<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: 25/8/2012

Ngày giảng 28/8/2012 ../8/2012

Lớp 11A9 11A2

<b>Tiết 8.</b>

<b>thao tác lập luận phân tích</b>

<b>A- MC TIấU CN ĐẠT</b>

<i><b>1. Kiến thức</b></i>

Giúp HS nắm được:

- Thao tác phân tích và mục đích của thao tác phân tích
- Yêu cầu và một số cách phân tích trong văn nghị luận
<i><b>2. Kỹ năng</b></i>

- Nhận diện và chỉ ra sự hợp lý, nét đặc sắc của các cách phân tích trong văn
bản

- Viết các đoạn phân tích phát triển một ý cho trước

- Viết một bài văn phân tích về một vấn đề xã hội hoặc trong văn học
<i><b>3. Kỹ năng sống.</b></i>

- KN tư duy sáng tạo: phân tích, bình luận, trình bày cảm nhận về cách biểu
hiện của chủ thể trữ tình trong thơ ca trung đại.

- Ra quyết định: nhận thức và xác định sự thức tỉnh ý thức cá nhân, thức tỉnh

về quyền con người qua bài thơ.

<b>B- PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN</b>

- Sách giáo khoa Ngữ văn 11 – tập 1.
- Sách giáo viên Ngữ văn 11 – tập 1.
-Thiết kế dạy học Ngữ văn 11 – tập 1.
- Thiết kế bài giảng Ngữ văn 11 – tập 1.
- Giới thiệu giáo án Ngữ văn 11 – tập 1.
- Bài tập Ngữ văn 11 – tập 1.

<b>C- CÁCH THỨC TIẾN HÀNH</b>

GV: tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các phương pháp: gợi tìm, kết hợp các
hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi, Kt trình bày một phút,….

<b>IV. TIẾN TRèNH tổ chức các hoạt động</b>

<b> 1. Ổn định lớp:</b>

<b> 2. Kiểm tra bài cũ: (5')</b>

Nêu các thao tác cơ bản của q trình phân tích đề và lập dàn ý
<b> </b>3. Tiến trình bài dạy:

<b>Tg</b> <b>hoạt động thày và trò</b> <b>nội dung cần đạt</b>

<b>10'</b> <b>_{Hoạt động I. Hướng dẫn Hs tìm hiểu}</b>
<b>mục đích, u cầu của thao tác lập luận</b>
<b>phân tích</b>

<b>Thao tác 1. Hướng dẫn HS hiểu thế nào</b>
<b>là phân tích</b>

+GV: Em hãy kể những hoạt động được

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i><b>gọi là phân tích trong học tập và trong</b></i>
<i><b>đời sống?</b></i>

+HS: Kể các h/động có phân tích: phân
tích đề bài, phân tích điều hay lẽ phải,
phân tích thành phần hóa học, phân tích
thiệt hơn…

<i><b>H: Tất cả những trường hợp ấy, từ phân</b></i>
<i><b>tích có nghĩa gì chung?</b></i>

GV: Gợi ý
HS: Kết luận

<b>Thao tác 2. Hướng dẫn HS tìm hiểu các</b>
<b>VD trong SGK</b>

<b>+GV: Gọi HS đọc đoạn trích ở sgk</b>

<i><b>H: Trong đoạn trích này tác giả có làm</b></i>
<i><b>cơng việc phân tích khơng? T/giả đã</b></i>
<i><b>phân tích như thế nào?</b></i>

HS: Thảo luận và phát biểu ý kiến

GV: Nhấn mạnh

+ GV: Phải nhờ có sự xem xét cặn kẽ, chi
tiết đó tác giả mới đủ căn cứ thuyết phục
để đưa ra một nhận định cụ thể, sâu sắc:
Sở Khanh là sự thể hiện ở mức cao nhất
thực tế đồi bại của XHPK suy tàn.

<b>+ H: Khi chúng ta làm cơng việc phân</b>
<i><b>tích có phải là lập luận phân tích</b></i>
<i><b>khơng? Vì sao?</b></i>

HS: Thảo luận nhóm 2 em, phát biểu ý

<i>là chia một sự vật, sự việc,</i>
<i>vấn đề…ra thành các phần</i>
<i>nhỏ để xem xét cặn kẽ, chi</i>
<i>tiết nhằm mục đích nhận thức</i>
<i>chúng một cách đúng đắn,</i>
<i>sâu sắc hơn.</i>

<b>2. Tìm hiểu ngữ liệu</b>

Tác giả có phân tích, cụ thể
là:

- T/giả nêu vấn đề cần xem
xét: sự bẩn thỉu, ti tiện, tàn tệ
của nhân vật Sở Khanh.

- T/giả chia v/đề thành từng
phần, từng yếu tố để xem xét
cặn kẽ, chi tiết hơn:

+ Sở Khanh sống bằng nghề
đồi bại, bất chính: bám vào
nhà chứa

+ Sở Khánh tồi tàn hơn
những kẻ cùng nghề: giả dối,
đội lốt nhà Nho, hiệp khách
để lừa gạt.

+ Sở Khanh lừa Thúy Kiều,
người con hiếu thảo, ngây thơ
đã hết lòng tin hắn, đội ơn
hắn.

+ Hắn vác mặt mo trờ lại
mắng Kiều và định đánh
Kiều…

* Nếu chỉ thực hiện đơn
phương công việc phân tích
thì khơng được gọi là phân
tích, vì:

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

kiến

GV: Bổ sung, phân tích rõ

<i><b>+</b></i>GV: Đoạn trích ở sgk có thể hiện là một

lập luận phân tích khơng? Vì sao?
+GV: Hướng dẫn cho HS nhận xét
HS: Chuẩn bị cá nhân, phát biểu
- Đoạn trích là một lập luận phân tích
- Vì: Luận điểm chính: Sở Khanh là một
kẻ bẩn thỉu và bần tiện đã được làm sáng
tỏ bằng cách: chia nhỏ luận điểm để xem
xét, các lí lẽ và các yếu tố được sắp xếp
hợp lí theo trình tự tăng tiến, biểu hiện ở
mức độ thấp nhất đến mức độ cao nhất.
<b>Thao tác 3. Hướng dẫn HS rút ra kết</b>
<b>luận</b>

+ GV: Vậy, thế nào là lập luận phân tích?
+ HS: Dựa các hoạt động trên để kết luận
+ GV: Bổ sung, nhấn mạnh

<b>+ GV: Từ việc tìm hiểu trên, em hiểu thế</b>
nào là phân tích trong văn nghị luận? Mục
đích, yêu cầu của thao tác này là gì?

<b>+ GV: Kể thêm một số đối tượng phân</b>
tích trong các bài văn nghị luận (xã hội và
văn học)?

tích:

- Phải phân tích

- Phân tích phải kết hợp với
lập luận: là dùng cách phân
tích để t/chức, gắn kết các lí
lẽ và dẫn chứng để làm sáng
tỏ cho luận điểm

<b>3. Kết luận</b>

a. Khái niệm: "thao tác lập
luận phân tích"

Lập luận phân tích là kiểu lập
luận nhằm làm rõ một ý kiến,
một kết luận về một hiện
tượng hoặc một vấn đề bằng
cách dùng thao tác phân tích
chia ya kiến , kết luận ấy
thành từng mặt từng phần để
xem xét một cách cụ thể và
kỹ lưỡng<i><b>.</b></i>

<b>b. Mục đích, yêu cầu </b>

- Mục đích của phân tích:
làm rõ đặc điểm về nội dung,
hình thức, cấu trúc và các mối
quan hệ bên trong, bên ngoài
của đối tượng ( sự vật, hiện

tượng ).

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>15'</b> <b>_{Hoạt động 2. Hướng dẫn HS tìm hiểu}</b>
<b>cách phân tích</b>

<b>Thao tác 1. Hướng dẫn HS tìm hiểu</b>
<b>ngữ liệu</b>

GV: Chia nhóm cho Hs hoạt động theo
nhóm

- Nhóm 1: Phân tích VD1
- Nhóm 2: Phân tích VD2

+HS: Thảo luận, cử đại diện trình bày

+ GV: Chốt lại vấn đề

<b>Thao tác 2. Hướng dẫn HS rút ra kết</b>
<b>luận</b>

<b>II. Cách phân tích</b>
<b>1. Tìm hiểu ngữ liệu</b>
* VD1:

- Phân tích theo q/hệ nội bộ
của đối tượng: Đồng tiền vừa
có t/dụng tốt, vừa có tác dụng
xấu

- Phân tích theo q/hệ ngun
nhân- kết quả: Phân tích sức
mạnh của địng tiền  thái độ

phê phán và khing bỉ của
N.Du khi nói đến đồng tiền.
- Phân tích theo kết
quả-nguyên nhân: Tác hại của
đồng tiền (kết quả) vì một
loạt hành động gian ác, bất
chính đều do đồng tiền chi
phối (ng. nhân)



trong q/trình lập luận phân
tích luôn gắn liền với khái
quát tổng hợp.

* VD2:

- Phân tích theo quan hệ nội
bộ của đối tượng: các ảnh
hưởng xấu của việc bùng nổ
dân số đến con người: thiếu
LTTP, suy dinh dưỡng, suy
thối nịi giống, thiếu việc
làm, thất nghiệp.

- Phân tích theo q/hệ nguyên

nhân- kết quả: bùng nổ dân số
(ng.nhân) ả/hưởng rất nhiều
đến con người (kết quả)

 <i>Cách phân tích: chia tách</i>
<i>đối tượng thành các yếu tố</i>
<i>theo các tiêu chí và quan hệ</i>
<i>nhất định.</i>

<b>2. Kết luận</b>

<b>* Ghi nhớ (SGK)</b>
<b>10'</b> <b>_{Hoạt động 3. Hướng dẫn HS luyện tập}</b>

+ GV: Hướng dẫn, gợi ý

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

+ HS: Làm việc cá nhân, làm bài tập a. Luận điểm cần làm sáng tỏ:
Tâm trạng của T.Kiều trước
lúc nói lời trao dun

- Lập luận phân tích dựa trên
quan hệ nội bộ của đối tượng:
đau xót, quẩn quanh, bế tắc
- Dựa vào các y/tố NT để làm
rõ:

+ Hình ảnh: ngọn đèn, dịng
lệ đẫm khăn

+ Ý nghĩa của từ: bàn hoàn và

âm điệu của câu thơ để tìm sự
giày vị trong tâm trạng của
Kiều.

b. Luận điểm cần làm sáng tỏ:
Mqhệ giữa đ/sống VC và
đ/sống tinh thần

- Lập luận phân tích dựa trên
mối q/hệ đối tượng này và đối
tượng khác có liên quan:
đ/sống VC tuy đầy đủ giàu có
nhưng vốn liếng tinh thần văn
hóa quá nghèo nàn thì con
người dễ vỡ, dễ hư hỏng và
ngược lại…. vượt qua phong
ba bảo táp khơng hề gì.

-Tổng hợp sau khi phân tích
<b>4. Củng cố - dặn dị(5')</b>

* Củng cố:

- Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận phân tích ?
- Cách phân tích ?

* Dặn dị:

HS làm bài tập 2 phần Luyện tập.
- Học bài.

- Chuẩn bị bài mới : Thương vợ - Trần Tế Xương :
+ Cảm nghĩ của em về hình ảnh bà Tú qua bài thơ ?

</div>

<!--links-->