giao an sinh 6

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (748.43 KB, 129 trang )

(1)Ngµy so¹n: 20/8/2011. Ngµy d¹y: 23/8/2011 TiÕt 1: Më ®Çu sinh häc. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nêu đợc đặc điểm chủ yếu của cơ thể sống. - Ph©n biÖt vËt sèng vµ vËt kh«ng sèng. - Học sinh nắm đợc một số VD để thấy sự đa dạng của sinh vật cùng với những mặt lîi, h¹i cña chóng. - Biết đợc 4 nhóm sinh vật chính: động vật, thực vật, vi khuẩn, nấm. - Hiểu đợc nhiệm vụ của sinh học và thực vật học. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng tìm hiểu đời sống hoạt động của sinh vật. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thiªn nhiªn, yªu thÝch m«n häc. B. Träng t©m :. - §Æc ®iÓm chñ yÕu cña c¬ thÓ sèng vµ nhiÖm vô cña sinh häc C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - Tranh phóng to về quang cảnh tự nhiên có 1 số động vật và thực vật khác nhau. Tranh về đại diện 4 nhóm sinh vật chính (hình 2.1 SGK). D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Lµm quen víi häc sinh. - Chia nhãm häc sinh. 2. Giíi thiÖu bµi (1’)Më ®Çu nh SGK 3.Bµi míi Hoạt động 1: Nhận dạng vật sống và vật không sống (6’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho học sinh kể tên một số; cây, - HS tìm những sinh vật gần với đời sống con, đồ vật ở xung quanh rồi chọn 1 cây, nh: cây nhãn, cây cải, cây đậu... con gà, con, đồ vật đại diện để quan sát. con lîn ... c¸i bµn, ghÕ. - Chọn đại diện: con gà, cây đậu, cái bàn. - Trong nhãm cö 1 ngêi ghi l¹i nh÷ng ý kiến trao đổi, thống nhất ý kiến của - GV yêu cầu học sinh trao đổi nhóm (4 nhóm. ngêi hay 2 ngêi) theo c©u hái. - Yêu cầu thấy đợc con gà và cây đậu đợc - Con gà, cây đậu cần điều kiện gì để chăm sóc lớn lên còn cái bàn không thay sèng? đổi. - C¸i bµn cã cÇn nh÷ng ®iÒu kiÖn gièng nh con gà và cây đậu để tồn tại không? - Sau một thời gian chăm sóc đối tợng nào tăng kích thớc và đối tợng nào không t¨ng kÝch thíc? - GV ch÷a bµi b»ng c¸ch gäi HS tr¶ lêi. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ý kiÕn, nhãm - GV cho HS t×m thªm mét sè vÝ dô vÒ kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. vËt sèng vµ vËt kh«ng sèng. - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - VËt sèng: lÊy thøc ¨n, níc uèng, lín lªn, sinh s¶n..

(2) - VËt kh«ng sèng: kh«ng lÊy thøc ¨n, kh«ng lín lªn, kh«ng sinh s¶n. Hoạt động 2: Đặc điểm của cơ thể sống (6’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS quan s¸t b¶ng SGK trang 6, - HS quan s¸t b¶ng SGK chó ý cét 6 vµ 7. GV giải thích tiêu đề của cột 2 và cột 6 và 7. - HS hoµn thµnh b¶ng SGK trang 6. - GV yêu cầu HS hoạt động độc lập, GV kÎ b¶ng SGK vµo b¶ng phô. - 1 HS lªn b¶ng ghi kÕt qu¶ cña m×nh vµo - GV ch÷a bµi b»ng c¸ch gäi HS tr¶ lêi, b¶ng cña GV, HS kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, GV nhËn xÐt. bæ sung. - GV hái:- qua b¶ng so s¸nh h·y cho biÕt - HS ghi tiÕp c¸c VD kh¸c vµo b¶ng. đặc điểm của cơ thể sống? KÕt luËn: - §Æc ®iÓm cña c¬ thÓ sèng lµ: + Trao đổi chất với môi trờng. + Lín lªn vµ sinh s¶n. Hoạt động 3: Sinh vật trong tự nhiên (8’) a. Sù ®a d¹ng cña thÕ giíi sinh vËt Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV: yªu cÇu HS lµm bµi tËp môc  trang - HS hoµn thµnh b¶ng thèng kª trang 7 SGK (ghi tiÕp 1 sè c©y, con kh¸c). 7 SGK. - Qua b¶ng thèng kª em cã nhËn xÐt vÒ - NhËn xÐt theo cét däc, bæ sung cã hoµn thÕ giíi sinh vËt? (gîi ý: NhËn xÐt vÒ n¬i chØnh phÇn nhËn xÐt. sống, kích thớc? Vai trò đối với ngời? ...) - Sù phong phó vÒ m«i trêng sèng, kÝch thớc, khả năng di chuyển của sinh vật nói - Trao đổi trong nhóm để rút ra kết luận: sinh vËt ®a d¹ng. lªn ®iÒu g×? b. C¸c nhãm sinh vËt Hoạt động của GV Hoạt động của HS - H·y quan s¸t l¹i b¶ng thèng kª cã thÓ - HS xÕp lo¹i riªng nh÷ng vÝ dô thuéc chia thÕ giíi sinh vËt thµnh mÊy nhãm? động vật hay thực vật. - HS có thể khó xếp nấm vào nhóm nào, - HS nghiên cứu độc lập nội dung trong GV cho HS nghiªn cøu th«ng tin SGK th«ng tin. trang 8, kÕt hîp víi quan s¸t h×nh 2.1 SGK trang 8. - Thông tin đó cho em biết điều gì? - Nhận xét; sinh vật trong tự nhiên đợc - Khi ph©n chia sinh vËt thµnh 4 nhãm, chia thµnh 4 nhãm lín: vi sinh vËt, nÊm, ngời ta dựa vào những đặc điểm nào? thực vật và động vật. ( Gîi ý: - HS khác nhắc lại kết luận này để cả lớp + §éng vËt: di chuyÓn cïng ghi nhí. + Thùc vËt: cã mµu xanh + NÊm: kh«ng cã mµu xanh (l¸) + Vi sinh vËt: v« cïng nhá bÐ) KÕt luËn: - Sinh vật trong tự nhiên đợc chia thành 4 nhóm lớn: vi sinh vật, nấm, thực vật và động vật. Hoạt động 4: Nhiệm vụ của sinh học (13’).

(3) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK - HS đọc thông tin SGK từ 1-2 lần, tóm trang 8 vµ tr¶ lêi c©u hái: tắt nội dung chính để trả lời câu hỏi. - HS nghe råi bæ sung hay nh¾c l¹i phÇn - NhiÖm vô cña sinh häc lµ g×? - GV gäi 1-3 HS tr¶ lêi. tr¶ lêi cña b¹n. - GV cho 1 học sinh đọc to nội dung: - HS nhắc lại nội dung vừa nghe. nhiÖm vô cña thùc vËt häc cho c¶ líp nghe. KÕt luËn: - NhiÖm vô cña sinh häc. - NhiÖm vô cña thùc vËt häc (SGK trang 8) 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - Thế giới sinh vật rất đa dạng đợc thể hiện nh thế nào? - Ngời ta đã phân chia sinh vật trong tự nhiên thành mấy nhóm? hãy kể tên các nhãm? - Cho biÕt nhiÖm vô cña sinh häc vµ thùc vËt häc? 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ quang hîp ë s¸ch ‘Tù nhiªn x· héi” cña tiÓu häc. - Su tÇm tranh ¶nh vÒ thùc vËt ë nhiÒu m«i trêng. Ngµy so¹n: 22/8/2011. Ngµy d¹y: 26/8/2011 TiÕt 2 : §¹i c¬ng vÒ thùc vËt. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm chung của thực vật. - T×m hiÓu sù ®a d¹ng phong phó cña thùc vËt. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát, so sánh. kĩ năng hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu tù nhiªn, b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng T©m :. §Æc ®iÓm chung cña thùc vËt. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh ¶nh khu rõng vên c©y, sa m¹c, hå níc... - HS: Su tÇm tranh ¶nh c¸c loµi thùc vËt sèng trªn Tr¸i §Êt. ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ quang hîp trong s¸ch “Tù nhiªn x· héi” ë tiÓu häc. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - KÓ tªn mét sè sinh vËt sèng trªn c¹n, díi níc vµ ë c¬ thÓ ngêi? - Nªu nhiÖm vô cña sinh häc? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Nh SGK 3. Bµi míi Hoạt động 1: Sự phong phú đa dạng của thực vật ( 15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân và: - HS quan sát hình 3.1 tới 3.4 SGK.

(4) Quan s¸t tranh, ghi nhí kiÕn thøc. - Hoạt động nhóm 4 ngời + Th¶o luËn c©u hái SGK trang 11. - GV quan s¸t c¸c nhãm cã thÓ nh¾c nhë hay gîi ý cho nh÷ng nhãm cã häc lùc yÕu.. - GV yêu cầu đại diện nhóm trình bày, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Yªu cÇu sau khi th¶o luËn HS rót ra kÕt luËn vÒ thùc vËt. - GV t×m hiÓu cã bao nhiªu nhãm cã kết quả đúng, bao nhiêu nhóm cần bổ sung.. trang 10 vµ c¸c tranh ¶nh mang theo. Chó ý: N¬i sèng cña thùc vËt, tªn thùc vËt. - Ph©n c«ng trong nhãm: + 1 bạn đọc câu hỏi (theo thứ tự cho cả nhãm cïng nghe) + 1 b¹n ghi chÐp néi dung tr¶ lêi cña nhãm. VD: + Thùc vËt sèng ë mäi n¬i trªn Trái Đất, sa mạc ít thực vật còn đồng b»ng phong phó h¬n. + C©y sèng trªn mÆt níc rÔ ng¾n, th©n xèp. - HS l¾ng nghe phÇn tr×nh bµy cña b¹n, bæ sung nÕu cÇn.. KÕt luËn: - Thùc vËt sèng ë mäi n¬i trªn Tr¸i §Êt chóng cã rÊt nhiÒu d¹ng kh¸c nhau, thÝch nghi víi m«i trêng sèng. Hoạt động 2: Đặc điểm chung của thực vật( 18’) Hoạt động của GV - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp môc  SGK trang 11. - GV kÎ b¶ng nµy lªn b¶ng. - GV chữa nhanh vì nội dung đơn giản. - GV ®a ra mét sè hiÖn tîng yªu cÇu HS nhận xét về sự hoạt động của sinh vật: + Con gµ, mÌo, ch¹y, ®i. + Cây trồng vào chậu đặt ở cửa sổ 1 thời gian ngän cong vÒ chç s¸ng. - Từ đó rút ra đặc điểm chung của thực vËt.. Hoạt động của HS - HS kÎ b¶ng SGK trang 11 vµo vë, hoµn thµnh c¸c néi dung. - HS lªn b¶ng tr×nh bµy. - Nhận xét: động vật có di chuyển còn thùc vËt kh«ng di chuyÓn vµ cã tÝnh híng s¸ng.. - Tõ b¶ng vµ c¸c hiÖn tîng trªn rót ra những đặc điểm chung của thực vật.. KÕt luËn: - Thùc vËt cã kh¶ n¨ng t¹o chÊt dinh dìng, kh«ng cã kh¶ n¨ng di chuyÓn. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK 5. Híng dÉn (1’) - Tranh c©y hoa hång, hoa c¶i. - MÉu c©y: d¬ng xØ, c©y cá. Ngµy so¹n: 27/8/2011 Ngµy d¹y: 30/8/2011 Tiết 3: Có phải tất cả thực vật đều có hoa.

(5) A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh biết quan sát, so sánh để phân biệt đợc cây có hoa và cây không có hoa dựa vào đặc điểm của cơ quan sinh sản (hoa, quả). - Ph©n biÖt c©y 1 n¨m vµ c©y l©u n¨m. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp,b¶o vÖ ch¨m sãc thùc vËt. B. Träng t©m :. Phân biệt đợc cây có hoa và cây không có hoa dựa vào đặc điểm của cơ quan sinh sản C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phãng to h×nh 4.1; 4.2 SGK. MÉu c©y cµ chua, ®Ëu cã c¶ hoa qu¶, h¹t. - HS su tÇm tranh c©y d¬ng xØ, rau bî... D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - Nêu đặc điểm chung của thực vật? - Thùc vËt ë níc ta rÊt phong phó, nhng v× sao chóng ta cÇn ph¶i trång thªm vµ b¶o vÖ chóng? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Nh SGK 3. Bµi häc Hoạt động 1: Thực vật có hoa và thực vật không có hoa( ) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS hoạt động cá nhân để tìm - HS quan sát hình 4.1 SGK trang 13, hiÓu c¸c c¬ quan cña c©y c¶i. đối chiếu với bảng 1 SGK trang 13 ghi nhí kiÕn thøc vÒ c¸c c¬ quan cña c©y c¶i. + Cã hai lo¹i c¬ quan: c¬ quan sinh dìng vµ c¬ quan sinh s¶n. - HS đọc phần trả lời nối tiếp luôn câu - GV ®a ra c©u hái sau: hái cña GV (HS kh¸c cã thÓ bæ sung). + RÔ, th©n, l¸, lµ............. + C¬ quan sinh dìng. + Hoa, qu¶, h¹t lµ............... + C¬ quan sinh s¶n. + Chức năng của cơ quan sinh sản + Sinh sản để duy trì nòi giống. lµ......... + Chøc n¨ng cña c¬ quan sinh dìng + Nu«i dìng c©y. lµ............ - Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm để - HS quan sát tranh và mẫu của nhóm ph©n biÖt thùc vËt cã hoa vµ thùc vËt chó ý c¬ quan sinh dìng vµ c¬ quan kh«ng cã hoa. sinh s¶n. - GV theo dõi hoạt động của các nhóm, - Kết hợp hình 4.2 SGK trang 14 rồi cã thÓ gîi ý hay híng dÉn nhãm nµo hoµn thµnh b¶ng 2 SGK trang 13. cßn chËm... - GV ch÷a bµi b¶ng 2 b»ng c¸ch gäi HS - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm cña c¸c nhãm tr×nh bµy. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV lu ý HS c©y d¬ng xØ kh«ng cã hoa nhng có cơ quan sinh sản đặc biệt. - §¹i diÖn cña nhãm tr×nh bµy ý kiÕn.

(6) - GV nêu câu hỏi: Dựa vào đặc điểm của mình cùng với giới thiệu mẫu đã cã hoa cña thùc vËt th× cã thÓ chia ph©n chia ë trªn. thµnh mÊy nhãm? - C¸c nhãm kh¸c cã thÓ bæ sung, ®a ra - GV cho HS đọc mục  và cho biết: - - ý kiến khác để trao đổi. ThÕ nµo lµ thùc vËt cã hoa vµ kh«ng cã - Dùa vµo th«ng tin  tr¶ lêi c¸ch ph©n hoa? biÖt thùc vËt cã hoa ví thùc vËt kh«ng - GV chữa nhanh bằng cách đọc kết có hoa. quả đúng để HS giơ tay, tìm hiểu số l- - HS làm nhanh bài tập  SGK trang 14. ợng HS đã nắm đợc bài. - GV dù kiÕn mét sè th¾c m¾c cña HS khi ph©n biÖt c©y nh: c©y th«ng cã qu¶ h¹t, hoa hång, hoa cóc kh«ng cã qu¶, c©y su hµo, b¾p c¶i kh«ng cã hoa... KÕt luËn: - Thùc vËt cã 2 nhãm: thùc vËt cã hoa vµ thùc vËt kh«ng cã hoa. Hoạt động 2: Cây một năm và cây lâu năm( ) Hoạt động của GV - GV viÕt lªn b¶ng 1 sè c©y nh: C©y lóa, ng«, míp gäi lµ c©y mét n¨m. C©y hång xiªm, mÝt, v¶i gäi lµ c©y l©u n¨m. - T¹i sao ngêi ta l¹i nãi nh vËy? - GV híng cho HS chó ý tíi viÖc c¸c thùc vật đó ra hoa kết quả bao nhiêu lần trong vòng đời. - GV cho HS kÓ thªm 1 sè c©y lo¹i 1 n¨m vµ l©u n¨m.. Hoạt động của HS - HS th¶o luËn nhãm, ghi l¹i néi dung ra giÊy. Cã thÓ lµ: lóa sèng Ýt thêi gian, thu ho¹ch c¶ c©y. Hång xiªm c©y to, cho nhiÒu qu¶.... - HS thảo luận theo hớng cây đó ra quả bao nhiêu lần trong đời để phân biệt cây 1 n¨m vµ c©y l©u n¨m.. KÕt luËn: - Cây 1 năm ra hoa kết quả 1 lần trong vòng đời. - Cây lâu năm ra hoa kết quả nhiều lần trong đời. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3, SGK trang 15 hoÆc lµm bµi tËp nh s¸ch híng dÉn. - Gîi ý c©u hái 3*. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - ChuÈn bÞ 1 sè rªu têng. Ch¬ng I- TÕ bµo thùc vËt Ngµy so¹n: 27/8/2011 Ngµy d¹y: 06/9/2011 TiÕt 4: Thùc hµnh: KÝnh lóp, kÝnh hiÓn vi vµ c¸ch sö dông A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nhận biết đợc các bộ phận của kính lúp và kính hiển vi. - BiÕt c¸ch sö dông kÝnh lóp, c¸c bíc sö dông kÝnh hiÓn vi. 2. KÜ n¨ng.

(7) - RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ kÝnh lóp vµ kÝnh hiÓn vi. b. TRäng T©m :. C¸c bé phËn cña kÝnh lóp vµ kÝnh hiÓn vi. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: KÝnh lóp cÇm tay, kÝnh hiÓn vi. MÉu: 1 vµi b«ng hoa, rÔ nhá. - HS: 1 đám rêu, rễ hành. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Dựa vào đặc điểm nào để nhận biết thực vật có hoa và thực vật không có hoa? - KÓ tªn 5 c©y trång lµm l¬ng thùc? Theo em, nh÷ng c©y l¬ng thùc trªn thêng lµ c©y 1 n¨m hay l©u n¨m? 2. Bµi míi Hoạt động 1: Kính lúp và cách sử dụng (13’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS + Vấn đề 1: Tìm hiểu cấu tạo kính lúp. - GV yêu cầu HS đọc thông tin  SGK - Đọc thông tin, nắm bắt, ghi nhớ cấu trang 17, cho biÕt kÝnh lóp cã cÊu t¹o t¹o. nh thÕ nµo? + Vấn đề 2: Cách sử dụng kính lúp - HS cầm kính lúp đối chiếu các phần nh đã ghi trên. cÇm tay. - HS đọc nội dung hớng dẫn SGK trang - Trình bày lại cách sử dụng kính lúp cho c¶ líp cïng nghe. 17, quan s¸t h×nh 5.2 SGK trang 17. + Vấn đề 3: Tập quan sát mẫu bằng - HS quan sát 1 cây rêu bằng cách tách riêng 1 cây đặt lên giấy, vẽ lại hình lá kÝnh lóp. - GV: Quan sát kiểm tra t thế đặt kính rêu đã quan sát đợc trên giấy. lóp cña HS vµ cuèi cïng kiÓm tra h×nh vÏ l¸ rªu. KÕt luËn: + KÝnh lóp gåm 2 phÇn: tay cÇm b»ng kim lo¹i, tÊm kÝnh trong låi 2 mÆt. Hoạt động 2: Kính hiển vi và cách sử dụng (20’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS + Vấn đề 1: Tìm hiểu cấu tạo kính hiển - Đặt kính trớc bàn trong nhóm cử 1 vi. ngời đọc SGK trang 18 phần cấu tạo kÝnh. - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm vì - Cả nhóm nghe đọc kết hợp với hình mỗi nhóm (1 bàn) có 1 chiếc kính (nếu 5.3 SGK trang 18 để xác đinh các bộ kh«ng cã ®iÒu kiÖn th× dïng 1 chiÕc phËn cña kÝnh. kÝnh chung). - Trong nhóm nhắc lại 1-2 lần để cả nhóm cùng hiểu rõ đầy đủ cấu tạo của kÝnh. - GV kiểm tra bằng cách gọi đại diện - Các nhóm còn lại chú ý nghe rồi bổ cña 1-2 nhãm lªn tríc líp tr×nh bµy. sung (nÕu cÇn). - Bé phËn nµo cña kÝnh hiÓn vi lµ - HS cã thÓ tr¶ lêi nh÷ng bé phËn riªng quan träng nhÊt? V× sao? lẻ nh ốc điều chỉnh hay ống kính, g- GV nhấn mạnh: đó là thấu kính vì có ơng.... ống kính để phóng to đợc các vật..

(8) + Vấn đề 2: Cách sử dụng kính hiển vi - GV làm thao thao tác sử dụng kính để - Đọc mục  SGk trang 19 nắm đợc các c¶ líp cïng theo dâi tõng bíc. bíc sö dông kÝnh. - Nếu có điều kiện GV có thể phát cho - HS cố gắng thao tác đúng các bớc để mỗi nhóm 1 tiêu bản mẫu để tập quan có thể nhìn thấy mẫu. s¸t. KÕt luËn: - KÝnh hiÓn vi cã 3 phÇn chÝnh: + Ch©n kÝnh + Th©n kÝnh + Bµn kÝnh 3. NhËn xÐt – viÕt têng tr×nh ( 5’) - Gäi 1-2 HS lªn tr×nh bµy l¹i cÊu t¹o cña kÝnh lóp vµ kÝnh hiÓn vi. - Nhận xét, đánh giá, cho điểm nhóm học tốt trong giờ. 4. Híng dÉn vÒ nhµ(1’) - Häc bµi. - §äc môc “Em cã biÕt” - ChuÈn bÞ mçi nhãm mang 1 cñ hµnh t©y, 1 qu¶ cµ chua chÝn.. Ngµy so¹n: 05/09/2011 Ngµy d¹y: 09/09/2011 TiÕt 5: Quan s¸t tÕ bµo thùc vËt A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh tự làm đợc 1 tiêu bản tế bào thực vật (tế bào vảy hành hoặc tế bào thịt quả cµ chua chÝn). 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng sö dông kÝnh hiÓn vi. - Tập vẽ hình đã quan sát đợc trên kính hiển vi. 3. Thái độ - B¶o vÖ, gi÷ g×n dông cô. - Trung thực, chỉ vẽ những hình quan sát đợc. B. Träng T©m :. Lµm tiªu b¶n vµ quan s¸t tÕ bµo vÈy hµnh hoÆc tÕ bµo thÞt qu¶ cµ chua C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. + GV:- BiÓu b× vÈy hµnh vµ thÞt qu¶ cµ chua chÝn. - Tranh phãng to cñ hµnh vµ tÕ bµo vÈy hµnh, qu¶ cµ chua chÝn vµ tÕ bµo thÞt cµ chua. - KÝnh hiÓn vi. + HS: Häc l¹i bµi kÝnh hiÓn vi. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Nªu chøc n¨ng cña kÝnh lóp vµ kÝnh hiÓn vi? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi Yªu cÇu cña bµi häc: - GV kiểm tra phần chuẩn bị của HS theo nhóm đã phân công, các bớc sử dụng kính hiÓn vi (b»ng c¸ch gäi 1-2 HS tr×nh bµy)..

(9) - GV yªu cÇu HS: + Làm đợc tiêu bản tế bào cà chua hoặc vẩy hành. + Vẽ lại hình khi quan sát đợc. + Các nhóm không đợc nói to và đi lại lộn xộn. - GV ph¸t dông cô: NÕu cã ®iÒu kiÖn mçi nhãm (4 ngêi) 1 bé gåm kÝnh hiÓn vi, 1 khay đựng dụng cụ nh: kinh mũi mác, dao, lọ nớc, côngtơhut, gấy thấm, lam kính... - GV ph©n c«ng: mét sè nhãm lµm tiªu b¶n tÕ bµo v¶y hµnh, 1 sè nhãm lµm tiªu b¶n tÕ bµo thÞt cµ chua. Hoạt động 1: Quan sát tế bào dới kính hiển vi (20’) Hoạt động của GV - GV yêu cầu các nhóm (đã đợc phân công) đọc cách tiến hành lấy mẫu và quan s¸t mÉu trªn kÝnh. - GV làm mẫu tiêu bản đó để học sinh cïng quan s¸t. - GV đi tới các nhóm giúp đỡ, nhắc nhở, giải đáp thắc mắc của HS.. Hoạt động của HS - HS quan s¸t h×nh 6.1 SGK trang 21, đọc và nhắc lại các thao tác, chọn 1 ngời chuẩn bị kính, còn lại chuẩn bị tiêu b¶n nh híng dÉn cña GV. - TiÕn hµnh lµm chó ý ë tÕ bµo v¶y hµnh cÇn lÊy 1 líp thËt máng tr¶i ph¼ng kh«ng bÞ gËp , ë 1 tÕ bµo thÞt qu¶ cµ chua chØ quÖt líp máng. - Sau khi đã quan sát đợc cố gắng vẽ thËt gièng mÉu. Hoạt động 2: Vẽ lại hình đã quan sát đợc dới kính (13’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV treo tranh phãng to giíi thiÖu: - HS quan sát tranh đối chiếu với hình + Cñ hµnh vµ tÕ bµo biÓu b× v¶y hµnh. vÏ cña nhãm m×nh, ph©n biÖt v¸ch ng¨n + Qu¶ cµ chua vµ tÕ bµo thÞt qu¶ cµ tÕ bµo. chua. - HS vÏ h×nh vµo vë. - GV híng dÉn HS c¸ch võa quan s¸t võa vÏ h×nh. - Nếu còn thời gian GV cho HS đổi tiêu bản của nhóm này cho nhóm khác để có thể quan sát đợc cả 2 tiêu bản. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - HS tù nhËn xÐt trong nhãm vÒ thao t¸c lµm tiªu b¶n, sö dông kÝnh, kÕt qu¶. - GV đánh giá chung buổi thực hành (về ý thức, kết quả), - Yªu cÇu HS lau kÝnh, xÕp l¹i vµo hép vµ vÖ sinh líp häc. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK trang 27. - Su tÇm tranh ¶nh vÒ h×nh d¹ng c¸c tÕ bµo thùc vËt. Ngµy so¹n: 09/9/2011 Ngµy d¹y: 13/9/2011 TiÕt 6: CÊu t¹o tÕ bµo thùc vËt A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc các cơ quan của thực vật đều đợc cấu tạo bằng tế bào. - Nh÷ng thµnh phÇn cÊu t¹o chñ yÕu cña tÕ bµo. - Kh¸i niÖm m«. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t h×nh vÏ, thu thËp kiÕn thøc..

(10) - KÜ n¨ng nhËn biÕt kiÕn thøc. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, lßng yªu thÝch m«n häc. B. Träng t©m :. Thµnh phÇn cÊu t¹o chñ yÕu cña tÕ bµo C. ChuÈn bÞ. - GV: Tranh phãng to h×nh 7.1; 7.2; 7.3; 7.4 ; 7.5 SGK. - HS: Su tÇm tranh ¶nh vÒ tÕ bµo thùc vËt. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Kiểm tra hình vẽ tế bào thực vật HS đã làm trớc ở nhà. 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Cho HS nhắc lại đặc điểm của tế bào biểu bì vảy hành đã quan sát đợc hôm trớc. GV có thể đặt câu hỏi: có phải tất cả các cơ quan của thực vật đều có cấu tạo gièng v¶y hµnh kh«ng? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Hình dạng kích thớc của tế bào (10’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS + Vấn đề 1: Tìm hiểu hình dạng của tế - HS quan sát hình 7.1; 7.2; 7.3 SGK trang 23 vµ tr¶ lêi c©u hái: bµo - GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân nghiªn cøu SGK ë môc I tr¶ lêi c©u hái: T×m ®iÓm gièng nhau c¬ b¶n trong cÊu t¹o rÔ, th©n, l¸? - GV lu ý có thể HS nói là nhiều ô nhỏ - HS thấy đợc điểm giống nhau đó là cÊu t¹o b»ng nhiÒu tÕ bµo. đó là 1 tế bào. - GV cho HS quan s¸t l¹i h×nh SGK, - HS quan s¸t tranh ®a ra nhËn xÐt: tÕ tranh h×nh d¹ng cña tÕ bµo ë 1 sè c©y bµo cã nhiÒu h×nh d¹ng. kh¸c nhau, nhËn xÐt vÒ h×nh d¹ng cña tÕ bµo. - Yªu cÇu HS quan s¸t kÜ h×nh 7.1 SGK trang 23 vµ cho biÕt: trong cïng 1 c¬ quan tÕ bµo cã gièng nhau kh«ng? - HS đọc thông tin và xem bảng kích - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK. thíc tÕ bµo trang 24 SGK, tù rót ra - GV nhËn xÐt ý kiÕn cña HS, yªu cÇu nhËn xÐt. HS rút ra nhận xét về kích thớc tế bào. - HS trình bày, bổ sung cho đầy đủ. - GV th«ng b¸o thªm sè tÕ bµo cã kÝch - KÝch thíc cña tÕ bµo kh¸c nhau. thíc nhá (m« ph©n sinh ngän) tÕ bµo sîi gai dµi... - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Cơ thể thực vật đợc cấu tạo bằng tế bào. - C¸c tÕ bµo cã h×nh d¹ng vµ kÝch thíc kh¸c nhau. Hoạt động 2: Cấu tạo tế bào (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS nghiên cứu độc lập - HS đọc thông tin SGK trang 24, kết néi dung SGK trang 24. hîp quan s¸t h×nh 7.4 SGK trang 24..

(11) - GV treo tranh câm: sơ đồ cấu tạo tế - Xác định đợc các bộ phận của tế bào bµo thùc vËt. råi ghi nhí kiÕn thøc. - Gäi HS lªn b¶ng chØ c¸c bé phËn cña - Tõ 1-3 HS lªn b¶ng chØ tranh vµ nªu tÕ bµo trªn tranh. đợc chức năng từng bộ phận, HS khác - GV cho nhận xét có thể đánh giá nghe và bổ sung. ®iÓm. - GV më réng: chó ý lôc l¹p trong chÊt tÕ bµo cã chøa diÖp lôc lµm cho hÇu hÕt c©y cã mµu xanh vµ gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh quang hîp. - GV tóm tắt, rút ra kết luận để HS ghi nhí thµnh phÇn cÊu t¹o chñ yÕu cña tÕ bµo. KÕt luËn: - TÕ bµo gåm: + V¸ch tÕ bµo + Mµng sinh chÊt + ChÊt tÕ bµo + Nh©n. Hoạt động 3: Mô (8’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV treo tranh các loại mô yêu cầu HS - HS quan sát tranh, trao đổi nhanh quan s¸t vµ ®a c©u hái: trong nhãm ®a ra nhËn xÐt ng¾n gän. - NhËn xÐt cÊu t¹o h×nh d¹ng c¸c tÕ bµo cña cïng 1 lo¹i m«, cña c¸c lo¹i m« kh¸c nhau? - Rót ra kÕt luËn: m« lµ g×? - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm - GV bæ sung thªm vµo kÕt luËn cña kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. HS: chøc n¨ng cña c¸c tÕ bµo trong 1 m« nhÊt lµ m« ph©n sinh lµm cho c¸c c¬ quan cña thùc vËt lín lªn. KÕt luËn: - M« gåm mét nhãm tÕ bµo gièng nhau cïng thùc hiÖn 1 chøc n¨ng. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 cuèi bµi. - HS giải ô chữ nhanh, đúng, GV đánh giá điểm. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - Ôn lại khái niệm trao đổi chất ở cây xanh (TN &XH lớp dới). Ngµy so¹n: 10/9/2011 Ngµy d¹y: 16/9/2011 TiÕt 7: Sù lín lªn vµ ph©n chia cña tÕ bµo A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh trả lời đợc câu hỏi: Tế bào lớn lên nh thế nào? Tế bào phân chia nh thế nµo? - HS hiểu đợc ý nghĩa của sự lớn lên và phân chia tế bào ở thực vật chỉ có những tế bµo m« ph©n sinh míi cã kh¶ n¨ng ph©n chia..

(12) 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t h×nh vÏ, t×m tßi kiÕn thøc. 3. Thái độ - Gi¸o dôc thÝch m«n häc. B. Träng t©m :. Sù lín lªn vµ ph©n chia tÕ bµo ë thùc vËt C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phãng to h×nh 8.1; 8.2 SGK trang 27. - HS: Ôn lại khái niệm trao đổi chất ở cây xanh. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - KÝch thíc cña tÕ bµo thùc vËt? - Nªu nh÷ng thµnh phÇn chñ yÕu cña tÕ bµo thùc vËt? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Hình dạng, kích thớc của tế bào (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS: - HS đọc thông tin mục  kết hợp hợp + Hoạt động theo nhóm. quan s¸t h×nh 8.1 SGK trang 27. + Nghiªn cøu SGK. - Trao đổi nhóm, thảo luận ghi lại ý + Trả lời 2 câu hỏi mục thông tin SGK kiến sau khi đã thống nhất ra giấy. trang 27. - Cã thÓ HS chØ thÊy râ: t¨ng kÝch thíc. - GV gîi ý: - Tõ gîi ý cña GV häc sinh ph¶i thÊy - Tế bào trởng thành là tế bào không đợc vách tế bào lớn lên, chất tế bào lớn thêm đợc nữa và có khả năng sinh nhiều lên, không bào to ra. s¶n. - Trªn h×nh 8.1 khi tÕ bµo ph¸t triÓn bé phËn nµo t¨ng kÝch thíc bé phËn nµo nhiÒu lªn? - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm - GV: từ những ý kiến HS đã thảo luận khác nhận xét, bổ sung. trong nhãm yªu cÇu HS tr¶ lêi tãm t¾t 2 c©u hái trªn. Gäi bæ sung vµ rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - TÕ bµo con cã kÝch thíc nhá, lín dÇn lªn thµnh tÕ bµo trëng thµnh nhê qu¸ tr×nh trao đổi chất. Hoạt động 2: Sự phân chia của tế bào (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK theo - HS đọc thông tin mục  SGK trang 28 nhãm. kÕt hîp quan s¸t h×nh vÏ 8.2 SGK trang - GV viết sơ đồ trình bày mối quan hệ 28, nắm đợc quá trình phân chia của tế gi÷a sù lín lªn vµ ph©n chia cña tÕ bµo. bµo. - Tế bào non lớn dần thành tế bào trởng - HS theo dõi sơ đồ trên bảng và phần thµnh ph©n chia thµnh tÕ bµo non míi. tr×nh bµy cña GV. - GV: yªu cÇu th¶o luËn nhãm theo 3 - HS th¶o luËn vµ ghi vµo giÊy. c©u hái ë môc . - GV gîi ý: sù lín lªn cña c¸c c¬ quan + Qu¸ tr×nh ph©n chia: SGK trang 28.

(13) cña thùc vËt do 2 qu¸ tr×nh: + Ph©n chia tÕ bµo. + Sù lín lªn cña tÕ bµo.. + TÕ bµo ë m« ph©n sinh cã kh¶ n¨ng ph©n chia. + C¸c c¬ quan cña thùc vËt lín lªn nhê tÕ bµo ph©n chia. + C¸c c¬ quan cña thùc vËt lín lªn nhê - §©y lµ qu¸ tr×nh sinh lÝ phøc t¹p ë tÕ bµo ph©n chia. thùc vËt. GV cã thÓ tæng kÕt toµn bé - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm néi dung theo 3 c©u hái th¶o luËn cña kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. HS để cả lớp cùng hiểu rõ. - GV đa ra câu hỏi: Sự lớn lên và phân - HS phải nêu đợc: sự lớn lên và phân chia của tế bào có ý nghĩa gì đối với chia của tế bào giúp thực vật lớn lên thùc vËt? ( sinh trëng vµ ph¸t triÓn). 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - Yªu cÇu HS tr¶ lêi 2 c©u hái cuèi bµi. - HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: Hãy khoanh tròn vào đầu câu trả lời đúng nhất: Bµi tËp 1: C¸c tÕ bµo ë m« nµo cã kh¶ n¨ng ph©n chia trong c¸c m« sau: a. M« che trë b. Mô nâng đỡ c. M« ph©n sinh §¸p ¸n c. Bµi tËp 2: Trong c¸c tÕ bµo sau ®©y tÕ bµo nµo cã kh¶ n¨ng ph©n chia: a. TÕ bµo non b. TÕ bµo trëng thµnh c. TÕ bµo giµ §¸p ¸n b Bµi tËp 3: §iÒn tõ hoÆc côm tõ vµo chç sèng: “ Quá trình phân bào: đầu tiên hình thành ......... sau đó chất tế bào ........, vách tÕ bµo h×nh thµnh ............... tÕ bµo cò thµnh .................... tÕ bµo non”. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ mét sè c©y röa s¹ch nh: C©y rau c¶i, c©y cam, c©y nh·n, c©y rau dÒn, c©y hµnh, c©y cá.. Ch¬ng II- RÔ Ngµy so¹n: 16/9/2011 Ngµy d¹y: 20/9/2011 TiÕt 8: C¸c lo¹i rÔ, c¸c miÒn cña rÔ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nhận biết và phân biệt đợc 2 loại rễ chính rễ cọc và rễ chùm. - Phân biệt đợc cấu tạo và chức năng các miền của rễ. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát so sánh, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng T©m :. Nhận biết và phân biệt đợc 2 loại rễ chính rễ cọc và rễ chùm..

(14) C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Mét sè c©u cã rÔ: c©y rau c¶i, c©y nh·n, c©y rau dÒn, c©y hµnh... Tranh phãng to h×nh 9.1; 9.2; 9.3 SGK trang 29. MiÕng b×a ghi s½n c¸c miÒn cña rÔ, c¸c chøc n¨ng cña rÔ, phiÕu häc tËp mÉu. Bµi tËp Nhãm A B 1 Tªn c©y 2 §Æc ®iÓm chung cña rÔ 3 §Æt tªn rÔ - HS: ChuÈn bÞ c©y cã rÔ: c©y c¶i, c©y mÝt, c©y hµnh, cá d¹i, ®Ëu. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Qu¸ tr×nh ph©n bµo diÔn ra nh thÕ nµo? - Sự lớn lên và sự phân chia của tế bào có ý nghĩa gì đối với thực vật? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Các loại rễ Hoạt động của GV Hoạt động của HS + Vấn đề 1: Tìm hiểu các loại rễ và ph©n lo¹i rÔ. - GV yªu cÇu HS kÎ phiÕu häc tËp vµo - HS đặt tất cả cây có rễ của nhóm lên vở hoạt động theo nhóm. - Yªu cÇu HS chia rÔ c©y thµnh 2 bµn. nhãm, hoµn thµnh bµi tËp 1 trong phiÕu häc tËp. - GV lu ý giúp đỡ HS trung bình và - Kiểm tra quan sát thật kĩ tìm những rễ giống nhau đặt vào 1 nhóm. yÕu. - Trao đổi trong nhóm, thống nhất ý - GV híng dÉn ch÷a bµi. kiÕn ghi vµo phiÕu häc tËp ë bµi tËp 1. - GV tiÕp tôc yªu cÇu HS lµm bµi tËp 2, Bµi tËp 2: HS quan s¸t kÜ rÔ cña c¸c c©y đồng thời GV treo tranh câm hình 9.1 ở nhóm A chú ý kích thớc các rễ, các SGK trang 29 để HS quan sát. mọc trong đất, kết hợp với tranh (có rễ - GV ch÷a bµi tËp 2, sau khi nghe phÇn to, nhiÒu rÔ nhá), ghi vµo phiÕu t¬ng tù ph¸t biÓu vµ bæ sung cña c¸c nhãm, víi rÔ c©y nhãm B. GV chọn 1 nhóm hoàn thành phiếu tốt - HS đại diện của 1 nhóm trình bày, các nhÊt nh¾c l¹i cho c¶ líp cïng nghe. nhãm kh¸c nghe vµ nhËn xÐt, bæ sung. - GV cho các nhóm đối chiếu các đặc - HS đối chiếu với kết quả đúng để sửa ®iÓm cña rÔ víi tªn c©y trong nhãm A, ch÷a nÕu cÇn. B của bài tập 1 đã phù hợp cha, nếu cha thì chuyển các cây của nhóm cho đúng. - GV gợi ý bài tập 3 dựa vào đặc điểm - HS làm bài tập 3 từng nhóm trình bày, rÔ cã thÓ gäi tªn rÔ. c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, thèng nhÊt - NÕu HS gäi nhãm A lµ rÔ th¼ng th× tªn rÔ c©y ë 2 nhãm lµ RÔ cäc vµ RÔ GV chØnh l¹i lµ rÔ cäc. chïm. - §Æc ®iÓm cña rÔ cäc vµ rÔ chïm? - HS nhìn vào phiếu đã chữa của nhóm đọc to kết quả cho cả lớp cùng nghe. - GV yªu cÇu HS lµm nhanh bµi tËp  sè - HS chän nhanh vµ 1- 2 em tr¶ lêi, c¸c em kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. 2 SGK trang 29. + Vấn đề 2: Nhận biết các loại rễ cọc.

(15) vµ rÔ chïm qua tranh, mÉu... - GV cho HS c¶ líp xem rÔ c©y rau dÒn vµ c©y nh·n, hoµn thµnh 2 c©u hái. - GV cho HS theo dâi phiÕu chuÈn kiÕn thøc, söa chç sai. - GV đánh giá điểm cho nhóm làm tốt.. - HS hoạt động cá nhân quan sát rễ cây cña GV kÕt hîp víi h×nh 9.2 SGK trang 30, hoµn thµnh 2 c©u hái ë díi h×nh. - HS tự đánh giá câu trả lời của mình. Quan sát phiếu chuẩn kiến thức để sửa ch÷a nÕu cÇn.. KÕt luËn: PhiÕu chuÈn kiÕn thøc BT Nhãm A B 1 - Tªn c©y - C©y rau c¶i, c©y mÝt, c©y ®Ëu. - C©y hµnh, cá d¹i, ng«. 2 - §Æc ®iÓm - Cã mét rÔ c¸i to khoÎ ®©m - Gåm nhiÒu rÔ to dµi gÇn chung cña rÔ th¼ng, nhiÒu rÔ con mäc xiªn, b»ng nhau, mäc to¶ tõ gèc tõ rÔ con mäc nhiÒu rÔ nhá th©n thµnh chïm. h¬n. 3 - §Æt tªn rÔ - RÔ cäc - RÔ chïm Hoạt động 2: Các miền của rễ Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV: cho tự HS nghiên cứu SGK trang - HS làm việc độc lập: đọc nội dung 30. trong khung kÕt hîp víi quan s¸t tranh vµ chó thÝch, ghi nhí kiÕn thøc. + Vấn đề 1: Xác định các miền của rễ - GV treo tranh c©m c¸c miÒn cña rÔ - 1 HS lªn b¶ng g¾n c¸c tÊm b×a viÕt đặt các miếng bìa ghi sẵn các miền của sẵn để xác định đợc vá miền. rÔ trªn bµn, HS chän vµ g¾n vµo tranh. - HS kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, söa lçi nÕu cÇn. - RÔ cã mÊy miÒn? KÓ tªn c¸c miÒn? - HS tr¶ lêi c©u hái, c¶ líp ghi nhí 4 miÒn cña rÔ. + Vấn đề 2: Tìm hiểu chức năng các - Tơng tự 1 HS lên gắn các miếng bìa viÕt s½n chøc n¨ng vµo c¸c miÒn cho miÒn cña rÔ. - Chøc n¨ng chÝnh cña c¸c miÒn cña phï hîp. - HS theo dâi, nhËn xÐt. rÔ? - Tr¶ lêi c©u hái cña GV vÒ chøc n¨ng c¸c miÒn cña rÔ. KÕt luËn: - RÔ cã 4 miÒn chÝnh + MiÒn chãp rÔ + MiÒn sinh trëng + MiÒn hót + MiÒn trëng thµnh. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - Yªu cÇu HS kÓ tªn 10 c©y rÔ cäc, 10 c©y rÔ chïm. - HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm Khoanh tròn vào đầu câu đúng: Trong c¸c miÒn sau ®©y cña rÔ, miÒn nµo cã chøc n¨ng dÉn truyÒn? a. MiÒn trëng thµnh b. MiÒn hót c. MiÒn sinh trëng d. MiÒn chãp rÔ 5. Híng dÉn (1’).

(16) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” Ngµy so¹n: 18/9/2011 Ngµy d¹y: 23/9/2011 TiÕt 9: CÊu t¹o miÒn hót cña rÔ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc cấu tạo và chức năng các bộ phận miền hút của rễ. - Bằng quan sát nhận xét thấy đợc đặc điểm cấu tạo của các bộ phận phù hợp với chức n¨ng cña chóng. - Biết sử dụng kiến thức đã học giải thích một số hiện tợng thực tế có liên quan đến rễ c©y. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh, mÉu. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng t©m :. CÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¸c bé phËn miÒn hót cña rÔ C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phãng to h×nh 10.1; 10.2; 7.4 SGK, b¶ng cÊu t¹o chøc n¨ng miÒn hót cña rÔ vµ c¸c m¶nh b×a ghi s½n. - HS: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o, chøc n¨ng c¸c miÒn cña rÔ, l«ng hót, biÓu b×, thÞt vá,... D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Nªu chøc n¨ng c¸c miÒn hót cña rÔ? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) GV cho HS nh¾c l¹i cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¸c miÒn cña rÔ? T¹i sao miÒn hót l¹i quan träng nhÊt? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Cấu tạo miền hút của rễ (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV treo tranh phãng to h×nh 10.2 vµ 10.2 SGK. + L¸t c¾t ngang qua miÒn hót vµ tÕ bµo l«ng hót. + MiÒn hót gåm 2 phÇn vá vµ trô gi÷a - HS theo dâi tranh trªn b¶ng ghi nhí (chØ giíi h¹n c¸c phÇn trªn tranh). đợc 2 phần vỏ và trụ giữa. - GV kiÓm tra b»ng c¸ch gäi HS nh¾c - HS xem chó thÝch cña h×nh 10.1 SGK l¹i. trang 32, ghi ra giÊy c¸c bé phËn cña - GV ghi sơ đồ lên bảng, cho HS điền phần vỏ và trụ giữa, HS khác nhận xét, tiÕp c¸c bé phËn bæ sung. C¸c bé phËn cña miÒn hót: BiÓu b× - HS lên bảng điền nốt vào sơ đồ của GV, HS kh¸c bæ sung. C¸c bé Vá ThÞt vá phËn cña Bã M¹ch.

(17) miÒn hót. Trô gi÷a. m¹ch. r©y M¹ch Ruét gç - GV cho HS nghiªn cøu SGK trang 32. - GV yªu cÇu HS quan s¸t l¹i h×nh 10.2 trên bảng trao đổi trả lời câu hỏi: - V× sao mçi l«ng hót lµ 1 tÕ bµo? - GV nhËn xÐt vµ cho ®iÓm HS tr¶ lêi đúng.. - HS đọc nội dung ở cột 2 của bảng “CÊu t¹o chøc n¨ng cña miÒn hót”, ghi nhí néi dung chi tiÕt cÊu t¹o cña biÓu b×, thÞt vá, m¹ch r©y, m¹ch gç, ruét. - 1 HS đọc lại nội dung trên để cả lớp cïng nghe. - HS chó ý cÊu t¹o cña l«ng hót cã v¸ch tế bào, màng tế bào... để trả lời lông hót lµ tÕ bµo.. KÕt luËn: - MiÒn hót cña rÔ gåm 2 phÇn: vá vµ trô gi÷a. + Vá cÊu t¹o gåm biÓu b× vµ thÞt vá. + Trô gi÷a gåm bã m¹ch (cã 2 lo¹i bã m¹ch lµ m¹ch r©y vµ m¹ch gç) vµ ruét. Hoạt động 2: Chức năng của miền hút (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV ch HS nghiên cứu SGk trang 32 - HS đọc cột 3 trong bảng kết hợp với bảng “Cấu tạo và chức năng của miền hình vẽ 10.1 và cột 2 để ghi nhớ nội hót”, quan s¸t h×nh 7.4. dung. - Cho HS thảo luận theo 3 vấn đề: - Thảo luận đa ra đợc ý kiến - CÊu t¹o miÒn hót phï hîp víi chøc + Phï hîp cÊu t¹o chøc n¨ng biÓu b×: n¨ng thÓ hiÖn nh thÕ nµo? c¸c tÕ bµo xÕp s¸t nhau, b¶o vÖ. L«ng hót lµ tÕ bµo biÓu b× kÐo dµi... - L«ng hót cã tån t¹i m·i kh«ng? + L«ng hót kh«ng tån t¹i m·i, giµ sÏ rông. - T×m sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a + TÕ bµo l«ng hót kh«ng cã diÖp lôc. tế bào thực vật với tế bào động vật? - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm - GV gîi ý: TÕ bµo l«ng hót cã kh«ng kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. bào lớn, kéo dài để tìm nguồn thức ăn. - GV nghe, nhËn xÐt phÇn tr¶ lêi cña HS, đánh giá điểm để động viên những nhóm hoạt động tốt. - HS dùa vµo cÊu t¹o miÒn hót, chøc - Trªn thùc tÕ bé rÔ thêng ¨n s©u, lan n¨ng cña l«ng hót tr¶ lêi. réng, nhiÒu rÔ con, h·y gi¶i thÝch? - GV cñng cè bµi b»ng c¸ch nh s¸ch híng dÉn. KÕt luËn: - Nh cét 3 trong b¶ng “CÊu t¹o chøc n¨ng miÒn hót” 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi - HS tr¶ lêi c©u hái 2, 3 GSK. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” Ngµy so¹n: 24/9/2011 Ngµy d¹y: 27/9/2011.

(18) TiÕt 10: Sù hót níc vµ muèi kho¸ng cña rÔ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh biết quan sát, nghiên cứu kết quả thí nghiệm để tự xác định đợc vai trò của nớc và 1 số loại muối khoáng chính đối với cây. - Xác định đợc con đờng rễ cây hút nớc và muối khoáng hoà tan. - Hiểu đợc nhu cầu nớc và muối khoáng của cây phụ thuộc vào những điều kiện nào? - Tập thiết kế thí nghiệm đơn giản nhằm chứng minh cho mục đích nghiên cứu của SGK đề ra. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng thao t¸c, bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. - Biết vận dụng kiến thức đã học để bớc đầu giải thích một số hiện tợng trong thiên nhiªn. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch m«n häc. B. Träng t©m :. Con đờng rễ cây hút nớc và muối khoáng hoà tan C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: tranh h×nh 11.1; 11.2 SGK. - HS: KÕt qu¶ cña c¸c mÉu thÝ nghiÖm ë nhµ. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Kiểm tra kết quả bài tập của HS đã làm ở nhà. 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Më bµi nh SGK. 3. Bµi míi Hoạt động 1: Nhu cầu nớc của cây (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS + ThÝ nghiÖm 1: - HS hoạt động nhóm. - Từng cá nhân trong nhóm đọc thí nghiÖm SGK chó ý tíi: ®iÒu kiÖn thÝ nghiÖm, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. - GV cho HS nghiªn cøu SGK, th¶o - Th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn, ghi lại nội dung cần đạt đợc: đó là cây luËn theo 2 c©u hái môc  thø nhÊt. - GV bao qu¸t líp, nh¾c nhë c¸c nhãm, cÇn níc nh thÕ nµo vµ dù ®o¸n c©y chËu B sÏ hÐo dÇn v× thiÕu níc. hớng dẫn động viên nhóm HS yếu. - Sau khi HS đã trình bày kết quả, GV - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. th«ng b¸o kÕt qu¶ cña nhãm nÕu cÇn. + ThÝ nghiÖm 2 - GV cho c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ - C¸c nhãm b¸o c¸o ®a ra nhËn xÐt chung vÒ khèi lîng rau qu¶ sau khi nghiÖm c©n rau ë nhµ. ph¬i kh« lµ bÞ gi¶m. - GV cho HS nghiªn cøu SGK. - HS đọc mục  SGK trang 35, thảo luËn theo 2 c©u hái ë môc  thø 2 SGK trang 35, ®a ra ý kiÕn thèng nhÊt. - GV lu ý khi HS kể tên cây cần nhiều - HS đa đợc ý kiến: nớc cần cho cây, níc vµ Ýt níc tr¸nh nhÇm c©y ë níc cÇn tõng lo¹i c©y, tõng giai ®o¹n c©y cÇn lnhiÒu níc, c©y ë c¹n cÇn Ýt níc. îng níc kh¸c nhau. - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - HS tr×nh bµy ý kiÕn, c¸c HS kh¸c.

(19) nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: - Nh môc  SGK trang 35. Hoạt động 2: Nhu cầu muối khoáng của cây (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - HS đọc SGK kết hợp quan sát tranh + ThÝ nghiÖm 3: - GV treo tranh hình 11.1, cho HS đọc và bảng số liệu ở SGK trang 36, trả lời thÝ nghiÖm 3 SGK trang 35. c©u hái sau thÝ nghiÖm 3. - GV híng dÉn HS thiÕt kÕ thÝ nghiÖm theo nhãm: thÝ nghiÖm gåm c¸c bíc + Mục đích thí nghiệm + Mục đích thí nghiệm: xem nhu cầu + §èi tîng thÝ nghiÖm muối đạm của cây. + TiÕn hµnh: ®iÒu kiÖn vµ kÕt qu¶. - GV nhËn xÐt, bæ sung cho c¸c nhãm - HS trong nhãm sÏ thiÕt kÕ thÝ nghiÖm v× ®©y lµ thÝ nghiÖm ®Çu tiªn c¸c em cña m×nh theo híng dÉn cña GV. tËp thiÕt kÕ. - 1 hoÆc 2 HS tr×nh bµy thÝ nghiÖm. - GV cho HS đọc SGK trả lời câu hỏi - HS đọc mục  trả lời câu hỏi, ghi vào vë. môc . - GV nhận xét, đánh giá điểm cho HS. - 1 vài HS đọc lại câu trả lời. KÕt luËn: - Rễ cây chỉ hấp thụ muối khoáng hoà tan trong đất, cây cần 3 loại muối khoáng chính là: đạm, lân, kali. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - HS tr¶ lêi 3 c©u hái GSK. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Xem l¹i bµi “CÊu t¹o miÒn hót cña rÔ”. Ngµy so¹n: 26/9/2011 Ngµy d¹y: 30/9/2011 TiÕt 11: Sù hót níc vµ muèi kho¸ng cña rÔ (tiÕp theo) A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc cấu tạo và chức năng các bộ phận miền hút của rễ. - Bằng quan sát nhận xét thấy đợc đặc điểm cấu tạo của các bộ phận phù hợp với chức n¨ng cña chóng. - Biết sử dụng kiến thức đã học giải thích một số hiện tợng thực tế có liên quan đến rễ c©y. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh, mÉu. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng t©m :. CÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¸c bé phËn miÒn hót cña rÔ. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phãng to h×nh 10.1; 10.2; 7.4 SGK, b¶ng cÊu t¹o chøc n¨ng miÒn hót cña rÔ vµ c¸c m¶nh b×a ghi s½n..

(20) - HS: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o, chøc n¨ng c¸c miÒn cña rÔ, l«ng hót, biÓu b×, thÞt vá,... D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Vai trò của nớc và muối khoáng đối với cây? - Nh÷ng giai ®o¹n nµo cña c©y cÇn nhiÒu níc vµ muèi kho¸ng? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) GV cho HS nh¾c l¹i phÇn kÕt luËn cuèi bµi cña tiÕt 1 råi vµo bµi míi. 3. Bµi míi Hoạt động 1: Tìm hiểu con đờng rễ cây hút nớc và muối khoáng (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS nghiên cứu SGK làm bài - HS quan sát kĩ hình 11.2 chú ý đờng tËp môc  SGK trang 37. đi của  màu vàng và đọc phần chú - GV viÕt nhanh 2 bµi tËp lªn b¶ng, treo thÝch. - HS chọn từ điền vào chỗ trống sau đó tranh phãng to h×nh 11.2 SGK. đọc lại cả câu xem đã phù hợp cha. - Sau khi HS đã điền và nhận xét, GV - 1 HS lên chữa bài tập trên bảng  cả hoàn thiện để HS nào cha đúng thì sửa. lớp theo dõi để nhận xét. - Gọi HS đọc bài tập đã chữa đúng lên b¶ng. - GV cñng cè b»ng c¸ch chØ l¹i trªn tranh để HS theo dõi. - GV cho HS nghiªn cøu SGK tr¶ lêi  c©u hái: - HS đọc mục  SGK. kết hợp với bài - Bộ phận nào của rễ chủ yếu làm tập trớc trả lời đợc 2 ý: nhiÖm vô hót níc vµ muèi kho¸ng hoµ + L«ng hót lµ bé phËn chñ yÕu cña rÔ tan? hót níc vµ muèi kho¸ng hoµ tan. - T¹i sao sù hót níc vµ muèi kho¸ng cña rÔ kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau? + Vì rễ cây chỉ hút đợc muối khoáng - GV có thể gọi đối tợng HS trung bình hoà tan. trớc nếu trả lời đợc GV khen, đánh giá ®iÓm. KÕt luËn: - RÔ c©y hót níc vµ muèi kho¸ng hoµ tan nhê l«ng hót. Hoạt động 2: Những điều kiện bên ngoài ảnh hởng tới sù hót níc vµ muèi kho¸ng cña c©y. (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV th«ng b¸o nh÷ng ®iÒu kiÖn ¶nh hëng tíi sù hót níc vµ muèi kho¸ng cña c©y: §Êt trång, thêi tiÕt, khÝ hËu... a- Các loại đất trồng khác nhau - Yêu cầu HS nghiên cứu SGK  trả lời - HS đọc mục  SGK tr.38 trả lời câu câu hỏi: Đất trồng đã ảnh hởng tới sự hỏi của GV có 3 loại đất: hút nớc và muối khoáng nh thế nào? + Đất đá ong: Nớc và muối khoáng VD cô thÓ? trong đất ít  sự hút của rễ khó khăn. - Em hãy cho biết địa phơng em (Hà + Đất phù sa: Nớc và muối khoáng nội, Thanh hoá...) có đất trồng thuộc nhiÒu  sù hót cña rÔ thuËn lîi..

(21) lo¹i nµo? + Đất đỏ bazan. b- Thêi tiÕt khÝ hËu - HS đọc thông tin  SGK tr.38 trao đổi - GV yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu nhanh trong nhãm vÒ ¶nh hëng cña SGK. Tr¶ lêi c©u hái thêi tiÕt, khÝ hËu b¨ng gi¸, khi ngËp óng l©u ngµy sù hót ảnh hởng nh thế nào đến sự hút nớc và nớc và muối khoáng bị ngừng hay mất. muèi kho¸ng cña c©y? - GV gợi ý: khi nhiệt độ xuống dới 0oC nớc đóng băng, muối khoáng không - 1 đến 2 HS trả lời  HS khác nhận xét hoà tan, rễ cây không hút đợc. bæ xung. - Để củng cố phần này GV cho HS đọc - HS ®a ra c¸c ®iÒu kiÖn ¶nh hëng tíi vµ tr¶ lêi c©u hái môc . sù hót níc vµ muèi kho¸ng còng lµ kÕt - GV dïng tranh c©m h×nh 11.2 SGK, luËn cña môc nµy. tr.37 để học sinh điền mũi tên và chú thÝch h×nh. - Nếu đúng GV đánh giá điểm. KÕt luËn: - §Êt trång, thêi tiªt, khÝ hËu ¶nh hëng tíi sù hót níc vµ muèi kho¸ng cña c©y. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - HS tr¶ lêi c©u hái 1 SGK. - Trả lời một số câu hỏi thực tế HS đúng, GV đánh giá điểm. +Vì sao cần bón đủ phân, đúng loại, đúng lúc? + Tại sao khi trời nắng, nhiệt độ cao cần tới nhiều nớc cho cây? + Cày, cuốc, xới đất có lợi gì? 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 2, 3 SGK trang 39. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Gi¶i « ch÷ SGK trang 39. - ChuÈn bÞ mÉu theo nhãm: cñ s¾n, cñ cµ rèt, cµnh trÇu kh«ng, v¹n niªn thanh, cây tầm gửi (nếu có), dây tơ hồng, tranh các loại cây: bụt mọc, cây mắm, cây đớc (có nhiều rễ trên mặt đất). Ngµy so¹n: 01/10/2011 Ngµy d¹y: 04/10/2011 TiÕt 12: Thùc hµnh – Quan s¸t BiÕn d¹ng cña rÔ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh phân biệt 4 loại biến dạng: rễ củ, rễ móc, rễ thở, giác mút. Hiểu đợc đặc ®iÓm cña tõng lo¹i rÔ biÕn d¹ng phï hîp víi chøc n¨ng cña chóng. - Nhận dạng đợc một số rễ biến dạng đơn giản thờng gặp. - HS giải thích đợc vì sao phải thu hoạch các cây có rễ củ trớc khi cây ra hoa. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch mÉu, tranh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt. b. TRäng t©m :. Ph©n biÖt 4 lo¹i biÕn d¹ng: rÔ cñ, rÔ mãc, rÔ thë, gi¸c mót C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Kẻ sẵn bảng đặc điểm các loại rễ biến dạng SGK trang 40. Tranh mẫu một số loại rễ đặc biệt..

(22) - HS: Mçi nhãm chuÈn bÞ: cñ s¾n, cñ cµ rèt, cµnh trÇu kh«ng, tranh c©y bÇn, c©y bôt mäc... vµ kÎ b¶ng trang 40 vµo vë. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Bé phËn nµo cña rÔ cã chøc n¨ng chñ yÕu hÊp thô níc vµ muèi kho¸ng? 2. Bµi míi Hoạt động 1: Đặc điểm hình thái của rễ biến dạng (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS hoạt động theo nhóm. - HS trong nhóm đặt tất cả mẫu và §Æt mÉu lªn bµn quan s¸t, ph©n chia rÔ tranh lªn bµn, cïng quan s¸t. thµnh nhãm. - Dùa vµo h×nh th¸i, mµu s¾c vµ c¸ch - GV gợi ý: có thể xem rễ đó ở dới đất mọc để phân chia rễ vào từng nhóm hay trªn c©y. nhá. - GV củng cố thêm môi trờng sống của - HS có thể phân chia: rễ dới mặt đất, c©y bÇn, m¾m, c©y bôt mäc lµ ë n¬i rÔ mäc trªn th©n c©y hay rÔ b¸m vµo tngËp mÆn, hay gÇn ao, hå... ờng, rễ mọc ngợc lên mặt đất. - GV không chữa nội dung đúng hay - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm sai chỉ nhận xét hoạt động của các khác nhận xét, bổ sung nhãm, HS sÏ tù söa ë môc sau. Hoạt động 2: Đặc điểm cấu tạo và chức năng của rễ biến dạng (16’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân. - HS hoµn thµnh b¶ng trang 40 ë vë. - GV treo bảng mẫu để HS tự sửa lỗi - HS so sánh với phần nội dung ở mục (nÕu cã). 1 để sửa chữa những chỗ cha đúng về - TiÕp tôc cho HS lµm nhanh bµi tËp c¸c lo¹i rÔ, tªn c©y... SGK trang 41. - GV ®a mét sè c©u hái cñng cè bµi. - 1 đến 2 HS đọc kết quả của mình, HS - Cã mÊy lo¹i rÔ biÕn d¹ng? kh¸c bæ sung. - Chức năng của rễ biến dạng đối với c©y lµ g×? - GV có thể cho HS tự kiểm tra nhau - 1 HS đọc luôn phần trả lời, HS khác bằng cách gọi 2 HS đứng lên, 1 HS hỏi nhận xét, bổ sung (nếu cần). vµ 1 HS tr¶ lêi nhanh. - Yªu cÇu HS thay nhau tr¶ lêi, nÕu tr¶ lời đúng nhiều thì GV đánh giá điểm. KÕt luËn: - Nh néi dung b¶ng SGK trang 40. 4. NhËn xÐt- viÕt têng tr×nh ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái SGK. 5. Híng dÉn vÒ nhµ (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Su tÇm cho bµi sau mét sè lo¹i cµnh c©y: r©m bôt, hoa hång, rau ®ay, ngän bí đỏ. Ch¬ng III- Th©n Ngµy so¹n: 03/10/2011.

(23) Ngµy d¹y: 07/10/2011 TiÕt13: CÊu t¹o ngoµi cña th©n A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc các bộ phận cấu tạo ngoài của thân gồm: thân chính, cành, chồi ngän vµ chåi n¸ch. - Phân biệt đợc 2 loại chồi nách: chồi lá và chồi hoa. - Nhận biết, phân biệt đợc các loại thân: thân đứng, thân leo, thân bò. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch mÉu, tranh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thiªn nhiªn, b¶o vÖ thiªn nhiªn. B. Träng t©m :. CÊu t¹o ngoµi cña th©n gåm: th©n chÝnh, cµnh, chåi ngän vµ chåi n¸ch. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phãng to h×nh 13.1; 13.2; 13.3 SGK trang 43, 44. Ngọn bí đỏ, ngồng cải. B¶ng ph©n lo¹i th©n c©y. - HS: Cành cây: râm bụt, hoa hồng, rau đay, ngọn bí đỏ, rau má, cây cỏ, kính lúp cầm tay, tranh 1 sè lo¹i c©y. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - KÓ tªn c¸c lo¹i rÔ biÕn d¹ng vµ chøc n¨ng cña chóng? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Cấu tạo ngoài của thân (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS a. Xác định các bộ phận ngoài của th©n, vÞ trÝ chåi ngän, chåi n¸ch. - GV yªu cÇu: - Đặt cây, cành lên bàn quan sát đối + HS đặt mẫu trên bàn chiÕu víi h×nh 13.1 SGK trang 43 tr¶ + Hoạt động cá nhân + Quan s¸t th©n cµnh tõ trªn xuèng tr¶ lêi 5 c©u hái SGK. lêi c©u hái SGK. - GV kiểm tra bằng cách gọi HS trình - HS mang cành của mình đã quan sát lªn tríc líp chØ c¸c bé phËn cña th©n, bµy tríc líp. - GV gợi ý HS đặt 1 cành gần 1 cây HS khác bổ sung. - HS tiÕp tôc tr¶ lêi c©u hái, yªu cÇu nhỏ để tìm đặc điểm giống nhau. - Câu hỏi thứ 5 có thể HS trả lời không nêu đợc: đúng, GV gợi ý: vị trí của chồi ở đâu + Thân, cành đều có những bộ phận giống nhau: đó là có chồi, lá... thì nó phát triển thành bộ phận đó. - GV dïng tranh 13.1 nh¾c l¹i c¸c bé + Chåi ngän: ®Çu th©n, chåi n¸ch, n¸ch phËn cña th©n, hay chØ ngay trªn mÉu l¸. để HS ghi nhớ. b. Quan s¸t cÊu t¹o cña chåi hoa vµ chåi l¸ - GV nhÊn m¹nh: chåi n¸ch gåm 2 - HS nghiªn cøu môc th«ng tin  SGK lo¹i: chåi l¸, chåi hoa. trang 43 ghi nhí kiÕn thøc vÒ 2 lo¹i.

(24) Chåi hoa, chåi l¸ n»m ë kÏ l¸. - GV yêu cầu: HS hoạt động nhóm. - GV cho HS quan s¸t chåi l¸ (bÝ ng«) chåi hoa (hoa hång), GV cã thÓ t¸ch v¶y nhá cho HS quan s¸t. - GV hỏi: Những vảy nhỏ tách ra đợc lµ bé phËn nµo cña chåi hoa vµ chåi l¸?. chåi l¸ vµ chåi hoa. - HS quan s¸t thao t¸c vµ mÉu cña GV kÕt hîp h×nh 13.2 SGK trang 43, ghi nhí kiÕn thøc cÊu t¹o cña chåi l¸, chåi hoa. - HS xác định đợc các vảy nhỏ mà GV đã tách là mầm lá. - HS trao đổi nhóm trả lời 2 câu hỏi SGK. - Yêu cầu nêu đợc: - GV treo tranh h×nh 13.2 SGK trang + Gièng nhau: cã mÇm l¸ bao bäc. 43. + Kh¸c nhau: M« ph©n sinh ngän lµ - GV cho HS nh¾c l¹i c¸c bé phËn cña mÇm hoa. th©n. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. KÕt luËn: - Ngän th©n vµ cµnh cã chåi ngän, däc th©n vµ cµnh cã chåi n¸ch. Chåi n¸ch gåm 2 lo¹i; chåi hoa vµ chåi l¸. Hoạt động 2: Phân biệt các loại thân (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS hoạt động cá nhân. - GV treo tranh hình 13.3 SGK trang - HS quan sát tranh, mẫu đối chiếu với 44, yêu cầu HS đặt mẫu tranh lên bàn, tranh của GV để chia nhóm cây kết hợp quan s¸t vµ chia nhãm. với những gợi ý của GV rồi đọc thông - GV gợi ý một số vấn đề khi phân tin  SGK trang 44 để hoàn thành bảng chia: trang 45 SGK. + Vị trí của thân trên mặt đất. + §é cøng mÒn cña th©n + Sù ph©n cµnh + Thân tự đứng hay phải leo, bám. - GV gäi 1 HS lªn ®iÒn tiÕp vµo b¶ng - 1 HS lªn ®iÒn vµo b¶ng phô. C¸c HS phụ đã chuẩn bị sẵn. cßn l¹i nhËn xÐt, bæ sung. - GV chữa ở bảng phụ để HS theo dõi vµ söa lçi trong b¶ng cña m×nh. - HS tr¶ lêi. - Cã mÊy lo¹i th©n? cho VD? KÕt luËn: - Có 3 loại thân: thân đứng, thân leo, thân bò. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 1 vµ 2, GV photo s½n díi d¹ng phiÕu häc tËp. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc tríc vµ lµm thÝ nghiÖm råi ghi l¹i kÕt qu¶ ë bµi 14. Ngµy so¹n: 08/10/2011 Ngµy d¹y: 11/10/2011 TiÕt 14: Th©n dµi ra do ®©u A. Môc tiªu.

(25) 1. KiÕn thøc - Qua thÝ nghiÖm HS tù ph¸t hiÖn: th©n dµi ra do phÇn ngän. - Biết vận dụng cơ sở khoa học của bấm ngọn, tỉa cành để giải thích một số hiện tợng trong thùc tÕ s¶n xuÊt. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng tiÕn hµnh thÝ nghÞªm, quan s¸t, so s¸nh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch thùc vËt, b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng t©m :. Sù dµi ra cña th©n C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phãng to h×nh 14.1; 13.1 - HS: B¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Các nhóm báo cáo kết quả đã làm từ tuần trớc. 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Trong thùc tÕ; khi trång rau ngãt, thØnh tho¶ng ngêi ta c¾t ngang th©n, lµm nh vËy cã t¸c dông g×? 3. Bµi häc Hoạt động 1: Sự dài ra của thân (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm nghÖm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV ghi nhanh kÕt qu¶ lªn b¶ng. - Nhãm th¶o luËn theo 3 c©u hái SGK - GV cho HS th¶o luËn nhãm trang 46 đa ra đợc nhận xét: - Gäi 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn C©y bÞ bÊm ngän thÊp h¬n c©y kh«ng xÐt, bæ sung. bÊm ngän, th©n dµi ra do phÇn ngän. - §èi víi c©u hái * GV gîi ý: ë ngän - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm c©y cã m« ph©n sinh ngän, treo tranh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. 13.1 GV gi¶i thÝch thªm. - HS đọc thông tin  SGK trang 47 rồi + Khi bÊm ngän, c©y kh«ng cao thªm chó ý nghe GV gi¶i thÝch ý nghÜa cña đợc, chất dinh dỡng tập trung cho chồi bấm ngọn, tỉa cành. l¸ vµ chåi hoa ph¸t triÓn. + ChØ tØa cµnh bÞ s©u, cµnh xÊu víi c©y lÊy gç, sîi mµ kh«ng bÊm ngän v× cÇn th©n, sîi dµi. - Cho HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Th©n dµi ra do phÇn ngän (m« ph©n sinh ngän). Hoạt động 2: Giải thích những hiện tợng thực tế (15’) Hoạt động của GV - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm. - GV nghe phÇn tr¶ lêi, bæ sung cña c¸ nhãm, hái: - Nh÷ng lo¹i c©y nµo ngêi ta thêng. Hoạt động của HS - Nhãm th¶o luËn 2 c©u hái GSK trang 47 dùa trªn phÇn gi¶i thÝch cña GV ë môc 1. - Yêu cầu đa ra đợc nhận xét: cây đậu,.

(26) bÊm ngän, nh÷ng c©y nµo th× tØa cµnh? - Sau khi häc sinh tr¶ lêi xong GV hái: -VËy hiÖn tîng c¾t th©n c©y rau ngãt ë đầu giờ nêu ra nhằm mục đích gì? - GV nhận xét giời học, giải đáp thắc m¾c cña HS.. b«ng, cµ phª lµ c©y lÊy qu¶, cÇn nhiÒu cµnh nªn ngêi ta c¾t ngän. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: - Bấm ngọn những loại cây lấy quả, hạt, thân để ăn còn tỉa cành với những cây lấy gỗ, lÊy sîi. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV photo 2 bµi tËp vµo giÊy: Bài tập 1: Hãy khoanh tròn vào những cây đợc sử dụng biện pháp bấm ngọn: a. Rau muèng b. Rau c¶i c. Đu đủ d. æi e. Hoa hång f. Míp §¸p ¸n: a, e, g Bµi tËp 2: Khoanh trßn vµo nh÷ng c©y kh«ng sö dông biÖn ph¸p ng¾t ngän: a. M©y b. Xµ cõ c. Mång t¬i d. B»ng l¨ng e. BÝ ng« f. MÝa §¸p ¸n: a, b, d, g. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ¤n l¹i bµi : “CÊu t¹o miÒn hót cña rÔ” chó ý cÊu t¹o. Ngµy so¹n: 11/10/2011 Ngµy d¹y: 14/10/2011 TiÕt 15: CÊu t¹o trong cña th©n non A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm cấu tạo trong của thân non, so sánh với cấu tạo trong cña rÔ (miÒn hót) - Nêu đợc những đặc điểm cấu tạo của vỏ, trụ giữa phù hợp với chức năng của chúng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thiªn nhiªn, b¶o vÖ thùc vËt. B. Trong t©m :. CÊu t¹o trong cña th©n non C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phãng to h×nh 15.1; 10.1 SGK. B¶ng phô: “CÊu t¹o trong th©n non” - HS: ¤n l¹i bµi cÊu t¹o miÒn hót cña rÔ, kÎ b¶ng cÊu t¹o trong vµ chøc n¨ng cña th©n non vµo vë. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - C©y dµi ra do bé phËn nµo?.

(27) 2. Giíi thiÖu bµi (1’) GV giíi thiÖu th©n non cña tÊt c¶ c¸c lo¹i c©y lµ phÇn ngän ë th©n vµ cµnh. Th©n non thêng cã mµu xanh lôc. 3. Bµi míi Hoạt động 1: Cấu tạo trong của thân non (18’) Hoạt động của GV + Vấn đề 1: Xác định các bộ phận của th©n non. - GV cho HS quan s¸t h×nh 15.1 SGK, hoạt động cá nhân (GV treo tranh phãng to h×nh 15.1) - GV gäi HS lªn b¶ng chØ tranh vµ tr×nh bµy cÊu t¹o cña th©n non. - GV nhận xét và chuyển sang vấn đề 2 + Vấn đề 2: Tìm hiểu cấu tạo phù hợp víi chøc n¨ng cña c¸c bé phËn th©n non. - GV treo tranh, b¶ng phô, yªu cÇu HS hoạt động theo nhóm, hoàn thành bảng.. Hoạt động của HS - HS quan sát hình 15.1 đọc phần chú thích xác định cấu tạo chi tiết 1 phần cña th©n non. - C¶ líp theo dâi phÇn tr×nh bµy cña b¹n, nhËn xÐt vµ bæ sung. - yêu cầu nêu đợc thân đợc chia thành 2 phÇn: Vá (biÓu b× vµ thÞt vá) vµ trô gi÷a (m¹ch vµ ruét) - Các nhóm trao đổi thống nhất ý kiến để hoàn thành bảng SGK trang 49. Chú ý cÊu t¹o phï hîp víi chøc n¨ng cña tõng bé phËn. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung 1-2 nhãm lªn viÕt vµo b¶ng phô tr×nh bµy kÕt qu¶. - Nhãm kh¸c theo dâi råi bæ sung. - GV đa đáp án đúng: + BiÓu b× cã t¸c dông b¶o vÖ bé phËn - HS söa l¹i bµi lµm cña m×nh nÕu cÇn. - HS đọc to toàn bộ cấu tạo và chức bªn trong. + ThÞt vá, dù tr÷ vµ tham gia quang n¨ng c¸c bé phËn cña th©n non. hîp. + Bã m¹ch: M¹ch r©y: vËn chuyÓn chÊt h÷u c¬. M¹ch gç: vËn chuyÓn muèi kho¸ng vµ níc. + Ruét: chøa chÊt dù tr÷. KÕt luËn: - Nội dung bảng đã hoàn thành. Hoạt động 2: So sánh cấu tạo trong của thân non và miền hút của rễ(15’) Hoạt động của GV - GV treo tranh h×nh 15.1 vµ 10.1 phãng to lÇn lît gäi 2 HS lªn chØ c¸c bé phËn cÊu t¹o th©n non vµ rÔ. - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp  SGK trang 50. - GV gợi ý: thân và rễ đợc cấu tạo b»ng g×? Cã nh÷ng bé phËn nµo? VÞ trÝ cña bã m¹ch?.... Hoạt động của HS. - Nhãm th¶o luËn 2 néi dung: + Tìm đặc điểm giống nhau đều có các bé phËn. + Tìm đặc điểm khác nhau: vị trí bó m¹ch. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm - GV lu ý: dù đúng hay sai thì ý kiến khác nhận xét, bổ sung. của nhóm vẫn đợc trình bày hết, sau đó sẽ bổ sung, tìm ra phần trả lời đúng nhất chứ không đợc cắt ngang ý kiến.

(28) cña nhãm). - GV cho HS xem b¶ng so s¸nh kÎ s½n (SGV) để đối chiếu phần vừa trình bày. GV có thể đánh giá điểm cho nhóm lµm tèt. KÕt luËn: - KÕt luËn SGK. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái SGK. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Häc thuéc môc “§iÒu em nªn biÕt” - Mçi nhãm chuÈn bÞ 2 thít gç. Ngµy so¹n: 15/11/2011 Ngµy d¹y: 18/10/2011 TiÕt 16: Th©n to ra do ®©u A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Häc sinh tr¶ lêi c©u hái: th©n c©y to ra do ®©u? - Phân biệt đợc dác và dòng : tập xác định tuổi của cây qua việc đếm vòng gỗ hàng n¨m. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, nhËn biÕt kiÕn thøc. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thiªn nhiªn, ý thøc b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng t©m :. Th©n to ra do tÇng sinh vá vµ tÇng sinh trô C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: §o¹n th©n gç giµ ca ngang (thít gç trßn) Tranh phãng to h×nh 15.1; 16.1; 16.2 - HS: ChuÈn bÞ thít, 1 cµnh c©y b»ng l¨ng... dao nhá, giÊy lau. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Nêu đặc điểm cấu tạo và chức năng của thân non? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) HS đã biết cây dài ra do phần ngọn nhng cây không những dài ra mà còn to ra, vËy c©y to ra do ®©u? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Tầng phát sinh (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV treo tranh hình 15.1 và 16.1 trả - HS quan sát tranh trên bảng, trao đổi lêi c©u hái: CÊu t¹o trong cña th©n non nhãm vµ ghi nhËn xÐt vµo giÊy. - Yêu cầu: Phát hiện đợc tầng sinh vỏ nh thÕ nµo? - GV lu ý: v× ë h×nh 16.1 kh«ng cã vµ sinh trô) phần biểu bì, nếu HS cho đó là đặc - 1 HS lên bảng trả lời chỉ trên tranh ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a th©n non ®iÓm kh¸c th× GV ph¶i gi¶i thÝch..

(29) - GV hớng dẫn HS xác định vị trí 2 và thân trởng thành. tÇng ph¸t sinh nh SGV. - HS c¸c nhãm tËp lµm theo GV, t×m tÇng sinh vá vµ sinh trô. - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, - HS đọc mục thông tin SGK trang 51, th¶o luËn theo nhãm 3 c©u hái. trao đổi nhóm thống nhất ý kiến, ghi ra giÊy. - Yªu cÇu: + TÇng sinh vá  sinh ra vá. + TÇng sinh trô  sinh ra líp m¹ch r©y vµ m¹ch gç. - GV gọi đại diện nhóm lên chữa bài. - HS cña nhãm mang mÉu cña nhãm - GV nhận xét phần trao đổi của HS lªn chØ vÞ trÝ cña tÇng ph¸t sinh vµ néi c¸c nhãm, yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn dung tr¶ lêi, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ cuối cùng của hoạt động. sung. KÕt luËn: - C©y to ra nhê tÇng sinh vá vµ tÇng sinh trô. Hoạt động 2: Nhận biết vòng gỗ hàng năm, tập xác định tuổi cây (10’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS đọc SGK, quan sát hình, - HS đọc thông tin mục  SGK trang 51 tập đếm vòng gỗ, thảo luận theo 2 câu mục “Em có biết” (trang 53), quan sát hái: hình 16.3 trao đổi nhóm. - Vßng gç hµng n¨m lµ g×? T¹i sao cã - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm vßng gç sÉm vµ vßng gç s¸ng mµu? kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Làm thế nào để đếm đợc tuổi cây? - GV gọi đại diện 1-2 nhóm mang - Các nhóm đếm số vòng gỗ trên miếng miếng gỗ lên trớc lớp rồi đếm số vòng gỗ của mình rồi trình bày trớc lớp, gỗ và xác định tuổi cây. nhãm kh¸c bæ sung. - GV nhận xét và đánh giá điểm cho nhóm có kết quả đúng. Hoạt động 3: Dác và ròng (8’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS hoạt động độc lập và - HS đọc thông tin  quan sát hình 16.2 tr¶ lêi c©u hái: SGK trang 52 vµ tr¶ lêi 2 c©u hái. - ThÕ nµo lµ d¸c? ThÕ nµo lµ rßng? - HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ - T×m sù kh¸c nhau gi÷a d¸c vµ rßng? sung. - GV nhận xét phần trả lời của HS, có - HS dựa vào vị trí của dác và ròng để thÓ më réng: Ngêi ta chÆt c©y gç xoan tr¶ lêi c©u hái (phÇn bong ra lµ d¸c, råi ng©m xuèng ao, sau mét thêi gian phÇn cøng ch¾c lµ rßng). vít lªn, cã hiÖn tîng phÇn bªn ngoµi cña th©n bong ra nhiÒu líp máng, cßn phÇn trong cøng ch¾c, Em h·y gi¶i thÝch? - Khi làm cột nhà, làm trụ cầu, thanh - Dựa vào tính chất của dác và ròng để tà vẹt (đờng ray tàu hoả) ngời ta sẽ sử trả lời (ngời ta dùng phần ròng để làm). dông phÇn nµo cña gç? - GV chó ý gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ c©y - HS tiÕp thu. rõng. KÕt luËn:.

(30) - Th©n c©y gç giµ cã d¸c vµ rßng. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - Gäi HS lªn b¶ng chØ trªn tranh vÞ trÝ cña tÇng ph¸t sinh, tr¶ lêi c©u hái: th©n c©y to ra do ®©u? - Xác định tuổi gỗ bằng cách nào? Xác định tuổi gỗ của miếng gỗ của nhóm hay nhãm kh¸c. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Tìm đọc cuốn “Vì sao? Thực vật học”, chuẩn bị thí nhiệm theo nhóm cho bài sau SGK trang 54. - ¤n l¹i phÇn cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña bã m¹ch. - Chú ý nhắc HS đọc trớc bài 17, làm thí nghiệm (đặt cành hoa vào nớc rồi dùng dao cắt bỏ 1 đoạn trong nớc để bọt khí không làm tắc mạch dẫn). Ngµy so¹n: 17/10/2011 Ngµy d¹y: 21/10/2011 TiÕt 17: VËn chuyÓn c¸c chÊt trong th©n A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh biết tự tiến hành thí nghiệm để chứng minh: nớc và muối khoáng từ rễ lên thân, nhờ mạch gỗ, các chất hữu cơ trong cây đợc vận chuyển nhờ mạch rây. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng thao t¸c thùc hµnh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng t©m :. Sù vËn chuyÓn níc vµ muèi kho¸ng hoµ tan C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Lµm thÝ nghiÖm trªn nhiÒu lo¹i hoa: hång, cóc, huÖ, loa kÌn tr¾ng, cµnh l¸ d©u, d©m bôt... KÝnh hiÓn vi, dao s¾c, níc, giÊy thÊm, 1 cµnh chiÕt æi, hång xiªm (nÕu cã ®iÒu kiÖn). - HS: Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm ghi l¹i kÕt qu¶, quan s¸t chç th©n c©y bÞ buéc d©y thÐp (nÕu cã). D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Th©n to ra do ®©u? - T×m sù kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a d¸c vµ rßng? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS (c¸c nhãm b¸o c¸o). ¤n l¹i kiÕn thøc b»ng 2 c©u hái: - M¹ch gç cã cÊu t¹o vµ chøc n¨ng g×? - M¹ch r©y cã cÊu t¹o vµ chøc n¨ng g×? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Sự vận chuyển nớc và muối khoáng hoà tan ( 18’) Hoạt động của GV. Hoạt động của HS.

(31) - GV yªu cÇu nhãm tr×nh bµy thÝ nghiÖm ë nhµ. - GV quan s¸t kÕt qu¶ cña c¸c nhãm, so s¸nh SGK, GV th«ng b¸o ngay nhãm nµo cã kÕt qu¶ tèt. - GV cho c¶ líp xem thÝ nghiÖm cña m×nh trªn cµnh mang hoa (cµnh hoa huệ) cành mang lá (cành dâu) để nhằm mục đích chứng minh sự vận chuyển c¸c chÊt trong th©n lªn hoa vµ l¸. - GV híng dÉn HS c¾t l¸t máng qua cµnh cña nhãm, quan s¸t b»ng kÝnh hiÓn vi. - GV phát một số cành đã chuẩn bị hớng dẫn HS bóc vỏ cành. - GV cho 1 vµi HS quan s¸t mÉu trªn kính hiển vi, xác định chỗ nhuộm màu, cã thÓ tr×nh bµy hay vÏ lªn b¶ng cho c¶ líp theo dâi. - GV nhận xét, đánh giá cho điểm nhãm lµm tèt.. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy c¸c bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, cho c¶ líp quan s¸t kÕt qu¶ cña nhãm m×nh, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. - Quan s¸t ghi l¹i kÕt qu¶. - HS nhÑ tay bãc vá nh×n b»ng m¾t thêng chç cã b¾t mµu, quan s¸t mµu cña g©n l¸.. - C¸c nhãm th¶o luËn: chç bÞ nhuém màu đó là bộ phận nào của thân? Nớc và muối khoáng đợc vận chuyển qua phÇn nµo cña th©n? - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: - Nớc và muối khoáng đợc vận chuyển từ rễ lên thân nhờ mạch gỗ. Hoạt động 2: Sự vận chuyển chất hữu cơ (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân - HS đọc thí nghiệm và quan sát hình sau đó thảo luận nhóm. 17.2 SGK trang 55. - GV lu ý: Khi bãc vá, bãc lu«n c¶ - Th¶o luËn nhãm theo 3 c©u hái SGK trang 55. m¹ch nµo? - GV cã thÓ më réng: chÊt h÷u c¬ do l¸ - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm chÕ t¹o sÏ mang ®i nu«i th©n, cµnh, kh¸c nhËn xÐt, bæ sung nhãm tr×nh bµy rÔ... kÕt qu¶ th¶o luËn, c¸c nhãm kh¸c nhËn - GV nhËn xÐt vµ gi¶i thÝch nh©n d©n xÐt, bæ sung. lợi dụng hiện tợng này để chiết cành. - GV hỏi: Khi bị cắt vỏ, làm đứt mạch rây ở thân thì cây có sống đợc không? t¹i sao? - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ c©y, tr¸nh tíc vỏ cây để chơi đùa, chằng buộc dây thÐp vµo th©n c©y. KÕt luËn: - ChÊt h÷u c¬ vËn chuyÓn nhê m¹ch r©y. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - Cho HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK, lµm bµi tËp cuèi bµi t¹i líp. 5. Híng dÉn (1’).

(32) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ: cñ khoai t©y cã mÇm, cñ su hµo, gõng, cñ dong ta, 1 ®o¹n x¬ng rång, que nhän, giÊy thÊm..

(33) Ngµy so¹n: 21/10/2011 Ngµy d¹y: 25/10/2011 TiÕt 18: Thùc hµnh Quan s¸t BiÕn d¹ng cña th©n A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nhận biết đợc những đặc điểm chủ yếu về hình thái phù hợp với chức năng cña mét sè th©n biÕn d¹ng qua quan s¸t mÉu vµ tranh ¶nh. - Nhận dạng đợc một số thân biến dạng trong thiên nhiên. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t mÉu vËt, nhËn biÕt kiÕn thøc qua quan s¸t, so s¸nh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch m«n häc, yªu thiªn nhiªn vµ b¶o vÖ thiªn nhiªn. B. Träng t©m :. Mét sè th©n biÕn d¹ng C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phãng to h×nh 18.1 vµ 18.2 SGK. Mét sè mÉu vËt. - HS: Chuẩn bị một số củ đã dặn ở bài trớc, que nhọn, giấy thấm, kẻ bảng ở SGK trang 59 vµo vë. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - M« t¶ thÝ nghiÖm chøng minh m¹ch gç cña th©n vËn chuyÓn níc vµ muèi kho¸ng? - Chøc n¨ng cña m¹ch r©y? 2. Bµi míi Hoạt động 1: Quan sát một số thân biến dạng(18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS a. Quan sát các loại củ, tìm đặc điểm chøng tá chóng lµ th©n - GV yêu cầu HS quan sát các loại củ - HS đặt mẫu lên bàn quan sát tìm xem xem chúng có đặc điểm chứng tỏ có chồi, lá không? - HS quan s¸t tranh ¶nh vµ gîi ý cña chóng lµ th©n. - GV lu ý tìm củ su hào có chồi nách GV để chia củ thành nhiều nhóm. và gừng đã có chồi để học sinh quan s¸t thªm. - GV cho HS phân chia các loại củ - Yêu cầu HS nêu đợc: thµnh nhãm dùa trªn vÞ trÝ cña nã so + §Æc ®iÓm gièng nhau: cã chåi, l¸  lµ với mặt đất và hình dạng củ, chức thân. n¨ng. + §Òu ph×nh to  chøa chÊt dù tr÷. - GV yêu cầu HS tìm những đặc điểm + §Æc ®iÓm kh¸c nhau: cñ gõng, dong gièng vµ kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i cñ (có hình rễ), dới mặt đất gọi là thân rễ. nµy. Cñ su hµo, khoai t©y (d¹ng trßn to) th©n - GV lu ý HS bãc vá cña cñ dong, t×m cñ. dọc củ có những mắt nhỏ đó là chồi n¸ch, cßn c¸c vá (h×nh vÈy) lµ l¸. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm - GV cho HS tr×nh bµy vµ tù bæ sung kh¸c nhËn xÐt, bæ sung, cho nhau. - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả - HS đọc mục  SGK trang 58, trao đổi nhãm theo 4 c©u hái SGK..

(34) lêi 4 c©u hái trang 58. - GV nhËn xÐt vµ tæng kÕt: mét sè lo¹i th©n biÕn d¹ng lµm chøc n¨ng kh¸c lµ dù tr÷ chÊt khi ra hoa kÕt qu¶. b. Quan s¸t th©n c©y x¬ng rång - GV cho HS quan s¸t th©n c©y x¬ng rång, th¶o luËn theo c©u hái: - Th©n x¬ng rång chøa nhiÒu níc cã t¸c dông g×? - Sèng trong ®iÒu kiÖn nµo l¸ biÕn thµnh gai? - C©y x¬ng rång thêng sèng ë ®©u? - KÓ tªn mét sè c©y mäng níc?. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS quan s¸t th©n, gai, chåi ngän cña c©y x¬ng rång. Dïng que nhän chäc vµo th©n, quan s¸t hiÖn tîng, tr¶ lêi c¸c c©u hái. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS đọc mục  SGK trang 58 để sửa ch÷a kÕt qu¶.. - GV cho HS nghiªn cøu SGK råi rót ra kết luận chung cho hoạt động 1. KÕt luËn: - Thân biến dạng để chứa chất dự trữ hay dự trữ nớc cho cây. Hoạt động 2: Đặc điểm của một số loại thân biến dạng(15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS hoạt động độc lập theo - HS hoàn thành bảng ở vở bài tập. yªu cÇu cña SGK trang 59. - HS đổi vở bài tập cho bạn cùng bàn, - GV treo bảng đã hoàn thành kiến thức theo dõi bảng của giáo viên, chữa chéo để HS theo dõi và sửa bài cho nhau. cho nhau. - GV tìm hiểu số bài đúng và cha đúng - 1 HS đọc to toàn bộ nội dung trong bằng cách gọi cho HS giơ tay, GV sẽ bảng của GV cho cả lớp nghe để ghi biết đợc tỉ lệ HS nắm đợc bài. nhí kiÕn thøc. KL: Bảng trang 59 đã hoàn thiện 3. NhËn xÐt - viÕt têng tr×nh ( 5’) - GV cho HS lµm bµi tËp t¹i líp, GV thu 15 bµi chÊm ngµy t¹i líp. - Hay kiÓm tra b»ng nh÷ng c©u hái nh SGV. 5. Híng dÉn vÒ nhµ (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - ChuÈn bÞ bµi sau: ChuÈn bÞ c¸c kiÕn thøc cho tiÕt sau «n tËp. Ngµy so¹n: 24/10/2011 Ngµy d¹y: 28/10/2011 TiÕt 19 : ¤n tËp A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh củng cố đợc các kiến thức đã học từ chơng I đến chơng III. - Nhận biết rõ các đặc điểm có trên các tranh vẽ. - Hiểu đợc chức năng phù hợp với cấu tạo. 2. KÜ n¨ng - Cã kÜ n¨ng quan s¸t kÝnh hiÓn vi thµnh th¹o. 3. Thái độ.

(35) - Có thái độ yêu thích môn học. B. TRäng t©m:. Kiến thức đã học từ chơng I đến chơng III. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh vẽ các hình co trong nội dung đã học. KÝnh lóp, kÝnh hiÓn vi. - HS: Chuẩn bị theo nội dung đã dặn. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Sù chuÈn bÞ cña häc sinh 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi - GV híng dÉn HS «n tËp theo tõng ch¬ng. - GV gợi ý bằng các câu hỏi để HS đa ra nội dung: Hoạt động 1: Giới hạn kiến thức trọng tâm chương trình: (18’) 1) Đặc điểm chung của thực vật là gì ? 2) Có phải tấc cả thực vật đều có hoa ? 3) Kể tên các thành phần của tế bào thực vật ? Vẽ hình ? Ch thích ? 4) Các loại rễ, các miền của rễ. 5) Cấu tạo miền hút của rễ ? Vẽ sơ đồ cấu tạo miền hút của rễ có chú thích ? 6) Cấu tạo trong của thân non như thế nào ? Vẽ sơ đồ cấu tạo trong của thân non ? So sánh với cÊu tạo miền hút của rễ ? 7) Phân biệt các loại thân ? cho ví dụ ? 8) Thân dài và to ra do đâu ?  Giải thích các hiện tượng thựcc tế: bấm ngọn, tỉa cành ?  Dác khác ròng như thế nào ? 9) Mạch gỗ và mạch rây có vai trò như thế nào ? 10) Kể tên một số loại: rễ biến dạng ? Thân biến dạng ? (có cho vd minh họa) Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh vẽ hình và làm các bài tập trắc nghiệm. (15’) 1) Vẽ hình: hướng dẫn học sinh cách vẽ hình: vẽ bằng viết chì xong phải tô lại cùng màu mực với bài làm. a. Tế bào thực vật b. Cấu tạo miền hút của rễ. c. Sđ c.tạo trong của thân non 2) Dạng bài tập trắc nghiệm khách quan: a. Điền từ: hs chỉ chọn từ thích hợp rồi ghi vào bài làm: ví dụ: (1)… , (2) …, (3) … , (có thể cho hoặc không cho sẵn từ, cụm từ) b. Chọn câu trả lời đúng: chỉ ghi kết quả vào bài làm: VD: chọn câu trả lời đúng về cấu tạo trong của thân non: a) Vỏ gồm thịt vỏ và ruột; b) Vỏ gồm biểu bì, thịt vỏ và mạch rây; c) Vỏ gồm biểu bì và thịt vỏ. HÖ thèng kiÕn thøc: a. Ch¬ng I: TÕ bµo thùc vËt - KÝnh lóp, kÝnh hiÓn vi: + §Æc ®iÓm cÊu t¹o. + C¸ch sö dông. - Quan s¸t tÕ bµo thùc vËt: + Lµm tiªu b¶n (ph¬ng ph¸p).

(36) + C¸ch quan s¸t vµ vÏ h×nh. - CÊu t¹o tÕ bµo thùc vËt: + Tìm đợc các bộ phận của tế bào (trên tranh câm) + BiÕt c¸ch quan s¸t. - Sù lín lªn vµ ph©n chia cña tÕ bµo: + TÕ bµo lín lªn do ®©u? + Sù ph©n chia tÕ bµo do ®©u? b. Ch¬ng II: RÔ - C¸c lo¹i rÔ, c¸c miÒn cña rÔ: + 2 lo¹i rÔ chÝnh: rÔ cäc, rÔ chïm + LÊy VD + CÊu t¹o vµ chøc n¨ng miÒn hót cña rÔ - Sù hót níc vµ muèi kho¸ng cña rÔ: + Sù cÇn níc vµ c¸c lo¹i muèi kho¸ng + Sù hót níc vµ muèi kho¸ng cña rÔ do m¹ch gç + BiÖn ph¸p b¶o vÖ c©y - BiÕn d¹ng cña rÔ: + 4 lo¹i rÔ biÕn d¹ng: rÔ cñ, rÔ mãc, rÔ thë, gi¸c mót + §Æc ®iÓm cña tõng lo¹i rÔ phï hîp víi chøc n¨ng. c. Ch¬ng III: Th©n - CÊu t¹o ngoµi cña th©n + C¸c bé phËn cÊu t¹o ngoµi cña th©n: th©n chÝnh, cµnh, chåi ngän vµ chåi n¸ch. + Các loại thân: đứng, leo, bò. - Th©n dµi ra do: + PhÇn ngän + VËn dông vµo thùc tÕ: bÊm ngän, tØa cµnh. - CÊu t¹o trong cña th©n non.

(37) + §Æc ®iÓm cÊu t¹o (so s¸nh víi cÊu t¹o trong cña rÔ) + §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña vá, trô gi÷a phï hîp víi chøc n¨ng. - Th©n to ra do: + TÇng sinh vá vµ sinh trô + D¸c vµ rßng + Xác định tuổi cây qua việc đếm số vòng gỗ - VËn chuyÓn c¸c chÊt trong th©n: + Níc vµ muèi kho¸ng: m¹ch gç + ChÊt h÷u c¬: m¹ch r©y - BiÕn d¹ng cña th©n: + Th©n cñ, th©n rÔ, th©n mäng níc. + Chøc n¨ng - GV yªu cÇu HS lÇn lît tr×nh bµy c¸c néi dung. - GV nhËn xÐt. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV củng cố nội dung bài và đánh giá giờ học. 5. Híng dÉn (1’) - HS häc bµi, «n tËp l¹i bµi - ChuÈn bÞ tiÕt sau kiÓm tra 45 phót.. Ngµy so¹n: 29/10/2011 Ngµy d¹y: 01/11/2011 TiÕt 20: KiÓm tra 1 tiÕt I. Mục tiêu của đề kiểm tra: - Môc tiªu chung: - Đánh giá tổng kết mức độ đạt được của HS - Lấy thông tin ngược để điều chỉnh kế hoạch và phương pháp dạy học, cải tiến chương trình. - Đánh giá phân hạng xếp loại người học. - Môc tiªu cô thÓ: §èi víi häc sinh - Tự đánh giá tổng kết quá trình học tập - Chỉ ra những lỗ hổng kiến thức - Lập kế hoạch học tập ,phấn đấu. II. H×nh thøc kiÓm tra: - Tù luËn: III. Ma trận đề kiểm tra Chủ đề Vận dụng ở Vận dụng ở (nội dung, Nhận biết Thông hiểu cấp độ thấp cấp độ cao chương…) Chủ đề 1 - Trình bày Đặc điểm của dấu hiệu -So sánh và chỉ cơ thể sống – chung cho ra sự khác biệt nhiệm vụ của mọi cơ thể giữa thực vật sinh học-Đặc sống. có hoa và thực điểm chung vật không có.

(38) của thực vật-Có phải tất cả thực vật đều có hoa. (6 tiết) Số câu 2 Số điểm :3 Chủ đề 2 Tế bào thực vật ( 4 tiết) Số câu 2 Số điểm:3,5 Chủ đề 3 Rễ - Thân. (11 tiết). Số câu 2 Số điểm:3.5 Tổng số câu 6 Tổng số điểm 10. hoa -Nắm được thế nào là cây một năm và thế nào là cây lâu năm. Số câu:1 Số điểm:2 điểm. Số câu:1 Số điểm:1 Các thành phần của kính hiển vi.. Nêu được những thành phần cấu tạo nên tế bào và chức năng của chúng. Số câu: 1 Số câu:1 điểm: 1,5 Số điểm:2 Trình Nêu được bày được chức năng các miền của mạch của rễ.chức dây và năng của mạch gỗ miền hút Số câu : 1 Số điểm 1.5.đ Số câu:3 Số điểm:4 điểm. Số câu : 1 Số điểm :2.đ Số câu:2 Số điểm:4 điểm. Số câu:1 Số điểm:2 điểm. IV. §Ò kiÓm tra theo ma trËn Câu 1:(0.5điểm)Cơ thể sống có những dáu hiệu dặc trưng nào? Câu 2(1.5điểm) Kính hiển vi gồm mấy phần chính?kể tên từng phần? Câu 3(2điểm) Rễ cây mọc trong đất gồm có mấy miền?miền nào hút nước và muối khoáng?. Câu 4.( 2 điểm) So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa thực vật có hoa và thực vật không có hoa? Thế nào là cây một năm thế nào là cây lâu năm? VD? Câu 5( 2 điểm) Em hãy nêu thành phần cấu tạo của tế bào và chức năng của chúng ? Câu 6 (2 điểm) Nêu chức năng của mạch dây và mạch gỗ. V. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm C âu 1 : (0,5đ) Cơ thể sống có những dấu hiệu sau: -Trao đổi chất , Lớn lên, sinh sản, cảm ứng (0,5đ) C âu 2 : (1,5đ) Ba phần chính (1.5đ) ( Chân kính.Thân kính.Bàn kính) (0,5đ).

(39) C âu 3 : (2đ ) Rễ cây có 4 miền(1đ),miền hút hút nước và muối khoáng (1đ) Câu 4. (2 điểm) - Thực vật có hoa là những thực vật mà cơ quan sinh sản là hoa, quả, hạt. Thực vật không có hoa cơ quan sinh sản không phải là hoa , quả, hạt. (1đ) - Cây một năm là những cây có vòng đời kết thúc trong vòng một năm. (vd: Lúa, ngô, khoai ,đậu tương..) (0.5đ) - Cây lâu năm thường ra hoa kết quả nhiều lần trong đời. (vd: nhãn, vải, mít, cam…) (0,5đ) Câu 5: ( 2 điểm) + Thành phần cấu tạo tế bào và chức năng. - Vách tế bào làm cho tế bào có hình dạng nhất định. ( 0,4 đ) - Màng sinh chất bao bọc chất tế bào. ( 0,4 đ) - Chất tế bào là chất keo lỏng, chứa các bào quan. ( 0,4 đ) - Nhân điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào. ( 0,4 đ) - Không bào chứa dịch tế bào ( 0, 4 đ) Câu 6(2 điểm) - Mạch gỗ có chức năng vận chuyển nước và muối khoáng từ rễ lên thân. ( 1đ) - Mạch dây có chức năng vận chuyển chất hữu cơ trong cây. ( 1đ). Ch¬ng IV- L¸ Ngµy so¹n: 01/11/2011 Ngµy d¹y: 04/11/2011 TiÕt 21: §Æc ®iÓm bªn ngoµi cña l¸ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc những đặc điểm bên ngoài của lá và cách sắp xếp lá trên cây phï hîp víi chøc n¨ng thu nhËn ¸nh s¸ng, cÇn thiÕt cho viÖc chÕ t¹o chÊt h÷u c¬. - Phân biệt đợc 3 kiểu gân lá, phân biệt đợc lá đơn, lá kép. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh nhËn biÕt. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt. B. TRäng t©m :. §Æc ®iÓm bªn ngoµi cña l¸ C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Su tầm lá, cành có đủ chồi nách, cành có kiểu mọc lá. - HS: Chú ý nếu có điều kiện trong nhóm nên có đủ loại lá, cành nh yêu cầu bài tríc. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Sù chuÈn bÞ cña häc sinh 2. Giíi thiÖu bµi (1’).

(40) Cho biÕt tªn c¸c bé phËn cña l¸? Chøc n¨ng cña l¸? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Đặc điểm bên ngoài của lá ( 18’) Hoạt động của GV a. PhiÕn l¸ - GV cho HS quan s¸t phiÕn l¸, th¶o luận 3 vấn đề SGK trang 61, 62. - GV quan sát các nhóm hoạt động, giúp đỡ nhóm yếu. - GV cho HS tr¶ lêi, bæ sung cho nhau. - GV đa đáp án (nh SGV), nhóm nào cßn sai sãt tù söa ch÷a. b. G©n l¸ - GV cho HS quan s¸t l¸, nghiªn cøu SGK. - GV kiÓm tra tõng nhãm theo môc bµi tËp cña phÇn b. - Ngoµi nh÷ng l¸ mang ®i cßn nh÷ng l¸ nµo cã kiÓu g©n nh thÕ? (nÕu HS kh«ng trả lời đợc cũng không sao) c. Phân biệt lá đơn, lá kép - GV yªu cÇu HS quan s¸t mÉu, nghiªn cứu SGK và phân biệt đợc lá đơn, lá kÐp.. Hoạt động của HS - HS đặt tất cả lá lên bàn quan sát thảo luËn theo 3 c©u hái SGK, ghi chÐp ý kiÕn thèng nhÊt cña nhãm. - Yªu cÇu: PhiÕn l¸ cã nhiÒu h×nh d¹ng, b¶n dÑt... thu nhËn ¸nh s¸ng. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS đọc mục  SGK, quan sát mặt dới của lá, phân biệt đủ 3 loại gân lá. - Đại diện 1-3 nhóm mang lá có đủ 3 lo¹i g©n l¸ lªn tr×nh bµy tríc líp, nhãm kh¸c nhËn xÐt.. - HS quan s¸t cµnh mång t¬i, cµnh hoa hồng kết hợp với đọc mục  SGK để hoµn thµnh yªu cÇu cña GV. Chó ý vµo vÞ trÝ cña tråi n¸ch. - GV đa câu hỏi, HS trao đổi nhóm. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm - Vì sao lá mồng tơi thuộc loại lá đơn, kh¸c nhËn xÐt, bæ sung cña 1-2 nhãm l¸ hoa hång thuéc lo¹i hoa kÐp? mang cµnh mång t¬i vµ cµnh hoa hång - GV cho các nhóm chọn những lá đơn tr¶ lêi tríc líp, nhãm kh¸c nhËn xÐt. và lá kép trong những lá đã chuẩn bị. - Các nhóm chọn lá đơn lá kép, trao đổi - GV gọi 1 HS lên chọn ra lá đơn và lá nhau gi÷a c¸c nhãm ë gÇn. kÐp trong sè nh÷ng l¸ cña GV trªn bµn, cho c¶ líp quan s¸t. - GV cho HS rót ra kÕt luËn. - HS rót ra kÕt luËn. Yªu cÇu: KÕt luËn: - PhiÕn l¸ lµ b¶n dÑt cã mµu s¾c h×nh d¹ng, kÝch thíc kh¸c nhau, cã 3 lo¹i g©n l¸, có lá đơn và lá kép. Hoạt động 2: Các kiểu xếp lá trên thân và cành ( 15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS * Quan s¸t c¸ch mäc l¸ - GV cho HS quan sát 3 cành mang đến - HS trong nhóm quan sát 3 cành của lớp, xác định cách xếp lá. nhóm mình đối chiếu hình 19.5 SGK trang 63, xác định 3 cách xếp lá là: mọc cách, mọc đối, mọc vòng. * Lµm bµi tËp t¹i líp - Mçi HS kÎ b¶ng SGK trang 63 hoµn thµnh vµo vë bµi tËp..

(41) * T×m hiÓu ý nghÜa sinh häc cña c¸ch xÕp l¸. - GV cho HS nghiªn cøu SGK tù quan s¸t hoÆc lµ GV híng dÉn nh trong SGV. - GV yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm theo 2 c©u hái SGK trang 64. - GV nhận xét và đa ra đáp án đúng, HS rót ra kÕt luËn.. - HS tù ch÷a cho nhau kÕt qu¶ ®iÒn b¶ng. - HS quan s¸t 3 cµnh kÕt hîp víi híng dÉn ë SGK trang 63. - HS th¶o luËn ®a ra ý kiÕn: kiÓu xÕp l¸ sẽ giúp lá nhận đợc nhiều ánh sáng. - HS tr×nh bµy kÕt qu¶ tríc líp.. KÕt luËn: - Có 3 kiểu xếp lá trên cây, giúp lá nhận đợc nhiều ánh sáng. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV sử dụng câu hỏi cuối bài để kiểm tra, HS trả lời đúng, GV đánh giá. Bµi tËp tr¾c nghiÖm Khoanh tròn vào câu trả lời đúng C©u 1. Trong c¸c l¸ sau ®©y nhãm nh÷ng l¸ nµo cã g©n song song a. L¸ hµnh, l¸ nh·n, l¸ bëi b. L¸ rau muèng, l¸ c¶i c. Lá lúa, lá mồng tơi, lá bí đỏ d. L¸ tre, l¸ lóa, l¸ cá. §¸p ¸n: d. Câu 2. Trong các lá sau đây, những nhóm lá nào thuộc lá đơn a. L¸ d©m bôt, l¸ phîng, l¸ d©u b. Lá trúc đào, lá hoa hồng, lá lốt c. L¸ æi, l¸ d©u, l¸ tróc nhËt d. L¸ hoa hång, l¸ phîng, l¸ khÕ. §¸p ¸n: c. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. Ngµy so¹n: 05/11/2011 Ngµy d¹y: 08/11/2011 TiÕt 22 : CÊu t¹o trong cña phiÕn l¸ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc cấu tạo bên trong phù hợp với chức năng của phiến lá. - Giải thích đợc đặc điểm màu sắc của 2 mặt phiến lá. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch say mª m«n häc. B. Träng t©m :. CÊu t¹o bªn trong phï hîp víi chøc n¨ng cña phiÕn l¸. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phãng to h×nh 20.4 SGK. Mô hình cấu tạo 1 phần phiến lá, đề kiểm tra photo hay viết trớc vào bảng phô. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’):.

(42) - - §Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi cña l¸? - Lá sắp xếp nh thế nào để nhận đợc nhiều ánh sáng? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Më bµi nh SGV. 3. Bµi míi Hoạt động 1: Biểu bì (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS trong nhóm nghiên cứu - HS đọc thông tin mục  SGK, quan SGK tr¶ lêi 2 c©u hái SGK trang 65. sát hình 20.2 và 20.3 trao đổi theo 2 c©u hái SGK. - Yêu cầu HS phải nêu đợc: BiÓu b× cã t¸c dông b¶o vÖ: tÕ bµo ph¶i xÕp s¸t nhau. Lỗ khí đóng mở giúp thoát hơi nớc. - GV yªu cÇu HS th¶o luËn toµn líp. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm - GV chốt lại kiến thức đúng. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV cã thÓ gi¶i thÝch thªm vÒ ho¹t động đóng mở lỗ khí khi trời nắng và khi r©m. - T¹i sao lç khÝ thêng tËp trung nhiÒu ë mÆt díi cña l¸? Yªu cÇu:KÕt luËn: - Lớp tế bào biểu bì có vách ngoài dày dùng để bảo vệ, có nhiều lỗ khí để trao đổi khí và thoát hơi nớc. Hoạt động 2: Thịt lá(10’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV giíi thiÖu vµ cho HS quan s¸t m« - HS nghe vµ quan s¸t m« h×nh trªn hình, hình 20.4 SGK, nghiên cứu SGK. bảng, đọc mục  và quan sát hình 20.4 - GV gîi ý khi so s¸nh, chó ý ë nh÷ng SGK trang 66. đặc điểm: hình dạng tế bào, cách xếp - HS hoạt động cá nhân và trả lời câu cña tÕ bµo, sè lîng lôc l¹p... - GV cho HS th¶o luËn nhãm sau khi hái môc , ghi ra giÊy. - HS trao đổi nhóm theo những gợi ý đã tự trả lời. - GV ghi l¹i ý kiÕn cña nhãm lªn b¶ng cña GV vµ thèng nhÊt ý kiÕn. để nhóm khác theo dõi nhận xét, bổ - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. sung. - GV nhËn xÐt phÇn tr¶ lêi cña c¸c nhãm, GV chèt l¹i kiÕn thøc nh SGV, cho HS rót ra kÕt luËn. - T¹i sao ë rÊt nhiÒu lo¹i l¸ mÆt trªn cã mµu sÉm h¬n mÆt díi? KÕt luËn: - Các tế bào thịt lá chứa nhiều lục lạp để chế tạo chất hữu cơ. Hoạt động 3: Gân lá (8’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK - HS đọc mục  SGK trang 66 quan sát trang 66 vµ tr¶ lêi c©u hái: h×nh 20.4 kÕt hîp víi kiÕn thøc vÒ chøc - GV kiÓm tra 1-3 HS, cho HS rót ra.

(43) kÕt luËn. - Qua bài học em biết đợc những điều g×? - GV treo tranh phãng to h×nh 20.4 giíi thiÖu toµn bé cÊu t¹o cña phiÕn l¸.. n¨ng cña bã m¹ch ë rÔ vµ th©n, tr¶ lêi c©u hái SGK. - HS tr¶ lêi tríc líp, HS kh¸c bæ sung nÕu cÇn.. TiÓu kÕt: - G©n l¸ gåm c¸c bã m¹ch cã chøc n¨ng vËn chuyÓn c¸c chÊt. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV ph¸t tê photo bµi tËp cho HS (néi dung nh SGV). - Trao đổi nhóm cho HS chấm bài cho nhau. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - ¤n l¹i kiÕn thøc ë tiÓu häc: Chøc n¨ng cña l¸, chÊt khÝ nµo duy tr× sù ch¸y. Ngµy so¹n: 05/11/2011 Ngµy d¹y: 11/11/2011 Bµi 21: Quang hîp A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh tìm hiểu và phân tích thí nghiệm để tự rút ra kết luận: khi có ánh sáng lá có thể chế tạo đợc tinh bột và nhả khí oxi. - Giải thích đợc 1 vài hiện tợng thực tế nh: vì sao nên trồng cây ở nơi có nhiều ¸nh s¸ng, v× sao nªn th¶ rong vµo bÓ nu«i c¸ c¶nh. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch thÝ nghiÖm, quan s¸t hiÖn tîng rót ra kÕt luËn. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt, ch¨m sãc c©y. B. TRäng t©m :. Phân tích thí nghiệm để tự rút ra kết luận: khi có ánh sáng lá có thể chế tạo đợc tinh bét vµ nh¶ khÝ oxi. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Dung dịch iôt, lá khoai lang, ống nhỏ. Kết quả của thí nghiệm: 1 vài lá đã thö dung dÞch i«t... tranh phãng to h×nh 21.1; 21.2 SGK. - HS: ¤n l¹i kiÕn thøc tiÓu häc vÒ chøc n¨ng cña l¸. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - CÊu t¹o trong cña phiÕn l¸ gåm nh÷ng phÇn nµo? Chøc n¨ng? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Nh SGK trang 68: GV c¾t ngang cñ khoai, nhá i«t vµo, HS quan s¸t vµ ghi nhí kiÕn thøc. 3. Bµi míi Hoạt động 1: Xác định chất mà lá cây chế tạo đợc khi có ánh sáng (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân, - HS đọc mục , kết hợp với hình 21.1 nghiªn cøu SGK trang 68, 69. SGK trang 68, 69. - GV cho HS thảo luận nhóm trao đổi.

(44) để trả lời 3 câu hỏi. - HS tr¶ lêi 3 c©u hái ë môc . - GV cho c¸c nhãm th¶o luËn kÕt qu¶ cña nhãm (nh SGV). - HS mang phÇn tù tr¶ lêi cña m×nh - GV nghe, bæ sung, söa ch÷a vµ nªu ý th¶o luËn trong nhãm, thèng nhÊt ý kiến đúng, cho HS quan sát kết quả thí kiến. nghiệm của GV để khẳng định kết luận - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm cña thÝ nghiÖm. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV cho HS rót ra kÕt luËn. - HS quan s¸t kÕt qu¶ thÝ nghiÖm cña - GV treo tranh yêu cầu 1 HS nhắc lại GV đối chiếu với SGK. thí nghiệm và kết luận của hoạt động nµy. - GV më réng: Tõ tinh bét vµ c¸c muèi kho¸ng hoµ tan kh¸c l¸ sÏ t¹o ra c¸c chÊt h÷u c¬ cÇn thiÕt cho c©y. Yªu cÇu: KÕt luËn: - Lá chế tạo đợc tinh bột khi có ánh sáng. Hoạt động 2: Xác định chất khí thải ra trong quá trình lá chế tạo tinh bét(18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS thảo luận nhóm, nghiên - HS đọc mục , quan sát hình 21.2, cøu SGK trang 69. trao đổi nhóm trả lời 3 câu hỏi mục , - GV gîi ý: HS dùa vµo kÕt qu¶ cña thÝ thèng nhÊt ý kiÕn. nghiệm 1 và chú ý quan sát ở đáy 2 - Yªu cÇu: èng nghiÖm. + Dùa vµo kÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm 1, - GV quan s¸t líp, chó ý nhãm HS yÕu xác định cành rong ở cốc B chế tạo đợc để hớng dẫn thêm (chất khí duy trì sự tinh bét. ch¸y). + ChÊt khÝ ë cèc B lµ khÝ oxi. - GV cho c¸c nhãm th¶o luËn kÕt qu¶ - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm tìm ý kiến đúng. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung nhãm lªn tr×nh - GV nhận xét và đa đáp án đúng, cho bµy kÕt qu¶, c¶ líp th¶o luËn vµ bæ HS rót ra kÕt luËn. sung. - T¹i sao vÒ mïa hÌ khi trêi n¾ng nãng - HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi. đứng dới bóng cây to lại thấy mát và - C¸c nhãm nghe vµ tù söa nÕu cÇn. dÔ thë? - GV cho HS nh¾c l¹i 2 kÕt luËn nhá của 2 hoạt động. KÕt luËn: - L¸ nh¶ ra khÝ oxi trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o tinh bét. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cho HS trả lời 2 câu hỏi SGK trang 70, đánh giá điểm 1-2 HS. - GV gäi HS nh¾c l¹i 2 thÝ nghiÖm vµ rót ra kÕt luËn, cho ®iÓm 1-2 HS tr¶ lêi đúng. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ chøc n¨ng cña rÔ. Ngµy so¹n: 11/11/2011 Ngµy d¹y: 15/11/2011 Bµi 21: Quang hîp.

(45) (TiÕp theo) A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh vận dụng kiến thức đã học và kĩ năng phân tích thí nghiệm để biết đợc những chất lá cần sử dụng để chế tạo tinh bột. - Phát biểu đợc khái niệm đơn giản về quang hợp. - Viết sơ đồ tóm tắt về hiện tợng quang hợp. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh ph©n tÝch thÝ nghiÖm, kh¸i qu¸t. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt, yªu thÝch m«n häc. B. Träng t©m :. Những chất lá cần sử dụng để chế tạo tinh bột. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Thực hiện trớc thí nghiệm, mang lá ở thí nghiệm đến lớp để thử kết quả víi dung dÞch ièt. - HS: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o cña l¸, sù vËn chuyÓn níc cña rÔ, «n l¹i bµi quang hîp cña tiÕt tríc. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Nªu néi dung thÝ nghiÖm l¸ c©y chÕ t¹o tinh bét khi cã ¸nh s¸ng? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Cho HS nh¾c l¹i kÕt luËn chung cña bµi tríc, - Vậy lá cây cần chất gì để chế tạo tinh bột? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Cây cần những chất gì để chế tạo tinh bột? (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu: HS nghiên cứu độc lập - Mỗi HS đọc kĩ thông tin mục  và các SGK trang 70, 71, th¶o luËn nhãm tr¶ thao t¸c thÝ nghiÖm ë môc . lêi 2 c©u hái SGK. - HS tãm t¾t thÝ nghiÖm cho c¶ líp - GV gîi ý: - Sử dụng kết quả của tiết trớc để xác cùng nghe. định lá ở chuông nào có tinh bột và lá - HS thảo luận nhóm tìm câu trả lời đúng, ghi vào giấy. ë chu«ng nµo kh«ng cã tinh bét? + Cây ở chuông A sống trong điều kiện - Yêu cầu nêu đợc: + Chu«ng A cã thªm cèc chøa níc v«i kh«ng khÝ kh«ng cã cacbonic. + C©y ë chu«ng B sèng trong ®iÒu kiÖn trong. + Lá trong chuông A không chế tạo đợc kh«ng khÝ cã cacbonic. - Cho HS c¸c nhãm th¶o luËn kÕt qu¶. tinh bét. - GV lu ý HS: chú ý vào điều kiện của + Lá cây ở chuông B chế tạo đợc tinh thÝ nghiÖm vµ chÝnh ®iÒu kiÖn sÏ lµm bét. - HS th¶o luËn kÕt qu¶ ý kiÕn cña nhãm thay đổi kết quả của thí nghiệm. - Sau khi HS th¶o luËn GV cho HS rót vµ bæ sung. ra kết luận nhỏ cho hoạt động này. - T¹i sao ë xung quanh nhµ vµ nh÷ng n¬i c«ng céng cÇn trång nhiÒu c©y xanh? Yªu cÇu:KÕt luËn: - Không có khí cacbonic lá không thể chế tạo đợc tinh bột..

(46) Hoạt động 2: Khái niệm về quang hợp (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS hoạt động độc lập, - HS tự đọc mục  và trả lời yêu cầu nghiªn cøu SGK. SGK trang 72. - GV gọi 2 HS viết lại sơ đồ quang hợp - HS viết sơ đồ quang hợp, trao đổi lªn b¶ng. trong nhãm vÒ kh¸i niÖm quang hîp. - GV cho HS nhận xét 2 sơ đồ trên - HS trình bày kết quả của nhóm, bổ bảng, bổ sung và thảo luận khái niệm sung sơ đồ quang hợp (nếu cần). quang hîp. - GV cho HS quan sát lại sơ đồ quang hîp ë SGK trang 72 vµ tr¶ lêi c©u hái: - L¸ c©y sö dông nh÷ng nguyªn liÖu nào để chế tạo tinh bột? Nguyên liệu đó lấy từ đâu? - L¸ c©y chÕ t¹o tinh bét trong ®iÒu kiÖn nµo? - GV cho HS đọc thông tin  trả lời - HS trả lời câu hỏi và rút ra kết luận. c©u hái: Ngoµi tinh bét l¸ c©y cßn t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm h÷u c¬ nµo kh¸c? KÕt luËn: - Quang hîp lµ hiÖn tîng l¸ c©y chÕ t¹o tinh bét ngoµi ¸nh s¸ng nhê níc, khÝ cacbonic vµ diÖp lôc. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm quang hîp, tr¶ lêi c©u hái 3 SGK trang 72. - Lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: Khoanh tròn vào câu trả lời đúng: C©u 1: Trong c¸c bé phËn sau ®©y cña l¸, bé phËn nµo lµ n¬i x¶y ra qu¸ tr×nh quang hîp: a. Lç khÝ b. G©n l¸ c. DiÖp lôc Câu 2: Lá cây cần khí nào trong các chất khí sau để chế tạo tinh bột: a. KhÝ oxi b. KhÝ cacbonic c. KhÝ nit¬ §¸p ¸n: 1c; 2b. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”.. TiÕt 26 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Bµi 22: ¶nh hëng cña c¸c ®iÒu kiÖn bªn ngoµi đến quang hợp - ý nghĩa của quang hợp A. Môc tiªu.

(47) 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc những điều kiện bên ngoài ảnh hởng đến quang hợp. - Vận dụng kiến thức, giải thích đợc ý nghĩa của một vài biện pháp kĩ thuật trong trång trät. - Tìm đợc các VD thực tế chứng tỏ ý nghĩa quan trọng của quang hợp. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng khai th¸c th«ng tin, n¾m b¾t th«ng tin. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức tham gia bảo vệ, phát triển cây xanh ở địa phơng. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Su tÇm tranh ¶nh vÒ mét sè c©y a s¸ng vµ a bãng. T×m tranh ¶nh vÒ vai trß của quang hợp với đời sống động vật và con ngời. - HS: Ôn tập kiến thức ở tiểu học về các chất khí cần thiết cho động vật và thực vËt. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. 2. Giíi thiÖu bµi (1’) - Viết sơ đồ tóm tắt quá trình quang hợp? Những yếu tố nào là cần thiết cho quang hîp? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hởng đến quang hợp? Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm, - HS tự đọc thông tin  SGK trang 75, nghiªn cøu SGK. suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái môc . - GV quan sát, giúp đỡ những nhóm - Trao đổi nhóm, thống nhất ý kiến trả cßn lóng tóng. - GV cã thÓ gîi ý cho c¸c c©u hái th¶o lêi. luận: chú ý vào điều kiện ảnh hởng đến - Yêu cầu nêu đợc kiến thức: + Các điều kiện ảnh hởng đến quang quang hîp. hợp: khí CO2, nớc, ánh sáng, nhiệt độ. + Trång c©y dÇy dÉn tíi thiÕu ¸nh s¸ng. - GV nhận xét phần trao đổi nhóm của - Các nhóm thảo luận kết quả và tìm ra HS, GV đa đáp án đúng để các nhóm câu trả lời đúng. cã thÓ söa hay bæ sung vµo phÇn tr¶ lêi cña m×nh. - GV cho HS quan s¸t tranh: bôi l¸ lèt ë díi gèc c©y hång xiªm, tranh khãm chuối cằn ở gần nhiều lò gạch để thấy đợc ảnh hởng của ánh sáng và lợng khí CO2. - Cho HS rót ra kÕt luËn. Yªu cÇu:KÕt luËn: - Các điều kiện: ánh sáng, nhiệt độ, hàm lợng CO2, nớc đã ảnh hởng đến quang hîp. Hoạt động 2: Tìm hiểu ý nghĩa của quang hợp ở cây xanh Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS th¶o luËn nhãm theo c©u - Mçi HS tù suy nghÜ vµ tr¶ lêi c©u hái. - Trao đổi trong nhóm về ý kiến của cá hái môc  SGk trang 75. nh©n, thèng nhÊt c©u tr¶ lêi cña nhãm..

(48) - GV lu ý các nhóm: khẳng định đợc tÇm quan träng cña c¸c chÊt h÷u c¬ vµ khÝ oxi do quang hîp cña c©y xanh t¹o ra. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm - GV nghe và giúp đỡ HS hoàn thành khác nhận xét, bổ sung. đáp án về ý nghĩa của quang hơp nh SGV. - GV chó ý th¾c m¾c cña HS nh: con giun sèng trong ruét ngêi kh«ng cÇn chÊt h÷u c¬ vµ khÝ oxi do c©y xanh chÕ t¹o vµ th¶i ra. + Qua bài này giúp em hiểu đợc những ®iÒu g×? - Tõ phÇn th¶o luËn trªn líp, HS rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Nhờ quá trình quang hợp cây xanh đã tạo ra các chất cần cho sự sống của các sinh vËt. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái ë cuèi bµi. - GV đánh giá giờ học 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - ¤n l¹i bµi quang hîp. - §äc tríc bµi: c©y cã h« hÊp kh«ng?. Ngµy so¹n: 18/11/2011 Ngµy d¹y: 22/11/2011 TiÕt 26: C©y cã h« hÊp kh«ng? A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh phân tích thí nghiệm và tham gia thiết kế 1 thí nghiệm đơn giản HS phát hiện đợc có hiện tợng hô hấp ở cây. - Nhó đợc khái niệm đơn giản về hiện tợng hô hấp và hiểu đợc ý nghĩa hô hấp đối với đời sống của cây. - Giải thích vài ứng dụng trong trồng trọt liên quan đến hiện tợng hô hấp ở cây. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t thÝ nghiÖm, t×m kiÕn thøc. - TËp thiÕt kÕ thÝ nghiÖm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng say mª m«n häc. B. Träng t©m:. Phân tích thí nghiệm và tham gia thiết kế 1 thí nghiệm đơn giản C. ChuÈn bÞ. - GV: Cã ®iÒu kiÖn lµm thÝ nghiÖm 1 tríc 1 giê. Các dụng cụ để làm thí nghiệm 2 nh SGK..

(49) - HS: ¤n l¹i bµi quang hîp, kiÕn thøc tiÓu häc vÒ vai trß cña khÝ oxi. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - Nªu kh¸i niÖm quang hîp? - Không khí thiếu oxi có duy trì sự cháy đợc không? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Nh SGK trang 77. 3. Bµi míi Hoạt động 1: Các thí nghiệm chứng minh hiện tợng hô hấp ở cây?(18’) a. ThÝ nghiÖm 1: nhãm Lan vµ H¶i Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK - HS đọc thí nghiệm quan sát hình 23.1 trang 77, n¾m c¸ch tiÕn hµnh, kÕt qu¶ ghi l¹i tãm t¾t thÝ nghiÖm gåm: chuÈn cña thÝ nghiÖm. bÞ , tiÕn hµnh, kÕt qu¶. - GV cho 1 HS trình bày lại thí nghiệm - HS đọc thông tin  SGK trang 77, tríc líp. th¶o luËn nhãm theo 3 c©u hái SGK - GV lu ý HS ph¶i gi¶i thÝch líp v¸ng trang 77. trắng đục ở cốc A dày hơn là do có - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm nhiÒu khÝ cacbonic th× GV nªn hái kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. thêm: Vậy ở chuông A do đâu mà lợng - Yêu cầu HS nêu đợc lợng khí CO2 khÝ cacbonic nhiÒu lªn? trong chu«ng A t¨ng lªn chØ cã thÓ do - GV giúp HS hoàn thiện đáp án và rút cây thải ra. ra kÕt luËn. Yªu cÇu:KÕt luËn: - Khi không có ánh sáng cây đã thải ra nhiều khí cacbonic. b. ThÝ nghiÖm 2: ThÝ nghiÖm cña An vµ Dòng Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS thiết kế đợc thí - HS đọc thông tin  SGK, quan sát nghiÖm dùa trªn nh÷ng dông cô cã s½n h×nh 23.2 trang 78 vµ tra lêi c©u hái. vµ kÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm 1. - GV cho HS nghiªn cøu SGK, tr¶ lêi c©u hái: C¸c b¹n An vµ Dòng lµm thÝ nghiệm nhằm mục đích gì? - GV yªu cÇu nhãm thiÕt kÕ thÝ nghiÖm, GV ®i tíi c¸c nhãm quan s¸t, hìng dÉn, gîi ý c¸ch bè trÝ thÝ nghiÖm. - GV lu ý: nÕu HS trong líp cã häc lùc trung b×nh th× c¸c em cã thÓ kh«ng biÕt bè trÝ thÝ nghiÖm, GV ph¶i híng dÉn tØ mØ tõng bíc. - GV nhËn xÐt gióp HS hoµn thiÖn thÝ nghiệm và giải thích rõ: khi đặt cây vào - HS trong nhóm cùng tiến hành thảo cốc thuỷ tinh rồi đạy miếng kính lên, luận từng bớc của thí nghiệm. lóc ®Çu trong cèc vÉn cßn O2 cña khôgn khí, đến khi khẽ dịch tấm kính để đa que đóm đang cháy vào, đóm tắt ngay chøng tá trong cèc kh«ng cßn khÝ O2 và cây đã nhả CO2. - GV thử kết quả thí nghiệm đã chuẩn.

(50) bÞ cho c¶ líp quan s¸t, chèt l¹i kiÕn - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm thøc cho c¶ 2 thÝ nghiÖm, HS nh¾c l¹i. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS nghe vµ bæ sung vµo bµi cña m×nh những chỗ cha đúng. Yªu cÇu: KÕt luËn: - C©y nh¶ khÝ cacbonic vµ hót khÝ oxi. Hoạt động 2: Hô hấp ở cây (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS hoạt động độc lập với - HS đọc thông tin  SGK trang 78, 79 SGK, tr¶ lêi c©u hái: suynghÜ tr¶ lêi 4 c©u hái. + Hô hấp là gì? Hô hấp có ý nghĩa nh - Yêu cầu nêu đợc: thế nào đối với đời sống của cây? + Viết đợc sơ đồ sự hô hấp. + Những cơ quan nào của cây tham + Mô tả các cơ quan của cây đều hô gia hô hấp và trao đổi khí trực tiếp với hấp. m«i trêng ngoµi? + Biện pháp làm tơi xốp đất... + C©y h« hÊp vµo thêi gian nµo? + Ngời ta đã dùng biện pháp nào để gióp rÔ vµ h¹t míi gieo h« hÊp? - GV gäi 2 HS tra lêi 4 c©u hái SGK, - Mét HS tr¶ lêi c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, HS kh¸c næ sung. bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc vµ chó ý nÕu HS trả lời: ban đêm cây mới hô hấp thì GV gi¶i thÝch. - GV yêu cầu HS trả lời mục  SGK - HS đọc yêu cầu, trao đổi nhanh trong trang 79. nhãm ®a ra biÖn ph¸p nh: cuèc, th¸o n- GV gi¶i thÝch c¸c biÖn ph¸p kÜ thuËt íc khi ngËp. cho c¶ líp nghe cho HS rót ra kÕt luËn. + Tại sao khi ngủ đêm trong rừng ta thÊy khã thë, cßn ban ngµy th× m¸t vµ dÔ thë? KÕt luËn: - Cây hô hấp suốt ngày đêm, tất cả cá cơ quan đều tham gia. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. - Yêu cầu HS giải thích: Một hòn đất nỏ bằng 1 giỏ phân. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ¤n l¹i bµi: CÊu t¹o trong cña phiÕn l¸.. Ngµy so¹n: 21/11/2011 Ngµy d¹y: 25/11/2011 TiÕt 27: PhÇn lín níc vµo c©y ®i ®©u? A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Häc sinh lùa chän c¸ch thiÕt kÕ 1 thÝ nghiÖm chøng minh cho kÕt luËn: phÇn lớn nớc do rễ hút vào cây đã đợc lá thải ra ngoài bằng sự thoát hơi nớc..

(51) - Nêu đợc ý nghĩa quan trọng của sự thoát hơi nớc qua lá. - Nắm đợc ý nghĩa quan trọng của sự thoát hơi nớc qua lá. - Gi¶i thÝch ý nghÜa cña mét sè biÖn ph¸p kÜ thuËt trong trång trät. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt so s¸nh kÕt qu¶ thÝ nghiÖm t×m ra kiÕn thøc. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng say mª m«n häc, ham hiÓu biÕt. B. Träng t©m:. Phần lớn nớc do rễ hút vào cây đã đợc lá thải ra ngoài bằng sự thoát hơi nớc. C. ChuÈn bÞ. - GV: Tranh vÏ phãng to h×nh 24.3 SGK. - HS: Xem l¹i bµi: “CÊu t¹o trong cña phiÕn l¸”. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè - Hô hấp là gì? ý nghĩa của hô hấp đối với cây? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Nh SGK. 3. Bµi häc Hoạt động 1: Thí nghiệm xác định phần lớn nớc vào cây đi đâu?(15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS nghiên cứu độc lập SGK - HS đọc mục thông tin  SGK trả lời tr¶ lêi 2 c©u hái. c©u hái cña gi¸o viªn. + Một số HS đã dự đoán điều gì? + Để chứng minh cho dự đoán đó họ - HS trong nhóm tự nghiên cứu 2 thí đã làm gì? nghiÖm quan s¸t h×nh 24.3 tr¶ lêi c©u - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm để hỏi mục  SGK trang 81, sau đó thảo lùa chän thÝ nghiÖm. luận nhóm để thống nhất câu tra lời. - GV t×m hiÓu sè nhãm chän thÝ - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm nghiÖm 1 hoÆc thÝ nghiÖm 2 (ghi vµo kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. gãc b¶ng). - HS ph¶i biÕt trong líp nhãm nµo lùa - GV yêu cầu đại diện nhóm trình bày chän thÝ nghiÖm cña Dòng, Tó vµ nhãm tªn thÝ nghiÖm vµ gi¶i thÝch lÝ do chän nµo chän thÝ nghiÖm cña TuÊn, H¶i. cña nhãm m×nh. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm - GV lu ý t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung nhãm gi¶i thÝch tr×nh bµy ý kiÕn nÕu cã nhiÒu ý kiÕn sù lùa chän cña nhãm m×nh theo gîi ý cha thèng nhÊt th× cho tranh luËn nhng cña gi¸o viªn. theo gîi ý cña GV. VD: cho HS nh¾c lại dự đoán ban đầu sau đó xem lại thí nghiệm của nhóm Dũng và Tú đã chứng minh đợc điều nào của dự đoán, còn nội dung nào cha chứng minh đợc? ThÝ nghiÖm cña nhãm TuÊn, H¶i chøng minh đợc nội dung nào? giải thích? - Sau khi đã thảo luận xong GV hỏi: Sự lựa chọn nào là đúng? - GV chốt lại đáp án đúng nh trong s¸ch gi¸o viªn cho HS rót ra kÕt luËn. - GV cho HS nghiªn cøu SGK h×nh 24.3 SGK trang 81. Yªu cÇu:KÕt luËn:.

(52) - Phần lớn nớc do rễ hút vào cây đã đợc thải ra ngoài bằng sự thoát hơi nớc qua l¸. - HS quan sát hình 24.3 SGK trang 81 chú ý chiều mũi tên màu đỏ để biết con đơng mà nớc thoát ra ngoài qua lá. Hoạt động 2: ý nghĩa của sự thoát hơi nớc qua lá (10’) Hoạt động của GV - GV cho HS đọc SGK trả lời câu hỏi: + V× sao sù tho¸t h¬i níc qua l¸ cã ý nghĩa rất quan trọng đối với đời sống cña c©y?. Hoạt động của HS - HS hoạt động độc lập đọc thông tin  SGK để trả lời câu hỏi của GV. - Yêu cầu nêu đợc: + Tạo sức hút để vận chuyển nớc và muèi kho¸ng tõ rÔ lªn l¸. + Lµm dÞu m¸t cho l¸. - GV tæng kÕt l¹i ý kiÕn cña HS, cho - HS tr×nh bµy ý kiÕn vµ HS kh¸c bæ HS rót ra kÕt luËn. sung. KÕt luËn: - HiÖn tîng tho¸t h¬i níc qua l¸ gióp cho viÖc vËn chuyÓn níc vµ muèi kho¸ng tõ rÔ lªn l¸, gi÷ cho l¸ khái bÞ kh«. Hoạt động 3: Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hởng đến sự thoát hơi nớc qua lá? (8’) Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, tr¶ lêi 2 c©u hái SGK trang 82. - GV gîi ý HS sö dông kÕt luËn ë ho¹t động 2 và những câu hỏi nhỏ sau để trả lêi: + Khi nµo l¸ c©y tho¸t h¬i níc nhiÒu? + NÕu c©y thiÕu níc sÏ x¶y ra hiÖn tîng g×? - GV cho HS nhËn xÐt bæ sung ý kiÕn cho nhau, rót ra kÕt luËn. + Qua bài học em hiểu đợc những gì?. Hoạt động của HS - HS đọc thông tin mục  SGK và trả lêi 2 c©u hái môc  SGK trang 82.. - §¹i diÖn 1 HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: - Các điều kiện bên ngoài nh: ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, không khí ảnh hởng đến sự thoát hơi nớc của lá. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK trang 82. - GV gîi ý cho HS tr¶ lêi c©u hái 3 nh SGV. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc: “Em cã biÕt”. - ChuÈn bÞ ®o¹n x¬ng rång cã gai, cñ dong, cñ hµnh, cµnh m©y, tranh ¶nh l¸ biÕn d¹ng kh¸c. - KÎ s½n b¶ng SGK trang 85 vµo vë..

(53) Ngµy so¹n: 26/11/2011 Ngµy d¹y: 29/11/2011 TiÕt 28: Thùc hµnh: Quan s¸t BiÕn d¹ng cña l¸ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc đặc điểm hình thái và chức năng của một số lá biến dạng, từ đó hiểu đợc ý nghĩa biến dạng của lá. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt kiÕn thøc tõ mÉu. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng t©m :. §Æc ®iÓm h×nh th¸i vµ chøc n¨ng cña mét sè l¸ biÕn d¹ng C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: MÉu c©y m©y, c©y ®Ëu Hµ Lan, c©y hµnh cßn l¸ xanh, cñ dong ta, cµnh x ¬ng rång. Tranh cây nắp ấm, cây bèo đất. ChuÈn bÞ trß ch¬i nh SGV. - HS: Su tầm mẫu theo nhóm đã phân công KÎ b¶ng SGK trang 85 vµo vë. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Nªu chøc n¨ng cña l¸? 2. Bµi míi Hoạt động 1: Tìm hiểu về một số loại lá biến dạng Hoạt động của GV - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm: Quan s¸t h×nh vµ tr¶ lêi c©u hái SGK trang 83. - GV quan s¸t c¸c nhãm, cã thÓ gióp đỡ động viên nhóm yếu, nhóm học khá thì yêu cầu có kết quả nhanh và đúng. - GV cho các nhóm trao đổi kết quả. - GV ch÷a b»ng c¸ch cho ch¬i trß ch¬i “Thi ®iÒn b¶ng liÖt kª” + GV treo b¶ng liÖt kª lªn b¶ng, gäi 7 nhóm tham gia, bốc thăm xác định tên mÉu vËt nhãm cÇn ®iÒn. + Yªu cÇu mçi nhãm thÆt c¸c m¶nh b×a có ghi sẵn đặc điểm, hình thái, chức n¨ng.... gµi vµo « cho phï hîp. + GV th«ng b¸o luËt ch¬i: thµnh viªn cña nhãm chän vµ gµi vµo phÇn cña nhãm m×nh. - GV nhËn xÐt kÕt qu¶ vµ cho ®iÓm. Hoạt động của HS - HS hoạt động nhóm cùng quan sát mÉu kÕt hîp víi c¸c h×nh 25.1....25.7 SGK trang 84 - HS tự đọc mục  và trả lời các câu hỏi môc  SGK trang 83. - Trong nhãm thèng nhÊt ý kiÕn, c¸ nh©n hoµn thµnh b¶ng SGK trang 85 vµo vë. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Sau khi HS bèc th¨m tªn mÉu cø 3 ngời lên chọn mảnh bìa để gắn vào vị trÝ. Chó ý: Tríc khi lªn b¶ng HS nªn quan sát lại mẫu hoặc tranh để gắn bìa cho phï hîp. - C¸c nhãm theo dâi nhËn xÐt, bæ sung..

(54) nhãm lµm tèt. - GV thông báo đáp án đúng để HS ®iÒu chØnh. - HS nhắc lại các loại lá biến dạng, đặc - GV yêu cầu HS đọc mục “Em có điểm hình thái và chức năng chủ yếu biết” để biết thêm 1 loại lá biến dạng của nó. n÷a (l¸ cña c©y h¹t bÝ). Yªu cÇu: KÕt luËn: ST T 1. Tªn vËt mÉu X¬ng rång. 2. §Ëu Hµ Lan. 3. L¸ c©y m©y. 4. Cñ giÒng. 5. Cñ hµnh. 6. Cây bèo đất. 7. C©y n¾p Êm. §Æc ®iÓm h×nh th¸i cña l¸ biÕn d¹ng - D¹ng gai nhän. Chøc n¨ng cña l¸ Tªn l¸ biÕn d¹ng biÕn d¹ng - Lµm gi¶m sù tho¸t - L¸ biÕn h¬i níc thµnh gai - L¸ nhän cã d¹ng tua - Gióp c©y leo cao - Tua cuèn cuèn - L¸ ngän cã d¹ng tay - Gióp c©y leo cao - Tay mãc mãc - L¸ phñ trªn th©n rÔ, v¶y - Che chë vµ b¶o vÖ - L¸ v¶y máng, n©u nh¹t cho chåi cña th©n rÔ - BÑ l¸ ph×nh to thµnh - Chøa chÊt dù tr÷ - L¸ dù tr÷ v¶y, mµu tr¾ng - Trªn l¸ cã rÊt nhiÒu - B¾t vµ tiªu ho¸ - L¸ b¾t l«ng, tuyÕn tiÕt chÊt dÝnh, måi måi thu hót vµ hiªu hãa måi. - G©n l¸ ph¸t triÓn thµnh - B¾t vµ tiªu ho¸ s©u - L¸ b¾t c¸i b×nh cã n¾p ®Ëy. Cã bä khi chóng chui måi. tuyÕn tiÕt chÊt dÞch thu vµo b×nh. hót vµ tiªu hãa måi.. Hoạt động 2: Tìm hiểu ý nghĩa biến dạng của lá (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS xem lại bảng ở hoạt - HS xem lại đặc điểm hình thái và động 1, nêu ý nghĩa biến dạng của lá? chức năng chủ yếu của lá biến dạng ở hoạt động 1 kết hợp với gợi ý của GV - GV gîi ý: + Nhận xét gì về đặc điểm hình thái để thấy đợc ý nghĩa biến dạng của lá. - §¹i diÖn 1 HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c cña c¸c l¸ biÕn d¹ng so víi l¸ thêng? + Những đặc điểm biến dạng đó có tác nhận xét, bổ sung. dụng gì đối với cây? - Lá của một số loại cây biến đổi hình thái thích hợp với chức năng ở những điều kiÖn sèng kh¸c nhau. 3. NhËn xÐt- viÕt têng tr×nh ( 6’) - HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. - Tìm hiểu ở địa phơng hay qua các tài liệu về lá biến dạng. 4. Híng dÉn vÒ nhµ (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ theo nhãm c¸c mÉu: ®o¹n rau m¸, cñ khoai lang cã mÇm, cñ gõng, nghÖ cã mÇm, l¸ c©y thuèc báng..

(55) Ngày soạn: 29/11/2011 Ngày dạy: 02/12/2011. TiÕt 29: BÀI TẬP A. Mục tiêu 1. Kiến thức: - Chữa một số bài tập ở chương II, III, IV. - Vận dụng kiến thức đã học ở chương: Thân, Rễ, Lá để giải bài tập trắc nghiệm. 2. Kỹ năng: - Rèn kĩ năng làm bài tập trắc nghiệm. 3. Thái độ: - Giáo dục hs có ý thức tự giác trong học tập. B. Träng t©m: Bài tập ở chương II, III, IV C. ChuÈn bÞ: - Gv: Các dạng bài tập tr¾c nghiệm ở các chương đã học (một số bài tập trong vở bài tập sinh học). - HS: Xem lại các bài tập trong SGK và sách bài tập. D. Hoạt động dạy học 1/ Kiểm tra (5’) Có những loại lá biến dạng nào ? Cho VD ? Sự biến dạng đó có ý nghĩa gì ? 2. Giíi thiÖu bµi: (1’) Gv: Giới thiệu bài mới ... 3/ Bµi míi Hoạt động 1: Chữa một số bài tập ở chương Rễ. -Gv: Cho hs làm bài tập: bài 9/ 16 (SBT). Câu 1: Điền vào chỗ trống cho thích hợp: - Có 2 loại rễ chính: .............. và................. -Rễ cọc gồm: ...................... và .................... -Rễ chùm gồm: ...................và....................... mọc từ gốc thân. - Rễ có 4 miền: miền trưởng thành có chức năng ................................. ....................; miền hút ....................; miền sinh trưởng......................... ....................; miền chóp rễ ................................................................... Câu 2: Đánh đấu x vào câu trả lời đúng: Trong các nhóm sau đây, nhóm nào gồm toàn cây có rễ cọc: a. Cây xoài, cây dừa, cây đậu, cây hoa hồng. b. Cây bưởi, cây cà chua, cây hành, cây cải. c. Cây táo, cây mít, cây su hào, cây bí xanh. d. Cây dừa, cây hành, cây lúa, cây ngô. -Hs: lần lượt lên bảng làm bài tập. -Gv: Cho hs nhận xét, sửa sai..... Hoạt động 2: Chữa một số bài tập ở chương thân. -Gv: Cho hs làm bài tập: bài 13/ 25 (SBT). Câu 3: Hãy hoàn thành các câu sau: - Thân mang những bộ phận:......................................................... - Những điểm giống nhau giữa thân và cành:............................... - Vị trí của chồi ngọn trên thân và cành:....................................... - Vị trí chồi nách:............................................................................ Câu 4: Hãy đánh dấu x vào câu trả lời đúng: Chồi ngọn sẽ phát triển thành bộ phận nào của cây ?.

(56) a. Thân chính b. Hoa c. Thân chính hoặc hoa. Câu 5: Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu đúng: a. Thân cây dừa, cây cau, cây cọ là thân cột. b. Thân cây bạch đàn, cây gỗ lim, cây cà phê là thân gỗ. c. Thân cây lúa, cây cải, cây ổi là thân cỏ. d. Thân đậu ván, cây bìm bìm, cây mướp là thân leo. -Hs: Lên bảng làm bài tập....  Gv: Nhận xét, bổ sung....... Câu 6: Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong bài dưới đây: - Nhà tôi trồng 1 cây mướp, tôi thường xuyên chăm sóc nên cây lớn rất nhanh. Khi quan sát cây mướp, thấy rõ thân cây gồm:………………………. - Những cành mướp với nhiều lá to, phát triển từ…………..và những chùm hoa mướp vàng phát triển từ………………. - Chưa đầy 2 tháng cây mướp nhà tôi đã phủ đầy giàn, che nắng cho sân. Nó cho tôi …..………. thật ngon. - Có bạn hỏi, cây mướp là loại thân gì? Nó là …………., có cách leo bằng……………, khác với cây mồng tơi trong vườn cũng là………… nhưng lại leo bằng…………….. - HS điền các từ sau: thân chính, cành, chồi ngọn và chồi nách, chồi lá, chồi hoa, quả, thân leo, tua cuống, thân quấn. Câu 7: Chọn các cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong những câu sau: + Mạch gỗ gồm những…………………., không có chất tế bào, có chức năng…………….. + Mạch rây gồm những…………………, có chức năng……………….. Hoạt động 3: Chữa một số bài tập ở chương lá. Câu 8: -Gv: Yêu cầu làm bài tập: bài 20/ t.39 (SBT). Stt Tên các bộ phận Cấu tạo Chức năng của phiến lá 1 Biểu bì Lớp tế bào trong suốt, vách ngoài dày. 2 Lỗ khí Hai tế bào hình hạt đậu. 3 Thịt lá Lớp tế bào xếp sát nhau, chứa lục lạp, có nhiều khoang chứa khí. 4 Gân lá Bó mạch gỗ và bó mạch rây. Câu 9: Thực vật ở nước ta rất phong phú, nhưng vì sao chúng ta còn trồng thêm cây và bảo vệ chúng? - Do dân số tăng, nhu cầu lương thực tăng. Do rừng bị khai thác bừa bãi, thực vật quý hiếm bị khai thác cạn kiệt. Thực vật có vai trò rất lớn trong đời sống… Câu 10: Có phải tất cả các rễ cây đều có miền hút không? Vì sao? - Không, vì có 1 số cây có rễ ngập trong nước, nước sẽ ngấm trực tiếp qua tế bào biểu bì của rễ Câu 11: Những giai đoạn nào cây cần nhiều nước và muối khoáng?  Giai đoạn cây còn nhỏ đến giai đoạn cây ra hoa, kết quả. Câu 12: Tại sao phải thu hoạch các cây rễ củ trước khi chúng ra hoa?.

(57)  Vì chất dự trữ dùng để cung cấp cho cây khi ra hoa kết quả. Nên sau khi cây ra hoa kết quả chất dinh dưỡng dự trữ trong rễ củ bị giảm nhiều hoặc không còn nữa -> năng xuất thấp. Câu 13: Khi làm nhà, làm trụ cầu, tà vẹt… người ta thường chọn phần nào của rễ? - Phần ròng vì ròng là phần rất rắn chắc. Câu 14: Hãy điền vào chỗ trống các câu sau: Bao bọc phiến lá là 1 lớp tế bào…………trong suốt nên ánh sáng có thể xuyên qua chiếu vào phần thịt lá. Lớp tế bào biểu bì có màng ngoài rất dày có chức năng……… cho các phần bên trong của phiến lá. - Lớp tế bào mặt dưới có rất nhiều…………..Hoạt động…………của nó giúp cho lá trao đổi khí và thoát hơi nước ra ngoài. - Các tế bào thịt lá chứa rất nhiều……………có chức năng thu nhận ánh sáng cần cho việc chế tạo chất hữu cơ. - Gân lá có chức năng………………các chất cho phiến lá. - HS điền lần lượt như sau: 1/ biểu bì, 2/ bảo vệ, 3/ lỗ khí, 4/ đóng mở, 5/ lục lạp, 6/ vận chuyển. 4/ Củng cố: (5’) - HS: Đọc lại các bài tập đã hoàn thành... 5/ Hướng dẫn (1’) Tại sao phải thu hoạch các cây có rễ củ trước khi ra hoa ? Người ta thường chọn phần nào của rễ để làm nhà, bàn ghế, trụ cầu ? Vì sao ? Trình bày sự tạo thành tinh bột ở lá ? Phần lớn nước vào cây đã đi đâu ? -Hs: Trả lời. -Gv: Nhận xét sự chuẩn bị bài của hs .... _____________________________ Ngµy so¹n: 02/12/2011 Ngµy d¹y: 06/12/2011 Ch¬ng V- Sinh s¶n sinh dìng TiÕt 30 : Sinh s¶n sinh dìng tù nhiªn A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc khái niệm đơn giản về sinh sản sinh dỡng tự nhiên. - Tìm đợc một số VD về sinh sản sinh dỡng tự nhiên. - Nắm đợc các biện pháp tiêu diệt cỏ dại hại cây trồng và giải thích cơ sở khoa học của những biện pháp đó. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch mÉu. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng t©m :. Khái niệm đơn giản về sinh sản sinh dỡng tự nhiên. C. ChuÈn bÞ. - GV: Tranh vÏ h×nh 16.4 SGK, kÎ b¶ng SGK trang 88 vµo b¶ng phô..

(58) Mẫu: Rau má, sài đất, củ gừng, củ nghệ có mầm, cỏ gấu, củ khoai lang có chồi, lá bỏng, lá hoa đá có mầm. - HS: ChuÈn bÞ 4 mÉu nh h×nh 26.4 SGK theo nhãm, «n l¹i kiÕn thøc cña bµi biÕn d¹ng cña th©n rÔ, kÎ b¶ng SGK trang 88 vµo vë. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Nªu ý nghÜa cña sù biÕn d¹ng cña l¸? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Cho HS xem l¸ báng cã c¸c chåi vµ giíi thiÖu: hiÖn tîng nµy gäi lµ sinh s¶n sinh dìng tù nhªn. VËy sinh s¶n sinh dìng lµ g×? ë nh÷ng c©y kh¸c cã nh vËy kh«ng? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Tìm hiểu khả năng tạo thành cây mới từ rễ, th©n, l¸ ë mét sè c©y cã hoa (18’) Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 26.1 đến 26.4, yêu cầu HS bỏ vật mẫu đã mang đi, đặt lên bàn quan sát. - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm: thực hiÖn yªu cÇu môc  SGK trang 87. - GV cho HS các nhóm trao đổi kết qu¶. - Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng trong vë bµi tËp.. Hoạt động của HS - HS quan s¸t tranh, mÉu. - Hoạt động nhóm thống nhất ý kiến trả lêi.. Hoạt động của GV - Yêu cầu HS hoạt động độc lập, thực hiÖn yªu cÇu ë môc  trang 88. - Yêu cầu 1 vài HS đứng lên đọc kết qu¶. - Sau khi ch÷a bµi, GV cho HS h×nh thµnh kh¸i niÖm sinh s¶n sinh dìng tù nhiªn. + T×m trong thùc tÕ nh÷ng c©y nµo cã kh¶ n¨ng sinh s¶n sinh dìng tù nhiªn? + T¹i sao trong thùc tÕ tiªu diÖt cá d¹i. Hoạt động của HS - HS xem l¹i b¶ng ë vë bµi tËp hoµn thµnh yªu cÇu môc  SGK trang 88. - Một vài HS đọc kết quả, HS khác theo dâi, bæ sung.. - Trao đổi phiếu. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - C¸ nh©n nhí l¹i kiÕn thøc vÒ c¸c lo¹i rÔ th©n biÕn d¹ng, kÕt hîp víi c©u tr¶ lêi cña nhãm, hoµn thµnh b¶ng ë vë bµi tËp. - GV ch÷a bµi b»ng c¸ch gäi HS lªn tù - Mét sè HS lªn b¶ng ®iÒn vµo tõng điền vào từng mục ở bảng GV đã chuẩn mục, HS khác bổ sung nếu cần. bÞ s½n. - GV theo dâi b¶ng, c«ng bè kÕt qu¶ đúng. Yªu cÇu:KÕt luËn: - Một số cây trong điều kiện đất ẩm có khả năng tạo đợc cây mới từ cơ quan sinh dìng. Hoạt động 2: Sinh sản sinh dỡng tự nhiên của cây (15’). + Cỏ tranh, cỏ gấu, hoa đá, khoai lang... + NhÆt bá toµn phÇn th©n, rÔ..

(59) rÊt khã (nhÊt lµ cá gÊu) VËy cÇn cã biÖn ph¸p g×? vµ dùa trªn c¬ së khoa học nào để diệt hết cỏ dại? KÕt luËn: - Kh¶ n¨ng t¹o thµnh c©y míi tõ c¸c c¬ quan sinh dìng gäi lµ sinh s¶n sinh dìng tù nhiªn. 4. Cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i néi dung sù sinh s¶n sinh dìng tù nhiªn. - GV đánh giá giờ học. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ theo nhãm: ng©m ®o¹n rau muèng ë vên nhµ cho mäc rÔ. - §äc tríc bµi: Sinh s¶n sinh dìng do ngêi.. Ngµy so¹n: 05/12/2011 Ngµy d¹y: 09/12/2011 TiÕt 31: Sinh s¶n sinh dìng do ngêi A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh hiểu đợc thế nào là giâm cành, chiết cành, ghép cây, nhân giống vô tÝnh trong èng nghiÖm. - Biết đợc những u việt của hình thức nhân giống vô tính trong ống nghiệm. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch bé m«n, ham mª t×m hiÓu th«ng tin khoa häc. B. Träng t©m :. Gi©m cµnh, chiÕt cµnh, ghÐp c©y, nh©n gièng v« tÝnh trong èng nghiÖm. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phóng to hình 27.1 đến 27.4. Mẫu vật: Cành sắn, cành dâu, ngọn mía, rau muống đã mọc rễ. - HS: Cành rau muống cắm trong bát đất. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Sinh s¶n sinh dìng tù nhiªn lµ g×? Cho vÝ dô? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Nh SGK. 3. Bµi míi Hoạt động 1: Tìm hiểu giâm cành (10’) Hoạt động của GV - GV yêu cầu HS hoạt động độc lập, quan sát hình 27.1 và mẫu đã mang đi, tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. - GV giíi thiÖu m¾t cña cµnh s¾n, lu ý cµnh gi©m ph¶i lµ cµnh b¸nh tÎ.. Hoạt động của HS - HS hoạt động độc lập, quan sát hình 27.1 và mẫu đã mang đi, trả lời các câu hái SGK. - Yêu cầu nêu đợc: + Cµnh s¾n hót Èm mäc rÔ..

(60) - GV cho HS cả lớp trao đổi kết quả với + Cắm cành xuống đất ẩm, ra rễ, mọc nhau. thµnh c©y con. - Lu ý: c©u hái 3 nÕu HS kh«ng tr¶ lêi - §¹i diÖn 1 HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c đợc thì GV phải giải thích: cành của nhận xét, bổ sung. nh÷ng c©y nµy cã kh¶ n¨ng ra rÔ phô rÊt nhanh. HS rót ra kÕt luËn. + Nh÷ng lo¹i c©y nµo thêng ¸p dông biÖn ph¸p nµy? Yªu cÇu:KÕt luËn: - Giâm cành là cắt 1 đoạn thân hay cành của cây mẹ cắm xuống đất ẩm cho ra rễ, sau đó cành sẽ phát triển thành cây mới. Hoạt động 2: Tìm hiểu chiết cành (8’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS hoạt động cá nhân, quan - HS quan sát hình 27.2, chú ý các bớc s¸t h×nh 27.2 SGK vµ tr¶ lêi c©u hái tiÕn hµnh chiÕt, kÕt qu¶ HS tr¶ lêi c©u môc . hái môc  trang 90. - GV nghe và nhận xét phần trao đổi - HS vận dụng kiến thức bài vận của lớp nhng GV phải giải thích thêm chuyển các chất trong thân để trả lời vÒ kÜ thuËt chiÕt cµnh c¾t 1 ®o¹n vá c©u hái 2. gồm cả mạch rây để trả lời câu hỏi 2. - HS cả lớp trao đổi với nahu về đáp án - GV lu ý nếu HS không trả lời đợc câu của mình để tìm ra câu trả lời đúng. hái 3 th× GV ph¶i gi¶i thÝch: c©y nµy - HS tiÕp thu kiÕn thøc. chËm ra rÔ nªn ph¶i chiÕt cµnh. + Ngêi ta chiÕt cµnh víi lo¹i c©y nµo? KÕt luËn: - Chiết cành là làm cho cành ra rễ trên cây sau đó đem trồng thành cây mới. Hoạt động 3: Tìm hiểu về ghép cây (8’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS nghiên cứu SGK thực - HS đọc mục  SGK trang 90, quan sát hiÖn yªu cÇu môc  SGK trang 90 vµ h×nh 27.3 vµ tr¶ lêi c©u hái trang 90. - §¹i diÖn 1 HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c tr¶ lêi c©u hái: + Em hiÓu thÕ nµo lµ ghÐp c©y? cã nhËn xÐt, bæ sung. mÊy c¸ch ghÐp c©y? KÕt luËn: - GhÐp c©y lµ dïng m¾t chåi cña mét c©y g¾n vµo c©y kh¸c cho tiÕp tôc ph¸t triÓn. Hoạt động 4: Nhân giống vô tính trong ống nghiệm.(7’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc SGK và trả lời - HS đọc mục  SGK trang 90 kết hợp c©uhái: quan s¸t h×nh 27.4 SGK tr¶ lêi c©u hái. + Nh©n gièng v« tÝnh lµ g×? + Em h·y cho biÕt thµnh tùu nh©n - Mét sè HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn gièng v« tÝnh mµ em biÕt qua c¸c ph- xÐt, bæ sung. ¬ng tiÖn th«ng tin? - GV lu ý: giíi thiÖu thªm VD: + Nh©n gièng hoa phong lan cho - L¾ng nghe GV giíi thiÖu. hµng tr¨m c©y míi. + Nh©n gièng khoai t©y: tõ 1 cñ cho.

(61) 2000 triệu mầm giống đủ trồng trên 40 ha. KÕt luËn: - Nh©n gièng v« tÝnh lµ ph¬ng ph¸p t¹o nhiÒu c©y míi tõ mét m«. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i néi dung sù sinh s¶n sinh dìng do ngêi. - GV đánh giá giờ học. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”? - Lµm bµi tËp SGK 92 ë nhµ, b¸o c¸o kÕt qu¶ sau 3 tuÇn. - ChuÈn bÞ: hoa bëi, hoa r©m bôt, hoa loa kÌn. Ngµy so¹n: 10/12/2011 Ngµy d¹y: 13/12/2011 Ch¬ng VI- Hoa vµ sinh s¶n h÷u tÝnh TiÕt 32: CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña hoa A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh phân biệt đợc các bộ phận chính của hoa, các đặc điểm cấu tạo và chøc n¨ng cña tõng bé phËn. - Giải thích đợc vì sao nhị và nhuỵ là những bộ phận sinh sản chủ yếu của hoa. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch, t¸ch bé phËn cña thùc vËt. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt, hoa. B. Träng t©m :. C¸c bé phËn vµ chøc n¨ng c¸c bé phËn cña hoa C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phóng to hình 28.1 đến 27.3. MÉu vËt: R©m bôt, hoa bëi, hoa loa kÌn, hoa cóc, hoa hång. KÝnh lóp. - HS: Một số loại hoa đã dặn. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - C¸ch nh©n gièng nµo nhanh nhÊt vµ tiÕt kiÖm c©y gièng nhÊt? v× sao? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) GV cho HS quan s¸t mét sè lo¹i hoa vµ hái: Hoa thuéc lo¹i c¬ quan nµo? cÊu t¹o phï hîp víi chøc n¨ng nh thÕ nµo? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Tìm hiểu các bộ phận của hoa (18’) Hoạt động của GV - GV cho HS quan s¸t hoa thËt vµ x¸c định các bộ phận của hoa. - GV yêu cầu HS đối chiếu hình 28.1 SGK trang 94, ghi nhí kiÕn thøc. - GV cho HS tách hoa để quan sát các. Hoạt động của HS - HS trong nhãm quan s¸t hoa bëi në, kết hợp với hiểu biết về hoa, xác định c¸c bé phËn cña hoa. - Mét vµi HS cÇm hoa cña nhãm m×nh.

(62) đặc điểm về số lợng, màu sắc, nhị, nhuþ... - GV ®i tõng nhãm quan s¸t c¸c thao tác của HS giúp đỡ nhóm nào còn yếu, lúng túng hay làm cha đúng, nhắc nhở các nhóm xếp các bộ phận đã tách trên giÊy cho gän gµng vµ s¹ch sÏ. - GV có thể cho HS tìm đĩa mật (nếu cã).. tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS trong nhóm tách hoa đặt lên giấy: đếm số cánh hoa, xác định màu sắc. + Quan sát nhị: đếm số nhị, tách riêng 1 nhÞ dïng dao c¾t ngang bao phÊn, dÇm nhÑ bao phÊn, dïng kÝnh lóp quan s¸t h¹t phÊn. + Quan s¸t nhuþ; t¸ch riªng nhuþ dïng dao c¾t ngang bÇu kÕt hîp h×nh 28.3 SGK trang 94 xem: nhuþ gåm nh÷ng phÇn nµo? no·n n»m ë ®©u? - GV cho HS trao đổi kết quả các nhóm - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm chñ yÕu lµ bé phËn nhÞ vµ nhuþ. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc b»ng c¸ch treo tranh giíi thiÖu hoa, cÊu t¹o nhÞ, nhuþ. - GV gäi 2 HS lªn bµn t¸ch hoa loa kÌn vµ hoa r©m bôt cßn c¸c nhãm còng tách 2 loại hoa này. Sau đó 2 HS trình bµy c¸c bé phËn cña hoa loa kÌn vµ hoa r©m bôt, HS kh¸c theo dâi, nhËn xÐt. Yªu cÇu: KÕt luËn: - Hoa gồm các bộ phận: đài tràng, nhị, nhuỵ. + NhÞ gåm: chØ nhÞ vµ bao phÊn (chøa h¹t phÊn). + Nhuþ gåm: ®Çu, vßi, bÇu nhuþ, no·n trong bÇu nhuþ. Hoạt động 2: Tìm hiểu chức năng các bộ phận của hoa (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân, - HS đọc mục  SGK trang 95 quan sát nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi 2 c©u hái l¹i b«ng hoa vµ tr¶ lêi 2 c©u hái SGK SGK trang 95. trang 95. - GV gợi ý: tìm tế bào sinh dục đực và - Yêu cầu xác định đợc: cái nằm ở đâu? chúng thuộc bộ phận + Tế bào sinh dục đực trong hạt phấn nµo cña hoa? cã cßn bé phËn nµo cña cña nhÞ. hoa chøa tÕ bµo sinh dôc n÷a kh«ng? + TÕ bµo sinh dôc c¸i trong no·n cña - GV cho HS trong lớp trao đổi kết quả nhuỵ. víi nhau. + §µi, trµng cã t¸c dông b¶o vÖ bé - GV chèt l¹i kiÕn thøc nh SGV trang phËn bªn trong. 114. - GV giíi thiÖu thªm vÒ hoa hång vµ - HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc. hoa cóc cho c¶ líp quan s¸t. KÕt luËn: - §µi trµng cã t¸c dông b¶o vÖ bé phËn bªn trong. - NhÞ, nhuþ cã chøc n¨ng sinh s¶n, duy tr× nßi gièng. - Nhị: có nhiều hạt phấn mang tế bào bào sinh dục đực. - Nhuþ: cã bÇu chøa l¸ no·n mang tÕ bµo sinh dôc c¸i. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. GV cho HS ghÐp hoa vµ ghÐp nhÞ, nhuþ..

(63) a. GhÐp hoa: - Gäi HS lªn chän c¸c bé phËn cña hoa råi g¾n vµo tÊm b×a ghÐp thµnh một bông hoa hoàn chỉnh gồm cuống, đài, tràng, bầu, nhị, nhuỵ. b. GhÐp nhÞ, nhuþ - GV treo tranh c©m nhÞ nhuþ nh h×nh 28.2 vµ 28.3. - Yêu cầu HS chọn các mẩu giấy có chữ để gắn vào cho phù hợp. GV nhận xét, đánh giá điểm. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Lµm bµi tËp SGK 95. - ChuÈn bÞ: Hoa bÝ, míp, hoa r©m bôt, hoa loa kÌn, hoa huÖ, tranh ¶nh c¸c lo¹i hoa kh¸c nhau.. Ngµy so¹n: 14/12/2011 Ngµy d¹y: 16/12/2011 TiÕt 33: C¸c lo¹i hoa A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh phân biệt đợc 2 loại hoa: đơn tính và hoa lỡng tính. - Phân biệt đợc 2 cách xếp hoa trên cây biết đợc ý nghĩa sinh học của cách xếp hoa thµnh côm. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát, so sánh, hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch thùc vËt, b¶o vÖ hoa vµ thùc vËt. B. TRäng t©m :. Hoa đơn tính và hoa lỡng tính C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Mẫu vật: một số mẫu hoa đơn tính và hoa lỡng tính, hoa mọc đơn độc, hoa mäc thµnh côm, tranh ¶nh vÒ c¸c lo¹i hoa. - HS: Mang các loại hoa nh đã dặn. KÎ b¶ng SGK trang 97 vµo vë. Xem l¹i kiÕn thøc vÒ c¸c lo¹i hoa. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - Nêu tên, đặc điểm và chức năng của những bộ phận chính của hoa? 2. Giíi thiÖu bµi (1’)Nh SGK. 3. Bµi häc Hoạt động 1: Phân chia các nhóm hoa căn cứ vào bé phËn sinh s¶n chñ yÕu cña hoa (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu các nhóm đặt hoa lên bàn - Từng HS lần lợt quan sát các hoa của để quan sát, hoàn thành cột 1, 2, 3 ở các nhóm, hoàn thành cột 1, 2, 3 trong vë. b¶ng ë vë bµi tËp. - GV yªu cÇu HS chia hoa thµnh 2 - HS tù ph©n chia hoa thµnh 2 nhãm, nhãm. viÕt ra gi¸y. - GV cho HS cả lớp đợc thảo luận kết - Một số HS đọc bài của mình, HS khác qu¶. chó ý bæ sung..

(64) - GV gióp HS söa b»ng c¸ch thèng nhất cách phân chia theo bộ phận sinh - HS nêu đợc: s¶n chñ yÕu cña hoa. Nhóm 1: Có đủ nhị, nhuỵ. - GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp díi b¶ng Nhãm 2: cã nhÞ hoÆc cã nhuþ. SGK. - HS chän tõ thÝch hîp hoµn thµnh bµi - GV cho HS hoµn thiÖn nèt b¶ng liÖt tËp 1 vµ 2 SGK trang 97. kª. - GV gióp HS ®iÒu chØnh chç cßn sai - HS tù ®iÒn nèt vµo cét cña b¶ng ë vë. sãt. - 1 vài HS đọc kết quả cột 4, HS khác - GV ®a c©u hái cñng cè: dùa vµo bé gãp ý. phËn sinh sn¶ chia thµnh mÊy lo¹i hoa? thế nào là hoa đơn tính và hoa lỡng tính? - GV gäi 2 HS lªn b¶ng nhÆt trªn bµn để riêng những hoa đơn tính và hoa lỡng tính. Yªu cÇu:KÕt luËn: - Cã 2 lo¹i hoa: + Hoa đơn tính: chỉ có nhị hoặc nhuỵ. + Hoa lìng tÝnh: cã c¶ nhÞ vµ nhuþ. Hoạt động 2: Phân chia các nhóm hoa dựa vào c¸ch s¾p xÕp hoa trªn c©y (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV bổ sung thêm một số VD khác về - HS đọc mục , quan sát hình 29.2 và hoa mọc thành cụm nh: hoa ngâu, hoa tranh ảnh hoa su tầm để phân biệt 2 huÖ, hoa phîng.... b»ng mÉu thËt hay c¸ch xÕp hoa vµ nhËn biÕt qua tranh bằng tranh (đối với hoa cúc, GV nên hoặc mẫu. tách hoa nhỏ ra để HS biết). - HS tr×nh bµy tríc líp, HS kh¸c nhËn + Qua bài học em biết đợc điều gì? xÐt, bæ sung. KÕt luËn: - C¨n cø vµo c¸ch xÕp hoa trªn c©y, cã thÓ chia ra 2 c¸ch mäc hoa + Mọc đơn độc + Mäc thµnh côm 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - GV đánh giá giờ học. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái cuèi bµi. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Ôn các nội dung đã học. - ChuÈn bÞ «n tËp tiÕt 34. Ngµy so¹n: 17/12/2011 Ngµy d¹y: 20/12/2011 TiÕt 34 ¤n tËp häc k× I A. Môc tiªu. - Học sinh ôn tập, củng cố lại các kiến thức đã học. - Biết cô đọng các kiến thức chính của nội dung từng bài. - Hiểu đợc chức năng phù hợp với cấu tạo..

(65) - Cã kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, nhËn biÕt kiÕn thøc. - Có thái độ yêu thích môn học. B. Träng t©m :. ôn tập, củng cố lại các kiến thức đã học. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh vÏ c¸c h×nh trong néi dung ch¬ng 4, 5, 6. - HS: Chuẩn bị theo nội dung đã học. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Sù chuÈn bÞ cña häc sinh 2. Giíi thiÖu bµi (1’) - KÕt hîp víi néi dung 3. Bµi míi Gi¸o viªn híng dÉn HS «n tËp theo néi dung tõng ch¬ng: a. Ch¬ng IV: L¸ - §Æc ®iÓm bªn ngoµi cña l¸: + Nªu cÊu t¹o, c¸ch xÕp l¸ trªn c©y. + Chøc n¨ng - CÊu t¹o trong: + CÊu t¹o + Chøc n¨ng - Quang hîp: + Nêu đợc thí nghiệm chất mà lá cây chế tạo đợc khi có ánh snág. + Xác định đợc chất khỉ thải ra trong quá trình lá chế tạo tinh bột. + Xác định đợc những chất cần thiết để lá chế tạo tinh bột. + Nêu đợc khái niệm quang hợp. + Nêu đợc các điều kiện bên ngoài ảnh hởn đến quang hợp. + ý nghÜa cña quang hîp. - H« hÊp cña c©y: + Nêu đợc các thí nghiệm chứng minh hiện tợng hô hấp ở cây. + Kh¸i niÖm - Sù tho¸t h¬i níc ë l¸ vµ ý nghÜa - BiÕn d¹ng cña l¸: + C¸c lo¹i l¸ biÕn d¹ng + ý nghÜa b. Ch¬ng V: Sinh s¶n sinh dìng - H×nh thøc sinh s¶n sinh dìng tù nhiªn - H×nh thøc sinh s¶n sinh dìng do ngêi. c. Ch¬ng VI: Hoa vµ sinh s¶n h÷u tÝnh - CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña hoa: + Nªu cÊu t¹o + Nªu chøc n¨ng cña c¸c bé phËn - C¸c lo¹i hoa + Sự phân chia thành: hoa đơn tính, hoa lỡng tính. + Sự phân chia thành: hoa mọc đơn độc và hoa mọc thành cụm. * Lu ý: GV dùng tranh ở mỗi bài, chơng để HS quan sát. Yêu cầu HS tự nêu các đặc điểm và chức năng. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi..

(66) - Kh¾c s©u kiÕn thøc cÇn ghi nhí. - GV nhận xét, đánh giá giờ học. 5. Híng dÉn (1’) - HS «n bµi. - ¤n néi dung tiÕt 34. - ChuÈn bÞ kiÓm tra häc k× I. Ngày soạn: PGD ra đề và đáp án Ngµy d¹y: KiÓm tra theo lÞch cña PGD (21/12-23/12/2011) TiÕt 35. KiÓm tra häc k× I. Ngµy so¹n: 24/12/2011 Ngµy d¹y: 27/12/2011 TiÕt 36: Thô phÊn A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh phát biểu đợc khái niệm thụ phấn. - Nêu đợc những đặc điểm chính của hoa tự thụ phấn. Phân biệt hoa tự thụ phấn vµ hoa giao phÊn. - Nhận biết những đặc điểm chính của hoa thích hợp với lối thụ phấn nhờ sâu bọ. 2. KÜ n¨ng - RÌn luyÖn vµ cñng cè c¸c kÜ n¨ng: + Lµm viÖc nhãm nhá. + Quan s¸t mÉu vËt, tranh vÏ. + Sö dông c¸c thao t¸c t duy. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu vµ b¶o vÖ thiªn nhiªn. B. Träng t©m :. Hoa tù thô phÊn vµ hoa giao phÊn C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: MÉu vËt: hoa tù thô phÊn, hoa thô phÊn nhê s©u bä. Tranh vẽ cấu tạo hoa bí đỏ. Tranh ¶nh mét sè hoa thô phÊn nhê s©u bä. - HS: Mçi nhãm: 1 lo¹i hoa tù thô phÊn, 1 lo¹i hoa thô phÊn nhê s©u bä. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi Tìm hiểu hiện tợng thụ phấn, cho HS đọc khái niệm hiện tợng thụ phấn trong SGK. Hoạt động 1: Tìm hiểu hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn (18’) a. Hoa tù thô phÊn.

(67) Hoạt động của GV - Hớng dẫn HS quan sát hình 30.1 để tr¶ lêi c©u hái: + ThÕ nµo lµ hiÖn tîng thô phÊn? - GV đa vấn đề: Hoa tự thụ phấn cần nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo? - GV chốt lại đặc điểm của hoa tự thụ phÊn.. Hoạt động của HS - HS tù quan s¸t h×nh 30.1 (chó ý vÞ trÝ của nhị và nhuỵ), suy nghĩ để trả lời c©u hái. - HS làm  SGK (lựa chọn các đặc điểm ghi vµo giÊy nh¸p) + Trao đổi câu trả lời tìm đợc và giải thÝch. + C¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung nÕu cÇn. - §Æc ®iÓm hoa tù thô phÊn: + Hoa lìng tÝnh. + Nhị và nhuỵ chín đồng thời.. Yªu cÇu: b. Hoa giao phÊn Hoạt động của GV - GV yêu cầu HS đọc thông tin và trả lêi 2 c©u hái môc 1b. - Tæ chøc th¶o luËn gi÷a c¸c nhãm, trao đổi đáp án 2 câu hỏi. - GV kÕt luËn + Thô phÊn b»ng c¸ch giao phÊn nhê nhiÒu yÕu tè.. Hoạt động của HS - HS đọc thông tin trang 99. Thảo luận c©u tr¶ lêi trong nhãm (gîi ý giao phÊn là hiện tợng hạt phấn chuyển đến đầu nhuþ hoa kh¸c) - HS tự bổ sung hoàn thiện đáp án. - Yªu cÇu kiÕn thøc: + Nêu đợc đặc điểm là hoa đơn tính hoÆc hoa lìng tÝnh cã nhÞ vµ nhuþ kh«ng chÝn cïng 1 lóc. + Hoa giao phấn thực hiện đợc nhờ nhiÒu yÕu tè: s©u bä, giã, ngêi.... Yªu cÇu: KÕt luËn: - Thô phÊn lµ hiÖn tîng h¹t phÊn tiÕp xóc víi ®Çu nhuþ. - Hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhuỵ của chính hoa đó gọi là hoa tự thụ phấn. - Những hoa có hạt phấn chuyển đến đầu nhuỵ của hoa khác gọi là hoa giao phÊn. Hoạt động 2: Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS bỏ mẫu đã mang đi - HS quan sát mẫu vật, tranh (chú ý các lªn bµn quan s¸t. đặc điểm nhị, nhuỵ, màu hoa). suy nghĩ - GV treo tranh, giíi thiÖu thªm vÒ hoa tr¶ lêi 4 c©u hái SGK. thô phÊn nhê s©u bä. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái môc  - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. SGK. + Hoa có những đặc điểm nào để thu hót s©u bä? - GV nhËn xÐt. - GV nhÊn m¹nh c¸c ®iÓm chÝnh cña - HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc. hoa thô phÊn nhê s©u bä. KÕt luËn: - Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ có đặc điểm: + Cã mµu s¾c sÆc sì, cã mïi th¬m. + Đĩa mật nằm ở đáy hoa..

(68) + H¹t phÊn vµ ®Çu nhuþ cã chÊt dÝnh. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - GV yêu cầu HS nhắc lại đặc điểm của hoa tự thụ phấn, hoa giao phấn, hoa thô phÊn nhê s©u bä. - GV đánh giá giờ học. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ: c©y ng« cã hoa, hoa bÝ ng«, b«ng, que... - §äc tríc bµi: thô phÊn (tiÕp).. Ngµy so¹n: 07/01/2012 Ngµy d¹y: 10/01/2012 TiÕt 37 Bµi 30: Thô phÊn(tiÕp) A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh giải thích đợc tác dụng của những đặc điểm có ở hoa thụ phấn nhờ giã, so s¸nh víi thô phÊn nhê s©u bä. - HiÓu hiÖn tîng giao phÊn. - Biết đợc vai trò của con ngời từ thụ phấn cho hoa góp phần nâng cao năng suất vµ phÈm chÊt c©y trång. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, thùc hµnh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thiªn nhiªn. VËn dông kiÕn thøc gãp phÇn thô phÊn cho c©y. B. Träng t©m :. Tác dụng của những đặc điểm có ở hoa thụ phấn nhờ gió, so sánh với thụ phấn nhê s©u bä..

(69) C. ChuÈn bÞ. - C©y ng« cã hoa, hoa bÝ ng«. - Dông cô thô phÊn cho hoa. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - ThÕ nµo lµ hiÖn tîng thô phÊn? - Tù thô phÊn kh¸c víi giao phÊn ë ®iÓm nµo? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Ngoài thụ phấn nhờ sâu bọ, hoa còn đợc thụ phấn nhờ gió và nhờ con ngời. 3. Bµi häc Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV hớng dẫn HS quan sát mẫu vật và - HS quan sát mẫu vật và hình SGK để h×nh 30.3, 30.4, tr¶ lêi c©u hái: t×m c©u tr¶ lêi. + Nhận xét về vị trí của hoa ngô đực - Yêu cầu: hoa đực ở trên để tung hạt vµ c¸i? phÊn. + Vị trí đó có tác dụng gì trong cách thô phÊn nhê giã? - Yêu cầu HS đọc thông tin mục 3 và - Các nhóm thảo luận, trao đổi nhóm hoµn thµnh phiÕu häc tËp. hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - GV chữa phiếu học tập, có thể đánh - 1, 2 nhóm trình bày kết quả, các gi¸ ®iÓm mét sè nhãm lµm tèt. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Yªu cÇu c¸c nhãm: So s¸nh hoa thô phÊn nhê s©u giã vµ hoa thô phÊn nhê s©u bä? - GV chuÈn kiÕn thøc nh SGV. Yªu cÇu: KÕt luËn: §Æc ®iÓm hoa thô phÊn nhê giã: + Hoa tËp trung ë ®Çu ngän c©y. + Bao hoa thêng tiªu gi¶m. + ChØ nhÞ dµi, bao phÊn treo lñng l¼ng. + H¹t phÊn nhiÒu, nhá, nhÑ. + §Çu nhÞ dµi, cã nhiÒu l«ng. Hoạt động 2: ứng dụng kiến thức về thụ phấn (15’) Hoạt động của GV - Yêu cầu HS đọc thông tin mục 4 để tr¶ lêi c©u hái cuèi môc. - H·y kÓ nh÷ng øng dông vÒ sù thô phÊn cña con ngêi? GV cã thÓ gîi ý b»ng c©u hái nhá. + Khi nµo hoa cÇn thô phÊn bæ sung? + Con ngời đã làm gì để tạo điều kiện cho hoa thô phÊn? - GV chèt l¹i c¸c øng dông vÒ sù thô phÊn.. Hoạt động của HS - HS tù thu thËp th«ng tin b»ng c¸ch đọc mục 4, tự tìm câu trả lời. - Yêu cầu nêu đợc: + Khi thô phÊn tù nhiªn gÆp khã kh¨n. + Con ngêi nu«i ong, trùc tiÕp thô phÊn cho hoa. - HS tù rót ra nh÷ng øng dông vÒ sù thô phÊn cña con ngêi..

(70) - Con ngời chủ động thụ phấn cho hoa nh»m: + T¨ng s¶n lîng qu¶ vµ h¹t. + T¹o ra c¸c gièng lai míi. - GV đặt câu hỏi củng cố: + Hoa thụ phấn nhờ gió có những đặc ®iÓm g×? + Trong trêng hîp nµo thô phÊn nhê ngêi lµ cÇn thiÕt? KÕt luËn: - C¨n cø vµo c¸ch xÕp hoa trªn c©y, cã thÓ chia ra 2 c¸ch mäc hoa + Mọc đơn độc + Mäc thµnh côm 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - GV đánh giá giờ học. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái cuèi bµi. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. Ngµy so¹n: 08/01/2012 Ngµy d¹y: 12/01/2012 TiÕt 38 Thô tinh, kÕt h¹t vµ t¹o qu¶ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh hiểu đợc thụ tinh là gì? Phân biệt đợc thụ phấn và thụ tinh, thấy đợc mèi quan hÖ gi÷a thô phÊn vµ thô tinh. - NhËn biÕt dÊu hiÖu c¬ b¶n cña sinh s¶n h÷u tÝnh. - Xác định sự biến đổi các bộ phận của hoa thành quả và hạt sau khi thụ tinh. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng làm việc độc lập và làm việc theo nhóm. - KÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt. - Vận dụng kiến thức để giải thích hiện tợng trong đời sống. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc trång vµ b¶o vÖ c©y. B. Trong t©m :. Phân biệt đợc thụ phấn và thụ tinh, thấy đợc mối quan hệ giữa thụ phấn và thụ tinh. C. ChuÈn bÞ. - Tranh phãng to h×nh 31.1 SGK. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - §Æc ®iÓm cña hoa thô phÊn nhê giã? - Những đặc điểm đó có lợi gì cho thụ phấn? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Tiếp theo thụ phấn là hiện tợng thụ tinh để dẫn đến kết hạt và tạo quả. 3. Bµi míi.

(71) Hoạt động 1: Tìm hiểu sự thụ tinh (18’) Hoạt động của GV a. HiÖn tîng n¶y mÇm cña h¹t - GV híng dÉn HS: + Quan s¸t h×nh 31.1, t×m hiÓu chó thÝch + §äc th«ng tin môc 1. => Tr¶ lêi c©u hái: + M« t¶ hiÖn tîng n¶y mÇm cña h¹t phÊn? Gi¸o viªn gi¶ng gi¶i: + H¹t phÊn hót chÊt nhÇy tr¬ng lªn  n¶y mÇm thµnh èng phÊn. + Tế bào sinh dục đực chuyển đến đầu èng phÊn. + èng phÊn xuyªn qua ®Çu nhuþ vµ vßi nhuþ vµo trong bÇu. b. Thô tinh - Yªu cÇu HS tiÕp tôc quan s¸t h×nh 31.1 và đọc thông tin mục 2 SGK, nêu hÖ thèng c©u hái híng dÉn häc sinh khai th¸c th«ng tin. + Sù thô tinh x¶y ra t¹i phÇn nµo cña hoa? + Sù thô tinh lµ g×?. Hoạt động của HS - HS tự quan sát hình 31.2, đọc chú thÝch vµ th«ng tin. + Suy nghĩ tìm đáp án câu hỏi. + Phát biểu đáp án bằng cách chỉ trên tranh sự nảy mầm của hạt phấn và đờng ®i cña èng phÊn. - HS nghe vµ ghi nhí kiÕn thøc.. - HS tự đọc thông tin, quan sát hình 31.2 + Suy nghĩ tìm đáp án các câu hỏi. - Yêu cầu đạt đợc: + Sù thô tinh x¶y ra ë no·n. + Thô tinh lµ sù kÕt hîp gi÷a tÕ bµo sinh dục đực và tế bào sinh dục cái  hîp tö. + DÊu hiÖu cña sinh s¶n h÷u tÝnh lµ sù kết hợp tế bào sinh dục đực và cái. - Phát biểu đáp án tìm đợc (khuyến khÝch HS gãp ý bæ sung). - HS tự bổ sung để hoàn thiện kiến thức vÒ thô tinh.. + T¹i sao nãi sù thô tinh lµ dÊu hiÖu c¬ b¶n cña sinh s¶n h÷u tÝnh? - Tổ chức thảo luận trao đổi đáp án. - GV gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc vµ nhÊn m¹nh sù sinh s¶n cã sù tham gia của tế bào sinh dục đực và cái trong thụ tinh  sinh s¶n h÷u tÝnh. Yªu cÇu: KÕt luËn: - Thụ tinh là quá trình kết hợp tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái tạo thµnh hîp tö. Hoạt động 2: Tìm hiểu sự kết hạt và tạo quả (15’). Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS tự đọc thông tin mục - HS tự đọc thông tin SGK, suy nghĩ trả 3 để trả lời câu hỏi cuối mục. lêi 3 c©u hái SGK. - GV giúp HS hoàn thiện đáp án. + Cho 1 vµi HS tr¶ lêi  bæ sung cho nhau. KÕt luËn: - Sau thô tinh: + Hîp tö  ph«i.

(72) + No·n  h¹t chøa ph«i + BÇu  qu¶ chøa h¹t + C¸c bé phËn kh¸c cña hoa hÐo vµ rông (1 sè Ýt loµi c©y ë qu¶ cßn dÊu tÝch cña 1 sè bé phËn cña hoa). 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - H·y kÓ nh÷ng hiÖn tîng x¶y ra trong sù thô tinh? HiÖn tîng nµo lµ quan träng nhÊt? - Ph©n biÖt hiÖn tîng thô phÊn vµ hiÖn tîng thô tinh? - Qu¶ do bé phËn nµo cña hoa t¹o thµnh? 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - ChuÈn bÞ mét sè qu¶ theo nhãm: Đu đủ, đậu Hà Lan, cà chua, chanh, táo, me, phợng, bằng lăng, lạc…. Ch¬ng VII – Qu¶ vµ h¹t Ngµy so¹n: 13/01/2012 Ngµy d¹y: 17/01/2012 TiÕt 39 C¸c lo¹i qu¶ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Häc sinh biÕt c¸ch ph©n chia qu¶ thµnh c¸c nhãm kh¸c nhau. - Dựa vào đặc điểm của vỏ quả để chia quả thành 2 nhóm chính là quả khô và qu¶ thÞt. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, thùc hµnh. - Vận dụng kiến thức để biết bảo quản, chế biến quả và hạt sau thu hoạch. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thiªn nhiªn. b. träng t©m :. C¸ch ph©n chia qu¶ thµnh c¸c nhãm kh¸c nhau. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Su tÇm tríc mét sè qu¶ kh« vµ qu¶ thÞt khã t×m. - HS: Chuẩn bị quả theo nhóm (đã dặn). D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Sù chuÈn bÞ cña häc sinh 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi Cho HS kÓ qu¶ mang theo vµ mét sè qu¶ em biÕt? Chóng gièng nhau vµ kh¸c nhau ë nh÷ng ®iÓm nµo? => Biết phân loại quả sẽ có tác dụng thiết thực trong đời sống. Hoạt động 1: Căn cứ vào đặc điểm nào để phân chia các loại quả? (15’).

(73) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV giao nhiệm vụ cho các nhóm: Đặt - HS quan sát vật mẫu, lựa chọn đặc quả lên bàn, quan sát kĩ và xếp thành điểm để chia quả thành các nhóm. nhãm. - Tiến hành phân chia quả theo đặc điểm nhóm đã chọn. + Dựa vào những đặc điểm nào để - HS viết kết quả phân chia và đặc điểm chia nhãm? dùng để phân chia. - Hớng dẫn HS phân tích các bớc của VD: Hình dạng, số hạt, đặc điểm của viÖc ph©n chia c¸c nhãm qu¶: h¹t… - Yªu cÇu mét sè nhãm trëng b¸o c¸o kÕt qu¶. - B¸o c¸o kÕt qu¶ cña c¸c nhãm. - GV nhËn xÐt sù ph©n chia cña HS, nêu vấn đề: Bây giờ chúng ta học cách chia quả theo tiêu chuẩn đợc các nhà khoa học định ra. - Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 32.1 vµ tr¶ - HS quan s¸t vµ tr¶ lêi: lêi c©u hái: + Chia qu¶ thµnh 2 nhãm: + Cã thÓ chia c¸c qu¶ thµnh mÊy Qu¶ kh«: khi chÝn vá qu¶ kh«, cøng vµ nhóm? Dựa vào đặc điểm nào để phân mỏng. chia? Qu¶ thÞt: khi chÝn vá dµy chøa ®Çy thÞt qu¶. Yªu cÇu:KÕt luËn: - Dựa vào đặc điểm của vở quả để chia các quả thành 2 nhóm chính: quả khô và qu¶ thÞt. Hoạt động 2: Các loại quả chính (18’) Hoạt động của GV a. Ph©n biÖt qu¶ thÞt vµ qu¶ kh« - Hớng dẫn HS đọc nội dung thông tin SGK để biết tiêu chuẩn của 2 nhóm qu¶ chÝnh: qu¶ kh« vµ qu¶ thÞt. - Yªu cÇu HS xÕp c¸c qu¶ thµnh 2 nhóm theo tiêu chuẩn đã biết. - Gäi c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Gióp HS ®iÒu chØnh vµ hoµn thiÖn viÖc xÕp lo¹i. b. Ph©n biÖt c¸c lo¹i qu¶ kh« - Yªu cÇu HS quan s¸t vá qu¶ kh« khi chÝn  nhËn xÐt chia qu¶ kh« thµnh 2 nhãm. + Ghi lại đặc điểm của từng nhóm quả kh«? + Gọi tên 2 nhóm quả khô đó? - C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV gióp HS kh¾c s©u kiÕn thøc. c. Ph©n biÖt c¸c lo¹i qu¶ thÞt. Hoạt động của HS - HS đọc thông tin SGK để biết tiêu chuÈn cña 2 nhãm qu¶ chÝnh. - Thùc hiÖn xÕp c¸c qu¶ vµo 2 nhãm theo c¸c tiªu chuÈn: vá qu¶ khi chÝn. - Báo cáo trên quả đã xếp vào 2 nhóm. - §iÒu chØnh viÖc xÕp lo¹i nÕu cßn vÝ dô sai. - HS tiÕn hµnh quan s¸t vµ ph©n chia c¸c qu¶ kh« thµnh nhãm.. + Ghi lại đặc điểm từng nhóm  vỏ nẻ và vá kh«ng nÎ. + §Æt tªn cho mçi nhãm qu¶ kh«: kh« nÎ vµ kh« kh«ng nÎ. - C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. - §iÒu chØnh viÖc xÕp l¹i nÕu cã sai sãt, t×m thªm VD..

(74) - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và tìm - HS đọc thông tin SGK, quan sát hình hiểu đặc điểm phân biệt 2 nhóm quả 3.21 (quả đu đủ, quả mơ). - Dïng dao c¾t ngang qu¶ cµ chua, t¸o. thÞt? - GV ®i c¸c nhãm theo dâi, hç trî. => Tìm đặc điểm quả mọng và quả - GV cho HS th¶o luËn  tù rót ra kÕt h¹ch. - B¸o c¸o kÕt qu¶. luËn. - GV nªn gi¶i thÝch thªm vÒ qu¶ h¹ch - Tù ®iÒu chØnh: t×m thªm VD. vµ yªu cÇu HS t×m thªm 1 sè VD vÒ qu¶ h¹ch. KÕt luËn: - Qu¶ kh« chia thµnh 2 nhãm: + Qu¶ kh« nÎ: khi chÝn kh« vá qu¶ cã kh¶ n¨ng t¸ch ra. + Qu¶ kh« kh«ng nÎ: khi chÝn kh« vá qu¶ kh«ng tù t¸ch ra. - Qu¶ thÞt gåm 2 nhãm: + Qu¶ mäng: phÇn thÞt qu¶ dµy, mäng níc. + Qu¶ h¹ch: cã h¹ch cøng, chøa h¹t ë bªn trong. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - Yêu cầu HS viết sơ đồ phân loại quả. Qu¶ kh« Qu¶ thÞt Khi chÝn vá qu¶ cøng, máng, kh« Khi chÝn vá mÒm, nhiÒu thÞt qu¶ Qu¶ kh« nÎ Qu¶ kh« kh«ng nÎ Qu¶ h¹ch Qu¶ mäng (Khi chÝn vá (Khi chÝn vë qu¶ (H¹t cã h¹ch (Qu¶ mÒm qu¶ tù nøt) kh«ng tù nøt) cøng bao bäc) chøa ®Çy thÞt) - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp tr¨c nghiÖm: Đánh dấu X vào đầu câu đúng: C©u 1: Trong c¸c nhãm qu¶ sau ®©y, nhãm nµo gåm toµn qu¶ kh«: a. Cµ chua, ít, th× lµ, chanh b. Lạc, dừa, đu đủ, táo ta c. §Ëu Hµ Lan, ®Ëu xanh, c¶i, ®Ëu v¸n d. Bå kÕt, ®Ëu ®en, chuèi, nho.. C©u 2: Trong c¸c nhãm qu¶ sau ®©y, nhãm nµo gåm toµn qu¶ thÞt: a. §ç ®en, hång xiªm, chuèi, bÇu. b. Mơ, đào, xoài, da hấu, đu đủ. c. Chß, cam, vó s÷a, bå kÕt. d. C¶ a vµ b. §¸p ¸n: 1c; 2b. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3, 4 SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - Hớng dẫn ngâm hạt đõ và hạt ngô chuẩn bị bài sau. - §äc tríc bµi : H¹t vµ c¸c bé phËn cña h¹t. Ngµy so¹n: 15/01/2012 Ngµy d¹y: 19/01/2012 TiÕt 40 H¹t vµ c¸c bé phËn cña h¹t.

(75) A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh kể tên đợc các bộ phận của hạt. - Phân biệt đợc hạt một lá mầm và hạt hai lá mầm. - BiÕt c¸ch nhËn biÕt h¹t trong thùc tÕ. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh để rút ra kết luận. - Vận dụng kiến thức để giải thích hiện tợng trong đời sống. 3. Thái độ - BiÕt c¸ch lùa chän vµ b¶o qu¶n h¹t gièng. B. träng t©m :. H¹t mét l¸ mÇm vµ h¹t hai l¸ mÇm. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - MÉu vËt:. + Hạt đỗ đen ngâm trong nớc 1 ngày. + Hạt ngô đặt trên bông ẩm trớc 3-4 ngày. - Tranh câm về các bộ phận của hạt đỗ đen và hạt ngô. - Kim mòi m¸c, lóp cÇm tay. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - Ph©n biÖt qu¶ kh« vµ qu¶ thÞt? - Ph©n biÖt qu¶ mäng vµ qu¶ h¹ch? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Cây xanh có hoa đều do hạt phát triển thành. Vậy cấu tạo của hạt nh thế nµo? C¸c lo¹i h¹t cã gièng nhau kh«ng? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Tìm hiểu các bộ phận của hạt (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV híng dÉn HS bãc vá hai lo¹i h¹t: - Mçi HS tù bãc t¸ch 2 lo¹i h¹t. ngô và đỗ đen. Dùng lúp quan sát đối chiếu với hình - Tìm đủ các bộ phận của mỗi hạt nh 33.1 và hình 33.2, tìm đủ các bộ phận hình vẽ SGK (thân, rễ, lá, chồi mầm). cña h¹t. - Sau khi quan s¸t c¸c nhãm ghi kÕt - HS lµm vµo b¶ng (trang 108). qu¶ vµo b¶ng SGK (trang 108) - HS lªn b¶ng ®iÒn trªn tranh c©m c¸c ( GV lu ý híng dÉn c¸c nhãm cha bãc bé phËn cña mçi h¹t. tách đợc)  cho HS điền vào tranh câm. + H¹t gåm nh÷ng bé phËn nµo? - GV nhËn xÐt vµ chèt l¹i kiÕn thøc vÒ - HS ph¸t biÓu, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. c¸c bé phËn cña h¹t. Yªu cÇu: KÕt luËn: - H¹t gåm: + Vá L¸ mÇm + Ph«i: Th©n mÇm Chåi mÇm RÔ mÇm - ChÊt dinh dìng (l¸ mÇm, ph«i chò)..

(76) Hoạt động 2: Phân biệt hạt một lá mầm và hạt hai lá mầm (18’) Hoạt động của GV - Căn cứ vào bảng trang 108 đã làm ở môc 1, yªu cÇu HS t×m nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau cña h¹t ng« vµ h¹t đỗ. - Yêu cầu HS đọc thông tin mục 2  tìm ra ®iÓm kh¸c nhau chñ yÕu gi÷a h¹t 1 lá mầm và hạt 2 lá mầm để trả lời câu hái: + H¹t 2 l¸ mÇm kh¸c h¹t 1 l¸ mÇm ë ®iÓm nµo? - GV chốt lại đặc điểm cơ bản phân biÖt h¹t 1 l¸ mÇm vµ h¹t 2 l¸ mÇm.. Hoạt động của HS - Mçi HS so s¸nh, ph¸t hiÖn ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a hai lo¹i h¹t  ghi vµo vë bµi tËp. - §äc th«ng tin  t×m ®iÓm kh¸c nhau chủ yếu giữa hai loại đó là số lá mầm, vÞ trÝ chÊt dù tr÷. - HS b¸o c¸o kÕt qu¶, líp gãp ý bæ sung. - HS tù rót ra kiÕn thøc.. KÕt luËn: - Sù kh¸c nhau chñ yÕu cña h¹t mét l¸ mÇm vµ h¹t hai l¸ mÇm lµ sè l¸ mÇm trong ph«i. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - Yêu cầu HS nhắc lại: đặc điểm các bộ phận của hạt, hạt 2 lá mầm và 1 lá mầm. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Lµm bµi tËp trang 109. - ChuÈn bÞ cho bµi sau: + C¸c lo¹i qu¶: qu¶ chß, qu¶ kÐ, qu¶ trinh n÷… + H¹t: h¹t xµ cõ. Ngµy so¹n: 18/01/2012 Ngµy d¹y: 31/01/2012 TiÕt 41 Ph¸t t¸n cña qu¶ vµ h¹t A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Học sinh phân biệt đợc các cách phát tán của quả và hạt. - Tìm ra những đặc điểm của quả và hạt phù hợp với cách phát tán. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t nhËn biÕt. - Kĩ năng làm việc độc lập và theo nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ vµ ch¨m sãc thùc vËt. *Träng t©m:§Æc ®iÓm thÝch nghi víi c¸ch ph¸t t¸n cña qu¶ vµ h¹t . B. TRäng t©m :. §Æc ®iÓm cña qu¶ vµ h¹t phï hîp víi c¸ch ph¸t t¸n. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phãng to h×nh 34.1. MÉu: qu¶ chß, kÐ, trinh n÷, b»ng l¨ng, xµ cõ, hoa s÷a..

(77) - HS: KÎ phiÕu häc tËp vµo vë bµi tËp Chuẩn bị mẫu nh đã dặn dò Bµi tËp 1 C¸ch ph¸t t¸n Bµi tËp 2 Tªn qu¶ vµ h¹t Bµi tËp 3 §Æc ®iÓm thÝch nghi D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - KiÓm tra sÜ sè. - C¸c bé phËn cña h¹t? - §iÓm kh¸c nhau gi÷a h¹t cña c©y 2 l¸ mÇm vµ h¹t cña c©y mét l¸ mÇm? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi häc(33') Hoạt động 1: Tìm hiểu các cách phát tán của quả và hạt(13') Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS làm bài tập 1 ở phiếu học - HS đọc nội dung bài tập 1 để cả nhóm tËp. cïng biÕt. - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm thảo - HS trong nhóm bằng những hiểu biết luận câu hỏi: Quả và hạt thờng phát của mình qua quan sát thực tế trao đổi t¸n ra xa c©y mÑ, yÕu tè nµo gióp qu¶ t×m c¸c yÕu tè gióp qu¶ vµ h¹t ph¸t t¸n xa c©y mÑ. và hạt phát tán đợc? - GV ghi ý kiÕn cña nhãm lªn b¶ng, - §¹i diÖn 1-2 nhãm tr×nh bµy, c¸c nghe bæ sung vµ chèt l¹i cã 3 c¸ch ph¸t nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. tán: tự phát tán, nhờ gió, nhờ động vật. - GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp 2 phiÕu - HS tõng nhãm tù ghi tªn qu¶ h¹t  trao häc tËp. đổi trong nhóm. - GV gọi 1-2 HS trình bày, các HS khác - 1-3 HS đọc bài tập 2. nhËn xÐt, bæ sung. - GV hái: Qu¶ vµ h¹t cã nh÷ng c¸ch ph¸t t¸n nµo? Yªu cÇu: KÕt luËn: - Cã 3 c¸ch ph¸t t¸n qu¶ vµ h¹t: tù ph¸t t¸n, ph¸t t¸n nhê giã, ph¸t t¸n nhê động vật. Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm thích nghi víi c¸ch ph¸t t¸n cña qu¶ vµ h¹t(20') Hoạt động của GV - GV yêu cầu hoạt động nhóm: Làm bµi tËp trong phiÕu häc tËp. - GV quan sát các nhóm  giúp đỡ tìm đặc điểm thích nghi nh: cánh của quả, chùm lông, mùi vị của quả, đờng nứt ở vá…. Hoạt động của HS - Hoạt động nhóm: + Chia c¸c qu¶ h¹t thµnh 3 nhãm theo c¸ch ph¸t t¸n. + Mçi c¸ nh©n trong nhãm quan s¸t đặc điểm bên ngoài của quả hạt. + Suy nghĩ trao đổi trong nhóm tìm đặc ®iÓm phï hîp víi c¸ch ph¸t t¸n. - HS trao đổi trong nhóm tìm đặc điểm phï hîp víi c¸ch ph¸t t¸n. - GV gọi đại diện nhóm trình bày, các - Đại diện nhóm trình bày, các HS khác nhËn xÐt, bæ sung. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæi sung..

(78) - Đại diện 1-2 nhóm đọc lại đáp án đúng, cả lớp ghi nhớ. - Cuối cùng GV nên chốt lại những ý - HS dựa vào các đặc điểm thích nghi kiến đúng cho những đặc điểm thích để kiểm tra lại quả và hạt, nếu cha nghi với mỗi cách phát tán  giúp HS đúng thì chuyển sang nhóm khác. hoµn thiÖn nèt. - GV cho HS ch÷a bµi tËp 2: kiÓm tra xem các quả và hạt đã phù hợp với c¸ch ph¸t t¸n cha. - GV cho HS t×m thªm mét sè VD vÒ qu¶ vµ h¹t kh¸c phï hîp víi c¸c c¸ch ph¸t t¸n. + H·y gi¶i thÝch hiÖn tîng qu¶ da hÊu trên đảo của Mai An Tiêm? + Ngoµi c¸c c¸ch ph¸t t¸n trªn cßn c¸ch ph¸t t¸n nµo? - Nếu HS không trả lời đợc, GV gợi ý: - HS tự hoàn chỉnh bài tập của mình ë ViÖt Nam cã gièng hoa qu¶ cña c¸c theo mÉu. nớc khác, vậy vì sao có đợc? (GV th«ng b¸o: qu¶ vµ h¹t cã thÓ ph¸t t¸n nhê níc hay nhê ngêi…) + T¹i sao n«ng d©n thêng thu ho¹ch - HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi dùa vµo kiÕn thức đã học. đỗ khi quả mới già? + Sù ph¸t t¸n cã lîi g× cho thùc vËt vµ - 1 HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. con ngêi? KÕt luËn: Bµi tËp 1 Bµi tËp 2. Bµi tËp 3. C¸ch ph¸t Ph¸t t¸n nhê giã t¸n Qu¶ chß, qu¶ Tªn qu¶ tr©m bÇu, qu¶ bå vµ h¹t c«ng anh, h¹t hoa s÷a. Qu¶ cã c¸nh §Æc ®iÓm hoÆc tóm l«ng thÝch nhÑ nghi. Phát tán nhờ động Tù ph¸t t¸n vËt Qu¶ sim, qu¶ æi, Qu¶ c¸c c©y qu¶ da hÊu, qu¶ kÐ, hä ®Ëu, xµ trinh n÷. cõ, b»ng l¨ng. Qu¶ cã h¬ng vÞ Vá qu¶ tù thơm, vị ngọt, hạt nứt để hạt vá cøng. Qu¶ cã tung ra nhiÒu gai gãc b¸m. ngoµi.. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: Đánh dấu X vào đầu câu trả lời đúng. Sù ph¸t t¸n lµ g×? a. HiÖn tîng qu¶ vµ h¹t cã thÓ bay ®i xa nhê giã. b. Hiện tợng quả và hạt đợc mang đi xa nhờ động vật. c. Hiện tợng quả và hạt đợc chuyển đi xa chỗ nó sống. d. HiÖn tîng qu¶ vµ h¹t cã thÓ tù vung v·i mäi n¬i §¸p ¸n: c. 5. Híng dÉn (1’).

(79) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ cho bµi sau: Tổ 1: Hạt đỗ đen trên bông ẩm Tổ 2: Hạt đỗ đen trên bông khô Tổ 3: Hạt đỗ đen ngâm ngập trong nớc Tổ 4: Hạt đỗ đen trên bông ẩm đặt trong tủ lạnh. - ChuÈn bÞ néi dung bµi sau: Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn cho h¹t n¶y mÇm. Ngµy so¹n: 18/01/2012 Ngµy d¹y : 02/02/2012 TiÕt 42 Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn cho h¹t n¶y mÇm A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc - Th«ng qua thÝ nghiÖm HS ph¸t hiÖn ra c¸c ®iÒu kiÖn cÇn cho h¹t n¶y mÇm. - Giải thích đợc cơ sở khoa học của một số biện pháp kĩ thuật gieo trồng và bảo qu¶n h¹t gièng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng thiÕt kÕ thÝ nghiÖm, thùc hµnh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thÝch bé m«n *Träng t©m :ThÝ nghiÖm vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn cho h¹t nÈy mÇmvµ øng dông vµo thùc tÕ. B. Träng t©m :. §iÒu kiÖn cÇn cho h¹t n¶y mÇm. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - HS làm thí nghiệm ở nhà theo phần đã dặn dò trớc. - KÎ b¶n têng tr×nh theo mÉu SGK trang 113 vµo vë. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’) - KiÓm tra sÜ sè. - C¸c c¸ch ph¸t t¸n cña qu¶ vµ h¹t? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi(33') Hoạt động 1: Thí nghiệm về những điều kiện cần cho hạt nảy mầm(18') Hoạt động của GV ThÝ nghiÖm 1: Lµm ë nhµ - GV yªu cÇu HS ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm 1 vµo b¶n têng tr×nh. - Gäi c¸c tæ b¸o c¸o kÕt qu¶  GV ghi lªn b¶ng. - GV yªu cÇu HS: + T×m hiÓu nguyªn nh©n h¹t n¶y mÇm và không nảy mầm đợc? + H¹t n¶y mÇm cÇn nh÷ng ®iÒu kiÖn g×? - Tæ chøc th¶o luËn trªn líp, khuyÕn khÝch HS nhËn xÐt, bæ sung. ThÝ nghiÖm 2:. Hoạt động của HS - HS lµm thÝ nghiÖm 1 ë nhµ, ®iÒn kÕt qu¶ vµo b¶n têng tr×nh. - Chó ý ph©n biÖt h¹t n¶y mÇm víi h¹t chØ nøt vá khi no níc. - HS thảo luận trong nhóm để tìm câu trả lời. Yêu cầu nêu đợc: + H¹t kh«ng n¶y mÇm v× thiÕu níc, thiÕu kh«ng khÝ. - §¹i diÖn mét sè nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS đọc nội dung thí nghiệm, yêu cầu.

(80) - GV yêu cầu HS nghiên cứu thí nêu đợc điều kiện: nhiệt độ. nghiÖm 2 SGK vµ tr¶ lêi c©u hái môc . - Yêu cầu HS đọc thông tin và trả lời - HS đọc thông tin SGK và trả lời câu câu hỏi: Ngoài 3 điều kiện trên sự nảy hỏi. Yêu cầu nêu đợc: mÇm cña h¹t cßn phô thuéc vµo yÕu tè + ChÊt lîng h¹t gièng (®iÒu kiÖn bªn trong). nµo? - GV chốt lại kiến thức để HS ghi nhớ. Yªu cÇu:KÕt luËn: - Hạt nảy mầm cần đầy đủ nớc, không khí và nhiệt độ thích hợp, ngoài ra cÇn h¹t ch¾c, kh«ng s©u, cßn ph«i. Hoạt động 2: Vận dụng kiến thức vào sản xuất(15') Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK, t×m c¬ së khoa häc cña mçi biÖn ph¸p. - GV cho các nhóm trao đổi, thống nhÊt c¬ së khoa häc cña mçi biÖn ph¸p.. Hoạt động của HS - HS đọc nội dung mục , thảo luận nhãm tõng néi dung (chó ý vËn dông c¸c ®iÒu kiÖn n¶y mÇm cña h¹t). - Thông qua thảo luận, rút ra đợc cơ sở khoa häc cña tõng biÖn ph¸p. + Gieo h¹t bÞ ma to ngËp óng cÇn ph¶i tháo nớc để thoáng khí.. KÕt luËn: - Phải bảo quản tốt hạt giống vì hạt đủ phôi mới nảy mầm đợc. - Làm đất tơi xốp  đủ không khí hạt nảy mầm tốt. - Phủ rơm khi trời rét  giữ nhiệt độ thích hợp. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸c ®iÒu kiÖn n¶y mÇm cña h¹t. - Điều kiện để vận dụng vào trong sản xuất. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - §äc tríc bµi: Tæng kÕt vÒ c©y cã hoa. Ngµy so¹n: 03/02/2012 Ngµy d¹y: 07/02/2012 TiÕt 43 Tæng kÕt vÒ c©y cã hoa A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy: - HS hÖ thèng ho¸ c¸c kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng chÝnh cña c¸c c¬ quan cña c©y xanh cã hoa. - Tìm đợc mối quan hệ chặt chẽ giữa các cơ quan và các bộ phận của cây tạo thµnh c¬ thÓ toµn vÑn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng nhËn biÕt, ph©n tÝch, hÖ thèng ho¸. - KÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc gi¶i thÝch hiÖn tîng thùc tÕ trong trång trät. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu vµ b¶o vÖ thùc vËt.

(81) *Träng t©m:sù thèng nhÊt gi÷a cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña mçi c¬ quan ë c©y xanh cã hoa. B. Trong t©m :. Sù thèng nhÊt gi÷a cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña mçi c¬ quan ë c©y cã hoa C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phãng to h×nh 36.1. 6 m¶nh b×a, mçi m¶nh viÕt tªn 1 c¬ quan cña c©y xanh. 12 m¶nh b×a nhá, mçi m¶nh ghi 1 sè hoÆc ch÷: a, b, c, d, e, g, 1, 2,3, 4, 5,6 - HS: VÏ h×nh 36.1 vµo vë. ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ c¬ quan sinh dìng vµ c¬ quan sinh s¶n cña c©y. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’) - KiÓm tra sÜ sè. - Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho h¹t n¶y mÇm? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi(31') Hoạt động 1: Sự thống nhất giữa cấu tạo và chức năng cña mçi c¬ quan ë c©y cã hoa(20') Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS nghiên cứu bảng cấu tạo - HS đọc bảng cấu tạo và chức năng vµ chøc n¨ng trang 116, lµm bµi tËp cña mçi c¬ quan lùa chän môc t¬ng SGK trang 116. øng gi÷a cÊu t¹o vµ chøc n¨ng ghi vµo sơ đồ cây có hoa ở vở bài tập (điền số 1, 2, 3 … vµ ch÷ a, b, c…) - GV treo tranh câm hình 36.1, gọi HS - HS điền tranh câm (chú ý đối tợng HS lÇn lît lªn ®iÒn: trung b×nh)  bæ sung hoµn chØnh tranh + Tªn c¸c c¬ quan cña c©y cã hoa. c©m. + §Æc ®iÒm cÊu t¹o chÝnh (®iÒn ch÷) + C¸c chøc n¨ng chÝnh (®iÒn sè). - Tõ tranh hoµn chØnh GV ®a c©u hái: + C¸c c¬ quan sinh dìng cã cÊu t¹o - HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi c©u hái. + Thảo luận trong nhóm để cùng tìm ra nh thÕ nµo vµ cã chøc n¨ng g×? + C¸c c¬ quan sinh s¶n cã cÊu t¹o vµ mèi quan hÖ gi÷a cÊu t¹ov µ chøc n¨ng cña mçi c¬ quan. chøc n¨ng nh thÕ nµo? + Nhận xét về mối quan hệ giữa cấu + Trao đổi toàn lớp: tự bổ sung và rút ra kÕt luËn. t¹o vµ chøc n¨ng cña mçi c¬ quan? - GV cho HS các nhóm trao đổi rút ra kÕt luËn. Yªu cÇu: KÕt luËn: - Cây có hoa có nhiều cơ quan, mỗi cơ quan đều có cấu tạo phù hợp với chøc n¨ng riªng cña chóng. Hoạt động 2: Tìm hiểu sự thống nhất về chức năng gi÷a c¸c c¬ quan ë c©y cã hoa(11') Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS đọc thông tin mục 2, suy - HS đọc thông tin trang 117, thảo luận nghĩ để trả lời câu hỏi: nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái b»ng c¸ch lÊy + Nh÷ng c¬ quan nµo cña c©y cã mèi VD cô thÓ nh quan hÖ gi÷a rÔ, th©n , l¸. quan hÖ chÆt chÏ víi nhau vÒ chøc.

(82) n¨ng ? (th«ng tin thø nhÊt) - Mét sè nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm + Lấy VD chứng minh khi hoạt động khác nhận xét, bổ sung. của một cơ quan đợc tăng cờng hay giảm đi sẽ ảnh hởng tới hoạt động của c¬ quan kh¸c: GV gîi ý rÔ c©y kh«ng hút nớc thì lá sẽ không quang hợp đợc. KÕt luËn: - Các cơ quan của cây xanh liên quan mật thiết và ảnh hởng tới nhau. Tác động vào một cơ quan sẽ ảnh hởng đến cơ quan khác và toàn bộ cây. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - Yªu cÇu HS gi¶i « ch÷ ë trß ch¬i trang upload.123doc.net. - GV đánh giá giờ. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Tìm hiểu đời sống cây ở nớc, sa mạc, ở nơi lạnh.. Ngµy so¹n:06/02/2012 Ngµy d¹y: 10/02/2012 TiÕt 44 Tæng kÕt vÒ c©y cã hoa (tiÕp) A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy: - HS nắm đợc giữa cây xanh và môi trờng có mối liên quan chặt chẽ. Khi điều kiện sống thay đổi thì cây xanh biến đổi thích nghi với đời sống. - Thùc vËt thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng nªn nã ph©n bè réng r·i. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thiªn nhiªn. B träng t©m :. §Æc ®iÓm cña c¸c c©y thÝch nghi víi m«i trêng sèng. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Tranh phãng to h×nh 36.2. MÉu c©y bÌo t©y. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’) - C©y cã hoa cã nh÷ng lo¹i c¬ quan nµo? chøc n¨ng cña chóng? - Mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ quan cña c©y xanh cã hoa? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Tìm hiểu các cây sống dới nớc(11') Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV thông báo những cây sống ở nớc - HS hoạt động theo nhóm, từng nhóm chÞu mét sè ¶nh hëng cña m«i trêng th¶o luËn c©u hái. nh SGK..

(83) - Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 36.2 (chó ý đến vị trí của lá) và trả lời các câu hỏi môc 1. + Nhận xét hình dạng lá ở các vị trí + Giải thích sự biến đổi hình dạng lá trªn mÆt níc, ch×m trong níc? khi ë c¸c vÞ trÝ trªn mÆt níc, ch×m trong níc. + C¸c nhãm kh¸c bæ sung. + Cây bèo tây có cuống lá phình to, - Lá biến đổi để thích nghi với môi trxốp có ý nghĩa gì? So sánh cuống lá ờng sống trôi nổi. Rút ra ý nghĩa. khi c©y sèng tr«i næi vµ khi sèng trªn - Chøa kh«ng khÝ gióp c©y næi. c¹n? Yªu cÇu: KÕt luËn: - Các cây sống trong môi trờng nớc thì hình thành các đặc điểm để thích nghi víi ®iÒu kiÖn sèng tr«i næi. Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm của cây sống trên cạn(11') Hoạt động của GV - Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi c©u hái. Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: + ë n¬i kh« h¹n v× sao rÔ l¹i ¨n s©u, lan réng? + L¸ c©y ë n¬i kh« h¹n cã l«ng, s¸p cã t¸c dông g×?. Hoạt động của HS - HS đọc thông tin và trả lời câu hỏi ở môc  SGK trang 120. - HS suy nghÜ t×m c©u tr¶ lêi, c¸c em kh¸c bæ sung vµ gi¶i thÝch. Yªu cÇu: + RÔ ¨n s©u: t×m nguån níc, lan réng: hút sơng đêm. + L«ng s¸p: gi¶m sù tho¸t h¬i níc. + V× sao c©y mäc trong rõng rËm th+ Rõng rËm: Ýt ¸nh s¸ng  c©y v¬n cao êng v¬n cao? để nhận đợc ánh sáng. Đồi trống: đủ ánh sáng  phân cành nhiÒu. KÕt luËn: - Các cây sống trên cạn có những đặc điểm thích nghi với các yếu tố: nguồn nớc, sự thay đổi khí hậu, loại đất khác nhau. Hoạt động 3: Cây sống trong những môi trờng đặc biệt(11') Hoạt động của GV - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và trả lêi : + Thế nào là môi trờng sống đặc biệt? + KÓ tªn nh÷ng c©y sèng ë nh÷ng m«i trêng nµy? + Phân tích đặc điểm phù hợp với môi trêng sèng ë nh÷ng c©y nµy? - Yªu cÇu HS rót ra nhËn xÐt chung vÒ sù thèng nhÊt gi÷a c¬ thÓ vµ m«i trêng? KÕt luËn:. Hoạt động của HS - HS đọc thông tin SGK và quan sát h×nh 36.4, th¶o luËn trong nhãm gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng trªn. - Gäi 1-2 nhãm tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - HS nhắc lại nhận xét ở 3 hoạt động..

(84) - Nhê cã kh¶ n¨ng thÝch nghi mµ c©y cã thÓ ph©n bè réng r·i kh¾p n¬i trªn tr¸i đất: trong nớc, trên cạn, vùng nóng, vùng lạnh… 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - Yêu cầu HS nhắc lại đặc điểm của cây phù hợp với môi trờng sống. - GV đánh giá giờ. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - §äc tríc bµi: T¶o.. Ch¬ng VIII: C¸c nhãm thùc vËt. Ngµy so¹n: 10/02/2012 Ngµy d¹y: 14/02/2012 TiÕt 45 T¶o A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy: - HS nêu rõ đợc môi trờng sống và cấu tạo của tảo - TËp nhËn biÕt mét sè t¶o thêng gÆp. - HiÓu râ nh÷ng lîi Ých thùc tÕ cña t¶o. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu vµ b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng t©m :. CÊu t¹o cña t¶o C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - Mẫu tảo xoắn để trong cốc thuỷ tinh. - Tranh t¶o xo¾n, rong m¬. - Tranh mét sè t¶o kh¸c. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): 2. Giíi thiÖu bµi (1’) - Trình bày những đặc điểm thích nghi của thực vật phù hợp với những môi trờng sèng kh¸c nhau? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo của tảo (10’) a. Quan s¸t t¶o xo¾n (t¶o níc ngät) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV giíi thiÖu mÉu t¶o xo¾n vµ n¬i - C¸c nhãm HS quan s¸t mÉu t¶o xo¾n sèng. b»ng m¾t vµ b»ng tay, nhËn d¹ng t¶o.

(85) xo¾n ngoµi tù nhiªn. - Híng dÉn HS quan s¸t mét sîi t¶o - HS quan s¸t kÜ tranh  cho mét vµi em nhËn xÐt cÊu t¹o t¶o xo¾n vÒ: phãng to trªn tranh  tr¶ lêi c©u hái: + Mçi sîi t¶o xo¾n cã cÊu t¹o nh thÕ + Tæ chøc c¬ thÓ. + CÊu t¹o tÕ bµo. nµo? + Mµu s¾c cña t¶o. + V× sao t¶o xo¾n cã mµu lôc? - GV gi¶ng gi¶i vÒ: + Tªn gäi cña t¶o xo¾n do chÊt nguyªn sinh cã d¶i xo¾n chøa diÖp lôc. + C¸ch sinh s¶n cña t¶o xo¾n: Sinh s¶n sinh dìng vµ tiÕp hîp. - Mét vµi HS ph¸t biÓu, rót ra kÕt luËn. - GV chốt lại vấn đề bằng câu hỏi: Nêu đặc điểm cấu tạo của tảo xoắn? Yªu cÇu:KÕt luËn: - C¬ thÓ t¶o xo¾n lµ mét sîi mµu lôc, gåm nhiÒu tÕ bµo h×nh ch÷ nhËt, sinh s¶n sinh dìng vµ tiÕp hîp. b. Quan s¸t rong m¬ (t¶o níc mÆn) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV giíi thiÖu m«i trêng sèng cña rong m¬. - Hớng dẫn HS quan sát tranh rong mơ - HS quan sát tranh  tìm các đặc điểm vµ tr¶ lêi c©u hái: gièng vµ kh¸c nhau gi÷a rong m¬ vµ + Rong m¬ cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? c©y bµng). + So s¸nh h×nh d¹ng ngoµi rong m¬ Gîi ý: với cây bàng, tìm các đặc điểm giống Giống: Hình dạng giống 1 cây vµ kh¸c nhau? Kh¸c: Cha cã rÔ, th©n, l¸ thËt sù. + V× sao rong m¬ cã mµu n©u? - GV giíi thiÖu c¸ch sinh s¶n cña rong - HS c¨n cø vµo cÊu t¹o rong m¬ vµ t¶o m¬. xoắn  trao đổi nhóm rút ra kết luận. - Tæ chøc th¶o luËn chung c¶ líp, gióp - Thảo luận toàn lớp, tìm ra đặc điểm HS hoµn thiÖn c©u tr¶ lêi. chung. TiÓu kÕt: Rong m¬ cã mµu n©u, cha cã rÔ, th©n, l¸ thËt. Yªu cÇu:KÕt luËn: - Tảo có cấu tạo đơn giản, có diệp lục, cha có rễ, thân, lá. Hoạt động 2: Làm quen một vài tảo khác thờng gặp (8’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Sử dụng tranh  giới thiệu một số tảo - HS quan sát: tảo đơn bào, tảo đa bào. - HS nhËn xÐt sù ®a d¹ng cña t¶o vÒ: kh¸c. - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK trang hình dạng, cấu tạo, màu sắc. 124 và rút ra nhận xét hình dạng của  Nêu đợc: Tảo không nằm trong nhóm tảo? Qua hoạt động 1 và 2 có nhận xét thực vật, cơ thể có một hay nhiều tế g× vÒ t¶o nãi chung. bµo. KÕt luËn: - T¶o kh«ng n»m trong nhãm thùc vËt - Cơ thể tảo có một hay nhiều tế bào, cấu tạo đơn giản, có màu sắc khác nhau. HÇu hÕt sèng trong níc. Hoạt động 3: Tìm hiểu vai trò của tảo (15’).

(86) Hoạt động của GV + T¶o sèng ë níc cã lîi g×? + Với đời sống con ngời tảo có lợi gì? + Khi nµo t¶o cã thÓ g©y h¹i?. Hoạt động của HS - HS th¶o luËn nhãm, bæ sung ý kiÕn cho nhau. - Nêu đợc vài trò của tảo trong tự nhiên và trong đời sống con ngời.. KÕt luËn: - T¶o cã vai trß: + Cung cÊp oxi. + Là thức ăn cho các động vật dới nớc. + Lµm thøc ¨n cho ngêi vµ gia sóc. + Lµm thuèc + Lµm nguyªn liÖu dïng trong c«ng nghiÖp… + Mét sè trêng hîp t¶o g©y h¹i. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu đúng: C©u 1: C¬ thÓ cña t¶o cã cÊu t¹o: a. Tất cả đều là đơn bào b. Tất cả đều là đa bào c. Có dạng đơn bào, có dạng đa bào. d. Tảo không nằm trong nhóm thực vât §¸p ¸n: 1c 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”, ChuÈn bÞ mÉu c©y rªu. Ngµy so¹n: 11/02/2012 Ngµy d¹y: 16/02/2012 TiÕt 46 Rªu –c©y rªu A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy: - HS xác định đợc môi trờng sống của rêu liên quan tới cấu tạo của chúng. - HS nêu rõ đợc đặc điểm cấu tạo của rêu, phân biệt rêu với tảo và cây có hoa. - Hiểu đợc rêu sinh sản bằng gì và túi bào tử là cơ quan sinh sản của rêu. - Thấy đợc vai trò của rêu trong tự nhiên. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu thiªn nhiªn. B. Träng t©m. §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña rªu, ph©n biÖt rªu víi t¶o vµ c©y cã hoa. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - VËt mÉu: C©y rª (cã c¶ tói bµo tö). - Tranh phãng to c©y rªu vµ c©y rªu mang tói bµo tö. - KÝnh lóp cÇm tay. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - Nªu vai trß cña t¶o?.

(87) 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Gi¸o viªn giíi thiÖu rªu lµ nhãm thùc vËt lªn c¹n ®Çu tiªn, c¬ thÓ cã cÊu tạo đơn giản. 3. Bµi míi Hoạt động 1: Tìm hiểu môi trờng sống của rêu (5’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV đặt câu hỏi: Rêu sống ở đâu? + HS tr¶ lêi b»ng hiÓu biÕt cña m×nh, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. Kết luận: Rêu sống ở đất ẩm. Hoạt động 2: Quan sát cây rêu (10’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS quan sát cây rêu và - HS hoạt động theo nhóm: đối chiếu với hình 38.1, nhận thấy + Tách rời 1-2 cây rêu  quan sát bằng nh÷ng bé phËn nµo cña c©y? kÝnh lóp. + Quan sát đối chiếu tranh cây rêu. - Tæ chøc cho HS th¶o luËn toµn líp. - Ph¸t hiÖn c¸c bé phËn cña c©y rªu. - Gäi 1-2 nhãm tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Cho HS đọc đoạn thông tin, GV giảng gi¶i: RÔ gi¶: cã kh¶ n¨ng hót níc. Th©n, l¸ cha cã m¹ch dÉn, nªn chØ sèng nơi đất ẩm ớt. - HS tự rút ra những đặc điểm chính - Yªu cÇu so s¸nh rªu víi rong m¬ vµ trong cÊu t¹o c©y rªu. c©y bµng, tr¶ lêi c©u hái: + T¹i sao xÕp rªu vµo nhãm thùc vËt bËc cao? - GV tæng kÕt l¹i cho cã hÖ thèng. KÕt luËn: - Th©n ng¾n, kh«ng ph©n cµnh. - L¸ nhá, máng. - RÔ gi¶ cã kh¶ n¨ng hót níc. - Cha cã m¹ch dÉn. Hoạt động 3: Túi bào tử và sự phát triển của rêu (10’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t tranh c©y - HS quan s¸t tranh theo híng dÉn cña reeu cã tói bµo tö, ph©n biÖt c¸c phÇn GV, rót ra nhËn xÐt: cña tói bµo tö. + Tói bµo tö cã 2 phËn: mò ë trªn, cuèng ë díi, trong tói cã bµo tö. - Yªu cÇu HS quan s¸t tiÕp h×nh 38.2 vµ - HS dùa vµo h×nh 38.2, th¶o luËn trong đọc đoạn thông tin, trả lời câu hỏi: nhãm t×m c©u tr¶ lêi. + C¬ quan sinh s¶n cña rªu lµ bé phËn - HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ nµo? sung. + Rªu sinh s¶n b»ng g×? + Tr×nh bµy sù ph¸t triÓn cña rªu? KÕt luËn: - C¬ quan sinh s¶n lµ tói bµo tö n»m ë ngän c©y. - Rªu sinh s¶n b»ng bµo tö. - Bµo tö n¶y mÇm ph¸t triÓn thµnh c©y rªu. Hoạt động 4: Vai trò của rêu (8’).

(88) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc đoạn thông tin môc 4 vµ tr¶ lêi c©u hái: + Rªu cã lîi Ých g×? - GV gi¶ng thªm: - HS tù rót ra vai trß cña rªu. Hình thành đất. T¹o than. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) §iÒn vµo chç trèng nh÷ng tõ thÝch hîp: C¬ quan sinh dìng cña c©y rªu gåm cã th©n, l¸, cha cã rÔ thËt sù. Trong thân và lá rêu cha có mạch dẫn. Rêu sinh sản bằng bào tử đợc chứa trong túi bµo tö, c¬ quan nµy n»m ë ngän c©y rªu. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - ChuÈn bÞ mÉu c©y rªu. - §äc tríc bµi: QuyÕt – c©y d¬ng xØ.. Ngµy so¹n: 17/02/2012 Ngµy d¹y: 21/02/2012 TiÕt 47: QuyÕt –c©y d¬ng xØ A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy: - HS trình bày đợc đặc điểm cấu tạo cơ quan sinh dỡng và cơ quan sinh sản của d¬ng xØ. - BiÕt c¸ch nhËn d¹ng mét c©y thuéc d¬ng xØ. - Nói rõ đợc nguồn gốc hình thành các mỏ than đá. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, thùc hµnh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc yªu vµ b¶o vÖ thiªn nhiªn. B. träng t©m :. §Æc ®iÓm cÊu t¹o c¬ quan sinh dìng vµ c¬ quan sinh s¶n cña d¬ng xØ. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - VËt mÉu: C©y d¬ng xØ. - Tranh c©y d¬ng xØ, tranh h×nh 39.2 phãng to. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): - Nªu cÊu t¹o c©y rªu? - Tại sao rêu chỉ sống đợc ở những nơi ẩm ớt? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Quan sát cây dơng xỉ (15’) a. Quan s¸t c¬ quan sinh dìng Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS quan sát kĩ cây dơng - HS hoạt động nhóm và ghi lại: xỉ và ghi lại đặc điểm các bộ phận của + Quan sát cây dơng xỉ  xem có những c©y. bé phËn nµo  so s¸nh víi tranh. - Tæ chøc th¶o luËn trªn líp. - GV bổ sung hoàn thiện đặc điểm rễ, + Trao đổi nhóm về đặc điểm rễ, thân, lá quan sát đợc (chú ý đặc điểm lá th©n, l¸..

(89) - GV lu ý: HS dÔ nhÇm cuèng cña l¸ non). giµ lµ th©n  GV gióp HS ph©n biÖt. - Cho HS so sánh các đặc điểm với cơ - HS phát biểu  các nhóm khác nhận xÐt, bæ sung. quan sinh dìng cña rªu. - GV ghi tãm t¾t lªn b¶ng. KÕt luËn: C¬ quan sinh dìng gåm: - L¸ giµ cã cuèng dµi, l¸ non cuén trßn. - Th©n ng¾n h×nh trô - RÔ thËt - Cã m¹ch dÉn. b. Quan s¸t tói bµo tö vµ sù ph¸t triÓn cña c©y d¬ng xØ Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS lËt mÆt díi l¸ giµ, t×m tói bµo tö. - Yêu cầu HS quan sát hình 39.2, đọc kÜ chó thÝch tr¶ lêi c©u hái: + Vßng c¬ cã t¸c dông g×? + C¬ quan sinh s¶n vµ sù ph¸t triÓn cña tói bµo tö? - So s¸nh víi rªu. - GV gîi ý cho HS ph¸t biÓu  hoµn chỉnh đoạn câu trên ( đáp án: Túi bào tö, ®Èy bµo tö bay ra, nguyªn t¶n, c©y d¬ng xØ con, bµo tö, nguyªn t¶n). - GV cho HS đọc lại đoạn bài tập đã hoµn chØnh. - Rót ra kÕt luËn.. Hoạt động của HS - HS quan s¸t kÜ h×nh 39.2, th¶o luËn nhãm  ghi c©u tr¶ lêi ra nh¸p. + Lµm bµi tËp: ®iÒn vµo chç trèng nh÷ng tõ thÝch hîp. Mặt dới lá dơng xỉ có những đốm chứa …………. V¸ch tói bµo tö cã mét vßng c¬ mµng tÕ bµo dµy lªn rÊt râ, vßng c¬ cã t¸c dông…………. Khi tói bµo tö chÝn. Bào tử rơi xuống đất sẽ nảy mầm và phát triển thành ……… rồi từ đó mọc ra……………. - D¬ng xØ sinh s¶n b»ng ……… nh rªu, nhng kh¸c rªu ë chç cã ………… do bµo tö ph¸t triÓn thµnh.. KÕt luËn: D¬ng xØ sinh s¶n b»ng bµo tö, c¬ quan sinh s¶n lµ tói bµo tö. Hoạt động 2: Quan sát một vài loại dơng xỉ thờng gặp (10’) Hoạt động của GV - Quan s¸t c©y rau bî, c©y l«ng cu li vµ nhËn xÐt: + §Æc ®iÓm chung? + Nêu đặc điểm nhận biết một cây thuéc d¬ng xØ?. Hoạt động của HS - Ph¸t biÓu nhËn xÐt vÒ: + Sù ®a d¹ng h×nh th¸i. + §Æc ®iÓm chung. - TËp nhËn biÕt mét c©y thuéc d¬ng xØ (c¨n cø vµo l¸ non).. KÕt luËn: - Dơng xỉ thuộc nhóm quyết. Là những thực vật đã có rễ, thân, lá và có mạch dÉn. - Sinh s¶n b»ng bµo tö. Hoạt động 3: Quyết cổ đại và sự hình thành than đá (8’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, - HS đọc thông tin..

(90) quan s¸t h×nh 39.4 vµ tr¶ lêi c©u hái: + Than đá đợc hình thành nh thế nào?. - Quan s¸t h×nh. - 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. KÕt luËn: SGK. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - Yêu cầu HS nhắc lại đặc điểm của cây dơng xỉ. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - ChuÈn bÞ néi dung «n tËp.. Ngµy so¹n: 18/02/2012 Ngµy d¹y: 23/02/2012 TiÕt 48 ¤n tËp A. Môc tiªu. Khi häc xong bµi nµy HS: - Củng cố đợc các kiến thức đã học. - Nhận biết rõ các đặc điểm có trên tranh và trên thực tế. - HiÓu râ chøc n¨ng phï hîp víi cÊu t¹o. - Có thái độ yêu thích môn học. B. Träng t©m:. CÊu t¹o cña c¸c c¬ quan sinh s¶n phï hîp víi chøc n¨ng C. ChuÈn bÞ :. - GV: Tranh vẽ các hình trong nội dung đã học. - HS: Sự chuẩn bị theo nội dung SGK, nội dung đã học. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra (5’) Sù chuÈn bÞ cña häc sinh 2. Giíi thiÖu bµi ( 1’) 3. Bµi míi (33’) a. Ch¬ng VI: Hoa vµ sinh s¶n h÷u tÝnh *Thô phÊn Tù thô phÊn §Æc ®iÓm Giao phÊn + Thô phÊn nhê giã + Nhê s©u bä *. Thô tinh, kÕt h¹t, t¹o qu¶ - N¶y mÇm cña h¹t phÊn - Thô tinh - T¹o qu¶.

(91) b. Ch¬ng VII: Qu¶ vµ h¹t - §Æc ®iÓm c¸c lo¹i qu¶ - H¹t vµ c¸c bé phËn cña h¹t - Ph¸t t¸n - Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho h¹t n¶y mÇm. ( GV dïng c©u hái th¶o luËn c¸c néi dung). c. Ch¬ng VIII: C¸c nhãm thùc vËt CÊu t¹o T¶o Vai trß §Æc ®iÓm Rªu Sù ph¸t triÓn cña rªu Vai trß QuyÕt. §Æc ®iÓm cña d¬ng xØ C¬ quan sinh s¶n Vai trß C¬ quan dinh dìng ( GV cïng HS th¶o luËn c¸c néi dung). - GV có thể dùng các câu hỏi trong nội dung SGK để vấn đáp HS. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - Nhận xét, đánh giá giờ. 5. Híng dÉn (1’) - Häc sinh «n tËp. - Häc bµi - ChuÈn bÞ kiÓm tra 45 phót.. Ngµy so¹n: 21/02/2012 Ngµy d¹y: 28/02/2012 TiÕt 49 KiÓm tra 01 tiÕt I. Mục tiêu của đề kiểm tra: - Môc tiªu chung: - Đánh giá tổng kết mức độ đạt được của HS - Lấy thông tin ngược để điều chỉnh kế hoạch và phương pháp dạy học, cải tiến chương trình. - Đánh giá phân hạng xếp loại người học. - Môc tiªu cô thÓ: §èi víi häc sinh - Cã kÜ n¨ng t duy lµm bµi. - Có thái độ nghiêm túc khi kiểm tra. - Tự đánh giá tổng kết quá trình học tập - Chỉ ra những lỗ hổng kiến thức - Lập kế hoạch học tập, phấn đấu. II. H×nh thøc kiÓm tra: - Trắc nghiệm : 30%; tự luận: 70% - Đối tượng: HS khá-trung bình III. Ma trận đề kiểm tra.

(92) MỨC ĐỘ NHẬN THỨC TỔNG ĐIỂM Nhận biết Thông hiểu Vận dụng CĐ thấp CĐ cao Chương Kể được các Nhận Cơ sở VII: bộ phận của - Các ĐK cần cho hạt dạng khoa học Quả và hạt và chức nảy mầm được các về ĐK nảy hạt năng loại quả mầm của (4 tiết) hạt áp Câu 2: Câu 1: dụng vào 1.5đ Câu 3a:1.5đ 1.5đ kĩ thuật 55% 15% 15% 15% trồng trọt 5.5đ Câu 3b:1đ 10% Rêu và - So sánh cấu tạo cơ Chương dương xỉ quan sinh dưỡng của tảo VIII: sinh sản - rêu - dương xỉ. Các bằng gì? Câu 4: 1.5đ nhóm Câu 5a:05đ - Trình bày sơ đồ phát thực 5% triển của dương xỉ vật Thấy được sự sai khác so (3 tiết) với rêu Câu 5b:1.5đ và Câu 4.5đ 5c:1đ 40% 45% NỘI DUNG. Tổng. 1câu, 1ý 20%. 2câu, 2ý 70%. 4 câu, 3ý 10đ. 1câu 10%. IV. §Ò kiÓm tra theo ma trËn Câu 1: Hãy hoàn thành bảng dưới đây: (đánh dấu x vào vị trí đúng) STT Tên quả 1 2 3 4 5 6. Quả khô Quả thịt Quả khô nẻ Quả khô không nẻ Quả mọng. Quả hạch. Quả đu đủ Quả mơ Quả cải Quả chò Quả chanh Quả bông. Câu 2: Cho các từ và cụm từ sau: Vỏ hạt ; Phôi ; hạt một lá mầm; thân mầm Chất dinh dưỡng dự trữ; chồi mầm ; hạt hai lá mầm; rễ mầm; lá mầm . Hãy chọn và điền vào chỗ trống trong các câu sau cho phù hợp:.

(93) Hạt gôm: + ……1……. Có chức năng bảo vệ hạt. +….…2….gồm…3……, ……4…. ,….5………và……6……..có chức năng duy trì nòi giống. + ………7………………chứa trong phôi hoặc phôi nhũ, có chức năng nuôi dưỡng phôi. Câu 3: Điều kiện bên ngoài và bên trong cần cho hạt nảy mầm? Cơ sở khoa học đó được áp dụng vào kĩ thuật trồng trọt như thế nào? Câu 4: So sánh cấu tạo cơ quan sinh dưỡng giữa tảo – rêu – dương xỉ? Câu 5: Rêu và dương xỉ sinh sản bằng gì?Trình bày sơ đồ phát triển của dương xỉ? Quá trình đó có đặc điểm cơ bản nào khác với rêu? V. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm. Câu 1: STT Tên quả. (1.5đ) Quả khô Quả khô nẻ Quả khô không nẻ. Quả thịt Quả mọng Quả hạch x x. 1 Quả đu đủ 2 Quả mơ 3 Quả cải x 4 Quả chò x 5 Quả chanh x 6 Quả bông x Câu 2: (1,5đ) 1.Vỏ hạt ; 2.Phôi ; 3. lá mầm ; 4. thân mầm ; 5.chồi mầm ; 6.rễ mầm 7.Chất dinh dưỡng dự trữ; Câu 3: a) Các điều kiện cần cho hạt nảy mầm: (1.5đ) - Điều kiện bên ngoài: không khí, nhiệt độ, độ ẩm thích hợp. - Điều kiện bên trong: chất lượng hạt giống (chắc mẩy, không sứt sẹo, không sâu bệnh, mọt, mốc, …) b) Áp dụng vào kĩ thuật trồng trọt: (1đ) - Gieo hạt đúng thời vụ. - Khi gieo hạt: làm đất tơi, xốp và chăm sóc hạt giống. - Chống úng, hạn và rét cho hạt, mầm, cây con. Câu 4: So sánh cấu tạo cơ quan sinh dưỡng giữa tảo - rêu - dương xỉ: Có chiều hướng tiến hóa, phức tạp dần : - Tảo cấu tạo giản đơn, chưa có thân - lá - rễ thực sự .  Rêu đã có thân, lá, rễ nhưng thân và lá chưa có mạch dẫn, rễ giả.  Dương xỉ đã có thân, lá, rễ thực sự ; có mạch dẫn. (1.5đ) Câu 5: - Rêu và dương xỉ sinh sản bằng bào tử. (0.5đ) - Sơ đồ phát triển của dương xỉ: (1.5đ) (vòng cơ co) (Đất ẩm) Dương xỉ Túi bào tử Bào tử Nguyên tản (Trưởng thành) (chín) (nẩy mầm).

(94) ( Thụ. tinh). Cây dương xỉ Con. (1đ). - Quá trình trên có đặc điểm cơ bản khác với rêu : + Có qua giai đoạn bào tử phát triển thành nguyên tản. + Ở rêu, bào tử được hình thành sau quá trình thụ tinh còn ở dương xỉ bào tử hình thành trước quá trình thụ tinh.. Ngµy so¹n: 25/02/2012 Ngµy d¹y: 01/03/2012 TiÕt 50 H¹t trÇn – c©y th«ng A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Trình bày đợc đặc điểm cấu tạo cơ quan sinh dỡng và cơ quan sinh sản của th«ng. - Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a nãn vµ hoa. - Nêu đợc sự khác nhau cơ bản giữa cây hạt trần với cây có hoa. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng làm việc độc lập và làm việc theo nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng t©m :. §Æc ®iÓm cÊu t¹o c¬ quan sinh dìng vµ c¬ quan sinh s¶n cña th«ng. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - VËt mÉu: cµnh th«ng cã nãn. - Tranh: cành thông mang nón, sơ đồ cắt dọc nón đực và nón cái. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra(5’): 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Quan sát cơ quan sinh dỡng của cây thông (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV giíi thiÖu qua vÒ c©y th«ng. - HS lµm viÖc theo nhãm - Híng dÉn HS quan s¸t cµnh l¸ th«ng + Tõng nhãm tiÕn hµnh quan s¸t cµnh, nh sau: l¸ th«ng. - Ghi đặc điểm ra nháp. + §Æc ®iÓm th©n cµnh? Mµu s¾c? - Yªu cÇu: nhæ cµnh con, quan s¸t c¸ch mäc l¸ (chó ý v¶y nhá ë gèc l¸). - GV th«ng b¸o rÔ to khoÎ, mäc s©u. - Gäi 1-2 HS ph¸t biÓu, líp nhËn xÐt, - Cho líp th¶o luËn hoµn thiÖn kiÕn bæ sung. thøc. KÕt luËn: - RÔ: to, khoÎ, mäc s©u - Th©n: mµu n©u, xï x× (cµnh cã vÕt sÑo khi l¸ rông)..

(95) - L¸: nhá h×nh kim, mäc tõ 2-3 chiÕc trªn 1 cµnh con, rÊt ng¾n. Hoạt động 2: Cơ quan sinh sản (nón) (10’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Vấn đề 1: Cấu tạo của nón đực và nón - HS quan sát mẫu vật  đối chiếu hình c¸i. 40.2 vµ tr¶ lêi c©u hái. - GV th«ng b¸o: cã 2 lo¹i nãn - Yªu cÇu HS: + Xác định vị trí nón đực và nón cái trªn cµnh? + §Æc ®iÓm cña hai lo¹i nãn (sè lîng, + §èi chiÕu c©u tr¶ lêi víi th«ng tin kÝch thíc cña hai lo¹i)? nón đực, nón cái  tự điều chỉnh kiến - Yêu cầu HS quan sát sơ đồ cắt dọc thøc. nón đực và nón cái, trả lời câu hỏi: - HS quan sát kĩ sơ đồ, chú thích và trả + Nón đực có cấu tạo nh thế nào? lêi c©u hái. + Nãn c¸i cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? - Th¶o luËn nhãm  rót ra kÕt luËn. - GV bæ sung, hoµn chØnh kÕt luËn. Vấn đề 2: So sánh hoa và nón - Yªu cÇu HS so s¸nh cÊu t¹o hoa vµ - HS tù lµm bµi tËp ®iÒn b¶ng. 1-2 em nãn (®iÒn b¶ng 113 SGK). - Th¶o luËn:Nãn kh¸c hoa ë ®iÓm nµo? ph¸t biÓu. - GV bổ sung, giúp HS hoàn thiện kiến + Căn cứ vào bảng đã hoàn chỉnh, phân biÖt nãn víi hoa. thøc. Vấn đề 3: Quan sát một nón đã phát - Thảo luận nhóm, rút ra kết luận. - HS th¶o luËn, ghi c©u tr¶ lêi ra nh¸p. triÓn - Yªu cÇu HS quan s¸t 1 nãn th«ng vµ t×m h¹t: + Hạt có đặc điểm gì? Nằm ở đâu? + So s¸nh tÝnh chÊt cña nãn víi qu¶ b- - Th¶o luËn gi÷a c¸c nhãm, rót ra kÕt luËn. ëi? + T¹i sao gäi th«ng lµ c©y h¹t trÇn? KÕt luËn: - Cơ quan sinh sản là nón đực và nón cái + Nón đực: nhỏ, mọc thành cụm, màu vàng, có vảy (nhị) mang 2 túi phấn chứa h¹t phÊn. + Nãn c¸i: lín, mäc riªng lÎ, cã v¶y (no·n) mang 2 no·n. - Nãn cha cã bÇu nhuþ chøa no·n (nªn kh«ng thÓ coi nh 1 hoa). - H¹t n»m trªn l¸ no·n hë (h¹t trÇn) cha cã qu¶ thËt sù. Hoạt động 3: Giá trị của cây hạt trần (5’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV đa một số thông tin về một số cây - HS nêu đợc các giá trị thực tiễn của h¹t trÇn kh¸c cïng gi¸ trÞ cña chóng. c¸c c©y thuéc ngµnh h¹t trÇn. KÕt luËn: SGK. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè néi dung bµi. - Yêu cầu HS nhắc lại đặc điểm của cây dơng xỉ. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”..

(96) - §äc tríc bµi: H¹t kÝn.. Ngµy so¹n: 02/03/2012 Ngµy d¹y 06/03/2012 TiÕt 51 Hạt kín - đặc điểm của thực vật hạt kín A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Phát hiện đợc những tính chất đặc trng của cây hạt kín là có hoa và quả với hạt đợc giấu kín trong quả. Từ đó phân biệt đợc sự khác nhau cơ bản giữa cây Hạt kÝn vµ c©y H¹t trÇn. - Nêu đợc sự đa dạng của cơ quan sinh dỡng và cơ quan sinh sản của cây hạt kín. - BiÕt c¸ch quan s¸t mét c©y H¹t kÝn. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, kÜ n¨ng kh¸i qu¸t ho¸. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng t©m. §Æc ®iÓm cña thùc vËt h¹t kÝn C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - VËt mÉu: c¸c c©y H¹t kÝn (nÕu nhá nhæ c¶ c©y, nÕu to th× c¾t 1 cµnh). Mét sè qu¶. - KÝnh lóp cÇm tay, kim nhän, dao con. - HS kÎ b¶ng theo mÉu SGK trang 135. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra (5’) - Nªu c¬ quan sinh s¶n cña c©y th«ng? CÊu t¹o? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) SGK 3. Bµi míi Hoạt động 1: Quan sát cây có hoa (15’) Hoạt động của GV - GV yêu cầu HS đặt mẫu lên bàn quan sát (hoạt động theo nhóm). - GV híng dÉn HS quan s¸t theo tr×nh tù SGK. + C¬ quan sinh dìng + C¬ quan sinh s¶n (Víi nh÷ng bé phËn nhá dïng kÝnh lóp) - GV kÎ b¶ng trèng SGK lªn b¶ng phô. - Yªu cÇu 2-3 nhãm lªn ®iÒn néi dung - GV bæ sung. KÕt luËn: - Néi dung b¶ng trang 135.. Hoạt động của HS - HS hoạt động nhóm: quan sát các cây đã chuẩn bị. - Ghi các đặc điểm quan sát đợc vào trong b¶ng. - §¹i diÖn nhãm lªn ®iÒn..

(97) Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm của các cây hạt kín (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS c¨n cø vµo kÕt qu¶ bảng mục 1 để: + NhËn xÐt sù kh¸c nhau cña rÔ, th©n, - C¨n cø vµo b¶ng 1, HS nhËn xÐt sù ®a d¹ng cña rÔ, th©n, l¸, hoa, qu¶. l¸, hoa, qu¶? - GV cung cÊp: c©y h¹t kÝn cã m¹ch dÉn ph¸t triÓn. + Nêu đặc điểm chung của các cây hạt - Thảo luận giữa các nhóm, rút ra đặc kÝn? ®iÓm chung cña c©y h¹t kÝn. - GV bổ sung giúp HS rút ra đợc đặc ®iÓm chung. + So sánh với cây hạt trần để thấy đợc - HS trả lời, các HS khác nhận xét, bổ sù tiÕn ho¸ cña c©y h¹t kÝn? sung. KÕt luËn: - C¬ quan sinh dìng: RÔ, th©n, l¸ ®a d¹ng. - C¬ quan sinh s¶n: Cã hoa, qu¶ chøa h¹t bªn trong. - M«i trêng sèng ®a d¹ng. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) Yªu cÇu HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: Đánh dấu X vào đầu câu trả lời đúng: C©u 1: Trong nhãm c©y sau, nhãm nµo toµn c©y h¹t kÝn? a. C©y mÝt, c©y rªu, c©y ít. b. C©y æi, c©y c¶i, c©y dõa. c. Cây thông, cây lúa, cây đào. Câu 2: Tính chất đặc trng nhất của các cây hạt kín là: a. Cã rÔ, th©n, l¸. b. Cã sù sinh s¶n b»ng h¹t. c. Cã hoa, qu¶, h¹t. H¹t n»m trong qu¶. §¸p ¸n: 1b, 2c. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - §äc tríc bµi: Líp hai l¸ mÇm vµ líp mét l¸ mÇm.. Ngµy so¹n:03/03/2012 Ngµy d¹y: 08/03/2012 TiÕt 52. Líp hai l¸ mÇm vµ líp mét l¸ mÇm. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS:.

(98) - Phân biệt một số đặ điểm hình thái của cây thuộc lớp hai lá mầm và lớp một lá mÇm (vÒ kiÓu rÔ, kiÓu g©n l¸, sè lîng c¸nh hoa). - Căn cứ vào các đặc điểm để có thể nhận dạng nhanh một cây thuộc lớp hai lá mÇm hay mét l¸ mÇm. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, thùc hµnh. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng t©m :. Phân biệt đợc cậy một lá mồn và cây hai lá mầm C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - VËt mÉu: C©y lóa, hµnh, huÖ, cá. C©y bëi con, l¸ rÇm bôt. - Tranh rÔ cäc, rÔ chïm, c¸c kiÓu g©n l¸. D. HOAT độNG DạY Và HọC. 1. KiÓm tra (5’) - So sánh đặc điểm của cây hạt kín và cây hạt trần ? 2. Giíi thiÖu bµi(1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Cây hai lá mầm và cây một lá mầm (18’) Hoạt động của GV - GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i kiÕn thøc cò vÒ kiÓu rÔ, kiÓu g©n l¸ kÕt hîp víi quan s¸t tranh. + Các đặc điểm này gặp ở các cây khác nhau trong líp hai l¸ mÇm vµ líp mét l¸ mÇm. - Yªu cÇu HS quan s¸t tranh, h×nh 42.1, GV giíi thiÖu mét c©y mét l¸ mÇm vµ mét c©y hai l¸ mÇm ®iÓn h×nh. HS tù nhËn biÕt. (Lµm bµi tËp môc 1). - Tæ chøc th¶o luËn trªn líp. - Phát biểu các đặc điểm phân biệt cây hai l¸ mÇm vµ c©y mét l¸ mÇm? - Yªu cÇu HS nghiªn cøu ®o¹n th«ng tin môc 1. + Còn những dấu hiệu nào để phânbiệt líp hai l¸ mÇm vµ líp mét l¸ mÇm? - Yªu cÇu HS lªn b¶ng ®iÒn: §Æc ®iÓm Líp mét l¸ mÇm Líp hai l¸ mÇm RÔ L¸ (g©n) Th©n H¹t KÕt luËn:. Hoạt động của HS - HS chỉ trân tranh và trình bày đợc: + C¸c lo¹i rÔ, th©n, l¸. + §Æc ®iÓm chung cña rÔ, th©n, l¸. - HS hoạt động theo nhóm, quan sát kĩ c©y mét l¸ mÇm vµ c©y hai l¸ mÇm, ghi các đặc điểm quan sát đợc vào bảng trèng (SGK trang 137). - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. - HS căn cứ đặc điểm của rễ, lá, hoa ph©nbiÖt c©y 1 l¸ mÇm vµ c©y hai l¸ mÇm. - HS đọc thông tin, tự nhận biết hai dấu hiệu nữa là số lá mầm của phôi và đặc ®iÓm th©n. - Gäi 2 HS lªn b¶ng tù ghi. C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung..

(99) §Æc ®iÓm RÔ L¸ (g©n) Th©n H¹t. Líp mét l¸ mÇm - RÔ chïm - G©n song song - Th©n cá, cét - Ph«i cã mét l¸ mÇm.. Líp hai l¸ mÇm - RÔ cäc - G©n l¸ h×nh m¹ng - Th©n gç, cá leo - Ph«i cã hai l¸ mÇm. Hoạt động 2: Đặc điểm phân biệt giữa lớp 2 lá mầm và lớp 1 lá mầm (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS quan s¸t c¸c c©y - HS quan s¸t mÉu mang theo. mang ®i vµ hoµn thµnh b¶ng: Tªn c©y RÔ Th©n G©n l¸ - Hoµn thµnh b¶ng. Thuéc líp 1 l¸ mÇm 2 l¸ mÇm KÕt luËn: - Líp mét l¸ mÇm vµ líp hai l¸ mÇm ph©nbiÖt nhau chñ yÕu ë sè l¸ mÇm trong ph«i. - Ngoµi ra cßn mét vµi dÊu hiÖu ph©n biÖt n÷a nh: kiÓu rÔ, kiÓu g©n l¸, sè c¸nh hoa, d¹ng th©n… 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. - Yêu cầu HS nhắc lại đặc điểm nhận biết cây 1 lá mầm và cây 2 lá mầm. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - §äc tríc bµi: Kh¸i niÖm s¬ lîc vÒ ph©n lo¹i thùc vËt. Ngµy so¹n:09/03/2012 Ngµy d¹y: 13/03/2012 TiÕt 53 Kh¸i niÖm s¬ lîc vÒ ph©n lo¹i thùc vËt A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS:.

(100) - Biết đợc phân loại thực vật là gì? - Nêu đợc tên các bậc phân loại ở thực vật và những đặc điểm chủ yếu của các ngµnh. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng vËn dông ph©n lo¹i 2 líp cña ngµnh h¹t kÝn. B. Träng t©m :. C¸c ngµnh thùc vËt chÝnh C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - Sơ đồ phân loại trang 141 SGK để trống. - Các tờ bìa nhỏ ghi đặc điểm. - HS chuÈn bÞ theo néi dung SGK. D. HOAT độNG Dạy Và HọC. 1. KiÓm tra (5’) - Đặc điểm chủ yếu để phân biệt lớp một lá mầm và lớp hai lá mầm? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Cho HS điền từ vào chỗ chấm trong SGK. GV liên hệ đặt vấn đề tìm hiểu về ph©n lo¹i thùc vËt. 3. Bµi míi Hoạt động 1: Tìm hiểu phân loại thực vật (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS nhắc lại các nhóm thực - HS nhắc lại kiến thức đã học. vật đã học và đặt câu hỏi: + T¹i sao ngêi ta xÕp c©y th«ng, tr¾c - 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ b¸ch diÖp vµo mét nhãm? sung. + Tại sao tảo, rêu đợc xếp vào hai nhãm kh¸c nhau? - GV cho HS đọc thông tin trong bài và - HS nêu khái niệm về phân loại thực tr¶ lêi: Ph©n lo¹i thùc vËt lµ g×? vËt. KÕt luËn: - Ph©n lo¹i thùc vËt lµ viÖc t×m hiÓu sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a c¸c d¹ng thùc vật để phân chia chúng thành từng nhóm. Hoạt động 2: Các bậc phân loại (10’) Hoạt động của GV - GV giíi thiÖu c¸c bËc ph©n lo¹i thùc vật từ cao đến thấp: Ngµnh – Líp – Bé – Hä – Chi – Loµi - GV gi¶i thÝch: + Ngµnh lµ bËc ph©n lo¹i cao nhÊt + Loµi lµ bËc ph©n lo¹i c¬ së. C¸c c©y cïng loµi cã nhiÒu ®iÓm gièng nhau vÒ h×nh d¹ng, cÊu t¹o. VD: Hä cam cã nhiÒu loµi: bëi, chanh, quÊt… - GV gi¶i thÝch cho HS hiÓu “nhãm” không phải là một khái niệm đợc sử dông trong ph©n lo¹i. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. KÕt luËn:. Hoạt động của HS - HS tiÕp thu néi dung.. - HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc.. - HS nhËn biÕt “nhãm” kh«ng lµ kh¸i niệm đợc sử dụng trong phân loại..

(101) - C¸c bËc ph©n lo¹i: Ngµnh – Líp – Bé – Hä – Chi – Loµi Hoạt động 3: Các ngành thực vật (8’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸c ngµnh thùc - Cho 1-2 HS ph¸t biÓu. vật đã học đặc điểm nổi bật của các ngành đó. - HS hoµn thµnh bµi tËp. - GV cho HS lµm bµi tËp ®iÒn tõ vµo chỗ trống đặc điểm mỗi ngành (nh SGV). - GV treo sơ đồ câm cho HS gắn các - HS chọn các tờ bìa đã ghi các đặc đặc điểm của mỗi ngành. ®iÓm g¾n vµo tõng ngµnh cho phï hîp. - Chèt l¹i: Mçi ngµnh thùc vËt cã nhiÒu - HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. đặc điểm nhng khi phân loại chỉ dựa vào những đặc điểm quan trọng nhất để ph©n biÖt c¸c ngµnh. - Yªu cÇu HS ph©n chia c¸c ngµnh h¹t - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kÝn thµnh 2 líp. kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Giúp HS hoàn thiện đáp án. KÕt luËn: - C¸c ngµnh t¶o ( kh«ng n»m trong c¸c nhãm thùc vËt) - Nhµnh rªu - Ngµnh d¬ng xØ - Ngµnh h¹t trÇn - Ngµnh h¹t kÝn. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm ph©n lo¹i thùc vËt. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc thªm bµi: Sù ph¸t triÓn cña giíi thùc vËt. ChuÈn bÞ bµi: Nguån gèc c©y trång Ngµy so¹n: 09/03/2012 Ngµy d¹y: 15/03/2012 TiÕt 54. Nguån gèc c©y trång. A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Xác định đợc các dạng cây trồng ngày nay là kết quả của quá trình chọn lọc từ nh÷ng c©y d¹i do bµn tay con ngêi tiÕn hµnh. - Phân biệt đợc sự khác nhau giữa cây dại với cây trồng và giải thích lí do khác nhau. - Nêu đợc những biện pháp chính nhằm cải tạo thực vật. - Thấy đợc khả năng to lớn của con ngời trong việc cải tạo thực vật. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t – thùc hµnh. 3. Thái độ.

(102) - Cã ý thøc b¶o vÖ thiªn nhiªn. B. Träng t©m :. Nguån gèc cña c©y trång C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - Tranh c©y c¶i d¹i, c¶i trång. - Hoa hång d¹i vµ hoa hång trång. - Chuèi d¹i vµ chuèi nhµ. - Mét sè qu¶ ngon: t¸o, nho, xoµi,… D. HOAT §éNG D¹Y Vµ HäC. 1. KiÓm tra (5’) - Nªu c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña giíi thùc vËt? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) Thực vật hạt kín rát phong phú và đa dạng, 20 nghìn loài thực vật đợc con ngời sử dụng trong số 30 nghìn loài đã có. Trong đó nhiều loài là cây trồng. Vậy c©y trång xuÊt hiÖn nh thÕ nµo? do ®©u mµ nã phong phó nh vËy? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Cây trồng bắt nguồn từ đâu?(10’) Hoạt động của GV - GV dùng phơng pháp hỏi đáp và gi¶ng gi¶i: + Cây nh thế nào đợc gọi là cây trồng? + H·y kÓ mét vµi c©y trång vµ c«ng dông cña chóng? + Con ngời trồng cây nhằm mục đích g×? - GV nhận xét đúng, sai. Cho HS đọc th«ng tin SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: + C©y trång cã nguån gèc tõ ®©u? - Gäi 1 HS tr¶ lêi.. Hoạt động của HS - HS vËn dông kiÕn thøc, hiÓu biÕt thùc tÕ vµ tr¶ lêi.. - HS đọc thông tin SGK trang 144. Giải thÝch nguån gèc c©y trång. - Mét vµi HS tr¶ lêi, HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung vµ rót ra kÕt luËn.. KÕt luËn: - C©y trång b¾t nguån tõ c©y d¹i. - C©y trång phôc vô nhu cÇu cuéc sèng cña con ngêi. Hoạt động 2: Cây trồng khác cây dại nh thế nào?(15’) Hoạt động của GV - Yêu cầu HS thảo luận nhóm để giải quyết từng vấn đề: Vấn đề 1: Nhận biết cây trồng và cây d¹i - Yêu cầu HS quan sát hình 45.1 để nhËn biÕt c©y c¶i trång vµ c©y c¶i d¹i. + Em h·y cho biÕt sù kh¸c nhau gi÷a c¸c bé phËn t¬ng øng rÔ, th©n, l¸, hoa cña c¶i d¹i vµ c¶i trång? + V× sao c¸c bé phËn cña c©y trång l¹i kh¸c nhiÒu so víi c©y d¹i? - GV nhận xét đúng sai, chốt lại vấn. Hoạt động của HS. - HS quan s¸t h×nh 45.1 chó ý c¸c bé phận của cây cải trồng đợc sử dụng. - HS th¶o luËn trong nhãm, ghi c©u tr¶ lêi ra nh¸p. - Yªu cÇu tr¶ lêi: RÔ, th©n, l¸ cña c©y trång to h¬n vµ ngon h¬n cña c©y d¹i  do con ngời tác động..

(103) đề. + Do nhu cÇu sö dông c¸c bé phËn khác nhau, con ngời đã tác động, cải tạo các bộ phận đó, làm cây trồng khác xa c©y d¹i. Vấn đề 2: So sánh cây trồng với cây d¹i: - Ph¸t phiÕu häc tËp (theo mÉu SGK). - GV yªu cÇu HS quan s¸t mÉu hoa hång, ghi vµo phiÕu. Ghi thªm 2 VD kh¸c. (GV kÎ lªn b¶ng phiÕu häc tËp). - Tæ chøc cho HS th¶o luËn, GV ghi lªn b¶ng. - GV chốt lại vấn đề đúng. + H·y cho biÕt c©y trång kh¸c c©y d¹i ë ®iÓm nµo? - GV bæ sung, hoµn thiÖn kiÕn thøc. (C©y trång kh¸c c©y d¹i ë bé phËn con ngêi sö dông) - Cho HS quan s¸t mét sè qu¶ cã gi¸ trÞ do con ngêi t¹o ra. + §Ó cã nh÷ng thµnh tùu trªn, con ngêi dïng ph¬ng ph¸p nµo?. - Cho 1-2 nhãm tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.. - Quan sát mẫu  ghi các đặc điểm vào phiÕu (chó ý mµu s¾c, h¬ng th¬m…). - Th¶o luËn nhãm, ghi thªm VD - 1-2 nhóm đọc kết quả.. - Từ 2 vấn đề đã trao đổi, HS thảo luận, rót ra kÕt luËn.. KÕt luËn: - C©y trång kh¸c c©y d¹i: + Cã nhiÒu lo¹i phong phó + Bộ phận đợc con ngời sử dụng có phẩm chất tốt. Hoạt động 3: Muốn cải tạo cây trồng cần phải làm gì?(8’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin - HS tù nghiªn cøu th«ng tin  t×m hiÓu SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: c¸c biÖn ph¸p c¶i t¹o c©y trång  ghi vµo + Muèn c¶i t¹o c©y trång cÇn lµm g×? nh¸p. - GV tæng kÕt nh÷ng ý kiÕn HS ph¸t biểu, đa vào 2 vấn đề chính: - C¸c nhãm ph¸t biÓu. + C¶i t¹o gièng + C¸c biÖn ph¸p ch¨m sãc. KÕt luËn: - C¶i biÕn tÝnh di truyÒn: lai, chiÕt, ghÐp, chän gièng, c¶i t¹o gièng, nh©n gièng… - Ch¨m sãc: tíi níc, bãn ph©n, phßng trõ s©u bÖnh… 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. - Yªu cÇu HS so s¸nh sù kh¸c nhau gi÷a c©y d¹i vµ c©y trång. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - §äc tríc bµi: Thùc vËt gãp phÇn ®iÒu hoµ khÝ hËu..

(104) Ch¬ng IX – Vai trß cña thùc vËt Ngµy so¹n:16/03/2012 Ngµy d¹y: 20/03/2012 TiÕt 55: Thùc vËt gãp phÇn ®iÒu hoµ khÝ hËu A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Giải thích đợc vì sao thực vật, nhất là thực vật rừng có vai trò quan trọng trong việc giữ cân bằng lợng khí CO2 và O2 trong không khí và do đó góp phần điều hoµ khÝ hËu, gi¶m « nhiÔm m«i trêng. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t , ph©n tÝch. 3. Thái độ - Có ý thức bảo vệ thực vật thể hiện bằng các hành động cụ thể. B. Träng t©m. Vai trò của thực vật trong việc ổn định lợng khí CO2 và O2 trong không khí C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - Tranh h×nh 46.1 - Mét sè tranh ¶nh vÒ n¹n « nhiÔm m«i trêng. D. HOAT §éNG D¹Y Vµ HäC. 1. KiÓm tra (5’) - Nguån gèc c©y trång? - C©y trång kh¸c c©y d¹i ë ®iÓm nµo? 2. Giíi thiÖu bµi(1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Vai trò của thực vật trong việc ổn định lîng khÝ CO2 vµ O2 trong kh«ng khÝ (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV cho HS quan s¸t tranh vÏ (h×nh - HS lµm viÖc c¸ nh©n: Quan s¸t h×nh 46.1 SGK), chó ý mòi tªn chØ khÝ CO 2 vÏ vµ tr¶ lêi c©u hái: vµ O2. + Lợng O2 sinh ra trong quang hợp, đợc + Việc điều hoà lợng khí CO2 và O2 đã sử dụng trong quá trình hô hấp của thực đợc thực hiện nh thế nào? vật, động vật, sự cháy. + NÕu kh«ng cã thùc vËt th× ®iÒu g× sÏ + Ngîc l¹i khÝ CO2 th¶i ra trong qu¸ x¶y ra? trình hô hấp và đốt cháy đợc thực vật - Gäi 1-2 em tr×nh bµy ý kiÕn, GV bæ sö dông trong quang hîp. sung. + NÕu kh«ng cã thùc vËt: lîng khÝ CO2 (Chú ý đến đối tợng HS trung bình). t¨ng vµ lîng khÝ O2 gi¶m  sinh vËt - Nhờ đâu hàm lợng khí CO2 và O2 không tồn tại đợc. trong không khí đợc ổn định - HS th¶o luËn vµ rót ra kÕt luËn. KÕt luËn: - Lợng khí CO2 và O2 trong không khí đợc ổn định nhờ thực vật. Hoạt động 2: Thực vật giúp điều hoà khí hậu (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yªu cÇu HS lÊy c¸c VD vÒ hiÖn tîng - HS ®a ra c¸c mÈu tin, tranh, ¶nh chôp « nhiÔm m«i trêng? vÒ n¹n « nhiÔm m«i trêng. - ¤ nhiÔm m«i trêng lµ do ®©u?  Thấy đợc hiện tợng ô nhiễm môi trờng - Từ đó yêu cầu HS suy nghĩ xem có là do hoạt động sống của con ngời. thÓ dïng biÖn ph¸p sinh häc nµo lµm.

(105) gi¶m bít « nhiÔm m«i trêng? - HS đọc thông tin đoạn , thấy đợc sự (GV có thể gợi ý HS đọc đoạn ). cÇn thiÕt thång nhiÒu c©y xanh. KÕt luËn: - Nh÷ng n¬i cã nhiÒu c©y xanh nh ë vïng rõng nói thêng cã kh«ng khÝ trong lµnh v× l¸ c©y cã t¸c dông ng¨n bôi, diÖt mét sè vi khuÈn, gi¶m « nhiÔm m«i trêng. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i vai trß cña thùc vËt víi khÝ hËu. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Đọc trớc bài: Thực vật bảo vệ đất và nguồn nớc. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 56 : Thực vật bảo vệ đất và nguồn nớc A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Giải thích đợc nguyên nhân gây ra những hiện tợng xảy ra trong tự nhiên (xói mòn, hạn hán, lũ lụt…), từ đó thấy đợc vai trò của thực vật trong việc giữ đất bảo vÖ nguån níc. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t. 3. Thái độ - Xác định trách nhiệm bảo vệ thực vật bằng hành động cụ thể phù hợp với lứa tuæi. B. Träng t©m :. Vai trò của thực vật bảo vệ đất và nguồn nớc C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - Tranh phãng to h×nh 47.1. - Tranh ¶nh vÒ lò lôt h¹n h¸n. D. HOAT §éNG D¹Y Vµ HäC. 1. KiÓm tra (5’) - Vai trò của thực vật đối với việc điều hoà khí hậu? 2. Giíi thiÖu bµi:(1’) Yªu cÇu HS kÓ tªn mét sè thiªn tai trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nguyªn nh©n vµ hËu qu¶ cña nã? 3. Bµi míi Hoạt động 1: Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS quan sát tranh (hình - HS làm việc độc lập: quan sát tranh, 47.1) chú ý vận tốc nớc ma, suy nghĩ đọc thông tin và trả lời câu hỏi: tr¶ lêi c©u hái: - 1-2 em ph¸t biÓu, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. + V× sao khi cã ma lîng ch¶y ë hai n¬i + Lîng ch¶y cña dßng níc ma ë n¬i cã kh¸c nhau? rõng yÕu h¬n v× cã t¸n l¸ gi÷ níc l¹i 1.

(106) phÇn. + Điều gì sẽ xảy ra đối với đất ở trên + Đồi trọc khi ma đất bị xói mòn vì đồi trọc khi có ma? Giải thích tại sao? không có cây cản bớt tốc độ nớc chảy - Giáo viên bổ sung, hoàn thiện kiến và giữ đất. thøc. - Cung cÊp thªm th«ng tin vÒ hiÖn tîng xãi mßn lë ë bê s«ng, bê biÓn. - HS tù bæ sung kiÕn thøc vµ rót ra kÕt - Yªu cÇu HS tù rót ra vai trß cña thùc luËn vÒ vai trß cña thùc vËt. vật trong việc giữ đất. KÕt luËn: - Thực vật, đặc biệt là rừng giúp giữ đất, chống xói mòn. Hoạt động 2: Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán (10’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu tr¶ lêi c©u - HS nghiªn cøu môc  SGK vµ tr¶ lêi: hái: + Hëu qu¶: n¹n lôt ë vïng thÊp. H¹n Nếu đất bị xói mòn ở vùng đồi trọc thì hán ở tại chỗ. ®iÒu g× sÏ x¶y ra tiÕp theo? - C¸c nhãm tr×nh bµy th«ng tin, h×nh - Cho HS thảo luận nhóm hai vấn đề: + Kể một số địa phơng bị ngập úng và ảnh đã su tầm đợc  thảo luận nguyên nh©n hiÖn tîng ngËp óng vµ h¹n h¸n. h¹n h¸n ë ViÖt Nam? + T¹i sao cã hiÖn tîng ngËp óng vµ  §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu ý kiÕn  c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. h¹n h¸n ë nhiÒu n¬i? KÕt luËn: - Thực vật đã góp phần hạn chế lũ lụt, hạn hán. Hoạt động 3: Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nớc ngầm(8’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK, tự rút - HS tự nghiên cứu thông tin và đa ra ra vai trß b¶o vÖ nguån níc cña thùc nhËn xÐt. vËt? - 1 HS tr×nh bµy, HS kh¸c nhËn xÐt, bæ - GV chèt l¹i kiÕn thøc. sung. KÕt luËn: - Thùc vËt gãp phÇn b¶o vÖ nguån níc ngÇm. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - §äc tríc bµi 48.. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Tiết 57: Vai trò của thực vật đối với động vật và đối với đời sống con ngời A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Nắm đợc một số VD khác nhau cho thấy thực vật là nguồn cung cấp thức ăn và nơi ở cho động vật..

(107) - Hiểu đợc vai trò gián tiếp của thực vật trong việc cung cấp thức ăn cho con ngời thông qua VD cụ thể về dây truyền thức ăn (Thùc vËt  §éng vËt  Con ngêi). 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát, kĩ năng làm việc độc lập và theo nhóm. 3. Thái độ - Cã ý thøc b¶o vÖ c©y cèi b»ng c«ng viÖc cô thÓ. B. Träng t©m :. Vai trò của thực vật với đời sống động vật C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - Tranh phóng to hình 46.1, sơ đồ trao đổi khí. - Tranh vẽ hoặc ảnh chụp phóng to với nội dung động vật ăn thực vật và động vật sèng trªn c©y. - HS: + Xem lại hình vẽ sơ đồ trao đổi khí (hình 46.1) + Su tÇm tranh ¶nh víi néi dung thùc vËt lµ thøc ¨n vµ lµ n¬i sèng cña động vật. D. HOAT §éNG D¹Y Vµ HäC. 1. KiÓm tra (5’) - Vai trò của thực vật trong việc bảo vệ đất và nguồn nớc? 2. Giíi thiÖu bµi: (1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Thực vật cung cấp oxi và thức ăn cho động vật(18’) Hoạt động của GV - Yªu cÇu HS xem tranh h×nh 46.1 vµ tranh 48.1: Thùc vËt lµ thøc ¨n cña động vật, làm bài tập SGK. + Lîng oxi mµ thùc vËt nh¶ ra cã ý nghĩa gì đối với các sinh vật khác?. Hoạt động của HS - HS trao đổi, thảo luận theo 3 câu hỏi ë môc 1. - HS quan sát sơ đồ trao đổi khí  nói về vai trò của thực vật  thấy đợc nếu không có cây xanh thì động vật (và con ngêi) sÏ chÕt v× kh«ng cã oxi. - HS tìm các VD về động vật ăn các bộ phận khác nhau của cây  điền đủ 5 cột trong b¶ng. - Mét vµi HS tr×nh bµy, HS kh¸c nh©nj xÐt, bæ sung. - Rót ra nhËn xÐt vÒ mèi quan hÖ gi÷a động vật và thực vật.. + Làm bài tập nêu VD về động vật ăn thùc vËt, ®iÒn b¶ng theo mÉu SGK vµ rót ra nhËn xÐt? - Cho HS th¶o luËn chung c¶ líp. - NhËn xÐt quan hÖ gi÷a thùc vËt vµ động vật là gì? - GV bæ sung, söa ch÷a nÕu cÇn. - GV ®a th«ng tin vÒ thùc vËt g©y h¹i cho động vật (nh SGK). KÕt luËn: - Thực vật cung cấp oxi và thức ăn cho động vật.. Hoạt động 2: Thực vật cung cấp nơi ở và nơi sinh sản cho động vật (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Cho HS quan sát tranh thực vật là nơi - HS hoạt động nhóm. sinh sống của động vật. + HS nhận xét đợc thực vật là nơi ở, làm tổ của động vật. + Rót ra nhËn xÐt g×? + Trong tự nhiên có động vật nào lấy + HS trình bày tranh ảnh đã su tầm về c©y lµm nhµ n÷a kh«ng? động vật sống trên cây. - GV cho HS trao đổi chung ở lớp. - HS kh¸c bæ sung..

(108) - GV bæ sung, söa ch÷a nÕu cÇn.. - HS tù tæng kÕt vµ rót ra nhËn xÐt vÒ vai trß thùc vËt cung cÊp n¬i ë cho động vật.. KÕt luËn: - Thực vật cung cấp nơi ở và nơi sinh sản cho động vật. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. - Yªu cÇu HS lµm bµi tËp 3 SGK. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - §äc tríc bµi 48 phÇn tiÕp.. Ngµy so¹n: 23/03/2012 Ngµy d¹y: 29/03/2012 Tiết 58: Vai trò của thực vật đối với động vật và đối với đời sống con ngời (tiếp) A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Hiểu đợc tác dụng 2 mặt của thực vật đối với con ngời thông qua việc tìm đợc mét sè VD vÒ c©y cã Ých vµ mét sè c©y cã h¹i. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng tr¶ lêi c©u hái theo biÓu b¶ng. 3. Thái độ - Có ý thức thể hiện bằng hành động cụ thể bảo vệ cây có ích, bài trừ cây có hại. B. Träng t©m :. Tác dụng 2 mặt của thực vật đối với con ngời C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - Tranh ¶nh c©y thuèc phiÖn, c©y cÇn sa. - PhiÕu häc tËp theo mÉu SGK. - Một số hình ảnh hoặc mẩu tin về ngời mắc nghiện ma tuý để HS thấy tác hại. D. HOAT §éNG D¹Y Vµ HäC. 1. KiÓm tra (5’) - Vai trò của thực vật đối với động vật? 2. Giíi thiÖu bµi: (1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Những cây có giá trị sử dụng (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV nªu c©u hái: + Thùc vËt cung cÊp cho chóng ta - HS cã thÓ kÓ: cung cÊp thøc ¨n, gç những gì dùng trong đời sống hàng làm nhà, thuốc quý… ngµy (kh«ng yªu cÇu kÓ tªn c©y cô thÓ) - §Ó ph©n biÖt c©y cèi theo c«ng dông, - HS th¶o luËn nhãm, ®iÒn phiÕu häc ngời ta đã chia chúng thành các nhóm tập. c©y kh¸c nhau. + Ghi tªn c©y.

(109) - GV yêu cầu HS hoạt động theo nhóm, + Xếp loại theo công dụng. ph¸t phiÕu häc tËp. - Trong khi HS làm bài tập, GV kẻ - 1-2 HS đại diện các nhóm lên bảng tự phiÕu häc tËp lªn b¶ng. ghi tên cây và đánh dấu cột công dụng. - Tæ chøc th¶o luËn c¶ líp. - C¸c nhãm bæ sung, hoµn chØnh phiÕu. - GV nhËn xÐt bæ sung (nÕu cÇn) cã thÓ cho ®iÓm nhãm lµm tèt. - Tõ b¶ng trªn, yªu cÇu HS rót ra nhËn - HS ph¸t biÓu, nhËn xÐt. xÐt c¸c c«ng dông cña thùc vËt. KÕt luËn: - Thùc vËt cã c«ng dông nhiÒu mÆt nh: cung cÊp l¬ng thùc, thùc phÈm, gç… + Cã khi cïng 1 c©u nhng cã nhiÒu c«ng dông kh¸c nhau, tuú bé phËn sö dông. Hoạt động 2: Những cây có hại cho sức khoẻ con ngời (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK, quan - HS đọc thông tin, quan sát hình 48.3; s¸t h×nh 48.3; 48.4 vµ tr¶ lêi c©u hái: 48.4 nhËn biÕt c©y cã h¹i. + KÓ tªn c©y cã h¹i vµ t¸c dông cô thÓ - HS cã thÓ kÓ 3 c©y cã h¹i nh SGK cña chóng? hoÆc cã thÓ kÓ thªm mät sè c©y kh¸c - GV ph©n tÝch: Víi nh÷ng c©y cã h¹i: vµ nªu t¸c h¹i. nã cã thÓ g©y t¸c h¹i lín khi dung liÒu - HS kh¸c bæ sung. lợng cao và không đúng cách. - GV ®a ra mét sè h×nh ¶nh ngêi m¾c - HS trùc tiÕp thÊy râ t¸c h¹i. nghiÖn ma tuý. - HS thảo luận đa ra những hành động - HS trong lớp trao đổi về thái độ bản cụ thể: th©n trong viÖc bµi trõ nh÷ng c©y cã + Chèng sö dông chÊt ma tuý. h¹i vµ tÖ n¹n x· héi. + Chèng hót thuèc l¸… - GV tæng kÕt bµi häc. KÕt luËn: - Nh÷ng c©y cã h¹i cho søc khoÎ: thuèc l¸, thuèc phiÖn… CÇn hÕt søc cÈn thËn trong khi khai th¸c vµ sö dông. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. - Yêu cầu HS nhắc lại vai trò của thực vật đối với con ngời. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. Ngµy so¹n: 31/03/2012 Ngµy d¹y: 05/04/2012 TiÕt 59: B¶o vÖ sù ®a d¹ng cña thùc vËt A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Phát biểu đợc sự đa dạng của thực vật là gì? - Hiểu đợc thế nào là thực vật quý hiếm và kể tên đợc một vài loài thực vật quý hiÕm. - Hiểu đợc hậu quả của việc tàn phá rừng, khai thác bừa bãi tài nguyên đối với tÝnh ®a d¹ng cña thùc vËt. - Nêu đợc các biện pháp chính để bảo vệ sự đa dạng của thực vật..

(110) 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng phân tích, khái quát, hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Tự xác định trách nhiệm trong việc tuyên truyền bảo vệ thực vật ở địa phơng. B. Träng t©m :. T×nh h×nh ®a d¹ng cña thùc vËt ë ViÖt Nam C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - Tranh mét sè thùc vËt quý hiÕm. - Su tÇm tin, ¶nh vÒ t×nh h×nh ph¸ rõng, khai th¸c gç, phong trµo trång c©y g©y rõng… D. HOAT §éNG D¹Y Vµ HäC. 1. KiÓm tra (5’) - Vai trò của thực vật đối với con ngời? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Đa dạng của thực vật là gì? (10’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Cho HS: KÓ tªn nh÷ng thùc vËt mµ - HS th¶o luËn nhãm + Mét HS tr×nh bµy tªn thùc vËt, HS em biÕt? Chóng sèng ë ®©u? kh¸c bæ sung. + Mét HS nhËn biÕt, chóng thuéc những ngành nào và những cây đó sống ë m«i trêng nµo. - GV tæng kÕt  dÉn HS tíi kh¸i niÖm ®a - HS nhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh thực vật ở địa phơng. d¹ng cña thùc vËt lµ g×? KÕt luËn: - Sù ®a d¹ng cña thùc vËt biÓu hiÖn b»ng sè lîng loµi vµ c¸ thÓ cña loµi trong c¸c m«i trêng sèng tù nhiªn. Hoạt động 2: Tình hình đa dạng của thực vật ở Việt Nam (15’) a. ViÖt Nam cã tÝnh ®a d¹ng cao vÒ thùc vËt Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV yêu cầu HS đọc đoạn thông tin - HS đọc thông tin mục 2a, khái niệm môc 2a. môc 1. - Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái: - Th¶o luËn trong nhãm 2 ý: + V× sao nãi ViÖt Nam cã tÝnh ®a d¹ng + §a d¹ng sè lîng loµi. cao vÒ thùc vËt? + §a d¹ng vÒ m«i trêng sèng. - GV bæ sung, tæng kÕt l¹i vÒ tÝnh ®a - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu ý kiÕn, c¸c d¹ng cao cña thùc vËt ë ViÖt Nam. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV yªu cÇu HS t×m 1 sè thùc vËt cã gi¸ trÞ vÒ kinh tÕ vµ khoa häc. b. Sù suy gi¶m tÝnh ®a d¹ng cña thùc vËt ë ViÖt Nam Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV nêu vấn đề: ở Việt Nam trung - HS đọc thông tin mục 2a, khái niệm b×nh mçi n¨m bÞ tµn ph¸ tõ 100.000 – môc 1. 200.000 ha rừng nhiệt đới. - Th¶o luËn trong nhãm 2 ý: - Cho HS lµm bµi tËp sau: + §a d¹ng sè lîng loµi. Theo em nh÷ng nhuyªn nh©n nµo dÉn + §a d¹ng vÒ m«i trêng sèng. tíi sù suy gi¶m tÝnh ®a d¹ng cña thùc - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu ý kiÕn, c¸c vËt. nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung..

(111) (H·y khoanh trßn vµo sè ®Çu c©u cho từng trờng hợp đúng) 1. ChÆt ph¸ rõng lµm rÉy 2. Chặt phá rừng để buôn bán lậu - HS lµm bµi tËp. 3. Khoanh nu«i rõng - 1-2 HS b¸o c¸o kÕt qu¶, c¸c HS kh¸c 4. Ch¸y rõng nhËn xÐt, bæ sung. 5. Lò lôt 6. ChÆt c©y lµm nhµ - GV chữa bài nếu cần (đáp án: các nguyªn nh©n: 1, 2, 4, 6) - C¨n cø vµo kÕt qu¶ bµi tËp h·y th¶o luËn nhãm  nªu nguyªn nh©n cña sù - HS th¶o luËn nhãm  ph¸t biÓu. C¸c suy gi¶m tÝnh ®a d¹ng cña thùc vËt vµ nhãm bæ sung. hËu qu¶? - GV bổ sung  chốt lại vấn đề. - Cho HS đọc thông tin về thực vật quý - HS đọc thông tin để trả lời 2 câu hỏi: - 1-2 HS ph¸t biÓu  líp bæ sung. hiÕm vµ tr¶ lêi c©u hái: + ThÕ nµo lµ thùc vËt quý hiÕm? + KÓ tªn mét vµi c©y quý hiÕm mµ em biÕt? - GV nhËn xÐt, bæ sung (nÕu cÇn). KÕt luËn: - Việt Nam có tính đa dạng về thực vật, trong đó có nhiều loại có giá trị kinh tÕ vµ x· héi vµ khoa häc. - Thùc vËt ë ViÖt Nam ®ang bÞ gi¶m sót do bÞ khai th¸c vµ m«i trêng sèng bÞ tµn ph¸  nhiÒu loµi trë lªn hiÕm. Hoạt động 3: Các biện pháp bảo vệ sự đa dạng của thực vật (8’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV đặt vấn đề: - Do nhiÒu loµi c©y cã gi¸ kinh tÕ bÞ + V× sao ph¶i b¶o vÖ sù ®a d¹ng cña khai thøc bõa b·i… thùc vËt? - HS đọc các biện pháp  ghi nhớ. - Cho HS đọc các biện pháp bảo vệ sự - 1-2 HS nhắc lại 5 biện pháp. ®a d¹ng cña thùc vËt. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i 5 biÖn ph¸p. - HS th¶o luËn: - Liên hệ bản thân có thể làm đợc gì VD: Tham gian trồng cây trong việc bảo vệ thực vật ở địa phBảo vệ cây cối… ¬ng? KÕt luËn: - SGK. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i t×nh h×nh ®a d¹ng cña thùc vËt ë ViÖt Nam vµ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ sù ®a d¹ng cña thùc vËt. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - §äc tríc bµi: Vi khuÈn..

(112) Ch¬ng X: Vi khuÈn- NÊm - §Þa y Ngµy so¹n: 01/04/2012 Ngµy d¹y: 06/04/2012 TiÕt 60: Vi khuÈn (tiÕt 1) A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Phân biệt đợc các dạng vi khuẩn trong tự nhiên. - Nắm đợc những đặc điểm chính của vi khuẩn về: kích thớc, cấu tạo, dinh dỡng, ph©n bè. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch m«n häc. B. Träng t©m :. Nắm đợc những đặc điểm chính của vi khuẩn về: kích thớc, cấu tạo, dinh dỡng, ph©n bè. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - Tranh phãng to c¸c d¹ng vi khuÈn (H×nh 50.1) D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra (5’) - C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ sù ®a d¹ng cña thùc vËt? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Tìm hiểu một số đặc điểm của vi khuẩn (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - HS hoạt động cá nhân, quan sát tranh, a. H×nh d¹ng - Cho HS quan s¸t tranh c¸c d¹ng vi gäi tªn tõng d¹ng. khuÈn  vi khuÈn cã nh÷ng h×nh d¹ng - 1-2 HS ph¸t biÓu. nµo? - HS cã thÓ gäi vi khuÈn h×nh trßn, + Vi khuÈn cã nhiÒu h×nh d¹ng kh¸c h×nh ngo»n ngoÌo. - GV chØnh l¹i c¸ch gäi tªn cho chÝnh nhau nh: h×nh cÇu, h×nh que, h×nh dÊu phÈy, h×nh xo¾n. x¸c. - GV lu ý d¹ng vi khuÈn sèng thµnh tËp ®oµn tuy liªn kÕt víi nhau nhng mçi vi khuẩn vẫn là một đơn vị sống độc lập. b. KÝch thíc - GV cung cÊp th«ng tin: vi khuÈn cã - HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc. kÝch thíc rÊt nhá. ( Mét vµi phÇn ngh×n mm) ph¶i quan sát dới kính hiển vi có độ phóng đại lín. c. CÊu t¹o - Cho HS đọc thông tin phần cấu tạo - HS tù nghiªn cøu th«ng tin vµ tr¶ lêi SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: c©u hái: + Nªu cÊu t¹o tÕ bµo vi khuÈn? + Nªu cÊu t¹o tÕ bµo vi khuÈn: + So s¸nh víi tÕ bµo thùc vËt? - GV gäi 1 HS ph¸t biÓu, chèt l¹i kiÕn V¸ch tÕ bµo.

(113) thức đúng. ChÊt tÕ bµo - Gäi 1-2 HS nh¾c l¹i h×nh d¹ng, cÊu Cha cã nh©n hoµn chØnh. t¹o, kÝch thíc cña vi khuÈn. - Vi khuÈn kh¸c tÕ bµo thùc vËt: kh«ng - GV cung cÊp thªm th«ng tin mét sè cã diÖp lôc vµ cha cã nh©n hoµn chØnh. vi khuẩn có roi nên có thể di chuyển đợc. KÕt luËn: - Vi khuẩn là những sinh vật rất nhỏ bé, hình dạng khác nhau và cấu tạo đơn giản (cha cã nh©n hoµn chØnh). Hoạt động 2: Tìm hiểu cách dinh dỡng của vi khuẩn (10’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK, GV - HS đọc kĩ thông tin và trả lời đợc vấn nêu vấn đề: Vi khuẩn không có diệp lục đề dinh dỡng của vi khuẩn. - Gäi 1-2 HS ph¸t biÓu vËy nã sèng b»ng c¸ch nµo? - Cã thÓ HS ph¸t biÓu lén xén, GV tæng (DÞ dìng: sèng b»ng chÊt h÷u c¬ cã kÕt l¹i. s½n) - Gi¶i thÝch c¸ch dinh dìng cña vi khuÈn: + DÞ dìng (chñ yÕu) + Tù dìng ( mét sè Ýt) - HS th¶o luËn  ph©n biÖt ho¹i sinh víi - Yªu cÇu HS ph©n biÖt hai c¸ch dÞ d- kÝ sinh. ìng lµ: ho¹i sinh vµ kÝ sinh. - 1-2 HS ph¸t biÓu, líp bæ sung. - GV cho líp th¶o luËn  GV bæ sung, + Ho¹i sinh: sèng b»ng chÊt h÷u c¬ cã söa ch÷a nh÷ng sai sãt… sẵn trong xác động, thực vật đang phân huû. - Chèt l¹i c¸ch dinh dìng cña vi khuÈn. + KÝ sinh: sèng nhê trªn c¬ thÓ sèng kh¸c. KÕt luËn: - Vi khuÈn dinh dìng b»ng c¸ch dÞ dìng (ho¹i sinh hoÆc kÝ sinh). Trõ mét sè cã kh¶ n¨ng tù dìng. Hoạt động 3: Phân bố và số lợng (8’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và trả lêi c©u hái: Nhận xét về sự phân bố vi khuẩn trong - HS đọc thông tin SGK, tự rút ra nhận tù nhiªn? xÐt. - GV bæ sung, tæng kÕt l¹i. - 1-2 HS ph¸t biÓu, c¸c HS kh¸c nhËn - GV cung cÊp th«ng tin: vi khuÈn sinh xÐt bæ sung. sản bằng cách phân đôi. Nếu gặp điều kiÖn thuËn lîi chóng sinh s¶n rÊt nhanh. - GV më réng thªm: khi ®iÒu kiÖn bÊt - HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc. lợi (khó khăn về thức ăn và nhiệt độ), vi khuÈn kÕt bµo x¸c. - GV gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh c¸ nh©n. KÕt luËn: - Trong tự nhiên nơi nào cũng có vi khuẩn: trong đất, trong nớc, trong kh«ng khÝ vµ trogn c¬ thÓ sinh vËt. - Vi khuÈn cã sè lîng lín..

(114) 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i h×nh d¹ng, cÊu t¹o vµ c¸ch di chuyÓn cña vi khuÈn. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc tríc phÇn tiÕp theo. Ngµy so¹n: 08/04/2012 Ngµy d¹y : 12/04/2012 TiÕt 61 : Vi khuÈn (tiÕp) A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Kể đợc các mặt có ích và có hại của vi khuẩn đối với thiên nhiên và đời sống con ngêi. - Hiểu đợc những ứng dụng thực tế của vi khuẩn trong đời sống và sản xuất. - Nắm đợc những nét đại cơng về virut. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức giữ vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trờng để tránh tác hại của vi khuÈn g©y ra. B. Träng t©m :. Các mặt có ích và có hại của vi khuẩn đối với thiên nhiên và đời sống con ngời. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - Tranh phãng to H×nh 50.2; 50.3 SGK. D. HOAT §éNG D¹Y Vµ HäC. 1. KiÓm tra (5’) - H×nh d¹ng, cÊu t¹o vµ c¸ch di chuyÓn cña vi khuÈn? 2. Giíi thiÖu bµi (1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Vai trò của vi khuẩn (23’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS a. Vấn đề 1: Tìm hiểu vai trò của vi - HS quan sát hình 50.2, đọc chú thích. khuÈn - Yªu cÇu HS quan s¸t kÜ h×nh 50.2, - Hoµn thµnh bµi tËp ®iÒn tõ. - 1-2 HS đọc bài tập, lớp nhận xét. đọc chú thích và làm bài tập điền từ. - GV cã thÓ gîi ý cho HS 2 h×nh trßn: lµ vi khuÈn. - GV chèt l¹i c¸c kh©u qu¸ tr×nh biÕn - Tõ cÇn ®iÒn: Vi khuÈn, muèi kho¸ng, đổi xác động vật, lá cây rụng  vi khuẩn chất hữu cơ. biến đổi thành muỗi khoáng  cung cấp l¹i cho c©y. - HS nghiªn cøu môc th«ng tin, th¶o - Cho 1 HS đọc thông tin đoạn  trang luận trong nhóm hai nội dung. 162, th¶o luËn vµ tr¶ lêi: + Vai trß cña vi khuÈn trong tù nhiªn + Vi khuẩn có vai trò gì trong tự nhiên + Vai trò của vi khuẩn trong đời sống và trong đời sống con ngời? (GV gi¶i thÝch kh¸i niÖm céng sinh) - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm - GV gäi 2 nhãm ph¸t biÓu, tæ chøc kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. th¶o luËn gi÷a c¸c nhãm..

(115) - GV söa ch÷a, bæ sung.. - Trong tù nhiªn: + Ph©n huû chÊt h÷u c¬ thµnh chÊt v« cơ để cây sử dụng. + Góp phần hình thành than đá, dầu löa. - Trong đời sống: + Nông nghiệp: vi khuẩn cố định đạm  bổ sung nguồn đạm cho đất. + ChÕ biÕn thùc phÈm: vi khuÈn lªn men. + Vai trß trong c«ng nghÖ sinh häc.. - GV cho HS gi¶i thÝch hiÖn tîng thùc tÕ. VD: V× sao da, cµ ng©m vµo níc muèi sau vµi ngµy ho¸ chua? - GV chèt l¹i vai trß cã Ých cña vi khuÈn. b. Vấn đề 2: Tìm hiểu tác hại của vi khuÈn - Yªu cÇu HS th¶o luËn c¸c c©u hái: - HS th¶o luËn nhãm. + H·y kÓ tªn mét vµi bÖnh do vi khuÈn g©y ra? - Các nhóm trao đổi  ghi một số bệnh + Các loại thức ăn để lâu ngày dễ bị ôi di vi khuẩn gây ra ở ngời (động vật, thiu v× sao? Muèn thøc ¨n kh«ng bÞ «i thùc vËt nÕu biÕt). thiu ph¶i lµm nh thÕ nµo? - C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV bæ sung, chØnh lý c¸c bÖnh do vi + Gi¶i thÝch thøc ¨n bÞ «i thiu lµ di vi khuÈn g©y ra. khuÈn ho¹i sinh lµm háng thøc ¨n. VD: BÖnh t¶ do vi khuÈn t¶ - Muèn gi÷ thøc ¨n  ng¨n ngõa vi BÖnh lao do trùc khuÈn lao - GV ph©n tÝch cho HS cã nh÷ng vi khuÈn sinh s¶n b»ng c¸ch: gi÷ l¹nh, khuÈn cã c¶ hai t¸c dông (cã Ých vµ cã ph¬i kh«, íp muèi…. h¹i) VD: vi khuÈn ph©n huû chÊt h÷u - HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc. c¬. - Yêu cầu HS nêu hành động của bản th©n phßng chèng t¸c h¹ido vi khÈn - HS ®a ra ý kiÕn cña m×nh. g©y ra. KÕt luËn: - Vi khuẩn có vai trò trong tự nhiên và đời sống con ngời: phân huỷ chất hữu cơ thành chất vô cơ góp phần hình thành than đá, dầu lửa. Nhiều vi khuẩn ứng dụng trogn c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vµ chÕ biÕn thùc phÈm. - Ngoµi ra cßn cã c¸c vi khuÈn kÝ sinh g©y bÖnh cho ngêi, nhiÒu vi khuÈn ho¹i sinh lµm háng thùc phÈm, g©y ra « nhiÔm m«i trêng. Hoạt động 2: Sơ lợc về virut( 10’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - GV giíi thiÖu th«ng tin kh¸i qu¸t vÒ - HS nghe th«ng tin. các đặc điểm của virut. - Yªu cÇu HS kÓ tªn mét vµi bÖnh do - KÓ tªn: HIV; cóm gµ. virut g©y ra? - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK. - HS đọc thông tin, rút ra nhận xét. - GV nhËn xÐt - Chèt l¹i kiÕn thøc. KÕt luËn: - Virut cã kÝch thíc rÊt nhá, cha cã cÊu t¹o tÕ bµo, sèng kÝ sinh b¾t buéc vµ thêng g©y bÖnh cho vËt chñ. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i vai trß vµ t¸c h¹i cña vi khuÈn..

(116) - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - §äc tríc bµi: Mèc tr¾ng vµ nÊm r¬m. Ngµy so¹n: 09/4/2012 Ngµy d¹y 13/4/2012 TiÕt 62: Mèc tr¾ng vµ nÊm r¬m A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Nắm đợc đặc điểm cấu tạo và dinh dỡng của mốc trắng. - Phân biệt đợc các phần của một nấm rơm. - Nêu đợc các đặc điểm chủ yếu của nấm nói chung (về cấu tạo, dinh dỡng, sinh s¶n). 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t. 3. Thái độ - Gi¸o dôc lßng yªu thÝch m«n häc. B. Träng t©m :. - Nắm đợc đặc điểm cấu tạo và dinh dỡng của mốc trắng. - Phân biệt đợc các phần của một nấm rơm. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - Tranh phãng to h×nh 51.1; 51.3 - MÉu: mèc tr¾ng, nÊm r¬m. - KÝnh hiÓn vi: phiÕn kÝnh, kim mòi nhän. D. HOAT §éNG D¹Y Vµ HäC. 1. KiÓm tra (5’) - Vai trß cña vi khuÈn? - T¸c h¹i cña vi khuÈn? 2. Giíi thiÖu bµi:(1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Mốc trắng (18’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS a. Quan sát hình dạng cà cấu tạo của - HS hoạt động theo nhóm. + Quan s¸t mÉu vËt thËt. mèc tr¾ng - GV nh¾c l¹i thao t¸c sö dông kÝnh + §èi chiÕu víi h×nh vÏ. - NhËn xÐt vÒ h×nh d¹ng vµ cÊu t¹o. hiÓn vi - Híng dÉn HS c¸ch lÊy mÉu mèc vµ - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu nhËn xÐt, yªu cÇu quan s¸t vÒ h×nh d¹ng, mµu c¸c nhãm kh¸c bæ sung. s¾c, cÊu t¹o sîi mèc, h×nh d¹ng, vÞ trÝ - yªu cÇu: + H×nh d¹ng: d¹ng sîi ph©n nh¸nh tói bµo tö. (NÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn cã thÓ quan + Mµu s¾c: kh«ng mµu, kh«ng cã diÖp lôc s¸t tranh). + CÊu t¹o: Sîi mèc cã chÊt tÕ bµo, nhiÒu nh©n, kh«ng cã v¸ch ng¨n gi÷a - GV ®a th«ng tin vÒ dinh dìng vµ sinh c¸c tÕ bµo. s¶n cña mèc tr¾ng. b. Mét vµi lo¹i mèc kh¸c.

(117) - GV dïng tranh giíi thiÖu mèc xanh, mèc t¬ng, mèc rîu. - Yªu cÇu HS: ph©n biÖt c¸c lo¹i mèc nµy víi mèc tr¾ng. - GV giíi thiÖu víi HS quy tr×nh lµm t¬ng. - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. - HS quan s¸t tranh h×nh 51.2, nhËn biÕt mèc xanh, mèc t¬ng, mèc rîu. NhËn biÕt c¸c lo¹i mèc nµy trong thùc tÕ. + Mèc t¬ng: mµu vµng hoa cau  lµm t¬ng. + Mèc rîu: Lµm rîu + Mèc xanh: mµu xanh hay gÆp ë vá cam, bëi.. KÕt luËn: a. Mèc tr¾ng - H×nh d¹ng: Sîi ph©n nh¸nh - Mµu s¾c: Kh«ng mµu, kh«ng cã diÖp lôc - CÊu t¹o: Sîi mèc cã chÊt tÕ bµo, nhiÒu nh©n, kh«ng cã v¸ch ng¨n gi÷a c¸c tÕ bµo. b. Mét vµi lo¹i mèc kh¸c - Mèc t¬ng: mµu vµng hoa cau, lµm t¬ng. - Mèc rîu: mµu tr¾ng dïng lµm rîu - Mèc xanh: mµu xanh hay gÆp ë vá cam, bëi. Hoạt động 2: Nấm rơm (15’) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS quan sát mẫu vật, đối - HS quan sát mẫu nấm rơm, phân biệt: chiÕu víi tranh vÏ (h×nh 51.3) ph©n biÖt + Mò nÊm, cuèng nÊm vµ sîi nÊm. c¸c phÇn cña nÊm. + C¸c phiÕn máng díi mò nÊm. - Gäi HS chØ trªn tranh vµ gäi tªn tõng - Mét HS chØ c¸c phÇn cña nÊm, líp phÇn cña nÊm. nhËn xÐt, bæ sung. - Híng dÉn HS lÊy mét phiÕn máng díi - HS tiÕn hµnh quan s¸t bµo tö nÊm. mũ nấm, đặt lên phiến kính, dầm nhẹ - Mô tả hình dạng. để quan sát bào tử bằng kính lúp. - Yªu cÇu HS: nh¾c l¹i cÊu t¹o cña mò - Mét HS nh¾c l¹i cÊu t¹o  HS kh¸c bæ nÊm? sung. - GV bæ sung, chèt l¹i cÊu t¹o. - Gọi 1 HS đọc đoạn thông tin trang 167. KÕt luËn: - Cơ thể nấm gầm những sợi không màu, 1 số ít có cấu tạo đơn bào (nấm men). NhiÒu nÊm cã c¬ quan sinh s¶n lµ mò nÊm. NÊm sinh s¶n chñ yÕu b»ng bµo tö. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i cÊu t¹o cña mèc tr¾ng vµ nÊm r¬m. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc tríc bµi: §Æc ®iÓm sinh häc vµ tÇm quan träng cña nÊm. Ngµy so¹n: 15/4/2012 Ngµy d¹y 17/4/2012 Tiết 63: đặc điểm sinh học và tầm quan trọng của nấm A. Môc tiªu.

(118) 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Biết đợc một vài điều kiện thích hợp cho sự phát triển của nấm, từ đó liên hệ áp dông khi cÇn thiÕt. - Nêu đợc một số VD về nấm có ích và nấm có hại đối với con ngời. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t. - KÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng thùc tÕ. 3. Thái độ - BiÕt c¸ch ng¨n chÆn sù ph¸t triÓn cña nÊm cã h¹i, phßng ngõa mét sè bÖnh ngoµi da do nÊm. B. Träng t©m :. - Biết đợc một vài điều kiện thích hợp cho sự phát triển của nấm, từ đó liên hệ áp dông khi cÇn thiÕt. C. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - Tranh một số nấm ăn đợc, nấm độc. - MÉu vËt: NÊm cã Ých: nÊm h¬ng, nÊm r¬m, nÊm linh chi. Mét sè bé phËn c©y bÞ bÖnh nÊm. D. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra (5’) - §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña mèc tr¾ng vµ nÊm r¬m? 2. Giíi thiÖu bµi:(1’) 3. Bµi míi Hoạt động 1: Đặc điểm sinh học ( 18’ ) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS thảo luận, trả lời 3 câu - HS hoạt động nhóm, thảo luận trả lời hái SGK câu hỏi: Yêu cầu nêu đợc: + T¹i sao muèn g©y mèc tr¾ng chØ cÇn + Bµo tö nÊm mèc ph¸t triÓn ë n¬i giµu để cơm ở nhiệt độ trong phòng và vẩy chất hữu cơ, ấm và ẩm. thªm Ýt níc? + T¹i sao quÇn ¸o l©u ngµy kh«ng + NÊm sö dông chÊt h÷u c¬ cã s½n. phơi nắng hoặc để nơi ẩm thờng bị - Các nhóm phát biểu, nhóm khác nhận nÊm mèc? xÐt, bæ sung. + T¹i sao trong chç tèi nÊm vÉn ph¸t triển đợc? - GV tổng kết lại, đặt câu hỏi: - Qua th¶o luËn trªn líp, HS tù rót ra Nªu c¸c ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cña nÊm? c¸c ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cña nÊm. - Yêu cầu HS đọc thông tin mục 2 và - HS đọc thông tin  suy nghĩ để trả lời tr¶ lêi c©u hái: yêu cầu nêu đợc các hình thức dinh d+ Nấm không có diệp lục vậy nấm ỡng: hoại sinh, kí sinh, cộng sinh. dinh dìng b»ng nh÷ng h×nh thøc nµo? + HS ph¸t biÓu, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, - Cho HS lÊy VD minh ho¹ vÒ nÊm bæ sung. ho¹i sinh vµ nÊm kÝ sinh. KÕt luËn: - NÊm lµ nh÷ng c¬ thÓ dÞ dìng (kÝ sinh hoÆc ho¹i sinh), 1 sè nÊm céng sinh chØ sử dụng chất hữu cơ có sẵn và cần nhiệt độ, độ ẩm thích hợp để phát triển. Hoạt động 2: Tầm quan trọng của nấm ( 15’ ) Hoạt động của GV Hoạt động của HS a. NÊm cã Ých - GV yêu cầu HS đọc thông tin trang 169 - HS đọc bảng thông tin, ghi nhớ các vµ tr¶ lêi c©u hái: c«ng dông..

(119) + Nªu c«ng dông cña nÊm? LÊy VD minh ho¹? - GV tæng kÕt l¹i c«ng dông cña nÊm cã Ých. - Giíi thiÖu mét vµi nÊm cã Ých trªn tranh. b. NÊm cã h¹i - Cho HS quan s¸t trªn mÉu hoÆc tranh: mét sè bé phËn c©y bÞ bÖnh nÊm, yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: + NÊm g©y nh÷ng t¸c h¹i g× cho thùc vËt? - GV tæ chøc th¶o luËn toµn líp. - GV tæng kÕt l¹i, bæ sung (nÕu cÇn). - Giíi thiÖu mét vµi nÊm cã h¹i g©y bÖnh ë thùc vËt. - Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và trả lời c©u hái: + KÓ mét sè nÊm cã h¹i cho ngêi? - Cho HS quan s¸t, nhËn d¹ng mét sè nÊm độc. + Muèn phßng trõ c¸c bÖnh do nÊm g©y ra ph¶i lµm thÕ nµo? + Muốn đồ đạc, quần áo không bị nấm mèc ph¶i lµm g×?. - HS trả lời câu hỏi: Nêu đợc 4 công dông. - HS kh¸c bæ sung. - HS nhËn d¹ng mét sè nÊm cã Ých. - HS quan s¸t nÊm mang ®i, kÕt hîp víi tranh, th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái: + Nêu đợc những bộ phận cây bị nấm. + T¸c h¹i cña nÊm. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - NÊm kÝ sinh trªn thùc vËt g©y bÖnh cho c©y trång lµm thiÖt h¹i mïa mµng. - HS đọc thông tin SGK trang 160- 170 vµ kÓ tªn mét sè nÊm g©y h¹i. - Yêu cầu kể đợc: nấm kí sinh gây bệnh cho ngêi (h¾c lµo, lang ben,nÊm tãc). Nấm độc  gây ngộ độc. + HS ph¸t biÓu, líp bæ sung. - HS thảo luận đề ra các biện pháp cụ thÓ.. KÕt luËn: a. NÊm cã Ých - Ph©n gi¶i chÊt h÷u c¬ thµnh chÊt v« c¬. - S¶n xuÊt rîu bia, chÕ biÕn 1 sè thùc phÈm, lµm men në bét m×. - Lµm thøc ¨n. - Lµm thuèc. b. NÊm cã h¹i - NÊm kÝ sinh g©y bÖnh cho sinh vËt. - Nấm mốc làm hỏng thức ăn, đồ dùng. - Nấm độc gây ngộ độc, rối loạn tiêu hoá, làm tê liệt hệ thần kinh. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i tÇm quan träng vµ t¸c h¹i cña nÊm. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc tríc bµi: §Þa y Ngµy so¹n:15/4/2012 Ngµy d¹y : 19/4/2012 TiÕt 64: §Þa y A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc Khi häc xong bµi nµy HS: - Nhận biết đợc địa y trong tự nhiên qua đặc điểm về hình dạng, màu sắc và nơi mäc. - Hiểu đợc thành phần cấu tạo của địa y..

(120) - Hiểu đợc thế nào là hình thức sống cộng sinh. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ thùc vËt. B. Träng t©m :. - Nhận biết đợc địa y trong tự nhiên qua đặc điểm về hình dạng, màu sắc và nơi mäc. - Hiểu đợc thành phần cấu tạo của địa y. III. §å dïng d¹y vµ häc. - Tranh phóng to địa ý. - Tranh hình dạng và cấu tạo của địa y. D. HOAT §éNG D¹Y Vµ HäC. 1. KiÓm tra (5’) - Nªu tÇm quan träng vµ t¸c h¹i cña nÊm? 2. Giíi thiÖu bµi: 3. Bµi míi Hoạt động 1: Quan sát hình dạng, cấu tạo của địa y (18’ ) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS quan sát mẫu, tranh hình - HS hoạt động nhóm, quan sát mẫu địa 52.1; 52.2 vµ tr¶ lêi c©u hái: y mang đi, đối chiếu với hình 51.1 và trả lời câu hỏi các ý 1,2. Nêu đợc: + Mẫu địa y em lấy ở đâu? + N¬i sèng + Nhận xét hình dạng bên ngoài của + Thuộc dạng địa y nào. Mô tả hình địa y? d¹ng. + NhËn xÐt vÒ thµnh phÇn cÊu t¹o cña - Quan s¸t h×nh 52.2, nhËn xÐt vÒ cÊu địa y? tạo,yêu cầu nêu đợc: CÊu t¹o gåm t¶o vµ nÊm. - GV cho HS trao đổi với nhau. - Gäi 1-2 nhãm kh¸c bæ sung. - GV bæ sung chØnh lý (nÕu cÇn) - Tæng kÕt l¹i h×nh d¹ng, cÊu t¹o cña địa y. - Yêu cầu HS đọc thông tin trang 171 - HS tự đọc thông tin và trả lời câu hỏi. vµ tr¶ lêi c©u hái: Yêu cầu nêu đợc: + Vai trò của nấm và tảo trong đời + Nấm cung cấp muối khoáng cho tảo sống địa y? + T¶o quang hîp, t¹o chÊt h÷u c¬ vµ nu«i sèng hai bªn. + ThÕ nµo lµ h×nh thøc sèng céng - Nªu kh¸i niÖm céng sinh: lµ h×nh thøc sinh? sèng chung gi÷a hai c¬ thÓ sinh vËt (c¶ hai bên đều có lợi). - GV cho HS th¶o luËn, tæng kÕt l¹i - 1-2 HS tr×nh bµy, líp bæ sung. kh¸i niÖm céng sinh. KÕt luËn: - H×nh d¹ng: Cã h×nh v¶y hoÆc h×nh cµnh. - CÊu t¹o gåm nh÷ng sîi nÊm xen kÏ c¸c tÕ bµo t¶o. Hoạt động 2: Vai trò (15’ ) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yêu cầu HS đọc thông tin mục 2 và - HS đọc thông tin và trả lời câu hỏi. tr¶ lêi c©u hái: Yêu cầu nêu đợc: + §Þa y cã vai trß g× trong tù nhiªn? + Tạo thành đất + Lµ thøc ¨n cña h¬u B¾c Cùc.

(121) + Lµ nguyªn liÖu chÕ níc hoa, phÈm nhuém… - GV tæ chøc th¶o luËn líp, tæng kÕt l¹i - 1-2 HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn vai trò của địa y. xÐt, bæ sung. KÕt luËn:§Þa y cã vai trß: + Tạo thành đất + Lµ thøc ¨n cña h¬u B¾c Cùc + Lµ nguyªn liÖu chÕ níc hoa, phÈm nhuém… 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. - Yêu cầu HS nhắc lại cấu tạo và vai trò của địa y. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Ôn tập các phần đã học để chuẩn bị nội dung ôn tập giờ sau. Ngµy so¹n:19/04/2012 Ngµy d¹y : 24/4/2012 TiÕt 65 : Bµi tËp A. Mục tiêu 1. Kiến thức: - Chữa một số bài tập ở chương VI;VII;VIII - Vận dụng kiến thức đã học ở chương: Hoa; Qu¶; H¹t vµ phÇn ph©n lo¹i thùc vËt để giải bài tập 2. Kỹ năng: - Rèn kĩ năng làm bài tập 3. Thái độ: - Giáo dục hs có ý thức tự giác trong học tập. B. Träng t©m: Bài tập ở chương VI;VII;VIII C. ChuÈn bÞ: - Gv: Các dạng bài tập tr¾c nghiệm ở các chương đã học (một số bài tập trong vở bài tập sinh học). - HS: Xem lại các bài tập trong SGK và sách bài tập. D. Hoạt động dạy học 1/ Kiểm tra (5’) 2. Giíi thiÖu bµi: (1’) Gv: Giới thiệu bài mới ... 3/ Bµi míi Câu 1: Phân biệt hiện tượng thụ phấn và thụ tinh? Thụ phấn có quan hệ gì với thụ tinh? - Thụ tinh là hiện tượng TBSD đực (tinh trùng) của hạt phấn kết hợp với TBSD cái (trứng) có trong noãn tạo thành 1 TB mới gọi là hợp tử. - Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhụy. - Sự thụ tinh xảy ra khi có sự thụ phấn và nảy mầm của hạt phấn. Như vậy thụ phấn là điều kiện của thụ tinh. Câu 2: Hoa thụ phấn nhờ gió có những đặc điểm gì? - Hoa thường tập trung ở ngọn cây (hoa đực trên hoa cái) - Bao phấn thường tiêu giảm - Chỉ nhị dài hạt phấn treo lũng lẵng. - Hạt phấn nhiều, nhỏ, nhẹ.

(122) - Đầu nhụy dài có lông dính. VD: Hoa ngô, phi lao… Câu 3: Những điều kiện bên ngoài, bên trong nào cần cho hạt nảy mầm? Trong trồng trọt muốn cho hạt nảy mầm tốt cần phải làm gì ? + Điều kiện bên ngoài: đủ nước, không khí, nhiệt độ thích hợp . + Điều kiện bên trong: chất lượng hạt giống tốt. + Biện pháp : - Làm cho đất tơi, xốp, thoáng như cày cuốc, xới…. - Tưới đủ nước cho đất hoặc ngâm hạt giống trước khi gieo, nếu bị ngập úng phải tháo hết nước. - Gieo hạt đúng thời vụ, khi trời quá rét phải phủ rơm rạ lên hạt mới gieo. - Chọn hạt giống và bảo quản hạt giống tốt (0.25) Câu 4 : Tại sao thức ăn bị ôi thiu? Muốn giữ thức ăn khỏi bị thiu thì phải làm thế nào? - Do VK hoại sinh phân huỷ - Phơi khô, ướp lạnh, ướp muối …. Câu 5: Có mấy cách phát tán của quả và hạt? Nêu đặc điểm chính của từng cách Có 3 cách phát tán của quả và hạt: - Phát tán nhờ gió: Quả có cánh hoặc túm lông nhẹ. Ví dụ: Quả chò, trâm bầu, hạt hoa sữa… - Phát tán nhờ động vật: Quả có hương thơm, vị ngọt, hạt có vỏ cứng, quả có gai móc hoặc lông cứng. Ví dụ: Quả ké đầu ngựa, trinh nữ, …. - Tự phát tán: Khi chín vỏ quả tự nứt ra để hạt tung ra ngoài Ví dụ: Quả đậu bắp, quả cải, ... Câu 6: Vì sao trồng rau trên đát khô cằn, ít được tưới bón thì lá không xanh tốt, cây chậm lớn, còi cọc, năng suất thu hoạch thấp? - Vì cây sẽ bị thiếu nước và chất dinh dưỡng nên rễ cây sẽ không hút được nước và muối khoáng -> không chế tạo chất hưu cơ . Nên cây bị còi cọc năng suất thấp Câu 7: Tại sao rêu ở cạn nhưng chỉ sống được ở chỗ ẩm ướt ? Rêu chưa có rễ chính thức, chưa có mạch dẫn → Chức năng hút và dẫn truyền chưa hoàn chỉnh. Việc hút nước và chất khoáng hoà tan thực hiện bằng cách thấm qua bề mặt. Câu 8. Nêu đặc điểm chung của hạt kín. - Cơ quan sinh dưỡng phát triển đa dạng (rễ cọc, rễ chùm, thân gỗ, thân cỏ, lá đơn, lá kép, ) - Có hoa, quả. Hạt nằm trong quả (trước đó là noãn nằm trong bầu) là một ưu thế của các cây hạt kín, vì nó được bảo vệ tốt hơn, Hoa và quả có rất nhiều dạng khác nhau. Môi trường sống đa dạng. Đây là nhóm thực vật tiến hoá hơn cả. Câu 9: Vì sao thực vật hạt kín có thể phát triển đa dạng phong phú như ngày nay? - Có hoa với cấu tạo, hình dạng, màu sắc khác nhau thích hợp với nhiều cách thụ phấn. - Noãn được bảo vệ tốt hơn ở trong bầu nhuỵ. - Noãn thụ tinh biến thành hạt và được bảo vệ trong quả. Quả có nhiều dạng và có thể thích nghi với nhiều cách phát tán. - Các cơ quan sinh dưỡng phát triển và đa dạng giúp cây có điều kiện sinh trưởng và phát triển tốt hơn. Câu 10: TV được phân chia thành những ngành nào? Nêu đặc điểm chính mỗi ngành đó? Thực vật gồm các ngành: Rêu - Dương xỉ- Hạt trần- Hạt kín Đặc điểm chính các ngành thực vật là:.

(123) Tảo: Chưa cú rễ thõn lỏ thật sự  cha đợc xếp vào các nhóm thực vật. Sống chủ yếu ở dưới nước. - Ngành Rêu: Có thân lá đơn giản và rễ giả, sinh sản bằng bào tử, sống ở nơi ẩm ướt. - Ngành Dương xỉ: Có thân lá và rễ thật, sinh sản bằng bào tử, sống ở nhiều nơi. - Ngành Hạt trần: Có rễ, thân, lá phát triển, sống nhiều nơi, sinh sản bằng nón. - Ngành Hạt kín: Có rễ, thân, lá phát triển, đa dạng, phân bố rất rộng, có hoa và sinh sản bằng hạt, có hoa, quả và có hạt kín. Câu 11: Phân biệt thực vật thuộc lớp một lá mầm và lớp hai lá mầm? Cho ví dụ? Lớp một lá mầm Lớp hai lá mầm - Phôi có một lá mầm. - Phôi có hai lá mầm. - Có rễ chùm. - Có rễ cọc. - Lá có gân hình cung hoặc song song. - Lá có gân hình mạng. - Phần lớn là cây thân cỏ. - Gồm cả cây thân gỗ ... và cây thân cỏ. - 3 hoặc 6 cánh hoa. - 4 hoặc 5 cánh hoa. - VD: lúa, ngô, dừa … - VD: đậu xanh, xoài, dưa hấu, …. Câu 12: Hút thuốc lá và thuốc phiện có hại như thế nào? * Trong thuốc lá có nhiều chất độc, đặc biệt là chất nicôtin được dùng để chế thuốc trừ sâu. Nếu ta hút thuốc lá thì chất nicôtin sẽ ảnh hưởng đến bộ máy hô hấp, dễ gây ung thư phổi và tai biến mạch máy não cho bản thân người hút và những ngửi phải khói thuốc lá. * Trong nhựa tiết ra từ quả thuốc phiện chúa nhiều moocphin là chất độc nguy hiểm, khi sử dụng dễ bị gây nghiện, khi đã mắc nghiện thì rất khó chữa. Nghiện thuốc phiện suy giẩm sức khoẻ và gây hậu quả xáu cho bản thân, gia đình và xã hội. Câu 13: Nêu những điểm giống và khác nhau giữa ngành Hạt trần và ngành Hạt kín? * Giống nhau: - Đều là thực vật bậc cao, cấu tạo phức tạp. - Đều có rễ, thân, lá thật sự; có mạch dẫn. - Sinh sản bằng hạt.. * Khác nhau:. Nhóm Môi trường Cơ quan sinh dưỡng. Hạt Trần Hạt Kín - Ở cạn, nơi khô cằn. - Đa dạng. - Rễ, thân, lá thật. - Rễ, thân, lá thật rất đa dạng. - Mạch dẫn chưa hoàn thiện. - Mạch dẫn hoàn thiện. Cơ quan sinh sản - Cơ quan sinh sản là nón - Cơ quan sinh sản là hoa gồm gồm nón đực và nón cái. bao hoa, nhị và nhuỵ. Câu 14: (2đ) Vì sao ta cần phải bảo vệ sự đa dạng của thực vật? Cần làm gì để bảo vệ sự đa dạng của thực vật Việt Nam? Liên hệ với bản thân em? Cần phải bảo vệ sự đa dạng của thực vật vì: Do: nhiều cây có giá trị kinh tế bị khai thác bừa bãi - tính đa dạng suy giảm. * Để bảo vệ sự đa dạng của thực vật Việt Nam cần thực hiện các biện pháp sau: - Ngăn chặn phá rừng, hạn chế việc khai thác rừng. - Hạn chế viếc khai thác bừa bãi các loài thực vật. - Xây dựng vườn thực vật, vườn quốc gia, khu bảo tồn ...để bảo vệ thùc vật quý hiếm. - Cấm buôn bán và xuất khuẩn các thực vật quý hiếm. - Tuyên truyền, giáo dục rộng rãi trong nhân dân để bảo vệ rừng. * Liên hệ bản thân: tham gia trồng cây gây rừng, không chặt phá cây, tuyên truyền... Câu 15: (2đ) Vì sao cần tích cực trồng cây gây rừng? Thực vật có vai trò quan trọng đối với thiên nhiên và đời sống con người như:.

(124) (Cần phân tích các ý sau) - Góp phần điều hoà khí hậu: cân bằng hàm lượng khí ôxi và khí cácbônic trong không khí, tăng lượng mưa, giảm nhiệt độ, tăng độ ẩm, giảm tốc độ gió, giảm ô nhiễm môi trường. - Giữ đất, chống xói mòn sạt lỡ đất, hạn chế lũ lụt và hạn hán, làm sạch và tạo nguồn nước ngầm. - Cung cấp ôxi, thức ăn, nơi ở, nơi sinh sản cho động vật. - Cung cấp ôxi, lương thực, thực phẩm, đồ dùng, nguyên liệu sản xuất .... cho con người… Câu 16: (2đ) Thế nào là dị dưỡng? Tại sao Nấm và Vi khuẩn lại có lối sống dị dưỡng? Phân biệt lối sống kí sinh và hoại sinh? Dị dưỡng là hình thức sống sử dụng chất hữu cơ sẵn có trong tự nhiên. + Nấm và Vi khuẩn lại có lối sống dị dưỡng vì cơ thể không có chất diệp lục nên không tự tổng hợp được chất hữu cơ mà phải sử dụng chất hữu cơ sẵn có trong tự nhiên. (0.5đ) + Kí sinh là hình thức sống sử dụng chất hữu cơ từ một cơ thể sống khác còn hoại sinh là hình thức sống phân huỷ xác các động vật, thực vật và con người. (0.5đ) Câu 17: (1.5đ) Hãy nêu vai trò của Nấm trong tự nhiên và trong đời sống con người? * Nấm có ích: Nấm có tầm quan trọng lớn đối với đời sống con người và thiện nhiên. - Phân giải chất hữu cơ thành chất vô cơ. - Sản xuất rượu, bia, chế biến một số thực phẩm, làm men nở bột mì ... - Làm thức ăn, làm thuốc. * Nấm có hại: - nấm kí sinh gây bệnh cho thực vật và con người. - Nấm mốc làm hỏng thức ăn, đồ dùng ... - Nấm gây ngộ độc cho người: Nấm độc đỏ, Nấm đọc đen…. Câu 18: (1.5 đ) Hãy nêu vai trò của Vi khuẩn trong tự nhiên và trong đời sống con người? a. Vi khuẩn có ích: * Vai trò trong thiên nhiên: - Phân huỷ chất hữu cơ thành chất vô cơ để cây sử dụng. - Phân huỷ chất hữu cơ thành Cácbon (than đá và dầu lữa) * Vai trò trong công nghiệp và nông nghiệp: - Vi khuẩn cộng sinh ở rễ cây họ đậu tạo nốt sần có khả năng cố định đạm. - Vi khuẩn lên men chua, tổng hợp P, vitamin B12, axit glutamic ... b. Vi khuẩn có hại: - Kí sinh gây bệnh cho người, động vật và thực vật. - Làm thức ăn ôi thiu, thối rữa. - Làm ô nhiễm môi trường.. Ngµy so¹n: 20/04/2012 Ngµy d¹y : 26/04/2012 TiÕt 66: ¤n tËp A. Môc tiªu. Khi häc xong bµi nµy HS: - Củng cố, ôn tập các kiến thức đã học..

(125) - Nhận biết rõ các đặc điểm có trên tranh liên quan đến thực tế. - Cã kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh, nhËn biÕt. - Có thái độ yêu thích môn học. B. Träng t©m:. - Củng cố, ôn tập các kiến thức đã học. C. ChuÈn bÞ. - GV: Tranh ảnh có liên quan đến nội dung ôn tập. - HS: Sự chuẩn bị theo nội dung đã dặn. D. HOAT §éNG D¹Y Vµ HäC. 1. KiÓm tra (5’) - KÕt hîp khi «n. 2. Giíi thiÖu bµi 3. Bµi míi * Các hoạt động của GV và HS - GV híng dÉn HS «n tËp theo tõng néi dung tõng ch¬ng cña bµi - GV có thể dựa vào các câu hỏi cuối nộidung từng bài để yêu cầu HS trả lêi vµ kÕt hîp gäi HS lªn chØ trªn tranh hoÆc cho HS «n tËp theo néi dung ch¬ng. * TiÕn hµnh Ch¬ng VII: Qu¶ vµ h¹t - C¸c lo¹i qu¶: + Qu¶ kh« + Qu¶ mäng - H¹t vµ c¸c bé phËn cña h¹t - Ph¸t t¸n cña qu¶ vµ h¹t - Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn cho h¹t n¶y mÇm - Tæng kÕt vÒ c©y cã hoa Ch¬ng VIII: C¸c nhãm thùc vËt - T¶o - Rªu – c©y rªu - QuyÕt – c©y d¬ng xØ - H¹t trÇn – c©y th«ng - Hạt kín, đựac điểm của thực vật hạt kín - Líp 2 l¸ mÇm, 1 l¸ mÇm - Ph©n lo¹i thùc vËt - Sù ph¸t triÓn cña giíi thùc vËt - Nguån gèc c©y trång ( Ôn lại đặc điểm cấu tạo, điều kiện sống) Ch¬ng IX: Vai trß cña thùc vËt - Thùc vËt : + §èi víi m«i trêng + Đối với động vật + §èi víi von ngêi - Sù ®a d¹ng cña thùc vËt Ch¬ng X: Vi khuÈn- NÊm - §Þa y - §Æc ®iÓm cÊu t¹o - KÝch thíc - N¬i sèng - Vai trß - Gäi tõng HS lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái, HS kh¸c nhËn xÐt. - GV nhËn xÐt c¸c c©u tr¶ lêi cña HS vµ chèt l¹i kiÕn thc. 4. LuyÖn tËp cñng cè ( 5’).

(126) - GV cñng cè l¹i néi dung bµi. - NhÊn m¹nh c¸c kiÕn thøc träng t©m. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn (1’) - Híng dÉn HS «n tËp. - ChuÈn bÞ néi dung kiÓm tra häc k× II. Ngµy gi¶ng: 5/5/2012 TiÕt 67: KiÓm tra häc kú II Đề thi và đáp án của PGD Ngµy so¹n: 03/05/2012 Ngµy gi¶ng:08/05/2012 TiÕt 68: thùc hµnh Tham quan thiªn nhiªn A. Môc tiªu * Xác định đợc nơi sống, sự phân bố của các nhóm TV chính. - Quan sát đặc điểm hình thái để nhận biết đại diện của một số ngµnh TV chÝnh. - Cñng cè vµ më réng kiÕn thøc vÒ tÝnh ®a d¹ng vµ thÝch nghi cña TV trong ®k sèng cô thÓ. * Rèn kĩ năng quan sát,thực hành. Kĩ năng hoạt động nhóm. * Cã lßng yªu thiªn nhiªn, b¶o vÖ c©y cèi. B. Träng t©m: Xác định đợc nơi sống, sự phân bố của các nhóm TV chính. C. ChuÈn bÞ - Dụng cụ đào đất. - Tói ni l«ng tr¾ng. - KÑp Ðp tiªu b¶n - Nh·n ghi tªn c©y. - KÎ b¶ng. D. Hoạt động dạy học 1. KiÓm tra (5’) 2. bµi míi (33’) Hoạt động 1: Quan sát ngoài thiên nhiên. - GV y/c HS hoạt động theo nhóm các nội dung sau: + Quan sát hình thái của TV, nhận xét đặc điểm thích nghi của TV. + NhËn d¹ng TV, xÕp chóng vµo c¸c nhãm. + Thu thËp mÉu vËt. - Nghi chÐp ngoµi thiªn nhiªn: GV chØ dÉn c¸c yªu cÇu vÒ néi dung ph¶i ghi chÐp. a- Quan s¸t h×nh th¸i mét sè TV. + Quan s¸t: rÓ, th©n, l¸, hoa, qu¶. + Quan sát hình thái của các cây sống ở các môi trờng: cạn, nớc... tìm đặc điểm thÝch nghi. + Lấy mẫu cho vào túi nilon => Buộc nhãn tên cây để tránh nhầm lẫn. b- NhËn d¹ng TV xÕp chóng vµo nhãm - Xác định tên một số cây quen thuộc => Xếp chúng vào các lớp, ngành. - Ghi chép ngay các điều quan sát đợc - Thèng kª vµo b¶ng kÎ s½n. 3. NhËn xÐt - viÕt têng tr×nh ( 6’) - Nhận xét buổi tham quan: tinh thần, thái độ học sinh. - Ghi chÐp chän mÉu vËt 4. Híng dÉn vÒ nhµ(1’) - Giê sau tiÕp tôc tham quan - ChuÈn bÞ: giÊy, bót, kÐo, b¨ng dÝnh. Ngµy so¹n: 04/05/2012 Ngµy gi¶ng: 10/05/2012 TiÕt 69 : thùc hµnh Tham quan thiªn nhiªn.

(127) A. Môc tiªu * Xác định đợc nơi sống, sự phân bố của các nhóm TV chính. - Quan sát đặc điểm hình thái để nhận biết đại diện của một số ngµnh TV chÝnh. - Cñng cè vµ më réng kiÕn thøc vÒ tÝnh ®a d¹ng vµ thÝch nghi cña TV trong ®k sèng cô thÓ. * Rèn kĩ năng quan sát,thực hành. Kĩ năng hoạt động nhóm. * Cã lßng yªu thiªn nhiªn, b¶o vÖ c©y cèi. B. Träng t©m: Đặc điểm hình thái để nhận biết đại diện của một số ngành TV chính. C. ChuÈn bÞ - Dụng cụ đào đất. - Tói ni l«ng tr¾ng. - KÑp Ðp tiªu b¶n - Nh·n ghi tªn c©y. - KÎ b¶ng. D. Hoạt động dạy học 1. KiÓm tra (5’) 2. bµi míi (33’) Hoạt động 2: Quan sát nội dung tự chọn. * HS cã thÓ tiÕn hµnh mét trong 3 néi dung sau: + Quan s¸t biÕn d¹ng cña rÓ, th©n, l¸. + Quan s¸t mèi quan hÖ gi÷a TV víi TV, TV víi §V. + NhËn xÐt vÒ sù ph©n bè cña TV trong khu vùc tham quan. * C¸ch thùc hiÖn: a. Quan sát nhận xét mối quan hệ thực vật với thực vật, thực vật với động vËt. - Quan s¸t hiÖn tîng c©y mäc trªn c©y. - Quan s¸t hiÖn tîng c©y bãp cæ. - Quan s¸t thùc vËt ký sinh: tÇm göi, t¬ hång. - Quan s¸t sù thô phÊn nhê s©u bä, chim lµm tæ. - Nhận xét mối quan hệ giữa thực vật với thực vật và thực vật với động vật. b. NhËn xÐt sù ph©n bè thùc vËt cña thùc vËt trong khu vùc tham quan. - NhËn xÐt loµi thùc vËt nµo nhiÒu, loµi thùc vËt nµo Ýt. - Sè lîng thùc vËt h¹t kÝn so víi c¸c ngµnh kh¸c - Sè lîng c©y trång so víi c©y d¹i. c. Thu thËp mÉu vËt. - LÊy mÉu vËt cho vµo tói nilong. Gåm c¸c bé phËn: + Hoa hoÆc qu¶. + Cành nhỏ đối với cây, các cây đối với cây nhỏ. + D¸n nh·n, ghi tªn c©y. - NhËn d¹ng c¸c loµi thùc vËt, xÕp chóng vµo c¸c nhãm. + Xác định tên cây quen thuộc. + Vị trí phân loại: . Lớp đối với thực vật hạt kín. . Ngµnh: rªu, d¬ng xØ, h¹t trÇn 3. NhËn xÐt - viÕt têng tr×nh ( 6’) - Nhận xét buổi tham quan: tinh thần, thái độ học sinh. - Ghi chÐp chän mÉu vËt 4. Híng dÉn vÒ nhµ(1’) - Giê sau tiÕp tôc tham quan - ChuÈn bÞ: giÊy, bót, kÐo, b¨ng dÝnh.. Ngµy so¹n: 12/05/2012 Ngµy gi¶ng: 17/05/2012.

(128) TiÕt 70 : Thùc hµnh Tham quan thiªn nhiªn A. Môc tiªu * Xác định đợc nơi sống, sự phân bố của các nhóm TV chính. - Quan sát đặc điểm hình thái để nhận biết đại diện của một số ngµnh TV chÝnh. - Cñng cè vµ më réng kiÕn thøc vÒ tÝnh ®a d¹ng vµ thÝch nghi cña TV trong ®k sèng cô thÓ. * Rèn kĩ năng quan sát,thực hành. Kĩ năng hoạt động nhóm. * Cã lßng yªu thiªn nhiªn, b¶o vÖ c©y cèi. B. Träng t©m: TÝnh ®a d¹ng vµ thÝch nghi cña TV trong ®k sèng cô thÓ. C. ChuÈn bÞ - Dụng cụ đào đất. - Tói ni l«ng tr¾ng. - KÑp Ðp tiªu b¶n - Nh·n ghi tªn c©y. - KÎ b¶ng. D. Hoạt động dạy học 1. KiÓm tra (5’) 2. Bµi míi (33’) Hoạt động 3: Thảo luận toàn lớp. * Y/c đại diện các nhóm trình bày kết quả quan sát đợc => các bạn trong lớp bổ sung. * GV giải đáp thắc mắc của HS * NhËn xÐt c¸c nhãm, tuyªn d¬ng c¸c nhãm tÝch cùc. * Y/c HS viÕt b¸o c¸o thu ho¹ch theo mÉu SGK. Hoạt động 4: Bài tập về nhà Hoµn thiÖn b¸o c¸o thu ho¹ch theo b¶ng: STT Tªn c©y. N¬i mäc. §iÒu sèng. kiÖn §Æc ®iÓm Nhãm cña c©y thùc vËt. 1 2 - TËp lµm mÉu c©y kh«. + Dùng mẫu thu hái đợc để làm mẫu cây khô. + C¸ch lµm: theo híng dÉn SGK. 3. NhËn xÐt - viÕt têng tr×nh ( 6’) - Nhận xét buổi tham quan: tinh thần, thái độ học sinh. - Ghi chÐp chän mÉu vËt 4. Híng dÉn vÒ nhµ(1’) - Hoµn thiÖn bµi thu ho¹ch theo b¶ng. - Hoµn chØnh tËp mÉu kh«. -.

(129) -.

(130)

giao an sinh 6

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về