nv73cot ktkn tuan 5

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (174.84 KB, 18 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tuần 5 Ngày soạn:

Tiết 17 Ngày dạy:

Bài

VĂN BẢN:

SÔNG NÚI NƯỚC NAM

( Nam Quốc Sơn Hà )

PHỊ GIÁ VỀ KINH

( Tụng giá hồn kinh - Trần Quang Khải)

I. Mục tiêu cần đạt:

1. Kiến thức:
- Giúp HS hiểu:

+ Những hiểu biết bước đầu về thơ trung đại.
+ Đặc điểm thể thơ thất ngôn tứ tuyệt.

+ Chủ quyền về lãnh thổ của đất nước vá ý chí quyết tam bảo vệ chủ quyền đó trước kẻ thù xâm
lược.

2. Kỹ năng:

- Nhận biết thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.

- Đọc – hiểu và phân tích thơ thất ngơn tứ tuyệt Đường luật chữ Hán qua bản dịch tiếng Việt.
3. Thái độ:

- Tự hào về truyền thống yêu nước, căm thù giặc của ông cha ta .
II. Chuẩn bị:

1. Giáo viên:

a. Phương pháp: Dùng lời , đọc sáng tạo, vấn đáp gợi tìm
b. ĐDDH: Giáo án, SGK, SGV, tranh

2. Học sinh:

- SGK, bài soạn, vở ghi.

-Đọc văn bản và trả lời câu hỏi 1,2 SGK.
III. Hoạt động dạy và học:

Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung

1. Ổn định lớp:

Kiểm tra sĩ số HS Lớp trưởng báo cáo.
2. Kiểm tra bài cũ:

? Đọc thuộc văn bản những câu hát
châm biếm và nêu nội dung của
văn bản .

? Ở lớp 6 ta đã học những truyện
trung đại nào

Lên bảng trả lời

-Mẹ hiền dạy con, con
hổ có nghĩa , thầy
thuốc…

3. Dạy bài mới:
HĐ1: Giới thiệi bài:

Từ ngàn xưa DTVN có nhiều cuộc
đấu tranh chống giặc ngoại xâm
oanh liệt . Nhờ vậy mà đất nước ta
thốt khỏi ách đơ hộ 1000 năm của
phong kiến phương bắc mở ra một
kỉ nguyên mới . SNNN được coi là
bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

cảu dân tộc. Vậy nội dung của bản
truyên ngôn như thế nào ta sẽ tìm
hiểu

HĐ2: Hướng dẫn đọc và tiếp xúc
văn bản

Bài 1: Sông núi nước Nam 
I. Tìm hiểu chung

? Bài thơ này chưa rõ tác gải là ai,
nhưng ta có thể tin là cảu Lí
Thường Kiệt vì sao ?

HS đọc chú thích
LTK là nhân vật lỗi tạc
thời Lí có cơng dẽp
Tống

1.Tác giả, tác phẩm :

-Lí Thường Kiệt ( 1019-1105)
Là tướng lĩnh thời Lí

? Nêu nét đặc sắc về bài thơ -Bài thơ giúp LTK chống Tống (1077) ở sông Như Nguyệt 
Y/c: Giọng diễn cảm, dõng dạc,

trang nghiêm

GV đọc trước một lần gọi HS đọc ,
GV theo dõi HS đọc, sửa sai cho
các em

2 Hs đọc bài , HS khác
nhận xét giọng đọc của
bạn

2.

Đọc, và tìm hiểu từ khó

? Em hiểu “ Nam quốc sơn hà”

nghĩa là gì ? Thiên là trời, thư là sách
? Thiên thư là gì .Thiên thư là từ

ghép HV giờ sau ta sẽ học

? Bài thơ được viết theo thể thơ gì,
có cách hiệp vần như thế nào
GV: Thời TĐ nước ta có nền thơ
phong phú được viết bằng chữ Hán
hoặc chữ Nôm , gồm nhiều thể thơ:
Thất ngôn tứ tuyệt, Ngũ ngôn tứ
thuyệt , Thất ngôn bát cú đường
luật

( 4 câu, 7 chữ) Thất ngôn
là 7 chữ, tứ tuyệt là 4 câu

3.Thể thơ:Thất ngôn tứ tuyệt
đường luật . Vần “ư” hiệp ở
cuối câu 1,2,4

( cư,thư hư)

? bài thơ được viết bằng chữ gì -Viết bằng chữ Hán
? Nêu đại ý của bài thơ

Nghe

4.Đại ý

Là lời khẳng định về quyền độc
lập của nước Nam . Được coi là
bản tuyên ngôn đầu tiên của dân
tộc

HĐ3:Tìm hiểu nội dung văn bản II. Đọc – hiểu văn bản:

? Trong câu thơ đầu chú ý chữ nào

nhất Nam quốc- nước nam 1.Hai câu đầu

? Hai câu đều nói về ý gì -Chủ quyền của nước Nam là
của người Nam , điều đó đã
được sách trời định sẵn

? Từ nào trong văn bản có tính chất

tự hào về chân lí đã nêu. Nam đế cư
? Nghĩa của chữ “đế” trong “Nam

đế” là gì

GV: Chữ “đế” trong lời thơ có
nghĩa tơn vinh vua nước Nam sánh
ngang với các hoàng đế Trung Hoa
“Đế” cịn có nghĩa là đại diện cho

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

dân . “Nam đế” là vua đại diện cho
nhân dân Việt Nam

? “ Nam đế cư” nghĩa là gì Nơi ở của vua nước Nam
là nơi thuộc chủ quyền
của VN vì vua gắn với
nước

? Nhận xét về âm điệu câu 2 , âm

điệu đó thể hiện điều gì -Âm điệu hùng hồn →thể hiệnniềm tin sắt đá vào chân lí này
? Chân lí chủ quyền đã được ghi

sẵn ở sách trời điều đó có ý nghĩa
gì .

Tạo hóa đã định sẵn
nước Việt Nam là của
Việt Nam

? nhận xét về nhịp thơ và tác dụng -Nhịp thơ 4/3→khẳng định chủ
quyền của nước Nam

? Hai câu thơ đầu người viết đã bộc
lộ tình cảm gì

→Tình cảm yêu vua, yêu nước,
tự hào dân tộc

Đọc 2 câu thơ sau cả 3

bản 2.Hai câu sau :

? Hai câu sau nói lên ý gì

- Kẻ thù khơng được xâm phạm ,
nếu xâm phạm sẽ bị thất bại
thảm hại

? Nhận xét về giọng điệu của hai
câu thơ

NT: Giọng điệu dõng dạc, chắc
nịch, kiêu hãnh

? Giọng điệu đó nhằm vào bọn xâm

lược nào Nhằm vào quân Tống

? Hãy chứng minh sự chính xác
của lời nói trên

Qn và dân thời Lí dưới
sự chỉ huy của LTK đã
đánh tan quân xâm lược
Tống bảo vệ bờ cõi nước
ta

Hđ4: HD tổng kết : III. Tổng kết :

“ SNNN” là văn bản biểu cảm ở
đây tư tưởng và tình cảm vừa dược
bộc lộ rõ và ẩn kín .

? Tư tưởng bộc lộ rõ là gì

-Khẳng định trước kẻ thù
về chủ quyền của đất
nước , và ý chí quyết tâm
bảo vệ chủ quyền đó

* Ý nghĩa: Bài thơ thể hiện
niềm tin vào sức mạnh chính
nghĩa của dân tộc. Bài thơ có thể
xem là bản tuyên ngôn độc lập
đầu tiên của nước ta.

* Ghi nhớ SGK

? Cảm xúc ẩn kín là gì

Niềm tự hào tự tin về
chủ quyền của dân tộc ,
tinh thần phản kháng
chiến tranh xâm lược
? VB bồi đắp cho em tình cảm gì

GV: Tiếp nối truyền thống của cha
ơng thời Lí , các thời đại sau này
nhiều lần đánh thắng quân xâm
lược, gần nhất là 2 cuộc chiến tranh
chống Pháp, Mĩ ở thế kỉ XX

Tự hào về truền thống
đấu tranh giữ nước ,
quyết tâm bảo vệ chủ
quyền đất nước của ông
cha ta , tin tưởng vào sự
bền vững của dân tộc
? Ngoài VB này em còn biết VB

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

GV: Như vậy nước ta có 3 bản
TNĐL

Bài 2

Phị giá về kinh.
? Em hiểu: Tụng, giá, hồn, kinh,

sư là gì?

HĐ1: HDHS đọc -tiếp xúc văn bản ? HS đọc chú thích I. Tìm hiểu chung
? Thân thế nhà thơ có đặc điểm gì

nổi bật? Hs trả lời

1. Tác giả:

- 1241 – 1294 là con trai thứ ba
của vua Trần Thái Tông.

Gv nhận xét bổ sung thêm

? Bài thơ được ra đời trong hoàn
cảnh nào?

2.Bài thơ: Bài thơ được làm khi
ơng đi đón thái thượng hoàng
Trần Thánh Tông và vua Trần
Nhân Tông về Thăng Long.
Gv đọc với giọng hào hùng

Gv đọc trước một lần (phiên âm)

Gọi HS đọc phần giải
nghĩa

Gọi HS đọc phần giải thích nghĩa

của từ Hán 3. Tìm hiểu cấu trúc

Gọi 2-3 em đọc tồn văn bản.
? Văn bản gồm có mấy câu, mỗi

câu mấy chữ? Là thể thơ gì? - Văn bản gồm 4 câu, mỗi câu 5chữ
? Em có nhận xét gì về cách hiệp

vần

- Hiệp vần ở tiếng cuối
câu 2 và 4: (quan, san)

- Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt

đường luật.

HĐ2: HD đọc-tìm hiểu nội dung

của văn bản II. Đọc - hiểu văn bản

? Bố cục văn bản chia làm mấy
phần?

HS đọc 2 câu đầu ở cả 3

bản 1. Hai câu đầu (phiên âm):

? Những chiến công nào được nhắc

đến trong hai câu thơ đầu. - Hai chiến thắng lớn ở ChươngDương và Hàm Tử.
? Những chiến công nào được nhắc

đến trong hai câu thơ đầu

? Các chiến công đó gợi nhắc đến
những sự kiện nổi tiếng nào của
dân tộc ta trong quá khứ

Hai trận thắng lớn trên
sông Hồng thời Trần đại
thắng quân xâm lược
Mông – Nguyên.

? Ở hai câu thơ trên tác giả sử dụng

nghệ thuật gì

NT: động từ mạnh (đoạt, cầm)
câu trên đối xứng với câu dưới
cả về thanh, nhịp, ý giọng điệu
khỏe, hùng tráng

? Nghệ thuật trên có tác dụng gì
trong việc diễn tả hiện thực kháng

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Gv chốt lại: Tái hiện khơng khí
chiến thắng oanh liệt của dân tộc ta
trong cuộc đối đầu với giặc Mông
– Nguyên, phản ánh sự thất bại của
kẻ thù.

? Qua đó em cho biết hai câu đầu
nêu ý gì?

-) Sự chiến thắng hào hùng của
dân tộc trong cuộc kháng chiến
chống quân Mông – Nguyên
xâm lược.

Gv cho HS xem và nhận xét bức
tranh SGK

? Nếu cần đặt tên em sẽ ghi dòng
chữ nào dưới bức tranh đó

Sự tích Hàm Tử Chương
Dương, Hào khí thời
Trần

? Hai câu thơ đầu tính biểu ý như
thế nào? Có tính biểu cảm như thế
nào?

Kể lại sự việc , một niềm
tự hào dồn nén qua 5
tiếng cơ đọng, xúc tích,
âm hưởng đối xứng,
ngân vang.

HS đọc 2 câu cuối trong cả 3 bản 2. Hai câu cuối

? Lời thơ này nói tiếp về chiến

thắng hay nói về vấn đề khác - Nói về xây dựng đất nước thờibình.
? Tác giả đã mong ước một đất

nước như thế nào? “Non nước ấy
ngàn thu”.

? Lời thơ nào cổ động cho việc xây

dựng đất nước mãi mãi bền vững . Thái bình
? Ở bản phiên âm “ tu trí lực” là

nên dốc hết sức lực. Điều này cho

ta thấy tác giả mong mỏi điều gì ở
dân tộc

Khi đất nước hịa bình,
chúng ta cần tập trung
hết công sức để xây
dựng đất nước giầu
mạnh, không nên quá
say sưa với chiến thắng.

? Nội dung hai câu sau là gì?

-) Lời động viên xây dựng phát
triển đất nước trong hịa bình và
niềm tin sắt đá vào sự bền vững
muôn đời của đất nước.

? Em có nhận xét gì về các từ Hán
Việt trong 2 câu thơ sau

- Trí lực: ĐL
- Giang sơn: ĐL

- vạn cổ: cp tiếng phụ
trước

? Qua phân tích bài thơ em thấy tác
giả là người như thế nào?

=) tác giả là người chuộng hịa

bình ln hi vọng vào tương lai
tươi sáng, tin vào sức mạnh xây
dựng của dân tộc, lo cho nước,
cho dân

? Khát vọng đó có biến thành hiện

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Gv chốt lại: Thời Trần sau hai cuộc
kháng chiến thắng lợi chống giặc
Mông – Nguyên là một thời kỳ thái
bình tịnh trị khá dài trong lịch sử
nước ta.

HĐ3:HD Tổng kết:

? Bài thơ có ý tưởng lớn lao và rõ
ràng như thế nhưng cách diễn đạt ý
tưởng trong bài thơ là thế nào? ở
đây tính chất biểu cảm đã tồn tại ở
trạng thái nào

- Diễn đạt ý tưởng chắc
nịch, sáng rõ, khơng
hình ảnh, khơng văn hoa,
cảm xuc trữ tình đã được
nén kín trong ý tưởng

III.Tổng kết:

* Ý nghĩa: Hào khí chiến thắng

và khát vọng về một đất nước
thái bình, thịnh vượng của dân
tộc ta ở thời nhà Trần.

HS đọc phần ghi nhớ SGK
? Cả hài bài thơ kết hợp với nhau

cho ta thấy tình thần thời đại gì của
thời Lí Trần

HĐ4: HDTổng kết chung: IV. Tổng kết:

? Nêu nội dung của hai bài

- Hai bài thơ đã thể hiện bản
lĩnh, khí phách của dân tộc ta.
Một bài thơ nêu cao chân lí vĩnh
viễn, lớn lao nhất, thiêng liêng
nhất. Nước Việt Nam là của
người Việt Nam không ai được
xâm phạm, xâm phạm sẽ thất
bại. Một bài thể hiện khí thế
chiến thắng giặc ngoại xâm hòa
hùng của dân tộc bày tỏ khát
vọng xây dựng và phát triển đất
nước trong cuộc sống hòa bình,
niềm tin đất nước bền vững
mn đời.

? Em có nhận xét gì về nghệ thuật

của 2 bài thơ?

- Hai bài thơ ý tưởng giống
nhau, cách nói chắc nịch, cô đúc,
ý tưởng và cảm xúc hòa làm
một, cảm xúc nằm trong ý tưởng
4. Củng cố:

? Nêu nội dung của bài “ Sông núi
nước nam”.

? Nêu nội dung của bài “ Phò giá
về kinh”.

Đứng tại chỗ trả lời

5. HDHSvề nhà học bài

- Học thuộc hai bài thơ của phần
phiên âm, dịch nghĩa, dịch thơ
- Nắm được nội dung của 2 bài thơ
- Chuẩn bị bài “ Từ Hán Việt”

Về nhà thực hiện.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Tuần 5 Ngày soạn:

Tiết 18 Ngày dạy:

Bài

Tiếng Việt

TỪ HÁN VIỆT

I. Mục tiêu cần đạt

1. Kiến thức:
- Giúp HS hiểu:

+ Khái niệm từ Hán Việt, yếu tố Hán Việt.
+ Các loại từ ghép Hán Việt.

* Bảo vệ mơi trường: Liên hệ. Tìm các từ hán Việt liên quan đến môi trường
2. Kỹ năng:

- Nhận biết từ hán Việt, các loại từ ghép Hán Việt.
- Mở rộng vốn từ Hán Việt.

3. Thái độ:

- Có ý thức sử dụng từ ghép Hán Việt trong nói, viết; Sử dụng đúng văn cảnh.
* Kĩ năng sống:

- Ra quyết định: lựa chon cách sử dụng quan hệ từ phù hợp với tình huống giao tiếp.

- Giao tiếp: trình bày suy nghĩ, ý tưởng, thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm cá nhân về cách sử dụng
quan hệ từ TV.

II. Chuẩn bị:

1. Giáo viên:

a. Phương pháp: Định hướng giao tiếp, rèn luyện theo mẫu, phân tích ngơn ngữ
b. ĐDDH: Giáo án, SGK, bảng phụ, SGV

2. Học sinh: 
- SGK, vở ghi.

-Đọc và trả lời câu hỏi mục I+II SGK T69+70
III. Hoạt động dạy và học:

Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung
1. Ổn định lớp:

Kiểm tra sĩ số HS Lớp trưởng báo cáo.

2. Kiểm tra bài cũ:

? Thế nào là đại từ , cho ví dụ
? Các loại đại từ, cho ví dụ
Gv nhận xét – cho điểm

ĐT:- hỏi
- trỏ

HS khác nhận xét - bổ
sung

3.Dạy bài mới:
HĐ1:Giới thiệi bài:

Ở lớp 6 chúng ta đã biết thế nào là
từ Hán Việt. Ở bài này chúng ta sẽ
tìm hiểu yếu tố cấu tạo từ Hán Việt
và từ ghép Hán Việt

Nghe

HĐ2: Tìm hiểu về đơn vị cấu tạo

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Gv gọi HS đọc phần phiên âm của

văn bản “ Nam quốc sơn hà”. đọc VD SGK 1.Ví dụ 1/69

? Các tiếng Nam, quốc, sơn, hà
nghĩa là gì?

Nam: phương nam
quốc: nước

sơn: núi
hà: sông

-Nam→ phương Nam
+quốc: nước

+sơn: núi →Không dùng
+hà: sông độc lập mà làm
yếu tố cấu tạo từ ghép

? Trong 4 tiếng trên có tiếng nào có
thể dùng độc lập, dùng như một từ
đơn để đặt câu.

- Nam

Ví dụ: phương nam,
người miền nam
? Những tiếng cịn lại dùng như thế

nào?

Khơng dùng độc lập mà
làm yếu tố cấu tạo từ
ghép

Ví dụ: Nam quốc, quốc
gia, quốc kỳ, giang sơn,
sơn hà…

Vd:ko thể nói yêu quốc
phải nói yêu nước.Leo
sơn-leo núi,lội hà-lội
sông.

Gv chốt lại cho HS hiểu rõ hơn
bằng phương pháp so sánh

Các em so sánh quốc với nước; sơn
với núi; hà với sơng.

- Có thể nói cụ là một người u
nước chứ khơng thể nói cụ là một
người yêu quốc.

- Có thể nói trèo núi khơng thể nói
trèo sơn; có thể nói lội sơng khơng
thể nói lội xuống hà.

Như vậy để cấu tạo nên từ Hán
Việt cần phải có từ hai tiếng có
nghĩa trở lên.

? Đơn vị cấu tạo từ Hán Việt gọi là

gì yếu tố Hán Việt 2.Nhận xét 1 : Trong Tiếng Việtcó một khối lượng lớn từ Hán
Việt. Tiếng để cấu tạo nên từ
Hán Việt gọi là yếu tố Hán Việt.
- Phần lớn các yếu tố Hán Việt
không được dùng độc lập như từ
mà chỉ dùng để tạo từ ghép
? HS lấy ví dụ trong hai văn bản

mới học

Nam quốc, sơn hà, thiên
thư, xâm phạm, trí lực,
giang san…

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

? Em lấy ví dụ chứng minh như ý

trên Hoa, hoa mĩ

Gv cho HS đọc mục 2. I Ví dụ2/69:

? Tiếng “thiên” trong từ thiên thư

nghĩa là gì? Thiên: là trời -Thiên: là trời

? Tìm nghĩa của tiếng “thiên” trong

từ thiên nhiên kỷ, thiên lí mã Thiên: nghìn -Thiên: nghìn
? Tìm nghĩa của tiếng “thiên” trong

thiên đô về Thăng Long Thiên: dời -Thiên: dời
? Từ ví dụ trên em có nhận xét gì

về một số yếu tố Hán Việt HS đọc ghi nhớ sgk * Nhận xét 2 :Có nhiều yếu tốHán Việt đồng âm nhưng nghĩa
khác xa nhau

? Y/c của BT1 là gì . HS đúng tại chỗ trình

bầy BT1: - Hoa(1): các hoa của cây cối
(hoa quả, hương hoa)

- Hoa(2): đẹp ( hoa mĩ, hoa lệ)
- Phi(1): bay (phi công, phi đội)
- Phi(2): trái với lẽ phải (phi
pháp)

- Phi(3): vợ lẽ của vua hay của
các bậc vương công thời phong
kiến (cung phi)

- Tham(1): ham thich q nhiều
hoặc khơng chính đáng ( tham
vọng)

- Tham(2): dự góp phần (tham
gia)

- gia (1): nhà ( gia chủ, gia súc)
- gia(2): thêm ( gia vị, gia tăng)

HĐ3: Từ ghép Hán Việt II. Từ ghép Hán Việt

? Giải từ Hán Việt trong hai bài “
Nam quốc sơn hà và tụng giá hoàn
kinh sư” cho biết những từ ghép ấy
thuộc loại từ ghép nào

+Sơn hà: núi sông
+Xâm phạm: xâm lấn
chiếm, phạm lấn đến
+Giang sơn: sông , núi
-) thuộc từ ghép đẳng lập

1.VD/70

-Sơn hà,Xâm phạm, Giang sơn

-) thuộc từ ghép đẳng lập

? HS nhắc lại thế nào là từ ghép
đẳng lập

? Các từ ái quốc, thủ môn, chiến
thắng , thuộc loại từ ghép gì?

- Từ ghép đẳng lập
VD: trí lực

- Ái (u), quốc(nước -)
chính phụ), thủ: (giữ),
mơn(cửa), quốc kì:
quốc(nước), kì(cờ)

-ái quốc, thủ mơn, chiến thắng
→Từ ghép chính phụ

? Thế nào là những từ ghép chính

phụ? 2.Nhận xét: Từ ghép chính phụ là:

+yếu tố chính đứng trước, yếu tố
phụ đứng sau

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

? Em có nhận xét gì về vị trí của
hai yếu tố trong từ ái quốc

? Em lấy ví dụ về loại từ này VD: đại diện:

+ đại: thay (chính)
+ diện: mặt (phụ)
? Em có nhận xét gì về vị trí của

hai yếu tố trong từ: quốc kì + yếu tố phụ đứng trước, yếu tốchính đứng sau.
? Em lấy thêm một số ví dụ khác

trong văn bản đã học

VD: ái quốc, thên thu, hàm tử
quan, thạch mã, cường quốc,
nhân loại

Gv chốt lại cho HS đọc ghi nhớ. Ghi nhớ ( SGK)

HĐ3:HD luyện tập III. Luyện tập

? Yêu cầu của BT2 là gì? BT2

Gv hướng dẫn HS làm tại lớp - quốc: quốc gia, cường quốc,
quốc kì, ái quốc, quốc huy, quốc
tế

- sơn: sơn lâm, giang sơn, sơn
thủy, sơn địa

- cư: gia cư, cư trú, cư dân
- bại: bại vong, bại binh, bại sản.
BT sáng tạo

? Viết đoạn văn ( chủ đề tự chọn)

có sử dụng từ Hán Việt HS viết

Gv gọi HS đọc HS nhận xét

Gv nhận xét bổ sung
4. Củng cố:

? Tiếng để cấu tạo từ Hán Việt gọi

là gì? Đứng tại chỗ trình bầy

? Có mấy loại từ ghép Hán Việt?
chỉ rõ.

5. HDHS về nhà học bài 
- Về nhà làm bài tập 3+4

- Chuẩn bị bài “Tìm hiểu chung về

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Tuần 5 Ngày soạn:

Tiết 19 Ngày dạy:

Bài

Tập làm văn

TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 1( viết ở nhà)

I. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức:

- Giúp HS:

+ Củng cố lại kiến thức đã học về văn bản miêu tả
2. Kỹ năng:

- Rèn kĩ năng viết một văn bản có bố cục , mạch lạc.
3. Thái độ:

- Có ý thức viết một văn bản có bố cục rõ ràng, mạch lạc
II. Chuẩn bị:

1. Giáo viên:

a. Phương pháp: Rèn luyện theo mẫu, phân tích ngôn ngữ, định hướng giao tiếp.
b. ĐDDH: Giáo án , SGK, bảng phụ

2. Học sinh: 
- SGK, vở ghi.

- Trả lời câu hỏi SGK
III. Hoạt động dạy và học:

Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung

1. Ổn định lớp:

Kiểm tra sĩ số HS Lớp trưởng báo cáo.
2. Kiểm tra bài cũ:

? Văn miêu tả là gì . Lên bảng trả lời
3. Dạy bài mới:

HĐ1:Ghi đề lên bảng I. Đề bài:

? Em hãy đọc lại đề bài

Em hãy miêu tả một cảnh đẹp
mà em đã gặp trong mấy tháng
hè

? Có mấy bước tạo lập văn bản với
đề này thì các em định hướng tạo
lập văn bản như thế nào?

- HS thảo luận

- Các nhóm đứng lên
trình bầy

- Nhóm khác bổ sung
Gv nhận xét bổ sung chung

? Bài làm được viết theo kiểu văn

bản nào? - Kiểu văn bản miêu tả

? Cần phải huy động những nội
dung kiến thức nào để làm bài

- Nhớ lại cảnh đẹp mà
em đã được tham quan.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

? Bố cục của bài làm mấy phần.
Nêu nội dung của từng phần.

- Mở bài: giới thiệu cảnh vật
được miêu tả

- Thân bài: tập trung miêu tả
cảnh vật theo một chi tiết , một
trình từ nhất định

- Kết bài: phát biểu cảm về cảnh
vật đó.

HĐ3: HS tự nhận xét III. GV phát bài cho HS

? Từ phần dàn ý trên em hãy đọc
lại bài làm của em và tự nhận xét

HS đọc lại bài . Từng em một
đứng lên nhận xét bài làm của
mình. Ưu điểm, nhược điểm đã
đạt với yêu cầu của đề bài chưa?
? Bài làm của em bố cục đã rõ ràng

chưa?

? Nhận xét về mạch lạc trong văn
bản của mình

Em hãy sửa lỗi trong văn bản
của mình

? Nhận xét về liên kết và diễn đạt
trong bài làm của mình.

Gv theo dõi HS nhận xét -) nhận
xét bổ sung phần thiếu sót trong bài
làm của từng em luôn

HĐ3: 3. Giáo viên nhận xét chungbài làm của toàn lớp
Lớp 71:

- Ưu điểm:

+ Các em đã xác định đúng yêu cầu
của đề, định hướng đúng

+ Bố cục có 3phần rõ ràng: Hồng,
Trinh, Xinh…

+Một số em trình bầy rõ ràng, sạch
đẹp: Lai, Cường…

- Nhược:

+ một số em chưa thể hiện bố cục
rõ ràng , còn gạch đầu dòng như:
Dương, Thắng, Hưng…

+ Một số em chữ viết quá xấu, cẩu
thả

+ Một số em làm bài chưa có sự
mạch lạc

Lớp 72: 
- Ưu điểm:

+ Các em đã xác định và định
hướng đúng yêu cầu của đề.

+Bố cục 3phần rõ ràng, trình bày
sạch đẹp

-Nhược:

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

đầu dọng

+ Chữ viết không đọc được
+ Chưa có mạch lạc

Lớp 73:
- Ưu điểm:

+ Một số em định hướng đề bài tốt
+ Một số em bố cục rõ ràng, mạch
lạc tốt

- Nhược:

+ Phần lớn các em chưa xác định
được yêu cầu, định hướng của bài
+ Bố cục chưa rõ ràng, mạch lạc,
gạch đầu dòng

+ Chữ viết không đọc được
HĐ4:

GV đọc bài mẫu cho HS

Gv chốt lại thể loại văn miêu tả
Khuyến khích những em làm bài
tốt, động viên, khích lệ những em
làm chưa tốt cần phải cố gắng
nhiều ở bài sau.

4. HD HS học bài ở nhà

- Xem lại quá trình tạo lập văn bản,
bố cục mạch lạc trong văn bản
- Xem lại bố cục 3phần của văn
miêu tả học ở lớp 6

- Chuẩn bị phần 1 bài “Tìm hiểu
chung về văn bản biểu cảm” giờ
sau ta học

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Tuần 5 Ngày soạn:

Tiết 20 Ngày dạy:

Bài 5

TẬP LÀM VĂN:

TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BIỂU CẢM

I. Mục tiêu cần đạt:

1. Kiến thức:
- Giúp HS hiểu:

+ Khái niệm văn biểu cảm.

+ Vai trò, đặc điểm của văn biểu cảm.

+ Hai cách biểu cảm trực tiếp và gián tiếp trong văn bản biểu cảm.
2. Kỹ năng:

- Nhận biết đặc điểm chung của văn biểu cảm và hai cách biểu cảm trực tiếp và gián tiếp trong các
văn bản biểu cảm cụ thể.

- Tạo lập văn bản có sử dụng các yếu tố biểu cảm.
3. Thái độ:

-Làm tốt bài văn biểu cảm
II. Chuẩn bị:

1. Giáo viên:

a. Phương pháp: rèn luyện theo mẫu, phân tích ngơn ngữ , định hướng giao tiếp 
b. ĐDDH: Giáo án, SGK, SGV

2. Học sinh:
- SGK, vở ghi.

-Đọc và trả lời câu hỏi mục I SGK.
III. Hoạt động dạy và học:

Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung

1. Ổn định lớp:

Kiểm tra sĩ số HS Lớp trưởng báo cáo.
2. Kiểm tra bài cũ:

? Nhắc lại các bước khơng thể
thiếu trong q trình tạo lập văn
bản

? Hai bài thơ chữ Hán ngồi biểu ý
cịn mang tính gì?

2 HS lên bảng trả lời

Tính biểu cảm
3. Dạy bài mới:

HĐ1: Giới thiệi bài:

Trong đời sống ai cũng có tình
cảm. tình cảm con người rất tinh vi
phức tạp, cụ thể , phong phú khi
tình cảm chất chứa, dồn nén ra đợc
người ta dùng thơ văn để biểu hiện
tình cảm. Loại thơ đó ta gọi là văn
thơ biểu cảm

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

HĐ2:Tìm hiểu nhu cầu biểu cảm

và văn biểu cảm I. Nhu cầu biểu cảm và văn biểu cảm

Gv giải nghĩa từ biểu cảm: là biểu
hiện tình cảm, cảm xúc

Nhu: cần phải có
cầu: Mong muốn

Biểu: thể hiện ra bên ngoài
cảm: Rung động được thể hiện ra
bằng lời văn lời thơ

-Nhu cầu biểu cảm là mong muốn
được bày tỏ rung động của mình
thành lời văn lời thơ

Nghe

1. Nhu cầu biểu cảm của con
người

? Câu ca dao trên thổ lộ tình cảm,

cảm xúc gì? HS đọc VD/71+72 a.VD/71,72: Nội dung của câuca dao

C1: là nỗi cảm thương trước nỗi
bất hạnh của cuộc đời.

C2: Cảm xúc hạnh phúc của tác
giả, một người đang cảm thấy
mình như chẽn lúa địng địng
được phơi mình tự do dưới ánh
nắng ban mai ấm áp

? Từ 2 câu ca dao trên em hãy cho
biết khi nào thì người ta có nhu cầu
biểu cảm

b.KL: Khi có những tình cảm
tốt đẹp, chất chứa, muôn biểu
hiện cho người khác cảm nhận
được thì người ta có nhu cầu
biểu cảm

? Người ta biểu cảm bằng những
phương tiện nào?

- Phương tiện :bằng thư, thơ, văn
, ca hát, đánh đàn, thổi sáo…
Gv đọc một đoạn ở bức thư.

đọc bài thơ “ từ ấy” - Tố Hữu
Hát bài hát “ Mái trường mến
yêu”…

HS đọc 2 đoạn văn 2. Đặc điểm của văn biểu cảm
? Hai đoạn văn trên biểu đạt những

nội dung gì

Đ2: nghe bài hát của cơ
gái trên đài tác giả bộc lộ
tình cảm của mình với
quan hệ đất nước

*VD/72: Hai đoạn văn:
a.Đ1: Trực tiếp biểu hiện nỗi
nhớ và nhắc lại những kỷ niệm
trong thư

Đ2: Biểu hiện tình cảm gắn bó
với quan hệ đất nước

Gv chốt lại:

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

văn biểu cảm và văn tự sự, miêu tả
thông thường

? Chỉ ra những từ ngữ biểu cảm Đ1: thương nhớ ai, xiết
bao mong nhớ

Đ2: 1 người con gái nào
đó

giọng hát ngân nga bát…
Là tiếng hát q

hương…
? Em có nhận xét gì về đặc điểm

tình cảm trong hai đoạn văn trên - Tình cảm biểu hiện đẹp, vơ tư,mang lí tưởng đẹp, giàu tính
nhân văn

Gv khẳng định: Những tình cảm
khơng đẹp, xấu xa như lòng đố kị,
bụng dạ hẹp hòi keo kiệt khơng thể
trở thành nội dung biểu cảm chính
diện có chăng chỉ là đối tượng mỉa
nai, châm biếm mà thơi

? Em hãy tìm sự biểu cảm khác
nhau của 2 đoạn văn

Đ1: Biểu cảm trực tiếp,
người viết nói thẳng tình
cảm của mình ra

Đ2: Bắt đầu từ mơi
trường tiếng hát của cô
gái -) tiếng hát quê
hương, ruộng vườn…tác
giả gián tiếp nói tình u
q hương

? Tình cảm cảm xúc trong văn biểu
cảm phải thấm nhuần tư tưởng
nhân văn , em có tán thành khơng

b. có vì đó là tình cảm đẹp vơ tư
manh lí tưởng cao đẹp

? Có mấy cách thể hiện biểu cảm
chính

*KL: có 2 cách thể hiện biểu
cảm chính

- Trực tiếp: những câu hát vè
tình yêu quê hương đất nước,
con người, thư…

- Gián tiếp: câu hát than thân
Gv chốt lại: văn biểu cảm chỉ nhằm

cho người đọc, người nghe,biết
được cảm được tình cảm của
người viết. Các hình ảnh, sự việc
chỉ là phương tiện để biểu cảm.

? Vậy văn biểu cảm là gì? Đọc ghi nhớ SGK/73 Ghi nhớ(SGK)

? Văn biểu cảm thể hiện qua những
thể loại nào?

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

HĐ3: III. Luyện tập
? Yêu cầu BT1 là gì?

HS đứng tại chỗ làm

BT1:

- Đoạn b: là văn biểu cảm. vì
đoạn b đã biểu đạt tình cảm, cảm
xúc trước lồi hoa Hải Đường
- Nội dung: ca ngợi

? Yêu cầu của BT2 là gì?

HS đứng tại chỗ làm

BT2:

Hai bài đều là biểu cảm trực tiếp

vì cả hai bài đều trực tiếp nêu tư
tưởng, tình cảm, khơng thông
qua phương tiện trung gian nào
như miêu tả kể chuyện

BT3: Tìm đoạn văn biểu cảm trong

“ cuộc chia tay…” TL BT3: Văn bản “Cuộc chiatay…”
? Văn bản nói về mối tình cảm nào

trong gia đình - Tình cảm anh em Thành, Thủy
? Tình cảm đó khơi gợi gì sự đồng

cảm của chúng ta Thông cảm, giành tình thươngcho những trẻ em bất hạnh
? Đoạn nào Thành thể hiện trực

tiếp tình cảm với Thủy Đoạn đầu (HS đọc)
? Đoạn nào Thành thể hiện gián

tiếp với Thủy Đoạn Thủy vá áo

? Đoạn nào Thành và Thủy biểu

cảm gián tiếp qua miêu tả Đoạn tả buổi sáng trong vườn

? Đoạn nào Thành - Thủy thể hiện

gián tiếp qua lời kể của Thành Chia đồ chơi

Bài tập sáng tạo

? Em hãy viết một đoạn văn biểu

cảm 5 dòng để biểu đạt tình cảm
của em với cơ giáo bằng lối viết
trực tiếp.

GV nhận xét, bổ sung đánh giá
điểm

HS làm

HS đọc - nhận xét

Gv nhận xét
4. Củng cố:

? Có ý kiến cho rằng tình cảm ,
cảm xúc trong văn biểu cảm phải là
tình cảm, cảm xúc thấm nhuần tư
tưởng nhân văn. Em có tán thành ý
kiến đó khơng ? vì sao?

? Thế nào là văn biểu cảm
5. HDHS học bài ở nhà

- Học thuộc ghi nhớ, làm BT3+4
- Chuẩn bị bài 6 soạn văn bản ( tự
học có hướng dẫn “ Buổi chiều…”

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18></div>