DE CUONG ON TAP NGU VAN 7

<span class='text_page_counter'>(1)</span>ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ I: MÔN NGỮ VĂN LỚP 7 1. Caùc vaên baûn thô. STT 1. Taùc phaåm Sông núi nước Nam. Taùc giaû Khuyeát danh. Thể loại Tứ tuyệt Đường luật. 2. Phoø giaù veà kinh. Traàn Quang Khaûi. 3. Baøi ca Coân Sôn. Nguyeãn Traõi. Nguõ ngoân coå theå Luïc baùt. 4. Bánh trôi nước. Hoà Xuaân Höông. Thất ngôn tứ tuyeät. 5. Sau phuùt chia ly. Đoàn Thị Điểm. Song thaát luïc baùt. 6. Qua đèo Ngang. Baø huyeän Thanh Quan. Thaát ngoân baùt cuù Đường luật. 7. Bạn đến chơi nhà. Nguyeãn Khuyeán. 8. Xa ngaém thaùc nuùi Lö. Lí Baïch. Thaát ngoân baùt cuù Thất ngôn tứ tuyệt Đường luaät. 9. Caûm nghó trong ñeâm. Lí Baïch. Nguõ ngoân coå. Noäi dung Là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên khẳng định độc lập chủ quyền về lãnh thổ của đất nước và nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược Theå hieän haøo khí chieán thaéng vaø khaùt voïng thaùi bình thịnh trị của dân tộc ta ở thời đại nhà Trần Sự giao hòa trọn vẹn giữa con người và thiên nhiên bắt nguồn từ nhân cách thanh cao, tâm hồn thi sĩ của Nguyeãn Traõi. Trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng, son sắt của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa, vừa cảm thương sâu saéc cho thaân phaän chìm noåi cuûa hoï. Nỗi sầu chia li của người chinh phụ sau khi tiễn chồng ra traän. Toá caùo chieán tranh phi nghóa, theå hieän nieàm khát khao hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ Cảnh tượng đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp thoáng có sự sống con người nhưng còn hoang sơ, đồng thời thể hiện nỗi nhớ nước thong nhà, nỗi buồn thầm laëng coâ ñôn cuûa taùc giaû. Giọng thơ hóm hỉnh chứa đựng tình bạn đậm đà, thắm thieát Với những hình ảnh tráng lệ huyền ảo, bài thơ đã miêu tả một cách sinh động vẻ đẹp từ xa của thác nước, thể hieän tình yeâu thieân nhieân ñaèm thaém vaø phaàn naøo boäc loä tính caùch maïnh meõ, haøo phoùng cuûa taùc giaû. Theå hieän 1 caùch nheï nhaøng maø thaám thía tình queâ.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> thanh tónh. theå. 10. Ngaãu nhieân vieát nhaân buổi mới về quê. Haï Tri Chöông. 11. Baøi ca nhaø tranh bò gioù thu phaù. Đỗ Phủ. 12. Caûnh khuya. Hoà Chí Minh. 13. Raèm thaùng gieâng. Hoà Chí Minh. 14. Tieáng gaø tröa. Xuaân Quyønh. Thất ngôn tứ tuyệt Đường luaät. hương của một người sống xa nhà trong đêm trăng thanh tónh. Tình yêu quê hương thắm thiết của một người sống xa quê lâu ngày trong khoảng khắc vừa mới đặt chân trở veà queâ cuõ. Thể hiện sinh động nỗi khổ của nhà thơ vì căn nhà tranh bị gió thu phá nát. Điều đáng quý hơn là vượt lên trên bất hạnh cá nhân, nhà thơ đã bộc lộ khát vọng cao cả: ước sao có được căn nhà vững chắc ngàn vạn gian để che chở cho tất cả mọi người nghèo trong thiên hạ. Hai bài thơ miêu tả cảnh trăng ở chiến khu Việt Bắc, thể hiện tình cảm với thiên nhiên, tâm hồn nhạy cảm, lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung của Baùc Hoà.. Thất ngôn tứ tuyệt Đường luaät Thất ngôn tứ tuyệt Đường luaät Ngũ ngôn Tiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình quê hương đất nước.. 2. Ca dao, daân ca STT Chủ đề Noäi dung 1 Những câu hát về tình cảm gia đình Bài 1: Công cha … núi ngất trời Nghĩa mẹ… nước ở ngoài biển Đông  Khẳng định công lao to lớn của cha mẹ với con và vai trò trách nhiệm, bổn phận của con trước công lao to lớn ấy Baøi 2: Chiều chiều…đứng ngõ sau Troâng veà … ñau chín chieàu.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 2. Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người.  Tâm trạng, nỗi buồn xót xa của người con gái đi lấy chồng xa, nhớ về quê mẹ với nỗi nhớ thương da diết Baøi 3: Ngoù leân nuoäc laït… Bao nhiêu nuộc lạt, nhớ ông bà bấy nhiêu  Nỗi nhớ và sự yêu kính, biết ơn đối với ông bà Baøi 4: Anh em nào phải người xa Anh em nhö theå tay chaân…  Ngheä thuaät so saùnh  Khaéc saâu tình caûm anh em ruoät thòt gaén boù thieâng lieâng Baøi 1: - Ở đâu năm cửa nàng ơi? Ơû trên tỉnh Lạng có thành tiên xây  Hát đối đáp, lục bát biến thể  Niềm tự hào, tình yêu đối với quê hương đất nước Baøi 2: Ruû nhau xem caûnh Kieám Hoà … Đài Nghiên, Tháp Bút  Điệp từ, câu hỏi tu từ, giàu âm điệu, gợi tả  Địa danh và cảnh trí gợi niềm tự hào, nhắc nhở thế hệ sau tiếp tục giữ gìn, xây doing quê hương, đất nước Baøi 3: Đường vô xứ Huế quanh quanh Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ  So sánh, gợi nhiều hơn tả  Ca ngợi vẻ đẹp xứ Huế và lời mời chân tình đến mọi người Baøi 4: Đứng bên ni…ngó bên tê…mênh mông bát ngát Thaân em nhö…ngoïn naéng hoàng ban mai  Điệp từ, đảo từ, đối xứng, so sánh.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 3. Những câu hát than thân. 4. Những câu hát châm biếm.  Ngợi ca vẻ trù phú của cánh đồng và nét đẹp trẻ trung, đầy sức sống của cô gaùi. Baøi 1: Nước non lận đận một mình …Cho ao kia caïn cho gaày coø con  Hình ảnh đối lập  Cuộc đời lận đận, vất vả của người nông dân Baøi 2: Thöông thay thaân phaän con taèm …Dầu kêu ra máu có người nào nghe  Điệp từ, ẩn dụ  Nỗi khổ nhiều bề của người lao động: bị áp bức, bóc lột, chịu nhiều oan trái Baøi 3: Thaân em nhö traùi baàn troâi Gioù daäp soùng doài…taáp vaøo ñaâu  So saùnh  Thân phận nghèo khó, vô định của người phụ nữ trong xã hội phong kiến Baøi 1: Chú tôi hay tửu, tăm, nước chè đặc, ngủ trưa Ngày: ước mưa; đêm: ước thừa trống canh  Điệp từ, liệt kê, nói ngược  Phê phán, châm biếm hạng người nghiện ngập, lười lao động Baøi 2: Soá coâ chaúng giaøu thì ngheøo … Sinh con: khoâng gaùi thì trai  Nói dựa, nói nước đôi, phóng đại  Phê phán những hiện tượng mê tín dị đoan Baøi 3: Con coø cheát ruõ treân caây ...Chim ri ríu rít boø ra laáy phaàn.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>  Tượng trưng  Pheâ phaùn huû tuïc ma chay trong xaõ hoäi cuõ Baøi 4: Caäu cai: noùn daáu loâng gaø, tay ñeo nhaãn …Aùo ngắn: mượn, quần dài: thuê  Phóng đại  Sự mỉa mai pha chút thương hại của người dân 3. Caùc vaên baûn truyeän vaø tuøy buùt. STT Taùc phaåm 1 Coång trường mở ra 2 Meï toâi 3. 4. 5. Cuoäc chia tay cuûa những con buùp beâ Một thứ quaø cuûa luùa non: Coám Muøa xuaân cuûa toâi. Taùc giaû Lyù Lan. Thể loại Truyeän ngaén. Eùt-moân-ñoâ-ñô - Amixi Khánh Hoài. Truyeän ngaén Truyeän ngaén. Thaïch Lam. Tuøy buùt. Vuõ Baèng. Tuøy buùt. Noäi dung Tấm lòng thương yêu, tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với con và vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống của mỗi con người Tình yeâu thöông, kính troïng cha meï laø tình caûm thieâng lieâng hôn caû. Thaät đáng xấu hổ và nhục nhac cho kẻ nào chà đạp lên tình thương yêu đó. Cuộc chia tay đau đớn và đầy cảm động của 2 em bé trong truyện khiến người đọc thấm thía rằng: Tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng. Mọi người hãy cố gắng bảo vệ và gìn giữ, không nên vì bất cứ lí do gì làm tổn hại đến những tình cảm tự nhiên trong sáng ấy. Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ. Bằng ngòi bút tinh tế, nhạy cảm và tấm lòng trân trọng, tác giả đã phát hiện được nét đẹp văn hóa dân tộc trong thứ sản vật giản dị mà đặc sắc ấy. Cảnh sắc thiên nhiên, không khí mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc được cảm nhận, tái hiện trong nỗi nhớ thương da diết của một người xa quê. Biểu lộ chân thực và cụ thể tình yêu quê hương đất nước lòng yêu cuộc soáng vaø taâm hoàn tinh teá, nhaïy caûm, ngoøi buùt taøi hoa cuûa taùc giaû..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> II. PHAÀN TAÄP LAØM VAÊN Đề 1: Cảm nghĩ của em về ngày khai giảng đầu tiên Dàn bài gợi ý: + Mở bài: Cảm nghĩ chung của em về ngày khai trường + Thân bài: - Tâm trạng em đêm trước ngày khai trường - Quang cảnh đường phố, sân trường trong ngày khai trường - Bạn bè, thầy cô trong ngày khai trường - Không khí ngày khai trường như thế nào? - Ý nghĩa, tầm quan trọng của ngày khai trường ? + Kết bài: Cảm xúc cúa em trong ngày khai trường. Đề 2: Cảm nghĩ của em về một người thân Dàn bài tham khảo: + Mở bài: Nêu người thân mà em yêu là ai? Tình cảm của em? +Thân bài: - Miêu tả về hình dáng: khuôn mặt, vóc dáng, nụ cười  bộc lộ cảm xúc của em - Những kỷ niệm đáng nhớ giữa em với người thân  bộc lộ cảm xúc của em từ những kỉ niệm đó. - Tình cảm của người thân dành cho gia đình, cho em? + Kết bài: Cảm xúc, tình cảm chung của em với người thân? - Lời hứa của em với người thân? Đề 3: Cảm xúc của em về hình ảnh người phụ nữ xưa qua bài thơ “Bánh trôi nước “ của Hồ Xuân Hương. + Mở bài: Nêu hoàn cảnh tiếp xúc với bài thơ? Cảm xúc của em sau khi học xong bài thơ? + Thân bài: - Hai câu thơ đầu: “Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với non”  Chiếc bánh trôi có màu trắng của bột, nặn thành hình tròn, khi chín nổi lên mặt nước , khi còn sống chìm dưới đáy nồi → Hình thể xinh đẹp cùng thân phận chìm nổi, bấp bênh giữa cuộc đời của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa  Cảm thương, xót xa cho thân phận của người phụ nữ xưa: Tố cáo xã hội phong kiến xưa đã vùi dập sắc đẹp cũng như thân phận của người phụ nữ. - Hai câu thơ cuối: “Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son”.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> → Chiếc bánh trôi nước cứng hay nhão phụ thuộc vào người nặn bánh: Thân phận của người phụ nữ phụ thuộc vào xã hội phong kiến. - Nhưng trong hoàn cảnh nào đi nữa người phụ nữ vẫn giữ được phẩm chất thủy chung, son sắt của mình → Niềm tự hào về người phụ nữ xưa + Kết bài: Cảm xúc của em về hình ảnh người phụ nữ xưa: cảm thương cho thân phận bấp bênh chìm nổi, trân trọng vẻ đẹp ngoại hình và phẩm chất bên trong của họ Đề 4: Nêu cảm nghĩ của em về bài ca dao sau: Công cha như núi ngất trời Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển đông Nuùi cao bieån roäng meânh moâng Cù lao chin chữ ghi long con ơi. a) MB: - Nêu cảm nghĩ chung của em về công lao của cha, mẹ đối với con cái. b) TB: - Công cha nghĩa mẹ đợc so sánh với núi ngất trời, nớc ngoài biển đông tạo 2 hình ảnh cụ thể, vừa hình tîng võa ca ngîi c«ng cha nghÜa mÑ víi tÊt c¶ t×nh yªu s©u nÆng. - Câu ca dao nhắc mỗi chúng ta nhìn lên núi cao, trời rộng, nhìn ra biển đông hãy suy ngẫm về công cha nghÜa mÑ. + C©u 3 mét lÇn n÷a nhÊn m¹nh c«ng cha nghÜa mÑ qua h×nh ¶nh Èn dô tîng trng " nói cao, biÓn réng mªnh m«ng" + Câu 4: Tác giả dân gian sử dụng cụm từ Hán Việt " Cù lao chín chữ" để nói công lao to lớn của cha mÑ sinh thµnh, nu«i dìng, d¹y b¶o ... vÊt v¶ khã nhäc nhiÒu bÒ. V× vËy con c¸i ph¶i " Ghi lßng" t¹c d¹. BiÕt hiÕu th¶o ... + Hai tiếng "con ơi " với dấu chấm than là tiếng gọi thân thơng thấm thía lắng sâu vào lòng ngời đọc. + Bài ca dao là bài học về đạo làm con vô cùng sâu sa, thấm thía.... c) KB: - Tình cảm của em đối với cha, mẹ: yêu thương, kính trọng, mong cha, mẹ sống mãi để che chở, chaêm soùc em. - Em sẽ cố gắng học giỏi để báo đáp công lao cha, mẹ, hiếu thảo với cha mẹ để đáp đền công lao to lớn ấy.. III. PHẦN TIẾNG VIỆT 1. Từ ghép a. Từ ghép chính phụ.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Có tiếng chính và tiếng phụ bổ sung ý nghĩa cho tiếng chính (tiếng chính đứng trước tiếng phụ đứng sau) + Ví dụ: Bà ngoại, trái lê, sách toán, màu trắng, nhà sàn… b. Từ ghép đẳng lập - Các tiếng bình đẳng nhau vè mặt ngữ pháp (không phân biệt tiếng chính và tiếng phụ) + Ví dụ: Mặt mũi, ông bà, trầm bổng, ngắn dài, quaàn aùo, traàm boång + Viết đoạn văn (từ 3 đến 5 câu có sử dụng từ ghép chính phụ, đẳng lập): HS tự làm 2. Từ láy - Từ láy toàn bộ: Các tiếng lặp lại nhau hoàn toàn . + Ví dụ: Xanh xanh, đo đỏ, xa xa, thăm thẳm… -Từ láy bộ phận: Giữa các tiếng có sự giống nhau về phụ âm đầu hoặc phần vần. + Ví dụ : Tức tưởi, lặng lẽ, rực rỡ, mạnh mẽ, liêu xiêu, mênh mông, bát ngát… + Viết đoạn văn (từ 3 đến 5 câu) có sử dụng từ láy. 3. Từ Hán Việt: tạo sắc thái biểu cảm khi nói năng: + Taïo saéc thaùi trang troïng: VD: Sau khi cụ từ trần … mai táng cụ trên một ngọn đồi. + Tạo sắc thái tao nhã, tránh gây cảm giác ghê sợ VD: Bác sĩ đang khám nghiệm tử thi. + Taïo saéc thaùi coå xöa VD: Yết Kiêu đến kinh đô … yết kiến … 4. Quan hệ từ + Quan hệ sở hữu VD: Đồ chơi của chúng tôi chẳng có nhiều. + Quan heä so saùnh VD: Vua Hùng Vương … có người con gái … người đẹp như hoa… + Quan heä nhaân – quaû VD: Bởi tôi ăn uống điều độ … nên tôi chóng lớn lắm. + Quan hệ đối lập VD: Mẹ thường nhân lúc con ngủ … Nhưng hôm nay mẹ không tập trung được… 5. Từ đồng nghĩa: - Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> + Các loại từ đồng nghĩa: - Đồng nghĩa hoàn toàn (không phân biệt nhau về sắc thái ý nghĩa): VD: Đen tối- hắc ám; tàu hỏa –xe lửa, trái - quả, nhìn – trông, mong – ngóng… - Đồng nghĩa không hoàn toàn (có sắc thái ý nghĩa khác nhau): VD: Chết - mất, hi sinh - bỏ mạng, thiệt mạng - từ trần, cho - tặng - biếu. 6. Từ trái nghĩa: là những từ cĩ nghĩa trái ngược nhau VD: Ngaång – cuùi, treû – giaø, đi – về - Lên thác xuống ghềnh - Bảy nổi ba chìm. - Số cô chẳng giàu thì nghèo, Ngày ba mươi Tết thịt treo trong nhà. - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, Ngày tháng mười chưa cười đã tối. 7. Từ đồng âm - Là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì đến nhau Ví dụ: + Thu: Mùa thu, thu tiền, thu mua, thu hoạch… + Đường: Đường ăn, đường đi… - Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên  Hoạt động của con ngựa đang đứng bỗng nhảy chồm lên - Mua được con chim, bạn tôi nhốt ngay vào lồng.  Tên 1 loại đồ dùng làm bằng tre, nứa… để nhốt gà, vịt… 8. Điệp ngữ. - Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là điệp ngữ, từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ. + Các dạng điệp ngữ - Điệp ngữ cách quãng: VD: “Trông trời, trông đất, trông mây. Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm.” - Điệp ngữ nối tiếp: VD: Dày hạt mưa, mưa,mưa chẳng dứt. - Điệp ngữ vòng(chuyển tiếp): VD: “ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy. Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ngàn dâu xanh ngắt một màu. Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai? ” VD:. Tiếng suối trong như tiếng hát xa Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.  lồng: điệp ngữ cách quãng  chưa ngủ: điệp ngữ vòng (chuyển tiếp). CHÚC CÁC EM THI TỐT VÀ ĐẠT KẾT QUẢ CAO.

<span class='text_page_counter'>(11)</span>