skk am nhac tieu hoc

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (180.66 KB, 29 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

LỜI CAM ĐOAN

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

BẢNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG TIỂU LUẬN

THCS: Trung học cơ sở

ĐHSP HN: Đại học sư phạm Hà Nội
NXB: Nhà xuất bản

DTBT: Dân tộc bán trú
GV: Giáo viên

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

MỤC LỤC

trang

LỜI CAM ĐOAN...1

BẢNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG TIỂU LUẬN...2

MỤC LỤC...3

PHẦN MỞ ĐẦU...5

I. Lý do chọn đề tài...5

II. Mục đích nghiên cứu...7

III. Lịch sử vấn đề... 8

IV. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu...8

1. Đối tượng nghiện cứu...8

2. Phạm vi nghiên cứu...8

V. Những phương pháp nghiên cứu chính...8

VI. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn...9

1. Về thực tiễn...9

2. Kết quả nghiên cứu...9
VII. Bố cục khoá luận

...
10

PHẦN NỘI DUNG

10

Chương 1: Một số vấn đề chung về âm nhạc và phân môn học hát
10

1. Khái niệm chung về âm nhạc
10
1.1. Âm nhạc là gì?

1.2. Âm nhạc có 3 đặc trưng cơ bản
10

2. Vị trí ca hát11

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

3.1 Vai trò của dạy hát trong nhà trường
12

3.2 Ý nghĩa của việc dạy hát ở trường THCS DTBT

...
12

3.3 Những yêu cầu của việc dạy hát

...
13

4. Đối với học sinh lớp 6

...
13

5. Các kỹ năng ca hát và phương pháp rèn luyện

...
13

5.1. Tư thế hát

...
14

5.2. Hơi thở

...
14

5.3. Hát chính xác

...
14

5.4. Hát đồng đều

...
15

5.5. Hát rõ lời

...
15

6. Trình tự dạy hát

...
15

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

...
16

Chương 2: Thực trạng việc dạy và học phân môn học hát tại trường 
THCS DTBT Tà cạ huyện Kỳ sơn tỉnh Nghệ an

...
17

1 Vài nét về trường THCS DTBT Tà cạ huyện Kỳ sơn tỉnh Nghệ an
...
17

2. Thực trạng việc dạy và học trường THCS DTBT Tà cạ huyện Kỳ sơn
- tỉnh Nghệ an

...
19

a. Từ phía giáo viên

...
19

b. Từ phía học sinh

...
19

c. Nhận xét

...
21

KẾT LUẬN22

Một vài biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy cho học sinh lớp 6
1. Các bước dạy hát

...
22

2. Những biện pháp cụ thể

...
23

3. Về cơ sử vật chất

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

TÀI LIỆU THAM KHẢO

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

PHẦN MỞ ĐẦU

Có người cho rẳng: “Tri thức mở ra cho chúng ta bao điều thú vị” và bộ
môn âm nhạc cũng là một trong những yếu tố để hoàn thiện nhân cách cho lớp
trẻ. Điều này đã được Đảng và Nhà nước ta quan tâm. Thể hiện quan điểm đó
qua các kỳ Đại hội VII, VIII, IX. Văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, ở
góc độ nào đó thì âm nhạc cũng là văn hóa.

Vì thế mà năm 2002 – 2003, Bộ giáo dục đào tạo đã đưa chương trình âm
nhạc vào chương trình THCS DTBT là hồn tồn phù hợp với đường lối, chiến
lược phát triển con người của Đảng và Nhà nước.

Trong bộ môn âm nhạc, học hát là phân môn quan trọng. Bởi ca hát vốn là
nhu cầu của con người, ca hát phù hợp với lứa tuổi thiếu niên, nó cịn đem đến

cho các em những cảm xúc chân thực và ảnh hưởng đến tư tưởng, tình cảm của
các em.

Qua tình hình của Trường THCS DTBT Tà Cạ có những khó khăn về cơ
sử vật chất và trình độ giáo viên ngày được nâng cao, đưa chất lượng giảng
dạy nâng lên rõ rệt. Mặc dù như vậy nhưng giờ học hát vẫn chưa thật sự hiệu
quả vì giáo viên cịn thiếu, giáo viên dạy q nhiều tiết so với các giáo viên
dạy phân môn khác, nên khơng cịn nhiều thời gian để tìm tịi, sáng tạo những
biện pháp và phương pháp để đem đến cho học sinh những hiểu biết đam mê
bộ mơn này.

Qua chương trình tiều luận, chúng tôi chỉ phát hiện và nêu ra những khó
khăn và trở ngại của giáo viên và học sinh trường THCS DTBT Tà Cạ huyện
Kỳ Sơn - tỉnh Nghệ An. Qua đó chúng tơi đề xuất Ban giám hiệu nhà trường
phối hợp với địa bàn dân cư tạo điều kiện cho chúng tôi chuyển tải những kiến
thức về xá hội, về đất nước, con người đến cho học sinh một cách thiết thực.
Đó là một yếu tố khơng nhỏ đem lại thành công cho chúng tôi.

I. Lý do chọn đề tài

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

mặt. Cung cấp nguồn nhân lực mới cho xã hội, mở đường cho sự nghiệp phát
triển kinh tế - khoa học công nghệ - văn hoá - xã hội.

Nghị quyết Đại hội VIII của Đảng đã khẳng định : Phát triển giáo dục và
khoa học là nguồn quốc sách hàng đầu nhằm xây dựng chiến lược con người
trong sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước. Đưa đất nước phát
triển nhanh chóng và bền vững sánh vai với các cường quốc. Vì vậy ngành
giáo dục đã từng bước đổi mới mục tiêu, nội dung, hình thức và phương pháp
giảng dạy, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện, nhằm hình thành và
phát triển nhân cách của lớp trẻ Việt Nam và bộ mơn âm nhạc là một trong

những bộ mơn học góp phần to lớn trong việc hình thành và phát triển nhân
cách mới đó.

Âm nhạc là một bộ mơn nghệ thuật gắn bó mật thiết với đời sống xã hội và
nhà trường. Đối với trẻ em, âm nhạc luôn là người bạn thân thiết, gắn bó với
mọi hoạt động của trẻ trong học tập, sinh hoạt, vui chơi ... Do đó tiếp xúc với
âm nhạc là nhu cầu của trẻ ở mọi lứa tuổi.

Âm nhạc là loại hình nghệ thuật phản ánh cuộc sống bằng các hình tượng
âm thanh. Từ lúc sinh ra cho tới khi qua đời, con người luôn gắn bó với âm
nhạc.

Đối với trẻ em, từ lúc lọt lịng cho đến lúc lớn lên, âm nhạc ln là người
bạn gắn bó với hoạt động của trẻ. Âm nhạc luôn cùng với các em ngay cả khi
nghỉ ngơi, vui chơi, học tập. Do đó tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu khơng thể
thiếu.

Mục đích của giáo dục âm nhạc trong Trường phổ thông là đưa Âm nhạc
vào đời sống, bắt đầu cho việc giáo dục văn hoá âm nhạc, góp phần giáo dục
thẩm mỹ, đạo đức, phát triển trí tuệ, thể chất ở học sinh, khích lệ các em tham
gia phát triển.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

trong quá trình đào tạo giáo viên, đồng thời người giáo viên phải nắm rõ được
trách nhiệm của mình trong quá trình giảng dạy.

Trên thực tế, người giáo viên còn hạn chế về khả năng hoạt động Âm nhạc
cũng như phương pháp sư phạm còn chưa đúng với cơ bản. Nhiều giờ dạy còn
thấp, thậm chí cịn chưa có hiệu quả cao. Bên cạnh đó nhiều nhà trường chưa
thật sự đầu tư thích đáng cho môn học này như : thiếu cơ sở vật chất, giáo cụ
trực quan, tranh ảnh ...

Trong những năm qua, nhà trường THCS DTBT Tà Cạ huyện Kỳ Sơn - tỉnh
Nghệ An. đã có nhiều cố gắng trong cơng tác giảng dạy và đã đạt được những
thành tích đáng kể. Tuy nhiên, do có nhiều khó khăn về trang thiết bị, cơ sở vật
chất do những hạn chế và bất cập về đội ngũ giáo viên, giáo án, về phương
pháp giảng dạy, cách thức quản lý... Cho nên, nhìn chung hiệu quả giáo dục
mơn Âm nhạc trong đó có phân mơn học hát cịn chưa cao.

Là một giáo viên cơng tác tại trường THCS DTBT Tà Cạ , nay là một sinh
viên khoa sư phạm Âm nhạc Trường ĐHSP Hà Nội. Được sự hướng dẫn tận
tình của thầy giáo thạc sỹ Trần Văn Minh. Nay tôi muốn vận dụng những kiến
thức đã được học để nghiên cứu, tìm tịi nhằm đưa ra một vài giải pháp nâng
cao chất lượng dạy và học phân môn học hát của học sinh Trường . Vì vậy tơi
đã lựa chọn đề tài cho khố luận tốt nghiệp cử nhân chuyên ngành sư phạm âm
nhạc là: Một vài biện pháp, nâng cao chất lượng giảng dạy âm nhạc ở Trường
THCS DTBT Tà Cạ huyện Kỳ Sơn - tỉnh Nghệ An.

Tôi hy vọng với kết quả nghiên cứu của mình sẽ góp phần nhỏ nhằm nâng
cao hơn hiệu quả giảng dạy phân môn học hát cho học sinh lớp 6 Trường
THCS DTBT Tà Cạ huyện Kỳ Sơn - tỉnh Nghệ An.

II. Mục đích nghiên cứu.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

để từ đó đề xuất ra những kiến nghị và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
giảng dạy cho phân môn này.

III. Lịch sử vấn đề.

Trong những năm gần đây, nhiều học giả đã có cơng trình nghiên cứu lĩnh
vực giáo dục âm nhạc trong nhà trường như dạy học âm nhạc của Nhạc sỹ

Hoàng Long - Hồng Lân. Nhiều thầy cơ giáo, tập thể giáo viên, bộ môn ở các
trường THCS đã mạnh dạn cải biên phương pháp nhằm giáo dục từng bước,
nâng cao chất lượng giảng dạy phân mơn học hát nói riêng và bộ mơn âm nhạc
nói chung.

Ngồi ra, ở khối sư phạm, sinh viên khoa sư phạm Âm nhạc đã từng bước
có những đề tài nghiên cứu về vấn đề này. Tuy nhiên những nghiên cứu trên
chỉ dừng lại ở mức độ lý luận hoặc phạm vi khảo nghiệm đề tài hẹp nên áp
dụng có những khó khăn nhất định.

IV. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.

1. Đối tượng nghiện cứu:

Một vài biện pháp, nâng cao chất lượng giảng dạy âm nhạc ở Trường
THCS DTBT Tà Cạ huyện Kỳ Sơn - tỉnh Nghệ An.

2. Phạm vi nghiên cứu:

Do nhận thức khả năng nghiên cứu cịn có những hạn chế nên phạm vi mà
chúng tôi nghiên cứu là học sinh lớp 6, năm học 2011 – 2012 chủ yếu ở trường
THCS DTBT Tà Cạ huyện Kỳ Sơn - tỉnh Nghệ An, và một vài trường lân cận
như : Trường THCS DTBT Chiêu Lưu.

V. Những phương pháp nghiên cứu chính.

Trong q trình thực hiện đề tài, chúng tôi đã sử dụng các phương pháp
nghiên cứu như: Phương pháp luận khoa học Chủ nghĩa Mác - Lê Nin. Mà trực
tiếp là Chủ nghĩa Duy vật lịch sử và Chủ nghĩa Duy vật biện chứng.

Các phương pháp như:
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp thống kê.

- Phương pháp phân tích và tổng hợp.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Nếu đề tài triển khai tốt sẽ có những đóng góp nhất định trong việc học hát
ở trong nhà trường.

1. Về thực tiễn:

Đề tài cho chúng ta thấy tồn cảnh của việc dạy và học phân mơn học
hát của học sinh ở trường THCS DTBT Tà Cạ huyện Kỳ Sơn - tỉnh Nghệ An

Qua đó cho thấy tính tất yếu khách quan phải tiến hành cải cách, hồn
thiện nguồn nhân lực và hệ thơng phương pháp giảng dạy phân môn này.

2. Kết quả nghiên cứu:

Kết quả nghiên cứu của đề tài cả về mặt lý luận và thực tiễn có thể giúp
các trường THCS có thêm một nguồn tài liệu tham khảo, nghiên cứu và đưa ra
giải pháp cụ thể cho đơn vị mình.

Đó là những đóng góp, lợi ích về lâu dài với đề tài này, sẽ là cơ sở tạo
tiền đề và điều kiện thuận lợi cho việc nâng cao chất lượng giảng dạy mơn âm
nhạc nói chung và phân mơn học hát nói riêng.

VII. Bố cục tiểu luận.

- Phần mở đầu.

- Chương 1 : Một số vấn đề chung về âm nhạc và phân môn học hát.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

PHẦN NỘI DUNG

Chương I: một số vấn đề chung về âm nhạc và phân môn học hát
1. Khái niệm chung về âm nhạc

1.1. Âm nhạc là gì?

Âm nhạc là nghệ thuật của âm thanh, của giọng hát và âm thanh của các
loại nhạc cụ. Âm nhạc xuất hiện từ rất lâu đời và gắn bó mật thiết của con
người từ nhỏ cho đến lớn và làm cho đời sống tinh thần phong phú, góp phần
cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống.

1.2. Âm nhạc có 3 đặc trưng cơ bản.

Thứ nhất: Tính truyền cảm trực tiếp : Khi âm nhạc vang lên nó có tác
động thẳng tới thính giác chúng ta mà không cần qua phiên dịch trung gian
nào, quốc gia nào. Các dân tộc khác nhau đều có thể nghe âm nhạc để hiểu
biết, để giao lưu tình cảm và âm nhạc là chiếc cầu nối làm cho các dân tộc gần
nhau hơn.

Thứ hai: Âm nhạc mang tính trừu tượng :

Âm nhạc là nghệ thuật của âm thanh, qua âm nhạc gắn liền với sự liên
tưởng và sự sáng tạo của mỗi người, làm cho con người phát huy trí tưởng
tượng ở mức độ cao nhất. Nhờ có sự tưởng tưởng giúp cho con người tạo ra
bao sự kỳ diệu trên thế giới.

Thứ ba: Tính thời gian:

Âm nhạc được triển khai theo thời gian và âm nhạc trừu tượng khơng
nhìn thấy, không nắm bắt được nên cấu trúc tác phẩm âm nhạc thường được
dùng thủ pháp ngắn gọn, làm cho người nghe dễ nhớ, dễ hiểu và nắm bắt được
nội dung tác phẩm.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Người ta thấy rõ rằng, âm nhạc khơng chỉ có tính giải trí đơn thuần mà
cịn có ý nghĩa xã hội lớn - nó góp phần giáo dục thẩm mỹ, giúp chúng ta nhận
thức thế giới xung quang và thế giới nội tâm một cách đầy đủ và tinh tế hơn.

Các nhà bình luận âm nhạc thường nói đến tác động mạnh mẽ nhất mà
âm nhạc mang lại cho con người là việc tạo ra cảm xúc. Bởi khi âm nhạc vang
lên, nó có tác động trực tiếp vào thính giác của người nghe, mang đến cho
người nghe một cảm xúc mới lạ và thích thú.

Nhà lỹ luận phê bình nổi tiếng của người Nga, Nhạc sỹ Trai Cop X Ki
nói:

“Khi nào lời nói bất lực thì ở đó xuất hiện một tiếng nói hùng hồn hơn
đó là âm nhạc”.

2. Vị trí ca hát.

Ca hát có vị trí quan trọng trong đời sống con người, đối với mỗi người
ca hát là bầu sữa nuôi dưỡng tinh thần, giai điệu trầm bỗng cùng với sự phong
phú của tiết tấu, của nhiều thể loại bài hát đưa chúng ta vào thế giới tươi đẹp
giúp cho chúng ta cảm nhận niềm vui và hạnh phúc.

Ngay từ khi lọt lòng mẹ, chúng ta đã được nghe những câu hát ru của bà,
của mẹ ru chúng ta, đưa chúng ta vào những giấc ngủ thần tiên.

Người Việt Nam chúng ta ai cũng quen thuộc với những câu hát ru ngay
từ khi lọt lịng mẹ thậm chí khi cịn trong bào thai :

À ơi à! Ru con con ngủ cho ngoan
Để mẹ đi cấy đồng sâu lâu về

Khi lớn lên trẻ được tiếp xúc với những bài ca dao, đồng giao hay những
bài hát mới, với những nét nhạc vui tươi dí dỏm, hồn nhiên gắn bó với trẻ thơ
trong những trò chơi ngây thơ :

Tập tầm vong
Đếm sao ...

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Hoạt động ca hát khơng chỉ là tính phương tiện thể hiện tình cảm, cảm
xúc, suy nghĩ của người hát mà còn đem đến cho chúng ta những khối cảm
thẩm mỹ, nó khơi dậy ở học sinh những cảm xúc chân thực với cái đẹp, cái
thiện.

Giáo dục và giảng dạy âm nhạc cho học sinh giúp học sinh thông qua
môn học này để tác động vào đời sống tinh thần của các em nhằm góp phần
cùng với mơn học khác thực hiện mục tiêu của nhà trường phổ thơng.

3. Vai trị và ý nghĩa, những u cầu của dạy hát.

3.1 Vai trò của dạy hát trong nhà trường.

Âm nhạc là một trong các mơn học có vai trị tích cực thực hiện nhiệm

vụ giáo dục thẩm mỹ. Nội dung giáo dục âm nhạc ở phổ thơng góp phần mang
hành trang của mỗi người Việt Nam đó là bản sắc dân tộc để hội nhập thế giới.

Mỗi bài hát, bản nhạc gợi mở bao điều mới lạ dẫn dắt các em tới sự
tưởng tượng phong phú để làm giàu tâm hồn, trí tuệ các em.

Qua âm nhạc để giáo dục tình cảm, giáo dục đạo đức góp phần hình
thành nhân cách cho học sinh.

Cùng với môn học âm nhạc giúp các em học tốt các mơn Văn, Sử, Địa,
Tốn, Lý ...

Các hoạt động diễn ra trong trường phổ thông tạo điều kiện cho các học
sinh có năng khiếu nổi trội được phát triển và bồi dưỡng bước đầu, các mầm
mống tốt cho phong trào văn nghệ ca hát quần chúng của các trường học là
nguồn cung cấp cho các trường đào tạo chuyên nghiệp.

3.2 Ý nghĩa của việc dạy hát ở trường THCS.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Để chuẩn bị dạy học, giáo dục và phát triển khả năng âm nhạc cho học
sinh Trung học cơ sở, sinh viên sư phạm cần có kỹ năng cơ bản, hát chuẩn xác
và diễn cảm thể hiện được sắc thái, tình cảm, hiểu được nội dung của tác phẩm
âm nhạc qua giai điệu và lời ca của từng bài hát.

3.3 Những yêu cầu của việc dạy hát.

Trong chương trình sách giáo khoa âm nhạc Trung học cơ sở, nội dung
và thời lượng đáng kể và vừa phải, các phân môn như : Học hát - Tập đọc nhạc
và Âm nhạc thưởng thức có mối quan hệ chặt chẽ.

Qua giờ học hát, phải giáo dục, bồi dưỡng các em kỹ năng ca hát :
- Khi hát một bài hát cụ thể với phong cách tự nhiên và diễn cảm.
- Hoạt động ca hát phải có những yêu cầu.

- Thể hiện bài hát với sự truyền cảm.

- Phát triển tai nghe âm nhạc và rèn luyện kỹ năng ca hát.
- Phát triển tai nghe âm nhạc và giọng hát tự nhiên.

- Củng cố và mở rộng âm vực của giọng.

- Học sinh thuộc bài, hát đúng và biết trình bày một cách chủ động.

4. Đối với học sinh lớp 6.

Đối với học sinh lớp 6 từ 11 đến 12 tuổi, đây là thời kỳ đầu tiên của một
q trình hình thành và phát triển trí tuệ, hình thành phẩm chất nhất định của
cá nhân đáp ứng yêu cầu cho xã hội.

Trong quá trình dạy âm nhạc, giáo viên khơng nên dạy theo kiểu mày
móc, khơ khan, làm cho học sinh chán nản, ức chế trong giờ học.

Ở giai đoạn này, các em có sự phát triển về thể chất cả về chiều cao và
trọng lượng. Về tinh thần thường hiếu động, hăng hái và thích tìm tịi, sáng
tạo. Vì thế mà âm sắc của các em cũng khác nhau, các em có thể hát ở tầng
quảng 8, quảng 9.

5. Các kỹ năng ca hát và phương pháp rèn luyện.

Tập hát, học hát các bài hát là một trong những nội dung quan trọng

trong chương trình âm nhạc THCS.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

- Tư thế hát.
- Hơi thở.

- Hát chính xác.
- Hát đồng đều.
- Hát rõ lời.
5.1 Tư thế hát.

Trong quá trình học hát trước hết phải rèn luyện tư thế hát, khi
đứng hoặc ngồi hát người thẳng đầu không nghiêng, không so vai, tư thế thoải
mái, không bắt chéo chân.

Tập tư thế hát đúng giúp cho việc hô hấp thuận lợi mà hô hấp là
một vấn để rất quan trọng trong việc ca hát.

5.2 Hơi thở.

Hơi thở là một trong những vấn đề hết sức quan tâm, cách thở
đúng là biết cách hít vào một lượng hơi vừa đủ để hát hết một câu.

Giáo viên phải biết cách điều khiển, chỉ huy để học sinh biết cách
lấy hơi vào đầu câu hát.

Khi tập hít hơi vào khơng nên hít nhiều q hơi sẽ bị căng, phải lên
gân, khơng điều tiết được hơi sẽ khó hát. Hướng dẫn tập lấy hơi để hát những
câu ngắn tiến tới hít hơi để hát những câu dài cần phải có sự khéo léo và biết
xử lý đúng lúc đúng chỗ.

Tập lấy hơi khi hát ở nhiểu thể loại khác nhau làm như vậy học
sinh được tập luyện tập sử dụng hơi thở một cách linh hoạt, phù hợp với những
trường hợp ca hát cụ thể.

5.3 Hát chính xác.

Hát chính xác nghĩa là hát đúng giai điệu, tiết tấu của bản nhạc.
Khả năng hát chính xác phụ thuộc vào mơi trường sống của học sinh. Vì thế có
những học sinh khơng có khả năng âm nhạc, giáo viên nên động viên, khích lệ
để các em có ý thức trong lúc ca hát. Khi được rèn luyện các em sẽ thuận lợi so
với những em có điều kiện tương tự.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Ở trường THCS, hát tập thể giữ vai trò chủ yếu, vì thế khi hát cả
lớp từng học sinh phải hát hồ giọng của mình vào tập thể giúp cho tập thể có
lối hát hồ giọng. Đạt được điều đó cần có sự chỉ huy, điều khiển, hướng dẫn
bắt nhịp của giáo viên.

5.5 Hát rõ lời.

Phát âm nhã chữ nhã lời là việc cần quan tâm trong quá trình học
hát, nếu khơng phát âm rành rọt, chính xác sẽ có thể mang lại sự cảm thụ nghệ
thuật khơng đầy đủ cho người nghe.

Hát rõ lời góp phần truyền cảm và thơng tin chính xác về nội dung
ca từ của bài hát.

Phải thường xuyên tập luyện cho học sinh hát rõ lời mà vẫn giữ
được sự mềm mại, độ vang của âm thanh trong khi hát.

Trong quá trình học hát, học sinh được rèn luyện các kỹ năng ca

hát, sự tích luỹ sẽ tăng dần theo thời gian tiến tới sẽ hình thành kỹ năng, thói
quen, khi đó việc học hát đối với các em sẽ hoàn toàn hứng thú và dễ dàng với
những phong cách khác nhau. Đó sẽ là phương tiện cơ bản để rèn luyện kỹ
năng ca hát từ đơn giản đến phức tạp.

6. Trình tự dạy hát.

Để hướng dẫn học sinh THCS hát một bài hát mang tính chất giáo dục
âm nhạc, để các em hát đúng, hát hay và truyền cảm, các em phải được nghe,
được biểu diễn và điều quan trọng là các em phải tạo được ý thức, hình tượng
đầy đủ và trọn vẹn bài hát mà các em sẽ học.

Trình tự dạy hát có những bước cơ bản:

- Giới thiệu bài hát - giới thiệu đôi nét về tác giả, nếu là dân ca có thể giới
thiệu về vùng, miền.

- Cho học sinh nghe mẫu bài hát thông qua đài, đĩa hoặc giáo viên hát
mẫu.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Qua các bước trên giáo viên hình thành cho học sinh khả năng cảm thụ và
sáng tạo âm nhạc.

7. Nội dụng chương trình phân mơn học hát của học sinh lớp 6.

Bước vào chương trình phân mơn học hát ở lớp 6 thì những kiến thức
âm nhạc của các em đã được trang bị ở bậc tiểu học đặc biệt là ở lớp 5, là một
tiền đề quan trọng để các em có thể tiếp thu những kiến thức mới.

Lên chương trình lớp 6, học sinh học 8 bài hát phù hợp với độ tuổi 11 –

12 tuổi. Trong đó có 2 bài hát dân ca Việt Nam, 5 bài thiếu nhi, 1 bài hát dân
ca nước ngoài.

Những bài hát cụ thể :
1. Tiếng chuông và ngọn cờ

Nhạc sỹ : Phạm Tuyên
2. Vui bước trên đường xa

Dân ca Nam Bộ
Đặt lời : Hoàng Lân
3. Hành khúc tới trường

Nhạc Pháp

Lời Việt : Trần Bảng – Minh Châu
4. Đi cấy

Dân ca Thanh Hoá
5. Niềm vui của em

Tác giả : Nguyễn Huy Hùng
6. Ngày đầu tiên đi học

Tác giả : Nguyễn Ngọc Thiện
Lời thơ : Viễn Phương

7. Tia nắng hạt mưa

Nhạc : Khánh Vinh

Lời thơ : Lê Bình
8. Hơ la hê - Hô la hô

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Chương 2: Thực trạng việc dạy và học phân môn học hát tại trường
THCS DTBT Tà cạ huyện Kỳ sơn tỉnh Nghệ an

1. Vài nét về Trường THCS DTBT Tà Cạ huyện Kỳ Sơn - tỉnh Nghệ An.

Trường THCS DTBT Tà Cạ huyện Kỳ Sơn - tỉnh Nghệ An là một huyện
miền núi nằm ở phía Tây Nam của tỉnh Nghệ An . Là huyện có đường biên
giới giáp Lào và có nhiều dân tộc sinh sống như : Hmông, Thái, Khơ Mú,
Kinh…Các dân tộc sống rải rác, lại cách xa khu vực trung tâm nên đời sống
nhân dân cịn gặp nhiều khó khăn

Qua khảo sát cho thấy 2/3 số dân còn hạn chế trong việc tiếp thu kiến thức
vì gia đình đơng con, kinh tế cịn eo hẹp, các em khơng đủ điều kiện để học,
nhà xa đơi khi cịn phài nghỉ học. Đối với những giáo viên chủ nhiệm có con
em theo đạo cịn gặp nhiều khó khăn, phải thường xun đến nhà động viên
cha mẹ cho con em mình đi học.

- Trong xã chỉ có 1 Trường mầm non và 2 Trường tiểu học.
- Một trường tiểu học và mầm non nằm ở Trung tâm xã.

- Một trường tiểu học và mầm non giành cho con theo đạo vì nhà xa. Đây
là trường lẻ.

- Trường THCS DTBT Tà Cạ huyện Kỳ Sơn - tỉnh Nghệ An, là một trường
được tách ra từ Trường cấp I, II Tà Cạ .

- Trường có bề dày hoạt động dạy và học, đã đạ nhiều danh hiệu trường

tiên tiến cấp Tỉnh, cấp Huyện. Đặc biệt trường đã đào tạo ra nhiều nguồn nhân
lực dồi dào đáp ứng cho xã hội.

- Tổng số cán bộ giáo viên của trường là 31 người, có 1 văn thư, 1 kế tốn.
Trong đó 29 người là giáo viên, có 1 giáo viên dạy âm nhạc, chưa có giáo viên
dạy mỹ thuật.

- Tổng số học sinh của trường là 625 học sinh trong đó :
Khối lớp 6 là 145 học sinh

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Tổng số lớp của trường gồm có 17 lớp, trong đó có 4 lớp 6, 4 lớp 7, 5 lớp 8
và 4 lớp 9.

* Về cơ sở vật chất có :
- Một phịng Hiệu trưởng.
- Một phịng Hiệu phó.

- Một phịng Kế tốn, Văn thư.

- 17 phịng giành cho dạy học và thực hành thí nghiệm. Các phịng có điện
đầy đủ, có bảng chống lố, chưa có phịng chức năng. Trường có 2 đài đĩa, 1
đàn Oóc Gan, có tranh ảnh bảng phụ của khối 8 và 9. Riêng khối 6, 7 khơng có
tranh ảnh và bảng phụ.

Điều đó đã có ảnh hưởng lớn khả năng giảng dạy của giáo viên và khả
năng tư duy sáng tạo của học sinh

* Về cơ cấu tổ chức :

- Ban giám hiệu : 1 hiệu trưởng, 1 hiệu phó.

- 2 tổ chuyên môn : 1 tổ tự nhiên, 1 tổ xã hội.
- Ban chấp hành Đồn - Đội.

- Cơng đoàn nhà trường.
- Chi bộ Đảng :

Tuy cơ sở vật chất còn thiếu thốn nhưng trong những nắm qua trường đã
đạt được nhiều danh hiệu :

Trường tiên tiến.

Cơng đồn vững mạnh.

Và trường đã đạt nhiều giải thưởng về học sinh giỏi huyện, tỉnh và các hoạt
động văn hóa, thể dục thể thao.

Cho đến nay trường đã có 11 giáo viên dạy giỏi huyện.

Trường là nơi đào tạo được nhiều thế hệ học sinh trưởng thành, cunh cấp
cho xã hội nguồn nhân lực dồi dào. Mặt khác, năm học vừa qua trường là nơi
cung cấp nhiều học sinh giỏi cho huyện, cho trường.

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Trung cấp : 1 người.

2. Thực trạng việc dạy và học Trưởn THCS DTBT Tà Cạ huyện Kỳ Sơn 
-tỉnh Nghệ An.

Năm học 2002 – 2003, Trường THCS DTBT Tà Cạ huyện Kỳ Sơn - tỉnh
Nghệ An đã thực hiện chương trình đổi mới âm nhạc giáo dục và chương trình
cải cách, giáo viên âm nhạc của trường là một người có lịng nhiệt huyết, yêu

nghề, yêu người, có giọng hát truyền cảm, được học sinh và đồng nghiệp yêu
mến.

Mặt khác, những học sinh của trường đặc biệt lả học sinh khối 6 rất ngoan,
đa số là con em dân tộc, có một số em là dân tộc kinh gia đình có điều kiện nên
đã được học qua nhạc lí. Vì vậy việc truyền thụ cũng đỡ vất vã.

Tuy vậy giáo viên vẫn còn một số tồn tại trong việc dạy học, đặc biệt là
mơn học hát.

a. Từ phía giáo viên: Tơi nhận thấy qua thực tế giáo viên dạy âm nhạc còn
phụ thuộc vào thiết kế bài giảng hoặc giáo án những năm trước được hiệu
trưởng phê duyệt, kiểm tra để làm phương tiện dạy học. Đặc biệt nhiều tiết còn
dạy chay, băng đĩa nhạc còn thiếu thốn, phòng học âm nhạc chưa có, hơn nữa
một số giáo viên chưa có sự sáng tạo trong giờ dạy. Vì thế chất lượng cịn hạn
hẹp.

b. Từ phía học sinh: Hạn chế của học sinh là thói quen thụ động trong q
trình học tập, đặc biệt là phân môn học hát, các em chưa chủ động tìm hiểu bài
mà cịn trơng chờ giáo viên. Đối với các ký hiệu âm nhạc ghi trên bài hát thì
một số em cịn lúng túng trong việc ghi nhớ, năng lực còn hạn chế nên các em
còn nhút nhát trong việc học hát và thể hiện bài hát. Bên cạnh đó giờ học hát
cịn có một số em chưa thực sự u thích lắm, vì thế có một số giờ dạy còn tẻ
nhạt chưa phong phú.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Vấn đề nữa là trường THCS DTBT Tà Cạ là một ngơi trường được sử dụng
nhà cấp 4, chưa có phịng chức năng cho học sinh học nhạc, vì thế mà nhiều
tiết học bị gị bó, khơng giám mở đàn to sợ ảnh hưởng đến các lớp học khác, vì
thế chất lượng giờ dạy chưa cao.

Ngày nay có nhiều nguồn nhạc đã ra đời tác động lớn đối với các em, có
nhiều thể loại nhạc Pop, Róc đã thu hút các em nên việc cảm thụ âm nhạc ở
trường còn hạn chế, chưa có biện pháp thích đáng.

Chúng tơi đã tiến hành điều tra, khảo sát toàn bộ học sinh của trường. Để
việc điều tra khách quan, chúng tôi chọn 4 nhóm học sinh lớp 6 để khảo sát về
bộ mơn âm nhạc :

* Nhóm 1:

Tên nhóm Tên
lớp

Số lượng học

sinh Học hát Tập đọc nhạc

Âm nhạc
thưởng thức
Số lượng
HS %
Số lượng
HS %
Số lượng
HS %
Số lượng
HS
%
Chọn nhóm
Tốn

6A1 10 100 5 50 3 30 2 20

6A2 10 100 5 50 2 20 3 30

* Nhóm 2 :

Tên nhóm Tên
lớp

Số lượng học

sinh Học hát Tập đọc nhạc

6A3 10 100 5 50 2 20 3 30

6A4 10 100 5 50 2 20 3 30

c. Nhận xét.

Sau khi điều tra, khảo sát ở trên đưa vào kết quả thu được :

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23></div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

KẾT LUẬN

Tóm lại, q trình : Q trình khảo sát và điều tra thực tế về tình hình dạy
và học phân môn học hát của học sinh lớp 6 trường THCS DTBT Tà Cạ chúng
tôi đã phần nào khái quát được một số thuận lợi và khó khăn đối với việc dạy
và học phân mơn học hát.

Chính vì vậy, để nâng cao chất lượng đào tạo của phân môn này, chúng tôi
mạnh dạn đưa ra một số giải pháp dạy học phân môn học hát cho học sinh khối
6 giành cho giáo viên của trường hiện đang công tác tại trường THCS DTBT
Tà Cạ

1. Các bước dạy hát

Như mục trước chúng tơi đã nêu, để thực hiện tiến trình dạy tại trường
chúng tơi cần có một số biện pháp để nâng cao hiệu quả của việc dạy hát.

Âm nhạc vốn là một mơn học nghệ thuật có sức thu hút mạnh mẽ đối với
lứa tuổi học trò. Nhưng khi gíảng dạy, giáo viên khơng nên cứng nhắc để gây
nhàm chán mà giáo viên luôn luôn thay đổi và vận dụng các phương pháp, sử
dụng các đồ dùng trực quan để cuốn hút học sinh trong mỗi tiết học.

a. Trước khi học hát cần tiến hành luyện thanh mang tính chất : khởi dộng
giọng ở lứa tuổi lớp 6 (độ 11,12 tuổi)

Sau khi luyện thanh xong, giáo viên cho học sinh nghe mẫu giai điệu bài hát
qua băng đài hoặc giáo viên phải hát mẫu cho học sinh nghe.

b. Giáo viên cho học sinh chia từng câu ngắn để các em dễ lấy hơi, sau đó
đàn cho học sinh nghe cảm nhận giai điệu và dạy học sinh theo lối móc xích
đến hết bài.

Dạy từng câu theo lối móc xích như thế giúp học sinh nhận biết trọn vẹn bài
hát và học sinh biết gọt dũa, trau chuốt thể hiện được tính chất, sắc thái của
bài.

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Khi dạy hát giáo viên không nên hát cùng học sinh, lúc các em tái hiện câu
hát mẫu, giáo viên nghe và phát hiện sửa sai kịp thời cho học sinh. Các em
phải biết tự làm chủ bản thân mình, tự lắng nghe và tự điều chỉnh.

Nếu như những học sinh không có năng khiếu, giáo viên nên bồi dưỡng,
động viên để các em có thể hát hồ theo giọng và cố gắng thực hiện tốt.

c. Sau khi học hát, giáo viên cần ôn luyện và củng cố, giúp học sinh thể
hiện và diễn tả âm nhạc tốt các em hát đúng nhịp, phát âm rõ ràng, lấy hơi
đúng chỗ và cách hát hoà giọng, các em biết kết hợp với vỗ tay theo nhịp
phách và các em biết dùng một số động tác minh họa với bài hát. Qua đó giáo
viên kiểm tra bằng nhiều hình thức : Kiểm tra nhóm, cá nhân, giúp các em
mạnh dạn có tính tập thể, tính kỷ luật cao và chính bản thân các em phải góp
sức sáng tạo thực hiện. Qua giớ học hát là dịp để các em tập biểu diễn, tập làm
quen với việc hát trước đơng người, qua đó tự khẳng định và đồng cảm với sự
hưởng ứng của tập thể lớp.

2. Những biện pháp cụ thể :

Chương trình dạy hát ở lớp 6 bậc THCS được các nhà nghiên cứu dựa trên
cơ sở lý luận thực tiễn. Nhưng đối với từng học sinh, khi nói đến việc nâng cao
chất lượng đổi mới phương pháp dạy học dựa vào giáo viên thơi chưa đủ mà
cịn có sự quan tâm của ban ngành đào tạo, điều kiện về cơ sở vật chất để việc
giảng dạy có hiệu quả.

3. Về cơ sử vật chất :

Nâng cao chất lượng phòng học và trang thiết bị cần thiết :

- Cần có phịng học nhạc riêng, tránh ảnh hưởng đến các lớp khác.
- Có bảng dịng kẻ sẵn.

- Có đủ đồ dùng dạy học.

Trong các tiết học, giáo viên phải biết phối hợp và vận dụng các phương
pháp trực sinh động, đảm bảo tính tích cực, độc lập sáng tạo của học sinh.

Qua thực trạng của nhà Trường, chúng tôi muốn đổi mới một vài phương
pháp trong tiết soạn của mình về quá trình dạy bài hát :

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Học bài hát : Niềm vui của em

Nhạc và lời : Nguyễn Huy
Hùng

I. Mục đích yêu cầu :

- Qua bài hát, học sinh cảm nhận được niềm vui của các bạn nhỏ miền núi

khi đến trường học vầ mẹ củng đến lớp học buổi tối để mong muốn được hiểu
biết thêm bao điều mới lạ.

- Học sinh hát đúng giai điệu, tập ngân đủ 3 phách, luyện đúng âm của lời
ca trong bài.

- Học sinh thể hiện với tư cách nhẹ nhàng.

II. Chuẩn bị :

- Tranh ảnh về rừng núi và đồng bào miền núi phía Bắc.
- Băng nhạc có bài hát : Niềm vui của em.

- Nhạc cụ.

- Băng nhạc có một số bài hát để tham khảo : Đi học.

III. Tiến trình lên lớp

1. Ổn định.
2. Bài cũ.
3. Bài mới.

Hoạt động cúa Giáo viên Hoạt động của học sinh
* Hoạt động 1 :

- Giáo viên treo tranh ảnh của một số
đồng bào miền núi phía Bắc cho học
sinh tìm hiểu đơi nét

- Học sinh tìm hiểu

- Giáo viên hát mẫu bài hát : Đi học
cho HS nghe và cảm nhận tính chất âm
nhạc của mìên núi phía Bắc.

- HS nghe và cảm nhận.

* Hoạt động 2 :

Bước 1 :

- Giáo viên giới thiệu bài học. - Học sinh tìm hiểu bài học.
- Giáo viên giới thiệu đôi nét về nhạc

sỹ Nguyễn Huy Hùng và bài hát.

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

thể hỏi học sinh

? Bài hát được viết ở nhịp nào? - Học sinh trả lời.

Bài hát được viết ở nhịp 2/4
? Giá trị, độ ngân của nốt nào dài nhất? - Giá trị độ ngân của nốt ...

Bước 2 :

Giáo viên mở băng nhạc cho học sinh
nghe mẫu bài hát.

- Học sinh nghe và cảm nhận

- Sau khi Giáo viên cho học sinh nghe
mẫu, giáo viên chỉ cho học sinh ngân
đủ phách ở tiếng nào?

? Học sinh trả lời :

Độ ngân dài ở tiếng “Hát”

Bước 3 :

- Giáo viên có thể đàn và hát cho học
sinh nghe lại bài hát.

- Học sinh nghe lại bài hát

* Hoạt động 3 :

- Giáo viên đàn cho học sinh luyện
thanh mẫu âm

- Học sinh luyện thanh.

- Sau khi luyện thanh, giáo viên đàn
cho học sinh tập hát (vì bài HS đã biết
qua nên giáo viên khơng nên dạy máy
móc).

- Học sinh tập hát bài hát theo sự
hướng dẫn của giáo viên.

- Giáo viên đàn, hướng dẫn học sinh
thể hiện bài hát, thể hiện đúng các
tiếng hát luyến và ngân đủ 3 phách ở
tiếng “Hát” của bài.

- Học sinh hát đúng tiếng luyến và
ngân đủ nhịp của bài.

- Giáo viên đàn cho học sinh thể hiện
thành thạo (GV chú ý để sửa sai cho
học sinh).

- Học sinh thể hiện thành thạo.

? Giáo viên cho học sinh nhận biết
phách đầu tiên là phách mạnh hay nhẹ?

- Học sinh trả lời : đó là phách nhẹ.

- Sau khi học sinh nhận biết phách nhẹ,
giáo viên chia 2 nửa lớp hát và nửa lớp
còn lại gõ theo phách của bài.

- Nửa lớp hát lời ca và nửa lớp gõ
phách bài hát và đổi lại.

- Giáo viên kiểm tra từng nhóm, tổ. - Học sinh thể hiện bài hát với tình
cảm nhẹ nhàng.

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

điểm.

III. Củng cố, dặn dò :

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Để hồn thành khố luận của mình, chúng tơi đã tham khảo một số tài liệu:
1. Phương pháp dạy học âm nhạc.

</div>

skk am nhac tieu hoc

<b>LỜI CAM ĐOAN</b>

<b>BẢNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG TIỂU LUẬN</b>

<b>MỤC LỤC </b>

<b>PHẦN MỞ ĐẦU</b>

<b>PHẦN NỘI DUNG</b>

<b>KẾT LUẬN</b>

<b>TÀI LIỆU THAM KHẢO</b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về