giao anh sinh 8

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (814.3 KB, 136 trang )

(1)NS:14.8.2012. Tiết 1: BAØI MỞ ĐẦU. NG:15.8.2012 A. MUÏC TIEÂU. 1. Kiến thức - HS thấy rõ được mục đích, nhiệm vụ,ý nghĩa của môn học. - Xác định được vị trí của con người trong tự nhiên, dựa vào cấu tạo cơ thể cũng như các hoạt động tư duy của con người. - Nắm được phương pháp học tập đặc thù của môn học cơ thể người và vệ sinh. 2. Kyõ naêng Rèn kỹ năng hoạt động nhóm, kỹ năng tư duy độc lập và làm việc với SGK. 3. Thái độ Có ý thức bảo vệ, giữ gìn vệ sinh cơ thể. B. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC. - GV: giới thiệu tài liệu liên quan đến bộ môn. - HS: sách, vở học bài. C.phơng pháp: Hoạt động nhóm,đàm thoại. D. TIEÁN TRÌNH D¹y –Häc.. 1.ổn định :1/ 2.Kieåm tra :2/ - §å dïng häc tËp bé m«n. -Chia nhãm häc tËp ®Çu n¨m. 3.Bài mới: GV: Giới thiệu sơ qua về bộ môn cơ thể người và vệ sinh trong chương trình sinh học lớp 8 ® để HS có cách nhìn tổng quát về kiến thức sắp học ® gây hứng thuù. Hoạt động 1:12/ VỊ TRÍ CỦA CON NGƯỜI TRONG TỰ NHIÊN. Mục tiêu: HS thấy được con người có vị trí cao nhất trong thế giới sinh vật do cấu tạo cơ thể hoàn chỉnh và các hoạt động có mục đích. Hoạt động dạy Hoạt động học ?Em haõy keå teân caùc - HS trao đổi nhóm, vận ngành động vật đã học? dụng kiến thức lớp trả ? Ngành động vật nào có lời câu hỏi. cấu tạo hoàn chỉnh nhất? + Yêu cầu: - Cho ví duï cuï theå. -Kể đủ, sắp xếp các ngành theo sự tiến hoá. -Lớp thú là lớp động vật tiến hoá nhất, đặc biệt boä khæ. ? Con người có những -HS tự nghiên cứu thông. Noäi dung.

(2) ñaëc ñieåm naøo khaùc bieät so với động vật? *GV ghi laïi yù kieán cuûa nhiều nhóm để đánh giá được kiến thức của HS.. tin trong SGK ® trao đổi nhóm, hoàn thành bài taäp muïc . Yêu cầu: ô đúng 2, 3, 5, 7, 8 ® đại diện các nhoùm trình baøy, nhoùm khaùc boå sung. ® Caùc nhoùm trình baøy:. * Keát luaän: - Loài người thuộc lớp thuù. - Con người có tiếng nói, chữ viết, tư duy trừu tượng, hoạt động có mục ñích ® laøm chuû thieân nhieân.. * GV yeâu caàu HS ruùt ra keát luaän :veà vò trí phaân loại của con người. Hoạt động 2:(12/) NHIỆM VỤ CỦA MÔN CƠ THỂ NGƯỜI VAØ VỆ SINH Muïc tieâu: - HS chỉ ra được nhiệm vụ cơ bản của môn học cơ thể người và vệ sinh. - Biết đề ra biện pháp bảo vệ cơ thể. - Chỉ ra được mối liên quan giữa môn học với các bộ môn khoa học khác. Hoạt động dạy Hoạt động học ?Bộ môn cơ thể người - HS nghiên cứu thông tin và vệ sinh cho chúng ta SGK tr.5 ® trao đổi nhóm hieåu bieát ñieàu gì? ® yeâu caàu: + Nhieäm vuï boä moân. + Bieän phaùp baûo veä cô theå. - Một vài đại diện trình baøy ® nhoùm khaùc boå sung *Cho VD veà moái lieân cho hoàn chỉnh. quan giữa bộ môn cơ -HS chæ ra moái lieân quan thể người và vệ sinh giữa bộ môn với môn TD với các môn KH khác. TT mà các em dang học.. Noäi dung * Nhieäm vuï moân hoïc: - Cung cấp những kiến thức về cấu tạo và chức naêng sinh lyùcuûa caùc cô quan trong cô theå. - M.quan hệ giữa cơ thể với môi trường để đề ra bieän phaùp bv cô theå. - Thaáy roõ moái lieân quan giữa môn học với các moân KH khaùc nhö: y hoïc, TDTT, ñieâu khaéc.... Hoạt động 3:10/. PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP BỘ MÔN CƠ THỂ NGƯỜI VAØ VỆ SINH. Mục tiêu: Chỉ ra được phương pháp đặc thù của bộ môn , đó là học qua mô hình , tranh, thí nghieäm… Hoạt động dạy ?Neâu caùc phöông cô bản để học tập bộ moân? * GV laáy ví duï cuï theå minh hoïa cho caùc. Hoạt động học *HS nghiên cứu SGK ® trao đổi nhóm ® thống nhất câu trả lời. *Đại diện một vài nhóm trả lời – nhóm khaùc boå sung.. Noäi dung - Quan saùt tranh aûnh, moâ hình, tiêu bản, mẫu sống để hieåu roõ hình thaùi, caáu taïo. - Baèng thí nghieäm ® tìm ra chức năng sinh lý các cơ quan, heä cô quan..

(3) phöông phaùp maø HS neâu ra.. - Vận dụng kiến thức giải thích các hiện tượng thực tế, coù bieän phaùp veä sinh reøn luyeän cô theå.. 4.Cñng cè:6/ * GV yêu cầu HS trả lời: - Việc xác định vị trí của con người trong tự nhiên có ý nghĩa gì? - Nhiệm vụ của bộ môn cơ thể người và vệ sinh là gì? - Học bộ môn cơ thể người và vệ sinh có ý nghĩa như thế nào? 5.HDVN:2/ - Học bài, trả lời câu hỏi SGK. - Kẻ bảng 2 tr.9 SGK vào vở học bài. - ¤n tập lại hệ cơ quan ở động vật thuộc lớp thú.. NS:15.8.12 NG:17.8.12 A .MUÏC TIEÂU. Tieát 2 CHƯƠNG I : KHÁI QUÁT VỀ CƠ THỂ NGƯỜI CẤU TẠO CƠ THỂ NGƯỜI. 1. Kiến thức - HS kể tên được cơ quan trong cơ thể người, xác định được vị trí của caùc heä cô quan trong cô theå mình. - Giải thích được vai trò của hệ thần kinh và hệ nội tiết trong sự điều hoà hoạt động các cơ quan. 2. Kyõ naêng - Rèn kỹ năng quan sát nhận biết kiến thức. - Rèn tư duy tổng hợp logíc, kỹ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ -Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ cơ thể tránh tác động mạnh vào một số hệ cô quan quan troïng. B.ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC Gv:-Sơ đồ phóng to hình 2-3 (SGK tr.9). -M« h×nh th¸o l¾p c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ ngêi. -B¶ng phô :KÎ s½n b¶ng 2(SGK) :Thµnh phÇn,chøc n¨ng c¸c hÖ c¬ quan. Hs: - KÎ s½n b¶ng 2(SGK) vµo vë. c.ph¬ng ph¸p:. - Đàm hoại ,hoạt động nhóm..

(4) D.TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG. 1.ổn định :1/ 2.Kieåm tra :4/ - Cho biết nhiệm vụ của bộ môn cơ thể người và vệ sinh? - Nêu những phương pháp cơ bản học tập bộ môn cơ thể người và vệ sinh. 3.Bài mới Hoạt động 1:CẤU TẠO CƠ THỂ :30/ Muïc tieâu:-Chæ roõ caùc phaàn cuûa cô theå. -Trình bày sơ lược thành phần, chức năng các hệ cơ quan. Hoạt động dạy ? Keå teân caùc heä cô quan ở động vật thuộc lớp thú? *Gv yªu cÇu Hs:Trả lời muïc caâu hoûi trong SGK tr.8.. Hoạt động học *HS nhớ lại kiến thức kể đủ 7 hệ cơ quan. * HS quan saùt tranh hình SGK vaø treân baûng ® Trao đổi nhóm hoàn thành câu trả lời ® yêu * GV toång keát yù kieán cuûa caàu: caùc nhoùm vaø thoâng baùo yù + Da bao boïc. đúng. + Caáu taïo goàm 3 phaàn. + Cơ hoành ngăn cách. - Đại diện nhóm trình baøy ® nhoùm khaùc boå sung. ? Cơ thể người gồm những hệ cơ quan nào? Thành phần chức năng của từng hệ cơ quan? * GV g¾n baûng phô leân bảng để HS chữa bài. * HS nghiên cứu SGK, * GV ghi ý kiến bổ sung tranh hình, trao đổi ® thông báo đáp án nhóm, hoàn thành bảng 2 đúng. tr.9: * GV tìm hieåu soá nhoùm - Đại diện nhóm lên ghi có kết quả đúng nhiều so nội dung vào bảng ® với đáp án. nhoùm khaùc boå sung.. Heä cô quan Vận động. Các cq trong từng hệ cơ quan Cô, xöông. Noäi dung 1. Caùc phaàn cô theå. * Keát luaän: - Da bao bọc toàn bộ cơ theå. - Cơ thể gồm 3 phần: đầu, thaân, tay chaân. - Cơ hoành ngăn khoang ngực và khoang bụng. 2. Caùc heä cô quan. Chức năng từng hệ cơ quan Vận động và di chuyển.

(5) Tieâu hoùa. Mieäng, oáng tieâu hoùa, tuyeán tieâu hoùa. Tiếp nhận và biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng cung caáp cho cô theâ Tuần hoàn Tim, heä maïch Vận chuyển TĐC dinh dưỡng tới các TB, mang chất thải, CO2 từ TB tới cơ quan bài tiết Hoâ haáp Đường dẫn khí, phổi Thực hiện trao đổi khí CO2, O2 giữa cơ thể với môi trường Baøi tieát Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng Lọc từ máu các chất thải để đái thải ra ngoài Thaàn kinh Naõo, tuyû, daây thaàn kinh, haïch Điều hoà, điều khiển hoạt thaàn kinh động của cơ thể - GV hỏi thêm: Ngoài các cơ quan trên, trong cơ thể còn có hệ cơ quan nào? - Hs: Ngoài các cơ quan trên, trong cơ thể còn cã da,c¸c gi¸c quan & hƯ néi tiÕt. Hoạt động 2:(không dạy giảm tải tham khảo) SỰ PHỐI HỢP HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CƠ QUAN. Mục tiêu: Chỉ ra được vai trò điều hoà hoạt động các hệ cơ quan của hệ thần kinh vaø noäi tieát. Hoạt động dạy ?Sự phối hợp hoạt động cuûa caùc cô quan trong cô thể được thể hiện như thế naøo? * GV yeâu caàu HS laáy ví duï về một hoạt động và phân tích.. ?Giải thích sơ đồ hình 2-3 (SGK tr.9) * GV nhaän xeùt yù kieán cuûa HS. *GV giaûng giaûi: + Điều hoà hoạt động đểu laø phaûn xaï. + Kích thích từ môi trường ngoài và trong cơ thể tác. Hoạt động học - HS nghiên cứu SGK mục  tr.9 ® Trao đổi nhóm. *Hs: Phaân tích moät h.ñ cuûa cơ thể, đó là chạy. - Tim maïch, nhòp hoâ haáp - Mồ hôi, hệ tiêu hoá tham gia tăng cường hoạt động ® cung cấp đủ oxi và chất dinh dưỡng cho cơ hoạt động. - Trao đổi nhóm ® chỉ ra mối quan hệ qua lại giữa caùc heä cô quan trong cô theå. - Đại diện trình bày ® nhoùm khaùc boå sung (neáu caàn). - HS vaän duïng giaûi thích một số hiện tượng như:. Noäi dung. * Keát luaän 1: - Caùc heä cô quan trong cơ thể có sự phối hợp hoạt động..

(6) động đến cơ quan thụ cảm ® trung öông thaàn kinh (phaân tích, phaùt leänh vaän động) ® c.q p.ứng trả lời kích thích. + Kích thích từ m.trường ® cô quan thuï caûm ® tuyeán noäi tieát tieát hooc moân ® cô quan để tăng cường hay giảm h. động.. Thaáy möa chaïy nhanh veà nhaø, khi ñi thi hay hoài hoäp. * Keát luaän 2: - Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan taïo neân theå thoáng nhaát dưới sự điều khiển của heä thaàn kinh vaø theå dòch.. 4.Cñng cè:7/. HS trả lời câu hỏi: - Cơ thể người gồm có mấy hệ cơ quan, chỉ rõ thành phần và chức năng của caùc heä cô quan? - Hãy điền dấu + (nếu đúng) và dấu – (nếu sai) để xác định vị trí của mỗi cơ quan trong baûng sau: Cô quan Khoang ngực. Vò trí Khoang buïng. Vò trí khaùc. Thaän Phoåi Khí quaûn Naõo Maïch maùu Maét Mieäng Gan Tim Daï daøy. - Cơ thể người là một thể thống nhất được thể hiện như thế nào? 5.HDVN:2/. - Học bài, trả lời câu hỏi SGK. - Giải thích hiện tượng: Đạp xe, đá bóng, chơi cầu. - ¤ân tập lại cấu tạo tế bào thực vật.. NS:20.8.12 NG:22.8.12. TiÕt 3. TEÁ BAØO.

(7) A.MUÏC TIEÂU. 1 .Kiến thức - HS phải nắm được thành phần cấu trúc cơ bản của tế bào bao gồm: Màng sinh chất, chất tế bào (lưới nội chất, Ri bô xôm, ti thể, bộ máy gôn gi, trung thể…), nhaân (nhieãm saéc theå, nhaân con) - HS phân biệt được chức năng từng cấu trúc của tế bào. - Chứng minh được tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể. 2. Kyõ naêng - Rèn kỹ năng quan sát tranh hình, mô hình tìm kiến thức. - Kỹ năng suy luận lôgic, kỹ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ Giáo dục ý thức học tập yêu thích bộ môn. B. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC. Gv:-Tranh vẽ cấu tạo tế bào động vật. Hs:-¤n l¹i kiÕn thøc cÊu t¹o tÕ bµo líp 6. C. ph¬ng ph¸p: Quan s¸t ,nghiªn cøu, th¶o luËn. D. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG. 1. ổn định:1/ 2. Kieåm tra baøi cuõ: 6/ ?KÓ tªn c¸c hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng? -Hệ cơ quan : Vận động ; Tuần hoàn ; Bài tiết ; Tiêu hoá ; Hô hấp ; Sinh sản ; Thần kinh ; Néi tiÕt. -Mối quan hệ :Phối hợp hoạt động nhịp nhàng đảm bảo tính thống nhất .Sự thống nhÊt nhê c¬ chÕ thÇn kinh vµ thÓ dÞch. 3. Bài mới Mở bài: Cơ thể dù đơn hay phức tạp đểu được cấu tạo từ đơn vị nhỏ nhất là tế baøo. Hoạt động 1:CẤU TẠO TẾ BAØO:8/ Mục tiêu: HS nắm được các thành chính của tế bào: Màng, chất nguyên sinh, nhaân. Hoạt động dạy - Moät teá baøo ñieån hình gồm những thành phần caáu taïo naøo? - GV: Treo sơ đồ câm về caáu taïo TB vaø caùc maûnh bìa tương ứng với tên các boä phaän® goïi HS leân hoàn chỉnh sơ đồ. - GV nhaän xeùt vaø thoâng báo đáp án đúng.. Hoạt động học - HS quan saùt moâ hình vaø hình 3.1 (SGK tr.11) ® ghi nhớ kiến thức. - Đại diện các nhóm lên gaén teân caùc thaønh phaàn caáu taïo cuûa teá baøo ® HS khaùc boå sung.. Noäi dung. - Teá baøo goàm 3 phaàn: + Maøng + Teá baøo chaát: goàm caùc baøo quan. + Nhaân: nhieãm saéc theå, nhaân con..

(8) Hoạt động 2:7/ CHỨC NĂNG CÁC BỘ PHẬN TRONG TẾ BAØO. Muïc tieâu: - HS nắm được các chức năng quan trọng của các bộ phận của tế bào. - Thấy được cấu tạo phù hợp với chức năng và sự thống nhất giữa các thành phần cuûa teá baøo. - Chứng minh: tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể. Hoạt động dạy + Maøng sinh chaát coù v. troø gì? + Lưới nội chất có vai trò gì trong hoạt động sống của TB? + Năng lượng cần cho các hoạt động lấy từ đâu? + Taïi sao noùi nhaân laø trung taâm cuûa teá baøo? - GV toång keát yù kieán cuûa HS ® nhaän xeùt. + Haõy giaûi thích moái quan heä thống nhất về chức năng giữa màng sinh chất, chất tế baøo vaø nhaân teá baøo? + Taïi sao noùi teá baøo laø ñôn vò chức năng của cơ thể? (HS không trả lời được thì GV giaûng giaûi vì: Cô theå coù 4 đặc trưng cơ bản như trao đổi chất, sinh trưởng, sinh sản, di truyền đều được tiến hành ở teá baøo). Hoạt động học - HS nghiên cứu bảng 3.1 SGK tr.11. - Trao đổi nhóm thống nhaát yùkieán. - Đại diện nhóm trình bày ® nhoùm khaùc boå sung.. Noäi dung. * Chức năng các bộ phaän teá baøo: - Noäi dung nhö baûng 3.1 (SGK tr.11). - HS trao đổi nhóm, dựa vào bảng 3 để trả lời. - HS có thể trả lời: ở tế baøo cuõng coù quaù trình trao đổi chất, phân chia…. Hoạt động 3:7/ THAØNH PHẦN HOÁ HỌC CỦA TẾ BAØO. Mục tiêu: HS nắm được 2 thành phần hoá học chính của tế bào là chất vô cơ và hữu cơ. Hoạt động dạy - Cho bieát thaønh phaàn hoá học của tế bào?. Hoạt động học - HS tự n.cứu thông tin SGK tr.12 ® trao đổi. Noäi dung.

(9) - GV nhaän xeùt phaàn traû lời của nhóm ® thông báo đáp án đúng.. nhoùm ® thoáng nhaát caâu trả lời. - Tế bào gồm hỗn hợp - Đại diện nhóm trình nhiều chất hữu cơ và vô baøy ® nhoùm khaùc nhaän cô. xeùt boå sung. a) Chất hữu cơ: Yeâu caàu:- Chaát voâ cô + Proâteâin: C, H, N, O, S - Chất hữu cơ + Gluxít: C, H, O ? Các chất hoá học c. tạo * Trao đổi nhóm trả lời: + Lipít: C, H, O nên TB có mặt ở đâu? - Các chất hoá học có + Axít nucleáic: AND, - trong khaåu phaàn aên cuûa trong TĂ ARN mỗi người cần có đủ: b) Chaát voâ cô: Proâteâin, Lipít, Gluxít, - Muối khoáng chứa Ca, Vitamin, Muối khoáng? K, Na, Cu. - Phải xd khẩu phần ăn ntn ? Hoạt động 4 :HOẠT ĐỘNG SỐNG CỦA TẾ BAØO:6/ Mục tiêu: HS nêu được các đặc điểm sống của tế bào đó là trao đổi chất, lớn lên… Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung GV hoûi: - HS nghiên cứu sơ đồ + Cơ thể lấy thức ăn từ hình 3.2 SGK tr.12. ñaâu? - Trao đổi nhóm, trả lời + Thức ăn được biến đổi caâu hoûi. và chuyển hoá như thế Yêu cầu: Hoạt động sống naøo trong cô theå? của cơ thể đều có ở tế + Cơ thể lớn lên được do bào. ñaâu? + Giữa tế bào và cơ thể - Đại diện nhóm trình bày * Kết luận: Hoạt động sống của tế coù moái quan heä nhö theá ® boå sung. bào gồm: trao đổi chất naøo? lớn lên, phân chia, cảm - Lấy VD để thấy mối quan hệ giữa chức năng - HS đọc kết luận chung ở ứng. * Keát luaän chung: của TB với cơ thể và môi cuối bài. SGK tr.12. trường . 4.Cñng cè:4/ GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp 1 (SGK tr.13) 5.HDVN:3 /Ø - Học bài, trả lời câu hỏi 2 SGK: Chøc n¨ng cña TB lµ thùc hiÖn T§C vµ n¨ng lîng ,cung cÊp n¨ng lîng cho mäi hoạt động sống của cơ thể .Ngoài ra sự phân chia của TB giúp cơ thể lớn lên tới giai đoạn trởng thành có thể tham gia vào quá trình sinh sản.Nh vậy mọi hoạt động sống của cơ thể đều liên quan đến hoạt động sống của TB nên TB còn là đơn vị chức năng cña c¬ thÓ. - Đọc mục “Em có biết?”.

(10) - ¤ân tập phần mô ở thực vật.. NS: 21.8.12. NG:24.8. 12 Tieát 4 : MOÂ A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - HS phải nắm được khái niệm mô, phân biệt các loại mô chính trong cơ thể. - HS nắm được cấu tạo và chức năng của từng loại mô trong cơ thể. 2. Kyõ naêng Rèn kỹ năng quan sát kênh hình tìm kiến thức, kỹ năng khái quát hoá, kỹ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ Giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn sức khoẻ. B. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC. Tranh hình SGK, Phiếu học tập, tranh một số loại tế bào, tập đoàn Vôn vốc, động vật đơn bào. Hs:¤n l¹i kiÕn thøc m« ë líp 6. C phơng pháp :Trực quan ,vấn đáp,thảo luận nhóm. C. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG. 1 . ổn định:1/ 2. Kieåm tra baøi cuõ:5/ - Hãy cho biết cấu tạo và chức năng các bộ phận của tế bào? - Hãy chứng minh trong tế bào có các hoạt động sống: Trao đổi chất, lớn lên, phân chia và cảm ứng. 3. Bài mới Mở bài: GV cho HS quan sát tranh: động vật đơn bào, tập đoàn Vôn vốc ® trả lời câu hỏi: Sự tiến hoá về cấu tạo và chức năng của tập đoàn Vôn vốc so với động vật đơn bào là gì? (GV giảng giải thêm: Tập đoàn Vôn vốc đã có sự phân hoá về cấu tạo và chuyên hoá về chức năng ® đó là cơ sở hình thành mô ở động vật đa bào) Hoạt động 1:KHÁI NIỆM MÔ:8/ Mục tiêu: HS nêu được khái niệm mô, cho được ví dụ mô ở thực vật. Hoạt động dạy - Theá naøo laø moâ?. Hoạt động học - HS nghiên cứu thông tin trong SGK tr.14 kết hợp với tranh hình trên bảng. - Trao đổi nhóm® trả lời câu hỏi. Lưu ý: tuỳ chức. Noäi dung.

(11) năng ® tế bào phân hoá. - Đại diện nhóm trình bày * Mô là một tập hợp tế ® nhoùm khaùc boå sung. bào chuyên hoá có cấu tạo giống nhau, đảm -HS kể tên các mô ở thực nhiệm chức năng nhất vaät nhö: Moâ bieåu bì, moâ ñònh. che chở, mô nâng đỡ ở lá. - Mô gồm: Tế bào và phi baøo.. - GV giúp HS hoàn thành khaùi nieäm moâ vaø lieân heä trên cơ thể người và thực vật, động vật. - GV boå sung: Trong moâ, ngoài các tế bào còn có yeáu toá khoâng coù caáu taïo teá baøo goïi laø phi baøo. Hoạt động 2:CÁC LOẠI MÔ:22/ Muïc tieâu: HS phải chỉ rõ cấu tạo và chức năng của từng loại mô, thấy được cấu tạo phù hợp với chức năng của từng mô. PHIEÁU HOÏC TAÄP CUÛA HS Noäi dung Moâ bieåu bì Moâ lieân keát Moâ cô Moâ thaàn kinh 1.Vò trí 2.Caáu taïo 3.Chức năng Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung - Cho biết cấu tạo chức - HS tự nghiên cứu SGK năng các loại mô trong cơ tr.14, 15, 16. Quan sát theå? hình từ 4.1 đến 4.4. - Trao đổi nhóm, hoàn thaønh noäi dung phieáu hoïc - GV cho HS laøm phieáu taäp. hoïc taäp. - Đại diện nhóm trình bày * Kết luận: Noäi dung trong phieáu đáp án ® nhóm khác hoïc taäp. - GV nhaän xeùt keát quaû nhaän xeùt boå sung. caùc nhoùm ® ñöa ra phieáu - HS quan saùt noäi dung chuẩn kiến thức. trên bảng để sửu chữa ® hoàn chỉnh bài. Phieáu hoïc taäp. CẤU TẠO, CHỨC NĂNG CÁC MÔ. Noäi Moâ bieåu bì Moâ lieân keát dung 1- Vị trí Phủ ngoài da, lót Có ở khắp cơ trong caùc cô quan theå, raûi raùc trong roãng nhö: ruoät, chaát neàn.. Moâ cô. Moâ thaàn kinh. Gắn vào xương, Nằm ở não, thaønh oáng tieâu tuûy soáng, taän hoá, mạch cuøng caùc cô.

(12) 2- Caáu taïo. bóng đái, mạch máu, đường hô haáp. - Chuû yeáu laø teá baøo, khoâng coù phi baøo.. - Teá baøo coù nhieàu hình daïng: deït, ña giaùc, truï, khoái. - Caùc teá baøo xeáp xít nhau thaønh lớp dày. *Goàm: Bieåu bì da,bieåu bì tuyeán. 3- Chức - Bảo vệ, che năng chở. - Haáp thuï, tieát caùc chaát. - Tieáp nhaän kích thích từ môi trường.. Hoạt động dạy - GV ñöa moät soá caâu hoûi:. + Tại sao máu được gọi là moâ lieân keát loûng?. + Moâ suïn, moâ xöông xoáp coù đặc điểm gì? Nó nằm ở phaàn naøo treân cô theå? + Mô sợi thường thấy ở bộ phaän naøo cuûa cô theå?. maùu, boùng đái,tử cung, tim. - Goàm teá baøo vaø - Chuû yeáu laø teá phi bào.(sợi đàn bào, phi bào rất hoài, chaát neàn). ít. - Coù theâm chaát - Teá baøo coù vaân canxi vaø suïn. ngang hay * Goàm: Moâ suïn, khoâng coù vaân moâ xöông, moâ ngang. mỡ, mô sợi, mô - Caùc teá baøo maùu… xếp thành lớp, thaønh boù. * Goàm: Moâ cô tim, cô trôn, cô vaân. - Nâng đỡ, liên - Co giaõn taïo kết các cơ quan, nên sự vận đệm. động của các - Chức năng dinh cơ quan và vận dưỡng. (vận động của cơ chuyeån chaát dd theå. tới tế bào và vận chuyeån caùc chaát thải đến hệ BT). Hoạt động học - HS dựa vào nội dung kiến thức ở phiếu học tập ® Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. Yêu cầu nêu được: + Trong maùu phi baøo chieám tæ lệ nhiều hơn tế bào nên được goïi laø moâ lieân keát. + Moâ suïn: goàm 2-4 teá baøo taïo thaønh nhoùm laãn trong chaát ñaëc cơ bản, có ở đầu xương. + Moâ xöông xoáp: coù caùc nan xương tạo thành các ô chứa tủy ® có ở đầu xương dưới sụn.. quan.. - Caùc teá baøo thaàn kinh (nô ron), teá baøo thaàn kinh đệm. - Nô ron coù thaân noái caùc sợi trục và sợi nhaùnh.. - Tieáp nhaän kích thích. - Daãn truyeàn xung thaàn kinh. - Điều hoà hoạt động các cô quan.. Noäi dung.

(13) + Mô xương cứng: Tạo nên các + Mô xương cứng có vai trò ống xương, đặc biệt là xương nhö theá naøo trong cô theå? oáng. + Moâ cô vaân vaø moâ cô tim: teá + Giữa mô cơ vân, cơ trơn, bào có vân ngang ® hoạt động cô tim coù ñaëc ñieåm naøo khaùc theo yù muoán. nhau về cấu tạo và chức + Moâ cô trôn: Teá baøo coù hình naêng? thoi nhọn ® hoạt động ngoài ý muoán. + Taïi sao khi ta muoán tim + Vì cô tim coù caáu taïo gioáng cô dừng lại nhưng không được, vân nhưng hoạt động như cơ nó vẫn đập bình thường? trôn. + GV cần bổ sung thêm kiến - Đại diện nhóm trả lời các câu thức nếu HS trả lời còn hoûi ® nhoùm khaùc nhaän xeùt , boå thiếu ® Đánh giá hoạt động sung. caùc nhoùm. 4.Cñngcè:5/ GV cho HS laøm baøi taäp traéc nghieäm. Đánh dấu vào câu trả lời đúng nhất 1- Chức năng của mô biểu bì là: 2- Moâ lieân keát coù caáu taïo: a) Bảo vệ và nâng đỡ cơ thể. a) Chuû yeáu laø teá baøo coù nhieàu hình b) Bảo vệ, che chở và tiết các chất. daïng khaùc nhau c) Co giãn và che chở cho cơ thể. b)Caùc teá baøo daøi, taäp trung thaønh boù c ) Gồm tế bào và phi bào (sợi đàn hoài, chaát neàn 3- Mô thần kinh có chức năng: a) Liên kết các cơ quan trong cơ thể với nhau. b) Điều hoà hoạt động các cơ quan. c) Giúp các cơ quan hoạt động dễ dàng. *Hs đọc phần kết luận SGK. 5.HDVN:2/ - Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2, 4 SGK tr.17. - Chuẩn bị bài thực hành: Mỗi tổ 1 con ếch, 1 mẩu xương ống có đầu sụn và xương xốp, thịt lợn nạc còn tươi. NS:4.9.12 NG:7.9.12 A. MUÏC TIEÂU. Tieát 5 :PHAÛN XAÏ. 1. Kiến thức - HS phải nắm được cấu tạo và chức năng của cơ trơn. - HS chỉ rõ 5 thành phần của một cung phản xạ và đường dẫn truyền xung thần kinh trong cung phaûn xaï..

(14) 2. Kyõ naêng - Rèn kỹ năng quan sát kênh hình, thông tin nắm bắt kiến thức. - Kỹ năng hoạt động nhóm. 3.Thái độ. Giáo dục ý thức bảo vệ cơ thể. B. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - Gv:Tranh hình SGK -Hs : Ôn lại kiến thức về mô thần kinh. C .PHƯƠNH PHÁP:Trực quan,đàm thoại, hoạt động nhóm. III. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG.. 1. ổn định:1/ 2 .Kieåm tra baøi cuõ:3/ -Neâu toùm taét pp laøm tieâu baûn moâ cô vaân. -Thu báo cáo thực hành của giờ trước. 3. Bài mới Mở bài: ở người:- Sờ tay vào vật nóng ® Rụt tay. - Nhìn thấy quả khế ® Tiết nước bọt ® Hiện tượng rụt tay và tiết nước bọt đó là phản xạ ® Vậy, phản xạ được thực hiện nhờ cơ chế nào? Cơ sở vật chất của hoạt động phản xạ là gì? Hoạt động 1 :17/ TÌM HIỂU CẤU TẠO VAØ CHỨC NĂNG CỦA NƠRON. Mục tiêu: Chỉ rõ cấu tạo của nơron và các chức năng của nơron, từ đó thấy chiều hướng lan truyền xung thần kinh trong sợi trục. Hoạt động dạy - Haõy moâ taû caáu taïo cuûa moät nôron ñieån hình?. + GV giaûi thích: löu yù bao Miêlin tạo nên những eo chứ không phải là nối lieàn. - Nơron có chức năng gì? - Có nhận xét gì về hướng daãn truyeàn xung thaàn kinh ở nơron cảm giác và nơron vận động. - GV kẻ bảng nhỏ để HS hoàn thiện.. Hoạt động học - HS nghiên cứu SGK kết hợp quan sát hính 6.1 tr.20 ® trả lời câu hỏi ® lớp bổ sung, hoàn thiện kiến thức.. - HS nghiên cứu thông tin trong SGK tự ghi nhớ kiến thức. - Trao đổi nhóm ® thống nhất câu trả lời. Yeâu caàu: - Hai chức năng chính. - Ba loại nơron: Vị trí và. Noäi dung a- Caáu taïo nôron: Nô ron goàm: - Thân: chứa nhân, xung quanh laø tua ngaén goïi laø sợi nhánh. - Tua dài: Sợi trục có bao mieâlin ® nôi tieáp noái nôron goïi laø xinaùp. b- Chức năng nơron: - Cảm ứng: là khả năng tieáp nhaän caùc kích thích và phản ứng lại kích thích bằng hình thức phát xung thaàn kinh..

(15) - GV nhắc lại: Hướng dẫn truyền xung thần kinh ở 2 nơron ngược chiều nhau.. chức năng. - Hoàn thành bảng kiến thức ® đại diện nhóm trả lời ® nhóm khác nhận xét boå sung. - HS tự hoàn thiện kiến thức.. -Daãn truyeàn xung thaàn kinh laø khaû naêng lan truyeàn xung thaàn kinh theo moät chieàu nhaát ñònh.. Các loại nơron Teân nô ron Nơron hướng tâm (cảm giaùc) Nôron trung gian (lieân laïc) Nơron li tâm (vận động). Vò trí Thân nằm ngoài trung öông thaàn kinh. Thaân naèm trong trung öông thaàn kinh. Thaân naèm trong trung öông thaàn kinh. Sợi trục hướng ra cơ quan cảm ứng.. Chức năng Truyền xung thần kinh từ cô quan veà trung öông Liên hệ giữa các nơron. Truyeàn xung thaàn kinh tới các cơ quan phản ứng.. Hoạt động 2: CUNG PHẢN XẠ: 20/ Muïc tieâu: HS hình thaønh khaùi nieäm phaûn xaï, cung phaûn xaï, voøng phaûn xaï, bieát giải thích một số phản xạ ở người bằng cung phản xạ và vòng phản xạ. Hoạt động dạy - Phaûn xaï laø gì? Cho ví duï về phản xạ ở người và động vật. - Neâu ñieåm khaùc nhau giữa phản xạ ở người, và tính cảm ứng ở thực vật (cuïp laù) ? - GV löu yù: Khi ñöa khaùi nieäm phaûn xaï HS hay queân vai troø cuûa heä thaàn kinh. - GV hoûi theâm: Moät phaûn xạ thực hiện được nhờ sự chæ huy cuûa boä phaän naøo? + Có những loại nơron. Hoạt động học - HS đọc thông tin trong SGK tr.21 trao đổi nhóm - Đại diện nhóm trả lời ® nhoùm khaùc boå sung. Yeâu caàu: - Phản ứng của cơ thể. - Thực vật không có hệ thaàn kinh thì do moät phaàn đặc biệt bên trong thực hieän.. - Trao đổi nhóm, hoàn thành câu trả lời: Nhờ hệ thaàn kinh.. Noäi dung a- Phaûn xaï: * Phản xạ là phản ứng của cơ thể trả lời kích thích từ môi trường dưới sự điều khiển của hệ thaàn kinh.. b- Cung phaûn xaï:.

(16) naøo tham gia vaøo cung ohaûn xaï? + Caùc thaønh phaàn cuûa moät cung phaûn xaï? + Cung phaûn xaï laø gì? + Cung phaûn xaï coù vai troø nhö theá naøo? - GV nhận xét, đánh giá phần thảo luận của lớp giúp HS hoàn chỉnh kiến thức. -Haõy giaûi thích phaûn xaï: Kim chaâm vaøo tay ® ruït lại (GV cần nắm được bao nhieâu nhoùm vaän duïng được kiến thức để trả lời đúng câu hỏi). - Theá naøo laø voøng phaûn xaï? - Voøng phaûn xaï coù yù nghóa ntn trong ñ.soáng? - GV lưu ý: Đây là vấn đề trừu tượng. Nếu HS không trả lời được thì GV: giảng giaûi baèng moät ví duï cuï theå (nhö SGV) ®HS laáy ví duï tương tự.. + 3 loại nơron tham gia.. * Cung phản xạ để thực hieän phaûn xaï.. + 5 thaønh phaàn. + Con đường dẫn truyền xung thaàn kinh. -Đại diện nhóm trình bày, nhoùm khaùc boå sung.. * Cung phaûn xaï goàm 5 khaâu: - Cô quan thuï caûm. - Nơron hướng tâm (nôron caûm giaùc). - Nôron trung gian (nôron lieân laïc). - Nôron li taâm (nôron -HS vận dụng kiến thức vận động). về cung phản xạđể trả lời, - Cơ quan phản ứng (cơ yeâu caàu: quan trả lời). Kim (kích thích) ® Cô quan thuï caûm da Tuyû soáng (phân tích) Cơ ở ngón tay ® Co tay, ruït laïi. c- Voøng phaûn xaï: - Thực chất là để điều chỉnh phản xạ nhờ có luồng thông tin ngược - HS nghiên cứu SGK sơ baùo veà trung öông. đồ hình 6.3 (SGK tr.22) - Phản xạ thực hiện trả lời câu hỏi. chính xaùc hôn. - Đại diện HS trình bày bằng sơ đồ ® lớp bổ sung. * Kết luận chung: HS đọc kết luận cuối bài.. 4. . CUÛNG COÁ :4/.  Căn cứ vào chức năng người ta phân biệt mấy loại Nơron ?  Các loại nơron đó khác nhau ở điểm nào ?  Phaân bieät cung phaûn xaï vaø voøng phaûn xaï ? - GV dùng tranh câm về 1 cung phản xạ để cho HS chú thích các khâu và nêu chức năng của từng khâu đó. 5.HDVN: 1 /Ø - Học bài trả lời câu hỏi SGK. - OÂân taäp caáu taïo boä xöông cuûa thoû. - Đọc mục: “Em có biết?” NS: 9.9.12 NG:12.9.12 Tiết 6 :THỰC HAØNH: QUAN SÁT TẾ BAØO VAØ M¤.

(17) A. MUÏC TIEÂU. 1.KiÕn thøc: - Chuẩn bị được tiêu bản tạm thời tế bào mô cơ vân. - Quan sát và vẽ các tế bào trong các tiêu bản đã làm sẵn: Tế bào niêm mạc mieäng, (Moâ bieåu bì), moâ suïn, moâ xöông, moâ cô vaân, moâ cô trôn, phaân bieät boä phaän chính cuûa teá baøo goàm maøng sinh chaát, chaát teá baøo vaø nhaân. -Phân biệt được điểm khác nhaucủa mô biểu bì, mô cơ, mô liên kết. 2.KÜ n¨ng: - Rèn kỹ năng sử dụng kính hiển vi, kỹ năng mổ tách tế bào. - Giáo dục ý thức nghiêm túc, bảo vệ máy, vệ sinh phòng sau khi làm thực hành. 3.Thái độ: -Gi¸o dôc ý thøc nghiªm tóc ,b¶o vÖ kÝnh hiÓn vi. -Vs phßng häc sau khi lµm thùc hµnh. B. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC. - HS: Chuẩn bị theo nhóm đã phân công. - GV: +Kính hiển vi, lam kính, la men, bộ đồ mổ, khăn lau, giấy thấm. + Một con ếch sống, hoặc bắp thịt ở chân giò lợn. + Dung dòch sinh lyù 0,65% NaCl, oáng huùt, dung dòch axít axeâtic 1% coù oáng huùt. + Bộ tiêu bản động vật. C.ph¬ng ph¸p: Thùc hµnh. D. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG. 1. ổn định:1/ 2. Kieåm tra:3/ GV: + Kieåm tra phaàn chuaån bò theo nhoùm cuûa HS. + Phát dụng cụ cho nhóm trưởng của các nhóm (chú ý số lượng) + Phaùt hoäp tieâu baûn maãu. 3. Thùc hµnh: Hoạt động 1:17 LAØM TIEÂU BAÛN VAØ QUAN SAÙT TEÁ BAØO MOÂ CÔ VAÂN. Mục tiêu: Làm được tiêu bản, khi quan sát nhìn thấy tế bào. Hoạt động dạy Hoạt động học - GV giới thiệu nội dung các - HS theo dõi ® ghi nhớ bước làm tiêu bản. kiến thức, một HS nhắc lại caùc thao taùc. - Goïi moät HS leân laøm maãu - Caùc nhoùm tieán haønh laøm caùc thao taùc. tiêu bản như đã hướng dẫn. - Phaân coâng veà caùc nhoùm. Yeâu caàu: + Lấy sợi thật mảnh. - Sau khi các nhóm lấy được + Không bị đứt.. Noäi dung a- Caùch laøm tieâu baûn moâ cô vaân: + Rạch da đùi ếch lấy moät baép cô. + Duøng kim nhoïn raïch doïc baép cô (thaám saïch) + Duøng ngoùn troû vaø ngoùn caùi aán 2 beân meùp.

(18) teá baøo moâ cô vaân ñaët leân lam kính, GV hướng dẫn caùch ñaët la men. - Nhoû 1 gioït axít axeâtíc 1% vaøo caïnh la men vaø duøng giấy thấm hút bớt dung dịch sinh lý để axít thấm vào dưới la men. - GV ñi kieåm tra coâng vieäc của các nhóm, giúp đỡ nhóm nào chưa làm được. - GV yeâu caàu caùc nhoùm ñieàu chænh kính hieån vi. - GV caàn löu yù: Sau khi HS quan sát được tế bào thì phaûi kieåm tra laïi, traùnh hieän tượng HS nhầm lẫn, hay là mieâu taû theo SGK. *GV nắm được số nhóm có tiêu bản đạt yêu cầu và chưa đạt yêu cầu.. + Raïch baép cô phaûi thaúng. - Caùc nhoùm cuøng tieán haønh đậy la men. Yeâu caàu: khoâng coù boït khí. - Caùc nhoùm tieáp tuïc thao taùc nhoû axít axeâtíc. - Hoàn thành tiêu bản đặt lên bàn để GV kiểm tra.. - Các nhóm thử kính, lấy ánh sáng nét để nhìn rõ maãu. - Đại diện nhóm quan sát, điều chỉnh cho đến khi nhìn roõ teá baøo. - Caû nhoùm quan saùt, nhaän xét.Trao đổi nhóm thống nhaát yù kieán. Yc: Thấy được màng, nhân, vaân ngang, TB daøi.. raïch. + Laáy kim muõi maùc gaït ngẹ và tách một sợi maûnh. + Đặt sợi mảnh mới taùch leân lan kính, nhoû dung dòch sinh lyù 0,65% NaCl. + Đậy la men, nhỏ axít axeâtíc.. b- Quan saùt teá baoø: - Thấy được các phần chính: Maøng, teá baøo chaát, nhaân, vaân ngang.. Hoạt động 2: QUAN SÁT TIÊU BẢN CÁC LOẠI MÔ KHÁC:15/ Mục tiêu: - HS quan sát phải vẽ lại được hình tế bào của mô sụn, mô xương, mô cô vaân, moâ cô trôn. - Phaân bieät ñieåm khaùc nhau cuûa caùc moâ.. Hoạt động dạy - GV yeâu caàu quan saùt caùc moâ ® veõ hình.. - GV dành thời gian để giải đáp trước lớp những thắc mắc của HS.. Hoạt động học - Trong nhoùm khi ñieàu chænh kính để thấy rõ tiêu bản thì lần lượt các thành viên đều quan saùt ® veõ hình. - Nhóm thảo luận để thống nhất trả lời. Yeâu caàu: thaønh phaàn caáu taïo, hình dáng tế bào ở mỗi mô. - HS coù theå neâu thaéc maéc nhö: + Taïi sao khoâng laøm tieâu baûn ở các mô khác? + Taïi sao teá baøo moâ cô vaân laïi taùch deã, coøn teá baøo caùc moâ. Noäi dung. * Keát luaän: - Moâ bieåu bì: Teá baøo xeáp xít nhau. - Moâ suïn: Chæ coù 2-3 teá baøo taïo thaønh nhoùm..

(19) khaùc thí sao? + Oùc lợn rất mềm, làm thế nào để lấy được tế bào?. - Moâ xöông: teá baøo nhieàu. - Moâ cô: Teá baøo nhieàu, daøi.. 4.NHẬN XÉT – ĐÁNH GIÁ:4/. GV: * Nhận xét giờ học: - Khen caùc nhoùm laøm vieäc nghieâm tuùc coù keát quaû toát. - Phê bình nhóm chưa chăm chỉ và kết quả chưa cao để rút kinh nghiệm. * Đánh giá: - Trong khi laøm tieâu baûn moâ cô vaân caùc em gaëp khoù khaên gì? - Nhoùm coù keát quaû toát cho bieát nguyeân nhaân thaønh coâng. - Lý do nào làm cho mẫu của môt số nhóm chưa đạt yêu cầu. * Yeâu caàu caùc nhoùm: - Làm vệ sinh, dọn sạch lớp. - Thu dụng cụ đầy đủ, rửa sạch lau khô, tiêu bản mẫu xếp vào hộp. 5.HDVN:Ø2/ -Về nhà mỗi HS viết một bản thu hoạch theo mẫu SGK tr.19. -¤ân lại kiến thức về mô thần kinh.. NS:11.9.12. NG: 14.9.12. Chương II : VẬN ĐỘNG Tieát 7 :BOÄ XÖÔNG. A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - HS trình bày được các thành phần chính của bộ xương, và xác định được vị trí caùc xöông chính ngay treân cô theå mình. - Phân biệt được các loại xương dài, xương ngắn, xương dẹt về hình thái, cấu tạo. -Phân biệt được các loại khớp xương, nắm vững cấu tạo khớp động. 2. Kyõ naêng Rèn kỹ năng:- Quan sát tranh, mô hình, nhận biết kiến thức. - Phân tích, so sánh, tổng hợp, khái quát. - Hoạt động nhóm. 3. Thái độ Giáo dục ý thức giữ gìn, vệ sinh bộ xương. B. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC Tranh cấu tạo một đốt sống điển hình, hình 7.4 SGK tr.26. -Mô hình tháo lắp bộ xương người. C. ph¬ng ph¸p: Trực quan ,đàm thoại, hoạt động nhóm..

(20) D. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. ổn định:1/ 2. Kieåm tra baøi cuõ:2/ ?Haõy cho ví duï moät phaûn xaï vaø phaân tích phaûn xaï. (Kim chaâm vaøo tay ® ruït laïi. Kim (kích thích) ® Cơ quan thụ cảm da → Tuỷ sống (phân tích) → Cơ ở ngoùn tay ® Co tay, ruït laïi. 3. Bài mới Mở bài: Trong quá trình tiến hoá sự vận động của cơ thể có được là nhờ sự phối hợp hoạt động của hệ cơ và bộ xương. Ở con người, đặc điểm của cơ và xương phù hợp với tư thế đứng thẳng và lao động. Giữa bộ xương người và bộ xương thỏ có những phần tương đồng. Hoạt động 1:19/. TÌM HIEÅU VEÀ BOÄ XÖÔNG. Mục tiêu: Chỉ rõ các vai trò chính của bộ xương. Nắm được 3 phần chính của bộ xương và nhận biết được trên cơ thể mình. Phân biệt 3 loại xương. Hoạt động dạy - Boä xöông coù vai troø gì?. Hoạt động học - HS nghiên cứu SGK tr.25 vaø quan saùt hình 7.1 kết hợp với kiến thức ở lớp dưới trả lời câu hỏi. - HS trình baøy yù kieán ® lớp bổ sung hoàn chỉnh kiến thức. - Boä xöông goàm maáy -HS tự nghiên cứu thông phaàn? Neâu ñaëc ñieåm tin trong SGK tr.25. cuûa moãi phaàn? Quan saùt hình 7.1, 7.2, 7.3 và mô hình xương người, xöông thoû. - Trao đổi nhóm.Đại diện nhóm trình bày đáp án ® - GV kieåm tra baèng Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt cách gọi đại diện nhóm và bổ sung. lên trình bày đáp án Yeâu caàu: 3 phaàn chính: ngay treân moâ hình boä Caùc xöông cô baûn coù theå xương người và trên cơ nhận thấy rõ: xương tay, theå. xương chân, sườn… - GV đánh và bổ sung hoàn thiện kiến thức. - GV: Cho HS quan sát - HS trao đổi nhóm trả lời tranh đốt sống điển caâu hoûi:. Noäi dung a- Vai troø cuûa boä xöông: - Taïo khung giuùp cô theå coù hình daïng nhaát ñònh (daùng đứng thẳng). - Choã baùm cho caùc cô giuùp cơ thể vận động. - Baûo veä caùc noäi quan. b- Thaønh phaàn cuûa boä xöông: Boä xöông goàm: - Xương đầu: + Xöông soï:phaùt trieån. + Xöông maët (loài caèm). - Xöông thaân: + Cột sống: nhiều đốt khớp laïi, coù 4 choã cong. + Lồng ngực: xương sườn, xương ức. - Xöông chi: + Ñai xöông: ñai vai,ñai hoâng. + Caùc xöông:xöông caùnh, oáng tay, baøn tay, ngoùn tay, xương đùi, ống chân, bàn.

(21) hình ® ñaëc bieät laø caáu tạo ống chứa tủy. - Bộ xương người thích nghi với dáng đứng thaúng theå hieän nhö theá naøo? - Xöông tay vaø chaân coù ñaëc ñieåm gì? yùù nghóa. - Có mấy loại xương? + Dựa vào đâu để phân biệt các loại xương? + Xác định các loại xương đó trên cơ thể người hay chỉ trên mô hình.. + Coät soáng coù 4 choã cong. chaân, ngoùn chaân. + Caùc phaàn xöông gaén khớp phù hợp, trọng lực caân. + Lồng ngực mở rộng sang 2 beân ® tay giaûi phoùng. - HS nghiên cứu SGK tr.25, trả lời. - HS trả lời ® lớp bổ sung.. *Các loại xương(không dạy giaûm taûi chæ tham khaûo ) Dựa vào hình dạng và cấu tạo chia 3 loại xương: + Xương dài: hình ống, ở giữa rỗng chứa tuỷ. + Xöông ngaén: ngaén, nhoû. + Xöông deït: hình baûn deït, moûng.. Hoạt động 2:13/. CÁC KHỚP XƯƠNG. Mục tiêu: HS chỉ rõ 3 loại khớp xương dựa trên khả năng cử động và xác định được khớp đó trên cơ thể mình. Hoạt động dạy - GV ñöa caâu hoûi: + Theá naøo goïi laø moät khớp xương? + Mô tả một khớp động? + Khả năng cử động của khớp động và khớp bán động khác nhau như thế nào? Vì sao có sự khác nhau đó? + Neâu ñaëc ñieåm cuûa khớp bán động? - GV ñöa hình 7.4 leân ® gọi đại diện nhóm trình baøy treân hình. - GV nhaän xeùt keát quaû ® thông báo ý đúng sai và hoàn thiện kiến thức. - Trong bộ xương người loại khớp nào chiếm. Hoạt động học - HS tự nghiên cứu thông tin trong SGK vaø quan saùt hình 7.4 tr.26. - Trao đổi nhóm ® thống nhất câu trả lời.. Noäi dung. * k/n :Khớp xương là nơi tiếp giáp giữa các đầu xöông. * đặc điểm - Khớp động: cử động dễ - Đại diện các nhóm lần daøng. lượt trả lời các câu hỏi trên + Hai đầu xương có lớp hình. suïn. - Nhoùm khaùc theo doõi boå + Giữa là dịch khớp (hoạt sung. dòch). - Đại diện nhóm xác định + Ngoài: dây chằng. các loại khớp trên cơ thể - Khớp bán động: giữa 2 ® nhóm khác nhận xét, bổ đầu xương là đĩa sụn ® sung (neáu caàn). hạn chế cử động. - HS tự rút ra kiến thức. - Khớp bất động: các - HS thaûo luaän nhanh trong xöông gaén chaët baèng nhóm ® trả lời. khớp răng cưa ® không Yeâu caàu:.

(22) nhiều hơn? Điều đó có ý nghĩa như thế nào đối với hoạt động sống của con người?. + Khớp động và bán động. + Giúp người vận động và lao động.. cử động được. * Keát luaän chung:SGK.. /. 4/CUÛNG COÁ : 5. 1) Boä xöông goàm maáy phaàn . 2) Sự khác nhau giữa xương tay và xương chân . Ý nghĩa. 3) Vai trò của từng loại khớp. 4) GV: gọi một vài HS lên xác định các xương ở mỗi phần của bộ xương. - GV: cho điểm HS có câu trả lời đúng. 5. DAËN DOØ: - Học bài và trả lời câu hỏi trong SGK. - Đọc mục: “Em có biết?”. - Mỗi nhóm chuẩn bị một mẫu xương đùi ếch hay xương sườn của gà, diêm.. NS:13.9.12 NG:21.9.12. Tieát 8 :CAÁU TAÏO VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA XÖÔNG A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - HS nắm được cấu tạo chung của một bộ xương dài, từ đó giải thích được sự lớn lên của xương và khả năng chịu lực của xương. - Xác định được thành phần hoá học của xương để chứng minh được tính chất đàn hồi và cứng rắn của xương. 2. Kyõ naêng - Quan sát tranh hình, thí nghiệm ® tìm ra kiến thức. - Tiến hành thí nghiệm đơn giản trong giờ học lý thuyết. - Hoạt động nhóm. 3. Thái độ Giáo dục ý thức bảo vệ xương, liên hệ với thức ăn của lứa tuổi HS. B. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC - GV: + Tranh vẽ hình 8.1 đến 8.4 SGK. + Hai xương đùi ếch sạch. + Panh, đèn cồn, cốc nước lã, cốc đựng dung dịch axít HCl 10%. - HS: Xương đùi ếch, hay xương sườn gà..

(23) C.PHÖÔNG PHAÙP:Thaûo luaän nhoùm ; Quan saùt TN bieåu dieãn. D. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. ổn định:1/ 2. Kieåm tra baøi cuõ:6/ ? Bộ xương người gồm mấy phần? Cho biết các xương ở mỗi phần đó? ? Điểm khác nhau giữa xương tay và xương chân . Điều này có ý nghĩa gì đối với hoạt động của con người 3. Bài mới Mở bài: HS đọc mục: “Em có biết?” ở tr.31. Thông tin đó cho các em biết xương coự sửực chũu ủửùng raỏt lụựn. Do ủaõu maứ xửụng coự khaỷ naờng ủoự?đó chính là nội dung bµi häc h«m nay thÇy trß ta cïng nghiªn cøu . Hoạt động 1: CẤU TẠO CỦA XƯƠNG:10/ Mục tiêu: HS chỉ ra được cấu tạo của xương dài,x¬ng ng¾n, xương dẹt, và chức naêng cuûa noù. Hoạt động dạy - GV ñöa caâu hoûi coù tính chất đặt vấn đề. - Sức chịu đựng rất lớn cuûa xöông coù lieân quan gì đến cấu tạo xương? + Xöông daøi coù caáu taïo nhö theá naøo? + Cấu tạo hình ống và đầu xöông nhö vaäy coù yù nghóa gì đối với chức năng của xöông? - GV kiểm tra kiến thức cácHs nắm được thông qua phaàn trình baøy cuûa nhoùm. - GV yeâu caàu: Neâu caáu tạo và chức năng của xöông daøi.. Hoạt động học - HS coù theå ñöa ra yù kieán khẳng định của mình, đó là: Chaéc chaén xöông phaûi coù caáu taïo ñaëc bieät. - Cá nhân nghiên cứu thông tin trong SGK, quan saùt hình 8.1, 8.2® ghi nhớ kiến thức. - Trao đổi nhóm thống nhất yù kieán. - Đại diện nhóm trình bày ý kiến bằng cách giới thiệu treân hình veõ- nhoùm khaùc boå sung ® Vaäy ñieàu ñieàu khẳng định lúc đầu là đúng. - Các nhóm nghiên cứu bảng 8.1 tr.29 SGK ® 1 đến 2 nhoùm trình baøy. - HS nhớ lại kiến thức bài trước tự trả lời. - HS nghiên cứu thông tin - Haõy keå caùc xöông deït vaø trong SGK vaø hình 8.3 tr.29 xương ngắn ở cơ thể trả lời câu hỏi ® HS khác người? boå sung ® HS ruùt ra keát. Noäi dung a- Cấu tạo và chức naêng cuûa xöông daøi. Keát luaän: Nội dung kiến thức ở baûng 8.1.. b- Cấu tạo và chức naêng xöông ngaén vaø xöông deït * Caáu taïo:.

(24) - Xöông deït vaø xöông ngắn có cấu tạo và chức naêng gì? - GV yêu cầu liên hệ thực teá: + Với cấu tạo hình trụ rỗng, phần đầu có nan hình voøng cung taïo caùc oâ giúp các em liên tưởng tới kieán truùc naøo trong ñs + GV nhaän xeùt vaø boå sung ® ứng dụng trong xd đảm bảo bền vững và tiết kiệm vaät lieäu.. luaän.. - HS coù theå neâu: Gioáng truï caàu, thaùp Epphen, voøm nhaø thờ…. - Ngoài là mô xương cứng. - Trong laø moâ xöông xoáp. * Chức năng: Chứa tuỷ đỏ.. Hoạt động 2:15/.. THAØNH PHẦN HOÁ HỌC VAØ TÍNH CHẤT CỦA XƯƠNG. Mục tiêu: Thông qua thí nghiệm, HS chỉ ra được 2 thành phần cơ bản của xương có liên quan đến tính chất của xương – liên hệ thực tế. Hoạt động dạy -GV cho 1 nhoùm Hs bieåu diễn thí nghiệm trước lớp: + Thả 1 xương đùi ếch vào coác dung dòch HCl 10%. + Kẹp xương đùi ếch ® đốt trên đèn cồn. *Yêu cầu cả lớp cho biết keát quaû cuûa thí nghieäm: + Đối với xương ngâm thì dùng kết quả đã chuẩn bị trước. + Đối với xương đốt đặt lên giaáy goõ nheï GV ñöa caâu hoûi: + Phaàn naøo cuûa xöông chaùy coù muøi kheùt? + Boït khí noåi leân khi ngaâm xương đó là khí gì? + Taïi sao sau khi ngaâm xöông laïi bò deûo vaø coù theå. Hoạt động học - HS bieåu dieãn thí nghieäm:. Noäi dung a- Thành phần hoá hoïc:. ® HS cả lớp quan sát các hiện tượng xảy ra ® ghi nhớ.. * TNo1 - c¸ch lµm : ( SGK ) - kÕt qu¶ :. * Tno2 - c¸ch lµm : ( SGK ) - kÕt qu¶ : - HS trao đổi nhóm trả lời câu hỏi. + Chaùy chæ coù theå laø chất hữu cơ. Bọt khí đó là CO2. - Xöông maát phaàn raén bò hoà vào HCl chỉ có thể laø chaát coù canxi vaø.

(25) keùo daøi, thaét nuùt? - GV giúp HS hoàn thiện kiến thức . - GV giaûi thích theâm: veà tyû lệ chất hữu cơ và vô cơ trong xương thay đổi theo tuoåi. + Ngêi giµ : tØ lÖ h÷u c¬ gi¶m (chÊt cèt giao Ýt) tØ lÖ v« c¬ nhiÒu vµ ngîc l¹i ë trÓ em. cacbon ® Nhoùm khaùc boå Keát luaän: Xöông goàm: sung. + Chaát voâ cô: Muoái canxi. + Chất hữu cơ: Cốt giao. * tæ leä chaát coát giao /ø can xi ở trẻ em và khi trưởng thành có sự khác nhau b- Tính chaát: Rắn chắc và đàn hồi.. Hoạt động 3: SỰ LỚN LÊN VAØ DAØI RA CỦA XƯƠNG :8/. Mục tiêu: HS chỉ ra được xương dài ra do sụn tăng trưởng, to ra nhờ các tế bào maøng xöông. Hoạt động dạy. Hoạt động học. *GV:yeâu caàu HS q/s H84; 8-5(SGK). *GV:Moâ taû TN(SGV). ?Nhận xét khoảng cách giữa điĨm: - B & C…………………………… - A & B …………………………. - C & D …………………………. ? X¬ng to ra vµ dµi ra lµ do ®©u. - GV đánh giá phần trao đổi ,tr¶ lêi của các nhóm và bổ sung giải thích để HS hieåu.. - HS nghiên cứu thông tin trong SGK, quan saùt hình 8.4 vaø 8.5 tr.29, 30 ® ghi nhớ kiến thức. - Trao đổi nhóm trả lời caâu hoûi. + Khoảng BC không taêng. Khoảng AB, CD tăng nhiều đã làm cho xương daøi ra. - Đại diện nhóm trả lời ® nhoùm khaùc boå sung.. Noäi dung * TNo. * KÕt luËn: - Xương dài ra: do sự phân chia các tế bào ở lớp sụn tăng trưởng. - Xương to thêm: nhờ sự phaân chia cuûa caùc teá baøo maët trong maøng xöông. * Keát luaän chung: (SGK). /. 4.CUÛNG COÁ : 3 .. 1) Xöông daøi coù caáu taïo nhö theá naøo ? 2) Hãy phân tích cấu tạo cũa xương dài phù hợp với chức năng của nó ? 3) Nhờ đâu xương dài ra và lớn lên bề ngang 5.HDVNØ :3/..

(26)  Hoïc baøi , laøm baøi taäp trong sgk .  Trả lời câu hỏi trong sgk: 1) 1B , 2G , 3D , 4E , 5A 2) Thành phần hữu cơ là chất kết dính và đảm bảo tính đàn hồi .Thành phần vô cơ : canxi và phôtpho làm tăng độ cứng rắn của xương . Nhờ vậy xương vững chắc là cột trụ của cơ thể 3) Khi hầm xương bò , lợn …. Chất cốt giao bị phân huỷ , vì vậy nước hầm xương sánh và ngọt, phần xương còn lại là chất vô cơ không còn được liên kết bởi cốt giao nên xương bở.. NS:20.9.12. NG:26.9.12. Tieát 9: CAÁU TAÏO VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA CÔ. A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Trình bày được đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ. - Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được ý nghĩa của sự co cô. 2. Kyõ naêng - Quan sát tranh hình nhận biết kiến thức. - Thu thập thông tin, khái quát hoá vấn đề. - Kỹ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ giữ gìn vệ sinh hệ cơ. B. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC -Tranh veõ :Baép cô, boù cô vaø caáu taïo teá baøo cô. -Máy ghi hoạt động tim –cơ. c.Phương pháp: Trực quan, đàm thoại. D.Tieán trình daïy – hoïc. 1. ổn định:1/ 2. Kieåm tra baøi cuõ :(Kieåm tra15/) 1.Cấu tạo và chức năng của xương dài? 2.Giải thích vì sao xương ĐV được hầm (đun sôi lâu )thì bở? Đáp án: 1. Nội dung kiến thức ở bảng 8.1.(SGK) 2.Khi hầm xương bò , lợn …. Chất cốt giao bị phân huỷ , vì vậy nước hầm xương sánh và ngọt, phần xương còn lại là chất vô cơ không còn được liên kết bởi cốt giao nên xương bở. 3. Bài mới.

(27) Mở bài: GV dùng tranh Hệ cơ ở người giới thiệu một cách tổng quát các nhóm cơ chính của cơ thể như: Nhóm cơ đầu cổ, nhóm cơ thân có cơ ngực, bụng, lưng. Nhóm cơ chi trên và chi dưới ® liên hệ vào bài. Hoạt động 1:9/ CAÁU TAÏO BAÉP CÔ VAØ TEÁ BAØO CÔ Mục tiêu: HS chỉ rõ cấu tạo của tế bào cơ liên quan đến các vân ngang. Hoạt động dạy - GV ñöa caâu hoûi: + Baép cô coù caáu taïo nhö theá naøo? + Teá baøo cô coù caáu taïo nhö theá naøo? Gợi ý: Tại sao tế bào cơ coù vaân ngang?. - GV nhaän xeùt phaàn thaûo luận của HS sau đó GV phaûi giaûng giaûi vì ñaây laø kiến thức khó. - GV nên kết hợp với tranh sơ đồ 1 đơn vị cấu truùc cuûa teá baøo cô giaûng giaûi nhö saùch GV. - GV caàn nhaán maïnh: Vaân ngang có được từ đơn vị caáu truùc vì coù ñóa saùng vaø ñóa toái.. Hoạt động học - HS nghiên cứu thông tin vaø hình 9.1 trong SGK trao đổi nhóm trả lời câu hoûi. - Yeâu caàu: + Tế bào cơ có 2 loại tơ. + Ñôn vò caáu truùc cuûa teá baøo cô. + Sự sắp xếp của tơ cơ daøy vaø tô cô moûng. - Đại diện nhóm trình bài đáp án, nhóm khác bổ sung.. Noäi dung * Baép cô: - Ngoài là màng liên kết, 2 đầu thon có gân, phần buïng phình to. - Trong: Có nhiều sợi cơ taäp trung thaønh boù cô. * Tế bào cơ: (sợi cơ): Nhieàu tô cô ® goàm 2 loại: + Tô cô daøy: ® taïo vaân toái. + Tô cô maûnh:® vaân toái. - Tô cô daøy vaø moûng xeáp xen keõ theo chieàu doïc. ® vaân ngang (vaân toái, vaân saùng xen keõ). - Đơn vị cấu trúc: là giới hạn giữa tơ cơ mỏng và tơ cơ dày ( đĩa tối ở giữa, 2 nửa đĩa sáng ở 2 đầu).. Hoạt động 2:10/ TÍNH CHAÁT CUÛA CÔ Mục tiêu: HS thấy rõ được tính chất căn bản của cơ là sự co và dãn cơ. Bản chất cuûa co cô vaø daõn cô. Hoạt động dạy - Tính chaát cuûa cô laø gì? - Cho bieát keát quaû cuûa thí nghieäm hình 9.2 tr.32. Hoạt động học - HS nghiên cứu thí nghiệm SGK tr.32 trả lời caâu hoûi.. Noäi dung.

(28) SGK.. Yeâu caàu: Kích thích vaøo dây thần kinh đi tới cơ caúng chaân eách cuûa ® cô co. - Vì sao cơ co được? (Liên - HS tiếp tục nghiên cứu hệ co cơ ở người). hình 9.3 SGK tr.33 ® trình - GV yêu cầu: liên hệ từ bài cơ chế phản xạ đầu cơ chế của phản xạ đầu goái. goái ® giaûi thích cô cheá co - HS khaùc nhaän xeùt boå cơ ở thí nghiệm trên. sung. - GV hoûi: Taïi sao khi cô - HS phaûi chæ roõ caùc khaâu co baép cô bò ngaén laïi? để thực hiện phản xạ co - GV cho HS quan saùt laïi cô. sơ đồ đơn vị cấu trúc của - HS vaän duïng caáu taïo cuûa * Keát luaän: tế bào cơ để giải thích. sợi cơ để giải thích đó là ® GV cho HS ruùt ra keát do tô maûnh xuyeân saâu vaøo - Tính chaát cuûa cô laø co vaø daõn cô. luaän veà tính chaát cuûa cô. vuøng cuûa tô daøy. - Co cô theo nhòp goàm 3 - GV giaûi thích theâm chu pha. kyø co cô hay nhòp co cô + Pha tieàm taøng: 1/10 nhö saùch GV. thời gian nhịp. - GV caàn löu yù: neáu HS + Pha co: 4/10 (cô ngaén ñöa caâu hoûi: laïi, sinh coâng). + Tại sao người bị liệt cơ ® HS tự rút ra kết luận + Pha dãn: 1/2 thời gian không co được? qua các hoạt động. (trở lại trạng thái ban + Khi chuột rút ở chân thí đầu). bắp cơ cứng lại đó có phải - Cơ co chịu ảnh hưởng laø co cô khoâng? cuûa heä thaàn kinh. - GV giaûi thích baèng co cô trương hay trương lực cơ nhö saùch GV. Hoạt động 3:6/ Ý NGHĨA CỦA HOẠT ĐỘNG CO CƠ Mục tiêu: HS thấy được ý nghĩa của hoạt động co cơ. Hoạt động dạy - GV neâu caâu hoûi: + Sự co cơ có ý nghĩa như theá naøo? Gợi ý: + Sự co cơ có tác dụng gì?. Hoạt động học - HS quan saùt hình 9.4 keát hợp với nội dung 2. - Trao đổi nhóm trả lời caâu hoûi. - Đại diện nhóm trình bày. Noäi dung. Keát luaän:.

(29) + Phân tích sự phối hợp ® nhoùm khaùc nhaän xeùt boå hoạt động co dãn giữa cơ sung ® HS rút ra kết luận. 2 đầu (cơ gấp) và cơ 3 đầu (cơ duỗi) ở cánh tay như theá naøo? - GV đánh giá phần trả lời cuûa caùc nhoùm.. - Cơ co giúp xương cử động ® cơ thể vận động lao động, di chuyển. - Trong cơ thể luôn có sự phối hợp hoạt động của caùc nhoùm cô.. 4.Cuûng coá:2/ GV cho HS laøm baøi taäp traéc nghieäm. Hãy đánh dấu vào câu trả lời đúng. 1- Baép cô ñieån hình coù caáu taïo: a) Sợi cơ có vân sáng, vân tối. d) Gồm nhiều sợi cơ tập trung thành bó cô. b) Bó cơ và sợi cơ. e) Caû a, b, c, d. c) Coù maøng lieân keát bao boïc, g) Chæ c vaø d. hai đầu to giữa phình to. 2. Khi cô co ® baép cô ngaén laïi vaø to beà ngang laø do: a) Vaân toái daøy leân. d) Caû a, b, c. b) Một đầu cơ co và một đầu cơ cố định. e) Chæ a vaø c. c) Caùc tô maûnh xuyeân saâu vaøo vuøng tô daøy ® vaân toái ngaén laïi. 5.HDVN:2/. - HS trả lời câu hỏi SGK. BT3: Khoâng khi naøo caû 2 cô gaáp vaø duoãi cuûa 1 boä phaän cô theå cuøng co toái ña. Caû 2 cô gaáp vaø duoãi cuûa 1 boä phaän cô theå cuøng duoãi toái ña khi caùc cô naøy maát khaû naêng. - Ôn lại một số kiến thức về lực, công cơ học.. NS:25.9.12 NG:28.9.12. Tiết 10 : HOẠT ĐỘNG CỦA CƠ. A.MUÏC TIEÂU 1.Kiến thức -Chứng minh được cơ co sinh ra công. Công của cơ được sử dụng vào lao động và di chuyeån. -Trình bày được nguyên nhân của sự mỏi cơ và nêu các biện phápchống mỏi cơ..

(30) -Nêu được lợi ích của sự luyện tập cơ, từ đó mà vận dụng vào đời sống, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao và lao động vừa sức. 2.Kyõ naêng Reøn cho HS moät soá kyõ naêng: -Thu thập thông tin, phân tích, khái quát hoá. -Hoạt động nhóm. -Vận dụng lý thuyết vào thực tế ® rèn luyện cơ thể. 3.Thái độ Giáo dục ý thức giữ gìn, bảo vệ, rèn luyện cơ. B.ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC 1 . Giaùo vieân : – Maùy ghi coâng cô . – Bảng kết quả thí nghiệm về biên độ co cơ ngón tay . 2 . Hoïc sinh : Xem lại công thức tính cơ 1. ổn định:1/ 2.Kieåm tra baøi cuõ:6/ -Đặc điểm cấu tạo nào của tế bào cơ phù hợp với chức năng co cơ? -Có khi nào cả cơ gấp và cơ duỗi một bộ phận cơ thể cùng co tối đa hoặc cùng duoãi toái ña? Vì sao? (Khoâng khi naøo caû 2 cô gaáp vaø duoãi cuûa 1 boä phaän cô theå cuøng co toái ña. Caû 2 cô gaáp vaø duoãi cuûa 1 boä phaän cô theå cuøng duoãi toái ña khi caùc cô naøy maát khaû naêng.) -Ý nghĩa của hoạt động co cơ? 3.Bài mới Mở bài: Hoạt động co cơ mang lại hiệu quả gì và làm gì để tăng hoạt động hiệu quaû co cô. Hoạt động 1:TÌM HIỂU CÔNG CỦA CƠ:13/ Mục tiêu: HS chỉ ra được cơ co sinh ra công, công của cơ sử dụng vào các hoạt động. Hoạt động dạy GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp muïc  SGK. -Từ bài tập trên em có NX gì về sự liên quan giữa: cơ – lực và co cơ? -Theá naøo laø coâng cuûa cô? -Làm thế nào để tính được công của cơ?. Hoạt động học Noäi dung -HS tự chọn từ trong khung để hoàn thành bài taäp. -Một vài HS đọc bài chữa cuûa mình ® HS khaùc nhaän xeùt. -HS có thể trả lời: Hoạt động của cơ tạo ra lực làm di chuyeån vaät hay mang *Keát luaän vaùc vaät. -Khi cơ co tạo một lực.

(31) -Cô co phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo? -Haõy phaân tích moät yeáu toá trong các yếu tố đã nêu? +GV nhaän xeùt keát quaû cuûa caùc nhoùm.. -HS tiếp tục nghiên cứu thoâng tin trong SGK ® Trao đổi nhóm ® nhóm khaùc boå sung.. tác động vào vật làm vật di chuyển tức là đã sinh ra coâng. -Coâng cuûa cô phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá: +Traïng thaùi thaàn kinh. +Nhịp độ lao động. +Khối lượng của vật.. Hoạt động 2 : SỰ MỎI CƠ:14/ Mục tiêu: HS chỉ rõ nguyên nhân sự mỏi cơ, từ đó có được biện pháp rèn luyeän, baûo veä cô giuùp cô laâu moûi, beàn bæ. Hoạt động dạy -GV nêu vấn đề dưới dạng caâu hoûi: +Em đã bao giờ bị mỏi cơ chöa? Neáu bò thì coù hieän tượng như thế nào? -Để tìm hiểu mỏi cơ, cả lớp nghiên cứu thí nghiệm SGK và trả lời câu hỏi: +Từ bảng 10 em hãy cho biết với khối lượng như thế nào thì công cơ sản ra lớn nhaát? +Khi ngoùn tay troû keùo roài thaû quaû caân nhieàu laàn, coù nhận xét gì về biên độ co cơ trong quaù trình thí nghieäm keùo daøi? -Khi biên độ co cơ giảm ® ngừng ® em sẽ gọi là gì? -Nguyên nhân nào dẫn đến moûi cô? -GV nhaän xeùt vaø boå sung phần trả lời của HS. -Em đã hiểu được mỏi cơ do moät soá nguyeân nhaân. Vaäy mỏi cơ ảnh hưởng như thế nào đến sức khoẻ và l.. Hoạt động học -HS có thể trao đổi nhóm để lựa chọn hiện tượng nào trong đời sống là mỏi cô. -HS theo doõi thí nghieäm, löu yù baûng 10. -Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời ® yêu cầu nêu được: +Caùch tính coâng ® khoái lượng thích hợp ® công lớn. +Neáu ngoùn tay keùo roài thả nhiều lần thì biên độ co cơ giảm ® ngừng. +Moûi cô. -HS đọc thông tin trong SGK tr.35 trả lời câu hỏi ® HS khaùc nhaän xeùt boå sung ® yeâu caàu chæ roõ từng nguyên nhân vì liên quan đến biện pháp choáng moûi. -HS tự rút ra kết luận. -HS có thể liên hệ thực tế khi chaïy theå duïc, hoïc nhieàu tieát caêng thaúng, …. Noäi dung *Keát luaän: Mỏi cơ là hiện tượng cơ laøm vieäc naëng vaø laâu ® biên độ co cơ giảm ® ngừng. 1-Nguyên nhân của sự moûi cô. -Lượng O2 cung cấp cho cô thieáu. -Năng lượng cung cấp ít. -Saûn phaåm taïo ra laø axit lactic tích tụ, đầu độc cơ ® cơ mỏi. 2-Bieän phaùp choáng moûi cô -Hít thở sâu. -Xoa boùp cô. -Cần có thời gian lao động, học tập, nghỉ ngơi hợp lý..

(32) động? -Làm thế nào để cơ không bị mỏi, lao động và học tập coù keát quaû? -Khi bò moûi cô caàn laøm gì?. gaây meät moûi ® caàn nghæ ngôi. -HS trao đổi nhóm trả lời caâu hoûi ® nhoùm khaùc boå sung.. Hoạt động 3:6/ THƯỜNG XUYÊN LUYỆN TẬP ĐỂ RÈN LUYỆN CƠ Mục tiêu: Thấy được vai trò quan trọng của luyện tập cơ và chỉ ra các phương pháp luyện tập phù hợp. Hoạt động dạy Hoạt động học Noäi dung -GV ñöa caâu hoûi: -HS dựa vào kiến thức ở *Thường xuyên luyện tập +Những hoạt động nào hoạt động 1 và thực tế thể dục thể thao vừa sức được coi là sự luyện tập? ® trao đổi nhóm và dẫn tới: +Luyện tập thường xuyên thống nhất câu trả lời. -Taêng theå tích cô (cô phaùt coù taùc duïng nhö theá naøo -Đại diện nhóm trả lời trieån) đến các hệ cơ trong cơ thể ® nhóm khác bổ sung. -Tăng lực co cơ ® hoạt và dẫn đến kết quả gì đối -Xöông raén chaéc. động tuần hoàn, tiêu hoá, với hệ cơ? -HS coù theå luyeän taäp hoâ haáp coù hieäu quaû ® +Neân coù phöông phaùp hay khoâng? tinh thần sảng khoái ® luyện tập như thế nào để lao động cho năng suất coù keát quaû toát? cao. -GV toùm taét yù kieán cuûa HS *Keát luaän chung: và đưa về những cơ sở HS đọc kết luận SGK. khoa hoïc cuï theå. -Haõy lieân heä baûn thaân : Em đã chọn cho mình một hình thức rèn luyện nào chưa? Neáu coù thì hieäu quaû nhö theá naøo? 4.Cuûng coá :4/ GV hoûi: +Coâng cuûa cô laø gì? +Nguyên nhân của sự mỏi cơ và biện pháp chống mỏi cơ? +Giải thích hiện tượng bị chuột rút trong đời sống con người? 5.HDVN:1/ -Học bài, trả lời câu hỏi SGK. -Đọc mục “Em có biết?” -Coù ñieàu kieän luyeän cô tay baèng troø chôi: vaät tay, keùo ngoùn. -Kẻ bảng 11 SGK tr.38 vào vở..

(33) NS:27.9.12 NG:3.10.12. Tiết 11:TIẾN HOÁ CỦA HỆ VẬN ĐỘNG VỆ SINH HỆ VẬN ĐỘNG. A.MUÏC TIEÂU 1.Kiến thức -Chứng minh được sự tiến hoá của người so với động vật thể hiện ở hệ cơ xương. -Vận dụng được những hiểu biết về hệ vận động để giữ vệ sinh, rèn luyện thân thể, chống các bệnh tật về cơ xương thường xảy ra ở tuổi thiếu niên. 2.Kyõ naêng Rèn những kỹ năng: -Phân tích tổng hợp, tư duy lôgíc. -Nhận biết kiến thức qua kênh hình và kênh chữ. Vận dụng lý thuyết và thực tế. 3.Thái độ Giáo dục ý thức bảo vệ giữ gìn hệ vận động để có thân hình cân cối. B.ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC 1 . Giaùo vieân : – Hình 11.1  11.5 SGK . – Baûng caâm 11 ( phieáu hoïc taäp ) Caùc phaàn so saùnh Bộ xương người Boä xöông thuù – Tæ leä soï / Maët – Loài caèm xöông maët. ở. – Coät soáng – Lồng ngực – Xöông chaäu – Xương đùi – Xöông baøn chaân _. Xöông goùt . Từ chọn. Lớn ; nhỏ ; phát triển ; kém phát triển ; không có ; cong 4 chỗ ; cong hình cung ; nở sang 2 bên ; nở theo chiều lưng – bụng ; nở rộng ; hẹp ; phát triển và khoẻ ; bình thường ; Xương ngón ngắn , bàn chân hình vòm ; xương ngón dài, bàn chân phẳng ; lớn, phát triển về.

(34) phía sau ; nhoû 2 . Hoïc sinh : – Söu taàm tranh aûnh veà caùc beänh veà coät soáng . – Hoàn thành bảng 11 C.Phương pháp : Trực quan , hoạt động nhóm. D.TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1. ổn định:1/ 2.Kieåm tra baøi cuõ :5/ -Hãy tính công của cơ khi xách 1 túi gạo 5 kg lên cao 1m ® công của cơ được sử duïng vaøo muïc ñích naøo? → 5 kg = 5N A=F.s 1kg =10N H=s=1 m → A = 50 J -Giải thích vì sao vận động viên bơi lội, chạy, nhảy dễ bị chuột rút? 3.Bài mới Mở bài: GV dẫn dắt Chúng ta đã biết con người có nguồn gốc từ động vật đặc biệt là lớp thú, trong quá trình tiến hoá con người đã thoát khỏi thế giới động vật. Cơ thể người có nhiều biến đổi, trong đó đặt biệt là sự biến đổi của cơ, xương. Hoạt động 1 :17/ SỰ TIẾN HOÁ CỦA BỘ XƯƠNG NGƯỜI SO VỚI BỘ XƯƠNG THÚ Mục tiêu: Chỉ ra được những nét tiến hoá cơ bản của bộ xương người so với xương thú. Chỉ rõ sự phù hợp với dáng đứng thẳng, lao động của hệ vận động ở người. Hoạt động dạy -GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập ở bảng 11 ® trả lời câu hỏi. +Ñaëc ñieåm naøo cuûa boä xương người thích nghi với tư thế đứng thẳng, đi bằng 2 chân, và lao động? -GV :Gọi đại diện nhóm lên điền vào các cột ở baûng 11. -GV nhận xét đánh giá, hoàn thiện bảng 11. -GV cần đánh giá ý kiến cuûa HS vaø coù theå cho điểm nhóm trả lời đúng,. Hoạt động học -HS quan saùt caùc hình 11.1 ® 11.3 tr. 37 SGK. -Cá nhân hoàn thành bài taäp cuûa mình. -Trao đổi nhóm trả lời caâu hoûi, yeâu caàu neâu được: +Ñaëc ñieåm coät soáng. +Lồng ngực phát triển mở rộng. +Tay chân phân hoá. Khớp linh hoạt, tay giải phoùng. -Đại diện nhóm viết ý kieán cuûa mình vaøo baûng. Noäi dung I.Sự tiến hoá của bộ xương người so với bộ xöông thuù.. -Keát luaän: Bộ xương người có cấu.

(35) vaø phaûi khuyeán khích nhóm yếu và gợi ý bằng caâu hoûi ñôn giaûn nhö: +Khi con ngừoi đứng thẳng thì trụ đỡ cơ thể là phaàn naøo? +Lồng ngực của con người có bị kẹp giữa 2 tay hay khoâng? ® Sau đó dẫn dắt vào câu hoûi khoù hôn.. 11 ® nhoùm khaùc nhaän xeùt vaø boå sung. -HS tự hoàn thiện kiến thức. -Caùc nhoùm tieáp tuïc thaûo luaän, trình baøy ñaëc ñieåm thích nghi với dáng đứng thẳng và lao động ® các nhoùm boå sung. -Các nhóm yếu cần đọc kỹ hơn nội dung ở bảng 11.. tạo hoàn toàn phù hợp với tư thế đứng thẳng và lao động.. Bảng 11. So sánh sự khác nhau giữa bộ xương người và bộ xương động vật Caùc phaàn so saùnh -Tyû leä soï naõo /maët -Loài caèm xöông maët -Coät soáng -Lồng ngực. Ở người -Lớn -Phaùt trieån -Cong ở 4 chỗ -Mở rộng sang 2 bên. -Xöông chaäu -Xương đùi -Xöông baøn chaân. -Nở rộng -Phaùt trieån, khoeû -Xöông ngoùn ngaén, baøn chaân hình voøm -Lớn, phát triển về phía sau. -Xöông goùt. Ở thú -Nhoû -Khoâng coù -Cong hình cung -Phát triển theo hướng löng – buïng -Heïp -Bình thường -Xöông ngoùn daøi, baøn chaân phaúng -Nhoû. Hoạt động 2 :SỰ TIẾN HOÁ HỆ CƠ NGƯỜI SO VỚI HỆ CƠ THÚ :10/ Mục tiêu: Chỉ ra được hệ cơ ở người phân hoá thành các nhóm nhỏ phù hợp với các động tác lao động khéo léo của con người. Hoạt động dạy -Sự tiến hoá của hệ cơ ở người so với hệ cơ ở thú thể hieän nhö theá naøo? -GV nhận xét và hướng dẫn HS phân biệt từng nhóm cô. -GV mở rộng thêm: trong. Hoạt động học -Cá nhân tự nghiên cứu thông tin trong quan saùt hình 11.4 vaø một số tranh cơ ở người ® Trao đổi nhóm trả lời câu hỏi ® nhoùm khaùc boå sung.. Noäi dung *Keát luaän: -Cô neùt maët ® bieåu thò traïng thaùi khaùc nhau. -Cơ vận động lưỡi phát trieån. -Cơ tay: Phân hoá làm nhieàu nhoùm nhoû ,ñaëc bieät.

(36) quá trình tiến hoá, do ăn thức ăn chín, sử dụng các coâng cuï ngaøy caøng tinh xảo, do phải đi xa để tìm kiếm thức ăn nên hệ cơ xương ở người đã tiến hoá đến mức hoàn thiện phù hợp với hoạt động ngày càng phức tạp, kết hợp với tieáng noùi vaø tö duy ® con người đã khác xa so với động vật. laø cô co duoãi ngoùn caùi pt. -Cơ chân lớn khoẻ. -Cơ gập ngửa thân.. Hoạt động 3:VỆ SINH HỆ VẬN ĐỘNG :8/ Mục tiêu:-HS phải hiểu được vệ sinh ở đây là rèn luyện để hệ cơ quan hoạt động toát vaø laâu. -Chỉ ra nguyên nhân một số tật về xương và có biện pháp rèn luyện để bảo vệ hệ vận động. Hoạt động dạy -GV yeâu caàu laøm baøi taäp muïc  SGK tr.39. -GV nhaän xeùt phaàn thaûo luaän cuûa HS vaø boå sung kiến thức. -GV coù theå hoûi theâm: +Em thử nghĩ xem mình có bò veïo coät soáng khoâng? +Hieän nay coù nhieàu em bò vẹo cột sống, em nghĩ đó là do nguyeân nhaân naøo? +Sau baøi hoïc hoâm nay em seõ laøm gì? -GV nên tổng hợp các ý kieán cuûa HS vaø boå sung thaønh baøi hoïc chung veà vieäc baûo veä coät soáng traùnh bò cong veïo.. Hoạt động học -HS quan saùt caùc hình 11.5 SGK tr.39 ® trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. -Đại diện nhóm ytình baøy ® nhoùm khaùc boå sung. -HS ruùt ra keát luaän. -HS coù theå thaûo luaän toàn lớp. -Khoâng nhaát thieát phải trả lời đúng hoàn toàn mà do thực tế caùc em thaáy.. Noäi dung *Keát luaän: -Để có xương chắc khoẻ vaø heä cô phaùt trieån caân đối cần: +Chế độ dinh dưỡng hợp lyù. +Thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng. +Reøn luyeän thaân theå, lao động vừa sức. -Để tránh cong vẹo cột soáng caàn chuù yù: +Mang vác đều ở hai vai. +Tö theá ngoài hoïc, laøm vieäc ngay ngaén, khoâng nghieâng veïo.. 4 . CUÛNG COÁ :2/  Bộ xương người có đặc điểm nào thích nghi với tư thế đứng thẳng ?  Hệ cơ có đặc điểm nào tiến hoá hơn so với thú ?.

(37) 5 . HDVN:1/  Hoïc baøi  Trả lời câu hỏi và bài tập SGK và sách bài tập .. NS:.8.10.12 NG:11.10.12. Chương III :TUẦN HOAØN Tiết 13 :MÁU VAØ MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ THỂ. A.Muïc tieâu 1.Kiến thức -HS cần phân biệt được các thành phần của máu. -Trình bày được chức năng của huyết tương và hồng cầu. -Phân biệt được máu, nước mô và bạch huyết. -Trình bày được vai trò của môi trường trong cơ thể. 2.Kyõ naêng Reøn kyõ naêng: -Thu thập thông tin, quan sát tranh hình ® phát hiện kiến thức. -Khái quát tổng hợp kiến thức. Hoạt động nhóm. 3.Thái độ Giáo dục ý thức giữ gìn, bảo vệ cơ thể tránh mất máu. B.ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC -GV: + Tranh teá baøo maùu, tranh phoùng to hình 13.2 tr.43. +Mẫu máu động vật lắng đọng tự nhiên với chất chống đông. -HS: +Một số nhóm chuẩn bị tiết gà, lợn để trong đĩa hay bát +Xem và tìm hiểu sơ đồ quan hệ máu , nước mô , bạch huyết , thành phần cuûa maùu C.PHƯƠNH PHÁP: Trực quan , đàm thoại , hoạt động nhóm. D.HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC 1.OÅn ñònh :1/ 2.Kieåm tra baøi cuõ:4/ ?Phân tích những đặc điểm của bộ xương người thích nghi với tư thế đứng thẳng vaø ñi baèng 2 chaân? ?Trình bày những đặc điểm tiến hoá của hệ cơ ở người ?Chúng ta can làm gì để cơ thể phát triển cân đối,khoẻ mạnh. 3.Bài mới: Mở bài: Em đã thấy máu chảy trong trường hợp nào? Theo em máu chảy ra từ đâu? Máu có đặc điểm gì? Để tìm hiểu về máu chúng ta nghiên cứu bài 13. Hoạt động 1:TÌM HIỂU CÁC THAØNH PHẦN CẤU TẠO MÁU:19/.

(38) Muïc tieâu: -HS chỉ ra được thành phần của máu gồm: Tế bào máu và huyết tương. -Thấy được chức năng của huyết tương và hồng cầu. Hoạt động dạy ?Máu gồm những thành phaàn naøo? -GV cho HS quan saùt thí nghieäm duøng chaát chống đông được kết quả tương tự. -GV yeâu caàu HS laøm baøi taäp muïc  SGK tr.42. -GV cho HS ruùt ra keát luaän veà thaønh phaàn cuûa maùu.. Hoạt động học -HS quan saùt maãu maùu gaø vịt đã chuẩn bị ở nhà ® trao đổi nhóm trả lời. Yêu cầu nêu được gồm 2 phần: +Ñaëc: Maøu saãm. +Loãng: Màu vàng. -Tiếp tục nghiên cứu thoâng tin trong SGK tr.42 đối chiếu với kết quả của nhóm trả lời câu hỏi. -HS tieáp tuïc quan saùt baûng tr.42 ® hoàn thành bài tập ® HS tự rút ra kết luận. *GV yêu cầu hoàn -Cá nhân tự đọc thông tin  thaønh baøi taäp muïc  theo doõi baûng 13 ® trao SGK tr.43. đổi nhóm, thống nhất câu -GV đánh giá phần trả lời. thảo luậncủa HS, hoàn -Đại diện nhóm trình bày thiện thêm kiến thức ® ® nhóm khác nhận xét bổ Từ đó yêu cầu HS khái sung. quát hoá về chức năng +Cơ thể mất nước ® máu cuûa huyeát töông vaø khoù löu thoâng. hoàng caàu. +Máu qua phổi kết hợp với O2, máu từ các tế bào kết hợp với CO2. -Huyeát töông coù theå vaän chuyeån chaát. ® HS tự rút ra kết luận.. Noäi dung I .Maùu. 1-Thaønh phaàn caáu taïo cuûa maùu. Maùu goàm: -Huyeát töông: Loûng trong suoát, maøu vaøng 55%. -Teá baøo maùu: Đặc đỏ thẫm gồm hồng caàu, baïch caàu, tieåu caàu 45%. 2-Tìm hiểu chức năng huyeát töông vaø hoàng caàu -Huyeát töông: +Duy trì máu ở trạng thái lỏng để lưu thông dễ dàng trong maïch. +Có các chất dinh dưỡng, hoocmoân, khaùng theå, chaát thaûi ® tham gia vaän chuyeån caùc chaát trong cô theå. -Hoàng caàu: Coù Hbå vaän chuyeån O2 vaø CO2ø .. Hoạt động 2:MÔI TRƯỜNG TRONG CƠ THỂ16/. Mục tiêu: HS thấy được vai trò của môi trường trong cơ thể là giúp tế bào liên hệ với môi trường ngoài thông qua trao đổi chất. Hoạt động dạy -GV yêu cầu trả lời các caâu hoûi:. Hoạt động học Noäi dung -HS nghiên cứu SGK tr 43 II. MÔI TRƯỜNG TRONG trao đổi nhóm trả lời câu CƠ THỂ..

(39) +Các tế bào ở sâu trong cơ thể có thể trao đổi các chất trực tiếp với môi trường ngoài hay không? +Sự trao đổi chất của tế bào trong cơ thể người với môi trường ngoài phải giaùn tieáp thoâng qua caùc yeáu toá naøo? -GV : duøng tranh phoùng to hình 13.2 SGK giaûng giaûi về môi trường trong và quan hệ của máu, nước moâ vaø baïch huyeát. ?Môi trường trong gồm những thành phần nào? -GV hoûi theâm: Khi em bò ngã xước da rớm máu, có nước chảy ra, mùi tanh đó laø chaát gì? ?Vai trò của môi trường trong laø gì?. hoûi. Yeâu caàu: +Chæ coù teá baøo bieåu bì da mới tiếp xúc trực tiếp với môi trường ngoài, còn các tế bào trong phải trao đổi giaùn tieáp. +Qua yếu tố lỏng ở gian baøo. -HS tự rút ra kiến thức. Hs nắm được: +O2, chất dinh dưỡng lấy từ cơ quan hô hấp và tiêu hoá theo máu ® nước mô ® teá baøo. +CO2, chất thải từ tế bào ® nước mô ® máu hệ bài tieát, heä hoâ haáp ® ra ngoài. *Có thể thấy nước mô trong suốt hoặc hơi vàng rỉ ra ở các vết xước trên ra.. -Môi trường trong gồm: Máu, nước mô và bạch huyeát.. -Môi trường trong giúp tế bào trao đổi chất với môi trường ngoài.. 4 .Cuûng coá:4 /Ù Hãy đánh dấu vào câu trả lời đúng 1-Maùu goàm caùc thaønh phaàn caáu taïo: a)Teá baøo maùu: Hoàng caàu, baïch caàu, tieåu caàu. d)Huyeát töông. b)Nguyeân sinh chaát, huyeát töông. e)Caû a, b, c, d c)Prôtê in, Lipit, muối khoáng. f)Chæ a, d 2-Môi trường trong gồm: a)Maùu, huyeát töông. c)Máu, nước mô, bạch huyết. b)Baïch huyeát, maùu. d)Các tế bào máu, chất dinh dưỡng 3-Vai trò của môi trường trong: a)Bao quanh tế bào để bảo vệ tế bào. b)Giúp tế bào trao đổi chất với bên ngoài. c)Tạo môi trường lỏng để vận chuyển các chất. d)Giúp tế bào thải các chất thừa trong quá trình sống. 5.HDVN:1 /Ø -Học bài trả lời câu hỏi SGK..

(40) -Đọc mục “Em có biết?” -Tìm hieåu veà tieâm phoøng beänh dòch treû em vaø moät soá beänh khaùc.. NS:12/10/12 NG: 13/10/12. Tieát 14:BAÏCH CAÀU – MIEÃN DÒCH. A..MUÏC TIEÂU 1.Kiến thức -HS trả lời được 3 hàng rào phòng thủ bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây nhiễm. -Trình baøy khaùi nieäm mieãn dòch. -Phân biệt được miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo. -Có ý thức tiêm phòng bệnh dịch. 2.Kyõ naêng Reøn moät soá kyõ naêng: -Quan sát tranh hình SGK, nghiên cứu thông tin ® phát hiện kiến thức. -Kỹ năng khái quát hoá kiến thức. -Vận dụng kiến thức giải thích thực tế. -Hoạt động nhóm. 3.Tháiđộ -Giáo dục ý thức bảo vệ cơ thể, rèn luyện cơ thể, tăng khả năng miễn dịch. -Có ý thức tiêm phòng bệnh B..ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC GV: +Tö lieäu veà mieãn dòch. + Tranh : Sơ đồ hoạt động thực bào ; Sơ đồ tiết kháng thể để vô hiệu hoá các kháng nguyên ; Sơ đồ hoạt động của tế bào T phá huỷ tế bào cơ thể đã nhiễm beänh Hoïc sinh : Tìm hieåu veà tieâm phoøng beänh dòch treû em vaø moät soá beänh khaùc C.PHƯƠNG PHÁP :Đàm thoại, thảo luận nhóm. D.TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG 1.Oån ñònh:1/ 2.Kieåm tra baøi cuõ:5/ -Thành phần của máu, chức năng của huyết tương và hồng cầu. *Maùu goàm:-Huyeát töông:Loûng trong suoát, maøu vaøng 55%. -Tế bào máu:Đặc đỏ thẫm gồm hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu (45%. ) -Môi trường trong có vai trò gì? +Môi trường trong gồm: Máu, nước mô và bạch huyết. +Môi trường trong giúp tế bào trao đổi chất với môi trường ngoài. 3.Bài mới.

(41) Mở bài: Khi em bị mụn ở tay, tay sưng tấy và đau vài hôm rồi khỏi, trong nách có hạch. Vậy do đâu mà tay khỏi đau? Hạch ở trong nách là gì? Hoạt động 1:18/ CÁC HOẠT ĐỘNG CHỦ YẾU CỦA BẠCH CẦU TRONG BẢO VỆ CƠ THỂ CHOÁNG LAÏI TAÙC NHAÂN GAÂY NHIEÃM Muïc tieâu: Chæ ra 3 haøng raøo phoøng thuû baûo veä cô theå khoûi caùc taùc nhaân gaây beänh đó là: Đại thực bào, limphô B, limphô T. Hoạt động dạy -GV neâu caâu hoûi: +Theá naøo laø khaùng nguyeân, khaùng theå? +Sự tương tác giữa kháng nguyeân vaø khaùng theå theo cô cheá naøo? -GV neâu caâu hoûi: +Vi khuaån, vi ruùt, khi xaâm nhập vào cơ thể sẽ gặp những hoạt động nào của bạch cầu? -Sự thực bào là gì? Những loại bạch cầu nào thường tham gia thực bào? +Tế bào B đã chống lại các khaùng nguyeân baèng caùch naøo? +Tế bào T đã phá huỷ các tế baøo cô theå nhieãm vi khuaån, vi ruùt baèng caùch naøo? -GV nhận xét phần trao đổi cuûa caùc nhoùm vaø giaûng giaûi thêm kiến thức như ở thông tin bổ sung để HS có cái nhìn khaùi quaùt hôn. -Quay trở lại vấn đề mở bài, em hãy giải thích: Mụn ở tay sưng tấy rồi tự khỏi. -GV liên hệ với căn bệnh thế kỉ AIDS để HS tự giải thích.. Hoạt động học -HS nghiên cứu thông tin, quan saùt hình 14.2 SGK tr.45 tự trả lời câu hoûi ® HS khaùc boå sung ® ruùt ra keát luaän. -Cá nhân đọc thông tin, kết hợp quan sát hình 14.1, 14.3, 14.4 tr.45,46 SGK ® ghi nhớ kiến thức. -Trao đổi nhóm hoàn thành câu trả lời. -Đại diện nhóm trình baøy treân tranh ® nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung (nhieàu nhoùm trình baøy) -HS trình bày lại đầy đủ 3 haøng raøo phoøng thuû baûo veä cô theå. -HS vận dụng kiến thức trả lời. +Do hoạt động của bạch cầu đã tiêu diệt vi khuẩn ở mụn. +Hạch ở nách đó là bạch cầu được huy động đến.. Hoạt động 2:MIỄN DỊCH :17/. Noäi dung I.CÁC HOẠT ĐỘNG CHUÛ YEÁU CUÛA BAÏCH CAÀU. *Baïch caàu tham gia baûo veä cô theå baèng caùch: Thực bào: + Baïch caàu hình thaønh chaân giaû baét vaø nuoát vi khuaån roài tieâu hoá. +Limphoâ B: Tieát khaùng theå voâ hieäu hoá vi khuẩn. +Limphoâ T: Phaù huyû tế bào đã bị nhiễm vi khuaån baèng caùch nhaän dieän vaø tieáp xuùc với chúng..

(42) Mục tiêu: HS nắm được khái niệm miễn dịch, phân biệt được miễn dịch tự nhiên vaø mieãn dòch nhaân taïo. Hoạt động dạy Hoạt động học -GV cho môt ví dụ: Dịch đau mắt -HS nghiên cứu đỏ có một số người mắc bệnh, thoâng tin trong SGK nhiều người không bị mắc. Những ® ghi nhớ kiến thức. người không mắc đó có khả năng -Trao đổi nhóm miễn dịch với dịch bệnh này. thoáng nhaát caâu traû ?Mieãn dòch laø gì? lời. (GV lưu ý: HS thường ko chú ý -Đại diện nhóm trình hiện tượng là môi trường xung baøy, nhoùm khaùc nhaän quanh coù maàm beänh). xeùt boå sung. ?Có những loại MD nào? -HS nghiên cứu SGK ?Sự khác nhau giữa các loại miễn kết hợp kiến thức dịch đó là gì? thực tế, và các thông -GV giaûng giaûi veà vacxin: tin treân phim aûnh ® +Yc HS liên hệ thực tế. thoáng nhaát caâu traû +Em hieåu gì veà dòch SARS vaø lời. dòch cuùm do vi ruùt H5N1 gaây ra -Đại diện nhóm trình vừa qua? baøy ® nhoùm khaùc boå +Hiện nay trẻ em đã được tiêm sung. phòng những bệnh nào? Và kết -HS đọc kết luận quaû nhö theá naøo? SGK. / 4.Cuûng coá:3 Hãy đánh dấu nhân vào câu trả lời đúng 1.Hãy chọn 2 bạch cầu tham gia vào quá trình thực bào. a)Baïch caàu trung tính b)Baïch caàu öa axit c)Baïch caàu öa kieàm d)Baïch caàu ñôn nhaân e)Limphoâ baøo 2.Hoạt động nào là hoạt động của Limphô B. a)Tiết kháng thể vô hiệu hoá kháng nguyên. b)Thực bào bảo vệ cơ thể. c)Tự tiết chất bảo vệ cơ thể. 3.Teá baøo T phaù huyû teá baøo cô theå bò nhieãm baèng caùch naøo? a)Tieát men phaù huyû maøng. b)Dùng phân tử Prôtêin đặc hiệu. c)Duøng chaân giaû tieâu dieät. 5.HDVN:1/. Noäi dung II.Mieãn dòch: -Mieãn dòch: Laø khaû naêng khoâng maéc moät số bệnh của người dù sống ở môi trường có vi khuaån gaây beänh. -Có 2 loại miễn dịch: +Miễn dịch tự nhiên: Khả năng tự chống beänh cuûa cô theå (do khaùng theå) +Mieãn dòch nhaân taïo: Taïo cho cô theå khaû naêng mieãn dòch baèng vacxin..

(43) -Học bài trả lời câu hỏi SGK. -Đọc mục “Em có biết?” -Tìm hieåu veà cho maùu vaø truyeàn maùu.. TiÕt 15:§«ng m¸u vµ nguyªn t¾c truyÒn m¸u. NS:12.10.12 NG:17.10.12 A.Môc tiªu 1.KiÕn thøc - HS trình bày đợc cơ chế đông máu và vai trò của nó trong bảo vệ cơ thể . - Trình bày đợc các cơ chế truyền máu. 2.KÜ n¨ng. - Rèn kĩ năng quan sát sơ đồ thí nghiệm tìm kiếm kiến thức. - Hoạt động nhóm. - Vận dụng lý thuyết giải thích các hiện tợng liên quan đến đông máu trong đời sèng. 3. Thái độ. - Giáo dục ý thức giữ gìn , bảo vệ cơ thể , biết xử lí khi bị chảy máu và giúp đỡ ngêi xung quanh . B. ChuÈn bÞ - Gv:Tranh h×nh phãng to SGK(48,49),b¶ng phô - HS : Chuẩn bị phiếu học tập “tìm hiểu về hiện tượng đông máu” Tieâu chí Hieän tượng Cô cheá. Noäi dung Khi bị thương đứt mạch máu  máu chảy 1 lúc rồi ngừng nhờ 1 khối maùu ñoâng bòt kín veát thöông. HC BC TC. Caùc tb maùu. Maùu loûng Chaát sinh tô maùu Huyeát töông. KN Vai troø. vỡ enzim Ca++. Khoái maùu ñoâng. Tô maùu Huyeát thanh. Đông máu là h.tượng hình thành khối máu đông hàn kín vết thương Giuùp baûo veä cô theå choáng maát maùu nhieàu khi bò thöông.. C .Phơng pháp: Hoạt động nhóm, đàm thoại D. TiÕn tr×nh d¹y - häc. 1. ổn định (1/) 2. KiÓm tra bµi cò (5/) ? Các bạch cầu đã tạo nên những hàng rào phòng thủ nào để bảo vệ cơ thể? (- Sù thùc bµo . - Sù tiÕt ra kh¸ng thÓ . - Sự phá huỷ các tế bào cơ thể đã nhiễm bệnh). ? MiÔn dÞch lµ gi? Nªu sù kh¸c nhau cña miÔn dÞch tù nhiªn vµ miÔn dÞch nh©n t¹o. (- Miễn dịch là khả năng cơ thể không bị mắc 1 bệnh nào đó . - MiÔn dÞch tù nhiªn : kh¶ n¨ng tù chèng bÖnh cña c¬ thÓ (do kh¸ng thÓ ). - MiÔn dÞch nh©n t¹o : T¹o cho c¬ thÓ kh¶ n¨ng miÔn dÞch b»ng v¨c xin ) 3. Bµi míi ..

(44) Trong lịch sử phát triển y học , con ngời đã biết truyền máu , song rất nhiều trờng hợp gây tử vong ,đó là do khi truyền máu thì máu bị đông lại . Vậy yếu tố nào gây đông máuvà máu đông theo cơ chế nào ? Chúng ta nc bài hôm nay: Hoạt động 1 :Tìm hiểu cơ chế đông máu và vai trò của nó (13/ ): Mục tiêu :HS trình bày đợc cơ chế đông máu và nêu ý nghĩa của đông máu đối với đời sèng. Hoạt động của GV GV yªu cÇu HS nc th«ng tin SGK phÇn I tr¶ lêi c©u hái : ?ThÕ nµo lµ hiÖn tîng đông máu? ? Sự đông máu có ý nghĩa gì đối với sự sống cña c¬ thÓ ? ?V× sao ë vÕt th¬ng l¹i hình thành đợc khối máu đông chúng ta cùng tìm hiểu cơ chế đông máu (GV giảng theo sơ đồ SGK) ?Sự đông máu ảnh liên quan tíi yÕu tè nµo cña m¸u ? ?M¸u ko ch¶y ra khái m¹ch n÷a lµ nhê ®©u? ?Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông m¸u?. Hoạt động của HS. Néi dung. HS nc th«ng tin SGK tr¶ lêi c©u hái: - §«ng m¸u lµ hiÖn tîng hình thành khối máu đông bÞt kÝn vÕt th¬ng. - §«ng m¸u lµ 1 c¬ chÕ b¶o vÖ c¬ thÓ .Nã gióp cho c¬ thÓ kh«ng bÞ mÊt nhiÒu m¸u khi bÞ th¬ng. Cơ chế đông máu: ( SGK). - §«ng m¸u lµ hiÖn tîng hình thành khối máu đông bÞt kÝn vÕt th¬ng. - §«ng m¸u lµ 1 c¬ chÕ bảo vệ cơ thể để chống mÊt m¸u. * Cơ chế đông máu: ( SGK). - §«ng m¸u liªn quan tíi h® cña tiÓu cÇu lµ chñ yÕu. - Nhờ búi tơ máu đợc hình thµnh «m gi÷ c¸c TB m¸u làm thành khối máu đông bịt kÝn kÝn vÕt r¸ch ë m¹ch m¸u. - B¸m vµo vÕt r¸ch vµ b¸m vào nhau để tạo thành nút tiÓu cÇu bÞt t¹m thêi vÕt r¸ch;Gi¶i phãng chÊt gióp hình thành búi tơ máu để tạo thành khối máu đông.. Hoạt động 2:Các nguyên tắc truyền máu. Mục tiêu:-HS nắm đợc các nhóm máu chính của ngời. -Nêu đợc các nguyên tắc truyền máu. Hoạt động của GV - GV yc HS nghiªn cøu TN cña CacLanst©yn¬ tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: ?Hång cÇu m¸u ngêi cho cã lo¹i kh¸ng nguyªn nµo? ?HuyÕt t¬ng m¸u ngêi nhËn cã lo¹i kh¸ng thÓ nµo?Chóng cã g©y kÕt dÝnh Hc m¸u ngêi cho ko? GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp phÇn▼. GV gt sơ đồ và mở rộng: *Nhãm O gäi lµ nhãm chuyªn cho nghÜa lµ nguêi cã nhãm m¸u nµy th× cã thÓ cho m¸u bÊt k× ngêi nµo.. Hoạt động của HS HS nghiªn cøu TN cña CacLanstâynơ( hoạt động nhãm) tr¶ lêi c¸c c©u hái :. Néi dung II.C¸c nguyªn t¾c truyÒn m¸u. 1.C¸c nhãm m¸u ë ngêi.. -Cã 2 lo¹i kh¸ng nguyªn trªn hång cÇu lµ A vµ B.. Coù 4 nhoùm :O, A, B vaø AB. II.C¸c nguyªn t¾c truyÒn m¸u. 1.C¸c nhãm m¸u ë ngêi.. -Cã 2 lo¹i kh¸ng thÓ trong huyÕt t¬ng lµ α (g©y kÕt dÝnh A) vµ β (g©y kÕt dÝnh B). *Coù 4 nhoùm :O, A, B vaø -Mçi HS tù lµm BT phÇn nµy AB. -Thảo luận tổ để thống nhất * Sơ “đồ mối quan hệ cho kÕt qu¶. và nhận giữa các nhóm maùu”.

(45) A. *Nhãm AB gäi lµ nhãm chuyªn nhËn nghÜa lµ ngêi cã nhãm m¸u nµy th× cã thÓ nhËn m¸u cña bÊt k× ngêi nµo.. O. A. AB. O B AB (?) Maùu coù nhieãm taùc B nhaân gaây beänh: vieâm gan 2. Nguyeân taéc tuaân thuû B, vr HIV coù ñem truyeàn khi truyeàn maùu : cho người khác được - Lựa chọn nhóm máu khoâng ? Vì sao ? cho phù hợp (tránh HT (?) Khi bị chảy máu vấn đề đầu người cho gây kết dính tieân caàn phaûi laøm gí? HCto, người nhận và ngược - Caàm maùu neáu veát thöông ). maùu chaûy nhieàu. Veát thöônglaïinhoû - Traùnh nhaän maùu coù máu tự đông. nhieãm caùc taùc nhaân gaây beänh. 4. CUÛNG COÁ :3/.. (?) Đông máu có vai trò gì ? Khối máu đông có liên quan đến họat động của yếu toá naøo laø chuû yeáu? Máu có kháng nguyên A, B có thể truyền cho người có nhóm máu O được ko? - Khoâng. Vì seõ gaây keát dính HC (?)Máu không có kháng nguyên A, B có thể truyền cho người có nhóm máu O được ko? Vì sao ? (TL- Được. Vì sẽ ko gây kết dính HC ) NS: 15.10.12 NG:19.10.12 Tiết 16: TUẦN HOAØN MÁU VAØ. LÖU THOÂNG BAÏCH HUYEÁT. A/ MUÏC TIEÂU: 1/Kiến thức: - Trình bày được các thành phần cơ bản của hệ tuần hoàn và vai trò của chúng - Trình bày được các thành phần cấu tạo hệ bạch huyết và vai trò của chúng 2/ Kyõ naêng: - Nhận biết được đường đi của máu trong 2 vòng tuần hoàn và chức năng của từng vòng - Nhận biết được đường đi của bạch huyết và chức năng của hạch bạch huyết 3/ Thái độ:Giáo dục ý thức bảo vệ tim,tránh các tác động mạnh vào tim. B/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân: - Tranh phoùng to hình 16.1 – 2 SGK - Phieáu baøi taäp - Sơ đồ sự luân chuyển bạch huyết trong mỗi phân hệ.

(46) 2/ Hoïc sinh Kiến thức về cấu tạo hệ tuần hoàn ở lớp thú. C. PHƯƠNG PHÁP : đàm thoại + hỏi đáp D. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp : 1/ 2. Kieåm tra baøi cuõ :6/ - Tieåu caàu tham gia baûo veä cô theå choáng maát maùu nhö theá naøo - Tại sao nhóm máu O gọi là nhóm chuyên cho nhóm AB lại được gọi là nhóm maùu chuyeân nhaän? (Nhãm O gäi lµ nhãm chuyªn cho nghÜa lµ nguêi cã nhãm m¸u nµy th× cã thÓ cho m¸u bÊt k× ngêi nµo.Nhãm AB gäi lµ nhãm chuyªn nhËn nghÜa lµ ngêi cã nhãm m¸u nµy th× cã thÓ nhËn m¸u cña bÊt k× ngêi nµo) 3.Bài mới : HTH gồm những thành phần nào? Vậy máu lưu thông trong cơ theå ntn? Tim coù vai troø gì? Hoạt động 1: Tìm hiểu khái quát về hệ tuần hoàn máu:17/ - Mục tiêu: HS nắm được các thành phần cơ bản của hệ tuần hoàn và vai trò cuûa chuùng HÑGV. HÑHS. ND. Gv treo tranh 16.1 sgk . ? Heä tuaàn hoøan máu gồm những thành phaàn naøo ? (?) Caáu taïo moãi thaønh phần đó ntn? Gv löu yù HS voøng tuaàn hoàn nhỏ, vòng tuần hòan lớn và chiều mũi teân. (?) Mô tả đường đi của vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hòan lớn?. Hs qs và đọc chú thích, ghi nhớ kiến thức (tim vaø heä maïch). - Tim coù 4 ngaên: 2 taâm thất và 2 tâm nhĩ. Nữa phải chứa máu đỏ thẩm, nữa trái chứa máu đỏ tươi. - Heä maïch : + ĐM : xuất phát từ tâm thất, trở về bằng TM + TM : daãn maùu veà taâm nhó. + MM : nôi noùi ÑM vaø TM. - TTT  ÑMC  caùc mao mạch ở phần trên cơ thể và dưới cơ thể. Từ mao maïch phaàn treân co theå  TMCT  TNP. Từ mao mạch phần dưới cơ thể cũng trở về TNP. - TTP  ÑM phoåi  Mmphoåi (trao đổi khí)  TM phổi . I. Hệ tuần hoàn : Goàm tim vaø heä maïch. - Tim coù 4 ngaên: 2 taâm thaát và 2 tâm nhĩ. Nữa phải chứa máu đỏ thẩm, nữa trái chứa máu đỏ tươi. - Heä maïch : + ĐM : xuất phát từ tâm thất + TM : daãn maùu veà taâm nhó. + MM : nôi noùi ÑM vaø TM. - Chức năng : + Tim co bóp tạo lực đẩy maùu qua caùc heä maïch. + Hệ mạch dẫn máu từ tim(TT)  tb và từ tb  tim(TN).. (?) Vai troø cuûa tim vaø hệ mạch trong sự tuần hoøan maùu? (?) Vai troø cuûa heä tuaàn hoøan maùu?. - Vòng tuần hoàn nhỏ: máu đỏ tươi từ tâm thất phải  động mạch phổi  phổi trao đổi khí thành máu đỏ tươi tónh maïch phoåi  taâmnhó traùi - Vòng tuần hoàn lớn: Máu đỏ tươi từ tâm tất trái  động.

(47) TNT. - Luaân chuyeån maùu trong toøan cô theå.. mạch chủ  cơ quan trao đổi khí và trao đổi chất thành máu đỏ thẫm  tĩnh mạch chủ taâm nhó traùi Hoạt động 2: Tìm hiểu về hệ bạch huyết:17/ Mục tiêu:Hs tìm hiểu: Nước mô là gì?Thế nào là bạch huyết? HÑGV. HÑHS. ND. Gv treo tranh cho HS qs  giaûi thích veà heä baïch huyeát. (?) Heä baïch huyeát goàm những thành phần nào? Gv giaûi thích theâm : Heä baïch huyeát nhö moät maùy loïc. (?)Vai troø cuûa heä baïch huyeát?. - Qs . - MMBH, HBH, MBH vaø oáng baïch huyeát (Phaân heä nhoû, Phaân heä lớn) . -Phân hê lớn: thu nhận bạch huyết từ phần trên bên trái và phân dưới cơ theå Phaân heä nhoû: Thu nhaän bạch huyết từ phần trên baân phaûi. II. Löu thoâng baïch huyeát: *Goàm: maïch baïch huyeát, mao maïch baïch huyeát, tænh maïch maùu, haïch baïch huyeát. Oáng baïch huyeát taïo thaønh 2 phaân heä:+ Phaân heä nhoû :. + Phân hệ lớn : *Chức năng : Hệ bạch huyết cùng hệ tuần hoàn máu thực hieän chu trình luaân chuyeån maùu trong cô theå, tham gia baûo veä cô theå. *Sơ đồ lưu chuyển bạch huyết (SGK). 4. CUÕNG COÁ :3/. 1. Máu mang các chất dinh dưỡng và oxi đi nuôi cơ thể được xuất phát từ ngaên naøo cuûa tim? a. Taâm nhó phaûi b. Taâm thaát phaûi b. Taâm nhó traùi c. Taâm thaát traùi 2. Hệ bạch huyết có vai trò gì trong đời sống? 5.HDVN:1/ - Học bài, trả lời câu hỏi SGK. - Đọc phần em có biết + Xem trước bài mới. NS:20.10.12 NG:24.10. 12. Tieát :17: TIM VAØ MAÏCH MAÙU. A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - HS chỉ ra được các ngăn tim (ngoài và trong), van tim. Phân biệt được các lọai maïch maùu. - Trình baøy ñaëc ñieåm caùc pha trong chu kyø co giaõn tim. 2. Kỹ năng : Tư duy suy đoán, dự đoán, tổng hợp kiến thức. Vận dụng lý thuyết: tập đếm nhịp tim lúc nghỉ và sau khi họat động..

(48) 3. Thái độ :Giáo dục ý thức bảo vệ tim và mạch máu. B.ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - GV : - Moâ hình tim, tranh phoùng to 17.1.2.3 - HS : Chuaån bò Phiếu học tập : Cấu tạo và chức năng của mạch máu. Noäi dung ÑM TM 1. Caáu taïo - Thaønh maïch - Loøng trong - Ñaëc ñieåm khaùc 2. Chức naêng. - 3 lớ. Moâ lk Cô trôn daøy Bieåu bì. - Heïp - ĐMC lớn ,nhiều ÑM nhoû Đẩy máu từ tim đến caùc cô quan, vaän toác và áp lực lớn.. Moâ lk - 3 lớp Cơ trơn mỏng Bieåu bì - Roäng - Coù van 1 chieàu Dẫn máu từ khắp các teá baøo veà tim, vaän toác và áp lực nhỏ.. MM. - 1 lớp biểu bì moûng - Heïp nhaát - Nhoû phaân nhaùnh nhieàu. Trao đổi chất với tb.. C. PHÖÔNG PHAÙP Trực quan, hỏi đáp và giảng giải. D. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp :1/ 2. Kieåm tra baøi cuõ :4/ (?) HTH gồm những thành phần nào và chức năng HTH? -Tim 4 ngăn + Nửa phải:TNP,TTP. + Nửa trái : TNT, TTT. -Heä maïch : ÑM, TM, MM. ?) HBH gồm những thành phần nào và chức năng ? 3. Bài mới : Chúng ta đều biết tim có vai trò quan trọng trong việc tuần hoàn máu đó là co bóp và đẩy máu. Vậy tim, mạch máu có cấu tạo nh thế nào để đảm nhận đợc chức năng đó? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu đợc những vấn đề trên. Hoạt động 1 : Tìm hiểu cấu tạo tim:12/ Mục tiêu : Hs hiểu được vị trí , hình dạng , cấu tạo ngoài và trong của tim ( cấu taïo thaønh cô vaø van tim ) HÑGV HÑHS ND GV treo tranh 17.1 trả lời câu I. Caáu taïo tim : a.Cấu tạo ngoài: hoûi gv: Caùc Nôi maùu -Tim h×nh chãp , cã (?) Trình bày cấu tạo ngoài của ngăn được bơm đỉnh quay xuống dới, tim? đáy quay lên trên tim co tới  GV duøng moâ hình minh hoïa - Maøng tim bao boïc TNT TTT co Dựa vào kiến thức đã học ở bên ngoài. co.

(49) hình 16.1 và qs hình 17.1 dự đóan và điền vào bảng:  Trả lới lệnh: (?) Gv dùng mô hình tim tháo rời cho HS qs van nhó thaát vaø van ÑM. (?)Trình baøi caáu taïo trong cuûa tim?. TNP TTP co co TTT Voøng TH co lớn TTP Voøng TH co nhoû 4 ngaên, thaønh tim vaø van.. b.Caáu taïo trong: -Tim coù 4 ngaên. -Thaønh cô taâm thaát daøy hôn thaønh cô taâm nhó ( taâm thaát traùi coù thaønh cô daøy nhaát). - Giữa TN và TT, giữa TT vaø ÑM phaûi coù van đảm bảo cho máu vậ chuyeån theo 1 chieàu.. Hoạt động 2 : Cấu tạo mạch máu:12/ Mục tiêu : HS hiểu được sự khác nhau căn bản giữa cấu tạo của động mạch , tónh maïch vaø mao maïch HÑGV Tieán haønh : – Cho HS quan saùt hình 17.2 ? Động mạch và tĩnh mạch có những điểm nào giống nhau. HÑHS * HS quan saùt tranh HS trả lời. vaø khaùc nhau ?  Ý nghĩa của sự khác – HS tự tìm hiểu và nhau ? nêu rõ được các phần  Mao maïch coù ñaëc ñieåm gì veà maët caáu taïo?  Ñieàu naøy coù yù nghóa gì ? GV cho HS hoàn thành bảng “Phieáu hoïc taäp”. ND II. Caáu taïo maïch maùu -Gồm : Động mạch , tónh maïch vaø mao maïch . Nd:“ Phieáu hoïc taäp”. Hoạt động 3 : Tìm hiểu chu kỳ co dãn của tim :11/ Mục tiêu : HS hiểu được các pha trong 1 chu kỳ co dãn của tim từ đó hiểu được tại sao cơ thể làm việc suốt đời HÑGV HÑHS ND * Chu kì co daõn cuûa tim : III. Chu kyø co daõn – HS quan saùt tranh – Gv treo tranh 17.3 *HS hoàn thành và trình của tim: *Tim co daõn theo chu  Tim hoạt động như thế bày theo nhóm : naøo ? – Tim co daõn theo chu kyø. Moãi chu kyø goàm 3  Moãi chu kyø co daõn coù kyø . Moãi chu kyø co daõn pha: + Pha nhó co (0.1 s): maáy pha ? goàm 3 pha : máu từ TN  TT  Pha daõn chung laøm + Pha thaát co (0.3 s): việc trong thời gian bao lâu.

(50) ?. +Pha daõn chung :0,4s.  Trong pha naøy maùu chaûy trong tim nhö theá naøo ?  Các van tim hoạt động ra sao ? ( Tương tự với pha co taâm thaát , co taâm nhó ) * Nhòp tim : GV : ứng với mỗi chu kì co daõn cuûa tim goïi laø nhòp tim . Với chu kỳ 0,8s nhịp tim người trung bình là 75 nhòp / 1 phuùt  Vaäy yeáu toá naøo laøm thay đổi nhịp tim ?  Hãy thử tính xem trung bình moãi phuùt dieãn ra bao nhieâu chu kyø co daõn tim ?. máu từ TT ĐMC + Pha daõn chung Máu được hút từ TN  TT (0.4s): máu được hút từ TN  TT *Sự phối hợp họat động của các thành phaàn caáu taïo cuûa tim qua 3 pha giuùp cho *Hs nắm được: máu được bơm theo – Mỗi chu kỳ co dãn một chiều từ TN  TT  ÑM. cuûa tim goïi laø nhòp tim *HS tự thảo luận và trả lời các câu hỏi – HS thực hiện và trình baøy theo nhoùm . – HS đọc thông tin HS thaûo luaän nhoùm vaø trả lời câu hỏi:. 4. CUÛNG COÁ :3/  Mỗi lần co , tâm thất đẩy được khoảng 70 ml máu , Vậy trong 24 giờ , tâm thất đẩy đi được bao nhiêu lít máu ?  Nhờ đâu tâm thất sinh được một công lớn và liên tục sinh công như vậy ? ( Trả lời : Thành cơ tâm thất rất dày , nhất là tâm thất trái . Tâm thất làm việc 12 h nghỉ 12 h . Tim chiếm 1/200 khối lượng cơ thể nhưng lượng máu đi nuôi tim chiếm 1/10 lượng máu đi nuôi cơ thể )  Chọn câu trả lời đúng : Các bác sĩ thường dùng ống nghe , nghe tiếng đập của tim để chuẩn đoán bệnh . Tieáng tim do ñaâu sinh ra o Do sự co tâm thất và đóng các van nhĩ thất o Do sự đóng các van tổ chim ở ĐM chủ và động mạch phổi gây ra . o Do sự va chạm các mỏm tim vào lồng ngực 5. DAËN DOØ :2/  Hoïc baøi  Trả lời câu hỏi và bài tập SGK và sách bài tập . * B¶ng 17.2 sgk trang 57 C¸c pha trong mét chu k× tim Pha nhÜ co Pha thÊt co Pha d·n chung. Hoạt động của van tro ng các pha Van nhĩ - thất Van động mạch Më §ãng §ãng Më Më §ãng. Sù vËn chuyÓn cña m¸u Tõ t©m nhÜ xuèng t©m thÊt Từ tâm thất vào động mạch Tõ tÜnh m¹ch vµo t©m nhÜ råi vµo t©m thÊt.

(51) NS:14.10.12 NG:26/10/12. Tieát 18: VAÄN CHUYEÅN MAÙU QUA HEÄ MAÏCH. VỆ SINH HỆ TUẦN HOAØN.. A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - Cơ chế vận chuyển máu qua hệ mạch. Chỉ ra được các tác nhân gây hại cũng nhö caùc bieän phaùp phoøng traùnh vaø reøn luyeän heä tim maïch. 2. Kỹ năng: - Thu thập thông tin từ hình vẽ. Tư duy khái quát hoá, vận dụng kiến thức vào thực tế. 3. Thái độ : - Giáo dục ý thức phòng tránh các tác nhân gây hại và ý thức rèn luyeän tim maïch. *. TROÏNG TAÂM : - Vaän chuyeån maùu qua heä maïch, reøn luyeän heä tim maïch B. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - GV : Tranh phoùng to hình 18.1.2 - HS : Häc bµi cò vµ t×m hiÓu tríc bµi míi. C. PHÖÔNG PHAÙP Hỏi đáp + thảo luận + gợi mở + nêu vấn đề D. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp :1/ 2. Kieåm tra baøi cuõ :2/ KiÓm tra 1 häc sinh: Nªu cÊu t¹o cña tim vµ chu kú co d·n cña tim. (- Màng tim bao bọc bên ngoài. -Tim coù 4 ngaên. -Thaønh cô taâm thaát daøy hôn thaønh cô taâm nhó ( taâm thaát traùi coù thaønh cô daøy nhaát). - Giữa TN và TT, giữa TT và ĐM phải có van đảm bảo cho máu vậ chuyển theo 1 chieàu. *Tim co daõn theo chu kyø. Moãi chu kyø goàm 3 pha: + Pha nhĩ co (0.1 s): máu từ TN  TT + Pha thất co (0.3 s): máu từ TT ĐMC + Pha dãn chung (0.4s): máu được hút từ TN  TT ) 3.Giảng bài mới : Các thành phần cấu tạo của tim đã phối hợp họat động với nhau ntn để giúp máu tuần hoàn liên tục trong hệ mạch ? Hoạt động giáo viên *Hoạt động 1 : Tìm hiểu sự vËn chuyÓn m¸u qua hÖ m¹ch -Treo tranh vÏ H18.1 cho häc sinh quan s¸t vµ H18.2 SGK trang 58 ? Lùc chñ yÕu gióp m¸u tuÇn hoµn liªn tôc vµ theo mét chiÒu trong hệ mạch.đợc tạo ra từ đâu. Hoạt động học sinh *Th¶o luËn vµ tr¶ lêi : -Lùc ®Èy chñ yÕu gióp m¸u tuÇn hoµn liªn tôc vµ theo mét chiÒu trong hÖ mạch đợc tạo ra nhờ sự hoạt động phối hợp các thµnh phÇn cÊu t¹o cña. Néi dung I/ Sù vËn chuyÓn m¸u qua hÖ m¹ch -M¸u vËn chuyÓn qua hÖ m¹ch lµ nhê : søc ®Èy cu¶ tim, ¸p lùc trong m¹ch vµ vËn tèc m¸u -HuyÕt ¸p : ¸p lùc.

(52) ? HuyÕt ¸p trong tÜnh m¹ch rÊt nhỏ mà máu vận chuyển đợc qua tÝnh m¹ch vÒ tim lµ nhê t¸c động chủ yếu nào? -gi¸o viªn khai th¸c s©u trªn tranh vẽ để học sinh thấy đợc sự biến đỏi huyết áp trong hệ mạch cña vßng tuÇn hoµn lín vµ vai trß cña c¸c van vµ c¬ b¾p quanh thµnh m¹ch trong sù vËn chuyÓn m¸u qua tÜnh m¹ch *Gv thông báo: Máu đợc vận chuyÓn trong hÖ m¹ch lµ nhê søc ®Èy do t©m thÊt co nhng gi¶m dÇn theo chiÒu dµi hÖ m¹ch. Tuy nhiªn vËn tèc m¸u chỉ giảm dần tửứ ẹM đến MMvà l¹i t¨ng dÇn ë TM. Hoạt động 2 : Tìm hiểu vệ sinh hÖ tim m¹ch -Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu thông tin SGK trang 59 để trả lêi c¸c c©u hái C©u hái 1: H·y chØ ra t¸c nh©n g©y h¹i cho hÖ tim m¹ch Câu hỏi 2: Trong thực tế em đã gÆp ngßi bÞ tim m¹ch cha? Vµ nh thÕ nµo? -Giáo viên đánh giá và bổ sung kiÕn thøc vµ gîi ý cho häc sinh nắm đợc: Nguyên nhân suy tim, nguyªn nh©n lµm t¨ng nhÞp tim, nguyªn nh©n lµm t¨ng huyÕt ¸p, nguyªn nh©n lµm h h¹i tim vµ nguyªn nh©n g©y h¹i hÖ m¹ch C©u hái 3 : C¸c biÖn ph¸p rÌn luþÖn tim vµ hÖ m¹ch lµ g×? C©u hái 4: CÇn b¶o vÖ tim m¹ch nh thÕ nµo? Câu hỏi 5: Bản thân em đã rèn luyện cha? Và đã rèn luyện nh thÕ nµo?Neáu em cha cã h×nh thøc rÌn luyÖn th× qua bµi häc nµy em sÏ lµm g×?. tim( C¸c ng¨n tim vµ c¸c van ) vµ hÖ m¹ch -HuyÕt ¸p tÜnh m¹ch rÊt nhá mµ m¸u vÉn vËn chuyển đợc qua tĩnh mạch về tim là nhờ đợc hỗ trợ chñ yÕu bëi søc ®Èy t¹o ra do sù co bãp cña c¸c c¬ b¾p quanh thµnh tÜnh m¹ch, søc hót cña lång ngùc khi ta hÝt vµo, søc hót ca t©m nhÜ khi d·n ra, ë phÇn tÜnh m¹ch mµ m¸u ph¶i vËn chuûÓn ngîc chiÒu träng lùc vÒ tim cßn đợc sự hỗ trợ đặc biệt của c¸c van gióp m¸u kh«ng bÞ ch¶y ngîc.. *Th¶o luËn vµ tr¶ lêi : -C¸c biÖn ph¸p phßng tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã h¹i cho tim m¹ch: +Kh¾c phôc vµ h¹n chÕ c¸c nguyªn nh©n lµm t¨ng nhÞp tim vµ huyÕt ¸p kh«ng mong muèn +Kh«ng sö dông c¸c chÊt kÝch thÝch cã h¹i nh thuèc l¸, hªroin, räu,... +CÇn kiÓm tra søc khoÎ định kỳ hàng năm để nếu ph¸t hiÖn khuyÕt tËt liªn quan đến tim mạch sẽ đợc ch÷a trÞ kÞp thêi hay cã chế độ hoạt động và sinh ho¹t phï hîp theo lêi khuyªn cña b¸c sü. Khi bÞ sèc hoÆc strees cÇn ®iÒu chØnh c¬ thÓ kÞp thêi theo lêi b¸c sü +CÇn tiªm phßng c¸c bÖnh cã h¹i cho tim m¹ch nh th¬ng hµn, b¹ch hÇu vµ ®iÒu trÞ kÞp thêi c¸c chøng bÖnh nh cóm, thÊp khíp ….. h¹n chÕ ¨n c¸c thøc ¨n cã h¹i cho tim mạch nh mỡ động vËt +C¸c bÖnh cã h¹i cho tim m¹ch lµ : Nhåi m¸u c¬ tim, mì cao trong m¸u, huyÕt ¸p cao, huyÕt ¸p thÊp. *Trao đổi, thảo luận kết hîp víi b¶ng 18.2 SGk trang 59-60. cña m¸u lªn thµnh m¹ch( do t©m thÊt co vµ d·n, cã huyÕt ¸p tèi ®a vµ huyÕt ¸p tèi thiÓu) -ễÛ động mạch: Vận tèc m¸u lín nhê sù co d·n cña thµnh m¹ch -ỞtÜnh m¹ch: M¸u vËn chuyÓn nhê : +Co bãp cña c¸c c¬ quanh thµnh m¹ch +Søc hót cña lång ngùc khi hÝt vµo +Søc hót cña t©m nhÜ khi d·n ra +Van mét chiÒu II/ VÖ sinh tim m¹ch 1/ CÇn b¶o vÖ tim m¹ch tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã h¹i *C¸c t¸c nh©n cã h¹i cho tim m¹ch( SGK ) - 2/ CÇn rÌn luyÖn hÖ tim m¹ch: -Tr¸nh c¸c t¸c nh©n g©y h¹i t¹o cuéc sèng tinh thÇn tho¶i m¸i vui vÎ -Lùa chän cho m×nh mét h×nh thøc rÌn luyÖn phï hîp -CÇn rÌn luyÖn thêng để nâng dần sức chịu đựng của tim mạch vµ c¬ thÓ -C¸c biÖn ph¸p rÌn luyÖn hÖ tim m¹ch: +TËp TDTT thêng xuyên đều đặn vừa søc kÕt hîp víi xoa bãp ngoµi da.

(53) 4. CUÕNG COÁ :2/ - Trả lời câu hỏi sgk: Đáp án câu 1: Máu đợc vận chuyển qua hệ mạch nhờ một sức đẩy do tim tạo ra lúc t©m thÊt co. Sc ®Èy nµy t¹o nªn mét ¸p lùc trong m¹ch m¸u gäi lµ huyÕt ap ( huyÕt ¸p tèi ®a khi t©m thÊt co , huyÕt ¸p tèi thiÓu khi t©m thÊt d·n ) vµ vËn tèc m¸u trong m¹ch. Søc ®Èy nµy( huyÕt ¸p) hao hôt dÇn suèt chiÒu dµi hÖ m¹ch do ma s¸t víi thµnh mạch và giữa các phần tử máu còn vận tốc máu trong mạch giảm dần từ động mạch đến mao mạch ( 0,5 m/s ở động mạch) và 0,001m/s ở mao mạch sau đó lại tăng dần trong tÜnh m¹ch 5. DAËN DOØ :2/ - Học bài, trả lời câu hỏi sgk * Chuẩn bị: ôn tập toàn bộ kiến thức từ Tiết 1 đến T18 - Đọc phần em có biết Hướng dẫn bài tập 2 sgk: Traïng thaùi Luùc nghæ ngôi. Nhòp tim (soá laàn/phuùt) 40  60. YÙ nghóa Tim được nghỉ ngơi nhiều hơn Khả naêng taêng naêng suaát cuûa tim cao hôn. Khả năng họat động của cơ thể tăng lên.. Lúc họat động gắng 180  240 sức + Giải thích : Các vận động viên luyện tập lâu năm thường có chỉ số nhịp tim/phút nhỏ hơn người bính thường. Tim của họ đập chậm hơn, ít hơn mà vẫn cung cấp đủ ôxi cho cơ thể là vì mỗi lần tim đập bơm di được nhiều máu hơn (hieäu suaát laøm vieäc cuûa tim cao hôn). NS:22.10.12 NG:25/10/12. TiÕt19. KIỂM TRA. A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - đĐánh giá kết quả học tập cử học sinh trong suốt quá trình tiếp thu kiến thức . 2. Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng làm bài, Tư duy khái quát hoá, vận dụng kiến thức vào thực tế. 3. Thái độ : - Giáo dục ý thức tự giác trong học tập B. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : - GV : Đề kiểm tra in sẵn - HS : Häc bµi . C. PHÖÔNG PHAÙP + nêu vấn đề D. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp :1/.

(54) 2. Kieåm tra I/ Tr¾c NghiÖm (3 ®iÓm) Lựa chọn đáp án đúng nhất cho mỗi câu sau và ghi lại vào bài làm của mình C©u 1. VËn chuyĨn CO2 vµ O2 lµ chức n¨ng cđa : a/ M¸u b/ HuyÕt t¬ng c/ Hång cÇu d/ B¹ch huyÕt. C©u 2. M«i trêng trong c¬ thÓ gåm nh÷ng g×? a. Máu , nước mô và bạch huyết. b. Mét sè thµnh phÇn cña m¸u thÈm thÊu qua thµnh m¹ch m¸u t¹o ra níc m«. c. Níc m« thÈm thÊu qua thµnh m¹ch b¹ch huyÕt t¹o ra b¹ch huyÕt. d. Bạch huyết lu chuyển trong mạch bạch huyết rồi lại đổ về tĩnh mạch máu và hoµ vµo m¸u. C©u 3. Khi t©m nhÜ co: a/ Van nhĩ thất mở, van thất động mạch mở. b/ van nhĩ thất đóng, van thất động mạch đóng. c/ Van nhĩ thất mở, van thất động mạch đóng. d/ Van nhĩ thất đóng, van thất động mạch mở. II/ Tù luËn (7 ®iÓm) Câu 4. Cho ví dụ về phản xạ? Phân tích ví dụ đó theo cung hoặc vòng phản xạ. Câu5. Vì sao xơng có tính đàn hồi và rắn chắc? ễÛ lứa tuổi các em làm thế nào để bộ x¬ng ph¸t trieån tèt? Câu 6. ễÛ ngời có mấy nhóm máu? Thiết lập sơ đồ mối quan hệ cho và nhận giữa các nhóm máu để không gây kết dính hồng cầu. Nhãm m¸u chuyªn cho lµ nhãm m¸u nµo? Nhãm m¸u chuyªn nhËn lµ nhãm m¸u nµo? T¹i sao l¹i gäi lµ nhãm m¸u chuyªn cho, nhãm m¸u chuyªn nhËn?. Đáp ¸n- Biểu điểm. I/ Trắc nghiệm (3 điểm) mỗi đáp án đúng 1 điểm. 1-c;. 2–a;. 3–c;. II/ Tù luËn (7 ®iÓm) C©u 4 (2,5 ®iÓm) VD : Khi ngứa ta đa tay lên gãi. Có thể động tác gãi lần đầu cha đúng chỗ ngứa. Th«ng tin ngîc b¸o vÒ Trung ¬ng t×nh tr¹ng vÉn ngøa. Trung ¬ng ph¸t lÖnh thµnh xung thần kinh theo dây li tâm tới các cơ tay để điều chỉnh (về cờng độ tần số co cơ…) giúp tay gãi đúng chỗ ngứa. Nh vậy các xung thần kinh ở phản xạ gãi đúng chỗ ngứa đã dẫn truyền theo các nơron tạo nên một vòng khép kín gọi là vòng phản xạ. C©u 5 (2 ®iÓm) - X¬ng gåm 2 thµnh phÇn chÝnh lµ cèt giao vµ muèi kho¸ng. Sù kÕt hîp cña 3 thành phần này làm cho xơng có tính đàn hồi và rắn chắc. (1 điểm) - Rèn luyện thể dục thể thao thờng xuyên và lao động vừa sức. Khi mang vác và khi ngåi häc cÇn lu ý chèng cong vÑo cét sèng. (1 ®iÓm) C©u 6 (2,5 ®iÓm) - 4 nhãm m¸u : O, A, B vµ AB. A A O. AB. O. AB B.

(55) B - Nhãm O gäi lµ nhãm chuyªn cho nghÜa lµ nguêi cã nhãm m¸u nµy th× cã thÓ cho m¸u bÊt k× ngêi nµo. - Nhãm AB gäi lµ nhãm chuyªn nhËn nghÜa lµ ngêi cã nhãm m¸u nµy th× cã thÓ nhËn m¸u cña bÊt k× ngêi nµo. NS:24/10/11. NG:28/10/11. Tiết 20:THỰC HAØNH SƠ CỨU CẦM MÁU. A. MUÏC TIEÂU 1 . Kiến thức : – Phân biệt được vết thương làm tổn thương tĩnh mạch , động mạch hay chæ laø mao maïch 2 . Kyõ naêng : – Rèn luyện kỹ năng băng bó hoặc làm garô và biết những quy định sau khi ñaët garoâ 3 . Thái độ : Có ý thức khi sơ cứu. B . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : 1 . Giaùo vieân :  Chuaån bò : 1 cuoän baêng ,2 mieáng gaïc, 1 bòch boâng goøn, 1 mieáng vaûi mềm ,1 dây vải hoặc dây cao su – Bảng ( đáp áp ) Stt Caùc daïng Bieåu hieän Cách xử lí maïch 1 Mao maïch  Lượng máu ít, chậm, có  Sát trùng vết thương thể tự đông máu 2 Tónh maïch  Lượng maùu chaûy  Duøng ngoùn tay bò chaët chậm , liên tục , khó cầm miệng vết thương hoặc dùng maùu baêng daùn 3 Động mạch  Lượng máu chảy nhanh  Aán tay vào động mạch , nhieàu phía treân veát thöông  Buoäc ga roâ phía treân veát thương hướng về tim  Đưa mau đến bệnh viện 2 . Hoïc sinh : 1 cuộn băng, 2 miếng gạc, 1 cuộn nhỏ bông gòn, dây cao su hoặc dây vải mềm, coàn, ioát... C. PHƯƠNG PHÁP : Thực hành . D. HỌAT ĐỘNG DẠY – HỌC..

(56) 1. Ổn định lớp : 1/ 2. Kieåm tra baøi cuõ:3/ (?) Lực đẩy chủ yếu giúp máu tuần hoàn liên tục và theo chiều trong hệ mạch đã được tạo ra từ đâu và ntn ? (?) Neâu caùc bieän phaùp veä sinh heä tim maïch? 3. Giảng bài mới : Chúng ta đã biết vận tốc máu ở mỗi lọai mạch là khác nhau. Khi cơ thể bị thương chảy máu cần được xử trí kịp thời và đúng cách ntn ? HÑGV Gv thoâng baùo caùc daïng chaûy maøu laø : MM, TT, ÑM. (?) Bieåu hieän cuûa caùc daïng chaûy máu đó ?  GV gíup HS hoøan thieän kieán thức. GV yeâu caàu : - Khi bò chaûy maùu ở lòng bàn tay tghì baêng boù ntn ?  GV quan saùt caùc nhoùm laøm việc  giúp đỡ nhoùm yeáu. GV cho caùc nhoùm đánh giá kết quả laãn nhau. GV coâng nhaän đánh giá đúng và phân tích đánh gia chưa đúng của caùc nhoùm. - GV yeâu caàu: Khi bò thöông chảy máu ở ĐM caàn baêng boù ntn ?. HÑHS Cá nhân tự thu nhận 3 daïng chaûy maùu. Baèng kiến thức thực tế và suy đoán  trao đổi nhóm trả lời caâu hoûi. - Đại diện nhóm trình baøy nhoùm khaùc boå sung.. ND I. CAÙC DAÏNG CHAÛY MAÙU: Coù 3 daïng chaûy maùu : - Chaûy maùu MM: maùu chaûy ít vaø chaäm. - Chaûy maùu TT: maùu chaûy nhieàu hôn vaø nhanh hôn. - Chaûy maùu ÑM: maùu chaûy nhieàu, maïnh vaø thaønh tia.. Caùc nhoùm tieán haønh : + Bước 1: Cá nhân tự nghiên cứu sgk tr61. + Bước 2: Mỗi nhóm tieán haønh baêng boù theo hướng dẫn. + B3: đại diện 1 số nhóm trình baøi caùc thao taùc vaø maã cuûa nhoùm  caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt. Yeâu caàu : + Mẫu gọn và đẹp. + Koâng gaây ñau cho naïn nhaân. Caùc nhoùm tieán haønh theo 3 bước tương tự như muïc a vaø tham khaûo theâm hình 19.1 sgk. - Yeâu caàu: + Maãu baêng goïn, khoâng chaët quaù, khoâng loûng quaù.. II.BAÊNG BOÙ VEÁT THÖÔNG: 1. Băng bó vết thương ở lòng bàn tay(chaûy maùu MM vaø TT). Các bước tiến hành như sgk tr.61 Löu yù: Sau khi baêng neáu veát thöông vaãn chảy máu  đưa nạn nhân đến bệnh viện.. 2. Băng bó vết thương ở cổ tay (chảy máu ở ĐM). Các bước tiến hành như sgk tr.62. Löu yù: - Vết thương chảy máu ĐM ở tay, chân mới buộc dây garô. - Cứ 15’ nới dây garô ra và buộc lại..

(57) GV cuõng cho caùc + Vò trí daây garoâ caùch nhóm đánh giá veát thöông khoâng quaù keát quaû laãn nhau. gaàn vaø khoâng quaù xa. GV coâng nhaän đánh giá đúng và phân tích đánh gia chưa đúng của caùc nhoùm.. - Vết thương ở vị trí khác, ấn tay vào ÑM gaàn veát thöông nhöng veà phaùi treân. III. VIEÁT THU HOÏACH: 1. Máu chảy ở ĐM và TT có gì khác nhau về biểu hiện và cách sử lý? 2. Caùc thoâng Bieåu Cách xử tin hieän lí Chaûy maùu .......... .............. TM Chaûy maùu ............. ............... ÑM 2. Những yêu cầu của biện pháp buộc garoâ? Khi naøo duøng bieän phaùp buoäc garoâ vết thương chảy máu ở người ? 3. Những vết thương chảy máu ĐM không phải ở tay (chân) phải xử lí thế naøo ?. 4. ĐÁNH GIÁ GIỜ HỌC: GV đánh giá chung về phần : chuẩn bị + ý thức học tập + Kết quả (mẫu HS tự làm) 5. DAËN DOØ : - Học bài, trả lời câu hỏi sgk - Đọc phần em có biết + Xem trước bài mới. - Ôn kiến thức về hệ hô hấp ở ĐV.. NS:30.10.11 NG:2.11.11. CHÖÔNG IV: HOÂ HAÁP. Tieát 21: HOÂ HAÁP VAØ CAÙC CÔ QUAN HOÂ HAÁP A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: Trình bài được khái niệm hô hấp và vai trò của hô hấp với cơ thể sống. Xác định trên hình các cơ quan hô hấp ở người và nêu được chức năng của chuùng. 2. Kỹ năng : Xác định , qs hình, sơ đồ và phát hiện kiến thức. 3. Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ cơ quan hô hấp..

(58) * TRỌNG TÂM : KN hô hấp, các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức naêng. B.ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - GV : Tranh phoùng to hình 20.1.2.3 sgk - HS : + Chuaån bò caâu hoûi leänh trong baøi naøy. + Kiến thức về hệ hô hấp ở ĐV C. PHÖÔNG PHAÙP Trực quan , hỏi đáp và giảng giải. + hoạt động theo nhóm. D. HỌAT ĐỘNG DẠY - HỌC 1. Ổn định lớp :1/ 2. Kieåm tra baøi cuõ:2/ ? Máu chảy trong ĐM và TT có gì khác và cách xử lý. 3. Giảng bài mới : GV đặc vấn đề bằng cách : O2 O2 MAÙU NƯỚC MÔ TEÁ BAØO CO2 CO2 (?) Nhờ đâu máu lấy được oxi để cung cấp cho các tế bào và thải CO2 ra khỏi cơ thể? (Nhờ cơ quan hô hấp, nhờ sự thở ra và hít vào ). (?) Vậy hô hấp là gì ? Hô hấp có vai trò ntn với cơ thể sống ? HÑGV Gv yêu cầu HS họat động nhoùm Gv treo tranh 20.1 để hs qs + đọc mục 1 sgk: ? Hoâ haáp laø gì ? ? hô hấp gồm những gđ chuû yeáu naøo? ? hô hấp có vai trò gì đối với cơ thể sống? Gv giaûi thích :. HÑHS Hs laøm vieäc theo yeâu caàu: Laø quaù trình cung cấp O2 cho caùc tb cô theå vaø thaûi khí CO2 ra ngoài. 3 giai đọan chủ yếu: Sự thở, trao đổi khí ở phổi và trao đổi khí ở tb. - O2 được lấy vào để oxi hóa các hợp chất, tạo ra enzim năng lượng cần cho mọi Gluxit + O2 NL+CO2 +nước họat động sống của cơ thể. Đồng thời thải CO2 Nl cấn cho họat động sống và hơi nước. cuûa tb vaø cô theå. Cc oxi cho tb để tham gia ? hh gồm những gđ chủ vào pứng tạo nl cho mọi yeáu naøo? hñ soáng cuûa tb vaø ctheå. ? sự thở có ý nghĩa gì đối Đồng thời thải CO2 với hh? Giúp thông khí ở phổi. Noäi dung I. Khaùi nieäm hoâ haáp Hoâ haáp laø quaù trình cung caáp oâxi cho caùc tb cuûa cô theå vaø loïai CO2 do caùc tb thaûi ra khoûi cô theå. Quaù trình hoâ haáp goàm 3 giai đọan chủ yếu: Sự thở, trao đổi khí ở phổi và trao đổi khí ở tb. Nhờ hh mà O2 được lấy vào để oxi hóa các hợp chất, tạo ra năng lượng cần cho mọi họat động soáng cuûa cô theå..

(59) taïo ñk cho tñ khí dieãn ra II. Caùc cô quan trong liên tục ở tb. Gv treo tranh 20.2.3 sgk hệ hô hấp của người và Baûng 29 sgk hs qs để xđ cơ quan hh: chức năng của chúng: ? hệ hh gồm những cơ quan Làm ấm do lớp niêm Cô quan hoâ haáp goàm : maïc tieát chaát nhaày, laøm naøo? đường dẫn khí và 2 lá ấm do lớp mao mạch dày phổi. ? neâu caáu taïo cuûa caùc cô ñaëc vaø loâng muõi giuùp quan? - Đường dẫn khí :dẫn traùnh caùc tnhaân gaây haïi. khí vaøo vaø ra, ngaên buïi - Dựa vào đặc điểm cấu Thgia baûo veä phoåi : loâng laøm aåm, aám khoâng khí. taïo caùc cô quan trong mũi giữ lại các hạt bụi đường dẫn khí cho biết? - Phổi: trao đổi khí giữa lớn , chất nhày do niêm ? Những đđ cấu tạo nào cơ thể và môi trường mạc tiết ra để giữ lại các ngòai. trong đường dẫn khí có td hạt bụi nhỏ, lớp lông laøm aåm, aám kk khi vaøo HS ghi noäi dung baûng rung queùt chuùng ra khoûi 20 sgk. phoåi vaø ññ naøo thgia bveä khí quản. Nắp thực quản phoåi traùnh caùc tac nhaân đậy kín đg hh không cho gaây haïi? thức ăn lọt vào, có tb Ññ naøo cuûa p laøm taêng limphoâ , V.A tieát khaùng dieän tích beà maët tñk ? Nêu chức năng đường dẫn thể. Bao bọc phổi có 2 lớp khí? màng , lớp ngòai dính Nêu chức năng của phổi? với lòng ngực, lớp trong - Trong suoát ñg daãn khí điều có hthống mao mạch dính với phổi , giữa 2 lớp có chất dịch  làm phối nở và lớp chất nhày. roäng vaø xoáp, coù 7 – 8 Đường dẫn khí có chức traêm trieäu pheá nang caáu naêng laøm aám khí. ? Vaäy sao muøa ñoâng chuùng taïo neân phoåi. Daãn khí vaøo vaø ra phoài, ta vaãn bò nhieãm laïnh vaøo baûo veä phoåi traùnh caùc tac phoåi? nhaân gaây haïi. Là nơi tđk giữa cơ thể và mtr ngoøai. 4. CUÕNG COÁ : 3/ ? Thế nào là hh? Vai trò của hh với các họat động của cơ thể ? ? Cấu tạo các cơ quan hh phù hợp vớc chức năng ntn ? 5. DAËN DOØ :5/ - Học bài, trả lời câu hỏi sgk - Đọc phần em có biết + Xem trước bài mới. Gv HD Hs trả lời câu hỏi SGK: Câu 1: Hô hấp cung cấp O2 cho tế bào để tham gia vào các phản ứng taùo ATP cung cấp cho mọi hoạt động sống của tế bào và cơ thể đồng thời loại CO2 ra khỏi cơ thể.

(60) C©u 2: So s¸nh cÊu t¹o hÖ h« hÊp cña ngêi vµ thá: *Gièng nhau: -Đều nằm trong khoang ngực và đợc ngăn cách với khoang bụng bởi cơ hoành -Đều gồm đờng dẫn hkí và 2 lá phổi -Đờng dẫn khí đều có mũi, hầu, than hquản, khí quản, phế quản -Mỗi lá phổi đều đợc cấu tạo bởi các phế nang(túi phổi) tập hợp thành từng cụm, bao quanh mỗi tíu phổi là một mạng mao mạch dày đặc -Bao bäc phæi cã 2 líp mµng: L¸ thµnh dÝnh vµo thµnh ngùc vµ l¸ t¹ng dÝnh vµo phæi, gi÷a 2 líp mµng lµ chÊt dÞch *Khác nhau: đờng dẫn khí ở ngời có thanh quản phát triển hơn về chức năng phát ©m C©u 3: Trong 3-5 phót ngõng thë, kh«ng khÝ trong phæi còng ngõng lu th«ng, nhng tim không ngừng đập, máu không ngừng lu thông qua các mao mạch ở phổi, trao đổi khÝ ë phæi còng kh«ng ngõng diÔn ra, O2 trong kh«ng khÝ ë phæi kh«ng ngõng khuÕch tán vào múa và CO2 không ngừng khuếch tán ra. Bởi vậy nồng độ O2trong hkông khí ơ phổi hạ thấp tới mức không đủ áp lực đẻ khuếch tán vào máu nữa Câu 4: Nhờ có thiết bị cung cấp O2 đảm bảo sự hô hấp bình thờng mà nhà du hành vũ trụ, lính cứu hoả, thợ hàn có thể hoạt động bình thờng trong các môi trờng thiếu O2 NS:4.11.11. NG:5.11.11. Tiết 22:HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP. A/ Môc tiªu : 1.Kiến thức : -Học sinh phải nêu đợc cơ chế thông khí ở phổi -Trình bày đợc quá trính trao đổi khí ở phổi và ở tế bào. 2.Kó naêng: -Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích để thu nhận kiến thức từ hình vẽ -VËn dông kiÕn thøc liªn quan gi¶i thÝch hiÖn tîng thùc tÕ,. 3.Thaựi ủoọ: Giáo dục ý thức rèn luyện bảo vệ cơ quan hô hấp để có sức khoẻ tốt. B/ChuÈn bÞ : Giáo viên : Giáo án+ tranh vẽ phóng to H21.1 đến 21.4 SGK trang 68 .69 .70 Häc sinh : Häc bµi cò vµ t×m hiÓu tríc bµi míi. C/ Phương pháp : Hỏi đáp + giảng giải + đàm thọai + gợi mở. D/TiÕn tr×nh daïy - hoïc : 1.OÅn định : 2/KiÓm tra bµi cò : Hô hấp là gì ? Vai trò của hô hấp đối với cơ thể ? Các cơ quan trong hệ hô hấp ? đặc điểm cấu tạo nào trong đường dẫn khí có tác duïng laøm aåm vaø aám khoâng khí ñi vaøo phoåi, ñaëc ñieåm caáu taïo naøo tham gia baûo veä phoåi. 3/Bµi míi : - Gi¸o viªn më bµi: H« hÊp lµ qu¸ tr×nh diÔn ra liªn tôc, nÕu bÞ ngõng h« hÊp c¬ thÓ sẽ rất nguy kịch và dẫn đến tử vong. Vậy quá trình hô hấp diễn ra nh thế nào? Hoạt động giáo viên *Hoạt động 1 : Tìm hiểu sù th«ng khÝ ë phæi -Gi¸o viªn treo tranh phãng to H21.1 vµ 21.2, híng dÉn häc sinh quan s¸t. Hoạt động học sinh *Th¶o luËn vµ tr¶ lêi : -Quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi +C¸c c¬ x¬ng ë lång ngùc phèi hîp hoạt động với nhau để làm tăng thể tÝch lång ngùc khi hÝt vµo vµ gi¶m thÓ. Néi dung I/ Th«ng khÝ ë phæi Sù th«ng khÝ ë phổi nhờ cử động h« hÊp (hÝt vµo.

(61) Hoạt động giáo viên vµ t×m hiÓu thªm c¸c thông tin SGK để trả lời c©u hái : -?C¸c c¬ x¬ng ë lång ngùc đã phối hợp hoạt động với nhau nh thế nào để làm t¨ng thÓ tÝch lång ngùc khi hÝt vµovµ lµm gi¶m thÓ tÝch lång ngùc khi thë ra -?Dung tÝch phæi khi hÝt vµo, thë ra b×nh thêng vµ g¾ng søc cã thÓ phô thuéc vµo c¸c yÕu tè nµo?. -Tæng kÕt ghi b¶ng. Hoạt động 2 : Tìm hiểu sự trao đổi khí ở phổi và tÕ bµo -Gi¸o viªn treo tranh H21.3 vµ 21.4 phãng to cho häc sinh quan s¸t vµ thùc hiÖn tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK -Ph©n tÝch cho häc sinh thÊy râ sù kh¸c nhau râ rÖt gi÷a khÝ O2 vµ CO2 hÝt vµo vµ thë ra. -Các khí trao đổi ở phổi và tế bào đều theo cơ chế khuÕch t¸n tõ n¬i cã nång độ cao đến nơi có nồng độ thÊp. -Giữa sự trao đổi khí ở tế bµo vµ phæi ë ®©u quan träng h¬n?( Gi¸o viªn gi¶i thÝch chÝnh sù tiªu tèn O2 ở tế bào đã thúc đẩy sự trao đổi khí ở phổi. Vì vậy sự trao đổi khí ở phổi tạo điều kiện cho sự trao đổi khÝ ë tÕ bµo. Hoạt động học sinh tÝch lång ngùc khi thë ra nh sau: c¬ liªn sên ngoµi co tËp hîp x¬ng ức và xơng sờn có điểm tựa linh động với cột sống sẽ chuyển động đồng thêi theo hai híng : Lªn trªn vµ ra hai bªn lång ngùc më réng ra hai bªn lµ chñ yÕu. C¬ hoµnh co lång ngùc më réng thªm vÒ phÝa díi, Ðp xuèng khoang bông. C¬ liªn sên ngoµi vµ c¬ hoµnh gi·n ra lång ngùc thu nhá trë vÒ vÞ trÝ cò. Ngoµi ra cßn cã sù tham gia cña mét sè c¬ kh¸c trong c¸c trêng hîp thë g¾ng søc. -Dung tÝch phæi khi hÝt vµo vµ thë ra lóc b×nh thêng còng nh khi g¾ng søc cã thÓ phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau: TÇm vãc, giíi tÝnh, t×nh tr¹ng søc khoÎ, bÖnh tËt, sù luyÖn tËp. Néi dung vµ thë ra). -C¸c c¬ liªn sên, c¬ hoµnh, c¬ bông phèi hîp víi x¬ng øc, x¬ng sên trong cö động hô hấp -Dung tÝch phæi phô thuéc vµo: Giíi tÝnh, tÇm vãc, t×nh tr¹ng søc khoÎ, luyÖn tËp….. *Th¶o luËn vµ tr¶ lêi : -Gi¶i thÝch sù kh¸c nhau vÒ sù khuÕch t¸n cña O2 vµ CO2 : tû lÖ % O2 trong khÝ thë ra thÊp râ rÖt do O2 đã khuếch tán từ khí phế nang vào m¸u mao m¹ch. Tû lÖ % CO2 trong khí thở ra cao rõ rệt do CO2 đã khuÕch tõ m¸u mao m¹ch ra khÝ phÕ nang. H¬i níc b·o hoµ trong khÝ thë ra đo đợc làm ẩm bởi lớp niêm mạc tiết chất nhầy phủ toàn bộ đờng dẫn khÝ. Tû lÖ % N2 trong khÝ hÝt vµo vµ thë ra kh¸c nhau kh«ng nhiÒu, ë khÝ thë ra cao h¬n chót Ýt do tû lÖ O2 bÞ h¹ thÊp h¼n. §©y lµ t¬ng quan vÒ mÆt sè häc kh«ng ph¶i sinh häc -O2 tõ m¸u tÕ bµo -CO2 tõ tÕ bµo m¸u -O2 tõ phæi m¸u -CO2 tõ m¸u phæi -Trao đổi khí ở phổi: Thực chất là sự trao đổi khí giữa mao mạch phế nang với phế nang, nồng độ O2 trong mao m¹ch thÊp cßn CO2 cao vµ ngîc l¹i ( nồng độ O2 trong không khí phế nang cao h¬n trong m¸u mao m¹ch O2 khuÕch t¸n tõ m¸u vµo kh«ng khÝ phÕ nang) -Trao đổi khí ở tế bào là sự trao đổi gi÷a tÕ bµo víi mao m¹ch mµ ë tÕ bào tiêu dùng O2 nhiều nên nồng độ O2 bao giê còng thÊp cßn CO2 cao. M¸u ë vßng tuÇn hoµn lín ®i tíi c¸c tÕ bµo giµu O2 nªn cã sù chªnh lÖch nồng độ các chất dẫn đến khuếch tán( nồng độ O2 trong máu cao hơn trong tÕ bµo O2 khuÕch t¸n tõ m¸u vào tế bào. Nồng độ CO2 trong tế bào cao h¬n trong m¸u. II/ Trao đổi khí ë phæi vµ tÕ bµo -Sự trao đổi khí ở phæi +O2 khuÕch t¸n tõ phÕ nang vµo m¸u +CO2 khuÕch t¸n tõ m¸u vµo phÕ nang -Sự trao đổi khí ở tÕ bµo: +O2 khuÕch t¸n tõ m¸u vµo tÕ bµo +CO2 khuÕch t¸n tõ T bµo vµo m¸u.

(62) Hoạt động giáo viên m¸u.. Hoạt động học sinh CO2 khuÕch t¸n tõ tÕ bµo vµo. Néi dung. 4/Củng cố :-Yêu cầu đọc keỏt luaọn SGK . -Gi¸o viªn tæng kÕt toµn bµi häc 5/Híng dÉn vÒ nhµ : -Híng dÉn häc sinh tr¶ lêi cau hái 1, 2, 3 SGK trang 70 Đáp án câu 1: Nhờ sự hoạt động của lồng ngực với sự tham gia của các cơ hô hấp mà ta thực hiện đợc hít vào và thở ra, giúp cho không khí trong phổi thờng xuyên đợc đổi míi Trao đổi khí ở phổi gồm sự khuếch tán của O2 từ không khí ở phế nang vào máu và cña CO2 tõ m¸u vµo kh«ng khÝ phÕ nang Trao đổi khí ở tế bào gồm tự khuếch tán của O2 từ máu vào tế bào và của CO2 từ tế bµo vµo m¸u §¸p ¸n c©u 2: So s¸nh sù h« hÊp ë ngêi vµ thá: Giống nhau: Cũng gồm các giai đoạn thông khí ở phổi, trao đổi khí ở phổi và trao đổi khí ở tế bào Sự trao đổi khí ở phổi và tế bào cũng theo cơ chế khuếch tán từ nơi nồng độ cao tới nơi có nồng độ thấp Kh¸c nhau: -ở thỏ sự thông khí ở phổi chủ yếu do hoạt động của cơ hoành và lồng ngực, do bị ép gi÷a hai chi tríc nªn kh«ng d·n në vÒ phÝa hai bªn -ë ngßi sù th«ng khÝ ë phæi do nhiÒu c¬ phèi hîp h¬n vµ lång ngùc d·n në c¶ vÒ phÝa hai bªn Đáp án câu 3: Khi lao động nặng háy chơi thể thao làm nhu cầu trao đổi khí của cơ thể tăng cao, hoạt động hô hấp của cơ thể có thể biến đổi theo hớng vừa tăng nhịp hô hÊp thë nhanh h¬n, võa t¨ng dung tÝch h« hÊp thë s©u h¬n *Veà nhaø:§äc môc em cã biÕt vµ t×m hiÓu bµi sau. NS:6.11.11. NG:9.11.11 A. MUÏC TIEÂU. Tieát23: VEÄ SINH HOÂ HAÁP. 1. Kiến thức: Trình bài được tác hại của các tác nhân gây ô nhiễm không khí đối với hoạt động hơ hấp. Gt đuợc cơ sở hoạt động khoa học của việc luyện tập thễ dục thể thao đúng cách. Đề ra các bp luyện tập để để có cơ quan hô hấp khoẻ mạnh và tích cực ngăn ngừa các tác nhân gây ô nhiễm mt, không khí . 2. Kỹ năng : rèn kĩ năng vận dụng kĩ thuật vào thức tế, kĩ năng tìm tòi. 3. Thái độ : gd ý thức bảo vệ môi trường , bảo vệ,giữ gìn cq hh. B.ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - GV : hình aûnh veà oâ nhieãm khoâng khí, taùc haïi. - HS : hoïc sinh tìm hieåu noäi dung C. PHƯƠNG PHÁP:` Hỏi đáp -đàm thoại gợi mở. D. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp :.

(63) 2. Kieåm tra baøi cuõ: ? Thực chất của sự thông khí ở phổi là gì ? Tóm tắt quà trình hô hấp ở cơ thể người. Mô tả sự khuếch tán ôxi và cacbonic trong quá trình trao đổi khí ở phổi vaø teá baøo. *Giúp không khí trong phổi thường xuyên được đổi mới *-Sự trao đổi khí ở phổi +O2 khuÕch t¸n tõ phÕ nang vµo m¸u +CO2 khuÕch t¸n tõ m¸u vµo phÕ nang -Sự trao đổi khí ở tế bào: +O2 khuÕch t¸n tõ m¸u vµo tÕ bµo +CO2 khuÕch t¸n tõ T bµo vµo m¸u 3. Giảng bài mới : Giáo viên mở bài: Các bệnh hô hấp thờng gặp là gì ? làm thế nào để tránh đợc nhữnh bệnh đó và bảo vệ hô hấp để khoẻ mạnh? Hoạt động 1: Xây dựng biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh các tác nhân có hại - Muïc tieâu: HS chæ ra caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä hoâ haáp – Neâu bieän phaùp baûo veä traùnh caùc taùc nhaân coù haïi HÑGV Gv treo tranh aûnh veà oâ nhieãm khoâng khí yeâu caàu hoïc sinh quan saùt. Keát hợp đọc bảng 22 sgk. Thaûo luaät nhoùm theo noäi dung sau: Có những tác nhân nào gây hại tới hoạt động hô haáp? Chúng có nguồn gốc từ ñaâu? Chuùng gaây taùc haïi nhö theá naøo? Để tránh các tác nhân có hại cho hệ hô hấp cần đề ra bieän phaùp baûo veä nhö theá naøo? Haïn cheá oâ nhieäm khoâng khí từ bụi Haïn cheá oâ nhieãm khoâng khí từ các vi sinh vật gây beänh Haïn cheá oâ nhieãm khoâng khí từ các khó độc NO, SO,CO, nicotin.. HÑHS. Buïi , caùc khí doäc haïi: NO, SO, CO, nicotin, caùc vi sinh vaät gaây beänh Döaï vaøo coät hai baûng Lao phoåi , ung thö phoåi, vieâm phổi , ngộ độc. Troàng nhieâu caây xanh… Ñeo khaåu trang nôi coù buïi , doïn veä sinh Đảm bảo nơi lảm việc nơi ở có đủ nắng gió, tránh ẩm thấp, thường xuyên dọn vệ sinh, không khạc nhổ bừa bãi Hạn chế sử dụng các thiết bị thải ra các khí độc hại, không hút thuoâc laù. ND I. Caàn baûo veä heä hoâ haáp khoûi caùc taùc nhaân coù haïi : Caùc taùc nhaân coù haïi cho heä hoâ haáp : buïi, caùc loïai khí độc, các vi sinh vaät…gy neân caùc beänh: lao phoåi, vieâm phoåi, ngoä độc, ung thö phoåi… Caùc bieän phaùp baûo veä heä hoâ haáp: Caàn tích cực xây dựng môi trường sống vaø laøm vieäc coù baàu khoâng khí trong saïch baèng caùch troàng nhieàu caây xanh, khoâng xaû raùc bừa bải, đeo khẩu trang khi laøm veä sinh hay những nơi có bụi. Hạn chế sử.

(64) duïng thieát bò coù thải ra khí độc, khoâng huùt thuoác laù.. HÑGV Học sinh đọc thông tin sgk theo yeâu caàu cuûa gv: Giaûi thích vì sao khi luyeän taäp theå duïc theå thao đúng cách, điều dặng từ bé có thể ó được dung tích sống lí tưởng? Dung tích khí caëng phuï thuoäc vaøo khaû naêng co tối đa của các cơ thở ra. Các cơ này cần luyên từ beù . Vì sao khi thở sâu và giảm số nhịp thở trong moäi phuùt seõ laø taêng hieäu quaõ hoâ haáp? Nếu người đó thở sâu 12nhòp/1phuùt. Moãi nhòp hít vaøo 60ml Khí löu thoâng : 60*12 7200ml Khí vô ích ở khoảng cheát: 150*12 =1500ml Khí hữu ích vào phổi: 7200-1500 =5400 Vậy hãy đề ra biệp pháp luyện tập để có một hệ hoâ haáp khoeû maïnh ?. 4. CUÕNG COÁ : - Caâu hoûi sgk. HÑHS Laøm taêng theå tích loàng ngực: dung tích sống phụ thuoäc vaøo dung tích phoåi vaø dung tích khí caën, dung tích phoåi phuï thuoâïc vào dung tích lồng nực. Dung tích lồng ngực phụ thuộc vào sử phát triển của khunf xương sườn. Oû độ tuổi phát triển khung xương sườn mở rộng. Sau độ tuổi ấy không phát triển nửa. Thể dục: một người thở ra 18nhòp/1phuùt. Moãi nhòp hít vaøo 400ml khoâng khí Khílöu thoâng/phuùt:400*18 =7200ml Khí vô ích ở khoảng cheát:150*18 =2700ml Khí hữu ích vào phổi: 7200-2700 =4500ml Khi thở sâu giảm nhịp thở trong moãi phuùt seõ taêng hieäu quaû hoâ haáp Tích cực luyện tập thể dục thể thao, phối hợp tập thở sâu, giảm nhịp thở thưởng xuyên từ bé. ND.

(65) Dung tích sống là gì? ( thể tích không khí lớn nhất mà một cơ thể hít vào và thở ra) Quá trình luyện tập để tăng dung tích sống phụ thuộc vào yếu tố nào (dung tích phoåi vaø dung tích khí caên …) 5. DAËN DOØ : - Học bài, trả lời câu hỏi sgk - Đọc phần em có biết + Xem trước bài mới. NS: 9.11.11 NG:12.11.11. Tiết:24 Bài 23: THỰC HAØNH :HÔ HẤP NHÂN TẠO I. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: hiểu rõ sơ sở khoa học của hô hấp nhân tao. Nắm được trình tự các bược thực hành hô hấp nhân tạo. Biết phương pháp hà hơi thổi ngạt và phương pháp ấn lòng ngực 2. Kỹ năng : rèn kỉ năng thao tác thực hành 3. Thái độ : có ý thức kĩ luật và thái độ học tập. II. TROÏNG TAÂM BAØI GIAÛNG: bieát phöông phaùp haø hôi thoåi ngaït vaø aán loøng ngực II. PHƯƠNG PHÁP - ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 1. Phương pháp : thực hành 2. Đồ dùng dạy học : - GV : chiếu cá nhân, gói, gạc ( cứu thương) - HS : chuaån bò theo nhoùm III. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp : 2. Kiểm tra bài củ : dunh tích sống là gì? Quá trình luyện tập để nâng cao dung tích soáng phuï thuoäc caùc yeáu toá naøo? 3. Giảng bài mới : em nào thấy nạn nhân ngừng hô hấp đột ngột? Nguyên nhân dẫn tới gián đoạn hô hấp là gì ? HÑGV Có những nguyên nhaân naøo laø hoâ haáp người bị gián đoan GV yeâu caàn hs nghiên cứu thông tin SGK để ghi nhớ kiến thức Phöông phaùp haø hôi thổi ngãc được tiến. HÑHS Học sinh nghiên cứu noäi dung SGK tr75 HS trả lời nội dung SGK.. ND * Nguyên nhân làm gián đoạn hóa hoïc: - Khi chết đuối  nước vào phổi  loại bỏ nước bằng cách vừa cõng nạn nhân (ở tư thế đốc ngược đầu) vừachạy - Khi bò ñieän giaät: ngaét nguoàn ñieän - Ơû môi trường thiếu ôxi, có nhiều khí độc : khiêng nạn nhân ra khỏi.

(66) haønh nhö theá naøo Phöông phaùp aán loøng ngực?. khu vực * Tieán haønh hoâ haáp nhaân taïo haø hôi thoûi ngaïc :nhö SGK.. IV. THU HOẠCH : so sánh hai phươg pháp hô hấp nhân tạo V. DAËN DOØ : Điền vào bảng : các thao tác cấp cứu bảng 23 Xem bài mới Xem lại bài : cơ tiêu hoá của thú.

(67) NS:18.11.11 NG:19/11/11. CHƯƠNG V: TIÊU HOÁ. Tiết 25:TIÊU HOÁ VAØ CÁC CƠ QUAN TIÊU HOÁ A. MUÏC TIEÂU: 1. Kiến thức: - Trình bày được: + Các nhóm chất trong thức ăn, các hoạt động trong quá trình tiêu hóa. + Vai trò của tiêu hoá với cơ thể người. - Xác định được trên hình vẽ các cơ quan của hệ tiêu hoá ở người. 2. Kó naêng: Rèn kĩ năng quan sát tranh hình, sơ đồ để phát hiện kt, tư duy lôgic , thảo luận nhoùm . 3. Thái độ: giáo dục ý thức bảo vệ hệ tiêu hoá . * Trọng tâm: Quá trình tiêu hoá và các cơ quan tiêu hoá ở người. Vai trò tiêu hoá đối với cuộc sống. B. CHUAÅN BÒ: GV: Sơ đồ cấu tạo cơ quan tiêu hoá ; bảng phụ. HS: Xem bài, xem nd hệ tiêu hoá, cơ quan tiêu hoá thú. C. Phương pháp: QS, NC, đàm thoại ,hđ nhóm. D. TIEÁN TRÌNH DAÏY _ HOÏC : 1. Ổn định lớp:1/ 2. Ktbc :3/ Gv kt vở bt hs- thu báo cáo thu hoạch giờ thực hành. 3.Bài mới: hàng ngày chúng ta ăn thức ăn vào ct, những thức ăn phải được biến đổi thì ct mới hấp thụ được. Vậy qt tiêu hoá trong cơ thể diễn ra ntn. Hoạt động 1: Thức ăn và sự tiêu hoá:16/ - Mục tiêu: HS trình bày được.hai nhóm thức ăn có chất vô cơ và chất hữu cơ. Các hoạt động trong quá trình tiêu hoá và vai trò của tiêu hoa.ù Hoạt động của GV - Caùch tieán haønh: ? Haèng ngaøy chuùng ta aên nhiều loại thức ăn, vậy chúng thuộc loại chất gì? - GV treo sơ đồ *GV neâu caâu hoûi thaûo luaän nhoùm: ? Các chất nào trong thức ăn không bị biến đổi về mặt. Hoạt động của Hs Noäi dung ghi baøi Hs nghiên cứu hình 24.2 I/ Thức ăn và sự để trả lời: tiêu hoá -Thức ăn gồm các chaát voâ cô vaø chaát hữu cơ. -Thức ăn được đẩy các chất trong ống tiêu hoá,.

(68) hoá học trong quá trình tiêu hoá? ? Các chất nào bị biến đổi hoá học trong quá trình tiêu hoá? ? Quá trình tiêu hoá gồm những hoạt động nào? ? Hoạt động nào là quan troïng? ? Vai trò của thức ăn trong quá trình tiêu hoá? ? GV nhaân xeùt – boå sung * GV lưu ý thêm: Thức ăn dù biến đổi bằng cách nào thì cuoái cuøng thaønh chaát haáp thụ được thì mới có tác dụng với cơ thể.. tiêu hoá thức ăn, hấp thú chaát DD, thaûi phaân. -Hoạt động tiêu hoá gồm: Ăn, đẩy caùc chaát trong oáng tiêu hoá, tiêu hoá * Hằng ngày đã có quá thức ăn, hấp thụ trình oxi hoá các chất hữu chất dinh dưỡng , cô trong cô theå nhö thaûi baõ protein, gluxit, lipit để sinh - Nhờ quá trình ra các năng lượng sống tiêu hoá, thức ăn cần cho các hoạt động của biến đổi thành chất tế bào. Vậy vai trò đầu dinh dưỡng và thải tiên của thức ăn là bù đắp cặn bã . lại sự hao hụt này. Thức aên coøn laø nguyeân lieäu xaây dựng các tế bào mới thay thế cho các tế bào đã chết và giúp cơ thể lớn lên.. Hoạt động 2: Tìm hiểu các cơ quan tiêu hoá:20/ - Mục tiêu : Hs xác định được các cơ quan tiêu hoá trên cơ thể người. Tieán haønh: - GV treo tranh hình 24.3 - Hãy kể tên các cơ quan tiêu hoá vaø cho bieát caùc cô quan naøy coù theå xeáp thaønh maáy phaàn? - Neâu vai troø cuûa caùc cô quan tieâu hoá mà em đã được biết từ trước? ?Hệ tiêu hoá gồm mấy phần? - Tuyến tiêu hoá có ống dẫn chất tiết đổ vào ống tiêu hoá - Thành ống tiêu hoá: cấu tạo bởi 4 lớp: màng bao bọc bên ngoài, lớp cơ, lớp dưới niêm mạc và lớp niêm maïc. - HS leân xaùc ñònh caùc cô quan treân tranh veõ caâm. 2 phần : ống tiêu hoá, tuyến tiêu hoá. - Oáng tiêu hoá : Khoang mieäng (raêng, lưỡi), hầu, thực quản, daï daøy, ruoät(ruoät non, ruoät giaø) vaø haäu moân. - Tuyeán THù : Tuyeán nước bọt (tiết nước boït), tuyeán vò (tieát dòch vò), tuyeán gan (tieát maät),. II/ Caùc cô quan tiêu hoá 1. OÁng tieâu hoá: - Mieäng, haàu, thực quản, dạ daøy, ruoät non, ruoät giaø, haäu moân 2.Tuyeán tieâu hoá: - Tuyến nước boït - Tuyeán gan.

(69) Gv treo baûng 24 hs ñieàn vaøo.. tuyeán tuî (tieát dòch - Tuyeán tuïy tuïy), tuyeán ruoät (tieát - Tuyeán vò dòchruoät) - Tuyeán ruoät - HS thaûo luaän nhoùm ñieàn baûng. Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt – boå sung. Các cq trong ống Các tuyến t.hoá t.hoá K.miệng ( Răng, Tuyếnnước bọt. lưỡi, hầu).Thực Tuyeán vò. quaûn ; Daï daøy. Tuyeán gan Ruoät(1.5  6m: Tuyeán tuî rgiaø, rnon) ; Haäu Tuyeán ruoät moân. Ruột thừa chỉ là vết tích tiêu giảm Hs xác định vị trí ruột của 1 cơ quan ở cơ thể động vật. Do thừa. không còn chức năng gì nên không theå xem laø moat cq quan troïng trong hệ tiêu hoá, nhưng đã gây nhiều phiền toái là viêm ruột thừa. 3. CUÛNG COÁ :3/. 1/Quá trình tiêu hoá được thực hiện nhờ các hoạt động của các cơ quan nào? 2/ Quá trình tiêu hoá bao gồm các hoạt động nào? -Hoạt động tiêu hoá gồm: Ăn, đẩy các chất trong ống tiêu hoá, tiêu hoá thức ăn, hấp thụ chất dinh dưỡng , thải bã V. DAËN DOØ :2/ * Học bài trả lời câu hỏi sgk + Đọc mục em có biết. * Caâu hoûi 3: Cơ thể người có thể nhận nước và muối khoáng, vitamin theo con đường tiêm chích qua tĩnh mạch vào hệ tuần hoàn máu. * Xem bài mới, kẻ bảng 25 vào vở bài tập.. NS:22.11.11 NG: 23.11/11. Tiết 26: TIÊU HOÁ Ở KHOANG MIỆNG. A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - Trình bày đc các hđ tiêu hoá diễn ra trong khoang miệng. - Trình bày đc hđ nuốt và đẩy thức ăn từ khoang miệng  thực quản  dạ dày. 2. Kỹ năng : qs, tìm tòi nghiên cứu thông tin, khái quát kiến thức. 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn răng miệng..

(70) - Ýù thức trong khi ăn không được cười đùa B. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 1. Phương pháp : 2. Đồ dùng dạy học : - GV : Tranh 25.1.2.3 sgk, baûng phuï. - HS : Bảng 25. Hđ biến đổi thức ăn ở khoang miệng Bđ TĂ ở KM Biến đổi lí hoïc. Caùc hñ tham gia. Caùc thaønh phaàn tham gia hoạt động. Caùc tuyeán n/ boït Raêng Răng, lưỡi, cơ môi, má. Răng, lưỡi, cơ môi, má.. Biến đổi hoá học. Hñ cuûa E amilaza trong nboït.. Tiết nước bọt Nhai Đảo trộn thức ăn Tạo viên thức ăn. E amilaza. Td cuûa hñ Làm ướt, mềm thức ăn. Laøm meàm nhuyeãn TAÊ. Làm TĂ thấm nước boït. Taïo vieân TAÊ nuoát. Bién đổi 1 phần TB chín trg TAÊ thaønh ñg mantoâzô.. C.. PHƯƠNG PHÁP : Trực quan + hỏi đáp +hoạt động nhóm D. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp :1/ 2. Kieåm tra baøi cuõ:7/ ? Các chất trong thức ăn đc phân nhóm ntn ? Vai trò tiêu hoá ? -Thức ăn gồm các chất vô cơ và chất hữu cơ - Nhờ quá trình tiêu hoá, thức ăn biến đổi thành chất dinh dưỡng và thải cặn baõ . ? Các cơ quan hệ tiêu hoá ? 1. Ống tiêu hoá: - Miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, hậu môn 2.Tuyến tiêu hoá: - Tuyến nước bọt ; Tuyến gan ; Tuyến tụy; Tuyến vị ;Tuyến ruột 3.Giảng bài mới : HTH của con người bắt đầu từ cơ quan nào? Tiêu hoà ở khoang mieäng dieãi ra ntn ? Hoạt động 1: Tìm hiểu về tiêu hoá ở khoang miệng: 17/ Mục tiêu: HS chỉ ra được hoạt động tiêu hoá chủ yếu ở khoang miệng là biến đổi lý học và một phần biến đổi hoá học HÑGV ? Khi thức ăn vào miệng sẽ có những hđ nào xảy ra ? * Gv chæ vaøo tranh cho hs quan sát : vị trí 3 loại. HÑHS Hs qs hình 25.1.2 sgk + tự ncứu nd sgk : Tiết nước bọt, nhai, đảo trộn thức ăn, tạo viên thức ăn, hđ của E. ND I. Tiêu hoá ở khoang mieäng : 1. Biến đổi lí học : -Tiết nước bọt, nhai,.

(71) đảo trộn thức ăn, tạo viên thức ăn. -Nhờ phối hợp của răngvà lưỡi, các cơ moâi vaø maù cuøng caùc tuyến nước bọt làm cho thức ăn đưa vào khoang mieäng taïo thành viên thức ăn meàm nhuyeãn, thaám nước bọt và dễ nuốt. 2. Biến đổi hoá học : Hñ cuûa E amilaza trong nước bọt. Biến moät phaàn tboät chín trong thức ăn thành đường mantôzơ. Hoạt động 2: Tìm hiểu hoạt động nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản:13/. Mục tiêu : Hs trình bày được hoạt động nuốt và đẩy thức ăn,liên hệ với thực tế răng, lưỡi, tuyến nước boït, giaûi thích vai troø cuûa E. ? Khi nhai côm laâu trong mieäng thaáy ntn? Vì sao ngoït? ? Tại sao phải nhai kĩ thức aên? *Gv treo baûng phuï 25.. HÑGV Gv treo tranh 25.3 ? Hñ nuoát dieãn ra do cô quan naøo laø chuû yeáu, coù td gì ? Gv : khi viên thức Tă đc đặt trên mặt lưỡi, thoạt tiên lưỡi nâng lên, sau đó hơi rụt lại đẩy viên Tă chaïm vaøo mieäng gaây ra phaûn xaï nuoát. ? Hoạt động nuốt thức ăn gồm mấy giai đoạn ? giai đoạn nào là tùy ý mình, giai đoạn nào là hoạt động phản xaï?. amilaza trong nước bọt tạo viên thức ăn. Ngoït Vì tb trong côm chòu td cuûa E amilaza trong nước bọt bđổi 1 phần thành đường mantoâzô. Tạo đk để thức ăn ngấm dịch vị trong nước bọt. – HS hoạt động nhóm điền baûng. Caùc nhoùm trình baøy – Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt , boå sung. HÑHS Hs qs và đọc nd sgk : Nhờ hđ của lưỡi là chủ yếu. Có td đẩy viên thức ăn từ miệng  thực quản.. ND II. Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản : - Nhờ hđ của lưỡi mà thức ăn được đẩy xuống thực quản.. - Thức ăn từ khoang – Giai đoạn 1: viên thức miệng qua thực quản ăn được tạo ra ở miệng - xuống dạ dày nhơ hoạt giai đoạn tùy ý mình động của cơ vòng thực – Giai đoạn 2: viên thức quản . ăn được lưỡi đẩy xuống hầu - hoạt động nuốt phaûn xaï ? Trong việc nuốt thức ăn: – Khi nuốt lưỡi đưa lên lưỡi, lưỡi gà, nắp thanh bịt kín đường ra miệng, quản hoạt động như thế lưỡi gà nâng lên bịt kín đường lên khoang mũi, naøo?.

(72) * Nếu đang nuốt thức ăn ta noùi chuyeän gaây ra caùc phaûn xạ hắt hơi, ho đẩy thức ăn ra ngoài. Đó là hành động bất lịch sự, mất vệ sinh * GV cho HS thaûo luaän nhóm trả lời các câu hỏi trong SGK – Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của cơ quan nào là chủ yeáu vaø coù taùc duïng gì? - Lực đẩy viên thức ăn qua thực quản xuống dạ dày đã được tạo ra như thế nào? – Thức ăn qua thực quản có được biến đổi về mặt lí học và hoá học không? GV nhận xét – đánh giá – boå sung Gv khaúng ñònh laïi quaù trình nuốt và đẩy thức ăn. ? Vì sao trước khi đi ngủ không nên ăn kẹo đường và phaûi veä sinh raêng mieäng?. suïn thanh thieät haï xuoáng bịt kín đường vào khí quản làm cho viên thức ăn chỉ có một đường là xuống thực quản. – HS thaûo luaän nhoùm traû lời các câu hỏi – các nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung – Hoạt động của lưỡi là chuû yeáu vaø coù taùc duïng đẩy thức ăn từ khoang miệng xuống thực quản – Nhờ sự phối hợp nhịp nhàng của các cơ thực quaûn. Thời gian đi qua thực quản ngắn (2-4s) nên thức ăn không bị biến đổi về lí học và hoá học. Hs đọc mục em có biết để trả lời.. 4. CUÕNG COÁ : 5/ - Hs đọc KL sgk. - Caâu hoûi sgk C1: Cắt nhỏ, nghiền cho mềm nhuyễn, đảo trộn thức ăn, thấm nước bọt. C2: Nhai càng kĩ thì hiệu xuất tiêu hoá càng cao  hấp thụ nhiều. C3: G, Li, Proâteâin. C4: Chaùo. ? Haõy giaûi thích vì sao khoâng neân noùi chuyeän khi aên? 5. DAËN DOØ : `- Học bài, trả lời câu hỏi sgk - Đọc phần em có biết - Xem trước bài mới: Chuẩn bị hồ tinh boat (nước cơm) , nước bọt hoà loãng..

(73) NS:25.11/11 NG:26/11/11`. Tiết 27: TIÊU HOÁ Ở DẠ DAØY. A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: Trình bày được qtrình tiêu hoá diễn ra ở dạ dày, bao gồm : các hđ tiêu hoá, cô quan hay tb thực hiện hđ tiêu hoá, td của hđ. 2. Kỹ năng : rèn luyện kĩ năng tư duy dự đoán. 3. Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ dạ dày. II. PHƯƠNG PHÁP - ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 1. Phương pháp : Tìm tòi + hỏi đáp + giảng giải 2. Đồ dùng dạy học : - GV : Tranh phoùng to hình 27.1 sgk, baûng phuï. - HS : Kẻ bảng 27 vào vở. III. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp :1/ 2. Kieåm tra baøi cuõ :3/. Các chất trong thức ăn đc tiêu hoá ở khoang miệng và thực quản ntn ? 3,Giảng bài mới : Chúng ta đã biết thức ăn chỉ đc tiêu hoá 1 phần ở khoang miệng, vậy vào đến dạ dày chúng được tiêu hoá tiếp ntn ? (1/ ) Hoạt động 1: Tìm hiểu chức năng dạ dày (15/). Mục tiêu: HS chỉ ra đực cấu tạo cơ bản của dạ dày. Cấu tạo đó phù hợp với chức năng.. HÑGV  GV treo tranh 27.1  hs qs + đọc nd sgk. ? Hình daïng daï daøy ? ? Dung tích laø b.n ? Thaønh daï daøy coù ct ntn ? ? Lớp cơ dạ dày có ct ntn ? ? Lớp niêm mạc có đặc ñieåm gì ?. * GV yêu cầu hs đọc nd sgk + qs hình 27.3 sgk  GV treo baûng phuï 27 hs dựa vào đoạn TT sgk để ñieàn baûng.. HÑHS Dạ dày hình túi, thắt 2 đầu, dunh tích khoảng 3 lít. Thành dạ dày có 4 lớp : Lớp màng, lớp cơ, lớp dưới niêm mạc, lớp niêm mạc với nhiều tuyến dịch vị. Lớp cơ dày, khoẻ. ( 3 lớp : cô voøng, cô doïc, cô xieân).. Hoạt động 2:Tìm hiểu sự tiêu hoá ở dạ dày: 17/ - Tiết dịch vị, biến đổi lí. ND I. Caáu taïo daï daøy - Daï daøy hình tuùi, thaét 2 đầu, dunh tích khoảng 3 lít. - Thaønh daï daøy coù 4 lớp : + Lớp màng. + Lớp cơ dày, khoẻ. Gồm 3 lớp cơ vòng, cơ doïc, cô xieân. + Lớp dưới niêm mạc, + Lớp niêm mạc với nhieàu tuyeán dòch vò. II. Tiêu hoà ở dạ dày:.

(74) ? Ơû dạ dày diễn ra các hđ tiêu hoá ? Gv: thức ăn chạm vào lưỡi vaø nieâm maïc daï daøy k.thích tiết dịch vị (sau 3 giờ có tới 1 lít dịch vị) .Sự phối hợp co của các lớp cơ dạ dày giúp làm nhuyễn và đảo trộn thức ăn cho thấm đều dòch vò. 1 phaàn nhoû tb tieáp tục được phân giải nhờ enzim amilaza  đường mantôzơ ở gđ đầu khi thức ăn chưa trộn đều với dịch vò. ? Trình bày sự biến đổi hoá hoïc? Gv: Thức ăn được tiêu hoá ở dạ dày 5-6 giờ rồi đc đẩy dần từng đợt xuống ruột non. ? Sự đẩy thức ăn xuống ruột nhờ hđ của các cơ quan boä phaän naøo ? ? Loại thức ăn gluxit, lipit đc tiêu hoá ở dạ dày ntn ?. ? Thử đoán xem vì sao prôtêin trong thức ăn bị dòch vò phaân huyû nhöng prôtêin lớp niêm mạc dạ daøy laïi ñc baûo veä vaø ko bò phaân huyû? GV lieân heä veà caùch aên. học và hoá học của thức ăn, đẩy thức ăn từ dạ dày xuoáng ruoät.. ( Hoàn thành bảng 27 vào vở ). - 1 phaàn proâteâin chuoãi daøi ñc enzim pepsin trong daï daøy phaân caét thaønh caùc chuoãi ngaén, goàm 3 – 10 aa. - Nhờ hđ co của các cơ dạ dày phối hợp với sự co cơ vòng ở môn vị. - Thức ăn G tiếp tục tiêu hoá 1 phần nhỏ ở gđ đầu khi dịch vị chứa HCl làm Ph thấp (2-3) chưa được trộn đều với thức ăn. E amilaza đã trộn đều với thức ăn từ khoang miệng tieáp tuïc phaân giaûi 1 phaàn tb thành đường mantôzơ. - L ko được TH ở dạ dày vì trong dòch vò ko coù men TH L. - Nhờ các chất nhày được tiết ra từ các tb tiết chất nhày ở cổ tuyến vị. Các chaát nhaøy phuû leân beà maët nieâm maïc, ngaên caùch caùc tb niêm mạc với pepsin.. - TĂ được -> xuống ruột nhờ hđ co,dan của caùc cô daï daøy phoái hợp với sự co,dan cơ vòng ở môn vị. - Các loại TĂ L, G chỉ biến đổi về mặt lí hoïc..

(75) uống để bảo vệ dạ dày. Noäi dung baûng 27 SGK. Biến đổi thức Các hđ tham Các thành phần Td cuûa hñ ăn ở dạ dày gia tham gia hñ Sự tiết dịch vị Tuyeán vò Hoà loãng thức ăn Sự co bớp của Các lớp cơ của Đảo trộn thức ăn thấm Biến đổi lí daï daøy daï daøy đều dịch vị hoïc E pepsin Phaân caét pr chuoãi daøi Biến đổi hoá Hđ của E pepsin thaønh chuoãi ngaén goàm 3hoïc 10 aa. 4. CUÛNG COÁ :5/ - Caâu hoûi sgk C1: Tiết dịch vị, biến đổi lí học và hoá học của thức ăn, đẩy thức ăn từ dạ dày xuoáng ruoät. C2 : thức ăn chạm vào lưỡi và niêm mạc dạ dày k.thích tiết dịch vị (sau 3 giờ có tới 1 lít dịch vị) . Sự phối hợp co của các lớp cơ dạ dày giúp làm nhuyễn và đảo trộn thức ăn cho thấm đều dịch vị. C3 : 1 phần nhỏ tb tiếp tục được phân giải nhờ enzim amilaza  đường mantôzơ ở gđ đầu khi thức ăn chưa trộn đều với dịch vị 1 phaàn proâteâin chuoãi daøi ñc enzim pepsin trong daï daøy phaân caét thaønh caùc chuoãi ngaén, goàm 3 – 10 aa. (C4 sgk : Lipit, gluxit, proâteâin) 5. DAËN DOØ : - Học bài, trả lời câu hỏi sgk - Đọc phần em có biết + Xem trước bài mới.. NS :29/11/11 NG :30/11/11. Tiết 28 : TIÊU HOÁ Ở RUỘT NON. I. MUÏC TIEÂU 1. Kieỏn thửực: Trỡnh baứy quaự trỡnh tieõu hoựa ụỷ ruoọt non bao goàm: caực hoạt động tieõu hoá, các cơ quan hay tế bào thực hiện hoạt động, tác dụng và kết quả của hoạt động. 2.Kü n¨ng : RÌn kü năng hoạt động độc lập, nghiên cứu, quan sát, tìm kiến thức, tư duy dự đoán. 3. Thái độ : giáo dụ ý thức bảo vệ cơ quan tiêu hoá..

(76) II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - GV : Tranh phoùng to hình 28.1.2.3 sgk, baûng phuï. Baûng phuï Biến đổi thức ăn ở dạ dày Sự biến đổi lí hoïc. Các hoạt động tham gia - Tieát dòch - Muoái maät taùch lipit thaønh gioït nhoû bieät laäp taïo nhũ tương hoá - Tinh boät, Protein chòu taùc duïng cuûa enzim - Lipit chòu taùc duïng cuûa enzim vaø dòch maät. Cô quan hay teá baøo Taùc duïng cuûa thực hiện hoạt động - Tuyến gan, tuyến -TĂ hoà loãng tuïy, tuyeán ruoät trộn đều dịch. Phân nhỏ thức ăn. - Tuyến nước bọt ( - Biến đổi tinh Enzim Amilaza) bột thành đường - Enzim Pepsin, ñôn cô theå haáp Sự biến đổi Tripsin, Erepsin thụ được hoá học - Muoái maät, - Protein aa Lipaza - Lipt Glyxeârin + Axit beùo - HS : Kẻ bảng các hoạt động biến đổi thức ăn ở ruột non vào vở bài tập. III. PHƯƠNG PHÁP : Trực quan + hỏi đáp+ giảng giải. IV. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp : 1’ 2. Kieåm tra baøi cuõ : 7’ ? Ở dạ dày có các hoạt động tiêu hoá nào? ? Biến đổi lý học và hoá học diển ra ở dạ dày như thế nào? Biến đổi Caùc hñ tham Caùc thaønh phaàn Td cuûa hñ thức ăn ở dạ gia tham gia hñ daøy Tuyeán vò Hoà loãng thức ăn Biến đổi lí Sự tiết dịch vị Sự co bớp của Các lớp cơ của Đảo trộn thức ăn thấm đều hoïc daï daøy daï daøy dòch vò E pepsin Phaân caét pr chuoãi daøi thaønh Biến đổi hoá Hđ của E pepsin chuoãi ngaén goàm 3-10 aa. hoïc 3.Giảng bài mới : Sau khi tiêu hoá ở dạ dày, những chất nào trong thức ăn cần được tiêu hoá tiếp (L,G,P). Các chất này sẽ được tiêu hoá tiếp trong ruột non như thế nào? HÑGV GV yêu cầu HS đọc nội dung muïc 1 + quan saùt hình 28.1.2 SGK. ? Ruoät non coù caáu taïo nhö. HÑHS Hs trả lời: - Coøn nhöng ko đáng kể: tă hoà. ND I. Ruoät non: 12’ Thaønh ruoät coù caáu taïo boán lớp giống dạ dày, nhưng mỏng hơn. Lớp cơ chỉ có cơ.

(77) theá naøo?. ? Thức ăn xuống tới ruột non còn chịu biến đổi lý học nữa khộng? Sự biến đổi hoá học ở ruột non được thự chiện đối với những chất nào trong thức aên? Bieåu hieän nhö theá naøo? GV giảng thêm về sự đóng mở của môn vị, thức ăn từ dạ dày đến ruột, động vật người bị thiếu axit dạ dày ( moân vò thieáu tính hieäu đóng )  HĐ 2:Hs hoàn thành baûng.  Đối chiếu với Gv. ? Vai trò của lớp cơ trong thaønh ruoät non laø gì?. loãng đều với dịch vò ( dòch: maät , tuî, ruoät). Muoái maät len loûi taùch lipit thaønh những gịot nhỏ biệt lập với nhau tạo nhũ tương hoá. G, L, Pr ( G : đường ñoâi, tb).Dòch maät cùng với các enzim trong dòch tuî vaø dịch ruột phối hợp hđ cắt nhỏ các đại phân tử thức ăn thành phân tử chất dinh dưỡng(H 28.3) - Nhào trộn thức ăn cho thấp đều dịch tiêu hoá, tạo lực đẩy thức ăn dần xuoáng caùc phaàn tieáp theocuûa ruoät - Thải ra ngoài. - Nhai kĩ ở miệng , dd đỡ co bóp nhiều, thức ăn nghiền nhỏ thấm đều dịch tiêu hoá, biến đổi hoá học được thực hiện deã daøng.. voøng vaø cô doïc. Đoạn đầu ruột non là tá traøng coù oáng daãn chung với dịch tuỵ và dịch mật. Lớp niêm mạc sau tá tràng coù nhieàu tuyeán ruoät tieát dòch ruoät vaø caùc teá baøo tieát chaát nhaøy. II. Tiêu hoá ở ruột non:20’ Thức ăn xuống ruột non được biến đổi tiếp về mặt hoá học là chủ yếu, dưới tác duïng cuûa caùc enzim trong các dịch tiêu hoá; dịch mật, tuî, ruoät. Nhờ có nhiều tuyến tiêu hoá hổ trợ như: gan, tuỵ, các tuyến ruột nên ở ruột non có đủ các loại enzim phân giải các phân tử phức tạp của thức ăn thành các chất dinh dưỡng có thể hấp thu được. Gluzxit  enzim đường đôi  enzim đường đơn. Proâteâin  enzim peptit  enzim aa. Lipit  dòch maät caùc gioït lipit nhoû  enzim glixeârin + axit beùo.. ? Nếu ở ruột non mà thức ăn không được biến đổi thì sao? ? Làm thế nào để khi chúng ta ăn được biến đổi hoàn toàn thành chất dinh dưỡng ( đường đơn, aa glixêrin và axit beùo) maø cô theå coù theå hấp thu được. 4. CUÕNG COÁ : 4’ - Caâu hoûi sgk (C2 : G, L, Pr) ? Hoạt động chủ yếu ở ruột non là gì? ? Một người bị triệu chứng thiếu axit trong dạ dày thì sự tiêu hoá thì sư tiêu hoá ở ruột non có thể thế nào? 5. DAËN DOØ :1’ - Học bài, trả lời câu hỏi - Đọc phần em có biết - Xem trước bài mới + Bảng 29 (kẻ-xem và thực hiện) + mục lệnh bài 29..

(78) NS:2/12/11 NG:3.12.11. Tiết 29 : HẤP THỤ CHẤT DINH DƯỠNG & THAÛI PHAÂN. VỆ SINH TIÊU HOÁ. A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: HS trình bày được đặc điểm cấu tạo của ruột nom phối hợp với chức năng hấp thu chất dinh dưỡng. - Các con đường vận chuyển chất dinh dưỡng từ ruột non đến các cơ quan, tế bào. - Vai trò của gan trên con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng. - Vai trò của ruột già trong quá trình tiêu hoá của cơ thể. - Trình bài đc các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá & mức độ gây hại cho nó. Trình bày đc các biện pháp bảo vệ hth và đảm bảo tiêu hoá có hiệu quả. 2. Kỹ năng : Quan sát, nghiên cứu tìm kiếm thức ăn, khái quát hoá, tư duy tổng hoäp. 3. Thái độ : + Vệ sinh ăn uống chống tác hại cho hệ tiêu hóa. + Hình thành ý thức giữ vệ sinh nơi cộng cộng. + Thực hiện nghiêm túc các biện pháp để có 1 HTH khoẻ mạnhvà sự tiêu hoá có hiệu quả. B.ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - GV : Tranh phoùng to hình 29.1 .2.3sgk, baûng phuï. - HS : Chuẩn bị theo yêu cầu bài học trước. HS : Kẻ bảng 27 vào vở. Taùc Cơ quan hoặc hđ bị ảnh Mức độ ảnh hưởng nhaân hưởng Raêng Taïo mtr axit laøm hoûng mem raêng Vi Daï daøy, ruoät Bò vieâm loeùt khuaån Các tuyến tiêu hoá Bò vieâm Gaây taéc ruoät Giun saùn Ruoät Các tuyến tiêu hoá Gaây taéc oáng daãn maät Cô theå bò vieâm Aên uống Các coq tiêu hoá Keùm hieäu quaû ko đúng Hđ tiêu hoá Hñ haáp thu Keùm hieäu quaû caùch Các cq tiêu hoá Daï daùy, ruoät bò meät moûi + Gan coù theå Khaáu Hđ tiêu hoá bò xô. phaàn Hñ haáp thu Bị rối loạn hoặc kém hiệu quả aaên ko Keùm hieäu quaû hợp lí C. PHƯƠNG PHÁP :Đàm thoại , thảo luận nhóm. D. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp : 1’.

(79) 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ ? Hoạt động chủ yếu ở ruột non là gì? ? Những chất nào trong thức ăn cần được tịêu hoá ở ruột non? 3. Giaỷng baứi mụựi : Giáo viên mở bài: Thức ăn đợc biến đổi lý học và hoá học thành các chất đơn giản . Nhng cơ thể hấp thụ các chất này nh thế nào? Bài học hôm nay sÏ gióp chóng ta tr¶ lêi c¸c c©u hái trªn *Hoạt động 1 : Tìm hiểu sự hấp thụ chất dinh dỡng(12’). Hoạt động giáo viªn -Yªu cÇu häc sinh quan s¸t tranh vÏ H29.1 vµ H29.2 SGK trang93.đọc th«ng tin vµ tr¶ lêi c©u hái: +§Æc ®iÓm cÊu t¹o cña ruét non cã ý nghĩa gì? đối với sự hÊp thô chÊt dinh dìng +T¹i sao ngêi ta nãi ruét non lµ c¬ quan chñ yÕu hÊp thô chÊt dinh dìng cña c¬ thÓ +Lu ý häc sinh: Ruét non rÊt dµi l¹i cã nhiÒu l«ng ruét lµm diÖn tÝch bÒ mÆt t¨ng vµ cã m¹ng mao mạch dày đặc ( Phân bố đến 79eap l«ng ruét). Hoạt động học sinh. Néi dung. -Quan s¸t h×nh vÏ 29.1 vµ 29.2 SGK và nghiên cứu các thông tin để trả lời c©u hái -DiÖn tÝch bÒ mÆt bªn trong cña ruét non rÊt lín lµ ®k cho sù hÊp thô c¸c chÊt dinh dìng víi hiÖu qu¶ cao( Cho phÐp mét sè lîng lín chÊt dinh dìng 79eap qua c¸c tÕ bµo niªm m¹c ruét trên đơn vị tg) -HÖ mao m¹ch m¸u vµ b¹ch huyÕt phân bố dày đặc tới 79eap lông ruột còng sÏ lµ ®iÒu kiÖn cho sù hÊp thô c¸c chÊt dinh dìng víi hiÖu qu¶ cao -Ngời ta khaỳng định ruột non là cơ quan chủ yếu của hệ tiêu hoá đảm nhËn vai trß h©p thô chÊt dinh dìng lµ c¨n cø vµo c¸c b»ng chøng sau: +Ruét non cã bÒ mÆt hÊp thô rÊt lín ( tới 400 đến 500m2) lớn nhất so với c¸c ®o¹n kh¸c cña hÖ tiªu ho¸. Ruét non cßn cã m¹ng mao m¹ch m¸u vµ m¹ch bạch huyết dày đặc -Thùc nghiªm ph©n tÝch thµnh c¸c chÊt cña thøc ¨n trong c¸c ®oạn èng tiªu ho¸(H29.2 SGK) cịng chøng tá sù hÊp thô c¸c chÊt dinh dìng diÔn ra ë ruét non. I/ HÊp thô chÊt dinh dìng * Ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa ruoät non phuø hợp với chức năng haáp thuï chaát dinh dưỡng là: - Lớp niêm mạc ruột với các 79eap gấp coù caùc loâng ruoät vaø lông cực nhỏ, đồng thời ruột non rất dài ( 2,8-3m) laøm dieän tích hấp thu đạt tới 400 -500m2 - Mao maïch maùu vaø maïch baïch huyeát phân bố dày đặc tới từng lông ruột. * Sự hấp thụ chất dinh dưỡng diễn ra chủ yếu ở ruột non.. Hoạt động 2 : Tìm hiểu con đờng vận chuyển, hấp thụ các chất và vai trò của gan:10’ -Yªu cÇu häc sinh II/ Con đờng vận chuyển, hấp thụ các chất và vai quan s¸t H293 SGK -Quan s¸t tranh vÏ, trß cña gan trang 94 th¶o luËn th¶o luËn , mét, hai Các chất dd đợc Các chất dd đợc vµ tr¶ lêi, hoµn häc sinh lªn b¶ng hÊp thô vËn chuyÓn hÊp thô vËn thµnh b¶ng 29 SGK hoµn thµnh theo đờng m¸u chuyÓn theo ®g trang 95 b¹ch huyÕt -NhËn xÐt vµ nªu -§êng -Lipit ( c¸c giät đáp án đúng -Ax béo và glixêrin nhỏ đã đợc nhũ -Axit amin t¬ng ho¸) -c¸c vitamin tan -c¸c vitamin tan trong níc trong dÇu -C¸c muèi kho¸ng ( A, D, E, K) -Níc * Gan đảm nhiệm các vai trò sau :.

(80) Điều hoà nồng độ các chất dinh dỡng( đờng glucô,a xit béo) trong máu ở mức ổn định, phần d sẽ đợc biến đổi để tích trữ hoặc thải bỏ -Khử độc . Hoạt động 3: Tìm hiểu sự thải phân:3’ -yêu c ầu học sinh đọc III/Th¶i ph©n các thông tin sgk để trả Vai trß chñ yÕu cña ruét giµ trong qu¸ lêi c©u hái: Nghiªn cøu sgk tr×nh tiªu ho¸ lµ: ? V.trß chñ yÕu cña để trả lời -hÊp thô thªm phÇn níc cßn cÇn thiÕt ruét giµ trong qu¸ tr×nh cho c¬ thÓ TH ë c¬ thÓ ngêi lµ g× -Th¶i ph©n ra m«i trêng ngoµi Hoạt động 4: Vệ sinh hệ tiêu hoá: 10’ HÑGV HÑHS ND Hs tự n.cứu mục 1 sgk, kết Hs dựa vào bảng IV.VƯ sinh hƯ tiªu ho¸: - Cã nhiÒu t¸c nh©n cã thÓ cã hợp với tranh ảnh để thảo để trả lời h¹i cho hÖ tiªu ho¸ nh :c¸c vi 1 soá lo¹i luận nhóm, hoàn thành bảng sinh vËt g©y bÖnh ,c¸c chÊt độc hại trong thức ăn đồ uống truøng gaây tieâu 30.1 ăn không đúng cách. Treo baûng phuï vaø nd yeâu caàu chaûy, 1 soá chaát - CÇn h×nh thµnh c¸c thãi đại diện lên hoàn thành bảng. bảo vệ thực quen ¨n uèng hîp vÖ sinh, ¨n Caùc taùc nhaân gaây haïi cho hth ? phaåm. khÈu phÇn ¨n hîp lÝ, ¨n uèng đúng cách và vệ sinh răng mức độ ảng hưởng của các cq miệng sau khi ăn để bảo vệ hệ do caùc taùc nhaân gaây ra ntn ? tiªu ho¸ tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã hại và hoạt động tiêu hoá có Ngoài các tác nhân trên còn có hiÖu qu¶. taùc nhaân naøo gaây haïi cho hth ? Theá naøo laø veä sinh raêng mieäng đúng cách ? ? Thế nào là ăn uống hợp vs? ? Ts ăn uống đúng cách lại giúp sự tiêu hoá đạt hịêu quả 4/Cñng cè :5’ -Học sinh đọc kết luận SGK trang 95 -Gi¸o viªn tæng kÕt toµn bµi -Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk: §¸p ¸n: Câu 1: Những đặc điểm cấu tạo của ruột non giúp nó đảm nhiệm tốt vai trò hấp thụ c¸c chÊt dinh dìng lµ: -Líp niªm m¹c ruét cã c¸c nÕp gÊp víi c¸c l«ng ruét v µ l«ng cùc nhá lµm cho diÖn tÝch bÒ mÆt bªn trong cña nã t¨ng gÊp kho¶ng 600 lÇn so víi diÖn tÝch mÆt ngoµi -Ruét non rÊt dµi ( tíi2,8- 3m ë ngêi trëng thµnh), dµi nhÊt trong c¸c c¬ quan cña èng tiªu ho¸ -Mạng mao mạch máu và mạch bạch huyết phân bố dày đặc tới từng lông ruột Câu 2 Với một khẩu phần ăn đầy đủ các chất và sự tiêu hoá là có hiệu quả thì thành phần các chất dinh dỡng đợc hấp thụ ở ruột non gồm: đờng, a xit béo v à gli xê rin, c¸c a xit amin, c ¸c v itamin, c¸c muèi kho¸ng vµ níc Câu 3: Đánh dấu X vào cuối câu trả lời đúng nhất trong các c âu sau: a) Vì có tổng diện tích bề mặt bên trong đạt tới 400- 500m2 b) V× cã m¹ng mao m¹ch m¸u, m¹ch b¹ch huyÕt ph©n bè tíi tõng l«ng ruét vµ l«ng cùc nhá.

(81) c) V× chøa nhiÒu chÊt dinh dìng d) C¶ a,b (X) *2: Vai trß cña ruét giµ trong tiªu ho¸ thøc ¨n lµ: a) TiÕp tôc hÊp thô níc trong dÞch thøc ¨n b)Làm chất bã rắn đặc lại tạo cho vi khuẩn lên men c )Th¶i ph©n ra ngoµi d )c¶ a vµ c (X) *3: vai trò của gan đối với các chất dinh dỡng trên đờng về tim: a ) Điều hoà nồng độ các chất dinh dỡng trong máu b) khử các chất độc lọt vào cùng các chất dinh dỡng c)tiết dịch tiêu hoá để giữ ổn định thành phần các chất dinh dỡng d)C¶ a vµ b (X) 5/Híng dÉn vÒ nhµ : 1’ -Tr¶ lêi c©u hái SGK -T×m hiÓu tríc bµi sau- §äc môc em cã biÕt NS:6/12/11 NG:7/12/11. Tiết: 30: THỰC HAØNH. TÌM HIỂU HOẠT ĐỘNG CỦA ENZIM TRONG NƯỚC BỌT.. A.MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - HS biết đặt các thí nghiệm để tìm hiểu những đk đảm bảo cho E hđ. - Hs biết rút ra kết luận từ kết quả so sánh giữa thí nghiệm với đối chứng. 2. Kyõ naêng : -Rèn thao tác tiến hành thí nghiệm khoa học : đong, đo, nhiệt độ, … , thời gian. - Rèn luyện kỹ năng quan sát, so sánh các thí nghiệm để rút ra kiến thức 3. Thái độ : Giáo dục ý thức học tập nghiêm túc. * TRỌNG TÂM BAØI GIẢNG: Hoạt động của E trong nước bọt. B. Đồ dùng dạy học : - GV : Chuaån bò duïng cuï vaø vaät lieäu cho moãi toå: (nhö sgk) 12 ống nhỏ giọt (10ml), 2 giá để ống nghiệm, 2 đèn cồn và giá đun . . . - HS : Hồ tinh bột + nước bọt + đọc bài thực hành C. Phương pháp : Thực hành D. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp : 2. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra sự chuẩn bị của hs 3. Giảng bài mới : Khi chuùng ta nhai côm laâu trong mieäng thaáy ngoït laø vì sao ? (men amilaza có trong nước bọt biến đổi 1 phần tb chín thành đường mantôzơ). Vậy bài thí nghiệm này sẽ giúp các e khẳng định điều đó. - GV giới thiệu và ghi vào gĩc bảng 1 số điều để định hướng cho hs: + Tinh boät + Ioát  maøu xanh + Đường + Thuốc thử Strôme  màu đỏ nâu.

(82) Hoạt động giáo viên. Hoạt động học sinh. *Hoạt động 1 : Tiến hành thí nghiệm : -Cho häc sinh tiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm sau: -Rãt hå tinh bét vµo c¸c èng nghiÖm:A, B, C, D mỗi ống 20ml rồi đặt các ống vào giá -dïng èng hót cho: +Cho 2ml níc l· vµo èng A +Cho 2ml níc bät vµo èng B +Cho 2ml nớc bọt đã đun sôi vào ống C +Cho 2ml níc bät vµo èng D + vµi giät HCL2%. *Quan sát sự biến đổi sảy ra trong c¸c èng A, B ,C ,D Sau đó ghi kết quả và giải thích vào b¶ng 26.1 SGK trang 85 vµo vë.. Néi dung C¸c èng nghiÖm èng A èng B èng C èng A. HiÖn tîng ( độ trong) Không đổi T¨ng lªn Không đổi Không đổi. Gi¶i thÝch Nớc lã không có enzim biến đổi tinh bột Nớc bọt có enzim biến đổi tinh bột Nớc bọt đun sôi đã làm hỏng enzim biến đổi tinh bột Do HCL đã hạ thấp pH nên enzim trong nớc bọt không hoạt động, không làm biến đổi tinh bột. Hoạt động 2 : Kiểm tra kết quả thí nghiệm và gi¶i thÝch -Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh chia phÇn dung dÞch trong mçi èng thµnh 2 èng xÕp thµnh 2 l«( L« 1 vµ L« 2) -Tiếp đó giáo viên yêu cầu học sinh nhỏ dung dịch iốt 1% vào các ống nghiệm của lô 1 lắc đều vµ nhá dung dÞch str«me vµo c¸c èng nghiÖm cña lô 2 rồi lắc đều và đặt vào bình thuỷ tinh 370C theo dâi kÕt qu¶ ghi vµo b¶ng 26.2 vµ gi¶i thÝch. * Lu ý häc sinh: tinh bét +ièt cho mµu xanh -đờng + thuốc thử strôme cho màu đỏ nâu -Gi¸o viªn nghe häc sinh tr×nh bµy, ph©n tÝch vµ nêu ra đáp án đúng. -TiÕn hµnh chia phÇn dÞch trong mçi èng giµnh 2 èng nhá ( chia èng A thµnh 2 èng lµ A1 vµ A2 cã g¸n nh·n ) -Nhá vµo c¸c èng nghiÖm cña l« 1 mỗi ống 5 đến 6 giọt iốt 1% rồi lắc đều và nhỏ vào các ống nghiệm của lô 2, mỗi ống 5 đến 6 giät dung dÞch str«me råi l¾c đều, đặt vào bình thuỷ tinh nớc 370C. KiÓm tra kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµ gi¶i thÝch : C¸c èng nghiÖm èng A1 èng A2 èng B1 èng B2 èng C1 èng C2 èng D1 èng D2. HiÖn tîng ( mµu s¾c) Cã mµu xanh Ko có màu đỏ nâu Ko cã mµu xanh Có màu đỏ nâu Cã mµu xanh Ko có màu đỏ nâu Cã mµu xanh Ko có màu đỏ nâu. Gi¶i thÝch Nớc lã không có enzim biến đổi tinh bột thành đờng Nớc bọt có enzim làm biến đổi tinh bột thành đờng Enzim trong níc bät bÞ ®un s«i kh«ng cßn kh¶ n¨ng biến đổi tinh bột thành đờng Enzim trong nớc bọt không hoạt động ở pH axit Tinh bột không bị biến đổi thành đờng. 4/Cñng cè : -Yªu cÇu häc sinh viÕt thu ho¹ch – têng tr×nh vÒ c¸c bíc thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi:.

(83) C©u 1: Enzim trong níc bät cã tªn lµ amilaza. Enzim trong níc bät cã t¸c dông biÕn đổi tinh bột thành đờng mantôzơ. Enzim trong nớc bọt hoạt động tốt trong điều kiện độ pH = 7.2 và t = 370C Câu 2: so sánh kết quả ống nghiệm A và B cho phép ta khẳng định Enzim trong nớc bọt có tác dụng biến đổi tinh bột thành đờng. C©u 3: So s¸nh kÕt qu¶ èng nghiÖm B víi C cho phÐp ta nhËn xÐt : + Enzim trong nớc bọt hoạt động tốt ở t = 370C + Enzim trong níc bät bÞ ph¸ huû t = 1000C So s¸nh kÕt qu¶ èng nghiÖm B víi D cho phÐp ta nhËn xÐt: - Enzim trong nớc bọt hoạt động tốt ở độ pH ≈ 7 - Enzim trong nớc bọt không hoạt động tốt ở độ pH axit 5/Híng dÉn vÒ nhµ : -Hoµn thµnh thu ho¹ch vµ t×m hiÓu tríc bµi sau. NS:12.12.11 NG:16.12.. CHÖÔNG VI : TRAO ĐỔI CHẤT VAØ NĂNG LƯỢNG Tiết 32: TRAO ĐỔI CHẤT. I. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: Phân biệt được sự trao đổi chất giữa cơ thể và mtr với sự trao đổi chất ở tb. Trình bày đc mqh giữa tđc của cơ thể với tđc ở tb. 2. Kỹ năng : Rèn khả năng qs, phân tích , so sánh, khái quát hoá. Liên hệ thực teá. 3. Thái độ : giáo dục ý thức giữ gìn và bảo vệ sức khoẻ. II. PHƯƠNG PHÁP - ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 1. Phương pháp : Hỏi đáp + giảng giải 2. Đồ dùng dạy học : - GV : Tranh veõ hình 31.1.2 sgk, baûng phuï. - HS : Chuaån bò baøi. III. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Ổn định lớp : 2. Kiểm tra bài củ : Hãy cho biết các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá. Mức độ ảnh hưởng đến các cq do tác nhân gây ra ntn ? Cần làm gì để bảo vệ hth khỏi các tác nhân có hại ? 3. Giảng bài mới : Em hiểu thế nào là tđc ? Tđc ở người diễn ra ntn ? HÑGV Gv treo tranh veõ hình 31.1 yêu cầu hs quan sát đẻ trả lời câu hỏi ? Sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường ngoài biểu hieän ntn ? Hệ tiêu hóa đóng vai trò gì trong sự TĐC ?. HÑHS Laáy caùc chaát caàn thieát (oxi , thức ăn , nước , muối khoáng) vào cơ thể vaø thaûi CO2 vaø thaûi caùc chất cặn bả ra môi trường Biến đỏi thức ăn thành chất dinh dưỡng ,thải. ND I.Trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường ngoài Sự TĐC giữa cơ thể và môi trường ngoài được biểu hiện : môi trường ngoài cung cấp cho cơ thể thức ăn , nước ,.

(84) Heä hoâ haáp coù vai troø gì? Hệ tiêu hóa thực hiện vai trò nào trong sự trao đổi chất ? Hheä baøi tieát coù vai troø gì trong sự trao đổi chất? Từ bảng trên gv phân tích vai trò của sự trao đổi chất  đảm bảo cho cơ thể tồn tại vaø phaùt trieån Teá baøo laø ñôn vò caáu truùc vaø chức năng của cơ thể .Mỗi tế bào đều phải thực hiện sự TĐC với môi trường trong để tồn tại và phát triển . Môi trường trong gồm những thaønh phaàn naøo Máu và nước mô cung cấp những gì cho tế bào ? Hoạt động sông scủa tế bào đã tạo ra những sản phẩm gì? Những sản phẩm đó của tế bào đổ vào nước mô rồi vào máu được đưa đến đâu ? Caùc teá baøo trong cô theå được thường xuyên có sự TĐC với nước mô và máu. Tức là có sự TĐC với môi trường trong ? Sự TĐC giữa tế bào và môi trường biểu hiện ntn ? Gv keát luaän Gv treo tranh trang 31.2 SGK .Yeâu caàu hs quan saùt , kết hợp kiến thưc 1 và 2 để trả lời câu hỏi : ? TĐC ở cấp đọ cơ thể được thực hiện ntn ? ? TĐC ở cấp đọ tế bào được thöc hieän ntn ? ? Haõy phaân tích moái quan heä giữa TĐC của cơ thẻ với môi. chất thừa qua hậu môn Laáy oxi , thaûi CO2 Vận chuyển CO2 tới phổi , chất thải tới cơ quan baøi tieát . Lọc từ máu chất thải đến cơ quan bài tiết qua nước tieåu . Hs đọc thông tin quan saùt hình 31.2 thaûo luaän nhóm để thống nhất trả lời câu hỏi .. nuối khoáng và khí oxi qua heä tieâu hoùa ,heä hoâ hấp .Đồng thời thải khí CO2 và những chất cặn bả ra môi trường ngoài qua caùc cô quan baøi tieát , hoâ haáp vaø tieâu hoùa II.Trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong : được biểu hiện -Chất dinh dưỡng và oxi từ máu chuyển nước mô để cung cấp chon tế bào sử dụng Máu , nước mô cho các hoạt động sống Máu mang oxi , chất dinh .Đồng thời các sản phaåm phaân huûy nhö khí dưỡng qua nước mô đến CO2 vaø caùc saûn phaåm TB thực hiện các hoạt baøi tieát do teá baøo thaûi động sống ra đổ vào nước mô , rồi Năng lượng , khí CO2 chuyeån vaøo maùu ñöa ,chaát thaûi tới các cơ quan bài tiết Nước mô  máu  hệ hô hấp ,hệ bài tiết và thải ra và hệ hô hấp để thải ra ngoài ngoài Sự TĐC ở tế bào thong Hs ghi baøi qua môi trường trong . Là sự trao đổi vật chất III.Mối quan hệ giữa giữa hệ tiêu hóa , hệ hô TĐC ở cấp độ cơ thể haáp , heä baøi tieát vaø moi với TĐC ở cấp độ tế trường ngoài. Cơ thể lấy bào thức ăn , nước , khí oxi từ TĐC ở cơ thể cung cấp môi trường ngoài thải khí chất dinh dưỡng và oxi CO2 , chaát thaûi cho tế bào và nhận từ Là sự trao đổi c\vật chất tế bào các sản phẩm giữa TB và môi trường bài tiết và CO2 đẻ thải trong .Máu cugn cấp cho ra môi trường . tế bào chất dinh dưỡng Trao đỏi chất ở tế bào vaø oxi , teá baøo thaûi vaøo giải phóng năng lượng maùu khí CO2 ,s.p baøi tieát cung caáp cho caùc cô - Trao đổi chất ở cơ thể quan trong cơ thể thực cung cấp chất dinh dưỡng hiện các hoạt động.

(85) trường ngoài và sự trao đổi chất của TB với môi trường trong ? ? Nếu TĐC ở cấp độ TB ngừng lại sẽ dẫn đén hậu quả gì?. vaø oxi cho teá baøo vaø nhaän teá baøo caùc sp baøi tieát , khí CO2 để thải ra m.trường . - Trao đổi chất ở TB và giải phóng năng lượng cung caáp cho caùc cô quan trong cơ thể thực hiện các hoạt động sống TĐC .. TÑC Như vậy TĐC ở những cấp độ có liên quan mật thiết với nhau đảm baûo cho cô theå toàn taïi vaø phaùt trieån. IV. CUÕNG COÁ : - Caâu hoûi sgk V. DAËN DOØ : - Học bài, trả lời câu hỏi sgk - Đọc phần em có biết + Xem trước bài mới. N.S: N.G: TiÕt 33: chuyÓn ho¸ I/ Môc tiªu : 1/Kiến thức:  Xác định được sự chuyển hoá vật chất và năng lượng trong TB gồm 2 quá trình đồng hoá và dị hóa , là hoạt động cơ bản của sự sống . - Phân biệt đợc chuyển hoá vật chất và năng lợng với trao đổi chất - Giải thích đợc thế nào là chuyển hoá cơ bản - Trình bày đợc sự điều hoà trong chuyển hoá vật chất năng lợng  P.tích được m.q.hệ giữa trao đổi chất với chuyển hoá vật chất và năng lượng . 2/ Kyõ naêng:  Phaùt trieån kyõ naêng phaân tích so saùnh  Rèn kỹ năng hoạt động nhóm II/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân:  Hình phoùng to 32.1 2/ Häc sinh : Häc bµi cò vµ t×m hiÓu tríc bµi míi III/TiÕn tr×nh lªn líp : 1/ổn định tổ chức : 2/KiÓm tra bµi cò :  Sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường ngoài biểu hiện như thế nào ? Môi trường ngoài cung cấp cho cơ thể thức ăn , nước muối khoáng . Qua quá trình tiêu hoá , cơ thể tổng hợp nên những sản phẩm đặc trưng của mình , đồng thời thải các sản phẩm thừa ra ngoài qua hậu môn . Hệ hô hấp Oxi từ môi trường ngoài để cung cấp cho các phản ứng sinh hoá trong cơ thể và thải ra ngoài khí cacbonic . Đó là sự trao đổi chất ở cơ thể đảm bảo cho cơ thể tồn tại và phát triển . Nếu không có sự TĐC , cơ thể không tồn tại được . Ở vật vô cơ , sự TĐC chỉ dẫn tới biến tính và huỷ hoại . Vì vậy TĐC ở sinh vật là đặc tính cơ bản của sự soáng . 3/Bµi míi :.

(86) - Giáo viên mở bài: Tế bào luôn luôn trao đổi chất với môi trờng trong để tồn tại và phát triển.Vậy trong từng tế bào diễn ra những quá trình nào, đó là nội dung trong bµi häc h«m nay: Hoạt động 1: Chuyển hoá vận chất và năng lượng . Mục tiêu: Hs hiểu được chuyển hoá vật chất và năng lượng bao gồm đồng hoá và dị hoá , từ đó hiểu được khái niệm chuyển hoá . Hoạt động của giáo Hoạt động của học sinh Noäi dung ghi baøi vieân – GV yêu cầu HS * HS nghiên cứu thông tin tự thu I/ Chuyển hoá vật chaát vaø naêng nghiên cứu thông tin  nhận kiến thức – Thảo luận nhóm thống nhất lượng : kết hợp quan sát hình – TÑC laø bieåu 32.1  thảo luận 3 câu hỏi đáp án như sau : hiện bên ngoài của muïc  trang 102  Gồm 2 quá trình đối lập là quaù trình chuyeån  Sự chuyển hoá vật đồng hoá và dị hoá . chầt và năng lượng gồm  TĐC là hiện tượng trao đổi các hoá trong tế bào – Mọi hoạt động những qua trình nào ? chaát  Phân biệt trao đổi  Chuyển hoá vật chất và năng của cơ thể đều bắt chất với chuyển hoá vật lượng là sự biến đổi vật chất và nguồn từ sự chuyển hoá trong tế bào . chất và năng lượng ? năng lượng . Đồng hoá Dị hoá  Năng lượng giải  Năng lượng :  Tổng hợp Phân phóng ở tế bào được sử oCo cô  sinh coâng chaát giaûi chaát dụng vào những hoạt oĐồng hoá  Tích luyõ G.phoùng động nào ? oSinh nhieät – Gv hoàn chỉnh kiến – Đại diện nhóm phát biểu , năng lượng năng lượng thức . caùc nhoùm khaùc boå sung – Moái quan heä : – GV yêu cầu HS tiếp – Cá nhân tự thu nhận thông tục nghiên cứu thông tin tin , kết hợp quan sát lại hình Đồng hoá và dị hoá   trả lời câu hỏi mục  32.1  hoàn thành bài tập ra giấy đối lập nhau , mâu thuaãn nhau nhöng trang 103 nhaùp thoáng nhaát vaø gaén – GV gọi HS lên trả lời – 1 HS lập bảng so sánh bó chặt chẽ với – 1 HS trình baøy moái quan heä: nhau . Không có đồng hoá  không có – Töông quan nguyên liệu cho dị hoá giữa đồng hoá và  Không có dị hoá  không có dị hoá phụ thuộc năng lượng cho đồng hoá . vào lứa tuổi , giới – GV hoàn chỉnh k.thức – Lớp nhận xét bổ sung tính vaø traïng thaùi – Tỉ lệ giữa đồng hoá – HS nêu được : cô theå . và dị hoá ở những độ – Lứa tuổi : tuổi và trạng thái khác  Trẻ em : đồng hoá > dị hoá nhau thay đổi như thế  Người già : Dị hoá > đồng hoá naøo ? – Trạng thái : Lao động : dị Hoạt động 2: Chuyển hoá > đồng hoá.

(87) hoá cơ bản  Cơ thể ở trạng thái nghæ ngôi coù tieâu duøng năng lượng không ? T.s?  GV yeâu caàu HS nghiên cứu thông tin em hiểu chuyển hoá cơ baûn laø gì? YÙ nghóa cuûa chuyển hoá cơ b¶n * GV hoàn thiện k. thức Hoạt động 3 : Điều hoà sự chuyển hoá vật chất và năng lượng . – GV yeâu caàu HS nghiên cứu thông tin SGK  có những hình thức nào điều hoà sự chuyển hoá vật chất và năng lượng ?.  Nghỉ: Đồng hoá > dị hoá . – HS vận dụng kiến thức đã học  trả lời  Có tiêu dùng năng lượng cho hoạt động của tim , hô hấp và duy trì thaân nhieät – HS hiểu được đó là năng lượng để duy trì sự sống – 1 vài HS phát biểu , lớp bổ sung .. – HS dựa vào thông tin  nêu được các hình thức :  Sự điều khiển của hệ thần kinh .  Do caùc hoocmoân tuyeán noäi tieát – Moät vaøi HS phaùt bieåu , Hs khaùc boå sung. II/ Chuyển hoá cơ baûn : – Chuển hoá cơ bản là năng lượng tieâu duøg khi cô theå hoàn toàn nghĩ ngôi . – Ñôn bò : KJ/h/1kg – YÙ nghóa : Caên cứ vào chuyển hoá cơ bản để xác định tình trạng sức khoẻ , traïng thaùi beänh lí III / Điều hoà sự chuyển hoá vật chaát vaø naêng lượng : – Cô cheá thaàn kinh : – Ở não có các trung khu ñieàu khiển sự TĐC . – Thoâng qua heä tim maïch – Cô cheá theå dòch do hoocmoân đổ vào máu .. 4/Cñng cè : -Học sinh đọc kết luận SGK trang 104 -Tr¶ lêi c©u hái SGK C©u 1: Chuyển hoá vật chất và năng lợng ở tế bào gồm quá trình tổng hợp các sản phẩm đặc trng cho tế bào cuả cơ thể, tiến hành song song với quá trình dị hoá để giải phóng năng lợng cung cấp cho các hoạt động sống. Trao đổi chất, chuyển hoá vật chất và n¨ng lîng liªn quan chÆt chÏ víi nhau C©u 2: Mọi hoạt động sống của cơ thể đều cần năng lợng, năng lợng đợc giải phóng từ quá trình chuyển hoá. Nếu không có chuyển hoá thì không có hoạt động sống.

(88) Câu 3: Sự khác nhau giữa đồng hoá với tiêu hoá và dị hoá với bài tiết là:. §ång hãa Tiªu ho¸ -Tổng hợp chất đặc trng -Lấy thức ăn biến đổi thành chất dinh d-Tích luỹ năng lợng ở các liên kết hoá ỡng hấp thụ vào máu… häc DÞ ho¸ Bµi tiÕt -Phân giải chất đặc trng thành chất đơn Thải các sản phẩm phân huỷ và sản gi¶n phÈm thõa ra m«i trêng ngoµi nh -BÎ g·y liªn kÕt ho¸ häc, gi¶i phãng ph©n,níc tiÓu,må h«i,CO2 n¨ng lîng X¶y ra ë tÕ bµo X¶y ra ë c¸c c¬ quan 5/Híng dÉn vÒ nhµ : -T×m hiÓu tríc bµi sau- §äc môc em cã biÕt Híng dÉn tr¶ lêi c©u hái : C©u 4 Sự chuyển hoá vật chất và năng lợng ở tế bào, bao gồm 2 quá trình mâu thuẫn,đối nghịch nhau là đồng hoá và dị hoá Đồng hoá là quá trình biến đổi chất dinh dỡng do môi trờng trong cung cấp thành các sản phẩm đặc trng của tế bào. Đó chính là sự tổng hợp các chất của tế nào.Trong quá trình đó, năng lợng đợc tích luỹ dới dạng các liên kết hoá học của vật chất trong té bµo Dị hoá là quá trình phân giải các chất đợc tích luỹ trong tế bào để giải phóng năng lợng cung cấp cho các hoạt động sống của tế bào. Sự dị hoá tạo ra các sản phẩm phân huû vµ khÝ CO2 . §ång ho¸ vµ dÞ ho¸ tuy tr¸i ngîc nhau song g¾n bã chÆt chÏ víi nhau Ngµy so¹n :30.12.08. Ngµy gi¶ng:2.1.09 Tieát 34 : THAÂN NHIEÄT I/ MUÏC TIEÂU: 1/Kiến thức:  Trình bày được khái niệm thân nhiệt và các cơ chế điều hoà thân nhiệt  Giải thích được cơ sở khoa học và vận dụng được vào đời sống các biện pháp chống nóng lạnh , để phòng cảm nóng , cảm lạnh 2/ Kyõ naêng:  Vận dụng lý thuyết vào thực tiễn .  Tư duy tổng hợp , khái quát  Rèn kỹ năng hoạt động nhóm 3 / Thái độ :  Giáo dục ý thức tự bảo vệ cơ thể , đặc biệt khi môi trường thay đổi II/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân:  Tư lịêu về sự trao đổi chất , thân nhiệt , tranh môi trường . III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC: 1/ Ổn định lớp :1’ 2/ Kieåm tra baøi cuõ: 6’  Chuyển hoá là gì ? Chuyển hoá gồm các quá trình nào ?  Vì sao nói chuyển hoá vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của cuoäc soáng ?.

(89) 3/ Các hoạt động dạy và học: Mở bài: Em đã tự câïp nhiệt độ bằng nhiệt kế chưa và được bao nhiêu độ ? Đó chính laø thaân nhieät . Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung ghi baøi I/ Thaân nhieät laø gì ? Hoạt động 1:Tìm hiểu thân – Thân nhiệt là nhiệt độ nhieät laø gì? ( 9’) – Cá nhân tự nghiên cứu của cơ thể . Mục tiêu: Hs nêu được khái – Thaân nhieät luoân oån thoâng tin SGK trang 105 nieäm thaân nhieät , thaân nhieät định 370C là do sự cân – Trao đổi nhóm thống luoân oån ñònh 37 0C nhất ý kiến và trả lời câu hỏi bằng giữa sinh nhiệt và Caùch tieán haønh: toả nhiệt . – Yêu cầu nêu được : – GV neâu caàu hoûi :  Thaân nhieät oån ñònh do cô  Thaân nhieät laø gì ? chế tự điều hoà  Ở người khoẻ mạnh thân nhiệt thay đổi như thế nào khi  Quá trình chuyển hoá sinh ra nhieät . trời nóng hay lạnh ? – Đại diện nhóm phát biểu  Gv nhận xét đánh giá kết , caùc nhoùm khaùc boå sung quaû cuûa caùc nhoùm . – GV giảng thêm : Ở người khoeû maïnh thaân nhieät khoâng phụ thuộc môi trường do cơ chế – HS tự bổ sung kiến thức điều hoà – GV chuyeån yù : Caân baèng giữa sinh nhiệt và toả nhiệt là cơ chế tự điều hoà thân nhiệt . II . Các cơ chế điều hoà Hoạt động 2: Tìm hiểu các cơ thaân nhieät : chế điều hoà thân nhiệt . (13’) – Cá nhân tự thu nhận – Da coù vai troø quan Muïc tieâu : HS hieåu roõ cô cheá thoâng tin SGK trang 105 vaø trọng nhất trong điều hoà vaän điều hoà thân nhiệt trong đó vai trò của da và hệ thần kinh dụng kiến thức bài 32 + kiến thân nhiệt . – Cô cheá : thức thực tế  trao đổi nhóm đóng vai trò quan trọng thống nhất ý kiến trả lời câu o Khi trời nóng ,lao  Boä phaän naøo cuûa cô theå động nặng : Mao mạch tham gia vào sự điều hoà thân hỏi :  Da và thần kinh có vai trò ở da dãn  toả nhiệt , nhieät ? taêng tieát moà hoâi .  Sự điều hoà thân nhiệt dựa quan trọng trong điều hoà thaân nhieät o Khi trời rét : Mao vaøo cô cheá naøo ? maïch co laïi  cô chaân – GV gợi ý bằng các câu hỏi  Do cơ thể sinh ra phải thoát ra ngoài lông co giảm sự toả  Nhiệt độ h.động của cơ nhieät ( run sinh nhieät ). thể sinh ra đã đi đâu và để làm gì ? – Mọi hoạt động điều  Khi lao động nặng cơ thể  Lao động nặng – toát mồ.

(90) có những phương thức toả nhiệt hôi , mặt đỏ , da hồng . hoà thân nhiệt đều là naøo ? phản xạ dưới sự điều  Vì sao vaøo muøa heø da  Maïch maùu co , daõn khi khieån cuûa heä thaàn kinh người thường hồng hào , còn noùng laïnh mùa đông ( trời rét ) da tái hay sởn gai ốc ?  Khi nóng độ ẩm không khí  Ngày oi bức khó toát mồ cao , không thoáng gió ( oi hôi , bức bối bức ) cơ thể có phản ứng gì ? và – Đại diện nhóm trình bày  caûm giaùc nhö theá naøo ? nhoùm khaùc nhaän xeùt boå – GV ghi toùm taét yù kieán cuûa sung – HS tự thu nhận kiến thức nhoùm leân baûng – GV löu yù noäi dung naøy qua thaûo luaän vaø giaûng giaûi liên quan thực tế nhiều .Ví dụ : của GV để rút ra kết luận Mùa nóng ( nhiệt độ cao , mạchcho vấn đề mà GV đặt ra lúc máu dãn , máu qua da nhiều  trước . maët hoàng leân vaø muøa reùt nhieät độ thấp thì nguợc lại . – GV giaûi thích : veà caáu taïo lông mao liên quan đến hiện – HS vận dụng kiến thức tượng sởn gai ốc.  Tại sao khi tức giận mặt traû đỏ nóng lên ? û lời câu hỏi . Hoạt động 3 : Tìm hiểu các pp III/ Caùc phöông phaùp choáng noùng laïnh . (11’) phoøng choàng noùng , laïnh : Mục tiêu : HS biết cách phòng – Cá nhân nghiên cứu Bieän phaùp phoøng choáng thoâng choáng noùng laïnh tin SGK trang 106 kết hợp nóng ,lạnh :  Chế độ ăn uống về mùa – Reøn luyeän thaân theå kiến thức thực tế  trao đổi heø vaø muøa ñoâng khaùc nhau nhoùm thoáng nhaát yù kieán vaø ( reøn luyeän da) taêng khaû ntn? năng chịu đựng của cơ  Chúng ta phải làm gì để trình bày :  Ăn uống phù hợp cho từng thể. choáng noùng vaø choáng reùt ? – Nơi ở và nơi làm việc  Vì sao reøn luyeän thaân theå muøa  Quần áo , phương tiện phù phải phù hợp cho mùa cuõng laø bieän phaùp choáng noùng vaø muøa laïnh hợp . noùng , choáng reùt ?  Việc xây nhà , công sở ….  Nhà thoáng mát mùa hè , – Mùa hè : Đội mũ nón khi đi đường , lao động . aàm cuùng muøa ñoâng Cần lưu ý những yếu tố nào – Mùa đông : Giữ ấm goùp phaàn choáng noùng laïnh ?  Troàng nhieàu caây xanh  chân , cổ , ngực . Thức  Troàng caây xanh coù phaûi laø taêng boùng maùt , Oxi biện pháp chống nóng không ? – Đại diện nhóm trình bày ăn nóng , nhiều mỡ . – Troàng nhieàu caây xanh – GV nhận xét ý kiến của các đáp án nhóm khác bổ sung quanh nhaø vaø nôi coâng nhoùm . Sau khi thaûo luaän yeâu.

(91) caàu HS neâu roõ caùc bieän phaùp choáng noùng laïnh cuï theå . – GV hỏi : Em đã có hình thức rèn luyện nào để tăng sức chịu đựng của cơ thể ? – GV hoûi theâm : Giaûi thích caâu : “ Muøa noùng choùng khaùt , trời mát chóng đói “ – Tại sao mùa rét càng đói caøng thaáy reùt ? ( neáu HS khoâng trả lời đúng , đủ . GV gợi ý để quy về kiến thức rồi giải thích ).. – Thảo luận toàn lớp – HS tự hoàn thiện kiến thức .. coäng .. – HS vận dụng kiến thức tra û lời. IV/ CUÛNG COÁ: 4’ – Thaân nhieät laø gì ? Taïi sao thaân nhieät luoân oån ñònh ? – Trình bày cơ chế điều hoà thân nhiệt khi trời nóng , lạnh ? V/ DAËN DOØ:1’ – Học ghi nhớ ,trả lời các câu hỏi SGK .Đọc trước bài mới . Ruùt kinh nghieäm : Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : TiÕt 35: ¤n tËp häc kú 1 I/ Môc tiªu : 1/Kiến thức:  Hệ thống hóa kiến thức HK I  Naộm chaộc, trình bày đợc caực kieỏn thửực cụ baỷn ủaừ hoùc . 2/ Kyõ naêng:  Vận dụng kiến thức , khái quát theo chủ đề , họat động nhóm RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh,tæng hîp,kh¸i qu¸t ho¸ vµ trõu tîng ho¸ II/ChuÈn bÞ : Gi¸o viªn : Häc sinh : Häc bµi cò vµ t×m hiÓu tríc bµi «n tËp III/ Phơng pháp : Hoạt động nhóm . IV/TiÕn tr×nh lªn líp : 1/ổn định tổ chức : 2/KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra trong qu¨ tr×nh häc bµi «n tËp 3/Bµi «n tËp häc kú 1 - Giáo viên mở bài: Chúng ta đã học các vấn đề: Khái quát cơ thể ngời, vận động, tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá, trao đổi chất và năng lợng -Hôm nay chúng ta ôn lại các vấn đề này một cách hệ thống và để thấy sự thống nhất trong các hoạt động của cơ thể ngời H§GV H§ HS Néi dung *Hoạt động 1 I/HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc -th¶o luËn 1/ Kh¸i qu¸t c¬ thÓ ngêi «n tËp kiÕn thức khái quát và đại diện vÒ c¬ thÓ ngêi 1 häc sinh CÊp §Æc ®iÓm.

(92) H§GV Yªu cÇu häc sinh Th¶o luËn hoµn thµnh b¶ng 35.1 sgk 111 -theo dâi, gîi ý vµ chØnh lÝ vµ đa ra đáp án đúng. H§ HS lªn b¶ng tr×nh bµy vµ c¶ líp bæ xung. *Hoạt động 2: «n tËp kiÕn thøc vÒ sù vËn động của cơ thÓ -yªu cÇu häc sinh t×m c¸c côm tõ thÝch hợp để điền và hoµn thµnh vµo b¶ng 35.2. Lªn b¶ng hoµn thµnh, c¸c häc sinh kh¸c nhËn xÐt bæ xung. * Hoạt động 3: «n tËp kiÕn thøc vÒ tuÇn hoµn -yªu cÇu häc sinh th¶o luËn vµ hoµn thµnh vµo b¶ng 35.3 sgk111. Lªn b¶ng hoµn thµnh, c¸c häc sinh kh¸c nhËn xÐt bæ xung vµ söa ch÷a. Néi dung CÊu t¹o Vai trß Gåm: mµng,chÊt tÕ Là đơn vị cấu tạo và bµo víi c¸c bµo quan chøc n¨ng cña c¬ thÓ chñ yÕu( ti thÓ,luíi néi chÊt,bé m¸y g«n -gi), nh©n M« TËp hîp c¸c tÕ bµo Tham gia cÊu t¹o nªn chuyªn ho¸, cã cÊu c¬ quan tróc gièng nhau C¬ §îc t¹o nªn bëi c¸c Th.gia cÊu t¹o vµ thùc quan m« kh¸c nhau hiÖn mét c.n¨ng nhÊt định của hệ cơ quan HÖ c¬ Gåm c¸c c¬ quan cã Thùc hiÖn mét chøc quan mối liên hệ về chức năng nhất định của cơ n¨ng thÓ 2/Sự vận động của cơ thể HÖ cquan §Æc ®iÓm cÊu Chøc n¨ng Vai trß thùc hiÖn t¹o chung độ tc TÕ bµo. vận động. Bé ¬ng. x- -Gåm nhÒu x¬ng liªn kÕt víi nhau qua c¸c khíp -Cã tÝnh chÊt cøng, r¾n vµ đàn hồi HÖ c¬ -T.bµo c¬ dµi -cã kh¶ n¨ng co d·n. Lªn b¶ng hoµn thµnh, c¸c häc sinh kh¸c nhËn xÐt bæ xung vµ. C¬ co, d·n gióp c¸c c¬ quan hoạt động. 3/TuÇn hoµn. HÖ tuÇn hoµn m¸u. C¬ quan Tim. HÖ m¹ch. Hoạt động 4:«n tËp kiÕn thøc vÒ h« hÊp yªu cÇu häc sinh th¶o luËn vµ hoµn thµnh vµo b¶ng. T¹o bé khung Gióp c¬ c¬ thÓ: +B¶o vÖ thÓ ho¹t +N¬i b¸m cña động c¬ thÝch øng víi m«i trêng. §Æc ®iÓm cÊu t¹o -cã van nhÜ thÊt Vµ van động m¹ch -Co bãp theo c.k× gåm 3 pha Gåm §M, mao m¹ch tÜnh m¹ch. Chøc n¨ng. Vai trß chung B¬m m¸u Gióp m¸u liªn tôc tuÇn hoµn theo 1 liªn tôc chiÒu tõ theo 1 t©m nhÜ chiÒu trong vµo t©m c¬ thÓ, níc thÊt, tõ TT m« còng vµo §M . liên tục đợc đổi mới, DÉn m¸u b¹ch huyÕt tõ tim ®i kh¾p c¬ thÓ còng liªn và từ khắp tục đợc lu th«ng c¬ thÓ vÒ tim. 4/ H« hÊp C¸c g.® chñ yÕu trong h« hÊp. Thë. C¬ chÕ. Vai trß Riªng Chung H.động phối hợp Giúp không khí Cung cña lång ngùc vµ trong phæi thêng cÊp O2.

(93) H§GV 35.4sgk111. H§ HS söa ch÷a vÒ h« hÊp. Trao đổi khÝ ë phæi Trao đổi khÝ ë tÕ bµo. Hoạt động 5: «n tËp kiÕn thøc vÒ tiªu ho¸ yªu cÇu häc sinh th¶o luËn vµ hoµn thµnh vµo b¶ng 35.5 sgk -112 Hoạt động 6: «n tËp kiÕn thøc vÒ trao đổi chất và chuyÓn ho¸ yªu cÇu häc sinh th¶o luËn vµ hoµn thµnh vµo b¶ng 35.6sgk -112. Néi dung c¸c c¬ h« hÊp xuyên đổi mới C¸c khÝ( O2, Tăng nồng độ O2 CO2) khuếch tán và giảm nồng độ tõ n¬i cã nång CO2 trong m¸u độ cao đến nơi có nồng độ thấp C¸c khÝ( O2, Cung cÊp O2 cho CO2) khuÕch t¸n tÕ bµo vµ nhËn tõ n¬i cã nång CO2 do tÕ bµo độ cao đến nơi th¶i ra có nồng độ thấp. cho c¸c tÕ bµo cña c¬ thÓ vµ th¶i CO2 ra khái c¬ thÓ. Lªn b¶ng 5/ Tiªu ho¸ hoµn Khoan Thù D¹ Ruét Ruét thµnh, c¸c g c Dµ non giµ C¬ häc sinh MiÖng Qu¶ y quan thùc kh¸c nhËn Ho¹t lo¹i n xÐt bæ hiÖn xung vµ ChÊt söa ch÷a động vÒ tiªu ho¸ Tiªu Glu xit X X ho¸ Lipit X Lªn b¶ng Pr«tªin X hoµn Hấp đờng X thµnh, c¸c thô AxitbÐo vµ X häc sinh glixªrin kh¸c nhËn Axitamin X xÐt bæ xung vµ 6/ Trao đổi chất và chuyển hoá söa ch÷a §Æc ®iÓm Vai trß về trao đổi Các quá trình Trao ở cấp độ -Lấy các chất cần Lµ c¬ chÊt vµ đổi chÊt c¬ thÓ thiÕt cho c¬ thÓ tõ së cho chuyÓn m«i trêng ngoµi qu¸ ho¸ -Th¶i c¸c chÊt cÆn tr×nh b·,thõa ra m«i trêng chuyÓn ngoµi ho¸ ở cấp độ -Lấy các chất cần tÕ bµo thiÕt cho tÕ bµo tõ m«i trêng trong -Th¶i c¸c s¶n phÈm ph©n huû vµo m«i trêng trong ChuyÓn §ång -Tæng hîp c¸c chÊt Lµ c¬ ho¸ ë tÕ ho¸ đặc trng của cơ thể së cho bµo -TÝch luü n¨ng lîng mäi ho¹t DÞ ho¸ -Ph©n gi¶i c¸c chÊt động cña tÕ bµo sèng -Gi¶i phãng n¨ng lcña c¬ îng cho c¸c ho¹t động sống của tế bào thể vµ c¬ thÓ. 4/Cñng cè : -yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk-112 -Tæng kÕt néi dung «n tËp 5/Híng dÉn vÒ nhµ :.

(94) -häc l¹i néi dung «n tËp -ChuÈn bÞ giê sau kiÓm tra häc kú -§¸p ¸n c©u hái cuèi bµi: C©u 1: a) Tế bào là đơn vị cấu trúc: -Mọi cơ quan của cơ thể ngời đều đợc cấu tạo từ tế bào -VÝ dô: tÕ bµo x¬ng, tÕ bµo c¬,tÕ bµo b¹ch cÇu, tÕ bµo hång cÇu… b) Tế bào là đơn vị chức năng: -các tế bào tham gia vào họat động chức năng của các cơ quan -VÝ dô: +Hoạt động của các tơ cơ trong tế bào giúp bắp cơ co, dãn+Các tế bào cơ tim co,dãn gióp tim co bãp t¹o lùc ®Èy m¸u vµo hÖ m¹ch +Các tế bào tuyến tiết dịch vào ống tiêu hoá để biến đổi thức ăn về mặt hoá học C©u 2: Mối liên hệ về chức năng giữa hệ tuần hoàn với các hệ cơ quan đã học đợc phản ánh qua sơ đồ sau: Hệ vận động. HÖ tuÇn hoµn. HÖ h« hÊp. HÖ tiªu ho¸. HÖ bµi tiÕt. -Gi¶i thÝch: +Bộ xơng tạo khung cho toàn bộ cơ thể, là nơi bám của hệ cơ và là giá đỡ cho các hệ c¬ quan kh¸c +Hệ cơ hoạt động giúp xơng cử động +Hệ tuần hoàn dẫn máu đến tất cả các hệ cơ quan, giúp các hệ này trao đổi chất +HÖ h« hÊp lÊy O2 tõ m«i trêng cung cÊp cho c¸c hÖ c¬ quan vµ th¶i CO 2 ra m«i trêng th«ng qua hÖ tuÇn hoµn +Hệ tiêu hoá lấy thức ăn từ môi trờng ngoài và biến đổi chúng thành các chất dinh dỡng để cung cấp cho tất cả các hệ thống qua hệ cơ quan tuần hoàn +Hệ bài tiết giúp thải các chất cặn bã, thừa trong trao đổi chất của tất cả các hệ cơ quan ra m«i trêng ngoµi th«ng qua hÖ tuÇn hoµn C©u 3: -HÖ tuÇn hoµn tham gia vËn chuyÓn c¸c chÊt: +Mang O2 tõ hÖ h« hÊp vµ chÊt dinh dìng tõ hÖ tiªu ho¸ tíi c¸c tÕ bµo +Mang c¸c s¶n phÈm th¶i tõ c¸c tÕ bµo ®i tíi hÖ h« hÊp vµ hÖ bµi tiÕt -Hệ hô hấp giúp các tế bào trao đổi khí: +LÊy O2 tõ m«i trêng ngoµi cung cÊp cho c¸c tÕ bµo +Th¶i CO2 do c¸c tÕ bµo th¶i ra c¬ thÓ -Hệ tiêu hoá biến đổi thức ăn thành các chất dinh dỡng cung cấp cho các tế bào HOC KY II NS: 31.12.08 NG: 6.1.09. TiÕt 37: vitamin vµ muèi kho¸ng. I/ Môc tiªu : 1/Kiến thức:  Trình bày được vai trò của Vitamin và muối khoáng ..

(95)  Vận dụng những hiểu biết về Vitamin và muối khoáng trong việc xây dựng khẩu phần ăn hợp lí và chế biến thức ăn . 2/ Kyõ naêng:  Phân tích , quan sát , Vận dụng lý thuyết vào thực tiễn . 3 / Thái độ : Giáo dục ý thức vệ sinh thực phẩm . Bíêt cách phối hợp , chế biến thức ăn khoa hoïc . II/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân:  Tranh ảnh một số nhóm thức ăn chứa Vitamin và muối khoáng .  Tranh trẻ em bị còi xương do thiếu Vitamin D , bưới cổ do thiếu Iốt. 2/ Häc sinh : t×m hiÓu tríc bµi häc, su tÇm c¸c tµi liÖu vÒ vitanmin vµ muèi kho¸ng III/TiÕn tr×nh lªn líp : 1/ổn định tổ chức :1’ 2/KiÓm tra bµi cò : 6’  Thaân nhieät laø gì ? Taïi sao thaân nhieät luoân oån ñònh ? Thân nhiệt là nhiệt độ của cơ thể . Thân nhiệt luôn ổn định 37 0C là do sự cân bằng giữa sinh nhiệt và toả nhiệt .  Trình bày cơ chế điều hoà thân nhiệt khi trời nóng , lạnh ? Khi trời nóng lao động nặng : Mao mạch ở da dãn  toả nhiệt , tăng tiết mồ hôi . Khi trời rét : Mao mạch co lại  cơ chân lông co giảm sự toả nhiệt ( run sin nhiệt ). 3/Bµi míi : - Giáo viên mở bài : Vitamin và muối khoáng có vai trò quan trọng đối với đời sống con ngời. Nhng lấy vitamin và muối khoáng từ đâu, liều lợng thế nào đối với từng trêng hîp cô thÓ? Bµi häc h«m nay sÏ gióp chóng ta tr¶ lêi c©u hái trªn. *Hoạt động 1 : Tìm hiểu về vitamin (15’) Hoạt động giáo viên Yêu cầu học sinh đọc các thông tin sgk 107 Vµ hoµn thµnh bµi tËp -Ph©n tÝch cho häc sinh hiÓu : NÕu thøc ¨n thiÕu thÞt, rau qu¶ t¬i th× c¬ thÓ sÏ thiÕu vitamin,vµ sinh ra ch¶y m¸u lîi, ch¶y m¸u díi da…trÎ em thiÕu vitamin bÞ cßi x¬ng bÞ cßi x¬ng. Lîng vitamin cho mçi ngêi, mçi ngµy lµ rÊt Ýt ( chØ vµi miligam/ ngµy) ? Em hiÓu vitamin lµ g×, cã vai trß g× víi c¬ thÓ ? Thực đơn trong bữa ăn cần đợc phối hợp nh thế nào để cung cấp đủ vitamin cho c¬ thÓ ? CÇn phèi hîp c¸c lo¹i thøc ¨n ntn để có đủ vitamin cho cơ thể -Tb¸o: C¸c lo¹i VTM xÕp 2 nhãm +Nhãm vitamin tan trong dÇu mì (vitamin A,D,E,K…) +Nhãm tan trong níc: Vitamin C. Hoạt động học sinh -Th¶o luËn vµ tr¶ lêi dùa vµo th«ng tin sgk tr¶ lêi: - Các câu đúng theo thứ tù lµ :1,3,5,6 -vitamin lµ hîp chÊt ho¸ học đơn giản -Tham gia cÊu tróc nhiÒu thÕ hÖ enzim, thiÕu vitamin dẫn đến rối loạn hoạt động của cơ thể -thực đơn cần phối hợp thøc ¨n cã nguån gèc động vật và thực vật -§äc th«ng tin b¶ng 34.1 để thấy đợc vai trò của vitamin.. Néi dung I/Vitamin -Vitamin lµ hîp chÊt ho¸ học đơn giản, là thành phÇn cÊu tróc cña nhiÒu enzim để đảm bảo sự hoạt động sinh lí bình thêng cña c¬ thÓ. -Con ngêi kh«ng tù tæng hợp đợc vitamin mà phải lÊy tõ thøc ¨n. -Cần phối hợp cân đối các loại thức ăn để cung cấp đủ vitamin cho cơ thÓ. -H»ng ngµy chóng ta cÇn ph¶i phèi hîp c¸c lo¹i thøc ¨n cã nguån gèc tõ động vật với các loại thøc cã nguån gèc tõ thùc vËt..

(96) Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh Néi dung vµ B ( B1,B2,B6,B12…) C¸c lo¹i vitamin tham gia vµo cÊu tróc cña nhiÒu hÖ enzim kh¸c nhau và có vai trò khác nhau, đối với cơ thÓ( thiÕu vitamin sÏ rèi lo¹n ho¹t động sinh lí của cơ thể) *Hoạt động 2: Tìm hiểu vai trò của muối khoáng đối với cơ thể (17’ ) -Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn Tr¶ lêi: *ThiÕu vitamin D trÎ II/ Muèi kho¸ng lÖnh trong sgk vµ nghiªn cøu em bÞ cßi x¬ng v×: c¬ thÓ chØ -Muèi kho¸ng lµ b¶ng 34.2-sgk 109 ,suy nghÜ hÊp thô Ca khi cã mÆt vitamin thµnh phÇn quan để trả lời câu hỏi: D( vitamin D cã vai trß thóc träng cña tÕ bµo, ? V× sao thiÕu vitamin D ,trÎ ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ Ca tham gia vµo nhiÒu em sÏ m¾c bÖnh cßi x¬ng và P để tạo xơng. *Chúng ta hệ enzim đảm bảo ?Vì sao nhà nớc vận động sử phải dùng muối iốt vì: muối iốt quá trình trao đổi dông muèi ièt ?Trong khÈu lµ thµnh phÇn kh«ng thÓ thiÕu chÊt vµ n¨ng lîng phÇn ¨n h»ng ngµy cÇn lµm đợc của hoocm ôn tuyến giáp -KhÈu phÇn ¨n cÇn: nh thế nào để đủ vitamin và *trong b÷a ¨n h»ng ngµy cÇn + Phèi hîp nhiÒu muối khoáng ?Em hiểu những có đủ lợng thịt( hoặc trứng, loại thức ăn( động g× vÒ muèi kho¸ng sữa)và rau quả tơi. có đủ vËt vµ thùc vËt) -gv gi¶i thÝch: Muèi kho¸ng muối(nên dùng muối iốt),đối + Sö dông muèi ièt lµ thµnh phÇn quan träng cña víi trÎ em cÇn bæ xung thªm h»ng ngµy tế bào, đảm bảo cân bằng áp Ca( thªm s÷a , níc x¬ng + ChÕ biÕn thøc ¨n suÊt thÈm thÊu vµ lùc tr¬ng hầm…). Khi chế biến phải tính hợp lí để chống mất cña tÕ bµo, tham gia vµo toán hợp lí để vitamin khỏi bị vitamin thµnh phÇn nhiÒu enzim… ph©n huû. +TrÎ em nªn t¨ng c-Tæng kÕt - Cần sử dụng muối iốt để êng muèi Ca phßng tr¸nh bÖnh bíu cæ 4/Cñng cè :5’ -Học sinh đọc kết luận SGK trang 110 -Tr¶ lêi c©u hái SGK C©u 1: vitamin tham gia vµo cÊu tróc nhiÒu hÖ enzim cña c¸c ph¶n øng sinh ho¸ trong cơ thể. Thiếu vitamin gây rối loạn các hoạt động sinh lí, quá thừa vitamin cũng g©y bÖnh nguy hiÓm . C©u 3: Trong tro cá tranh cã mét sè muèi kho¸ng tuy kh«ng nhiÒu vµ chñ yÕu lµ muèi K.V× vËy, viÖc ¨n tro cá tranh chØ lµ biÖn ph¸p t¹m thêi chø kh«ng thÓ thay thÕ hoµn toµn muèi ¨n h»ng ngµy Câu 5 đánh dấu X vào những câu trả lời đúng trong các câu sau : a)Vitamin cã nhiÒu ë thÞt, rau qu¶ t¬i X b) Vitamin cung cÊp cho c¬ thÓ nguån n¨ng lîng lín c) Vitamin là một loại muối đặc biệt làm cho thức ăn ngon hơn d)Cơ thể ngời và động vật không thể tổng hợp đợc vitamin mà phải lấy từ thức ăn X e) Vitamin lµ hîp chÊt ho¸ häc rÊt cÇn thiÕt cho c¬ thÓ X 5/Híng dÉn vÒ nhµ : 2’ -Trả lời câu hỏi SGK ,tìm hiểu trớc bài sau, đọc mục em có biết C©u 4:S¾t cÇn cho sù t¹o thµnh hång cÇu vµ tham gia qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸. V× vËy, bà mẹ mang thai cần đợc bổ xung chất sắt để thai phát triển tốt, ngời mẹ khoẻ mạnh -T×m hiÓu tríc bµi sau- §äc môc em cã biÕt Rót kinh nghiÖm :. …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… ………………………….

(97) Häc kú II Ns : .1.11 Ng : .1.11. tuÇn 19. TiÕt 38: Tiªu chuÈn ¨n uèng Nguyªn t¾c lËp khÈu phÇn. I/ Môc tiªu : 1/Kiến thức:  Nêu được nguyên nhân của sự khác nhau về nhu cầu dinh dưỡng ở các đèi tượng khác nhau .  Phân biệt được giá trị dinh dưỡng có ở các lọai thực phẩm chính .  Xác định được cơ sở và nguyên tắc xác định khẩu phần . 2/ Kyõ naêng:  Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình  Rèn kỹ năng vận dụng kiến thức vào đời sống . 3 . Thái độ :  Giáo dục ý thức tiết kiệm , nâng cao chất lượng cuộc sống . II/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân:  Tranh : ảnh các nhóm thực phẩm chính , tháp dinh dưỡng  Bảng phụ lục giá trị dinh dưỡng của một số lọai thức ăn . 2/ Häc sinh : t×m hiÓu tríc bµi häc III/ PHƯƠNG PHáP : Hoạt động nhóm , đàm thoại. IV/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC: 1 / Ổn định lớp:1’ 2/KiÓm tra bµi cò : KiÓm trong qu¸ tr×nh häc bµi míi 3/ BµI míi : Mở bài : Các chất dinh dưỡng ( thức ăn ) cung cấp cho cơ thể hằng ngày theo các tiêu chuẩn qui định ,gọi là tiêu chuẩn ăn uống . vậy dựa trên cơ sở khoa học nào để đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lí ? Đó là điều chúng ta cần tìm hiểu ở bài này : *Hoạt động 1 : Tìm hiểu về nhu cầu dinh dỡng của cơ thể :13’ Mục tiêu : Hiểu đợc nhu cầu dd của mỗi cơ thể không giống nhau .Từ đó đề ra chế độ dd hợp lý chống suy dd cho trẻ em. Hoạt động giáo viên Yêu cầu học sinh đọc c¸c th«ng tin sgk 113 để trả lời câu hỏi: ? Nhu cÇu dinh dìng cña trÎ em, ngêi trëng thµnh, ngêi giµ kh¸c nhau nh thÕ nµo gi¶i. Hoạt động học sinh. Néi dung. -Th¶o luËn tr¶ lêi: +Nhu cÇu dinh dìng cña trÎ em cao h¬n ngời trởng thành đặc biệt là prôtêin vì cÇn tÝch luü cho c¬ thÓ ph¸t triÓn. Ngêi già nhu cầu dd thấp hơn vì sự vận động cña c¬ thÓ kÐm h¬n trÎ . + ë nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn chÊt lîng. I/Nhu cÇu dinh dìng cña c¬ thÓ - Nhu cÇu dinh dìng cña tõng ngêi kh«ng gièng nhau - Nhu cÇu dinh d-.

(98) Hoạt động giáo viên thÝch ? V× sao trÎ em suy dd ë nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn l¹i chiÕm tØ lÖ cao ? ? Sù kh¸c nhau vÒ nhu cÇu dinh dìng ë mçi c¬ thÓ phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo - Gv lu ý häc sinh: h»ng ngµy c¬ thÓ cÇn c¸c chÊt: pr«tªin, lipit, gluxit, nhng ë mçi ngêi hoÆc mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn kh¸c nhau th× kh¸c nhau . -Tæng kÕt. Hoạt động học sinh cuéc sèng cña ngêi d©n cßn thÊp nªn tØ lÖ trÎ suy dinh dìng cao . + Nhu cÇu dinh dìng cña mçi ngêi kh¸c nhau phô thuéc vµo c¸c yÕu tè: * Giíi tÝnh : Nam cã nhu cÇu cao h¬n n÷ * Løa tuæi: TrÎ em cã nhu cÇu cao h¬n ngời già vì ngoài việc đảm bảo cung cấp đủ năng lợng cho hoạt động ,còn cần để x©y dùng c¬ thÓ, gióp c¬ thÓ lín lªn *Dạng h.đ: ngời lao động có nhu cầu cao h¬n v× tiªu tèn n¨ng lîng nhiÒu h¬n *Tr¹ng th¸i c¬ thÓ :ngêi cã kÝch thíc lín th× nhu cÇu cao h¬n, ngêi bÖnh míi èm khái cÇn cung cÊp chÊt dinh dìng nhiÒu hơn để phục hồi sức khoẻ. Néi dung ìng phô thuéc vµo: +Løa tuæi +Giíi tÝnh +Tr¹ng th¸i sinh lÝ +Lao động. *Hoạt động 2: Tìm hiểu giá trị dinh dỡng của thức ăn : 12’ Mục tiêu: Hiểu đợc giá trị dd của các nhóm TĂ chủ yếu . -Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn lÖnh Tr¶ lêi: II/ Gi¸ trÞ trong sgk 113-114 vµ hoµn thµnh dinh dìng Lo¹i thùc Tªn thùc phÈm b¶ng sau: cña thøc ¨n phÈm Lo¹i thùc phÈm Tªn thùc - Giµu gluxit - G¹o, nh«, khoai phÈm s¾n… - Gi¸ trÞ dinh -Giµu gluxit - Giµu - ThÞt,c¸,trøng, dìng cña thøc -Giµu pr«tªin pr«tªin s÷a… ¨n biÓu hiÖn -Giµu lipit - Giµu lipit - Mỡ động vật, ë: -nhiÒu vitamin - NhiÒu vtm dÇu thùc vËt + Thµnh phÇn vµ chÊt kho¸ng vµ chÊt -rau qu¶ t¬i vµ c¸c chÊt . kho¸ng muèi kho¸ng ( hoÆc hái: + N¨ng lîng ? nh÷ng lo¹i thùc phÈm nµo giµu * do tØ lÖ c¸c chÊt h÷u c¬ cã trong chøa trong nã chất đờng bột, giàu chất béo, thùc phÈm kh«ng gièng nhau,tØ lÖ + CÇn phèi giàu chất đạm) c¸c lo¹i vitamin ë nh÷ng thùc hîp c¸c lo¹i ? Sù phèi hîp c¸c lo¹i thøc ¨n phÈm kh¸c nhau cungc kh¸c thức ăn để trong b÷a ¨n cã ý nghÜa g× nhau,nªn cÇn cã sù phèi hîp c¸c cung cấp đủ - Gv giải thích: giá trị dinh dỡng loại thức ăn trong bữa ăn để cung cho nhu cÇu có thức ăn đợc thể hiện ở thành cấp đủ cho nhu cầu của cơ thể cña c¬ thÓ . phÇn vµ n¨ng lîng( tÝnh b»ng *MÆt kh¸c ,sù phèi hîp c¸c lo¹i calo) chøa trong nã T¡ trong b÷a ¨n cßn gióp chóng ta -Tæng kÕt ăn ngon miệng hơn.do đó sự hấp thô thøc ¨n cña c¬ thÓ còng tèt h¬n. *Hoạt động 3:Tìm hiểu khẩu phần và nguyên tắc lập khẩu phần :12’ Mục tiêu : Hiểu đợc khái niệm khẩu phần và nguyên tắc xây dung khẩu phần . -T.báo: khẩu phần là Khẩu phần cho các đối tợng khác nhau III/ KhÈu phÇn lîng thøc ¨n cung kh«ng gièng nhau vµ ngay víi mét ngêi, vµ nguyªn t¾c cÊp cho c¬ thÓ trong trong nh÷ng giai ®o¹n kh¸c nhau còng lËp khÈu phÇn 1 ngµy . kh¸c nhau v× nhu cÇu n¨ng lîng vµ nhu cÇu - KhÈu phÇn lµ l? KhÈu phÇn cña ng- dinh dìng ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau îng thøc ¨n cung êi míi khái bÖnh cã kh«ng gièng nhau cÊp cho c¬ thÓ g× kh¸c so víi ngêi - Ngêi míi èm khái cÇn thøc ¨n bæ dìng trong mét ngµy . b×nh thêng.T¹i sao để tăng cờng sức khoẻ - Nguyªn t¾c lËp.

(99) ? V× sao cÇn t¨ng rau, qu¶ t¬i trong khÈu phÇn ?T¹i sao nh÷ng ngêi ¨n chay vÉn khoÎ m¹nh. khÈu phÇn: -T¨ng cêng vitamin + C¨n cø vµo gi¸ -T¨ng cêng chÊt x¬ dÔ tiªu ho¸ trÞ dinh dìng cña -Hä dïng s¶n phÈm tõ thùc vËt nh: ®Ëu, thøc ¨n . võng, l¹c chøa nhiÒu pr«tªin + Đảm bảo đủ l( ở tuổi đang lớn cần cung cấp TĂ có ợng calo , đủ chất nhiÒu pr«tªin, Ca ,khi míi èm dËy cÇn ( lipit, pr«tªin , ? Để xây dựng khẩu tăng cờng thức ăn bổ dỡng để mau chóng gluxit, vitamin , phÇn hîp lÝ cÇn dùa phôc håi søc khoÎ.Trong khÈu phÇn ¨n muèi kho¸ng) vào những căn cứ nào uống nên tăng cờng rau, quả tơi vừa đáp -Tæng kÕt øng nhu cÇu vitamin cña c¬ thÓ, võa cung cấp thêm các chất xơ giúp hoạt động tiêu ho¸ dÔ dµng h¬n *Nh÷ng nguyªn t¾c lËp khÈu phÇn: -đáp ứng đủ nhu cầu d.dỡng của cơ thể -Đảm bảo cân đối các thành phần và giá trị dinh dìng cña thøc ¨n -Đảm bảo cung cấp đủ năng lợng, VTM, MK và cân đối về th.phần các chất hữu cơ ’ 4/Cñng cè :4 -Học sinh đọc kết luận SGK trang 114 -Gi¸o viªn tæng kÕt toµn bµi Bài tập trắc nghiệm: Đánh dấu x vào câu trả lời đúng nhất trong các câu sau C©u 1: Nhu cÇu dinh dìng cña mçi ngêi phô thuéc vµo c¸c yÕu tè a)giíi tÝnh (nam cao h¬n n÷) b)løa tuæi (trÎ em cao h¬n ngêi giµ) c)dạng hoạt động và trạng thái cơ thể d)c¶ a,b,c X Câu 2:Những thực phẩm nào giàu chất đờng bột a)thịt, cá,đậu, đỗ b)mỡ động vật, dầu thực vật ( dầu lạc , dầu vừng…) c)c¸c lo¹i ngò cèc (khoai , s¾n, ng«…) X d)c¶ a,b C©u 3 B÷a ¨n hîp lÝ cã chÊt lîng lµ a)Đảm bảo đủ thành phần dinh dỡng, vitamin và muối khoáng b) Phối hợp, cân đối tỉ lệ các thành phần thức ăn c) Bảo đảm vệ sinh sạch sẽ d)C¶ a,b X 5/Híng dÉn vÒ nhµ : 3’ -Tr¶ lêi c©u hái SGK §¸p ¸n c©u hái cuèi bµi: C©u 2: B÷a ¨n hîp lÝ cã chÊt lîng lµ b÷a ¨n : -Đảm bảo đủ thành phần dinh dỡng,vitamin,muối khoáng -Có sự phối hợp đảm bảo cân đối tỉ lệ các thành phần thức ăn *§Ó n©ng cao chÊt lîng b÷a ¨n cÇn : -xây dựng kinh tế gia đình phát triển để đáp ứng nhu cầu ăn uống của gia đình -Lµm cho b÷a ¨n hÊp dÉn ngon miÖng b»ng c¸ch : +ChÕ biÕn hîp khÈu vÞ +Bàn ăn và bát đũa sạch +Bày món ăn đẹp, hấp dẫn +Tinh thÇn s¶ng kho¸i, vui vÎ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk, t×m hiÓu tríc bµi sau - §äc môc em cã biÕt. Ngµy so¹n : 9.1.09 Ngµy gi¶ng : 16.1.. TiÕt 39: Thùc hµnh Ph©n tÝch mét khÈu phÇn cho tríc.

(100) I/ Môc tiªu : 1/Kiến thức:  Nắm vững các bước thành lập khẩu phần  Biết đánh giá được định mức đáp ứng của một khẩu phần mẫu .  Biết cách tự xây dựng khẩu phần hợp lí cho bản thân . 2/ Kyõ naêng:  Reøn kyõ naêng phaân tích , kyõ naêng tính toùan . 3 . Thái độ :  Giáo dục ý thức bảo vệ sức khỏe , chống suy dinh dưỡng và béo phì II/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân:  Bảng 1, 2, 3 và đáp án Thực phẩm Trọng lượng A 400 100. A1 0 40. A2 400 60. Gaïo teû Caù cheùp Toång coäng 2/ Häc sinh : t×m hiÓu tríc bµi häc. III/ Phơng pháp : Hoạt động nhóm .. Thaønh phaàn dinh dưỡng P L G 31.6 4 304,8 9,6 2,16 79,8 33,78 391,7. Năng lượng khaùc (Kcal) 1477,4 59,44 2295,7. IV/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC: 1 / Ổn định lớp :1’ 2 / Kieåm tra baøi cuõ : 6’  Bữa ăn hợp lí có chất lượng là bữa ăn như thế nào ? Để nâng cao chất lượng bữa ăn cần những yếu tố nào ? ( B÷a ¨n hîp lÝ cã chÊt lîng lµ b÷a ¨n : - Đảm bảo đủ thành phần dinh dỡng,vitamin,muối khoáng - Có sự phối hợp đảm bảo cân đối tỉ lệ các thành phần thức ăn * §Ó n©ng cao chÊt lîng b÷a ¨n cÇn : - Xây dựng kinh tế gia đình phát triển để đáp ứng nhu cầu ăn uống của gia đình - Lµm cho b÷a ¨n hÊp dÉn ngon miÖng b»ng c¸ch : + ChÕ biÕn hîp khÈu vÞ + Bàn ăn và bát đũa sạch + Bày món ăn đẹp, hấp dẫn + Tinh thÇn s¶ng kho¸i, vui vÎ )  Khaåu phaàn laø gì ? Neâu nguyeân taéc thaønh laäp khaåu phaàn ? 3/Bµi míi : Giáo viên mở bài : ăn đúng, ăn đủ là cơ sở để cơ thể phát triển cân đối khoẻ mạnh,làm việc có hiệu quả. Vậy ăn nh thế nào là đúng, là đủ, bài học hôm nay sẽ gióp chóng ta tr¶ lêi c¸c c©u hái trªn. *Hoạt động 1 : Tìm hiểu phơng pháp thành lập khẩu phần (16’ ) Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh Néi dung - Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i : ? KhÈu phÇn lµ g×, lËp khÈu phÇn cÇn dùa vµo nh÷ng nguyªn t¾c nµo. - Tr¶ lêi :. I/T×m hiÓu ph¬ng ph¸p thµnh lËp khÈu phÇn.

(101) Hoạt động giáo viên - Yªu cÇu häc sinh ghi néi dung b¶ng 37.2 sgk vµ kÎ b¶ng 37.1 sgk-116 vµ hớng dẫn học sinh biết cách xác định chÊt th¶i bá theo c«ng thøc: * A1 = A x % th¶i bá * Xác định thực phẩm ăn đợc : A2= A –A1 * Tính giá trị từng loại thực phẩm đã kª trong b¶ng * Cộng các số liệu đã liệt kê và đối chiÕu víi b¶ng sgkupload.123doc.net cã kÕ ho¹ch ®iÒu chØnh hîp lÝ -Tæng kÕt. Hoạt động học sinh Néi dung + KhÈu phÇn lµ lîng thøc ( sgk-116, 117) ¨n cung cÊp cho c¬ thÓ trong mét ngµy +nguyªn t¾c lËp khÈu phÇn là: đáp ứng đủ nhu cầu dinh dỡng của cơ thể, đảm bảo cân đối các thành phÇn vµ gi¸ trÞ dinh dìng của thức ăn, đảm bảo cung cấp đủ năng lợng, vitamin,muèi kho¸ng vµ cân đối về thành phần các chÊt h÷u c¬. *Hoạt động 2: Tập đánh giá một khẩu phần ( 20 ‘ ) -Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu khÈu -thảo luận và tính toán để phÇn cña häc sinh líp 8 råi tÝnh sè hoµn thµnh vµo b¶ng liệu để hoàn thành vào bảng 37.2 và 37.3 sgk upload.123doc.net-119 - theo dâi häc sinh ®iÒn vµo b¶ng, nhËn xÐt -Tæng kÕt. II/ §¸nh gi¸ mét khÈu phÇn. B¶ng 37.2 sgk-upload.123doc.net Thùc phÈm (g). Träng lîng A1 A2. A. G¹o tÎ 400 C¸ chÐp 100 … … Tæng céng. O 40 …. 400 60 …. Thµnh phÇn dinh dìng Pr«tªin Lipit Gluxit. N¨ng lîng. 31,6 9,6 … 8o,2. 1376 57,6 … 2156,85. 4 2,16 … 33,331. 304,8 … 283.48. Bảng 37.3 – Bảng đánh giá N¨ng lîng. Pr«tªin Muèi Vitamin kho¸ng Ca Fe A B1 B2 PP 2295.7 80,2 x 486,8 26,72 1082,3 1,23 0,58 36,7 60%= 48,12. C 88,6x50%=44,3. Nhu cầu đề nghÞ. 2200. 55. 700. 75. Mức đáp øng nhu cÇu(%). 98,04. 87,5. 69,53 uploa 180,4 d.123 doc.n et,5. KÕt qu¶ tÝnh to¸n. 4/Cñng cè :3’. 20. 600. 1,0. 1,5. 16,4. 123. 38,7 223,8 59,06.

(102) Gi¸o viªn kh¾c s©u l¹i c¸c bíc lËp khÈu phÇn vµ yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i : C¸c bíc tÝnh to¸n 5/Híng dÉn vÒ nhµ : 2’ - Yªu cÇu häc sinh hoµn thµnh b¶ng tÝnh to¸n - Tù lËp khÈu phÇn ¨n cña b¶n th©n phï hîp víi b¶ng nhu cÇu dinh dìng khuyÕn nghÞ cho ngêi ViÖt Nam - Nghiªn cøu tríc néi dung ch¬ng VII Bµi tiÕt. Ngµy so¹n :12.1.11 Ngµy gi¶ng :20.1.. tuÇn 20:. Ch¬ng VII: Bµi tiÕt. TiÕt 40: Bµi tiÕt vµ cÊu t¹o hÖ bµi tiÕt níc tiÓu I/ Môc tiªu : 1/Kiến thức:  Hiểu rõ khái niệm bài tiết và vai trò của nó với cơ thể sống , các họat động bài tiết của cơ thể  Xác định được cấu tạo hệ bài tiết trên hình vẽ ( mô hình ) và biết trình bày bằng lời cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu . 2/ Kyõ naêng:  Phaùt trieån kyû naêng quan saùt , phaân tích hình  Rèn kỹ năng hoạt động nhóm 3 / Thái độ :  Giáo dục ý thức giữ vệ sinh cơ quan bài tiết . II/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân:  Tranh phoùng to hình 38 – 1  Moâ hình caáu taïo thaän . 2/ Häc sinh : t×m hiÓu tríc bµi häc III/ Phơng pháp : Hoạt động nhóm - Đàm thoại . IV/TiÕn tr×nh lªn líp : 1/ổn định tổ chức :1’ 2/KiÓm tra bµi cò : 5’ ChÊm vë têng tr×nh thùc hµnh cña mét sè häc sinh . 3/Bµi míi : - Giáo viên mở bài : Chúng ta đã biết cơ thể bài tiết ra môi trờng các chất : mồ hôi, CO2 và nớc tiểu. Trong đó, việc bài tiết nớc tiểu có vai trò quan trọng nhất. Vậy quá trình đó diễn ra nh thế nào ,bài học hôm nay sẽ giải quyết vấn đề đó. *Hoạt động 1 : Tìm hiểu khái niệm bài tiết :15’. Môc tiªu : T×m hiÓu kh¸i niÖm bµi tiÕt ë c¬ thÓ ngêi vµ vai trß quan träng cña chóng víi c¬ thÓ sèng .. Hoạt động giáo viên. Hoạt động học sinh. - Yêu cầu học sinh làm việc độc - Thảo luận trả lời :. Néi dung I/Bµi tiÕt.

(103) Hoạt động giáo viên lËp víi sgk, th¶o luËn vµ tr¶ lêi: ? Các sản phẩm thải cần đợc bài tiÕt ph¸t sinh tõ ®©u ? Hoạt động bài tiết nào có vai trß quan träng - Ph©n tÝch cho häc sinh thÊy râ: CO2 đợc bài tiết chủ yếu qua phổi, nớc tiểu đợc bài tiết chủ yếu qua thận và mồ hôi đợc bài tiÕt chñ yÕu qua da. ThËn th¶i 90% c¸c s¶n phÈm th¶i hoµ tan trong m¸u ?Bài tiết đóng vai trò nh thế nào víi c¬ thÓ sèng -Tæng kÕt. Hoạt động học sinh + Các sản phẩm thải cần đợc bài tiết phát sinh từ chính các hoạt động trao đổi chất của tế bào và cơ thÓ( CO2, níc tiÓu, må hôi…) hoặc từ hoạt động tiªu ho¸ ®a vµo c¬ thÓ mét sè chÊt qu¸ liÒu lîng ( c¸c chÊt thuèc, c¸c ion, c«lestªr«n…) + Hoạt động bài tiết có vai trß quan träng lµ: bµi tiÕt CO2 cña hÖ h« hÊp, bµi tiÕt chÊt th¶i cña HBT níc tiÓu + Bài tiết đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể sống. Néi dung -Bµi tiÕt gióp c¬ thÓ thải các chất độc hại ra m«i trêng -Nhờ hoạt động bài tiÕt mµ tÝnh chÊt m«i trêng bªn trong lu«n ổn định tạo điều kiện thuËn lîi cho ho¹t động TĐC diễn ra b×nh thêng .. *Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo của hệ bài tiết nớc tiểu Mục tiêu : Hiểu và trình bày đợc ccá tp cấu tạo chủ yếu của cơ quan bàI tiết nớc tiểu . GV :Treo tranh vÏ cÊu t¹o hÖ bµi tiÕt níc tiÓu cho häc sinh quan s¸t . -Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu sgk-123 để thu nhận kiến thức vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái lÖnh -Công bố đáp án đúng: 1d ; 2a; 3d; 4d -th«ng b¸o: HÖ bµi tiÕt níc tiÓu gåm: thËn, èng dÉn níc tiÓu, bóng đái và ống đái, mỗi quả thận có tới một triệu đơn vị chøc n¨ng -Tæng kÕt. HS làm việc độc lập với SGK quan sát thật kỹ hình , ghi nhớ cấu taïo : – Cô quan baøi tieát nước tiểu : Thaän , èng dÉn níc tiểu, bóng đái, ống đái – Hoïc sinh thaûo luaän nhóm thống nhất đáp án - trình bày đáp án – Nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung .. II/ §¸nh gi¸ mét khÈu phÇn -HÖ bµi tiÕt níc tiÓu gåm: thËn, èng dÉn níc tiÓu, bóng đái, ống đái -Thận gồm 2 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và h×nh thµnh níc tiÓu -Mỗi đơn vị chức năng gåm: cÇu thËn ,nang cÇu thËn, èng thËn. 4/Cñng cè :6’ Giáo viên yêu cầu học sinh đọc phần tổng kết toàn bài và nhắc lại những nội dung cơ b¶n nhÊt : + Hoạt động bài tiết do phổi, da đảm nhiệm + Hệ bài tiết nớc tiểu gồm thận, ống dẫn nớc tiểu,bóng đái và ống đái CÊu t¹o cña hÖ bµi tiÕt níc tiÓu: - Hệ bài tiết nớc tiểu gồm: thận,ống dẫn nớc tiểu, bóng đái và ống đái -ThËn lµ c¬ quan quan träng nhÊt cña hÖ bµi tiÕt níc tiÓu, gåm 2 qu¶ thËn,mçi qu¶ chứa khoảng 1 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nớc tiểu - Mỗi đơn vị chức năng gồm cầu thận( thực chất là một búi mao mạch máu), nang cầu thËn(thùc chÊt lµ mét c¸i tói gåm 2 líp bao quanh cÇu thËn ), èng thËn 5/Híng dÉn vÒ nhµ :5’ - Yªu cÇu häc lµm bµi tËp vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk - §äc phÇn em cã biÕt . Híng dÉn tr¶ lêi c©u hái: C©u 1:.

(104) Nhờ hoạt động bài tiết mà các tính chất của môi trờng bên trong( pH, nồng độ các ion, áp suất thẩm thấu…)luôn ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động trao đổi chÊt diÔn ra b×nh thêng . C©u 2: C¸c s¶n phÈm bµi tiÕt chñ yÕu cña c¬ thÓ lµ CO2 , må h«i, níc tiÓu -C¸c c¬ quan bµi tiÕt c¸c s¶n phÈm trªn: h« hÊp th¶i lo¹i CO 2, da th¶i lo¹i må h«i, hÖ bµi tiÕt níc tiÓu lo¹i níc tiÓu. – Chuẩn bị bài 39 : ” Bài tiết nước tiểu “ – Học sinh kẻ phiếu học tập vào vở : Bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức. Ñaëc ñieåm – Nồng độ các chât hòa tan – Chất độc chất cạn bã – Chất dinh dưỡng. Nước tiểu đầu. Nước tiểu chính thức. Rót kinh nghiÖm :. …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………… Ngµy so¹n: 20.1.09 Ngµy gi¶ng: 3.2. TiÕt 41: Bµi tiÕt níc tiÓu I/ MUÏC TIEÂU: 1/Kiến thức:  Trình bày được quá trình tạo thành nước tiểu , thực chất quá trình tạo thành nước tiểu , quá trình bài tiết nước tiểu .  Phân biệt được : Nước tiểu đầu và huyết tương , Nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức 2/ Kyõ naêng:  Phaùt trieån kyû naêng quan saùt , phaân tích hình  Rèn kỹ năng hoạt động nhóm 3 / Thái độ :  Giáo dục ý thức giữ vệ sinh cơ quan bài tiết . II/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân:  Tranh phoùng to hình 39 – 1  Phieáu hoïc taäp Bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức Ñaëc ñieåm – Nồng độ các chât hòa tan – Chất độc chất cạn bã. Nước tiểu đầu o Loõang o Coù ít o Coù nhieàu. Nước tiểu chính thức  Đậm đặc  Coù nhieàu  Gaàn nhö khoâng.

(105) – Chất dinh dưỡng 2/ Häc sinh : t×m hiÓu tríc bµi häc III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC: 1/ Ổn định lớp :1’ 2 / Kieàm tra baøi cuõ :6’ + Bài tiết có vai trò quan trọng như thế nào đối với đời sống ? + Bài tiết ở cơ thể người do các cơ quan nào thực hiện ? + Hệ bài tiết nước tiểu có cấu tạo như thế nào ? 3 / Các hoạt động dạy và học: Mở bài: Mỗi quả thận chứa khỏang 1 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu , quá trình đó diễn ra như thế nào ?  Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hieåu : Hoạt động 1 : Tạo thành nước tiểu: 20’ Mục tiêu: Hs trình bày được sự tạo thành nước tiểu . Đồng thời chỉ ra được sự khác nhau giữa nước tiểu đầu với huyết tương và nước tiểu đầu với nước tiểu chính thức.. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh – GV yeâu caàu hoïc sinh quan – Hoïc sinh thu nhaän vaø sát hình 39.1  tìm hiểu quá trình xử lí thông tin mục + quan hình thành nước tiểu sát hình 39 . 1, trao đổi – Y.caàu caùc nhoùm thaûo luïaân : nhoùm thoáng nhaát caâu traû + Sự tạo thành nước tiểu gồm lời những quá trình nào ? Diễn ra ở – Quá trình tạo thành nước tiểu gồm 3 quá trình . ñaâu ? – Caùc nhoùm boå sung – GV tổng hợp các ý kiến . – GV yêu cầu học sinh đọc lại – Hoïc sinh thaûo luaän chuù thích hình 39.1 thaûo luaän : + Thành phần nước tiểu đầu nhóm: khác với máu ( huyết tương ) ở  Nước tiểu đầu không coù teá baøo vaø Proâteâin ñieåm naøo ?. Noäi dung ghi baøi I/ Tạo thành nước tiểu: – Sự tạo thành nước tieåu goàm 3 quaù trình : + Quaù trình loïc máu : Ở cầu thận  tạo ra nước tiểu đầu . + Quaù trình haáp thuï lại ở ống thận + Quaù trình baøi tieát :  Haáp thuï laïi chaát caàn thieát  Baøi tieát tiÕp chaát thừa , chất thải  Tạo  Hs hoàn thành bảng ss thành nước tiểu chính thức .. + Hoøan thaønh baûng so saùnh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức – GV chốt lại kiến thức Hoạt động 2: Bài tiết nước II . Bài tiết nước tiểu: tieåu – HS tự thu nhập thông tin (14’) để trả lời – Nước tiểu chính – GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân o Mô tả đường đi của thức  bể thận  Ống dẫn cứu thông tin  trả lời câu hỏi : nước tiểu nước tiểu  tích trữ ở o Sự bài tiết n .tiểu diễn ra o Thực chất quá trình tạo bòng đái  Oáng đái  nhö theá naøo ? ngoài o Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là lọc.

(106) thành nước tiểu là gì ? maùu vaø thaûi chaát caën baõ , – GV yêu cầu học sinh tự rút chất độc , chất thừa ra khoûi cô theå ra keát luaän + Vì sao sự tạo thành nước tiểu – Học sinh trình bày . diễn ra liên tục mà sự bài tiết + Máu tuÇn hoµn liên tục nước tiểu lại gián đọan ? qua cầu thận  nước tiểu Kết luận : Học sinh đọc kết luận được hình thành liên tục cuoái baøi trong SGK + Nước tiểu được tính trữ ở bóng đái khi lên tới 200ml đủ áp lực gây cảm giaùc buoàn tieåu  BT ra ngoµi . IV/ CUÛNG COÁ: 3’ – Nước tiểu được tạo thành như thế nào ? Quá trình tạo thành nớc tiểu ở các đơn vị chức năng của thận: -Máu theo động mạch đến tới cầu thận vơi sáp lực cao tạo ra lực đẩy, nớc và các chất hoµ tan cã c¸c kÝch thíc nhá qua lç läc( 30-40 A0) trªn v¸ch mao m¹ch vµo nang cÇu thËn, c¸c tÕ bµo m¸u vµ c¸c ph©n tö pr«tªin cã kÝch thíc lín nªn kh«ng qua lç läc. KÕt qu¶ lµ t¹o nªn níc tiÓu ®Çu trong nang cÇu thËn -Níc tiÓu ®i qua èng thËn, ë ®©y x¶y ra 2 qu¸ tr×nh: qu¸ tr×nh hÊp thô l¹i níc vµ c¸c chÊt cßn cÇn thiÕt( c¸c chÊt dinh dìng, c¸c ion Na+ , Cl- …) , qu¸ tr×nh bµi tiÕt tiÕp các chất độc và chất không cần thiết khác( axit uric, crêatin, các chất thuốc, các ion H+, K+… KÕt qu¶ lµ t¹o nªn níc tiÓu chÝnh thøc – Trình bày sự bài tiết nước tiểu ? Sự tạo thành nớc tiểu diễn ra nh sau: Đầu tiên là quá trình lọc máu ở cầu thận để tạo thành nớc tiểu đầu ở nang cầu thận. Tiếp đó là quá trình hấp thụ lại vào máu các chất cÇn thiÕt vµ bµi tiÕt tiÕp c¸c chÊt kh«ng cÇn thiÕt vµ cã h¹i ë èng thËn, t¹o ra n íc tiÓu chính thức và duy trì ổn định nồng độ các chất trong máu. V/ DAËN DOØ: 1’ – Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài . – Đọc mục em có biết . – Tìm hieåu caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä baøi tieát . – Chuẩn bị bài 39 : ” Vệ sinh hệ Bài tiết nước tiểu “ Rót kinh nghiÖm :. …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………… Ngµy so¹n :31.1.09 Ngµy gi¶ng :6.2. TiÕt 42: VÖ I/ Môc tiªu : 1/Kiến thức:. TuÇn 21:. sinh hÖ bµi tiÕt níc tiÓu. Duyeät T42 - 43.

(107)  T.bày được các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu và hậu quả cuûa noù .  Trình bày được các thoí quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu và giải thích cơ sở khoa học của chúng . 2/ Kyõ naêng:  Rèn luyện kỹ năng quan sát , nhận xét , liên hệ thực tế  Rèn kỹ năng hoạt động nhóm 3 / Thái độ :  Có ý thức x.dựng các thoí quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu II/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân:  Tranh phoùng to hình 38 . 1 vaø 39 – 1  Phieáu hoïc taäp Tổn thương của HBT nước Haäu quaû tieåu – Caàu thaàn bò vieâm vaø suy  Q.trình loïc maùu bò trì treä cô theå bò nhieãm độc thoái – Oáng thaän bò toån thöông hay  Quaù trình haáp thuï laïi vaø baøi tieát giaûm  moâi trường trong bị biến đổi . laøm vieäc keùm hieäu quaû  Ống thận bị tổn thương  nước tiểu hoà vào máu  đầu độc cơ thể – Đường dẫn nước tiểu bị  Gây bí tiểu  Nguy hiểm đến tính mạng . ngheõn Baûng 40 Caùc thoí quen soáng khoa hoïc Cơ sở khoa học 1 . Thường xuyên giữ vệ sinh cho toàn cơ  Hạn chế tác hại của vi sinh vật gây thể cũng như cho hệ bài tiết nước tiểu beänh 2 . Khẩu phần ăn uống hợp lí : – Khoâng aên quaù nhieàu Proâteâin , quaù  Traùnh cho thaän laøm vieäc quaù nhieàu mÆn quaù chua , quaù nhieàu chaát taïo soûi vaø haïn cheá khaû naêng taïo soûi – Không ăn thức ăn thưà ôi thiu và  H¹n chế tác hại của các chất độc nhiễm chất độc hại .  Taïo ñieàu kieän cho quaù trình loïc maùu – Uống đủ nước được thuận lợi o 3 .Đi tiểu đúng lúc , k nên nhịn tiểu lâu  Haïn cheá khaû naêng taïo sái. III/ PHƯƠNG PHáP: Thảo luận nhóm , đàm thoại . IV/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC: 1/ Ổn định lớp1’ 2 / Kieàm tra baøi cuõ :5’ + Nước tiểu được tạo thành như thế nào ?.

(108) + Trình bày sự bài tiết nước tiểu ? * Quá trình tạo thành nớc tiểu ở các đơn vị chức năng của thận: -Máu theo động mạch đến tới cầu thận vơi sáp lực cao tạo ra lực đẩy, nớc và các chất hoµ tan cã c¸c kÝch thíc nhá qua lç läc( 30-40 A0) trªn v¸ch mao m¹ch vµo nang cÇu thËn, c¸c tÕ bµo m¸u vµ c¸c ph©n tö pr«tªin cã kÝch thíc lín nªn kh«ng qua lç läc. KÕt qu¶ lµ t¹o nªn níc tiÓu ®Çu trong nang cÇu thËn -Níc tiÓu ®i qua èng thËn, ë ®©y x¶y ra 2 qu¸ tr×nh: qu¸ tr×nh hÊp thô l¹i níc vµ c¸c chÊt cßn cÇn thiÕt( c¸c chÊt dinh dìng, c¸c ion Na+ , Cl- …) , qu¸ tr×nh bµi tiÕt tiÕp các chất độc và chất không cần thiết khác( axit uric, crêatin, các chất thuốc, các ion H+, K+…KÕt qu¶ lµ t¹o nªn níc tiÓu chÝnh thøc * Sự tạo thành nớc tiểu diễn ra nh sau: Đầu tiên là quá trình lọc máu ở cầu thận để tạo thành nớc tiểu đầu ở nang cầu thận. Tiếp đó là quá trình hấp thụ lại vào máu các chất cÇn thiÕt vµ bµi tiÕt tiÕp c¸c chÊt kh«ng cÇn thiÕt vµ cã h¹i ë èng thËn, t¹o ra n íc tiÓu chính thức và duy trì ổn định nồng độ các chất trong máu. 3 /Bµi míi: Mở bài: Hoạt động bài tiết có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể . Làm thế nào để có 1 hệ bài tiết nước tiểu khoẻ mạnh . Ngêi ta thêng gỈp c¸c bƯnh ë c¬ quan bµi tiết nớc tiểu. Nguyên nhân dẫn đến các bệnh đó là gì, làm thế nào để tránh đợc các bệnh đó. Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta trả lời các vấn đề nêu trên : *Hoạt động 1 : Tìm hiểu các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nớc tiểu :18’ Mơc tiªu : T.bày được các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nước tieåu vaø haäu quaû cuûa noù Hoạt động GV Hoạt động học sinh Néi dung - Th¶o luËn tr¶ lêi : I/ Mét sè t¸c - C¸c t¸c nh©n g©y h¹i cho hÖ bµi tiÕt níc tiÓu lµ c¸c nh©n chñ yÕu vi khuÈn g©y bÖnh… g©y h¹i cho hÖ - Khi cầu thận bị viêm và suy thoái có thể dẫn đến BT níc tiÓu nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng vÒ søc khoÎ nh sau: - C¸c t¸c nh©n qu¸ tr×nh läc m¸u bÞ tr× trÖ, lµm cho c¸c chÊt cÆn b· g©y h¹i cho hÖ và chất độc hại bị tích tụ trong máu. Biểu hiện sớm bµi tiÕt níc tiÓu nhÊt lµ c¬ thÓ bÞ phï, tiÕp theo lµ suy thËn toµn bé - C¸c vi khuÈn dÉn tíi h«n mª vµ chÕt g©y bÖnh. - Khi các tế bào ống thận làm việc kém hiệu quả làm - Các chất độc cho qu¸ tr×nh hÊp thô l¹i c¸c chÊt cÇn thiÕt vµ bµi tiÕt trong thøc ¨n tiếp các chất cặn bã độc hại bị giảm dẫn đến môi tr- - Khẩu phần ăn ờng trong bị biến đổi, trao đổi chất bị rối loạn, ảnh kh«g hîp lÝ . hëng bÊt lîi víi søc khoÎ - Khi c¸c tÕ bµo èng thËn bÞ tæn th¬ng cã ThÓ lµm t¾c èng thËn hay níc tiÓu trong èng cã thÓ hoà thẳng vào máu và gây đầu độc cơ thể với những biÓu hiÖn t¬ng tù nh trêng hîp suy thËn - Khi đờng dẫn nớc tiểu bị nghẽn bởi sỏi, gây tình trạng bí tiểu hay không đi tiểu đợc, ngời bệnh đau giữ giội và có thể kèm theo sốt. Nếu không đợc cấp cứu kịp thời cũng có thể nguy hiểm đến tính mạng Hs : Hoµn thµnh b¶ng trong vë BT. Tổn thương của HBT nước Haäu quaû tieåu - Cầu thần bị viêm và suy thoái  Quá trình lọc máu bị trì trệ  cơ thể bị nhiễm độc - Ôáng thận bị tổn thương hay  Quá trình hấp thụ lại và bài tiết giảm  môi trường laøm vieäc keùm hieäu quaû trong bị biến đổi .  Ống thận bị tổn thương  nước tiểu hoà vào máu  - Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu sgk, thảo luận để tr¶ lêi c©u hái phÇn sgk-129 -? Cã nh÷ng t¸c nh©n nµo g©y h¹i cho hÖ bµi tiÕt níc tiÓu - Tr¶ lêi c©u hái phÇn lÖnh cho häc sinh tËp trung vµo nguyªn nh©n cña c¸c bÖnh: ë cÇu thËn, èng thËn, bÓ thận, ống dẫn nớc tiểu, bóng đái và ống đái -Tæng kÕt.

(109) Hoạt động GV. Hoạt động học sinh Néi dung đầu độc cơ thể - Đường dẫn nước tiểu bị nghẽn  Gây bí tiểu  Nguy hiểm đến tính mạng . *Hoạt động 2:Xây dựng các thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết :16’ Mơc tiªu : Trình bày được các thãi quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu và giải thích cơ sở khoa học của chúng . Hoạt động GV Hoạt động học sinh Néi dung - Cho häc sinh đọc và xử lí thông tin sgk130 để hoàn thµnh b¶ng. - Đại diện học sinh lên bảng đọc nội dung hoàn thµnh b¶ng, c¸c häc sinh cßn l¹i nhËn xÐt, bs : C¸c thãi quen sèng C¬ së khoa häc khoa häc Thêng xuyªn gi÷ vs H¹n chÕ t¸c h¹i cña cho toµn c¬ thÓ còng c¸c sinh vËt g©y nh cho HBT níc tiÓu bÖnh K.phaàn ¨n uèng hîp lÝ + Ko ¨n qu¸ nhiÒu Pr, qu¸ mÆn, qu¸ chua, qu¸ nhiÒu chÊt t¹o sái. + Ko ¨n T¡ bÞ «i thiu và nhiễm chất độc hại + Uống đủ nớc Nên đi tiểu đúng lúc, kh«ng nªn nhÞn tiÓu l©u. II/ CÇn x©y dùng c¸c thãi quen sèng khoa học để bảo vệ hÖ bµi tiÕt níc tiÓu tr¸nh t¸c nh©n cã h¹i ( sgk-130). - Tr¸nh cho thËn lµm viÖc qu¸ n` vµ h¹n chÕ k.n t¹o sái. - H¹n chÕ t¸c h¹i của những chất độc - T¹o ®k cho q.tr läc máu đợc liên tục. - T¹o ®k thuËn lîi cho sù t¹o thµnh níc tiểu đợc l.tục - H¹n chÕ kh¶ n¨ng tạo sỏi ở bóng đái.. 4/Cñng cè : 4’ Giáo viên yêu cầu học sinh đọc phần tổng kết toàn bài ? Nh¾c l¹i c¸c t¸c nh©n chñ yÕu g©y h¹i cho hÖ bµi tiÕt níc tiÓu, vµ c¸c biÖn ph¸p phßng tr¸nh 5/Híng dÉn vÒ nhµ :1’ - Yªu cÇu häc lµm bµi tËp vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk - §äc phÇn em cã biÕt sgk-131 vµ t×m hiÓu tríc bµi sau. Rót kinh nghiÖm :. …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………… Ngµy so¹n :1.2.09 Ch¬ng VIII: da Ngµy gi¶ng :10.2. TiÕt 43: CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña da I/ Môc tiªu : 1/Kieỏn thửực: Moõ taỷ ủửụùc caỏu taùo da , trình bày đợc chức năng của da.  Thấy rõ mối quan hệ giưã cấu tạo và chức năng của da . 2/ Kyõ naêng:.

(110)  Reøn luyeän kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình  Rèn kỹ năng hoạt động nhóm 3 / Thái độ :  Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh da II/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân: Tranh caâm caáu taïo da 2/ Häc sinh : t×m hiÓu tríc bµi häc III/TiÕn tr×nh lªn líp : 1/ổn định tổ chức :1’ 2/KiÓm tra bµi cò : 3’ KiÓm tra 1 häc sinh vÒ c¸c t¸c nh©n g©y h¹i vµ biÖn ph¸p phßng tr¸nh vÖ sinh hÖ bµi tiÕt níc tiÓu 3/Bµi míi : Mở bài: Ngoài chức năng bài tiết và điều hoà thân nhiệt da còn những chức năng gì ? Những đặc điểm cấu tạo nào của da giúp da thực hiện những chức năng đó ? Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1 : Cấu tạo của – Hs q.sát tự đọc TT da . – GV yêu cầu học sinh quan  hình thành kiến thức – Thaûo luaän nhoùm 2 noäi sát hình 41.1 : Đối chiếu mô dung  trình baøy hình caáu taïo da  thaûo luaän : + Xác định giới hạn từng lớp – Hoïc sinh ruùt ra keát luaän veà cuûa da + Đánh mũi tên , hoàn thành cấu tạo của da sơ đồ cấu tạo da ? – GV treo tranh caâm caáu taïo da  goò hoïc sinh leân ñieàn + Cấu tạo chung : giới hạn các lớp của da – Caùc nhoùm thaûo luaän thoáng + T.phaàn caáu taïo cuûa moãi nhất câu trả lời : lớp .  Vì lớp TB ngoài cùng hoá – GV yêu cầu hs đọc thông tin sừng và chết  thaûo luaän 6 caâu hoûi muïc   Vì các sợi mô lk bện chặt + Vì sao ta thấy lớp vẩy trắng với nhau và trên da có nhiều bong ra như phấn ở quần áo ? tuyến nhờn tiết chất nhờn . + Vì sao da ta luoân meàm maïi  Vì da coù nhieàu cqthuï caûm không thấm nước ?  Trời nóng mao mạch dưới + Vì sao ta nhận biết được đặc da dãn , tuyến mồ hôi tiết n` ñieåm maø da tieáp xuùc ? mồ hôi.Trời lạnh : mao mạch + Da có phản ứng như thế nào dưới da co lại , cơ lông chân khi trời nóng hay lạnh ? co  Là lớp đệm chống ảnh. Noäi dung ghi baøi I/ Caáu taïo da (19’) – Da caâuù taïo goàm 3 lớp : + Lớp biểu bì : o Tầng sừng o Taàng TB soáng + Lớp bì :  Sợi mô liên kết  Caùc cô quan + Lớp mỡ dưới da : Goàm caùc TB mỡ ..

(111) Lớp mỡ dưới da có vai trò gì ?. + Toùc vaø loâng maøy coù taùc duïng gì ? – Gv chốt lại kiến thức. hưởng cơ học . Chống mất nhiệt khi trời rét  Tóc tạo nên lớp đệm không khí để :+ Chống tia tử ngoại + Điều hoà nhiệt độ .  Loâng maøy : ngaên moà hoâi vaø nước. Hoạt động 2: Chức năng của da – Đại diện nhóm phát biểu Muïc tieâu : Hoïc sinh thaáy roõ moái quan heä giöaõ caáu taïo vaø nhoùm khaùc boå sung .  Nhờ các đặc điểm : Sợi mô chức năng . liên kết , tuyến nhờn , lớp mỡ – GV yeâu caàu hoïc sinh thaûo dưới da luaän 3 caâu hoæ sau :  Nhờ các cơ quan thụ cảm + Đặc điểm nào của da thực -qua tuyeán moà hoâi . hiện chức năng bảo vệ ?  Nhờ : Co dãn mạch máu + Boä phaän naøo giuùp da tieáp dưới da , hoạt động tuyến mồ nhận kích thích ? Thực hiện hôi và cơ co chân lông , lớp chức năng bài tiết ? mỡ chống mất nhiệt + Da điều hoà thân nhiệt bằng – Đại diện nhóm phát biểu . caùch naøo ? – GV chốt lại kiến thức bằng caâu hoûi : + Da có những chức năng gì ? IV/ CUÛNG COÁ: 3’ – GV treo baûng phuï cho hoïc sinh laøm : Caáu taïo da Các lớp da Thành phần câú tạo của các lớp Lớp biểu bì Lớp bì Lớp mỡ dưới da. II . Chức năng của da :16’ – Baûo veä cô theå – Tieáp nhaän kích thích xuùc giaùc . – Baøi tieát – Điều hoà thân nhieät – Da vaø saûn phaãm cuûa da taïo neân veû đẹp cho con người .. Chức năng. V/ DAËN DOØ: 1’. – Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài . – Đọc mục em có biết . Rót kinh nghiÖm :. …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………….

(112) Duyeät T44 - 45 Ngµy so¹n : 6.2.09 Tuaàn 22 Ngµy gi¶ng :13.2. TiÕt 44 I/ Môc tiªu : 1/Kiến thức:  Trình bày được cơ sở khoa học của các biện pháp bảo vệ da, rèn luyện da  Có ý thức vệ sinh, phòng tránh các bệnh về da 2/ Kyõ naêng:  Rèn luyện kỹ năng quan sát và liên hệ thực tế  Rèn kỹ năng hoạt động nhóm 3 / Thái độ :  Có thái độ và hành vi vệ sinh cá nhân. : VÖ sinh da. II/ CHUAÅN BÒ  Tranh các bệnh ngoài da III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC: 1/ Ổn định lớp :1’ 2 / Kieàm tra baøi cuõ :5’ + Em hãy nêu cấu tạo và chức năng của Da ? 3 / Các hoạt động dạy và học: Giáo viên mở bài : ở bài trớc chúng ta đã biết da có chức năng bài tiết, điều hoà thân nhiệt, bảo vệ cơ thể. Vậy phải làm gì để có lớp da khoẻ mạnh, thực hiện đợc các chức năng quan trọng đó? Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 : Bảo vệ da Mục tiêu: xây dựng thái độ và haønh vi baoû veä da. – GV yêu cầu học sinh trả lời các caâu hái : + Da baån coù haïi nhö theá naøo ? + Da bò xaây xaùt coù haïi ntn ? + Giữ da sạch bằng cách nào ? * Gv : T.b¸o : da s¹ch cã kh¶ n¨ng diÖt 85% sè vi khuÈn b¸m trªn da, n da bÈn chØ diÖt ®uîc 5% nªn thêng ngøa ng¸y. Da bÞ x©y x¸t t¹o ®k cho VK x©m nhËp, g©y viªm nhiÔm . Hoạt động 2: Rèn luyện da . Mục tiêu : Học sinh hiểu được nguyeân taéc vaø phöông phaùp reøn. Hoạt động của học sinh. Noäi dung ghi baøi. I/ Baûo veä da : – Da baån laø moâi – Cá nhân tự đọc thông tin và trả lời câu trường cho vi khuẩn phaùt trieån vaø haïn cheá hoûi – Một vài học sinh hoạt động của tuyến mồ trình bày , lớp nhận xét hôi – Da bò xaây xaùt deã vaø boå sung nhieãm truøng – Học sinh đề ra – Cần giữ da sạch và caùc bieän phaùp nhö :  Tắm giặc thường tránh bị xây xát xuyeân  Khoâng neân naën mụn trứng cá. II . Reøn luyeän da – Cô theå laø moät khoái thoáng nhaát neân reøn luyeän cô theå laø reøn.

(113) luyeän caùc heä cô quan trong đó có da – Các hình thức rèn – Học sinh ghi nhớ luyện da : – (SGK 1,4,5,8,9) thoâng tin – Học sinh đọc kỹ – Nguyeân taéc reøn baøi taäp , thaûo luaän luyeän da : (SGK 2,3,5) trong nhoùm , thoáng - Reøn luyeän thaân theå nhất ý kiến đánh dấu phải thường xuyên tiếp vào bảng 42.1 và bài xúc với môi trường , vì taäp trang 135 . vậy ảnh hưởng trực tiếp – 1 vài nhóm đọc tới kn chịu đựng của da. keát quaû , caùc nhoùm III . Phoøng choáng khaùc boå sung bệnh ngoài da : – Hoïc sinh vaän – Các bệnh ngoài da Hoạt động 3 : Phòng chống bệnh duïng hieåu bieát cuûa o Do vi khuaån , do ngoài da . mình : Toùm taéc bieåu naám , boûng nhieät , – GV yêu cầu học sinh hoàn hieän cuûa beänh bỏng hoá chất thaønh baûng 42.2 : – Cách phòng bệnh – Phòng bệnh : giữ vệ – GV ghi baûng – 1 vài học sinh đọc sinh thân thể , giữ vệ – GV sử dụng 1 số tranh ảnh , bài tập lớp bổ sung . sinh môi trường , tránh giới thiệu một số bệnh ngoài da . để da bị xây xát , bỏng – GV ñöa theâm thoâng tin veà caùch – Chữa bệnh : dùng giaûm nheï taùc haïi cuûa boûng thuoác theo chæ daãn cuûa baùc só . luyeän da . Coù haønh vi reøn luyeän thân thể 1 cách hợp lí – GV phân tích mối quan hệ giữa rèn luyện thân thể với rèn luyện da. – GV yeâu caàu hoïc sinh thaûo luaän nhóm hoàn thành bài tập mục  – GV chốt lại đáp án đúng – GV löu yù cho hoïc sinh hình thức tắm nước lạnh phải : + Được rèn luyện thường xuyên + Trước khi tắm phải khởi động ? + Khoâng taém laâu…. Hoàn thành B42.2 Bệnh ngoài da. Bieåu hieän. Caùch phoøng choáng. Haéc laøo. Da nổi mận đỏ hồng, gây ngứa ở chổ kín Da xuất hiện đốm màu trắng vaø aên lan roäng.. Giữ da sạch, không mặc quần áo ẩm ướt,mặt đồ rộng. Giữ vệ sinh cá nhân, thường xuyên tắm rửa.. Do caùi gheû kyù sinh, da noåi mụn vở ra tạo vết lở. da phồng rộp chứa nước, vở ra gây lở loét.. Giữ vệ sinh cá nhân, tắm rửa thường xuyên. Cẩn thận khi dùng hoá chất, không nghịch lửa,... - Lang ben - Ghẻ lở Bỏng do lửa, hchaát, voâi toâi…. IV/ CUÛNG COÁ: Nêu biện pháp giữ vệ sinh da và giải thích cơ sở khoa học của các biện pháp đó ?.

(114) V/ DAËN DOØ: – Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài . – Đọc mục em có biết . – OÂn laïi baøi Phaûn xaï. Ch¬ng 9 : ThÇn kinh vµ gi¸c quan Ngµy so¹n :7.2.2012 TiÕt 45: Ngµy gi¶ng :17.2.12 Giíi thiÖu chung hÖ thÇn kinh I/ Môc tiªu : 1/Kiến thức:  Trình bày được cấu tạo và chức năng của Nơron , đồng thời xác định rõ nôrôn laø ñôn vò caáu taïo cô baûn cuûa heä thaàn kinh  Phân biệt được các thành phần cấu tạo của hệ thần kinh  Phân biệt được chức năng của hệ thần kinh v.động và hệ thần kinh sinh dưỡng 2/ Kyõ naêng:  Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình  Rèn kỹ năng hoạt động nhóm II/ CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Tranh phoùng to caùc hình 43.1 vaø 43.2 Häc sinh : T×m hiÓu tríc bµi häc III / Phơng pháp : Đàm thoại , hoạt động nhóm. IV/TiÕn tr×nh lªn líp : 1/ổn định tổ chức :1/ 2/KiÓm tra bµi cò : 6/ + C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ da vµ rÌn luyÖn da. (Cần giữ da sạch và tránh bị xây xát . Rèn luyện thân thể phải thường xuyên tiếp xúc với môi trường , vì vậy ảnh hưởng trực tiếp tới kn chịu đựng của da). -Nêu biện pháp giữ vệ sinh da và giải thích cơ sở khoa học của các biện pháp đó ? 3/Bµi míi : - Giáo viên mở bài :Hệ thần kinh có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể, thờng xuyên tiếp nhận kích thích và phản ứng lại các kích thích đó bằng sự điều khiển, điều hoà và phối hợp hoạt động của các nhóm cơ quan, hệ cơ quan giúp cơ thể lu«n thÝch nghi víi m«i trêng, vËy hÖ thÇn kinh cã cÊu t¹o vµ chøc n¨ng g×? *Hoạt động 1 : Tìm hiểu nơron- đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh: 18’ Mục tiêu: Mô tả được cấu tạo của hệ thần kinh . Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh Néi dung -? Nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng - Quan s¸t tranh vÏ I/ Nơron - đơn vị cấu tạo của cña n¬ron cÊu t¹o n¬ron vµ tr¶ hÖ thÇn kinh (n¬ron thÇn kinh lµm nhiÖm lêi chøc n¨ng cña * CÊu t¹o cña n¬ron vô dÉn truyÒn luång thÇn n¬ron: - Th©n: chøa nh©n kinh vµ hng phÊn -Th©n n¬ron chøa - C¸c sîi nh¸nh: ë quanh th©n -DÉn truyÒn xung thÇn kinh nh©n. n¬ron cã c¸c sîi -Mét sîi trôc : thêng cã bao theo mét chiÒu tõ sîi nh¸nh nh¸nh vµ sîi trôc, sîi miªlin, tËn cïng cã cóc xinap vµo th©n n¬ron vµ tõ th©n ra trôc cã bao miªlin bäc - Th©n vµ sîi nh¸nh t¹o nªn sîi trôc ngoµi, c¸c bao miªlin chÊt x¸m. -Hng phÊn lµ khi cã kÝch đợc ngăn cách bởi các - Sợi trục : chất trắng, dây thần thÝch tõ m.trêng trong hay eo r¨ngviª kinh.

(115) Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh Néi dung m.trờng ngoài tác động, -Chøc n¨ng cña n¬ron * Chøc n¨ng n¬ron: n¬ron cã kh¶ n¨ng hng phÊn, lµ hng phÊn vµ dÉn C¶m øng, dÉn truyÒn xung t¹o ra xung TK. truyÒn thÇn kinh *Hoạt động 2: Tìm hiểu các bộ phận của hệ thần kinh :14’ Mục tiêu : Hiểu được các cách phân chia hệ thần kinh theo cấu tạo và theo chức naêng . - Th«ng b¸o : cã nhiÒu c¸ch ph©n chia c¸c bé phËn cña hÖ thÇn kinh, giíi thiÖu 2 c¸ch ph©n chia theo cÊu t¹o, theo chøc n¨ng - C¸c tõ cÇn ®iÒn: 1- N·o; 2-tuû sèng; 3 vµ 4- Bã sîi c¶m gi¸c vµ bó sợi vận động - HÖ thÇn kinh gåm bé phËn trung ¬ng( n·o, tuû sèng) vµ bé phËn ngo¹i biªn( gåm c¸c d©y thÇn kinh) * Dùa vµo chøc n¨ng, hÖ thÇn kinh đợc phân thành: - Hệ thần kinh vận động( cơ xơng) liên quan đến hoạt động của c¬ v©n( lµ h.® cã ý thøc) - HÖ thÇn kinh sinh dìng ®iÒu hoà hoạt động của các cơ quan sinh dìng vµ c¬ quan sinh sản.Đó là hoạt động ko ý thức. II/ C¸c bé phËn cña hÖ thÇn kinh Naõo. 1/CÊu t¹o N·o Bé phËn trung ¬ng Heä thaàn kinh TK. Tuyû soáng. Bộ phận ngoại biên. Haïch Daây TK. 2/ Chøc n¨ng HÖ TK Hệ TK vận động: điều khiển hủ ( ph©n hÖ) hÖ c¬ x¬ng HTK sinh dỡng: điều hoà hoạt động ( ph©n hÖ ) cña c¸c c.q dd vaø cq ss -Hệ thần kinh vận động: là hoạt động có ý thức -Hệ thần kinh sinh dỡng: là hoạt động không có ý thøc. 4/Cñng cè : 5’ Giáo viên yêu cầu học sinh đọc phần tổng kết toàn bài và nhắc lại cấu tạo và chức n¨ng cña hÖ thÇn kinh Sơ đồ tóm tắt các bộ phận và thành phần của hệ thần kinh a) XÐt vÒ mÆt cÊu t¹o: N·o chÊt x¸m Bé phËn trung ¬ng Tuû chÊt tr¾ng HÖ thÇn kinh. Bé phËn ngo¹i biªn. d©y thÇn kinh. h¹ch thÇn kinh b) XÐt vÒ mÆt chøc n¨ng cã thÓ ph©n biÖt: HÖ thÇn kinh Hệ thần kinh vận động: điều khiển hoạt động hệ cơ xơng ( ph©n hÖ) Hệ thần kinh sinh dỡng: điều hoà h.động của các c.q nội tạng ( ph©n hÖ ) 5/Híng dÉn vÒ nhµ : 1’ - Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk -138 - §äc phÇn em cã biÕt vµ t×m hiĨu tríc bµi sau chuẩn bị thực hành : theo nhóm : Ếch ( nhái , cóc ) 1 con . Bông thấm nước , khăn lau Ngµy so¹n :13.2.09/ Tuaàn 23 Ngµy gi¶ng :20.2. TiÕt 46: Thùc hµnh Tìm hiểu chức năng (liên quan đến cấu tạo )của tuỷ sống I/ Môc tiªu : I/ MUÏC TIEÂU:.

(116) 1/Kiến thức:  Tieán haønh thaønh coâng caùc thí nghieäm quy ñònh  Từ kết quả quan sát thí nghiệm : + Nêu được chức năng của tuỷ sống , phỏng đoán được thành phần cấu tạo cuûa tuyû soáng . + Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng . 2/ Kyõ naêng:  Rèn luyện kỹ năng thực hành 3/ Thái độ :  Giáo dục ý thức kỉ luật , ý thức vệ sinh . II/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giáo viên : Ếch 1 con , bộ đồ mổ : đủ cho các nhóm , dung dịch HCl 0,3% , 1% 2 / Học sinh : Ếch 1 con , khăn lau , bông , kẻ sẵn bảng 44 vào vở III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC: 1/ Ổn định lớp :1’ 2 / Kieàm tra baøi cuõ : 6’ + Hoàn thành sơ đồ sau : ………………………………. Heä thaàn kinh. …………………………… Bộ phận ngoại biên. Tuyû soáng ……………………… Haïch thaàn kinh. + Trình bày cấu tạo và chức năng của Nơron ? 3 / Các hoạt động dạy và học: Hoạt động 1 : Tìm hiểu chức năng của tủy sống : Mục tiêu: học sinh tiến hành thành công 3 thí nghiệm ở lô 1 . Từ kết quả thí nghiệm của 3 lô nêu được chức năng của tủy sống . Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung ghi baøi 1/ T×m hiÓu chøc – GV giới thiệu tiến hành thí n¨ng cña tuû sèng nghiệm trên Ếch đã hủy não . – Caùch laøm : - Học sinh từng nhóm chuẩn bị + Ếch cắt đầu hoặc phá não . Treo trên giá , để cho hết choáng hủy tủy Ếch theo hướng dẫn của GV ( khoảng 5 – 6 phút ) Bước 1 : Học sinh tiến hành TN.

(117) theo giới thiệu ở bảng 44 . - Đọc kỹ 3 thí nghiệm các nhóm - Tủ sèng cã nhiỊu c¨n cø thÇn kinh – GV lưu ý học sinh : Sau mỗi phải làm và lần lược làm 3 thí ®iỊu khiĨn sù vËn laàn kớch thớch baống axit phaỷi rửaỷ nghieọm ủoự. Ghi keỏt quaỷ quan động của các chi. sạch chỗ da có axit và để khoảng sát vào bảng 44 * TN thaønh coâng coù keát quaû : 3 – 5 phút mới kích thích lại . – Từ kết quả TN và hiểu biết về + TN1 : Chi bên phải co. phản xạ . GV yêu cầu học sinh dự + TN 2 : 2 Chi sau co đoán về chức năng của tủy sống . + TN 3 : Cả 4 chi đều co . – GV ghi nhanh các dự đoán ra – Các nhóm ghi kết quả và dự đoán ra nháp . moät goùc baûng . – Một số nhóm đọc k. quả – Hoïc sinh quan saùt thí Bước 2 : GV biểu diễn TN 4 , 5 – Caùch xaùc ñònh vò trí veát caét nghieäm ghi keát quaû thí nghieäm 4 vaø 5 vaøo coät troáng baûng 44 . ngang tủy ở Ếch , vị trí vết cắt nằm giữa khoảng cách của gốc + TN 4 : Chæ 2 chi sau co đôi dây thần kinh thứ nhất và thứ + TN 5 : Chỉ 2 chi trước co 2 ( ở lưng – Caùc trung khu thaàn kinh – GV lưu ý : Nếu vết cắt nông có liên hệ với nhau nhờ các đường thể chỉ cắt đường lên ( Trong chất dẫn truyền . trắng ở mặt sau tủy ) . Do đó nếu kích thích chi trước thì chi sau cuõng co ( Ñg xuoáng trong chaát traéng coøn Bước 3 : GV biểu diễn TN 6, 7 – Hs q.s phản ứng của Ếch – Qua thí nghieäm 6, 7 coù theå ghi k.q TN 6 vaø 7 vaøo baûng 44 . o khẳng định được điều gì ? + TN 6 :2 chi trước k co nưã – GV cho học sinh đối chiếu với + TN 7 : 2 chi sau co dự đoán ban đầu  Sưả chưã câu – Tủy sống có các trung khu sai . TK ñieàu khieån caùc p.xaï * Hoạt động 2: Nghiên cứu cấu tạo của tuỷ sống. - Cho häc sinh quan s¸t m« h×nh cña tuû sèng, vÞ trÝ vµ h×nh d¹ng cña tuû sèng - Tuû sèng gåm chÊt x¸m ë gi÷a vµ chÊt tr¾ng bao bäc xung quanh ChÊt x¸m lµ c¨n cø cña các phản xạ vận động còn chất trắng là các đờng dẫn truyÒn däc nèi c¸c c¨n cø trong tuû sèng víi nhau vµ víi n·o bé.. - Thảo luận trả lời : tuỷ sống đợc bảo vệ trong cột sống, từ đốt sống cổ 1 đến đốt sống thắt lng 2 dµi kho¶ng 50cm, cã ph×nh cæ vµ ph×nh th¾t lng -tuỷ sống đợc bao bọc trong líp mµng tuû( mµng cøng, mµng nhÖn vµ mµng nu«i). Tuû sèng gåm chÊt x¸m( lµ c¸c c¨n cø thÇn kinh) vµ chÊt tr¾ng( lµ c¸c ®g dÉn truyÒn xung TK). 2/ N.cøu cÊu t¹o tuû sèng - Tuỷ sống đợc bảo vệ trong cột sống, từ đốt sống cổ I đến đốt sống thắt lng II dµi kho¶ng 50cm, cã ph×nh cæ vµ ph×nh th¾t lng - Tuỷ sống đợc bao bọc trong líp mµng tuû ( mµng cøng, mµng nhÖn vµ mµng nu«i). Tuû sèng gåm chÊt x¸m ( lµ c¸c c¨n cø TK) vµ chất trắng( là các đờng dẫn truyÒn xung TK ).

(118) 4/NhËn xÐt vµ híng dÉn vÒ nhµ - ý thøc häc tËp cña c¸c nhãm - Hoàn thành bảng 44 sgk-140 và đặc điểm cấu tạo của tuỷ sống B¶ng 44: ThÝ nghiÖm t×m hiÓu chøc n¨ng cña tuû sèng §iÒu kiÖn thÝ nghiÖm ếch đã huỷ não để nguyªn tuû. thÝ nghiÖm 1 2 3. C¾t ngang tuû (ở đôi dây TK da gi÷a lng 1 vµ 2) Huû tuû ë trªn vÕt c¾t ngang.. 4 5 6 7. Cờng độ và vị trí kích thích. KÕt qu¶ quan s¸t. kÝch thÝch nhÑ 1 chi b»ng HCl 0,3 % kích thích chi đó bằng HCl 1% kích thích rất mạnh chi đó b»ng HCl 3% kÝch thÝch rÊt m¹nh chi sau b»ng HCl 3% kÝch thÝch rÊt m¹nh chi tríc b»ng HCl 3% kÝch thÝch rÊt m¹nh chi tríc b»ng HCl 3% kÝch thÝch rÊt m¹nh chi sau b»ng HCl 3%. Õch co chi bÞ kÝch thÝch ếch co cả chi bên đối diÖn Õch gi·y giôa co c¶ 4 chi Chi sau co nhng chi tríc kh«ng co Chi tríc co nhng chi sau kh«ng co. Chi tríc kh«ng co Chi sau vÉn co. Đặc điểm - Vị trí: Nằm trong ống xương sống từ đốt sống cổ I đến hết đốt thắt lưng II. Cấu tạo ngoài - Hình dạng: + Hình trụ; dài 50cm. + Có hai phần phình là phình cổ và phình thắt lưng. - Màu sắc: Màu trắng bóng. - Màng tủy: 3 lớp: màng cứng, màng nhện, màng nuôi  bảo vệ và nuôi dưỡng tủy sống. Cấu tạo trong - Chất xám: Nằm trong, có hình cánh bướm. - Chất trắng: Nằm ngoài, bao quanh chất xám. – Hoïc caáu taïo cuûa tuûy soáng . – Hoàn thành báo cáo thu hoạch - Đọc trước bài 45 : “ Dây thần kinh tủy ” Ngµy so¹n :14.2.09 Ngµy gi¶ng :24.2. TiÕt 47:D©y thÇn kinh tuû I/ MUÏC TIEÂU: 1/Kiến thức:  Qua phân tích cấu tạo của dây thần kinh tuỷ làm cơ sở để hiểu rõ chức naêng cuûa daây thaàn kinh tuûy .  Giải thích được vì sao dây thần kinh tủy là dây pha .  Qua phân tích kết quả thí nghiệm tưởng tượng , rút ra được kết luận về chức năng của các rễ tuỷ và từ đó suy ra chức năng của day thần kinh tuỷ. 2/ Kyõ naêng:  Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình  Kỹ năng hoạt động nhóm . Tủy sống. II/ CHUAÅN BÒ: Gi¸o viªn : Tranh phoùng to hình 45.1 ; 45.2 ; 44.2 Häc sinh : t×m hiÓu tríc bµi häc.

(119) III/ PHƯƠNG PHÁP :Đàm thoại , hoạt động nhóm. III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC: 1/ Ổn định lớp :1’ 2 / Kieàm tra baøi cuõ : 5’ ? Trình bày cấu tạo và chức năng của tuỷ sống ? - Tuỷ sống đợc bảo vệ trong cột sống, từ đốt sống cổ I đến đốt sống thắt lng II dài kho¶ng 50cm, cã ph×nh cæ vµ ph×nh th¾t lng - Tuỷ sống đợc bao bọc trong lớp màng tuỷ ( màng cứng, màng nhện và màng nuôi). Tuỷ sống gồm chất xám ( là các căn cứ TK) và chất trắng( là các đờng dẫn truyền xung TK ) 3 / Bài mới : Gi¸o viªn më bµi: N¬ ron híng t©m vµ n¬ron lit©m nhËp l¹i h×nh thµnh d©y thÇn kinh tuû. VËy d©y thÇn kinh tuû cã cÊu t¹o vµ chøc n¨ng nh thÕ nµo? Hoạt động 1 : Cấu tạo của dây thần kinh tủy : 17’ Muïc tieâu: Hoïc sinh hieåu vaø trình baøy caáu taïo daây thaàn kinh tuûy . Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung ghi baøi – GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân I . Caáu taïo cuûa daây cứu thông tin SGK quan sát hình thaàn kinh tuûy 43.2 , 45.1  Trả lời câu hỏi : -Coù 31 ñoâi daây TK tuûy + Trình baøy caáu taïo daây thaàn – Hoïc sinh quan saùt kyõ - Moãi daây thaàn kinh hình , đọc thông tin trong tủy gồm 2 rễ : kinh tuûy ? SGK trang 142  Tự thu – GV hoàn thiện kiến thức + Rễ trước : Rễ vận – Gv treo tranh caâm hình 45.1 , thaäp thoâng tin . động goò hoïc sinh leân daùn caùc maûnh – Moät hoïc sinh trình + Reã sau : reã caûm baøy caáu taïo daây thaàn kinh giaùc biaø chuù thích vaøo tranh . tủy , lớp bổ sung . - Caùc reã tuûy ñi ra khoûi – Một vài học sinh lên lỗ gian đốt (khe giữa 2 dán trên tranh câm , lớp đốt sống liên tiếp dây nhaän xeùt boå sung . thaàn kinh tuûy . Hoạt động 2: Chức năng của dây thần kinh tủy Mục tiêu : Thông qua thí nghiệm , học sinh rút ra được kết luận về chức năng của daây thaàn kinh tuûy . – Gv yêu cầu học sinh nghiên – Học sinh đọc kỹ nội II . Chức năng của cứu thí nghiệm đọc kỹ bảng 45 dung thí nghiệm và kết dây thần kinh tủy SGK trang 143  rút ra kết luận : quả ở bảng 45 SGK trang – Rễ trước dẫn 143  thảo luận nhóm  rút ra truyền xung vận động + Chức năng của rễ tủy ? + Chức năng của dây thần kinh kết luận về chức năng của (li tâm) reã tuûy – Reã sau daãn truyeàn Tuûy ? – GV hoàn thiện lại kiến thức – Đại diện nhóm trình xung cảm giác (hướng baøy , caùc nhoùm khaùc boå taâm ) Daây thaàn kinh tuûy do – Vì sao noùi daây thaàn kinh tuûy sung ..

(120) laø daây pha ? Kết luận : Khung ghi nhớ SGK. các bó sợi cảm giác và vận động nhập lại , nối với tủy sống qua rễ trước và rễ sau  dây thaàn kinh tuûy laø daây pha .. 4/ CUÛNG COÁ: 1 . Trình bày cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy ? 2. Laøm caâu hoûi 2 SGK ( trang 143 ) Gợi ý : Kích thích mạnh lần lượt các chi : + Nếu không gây co chi nào  rễ sau ( rễ cảm giác ) chi đó bị đứt + Nếu chi nào co  Rễ trước ( Rễ vận động ) vẫn còn + Nếu chi đó không co ; các chi khác co  rễ trước ( rễ vận động ) của chi đó đứt 5/ Híng dÉn vÒ nhµ: - Tr¶ lêi c©u 1 sgk-144: D©y thÇn kinh tuû lµ d©y pha v× d©y thÇn kinh tuû bao gåm các bó sợi cảm giác và bó sợi vận động đợc liên hệ với tuỷ sống qua rễ sau và rễ trớc.Rễ sau là rễ cảm giác , rễ trớc là rễ vận động . – Học bài và trả lời câu hỏi SGK – Đọc trước bài 46 – Kẻ bảng 46 ( trang 145) vào vở bài tập . DuyÖt T48-50 Ns : 23.2.09 TiÕt 48: Ng : 27.2. Trô n·o, tiÓu n·o, n·o trung gian I/ Môc tiªu : 1/Kiến thức:  Xác định được vị trí và các thành phần của trụ não .  Trình bày được chức năng chủ yếu của trụ não  Xác định được vị trí và chức năng của tiểu não  Xác định được vị trí và chức năng chủ yếu của não trung gian . 2/ Kyõ naêng:  Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình  Kỹ năng hoạt động nhóm . 3 / Thái độ :  Giáo dục ý thức bảo vệ bộ não . II/ CHUAÅN BÒ: Tranh phoùng to hình 46.1 ; 46.2 ; 46.3 - Moâ hình boä naõo thaùo laép . Baûng 46 : So saùnh Tuûy soáng vaø truï naõo III/TiÕn tr×nh lªn líp : 1/ổn định tổ chức : 1’ 2/KiÓm tra bµi cò : 6’ ? Nêu cấu tạo, chức năng dây thần kinh tuỷ. Caáu taïo : - Tuyû soáng phaùt ra 31 ñoâi daây thaàn kinh tuyû..

(121) -. Mỗi dây thần kinh tuỷ gồm bó sợi thần kinh hướng tâm & li tâm nối với tuỷ sống qua rễ trước & sau à dây thần kinh tuỷ là dây pha. Chức năng : - Rễ trước dẫn xung thần kinh từ trung ương à cơ quan phản ứng. - Rễ sau dẫn xung thần kinh từ thụ quan à trung ương. KiÓm tra 1häc sinh ch÷a bµi tËp 2 sgk-138 3/Bµi míi : - Gi¸o viªn më bµi: Trung ¬ng thÇn kinh gåm n·o bé vµ tuû sèng. VËy n·o bé cã chøc n¨ng g×? *Hoạt động 1 : Tìm hiểu vị trí và các thành phần của não bộ :7’ Môc tiªu : - T×m hiÓu vÞ trÝ vµ c¸c thµnh phÇn cña n·o bé . - Xđ đợc giới hạn cua trụ não , tiểu não và não trung gian .. Hoạt động giáo viên Nghiên cứu H46.1, hoàn thành BT: Trụ não tiếp liền với tuỷ sống ở phía dưới. Nằm giữa trụ não và đại naõo laø : ………………Truï naõo goàm ………, ………………và ………… Não giữa gồm ……. …………ở mặt trước và …………………… ở maët sau.Phía sau truï naõo laø ………… – GV chính xác hoá lại thông tin - Gv goïi 1 -2 hoïc sinh chæ treân tranh vị trí , giới hạn của trụ não , tieåu naõo , naõo trung gian .. Hoạt động học sinh Th¶o luËn vµ hoµn thµnh c¸c côm tõ cÇn ®iÒn lµ : n·o trung gian, hµnh n·o, cÇu n·o, n·o gi÷a, cuèng n·o, cñ n·o sinh t, tiÓu n·o. Néi dung 1/ VÞ trÝ vµ c¸c thµnh phÇn cña n·o bé - N·o bé kÓ tõ díi lªn trªn gåm : trô n·o, n·o trung gian, đại não, tiểu n·o n»m phÝa sau trô n·o. *Hoạt động 2:Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của trụ não: 10’ Mục tiêu : Trình bày được cấu tạo và chức năng chủ yếu của trụ não . So sánh thấy sự giống và khác nhau giưã trụ não và tủy sống – GV yêu cầu học sinh đọc thông tin tr. 144  Nêu cấc tạo và chức naêng cuûa truï naõo ? – GV hoàn thiện kiến thức – GV giới thiệu : Từ nhân xám xuaát phaùt 12 ñoâi thaàn kinh naõo gồm dây cảm giác , dây vận động vaø daây pha . - Giải thích cho hs thấy đợc chức n¨ng chñ yÕu cña trô n·o lµ : ®iÒu khiÓn, ®iÒu hoµ c¸c néi quan( tuÇn hoµn, h« hÊp , tiªu ho¸) do nh©n xám đảm nhiệm ChÊt tr¾ng lµm nhiÖm vô dÉn truyÒn + GV yeâu caàu hoïc sinh laøm baøi tập : So sánh cấu tạo và chức năng. – Hs tự thu nhận và xử lí thông tin để trả lời câu hỏi – Moät vaøi hs phaùt biểu  lớp bổ sung . – Hoïc sinh döaï vaøo hieåu bieát veà caáu tạo và chức năng của tuûy soáng vaø truï naõo  hoàn thiện bảng . – Thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát yù kieán – Đại diện nhóm. 2/ CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña trô n·o - Trô n·o tiÕp liÒn víi tuû sèng - CÊu t¹o: chÊt tr¾ng ë ngoµi, chÊt x¸m ë trong - Chøc n¨ng: chÊt x¸m ®iÒu khiÓn, ®iÒu hoµ hoạt động của các nội quan . - ChÊt tr¾ng : dÉn truyÒn + §êng lªn c¶m gi¸c + §êng xuèng vËn động.

(122) Baûng 46 trang 145:VÞ trÝ, chøc n¨ng cña tuû sèng vµ trô n·o Tuû sèng Trô n·o VÞ trÝ Chøc n¨ng VÞ trÝ Chøc n¨ng Bé phËn ChÊt x¸m ë gi÷a tuû C¨n cø thÇn Ph©n thµnh C¨n cø thÇn trung ¬ng sèng, thµnh kinh( trung c¸c nh©n kinh d¶i liªn tôc khu) x¸m ChÊt tr¾ng Bao quanh DÉn truyÒn Bao phÝa DÉn truyÒn chÊt x¸m däc ngoµi c¸c däc vµ nèi 2 nh©n x¸m b¸n cÇu sau tiÓu n·o Bộ phận ngoại biên( dây Dây thần kinh pha( 31 đôi) 3 loại: dây cảm giác, dây thÇn kinh) vận động và dây pha( 12 đôi) *Hoạt động 3: T×m hiÓu n·o trung gian :7’ ? Nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña n·o trung gian -tæng kÕt. Hoạt động 4: Tiểu n·o :7’ ? VÞ trÝ cña tiÓu n·o ?TiÓu n·o cã cÊu t¹o nh thÕ nµo. - Th¶o luËn vµ tr¶ lêi: N·o trung gian nằm giữa trụ não và đại não( gồm đồi thị và vùng dới đồi). §åi thÞ lµ tr¹m cuèi cïng chuyÓn tiếp tất cả các đờng dẫn truyền c¶m gi¸c tõ díi ®i lªn n·o Các nhân xám nằm ở vùng dới đồi điều khiển quá trình trao đổi chất vµ ®iÒu hoµ th©n nhiÖt. III/ N·o trung gian - CÊu t¹o vµ chøc n¨ng: + ChÊt tr¾ng: chuyÓn tiÕp các đờng dẫn truyền từ dới lên não + ChÊt x¸m: lµ c¸c nh©n x¸m ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh trao đổi chất và điều hoà th©n nhiÖt. - TiÓu n·o n»m sau trô n·o , díi b¸n cÇu n·o - TiÓu n·o cã chÊt chÊt x¸m ë ngoµi vµ chÊt tr¾ng ë trong - Vd: khi ph¸ tiÓu n·o chim bå câu , con vật đi lảo đảo, mất thăng b»ng - Khi huû mét bªn tiÓu n·o Õch, còng lµm cho Õch nh¶y, b¬i lÖch vÒ phÝa huû tiÓu n·o. IV/ TiÓu n·o - VÞ trÝ: sau trô n·o, díi b¸n cÇu n·o - CÊu t¹o: +ChÊt x¸m: ë ngoµi lµm thµnh vá tiÓu n·o + ChÊt tr¾ng ë trong lµ c¸c đờng dẫn truyền - Chøc n¨ng: §iÒu hoµ, phối hợp các cử động phøc t¹p vµ gi÷ th¨ng b»ng cho c¬ thÓ.. 4 Cñng cè: 5’ - Gv yªu cÇu hs nh¾c l¹i cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña trô n·o, n·o trung gian vµ tiÓu n·o - Hs đọc tổng kết toàn bài - Tr¶ lêi c©u 1 sgk-146: C¸c bé phËn Trô n·o N·o trung gian TiÓu n·o §Æc ®iÓm CÊu t¹o. Chøc n¨ng. Gåm: hµnh tuû, cÇu n·o vµ n·o gi÷a ChÊt tr¾ng bao ngoµi, chÊt x¸m lµ c¸c nh©n x¸m ®iÒu khiÓn h® cña c¸c c¬ quan sinh d-. Gồm: đồi thị và vùng dới đồi thị §åi thÞ vµ c¸c nh©n x¸m, vïng dới đồi là chất x¸m. Vá chÊt x¸m n»m ngoµi Chất trắng là các đờng dẫn truyền liên hÖ gi÷a tiÓu n·o víi c¸c phÇn kh¸c cña hÖ thÇn kinh ®iÒu khiÓn qu¸ ®iÒu hoµ vµ phèi hîp trình trao đổi chất các hoạt động phức.

(123) ìng: tuÇn hoµn, tiªu vµ ®iÒu hoµ th©n t¹p . hãa, h« hÊp… nhiÖt 5/ Híng dÉn vÒ nhµ: 2’ - Häc vµ lµm bµi c¸c c©u hái cuèi bµi C©u2: Ngời say rợu chân nam đá chân chiêu là do rợu đã ngăn cản, ức chế sự dẫn truyền qua xinap giữa các tế bào có liên quan đến tiểu não.Tiểu não không điều khiển đợc các hoạt động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể một cách chính xác, nên ngời say rợu bớc đi không vững - §äc môc em cã biÕt - T×m hiÓu tríc bµi sau Ngµy so¹n :8/3/2011 Ngµy gi¶ng :10.3.11 Tiết 49: đại não I/ Môc tiªu : 1/Kiến thức:  Nêu rõ được đặc điểm cấu tạo của đại não người , đặc biệt là vỏ đại não thể hiện sự tiến hoá so với động vật thuộc lớp thú  Xác định được các vùng chức năng của vỏ đại não ở người . 2/ Kyõ naêng:  Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình  Kỹ năng hoạt động nhóm . 3 / Thái độ :  Giáo dục ý thức bảo vệ bộ não . II/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 47.1 ; 47.2 ; 47.3 ; 47 .4 Moâ hình boä naõo thaùo laép . III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC: 1/ Ổn định lớp:1’ 2 / KiÓm tra baøi cuõ : 7’ ? Caáu taïo cuûa truï naõo, naõo trung gian, tieåu naõo. * Truï naõo : - Trụ não gồm não giữa, cầu não, hành não. -Trụ não gồm chất trắng bên ngoài, chất xám bên trong, phát ra 21 đôi dây thần kinh não, có 3 loại : vận động, cảm giác, dây pha. * Não trung gian : Đồi thị & vùng dưới đồi. * Tiểu não : Tiểu não nằm sau trụ não, dưới đại não, gồm chất xám bên ngoài, chaát traéng beân trong. ? Chức năng của trụ não, não trung gian, tiểu não. * Trụ não : Dẫn truyền, điều khiển, điều hoà hoạt động các nội quan. * Não trung gian : Đồi thị & các nhân xám ở vùng dưới đồi là chất xám, điều khiển quá trình TĐC & điêù hoà thân nhiệt. * Tiểu não : Phối hợp, điều hoà các cử động phức tạp & giử thăng bằng. 3 / Bµi míi : Mụỷ baứi : Não là trung ơng thần kinh điều khiển các hoạt động của cơ thể. Vậy n·o cã cÊu t¹o vµ chøc n¨ng g×?.

(124) Hoạt động của gv Hoạt động 1 : Cấu tạo của đại não :17’ Mục tiêu: Trình bày được đặc điểm cấu tạo ngoài và cấu tạo trong của đại não . – GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 47.1 47.3 + Xđịnh vị trí của đại naõo ?. Noäi dung ghi baøi I . Cấu tạo của đại não – Hoïc sinh quan saùt kyõ 1. Hình daïng caáu taïo hình với chú thích kèm theo ngoài : – Raõnh lieân baùn caàu chia  tự thu nhận thông tin . – Các nhóm thảo luận đại não làm 2 nưả – Raõnh saâu chia baùn caàu thoáng nhaát yù kieán : naõo laø, 4 thuøy ( traùn , ñænh , + Vò trí : Phiaù treân naõo chaåm , thaùi döông ) trung gian , đại não rất – Khe vaø raõnh taïo thaønh phaùt trieån khuùc cuoän naõo  taêng dieän – Löaï choïn caùc thuaät tích beà maët naõo . ngữ cần điền  đại diện + Thảo luận nhóm hoàn 2. Caáu taïo trong : nhoùm trình baøy . thành bài tập điền từ . – Chất xám ( ngoài ) : – GV ñieàu khieån caùc nhoùm 1 – khe ; 2 – raõnh ; 3 – trán ; 4 – đỉnh ; 5 – Thùy làm thành vỏ não dày 2hoạt động  chốt lại kiến thái dương ; 6 – chất trắng 3mm gồm 6 lớp thức đúng . – hoïc sinh quan saùt hình – Chaát traéng ( trong) : laø – GV yeâu caàu hoïc sinh quan sát lại hình 47.1 và 2  kết hợp bài tập vưà hoàn các đường thần kinh . Hầu Trình bày cấu tạo ngoài của thành  trình bày hình dạng hết các đường này bắt chéo cấu tạo ngoài của đại não ở hành tủy hoặc tủy sống . đại não – GV yêu cầu học sinh tự ruùt ra keát luaän . – GV hướng dẫn học sinh quan saùt hình 47.3 , moâ taû cấu tạo trong của đại não ? – GV hoàn thiện lại kiến thức . – GV cho hoïc sinh giaûi thích hiện tượng liệt nưả người . Hoạt động 2: Sự phân vùng chức năng của đại naõo :13’ – GV yeâu caàu hoïc sinh đọc thông tin và quan sát hình 47.4  hoàn thành bài taäp muïc  tr. 149 – GV ghi keát quaû cuûa caùc nhóm lên bảng  trao đổi toàn lớp  chốt lại đáp án đúng (ả , b4 , c6 , d7, e 5.. Hoạt động của hs. treân moâ hình. – Hoïc sinh quan saùt hình  mô tả được : Vị trí và độ daøy cuûa chaát xaùm vaø chaát II. Sự phân vùng chức traéng năng của đại não : – Một vài học sinh phát – Vỏ đại não là trung öông thaàn kinh cuûa caùc biểu  lớp bổ sung . phaûn xaï coù ñieàu kieän . – Voû naõo coù nhieàu vuøng , – Cá nhân tự thu nhận mỗi vùng có tên gọi và thông tin  trao đổi nhóm  trả chức năng riêng – Các vùng có ở người và lời động vật : + Vuøng caûm giaùc + Vùng vận động + Vuøng thò giaùc Hoïc sinh ruùt ra keát luaän + Vuøng thính giaùc .. – Vùng chức năng chỉ có ở người : + Vùng vận động ngôn.

(125) G8, h2, i 1) – So sánh sự phân vùng chức năng giưã người và động vật ? Keát luaän chung : Hoïc sinh đọc khung ghi nhớ SGK. ngữ + Vuøng hieåu tieáng noí + Vùng hiểu chữ viết. 4/ CUÛNG COÁ:6’ 1 . GV treo tranh H 47.2 , goïi hoïc sinh leân chuù thích 2 . Nêu rõ đặc điểm cấu tạo và chức năg của đại não người chứng tỏ sự tiến hoá của người so với các động vật khác thuộc lớp thú ? *Đặc điểm cấu tạo và chức năng của não ngời tiến hoá hơn so với các động vật khác thuộc lớp thú đợc thể hiện: khối lợng não so với cơ thể ngời lớn hơn các động vật thuéc líp thó - Vá n·o cã nhiÒu khe vµ r·nh lµm t¨ng bÒ mÆt chøa c¸c n¬ron( khèi lîng chÊt x¸m lín) ở ngời , ngoài các trung khu vận động và cảm giác nh các động vật thuộc lớp thú còn có các trung khu cảm giác và vận động ngôn ngữ( nói, viết, hiểu tiếng nói và hiểu chữ viÕt) 5/ HDVN:1’ – Học bài và trả lời câu hoỉ SGK – Đọc mục : “em có biết “ – Chuẩn bị bài : Hệ thần kinh sinh dưỡng – Keû phieáu hoïc taäp . Ñaëc ñieåm Cung phaûn xaï vaän động Caáu + Trung öông taïo + Haïch thaàn kinh + Đường hướng taâm + Đường li tâm Chức năng. NS:14.3. 2011. Tieát 50. Cung phaûn xaï sinh dưỡng. NG :15.3.2011 HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG I/ MUÏC TIEÂU: 1/Kiến thức:  Phân biệt được các phản xạ sinh dưỡng với phản xạ vận động  Phân biệt được bộ phận giao cảm với bộ phận đối giao cảm trong hệ thần kinh sinh dưỡng về cấu tạo và chức năng . 2/ Kyõ naêng:.

(126)  Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt , so saùnh vaø phaân tích hình  Kỹ năng hoạt động nhóm . 3 / Thái độ :  Giáo dục ý thức bảo vệ hệ thần kinh  đội mũ hiểm . II/ CHUAÅN BÒ: Tranh phoùng to hình 48.1 ; 48.2 ; 48.3 Baûng phuï :. Ñaëc ñieåm + Trung öông + Haïch TK Cấu + Đường tạo hướng tâm + Đường li taâm. Cung phản xạ sinh dưỡng o Chaát xaùm : truï naõo vaø sừng bên tủy sống o Coù o Từ cơ quan thụ cảm  trung öông - Qua : Sợi trước hạch và sợi sau haïch o Chuyển giao ở hạch thần kinh Điều khiển hoạt động cơ vân Điều khiển hoạt động nội Chức năng ( có ý thức ) quan ( không có ý thức ) Baûng 48.1. So saùnh caáu taïo cuûa phaân heä giao caûm vaø phaân heä phoù giao caûm Caáu taïo Phaân heä giao caûm Phân hệ đối giao cảm Trung öông. Cung phản xạ vận động o Chất xám : Đại não và tuûy soáng o Khoâng coù o Từ cơ quan thụ cảm  trung öông o Đến thẳng cơ quan phản ứng. Các nhân xám ở sừng bên tuỷ Các nhân xám ở trụ não và sống (từ đốt tuỷ ngực I đến đoạn cùng tuỷ sống. đốt tuỷ thắt lưng thứ III). Ngoại biên gồm : Chuoãi haïch naèm gaàn coät soáng Haïch naèm gaàn cô quan phuï traùch - Haïch thaàn kinh (nôi (chuoãi haïch giao caûm) xa cô quan phuï traùch chuyeån tieáp nôron) Sợi trục dài Sợi trục ngắn - Nơron trước hạch (sợi truïc coù bao mielin) Sợi trục ngắn Sợi trục dài - Nôron sau haïch (khoâng coù bao mielin) III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC: 1/ Ổn định lớp:1’ 2 / Kieàm tra baøi cuõ :5’ ? Trình bày cấu tạo và chức năng đại não ? 1. Caáu taïo : - Bề mặt đại não là lớp vỏ chất xám cuộn khúc. - Bề mặt não có 3 rảnh chia não thành 4 thuỳ có nếp gấp để tăng diện tích vỏ naõo..

(127) -. Dưới vỏ não là chất trắng, là những đường dẫn truyền thần kinh nối các phần vỏ não & có sự bắt chéo thần kinh. 2. Chức năng : - Vỏ não chia thành các vùng chức năng riêng : cảm giác, vận động, hiểu tiếng nói, chữ viết, vận động ngôn ngữ, vị giác, thị giác, thính giác. - Vỏ não là trung khu các PXCĐK, tư duy trù tượng, hoạt động có ý thức về trí nhớ, trí thông minh. – Nêu rõ đặc điểm cấu tạo và chức năg của đại não người chứng tỏ sự tiến hoá của người so với các động vật khác thuộc lớp thú ? 3 / Bài mới: Mở bài : Xét về chức năng hệ thần kinh được phân chia như thế nào ? Hoạt động của gv Hoạt động của học sinh Noäi dung ghi baøi Hoạt động 1 : Cung I . Cung phaûn xaï sinh dưỡng : phản xạ sinh dưỡng - Trung khu naèm trongtruï Muïc tieâu: Phaân bieät não, sừng bên tuỷ sống. được cung phản xạ sinh dưỡng với cung phản xạ – Hs vận dụng kiến thức đã - Xung thần kinh được có kết hợp qs hình  nêu được chuyeån qua haïch giao caûm. vận động – GV yêu cầu học sinh đường đi của xung tk trong cung - Điều khiển hoạt động nội pxạ vd và cung pxạ sinh dưỡng quan. quan saùt hình 48.1 + Mô tả đường đi của xung thaàn kinh trong cung phaûn xaï cuûa hình * Trung khu cuûa phaûn xaï vaän động nằm ở tuỷ sống, còn phản A vaø B xạ sinh dưỡng nằm ở tuỷ sống ? Trung khu cuûa caùc vaø truï naõo. phản xạ vận động và phản xạ sinh dưỡng nằm – Các nhóm căn cứ vào đường đi của xung thần kinh ở đâu ? + Hoàn thành phiếu học trong hai cung phản xạ và hình 48.1 ,2 thảo luận nhóm hoàn (Phieáu hoïc taäp ) tập vào vở . GV gaén baûng phuï Hs leân thaønh baûng – Đại diện nhóm báo cáo, bổ II . Cấu tạo của hệ thần laøm . kinh sinh dưỡng: – Gv chốt lại kiến thức . sung – Hệ thần kinh sinh dưỡng Hoạt động 2: Cấu tạo : cuûa heä thaàn kinh sinh + Trung öông:naèm trong dưỡng . -Học sinh tự thu nhận thông tin  não, tuỷ sống . Mục tiêu : Nắm được nêu được gồm có phần trung + Ngoại biên : dây thần caáu taïo heä thaàn kinh öông vaø phaà n ngoạ i bieâ n kinh vaø haïch thaàn kinh sinh dưỡng . So sánh – Hoï c sinh laø m vieä c độ c laä p – Hệ thần kinh sinh dưỡng caáu taïo phaân heä thaàn với SGK  thảo luận nhóm nêu.

(128) goàm : kinh giao cảm và phân được các điểm khác nhau . hệ thần kinh đối giao + Phaân heä thaàn kinh giao + Trung öông caûm caûm + Ngoại biên – GV yêu cầu học sinh Đại diện trbày và nhóm khác bổ + Phân hệ thần kinh đối đọc thông tin và quan sát sung giao caûm hình 48.3 Phaân heä giao caûm : coù TW naèm + Heä thaàn kinh sinh ở chất xám thuộc sừng bên tuỷ dưỡng cấu tạo như thế sống, các nơron trước hạch đi naøo ? tới chuỗi hạch giao cảm và tiếp – GV yêu cầu học sinh cận với nơron sau hạch. quan sát lại hình 48.1 ,2 , J Phân hệ đối giao cảm : có 3 7 đọc thông tin bảng trung ương là các nhân xám 48.1  Tìm ra caùc ñieåm trong trụ não và đoạn cùng tuỷ sai khaùc giöaõ phaân heä sống, các nơron trước hạch đi thần kinh giao cảm và tới các hạch đối giao cảm để phân hệ đối giao cảm . tiếp cận các nơron sau hạch. – GV goïi moät hoïc sinh đọc to bảng 48.1 Học sinh tự thu nhận và xử lí III . Chức năng của hệ Hoạt động 3 : Chức thông tin để trả lời câu hỏi thần kinh sinh dưỡng : naêng cuûa heä thaàn kinh – Phaân heä thaàn kinh giao sinh dưỡng – Gv yêu cầu học sinh Phân hệ thần kinh giao cảm & cảm và đối giao cảm có tác quan sát hình 48.3 , đọc phó giao cảm có tác dụng đối dụng đối lập nhau đối với kỹ nội dung bảng 48.2  lập nhau đối với các hoạt động hoạt động của các cơ quan sinh dưỡng : thaûo luaän : của các cơ quan sinh dưỡng. + Nhận xét chức năng * Nhờ tác dụng đối lập nhau mà – Nhờ tác dụng đối lập đó của phân hệ giao cảm HTK sinh dưỡng điều hoà được mà hệ thần kinh sinh dưỡng hoạt động của các cơ quan nội điều hoà được hoạt động và đối giao cảm ? cuûa caùc cô quan noäi taïng . taïng. + Heä thaàn kinh sinh dưỡng có vai trò như thế nào trong đời sống ? – GV hoàn thiện lại kiến thức Keát luaän chung :ghi nhớ 4.CUÛNG COÁ: * Dưạ vào hình 48 .2 .Trình bày phản xạ điều hoà hoạt động của tim lúc huyết áp taêng? Kích thích à PHĐGC à tim làm giảm nhịp co & lực co, đồng thời làm dãn maïch gaây haï huyeát aùp. GV:.

(129) 1. Sợi trục có bao mielin dẫn truyền xung thần kinh với tốc độ nhanh hơn (100 – 120m/s) sợi trục không có bao mielin (1m/s). 2. Sự khác biệt của HTK sinh dưỡng và HTK vận động là sự điều khiển, điều hoà hoạt động các cơ quan nội tạng là những hoạt động không ý thức, khác với hoạt động có ý thức của với sự tham gia của bán cầu đại não. 5/HDVN: – Hoïc baøi, chuaån bò baøi : cô quan phaân tích thò giaùc. – Nghiên cứu H49.1,2, BT - Đọc mục : “em có biết “ NS:14.3.2011. Tieát 51 :. NG :15.3.2011 CÔ QUAN PHAÂN TÍCH THÒ GIAÙC I/ MUÏC TIEÂU: 1/Kiến thức:  Xác định rõ các thành phần của 1 cơ quan phân tích , nêu được ý nghiã của cơ quan phân tích đối với cơ thể .  Mô tả được các thành phần chính của cơ quan thụ cảm thị giác , nêu rõ được cấu tạo của màng lưới trong cầu mắt .  Giải thích được cơ chế điều tiết của mắt để nhìn rõ vật . 2/ Kyõ naêng:  Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình  Kỹ năng hoạt động nhóm . 3 / Thái độ :  Giáo dục ý thức bảo vệ mắt  đeo kính râm khi đi nắng II/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 49.1 ; 49.2 ; 49.3 Moâ hình caáu taoï maét III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC: 1/ Ổn định lớp:1’ 2 / Kieàm tra baøi cuõ :8’ *Nêu cấu tạo hệ thần kinh sinh dưỡng , chức năng ? Hệ thần kinh sinh dưỡng : Trung ương( trong chất xám ở vỏ não , trụ não và sừng bên tuỷ sống ) và Ngoại biên : Dây thần kinh , hạch thần kinh . -Phân hệ thần kinh giao cảm và đối giao cảm có tác dụng đối lập nhau đối với hoạt động của các cơ quan sinh dưỡng -Nhờ tác dụng đối lập đó mà hệ thần kinh sinh dưỡng điều hòa được hoạt động cuûa caùc cô quan noäi taïng ? Trình bày sự giống nhau và khác nhau về cấu tạo và chức năng của phân hệ thần kinh giao cảm và đối giao cảm ? - Hệ thần kinh sinh dưỡng gồm : + Phân hệ thần kinh giao cảm: Có trung ương nằm ở chất xám thuộc sừng bên tuỷ sống ( đốt sống tuỷ ngực I đến đốt thắt lưng III ). Các Nơ ron trước hạch đi tới chuỗi hạch giao cảm nằm gần tuỷ sống và tiếp cận với nơ ron sau hạch ..

(130) +Phân hệ thần kinh đối giao cảm: Có trung ương là các nhân xám trong trụ não và đoạn cùng của tuỷ sống . Các nơ ron trước hạch đi tới các hạch đối giao cảm ( nằm cạnh cơ quan ) để tiếp cận các nơ ron sau hạch . Các sợi trước hạch của cả hai phân hệ đều có bao miêlin , còn các sợi sau hạch không có bao miêlin . 3 / Bài mới : Hoạt động 1 : Cơ quan phân tích Muïc tieâu: Xñ caùc t p ct cuûa cq phân tích . P t được cq thụ cảm với cq phân tích . – GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cứu thông tin SGK  trả lời câu hoûi : + Moät cô quan phaân tích goàm những thành phần nào ? + YÙ nghiaõ cuûa cô quan phaân tích đối với cơ thể ? + Phaân bieät cô quan thuï caûm với cơ quan phân tích ? – GV löu yù hoïc sinh : Cô quan thuï caûm tieáp nhaän kích thích tác động lên cơ thể – là khâu đầu tiên của cơ quan phân tích Hoạt động 2: Cơ quan phân tích thò giaùc . Mục tiêu : Xđ được tp cấu tạo cuûa cô quan phaân tích thò giác . Mô tả được ct mắt và màng lưới , t b được qtr thu nhận ảnh ở cơ quan phân tích thò giaùc . + Cô quan phaân tích thò giaùc gồm những thành phần nào ? – GV hướng dẫn học sinh nghiên cứu cấu tạo cấu mắt ở hình 49.1 , 49.2 vaø moâ hình  làm bài tập điền từ tr 156 – GV chốt lại đáp án : ( cơ vận động mắt , màng cứng , màng mạch , màng lưới , tế baøo thuï caûm thò giaùc ). I . Cô quan phaân tích : – Cô quan phaân tích goàm + Cô quan thuï caûm + Daây thaàn kinh + Boä phaän phaân tích ; – Học sinh tự thu trung ương ( vùng thần nhận thông tn và trả kinh ở đại não ) lời câu hỏi . – YÙ nghiaõ : Giuùp cô theå – Moät vaøi hoïc nhận biết được tác động sinh phaùt bieåu của môi trường – Học sinh tự rút ra keát luaän. – Hoïc sinh döaï vào kiến thức mục 1 để trả lời : – Hoïc sinh quan sát kỹ hình từ ngoài vào trong  ghi nhớ caáu taïo caàu maét . – Thaûo luaän nhóm để hoàn chỉnh bài tập , đại diện nhoùm trình baøy. II . Cô quan phaân tích thò giaùc : – Cô quan phaân tich thò giaùc : + Cô quan thuï caûm thò giaùc + Daây thaàn kinh thò giaùc + Vùng thị giác ( Ở thùy chaåm ) a/ Caáu taïo cuûa caàu maét goàm – Maøng boïc : + Màng cứng : Phiá trước là màng giác + Maøng maïch : Phiaù trước là lòng đen.

(131) – GV treo tranh 49.2 goïi hoïc + Màng lưới : sinh leân trình baøy caáu taïo caàu  Teá baøo noùn maét .  Teá baøo que – Học sinh trình – Môi trường trong – GV hướng dẫn học sinh baøy caáu taïo treân quan saùt hình 49 . 3 , nghieân + Thuûy dòch cứu thông tin   nêu cấu tạo của tranh , lớp bổ sung + Theå thuûy tinh màng lứơi . + Dòch thuûy tinh – Hoïc sinh quan – GV hướng dẫn học sinh b/ Caáu taïo cuûa maøng quan sát sự khác nhau tế bào sát hình và kết hợp lưới : với thông tin  trả lời – noùn vaø teá baøo que trong moái Màng lưới ( tế bào quan hệ với thần kinh thị giác . câu hỏi : thuï caûm ) goàm : – GV cho hoïc sinh giaûi thích + Teá baøo noùn : Tieáp một số hiện tượng : nhaän kích thích aùnh saùng + Taïi sao aûnh cuûa vaät hieän maïnh vaø maøu saéc + Taïi Ñieåm vaøng treân ñieåm vaøng laïi nhìn roõ + Teá baøo que :Tieáp nhaän moãi chi tieát aûnh nhaát ? kích thích aùnh saùng yeáu + Vì sao trời tối ta không nhìn được 1 tế bào nón – Ñieåm vaøng : Laø nôi tieáp nhaän vaø truyeàn roõ maøu saéc cuûa vaät ? taäp chung teá baøo non veà naõo qua 1 teá baøo – GV hướng dẫn học sinh – Ñieåm muø : Khoâng coù thaàn kinh quan saùt thí nghieäm veà quaù teá baøo thuï caûm thò giaùc trình tạo ảnh qua thấu kính hội + Vùng ngoại vi : c/ Sự tạo ảnh ở màng lưới nhieàu teá baøo noùn vaø tuï . que liên hệ với một + Vai troø cuûa theå thuûy tinh Keát Luaän vaøi teá baøo thaàn kinh trong caàu maét ? – Theå thuûy tinh ( nhö 1 – Hs quan saùt thí + Trình baøy quaù trình taïo aûnh thaáu kính hoäi tuï ) coù khaû nghieä m , đọ c thoâ n g ở màng lưới ? năng điều tiết để nhìn rõ tin  ruù t ra keá t luaä n veà Kết luận chung : Học sinh đọc vaät vai troø cuû a thuû y tinh khung ghi nhớ SGK – AÙnh saùng phaûn chieáu theå từ vật qua môi trường trong suốt tới màng lưới taïo neân 1 aûnh thu nhoû loän ngược  kích thích tế bào thuï caûm  daây thaàn kinh thò giaùc  vuøng thò giaùc 4/CUÛNG COÁ: 1 . Điền các từ Đ hay S vào đầu các câu sau : a. Cô quan phaân tích goàm : Cô quan thuï caûm thò giaùc , daây thaàn kinh vaø boä phaän trung öông b. Caùc teá baøo noùn giuùp chuùng ta nhìn roõ veà ban ñeâm c. Sự phân tích hình ảnh xảy ra ngay ở cơ quan thụ cảm thị giác . d. Khi rọi đèn pin vào mắt thì đồng tử dãn rộng để nhìn rõ vật ..

(132) giaùc ?. 2 . Trình bày quá trình thu nhận ảnh của vật ở cơ quan phân tích thị. 5/DAËN DOØ: – Học bài và trả lời câu hoỉ SGK – Đọc mục : “em có biết “ – Tìm hieåu moät soá beänh veà maét. NS : 16 .3.2011 NG: 17 .3.2011 Tieát 52 :VEÄ SINH MAÉT I/ MUÏC TIEÂU: 1 / Kiến thức:  Hiểu rõ nguyên nhân của tật cận thị , viễn thị và cách thức khắc phục  Trình bày được nguyên nhân gây bệnh đau mắt hột , cách lây truyền và bieän phaùp phoøng choáng . 2 / Kyõ naêng: Phát triển kỹ năng quan sát , nhận xét và liên hệ thực tế 3 / Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ mắt , phòng tránh các bệnh về mắt . II/ CHUAÅN BÒ: 1/ Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 50.1 ; 50.2 ; 50.3 ; 50.4; -Baûng phuï Phieáu hoïc taäp : Beänh ñau maét hoät 1. 2. 3. 4. 5.. Nguyeân nhaân Đường lây Triệu chứng Haäu quaû Caùch phoøng traùnh. 2 / Hoïc sinh : Baûng phuï , SGK III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC: 1/ Ổn định lớp 2 / Kiềm tra bài cũ : GV mời 2 học sinh lên kiểm tra bài : – Hoïc sinh 1 : Trình baøy caáu taïo cuûa caàu maét ? Taïi sao aûnh cuûa vaät hieän treân ñieåm vaøng laïi nhìn roõ nhaát ? – Hoïc sinh 2 : Leân laøm baøi taäp traéc nghieäm : 1 . Cô quan phaân tích goàm caùc boä phaän naøo ? o Cô quan thuï caûm ..

(133) o Daây thaàn kinh o Bộ phận phân tích ở trung ương . o Cả a , b , c đều đúng . 2 . Cơ quan thụ cảm ( bộ phận ngoại biên ) của cơ quan phân tích thị giác là gì ? a. Maét b. Thuûy dòch , theå thuûy tinh , dòch thuûy tinh c. Màng lưới d. Các tế bào hình nón và hình que ở màng lưới . 3 . Tại sao khi đi trên tàu xe không nên đọc sách báo ? 3 / Bài mới : Mở bài : Chúng ta đã học là mắt luôn điều tiết để nhìn rõ vật . Nhưng đến một lúc nào đó , cho dù mắt đã điều tiết nhưng ta vẫn không thể nhìn rõ vật được. Khi đó mắt chúng ta đã có vấn đề? Vậy làm cách nào để tránh và khắc phục tình trạng này, đó là nội dung bài học hôm nay.  Hoạt động 1 : Các tật của mắt  Mục tiêu : Học sinh nêu được các nguyên nhân gây nên các tật về mắt . Từ đó biết được biện pháp khắc phục. Hoạt động của GV ? Haõy keå moät soá taät cuûa mắt mà em được biết ? + chuùng ta chæ ñi saâu ng.c 2 taät laø caän thò vaø vieãn thò 1 . Caän thò : + Vaäy caän thò laø gì ?  Ghi baøi – GV yêu cầu hs- đọc thoâng tin trong SGK- 159. – Gv treo hình 50.1 . + Chúng ta thấy , ở người bình thường muốn nhìn rõ vaät thì aûnh cuûa vaät phaûi rôi vaøo ñaâu treân caàu maét ? + Còn người cận thị thì ảnh của vật nằm ở đâu ? + Vaäy nguyeân nhaân naøo làm ảnh của vật nằm ở trước màng lưới của mắt ?  Ghi baøi . + Trong trường hợp nào. Hoạt động của Hs. – Laø taät maø maét chæ coù khaû naêng nhìn gaàn – Học sinh đọc thông tin vaø quan saùt hình 50 . 1 roài trả lời câu hỏi của giáo viên – Nằm ở điểm vàng của màng lưới . – Nằm ở trước màng lưới – Hoïc sinh döaï vaøo thoâng tin và hình rồi trả lời : Cầu maét daøi vaø thuûy tinh theå bò phoàng – Baåm sinh – Do ta giữ không đúng khỏang cách khi đọc sách. Noäi dung I . Caùc taät cuûa maét 1 . Caän thò : Laø taät maø maét chæ coù khaû naêng nhìn gaàn – Nguyeân nhaân :  Baåm sinh : Caàu maét daøi  Theå thuûy tinh quaù phoàng do không giữ vệ sinh khi đọc sách . – Caùch khaéc phuïc :  Ñeo kính maët loõm ( kính phaân kyø hay kính caän )..

(134) cầu mắt ở người bị dài ?  Ghi baøi . + Trường hợp nào làm thể thuûy tinh quaù phoàng ?  Ghi baøi . + Khoảng cách nào khi đọc sách thì mắt không caàn ñieàu tieát ? + Muoán cho aûnh cuûa moät vật nằm ở màng lưới của mắt người bị cận thì ta phaûi laøm nhö theá naøo ? – GV treo tranh hình 50.2 cho hoïc sinh quan saùt . + Kính của người cận thị coù ñaëc ñieåm gì ? 2 . Vieãn thò : + Trái với cận thị là viễn thò  Vieãn thò laø gì ?  GV ghi baøi – GV treo tranh H 50-3 Cho hoïc sinh so saùnh neâu sự khác nhau giữa cận thị vaø vieãn thò ?  GV ghi – GV liên hệ thực tế : Viễn thị thường xảy ra ở người già , còn cận thị bây giờ chúng ta thường gặp ở thanh thieáu nieân vaø coù xu hướng ngày càng tăng . + Vaäy em haõy neâu caùc bieän phaùp haïn cheá tæ leä hoïc sinh maéc beänh caän thò ?. hay đọc sách nơi thiếu ánh saùng  laøm maét ñieàu tieát nhieàu – 25  30 cm – Ta phaûi ñeo kính caän. – Laø kính phaân kyø – kính coù maët loõm . – Học sinh trả lời và ghi baøi – Ảnh của vật nằm ở phía sau màng lưới . – Nguyeân nhaân : Do caàu maét ngaén hay do theå thuûy tinh bị lão hoá , không còn khaû naêng ñieàu tieát – Ñeo kính hoäi tuï – kính coù maët loài ( kính laõo ) – Đối với học sinh :  Giữ đúng khoảng cách , tư thế khi đọc sách cũng như khi xem ti vi. Traùnh xem ti vi quá lâu vì có cường độ aùnh saùng cao (neáu laøm vieäc treân maùy tính laâu thì neân cho maét nghæ ngôi nhìn veà nơi có cây xanh (cường độ aùnh saùng yeáu )  Không đọc sách nơi có aùnh saùng yeáu …. 2 . Vieãn thò : Laø taät maø maét chæ coù khaû naêng nhìn xa – Nguyeân nhaân :  Baåm sinh:Caàu maét ngaén  Theå thuûy tinh bị lão hoá  mất khaû naêng ñieàu tieát – Caùch khaéc phuïc :  Ñeo kính maët loài (kính hoäi tuï hay kính vieãn).  Hoạt động 2: Bệnh về mắt  Muïc tieâu : Hoïc sinh hieåu bieát theâm caùc beänh veà maét Hoạt động của giáo viên – Theo em mắt có những beänh gì . Trong caùc beänh đó , bệnh ít người quan tâm. Hoạt động của h s. Noäi dung ghi baøi II . Beänh veà maét : – Beänh ñau maét hoät : + Nguyeân nhaân : do vi.

(135) và chưã trị những tác hại rất ruùt lớn đó là Bệnh Đau Mắt Hột + Triệu chứng : Mặt – GV yeâu caàu hoïc sinh – Hs đọc kỹ thông tin trong mi mắt có nhiều nghiên cứu thông tin hoät noåi coäm leân – GV yeâu caàu hoïc sinh – Học sinh thảo luận + Hậu quả : Khi hột vỡ thảo luận nêu lên được : để rút ra kết luận : laøm thaønh xeïo  Loâng  Do Viruùt + Nguyeân nhaân ? quặm  đục màng giác   Mi maé t noå i hoä t Muø loøa . + Triệu chứng ?  Mù loà + Đường lây : Dùng + Taùc haïi ?  Dùng chung khăn , chung khăn , chậu với + Đường lây ? taém nôi oâ nhieãm ngưới bệnh . Tắm rửa + Caùch phoøng choáng ? trong ao hoà tuø haõm – GV sưả và hoàn chỉnh + Caùch phoøng traùnh : kiến thức cho học sinh – Hs keå theâm moät soá + Ngoài bệnh đau mắt hột bệnh về mắt . Và đề ra Giữ vệ sinh mắt và duøng thuoát theo chæ còn có những bệnh gì về các b. phòng chống. daãn cuûa baùc só . maét ? + Giữ mắt sạch sẽ – Caùc beänh veà maét + Neâu caùc caùch phoøng + Rưả mắt bằng nước khác : traùnh caùc beänh veà maét ? muối loãng , nhỏ thuốc + Đau mắt đỏ – GV coù theå lieân heä theâm : maét + Vieâm keát maïc các bệnh loạn thị hay mù + Ăn uống đủ Vitamin + Khoâ maét maøu . + Khi ra đườ n g neâ n Keát luaän chung : Hoïc sinh ñeo kính đọc khung ghi nhớ SGK IV/ CUÛNG COÁ: 1 . Nguyeân nhaân naøo gaây neân taät caän thò vaø vieãn thò ? 2 . Chọn câu trả lời đúng nhất : Nguyeân nhaân phoå bieán gaây neân caän thò laø gì ? a. Do baåm sinh : Caàu maét quaù daøi b. Do baåm sinh : Theå thuûy tinh quaù loài . c. Do không giữ đúng khoảng cách trong vệ sinh học đường . d. Do không rưả mặt thường xuyên bằng nước muối loãng . Nguyeân nhaân gaây neân beänh maét hoät ? a.Nóng trong người b.Viruùt c. Vi khuaån d.Buïi 3 . Neâu haäu quaû cuûa beänh ñau maét hoät vaø caùch phoøng traùnh ? V/ DAËN DOØ: – Học bài và trả lời câu hoỉ SGK – Đọc mục : “em có biết “.

(136) –. Chuaån bò : “Cô quan phaân tích thính giaùc”.

(137)

giao anh sinh 8

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về