tiết 89: Buổi học cuối cung (t1)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (138.77 KB, 8 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: ………
Ngày giảng: 6B…………..

Tiết 89-90
Văn bản:

BUỔI HỌC CUỐI CÙNG

(Chuyện của một em bé người An-dát)
 -An – Phông -xơ Đô –

Đê-I. Mục tiêu

* Mức độ cần đạt:

- Nắm được cốt truyện, nhân vật và tư tưởng của truyện : Qua buổi học tiếng Pháp
cuối cùng của vùng An- dát, truyện đã thể hiện lòng yêu nước, yêu tiếng nói của
dân tộc.

- Nắm được tác dụng kể chuyện ngôi thứ nhất và nghệ thuật thể hiện tâm lý nhân
vật. Hiểu được nội dung, ý nghĩa của truyện : phải biết giữ gìn tiếng mẹ đẻ, đó là
một phương diện quan trọng của lòng yêu nước. Hiểu được cách thể hiện tư tưởng,
tình cảm của tác giả trong tác phẩm .

* Trọng tâm kiến thức, kĩ năng: 
1.Kiến thức

- HS nắm được cốt truyện, nhân vật, tình huống, người kể chuyện, lời đối thoại, lời
độc thoại của truyện.

- HS nắm được ý nghĩa của tiếng nói dân tộc.
- Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật.

2.Kĩ năng

- Kể tóm tắt truyện.

- Tìm hiểu, phân tích nhân vật cậu bé Phơ-răng và thầy giáo Ha-Men qua ngoại
hình, ngơn ngữ, cử chỉ hành động

- Trình bày được suy nghĩ của bản thân về ngôn ngữ dân tộc nói chung và ngơn
ngữ dân tộc ḿnh nói riêng.

*Kỹ năng sống:

- Tự nhận thức: ý nghĩa của tiếng nói dân tộc, trách nhiệm của bản thân...
- Giao tiếp, trình bày suy nghĩ: tự hào về tình yêu tiếng mẹ đẻ

- Cảm nhận bản thân về giá trị của truyện

3.Thái đợ

- Giáo dục tình u tiếng nói dân tộc .
4. Phát triển năng lực học sinh :

- Năng lực đọc- hiểu văn bản, sáng tạo, giải quyết vấn đề, sử dụng ngôn ngữ, giao
tiếp, hợp tác

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

- Giáo viên: SGK, SGV, bài soạn, tranh ảnh minh hoạ, tài liệu tham khảo
- HS: đọc, chuẩn bị bài, sgk, vở soạn.

III. Phương pháp

- PP vấn đáp, thuyết trình, phân tích cắt nghĩa...KT động não

IV. Tiến trình giờ dạy- giáo dục

1. Ổn định tổ chức (1’)
2. Kiểm tra bài cũ (5’)

?) Văn bản “ Vượt thác” có mấy vấn đề chính? Nêu những đặc điểm cơ bản của
các vấn đề đó

- Bức tranh thiên nhiên: thơ mộng, hùng vĩ

- Cảnh vượt thác: con người có sức mạnh, vượt qua con thác hiểm trở
3. Bài mới (35’)

- Mục đích: Giới thiệu bài mới
-PP: Thuyết trình

- Thời gian: 1’

Từ kì 2, đã được học 1 số truyện ngắn hoặc trích đoạn truyện dài của các nhà văn Việt Nam
hiện đại. Hôm nay, chúng ta đến với nước Pháp, làm quen với tác giả nổi tiêng: An-phông-xơ Đô
đê qua truyện ngắn đặc sắc. Lịng u nước là một tình cảm rất thiêng liêng đối với mỗi người và
nó có rất nhiều cách biểu hiện khác nhau. Ở đây, trong tác phẩm “Buổi học cuối cùng” đặc biệt
này, long yêu nước được biểu hiện trong tình yêu tiếng mẹ đẻ..Để tìm hiểu hiểu rõ hơn về văn
bản…

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
* Hoạt động1(5’)

- Mục đích:Giúp HS nắm kiến thức về 
tác giả

- PP: PP vấn đáp, nêu vấn đề, giảng 
bình, phân tích.

- Kĩ thuật động não, trình bày 1’
-Hình thức tổ chức DH: cá nhân
- Cách thức tiến hành:

?) Nêu những hiểu biết của em về tác
giả

Hs dựa vào chú thích để trình bày
- GV bổ sung: Là nhà văn Pháp.

Ơng cịn viết kịch, tiểu thuyết nhưng
nổi bật nhất là truyện ngắn (Những bức
thư từ cối xay gió của tơi 1869, Chuyện
kể ngày thứ 2 – 1873)

I. Giới thiệu chung

1. Tác giả: (1840 – 1897)

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

- Truyện ông thấm đượm chất đồng
giao, dân ca nhẹ nhàng, trong sang diễn
tả tình yêu quê hương đất nước

?) Nêu xuất xứ, nội dung đoạn trích
- 1 HS nêu

*GV: Chiến tranh Pháp – Phổ (1870 –
1871) Pháp thua trận -> Vùng An dát và
Lo-ren của Pháp cắt cho Phổ -> Theo
lệnh của chính quyền Phổ, HS phải học
tiếng Đức (ngôn ngữ của Phổ).Bơi vậy,
tác giả đặt tên là...

- Truyện nói lên nỗi đau của người
dân...và khẳng định: yêu tiếng mẹ đẻ là
yêu nước, giữ tiếng nói dân tộc là chìa
khố giải phóng dân tộc...

* Hoạt động 2 (29’)
- Mục đích: Giúp HS nắm được tư 
tưởng TP

- PP: Phương pháp đàm thoại, vấn đáp,
thuyết trình, bình giảng.

- Kĩ thuật động não, trình bày 1’

-Hình thức tổ chức DH: cá nhân/ nhóm
- Cách thức tiến hành:

GV hướng dẫn: Giọng điệu, nhịp điệu
biến đổi theo tâm trạng của Phrăng:
Đoạn cuối: dồn dập, căng thẳng, xúc

động

- GV đọc mẫu 1 đoạn -> 3 HS đọc tiếp
?) Hãy kể tóm tắt văn bản

Câu chuyện kể về 1 buổi sáng- như
thường lệ, cậu bé Phrang đến lớp. Dọc
đường cậu thấy mọi thứ khác hẳn so với
mọi hôm. Phrang vào lớp, càng thấy
ngạc nhiên hơn, khi thầy Hamen ăn mặc
chỉnh tề như trong ngày lễ. Thầy khơng

2. Tác phẩm

- Trích trong tập truyện ngắn “Chuyện
kể ngày thứ 2” – 1873

- Kể về buổi học cuối cùng bằng tiếng
Pháp của một lớp học thuộc làng quê
vùng Andát

II. Đọc, hiểu văn bản

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

quở mắng mà đối với Phrang rất dịu
dàng. Khơng khí trong lớp học rất trang
trọng. Cuố lớp có cụ già

Hơ-de, bác phát thư và nhiều người
khác. Hóa ra hơm nay là buổi học cuối
cùng. Phrang ân hận vì mình không

thuộc bài- nhất là khi thầy Hamen giảng
về buổi học cuối cùng thật xúc động.
Kết thúc buổi học thầy Hamen đã viết
lên bảng dòng chữ thể hiện tinh thần
yêu nước “ NƯỚC PHÁP MUÔN
NĂM”

?) Em hiểu như thế nào về tên “Buổi
học cuối cùng”

- Sau buổi học này chính quyền Phổ
khơng cho tiếp tục dạy bằng tiếng Pháp
-> Đây là buổi học bằng tiếng Pháp cuối
cùng

?) Văn bản thuộc thể loại gì
?) Văn bản chia thành mấy phần

- 3 phần

- P1: Từ đầu -> vắng mặt con: Trước
buổi học, quang cảnh trên đường và ở
trường

- P2: Tiếp -> buổi học cuối cùng này:
Diễn biến của buổi học cuối cùng

- P3: Còn lại: Cảnh kết thúc buổi học
cuối cùng

?) Truyện được kể bằng lời của nhân
vật nào?Theo ngôi thứ mấy? Tác
dụng?

- Nhân vật Phrăng -> ngôi thứ nhất ->
thể hiện tâm tư và tình cảm

?) Truyện có những nhân vật nào
(Nhận xét về hệ thống nhân vật) ? Đâu
là nhân vật chính

- Có nhiều nhân vật

- Nhân vật chính, đóng vai trị nổi bật

2.Thể loại- Bố cục: 
a.Thể loại:Truyện ngắn
b.Bố cục:3 phần

3. Phân tích

3.1 Chú bé Phrăng

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

nhất: Phrăng và thầy Ha – men

- Còn một số nhân vật phụ chỉ xuất hiện
thoáng qua

?) Quang cảnh buổi sáng hơm ấy có gì
khác lạ

(Trên đường, ở trường, khơng khí lớp
học)

- Trời: ấm, trong trẻo

- Ven rừng, cánh đồng, tiếng sáo hót
- Lính Phổ: đang tập

- Cảnh trường: yên tĩnh, trang nghiêm
- Mọi người: lặng lẽ, buồn rầu

=> báo hiệu sự khác thường đặc biệt và
rất nghiêm trọng

?)Ý nghĩ và tâm trạng của Phrăng vào
buổi sáng trước giờ học được miêu tả
như thế nào? Vì sao có tâm trạng đó
- Đầu tiên, Phrăng định trốn học, ra chơi
ngồi đồng vì muộn giờ lên lớp, khơng
thuộc bài, cảnh thiên nhiên đẹp đang
vẫy gọi.

Nhưng cuối cùng, chú bé đã cưỡng lại
được ý muốn này. Thấy nhiều người
đứng trước bản dán cáo thị: lại có
chuyện gì nữa đây? Bác phó rèn Oat-to
định nhạo em. Vẫn bình thường.

Một buổi sáng trên đường tới trường,

chứng kiến cảnh và người như vậy mà
cậu học trò ham chơi, lười học vẫn giữ
tâm trạng bình thường, vẫn đến trường
như đã báo trước điều gì đó ko bt.

?) Phác họa lại tâm trạng của Phrăng
trong buổi học cuối cùng

* Từ ngạc nhiên đến choáng váng :
Mọi ngày, tiếng ồn ào như chợ vỡ
-nhưng hơm đó, tất cả đều bình lặng y
như một buổi sáng chủ nhật.

P ngượng nghịu, xấu hổ bước vào lớp
trong sự im lặng khác thường của lớp
học. Càng lạ lùng hơn khi thầy Hmen ko

đã kịp suy nghĩ lại.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

trách phạt mà ngược lại nói rất dịu dàng.
Em càng ngạc nhiên vì trang phục của
thầy, vì cuối lớp có cả dân làng.

*GV: Từ hình ảnh rất cảm động của các
cụ già, từ lời lẽ và thái độ ân cần, tha
thiết và đau xót của thầy Hamen...Tất cả
đã tác động mạnh mẽ đến nhận thức và
tình cảm, suy nghĩ của Phrăng...P thấy
chống váng. Chống váng vì lời tuyên
bố của thầy giáo: Đây là buổi học cuối

cùng. Cậu chọt hiểu ra ko khí trang
nghiêm, buồn rầu và thiêng liêng của
buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp
trong vùng bị qn Phổ chiếm đóng.
?) Tìm đoạn văn tả tâm trạng Phrăng
khi khơng thuộc bài

Mà tơi...ngẩng đầu lên...

?) Vì sao em có tâm trạng như vậy
Lần đầu tiên cậu bé cảm thấy ân hận,
xấu hổ, tự trách mình. Biết dây là buổi
học cuối cùng, thấy khơng khí trang
nghiêm trong lớp học, chú càng ý thức
được lỗi lầm khó có thể sửa chữa. Từ
chán học, cậu chuyển sang thích học,
ham học, tự nguyện học nhưng tất cả đã
muộn.

?) Tìm đoạn văn tả cảnh viết tập, cảnh
tiếng chim bồ câu gù khẽ... nhằm mục
đích gì

- Nổi rõ sự chăm chú, tập trung viết của
lũ học trò.

- Đối lập khơng khí thanh bình, n
ả-nặng nề của chiến tranh, tàn bạo, khắc
nghiệt của bọn Phổ.

?) Cụ Hô-đê ko nhưng đến học mà còn
mang theo sách, run giọng đọc theo lũ
trị nhỏ, tác động ntn tới thái độ, tình
cảm của P và mọi người

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

cùng.

- Thêm nữa, đây là cách để người dân
lao động Pháp vùng An dát và Coden 
biểu hiện lòng yêu tiếng Pháp, yêu nước
Pháp đến xót xa, nghẹn ngào.

?) Khái quát diễn biến tâm lý và suy
nghĩ của nhân vật P

- Diễn biến hợp lý  Từ chỗ lông bông,
trẻ con như hàng ngày, chú càng lúc
càng ngạc nhiên, càng bị cuốn hút vào
khơng khí trang nghiêm, cảm động của
lớp học



Xấu hổ, ân hận, rồi càng kính yêu thầy
giáo già Hamen, P thấm thía về lỗi lầm
của mình, muốn sửa chũa nhưng đã
muộn, nên càng tự dày vò, day dứt,
Trong tâm hồn trẻ con ấy đã lớn lên, già
dặn hơn, nghĩ ngợi nghiêm túc hơn và
phần nào thấy được vẻ đẹp của tiếng

Pháp cùng sự dã man, thâm độc của bọn
Phổ xâm lược.

?) Qua nhân vật này, tác giả muốn thể
hiện tư tưởng gì

Nỗi đau mất đất, mất nước, mất tự do,
khơng dược nói tiếng nói dân tọc là nỗi
đau buồn, uất ức, tủi nhục, khó có gì
sánh nổi. Tư tưởng ấy càng thấm thía vì
được thể hiện qua diễn biến tâm trạng,
thái độ, nhận thức của một học trò thơ
ngây.

Lúc đầu còn ham chơi, lười học nhưng
qua buổi học cuối cùng Phrăng đã hiểu
được ý nghĩa thiêng liêng của việc học
tiếng Pháp và tha thiết muốn học tập.

4. Củng cố (3’)

- Mục đích: củng cố lại kiến thức
-PP: vấn đáp

-KT động não
-HT: cá nhân, lớp

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

-HS nhận xét, GV nhận xét- cho điểm nếu cần
5. Hướng dẫn về nhà (1’)

- Tập kể lại văn bản
- Học bài

- Chuẩn bị (tiết 2) nhân vật thầy Hamen