<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Tuần : 1 Ngày soạn: 26/08/2012

Tiết PPCT: 1-2 Ngày dạy : 28/08/2012

<b>TÔI ĐI HỌC</b>

<b> </b>

<b>Thanh Tịnh </b>

<b>A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:</b>

- Cảm nhận được tâm trạng, cảm giác của nhân vật “tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên trong một đoạn

trích truyện có sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm.

<b>B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ:</b>

<b>1. Kiến thức: </b>

- Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích “Tơi đi học”

- Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngò bút Thanh Tịnh.

<b>2. Kỹ năng: - Đọc - hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm.</b>

- Trình bày những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân.

<b>3. Thái độ: - Nâng niu, trân trọng những cảm xúc, tình cảm về những ngày đầu đi học.</b>

<b>C. PHƯƠNG PHÁP: - Vấn đáp, bình, thảo luận nhóm, nêu vấn đề…</b>

<b>D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:</b>

<b>1. Ổn định lớp: Kiểm diện HS 8A1: Sĩ số ……Vắng: ……(P:…………..; KP:…………..)</b>

8A2: Sĩ số ……Vắng: ……(P:…………..; KP:…………..)

<b>2. Kiểm tra bài cũ: GV kiểm tra sự chuẩn bị bài vở ở nhà của HS</b>

<b>3. Bài mới: Trong cuộc đời mỗi con người, những kỷ niệm tuổi học trị thường được lưu giữ bền lâu</b>

trong trí nhớ đặc biệt là những kỷ niệm về buổi đến trường đầu tiên. Truyện ngắn

<i>Tôi đi học</i>

đã diễn tả

những kỷ niệm mơn man, bâng khuâng của một thời thơ ấy.

<b>HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS</b> <b>NỘI DUNG BÀI DẠY</b>

<b>GIỚI THIỆU CHUNG</b>

GV Yêu cầu HS giới thiệu tác giả, tác phẩm theo gợi ý
SGK.

HS giới thiệu.

Theo em, văn bản này xếp vào kiểu văn bản loại nào?
Trình từ sự việc của truyện ngắn <i>Tôi đi học </i>?

<b>HS</b> trả lời, GV nhận xét

<b>ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN</b>

- Hướng dẫn đọc: giọng chậm, dịu, chú ý các câu nói của
nhân vật.

HS đọc, HS khác nhận xét.
Nhận xét: yêu cầu đọc chú thích.

Nêu phương thức biểu đạt của truyện ngắn? HS trình
bày.

<b>I. GIỚI THIỆU CHUNG:</b>

<b>1. Tác giả: </b>Thanh Tịnh (1911-1988) q ở Huế

- Sáng tác của ơng tốt lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm
êm dịu, trong trẻo.

<b>2. Tác phẩm:</b>

<i><b>a. Xuất xứ:</b></i> In trong tập Quê mẹ, 1941.

<i><b>b. Thể loại</b><b>:</b></i> truyện ngắn

- Trình từ sự việc: Từ thời gian và không gian ngày
tựu trường ở thời điểm hiện tại, nhân vật tôi hồi tưởng
về kỉ niệm ngày đầu tiên đi học.

<b>II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:</b>
<b>1. Đọc – Tìm hiểu từ khó:</b>
<b>2. Tìm hiểu văn bản:</b>

<i><b>a. Bố cục</b></i>: 3 đoạn:

P1: Từ đầu đến <i><b> “trên ngọn núi”</b></i>

P2: Tiếp theo đến “<i><b>chút nào hết” </b></i>

P3: Phần còn lại

<i><b>b. Phương thức biểu đạt</b></i> : Tự sự, miêu tả, biểu cảm

<i><b>c. Phân tích :</b></i>

<i><b>c1. Cảm xúc của nhân vật tôi trên đường tới</b></i>

<i><b>trường :</b></i>

<i><b>* Khởi nguồn kỉ niệm</b></i>:

- Biến chuyển của cảnh vật : Lá rụng nhiều, mây bàng
bạc

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

* HS: đọc đoạn đầu vb

<b>Có những nhân vật nào được kể, ai là nhân vật chính?</b>
<b>Kỉ niệm ngày đầu đến trường của nhân vật “</b><i><b>tôi</b></i><b>” gắn</b>
<b>với không gian, thời gian cụ thể nào ? </b>

<i>Thời gian <b>: </b>buổi sáng cuối thu; Không gian : trên con</i>
<i>đường làng dài và hẹp</i>

<b>Tìm những từ ngữ miêu tả tâm trạng của “tôi”?</b>

<i>Quen nhưng tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật đều thay đổi</i>

<b>Chi tiết “</b><i><b>tôi không lội qua sông … như thằng Sơn nữa</b></i><b>”</b>
<b>cho thấy tôi thay đổi như thế nào ? </b>

<i>Trong nhận thức, cậu bé tự thấy mình lớn lên </i>

<b>Em hiểu gì về nhân vật </b><i><b> tơi</b></i><b>” qua chi tiết: </b><i><b> “Ghì thật</b></i>
<i><b>chặt hai quyển vở mới trên tay và muốn thử sức mình tự</b></i>
<i><b>cầm bút thước”?</b></i>

<i>Có chí học ngay từ đầu, muốn tự mình đảm nhận việc học</i>

<i>tập, khơng thua kém bạn </i>

<b>Trong những cảm nhận mới mẻ trên con đường làng</b>
<b>đến trường, nhân vật tơi bộc lộ đức tính gì?</b>

<i>Thích học, u bạn và mái trường</i>

*<b> HSTL( 3’) </b>: Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng
trong câu văn sau: <i>“ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tơi nhẹ</i>
<i>nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi”. </i>Tác
dụng của biện pháp nghệ thuật ấy?

GV nhận xét, bổ sung.

<b>HẾT TIẾT 1 CHUYỂN TIẾT 2</b>
<b>GV Yêu cầu HS đọc lại đoạn 2</b>.

Gv chuyển ý: Trên con đường đến trường “tôi” nao nức,
hân hoan cảm thấy mình lớn lên và muốn khẳng định
mình.Cịn lúc ở sân trường nhân vật tơi có tâm trạng ra sao
thì chúng ta tiếp tục tìm hiểu phần tiếp theo của văn bản.

<b>Quan sát phần văn bản tiếp theo cho biết: cảnh trước</b>
<b>sân trường làng Mĩ Lí lưu lại trong tâm trí nhân vật</b>

<i><b>tơi</b></i><b> có gì nổi bật ? </b>

<i>dày đặc người, người nào cũng đẹp, ngơi trường xinh xắn,</i>
<i>oai nghiêm </i>

<b>Trước khung cảnh đó thì tâm trạng cậu bé ntn ?</b>

<i>Lo sợ vẩn vơ</i>

<b>Cảnh tượng đó có ý nghĩa gì ?</b>

<i>Phản ánh khơng khí đặc biệt của ngày hội khai trường ở</i>
<i>nước ta, bộc lộ tình cảm sâu nặng của tác giả đối với mái</i>
<i>trường tuổi thơ</i>

<b>Khi tả những học trò nhỏ tuổi lần đầu đến trường</b>
<b>học, tác giả dùng hình ảnh so sánh nào ? </b>

<i>Họ như con chim non đứng bên bờ tổ, nhìn quãng trời</i>
<i>rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ.</i>

<b>Tác dụng của biện pháp nghệ thuật so sánh ấy?</b>

<i>Miêu tả sinh động hình ảnh và tâm trạng của các em nhỏ</i>
<i>lần đầu tới trường, đề cao sự hấp dẫn của ngôi trường</i>.

<b>Tâm trạng và cảm giác nhân vật tôi khi nghe ông đốc</b>
<b>gọi tên vào lớp?</b>

<i>Tôi đã lúng túng, càng lúng túng hơn, tôi dúi đầu vào</i>
<i>lịng mẹ khóc</i>

<b>Em nào có thể khái quát tâm trạng của nhân vật tôi</b>

 Hồi tưởng đánh thức kỉ niệm về ngày đầu tiên đi

<b>học</b>

<i><b>* Tâm trạng :</b></i>

- Nao nức, mơn man

- Dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của
cậu bé: cảm thấy như đã lớn lên.

- Muốn tự mình đảm nhiệm việc học tập.



Sử dụng hình ảnh so sánh độc đáo.

<b>=> Sự trưởng thành trong tình cảm và nhận thức</b>

<i><b>c3. Cảm nhận của “tơi” lúc ở sân trường</b></i>:

- Khơng khí của ngày hội tựu trường: náo nức, vui vẻ
nhưng cũng rất trang trọng.

- Ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như đình
làng

- Cậu bé cảm thấy mình bé nhỏ, lo sợ vẩn vơ.

- Hồi hộp chờ nghe tên mình, lúng túng và dúi vào
lịng mẹ khóc

<b>=> Miêu tả tinh tế, chân thực diễn biến tâm trạng</b>
<b>ngỡ ngàng lo sợ của nhân vật.</b>

<i><b>c4. Cảm nhận của “tôi” khi ở trong lớp học :</b></i>

- Cảm nhận được sự độc lập của bản thân.

- Cảm thấy vừa xa lạ vừa gần gũi với mọi vật, với bạn
bè.

- Yêu thầy, mến bạn.

<i><b>=> Giọng điệu trữ tình, trong sáng: gắn bó với</b></i>
<i><b>trường lớp, bạn bè và việc học.</b></i>

<b>3.Tổng kết: </b>Ghi nhớ : SGK

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>khi ở sân trường?</b>
<b>* HS: đọc đoạn 3 </b>

<b>Vì sao trong khi sắp hàng đợi vào lớp, nhân vật “ tôi”</b>
<b>lại cảm thấy trong thời thơ ấu tôi chưa lần nào thấy xa</b>
<b>mẹ tơi như lần này ? </b>

<i>Vì cảm nhận được sự độc lập của </i>

<b>Những cảm giác của nhân vật </b><i><b>“ tơi”</b></i><b> bước vào lớp học</b>
<b>là gì ? </b>

<i>Một mùi hương lạ xơng lên … chút nào </i>

<b>Vì sao nhân vât tơi có cảm giác đó ?</b>

<i>Cảm giác lạ vì lần đầu được vào lớp học, một mơi trường</i>
<i>sạch sẽ, ngay ngắn.</i>

<b>Đoạn cuối có chi tiết “</b><i><b>một con chim liệng đến đứng trên</b></i>

<i><b>bờ cửa sổ …. Theo cánh chim</b></i><b>” “</b><i><b>những tiếng phấn của</b></i>

<i><b>thầy tôi gạch mạnh …. Đánh vần” </b></i><b>chi tiết đó nói thêm</b>

<b>điều gì về nhân vật tôi ?</b>

<i>Một chút buồn khi từ giã tuổi thơ, bắt đầu trưởng thành</i>
<i>trong nhận thức và việc học hành của bản thân) </i>

<b>Những cảm giác trong sáng nảy nở trong lịng tơi là</b>
<b>những cảm giác nào ? </b>

<i>Tình u, niềm trân trọng sách vở, bàn ghế, lớp học, thầy</i>
<i>học, gắn liền với mẹ và quê hương</i>

<b>Cảm nhận của em về nhân vật “ </b><i><b>tơi</b></i><b>” cũng chính là tác</b>
<b>giả Thanh Tịnh ?</b>

<i>Giàu cảm xúc với tuổi thơ và mái trường quê hương.</i>

<b>Câu hỏi thảo luận theo cặp – 2 phút: </b>

Dịng chữ: <i>Tơi đi học</i> kết thúc truyện có ý nghĩa gì?



HS trao đổi, thảo luận và trả lời theo suy nghĩ.

<i><b>Bình:</b></i> Cách kết thúc tự nhiên bất ngờ, dòng chữ vừa khép

lại, bài vừa mở ra một thế giới mới. Dòng chữ chập chững
xuất hiện lần đầu trên trang giấy trắng, thơm tho, như
niềm tự hào hồn nhiên trong sáng của <i>tơi</i> và của nỗi lịng
ta khi nhớ lại buổi thiếu thời. Dòng chữ thể hiện chủ đề
tác phẩm.

<b>GV:</b> HS nhắc lại một số biện pháp nghệ thuật tiêu biểu,
tóm lượt nội dung và rút ra ý nghĩa của văn bản?

<b>HƯỚNG DẪN TỰ HỌC</b>

- GV hướng dẫn một số nội dung bài soạn và bài tập về
nhà

HS ghi lại ấn tượng về buổi tựu trường đầu tiên : quang
cảnh trường, thầy cô, bạn bè, lớp học…

<b>* Ý nghĩa văn bản:</b> Buổi tựu trường đầu tiên sẽ mãi
mãi không bao giờ quên trong kí ức của nhà văn
Thanh Tịnh

<b>III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :</b>

- Đọc lại các văn bản viết về chủ đề gia đình và nhà
trường đã học.

- Ghi lại ấn tượng, cảm xúc của bản thân về một ngày
tựu trường mà em nhớ nhất.

- Soạn bài: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ

<b>E. RÚT KINH NGHIỆM:</b>

</div>

<!--links-->