ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

ĐẶNG THỊ HÀ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
TẠI TRƯỜNG MẦM NON STEAMe GARTEN
THEO MƠ HÌNH STEAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2020


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

ĐẶNG THỊ HÀ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
TẠI TRƯỜNG MẦM NON STEAMe GARTEN
THEO MƠ HÌNH STEAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.140114

Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. ĐẶNG LỘC THỌ

HÀ NỘI - 2020

LỜI CẢM ƠN
Luận văn với đề tài “Quản lý hoạt động giáo dục tại trường mầm
non STEAMe GARTEN theo mô hình STEAM” được hồn thành theo
chương trình đào tạo thạc sĩ chuyên ngành Quản lý giáo dục do trường Đại
học Giáo dục - Đại học Quốc gia tổ chức.
Nhân dịp luận văn được hồn thành, tác giả bày tỏ lịng biết ơn đến Ban
giám hiệu, các thầy cô giáo đã tận tình giảng dạy và tạo mọi điều kiện thuận
lợi cho tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Tác giả cũng chân thành cảm ơn lãnh đạo hệ thống mầm non STEAMe
GARTEN và các phòng ban liên quan; các đồng chí hiệu trưởng, phó hiệu
trưởng, giáo viên, nhân viên, cha mẹ học sinh tại các cơ sở, các bạn bè đồng
nghiệp; gia đình... đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi để tác giả nghiên cứu
và hoàn thành luận văn.
Đặc biệt tác giả xin chân thành cảm ơn TS. Đặng Lộc Thọ, người trực
tiếp hướng dẫn khoa học trong suốt quá trình nghiên cứu để tác giả hoàn
thành luận văn này.
Mặc dù bản thân đã rất nỗ lực và có nhiều cố gắng, song chắc chắn luận
văn khơng thể tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Rất mong nhận được các ý
kiến góp ý, phê bình của các nhà khoa học, các thầy giáo, cô giáo, các nhà
quản lý, các bạn đồng nghiệp,… để cơng trình nghiên cứu tiếp theo của tôi
ngày một tốt hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 12 năm 2020
Tác giả

Đặng Thị Hà

i



DANH MỤC KÝ HIỆU CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Chữ đầy đủ

BGH

Ban giám hiệu

CBGVNV

Cán bộ giáo viên nhân viên

CBQL

Cán bộ quản lý

CĐ

Cao đẳng

ĐH

Đại học

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo


GV

Giáo viên

HĐND

Hội đồng nhân dân

KH

Kế hoạch

KT-XH

Kinh tế - xã hội

NXB

Nhà xuất bản

QL

Quản lý

QLGD

Quản lý giáo dục

TB


Trung bình

TC

Trung cấp

TW

Trung ương

UBND

Ủy ban nhân dân

ii


MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn ................................................................................................... i
Danh mục ký hiệu chữ viết tắt .....................................................................ii
Danh mục các bảng ..................................................................................viii
Danh mục các biểu đồ ................................................................................. x
Danh mục các sơ đồ ................................................................................... xi
MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC TẠI TRƯỜNG MẦM NON THEO MƠ HÌNH STEAM......... 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ............................................................ 6
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài ..................................................... 6

1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam ....................................................... 9
1.2. Một số khái niệm cơ bản .................................................................. 12
1.2.1. Quản lý trường mầm non ......................................................... 12
1.2.2. Quản lý hoạt động giáo dục trong trường mầm non ...................... 13
1.2.3. Quản lý hoạt động giáo dục trong trường mầm non theo mơ
hình STEAM ............................................................................................ 15
1.3. Hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại trường mầm non ...... 16
1.3.1. Đặc điểm hoạt động giáo dục theo mô hình STEAM ở
trường mầm non ....................................................................................... 16
1.3.2. Mục tiêu hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại
trường mầm non ....................................................................................... 20
1.3.3. Nội dung hoạt động giáo dục theo mô hình STEAM tại
trường mầm non ....................................................................................... 22
1.3.4. Phương thức hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại
trường mầm non ....................................................................................... 24
1.3.5. Đánh giá kết quả hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM
tại trường mầm non .................................................................................. 26

iii


1.3.6. Điều kiện thực hiện hoạt động giáo dục theo mơ hình
STEAM tại trường mầm non ............................................................. 28
1.4. Quản lý hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại trường mầm non....... 28
1.4.1. Xây dựng kế hoạch để thực hiện mục tiêu hoạt động giáo
dục theo mơ hình STEAM tại trường mầm non ................................. 28
1.4.2. Tổ chức và chỉ đạo việc triển khai thực hiện nội dung hoạt
động giáo dục theo mơ hình STEAM tại trường mầm non ................. 29
1.4.3. Chỉ đạo việc áp dụng phương thức hoạt động giáo dục
theo mơ hình STEAM tại trường mầm non ........................................ 30

1.4.4. Kiểm tra, giám sát và đánh giá kết quả hoạt động giáo dục
theo mơ hình STEAM tại trường mầm non ........................................ 31
1.4.5. Quản lý việc đảm bảo điều kiện thực hiện hoạt động giáo
dục theo mơ hình STEAM tại trường mầm non ................................. 32
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục tại
trường mầm non theo mơ hình STEAM ................................................ 33
1.5.1. Điều kiện kinh tế - xã hội đất nước, địa phương có ảnh
hưởng đến hoạt động giáo dục trong trường mầm non theo mơ
hình STEAM ..................................................................................... 33
1.5.2. Sự chỉ đạo của các cấp quản lý chỉ đạo về hoạt động giáo
dục trong trường mầm non theo mơ hình STEAM ............................. 34
1.5.3. Sự chỉ đạo, đầu tư của nhà trường cho hoạt động giáo dục
trong trường mầm non theo mơ hình STEAM .................................... 35
1.5.4. Nhận thức và chất lượng đội ngũ Giáo viên ............................. 35
1.5.5. Sự phối hợp giữa nhà trường với gia đình và xã hội................. 36
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ............................................................................ 37
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
THEO MƠ HÌNH STEAM TẠI TRƯỜNG MẦM NON STEAMe
GARTEN ................................................................................................. 38
2.1. Khái quát đặc điểm, tình hình giáo dục, đào tạo của trường
mầm non STEAMe GARTEN................................................................. 38
iv


2.1.1. Quá trình thành lập và phát triển STEAMe GARTEN ............. 38
2.1.2. Sứ mệnh, tầm nhìn của STEAMe GARTEN ............................ 38
2.1.3. Phương thức giáo dục tại STEAMe GARTEN ......................... 39
2.1.4. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên STEAMe GARTEN ....... 40
2.1.5. Quy mô, cơ sở vật chất tại STEAMe GARTEN ....................... 41
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ............................................................ 41

2.2.1. Nội dung và cách thức khảo sát ............................................... 41
2.2.2. Phạm vi và đối tượng khảo sát ................................................. 42
2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại trường
mầm non STEAMe GARTEN................................................................. 42
2.3.1. Thực trạng nhận thức của đội ngũ về hoạt động giáo dục
theo mơ hình STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN ........ 42
2.3.2. Thực trạng việc xác định mục tiêu hoạt động giáo dục
theo mô hình STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN ........ 45
2.3.3. Thực trạng việc thực hiện nội dung hoạt động giáo dục
theo mơ hình STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN ........ 47
2.3.4. Thực trạng các phương thức hoạt động giáo dục theo mơ
hình STEAM được áp dụng tại trường mầm non STEAMe
GARTEN ........................................................................................... 49
2.3.5. Thực trạng việc đánh giá kết quả của trẻ tham gia hoạt
động giáo dục theo mô hình STEAM tại trường mầm non
STEAMe GARTEN ........................................................................... 51
2.3.6. Thực trạng điều kiện thực hiện hoạt động giáo dục theo
mô hình STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN ............... 53
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục theo mô hình STEAM
tại trường mầm non STEAMe GARTEN ............................................... 55
2.4.1. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng để nâng cao chất lượng của
đội ngũ về hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại trường
mầm non STEAMe GARTEN ........................................................... 55
2.4.2. Thực trạng việc xây dựng kế hoạch thực hiện mục tiêu
hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại trường mầm non
v


STEAMe GARTEN ........................................................................... 57
2.4.3. Thực trạng việc tổ chức và chỉ đạo triển khai nội dung

hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại trường mầm non
STEAMe GARTEN ........................................................................... 59
2.4.4. Thực trạng việc chỉ đạo áp dụng phương thức hoạt động
giáo dục theo mơ hình STEAM tại trường mầm non STEAMe
GARTEN ........................................................................................... 60
2.4.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá việc đảm bảo nội dung và
phương thức đánh giá kết quả tham gia hoạt động giáo dục của
trẻ theo mơ hình STEAM tại trường mầm non STEAMe
GARTEN ........................................................................................... 62
2.4.6. Quản lý điều kiện thực hiện hoạt động giáo dục theo mơ
hình STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN ..................... 63
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo
dục mầm non theo mơ hình STEAM ...................................................... 65
2.6. Đánh giá chung ................................................................................. 68
2.6.1. Điểm mạnh đã đạt được ........................................................... 68
2.6.2. Điểm hạn chế, bất cập .............................................................. 68
2.6.3. Nguyên nhân của các hạn chế .................................................. 69
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ............................................................................ 70
CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
THEO MƠ HÌNH STEAM TẠI TRƯỜNG MẦM NON STEAMe
GARTEN................................................................................................... 71
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý giáo dục ở trường
mầm non theo mơ hình STEAM ............................................................. 71
3.1.1. Đảm bảo tính mục đích ............................................................ 71
3.1.2. Đảm bảo tính phù hợp và hiệu quả .......................................... 71
3.1.3. Đảm bảo tính tồn diện và hệ thống ........................................ 71
3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................. 72
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo mơ hình
STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN ................................ 72
vi



3.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho
đội ngũ CBQL và GV thường xuyên.................................................. 72
3.2.2. Biện pháp 2: Đổi mới nội dung và cách thức kiểm tra,
đánh giá hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM. .......................... 74
3.2.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo các tổ chuyên môn và đội ngũ giáo
viên lựa chọn nội dung, đổi mới hình thức và phương pháp tổ
chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non và xây dựng mơi
trường giáo dục theo mơ hình STEAM phù hợp và hiệu quả ............. 75
3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo việc đổi mới nội dung và cách thức
thực hiện sự phối hợp của Phụ huynh với các hoạt động giáo dục
của nhà trườngtheo mơ hình STEAM ................................................ 77
3.2.5. Biện pháp 5: Đổi mới công tác bổ nhiệm, luân chuyển
CBQL, GV trong hệ thống theo hướng dựa trên năng lực và kết
quả thực hiện hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM ................... 78
3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ......... 89
3.3.1. Phương thức khảo nghiệm ....................................................... 80
3.3.2. Kết quả khảo nghiệm ............................................................... 81
3.3.3. Đánh giá chung ........................................................................ 85
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ............................................................................ 86
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .......................................................... 87
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 89
PHỤ LỤC

vii


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.


Quy mô lớp học, đội ngũ CBQL và GV của các trường .....433

Bảng 2.2.

Trình độ đội ngũ CBQL và GV của các trường ..................444

Bảng 2.3.

Kết quả đánh giá xếp loại đội ngũ GV trong 3 năm học ...... 44

Bảng 2.4.

Kết quả khảo sát mức độ tham gia hoạt động của trẻ và
việc áp dụng phương pháp STEAM của giáo viên ..............445

Bảng 2.5.

Kết quả khảo sát về việc thực hiện các nội dung hoạt động ....488

Bảng 2.6

Kết quả khảo sát về việc thực hiện các hình thức theo
mơ hình STEAM ................................................................499

Bảng 2.7.

Hoạt động đánh giá trong 3 năm học ..................................511

Bảng 2.8.


Kết quả khảo sát mức độ phù hợp về thời gian và cách
thức đánh giá ......................................................................522

Bảng 2.9.

Thống kê số lượng cơ sở vật chất cho 1 cơ sở tại
STEAMe thực hiện hoạt động giáo dục theo mô hình
STEAM qua 3 năm học ...................................................... 53

Bảng 2.10.

Kết quả khảo sát về việc phối hợp các lực lượng ................544

Bảng 2.11.

Kết quả khảo sát về việc đảm bảo số lượng và chất lượng
đội ngũ .................................................................................... 566

Bảng 2.12.

Kết quả khảo sát về các hình thức quản lý việc thực hiện
mục tiêu hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM .............. 588

Bảng 2.13.

Kết quả khảo sát về việc quản lý nội dung hoạt động giáo
dục theo mơ hình STEAM ...................................................... 599

Bảng 2.14.


Kết quả khảo sát về việc quản lý áp dụng phương thức
hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM ............................... 60

Bảng 2.15.

Kết quả khảo sát về quản lý việc đảm bảo nội dung và
phương thức đánh giá hoạt động giáo dục theo mơ hình
STEAM ............................................................................... 62

Bảng 2.16.

Kết quả khảo sát về quản lý điều kiện thực hiện hoạt
động giáo dục theo mô hình STEAM .................................. 63

viii


Bảng 2.17.

Kết quả khảo sát về các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý
hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM ............................. 655

Bảng 2.18.

Kết quả khảo sát về phương pháp tổ chức và sự phối hợp
giữa nhà trường và gia đình trong hoạt động giáo dục
theo mơ hình STEAM ............................................................. 677

Bảng 3.1.


Tổng hợp kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả
thi của các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo mơ
hình STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN ........ 811

ix


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Tỉ lệ các lĩnh vực STEAM tại STEAMe GARTEN ............. 477
Biểu đồ 3.1. Tính cấp thiết của các biện pháp ......................................... 832
Biểu đồ 3.2. Tính khả thi của các biện pháp ............................................ 843
Biểu đồ 3.3. Tương quan giữa tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp ... 84

x


DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Thuyết đa trí thông minh của Howard Gardner ...................... 222
Sơ đồ 1.2. Thang đánh giá nhận thức của Bloom (2001) ......................... 277
Sơ đồ 1.3. Kim tự tháp học tập .................................................................. 27
Sơ đồ 2.1. Quy trình thiết kế kỹ thuật (EDP) ........................................... 500
Sơ đồ 2.2. Mơ hình dạy học 5E trong STEM ........................................... 600

xi


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc

dân, đặt nền móng cho sự phát triển về thể chất, nhận thức, tình cảm xã hội và
thẩm mỹ cho trẻ em. Những kỹ năng mà trẻ được tiếp thu qua chương trình
chăm sóc GDMN sẽ là nền tảng cho việc học tập và thành công sau này của
trẻ. Phát triển GDMN, tăng cường khả năng sẵn sàng đi học cho trẻ là yếu tố
quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.
Tại trường mầm non, trẻ sẽ nhận được sự chăm sóc, ni dưỡng và giáo dục
một cách khoa học tạo điều kiện cho trẻ phát triển tốt nhất về mọi mặt, tạo
môi trường hoạt động và vui chơi để trẻ có thể phát triển những nét tính cách
cơ bản trong nhân phẩm của trẻ; chuẩn bị cho trẻ những kỹ năng quan trọng,
sẵn sàng để bước vào giai đoạn giáo dục phổ thông. Trẻ mầm non rất nhạy
cảm với các tác động bên ngồi, trong đó có các tác động giáo dục, trường
mầm non chính là nơi giáo dục tốt nhất cho trẻ. Điều 22 của Luật Giáo dục
năm 2019 chỉ rõ mục tiêu của giáo dục Mầm non là: “giúp trẻ em phát triển
thể chất, tình cảm, hiểu biết, thẩm mỹ, hình thành các yếu tố đầu tiên của
nhân cách, chuẩn bị tốt cho trẻ bước vào lớp 1” [23]. Nghị quyết 29 được
thông qua tại Hội nghị Trung ương 8 (Khóa XI) đã đưa ra mục tiêu cụ thể:
“Hồn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi vào năm 2015, nâng
cao chất lượng phổ cập trong những năm tiếp theo và miễn học phí trước năm
2020. Từng bước chuẩn hóa hệ thống các trường mầm non. Phát triển giáo
dục mầm non dưới 5 tuổi có chất lượng phù hợp với điều kiện của từng địa
phương và cơ sở giáo dục” [29]. Như vậy, việc đầu tư cho giáo dục mầm non
là vơ cùng quan trọng và có ý nghĩa lớn lao trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Hiện nay, cùng với q trình cơng nghiệp hóa rất nhanh trên thế giới
đặt ra yêu cầu giáo dục cũng phải có sự thay đổi để theo kịp xu hướng, kiến
1


thức của nhân loại. Đã có rất nhiều mơ hình, phương pháp giáo dục hiện đại
được ứng dụng vào trong q trình giảng dạy, một trong số đó là mơ hình
STEAM. Theo thơng tư 32/2018/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục đào tạo ban

hành về chương trình giáo dục phổ thơng mới, STEAM đã được đưa vào
chương trình chính khóa của các cấp học từ tiểu học trở lên. Mơ hình giáo dục
STEAM là q trình tích hợp kiến thức giữa các mơn khoa học, kỹ thuật, tốn
học, cơng nghệ, qua đó xây dựng cho học sinh các kỹ năng được kết hợp hài
hịa từ kiến thức của các bộ mơn nói trên để sử dụng khi làm việc trong thế
giới công nghệ ngày nay. Đồng thời STEAM trang bị cho người học những
kỹ năng về tư duy phản biện và giải quyết vấn đề; kỹ năng làm việc theo
nhóm; khả năng tư duy chiến lược và định hướng mục tiêu; kỹ năng quản lý
thời gian, nhằm chuẩn bị cho học sinh những tri thức thiết yếu nhất của thế kỉ
21, những kỹ năng có thể giúp tăng đáng kể ưu thế cạnh tranh của lao động ở
mỗi quốc gia. Giáo dục STEM chuyển sang STEAM đang tiến lên như một
phương thức tiếp cận giáo dục mới nhằm đáp ứng nhu cầu của một nền kinh
tế thế kỷ 21. STEAM tận dụng lợi ích của STEM, thơng qua nghệ thuật, đưa
STEM lên một tầm cao mới bằng việc cho phép trẻ em ở lứa tuổi mầm non
cũng có thể tiếp cận và phát triển toàn diện. STEAM là ý tưởng sáng tạo ban
đầu của Trường Thiết Kế Rhode Island (Mỹ), sau đó được sử dụng bởi nhiều
nhà giáo dục và dần dần lan rộng ra cả Hoa Kỳ.
Thực tiễn trong những năm gần đây, STEAM đã được các trường mầm
non lựa chọn triển khai xây dựng và khơng tránh khỏi những khó khăn, vướng
mắc trong quá trình thực hiện. Tại STEAMe GARTEN, STEAM cũng đã
được đưa vào chương trình giáo dục ngay từ những ngày đầu thành lập. Công
tác quản lý giáo dục tại trường mầm non STEAMe GARTEN theo mơ hình
STEAM bước đầu đáp ứng được những yêu cầu cần thực hiện và đã đạt được
một số thành tựu. Song đứng trước những yêu cầu cấp thiết hiện nay, hoạt
động giáo dục theo mơ hình STEAM tại STEAMe GARTEN vẫn cịn những
2


khó khăn, tồn tại cần được tháo gỡ và cần có những biện pháp quản lý phù
hợp để giải quyết được các vấn đề thực tiễn đặt ra như: làm sao để học sinh

cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một ngày vui”? làm sao để cha mẹ học sinh
tin tưởng vào triết lí giáo dục của nhà trường? làm sao để giáo viên có đầy đủ
kỹ năng để giảng dạy STEAM và khắc phục được các hạn chế hiện nay (như
năng lực tổ chức hoạt động giáo dục của đội ngũ quản lý còn chưa cao, đội
ngũ giáo viên chưa nhận thức được hết về mơ hình giáo dục...). Xuất phát từ
những lý do đó, đề tài nghiên cứu “Quản lý hoạt động giáo dục tại trường
mầm non STEAMe GARTEN theo mơ hình STEAM” nhằm giải quyết được
những hạn chế, tồn tại của nhà trường; góp phần nâng cao chất lượng hoạt
động giáo dục, giải quyết được các vấn đề bức thiết hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn hoạt động giáo dục theo mơ
hình STEAM trong trường mầm non, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động
giáo dục tại trường mầm non STEAMe GARTEN theo mơ hình STEAM nhằm
góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong bối cảnh hiện nay.
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại
trường mầm non.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động giáo dục theo mơ hình
STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN.
4. Câu hỏi nghiên cứu
Quản lý hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại trường mầm non
STEAMe GARTEN cần thực hiện như thế nào để nâng cao được chất lượng
giáo dục và đáp ứng yêu cầu đổi mới trong giai đoạn hiện nay?
5. Giả thuyết khoa học
Hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại trường mầm non
STEAMe GARTEN trong thời gian qua đã đạt được những kết quả nhất định,
3


tuy nhiên vẫn cịn gặp những khó khăn, bất cập như năng lực tổ chức hoạt

động giáo dục của đội ngũ quản lý còn chưa cao, đội ngũ giáo viên chưa nhận
thức được hết về mơ hình giáo dục... Nếu đề xuất được những biện pháp quản
lý hoạt động giáo dục dựa trên đặc điểm hoạt động chuyên môn nghiệp vụ của
cấp học Mầm non, những yêu cầu của mô hình STEAM hiện nay và phù hợp
với điều kiện thực tế của nhà trường thì sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục
và hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục trong trường mầm non trong bối cảnh
đổi mới giáo dục hiện nay.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của vấn đề hoạt động giáo dục theo mơ hình
STEAM tại trường mầm non và quản lý hoạt động giáo dục theo mơ hình
STEAM tại trường mầm non.
- Nghiên cứu, đánh giá thực trạng hoạt động giáo dục theo mơ hình
STEAM tại trường mầm non và quản lý hoạt động giáo dục theo mơ hình
STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN.
- Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo mơ hình
STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN và tiến hành khảo nghiệm
nhận thức về tính cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp đề xuất.
7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Nội dung: Đề tài nghiên cứu hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM,
quản lý hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM và những yếu tố tác động đến
quản lý hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại trường mầm non.
- Không gian nghiên cứu: Trường mầm non STEAMe GARTEN.
- Thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu các báo cáo của Trường mầm non
STEAMe GARTEN trong 3 năm học gần đây (2017-2018, 2018-2019, 20192020) và thực hiện khảo sát trong năm học 2020-2021.

4


8. Phương pháp nghiên cứu
- Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: Phân tích tổng hợp lý

thuyết, khái qt hố các nhận định độc lập... để xây dựng cơ sở lí luận về
hoạt động giáo dục và quản lý hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại
trường mầm non.
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra, phỏng vấn, quan
sát, tổng kết kinh nghiệm giáo dục, lấy ý kiến chuyên gia... để đánh giá thực
trạng về hoạt động giáo dục, quản lý hoạt động giáo dục theo mô hình
STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN, đánh giá tính cấp thiết và
khả thi của các biện pháp đề xuất.
- Phương pháp bổ trợ: Phân tích số liệu để đánh giá được mức độ về
điểm mạnh, điểm yếu của các hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM tại
trường mầm non STEAMe GARTEN; độ tin cậy về tính cấp thiết và khả thi
của các biện pháp đề xuất.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham
khảo luận văn dự kiến được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục tại trường mầm
non theo mơ hình STEAM
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục theo mơ hình
STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo mơ hình
STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN.

5


CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
TẠI TRƯỜNG MẦM NON THEO MƠ HÌNH STEAM
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài

Hiện nay, giáo dục STEM được nhiều tổ chức, nhà giáo dục quan tâm
nghiên cứu. Theo Bộ Giáo dục Hoa Kỳ (2007): “Giáo dục STEM là một
chương trình nhằm cung cấp hỗ trợ, tăng cường, giáo dục Khoa học, Công
nghệ, Kĩ thuật và Toán học (STEM) ở tiểu học và trung học cho đến bậc sau
đại học”. Tại Mỹ, khung chương trình NGSS (Next Generation Science
Standards) tích hợp STEM được áp dụng chính khóa ở nhiều bang; tại Anh,
chủ đề STEM chủ yếu ở các CLB ngoại khóa, giáo dục định hướng STEM ở
các mơn khoa học (Lý, hóa, sinh) [24].
Nhóm tác giả Tsupros N., Kohler R., và Hallinen J. (2009) cho rằng:
“Giáo dục STEM là một phương pháp học tập tiếp cận liên ngành, ở đó những
kiến thức hàn lâm được kết hợp chặt chẽ với các bài học thực tế thông qua việc
học sinh được áp dụng những kiến thức Khoa học, Cơng nghệ, Kĩ thuật và
Tốn học vào trong những bối cảnh cụ thể tạo nên một kết nối giữa nhà
trường, cộng đồng và các doanh nghiệp cho phép người học phát triển những
kĩ năng STEM và tăng khả năng cạnh tranh trong nền kinh tế mới” [24].
Theo nghiên cứu của Rodger Bybee – Science (2010): Giáo dục STEM
thực sự phải giúp học sinh tăng khả năng hiểu biết về cơ chế hoạt động của
thiết bị và nâng cao khả năng ứng dụng công nghệ vào cuộc sống [24]. Tạp
chí giáo dục Khoa học, cơng nghệ và tốn học EURASIA có đăng bài nghiên
cứu của nhóm tác giả Andreasa Zendler, Cornelia Seitz, Dieter Klaudt (2018)
về các phương pháp giảng dạy của giáo dục STEM như sau: “For STEM
subjects, STEM programs (see Committee on Integrated STEM Education,

6


2014, p. 145) propose to favor the instructional methods of problem-based
learning and project work: “One implication of this finding is that practices
such as engineering design and science inquiry, and instructional approaches
like problem- and project-based learning, may offer special opportunities to

support STEM integration when sufficient and intentional instructional
support is provided” [33]. Tạm dịch là: “Đối với các môn học STEM, các
chương trình STEM (xem Ủy ban về Giáo dục STEM Tích hợp, 2014, trang
145) đề xuất ủng hộ các phương pháp giảng dạy của học tập dựa trên vấn đề
và làm việc theo dự án: “Một hàm ý của phát hiện này là các thực hành như
thiết kế kỹ thuật và khoa học điều tra và các phương pháp tiếp cận hướng dẫn
như học tập dựa trên vấn đề và dự án, có thể mang lại các cơ hội đặc biệt để
hỗ trợ tích hợp STEM khi có sự hỗ trợ đầy đủ và có chủ đích của cơng tác
giảng dạy”; nghiên cứu của Ah-Nam, L., & Osman, K. (2017) với nội dung
“Developing 21st Century Skills through a Constructivist-Constructionist
Learning Environment” (tạm dịch: Phát triển kỹ năng Thế kỷ 21 thông qua
môi trường học tập kiến tạo) với mơ hình giáo dục STEM [34]; sự cần thiết
trong áp dụng mơ hình giáo dục STEM và STEAM của Chan, K. (2019) [40];
nghiên cứu của Maeda,J. (2012) đã đề cập về mơ hình STEM to STEAM
được coi là chìa khóa để xây dựng một nền kinh tế vững mạnh [47]…
Mơ hình dạy học 5E trong giáo dục STEM (5E viết tắt của 5 từ bắt đầu
bằng chữ E trong tiếng Anh: Engage - Gắn kết, Explore - Khảo sát, Explain Giải thích, Elaborate - Áp dụng cụ thể và Evaluate - Đánh giá) được áp dụng khá
phổ biến ở Mỹ trong các lớp học khoa học (Science) và các chương trình tích
hợp STEM. Mơ hình 5E dựa trên thuyết kiến tạo nhận thức (cognitive
constructivism) của q trình học, theo đó học sinh xây dựng các kiến thức mới
dựa trên các kiến thức hoặc trải nghiệm đã biết trước đó. Mơ hình 5E được áp
dụng đối với các môn học thuộc nhiều cấp học như: nghiên cứu của Artun, H., &
Coştu, B. (2013) với nội dung “Effect of the 5E model on prospective teachers’
7


conceptual understanding of diffusion and osmosis: A mixed method approach”
(tạm dịch: Ảnh hưởng của mơ hình 5E đến hiểu biết khái niệm của giáo viên về
sự khuếch tán và thẩm thấu: Một phương pháp tiếp cận hỗn hợp) [35]; Bybee và
một số cộng sự với các nghiên cứu của, R. W., Taylor, J. A., Gardner, A., Van

Scotter, P., Powell, J. C., Westbrook, A., & Landes, N. với nội dung “The BSCS
5E instructional model: Origins and effectiveness” (2006) [37], “The BSCS 5E
instructional model 21st century skills” (2009) [38], “The BSCS 5E instructional
model: Personal reflections and contemporary implications” (2014) [39] đề cập
các nội dung: Nguồn gốc và hiệu quả, các kỹ năng của thế kỷ 21, những phản
ánh cá nhân và những tác động đương đại trong mơ hình giáo dục 5E; Nghiên
cứu của Eisenkraft, A. (2003) “Expanding the 5E model”, tạm dịch là: Mở rộng
mơ hình 5E [41]; Nghiên cứu của Fazelian, P., & Soraghi, S. (2010) với nội
dung “The effect of 5E instructional design model on learning and retention of
sciences for middle class students” (tạm dịch là: Ảnh hưởng của mơ hình thiết
kế giảng dạy 5E đối với việc học và lưu giữ các môn khoa học cho học sinh
trung cấp) [42]; Nghiên cứu của Lottero-Perdue, P., Bolotin, S., Benyameen, R.,
Brock, E., & Metzger, E. (2015) với tiêu đề “THE EDP-5E” [46]; Nghiên cứu
của Tezer, M., & Cumhur, M. (2017) với tiêu đề “Mathematics through the 5E
Instructional Model and Mathematical Modelling: The Geometrical Objects” đề
cập về mơ hình hướng dẫn 5E với toán học [52]; Nghiên cứu của Tural, G.,
Akdeniz, A. R., & Alev, N. (2010) với nội dung “Effect of 5E teaching model on
student teachers’ understanding of weightlessness” (tạm dịch: Ảnh hưởng của
mơ hình dạy học 5E đối với hiểu biết của giáo viên, học sinh về không trọng
lượng) [53]; Nghiên cứu của Wilder, M., & Shuttleworth, P. (2005) với nội dung
“Cell inquiry: A 5E learning cycle lesson “ (tạm dịch: Yêu cầu tế bào: Một bài
học chu kỳ học tập 5E) [54]…
Trên cơ sở nghiên cứu và thực tiễn tổ chức hoạt động giáo dục trong
trường mầm non theo mơ hình STEAM, đã có những nghiên cứu về quản lý
8


giáo dục theo mơ hình STEAM: Nghiên cứu của Hazzan, O., HeydMetzuyanim, E., Even-Zahav, A., Tal, T., Dori, Y.J. (2018) với nội dung
“Application of Management Theories for STEM Education: The Case of
SWOT Analysis”


(tạm dịch:

Áp dụng các lý thuyết quản lý cho giáo dục

STEM: Trường hợp phân tích SWOT) [56]. Nghiên cứu của Aungkana
Koolnapadol1, Artorn Nokkaew2 and Prakittiya Tuksino (2019) với tiêu đề
“The study of STEM Education management connecting the context of science
teachers in the School of Extension for Educational Opportunities in the
central region of Thailand” (tạm dịch: Nghiên cứu về quản lý Giáo dục
STEM kết nối bối cảnh của các giáo viên khoa học trong Trường Mở rộng Cơ
hội Giáo dục ở miền Trung Thái Lan) [57]. Hay như nghiên cứu của Cheng,
Y.C. và So, W.W.M. (2020) về "Managing STEM learning: a typology and
four models of integration" (tạm dịch: Quản lý việc học STEM: kiểu phân
loại và bốn mơ hình tích hợp) [58]. Nghiên cứu của Fessakis, G., Gouli, E., &
Mavroudi, E. (2013) về “Problem solving by 5–6 years old kindergarten
children in a computer programming environment: A case study” (tạm dịch:
Giải quyết vấn đề của trẻ em mẫu giáo 5–6 tuổi trong mơi trường lập trình
máy tính: Một nghiên cứu điển hình) [59] và của Leuchter, M., Saalbach, H.,
& Hardy, I. (2014) về “Designing Science Learning in the First Years of
Schooling. An intervention study with sequenced learning material on the
topic of ‘floating and sinking’ (tạm dịch: Thiết kế việc học khoa học trong
những năm đầu đi học. Một nghiên cứu can thiệp với tài liệu học tập theo
trình tự về chủ đề 'nổi và chìm') [60].
1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam
Đã có nhiều nghiên cứu về mơ hình giáo dục STEM trong những năm
gần đây và những biện pháp để phát huy mơ hình STEM/STEAM trong giáo
dục nói chung và giáo dục mầm non nói chung.

9



Tác giả Lê Xuân Quang (2017) cho rằng: “Giáo dục STEM là một quan
điểm dạy học theo tiếp cận liên ngành từ hai trong các lĩnh vực Khoa học, Công
nghệ, Kĩ thuật và Tốn học trở lên. Trong đó nội dung học tập được gắn với
thực tiễn, PPDH theo quan điểm dạy học định hướng hành động” [21].
Tác giả Nguyễn Thành Hải (2019) trong cuốn “Giáo dục STEM/
STEAM –từ trải nghiệm thực hành đến tư duy sáng tạo” đã đề cập: “Ngoài
những kiến thức và kỹ năng cơ bản trong đời sống xã hội, chúng ta còn phải
giúp cho các học sinh có được những năng lực mang tính chất nền tảng liên
ngành về STEM để có thể trở thành những cơng dân tồn cầu thích ứng trong
thế giới tương lai” [13].
Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng có nhiều văn bản hướng dẫn về mơ hình
STEM như: Giáo dục STEM trong chương trình giáo dục phổ thơng của một
số nước và vận dụng và điều kiện của Việt Nam [4]; Định hướng Giáo dục
STEM ở trường phổ thông [6]; Xây dựng chủ đề giáo dục STEM trong giáo
dục trung học [2]…
Hội thảo “Ngày hội STEM 2019 - Nguyên tố bí ẩn” (diễn ra tại trường
Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội vào ngày 19/5/2019)
đã có các báo cáo về STEM/STEAM như: Giới thiệu về giáo dục STEM của
Đặng Văn Sơn [25]; Giáo dục STEM với ba nhiệm vụ dạy học của Nguyễn
Hoàng Giang [9]; Kinh nghiệm áp dụng phương pháp giáo dục STEM cho trẻ
tại trường mẫu giáo Quang Trung, Quận Hoàn Kiếm của tác giả Lương Thị
Thúy Nga [19]; Kinh nghiệm tổ chức hoạt động STEM với trẻ mầm non tại
Trường Mầm non A quận Hoàn Kiếm của tác giả Phạm Thị Thu Hà [11];
Giáo dục STEM – Những thử thách và sự chinh phục của cơ, trị trường mầm
non Chim non, quận Hoàn Kiếm của tác giả Nguyễn Thị Thu Hiền [15];
Những giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giáo dục STEM tại
Trường mầm non chất lượng cao 10-10 của tác giả Nguyễn Thị Bích Liên
[17]; Vai trị giáo dục STEM trong giáo dục tiểu học và trung học cơ sở ở

10


Hoa Kì của Nguyễn Duy Huệ (2019) [16]; Một số vấn đề về giáo dục STEM
trong nhà trường phổ thông đáp ứng chương trình giáo dục phổ thơng mới
của Nguyễn Sỹ Nam, Đào Ngọc Chính, Phan Thị Bích Lợi [17]…
Đã có nhiều bài viết kết quả nghiên cứu về hoạt động giáo dục theo mơ
hình STEM được đăng trên tạp chí trong nước như: Báo cáo tồn cảnh giáo
dục STEM tại VN do Alan West UK thực hiện đã khẳng định giáo dục theo
mơ hình STEM hướng học sinh giải quyết những vấn đề thực tế của cuộc
sống thông qua việc ứng dụng các kiến thức, hiểu biết, kĩ năng học được từ
một trong các mơn học STEM [trích theo Dự án thí điểm “Áp dụng phương
pháp giáo dục STEM của Vương quốc Anh vào bối cảnh Việt Nam 20162017”]; Nghiên cứu của Nguyễn Thanh Nga (chủ biên) (2017) với nội dung
“Thiết kế và tổ chức chủ đề STEM cho học sinh THCS và THPT” [20];
Nghiên cứu của Trần Thái Toàn, Phan Thị Thanh Hội (2017) với nội
dung “Rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn cho HS thơng qua
ứng dụng mơ hình STEM” [27]; Nghiên cứu của Trần Thái Toàn (2018) với
nội dung “Một số biện pháp phát triển kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực
tiễn cho HS trong dạy học Sinh học cấp THPT” [26]; Nghiên cứu của Chu
Cẩm Thơ (2016) với nội dung “Bài học từ thay đổi đào tạo/bồi dưỡng giáo
viên từ ngày hội STEM và ngày Toán học mở ở Việt Nam” [28]… Nhiều bài
viết được đăng trên các tạp chí quốc tế như: nghiên cứu của Le Xuan Quang,
Le Huy Hoang, Vu Dinh Chuan, Nguyen Hoai Nam, Nguyen Thi Tu Anh, Vu
Thi Hong Nhung (2015) với nội dung “Integrated Science, Technology,
Engineering and Mathematics (STEM) education through active experience of
designing technical toys in the Vietnam schools” (tạm dịch: Giáo dục tích hợp
Khoa học, Cơng nghệ, Kỹ thuật và Tốn học (STEM) thơng qua kinh nghiệm
tích cực thiết kế đồ chơi kỹ thuật ở trường học Việt Nam) [49]; Nghiên cứu
của Le Thai Hung, Vu Phuong Lien, Nguyen Thi Phuong Vy (2017) với nội
dung “Assessing Collaborative Problem Solving Competency Through

11


Integrated Theme Based Teaching Chemistry” (tạm dịch: Đánh giá năng lực
hợp tác giải quyết vấn đề thông qua dạy học hóa học theo chủ đề tích hợp)
[45]... Giáo dục STEM đã được nghiên cứu qua luận án tiến sĩ của Lê Xuân
Quang (2017), Dạy học môn công nghệ phổ thông theo định hướng STEM
[21]…
Như vậy, các nghiên cứu về hoạt động giáo dục trong trường mầm non và
các trường phổ thơng (tiểu học, THCS, THPT) theo mơ hình STEM/STEAM và
quản lý hoạt động giáo dục theo mơ hình STEAM đã được nghiên cứu từ lâu tại
các nước. Tại Việt Nam, mơ hình STEM/STEAM mới được đưa vào trong
nhà trường trong những năm gần đây, do đó các nghiên cứu mới tập trung đưa
ra những kinh nghiệm giúp mọi người hiểu thêm về quan điểm giáo dục theo
mơ hình STEAM là phải luôn gắn với thực tế, lấy trẻ làm trung tâm và mọi
hoạt động đều hướng đến trẻ... và thông qua đó đưa ra một vài gợi ý để đưa
STEAM vào giảng dạy. Các nghiên cứu về quản lý hoạt động giáo dục theo
mơ hình STEAM trong trường học nói chung và trong trường mầm non nói
riêng hầu như chưa có, đặc biệt là nghiên cứu về quản lý hoạt động giáo dục
theo mơ hình STEAM tại trường mầm non STEAMe GARTEN chưa có. Để
có thể nâng cao được hiệu quả giáo dục theo mơ hình STEAM, cần phải
nghiên cứu vấn đề này kĩ hơn để có những biện pháp phù hợp với thực tế điều
kiện và cách thức tổ chức hoạt động giáo dục tại các trường mầm non ở Việt
Nam nói chung và tại trường mầm non STEAMe GARTEN nói riêng.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý trường mầm non
- Quản lý:
Theo Mary Parker Follett (1868 – 1933), nhà khoa học chính trị, nhà
triết học Mỹ thì: “Quản lý là một nghệ thuật khiến cơng việc được thực hiện
thơng qua người khác” [trích theo nghiên cứu của Đỗ Minh Cương, 1996; Lê

Thế Giới, 2007]
12