tiết 22

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (128.36 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: ……… Tiết 22
Ngày giảng: 6A :…………..

6C :…………..
 Văn bản

THẠCH SANH
 (Cổ tích)
I. Mục tiêu:

(Như tiết 21)

II. Chuẩn bị: Như tiết 21
III. Phương pháp

- Phương pháp đọc diễn cảm,vấn đáp, động não, thảo luận nhóm, kĩ thuật
trình bày 1 phút

IV. Tiến trình dạy học và giáo dục (tiết 2)
1- Ổn định tổ chức :1’

2- Kiểm tra bài cũ (5’)

? Nhận xét của em về những thử thách và chiến công mà Thạch sanh đã
trải qua và đạt được?

3.Bài mới:35’

HĐ 1: - GV dẫn vào bài – 1’
- Mục tiêu: đặt vấn đề tiếp cận bài học.
- Hình thức: hoạt động cá nhân.

- phương tiện: sgk

- Kĩ thuật, PP:thuyết trình.

Hoạt động của Gv- Hs Nội dung cần đạt

Hoạt đông 3 :20’

- Mục tiêu: hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu giá trị 
của văn bản

- Phương pháp: vấn đáp, trình bày, nêu vấn đề, nhóm, 
tranh luận, chia sẻ.

- Phương tiện: tư liệu, SGK,máy chiếu.
- Kĩ thuật: động não.

- Hình thức: hoạt động cá nhân/nhóm
 Đọc – hiểu văn bản

? Ngồi lí do khiến chàng vượt qua mọi thử thách là 
nhờ tài năng phẩm chất, còn một yếu tố quyết định 
nữa đó là sự giúp đỡ của các phương tiện thần kì? 
Đó là những phương tiện nào?

- Tiếng đàn, niêu cơm, cung tên vàng.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Thảo luận nhóm theo bàn:2’
GV bình:

- Âm nhạc thần kì là chi tiết phổ biến trong truyện cổ
tích: Tiếng hát (Trương Chi), Tiếng sáo (Sọ dừa), Tiếng
đàn (Thạch Sanh).

+ Cây đàn thần: khi thì vạch mặt kẻ thù nham hiểm, bất
nhân, vạch mặt Lí Thơng, giải câm cho cơng chúa, khi
thì làm nhụt chí qn thù

- ý nghĩa:

+ Giúp TS được giải oan, giải thoát.

+ Giúp cơng chúa khỏi câm, Lí Thơng bị vạch
mặt.

-> Khát vọng cơng lí nhân nghĩa.

+ Làm cho 18 nước chư hầu phải cuốn giáp xin
hàng. -> Đại diện cho cái thiện, tinh thàn u chuộng
hồ bình của dân tộc ta. Đó là nghệ thuật “mưu phạt tâm
công” của dân tộc ta. -> Là binh pháp Việt Nam kì diệu.
=> tiếng đàn giãi bày tình u, địi hỏi cơng lý, tiếng
đàn nhân đạo, hồ bình

GV liên hệ: + TRUYỆN NÔM THƠ THẠCH 
SANH.

Đàn kêu : Ai chém chằn tinh.

Cho mày vinh hiển dự mình quyền sang?
Đàn kêu ai chém xà vương.

Đem nàng công chúa triều Đường về đây?
 Đàn kêu: Hỡi Lí Thơng mày.

Cớ sao phu nghĩa lại rày vong ân?
 Đàn kêu sao ở bất nhân.
Biết ăn quả lai quên ân người trồng?
 + NAM QUỐC SƠN HÀ.

+ BỨC THƯ NGUYỄN TRÃI THUYẾT 
HÀNG GIẶC MINH

?Tất cả các đồ của TS đều có xuất xứ cụ thể: chiếc 
búa do cha để lại,cung tên có được sau chiến thắng 
chằn tinh, cây đàn do thuỷ tề biếu sau khi cứu được 
thái tử. Chỉ con niêu cơm thần thì nguồn gốc không 
rõ ràng.TS vậy?

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

18 nước chư hầu khơng có phần thưởng từ sự thất bại
của kẻ thù hay sự trả ơn của ngường khác. Niêu cơm là
của TS. Điều kì diệu là lúc này chàng đã đủ sức mạnh
để tạo ra sự thần kì, đây là lúc chàng đạt tới đỉnh cao
sức mạnh, chàng được lấy công chúa và làm vua. Một
lời răn dạy giàu tính nhân văn.

?Niêu cơm thần có ý nghĩa như thế nào?(Thảo luận 
nhóm)

GV: Chi tiết vật ban phát thức ăn vơ tận có trong truyện
dân gian Nga: Khăn, túi...Mơng Cổ: Cái giỏ.

- ý nghĩa: - Có khả năng phi thường: ăn hết lại đầy khiến
cho quân chư hầu lúc đầu cịn coi thường nhưng sau đó
phaỉ ngạc nhiên thán phục.

- Niêu cơm và lời thách đố của Thạch Sanh, sự thua
cuộc của quân chư hầu chứng tỏ sự tài giỏi của TS.
- Là tượng trưng cho tấm lịng nhân đạo, tư tưởng u
hồ bình của dân tộc ta.

-> từ sức mạnh vũ trang chuyển sanh sức mạnh nhân
văn: sức mạnh của lòng nhân ái.

GV liên hệ:

+ Bình Ngơ đại Cáo: “Mã Kì, Vương Chính cấp cho 50

chiếc thuyền ra đến bể mà vẫn cịn hồn xiêu phách lạc.
Vương Thơng, Mã Anh, phát cho vài nghìn cỗ ngựa, về
đến nước mà vẫn tim đập chân run.

+ Hồ Chí Minh: Nếu giặc bỏ ý xâm lược ta sẽ trải chiếu

hoa tiễn họ về nước.
* GV chốt ý

? Tại sao trong quan hệ với Lí Thơng, Thạch Sanh 
ln tỏ ra ngờ nghệch dại khờ, trung hậu quá đỗi?

- Bản chất TS là trung hậu, độ lượng trong sáng

? Tại sao TS bao lần bị lừa mà vẫn khơng hề ốn 
giận? Có phải TS khơng biết căm thù?

- TS tin người,sẵn sàng giúp người bị hại mà ko cần đền
ơn -> TS vô tư, trong sáng

- Với yêu quái TS thẳng tay tiêu diệt nhưng với con
người TS dùng tình cảm để đối xử 1 cách độ lượng,
nhân ái.

*GV: Nét đặc sắc trong tính cách của TS chính là ở đó.
Chàng xứng đáng là một biểu tượng tuyệt đẹp của con
người VN trong cuộc sống, chiến đấu và tình yêu hạnh
phúc gia đình

? Hãy nêu cảm nhận của em về nhân vật TS?

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

- Là một dũng sĩ bách chiến bách thắng
* GV chuyển ý

Để tôn vinh người dũng sĩ TS, nhân dân ta đã tạo 
thêm một nhân vật có chức năng đối lập với TS đó là
LT.

? Theo em, Lí Thơng là người ntn? Đặc điểm nổi bật 
của hắn là gì? Bộc lộ qua những sự việc nào?

+ Đặc điểm nổi bật: xảo quyệt, tàn nhẫn đến mất hết

lương tâm -> đối lập hoàn toàn với TS

+ Bộc lộ qua những sự việc:

- Lân la gợi chuyện, kết nghĩa anh em.

- Nghĩ kế lừa TS chết thay -> đẩy TS vào chỗ chết.
- Lừa TS lấy đầu u qa nộp vua, nhận cơng về mình
-> cướp công người khác.

- Lừa TS cứu công chúa, lấp hang -> Lợi dụng, cướp
cơng, trực tiếp giết.

- Phó mặc cho TS bị bắt vào ngục.

? Em có nhận xét gì về dã tâm, mức độ nhưng hành 
động của Lí Thơng?

- Dã tâm : độc ác.

- Mức độ: Ngày càng xảo quyệt thâm độc.
? Nhận xét gì về nhân vật Lí Thơng?

*GV: Sự tham lam, xảo quyệt, tàn nhẫn, độc ác và cả sự
hèn nhát, ti tiện của Lí Thơng ko có 1 nhân vật phản
diện nào trong truyện cổ tích sánh được.

? Tại sao TS nhiều lần bị LT hãm hại mà khi có cơ 
hội lại không giết LT- tha cho về quê, giữa đường bị 
thiên lôi đánh biến thành con bọ hung?

-> Tơ đẹp hình tượng TS - Đề cao tấm lịng nhân hậu vị
tha của chàng -> Quan niệm của nhân dân về lòng nhân
ái.

-> Thực chất mẹ con LT tội ác tày trời nên không thể
tha thứ, hắn phải biến thành con bọ hung dơ bẩn.
? Nhân dân ta muốn thể hiện điều gì qua kết thúc 
truyện?

( TS cưới công chúa, sau làm vua. LT bị sét đánh hoá
thành bọ hung) -> Khẳng định: HP thuộc về người hiền
lành

- Niềm tin: ở hiền gặp lành, ác giả ác báo
-> là kết thúc thường gặp trong truyện cổ tích

? Trong truyện có nhiều yếu tố hoang đường, thần 
kì, em hãy nêu và cho biết ý nghĩa?

b) Nhân vật Lí Thơng .

+ Đặc điểm nổi bật: xảo
quyệt, tàn nhẫn đến mất hết
lương tâm -> đối lập hoàn
toàn với TS

+ Bộc lộ qua những sự
việc:

- Lân la gợi chuyện, kết
nghĩa anh em.

- Nghĩ kế lừa TS chết thay
-> đẩy TS vào chỗ chết.
- Lừa TS lấy đầu yêu qa
nộp vua, nhận cơng về
mình -> cướp cơng người
khác.

- Lừa TS cứu công chúa,
lấp hang -> Lợi dụng, cướp
công, trực tiếp giết.

- Là nhân vật thuộc phe
phản diện - đại diện cho cái
ác. Âm mưu thâm độc hành
động xảo trá ,vô lương tâm.

c) Kết thúc truyện.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

- Chiếc búa: Đốn củi, đánh chằn tinh, đánh quái vật.
- Bộ cung tên bằng vàng: Bắn Đại Bàng, bắn cũi sắt,
cứu thái tử.

- Cây đàn: Chữa bệnh cho ông chúa, làm giặc mềm
lòng.

- Niêu cơm thần: Nấu cơm cho quân sĩ 18 nước chư hầu
ăn.

Đây là những chi tiết thần kì. Những chi tiết này mang ý
nghĩa hết sức to lớn: - Làm cho câu chuyện hấp dẫn.
- Góp phần thểhiện tư tưởng chủ đề của tác phẩm.
+ Chiếc búa, cung vàng: Biểu tượng cho sức mạnh vật
chất diệt trừ yêu quái.

+ Cây đàn, niêu thần: Biểu trưng cho sức mạnh của tinh
thần. (đó là tiếng đàn gợi tình yêu, lòng nhân ái, niêu
thần là lòng bao dung vị tha.)

- Tuy là những yếu tố thần kì nhưng những đồ vật này
luôn bên cạnh TS tức là những đồ vật quen thuộc trong
cuộc sống của người lao động đã được trí tưởng tượng
của tác giả dân gian thổi vào đó linh hồn làm cho các đồ
vật thơng dụng trở nên thiêng liêng kì ảo. Đó cũng là
ước mơ của người lao động về niềm hạnh phúc trong
cuộc sống bao khó khăn vất vả. Chứng tỏ niềm lạc quan,
tâm hồn phóng khống của người Việt.

* Tích hợp giáo dục đạo đức: Hãy liên hệ một vài mẩu
chuyện về lòng nhân ái,khoan dung và thương người.
Từ đó rút ra bài học cho bản thân

Hs: suy nghĩ, trình bày
Gv: Nhận xét.

gặp lành) và ước mơ đổi
đời của nhân dân.

Hoạt động 4 (5’)
- Mục tiêu: hướng dẫn tổng kết

- Phương pháp: vấn đáp, thảo luận nhóm, thuyết trình
- Phương tiện: tư liệu, SGK,máy chiếu.

- Kĩ thuật: động não.

- Hình thức: hoạt động cá nhân/nhóm

? Trình bày ý nghĩa của truyện và những đặc sắc về
nghệ thuật

Nhóm thảo luận theo tổ:1’
Hs: -trình bày - nhận xét.
Gv:chốt

4. Tổng kết
a. ND - ý nghĩa:

- Thể hiện ước mơ, niềm
tin của nhân dân về sự
chiến thắng của những con
người chính nghĩa , lương
thiện.

b. Nghệ thuật