văn 7 tuần 14

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (184.01 KB, 21 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn:……….
Ngày giảng:....………...……

Tuần 14, Tiết 53
CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC

I. Mục tiêu
1. Kiến thức

- Nắm được yêu cầu của bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.
- Biết cách làm dạng bài biểu cảm về tác phẩm văn học.

2. Kĩ năng

* Kĩ năng bài dạy:

- Cảm thụ tác phẩm văn học đã học.

- Viết được những đoạn văn, bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học. Làm
được bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.

* Kĩ năng sống:

- Giao tiếp: Trình bày suy nghĩ, ý tưởng, thảo luận và chia sẻ những ý
kiến cá nhân về cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.

- Học sinh khuyết tật: rèn kĩ năng viết đoạn văn,bài văn,đọc,lắng nghe
3. Thái độ

- Thái độ học tập tích cực, yêu thích các tác phẩm văn học.

- Rèn năng lực tự học, năng lực cảm nhận, năng lực sáng tạo cho học sinh

4. Phát triển năng lực: Rèn HS năng lực tự học (thực hiện tốt nhiệm vụ soạn
bài ở nhà), năng lực giải quyết vấn đề (phân tích tình huống, phát hiện và nêu
được các tình huống có liên quan, đề xuất được các giải pháp để giải quyết tình
huống), năng lực sáng tạo (áp dụng kiến thức đã học để giải quyết các BT trong
tiết học), năng lực sử dụng ngôn ngữ khi nói, khi tạo lập đoạn văn; năng lực hợp
tác khi thực hiện nhiệm vụ được giao trong nhóm; năng lực giao tiếp trong việc
lắng nghe tích cực, thể hiện sự tự tin chủ động trong việc chiếm lĩnh kiến thức
bài học.

II Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Soạn bài, SGK, SGV, tư liệu ngữ văn 7, máy chiếu
- Học sinh: Soạn bài và trả lời theo yêu cầu SGK, SGK Ngữ văn 7.
III. Phương pháp

- Phương pháp: Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình
- Kĩ thuật : Động não

IV. Tiến trình giờ dạy – giáo dục
1. Ổn định lớp (1’)

2. Kiểm tra bài cũ (2’)

GV kiểm tra vở soạn bài của HS
3. Bài mới (38’)

- Mục tiêu: Đặt vấn đề tiếp cận bài học.
- Hình thức: Hoạt động cá nhân.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Mỗi bài văn, bài thơ, mỗi tác phẩm văn học thường đọng lại trong ta
những cảm xúc, suy tư sâu lắng, những bài học sâu sắc về lẽ sống, về cuộc đời,
về con người...

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
Hoạt động 2(17’):

- Mục tiêu: Tìm hiểu những cách làm 
bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học
- Phương pháp: Phân tích ngữ liệu, 
vấn đáp

- Hình thức: Cá nhân/ lớp
- Kĩ thuật: Động não
- Cách thức tiến hành:

- Yêu cầu HS theo dõi SGK: bài văn
(146)

- Gọi 1 HS đọc bài

?) Bài văn viết về bài ca dao nào? 
Hãy đọc liền mạch bài ca dao đó
- 1 HS đọ cả bài ca dao 8 câu

?)Tác giả phát biểu cảm nghĩ của 
mình về bài ca dao như thế nào
- Tác giả hổi tưởng lại cảm xúc của
mình khi đọc bài ca dao và những ấn

tượng do bài ca dao gợi lên

?) Tác giả cảm nhận như thế nào về 
2 câu đầu

- Tưởng tượng một người đàn ơng,
thậm chí là một người quen nhớ quê
=> Giả định, cụ thể hố đặt mình vào
trong hồn cảnh để thử nghiệm bày tỏ
cảm xúc

?) Ở đoạn văn thứ 2 tác giả đã tưởng 
tượng cảnh gì

- “Tâm trí và mắt tơi như dính vào...
Từ đó tác giả tưởng tượng cảnh trơng
ngóng và tiếng kêu, tiếng nấc của
người trơng ngóng

?) Đoạn văn 3 tác giả phát biểu cảm 
nghĩ về hình ảnh nào

- Con sơng Ngân Hà, con sơng chia
cắt, con sông nhớ thương đối với Ngưu
Lang, Chức Nữ

?) Hình ảnh, chi tiết nào ở đoạn 4 nói
lên cảm xúc của tác giả

.... sông Cầu cũng nhỏ hẹp thơi nhưng

I.Tìm hiểu cách làm bài văn biểu
cảm về tác phẩm văn học .

1. Khảo sát ngữ liệu (SGK)

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

cũng chảy xiết lòng người khiến những
ai kia đã phải nghẹn ngào...

... dòng nước Tào Khê khơng bao giờ
cạn chính là lịng chung thuỷ của ta
=> Cảm nghĩ về con sông Tào Khê
?) Để phát biểu cảm nghĩ về bài ca 
dao, tác giả đã làm gì

- Phân tích nội dung, nghệ thuật của
bài ca dao để nói lên cảm xúc suy nghĩ
của mình về bài ca dao đó.

* GV: Phát biểu cảm nghĩ về một tác
phẩm văn học (biểu cảm về tác phẩm
văn học) là nói lên những cảm xúc, ý
nghĩ của mình về cái hay, cái đẹp của
tác phẩm đã làm ta rung động, xúc
động (phải tưởng tượng, liên tưởng suy
luận)

-> Đây là nội dung của Ghi nhớ (SGK
147)

?) Từ bài văn trên em hãy rút ra bố 
cục của bài văn biểu cảm về tác phẩm
văn học

a) Mở bài: 2 yêu cầu

+ Tính khái quát: ấn tượng sâu sắc,
khái quát...

+ Tính định hướng...

b) Thân bài: Nêu các cảm nghĩ về từng
khía cạnh xoáy sâu vào các trọng tâm,
trọng điểm

c) Kết bài: Cảm nghĩ chung, đánh giá,
liên hệ

* HS đọc ghi nhớ

* Hoạt động 2 ( 20’)
- Mục tiêu: Giúp HS luyện tập.

- Phương pháp: Hướng dẫn hs luyện 
tập,thảo luận nhóm

- Hình thức: Cá nhân/ lớp/ nhóm
- Kĩ thuật: Động não

- Cách thức tiến hành:

?) Đây có phải là văn bản biểu cảm
khơng? Vì sao

- Là bài văn biểu cảm.
?) Bài văn có nội dung gì

- Bàn văn phát biểu cảm nghĩ về bài
thơ cảnh khuya

- Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm: phân
tích nội dung + nghệ thuật để nêu cảm
xúc, suy nghĩ

- Bố cục: Gồm 3 phần

2. Ghi nhớ : sgk (147)
II. Luyện tâp

Bài 1 (148)

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

? Người viết phát biểu cảm nghĩ về
bài cảnh khuya bằng cách nào

- Trình bày những tình cảm của mình
về bài Cảnh khuya

Hoạt động nhóm:

Thảo luận nhóm: Chia lớp thành 6

nhóm

Thời gian thảo luận: 5 phút

Các nhóm thảo luận, sau đó cử đại diện
trình bày

Các nhóm báo cáo
Các nhóm nhận xét
GV chốt

Nhóm 1,3,5:

?) Tác giả cảm nhận thế nào về 2
câu đầu

- Hai câu đầu: cảm nghĩ về cảnh đêm
trăng ở chiến khu Việt Bắc. ( tiếng suối
như tiếng hát – NT so sánh -> cảm
xúc; Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
-NT : điệp từ lồng -> câu thơ gợi nhiều
liên tưởng thú vị...)

Nhóm 2,4,6:

?) Cảm nghĩ về 2 câu cuối được bộc
lộ như thế nào

- Hai câu sau : Hình ảnh người chưa
ngủ vì lo nỗi nước nhà -> tấm lịng lo

nước...

Để làm một bài văn hồn chỉnh, theo
các em chúng ta cần

?) Xác định bố cục 3 phần của bài
viết

* Sử dụng kĩ thuật thảo luận nhóm
- Đọc yêu cầu bài tập

- Yêu cầu thảo luận nhóm bàn
- Thời gian: 3 phút

- HS làm ra phiếu học tập
-> GV thu chấm 5 bài
-> Hs : Đại diện trình bày
- Gv: Chốt:

?) Từng phần nêu nhiệm vụ gì

+ MB: GT tác phẩm và hoàn cảnh tiếp
xúc TP

+ Bố cục: 3 phần dựa trên q trình
phân tích

- 2 câu đầu: tình u thiên nhiên cho
thấy tâm hồn của một thi sĩ...

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

+ TB: Những chính xác, suy nghĩ do
tác phẩm gợi ra.

+ KB: ấn tượng chung

=> Là trình bày những cảm xúc, tưởng
tượng, liên tưởng, suy ngẫm của mình
về nội dung và hình thức của TP đó.

?) Nêu u cầu bài 2

GV cùng HS lập dàn ý cho đề bài
Gợi ý :

- Hs : viết bài
- Gv : sửa,chốt

Bài 2 (148)

- Lập dàn ý phát biểu cảm nghĩ về bài
“Ngẫu nhiên...”

a/ Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm,
cảm nhận chung về tác phẩm

+ Tác giả: Hạ Tri Chương là một trong
những thi sĩ lớn đời Đường.

+ Tác phẩm: Bài thơ Ngẫu nhiên viết
nhân buổi mới về quê là một trong

những bài thơ hay nổi tiếng viết về đề
tài tình yêu quê hương. Bài thơ ngắn
gọn nhưng đã thể hiện khá rõ tình cảm
tha thiết, nỗi lòng của một người con
xa quê hương sau mấy chục năm nay
mới trở lại.

b, Thân bài:
* Hai câu đầu:

" Thiễu tiểu ly gia, lão đại hồi
Hương âm vô cải mấn mao tồi"
Xa quê khi còn trẻ, trở về quê khi đã
già.

- Giọng quê không đổi nhưng mái tóc
thay đổi nhiều ( đã bạc).

- Nghệ thuật tiểu đối giữa các vế trong
câu có tác dụng nhấn mạnh sự tương
phản giữa hình thức bên ngồi và bản
chất bên trong. Tác giả sống xa quê
gần như suốt cả cuộc đời nhưng vẫn
nguyên vẹn là người con của quê
hương.

* Hai câu cuối :

- Lúc đặt chân về lãng cũ, tác giả chỉ
thấy trẻ con đang nơ đùa. Nhìn người

lạ, chúng khơng chàu mà hỏi nhau
khách ở đâu đến.

- Sau 50 năm xa quê, chắc lớp người
cùng tuổi với tác giả khơng cịn mấy.
- Điều trớ trêu là đám trẻ trong làng coi
tác giả là khách lạ. Nỗi xúc động dâng
trào bởi tình huống bi hài đó.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

tình cảm với cố hương. Đó là một con
người đáng trân trọng.

4 . Củng cố(2’)

- Mục tiêu : Củng cố kiến thức đã học
- Phương pháp:Vấn đáp

- Hình thức: Cá nhân
- Kĩ thuật: Động não.

? Em hiểu như thế nào về kiểu bài biểu cảm tác phẩm văn học?
-HS trả lời

-GV khái quát
5 . Hướng dẫn về nhà(2’)

- Học bài, hoàn thiện hết các bài tậ

- Tập làm dàn ý bài văn biểu cảm về cô giáo e
V. Rút kinh nghiệm

………
………
………
Ngày soạn:………

Ngày giảng:...………

Tiết 54 
TIẾNG GÀ TRƯA

(Xuân Quỳnh)

(Tiết 1)
I. Mục tiêu

1. Kiến thức

- Trình bày được những nét sơ giản về tác giả Xuân Quỳnh.

- Thấy được cơ sở của lòng yêu nước, sức mạnh của người chiến sĩ trong cuộc
kháng chiến chống Mĩ: những kỉ niệm tuổi thơ trong sáng, sâu nặng nghĩa tình.
- Nắm được nghệ thuật sử dụng điệp ngữ trong bài thơ.

2. Kĩ năng

* Kĩ năng bài học:

- Biết cách đọc – hiểu, phân tích văn bản thơ trữ tình có sử dụng yếu tố
tự sự.

- Phân tích các yếu tố biểu cảm trong bài.
* Kĩ năng sống:

- Giao tiếp: Trình bày suy nghĩ, ý tưởng, thảo luận và chia sẻ những ý
kiến cá nhân về những kỉ niệm tuổi thơ trong sáng, sâu nặng nghĩa tình
đem lại sức mạnh cho con người.

- Ra quyết định: Lựa chọn cách đối xử đúng mực, trân trọng, yêu thương
bà.

3. Thái độ

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

4. Phát triển năng lực: Rèn HS năng lực tự học (thực hiện soạn bài ở nhà có
chất lượng), năng lực giải quyết vấn đề (phát hiện và phân tích được vẻ đẹp của
tác phẩm văn chương ), năng lực sáng tạo ( có hửng thú, chủ động nêu ý kiến về
giá trị của tác phẩm), năng lực sử dụng ngơn ngữ khi nói, khi tạo lập đoạn văn;
năng lực hợp tác khi thực hiện nhiệm vụ được giao trong nhóm; năng lực giao
tiếp trong việc lắng nghe tích cực, thể hiện sự tự tin chủ động trong việc chiếm
lĩnh kiến thức bài học.

*Tích hợp :

- GD giá trị sống: YÊU THƯƠNG, HẠNH PHÚC, TÔN TRỌNG, GIẢN DỊ,
HỢP TÁC

- Giáo dục đạo đức: Gắn bó với thiên nhiên; yêu thương, trân trọng con người,
gia đình; bồi đắp tình cảm và lối sống yêu thương tình nghĩa.

II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Soạn bài, SGK, SGV, tư liệu Ngữ văn 7, Ảnh nhà thơ, máy
tính,máy chiếu

- Học sinh: Soạn bài, SGK Ngữ văn 7, đồ dùng học tập.
III. Phương pháp

- Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình
- Kĩ thuật : Động não, trình bày một phút.
IV. Tiến trình giờ dạy – giáo dục

1. Ổn định lớp (1’)
2. Kiểm tra bài cũ (5’)

? Đọc diễn cảm hai bài thơ “Cảnh khuya và Rằm tháng giêng”. Phân
tích nội dung, nghệ thuật của cả hai bài?

* Đáp án :HS phân tích làm nổi bật được ND bài thơ: thể hiện một đặc
điểm nổi bật của thơ Hồ Chí Minh sự gắn bó hồ hợp giữa thiên nhiên và con
người.Và vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ- chiến sĩ Hồ Chí Minh trước vẻ đẹp của thiên
nhiên Việt Bắc ở giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp còn
nhiều gian khổ….

3. Bài mới (35’)

Hoạt động 1 : Khởi động (1’)

- Mục tiêu: Đặt vấn đề tiếp cận bài học.
- Hình thức: Hoạt động cá nhân.

- Kĩ thuật, PP: Thuyết trình, động não
-Thời gian: 1’

Nhắc đến Xuân Quỳnh người ta thường nhớ đến những bài thơ tình cháy
bỏng yêu thương. Thơ của XQ thường hướng về những hình ảnh, những sự việc
bình dị, gần gũi trong đời sống thường nhật của gia đình, tình yêu, tình mẹ con
bà cháu..

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
* Hoạt động 1(5’)

- Mục tiêu: Giúp HS tìm hiểu về tác 
giả và hoàn cảnh ra đời của tác phẩm.
- Phương pháp: Vấn đáp

- Hình thức: Cá nhân

I. Tìm hiểu chung

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

- Kĩ thuật: Động não.
- Cách thức tiến hành:

?) Trình bày những hiểu biết của em 
về tác giả

- GV bổ sung: GV giới thiệu chân
dung tác giả

- Xuân Quỳnh là nhà thơ nữ xuất sắc
nhất của nền thơ ca hiện đại VN -> nổi

tiếng với những bài thơ 5 chữ, có
những bài thơ đã được phổ nhạc
(Thuyền và biển, Thơ tình cuối mùa
đơng, Sóng...)

GV bổ sung kiến thức:

- Trước khi trở thành nhà thơ, XQ là
một diễn viên múa xinh xắn, từng đi
biểu diễn ở nhiều nơi trong và ngồi
nước.

- XQ có rất nhiều bài thơ viết cho thiếu
nhi, rất ngộ nghĩnh, gần gũi:

Trời sinh ra trước nhất.
Chỉ toàn là trẻ con...

XQ là hiện tượng rất quan trọng của
nền thơ chúng ta. Có lẽ là từ thời Hồ
Xuân Hương, qua các chặng phát triển,
phải đến XQ nền thơ ấy mới thấy lại 1
nữ sĩ mà tài năng và sự đa dạng của
tâm hồn được thể hiện ở một tầm cỡ
đáng kể như vậy, dồi dào như vậy.
?) Tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh 
nào

- Viết trong thơi kỳ đầu của cuộc
kháng chiến chống Mỹ, in trong tập

‘‘Hoa dọc chiến hào’’ 1968.

GV: Các tác phẩm ra đời thời kháng
chiến chống Mĩ cứu nước thường
hướng về chủ đề: lòng yêu nước, cổ vũ
tinh thần chiến đấu của nhân dân ta.

* Hoạt động 2( 29’)

- Mục tiêu: Giúp HS đọc, tìm hiểu giá 
trị của VB

- Phương pháp: Vấn đáp, thyết trình,
đọc diễn cảm, nêu vấn đề, phân tích so
sánh đối chiếu, giảng bình.

- Hình thức: Cá nhân/ lớp
- Kĩ thuật: Động não.

- Quê: Hà Đông – Hà Tây

- Là nhà thơ nữ xuất sắc của thơ hiện
đại VN

- Thơ của bà thường viết về những tình
cảm gần gũi, bình dị trong cuộc sống

2. Tác phẩm

- Viết thời gian đầu của cuộc kháng

chiến chống Mĩ

- In trong tập thơ “ Hoa dọc chiến hào”
(1968)

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

- Cách thức tiến hành:

GV hướng dẫn HS đọc với giọng: Vui,
bồi hồi, nhấn mạnh ở cụm từ “Tiếng gà
trưa”

- 2 HS đọc nối tiếp -> GV đọc lại
?) Hiểu như thế nào là “lang mặt” 
“gà toi”

?) Bài thơ về hình thức giống kiểu bài
thơ nào đã học ở lớp 6

- Thơ 5 chữ giống bài “Đêm

nay...ngủ”. Tuy vậy nó khác nhau ở
chỗ

+ Câu 3 tiếng xen câu 5 tiếng

+ Vần gieo cuối câu nhưng không cố
định bắt nguồn từ thể hát dặm Nghệ
Tĩnh và vè dân gian

=> Thơ ngũ ngôn, một thể thơ gốc VN.

?) Nêu bố cục của bài thơ? Nội dung 
từng phần

- 3 phần:

+ Từ đầu -> nghe gọi về tuổi thơ
+ Tiếp -> sột soạt

+ Cịn lại

- P1: Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm
làng quê

- P2: Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ
niệm tuổi thơ

- P3: Những suy nghĩ từ tiếng gà trưa
* Gọi HS đọc P1

?) Tiếng gà vọng vào tâm trí tác giả 
trong thời điểm cụ thể nào? ở đâu? 
Với đối tượng nào

- Buổi trưa nắng, trong xóm nhỏ, trên
đường hành quân

?) Tại sao trong vô vàn âm thanh 
làng quê, tâm trí con người chỉ bị ám 
ảnh bởi tiếng gà trưa

- Tiếng gà là âm thanh tiêu biểu của
chốn làng quê

- Tiếng gà nhảy ổ để có những quả
trứng hồng tạo niềm vui cho người
nông dân

2. Thể thơ - bố cục
+ Thơ 5 chữ - Thơ tự do
+ Bố cục: 3 phần

3. Phân tích

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

-> Do đó tiếng gà trưa dễ tạo thành kỉ
niệm khó quên của con người

* GV : Bức tranh làng quê với tiếng gà
trưa vang vọng trong không gian tạo sự
lắng đọng làm hồn ta xao xuyến, bồi
hồi...

* Sử dụng kĩ thuật động não

- GV huy động tối đa ý kiến phát biểu
của học sinh

- HS thảo luận để lựa chọn câu trả lời
phù hợp

- GV chốt:

?) Với người lính ra trận, tiếng gà 
trưa gợi những cảm giác mới lạ nào? 
Tại sao? Nghệ thuật

-Cảm thấy nắng trưa xao xuyến ( vì
nắng của làng q)

-Cảm thấy dơi chân đỡ mỏi (thoải mái
vè tinh thần)

-Cảm thấy tuổi thơ hiện về

-Buổi trưa yên tĩnh, tiếng gà khua động
không gian)

-Tiếng gà đem lại niềm vui cho con
người.

-Gợi những kỉ niệm tuổi thơ: những kỉ
niệm , tình bà cháu thân thương.

Nghệ thuật:

+ Điệp từ “nghe” -> Tiếng gà như
ngưng lại làm xao động khơng gian và
lịng người...

* Bởi buổi trưa yên tĩnh, tiếng gà khua
động không gian

tiếng gà đem lại niềm vui
tiếng gà gợi kỉ niệm
*Tích hợp GD đạo đức: (1’)

* GV : Đoạn thơ kể về một chuyện đời
thường nhưng thơ mộng làm dịu bớt
nắng hè gay gắt và khơng khí nóng bức
của chúng ta, mở ra một khoảng khơng
gian thanh bình tiếp thêm sức mạnh
cho người ra trận.

- Trên đường hành quân, người lính
nghe: xao động nắng trưa; bàn chân đỡ
mỏi; gọi về tuổi thơ.

- Nghệ thuật: điệp từ “nghe” -> nỗi xúc
động trào dâng trong lòng người chiến
sĩ.

Tiếng gà trưa biểu tượng của làng quê
vơi người bà thân thiết, khơi gợi biets
bao cảm xúc chân thành , tươi vui
trong tâm trí nhà thơ.

Người lính nghe tiếng gà trưa bằng
cảm xúc tâm hồn. Thể hiện tình quê
thắm thiết sâu nặng

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

- Mục tiêu: Củng cố kiến thức đã học, học sinh tự đánh giá về mức độ đạt được

những mục tiêu của bài học.

- Phương pháp: Vấn đáp
- Hình thức: Cá nhân
- Kĩ thuật: Động não.

?Nêu cảm nhận của em về phần 1 vừa phân tích.
-HS trả lời

-GV khái quát
5.

Hướng dẫn về nhà(2’)
- Học thuộc lịng P1

- Chuẩn bị phân tích P2 + P3

? Những kỉ niệm ấu thơ? Nội dung? Tác dụng?
? Những suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa?

V. Rút kinh nghiệm

……….

………
……….

………...
...

Ngày soạn:………..
Ngày giảng:….………...

Tiết 55
TIẾNG GÀ TRƯA

(Xuân Quỳnh)

(Tiết 2)
I. Mục tiêu

( Như tiết 54)

II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên: Soạn bài, SGK, SGV, tư liệu Ngữ văn 7, máy tính,máy chiếu
- Học sinh: Soạn bài, SGK Ngữ văn 7, đồ dùng học tập.

III. Phương pháp

- Phương pháp: vấn đáp, thuyết trình, phân tích
- Kĩ thuật : động não, trình bày một phút.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

1. Ổn định lớp (1’)
2. Kiểm tra bài cũ (4’)

?) Tại sao trong vơ vàn âm thanh làng q, tâm trí con người chỉ bị ám 
ảnh bởi tiếng gà trưa

- Tiếng gà là âm thanh tiêu biểu của chốn làng quê

- Tiếng gà nhảy ổ để có những quả trứng hồng tạo niềm vui cho người
nơng dân

-> Do đó tiếng gà trưa dễ tạo thành kỉ niệm khó quên của con người

- Bức tranh làng quê với tiếng gà trưa vang vọng trong không gian tạo sự
lắng đọng làm hồn ta xao xuyến, bồi hồi...

3. Bài mới (34’)
HĐ1: Khởi động

- Mục tiêu: Đặt vấn đề tiếp cận bài học.
- Hình thức: Hoạt động cá nhân.

- Kĩ thuật, PP: Thuyết trình. 
-Thời gian: 1’

Bức tranh làng quê với tiếng gà trưa vang vọng trong không gian tạo sự
lắng đọng làm hồn ta xao xuyến, bồi hồi. Và tiếng gà trưa còn khơi dậy những kỉ
niệm ấu thơ ntn. Chúng ta cùng tìm hiểu trong bài học ngày hơm nay....

Hoạt động của thầy và trị Nội dung cần đạt
* Hoạt động 1(38’)

- Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh tìm
hiểu giá trị của văn bản

- Phương pháp:Vấn đáp, thyết trình
- Kĩ thuật: Động não,trình bày 1’

- Hình thức: Cá nhân/lớp

- Cách thức tiến hành:

?) Phần nội dung tác phẩm có mấy 
câu thơ tiếng gà trưa, xuất hiện ở 
những vị trí nào

HS Có 4 lần tất cả ở vị trí đầu khổ thơ
?) Ở lần thứ nhất tiếng gà trưa khơi 
dậy những hình ảnh thân thương nào
- Hình ảnh những con gà mái với
những ổ trứng hồng

?) Màu sắc của gà & trứng đã gợi tả 
những vẻ đẹp riêng nào trong cuộc 
sống làng quê

- Ổ rơm hồng những trứng
- Khắp mình hoa đốm trắng
-> Đảo ngữ: khắp mình->hoa
- So sánh: lơng óng...

- Lơng óng như màu nắng

=> bức tranh gà mái đẹp rực rỡ, lộng
lẫy.

b) Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ
niệm ấu thơ

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

HS vẻ đẹp tươi sáng, đầm ấm , bình dị
hiền hồ..

?) Em có nhận xét gì về giá trị nghệ 
thuật ở khổ thơ này

- Câu thơ sóng đơi từng cặp, điệp từ
“này” , liệt kê… So sánh

-> Sự phối sắc tài tình đã tạo nên một
bức tranh kí ức có một vẻ đẹp lộng lẫy
GV :

?) Nêu phương thức biểu đạt ở khổ 1 
- P2

- 1 câu kể - 1 câu tả

* GV bình: Với việc sử dụng nghệ
thuật tài tình XQ đưa người đọc đến
với bức tranh kí ức tràn ngập đầy màu
sắc : Màu vàng của rơm, màu hồng của
trứng, màu trắng đốm hoa của gà mơ ,
màu vàng óng của gà mái . Tất cả như
giao thoa hoà quện vào nhau thật rực
rỡ lung linh sắc màu tươi sáng trong
veo sống động …

?) Những sắc màu trên gợi tả vẻ đẹp

riêng nào trong cuộc sống làng quê
- Vẻ đẹp tươi sáng, đầm ấm, hiền hồ,
bình dị

?) Điệp từ “này” biểu hiện như thế 
nào tình cảm con người với làng quê
- Tình cảm nồng hậu, gắn bó con
người, gia đình, làng q.

?) Nghe tiếng gà trưa, người lính nhớ
lại những kỉ niệm nào của tình bà 
cháu

- Lời bà mắng (Khổ 3)

- Cách bà chăm chút từng quả trứng:
Khổ 4

- Nỗi lo của bà: Khổ 5 + Khổ 6

?) Em nhận xét gì về những kỉ niệm 
đó? Nhận xét về người bà

- Kỉ niệm thể hiện tình cảm giản dị, sâu
sắc sự hi sinh lặng thầm của Bà đối với
cháu

?) Nhận xét gì về nhịp điệu của Khổ 5
và Khổ 6? Tác dụng

- Cách ngắt nhịp khác nhau tạo lên
nhịp điệu chậm rãi, đọc thoại đầy chất

- Những kỉ niệm tuổi thơ làm sống dậy
hình ảnh người bà yêu thương sâu sắc
và hi sinh lặng thầm cho cháu

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

suy tưởng.

* GV: Qua 4 khổ thơ đặc biệt là câu
cuối khổ 6 giúp ta cảm nhận được tình
u thương sâu sắc, vơ bờ của bà
?) Tại sao những kỉ niệm về người bà
lại không phai mờ trong tâm hồn của 
người cháu

- Vì đó là tình cảm chân thật, ấm áp
của tình ruột thịt

- Vì đó là tình cảm gia đình, q
hương, cội nguồn không thể thiếu
trong mỗi con người

* GV: Tình thương cháu của bà đã tạo
nên hạnh phúc tuổi thơ. Nữ sĩ XQ đã đi
vào mạch sống đời thường một cách
dung dị, hồn nhiên. Thơ với đời, hiện
tại và quá khứ cứ đan xen, tự nhiên
trong veo như nắng trưa và gió hè mát
rượi...

GV Tích hợp với bài thơ bếp lửa của
Bằng Việt…

* HS đọc phần 3

GV: Tạm xa quá khứ với bao kỉ niệm
êm đẹp tác giả trở lại với cuộc sống và
cương vị của con người hiện tại. Từ
liên tưởng nữ sĩ chuyển sang suy tưởng
?) Vì sao con người có thể nghĩ rằng 
“Tiếng gà...hạnh phúc”

- Là hình ảnh của cuộc sống chân thật
bình yên, no ấm.

- Là tình cảm bà cháu, gia đình, quê
hương.

- Là cuộc sống bình dị của làng quê.
=> Niềm yêu thương con người

?) Em hiểu như thế nào về “giấc mơ 
hồng sắc trứng”

- Mơ những điều tốt lành, niềm vui và
hạnh phúc

?) Phân tích tác dụng của điệp từ 
“vì”

- Biểu hiện ý chí chiến đấu mạnh mẽ vì
tổ quốc, nhân dân, gia đình

- Khẳng định niềm tin chân thật và
mục đích chiến đấu hết sức cao cả

c) Tiếng gà trưa gợi lên những suy
tưởng

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

nhưng cũng hết sức bình thường

* GV: Tiếng gà trưa bình dị mà thiêng
liêng, nó nhắc nhở, lay gọi bao tình
cảm đẹp dâng lên trong lịng người lính
ra trận...Từ những kỉ niệm tuổi thơ
thấm đẫm tình bà cháu cảm hứng thơ
mở rộng tới tình yêu đất nước...
?) Màu sắc nào trong bài thơ có giá 
trị gợi cảm cao nhất

- Màu hồng (ổ rơm hồng, giấc ngủ
hồng,... ổ trứng hồng..)

=> Tính từ “hồng” tạo nên một hình
tượng thơ vừa đẹp, vừa biểu cảm, lung
linh trong tâm tưởng mỗi người

* GV bình: bài thơ kết thúc bằng hình
ảnh “ổ trứng...”

?) Đây là bài thơ hay, gây xúc động 
lòng người? Vì sao ( trình bày trong 
vịng 1’)

+ Nội dung: tình u lồi vật, tình u
bà tình yêu gia đình, quê hương đất
nước

+ Nghệ thuật: sử dụng điệp từ, đảo
ngữ, ngôn ngữ giản dị, gợi cảm
* Hoạt động 2( 5’)

- Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh luyện
tập

- Phương pháp:Vấn đáp, thyết trình,
đọc diễn cảm

- Kĩ thuật: Động não. 
- Hình thức: Cá nhân/lớp
- Cách thức tiến hành:

- HS dựa vào nội dung phân tích
-Hs nhận xét

-GV nhận xét, khái quát.

4. Tổng kết
4.1

: Nội dung

Bài thơ giúp người đọc hiểu được
những kỉ niệm về người bà tràn ngập
yêu thương làm cho người chiến sĩ
thêm vững bước trên đường ra trận ...
4.2 .Nghệ thuật

Sử dụng hiệu quả điệp ngữ tiếng gà
trưa có tác dụng nối mạch cảm xúcgợi
nhắc kỉ niệm lần lượt hiện về .

4.3.Ghi nhớ (151)

III. Luyện tập

1. Cảm nghĩ của em về tình bà cháu
trong bài thơ

4 . Củng cố(3’)

- Mục tiêu: Củng cố kiến thức
- PP: vấn đáp, thuyết trình
- KT: động não

? Hãy chỉ ra mối quan hệ giữa tiếng gà trưa với kỉ niệm tuổi thơ, tình 
cảm làng quê và tình yêu quê hương đất nước.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

-GV khái quát

5 . Hướng dẫn về nhà(3’)

- Học thuộc phần 2, 3 và phân tích
- Lập dàn ý từ bài thơ

- Soạn: văn bản “Một thứ quà của lúa non: Cốm”- Thạch Lam
Học sinh nghiên cứu phiếu học tập theo hệ thống câu hỏi:
? Nêu những hiểu biết của em về Thạch Lam

? Nêu xuất xứ của văn bản
? Có thể chia VB làm mấy phần

? Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm được trình bày trong mấy đoạn văn ngắn? ý
mỗi đoạn

? Cội nguồn của cốm là lúa đồng quê. Điều đó được gợi tả bằng những câu văn
nào?

? Tác giả đã lập ý bằng cách nào để miêu tả cội nguồn của cốm? Tác dụng
? Em có nhận xét gì về lời văn ở đoạn này

? Viết về cốm nhà văn nhắc tới địa danh nào

? Hình ảnh "Cơ làng bán cốm xinh xinh áo quần gọn ghẽ với cái dấu hiệu đặc
biệt là cái đòn gánh 2 đầu cong vút lên như chiếc thuyền rồng" có ý nghĩa gì
? Cảm nhận về nguồn gốc của cốm

? Giá trị của cốm được phát hiện trên phương diện nào.

? Qua đó tác giả muốn truyền tới bạn đọc tính chất và thái độ nào trong ứng xử

với thứ quà dân tộc?

Yêu cầu HS theo dõi phần cuối

? Phần cuối tác giả bàn về sự thưởng thức cốm trên những phương diện nào
? Khi viết về cách ăn cốm, Thạch Lam đã viết như thế nào

? Tác giả đã thể hiện cách cảm thụ cốm bằng ấn tượng từ nhiều giác quan. Chỉ
ra?

? Chứng tỏ điều gì về tác giả
V. Rút kinh nghiệm

...

………...
...…

………...
...
...………...………
Ngày soạn:………

Ngày giảng: ……….

Tuần 15, Tiết 56 
LUYỆN NÓI PHÁT BIỂU CẢM NGHĨ VỀ

TÁC PHẨM VĂN HỌC
I. Mục tiêu

1. Kiến thức

- Củng cố kiến thức của bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

2. Kĩ năng

*/ Kĩ năng bài dạy:

- Cảm thụ tác phẩm Văn học đã học.

- Viết được những đoạn văn, bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học. Làm
được bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.

*/ Kĩ năng sống:

- Giao tiếp: Trình bày suy nghĩ, ý tưởng, thảo luận và chia sẻ những ý
kiến cá nhân về cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.

- Kĩ năng thể hiện sự tự tin, lắng nghe tích cực.
3. Thái độ

- Tự tin khi trình bày trước tập thể, yêu thích các Tác phẩm văn học.
- Rèn năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề ở học sinh.

4. Phát triển năng lực: Rèn HS năng lực tự học (từ các kiến thức đã học biết
cách làm một văn bản biểu cảm), năng lực giải quyết vấn đề (phân tích tình
huống ở đề bài, đề xuất được các giải pháp để giải quyết tình huống), năng lực
sáng tạo ( áp dụng kiến thức đã học để giải quyết đề bài trong tiết học), năng
lực sử dụng ngôn ngữ khi tạo lập đoạn văn, năng lực tự quản lí được thời gian

khi làm bài và trình bày bài.

*Tích hợp:

- GD đạo đức: quan tâm sâu sắc tới cuộc sống, con người; thể nghiệm với thái
độ trân trọng, yêu thương, trách nhiệm trước cuộc sống, con người; làm giàu
thêm hiểu biết, tình cảm, thái độ, kỹ năng sống cho bản thân.HỊA BÌNH, TƠN
TRỌNG, U THƯƠNG, TRUNG THỰC, TRÁCH NHIỆM, HỢP TÁC

- Tích hợp Giáo dục mơi trường: đưa ra vấn đề biểu cảm có liên quan đến môi
trường

II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

- Giáo viên : soạn bài, tài liệu tham khảo, bảng phụ.

- Học sinh: soạn bài theo hướng dẫn, SGK Ngữ văn 7, luyện nói ở nhà.
III. Phương pháp

- Phương pháp : thuyết trình, vấn đáp, thảo luận nhóm, thực hành có hướng
dẫn,phân tích

- Kĩ thuật : động não, chia nhóm.
IV Tiến trình giờ dạy – giáo dục 
1. Ổn định lớp (1’)

2. Kiểm tra bài cũ (4’)

1. Câu hỏi: Thế nào là bài cảm nghĩ về Tác phẩm văn học. Nêu bố cục một bài
viết ( 10 điểm)

2. Đáp án – biểu điểm:
- Nêu được KN ( 5 điểm)
- Nêu được bố cục ( 5 điểm)
3. Bài mới ( 36’)

-Mục tiêu: Giới thiệu bài
-PP: Thuyết trình

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Trong giao tiếp hàng ngày, để giúp người đối thoại hiểu đựoc nội dung
đề tài giao tiếp thì người nói phải biết trình bày vấn đề một cách lưu lốt, rõ
ràng, mạch lạc. Đó là mục đích của tiết học hơm này.

Hoạt động của thầy và trị Nội dung cần đạt
* Hoạt động 1(15’)

- Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh chuẩn 
bị

- Phương pháp:Vấn đáp, phân tích,
 - Kĩ thuật: động não

- Hình thức: Cá nhân/lớp/TLN
- Cách thức tiến hành:

?) Khi đọc một tác phẩm văn học, em 
thường có thái độ như thế nào

- Phải suy nghĩ ( chẳng bận tâm).
- Thích ( hoặc khơng thích).

- Say mê ( dửng dưng).

?) Đọc Tác phẩm văn chương ta 
thích hay khơng thích., vì sao lại có 
thái độ như vậy

- Phải suy nghĩ ( chẳng bận tâm).
- Thích ( hoặc khơng thích).
- Say mê ( dửng dưng).

- Vì TP hay, hấp dẫn, cuốn hút.
- Thiết thực, gần gũi.

- Khiến em cảm động ( day dứt, trăn
trở…)

? ) Chúng ta thích vì Tác phẩmhay, 
hấp dẫn, gần gũi với những suy nghĩ, 
sở thích của chúng ta, hoặc khiến ta 
xúc động. Nhưng ta phải thích một 
cái gì đó cụ thể

- Thích một nhân vật nào đó trong Tác
phẩm.

- Thích chi tiết, sự việc hay h/ả…
- Thích lời văn, lời thơ…

GV: phát biểu cảm nghĩ về TPVH là
nói lên cảm xúc của người đọc bắt

nguồn từ một nhân vật, một chi tiết,
một hình ảnh, một lời văn, lời thơ hay
có ý nghĩa trong Tác phẩm.

?)Trong phát biểu cảm nghĩ một 
TPVH có yếu tố tự sự, miêu tả

I. Chuẩn bị

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

khơng? Vai trị của những yếu tố này
- Trong bài văn phát biểu cảm nghĩ về
TPVH, yếu tố tự sự và miêu tả là 
phương tiện để biểu cảm.

?) Phân biệt phát biểu cảm nghĩ với 
văn nghị luận

- Phát biểu cảm nghĩ: bày tỏ thái độ,
tình cảm, suy nghĩ đối với TPVH một
cách cảm tính ( thích hay khơng thích).
- Nghị luận: Phân tích cái hay, cái đẹp
hoặc cái dở của TPVH một cách khoa
học ( lí tính).

HS Đọc đề bài trong SGK/ 154

Đọc bài thơ" Rằm tháng giêng" cả
phần phiên âm, dịch nghĩa, dịch thơ.
?) Đọc bài thơ, em hình dung, tưởng 
tượng khung cảnh thiên nhiênvà tình

cảm của tác giả Hồ Chí Minh như thế
nào

- Khung cảnh thiên nhiên: Cảnh thiên
nhiên đêm rằm khoáng đạt, bao la, tràn
đầy ánh sáng và sức sống mùa xuân.
- Tình cảm của tác giả HCM: Yêu thiên
nhiên tha thiết, yêu nước sâu sắc.

*Tích hợp GD môi trường: (2’)

?Theo em với khung cảnh thiên nhiên
ấy, chúng ta cần có thái độ ntn?

-HS trả lời theo quan điểm cá nhân
-GV khái quát

?) Chi tiết nào làm cho em chú ý và 
hứng thú, vì sao

+ Chi tiết chú ý và hứng thú:

- Không gian mênh mông, bát ngát,
tràn ngập ánh trăng.

- Bầu trời, dịng sơng, mặt nước tiếp
liền với nhau như không giới hạn và
tràn ngập sức sống của mùa xuân.
- Con người và hình ảnh con thuyền
thơ-> con người với cảnh vật gắn bó

hồ hợp, tình u nước gắn liền với
tình u thiên nhiên tha thiết

*Tích hợp GD đạo đức (2’)

?) Qua bài thơ, em hiểu tác giả Hồ 
Chí Minh là một người như thế nào ?
- Hs : trả lời

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

nhiên tha thiết, có tâm hồn nhạy cảm,
yêu nước sâu sắc và phong thái ung
dung, lạc quan.

G và H xây dựng dàn bài.
GV đưa BP

* Sử dụng kĩ thuật thảo luận nhóm
- Đọc yêu cầu bài tập

- Yêu cầu thảo luận nhóm bàn
- Thời gian: 3 phút

?) Nêu nhiệm vụ của phần MB
- Các nhóm báo cáo, bổ sung.
- Gv: Chốt:

?) TB được xây dựng bằng những 
nội dung gì

- Các nhóm báo cáo, bổ sung.

- Gv: Chốt:

?) Phần KB làm nhiệm vụ gì
- Các nhóm báo cáo, bổ sung.
- Gv: Chốt

* Hoạt động 2 (20’)

- Mục tiêu: hướng dẫn học sinh luyện 
nói.

- Phương pháp:thuyết trình 
- Kĩ thuật: động não

- Hình thức: cá nhân/lớp/TLN
- Cách thức tiến hành:

GV lưu ý HS yêu cầu luyện nói:
+ Về ND, bài nói khơng khác bài viết.
+ Về hình thức bài nói khác bài viết:
- Cần có nghi thức: kính gửi trước khi
nói.

- Khơng nhất thiết phải dùng câu dài

2. Dàn ý:
* MB:

- Giới thiệu tác giả Hồ Chí Minh.
- Hồn cảnh ra đời bài thơ:

sáng tác 1948, thời kì đầu cuộc kháng
chiến chống Pháp.

- Ấn tượng cảm xúc chung về TP:
+ Đọc bài thơ, em thấy…

+ Bài thơ sâu sắc và thú vị vì…
* TB:

-Cảm nghĩ chung về hình ảnh, phong
cách, tâm hồn nhà thơ.

- Cảm nghĩ chung về từng câu ( chú ý các
biện pháp liên tưởng, tưởng tượng, so
sánh…).

* KB:

- Bài thơ cho ta thấy HCM là một nhà
cách mạng vĩ đại, một nhà thơ lớn.
- Bài thơ thể hiện tình yêu thiên

nhiên,tâm hồn nhạy cảm, lòng yêu nước
sâu nặng và phong thái ung dung, lạc
quan của Bác Hồ.

- Đọc kĩ bài thơ ta thấy Bác là một nghệ
sĩ yêu cái đẹp, sáng tạo cái đẹp cho đời.
II.

Luyện nói

1. Yêu cầu :

- Tác phong: nhanh nhẹn, chững chạc, tự
tin, tự nhiên, tươi tắn

- Diễn đạt : lưu loát, rõ rằng, liên kết chặt
chẽ

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

như bài viết mà sử dụng câu ngắn, nhắc
lại chủ ngữ, dùng đại từ…

- Có thể dùng hình thức tự nêu câu hỏi
rồi trả lời hoặc hình thức kể chuyện,
đàm thoại.

- Sử dụng lợi thế ánh mắt, cử chỉ, hành
động, lời nói để biểu đạt cảm xúc.
*Tích hợp KNS (10’) ( Rèn khả năng
thuyết trình trước lớp)

Thảo luận nhóm: Chia lớp thành 4
nhóm

Thời gian thảo luận: 5 phút

Các thành viên trong nhóm nói cho
nhau nghe

GV gọi 1 số Hs nói trước lớp
Gv học sinh nhận xét, bổ sung.

GV nhận xét, rút kinh nghiệm cho HS.

2. Thực hành

4. Củng cố (2’)

- Mục tiêu: Củng cố kiến thức đã học, học sinh tự đánh giá về mức độ đạt được
những mục tiêu của bài học.

- Phương pháp: Vấn đáp
- Hình thức: Cá nhân
- Kĩ thuật: Động não.

? Muốn bài nói có hiệu quả, ta phải làm gì.
- Đọc kĩ tồn bộ Tác phẩm.

- Chuẩn bị kĩ dàn bài.

- Nói rõ ràng, mạch lạc, giọng nói có cảm xúc tự nhiên.

- Ln chú ý theo dõi, quan sát thái độ của người nghe để điều chỉnh cách nói
kịp thời.

5. Hướng dẫn về nhà (2’)

- Hồn thành bài tập, luyện nói tiếp

- Viết bài văn phát biểu cảm nghĩ bài Rằm tháng Giêng.

- Soạn bài: Làm thơ lục bát; sáng tác theo đặc điểm của thể thơ.
V. Rút kinh nghiệm

………
………
………
………
………

</div>

văn 7 tuần 14

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về