ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

VÕ NGỌC TÍN

HỒN THIỆN HOẠT ĐỘNG CHO VAY TRUNG
VÀ DÀI HẠN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH PHÚ TÀI,
TỈNH BÌNH ĐỊNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

Đà Nẵng – Năm 2019


ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

VÕ NGỌC TÍN

HỒN THIỆN HOẠT ĐỘNG CHO VAY TRUNG
VÀ DÀI HẠN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH PHÚ TÀI,
TỈNH BÌNH ĐỊNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ SỐ: 60.34.02.01

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Đặng Tùng Lâm

Đà Nẵng – Năm 2019


LỜI CAM ĐOAN

Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu, kết
quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai cơng bố trong bất
kỳ cơng trình nào khác.
Tác giả

Võ Ngọc Tín


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................... 3
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu........................................................... 4
4. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................ 5
5. Bố cục của đề tài ..................................................................................... 7
6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu................................................................. 7
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY TRUNG
VÀ DÀI HẠN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA NGÂN
HÀNG THƢƠNG MẠI ................................................................................ 16
1.1. CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HẠN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA . 16
1.1.1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa ........................................................... 16
1.1.2. Cho vay trung và dài hạn doanh nghiệp nhỏ và vừa ................... 19
1.2. NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HẠN
DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .. 24

1.2.1.Mục tiêu hoạt động cho vay trung và dài hạn doanh nghiệp nhỏ và
vừa ........................................................................................................... 24
1.2.2. Các hoạt động để triển khai cho vay trung và dài hạn đối với
doanh nghiệp nhỏ và vừa của Ngân hàng thƣơng mại. ........................... 24
1.2.3. Các tiêu chí đánh giá kết quả hoạt động cho vay trung và dài hạn
doanh nghiệp nhỏ và vừa ........................................................................ 26
1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG CHO VAY
TRUNG VÀ DÀI HẠN DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA ......................... 31
1.3.1. Các nhân tố bên trong ................................................................. 31
1.3.2. Các nhân tố bên ngoài ................................................................. 32
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 .............................................................................. 34
CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TRUNG VÀ
DÀI HẠN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN
HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH
PHÚ TÀI ........................................................................................................ 35


2.1. KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN
VIỆT NAM – CHI NHÁNH PHÚ TÀI .......................................................... 35
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển .............................................. 35
2.1.2. Cơ cấu tổ chức............................................................................. 36
2.1.3. Khái quát về kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng
TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Phú Tài giai đoạn
2016-2018................................................................................................ 38
2.2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HẠN ĐỐI
VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH PHÚ TÀI ........................... 45
2.2.1. Bối cảnh hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với doanh
nghiệp nhỏ và vừa ................................................................................... 45
2.2.2. Mục tiêu hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với doanh

nghiệp nhỏ và vừa ................................................................................... 48
2.2.3. Thực trạng hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với doanh
nghiệp nhỏ và vừa tại chi nhánh BIDV Phú Tài ..................................... 50
2.2.4. Kết quả hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với doanh nghiệp
nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi
nhánh Phú Tài ......................................................................................... 55
2.3. ĐÁNH GIÁ VỀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HẠN ĐỐI
VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ
VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH PHÚ TÀI ........................... 69
2.3.1. Thành tựu đạt đƣợc ..................................................................... 69
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ............................................................. 71
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 .............................................................................. 76
CHƢƠNG 3 KHUYẾN NGHỊ HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG CHO VAY
TRUNG VÀ DÀI HẠN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI
NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI
NHÁNH PHÚ TÀI ........................................................................................ 77
3.1. CĂN CỨ ĐỀ XUẤT KHUYẾN NGHỊ .................................................. 77


3.1.1. Định hƣớng trong hoạt động tín dụng của Ngân hàng TMCP Đầu
tƣ và Phát triển Việt Nam........................................................................ 77
3.1.2.Định hƣớng trong hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại
Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Phú Tài 79
3.1.3. Định hƣớng trong hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với
doanh nghiệp nhỏ và vừa Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt
Nam – Chi nhánh Phú Tài ....................................................................... 81
3.2. MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG CHO
VAY TRUNG VÀ DÀI HẠN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI
NHÁNH PHÚ TÀI .......................................................................................... 84

3.2.1. Khuyến nghị đối với Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt
Nam - Chi nhánh Phú Tài ....................................................................... 84
3.2.2. Khuyến nghị đối với Hội sở Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát
triển Việt Nam ......................................................................................... 96
3.2.3. Khuyến nghị đối với DN nhỏ và vừa .......................................... 98
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 .............................................................................. 99
KẾT LUẬN .................................................................................................. 100
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI (BẢN SAO)
BIÊN BẢN HỌP HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ LUẬN VĂN (BẢN SAO)
NHẬN XÉT CỦA PHẢN BIỆN 1 (BẢN SAO)
NHẬN XÉT CỦA PHẢN BIỆN 2 (BẢN SAO)
BÁO CÁO GIẢI TRÌNH CHỈNH SỬA LUẬN VĂN


DANH MỤC VIẾT TẮT
Viết tắt
BIDV
BIDV Phú Tài

Diễn giải
Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam
Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam –
Chi nhánh Phú Tài

DN

Doanh nghiệp


NH

Ngân hàng

NHTM

Ngân hàng thƣơng mại

TMCP

Thƣơng mại cổ phần

NHNN

Ngân hàng nhà nƣớc

DPRR

Dự phịng rủi ro

TCTD

Tổ chức tín dụng

CTCP

Cơng ty cổ phần

TNHH


Cơng ty trách nhiệm

DNTN

Doanh nghiệp tƣ nhân

TSBĐ

Tài sản bảo đảm

ROA

Tỷ suất sinh lời của tài sản

ROE

Tỷ suất sinh lời của vốn chủ sở hữu


DANH MỤC CÁC BẢNG

Số hiệu
bảng
2.1

2.2

2.3

2.4


2.5

2.6

2.7

2.8

2.9

2.10

Tên bảng
Tình hình huy động vốn BIDV Phú Tài 20162018
Tình hình dư nợ cho vay BIDV Phú Tài 20162018
Kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV Phú
Tài 2016-2018
Dư nợ cho vay trung và dài hạn DN nhỏ và vừa
giai đoạn 2016-2018
Số lượng DN nhỏ và vừa vay vốn trung và dài
hạn giai đoạn 2016-2018
Cơ cấu dư nợ cho vay trung và dài hạn DN nhỏ
và vừa theo loại hình DN
Cơ cấu dư nợ cho vay trung và dài hạn DN nhỏ
và vừa theo phương thức cho vay
Cơ cấu dư nợ cho vay trung và dài hạn DN nhỏ
và vừa theo ngành kinh tế
Dư nợ cho vay trung và dài hạn DN nhỏ và vừa
theo hình thức đảm bảo

Dư nợ cho vay trung và dài hạn DN nhỏ và vừa
theo tiền tệ

Trang
39

41

44

55

56

57

58

59

60

61

Thị phần cho vay trung và dài hạn DN nhỏ và
2.11

vừa của các NH trên địa bàn tỉnh Bình Định giai
đoạn 2016-2018


62


2.12
2.13
2.14

Tỷ lệ nợ xấu, trích lập dự phịng cho vay trung
và dài hạn đối với DN nhỏ và vừa
Biến đổi kết cấu nhóm nợ cho vay trung và dài
hạn đối với DN nhỏ và vừa
Tình hình thu nhập từ cho vay trung và dài hạn
đối với DN nhỏ và vừa

65
67
68


DANH MỤC HÌNH VẼ
Số hiệu hình vẽ
2.1

Tên hình vẽ
Sơ đồ tổ chức BIDV Phú Tài

Trang
36



1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hội nhập kinh tế quốc tế là chủ trƣơng nhất quán và là nội dung trọng
tâm trong chính sách đối ngoại và hợp tác kinh tế quốc tế của Đảng ta trong
quá trình đổi mới đất nƣớc. Tuy nhiên hiện nay năng lực cạnh tranh của các
DN Việt nói chung và các DN nhỏ và vừa nói riêng cịn thấp, chịu sức ép
cạnh tranh lớn từ phía DN nƣớc ngồi dẫn đến một số ngành trong nƣớc bị
ảnh hƣởng do tác động của việc mở cửa thị trƣờng, đặc biệt là các sản phẩm
cơng nghiệp. Điều đó cho thấy nâng cao chất lƣợng sản phẩm là một yêu cầu
sống còn nếu muốn tồn tại, mà để làm đƣợc điều đó thì các DN Việt Nam
nhất là DN nhỏ và vừa cần phải đầu tƣ nhiều hơn vào cơng nghệ, máy móc…
Trong thời gian gần đây Chính phủ cũng đã có chỉ đạo quyết liệt với
những chính sách ƣu đãi, hỗ trợ phát triển DN nhỏ và vừa tạo động lực quan
trọng trong phát triển kinh tế tƣ nhân góp phần giúp các DN vƣợt qua giai
đoạn khó khăn hiện tại, thúc đẩy phát triển kinh tế. Với tiềm năng to lớn mà
đối tƣợng DN nhỏ và vừa có thể mang lại đối với sự tăng trƣởng dài hạn trong
tƣơng lai nên nhiều NHTM xem DN nhỏ và vừa là đối tƣợng ƣu tiên trong
hoạt động cho vay trung và dài hạn của NH thơng qua các chƣơng trình nhƣ
“Kết nối NH – DN”…Tuy nhiên theo thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ
cho thấy hiện mới chỉ có khoảng 32% DN nhỏ và vừa có khả năng tiếp cận
vốn, 35% DN khó tiếp cận và khoảng 33% không thể tiếp cận đƣợc nguồn
vốn NH.
Riêng tại tỉnh Bình Định các DN nhỏ và vừa chiếm hơn 97% tổng số DN
trên địa bàn tỉnh. Những năm gần đây các DN nhỏ và vừa có xu hƣớng tăng
và bình qn hàng năm đóng góp 60% tổng sản phẩm địa phƣơng và hơn 50%
tổng kim ngạch xuất khẩu tồn tỉnh. Từ lâu Bình Định nổi tiếng bởi các sản
phẩm đồ gỗ, dăm gỗ, đá gra-nít, ti-tan, hải sản đông lạnh, may mặc, giày dép,



2

đƣờng, dƣợc phẩm, rƣợu Bàu Đá, nƣớc mắm...Trong đó nhiều sản phẩm đƣợc
bình chọn là “Hàng Việt Nam chất lƣợng cao”. Tuy nhiên phần lớn DN nhỏ
và vừa tại tỉnh có quy mơ hoạt động nhỏ chƣa tiếp cận đƣợc thị trƣờng lớn,
trình độ cơng nghệ và trang thiết bị máy móc cịn nhiều hạn chế. Bên cạnh đó
với trên 95% DN thuộc diện nhỏ và vừa thiếu vốn đầu tƣ vào cơng nghệ
(trong đó chỉ khoảng 10,5% DN có trình độ cơng nghệ hiện đại, 18,5% DN
khá hiện đại và 71% DN trung bình và lạc hậu). Do vậy nhu cầu đầu tƣ vào
công nghệ, nhà xƣởng, thiết bị máy móc là rất lớn nhƣng do nguồn vốn thấp,
năng lực tài chính hạn hẹp, thiếu tài sản để bảo đảm cho khoản vay theo quy
định hoặc TSBĐ có giá trị thấp, phần lớn đất đai là đi thuê và chƣa có nhiều
thời gian để tích lũy đủ vốn nên rất khó mở rộng quy mơ sản xuất.
Với tƣ cách là một NH TMCP Nhà nƣớc, BIDV luôn là ngọn cờ đầu
trong việc mở rộng cho vay đối với DN nhỏ và vừa, xem DN nhỏ và vừa là
một trong những đối tƣợng ƣu tiên trong cơ chế chính sách, tạo điều kiện
thuận lợi cho DN tiếp cận nguồn vốn và các dịch vụ NH. BIDV ln tích cực
triển khai các chƣơng trình hỗ trợ DN nhỏ và vừa theo chỉ đạo của Chính phủ
và NHNN để tháo gỡ khó khăn cho DN, hỗ trợ phát triển kinh tế đất nƣớc.
Với hƣớng đi đúng đắn đó đến nay BIDV đã đạt đƣợc những thành tựu to lớn,
là một trong những NH dẫn đầu về thị phần cho vay DN nhỏ và vừa tại Việt
Nam, chiếm 93% tổng số DN tại BIDV và 32% DN nhỏ và vừa trong nền
kinh tế. Dƣ nợ DN nhỏ và vừa chiếm 24% tổng dƣ nợ của BIDV và khoảng
16% tổng dƣ nợ DN nhỏ và vừa trong nền kinh tế. Cùng với hƣớng đi đó tại
BIDV Phú Tài cũng có nhiều giải pháp trong việc mở rộng tín dụng cho vay
đối với DN nhỏ và vừa. Tuy nhiên chi nhánh cũng chƣa tập trung đúng mức
và còn nhiều bất cập trong mở rộng cũng nhƣ kiểm sốt rủi ro tín dụng trong
cho vay trung và dài hạn đối với DN nhỏ và vừa. Cụ thể dƣ nợ tín dụng trung
và dài hạn đối với DN nhỏ và vừa tại chi nhánh mặc dù có xu hƣớng tăng qua



3

các năm; năm 2016 đạt 536,2 tỷ đồng, năm 2017 đạt 559,5 tỷ đồng và năm
2018 đạt 589,4 tỷ đồng tuy nhiên vẫn thấp hơn so với mục tiêu kế hoạch đặt
ra và nợ xấu có xu hƣớng tăng cao hơn mục tiêu 1%. Do vậy vấn đề đặt ra là
làm sao để chi nhánh có thể mở rộng cho vay trung và dài hạn nhƣng vẫn
kiểm sốt, thậm chí giảm đƣợc nợ xấu trong hoạt động cho vay trung và dài
hạn đối với DN nhỏ và vừa trong thời gian tới nên tác giả lựa chọn đề tài
“Hoàn thiện hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với doanh nghiệp nhỏ và
vừa tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi
nhánh Phú Tài, tỉnh Bình Định” để làm đề tài nghiên cứu cũng nhƣ tìm ra
những hạn chế, nguyên nhân để từ đó đề xuất những khuyến nghị nhằm hồn
thiện hoạt động cho vay trung và dài hạn DN nhỏ và vừa tại BIDV Phú Tài.
2. Mục tiêu nghiên cứu
a. Mục tiêu tổng quát của đề tài
Đánh giá thực trạng hoạt động cho vay trung và dài hạn DN nhỏ và vừa
từ đó đề xuất một số khuyến nghị nhằm hồn thiện hoạt động cho vay trung
và dài hạn đối với DN nhỏ và vừa tại BIDV Phú Tài.
b. Nhiệm vụ nghiên cứu
Những nhiệm vụ nghiên cứu cần làm để đạt đƣợc mục tiêu nghiên cứu
gồm những nhiệm vụ sau:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về DN nhỏ và vừa, cho vay trung và dài
hạn đối với DN nhỏ và vừa tại NHTM.
- Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động cho vay trung và dài hạn đối
với DN nhỏ và vừa tại BIDV Phú Tài.
- Đề xuất các khuyến nghị nhằm hoàn thiện hoạt động cho vay trung và
dài hạn DN nhỏ và vừa tại BIDV Phú Tài trong thời gian tới.



4

c. Các câu hỏi nghiên cứu
Để đạt đƣợc mục tiêu trên luận văn cần trả lời các câu hỏi nghiên cứu
sau:
- Nội dung của hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với DN nhỏ và
vừa là gì?
- Tiêu chí nào để đánh giá hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với
DN nhỏ và vừa?
- Những nhân tố nào ảnh hƣởng đến hoạt động cho vay trung và dài hạn
đối với DN nhỏ và vừa?
- Thực trạng hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với DN nhỏ và vừa
tại BIDV Phú Tài nhƣ thế nào? Những vấn đề gì cịn hạn chế trong hoạt động
cho vay trung và dài hạn DN nhỏ và vừa tại BIDV Phú Tài? Nguyên nhân của
những vấn đề đó là gì?
- Những khuyến nghị nào cần đề xuất với BIDV Phú Tài, Hội sở NH và
DN nhỏ và vừa để hoàn thiện hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với DN
nhỏ và vừa tại BIDV Phú Tài?
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
a. Đối tượng nghiên cứu
- Đối tượng phân tích: Đề tài nghiên cứu những vấn đề về thực tiễn liên
quan đến hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với DN nhỏ và vừa của
NHTM.
- Đối tượng khảo sát
+ Các bộ phận/phòng ban chức năng bên trong BIDV Phú Tài nhƣ phòng
quan hệ khách hàng 2 (là phòng quản lý khách hàng DN nhỏ và vừa), phịng
quản lý tín dụng, phịng quản trị rủi ro và phịng kế tốn tài chính.
+ Cơ quan, tổ chức, đối tác và DN nhỏ và vừa có quan hệ với BIDV Phú
Tài.



5

Tại các phòng/bộ phận nêu trên tác giả thực hiện các hoạt động nghiên
cứu lấy số liệu về hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với DN nhỏ và vừa
của BIDV Phú Tài giai đoạn 2016 – 2018. Phỏng vấn, khảo sát nhanh một số
khách hàng DN nhỏ và vừa vay vốn tại BIDV Phú Tài, trƣởng phòng và một
số chuyên viên tín dụng làm việc lâu năm tại phòng quan hệ khách hàng 2, kết
quả khảo sát cho phép nhận diện đƣợc những nhân tố ảnh hƣởng đến quá trình
tiếp cận nguồn vốn vay trung và dài hạn cũng nhƣ chất lƣợng tín dụng tại
BIDV Phú Tài.
b. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Nghiên cứu tập trung vào phân tích và đánh giá hoạt
động cho vay trung và dài hạn đối với DN nhỏ và vừa tại BIDV Phú Tài, đi
sâu lý giải những hạn chế tồn tại trong hoạt động cho vay trung và dài hạn để
đƣa ra những khuyến nghị nhằm hoàn thiện hoạt động cho vay trung và dài
hạn đối với DN nhỏ và vừa tại chi nhánh trong thời gian tới.
- Về không gian: Đề tài thực hiện nghiên cứu tại BIDV Phú Tài.
- Về thời gian: Đề tài phân tích thực trạng hoạt động cho vay trung và
dài hạn đối với DN nhỏ và vừa tại BIDV Phú Tài trong giai đoạn 2016 –
2018.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để đạt đƣợc những mục tiêu nghiên cứu luận văn có sử dụng một số
phƣơng pháp nghiên cứu nhƣ:
- Phương pháp thu thập, tổng hợp và xử lý số liệu thứ cấp: Đề tài chủ
yếu thu thập dữ liệu thứ cấp về hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với
DN nhỏ và vừa của BIDV Phú Tài trong giai đoạn 2016-2018 tại phịng kế
tốn tài chính, phịng quản lý tín dụng…cũng nhƣ các bài nghiên cứu,giáo
trình có liên quan đặc biệt là các văn bản pháp luật, quy định của BIDV liên

quan đến hoạt đông cho vay trung và dài hạn nhằm tổng quan, hệ thống hóa


6

đƣợc những nội dung về lý luận và thực tiễn hoạt động cho vay trung và dài
hạn. Ngoài ra tác giả còn tham khảo thêm các số liệu và các bài viết chuyên
khảo trên các tạp chí, các website chính thức và các số liệu có độ tin cậy khác.
- Phương pháp so sánh: So sánh là phƣơng pháp đƣợc sử dụng rộng rãi
và phổ biến trong phân tích kinh tế nói chung và phân tích tài chính nói riêng.
Mục đích của so sánh là làm rõ sự khác biệt hay những đặc trƣng riêng có của
đối tƣợng nghiên cứu từ đó giúp cho các đối tƣợng quan tâm có căn cứ để đƣa
ra quyết định lựa chọn. Lí do của việc cần so sánh đó là từng con số đơn lẻ
hầu nhƣ khơng có ý nghĩa trong việc kết luận về mức độ tốt, xấu trong tình
hình tài chính. Các dạng so sánh thƣờng đƣợc sử dụng trong phân tích là so
sánh bằng số tuyệt đối, so sánh bằng số tƣơng đối và so sánh với số bình
quân:
+ So sánh bằng số tuyệt đối: Phản ánh quy mô của chỉ tiêu nghiên cứu
nên khi so sánh bằng số tuyệt đối sẽ thấy rõ đƣợc sự biến động về quy mơ của
chỉ tiêu nghiên cứu giữa kỳ (điểm) phân tích với kỳ (điểm) gốc.
+ So sánh bằng số tƣơng đối: Khác với so sánh số tuyệt đối, so sánh số
tƣơng đối sẽ giúp nắm đƣợc kết cấu, mối quan hệ, tốc độ phát triển, mức độ
phổ biến và xu hƣớng biến động của các chỉ tiêu kinh tế.
+ So sánh với số bình quân: Khác với hai loại trên, so sánh số bình quân
sẽ cho thấy mức độ mà đơn vị đạt đƣợc so với bình quân chung của tổng thể,
của ngành. Từ đó, xác định đƣợc vị trí hiện tại của đơn vị (tốt, trung bình hay
yếu kém)
- Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn trƣởng phòng và một số chun
viên tín dụng lâu năm tại chi nhánh để có thể hiểu sâu hơn về thực trạng vấn
đề cần nghiên cứu, quan điểm cũng nhƣ những giải pháp đã đƣợc áp dụng tại

chi nhánh trong thời gian qua. Bên cạnh đó tác giả cũng đã phỏng vấn nhanh
một số DN nhỏ và vừa vay vốn tại chi nhánh.


7

5. Bố cục của đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, kết cấu đề tài đƣợc chia thành 03
chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với
doanh nghiệp nhỏ và vừa của Ngân hàng thƣơng mại.
Chƣơng 2: Thực trạng hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với doanh
nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi
nhánh Phú Tài
Chƣơng 3: Khuyến nghị nhằm hoàn thiện hoạt động cho vay trung và
dài hạn đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát
triển Việt Nam – Chi nhánh Phú Tài
6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Trong quá trình thực hiện luận văn tác giả đã tham khảo một số bài báo
trên tạp chí và luận văn liên quan đến hoạt động cho vay DN trong những
năm gần đây đặc biệt là các luận văn viết về cho vay DN nhỏ và vừa của một
số tác giả tại Trƣờng Đại học kinh tế - Đại học Đà Nẵng để làm tổng quan cho
đề tài nghiên cứu của tác giả:
a. Một số bài báo trên các tạp chí khoa học
- Bài báo “Chính sách tài chính hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa: Thực
trạng và một số kiến nghị” tác giả Nguyễn Thị Quỳnh, Nguyễn Thị Dung,
Nguyễn Thanh Tú, đăng trên Tạp chí tài chính kỳ 2 số tháng 6/2016. Bài viết
chỉ ra thực trạng các DN nhỏ và vừa rất thiếu vốn sản xuất kinh doanh, năm
2015 chỉ có khoảng gần 40% DN vay vốn đƣợc từ các NH nhƣng phần lớn ở
mức lãi suất cao và chỉ cho vay trong thời gian ngắn khiến DN khó quay

vịng, thực tế thì các NH rất thận trọng trong việc thẩm định và cho vay dự án.
Bài viết cũng đƣa ra kiến nghị là NHNN cần xây dựng cơ chế, chính sách
khuyến khích NHTM thành lập những kênh tài chính riêng cho các DN nhỏ


8

và vừa và tăng mức dƣ nợ cho loại hình DN này nhằm tạo điều kiện tiếp cận
với nguồn vốn tín dụng NH cũng nhƣ khuyến khích các NHTM kết hợp với
các Quỹ Bảo lãnh tín dụng để đƣa ra các chính sách thích hợp nhằm tăng mức
dƣ nợ cho vay để hỗ trợ các DN nhỏ và vừa vƣợt qua khó khăn.
- Bài báo “Doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận vốn ngân hàng: Những
vấn đề đặt ra?” tác giả Nguyễn Hữu Mạnh, đăng trên Tạp chí tài chính kỳ I
tháng 9/2016. Tác giả nêu ra thực trạng khó khăn trong tiếp cận vốn của các
DN nhỏ và vừa tại tỉnh Khánh Hòa chƣa đƣợc các NH quan tâm đúng mức,
các NH chỉ cho vay ngắn hạn bổ sung vốn lƣu động trong khi đó nhu cầu vốn
trung và dài hạn của các DN này có nhu cầu rất cao để thực hiện các khoản
đầu tƣ cần thiết nhằm tăng năng suất, khả năng cạnh tranh và phát triển các
thị trƣờng mới nhƣng lại khó tiếp cận.
- Bài báo “Tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa”, tác giả Nguyễn Thị
Kim Thanh, đăng trên Tạp chí tài chính ngày 26/10/2017. Bài viết chỉ ra tốc
độ tăng trƣởng tín dụng vào các DN nhỏ và vừa đã có sự cải thiện. Tuy nhiên
tốc độ tăng trƣởng tín dụng đối với DN nhỏ và vừa chƣa đáp ứng đƣợc kỳ
vọng, thƣờng xuyên thấp hơn tốc độ tăng trƣởng tín dụng chung đối với toàn
nền kinh tế. Tác giả cũng chỉ ra các NH cần nâng cao năng lực thẩm định tín
dụng và thiết kế những sản phẩm đặc thù phù hợp với DN nhỏ và vừa...
b. Một số luận văn thạc sĩ có liên quan đến đề tài nghiên cứu mà tác
giả tham khảo tại thư viện Trường Đại học kinh tế - Đại học Đà Nẵng.
- Đề tài “Phân tích tình hình cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng thƣơng
mại cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Đăk Lăk” năm 2016

của tác giả Trần Văn Hùng.
Ở luận văn này tác giả cũng đã có sự tổng hợp từ những luận văn của
những tác giả nghiên cứu trƣớc nhƣng nhìn chung đề tài cũng có sự bổ sung
hoàn thiện tƣơng đối đầy đủ về mặt nội dung của đề tài, tuy nhiên vẫn còn


9

thiếu về nội dung phân tích hoạt động cho vay nhƣ phân tích tổ chức bộ máy
quản lý và phân tích rủi ro. Số liệu chƣa đƣợc phong phú tƣơng xứng với một
phạm vi nghiên cứu rộng. Mặc khác do sự khác biệt về không gian và đối
tƣợng nghiên cứu nên tác giả đƣa ra giải pháp dựa trên sự phân tích thực trạng
cho vay tại BIDV Đăk Lăk do vậy những giải pháp chỉ áp dụng cho riêng tại
đơn vị nghiên cứu của tác giả.
- Đề tài “Phân tích tình hình cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP
Ngoại Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh thành phố Huế” năm 2016 của tác giả
Phan Văn Phƣớc.
Trong luận văn này tác giả cũng đã có sự kế thừa và bổ sung trên cơ sở
những luận văn trƣớc có cùng mục tiêu và phƣơng pháp nghiên cứu. Trong đó
phần tổng quan về tín dụng NH là tƣơng đối đầy đủ đặc biệt là các khoản cho
vay trung và dài hạn và các nhân tố ảnh hƣởng. Tuy nhiên trong phần nội
dung phân tích hoạt động cho vay DN vẫn cịn thiếu, chẳng hạn nhƣ phân tích
mục tiêu hoạt động, phân tích các hoạt động triển khai cho vay DN nên trong
phần thực trạng tác giả phân tích chƣa đầy đủ những nội dung, do đó những
giải pháp đƣa ra cũng chƣa đầy đủ với thực tiễn tại chi nhánh. Mặc khác do đề
tài chỉ nghiên cứu trên thực trạng tại Vietcombank Huế nên các giải pháp mà
tác giả đƣa ra chỉ mang tính chất khuyến nghị tại đơn vị nghiên cứu của tác
giả.
- Đề tài “Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng
TMCP Ngoại Thƣơng – Chi nhánh Kon Tum” năm 2016 của tác giả Nguyễn

Thị Nguyên.
Ở luận văn này tác giả cũng đã trình bày một cách đầy đủ những nội
dung của đề tài phân tích hoạt động cho vay DN. Trên cơ sở tổng quan luận
văn của những tác giả đi trƣớc tác giả cũng đã có những kế thừa từ đó có
những sự bổ sung hồn thiện những nội dung luận văn nghiên cứu đƣợc đầy


10

đủ hơn những tác giả trƣớc, ở phần nội dung và tiêu chí phân tích hoạt động
cho vay DN của NHTM tác giả đã viết trong cơ sở lý luận là tƣơng đối đầy đủ
đối với đề tài phân tích tình hình cho vay DN và tác giả cũng đã phân tích dựa
trên những nội dung đó để tìm ra những hạn chế, phân tích ngun nhân từ đó
đƣa ra những giải pháp từ thực tiễn tại chi nhánh. Mặc khác đề tài của tác giả
nghiên cứu tại Vietcombank Kon Tum nên những giải pháp chỉ mang tính
thực tiễn tại chi nhánh Kon Tum.
- Đề tài “Hoàn thiện hoạt động cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng
TMCP Đông Nam Á – Chi nhánh Lê Duẩn, Đà Nẵng” năm 2016 của tác giả
Nguyễn Hồ Thanh Vĩnh.
Bên cạnh việc hệ thống hóa lại cơ sở lý luận của hoạt động cho vay DN
mà tác giả đã thực hiện tại SeABank Lê Duẩn là tƣơng đối đầy đủ về mặc nội
dung và có một số điểm mà tác giả có thể tham khảo để thực hiện luận văn
nhƣ khái niệm về hoạt động cho vay, nội dung của hoạt động cho vay DN của
NHTM. Tuy nhiên đề tài chỉ đánh giá tổng quan về DN mà chƣa đi sâu vào
từng đối tƣợng DN cụ thể do vậy giải pháp đƣa ra chƣa thấy đƣợc tầm quan
trọng của từng giải pháp đối với hoạt động cho vay DN cụ thể tại SeAbank.
Mặc khác đề tài tập trung nghiên cứu tại SeABank Lê Duẩn, do khác nhau về
không gian nghiên cứu nên những giải pháp đƣa ra chỉ phù hợp với thực tiễn
tại SeABank Lê Duẩn.
- Đề tài “Giải pháp nâng cao chất lƣợng tín dụng trong cho vay trung và

dài hạn tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Đăk Lăk”
năm 2016 của tác giả Nguyễn Thị Bích Ngọc.
Trong luận văn này tác giả cũng có những bổ sung nhằm hồn thiện
những hạn chế còn tồn tại trong những luận văn của những tác giả trƣớc có
cùng đề tài, qua luận văn tác giả đã làm rõ thêm những vấn đề lý luận liên
quan đến chất lƣợng tín dụng và hoạt động cho vay trung và dài hạn của


11

NHTM và từ vấn đề lý luận đó tác giả mới đi phân tích thực trạng, qua đó rút
ra những vấn đề còn tồn tại trong hoạt động cho vay trung và dài hạn từ đó có
những giải pháp đƣa ra nhằm nâng cao chất lƣợng tín dụng trong cho vay
trung và dài hạn tại Vietcombank Đăk Lăk. Khoảng trống nghiên cứu trong đề
tài là chỉ giải quyết đƣợc vấn đề nâng cao chất lƣợng tín dụng trong cho vay
trung và dài hạn và phạm vi nghiên cứu chỉ áp dụng tại riêng Vietcombank
Đăk Lăk.
- Đề tài “Phân tích tình hình cho vay ngắn hạn đối với doanh nghiệp
nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Đà
Nẵng” năm 2017 của tác giả Nguyễn Phú Phúc.
Về mặt lý luận luận văn cũng đã khắc phục và bổ sung đƣợc những hạn
chế của những luận văn trƣớc có liên quan đến đề tài mà tác giả đã nghiên
cứu nên khá đầy đủ, tuy nhiên vẫn còn một số điểm vẫn chƣa phù hợp nhƣ
quy trình tín dụng, hoạt động marketing không là nhân tố ảnh hƣởng…Tuy
vậy nhìn chung khá chi tiết và đầy đủ, luận văn có kết cấu tƣơng đối phù hợp
với một đề tài nghiên cứu ứng dụng và cũng đã giải quyết đƣợc những mục
tiêu nghiên cứu đã đƣa ra. Khoảng trống trong luận văn trên là không gian và
đối tƣợng nghiên cứu tại Vietcombank Đà Nẵng và chỉ phản ánh đƣợc hoạt
động cho vay ngắn hạn đối với DN nhỏ và vừa tại chi nhánh Đà Nẵng giai
đoạn 2014-2016 chứ không nghiên cứu cho vay trung và dài hạn do vậy

những giải pháp mà tác giả khuyến nghị tuy khá chi tiết và cụ thể, đi sâu vào
thực tế nhƣng chỉ tập trung vào tình hình cho vay ngắn hạn tại Vietcombank
Đà Nẵng.
- Đề tài “Phân tích hoạt động cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng
TMCP Bản Việt – Chi nhánh Đà Nẵng” năm 2017 của tác giả Nguyễn Thị
Huyền.


12

Trong luận văn này tác giả cũng đã khai thác đƣợc khoảng trống của các
nghiên cứu trƣớc, bổ sung và làm rõ những vấn đề còn thiếu ở những nghiên
cứu trƣớc đƣợc trình bày trong phần tổng quan của luận văn, tác giả cũng đã
bổ sung làm rõ một số vấn đề lý luận và có những phƣơng pháp nghiên cứu
hợp lý cũng nhƣ những nhân tố ảnh hƣởng đến hoạt động cho vay của DN.
Trên cơ sở phân tích các hoạt động cho vay, đặc biệt là đi sâu vào phân tích
các chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động cho vay và những hoạt động NH đang
triển khai thực hiện để từ đó rút ra đƣợc những thành tựu và những hạn chế từ
hoạt động cho vay của NH. Trên cơ sở đó tác giả đề xuất những khuyến nghị
nhằm mở rộng hoạt động cho vay DN của Ngân hàng TMCP Bản Việt Đà
Nẵng theo định hƣớng trong hoạt động cho vay của NH giai đoạn 2011-2020.
- Đề tài “Hoàn thiện hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh tỉnh
Quảng Nam” năm 2018 của tác giả Đỗ Lê Huy.
Thông qua tổng quan về tài liệu nghiên cứu và nhu cầu thực tiễn đòi hỏi
tại chi nhánh tác giả cũng đã hệ thống hóa đƣợc những vấn đề cơ bản về cơ sở
lý luận hoạt động cho vay DN và nêu tƣơng đối đầy đủ những vấn đề liên
quan đến hoạt động cho vay DN nhỏ và vừa nói riêng nhƣ mục đích, nội
dung, tiêu chí đánh giá và các nhân tố ảnh hƣởng đến hoạt động cho vay cũng
nhƣ đã khái quát, chỉ ra những hạn chế và đƣa ra những khuyến nghị khả thi

trong hoạt động cho vay DN nhỏ và vừa tại Agribank Quảng Nam. Tuy nhiên
đề tài chỉ mang tính ứng dụng cá biệt tại đơn vị mà tác giả công tác, gắn liền
với thực trạng mà tác giả phân tích tại Agribank Quảng Nam.
- Đề tài “Hồn thiện hoạt động cho vay ngắn hạn doanh nghiệp nhỏ và
vừa tại ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Chi nhánh Quảng
Ngãi” năm 2018 của tác giả Trần Thị Kim.


13

Về nội dung của luận văn nhìn chung đã trình bày khá đầy đủ các vấn đề
lý luận về hoạt động cho vay ngắn hạn DN nhỏ và vừa của NHTM nhƣ mục
tiêu, biện pháp triển khai và tiêu chí đánh giá kết quả cho vay và trên nền tảng
lý luận đó luận văn đã phân tích khá chi tiết thực trạng hoạt động cho vay
ngắn hạn DN nhỏ và vừa tại Eximbank Quảng Ngãi về bối cảnh hoạt động
cho vay, tổ chức hoạt động cho vay…để từ đó đúc kết đƣợc những kết quả đạt
đƣợc cũng nhƣ những hạn chế, nguyên nhân trong hoạt động cho vay tại chi
nhánh từ đó đƣa ra khuyến nghị để hồn thiện hoạt động cho vay ngắn hạn
DN nhỏ và vừa tại chi nhánh. Tuy còn một số hạn chế lẫn lộn về mặt nội dung
giữa các biện pháp nhƣng nhìn chung luận văn đã đi đúng hƣớng của đề tài
hoàn thiện hoạt động cho vay ngắn hạn.
c. Các đề tài khoa học nghiên cứu hoạt động cho vay trung và dài hạn
đối với DN nhỏ và vừa tại BIDV Phú Tài.
Theo tìm hiểu của tác giả thì trong những năm 2016 – 2018 chƣa có
cơng trình nghiên cứu hay luận văn thạc sĩ nào viết về đề tài liên quan đến
hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với DN nhỏ và vừa tại BIDV Phú Tài.


14


d. Khoảng trống nghiên cứu
Hiện nay các DN nhỏ và vừa chiếm 97% tổng số DN và trở thành động
lực tăng trƣởng kinh tế quốc gia. Tuy vậy các DN nhỏ và vừa lại đang gặp
phải nhƣng khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn, đặc biệt là nguồn vốn
trung và dài hạn. Xuất phát từ thực tế đó nhiều tác giả có những cơng trình
nghiên cứu nhằm đƣa ra những khuyến nghị, giải pháp tháo gỡ những khó
khăn cho các DN nhỏ và vừa trong việc tiếp cận nguồn vốn. Tuy nhiên nhìn
chung các bài báo nghiên cứu trên phần lớn là ở góc độ tổng qt, vĩ mơ.
Những luận văn tác giả tham khảo tại trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Đà
Nẵng phần lớn chủ yếu là nghiên cứu về hoàn thiện hoạt động cho vay DN
nói chung hoặc hồn thiện hoạt động cho vay ngắn hạn nói riêng, rất ít luận
văn viết về đề tài hoàn thiện hoạt động cho vay trung và dài hạn, đặc biệt là
đối tƣợng DN nhỏ và vừa trong giai đoạn 2016 - 2018.
Riêng tại tỉnh Bình Định là một tỉnh Miền trung thì vai trị của DN nhỏ
và vừa lại chiếm một ví trí rất quan trọng trong kinh tế địa phƣơng với hơn
4000 DN, bình quân tăng trƣởng hàng năm là 8,5%, đây thực sự là một con số
khá lớn, đầy tiềm năng. Tuy nhiên phần lớn các DN này có quy mơ nhỏ nên
khó mở rộng đƣợc năng lực sản xuất, nâng cao khả năng cạnh tranh do thiếu
vốn đầu tƣ. Hơn nữa các NHTM đã bắt đầu xem các DN nhỏ và vừa là đối
tƣợng khách hàng tiềm năng, cũng nhƣ là động lực tăng trƣởng của các
NHTM trong thời gian tới, các NHTM cũng đã chú trọng đƣa ra các chính
sách và sản phần đa dạng nhằm gia tăng khả năng cạnh tranh để tiếp cận và
cho vay trung và dài hạn đối với các DN tiềm năng. Trƣớc tình hình này địi
hỏi BIDV Phú Tài phải có những đánh giá và giải pháp kịp thời để giữ vững
và phục vụ khách hàng DN nhỏ và vừa vay vốn trung và dài hạn, phát triển
khách hàng mới đồng thời nâng cao chất lƣợng tín dụng hoạt động cho vay
trung và dài hạn đối với DN nhỏ và vừa. Tuy nhiên thực trạng tổng quan


15


nghiên cứu, tác giả xin khẳng định tại BIDV Phú Tài trong giai đoạn 20162018 chƣa có cơng trình nghiên cứu nào về hoàn thiện hoạt động cho vay
trung và dài hạn đối với DN nhỏ và vừa. Trong đề tài lần này tác giả đánh giá
về hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với DN nhỏ và vừa tại BIDV Phú
Tài với các đặc điểm và bối cảnh hoạt động riêng của chi nhánh, các số liệu
đƣợc khai thác trong giai đoạn từ năm 2016 đến 2018.