ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA GIÁO DỤC MẦM NON
_________
ĐỀ CƯƠNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI: VẬN DỤNG BÀI TẬP YOGA ĐƠN GIẢN
VÀO CÁCHOẠT ĐỘNG RÈN LUYỆN SỨC KHỎE
CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON
GVHD: Th.S Mai Thị Cẩm Nhung
SVTH : Trần Thị Huyền Trang
Lớp
: 16SMN
Đà Nẵng, tháng 12 năm 2019
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Yoga là một nghệ thuật cổ xưa có nền tảng là một mơn khoa học cực kì
tinh tế nghiên cứu về thể xác, tâm trí và tinh thần. Việc thực hành lâu dài yoga
sẽ dần dần cho phép mỗi chúng ta cảm nhận được sự yên tĩnh và sự hợp nhất của
bản thân với môi trường xung quanh. Phần lớn chúng ta đều biết rằng thực hành
yoga sẽ làm cho cơ thể khoẻ mạnh, dẻo dai và yoga cải thiện chức năng hoạt động
của các hệ hơ hấp, tuần hồn, tiêu hố, nội tiết. Đồng thời yoga cũng mang lại sự ổn
định sáng suốt cho ý chí của bản thân mỗi chúng ta. Nếu người lớn tập yoga hướng
đến sự tĩnh lặng thì yoga cho trẻ nhỏ hướng đến những niềm vui, gây sự chú ý, tập
trung cho trẻ. Việc cho trẻ em lứa tuổi mầm non làm quen với một số bài tập yoga
là một trong những nội dung mới mẻ trong chương trình giáo dục trẻ mầm non. Tuy
nhiên đó lại là một trong những nội dung khá quan trọng góp phần hoàn thiện toàn
diện con người trẻ cả về thể chất, tinh thần, trí tuệ và thể lực.
Yoga cho trẻ em chủ yếu là các hoạt động vui chơi, tập theo các tư thế
hình con vật, cây cối, núi sơng, vạn vật. Như thế lưng chó, lưng mèo, thế cánh
bướm, con quạ, cánh cung… Những bài tập này giúp trẻ em duy trì được sự khoẻ
mạnh, dẻo dai ngay từ nhỏ. Những động tác tư thế hình con vật hoặc các bài tập hồ
mình vào thiên nhiên vui nhộn sẽ giúp trẻ thư giãn, thích thú với bài tập. Trong
tiếng nhạc du dương các bé nhắm mắt lại ngồi thiền và bắt đầu tưởng tượng theo
những câu chuyện do cô giáo kể, hay tưởng tượng đến một lát Pizza và tất nhiên
những bài tập yoga này cũng có những tác dụng vượt bậc đối với trẻ khơng kém gì
những kết quả kì diệu mà yoga mang lại cho người lớn. Những cử động chậm
không chỉ giúp trẻ trở nên linh hoạt hơn mà cịn giúp trẻ có được tâm trí ổn định
như sự tập trung cao độ khi luyện tập. Bên cạnh đó yoga cũng giúp trẻ tạo được
thăng bằng trong cuộc sống của mình. Hầu hết mỗi trẻ đều phải trải qua những căng
thẳng trong việc học tập, áp lực cạnh tranh với những đứa trẻ khác, cũng như các
hoạt động ngoại khố khơng ngừng nghỉ. Tất cả những hoạt động này khiến trẻ em
ngày càng trở nên bận rộn. Bởi thế yoga được xem như là một giải pháp giúp các trẻ
có thể cải thiện vấn đề sức khoẻ và thư giãn tốt hơn. Đó cũng là cách giúp trẻ phát
triển nhận thức về cơ thể, khả năng kiểm sốt bản thân, tính linh hoạt cũng như kĩ
năng phối hợp. Yoga cũng giúp cho trẻ trở nên hiếu động hơn, cũng như kích thích
các giác quan và các kĩ năng vận động. Đặc biệt những tư thế trong các bài tập yoga
cịn rèn luyện cho trẻ sự bình tĩnh, làm chủ được bản thân, sự tự tin và cả sự cân
bằng. Yoga cũng mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt là đối với những đứa trẻ “bận rộn
trong cuộc sống hiện đại”. Laurie Jodan là chuyên gia về yoga cho biết “Yoga mang
lại rất nhiều lợi ích cho trẻ em. Về cơ bản nó tạo ra nền tảng cho một cuộc sống
khoẻ mạnh và mang lại cho trẻ em nguồn năng lượng để đối phó với áp lực và
strees”. Do đó trẻ em có thể sử dụng các phương pháp mà chúng học được từ yoga
để vượt qua các tình huống căng thẳng trong cuộc sống như xung đột với gia đình,
bạn bè….
Đặc biệt trong các giai đoạn phát triển của trẻ em, yoga cịn góp phần tạo ra sự
ổn định về mặt tâm lý giúp trẻ tránh được những suy nghĩ tiêu cực hoặc
những hành động bột phát đó khơng thích nghi kịp với những thay đổi quá nhanh
của cơ thể mình. Ngồi ra yoga cịn giúp các cơ quan trong cơ thể trẻ phát triển cân
bằng và khoẻ mạnh. Hơn nữa yoga còn làm tăng khả năng tập trung của trẻ giúp
tăng cường và duy trì độ dẻo dai linh hoạt cho trẻ nhỏ, giúp trẻ nhỏ có một cơ thể
cân đối, đảm bảo sự hoàn thiện về thể chất kéo dài suốt đời. Tập yoga giúp trẻ có
một tinh thần sảng khoái, phát triển kỹ năng làm việc tập thể, tự kiềm chế….Có thể
nói rằng rèn luyện thể chất và tinh thần cho trẻ mầm non là vô cùng quan trọng. Để
có một cơ thể khoẻ mạnh, một trí tuệ minh mẫn đó là cả một q trình rèn luyện lâu
dài và gian khổ, bao gồm những quy trình, bài học và những phương pháp khác
nhau. Giải pháp yoga là một trong những đáp án để trả lời cho những thắc mắc đó.
Với những vai trị trên, hướng dẫn trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi thực hành một số
bài tập yoga là một nhiệm vụ quan trọng của người giáo viên mầm non trong
cuộc sống hiện đại ngày nay. Nhưng thực tế nói chung ở trường mầm non hiện nay
giáo viên chưa áp dụng và hướng dẫn trẻ thực hành yoga. Phần lớn thì yoga mới chỉ
được áp dụng và hướng dẫn trẻ mầm non ở các nước lớn như Nhật Bản, Mĩ,… còn
ở nước ta, yoga dành cho trẻ vẫn còn hết sức mới mẻ. Tuy nhiên việc áp dụng yoga
vào các trường mầm non trên toàn quốc vẫn là một vấn đề xa vời. Hầu hết giáo viên
chưa nhận thức được tầm quan trọng và hiệu quả của các liệu pháp yoga, mà không
biết rằng điều tuyệt diệu nhất mà yoga có thể mang lại cho trẻ em mà các mơn thể
thao khác khơng có là gì?. Đó là một đứa trẻ nào cũng có thể tham gia tập yoga,
yoga khơng địi hỏi trẻ là một vận động viên khoẻ mạnh hay khéo léo, mà chúng chỉ
việc tập luyện theo đúng tình trạng và độ tuổi của mình. Ích lợi của Yoga mang lại
chắc chắn sẽ khiến giáo viên và phụ huynh hài lịng.
Với những lí do trên và bằng sự hiểu biết của mình, đồng thời dựa trên sự
tiếp thu, học hỏi những thành tựu của các cơng trình nghiên cứu khác chúng tơi
mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Vận dụng bài tập Yoga đơn giản vào các hoạt động rèn
luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non”.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu, tìm hiểu, giới thiệu một số bài tập yoga đơn giản dành cho trẻ mẫu
giáo 5-6 tuổi để trẻ bước đầu tiếp cận, làm quen với bộ môn yoga và các bước tập
đơn giản trong bài tập yoga, góp phần tích cực đến việc hồn thiện tồn diện mọi
mặt của trẻ.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Một số bài tập Yoga đơn giản dành cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Vận dụng bài tập Yoga đơn giản vào các hoạt động rèn luyện sức khỏe cho
trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Sưu tầm tài liệu, tìm hiểu một số cơ sở lý luận có liên quan đến vấn đề
nghiên cứu.
- Điều tra khảo sát nhận thức của giáo viên ở trường mầm non về công tác
vận dụng bộ môn yoga vào các hoạt động rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5-6
tuổi.
- Đề xuất và thực nghiệm một số một số bài tập yoga đơn giản vào các hoạt
động rèn luyện sức khỏe cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen.
5. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ vận dụng các bài tập yoga đơn giản vào
các hoạt động rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non 20-10 , số 05
Pasteur, quận Hải Châu, TP.Đà Nẵng.
6. Giả thuyết khoa học
Vấn đề áp dụng các bài tập yoga cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi vào các hoạt
động rèn luyện sức khỏe ở các trường mầm non hiện nay chưa được triển khai.
Nhiều giáo viên và phụ huynh chưa nhận thức được tầm quan trọng của môn học
yoga. Nếu đề tài giới thiệu một số bài tập yoga cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi một cách
phù hợp sẽ phát huy được hiệu quả cao nhất cho sự phát triển về mặt thể chất, tinh
thần của trẻ, đóng góp tích cực vào việc nâng cao chất lượng giáo dục mầm non.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1 . Phương pháp nghiên cứu cơ sở lý luận
Mục đích: Nghiên cứu, phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa
những tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu, cụ thể hóa lý thuyết nhằm xây
dựng cơ sở lý luận của đề tài.
7.2. Phương pháp quan sát
Mục đích:
+ Dự giờ quan sát quá trình rèn luyện sức khỏe và các biện pháp mà giáo
viên sử dụng để rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi.
+ Quan sát biểu hiện của trẻ 5-6 tuổi trong các hoạt động rèn luyện sức
khỏe và sinh hoạt hàng ngày ở trường mầm non.
7.3. Phương pháp đàm thoại
Mục đích:
+ Đàm thoại với giáo viên nhằm làm rõ những thuận lợi và khó khăn mà
giáo viên gặp phải cũng như cách thức tổ chức các hoạt động rèn luyện sức khỏe
cho trẻ 5-6 ở trường mầm non.
+ Trò chuyện với trẻ nhằm tìm hiểu hứng thú của trẻ với các hoạt động rèn
luyện thể chất và khả năng tham gia các hoạt động này của trẻ.
7.4. Phương pháp điều tra viết
Mục đích: Dùng phiếu điều tra kết hợp trò chuyện trao đổi với giáo viên ở
trường mầm non 20-10 về việc tiến hành đưa môn học Yoga vào các hoạt động rèn
luyện sức khỏe trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.
7.5. Phương pháp thực nghiệm
Mục đích: Vận dụng cái bài tập yoga đơn giản đã đề xuất vào các hoạt động
rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non nhằm các định tính hiệu quả,
khả thi của biện pháp đã đề ra.
7.6. Phương pháp thống kê toán học
Mục đích: Sử dụng một số cơng thức tốn học để xử lý các số liệu thu thập
được nhằm giúp cho đề tài có được kết quả chính xác nhất.
Các cơng thức thống kê tốn học:
-
Tính tỷ lệ %: T =
P
n
Trong đó:
T: Số % trẻ đạt được ở từng mức độ
P: Số trẻ đạt được ở từng mức độ.
N: Tổng số trẻ tham gia.
- Số trung bình cộng =
Xi
n
Trong đó:
: Số trung bình cộng.
Xi : Tổng số điểm đạt được của trẻ tham gia.
n: Tổng số trẻ tham gia.
8. Cấu trúc của đề tài
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và phụ lục thì cấu trúc của đề tài gồm có
3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận liên quan về vận dụng Yoga vào giáo dục trẻ ở
trường mầm non
Chương 2: Thực trạng tổ chức hoạt động rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi
ở trường mầm non.
Chương 3: Hướng dẫn vận dụng bài tập yoga đơn giản vào các hoạt động
rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non.
NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN LIÊN QUAN VỀ VẬN DỤNG YOGA VÀO
GIÁO DỤC TRẺ Ở TRƯỜNG MẦM NON
1.1.
Lịch sử vấn đề nghiên cứu
1.1.1 Các nghiên cứu nước ngoài
Là một liệu pháp kì diệu, yoga giữ vai trị quan trọng trong việc hoàn
thiện thể chất và tinh thần cho trẻ. Gần đây vấn đề yoga cho trẻ đã được các nhà
khoa học trên thế giới quan tâm nghiên cứu.
1.1.2. Ở Việt Nam
1.2. Lí luận chung về Yoga
1.2.1 Khái niệm
1.2.2 Cội nguồn của Yoga
1.2.2. Vai trò chung của Yoga
1.2.3. Vai trò của Yoga đối với trẻ em
1.2.4. Đặc điểm các bài tập Yoga
1.2.5. Đặc điểm những bài tập Yoga dành cho trẻ nhỏ
1.3. Lí luận về hoạt động rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm
non
1.3.1. Các hoạt động rèn luyện sức khỏe ở trường mầm non
1.3.1.1. hoạt động thể chất
1.3.1.2. Hoạt động ngủ
1.3.2. Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 5-6 tuổi
1.3.2.1. Đặc điểm sinh lý
1.3.2.2. Đặc điểm tâm lý
1.4. Lí luận về tiếp nhận Yoga cho trẻ 5-6 tuổi
1.5.1. Đặc điểm tiếp nhận cho trẻ
1.5.1.1. Tiếp nhận gián tiếp
1.5.1.2. Tiếp nhận gián tiếp
1.5.1.3. Tiếp nhận mang tính tập thể
1.5.1.4. Tiếp nhận thông qua sự lớn khôn, kinh nghiệm của trẻ
1.5.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến việc tiếp nhận Yoga
1.5.3. Mối quan hệ giữa Yoga với việc giáo dục trẻ nói chung và các hoạt
động rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi nói riêng
Tiểu kết chương 1
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG RÈN LUYỆN SỨC KHỎE CHO TRẺ 5-6
TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON
2.1. Mục đích nghiên cứu thực trạng
Xác định được thực trạng công tác tổ chức các hoạt động rèn luyện sức khỏe
cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non 20-10, thành phố Đà Nẵng để làm rõ cơ sở thực
trạng cho việc đề xuất biện pháp giáo dục trẻ.
2.2. Vài nét về trường mầm non 20-10
2.3. Nội dung nghiên cứu
2.4. Phương pháp khảo sát
2.4.1. Quan sát sư phạm
2.4.2. Điều tra bằng viết
2.4.3. Đàm thoại
2.4.5. Xử lý số liệu bằng toán thống kê
2.5. Cách đánh giá
2.6. Kết quả nghiên cứu
2.6.1. Thực trạng nhận thức của giáo viên ở trường mầm non về việc áp
dụng bộ môn Yoga vào các hoạt động rèn luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi
2.6.2. Thực trạng việc vận dụng các bài tập Yoga vào các hoạt động rèn
luyện sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi tại tường mầm non
2.6.3. Thực trạng mức độ biểu hiện của trẻ 5-6 tuổi về các hoạt độngc rèn
luyện sức khỏe tại trường
Tiểu kết chương 2
CHƯƠNG 3
HƯỚNG DẪN VẬN DỤNG BÀI TẬP YOGA ĐƠN GIẢN VÀO CÁC HOẠT
ĐỘNG RÈN LUYỆN SỨC KHỎE CHO TRẺ 5-6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM
NON
3.1. Một số bài tập Yoga đơn giản
3.1.1. Bài tập bổ trợ 1: Luyện cơ mặt
3.1.2. Bài tập bổ trợ 2: Luyện cơ miệng
3.1.3. Bài tập bổ trợ 3: Luyện cơ cổ
3.1.4. Bài tập bổ trợ 4: Luyện khớp vai, tay
3.1.5. Bài tập bổ trợ 5: Xoay hông
3.1.6. Bài tập bổ trợ 6: Lấy sức mạnh
3.1.7. Bài tập bổ trợ 7: Tổng hợp
- Bài 1: Rùa con đáng yêu
- Bài 2: Tư thế rắn hổ mang trong rừng
- Bài 3: Chữ V ngược diệu kỳ
- Bài 4: Cùng trồng cây ( tư thế cái cây)
- Bài 5: Chiến binh dũng cảm
- Bài 6: Trái núi thẳng
- Bài 7: Chú bướm xinh đẹp
- Bài 8: Mèo con đáng yêu
- Bài 9: Tư thế cây cầu
- Bài 10: Tư thế xác chết
- Bài 11: Tư thế em bé hạnh phúc
- Bài 12: Tư thế hoa sen
- Bài 13: Tư thế thiền
- Bài 14: Tư thế xả hơi
3.2.
Một số yêu cầu khi vận dụng bài tập Yoga vào các hoạt động rèn luyện
sức khỏe cho trẻ 5-6 tuổi
3.3.
Điều kiện tiến hành vận dụng bài tập thực nghiệm
3.3.1. Nhà trường
3.3.2. Giáo viên
3.3.3. Đối với trẻ
3.3.4. Đối với phụ huynh
3.3.5. Sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường
3.5. Thực nghiệm sư phạm
3.5.1. Mục đích thực nghiệm
3.5.2. Nội dung thực nghiệm
3.5.3. Thời gian thực nghiệm
3.5.4. Tiêu chí đánh giá và cách đánh giá thực nghiệm
3.5.5. Tiến trình thực nghiệm
3.5.6. Phân tích kết quả thực nghiệm
3.5.6.1. Kết quả đo đầu vào trước khi tiến hành thực nghiệm
3.5.6.2. Kết quả đo đầu ra sau khi thực nghiệm
Tiểu kết chương 3
KẾT LUẬN
1. Kết luận
2. Kiến nghị
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
Đào Thanh Âm (Chủ biên), Trịnh Dân, Nguyễn Thị Hoà, Đinh Văn Vang
(1997). Giáo dục học mầm non; Tập 2, 3. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
2.
Bộ Ehon - Yoga Cùng Muông Thú (nhiều tác giả) ( 2018), NXB Lao Động .
Gồm 3 cuốn : Sleepy little yoga ( Ngủ ngon tròn giấc), Play yoga ( Vui chơi
sáng tạo), Little yoga ( Khởi đầu hứng thú).
3.
Bộ Giáo dục và đào tạo, Chương trình chăm sóc – giáo dục về các độ tuổi,
NXBGD.
4.
Phạm Mai Chi, Lê Thị Ngọc Ái ( 1988) , Chăm sóc và bảo vệ sức khỏe trẻ từ 06 tuổi – NXB Giáo dục.
5.
Will Durant , Lịch sử văn minh Ấn Độ , người dịch Nguyễn Hiếu Lê, NXB Văn
hóa Thơng tin .
6.
Henri Piéron. Từ điển tâm lý họcQuadrige/ PVF-1992.
7.
A.N. Lêônchiev (1980) Sự phát triển tâm lý trẻ em. Trường Cao đẳng Sư phạm
Mẫu giáo Trung ương số 3 thành phố Hồ Chí Minh.
8.
Bạch Liên , Nói chuyện yoga (radio).
9.
A.A.Liublinxkaia (1971) Tâm lý học trẻ em (tập 1). Sở Giáo dục thành phố Hồ
Chí Minh xuất bản năm 1977.
10. B.K.S Lyengar , Kỹ thuật và thực hành yoga toàn tập , NXB Phụ nữ.
11. Pantanjali, Yoga sutras of Pantanjali.