Giao An VL 11 TCNC

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Chủ đề 1: TỤ ĐIỆN – GHÉP TỤ ĐIỆN THAØNH BỘ (3 tiết) Tieát 1. TUÏ ÑIEÄN VAØ ÑIEÄN DUNG CUÛA TUÏ ÑIEÄN Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ: Nêu định nghĩa tụ điện, điện dụng của tụ điện. Hoạt động 2 (25 phút): Tìm hiểu vật dẫn và điện môi trong điện trường, điện dung của tụ điện phẵng và năng lượng điện trường trong tụ điện. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát 1. Vật dẫn trong điện trường Giới thiệu vật dẫn ở trạng Ghi nhận khái niệm. Vật dẫn ở trạng thái cân bằng tĩnh điện : Sự phaân boá ñieän tích treân vaät daãn khoâng coøn thaùi caân baèng tónh ñieän. Tìm ví duï. Cho hoïc sinh tìm ví duï. thay đổi theo thời gian, không có dòng điện tích chạy từ nơi này đến nơi khác. Ghi nhaän caùc ñaëc ñieåm cuûa Nêu đặc điểm của vật dẫn ở Đặc điểm của vật dẫn ở trạng thái cân baèng tónh ñieän : traïng thaùi caân baèng tónh ñieän. vaät daân caân baèng tónh ñieän. Phân tích từng đặc điểm. + Điện tích chỉ phân bố ở mặt ngoài vật daãn. + Không có điện trường ở bên trong vật đẫn. + Véc tơ cường độ điện trường ở mặt vật đãn luôn vuông góc với mặt đó. + Tất cả các điểm trên vật dẫn đều có cùng Veõ hình. ñieän theá (ñaüng theá). Veõ hình 1.2. Giới thiệu sự phân cực điện Ghi nhận khái niệm. 2. Điện môi trong điện trường Ghi nhận sự phân cực điện Khi điện môi đặt trong điện trường thì moâi. Giới thiệu kết quả của sự môi làm giảm điện trường trong điện môi có sự phân cực điện. ngoài. Sự phân cực điện môi làm xuất hiện một phân cực điện môi. điện trường phụ ngược chiều với điện Ghi nhận điện dung của tụ trường ngoài làm giảm điện trường ngoài. Giới thiệu điện dung của tụ ñieän phaüng. ñieän phaüng. 3. Ñieän dung cuûa tuï ñieän phaüng εS εS Hiểu rỏ các đại lượng trong C= = 9 biểu thức. 9. 10 . 4 πd 36 .10 9 . πd Trong đó S là phần diện tích đối diện giữa hai bản, d là khoảng cách giữa hai bản vaø  laø haèng soá ñieän moâi cuûa chaát ñieän moâi Ghi nhận biểu thức tính năng chiếm đầy giữa hai bản. Giới thiệu năng lượng điện lượng điện trường của tụ điện. 4. Năng lượng điện trường trong tụ điện trường của tụ điện.. 1 QU = 2. W=. 1 2. Q2 = C. 1 CU2 2. Ghi nhận biểu thức tính mật 5. Mật độ năng lượng điện trường trong tụ điện Giới thiệu mật độ năng lượng điện trường trong tụ độ năng lượng điện trường εE2 w= trong tuï ñieän. ñieän. 72. 109 . π. Mật độ năng lượng điện trường trong tụ điện tỉ lệ với bình phương của cường độ điện trường E.. Hoạt động 3 (10 phút): Giải bài tập ví dụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh. Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï Viết biểu thức tính điện a) Điện dung của tụ điện Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu εS thức tính điện dung của tụ điện dung của tụ điện phẵng. C = phaúng. 9. 109 . 4 πd 2 Yeâu caàu hoïc sinh tính dieän Tính dieän tích moãi baûn tuï. 2. 10−1 1. π tích baûn tuï. 2 Tính ñieän dung cuûa tuï. Y/c h/s tính ñieän dung cuûa tuï. 9 −2. (. ). 9. 10 . 4 π .10 = 28.10-12(F). =.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Y/c h/s tính ñieän tích cuûa tuï.. Yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñieän ñieän tích vaø ñieän dung cuûa tuï khi thaùo tuï ra khoûi nguoàn vaø tăng khoảng cách giữa hai bản leân gaáp ñoâi. Yeâu caàu hoïc sinh tính hieäu điện thế giữa hai bản khi đó.. Tính ñieän tích cuûa tuï.. b) Ñieän tích cuûa tuï ñieän Q = CU = 28.10-12.120 = 336.10-11 (C).. Xaùc ñònh Q’ vaø C’. c) Hiệu điện thế mới giữa hai bản Ta coù : Q’ = Q C’ =. Tính U’. =. C 2 U’ =. εS = 9 9. 10 . 4 πd '. Q' Q = C' C = 2. εS 9. 10 . 4 π 2d 9. 2Q = 2U = 2.120 C. = 240 (V) Hoạt động 4 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp từ 1 đến 7 trang 8, 9 sách TCNC. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY. Hoạt động của học sinh Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø.. Tieát 2. GHEÙP CAÙC TUÏ ÑIEÄN Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ : Điện dung của tụ điện phẵng phụ thuộc vào những yếu tố nào ? Làm thế nào để thay đổi điện dung của tụ điện phẵng. Cách thay đổi điện dung của tụ điện phẵng thường sử dụng. Hoạt động 2 (20 phút): Tìm hiểu cách ghép các tụ điện. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát 1. Boä tuï ñieän maéc noái tieáp Q = q 1 = q2 = … = q n Giới thiệu bộ tụ mắc nối Vẽ bộ tụ mắc nối tiếp. Xây dựng các công thức. tieáp U = U 1 + U2 + … + U n 1 1 1 1 Hướng dẫn học sinh xây = + +. ..+ C C C C dựng các công thức. 1 2 n 2. Boä tuï ñieän maéc song song Giới thiệu bộ tụ mắc song Vẽ bộ tụ mắc song song. U = U1 = U2 = … = U n song Q = q 1 + q2 + … + q n Hướng dẫn học sinh xây Xây dựng các công thức. C = C1 + C2 + … + Cn dựng các công thức. Hoạt động 3 (15 phút): Giải bài tập ví dụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï a) Trường hợp mắc song song Xác định hiệu điện thế giới Hiệu điện thế tối đa của bộ không thể lớn Yeâu caàu hoïc sinh laäp luaän haï n cuû a boä tuï . hôn hieäu ñieän theá toái ña cuûa tuï C2, neáu để xác định hiệu điện thế khoâng tuï C2 seõ bò hoûng. giới hạn của bộ tụ. Vaäy : Umax = U2max = 300V Tính ñieän dung töông ñöông Ñieän dung cuûa boä tuï : Yeâu caàu hoïc sinh tính ñieän cuûa boä tuï. C = C1 + C2 = 10 + 20 = 30(F) dung cuûa boä tuï. Tính ñieä n tích toá i ña maø boä tuï Ñieä n tích tối đa mà bộ có thể tích được : Yeâu caàu hoïc sinh tính ñieän Qmax = CUmax = 30.10-6.300 = 9.10-3(C) tích tối đa mà bộ tụ tích tích được. b) Trường hợp mắc nối tiếp được. Xác định điện tích tối đa mà Điện tích tối đa mà mỗi tụ có thể tích được : Q1max = C1U1max = 10.10-6.400 = 4.10-3(C) Yêu cầu học sinh lập luận bộ tụ có thể tích được. Q2max = C2U2max = 20.10-6.300 = 6.10-3(C) để tính điện tích tối đa mà bộ Điện tích tối đa mà bộ tụ có thể tích được tụ có thể tích được..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> không thể lớn hơn Q1max , nếu không, tụ C1 sẽ bò hoûng. Vaäy : Qmax = Q1max = 4.10-3C Tính ñieän dung töông ñöông Ñieän dung töông ñöông cuûa boä tuï : C 1 C 2 10 . 20 20 Yeâu caàu hoïc sinh tính ñieän cuûa boä tuï. = = C= (F) dung cuûa boä tuï. C 1 +C2 10+20 3 Tính hiệu điện thế tối đa có Hiệu điện thế tối đa có thể đặt vào giữa hai Yêu cầu học sinh tính hiệu thể đặt vào giữa hai đầu bộ tụ. đầu bộ tụ: ñieän theá toái ña coù theå ñaët vaøo Q max 4 . 10−3 = giữa hai đầu bộ tụ. Umax = = 600 (V) C 20 −6. 3 Hoạt động 4 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp từ 1 đến 8 trang 13, 14 sách TCNC. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY. . 10. Hoạt động của học sinh Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø.. Tieát 3. BAØI TAÄP Hoạt động 1 (10 phút): Kiểm tra bài cũ và tóm tắt những kiến thức liên quan đến các bài tập cần giải : Viết biểu thức xác định điện tích, hiệu điện thế và điện dung tương đương của các bộ tụ gồm các tụ mắc song song vaø boä tuï goàm caùc tuï maéc noái tieáp. Hoạt động 2 (15 phút): Giải các câu hỏi trắc nghiệm Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 1 trang 13 : C Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 2 trang 13 : D Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 3 trang 13 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 4 trang 13 : D Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 5 trang 13 : D Hoạt động 3 (20 phút): Giải các bài tập Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn Baøi 6 trang 14 Phaâ n tích maï c h. a) Ñieän dung töông ñöông cuûa boä tuï Cho hoïc sinh phaân tích Ta coù : C12 = C1 + C2 = 1 + 2 = 3(F) maïch C 12 . C3 3 . 6 Tính ñieän dung töông ñöông cuûa Yeâu caàu hoïc sinh tính ñieän = C= = 2(F) boä tuï. dung cuûa boä tuï. C 12 +C 3 3+6 Hướng dẫn để học sinh tính ñieän tích cuûa moãi tuï ñieän.. Tính điện tích trên từng tụ.. b) Ñieän tích cuûa moãi tuï ñieän Ta coù : Q = q12 = q3 = C.U = 2.10-6.30 = 6.10-5 (C) U12 = U1 = U2 =. Tính ñieän tích cuûa moãi tuï ñieän Yêu cầu học sinh tính điện khi đã được tích điện. tích của mỗi tụ khi đã tích ñieän.. Hướng dẫn để học sinh tính ñieän tích, ñieän dung cuûa boä tuï và hiệu điện thế trên từng tụ khi caùc baûn cuøng daáu cuûa hai tụ điện được nối với nhau.. Tính ñieän tích cuûa boä tuï Tính ñieän dung cuûa boä tuï. Tính hieäu ñieän theá treân moãi tuï.. q12 6 . 10−5 = C 12 3 . 10−6. = 20 (V) q1 = C1.U1 = 10-6.20 = 2.10-5 (C) q2 = C2.U2 = 2.10-6.20 = 4.10-5 (C) Baøi 7 trang 14 Điện tích của các tụ điện khi đã được tích ñieän q1 = C1.U1 = 10-5.30 = 3.10-4 (C) q1 = C2.U2 = 2.10-5.10 = 2.10-4 (C) a) Khi caùc baûn cuøng daáu cuûa hai tuï ñieän được nối với nhau Ta coù Q = q1 + q2 = 3.10-4 + 2.10-4 = 5.10-4 (C) C = C1 + C2 = 10-5 + 2.10-5 = 3.10-5 (C).

<span class='text_page_counter'>(4)</span> U = U’1 = U’2 =. Hướng dẫn để học sinh tính ñieän tích, ñieän dung cuûa boä tuï và hiệu điện thế trên từng tụ khi caùc baûn traùi daáu cuûa hai tụ điện được nối với nhau.. Tính ñieän tích cuûa boä tuï Tính ñieän dung cuûa boä tuï. Tính hieäu ñieän theá treân moãi tuï.. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY. Q 5 .10 −4 = = 16,7 C 3 . 10−5. (V) b) Khi caùc baûn traùi daáu cuûa hai tuï ñieän được nối với nhau Ta coù Q = q1 - q2 = 3.10-4 - 2.10-4 = 10-4 (C) C = C1 + C2 = 10-5 + 2.10-5 = 3.10-5 (C) −4. U = U’1 = U’2 = (V). Q 10 = = 3,3 C 3 .10 −5.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Chủ đề 2 : ĐỊNH LUẬT ÔM ĐỐI VỚI ĐOẠN MẠCH CÓ CHỨA NGUỒN ĐIỆN VAØ MÁY THU ĐIỆN (4 tieát) Tiết 4. ĐỊNH LUẬT ÔM ĐỐI VỚI ĐOẠN MẠCH CÓ MÁY THU ĐIỆN Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ : Phát biểu, viết biểu thức của định luật Ôm đối với toàn mạch. Hoạt động 2 (25 phút): Tìm hiểu máy thu điện, định luật Ôm đối với đoạn mạch có máu thu điện, công suất tieâu thuï cuûa maùy thu ñieän, hieäu suaát cuûa maùy thu ñieän. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát 1. Maùy thu ñieän Keå teân moät soá duïng cuï tieâu Có hai loại dụng cụ tiêu thụ điện thường Cho hoïc sinh keå teân moät soá thuï ñieän. duïng cuï tieâu thuï ñieän. gặp là dụng cụ toả nhiệt và máy thu điện. Ghi nhaän khaùi nieäm. Maùy thu ñieän laø duïng cuï tieâu thuï ñieän maø Giới thiệu máy thu điện. phần lớn điện năng được chuyển hoá thành các dạng năng lượng khác nhiệt năng. Giới thiệu suất phản điện và Ghi nhận khái niệm. Moãi maùy thu dieän coù moät suaát phaûn ñieän Ep A điện trở trong của máy thu và một điện trở trong rp, với Ep = . q ñieän. Trong đó A là phần điện năng được chuyển hoá thành năng lượng, không phải là nhiệt năng khi có điện lượng q chuyển qua maùy thu ñieän. 2. Định luật Ôm cho đoạn mạch có máy thu Dòng điện qua máy thu điện đi từ cực Veõ hình. dương sang cực âm của máy thu Vẽ đoạn mạch. Cường độ dòng điện qua máy thu điện : Xây dựng định luật Ôm cho U − Ep Ghi nhaän ñònh luaät. đoạn mạch có máy thu điện. I=. rp. Giới thiệu điện năng tiêu thuï treân maùy thu ñieän. Giới thiệu công suất tiêu thuï treân maùy thu ñieän.. Ghi nhaän khaùi nieäm. Ghi nhaän khaùi nieäm.. Giới thiệu hiệu suất của Ghi nhận khái niệm. maùy thu ñieän. Hoạt động 3 (10 phút): Giải bài tập ví dụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh. Với U là hiệu điện thế giữa hai cực của maùy thu. 3. Coâng suaát ñieän tieâu thuï cuûa maùy thu Điện năng tiêu thụ trên máy thu trong thời gian t : Atp = E pI t+ rpI2t. Coâng suaát tieâu thuï ñieän cuûa maùy thu ñieän : P = E pI + rpI2 4. Hieäu suaát cuûa maùy thu ñieän H=. E p U − rp I = U U. =1-. rpI U. Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï a) Coâng suaát ñieän tieâu thuï vaø hieäu suaát cuûa maùy. Tính cường độ dòng điện Hướng dẫn để học sinh tính cường độ dòng điện chạy qua chạy qua máy thu điện. maùy thu ñieän. Yeâu caàu hoïc sinh tính coâng suaát tieâu thuï vaø hieäu suaát cuûa maùy thu.. Tính coâng suaát tieâu thuï. Tính hieäu suaát cuûa maùy thu.. Ta coù : PN = rpI2 => I =. PN 1,5 = rp 6. √ √. = 0,5(A) Coâng suaát tieâu thuï: P = UI = 12.0,5 = 6(W) Hieäu suaát : H = 1 -. rpI 6 . 0,5 =112 U. = 0,75 b) Cường độ dòng điện và suất phản điện Lập phương trình để tìm I’ cuûa maùy thu Hướng dẫn học sinh lập Ta coù : U’.I’ = Ep,I’ + rp.I’2 phương trình để tính cường độ Hay 12,6.I’ = 5,4 + 6.I’2 Giaûi phöông trình baäc 2 doøng ñieän chaïy qua maùy thu. => 6I’2 -12,6I’ + 5,4 = 0 Yeâu caàu hoïc sinh giaûi phöông baèng maùy tính boû tuùi..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> trình để tính I’. Lập luận để loại nghiệm I’ Giải ra ta có I’ = 0,6A và I’ = 1,5A. Loại Yêu cầu học sinh lập luận để = 1,5A. nghiệm I’ = 1,5A vì ứng với nó công suất loại nghiệm I’ = 1,5A. Tính suất phản điện của toả nhiệt trên máy thu rpI’2 lớn hơn công Yeâu caàu hoïc sinh tính suaát maùy thu. suaát coù ích cuûa maùy. phaûn ñieän cuûa maùy thu. Suaát phaûn ñieän : E p = U’ – rpI’ = 12,6 – 6.0,6 = 9(V) Hoạt động 4 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. từ 1 đến 5 trang 21, 22 và 7, 8, 9 trang 22 sách TCNC RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY Tiết 5. BAØI TẬP VỀ ĐOẠN MẠCH CÓ NGUỒN ĐIỆN VAØ ĐOẠN MẠCH CÓ MÁY THU ĐIỆN Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ: Viết biểu thức định luật Ôm cho mạch kín, cho đoạn mạch có máy thu điện, biểu thức tính công suất tiêu thụ của máy thu và hiệu suất máy thu điện. Hoạt động 2 (20 phút): Ôn tập lý thuyết: So sánh các công thức về đoạn mạch có chứa nguồn điện và đoạn mạch có chứa máy thu điện. Nguoàn ñieän Maùy thu ñieän Chieàu doøng ñieän. Hiệu điện thế giữa đầu vào và đầu ra Cường độ dòng điện Coâng suaát Hieäu suaát. UAB = Ir - E (UAB < 0) I=. UAB = Irp + Ep (UAB > 0). E+ U r. I=. P = E.I (Cung caáp ñieän) H=. U AB − E p rp. P = Ep.I + rp.I2 (Tieâu thuï ñieän). U N E −Ir = E E. H=. (UN = UBA). E p U AB − Ir p = U AB U AB. Hoạt động 3 (15 phút): Giải bài tập ví dụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu Viết biểu thức xác định hiệu Khi naïp ñieän thì acquy laø maùy thu ñieän. thức xác định hiệu điện thế điện thế giữa hai của acquy Hiệu điện thế giữa cực dương và cực âm của giữa hai của acquy khi nạp khi nạp điện và khi phát điện. acquy là E + Ir. Khi phát điện thì hiệu điện ñieän vaø khi phaùt ñieän. thế đó là : UBA = - UAB = E – Ir. Do đó ta có: a) (E + Ir) – (E – Ir) = U ΔU 1,2 Hướng dẫn học sinh tính Tính điện trở trong của = => r = = 0,3() 2 I 2. 2 điện trở trong của acquy. acquy. b) Hieäu suaát cuûa acquy khi duøng laøm nguoàn Hướng dẫn học sinh tính Tính suất điện động của suất điện động của acquy. acquy.. E − Ir E Ir 2 . 0,3 = => E = = 6(V) 1 − H 1− 0,9 H=. Khi naïp ñieän thì hieäu suaát laø Yeâu caàu hoïc sinh tính hieäu Tính hieäu suaát cuûa acquy khi suaát cuûa acquy khi naïp ñieän. naïp ñieän. Hoạt động 4 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên. H’ =. E 6 = = 0,91 E+ Ir 6+2 . 0,3. Hoạt động của học sinh.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp từ 1 đến 7 trang 25, 26 sách TCNC. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY. Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø.. Tiết 6. ĐỊNH LUẬT ÔM ĐỐI VỚI ĐOẠN MẠCH CÓ CẢ NGUỒN ĐIỆN VAØ MÁY THU ĐIỆN Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ: Nêu cách phân biệt nguồn phát và máy thu trên mạch điện. Hoạt động 2 (20 phút): Tìm hiểu đoạn mạch và mạch kín có cả nguồn điện và máy thu điện. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn I. Lyù thuyeát. 1. Đoạn mạch có cả nguồn điện và máy thu điện. Vẽ đoạn mạch điện có cả Vẽ hình. nguoàn ñieän vaø maùy thu ñieän. Hướng dẫn học sinh cách Phân biệt nguồn và máy thu. phaân bieät nguoàn vaø maùy thu. Hwớng dẫn học sinh xây Xây dựng biểu thức định luật. dựng biểu thức định luật.. T a coù : UAB = UAM + UMN + UNB = - (E – Ir) + IR + (Ep + Irp) I =. Ghi nhận cách xữ lí tình Đưa ra trường hợp mạch ñieän chöa bieát chaéc chaén huoáng chöa bieát chaéc chaùn chiều dòng điện để từ đó chiều dòng điện. hướng dẫn học sinh xử lí trường hợp đó.. Veõ maïch ñieän.. U AB + E − E r +r p + R. Nếu chưa biết chiều dòng điện trong đoạn maïch, ta coù theå giaû thieát doøng ñieän chaïy theo một chiều nào đó rồi áp dụng công thức treân. Neáu keát quaû I coù giaù trò aâm thì doøng điện có chiều ngược lại. 2. Maïch kín coù caû nguoàn ñieän vaø maùy thu ñieän. Veõ hình.. Xây dựng biểu thức định Khi nối hai điểm A, B trong đoạn mạch trên Hướng dẫn học sinh xây lại với nhau thì ta được mạch kín (UAB = 0). luaät. dựng biểu thức định luật. Khi đó : I = Hoạt động 3 (15 phút): Giải bài tập ví dụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Veõ maïch ñieän. Hướng dẫn học sinh cách giã sử chiều dòng điện để viết biểu thức định luật Ôm để tìm cường độ dòng điện chaïy qua caùc nhaùnh maïch. Cho hoïc sinh nhaän xeùt keát quaû I1 < 0.. Veõ hình. Giã sử chiều dòng điện. Viết biểu thức định luật Ôm. Tính I1.. Tính I2. Hướng dẫn học sinh cách tính UMN.. Tính UMN.. Hoạt động 4 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp. E − Ep r+ r p + R. Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï a) Giả sử dòng điện chạy qua nhánh có E1 và E2 có chiều từ trái qua phải. Như vậy E 1 laø maùy thu coøn E2 laø nguoàn ñieän. Ta coù : I1 =. U AB − E 1+ E 2 r 1 +r 2. =. 4 − 9+3 =3+1. 0,5(A) I1 < 0 chứng tỏ dòng điện qua nhánh trên có chiều ngược lại. E1 là nguồn, E2 là máy thu. Trong nhánh dưới : I2 =. U AB 4 = = 0,16 (A) R 1+ R 2 10+15. b) Hiệu điện thế giữa M và N UMN = VM - VN = VM - VA + VA - VN = - 5,9 V Hoạt động của học sinh Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> từ 1 đến 10 trang 28, 29, 30. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY Tiết 7. BỘ NGUỒN MẮC XUNG ĐỐI Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ: Vẽ một đoạn mạch điện có cả nguồn và máy thu và một số điện trở rồi viết biểu thức định luật Ôm cho đoạn mạch đó. Hoạt động 2 (15 phút): Tìm hiểu bộ nguồn mắc xung đối. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn I. Bộ nguồn mắc xung đối Veõ hình. Vẽ mạch mắc xung đối. Ghi nhaän caùch tính suaát ñieän Dẫn dắt để đưa ra cách tính Nếu hai nguồn diện có hai cực cùng dấu độ ng và điện trở trong của bộ suất điện động và điện trở nối với nhau thì ta nói hai nguồn đó mắc trong của bộ nguồn mắc nguồn mắc xung đối. xung đối. Khi nối hai cực của bộ nguồn này xung đối. với dụng cụ tiêu thụ điện thì nguồn có suất điện động lớn hơn thành nguồn phát còn nguồn kia trở thành máy thu. Suất điện động và điện trở trong của bộ nguoàn laø: Eb = |E1 – E2| ; rb = r1 + r2 Hoạt động 3 (20 phút): Giải các bài tập ví dụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn II. Baøi taäp ví duï Baøi taäp 1 Viết biểu thức định luật Ôm a) Ta có : Yeâu caàu hoïc sinh vieùt ne (n −2)e −2 e (n − 4)e biểu thức tính cường độ cho từng trường hợp. = I= ; I’ = R+ nr dòng điện trong 2 trường R −nr R − nr I n hợp. = => = 1,5 => n = 12 Hướng dẫn để học sinh Lập tỉ số I/I’ để tính n. I ' n −4 tính n. b) Có 6 ước số của 12 nên có 6 cách mắc đối Cho hoïc sinh nhaéc laïi Neâu caùc caùch maéc. xứng R cách mắc hỗn hợp đối Hieäu suaát cuûa boä nguoàn H = R+ r b cực đại xứng. Lập luận để đưa ra cách khi rb nhỏ nhất. Mà rb nhỏ nhất khi các nguồn Hướng dẫn để học sinh lập luận và nêu ra các mắc cho hiệu suất lớn nhất. maéc song song neân khi caùc nguoàn maéc song song caùch maéc. thì hiệu suất của bộ nguồn là lớn nhất. Baøi taäp 2 (6 trang 34) a) Suất điện động và điện trở trong của bộ nguồn Tính suất điện động và điện Yeâu caàu hoïc sinh tính Eb = 2e + 1e = 3e = 3.2,2 = 6,6(V) suất điện động và điện trở trong của bộ nguồn. 2r rb = + r = 2r = 2.1 = 2() trở trong của bộ nguồn. 2 Cường độ dòng điện chạy qua R Tính cường độ dòng điện Eb Yeâu caàu hoïc sinh tính 6,6 = I = = 0,3(A) cường độ dòng điện chạy chạy trong mạch chính. R+ r b 20+2 trong maïch chính. b) Để cường độ dòng điện qua các nguồn bằng nhau thì coù 2 caùch maéc laø maéc song song vaø maéc Tính cường độ dòng điện nối tiếp các nguồn với nhau. Trong 2 cách mắc Yeâu caàu hoïc sinh tính cường độ dòng điện chạy trong hai cách mắc đó, so đó thì cách mắc nối tiếp cho dòng qua R lớn hơn. saùnh vaø ruùt ra keát luaän. trong mach trong 2 caùch. Hoạt động 4 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. trang 32, 33, 34. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Chương III : DÒNG ĐIỆN TRONG CÁC MÔI TRƯỜNG Tieát 8. LUYEÄN TAÄP GIAÛI CAÙC CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM VEÀ DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI VAØ DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT ĐIỆN PHÂN Hoạt động 1 (10 phút): Kiểm tra bài cũ: + Dòng điện trong kim loại: hạt tải điện, nguyên nhân tạo ra, bản chất dòng điện, nguyên nhân gây ra điện trở. + Dòng điện trong chất điện phân: hạt tải điện, nguyên nhân tạo ra, bản chất dòng điện, ứng dụng. Hoạt động 2 (10 phút): Ghép các nội dung cho phù hợp. Caâu 13.1: 1 – c; 2 – i; 3 – d; 4 – g; 5 – h; 6 – e; 7 – k; 8 – ñ; 9 – b. Caâu 14.1: 1 – c; 2 – p; 3 – m; 4 – h; 5 – a; 6 – n; 7 – o; 8 – l; 9 – b; 10 – d; 11 – ñ; 12 – e; 13 – k; 14 – i. Hoạt động 3 (25 phút): Giải các câu hỏi trắc nghiệm. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 13.2 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 13.3 : D Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 13.4 : C Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 13.5 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 13.6 : C Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn A. Giải thích lựa chọn. Caâu 13.7 : A Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 14.2 : D Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn A. Giải thích lựa chọn. Caâu 14.3 : A Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 14.4 : D Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 14.5 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 14.6 : C RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY Tieát 9. LUYEÄN TAÄP GIAÛI CAÙC CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM VEÀ DOØNG ÑIEÄN TRONG CHAÁT KHÍ, TRONG CHAÂN KHOÂNG VAØ TRONG CHAÁT BAÙN DAÃN Hoạt động 1 (15 phút): Kiểm tra bài cũ: + Dòng điện trong chất khí: hạt tải điện, nguyên nhân tạo ra, bản chất dòng điện, sự dẫn điện tự lực. + Dòng điện trong chân không: hạt tải điện, nguyên nhân tạo ra, bản chất dòng điện, ứng dụng. + Doøng ñieän trong chaát baùn daãn tinh khieát: haït taûi ñieän, nguyeân nhaân taïo ra, baûn chaát doøng ñieän. + Bán dẫn có pha tạp chất: Hai loại bán dẫn, tính chất dẫn điện một chiều của lớp p-n, ứng dụng. Hoạt động 2 (30 phút): Giải các câu hỏi trắc nghiệm. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 15.2 : D Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn A. Giải thích lựa chọn. Caâu 15.3 : A Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 15.4 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 15.5 : C Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 15.6 : C Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 15.7 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 16.2 : D Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 16.3 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 16.4 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 16.5 : C Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 16.6 : C Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 16.7 : D Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 16.8 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 16.9 : C Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 16.10 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 17.2 : D Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 17.3 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 17.4 : C Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 17.5 : D.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn A. Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY. Giải thích lựa chọn. Giải thích lựa chọn. Giải thích lựa chọn. Giải thích lựa chọn. Giải thích lựa chọn. Giải thích lựa chọn.. Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu Caâu. 17.6 : B 17.7 : C 17.8 : B 17.9 : C 17.10 : A 17.11 : D.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Chủ đề 3 : TÁC DỤNG CỦA TỪ TRƯỜNG ĐỀU LÊN KHUNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN ỨNG DỤNG CỦA LỰC LO-REN-XƠ (3 tiết) Tiết 10. TÁC DỤNG CỦA TỪ TRƯỜNG ĐỀU LÊN KHUNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ: Nêu đặc điểm của véc tơ cảm ứng từ. →. B. tại một điểm trong từ. trường. Hoạt động 2 (10 phút): Tìm hiểu lực từ tác dụng lên một đoạn dây dẫn mang dòng điện. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 1. Ñònh luaät Laplace - Ampere Nhắc lại đặc điểm của lực từ Lực từ → do một từ trường đều có cảm Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi F đặc điểm của lực từ tác dụng tác dụng lên đoạn dây dẫn → ứng từ B tác dụng lên một đoạn dây có lên đoạn dây dẫn mang dòng mang dòng điện. độ dài l có dòng điện có cường độ I chạy ñieän. qua: Giới thiệu véc tơ phần tử Ghi nhận khái niệm. → + Đặt tại trung điểm của đoạn dây; doøng ñieän I .. l. Giới thiệu công thức tính lực từ. →. →. →. F = [I l , B ].. + có phương vuông góc với. Ghi nhận công thức. Cho bieát khi naøo. →. F. →. 0. →. B. và đoạn. daây daãn l; = + Coù chieàu tuaân theo quy taéc baøn tai traùi; + Có độ lớn F = BIlsin.. Hoạt động 3 (15 phút): Tìm hiểu tác dụng của từ trường đều lên một khung dây dẫn mang dòng điện. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 2. Tác dụng của từ trường đều lên một khung daây daãn mang doøng ñieän + Lực từ tác dụng lên các cạnh NP và QM Veõ hình. Veõ hình 3.2. Xác định lực từ tác dụng lên bằng → vì các cạnh này song song với Yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh 0 lực từ tác dụng lên các cạnh các cạnh NP và QM. → caû m ứ n g từ B . NP vaø QM. Xác định lực từ tác dụng lên + Lực từ tác dụng lên các cạnh MN và PQ Yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh laø lực từ tác dụng lên các cạnh các cạnh MN và PQ. → → → MN vaø PQ. = I[ , ]. F. MN. →. B. →. = I[ PQ , B ] Hai lực này đều vuông góc với mặt phẵng Ghi nhaän khaùi nieäm. khung dây và cùng độ lớn F = F’ = B.I.MN, chúng tạo thành một ngẫu lực có mômen M = B.I.MN.NP = B.I.S Vaäy khi moät khung daây daãn khoâng bò bieán Nhận xét về sự quay của khung daây coù doøng ñieän khi daïng, coù doøng ñieän chaïy qua taïo thaønh moät mạch kín được đặt trong một từ trường đều, đặt trong từ trường đều. thì từ trường đó tác dụng lên khung dây một ngẫu lực từ. Nếu khung dây tự do thì ngẫu lực từ làm Ghi nhận ứng dụng. cho khung dây quay đến vị trí sao cho mặt phẵng của khung dây vuông góc với các đường sức từ.. F'. Giới thiệu ngẫu lực từ.. →. Yeâu caàu hoïc sinh ruùt ra keát luaän. Yeâu caàu hoïc sinh cho bieát khung dây quay đến vị trí naøo thì thoâi quay. Giới thiệu ứng dụng chuyển động của khung dây trong từ trường đều để làm điện kế khung quay. Hoạt động 4 (10 phút): Giải bài tập ví dụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh. Noäi dung cô baûn 3. Baøi taäp ví duï Lực từ tác dụng lên các cạnh AE và CD. Veõ hình. Veõ hình 3.4. Xác định các lực tác dụng lên bằng → , bì các cạnh này song song với Yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh 0 các lực tác dụng lên các cạnh các cạnh AE và CD. → cảm ứng từ B . cuûa khung daây. Xác định các lực tác dụng lên Hai lực từ tác dụng lên các cạnh AC và DE ñaët vaøo trung ñieåm cuûa hai caïnh naøy, cuøng caùc caïnh AC vaø DE.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Yeâu caàu hoïc sinh tính mômen của ngẫu lực.. Tính mômen của ngẫu lực.. Hoạt động 5 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp trang 41 vaø 42. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY. vuông góc với mặt phẵng ACDE, ngược chiều nhau và có độ lớn: F = F’ = B.I.AC = 2.10-2.5.6.10-2 = 6.10-3(N). Hai lực này tạo thành một ngẫu lực có moâmen: M = F.AE = 6.10-3.5.10-2 = 3.10-4(Nm). Hoạt động của học sinh Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø.. Tiết 11. ỨNG DỤNG CỦA LỰC LO-REN-XƠ Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ: Nêu định nghĩa và các đặc điểm của lực Lo-ren-xơ. Hoạt động 2 (20 phút): Tìm hiểu ứng dụng của lực Lo-ren-xơ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 1. Lực Lo-ren-xơ Lực Lo-ren-xơ do từ trường có cảm ứng từ Nêu các đặc điểm của lực Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi → Lo-ren-xô. đặc điểm của lực Lo-ren-xơ. B taùc duïng leân moät haït ñieän tích q chuyển động với vận tốc + Ñaët leân ñieän tích;. →. v :. + Có phương vuông góc với. →. →. v vaø B ;. + Coù chieàu theo qui taéc baøn tay traùi; + Có độ lớn: f = |q|vBsinα 2. Quỹ đạo chuyển động Hạt điện tích bay vào trong từ trường đều Nêu dạng quỹ đạo chuyển Yeâu caàu hoïc sinh neâu daïng theo phương vuông góc với từ trường sẽ quỹ đạo chuyển động của hạt động của hạt điện tích chỉ chịu chuyển động tròn đều trong mặt phẵng điện tích chỉ chịu tác dụng tác dụng của lực Lo-ren-xơ. → vuông góc với B , với bán kính quỹ đạo của lực Lo-ren-xơ. Viết công thức tính bán kính tính theo công thức: R = mv Yeâu caàu hoïc sinh vieát coâng . ¿ q∨B quỹ đạo. thức tính bán kính quỹ đạo. 3. Một số ứng dụng + Lực Lo-ren-xơ được ứng dụng để làm lệch Ghi nhận cách làm lệch quỹ đạo của chùm tia electron trong một số Giới thiệu cách làm lệch chùm electron trong đèn hình chùm electron trong đèn hình thiết bị điện tử. + Lực Lo-ren-xơ được ứng dụng trong khối cuûa tivi. cuûa tivi. Ghi nhận cách phân biệt các phổ kế để phân biệt các hạt có cùng điện Giới thiệu cách phân biệt các hạt có cùng điện tích hạt có cùng điện tích nhưng có tích nhưng có khối lượng khác nhau: m1 v nhưng có khối pượng khác khối pượng khác nhau. R ¿ q∨B m1 nhau. 1. R2. =. m2 v ¿ q∨B. =. m2. + Lực Lo-ren-xơ được ứng dụng để xác định Ghi nhận cách xác định động động lượng của hạt cơ bản Giới thiệu cách xác định lượng của hạt cơ bản. động lượng của hạt cơ bản. p = mv = |q|RB.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Hoạt động 3 (15 phút): Giải bài tập ví dụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh. Noäi dung cô baûn 4. Baøi taäp ví duï Baøi 6 trang 46 a) Bán kính quỹ đạo. Tính vaän toác cuûa electron khi Yeâu caàu hoïc sinh vieát coâng bay vào trong từ trường.. thức và suy ra để tính vận tốc cuûa electron. Yeâu caàu hoïc sinh vieát coâng thức và thay số để tính bán kính quỹ đạo.. 1 2 eU mv2 => v = 2 m 2eU m R = mv m 2 mU = = ¿ q∨B eB eB2. √. Ta coù eU =. √. Tính bán kính quỹ đạo.. =. √. − 31. √. 2. 9,1 .10 . 103 = 9.10−19 −3 1,6 . 10 . 1 ,19 . 10. (m) b) Chu kì chuyển động của electron 2. Tính chu kì chuyển động của Yeâu caàu hoïc sinh vieát coâng thức và thay số để tính chu kì electron trên quỹ đạo. chuyển động của electron trên quỹ đạo. Hoạt động 4 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp trang 45, 46. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY. 2 πR 2 πR 2 πm = = v Re B eB T= m −31 2 . 3 ,14 . 9,1 .10 = −19 −3 1,6 . 10 .1 , 19. 10. = 3.10-8(s). Hoạt động của học sinh Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø.. Tieát 12. BAØI TAÄP Hoạt động 1 (10 phút): Kiểm tra bài cũ và tóm tắt những kiến thức liên quan đến các bài tập cần giải. Hoạt động 2 (15 phút): Giải các câu hỏi trắc nghiệm Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 1 trang 41 : C Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 2 trang 42 : D Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 3 trang 42 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 4 trang 42 : D Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 1 trang 45 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 2 trang 46 : C Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 3 trang 46 : B Hoạt động 3 (20 phút): Giải các bài tập Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn Baøi 6 trang 42 Giả sử dòng điện chạy trong dây dẫn Veõ hình, yeâu caàu hoïc sinh Veõ hình. Xác định các lực tác dụng lên thẳng và trong khung dây có chiều như xác định các lực tác dụng lên từng cạnh của khung dây. hình veõ. caùc caïnh cuûa khung daây Nhận xét về hai lực. →. F3 và + Hai lực. →. F4 . Nhận xét về hai lực →. F2. →. F3 vaø. + Hai lực. F1 vaø. F 4 caân baèng nhau. →. F2 cuøng phöông,. ngược chiều nhưng F1 > F2 nên khung dây F1 vaø →. vaø keát quaû.. bò keùo veà phia doøng ñieän I1. Baøi 4 trang 46. 1 2 eU mv2 => v = 2 m mv Maët khaùc R = . Suy ra: ¿ q∨B Ta coù eU =. Cho hoïc sinh tính vaän toác cuûa electron khi bay vaøo. →. →. Tính vaän toác cuûa electron sau. √.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> trong từ trường. khi được gia tốc qua điện áp. Yeâu caàu hoïc sinh vieát coâng thức tính bán kín quỹ đạo từ Viết biểu thức tính bán kính đó suy ra và thay số để tính quỹ đạo. cảm ứng từ của từ trường. Suy ra và thay số để tính B.. B=. mv mv = . ¿ q∨R ¿ q∨R. =. 9,1 .10 −31 2 . 1,6. 10− 19 . 300 . 1,6 . 10−19 .7 . 10−2 9,1 .10− 31 = 9,6.10 (T). -4. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY. √. 2 eU m. √.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Chủ đề 4: SỰ TỪ HOÁ. NAM CHÂM ĐIỆN VAØ NAM CHÂM VĨNH CỬU (2 tiết) Tiết 13. SỰ TỪ HOÁ. NAM CHÂM ĐIỆN VAØ NAM CHÂM VĨNH CỬU Hoạt động 1 (5 phút): Đặt vấn đề: Yêu cầu học sinh nêu một số ứng dụng của nam châm trong khoa học kỹ thuật mà các em đã biết được, từ đó dặt vấn đề cần hiểu biết về nam châm, về sự từ hóa các chất. Hoạt động 2 (20 phút): Tìm hiểu sự từ hóa các chất. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 1. Sự từ hóa các chất a) Khái niệm về sự từ hóa các chất Khi đặt một khối chất trong một từ trường Giới thiệu sự từ hóa các Ghi nhận khái niệm. → chaát. có cảm ứng từ thì khối chất đó bị từ. B0. hóa (bị nhiễm từ, tức là trở thành có từ tính. Sự nhiễm từ thể hiện ở chổ: cảm ứng từ →. B ở trong lòng khối chất sẽ khác với →. B0 .. Giới thiệu độ từ thẩm của khoái chaát.. Ghi nhaän khaùi nieäm.. b) Độ từ thẩm Ta thaáy →. →. B cùng phương cùng chiều với →. B 0 neân coù theå ñaët: B. Giới thiệu chất thuận từ và Ghi nhaän khaùi nieäm. chất nghịch từ. Neâu ñaëc ñieåm cuûa chaát thuaän Yeâu caàu hoïc sinh neâu ñaëc điểm của chất thuận từ và từ và chất nghịch từ khi đặt chất nghịch từ khi đặt trong từ trong từ trường. trường. Ghi nhaän khaùi nieäm. Giới thiệu chất sắt từ. Ghi nhận đặc điểm của độ từ Giới thiệu đặc điểm của độ thẩm của chất sắt từ. từ thẩm của chất sắt từ. Veõ hình, ghi nhaän caùc khaùi Vẽ hình, giới thiệu khái niệm từ dư và chu trình từ trể niệm. của chất sắt từ.. Giới thiệu hai loại sắt từ.. Ghi nhận các loại sắt từ cứng và sắt từ mềm.. Giới thiệu nhiệt độ Quy-ri Ghi nhận nhiệt độ Quy-ri của của chất sắt từ. chất sắt từ.. →. = B . 0 Hệ số  gọi là độ từ thẩm của khối chất. c) Chất thuận từ, nghịch từ + Các chất thuận từ là các chất có độ từ thẩm lớn hơn 1 một chút ( > 1). + Các chất nghịch từ là các chất có độ từ thaåm nhoû hôn 1 moät chuùt ( < 1). d) Các chất sắt từ + Các chất sắt từ là các chất có độ từ thẩm  rất lớn (vài nghìn đến vài vạn). + Độ từ thẩm  của chất sắt từ không phải laø moät haèng soá maø phuï thuoäc vaøo B 0 vaø quaù trình từ hóa. + Từ dư và chu trình từ trể: Đặt một khối sắt từ trong một từ trường ngoài B 0, lúc đầu cho B0 tăng thì cảm ứng từ B trong khối sắt từ tăng nhưng không tăng tuyến tính với B 0, sau đó cho B0 giảm thì B trong khối sắt từ cũng giảm nhưng không theo đường cũ. Khi cho B0 giảm đến 0 thì cảm ứng từ trong khối sắt từ không triệt tiêu, mà còn giữ một giá trị nào đó gọi là từ dư của khối sắt từ. Đổi chiều của B0 và lấy các giá trị tương ứng của B0 và B, ta sẽ vẽ được một đường cong kín có dạng như một chiếc lá. Đó là chu trình từ trể của khối sắt từ. + Chất sắt từ được chia thành hai loại: Chất sắt từ cứng có từ dư rất lớn. Chất sắt từ mềm gần như không có từ dư. + Từ tính của chất sắt từ sẽ biến mất khi chất sắt từ bị nung nóng đến một nhiệt độ nhất định gọi là nhiệt độ Quy-ri..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Hoạt động 3 (10 phút): Tìm hiểu nam châm vĩnh cửu và nam châm điện. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 2. Nam châm vĩnh cửu và nam châm điện a) Nam châm vĩnh cửu Nam châm vĩnh cửu được chế tạo từ các Giới thệu nam châm vĩnh Ghi nhận khái niệm. loại thép, các hợp kim của sắt, niken, cô cửu. ban, coù pha mangan vaø moät soá chaát khaùc. Các vật liệu dùng để chế tạo nam châm Nêu một số ứng dụng của vĩnh cửu có độ từ thẩm và từ dư rất lớn. Yeâu caàu hoïc sinh neâu moät Các nam châm vĩnh cửu được ứng dụng rất số ứng dụng của nam châm nam châm vĩnh cửu. roäng raõi. vĩnh cửu. b) Nam chaâm ñieän Nam chaâm ñieän goàm moät oáng daây ñieän coù Ghi nhaän khaùi nieäm. Giới thệu nam châm điện. nhiều vòng, trong đó có lõi sắt bằng chất sắt từ có độ từ thẩm lớn. Tùy theo mục đích sử duïng, loõi cuûa nam chaâm ñieän coù theå baèng Nêu một số ứng dụng của chất sắt từ cúng hoặc chất sắt từ mềm. Yeâu caàu hoïc sinh neâu moät Nam châm điện có nhiều ứng dụng. số ứng dụng của nam châm nam châm điện. ñieän. Hoạt động 4 (5 phút): Giải bài tập ví dụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 3. Baøi taäp ví duï a) Cảm ứng từ trong lòng cuộn dây không Tìm caû m ứ n g từ trong loø n g Yeâu caàu hoïc sinh tìm caûm coù loõi saét: ứng từ trong lòng cuộn dây cuộn dây khi chưa có lỏi sắt. N 100 khi chöa coù loûi saét. B0 = 4.10-7 I = 4.3,14.10-7. .2. l. 0,2. = 2,51.10 (T). Tìm cảm ứng từ trong loic b) Cảm ứng từ trong lõi sắt Yeâu caàu hoïc sinh tìm caûm B = B0 = 6000.2,51.10-3 = 15,06(T) saét. ứng từ trong loic sắt. Hoạt động 5 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. trang 54 vaø 55. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY -3. Tieát 14. BAØI TAÄP Hoạt động 1 (10 phút): Kiểm tra bài cũ và tóm tắt những kiến thức liên quan đến các bài tập cần giải: + Sự từ hóa khối chất. + Độ từ thẩm của khối chất. + Chất thuận từ, nghịch từ và sắt từ. + Từ dư và chu trình từ trể. + Nhiệt độ Quy-ri. + Nam châm điện và nam châm vĩnh cửu. Hoạt động 2 (15 phút): Giải các câu hỏi trắc nghiệm Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 1 trang 54 : C Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn A. Giải thích lựa chọn. Caâu 2 trang 54 : A Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn A. Giải thích lựa chọn. Caâu 3 trang 54 : A Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 4 trang 54 : B Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn D. Giải thích lựa chọn. Caâu 5 trang 54 : D Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn C. Giải thích lựa chọn. Caâu 6 trang 54 : C Yêu cầu hs trả lời tại sao chọn B. Giải thích lựa chọn. Caâu 7 trang 54 : B Hoạt động 3 (20 phút): Giải các bài tập.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Hoạt động của giáo viên. Yeâu caàu hoïc sinh neâu caùc cách làm cho khối sắt từ đang bị nhiễm từ mất hết từ tính. Nhận xét các câu trả lời.. Hoạt động của học sinh. Nêu cách thứ nhất.. Nêu cách thứ hai.. Noäi dung cô baûn Baøi 8 trang 55 Hai cách làm cho một khối sắt từ mất hết từ tính: + Cách 1: nung nóng khối chất sắt từ đến nhiệt độ bằng hoặc cao hơn nhiện qqooj Quy-ri của chất sắt từ đó. + Cách 2: đặt khối sắt từ đó trong lòng một ống dây điện sao cho cảm ứng từ →. B 0 cùng phương, ngược chiều với với cảm ứng từ. Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu thức xác định cảm ứng từ trong loøng cuoän daây khi chöa coù loõi saét. Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu thức xác định cảm ứng từ của nam châm điện từ đó suy ra cường độ dòng điện chạy trong oáng daây.. →. B. của khối sắt từ, tăng. dần cường độ dòng điện cho đến khi từ tính của khối sắt từ triệt tiêu. Baøi trang Viết biểu thức xác định cảm ứng Cảm ứng từ của cuộn dây: N từ trong lòng cuộn dây khi chưa B0 = 4.10-7 I coù loõi saét. l Cảm ứng từ của nam châm điện: N Viết biểu thức xác định cảm ứng B = B0 = B0 = .4.10-7 I . Suy từ của nam châm điện từ đó suy l ra cường độ dòng điện chạy trong ra: l oáng daây. I = .4.10-7. N .B. = 6500.4.3,14.10-7.. 0 , 05 500 .20. =. 2,45(A). RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY Tieát 15. KIEÅM TRA 1 TIEÁT BAØI TẬP TỰ LUẬN Đề 1 :. Caâu 1 : Hai daây daãn thaúng, raát daøi, ñaët song song, caùch nhau 20cm trong không khí, có hai dòng điện ngược chiều, cùng cường độ I 1 = I2 = 9A chạy qua. Xác định cảm ứng từ tổng hợp do hai doøng ñieän naøy gaây ra taïi ñieåm M caùch daây daãn mang doøng I 1 30cm, caùch daây daãn mang doøng I2 10cm. Câu 2 : Cho hai dây dẫn thẳng, dài, song song và một khung dây hình chữ nhật cùng nằm trong một mặt phẵng ñaët trong khoâng khí vaø coù caùc doøng ñieän chaïy qua nhö hình veõ. Bieát I1 = 12A ; I2 = 15A ; I3 = 4A ; a = 20cm ; b = 10cm ; AB = 10cm ; BC = 20cm. Xác định lực từ do từ trường của hai dòng điện chạy trong hai dây dẫn thaúng taùc duïng leân caïnh BC cuûa khung daây. Đề 2 :.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Caâu 1 : Hai daây daãn thaúng, raát daøi, ñaët song song, caùch nhau 20cm trong không khí, có hai dòng điện ngược chiều, cùng cường độ I 1 = I2 = 15A chạy qua. Xác định cảm ứng từ tổng hợp do hai doøng ñieän naøy gaây ra taïi ñieåm C caùch daây daãn mang doøng I 1 8cm vaø caùch daây daãn mang doøng I2 12cm. Câu 2 : Cho hai dây dẫn thẳng, dài, song song và một khung dây hình chữ nhật cùng nằm trong một mặt phẵng ñaët trong khoâng khí vaø coù caùc doøng ñieän chaïy qua nhö hình veõ. Bieát I 1 = 6A ; I2 = 9A ; I3 = 5A ; a = 20cm ; b = 10cm ; AB = 15cm ; BC = 20cm. Xác định lực từ do từ trường của hai dòng điện chạy trong hai dây dẫn thẳng taùc duïng leân caïnh AD cuûa khung daây. CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM 1. Một electron bay vào một từ trường đều theo phương song song với các đường sức từ. Chuyển động của electron A. không thay đổi. B. thay đổi hướng. C. thay đổi tốc độ. D. thay đổi năng lượng. 2. Từ trường không tương tác với A. các nam châm vĩnh cửu chuyển động. B. các điện tích chuyển động. C. các nam châm vĩnh cửu đứng yên. D. các điện tích đứng yên. 3. Tìm phát biểu sai khi nói về lực từ tác dụng lên phần tử dòng điện A. luôn vuông góc với cảm ứng từ. B. luôn vuông góc với dây dẫn. C. luôn theo chiều của từ trường. D. phụ thuộc vào chiều dài đoạn dây 4. Hạt electron bay vào trong một từ trường theo hướng của từ trường thì A. hướng của vận tốc thay đổi. B. độ lớn vận tốc thay đổi. C. hướng của vận tốc không đổi. D. động năng của electron thay đổi. 5. Độ lớn của lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn dài 1cm có dòng điện 6A chạy qua đặt vuông góc với các đường sức từ của từ trường đều có B = 0,5T là A. 0,03N. B. 0,3N. C. 3N. D. 30N. 6. Điều nào sau đây là sai khi nói về từ trường A. từ trường do các hạt mang điện chuyển động sinh ra. B. từ trường tác dụng lực từ lên các hạt mang điện chuyển động. C. từ trường định hướng cho các kim nam châm nhỏ. D. từ trường tác dụng lực từ lên đoạn dây dẫn chuyển động. 7. Hai daây daãn song song mang doøng ñieän cuøng chieàu thì A. đẩy nhau. B. huùt nhau. C. khoâng töông taùc. D. lực tương tác không đáng kể. 8. Từ trường đều có các đường sức từ là A. những đường thẳng. B. những đường cong. C. những đường tròn. D. những đường có đoạn thẳng, có đoạn cong.. 9. Chọn câu sai khi nói về lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn mang dòng điện A. tỉ lệ thuận với độ dài của đoạn dây. B. tỉ lệ thuận với cường độ dòng điện chạy qua đoạn dây. C. tỉ lệ thuận với cảm ứng từ nơi đặt đoạn dây. D. tỉ lệ thuận với góc hợp giữa đoạn dây và từ trường. 10. Cho dòng điện I = 5A chạy trong dây dẫn thẳng dài đặt trong không khí, cảm ứng từ tại điểm cách dây 20cm có độ lớn A. 5.10-4T. B. 5.10-6T. C. 5.10-8T. D. 5.10-10T. 11. Cho dòng điện I = 8A chạy trong dây dẫn thẳng dài đặt trong không khí. Điểm có cảm ứng từ B = 4.10 -5T caùch daây.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> A. 2cm. B. 4cm. C. 20cm D. một đáp án khác. 12. Trong dây dẫn thẳng dài đặt trong không khí có cường độ dòng điện I chạy qua. Nếu tại điểm cách dây 2cm cảm ứng từ có độ lớn là 6.10-6T, thì tại điểm cách dây 3cm cảm ứng từ có độ lớn là A. 2.10-6T. B. 4.10-6T. C. 8.10-6T. D. 12.10-6T. 13. Choïn caâu sai A. Nếu đoạn dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt song song với các đường sức từ thì không có lực từ tác dụng lên đoạn dây. B. Đối với ống dây dài hình trụ có dòng điện chạy qua véc tơ cảm ứng từ tại mọi điểm trong và ngoài ống daây luoân luoân cuøng phöông. C. Trong từ trường đều véc tơ cảm ứng từ tại mọi điểm luôn luôn cùng phương cùng chiều và bằng nhau về độ lớn. D. Nếu đoạn dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt vuông góc với các đường sức từ thì lực từ tác dụng lên đoạn dây đạt cực đại. 14. Một đoạn dây dẫn đặt trong từ trường đều. Khi cường độ dòng điện trong dây dẫn là I thì lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn là 8.10-2N. Nếu cường độ dòng điện trong dây dẫn là I’ = 0,5I thì thì lực từ tác dụng lên đoạn daây daãn laø A. 2.10-2N. B. 4.10-2N. C. 16.10-2N. D. 32.10-2N. 15. Một vòng dây hình tròn bán kính R có dòng điện I chạy qua. Nếu cường độ dòng điện giảm đi hai lần và bán kính vòng dây tăng lên ba lần thì độ lớn cảm ứng từ tại tâm vòng dây A. taêng 6 laàn. B. giaûm 6 laàn. C. taêng 1,5 laàn D. giaûm 1,5 laàn. 16. Đặt khung dây dẫn hình chử nhật ABCD có dòng điện chạy qua trong từ trường đều sao cho các cạnh AB và CD song song với các đường sức từ. Kết luận nào sau đây là đúng? A. Chỉ có các cạnh BC và DA mới chịu tác dụng của lực từ. B. Chỉ có các cạnh AB và CD mới chịu tác dụng của lực từ. C. Tất cả các cạnh của khung dây đều chịu tác dụng của lực từ. D. Lực từ có tác dụng kéo dãn khung dây..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Chủ đề 5 : SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG. NĂNG LƯỢNG TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY (2 tiết) Tiết 16. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ: Nêu hiện tượng cảm ứng điện từ và định luật Len-xơ về chiều dòng điện cảm ứng. Hoạt động 2 (10 phút): Tìm hiểu suất điện động cảm ứng trong mạch kín. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 1. Suất điện động cảm ứng trong mạch kín a) Nhaéc laïi ñònh luaät Len-xô Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong một Nhaéc laïi ñònh luaät Len-xô veà Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi maï ch kín khi từ thông qua mạch biến thiên chieà u doø n g ñieä n caû m ứ n g. ñònh luaät Len-xô veà chieàu có chiều sao cho từ trường cảm ứng sinh ra dòng điện cảm ứng. có tác dụng chống lại sự biến thiên của từ thông ban đầu qua mạch kín. b) Công thức tính suất điện động cảm ứng trong maïch kín ΔΦ Viết biểu thức tính suất điện Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu eC = Δt thức tính suất điện động cảm động cảm ứng. Dựa vào công thức của từ thông  qua ứng. maïch kín:  = BScos, ta thaáy raèng muoán cho từ thông  biến thiên để tạo ra suất điện động cảm ứng, ta có thể làm thay đổi: + Cảm ứng từ B. Neâ u caù c caù c h để laø m từ Yeâu caàu hoïc sinh neâu caùc cách để làm từ thông qua thông qua mạch kín biến thiên. + Diện tích S. → → maïch kín bieán thieân. + Góc  giữa B và pháp tuyến n . Hoạt động 3 (15 phút): Tìm hiểu suất điện động cảm ứng xuất hiện trong một đoạn dây dẫn chuyển động trong từ trường. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 2. Suất điện động cảm ứng xuất hiện trong một đoạn dây dẫn chuyển động trong từ trường. Khi một đoạn dây dẫn chiều dài l chuyển Veõ hình. Veõ hình 5.1. → Theo dỏi cách lập luận của động tịnh tiến với vận tốc v trong từ Lập luận để đưa ra biểu → → thức tính suất điện động cảm thầy cô. trường có cảm ứng từ B sao cho v ứng trong một đoạn dây dẫn Thực hiện một số biến đổi. → không song song với B thì trong đoạn chuyển động trong từ trường. Giới thiệu quy tắc bàn tay phaûi xaùc ñònh chieàu cuûa suaát điện động cảm ứng xuất hiện trong đoạn dây. Ñöa ra 1 soá ví duï aùp duïng.. Giới thiệu suất điện động cảm ứng trong mạch hở.. daây xuaát hieän moät nguoàn töông ñöông coù suất điện động eC cho bởi: eC = Blvsin. Ghi nhaän quy taéc. Chiều của suất điện động eC xác định bởi quy tắc bàn tay phải: Để bàn tay phải hứng các đường sức từ, ngón cái choãi ra theo chiều chuyển động của dây dẫn, khi đó AÙp duïng quy taéc. chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa là chiều đi qua nguồn tương đương từ cực âm sang cực dương Ghi nhận suất điện động cảm Suất điện động cảm ứng vẫn xuất hiện khi ứng trong mạch hở. trong các đoạn dây dẫn hở mạch chuyển động trong từ trường. Khi đó trong đoạn dây daãn tuy khoâng coù doøng ñieän nhöng vaãn toàn tại nguồn tương đương với suất điện động eC. Độ lớn của sđđ cảm ứng : eC =. |ΔΦΔt |.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Hoạt động 4 (10 phút): Giải bài tập ví dụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh. Noäi dung cô baûn 3. Baøi taäp ví duï Nêu công thức tính diện tích Diện tích quét bởi CD trong khoảng thời Yeâu caàu hoïc sinh neâu coâng gian t laø: thức tính diện tích cung tròn. cung tròn. 1 2 1 2 Giới thiệu diện tích quét bởi Ghi nhận công thức tính S. S = l  = l t. 2 2 đoạn dây CD trong thời gian Từ thông quét trong khoảng thời gian t: t. 1 2 Viết biểu thức xác định từ Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu  = ( l t)B. 2 thức xác định từ thông quét thông quét được trong thời gan Độ lớn suất điện động cảm ứng xuất hiện t. được trong thời gan t. Viết biểu thức tính độ lớn trong CD: Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu ΔΦ 1 2 thức tính độ lớn của suất điện của suất điện động cảm ứng eC = == l B. Δt 2 động cảm ứng xuất hiện xuất hiện trong CD. Chiều của eC được xác định theo quy tắc trong CD. baø n tay phaûi. Nhaéc laïi quy taéc baøn tay Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi phaûi. quy taéc baøn tay phaûi. Hoạt động 5 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. trang 59, 60. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY Tiết 17. NĂNG LƯỢNG TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ: Viết biểu thức tính suất điện động cảm ứng xuất hiện trong đoạn dây dẫn chuyển động trong từ trường và nêu quy tắc bàn tay phải xác định chiều của suất điện động cảm ứng. Hoạt động 2 (10 phút): Tìm hiểu độ tự cảm của ống dây tự cảm. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 1. Độ tự cảm Từ thông tự cảm hay từ thông riêng của Lập luận để giới thiệu từ Ghi nhận khái niệm. maïch:  = Li. thông tự cảm của mạch. Viết biểu thức xác định cảm Cảm ứng từ bên trong lòng ống dây: Yeâu caàu hoïc sinh neâu bieåu N thức xác định cảm ứng từ bên ứng từ bên trong ống dây. B = 4.10-7 i. l trong oáng daây. Viết viểu thức tính từ thông Từ thông qua ống dây:  = NBS. Hướng dẫn học sinh biến Từ đó suy ra độ tự cảm của ống dây: đổi để đưa ra biểu thức tính qua ống dây. 2 Φ Biến đổi để suy ra L. độ tự cảm của ống dây. N L= = 4.10-7 S.. i. l. Ống dây có độ tự cảm đáng kể gọi là ống Ghi nhaän khaùi nieäm. Gới thiện ống dây tự cảm. dây tự cảm hay cuộn cảm. Hoạt động 3 (15 phút): Tìm hiểu tác dụng tích lũy năng lượng của ống dây tự cảm và năng lượng từ trường. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 2. Tác dụng tích lũy năng lượng của ống dây tự cảm Nhắc lại biểu thức tính suất a) Suất điện động tự cảm Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi Δi biểu thức tính suất điện động điện động tự cảm. eC = - L Δt tự cảm. b) Năng lượng tích lũy trong ống dây tự cảm Ống dây có độ tự cảm L có dòng điện i Theo dõi, thực hiện một số Lạp luận để đưa ra biểu chạy qua sẽ tích lũy một năng lượng: thức tính năng lượng tích lũy biến đổi để tìm ra biểu thức. 1 trong ống dây tự cảm. W = Li2. tc. 2. 3. Năng lượng từ trường.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> Giới thiệu năng lượng từ trường trong lòng cuộn cảm.. Ghi nhaän khaùi nieäm.. Lập luận để đưa ra biểu Theo dõi, thực hiện một số thức tính năng lượng từ biến đổi để tìm ra biểu thức. trường. Thực hiện biến đổi để tìm ra Yêu cầu học sinh biến đổi biểu thức. để đưa ra biểu thức tính mật độ năng lượng từ trường. Hoạt động 4 (10 phút): Giải bài tập ví dụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu thức tính suất điện động tự cảm từ đó suy ra và thay số để tính độ tự cảm của ống daây. Năng lượng tích lũy trong cuộn cảm chính là năng lượng từ trường: 2 1 1 N Li2 = 4.10-7 S.i2 2 2 l 1 = 107B2V. 8π. W=. Mật độ năng lượng từ trường: w=. W V. =. 1 107B2 8π. Noäi dung cô baûn 4. Baøi taäp ví duï Viết biểu thức tính suất điện a) Nếu không kể dấu thì: động tự cảm từ đó suy ra và Δi etc = L thay số để tính độ tự cảm của Δt oáng daây. e tc. | |. => L =. Δi Δt. | |. 0 ,16 50. =. = 32.10-4(H). b) Từ thông qua ống dây:  = Li Từ thông qua một tiết diện thẳng của ống Xác định từ thông qua một Yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh dây bằng từ thông qua một vòng dây: từ thông qua một tiết diện tiết diện thẳng của ống dây. −4 Φ Li 32 .10 .2 thaúng cuûa oáng daây. = = = = 8.10-6(Wb). N. N. 800. c) Năng lượng từ trường:. 1. 1. Xác định năng lượng từ W = Yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh Li = .32.10-4.22 = 64.10-4(J) 2 2 trường. năng lượng từ trường. Hoạt động 4 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. trang 63, 64. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY.

<span class='text_page_counter'>(23)</span> Chủ đề 6: GÓC LỆCH CỰC TIỂU TẠO BỞI LĂNG KÍNH. CÔNG THỨC ĐỘ TỤ CỦA THẤU KÍNH BAØI TOÁN QUANG HỆ ĐỒNG TRỤC (4 tiết) Tiết 18. GÓC LỆCH CỰC TIỂU CỦA TIA SÁNG TẠO BỞI LĂNG KÍNH Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ : Viết các công thức của lăng kính. Hoạt động 2 (10 phút): Tìm hiểu sự phụ thuộc của góc lệch vào góc tới. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 1. Sự phụ thuộc của góc lệch vào góc tới Giữ tia tới cố định, xoay lăng kính để thau Trình baøy thí nghieäm hình Theo gioûi thí nghieäm. đổi góc tới i1 ta thấy góc lệch thay đổi theo 6.1. góc tới i1. Góc lệch D có một giá trị cực tiểu Dmin ứng Yeâu caàu hoïc sinh nhaän xeùt Nhaän xeùt keát quaû. với một giá trị xác định của i1. keát quaû. Hoạt động 3 (8 phút): Tìm hiểu đường truyền của tia sáng khi có góc lệch cực tiểu. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 2. Đường truyền của tia sáng khi có góc lệch cực tiểu Khi tia sáng có góc lệch cực tiểu D min thì Veõ hình. Veõ hình 6.3. Ghi nhận điều kiện để có góc đường truyền của nó đối xứng qua mặt Nêu điều kiện để có góc phaüng phaân giaùc cuûa goùc chieát quang A. lệch cực tiểu. lệch cực tiểu. Trong điều kiện đó ta có: A Biến đổi để đưa ra công thức Hướng dẫn học sinh biến r1 = r 2 = r = ; i1 = i 2 = i 2 đổi để đưa ra công thức tính tính góc lệch cực tiểu. Do đó: Dmin = 2i – A. góc lệch cực tiểu. Hoạt động 4 (7 phút): Tìm hiểu cách đo chiết suất của chất rắn trong suốt nhờ góc lệch cực tiểu. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 3. Đo chiết suất của chất rắn trong suốt nhờ góc lệch cực tiểu Ta coù Dmin = 2i – A. ; r =. Thực hiện những biến đổi để Hướng dẫn học sinh thực hiện những biến đổi để đưa đưa ra công thức tính chiết nsinr ra công thức tính chiết suất suất của chất làm lăng kính. cuûa chaát laøm laêng kính. n = Giới thiệu cách đo chiết suaát.. Ghi nhaän caùch ño chieát suaát.. Hoạt động 5 (10 phút): Giải bài tập ví dụ Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh. sin. ( D 2+ A ). sin. A 2. A ; sini = 2. min. Đo Dmin và A ta tính được n.. Noäi dung cô baûn 4. Baøi taäp ví duï a) Goùc leäch Ta coù: sini2 = nsinr2 => r2 = 300. Tính r2. Yeâu caàu hoïc sinh tính r2. Tính r1, i1. r1 = A - r2 = 600 - 300 = 300 = r1 => i1 = i2 = Yeâu caàu hoïc sinh tính r1, i1. 450 Tính D. Yeâu caàu hoïc sinh tính D. Nhận xét về góc lệch và sự D = Dmin = 2i – A = 2.450 – 600 = 300. Yeâu caàu hoïc sinh nhaän xeùt về góc lệch và sự biến tiên biến tiên của góc lệch khi thay b) Biến thiên của góc lẹâch: Góc lệch đang đổi i1. có giá trị cực tiểu nên mọi biến thiên của của góc lệch khi thay đổi i1. góc tới i1 đều làm tăng góc lệch D. Hoạt động 6 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Y/c h/s veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp trang 69, Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø. 70 RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY.

<span class='text_page_counter'>(24)</span> Tiết 19. CÔNG THỨC ĐỘ TỤ CỦA THẤU KÍNH Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ: Nêu các thức của thấu và qui ước dấu cho các đại lượng trong đó. Hoạt động 2 (15 phút): Tìm hiểu công thức độ tụ của thấu kính. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 1. Công thức độ tụ của thấu kính 1 n 1 1 Giới thiệu công thức tính độ Ghi nhận công thức. = −1 + D = tuï cuûa thaáu kính. f n' R1 R2 Nắm các đại lượng trong Trong đó: n là chiết suất của thấu kính Giới thiệu các đại lượng công thức. trong công thức. n' là chiết suất của môi trường. (. )(. ). R1, R2 laø baùn kính hai maët caàu. Ghi nhận qui ước dấu cho các Nêu qui ước dấu cho các đại đại lượng trong công thức. lượng trong công thức.. cuûa thaáu kính. Với qui ước dấu: Mặt cầu lồi R > 0; mặt caàu loûm R < 0; maët phaúng R = .. Hoạt động 3 (20 phút): Giải bài tập ví dụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh. Noäi dung cô baûn 2. Baøi taäp ví duï Nêu công thức tính độ tụ của Khi đặt trong không khí: Yeâu caàu hoïc sinh neâu coâng 1 1 thức tính độ tụ của thấu kính thấu kính khi đặt trong không + D = ( n −1 ) khi ñaët trong khoâng khí vaø khí. R1 R2 Nêu công thức tính độ tụ của Khi đặt trong chất lỏng: khi ñaët trong chaát loûng. thaáu kính khi ñaët trong chaát n 1 1 −1 + D’ = loûng coù chieát suaát n’. n' R1 R2 Tính độ tụ của thấu kính khi Yêu cầu học sinh tính độ tụ 1 1 = cuûa thaáu kính khi ñaët trong ñaët trong chaát loûng. Với D’ = = -1 (dp) f ' −1 chaát loûng. D 5 n− 1 n ' n −n ' = =− 5= = Hướng dẫn học sinh lập tỉ Lập tỉ số và suy ra để tính n’. n n −n ' => D ' −1 số để tính n’. −1. (. (. => n’ =. ). )(. ). n' 5n 5 . 1,5 = = 1,67 6 − n 6 −1,5. Baøi 6 trang 73 a) Khi ñaët trong khoâng khí: Tính độ tụ của thấu kính khi Hướng dẫn học sinh tính độ tụ và tiêu cự của thấu kính đặt trong không khí. Tính tiêu cự. khi ñaët trong khoâng khí.. D =. ( n −1 ). ( R1 + R1 ) 1. 2. = (1,6 -1). ( 0,11 + ∞1 ). = 6 (dp) => f = 0,17 m = 17 cm Tính độ tụ của thấu kính khi b) Khi đặt trong nước: Hướng dẫn học sinh tính độ tụ và tiêu cự của thấu đặt trong nước. n 1 1 −1 + D’= kính khi đặt trong nước. n' R1 R2 =. (. Tính tiêu cự.. 1,6 1 1 −1 + 4 0,1 ∞ 3. ( )(. ). ). = 2 (dp) f' =. Hoạt động 4 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp trang 72, 73. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY. )(. 1 1 = = 0,5(m) = 50(cm). D 2. Hoạt động của học sinh Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø..

<span class='text_page_counter'>(25)</span> Tiết 20. BAØI TOÁN QUANG HỆ ĐỒNG TRỤC Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ: Viết các công thức của thấu kính. Nêu đặc điểm của ảnh tạo bởi gương phaüng. Hoạt động 2 (15 phút): Tìm hiểu quang hệ gồm thấu kính ghép với gương phẵng. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn 1. Quang hệ gồm thấu kính ghép với gương phaüng + Sơ đồ tạo ảnh: Veõ hình. Veõ hình 6.8. L G L Ghi sơ đồ tạo ảnh. Yêu cầu hs ghi sơ đồ tạo ảnh. AB  A1B1  A2B2  A3B3 d1 ; d1’ d2 ; d2’ d3 ; d3’ + AÛnh trung gian: A1B1 là ảnh tạo bởi thấu kính L nhưng là vật đối với gương G ; với d2 = l – d1’ Xaùc ñònh d2. A2B2 là ảnh tạo bởi gương G nhưng lại là Xaùc ñònh d2’. vật đối với L ; với d2’ = - d2 và d3 = l – d2’ Hường dẫn dể học sinh xác Xác định d3. + Số phóng đại: ñònh d , d ’, d . 2. 2. 3. Hướng dẫn để học sinh xác định số phóng đại k.. Xác định số phóng đại k.. A 3 B 3 A 1 B A2 B2 A3 B 3 = AB AB A1 B1 A2 B 2. k=. = '. '. d '1 d'2 d '3 − − − d1 d2 d3. ( )( )( ). =. '. d d d − 1 2 3 d 2 d2 d 3 ' ' d1d3 = d1d3 Hoạt động 3 (20 phút): Giải bài tập ví dụ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh. Yêu cầu học sinh ghi sơ đồ taïo aûnh.. Hướng dẫn để học sinh xác ñònh d1’, d2, d2’, d3, d3’.. Hướng dẫn học sinh lập phương trình để tính f. Yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh loại thấu kính.. Ghi sơ đồ tạo ảnh.. Xaùc ñònh d1’. Xaùc ñònh d2. Xaùc ñònh d2’. Xaùc ñònh d3. Xaùc ñònh d3’. Lập phương trình để tính f. Xác định loại thấu kính.. Noäi dung cô baûn 2. Baøi taäp ví duï a) Tiêu cự: Sơ đồ tạo ảnh: L M L S  S1 S2  S3 d1 ; d1’ d2 ; d2’ d3 ; d3’ Ta coù: d1 =  => d1’ = f d2 = l – f => d2’ = - d2 = f – l d3 = l – d2’ = l – (f – l) = 2l – f d3’ = - l =>. 1 1 1 = − f 2 l− f l. => f2 = 2l2 => f = l. √2. Thaáu kính coù theå laø + Thấu kính hội tụ, tiêu cự l √ 2 + Thấu kính phân kì, tiêu cự - l √ 2 b) Đường truyền ánh sáng: Vẽ hình cho trường hợp thấu Trường hợp thấu kính hội tụ: Hướng dẫn học sinh vẽ hình cho trường hợp thấu kính hội kính hội tụ. tuï.. Vẽ hình cho trường hợp thấu Hướng dẫn học sinh vẽ hình cho trường hợp thấu kính kính phân kì.. Trường hợp thấu kính phân kì:.

<span class='text_page_counter'>(26)</span> phaân kì.. Hoạt động 4 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã hocï. Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø giaûi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp trang 75, 76. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY. Hoạt động của học sinh Tóm tắt những kiến thức đã học trong bài. Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø..

<span class='text_page_counter'>(27)</span>