TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP
KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG VÀ MƠI TRƯỜNG
----------o0o----------

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP
NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG XỬ LÝ NƯỚC THẢI CHĂN NUÔI LỢN
CỦA CÂY MON NƯỚC (Colocasia esculenta) TRONG ĐIỀU KIỆN
PHÕNG THÍ NGHIỆM

NGÀNH: KHOA HỌC MƠI TRƯỜNG
MÃ SỐ: 7440301

Giáo viên hướng dẫn : PGS.TS. Nguyễn Hải Hòa
ThS. Thái Thị Thúy An
Sinh viên thực hiện

: Phạm Thị Mỹ Hảo

Mã sinh viên

: 1653060327

Lớp

: K61A - KHMT

Khoá học

: 2019 - 2020

Hà Nội, 2020

LỜI CẢM
Tr
mn
k ện

t n m
ệp,

n

t l n

o Qu n l T

o m

tập, n

ặ

ệt, m

v T .s T

T ịT

ết n ến


n u nv

n ứu v

n

t sự
An

N
n

tr

m

ệu tr

n

p

n

,t om

ều

o n t n k ó luận n .
ết n s u sắ


tận tìn

ến PGS.TS N u ễn H

n dẫn v

p

H

m o nt n

luận văn n .
Qu

, m

n

m tron qu trìn
ặ dù

nt n

m n

n èv

tập v


o n t n k ó luận n .

rất ố ắn

t ếu sót; m rất mon n ận
n k ó luận

ợ

X n tr n tr n

o n t ện

ìn

ộn v n, k í

o n t ện k ó luận n

ợ n ữn

ón

óp qu

lệ,

p


n

ều

n

u ủ qu t ầ

n.

m n!
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2020

Sinh viên

Phạm Thị Mỹ Hảo

i

ể


MỤC LỤC
I

N .................................................................................................. i


Ụ

Ụ ....................................................................................................... ii

DANH

Ụ

Á TỪ VIẾT TẮT..................................................................iv

DANH

Ụ

Á

DANH

Ụ

Á HÌNH................................................................................vi

TĨ

NG ...............................................................................v

TẮT HÓA UẬN TỐT NGHIỆP ..................................................... vii

ẶT VẤN Ề ..................................................................................................1

PHẦN I TỔNG QUAN VẤN

Ề NGHIÊN ỨU ............................................3

1.1.Tổn qu n về tìn

ìn p t tr ển

1.2.Tổn qu n về n

t

1.2.1. T n p ần, tín
1.2.2. T n p ần
1.2.3.

n

ởn

t V ệt N m ..........................3

ăn nu ..............................................................5
ất ủ n

ất t
ủ

ăn nu
t


ăn nu
ất t

1.2.4.

p

n p p ửl n

1.2.5.

n

n ứu ử l n

ăn nu .......................................5
o [7] ..................................................6

ăn nu
t

ến m

tr

n [7] ........................ 10

ăn nu ......................................... 10


t

ăn nu

tr n t ế

v V ệt N m ... 14

1.3.Tổn qu n về t ự vật t ủ s n ............................................................... 18
1.3.1. Tổn qu n

lo t ự vật t ủ s n dùn

1.3.2. Tổn qu n về
1.3.3. Ưu – N

ợ

on n
ểm ủ p

ể ửl

ất t

ăn nu 18

................................................................ 20
n p p ửl n


t

ăn nu

ằn t ự

vật t ủ s n ......................................................................................... 20
1.3.4.

n

ởn

ủ N, P ến sự s n tr ởn v p t tr ển ủ t ự vật t ủ

sinh……. .............................................................................................. 21
PHẦN II

Ụ TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƯ NG PHÁP NGHIÊN ỨU .... 23

ụ t un

n ứu ................................................................................. 23

2.1.1.

ụ t u

un ..................................................................................... 23


2.1.2.

ụ t u ụ t ể ..................................................................................... 23

2.1.

2.2. Nộ dun n

n ứu ................................................................................ 23

2.3. ố t ợn & P m v n

n ứu ............................................................. 24
ii


ố t ợn n

2.3.1.

2.3.2. P m v n
2.4. P

n ứu ........................................................................... 24
n ứu .............................................................................. 24

n p pn

n ứu .......................................................................... 24


2.4.1. P

n p p kế t ừ số l ệu ................................................................. 24

2.4.2. P

n p pt ự n

ệm .................................................................... 24

PHẦN III ẾT QU NGHIÊN ỨU ............................................................. 33
3.1.

n

ặ tín n

3.2. N

t

n ứu ặ tín s n
ủ

on n

3.2.1.

ặ tín s n


3.2.2.

năn

3.3. ề uất
n

ăn nu ...................................................... 33
v k

ửl n

t

ăn nu

lợn

................................................................................ 35
ủ

ửl n

năn

on n
t

p p n ằm n n


tron từn

ăn nu
o

lợn ủ

ệu qu

o nn
on n

ửl n

t

n ứu . 35

.................. 36
ủ

on

..................................................................................................... 45

3.3.1. G

p p kết ợp

n n ệ v trồn


3.3.2. G

p p về tu n tru ền –

o dụ p

on n

........................... 46

n p p ửl n

t

ằn

T ự vật ............................................................................................... 47
3.3.3. G

p p qu n l .................................................................................. 48

PHẦN IV ẾT UẬN – TỒN TẠI – IẾN NGHỊ ........................................ 49
4.1. ết luận .................................................................................................... 49
4.2. Tồn t ...................................................................................................... 49
4.3.

ến n

ị.................................................................................................. 50


TÀI IỆU THA

H O ..................................................................................

PHỤ Ụ ...........................................................................................................

iii


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Ký hiệu
BOD

Diễn giải
Biochemical hay Biological Oxygen Demand
(N u ầu o
o vệ m

BVMT
COD

DO
QCVN
SBR

sn
tr

óa)


n

Chemical Oxygen Demand
(N u ầu o

ó

)

Dissolved Oxygen
(

ợn o

Qu

t n tron n

uẩn V ệt N m

Sequencing Batch Reactor
( ể ùn o t tín )

TCVN

T u

uẩn V ệt N m


TSS

Tổn

ất rắn l lửn

USAB

)

Upflow anaerobic sludge blanket
( ểl

n

ợ qu tần

iv

ùn kỵ k í)


DANH MỤC CÁC BẢNG
n 1.1 T n p ần ó

ủ p n

n 1.2 T n p ần o

ủ n


n 1.3 Tín

ất n

n 2.1 T o dõ

t
t

n 3.2 ặ tín s n
n 3.3

năn

ửl n

t ểu ó tr n l ợn từ 70 – 100 kg .....9

ăn nu

ặ tín s n

n 3.1 ặ tín n

o ó tr n l ợn từ 70 – 100kg.......8
o .....................................................9

ủ


on n

................................. 26

ầu v o .............................................................. 34
ủ

................................................................ 35
t

ủ

on n

v

......................................... 36


DANH MỤC CÁC HÌNH
Hìn 2.1
Hìn 3.1

on n
ểu ồ sự t

Hình 3.2 Biểu ồ sự t

................................................................................. 24
ổ pH tron

ổ

mẫu n

OD tron

mẫu n

t

t
t

lần p n tí 38
t

lần p n

tích ....................................................................................................... 39
Hìn 3.3

ểu ồ sự t

ổ

OD5 tron

mẫu n

t


t

lần p n

tích ....................................................................................................... 41
Hìn 3.4

ểu ồ sự t

ổ NO3- tron

mẫu n

t

t

lần p n

tích ....................................................................................................... 42
Hìn 3.5

ểu ồ sự t

ổ PO43- tron

mẫu n

t


t

lần p n

tích ....................................................................................................... 43
Hìn 3.6

ểu ồ sự t

ổ NH4+ tron

mẫu n

t

t

lần p n

tích ....................................................................................................... 44
Hìn 3.7

ểu ồ sự t

ổ NO2- tron

mẫu n

t


t

lần p n

tích ....................................................................................................... 45
Hìn 3.8 Qu trìn
ầm

n n ệ ửl

ất t

ăn nu

lợn ằn p

n p p

o s ........................................................................................... 46

Hìn 3.9 Qu trìn

n n ệ ửl

ất t

vi

ăn nu


lợn ........................... 47


TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP
Khoa QLTNR&MT
TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
1. T n k ó luận: “Nghiên cứu khả năng xử lý nước thải chăn nuôi lợn của
cây Mon nước (Colocasia esculenta) trong điều kiện phịng thí nghiệm”
2. S n v n t ự

ện: P m T ị

3. G o v n

n dẫn: PGS.TS. N u ễn H H , T S. T

ụ t un

4.
.
ửl

ệu qu n

.

ện n ằm mụ t u lự
t


ăn nu

ăn nu

t

n

lợn, óp p ần

ợ lo
m t ểu

ók
n ễm n

năn
do

r .

ụ t u ụ t ể:
n

-X
p

An

ung:

ợ t ự

o t ộn

T ịT

n ứu

ụ t u
ềt

ỹH o

ặ tín n
ịn

ợ

n p psn
-

ề uất

t

ăn nu

ều k ện tố

u ửl n


(sử dụn t ự vật t ủ s n :
p p

m t ểu

n ễm m

nuôi.
7. P

n p pn

t

n ứu:

P

n p p kế t ừ số l ệu.

P

n pháp t ự n

ệm.

- P

n p p lấ mẫu v


o qu n mẫu

- P

n p p ố trí t í n

ệm

- P

n p p p n tí

mẫu v

ử l số l ệu

+P

n p p

ịn pH, DO

+P

n p p

ịn COD

+P


n p p

ịn BOD5

+P

n p p

ịn PO43
vii

ăn nu
on n

tr

n do n

lợn ằn

)
t

ăn


+P

n p p


ịn NH4+

+P

n p p

ịn NO2-

+P

n p p

ịn NO3-

8. ết qu
N

t

ợ :

t

ăn nu

lợn k u vự n

uẩn kỹ t uật Quố
ột , ụ t ể: OD


về n

t

ăn nu

o ấp 2 lần,

168 mg/l, PO43- = 135.3 m /l ều
ộ NO2- = 5.9 m /l, nồn
ìn
n

ệm ở m

n ễm n

n ứu

n ễm rất

o so v

Qu

(Q VN62-MT:2016/BTNMT)
ộ ủ NH4+ =

OD5


o ấp 4 lần, nồn

t mứ

o, pH = 7.45, DO = 2 m /l, nồn

ộ NO3- = 4.2 mg/l.

1: t ùn

ó

ìn n

ứ n

t

ăn nu . S u k o n t

o t ấ n

n d ễn r rất

ó k

nt í

năn tự l m s


ậm. ụ t ể, lần 1 nồn

ất

ộ OD 5 = 287 mg/l, COD

= 640 mg/l, NH4+ = 145.4 mg/l, NO2- = 6.2 m /l, nồn

ộ NO3- = 2.7 mg/l,

PO43- = 113.5 m /l; lần 4 (s u k o n 1 t n ), nồn

ộ

COD = 400 mg/l, NH4+ = 56.2 mg/l, NO2- = 1.0 m /l, nồn

OD5 = 200 mg/l,
ộ NO3- = 2.6 mg/l,

PO43- = 41.1 mg/l.
on n
ăn nu
k

năn

ók

năn


ử l tốt n

lợn v số l ợn , k ố l ợn

ủ

ửl n

ìn

t

.

ụ t ể, m

t

ăn nu
on n

2, nồn

ó n
ộ

COD = 320 mg/l, NH4+ = 55.8 mg/l, NO2- = 0.1 m /l, nồn
PO43- = 8.8 m /l.


ìn

3, nồn

ộ

NH4+ = 38.5 mg/l, NO2- = 0.4 m /l, nồn
s uk o n t

nt ín

ệm.

viii

ủ tr n tr
ởn

ến

OD5 = 148 m /l,
ộ NO3- = 2.4 mg/l,

OD5 = 86 mg/l, COD = 160 mg/l,
ộ NO3- = 2.5 mg/l, PO43- = 33.1 mg/l


ĐẶT VẤN ĐỀ
Tron t ế


ện

,

ầu.

ùn v

ợ qu n t m

n

n n

vụ, n n n

ệp dị

n ễm m

tr

sự

n

n l một tron

tăn p t tr ển


ệp ũn

vấn ề

o t ộn n n

ợ qu n t m. Tron

ó,

ăn nu

ủ

V ệt N m l một tron n ữn n n qu n tr n tron n n n

ệp, óp p ần

qu n tr n v o sự p t tr ển k n tế ủ

n

k n tế m n l , n n
n ễm n
sn t

m tr n ,

tự n
ửl


oặ

tt u

uẩn

t

chăn nu
uẩn
n

t

n

t

ằn

m l ợn

t

ệp m
ặ

tr


kể ến n uồn n
ện

o

s

n n

tốn kém về

t

o ến n

t

n n

r

p í ó

ất, t

ất l n. T
ử l n

t


n
ó t

ếm k í,

v

ệ
ng

ệu qu , khơng
từ

tr n tr
ất d n
t u

vấn ề ử l n uồn

ử l một k ố l ợn l n
ửl n

t

ăn ni

n , tron

ếu k í); ph


u ầu

ện t ợn p

t
d

nl un
n ễm

n t
d
o n

t ến tron n ều năm qua.
ó, ó vấn ề

ng pháp hóa

, n ất l

ểm so v

n ễm

ố v

nt ,

(20 – 30 ng ) v sử

ng pháp sinh
ợ

chăn nuôi
n n ệsn t
ệ t ốn

m n t v p tp o ến mứ
1

ất

t ủ vự t ếp n ận,

p t tr ển v ệ ứn dụn p
tr n

ng pháp sinh

ng pháp này mặ dù

dụn t ự vật t ủ s n (TVTS) ó n ều u
n t

n

ăn nuôi nh : ph

ph


vẫn

n ứu, ứn dụn v
t

ị

l n u ầu ấp t ết ủ n n

t

n ứu, p dụn .

phôtpho - n ữn t

t

ồn d n

n

n rất n ều lần so v

n . Vì vậ , v ệ k ểm so t v

ệ ùn o t tín , p n ủ

n kể n

tron


n n

ất rắn l lửn ,

qu . Do ó, v ệ

n p p ửl n

ợ n

dụn d ện tí

,

t

ăn nu

n lợ í

ệt qu n t m.

( n n
lý;...

ộn

n lẻ, k


ất ữu

ị

p t s n từ n n

n,

v o n uồn t ếp n ận n

ện p p

ủ

n

ủ

tr n tr

o p ép. Tr n t ự tế, ở n

ó n ều p

n

ỉ ửl

n ễm n


ợ

m

từ

ến sứ k

tp o v v s n vật

t

n n
ần

ởn

t

. Tu n

và ang làm cho mơi tr

. Tron số ó, p

lợn v

n nt ,p

d


n

n do n

qu

ch

ăn nuôi

ất n

sử

ửl n
ấp n ận


về mặt m
n v

tr

ó tín

n .P

n p pn


tron n

t ự vật

n

ợ n

èo T ,

(Colocasia esculenta) n o l t ứ ăn
vật t ủ s n

tr

n , rẻ t ền, dễ vận

ệu qu [2].

H ện n , ó n ều lo
ất ữu

rất t n t ện m

ók

năn

ửl


V t v r, tron
o

n ễm

n ứu tron v ệ
s

ất ữu

ửl

ó,

on n

n l một tron
tron n

n ễm
lo

t ự

. Vì vậ , ề t

“Nghiên cứu khả năng xử lý nước thải chăn nuôi lợn của cây Mon nước
(Colocasia esculenta) trong điều kiện phịng thí nghiệm”

2


ợ t ự

ện.


PHẦN I
TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1.Tổng quan về tình hình phát triển chăn ni tại Việt Nam
ăn nu

l n n

t ự p ẩm ó d n d

ổ

n ất ủ n n lo , nó un

n

o, n uồn

m ộn vật n

từ sữ , trứn . S n p ẩm ủ n n
n

ệp s n uất


ăn nu

sứ kéo v p n ón

ăn nu

t o r nền n n n

ìn vẫn

ăn nu

t o

n

t

,

n

lẻ s n

ốn

m

ệm


ất l ợn kém. Dị
cao. Tín ổn ịn v

ăn nu

n

ệp t ự
ấp

ệp ền vữn .
lu n
ăn nu

ó n ữn dị

ữ mứ tăng
qu m n
u ển n n

qu m l n, tr n tr ,

o tốt

nn

n n

ệp và


ăn nu

ữ trồn tr t v

: ồn

, t ứ ăn

ện

ầm v

ệu qu

ăn nu

s

từ

dị

ến

vụ về

n. T ị tr

n t u t ụ l n, n


s

n

vẫn

vẫn

o năn suất t ấp,

n l n tru ền rộn v

d

ợ tốt.
ăn nu :

ủ V ệt N m lu n

ăn nu

ế

tốt.
ầm v

T ềm năn p t tr ển ủ n n

un


n

n un

n t ự , p ụ p ẩm ủ n n t ủ s n.

ó k ăn: G ốn vật nu

n o

n n

ăn nu

ện n ,

ó n ều p t tr ển v t ến ộ
kn n

N n

t

ăn nu

sở t ứ ăn

ệp, o m u l

d n


o

u n m n o (t ịt, sữ , l n, trứn …).

T uận lợ :
n n

s n p ẩm

ếm tỷ tr n l n k o n 65 - 70% về số l ợn v s n

l ợn . Tuy nhiên, ngành chăn nuôi n
ăn nu

o

ăn nuôi trong n

o v ổn ịn . Về ìn t ứ

ón từ

ừu, d ),

o uất k ẩu. N n

Tron n ữn năm vừ qu , n n
lẻ ộ


t ịt, sữ ,

o n n trồn tr t, tận dụn p ụ p ẩm ủ n n trồn

tr t. Trồn tr t kết ợp v
tr ởn

o on n

n l n u n l ệu

n t u dùn (t tằm, l n

p ẩm ( ồ ộp), d ợ p ẩm v

ấp

ợ kết ợp

ến n . N ữn vật nu

ấp s n l ợn t ự p ẩm m

3

ặt

ẽ, ó ệ t ốn
s


n

tr u,

n tận dụn sứ kéo tron v ệ

ở


n v

ruộn . N ữn lo

rất dễ d n nu
n

n

n uồn t ứ ăn dồ d o n
d n

ệp k ép kín, qu

v n dự v o v ệ n n

tăn l n.
tr ển

ăn nu


ăn nu

n

ăn nu

t

n

n n ữn t ềm năn p t tr ển, n n

uất t ếu ồn
VA (v

ặt

ệu v

oặ k

ẩ l n

ó u

n

n

tr n p t


n n ệ t n t ến.
ăn nu

ăn nu

o t ộn qu n

n

ở V ệt N m vẫn

n

n t ứ

t ủ s n v nu
o rõ r n ,

ất l ợn tốt n

ăn nu , t uố t

ất p ụ

o. Cùn một

p dụn p

o.


t n s n p ẩm

n

ợ

ến t

ợ t n t ởn sử dụn .

ốn , t ứ ăn

ốn v n ữn

n

n – Ao –

ẽ từ k u s n uất ến k u t u t ụ, ệ t ốn s n

o. N ều s n p ẩm ó

on

l l nv

uồn ) kết ợp trồn tr t, nu
n


t u dùn

ợ nền n n

:

n – ao –

n qu

ầm

un…

ìn VA (V

p dụn

ộ. Số l ợn rất ít tr n tr

ót

,t ủ

t o

n m l n ũn n

n to n t ự p ẩm v


ến

lợn,

ầm
ấp m

o vệ s n
n

n
, èo,

v

m

l n kết

ều p

p

n ập k ẩu n n

ất l ợn s n p ẩm n

n ở V ệt N m. Do ó, n

n


t u dùn sẽ lự

n ập k ẩu n ều. Con
t n s n p ẩm ũn
t n từ n

n o

ị
rẻ

n s n p ẩm n ập k ẩu từ

n o .
Qu m

ăn nu , s n uất ở mứ vừ v n

ăn nu .

p dụn

n n ệ

p ẩm. Do ó, năn suất n n
t ế

ện


ăn nu

ể tăn

ếm

n 50% s n p ẩm

ất l ợn v năn suất s n

ở V ệt N m so v

ỹ ằn 30% và

ằn 25% – 30%.
Qu m

v

s

n

t o ìn t ứ tr n tr

tr n tr

ặp n ều

n


s

H ện n , n
uồn ). Tỷ lệ

n

ầm

ăn n

ỗ trợ về

t n ,t

n về vệ s n
ăn nu

ện

n nt

n

ịu rủ ro rất

n t n ện dị , kỹ t uật

n to n t ự p ẩm, k

.

4

n

o vì k

n

ăn nu , k

ợ p ổ

ợ k ểm so t
n

m

ểu

ến n ữn k ến t ứ


N n

ăn nu , t

tr vẫn ị ện dị


vì

r n ữn

số

tăn l n 100.000

u ển ổ n
n u. N

tế. Do ó, n

ậm n

ăn nu

n

ất d n
ởn

v

ăn nu

năm 2020. T ự tế, on

n n ều t uận lợ v k ó k ăn


ón v tr qu n tr n tron nền k n

ủ tr n tr

p t tr ển l n m n n n

l m t ứ ăn

ến n uồn t ứ ăn.

ở V ệt N m vẫn

vẫn l một n n

n

o v ệ trồn

năm 2015 v 300.000

d ễn r rất

ặ dù n n
k

ốn tốt n ất t ì n ều tr n

tr ền m n.

T o t ốn k , dự k ến d ện tí

ăn nu

on

ăn nu

ần p

nỗ lự n ều

n ể

V ệt N m.

1.2.Tổng quan về nước thải chăn ni
1.2.1. Thành phần, tính chất của nước thải chăn ni
ất t
v ,n
ợp

ăn nu

t ểu, n

rử

o ồm n

trìn


t

ất n

ở d n rắn v l n ,

uồn tr ... v k í t

t ểu, n

ửl n

p ần tín

tồn t
rử

uồn , n

o một
t

,

sở

o ồm p n, t ứ ăn r

.N


t

ăn nu

tắm vật nu . ự

ăn nu

l

ỗn

n một qu

p ụ t uộ rất n ều v o t n

o ồm:

a. Các chất hữu cơ và vô cơ [3]
Tron n
prot t,

t

d m n,

ăn nu , ợp
ất éo,

ất ữu


Tron t ứ ăn, một số
ữu

ất

t ểu ùn

n từ n uồn k

ử l . Sự p n uỷ

n

dẫn uất ủ

ất

ợ

qu trìn t uỷ p n

o v

t ứ ăn t ừ , ổ lót,

dr t,

t ấm qu m n v s n vật.


ồn

s n p ẩm tr o ổ

ất éo tron n
o

ể

n

ó tron

ấp t ụ n n

t ết r

ất tron n
u ển o

ất p ứ t p t n

ất. N o

r ,

ết

k


nl mt
ất

5

ll los ,

dễ p n ủ .

ều k ện ất lợ o o t ộn p n uỷ
ột số

ếm 70 – 80% ồm

dr t r on v

p n, t ứ ăn t ừ . Hầu ết
ngoài t o p n, n

ất ữu

s

ất
n

ổ pH ủ n

ợ
,


n ễm.
t

ó p n tử l n n n k

p n tử n
ất

n

tr
n

t np
n(

n

n
qu
n,


t m n,
ộ

t éo m

n ắn). Qu trìn n


t o

s n p ẩm trun

n

o t uỷ s n vật.
ất v

ếm 20 – 30%

nl

ồm

t, ất, muố , ur , mon um,

muố loru ,…
b. N và P
năn

ấp t ụ N v P ủ

ứ Nv Pt ì
t

ăn nu

tron n


n sẽ

lợn t

t

ứ

t op nv n

m l ợn

o tron n

ều k ện t í

v o m u kết ợp v

rất kém n n k

ất N, P rất

ăn t ứ ăn ó

t ểu. Tron n
o. H m l ợn N tổn

571 – 1026 m /l, p otp o tổn 39 – 94 mg/l [3].


H m l ợn n tr t
ệt u o ,ở

s

t ết r n o

n

ăn nu

lo

ồn

sẽ

ộ

ợp, n tr t sẽ

ầu, ứ

ế

o on n

. Do tron

u ển t n n tr t, ó t ể ấp t ụ


ứ năn vận

u ển o

ủ

ồn

ầu.

c. Vi sinh vật gây bệnh
N
s n
n
v

t

ăn nu

ện . V trùn

Ent ro

osl ,

off (1970)
t


n ất l v rus
G.V.Xo

t r

ếm

o t ấ n ều lo
n từ 5 – 15 n

ện

v m

rop (1974) R.Al

ó 2100 – 5000 trứn

Tr

v trùn , v rus v trứn ấu trùn
số v

: E. ol , S mon ll , prot us, A on … ết qu n

p n v sốn v

t

ứ n ều lo


o p lus sp… ỗ lo

t uận lợ

o mỗ lo

tồn t

n s n , kết ấu ộ ẩm ủ

v rut

tron p n v

nus

n ứu ủ
ện

ộn sự

ợ

ất. Tron

ot
ó,

v

ất v m

ó

qu
n

n ứu ủ

o t ấ tron một k p n

un s n ồm: S r s suum, O sop
mầm ện

ển ìn
n (1968)

R ov rus, Ad nov rus. N

ndr nus v

un

trị s n t

r n ,

ostomum,
ều k ện


ện p ụ t uộ v o l ợn m , n ệt ộ,
tr

n

1.2.2. Thành phần chất thải chăn nuôi heo [7]
a) Chất thải rắn
 Phân

6

un qu n [7].


P nl

ất t

Tuỳ v o ộ tuổ ,

rắn do

o

ế ộdn d

t ết r mỗ n

, ở d n răn oặ l n .


n m số l ợn , t n p ần ủ p n k

nhau.
T n p ần p n
N o
v

r
.P n

n ó
o nó

o

ủ ếu ồm n

ất d n d
un

ợ

n N, P,

(56 – 83%) v
d

d n

ếp v o lo p n l n


7

ất ữu
ợp

oặ

ất ữu
l n .

.
v


Bảng 1.1 Thành phần hóa học của phân heo có trọng lượng từ 70 – 100kg
Đặc tính

Đơn vị

Giá trị

-

6.47 – 6.95

N-NH4+

g/kg


0.66 – 0.76

Nt

g/kg

7.99 – 9.32

g/kg

151 – 261

g/kg

0.23 – 2.11

pH

ất
Carbonates

(Nguồn: Trương Thanh Cảnh và cộng sự 1997,1998)
T on
p n

n ứu ủ TS. Tr

o l n uồn d n d

t o ất nếu sử dụn


n

n T n

ó

ợp l . N o

trị,

v

s .

tron n

t

lo

n

v tron

trồn dễ ấp t u v

r , tron p n

ứ rất n ều v rus, ấu trùn , trứn

n

n (1997, 1998) thì Ntổn trong
o ũn n

un s n… ó

ó t ể tồn t

v

óp p ần

p n

s

n

o sứ k oẻ ủ

n

on

ến v t n tron p n,

ất.

 Thức ăn thừa, các chất thải khác

Tron n ữn tr
t

n

ợp

n sử dụn p

vì n ữn

t ểu v v s n vật
n ễm m

tr

ến m

dùn ổ lót n
ất t

n

ện . T ứ ăn t ừ từ

n vì ầu ết ều l

t m, … v tron tự n
ởn


ăn nu

tr

n

n n ữn

ất ữu
ất n

r m r , v , … s u một

ó t ể m n t o p n, n
ăn nu

ũn

óp p ần

dễ p n uỷ n

m,n ũ ố ,

ị p n uỷ s n r mù k ó

ịu n

un qu n .


b) Nước thải
 Nước tiểu
N

t ểu

l ợn n

o ó t n p ần

t ểu), n o

v p otp o. V k
o

ởm

tr

ịu. Tu n

n ,

n

r

ủ ếu l n

(


ếm tr n 90% tổn k ố

n ó một l ợn l n N t ( ủ ếu d
t ểu

ợ

ộn vật

t ết r n o , tron

n dễ d n p n uỷ t o t n

n, ó t ể dùn

ón

o

vì

8

mmon

l n uồn

d n Ur )
ều k ện ó

mù k ó

u N t , P otp o v


l . T n p ần n
d

n v

t ểu t

ổ tuỳ t uộ v o lo

s , tuổ ,

ế ộdn

ều k ện k í ậu.

Bảng 1.2 Thành phần hố học của nước tiểu có trọng lượng từ 70 – 100 kg
Đặc tính

Đơn vị

Giá trị

NH4-N

g/kg


0.13 – 0.40

Nt

g/kg

4.90 – 6.63

Urê

mol/l

123 – 196

Carbonat

g/kg

0.11 – 0.19
6.77 – 8.19

pH

(Nguồn: Trương Thanh Cảnh & cộng tác viên, 1997, 1998)
 Nước rửa chuồng và tắm gia súc
ó n uồn ố từ v ệ tắm rử
…

l một n uồn


o, vệ s n

n ễm rất nặn ,

n

t ểu v t ứ ăn, … tuỳ v o

v

ế ộ ăn ủ

o m mứ

ộ

ứ

uồn tr , m n ăn uốn ,
ữu

t ứ vệ s n
n ễm ủ n

,v

ó tron p n,

uồn tr

t

k

ũn n

ộ tuổ

n u.

Bảng 1.3 Tính chất nước thải chăn ni heo
Chỉ tiêu

Đơn vị

Giá trị

ộ ụ

NTU

420 – 550

BOD5

mg/l

3500 – 8900

COD


mg/l

5000 – 12000

SS

mg/l

680 – 1200

Pt

mg/l

36 – 72

Nt

mg/l

220 – 460
6.1 – 7.9

pH

(Nguồn: Trương Thanh Cảnh & cộng tác viên, 1997, 1998)
n

N


t

ăn nu

ệp (

d, k ềm, k m lo

ấu trùn , v trùn , trứn

k

n
nặn ,

ứ

ất ộ

ất o

o , …) n

un s n ó tron p n.

9

n
n


n

t

n

ứ rất n ều lo


1.2.3. Ảnh hưởng của chất thải chăn nuôi đến môi trường [7]
t

N

ăn nu

tắm vật nu .

l

ỗn ợp

ỉ tín r n v

ăn nu

25 lít/ on lợn/n

t ì l ợn n


Văn Tự , 2015).

ăn nu

l ợn v nồn

ộ

ất t
v o

ất

k

o, ồ, s n , r

o

n
n

n

ởn
ó, n

uồn
( ặn


uồn , n

ìn l ợn n

ăn nuôi tăn

l m

ửl k

t

r

o dẫn ến t

n ễm m
t

tr

v om

n tr ệt ể v
n n

tr

n


.

r

ợp

n n ữn t ế

n ễm m

tr

n n

ố

ứ

ất t

o

ất t

ất t

v s n vật
m l ợn


ặt k

ất t

,

ện t ợn p

ủ t uỷ s n vật tron m

n t í

,

ất n , l m

ất l ợn n

n n n

sốn
tr

m

ợ t

. ở vì,

n n


o t n ể p n uỷ

ến

s

ứl

,k

ất d n d

tron p n p t tr ển.
n ầm l m

ợ

, dẫn ến su

ứ n ều

o

n

sử dụn o

ăn nu


rử

r một năm k o n 85 tr ệu m3 (Trần

tập trun , mật ộ

ất ữu

o t n tron n

lợn, nếu trun

t

, … sẽ l m

ứ n ều

ếu k í p

t ểu, n

n ễm ũn tăng cao.

ăn nu

ăn nu

o ồm n


tr

ện tồn t

sẽ t ấm uốn

ất,

v on

ến m

m k

n

ót ể

ợ tận dụn

n

n t ếp n ận.

lo s n vật

n ầm, n ất l

d


n n

ó ệ t ốn t o t n

ần

n to n

ình Kim và ncs, 2005).
Tu n
ìn

ăn nu

n, n

t

p dụn m
lấ n

ăn nu
ìn VA

tron nu

từ o l n ể rử s

trồn v
v vệ sịn


, một số ộ

ăn nu .
ệ t ốn

nu . S u ó, tận dụn t ếp n

t

ó

l

n

o sự p t tr ển ủ

o ể trở t n n uồn d n d

ểt

n ầu n
uồn tr

qu k ẩu ử l sợ ộ

qu

ộn vật t ủ s n


ăn
trở
ó

trong ao.
1.2.4. Các phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi
Vệ
n

t

ửl n

t

ến một nồn

T VN. V ệ lự

np

ăn nu
ộ

n ằm

o p ép ó t ể

n p pl ms


10

m nồn

ộ

ất

n ễm tron

v o n uồn t ếp n ận p ù ợp
v qu trìn

ửl n

p ụ t uộ


v o

ếu tố n

nu ,

ệu qu
ố v

:


t

,

ều k ện ủ tr

ăn

ửl .
n

p p ó

n n ệ, l u l ợn n

t

.P

ăn nu , ó t ể p dụn p
n p pp

ểm rẻ t ền, t n t ện v

n p p

n p psn

m


tr

ợ

,p

u t n lự

n

n vì u

n .

a. Phương pháp cơ học
Tron p
ợ

n p pn

p dụn

p p dùn
ó l

ểt

ất k

ể ửl s

sn

p nr k

lự vật l n

ộn

.

ụ

t

í

ỗn ợp n

n

t nr k
tr

ắn r , ể
ợ

ều

p dụn


t

n

.

ằn p

l p

n p p ó

,

t u ền p ù k ó lắn

ón v tr qu n tr n

o to n ệ t ốn . P
: son

l p

m

n p pt

ắn r , ể lắn s

, ể tu ển nổ , ể l ,


ố v

ẩ

n

ất ó t ể l m tắ ốn dẫn, tắ

o m n ệ t ốn . Do ó, k u n
n

ửl

n , l t m, lự

t u om, p n r n .

tất

ều k ện l m v ệ t uận lợ

n

ất rắn, ặn,

ằn

p p t ền ử l , n ằm lo


ện p p t ủ

k

l t

t

tr n tr

o n to n v
n

ợ dùn

ộ ể lo

t n k í,

m,

ặn, l

,... ỗ

n trình

,p

n p p


n p p ấp t ụ, p

n p p

t ừn n ệm vụ ụ t ể[4].

b. Phương pháp hóa học, hóa lý
P

n p p ó

k o tụ v

n tụ, p

tr o ổ on.

n

ó, ể t m
t

t

n dùn : p

n p p oxy hóa, p

ất ủ p


n p pl

p n ứn

ất ẩn tron n

k n

ộ

.N

tron n

t

,

dụn n

một p

n p p trun

ó
t

v
d


t sử dụn p
k

dùn

v on
d n

ể ửl s
n

t

kí

t

n , k ó lắn , k ó ó t ể t

t

n vì tốn n ều t

nv

ặn lắn
ộ tr

ểt


ứ n ều
r

ệu qu
11

ửl k

t n

ất

t n

ửl sn

v om

ất ữu

. N ằm

d n

ểk ử
k

ằn


t

d

n p p ó

N

ất p n ứn n o

ất ó tron n

n p p ử l lần uố
ăn nu

t

,

tr

p

n .

ất v

d n

p


n p p

n

o. T

t ó
t

n

ó t ể p dụn


p

n p p k o tụ ể lo

n

n .

ất k o tụ t

m, p èn sắt, p èn ùn...kết ợp v

tụ. N u n tắ
ện tí
sl


tr

v

dấu v
ợ

l : ổ sun v o n

ó tron n

tm n

l n

pol m trợ k o tụ ể tăn qu trìn k o

t l lửn

v om n

v ,

t

n p pn

ất ữu


dro t
p

ủ p

n v dễ lắn

ó tron n
t

m n

ện tí

ện tr

d

dấu n

t

n ).

Ưu

ểm ủ p
p

n


(

t ó n uồn ố
m,

t ế

n

t nhôm

ện ộn

ủ n
n

n lo

ị

ặn ó lí

ợ P tồn t ở d n

n p pn

lo

ợ


ầu

ăn nu .

n p pn

trìn tốn ít d ện tí , k
ử l so v

t

tk om n

sẽ l n kết l t n

n. N o r , k o tụ

ất ẩn ó tron n

t

ện tí

PO43- do t o t n kết tủ AlPO4 và FePO4. P
ết

n sử dụn l p èn

l


ó

ất dễ k ếm tr n t ị tr

n ửl n ,

n p pk

. Tu n

ệu qu
n,

ửl

m n, s n p ẩm uố ủ qu trìn

ần ó

o, tốn ít t

p í ó

ệu qu về mặt k n tế, tín to n ử l p ứ t p,

n ,

ất


i gian

o làm không

kỹ s p

ện p p ử l

n

ó

u n

ệu qu .

c. Phương pháp xử lý sinh học
P

n p psn

ất ữu

n

lo

t p

ất p n t n t

ể ửl n

n uồn d n d

ợp

ất ữu

n n s n k ố tăn l n.
dùn

o

o n to n. S n p ẩm uố

rot nk,

ứ

n t

t

n

.T ự

ất

năn sốn v


ó tron n

ất k o n tron n

t
t

.

l m

o, s n tr ởn v p t tr ển
ó tron n

ất sunf t, muố
ùn

n

ó

t

t ìp

mon n tr t –

ủ qu trìn p n ủ s n


ất

n
ị

ó

O2, H2O, N2, SO42-,...

ất ẩn l
C

ợp

ất v

p pn
ó

t

l sử dụn k

dựn tế

ố v

ểk ử

n


ất ữu

v một số

n v t o năn l ợn ,

r k

t

ủ v s n vật ể p n ủ

n sử dụn

ểl ms

ất p n t n n , k o. Do vậ ,

ện p p ử l s n

o t ộn

ợ sử dụn

t n oặ

ợ dùn s u k
ủ


t

p

n p p sn
n

ồn t

,l

ử l n
sn

...
12

t

: UAS , o s n

kỵ k í,


*Phương pháp xử lý hiếu khí:
Sử dụn n óm v s n vật
trìn

ửl n
G


t

ếu k í, o t ộn tron

ằn p

o no

n p p

ó

ất ữu

ều k ện ó o . Qu

ếu k í ồm 3

o n:

:

CxHyOz + O2 → Enzyme CO2 + H2O + H
G

o n tổn

ợp tế


om :

CxHyOz + O2 + NH3 → Enz m tế
G

o n p n ủ nộ

o v k uẩn (

5H7O2N)

+ CO2 + H2O – H

o:

C5H7O2N + O2 → Enzyme 5CO2 + 2H2O + NH3 ± H
*Phương pháp xử lý kỵ khí:
Sử dụn v s n vật kỵ k í, o t ộn tron
ó l ợn o

t n tron m

ốn

o n

r

p ứ


ất k
p ứ

n

oặ

ất ữu

.

tron qu trìn p n ủ kỵ k í:

o nn ,d

ất v

u ển ó t n

n rất t ấp, ể p n ủ

ồn t

T ủ p n: Tron
r ,

tr

ều k ện ếm k í k


t

dụn

n t n (n

ất

n

n

ủ

nz m do v k uẩn t ết

pol s

r d , prot n, l p d)

n oặ

ất

t n(

n ,

d


amin, acid béo).
A d ó : Tron
t nt n

ất

n

o n n , v k uẩn l n m n
nn

d éo dễ

u ển ó

, r ợu,

ất

d l t , m t nol,

CO2, H2, NH3, H2S v s n k ố m .
A t

ó : v k uẩn

t

u ển ó


s n p ẩm ủ

o n

d

hóa thành acerat, H2, CO2, s n k ố m .
l

Methane hóa:
d fom v m t nol
N

t

Tỷ số ủ
sn

o n uố qu trìn kỵ k í. A d

u ển ó t n m t n , O 2 v s n k ố m .

v o ửl sn
t

n số n

t , H2, CO2,

p


ó
l

t

n số ặ tr n

OD/ OD ≥ 0.5 m

OD v

ót ể

OD.

v o ửl

.
Nếu

prot n, t n

OD l n
ột

n

OD n ều lần, tron


t n t ì ần p

qu
13

ó ó

ửl sn

nlulozo,

m

lulozo,

kỵ k í. Qu trìn

o t


ộn

ủ v s n vật

ó t n n ữn

ất v

o ến n
ứ


,

n

ất ữu
t o.

o kết qu l
ất k í

t

ộ, nồn

ó tron t

nn

t n tron n

v

ộ,

n ...

ất d n d

nv n


n v n ều ợp

sử dụn

r k

n

tron n
muố

t

t ìp

tổn

ởn k

ợp

ợp n n
ất ữu

n

ất ữu

pH, n ệt


v một số

,n

tron

t n oặ

t p

o n ửl s

t ìp

ịo

ộ.

l k í O2, n

ó

n l m

t keo phân

lo

t p


ất p n t n

ố v

t p

ất v

n p p ửl sn
ất

ất

o (tăn s n k ố ), ồn t

ất ữu

ửl sn

mon , n tr t,...

trìn p n ủ n

ất ữu

ợ tất

n v t o r năn l ợn , qu trìn d n d


( ó t ể ần o n to n)

t n n . Do vậ , tron

.

ếu tố n

n s n s n, p t tr ển tăn số l ợn tế

l ms

ợ k o n

v s n vật ó t ể p n ủ

n lo t
t

k o n l m n uồn d n d

t

n ễu ẩn

n p n ủ p ụ t uộ v o ấu t o

V s n vật tron n
o


n

ịn ,

ộp n ủ v t

, ộ

ất ữu

ót ểk ử

ó

ất sunf t,

o n to n. S n p ẩm ủ

qu

, k í n t ,...

1.2.5. Các nghiên cứu xử lý nước thải chăn nuôi trên thế giới và Việt Nam
a. Các nghiên cứu xử lý nước thải chăn nuôi trên thế giới [2]
ửl n

Việ
p t tr ển từ
ót


tr n

t

ăn ni

v
n ễm

ụ năm.
on

n p psn

các ph
k ện tự n

n n ệ p dụn

chăn nu

do

n

n ứu tr ển k

rất

ó tín


d n n

ở

n

o ửl n

ng trong ó

ền vữn , t í

n

v

t

ủ ếu l
n ều

ều

n (S r nunt p oon v n s, 2006).

n n
k ện tự n

ợ n


ệ ất n ập n

n, t n t ện m

kết qu tốt tron v ệ

ửl

l
tr

n n ệ ửl n
n .

ửl

p dụn

n n ệ ất n ập n

OD, OD5, TSS,

90%) (Kadlec và Knight, 1995). Tu n
P, ệ t ốn vẫn

t

n,


ợ tr ệt ể v

(Vymazal và Krưpfelová, 2008). Ngồi r ,
14

ệu suất

t

t

n n ện

ót

ợ n ữn

ợ k

t n p ần d n d
ần p

ều
o (tr n
n n

nl un
ịn có nh ợ

N,

d
ểm l


d ện tí

ất l n, m

ủ tr n tr , t ậm
n .

ết tủ struv t v

k ềm ó t ể lo

íl

t

ợ t

o n ất

t

ợ t

ph

n p pn


ph

ng pháp là l ợn

nồn

t

ộ

tron tìn

p lự về ất

mon v p tp t. H ệu suất lo
ó,

SO4 sử dụn qu l n, l m tăn
ăn nu

lợn ằn p

m, sắt,

d

d n

n


t or
ó

ng pháp này ó là làm tăn

p í ó
ửl n
tế

ăn nu

n

ếu k í (Wr l

sn

n p pn

ến l muố n

ếm k í

l m

m t ểu

dụn tron v ệ
ộn


ìn

ửl n

t

ợ

r ,vệ t

p

t

s u ửl k

ùn rất k ó t ự

ùn dễ ị rử tr

n n

r m

tr

ệ t ốn

n


ện, ặ

ửl
ệt l k

n

n .
n ứu p

rot n, ệ

rot n o t

t

ếu k í

kết qu n

n

l ợn

ất

n ễm

ợ tr ệt ể


ất

n ễm.

nồn

o trộn mật ộ v s n tron
15

N, P vẫn

ếu k í, ếm k í kết ợp

n p pl l k

t

ợ n

ếu k í (A2O). Qu

ểm ủ

ầu v o tăng cao thì n
l n, v

ăn ni nh

ệ ếm k í, t ếu k í kết ợp


ứu n ận t ấ n

t

tr

ếu k í kết ợp

n o n S R, ệ t ếu k í kết ợp

(AO) v

N o

ếu k í v

ể

ử l v k nh

n kể OD5 , COD và SS trong n

ử l t ếp tr

ửl

ệu qu

p dụn


ng pháp

k

ột số m

ợ

un , v ệ sử dụn p

ở mứ

ợ

ế

ó l , ệ

n ễm m

ần p

n

n lấp oặ

chăn nuôi. Tuy nhiên, các t n p ần
ov


n,

m

ùn kết tủ v

ếm k í
ot ấ

trùn

ó ộ t n t ấp v

ử l l ợn

ầm p ,

v n s, 1992). N ìn

ế ủ

ợ sử dụn

n ứn

p í do p

n p p tru ền t ốn n

n các ph


t ốn

lợn. Ph

ểm ủ

p í ửl .N o r ,

ất k o tụ p ổ

ất sử dụn . Từ l u kỹ t uật p n ủ
t

mon

n v một p ần lo

muố t

ất rắn.

n,

n p p k o tụ

tp t (

n


p tp t

Al2(SO4)3, vôi Ca(OH)2, muố sắt FePO4, FeCl2 và ZrCl4. Tu n
ủ p

ện

ệu suất lo

ó t ể t o r s n p ẩm p n ón. Tu n

on n
ợ t

ìn

SO4 1000 – 1500 mg/L, trong môi tr

ến, dự tr n n u n tắ kết tủ p

chúng

n mon muốn ố v

trị pH k o n 11 (Liao và ncs, 1993). Ưu

t

ng n ) v


ắn l k

trị pH k o n 9, tron k

l

ử l P tron n

ắ

ất k

ồn t

o n ất

p ổ

ều n

ộ HT tron
ể, n

ởn

ể
ến


ệu suất ử l .

ứn dụn

n n ệ sn

ợ

ang
n ệ

ể tăng h ệu qu

o l

ếu k í. Kết qu n

t

ăn nu

l ợn n

tắt l

p ù ợp

ện n

n,

ợ


n

ếu k í nố t ếp

ếu

ửl n
ất

n ứu ều

t ể ửl

ở ử l NH4+ . Do ó,

Rv

o nsn

ệu suất ử l N v P

R)
.

R tron

n dừn l

năn kết ợp ệ


n n ệ

ệu suất ử l

n

ỉm

t ìvệ

tr n t ế

n n ệ
t

o. Tu n

t

ăn nu

ệ t ốn : t ếu k í –

t n p ần N v P, v

ếm k í, t ếu k í ể

m n (


mặ dầu

OD, SS rất

n ứu k

n uồn t

n ứu ứn dụn

lợn tr n t ế

n ễm OD5,
ần n

n

ợ ứn dụn tron

khí -

ố v

kết ợp l

p pv

R

tr ệt ể


ửl

o

k

n v ổn ịn

n
ợ

ất

ợ

n

s u ửl .

b. Các nghiên cứu xử lý nước thải chăn nuôi tại Việt Nam
H ện n

ó t ể nó ở n

ố ể ửl n
từ

t


tr n tr

ồsn

t

ăn nuôi
ủ ếu m

.

p

tt u
ỉ

n p pn

lửn , tu n

n

l n.

n p p ửl k

p

u ầu t


ợ

uẩn
ửl

m

o n t ện n o

t

.N

ằn

ỉ ửl

n

ph

,l

sn

qu n t m n

ợ

, ửl


v

ếu k í ằn

ệu qu

ất rắn l
ất

rot n...

ầu ết dừn l

l

ất

lẻ.

ặ

ợ qu n t m tron k

ởt ự

ệt, v ệ
l

ử


ếu tố

n [2].

Ở V ệt N m,
t

nh n
ầu ết m

n n ệl

ện v ện, n
ợ t ửn

ất rắn l lửn v
tr n

( o s) v

) v sử dụn d ện tí

ệm, ề uất về l t u ết oặ ứn dụn ở quy mô n

phú d

lợn

n p p sử dụn t ự vật t ủ s n ,


n ứu v

ch a

ăn nu

ất ữu

n

n ễm N v P ầu n

t

ầm k í s n

n l u dài (20 – 30 n

ếm k í UAS , ếm k í t ếp
ợ một số t

ó qu trìn

n ễm

on

n ệ t ềm năn n


m n
sn

ợ ứn dụn tron
o t, n

t

ệm v sử dụn tron
ất

n
n rất k

n ễm t ấp.
t

ăn nu
m tốn.
16

n n
tr

ố v
lợn t ì

n

ửl n

ệp,… tu n

ợp ó

n uồn n
n

t
n

m l ợn
t

n ứu sử dụn

ót
n