Thay giao day Han Nom

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Viện nghiên cứu Hán nôm. Page 1 of 4. Tin tức Sức hút của học chữ Hán Nôm trên vùng ñất Kinh Bắc Cập nhật lúc 19h30, ngày 21/03/2011. SỨC HÚT CỦA HỌC CHỮ HÁN- NÔM TRÊN VÙNG ðẤT KINH BẮC. Mỗi người một lứa tuổi, một ngành nghề khác nhau cùng say mê học “chữ của các cụ”. (GD&Tð) - Một ngày giữa tháng 3 này, nhà giáo nhân dân Nguyễn Tiến Chấn- người luôn tâm huyết với sự học ở huyện Thuận Thành (tỉnh Bắc Ninh), ñã hào hứng khoe vớ chúng tôi về một phong trào học tập cộng ñồng rất ấn tượng: “Cả huyện Thuận Thành có hơn chục lớp học chữ Hán- Nôm. Người theo học trẻ nhất khoảng hơn 20 tuổi, người nhiều tuổi nhất ñã 84”. Trong một lớp học mà ngườ học có cô giáo, thầy giáo, cụ hưu trí, có người kinh doanh tự do và cả những nông dân “chính hiệu”... "Học không biết chán, dạy người không biết mỏi". Theo chân NGND Nguyễn Tiến Chấn, chúng tôi tới Trường tiểu học Song Hồ (Thuận Thành, Bắc Ninh)- nơi ñang diễn ra buổi học khá “ñặc biệt”. Trường tiểu học ngày nghỉ vắng lặng, chỉ có ñiều khác lạ là trong một lớp học ñang có mấy chục người lớn ngay ngắn ngồi ghi chép... Những trang giấy trên bàn toàn chữ Hán- Nôm, trên bảng ñen cũng ñầy ắp chữ Hán viết bằng phấn trắng. ðứng trên bục giảng là thầy Bùi Trọng Hường, 76 tuổi. Vừa viết chữ Hán lên bảng, thầy Hường vừa giảng giải nghĩa. Phía dưới lớp học nhiều “ông” học viên cỡ tuổi thầy Hường, có ông hơn tuổi thầy và có những học viên tóc bạc trắng ngồi xen với các học viên nom chỉ ba mươi, bốn mươi tuổi. Ngoài sự khác biệt về tuổi tác của học viên, có lẽ người lạ khó mà biết ở ñây mọi người rất khác nhau về trình ñộ học vấn, nghề nghiệp... Có người là giáo viên THCS, người là giáo viên THPT, người là cán bộ hưu trí, kỹ sư, người làm kinh doanh tự do, có người lại là... nông dân “chính hiệu”. Quả là, “học thầy, học bạn, vô vạn phong lưu”. Cả lớp học chăm chú ghi chép, say sưa lắng nghe, không gian lớp học vốn thường ngày sinh ñộng những nét mặt non nớt của học sinh tiểu học, thì hôm nay, ngày nghỉ của học sinh chỉ thấy toàn gương mặt người lớn, không gian tràn ngập lời thầy sang sảng giảng chữ Hán- Nôm... “Vốn chữ Hán của chúng tôi chẳng ñược bao nhiêu, nhưng trước tinh thần muốn học hỏi của các anh, các chị, các bác ở ñịa phương, nên những lớp học như thế này ñã ñược tổ chức. Tôi tâm niệm rằng, dạy chữ cho mọi người cũng là ñể bản thân tôi rèn luyện lại những chữ mình biết, ñược tiếp cận nhiều hơn với chữ Hán- Nôm và có cơ hội học ñược thêm chữ của những người giỏi hơn, biết nhiều chữ hơn, những người cũng ñến ñây tình nguyện dạy chữ; bên cạnh ñó còn có các cụ trong làng biết nhiều hơn là “chỗ dựa” cho chúng tôi dạy và học”- Thầy Hường bộc bạch về lý do thầy và những giảng viên khác nhận dạy miễn phí cho những lớp học như thế. “Ngoài tài liệu học ñã có, chúng tôi cũng cố gắng biên soạn và ñưa thêm một số tài liệu mang tính thời sự vào các học; như dịp cả nước chuẩn bị kỷ niệm 1000 năm Thăng Long, nội dung “Chiếu rời ñô” ñã ñược ñưa vào bài học”- Thầy Hường cho biết thêm- “Nhờ thế, 2/3 số học viên trong lớp hiện nay có thể viết, và ñọc ñược văn chữ Hán tại ñình làng. Việc này rất ñáng quý và cũng thể hiện sự cố gắng của những người theo học. Viết ñược văn tế tại các dòng họ. Các học viên học tập ngày càng có nhiều tiến bộ”. Các lớp học Hán- Nôm ở vùng này ñã tồn tại theo tinh thần tự giác (tự giác học, tự giác dạy). Người biết một chữ dạy cho người chưa biết, người biết hai chữ dạy cho người biết ít hơn. Các thầy giáo khơng cĩ một địi hỏi gì từ học viên ngồi tinh thần đồn kết, tự giác. ðể cĩ một bài giảng phong phú, thì cũng buộc các giảng viên phải ñọc sách và nghiên cứu- ðiều ñó, nói như các thầy ở ñây cũng là. 10/24/2011.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Viện nghiên cứu Hán nôm. Page 2 of 4. một cách ñể thầy tự học, “làm cho bản thân những người dạy ñược nâng cao trình ñộ chữ HánNôm”. Theo Chủ tịch hội Cựu giáo chức Thuận Thành- ông Nguyễn Hữu Sắc: Thực tế ñòi hỏi cần phải có những lớp học Hán- Nôm ñể các cụ, những người lớn tuổi vào ñình chùa có thể ñọc hiểu ñược các bia, bảng viết bằng chữ Hán; còn những người trẻ hơn, những người ñang ñi làm có thêm hiểu biết về văn hoá cổ truyền... Tuy “thầy” tự nguyện dạy miễn phí, “trò” tự giác học, nhưng trong quá trình học vẫn có những bài kiểm tra kiến thức rất nghiêm chỉnh, có sự sửa chữa rất tỉ mỉ của các thầy giáo ñể nâng cao hơn ý thức học tập của học viên. ða số các lớp Hán- Nôm ñều phải học nhờ các trường học trong vùng và học vào buổi tối và thứ bảy, chủ nhật, mà trường nào cho lớp Hán- Nôm học nhờ thì cũng ñều cho “nhờ” cả ñiện, nước... mà không thu bất kỳ khoản phí nào.. Dạy không thù lao mà thầy vẫn rất miệt mài... “Học trong quá khứ, sống trong thực tại...” “Mình muốn mở mang hiểu biết về chữ Hán. Vì trong khi ñọc sách và dạy học mình gặp rất nhiều từ Hán- Việt, nếu ñược học như thế này thì một người làm nghề dạy học như mình sẽ hiểu biết sâu hơn về từ Hán- Việt, thuận lợi hơn khi giải thích từ Hán- Việt cho học sinh. Học như thế này cũng giúp mình hiểu rõ hơn về văn học Việt Nam phần trung ñại. Vì là giáo viên dạy Văn nên việc hiểu biết sâu hơn về chữ Hán rất bổ ích cho bản thân mình và thiết thực cả với việc soạn giáo án, cũng như dạy trên lớp”Học viên Nguyễn Thị Sâm (cô giáo dạy Văn của trường THPT Thuận Thành 1, Bắc Ninh) chia sẻ về mục ñích theo học lớp Hán- Nôm. Cô Sâm không phải là giáo viên duy nhất theo học lớp Hán- Nôm. Trao ñổi với chúng tôi, thầy giáo trẻ Nguyễn Ngọc Tuân (GV trường THCS Song Hồ) cho biết việc học này rất có ích cho nghề nghiệp của mình: “Chuyên môn của tôi là dạy Mỹ thuật, tôi thấy chữ Hán- Nôm liên quan khá nhiều ñến việc dạy học của tôi. Khi dạy học sinh ngôn từ và nghệ thuật cổ, kiến thức về chữ Hán- Nôm có thể giúp tôi giải thích cho học sinh thêm hiểu và thích bài học hơn. Tôi muốn ñược học chữ Hán- Nôm sâu hơn ñể có thể truyền ñạt cho học sinh của mình biết”. Bác Nguyễn Duy Chuẩn (học viên cao tuổi nhất trong lớp Hán- Nôm ở Song Hồ) tâm sự: “Trước ñây nhiều năm bản thân tôi ñã muốn học chữ Hán- Nôm. Giờ có ñiều kiện ñể học, ñược học miễn phí như thế này tôi rất vui. Học chữ Hán- Nôm ñã giúp tôi hiểu thêm về ñạo ñức, chuyện “làm người”. Có nhiều người hỏi, tôi tuổi ñã cao rồi còn học ñể làm gì. Với tôi ñơn giản học chỉ ñể biết thêm. Biết ñược cái gì thêm cũng có lợi cho mình”. Những lời mộc mạc ấy giúp chúng tôi nghiệm rõ hơn ñiều mà NGND Nguyễn Tiến Chấn tâm ñắc.. 10/24/2011.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Viện nghiên cứu Hán nôm. Page 3 of 4. đó là người học Hán- Nôm ngày nay thường có chung những suy nghĩ: Nền văn hoá cổ truyền của dân tộc Việt Nam gắn liền với chữ Hán, chữ Nôm. Mở bất cứ một tác phẩm văn học nào của ông cha ñều gặp không ít ñiển tích mà nếu không biết chữ Hán thì không thể hiểu hết ñược. Mà ñã không hiểu thì không thể cảm nhận ñước hết cái hay, cái ñẹp, sự sâu sắc trong văn học cổ. ðiều thú vị nữa tại những lớp Hán- Nôm ở Thuận Thành là không chỉ có những học viên học chữ ñể phục vụ cho nghề nghiệp, có những người già học ñể tìm hiểu văn hoá cha ông ñể lại, mà còn có cả những người trẻ tuổi ñang kiếm sống bằng những nghề tưởng chừng không hề liên quan ñến “cái chữ của các cụ”, như anh Nguyễn ðức Phú (kinh doanh ñồng hồ ñeo tay). Lý do học chữ Hán- Nôm của anh Phú là thế này: “Các cụ và cha ông ngày xưa rất nhiều người am hiểu về chữ Hán- Nôm, tôi là lớp trẻ tuổi nối tiếp cũng cần hiểu biết ñể sau này giúp ích thêm cho mình và hy vọng có thể dùng những hiểu biết của mình ñể giúp ích cho mọi người xung quanh. Trong hiện tại, tiếp thu ñược chữ Hán- Nôm giúp tôi hiểu ñược nhiều nghĩa của từ ngữ gặp hàng ngày. Cơ bản là việc học Hán- Nôm giúp bản thân tôi có ñược những thay ñổi trong suy nghĩ và cách sống. Từ việc học chữ, bản thân tôi cảm thấy muốn học hỏi thêm nhiều ñiều hay lẽ phải”. Thầy Nguyễn Hữu Phần thì lý giải “sức hút” của việc học chữ Hán- Nôm: “Khắp nhiều miền quê, các chùa, ñình làng, di tích lịch sử của ñịa phương còn lưu giữ nhiều hoành phi, câu ñối, bia ñá... ghi chép bằng chữ Hán, chữ Nôm về lịch sử, văn hoá làng, thân thế sự nghiệp những vị danh nhân, hiển thánh của ñịa phương... Biết chữ Hán- Nôm ñể biết rõ hơn “nguồn cội” ñó mà truyền lại cho thế hệ con cháu thì ñáng ñể học lắm”. Từ những tìm hiểu, chiêm nghiệm của mình, NGND Nguyễn Tiến Chấn dẫn giải rằng Bác Hồ thường vận dụng những tinh hoa trong Hán học và đông phương học, nhất là về vấn ựề tu thân ựể giáo dục cán bộ và nhân dân, phải: “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”; phải rèn luyện mình về mọi mặt: “Tâm, trí, khí, lực, pháp, hành”... Do ñó, biết chữ Hán giúp lĩnh hội ñược rõ hơn, sâu hơn những lời dạy của Bác. “Thêm nữa, mỗi lần Tết ñến, xuân về người dân có tục xin chữ, viết câu ñối ñể trưng bày trong nhà cho may mắn, tươi vui, học ñược ít “chữ thánh hiền” ñể hiểu thêm, biết thêm về những nét ñẹp cổ truyền ñó thì còn gì thú vị bằng”- thầy Chấn cho biết. Chia tay với những người ñang tận dụng thời gian rảnh ñể dạy, dường như chúng tôi cảm nhận rõ hơn về góc bình yên và tươi ñẹp ñáng quý ở một vùng quê... Những ñứa trẻ tiểu học vào ngày nghỉ ñến vui ñùa, chơi trò nhảy dây trong sân trường... Sau này, trong bài học ở lớp, có thể chúng sẽ ñược thầy, cô giảng giải thấu ñáo về một từ Hán- Việt nào ñó trong sách giáo khoa, hay ñược dạy về một giai ñoạn xa xưa của dân tộc, khi mà những áng văn chương ñược viết bằng chữ Hán, chữ Nôm; cũng có thể trong số những ñứa trẻ ấy, khi ñi học ở trường về còn ñược ông, bà, bố, mẹ (người biết dăm chữ HánNôm) truyền thụ miệng về nghĩa sâu xa của những từ thường gặp. ðể thấm thêm cái hay, cái ñẹp, sự phong phú của ngôn ngữ mà người Việt xưa và nay ñã dùng. In. 10/24/2011.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Viện nghiên cứu Hán nôm. Page 4 of 4. Shortcut Text Internet Address In javascript:window.print(). 10/24/2011.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>