<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>nâng cao chât lợng học tập</b>

<b>phõn mụn tập đọc nhạc ở trờng thcs</b>

<b></b>

<b>---I. Lí do chọn đề tài:</b>

Đảng ta đã khẳng định : Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục đào tạo là quốc sách
hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dỡng nhân tài ; đào tạo một con ngời
mới đầy đủ “Đức ; Trí ; Thể ‘ Mỹ”. Chính vì vậy, bộ mơn âm nhạc trong trờng THCS là
một trong những yếu tố tạo nên con ngời đó hiện nay.

- Trong bộ mơn âm nhạc, có phân mơn TĐN đóng vài trị quyết định, khâu then chốt để
đem đến chất lợng bộ môn để đáp ứng đựoc nhu cầu của xã hội. Chính vì vậy , ngay từ đầu
ngời giáo viên phải uốn nắn , hớng dẫn cho các em biết và làm quen với các phân mơn,
trong đó có phân mơn tập đọc nhạc(TĐN). Vì vậy nâng cao chất lợng học tập phân môn
TĐN là một việc làm hết sức quan trọng và cần thiết đối với các em học sinh THCS khi học
môn âm nhạc.

- Âm nhạc là bộ môn nghệ thuầt dùng âm thanh và nhịp điệu để diễn tả t tởng tình cảm
của con ngời, nó có tính truyền cảm trực tiếp, bao gồm cả âm thanh của giọng hát và âm
thanh của các loại nhạc cụ.

- Loài ngời đã sử dụng âm nhạc nh một phơng tiện để làm cho đời sống tinh thần phong
phú, góp phần cải thiện và nâng cao chất lợng cuộc sống. Âm nhạc đem đến cho con ngời
những khoái cảm thẩm mỹ, khả năng phổ cập và truyền bá của Âm nhạc hết sức rộng lớn.
- Học TĐN là cơ sở cho học sinh tiếp cận các tác phẩm âm nhạc, không những thế mà
thông qua học TĐN học sinh sẽ cảm nhận đợc những hình ảnh đẹp, những t tởng tình cảm
trong sáng. Đó là những nét tinh t trong cuộc sống đợc các nhạc sỹ đúc kết lại. Nhng
quan trọng nhất là học nh thế nào để có thể tiếp cận đợc những lời hay ý đẹp đó thì phải
trải qua một q trình luyện tập khơng phải là đơn giản.

- Trong thực tế, trong giờ học môn âm nhạc đại đa số học sinh khơng thích học phân mơn
TĐN mà chỉ thích học phân mơn học hát. Do khơng thích học TĐN cho nên việc tiếp cận
các bản nhạc (Bài TĐN) các em càng ít chú ý, thiếu ý thức rèn luyện để thâm nhập nghiên
cứu bài TĐN trớc khi giáo viên giảng bài, đặc biệt là đối với học sinh ít năng khiếu. Chính
vì vậy, khi học TĐN học sinh thờng ghi tên các nốt nhạc vào SGK vàđọc theo chứ nhận
biết tên nốt nhạc, nhiều em không hề biết và cũng nh độ cao hay trờng độ … học sinh xử
lý một cách tuỳ tiện.

- Qua thực tiễn ở trờng THCS Quảng Liên cho thấy việc giảng dạy môn Âm nhạc đặc
biệt là giảng dạy phân môn TĐN đối với học sinh trong nhà trờng cha đợc nâng cao về
chất lợng. Nếu giáo không tận tụy đào tạo các em từ gốc thì khả năng của các em nhanh
chóng bị tụt hậu nhất là trong giai đoạn hiện nay.

- Với những lí do khách quan và chủ quan nh đã phân tích ở trên tơi mạnh dạn chọn đề
tài Một số kinh ngiệm nâng cao kiến thức phân môn tập đọc nhạc ở trờng THCS

<b>II. Mét sè gi¶i pháp trong qua trình giảng dạy phân môn tđn </b>

- Học xớng âm (TĐN), vấn đề trớc tiên là phải làm quen với cao độ của nốt nhạc. Đọc
cao độ nốt nhạc thông qua luyện thang âm, đây là bớc đầu thâm nhập vào tác phẩm để hiểu
đợc ý nghĩa biểu hiện của ngôn ngữ âm thanh. Cho nên việc học TĐN là rất cần thiết
trong quá trình giảng dạy bộ môn Âm nhạc. Học sinh không thể học tốt, nếu nh không
từng bớc rèn luyện cách vở bài, xớng âm cho tốt.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- Đọc thang âm là cơ sở để bám sát cao độ trong suốt quá trình đọc nhạc, tạo điều kiện để
học sinh từ từ nắm vững cao độ của tác phẩm.

- Mặt khác muốn cho học sinh cảm nhận, thởng thức đợc cái hay, cái đẹp trong một tác
phẩm âm nhạc thơng qua tập đọc nhạc và trình diển đúng ( Cao độ, trờng độ, cờng độ , âm

sắc) là điều không thể thiếu đợc.

- Rèn luyện cách tập đọc nhạc cho học sinh phải dựa trên cơ sở bài dạy. Quá trình luyện
tập của học sinh phải đợc theo giỏi, uốn nắn kịp thời ngay tại chổ và có sự khuyến khích
động viên của giáo viên và các bạn khá giỏi trong lớp. Thờng xuyên kiểm tra cách đọc
nhạc, gọi đọc nhạc ở một số em yếu trong lớp theo giỏi và kiểm tra phơng pháp học tập của
các em và hớng dẩn các em cách học bài ở nhà, trên lớp.

<b> 1. Giáo viên chuẩn bị :</b>

- <i>Khâu chuẩn bị bài giảng</i>: Đây là khâu đầu tiên trong việc chuẩn bị mét giê d¹y bao gåm:

+ Xác định trọng tâm của bài giảng, phân phối thời gian, cách thức tiến hành, h thng cõu
hi.

- <i>Khâu lên lớp:</i> Phải biết thiết lập mối quan hệ Thầy Trò, Trò Thầy, có nh vËymíi

nâng cao đợc chất lợng bài giảng.

<b> 2. Những giải pháp :</b>

- Trong thc tế có rất nhiều phơng pháp giảng dạy bộ mơn tập đọc nhạc <i>( xớng âm )</i> đả
từng đợc áp dụng trog trờng học. Nhng theo tôi đối tợng học sinh học nhạc trong trờng học
thì đây là bộ mơn mới hầu nh học sinh cha biết gì về âm nhạc nói chung và xơng âm
(TĐN) nói riêng. Cho nên trong q trình giảng dạy phân mơn tập đọc nhạc cần lu ý
những vấn đề sau.

- Trớc tiên , giáo viên phải chú ý rèn luyện cho học sinh nhận biết nốt nhạc thuần thục.
<i><b>Để làm đợc việc đó:</b></i>

+ Giáo viên thờng xuyên tạo điều kiện cho học sinh tiếp xúc để nhận biết nốt nhạc bằng
nhiều cách khác nhau nh trong nghiêm cấm học sinh ghi tên nốt nhạc ở SGK, cho học sinh
nhận biết nốt nhạc trong quá trình dạy...

- Muốn học tốt phân môn tập đọc nhạc học sinh phải sơ giảng về kiến thức nhạc lý,
những kí hiệu ghi chép nhạc thông dụng , phân biệt đợc các loại nhịp nh thế nào là nhịp 2/4
; 3/4 ; 4/4...

- Giáo viên phải tạo đợc cảm giác cho học sinh thích đọc bằng các bài tập đọc nhạc đơn
giản và quen thuộc. Do đó ngay từ những bài đầu tiên, các phần cơ bản phải đợc củng cố
bằng cách bài học đợc lặp lại nhiều lần để học sinh nắm thật vững các âm cơ bản, nhất là
âm chủ ... dạy theo phơng châm “ <i>Học đi đơi với hành</i>” từ những bài học, học sinh có
thể vận dụng để tự đọc các nốt nhạc có cấu tạo tơng tự.

- Trong quá trìhh giảng dạy, giáo viên không nên cho học sinh đọc những quãng nhảy
khó mà chỉ cho đọc những khi cần thiết và đỏi hỏi học sinh phải cảm nhận đợc quãng đó.
Phải lấy yêu cầu giáo dục thẩm mỹ là yêu cầu hàng đầu, ngay khi bắt đầu làm quen với âm
nhạc.

- Ta chỉ cho học sinh học gam sau khi qua các bài đã học. Tất cả các âm cơ bản của gam
đã đợc học ở bài trớc đó. Việc cho học gam sẻ chỉ còn là việc sắp xếp các âm thao thứ tự từ
âm chủ thấp đến ân chủ cao hơn.

- Giáo viên cần coi trọng việc giảng dạy tiết tấu, giáo viên muốn dạy bài TĐN cho học sinh
nắm đợc nhanh chóng địi hỏi phải luiyện tập cho các em gõ âm hình tiết tấu chủ đạo của
bài .

- Để chuẩn bị bài học về móc đơn, móc kép, đảo phách, nghịch phách sau này. Khi đọc
ngồi việc giáo viên làm mẫu , yêu cầu ngời đọc cũng làm đúng nh vậy , khi hớng dẫn học
sinh gõ phách, yêu cầu tay gõ phải luôn luôn nhấc cao hoặc mở rộng đều nhau

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

vậy khi đọc gam rãi của giọng trảơng ta cho học sinh đọc từ thấp lên cao và ngợc lại khi
đọc giọng thứ cần chú ý cho đọc từ cao xuống thấp.

- Bớc đầu tập nghe và ghi cao độ, trờng độ với những âm hình tiết tấu tht n gin.

<b>3:</b> <b>Thiết kế khi dạy một bài T§N</b>

<b>* </b>Chơng trình Âm nhạc THCS đã chú trọng tính vừa sức, tính thực tiển, tính khả thi và đặc
trng của bộ mơn nghệ thuật âm nhạc.

<b>* C¸c b íc tiÕn hµnh :</b>

- Trớc tiên cho học sinh học sinh luyện thanh thang 7 âm và đọc các âm trụ, giáo viên
đánh đàn or gan các bâc âm chậm rải, rỏ ràng.

- Chú ý các học sinh cá biệt, cho các em đọc nhiều lần.

- Đa các ca khúc các em đả nghe để làm bài Tập đọc nhạc đơn giản, ít nhạc cảm.

- Tập cao độ dựa vào tiếng đàn làm mẫu. Kỹ năng thể hiện trờng độ và tiết tấu phải đợc
quan tâm nhiều hơn nữa bằng những bài tập riêng cho mỗi tiết học.

- Giáo viên đàn giai điệu từng câu ngắn để học sinh tập đọc theo đúng cao độ, tên nốt
nhạc và cuối cùng là nhiều em trong lớp đọc đúng cả bài trôi chảy, đó là kết quả của việc
dạy tập đọc nhạc trng THCS.

<b>* Tổ chức dạy thực tập trên lớp:</b>

- Toàn lớp đọc bài tập đọc nhạc đã học.

- Sữa chữa những chổ học sinh đọc sai, kiểm tra và tập lại kỉ cho các em cá biệt.

- Chia lớp thành bốn nhóm – Gọi từng nhóm lên đọc lại, giáo viên sữa sai và tập lại
ngay nếu có.

- Để tạo khơng khí thi đua sơi nổi cho các nhóm tự luyện lại sau đó lên bảng trình bày,
nhận xét chéo nhau. Giáo viên nhận xét lại và cho điểm khuyến khích.

- Gọi một số học sinh khá giỏi, đứng lên đọc lại bài tập đọc nhạc, kết hợp vỗ phách.
- Giáo viên củng cố lại bài, cho cả lớp đọc nhạc toàn bài, ráp lời ca và kết hợp vỗ phách.

<b> </b>- Luôn tạo một không khí học tập vui tơi.

<b>4. Đánh giá chất l ợng học sinh:</b>

- Giáo viên khơng đa tiêu chí đánh giá nh ở các trờng chuyên nghiệp mà luôn luôn động
viên các em, không chê, trách.... trong khi đánh giá chất lợng, bởi ngồi ý thức học tập của
các em cịn có yếu tố quan trọng trong học bộ môn âm nạc đólà : Năng khiếu.

<b>III. KÕt qu¶: </b>

- Học sinh tiếp thu bài tốt, có hứng thú học bài, trong giờ học chủ động tham gia xây
dựng bài, đặc biệt là đối với phân môn TĐN, học sinh đã hứng thú học tập hơn, đọc nhạc
tốt hơn về tiết tấu , cao độ, trờng độ....

- Giáo viên đã chuyển tải đợc kinh nghiệm của bản thân cho học sinh.
<b>IV: Phần kết luận- bài học kinh nghiệm</b>

<b>1. KÕt luËn</b> :

- Trong quá trình giảng dạy, giảo viên quan tâm đến việc rèn luyện cách học tập đọc nhạc
cho học sinh, đợc đầu t vào thì kết quả học tập của các em có chuyển biến rỏ rệt, khả năng
tiếp thu bài ngày càng tăng. Điều đó đợc thể qua các hình thức trình diễn về giai điệu, tiết
tấu kết hợp với việc gõ phách nhuần nhuyễn, từ đó hình thành cho học sinh thói quen tự vở
bài và tự cảm nhận đợc nội dung, tính chất của một tác phẩm âm nhạc, học sinh chủ động
và hứng thú hơn, chất lợng tiếp thu bài của học sinh dần dần đợc nâng cao, đặc biệt là đối
với học sinh ít năng khiếu.

- Kinh nghiệm giảng dạy của giáo ngày càng đợc nâng cao hơn.
- Mối quan hệ giữa thầy và trị ngày càng đồn kết gắn bó hơn.

<b> 2. Bµi häc kinh nghiƯm: </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Chính vì vậy, nếu ngời giáo viên kiên trì, nhẫn nại để dúp đỡ liên tục các em học tập đối
với các bộ mơn nói chung và đối với bộ mơn âm nhạc nói riêng thì chắc chắn học sinh sẽ
đỡ gặp khó khăn trong cơng việc học tập. Mặt khác nâng cao hiệu quả giờ lên lớp của giáo
viên, cho chất lợng giờ dạy và học nâng cao không ngừng.

- Đối với giáo viên môn Âm nhạc trong giai đoạn hiện nay phải luôn đổi mới, cải tiến
ph-ơng pháp giảng dạy để phù hợp với trình độ học sinh hiện nay, cần học hỏi và tìm tịi nhiều
hơn nữa, tạo cho mình một khả năng và phơng pháp để trang bị lại cho các em tốt hơn. biết
phát huy bản thân, động viên, kích thích đúng đối với học sinh thì sẽ đạt kết quả cao trong
quá trình giảng dạy.

<i> Trên đây là một số kinh nghiệm đối với bản thân về phơng pháp giảng dạy tập đọc</i>
<i>nhạc trong trờng THCS. Rất mong nhận đợc sự đóng góp của đồng nghiệp để kinh nghiệm</i>
<i>giảng giạy bộ nơn Ân nhạc nói chung và tập đọc nhạc nói riêng ngày càng đợc phong phú</i>
<i>hơn.</i>

<i> Quảng Liên,ngày 15 </i>tháng 04 năm 2012
<b>Ngêi viÕt</b>

<i> <b>Trần Thị Hiền</b></i>

</div>

<!--links-->