<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>I. ĐẶT VẤN ĐỀ:</b>

Bậc học ban đầu hết sức quan trọng để đào tạo thế hệ trẻ là bậc Tiểu học. Các em
sẽ trở thành những công dân tốt mang trong mình những phẩm chất tạo thành cốt lõi
của một nhân cách Việt Nam trong giai đoạn mới. Những phẩm chất đó là: trí tuệ phát
triển, ý chí cao, tình cảm đẹp.

Bậc Tiểu học là bậc học nền tảng nên Nghị quyết của Ban chấp hành trung ương
Đảng đã chỉ rõ là phải “Nâng cao chất lượng toàn diện bậc Tiểu học”. Những tri thức
thu nhận được từ bậc học này là những cơ sở ban đầu, những đường nét ban đầu của
nhân cách. Vì vậy việc dạy các em như thế nào để có hiệu quả giáo dục cao. Những
tri thức mà các em thu nhận được sẽ gắn chặt trong kí ức, tâm trí và một số kiến thức
sẽ được hiện thực hoá trong cuộc sống thơ ngây và cả cuộc đời của học sinh.

Chúng ta đang sống trong thời đại công nghệ thông tin và khoa học kĩ thuật.
Giáo dục là nền tảng của sự phát triển nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu xã hội hiện
đại, trong đó trí tuệ là điều kiện tiên quyết của mỗi quốc gia. Bàn về tương lai chúng
ta khơng thể khơng nói đến giáo dục bởi: “Giáo dục - Đào tạo là chìa khố để mở
<i>cửa tiến vào tương lai’’.</i>

Nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục trước hết, mỗi chúng ta những nhà
giáo dục, đặc biệt là đội ngũ giáo viên Tiểu học phải luôn trau dồi tri thức, rèn luyện
nghiệp vụ chuyên môn, học hỏi kinh nghiệm, đổi mới phương pháp giảng dạy để
xứng đáng là những “Ông thầy tổng thể’’.

Dạy học trước đây, trong chúng ta thường chỉ chú ý đến truyền thụ tri thức thuần
tuý, ít chú ý đến rèn kỹ năng thực hành và áp dụng thực tế cuộc sống. Nhưng phương
pháp dạy học mới chúng ta chú trọng cả công cụ, phương tiện, thiết bị vật chất truyền
tải kiến thức, kỹ năng của học sinh.

Trong đổi mới phương pháp dạy học thì thiết bị dạy học là yếu tố không thể

thiếu được. Thiết bị dạy học có vị trí và tầm quan trọng trong dạy học các mơn học,
nó quyết định sự thành cơng trong việc đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học.
Thiết bị dạy học tạo điều kiện trực tiếp cho người dạy và người học phát huy năng lực
hoạt động nhận thức, tiếp cận thực tiễn, nâng cao tính khách quan khoa học của kiến
thức. Thiết bị dạy học tạo điều kiện để người học tự phát hiện và lĩnh hội kiến thức.
Thiết bị dạy học là một giải pháp sư phạm tạo những chỗ dựa ban đầu giúp học sinh
nhận thức được các kiến thức trừu tượng; giải pháp này tác động vào hoạt động nhận
thức của trẻ theo đúng quy luật: “ Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng và từ
<i>tư duy trừu tượng đến thực tiễn khách quan’’.</i>

Như vậy thiết bị dạy học có ý nghĩa to lớn trong việc nâng cao hiệu quả giờ.
Trên cơ sở hướng dẫn, điều khiển của giáo viên, học sinh được trực tiếp thao tác trên
thiết bị dạy học sẽ góp phần đắc lực cho việc hình thành các kiến thức và kỹ năng cơ
bản, tạo sự lôi cuốn, hấp dẫn, hứng thú làm cho lao động sư phạm hiệu quả hơn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

đơn thuần chỉ là phương tiện giúp người dạy truyền đạt có hiệu quả nội dung kiến
thức mà nó cịn là đối tượng nhận thức của học sinh, là yếu tố kích thích tính tị mị,
lịng hăng say và tích cực của người học. Những khái niệm trừu tượng chỉ bằng lời
nói khơng thể diễn đạt để học sinh hiểu mà đồ dùng dạy học sẽ mơ hình hố khái
niệm, tạo chỗ dựa tin cậy để học sinh nhận biết về cái trừu tượng.

Trong năm học 2011 – 2012 là năm thực hiện điểm nhấn “Sử dụng và bảo
<i>quản tốt thiết bị dạy học” nên công tác bảo quản, sử dụng và quản lý thiết bị dạy học</i>
luôn được đề cao và việc đổi mới trong dạy học là một điều cốt lõi và tất yếu. Một
điều quan trọng trong sự đổi mới đó là việc làm và sử dụng các phương tiện dạy học
để xố bỏ tình trạng “Thầy đọc, trị ghi” rồi “Học thuộc lịng, nói lại theo sách”.

Vì vậy, hiện nay ở Tiểu học Gio Bình việc sử dụng tốt các thiết bị dạy học đang
là một yêu cầu bức thiết đặt ra đối với quá trình đổi mới phương pháp. Nó phụ thuộc
rất lớn vào sự đầu tư cơng sức, trí tuệ cuả người giáo viên trong việc chuẩn bị các

điều kiện, đồ dùng dạy học cũng như việc sử dụng và khai thác chúng.

<b>II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:</b>

<b>1. Một số yêu cầu cơ bản khi sử dụng đồ dùng trong dạy học:</b>

Thiết bị dạy học là công cụ lao động của giáo viên và học sinh. Nó bao gồm
nhiều loại hình khác nhau: Tranh, ảnh, bản đồ, biểu bảng, mơ hình, mẫu vật, hố chất,
dụng cụ thí nghiệm, băng ghi âm, băng ghi hình, phim đèn chiếu, ....mỗi loại đồ dùng,
thiết bị này phát huy tính năng, tác dụng khác nhau trong q trình dạy học nói chung
và ở từng bộ mơn học nói riêng.

Thực tiễn sư phạm cho thấy, các phương pháp dạy học chỉ thực hiện được nhờ
có sự hỗ trợ của các đồ dùng thiết bị nhất định, trong những hình thức dạy học nhất
định, với những thủ pháp hết sức phong phú, đa dạng.

<i><b>a. Quan niệm đúng đắn về việc sử dụng đồ dùng trong dạy học:</b></i>

Phải quan niệm đúng đắn về việc sử dụng đồ dùng tức là tạo ra chỗ dựa trực
quan để phát triển tư duy trừu tượng cho học sinh trong quá trình daỵ và học.

Tạo ra chỗ dựa trực quan để phát triển tư duy, để dạy các nội dung trừu tượng và
khái quát. Vì vậy thiết bị dạy học phải tập trung cho việc dạy và học các nội dung,
phải phản ánh và thể hiện rõ ràng dấu hiệu bản chất của nội dung dạy học.

<i><b>b. Việc sử dụng thiết bị đồ dùng trong dạy học phải phù hợp với mức độ yêu</b></i>
<i><b>cầu nội dung bài học từng lớp :</b></i>

Giáo viên phải sử dụng đúng cách và mang lại hiệu quả thực sự. Muốn vậy các
thao tác khi sử dụng đồ dùng dạy học phải đảm bảo tính gợi mở cho học sinh hướng

tới kiến thức. Coi trọng đúng mức việc sử dụng đồ dùng dạy học và việc rèn luyện kĩ
năng diễn đạt bằng lời, bằng kí hiệu đảm bảo chính xác, chuẩn mực và thống nhất
nhằm phát triển năng lực học tập của các em, hạn chế những áp đặt, yêu cầu vượt quá
sự cố gắng của học sinh.

<i><b>c. Thao tác sử dụng đồ dùng thiết bị dạy học trong dạy học phải chính xác, rõ</b></i>
<i><b>ràng, có dụng ý sư phạm xác định.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

bằng lời, bằng kí hiệu đảm bảo chính xác, chuẩn mực và thống nhất nhằm phát triển
năng lực học tập của các em, hạn chế những áp đặt, yêu cầu vượt quá sự cố gắng của
học sinh.

Các thao tác trên đồ dùng phải chứa dụng ý sư phạm, gợi mở cho học sinh
hướng tới kiến thức cần đạt của bài học. Thao tác trên đồ dùng phải dứt khốt, chính
xác, rõ ràng.

Đây là u cầu cơ bản đối với giáo viên Tiểu học khi sử dụng đồ dùng dạy học.
Bởi vì sự gương mẫu của giáo viên khi nói, viết, vẽ hình kết hợp các động tác sử dụng
đồ dùng đều vô cùng quan trọng và cần thiết. Đó được coi như một hình thức trực
quan thiết thực để học sinh noi theo.

Việc sử dụng đồ dùng dạy học trong các giờ học không chỉ dừng lại ở yêu cầu:
Giáo viên thao tác chính xác, rõ ràng mà còn yêu cầu giáo viên phải tổ chức, hướng
dẫn các thao tác sử dụng đồ dùng học tập của học sinh, giúp học sinh hoạt động trên
bộ đồ dùng của từng cá nhân, từ đó các em tự tìm tịi và phát hiện những kiến thức
mới.

Sau khi đã sử dụng các đồ dùng để hình thành kiến thức mới, khi luyện tập,
thực hành các kiến thức đó nên hạn chế dần việc sử dụng đồ dùng, chỉ khi nào thấy
cần thiết mới sử dụng để hỗ trợ, củng cố các kiến thức đã học.

<i><b>d. Cần tuân thủ trong khi sử dụng đồ dùng dạy học trên lớp:</b></i>

Trong dạy học giáo viên nên để cho học sinh tự thực hành trên đồ dùng học
tập. Những kinh nghiệm và kĩ năng về sử dụng đồ dùng học tập học sinh đã có thì
phải được huy động tối đa. Những thao tác nào học sinh tiến hành chưa chuẩn xác
giáo viên phải sửa ngay. Những thao tác học sinh tiến hành chuẩn xác đem lại hiệu
quả trong giờ học phải được khích lệ, khen ngợi kịp thời. Giáo viên chỉ làm mẫu trên
đồ dùng khi học sinh không làm được hoặc để xác nhận những kết quả học sinh đã
làm hoặc chính xác hóa các thao tác đưa ra kết quả, hình ảnh trực quan đẹp nhất.

<i><b>e. Khơng lạm dụng đồ dùng trực quan.</b></i>

Trong quá trình dạy học nếu giáo viên lạm dụng việc sử dụng đồ dùng dạy học
thì sẽ làm hạn chế kết quả dạy học. Học sinh sẽ học một cách máy móc khơng kém gì
dạy học không sử dụng đồ dùng dạy học. Việc lạm dụng đồ dùng trực quan thể hiện ở
chỗ sử dụng đồ dùng khơng đúng lúc, đúng chỗ, đúng với mục đích nội dung của bài
học và không nâng cao dần mức độ trừu tượng… Do vậy để không lạm dụng đồ dùng
trực quan khi dạy học giáo viên phải thực hiện đúng những yêu cầu nêu trên.

<b>2. Thực trạng về vấn đề sử dụng đồ dùng trong dạy học ở trường tiểu học</b>
<b>Gio Bình:</b>

<i><b>a. Đối với giáo viên :</b></i>
<i>* Ưu điểm :</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Qua thực tế dạy học theo chương trình, sách giáo khoa mới, giáo viên ngày càng
nhận thức được đầy đủ tầm quan trọng của đồ dùng dạy học trong dạy học, nhiều giáo
viên dã xác định được dạy học đảm bảo tính trực quan là một trong những nguyên tắc
của quá trình dạy học. Việc dạy học này khơng những làm cho q trình nhận thức

của học sinh được dễ dàng mà nó cịn góp phần rèn luyện tư duy độc lập, sáng tạo và
gây hứng thú hoc tập cho học sinh.

Ngồi những đồ dùng thơng thường đã được trang bị đồng loạt cho giáo viên thì
một số giáo viên trong trường đã tích cực sáng tạo, thiết kế đồ dùng dạy học đẹp gần
gũi đời sống hàng ngày của các em. Chính những kết quả sáng tạo đó đã góp phần
khơng nhỏ trong việc đổi mới dạy học gây hứng thú học tập cho học sinh.

Ngoài ra hàng năm nhà trường còn tổ chức hội thi: "Làm và sử dụng đồ dùng dạy
<i>học” trong toàn thể cán bộ giáo viên, hầu hết giáo viên trong nhà trường đều tham gia</i>
hưởng ứng một cách tích cực và hội thi đem lại hiệu quả cao. Qua cuộc thi giáo viên
đã đúc rút được nhiều kinh nghiệm cho bản thân, chọn những đồ dùng xuất sắc dự thi
sử dụng đồ dùng cấp trên và đã bổ sung vào kho thiết bị những đồ dùng dạy học thiết
thực và có giá trị sử dụng cao, làm cho phong trào làm và sử dụng đồ dùng dạy học
càng trở nên thiết thực, có hiệu quả hơn.

Qua dự giờ hằng năm, giáo viên ngày càng có kinh nghiệm trong việc sử dụng
đồ dùng dạy học trong tiết dạy : Sử dụng đúng lúc, đúng chỗ, đủ cường độ, đúng mục
tiêu nội dung bài dạy, nhiều tiết dạy sử dụng đồ dùng tự làm đẹp, đảm bảo tính chính
xác, tính khoa học ... Dẫn đến hiệu quả giờ dạy cao hơn, số tiết xếp loại tốt nhiều hơn,
kết quả học sinh nắm được bài ngày càng cao.

Trong giờ dạy giáo viên đã tổ chức tốt nề nếp lớp khi sử dụng đồ dùng dạy học.
Lấy đồ dùng ra học, cất đồ dùng sau khi sử dụng xong nhanh, gọn, trật tự theo kí hiệu
riêng của mỗi giáo viên làm cho tiết học diễn ra nhẹ nhàng, hiệu quả hơn.

Khi sử dụng bộ đồ dùng học sinh được tổ chức hoạt động bằng tay, được quan
sát mơ hình, hình vẽ trực quan để hình thành kiến thức.

Bộ đồ dùng biểu diễn để giúp giáo viên minh hoạ, tường minh các hoạt động cá

nhân để hình thành kiến thức cho học sinh.

<i>* Hạn chế: </i>

Giáo viên khi lên lớp ngại sử dụng thiết bị dạy học để cung cấp cho học sinh
những tri thức mới, vì sử dụng đồ dùng dạy học phải lấy ra, lấy vào phức tạp, mất thời
gian, học sinh hay làm ồn lớp. Hoặc trong tiết đầu giáo viên không giới thiệu sơ lược
từng đồ dùng trong bộ thực hành của các em, nên khi sử dụng các em không thực
hành kịp cùng giáo viên

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

minh hoạ bài giảng, chưa phát huy được tác dụng của đồ dùng dạy học trong việc
cung cấp kiến thức mới.

Đặc biệt một số giáo viên chưa nắm được thao tác sử dụng đồ dùng dạy học
hoặc nếu có sử dụng thì cũng khơng mang lại hiệu quả vì khơng hiểu được ngụ ý của
kênh hình hoặc chưa nghiên cứu kĩ đồ dùng dạy học trước khi lên lớp dẫn đến việc sử
dụng đồ dùng dạy học không phù hợp, không đúng lúc, đúng chỗ.

Bản thân đồ dùng dạy học khơng nói hết nội dung bài dạy chứa đựng trong nó
mà phải thơng qua lời nói của giáo viên, kết hợp với động tác sử dụng đồ dùng theo
quy trình nhất định thì học sinh mới hiểu được nội dung ẩn sau các hình thức biểu
hiện của đồ dùng dạy học. Trong khi đó lời nói của giáo viên khi sử dụng đồ dùng dạy
học có thể chưa hấp dẫn nên chưa gây được sự chú ý của học sinh, vì vậy hiệu quả sử
dụng đồ dùng dạy học đạt được chưa cao.

Song song với điều đó, khơng ít giáo viên ngại làm đồ dùng dạy học, do đó sự
sáng tạo trong việc làm và sử dụng đồ dùng chưa cao, chưa thực sự gây hứng thú cho
học sinh. Một số giáo viên và học sinh sử dụng, bảo quản đồ dùng dạy và học chưa
tốt, nên dẫn đến tình trạng thất lạc mất mát, làm kém giá trị sử dụng do đó khi sử
dụng đồ dùng đó khơng mang lại hiệu quả.

Hiện nay, nhà trường đang thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin trong soạn
bài và dạy hoc. Nhưng nhà trường và giáo viên cịn thiếu thiết bị hiện đại như máy tín,
đầu chiếu, băng đĩa hình...Nên muốn sử dụng giáo viên phải thay nhau mượn, do vậy
cơng tác chuẩn bị cịn phụ thuộc dẫn đến hiệu quả còn hạn chế.

<i><b>b. Về phía học sinh: </b></i>
<i>* Ưu điểm:</i>

Qua việc tìm hiểu cho thấy thực tế các giờ dạy có sử dụng đồ dùng dạy học đã
làm cho học sinh hứng thú trong học tập, tạo điều kiện cho học sinh hoạt động tích
cực sáng tạo, chủ động trong việc tiếp thu, tiếp nhận kiến thức bài học. Đặc biệt học
sinh rất thích thú và hào hứng khi được sử dụng, thực hành đồ dùng học tập. Nhiều
học sinh sử dụng thành thạo và có hiệu quả các đồ dùng học tập.

<b> * Tồn tại:</b>

Một số học sinh thiếu tự giác tích cực trong học tập mặc dù chương trình, sách
giáo khoa mới quan tâm đến luyện khả năng diễn đạt, giải quyết tình huống có vấn đề,
song bản thân các em ít được thực hành nên đôi khi lúng túng, vụng về, thiếu tự tin
khi được thể hiện khả năng của mình.

Do địa bàn ở đây là vùng nông thôn nên kinh tế cịn khó khăn, phụ huynh ít quan
tâm đến việc học tập của con em, các em ít tiếp xúc với các loại đồ chơi, đồ dùng
hằng ngày nên năng lực tiếp thu còn chậm, một số em thực hành còn lúng túng, vụng
về, thiếu tự tin, giáo viên phải mất nhiều thời gian, công sức .

Do học sinh hiếu động, tò mò, khi sử dụng bộ đồ dùng học tay cứ mân mê đồ
dùng này sang đồ dùng khác, không chú ý nghe cô hướng dẫn.

Bộ đồ dùng học đã cũ, một số loại bị thiếu vì vậy ảnh hưởng đến hình thành
kiến thức cho các em.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Do thói quen của việc dạy học theo phương pháp truyền thống, vai trị chính
của người dạy chi phối phương pháp sử dụng thiết bị dạy học.

Một số giáo viên chưa thực sự quan tâm đến việc sử dụng đồ dùng trong dạy
học, vì chưa hiểu được ý nghĩa, vai trị của nó .

Học sinh thao tác trên bộ đồ dùng một số em còn chậm mất nhiều thời gian.
Từ nhu cầu thực tế đặt ra, tôi thấy việc sử dụng đồ dùng dạy học một cách có
hiệu quả có ý nghĩa vơ cùng to lớn trong việc truyền thụ kiến thức cho học sinh. Để
thực hiện được điều đó và làm thế nào để khắc phục những thực trạng trên?. Để trả lời
được câu hổi trên thì một u cầu cấp thiết đó là việc sử dụng đồ dùng dạy học một
cách có hiệu quả là rất cần thiết và phải làm ngay.

<b>4. Các biện pháp cần thực hiện để góp phần nâng cao việc khai thác và sử</b>
<b>dụng thiết bị dạy học:</b>

Trong quá trình dạy học mặc dù mỗi giáo viên được trang bị một bộ đồ dùng biễu
diễn tiện lợi, đầy đủ, màu sắc đẹp. Song muốn sử dụng hiệu quả đồ dùng dạy học vào
từng tiết dạy cụ thể thì trước tiên chúng ta cần nắm được trong bộ đồ dùng gồm có
những gì? Sử dụng ra sao và sử dụng trong mạch kiến thức nào? Sau đây là một số
biện pháp cụ thể:

<b>Biện pháp 1: Tìm hiểu bộ thiết bị - đồ dùng dạy học:</b>

Từ việc nắm được tên gọi và tác dụng của từng loại trong bộ đồ dùng dạy và
học, giáo viên sẽ dễ dàng biết cách sử dụng chúng trong từng phần kiến thức, từng tiết
cụ thể.

<b>Biện pháp 2: Khai thác- sử dụng đồ dùng dạy học: </b>

Bộ đồ dùng dạy học được thiết kế trên cơ sở danh mục tối thiểu mà Bộ Giáo
Dục và Đào Tạo ban hành. Sử dụng theo các phần kiến thức hợp lý vừa đủ, không
lạm dụng, thực chất đồ dùng dạy học chỉ hỗ trợ đúng mức cho dạy học và chủ yếu
cho dạy học ở các tiết bài mới, giáo viên đặt ra các câu hỏi dẫn dắt gợi mở, học sinh
thao tác thực hành tiếp cận kiến thức và giải quyết các vấn đề của bài học một cách
tích cực tự giác.

Đồ dùng dạy học giúp học sinh tập khái quát hoá, cách giải quyết vấn đề để tự
chiếm lĩnh kiến thức mới. Thông qua đồ dùng dạy học giáo viên hướng dẫn học sinh
thiết lập mối quan hệ giữa kiến thức mới và các kiến thức có liên quan đã học, tạo ra
sự hỗ trợ, củng cố lẫn nhau trong quá trình phát triển nhận thức của học sinh, giúp học
sinh liên hệ, vận dụng tốt giữa học với hành.

Trong quá trình dạy học, những việc gì học sinh làm được cho các em tự làm
trên các phương tiện đồ dùng học tập cá nhân, nhằm tạo cơ hội cho các em được
thơng qua chính hoạt động của mình mà phát hiện kiến thức có trong bộ đồ dùng qua
việc phân tích, quan sát, so sánh dưới sự hướg dẫn của giáo viên, học sinh cùng thực
hiện đồng thời theo các thao tác hoạt động của giáo viên giúp các em phát triển tư
duy, khả năng diễn đạt bằng lời....

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

dụng, thời điểm đưa ra thích hợp nhằm phát huy tối đa mỗi chức năng của thiết bị dạy
học.

<b>Biện pháp 3:</b> <b>Cách khai thác- sử dụng ĐDDH có hiệu quả: </b>
<i><b>1 . Về đồ dùng dạy học:</b></i>

Việc khai thác và sử dụng đồ dùng dạy học trong quá trình giảng dạy là một yêu

cầu hết sức quan trọng nhằm nâng cao chất lượng dạy học. Để góp phần khai thác và
sử dụng có hiệu quả đồ dùng dạy học cần:

Đối với cán bộ phụ trách phải bố trí thời gian làm việc phù hợp nhằm tạo điều
kiện cho giáo viên trong việc mượn trả. Đầu năm học giáo viên nên mượn bộ đồ
dùng dạy học theo lớp để chủ động trong việc sử dụng đồ dùng cũng như có kế hoạch
tự làm các đồ dùng còn thiếu.

Đối với nhà trường mua bổ sung thêm thiết bị - đồ dùng dạy học ( một số đồ
dùng đã cũ, mất )

Công ty thiết bị giáo dục thiết kế và cung cấp thêm cho bộ đồ dùng dạy học tiện
lợi và làm cho giờ học thêm sinh động gây hứng thú học tập cho học sinh.

Bổ sung thêm các phương tiện dạy học hiện đại như đầu chiếu, máy vi tính để
giáo viên cũng như học sinh tiếp cận làm quen, học hỏi.

Cần biên soạn các tài liệu hướng dẫn theo từng loại đồ dùng cụ thể, chi tiết, in
ấn để phổ biến rộng rãi đến từng giáo viên.

Thiết kế và cung cấp các loại đồ dùng phong phú, đa dạng có chất lượng tốt đến
các trường Tiểu học để phục vụ kịp thời cho việc dạy - học của giáo viên và học sinh
ngay từ đầu năm học.

Triển khai các chuyên đề hoặc tổ chức hội thảo các đợt tập huấn để giáo viên
có thể tiếp cận, trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, có sáng kiến về thiết kế, khai thác và sử
dụng đồ dùng dạy học.

<i><b>2. Các biện pháp giúp giáo viên khắc phục những tồn tại trong việc khai </b></i>
<i><b>thác và sử dụng thiết bị dạy học:.</b></i>

Giáo viên phải hiểu được dạy học là tác động vào người học, nhằm phát huy
tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh. Dạy học theo hướng tổ chức các “Hoạt
<i>động dạy học’’. Chứng tỏ lúc nào học sinh có “Hoạt động học’’ thì q trình dạy học</i>
trên lớp mới có hiệu quả. Dạy học phải để cho các em tự thao tác trên đồ dùng, biết
suy nghĩ và thảo luận, tức là tạo ra “Môi trường học’’ tốt, tạo ra cơ hội để các em
<i>“Hoạt động học tập’’, tạo ra sự “Hợp tác’’ giữa trò với trò, giữa thầy với trị. Việc</i>
học tập theo cách đó sẽ hấp dẫn lơi cuốn các em vào quá trình học một cách tự giác,
tự nhiên hơn, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí học sinh Tiểu học .

Đồ dùng dạy học có phát huy được tác dụng hay không phụ thuộc rất nhiều vào
việc giáo viên sử dụng nó như thế nào. Để đạt hiệu quả cao trong sử dụng đồ dùng
dạy học mỗi giáo viên cần:

Nắm vững danh mục đồ dùng dạy học.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Xác định thời điểm, thời gian thích hợp sử dụng đồ dùng đó trong tiết học.
Tìm biện pháp, cách thức thích hợp, chuẩn bị hệ thống câu hỏi dẫn dắt học sinh
thực hành, quan sát đồ dùng theo đúng mục đích sử dụng.

Chú ý đến ngơn ngữ, lời nói trong giảng dạy và trong q trình sử dụng đồ
dùng dạy học. Khi giới thiệu và sử dụng đồ dùng giáo viên nên tránh tình trạng giải
thích dài dịng, vừa làm mất thời gian và khơng cần thiết, vừa làm rối rắm vấn đề. Tuy
nhiên lời nói của giáo viên cũng là phương tiện trực quan ngôn ngữ. Vì vậy một khi
sử dụng đồ dùng dạy học giáo viên cần xác định rõ đồ dùng dạy học đó có tác dụng gì
trong việc khai thác nội dung kiến thức của bài để có thể kết hợp việc sử dụng ngôn
ngữ với việc sử dụng đồ dùng dạy học một cách hợp lý nhằm giúp học sinh hiểu biết
vấn đề rõ ràng hơn, mạch lạc hơn.

Để tránh tình trạng lúng túng, mất thời gian trong việc sử dụng đồ dùng dạy

học giáo viên cần dành thời gian thực hành trước các thao tác sử dụng đồ dùng dạy
học trước khi lên lớp.

Cuối cùng giáo viên cần nắm vững phương châm sử dụng và khai thác đồ dùng
dạy học như sau:

Các thao tác học sinh tự làm được nên để học sinh tự thực hành.

Thao tác nào học sinh làm sai cần phải được giáo viên chỉ rõ và hướng dẫn làm
lại kịp thời.

Chỉ khi học sinh không thể thực hiện được thao tác trên đồ dùng thì giáo viên
mới làm mẫu và hướng dẫn cụ thể, rõ ràng để học sinh có thể tiến hành thao tác.

Yêu cầu đặt ra phải rõ ràng, theo trình tự các bước một cách lơgic, lời nói và
hành động phải kết hợp một cách nhịp nhàng.

Giáo viên chỉ tiến hành các thao tác mẫu trên đồ dùng để kiểm tra kết quả làm
việc của học sinh, chuẩn hoá các thao tác để đưa ra hình ảnh trực quan đẹp nhất.

Cần khai thác triệt để nội dung sách giáo khoa, sử dụng sáng tạo sách giáo
khoa, coi sách giáo khoa như là đồ dùng dạy học để hướng dẫn học sinh thực hiện các
hoạt động học tập.

Xác định và sử dụng tốt đồ dùng dạy học tức là đã xác định được cái đích cần
đạt của mỗi bài và của mơn học, là sự thiết kế các hoạt động cơ bản của học sinh
trong việc tìm tịi, chiếm lĩnh tri thức mới. Chính vì vậy việc sử dụng đồ dùng phải
kết hợp hài hồ với phương pháp dạy học sao cho lơgich mới mang lại hiệu quả góp
phần nâng cao chất lượng dạy học ở bậc Tiểu học.

Để có một bộ mơn chất lượng đáp ứng đựoc yêu cầu thì việc sử dụng đồ dùng
dạy học cần được kết hợp hài hoà với các phương pháp dạy học một cách logic, để có
hiệu quả cao thực sự trong việc đổi mới hơn nữa, công việc này tất cả mọi giáo viên
trong nhà trường đều có thể sử dụng trong giảng dạy ở tất cả các khối lớp khi dạy ở
bậc tiểu học.

<b>III. KẾT LUẬN:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Tuy nhiên việc sử dụng sao cho đúng lúc, đúng chỗ, đúng mức độ và đúng với đối
tượng học sinh cụ thể thì ln là một “ Bài toán mở ’’ đối với mọi giáo viên đứng lớp.
Qua thực tế cùng một bộ đồ dùng, cùng một tiết dạy, cùng những gợi ý sách
giáo khoa và sách giáo viên nhưng việc sử dung đồ dùng trực quan để thể hiện các ý
tưởng dạy học của mỗi giáo viên lại mang tính sáng tạo, tính đa dạng và phong phú ở
mức độ nhất định. Có thể nói: Khai thác và sử dụng có hiệu quả đồ dùng dạy học là
quá trình thể hiện nhuần nhuyễn giữa các yếu tố: Trình độ chun mơn của giáo viên
với năng lực sư phạm (ước lượng, đánh giá đối tượng học sinh ); với những thao tác
thực hành khéo léo; với ngôn ngữ giảng giải ngắn gọn , rõ ràng. Tất cả những điều
này khơng thể hình thành “Ngày một, ngày hai’’ mà phải có q trình tích luỹ lâu dài,
liên tục. Đây cũng là vấn đề đặt ra để tơi tiếp tục hồn thiện hơn nghiệp vụ của mình
trong những năm tiếp theo.

Để góp phần nâng cao chất lượng dạy học, bản thân người giáo viên cần tự học
hỏi, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chun mơn của mình, trong đó có kĩ năng sử
dụng và khai thác có hiệu quả đồ dùng dạy học. Khơng những thế người giáo viên cần
phải tâm huyết với nghề nghiệp, cần tìm tịi sáng tạo tự làm ra những đồ dùng dạy học
để khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất .

Sử dụng đồ dùng trực quan trong các tiết dạy làm cho giờ học sinh động, sôi
nổi hẳn lên, lôi cuốn được tất cả học sinh cùng làm việc và suy nghĩ. Vì sử dụng đồ
dùng dạy học trong trường tiểu học rất phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí và lứa tuổi

của các em. Từ đó giúp các em rất hứng thú học tập và có hiệu quả học tập cao hơn.

Bên cạnh đó khi sử dụng đồ dùng dạy học thì người giáo viên cần nắm chắc các
đối tượng học sinh, nhất là đối tượng học sinh giỏi và học sinh yếu. Vì đối tượng là
nguồn bồi dưỡng kiến thức, là mũi nhọn trong chuyên mơn là nhân tố giải quyết các
vấn đề khó. Cịn những đối tượng yếu phải tạo cơ hội, giúp đỡ thêm cho các em trong
giờ học, phù đạo thêm kiến thức cho các em. Tất cả những đối tượng học sinh ấy giáo
viên cần phải hướng dẫn cụ thể, tỉ mỉ về phương pháp cũng như các thao tác trong
việc sử dụng đồ dùng dạy học. Để từ đó giáo viên có hệ thống câu hỏi hoặc các yêu
cầu phù hợp với từng đối tượng. Xây dựng các em học tốt, có năng lực để các em có
điều kiện tự quản và điều hành cơng việc của nhóm, tổ khi cùng nghiên cứu và sử
dụng đồ dùng dạy học để đi đến sự thống nhất chung và đồ dùng đó sử dụng có hiệu
quả và các em lại thoải mái trong khi học và học đạt có kết quả .

Quá trình làm việc đã giúp tơi rèn luyện được khả năng nghiên cứu mà trước
đây tôi mới hiểu sơ lược chưa sâu, làm tiền đề cơ sở để tôi tiếp tục nghiên cứu kĩ hơn
vấn đề sử dụng và khai thác hiệu quả các đồ dùng dạy học của các môn học khác ở
tiểu học để đạt kết quả cao trong q trình làm việc.

Các đồng nghiệp có thể tham khảo phần nào sẽ giúp cho đồng nghiệp biết được
cấu tạo cũng như cách sử dụng bộ đồ dùng dạy học.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>III. KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT:</b>

Để nâng cao chất lượng dạy và học, song song với việc đổi mới nội dung và
phương pháp thì người giáo viên phải nắm chắc cách sử dụng đồ dùng dạy học.

Thực trạng cho thấy việc sử dụng đồ dùng dạy học trong các tiết học hiện nay
còn hạn chế và nếu có sử dụng cũng chỉ là đại khái, thiếu chính xác và khơng khoa
học nên dẫn đến hiệu quả chưa cao. Chính vì vậy trong q trình dạy học để đạt hiệu

quả cao thì kinh nghiệm sử dụng đồ dùng đã phần nào góp phần quyết định sự thành
cơng của tiết dạy và đáp ứng yêu cầu của việc đổi mới.

Để có thể thực hiện được phương pháp này địi hỏi phải có sự tham gia nhiệt
tình của các giáo viên đặc biệt là cần nghiên cứu kĩ cách khai thác và sử dụng đồ dùng
dạy học trong mỗi tiết dạy sao cho phù hợp và có hiệu quả.

Đối với các cấp lãnh đạo và công ty thiết bị trường học:

Cần nghiên cứu kĩ nội dung, chương trình của từng khối lớp để cung ứng đầy
đủ đồ dùng dạy học các môn học giúp giáo viên thuận tiện trong quá trình chuẩn bị đồ
dùng .

Mở lớp tập huấn cho giáo viên và nhân viên phụ trách các trường về cách khai
thác và sử dụng đồ dùng dạy học. Tăng cường giao lưu học hỏi kinh nghiệm về việc
khai thác và sử dụng đồ dùng dạy học giữa các trường, các giáo viên với nhau.

Trên đây là một số suy nghĩ và đề xuất cách khai thác sử dụng đồ dùng trực
quan trong giảng dạy nhằm đáp ứng việc đổi mới phương pháp dạy học. Hy vọng
rằng, việc sử dụng thiết bị dạy học đúng đắn và sáng tạo trong các giờ học sẽ hỗ trợ
giáo viên và học sinh đạt hiệu quả cao trong các giờ học góp phần nâng cao chất
lượng dạy học trong các trường tiểu học.

Do điều kiện thời gian và khả năng nghiên cứu của bản thân có hạn nên những
điều làm được cịn ít ỏi và khơng tránh khỏi những thiếu sót. Tơi rất mong nhận được
sự góp ý, giúp đỡ, khích lệ của các bạn đồng nghiệp để sáng kiến này được hoàn thiện
và vận dụng vào thực tế giảng dạy đạt hiệu quả cao hơn.

</div>

<!--links-->