Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (141.01 KB, 7 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Chủ đề 15: QUANG ĐIỆN NGOÀI 1. Hiện tượng quang điện. a. Thí nghiệm của Hec về hiện tượng quang điện (năm 1887). - Bố trí thí nghiệm như hình vẽ: Chiếu một chùm sáng do hồ quang phát ra vào tấm kẽm tích điện âm gắn vào cần của một tĩnh điện kế, thì góc lệch của kim tĩnh điện kế giảm đi. Thay kẽm bằng kim loại khác, hiệ tượng xảy ra tương tự. - Kết quả: Ánh sáng hồ quang đã làm bật electron ra khỏi bề mặt tấm kẽm tích điện âm. b. Định nghĩa hiện tượng quang điện. Hiện tượng ánh sáng làm bật các electron ra khỏi mặt kim loại gọi là hiện tượng quang điện (hay còn gọi là hiện tượng quang điện ngoài). Các electron bị bật ra trong hiện tượng này gọi là các electron quang điện hay quang electron. 2. Định luật về giới hạn quang điện. Đối với mỗi kim loại, ánh sáng kích thích phải có bước sóng nhỏ hơn hoặc bằng giới hạn quang điện 0 của kim loại đó ( 0 ) mới gây ra hiện tượng quang điện. Ánh sáng dù cường độ mạnh đến đâu, nếu không thỏa mãn điều kiện bước sóng ở trên sẽ không gây ra hiện tượng quang điện. - Giá trị giới hạn quang điện 0 của một số kim loại Chất. 0 ( m ). Chất. 0 ( m ). Bạc 0,26 Canxi 0,43 Đồng 0,30 Natri 0,50 Kẽm 0,35 Kali 0,55 Nhôm 0,36 Xesi 0,66 3. Thuyết lượng tử ánh sáng. Vì thuyết sóng điện từ về ánh sáng không giải thích được định luật về giới hạn quang điện nên phait cần thuyết mới phù hợp. a. Giả thuyết Plang (năm 1900) Lượng năng lượng mà mỗi lần một nguyên tử hay phân tử hấp thụ hoặc phát xạ có giá trị hoàn toán xác định và bằng hf. Trong đó f là tân số của ánh sáng bị hấp thụ hoặc được phát xạ, h = 6,625.10-34 J.s gọi là hằng số Plang. - Lượng năng lượng hf gọi là lượng tử năng lượng. b. Thuyết lượng tử ánh sáng (thuyết photon) của Anh – xtanh (năm 1905) - Ánh sáng được tạo bởi các hạt gọi là photon. - Với mỗi ánh sáng đơn sắc có tần số f, các photon đều giống nhau, mỗi photon mang năng lượng hf . - Photon chỉ tồn tại trong trạng thái chuyển động. Trong chân không, photon bay với vận tốc c 3.108 m/s dọc theo các tia sáng. - Mỗi lần một nguyên tử hay phân tử phát xạ hoặc hấp thụ ánh sáng thì chúng phát ra hoặc hấp thụ một photon. - Khi ánh sáng truyền đi, các lượng tử ánh sáng hf không bị thay đổi và không phụ thuộc vào khoảng cách tới nguồn sáng. - Tuy mỗi lượng ánh sáng hf mang năng lượng rất nhỏ nhưng trong chùm sáng lại có một số rất lớn lượng tử ánh sáng, vì thế ta có cảm giác chùm sáng là liên tục. c. Giải thích định luật về giới hạn quang điện bằng thuyết lượng tử ánh sáng. Anh – xtanh cho rằng trong hiện tượng quang điện có sự hấp thụ hoàn toàn photon chiếu tới. Mỗi photon bị hấp thụ sẽ truyền hoàn toàn năng lượng của nó cho một electron. Muốn electron bứt ra khỏi mặt kim loại bắt buộc năng lượng A (A là công thoát), tức là. hf A h. c hc A A.. hc 0 Nếu đặt A thì sẽ thu được 0 và 0 chính là giới hạn quang điện của kim loại.. 4. Lưỡng tính sóng - hạt của ánh sáng..
<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ánh sáng vừa có tính chất sóng, vừa có tính chất hạt ta nói ánh sáng có lưỡng tính sóng – hạt. 5. Các công thức cần lưu ý khi làm bài tập. - Năng lượng photon ánh sáng kích thích. hf . hc . hc 0 - Liên hệ giữa công thoát A và giới hạn quang điện 0 : A hc P n p n p , trong đó n p là số photon tới bề mặt Catot trong - Công suất bức xạ của nguồn sáng:. 1s. - Khi Wđmax bằng công cản của điện trường thì có sự cân bằng động giữa số electron bật ra và số electron bị hút trở lại. Quả cầu có điện tích không đổi và có điện thế cực đại V max được tính theo Vmax . 1 hc ( A) e . công thức: Các hằng số h = 6,625.10-34 J.s c = 3.108 m/s me = 9,1.10-31 kg e = 1,6.10-19 C. Đổi đơn vị 1nm = 10-9 m 1A0 = 10-10m 1eV = 1,6.10-19 J 1MeV = 106 eV.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> BÀI TẬP CHỦ ĐỀ 15 Câu 1: Năng lượng của photon với ánh sáng có bước sóng 768nm là: A. 1,61eV; B. 16,1eV; C. 1,61.10-2 eV D. 0,61 eV -19 Câu 2: Công thoát e ra khỏi bề mặt kim loại A = 3,3.10 J. Giới hạn quang điện của kim loại này là A. 0,46 m B. 0,52 m C. 0,6 m D. 0,7 m Câu 3: Chiếu một chùm ánh sáng đơn sắc đến bề mặt một kim loại , hiện tượng quang điện không xảy ra. Để hiện tượng quang điện xảy ra ta cần A. Dùng ánh sáng có cường độ mạnh hơn B. Dùng ánh sáng có bước sóng nhỏ hơn C. Tăng diện tích kim loại được chiếu sáng. D. Tăng thời gian chiếu sáng. Câu 4: Công thoát của e đối với một kim loại là 2,3 eV. Hãy cho biết nếu chiếu lên bề mặt kim loại này lần lượt hai bức xạ có bước sóng 1 0, 45 m và 2 0,56 m thì bức xạ nào có khả năng gây ra hiện tượng quang điện đối vói kim loại đó A. Chỉ có bức xạ có bước sóng 2 là có khả năng gây ra hiện tượng quang điện. B. Cả hai bức xạ đều không thể gây hiện tượng quang điện. C. Cả hai bức xạ đều có thể gây hiện tượng quang điện. D. Chỉ có bức xạ có bước sóng 1 là có khả năng gây ra hiện tượng quang điện. Câu 5: Ba chất bạc, đồng, kẽm tạo thành hợp kim có giới hạn quang điện bằng bao nhiêu? A. 0,26 m B. 0,36 m C. 0,30 m D. 0,35 m Câu 6: Một nguồn lase phát ra ánh sáng đỏ bước sóng bằng 630nm với công suất P = 40mW. Số photon bức xạ trong thời gian t = 10s là A. 83.1016 B. 76.1016 C. 95.1016 D. 55.1016 Câu 7: Một tấm kim loại có giới hạn quang điện là 0 0, 275 m được đặt cô lập về điện. Người ta chiếu sáng nó bằng bức xạ có bước sóng thì thấy điện thế cực đại của tấm kim loại này là 2,4V. Bước sóng của ánh sáng kích thích là A. 0,2738 m B. 0,1795 m C. 0,4565 m D. 3,259 m Câu 8: (Trích đề thi ĐH khối A, 2008) Khi chiếu lần lượt hai bức xạ có tần số f 1; f2 (với f1 < f2) vào một quả cầu kim loại đặt cô lập thì đều xảy ra hiện tượng quang điện với điện thế cực đại của quả cầu là V1, V2. Nếu chiếu đồng thời hai bức xạ trên vào quả cầu này thì điện thế cực đại của nó là A.. V1 V2. B. (V1 + V2) C. V2 D. V1 Chủ đề 6.1. Hiện tượng quang điện ngoài 1. Hiện tượng quang điện là A. hiện tượng êlectron bứt ra khỏi bề mặt kim loại khi có ánh sáng thích hợp chiếu vào nó. B. hiện tượng êlectron bứt ra khỏi bề mặt kim loại khi tấm kim loại được nung nóng đến nhiệt độ cao. C. hiện tượng êlectron bứt ra khỏi bề mặt kim loại khi tấm kim loại nhiễm điện do tiếp xúc với vật đã nhiễm điện. D. hiện tượng êlectron bứt ra khỏi bề mặt kim loại khi tấm kim loại nằm trong điện trường. 2. Trong các trường hợp nào sau đây êlectron được gọi là êlectron quang điện? A. Êlectron trong dây dẫn điện thông thường. B. Êlectron bứt ra từ catôt của tế bào quang điện. C. Êlectron tạo ra trong chất bán dẫn. D. Êlectron bứt ra khỏi tấm kim loại do nhiếm điện tiếp xúc. 3. Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về thuyết lượng tử ánh sáng? A. Những nguyên tử hay phân tử vật chất không hấp thụ hay bức xạ ánh sáng một cách liên tục mà theo từng phần riêng biệt, đứt quãng. B. Chùm ánh sáng là dòng hạt, mỗi hạt là một phôtôn. C. Năng lượng của phôtôn ánh sáng là như nhau, không phụ thuộc vào bước sóng của ánh sáng..
<span class='text_page_counter'>(4)</span> D. Khi ánh sáng truyền đi, các lượng tử ánh sáng không bị thay đổi, không phụ thuộc vào khoảng cách đến nguồn sáng. 4. Chọn phát biểu đúng? A. Ánh sáng có tính chất sóng. B. Ánh sáng có tính chất hạt. C. Ánh sáng có cả tính chất sóng và hạt, gọi là lưỡng tính sóng - hạt. D. Ánh sáng chỉ có tính chất sóng thể hiện ở hiện tượng quang điện. 5. Phát biểu nào sau đây là sai? A. Hiện tượng quang điện là hiện tượng các êlectron ở mặt kim loại bị bật ra khỏi kim loại khi có ánh sáng kích thích chiếu vào. B. Định luật quang điện thứ nhất: Đối với mỗi kim loại dùng làm catôt có bước sóng giới hạn 0 nhất định gọi là giới hạn quang điện. Hiện tượng quang điện chỉ xảy ra khi bước sóng của ánh sáng kích thích nhỏ hơn giới hạn quang điện ( 0 ). C. Định luật quang điện thứ hai: Cường độ dòng quang điện bão hoà tỉ lệ thuận với cường độ của chùm sáng kích thích. D. Định luật quang điện thứ ba: Động năng ban đầu cực đại của các êlectron quang điện chỉ phụ thuộc vào cường độ của chùm sáng kích thích mà không phụ thuộc vào bước sóng của ánh sáng kích thích và bản chất kim loại dùng làm catôt. 6. Giới hạn quang điện của mỗi kim loại là A. bước sóng dài nhất của bức xạ chiếu vào kim loại đó mà gây ra được hiện tượng quang điện. B. bước sóng ngắn nhất của bức xạ chiếu vào kim loại đó mà gây ra được hiện tượng quang điện. C. Công nhỏ nhất dùng để bứt êlectron ra khỏi bề mặt kim loại đó. D. Công lớn nhất dùng để bứt êlectron ra khỏi bề mặt kim loại đó. 7. Phát biểu nào sau đây là sai? A. Thuyết lượng tử ánh sáng chứng tỏ ánh sáng có tính chất sóng. B. Giả thuyết sóng không giải thích được hiện tượng quang điện. C. Trong cùng một môi trường, vận tốc của ánh sáng bằng vận tốc của sóng điện từ. D. Ánh sáng có tính chất hạt, mỗi hạt ánh sáng được gọi là một phôtôn. 8. Chiếu một chùm tia hồng ngoại vào một tấm kẽm tích điện âm thì A. điện tích âm của lá kẽm mất đi. B. tấm kẽm sẽ trung hoà về điện. C. điện tích của tấm kẽm không thay đổi. D. tấm kẽm tích điện dương. 9. Điều nào sau đây là sai khi nói đến những kết quả rút ra từ thí nghiệm với tế bào quang điện? A. Cường độ dòng quang điện bão hoà không phụ thuộc cường độ của chùm sáng kích thích. B. Dòng quang điện vẫn tồn tại ngay khi hiệu điện thế giữa anốt và catốt của tế bào quang điện bằng không. C. Giá trị của hiệu điện thế hãm phụ thuộc vào bước sóng của ánh sáng kích thích. D. Dòng quang điện triệt tiêu khi hiệu điện thế giữa anốt và catốt có giá trị âm nào đó. 10. Trong hiện tượng quang điện, những cách thực hiện sau đây cách nào có thể làm tăng động năng ban đầu cực đại của êlectron quang điện A. Tăng cường độ chùm ánh sáng kích thích. B. Tăng hiệu điện thế đặt vào hai điện cực anôt và catôt. C. Thay ánh sáng kích thích có bước sóng dài hơn. D. Thay ánh sáng kích thích có bước sóng ngắn hơn. 11. Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về động năng ban đầu cực đại của các êlectron quang điện? A. Động năng ban đầu cực đại của các êlectron quang điện không phụ thuộc vào cường độ chùm sáng kích thích. B. Động năng ban đầu cực đại của các êlectron quang điện phụ thuộc vào cường độ chùm sáng kích thích. C. Động năng ban đầu cực đại của các êlectron quang điện phụ thuộc bản chất của kim loại làm catôt. D. Động năng ban đầu cực đại của các êlectron quang điện phụ thuộc bước sóng của ánh sáng kích thích. 12. Phát biểu nào sau đây là đúng?.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> A. Khi tăng cường độ chùm ánh sáng kích thích lên 2 lần thì cường độ dòng quang điện tăng lên 2 lần. B. Khi tăng bước sóng của chùm ánh sáng kích thích lên 2 lần thì cường độ dòng quang điện tăng lên 2 lần. C. Khi giảm bước sóng của chùm ánh sáng kích thích xuống 2 lần thì cường độ dòng quang điện tăng lên 2 lần. D. Khi ánh sáng kích thích gây ra hiện tượng quang điện. Nếu giảm bước sóng của chùm bức xạ thì động năng ban đầu cực đại của êlectron tăng lên. 13. Phát biểu nào sau đây là sai? A. Động năng ban đầu cực đại của êlectron quang điện phụ thuộc vào bước sóng của chùm ánh sáng kích thích. B. Động năng ban đầu cực đại của các êlectron quang điện phụ thuộc tần số của chùm ánh sáng kích thích. C. Động năng ban đầu cực đại của êlectron quang điện phụ thuộc cường độ của chùm ánh sáng kích thích. D. Với mỗi bước sóng xác định có khả năng gây ra hiện tượng quang điện, động năng ban đầu cực đại của êlectron quang điện phụ thuộc vào bản chất của kim loại. 14. Điều khẳng định nào sau đây sai khi nói về bản chất của ánh sáng? A. Ánh sáng có lưỡng tính sóng - hạt. B. Khi ánh sáng có bước sóng càng ngắn thì tính chất hạt càng thể hiện rõ, tính chất sóng càng ít thể hiện. C. Khi tính chất hạt thể hiện rõ nét ta dễ quan sát hiện tượng giao thoa của ánh sáng. D. Khi ánh sáng có bước sóng càng ngắn thì khả năng đâm xuyên càng mạnh. 15. Trong hiện tượng quang điện, động năng ban đầu cực đại của các êlectron quang điện A. nhỏ hơn năng lượng phôtôn chiếu tới. B. lớn hơn năng lượng phôtôn chiếu tới. C. bằng năng lượng phôtôn chiếu tới. D. tỉ lệ với cường độ chùm sáng chiếu tới. 16. Kim loại dùng làm catôt của tế bào quang điện có công thoát êlectron 2,5eV. Chiếu vào catôt bức xạ có tần số f = 1,5.1015 Hz. Động năng ban đầu cực đại của các êlectron quang điện là A. 3,71eV. B. 4,85eV. C. 5,25eV. D. 7,38eV. 17. Catốt của một tế bào quang điện làm bằng kim loại có giới hạn quang điện 0 0,5 m . Muốn có dòng quang điện trong mạch thì ánh sáng kích thích phải có tần số 14 A. f 2,5.10 Hz .. 14 14 14 B. f 4, 2.10 Hz . C. f 6, 0.10 Hz . D. f 8, 0.10 Hz . 18. Giới hạn quang điện của canxi là 0 0, 45 m thì công thoát êlectron ra khỏi bề mặt canxi là. A. 2,05.10-19J. B. 3,32.10-19J. C. 4,42.10-19J. D. 4,65.10-19J. 19. Kim loại dùng làm catôt của tế bào quang điện có công thoát êlectron A = 6,625 eV. Lần lượt chiếu vào catôt các bước sóng 1 0,1873 m; 2 0,1812 m; 3 0,1732 m; . Những bước sóng có thể gây ra hiện tượng quang điện là A. 2 ; 3 . B. 1 ; 3 .. C. 3 . D. 1 ; 2 ; 3 . 20. Cường độ dòng quang điện bão hoà bằng 40 A thì số êlectron bị bứt ra khỏi catôt của tế bào quang điện trong 1 giây là A. 15. 1013. B. 2,0.1014. C. 2,5.1014. D. 30.1012. 21. Tính vận tốc ban đầu cực đại của êlectron quang điện biết hiệu điện thế hãm 12V. A. 1,03.105 m/s. B. 1,45.106 m/s. C. 2,89.105 m/s. D. 2,05.106 m/s. 22. Chiếu ánh sáng có bước sóng 0, 66 m vào catôt của tế bào quang điện thì phải đặt hiệu điện thế hãm 0,69V để vừa đủ triệt tiêu dòng quang điện. Công thoát của kim loại làm catôt là A. 2,5.10-20J. B. 2,3eV. C. 1,19eV. D. 2,5.10-18J. 23. Hiệu ứng quang điện ở một kim loại đã cho bắt đầu khi tần số của ánh sáng bằng 6.10 14 Hz. Hãy xác định tần số của ánh sáng chiếu vào kim loại đó nếu êlectron quang điện bay ra khỏi nó hoàn toàn bị bật trở lại bởi hiệu điện thế hãm Uh = 3V. A. 9,34.1014 Hz. B. 13,25.1014 Hz. C. 16,21.1014 Hz. D. 18,64.1014 Hz..
<span class='text_page_counter'>(6)</span> 0 24. Khi chiếu vào catôt bằng natri của tế bào quang điện một bức xạ có bước sóng bằng 2 thì hiệu điện thế hãm Uh = 2,48V. Giới hạn quang điện của natri bằng A. 0,3 m . B. 0, 4 m . C. 0,5 m . D. 0, 6 m .. 25. Công thoát êlecron của một kim loại dùng làm catôt của tế bào quang điện là A = 3,5eV. Chiếu vào catôt chùm sáng có bước sóng biến thiên từ 0, 25 m đến 0, 68 m . Hiệu điện thế cần đặt vào giữa anôt và catôt để dòng quang điện triệt tiêu là A. UAK - 1,2V. B. UAK - 1,47V. C. UAK - 1,47V. C.UAK - 1,2V. 26. Một tế bào quang điện có catôt bằng Na, công thoát của êlectron bằng 2,1eV. Chiếu vào tế bào quang điện bức xạ đơn sắc có bước sóng 0,55 m . Trị số của hiệu điện thế hãm là A. 0,08V. B. 0,16V. C. 0,25V. D. 0,34V. 27. Khi chiếu lần lượt hai bức xạ điện từ có bước sóng 1 và 2 với 2 = 2 1 vào một tấm kim loại thì tỉ số động năng ban đầu cực đại của quang êlectron bứt ra khỏi kim loại là 9. Giới hạn quang điện của kim loại là 0 . Mối quan hệ giữa bước sóng 1 và giới hạn quang điện 0 là 3 1 0 5 . A.. 5 1 0 7 . B.. 5 7 1 0 1 0 16 . 16 . C. D. 28. Chiếu lần lượt hai bức xạ có bước sóng 1 0,35 m và 2 0,54 m vào tấm kim loại thì thấy vận tốc ban đầu cực đại của các êlectron bật ra ứng với hai bức xạ trên gấp 2 lần nhau. Giới hạn quang điện của kim loại trên là A. 0 0, 4593 m . B. 0 0,5593 m . C. 0 0, 6593 m . D. 0 0, 7593 m .. 29. Chiếu ánh sáng có bước sóng 0, 40 m vào catôt của một tế bào quang điện bằng kim loại có công thoát A = 2,48eV. Nếu hiệu điện thế giữa anôt và catôt là U AK = 4V thì động năng lớn nhất của quang êlectron khi đập vào anôt là A. 7,4.10-19J. B. 6,4.10-19J. C. 64.10-19J. D. 4,7.10-19J. 30. Một tấm kim loại có giới hạn quang điện là 0 0, 275 m được đặt cô lập về điện. Người ta chiếu sáng nó bằng bức xạ có bước sóng thì thấy điện thế cực đại của tấm kim loại này là 2,4V. Bước sóng của ánh sáng kích thích là A. 0, 2738 m . B. 0,1795 m . C. 0, 4565 m . D. 3, 259 m . 31. Trong một tế bào quang điện có dòng quang điện bão hoà I bh = 5 A và hiệu suất quang điện H = 0,6%. Số phôtôn tới catôt trong mỗi giây là A. 2,5.1015. B. 3,8.1015. C. 4,3.1015. D. 5,2.1015. 32. Khi chiếu vào catôt của một tế bào quang điện làm bằng xêri một bức xạ , người ta thấy vận tốc của quang êlectron cực đại là 8.10 5m/s. Nếu hiệu điện thế giữa anôt và catôt U AK = 1,2V. Hiệu điện thế hãm Uh đối với bức xạ trên là A. 0,62V. B. 1,2V. C. 2,4V. D. 3,6V. 0,3 m 33. Chiếu ánh sáng có bước sóng vào catôt của một tế bào quang điện, dòng quang điện bão hoà có giá trị 1,8mA. Biết hiệu suất lượng tử của hiện tượng quang điện H = 1%. Công suất bức xạ mà catôt nhận được là A. 1,49W. B. 0,149W. C. 0,745W. D. 7,45W. 34. Chiếu vào catôt của một tế bào quang điện một bức xạ có bước sóng với công suât P, ta thấy cường độ dòng quang điện bão hoà có gía trị I. Nếu tăng công suất bức xạ thêm 20% thì thấy cường độ dòng bão hoà tăng 10%. Hiệu suất lượng tử sẽ A. tăng 8,3%. B. giảm 8,3%. C. tăng 15%. D. giảm 15%. 35. Chiếu một bức xạ điện từ có bước sóng 0,5 m lên mặt kim loại dùng làm catôt của một tế bào quang điện thu được dòng bão hoà có cường độ I bh = 4mA. Công suất của bức xạ điện từ là P = 2,4W. Hiệu suất lượng tử của hiệu ứng quang điện là A. 0,152%. B. 0,414%. C. 0,634%. D. 0,966%..
<span class='text_page_counter'>(7)</span> 36. Một kim loại có công thoát êlectron là 7,2.10 -19 J. Chiếu lần lượt vào kim loại này các bức xạ có bước sóng λ1=0 ,18 μm, λ 2=0 , 21 μm , λ 3=0 , 32 μm và λ 4=0 , 35 μm . Những bức xạ có thể gây ra hiện tượng quang điện ở kim loại này có bước sóng là A. λ 1, λ 2 và λ 3. B. λ 1 và λ 2. C. λ 2, λ 3 và λ 4. D. λ 3 và λ 4..
<span class='text_page_counter'>(8)</span>