Lý thuyết chi tiết nhất của bài Este hóa lớp 12
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (129.53 KB, 3 trang )
Bài 1. ESTE
1.Cấu tạo, phân loại este
a. Cấu tạo
Khi ta thay nhóm –OH ở trong nhóm cacboxyl của axit cacboxylic bằng nhóm
–OR thì sẽ được este.
Este đơn giản có cơng thức cấu tạo như sau:
Este là dẫn xuất của axit cacboxylic. Một vài dẫn xuất khác của axit
cacboxylic có cơng thức cấu tạo như sau:
b. Phân loại:
Este no, đơn chức:
Công thức phân tử: CmH2mO2 hay CnH2n + 1COOCn'H2n' + 1
Với m ≥ 2; m = n + n’ + 1; n ≥ 0, n’ ≥ 1.
Este không no, đơn chức:
Este đa chức
+ Tạo bởi axit đơn chức và rượu đa chức có dạng: (RCOO)mR’ (nếu gớc R’
là gớc glixerol thì este có dạng lipit (RCOO)3C3H5 với R là gớc axit béo).
+ Tạo bởi axit đa chức và rượu đơn chức có dạng:
R(COOR’)n (n ≥ 2; R ≥ 0).
+) Tạo bởi axit đa chức R(COOH)n và rượu đa chức R’(OH) có dạng
Rm(COO)nmR’n.
Nếu m = n thì tạo este vòng có dạng R(COO)nR’.
2. Danh pháp
Tên este = Tên của gốc hiđrocacbon R’ + tên của anion gốc axit (đuôi at)
- Tên 1 số gốc axit thường gặp:
HCOOH: Axit Fomic ⇒ HCOO-: Fomat
CH3COOH: Axit Axetic ⇒ CH3COO-: Axetat
CH2=CHCOOH: Axit Acrylic ⇒ CH2=CHCOO-: Acrylat
C6H5COOH: Axit Benzoic ⇒ C6H5COO-: Benzoat
- Tên gớc R’:
CH3-: metyl; C2H5-: etyl; CH2=CH-: Vinyl
Ví dụ
a. Với ancol đơn chức R’OH:
Tên este = tên của gốc hidrocacbon R’+ tên của gốc axit (đổi đuôi ic thành at)
Ví dụ:
CH3COOC2H5: etyl axetat
CH2=CH-COO-CH3: metyl acrylat
b. Với ancol đa chức:
Tên este = tên của ancol + tên của gớc axit
Ví dụ: (CH3COO)2C2H4: etylenglicol điaxetat
c. Với axit đa chức
Gọi theo tên riêng của từng este.
Ví dụ: C3H5(COOC17H35)3: tristearin (C17H35COOH: axit stearic)
3. Khái niệm, phân loại của Lipit
a. Khái niệm
Lipit là các hợp chất hữu cơ có trong tế bào sớng và không hòa tan trong nước
nhưng chúng tan trong các dung mơi hữu cơ khơng có khả năng phân cực như:
ete, cloroform, xăng dầu.
b. Phân loại
c.Cấu tạo
- Lipit là este của glixerol cùng với các axit béo thì sẽ hay gọi là glixerit.
Hoặc C3H5(OCOR)3 (khi R1 ≡ R2 ≡ R3)
- Các axit béo trong thành phần chất béo, thường:
+) Có mạch cacbon không nhánh.
+) Tổng số nguyên tử cacbon là số chẵn (16,18,...).
- Chất béo chứa các gốc axit béo no (mỡ động vật) thường ở dạng rắn, còn
chất béo chứa các gốc axit không no (dầu thực vật) ở dạng lỏng.
- Chất béo không tan trong nước, nhẹ hơn nước, nhưng tan được trong các
dung môi hữu cơ như benzen, rượu,...
- Chất béo động vật
- Chất béo thực vật
- Một số chất béo thường gặp:
