KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

1

E
1.

- E khi thùỉm lẩt vâng phai
Sùỉc tân nhõ mêët anh lẩi bỗ hoâi khưng thûúng
Anh thïì cố bống trùng àêy
Ni kia cố lúä têëm lông nây vêỵn ngun.
DCTH 180 HT 380

2.

E mai em nối khưng thûúng
Tùỉt trùng rưìi lẩi tịm phûúng àưíi dúâi.
DCBTT 282

3.

Em mai khưng thiïåt nhû lúâi
Lùng xùng nhû bûúám àêåu rưìi lẩi bay.
DCBTT 232

4.

Em bấn chi dûúái búå trïn trân
Dêìm sûúng phẫn mẩi, cẫm thûúng hân ai ni?
HHÀN 232

5.

Em bn chi cố bõ, cố cên
Em xëng àô dổc mưåt thên mưåt mịnh?
DCTH 82

6.

Em bn chi cố sổt cố giânh
Cố phẫi bn hânh, xëng chúå Cêìu Quan.
DCTH 40

7.

Em bn chi rưìi lẩi bấn chi
Mûúâi phiïn chúå Phưë em ài cẫ mûúâi
- Em bn bẩc rưìi lẩi bn vâng
Mûúâi phiïn chúå Phưë gùåp châng chđn phiïn

a


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

2

Q hưì gùåp bẩn cho liïìn
Mûúâi quan bấn àûúåc chđn tiïìn cng ài.
CDHN 153

BK a - Em bn bêëc rưìi lẩi bn vâng CDTCM 113

8.

Em bn trêìu kïí múá bấn trùm
Gùåp cún giố bêëc em nựỗm em lo.
NASL I 6b - 7a NASL I 11a NASL III 32b

9.

Em bìn vị àậ lúä dun
Anh bìn vị chùèng àûúåc n gia àịnh.
TCBD II 273

10.

Em cêìm cấi àêëu ài àong
Anh nay vët ngổn sâo song kếm gị.
DCTH 108

11.

Em cêët mấi chêo lan, nhịn châng rúi lu
Thưín thûác gan vâng, thưëi dõ têën nan

1

Châng àânh nhûng ph mêỵu khưng àânh
Lấ cêy tre khët ngổn ngânh, Trúâi úi!
DCNTB I 244

Xem thïm C 255

12.

Em chẫ tham nhâ ngối tây àịnh
Tham vïì ngổn ni rêåp rịnh trïn tay
Chẫ tham nhâ ngối anh àêu
Tham vïì con mùỉt bưì cêu liïëc ngûúâi.
CDTCM 78

13.

Em chùèng lo cưët ri xûúng tân,
Tiïìn nhûåt em xânh xể, hêåu àoân em rậ thêy.
CHG 29

14.

Em chï thuìn thng chùèng ài
1

Thưëi dõ têën nan: li dïỵ tiïën khố.


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Em ài thuìn vấn cố khi gêåp nghïình!
Ba chịm bẫy nưíi lïnh àïnh
Cố khi àïí ngẫ àïí nghïnh thiïåt thôi!
DCTH 91

BK a - Cố khi àưí ngẫ àưí nghiïng thiïåt thôi HT 364
Xem thïm A 246, 247 vâ N 539

15.

Em chưìng úã vúái chõ dêu
Coi chûâng kễo nố giïët nhau cố ngây.
HHÀN 219 HT 218 TCBD II 214
NP 1I 155 VNP7 312

16.

Em chúá coá nïn xc xiïím ưng thúå nïì
Tui mâ cêët bay cêët ba, thị àïën mêët nghïì giậ vưi.
DCBTT 134

17.

Em chúá thêëy anh bế mâ sêìu
Kịa con ong nố bao nhiïu tíi, nố chêm bêìu, bêìu thui.
TCBD I 561 TNPD I 123 VNP 1I 130 VNP7 274
BK HHÀN 141:
Em chúá thêëy anh beá mâ sêìu
Con ong kia nố bao lúán, nố chđch n trấi bêìu, trấi bêìu eo.

18.

Em chûa cố chưìng, em múái àïën àêy
Chưìng rưìi, chiïëu trẫi mân vêy úã nhâ.
VNP7 434

Xem thïm E 26

19.

Em cố ba quan tiïìn, em nghơ lâ giâu
Thẩch Sng, Vûúng Khẫi côn àêu àïën giúâ
Trốt sa cú, múái phẫi ly cú
Thuìn bn lúä chuën lûãng lú àêìu ghïình
Anh àậ tûâng lïn thấc xëng ghïình
Thuìn nan àậ trẫi, thuìn mânh thûã chúi

3


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Anh chúi khùỉp bưën phûúng trúâi
Cho trêìn biïët mùåt, cho àúâi biïët tïn.
DCBTTII 481 TNPD II 82

20.

Em cố chưìng côn nhỗ, nhû ngổn cỗ côn non
Loan phông kia chûa nhêåp, dẩ côn nhû xûa
- Àûúâng ài khưng lúã cng môn
Lệ àêu cố lệ hoa côn dun tûúi
Em nối ra súå chng bẩn cûúâi
Cấ àưi ba bíi chúå, côn khoe tûúi nưỵi gị.
DCNTB I 139


21.

Em cố chưìng, em tûúãng nghơa chưìng
Nghơa qua em tûúãng mùån nưìng vâo àêu?
DCNTB II 151

22.

Em cố chưìng khưng bỗ nghơa anh
Giâu thúâi miïỵu ngối, khố miïỵu tranh em cng thúâ.
DCNTB II 151

23.

Em cố chưìng rưìi anh lẩi úã vúái ai?
Rưìi àêy tưi trấch ưng mai đt lúâi
Tưi ra sưng tûå têån cho rưìi àúâi
Àïí cho em úã lẩi nghe lúâi phõ thi.
TCBD IV 32

24.

Em cố chưìng rưìi cng nhû rång bấn mậi lêu nùm
Anh cố tûúãng tịnh nhún trûúác, àïën thùm rửỡi vùỡ.
DCNTB II 151

25.

Em coỏ chửỡng rửỡi, em noỏi rựỗng chûa
Tưåi riïng em àố, nỗ lûâa àûúåc anh

- Khưng khưng, chỷa coỏ nỳi ờu
Con tựỗm soan ang ỳồi nỷỳng dờu nhaâ ngûúâi.
HPV 82

4


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

26.

5

Em cố chưìng rưìi, em noỏi rựỗng chỷa
Tửồi riùng em oỏ noó lỷõa ỷỳồc anh
- Em chûa cố chưìng em múái àïën àêy
Chưìng rưìi chiïëu trẫi mân vêy úã nhâ.
VNP7 434
Sûãa lẩi: VNP7 tấch lâm hai àún võ, Nhbs gưåp lẩi.
Xem thïm E 35 18

27.

Em cố chưìng rưìi nhû la àưí vâo kho
Qn canh lđnh gấc, anh àûâng cố lêìn dô túái chi
Anh vïì bỗ thối êëy ài
Chưìng em biïët àùång, anh ài úã t
- Qua cng biïët em nhû la àưí vâo kho
Nhûng anh giẫ àô ùn chưåm lêìn mô xc chúi
Hổa may cố àûúåc àưi giổt (hưåt?) cng sûúáng cấi àúâi

Chưìng em cố bùỉt àûúåc, anh úã chúi nùm t
Cho túâ cẫi giấ tha phu

1

Miùồng thùở gian aõm tiùởu,
hoồ cuọng noỏi vỳồ thựỗng t thã xûa.
DCNTB I 252 - 253

28.

Em cố chưìng rưìi nhû ngûåa cố cûúng
Ngộ em em àûáng, àûúâng trûúâng anh ài.
HT 181 VNP7 258

29.

Em cố chưìng rưìi nhû ngûåa à yïn
Anh àêy chûa vúå nhû chiïëc thuyïìn nghiïng giûäa vúâi.
HHÀN 172, 232 TCBD I 208
BK a - Anh àêy chûa vúå nhû chiïëc thuìn nghiïng giûäa dông
DCNTB I 196

30.

Em cố chưìng rưìi tu phêån, tu dun

1

Cẫi giấ tha phu: ài lêëy chưìng khấc.


a


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

6

D ai trao bẩc kïët dun àûâng cêìm.
CDTCM 181

31.

Em cố chưìng sao em chùèng cho hay
Àïí anh lêìm tûúãng àïm ngây àúåi mong.
TCBD IV 32

32.

Em cố thûúng anh, anh múái dấm àốn ngùn
Em cố thûúng anh, anh múái dấm múã khùn ùn trêìu
Thûúng nhau vị búãi miïëng trêìu
Em trao anh bùỉt, têån àêìu ngốn tay
Anh thûúng em, thûúng àùæng thûúng cay
Thûúng da thûúng diïët, thûúng ngây rây em cố biïët khưng
Tâi gị ëng rûúåu khưng nưìng
Ngêåm bưì hôn khưng biïët àùỉng, dẩ lëng trưng ûu phiïìn?
DCNTB I 269

33.


Em cố u anh tam tûá ni chng anh cng trêo
Thêåp bất sưng chng anh cng lưåi
Tûá cûãu tam thêåp lc àêo chng anh cng trêo qua
Chến son nguån vúái ưng trùng giâ
Cân khưn àûa lẩi mưåt nhâ vui chung
Con àâng xa xưi, xin em chúá ngẩi ngng
Xa ngûúâi xa tiïëng, nhûng lông khưng xa
Nối vđ d súám biïët nhau ra
Àấ vâng cng quët, phong ba anh cng liïìu
Àûúâng tịnh dun nhúá đt, tûúãng nhiïìu
Xùm xùm àê nễo Lam Kiïìu(1) lêìn sang
Con dao vâng anh liïëc àấ vâng
Mùỉt anh, anh liïëc, mùỉt nâng nâng àûa
Ta mêìn thinh ài kễo thïë gian ngúâ
Lông àêy thûúng àố biïët cú hưåi naâo

a


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Quët xùỉn tay anh bễ khốa àưång Àâo.
TNPD II 82 - 83
BK

a - Àûúâng tịnh dun nhúá đt tûúãng nhiïìu TCBD I 141 - 142
b - Lông àêy thûúng àêëy biïët cú hưåi nâo TCBDI

Xem thïm Y 58

34.

Em côn bế dẩi thú ngêy
Thêìy mể ếp íng nhûäng ngây côn thú
Bêy giúâ dun sưë chẫ vûâa
Cố thûúng thị gúä cho nhau ra cng
Em côn mùỉc mđu trong trông
Mûúån dao lấ trc cùỉt trông em ra
Bao giúâ em ra khỗi trông
Giậ ún dao trc, giậ lông ngûúâi thûúng
Bao giúâ em ra khỗi chiïëu, khỗi giûúâng
Àïí thiïëp vúái châng lưìng ấo àùỉp chung.
CDTCM 140

35.

Em côn bế dẩi thú ngêy
Thêìy mể ếp íng tûâ ngây thiïëu niïn
Cho nïn dun chùèng vûâa dun
Cố thûúng thị vúát em lïn, húäi châng!
CDTCM 77

36.

Em côn bn bấn cội nây
Anh àûúng xi ngûúåc cng cố ngây gùåp nhau.
HPV 174

37.


Em dêìu cố thấc xëng sëi vâng
Hưìn em cng bêån bõu theo châng sấnh àưi.
TCBD I 143

38.

Em àâ thån lêëy anh chûa
Àïí anh àưën gưỵ rûâng Nûa àống thuìn?

7

b


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

8

Con thuìn mang àưi chûä nhên dun
Chưìng chêo vúå chưëng, thuìn qun chùèng vúâi.
bk a - Chưìng chêo vúå chưëng, thuìn qun nổ mâng.
DCTH 109

39.

Em àâ thån lêëy anh chûa?
Àïí anh àưën gưỵ rûâng Nûa lâm nhâ
- Cố lông xin giậ ún lông
Xa xưi cấch lïë àêo bưìng mêìn rùng?
DCTH 178

BK a - Xa xưi cấch lïë àêo bưìng ra rùng HT 379

40.

Em àậ thêåt lêëy anh chûa?
Àïí anh nhưí cẫi mëi dûa àïí dânh.
CDTH 98

41.

Em àậ thûúng anh thị bêím lẩi, thûa ài
Cho anh rûúåu nưìng mưåt lđt àưi li
Àïí múâi song thên ngưìi lẩi, cng ëng li bị
Àâo sêu lêëp nhổc cng chung qui hai àûáa mịnh.
DCBTT 194

42.

Em àậ tỗ hïët lúâi nùn nó
Nhûng anh nâo cố nghơ gị àêu?
Lđnh Têy bang khưí maồt ỳõi
ùm nựỗm khửng nguó, ngaõy ngửỡi khửng yùn
Anh ỳi nghe lêëy lúâi khun!
ÚÃë nhâ cố thiïëp súám chun àúä àêìn.
DCNTB I 281

43.

(a) Em àang dïåt chiïëu hưìi vùn
Nghe anh cố vúå, em qúng con chìi(1)

Em àang bùỉc nûúác xưi xưi
Nghe anh cố vúå, qúng nưìi àấ vung

a


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

9

Em àang vt nïëp xưi xưi
Nghe anh cố vúå, thng trưi nïëp chịm.
HHÀN 172 VNP 1I 85 VNP7 214

(b) Em àûúng dïåt chiïëu hưìi vùn
Nghe anh cố vúå, em qúng con chìi

1

Em àûúng vt nïëp thưíi xưi
Nghe anh cố vúå, thng trưi nïëp chịm.
DCNTB I 119

44.

Em àang dïåt vẫi quay tú
Bưỵng àêu cố khấch àûa thú àïën nhâ
Hển giúâ ra gưëc cêy àa
Phûúång hoâng chẫ thêëy, thêëy gâ bìn sao!
DCTH 155


45.

Em àang giậ gẩo giong àên
Nghe tiïëng anh hất nhû kên thau ba
Vưåi vâng em bưëc gẩo ra
Ài ra than thúã giao hôa cng anh.
DCTH 155

46.

Em àang kếo vẫi dûåa thïìm
Châng vïì chùn êëm gưëi ïm sao àânh
- Húäi ngûúâi ngưìi tûåa canh thïìm
Cố vïì chùn êm gưëi ïm thị vïì.
HPV 175

47.

Em àang tûåa cûãa hiïn mai
Châng vïì chùn êëm gưëi ai mâ vïì.
HPV 175

48.

Em àêy bế nhỗ chûa tûâng
Àûa lïn cêu vđ nûãa mûâng nûãa lo.
HPV 68

1


Con chìi: dng c àïí dan chiïëu, gêìn giöëng con thoi.


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

49.

10

Em àêy bế nhỗ trễ mựng
Tiùởng cao tiùởng thờởp chỷa bựỗng tiùởng ai.
HPV 68

50.

Em ờy chó mïën ngûúâi tâi
Àấnh àưng àưng thùỉng, dểp àoâi àoâi tan.
TCBD I 209

51.

Em àêy khưng ham chi anh bưì la quan tiïìn
Ham anh mưåt cht cha hiïìn mể ngoan.
HPV 125

52.

Em àêy khưng thiïëu chi núi mân loan chiïëu sẩch
Nỗ thiïëu chi núi kểp sấch vâo ra

Trúâi kia àậ àõnh àưi ta
Khố thúâi chõu khố, khiïën xa sao àânh.
DCBTT 85

53.

Em àêy lâ gấi mấ àâo
Hỗi anh cố chưën nâo hay chûa?
Àïí em ngây nhúá àïm chúâ
Vûâa àưi ta àõnh, ưng Tú sấ gị!
DCTH 98

54.

Em àêy lâ gấi nùm con
Chưìng em rưång lûúång em coân chúi xuên.
TCBD I 407

55.

Em àêy nhû chiïëc chng vâng
Treo àónh Hâ Nưåi ba ngân qn canh
Anh àêy lâ lđnh xûá Thanh
Ra tónh Hâ Nưåi, lïn thânh thûã chng.
DCTH 163

56.

Em àểp nhû thïí ưng sao
Àïí anh ài lẩi ra vâo mỗi chên!

DCTH 178


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

57.

11

Em àïën àêy xûá lẩ qụ ngûúâi
R hô vui miïång, chúá cûúâi lúâi thú.
DCNTB I 105

58.

Em i anh baóo em rựỗng:
Sỳn ửng , Ba Traồi em àûâng cố qua.
1

CDTH 45

59.

Em ài àêu àâo liïỵu mưåt mịnh
Àïí ai nùån khưëi chung tịnh trong têm
Àïm qua vùỉng khấch tri êm
Vùỉng hoa lëng nhûäng êm thêìm cưỵi cêy
Àïm àïm ngưìi tûåa cânh cêy
Than thên vúái bống, bống rây bống chùèng cố thûúng a
Àïm àïm rûúác bống lïn giûúâng

Ngổn àên thêëp thoấng nûãa thûúng nûãa sêìu.
TCBD I 142
BK a - TCBD I 456 chó chếp àïën hïët dông nây.

60.

Em i khựổp bửởn phỷỳng trỳõi
Chựống ờu lừch sỷ bựỗng ngỷỳõi úã àêy
Gùåp ngûúâi mấ àỗ hêy hêy
Rùng àen rûng rûác, tốc mêy rûúâm râ
Hưm qua em bêån viïåc nhâ
Lông em bưëi rưëi tûúãng lâ quan hổ mong
Àûúng trûa nghe vộng chng àưìng
Thêëy con nhẩn trùỉng lûúån vông àûa thû
Thûúng ai hïët àûáng laåi chúâ.
QHBN 180 VNP7 424 - 425

61.

Em ài khùỉp bưën phûúng trúâi

1

ngúåm.

Sún Àưng, Ba Trẩi: úã Hêåu lưåc, Thanh Hốa. Hai lâng xûa con trai cố tiïëng lâ nghõch


KHO TANG CA DAO NGI VIẽT


Khửng ờu lừch sỷồ bựỗng ngûúâi úã àêy
Anh Hai úi! cấi ấo xïëp ngun
Nhiïỵu àiïìu anh ba àưåi nhû xinh trïn àêìu
Anh Tû úi! cố u nhau xin giûä lêëy mâu
Rùng àen rûng rûác, mấi àêìu xanh xanh
Anh Nùm úi! lùỉng nghe lúâi nối hûäu tịnh
Chim lưìng khưn lệ lấnh mịnh bay cao
Anh Sấu úi! búãi vị àêu chễ nûáa àan lưìng
Lưìng thûa chim nhẩn lổt, bay vïì vúái nhau
Anh Sấu úi! em tiïëc thên em gùỉn bố mâ khưng nïn gị.
QHBN 234

62.

Em ài khùỉp trïn chúå dûúái sưng
Àưë em biïët àûúåc ngậ ba Bưng(1) mêëy àô.
DCTH 104

63.

Em ài vïì ài, kễo thêìy em dûác, kễo mể em la
Trêån àôn oan em chõu, anh úã xa biïët gị!
VNP1 II 140

64.

Em àưë anh chim chi khưng lưng khưng cấnh
Côn nhû cêy chi khưng nhấnh khưng ngânh
Trai nam nhún àưëi àùång, gấi nûä d anh kïët nguìn
- Chim (chiïm) bao khưng lưng khưng cấnh

Cêy viïët khưng nhấnh khưng ngânh
Trai nam thị àưëi àùång, gấi lânh liïåu sao?
DCNTB II 34

65.

- Em àưë anh tûâ nam chđ bùỉc
Sưng nâo lâ sưng sêu nhêët?
Ni nâo lâ ni cao nhêët úã nûúác ta?
Anh mâ giẫng àûúåc cho ra
Thị em kïët nghơa giao hoâa cuâng anh

12


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

13

- Sêu nhêët lâ sưng Baồch ựỗng
Ba lờỡn giựồc ùởn ba lờỡn giựồc tan
Cao nhờởt lâ ni Lam Sún
Cố ưng Lï Lúåi trong ngân bûúác ra.
DCTH 164 HT 377 TCDG 52

66.

Em àûa anh lïn ga Thån Lđ

1


Ba giúâ chiïìu vư nghó Àưng Hâ

2

Phêìn thúâi anh thûúng mể nhúá cha
Phêìn thúâi thûúng con nhúá vúå xốt xa trong lông.
DCBTT 174

67.

- Em àûa cho anh mưåt àơa rau mëng chiïn
Anh trưìng sưëng lẩi, em xin giao dun ngân àúâi
- Anh àûa em mưåt miïëng thõt múä xâo

a

Em xùỉt thânh lất, thị mëng dûúái ao mổc liïìn.

b

bk

a - Anh cuäng trao cho em möåt àöët tre khö
b - Em vïì trưìng rùng cho lïn mùng, lïn tre giâ chễ lẩt
àïí qua hưì bố rau

DCBTT 209

68.


Em àûâng bùỉc bêåc lâm cao
Bêo sưng khố kiïëm bêo ao khố gị.
HPV 158

69.

Em àûâng bỗ tiïëng bêëc tiïëng chị
Anh dúã chên vui bẩn cng nhúá khi em nhể lông.
TNPD I 123

70.

Em àûâng cêåy sùỉc, khoe hay
Khếo thay nưìi thng vïì tay thúå hân.
NNPD 59 TCBD I 407 TNPD I 122

Thån Lđ: Mưåt àõa àiïím úã Quẫng Bịnh
Àưng Hâ: Mưåt àõa àiïím úã Quẫng Trõ, cấch Àưìng Húái 92km vïì phđa Nam, úã trïn sưng
Cam Lưå, àêìu àûúâng sưë 9 ài Lao Bẫo sang Laâo.
1

2


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

71.

14


Em àûâng nối tưët nhû bưåt hunh tinh
Hay àêu em bêåu bẩc tịnh lùỉm thay.
DCNTB I 196

72.

Em àûâng thùm vấn bấn thuìn
Thy chung nhû nhêët, àưi ta thïì nguìn
Dêìu cho lao khưí trn chun chùèng nïì.
DCNTB II 55

73.

Em àûâng thêëy lđnh mâ khinh

a

Lậnh binh thưëng chïë ba dinh mưåt dông.

b

VNPS 73b
BK

a - Khun àûâng thêëy lđnh mâ khinh CVPD 3
b - Lậnh binh thưëng chïë ba àinh mưåt dông CVPD
- Lậnh binh thưëng chïë tam dinh mưåt dông

VNP1 II 40 VNP7 347

- Lđnh lïn thưëng chïë ba dinh cố ngây NASL I 26b
Xem thïm L 275

74.

Em àûâng em cố nhan sùỉc khuynh thânh
Mâ toan rễ rng lông thânh ca qua
Xa em cng tẩi mể cha
Thưi àânh thấc xëng diïm la cho gêìn.
TCBD IV 38

75.

Em àûáng bïn tï sưng, lông trưng húán húã
Qua àûúåc sưng rưìi nhû ba (hoa) núã trïn bưìn
Nghiïng tai hỗi nhỗ trai khưn
Mể nhâ sûãa chêåu xêy bưìn mư chûa?
DCBTT 181

76.

Em àûúng dïåt gêëm thoi vâng
Sët kïu lùỉc cùỉc, nhúá châng qụn giùng
Lúâi nguìn bïn giố dûúái trùng


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

15


Trùm nùm cố nhúá àiïåu hựỗng hay quùn?
DCNTB I 226

77.

Em ỷỳng nủt nùởp xửi xửi,
Nghe anh cố vúå bưìi hưìi råt gan.
CHG 23

78.

Em gùåp anh àêy, ngûúâi àậ nïn ngûúâi
Miïång nối mưi cûúâi, dun thùỉm tịnh thêm
Mën vư gấ nghơa sùỉt cêìm
Súå e chơnh mưåt lẩi lêìm gấo àưi.
DCNTB II 97

79.

- Em gùåp ngûúâi nhu, em hỗi ngûúâi nhu:

1

Sao tiïìn sanh mi , mi àoẫn
2

Hêåu sanh tu , tu trûúâng?
3

- Tûúãng laâ kinh sûã thûá gị!

Chúá hỗi qua nhûäng chuån tu mi cng thûúâng
Nhên sinh mao phất àoẫn trûúâng
Àưëi cng trúâi àêët têët àûúng kị tâi
Lưng nheo lẩi vúái lưng mây
Àïí cho bi bùåm úã ngoâi khỗi vư
Chưỵ nâo lưng nhỗ lưng to
Chưỵ nâo dâi vùỉn, chưỵ mư cố chûâng...
Tốc rêu lẩi vúái lưng chên
ÊËy laâ àuã huyïët nhên thên cuãa ngûúâi
Viïåc tu mi anh àậ nối rưìi
Anh hỗi em mưåt cht: àêët trúâi cấch bao xa?

Ngûúâi nhu: nho sơ.
Mi: lưng mây.
3
Tu: rêu*.
Cẫ cêu: Tiïìn sanh mi, mi àoẫn; hêåu sinh tu tu trûúâng: lưng mây mổc trûúác lẩi ngùỉn;
rêu mổc sau lẩi dâi.
1

2


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

16

Cấi sao kia mổc lêu, xem sao cng nhỗ
Côn mùåt trùng kia múái lố, mùåt trùng kïình?
Cêy àng àịnh kia sao non dûúái giâ trïn?

Em mâ àưëi àùång cng nïn lâm hêìu...

a

VNP1 II 132 - 133
BK a - Em mâ àưëi àùång cng nïn bẩn bêìu VNP7 468
Sûãa lẩi: Cêy àưång àịnh... VNP1 II, VNP7 = Cêy àng àịnh

80.

- Em hỗi anh trïn trúâi cố mêëy võ?
Dûúái thêåp àiïån coá mêëy vua?
Nûúác Viïåt Nam coá mêëy miïëu mêëy chuâa
Chúå baán mêëy trùm võ, chúå mua mûúâi hai ngûúâi.
- Trïn trúâi cố hai mûúi tấm võ
Dûúái thêåp àiïån cố mûúâi vua

1

2

Nûúác Viïåt Nam ta cố bưën miïëu bưën cha

3

Chúå bấn nùm võ , chúå mua mêëy mûúi ngûúâi ?
4

5


DCBTT 209

81.

Em khoe em àểp, em giôn
- Em khưn ngoan cho lùỉm, cng chõu lôn dûúái anh.
CDTCM 30

82.

Em khưn em úã trong bưì
Chõ dẩi chõ úã kinh àư chõ vïì.

a

ANPT 5b ÀNQT 87a LHCD 19b NASL I 39b
BK a - Chõ dẩi chõ úã kinh àư múái vïì NQPN 55
Xem thïm C 715

Hai mûúi taám võ: nhõ thêåp bất t.
Mûúâi vua: phẫi chùng lâ “Thêåp àiïån Diïm Vûúng”.
3
Bưën miïëu bưën cha: nối khùỉp àưng, têy, nam bùỉc àïìu thêëy cố nhiïìu miïëu cố cha.
4
Nùm võ: kim, mưåc, thy, hỗa, thưí.
5
Mûúâi hai ngûúâi: T, sûãu, dêìn, mậo, thịn, t, ngổ, mi, thên, dêåu, tët, húåi.
(1)...(5) Ch thđch theo Dên ca Bịnh Trõ Thiïn nhûng trong DCBTT khưng cố chuá
ngûúâi vua
1


2


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

83.

Em khưng châo thị ra cêu tịnh tïå
Em múã lúâi châo thị tc lïå bêët minh
Anh úã xa chûa rộ sûå tịnh
Anh cố àưi rưìi chùèng biïët, em úã mưåt mịnh nỗ hay.
DCBTT 147

84.

Em khưng lêëy chưìng thị thua chng kếm bẩn
Em ra lêëy chưìng thị khưng àânh àoẩn vúái anh
Em cng mën lêëy chưìng kõp lc xn xanh
Vị mể giâ em dẩi, nïn em àânh úã ri.
DCBTT 199

85.

Em khưng sinh sûå, em cng chùèng bẩc tịnh
Anh mën bûát cêy mai ra trưìng àêët tấo,
àïí rưìi chêåu sânh bú vú.
DCBTT 122

86.


Em khưng tham d ngư khùn nhiïỵu cấc thêìy
Chó tham ngûúâi nốn lấ quai mêy thiïåt lông.
DCBTT 122

87.

Em khưng tham giâu ph khố cng nỗ tham sang
Cú chi tham sang ph khố, thị em àậ kïët àưi núi
khấc nỗ àúåi châng lâm chi.
DCBTT 130

88.

Em khưng tham núi mêm thau bõt bẩc,
chến kiïíu bõt vâng
Em chó tham núi bất àấ, mêm àan
Mưåt mai thêët cú lúä vêån thïë gian khỗi cûúâi.
DCBTT 76

89.

Em khưng tham nhâ ngối hụ tâ(?)
Tham vị mưåt nưỵi mể cha rưång mưìm
Àïm ngây giống giẫ om sôm
Trưëng phấch khưng cố, lêëy mưìm cêìm canh.
CDTCM 191

17



KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

90.

18

Em khưng thûúng chi tâi sùỉc ca ngûúâi
Ưng trúâi kia àậ àõnh, em thûúng ngûúâi em phẫi thûúng.
CDTCM 181

91.

Em lâ con gấi Bất Qua
Ài lâm thị đt trùng hoa thị nhiïìu.
NGCK 165b

92.

Em lâ con gấi cố chưìng
Mưì cha nhûäng àûáa àem lông nổ kia.
DCNTB I 197 HHÀN 131, 233 TCBD I 562

93.

Em lâ con gấi chúå Cú

a

Hấi rau l b ngêín ngú bïn àûúâng

Vđ d anh cố lông thûúng
Múâi anh vïì àêët bậi, em mëi dûa caâng anh xúi.
TCBD I 143 TNPD II 79
BK

a - Em lâ con gấi chúå Àú CDTCM 77
b - Múâi anh vïì àêët bậi, em mëi dûa vâng anh xúi CDTCM

94.

Em lâ con gấi àïën thị
Nhû con cấ rư thia ùn vûåc, cố khi hốa rưìng.
CDTCM 245

95.

Em lâ con gấi àưìng trong
Em ài thuìn dûúái, mêët lông thuìn trïn.
DCTH 108

96.

(a) Em lâ con gấi Àûúâng Trong
Em ài thuìn dûúái, mêët lông thuìn trïn
Ba nùm ùn úã thuìn trïn
Búãi anh hâng mëi cho nïn mùån mâ
Xëng thuìn dõp bẫy, dõp ba
Trấch anh hâng trûáng úã ra àưi lông
Con sưng Thûúng nûúác chẫy àưi dông


b


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

19

Àên khïu àưi ngổn, anh trưng ngổn nâo?
Mën tùỉm mất thị lïn ngổn con sưng Àâo
Mën ùn sim chđn thị vâo rûâng xanh
Àưi tay vđt cẫ àưi cânh
Quẫ chđn thị hấi, quẫ xanh thị àûâng
Ba böën nùm nay ùn úã trïn rûâng
Chim kïu, vûúån huá, nûãa mûâng, nûãa lo
Trốt sa chên lúä bûúác xëng àô
Gieo mịnh xëng sêåp nhûäng lo cng phiïìn

a

Chúå tónh Àưng mưåt thấng sấu phiïn

b

Gùåp cư hâng xến kïët nhên dun vûâa rưìi
Cấi gấnh hâng àêy, nhûäng qụë cng hưìi
Cố mểt bưì kïët, cố nưìi phên chua
Bố hûúng thúm xïëp àïí bïn bưì
Trêìn bị, cam thẫo, sâi hưì, hoâng liïn
Hâng em àấng giấ bao nhiïu tiïìn?
Àïí ta xïëp vưën, ta liïìn bn chung

Bn chung, ta lẩi bấn chung
Àûúåc bao nhiïu lậi ta cuâng chia nhau.
TCBD I 455 - 456 TNPD II 84
BK

a - Gieo mịnh xëng sêåp nûãa lo nûãa bìn bk TNPD II
- Gieo mịnh xëng sêåp nûãa lo sûå àúâi bk TNPD II
b - Chúå hâng Dêìu mưåt thấng sấu phiïn bk TNPD II

Sûãa lẩi:... sâi hưì, bâng liïn =... sâi hưì, hoâng liïn

(b) Con sưng kia nûúác chẫy àưi dông

a

Àên chong àưi ngổn, anh trưng ngổn nâo?

b

Mën tùỉm mất, lïn ngổn cấi con sưng Àâo

c

Mën ùn sim chđn thị vâo rûâng xanh
Àưi tay vđt cẫ àưi cânh

d


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT


20

Quẫ chđn thị hấi quẫ xanh thị àûâng
Ba bưën nùm nay, ùn úã trïn rûâng

à

Chim kïu, vûúån hoát, nûãa mûâng nûãa lo

e

Sa chên lúä bûúác xëng àô

g

Gieo mịnh xëng sẩp, nhûäng lo cng phiïìn

h

Chúå tónh Àưng mưåt thấng sấu phiïn

i

Cố cư hâng xến kïët dun vûâa rưìi
Hâng cư nhûäng qụë cng hưìi
Cố mểt bưì kïët, cố nưìi phên chua
Bố nhang thúm, cư xïëp àïí trong bưì...
VNP1 II 120
BK


a - Con sưng Thûúng nûúác chẫy àưi dông HT 301
b - Àên khïu àưi ngổn anh trưng ngổn nâo HT VNP7 411
c - Mën tùỉm mất lïn ngổn sưng Àâo HT VNP7
d - Àưi tay võn cẫ àưi cânh VNP7
à - Ba bưën nùm nay anh ùn úã trïn rûâng VNP7
e - Chim kïu vûúån hoát, anh nûãa mûâng, nûãa lo VNP7
- Chim kïu vûúån huá nûãa mûâng anh lẩi nûãa lo HT
g - Trốt sa chên lúä bûúác xëng àô HT
h - Gieo mịnh xëng sẩp côn lo nưỵi gị VNP7
- Gieo mịnh xëng sêåp nhûäng lo cng phiïìn HT

HT chó ghi àïën hïët dông nây
i - Gùåp nhau thiïn tẫi nhêët thị VNP7
VNP7 ghi àïën àêy lâ hïët vâ ch thđch nhû sau:
Tûâ cêu nây ngûúâi ta côn hất tiïëp:
Gieo mịnh xëng sẩp, nhûäng lo cng phiïìn
Chúå tónh Àưng mưåt thấng sấu phiïn
Cố cư hâng xến kïët dun vûâa rưìi
Hâng cư nhûäng qụë cng hưìi
Cố mểt bưì kïët, cố nưìi phên chua
Bố nhang thúm, cư xïëp àïí trong bưì.


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

21

(c) ai mën tùỉm mất lïn ngổn sưng Àâo
Mën ùn sim chđn thị vâo rûâng xanh

Hai tay em vđt hai cânh
Quẫ chđn thị lêëy quẫ xanh thị àûâng
Ba bưën nùm nay ùn úã trong rûâng
Chim kïu vûúån hoát nûãa mûâng nûãa lo
Em troát sa chên lúä bûúác xëng àô
Gieo mịnh xëng sẩp nhûäng lo cng phiïìn
Chúå Dêìu mưåt thấng sấu phiïn
Gùåp cư hâng xến kïët nhên dun vûâa rưìi
Gấnh hâng ca cư nhûäng qụë cng hưìi
Nhûäng hûúng cng phêën cố nưìi phên chua

a

Bố hûúng thúm xïëp úã trong bưì
Cố mểt bưì kïët cố bưì hoâng liïn
Gấnh hâng ca cư àấng giấ bao nhiïu tiïìn
Àïí anh cêët vưën ta liïìn bn chung
Bn chung ta lẩi bấn chung
Àûúåc bao nhiïu vưën lậi ta cng chia àưi.
bk a - Nhûäng hûúng cng lûúåc cố nưìi phên chua.
NGCK 151b
Xem thïm A422 C107 C1114, 1112 À 884, 764, 761, 762, X 107

97.

Em lâ con gấi, em cố hai bïën sưng
Bïën àuåc em chõu, bïën trong em chúâ.
DCNTB I 196

98.


Em laâ con gaỏi keó ựỗng
Bùn Tùỡ, bùn Sỳó, biùởt rựỗng theo ai?

a
1

b

CDTH 47 ÀNQT 106a TCBD I 308 TNPD I 122

Nûúác ựỗng laõ nỷỳỏc rờởt nhoó thỳõi Xuờn Thu Chiùởn Quửởc; nûúác Tïì nûúác Súã lâ nhûäng
nûúác lúán úã hai bïn nỷỳỏc ựỗng.
Coỏ thùớ lỳõi naõy noỏi boỏng gioỏ ngỷỳõi hai vúå hóåc ngûúâi con gấi bõ hai ngûúâi ếp hỗi.
1


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

BK

22

a - Em lâ con gaỏi nỷỳỏc ựỗng NASLII 22a
b - Bùn Tù, bùn Sỳó biùởt rựỗng chỳõ ai? THQP 6a

99.

(a) Em laõ con gaỏi kễ Mú(1)


a

Em ài bấn rûúåu tịnh cúâ gùåp anh
Rûúåu ngon chùèng quẫn be sânh

b

Ấo rấch khếo vấ hún lânh vng may
Rûúåu lẩt ëng lùỉm cng say

c

Ấo rấch cố mn vấ may lẩi lânh.

d

CDHN 110 TNPD II 80 - 81
BK

a - Em lâ con gấi trễ thú THQP 29a bk TNPD II
- Em lâ con gấi àûúng tú LCD 46b
b - Rûúåu ngon chùèng lổ be sânh ANPT 1a
- Rûúåu ngon bêët luêån be saânh bk TNPDII
c - Rûúåu chùèng ngon ëng nhiïìu cng say LHCD
- Rûúåu ngon ëng lùỉm thị say THQP
d - Ngûúâi khưn nối lùỉm hïët hay hốa nhâm bk CDHN
- Ngûúâi khưn nối lùỉm cng hay ra nhâm bk CDHN
- Ấo rấch cố chó vấ ngay lẩi lânh ANPT
- Ấo rấch cố chó vấ may lẩi lânh LHCD THQP
- Ấo rấch cố mn vấ ngay lẩi lânh VNP1 I 72 VNP7 196


(b) Tưi lâ con gấi kễ Mú

1

a

Tưi ài bấn rûúåu tịnh cúâ gùåp anh
Rûúåu ngon bêët lån be sânh

b

Ấo rấch khếo vấ hún lânh vng may.
Rûúåu lẩt ëng lùỉm cng say

c

Ấo rấch cố mn vấ may lẩi lânh

d

NGCK 119a

Kễ Mú, lâng Mú: tïn nưm lâng Tûúng Mai vâ Hoâng Mai (nay thåc xậ Hoâng Vùn
th). Àêy chó lâ Hoâng Mai xûa kia nưíi tiïëng vïì nghïì nêëu rûúåu nïn cng gổi Mú rûúåu (àïí
phên biïåt vúái Mú cúm chó lâng Tûúng Mai chun bấn cúm).
1


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT


23

BK ÀNQT 109b:

Em lâ con gấi trễ thú
Em ài bấn rûúåu tịnh cúâ gùåp anh
Rûúåu ngon chùèng quẫn chai sânh
Ấo rấch khếo vấ hún lânh vng may.
Xem thïm R 310

100.

Em lâ con gấi kễ Ngêu
Em ài bn chó dậi dêìu súám hưm
Cấi khùn vng thêm, nûãa àưåi nûãa cêìm
Khùn àưåi rúi mêët, khùn thêm lêåp lúâ
Anh úi, nhùåt giuáp em nhúâ
Cöng anh nhùåt giuáp bao giúâ cho quïn
Anh quïn em chùèng cho quïn
Anh nhúá em nhúá, múái nïn vúå chưìng.
CDHN 166 CDTCM 130

101.

Em lâ con gấi khụ phông
Em ài bấn chó phẫi lông àô thao
Em àûa anh àïën chúå Kïnh Àâo
Trúã ra Tìn Quấn, trúã vâo Tìn Danh
u em mậi mậi ru anh

Àûa em ài bỗ Tìn Tranh mâ vïì!
CDTCM 113

102.

Em lâ con gấi lúä thị
Thêìy mể nỗ gẫ àïí lâm chi trong nhâ?
CDTCM 30

103.

Em lâ con gấi lúä thị
Thêìy mể thấch cûúái lâm chi vệ vúâi
Giâu thị ba quẫ ph trang
1

1

Quẫ ph trang: quẫ àûång àưì trang àiïím ca cư dêu.


KHO TÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

24

Khố thị h rûúåu cho lâng ëng chúi
Côn nhû ca vn ca rúâi
Àân bâ con trễ ùn chúi trong nhâ
Rûúåu thị chđn cẫnh khiïng ra
1


Trêu thị chđn chc, lúån hôa mưåt trùm
Cûúái em mưåt vẩn ửi trựỗm
Mỷỳõi chủn tờởm lụnh, ba trựm quan tiùỡn
Vaõng mỷỳõi chđn nến tinh ngun
Cng lâ bẩc bẫy sùỉp liïìn cho cao
Cûúái em vẫi vốc la àâo

a

Qìn the ấo lơnh xïëp vâo nùm rûúng

b

bk

a - Cûúái em dẫi vốc dẫi àâo
b - Vẫi the vẫi lơnh chưìng cao lêëy mâu.

CDTH 147

104.

Em lâ con gấi nẩ dông
Cúm cha, ấo mể dưëc lông ài chúi
Chúi cho sêëm àöång mûa rúi
Chúi cho gûúng vúä lâm àưi lẩi liïìn
Chúi cho nguåt nấo trung thiïn
Chúi cho lấ rng vïì àïìn vua Ngư
Chúi cho nûúác Têën sang Hưì

Chúi cho nûúác Têìn sang Súã nûúác Ngư sang Lâo
Chúi cho bïí lổt vâo ao
Chúi cho trấi ni lổt vâo trưn kim
Chúi cho bong bống thị chịm
Àấ hoa thị nưíi, gưỵ lim mêåp múâ (lêåp lúâ).
QHBN 174

105.

Em lâ con gấi nûä nhi
1

Cẫnh: mưåt loâi chum nhỗ, cố núi gổi lâ chônh.