LỚP 7/2
GV : TRƯƠNG THỊ HỒNG DỊU


Em hãy cho biết
hoàn cảnh tiếp
bạn và ý nghĩa
của bài thơ “ Bạn
đến chơi nhà”?


Tun 10. Tit 37,38:

Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
(Tĩnh dạ tø)
- Lí Bạch -


MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1.Về kiến thức:
- Thấy được tình cảm yêu quê hương sâu đậm của nhà thơ.
- Thấy được một số đặc điểm nghệ thuật của bài thơ: Hình ảnh
gần gũi, ngơn ngữ bình dị, tình cảm giao hịa.
- Bước đầu nhận biết bố cục thường gặp (2/2) trong một bài
tuyệt cú, thủ pháp đối và tác dụng của nó.
2.Về kĩ năng:
- Đọc – hiểu bài thơ cổ thể qua bản dịch Tiếng Việt.
- Nhận ra nghệ thuật đối trong bài thơ.
- Bước đầu tập so sánh bản dịch thơ và phiên âm chữ Hán, phân
tích tác phẩm.
3. Về thái độ:

- Tình cảm dành cho quê hương khi phải rời xa quê.


CẢM NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
I. Tìm hiểu
chung
1. Tác
giả

II. Đọc –
III. Tổng
hiểu văn bản
kết

2.
Tác
phẩm

1. Đọc

1. Nghệ
thuật

2. Từ
khó

3. Bố
cục

4. Phân

tích

IV. Luyện
tập
3. Ý
nghĩa
2. Nội
dung


Tiết 37,38: CẢM NGHĨ TRONG
ĐÊM THANH TĨNH ( TĨNH DẠ TỨ)
SAU ĐÂY CHÚNG TA SẼ CÙNG ĐI VÀO TÌM
HIỂU BÀI HỌC:

• Vài nét về tác giả và tác phẩm.
• Đọc – hiểu văn bản: Phân tích nội dung bài thơ.
• Tìm hiểu vài nét đặc sắc về nghệ thuật, nội dung
và ý nghĩa văn bản.
• Biết cách so sánh, đối chiếu để tìm ra sự khác
nhau về bản dịch giữa hai câu thơ trong phần
luyện tập.


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -


I/ Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả:

Giới thiệu vài nét
về tác giả Lí Bạch?

-Lí Bạch (701-762) tự là Thái Bạch,
hiệu Thanh Liên cư sĩ, quê ở Cam
Túc. Được mệnh danh là “tiên
thơ” là nhà thơ nổi tiếng đời
Đường (Trung Quốc).
- Hồn thơ lãng mạn, bay bổng,
cảm xúc tràn đầy…
- Hình ảnh thơ trong sáng, kì vĩ, ngơn ngữ
thơ điêu luyện.


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
a) Hồn cảnh sáng tác:
-Khi ông sống xa quê, nơi đất khách
quê người.
b) Thể loại:

-Ngũ ngôn cổ thể.
c) Đề tài: Vọng nguyệt hồi hương
(Trơng trăng nhớ q)
d) Phương thức biểu đạt:
- Biểu cảm kết hợp miêu tả.

Nêu hoàn cảnh
sáng tác? Thể loại?
Đề tài? Phương
thức biểu đạt chính
của bài thơ?


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
II/ Đọc – hiểu văn bản:

1/ Đọc:

- Giọng thiết tha, trầm lắng, bộc lộ cảm xúc.
Phiên âm:
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đê đầu tư cố hương.

Dịch thơ:
Dịch nghĩa:
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ánh trăng sáng đầu giường,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngỡ là sương trên mặt đất.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Ngẩng đầu ngắm vầng trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.
Cúi đầu nhớ quê cũ.


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
II/ Đọc – hiểu văn bản
1/ Đọc:
 1. Đọc
2/ Từ khó
-Giọng thiết tha, trầm lắng,
3/ Bố cục

Nêu bố cục
của bài thơ?

bộc lộ cảm xúc.

 2. Từ khó
-SGK/23
 3. Bố cục:
P1: Cảnh đêm thanh tĩnh (2 câu đầu)
P2: Cảm xúc của nhà thơ (2 câu sau)


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
ii/ Đọc - hiểu văn bản
4/ Phân tích
a/ Hai câu đầu:

Phiên âm:
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Dịch thơ:
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.

? Hai câu thơ đầu tả cảnh gì? Cảnh trăng được miêu tả qua từ
ngữ nào? Ở đâu? Trong không gian, thời gian như thế nào?
 -Cảnh

đêm trăng sáng.

+ Không gian: đầu giường, yên tĩnh.
+ Thời gian: Đêm tối.


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

Phiên âm:
I/ Tìm hiểu chung
Sàng tiền minh nguyệt quang,
ii/ Đọc - hiểu văn bản
Nghi thị địa thượng sương.
4/ Phân tích
Dịch thơ:
a/ Hai câu đầu: Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.

-Cảm nhận về ánh
trăng: “Ngỡ là sương
trên mặt đất”

Nhìn ánh trăng tác giả
có sự liên tưởng, tưởng
tượng như thế nào?


Tiết 37,38: CẢM


NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
ii/ Đọc - hiểu văn bản
4/ Phân tích
a/ Hai câu đầu:
Phiên âm:
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.

Dịch thơ:
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.

Nhận xét cách sử dụng từ ngữ của tác giả?
- Sử dụng một loạt từ ngữ gợi tả


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
ii/ Đọc - hiểu văn bản
4/ Phân tích

a/ Hai câu đầu:
Phiên âm:
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.

Dịch thơ:
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.

Biện pháp nghệ thuật? Tác dụng biện pháp nghệ
thuật này trong việc miêu tả ánh trăng?

 (Liên tưởng)
-> Cảnh đêm thanh tĩnh với ánh trăng như sương,
mờ ảo, tràn ngập khắp phòng.


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
ii/ Đọc - hiểu văn bản
4/ Phân tích
a/ Hai câu đầu:

? Có ý kiến cho rằng:
Hai câu đầu là thuần túy

tả cảnh. Hai câu cuối là
thuần túy tả tình. Em có
tán thành như thế
khơng ? Vì sao ? Hai câu
thơ sau có suy tư, cảm
nghĩ của con người
khơng?

- Hai câu đầu chủ yếu tả cảnh
nhưng cịn có sự xuất hiện
của chủ thể trữ tình (qua từ
“giường”, “ngỡ”). Hai câu
cuối thiên về tả tình nhưng
vẫn xuất hiện ánh trăng.
 Vừa tả cảnh, vừa tả tình
(Tình trong cảnh, cảnh trong
tình).


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
Phiên âm:
ii/ Đọc - hiểu văn bản
Sàng tiền minh nguyệt quang,
4/ Phân tích

Nghi thị địa thượng sương.
a/ Hai câu đầu:
Dịch thơ:
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.

Dựa vào từ ngữ nào em biết trong hai câu thơ đầu, tác
giả còn gửi gắm tâm trạng của mình?
-Nghi (ngỡ), sàng.


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
ii/ Đọc - hiểu văn bản
4/ Phân tích
a/ Hai câu đầu:

Phiên âm:
Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.

Dịch thơ:
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.


Chữ nghi (ngỡ) có nghĩa là gì?
 -Nghi (ngỡ): Ngạc nhiên, bất ngờ


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
ii/ Đọc - hiểu văn bản
4/ Phân tích
a/ Hai câu đầu:

Dịch thơ:
Phiên âm:
Sàng tiền minh nguyệt quang, Đầu giường ánh trăng rọi,
Nghi thị địa thượng sương.
Ngỡ mặt đất phủ sương.
? Phân tích ý nghĩa từ “sàng” ? Chữ “sàng” cho em biết nhà thơ
ngắm trăng với cách thức như thế nào ? Nếu thay từ “giường”
bằng “bàn” thì ý nghĩa câu thơ có thay đổi khơng?

- Tư thế: nằm -> đặc biệt


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH

(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
Phiên âm:
Sàng tiền minh nguyệt quang,
ii/ Đọc - hiểu văn bản
Nghi thị địa thượng sương.
4/ Phân tích
Dịch thơ:
a/ Hai câu đầu:
Đầu bàn ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
- Nếu thay từ “giường” bằng từ “bàn” thì ý nghĩa câu thơ sẽ khác.
- Sàng (giường): nằm trên giường mà khơng ngủ được
(cũng có thể ngủ rồi song tỉnh dậy mà không ngủ lại được)
mới thấy ánh trăng sáng xuyên qua cửa.
- Án, trác (bàn ): tác giả đang ngồi đọc sách nhìn thấy ánh trăng.
 Khơng bộc lộ rõ tâm trạng của nhà thơ.


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
Phiên âm:
ii/ Đọc - hiểu văn bản

Sàng tiền minh nguyệt quang,
4/ Phân tích
Nghi thị địa thượng sương.
a/ Hai câu đầu:

Dịch thơ:
Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.

? Tại sao lên giường còn ngắm trăng? Lời thơ giúp em cảm nhận
được tâm trạng gì chủa tác giả?

=> Cảm giác mơ màng, vừa say, vừa tỉnh: Tâm trạng
trằn trọc, thao thức, bâng khuâng không ngủ được của
nhà thơ


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
ii/ Đọc - hiểu văn bản
4/ Phân tích
a/ Hai câu đầu:
 -Cảnh đêm trăng sáng.
+ Khơng gian: yên tĩnh nơi đầu giường.
+ Thời gian: Đêm tối.

-Cảm nhận về ánh trăng: “Ngỡ là sương trên mặt đất”.
(Liên tưởng)
=> Cảnh đêm thanh tĩnh với ánh trăng như sương mờ ảo,
.tràn ngập khắp phòng.
+ “Ngỡ”: Ngạc nhiên, bất ngờ
=> Cảm giác mơ màng, vừa say, vừa tỉnh: Tâm trạng trằn trọc,
thao thức, bâng khuâng không ngủ được của nhà thơ


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
ii/ Đọc - hiểu văn bản
4/ Phân tích
a/ Hai câu đầu
B/ Hai câu cuối
Phiên âm:
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đê đầu tư cố hương.

Dịch thơ:
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.

Đọc hai câu thơ cuối và cho biết: Hai câu cuối
có phải chỉ tả tình, tìm những từ ngữ tả tình và

tả cảnh?


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
ii/ Đọc - hiểu văn bản
4/ Phân tích
a/ Hai câu đầu
B/ Hai câu cuối
Dịch thơ:
Phiên âm:
Cử đầu vọng minh nguyệt, Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.
Đê đầu tư cố hương.

Hai câu cuối không đơn thuần tả tình, mà cịn
tả cảnh. Nó được thể hiện qua các từ ngữ
tả tình và tả cảnh: Tư cố hương ( nhớ quê cũ:
Tả tình trực tiếp), vọng nguyệt, cử đầu, đê đầu.


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)

- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
ii/ Đọc - hiểu văn bản
4/ Phân tích
a/ Hai câu đầu
B/ Hai câu cuối
Phiên âm:
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đê đầu tư cố hương.

Dịch thơ:
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.

Tác giả ngắm trăng trong tư thế, hành động như thế
nào? Đối tượng hướng đến trong câu thứ 3? Nhà
thơ ngắm trang trong tâm thế như thế nào?


Tiết 37,38: CẢM

NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
(TĨNH DẠ TỨ)
- LÍ BẠCH -

I/ Tìm hiểu chung
ii/ Đọc - hiểu văn bản
4/ Phân tích
a/ Hai câu đầu

B/ Hai câu cuối
Phiên âm:
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đê đầu tư cố hương.

Dịch thơ:
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.

+ Ngẩng đầu – vọng (nhìn ra xa) – trăng sáng
-> Tư thế, tâm thế hướng ngoại.