<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>CHUYÊN ĐỀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN LỊCH</b>
<b>SỬ</b>

Lịch sử là những gì đã qua ta khơng thể nhìn thấy hay sờ nắn
được.Môn học lịch sử trong nhà trường có nhiệm vụ giúp học sinh tái
hiện lại quá khứ dựa trên các tư liệu lịch sử. Đây là bộ mơn mang tính
giáo dục rất lớn đặc biệt là giáo dục lòng yêu nước và ý thức dân tộc của
thế hệ trẻ.Tuy nhiên môn học lịch sử là một mơn khoa học khó và khơ
khan bởi nó bắt buộc người học phải ghi nhớ một lượng thông tin khá
rộng cả về không gian lẫn thời gian.Hầu hết các em học sinh khi được hỏi
thì đều cho rằng học lịch sử rất dễ nhàm chán và …khơng thích học.Trước
thực trạng đó địi hỏi các giáo viên giảng dạy mơn lịch sử phải ln tìm
tòi đổi mới phương pháp dạy học để “làm mới” mơn của mình.

Thời gian gần đây nghành giáo dục đã nói rất nhiều đến việc đổi mới
phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm,giáo viên chỉ là người
thiết kế,tránh lối truyền thụ một chiều…Những thay đổi đó đã thổi vào
các trường học “một làn gió mới” giúp cả giáo viên và học sinh tích cực
hơn trong cơng việc của mình.Tuy nhiên,tuỳ theo đặc thù của từng môn
học để giáo viên có phương pháp đổi mới phù hợp.

Theo tôi: Đổi mới phương pháp giảng dạy môn lịch sử thì trước hết
<b>cần đổi mới ngay trong tư duy và cách nhìn nhận của mỗi giáo viên.</b>
<b> Như trên đã nói dạy lịch sử là giúp học sinh tái hiện lại q khứ từ đó</b>
hình thành cho các em tình cảm thái độ đúng đắn.Chính vì lẽ đó nó phụ
thuộc rất nhiều vào thái độ chủ quan của giáo viên.Chính vì thế giáo viên
dạy lịch sử phải là người ln có lập trường chính trị và tư duy rõ

ràng,trong các bài học không nên hướng cho các em có thái độ hận thù
dân tộc hay đánh giá thái quá những sự kiện lịch sử đã qua.Hãy để cho
các em tự nói lên thái độ của mình qua những sự kiện được học.

<b> Không “tham” kiến thức:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

trọng tâm đó giúp học sinh mở rộng ra các vấn đề xung quanh.Như thế sẽ
bớt được lượng kiến thức mà các em cần ghi nhớ máy móc mà lại tăng
lượng kiến thức các em cần suy luận,tư duy.

<b> Không cầu toàn :</b>

Trong một ngày mỗi cấp học ít nhất phải tham gia học tập 4-5 mơn
học nên phải học thuộc lịng từng con số,ngày tháng lịch sử là một việc
làm đối phó của học sinh. Để tránh tình trạng đó giáo viên khơng nên
buộc học sinh phải ghi nhớ chính xác từng sự kiện mà có thể “khoanh
vùng” thời gian để học sinh không quá căng thẳng trong khi học bài cũ.
Ví dụ: Thay vì bắt học sinh học thuộc ngày khởi nghĩa Hai Bà Trưng
<i>là 8/3/40 thì có thể cho phép các em nhớ về sự kiện đó là: Mùa xuân năm </i>
<i>40,hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa…</i>

<b> Luôn gắn liền với đồ dùng trực quan:</b>

Trong một tiết học lịch sử cả giáo viên và học sinh đều phải làm
nhiệm vụ tái hiện lại quá khứ. để cơng việc đó dễ dàng và đạt kết quả tốt
hơn thì khơng thể thiếu các phương tiện đồ dùng dạy học trực quan như:
bản đồ,lược đồ,tranh ảnh,hiện vật,sa bàn lịch sử…Hoặc ít nhất cũng là các
sơ đồ lịch sử.Nếu thiếu đi các đồ dùng trực quan cũng đồng nghĩa với việc
học sinh phải làm việc nhiều hơn mà kết quả lại thấp hơn. Để tăng niềm
đam mê của học sinh đối với bộ mơn thì giáo viên cũng có thể hướng dẫn
các em tự làm các đồ dùng trực quan đó.Nếu làm tốt có thể đưa vào sử
dụng trong các tiết học.

Ví dụ: Trước bài học về tổ chức bộ máy chính quyền thời Lê Sơ giáo
<i>viên cho học sinh về nhà tìm hiểu trước kiến thức trong sách giáo khoa và</i>
<i>tự vẽ lại sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước vào giấy.Hôm sau trước khi vào </i>
<i>học bài mới giáo viên kiểm tra sự chuẩn bị của các em.Chọn sơ dồ nào </i>
<i>chính xác có thể dùng làm phương tiện trực quan cho bài học. </i>

Tìm ra các điểm chung:

Mặc dù khơng có các cơng thức chung như các môn khoa học tự
nhiên nhưng lịch sử cũng có những điểm chung của nó. Đó là các bài
học,quy luật lịch sử.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i>Khi hình thành và giúp học sinh rút ra được các quy luật này thì các em </i>
<i>sẽ dễ dàng hiểu được nguyên nhân và bản chất của sự kiện tương tự.</i>
<b> Kết hợp với chuyên môn nhà trường và địa phương để tổ chức </b>
<b>các buổi ngoại khoá lịch sử như: Xem phim lịch sử,Tiếp xúc với nhân </b>
vật lịch sử,tham quan di tích lịch sử….Sau mỗi buổi ngoại khoá cho HS
tự viết bài thu hoạch về cảm nhận của các em.

Những buổi ngoại khoá này giáo viên cần tìm hiểu kĩ về lịch sử địa
<i>phương nơi mình giảng dạy để có thể lồng ghép vào nội dung của các tiết</i>
<i>dạy lịch sử địa phương.</i>

Sử dụng phương pháp dạy học liên môn:

Từ xưa đến nay chúng ta luôn quan niệm lịch sử là những chuỗi ngày
dài mà càng ngày lại càng dài thêm chính vì thế trong các tiết lịch sử giáo
viên thì cố nói sao cho hết sự kiện,cịn học sinh thì cố nghe sao cho đủ để
về nhà cịn học bài cũ.Vơ hình chung chúng ta đang tự làm khó cho mình.
Sao chúng ta khơng xem tiết lịch sử như một tiết kể chuyện nhĩ? Lịch sử

sẽ là một tập truyện dài trong đó có rất nhiều câu chuyện nhỏ nhưng có
mối liên hệ mật thiết với nhau. Những câu chuyện lịch sử ấy sẽ thêm phần
hấp dẫn nếu như với mỗi sự kiện giáo viên có thể minh hoạ bằng những
câu thơ, đoạn văn có liên quan.

Ví dụ:Khi dạy về phần Bác Hồ đọc bản Tun Ngơn Độc Lập chúng
<i>ta có thể miêu tả khung cảnh ấy bằng bài thơ: Nắng Ba Đình.</i>

<i> Dạy về Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ có thể dùng bài </i>
<i>thơ:Hoan hơ chiến sĩ Điện Biên…để minh hoạ</i>

Đó chính là phương pháp dạy học liên môn,giáo viên khi thực hiện
tốt phương pháp này sẽ khiến cho tiết học lịch sử bớt khô khan và nhàm
chán,ngồi ra cịn gây sự hứng thú trong học tập cho học sinh.

Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu lịch sử hoặc các nhân vật lịch sử:
Giáo viên lịch sử có thể đề nghị với nhà trường và cùng với Liên Đội
tổ chức các cuộc thi nhỏ tìm hiểu về lịch sử hoặc tên tuổi các nhân vật
lịch sử nhân các ngày lễ,ngày kỉ niệm. Để thêm phần hứng thú cho học
sinh ta có thể mơ phỏng phiên bản của chương trình “Rung chng vàng”
hay tổ chức các trị chơi ơ chữ…Qua những cuộc thi đó học sinh sẽ u
thích mơn lịch sử và hiểu biết về lịch sử nhiều hơn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i> Ứng dụng khoa học kĩ thuật vào giảng dạy:</i>

Bài giảng điện tử đang là phương pháp giảng dạy được nhiều giáo
viên và nhiều bộ môn lựa chọn bởi bản thân nó có nhiều ưu điểm.Trong
giảng dạy lịch sử nếu giáo viên sử dụng tốt phương pháp này sẽ tăng thêm
tính hiện thực cho mơn học.Học sinh sẽ được tiếp xúc với các tư liệu lịch
sử,các sự kiện,tranh ảnh một cách chân thực và dễ nhớ hơn.

Tổ chức hoạt động nhóm:

<b> Tuỳ theo tính chất và yêu cầu của từng bài học giáo viên có thể tổ </b>
chức cho học sinh hoạt động theo nhóm.Mỗi nhóm thực hiện một yêu cầu
nhất định hoặc tất cả các nhóm cùng thực hiện một yêu cầu chung.Phương
pháp này sẽ giúp học sinh hoạt động tích cực hơn tuy nhiên để đạt được
điều đó giáo viên phải yêu cầu học sinh chuẩn bị bài thật kĩ và luôn giám
sát việc hoạt động nhóm của các em.

Tăng cường kiểm tra việc học bài và làm bài tập ở nhà:

Lịch sử là một chuỗi các sự kiện có liên quan với nhau,sự kiện này
là kết quả của sự kiện trước và là nguyên nhân của sự kiện sau vì vậy
muốn học sinh học tốt bài mới thì yêu cầu phải nắm chắc bài cũ.Chính vì
thế việc kiểm tra bài cũ và phần bài tập ở nhà của học sinh là không thể
thiếu đối với tất cả các môn học mà đặc biệt là môn lịch sử.

Trên đây là một vài phương pháp chúng ta có thể làm mới suy nghĩ
về mơn học lịch sử của học sinh.Theo tôi dạy học không nhất thiết phải
theo phương pháp này hay phương pháp khác vì mỗi phương pháp đều có
những ưu điểm và hạn chế của nó.Người giáo viên phải ln linh hoạt tuỳ
theo tính chất mỗi bài học và trình độ chung của học sinh từng vùng miền
để có sự lựa chọn phương pháp phù hợp khi thiết kế mỗi bài dạy của
mình.

Giáo Viên:

</div>

<!--links-->