<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>LAO ĐỘNG TỔNG PHỤ TRÁCH ĐỘI</b>

<b>TRONG TRƯỜNG PHỔ THƠNG</b>

Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh là tổ chức của thiếu nhi Việt Nam do
Đảng Cộng sản Việt Nam và chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, Đồn thanh niên cộng
sản Hồ Chí Minh phụ trách. Đội hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản, có
sự hướng dẫn của phụ trách Đội. Nghị quyết 5 của trung ương Đồn khóa 3 đã
khẳng định: “Nếu nói Đội là biện pháp tốt để giáo dục thiếu nhi thì vấn đề mấu
chốt quyết định cho công tác Đội là vấn đề cán bộ”. Hoạt động Đội sôi nổi hay
không, đạt hiệu quả hay không... phần lớn phụ thuộc vào phẩm chất, năng lực của
phụ trách.

<b>I/ PHỤ TRÁCH ĐỘI THIẾU NIÊN TIỀN PHONG (TNTP) TRONG</b>
<b>TRƯỜNG PHỔ THƠNG:</b>

<b>1) Vì sao vấn đề mấu chốt quyết định cho công tác Đội là vấn đề cán bộ?</b>
Nói đến cơng tác cán bộ, Bác Hồ đã chỉ rõ “cán bộ là người đem chính sách
của Đảng, của chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành ...”. Cán bộ
chính là cái gốc của mọi công việc, quan tâm tới việc xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng
và sử dụng cán bộ là nhiệm vụ cơ bản hàng đầu của bất kỳ một tổ chức chính trị
-xã hội nào. Bác đã khẳng định “cơng việc thành công hay thất bại do cán bộ tốt
hay kém” (Vấn đề cán bộ - XBST 1976).

Thực tế hiện nay, đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác Đội ở các cấp khơng
những thiếu mà cịn yếu về nghiệp vụ, không ổn định và không được chuyên trách
thật sự, chưa thể hiện cao lịng u nghề và gắn bó với công việc như một nghề
thật sự. Đối với công tác này, vai trị vị trí của người phụ trách chưa được xã hội
nhìn nhận một cách đúng mức và coi trọng; chế độ chính sách đối với lực lượng
làm công tác Đội cũng chưa được quan tâm đúng mức mặc dù Đoàn TNCS
TP.HCM và TW Đồn cũng đã tích cực tham mưu quy định về chức danh TPT
trong trường phổ thông & thông tư liên bộ số 23 ngày 15/1/1996 về giải quyết chế

độ phụ cấp trách nhiệm cho TPT trong trường phổ thông. Song đây không phải là
cây đũa thần để có thể giải quyết tình trạng phụ trách chưa n tâm và gắn bó với
nghề nghiệp.

Đồn thanh niên đã khẳng định: cần phải tập trung xây dựng lực lượng phụ
trách Đội trong và ngoài nhà trường, củng cố Hội đồng Đội các cấp đủ sức điều
hành hoạt động của hội đồng phụ trách Đội, các cấp bộ Đoàn phối hợp với ngành
giáo dục lựa chọn những cán bộ có phẩm chất, đạo đức, có năng lực, yêu trẻ tham
gia phụ trách Đội, từng bước tiêu chuẩn hóa “TPT phải được đào tạo về chun
mơn nghiệp vụ” (điều 8 khoản 2 luật BVCSGDTE). “Có đội ngũ phụ trách Đội mới
có phong trào Đội, có phụ trách giỏi thì hoạt động Đội mới đạt kết quả giáo dục
cao”. Hay nói cách khác: “Quan tâm đến cơng tác Đội và phong trào thiếu nhi
trước hết phải quan tâm đến vấn đề cán bộ phụ trách Đội”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Người được Đồn TNCS Hồ Chí Minh phân cơng phụ trách Đội TNTP là Phụ
trách Đội. Phụ trách Đội bao gồm: tổng phụ trách Đội, phụ trách chi đội, phụ trách
Sao nhi đồng. Đội ngũ phụ trách Đội cần đưọc xây dựng theo các yêu cầu:

- Có năng lực tổ chức quản lý thể hiện ở việc chỉ đạo, tổ chức, phối hợp với
các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường tạo nên mơi trưịng giáo dục đồng
bộ nhằm thực hiện hiệu quả nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc và giáo dục các em.

- Có phẩm chất của một nhà giáo dục thực thụ vì thực chất cơng tác thiếu nhi
là công tác giáo dục. PTĐ thực hiện việc giáo dục các em thông qua các hoạt động
đa dạng của tổ chức Đội. Tuy nhiên, không được lầm lẫn giữa hai chức năng <i>giáo</i>
<i>dục và giảng dạy</i>.

- Có tấm lịng u trẻ, thích làm việc, hoạt động với trẻ và sự say mê với
cơng việc phụ trách của mình.

- Thường xun học tập khơng ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp
vụ công tác.

<i>Với người PTĐ trong nhà trường, sự vững vàng về chuyên môn, nghiệp vụ</i>
<i>giảng dạy và sự am hiểu sâu sắc về lý luận lẫn phương pháp cơng tác Đội là hai</i>
<i>điều kiện cơ bản, có quan hệ chặt chẽ, hữu cơ với nhau, hỗ trợ, thúc đẩy lẫn nhau</i>
<i>giúp người giáo viên, phụ trách Đội hoàn thành nhiệm vụ giáo dục thế hệ trẻ trong</i>
<i>nhà trường. </i>

3) Tổng phụ trách Đội trong trường phổ thông:

Tổng phụ trách Đội là người đứng đầu tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh trong
trường phổ thơng và chịu trách nhiệm về hoạt động của liên đội. Thực tế cho thấy
trong thời gian qua có rất nhiều người u thích công tác thiếu nhi và muốn được
trở thành tổng phụ trách Đội trong trường học. Do vậy, hiện nay tổng phụ trách Đội
có thể là:

- Những giáo sinh sư phạm mới ra trường được giao nhiệm vụ Tổng phụ trách,
chưa được đào tạo về nghiệp vụ TPT, chưa có kinh nghiệm trong công tác ở một
trường phổ thông, tiểu học.

- Những cán bộ Đoàn được tuyển vào trường làm TPT từ nhiều nguồn khác
nhau, chưa qua đào tạo sư phạm, đôi khi cả về nghiệp vụ công tác Đội. Các bạn rất
nhiệt tình nhưng khó tránh khỏi nhiều hạn chế khách quan như sự thiếu hiểu biết
về công tác giảng dạy & các hoạt động giáo dục của nhà trường, không nắm vững
đặc điểm tâm lý cũng như hoạt động học tập của các em, do đó bước đầu sẽ chưa
tạo được uy tín tồn vẹn đối với nhà trường.

- Những giáo viên được phân cơng làm TPT, nhiệt tình thì có nhưng chưa được
bồi dưỡng về nghiệp vụ cơng tác Đội; có tinh thần trách nhiệm và lịng tự trọng

nhưng kiến thức & phương pháp công tác Đội lại q ít. Có bạn tuổi cũng chuẩn bị
đến tuổi trưởng thành Đồn nên khi nhận cơng việc bạn cố gắng tự học, tự tìm hiểu
để hồn thành trách nhiệm nhưng thường hay khơng n tâm với cơng việc, mong
có người khác làm TPT thay.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

công tác Đội hoặc chưa vận dụng linh hoạt những điều đã học vào cong việc nên
hiệu quả đem lại chưa cao.

- Tổng phụ trách cịn là những giáo viên có nhiều thành cơng trong công tác
cho dù đã trải qua hoặc chưa qua đào tạo công tác Đội, cho dù là chuyên trách hay
bán chuyên trách nhưng bạn vẫn đạt kết quả cao nhờ sự hỗ trợ của toàn trường.
Các bạn đã khéo tham mưu, khéo vận dộng, làm việc có phương pháp nên nhiều
trường hợp đã vừa là TPT Đội giỏi, là CSTĐ, lại là giáo viên giỏi, tấm gương sáng
của trường, làm cho mọi người hiểu & thấy rõ vai trị và tác dụng to lớn của Đội
đối với cơng tác giáo dục của nhà trường.

<b>II/ NHỮNG ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA TỔNG PHỤ TRÁCH ĐỘI:</b>
<b>1) Vị trí, vai trị của Tổng phụ trách Đội trong trường phổ thông: </b>

* TPT Đội trong trường phổ thơng có chức danh là “Giáo viên Tổng phụ trách
Đội”, là người chỉ huy trực tiếp cao nhất của tổ chức Đội trong trường phổ thơng.

- Quyết định 243 của Hội đồng chính phủ quy định về chế độ chuyên trách
cho các trường PTCS có 28 lớp.

- Chỉ thị liên bộ Giáo dục & TW Đồn 22/7/1983 về việc bố trí đủ số lượng,
chất lượng và tăng cường đào tạo bồi dưỡng giáo viên làm cơng tác Đồn - Đội
trong trường học.

- Ngày 15/1/1996 thơng tư liên bộ (ban tổ chức Chính phủ, Bộ GD-ĐT, Bộ Tài

chính, TW Đồn) về giải quyết chế độ phụ cấp trách nhiệm cho TPT Đội trong
trường phổ thông.

Từ thực tế sinh động của cuộc sống cho thấy vai trị, vị trí của TPT Đội ngày
càng được xác định và rất cần thiết trong việc hoàn thiện nhân cách cho các em
học sinh trường phổ thông,

* TPT Đội là cán bộ Đoàn, là nhà giáo dục, là cán bộ quản lý, đồng thời là
người anh, người chị, người bạn thân thiết của các em.

- Trong trường phổ thông, TPT Đội là một cán bộ Đoàn, được Đoàn giao cho
nhiệm vụ tổ chức, hướng dẫn, chỉ đạo toàn diện hoạt động của liên đội trên cơ sở
kế hoạch của Đoàn; thay mặt các em đề xuất với Đoàn, Đảng và các tổ chức đồn
thể những u cầu nguyện vọng chính đáng của các em, tham mưu cho BCH chi
đoàn về kế hoạch hoạt động liên đội hàng năm. TPT Đội phải nắm vững đường lối,
chính sách, chủ trương của Đảng và nhà nước cùng với nhà trường, gia đình và xã
hội giáo dục các em trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt mà mục tiêu trước
mắt là giúp các em trở thành đồn viên TNCS Hồ Chí Minh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

- Là cán bộ quản lý, TPT Đội trực tiếp chỉ đạo các hoạt động cụ thể của tổ
chức Đội. Theo Makarenkô: “Sự lãnh đạo với người lãnh đạo có vai trị to lớn trong
việc xây dựng tập thể, vai trò đầu tàu trong tập thể sẽ thuộc về người lãnh đạo tập
thể”<i> (Tư bản -tập 1-NXB Chính trị quốc gia)</i>. Với tư cách là thành viên trong bộ
máy quản lý của nhà trường. TPT tham mưu với hiệu trưởng tổ chức giáo dục học
sinh thông qua hoạt động Đội; Là thành viên của liên tịch, của hội đồng sư phạm
nhà trường TPT Đội có nhiệm vụ tổ chức hoạt động Đội phối hợp đồng bộ, nhịp
nhàng với các hoạt động giáo dục khác của nhà trường nhất là hoạt động ngoại
khóa nhằm thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ giáo dục nhà trường đề ra. Muốn
vậy, địi hỏi TPT phải có năng lực và phẩm chất của người cán bộ quản lý, biết tổ
chức, biết huy động mọi khả năng và phối hợp với các lực lượng, biết xây dựng và

tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động Đội. Năng lực tổ chức là thước đo hiệu quả
cơng việc của TPT Đội thơng qua q trình hoạt động.

- Là người anh, người chị, người bạn thân thiết của các em, TPT Đội phải yêu
nghề, mến trẻ, là một nhà “tâm lý” có khả năng hiểu một cách sâu sắc tâm hồn trẻ
thơ, dễ cảm thông và hịa đồng với đối tượng và đó cũng là những yếu tố rất thuận
lợi giúp TPT Đội phát huy vai trị của mình để thu hút, tập hợp và giáo dục các em.

Việc tuyển chọn một đoàn viên xứng đáng nhất trong chi đồn để phân cơng
làm TPT Đội phải có sự bàn bạc thống nhất giữa BCH chi đồn với BGH, sau đó
nhà trường báo cáo về cấp trên để đề nghị công nhận. Việc phân công và chính
thức bổ nhiệm TPT như bổ nhiệm cán bộ quản lý do đề xuất của nhà trường; HĐĐ,
BCS Đoàn ngành GD tham mưu cho trưởng phòng GD ra quyết định bổ nhiệm. Lao
động của TPT được hiệu trưởng quản lý và đánh giá dựa trên chương trình kế
hoạch và hiệu quả công tác, kết hợp với đánh giá của HĐĐ, BCS Đoàn ngành.

<b>2) Các mối quan hệ của tổng phụ trách Đội trong trường phổ thông:</b>

TPT là cán bộ quản lý, cán bộ Đồn, là người làm cơng tác vận động quần
chúng nên có mối quan hệ giao tiếp rộng rãi với nhiều đối tượng có liên quan. Đó
là phẩm chất nghề nghiệp của người TPT Đội.

* Với liên đội TNTP: Thiết lập được mối quan hệ chặt chẽ với ban chỉ huy
liên đội , chi đội, lực lượng nòng cốt của Đội qua việc thực hiện đúng quy trình: lựa
chọn, quy hoạch đội ngũ; tiến hành bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ công tác Đội;
tạo mọi điều kiện để các em phát huy được năng lực của mình; trên cơ sở đó, giúp
các em từng bước khẳng định mình, tự xây dựng uy tín của mình trước tập thể Đội.

<i>Đó chính là cơ sở để các em phát huy thực sự vai trò tự quản của Đội.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

* Với Đồn TNCS Hồ Chí Minh trong trường: Tham mưu cho Đồn về các
mặt cơng tác thuộc phạm vi công tác Đội. Đưa công tác Đội trở thành một phần cụ
thể trong kế hoạch cơng tác của chi đồn trường trong cả năm học. Cùng với Ban
chấp hành chi đồn vận động, tổ chức phân cơng đồn viên tích cực tham gia các
mặt hoạt động của công tác Đội sao cho phù hợp với khả năng và nhu cầu của từng
đoàn viên.

* Với Ban giám hiệu: mối quan hệ giữa TPT Đội và hiệu trưởng nhà trường
đưọc thể hiện thông qua hai chức năng tham mưu và phối hợp.

- Tham mưu cho hiệu trưởng về hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp, xây
dựng kế hoạch cơng tác Đội trở thành một bộ phận hữu cơ trong kế hoạch chung
của nhà trường; tham mưu trong việc lựa chọn, bố trí giáo viên làm chủ nhiệm lớp
đồng thời đường lối và nguyên tắc tổ chức, chi bộ Đảng hỗ trợ TPT trong cơng tác
giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ phụ trách Đội và đội viên. Ngược lại TPT
phải thường xuyên tham mưu cho chi bộ Đảng trong việc lãnh đạo công tác Đội ở
nhà trường, thường xuyên báo cáo, xin ý kiến & đề xuất các vấn đề có liên quan
đến cơng tác Đội cho bí thư chi bộ.

Trong mối quan hệ với nhà trường, điều quan trọng là TPT phải đưa được
công tác Đội vào kế hoạch hoạt động chung của nhà trường, vận động giáo viên
cùng tham gia công tác Đội, làm cho công tác Đội trở thành bộ phận hữu cơ của
nhà trường, tạo thành cơ chế đồng bộ trong việc đánh giá thi đua, vận động mọi
người tham gia thực hiện nội dung cơng tác Đội. Cơng đồn nhà trường cũng là
nguồn lực quan trọng, TPT cần tranh thủ sự hỗ trợ về mặt nhân lực và cơ sở vật
chất.

TPT với cha mẹ học sinh, các tổ chức & lực lượng khác trong và ngồi nhà trường :
TPT cần có mối quan hệ với cha mẹ đội viên để nắm tình hình học tập, hồn
cảnh của đội viên qua đó tun truyền và vận động cha mẹ các em hiểu và hỗ trợ

cho công tác của liên đội, tạo điều kiện cho đội viên tham gia sinh hoạt của nhà
trường.

Mở rộng quan hệ với các đơn vị kết nghĩa trên địa bàn : ủy ban BVCSGDTE,
hội cựu chiến binh, hội phụ nữ, hội phụ lão ... tranh thủ sự hỗ trợ trong công tác
giáo dục & cùng phối hợp để giáo dục các em.

<b>III- CHỨC NĂNG - NHIỆM VỤ CỦA TỔNG PHỤ TRÁCH ĐỘI: </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>1/ Chức năng tham mưu cho ban giám hiệu & BCH chi đoàn tổ chức các</b>
<b>hoạt động giáo dục học sinh, đội viên.</b>

<i>a- Tham mưu cho BCH chi đồn</i> :

Với cương vị phí bí thư chi đoàn, TPT phải tham mưu cho BCH chi đoàn về
cơng tác Đội, phân cơng đồn viên - thanh niên làm cơng tác phụ trách Đội, để
xuất với chi đồn một cơ chế thi đua cụ thể để động viên đồn viên, thanh niên
làm tốt cơng tác Đội.

Vấn đề này, nhiều nơi vai trị chi đồn cịn mờ nhạt đối với cơng tác Đội. Vì
chi đồn giáo viên cịn yếu, chưa quan tâm tham gia, hay vì TPT chưa tham mưu đề
xuất ? Đó là 2 mặt của vấn đề cần nghiêm túc kiểm điểm. TPT cần tham mưu đề
xuất cụ thể để chi đồn lãnh đạo cơng tác Đội bằng nghị quyết và kế hoạch, phát
huy sức mạnh của chi đoàn & TN hỗ trợ cho TPT. TPT & bí thư phải thật sự là đơi
bạn chiến đấu, bí thư phải đi sát giúp đỡ TPT & ngược lại TPT phải thường xuyên
thỉnh thị & báo cáo công tác với bí thư.

<i>b- Tham mưu cho ban giám hiệu</i> :

- Tham mưu về nhân sự, kế hoạch, kinh phí & cơ sở vật chất cho Đội, đề

nghị đưa công tác Đội thành một tiêu chuẩn thi đua quan trọng đối với
giáo viên, đề nghị bố trí mỗi chi đội có một phụ trách, gắn chặt công tác
chủ nhiệm với công tác phụ trách chi, đưa kế hoạch hoạt động Đội &
sinh hoạt phụ trách vào kế hoạch nhà trường, sắp xếp giờ sinh hoạt Đội
một cách hợp lý, đề xuất hỗ trợ các phương tiện hoạt động theo điều kiện
nhà trường : phịng Đồn - Đội, kinh phí hoạt động (ngồi kinh phí do Đội
tự tạo) từ các nguồn thu của nhà trường, dụng cụ sinh hoạt Đội (lều,
trống,cờ, đồng phục ...).

- Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm toàn bộ hoạt động của nhà trường,
TPT cần báo cáo, thỉnh thị và làm việc định kỳ hàng tuần, hàng tháng với
hiệu trưởng.

- Hiện nay TPT được mang hàm TỔNG nhưng chưa có một ban phụ trách
thực thụ để góp ý giúp sức cho mình. Vì vậy TPT cần tham mưu để thành
lập một ban phụ trách trong trường như một tổ chun mơn, có giờ sinh
hoạt và có điều kiện hoạt động như các tổ chuyên mônkhác. TPT chịu
trách nhiệm trực tiếp về hoạt động của ban phụ trách trước ban giám
hiệu nhà trường.

- TPT dự các cuộc họp liên tịch & hội đồng sư phạm, đề xuất đưa vào
chương trình họp những nội dung cơng tác Đội, báo cáo kết quả hoạt
động Đội để đề xuất trực tiếp những vấn đề yêu cầu nhà trường hỗ trợ.
<b>2/ Chức năng vận động phối hợp các lực lượng giáo dục trong & ngoài</b>
<b>nhà trường để xây dựng tổ chức Đội ngày càng vững mạnh. </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

quả công việc. Phương pháp vận động quần chúng của TPT bằng tuyên
truyền thuyết phục là chính chứ khơng thể bằng hàng chính cưỡng bức
mệnh lệnh được.

- Công tác vận động, phối hợp của TPT khơng chỉ bó hẹp trong phạm vi
quan hệ với cơng đồn, với hội phụ huynh học sinh hay với các tổ chức
Đoàn ở địa phương, mà nên mở rộng với các lực lượng xã hội khác như
với tổ chức Đồn các đơn vị qn sự, cơ quan xí nghiệp, các đoàn thể như
hội phụ nữ, hội phụ lão, hội cựu chiến binh, ủy ban BVCSGDTE tại địa
phương. Qua đó nhằm tạo ra sự tác động đồng bộ, tồn diện và phong
phú từ nhiều góc độ để bổ sung cho công tác giáo dục của TPT & nhà
trường đối với liên đội.

- Việc phát huy các “nguồn lực” trong và ngồi nhà trường của TPT thơng
qua cơng tác vận động phối hợp cũng nhằm tạo điều kiện cho ban chỉ huy
Đội, đội viên phát huy khả năng giao tiếp, tạo mối quan hệ hai chiều
giữa Đội với các lực lượng này, đảm bảo cung cấp thông tin đầy đủ về
những tiến bộ của các em & những giúp đỡ cụ thể của các đơn vị để Đội
có những hoạt động thực tết đi sâu tìm hiểu hoạt động của các đơn vị đỡ
đầu, kết nghĩa.

- Trong quá trình vận động phối hợp, TPT phải đặt mục tiêu giáo dục lên
hàng đầu, tránh “thực dụng chủ nghĩa”, tức là không chỉ nhằm mục đích
duy nhất là kêu gọi, ủng hộ tài chánh cho Đội.

<b>3) Chức năng giúp cho Đội hoạt động tự quản, giáo dục bồi dưỡng tập</b>
<b>thể đội viên TNTP HCM rèn luyện rở thành “con ngoan - trò giỏi -bạn tốt</b>
<b>-cháu ngoan Bác Hồ:</b>

TPT Đội là người đứng đầu hệ thống tổ chức Đội TNTP HCM trong trường
phổ thơng, nhưng khơng có nghĩa là TPT làm thay tất cả cho các em, mà quan
trọng vẫn là hình thành ở các nanêg lực tự quản và sự chủ động biết sắp xếp, phân
công công việc một cách hợp lý, khoa học. “Tự quản” là nguyên tắc không thể
thiếu của Đội, đối với đội viên là tự giáo dục nhưng cần có sự hướng dẫn của phụ

trách & thơng qua hoạt động Đội để giáo dục các em.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

nguyên tắc tự quản của Đội, kết hợp với sự lãnh đạo của Đồn thơng qua vai trị
chính trị sư phạm của người phụ trách Đội với Đội”.

- Việc bồi dưỡng năng lực tự quản cho chỉ huy là nhiệm vụ trọng tâm hàng
đầu & thường xuyên của TPT. Nó khơng chỉ có ý nghĩa quan trọng về mặt lý luận
mà cả về mặt thực tiễn công tác Đội. Ban chỉ huy Đội giống như đầu tàu, là lực
lượng nòng cốt của Đội, là chỗ dựa tin cậy nhất của người phụ trách Đội. Mọi công
tác đối với đội viên muốn đạt hiệu quả phải tiến hành thông qua BCH Đội - bắt
đầu từ chỉ huy Đội, phải tin tưởng tôn trọng các em, tôn trọng tổ chức Đội của các
em. Nếu thiếu lịng tin, khơng có ý thức tôn trọng các em và tổ chức Đội của các
em, nghĩ rằng các em khơng có khả năng thực hiện thì khơng thể pháthuy vai trị tự
quản của Đội.

- Mục tiêu giáo dục của Đội là “cùng với nhà trường XHCN giáo dục thiếu
niên học tập & rèn luyện theo 5 điều Bác Hồ dạy trở thành người kế tục sự nghiệp
của Đảng CSVN và Bác, mục tiêu trước mắt là giáo dục các em trở thành “con
ngoan, trò giỏi, bạn tốt và cháu ngoan Bác Hồ, phấn đấu trở thành đồn viên
TNCS HCM”. Hoạt động Đội chính là phương thức giáo dục đặc trưng của Đội,
thông qua hoạt động giúp các em hình thành và phát triển nhân cách.

<b>IV- NHIỆM VỤ CỦA TỔNG PHỤ TRÁCH ĐỘI: </b>

<b>1/ Thiết kế tổ chức chương trình hoạt động cho thiếu nhi và Đội viên</b>
<b>trong trường phổ thông theo phương hướng hàng năm của HĐĐ thành</b>
<b>phố</b>

Để thực hiện có hiệu quả chức năng tham mưu phối hợp với nhà trường,
Đoàn và các lực lượng giáo dục khác, TPT cịn có nhiệm vụ quản lý trực tiếp 2 đội

ngũ : lực lượng chỉ huy & phụ trách chi đội, tổ chức các hoạt động Đội & phong
trào thiếu nhi trong nhà trường. Để đảm bảo các cơng việc ấy, TPT phải bố trí hợp
lý lao động của mình & tập thể, kế hoạch hóa cơng tác. Kế hoạch cơng tác Đội
năm học là một mắc xích quan trọng torng tồn bộ cơng tác của TPT, việc thiết kế
tổ chức chương trình hoạt động cho thiếu nhi và đội viên, từ việc đề ra kế hoạch
công tác Độinăm học phải căn cứ vào điều kiện thực tế của nhà trường và chỉ đạo
của HĐĐ thành phố.

Trước hết cần phân biệt hoạt động Đội & hoạt động nhà trường có những
điểm giống nhau & khác nhau như thế nào ?

- Chỉ thị 197/CT-TW ngày 19/3/1960 của ban bí thư TW Đảng về cơng tác
thiếu niên nhi đồng nêu rõ : “nhà trường & Đội theo đuổi một mục đích giáo dục
duy nhất, nhưng phương pháp hoạt động có khác nhau ...”. Phương thức giáo dục
của nhà trường là phương pháp dạy học trên lớp còn hoạt động Đội là phương thức
giáo dục đặc trưng của Đội.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

- Phải xuất phát từ nhu cầu, sở thích, nguyện vọng của thiếu nhi, đảm bảo
chất thiếu nhi, vừa sức, hấp dẫn, có tác dụng giáo dục để có thể thu hút các em
tham gia đầy đủ vào tất cả các hoạt động. Theo Krupxkaia “TPT cần phải biết định
hướng khai thác những ham thích chính đáng của các em và biết chọn lựa những
vấn đề trong phục vụ mục tiêu đề ra.

- Thiết kế tổ chức hoạt động Đội có hệ thống, có trọng tâm, có kế hoạch,
đảm bảo nội dung giáo dục theo mục tiêu điều lệ Đội quyết định đến việc hình
thành & phát triển nhân cách.

- Chương trình hoạt động Đội đề ra phải do Đội trực tiếp tổ chức, đảm bảo
vai trò làm chủ tập thể của đội viên, vai trò tự quản của Đội với sự lãnh đạo của
Đồn thơng qua vai trị chính trị sư phạm của người TPT. Giáo dục tự quản phải là

trọng tâm hàng đầu trong công tác của người TPT thông qua việc giao nhiệm vụ
đến từng cấp, từng đội viên.

- Thiết kế tổ chức chương trình hoạt động Đội gắn liền với thực tiễn đời sống
xã hội, kết hợp hoạt động trong & ngoài nhà trường với hoạt động trên địa bàn dân
cư.

- Hoạt động Đội phải được chương trình hóa với mục tiêu và kế hoạch cụ
thể và đảm bảo theo những trình tự khoa học (Xây dựng kế hoạch - tổ chức thực
hiện - kiểm tra tổng kết hoạt động), kế hoạch hóa cơng việc là cơng cụ hữu hiệu để
chống tình trạng sự vụ mà người TPT phải biết tổ chức công tác một cách nề nếp,
khoa học tạo sự hài hịa với chương trình hoạt động của nhà trường.

<b>2) Tổ chức hệ thống liên đội trong nhà trường, xây dựng & bồi dưỡng đội</b>
<b>ngũ phụ trách chi & BCH chi đội.</b>

Theo sơ đồ ta thấy tổ chức Đội TNTP HCM trong trường học là một hệ
thống ; đứng đầu tổ chức đó là TPT Đội - người chịu trách nhiệm lãnh đạo tồn
diện liên đội. Trong hệ thống đó bao gồm hệ quản lý là ban phụ trách (gồm TPT,
phó TPT cùng 1 số cánbộ phụ trách tiêu biểu được cửtham gia bán phụ trách) và hệ
bị quả lý là tập thể, gồm tập thể phụ trách chi đội và đội viên. Giữa các đối tượng
này có mối quan hệ như sau :

TPT Đội - Ban phụ trách : Quan hệ lãnh đạo.

TPT Đội - BCH liên đội : Quan hệ lãnh đạo, hướng dẫn.
BCH liên đội - BCH chi đội : Quan hệ chỉ huy - chấp hành.
Phụ trách Đội - BCH chi đội : Quan hệ hướng dẫn - giáo dục.
BCH chi đội - BCH chi đội : Quan hệ phối hợp hợp tác
<i><b>a- </b></i> <i>Xây dựng & bồi dưỡng BCH</i> :

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Việc lựa chọn chỉ huy quyền quyết định thuộc về các em đội viên nhưng cần có sự
giúp đỡ của phụ trách.

- Xây dựng đội ngũ chỉ huy có uy tín, có năng lực, biết tập hợp, hướng dẫn,
thuyết phục các bạn đội viên và thiếu nhi cùng tham gia hoạt động thơng qua vai
trị hướng dẫn giáo dục của phụ trách. “Biết lựa chọn con người, bao giờ cũng là 1
bằng chứng về 1 tài năng tổ chức nhất định của con người. (Nguyên lý công tác tổ
chức - XBLĐ 78). TPT cần có kế hoạch, dành thời gian cho cơng tác bồi dưỡng
huấn luyện chỉ huy vì nó sẽ góp phần giải quyết về vấn đề chất lượng đội viên,
chất lượng tổ chức Đội,c ụ thể là công tác xây dựng Đội. Công tác bồi dưỡng
không chỉ thông qua mở lớp mà bồi dưỡng qua thực tế là 1 phương pháp giáo dục
hết sức quan trọng. Cụ thể là thông qua các sinh hoạt định kỳ của Đội, qua việc
giao nhiệm vụ cho chỉ huy và đội viên thơng qua hoạt động Đội vì hoạt động là
phương tiện giáo dục có hiệu quả tốt.

<i><b>b- </b></i> <i>Xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ phụ trách chi đội</i> :

Thực tế phụ trách chi đội trong trường phổ thông là 1 vấn đề khó khăn hiện
nay. TPT là người quản lý cả 1 hệ thống Đội trong nhà trường nhưng đối tượng để
lãnh đạo trực tiếp là phụ trách chi đội lại không đúng nghĩa. Giải quyết vấn đề xây
dựng Đội từ chi đội cầnphải thực hiện quy trình lựa chọn, giới thiệu, bồi dưỡng phụ
trách chi đội.

<i>c Tham mưu cho BGH và chi đồn về việc phân cơng giáo viên chủ nhiệm </i>
<i>-phụ trách chi đội, long trọng giới thiệu trước toàn trường vào đầu năm học. </i>Đồng
thời cần tham mưu về sự chỉ đạo đồng bộ giữa công tác chủ nhiệm phụ trách chi
đội, chế độ & điều kiện làm việc cho phụ trách chi đội.

<i>d- Phối hợp Đoàn địa phương</i>, các đơn vị kết nghĩa, các trường PTTH trên

địa bàn, lực lượng đoàn viên - cán bộ Đoàn ngay tại trường (nếu là cấp 2, 3) tham
gia hỗ trợ cho phụ trách chi đội như cộng tác viên của liên đội.

<i>e- Bồi dưỡng - hướng dẫn </i>và giúp đỡ phụ trách chi đội là nhiệm vụ của TPT :
- Hướng dẫn phương pháp thực hiện nhiệm vụ phụ trách chi đội.

- Tổ chức các sinh hoạt định kỳ của phụ trách theo chuyên đề, thông báo
các hoạt động Đội theo tháng, học kỳ.

- Theo dõi, giúp đỡ phụ trách chi đội, tổ chức các hình thức thi đua giữa
các chi đội.

Vấn đề quan trọng đối với phụ trách vẫn là : tạo bầu khơng khí tốt đẹp làm
cho mỗi phụ trách u thích cơng tác Đội, gắn bó với vai trò phụ trách. Tạo sự hiểu
biết, hợïp tác, giúp đỡ động viênnhau. Do vậy lãnh đạo của TPT với tập thể phải có
tính thuyết phục và đồng chí, hướng dẫn họ làm tốt vai trò phụ trách chi đội.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Trong các nhiệm vụ cụ thể của người TPT như bồi dưỡng, huấn luyện cho
đội ngũ phụ trách chi đội, BCH chi đội và thiết kế tổ chức các hoạt động Đội để
thơng qua đó giáo dục đội viên và học sinh theo mục tiêu điều lệ Đội, trở thành
những “con ngoan - trò giỏi - bạn tốt - cháu ngoan Bác Hồ”, mà cái cốt lõi chính là
giáo dục cho các em có trách nhiệm và lịng nhân ái, trở thành những người cơng
dân mới, những người lãnh đạo tương lai. Với nhiệm vụ như thế, có nghĩa là người
TPT đang thực hiện chức năng giáo dục.

<i>3.1/ Nội dung rèn luyện :</i>

<i><b>a- </b></i> Tự giáo dục - rèn luyện về nhận thức quan điểm và lập trường rõ
ràng : TPT là cán bộ thanh vận của Đồn, cán bộ chính trị của
Đảng được phân công trực tiếp làm công tác thiếu nhi, là người tổ

chức - quản lý cả 1 hệ thống Đội trong nhà trường. Do vậy đòi hỏi
TPT phải nhạy bén với cái mới và tiếp thu những chủ trương,
đường lối của Đảng, Nhà nước, chuyển hóa vào cơng tác giáo dục
đội viên, thiếu nhi bằng phương thức và loại hình phù hợp của Đội.
Vận dụng chức năng của mình để tham mưu, vận động, phối hợp
các lực lượng cùng tham gia thực hiện nhiệm vụ giáo dục đội
viên , thiếu nhi.

Đây chính là yếu tố quan trọng nhất đối với sự rèn luyện của người TPT.
Nếu bạn không mang hơi thở của người Việt Nam yêu nước thì bạn khơng thể
truyền cho các em lịng u nước thật sự. Nếu bạn khơng có lịng u thích cơng
việc thật sự thì khơng thể giáo dục các em u thích và gắn bó với Đội.

<i><b>b- </b></i> Tự rèn luyện về năng lực sư phạm, năng lực tổ chức quản lý Đội
TNTP HCM trong nhà trường của người TPT thông qua việc trang
bị cho mình những kiến thức hiểu biết về tâm lý sư phạm, tâm lý
thiếu nhi và những phương pháp ứng xử phù hợp, khéo léo để tác
động có hiệu quả trong công tác với phụ trách, các em và các lực
lượng giáo dục khác. Có năng lực sư phạm và tổ chức quản lý sẽ
giúp cho TPT tự tin, dám nghĩ dám làm và dám chịu trách nhiệm
cho cơng tác của mình.

Phải nắm vững đặc trưng tâm lý của trẻ em và của đơn vị mình (hồn cảnh
sống, nhu cầu ...) để có kế hoạch tổ chức, giáo dục cho phù hợp.

- Nắm vững đội ngũ chỉ huy liên đội và tập thể phụ trách về đặc điểm tâm
lý, khả năng chuyên biệt để giao việc 1 cách hợp lý, có thể phát huy
đúng mức năng lực từng đối tượng.

- Nắm vững phương thức giáo dục của Đội thơng qua hoạt động tập thể,

rèn luyện tính tự quản của chỉ huy Đội và nắm vững phương thức hoạt
động của nhà trường để phối hợp và góp phần thực hiện mục tiêu đào tạo
của trường phổ thông.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

xây dựng kế hoạch - triển khai -tổ chức thực hiện - kiểm tra theo dõi - đùánh giá
tổng kết hoạt động. Biết vận động các đối tượng tham gia hỗ trở cho kế hoạch mình
đề ra.

Lênin có nói “Muốn lãnh đạo cần phải hiểu biết công việc” đồng thời “đối
với cán bộ lãnh đạo điều quan trọng là phải biết tổ chức công tác của những người
giúp việc cho mình, tin tưởng họ và phát huy sáng kiến và tính chủ động của họ”.
(Tài liệu dịch “Đào tạo và giáo dục CB Đoàn - NXB Thanh niên 1985). Do vậy
muốn có năng lực tổ chức - quản lý cần phải hiểu biết công việc và phân công hợp
lý, làm việc có phương pháp.

Cần phải có năng lực sư phạm để người TPT am tường và đủ sức thuyết
phục, lôi cuốn tập thể hội đồng sư phạm nhà trường, tập thể phụ trách và các lực
lượng giáo dục khác (hội cha mẹ học sinh, các cơ quan đoàn thể trên địa bàn ...).
Năng lực sư phạm của TPT không chỉ giỏi về chuyên môn công tác Đội mà cịn
giỏi về chun mơn sư phạm. Điều này sẽ giúp cho TPT tạo uy tín và bản chất
trong quá trình tổ chức - chỉ đạo hoạt động Đội.

Rèn luyện về xu hướng và tình cảm : phải tạo sự hấp dẫn thu hút thiếu nhi từ
nhân cách và những kỹ năng độc đáo của mình. Sự lạc quan nhiệt tình và sự gương
mẫu về đạo đức tác phong và hình thức bên ngồi của người TPT sẽ có tác động
rất lớn đến các em và tập thể sư phạm.

- Đối với thiếu nhi có lúc là thầy nhưng có lúc là người anh, người chị để
dìu dắt, hướng dẫn các em (sẵn sàng vui chơi, hài hước lúc cần thiết,
nhưng phải có khả năng tự chủ cao). L. Tolstoi có nói “giáo dục trẻ em

địi hỏi một phong cách nghiêm trang nhất, giản dị nhất và chân thật
nhất. Chỉ cần lẫn vào một chút lừa phĩnh, giả dối, nhạo báng, khinh xuất
là công tác giáo dục sẽ thất bại”.

- Phải biềt yêu thương và tôn trọng thiếu nhi,đó là đặc trưng cơ bản của
người TPT. Càng yêu thương thì cảng phải tơn trọng các em để tạo nơi
các em một sự chủ động và tự quản trong chính cơng việc của mình và
bản thân các em cũng nhận thấy vai trị của mình đối với tổ chức Đội - tổ
chức của các em.

- Yêu cầu cao với bản thân về thái độ trách nhiệm với công việc, hành vi
đạo đức cũng là một trong những phẩm chất mà người TPT phải rèn
luyện.

Đừng bao giờ nghĩ rằng kiến thức như thế, rèn luyện như thế là đủđối với
TPT. Học tập rèn luyện qua các lớp bồi dưỡng là cần thiết, nhưng quan trọng vẫn
là sự tự rèn luyện của bản thân trong q trình lao động gắn bó với tổ chức Đội và
phong trào thiếu nhi. Không thể trở thành 1 TPT giỏi nếu khơng chịu khó học tập
-rèn luyện thường xuyên và kiên trì.

<i><b>b- </b></i> <i>Mục đích cơng tác tự rèn luyện của TPT</i> :

- Rèn luyện để hiểu việc - thạo việc _ làm việc tốt.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

nhiệm vụ của TPT. Cần có kiến thức nhất định về nghiệp vụ và
kiến thức khoa học quản lý, tâm lý, giáo dục học.

 Thạo việc : hiểu rõ chiều sâu của công việc khi đi sâu vào những
công việc cụ thể, rút ra được những kinh nghiệm và phương pháp
tổ chức công việc phù hợp.

 Làm việc tốt trước hết phải biết kế hoạch hóa cơng tác, định ra
mục tiêu rõ ràng ; triển khai công tác dễ hiểu, giao việc và thuyết
phục, biết tổ chức công việc khoa học ; biết vận động, tham mưu,
phối hợp.

Khi đã nắm lấy công việc và tổ chức công việc 1 cách khoa học, giao việc 1
cách hợp lý cho các thành viên trong hệ thống sẽ giúp cho người TPT tiết kiệm
được thời gian, không đi vào những công việc sự vụ.

<i><b>c- </b></i> <i>Rèn luyện để hiểu người - giáo dục tốt con người</i> :

 Hiểu người ở đây là hiểu về đối tượng của chính mình là trẻ em. Khơng
chỉ có kiến thức về tâm lý học lứa tuổi, tâm lý học sư phạm là đủ, mà
cần đi vào đối tượng giao tiếp thông qua hoạt động, thơng qua cuộc sống
của các em (hồn cảnh xã hội, thành phần dân cư, môitrường ...) để tìm
ra chiến lược giáo dục phù hợp.

Như Xukhomlinski có nói “... trước hết là người u thương trẻ, tìm niềm
vui trong sự giao tiếp với trẻ, tin rằng mọi đứa trẻ đều có thể trở thành người tốt,
biết làm bạn với trẻ, đồng cảm với niềm vui và nổi buồn của trẻ ...”

 Hiểu người để thuyết phục, con người của TPT thơng qua q trình giao
tiếp thường xuyên với các đối tượng quản lý trực tiếp trong hệ thống Đội
trong đó bản lĩnh sư phạm và uy tín lãnh đạo của TPT là nhân tố quyết
định đến hiệu quả công việc.

<i><b>d- </b></i> <i>Rèn luyện còn để tổ chức tốt lối sống và nhân cách của cá nhân</i> :

Phải tạo ra sự hài hòa giữa cuộc sống cá nhân và công tác Đội ở nhà trường

để có thể làm cơng tác giáo dục lâu dài. Sự gương mẫu trong cương vị công tác,
trong cuộc sống; sự khoa học trong công tác và cuộc sống, tinh thần vượt khó và
kiên trì sẽ giúp bạn u mến các em và gắn bó với cơng việc bằng lịng tự trọng và
u cầu cao với chính mình.

<b>KẾT LUẬN :</b>

Quá trình lao động của người TPT trong trường phổ thơng là q trình khơng
ngừng học tập và rèn luyện để đạt kết qua. Đây không chỉ là kết quả của bản thân
mà là kết quả của 1 tập thể, 1 hệ thống Đội trong nhà trường.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

khen mà chính là sự trưởng thành của các em đội viên - học sinh thơng qua q
trình tổ chức rèn luyện của Đội.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15></div>

<!--links-->