TUAN 2T8

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (137.82 KB, 7 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: 25/8/2010 Ngày dạy: 28/8/2010 Dạy lớp: 8B
 Tiết 8. Tập làm văn:

BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN
1. Mục tiêu bài dạy.

a) Kiến thức:

- Nắm được bố cục của văn bản, đặc biệt là cách sắp xếp các nd trong phần thân bài.

b) Kĩ năng:

- Biết xây dựng bố cục văn bản mạch lạc, phù hợp với đối tượng và nhận thức của người
đọc

c) Thái đô:

- Giáo dục hs có ý thức xây dựng vb’ có bố cục rõ ràng, mạch lại

2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh.

a) GV : N.cứu tài liệu + sgk + sgv + soạn giáo án.
b) HS : Học bài cũ + chuẩn bị bài mới.

3. Tiến trình bài dạy.
 *) ổn định: sĩ số 8D:

a) Kiểm tra bài cũ: (5’)

* Câu hỏi :Thế nào là chủ đề của văn bản? Thế nào là tính thống nhất
về chủ đề của vb? Muốn tìm hiểu chủ đề của vb cần tìm hiểu những yếu tố

nào ?

A. Tất cả các yếu tố của văn bản
B. Câu kết thúc của văn bản.
C. Các ý lớn của văn bản.

D. Câu mở đầu của mỗi đoạn trong văn bản.
* Đáp án :

(7đ’) - Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản muốn biểu đạt.

- Vb’ có tính thống nhất về chủ đề chỉ khi biểu đạt chủ đề đã xác định
không xa rời hay lạc sang chủ đề khác.

(3đ’)- Đáp án đúng: A

b) Bài mới: ( 1’) Một vb’ bao giờ cũng có bố cục mạch lạc và có 3 phần: mở
bài, thân bài, kết bài. Tiết học hôm nay chúng ta sẽ ôn lại kiến thức đã học đồng
thời đi sâu hơn tìm hiểu cách sắp xếp các nd trong văn bản sao cho mạch lạc làm
sáng tỏ chủ đề. Đó là nội dung bài học...

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

HS - Đọc văn bản “Người thầy đạo cao đức trọng”.

bản. (8’)

1. Ví dụ: Người
thầy đạo cao đức
trọng.

?Kh Văn bản trên có thể chia làm mấy phần? Chỉ ra giới
hạn và nơi dung của mỗi phần đó?

HS - Văn bản chia làm 3 phần:

+ P1 : Từ đầu đến “không màng danh lợi”: (MB) Nêu
khái quát chủ đề văn bản (ông Chu Văn An là người
thầy tài - đức).

+ P2 : Tiếp đến “không cho vào thăm”: (TB) Gồm hai
đoạn văn nhỏ trình bày 2 ý được khái quát ở phần mở
bài: phân tích, làm rõ về tài đức của thầy Chu Văn
An.

+ P3 : Còn lại: (KB) : Tổng kết chủ đề của văn bản (Chu
Văn An là người thầy tài, đức nên khi mất mọi người đều
thương tiếc).

?Tb Phân tích mối quan hệ giữa các phần trong văn bản
"

Người thầy đạo cao đức trọng"?

- Mỗi phần trong văn bản đều có chức năng, nhiệm vụ riêng
nhưng lại có mối quan hệ chặt chẽ:

+ Mở bài: có nhiệm vụ giới thiệu đối tượng và nêu khái
quát nội dung chủ đề của văn bản;

+ Thân bài: Triển khai, làm rõ các khía cạnh nội dung đã
được nêu ở phần mở bài (làm rõ chủ đề đã nêu ở mở bài).
+ Kết bài: Tổng kết lại chủ đề văn bản

=> Cách thức trình bày như trên được gọi là bố cục của văn
bản.

?Kh Từ việc phân tích trên, em hiểu bố cục của văn bản là gì?
Bố cục của vb thường gồm mấy phần? Nêu nhiệm vụ của

từng phần? 2. Bài học:

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

bài.

- Mở bài: có
nhiệm vụ nêu ra
chủ đề của văn
bản. Phần thân bài
thường có một số
đoạn nhỏ trình bày
các khía cạnh của
chủ đề. Phần kết bài
tổng kết chủ đề của
văn bản.

GV - Mối quan hệ giữa các phần trong văn bản ln gắn bó chặt

chẽ với nhau, phần trước là tiền đề cho phần sau, còn phần
sau là sự nối tiếp phần trước. Các phần đều tập trung làm rõ
chủ đề của văn bản.

?Tb Theo em trong 3 phần trên phần nào là phần quan trọng
nhất? Tại sao?

HS - Phần mở bài và kết bài thường ngắn gọn tổ chức tương đối
ổn định. Riêng phần thân bài quan trọng nhất vì nó thể hiện
những nội dung của văn bản.

GV Vậy cách sắp xếp nội dung phần thân bài ra sao đó chính là
nội dung phần tiếp theo.

II. Cách bố trí,
sắp xếp nội dung
phần thân bài
của văn bản.

(15’)

1. Bài tập:

HS - Đọc thầm văn bản “Tôi đi học”. (Chú ý phần thân bài).

a) Văn bản: “Tôi
đi học”

?Tb Phần thân bài kể về những sự kiện nào? Những sự kiện
ấy được sắp xếp theo trình tự nào?

HS - Kể về những kỉ niệm ngày đầu tiên đi học của nhân vật
"tôi" với những cảm xúc tâm trạng cụ thể.

- Những kỉ niệm đó được sắp xếp theo trình tự thời gian và
không gian cụ thể:

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

trong sáng của buổi tựu trường đầu tiên.
+ Về không gian:

. Cảm xúc tâm trạng của “tôi” trên đường cùng mẹ
tới trường

. Cảm xúc tâm trạng của “tôi” lúc ở sân trường
. Cảm xúc tâm trạng của “tôi” khi trong lớp học
Các sự kiện được sắp xếp theo sự liên tưởng đối lập
những cảm xúc về cùng một đối tượng (trước đây và
bây giờ trong buổi tựu trường đầu tiên).

?Kh Việc trình bày các sự kiện theo thứ tự thời gian có
ưu điểm gì?

- Trình bày theo thứ tự thời gian đơn giản thuận tiện.
Cách trình bày này rất phổ biến. Ta có thể dùng trong
vb’ tự sự, miêu tả, vb’ khoa học... Nói chung cách
thức thể hiện cũng khá đơn giản. Việc nào xảy ra
trước sẽ được trình bày trước, việc nào xảy ra sau kể
sau trình bày sau. Kèm theo sự sắp xếp ấy là các từ
ngữ chỉ mốc thời gian: trước hết, sau đó, cuối cùng.

b) Văn bản:

“Trong lòng mẹ”.

GV - Văn bản “Trong lịng mẹ” chủ yếu trình bày diễn
biến tâm trạng của bé Hồng trong cuộc trị chuyện với
người cơ và khi ở trong lòng mẹ.

?Kh Chỉ ra diễn biến tâm trạng bé Hồng trong phần thân
bài?

HS Diễn biến tâm trạng của bé Hồng được miêu tả qua 2
sự việc

+ Trong cuộc đối thoại với bà cô:

- Kìm nén nỗi đau xót, tức tưởi đang dâng lên trong lòng.
- Đau đớn, uất ức đang dâng lên cực điểm.

- Căm giận sâu sắc, quyết liệt những hủ tục độc ác trong xã
hội cũ.

+ Trong cuộc gặp gỡ bất ngờ với mẹ.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

?Kh Em có nhận xét gì về cách trình bày diễn biến tâm
trạng của bé Hồng trong đoạn trích?

HS - Trình bày theo trìng tự thời gian và theo quy luật tâm
lí, cảm xúc.

GV - Diễn biến tâm trạng theo sự phát triển của sự việc và
có mức độ tăng dần. Dòng cảm xúc phong phú của
chú bé Hồng được sắp xếp theo 2 sự việc chính kế tiếp
nhau trong văn bản. Cách trình bày này dễ bộc lộ tâm
trạng, suy nghĩ cũng như tình cảm của nhân vật nênrất
thích hợp với các văn bản thiên về cảm xúc chủ quan
có tính cá nhân, đời sống riêng tư.

?Kh Khi tả người, vật, con vật, phong cảnh... em thường
miêu tả theo trình tự nào? Cụ thể ntn?

HS - Theo trình tự khơng gian: Từ xa đến gần, từ cao xuống
thấp, từ trên xuống dưới hoặc ngược lại.

Ví dụ: Tả cánh đồng lúa chín: Chọn nhiều vị trí khác nhau.
Nhìn từ xa trong như tấm thảm màu vàng chạy tít tới chân
trời. Khi đến gần, những bơng lúa trĩu nặng ngả đầu vào
nhau trong cơn gió nhẹ như những gợn sóng.

Ngồi ra khi tả cũng có thể theo trình tự thời gian N

- Tả vật, con vật, người: Từ xa đến gần hoặc ngược lại. Tả
theo chỉnh thể đến bộ phận, từ ngoại hình đến quan hệ
cảm xúc.

c) Văn bản:

“Người thầy đạo
cao đức trọng”.
?Kh Phần TB của vb’ “Người thầy đạo cao đức

trọng”nêu các sự việc để thể hiện chủ đề “người
thầy đạo cao đức trọng”. Hãy cho biết cách sắp xếp
các sự việc ấy?

- Phần thân bài nêu 2 nhóm sự việc về Chu Văn An:
+ Các sự việc nói về Chu Văn An là người tài cao.
+ Các sự việc nói về Chu Văn An là người đạo đức
được học trị kính trọng.

?Kh Cách sắp xếp 2 nhóm sự việc này dựa trên cơ sở
nào?

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

mạch suy luận.

?Kh Từ việc phân tích ở trên em hãy cho biết cách sắp
xếp nôi dung phần thân bài của văn bản?

- Cách sắp xếp: - Theo trình tự thời gian
- Theo trình tự khơng gian

- Theo sự phát triển của sự việc
- Theo mạch suy luận

GV - Việc sắp xếp đó phải phù hợp với sự triển khai của
chủ đề và sự tiếp nhận của người đọc.

?Tb Khi viết bài, môt số học sinh thường bị phê là bài
viết lôn xôn. Theo em nguyên nhân tại sao?

HS - Vì người viết chưa chú ý đến cách bố trí, sắp xếp nội
dung trong phần thân bài dẫn đến tình trạng bài viết
lộn xộn.

?Kh Từ việc phân tích các bài tập trên và bằng sự hiểu
biết của mình, em hãy cho biết cách sắp xếp nôi
dung phần thân bài của văn bản?

2. Bài học:

- Nội dung phần thân bài được trình bày theo một thứ tự tuỳ
thuộc vào kiểu vb’, chủ đề, ý đồ giao tiếp của người viết. Nhìn
chung nd ấy được sắp xếp theo trình tự thời gian và khơng gian, theo
sự phát triển của sự việc hay theo mạch suy luận, sao cho phù hợp
với sự triển khai chủ đề và sự tiếp nhận của người đọc.

- Đọc: * Ghi nhớ: (sgk- tr 25)

HS

?
BT1

- Đọc đoạn trích.

Phân tích cách trình bày các ý trong đoạn trích?

II. Luyện tập.

(15’)

1. Bài tập 1:

(Tr 26)

a) Trình bày theo thứ tự khơng gian :

- Đoạn văn tả cảnh đất rừng phương Nam. Nhìn từ xa
đến gần, đến gần sát, đi xa dần.

b) Trình bày theo thứ tự thời gian :