Giao an van 6 ki 2

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (575.75 KB, 104 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tuần 20 Ngày soạn:08/01/2012

Tiết 73-74 Ngày dạy : 09/01/2012

Văn bản: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
(Trích Dế Mèn phiêu lưu kí- Tơ Hồi)
A/Mức độ cần đạt

- Hiểu được nội dung ý nghĩa của Bài học đường đời đầu tiên.

- Thấy được tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một văn bản truyện viết cho thiếu nhi.

- Dế Mèn:Một hình ảnh đẹp của tổi trẻ sơi nổi nhưng tính tình bồng bột và kiêu ngạo.
- Một số biện pháp nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc trong đoạn trích.

2.Kĩ năng:

- Văn bản truyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả.
- Phân tích các nhân vật trong đoạn trích.

- Vận dụng được các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hóa khi viết văn miêu tả.
3.Thái độ: Giáo dục thái độ sống tự lập, không kiêu ngạo, coi thường người khác.
C/Phương pháp: Đọc hiểu, phát vấn, phân tích, tích hợp tồn văn bản.

D/Tiến trình bài dạy 
1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ:kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh
3.Bài mới:

* Lời vào bài: “Dế mèn phiêu lưu ký” là tác phẩm hay, đặc sắc, hấp dẫn của Tơ Hồi dành cho
thiếu nhi. Mèn là 1 hình ảnh đẹp của tuổi trẻ ham hiểu biết, trọng lẽ phải khao khát lý tưởng và
quyết tâm hành động cho mục đích cao đẹp nhưng với tính xốc nổi, kiêu căng của ngày đầu mới
lớn Mèn đã phải trả giá đắt bằng một bài học đường đời đáng nhớ. Đó là bài học gì ? Cơ và các
em sẽ cùng tìm hiểu nội dung của bài học hơm nay.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Giới thiệu chung

- Hs: Đọc chú thích sgk.

GV giảng giải và chốt ý chính về tác giả
(Tơ Hồi) – tác phẩm (Dế Mèn phiêu lưu
ký)

Hoạt động 2:Đọc – hiểu văn bản

GV đọc mẫu đoạn đầu rồi gọi HS đọc
Nhận xét, uốn nắn

- Gv:Hãy kể tóm tắt chương truyện?
- Hs: Tóm tắt, HS khác nhận xét, bổ sung
- Gv:Đoạn trích chia làm mấy phần?
Nêu nội dung của mỗi phần?

- Hs: Trả lời

Gv: đoạn 1 đề cập đến vấn đề gì? Hình
dáng của DM được miêu tả qua chi tiết
nào? Miêu tả hình dáng của DM tác giả

I/ Giới thiệu chung :
1.Tác giả:

- Tơ Hồi sinh năm 1920 là nhà văn thành cơng trước
Cách mạng tháng Tám

- Ơng chun viết truyện cho thiếu nhi.
2.Tác phẩm:

“Bài học đường đời đầu tiên” trích chương I truyện Dế
Mèn phiêu lưu kí.

II/ Đọc – hiểu văn bản 
*Đọc- tìm hiểu từ khó
* Tóm tắt

* Bố cục: Hai đoạn

Đ1/Từ đầu đến thiên hạ rồi: Miêu tả vẻ đẹp hình dáng
của dế mèn

Đ2/Còn lại :1 câu chuyện về đường đời đầu tiên của
Dế Mèn

1/ Hình dáng, tính cách của Dế Mèn



Hình dáng:

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

dùng nghệ thuật gì? Qua nghệ thuật ấy
giúp em hình dung ra hình dáng của DM
như thế nào?

- HSTLN:Trả lời

- Gv:Quan sát phần kể tiếp sgk và cho biết
phần truyện giới thiệu DM ở mặt nào?
(Tính cách) Tìm chi tiết thể hiện tính cách
của DM? Khi viết về tính cách DM tác giả
đã sử dụng nghệ thuật gì? Qua cử chỉ (Gây
sự, quát, đá ghẹo) thể hiện tính cách gì của
dế mèn ?

Hs: Kiêu căng, ngạo mạn
Tiết 74

Gọi HS đọc lại đoạn cuối truyện? Nội dung
đoạn này là gì?

- Hs: Mèn gây ra cái chết của Dế Choắt
- Gv:Thái độ của Mèn như thế nào khi
choắt nói lời trăn trối?

- Hs: Trả lời

- Gv:Câu chuyện về bài học đường đời đầu
tiên của dế mèn được bắt đầu bằng việc gì?
Hãy phân tích thái độ của dế mèn đối với
chị cốc qua đó dế mèn nhận được bài học
bổ ích gì?

- Hs: Trả lời

- Gv:Trong phần “Câu chuyện ân hận”
này, tính nết của mèn có điều gì tốt, điều gì
xấu?

- Hs:Bộc lộ

- Gv: Phân tích để học sinh thấy ý nghĩa
bài học đường đời đầu tiên. Qua bài học
đường đời đầu tiên, các em sẽ có thái độ
sống như thế nào với mọi người xung
quanh?

- Hs: Bộc lộ

- Gv: Liên hệ giáo dục

Hoạt động 3: Hướng dẫn hs khái quát nội 
dung và nghệ thuật của đoạn trích?

- Hs: Đọc ghi nhớ sgk.

Hoạt động 4: Luyện tập 
(GV gợi ý – HS viết nháp)

- Đầu to nổi tảng, rất bướng

- Răng đen nhánh,râu dài, rất đỗi hùng dũng

->Tính từ miêu tả, từ ngữ độc đáo:Vẻ đẹp khoẻ mạnh,
cường tráng, pha chút bướng bỉnh



Tính cách

- Dám cà khịa với mọi người trong xóm

- Quát mấy chị cào cào, đá ghẹo mấy anh gọng vó…
->Động từ: Sự kiêu căng, ngạo mạn, tự cao tự đại
2/ Mèn gây ra cái chết của Dế Choắt

- Rủ choắt trêu chị Cốc, khi choắt can ngăn thì quắc
mắt, mắng

- Hát trêu Cốc  Tự cao tự đại
- Kết quả: Choắt chết oan

3/Bài học đường đời đầu tiên

- Thái độ của mèn “Tôi hối lắm, tôi hối hận lắm”
- Tôi đứng lặng giờ lâu nghĩ về bài học đường đời đầu

tiên “Ở đời mà có thói hung hăng...khơng chỉ mang vạ
cho người khác mà cịn mang vạ cho mình”

 Hối hận, ăn năn, tự rút ra bài học không nên kiêu
căng, ngạo mạn

III. Tổng kết
a, Nghệ thuật:

- Kể chuyện kết hợp với miêu tả

- Xây dựng hình tượng nhân vật Dế Mèn gần gũi với
trẻ thơ.

- Sử dụng hiệu quả các phép tu từ.
b,Ý nghĩa:

- Đoạn trích nêu lên bài học:Tính kiêu căng của tuổi trẻ
có thể làm hại người khác, khiến ta phải ân hận suốt
đơi

* Ghi nhớ sgk
 IV/ Luyện tập

Bài 1: Viết đoạn văn ngắn diễn tả tâm trạng của Dế
Mèn khi chôn cất Dế Choắt

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Hướng dẫn tự học

- Chuẩn bị bài “Sông nước Cà Mau”: đọc diễn cảm, tìm hiểu vẻ đẹp thiên nhiên và con người

vùng đất Phương Nam

_____________________________________________________________________________

Tuần 20 Ngày soạn:11/01/2012

Tiết 75 Ngày dạy : 12/01/2012

Tiếng Việt: PHÓ TỪ
A/Mức độ cần đạt phó

-Nắm được các đặc điểm của phó từ
- Nắm được các loại phó từ

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
1.Kiến thức: - Khái niệm phó từ:

+ Ý nghĩa khái quát của phó từ

+ Đặc điểm ngữ pháp của phó từ(khả năng kết hợp của phó từ, chức vụ cú pháp của phó từ)
- Các loại phó từ

2.Kĩ năng: - Nhận biết phó từ trong văn bản.
- Phân biệt các loại phó từ.
- Sử dụng phó từ để đặt câu.

3.Thái độ: Nghiêm túc học bài và tích cực thảo luận .
C/Phương pháp: phát vấn, phân tích ví dụ, thảo luận
D/Tiến trình bài dạy

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Em hãy phân tích mơ hình cụm động từ sau: Dế Choắt sắp tắt thở. ?
3. Bài mới:

* Lời vào bài: Trong cụm động từ trên, tắt thở là động từ, còn sắp đứng trước bổ nghĩa thời gian
cho động từ tắt thở. Vậy sắp được xếp vào từ loại gì? Bài học hơm nay chúng ta sẽ cùng tìm
hiểu nhóm từ này.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Tìm hiểu chung

- Hs: Đọc vd, Gv yêu cầu hs tìm động từ,

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

tính từ, các từ chuyên đi kèm với động từ,
tính từ để bổ nghĩa.

- HSTL: trả lời

- Gv: Những từ in đậm trên đứng ở vị trí nào
trong cụm từ ?

-Đứng trước trong cụm từ
-Đứng sau ở cụm từ

- Gv: Các từ ấy gọi là phó từ. Vậy phó từ là
gì?

- Hs: Phó từ là những từ bổ sung ý nghĩa cho
động từ, tính từ.

- Hs: Đọc ghi nhớ.Cho ví dụ ?

- Gv:Tìm các phó từ bổ sung ý nghĩa cho
những động từ, tính từ in đậm?

Phó từ là những hư từ đứng trước hoặc đứng
sau động từ, tính từ.

- Gv: Có mấy loại phó từ?
- Hs: hai

-Gv:Điền các phó từ đã tìm được ở phần 1 &
2 vào bảng phân loại ?

-Gv kẻ bảng, hs lên bảng điền.

-Gv yêu cầu ghi nhớ về nội dung khái niệm
về phó từ và các ý nghĩa mà phó từ có thể bổ
sung cho động từ và tính từ.

-Tự đặt các câu có phó từ với các ý nghĩa
khác nhau.

Hoạt động 2:Luyện tập :

Bài 1: Hs đọc đề, Gv hướng dẫn làm mẫu
Hs lên bảng làm

Bài 2: Hs viết đoạn văn ra giấy nháp, đọc câu

có phó từ, cho biết phó từ đó dùng để làm gì?

-Hs: Trả lời.

-Gv: Nhận xét, ghi điểm cá nhan

Bài 3:Gv đọc đoạn trích, học sinh nghe, chép.

* VD :

Đã đi; cũng ra; vẫn chưa thấy; 
thật lỗi lạc

- Soi gương được ; rất ưa nhìn;
 Rất to; rất bướng

- Động từ : đi, ra, thấy, soi (gương)
- Tính từ : lỗi lạc, ưa nhìn, to, bướng

=> Phó tư: là những từ chuyên đi kèm với động từ,
tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ.
2.Các loại phó từ :

- Phó từ đứng trước động từ, tính từ.
- Phó từ đứng sau động từ, tính từ.

- i n phó t vào b ng phân lo iĐ ề ừ ả ạ

Ý nghĩa Đứng

trước

Đứngsau
- Chỉ quan hệ thời gian

- Chỉ mức độ.

-Chỉ sự tiếp diễn tương
tự

- Chỉ sự phủ định.
- Chỉ sư cầu khiến .
- Chỉ kết quả và hướng
- Chỉ khả năng.

đã,đang
rất

cũng ,vẫn
không
đừng
thật ,chưa

lắm

vào, ra
được
* Ghi nhớ sgk/14

II. Luyện tập :

Bài 1: Phó từ được in đậm như sau

- Đã, đương, sắp :  Chỉ quan hệ thời gian.
- Không :  Chỉ sự phủ định.

- Còn,đều, cũng, lại :  Chỉ sự tiếp diễn tương tự
- Ra: Chỉ hướng

Bài 2: Cho HS đọc lại đoạn trích và tìm phó từ.
Ví dụ: đang, vào, ra, không, đang, lên.

Bài 3: Giáo viên đọc đoạn trích, học sinh nghe
chép

Hướng dẫn tự học
* Bãi cũ:

- Khái niệm phó từ, các loại phó từ.

- Nhận diện được phó từ trong câu văn cụ thể.
* Bài mới:Soạn bài “ So sánh”

_____________________________________________________________________________
Ngày soạn:16/01/2012

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Tiết 76

Tập làm văn: TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN MIÊU TẢ
A/Mức độ cần đạt

- Biết được hoàn cảnh sử dụng văn miêu tả.

- Những yêu cầu cần đạt đối với một bài văn miêu tả.
- Nhận diện và vận dụng văn miêu tat trong khi nói và viết.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Mục đích của miêu tả.
- Cách thức miêu tả.
2.Kĩ năng:

- Nhận diện được đoạn văn, bài văn miêu tả.

- Bước đầu xác định được nội dung của một đoạn văn hay bài văn miêu tả, xác định đặc điểm
nổi bật của đối tượng được miêu tả trong đoạn văn hay bài văn miêu tả.

3.Thái độ: có ý thức trau chuốt, gọt giũa ngôn từ miêu tả.

C/Phương pháp: Thuyết giảng, phát vấn, gợi mở, thảo luận nhóm.
D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Ở cấp I các em đã học về văn miêu tả, vậy miêu tả là gì ? 
3.Bài mới:

* Lời vào bài: Trong phân môn Tập làm văn học kì I các em đã tìm hiểu văn tự sự. Cịn học kì 
II này các em sẽ được học văn miêu tả mà các em đã từng học ở bậc tiểu học. Để tìm hiểu kĩ hơn

về thể loại này, chúng ta bước vào tiết học hơm nay “Tìm hiểu chung về văn miêu tả”.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Tìm hiểu chung

- Gv:Gọi HS đọc 3 tình huống ở bài tập.
Cho biết với các tình huống ấy em phải
làm gì để giải quyết ?

- Hs: Trả lời

- Gv:Dựa vào ba tình huống trên hãy nêu
lên một số tình huống khác cần dùng văn
miêu tả để thể hiện mục đích giao tiếp của
mình ?

- Hs: trả lời.Gv thêm vài tình huống.
- Hs đọc yêu cầu BT 2(SGK)

- Gv nêu câu hỏi cho HSTHN:Em hãy chỉ
ra 2 đoạn văn miêu tả Dế Mèn và Dế
Choắt. Hai đoạn văn ấy có giúp em hình
dung được đặc điểm nổi bật của hai chú dế
khơng? Những chi tiết nào giúp em hình
dung được điều đó ?

- Hs: Làm việc nhóm trả lời.

- Gv:Theo em mục đích giao tiếp của hai
đoạn văn trên là gì?

- Hs: Trả lời

- Gv:Vậy theo em thế nào là văn miêu tả?
HS đọc to phần ghi nhớ SGK /16

Hoạt động 2:Luyện tập

I. Tìm hiểu chung

1.Thế nào là văn miêu tả ?
a, Ví dụ 1,2 SGK /15

b, Nhận xét
* Bài 1:

Tình huống 1:Tả con đường và ngơi nhà.

Tình huống 2:Tả cái áo cụ thể để người bán hàng
khơng bị lẫn,

mất thời gian .

Tình huống 3: Tả chân dung người lực sĩ

=> để giải quyết tình huống trên người ta phải dùng
văn miêu tả

Bài 2: Văn bản “Bài học đường đời đầu tiên”tả

- Dế Mèn: Càng, chân, khoeo, vuốt, đầu, cánh, răng,
râu ->Động

tác ra oai

- Dế choắt: Dáng người gầy, dài lêu nghêu … gilê
->Dùng động từ, tính từ chỉ sự xấu xí, yếu đuối

=> Giúp người đọc hình dung được những đặc điểm,
tính chất

nổi bật của sự vật, sự việc, con người, phong cảnh =>
Văn miêu tả

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

- HS đọc đề bài tập 1/16, nêu yêu cầu của
đề.

- Gv nhác lại:Mỗi đoạn văn miêu tả ở trên
tái hiện lại điều gì? Hãy chỉ ra đặc điểm
nổi bật của từng sự vật trong mỗi đoạn ?
- Hs: Làm việc nhịm.Mỗi nhóm mỗi đoạn
văn.

- Hs: Trả lời, bổ sung, Gv nhận xét cho
điểm.

- Hs đọc yêu cầu của đề

- Gv gợi mở để hs tìm đặc điểm mùa đơng
như khí hậu, thiên nhiên, ngày và đêm.

- Hs: nêu các đặc điểm nổi bật

- Với câu b, Gv để hs tự tìm đặc điểm nổi
bật, cho Hs về nhà quan sát.

Bài 1

Đ1: tả chú Dế Mèn vào độ tuổi “thanh niên cương
tráng”.

Đặc điểm nổi bật to khoẻ và mạnh mẽ

Đ2: Tái hiện lại hình ảnh chú bé liên lạc lượm. Đặc
điểm nổi

bật nhanh nhẹn, vui vẻ hồn nhiên

Đ3 : Miêu tả một vùng bãi ven hồ ngập nước sau mưa.
Đặc điểm

nổi bật một thế giới động vật sinh động, ồn áo, hyên
náo.

Bài 2

a) Miêu tả cảnh mùa đông

Đặc điểm: lạnh lẽo, ẩm ướt, gió bấc và mưa phùn
+ Đêm dài, ngày ngắn

+ Bầu trời như âm u thấp xuống, ít thấy trăng sao,
nhiều mây và sương mù

+ Cây cối trơ trọi, khẳng khiu lá vàng rụng nhiều
+ Mùa của hoa đào, mai, hoa hồng và nhiều loại hoa,
chuẩn bị

cho mùa xuân.

b, Khuôn mặt của mẹ
- Sáng và đẹp

- Hiền hậu và nghiêm nghị
- Vui vẻ hoặc lo âu trăn trở
 Hướng dẫn tự học

* Bài cũ:

- Nhớ được khái niệm văn miêu tả.

- Tìm và phân tích một đoạn văn miêu tả tự chọn.

* Bài mới: soạn bài “Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.”

Ngày soạn:17/01/2012
 Ngày dạy : 18/01/2012

Tuần 21

Tiết 77

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

A/Mức độ cần đạt

- Bổ sung kiến thức về tác giả, tác phẩm văn học hiện đại.

- Hiểu và cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của thiên nhiên sông nước Cà Mau, qua đó
thấy được tình cảm gắn bó của tác giả đối với vùng đất này.

- Thấy được hình thức nghệ thuật độc đáo được sử dụng trong đoạn trích.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Sơ giản về tác giả và tác phẩm Đất rừng phương Nam.

- Vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống con người một vúng đất phương Nam.
- Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích.
2.Kĩ năng:

- Nắm bắt nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố miêu tả và kết hợp thuyết minh.
- Đọc diễn cảm phù hợp với nội dung văn bản.

- Nhận biết các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản và vận dụng chúng khi làm
văn miêu tả cảnh thiên nhiên.

3.Thái độ: Giáo dục các em tình yêu thiên nhiên đất nước, con người.
C/Phương pháp : Đọc hiểu văn bản, phát vấn, phân tích, xem hình ảnh

D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Nêu bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn? Ý nghĩa của tác phẩm?
3.Bài mới :

* Lời vào bài: Các em đã được xem bộ phim “Đất phương Nam” chưa? Bộ phim ấy được

chuyển thể từ tác phẩm “Đất rừng phương Nam” của nhà văn nổi tiếng Đoàn Giỏi. Với tác phẩm
này, nhà văn đã đưa người đọc về với thiên nhiên và con người phương Nam. Bài học hôm nay,
chúng ta sẽ tìm hiểu đoạn trích ngắn “ Sơng nước Cà Mau” trong tác phẩm để cảm nhận đôi nét
về thiên nhiên và con người nơi đây.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Giới thiệu chung

Gọi HS đọc chú thích SGK/20

- Gv: Dựa vào sgk em hãy nêu những nét
chính về tác giả?

- Hs: Trả lời

- GV giảng giải thêm về tác phẩm rồi chốt
ý

- Hs ghi

Hoạt động 2:Đọc – Hiểu văn bản

GV đđọc mẫu đđoạn đđầu  GV gọi HS
đđọc tiếp?

Giải thích một số từ khó SGK

- Gv:Đoạn trích có thể chia làm mấy đoạn,
nội dung mỗi đđoạn

- Hs: Chia đoạn, gv gợi ý nêu nọi dung
- HS đđọc lại đđoạn đđầu của truyện.Nhắc
lại nội dung chính của đđoạn này?

- Gv: Đoạn văn miêu tả cảnh gì? Theo
trình tự nào?

- Hs: Miêu tả cảnh sông nước Cà Mau tự

I.Giới thiệu chung:
1.Tác giả:

- Đoàn Giỏi (1925- 1989), quê ở Tiền Giang
- Ông chuyên viết về cuộc sống, thiên nhiên và
con người Nam Bộ

2. Tác phẩm:

- “Sông nước Cà Mau” trích chương 15 truyện
“Đất rừng phương Nam”.

- Thể loại:truyện dài
`II. Đọc – Hiểu văn bản:
* Đọc- tìm hiểu từ khó:
* Bố cục: 3 phần

+ P1: Từ đầu đến màu xanh đơn điệu



Những ấn tượng ban đầu về thiên nhiên vùng
Cà Mau

+ P2: Tiếp đến “ban mai”  Kênh rạch và chợ Năm
Căn

+ P 3: Còn lại  chợ Năm Căn đđông vui, trù phú
 1/Thiên nhiên vùng sông nước Cà Mau
* Ấn tượng chung

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

nhiên hợp lý. Điểm nhìn quan sát & miêu
tả của người kể chuyện trên con thuyền
trên các con kênh rạch vùng Cà Mau.
- Gv:Ấn tượng ban đầu về vùng sơng nước
Cà Mau ntn ?

- Hs:Sơng ngịi, kênh rạch chằng chịt như
mạng nhện. Trời, nước, cây toàn một sắc
xanh.

Tiếng sóng biển rì rào bất tận ru ngủ thính

giác con người.

- Gv:Các ấn tượng đó được diễn tả qua các
giác quan nào của tgiả ?

-Hs:Thị giác, thính giác

Em hình dung như thế nào về cảnh sơng
nước Cà Mau qua ấn tượng ban đầu của
tác giả ?

- Hs:rộng lớn, mênh mơng một màu xanh
- Gv phân tích lại và chuyển ý: Nhìn từ xa
Cà Mau là một vùng sông nước mênh
mông. Bầu trừi, rừng cây, sông nước
đượm một màu xanh của sự sống. Khi đến
gần vùng đất này hiện lên như thế nào
chúng ta cùng tìm hiểu tiếp.

- Hs: Đọc phần 2

- Gv:Tác giả đã làm nổi bật những nét độc
đáo nào của cảnh sông ngòi, kênh rạch ?
- Hs: trả lời

- Gv:Cách tả ở đây có gì độc đáo ? Tác
dụng của nó

- Hs: Miêu tả chi tiết cụ thể làm cảnh vật
hiện lên sinh động.

- Gv:Cảm nhận của em về thiên nhiên Cà
Mau

- Hs: Rút ra tiểu kết

- Gv chuyển ý: thiên nhiên hoang giã,
hùng vĩ còn sinh hoạt của con người ra 
sao chúng ta tìm hiểu tiếp phần 3

- Gv:Những chi tiết, hình ảnh nào về chợ
Năm Căn thể hiện được sự tấp nập, đông
vui, trù phú & độc đáo ?

- Hs: trả lời.

- Gv: Nhận xét về nghệ thuật miểu tả giả
sử dụng ở đđoạn văn này?

- Hs: Nghệ thuật so sánh, miêu tả độc đáo
- Gv: Qua ngịi bút gợi hình của nhà văn
em biết gì về chợ Năm Căn.

- Hs: Trả lời

- Gv phân tích rút ra tiểu kết.

- Gv: Trong đoạn trích nhà văn sử dụng

- Trời xanh, nước xanh, cây lá xanh

- Tiếng rì rào bất tận của khu rừng, tiếng sóng biển
và cả hơi gió muối.



So sánh, điệp ngữ, phối hợp tả xen lẫn kể liệt
kê:Không gian rộng lớn, bạt ngàn màu xanh
* Cảnh sông nước Cà Mau

- Kênh rạch: Mái Giầm, kênh Bọ Mắt, kênh
Ba Khía->tên gọi căn cứ vào đặc điểm riêng.
- Nước đổ ầm ầm như thác.

- Cá hàng đàn đen trũi.
- Rừng đước cao ngất...

=> Miêu tả cụ thể sinh động:sông Năm Căn rộng
lớn, hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã.

2/ Cuộc sống con người ở chợ Năm Căn
- Ồn ào, đông vui, tấp nập

- Những bến phà nhộn nhịp dọc đi theo sơng
- Những lị than …

- Những ngơi nhà bè..

- Người dân thuộc nhiều dân tộc khác nhau



So sánh, quan sát tỉ mỉ => Sự trù phú, những nét
 độc đáo của chợ Năm Căn.

III. Tổng kết

* Nghệ thuật

- Miêu tả từ bao quát đến cụ thể

- Từ ngữ gợi hình, chính xác kết hợp các phép tu từ
- Dùng ngôn ngữ địa phương

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

những yếu tố nghệ thuật nào?
- Hs: Trả lời

- Gv: Qua bài học em hiểu biết gì về thiên
nhiên con người và nhà văn Đoàn Giỏi?
- Hs: cảm nhận

- Gv: Em có u q hương mình như nàh
văn không? Thử bày tỏ

- Hs: bộc lộ

- Gv: Liên hệ giáo dục

Hoạt động 3: Hs: đọc ghi nhớ

* Ghi nhớ SGK/23

Hướng dẫn tự học

- Đọc văn bản nhiều lần, chú ý phân tích các hình ảnh có sử dụng phép so sánh, điệp ngữ, từ
gợi hình.

- Chuẩn bị bài “ Bức tranh của em gái tôi”: Đọc văn bản, tòm tắt văn bản, vẻ đẹp tâm hồn của
bé Kiều Phương?

_____________________________________________________________________________
Ngày soạn:18/01/2012

Ngày dạy : 19/01/2012
Tuần 21,Tiết 78

Tiếng Việt: SO SÁNH
A/Mức độ cần đạt

Nắm được khái niệm so sánh và vận dụng nó để nhận diện trong một số câu văn có sử
dụng phép tu từ so sánh.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
1.Kiến thức:

- Cấu tạo của phép tu từ so sánh.
- Các kiểu so sánh thường gặp.
2.Kĩ năng:

- Nhận diện được phép so sánh.

- Nhận biết và phân tích được các kiểu so sánh đã dùng trong văn bản, chỉ ra được tác dụng của
các kiểu so sánh đó.

3.Thái độ: Chăm chỉ, tích cực hoạt động nhóm.

C/Phương pháp : Phát vấn, thảo luận nhóm, phân tích ví dụ.
D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: - Thế nào là phó từ ? Cho ví dụ ?

- Có mấy loại phó từ ? Nêu rõ tác dụng của mỗi loại ?
3.Bài mới:

* Lời vào bài: Trong khi nói, viết người ta hay dùng những hình ảnh bóng bẩy, gợi cảm, sinh
động để diễn đạt ý mình muốn thể hiện. Đó là biện pháp tu từ. Bài học đầu tiên chúng ta học là
phép so sánh.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Hoạt động 1:Tìm hiểu chung 
Gọi HS đọc Vda,b

- Gv:Ở Vd a, b, những trường hợp nào chứa hình
ảnh so sánh? Những sự vật, sự việc nào được so
sánh với nhau? Dựa vào cơ sở nào để có thể so
sánh như vậy?

- HSTLN:Trả lời

+ Trẻ em so sánh với búp trên cành, rừng đước ..
. so sánh với hai dãy … )

+ Dựa vào sự tương đồng nhau về hình thức,
tính chất, vị trí, chức năng giữa sự vật này với sự
vật khác

-Gv nhận xét, so sánh như thế nhằm mục đích
gì?

- Hs:Tạo ra hình ảnh mới mẻ, gợi cảm giác cụ
thể hấp dẫn khi nghe, nói, đọc, viết.

- Gv: sánh các sự vật, sự việc như vậy với nhau
gọi là so sánh.Vậy so sánh là gì?

- HS đọc to ghi nhớ SGK /24

- Gv:Điền những tập hợp từ có chứa hình ảnh so
sánh ở các vd tìm vào mơ hình so sánh.

GV gợi ý:Quy ước vế A sự vật, sự việc được so
sánh.Từ so sánh, PD phương diện so sánh
GV ghi VD trên bảng, HS xác định các vế A, B,
từ, phương diện so sánh.

- Hs: Thực hiện

-Gv:Tìm thêm những từ so sánh mà em biết
(Như, như là, bằng, tựa, tựa như, hơn…)

- So với vd ở trang 24 thì cấu tạo phép so sánh ở
a, b có gì đặc biệt ?

- Hs: Lược bớt phương diện so sánh,Vế B được
tạo lên trước vế A

- Gv:Phần cấu tạo của phép so sánh cần ghi nhớ
những gì?

- Hs: Trả lời ghi nhớ.
Hoạt động 2:Luyện tập
 - Hs: Đọc u cầu của đề.

- Gv:Tìm thêm ví dụ với mẫu so sánh gợi ý.
SS đồng loại :

SS người với người : Người là cha, là Bác là Anh
SS vật với vật :Tiếng suối trong như tiếng hát xa.
- Hs: Làm việc nhóm.

Điền tiếp vế B vào những chỗ trống để tạo thành
phép SS?

I.Tìm hiểu chung
1. Thế nào là so sánh 
* Vd1 sgk/24

a.Trẻ em như búp trên cành

b.Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy
trường thành vô tận

-> Đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự
việc khác có nét tương đồng để tăng sức gợi
hình, gợi cảm.

*Vd2: Con mèo vằn vào tranh to hơn cả con hổ
-> Có nét tương phản để làm nổi bật con mèo
=> So sánh

* Ghi nhớ sgk/24

2. Cấu tạo phép so sánh 
* Vd1:Mơ hình phép so sánh

Vế A P Diện TừSS Vế B
Trẻ em

Rừng

đước Dựng lên

Như
Như

Búp trên
cành

Dãy trường

thành

* Vd2: Từ so sánh:

- Áo chàng đỏ tựa ráng pha

- Con ông không giống lông cũng giống cánh
* Vd3:

a, Lược bớt phương diện, từ so sánh.
b, Đảo vế B cùng với từ so sánh ra trước.
* Ghi nhớ Sgk /25

II.Luyện tập

Bài 1: Ví dụ so sánh dựa vào mẫu so sánh
a, So sánh đồng loại

-Thầy thuốc như mẹ hiền (người với người)
-Kênh rạch, sông ngòi như mạng nhện (vật với
vật)

b, So sánh khác loại:

- Cả nước từng đàn đen trĩu…như người bơi
ếch (vật với người )

- “Công cha như núi ngất trời
Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển đơng

(cái cụ thể với cái trìu tượng)

Bài 2: Điền vào chỗ trống tạo thành ngữ 
- Khoẻ như voi (Trương Phi)

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

- Hs lên bảng điền.

- Gv cùng hs tìm phép so sánh cho câu a, câu b
hs về nhà làm.

- Trắng như (bơng, ngà, trứng gà bóc,..)
- Cao như (Núi, sếu, cây sào)

Bài 3: Tìm những câu có phép so sánh



Bài học đường đời đầu tiên

- Những ngọn cỏ gãy rạp y như có nhát dao
- Hai cái răng đen nhánh …. như lưỡi liềm

Hướng dẫn tự học

- Nhận diện phép so sánh trong văn bản “Sông nước Cà Mau”

- Chuẩn bị bài “So sánh (tt)”.Đọc bài tìm hiểu các kiểu so sánh cơ bản, tác dụng của so sánh

_____________________________________________________________________________
Ngày soạn:30/01/2012
Ngày dạy : 31/01/2012
Tuần 22

Tiết 79, 80

QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ.
A/Mức độ cần đạt

- Nắm được một số thao tác cơ bản cần thiết cho việc viết văn miêu tả:quan sát, tưởng tượng,
nhận xét, so sánh.

- Thấy được vai trò và tác dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu
tả.

- Biết cách vận dụng những thao tác trên khi viết bài văn miêu tả.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Mối quan hệ trực tiếp của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
- Vai trò, tác dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
2.Kĩ năng:

- Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét khi miêu tả.

- Nhận diện và vận dụng được những thao tác cơ bản:quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét
trong đọc và viết văn miêu tả.

3.Thái độ: Tích cực hoạt động, tiếp thu bài.

C/Phương pháp: Phát vấn, thuyết giảng, làm việc nhóm, tích hợp văn bản.
D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Thế nào là văn miêu tả? Yếu tố quan trọng hàng đầu trong văn miêu tả? 
3.Bài mới:

* Lời vào bài: Để viết được bài văn miêu tả hay nhất thiết người viết cần có năng lực quan sát,
tưởng tượng, so sánh và nhận xét. Những năng lực và thao tác này được thể hiện qua tiết học
hôm nay.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Tìm hiểu chung

GV giải nghĩa từ: Quan sát, cầm, nghe, nhìn,
ngửi,sờ…bằng các giác quan mắt, mũi, tai,

I.Tìm hiểu chung

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

da…Tưởng tượng:Hình dung ra các(thế
giới)chưa có(khơng có) .So sánh: dùng cái đã
biết để làm rõ, làm nổi cái chưa biết rõ

- Nhận xét: đánh giá, khen, chê …
HS đọc 3 đoạn văn SGK

- Gv ra câu hỏi thảo luận cho 3 nhóm.

Đ1: Tả cái gì? đặc điểm nổi bật của đối tượng
miêu tả là gì? Được thể hiện qua từ ngữ, hình
ảnh nào?

Đ2: Tả cái gì? Cảnh đẹp và hùng vĩ của sông
nước Cà Mau, Năm Căn, thể hiện qua từ ngữ
hình ảnh nào?

Đ3: Tả cảnh gì? Cảnh mùa xuân đẹp, náo nức
như thế nào? Chi tiết, hình ảnh nào thể hiện ?
Để tả được các đoạn văn trên người viết cần
có những năng lực cơ bản nào?

- HSTLN trả lời.

- Gv:Tìm những câu văn có sự liên tượng,
tượng tượng và so sánh trong các đoạn trên?
Sự tưởng tượng và so sánh đó có gì đặc sắc?
- Hs: Trả lời

HS đọc đoạn văn sgk/28.

- Gv:Cho biết so với đoạn gốc, đoạn này đã
bỏ đi những từ ngữ nào? Những từ ngữ bỏ đi
ấy ảnh hưởng như thế nào đến đoạn văn?
- Hs: Trả lời.

- Gv:Bài học cần ghi nhớ những gì?
- HS đọc to ghi nhớ SGK/28

TIẾT 80
Luyện tập

- HS đọc yêu cầu BT1/SGK/29.

- GV hướng dẫn. Đoạn văn miêu tả cảnh hồ
nào?

Vì sao biết? Những hình ảnh đó có đặc sắc và
tiêu biểu khơng? Tìm 5 từ thích hợp điền vào
chỗ trống?

- Gọi HS đọc đoạn văn SGK

- Gv:Tìm hình ảnh, chi tiết tả Dế Mèn-Đẹp
một thanh niên cường tráng nhưng kiêu căng,
hợm hĩnh

- HS đọc yêu cầu của đề?

- GV hướng dẫn và định hướng cho HS viết:
Hướng nhà, nền nhà, mái, tường cửa, trang trí
trong nhà?

- Hs: Viết bài

GV gợi ý cho HS một số hình ảnh nổi bật

a) Vd1/sgk/27



Đoạn1:tả chàng Dế Choắt gầy, ốm, đáng thương
Cụ thể: gầy gò, têu nghêu, bè bè nặng nề, ngẩn
ngẩn ngơ ngơ



Đoạn 2:Tả cảnh đẹp thơ mộng và hùng vĩ của sông
nước Cà Mau – Năm Căn

Cụ thể:Giăng chi chít như mạng nhện, trời xanh,
nước xanh, rừng xanh, rì rào bất tận, mênh mơng,
ầm ầm như thác



Đoạn 3:Tả cảnh mùa xuân đẹp, vui, náo nức như
ngày hội

Chim ríu rít, cây gạo, tháp đèn khổng lồ, ngàn hoa
lửa, ngàn búp nõn nến trong xanh

=> Để tả được các đoạn văn trên cần có năng lực
quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét.

b) Vd2 sgk/28

Đoạn văn bị bỏ đi những động từ, tính từ, những so

sánh liên tưởng và tượng tượng nên đoạn văn trở
nên chung chung và khô khan.

2. Ghi nhớ sgk/28

II.Luyện tập

Bài 1 : Điền vào chỗ trống từ thích hợp:

1- Gương bầu dục; 2- cong cong; 3-lấp ló; 4-cổ
kính; 5-xanh um.

Bài 2 :Miêu tả Dế Mèn: Cường tráng, bướng bỉnh, 
kiêu căng

Cả người rung rinh, răng đen nhánh nhai ngoàm
ngoạp, đầu to nổi từng tảng rất bướng.Trịnh trọng,
khoan thai, vuốt râu và lấy làm hãnh diện.

Bài 3: Quan sát và ghi chép những đặc điểm ngơi
nhà hoăc căn phịng em ở? Trong những đặc điểm
đó đặc điểm nào nổi bật nhất?

(GV lưu ý HS chỉ nêu những khả năng tiêu biểu
đặc sắc nhất?)

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Mặt trời? Bầu trời? Hàng cây? Núi? Những
ngôi nhà?

- Hs: Làm việc theo đôi để liên tưởng, so sánh

- Trình bày cho lớp nghe.

Hs viết đoạn văn vào vở.

trên quê:

- Mặt trời: (mâm lửa, mâm vàng, quả đen… như
chiếc mâm lửa, như chiếc quả cầu lửa, như một
hòn than đỏ rực…)

- Bầu trời (lòng bàn khổng lồ, nửa quả cầu xanh)
- Những hành cây (hành quân, tường thành)
- Núi (bát úp)

- Những ngôi nhà (viên gạch, bao diên, trạm gác)
Bài 5:Tả con suối, dịng sơng, ngọn thác, biển cả, 
mà em từng quan sát bằng một đoạn văn ngắn từ 8



12 câu?

Hướng dẫn tự học

- Cần thấy vai trò của quan sát, tưởng tượng trong văn miểu tả và rèn kĩ năng quan sát, tưởng
tượng.

- Chuẩn bị bài “Luyện nói về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả”
Gv cho các tổ chọn đề tài để quan sát, lập dàn ý và luyện nói. Gv gợi ý: Cảnh hồng hơn trên
núi, trăng trên núi, bình minh trong rừng, chân dung người thân …

_____________________________________________________________________________
Ngày soạn:08/01/2011

Ngày dạy : 11/01/2011
Tuần 22

Tiết 81

Văn bản: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI
 Tạ Duy Anh
A/Mức độ cần đạt

- Nắm được những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện và miểu tả tâm lí nhân vật trong tác
phẩm.

- Thấy được sự chiến thắng của tình cảm trong sáng, nhân hậu đối với lòng ghen ghét, đố kị.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Tình cảm của người em có tài năng đối với người anh.

- Những nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật và nghệ thuật kể chuyện.

- Cách thức thể hiện vấn đề giáo dục nhân cách của câu chuyện: không khô khan, giáo huấn mà
tự nhiên, sâu sắc qua sự tự nhận thức của nhân vật chính.

2.Kĩ năng:

- Đọc diễn cảm, giọng đọc phù hợp với tâm lí nhân vật.

- Đọc-hiểu nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với miêu tả tâm lí nhân vật.
- Kể tóm tắt câu chuyện trong một đoạn văn ngắn.

3.Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức và cách ứng xử đúng đắn, biết thắng được sự ghen tị trước
tài năng hay thành công của người khác.

C/Phương pháp: Đọc hiểu, phát vấn, phân tích, liên hệ thực tế để giáo dục.
D/Tiến trình dạy học

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

2.Kiểm tra bài cũ: Hãy tóm tắt văn bản “Sơng nước Cà Mau” ? Nêu nghê thuật và nội dung 
của văn bản ấy ?

3.Bài mới:

* Lời vào bài: Với văn bản “Sông nước Cà Mau”, nhà văn Đoàn Giỏi đã giúp các em hình dung
thiên nhiên và con người Nam Bộ tươi đẹp, sơi động. Cịn nhà văn Tạ Duy Anh sẽ gửi gắm cho
các em thơng điệp gì qua truyện ngắn “Bức tranh của em gái tôi”? Tiết học hôm nay cơ và các
em sẽ cùng tìm hiểu.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Giới thiệu chung

- HS đọc phân giải thích SGK

- Em biết gì về tác giả Tạ Duy Anh ? và
truyện “Bức tranh của em gái tôi”?

- Hs: Trả lời

- GV giới thiệu và chốt lại nội dung chính

Hoạt động 2:Đọc hiểu văn bản

- GV hướng dẫn cách đọc chú ý biểu cảm
tâm trạng của nhân vật tôi, gv đọc mẫu,
gọi Hs đọc, uốn nắn nhận xét.

- Hs đọc diễn cảm văn bản.
- Gv:Hãy kể tóm tắt truyện
- Hs: kể tóm tắt truyện

- Gv:Quan sát phần đầu truyện, người em
gái được giới thiệu như thế nào qua lời
người anh?

- Hs: Tìm chi chiết

- Gv gợi ý:Kiều Phương đam mê gì ? có
thay đổi gì khơng khi tài năng được phát
hiện? tranh em gái được đánh giá như thế
nào?

- Hs: Trả lời.

- Gv: Qua những chi tiết ấy cho thấy Kiều
Phương là cô gái như thế nào?

- Hs: Cảm nhận

- Gv rút ra tiểu kết cho Hs ghi.

- Gv chuyển ý: Kiều phương có tài năng,
nhân hậu, khiêm tốn. Còn người anh là
con người ra sao chúng ta sẽ cùng tìm
hiểu.

I/ Giới thiệu chung

1.Tác giả: Tạ Duy Anh sinh năm 1959, quê ở huyện 
Chương Mĩ, tỉnh Hà Tây(nay thuộc Hà Nội)

2.Tác phẩm: Truyện ngắn “Bức tranh của em gái tơi”
đạt giải nhì trong cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi”
của báo thiếu niên tiền phong.

II/ Đọc hiểu văn bản 
* Đọc-tìm hiểu từ khó
* Tóm tắt

* Bố cục: 3 phần

- P1/ Từ đầu đến “Tài năng”:Kiều Phương được phát
hiện có tài năng hội họa.

- P2/Tiếp đến “Nhận giải”:Sự thay đổi trong tính cách
của người anh đối với Kiều Phương”.

-P3/Phần cịn lại: Người anh nhận ra nhược điểm của

mình và tình cảm trong sáng của em gái

1/Nhận vật Kiều Phương
- Say mê hội họa.

- Tự chế thuốc vẽ
- Tranh vẽ rất độc đáo

- Nghe tin đạt giải nhất, lao vào ôm cổ anh muốn cùng
anh đi nhận giải.

- Vẽ chân dung anh trai.

=> Hồn nhiên, hiếu động, có tài năng, sự khiêm tốn,
nhân hậu.

III.Hướng dẫn tự học
* Bài cũ:

- Đọc kĩ truyện, nhớ những sự việc chính, kể tóm tắt được truyện.
- Về nhà soạn tiếp phần còn lại.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Ngày soạn:05/02/2012
Ngày dạy: 06/02/2012
Tuần 23

Tiết 82

Văn bản: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI
 Tạ Duy Anh

A/Mức độ cần đạt

- Nắm được những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện và miểu tả tâm lí nhân vật trong tác
phẩm.

- Thấy được sự chiến thắng của tình cảm trong sáng, nhân hậu đối với lòng ghen ghét, đố kị.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Tình cảm của người em có tài năng đối với người anh.

- Những nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật và nghệ thuật kể chuyện.

- Cách thức thể hiện vấn đề giáo dục nhân cách của câu chuyện: không khô khan, giáo huấn mà
tự nhiên, sâu sắc qua sự tự nhận thức của nhân vật chính.

2.Kĩ năng:

- Đọc diễn cảm, giọng đọc phù hợp với tâm lí nhân vật.

3.Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức và cách ứng xử đúng đắn, biết thắng được sự ghen tị trước
tài năng hay thành công của người khác.

C/Phương pháp: Đọc hiểu, phát vấn, phân tích, liên hệ thực tế để giáo dục.
D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Hãy tóm tắt văn bản “Bức tranh của em gái tôi” ? 
3.Bài mới:

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Giới thiệu chung

- HS đọc phân giải thích SGK

- Em biết gì về tác giả Tạ Duy Anh ?
và truyện “Bức tranh của em gái tôi”?
- Hs: Trả lời

- GV giới thiệu và chốt lại nội dung
chính

Hoạt động 2:Đọc hiểu văn bản 
- Gv định hướng phân tích bàng cách
đặt ra các câu hỏi thảo luận cho các
nhóm:

N1: Cử chỉ, thái độ, tâm trạng của
người anh khi thấy em mình say mê
vẽ?

N2: Cử chỉ, thái độ, tâm trạng của
người anh khi em mình được phát hiện
tài năng và đạt giải nhất?

N3: Thái độ tâm trạng của người anh

I/ Giới thiệu chung

1.Tác giả: Tạ Duy Anh sinh năm 1959, quê ở huyện
Chương Mĩ, tỉnh Hà Tây(nay thuộc Hà Nội)

2.Tác phẩm: Truyện ngắn “Bức tranh của em gái tơi” đạt
giải nhì trong cuộc thi viết “Tương lai vẫy gọi” của báo
thiếu niên tiền phong.

II/ Đọc hiểu văn bản 
1/Nhận vật Kiều Phương
2/Nhân vật người anh:

 Khi thấy em gái say mê hội họa

-Gọi em là mèo khi thấy mặt em bị bôi bẩn
-Khó chịu khi thấy em lục lọi đồ vật

-Bí mật theo dõi em tự pha chế thuốc vẽ.

->Không quan tâm chú ý đến sở thích của em.



Khi tài năng hội hoạ của em được phát hiện

-Cảm thấy mình bất tài nên bị đẩy ra ngồi, thất vọng,
muốn khóc.



</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

khi đứng trước bức tranh của em gái?
- HSTLN: Trình bày

- Gv: Nhận xét của em về sự thay đổi
tính cách của người anh? Điều gì khiến
cậu thay đổi?

- Gv gợi ý:Tại sao người anh lại xấu
hổ?

Khi nghe mẹ hỏi “Con có nhận ra
cong khơng?” Người anh có tâm trạng
gì? Tác giả để người mẹ hai lần hỏi
người anh với hai câu hỏi có nghĩa gì?
- Hs: Khá trả lời.

- Gv giảng giải: Câu nói của người mẹ
đã chạm vào đáy lịng của người anh,
đánh thức tâm hồn của cậu. Để cậu đối
diện sự ích kỷ của mình trước tấm lịng
nhân hậu của em gái.

- Gv: Phân tích giúp học sinh hiểu
được nguyên nhân thay đổi tình cảm
của người anh. Đồng thời giúp các em
nhận thấy tâm hồn trong sáng và tấm
lịng nhân hậu cảm hóa được lịng ích

kỷ, hẹp hòi.

- Gv: Hãy nhận xét về nghệ thuật xây
dựng nhân vật người anh của tác giả?
Người anh có ghì đáng yêu đáng ghét?
- Hs: Trả lời

- Gv: Truyện giúp em hiểu thêm điều
gì?

- Hs: Rút ra ý nghĩa
- Gv liên hệ giáo dục.
* Hs đọc ghi nhớ.

-Không thân với em như trước nữa, chỉ một lỗi nhỏ cũng
gắt um lên  Tự ái, xa lánh em

- Xem trộm tranh của em gái. Thấy tranh đẹp thì thở dài



Thầm cảm phục em nhưng không công khai, biểu lộ.
-Cảm thấy vẻ mặt em ngộ nghĩnh trước kia nay như chọc
tức mình -> Ghen tị

-Khơng vui khi được tin em tham dự trại thi vẽ quốc tế
- Đẩy nhẹ em khi em ơm cổ mình trong niềm vui đạt giải
=> Ích kỉ, ghen tị trước tài năng của em.



Khi đứng trước bức tranh giải nhất của em gái 
+ Giật sững người, ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ
“Tơi hồn hảo đến thế ư ?”

+ Muốn khóc

+ Muốn nói với mẹ rằng“khơng phải con đâu, đấy là tâm
hồn và lòng nhân hậu của em con đấy”

 Lịng ghen tị, ích kỷ được thức tỉnh và tự nhận ra lỗi
lầm của mình nhờ vào tâm hồn trong sáng và lòng cao
thượng.

3.Tổng kết:
a, Nghệ thuật

- Kể chuyện bằng ngôi thứ nhất tạo nên sự chân thật cho
câu chuyện.

- Miêu tả chân thực diễn biển tâm lí của nhân vật.

b,Ý nghĩa:Tình cảm trong sáng, nhân hậu bao giờ cũng
lớn hơn, cao đẹp hơn lòng ghen ghét, đố kị.

* Ghi nhớ sgk/35

Hướng dẫn tự học

- Đọc nhiều lần để tóm tắt được truyện.

- Chuẩn bị bài “Vượt thác”. Đọc diễn cảm truyện, cảm nhận về vẻ đẹp hình tượng con người và
thiên nhiên trong

_____________________________________________________________________________
Ngày soạn :6/2/2012

Ngày dạy: 7/2/2012

Tuần 23

Tiết 83,84 Tập làm văn

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

- Nắm chắc các kiến thức về văn miêu tả được sử dụng trong bài luyện nói.

- Thực hành kĩ năng quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
- Rèn kĩ năng lập dàn ý và luyện nói trước tập thể lớp.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
 1.Kiến thức:

- Những yêu cầu cần đạt đối với việc luyện nói.

- Những kiến thức đã học về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
- Những bước cơ bản để lựa chọn các chi tiết hay, đặc sắc khi miêu tả một đối tượng cụ thể.
 2. Kĩ năng:

- Sắp xếp các ý theo một trình tự hợp lí.

- Đưa các hình ảnh có phép tu từ so sánh vào bài nói.

- Nói trước tập thể lớp thật rõ ràng, mạch lạc, biểu cảm, nói đúng nội dung, tác phong tự nhiên.
 3.Thái độ: Tự tin, bình tĩnh, mạnh dạn.

C/Phương pháp: Làm việc nhóm, thuyết trình, tích hợp văn bản “Bức tranh của em gi tơi”
 D/Tiến trình bài dạy

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Thế nào là văn miêu tả? Vai trò của quan sát, tưởng tượng, so sánh và miêu
tả nhận xét trong văn miêu tả ?

3.Bài mới:

* Lời vào bài: Các em vừa học xong tiết Tập làm văn “quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận
xét trong văn miêu tả”. Để giúp các em củng cố chắc hơn những kiến thức về quan sát, tưởng
tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả và đặc biệt là kĩ năng nói trước tập thể, chúng ta học
tiết luyện nói.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung bài dạy
Hoạt động 1:Củng cố kiến thức

GV nói rõ vai trị quan trọng của việc luyện
nói. Luyện nói rèn cho các em kĩ năng nói
trơi chảy, lưu loát trong cuộc sống hằng
ngày, đặc biệt là trong giao tiếp, nói trước
đám đơng. Muốn làm được điều này các em
phải tập nói từng chủ đề ngắn trong các bài
tập hôm nay.

Hoạt động 2:Luyện tập:

- Gv: Hôm trước các em đã chọn chủ đề
trong sgk/36 và đăng kí vời cơ. Trước khi
thuyết trình trước lớp cơ cho các em thảo
luận trước nhóm 5phút.

- HS các nhóm cử đại diện trình bày, các
nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung.
- Để Hs khỏi lúng túng Gv cần khơi gợi
bằng các câu hỏi để các em hoàn thành chủ
đề đã chọn.



GV nhận xét và bổ sung cho hoàn hảo.
 Bài 1:Nhận xét về nhân vật Kiều Phương?
Ngoại hình? Hành động? Tình cảm? Các em
có thể tự tưởng tượng thêm khơng gị bó.
Bài 2: Khi nói về người thân của mình cần

I/ Củng cố kiến thức

-Vai trò, tầm quan trọng, ý nghĩa của việc luyện nói
-u cầu của việc luyện nói:khơng viết thành bài, nói
rõ ràng, mạch lạc, âm lượng vừa nghe.

- Tác phong: Mạnh dạn, tự tin, khiêm tốn.

II/ Luyện nói

Bài 1

Hình ảnh của Kiều Phương theo tượng của em
- Kiều phương:là một cơ bé nhanh nhẹn, giàu tình
cảm, có óc quan sát và trí tưởng tượng phong phú, một
cơ bé đáng yêu

+Ngoại hình:gương mặt bầu bỉnh thường lem luốc, đôi
mắt đen, rèm mi uốn cong răng khểnh

+Hành động:nhanh nhẹn,kĩ lưỡng pha chế các màu để
vào từng lọ, gặp bạn thì thường mừng quýnh lên.
+Tình cảm:hồn nhiên trong sáng xem mọi vật trong
nhà đều thân thiết, nhất là anh trai

Bài 2

Trình bày về anh, chị, em của mình
- Anh hay chị em

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

làm nổi bật đặc điểm bẳng các hình ảnh, so
sánh và nhận xét

Chú ý: Phải trung thực, nói chứ khơng đọc
Các nhóm cử đại diện nói trước lớp

HS nhận xét, bổ sung? GV chốt ý

Bài 3:Gợi ý: HS làm dàn ý theo các câu hỏi
ở BT và nói theo dàn ý đó về một đêm trăng

Bài 4:GV gợi ý:

Lập dàn ý và nói trước lớp về cảnh bình
minh trên biển, cần tập trung vào so sánh,
liên tưởng

Bài 5: Gv hướng dẫn hs viết dàn ý về nhà
luyện nói trong tổ, nhóm.

-Đó là một đêm trăng như thế nào?
- Đêm trăng có gì đặc sắc,tiêu biểu

-Em so sánh đêm tăng sáng với hình ảnh nào?
GV gợi ý :đó là đêm trăng đẹp vơ cùng

-một đêm trăng mà cả đất trời, con người và vạn vật
như được tắm gội bởi ánh trăng …

- trăng là cái đĩa bạc trên tấm thảm nhung da trời.
Bài 4

Lập dàn ý và nói trước lớp về quang cảnh một buổi
sáng trên biển

-Bình minh :quả cầu lửa.
-Bầu trời: trong veo,rực sáng
-Bãi cát: mịn màng, mát rượi

- Những con thuyền :nằm ghềnh đầu lên bãi cát
Bài 5

Hãy miêu tả người dũng sĩ theo trí tưởng tượng của em

Hướng dẫn tự học

-Cần xác định đối tượng miêu tả, làm rõ đặc điểm nổi bật của người dũng sĩ trong bài tập 5.
Chuẩn bị bài “Phương pháp tả cảnh”. Đọc sgk, xác định các bước làm văn tả cảnh và bố cục của
bài văn tả cảnh.

Tuần 24 Ngày soạn: 12/02/2012

Tiết 85 Ngày dạy : 13/02/2012
Văn bản : VƯỢT THÁC

Võ Quảng
A/Mức độ cần đạt :

Thấy được giá trị nội dung và nghệ thuật độc đáo trong truyện Vượt thác.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Tình cảm của tác giả đối với cảnh vật quê hương, với người lao động.

- Một số phép tu từ được sử dụng trong văn bản nhằm miêu tả thiên nhiên và con người.
2.Kĩ năng:

- Đọc diễn cảm:giọng đọc phải phù hợp với sự thay đổi trong cảnh sắc thiên nhiên.
- Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng con người và thiên nhiên trong đoạn trích.
3.Thái độ: yêu và tự hào những cảnh đẹp của quê hương đất nước và người lao động.

C/Phương phá p: Đọc diễn cảm, phát vấn, phân tích, kĩ thuật khăn phủ bàn.

D/Tiến trình dạy học
1.Ổn định lớp: 
2.Kiểm tra bài cũ:

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

- Phát biểu cảm nghĩ của em về diễn biến tâm trạng của người anh?
- Nêu nội dung ý nghĩa của truyện ?

3.Bài mới:

* Lời vào bài: Với văn bản “Sông nước Cà Mau” chúng ta biết về vẻ đẹp thiên nhiên hoang dã,
phong phú, độc đáo và cuộc sống con người ở vùng đất cực Nam Tổ Quốc. Nhà văn Võ Quãng
sẽ mang đến cho chúng ta vẻ đẹp gì của một khúc sơng Thu Bồn qua văn bản “Vượt thác”. Tiết
học hôm nay cô và các em sẽ cùng tìm hiểu.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Giới thiệu chung về tác giả

- HS đọc về tác giả – tác phẩm ở chú thích sgk
- Gv: Đoạn trích “vượt thác” trích từ chương mấy
của tác phẩm nào?

- Hs: Trả lời.

Hoạt động 2:Đọc –hiểu văn bản

- Gv hướng dẫn cách đọc, chú ý thay đổi giọng điệu
cho phù hợp với nội dung của từng đoạn.

- Gv và Hs đọc hết văn bản.

- Gv:Bài văn miêu tả theo trình tự thời gian và
khơng gian nào? Dựa vào trình tự đó hãy xác định
nội dung và bố cục của đoạn trích?

- Hs: Xác định bố cục.
 Bố cục : 3 phần

- P1:Từ đầu đến “nhiều thác nước”:Con thuyền qua
đoạn sông phẳng lặng.

- P2: Tiếp đến “Cổ cò ”:những người trên thuyền
đưa thuyền vượt thác

- P3: Còn lại:Thuyền đến đoạn sơng hết thác dữ
- Gv định hướng tìm hiểu văn bản: Qua văn bản,
em hình dung được những bức tranh nào?

- Hs: Thiên nhiên và con người.

- Gv: Thiên nhiên trên sông Thu Bồn được miêu tả
ra sao? Với không gian nào? Nhận xét về bức tranh
thiên nhiên đó?

- Hs: Thảo luận nhóm liệt kê các hình ảnh nổi bật,
rút ra nhận xét chung.

- Gv phân tích lại vẻ đẹp thiên nhiên tươi đẹp, trù
phú, hùng vĩ và dữ dội.

- Gv chuyển ý:Con người xuất hiện trong bức tranh
thiên nhiên đó là ai? Có ngoại hình và tính cách
như thế nào? Chúng ta tìm hiểu mục b2.

- Gv:Hãy chỉ ra những cách so sánh đã được sử
dụng ở đoạn văn này? Em hiểu gì về hình ảnh so
sánh Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng

I/Giới thiệu chung

1.Tác giả: Võ Quãng(1920-2007 quê ở
Quãng Nam, là nhà văn chuyên viết truyện
cho thiếu nhi.

2.Tác phẩm:

- Xuất xứ: Trích chương XI của tập truyện
ngắn Quê nội- Tác phẩm viết về cuộc sống
làng quê ven sông Thu Bồn sau cách mạng
tháng 8.

- Thể loại: truyện ngắn.
II/Đọc –hiểu văn bản

1/Bức tranh thiên nhiên trên sông Thu
Bồn

* Quãng sông ở vùng đồng bằng
- Con thuyền rẽ sóng lượt bon bon

- Những bãi dâu trải ra bạt ngàn.
- Những con thuyền xuôi chầm chậm
- Những vườn tược càng về ngược càng um
tùm

- Những chòm cổ thụ dứng trầm ngâm
- Thuyền chất đầy cau tươi, dây mây, dầu
rái, …

->Từ láy gợi hình :êm đềm, trù phú, giàu
đẹp

* Qng sơng ở vùng rừng núi:

- Nước từ trên cao phóng giữa hai vách đá
dựng đứng chảy đứt đuôi rắn.

- Nước văng bọt tứ tung.

- Dịng sơng chảy quanh co dọc những núi
cao sừng sững

-> So sánh, nhanh hóa: Cảnh đẹp uy
nghiêm, hùng vĩ, dữ dội.

=> Sông Thu Bồn mang vẻ đẹp êm đềm
mà hùng vĩ, hiền hòa mà dữ dội.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

đúc và ý nghĩa của hình ảnh so sánh ấy ?
- Hs: khỏe khoắn, rắn chắc.

- Gv: Cuộc vượt thác của DHT được tác giả miêu tả
cụ thể như thế nào? Khi thuyền bắt đầu cho đến khi
thuyền vượt thác?

- Hs: Tìm chi tiết

- Gv:Các hình ảnh so sánh ấy có ý nghĩa gì trong
việc phản ánh người lao động và biểu hiện tình cảm
của tác giả?

- Hs: ca ngợi sức khỏe phi thường và tài nghệ tuyệt
vời của người lao động vùng sông nước.

- Gv: Phân tích lại hình ảnh người lao động.

- Gv:Hãy chỉ ra nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu
tả của tác giả?

- Hs: Trả lời

- Gv: Qua phần phân tích bài học hơm nay, em cần
ghi nhớ những kiến thức cơ bản gì?

- Hs: Trả lời phần ghi nhớ.

-Gv:Miêu tả cảnh Vượt thác tác giả muốn thể hịên
tình cảm gì đối với quê hương? Tình cảm ấy có
giống em khơng?

- Hs: Bộc lộ.

- Gv liên hệ thực tế để giáo dục: Mỗi chúng ta ai
cũng có một quê hương để gắn bó. Dù là miền
ngược hay miền xi đều có những con người say
mê lao động.Tình yêu quê hương đất nước bắt đều
từ tình yêu những gì gần gũi quen thuộc các em ạ…

=> Miêu tả, so sánh :một con người hùng
dũng, có sức mạnh và tài nghệ vượt thác.

III.Tổng kết
a, Nghệ thuật

- Phối hợp miêu tả thiên nhiên và miêu tả
ngoại hình, hành động của con người.
- Nhân hóa, so sánh phong phú.
- Ngơn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm.

b, Ý nghĩa: Vượt thác là một bài ca về thiên
nhiên, đất nước quê hương, về lao động; từ
đó đã kín đáo nói lên tình hình yêu đất
nước, dân tộc của nhà văn.

* Ghi nhớ sgk/41

Hướng dẫn tự học

- Đọc lại văn bản, nắm những hình ảnh miêu tả thiên nhiên và con người.

- Tìm nét đặc sắc về cách miêu tả thiên nhiên trong hai văn bản Sông nước Cà Mau và Vượt
thác.

- Chuẩn bị bài “Buổi học cuối cùng”. Đọc tóm tắt văn bản, phân tích nhân vật cậu bé Phrăng và
thầy Ha- men.

_____________________________________________________________________________
Ngày soạn: 15/02/2012
Tiết 86 Ngày dạy : 16/02/2012

Tiếng Việt: SO SÁNH (TT) 
A/Mức độ cần đạt

Biết vận dụng hiệu quả phép tu từ so sánh khi nói và viết.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức: Các kiểu so sánh cơ bản và tác dụng của so sánh trong nói và viết.
2.Kĩ năng:

- Phát hiện sự giống nhau giữa các sự vật để tạo ra được những so sánh đúng, so sánh hay.
- Đặt câu có sử dụng phép tu từ so sánh theo hai kiểu cơ bản.

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

C/Phương pháp: Phát vấn, phân tích ví dụ, tích hợp văn thơ, thảo luận nhóm, kĩ thuật tia chớp.
D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: - So sánh là gì? Nêu cấu tạo của phép so sánh ? Cho ví dụ cụ thể ?
- Chấm vở bài tập.

3. Bài mới:

* Lời vào bài: So sánh là cách đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật khác có sự tương đồng
hoặc tương phản để. So sánh có vai trị gì trong ngơn ngữ nói và viết ? Có những phép so sánh
nào? Tiết học hơm nay cơ và các em tiếp tục tìm hiểu.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Tìm hiểu chung

- Hs đọc vd sgk/14

-Gv:Tìm vế A, vế B và từ so sánh trong VD?
Từ so sánh trong các phép so sánh trên có gì khác
nhau?

- Hs: Trả lời

- GV giảng giải và chốt: Từ “chẳng bằng”  vế A
không ngang bằng vế B. Từ “ là” Vế A bằng vế
B. Dựa vào nhận xét trên em thấy có mấy kiểu so
sánh? Hãy cho biết mơ hình so sánh đó?

- Hs: Trả lời

- Gv: Các em suy nghĩ và trả lời nhanh:tìm
những từ ngữ khác chỉ phép so sánh ngang bằng
và không ngang bằng?

- Hs: Trả lời nhanh.

- GV đưa thêm Vd để HS xác định rồi chốt: ở nội
dung này em cần ghi nhớ những đơn vị kiến thức
gì?

- Hs: Đọc ghi nhớ. Gv chuyển ý
- Hs đọc Đọc đoạn văn SGK

- Gv:Tìm các câu văn có nội dùng phép so sánh?
Sự vật nào được đem ra so sánh và so sánh trong
hoàn cảnh nào? Cảm nghĩ gì của em sau khi đọc
xong đoạn văn này?

- HSTLN trả lời.

- Gv: Tác dụng của so sánh trong đoạn văn ấy là
gì?

- Hs: Giúp người đọc hình dung được những cách
rụng khác nhau của lá.Đây là lối nói hàm súc
giúp người đọc dễ nắm bắt tư tưởng, tình cảm
của người viết.

- Gv: Qua ví dụ phân tích em thấy so sánh có tác
dụng gì trong việc thể hiện tư tưởng người viết?
- Hs đọc ghi nhớ SGK/42

Hoạt động 2:Luyện tập

GV cho HS đọc đề bài và xác định yêu cầu của
đề ?

Bài 1

I/Tìm hiểu chung:
1. Các kiểu so sánh 
a) VD: SGK/14

b) Nh n xét:ậ

Những ngơi sao thức
ngồi kia

Chẳng bằng mẹ đã thức
vì chúng con

So sánh khơng ngang
bằng

Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời

Sosánh
ngang bằng
- Mơ hình: + So sánh không ngang bằng: A
chẳng bằng B(không bằng, không như, hơn, kém,
thua…)

+ So sánh ngang bằng: A là B (Là, tựa, như, giống
như…)

Ghi nhớ1 sgk/42

2. Tác dụng của so sánh

a, Vd: Đoạn văn của Khái Hưng
b, Nhận xét: Câu có phép so 
- Có chiếc lá tựa mũi tên nhọn …
- Có chiếc lá như con chim lảo đảo …
- Có chiếc lá như thầm bảo rằng …
- Có chiếc lá như sợ hãi …

=> Đoạn văn hay tả cảnh lá rụng sinh động, giàu
hình ảnh gợi cảm và xúc động thắm đượm tâm
trạng, tình cảm, tư tưởng của người viết

Ghi nhớ2 SGK/42

II/Luyện tập

Bài 1: Các phép so sánh và kiểu so sánh

a) Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè  So sánh ngang
bằng

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

- Gv gợi ý : Chỉ ra các phép so sánh ? cho biết
chúng thuộc kiểu so sánh nào ? Phân tích tác
dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh mà
em thích ?

- Vs :Bóng Bác cao lồng lộng

Am hơn ngọn lửa hồng.

=> có giá trị gợi hình, vừa có gtrị biểu cảm cao.
Bài 2:Hãy nêu các câu văn có sử dụng phép SS
trong bài “ vượt thác “? Em thích hình ảnh so
sánh nào vì sao?

- Hs: Tự chọn và giải thích.
+ Nhanh như cắt.

+ Như một pho tượng đồng đúc.
+ Như một hiệp sĩ...

Bài 3: Học sinh luyện tập viết đoạn văn ngắn từ
3-5 câu vào vở

nhiên, bồi hồi với những hoài niệm thời trai trẻ
hồn nhiên

b) Con đi trăm núi ngàn khe chưa bằng
Mn nỗi tái tê lịng bầm

…Con đi đánh giặc 10 năm
Khó nhọc đời bầm 60



So sánh không ngang bằng

c) Từ “Như”  So sánh ngang bằng

Từ “Hơn”  So sánh không ngang bằng
Bài 2 : Câu văn có sử dụng so sánh trong bài 
“Vượt thác “

- Thuyền rẽ sóng … như đang nhớ núi rừng …
- Núi cao như đột ngột hiện ra …

- Những động tác … nhánh như cắt …
- Dượng Hương Thư như một pho tượng
- Những cây to … như những cụ già …
- Hình ảnh em thích Dượng Hương Thư …



Trí tưởng tượng phong phú của tác giả, vẻ đẹp
khoẻ khoắn, hào hùng, sức mạnh và khát vọng
chinh phục thiên nhiên của người lao động
Bài 3: Tả cảnh Dượng Thư đưa thuyền qua thác 
dữ.

Hướng dẫn tự học

- Tiếp tục hoàn thành đoạn văn vào vở

- Chuẩn bị bài “Chương trình địa phương Tiếng Việt”. Đọc sgk, tìm các lỗi thường gặp xem bản
thân mắc những lỗi nào? Tự sửa cho mình.

Ngày soạn: 16/02/2012

Ngày dạy : 17/02/2012
 Tuần 24, Tiết 87

CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG RÈN LUYỆN CHÍNH TẢ
A/Mức độ cần đạt

- Phát hiện và sửa được một số lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương.
- Hạn chế lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức: Một số lỗi chính tả thường thấy ở địa phương.

2.Kĩ năng:Phát hiện và sửa một số lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương.
3. Thái đơ: Chăm chỉ rèn luyện chính tả.

C/Phương pháp: Phát vấn, thuyết trình, luyện đọc-viết
D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra 15 phút

* Đề bài: Nghe và chép lại đúng chính tả 5 khổ thơ đầu bài thơ “Lượm của Tố Hữu.
* Đáp án:

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

- Chữ viết sạch sẽ, trình bày đẹp(1.0 điểm)
3. Bài mới:

* Lời vào bài: Ở địa phương em do ảnh hưởng của cách phát âm nên ta thường mắc lỗi chính tả

khi viết. Một số bạn chuyển từ Bắc vào cũng hay mắc lỗi chính tả. Đó chính là lí do cơ giới
thiệu với các em nội dung bài học hôm nay “ Chương trình địa phương rèn luyện chính tả.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức

Hoạt động 1:Nội dung luyện tập

- Gv giới thiệu một số lỗi hay mắc ở miền Bắc,
miền Nam. Gv phân biệt cho Hs thấy sự khác
nhau về cách viết, cách phát âm của:

+ Tr/ch, s/x,r/d/gi.
+ c/t, o/ô.

- Hs: Phát âm theo giáo viên.
- Gv phát bảng con

- Hs viết đúng các cặp phụ âm, thanh, nguyên
âm dễ mắc lỗi lên bảng con.

- Gv kiểm tra, sửa lỗi

Hoạt động 2: Hình thức luyện tập

Bài 1: Điền tr/ch, r/d/gi, s/x vào chỗ trống
…ái cây - …bánh …ưng; …uyền gọi – …
uyên chở

- Quả …ấu – …ấu xí ; …inh sản - …inh xắn
- …ầu rĩ - …ầu lửa - …àu có ; …ì rầm – …ì

cháu - làm …ì?

Gv treo bảng phụ, hs lên bảng điền

Bài 2:Điền nhác/nhát, bác/bát vào chỗ trống
Lười… – hèn…; … cháu – … canh

Bài 3:Điền dấu hỏi hoặc ngã thích hợp.
- HSTLN: mỗi nhóm điền 10 từ.

- Hs trình bày, sửa cho nhau, gv nhận xét ghi
điểm.

Bài 4: Viết đúng cặp phụ âm
- Gv đọc, hs nghe ghi vào bảng con.
- Gv sửa giúp Hs

Bài 5:

- Gv đọc bài “Lượm” cho hs chép.
- Hs nghe chép.

I/ Nội dung bài luyện tập

- Viết đúng các cặp phụ âm đầu dễ mắc lỗi
+ tr / ch

+ s / x
+ r / d / gi

- Viết đúng các cặp phụ âm cuối dễ mắc lỗi
+ c / t

+ o / ơ

II/ Hình thức luyện tập

Bài 1: Điền tr / ch ; s/x ; r/d/gi vào chỗ trống 
- Trái cây - bánh chưng ; truyền gọi –

chuyên chở

- Quả sấu – xấu xí ; sinh sản - xinh xắn
- Rầu rĩ - dầu lửa - giàu có ; rì rầm – dì cháu
- làm gì?

Bài 2: Điền vào chỗ trống: Nhác/ nhát; bác / 
bát

- Lười nhác – hèn nhát; bác cháu – bát canh
Bài 3: Điền dấu hỏi hoặc ngã thích hợp 
- Hạt dẻ, loảng xoảng, bổ ngã, đủng đỉnh,
đểnh đoảng, bả lả, lảo đảo, lỏng lẻo, lẽo đẽo,
lổm ngổm, nhõng nhẽo, dễ dãi, khủng khỉnh,
mũm mĩm, lủng thủng, thủ thỉ…

Bài 4: Viết đúng cặp phụ âm ng/n

- Con ngoan – nghênh ngang, mênh mang,
miên man, tuềnh toàng, tồi tàn, tơm càng -

địn càn, mùa màng – thợ hàn, chàng nàng –
nồng nàn , sẵn sàng – sàn nhà, đảm đang -
nghê đa, vội vàng - muôn vàn

Bài 5: Viết chỉnh tả một đoạn văn hay đoạn 
thơ

Hướng dẫn tự học

- Dựa vào từ điển để phân biệt đúng sai, ghi vào sổ tay.

Chuẩn bị bài “Nhân hóa”. Đọc sgk, trả lời câu hỏi. Tìm thêm một số ví dụ về nhân hóa.

_____________________________________________________________________________
Ngày soạn: 16/02/2012

Ngày dạy : 17/02/2012
Tuần 24, Tiết 88

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

A/Mức độ cần đạt

- Hiểu được phương pháp làm bài văn tả cảnh.
- Rèn kĩ năng tìm ý, lập dàn ý cho bài văn tả cảnh.
- Biết viết đoạn văn, bài văn tả cảnh.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
1.Kiến thức:

- Yêu cầu của bài văn tả cảnh.

- Bố cục, thứ tự miêu tả, cách xây dựng đoạn văn và lời văn trong bài văn tả cảnh.
2.Kĩ năng:

- Quan sát cảnh vật.

- Trình bày những điều đã quan sát về cảnh vật theo một trình tự hợp lí.
3.Thái độ: Có ý thức học tập, yêu văn tả cảnh.

C/Phương pháp: Phát vấn, thuyết trình, thảo luận nhóm.
D/Tiến trình dạy học:

1.Ổn định lớp: 
2.Kiểm tra bài cũ: 
- Thế nào là văn miêu tả?

- Yếu tố quan trọng trong văn miêu tả là yếu tố nào?
3.Bài mới:

* Lời vào bài: Văn miêu tả giúp người khác hình dung được hình dáng, màu sắc, đặc điểm của
sự vật, sự việc. Làm sao để viết được bài văn miêu tả hồn chỉnh, hơm nay chúng ta tìm hiểu
phương pháp tả cảnh?

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu phương

pháp viết văn tả cảnh.

- Cho HS đđọc các đoạn văn sgk và thảo luận.
- Học sinh chuẩn bị vở nháp.

- Đại diện nhóm lên trình bày.

+ Văn bản đầu miêu tả Dượng Hương Thư trong
1 chặng đường của cuộc vượt thác.Qua hình
ảnh con sơng có nhiều thác dữ, ta biết được
nhân vật nhân vật vượt thác phải là người có
sức khoẻ, có nghị lực, có phong thái oai dũng...
+ Văn bản hai tả quang cảnh của dịng sơng
Năm Căn theo thứ tự thoát khỏi kênh, đổ ra
sơng sau đó xi về dòng Năm căn.

+ Văn bản 3:Miêu tả cụ thể, chi tiết tùng luỹ tre,
phân biệt sự đặc sắc của các luỹ tre.

- Gv : Qua phân tích 3 ví dụ em rút ra phương
pháp gì khi làm văn miêu tả.

- Hs: Trả lời.

- Gv thuyết trình, giảng giải.
- HS đọc ghi nhớ.

Hoạt động 2: Luyện tập
Bài 1

I/ Phương pháp viết văn tả cảnh:
* Ba văn bản sgk/45

+ Đoạn a: Hình ảnh Dương Hương Thư trong
một chặng đường vượt thác. Từ hình ảnh đó ta

có thể hình dung được cảnh sắc thiên nhiên ở
thác sơng có nhiều thác dữ, cảnh hùng vĩ, dữ dội
…

+ Đoạn b: Quang cảnh ở dịng sơng Năm Căn.
Cảnh được miêu tả theo thứ tự từ dưới sông lên
bờ sông, từ gần đến xa.

+ Đoạn c: Hình ảnh luỹ tre làng
- Bố cục: 3 phần

Mở bài: Từ “lũy làng”-> “Của luỹ” => Giới
thiệu khái quát về luỹ tre làng

Thân bài: “Luỹ ngồi cùng” -> “khơng rõ” 
=> Miêu tả cụ thể 3 vòng tre của luỹ làng

Kết bài:Phần cịn lại=>Cảm nghĩ và nhận xét về
lồi tre.

* Ghi nhớ (SGK /47)
II/Luyện tập

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

- Hs: Đọc yêu cầu của đề
- Gv hướng dẫn HS làm bài

+ Hoạt động của thầy: Ghi bảng, phát giấy kiểm
tra, nhìn đồng hồ, nhắc nhở, đi, ngồi, sự lặng lẽ,
vừa gần gũi, vừa nghiêm khắc...

+ Hoạt động của trò:Chăm chú, thiếu chú ý,
tiếng mở sách vở, tiếng ngòi bút...

Bài 2:

- GV cho HS thảo luận theo bàn về thứ tự miêu
tả

- Sau khi học sinh thảo luận thứ tự miêu tả, Gv
cho Hs luyện viết mở bài, kết bài.

Bài 3

- Hs nêu yêu cầu của đề.

- GV hướng dẫn HS lập dàn ý “Biển đẹp” Của
Vũ Tú Nam

a, Tả theo trình tự khơng gian và thời gian
- Từ ngồi vào trong (Khơng gian)

- Từ lúc trống vào lớp đến khi hết giờ (Trình tự
thời gian)

b, Những hình ảnh cụ thể

+ Cảnh học sinh nhận đề. Một vài gương mặt
tiêu biểu

+ Cảnh học sinh chăm chú làm bài

+ Giaó viên trong khi làm bài
+ Cảm thụ bài

+ Cảnh bên ngoài lớp học - Sân trường, gió, cây
Bài 2:Tả quang cảnh sân trường trong giờ ra
chơi

- Thứ tự không gian từ xa tới gần

- Thứ tự thời gian từ trước, trong và sau giờ ra
chơi

- Thứ tự khái quát đến cụ thể và ngược lại

Bài 3: Dàn ý văn bản “Biển đẹp” của Vũ Tú
Nam.

Mở bài: Giới thiệu cảnh đẹp của biển.

Thân bài:Lần lượt tả vẻ đạp và màu sắc của
biển:Buổi sáng.Buổi chiều.Ngày mưa.Ngày
lạnh.

Kết bài: Nhận xét và suy nghĩ của em về sự
thay đổi cảnh sắc của biển .

Hướng dẫn tự học

* Hướng dẫn bài viết ở nhà

- Đề bài: Em hãy miêu tả cây đào hoặc cây mai vàng vào dịp tết đến ,xuân về.
- Soạn bài “Phương pháp tả người”

Ngày soạn: 20/02/2012
Ngày dạy : 21/01/2011

Tuần 25, Tiết 89,90

Văn bản: BUỔI HỌC CUỐI CÙNG

An-Phông-Xơ Đô-Đê
A/Mức độ cần đạt

- Hiểu được nội dung ý nghĩa của truyện:Phải biết giừ và yêu tiếng mẹ đẻ, đó là một phương
diện quan trọng trong lòng yeey nước.

- Hiểu được cách thể hiện tư tưởng, tình cảm của tác giả trong tác phẩm.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức

- Có cốt truyện, tình huống truyện, nhân vật, người kể chuyện, lời đối thoại và độc thoại trong
tác phẩm.

- Ý nghĩa, giá trị của tiếng nói dân tộc.

- Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật sử dụng trong truyện.
2.Kĩ năng:

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

- Tìm hiểu, phân tích nhân vật cậu bé Phrăng và thấy giáo Ha-Men qua ngoại hình, ngơn ngữ, cử
chỉ, hành động.

- Trình bày được suy nghĩ của bản thân về ngơn ngữ dân tộc nói chung và ngơn ngữ dân tộc
mình nói riêng.

3.Thái độ: u và tự hào về ngơn ngữ dân tộc, có ý thức giữ gìn nó.

C/Phương pháp: Đọc hiểu văn bản, phân tích, phát vấn, tích hợp Tiếng việt, kĩ thuật mảnh 
ghép.

D/Tiến trình dạy học
1.Ổn định lớp: 
2.Kiểm tra bài cũ:

- Cảm nhận của em về vẻ đẹp thiên nhiên của sơng Thu Bồn?

- Hình ảnh Dượng Hương Thư hiện lên như thế nào? Võ Quảng muốn ca ngợi điều gì qua văn
bản “Vượt thác?

3.Bài mới:

* Lời vào bài:Lịng yêu nước là tình cảm rất thiêng liêng đối với mỗi người và nó có nhiều cách
biểu hiện khác nhau. Ở đây, trong tác phẩm “buổi học cuối cùng” đặc biệt này, lịng u nước
biểu hiện trong tình yêu tiếng mẹ để của tác giả An – phông Xơ – đô – đê.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức

Hoạt động 1:Giới thiệu về tác giả tác phẩm:
- HS đọc chú thích/54 về tác giả, tác phẩm.

- GV: Cho biết đôi nét về tác giả

- Hs trả lời.

- Gv chốt ý, giới thiệu qua hoàn cảnh lịch sử.

Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản

- GV đọc mẫu đoạn 1, hướng dẫn cách đọc, giọng
điệu và nhịp điệu của lời văn theo cái nhìn và tâm
trạng của chú bé Phrăng. Đoạn cuối nhịp dồn dập,
căng thẳng, xúc động.

- Hs: Đọc

- Gv và Hs giải nghĩa từ khó.

- Gv:Qua soạn bài này, tìm bố cục truyện. Nêu nội
dung từng đoạn?

- Hs: Xác định bố cục

- Gv định hướng tìm hiểu văn bản:Câu chuyện được
kể trong hồn cảnh, thời gian nào, khơng gian nào?
Em hiểu gì về nhan đề của truyện? Truyện được kể
theo lời của nhân vật nào? Thuộc ngôi thứ mấy? Nhân
vật nào gây cho em ấn tượng nổi bật nhất?

- Hs: Trả lời

- Gv:Hãy tìm chi tiết trong truyện miêu tả thầy
Hamen qua trang phục, thái độ của thầy đối với
Phrăng đi trễ, không thuộc bài, lời nói của thầy đối
với việc học tiếng Pháp, thái độ, cử chỉ, hành động
của thầy Hamen có gì khác thường? Vì sao như vậy?

I/ Vài nét về tác giả tác phẩm:

1.Tác giả:An-Phong-xơ Đô- 
đê(1840-1897) là nhà văn Pháp, tác giả của nhiều
tập truyện ngắn nổi tiếng.

2.Tác phẩm:

- Hoàn cảnh: Truyện ra đời vào thời điểm
hai vùng An-dát và Lo-ren bị cắt cho quân
Phổ.

- Thể loại: Truyện ngắn.
II/ Đọc hiểu văn bản 
 * Tóm tắt

* Bố cục:

P1: Từ đầu -> “Vắng mặt con” :Quang
cảnh trước buổi học

P2: tiếp-> “Cuối cùng này”:Diễn biến buổi
học cuối cùng

P3: còn lại:Cảnh kết thúc buổi học cuối
cùng.

1/Thầy Hamen :

- Trang phục: mặc bộ trang phục đẹp nhất.
- Học sinh đi trễ, không thuộc bài nhưng
thầy không quở mắng

- Lời nói:

+ “Tiếng Pháp là ngơn ngữ đẹp nhất trong
sáng nhất”

+ Giảng bài say sưa“Chưa bao giờ nhiệt
tình như thế”

- Khơng nói được nên lời quay lại bảng
viết “nước Pháp muôn năm”

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

- Hs làm việc theo cặp tìm chi tiết.

- Gv:Qua những chi tiết, lời nói, cử chỉ trên diễn tả
tâm trạng thầy Hamen trong buổi học cuối cùng như
thế nào?

- Hs:Yêu tiếng nói dân tộc, yêu đất nước.
- Gv phân tích, chốt ý, chuyển ý.

TIẾT 90

- Gv:Dựa vào bố cục, em hãy cho biết diễn biến tâm
trạng Phrăng được chia mấy thời điểm?

- Hs: 3 thời điểm

- Gv sử dụng kĩ thuật mảnh ghép
+ Treo câu hỏi thảo luận:

N1+2:Tìm những chi tiết thể hiện diễn biến tâm trạng
của Prăng trước buổi học?

N3+4: Tìm những chi tiết thể hiện diễn biến tâm trạng
của Prăng trong buổi học?

- Gv gợi ý:Thấy trễ giờ đến lớp Phrăng đã làm gì? Vì
sao? Sau đó Phrăng đã thấy có gì khác lạ trên đường
đến trường?Diễn biến tâm trạng Phrăng trong buổi
học cuối cùng đó như thế nào?

Tâm trạng Phrăng càng ân hận hơn khi nào? Buổi học
cuối cùng ấy Phrăng đã học như thế nào? Với thái độ
và tình cảm gì?

- Các nhóm trình bày, bổ sung cho nhau.
+ Gv cho thảo luận:

- N1+3: Suy nghĩ, tâm trạng của Phrăng trong buổi
học cuối cùng tiếng Pháp cuối cùng?

- N2+4: Phrăng có tình cảm gì đối với việc học Tiếng
Pháp?

- Hs: Trả lời, bổ sung cho nhau.

- Gv phân tích lại nhân vật Phrăng:Trong giờ phút
thiêng liêng, Phrăng hiểu được ý nghĩa của việc học
Tiếng Pháp, thấy yêu tiếng mẹ để, yêu quê hương…
- Gv:Hãy chỉ ra một số câu văn có dùng phép so sánh
ở văn bản này? Nêu tác dụng của phép so sánh này?
- Hs: Trả lời

- Gv: Em hãy khái quát nghệ thuật của truyện.
- Hs: Trả lời.

- Gv:Buổi học cuối cùng là một chân lý quan trọng và
phổ biến được khẳng định trong truyện đó là chân lý
nào?

- Hs: Nêu ý nghĩa.

- Gv liên hệ giáo dục: Tiếng nói là nét đẹp văn hóa
của mỗi dân tộc. Một dân tộc muốn tồn tại phải giữ
gìn văn hóa của mình. Vì vậy các em phải giữ gì, trau
dồi tiếng nói dân tộc. Đó cuãng là một của chỉ, một
hành động yêu quê hương đất nước.

- Hs đọc ghi nhớ.

đỉnh

=> Yêu tiếng Pháp, yêu đất nước Pháp 
2/Nhân vật Phrăng:



Tâm trạng Phrăng trước buổi học

- Do trễ giờ, chưa thuộc bài nên định trốn
học nhưng cưỡng lại, chạy đến trường.
- Thấy khác lạ: nhiều người xem cáo thị
- Đến lớp: bình lặng, đến trễ nhưng thầy
khơng quở mắng, thầy nói rất dịu dàng.
- Ngạc nhiên

=> Những điều khác lạ như báo hiệu trước
điều gì đó rất nghiêm trọng sắp xảy ra



Tâm trạng Phrăng trong buổi học cuối
cùng

- “Choáng váng.A! a quan khốn nạn”
- > Bất ngờ, tức giận hiểu ra tất cả

- “Chẳng bao giờ được học nữa ư, phải
dừng ở đây ư?”

-> Hối tiếc, ân hận, đau đớn

- Khi không thuộc bài: lúng túng, lịng rầu
rĩ khơng dám ngẩng đầu lên

-> Ân hận chuyển thành sự xấu hổ
- “Chưa bao giờ chăm chú nghe đến thế.”
->Phrăng hiểu ý nghĩa thiêng liêng của
việc học tiếng Pháp

=> Yêu đất nước Pháp

III. Tổng kết:
a, Nghệ thuật:

- Kể chuyện bằng ngôi thứ nhất.

- Xây dựng tình huống truyện độc đáo.
- Miêu tả tâm lí nhân vật qua tâm trạng,
suy nghĩ, ngoại hình.

- Ngôn ngữ tự nhiên, sử dụng câu biểu
cảm, từ cảm thán và hình ảnh so sánh.
b, Ý nghĩa:

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

mạnh của tiếng nói dân tộc là sức mạnh
của văn hóa.

- Đơ-đê là một nhà văn u nước, yêu độc
lập tự do, am hiểu sâu sắc về tiếng mẹ để.
Hướng dẫn tự học

- Đọc kĩ truyện, nhớ những sự việc chính, kể tóm tắt được truyện.
- Sưu tầm những bài văn, thơ bàn về vai trò của tiếng nói dân tộc.
- Soạn bài “Đêm nay Bác không ngủ”

_____________________________________________________________________________

Ngày soạn: 21/02/2012

Ngày dạy : 22/02/2012
Tuần 25, Tiết91

NHÂN HĨA
A/Mức độ cần đạt

- Nắm được khái niệm nhân hóa, các kiểu nhân hóa.
- Hiểu được tác dụng của nhân hóa.

- Biết vận dụng kiến thức về nhân hóa vào việc đọc-hiểu văn bản và viết bài văn miêu tả.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Khái niệm nhân hóa, các kiểu nhân hóa.
- tác dụng của phép nhân hóa.

2.Kĩ năng:

- Nhận biết và bước đầu phân tích được giá trị của phép tu từ nhân hóa.
- Sử dụng được phép nhân hóa trong nói và viết.

3.Thái độ: Nghiêm túc, thích thú mơn học.

C/Phương pháp: Phát vấn, tích hợp văn bản, làm việc nhóm
D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Có mấy cách so sánh? Cho ví dụ và phân tích tác dụng của phép so sánh đó 
3. Bài mới:

* Lời vào bài: Nhân hóa là phép tu từ được sử dụng khá nhiều trong tác phẩm văn chương? Vậy
nhân hố là gì? Có mấy kiểu nhân hố? Tác dụng của phép nhân hoá?

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Tìm hiểu chung

- HS đọc to ví dụ sgk/56

- Gv: Nêu các sự vật đề cập đến trong ví dụ?
Các sự vật này được miêu tả bằng những từ
ngữ nào?

- HS đọc ví dụ 2 SGK

- Gv:So với cách diễn đạt ở ví dụ 2 thì cách

I/ Nhân hố là gì? 
a. Ví dụ sgk/56
b. Nhận xét

- Bầu trời : ông, mặc áo giáp, ra trận
- Cây mía: Múa gươm

- Kiến :Hành quân

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

diễn đạt ở ví dụ 1 hay hơn ở chỗ nào?

- Hs:Với các gọi, tả con vật, cây cối bằng
những từ ngữ dùng để gợi hoặc tả người như ở
ví dụ 1 gọi là cách nhân hố.

- Gv:Vậy, nhân hố là gì?
- HS đọc ghi nhớ

- HS đọc ví dụ SGK tr57

- HSTLN: Gv chia 4 nhóm, mỗi nhóm làm một
ví dụ.

- Gv nêu yêu cầu: Hãy nêu các sự vật được
nhân hoá? Mỗi sự vật trên được nhân hoá bằng
cách nào?

- Hs: Trình bày, bổ sung cho nhau.

- Gv: Nhận xét, ghi điểm. Qua 3 ví dụ trên cho
biết có bao nhiêu kiểu nhân hố? Đó là những
kiểu nào? Cho ví dụ tương tự mỗi loại.

- Hs: Thực hiện theo yêu cầu.

- Gv:Ở nội dung này em cần ghi nhớ những
kiến thức cơ bản gì?

- Hs: Đọc ghi nhớ.

Hoạt động 2: Luyện tập
Bài 1:

- Hs đọc yêu cầu bài tập 1
- Gv gọi hs lên bảng làm
Bài 2:

- Hs đọc yêu cầu bài 2
- Hs nhận xét

Bài 4

- Hs đọc yêu cầu bài tập 4
- Hs làm việc theo cặp.

- Gv gợi ý: tìm sự vật được nhân hóa, cách
nhân hóa và tác dụng.

- Hs: Trả lời
Bài 5:

- Gv yêu cầu Hs viết đoạn văn miêu tả từ 5-6
câu có sử dụng phép nhân hóa.

- Hs: Luyện tập viết đoạn văn.

những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả
con người.

->Tác dụng: làm cho thế giới loài vật, cây cối
… trở nên gần gũi hơn với con người.

=> Nhân hoá 
c, Ghi nhớ sgk/57 
II.Các kiểu nhân hoá 
a, Ví dụ sgk/57

- Miệng: Lão, tai: bác, mắt: cơ, chân: cậu
-> Những từ ngữ vốn gọi người để gọi vật

Gậy tre

Chông tre







chống lại 
Tre: Xung phong giữ …

-> Dùng những từ vốn chỉ tính chất hoạt động
của người để chỉ tính chất, hoạt động của vật
- Trâu: ơi ->Trị chuyện, xưng hơ với vật như
với người

b, Ghi nhớ SGK /58
II/ Luyện tập

Bài 1: Phép nhân hóa và tác dụng của nó:
a. Nhân hố: Đơng vui, mẹ con, anh em tíu tít,
bận rộn

b. Tác dụng: Làm cho các sự vật ở bến cảng,
tàu, xe trở nên gần gũi và thể hiện hoạt động
nhộn nhịp khẩn trương náo nhiệt

Bài 2: Cách diễn đạt ở đoạn văn trên sinh động,
gợi cảm, hay hơn

Bài 4

a. Núi ơi! – Tác dụng làm cho sự vật núi trở
nên gần gũi, bộc lộ tâm tình tâm sự

b. Cua cá .. tấp nập. Cò, sếu, vạc cãi cọ om
sòm (Cách 1, 2 )

c.Chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm
lặng nhìn ; thuyền vùng vắng

d.Cây bị thương, thân hình, vết thương, cục
máu (Cách 2)

->Làm cho sự vật trở nên gần gũi với con

người, biểu thị những suy nghĩ, tình cảm của
con người

Bài 5 Viết đoạn văn miêu tả có sử dụng phép 
nhân hóa.

Hướng dẫn tự học

- Về nhà tiếp tục hồn thiện đoạn văn vào vở.

- Chuẩn bị bài “Ẩn dụ”. Đọc bài, tìm hiểu ví dụ, nắm khái niệm ẩn dụ.

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

Ngày soạn: 23/02/2012
Ngày dạy : 24/02/2012
Tuần 25, Tiết 92

PHƯƠNG PHÁP TẢ NGƯỜI
A/Mức độ cần đạt

- Hiểu được phương pháp làm bài văn tả người.
- Rèn bài văn tả người theo thứ tự.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ:

1.Kiến thức: Cách làm bài văn tả cảnh, bố cục, thứ tự miêu tả, cách xây dựng đoạn văn và lời 
văn trong bài văn tả người.

2. Kĩ năng:

- Quan sát và lựa chọn các chi tiết cần thiết cho bài văn miêu tả.

- Trình bày những điều quan sát, lựa chọn theo một trình tự hợp lí.
- Viết một đoạn văn, bài văn tả người.

-Bước đầu có thể trình bày miệng một đoạn hoặc một bài văn tả người trước tập thể lớp.
3. Thái độ: Chăm chú theo dõi bài, thích văn miêu tả.

C/Phương pháp: Phát vấn, gợi mở, thảo luận nhóm, thuyết trình.
D/Tiến trình bài dạy:

1. Ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ: Trình bày bố cục của bài văn tả cảnh?
3. Bài mới:

* Lời vào bài: Bài học hôm trước cho em biết phương pháp làm văn tả cảnh. Tiết học hôm nay
cô sẽ giúp các em biết cách làm văn tả người.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Tìm hiểu chung:

- HS đọc đoạn văn SGK/59  61
- Gv yêu cầu HS nhận xét:

Đoạn văn 1 tả ai? Có đặc điểm gì nổi bật?
Đặc điểm đó được thể hiện ở từ ngữ và hình
ảnh nào?

Trong các đoạn văn trên đoạn nào tập trung
khắc hoạ chân dung? Đoạn nào tả người gắn
với công việc? Yêu cầu lựa chọn các chi tiết

và hình ảnh ở mỗi bài có khác nhau không?
- Hs: Đọc lại đoạn văn 3.

- Gv:Đoạn 3 gần như một bài văn miêu tả
hoàn chỉnh có 3 phần. Hãy chỉ ra và nêu nội
dung chính của mỗi phần? Nếu phải đặt tên
cho bài văn này thì em sẽ đặt là gì?

- HSTLN 3 phút và thuyết trình

- Gv: Nhận xét. Quan sát lại 3 ví dụ và những
điều nhận xét hãy cho biết bài học này cần
ghi nhớ những gì?

- HS đọc ghi nhớ

Hoạt động 2: Luyện tập 
Bài 1:

I/ Phương pháp viết một đoạn văn, bài văn tả
người

a) VD: Các đoạn văn (SGK/59; 60; 61)
b) Nhận xét

Đoạn 1: Tả hình ảnh dượng Hương Thư khoẻ
mạnh, rắn rỏi, vững chắc, dũng mãnh, hào hùng
đang chống thuyền vượt thác

Đoạn 2:

Tả chân dung cái Tứ (xấu xí, gian giảo)
Đoạn 3: Gồm 3 phần tả võ sĩ trong keo vật
* Mở bài: Giới thiệu người được tả

* Thân bài: Miêu tả chi tiết cụ thể người được tả
chi tiết (ngoại hình, cử chỉ, hành động, lời nói
…)

* Kết bài: Nhân xét, cảm nghĩ về nhân vật được
tả

Nhan đề của bài “Keo vật thách đấu”, “con ếch
ôm cột sắt” …

* Ghi nhớ (SGK/61)
II/ Luyện tập

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

- Hs đọc yêu cầu của đề

- Gv cho Hs chọn đối tượng, mội HS chỉ làm
1 câu.

- Gv phát vấn, Hs trả lời.

Bài 2: Cho HS thảo luận tổ nhóm khoảng 5’
Gọi đại diện các tổ trình bày dàn ý bằng cách
đọc lại  HS bổ sung, GV nhận xét

Bài 3:

- Gv đọc đoạn văn, hs suy nghĩ 1 phút
- Gv đọc, Hs điền từ.

a) Em bé (4-5 tuổi) Mắt to, sáng, tươi tắn, nhanh
nhẹn, mặt bầu bĩnh, nghịch ngợm, miệng luôn
cười …

b) Cụ già cao tuổi: Mắt lờ đờ đục, tóc bạc, da
nhăn nheo, đi chậm chạp

c) Cô giáo đang say sưa giảng bài trên lớp: ánh
mắt hướng về phía HS, miệng khơng ngớt nnói,
tay phụ hoạ cho nội dung giảng bài

Bài 2: Dàn bài cơ bản:

* Mở bài: Giới thiệu người được tả(em bé, cụ
già, cơ giáo…)

* Thân bài:

- Ngoại hình:Dáng dấp, mặt mũi, tóc tai,…
- Giọng nói

- Hành động cử chỉ, việc làm.

* Kết bài: Cảm nghĩ về người được tả.
Bài 3: Các từ cần điền vào chỗ trống 
Người ông đỏ như đồng (đồng tụ)

Nhác trông không khác gì tượng ông thần ở
trong đền (tượng 2 ơng tướng Đá Rãi)

Ơng Cản ngũ chuẩn bị tham dự keo vật

Hướng dẫn tự học

- Xem lại bài, nắm bố cục của bài văn tả người để viết một đoạn văn tả người thân.
- Chuẩn bị bài “Luyện nói về văn miêu tả:

+ Đọc kĩ 3 bài tập sgk/71, thực hiện các yêu cầu của bài.
+ Chọn một bài tập và luyện nói.

_____________________________________________________________________________
 Ngày soạn: 26/02/2012

Ngày dạy : 27/02/2012

Tuần 26, Tiết 93,94

Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ 
 ( Minh Huệ ).

A/Mức độ cần đạt:

- Cảm nhận được tình yêu thương lớn lao của Bác Hồ dành cho bộ đội, dân cơng và tình cảm
của người chiến sĩ đối với Người trong bài thơ.

- Hiểu được những nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả và kể chuyện của bài thơ.
- Kính yêu Bác Hồ, biết ơn thế hệ cha anh.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ:
1. Kiến thức:

- Hình ảnh Bác Hồ trong cảm nhận của người chiến sĩ.

- Sự kết hợp giữa yếu tố tự sự, miêu tả với yếu tố biểu cảm và các biện pháp nghệ thuật khác
được sử dụng trong bài thơ.

2. Kĩ năng:

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

- Bước đầu biết cách đọc thơ tự sự được viết theo thể thơ năm chữ có kết hợp các yếu tố miêu tả
và biểu cảm thể hiện được tâm trạng lo lắng không yêu của Bác Hồ; tâm trạng ngạc nhiên, xúc
động, lo lắng và niềm sung sướng, hạnh phúc của người chiến sĩ.

- Tìm hiểu sự kết hợp giữa các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm trong bài thơ.
- Trình bày được suy nghĩ của bản thân sau khi đọc xong bài thơ.

3. Thái độ: Cảm phục tấm lòng yêu thương bao la của Bác Hồ đối với bộ đội và nhân dân, kính 
yêu Bác Hồ.

C/Phương pháp: Đọc diễn cảm, phát vấn, phân tích, thảo luận nhóm(kĩ thuật các mảnh ghép)
D/Tiến trình dạy học:

1. Ổn định lớp: 
2. Kiểm tra bài cũ:

- Tóm tắt truyện ngắn “Buổi học cuối cùng”.

- Qua truyện ngắn “Buổi học cuối cùng” tác giả muốn nói đến điều gì?
3. Bài mới:

* Lời vào bài: Mùa đông 1951 bên bờ sông Lam – Nghệ An. Nghe một anh bạn chiến sĩ vệ quốc
quân kể những chuyện được chứng kiến về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên đường người đi
chiến dịch biên giới – Thu đông 1950. Minh Huệ vô cùng xúc động viết bài thơ này. Nôi dung,
nghệ thuật bài thơ như thế nào? Bài học này chúng ta sẽ rõ tấm lịng, tình cảm của Bác.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Giới thiệu về tác giả tác phẩm

Gọi HS đọc phần chú thích  SGK. Em hãy trình
bày đơi nét chính về nhà thơ Minh Huệ?

- Hs: Trả lời

- Gv treo tranh, giới thiệu về Minh Huệ.

- Gv: Bài thơ “Đêm nay Bác khơng ngủ” ra đời

trong hồncảnhnào?

- Hs: Trả lời.

Hoạt động 2: Đọc – hiểu văn bản

GV đọc mẫu toàn bài và hướng dẫn HS cách đọc
từng đoạn

Đ1: nhịp chậm, giọng thấp; Đ2: Nhịp nhanh hơn,
giọng lên cao ở khổ cuối để khẳng định.

- Hs: Đọc bài thơ.

- Gv:Giải thích từ đội viên?

- Gv:Bài thơ kể lại câu chuyện gì? Hãy kể lại tóm
tắt câu chuyện đó?

- Hs:Trả lời, tóm tắt.

- Gv:Bố cục bài thơ này như thế nào?
- Hs: Trả lời.

- Gv định hướng cách phân tích: Câu chuyện giữa
Bác Hồ và anh đội viên diễn ra trong một lán trại
trên đường hành quân. Trước hết chúng ta sẽ phân

I/ Vài nét về tác giả tác phẩm:

1. Tác giả: Minh Huệ(1927-2003) tên khai
sinh là Nguyễn Đức Thái, quê ở Nghệ An.
2. Tác phẩm:

- Hoàn cảnh: “Đêm nay Bác không ngủ”
được viết năm 1951 dựa trên sự kiện lịch sử
có thật trong chiến dịch Biên Giới năm
1950.

- Thể thơ: Thơ 5 chữ.
II/ Đọc – hiểu văn bản:
* Đọc – tìm hiểu từ khó:
* Tóm tắt

* Bố cục: 2 đoạn

1/Tình cảm của anh đội viên đối với Bác
Hồ:

* Lần thức dậy thứ nhất
- “Mà sao Bác vẫn ngồi”

-> Ngạc nhiên, băn khoăn và lo lắng.
- “Càng nhìn lại càng thương”

-> u thương, kính trọng Bác.
- “ Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng”

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

tích tâm trạng tình cảm của anh đội viên. Dựa vài
đoạn 1 tìm các câu thơ thể hiện tâm trạng tình cảm
của anh đội viên?

- Hs: Trả lời.

- Gv:Em có nhận xét gì về biện pháp tu từ được sử
dụng ở khổ thơ này?

- Hs: Trả lời.

- Gv:Bác khun anh … nhưng anh vẫn khơng
ngủ vì sao?

- Hs: Trả lời

- Gv: Đoạn thơ thể hiện tình cảm, cảm xúc gì của
anh đội viên.

- Hs: Trả lời, Gv giảng thêm:Với lần thức dậy thứ
nhất, anh đội viên vô cùng ngạc nhiên, băn khoăn
và lo lắng cho sức khoẻ của Bác và ở đây anh đội
viên đã cảm nhận được sự lớn lao ấm áp, gần gũi
của người.

TIẾT 94

Gv chuyển ý: Sự ấm áp gần gũi của Bác còn thể
hiện rõ như thế nào qua lần thức dậy thứ 3 và hình
ảnh Bác Hồ đã để lại trong tâm trí anh đội viên
như thế nào ta cùng tiếp tục tìm hiểu.

Giáo viên cho học sinh đọc từ khổ 10  15.

- Gv:Tìm những câu thơ thể hiện tâm trạng và thái
độ của anh đội viên khi thức dậy lần thứ ba?

Vì sao anh đội viên lại hốt hoảng?
- Hs:Bác vẫn ngồi đó, trời sắp sáng…

- Gv:Em có nhận xét gì về cấu tạo của lời thơ
“Mời Bác ngủ…”

- Hs:Đảo trật tự ngôn từ, lặp lại các cụm từ.

- Gv:Tác giả sử dụng từ loại gì? Theo em, điều đó
có tác dụng gì trong việc thể hiện tâm trạng và
tình cảm của người chiến sĩ?

- Hs: Trả lời

- Giáo viên bình:Hai câu thơ vừa đảo, vừa điệp
vịng trịn thể hiện sự bồn chồn, tình cảmlo lắng
của anh đội viên đối với Bác…

- Gv:Trước lời năn nỉ thiết tha của anh đội viên
Bác có đi nghỉ khơng?Bác đã trả lời như thế nào?
?Sau khi nghe Bác trả lời, cảm xúc của anh đội
viên như thế nào?

- Hs: Anh quyết định thức luôn cùng Bác.
- Gv gợi ý Hs chốt ý b1

- Gv chuyển ý: Hình ảnh Bác Hồ hiện lên như thế
nào trong cảm nhận của anh đội viên ở trong bài
thơ? Các em sẽ thảo luận theo nhóm để tìm hiểu
nội dung này.

N1: Bác Hồ thức trong hồn cảnh nào?

N2: Tìm câu thơ miêu tả tư thế hình dáng của

gũi của Bác.

- “Bác có lạnh lắm khơng?
Anh nằm lo Bác ốm”

-> Xúc động, lo lắng cho sức khoẻ.

* Lần thức dậy thứ 3:

- “Anh hốt hoảng giật mình…”
- “Anh vội vàng nằng nặc…”
- “Mời Bác ngủ Bác ơi…”
- “Bác ơi!Mời Bác ngủ”

-> Đảo trật tự ngôn từ, động từ:Bồn chồn, lo
lắng cho Bác.

- “ Anh thức luôn cùng Bác”

-> Muốn chia sẻ sự lo lắng sốt ruột với
Người

=> Cảm nhận được tình u thương mênh
mơng của Bác và càng yêu thương, lo lắng
cho Bác.

2/Hình tượng của Bác Hồ

* Cảnh:

- Trời khuya, mưa lâm thâm
- Mái lều tranh xơ xác

->Từ láy gợi hình:Lạnh lẽo, im lặng, gian
khổ.

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

Bác?

N3: Chỉ ra các hành động của Bác trong đêm?
N4: Lời nói nào thể hiện lịng u thương quan
tâm của Bác đối với bộ đội và nhân dân?

- Hs:Trả lời trên bảng nhóm.

- Gv thay đổi nhóm để HSTL nội dung tiếp theo:
Từ đó em thấy hình tượng Bác Hồ hiện lên như
thế nào, tấm lịng, tình cảm ra sao?

- Hs: Thảo luận trả lời.

- Gv phân tích: Minh Huệ đã sử dụng nhiều từ láy
để miêu tả hình tượng Bác Hồ. Bác Hồ hiện lên
chân thật trên nhiều phương diện.Trong đêm
khuya rét mướt người vẫn thao thức vì cuộc chiến
đấu cịn dài, người qn mình để hcawm sóc cho
chiến sĩ. Những câu thơ 5 chưc dễ nhớ dễ thuộc
đã khắc sâu vào tâm trí người đọc hình ảnh người
cha kính u, vị lãnh tụ vì dân vì nước cao cả

mênh mơng.

- Gv:Theo em, vì sao ở khổ thơ cuối tác giả lại
viết: “Vì một lẽ thường tình Bác là Hồ Chí Minh”
- Gv bình:Khổ thơ cuối là nâng ý nghĩa của câu
chuyện, của sự việc nêu lên một tầm khái quát
lớn, làm người đọc thấu hiểu là một chân lý đơn
giản mà lớn lao Đêm nay … Hồ Chí Minh.Việc
Bác khơng ngủ trong bài thơ chỉ là một đêm trong
vô vàn những đêm không ngủ của cuộc đời Bác.
Vì Bác là Hồ Chí Minh vị lãnh tụ của dân tộc và
người cha thân yêu của quân đội ta. Cuộc đời Bác
dành trọn cho nhân dân tổ quốc. Đó chính là lẽ
sống của Bác mà mọi người dân đều thấu hiểu.
Hoạt động 3: Gv:Đặc điểm nghệ thuật nổi bật
nhất của bài thơ tự sự này là gì?

- Hs: Trả lời

- Gv:Bài thơ giúp em hiểu thêm gì về tình cảm của
Bác đối với quân dân ta và tình cảm của nhân dân
đối với Người?

- Hs: Trả lời

- Hs:Đọc ghi nhớ sgk.

-Vẻ mặt Bác trầm ngâm
-Bác vẫn ngồi đinh ninh
- Chòm râu im phăng phắc

->Từ láy: Suy tư, lo lắng của Bác.
*Hành động và lời nói:

Đốt lửa

Bác Dém chăn Động từ

Nhón chân

=>Tình u thương, sự chăm sóc ân cần tỉ
mỉ của Bác Hồ với các chiến sĩ.

- Chú cứ việc ngủ ngon
- Bác thương đồn dân cơng
- Mong trời sáng mau mau

-> Bộc lộ nỗi lòng, sự lo lắng đối với tất cả
bộ đội và nhân dân.

=>Tấm lòng yêu thương sâu nặng, sự
chăm lo ân cần chu đáo của Bác Hồ với
chiến sĩ và đồng bào.

III. Tổng kết
a, Nghệ thuật

- Lựa chọn thể thơ 5 chữ kết hợp tự sự, miêu

tả và biểu cảm.

- Lựa chọn sử dụng lời thơ giản dị có nhiều
hình ảnh thể hiện tình cảm chân thành.
-Sử dụng từ láy tạo giá trị gợi hình và biểu
cảm.

b, Ý nghĩa:Đêm nay Bác khơng ngủ thể hiện
tấm lòng yêu thương bao la của Bác Hồ đối
với bộ đội và nhân dân, tình cảm kính u,
cảm phục của bộ đội của nhân dân ta đối với
Bác.

Hướng dẫn tự học

- Đọc lại nhiều lần bài giảng để nắm nội dung nghệ thuật, hoàn cảnh ra đời của bài thơ.
- Hướng dẫn làm bài kiểm tra văn

+ GV hướng dẫn học ôn tập, nhấn mạnh tác phẩm quan trọng như “Bức tranh em gái tôi”, “Đêm
nay Bác không ngủ”.

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

Chuẩn bị bài “ Lượm”: Đọc diễn cảm nhiều lần bài thơ, trả lời câu hỏi phần đọc hiểu sgk, hình
dung vẻ đẹp của chú bé Lượm và thử phác họa ra giấy.

_____________________________________________________________________________

Ngày soạn: 28/02/2012
 Ngày dạy: 29/02/2012
Tuần 26, Tiết 95

ẨN DỤ 
A/Mức độ cần đạt

- Nắm được khái niệm ẩn dụ, các kiểu ẩn dụ.
- Hiểu được tác dụng của ẩn dụ.

- Biết vận dụng kiến thức về ẩn dụ vào việc đọc-hiểu văn bản và viết bài văn miêu tả.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Khái niệm ẩn dụ, các kiểu ẩn dụ.
- Tác dụng của phép ẩn dụ.

2.Kĩ năng:

- Bước đầu nhận biết và phân tích được ý nghĩa cũng như tác dụng của phép tu từ ẩn dụ trong
thực tế sử dụng tiếng Việt.

- Bước đầu tạo ra được một số kiểu ẩn dụ đơn giản trong viết và nói.
3. Thái độ: Chăm chú nghe giảng, tích cực hoạt động và tư duy.
C/Phương pháp:Phát vấn, thuyết trình, thảo luận nhóm.

D/Tiến trình dạy học
1.Ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ: Nhân hố là gì? Có mấy kiểu nhân hoá? 
3.Bài mới:

* Lời vào bài: Nhân hóa xuất hiện rất nhiều trong truyện ngụ ngơn, truyện đồng thoại cho thiếu
nhi. Còn ẩn dụ là phép tu từ nghệ thuật đặc sắc xuất hiện phổ biến trong các văn bản thơ làm cho
văn bản hàm súc, gựi cảm. Vậy ẩn dụ là gì? Tiết học hơm nay cô sẽ giúp các em hiểu thế nào là
ẩn dụ.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức

Hoạt động 1:Khái niệm ẩn dụ và tác dụng
của ẩn dụ

- Hs: Đọc ví dụ

- Gv:Tìm hiểu nghĩa của cụm từ người cha
trong khổ thơ trên? Người cha để chỉ ai? Giải
thích vì sao có thể ví Bác Hồ với người cha?

I . Ẩn dụ là gì?
1. Ví dụ (SGK/68)
2. Nhận xét

Người cha: Chỉ Bác Hồ

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

Ví như vậy có tác dụng gì?
- Hs: Trả lời.

- Gv: Cách gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng
sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng
nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho diễn đạt
là ẩn dụ

Vậy ẩn dụ là gì? cho ví dụ?
- Hs: Đọc ghi nhớ Sgk, cho ví dụ.
 Hoạt động 2: HS đọc VD sgk (mục II)

Các từ “thắp”, “lửa hồng” dùng để chỉ hình
tượng sinh vật nào ? Vì sao Có thể ví như
vậy ?

HS đọc kĩ câu văn của Nguyễn Tn

Theo em cụm từ “thấy nắng giịn tan” có gì
đặc biệt

Sự chuyển đổi cảm giác ấy có tác dụng gì ?
Theo em có mấy kiểu ẩn dụ ?

Gọi HS đọc ghi nhớ 2(sgk)
Hoạt động 3: Luyện tập

BT1:-So sánh các cách diễn đạt sau.

- So sánh và trình bày vào vở sao cho, rõ,
khoa học.

-HS thảo luận theo bàn ( 5 phút )
BT2:

-HS thảo luận thống nhất ghi ra giấy, nộp cho
GV

- GV đọc bài làm của từng tổ và nhận xét , sửa
chữa.

BT5: Hs trả lời nhanh

sóc chu đáo đối với con)

->Cách gọi như trên làm câu thơ gợi hình, gợi
cảm

=> Ẩn dụ

* Ghi nhớ 1 (SGK)

II .Các kiểu ẩn dụ :
1. Xét ví dụ (sgk):
2. Nhận xét:

* “Thắp”, “lửa hồng” => Chỉ hàng rào hoa
râm bụt trước nhà Bác ở làng Sen

=> Dựa trên sự tương đồng : Màu đỏ của hoa
râm bụt và hình ảnh ngọn lửa => Hình ảnh hoa
đỏ khẻ đong đưa trong gió như ngọn lửa đang
cháy

=> Cách thức thực hiện hành động
* Thấy nắng giòn tan

- Thấy : Động từ => thị giác

- Giịn tan : Âm thanh => thính giác được dung
cho thị giác

=> Sự so sánh đặc biệt : Chỉ đổi cảm giác từ
thính giác sang thị giác.

=> tạo ra liên tưởng thú vị
* Ghi nhớ 2(sgk):

III. Luyện tập

Bài 1: Đặc điểm tác dụng 3 cách diễn đạt sau:
Cách 1: Diễn đạt thông thường

Cách 2: Sử dụng phép so sánh: Bác Hồ như
người cha

Cách 3: Có sử dụng ẩn dụ người cha

So sánh và ẩn dụ đều là phép tu từ giúp cho
câu thơ có tính hình tượng, biểu cảm hơn
nhưng ẩn dụ làm cho câu thơ mang tính hàm
súc cao hơn

Bài 2: a) Ăn quả nhớ kẻ trồng cây

Ăn quả chỉ người được thừa hưởng, mang ơn
Kẻ trồng cây: Chỉ người cống hiến, giúp đỡ,
gây dựng

b) Mực – đen: chỉ sự tăm tối, xấu xa
Đèn – sáng: chỉ sự tốt đẹp

c) Thuyền, bến Thuyền chỉ kẻ ra đi
Bến: chỉ người ở lại
d) Mặt trời trong lăng rất đỏ: (mặt trời thực
đem sự sống cho nhân loại, mặt trời chỉ Bác
Hồ đem lại độc lập tự do cho dân tộc.

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

d) Ướt
 Hướng dẫn tự học

- Học thuộc lòng ghi nhớ.

- Viết đoạn văn miêu tả dài 5-6 câu.

- Chuẩn bị bài “Hoán dụ”: Đọc vd sgk , trả lời câu hỏi sgk để nắm khái niệm, các kiểu nhân hóa.
_____________________________________________________________________________

Ngày soạn: 29/02/2012
Ngày dạy: 01/03/2012
Tuần 26, Tiết 96

LUYỆN NÓI VỀ VĂN MIÊU TẢ
A/Mức độ cần đạt

- Củng cố phương pháp làm bài văn tả người: lập dàn ý dựa vào dàn ý để phát triển thành bài

nói.

- Rèn kĩ năng nói theo dàn bài.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
1.Kiến thức:

- Phương pháp làm một bài văn tả người.

- Cách trình bày miệng một đoạn(bài) văn miêu tả: nói dựa theo dàn bài đã chuẩn bị.
2.Kĩ năng:

- Sắp xếp những điều đã quan sát và lựa chọn một thứ tự hợp lí.

- Làm quen với việc trình bày miệng trước tập thể: nói rõ ràng, mạch lạc, biểu cảm.
- Trình bày trước tập thể bài văn miểu tả một cách tự tin.

3. Thái độ: Tích cực thảo luận, tự tin, mạnh dạn khi nói trước lớp.
C/Phương pháp: Thuyết trình, phát vấn, thảo luận nhóm

D/Tiến trình dạy học
1.Ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh 
3. Bài mới:

* Lời vào bài: Các em đã thực hành viết bài văn miêu tả để rèn kĩ năng viết. Trong cuộc sống
hằng ngày việc nói năng giao tiếp rất quan trọng. Để giúp các em có kĩ năng nói mạch lạc, lưu
lốt, hơm nay các sẽ luyện nói.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: Củng cố kiến thức

- Gv nêu yêu cầu của tiết luyện nói cho HS
- Hs nghe để thực hiện.

Hoạt động 2: Luyện tập
- Học sinh đọc đoạn văn sgk/71
- Gv: Bài tập 1 yêu cầu gì?
- Hs: Trả lời

- Gv gợi ý:Lớp học đang ở tiết học nào?

I.Củng cố kiến thức

- Nội dung: Bám sát nội dung yêu cầu của sgk.
- Tác phong:Nhanh nhẹn, trình bày mạch lạc,
rõ ràng.

II. Luyện tập
Bài 1 sgk

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

Quang cảnh lớp học này tả theo thứ tự nào?
Tiếng chim gù thật khẽ biểu thị tình cảm gì đối
với lớp học?

- Học sinh tổ 1, 2 dựa vào các ý có sẵn để tập
nói theo yêu cầu của bài tập 1. Đại diện tổ lên
tập nói, lớp và Gv nhận xét.

- Hs: Đọc yêu cầu bài 2

- Gv gợi ý Hs luyện nói theo các ý:

-Thầy Ha-men là người thế nào? Thầy dạy
mơn gì? Thầy Ha-men là người như thế nào?
Thầy ăn mặc khác với mọi người ra sao?
Khi Phrăng đến muộn khơng thuộc bài thầy có
thái độ cử chỉ ra sao?

Cuối buổi học thầy có thái độ cử chỉ ra sao?
Hành động như thế nào?

- Học sinh tổ 3, 4 lập dàn ý trong giấy nháp,
thảo luận tổ và cử đại diện trình bày

- Giáo viên nhận xét.

Gv hướng dẫn hs về nhà tập hợp nhóm, thảo
luận nhịm, làm việc theo nhóm.

Lập dàn ý MB: Giới thiệu thời gian, hoàn cảnh
gặp gỡ.

TB: Miêu tả thầy giáo với đặc điểm khn
mặt, tóc, lời nói, thái độ, cảm xúc, khi gặp lại
trò cũ.

KB:Suy nghĩ của em về thầy.

- Giờ tập viết.

- Những tờ mẫu được treo lên

- Khơng khí lớp học im phăng phắc, tiếng ngòi
bút sột soạt.

-Tiếng chim gù thật khẽ bày tỏ sự xúc động của
mình đối với buổi học cuối cùng.

Bài 2 sgk

Tả lại bằng miệng hình ảnh thầy giáo Ha- men
trong Buổi học cuối cùng

-Thầy tận tâm dạy tiếng Pháp.

- Chiếc áo rơ-đanh –gôt màu xanh lục diềm lá
sen gấp nếp mịn.

- Cái mũ tròn bằng lụa đen thêu

-Đến muộn: thầy chẳng giận dữ mà dịu dàng
bảo vào lớp nhanh

- Phơ-răng không thuộc bài thầy không mắng
mà chỉ giảng về sự cần thiết phải học tiếng
Pháp.

- Nét mặt tái nhợt.

- Lời nói: nghẹn ngào khơng nói được hết lời:
“Các bạn hỡi, các bạn tôi… tôi”

-Hành động: Cầm phấn viết dằn mạnh thật to
dòng chữ : “Nước Pháp… muôn năm”đứng dựa
đầu vào tường, giơ tay ra hiệu cho học sinh ra
về.

Bài 3 sgk ( về nhà)
Hướng dẫn tự học:

- Đoạn văn miêu tả hình dáng Dế mèn, Sông nước Cà Mau, Vượt thác.
- Nhớ lại bài viết tả cảnh, đánh giá bài làm của mình.

_____________________________________________________________________________
Ngày soạn: 04/03/2012

Ngày dạy: 05/03/2012
Tuần 27, Tiết 97

KIỂM TRA VĂN MỘT TIẾT
A.Mức độ cần đạt

- Biết cách làm bài kiểm tra có kết hợp trắc nghiệm và tự luận

- Đáp ứng các yêu cầu của đề theo các mức độ nhận biết, thông hiểu, vận dụng và đánh giá qua
bài viết tự luận.

- Cảm nhận được tâm trạng, tình cảm của nhân vật trong truyện và thơ.

B. Chuẩn bị:

1. Giáo viên:

- Trao đổi với tổ chuyên môn để ra đề kiểm tra, đáp án, ma trận.

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

2.Học sinh:

- Ôn tập theo hướng dẫn của giáo viên.
- Chuẩn bị dụng cụ làm bài kiểm tra.
C.Tiến trình lên lớp

1.Ổn định lớp :

2.Bài cũ : kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của học sinh
3.Bài mới :

- Lời vào bài: Để đánh giá mức độ hiểu bài của các em, hôm nay các em sẽ vận dụng các kiến
thức đã học để làm tốt bài kiểm tra văn một tiết.

- Bài mới:Gv phổ biến yêu cầu của giờ kiểm tra, phát đề.

Câu 1: Chép thuộc lòng hai khổ thơ đầu bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ.
Câu2: Nêu nội dung và nghệ thuật văn bản “Buổi học cuối cùng” của An – phông – xơ Đô - đê.
Câu 3: Nêu cảm nhận của em về nhõn vật Kiều Phương trong truyện ngắn Bức tranh của em 
gái tôi.

Đáp án- Biểu điểm

Câu 1: ( 2điểm)

- Chép thuộc lòng hai khổ thơ đầu.

Câu 2 (2 điểm): Qua câu chuyện buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở vùng An- dát bị qn 
Phổ chiếm đóng và hình ảnh cảm động của thầy Ha – men, truyện đã thể hiện lòng yêu nước
trong một biểu hiện cụ thể là tình u tiếng nói của dân tộc và nêu chân lí : “khi một dân tộc rơi
vào vịng nơ lệ, chừng nào họ vẫn giữ vững tiếng nói của mình thì chẳng khác gì nắm được chìa
khố chồn lao tù.”

Truyện đã xây dựng thành công nhân vật thầy giáo Ha – men và chú bé Phrăng qua miêu tả
ngoại hình, cử chỉ, lời nói và tâm trạng của họ.

Câu 3: (6 điểm)

a: Yêu cầu về hình thức

Trình bày thành một đoạn văn hồn chỉnh, diễn đạt mạch lạc, có cảm xúc, khơng mắc
lỗi chính tả, lỗi dùng từ, câu... (1điểm)

b: Nội dung

- Giới thiệu sơ lược về tác giả, tác phẩm (1điểm).

- Nêu được những nét cơ bản về nhân vật Kiều Phương (3điểm).

+ Kiều Phương là một cô em gái hồn nhiên, hiếu động, thích tìm tịi khám phá
(tự mình chế màu vẽ).

+ Là người say mê và có tài năng hội họa ( đoạt giải trong kì thi quốc tế)

+ Là người có tâm hồn trong sáng, bao dung và tấm lịng nhân hậu ( dành tình cảm tốt
đẹp cho anh trai...) chính tấm lịng đó đã giúp anh mình vượt qua những hạn chế của lòng tự ái,
tự ti trong cuộc sống.

- Cảm nhận của bản thân về nhân vật Kiều Phương(1điểm)
 Ma trận

Mức độ

Tên chủ đề

Nhận biết Thông hiểu Vận dụng cấp
độ thấp

Vận dụng cấp
độ cao

Cộng

TN TL TN TL TN TL TN TL

1. Văn học
Việt Nam

Đêm nay

Chép
thuộc
lòng 2
khổ thơ

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

Bác không
ngủ.
Bức tranh
của em gái

tôi.

đầu bài

thơ. vật Kiều

Phương

Số câu
Số điểm
Tỉ lệ %

1
2
20%

1
6
60%

Số câu 2
Số điểm 8
Tỉ lệ 80 %

2:Văn học
nước ngoài
Buổi học 
cuối cùng

Nêu nội
dung và
nghệ
thuật của
truyện
Số câu

Số điểm
Tỉ lệ %

1
2
20%

Số câu 1
Số điểm 2
Tỉ lệ 20%
Tổng số

câu
Tổng số 
điểm
Tỉ lệ %

2
20%

1
2
20%

1
6
60%

Số câu 3
Số điểm 
10
Tỉ lệ 
100%
 Hướng dẫn tự học: Chuẩn bị bài “Cô Tô”

- Đọc văn bản, trả lời câu hỏi Sgk, tìm những câu văn miêu tả cảnh đẹp của đảo Cô Tô?
- Sưu tầm tranh ảnh về Cô Tô?

_____________________________________________________________________________
Ngày soạn: 05/03/2012
 Ngày dạy: 06/03/2012
Tuần 27, Tiết 98

TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN TẢ CẢNH VIẾT Ở NHÀ
A.Mức độ cần đạt

- Xác định đúng yêu cầu của đề

- Biết làm bài văn miêu tả có bố cục ba phần.

- Miêu tả được một số quang cảnh, hoạt động trong giờ ra chơi.
B.Chuẩn bị:

1. Giáo viên: Chấm bài, nhận xét kĩ lưỡng, thống kê các lỗi của học sinh.

2. Học sinh: Củng cố lại kiến thức có trong bài viết để tự sửa lỗi, rút kinh nghiệm cho bài viết 
của mình.

C. Tiến trình dạy học
1.Ổn định lớp:

2.Bài cũ: kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh
3.Bài mới :

- Lời vào bài: Văn tả cảnh khơng có gì xa la với các em. Nhưng bài viết của các em không tránh
khỏi hạn chế. Hôm nay cô sẽ nhận xét ưu điểm và hạn chế trong bài viết của các em. Mong các
em chú ý rút kinh nghiệm.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

- GV: gọi HS nhắc lại đề.
- GV hướng dẫn HS tìm hiểu
đề.

Hoạt động 2: Dàn ý- thang 
điểm

- Gv gợi ý Hs lập dàn ý.
- Gv ghi lên bảng dàn bài và
thang điểm.

- Hs: Ghi vở để củng cố

Hoạt động 3:Nhận xét 
chung

- Gv nhận xét ưu điểm và hạn
chế của Hs, Cho Hs ghi một
số đặc điểm để Hs rút kinh
nghiệm.

* Ưu điểm :
* Hạn chế
Sửa lỗi cụ thể

- Gv: Treo các lỗi của HS
trên bảng phụ yêu cầu Hs sửa
lỗi.

- Hs : sửa lỗi.
Đọc bài

Đọc bài khá làm mẫu (Nam,
Huấn).

Đọc bài yếu rút kinh nghiệm
Đọc văn mẫu.

Trả bài- ghi điểm
Hai HS phát bài cho lớp.
HS đọc bài của nhau và góp ý
cho nhau cách sửa.

Tết đến, Xuân về.

2. Đáp án và biểu điểm :

- Mở bài: (1,0đ) Giới thiệu chung về cây đào hoặc cây mai.
- Thân bài:( 8.0 đ) - Tả chi tiết , cụ thể về cây đào hoặc cây mai
(gốc, rễ, thân, cành, lá , hoa...)

(Khi tả cần phải biết sử dụng hình ảnh so sánh, tưởng tượng, ví
von.)

- Sự gắn bó của em với cây đào hoặc cây mai

- Ích lợi của cây đào hoặc cây mai đối với con người.

- Kết bài: (1,0đ): Nêu cảm nghỉ hoặc nhận xét của em về cây đào
hoặc cây mai.

3.Nhận xét chung:
a.Ưu điểm:

- Xác định đúng kiểu văn miêu tả.

- Miêu tả được cây đào hoặc cây mai vàng trong dịp Tết đến

xuân về.

b.Hạn chế:

- Sai lỗi chính tả nhiều, tẩy xóa nhiều.
- Nhiều bài khơng viết đúng bố cục.
- Ý lộn xộn, khơng theo trình tự.
4. Sửa lỗi cụ thể

a.Lỗi kiến thức:

- Dùng kí hiệu, viết tắt trong bài viết.

- Nhầm lẫn giữa cây đào ,cây mai với hoa đào ,hoa mai
b.Lỗi diễn đạt

- Dùng từ:
- Lời văn:
- Chính tả:
5.Đọc bài:
- Bài khá:
- Bài yếu:

6.Trả bài- ghi điểm
Hướng dẫn tự học

- Bài cũ: Về nhà viết lại bài văn vào vở bài tập.

- Bài mới: Hướng dẫn viết bài tập làm văn tả người: Chọn một người thân, tìm ý, lập dàn ý,
rèn diễn đạt cho đề văn miêu tả người thân.

_____________________________________________________________________________

Ngày soạn: 06/03/2012
Ngày dạy: 07/03/2012
Tuần 27, Tiết 99

Văn bản: LƯỢM 
 ( Tố Hữu )
A/Mức độ cần đạt

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

- Cảm phục trước sự hi sinh anh dũng của Lượm.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Vẻ đẹp hồn nhiên vui tươi, trong sáng và ý nghĩa cao cả trong sự hi sinh của nhân vật Lượm.
- Tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả dành cho nhân vật Lượm.

- Các chi tiết miêu tả trong bài thơ và tác dụng của các chi tiết miêu tả đó.
- Nét đặc sắc trong nghệ thuật tả nhân vật kết hợp với tự sự và bộc lộ cảm xúc.
2. Kĩ năng:

- Đọc diễn cảm bài thơ(bài thơ tự sự được viết theo thể thơ 4 chữ có sự kết hợp giữa các yếu tố
tự sự, miêu tả và biểu cảm.

- Phát hiện và phân tích ý nghĩa của các từ láy, hình ảnh hốn dụ và những lời đối thoại trong
bài thơ.

3. Thái độ: Yêu mến, trân trọng, khâm phục tinh thần yêu nước của chú bé liên lạc.
C/Phương pháp: Đọc diễn cảm, phân tích, phát vấn, bình giảng.

D/ Tiến trình dạy học
1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc soạn bài của Hs
3.Bài mới:

* Giới thiệu bài: Nếu như trong kháng chống Pháp Minh Huệ có bài thơ “Đêm nay Bác khơng
ngủ” thì Tố Hữu có bài thơ “Lượm”. Bài thơ viết về ai? Có ý nghĩa ra sao? Tiết học này cơ và
các em sẽ cùng nhau tìm hiểu.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Giới thiệu về tác giả tác phẩm

- HS đọc phần dấu  chú thích

- Gv:Nêu một số nét cơ bản về tác giả, tác phẩm?
- Hs: Trả lời.

- Gv chốt ý cho Hs ghi.

Hoạt động 2:Đọc - hiểu văn bản

- Gv hướng dẫn Hs đọc: Đoạn 1,2 đọc với giọng
sôi nổi, vui tươi, đoạn cuối đọc với giọng chậm
rãi, sâu lắng.

- Gv đọc, Hs đọc lại văn bản.

- Hs giải nghĩa một số từ khó.

- Gv: Nêu bố cục của bài thơ (3 phần )

-Từ đầu …“xa dần”: Cuộc gặp gỡ tình cờ của hai
chú cháu

-Tiếp -> “Giữa đồng”: Chuyến đi liên lạc cuối
cùng, sự hi sinh của Lượm

- Còn lại: Tình cảm của tác giả đối với Lượm.
- HS đọc 5 khổ đầu.

- Gv phát vấn:Hình tượng của nhân vật nào được
đề cập đến trong bài thơ?

Lượm làm gì? Nếu phân tích hình ảnh này theo
em cần chú ý đến những điểm nào cần phân tích.
- Hs: Dáng điệu, trang phục, cử chỉ, lời nói, việc

I/ Vài nét về tác giả ,tác phẩm:
1.Tác giả:

- Tố Hữu(1920-2002) tên thật là Nguyễn Kim
Thành, quê ở Thừa Thiên Huế.

- Thơ ông thường viết về người chiến sĩ, mẹ nuôi
quan, chị lao công, em bé liên lạc.

2. Tác phẩm:

- Hoàn cảnh: “Lượm” viết năm 1949 trong kháng
chiến chống Pháp.

- Thể thơ: bốn chữ
II/ Đọc - hiểu văn bản :

1.Hình ảnh Lượm



Trong buổi gặp gỡ với tác giả
- Dáng điệu, trang phục :
Loắt choắt
Chân thoăn thoắt
Đầu nghênh nghênh
Ca lô đội lệch
Xắc xinh xinh

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

liên lạc và sự hi sinh.

- Gv:Trong buổi gặp gỡ với tác giả, hình ảnh chú
bé Lượm được thể hiện qua dáng điệu cử chỉ, lời
nói như thế nào? Tính cách của Lượm?

- Hs: Tìm câu thơ thể hiện.
- Gv phân tích

- Gv: Tìm những chi tiết miêu tả lượm lúc đi liên
lạc? “Vụt” là loại từ gì? Miêu tả động tác như thế

nào? “Vèo vèo” là từ tượng hình hay từ tượng
thanh? Ý nghĩa của từ này?

- Hs: Trả lời

- Gv: Phân tích nội dung nghệ thuật, cho Hs
ghi(Tuy là một cú bé nhỏ nhắn, nhưng Lượm có
tinh thần trách nhiệm rất cao. Chú không ngại
băng qua làn đạn của quân thù để hoàn thành
nhiệm vụ. Các từ tượng thanh tượng hình đã gợi
lại khơng khí chiến tranh ác liệt và tinh thần quả
cảm vượt lên hoàn cảnh của Lượm...)

- Gv: Hình ảnh thơ nào miểu tả sự hi sinh của
Lượm?

- Hs: Em nằm....

- Gv: Thử cảm nhận về khổ thơ này?
- Hs: Bộc lộ

- Gv bình giảng: Nhà thơ đã hình dung tư thế
ngã xuống của Lượm rất đẹp, Chú ngã xuống
trên cánh đồng quê hương. Chú dùng hơi thở
cuối cùng để ngửi hương lúa non “Lúa thơm mùi
sữa”. Đây là sự liên tưởng độc đáo, một dụng ý
nghệ thuật của nhà thơ...

- Hs đọc phần 2.

- Gv: Lời thơ nào thể hiện tình cảm của tác giả
đối với Lượm? Đó là kiểu câu gì?

- Hs: Trả lời.

- Gv:Khi nghe tin nhà, Tác giả lo lắng thốt lên:“
Ra thế

Lượm ơi !

Nhà thơ theo dõi mọi biến cố trong chuyến liên
lạc của Lượm

“Bỗng lòe chớp đỏ
Thơi rồi Lượm ơi?
Lượm ơi cịn khơng?

=>Tác giả tưởng như phải chưng kiến cái giây
phút đau đớn ấy nên khơng kìm lịng được đã
thốt lên lời ...

- Gv:Hình ảnh lượm gợi cho em cảm xúc gì ?
- Hs:Đau đớn, xót xa, trân trọng.

Hoạt động 3: Gv: Qua bài thơ em hãy khái quát
nội dung nghệ thuật của bài thơ?

- Cử chỉ, lới nói :

Mồm huýt sáo vang

Như con chim chích
Nhảy, cười híp mí
Má đỏ, cháu đi liên lạc
vui hơn ở nhà

-> So sánh gợi tả:hồn nhiên, yêu đời, ham thích
hoạt động xã hội

* Lượm đi liên lạc – hi sinh
+Lúc đi liên lạc :

Vượt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Sợ chi hiểm nghèo ?

Câu hỏi tu từ:gan dạ, dũng cảm, bất chấp nguy
hiểm, hồn thành nhiệm vụ.

+Lúc hi sinh

Nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Hồn bay giữa đồng

-> Hình ảnh gợi cảm:Lượm đã hố thân vào thiên
nhiên, đất nước.

=>Lượm là chú bé liên lạc nhỏ nhắn, hồn
nhiên nhí nhảnh, yêu đời gan dạ dũng cảm hi
sinh vì đất nước

2/Tình cảm của tác giả :
Ra thế Lượm ơi !
Thôi rồi, Lượm ơi !
Lượm ơi, cịn khơng ?

-> Câu biểu cảm:Sự lo lắng, đau đớn, thương
mến, trân trọng.

- Điệp khúc: Chú bé loắt choắt .. Nghênh nghênh
-> Khẳng định sự bất tử của Lượm

=> Nghẹn ngào, đau xót, thương tiếc Lượm vơ 
hạn.

III.Tổng kết : 
a, Nghệ thuật:

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

- Hs: Trả lời, đọc ghi nhớ.

Hoạt động 4: hướng dẫn hs luyện tập

- Sử dụng từ láy có giá trị gợi hình, giàu âm điệu.
- Kết cấu đầu cuối tương ứng khắc sâu hình ảnh
nhân vật.

b, Ý nghĩa: Bài thơ khắc họa hình ảnh một chú bé
hồn nhiên, dũng cảm hi sinh vì nhiệm vụ khắng
chiến. Đồng thời thể hiện tình cảm mến thương
cảm phục của tác giả dành cho chú bé Lượm.

* Ghi nhớ Sgk

IV/ luyện tập:

Học thuộc lòng bài thơ
Hướng dẫn tự học.

+ Nắm được hình ảnh Lượm trong buổi đầu gặp gỡ và trong chiến đấu
+ Cảm xúc của tác giả đối với Lượm

+ Nắm giá trị nội dung , đặc sắc nghệ thuật của bài thơ
+ Học thuộc lòng bài thơ

+ Soạn bài thơ : “Mưa”- (Đăng Khoa)

_____________________________________________________________________________
 Ngày soạn: 07/03/2012
Ngày dạy : 08/03/2012

Tiết:100

Hướng dẫn đọc thêm: MƯA

( Trần Đăng Khoa )
A. Mức độ cần đạt.

- Hiểu, cảm nhận được bức tranh thiên nhiên và tư thế của con người được miêu tả trong bài thơ.
- Hiểu được nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả thiên nhiên ở bài thơ.

- Yêu con người, yêu quê hương, đất nước.

B. Trọng tâm kiến thức – kĩ năng.

1. Kiến thức.

- Nét đặc sắc của bài thơ: sự kết hợp giữa bức tranh thiên nhiên phong phú, sinh động trước và
trong cơn mưa rào cùng tư thế lớn lao của con người trong cơn mưa.

- Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản.
2. Kĩ năng.

- Bước đầu biết cách đọc diễn cảm bài thơ đươc viết theo thể thơ tự do.
- Đọc – hiểu bài thơ có yếu tố miêu tả.

- Nhận biết và phân tích được tác dụng của phép nhân hóa, ẩn dụ có trong bài thơ.

- Trình bày những suy nghĩ về thiên nhiên, con người nơi làng quê Việt Nam sau khi học xong
văn bản.

C. Tiến trình lên lớp.
1.Ổn định lớp:

2. Bài cũ:

Đọc thuộc lòng bài thơ “Lượm” của Tố Hữu?
Nêu nội dung và giá trị nghệ thuật của bài thơ?
3.Bài mới:

Hoạt động của GV và HS Nội dung

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

phẩm.

GV gọi 1 HS đọc phần chú thích-sgk
GV treo tranh ảnh về tác giả

HS quan sát và cảm nhận

Nêu đôi nét về tác giả Trần Đăng Khoa ?
Bài thơ được in trong tập thơ nào ? của
ai ?

Hoạt động 2:Gv hướng dẫn cách đọc cho
HS

Gv đọc một đoạn  Mời hs đọc tiếp .
Nêu thể thơ của bài thơ?

Thể thơ : Tự do , nhịp nhanh , dồn dập
Bài thơ chia làm mấy đoạn ? Nêu nội dung
chính của đoạn ?

Ba đoạn : Đ1 Từ đầu ……… trọc lốc
Đ2 Tiếp ………… cây lá hả hê
Đ3 Còn lại

Bài thơ tả cơn mưa rào ở vùng nào ? vào
mùa nào ?

Bài thơ tả về hiện tượng gì trong thiên

nhiên ?

Miêu tả cơn mưa theo thứ tự nào ?

Em hãy tìm những từ ngữ hình ảnh miêu
tả cảnh vật trước cơn mưa ?

Hãy chỉ ra các biện pháp nghệ thuật được
sử dụng khi đi vào miêu tả ?

Câu hỏi thảo luận : Phép nhân hóa được
sử dụng rộng rãi trong bài :

Hãy nêu một số trường hợp mà em thấy
đặc sắc và phân tích giá trị của biện pháp
nhân hóa trong những trường hợp đó ?
Em hãy đọc những đoạn thơ có miêu tả
hình ảnh con người trong bài thơ ?

Hoạt động 3:Hãy cho biết ý nghĩa của văn
bản?

Biện pháp nghệ thuật mà tác giả sử dụng
là gì?

HS rút ra ghi nhớ
Gọi HS đọc lại bài thơ

Gọi HS đọc mục ghi nhớ- sgk

1.Tác giả: Trần Đăng Khoa sinh năm 1958, quê ở
tỉnh Hải Dương, có năng khiếu làm thơ từ rất
sớm

2. Tác phẩm: Bài thơ được in trong tập thơ đầu
tay “Goc sân và khoảng trời” của tác giả

II. Đọc – Hiểu văn bản .

1.Hình ảnh thiên nhiên.
+ Trước cơn mưa rào:
-Những con mối bay ra
Con gà ẩn nấp

Ông trời mặc áo giáp ra trận
Cây mía múa gươm

Kiến hành quân
Cỏ gà rung tai
Bụi tre gỡ tóc

Hàng bưởi lếc lũ con
Chớp rạch trời

Sấm khanh khách cười
Mùng tơi nhảy múa



Nhân hóa, từ ngữ gợi hình ảnh, cảnh vật hiện lên

sinh động, gần gủi với con người

+ Trong cơn mưa:
Mưa ù ù như xay thóc

Lộp độp , mưa chéo , cóc nhảy



So ánh , nhân hóa , từ ngữ gợi âm thanh , hình
ảnh Mưa rào ở làng quê thật sống động

2. Hình ảnh con người.
Bố em đi cày

Đội sấm , chớp , đội cả trời mưa



Ẩn dụ khoa trương , điệp từ

Con người có tầm vóc lớn lao và tư thế hiên
ngang , sức mạnh to lớn có thể sánh với thiên
nhiên

III. Tổng kết:

* Ý nghĩa của văn bản.

Bài thơ cho thấy sự phong phú của thiên nhiên và

tư thế vững chãi của con người. Từ đó thể hiện
tình cảm vui tươi, thân thiện của tác giả đối với
thiên nhiên và làng quê yêu quý của mình.

Hướng dẫn tự học.
- Học thuộc lòng bài thơ

- Hiểu được nghệ thuật miêu tả thiên nhiên và con người qua bài thơ
- Đọc thêm các bài thơ khác của Trần Đăng Khoa

- Soạn bài “Cô Tô”

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

Ngày soạn: 11/03/2012
Ngày dạy: 14/03/2012

Tuần 28,Tiết 101 
 HOÁN DỤ

I /Mức độ cần đạt

- Nắm được khía niệm hốn dụ, các kiểu hốn dụ.
- Hiểu được tác dụng của hoán dụ

- Biết vận dụng kiến thức vê fhoasn dụ vào việc đọc hiểu văn bản văn học và viết bài văn miêu
tả.

II . /Trọng tâm kiến thưc, kĩ năng, thái độ
1.Kiến thức

- Khái niệm hoán dụ, các kiểu hoán dụ.
- Tac dụng của phép hoán dụ.

2.Kĩ năng:

- Nhận biết và phân tích được ý nghĩa cũng như tác dụng của phép hoán dụ trong thực tế sử
dụng Tiếng Việt.

- Bước đầu tạo ra một số kiểu hốn dụ trong viết và nói.
3.Thái độ: Chăm chỉ, tích cực tiếp thu bài.

III/Tiến trình bài dạy
1. Ổn định lớp: 
2. Kiểm tra bài cũ: 
3. Bài mới:

- Lời vào bài: Hoán dụ cũng là một phép tu từ thường xuất hiện trong các tác phẩm văn chương.
Vậy thế nào là hốn dụ, có những kiểu hoán dụ nào? Tiết này chúng ta sẽ tìm hiểu.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Tìm hiểu hoán dụ là gì và tác

dụng của hốn dụ

Gv treo bảng phụ ghi ví dụ (sgk)
Các từ in đậm trong câu thơ sau chỉ ai?

(chỉ người nông dân , công nhân và những người
sống ở nông thôn , thành thị)

Giữa áo nâu, áo xanh , nơng thơn,thành thị với sự
vật được chỉ có mối qua hệ ntn ?

(quan hệ giữa đặc điểm , tính chất với vật có đặc
điểm , tính chất đó)

Chúng ta gọi đó là hốn dụ. Vậy theo em hốn dụ
là gì? (Hốn: đổi -> cũng như ẩn dụ là 1 sự
chuyển đổi tên gọi những sự vật, hiện tượng, khái
niệm gần nhau)

Nếu ta thay: người dân ở nông thôn cùng người
công nhân ở thành thị tất cả cùng đứng lên với
cách nói: áo nâu … Hãy so sánh 2 cách nói ấy.
Cách nói nào hay hơn có giá trị gợi cảm gợi hình
cao hơn?

Gọi HS đọc ghi nhớ 1(sgk)

I/Hốn dụ là gì?
1. Khái niệm:
a) VD: SGK/82:
b) Nhận xét

- Áo nâu: màu áo người nông dân thường
mặc



người nông dân ở nông thôn. 
- Áo xanh: màu áo người công nhân thường
mặc



nguời công nhân ở thành thị.

- Nông thôn: chỉ nơi ở sinh sống, sản xuất

của nông dân

- Thành thị: chỉ nơi ở, làm việc của công
nhân



Gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên
sự vật hiện tượng khác có quan hệ tương
cận (gần gũi)

 Hốn dụ

2. Tác dụng:Tăng sức gợi cảm, gợi hình
cho sự biểu đạt.

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

Hoạt động 2: Tìm hiểu các kiểu hốn dụ

GVmời HS đọc các ví dụ a,b,c sgk/ 33và câu văn
a (bài tập 1) sgk/84 chú ý các từ in đậm

Em hiểu các từ ngữ in đậm dưới đây ntn ?

-Bàn tay một bộ phận của con người được dùng
thay cho con người

- Đổ máu : hy sinh , mất mát

- Làng xóm : Vật chứa dựng  vật bị chứa đựng
Câu hỏi thảo luận : Qua phân tích các ví dụ em
hãy cho biết có mấy kiểu hốn dụ , đó là những
kiểu nào ? Cho ví dụ ?

Gọi HS đọc ghi nhớ 2(sgk)

Hoạt động 3: Luyện tập

Bài 1: Chỉ ra hốn dụ, nêu tác dụng của phép hốn
dụ đó?

Quan hệ? (Sự lưu luyến)

Trái đất? Quan hệ? (Ghi nhận công lao của Bác)

II . Các kiểu hoán dụ :
1. Xét ví dụ (sgk):
2. Nhận xét :

+ Bàn tay ta :Quan hệ bộ phận Toàn thể
+ Một , ba : Số lượng cụ thể được dùng thay
cho “số nhiều” nói chung . Quan hệ cái cụ
thể Cái triều tượng

- Đổ máu : Dùng thay cho sự “mất mát , hy
sinh”, nói chung .Quan hệ của sự vật  sự vật
- Làng xóm dùng thay cho người nơng dân .
Quan hệ giữavật chứa đựng  vật bị chứa
đựng

* Ghi nhớ 2(sgk).
II/ Luyện tập:

Bài 1: Hoán dụ và mối quan hệ giữa các sự
vật

a) Làng xóm: Chỉ nhân dân sống trong làng
c) Áo chàm: chỉ đồng bào Việt Bác



quan hệ dấu hiệu sự vật với nhau

d) Trái đất: chỉ nhân loại (mọi người sống
trên trái đất): quan hệ giữa vật chứa đựng
với vật bị chứa đựng.

Hướng dẫn tự học
- Học thuộc lòng ghi nhớ.

Chuẩn bị bài “ Các thành phần chính của câu”. Ơn lại hai thành phần chính của câu. Đọc sgk,
xác định thành phần chính.

_____________________________________________________________________________
Ngày soạn: 13/03/2012

Ngày dạy :14/02/2012
Tuần 26 Tiết 102

TẬP LÀM THƠ BỐN CHỮ

I. /Mức độ cần đạt :

- Hiểu được đặc điểm thơ bốn chữ.

- Nhận diện được thể thơ này khi học và đọc thơ ca.

II. /Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Một số đặc điểm của thể thơ bốn chữ.

- Các kiểu vần được sử dụng trong thơ nói chung và thơ bốn chữ nói riêng.
2.Kĩ năng:

- Nhận diện được thể thơ bốn chữ khi đọc và học thơ ca.

- Xác định được cách gieo vần trong bài thơ thuộc thể thơ bốn chữ.

- Vận dụng những kiến thức về thể thơ bốn chữ vào việc tập làm thơ bốn chữ.
3.Thái độ: Có tinh thần học hỏi.

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

2.Kiểm tra bài cũ: kiểm tra sự chuẩn bị của Hs
3. Bài mới:

- Lời vào bài: Các em đã được học một số bài thơ theo thể 4 chữ. Hôm nay các em sẽ tìm hiểu kĩ
hơn thể thơ này để biết cách làm bài thơ 4 chữ.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Củng cố kiến thức

- Gv dựa vào bài thơ “Lượm” hãy nhận xét
về thể thơ 4 chữ: số chữ trong câu?, nhịp?
vần?

- Hs: trả lời

- Gv chốt ý cho ghi.

- Gv hướng dẫn Hs nhận biết cách gieo vần
qua các ví dụ sgk/85

- Hs: Quan sát nhận biết, cho ví dụ

Hoạt động 2:Luyện tập

* Trình bày khổ thơ 4 chữ đã chuẩn bị ở nhà
- Hs: Đọc thơ

- Gv viết lên bảng

- Hs:trình bày nội dung, đặc điểm (vần, nhịp)
của khổ thơ đó.

- Hs khác nhận xét, bổ sung.
- Gv sửa lỗi, đánh giá.
* Tập làm bài thơ.

- Từng Hs: phát triển khổ thơ thành bài thơ
hoặc viết bài thơ mới.

- Gv theo dõi để giúp các em thống nhất về
nội dung, dùng từ để có vần.

- Hs trình bày, nhận xét cho nhau.
- Gv nhận xét.

I/Củng cố kiến thức

- Thơ 4 chữ là thể thơ có nhiều dịng, mỗi dịng 4
chữ, thường ngắt nhịp 2/2, thích hợp với lối kể,
tả, thường có cả vần lưng và vần chân xen kẽ.
- Cách gieo vần:

+Vần lưng: được gieo ở giữa dòng thơ.
Vd: Ngàn cây nghiêm trang
Mơ màng theo bụi.

+ Vần chân: Vần gieo ở cuối dòng thơ.
Vd: Mây lưng chừng hàng
Ngàn cây nghiêm trang.

+ Vần liền: Các câu thơ có vần liên tiếp ở cuối
câu.

Vd: Nghé hành nghé hẹ
Nghé chẳng theo mẹ
Thì nghé theo đàn
Nghé chớ đi càn

+ Vần cách: các vần tách ra không liền nhau.
Vd: Cháu đi đường cháu

Chú lên đường ra
Đến nay tháng sáu
Chợt nghe tin nhà.

II/Luyện tập

1. Tập làm khổ thơ 4 chữ về nội dung tự chọn.

2. Tập làm bài thơ 4 chữ.

Hướng dẫn tự học

- Xem lại bài giảng, đọc nhiều bài thơ 4 chữ để nắm đặc điểm.
- Tự sáng tác một bài thơ 4 chữ hồn chỉnh.

- Chuẩn bị: Mỗi nhóm tự tìm hiểu thể thơ năm chữ qua bài “Đêm nay Bác không ngủ”, tập làm 1
bài thơ năm chữ.

Ngày soạn: 14/03/2012
Ngày dạy: 16/03/2012

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

Tuần 28, Tiết 103,104

Văn bản: CÔ TÔ

Nguyễn Tuân
I. /Mức độ cần đạt

- Hiểu và cảm nhận được vẻ đẹp sinh động, trong sáng của những bức tranh thiên nhiên và đời
sống con người ở vùng đảo Cô Tô được miêu tả trong bài văn.

- Hiểu được nghệ thuật miêu tả và tài sử dụng ngôn ngữ điêu luyện của tác giả.
- Yêu mến thiên nhiên và con người trên đất nứơc.

II. /Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
1.Kiến thức:

- Vẻ đẹp của đất nước ở một vùng biển đảo.

- Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản.
2.Kĩ năng:

- Đọc diễn cảm văn bản:giọng đọc vui tươi, hồ hởi.
- Đọc-hiểu văn bản kí có yếu tố miêu tả.

- Trình bày suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về vùng đảo Cô Tô sau khi học xong văn bản.
3.Thái độ: Yêu mến, tự hào về vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước và có ý thức quảng bá, giữ gìn.
 III. /Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp: 
2.Kiểm tra bài cũ:

- Đọc thuộc lòng bài thơ “Lượm”?. Cho biết tình cảm của nhà thơ đối với Lượm?
3. Bài mới:

- Lời vào bài:Sau một chuyến ra đi thăm Quảng Ninh, nhà văn Nguyễn Tuân đã viết bài kí về Cơ
Tơ. Một hịn đảo ở Quảng Ninh, Bắc Bộ nước ta. Hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả tác phẩm

- Hs đọc chú thích

- Gv: Nêu một vài nét chính về tác giả ?

- Gv: Cho xem chân dung, giới thiệu thêm.
- Gv: Văn bản được trích từ tác phẩm nào? Thể
loại gì?

Hoạt động 2: Đọc-hiểu văn bản

- GV nêu yêu cầu đọc, Gv và Hs đọc hết văn
bản.

- HS giải nghĩa từ khó.

- Gv: Xác định Bố cục của bài văn?
 Bố cục

- Từ đầu … sóng ở đây: Vẻ đẹp trong sáng của
đảo Cô Tô sau cơn bão.

- Tiếp … nhịp cánh”: Cảnh mặt trời mọc trên
biển.

- Còn lại: Cuộc sống sinh hoạt của người dân
trên đảo.

- Gv: Nhà văn đứng ở đâu để quan sát quang
cảnh Cô Tô? Vẻ đẹp của đảo hiện lên qua

I/Vài nét về tác giả, tác phẩm:
1.Tác giả :

- Nguyễn Tuân (1910 – 1987) quê ở Hà Nội,

sở trường của ông là thể tuỳ bút và ki.

2.Tác phẩm :

- Xuất xứ:“ Cô Tô” là phần cuối của bài ký “
Cô Tô “ 1976.

- Thể loại :Ký

II/Đọc - hiểu văn bản .

1. Cảnh Cơ Tơ sau cơn bão:
- Điểm nhìn: Trên nóc đồn
- Cảnh nổi bật:

+ Bầu trời trong sáng
+ Cây thêm xanh mượt

+ Nước biển lại lam biếc, đặm đà hơn, cát lại
vàng giòn hơn.

+ Lưới càng nặng thêm mẻ cá giã đơi.

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

những hình ảnh nào?
- Hs: Tìm chi tiết.

- Gv: Khi miêu tả tác giả sử dụng nghệ thuật và
từ loại nào?

- Hs: Tính từ màu sắc, nghệ thuật so sánh.

- Gv phân tích làm nổi bật vẻ đẹp tinh khôi,
bao la, tươi đẹp của Cô Tô sau cơn bão và
chuyển ý: Mặt trời mọc trên biển, hồng hơn
xuống trên núi luôn là đề tài hấp dẫn của thơ ca
nhạc họa. Bây giờ chúng ta sẽ khám phá cảnh
mặt trời mọc trên biển đảo Cơ Tơ qua ngịi bút
tài hoa của Nguyễn Tuân.

TIẾT 104

- Hs: Đọc đoạn 2

- Gv:Tác giả chọn vị trí nào để miêu tả, miêu tả
theo trình tự nào? và tập trung miêu tả cảnh
trời mọc trên biển qua những chi tiết nào?
- Gv:Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng?
- Hs: Miêu tả từ xa đến gàn, so sánh liên tưởng.
- Gv:Nhận xét của em về cảnh mặt trời mọc
trên biển ở đây như thế nào?

- Gv phân tích cảm nhận: Bằng đơi mắt quan
sát và tài năng nghệ thuật Nguyễn Tuân đã
quan sát và ghi lại những khám phá tinh tế
mới mẻ của mình về cảnh mặt trời mọc. Mặt
trời nhơ lên trên biển như lòng đỏ trứng gà
nằm ở nơi trời nước giao nhau.Sự liên tưởng
vừa độc đáo vừa cụ thể “Quả trứng hồng
hào...”.Mặt trời dần dần lên cao, sự sống thiên
nhiên xuất hiện với cánh nhạn, hải âu chao
liệng...

- HS đọc phần còn lại.

- Gv phát phiếu học tập và yêu cầu: Để miêu tả
cảnh sinh hoạt trên đảo cô Tô, tác giả chọn địa
điểm nào, thời gian nào để quan sát? Có những
hoạt động gì?

- Hs: Làm việc theo bàn, trình bày
- Gv và Hs nhận xét.

- Gv:Tại sao tác giả chọn duy nhất cái giếng
nước ngọt để tả cảnh sinh hoạt trên đảo Cô
Tô ?

- Hs: Đây là cảnh sinh hoạt đặc trưng của dân
trên đảo.

- Gv liên hệ đời sống cần nước ngọt, trữ nước
ngọt trên đảo.

- Gv:Tác giả tập trung miêu tả cụ thể nhân vật
nào?

- Hs:Anh chị Châu Hòa Mãn

- Gv: Con người ở đây như thế nào? (trẻ trung,

2. Cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô :

- Điểm nhìn: Ngồi mũi đảo-> phù hợp.

- Mặt trời chưa mọc: chân trời, ngấn bể sạch
như tấm kính.

- Mặt trời mọc.

+ Tròn trĩnh, phúc hậu như lòng đỏ một quả
trứng thiên nhiên đầy đặn.

+ Quả trứng hồng hào thăm thẳm, đường bệ
đặt lên một mâm bạc ...

- Mặt trời lên: Vài chiếc nhạn chao đi chao lại,
hải âu là là nhịp cánh.

=> So sánh, miêu tả:Nguy nga, tráng lệ, rực
rỡ..

3. Cuộc sống sinh hoạt của con người trên
đảo Cô Tô:

- Điểm quan sát:Cái giếng nước ngọt giữa đảo.
- Thời gian: Lúc sáng sớm.

- Cảnh sinh hoạt:
+ Tắm quanh giếng

+ Gánh nước và múc nước nhộn nhịp
+ Thuyền chuẩn bị ra khơi.

- Hình ảnh so sánh:

+ Cái sinh hoạt vui như một cái bến và đậm đà
mát nhẹ hơn mọi cái chợ trong đất liền

+ Chị Hòa Mãn địu con…như biển cả là mẹ
hiền mớm cá cho lũ con lành.

</div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

yêu lao động, dịu dàng, dịu hiền.

- Gv: Qua các hoạt động trên đảo em thấy cuộc
sống ở đây ra sao?

- Hs: Bộc lộ, chốt ý.

Hoạt động 3: Gv cho Hs xem phim về Cô Tô.
Qua bài học em học được gì về nghệ thuật
miêu tả và tình yêu quê hương của Nguyễn
Tuân.

- Hs: Tìm nghệ thuật, ý nghĩa văn bản.

- Gv liên hệ giáo dục:Là học sinh các em cần
học tập, tiếp tục khám phá và quãng bá vẻ đẹp
của thiên nhiên. Đó cũng là biểu hiện của tình
yêu..

- GV cho HS đọc ghi nhớ SGK.
Hoạt động 4: Luyện tập

III.Tống kết
a, Nghệ thuật:

- Khắc họa hình ảnh tinh tế, chính xác, độc
đáo.

- Sử dụng các phép so sánh mới lạ và từ ngữ
giàu tính sáng tạo.

b, Ý nghĩa:Bài văn cho thấy vẻ đẹp độc đáo
của thiên nhiên trên biển đảo Cô Tô, vẻ đẹp
của người lao động trên vùng đảo này. Qua đó
thấy được tình cảm yêu quý của tác giả đối với
mảnh đất quê hương.

* Ghi nhớ sgk/91
IV. Luyện tập:

Hướng dẫn tự học

- Đọc lại văn bản để nắm vững vẻ đẹp của Cô Tô
- Sưu tầm thêm các bài viết khác về Cô Tô

- Chuẩn bị bài “Cây tre Việt Nam”: Đọc bài thơ, cho biết sự gắn bó của tre với người dân Việt
Nam?

_____________________________________________________________________________

Ngày soạn:18/03/2012
Ngày dạy: 19/03/2012
Tuần 29,Tiết 105-106

VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN TẢ NGƯỜI
I./Mức độ cần đạt

</div>
(52)<div class='page_container' data-page=52>

- Miêu tả được ngoại hình, tích cách làm nổi rõ đặc điểm nổi bật của đối tượng.
- Bài viết cso bố cục ba phần.

II./Chuẩn bị:

1.Giáo viên: Trao đổi với tổ chuyên môn để ra đề, thang điểm phù hợp, hướng dẫn học sinh ơn 
tập.

2.Học sinh: Ơn tập theo hướng dẫn của giáo viên, chuẩn bị bút giấy để viết bài.
III./Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Gv kiểm tra sự chuẩn bị của Hs
3.Bài mới:

- Lời vào bài: Tiết hôm trước cô đã hướng dẫn các em bài viết số 6. Hơm nay các sẽ hồn thành
bài viết này trong vòng 90 phút.

- Bài mới: Gv phổ biến yêu cầu giờ viết bài, chép đề lên bảng. Hs ghi đề và viết bài.

Đề bài: Em hãy viết bài văn miêu tả người thân yêu và gần gũi nhất với mình(ơng, bà, cha, mẹ, 
anh, chị, em,...)

1.Yêu cầu chung: (1.0 điểm)

- Viết được bài văn miêu tả người thân yêu và gần gũi nhất với mình.
- Chọn được các đặc điểm nổi bật của đối tượng để miêu tả.

- Trình bày đúng hình thức bài văn.

2.Yêu cầu cụ thể:(9.0 điểm) đảm bảo bố cục ba phần

* Mở bài: (1.0 điểm): Giới thiệu chung về người được miêu tả(Tên gì? Bao nhiêu tuổi? Có quan
hệ với em như thế nào?)

* Thân bài: ( 7.0 điểm) Miêu tả chi tiết cụ thể.

- Ngoại hình: Mặt mũi, tóc tai, nụ cười, ăn mặc, dáng dấp,...
- Tính cách, lời nói, cử chỉ, việc làm,...

- Sự quan tâm đối với em và mọi người.

* Kết bài: (1.0 điểm): Tình cảm của em đối với người thân yêu gần gũi.
3. Thang điểm:

- Điểm 9 + 10: bài viết tốt, tái hiện rõ nét chân dung người thân yêu của mình.
- Điểm 7 + 8: bài viết khá tốt, diễn đạt rõ, trình bày sạch đẹp, miêu tả được.

- Điểm 5 + 6: hình thức và nội dung trung bình, kĩ năng làm bài ở mức trung bình
- Điểm 3 + 4: chưa đạt yêu cầu về hình thức lẫn nội dung

- Điểm 1 + 2: kiến thức kĩ năng quá yếu, chữ viết quá xấu, cẩu thả.

+ Gv thu bài, đếm bài, nhận xét giờ viết bài.

Hướng dẫn tự học: Về nhà tiếp tục quan sát, hoàn thành bài viết vào vở một lần nữa.

_____________________________________________________________________________

Ngày soạn: 18/03/2012
Tuần 29,Tiết 107 Ngày dạy: 19/03/2012

CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I./Mức độ cần đạt

- Nắm được khái niệm thành phần chính của câu.

</div>
(53)<div class='page_container' data-page=53>

1.Kiến thức

- Các thành phần chính của câu.

- Phân biệt thành phần chính và thành phần phụ của câu.
2.Kĩ năng:

- Xác định được chủ ngữ và vị ngữ của câu.

- Đặt được câu có chủ ngữ, vị ngữ phù hợp với yêu cầu cho trước.
3.Thái độ: Chăm chỉ, tích cực hoạt động, viết nói có chủ ngữ, vị ngữ.
 III./Tiến trình bài dạy

1.Ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ:

Thế nào là hóan dụ? Các kiểu hóan dụ? Lấy ví dụ minh họa.
3. Bài mới:

* Lời vào bài: Câu là đơn vị tạo văn bản. Hằng ngày các em sử dụng câu để giao tiếp. Câu cần
phải đảm bảo hai thành phần chính. Tiết học này các em sẽ hiểu rõ hơn vê fthanhf phần chính
của câu.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:

- Gv:Nhắc lại thành phần chính
của câu đã được học ở cấp 1 ?
- HS đọc ví dụ SGK /92

- Gv:Em hãy phân tích ví dụ trên ?
thành phần nào có thể bỏ được,
thành phần nào không thể bỏ
được.

Hoạt động 2:

- Gv:Tìm vị ngữ chính của câu ?
thuộc loại từ nào ?

- Gv:Từ đứng trước nó “đã” (phó
từ)

Phó từ chỉ quan hệ thời gian.VN
“trở thành” trả lời cho câu hỏi như

thế nào ?

Đặc điểm của vị ngữ ?
Cấu tạo của vị ngữ ?

Trong câu thường có mấy vị ngữ ?
Gv thuyết trình lại

Hoạt động 3:

- Gv:Quan sát ví dụ theo em thế
nào là chủ ngữ ? CN thường trả
lời cho câu hỏi như thế nào?
CN thường do loại từ nào đảm
nhận ?

Trường hợp ngoại lệ chủ ngữ do ?
Một câu thường có mấy chủ ngữ ?
- HS đọc ghi nhớ 3 sgk.

Hoạt động 4:Luyện tập
- Hs đọc yêu cầu của đề

I. Phân biệt thành phần chính, thành phần phụ trong
câu:

a) Ví dụ : SGK / 92

b) Nhận xét : Chẳng bao lâu tôi // đã trở
TN – TPP CN VN

thành một chàng dế thanh niên cường tráng
- TPCN, VN không thể bỏ được

- TPP: Bỏ được
* Ghi nhớ 1: SGK
II.Vị ngữ :

+ Ví dụ : SGK
+ Nhận xét :

- VN kết hợp với phó từ, trả lới cho câu hỏi: Làm sao ? như
thế nào ? làm gì ? là gì ?

- Cấu tạo :ĐT (cụm động từ , tính từ (cụm tính từ)
- Thường có một ví dụ hoặc hơn

Ghi nhớ 2 sgk:

III.Chủ ngữ:

Thành phần chính của câu nêu tên sự vật, hiện tượng có
hành động, đặc điểm, trạng thái được miêu tả ở VN. Trả lời
ai ? Cái gì ? cịn gì ?

CN do danh từ đảm nhận, đại từ, cụm danh từ.
- Một câu thường có 1 CN hoặc hơn

* Ghi nhớ 3: SGK / 93

IV. Luyện tập :

</div>
(54)<div class='page_container' data-page=54>

- Gv hướng dẫn hs làm vào bảng
- HSTL xác định điền vào bảng.
- HS theo dõi, nhận xét bổ sung
cho nhau.

- Gv yêu cầu Hs đặt câu dựa vào
ghi nhớ và ví dụ đã phân tích.
- Hs tập đặt câu, làm việc cá nhân.
- Hs: Trình bày, gv phân tích cho
cả lớp nghe.

CN VN

Đôi càng tôi
Những cái vuốt
Tôi

Cứ cứng dần … hoắt (2cụm ĐT)
Co cẳng … ngoan cố (2cụm Đt)
Gẫy rạp … lia qua (1cụm ĐT)
Bài 2 :

- VN làm gì ? em bé đang tập chạy ( tập đi)

- Như thế nào ?: Chợ Tùng Nghĩa nằm cạnh bến xe đông

vui, tấp nập. Len ln hồ đồng với mọi người

Là gì ? Na là một bé ngoan. Lượm là một chú bé liên lạc
hồn nhiên, nhí nhảnh, yêu đời.

Hướng dẫn tự học

-Tập xác định thành phần chính của câu.

- Chuẩn bị bài “Câu trần thuật đơn”. Đọc sgk, tham khảo ví dụ để biết thế nào là câu trần thuật
đơn.

_____________________________________________________________________________

Tuần 29 Ngày soạn: 19/03/2012

Tiết 108 Ngày dạy: 20/03/2012
 HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN:THI LÀM THƠ NĂM CHỮ

I./Mức độ cần đạt

- Ôn lại và nắm chắc các đặc điểm và yêu cầu của thể thơ năm chữ.

- Kích thích tinh thần sáng tạo, tập làm thơ năm chữ, mạnh dạn trình bày miệng những câu thơ
làm được.

II./Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
1.Kiến thức

- Đặc điểm của thể thơ năm chữ.

- Các khái niệm vần chân, vần lưng, vần liền, vần cách được củng cố lại.
2. Kĩ năng:

- Vận dụng những kiến thức về thể thơ năm chữ vào việc tập làm thơ năm chữ.
- Tạo lập văn bản bằng thể thơ năm chữ.

3. Thái độ: u thích thơ ca, sáng tạo thơ.
 III./Tiến trình bài dạy

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc làm thơ 4 chữ ở nhà của học sinh.
3. Bài mới:

* Lời vào bài: Tiết trước các em đã làm quen với thể thơ 4 chữ. Tiết học hơm nay các em sẽ tìm
hiểu thơ 5 chữ và thi làm thơ năm chữ.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Củng cố kiến thức

- GV cho HS đọc 3 đoạn thơ sgk. Rút ra đặc điểm của thể
thơ 5 chữ ?

- Hs: Rút ra số câu, số dòng, số khổ, nhịp thơ, vần thơ.
- Gv chốt ý ghi.

- Gv:Dựa vào những hiểu biết về thơ 5 chữ. Mô phỏng tập

I. Củng cố kiến thức

- Thơ 5 chữ là thể thơ mỗi dịng 5
chữ (gọi là thơ ngũ ngơn).

</div>
(55)<div class='page_container' data-page=55>

làm thơ 5 chữ theo đoạn thơ của Trần Hữu Thung.
Hoạt động 2:Thi làm thơ năm chữ

- Gv chia mỗi nhóm 5 Hs, thảo luận nội dung các bài thơ đã
chuẩn bị ở nhà. Chọn 8 câu thơ 5 chữ hay nhất trong nhóm
để thi.

- Đại diện nhóm trình bày.

- Gv và nhóm khác nhận xét, hồn thiện, chấm điểm.

- Vần thơ có thể dùng vần liền, vần
cách, vần chân, vần lưng.

=> Ghi nhớ sgk/105

II. Thi làm thơ năm chữ:

Hãy viết 8 câu bằng 2 khổ thơ 5 chữ
nội dung tuỳ chọn

Hướng dẫn tự học

Nhớ đặc điểm thể thơ năm chữ, sưu tầm hoặc sáng tác thêm thể thơ năm chữ.

_____________________________________________________________________________

Tuần 30 Ngày soạn: 25/03/2012

Tiết 109 Ngày dạy: 26/03/2012
Văn bản: CÂY TRE VIỆT NAM

(Thép Mới)
I./Mức độ cần đạt

- Hiểu và cảm nhận được giá trị và vẻ đẹp của cây tre-một biểu tượng về đất nước và dân tộc
Việt Nam.

- Hiểu được những đặc sắc nghệ thuật của bài kí.
II./Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
1.Kiến thức:

- Hình ảnh cây tre trong đời sống và tinh thần của người Việt Nam.
- Những đặc điểm nổi bật về giọng điệu, ngơn ngữ của bài kí.
2.Kĩ năng:

- Đọc diễn cảm và sáng tạo bài văn xuôi giàu chất thơ bằng sự chuyển dịch giọng đọc phù hợp.
- Đọc- hiểu văn bản kí hiện đại có yếu tố miêu tả, biểu cảm.

- Nhận ra phương thức biểu đạt chính: Miêu tả kết hợp biểu cảm, thuyết minh, bình luận.
- Nhận biết và phân tích được tác dụng của các phép so sánh, nhân hóa, ẩn dụ.

3.Thái độ:Giáo dục học sinh rèn luyện những phẩm chất tốt đẹp của một con người Việt Nam
thông qua biểu tượng của cây tre.

III./Tiến trình bài dạy

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ:

- Cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô được Nguyễn Tuân miêu tả như thế nào?
- Cảm nhận của em về cảnh sinh hoạt của người dân trên đảo ?

3.Bài mới:

* Lời vào bài: Cây tre là người bạn thân của nhân dân Việt Nam. Tre có mặt ở khắp mọi miền
đất nước; tre đã gắn bó lâu đời và giúp ích cho con người trong đời sống hằng ngày, trong lao
động sản xuất và cả trong chiến đấu chống giặc, trong quá khứ, trong hiện tại và trong cả tương
lai. Có một nhà báo viết rất hay về cây tre. Đó là Thép Mới. Hơm nay chúng ta tìm hiểu vẻ đẹp
của cây tre Việt Nam qua văn bản “Cây tre Việt Nam”

</div>
(56)<div class='page_container' data-page=56>

- Học sinh đọc chú thích dấu sao trong SGK/98.
- Gv:Em có hiểu biết gì về tác giả Thép Mới và văn
bản Cây tre Việt Nam.

- Sau khi học sinh trả lời, giáo viên chốt ý và cho
học sinh ghi nét chính về tác giả tác phẩm.

Hoạt động 2:Đọc-hiểu văn bản

- Gv hướng dẫn cho học sinh đọc chú thích trong
Sgk, chú ý (1),(2)(4)(7)(8)(10)(11)

- Gv hướng dẫn Hs đọc với giọng nhẹ nhàng, chậm
rãi. Gv đọc mẫu, cho học sinh đọc từng đoạn tiếp
theo.

- Gv: Hãy tìm bố cục văn bản và nêu ý chính của
từng đoạn?

- Hs: Chia bố cục 4 đoạn.

-Từ đầu  “chí khí như người”: Giá trị chung của
cây tre.

-Tiếp đến “chung thuỷ”: Cây tre trong đời sống lao
động, sinh hoạt.

-Tiếp đến “tre anh hùng trong chiến đấu”: Cây tre
trong cuộc chiến đấu bảo vệ quê hương đất nước.
- Còn lại: Tre là người bạn đồng hành của dân tộc
ta.

- Học sinh đọc đoạn 1

- Gv: Dựa vào đoạn 1 hãy tìm chi tiết thể hiện
phẩm chất của cây tre?

- Gv: Vì sao cây tre là người bạn thân thiết của
người nơng dân?

- Gv: Qua đó tác giả đã phát biểu và khẳng định
những phẩm chất tốt đẹp nào ở cây tre?

- Hs: Rút ra tiểu kết.
- Gv phân tích chốt ý.

Tích hợp: Đọc 1 đoạn trong bài Tre Việt Nam của
Nguyễn Duy ở phần đọc thêm.

Ngồi những phẩm chất tốt đẹp, tre cịn có vai trị
như thế nào đối với đời sống con người và dân tộc
Việt Nam thì chúng ta tìm hiểu đoạn 2

- Gv nêu câu hỏi cho HSTLN: Tìm những chi tiết
thể hiện sự gắn bó của tre với đới sống con người
Để miêu tả cây tre gắn bó với đời sống sinh hoạt
lao động của nhân dân, tác giả dùng phép tu từ
nào ?

- Hs: Thảo luận, trình bày, bổ sung cho nhau
- Gv nhận xét, chốt ý cho ghi và phân tích

1.Tác giả: Thép Mới(1925-1991), tên khai
sinh là Hà Văn Lộc, q ở Hà Nội. Ngồi
viết báo, ơng cịn viết nhiều bút kí, thuyết
minh phim.

2.Tác phẩm:

- Cây tre Việt Nam là lời bình cho bộ phim
cùng tên của nhà điện ảnh Ba Lan ca ngợi
cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc
ta.

- Thể loại: Thể kí

II.Đọc-hiểu văn bản

1./Những phẩm chất chung của cây tre.
- Cây tre là người bạn thân của nông dân.
- Tre thân thuộc: đâu đâu cũng có

- Tre, nứa, trúc, mai, vầu …
- Ơ đâu cũng sống, cũng xanh tốt

- Dáng mộc mạc, nhũn nhặn, cứng cáp, dẻo
dai, vững chắc, thanh cao, giản dị, chí khí
như người



Liệt kê, so sánh, nhân hoá:Cây mang
những phẩm chất tốt đẹp của con người,
tre tượng trưng cho dân tộc Việt Nam.

2./Cây tre trong đời sống sinh hoạt, lao
động

- Dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng khai
hoang, tre ăn ở với người đời đời kiếp kiếp.
- Giúp người trăm công nghìn việc, là cánh
tay của người nơng dân.

- Tuổi thơ: Đánh chuyền, chắt
- Cụ già: Điếu cày

</div>
(57)<div class='page_container' data-page=57>

- Gv:Tre được giới thiệu trong cuộc kháng chiến ra
sao?

- Hs:Tre cùng người làm nên bao trang sử vẻ vang,
tên sông Bạch Đằng 3 lần đánh tan qn Nam Hán
bằng chơng tre …

- Gv bình: Thép Mới sử dụng nghệ thuật nhân hóa
ca ngợi cơng lao chiến đấu bảo vệ dân tộc của cây
tre. Tre mang những phẩm chất cao quý của người
Việt Nam: Sẵn sàng chiến đấu, hy sinh để bảo vệ...
- Gv:Tiếp đó tác giả giới thịêu vị trí của cây tre
trong tương lai. Khẳng định giá trị muôn đời của
cây tre đối với người Việt Nam. Hình ảnh nổi bật
gần gũi của tre đối với đời sống dân quê Việt Nam
là gì?

- Hs: Sáo, diều, điếu cày

- GvNói như thế có ý nghĩa gì?

- Hs: Thể hiện nét đẹp văn hố độc đáo của tre. –
Gv:Hình ảnh măng mọc trên phù hiệu được tác giả
đưa ra có tác dụng gì?

- Hs:Dẫn tới những suy nghĩ về cây tre trong tương
lai của đất nước khi đi vào cơng nghiệp hố

- Gv:Tác giả đã thể hiện sự gắn bó của cây tre với
đất nước và con người Việt Nam trong hiện tại và
tương lai như thế nào? Em hãy nêu suy nghĩ của
mình về điều đó?

- Gv: Qua bài văn em cảm nhận được gì về hình
ảnh cây tre?

- Hs: Cây tre biểu tượng cho tâm hồn, phẩm chất và
dũng khí của con người Việt Nam.

Hoạt động 3: Em hãy khái quát nội dung nghệ
thuật của văn bản?

- Hs: Trả lời, đọc ghi nhớ sgk/100

3/Tre với đời sống chiến đấu :
- Là đồng chí cùng ta đánh giặc

- Là vũ khí chống lại sắt thép quân thù
- Xung phong giữ làng, giữ nước, mái nhà,
đồng lúa, hy sinh bảo vệ con người.

- Tre anh hùng lao động! Tre anh hùng
chiến đấu!



Nhân hoá, điệp ngữ: Tre mang phẩm
chất hiền hoà, thẳng thắn, can đảm, thuỷ
chung, dũng cảm, anh hùng.

4./Tre là người bạn đồng hành của dân
tộc

- Tre làm nên âm thanh tiếng sáo, diều.

-Tre già, măng mọc… trên phù hiệu
-Tre xanh vẫn là bóng mát

-Cây tre Việt Nam

=>Tre là người bạn đồng hành của dân
tộc ta trong hiện tại và tương lai.

III.Tổng kết
a, Nghệ thuật

- Kết hợp giữa chính luận và trữ tình.
- Xây dựng hình ảnh phong phú, chọn lọc,
vừa cụ thể vừa mang tính biểu tượng.
- Lựa chọn lời văn giàu nhạc điệu và có
tính biểu cảm cao.

- Sử dụng thành cơng phép so sánh, nhân
hóa, điệp ngữ.

b, Ý nghĩa: Văn bản cho thấy vẻ đẹp và sự
gắn bó của cây tre với đời sống dân tộc ta.
Qua đó cho thấy tác giả là người có hiểu
biết về cây tre, có tình cảm sâu nặng, có
niềm tin và tự hào chính đáng về cây tre.
* Ghi nhớ Sgk/100.

Hướng dẫn tự học
Bài cũ:

- Đọc kĩ văn bản, nhớ được các chi tiết, các hình ảnh so sánh, nhân hóa đặc sắc.

- Hiểu vai trị của cây tre đối với đời sống của nhân dân ta trong qua khứ, hiện tại và tương lai.
- Sưu tầm một số bài văn, bài thơ viết về cây tre Việt Nam.

Bài mới: Soạn bài “Lao xao”

_____________________________________________________________________________

Tuần 30 Ngày soạn: 26/03/2012

Tiết 110 Ngày dạy: 27/03/2012
 CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN

</div>
(58)<div class='page_container' data-page=58>

- Nắm được khái niệm về câu trần thuật đơn.

- Vận dụng hiệu quả câu trần thuật đơn trong nói và viết.
II./Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Đặc điểm ngữ pháp của câu trần thuật đơn.
- Tác dụng của câu trần thuật đơn.

2.Kĩ năng:

- Nhận diện được câu trần thuật đơn trong văn bản và xác định được chức năng của câu trần
thuật đơn.

- Sử dụng câu trần thuật đơn trong nói và viết.

3.Thái độ: Nghiêm túc học bài tích cực thảo luận.
 III./Tiến trình bài dạy

1.Ổn định lớp:
2.Kiểm tra bài cũ:

- Phân biệt thành phần chính và thành phần phụ?

- Thế nào là chủ ngữ và vị ngữ. Nêu cấu tạo của chủ ngữ và vị ngư ?
- Cho 2 ví dụ và phân tích cấu tạo của chủ ngữ và vị ngữ ?

3.Bài mới:

* Lời vào bài: Hằng ngày các em sử dụng câu trần thuật đơn để nói và viết rất nhiều. Vậy thế
nào là câu trần thuật đơn tiết học này chúng ta cùng tìm hiểu.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:

- Gv ghi các ví dụ trong SGK vào bảng phụ.
Cho học sinh đọc ví dụ.

- Gv:Các câu dưới đây dùng để làm gì? (Gv
hướng dẫn học sinh phân loại các câu dựa
theo tác dụng mục đích nói của từng câu)
- HSTLN trình bày, Gv sửa bài tập

- Gv: Tóm lại câu trần thuật là câu như thế
nào?

- Gv:Xác định chủ ngữ và vị ngữ trong đoạn
văn

Xếp các câu trần thuật trên thành 2 loại?
- Hs: Lên bảng xác định

- Gv nhận xét về cấu tạo của câu trần thuật?
- Hs: Câu do một cặp CN-VN tạo thành.
Câu do hai hoặc nhiều cụm C-V sóng đơi
tạo thành.

- Gv: Theo em nhóm nào là câu trần thuật
đơn

- Hs trả lời, Gv nhấn mạnh thêm.
- Hs: Đọc ghi nhớ sgk

Hoạt động 2:Luyện tập

- Gv gọi học sinh đọc bài tập 1.
- Nêu yêu cầu

I. Câu trần thuật đơn là gì?
* Ví dụ sgk/101

- Câu kể, tả, nêu ý kiến: Câu 1, 2, 6, 9
-> Câu trần thuật

- Câu dùng để hỏi: câu 4
-> Câu nghi vấn

- Bộc lộ cảm xúc: Câu 3.5.7
-> Câu cảm thán

- Câu dùng để cầu khiến: Câu 7
->Câu cầu khiến

*Câu trần thuật là câu dùng để giới thiệu, tả
hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý
kiến

* Xác định chủ ngữ, vị ngữ

- Câu 1:Tơi // đã hếch răng lên xì một tiếng rõ
dài.

- Câu 2: Tôi // mắng.

- Câu 6: Chú mày // hôi như cú mèo thế này, ta //
nào chịu được

- Câu 9: Tôi // về, không một chút bận tâm.
=>Nhóm 1: câu 1, 2, 9 => là câu trần thuật đơn.
Nhóm 2: Câu 6 => là câu trần thuật ghép.
* Ghi nhớ SGK/101.

II. Luyện tập

</div>
(59)<div class='page_container' data-page=59>

-Lần lượt tìm từng câu trong đoạn văn, xác
định CN-VN. Sau đó lược ra được câu trần

thuật đơn.

-Cho biết những câu tìm được dùng làm gì?
Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện
đã học. Chúng thuộc loại câu nào và có tác
dụng gì?

- Gv Cho học sinh đọc và nêu yêu cầu bài
tập.

-Hướng dẫn học sinh xác định chúng thuộc
loại câu nào và có tác dụng gì?

Cách giới thiệu nhân vật chính trong những
truyện sau có gì khác với cách giới thiệu
nêu trong bài tập 2:

*Giải: Cách giới thiệu nhân vật ở ba ví dụ
này là giới thiệu nhân vật phụ trước rồi từ
những việc làm của nhân vật phụ mới giới
thiệu nhân vật chính

Ngồi việc giới thiệu nhân vật, những câu
mở đầu sau đây cịn có tác dụng gì?

*Giải: Ngoài việc giới thiệu nhân vật, các
câu trong bài tập này, còn miêu tả hoạt
động nhân vật.

- Từ …bao giờ bầu trời Cô Tô // cũng trong sáng

như vậy->Nêu ý nghĩa, nhận xét

Bài 2: Các câu trần thuật đơn:

a)Giới thiệu nhân vật Lạc Long Quân
b)Giới thiệu con ếch

c)Giới thiệu bà đỡ Trần

Bài 3 : Cách giới thiệu nhân vật chính

a)Giới thiệu nhân vật phụ trước. Từ việc làm,
quan hệ của nhân vật phụ



Nhân vật chính 
b)Giới thiệu nhân vật phụ trước. Từ việc kén rể ->
Nhân vật chính( 2 chàng rể cầu hôn)

c)Giới thiệu nhân vật phụ trước (viên quan tìm
nhân tài) gặp 2 cha con->Nhân vật chính (em bé
thông minh)

Bài 4 : Tác dụng của câu mở đầu :

a)Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật ( Người thợ
mộc) ->Miêu tả hoạt động của nhân vật (mua gỗ
đẽo cày)

b)Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật ( người kiếm
củi ) câu mở đầu này cịn miêu tả tình trạng, sự
quan sát của nhâ vật (Đang bổ củi, thấy hổ cào
bới đất)

Hướng dẫn tự học
Bài cũ:

- Nhớ được khái niệm câu trần thuật đơn.
- Nhận diện câu trần thuật đơn, tác dụng.
Bài mới: soạn bài “Câu trần thuật có từ là”

_____________________________________________________________________________
Ngày dạy : 28/03/2012

Ngày soạn:29/03/2012
Tuần 30,Tiết:111

Hướng dẫn học thêm: LÒNG YÊU NƯỚC

(I-li-a Ê-ren-bua)
A. M ức độ cần đạt.

- Hiểu được tư tưởng và lòng yêu nước qua một bài tùy bút – chính luận.
- Nhận biết được nét đặc sắc về nghệ thuật của bài tùy bút – chính luận này.
B. Trọng tâm kiến thức kĩ – năng.

1. Kiến thức.

- Lòng yêu nước bắt nguồn từ lịng u những gì gần gũi, thân thuộc của quê hương và được thể
hiện rõ nhất trong hoàn cảnh gian nan, thử thách. Lòng yêu nước trở thành sức mạnh, phẩm chất
của người anh hùng trong chiến tranh bảo vệ tổ quốc.

</div>
(60)<div class='page_container' data-page=60>

- Đọc diễn cảm một văn bản chính luận giàu chất trữ tình: giọng đọc vừa rắn rỏi, dứt khoát, vừa

mềm mại, dịu dàng, tràn ngập cảm xúc.

- Nhận biết và hiểu vai trò của các yếu tố miêu tả, biểu cảm.

- Đọc – hiểu văn bản tùy bút có yếu tố miêu tả kết hợp với biểu cảm.
- Trình bày được suy nghĩ, tình cảm của bản thân về đất nước mình.
C. T iến trình lên lớp.

1.Ổn định lớp.
2.Bài cũ.

Nêu nội dung chính của bài “Cây tre Việt Nam” ?

Theo em , sự gắn bó của cây tre với đất nước và con người Việt Nam trong hiện tại và tương
lai ntn ?

3. Giới thiệu bài mới.

Hoạt động của GV và HS Nội dung

Hoạt động 2: GV gọi 1 HS đọc phần
chú thích-sgk

Nêu đơi nét về tác giả? Tác phẩm?

Hoạt động 2: Hướng dẫn hs đọc hiểu
văn bản

Gọi HS đọc văn bản

GV giải thích từ khó mà HS yêu cầu
Theo em , bài văn có thể chia làm mấy
đoạn ? Nêu nội dung chính của từng
đoạn ?

(2 đoạn: Đ1 Từ đầu …… lòng yêu tổ
quốc ; Đoạn 2: Còn lại )

GV mời HS đọc lại đoạn 1 .

Mở đầu bài văn tác giả miêu tả lòng yêu
nước bắt đầu bằng yêu những cái gì ?
Tìm nghệ thuật tác giả sử dụng trong
các câu văn ? Qua đó tác giả muốn nói
lên điều gì ?

Vậy trong cuộc sống chúng ta em thấy
yêu những sự vật nào ? (làng , xóm ,
trường , lớp)

Câu hỏi thảo luận : Những người ở đất
nước Nga khi xa quê họ có nhớ không ?
Hãy nêu rõ người của từng vùng khi xa
quê họ nhớ cái gì ?

Vì sao họ lại nhớ các sự vật ấy ?

Tác giả dùng nghệ thuật gì để miêu tả
nỗi nhớ ?

(liên hệ nhà thơ Tế Hanh – Đỗ Trung
Quân)

Từ đó đoạn văn dẫn đến sự khái quát
một qui luật , chân lí ntn ?

I .Vài nét về tác giả, tác phẩm.

-I.Ê-ren-bua (1891-1962), là nhà văn nổi tiếng của
Liên Xơ, ơng cịn là nhà bao lỗi lạc

- Bài “Lịng u nước” trích từ bài báo “Thử lửa”Tác
giả viết cuối năm 1942

II. Đọc – Hiểu văn bản .

1.

Ngọn nguồn của lòng yêu nước .

-Yêu cây trồng , yêu phố nhỏ,yêu vị thơm chua mát
của trái lê , mùi cỏ …

->Điệp ngữ , từ ngữ miêu tả =>Lòng yêu nước bắt
nguồn từ yêu những vật tầm thường nhỏ bé nhất

-Người vùng Bắc : Nghĩ đến cánh rừng ……
-Người xứ U-crai-na : Nhớ bóng thùy dương
-Người thành LêNin Grát: Nhớ dịng sơng
-Người MátXcơVa : Nhớ phố ngoằn ngoèo

->Miêu tả , điệp ngữ , so sánh

=>Họ yêu nhà , làng xóm , quê hương -> Yêu tổ
quốc khi đi xa tình yêu đó càng được khắc sâu
-Suối  sơng  sơng dài  biển

-Yêu nhà  làng  xóm  làng quê  Tổ quốc
→ Qui luật tự nhiên  chân lí

2. Lịng u nước được thử thách.
- … đem nó vào lửa đạn gay go thử thách
- “Mất nước Nga thì ta cịn sống làm gì nữa”

</div>
(61)<div class='page_container' data-page=61>

(so sánh từ gần  xa ; từ nhỏ  lớn ; từ cụ
thể  trừu tượng , từ gần gủi  thiêng
liêng)

Mời hs đọc đoạn 2 !

Theo em khi nào lịng u nước được
thể hiện hãy chứng minh ?

Em có suy nghĩ gì về câu nói trên ?
Điều đó có đúng khơng ? Tại sao ?
“Non sơng đã chết sống thêm nhục
Hiền thánh còn đâu học cũng hoài”
(P.Bội Châu – “Xuất Dương Lưu Biệt”)
GV liên hệ hai cuộc kháng chiến của
dtộc Việt Nam đã dành thắng lợi

Biểu hiện lòng yêu nước hiện nay ntn ?
Câu hỏi thảo luận : Bài văn đã thể hiện
lòng yêu nước của những người dân Xơ
Viết trong hồn cảnh chiến tranh ntn ?
Qua phân tích hãy nêu ý nghĩa của văn
bản?

Hoạt động 3:Hướng dẫn HS tổng kết
bài

Gọi HS đọc mục ghi nhớ- sgk

Ý nghĩa của văn bản.

Lòng yêu nước bắt nguồn từ lịng u những gì gần
gũi, thân thuộc nhất nơi nhà, xóm, phố, q hương.
Lịng u nước trở nên mãnh liệt trong thử thách của
cuộc chiến tranh vệ quốc. Đó là bài học thấm thía mà
nhà văn I- Li- a Ê- ren – bua truyền tới.

III Tổng kết . 
1. Nội dung
2. Nghệ thuật

Hướng dẫn tự học.

- Đọc kĩ văn bản, nhớ được những chi tiết, hình ảnh tiêu biểu trong văn bản.
- Hiểu được những biểu hiện của lòng yêu nước.

- Liên hệ với lịch sử của đất nước ta qua hai cuocj kháng chiến chống pháp và chống Mĩ

- Soạn bài “Lao xao”

Ngày soạn: 27/03/2012
Tuần 30,Tiết 112 Ngày dạy: 28/03/2012 
 CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ.

A/Mức độ cần đạt

- Nắm được khái niệm loại câu trần thuật có từ là.

- Biết sử dụng hiệu quả câu trần thuật đơn có từ là trong nói và viết.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ:

1.Kiến thức:

- Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.
- Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là.
2.Kiến thức:

- Nhận biết câu trần thuật đơn có từ là và xác định được các kiểu cấu tạo câu trần thuật đơn có từ
là trong văn bản.

- Xác định được chủ ngữ và vị ngữ trong câu trần thuật đơn có từ là.
- Đặt được câu trần thuật đơn có từ là.

3. Thái độ: Chăm chỉ, tích cực xác định cấu tạo

</div>
(62)<div class='page_container' data-page=62>

D/Tiến trình dạy học
1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Câu trần thuật đơn là gì? Cho ví dụ?
3. Bài mới:

* Lời vào bài:Tiết trước các em đã được học các khái niệm về câu trần thuật đơn. Tiết này chúng
ta cùng đi tìm hiểu đặc điểm , các loại câu trần thuật đơn.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
 Hoạt động 1:

- HS đọc ví dụ sgk, Gv ghi bảng phụ
- Theo em đây là 4 câu đơn đúng hay sai ?
- Hs: đúng, phân tích chủ-vị ? (bảng phụ)
- Gv:Các ví dụ này đều có điểm chung gì ?
- Hs: Có từ là

- Gv: Vị ngữ do những từ, cụm từ nào tạo
thành?

- Hs: Danh từ, tính từ.

- Gv:Khi thêm các từ phủ định vào trước vị
ngữ thì ý nghĩa của câu thế nào?

- Hs: Vị ngữ bị phủ định.
- Hs: Đọc ghi nhớ.

Hoạt động 2:

-Gv:Ví dụ a giúp ta hiểu những gì về bà
Trần ?

Ví dụ b Nội dung này mang ý nghĩa gì ?
Ngày thứ 5 trên đảo Cô Tô là một ngày như
thế nào ? Ý nghĩa câu này như thế nào ?

Câu d mang ý nghĩa gì ?
- HSTLN trình bày

- Gv:Qua phân tích ví dụ em thấy có mấy kiểu
câu trần thuật đơn có từ là?

- Hs trả lời, đọc ghi nhớ.
Hoạt động 3: Luyện tập
Bài 1

- Hs đọc bài tập 1/115. Nêu yêu cầu bài tập 1,.
- Thảo luận cặp.

- Cho học sinh đứng tại chỗ trả lời.

-Học sinh tự phân tích và giáo viên giảng
thêm để học sinh hiểu.

VD: Câu b: Người ta// gọi chàng là Sơn Tinh
CN ĐT thành
phần phụ => VN : cụm ĐT khác với cấu tạo

đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là : //
+là…

Bài 2:

Cho học sinh đọc và nêu yêu cầu bài tập.
-Thảo luận tổ

-Học sinh đứng tại chỗ trả lời
Bài 3:

I . Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là :
1) Ví dụ : SGK /114

2) Nhận xét :

- 4 câu đều là trần thuật đơn có từ là
- Ví dụ 2: Cụm danh từ b,c

Tính từ : d
 Ghi nhớ : SGK

II . Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là : 
1) Giới thiệu về bà đỡ Trần

2) Định nghĩa về hoán dụ

3) Miêu tả ngày thứ 5 trên đảo Cô Tô
4) Đánh giá về thái độ của mèo

 Ghi nhớ SGK

III./ Luyện tập :

Bài 1: Tìm câu trần thuật đơn có từ là :
a) CN : hoán dụ // VN là gọi tên … diễn đạt
b) Người ta // gọi chàng / là Sơn Tinh



câu
ghép không phải câu đơn

c) Tre // là cánh tay

Tre // còn là nguồn vui duy nhất
Nhạc của trúc, của tre // là khúc …
d) Có 5 câu trần thuật đơn

Bồ các // là bác chim si

đ) Câu khơng phải câu trần thuật đơn
e) Khóc //là nhục



và dại khờ // là những lũ người câm
Rên, hèn

</div>
(63)<div class='page_container' data-page=63>

- Gv nêu yêu cầu của bài

Gv đọc đoạn văn mẫu, hướng dẫn Hs về nhà
viết

Bài 2 : xác định kiểu câu : 
a. Định nghĩa vế hoán dụ

b. Tre đồng quê : Miêu tả giá trị của tre
c. Bồ các.. giới thiệu

Khóc … người câm : Đánh giá
Bài 3: Đoạn văn tả người bạn

Nam là người bạn thân thiết của em. Bạn Nam
học rất giỏi.Năm nào bạn ấy cũng là học sinh
xuất sắc, là cháu ngoan Bác Hồ.Em rất thán
phục bạn và hứa sẽ phấn đấu học giỏi như bạn
ấy.

Nam // là bạn thân thiết của em  dùng để miêu
tả.

Hướng dẫn tự học
 Bài cũ:

- Nhớ đặc điểm câu trần thuật đơn có từ là.

- Viết đoạn văn có sử dụng câu trần thuật đơn có từ là.
 Hướng dẫn làm bài kiểm tra Tiếng Việt

- Ơn lại các kiến thức đã học: Phó từ, so sánh, nhân hóa, hốn dụ, ẩn dụ, câu trần thuật
- Áp dụng viết câu, viết đoạn văn.

________________________________________________________

Ngày soạn: 01/04/2012
Tuần 31,Tiết 113,114 Ngày dạy: 02/04/2012 
 Đọc thêm văn bản: LAO XAO

(Trích tuổi thơ im lặng)
(Duy Khán )
A/Mức độ cần đạt

- Cảm nhận được vẻ đẹp và sự phong phú của thiên nhiên làng q qua hình ảnh các lồi chim
trong văn bản.

- Hiểu được nghệ thuật quan sát và miêu tả chính xác, sinh động, hấp dẫn về các lồi chim ở
làng quê trong văn bản.

- Cảm nhận được tâm hồn nhạy cảm và lòng yêu thiên nhiên làng quê của tác giả.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

</div>
(64)<div class='page_container' data-page=64>

- Đọc- hiểu bài hồi kí-tự truyện có yếu tố miêu tả.

- Nhận biết được chất dân gian được sử dụng trong bài văn và tác dụng của những yếu tố này.
3.Thái độ: Giáo dục học sinh lịng u mến làng q, u những gì gần gũi và thân thuộc nhất
với cuộc sống.

C/Phương pháp: Đọc hiểu văn bản, phát vấn, phân tích, bình giảng.
D/Tiến trình bài dạy

1.Ổn định lớp: 
2.Kiểm tra bài cũ:

- Tre gắn bó với con người Việt Nam trên những phương diện nào?
- Tre mang những phẩm chất gì?

3.Bài mới:

* Lời vào bài:Ca dao cổ truyền Việt Nam có câu: Trên rừng có ba mươi sáu thứ chim.
Có chim chèo bẻo, có chim ác là…

Thế còn ở đồng bằng, ở làng quê có chim gì? Chúng ta sẽ tìm hiểu qua văn bản “Lao xao”
 Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức

Hoạt động 1:Tìm hiểu chung về tác giả ,tác
phẩm

- Hs đọc chú thích

- Gv:Nêu hiểu biết của em về tác giả, tác
phẩm?

- GV nhấn mạnh một số nét về tác giả, tác
phẩm?

Hoạt động 2: Đọc – hiểu văn bản 
- Gv phát vấn để Hs giải thích từ khó.

- Gv hướng dẫn Hs đọc với giọng thanh thoát,
hồn nhiên

- Hs đọc hết văn bản

- Gv: Bạn nào có thể chia bố cục văn bản
- Hs:2đoạn. Từ đầu … bay đi:cảnh buổi sớm
chớm hè ở làng quê.Còn lại: tả, kể về thế giới
loài chim

- Gv phát vấn:Tác giả tập trung miêu tả cảnh
buổi sớm chớm hè ở làng quê qua những chi
tiết nào? Cây cối? Hoa? Ong? Bướm? Am
thanh? màu sắc? Nhận xét chung về phương
thức biểu đạt in đoạn văn này? Các phép tu
từ? Qua nghệ thuật ấy em có nhận xét gù về
cảnh ở đây?

- Gv phân tích, chuyển ý

- Gv phát vấn:Ta có thể chia ra làm mấy nhóm
chim? Cơ sở chia như vậy?Nhóm chim hiền
lành gồm? Đặc điểm của các loại chim? Câu
hát đồng giao có ý nghĩa gì? Tác giả đưa ra
câu chuyện cổ tích về ngồn gốc bìm bịp có ý
nghĩa ra sao? Liên hệ chim tu hú? Tác giả
dùng nghệ thuật gì để tái hiện hình ảnh của
lồi chim hiền lành?

- Gv bình giảng:Khi miêu tả chim lành, tác

I/ Vài nét về tác giả, tác phẩm:

1.Tác giả: Duy Khán(1934-1993) quê ở Bắc
Ninh, là nhà văn trưởng thành trong thời kì
kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

2.Tác phẩm

- Xuất xứ: Trích từ Tuổi thơ im lặng.
- Thể loại: Hồi kí

II/ Đọc – hiểu văn bản:

1/Cảnh buổi sớm chớm hè ở làng quê 
- Cây cối: um tùm

- Cả làng thơm: Hoa lan trắng xoá, hoa giẻ
mảnh dẻ, hoa móng rồng.

- Ong: ong vàng, ong mật đánh lộn nhau để hút
mật.

- Bướm: hiền lành, bị đuổi rủ nhau lạng lẽ bay
đi xa chỗ lao xao.

->Miêu tả, kể, quan sát tinh tế, nhân hoá, so
sánh

 Cảnh đẹp sống động, rực rỡ
2/ Thế giới các lồi chim



Nhóm chim hiền lành
- Bồ các: kêu các các ..

- Sáo sậu: sáo đen hát được mùa
- Tu hú: kêu mùa quả chín

- Chim ngói:vội vã kéo nhau về hướng mặt trời
- Nhạn: vùng vẫy tít mây xanh



Những lồi chim dữ, ác:

</div>
(65)<div class='page_container' data-page=65>

giả chỉ kể tên, nói về chúng với những điều tốt
lành rồi đưa ra những câu thâu tóm đặc điểm
của cả nhóm chim lành. Nhóm chim ác tác giả
tập trung tả ki, tả chi tiết hai loài: chim diều
hâu và chim cắt. Thế giới loài chim hiện lên
sinh động, tự nhiên, hấp dẫn qua cách quan
sát tinh tế, cách miêu tả tài tình của nhà văn.
Mỗi lồi một vẻ khác nhau đúng như thực tế
cuộc sống của các lồi chim

- Gv:Qua đoạn văn, em có nhận xét gì về vốn
hiểu biết của tác giả?

- Hs: Am hiểu tường tận về các lồi chim và
văn hóa dân gian về thế giới loài chim.

Hoạt động 3: Em hãy khái quát nội dung
nghệ thuật của truyện?

- Hs: Trả lời, đọc ghi nhớ.

- Chèo bẻo: kẻ cắp, mờ đất cất tiếng gọi người
- Qụa: lía lía, láu láu như quạ dòm chuồng lợn
->Miêu tả, so sánh:Sự đa dạng, phong phú, bản
chất mỗi lồi chim

 Tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương

III.Tổng kết:
a, Nghệ thuật:

- Nghệ thuật miêu tả tự nhiên và hấp dẫn

- Sử dụng nhiều yếu tố dân gian như đồng dao,
thành ngữ.

b, Ý nghĩa: Bài văn cung cấp những thơng tin
bổ ích và lí thú về đặc điểm một số lồi chim ở
làng quê đồng thời cho thấy mối quan tâm của
con người đến lồi vật, tác động đến tình cảm
q mến lồi vật, bối đắp tình u làng q đất
nước.

* Ghi nhớ sgk/113
Hướng dẫn tự học

* Bài cũ: Đọc văn bản nhớ được hình ảnh miêu tả về lồi chim, thuộc các câu đồng dao, thành
ngữ trong văn bản.

* Soạn bài “Ơn tập truyện và kí”

Làm các bài tập trong sgk/117-upload.123doc.net

Ngày soạn: 01/04/2012
Tuần 31,Tiết 115 Ngày dạy: 02/04/2012

KIỂM TRA TIẾNG VIỆT
A.Mức độ cần đạt

- Nắm vứng lí thuyết, áp dụng để làm bài kiểm tra có kết hợp trắc nghiệm và tự luậ.
- Viết được đoạn văn có sử dụng phép tu từ đã học.

B. Chuẩn bị:
1. Giáo viên:

- Trao đổi với tổ chuyên môn để ra đề kiểm tra, đáp án, ma trận.
- Định hướng ôn tập cho học sinh qua các tiết học, phụ đạo.
2.Học sinh:

- Ôn tập theo hướng dẫn của giáo viên.
- Chuẩn bị dụng cụ làm bài kiểm tra.
C.Tiến trình lên lớp

</div>
(66)<div class='page_container' data-page=66>

2.Bài cũ : kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của học sinh
3.Bài mới :

- Lời vào bài: Để đánh giá mức độ hiểu bài của các em, hôm nay các em sẽ vận dụng các kiến
thức đã học để làm tốt bài kiểm tra văn một tiết.

- Bài mới:Gv phổ biến yêu cầu của giờ kiểm tra, phát bài
Đề bài:( Có đề bài kém theo)

Đáp án và ma trận: (Có kèm theo)

- Gv gọi lớp trưởng thu bài, đếm bài, nhận xét giờ kiểm tra.

4. Hướng dẫn tự học: Chuẩn bị bài “Câu trần thuật đơn khơng có từ là”

- Đọc sgk, phân tích ví dụ rút ra đặc điểm của kiểu câu trần thuật đơn khơng có từ là.
- Thử đặt ví dụ về kiểu câu này.

________________________________________________________

Tuần 31 Ngày soạn: 02/04/2012

Tiết 116 Ngày dạy: 03/04/2012 
TRẢ BÀI KIỂM TRA VĂN, BÀI TẬP LÀM VĂN TẢ NGƯỜI.

A.Mức độ cần đạt

- Học sinh nắm được tác giả, tác phẩm, nội dung nghệ thuật của một số văn bản đã học.
- Biết viết bài văn tả người.

- Phát hiện lỗi và sử lỗi trong bài viết của mình.
B.Chuẩn bị:

1. Giáo viên: Chấm bài chu đáo, nhận xét kĩ lưỡng.

2.Học sinh: Nhớ lại nội dung bài kiểm tra, tự đánh giá kết quả bài làm của mình.
C.Tiến trình bài dạy:

1.Ổn định lớp:

2.Bài cũ: kiểm tra sự chuển bị của học sinh
3.Bài mới :

- Lời vào bài: Hôm nay cô sẽ trả bài kiểm tra văn và bài tập làm văn tả người cho các em. Cô
mong các em chú ý để nhận ra ưu điểm và hạn chế của mình trong hai bài kiểm tra.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Bài kiểm tra văn

Gv trả bài, phát vấn để hs tìm ra
đáp án.

- Gv ghi ngắn gọn đáp án và thang
điểm.

- GV nhận xét ưu điểm hạn chế của
Hs.

- Hs nghe

- GV chỉ ra một số lỗi trong bài của
HS

- Hs xem bài để biết cụ thể.

Hoạt động 2: Bài tập làm văn tả 
người

Đề bài

- GV: gọi HS nhắc lại đề.

- GV hướng dẫn HS tìm hiểu đề.

I. Bài kiểm tra văn

1. Đáp án và thang điểm (xem tiết kiểm tra)
2.Nhận xét chung

a, Ưu điểm: Thuộc thơ.
b, Hạn chế:

- Chưa hiểu yêu cầu của đề, nội dung ý nghĩa văn bản.
- Không biết cách diễn đạt ý.

3. Chữa lỗi cụ thể

- Bài thơ-> khổ đầu bài thơ

- Lặng yên->Lặng im, xơ xác -> sơ sác

- Anh Kiều Phương là xấu xa, độc ác-> ích kỉ, nhở nhen.
II.Bài tập làm văn tả người

1. Đề bài: Em hãy viết bài văn miêu tả người thân u và 
gần gũi nhất với mình(ơng, bà, cha, mẹ, anh, chị, em,...)
2.Dàn ý- Thang điểm

1.Dàn ý chi tiết ( xem tiết viết bài)
2.Thang điểm:

</div>
(67)<div class='page_container' data-page=67>

Dàn ý- thang điểm

- HS chọn 1 truyền thuyết và lập
dàn bài chi tiết cho dàn bài đó.
- Hs vàGv

- Gv ghi lên bảng dàn bài sơ lược
và thang điểm.

- Hs: Ghi vở để củng cố

Hoạt động 3:Nhận xét chung
- Gv nhận xét chung:

* Ưu điểm :
* Hạn chế:

Hoạt động 4: Sửa lỗi cụ thể

- Gv: Treo bảng phụ với những lỗi
sai, yêu cầu Hs sửa lỗi.

- Hs : sửa lỗi.

Đọc bài

- GV: đọc bài chưa đạt để rút kinh
nghiệm ; đọc bài khá làm mẫu
Hoạt động 5:Trả bài- ghi điểm
Hai HS phát bài cho lớp, đọc bài
góp ý cho nhau cách sửa.

* Thân bài: ( 7.0 điểm) Miêu tả chi tiết cụ thể bằng các tính 
từ, từ láy, sử dụng phép so sánh để tăng sức gợi hình.
* Kết bài: (1.0 điểm): Tình cảm của em đối với người thân 
yêu gần gũi.

* Trình bày: (1.0 điểm) sạch sẽ, khơng sai lỗi chính 
3.Nhận xét chung:

a. Ưu điểm:

- Chọn được người thân yêu và gần gũi.
- Tả được vài nét về người thân.

- Tình cảm chân thật
b.Hạn chế:

- Sai lỗi chính tả nhiều

- Chưa miêu tả được, sa đà vào kể.
- Trình bày khơng đúng thể thức bài văn.
3. Sửa lỗi cụ thể

1. Lỗi kiến thức:

- Nhầm lẫn văn miêu tả với văn kể chuyện.
- Kí hiệu trong bài viết

2.Lỗi diễn đạt

- Dùng từ: người anh đi về-> Anh của em
- Lời văn:

+ mẹ em là những một người-> mẹ em là một người

+ Mắt bà như hòn bi long lanh-> Mắt bà khơng cịn long lanh
như ngày trước.

- Chính tả: giêu->yêu, phươi-> phơi, luối-> lúa ; giáng->
dáng ); da đình-> gia ; xn mề-> sn mềm ; diệu dàng->
dịu dàng, quyết nhà-> quét, dặt-> giặt ; Dót nước-> rót nước
4. Đọc bài khá

5. Trả bài- ghi điểm

Hướng dẫn tự học

- Viết lại bài tập làm văn vào vở.

- Chuẩn bị bài “Ôn tập văn miêu tả”: Có những kiểu văn miêu tả nào? Phương pháp? Cách làm?
____________________________________________________

Tuần 32 Ngày soạn: 08/04/2012
Tiết 117 Ngày dạy: 09/04/2012

ÔN TẬP TRUYỆN VÀ KÝ
A/Mức độ cần đạt

- Nắm được nội dung cơ bản và những nét đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm truyện và ký hiện đại
đã học.

- Hình thành những hiểu biết sơ lược về các thể loại truyện, ký trong loại hình tự sự.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Nội dung cơ bản và những nét đặc sắc về nghệ thuật của các tác phẩm truyện, kí hiện đại đã
học.

</div>
(68)<div class='page_container' data-page=68>

2.Kĩ năng:

- Hệ thống hóa, so sánh, tổng hợp kiến thức về truyện và ký đã học.

- Trình bày được những hiểu biết và cảm nhận mới, sâu sắc của bản thân về thiên nhiên, đất
nước, con người qua các truyện, ký đã học.

3.Thái độ:Giáo dục học sinh tình yêu quê hương đất nước, yêu văn học.
C/Phương pháp: Tích hợp văn bản, phát vấn, hệ thống hóa, thảo luận.

D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Gv kiểm tra việc làm bảng thống kê ở nhà của Hs.
3.Bài mới:

Câu 1 Thống kê các tác phẩm truyện và kí đã học từ bài 18-27

Stt (hoặc đoạn trích)Tên tác phẩm Tác giả Thểloại Tóm tắt nội dung (đại ý)

Bài học đường đời
đầu tiên
(Trích Dế Mèn

phiêu lưu kí)

Tơ Hồi Truyện
ngắn

Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của một chàng dế
thanh niên. Nhưng tính tình xốc nổi, kiêu căng, trị
đùa ngỗ nghịch… cho mình.

Sơng nước Cà Mau
(Trích Đất rừng

phương Nam) ĐồnGiỏi Truyệndài

Cảnh quan độc đáo của rừng Cà Mau với sơng ngịi,
kênh rạch bủa giăng chi chít, rừng đước trùng điệp
hai bên bờ và cảnh chợ Năm Căn tấp nập trù phú họp
ngày trên mặt sông.

3 Bức tranh của emgái tôi Tạ Duy

Anh Truyệnngắn

Tài năng hội hoạ, tâm hồn trong sáng và lòng nhân
hậu của cô em gái đã giúp cho người anh vượt lên
được lòng tự ái và sự tự ti của mình.

Vượt thác

(Trích Q Nội) Võ
Quảng

Truyện
dài

Hành trình ngược sơng Thu Bồn của Dượng Hương
Thư. Cảnh sông nước và hai bên bờ, sức mạnh và vẻ
đẹp của con người trong cuộc vượt thác.

Buổi học cuối
cùng

An

phông-
xơ-Đô-đê

Truyện
ngắn

Buổi học tiếng Pháp cuối cùng của lớp học trường
làng vùng An dát bị Phổ chiếm đóng và hình ảnh thầy
giáo Ha-men qua cái nhìn và tâm trạng chú bé Phrăng.

Cơ Tơ

(Trích) Nguyễn

Tn Ký

Vẻ đẹp trong sáng, phong phú của cảnh sắc thiên nhiên
vùng đảo Cô Tô và một số nét sinh hoạt của con người
trên đảo.

7 Cây tre Việt Nam ThépMới Ký

Cây tre người bạn gần gũi thân thiết của nhân dân Việt
Nam trong cuộc sống hằng ngàt, trong lao động và
chiến đấu. Cây tre đã thành biểu tượng của đất nước và
dân tộc Việt Nam.

Lòng yêu nước

(Trích bài báo )
I-li-a-Ê-ren-bua

Tuỳ bút
chính

luận

</div>
(69)<div class='page_container' data-page=69>

Lao xao
(Trích Tuổi thơ

im lặng)

Duy
Khán

Hồi ký
tự

truyện

Miêu tả các lồi chim ở đồng quê qua đó bộc lộ vẻ
đẹp, sự phong phú của thiên nhiên làng quê và bản sắc
văn hoá dân gian.

Câu 2: Chép l i tên tác ph m (đo n trích)và th lo i vào b ng theo m u d i đây đánh d u X vào v ạ ẩ ạ ể ạ ả ẫ ướ ấ ị

trí t ng ng các c t ti p theo n u th y y u t đó.ươ ứ ở ộ ế ế ấ ế ố

Tên tác phẩm Thể loại Cốt truyện Nhân vật Nhân vật kể chuyện

Bài học đường đời đầu tiên Truyện x x x

Sông nước Cà Mau Truyện x

Bức tranh của em gái tôi Truyện x x x

Vượt thác Truyện x x

Buổi học cuối cùng Truyện x x x

Cơ Tơ Ký

Cây tre Việt Nam Ký

Lịng u nước Ký

Lao xao Ký x

Những yếu tố thường có chung ở cả truyện và ký:

-Truyện và phần lớn các thể ký đều thuộc loại hình tự sự. Tự sự là phương thức tái hiện bức
tranh đời sống bằng tả và kể là chính. Tác phẩm tự sự đều có lời kể, các chi tiết và hình ảnh về
thiên nhiên, xã hội, con người, thể hiện cái nhìn và thái độ của người kể.

-Truyện phần lớn dựa vào sự tưởng tượng, sáng tạo của tác giả trên cơ sở quan sát, tìm hiểu đời
sống và con người theo sự cảm nhận đánh giá của tác giả. Như vậy, những gì được kể ở trong
truyện khơng phải là đã từng xảy ra đúng như trong thực tế. Còn ký lại kể về những gì có thực
đã từng xảy ra.

-Truyện thường có cốt truyện, nhân vật. Cịn ký thường khơng có cốt truyện, có khi khơng có cả
nhân vật. Trong truyện và ký đều có người kể chuyện hay người trần thuật có thể xuất hiện trực
tiếp dưới dạng một nhân vật hoặc gián tiếp ở ngôi thứ ba thể hiện qua lời kể.

Câu 3: Cảm nhận về đất nước, cuộc sống và con người trong các tác phẩm truyện và ký đã
học:

*Phương pháp: Giáo viên cho học sinh phát biểu trao đổi. Khuyến khích những ý kiến riêng,
những cảm nhận thực. Giáo viên tổng hợp lại các ý kiến nêu tóm tắt những cảm nhận thu hoăc
của học sinh.

*Mẫu:Các truyện, ký đã học giúp chúng ta hình dung và cảm nhận được nhiều cảnh sắc thiên
nhiên đất nước và cuộc sống con người ở nhiều vùng, miền từ cảnh sông nước bao la, chằng chịt
trên vùng Cà Mau cực Nam tổ quốc đến sông Thu Bồn ở miền Trung êm ả và lắm thác ghềnh rồi
vẻ đẹp trong sáng, rực rỡ của vùng biển Cô Tô, sự giàu đẹp của vịnh Bắc Bộ đến thiên nhiên đất
nước là hình ảnh con người và cuộc sống của họ, trước hết là những người lao động. Một số
truyện, ký đã đề cập những vấn đề gần gũi, quan trọng trong đời sống tình cảm, tư tưởng và các
mối quan hệ của con người.

Câu 4: Phát biểu cảm nghĩ về nhân vật trong các tác phẩm truyện và ký đã học:

- Gv hướng dẫn học sinh chọn nhân vật yêu thích để phát biểu như: Kiều Phương, anh của Kiều
Phương, Dế Mèn, Dế Choắt, Dượng Hương Thư…

- Hs: Bộc lộ.

</div>
(70)<div class='page_container' data-page=70>

- Nhớ nội dung và nghệ thuật của các tác phẩm truyện, kí hiện đại đã học.
- Nhớ điểm giống và khác nhau của truyện và kí.

- Nhận biết được truyện và kí.

___________________________________________________

Tuần 32 Ngày soạn: 09/04/2012

Tiết upload.123doc.net Ngày
dạy: 10/04/2012

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHƠNG CĨ TỪ LÀ
A/Mức độ cần đạt

-Nắm được khái niệm câu trần thuật đơn khơng có từ là.
- Biết vận dụng câu trần thuật đơn không có từ là khi nói, viết.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Đặc điểm của câu trần thuật đơn khơng có từ là.
- Các kiểu câu trần thuật đơn khơng có từ là.

2.Kĩ năng:

- Nhận diện và phân tích đúng cấu tạo của kiểu câu trần thuật đơn khơng có từ là.
- Đặt được các kiểu câu trần thuật đơn khơng có từ là.

3.Thái độ: Chăm chỉ theo dõi bài, tích cực phân tích cấu tạo và đặt câu.
C/Phương pháp: Phát vấn, phân tích ví dụ, thuyết trình, thảo luận.
D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp: 
2.Kiểm tra bài cũ:

-Nêu đặc điểm câu trần thuật đơn có từ là. Cho ví dụ (có phân tích)

-Có mấy kiểu câu trần thuật đơn có từ là. Cho mỗi kiểu một ví dụ (có phân tích)

-Trình bày đoạn văn đã viết ở nhà, chỉ ra câu trần thuật đơn có từ là em dùng ở trong đó.
3.Bài mới:

* Lời vào bài: Câu trần thuật đơn có từ là dùng để định nghĩa, giới thiệu nhân vật, miêu tả, đánh
giá. Cịn câu trần thuật đơn khơng có từ là dùng để làm gì? Tiết học này chúng ta sẽ tìm hiểu.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: Đặc điểm câu trần thuật đơn khơng

có từ là

- Giáo viên chép ví dụ lên bảng .
- Học sinh đọc ví dụ .

- Gv:Hãy xác định chủ ngữ, vị ngữ ở từng câu.
Vị ngữ của các câu trên do những từ hoặc cụm từ
nào tạo thành ?

Chọn những từ hoặc cụm từ thích hợp điền vào
trước vị ngữ: không, không phải, chưa, chưa phải .
- Học sinh đọc mục ghi nhớ .

Hoạt động 2:Câu miêu tả và câu tồn tại
- Giáo viên chép ví dụ lên bảng .

- Học sinh đọc ví dụ .Học sinh xác định chủ ngữ và
vị ngữ trong từng câu.

I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn 
khơng có từ “ là”

1. Ví dụ :

a/ Phú ông / mừng lắm ( cụm tính từ )
b/ Chúng tơi / tụ hội ở góc sân ( cụm động
từ)

- Phú ông / không mừng lắm .

- Chúng tơi / khơng tụ hội ở góc sân .
- Vị ngữ biểu thị ý phủ định .

2. Ghi nhớ 1: SGK .

II.Câu miêu tả và câu tồn tại . 
1. Ví dụ :

</div>
(71)<div class='page_container' data-page=71>

- Gv: Hãy cho biết câu nào là câu miêu tả? Câu nào
là câu tồn tại .

- Học sinh đọc đoạn văn rồi điền câu thích hợp vào
chỗ trống .

Điền câu b .

- Học sinh đọc mục ghi nhớ .
Hoạt động 3:Luyện tập
Bài 1

*Phương pháp: Xác định yêu cầu

-Chia lớp thành 3 nhóm thảo luận trong 5 phút
-Mỗi nhóm trình bày lên bảng một bài của mình
-Giáo viên nhận xét cho điểm.

Xác định CN- VN cho biết câu nào là câu miêu tả,
câu nào là câu tồn tại.

-Cho học sinh đứng tại chỗ trả lời.
-Giáo viên học sinh đọc bài tập 1.
Bài 2:

- Gv hướng dẫn, đọc đoạn văn mẫu.
- Hs nghe về nhà tập viết đoạn văn

Bài 3:

- Gv đọc đoạn văn trong bài “Cây tre Việt Nam”
cho học sinh viết chính tả.

- Hs viết, đổi bài sửa lỗi.

CN VN
b/ Đằng cuối bãi, tiến lại / hai cậu bé con .
-> câu tồn tại.
VN CN
2.Ghi nhớ 2: SGK

II. Luyện tập 
Bài 1:

a(1)Bóng tre//trùm lên âu yếm làng, bản,
xóm, thơn Câu miêu tả.

(2)Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thống
// mái đình, mái chùa. Câu tồn tại

(3)Dưới bóng tre xanh, ta// giữ một nền văn
hố lâu đời.  Câu miêu tả.

b.(1)Bên hàng xóm tơi có // cái hang của Dế
Choắt.  Câu tồn tại.

(2) Dế Choắt// là tên tôi đã đặt … thế



Câu miêu tả

c.(1)Dưới gốc tre, tua tủa // những mầm
măng.



Câu tồn tại.

(2)Măng // trồi lên nhọn hoắt như… trỗi
dậy



Câu miêu tả

Bài 2: Đoạn văn tả cảnh trường em có dùng
câu tồn tại.

Bài 3 : Viết chính tả

Cây tre Việt Nam “ Nước Việt Nam… chí
khí như người “

Hướng dẫn tự học

- Đọc thuộc lòng ghi nhớ, nhận diện câu trần thuật đơn khơng có từ là trong văn bản bất kì.
- Chuẩn bị bài “ Ơn tập văn miêu tả”:

+ Lập dàn ý cho đề miêu tả đầm sen vào mùa hoa nở vè đề miêu tả em bé.
__________________________________________

Tuần 32 Ngày soạn: 11/4/2012

Tiết 119 Ngày dạy: 12/04/2012

ÔN TẬP VĂN MIÊU TẢ
A/Mức độ cần đạt

- Nắm vững đặc điểm yêu cầu của bài văn miêu tả, củng cố và hệ thống hóa các bước, các kĩ 
năng cơ bản để làm bài văn miêu tả.

- Nhận biết và phân biệt được các đoạn văn miêu tả và đoạn văn tự sự.
- Rèn kĩ năng làm văn miêu tả.

</div>
(72)<div class='page_container' data-page=72>

- Sự khác nhau giữa văn miêu tả và văn tự sự; văn tả cảnh và văn tả người.
- Yêu cầu và bố cục của bài văn miêu tả.

2.Kĩ năng:

- Quan sát, nhận xét, so sánh và liên tưởng.
- Lựa chọn trình tự miêu tả hợp lí.

- Xác định đúng những đặc điểm tiêu biểu khi miêu tả.
3.Thái độ: Chăm chỉ, tích cực, tự giác.

C/Phương pháp : Phát vấn, thuyết trình, thảo luận nhóm.

D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp: 
2.Kiểm tra bài cũ

- Chương trình ngữ văn 6 các em đã được học văn miêu tả, miêu tả đối tượng nào?
- Bố cục của bài văn miêu tả gồm mấy phần, nêu cụ thể từng phần?

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Hệ thống hóa kiến thức

- Gv:Thế nào là văn miêu tả ?

- Gv nhấn mạnh cách làm văn miêu tả tốt:
năng lực quan sát của người viết.

- Gv: Các bước làm bài văn miêu tả?

- Gv: Bài văn miêu tả có mấy phần? (3 phần)
Hoạt động 2:Luyện tập

Bài 1:

- Hs: Đọc yêu cầu của đề
- Hs trả lời nhanh

- Gv nhận xét

Bài 2:

- Gv gợi ý;Theo gợi ý trong SGK, bằng quan
sát cụ thể hoặc trí nhớ của mình, các em tự
lập dàn ý bài văn Tả cảnh một đầm sưn đang
mùa hoa nở (có đủ 3 phần)

Bài 3:Miêu tả một em bé

- Hs đọc đề và thảo luận theo bàn 4 phút
- Hs thuyết trình dàn ý, bổ sung cho nhau.
- Gv nhận xét, cho ghi nét chính.

I.Hệ thống hóa kiến thức
1.Miêu tả: ghi nhớ trang 16
2.Các bước làm bài văn miêu tả
- Xác định đối tượng cần tả

- Quan sát, lựa chọn chi tiết tiêu biểu
- Trình bày kết quả theo một trình tự hợp lí
3. Bố cục: 3 phần.

II.Luyện tập:

Bài 1: Đoạn văn hay, độc đáo nhờ:

-Lựa chọn được các chi tiết, hình ảnh đặc sắc.
-Có những liên tưởng nhận xét, độc đáo.
-Có vốn ngơn ngữ phong phú.

-Thể hiện tình cảm và thái độ của tác giả đối với
cảnh được tả.

Bài 2: Tả cảnh Đầm Sen vào mùa hoa nở .

a.Mở bài : Giới thiệu đầm sen ( ở đâu ? mùa
nào ? )

b.Thân bài :

- Tả khái quát về đầm sen ( vị trí, diện tích, màu
sắc)

- Tả cụ thể đầm sen :

+ Lá, hoa, hương thơm ; …

+ Màu sắc, ánh sáng, bầu trời, nước, khơng khí .
c.Kết bài: Cảm nghĩ về đầm sen.

Bài 3: Tả em bé
a.Tả hình dáng:

-Độ mấy tuổi? Vừa trịn một tuổi.

-Tầm vóc? (vừa tròn một tuổi)bụ bẫm dễ thương.
-Làn da?  Trắng mịn, hồng hào.

-Mái tóc Đen, lơ thơ.

-Khn mặt  Bầu bĩnh, có lúm đồng tiền, mày
rậm

</div>
(73)<div class='page_container' data-page=73>

- Học sinh đọc mục ghi nhớ sgk/121

b.Tả tính nết:

-Tính nết bé ra sao  Hồn nhiên, ngây thơ

-Mẹ tập cho bé đi bằng cách nào?  Nắm hai tay
dắt bé đi từng bước- khi đã vững, lơi dần tay và
rút hẳn để bé đi một mình

-Té ngã, bé khóc mếu máo, thấy kẹo lại nín ngay,
dần dần bé đi được xa hơn.

-Bé đang tập nói (Nói bi bơ cả ngày, bập bẹ từng
tiếng)

-Ai cũng thương nhớ bé nếu bé đi vắng-Bé là
niềm vui cả gia đình.

Hướng dẫn tự học

- Nhớ được các bước làm văn miêu tả
- Nhớ dàn ý của bài văn miêu tả.

Hướng dẫn làm bài văn miêu tả sáng tạo

HS tham khảo các đề bài SgK/ 122, chú ý bài viết có 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài. Đặc biệt
để miêu tả sinh động càn phải biết liên tưởng, tưởng tượng, ví von, so sánh, nhân hóa…

Sọan bài “Chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ.”

_____________________________________________________________

Tuần 32 Ngày soạn: 12/04/2012

Tiết 120 Ngày dạy: 13/04/2012 
CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ

A/Mức độ cần đạt

- Nắm được các lỗi do đặt câu thiếu chủ ngữ, thiếu vị ngữ.
- Biết tránh các lỗi trên.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ.
1.Kiến thức:

- Lỗi do đặt câu thiếu chủ ngữ, vị ngữ.
- Cách chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ.
2.Kĩ năng:

- Phát hiện ra các lỗi do đặt câu thiếu chủ ngữ, vị ngữ.
- Sửa được lỗi do đặt câu thiếu chủ ngữ, vị ngữ.
3.Thái độ: Có ý thức nói, viết câu đúng.

C/Phương pháp: Phát vấn, tharp luận, phân tích, thuyết trình.
D/Tiến trình bài dạy

1.Ổn định lớp: 
2.Kiểm tra bài cũ:

-Nêu đặc điểm của câu trần thuật đơn khơng có từ là- Cho ví dụ (có phân tích)

-Như thế nào là câu miêu tả, câu tồn tại? Đọc đoạn văn ngắn đã sử dụng câu tồn tại (ít nhất 1
câu) đã chuẩn bị ở nhà.

3.Bài mới:

* Lời vào bài: Câu thiếu chủ ngữ, vị ngữ là lỗi thướng gặp trong bài viết của các em. Tránh mắc
lỗi này thì các em phải biết phát hiện lỗi và sửa lỗi.

</div>
(74)<div class='page_container' data-page=74>

- Gv ghi ví dụ vào bảng phụ.
- Hs đọc ví dụ.

- Gv: Tìm chủ ngữ, vị ngữ tromg mỗi
câu?

- Câu a khơng tìm được chủ ngữ



Đây là câu thiếu chủ ngữ chữa lại câu
viêt sai cho đúng.

- Gv: Hướng dẫn cách chữa: biến trạng
ngữ thành chủ ngữ, biến vị ngữ thành
cụm c-v.

- Hs: sửa

Hoạt động 2: Câu thiếu vị ngữ 
- Gv ghi ví dụ a, b, c, d vào bảng phụ.
Cho học sinh đọc xác định chủ ngữ, vị
ngữ của mỗi câu?

- Muốn tìm chủ ngữ, vị ngữ ta lần lượt
đặt câu hỏi:

a.Thánh Gióng làm gì?

b.Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa,
vung roi sắt xông thẳng vào quân thù
như thế nào?

c.Bạn Lan, người học giỏi nhất lớp 6A
như thế nào?

d.Bạn Lan như thế nào? Vậy những
câu còn thiếu vị ngữ sẽ sửa lại bằng
cách nào?

- Gv: biến cụm từ đã cho thành bộ
phận của cụm c-v. bộ phận của vị ngữ.
- Hs: Thực hành sửa lỗi.

Hoạt động 3:Luyện tập
Bài 1

-Giáo viên cho học sinh đọc bài
tập-xác định yêu cầu

-Từng cặp học sinh thảo luận

-Giáo viên gọi bất kỳ 1 học sinh đại
diện cặp đứng tại chỗ giải đáp

-Cả lơp cùng giáo viên nhận xét sửa
chữa, đánh giá cho điểm.

Bài 2:

-Giáo viên cho học sinh đọc bài
tập-xác định yêu cầu

-Từng cặp học sinh thảo luận

-Giáo viên gọi bất kỳ 1 học sinh đại
diện cặp đứng tại chỗ giải đáp

-Cả lơp cùng giáo viên nhận xét sửa
chữa, đánh giá cho điểm.

Bài 3:

-Cho 1 phút suy nghĩ

a.Qua truyện “Dế Mèn phiêu lưu ký”cho thấy Dế Mèn
biết phục thiện. Câu thiếu chủ ngữ.

b.Qua truyện “Dế Mèn phiêu lưu ký”, em thấy Dế

Mèn biết phục thiện.  Câu đầy đủ chủ ngữ và vị ngữ.
Sửa lại

Cách 1: Thêm chủ ngữ: Qua truyện “Dế Mèn phiêu
lưu ký”, tác giả // cho em thấy Dế Mèn biết phục
thiện.

Cách 2: Biến trạng ngữ thành chủ ngữ: Truyện “Dế
Mèn phiêu lưu ký” // cho em thấy Dế Mèn…

Cách 3: Biến vị ngữ thành một cụm C-V: Qua truyện
“Dế Mèn phiêu lưu ký” em// thấy Dế Mèn…

II.Câu thiếu vị ngữ:

a.Thánh Gióng // cưỡi ngựa sắt vung…



Câu có đầy đủ 2 thành phần chính

b.Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi…Câu thiếu vị ngữ
c.Bạn Lan // là người học giỏi nhất lớp 6A.



Câu có đầy đủ 2 thành phần chính
=>Sửa lại câu b-c cho đúng

Câu b:

Cách 1: Thêm vị ngữ: Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi
ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù // đã
để lại cho em niềm kính phục.

Cách 2: Biến cụm danh từ đã cho thành một bộ phận
của cụm C-V: Em rất thích hình ảnh Thánh Gióng
cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt, xông thẳng vào quân thù.
Câu c:

Cách 1: Thêm một cụm từ là vị ngữ



Bạn Lan, người học giỏi nhất lớp 6A // là bạn thân
của tôi.

Cách 2:Biến câu đã cho (gồm 2 danh từ) thành một
cụm C-V



Bạn Lan là người học giỏi nhất lớp 6A

Cách 3:Biến câu đã cho thành một bộ phận bộ phận
của câu.



Tôi rất quý bạn Lan, người học giỏi nhất lớp 6A.

III. Luyện tập

Bài 1: Đặt câu hỏi để kiểm tra những câu dưới đây có
thiếu chủ ngữ- vị ngữ khơng?

a.Từ hơm đó, bác Tai, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay //
không làm gì nữa.  Câu đầy đủ hai thành phần chính.
b.Lát sau, hổ// đẻ được  Câu đúng

c.Hơn mười năm sau, bác Tiều// già rồi chết.

Bài 2: Trong số câu dưới đây câu nào viết sai? Vì
sao?

Câu b, c viết sai vì: câu b thiếu chủ ngữ, câu c thiếu vị
ngữ.

Sửa lại:

</div>
(75)<div class='page_container' data-page=75>

-Giáo viên gọi 4 học sinh lên bảng điền
-Cả lơp cùng giáo viên nhận xét sửa
chữa, đánh giá cho điểm.

Bài 4

Giống như bài tập 3

Bài 5: Câu ghép là câu có chứa nhiều
cụm C-V.Mỗi cụm C-V trong câu ghép
được gọi là vế câu

Muốn làm được: -Ta tách riêng từng vế
câu của câu ghép

-Thay dấu phẩy (hoặc quan hệ từ)nếu
có bằng dấu chấm- viết hoa các chữ
đầu câu.

Câu c: Những câu chuyện dân gian mà chúng tơi thích
nghe kể // ln đi theo chúng tơi suốt cuộc đời.

Bài 3 :Điền chủ ngữ thích hợp vào chỗ trống
a.Học sinh lớp 6A bắt đầu học hát.

b.Chim hót líu lo.

c.Những bơng hoa đua nhau nở rộ.
d.Chúng em cười đùa vui vẻ.
Bài 4 Điền vị ngữ

a.Khi học lớp 5 Hải // học rất giỏi.

b.Lúc Dế Choắt chết, Dế Mèn // rất ân hận

c.Buổi sáng, mặt trời //chiếu những tia nắng ấm áp
đầu tiên xuống mặt đất.

d.Trong thời gian nghỉ hè, chúng tơi // ít có dịp gặp
nhau.

Bài 5:Hãy chuyển mỗi câu ghép dưới đây thành hai
câu đơn.

a.Hổ đực mừng rỡ đùa giớn với con. Cịn Hổ cái thì
nằm phục xuống, dáng mệt mỏi lắm.

b.Mẫy hôm nọ, trời mưa lớn. Trên những hồ ao quanh
bãi trước mặt, nước dâng trắng mênh mông.

c.Thuyền xuôi… thước. Trông hai … vô tận.

Hướng dẫn tự học

- Xem lại cách sử lỗi thiếu chủ ngữ, vị ngữ trang ví dụ để nhứ cách chữa lỗi.

Tuần 33 Ngày soạn: 15/04/2012
Tiết 121-122 Ngày dạy: 16/04/2012

VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN MIÊU TẢ SÁNG TẠO
A/Mức độ cần đạt

- Nhận biết văn miêu tả và xác định đúng đối tượng miêu tả.
- Gợi tả được một số hình ảnh nổi bật của cơn mưa.

- Trình bày đúng bố cục ba phần của bài văn.
B/Chuẩn bị:

1.Giáo viên: Trao đổi với tổ chuyên môn để ra đề, thang điểm phù hợp, hướng dẫn học sinh ơn

tập.

2.Học sinh: Ơn tập theo hướng dẫn của giáo viên, chuẩn bị bút giấy để viết bài.
C/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Gv kiểm tra sự chuẩn bị của Hs
3.Bài mới:

- Lời vào bài: Tiết hôm trước cô đã hướng dẫn các em bài viết số 6. Hôm nay các sẽ hoàn thành
bài viết số 7 trong vòng 90 phút.

- Bài mới: Gv phổ biến yêu cầu giờ viết bài, chép đề lên bảng. Hs ghi đề và viết bài.

</div>
(76)<div class='page_container' data-page=76>

- Viết được bài văn miêu tả quang cảnh.

- Chọn được các đặc điểm nổi bật của đối tượng để miêu tả.

- Sử dụng một số nghệ thuật đã học như so sánh, nhân hóa, ẩn dụ để miêu tả.
2.Yêu cầu cụ thể:(9.0 điểm) đảm bảo bố cục ba phần

* Mở bài: (1.0 điểm): Giới thiệu chung về cơn mưa( Mưa gì? Vào mùa nào? Ơû đâu?)
* Thân bài: ( 7.0 điểm) Miêu tả chi tiết cơn mưa theo trình tự thời gian.

+ Trước cơn mưa:

- Bầu trời đầy mây đen, âm u, xám xịt hay trong xanh.
- Âm thanh tiếng sấm ầm ầm, gió rít dữ dội

- Sự thay đổi của cây cối, con vật.
+ Trong cơn mưa:

- Mưa kéo đến nhanh, bất ngờ hay chậm chạp. Cơn mưa đổ ào ào hay lất phất, lâm thâm.
- Cảnh con người, động vật chạy tránh mưa, hay trẻ con tắm mưa.

- Tiếng mưa rơi trên lá, trên đá, trên mái nhà, nước mưa tạo thành vũng, chảy thành dịng, cuốn
trơi bụi bặm, lá cây...

- Cây cối như đang reo hò khi được cơn mưa tắm mát.
+ Sau con mưa:

- Bầu trời trong xanh trở lại, xuất hiện bảy sắc cầu vịng, khơng khí mát mát, đường làng sạch
sẽ.

- Cây cối như xanh mượt mà, tươi tốt hơn.
- Mọi người trở lại công việc thường ngày.

* Kết bài: (1.0 điểm): Cảm nghĩ của em về cơn mưa quê em ( Cơn mưa dữ dội, cơn mưa đáng 
nhớ, một cơn mưa rất riêng của quê hương,...)

3. Thang điểm:

- Điểm 9 + 10: bài viết tốt, miêu tả rõ nét, sinh động quang cảnh cơn mưa.
- Điểm 7 + 8: bài viết khá tốt, diễn đạt rõ, trình bày sạch đẹp, miêu tả được.

- Điểm 5 + 6: hình thức và nội dung trung bình, kĩ năng làm bài ở mức trung bình
- Điểm 3 + 4: chưa đạt yêu cầu về hình thức lẫn nội dung

- Điểm 1 + 2: kiến thức kĩ năng quá yếu, chữ viết quá xấu, cẩu thả.

( Chú ý : Trên đây chỉ là đáp án sơ lược, tùy từng đối tượng học sinh cụ thể ở địa

phương mà giáo viên chấm và cho điểm thích hợp.)

Giáo viên thu bài, đếm bài, nhận xét giờ viết bài.
Hướng dẫn tự học:

- Về nhà hoàn thành bài viết vào vở một lần nữa.

- Soạn bài: “Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử”. Đọc văn bản, trả lời câu hỏi sách giáo khoa.
__________________________________________

Tuần 33 Ngày soạn: 16/04/2012

Tiết 123 Ngày dạy: 17/04/2012

Đọc thêm Văn bản: CẦU LONG BIÊN-CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ
 (Thúy Lan)
A/Mức độ cần đạt

</div>
(77)<div class='page_container' data-page=77>

- Hiểu được ý nghĩa làm “ Chứng nhân lịch sử” của cầu Long Biên qua một bài bút kí có yếu tố
hồi kí.

- Tăng thêm hiểu biết về tình yêu đối với cầu Long Biên và các cây cầu có ý nghĩa là nhân
chứng khác trên đất nước và ở mỗi vùng miền, từ đó nâng cao, làm phong phú thêm tâm hồn,
tình cảm đối với quê hương, đất nước, đối với các di tích lịch sử.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
1.Kiến thức:

- Khái niệm văn bản nhật dụng.

- Cầu Long Biên là “ Chứng nhân lịch sử” của thủ đô, chứng kiến cuộc sống đau thương mà anh
dũng của dân tộc ta.

- Tác dụng của những biện pháp nghệ thuật trong bài.
2.Kĩ năng:

- Biết đọc diễn cảm một văn bản nhật dụng có yếu tố thuyết minh kết hợp với biểu cảm theo
dòng hồi tưởng.

- Bước đầu làm quen với kĩ năng đọc- hiểu văn bản nhật dụng có hình thức là bài bút kí mang
nhiều yếu tố hồi kí.

-Trình bày những suy nghĩ, tình cảm, lòng tự hào của bản thân về lịch sử hào hùng, bi tráng của
đất nước.

3. Thái độ: Biết tự hào, giữ gìn một chứng tích lịch sử của dân tộc.
C/Phương pháp: Đọc hiểu văn bản, phát vấn, phân tích, tích hợp lịch sử.
D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Em hãy nêu nội dung chính của văn bản “ Lòng yêu nước”?
3.Bài mới:

* Lời vào bài: “Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử” là một văn bản thuộc văn bản nhật dụng,
cung cấp cho chúng ta một thông tin cần thiết hiện nay . Đó là phải giữ gìn các di tích lịch sử .
Các em sẽ tìm hiểu văn bản qua bài học hôm nay

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Giới thiệu chung

- Hs đọc mục chú thích phần dấu sao
- Gv:Thế nào là văn bản nhận dụng?

- Gv: giới thiệu đề tài mà văn bản nhật dụng
thường đề cập đến: Thiên nhiên, môi trường, dân
số, quyền trẻ em, các tệ nạn xã hội …

Hoạt động 2: Đọc – Hiểu văn bản:

- Gv giới thiệu cách đọc: Đọc rõ ràng chú ý đọc
đúng các câu thơ . Gv đọc đọan 1

- Học sinh đọc hết văn bản.

- Gv hướng dẫn học sinh tìm hiểu nghĩa từ khó ở
mục chú thích.Bố cục văn bản chia làm mấy phần
? Nội dung từng phần ?

- Gv:Em biết được những gì về cầu Long Biên
trong đọan từ đầu đến “trong q trình làm cầu” ?
Hãy giải thích từ “ chứng nhân”.Tại sao tác giả
lại đặt nhan đề bài viết như vậy ? Em có nhận xét
gì về quy mơ và tính chất của cầu Long Biên
- Hs:Đây là cây cầu hiện đại nhất Đông Dương
lúc bấy giờ và đây cũng là kết quả của cuộc khai

I.Vài nét về tác giả ,tác phẩm:
* Văn bản nhật dụng:

- Là những bài viết có nội dung gần gũi, bức
thiết với cuộc sống con người và cộng đồng
trong xã hội hiện đại.

- Văn bản nhật dụng có thể dùng tất cả các thể
loại cũng như các kiểu văn bản.

* Cầu Long Biên: Là một cơng trình giao
thơng ở Hà Nội bắc sang sơng Hồng.

II.Đọc-hiểu văn bản
* Đọc- tìm hiểu từ khó
*Tìm hiểu văn bản
* Bố cục: ba đoạn

- Đ1:Từ đầu…“thủ đô Hà Nội”:Giới thiệu vai
trò chứng nhân của cầu Long Biên.

- Đ2:Tiếp…dẻo dai vững chắc =>Biểu hiện
chứng nhân lịch sử của cầu Long Biên.

-Đ3:Phần cịn lại:Cầu Long Biên chứng nhân
của tình u đất nước.

</div>
(78)<div class='page_container' data-page=78>

thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp .
- Hs đọc lại đọan từ “ Năm 1945” đến “ dẻo dai,
vững chắc”.

- Gv:Hãy nêu lên những cảnh vật và sự việc đã
được ghi lại:

+ cảnh người đi lại trên cầu .

+ Cảnh đầu năm 1947, trung đòan ra đi bí mật
+ Cảnh cầu bị bom Mỹ bắn phá .

+ Cảnh nước lũ tràn về.

- Gv:Cảnh và sự việc đó cho ta biết điều gì về
lịch sử ?

- Hs:Việc trích dẫn bài thơ và lời của một bản
nhạc trong đọan văn có tác dụng như thế nào
trong việc làm nổi bật ý nghĩa của cầu Long
Biên?

- Hs:Ngôi kể thứ nhất, bộc lộ tình cảm, cảm xúc
tha thiết với cây cầu .

- Gv yêu cầu Hs đọc đọan cuối, nêu ý nghĩa của
câu cầu Long Biên trong hiện tại ?

- Gv:Vì sao nhịp cầu bằng thép của cầu Long
Biên lại trở thành nhịp cầu vô hình nối những con
tim ?

- Hs: Trả lời

- Gv bình: Chiếc cầu là tình yêu, là niềm tự hào
và nơi tìm về lịch sử của con người Việt Nam.
Chiếc cầu mang nặng tình yêu mà tác giả dành
cho Hà Nội và đất nước. Yêu quý, trân trọng, tự
hào về chiếc cầu đẹp đẽ, anh hùng của đất nước.
- Gv:Ý nghĩa của văn bản ?

- Học sinh đọc mục ghi nhớ .

- Gv: Em cảm nhận được những điều sâu sắc nào
từ văn bản cầu Long Biên…?

- Hs: Bộc lộ.

- Gv liên hệ giáo dục.

- Bắc qua sông Hồng, khởi công xây dựng
năm 1898, khánh thành 1902 .

- Hơn một thế kỷ qua cầu Long Biên là chứng
nhân lịch sử .

- Làm bằng sắt, dài 2290m, nặng 17 nghìn tấn
.

- Mang tên tịan quyền Pháp “ Đu – me” .
=> Phương pháp thuyết minh, miêu tả khẳng
định tính chất chứng nhân lịch sử của cầu .
 2/Cầu Long Biên qua những chặng đường

lịch sử :

- Cầu được đổi tên là: Long Biên ( tháng
8/1945).

- Cầu Long Biên đã chính kiến bao sự kiện
lịch sử.

=> Vừa tả vừa bộc lộ cảm xúc, hình ảnh cụ
thể gợi lại giai đọan lịch sử ác liệt, đau thương
và anh dũng của người dân thủ đô Hà Nội và
của cả nước .

3/

Cầu Long Biên trong hiện tại: 
- Rút về vị trí khiêm nhường.
- Là nơi để du khách đến thăm .

- Tác giả : Bắc nhịp cầu vơ hình => ý tưởng
đẹp, mới, có tính nhân văn.

III.Tổng kết:
a, Nghệ thuật:

- Kết hợp thuyết minh với miêu tả, tự sự, biểu
cảm.

- Nêu số liệu cụ thể.

- Sử dụng phép so sánh nhân hóa.

b, Ý nghĩa: Bài văn cho thấy ý nghĩa lịch sử
trọng đại của cầu Long Biên; chứng nhân đau
thương anh dũng của dân tộc ta trong chiến
tranh và sức mạnh vươn lên của đất nước ta
trong sự nghiệp đổi mới. bài văn là chứng
nhân cho tình yêu sâu nặng của tác giả đối với
cầu Long Biên cũng như đối với thủ đô Hà
Nội.

Hướng dẫn tự học

- Đọc kĩ văn bản, nhớ được những chi tiết tiêu biểu, những hình ảnh đặc sắc trong bài.
- Hiểu ý nghĩa chứng nhân lịch sử của cầu Long Biên.

- Soạn bài “ Viết đơn”

</div>
(79)<div class='page_container' data-page=79>

Tuần 33 Ngày soạn: 18/04/2012
Tiết 124 Ngày dạy: 19/04/2012

Tập làm văn: VIẾT ĐƠN
A/Mức độ cần đạt

- Nhận biết được khi nào cần viết đơn.

- Biết cách viể đơn đúng quy cách (Theo mẫu và không theo mẫu)
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức

- Các tình huống cần viết đơn.

- Các loại đơn thường gặp và nội dung không thể thiếu trong đơn.
2.Kĩ năng: - Viết đơn đúng quy cách

- Nhận ra và sửa được sai sót trường gặp khi viết đơn.
3.Thái độ: Nghiêm túc học tập cách viết đơn.

C/Phương pháp: Phát vấn, thuyết giảng, liên hệ thực tế.
D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: không thực hiện
3.Bài mới:

* Lời vào bài: Bên cạnh những văn bản nghệ thuật, thì văn bản đơn từ cũng rất cần thiết cho mỗi
chúng ta. Vậy khi nào viết đơn? Viết đơn để làm gì? Tiết học hơm nay cơ và các em sẽ tìm hiểu.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Tìm hiểu chung

- Gv: Nhận xét khi nào thì cần viết đơn ? Vì sao cần phải
viết đơn ?

- Hs: nêu các trường hợp, kể thêm các trường hợp khác.
- Gv: Giáo viên giới thiệu về hai lọai đơn: Đơn theo mẫu
và đơn khơng theo mẫu.

- Học sinh đọc ví dụ: Đơn xin học, miến giảm học phí.
- Gv: Các mục trong đơn được trình bày theo thứ tự nào?
Hai mẫu đơn có những điểm gì giống và khác nhau ?
- Những phần nào là quan trọng, không thể thiếu trong cả
hai mẫu đơn ?

- Hs: Trả lời.

- Giáo viên hướng dẫn học sinh điền vào chỗ trống trong
lá đơn viết theo mẫu.

- Học sinh đọc phần viết đơn không theo mẫu, đọc phần
lưu ý, đọc mục ghi nhớ

Hoạt động 2:Luyện tập

- Gv hướng dẫn học sinh chọn tình huống rồi viết.Hs viết

I/ Khi nào cần viết đơn:

- Khi có một yêu cầu, nguyện vọng
nào đó cần giải quyết.

- Các trường hợp cần viết đơn: xin
miễn giảm học phí, xin nhập học.
II.Các lọai đơn và những nội dung:
a, Các lọai đơn: - Đơn theo mẫu
- Đơn không theo
mẫu.

b,Những nội dung không thể thiếu
trong đơn: - Đơn gửi ai ? - Ai gửi
đơn ?

- Gửi đơn để làm gì ?
III.Cách thức viết đơn

- Viết theo mẫu:Điền vào chỗ trống 
những nội dung cần thiết.

- Viết khơng theo mẫu:Trình bày 
theo thứ tự nhất định.

* Ghi nhớ ( SGK )
II. Luyện tập

1.Viết một lá đơn có đấy đủ nội dung

Hướng dẫn tự học

</div>
(80)<div class='page_container' data-page=80>

_______________________________________________________

Tuần 34 Ngày soạn: 23/04/2012

Tiết 125-126 Ngày dạy: 24/04/2012
 BỨC THƯ CỦA THỦ LĨNH DA ĐỎ

Xi-át- tơn
A/Mức độ cần đạt

Thấy được ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường, thiên nhiên được đặt ra trong văn bản
nhật dụng và nghệ thuật tạo nên sức hấp dẫn của văn bản.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
1.Kiến thức

- Ý nghĩa của việc bảo vệ mơi trường.

- Tiếng nói đầy tình cảm và trách nhiệm đối với thiên nhiên, mơi trường sống của vị thủ lình
Xi-át-tơn.

2.Kĩ năng:

- Biết cách đọc, tìm hiểu nội dung văn bản nhật dụng.

- Cảm nhận được tình cảm tha thiết của vị thủ lĩnh với mảnh đất quê hương.
- Phát hiện nêu được một số phép tu từ trong văn bản.

3.Thái độ : Có ý thức bảo vệ mơi trường sống, u thiên nhiên và bảo vệ môi trường.
C/Phương pháp: Đọc hiểu văn bản, phát vấn, phân tích, thuyết giảng, thảo luận nhóm.
D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Giá trị nội dung, nghệ thuật của văn bản Cầu Long Biên - chứng nhân lịch 
sử?

3. Bài mới:

* Lời vào bài: Hiện nay môi trường sống là một vấn đề được cả xã hội quan tâm. Một thế kỉ

trước, vấn đề này diễn ra như thế nào? Chúng ta sẽ tìm hiểu qua văn bản “Bức thư của thủ lĩnh
da đỏ”

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Giới thiệu chung

- Hs đọc mục chú thích phần dấu sao.
- Gv: giới thiệu về xuất xứ của bức thư .

Hoạt động 2: Đọc – Hiểu văn bản:
- Gv giới thiệu cách đọc: Đọc to, rõ ràng.
- Gv đọc đọan 1, Học sinh đọc hết văn bản.

- Gv:hướng dẫn học sinh tìm hiểu nghĩa các từ khó
ở mục chú thích. Chú ý các cụm từ “Người da đỏ”, “
Người da trắng”

- Gv:Văn bản được viết theo thể lọai nào ?

Bố cục gồm mấy phần ? Nêu nội dung từng phần.
- Hs chia bố cục, đọc đọan đầu.

- Gv:Hãy nêu mối quan hệ giữa người da đỏ đối với
đất và thiên nhiên ? Nghệ thuật nào được sử dụng?
Hãy nêu lên tác dụng của nghệ thuật đó?

- Hs: Tìm phát hiện, trả lời.

I.Vài nét về tác giả ,tác phẩm:

1.Tác giả : Thủ lĩnh Xi – át – tơn – người 
da đỏ.

2.Tác phẩm: Thuộc kiểu văn bản nhật 
dụng viết về chủ đề mơi trường.

II. Đọc – Hiểu văn bản:
*Đọc – tìm hiểu từ khó:
*Tìm hiểu văn bản:
* Bố cục: 3 đoạn

+ Từ đầu đến “ Cha ông chúng tôi”:quan
hệ của người da đỏ đối với đất và thiên
nhiên.

+ Tiếp đến “ Sự ràng buộc”:cách sống,
thái độ đối với đất, với thiên nhiên của
người da đỏ và người da trắng.

+ Còn lại: Thái độ của thủ lĩnh người da
đỏ.

</div>
(81)<div class='page_container' data-page=81>

- Gv chốt và chuyển ý.

TIẾT 126

- Hs đọc đọan từ “ Tơi biết” đến “ có sự ràng buộc”.
- Gv: Đọan văn đã nói lên sự khác biệt, sự đối lập
trong “ cách sống”, trong thái độ đối với “ Đất”, với
thiên nhiên giữa người da đỏ và người da trắng mới

nhập cư trên những vấn đề gì ?. Gv phát phiếu học
tập.

- HSTLN hồn thành phiếu học tập, trình bày.
- HS+ Gv nhận xét, bổ sung, Gv ghi điểm.
- Gv:Nên hiểu thế nào về câu: Đất là mẹ?
- Hs: Bộc lộ

- Gv tích hợp ca dao tục ngữ Việt Nam

Tấc đất, tấc vàng. Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang.
Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêu.

- Gv: Hãy giải thích vì sao một bức thư nói về
chuyện mua bán đất đai cách đây một thế kỷ rưỡi
nay vẫn được nhiều người xem là một trong những
văn bản hay nhất nói về thiên nhiên và mơi trường?
- Hs:Bức thư có ý nghĩa khoa học và triết lý dúng
đắn sâu sắc về mối quan hệ giữa đất, thiên nhiên đối
với con người.

- Gv: Cho biết thái độ của người thủ lĩnh da đỏ?
- Hs: Trả lời.

- Gv thuyết giảng: Người thủ lính da đỏ dạy người
da trắng phải biết tôn trọng đất đai, xem đất là mẹ.
Đất đai sinh ra mn lồi, là nguồn sống của mn
lồi, nếu điều gì xảy ra với đất tức là xảy ra với
những đứa con của đất. Vì vậy các em cũng cần phải
biết cư xử đúng đắn với đất đai, môi trường.

- Gv: khái quát một số nét nghệ thuật của văn bản?
- Hs: Trả lời.

- Gv: sau khi học xong văn bản em sẽ cư xử với môi
trường như thế nào?

- Hs: Bộc lộ, đọc ghi nhớ.

- Gv hướng dẫn luyện tập:Một số câu nói hay về
khơng khí, ánh sáng, đất, lá cây:

“Những bông hoa là người chị, là người em;con
suối...là máu của tổ tiên chúng tôi, tiếng thì thầm
của dịng nước là tiếng nói của cha ơng chúng tôi.”

nước và thiên nhiên:

- Đất và thiên nhiên là thiêng liêng, là mẹ
của người da đỏ .

- Phép nhân hóa, so sánh => mối quan hệ
mật thiết giữa con người với đất và thiên
nhiên .

2/ Cách sống và thái độ đối với đất của 
người da đỏ và “người da trắng”: 
- Người da đỏ:

+ Coi đất là mẹ, là anh em.

+ Sống hóa nhập với thiên nhiên, yên tĩnh.
- Người da trắng mới nhập cư:

+ Coi đất như những vật mua được rồi bán
đi.

+ Lấy đi từ lịng đất những gì họ cần
+ Sống : ồn ào, hủy diệt những thú quý
hiếm.

=> Phép đối lập, dùng điệp ngữ để khẳng
định tầm quan trọng của đất, của thiên
nhiên đối với con người.

3/Thái độ của thủ lĩnh người da đỏ . 
- Khẳng định mối quan hệ giữa đất, thiên
nhiên với con người.

- Nếu người đa đỏ buộc phải bán đất thì
người da trắng phải đối xử với đất như
người đa đỏ.

- Lời cảnh báo: nếu khơng thì người da
trắng cũng bị tổn hại.

=> Lập luận chặt chẽ, cách so sánh cụ thể
bức thư có ý nghĩa sâu sắc.

III.Tổng kết :

1, Nghệ thuật :

- Phép so sánh, nhân hóa, điệp ngữ và thủ
pháp đối lập được sử dụng phong phú đa
dạng tạo nên sức hấp dẫn thuyết phục của
bức thư.

- Ngơn ngữ biểu lộ tình cảm chân thành,
tha thiết .

- Khắc họa hình ảnh thiên nhiên đồng
hành với cuộc sống của người da đỏ.
2,Ý nghĩa: Nhận thức về vấn đề quan 
trọng có ý nghĩa thiết thực và lâu dài: để
chăm lo bảo vệ mạng sống của mình con
người cần phải biết bảo vệ thiên nhiên môi
trường.

</div>
(82)<div class='page_container' data-page=82>

IV. Luyện tập: 
 Hướng dẫn tự học

* Bài cũ:

- Nhớ hình ảnh đặc sắc, tiêu biểu của văn bản.

- Sưu tầm một số bài viết về bảo vệ thiên nhiên và môi trường.
* Bài mới: soạn bài “ Chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ tiếp”

_________________________________________

Tuần 34 Ngày soạn: 24/04/2012

Tiết 127 Ngày dạy: 25/04/2012
CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ VỊ NGỮ(tt)

A/Mức độ cần đạt

- Năm được lỗi do đặt câu thiếu cả chủ ngữ, vị ngữ và lỗi về quan hệ ngữ nghĩa giữa chủ ngữ
với vị ngữ.

- Biết tránh các lỗi trên.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức: Các loại lỗi do đặt câu thiểu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ và lỗi về quan hệ ngữ nghĩa
giữa chủ ngữ và vị ngữ.

2. Kiến thức:

- Phát hiện các lỗi do đặt câu thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ và lỗi về ngữ nghĩa giữa chủ ngữ với
vị ngữ.

- Chữa được các lỗi trên, bảo đảm phù hợp với ý định diễn đạt của người nói.

3. Thái độ: Có ý thức rèn luyện cách đặt câu đầy đủ chủ ngữ vị ngữ và câu có nghĩa.
C/Phương pháp: Phát vấn, thuyết giảng, thảo luận nhóm.

D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2.Kiểm tra bài cũ: Câu sau thiếu thành phần nào? Hãy sửa lại cho đúng?
a, Dưới cánh đồng quê, đang gặt lúa.

b, Bao tháng năm qua, cuộc đời tôi.
3.Bài mới:

* Lời vào bài: Tiết học trước cô đã giúp các em cách chữa câu thiếu chủ ngữ, vị ngữ. Tiết học
hôm nay chung ta tiếp tục củng cố thêm.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Củng cố kiến thức

Câu thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ
- Học sinh đọc ví dụ .

- Chỉ ra chỗ sai trong từng câu -> cả hai câu
đều sai. Thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ .

- Học sinh chữa lại . Thêm chủ ngữ và vị ngữ.
- Học sinh có thể thêm nhiều cách .

Câu sai về quan hệ ngữ nghĩa giữa các thành 
phần câu

- Học sinh đọc ví dụ

- Bộ phận in đậm nói về ai ?

-> Bộ phận in đậm miêu tả hành động của chủ

I/ Củng cố kiến thức

1.Câu thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ 
- Thêm CN, VN cho câu.

a. Mỗi khi đi qua Cầu Long Biên, tơi cứ muốn
dừng chân để ngắm dịng sơng Hồng.

b. Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của
mình, chỉ trong vịng sáu tháng, chúng tơi đã bắc
xong chiếc cầu qua sông thay cho chiếc cầu khỉ
trước đây.

b.Câu sai về quan hệ ngữ nghĩa giữa các thành
phần câu

</div>
(83)<div class='page_container' data-page=83>

ngữ trong câu ( ta ) -> Câu viết sai về mặt
nghĩa

- Học sinh chữa lại câu trên cho đúng .

Hoạt động 2: Luyện tập
Bài 1 :

- Học sinh làm – đọc – giáo viên nhận xét .
- Học sinh sử dụng cách đặt câu hỏi để xác
định chủ ngữ và vị ngữ .

Bài 2 :

- Học sinh thảo luận nhóm, làm vào bảng phụ
- GV nhận xét .

Bài 3 :

- Học sinh thảo luận nhóm làm vào bảng phụ
- Gv nhận xét

Bài 4 : Học sinh làm – đọc – GV nhận xét .

Cách sắp xếp này làm người đọc hiểu phần in
đậm trước dấu phẩy, miêu tả hành động của CN
trong câu.

* Cách chữa:

- Ta thấy dượng Hương Thư hai hàm răng cắn
chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, ghì trên
ngọn sào.

- Ta thấy dượng Hương Thư ghì trên ngọn sào,
hai hàm răng cắn chặt.

II/ Luyện tập : 
Bài 1 :

a/ Năm 1945, cầu / được đổi tên thành cầu Long
Biên.

b/ ………..lòng tôi / lại nhớ….
c/ tôi / cảm thấy …

Bài 2 : Viết thêm chủ ngữ và vị ngữ

a, Mỗi khi tan trường, tôi chờ Thảo cùng về.
b, Ngồi cánh đồng, nơng dân đang gặt lúa.
Bài 3: Chữa lại câu .

a.Giữa hồ, nơi có một tịa tháp cổ kính.
-Thiếu chủ ngữ,vị ngữ.

-Sửa: Thêm nồng cốt: một cụ rùa nổi lên.
b.-Thiếu C-V

- Sửa:…,chúng ta đã bảo vệ vững chắc nền độc
lập của mình.

c.-Thiếu C-V.

Sửa:…, Thúy Lan đã viết tác phẩm “Cầu Long
Biên chứng nhân lịch sử”

Bài 4 :

a/ Cây cầu đưa những chiếc xe vận tải nặng nề
vượt qua sơng, cịi xe rộn vang cả dịng sông yên
tĩnh .

b/ Thúy vừa đi học về, mẹ đã bảo sang đón em .
Thúy vội cất cặp rồi đi ngay.

Hướng dẫn tự học

- Tìm trong các vở học của em các câu thiếu chủ ngữ, vị ngữ và sửa.
- Chuẩn bị bài “Luyện tập về cách viết đơn và sửa lỗi”

+ Đọc trước các lá đơn, tìm lỗi sai.
+ Tìm cách bổ sung và sửa lỗi.

______________________________________________

Tuần 34 Ngày soạn: 27/04/2012

</div>
(84)<div class='page_container' data-page=84>

Tập làm văn: LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐƠN VÀ SỬA LỖI
A/Mức độ cần đạt

Phát hiện và khắc phục các lỗi thường gặp khi viết đơn.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức:

- Các lỗi thường mắc phải khi viết đơn( Nội dung, hình thức)
- Cách sửa chữa các lỗi thường mắc khi viết đơn.

2.Kĩ năng:

- Phát hiện và sửa được các lỗi sai thường gặp khi viết đơn.
- Rèn kĩ năng viết đơn theo đúng nội dung quy định.

3.Thái độ: Có ý thức học tập, rèn luyện cách viết đơn.
C/Phương pháp: Phát vấn, đọc hiểu, thảo luận.
D/Tiến trình dạy học:

1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:

- Khi nào cần phải viết đơn?
- Nội dung của một lá đơn?
3. Bài mới:

* Lời vào bài: Đơn là loại văn bản hành chính rất quan trọng. Vì thế các em cần đảm bảo chính
xác các thành phần của lá đơn. Tiết học hơm nay cơ và các em cùng tìm các lỗi thường gặp khi
viết đơn và tìm cách sửa lỗi.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Các lỗi thường mắc khi

viết đơn - Hs đọc đơn xin nghỉ học
- Gv:Đơn sau đây có những lỗi gì và nếu
sửa chữa, em sẽ sửa như thế nào?

- Hs làm việc theo cặp phát hiện lỗi và
nêu cách chữa lỗi.

- HS đọc đơn xin theo học lớp nhạc họa,
đơn xin phép nghỉ học

- Gv phân nhóm, giao nhiệm vụ cho

nhóm 1-2 làm câu b, nhóm 3-4 làm câu
c.

- Hs: thảo luận, thuyết trình, sửa lỗi.
- Gv: Nhận xét, ghi điểm

I.Các lỗi thường mắc khi viết đơn: 
1.Đơn xin nghỉ học

* Lỗi:

Thiếu quốc hiệu (tiêu ngữ).

Nơi gửi không rõ ràng: lớp, trường?
Thiếu họ tên, địa chỉ người làm đơn.
Không có lời cam kết.

Thiếu địa điểm, ngày tháng viết đơn.
Khơng có chữ ký của người làm đơn.

* Cách chữa: Bổ sung vào đơn những mục thiếu hẳn,
và những mục chưa đầy đủ.

2.Đơn xin theo học lớp nhạc hoạ.

* Lỗi:

- Địa điểm, ngày tháng viết đơn (thiếu).

- Nơi gửi: không đầy đủ và không đúng người cần gửi

(phải gửi thầy hiệu trưởng).

- Họ tên, địa chỉ người làm đơn vừa thừa, vừa lộn xộn,
vừa thiếu.

- Lí do viết đơn khơng chính đáng.
- Thiếu lời hứa (cam đoan) và cảm ơn.
* Cách chữa:

</div>
(85)<div class='page_container' data-page=85>

Hoạt động 2: Luyện tập

Bài 1: Quê em mới có điện, hãy thay bố,

mẹ làm đơn gửi BQL điện của địa
phương xin cấp điện cho gia đình.

- Gv hướng dẫn, Hs tự làm
- Gv: nhận xét, sửa chữa.

3.Đơn xin phép nghỉ học.

Lỗi: Hồn cảnh viết đơn khơng có sức thuyết phục: đã
bị ốm sốt li bì khơng dậy được thì khơng thể viết đơn
được.

- Trong trường hợp này phải do phụ huynh viết thay
học sinh mới đúng.

II. Luyện tập

Bài 1: Đơn xin cấp điện

Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

ĐƠN XIN CẤP ĐIỆN

- Kính gửi : BQL điện huyện Đam Rông, tỉnh Lâm
Đồng.

- Tôi tên là : Nguyễn Văn Bình, hộ khẩu thường trú
thơn 4 xã Đạ Long, huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng.
- Nay tôi làm đơn này kính xin BQL điện xã Đạ Long
và BQL điện huyện Đam Rơng cấp điện cho gia đình
tơi tại địa chỉ trên để tiện sinh hoạt hằng ngày. Tôi xin
hứa sẽ dùng đúng mức quy định và chỉ phục vụ cho
việc sinh hoạt mà BQL điện cho phép.

- Tôi xin chân thành cảm ơn.

Đạ Long, ngày ……….
Kính đơn.

Nguyễn Văn Bình.
Hướng dẫn tự học

* Bài cũ:
- Làm bài tập 2

- Thu thập một số đơn làm tài liệu học tập.

* Bài mới: Soạn bài “ Động Phong Nha”

____________________________________________________

Tuần 35 Ngày soạn: 16/04/2011

Tiết 129 Ngày dạy: 19/04/2011
 Đọc thêm Văn bản: ĐỘNG PHONG NHA

Trần Hoàng
A/Mức độ cần đạt

- Mở rộng thêm kiến thức về văn bản nhật dụng.

- Thấy được vẻ đẹp đáng tự hào và tiềm năng du lịch của động Phong Nha.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức: Vẻ đẹp và tiềm năng phát triển du lịch của động Phong Nha.
2.Kĩ năng:

</div>
(86)<div class='page_container' data-page=86>

3. Thái độ: Tự hào về danh lam thắng cảnh, có ý thức bảo vệ, quãng bá danh lam thắng cảnh
của dân tộc.

C/Phương pháp : đọc hiểu văn bản, phát vấn, tích hợp, thuyết giảng.
D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ: Văn bản “Bức thư của thủ lĩnh da đỏ” đặt ra vấn đề gì cho nhân loại?
3. Bài mới:

* Lời vào vài: Việt Nam có nhiều danh lam thắng cảnh. Động Phong Nha Kẻ Bàng nằm ở tỉnh
Quảng Bình làm một điểm đến hấp dẫn của du khách. Bài học hôm nay sẽ giúp các em biết về
vẻ đẹp kỳ thú và tiềm năng du lịch của danh thắng này.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Giới thiệu chung

- Học sinh đọc mục chú thích phần dấu
sao

- Giáo viên giới thiệu về động Phong
Nha

Hoạt động 2:Đọc – Hiểu văn bản:
Giáo viên giới thiệu cách đọc: Đọc rõ
ràng

GV đọc mẫu, HS đọc hết văn bản

Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu
nghĩa các từ khó ở mục chú thích.

Gv:Theo em, văn bản này có thể chia
làm mấy phần?

- Hs: Chia bố cục

- Gv: Đặc điểm của động Phong Nha
được giới thiệu như thế nào? Động nước

được miêu tả như thế nào? Động khô
được miêu tả như thế nào? Trong hang
có những gì?

- HSTLN thuyết trình
- Gv Chốt ý, cho ghi.

- Gv:Qua đây, em thấy động Phong Nha
hiện lên như thế nào?

- Hs: Rút ra tiểu kết

- Gv: Nhà thám hiểm người Anh có
nhận xét gì về động Phong Nha?
- Gv: Trong cuộc sống của đất nước
đang đổi mới hiện nay, động Phong Nha
đang mở ra những triển vọng gì?

- Hs: Bộc lộ

I.Giới thiệu về tác giả, tác phẩm:
1.Tác giả:

2.Tác phẩm

Thể lọai : Văn bản nhật dụng
II. Đọc – Hiểu văn bản:
*Đọc – tìm hiểu từ khó:
*Tìm hiểu văn bản
*Bố cục: 3 đoạn:

Đ1: Giới thiệu chung về động với những con đường
vào động

Đ2 : Tả tỉ mỉ về cảnh Động Khơ, Động Chính và Động
Nước

Đ3: Vẻ đẹp đặc sắc của Động Phong Nha theo cách
đánh giá của người nước ngoài

1/ Đặc điểm của động Phong Nha.

- Nằm trong quần thể hang động thuộc khối núi đá vôi
Kẻ Bàng ở miền Tây Quảng Bình.

- Có hai bộ phận: động khơ và động nước.

+ Động khơ: ở độ cao 200m, có những vịm đá trắng
vân nhũ; vơ số cột đá (màu xanh ngọc bích).

+ Động nước: sơng sâu, nước trong, chảy trong lịng
một rặng núi đá vơi.

- Trong hang có các khối thạch nhũ với nhiều hình
dáng và màu sắc lóng lánh như kim cương.

- Có những bãi cát, bãi đá ven 2 bờ sơng.
- Có bàn thờ của người Chăm, người Việt.

-> Cảm giác kinh ngạc, thích thú như lạc vào một thế

giới khác lạ - thế giới của tiên cảnh.

=> Vẻ đẹp lộng lẫy, kì ảo.
2/Giá trị của Động Phong Nha

- "Phong Nha là hang động dài và đẹp nhất thế giới",
với 7 cái nhất.

</div>
(87)<div class='page_container' data-page=87>

- Gv liên hệ thực tiễn, ca ngợi giáo dục.
Qua văn bản này, em có những hiểu biết
gì về động Phong Nha. Từ đó gây cho
em những suy nghĩ gì?

- Hs: Bộc lộ

- Gv: Em hãy khái quát nghệ thuật, ý
nghĩa của văn bản?

- Hs: Khái quát.
- Hs: Đọc ghi nhớ.

1. Nghệ thuật

- Sử dụng ngơn ngữ miêu tả gợi hình, biểu cảm
- Sử dụng các số liệu cụ thể, khoa học

- Miêu tả sinh động từ xa đến gần theo trình tự thời
gian, không gian.

2. Ý nghĩa

Cần phải bảo vệ danh lam thắng cảnh cũng như thiên
nhiên môi trường để phát triển kinh tế du lịch và bảo
vệ cuộc sống của con người.

Ghi nhớ: SGK/ 148

Hướng dẫn tự học
* Bài cũ:

- Chuẩn bị nội dung để giới thiệu về “ Đệ nhất kì quan” Phong Nha với khách du lịch.
* Bài mới: soạn bài “ Ôn tập về dấu câu”

____________________________________________

Tuần 35 Ngày soạn: 1/05/2012

Tiết 130 Ngày dạy: 2/05/2012
 Tiếng Việt: ÔN TẬP VỀ DẤU CÂU

( DẤU CHẤM, DẤU CHẤM HỎI, DẤU CHẤM THAN)
A/ Mức độ cần đạt

Củng cố kiến thức và cách sử dụng dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức: Công dụng của dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than.
2. Kĩ năng:

- Lựa chọn và sử dụng đúng dấu chấm, dấu chấm hỏi, chấm than.

- Phát hiện và sửa lỗi thường gặp về dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than.
3. Thái độ: Có ý thức nâng cao kĩ năng trong việc dùng dấu kết thúc câu.
C/ Phương pháp: Phát vấn, thuyết giảng, thảo luận nhóm.

D/ Tiến trình dạy học
1. Ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.
3. Bài mới:

* Giới thiệu bài: Các dấu câu được phân thành 2 loại: dấu đặt cuối câu và dấu đặt trong câu. Các
dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than là các dấu đặt cuối câu.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Hệ thống hóa kiến thức

- Hs đọc ví dụ

- Gv:Đặt các dấu chấm, dấu hỏi, chấm
than vào chỗ thích hợp có dấu ngoặc đơn?
- Hs Làm

- Gv:Giải thích vì sao em lại đặt các dấu
câu như vậy?

I. Hệ thống hóa kiến thức
1.Cơng dụng :

* Ví dụ: (Sgk)

* Nhận xét:

- a, c: Dấu chấm than đặt cuối câu cảm thán và câu cầu
khiến.

</div>
(88)<div class='page_container' data-page=88>

- Gv:Cách dùng dấu chấm, chấm hỏi và
chấm than trong những câu ở ví dụ 2 có gì
đặt biệt?

- Hs: Trả lời
- Hs đọc ghi nhớ.

Chữa một số lỗi thường gặp

- Gv:So sánh cách dùng dấu câu trong
từng cặp câu?

- Hs trả lời.

Gọi học sinh đọc ghi nhớ.

Hoạt động 2:Luyện tập:

- Học sinh tự làm bài tập 1, 2, 3.
- Giáo viên nhận xét, sửa chữa và cho
điểm.

Bài 1:Đặt dấu chấm vào những chỗ thích
hợp ( Hs tự đặt)

Bài 2 : Dấu hỏi đặt vào các câu “chưa” ? ;
…… “như vậy ?” là khơng đúng vì đó là
những câu trần thuật.

- Cách dùng đặt biệt. (Câu 2 và 4 là câu cầu khiến
nhưng cuối các câu ấy dùng dấu chấm. Dâu (!), (?) đặt
trong ngoặc đơn để thể hiện thái độ nghi ngờ hoặc
châm biếm đối với ý đó hoặc nội dung của từ ngữ đó).

* Ghi nhớ: (Sgk)

2.Chữa một số lỗi thường gặp

- 1a: Dùng dấu chấm: đúng, dùng dấu chấm: đúng,
dùng dấu (,) làm cho câu này trở thành câu ghép có 2
vế nhưng 2 vế câu khơng liên quan chặt chẽ với nhau.
- 1b: Dùng dấu (;) là đúng, câu có 2 vị ngữ được nối
với nhau bằng cặp quan hệ từ: vừa... vừa ...

- 2 a, b: Dấu chấm hỏi, dấu chấm than đặt cuối câu
trần thuật: sai.

II.Luyện tập:
Bài 1

……… sông Lương.

……… đen xám.
……… đã đến.
……… tỏa khói.
……… trắng xóa.

Bài 2: Câu (2), (5) là sai. Câu trần thuật đặt dấu (.).
Bài 3: Đặt dấu chấm than câu a.

Hướng dẫn tự học

- Chọn một văn bản đã học, tìm các dấu câu vừa học

- Chuẩn bị bài ““Ôn về dấu câu (Dấu phẩy)”: Đọc sgk tìm hiểu ví dụ để biết công dụng và cách
sử dụng dấu phẩy

________________________________________

Tuần 35 Ngày soạn: 3/05/2012

Tiết 131 Ngày dạy: 4/05/2012
Tiếng Việt: ÔN TẬP VỀ DẤU CÂU (DẤU PHẤY)

A/Mức độ cần đạt

Củng cố kiến thức và cách sử dụng dấu phẩy đã được học.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức: Công dụng của dấu phẩy.
2.Kĩ năng:

- Phát hiện và chữa đúng một số lỗi thường gặp về dấu phẩy.

- Lựa chọn và sử dụng đúng dấu phẩy trong khi viết để đạt được mục đích giao tiếp.
3.Thái độ: có ý thức học tập, nâng cao kĩ năng sử dụng dấu phẩy.

C/Phương pháp : Phát vấn, thuyết giảng phân tích, thảo luận nhóm.
D/Tiến trình dạy học

</div>
(89)<div class='page_container' data-page=89>

2.Kiểm tra bài cũ: Cho biết công dụng của dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than? Cho ví dụ
có sử dụng các dấu câu đó?

3.Bài mới:

- Lời vào bài:Nếu như dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than dùng để kết thúc câu. Thì dấu
phẩy dùng để làm gì? Tiết học này cơ và các em cùng ôn tập lại.

- Bài m i:ớ

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
Hoạt động 1:Hệ thống hóa kiến thức

Cơng dụng

- GV treo bảng phụ các ví dụ mẫu.

- Em hãy đặt dấu phẩy vào những chỗ trống
thích hợp?

- HSTL trả lời

a/ Vừa lúc đó, sứ giả…gựa sắt, roi sắt …chú
bé vùng dậy, vươn vai …

b/ Suốt 1 đời người, từ thuở lọt lịng đến khi
nhắm mắt xi tay, tre với mình sống chết
có nhau, chung thuỷ.

c/ Nước bị…tứ tung, thuyền vùng vằng cứ
chực trụt xuống.

- Gv:Vì sao em lại đặt dấu phẩy ở các vị trí
trên?

- Hs: Trả lời

- Gv nhận xét, rút ra kết luận.
Chữa một số lỗi thường gặp

- Gv:Đặt các dấu phẩy đúng chỗ vào đoạn
văn?

- HS: Thực hành theo yêu cầu
- Gọi học sinh đọc ghi nhớ.
Hoạt động 2:Luyện tập:

- Bài1: Điền một chủ ngữ thích hợp để tạo
câu hồn chỉnh?

- HSTL theo đơi, trả lời.

Bài 2: Điền thêm chủ ngữ thích hợp
- GV gọi Hs lên bảng điển.

Bài 3: Điền thêm vị ngữ thích hợp
- Học sinh tự làm.

- Giáo viên nhận xét, sửa chữa và cho điểm.

I. Hệ thống hóa kiến thức
1.Cơng dụng :

a, Ví dụ Sgk 1
b, Ví dụ 2: Nhận xét

- Dấu phẩy được dùng để đánh dấu ranh giới giữa
các bộ phận của câu.

+ Giữa các thành phần phụ của câu với CN, VN(a)
+ Giữa các từ có cùng chức vụ trong câu(a).

+ Giữa một từ ngữ với bộ phận chú thích với nó (b).
+ Giữa các vế của một câu ghép.(c)

* Ghi nhớ Sgk)/158

2.Chữa một số lỗi thường gặp

a, Chào mào, sáo sâu, sáo đen…Đàn đàn lũ lũ bay
đi, bay về lượn lên lượn xuống. Chúng nó…trị
chuyện, trêu ghẹo… được.

b, Trên…cổ thụ, những…mùa đông, chúng…vắt
vẻo, mềm mại như cái đuôi én.

II. Luyện tập:

Bài 1: Đặt dấu phẩy vào những chỗ thích hợp:

a)- Từ xưa đến nay,…-> Trạng ngữ với thành phần
chính.

- Thánh Gióng …yêu nước. -> Có cùng chức vụ.
b) - Buổi sáng,…-> Trạng ngữ với thành phần
chính

- Sương muối…Cành cây,…-> Cùng chức vụ.
- Núi đồi, thung lũng, ………

- Mặt đất, tràn vào nhà, ………
-> Cùng chức vụ.

Bài 2 : Điền thêm chủ ngữ thích hợp :
a) Xe máy, xe đạp

b) Hoa lay ơn, hoa cúc
c) Vườn nhãn, vườn mít

Bài 3 : Điền thêm vị ngữ thích hợp :
a) Thu mình trên cành cây

</div>
(90)<div class='page_container' data-page=90>

d) Xanh biết, hiền hoà
Hướng dẫn tự học

- Tìm ví dụ sử dụng dấu phẩy có hiệu quả trong sgk
- Tìm lỗi về dấu phẩy trong vở của các em và tự sửa.

- Chuẩn bị tiết trả bài: Nhớ lại các kiến thức có trong bài viết và bài kiểm tra Tiếng Việt để tự
đánh giá, củng cố kiến thức cho bản thân.

_______________________________________________

Tuần 33

Ngày soạn: 05/05/2012
Tuần 35,Tiết 132 Ngày dạy: 06/05/2012

TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN MIÊU TẢ SÁNG TẠO.
TRẢ BÀI KIỂM TRA TIẾNG VIỆT.

A/Mức độ cần đạt

- Xác định đúng yêu cầu của đề.

- Viết được bài văn miêu tả sáng tạo và làm được bài kiểm tra Tiếng Việt.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức: Nắm được cách viết bài văn miêu tả sáng tạo. Hiểu các biện pháp tu từ đã học.
2.Kĩ năng: Rèn kỹ năng tiếp thụ, rút kinh nghiệm, sửa chữa.

3.Thái độ: Ý thức tự rèn luyện, tự sửa chữa, chỉnh lý và ý thức vươn lên, u thích mơn học 
C/Chuẩn bị:

1.Giáo viên: Chấm và trả bài khách quan, sửa lỗi cụ thể cho học sinh.

2.Học sinh: Ơn lại các kiến thức có trong hai bài kiểm tra để tự đánh giá bài viết của mình.
D/Tiến trình bài dạy:

1.Ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ: Không thực hiện.
3. Bài mới:

* Giới thiệu bài: Tiết học này sẽ giúp các em thấy được những ưu khuyết trong bài làm văn
miêu tả sáng tạo và bài kiểm tra Tiếng Việt nhằm mục đích để các em để phát huy, sửa chữa, rút
kinh nghiệm cho những bài sau đạt kết quả cao hơn và không bị vướng những lỗi đã gặp.

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức

Hoạt động 1:Bài tập làm văn 
miêu tả sáng tạo

Đề bài

- GV: gọi HS nhắc lại đề.

- GV hướng dẫn HS tìm hiểu đề.
Dàn ý- thang điểm

- Hs lên bảng đọc lại dàn ý

- Gv ghi lên bảng dàn bài sơ lược
và thang điểm.

- Hs: Ghi vở để củng cố

I.Bài tập làm văn miêu tả sáng tạo

1. Đề bài: Em hãy viết bài văn miêu tả cơn mưa ở quê em?
2.Dàn ý- Thang điểm

* Dàn ý chi tiết ( xem tiết viết bài)
* Thang điểm:

- Mở bài: (1.0 điểm): Giới thiệu chung về cơn mưa( Mưa gì?

Vào mùa nào? Ơû đâu?)

- Thân bài: ( 7.0 điểm) Miêu tả chi tiết cơn mưa theo trình tự

thời gian.

</div>
(91)<div class='page_container' data-page=91>

Nhận xét chung
- Gv nhận xét chung:
* Ưu điểm :

* Hạn chế:

Sửa lỗi cụ thể

- Gv: Treo bảng phụ với những
lỗi sai, yêu cầu Hs sửa lỗi.
- Hs : sửa lỗi.

Đọc bài

- GV: đọc bài chưa đạt để rút
kinh nghiệm (Phi, TháiTin,
Chiến); đọc bài khá làm mẫu
Nam, Quốc)

Trả bài- ghi điểm

Hai HS phát bài cho lớp, đọc bài
góp ý cho nhau cách sửa.

Hoạt động 2:Bài kiểm tra 
Tiếng việt

Gv trả bài, phát vấn để hs tìm ra
đáp án.

- Gv ghi ngắn gọn đáp án và
thang điểm.

- GV nhận xét ưu điểm hạn chế
của Hs.

- Hs nghe

- GV chỉ ra một số lỗi trong bài
của HS

- Hs xem bài để biết cụ thể.

+ Sau con möa:

- Kết bài: (1.0 điểm): Cảm nghĩ của em về cơn mưa quê em (
Cơn mưa dữ dội, cơn mưa đáng nhớ, một cơn mưa rất riêng
của quê hương,...)

3.Nhận xét chung:
a. Ưu điểm:

- Xác định đúng yêu cầu của đề bài.

- Miêu tả được một số đặc điểm của cơn mưa.
b.Hạn chế:

- Sai lỗi chính tả nhiều (Nam, Thái, Nếu)

- Chưa sáng tạo, còn chép bài thơ mưa của Trần Đăng Khoa.
- Trình bày khơng đúng thể thức bài văn.

4. Sửa lỗi cụ thể
* Lỗi kiến thức:

- Chép văn bản khơng hề nói về mưa.

- Miêu tả khơng đúng đặc điểm vốn có của cơn mưa.

* Lỗi diễn đạt

- Dùng từ:
- Lời văn:

+ Những đám mây dồn về cùng cơn gió như cha mẹ -> những
đám mây dồn về như tấm thảm màu đen bồng bềnh trên bầu
trời.

+ Quê em có nhiều cơn mưa to nhưng em thích nhất là cơn
mưa ở vùng núi q em-> Q em có nhiều cơn mưa nhưng em
thích nhất là cơn mưa rào. ( Nguyệt)

+ Mắt bà như hịn bi long lanh-> Mắt bà khơng cịn long lanh
như ngày trước.

- Chính tả: dận-> giận(Sao); chên chời-> trên trời, sin->

xin(Nam); suống-> xuống( Hảo), dồng xơng(Nếu)->dịng sơng,
caay sồi-> cây xoài.

5. Đọc bài khá
6. Trả bài- ghi điểm

II.Bài kiểm tra Tiếng Việt

1. Đáp án và thang điểm (xem tiết kiểm tra)
2.Nhận xét chung

a, Ưu điểm: Nhớ được một số phép tu từ.

b, Hạn chế:

- Khơng cho được ví dụ có sử dụng các phép tu từ đã học.
- Chưa viết được đoạn văn có sử dụng phép so sánh và nhân
hóa.

3. Chữa lỗi cụ thể

- Ngoang-> ngoan(Chiến), gà chống(Trống)
- Cây đa vừ cao vừ to-> cây đa cao bằng mái nhà.
4. Trả bài-ghi điểm

Hướng dẫn tự học

- Viết lại bài tập làm văn vào vở.

</div>
(92)<div class='page_container' data-page=92>

Tuần 34 Ngày soạn:
01/05/2011

Tiết 133 Ngày dạy:
03/05/2011

TỔNG KẾT PHẦN VĂN 
A/Mức độ cần đạt

Hệ thống hóa kiến thức cơ bản của các văn bản đã học trong chương trình ngữ văn lớp 6.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ:

1.Kiến thức:

- Nội dung, nghệ thuật của các văn bản.

- Thể loại, phương thức, biểu đạt của các văn bản.
2.Kĩ năng:

- Nhận biết ý nghĩa, yêu cầu và cách thức thực hiện các yêu cầu của bài tổng kết.
- Khái quát, hệ thống văn bản trên các phương diện cụ thể.

- Cảm thụ và phát biểu cảm nghĩ cá nhân.

3.Thái độ: giáo dục truyền thống yêu nước và tinh thần nhân ái trong hệ thống văn bản đã học ở
chương trình Ngữ văn 6.

C/Phương pháp: Phát vấn, thuyết giảng, thảo luận.
D/Tiến trình bài dạy:

1.Ổn định lớp: 6a1………..

2.Kiểm tra bài cũ: Trình bày cơng dụng của dấu chấm, dấu chấm hỏi và dấu chấm than?
3.Bài mới:

* Giới thiệu bài: Để giúp các em nắm vững những trọng tâm, trọng điểm của chương trình
khơng để kiến thức vào tình trạng lộn xộn, rời rạc, dễ bị rơi rụng, tiết học hôm nay cô sẽ hệ
thống hóa các văn bản đã học cho các em.

* Bài m i:ớ

Hoạt động của GV & HS Nội dung kiến thức

Câu 1

- Gv: Chương trình Ngữ văn 6 bao gồm các
tác phẩm tự sự và văn bản nhật dụng nào?
- Gv phân nhóm cho các nhóm liệt kê theo thể
loại

- Các nhóm thảo luận trình bày
- Gv nhận xét, hs ghi vở

I. Thống kê, phân loại các tác phẩm đã học ở 
lớp 6

1.Truyện dân gian:
- Truyền thuyết: 5 văn bản
- Cổ tích:

- Truyện cười: 2 văn bản
- Truyện ngụ ngôn: 4 văn bản

2.Truyện trung đại: 3 văn bản

</div>
(93)<div class='page_container' data-page=93>

Câu 2

- Gv:Nhắc lại khái niệm các thể loại truyện đã
học? Kể tên những tác phẩm theo thể loại đó?
- Gv phát vấn truy bài học sinh

- Hs trả lời, nghe, ghi khái niệm chính
Câu 3

- Gv phát phiếu học tập theo mẫu thống kê
- HSTLN hồn thành phiếu học tập, thuyết
trình

- Hs và giáo viên nhận xét bổ sung

Câu 4: Hs chọn nhân vật yêu thích, phát biểu

về nhân vật yêu thích trước lớp.

Câu 5: Gv gợi ý, Hs phát hiện điểm giống

nhau giữa truyện dân gian, truyện trung đại,
truyện hiện đại.

Câu 6:

- Gv kẻ mẫu lên bảng, phát vấn nhanh
- Hs xung phong trả lời.

Câu 7: Gv hướng dẫn Hs về nhà đọc bảng tra

cứu yếu tố Hán Việt trong sgk 169-170.

- Truyện dài

4.Kí : Cơ Tơ, Cây tre Việt Năm, Lao xao.

5.Thơ

6.Văn bản nhật dụng:

- Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử; Bức thư của
thủ lĩnh da đỏ; Động Phong Nha.

II. Khái niệm thể loại:
1.Truyện truyền thuyết
2. Truyện cổ tích
3. Truyện cười
4. Truyện ngụ ngôn
5. Truyện trung đại
6. Văn nhật dụng

III. Thống kê văn bản truyện theo mẫu
(Có bảng thống kê kèm theo)

IV. Phát biểu cảm nghĩ về nhân vật yêu thích
V. Đặc điểm của truyện

- Cốt truyện
- Nhân vật
- Lời kể
- Sự việc

VI.Tinh thần yêu nước và tinh thần nhân ái

Văn bản thể hiện tinh

thần yêu nước Văn bản thể hiện tinh thần nhân ái
Lượm, Lòng yêu nước,

Buổi học cuối cùng,
Cây tre Việt Nam, Cầu
Long Biên-Chứng nhân
lịch sử, Bức thư của
thủ lĩnh da đỏ, Động
Phong Nha

Dế Mèn phiêu lưu kí,
Đêm nay Bác khơng
ngủ, Lao xao, Bức
tranh của em gái tôi

VII.Yếu tố Hán Việt

Thống kê văn bản truyện theo mẫu

Tên văn bản Nhân vật Tính cách, ý nghĩa của nhân vật chính

Bài học đường đời đầu tiên Dế Mèn - Hung hăng, hống hách, coi thường người khác.
Khi nhận ra lỗi thì đã muộn màng.

Sơng nước Cà Mau Bé An Ham hiểu biết, thích phiêu lưu

Vượt thác Dượng Hương

Thư

Hiệp sĩ, quả cảm, chế ngự thiên hiên
Bức tranh của em gái tơi Anh trai Ích kỉ, mặc cảm, ân hận và biết sửa lỗi.

Buổi học cuối cùng Ha - Men Yêu nước, Pháp, yêu tiếng mẹ đẻ, căm thù kẻ
xâm lược.

4. Hướng dẫn tự học

- Nắm các thể loại truyện đã học: nội dung, nghệ thuật.Ôn kỹ chuẩn bị kiểm tra học kì.

- Soạn bài “Ơn tập phần tập làm văn”: Ôn lại các kiểu bài tập làm văn và cách làm các kiểu tập
làm văn đã học.

</div>
(94)<div class='page_container' data-page=94>

………
………..

Tuần 34 Ngày soạn:
01/05/2011

Tiết 133 Ngày dạy:
03/05/2011

TỔNG KẾT PHẦN TẬP LÀM VĂN
A/Mức độ cần đạt

- Củng cố kiến thức về đặc điểm các phương thức biểu đạt đã học, bố cục một bài văn.
- Ôn lại kiến thức về văn miêu tả, tự sự.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
1.Kiến thức:

- Hệ thống hóa kiến thức về các phương thức biểu đạt đã học.
- Đặc điểm và cách thức tạo lập các kiểu văn bản.

- Bố cục của các loại văn bản đã học.
2.Kĩ năng:

- Nhận biết các phương thức biểu đạt đã học trong các văn bản đã học.

- Phân biệt được ba loại văn bản: tự sự, miêu tả, hành chính-cơng vụ(đơn từ).
- Phát hiện lỗi sai và sửa về đơn từ.

3.Thái độ: Tích cự ơn tập, hoạt động.

C/Phương pháp: Phát vấn, phân tích, thuyết giảng, thảo luận.
D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp: 6a1...
2.Kiểm tra bài cũ: kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.
3.Bài mới:

* Giới thiệu bài: Bài viết tập làm văn quyết định rất lớn đến kết quả điểm thi học kì. Vì vậy các
em càn làm tốt bài viết. Để viết văn tốt các em phải nắm vững phương phương pháp làm văn.

* Bài m i:ớ

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức

Hệ thống hóa kiến thức

Bài 1: Em hãy phân loại các văn bản
đã học theo các phương thức biểu
đạt?

- HSTLN trả lời

- Hs và Gv nhận xét, bổ sung

Bài 2:

- Gv cho biết phương thức biểu đạt
của một số văn bản đã học.

- HS trả lời nhanh.

I.Hệ thống hóa kiến thức

1.Các loại văn bản và những phương thức biểu đạt đã 
học

a,Tự sự: Truyện dân gian, truyện trung đại, truyện đồng
thoại, bức tranh của em gái tôi, đêm nay Bác không ngủ.
b, Miêu tả: Bài học đường đời đầu tiên, Sông nước Cà
Mau, Vượt thác, Cây tre Việt Nam, Lượm, Mưa.
c, Biểu cảm: Cây tre Việt Nam, Lượm, Đêm nay Bác
không ngủ, Bức thư của thủ lĩnh da đỏ.

d, Nghị luận: Bức thư của thủ lĩnh da đỏ.

e, Thuyết minh: Động Phong Nhan, Cầu Long Biên-
chứng nhân lịch sử.

f, Hành chính cơng cụ: Đơn từ

2.Ph ng th c bi u đ t c a m t s v n b nươ ứ ể ạ ủ ộ ố ă ả

STT Tên văn bản Phương thức biểu đạt chính

</div>
(95)<div class='page_container' data-page=95>

Bài 3:

- Gv gợi ý cho Hs

- Hs phân biệt sự khác nhau.

Bài 4: Gv thuyết giảng, phân tích 
cho HS thấy bố cục của hai dạng văn
bản tự sự và miêu tả.

Luyện tập

Bài 1: Hs suy nghĩ làm tại lơp
Bài 2: Về nhà làm vào vở.
Hướng dẫn tự học

- Tiếp tục xác định phương thức biểu
đạt của các văn bản đã học.

- Chuẩn bị bài “ Tổng kết phần
Tiếng Việt”. Xem sơ đồ tư duy ở
sgk/168.

2 Lượm Tự sự trữ tình

3 Mưa Miêu tả, biểu cảm

4 Bài học đường đời

đầu tiên Tự sự hiện đại

5 Cây tre Việt Nam Miêu tả, biểu cảm, giới thiệu, thuyết
minh.

3.Đặc đi m các v n b nể ă ả

Văn

bản Mục đích Nội dung Hình thức

Tự sự Thơng báo, giải

thích, nhận thức Nhân vật, sự việc, thời gian, địa điểm, diễn biến,
kết quả.

Văn xi

Miêu tả Cho hình dung,

cảm nhận. Tính chất, thuộc tính, trạng thái sự vật, cảnh vật,
con người.

Văn xi

Đơn từ Đề đạt yêu cầu Lí do và yêu cầu Theo mẫu

4. Cách làm

Các phần Tự sự Miêu tả

Mở bài Giới thiệu tên, xuất thân, lai

lịch Miêu tả khái quát

Thân bài Kể hành động, sự việc. Miêu tả chi tiết, cụ thể
Kết bài Kết quả hành động, sự việc Cảm nhận chung về đối

tượng.

II.Luyện tập

1.Dựa vào bài thơ “ Đêm nay Bác không ngủ”, hãy kể lại
bằng bài văn.

2.Từ bài thơ “Mưa” của Trần Đăng Khoa” hãy viết bài văn
miêu tả lại trận mưa mà em quan sát được

III. Hướng dẫn tự học

* Bài cũ: Lập bảng hệ thống các phương thức biểu đạt thể
hiện qua các bài đã học.

* Bài mới: Soạn bài “Tổng kết phần Tiếng Việt”
E/Rút kinh nghiệm:

...
...

</div>
(96)<div class='page_container' data-page=96>

Tuần 34 Ngày soạn:
03/05/2011

Tiết 134 Ngày dạy:
07/05/2011

TỔNG KẾT PHẦN TIẾNG VIỆT
A/Mức độ cần đạt

Ôn tập một cách có hệ thống những kiến thức đã học trong phần Tiếng Việt.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức

- Danh từ, động từ, tính từ, cụm động từ.
- Các thành phần chính của câu.

- Các kiểu câu.

- Các phép nhân hóa, so sánh, ẩn dụ, hốn dụ.

- Dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than, dấu phẩy.
2. Kĩ năng:

- Nhận ra các từ loại và phép tu từ.
- Chữa được các lỗi về câu và dấu câu.
3. Thái độ: Chăm chỉ, tích cực ơn tập.

C/Phương pháp: Phát vấn, phân tích sư đồ tư duy, thảo luận, thuyết trình.
D/Tiến trình dạy học:

1.Ổn định lớp: 6a1……….

2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra bài viết tả cơn mưa trong vở của học sinh.

3. Bài m i:ớ

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
Hệ thống hóa kiến thức

- Gv: Dựa vào sư đồ tư duy trang 167,
cho biết có những từ loại nào đã được
học?

- Hs trả lời.

- Gv: Nêu những phép tu từ đã học? Trình
bày định ngữ? Cho ví dụ?

- HS thảo luận thuyết trình.

- Gv:Nêu các kiểu cấu tạo câu đã học?
Nhắc lại khái niệm các kiểu câu? Cho ví
dụ?

- Hs: Trả lời, cho ví dụ minh họa.
- Gv:Nêu các loại dấu câu đã học? Tác
dụng?

- Hs trả lời nhanh.
Luyện tập

Bài 1:GV hướng dẫn HS làm bài tập, Hs
làm theo hướng dẫn

Bài 2: Hs luyện tập viết đoạn văn, đọc
cho lớp nghe, sử lỗi.

Hướng dẫn tự học

I.Hệ thống hóa kiến thức
1. Các từ loại đã học :

- Danh từ, động từ, tính từ, số từ, lượng từ, chỉ từ,
phó từ.

2.Các phép tu từ đã học

So sánh, nhân hoá, ẩn dụ, hoán dụ.

3.Các kiểu cấu tạo câu đã học
- Câu trần thuật đơn:

+ Có từ là.

+ Khơng có từ là.
4.Các dấu câu đã học

- Dấu kết thúc câu: Dấu chấm, dấu hỏi, chấm than.
- Dấu phân cách các bộ phận câu: dấu phẩy

II.Luyện tập

Bài 1: Làm bài tập ở sách bài tập Ngữ văn 6 - Trang

33.

Bài 2: Viết đoạn văn ngắn, chủ đề tự chọn có sử

dụng câu trần thuật đơn và các biện pháp tu từ đã
học.

III. Hướng dẫn tự học

</div>
(97)<div class='page_container' data-page=97>

- Ôn tập các đơn vị kiến thức đã học
- Chuẩn bị kiểm tra học kì II: Làm quen
với dạng đề trắc nghiệm vài tự luận, chú ý
văn miêu tả.

Việt.

* Bài mới: Nắm phần kiến thức đã học. Chuẩn bị thi
học kì II.

E/ Rút kinh nghiệm:

...
Tuần 34 Ngày soạn:
08/05/2011

Tiết 135-136 Ngày dạy: 10 /
05/2011

CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN ĐỊA PHƯƠNG
 (Phần Văn và Tập làm văn)

A/Mức độ cần đạt

Biết thêm về một số danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử và kế hoạch bảo vệ mơi trường ở
địa phương mình.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức: Vẻ đẹp, ý nghĩa của một số di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh ở địa phương.
2.Kĩ năng:

- Thực hiện các bước chuẩn bị và trình bày nội dung về di tích lịch sử (danh lam thắng cảnh) ở
địa phương.

- Quan sát, tìm hiểu, ghi chép thơng tin cụ thể về đối tượng.

- Trình bày trước tập thể lớp

3.Thái độ: Bồi dưỡng tình yêu và niềm đam mê đối với môn Văn học.

C/Phương pháp: Làm việc nhóm, tham quan, phát vấn, thuyết trình, sưu tầm tranh ảnh.

D/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp: 6ª1...

2. Kiểm tra bài cũ: Giáo viên kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.

3. Bài mới:

* Lời vào bài:Các em đã đã được biết về các địa danh như Đảo Cô Tô, Cầu Long Biên, Động
Phong Nha,... Địa phương em có những danh lam thắng cảnh nào. Cô hi vọng các em sẽ tự hào
giới thiệu về nó qua tiết học hôm nay.

* Bài mới:

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
Chuẩn bị ở nhà

Bài 1:

- Gv hướng dẫn Hs thực hiện theo yêu cầu của sgk/161.
- Tất cả học sinh đều phải tự ôn lại.

Bài 2:

- Gv cho Hs chọn địa danh, phân nhóm, hướng dẫn các em
tham quan, tìm hiểu.

- HS tổ chức tham quan theo nhóm, tìm tịi tài liệu về địa
danh của nhóm mình.

Bài 3:

- Gv u cầu cả bốn nhóm chọn một yếu tố mơi trường, tìm
hiểu thực trạng, nguyên nhân, cách bảo vệ.

- Hs: Tự tổ chức tìm hiểu vấn đề mơi trường.

Bài 4: Gv yêu cầu một Hs sưu tầm 1 bài viết về địa phương.
Hoạt động trên lớp:

Bài 1:

I.Chuẩn bị ở nhà:

Bài 1: Xem lại các văn bản có giới

thiệu địa danh, môi trường.

Bài 2: Chọn 1danh lam thắng cảnh ở

địa phương, tham quan, tìm hiểu để
giới thiệu với bạn bè.

Bài 3: Tìm hiểu vấn đề mơi trường ở

địa phương: sông, suối, rừng núi,
thôn bản,..)

Bài 4: Sưu tầm bài viết về địa

phương em.

II. Hoạt động trên lớp:

</div>
(98)<div class='page_container' data-page=98>

- Gv phát vấn Hs để ôn lại các văn bản có giới thiệu danh
thắng, di tích, mơi trường.

- Hs nhớ, học hỏi cách giới thiệu để biết cách giới thiệu một
danh thắng, di tích ở địa phương mình.

Bài 2:

- Gv hướng dẫn:Danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử
đó ở đâu? Có từ bao giờ, được phát hiện khi nào? Do ai,
nhân tạo hay cảnh tự nhiên?

- Các nhóm có 5 phút để trao đổi trước khi lên thuyết trình.
- Đại diện nhóm thuyết trình, các nhóm nghe, bổ sung, nhận
xét.

- Gv nhận xét, giới thiệu lại, ghi điểm.
TIẾT 136

Bài 3:

- HS: Lần lượt các nhóm cử đại diện nhóm lên bảng thuyết
trình vấn đề nhóm minh đã chuẩn bị.

- Các nhóm khác nghe, nhận xét, bổ sung.
- Gv: Theo dõi, nhận xét, chấm điểm.

Bài 4:

- Gv khuyến khích, chọn bài sưu tầm hoặc bài viết của hay
của hs và yêu cầu các em ttrình bày trước lớp.

- Hs: Trình bày.

Nhớ lại các kiến thức học được trong tiết học về nhà.

thắng, di tích lịch sử và môi
trường:

- Sông nước Cà Mau.
- Cô Tô.

- Cầu Long Biên-Chứng nhân lịch sử.
- Động Phong Nha.

- Bức thư của người thủ lĩnh da đỏ.
2. Danh lam thắng cảnh, di tích 
lịch sử của quê hương Lâm Đồng:
- Danh lam thắng cảnh: Đồi Mộng
Mơ, Thác Cam Ly, Suối Vàng.

- Di tích lịch sử: Nhà Thờ Con Gà,
Dinh Bảo Đại, Nhà Thờ Cam Ly, Ga
Đà Lạt.

- Vẻ đẹp

- Ý nghĩa lịch sử.
- Giá trị kinh tế.

3.Vấn đề môi trường và bảo vệ, giữ
gìn mơi trường ở q hương em.
- Rừng

- Rác thải
- Nước sạch
- Khơng khí

4. Bài viết hay về quê hương Lâm 
Đồng

4. Hướng dẫn về nhà: Viết một bài văn giới thiệu về quê hương Lâm Đồng.
E/Rút kinh nghiệm

...
...
Tuần 35 Ngày soạn:
08/05/2011

Tiết 137 Ngày dạy: 09 /

05/2011

ÔN TẬP TỔNG HỢP
A/Mức độ cần đạt

- Nắm được kiến thức cơ bản của môn ngữ văn 6 về văn bản, Tiếng Việt, Tập làm văn.
- Tích hợp ba phân mơn để làm tốt bài tập.

B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
1.Kiến thức

- Bài tập làm văn số 8 là bài kiểm tra tổng hợp cuối năm nhằm đánh giá học sinh ở các phương
diện sau:

+ Sự vận dụng linh hoạt theo hướng tích hợp các kiến thức và kĩ năng của môn học Ngữ
văn.

+ Năng lực vận dụng tổng hợp các phương thức biểu đạt (kể và miêu tả) trong 1 bài viết
và các kĩ năng viết bài nói chung.

2.Kĩ năng: Biết liên hệ phần văn bản nhật dụng đã học trong Ngữ văn 6 - Tập 2 để làm phong

</div>
(99)<div class='page_container' data-page=99>

3.Thái độ: Bồi dưỡng tình yêu và niềm đam mê đối với môn Văn học.

C/Phương pháp: Thảo luận, phát vấn, thuyết giảng.

D/Tiến trình bài dạy

1.Ổn định lớp: 6a1………..

2.Kiểm tra bài cũ: Kể tên các thể loại văn bản đã được học? Cho ví dụ văn bản cụ thể.

3.Bài mới:

- Lời vào bài: Tiết “Ôn tập tổng hợp” sẽ giúp các em có kiến thức tổng hợp về môn Ngữ văn để
làm tốt bài kiểm tra học kì.

- Bài mới:

Hoạt động của Giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức
Phần đọc - hiểu văn bản

- Yêu cầu học sinh nắm chắc các đặc điểm
thể loại đã học.

- Nắm được nội dung cụ thể của các văn
bản đã học: nhân vật, cốt truyện, một số
chi tiết tiêu biểu, vẻ đẹp của các trang văn
miêu tả, bút pháp miêu tả, kể chuyện của
tác giả, cách dùng và tác dụng của các
biện pháp tu từ và ý nghĩa của văn bản.
- Nắm được sự biểu hiện cụ thể của các
đặc điểm, thể loại ở những văn bản đã
học.

- Nắm nội dung và ý nghĩa 3 văn bản nhật
dụng.

Phần Tiếng Việt:

- Gv:Phần tiếng Việt ở học kì II, cần chú ý
những gì?

- Hs: - Phó từ.

- Các vấn đề về câu:

+ Các thành phần chính của câu.
+ Câu trần thuật đơn và các kiểu
câu trần thuật đơn.

+ Chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ.
- Các biện pháp tu từ: so sánh, nhân
hoá, ẩn dụ, hoán dụ.

Phần Tập Làm Văn

- Gv nhắc lại kiến thức về văn tự sự, miêu
tả và đơn từ.

- Gv cho hs làm quen với một số dạng đề
kiểm tra học kì những năm trước.

Hướng dẫn tự học:

Hướng dẫn làm bài kiểm tra học kì II
- Cấu trúc: Trắc nghiệm, tự luận tier lệ
3/7.

- Nội dung: Chú ý các phép tu từ, thành

phần chính của câu.

- Ơn tập chu đáo, luyện tập nhiều về văn
miêu tả, đặc biệt là văn tả người.

I. Về phần đọc - hiểu văn bản

- Yêu cầu học sinh nắm chắc các đặc điểm thể loại
đã học.

- Nắm được nội dung cụ thể của các văn bản đã học:
nhân vật, cốt truyện, một số chi tiết tiêu biểu, vẻ đẹp
của các trang văn miêu tả, bút pháp miêu tả, kể
chuyện của tác giả, cách dùng và tác dụng của các
biện pháp tu từ và ý nghĩa của văn bản.

* Thơ:

Đêm nay Bác không ngủ - Minh Huệ
Lượm – Tố Hữu

Mưa – Trần Đăng Khoa

*Nội dung và ý nghĩa 3 văn bản nhật dụng.
- Động Phong Nha: danh lam thắng cảnh.

- Bức thư của thủ lĩnh da đỏ: bảo vệ, giữ gìn mơi
trường.

- Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử: di tích lịch sử.

II. Phần Tiếng Việt:

- Phó từ.

- Các vấn đề về câu:

+ Các thành phần chính của câu.

+ Câu trần thuật đơn và các kiểu câu trần thuật đơn.
+ Chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ.

- Các biện pháp tu từ: so sánh, nhân hoá, ẩn dụ, hoán
dụ.

III. Phần Tập Làm Văn
- Tự sự

- Miêu tả
- Đơn từ.

IV.Hướng dẫn tự học:
* Bài cũ:

- Ôn lại những kiến thức đã học.

</div>
(100)<div class='page_container' data-page=100>

* Bài mới: Kiểm tra học kì II vào sáng ngày

11/05/2011. Cần ôn tập chu đáo để làm bài kiểm tra.
E/Rút kinh nghiệm:

...
...
Tuần 35 Ngày soạn:
09/05/2011

Tiết 138-139 Ngày dạy: 11 /
05/2011

KIỂM TRA HỌC KỲ II
A/Mức độ cần đạt

- Nhận biết tác giả, nội dung, ý nghĩa của văn bản.

- Phát hiện được một số biện pháp tu từ, phân tích được thành phần chính của câu.
- Viết được bài văn miêu tả.

B/Chuẩn bị:

1.Giáo viên: Trao đổi với tổ chuyên môn để làm đề cương ôn tập, ôn tập chu đáp cho học sinh.
2.Học sinh: Ôn tập theo hướng dẫn của giáo viên, chuẩn bị bút giấy để làm bài kiểm tra học kỳ 
II.

C/Tiến trình dạy học

1.Ổn định lớp: 6ª1...
2.Kiểm tra bài cũ: khơng thực hiện.

3.Bài mới:

Giáo viên phổ biến nội quy giờ kiểm tra, hướng dẫn học sinh cách làm bài, phát đề.

Đề bài: ( Có kèm theo đề và đáp án của phịng giáo dục Đam rơng).

D/Hướng dẫn tự học:

Về nhà xem lại các kiến thức liên quan đến bài thi để tự chấm điểm cho bài thi của mình.
E/Rút kinh nghiệm:

...
...

Tuần 35 Ngày soạn:
14/05/2011

Tiết 140 Ngày dạy: 16 /
05/2011

TRẢ BÀI KIỂM TRA HỌC KỲ II
A/Mức độ cần đạt:

- Học sinh biết được cách làm bài kiểm tra tổng hợp.

- Phát hiện ra lỗi sai trong bài văn tả cảnh, xác định được các thành phần câu.
B/Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ

1.Kiến thức: Hệ thống lại tất cả các kiến thức đã học ở học kỳ II ở 3 phân môn: Văn - Tiếng
Việt và Tập làm văn

2.Kĩ năng: Rèn cho HS kỹ năng phân tích sửa lỗi trong bài làm của mình
3.Thái độ: Nghiêm túc trong giờ trả bài.

C/Chuẩn bị:

1.Giáo viên: Chấm và trả bài, vào điểm theo đáp án.

</div>
(101)<div class='page_container' data-page=101>

1. Ổn định lớp: 6ª1... 
2. Kiểm tra bài cũ: Không thực hiện

3.Bài mới :

* Giới thiệu bài: Tiết trả bài hôm nay cũng là tiết học cuối cùng của chương trình ngữ văn 6.
Các em cần chú ý theo dõi để củng cố kiến thức ngữ văn sáu, làm hành trang tri thức bước vào
lớp 7.

* Bài m iớ

Hoạt động của Gv và Hs Nội dung kiến thức

Đáp án

- Gv: Phát vấn về đáp án của phần
trắc nghiệm.

- Hs Trả lời

- Gv: Gọi Hs lên bảng xác định các
thành phần của câu.

- Hs: Xác định.

- GV: Qua bài viết của mình em
nào có thể lập dàn ý cho đề bài
này?

- HS: Trả lời các ý chính của bài.
- Gv: Viết dàn ý và thang điểm.
Nhận xét:

-Ưu điểm:
- Hạn chế
* Sửa lỗi

-GV treo bảng phụ, ghi các lỗi sai,
HS sửa.

- GV nhận xét, sửa sai

* GV đọc một số bài tốt cho cả lớp
nghe( Huấn, Huyền)

- Gv: Đọc tên, ghi điểm.

1. Đáp án và thang điểm

( Xem đáp án của phòng giáo dục Đam Rông trong tiết
kiểm tra học kỳ II)

* Trắc nghiệm: 3.0 điểm
*Tự luận :7.0điểm

2.Nhận xét:
* Ưu điểm:

- Nắm được tác giả, nội dung văn bản
- Xác định được thành phần trạng ngữ.
- Viết được bài văn tả cảnh.

* Hạn chế:

- Nhiều bạn xác định sai chủ ngữ vị ngữ, không nhớ kiểu
câu tồn tại.

- Bài văn miêu tả cịn lộn xơn, sai chính tả nhiều.
- Đoạn văn chưa thống nhất về nội dung.

3.Sửa lỗi:

a, Lỗi kiến thức

- Trường em tròn 20 tuổi-> Mới xây dựng được 2 năm.
- Miêu tả cây cối sau cơn mưa, gà mẹ gà con..

b, Lỗi diễn đạt

- Dùng từ: lá cờ bay vèo vèo-> phấp phới.
- Lời văn:

+ Lủng củng, kể lể nhiều hơn tả.(Xếp hàng chào cờ, nghe
nhận xét của trực tuần, nghe thầy tổng phụ trách nhận xét…
c,Sửa lỗi chính tả.

Chị trơi-> Trị chơi, tiếng chống-> Tiếng trống, cây sanh, 
cây xanh, hưu hắt-> hiu hắt.

4. Đọc bài khá:
5. Đọc điểm:
4. Hướng dẫn tự học:

Về nhà viết lại bài viết tập làm văn vào vở. Xem lại kiểu câu tồn tại, cho ví dụ. Xem
trước các văn bản của sách giáo khoa ngữ văn 7.

BẢNG THỐNG KÊ ĐIỂM BÀI KIỂM TRA HỌC KỲ II
Lớp Sĩ số Điểm

9-10

Điểm
7-8

Điểm
5-6

Điểm
>TB

Điểm
3-4

Điểm
1-2

</div>
(102)<div class='page_container' data-page=102>

E/Rút kinh nghiệm:

</div>
(103)<div class='page_container' data-page=103></div>
(104)<div class='page_container' data-page=104></div>

Giao an van 6 ki 2

Gậy tre

Chông tre







Đáp án- Biểu điểm



















<i> ( Chú ý : Trên đây chỉ là đáp án sơ lược, tùy từng đối tượng học sinh cụ thể ở địa </i>

<i>phương mà giáo viên chấm và cho điểm thích hợp.)</i>

<b> </b>

<b> </b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về