 3c. + Caâu 3c boû daáu chaám vaø các từ “sự ra đời của các vở a/ Chuùng em hoïc gioûi / kòch aáy” cuïm C-V laøm chuû C V ngữ. laøm cho cha meï vaø thaày coâ.

(88) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng ÑT C raát vui loøng. V (Cụm C-V làm CN-Phụ ngữ) b/ Nhà văn Hoài Thanh khaúng ñònh raèng caùi ÑT C đẹp là cái có ích C V (cụm C-V làm phụ ngữ).. c/ Tieáng Vieät raát giaøu C V thanh điệu / khiến lời nói V ÑT C của người Việt Nam ta du C döông traàm boång. V 3) Gộp mỗi cặp câu hoặc vế caâu thaønh moät caâu coù cuïm CV laøm thaønh phaàn… a/ Anh em hoøa thuaän C V // khieán hai thaân vui vaày. ÑT C V b/ Ñaây laø caûnh moät rừng thông ngày ngày biết ÑT bao nhiêu người qua lại. C V c/ Hàng loạt vỡ kịch như “Tay người đàn bà”, “Giaùc ngoä”, “Beân kia soâng C Đuống”,…ra đời // đã sưởi V ấm cho ánh đèn sân khấu ở VN khắp mọi miền đất nước..

(89) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng. * Cuûng coá : Nhaéc laïi phaàn lyù thuyeát. Nhaéc laïi yeâu caàu luyeän taäp. * Daën doø: Hoàn chỉnh các bài tập vào vở. Chuẩn bị bài: luyện nói: bài văn giải thích một vấn đề.  Đọc kỹ phần hướng dẫn chuẩn bị ở nhà và thực hiện theo yêu cầu. IV- Ruùt kinh nghieäm : -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- DUYEÄT CUÛA BGH.

(90) TUAÀN 31. Ngày soạn : 05 /4 /2009. Tieát 121:. I/ Muïc tieâu baøi hoïc: (SGV) - Giúp học sinh nắm vững hơn và vận dụng thành thạo hơn các kỹ năng làm bài văn lập luận giải thích, đồng thời củng cố những kiến thức xã hội và văn học có liên quan đến bài luyện tập. - Biết trình bày miệng về một vấn đề xã hội ( hoặc văn học ) , để thông qua đó, tập nói năng một cách mạnh dạn, tự nhiên , một cách trôi chảy. II- Chuaån bò : - GV : Moät soá daøn yù theo SGK - HS: THực hành các dàn ý SGK ở nhà. II/ Noäi dung – Phöông phaùp: Học sinh xác định được vấn đề cần giải thích. Tìm được luận điểm, lý lẽ để làm sáng tỏ vấn đề. Học sinh trình bày miệng trước lớp (chú ý lời nói, giọng nói, tư thế,…) III/ Tiến trình hoạt động dạy và học: 1) Ổn định lớp: 2) Kieåm tra baøi cuõ:  Theá naøo laø pheùp laäp luaän giaûi thích ?  Dàn ý gồm mấy phần ? Nêu nhiệm vụ từng phần ?  Kiểm tra việc chuẩn bị bài vỡ ở nhà của học sinh. 3) Bài mới: A/ Giới thiệu bài: Vừa qua chúng ta được tìm hiểu kỹ về kiểu bài nghị luận giải thích. Hôm nay để củng cố kiến thức vừa mới được học cũng như luyện tập cho các em có sự trình bày mạnh dạn, tự nhiên và trôi chảy trước tập thể về những kiến thức xã hội và văn học. Cô mời các em cùng tham gia tiết luyện nói: “Bài văn giải thích một vấn đề”. Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng. Hoạt động của trò:. PHAÀN GHI BAÛNG. B/ Tiến trình hoạt động: Hoạt động của thầy: Hoạt động 1: Giaùo vieân kieåm tra baøi laøm (baøi chuaån bò) cuûa hoïc sinh. Các tổ trưởng báo cáo sự chuẩn bị của tổ viên. Hướng dẫn học sinh tìim hiểu đề, dàn ý. Giaùo vieân yeâu caàu đọc lại đề  Giáo viên ghi. Học sinh đại diện tổ lên nói  Bình tỉnh, tự tin, nhieät tình. Hoïc sinh giaûi thích chủ yếu bằng lời nói kết hợp với dáng điệu, cử chỉ.. LUYEÄN NOÙI: BAØI VAÊN GIAÛI THÍCH MOÄT VAÁN ĐỀ. Xác định nhiệm vụ của đề: Không lệ thuộc vào * Đề 1: Trình bày sự giải bài làm viết sẵn  nói thích của em đối với câu tục những điều em hiểu chứ ngữ mà em thấy rất hay,.

(91) Hoạt động của Thầy leân baûng. Em haõy xaùc ñònh yeâu cầu của đề ? + Giải thích để làm sáng tỏ vấn đề. + Khẳng định vấn đề nêu trên là đúng.. Hoạt động của Trò. không phải đọc bài làm (Hoïc sinh noùi to, roõ). Khi nghe baïn noùi em cần: trật tự, chăm chú nghe  pheâ bình, nhaän xeùt baøi. Chú ý xem sự giải thích cuûa baïn choã naøo Học sinh các tổ được thành công, chỗ nào còn phân công (tuần trước) để hạn chế  Học sinh lắng chuaån bò. nghe sự đánh giá của thầy coâ vaø caùc baïn.  Hoạt động 2: Giaùo vieân nhaéc laïi Hoïc sinh xem laïi yêu cầu của tiết luyện nói bài theo từng tổ  cử đại vaø cho ñieåm. (+ Đầy đủ nội dung và diện trình bày trước lớp. Tố 1 : Mở bài và kết phát biểu tốt, nói lưu loát=9 bài(đề 1). ñieåm. Tổ 2 : Thân bài (đề 1). Tổ 3 : Cả bài (đề 1). + Nói lưu loát, còn thiếu Tổ 4 : Mở bài và kết vaøi chi tieát = 8 ñieåm. bài (đề 2). + Noùi chöa toát = 5 Tổ 5 : Thân bài (đề 2). ñieåm.) Tổ 6 : Cả bài (đề 2). * Giaùo vieân sô keát tieát luyeän * Taäp theå laéng nghe, goùp yù, noùi: Nêu những ưu điểm bổ sung. cuûa hoïc sinh  Hoïc sinh phaùt huy. Nêu những mặt hạn cheá  Hoïc sinh hieåu vaø khaéc phục để tiến bộ, để nói tốt hôn.  Hoïc sinh laøm toát baøi kieåm tra.. Ghi Baûng khieán em thaám thía (Hoïc sinh coù theå choïn baát kyø moät caâu tục ngữ nào mà các em thấy hay vaø thaám thía.). * Đề 2: Hãy giải thích vì sao những tấn trò mà VaRen bày ra với Phan Bội Châu lại được Nguyễn Ái Quốc gọi là “Những trò lố” ?. DAØN YÙ. Giải thích câu tục ngữ: “Aên quả nhớ kẻ trồng cây”. I. Mở bài: Giới thiệu vấn đề: Loøng bieát ôn. Daãn caâu trích daãn: Câu tục ngữ: “Ăn quả nhớ kẻ troàng caây” Caâu chuyeån yù: Ta haõy dùng lý lẽ để làm rõ câu tục ngữ này. II. Thaân baøi: 1) Giaûi thích yù nghóa caâu tục ngữ: Quaû laø gì ? Keû troàng caây laø ai ? YÙ nghóa cuûa caû caâu ? 2) Vì sao phaûi troàng caây? Tất cả những thành quả không tự nhiên mà có. Những người làm ra thành quả rất khó nhọc mới có được. Là đạo đức làm người, là truyền thống tốt đẹp của dân tộc. 3) Hiểu được ý nghĩa câu tục ngữ chúng ta phải làm gì ? Ghi nhớ công ơn. Có ý thức trân trọng giữ gìn và phát huy tạo nên thành quả mới. III. Keát baøi:.

(92) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng -. Khẳng định vấn đề. Lieân heä baûn thaân.. DAØN YÙ. I. Mở bài: Nêu vấn đề: Trong cuộc chiến đấu chống lại kẻ thù, không chỉ có những cuộc đấu tranh về quân sự mà còn có cuộc đấu tranh về mặt chính trị, tư tưởng. Những “trò lố” mà VaRen đã diễn ra cho Phan Boäi Chaâu “xem” trong nhaø tuø laø moät cuộc đấu tranh như thế. Trích đề: Vì thế những tấn trò mà VaRen bày ra với Phan Bội Châu lại được Nguyễn Ái Quốc gọi là “những trò lố”. Định hướng giải thích: Ta hieåu nhö theá naøo veá caùch noùi cuûa taùc giaû Nguyeãn AÙi Quoác ? II. Thaân baøi: 1) Giaûi nghóa: Tấn trò là gì ? Lớp có tính chất cao trào của vở tuồng, vở kịch: thường dùng để chỉ từng cảnh ngộ có nhiều kịch tính ở đời. Lố là gì ? Không hợp với lẽ thường của người đời đến mức đáng chế nhạo. 2) Vì sao Nguyeãn AÙi Quốc lại nói những tấn trò mà VaRen bày ra với Phan Boäi Chaâu laø “Những trò lố” ? Trò lố thứ 1: VaRen do sức ép của công luận, nửa chính thức hứa chăm sóc vụ Phan Boäi Chaâu nhöng “ngaøi chỉ muốn chăm sóc đến khi nào yên vị thật xong xuôi ở bên ấy đã” và trong 4 tuần lễ.

(93) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng đó Phan Bội Châu vẫn bị giam trong tuø.  Hắn hứa nhưng không tích cực thực hiện. Trò lố thứ 2: Đến Sài Gòn, VaRen được tiếp rước long trọng với những lời chúc tụng, với những cuộc tuần du linh đình qua khu phố bản xứ. Trong khi đó Phan Bội Châu vaãn naèm tuø. Hắn đâu còn nhớ đến lời hứa của mình. Có phải chăng đó laø “caùch chaêm soùc” Phan Boäi Châu , vẫn để Phan Bội Châu “nghæ ngôi” trong tuø. Trò lố thứ 3: Từ Sài Gòn ra Hà Nội, VaRen dừng lại ở Huế, triều đình An Nam do hoàng đế dẫn đầu sẽ tất tưởi đi nghênh tiếp hiện thân tôn nghiêm của nước Pháp. Ông được đón tiếp long trọng và được gắn mề đay. Trong khi đó Phan Bội Châu vẫn naèm tuø.  Moät teân baát löông, moät keû phaûn boäi giai caáp voâ saûn, moät tên chính khách đã bị đồng nbọn đuổi ra khỏi tập đoàn mà lại được trọng vọng như theá. Thaät laø loá bòch vaø buoàn cười ! Trò lố thứ 4: a. Lời dụ dỗ: trơ trẽn và lố bòch. “ tôi đem tự do đến cho ông ñaây ! – VaRen tuyeân boá vaäy, tay phaûi giô ra baét tay Phan Boäi Chaâu, coøn tay traùi thì naâng caùi goâng to keách ñang xieát chaët Phan Boäi Chaâu trong nhà tù ảm đạm. Nhöng coù qua phaûi coù laïi, toâi yeâu caàu oâng laáy danh dự hứa với tôi là sẽ trung thành với nước Pháp, hãy.

(94) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng cộng tác, hãy hợp lực với nước Pháp để tiến hành ở Đông Dương một sự nghiệp khai hoùa vaø coâng lyù”.  Tự do mà VaRen đem đến cho Phan Bội Châu là tự do có điều kiện chứ không phải là lòng tốt thật sự: tự do mà phải hợp tác với kẻ thù. Đấy là sự lố bịch vì chẳng bao giờ Phan Bội Châu chấp nhận hợp tác với giặc. Vậy thì sự tự do sẽ không được thực hiện  Lời nói mâu thuẫn với thực tế. b. “chuùng ta coù theå cùng nhau làm cho nước ông trở thành một quốc gia tân tiến lớn, một sự tự trị, một nước Pháp ở Châu Á “.  Lời nói của VaRen thật nực cười bởi vì nước ta muốn trở thaønh “moät quoác gia taân tieán lớn”, thực dân Pháp đã bỏ tù, đã giết hại bao nhiêu người Việt Nam yêu nước (Hs giải thích theâm). c. “…hãy từ bỏ những mưu đồ xưa cũ, và, thôi, chớ tìm cách xúi giục đồng bào oâng noåi leân choáng laïi chuùng tôi nữa; trái lại, ông hãy bảo họ cộng tác với người Pháp, vaø, laøm nhö vaäy laø oâng seõ được tất cả, được cho đất nước ông, được cho bản thân oâng !”.  Caâu noùi loá bòch cuûa VaRen đã bảo một người yêu nước laø Phan Boäi Chaâu phaûn boäi lại lý tưởng của ông “Từ bỏ đi những mưu đồ xưa cũ”.  Nếu thực hiện như lời của tên toàn quyền thỉ Phan Bội Châu sẽ mất tất cả: danh dự của bản thân, bạn bè, đồng.

(95) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng chí và mất nước  vậy lời nói “ông sẽ được tất cả” là chuyện hão huyền. Ở đây chỉ là “được” về vật chất, tiền, của, cái “được” rất nhỏ so với cái “mất” (lương tâm, baïn beø, gia ñình, toå quoác) laø rất lớn. d. Neâu göông xaáu maø tự hào là gương tốt: Và tên toàn quyền đã keå cho Phan Boäi Chaâu nghe chuyện về những trợ thủ của ông đã quay lưng ra đầu thú cộng tác với kẻ thù thực dân, nêu ra trường hợp của mình, kể tên các chiến hữu của hắn “đã đốt cháy những gì mình tôn thờ” để làm gương cho Phan Boäi Chaâu. Hắn đã không biết nhục, lẽ ra đó là những tấm gương xaáu caàn phaûi che giaáu thì haén lại huênh hoang và tự hào moät caùch trô treõn.  Hắn tự hào về sự phản bội của mình: “ Trước tôi là đảng viên xã hội… giờ đây thì tôi làm toàn quyền”  Đấy là một vết nhơ lại được trưng ra để khoe khoang, ca ngợi. Chốt: VaRen đã rất lố bịch không chỉ trong cách cư xử với Phan Bội Châu, một lãnh tuï cuûa phong traøo Duy Taân mà cả nhân cách, lý tưởng soáng cuûa haén. Những lời nói, hành động cuûa haén chaúng keùm gì moät vai hề của những lớp tuồng  hắn đã diễn những trò lố trước mặt Phan Bội Châu, một người đã hiến thân cho sự nghiệp cứu nước, cứu dân..

(96) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Ghi Baûng 3) Hiểu được những trò lố của VaRen với Phan Boäi Chaâu em nghó gì vaø seõ laøm gì ? Khaâm phuïc chí khí kiên cường của nhà yêu nước Phan Boäi Chaâu. Khinh thường tên toàn quyeàn VaRen – moät teân caùo già thực dân. Noi gương của người xöa saün saøng coáng hieán tuoåi thanh xuân cho đất nước. Caûnh giaùc trước những lời nói ngọt ngào của kẻ ngoại bang. Học tập tốt để tiếp bước người xưa bảo vệ Tổ quốc, xây dựng đất nước. III. Keát baøi: Những lời nói, cử chỉ, hành vi của VaRen với Phan Bội Châu chính là những trò loá cuûa moät vai dieãn treân saân khaáu. Lieân heä baûn thaân.. 4) Giaùo vieân toång keát tieát hoïc: Öu ñieåm- Khuyeát ñieåm. 5) Dặn dò: soạn bài tuần 27: Ca Huế trên sông Hương. IV- Ruùt kinh nghieäm : ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tieát 122. I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:. Giúp HS: Thấy được vẻ đẹp của một sinh hoạt văn hóa ở cố đô Huế, một vùng dân ca phong phú về nội dung, giàu có về làn điệu và những con người rất đỗi tài hoa II- CHUAÅN BÒ : - gv: Giaùo aùn , baûng phuï lieät keâ veà caùc laøn ñieäu daân ca vaø teân caùc nhaïc cuï -HS : Xem và trả lới câu hỏi theo SGK. B. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC:.

(97) 1: Ổn định lớp. 2: Kieåm tra baøi cuõ  Em haõy chæ ra caùc pheùp töông phaûn vaø taêng tieán trong baøi “ Soáng cheát maëc bay “?  Đọc ghi nhớ ? 3: Bài mới Giới thiệu bài: Nhiều nghệ sĩ xưa và nay từng gọi Huế là vùng đất mộng và thơ. Một trong những chất mộng và thơ ấy của Huế là kho tàng những bài ca dao – dân ca, là những cuộc biểu diễn và thưởng thức ca nhạc Huế trên sông Hương và những đêm trăng trong gió mát. Đấy là một nét đẹp văn hóa của xứ Huế. Chúng ta sẽ được tham dự, thưởng thức một sinh hoạt đậm đà màu sắc văn hóa độc đáo của vùng đất miền Trung ấy qua bài bút ký “Ca Huế treân soâng Höông” cuûa Haø Aùnh Minh. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY Vậy: Ca Huế được hình thành từ đâu?. ? Tại sao các điệu ca Huế được nhắc tới trong bài vừa sôi nổi, tươi vui, vừa trang trọng uy nghi? Tuy moãi laøn ñieäu mang aâm saéc, tieát taáu khaùc nhau, nhöng dường như dân ca xứ Huế đều gioáng nhau laø: “Theå hieän loøng khao khát, nỗi mong chờ hoài voïng thieát tha cuûa taâm hoàn Hueá”. Taâm hoàn aáy nhö theá nào? Phải chăng đó là tình yêu quê hương, đất nước, là tình người nhân hậu, thuỷ chung, là những khát vọng về cuộc sống luôn được ấm no, hạnh phúc… hoà trong tâm hồn Việt Nam ở mọi miền đất nước. Chuyển ý: Để thể hiện nội dung phong phuù cuûa caùc laøn điệu ca Huế phải có những ngheä só taøi hoa vaø aâm thanh phong phuù cuûa caùc nhaïc cuï. Caùc ca coâng aên maëc ra sao?. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ Do Haø Aùnh Minh saùng taùc, đăng trên báo “Người Hà Noäi”. I. Taùc giaû, taùc phaåm: - Taùc giaû: Haø Aùnh Minh - Taùc phaåm: Buùt kyù ñaêng trên báo “Người Hà Nội”. Thể loại bút ký. Ñaây laø moät buùt kyù ghi cheùp lại một sinh hoạt văn hóa: Daân ca Hueá treân soâng Höông. Qua cảnh sinh hoạt này, tác giả giới thiệu vẻ đẹp của cảnh và người xứ Huế, giới thiệu những hiểu biết của tác giả về nguồn gốc, sự phong phuù cuûa caùc laøn ñieäu daân ca Hueá. II. Đọc, tìm hiểu chú thích. III. Tìm hieåu vaên baûn: 1/ Vẻ đẹp phong phú, đa dạng của những làn điệu daân ca Hueá.. Laøn ñieäu: HS đọc văn bản và tìm hiểu moät soá chuù thích trang 102, 103.. HS lần lượt thống kê các làn ñieäu daân ca Hueá. ? Em hãy đọc tên các nhạc cụ được nhắc tới trong bài văn? ? Dựa vào chú thích, em hãy giaûi thích teân caùc nhaïc cuï. GHI BAÛNG. Khi đánh cá, lúc cày cấy, gặt haùi, chaên taèm…. - Cheøo caïn, baøi thai, hoø ñöa linh - Hoø giaõ gaïo, ru em, giaõ ñieäp, baøi choøi, naøng vung - Hoø lô, hoø oâ, xay luùa, hoø neän….

(98) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY ? Đoạn văn nào trong bài cho thấy tài nghệ chơi đàn của các ca coâng vaø aâm thanh phong phuù cuûa caùc nhaïc cuï ? Em coù nhaän xeùt gì veà caùch chơi đàn của các ca công?. ? Em có thể nhớ hết tên các laøn ñieäu ca Hueá? Caùc duïng cuï âm nhạc được nhắc tới trong baøi khoâng? Ñieàu naøy coù yù nghóa gì?  Ca Hueá ña daïng vaø phong phuù đến nỗi khó có thể nhớ hết tên caùc laøn ñieäu, caùc nhaïc cuï vaø những ngón đàn của các ca công với hơn 60 tác phẩm thanh nhaïc vaø khí nhaïc. Moãi làn điệu có một vẻ đẹp riêng.. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ Từ nguồn nhạc dân gian và nhaïc cung ñình, coù caû ñieäu Baéc laãn ñieäu Nam. Nhaïc daân gian laø caùc laøn ñieäu dân ca, những điệu hò… thường sôi nổi, lạc quan, tươi vui. Nhaïc cung ñình laø nhaïc dùng trong những buổi lễ tôn nghieâm nôi cung ñình cuûa vua chuùa, nôi toân mieáu cuûa trieàu đình phong kiến, thường có saéc thaùi trang troïng uy nghi.. Nam maëc: Aùo daøi the, quaàn thụng, đầu đội khăn xếp Nữ mặc: Aùo dài khăn đóng duyeân daùng.. ? Việc thưởng thức ca Huế trên sông Hương thường vào lúc naøo vaø keùo daøi qua caùc giai HS keå teân caùc nhaïc cuï đoạn nào? ? Ca Huế bắt đầu trong không gian, thời gian thơ mộng như theá naøo?. - Nam ai, nam bình, quaû phuï, nam xuaân, töông tö khuùc, haønh vaân - Tứ đại cảnh Tình caûm, cung baäc: -> Buoàn baõ. -> Náo nức, nồng hậu tình người. -> Gần gũi với dân ca Nghệ Tónh -> Theå hieän loøng khao khaùt nỗi mong chờ hoài vọng thieát tha cuûa taâm hoàn Hueá -> Buoàn man maùc, thöông caûm, bi ai, vöông vaán.. -> Khoâng vui, khoâng buoàn, âm hưởng điệu Bắc pha phaùch ñieäu Nam. HS đọc chú thích trang 102, 103.. Đoạn từ: “Không gian yên ? Một đêm ca Huế diễn ra theo tĩnh…xao động tận đáy hồn trình tự như thế nào? người”. ? Caùch nghe ca Hueá trong baøi văn có gì độc đáo (Khác với nghe qua băng ghi âm hoặc baêng video)  Ñeâm naèm trong chieác thuyeàn treân doøng soâng Höông thô mộng để nghe ca Huế thật khoâng coù thuù vui naøo baèng. Ngoøi buùt mieâu taû vaø bieåu caûm cuûa taùc giaû eâm nheï, trong treûo vaø say ñaém mô moäng laøm sao!. GHI BAÛNG. Nhạc công rất đỗi tài hoa, ngón đàn công phu điêu luyeän, tinh xaûo. Không thể nhớ hết được. Nhaïc cuï:. - Đàn tranh, đàn nguyệt. - Tyø baø, nhò. - Đàn tam, đàn bầu. - Saùo, caëp sanh Cách chơi đàn (Ngón đàn) - Ngoùn nhaán, moå, voã, vaû, ngón bấm, day, chớp, búng, ngoùn phi, ngoùn raõi. Vào đêm trăng sáng từ khi  Nhaïc coâng taøi hoa, ñieâu thành phố lên đèn, khi trăng luyeän, tinh xaûo lên cho đến khi đêm về khuya Các điệu lý: lý con sáo, lý.

(99) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY Thưởng thức ca nhạc như thế đúng là một sinh hoạt văn hóa daân gian, khaùc haún nghe ca nhạc trong rạp hát, hoặc băng, đĩa tại gia đình…Sinh hoạt văn hóa dân gian thường mang tính nguyên hợp, nghĩa là nó hòa đồng, tổng hợp, mà ở đó, không gian người diễn xướng và người thưởng thức …đồng hiện, gắn bó với nhau tạo nên bức tranh cuộc sống sinh động, loâi cuoán. ? Taïi sao coù theå noùi: Nghe ca Huế là một thú tao nhã. Từ đó em hiểu gì về con người xứ Hueá. GV nhaän xeùt vaø boå sung:  Toùm laïi, nghe ca Hueá laø 1 thuù tao nhaõ vì ca Hueá thanh cao, lịch sự, nhã nhặn, sang trọng và duyên dáng từ nội dung đến hình thức; từ cách biểu diễn đến cách thưởng thức; từ ca công đến nhạc công; từ giọng ca đến trang điểm, ăn mặc ..Chính vì theá nghe ca Hueá quaû laø 1 thuù tao nhaõ. Qua bao noãi thaêng traàm thì ca Hueá chính laø moùn aên tinh thaàn khoâng theå thiếu được của người dân xứ Huế. Từ đó, ta hiểu người con gaùi Hueá noäi taâm thaät phong phú và âm thầm, kín đáo, sâu thaúm. Hoạt động 4: Huế có phải chỉ nổi tiếng về những vẻ đẹp danh lam thắng cảnh và những di tích lịch sử hay còn nổi tiếng vì những sản phẩm gì nữa? Qua ca Hueá, em nghó gì veà taâm hồn con người ở đây?. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. - Maøn söông daøy daàn leân, cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục. - Traêng leân, gioù môn man dìu dịu. Dòng sông trăng gợn soùng. Con thuyeàn boàng beành không gian như lắng đọng. Thời gian như ngừng lại. - Xa xa bờ bên kia Thiên Mụ hiện ra mờ ảo, ngọn tháp Phước Duyên dát ánh trăng vaøng… - Mở đầu là hòa tấu - Kế đến là hò hay lý dân ca - Sau cuøng laø nhaïc cung ñình. HS tìm chi tieát trong vaên baûn. HS thaûo luaän. HS trả lời hướng tới nội dung phần ghi nhớ. GHI BAÛNG hoài xuân, lý hoài nam… Nguoàn goác: ca nhaïc daân gian vaø ca nhaïc cung ñình  Theå ñieäu ca Hueá coù soâi noåi, töôi vui, coù buoàn caûm, baâng khuaâng, coù tieác thương, ai oán. 2/ Vẻ đẹp của cảnh ca Huế trong moät ñeâm traêng treân soâng Höông - Quang cảnh sông nước đẹp, huyền ảo và thơ mộng. - Nghe và nhìn trực tiếp các ca coâng: caùch aên maëc, caùch chơi đàn.  Thuù tao nhaõ: ca Hueá thanh cao, lịch sự, nhã nhặn, sang troïng vaø duyeân daùng.. IV. Toång keát (ghi nhớ trang 104).

(100) 4: Cuûng coá. - BT SGK 5: Daën doø - Học ghi nhớ - Soạn bài “Liệt kê” IV- Ruùt kinh nghieäm : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 123 :. I- Muïc tieâu :. Giuùp HS:  Hiểu thế nào là phép liệt kê, tác dụng của phép liệt kê, các kiểu liệt kê thường gặp  Bieát vaän duïng pheùp lieät keâ trong noùi vaø vieát. II- chuaån bò : - GV : giaùo aùn , baûng phuï caùc baøi taäp lieät keâ. - HS: Trả lời các bài tập . III- Các bước lên lớp : Bước 1: Ổn định lớp Bước 2: Kiểm tra bài cũ : Gọi HS nhắc lại Thế nào là dùng cụm C-V để rộng câu ? Bước 3: Bài mới Giới thiệu bài: Trong sinh hoạt đời thường, đôi lúc khi nói hoặc viết, ta hay diễn tả hàng loạt sự vật, sự việc. Đó chính là biện pháp liệt kê. Vậy liệt kê là gì? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu được liệt kê cũng như cấu tạo và ý nghĩa của nó. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. Hoạt động 1: Tìm hiểu khái nieäm lieät keâ ? Caáu taïo vaø yù nghóa cuûa caùc từ hay cụm từ (in đậm) có gì gioáng nhau?. HS đọc đoạn văn trang 104.. ? Em coù nhaän xeùt gì veà caùch sắp xếp các từ, cụm từ giới thiệu các sự vật?. - Sắp xếp nối tiếp hàng loạt các từ và cụm từ.. ? Vieäc taùc giaû neâu ra haøng loạt sự việc tương tự bằng những kết cấu tương tự như treân coù taùc duïng gì? GV nhaän xeùt boå sung.. - Việc tác giả nêu hàng loạt đồ vật lỉnh kỉnh tương tự và bằng những kết cấu tương tự nhö vaäy coù taùc duïng laøm noåi bật sự xa hoa của viên quan,. - Về cấu tạo, các từ hay cụm từ (in đậm) đều có kết cấu tương tự nhau; về ý nghĩa chúng cùng nói về những đồ vật được bày biện chung quanh quan lớn.. GHI BAÛNG I. Lieät keâ laø gì? Beân caïnh ngaøi…traàu vaøng, cau đậu, rễ tía…nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuối ngaø, naøo…. -> Các từ hay cụm từ cùng loại sắp xếp nối tiếp hàng loạt.  Làm nổi bật sự xa hoa của viên quan, đối lập với tình cảnh của dân phu đang lam lũ ngoài mưa gió..

(101) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. GHI BAÛNG. đối lập với tình cảm của dân phu đang lam lũ ngoài mưa gioù. Từ ví dụ trên, các em hãy tìm thêm 1 số ví dụ tương tự khaùc.. HS thaûo luaän nhoùm tìm ví duï.. GV choát laïi, ruùt ra baøi hoïc. Bieän phaùp duøng lieân tieáp nhiều từ, cụm từ hay vế câu theo quan hệ đẳng lập để diễn tả đầy đủ hơn những khía caïnh khaùc nhau cuûa moät tư tưởng, một tình cảm gọi là lieät keâ. ? Vaäy, em hieåu theá naøo laø lieät keâ?. HS phaùt bieåu theo caùch hieåu của các em từ tìm hiểu bài.. -> Dùng liên tiếp nhiều từ, cụm từ hay vế câu theo quan hệ đẳng lập để diễn tả đầy đủ hơn những khía caïnh khaùc nhau cuûa 1 tö tưởng 1 tình cảm  Liệt kê. Ghi nhớ 1: SGK trang 105. GV yêu cầu 2 HS đọc ghi nhớ 1 trang 105. Hoạt động 2: Tìm hiểu các kieåu lieät keâ. Gọi HS đọc 2 ví dụ a), b) trang 105. HS đọc lại ghi nhớ trang 105.. HS đọc ví dụ.. ? Xaùc ñònh pheùp lieät keâ maø tác giả đã sử dụng trong 2 caâu aáy.. Câu 1: tinh thần, lực lượng, tính meänh, cuûa caûi. Câu 2: tinh thần và lực lượng, tính maïng vaø cuûa caûi.. ? Xeùt veà caáu taïo, caùc pheùp lieät keâ treân coù gì khaùc nhau?. Câu 1: Sử dụng phép liệt kê không theo từng cặp. Câu 2: Sử dụng phép liệt kê theo từng cặp (có quan hệ từ “vaø”). Gọi HS đọc ví dụ 2 trang 105.. HS đọc ví dụ. ? Các từ liệt kê trong 2 câu của ví dụ 2 có thể thay đổi thứ tự được không? Vì sao?. - Với câu a) có thể dễ dàng thay đổi thứ tự các từ liệt kê: tre, nứa, trúc, mai, vầu - Với câu b) không thể thay. II. Caùc kieåu lieät keâ: 1) Caáu taïo: a) Toàn thể dân tộc Việt Nam … tinh thần, lực lượng, tính mạng, cuûa caûi…  Liệt kê không theo từng cặp. b) …tinh thần và lực lượng, tính maïng vaø cuûa caûi…  Liệt kê theo từng cặp (có dùng quan hệ từ “và”). 2) YÙ nghóa: a) Tre, nứa, mai, vầu mấy chục loại khác nhau… -> Các từ liệt kê: có thể thay đổi vị trí thứ tự được  Liệt kê không taêng tieán. b) …hình thành và trưởng thành … gia ñình, hoï haøng, laøng xoùm… -> Các từ liệt kê: không thể thay đổi vị trí thứ tự được  Liệt kê taêng tieán. * Ghi nhớ 2 trang 105.

(102) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. GHI BAÛNG. đổi các từ liệt kê bởi các hiện tượng liệt kê được sắp xếp theo mức độ tăng tiến. ? Từ 2 ví dụ trên, em hãy tìm theâm 1 soá ví duï veà caùc kieåu lieät keâ theo caáu taïo vaø yù nghóa.. HS thaûo luaän nhoùm tìm ví duï.. ? Xeùt theo caáu taïo thì lieät keâ được phân biệt như thế nào? ? Xeùt theo yù nghóa thì coù theå phaân bieät lieät keâ ra sao?. HS nhìn leân baûng nhaéc laïi. ? Em naøo coù theå heä thoáng hoùa lại kiến thức mà mình vừa tìm hieåu xong baèng moâ hình.. HS leân baûng veõ moâ hình. III. Luyeän taäp: 1) Trong bài “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”, tác giả Hồ Chí Minh đã sử dụng phép liệt keâ:  Từ xưa đến nay, mỗi khi tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước.  Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung…  Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng, trẻ thơ, từ những kiều bào ở nước ngoài đến những đồng bào ở vùng tạm bị chiếm…chính phủ. 2) Pheùp lieät keâ: a) dưới lòng đường…hình chữ thập b) …điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung… 3) GV cho HS ñaët caâu. Bước 4: Củng cố  GV cho HS nhaéc laïi baøi hoïc Bước 5: Dặn dò  Học thuộc ghi nhớ  Soạn bài mơi “Tìm hiểu chung về văn bản hành chính” IV- Ruùt kinh nghieäm : ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(103) Tieát 124:. TÌM HIEÅU CHUNG VEÀ VAÊN BAÛN HAØNH CHÍNH. I- Muïc tieâu : Nắm được những hiểu biết chung về văn bản hành chính: mục đích, nội dung, yêu cầu và các loại văn bản hành chính thường gặp trong cuộc sống.. II-. CHUAÅN BÒ:.  HS đọc trước các văn bản và trả lời các câu hỏi trong SGK trang 110  GV thieát keá tieát hoïc. III-. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG: Bước 1: Ổn định lớp Bước 2: Kiểm tra bài cũ : Cho HS nhắc lại kiến thức về cách làm văn lập luận giải thích . Bước 3: Dạy bài mới. Giới thiệu bài: Các em còn nhớ ở HK2 của lớp 6, chúng ta đã được làm quen với các loại đơn từ như: Đơn xin học nghề, Đơn xin miễn giảm học phí, Đơn xin nghỉ học … Đó là loại văn bản hành chính. Tiết học hôm nay, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu thêm về các loại văn bản thường dùng trong cuộc sống để biết nhận dạng, biết vận dụng và nhất là biết cách trình bày cho đúng với quy cách của mỗi loại văn bản hành chính.. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. 1/ Muïc ñích: Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hieåu theá naøo laø vaên baûn haønh chính ? GV gọi HS đọc văn bản 1,2,3 SGK, trang 107.108.109. GHI BAÛNG I. Tìm hieåu baøi:. ? Ba loại văn bản trên thuộc loại vaên baûn naøo?. Vaên baûn 1: Thoâng baùo Vaên baûn 2: Kieán nghò Vaên baûn 3: Baùo caùo. ? Khi nào thì người ta viết văn bản thoâng baùo?. -Khi cần truyền đạt từ trên (cấp cao hơn) xuống dưới (cấp thấp hơn) hoặc cho nhiều người 1 vấn đề gì đó (thường là quan trọng) thì người ta dùng thông baùo.. ? Khi nào thì người ta viết văn bản kieán nghò. - Khi cần để đạt 1 nguyện vọng chính đáng nào đó của cá nhân hay tập thể đối với cơ quan hoặc caù nhaân coù thaåm quyeàn giaûi quyết thì người ta dùng văn bản kiến nghị (đề nghị).

(104) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. ? Khi nào thì người ta viết văn bản baùo caùo. - Khi cần thông báo 1 vấn đề gì đó từ cấp dưới (cấp thấp) lên trên (cấp cao hơn), người ta duøng baùo caùo.. ? Em coù theå ruùt ra nhaän xeùt khi duøng vaên baûn baùo caùo, kieán nghò, thoâng baùo  Cấp trên không bao giờ báo cáo với cấp dưới và ngược lại cấp dưới không dùng thông báo với cấp trên. Kiến nghị chỉ dùng trong trường hợp cấp dưới kiến nghị lên cấp treân. ? Moãi vaên baûn nhaèm muïc ñích gì?. 2/ Hình thức trình bày: ? 3 vaên baûn treân coù gì gioáng nhau vaø khaùc nhau?. ? Hình thức trình bày của 3 văn bản này có gì khác với các văn bản truyện và thơ mà em đã học?. - Thoâng baùo nhaèm phoå bieán 1 noäi dung - Đề nghị (kiến nghị) nhằm đề xuaát 1 nguyeän voïng yù kieán - Baùo caùo nhaèm toång keát neâu lên những gì đã làm để cấp trên được biết.. Gioáng nhau: Về hình thức trình bày: đều theo 1 soá muïc nhaát ñònh (theo maãu), trong đó nhất thiết phải ghi rõ: - Trên đầu văn bản ghi quốc hieäu. - Tên thật, chức vụ của người nhaän hay teân cô quan nhaän vaên baûn. - Tên thật, chức vụ hay tên cơ quan, tập thể người gửi văn bản. - Ghi rõ nội dung đề nghị, yêu caàu baùo caùo - Ghi roõ ngaøy, thaùng, naêm vaø kí tên người gửi văn bản. Khaùc nhau: Về mục đích và những nội dung cụ thể được trình bày trong mỗi vaên baûn. - Trước hết là thơ văn dùng hư cấu, tưởng tượng. Các văn bản haønh chính khoâng duøng hö caáu tưởng tượng. Ngôn ngữ thơ văn được viết theo phong cách ngôn ngữ nghệ thuật, còn ngôn ngữ các văn bản là ngôn ngữ hành chính.. GHI BAÛNG. 1/ Muïc ñích: a) Vaên baûn 1: Thoâng baùo  Truyền đạt nhằm phổ bieán 1 noäi dung, yeâu caàu. b) Văn bản 2: Đề nghị (kieán nghò)  Nhằm đề xuất 1 nguyện voïng, yù kieán c) Vaên baûn 3: Baùo caùo  Toång keát caùc coâng vieäc đã làm để cấp trên được bieát. 2/ Hình thức trình bày: - Theo 1 soá muïc nhaát ñònh (goïi laø theo maãu). - Trên đầu văn bản ghi quoác hieäu. - Tên thật, chức vụ của người nhận hay tên cơ quan nhaän vaên baûn. - Tên thật, chức vụ hay teân cô quan, taäp theå cuûa người gửi văn bản. - Ghi rõ nội dung, đề nghò, yeâu caàu, baùo caùo. - Ghi roõ ngaøy, thaùng, năm và ký tên người gửi vaên baûn.. Ghi nhớ trang 110/SGK.

(105) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY ? Em thaáy vaên baûn naøo cuõng töông tự như 3 văn bản trên không?. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. GHI BAÛNG. Tương tự hiểu theo nghĩa các văn bản được viết theo mẫu như bieân baûn, sô yeáu lyù lòch, giaáy khai sinh, hợp đồng, giấy chứng nhaän, ñôn xin nghæ hoïc …. ? Từ 3 loại văn bản trên, người ta gọi là văn bản hành chính (hoặc HS đọc ghi nhớ haønh chính coâng vuï). Em haõy ruùt ra ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn haønh chính: mục đích, nội dung, hình thức trình baøy Hoạt động 2: Luyện tập Thảo luận nhóm 5 phút (6 nhóm thực hiện 6 tình huống. Tất cả HS tự tìm hiểu (5 phút), sau đó trao đổi với bạn bên cạnh và thống nhất ý kiến nhóm để trình bày trước lớp).  Trong các tình huống sau đây, tình huống nào người ta sẽ phải viết loại văn bản hành chính? Tên mỗi loại văn bản ứng với trường hợp đó là gì? - Tình huoáng 1: Duøng vaên baûn thoâng baùo - Tình huoáng 2: Duøng vaên baûn baùo caùo - Tình huoáng 4: Phaûi vieát ñôn: Ñôn xin nghæ hoïc - Tình huống 5: Phải viết đơn đề nghị - Tình huống 3: Khi ghi lại những xúc động của mình thì thường dùng phương thức biểu caûm - Tình huống 6: Phải dùng phương thức kể và tả để tái hiện lại buổi tham quan cho bạn nghe.. Bước 4: Củng cố:.  Nhaéc laïi theá naøo laø vaên baûn haønh chính? Bước 5: Dặn dò:  Chuaån bò tieát “ Quan Aâm Thò Kính “  Xem laïi:  Caùch laøm baøi vaên laäp luaän giaûi thích  Daøn yù chung baøi vaên laäp luaän giaûi thích. IV- Ruùt kinh nghieäm : -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Duyeät cuûa BGH. Tuaàn 32. Ngày soạn : 04/4/2011. BAØI 29 Tieát 125-126: Quan Aâm Thò Kính. Tieát 127 : Traû baøi Taäp laøm vaên soá 6..

(106) Tiết 128: Dấu chấm lững và dấu chấm phẩy MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. – Hiểu được một số đặc điểm cơ bản của sân khấu chèo truyền thống – Tóm tắt được nội dung vở chèo Quan Âm Thị Kính ; nội dung ý nghĩa và một số đặc điểm nghệ thuật (mâu thuẩn kịch, ngôn ngữ, hành động nhân vật …) của trích đoạn “Nỗi oan hại choàng” 2. Nắm được công dụng của dấu chấm lửng, dấu chấm phẩy - Biết dùng dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy khi viết. 3. Nắm được đặc điểm của văn bản đề nghị - Hiểu các tình huống cần viết văn bản đề nghị - Biết cách viết một văn bản đề nghị đúng qui cách - Nhận ra được những sai sót thường gặp khi viết văn bản đề nghị. TIEÁN TRÌNH DAÏY Tieát 125-126:. Quan Aâm Thò Kính. Đoạn trích : Nỗi oan hại chồng. I- Muïc tieâu : – Hiểu được một số đặc điểm cơ bản của sân khấu chèo truyền thống – Tóm tắt được nội dung vở chèo Quan Âm Thị Kính ; nội dung ý nghĩa và một số đặc điểm nghệ thuật (mâu thuẩn kịch, ngôn ngữ, hành động nhân vật …) của trích đoạn “Nỗi oan hại choàng” II- Chuaån bò : - GV: Giaùo aùn , caùc vai cho hoïc sinh - HS: Đọc theo vai và trả lời các câu hỏi III- Các bước lên lớp : 1-OÅn ñònh 2-Bài cũ : Văn bản “Ca Huế trên Sông Hương” đã giúp em hiểu biết gì về vùng đất Cố đô Huế vaø Ca Hueá - Em hãy giới thiệu tên các làn điệu dân ca Huế và các dụng cụ âm nhạc đã nhắc tới trong bài “Ca Hueá treân soâng Höông”. - Ca Huế được hình thành từ đâu? - Bài văn đã giúp em hiểu dân ca Huế, tâm hồn Huế như thế nào? 3-Bài mới Các hoạt động của GV và HS -. Ghi baûng. Học sinh đọc dấu sao để tìm hiểu về I. Đọc chú thích và văn bản loại hình sân khấu chèo Cheøo laø gì ? 1. Cheøo laø gì ? a. Khái niệm : Là loại kịch hát múa dân gian Chèo có những đặc trưng cơ bản nào b. Đặc trưng cơ bản : ? - Tích truyện  khuyến giáo đạo đức Tích truyện lấy từ đâu ? Có tác dụng Cảm thông số phận bi kịch, đả kích những bất gì ? coâng xoùt xa cuûa xaõ hoäi phong kieán. Nhân vật trong chèo thường là - Nhân vật truyền thống với những tính cách những nhân vật nào ? Có những tính riêng (nữ chính, nữ lệch, thư sinh, mụ ác …) caùch rieâng nhö theá naøo ?.

(107) Các hoạt động của GV và HS Tính cách điệu và ước lệ được thể hiện qua những nghệ thuật nào ? - Gọi học sinh đọc tóm tắt vở chèo Quan AÂm Thò Kính - Noãi oan haïi choàng trích phaàn naøo của vở chèo ? Tóm tắt đoạn trích ấy - Hoïc sinh chuù yù caùc chuù thích : 9, 13, 14 - Học sinh đọc văn bản (đọc phân vai, người dẫn chuyện) Đoạn trích có mấy nhân vật ? Kể ra ? Theo em coù maáy nhaân vaät chính theå hiện xung đột kịch ? Vì sao ? - Nhân vật Sùng Bà thuộc loại vai nào trong cheøo ? baûn chaát cuûa nhaân vaät này ra sao ? Nhân vật này đại điện cho tầng lớp nào ? - Nhân vật Thị Kính thuộc loại vai naøo trong cheøo ? Baûn chaát cuûa nhaân vaät naøy nhö theá naøo ? Nhaân vaät naøy đại diện cho tầng lớp nào ? - Từ 2 nhân vật chính em có thể hiểu xung đột cơ bản của vở chèo này là gì ? (Theo nghóa gaàn vaø nghóa xa) Đoạn trích này được chia làm mấy phần ? Noäi dung moãi phaàn - Khung cảnh ở phần 1 là khung cảnh gì ? Từ đó em thấy cuộc sống gia ñình cuûa Thò Kính vaø Thieän Só ra sao ? - Sự việc nào đã dẫn đến nỗi oan của Thò Kính ? Vì sao Thò Kính caét raâu chồng ? Cử chỉ đó cho thấy nàng là người vợ như thế nào ? Tình cảm của nàng đối với chồng ra sao ? - Hãy liệt kê hành động, cử chỉ và lời nói của Sùng Bà đối với Thị Kính (Thaûo luaän) - Sùng Bà có những hành động và cử chỉ ra sao đối với Thị Kính ? Em có nhận xét gì về cử chỉ hành động naøy ? - Tìm những lời nói của Sùng Bà đối với Thị Kính ? Việc cắt râu chồng của Thị Kính đã bị Sùng Bà khép vaøo toäi gì ? - Baø coøn kheùp Thò Kính vaøo toäi naøo -. Ghi baûng -. Ước lệ và cách điệu cao.. - Tóm tắt vở chèo Quan Âm Thị Kính (sách giaùo khoa) 2. Vị trí đoạn trích : - Phần 1 vở chèo - Tóm tắt đoạn trích 3. Chuù thích : Chuù yù 9, 13, 14. II. Tìm Hieåu vaên baûn. 1. Nhaân vaät chính : - Suøng Baø (Muï aùc)  Ñòa chuû phong kieán -. Thị Kính (nữ chính)  Phụ nữ lao động, người dân thường.  Xung đột cơ bản (mẹ chồng nàng dâu  Kẻ thoáng trò – keû bò trò). 2. Trước khi mắc oan : - Thò Kính doïn kæ, quaït cho choàng  gia ñình aám cuùng haïnh phuùc - Thấy râu mọc ngược dưới cằm chồng  baên khoaên lo laéng - Caàm dao khaâu xeùn chieác raâu ( Cử chỉ, ngôn ngữ độc thoại, nói sử)  rất thương chồng  chân thật, tự nhiên. 3. Trong khi maéc oan a. Hình aûnh Suøng Baø - Hành động : dúi dầu Thị Kính ngã xuống, bắt Thị Kính ngửa mặt lên, không cho phân bua, dúi tay đẩy Thị Kính ngã khuỵu xuống, gọi Mãng Ông sang để trả con..  Tàn nhẫn, độc ác. - Lời nói : cái con mặt sứa gan lim này ! Maøy ñònh gieát con baø aø ?.

(108) Các hoạt động của GV và HS. -. -. -. -. -. -. -. -. Ghi baûng. nữa ? Lời lẽ nào chứng tỏ điều đó ?  Khép tội giết chồng Em có đồng ý với những lời khép tội - Mày đã trót say hoa đắm nguyệt, đã trên cuûa Suøng Baø khoâng ? dâu dưới Bộc hẹn hò …  khép tội hư đốn Hãy tìm những lời nói của Sùng Bà - Giống nhà Bà đây giống phượng giống aùm chæ gia ñình vaø gia ñình Thò Kính công … tuồng bay mèo mả gà đồng lẳng ? Baø cho gia ñình baø laø gì ? Gia ñình lô … Thò Kính laø gì ? Thoâng qua caùch noùi - Nhaø baø ñaây cao moân leänh toäc, maøy laø aáy boäc loä roõ baûn chaát gì cuûa Suøng Baø con nhaø cua oác ? - Trứng rồng lại nở ra rồng Nhaän xeùt cuûa em veà caùch noùi cuûa - Liu điu lại nở ra dòng liu điu. Sùng Bà đối với Thị Kính ?  Kieâu kyø doøng gioáng, khinh thò keû ngheøo khoù Baø laø tieâu bieåu cho nhaân vaät naøo - Gọi Mãng Ông sang để trả con trong chèo ? Đại diện cho tầng lớp  đay nghiến, mắng nhiếc, xỉ vả, lăng nhục, nào trong xã hội. Tầng lớp đó như hống hách . theá naøo ?  Tiêu biểu vai mụ ác, đại diện giai cấp thống trị Thông qua cử chỉ lời nói ta còn thấy  Mâu thuẩn giai cấp sâu sắc mối quan hệ giữa mẹ chồng nàng daâu khoâng ? Hieåu saâu hôn laø moái quan hệ giữa ai với ai ? Mối quan hệ b. Hình aûnh Thò Kính aáy nhö theá naøo ? Trong caûnh maéc oan, Thò Kính van 5 laàn keâu oan : - Laàn 1 : Meï ôi oan cho con laém meï ôi ! xin kêu oan mấy lần ? kêu với ai ? 4 - Laàn 2 : Oan cho con laém meï ôi! lần đầu Thị Kính kêu với ai ? Lời - Laàn 3 : Oan thieáp laém chaøng ôi! nói ra sao ? Nàng có nhận được sự - Laàn 4 : Meï xeùt tình cho con, oan con caûm thoâng cuûa meï choàng vaø choàng laém meï ôi! không ? Thái độ đáp lại của họ như  Kêu oan với mẹ chồng và chồng (vật vả theá naøo ? khóc, ngửa mặt rũ rượi, chạy theo van xin) Cử chỉ của nàng trong lúc kêu oan ra - Lần 5 (kêu oan với cha ruột) : Cha ơi ! sao ? Oan cho con laém cha ôi ! Em có nhận xét gì về cử chỉ, lời nói  Cô độc giữa sự tàn nhẫn, độc ác, đau khổ, cuûa Thò Kính khoâng ? Lần 5 Thị Kính kêu oan với ai ? Lần bất lực. này nàng có nhận được sự cảm  Chân thật, nhẫn nhục, hiền lành  tiêu biểu cho nhân vật nữ chính : đức hạnh, thoâng khoâng ? Từ đó em thấy thân phận của người nết na, gặp nhiều oan trái phụ nữ trong gia đình chồng ở xã hội  đại diện cho giai cấp bị trị phong kiến như thế nào ? Số phận  Xung đột bi kịch cuûa hoï ra sao ? Thò Kính tieâu bieåu cho nhaân vaät naøo của vở chèo ? Nhân vật ấy có những phẩm chất nào đáng quý ? Cuộc đời cuûa hoï ra sao ? Nhaân vaät Thò Kính đại diện cho giai cấp nào trong xã hoäi phong kieán ? Trước khi đuổi Thị Kính ra khỏi nhà.

(109) Các hoạt động của GV và HS. -. -. -. Ghi baûng. Suøng Baø vaø Suøng OÂng coøn laøm ñieàu gì taøn aùc ? Theo em xung đột kịch trong đoạn trích này thể hiện cao nhất ở chỗ naøo ? Vì sao ? Qua cử chỉ và ngôn ngữ nhân vật, haõy phaân tích taâm traïng Thò Kính trước khi rời khỏi nhà Sùng Bà. Vieäc Thò Kính quyeát taâm “traù hình nam tử bước đi tu hành” có ý nghĩa gì ? Đó có phải là con đường giúp nhân vật thoát khỏi đau khổ trong xã hoäi cuõ khoâng ? (thaûo luaän). 4. Sau khi bò oan : - Thở than nhìn cái kỉ, sách, túi khâu …. Phận haåm duyeân oâi … theá tình rong ruoåi  đau đớn, xót xa hạnh phúc tan vỡ  số phận bơ vơ, vô định trước cuộc đời. - Sống để rõ đoan chính  tích cực - Cải trang nam tử đi tu hành  tiêu cực, thụ động (khuất phục, cam chịu, nhẫn nhục chịu đựng) III. Tổng Kết : (ghi nhớ / 121). 4. Củng cố : Tóm tắt lại đoạn trích 5. Dặn dò : Soạn ôn tập phần văn . IV- Ruùt kinh nghieäm : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………….. Tieát 127:. I- Muïc tieâu : Giúp học sinh củng cố những kiến thức và kỹ năng đã học về cách làm bài văn lập luận giải thích, về tạo lập văn bản,về cách sử dụng từ ngữ , đặt câu . Tự đánh giá đúng hơn về chất lượng bài làm của mình, về trình độ TLV của bản thân mình ; nhờ đó có được những kinh nghiệm và quyết tâm cần thiết và tốt hơn nữa và những bài laøm sau . II-. CHUAÅN BÒ - HS xem laïi caùch laøm baøi vaên laäp luaän giaûi thích - GV hoàn tất việc chấm bài có lời phê chính xác với việc ghi nhận cụ thể những ưu khuyết điểm của từng HS.. III-. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG Bước 1: Ổn định lớp. Bước 2: Kiểm tra bài cũ.. - Theá naøo laø pheùp laäp luaän giaûi thích? - Caùch laøm baøi vaên laäp luaän giaûi thích? - Em haõy neâu daøn yù chung baøi vaên laäp luaän giaûi thích? Bước 3: Dạy bài mới.

(110) Giới thiệu bài: Để đạt được kết quả tốt hơn trong những bài làm văn sau, hôm nay lớp chúng ta thực hiện tiết trả bài viết lập luận giải thích nhằm giúp HS cũng cố những kiến thức và kỹ năng về cách làm bài văn lập luận giải thích, về cách sử dụng từ ngữ, đặt câu… HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. Hoạt động 1: Tìm hiểu đề và xác định nội dung baøi laøm. - GV nêu lại đề bài tập làm văn. Đề: “Nhieãu ñieàu phuû laáy giaù göông Người trong 1 nước phải thương nhau cuøng.” Hãy tìm hiểu người xưa muốn nhắn nhủ ñieàu gì qua caâu ca dao aáy? - GV phát bài làm của HS để HS tự sửa chữa. ? Các em hãy nhắc lại cách thức làm 1 bài vaên laäp luaän giaûi thích.. - HS nhaéc laïi - Ghi nhớ trang 71/SGK. ? Phải định hướng ra sao cho bài viết? (Viết về cái gì, cho ai, để làm gì và nội dung nào, kiến thức nào về cách diễn đạt) ? Hãy trình bày cách viết 3 phần mở bài, thaân baøi, keát baøi cuûa baøi vaên giaûi thích? GV khuyến khích, nâng đỡ các ý tưởng đúng đắn, độc lập và sáng tạo, gợi ý phân thích sửa chữa những ý kiến còn chưa chính xaùc. Hoạt động 2: Đánh giá bài làm của HS ? So với những yêu cầu sau, bài làm của em có những ưu, khuyết điểm cụ thể gì? Ñaâu laø choã em coøn yeáu nhaát? - Kiến thức, nội dung - Boá cuïc - Diễn đạt GV cần chốt lại những ưu điểm mà các em cần phát huy cũng như những nhược điểm mà các em cần sửa chữa, nhất định không được mắc lại trong những bài sau. Hoạt động 3: Sữa các lỗi: 1/ Chính taû: 2/ Từ ngữ (từ vựng) 3/ Diễn đạt – Cách sắp xếp ý – Cách lập luaän, caùch neâu lyù leõ.. - Ghi nhớ trang 86/SGK. - Với các đối tượng HS giỏi, khaù, trung bình, yeáu, keùm, chọn đọc mỗi đối tượng 1 baøi. - HS đọc bài làm của mình và tự nhận xét điểm nào mình còn yếu. HS tự sửa chữa lỗi. - GV tổng kết, chốt lại những ưu, nhược điểm HS mắc phải.. Nêu ưu, khuyết từng mặt GV hướng dẫn HS tự sửa chữa lỗi điển hình.. GHI BAÛNG.

(111) Hoạt động 4: Công bố kết quả  Thoáng keâ ñieåm kieåm tra LỚP SỈ SỐ 0 1 3 7 33 4 7 30. 2. 3. 4. <TB. 5. 6. 7. 8. 9. 10. >TB.  Đọc bài xuất sắc – khá. Bước 4: Củng cố  GV đọc bài khá – giỏi để các em học hỏi  HS tự sửa chữa. GV theo dõi HS thực hiện Bước 5: Dặn dò  Xem trước văn bản “ Dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy”  Đọc tìm hiểu và trả lời các hỏi trang 121/SGK IV- Ruùt kinh nghieäm : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 128:. Dấu chấm lửng – Dấu chấm phẩy. I- Muïc tieâu : Giúp HS nắm được công dụng của dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy Biết dùng dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy khi viết II- Chuaån bò : GV: Giáo án , Bảng phụ ghi đoạn văn có sử dụng các dấu trên HS: Xem trước các bài tập III- Các bước lên lớp : 1. OÅn ñònh 2. Baøi cuõ : Lieät keâ laø gì ? Coù maáy kieåu ? Keå ra . Cho ví duï Theá naøo laø pheùp lieät keâ? Hãy nêu các kiểu liệt kê? Đặt câu có sử dụng phép liệt kê. 3. Bài mới : Các hoạt động của GV và HS Gọi học sinh đọc phần 1 – I / 121 - Ở câu a người viết đang sử dụng một phép tu từ mà em đã học đó là phép tu từ nào ? Các anh hùng được liệt kê sắp xếp theo trình tự nào ? Tác giả đã liệt kê đủ các anh hùng dân tộc chưa ? Để thay thế những anh hùng chưa kể, tác giả đã dùng dấu câu nào ? Vậy dấu chấm lửng ở ví duï naøy coù taùc duïng gì? - Ở câu b, bài nói của nhân vật có gì. Ghi baûng I.. Tìm hieåu baøi : 1. Dấu chấm lửng : a. Ví duï : a)  nhiều sự vật, hiện tượng chưa liệt kê heát. b)  Bỏ dở, ngập ngừng, ngắt quãng c)  Laøm giaõn nhòp ñieäu caâu vaên, chuaån bò sự xuất hiện từ ngữ bất ngờ, hài hước, chaâm bieám..

(112) Các hoạt động của GV và HS. Ghi baûng. đặc biệt ? Lời nói ấy thể hiện thái độ gì của người nói ? Để diễn tả sự ngập ngừng bỏ dở, ngắt quãng và thái độ đó của người nói, tác giả đã sử dụng dấu câu nào ? Vậy dấu chấm lửng ở ví dụ này có tác dụng gì ? - Ở câu c, em đọc câu văn như thế nào ? cách đọc đó có tác dụng gì ? Từ “bưu thiếp” xuất hiện có gây cho em ñieàu gì khoâng ? Vaäy daáu chaám lửng ở ví dụ này có tác dụng gì ? - Haõy neâu laïi caùc coâng duïng cuûa daáu chấm lửng ? Học sinh đọc ghi nhớ 1 / 122  Công dụng của dấu chấm lửng. b. Ghi nhớ 1 / 122 Học sinh đọc phần 1 – II/122 2. Daáu chaám phaåy a. Ví duï : - Phân tích cấu tạo ngữ pháp của ví dụ a)  đánh dấu ranh giới giữa các vế a. Ñaây laø caâu gì ? Coù maáy veá ? trong caáu gheùp - Tại sao giữa 2 vế người ta không b)  Giữa các bộ phận trong một duøng daáu phaåy maø duøng daáu chaám phép liệt kê phức tạp. phaåy ? - Vaäy coâng duïng cuûa daáu chaám phaåy ở ví dụ này là gì ? - Đọc ví dụ b, những tiêu chuẩn đạo đức của con người mới là những tiêu chuẩn nào ? Để nêu được những tiêu chuẩn này, người viết đã dùng phép tu từ nào ? - Tại sao giữa các ý liệt kê người viết khoâng duøng daáu phaåy maø duøng daáu chaám phaåy ? - Vaäy daáu chaám phaåy coù taùc duïng gì  Coâng duïng cuûa daáu chaám phaåy trong trường hợp này ? b. Ghi nhớ 2 /122 - Học sinh đọc ghi nhớ 2 /122 II. Luyeän taäp :. 4. Củng cố : Đặt câu có dùng dấu chấm lửng (theo 3 trường hợp đã học) 5. Dặn dò : Soạn bài « Văn bản đề nghị « IV- Ruùt kinh nghieäm : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(113) Duyeät cuûa BGH. TUAÀN 33 11/4/2011 Tieát 129:. Ngày soạn :. Văn bản đề nghị. I- Muïc tieâu : Giúp Hs nắm được đặc điểm của văn bản đề nghị : mục đích , yêu cầu , nội dung và cáh làm loại văn bản này. Hiểu được các tình huống cần viết văn bản đề nghị : Khi nào viết văn bản đề nghị ? Viết để laøm gì ? Biết cách viết một văn bản đề nghị đúng quy cách . Nhận ra được những sai sót thường gặp khi viết văn bản đề nghị. II- Chuaån bò : GV: Giáo án và một số mẫu văn bản đề nghị HS: Xem trước các bài tập trong SGK III- Các bước lên lớp : 1- Oån định tổ chức . 2- Kieåm tra baøi cuõ : Vaên baûn haønh chính laø gì ? Caùch vieát ? 3- Giới thiệu và giảng bài mới . Học sinh đọc văn bản 1, 2 /124, 125 Ở văn bản 1 : ai là người viết giấy đề nghị ? Đề nghị việc gì ? - Ở văn bản 2 ai là người viết giấy đề nghị ? Đề nghị việc gì ? - Hai đề nghị đó có gần gũi với cuộc sống sinh hoạt và học tập của con người không ? - Theo em hai đề nghị trên có tính chaát nhö theá naøo ? - Em coù nhaän xeùt gì veà noäi dung vaø hình thức của hai văn bản đề nghị trên (dung lượng về nội dung như thế nào ? Hình thức ra sao?) - Từ đó em thấy 01 giấy đề nghị cần có nội dung và hình thức như thế nào ? Đọc lại hai văn bản trên và cho bieát : - Hai văn bản đó có điểm gì giống nhau vaø khaùc nhau ?. I. Tìm hieåu baøi : 1. Đặc điểm của văn bản đề nghị : a. Văn bản 1 : Lớp trưởng thay mặt tập thể  đề nghị sơn lại bảng để tạo điều kiện toát cho vieäc hoïc taäp b. Vaên baûn 2 : Caùc gia ñình trong khi taäp thể N  đề nghị chính quyền địa phương có biện pháp giải quyết kịp thời vieäc laán chieám traùi pheùp gaây oâ nhieãm vệ sinh môi trường.  Nhu cầu và quyền lợi chính đáng của cá nhân hoặc tập thể. c. Yêu cầu của văn bản đề nghị : - Noäi dung : ngaén goïn, roõ raøng. - Hình thức : trang trọng, theo một số quy ñònh saün. 2. Cách làm văn bản đề nghị : a. Quốc hiệu, tiêu ngữ : b. Địa điểm làm giấy đề nghị và ngày thaùng..

(114) -. Những phần nào là quan trọng trong cả hai văn bản đề nghị trên. Từ đó em rút ra cách làm một văn bản đề nghị như thế nào ?. c. Tên văn bản : giấy đề nghị (hoặc bản kieán nghò) d. Nơi nhận đề nghị e. Người tổ chức đề nghị f. Nêu sự việc, lý do và ý kiến cần đề nghị với nơi nhận. g. Kyù teân. 3. Ghi nhớ : trang 126. 4. Cuûng coá : Luyeän taäp 5. Dặn dò : Xem trước bài văn bản báo cáo. IV- Ruùt kinh nghieäm : -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tieát 130:. OÂn taäp Vaên học. A – Mục tiêu cần đạt : - Giúp hs nắm được nhan đề các tác phẩm trong hệ thống văn bản , nội dung cơ bản của từng cụm bài , những giới thuyết về văn chương , về đặc trưng thể loại của các văn bản ,về sự giàu đẹp của Tiếng Việt của Ngữ văn 7. - Nắm được công dụng của dấu của dấu gạch ngang . Biết dùng dấu gạch ngang , phân biệt gạch ngang với dấu gạch nối. - Hệ thống kiến thức về kiểu câu đơn và các câu đã học. - Nắm được đặc điềm của văn bản báo cáo : Mục đích , yêu cầu, nội dung và cách làm loại văn bản này . Biết cách viết văn bản báo cáo đúng quy cách . Nắm dược sai sót thường gặp khi viết văn bản báo cáo .. B – Các bước lên lớp :.  OÅn ñònh  Kieåm tra baøi cuõ  Giới thiệu bài mới * Sự chuẩn bị học sinh : Soạn các câu hỏi SGK câu 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10 trang 128 1299 * Sự chuẩn bị của thầy : GV chuẩn bị hệ thống hoá lại kiến thức ngữ văn 7 từ đầu năm học đến cuoái naêm hoïc - Phân công chuẩn bị các tổ nhóm thực hiện các câu hỏi trong SGK. - Chuẩn bị bảng phụ đề hs diền vào bảng tổng kết theo mẫu HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIEÂN. Hoạt động 1. Caâu 1 : Em haõy keå vaø ghi caùc nhóm đề của văn bản đã học GV kieåm tra . Câu 2 : Đọc lại chú thích bài 3,5,7,8 laøm thô luïc baùt baøi 13 ,. HOẠT ĐỘNG CỦA HOÏC SINH. GHI BAÛNG Caâu 1. HS keå vaø ghi HS sửa lại. HS nhaéc laïi khaùi nieäm. Caâu 2 : Khaùi nieäm veà - Ca dao dân ca , tục ngữ - Thơ trữ tình.

(115) baøi 16 , baøi 18 caâu 2 baøi 26 .. Hoạt động 2. HS đọc thuộc lòng ca dao daân ca. Câu 3 : Thái độ của nhân dân ta trong caùc baøi ca dao ,daân ca .Đọc thuộc lòng. - Thô thaát ngoân baùt cuû - Thơ ngữ ngôn tứ tuyệt Đường luaät - Thô thaát ngoân baùt cuù - Thô song thaát luïc baùt Caâu 3 : - Leân aùn , pheâ phaùn - Giaùo duïc , khuyeân raên .. HS giới thiệu Câu 4 : Câu tục ngữ thể hiện thái độ nhân dân đối với thiên nhiên , lao động sản xuất,xã hội theá naøo? Câu 5 : Các bài thơ trữ tình của Vieät Nam vaø Trung Quoác theå hiện giá trị tư tưởng , tình cảm .. HS phaùt bieåu. HS phaùt bieåu. Hoạt động 3. Câu 7 : Phát biểu ý kiến về sự HS phát biểu giàu đẹp của Tiếng Việt HS khaù gioûi trình baøy Caâu 8 : Phaùt bieåu caûm nghó baøi 24 ( yù nghóa vaên chöông) , cho ví duï. Caâu hoûi thaûo luaän. Câu 9 : cho biết ích lợi của phương phát ích hợp GV tổng hợp cho hs thực hiện baûng phuï. HS tổng hợp. Caâu 4 : -Kinh nghiệm dự đoán về thời tiết . - Kinh nghiệm lao động sản xuất. Caâu 5 : - Thể hiện tình yêu nước , yêu thieân nhieân - Tinh thần nhân đạo.. Caâu 7 : - Trân trọng gìn giữ Tiếng Việt. Caâu 8 : - Văn chương là sự sống. - Nguồn cảm hứng về đời sống tinh thaàn .. Caâu 9 : - Phương tích hợp cần thiết giữa Vaên – TLV – Tieáng Vieät ..

(116) Phần tổng hợp. STT. 1. Vaên hoïc daân gian. THỂ LOẠI ĐẶC ĐIỂM NỘI DUNG Ca dao dân Bài thơ , bài hát trữ tình dân gian cuûa quaàn chuùng nhaân ca dân . Diễn tả đời sống tâm hồn , tư tưởng tình cảm của nhaân daân .. ÑAËC ÑIEÅM NGHEÄ THUAÄT Thô luïc baùt - Hình aûnh so saùnh aån duï . điệp ngữ , tương phản , nhân hóa VD : Ca dao tình caûm gia ñình queâ höông , than thaân.. Tục ngữ. Laø caâu noùi daân gian ngaén goïn , oån ñònh nhòp ñieäu giaøu hình aûnh .Theå hieän kinh nghieäm ,vaän duïng vaøo cuoäc soáng .. - Ngắn gọn có đối xứng với nhau về hình thức và nội dung .Vần gieo giữa caâu. - So saùnh, aån duï VD : Tục ngữ thiên nhiên , lao động sản xuaát . Tục ngữ về con người xã hội. Thơ trữ tình. Thô bieåu hieän tình caûm , cảm xúc của con người , thiên nhiên , tình yêu đất nước lòng nhân đạo .. - Thất ngôn từ tuyệt ( bánh trôi nước ? - Thất ngôn bát cú ( Qua đèo ngang) - Ngũ ngôn tứ tuyệt ( Tĩnh dạ tứ) Diễn đạt cô đúc , giàu hình ảnh , phép đối thơ , luật thơ Đường.. Sự việc cốt truyện phức tạp hướng vào việc khắc hoạ hiện tượng , phát hiện bản chaát trong quan heä nhaân sinh.. - Pheùp töông phaûn - Pheùp taêng caáp. 2 Vaên hoïc Truyeän Vieát ngaén hieän đại. Cổng hứơng Cảm nhận vào hiểu được những tình cảm đẹp đẽ của mở ra. người mẹ dành cho con nhân ngày khai trường .Ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối cuoäc soáng. 3 Meï toâi Vaên nghò luaän Cuoäc chia của những con buùp beâ. - Phương thức tự sự kết hợp biểu cảm mieâu taû.. Hieåu bieát vaø thaém thía những thiên liêng sâu nặng của cha mẹ đối với con cái và con đối với cha mẹ. - Phương thức tự sự kết hợp biểu cảm mieâu taû.. - Tình caûm chaân thaät saâu naëng cuûa Thaønh vaø Thuyû . - Noãi ñau xoùt xa , chia seû những trẻ em gặp cảnh bất haïnh .. - Phương thức tự sự kết hợp biểu cảm mieâu taû..

(117) STT. THỂ LOẠI ĐẶC ĐIỂM NỘI DUNG ÑAËC ÑIEÅM NGHEÄ THUAÄT Một thứ quà Cảm nhận phong vị đặt biệt , - Thể loại tùy bút , tập trung tính biểu nét đẹp văn hóa giản dị của cảm . cuûa luùa daân toäc . - Giàu hình ảnh , trữ tình . non : Coám Saøi Goøn toâi yeâu Soáng cheát maëc baây. Những trò loá bòch hay laø Varen vaø Phan Boäi Chaâu. Ca Hueá treân soâng Höông. Nét đẹp riêng của Sài Gòn , với thiên nhiên , khí hậu nhiệt đới và phong cách người Sài Gòn . - Leân aùn gay gaét teân quan bóc lột người – bày tỏ long thöông caûm . - Giá trị hiện thực , nhân đạo . - Hai tính cách , đại diện hai lực lượng xã hội đối lập thời Phaùp thuoäc . - Varen phản bội lý tưởng , quen chôi troø loá bòch . - Phan Boäi Chaâu vò anh huøng , vị thiên sứ , xã thân vì độc laäp . Cảnh sinh hoạt văn hóa ở cố ñoâ Hueá , moät vuøng daân ca phong phuù veà noäi dung , giaøu coù veà laøn ñieäu .. - Thể loại tùy bút , tập trung tính biểu caûm . - Giàu hình ảnh , trữ tình . - Ngheä thuaät töông phaûn - Pheùp taêng caáp. - Nghệ thuật tương phản , đối lập. - Phép tu từ , liệt kê . - Mieâu taû , thuyeát minh , bieåu caûm vaø bình luaän . - Giàu hình ảnh , chất trữ tình .. C – Cuûng coá : - Các thể loại văn đã học. - Moät soá taùc giaû vaø caùc bieän phaùp ngheâ thuaät. D – Daën doø : Học bài và xem lại các phần đã ôn tập. Soạn trước bài : Dấu gạch ngang. IV- Ruùt kinh nghieäm : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tieát 131:. A – Mục tiêu cần đạt : B – Các bước lên lớp :  . OÅn ñònh Kieåm tra baøi cuõ. DAÁU GAÏCH NGANG.

(118) . Giới thiệu bài mới , tiếp tục loạt bài về dấu câu với dấu gạch ngang .. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - Gọi học sinh đọc vd a , b , c , d trang 129 , 130 . - Treo baûng phuï . - Trong moãi caâu treân , daáu gaïch ngang dùng để làm gì ?. - Từ ví dụ trên em hãy rút ra công duïng cuûa daáu gaïch ngang . - Bài tập nhanh : GV treo bảng phụ đã vieát saün baøi taäp , yeâu caàu hs ñieàn daáu gạch ngang đúng vị trí và cho biết tại sao ñieàn nhö theá ? - GV ghi vd leân baûng - Daáu gaïch noái coù phaûi laø daáu caâu hay khoâng ? - Dấu gạch nối dùng để làm gì ? - Em có nhận xét gì về độ dài của dấu gạch nối so với dấu gạch ngang ? - Từ quan sát vd , em hãy rút ra kết luaän veà phaân bieät cuûa mình ? - Cho hs thaûo luaän - GV choát laïi .. HOẠT ĐỘNG CUÛA HOÏC SINH - Trả lời cá nhân .. - Trả lời - Đọc GN1 - Leân baûng ñieàn daáu , hs khaùc nhaän xeùt .. - Trả lời. - Quan sát , trả lời - Đọc GN2 - Trình baøy treân baûng , nhoùm khaùc nhaän xeùt. GHI BAÛNG I – Coâng duïng cuûa daáu gaïch ngang Vd a : Đánh dấu bộ phận chú thích , giaûi thích . Vd b : Đánh dấu lời nói trực tiếp cuûa nhaân vaät . Vd c : Để liệt kê . Vd d : Nối các từ nằm trong moat lieân danh . Ghi nhớ 1/130. II – Phaân bieät daáu gaïch ngang với dấu gạch nối : Vd : Pa-ri , Leânin , Vaùc_sa_va . => Nối các tiếng trong các từ , mượn gồm nhiều tiếng .. III – Luyeän taäp : Baøi taäp 1 , 2 , 3 SGK . C – Cuûng coá : Ñaëc ñieåm vaø taùc duïng cuûa daáu gaïch ngang D – Daën doø : Oân laïi phaàn Tieáng Vieät IV- Ruùt kinh nghieäm : -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 132:. OÂN TAÄP TIEÁNG VIEÄT. A-Mục tiêu bài học: Giúp HS: - Hệ thống hóa các kiến thức về các kiểu câu đơn và các dấu câu đã học..

(119) - Rèn kĩ năng sử dụng các kiểu câu đơn và đấu câu. B- Chuẩn bị: - Gv: Bảng phụ.Những điều cần lưu ý sgk -Hs:Bài soạn C – Các bước lên lớp :   . OÅn ñònh Kieåm tra baøi cuõ Giới thiệu bài mới .. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - Có mấy cách phân loại câu đơn theo kieåu truyeàn thoáng ? - Câu phân loại theo mục đích nói gồm những câu nào ? - Caâu nghi vaán , caâu traàn thuaät , caâu cầu khiến , câu cảm thán dùng với mục ñích gì ? Cho vd 4 kieåu caâu . - Dấu hiệu nào để phân biệt từng kiểu caâu . - Nếu phân loại theo cấu tạo ta có những loại câu gì ? - Phân biệt câu bình thường và câu đặc bieät khaùc nhau nhö theá naøo ? Cho vd . - Hãy kể các loại dấu đã học ? - Chức năng của từng loại dấu ? Cho vd .. HOẠT ĐỘNG CUÛA HOÏC SINH - Trả lời (2 loại) - Lieät keâ . - Xaùc ñònh muïc đích nói từng kiểu caâu , cho vd . - Phaùt bieåu yù kieán. GHI BAÛNG I – Caùc kieåu caâu ñôn : A – Phân loại theo mục đích nói : - Caâu traàn thuaät . - Caâu nghi vaán . - Caâu caàu khieán . - Caâu caûm thaùn . B – Phân loại theo cấu tạo : - Câu bình thường - Caâu ñaëc bieät .. - Trả lời - So saùnh , cho ví duï minh hoïa . - Lieät keâ - Xaùc ñònh , cho ví duï .. II – Caùc daáu caâu : - Daáu chaám . - Daáu phaåy . - Daáu chaám phaåy . - Dấu chấm lửng . - Daáu gaïch ngang .. C – Cuûng coá : Các kiểu câu đã học D – Daën doø : Xem trước văn bản : Báo cáo IV- Ruùt kinh nghieäm : -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Duyeät cuûa BGH. TUAÀN 34. Ngày soạn : 19/4/2011.

(120) Tieát 133:. VAÊN BAÛN BAÙO CAÙO A – Mục tiêu cần đạt : B – Các bước lên lớp :  OÅn ñònh  Kieåm tra baøi cuõ  Giới thiệu bài mới . HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIEÂN - Tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn baùo caùo . - Caâu hoûi thaûo luaän . - Cho hs nhaän xeùt veà 2 vaên baûn vừa đọc ( chú ý những yêu cầu gì về nội dung , hình thức ). HOẠT ĐỘNG CỦA HOÏC SINH - Đọc 2 văn bản ( SGK tr 133 , 134) - HS thaûo luaän , trình baøy yù kieán , nhaän xeùt. - HS quan saùt vaên baûn maãu . - GV trình baøy vaên baûn baùo caùo trên bảng phụ . Giới thiệu bố cục vaên baûn - Phần đầu , phần chính , phần cuối gồm những chi tiết nào ? - Theo em phaàn naøo quan troïng ? Nếu không có phần đầu văn bản baùo caùo seõ nhö theá naøo ?. - HS neâu yù kieán. GHI BAÛNG I – Ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn baùo caùo : - Noäi dung : Trình baøy keát quaû cuï theå , soá lieäu roõ raøng . - Hình thức : trang trọng , roõ raøng , saùng suûa .. II – Caùch laøm moät vaên baûn baùo caùo : A – Phần đầu : Quốc hiệu , nôi baùo caùo , teân baûng baùo cáo , nơi gởi … B – Phần chính : Lý do , sự việc , các kết quả đã làm … C – Phaàn cuoái : Kí teân , hoà sô ñính keøm (neáu coù ) …. C – Cuûng coá : - Tên văn bản cần phải viết chữ in hoa , khổ chữ to . - Trình bày cần sáng sủa , cân đối . - Noäi dung vaø muïc ñích caàn baùo caùo phaûi roõ raøng , caùc soá lieäu chi tieát phaûi chính xaùc .. D – Daën doø :. - Hãy tự viết một văn bản báo cáo theo đề tài tự chọn . IV- Ruùt kinh nghieäm : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(121) Tieát 134-135:. LUYỆN TẬP LAØM VĂN BẢN ĐỀ NGHỊ VAØ BÁO CÁO I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giuùp hoïc sinh : - Thông qua thực hành, biết ứng dụng các văn bản báo cáo và đề nghị vào các tình huống cụ thể nắm được cách thức làm hai loại văn bản này. - Qua các bài tập trong SGK để tự rút ra những lỗi mắc, phương hướng và cách sửa chữa các lỗi thường mắc phải khi viết hai loại văn bản trên. II. CÁC BƯỚC LÊN LỚP : 1/ OÅn ñònh 2/ Kieåm tra baøi cuõ : Trình bày cách làm một văn bản đề nghị và một văn bản báo cáo? Cho hai tình huống cụ thể về 2 loại văn bản này? 3/ Bài mới : Ở tiết trước các em đã được cung cấp lý thuyết cũng như qua cách viết về văn bản đề nghị và văn bản báo cáo. Hôm nay trong tiết học này, chúng ta chủ yếu đi vào phần luyện tập để giúp cho các em nắm bắt rõ ràng, cụ thể hơn những kiến thức về hai loại văn bản này, từ cách làm bài đến các lỗi thường mắc phải. Hoạt động dạy. Hoạt động học. Ghi baûng. Giáo viên tổ chức ôn lại kiến thức lý thuyết về 2 loại văn bản này thoâng qua 4 caâu hoûi trong SGK /138 - Muïc ñích vieát vaên baûn đề nghị và mục đích vieát vaên baûn baùo caùo coù gì khaùc nhau?. - Nội dung văn bản đề nghò vaø vaên baûn baùo caùo coù gì khaùc nhau?. Đề nghị - Văn bản đề nghị: 1. Mục đích: nhằm đề xuất một - Nhằm đề xuất một nguyeän voïng, yù kieán. nguyeän voïng, yù - Vaên baûn baùo caùo: kieán. nhaèm toång keát neâu leân những gì đã làm để cấp trên được biết. - Nội dung văn bản đề 2/ Nội dung: nghị: Ai đề nghị? Đề - Ai đề nghị? Đề nghị ai (nơi nào). Đề nghị ai (nơi nào)? nghò ñieàu gì? Đề nghị điều gì? Noäi dung baùo caùo: baùo caùo cuûa ai? Baùo caùo với ai? Báo cáo về việc gì? Keát quaû nhö theá. Baùo caùo - Nhaèm toång keát neâu lên những gì đã làm để cấp trên được biết.. - Baùo caùo cuûa ai? Baùo cáo với ai? Báo cáo vieäc gì? Keát quaû nhö theá naøo?.

(122) Hoạt động dạy - Hình thức trình bày của một văn bản đề nghò vaø vaên baûn baùo caùo coù gì gioáng vaø khaùc nhau?. - Cả hai loại văn bản khi vieát coù ñieåm gì caàn lưu ý? Những mục nào khoâng theå thieáu trong mỗi loại văn bản?. Hoạt động học naøo? - Gioáng: Caàn trình baøy trang troïng vaø saùng suûa theo một số mục đã quy ñònh saün. - Khaùc: . Văn bản đề nghị: cần ngaén goïn . Vaên baûn baùo caùo: caàn roõ raøng - Teân vaên baûn caàn vieát in, hoa, khổ chữ to. - Trình baøy vaên baûn cần sáng sủa cân đối: caùc phaàn quoác hieäu, teân văn bản, nơi gửi và nội dung moãi phaàn caùch nhau 2 -3 doøng khoâng vieát saùt leà giaáy, khoâng để phần trên và phần dưới trang giấy khoảng trống lớn. - Tên người, nơi gửi và nội dung là những mục không thể thiếu ở 2 loại vaên baûn naøy.. Ghi baûng 3. Hình thức: - Caàn roõ raøng. - Gioáng : caàn trình baøy trang troïng, saùng suûa theo moät soá muïc quy ñònh saün. - Khaùc: caàn ngaén goïn.. Các kết quả bao giờ * Ñieåm caàn löu yù: cũng rõ ràng với các Cả hai loại văn bản số liệu chi tiết cụ thể, - Teân vaên baûn caàn traùnh tình traïng noùi viết hoa, khổ chữ to. chung, chung. - Trình baøy vaên baûn caàn saùng suûa, caân II. Luyeän taäp: đối: các phần quốc 1, 2, 3 SGK/138 hieäu, teân vaên baûn, nơi gửi và nội dung moãi phaàn caùch nhau 2-3 doøng, khoâng vieát saùt leà giaáy, khoảng trên và phần dưới trang giấy khoảng trống quá lớn. - Tên người, nơi gởi vaø noäi dung laø những mục không theå thieáu trong hai loại văn bản này. Sau khi oân laïi phaàn lyù thuyeát chuùng ta tieáp tuïc sang phaàn luyeän taäp.. Bài tập 1, 2, 3 SGK/138, giáo viên hướng dẫn học sinh làm sau đó nhận xét và bổ sung sửa chữa những sai sót. * Baøi taäp 1 : - Tình huống làm văn bản đề nghị: Có một địa danh rất nỗi tiếng gần trường, cả lời muốn cô gái chủ nhiệm tổ chức đi tham quan. . Chuẩn bị cho việc tổng kết năm học, cô gái chủ nhiệm muốn biết tình hình của lớp em trong học kỳ vừa qua..

(123) * Baøi taäp 2 : sau khi laøm xong baøi taäp 1, giaùo vieân chia cho caùc nhoùm, moãi nhoùm tìm hieåu và viết 1 loại văn bản. Sau đó các nhóm cùng giáo viên nhận xét, sửa chữa. * Bài tập 3 : Những chỗ sai trong việc sử dụng các văn bản sau đây: - Trường hợp 1 : học sinh viết báo cáo là không phù hợp, trong tình huống này phải viết đơn để trình bày hoàn cảnh gia đình và đề đạt nguyện vọng của mình. - Trường hợp 2 : học sinh viết văn bản đề nghị là không đúng, trong trường hợp này phải viết báo cáo vì cô giáo chủ nhiệm muốn biết tình hình và kết quả của lớp trong việc giúp đỡ gia ñình thöông binh lieät só vaø baø meï anh huøng. - Trường hợp 3 : trường hợp này không thể viết đơn mà cả lớp phải viết văn bản đề nghị cô giáo chủ nhiệm và Ban giám hiệu nhà trường biểu dương khen thưởng cho bạn H. Cuûng coá : Giaùo vieân cho hoïc sinh oân laïi phaàn lyù thuyeát. IV. Daën doø : - Học lại lý thuyết 2 loại văn bản này. - Mỗi học sinh tự cho 2 tình huống về 2 loại văn bản này. Sau đó, viết thành 2 văn bản cụ theå. - Soạn bài : ôn tập phần tập làm văn. IV- Ruùt kinh nghieäm : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tieát 136-137:. OÂN TAÄP LAØM VAÊN I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Cho hoïc sinh oân laïi vaø cuûng coá caùc khaùi nieäm cô baûn veà vaên bản biểu cảm, đánh giá và văn bản đề nghị. II/ CÁC BƯỚC LÊN LỚP 1. OÅn ñònh 2. Kieåm tra baøi cuõ: -. Các em hãy nêu tình huống phải làm văn bản Đề nghị và Báo cáo?. -. Hình thức trình bày và nội dung của văn bản Đề nghị và Báo cáo có gì giống và khác nhau?. 3. Bài mới: Trong chương trình Ngữ văn 7, chúng ta đã được học văn biểu cảm ở học kỳ I, văn nghị luận ở học kỳ II. Để giúp cho các em có một kiến thức vững chắc hơn về hai kiểu văn này, hôm nay chuùng ta seõ cuøng nhau oân taäp Taäp laøm vaên. Hoạt động của Thầy I. VEÀ VAÊN BIEÅU CAÛM:. Hoạt động của Trò. Ghi baûng.

(124) Haõy ghi laïi teân caùc baøi vaên biểu cảm được học và đọc trong Ngữ văn 7, tập một (chæ ghi laïi caùc baøi vaên xuoâi). Em hãy đọc một bài văn bieåu caûm maø em thích?. Hoạt động của Trò Hoïc sinh keû khung baûn vaøo vở và lần lượt ghi tên của caùc baøi vaên bieåu caûm.. Moãi hoïc sinh coù theå choïn 1 baøi vaên cuï theå. Ví duï “Muøa xuaân cuûa toâi”. Trong bài văn này tác giả đã Tình cảm thiết tha, nồng nàn boäc loä tình caûm cuûa mình của tác giả đối với quê nhö theá naøo? hương, đất nước qua việc tái hieän caûnh saéc muøa xuaân treân đất Bắc.. Ghi baûng Boá cuïc Phương tiện - Kết bài: Khẳng định tình cảm- Thân bài: Nêu lên tình cảm, cảm xúc.- Mở bài: Giới thiệu đối tượng biểu cảm. Dùng tự sự và miêu tả để khiêu gợi cảm xuùc.. Hoạt động của Thầy.

(125) Hoạt động của Trò. Tác giả đã viết “Mùa xuân cuûa toâi” nhaèm muïc ñích gì?. Nhaèm muïc ñích bieåu hieän tình cảm của mình đối với queâ höông. Nhö vaäy noäi dung muïc ñích cuûa vaên bieåu caûm laø gì?. Noäi dung laø boäc loä tình caûm coøn muïc ñích laø bieåu hieän tình caûm.. Boäc loä tình caûm laø noäi dung trữ tình. Để khêu gợi cảm xúc tác giả đã dùng phương tieän bieåu caûm naøo?. Từ sự miêu tả nhưng chủ yếu để bộc lộ cảm xúc.. Ghi baûng Ñaëc ñieåm Noäi dung Muïc ñích Trữ tình Biểu hiện tình cảm, Lời văn giàu thái độ, đánh giá của cảm xúc, người viết đối với giaøu hình người và việc ngoài aûnh. đời.. Hoạt động của Thầy.

(126) Hoạt động của Trò. Em hãy đọc một câu văn bieåu hieän tình caûm. Học sinh đọc một câu văn cụ theå. “Muøa xuaân cuûa toâi…laø muøa xuaân coù mua rieâu rieâu, gioù laønh laïnh…. Muốn biểu hiện được tình cảm đối với quê hương, tác giả đã chọn những hình ảnh naøo?. Tác giả đã chọn những nét rất riêng về thời tiết, khí haäu, aâm thanh cuûa tieáng nhaïn, tieáng troáng cheøo…. Ghi baûng I/ VAÄN BIEÅU CAÛM Teân baøi Mùa xuân của tôiSài gòn tôi yêuMột thứ quà của lúa non: Cốm.Cuộc chia tay của những con búp bê.Mẹï tôi- Cổng trường mở ra.. Hoạt động của Thầy.

(127) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Khi muoán baøy toû tình thöông yêu, lòng ngưỡng mộ, ngợi ca đối với một con người, sự vật, hiện tượng thì em phải nêu lên được điều gì của con người sự vật, hiện tượng đó? Moät baøi vaên bieåu caûm thường có bố cục như thế naøo?. Nêu lên những chi tiết, thuộc tính, những nét rất riêng của sự vật, hiện tượng.. II. VEÀ VAÊN NGHÒ LUAÄN: Haõy ghi laïi teân caùc baøi vaên nghị luận đã học và đọc trong Ngữ văn 7, tập hai.. Mở bài: Giới thiệu đối tượng bieåu caûm. Thaân baøi: Neâu leân tình caûm, caûm xuùc. Keát baøi: Khaúng ñònh tình caûm. Học sinh đọc tên các bài văn nghò luaän vaø ghi vaøo khung baûng.. a) Chứng minh: Đọc lại một văn bản nghị luaän maø em thích nhaát?. Tinh thần yêu nước của nhaân daân ta.. Vaên baûn naøy thuoäc daïng nào? Nghị luận chứng minh thường có bố cục như thế naøo? Ở phần mở bài, người viết phải nêu được điều gì?. Nghị luận chứng minh. Bố cục gồm ba phần: Mở baøi, thaân baøi, keát baøi.. Ngoài luận đề, người viết cần nêu điều gì nữa?. Trích đề và định hướng của đề.. Trong phaàn thaân baøi cuûa baøi văn nghị luận chứng minh, người viết cần phải làm gì?. Diễn giải rõ luận đề. Sau đó người viết làm gì nữa?. Xây dựng một hệ thống luận điểm hợp lí để chứng minh từng bước, từng bộ phận của luận đề.. Nêu vấn đề cần chứng minh hay còn gọi là luận đề.. Ghi baûng.

(128) Luaän ñieåm laø gì? Haõy cho biết những câu sau đây là luaän ñieåm (Gv treo baûng phuï). a) Nhaân daân ta coù moät loøng nồng nàn yêu nước. b) Đẹp thay Tổ quốc Việt Nam! c) Chuû nghóa anh huøng trong chiến đấu và sản xuất. d) Tiếng cười là vũ khí của keû maïnh.. Hoạt động của Trò - Caâu a, d laø luaän ñieåm. Ghi baûng Boá cuïc Giaûi thích Trích đềMở bài: Nêu vấn đề. Hoạt động của Thầy.

(129) Giaûi thích vì sao caâu a,d laø luaän ñieåm?. Hoạt động của Trò. Vì luận điểm thường có hình thức câu trần thuật với từ “là” hoặc từ “có”.. ối với thực tế cuộc sốngThông báo luận đề đã được giải thíchKết bài: Giải thích vấn đề (tại sao?)Giải những luận đề (là gì?)Thân bài: Định hướng giải thích. Hoạt động của Thầy Ghi baûng.

(130) Hoạt động của Trò. Em coù theå tìm theâm caùc luaän ñieåm khaùc khoâng?. Tiếng việt ta giàu đẹp.. Sau khi neâu luaän ñieåm chúng ta cần sử dụng điều gì để chứng minh.. Sử dụng dẫn chứng. Ghi baûng Chứng minh Mở bài: Nêu vấn đề. Hoạt động của Thầy.

(131) Hoạt động của Trò. Như vậy ở câu 5 “Có người nói… là được” em thấy có đúng không? Để làm được văn chứng minh, ngoài luận điểm và dẫn chứng còn cần phaûi coù theâm ñieàu gì? Daãn chứng như thế nào thì đạt yeâu caàu?. Người nói chưa hiểu về cách làm văn, lập luận chứng minh. Để làm văn chứng minh ngoài luận điểm và dẫn chứng còn phải chú ý phaân tích dieãn giaûi. Daãn chứng phải tiêu biểu, chính xác, phù hợp.. Ghi baûng + Câu gắn kết dẫn chứng với những kết luận+ Đưa dẫn chứngChứng minh: + Nêu luận điể Dieã mn giải rõ luận đề (nấu cần)Thân bài:Định hướngTrích đề. Hoạt động của Thầy.

(132) b) Giaûi thích Em hãy đọc một bài văn nghò luaän giaûi thích. Phần mở bài của văn giải thích có gì giống và khác lời văn chứng minh.. Ghi baûng. + Thông báo luận đề đã được giải thích. + Neâu yù nghóa cuûa coâng vieäc chứng minh đối với thực tế đời sống. YÙ nghóa vaên chöông. Ñaëc ñieåm Chứng minh Giaûi thích Duøng daãn Dùng lí lẽ để chứng tiêu laøm saùng toû bieåu, chính vấn đề xác phù hợp để làm sáng tỏ vấn đề.. Trong phaàn keát baøi cuûa vaên chứng minh người viết phải laøm gì?. Hoạt động của Trò. Khác ở phần định hướng.. Teân baøi Giaûi thích Phaûi taåy saï Yùch nghóa naïn cuûa v8an tham oâ, laõng phí chöông vaø beänh quan lieâu. Hoạt động của Thầy.

(133) Hoạt động của Trò. Neâu laïi caùch laøm phaàn thaân baøi.. + Giải nghĩa luận đề cần giaûi thích (laø gì?) + Giải thích vấn đề cần giải thích theo từng luận điểm (taïi sao). + Neâu caùch vaän duïng ñieàu đó vào thực tế cuộc sống (baèng caùch naøo, laøm theá naøo?) So saùnh phaàn keát baøi cuûa baøi Gioáng nhau giải thích và chứng minh. So sánh để tìm ra nét khác biệt giữa văn giải thích và chứng minh. * Baøi taäp: Đề:: Chứng minh câu tục ngữ “Ăn quả nhớ kẻ trồng caây” Giải thích câu tục ngữ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. + Chứng minh là dẫn chứng đã được công nhận để làm sáng tỏ vấn đề.. Ghi baûng Chứng minh Đức tính giản dị của Bác Hồ.Sự giàu đẹp của Tiếng Việt.Tinh thần yêu nước của nhân dân ta.. Hoạt động của Thầy.

(134) Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. Chứng minh I. Mở bài: Giới thiệu vấn đề: Lòng biết ôn Trích đề Định hướng II. Thaân baøi 1. Ý nghĩa câu tục ngữ Nghĩa đen: Nhớ công lao người trồng cây. Nghĩa bóng: Nhớ ơn người taïo ra thaønh quaû cho mình hưởng. 2. Chứng minh câu tục ngữ. Con chaùu bieát ôn oâng baø, cha mẹ (chứng minh qua tục ngữ, ca dao) Dân tộc ta luôn ghi nhớ công lao của những anh hùng…, caùc chieán só hi sinh trong chiến đấu. Học sinh ghi nhớ công ơn dạy dỗ của thầy cô và sự nuoâi naáng cuûa cha meï.. Giaûi thích I. Mở bài Giới thiệu vấn đề: Lòng biết ôn Trích đề Định hướng II. Thaân baøi 1. Giaûi thích yù nghóa caâu tuïc ngữ Quaû laø gì? Keû troàng caây laø ai? 2. Vì sao ăn quả phải nhớ kẻ troàng caây? Tất cả những thành quả không tự nhiên mà có. Những người làm ra thành quả rất khó nhọc mới có được. Là đạo đức làm người, là truyền thống tốt đẹp của dân toäc. 3. Hiểu được ý nghĩa câu tục ngữ chúng ta phải làm gì? Ghi nhớ công ơn. Có ý thức trân trọng giữ gìn vaø phaùt huy taïo neân thaønh quả mới. 3. Keát baøi: Khẳng định vấn đề Tác dụng của câu tục ngữ Lieân heä baûn thaân. 3. Keát baøi: Nêu giá trị câu tục ngữ Lieân heä baûn thaân. Ghi baûng. 4. Cuûng coá: 5. Daën doø: IV- Ruùt kinh nghieäm : -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Duyeät cuûa BGH.

(135) TUẦN 35. Ngày soạn: Tiết 138. Ôn tập phần tiếng Việt (tiếp theo). A-Mục tiêu bài học: Giúp HS: - Hệ thống hóa kiến thức về các phép biến đổi câu và các phép tu từ cú pháp đã học. - Hớng dẫn học sinh cách làm bài kiểm tra tổng hợp cuối học kì II. B- Chuẩn bị: - Đồ dùng : - Những điều cần lu ý: C-Tiến trình tổ chức dạy - học: I- ổn định tổ chức: II- Kiểm tra: III- Bài mới: Hoạt động của thầy-trò - Dựa vào mô hình trong sgk, em hãy cho biết có những phép biến đổi câu nào ? - Thêm bớt thành phần câu bằng cách nào ? (Bằng cách rút gọn câu và mở rộng câu). - Thế nào là rút gọn câu ? Cho ví dụ ? - Câu em vừa dặt rút gọn thành phần gì? (Rút gọn CN). - Có mấy cách mở rộng câu, đó là những cách nào ? - Thêm trạng ngữ vào câu để làm gì ?. Nội dung kiến thức III- Các phép biến đổi câu: 1- Thêm bớt thành phần câu: a- Rút gọn câu: Là lợc bỏ bớt một số thành phần câu làm cho câu gọn hơn, tránh lặp những từ ngữ đã x.hiện trong câu đứng trớc, thông tin nhanh hơn, ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi ngời (lợc CN). - VD: -Bạn đi đâu đấy ? Đi học!. b- Mở rộng câu: có 2 cách. - Thêm trạng ngữ vào câu: để xác định thời gian, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phơng tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu. - Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng - Dùng cụm C-V để mở rộng câu: là dùng câu ? những cụm từ h.thức giống câu đơn có cụm C-V làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu. - Ta có thể chuyển đổi kiểu câu bằng 2- Chuyển đổi kiểu câu: cách nào ? Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động và ngợc lại chuyển đổi câu bị động thành câu chủ động:.

(136) - Đặt một câu chủ động ? Vì sao em biết đó là câu chủ động ?. - Thế nào là câu bị động ? Cho ví dụ ?. - ở lớp 7, các em đã đợc học những phép tu từ nào ? - Em hãy cho một VD trong đó có sử dụng điệp ngữ ? Vì sao em biết câu văn đó có sử dụng điệp ngữ ? - Thế nào là chơi chữ ? Cho VD về chơi chữ ?. - Viết một đoạn văn có sử dụng phép liệt kê ? Vì sao em biết đó là phép liệt kê ?. - Hs đọc sgk. - Về phần văn, ở học kì II, em đã đợc học những loại văn bản nào ? Kể tên các văn bản đã học ?. - Về phần tiếng Việt, chúng ta đã đợc học những bài nào ?. - Câu chủ động: là câu có CN chỉ ngời, vật thực hiện một hành động hớng vào ngời, vật khác (chỉ chủ thể của hành động). - VD: Các bạn yêu mến tôi. - Câu bị động: là câu có CN chỉ ngời, vật đợc hành động của ngời khác, vật khác hớng vào (chỉ đối tợng của hành động). - VD: Tôi đợc các bạn yêu mến. IV- Các phép tu từ cú pháp: 1- Điệp ngữ: là biện pháp lặp lại từ ngữ hoặc cả một câu để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh mẽ đối với ngời đọc. - VD: Học, học nữa, học mãi ! 2- Chơi chữ: là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hớc, ... làm cho câu văn hấp dẫn, thú vị. - VD: Khi đi ca ngọn, khi về cũng ca ngọn. (Con ngựa). 3- Liệt kê: là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả đợc đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay của tư tưởng, tình cảm. - VD: Đồ dùng học tập gồm có: Thớc kẻ, thớc đo độ, ê ke, bút chì, bút mực. V- Hớng dẫn học sinh làm bài kiểm tra tổng hợp: 1-Về phần văn: - Văn bản nghị luận: Tinh thần yêu nớc của nhân dân ta, Sự giàu đẹp của TiếngViệt, Đức tính giản dị của Bác Hồ, ý nghĩa văn chương. - Văn bản tự sự: Sống chết mặc bay, Những trò lố hay là Va ren và Phan Bội Châu. - Văn bản nhật dụng: Ca Huế trên sông Hơng (bút kí kết hợp nghị luận, miêu tả với biểu cảm). - Văn bản chèo: Quan âm Thị Kính. 2- Về phần tiếng Việt: - Câu rút gọn, câu chủ động, câu bị động, câu đặc biệt. - Phép tu từ liệt kê. - Mở rộng câu bằng cụm C-V và trạng ngữ. - Dấu câu: dấu chấm lửng, dấu chấm phẩy, dấu gạch ngang. 3- Về tập làm văn: - Văn nghị luận chứng minh. - Văn nghị luận giải thích..

(137) - Về phần tập làm văn, cần chú ý thể loại nào ? IV- Hớng dẫn học bài: - Ôn tập và học thuộc những nội dung trên. - Xem lại đề kiểm tra cuối học kì I: sgk (188,190). - Chuẩn bị bài: Chương trình địa phơng. IV- Ruùt kinh nghieäm : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tiết: 139. Chương trình địa phương (phần văn và tập làm văn) (tiếp theo). A- Mục tiêu bài học: - Giúp HS: - Hiểu biết sâu rộng hơn địa phơng mình về các mặt đời sống vật chất và văn hóa tinh thần , truyền thống và hiện nay. -Trên cơ sở đó bồi dỡng tình yêu quê hơng, giữ gìn và phát huy bản sắc, tinh hoa của địa phơng mình trong sự giao lu với cả nớc. B- Chuẩn bị: - Đồ dùng : - Những điều cần lưu ý: C-Tiến trình tổ chức dạy - học: I- ổn định tổ chức: II- Kiểm tra: III- Bài mới: 1- Tổ chức tham quan một số danh lam thắng cảnh của thị xã Hòa Bình nh: Hồ Hòa Bình, Tợng đài Bác, Nhà máy thủy điện, Đài tưởng niệm. 2- Su tầm và giới thiệu ca dao, tục ngữ, thành ngữ dân tộc mờng Hòa Bình: - Mỗi HS su tầm từ 5- 10 câu. - Chọn 2 HS khá phân loại, viết bài giới thiệu trình bày trớc cả lớp. - Mời một nhà thơ hoặc văn có hiểu biết sâu rộng về Hòa Bình nói chuyện và giao lu với HS. 3-Tổ chức một cuộc thi về Hòa Bình: - Giới thiệu về hoa quả và sản vật nổi tiếng của Hòa Bình. - Hát, vẽ, làm thơ về hòa Bình. IV-Hớng dẫn học bài: -Tiếp tục su tầm tục ngữ, ca dao và các đặc sản của Hòa Bình. - Chuẩn bị bài: Hoạt động Ngữ văn- Đọc diễn cảm văn nghị luận. IV- Ruùt kinh nghieäm :.

(138) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tiết: 140. Hướng dẫn làm bài Kiểm tra học kì II. (Kiểm tra theo đề của Phòng giáo dục) A. mục tiêu bài học: Giúp HS: Củng cố, thực hành những kiến thức đã học trong chơng trình Ngữ văn 7. Rèn kỹ năng làm bài tập trắc nghiệm, kỹ năng làm bài văn nghị luận. Giáo dục HS ý thức nghiêm túc, tự giác trong thi cử. B. Chuẩn bị: GV: Ôn tập, hớng dẫn HS cách làm bài. HS: Ôn toàn bộ kiến thức Ngữ văn 7. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học: I. ổn định tổ chức: II. Kiểm tra sự chuẩn bị của HS: III. Tiến hành kiểm tra: Yêu cầu: HS tuyệt đối không đợc mang theo tài liệu vào phòng thi. Làm bài thi nghiêm túc – Không vi phạm quy chế thi cử. IV. Hướng dẫn học ở nhà: Tiếp tục ôn kiến thức Ngữ văn. Chuẩn bị kiến thức cho những tiết còn lại. D. Rút kinh nghiệm: - Đề ra vừa sức HS - HS làm bài nghiêm túc IV- Ruùt kinh nghieäm : -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Duyeät cuûa BGH. Tuần 36 Ngày soạn: 30/4/2011 Tiết 141-142 Hoạt động Ngữ văn.

(139) (Đọc diễn cảm văn nghị luận) A- Mục tiêu bài học: Giúp HS: - Tập đọc rõ ràng, đúng dấu câu, đúng giọng và phần nào thể hiện tình cảm ở những chỗ cần nhấn giọng. - Khắc phục kiểu đọc nhỏ, lúng túng, phát âm ngọng,... B-Chuẩn bị: - Đồ dùng : - Những điều cần lu ý: C-Tiến trình tổ chức dạy - học: I- ổn định tổ chức: II- Kiểm tra: III- Bài mới: I. Yêu cầu đọc và tiến trình giờ học: 1- Yêu cầu đọc: - Đọc đúng: phát âm đúng, ngắt câu đúng, mạch lạc, rõ ràng. - Đọc diễn cảm: Thể hiện rõ từng luận điểm trong mỗi văn bản, giọng điệu riêng của từng văn bản. 2- Tiến trình giờ học: - Tiết 1: 2 bài: +Tinh thần yêu nớc của nhân dân ta. +Sự giàu đẹp của tiếng Việt. -Tiết 2: 2 bài: +Đức tính giản dị của Bác Hồ. +ý nghĩa văn chơng. II. Hớng dẫn tổ chức đọc: 1- Tinh thần yêu nớc của nhân dân ta: Giọng chung toàn bài: hào hùng, phấn chấn, dứt khoát, rõ ràng. *Đoạn mở đầu: - Hai câu đầu: Nhấn mạnh các từ ngữ "nồng nàn"đó là giọng khẳng định chắc nịch. - Câu 3: Ngắt đúng vế câu trạng ngữ (1,2); Cụm chủ - vị chính , đọc mạnh dạn, nhanh dần, nhấn đúng mức các động từ và tính từ làm vị ngữ, định ngữ : sôi nổi, kết, mạnh mẽ, to lớn, lớt, nhấn chìm tất cả... - Câu 4,5,6 ; +Nghỉ giữa câu 3 và 4. +Câu 4 : đọc chậm lại, rành mạch, nhấn mạnh từ có, chứng tỏ. +Câu 5 : giọng liệt kê. +Câu 6 : giảm cờng độ giọng đọc nhỏ hơn, lu ý các ngữ điệp, đảo : Dân tộc anh hùng và anh hùng dân tộc. Gọi từ 2 - 3 học sinh đọc đoạn này. HS và GV nhận xét cách đọc. * Đoạn thân bài: - Giọng đọc cần liền mạch, tốc độ nhanh hơn một chút. +Câu : Đồng bào ta ngày nay,... cần đọc chậm, nhấn mạnh ngữ : Cũng rất xứng đáng, tỏ rõ ý liên kết với đoạn trên. +Câu : Những cử chỉ cao quý đó,... cần đọc nhấn mạnh các từ : Giống nhau, khác nhau, tỏ rõ ý sơ kết, khái quát. Chú ý các cặp quan hệ từ : Từ - đến, cho đến..

(140) - Gọi từ 4 -5 hs đọc đoạn này. Nhận xét cách đọc. *Đoạn kết: - Giọng chậm và hơi nhỏ hơn . +3 câu trên : Đọc nhấn mạnh các từ : Cũng nh, nhng. +2 câu cuối : Đọc giọng giảng giải, chậm và khúc chiết, nhấn mạnh các ngữ : Nghĩa là phải và các động từ làm vị ngữ : Giải thích , tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho,... Gọi 3 -4 hs đọc đoạn này, GV nhận xét cách đọc. - Nếu có thể : + Cho HS xem lại 2 bức ảnh Đoàn chủ tịch Đại hội Đảng Lao động Việt Nam lần thứ II ở Việt Bắc và ảnh chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Báo cáo chính trị tại Đại hội. + GV hoặc 1 HS có khả năng đọc diễn cảm khá nhất lớp đọc lại toàn bài 1 lần. 2- Sự giàu đẹp của tiếng Việt Nhìn chung, cách đọc văn bản nghị luận này là : giọng chậm rãi, điềm đạm, tình cảm tự hào. * Đọc 2 câu đầu cần chậm và rõ hơn, nhấn mạnh các từ ngữ : tự hào , tin tởng. * Đoạn : Tiếng Việt có những đặc sắc ... thời kì lịch sử : Chú ý từ điệp Tiếng Việt ; ngữ mang tính chất giảng giải : Nói thế cũng có nghĩa là nói rằng... * Đoạn : Tiếng Việt... văn nghệ. v.v..đọc rõ ràng, khúc chiết, lu ý các từ in nghiêng : chất nhạc, tiếng hay... * Câu cuối cùng của đoạn : Đọc giọng khẳng định vững chắc. Trọng tâm của tiết học đặt vào bài trên nên bài này chỉ cần gọi từ 3 -4 hs đọc từng đoạn cho đến hết bài. - GV nhận xét chung. 3- Đức tính giản dị của Bác Hồ * Giọng chung: Nhiệt tình, ngợi ca, giản dị mà trang trọng. Các câu văn trong bài, nhìn chung khá dài, nhiều vế, nhiều thành phần nhng vẫn rất mạch lạc và nhất quán. Cần ngắt câu cho đúng. Lại cần chú ý các câu cảm có dấu (!) * Câu 1 : Nhấn mạnh ngữ : sự nhất quán, lay trời chuyển đất. * Câu 2 : Tăng cảm xúc ngợi ca vào các từ ngữ: Rất lạ lùng, rất kì diệu; nhịp điệu liệt kê ở các đồng trạng ngữ, đồng vị ngữ : Trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp. * Đoạn 3 và 4 : Con ngời của Bác ... thế giới ngày nay: Đọc với giọng tình cảm ấm áp, gần với giọng kể chuyện. Chú ý nhấn giọng ở các từ ngữ càng, thực sự văn minh... * Đoạn cuối : - Cần phân biệt lời văn của tác giả và trích lời của Bác Hồ. Hai câu trích cần đọc giọng hùng tráng và thống thiết. - Văn bản này cũng không phải là trọng tâm của tiết 128, nên sau khi hớng dẫn cách đọc chung, chỉ gọi 2- 3 HS đọc 1 lần. 4- ý nghĩa văn chương Xác định giọng đọc chung của văn bản : giọng chậm, trữ tình giản dị, tình cảm sâu lắng, thấm thía. * 2 câu đầu: giọng kể chuyện lâm li, buồn thơng, câu thứ 3 giọng tỉnh táo, khái quát. * Đoạn : Câu chuyện có lẽ chỉ là ... gợi lòng vị tha: - Giọng tâm tình thủ thỉ nh lời trò chuyện. * Đoạn : Vậy thì ... hết : Tiếp tục với giọng tâm tình, thủ thỉ nh đoạn 2..

(141) - Lu ý câu cuối cùng , giọng ngạc nhiên nh không thể hình dung nổi đợc cảnh tợng nếu xảy ra. - GV đọc trớc 1 lần. HS khá đọc tiếp 1 lần, sau đó lần lợt gọi 4- 7 HS đọc từng đoạn cho hết. III- GV tổng kết chung Hoạt động luyện đọc văn bản nghị luận: - So HS đợc đọc trong 2 tiết, chất lợng đọc, kĩ năng đọc; những hiện tợng cần lu ý khắc phục. - Những điểm cần rút ra khi đọc văn bản nghị luận. + Sự khác nhau giữa đọc văn bản nghị luận và văn bản tự sự hoặc trữ tình. Điều chủ yếu là văn nghị luận cần trớc hết ở giọng đọc rõ ràng, mạch lạc, rõ luận điểm và lập luận. Tuy nhiên , vẫn rất cần giọng đọc có cảm xúc và truyền cảm. IV- Hớng dẫn luyện đọc ở nhà - Học thuộc lòng mỗi văn bản 1 đọan mà em thích nhất. - Tìm đọc diễn cảm Tuyên ngôn Độc lập. IV- Ruùt kinh nghieäm : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tiết 143-144 Chương trình địa phương (phần tiếng Việt) A- Mục tiêu bài học: Giúp học sinh: - Khắc phục một số lỗi chính tả do ảnh hởng của cách phát âm địa phơng. - Rèn kĩ năng viết đúng chính tả. B- Chuẩn bị: - Đồ dùng : - Những điều cần lu ý: C-Tiến trình tổ chức dạy - học: I-ổn định tổ chức: II- Kiểm tra: III- Bài mới: Hoạt động của thầy-trò - GV nêu yêu cầu của tiết học.. - GV đọc- HS nghe và viết vào vở.. Nội dung kiến thức I- Nội dung luyện tập: Viết đúng tiếng có phụ âm đầu dễ mắc lỗi nh tr/ch, s/x, r/d/gi, l/n. II- Một số hình thức luyện tập: 1- Viết các dạng bài chứa các âm, dấu thanh dễ mắc lỗi: a- Nghe viết một đoạn văn trong bài Ca Huế trên sông Hơng- Hà ánh Minh: Đêm. Thành phố lên đèn nh sao sa. Màn sơng dày dần lên, cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục. Tôi nh một lữ khách thích giang hồ với hồn thơ lai láng, tình ngời.

(142) - Trao đổi bài để chữa lỗi.. - HS nhớ lại bài thơ và viết theo trí nhớ. - Trao đổi bài để chữa lỗi. - Điền một chữ cái, một dấu thanh hoặc một vần vào chỗ trống: + Điền ch hoặc tr vào chỗ trống ? + Điền dấu hỏi hoặc dấu ngã vào những tiếng in đậm ? - Điền một tiếng hoặc một từ chứa âm, vần dễ mắc lỗi vào chỗ trống: + Chọn tiếng thích hợp trong ngoặc đơn điền vào chỗ trống (giành, danh) ? + Điền các tiếng sĩ hoặc sỉ vào chỗ thích hợp ? - Tìm từ chỉ sự vật, hoạt động, trạng thái, đặng điểm, tính chất: + Tìm từ chỉ hoạt động trạng thái bắt đầu bằng ch (chạy) hoặc bằng tr (trèo)? + Tìm các từ chỉ đặc điểm, tính chất có thanh hỏi (khỏe) hoặc thanh ngã (rõ) ? - Tìm từ hoặc cụm từ dựa theo nghĩa và đặc điểm ngữ âm đã cho sẵn, ví dụ tìm những từ chứa tiếng có thanh hỏi hoặc thanh ngã, có nghĩa nh sau: + Trái nghĩa với chân thật ? + Đồng nghĩa với từ biệt ? + Dùng chày với cối làm cho giập nát hoặc tróc lớp vỏ ngoài ?. nồng hậu bớc xuống một con thuyền rồng, có lẽ con thuyền này xa kia chỉ dành cho vua chúa. Trớc mũi thuyền là một không gian rộng thoáng để vua hóng mát ngắm trăng, giữa là một sàn gỗ bào nhẵn có mui vòm đợc trang trí lộng lẫy, xung quanh thuyền có hình rồng và trớc mũi là một đầu rồng nh muốn bay lên. Trong khoang thuyền, dàn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam. Ngoài ra còn có đàn bầu, sáo và cặp sanh để gõ nhịp. b- Nhớ- viết bài thơ Qua Đèo Ngang- Bà Huyện Thanh Quan: 2- Làm các bài tập chính tả: a- Điền vào chỗ trống: - Chân lí, chân châu, trân trọng, chân thành. - Mẩu chuyện, thân mẫu, tình mẫu tử, mẩu bút chì. - Dành dụm, để dành, tranh giành, giành độc lập. - Liêm sỉ, dũng sĩ, sĩ khí, sỉ vả. b- Tìm từ theo yêu cầu: - Chơi bời, chuồn thẳng, chán nản, choáng váng, cheo leo. - Lẻo khỏe, dũng mãnh.. - Giả dối. - Từ giã. - Giã gạo. c- Đặt câu phân biệt các từ chứa những tiếng dễ lẫn: - Mẹ tôi lên nơng trồng ngô. Con cái muốn nên người thì phải nghe lời cha mẹ. - Vì sợ muộn nên tôi phải vội vàng đi ngay. Nước mưa từ trên mái tôn dội xuống ầm ầm..

(143) - Đặt câu với mỗi từ : lên, nên ? - Đặt câu để phân biệt các từ: vội, dội? IV-Hớng dẫn học bài: - Tiếp tục làm các bài tập còn lại. - Lập sổ tay chính tả ghi lại những từ dễ lẫn. IV- Ruùt kinh nghieäm : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Duyeät cuûa BGH. Ngày soạn: Tiết 139+140. Trả bài kiểm tra học kì II. A-Mục tiêu bài học: Giúp hs - Tự đánh giá đợc những ưu điểm và nhược điểm trong bài viết của mình về các phương diện: nội dung kiến thức, kĩ năng cơ bản của cả ba phần văn, tiếng Việt, tập làm văn. - Ôn và nắm được kĩ năng làm bài kiểm tra tổng hợp theo tinh thần và cách kiểm tra đánh giá mới. B- Chuẩn bị: - Đồ dùng : - Những điều cần lu ý: C-Tiến trình tổ chức dạy - học: I- ổn định tổ chức: II- Kiểm tra: III- Bài mới: 1-Tổ chức trả bài: - Gv nhận xét kết quả và chất lượng bài làm của lớp theo từng phần: trắc nghiệm và tự luận. - HS từng nhóm cử đại diện hoặc tự do phát biểu bổ xung, trao đổi, đóng góp ý kiến. - Tổ chức xây dựng đáp án- dàn ý và chữa bài. - HS so sánh, đối chiếu với bài làm của mình. - GV phân tích nguyên nhân những câu trả lời sai, những lựa chọn sai lầm phổ biến. 2- Hớng dẫn HS nhận xét và sửa lỗi phần tự luận:.

(144) - HS phát biểu về những yêu cầu cần đạt của đề tự luận và trình bày dàn ý khái quát của mình. - GV bổ sung hoàn chỉnh dàn ý khái quát. - GV nhận xét bài làm của hs về các mặt: + Năng lực và kết quả nhận diện kiểu văn bản. + Năng lực và kết quả vận dụng lập luận, dẫn chứng, lí lẽ hớng vào giải quyết vấn đề trong đề bài. + Bố cục có đảm bảo tính cân đối và làm nổi rõ trọng tâm không. + Năng lực và kết quả diễn đạt: Chữ viết, dùng từ, lỗi ngữ pháp thông thờng. - HS phát biểu bổ sung, điều chỉnh và sửa chữa thêm. - GV chọn một bài khá và một bài kém để đọc cho cả lớp nghe. - HS góp ý kiến nhận xét về các bài vừa đọc. IV- Hớng dẫn học bài: - Ôn tập các thể loại nghị luận chứng minh, giải thích và biểu cảm. D- Rut kinh nghiệm: Kết quả kiểm tra: Điểm <3: 3 Điểm từ 3,5 -> 4,5: 12 Điểm 5,6: 20 Điểm từ 6,5 -> 7: 8 Điểm 8,9:.

(145)

Giao an HKII

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về