Doi moi PPDH am nhac

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (442.15 KB, 19 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

lời cảm ơn

vi lũng bit n sõu sắc, em xin chân thành cảm ơn cô Trịnh Thị Nhuấn đã giao
đề tài, tận tình hớng dẫn và tạo mọi điều kiện giúp đỡ em trong suốt quá trình
làm ti ny.

Quảng Ninh, ngày 30 tháng 5 năm 2009
sinh viên

Trần Thị Nguyệt

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

các phần chính Trang

Lời Mở đầu

1. Lớ do chn ti
2. Mc ớch nghiờn cứu
3. Đối tợng nghiên cứu
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
5. Phơng pháp nghiên cứu
6. Bố cục

Néi dung

Ch¬ng I: Giíi thiƯu s¬ lợc về các bài dân ca trong chơng trình ở
trờng THCS

1.1. Sơ lợc về các bài hát dân ca trong chơng trình phổ thông
1.2. Cơ sở lí luận

1.3. Cơ sở thực tiễn

1.4. Thực trạng ở Trờng THCS Điền Công- Uông Bí- Quảng Ninh
Chơng II: Các giải pháp thực hiện

2.1. Đối tợng áp dụng

2.2. Các biện pháp thực hiện

2.2.1. Hng dn học sinh chọn chủ đề
2.2.2. Hớng dẫn cách đặt câu

2.2.3. Hớng dẫn cách đặt lời cho khớp với nhạc

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

3.1. Kết quả cụ thể trong thời gian áp dụng và đến năm học
2008-2009.

3.2. Bµi häc kinh nghiƯm
3.3. Đề xuất với các cấp.
Kết luận chung
tài liệu tham khảo

18
19
20
22

Li mở đầu

1.Lí do chọn đề tài

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

giáo dục tồn diện, đó là vấn đề giáo dục âm nhạc trong vấn đề giáo dục thẩm
mĩ. Hơn nữa lại là âm nhạc dân gian, nhạc cụ dân gian, đó là cái hồn của dân
tộc, là tài sản vô giá, là bản sắc văn hoá dân tộc.

Hội nghị trung ơng V khố VIII đã thơng qua nghị quyết “Về xây dựng và
phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc văn hoá dân
tộc” và đây cũng là nền tảng tinh thần của xã hội chủ nghĩa và xã hội cộng sản
chủ nghĩa.

Theo Hồ Chí Minh: Văn hoá văn nghệ là biểu hiện tập trung nhất của nền“
văn hoá, là đỉnh cao của đời sống tinh thần, văn nghệ phải gắn liền với thực tiễn
của đời sống nhân dân, đó là cuộc sống lao động sản xuất, chiến đấu, sinh hoạt
và xây dựng cuộc sống mới. Văn nghệ vừa phản ánh thực tiễn vừa hớng cho
nhân dân thúc đẩy sự phát triển của thực tiễn ấy theo qui luật của cái đẹp. Văn
nghệ phát triển sao cho xứng đáng với thời đại mới của đất nớc và dân tộc, phải
phục vụ cho quần chúng và đợc quần chúng yêu thích, đem lại những chuyển
biến tích cực trong t tởng, tình cảm, tâm hồn của con ngời .”

Bớc vào thế kỉ XXI khi đất nớc chuyển sang giai đoạn cơng nghiệp hố,
hiện đại hố, nền kinh tế phát triển theo kinh tế thị trờng, qua khảo sát thực tế
thì thanh thiếu niên chiếm từ 50 đến 60% chỉ thích nghe nhạc ngoại, bài hát
ngoại, nhạc mới. Nhng cũng có những hội diễn “Hát dân ca” của sinh viên, hội
trờng nhiều hơm chật kín ngời xem mà hầu hết là thanh niên. Và đặc biệt hơn
nữa trên truyền hình cũng tổ chức cuộc thi hát dân ca cũng được giới trẻ quan
tâm và chú ý đến.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

lọc và trở thành di sản văn hoá của dân tộc, ngồi ra bằng những cơng cụ lao
động nh: ống tre, nứa, trúc, quả bầu, da của các con thú… trong quá trình làm

việc ngời dân đã tạo ra đợc những loại nhạc cụ mà âm thanh của nó có sức hấp
dẫn, lơi cuốn ngời nghe. Đó cũng là tiếng nói tình cảm, là tâm t nguyện vọng
của quần chúng, nó có sức sống mạnh mẽ và đọng lại lâu bền trong tâm hồn
mọi ngời và đặc biệt nó dễ đi vào lịng ngời vì vật liệu dễ kiếm, tính chân thực,
sự giản dị, mộc mạc và sức truyền cảm sâu sắc. Âm nhạc dân gian góp phần
tích cực trong việc xây dựng tâm hồn, tình cảm, thẩm mĩ âm nhạc và thị hiếu âm
nhạc đối với mọi ngời, đặc biệt là đối với lứa tuổi thiếu niên, học sinh .

Nớc ta có 54 dân tộc anh em, mỗi dân tộc đều có nét dân ca và những loại
nhạc cụ riêng của dân tộc mình nh: Dân ca quan họ Bắc Ninh; dân ca Mờng;
hát Chầu Văn ở Nam Định; hát dặm Nghệ Tĩnh; các điệu hò, lí của miền Trung,
miền Nam; ca Huế; Bài chịi; dân ca Chăm; dân ca Tày; Nùng… Dân ca Việt
Nam đa dạng và phong phú, nhng phần nhiều là dành cho ngời lớn, khó hát,
khơng phù hợp với giọng của các em. Trong chơng trình học các nhà nghiên
cứu đã lựa chọn 20 đến 30% các bài dân ca để dạy cho các em.

Từ các vấn đề nêu trên, trong q trình giảng dạy và áp dụng tơi thấy cần
phải khắc sâu hơn nữa mảng “Âm nhạc dân gian” cho các em học sinh để các
em hiểu rõ hơn nữa về bản sắc văn hoá dân tộc, một tài sản tinh thần qua đề tài
“Giữ gìn bản sắc văn hố dân tộc qua giảng dạy âm nhạc dân gian trong ch 
-ơng trình trờng THCS ”. ở đây sẽ bao gồm cả phần dạy các bài dân ca và phần
âm nhạc thờng thức giới thiệu về dân ca và nhạc cụ dân tộc phổ biến, bài đọc
2. Mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu các bài dân ca trong chơng trình THCS qua đó giúp cho các
em hiểu rõ hơn v bn sc dõn tc .

3. Đối tợng nghiên cứu

Đi sâu tìm hiểu và nghiên cứu về chơng trình âm nhạc dân gian ở trờng

THCS.

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

Nghiên cứu về chơng trình, tác dụng học hát dân ca ở trờng THCS, một số
bài dân ca của các vùng miền.

5. Phơng pháp nghiên cứu
Tìm kiếm thông tin

Tham khảo tài liệu và đi tìm thực tế.
6. Bố cục

B cc của đề tài gồm 3 phần:
Phần mở đầu

Néi dung: Gåm 3 chơng:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

1.1. Sơ lợc về các bài hát dân ca trong chơng trình phổ thông
1.2. Cơ sở lí luận

1.3. Cơ sở thực tiễn

1.4 Thực trạng ở trờng THCS Điền Công Uông Bí Quảng Ninh
Chơng II : Giải pháp thực tiễn.

2.1 Đối tợng áp dụng

2.2Cỏc biện pháp thực hiện
 Chơng III : Kết quả và đề xuất

3.1 Kết quả thực hiện

3.2 Bµi häc kinh nghiƯm
3.3 Dề xuất cấp trên
Kết luận.

Phần II- nội dung

Chơng I

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

1.1. Sơ lợc về các bài hát dân ca trong chơng trình phổ thông.

Trong 4 nm hc tr li đây tôi đã nghiên cứu và thực hiện vấn đề này, mục
đích ban đầu chỉ đơn giản là hớng cho các em có thái độ trân trọng với nền âm
nhạc dân gian. Nhng ngay sau đó phần lớn các em lại rất thích nghe và hát dân
ca. Bởi vì dân ca đợc lựa chọn để đa vào trong chơng trình cho các em là phù
hợp theo lứa tuổi và năng lực tiếp thu theo từng lớp học, cấp học. Cụ thể nh sau:

Líp 6:

 Bài –Vui bớc trên đờng xa –– dân ca Nam Bộ - đặt lời mới
 Bài –Đi cấy – – dân ca Thanh Hoá

 Sơ lợc về dân ca Việt Nam, sơ lợc về một số nhạc cụ dân tộc nổi tiếng;
Bài đọc thêm: Trống đồng thời đại Hùng Vơng

Lớp 7:

Bài Lí cây đa dân ca quan họ Bắc Ninh

Bài Đi cắt lúa dân ca H rê

Cây đàn bầu, Tiếng sáo Việt Nam, Vài nét về dân ca một số dân tộc ít
ngời.

Líp 8:

 Bài Lí dĩa bánh bò dân ca Nam Bộ
Bài Hò ba lí dân ca Quảng Nam
Một số nhạc cụ dân tộc.

Lớp 9:

Bài Lí kéo chài dân ca Nam Bộ.
Một số ca khóc mang ©m hëng d©n ca.

Các bài hát trên đều là những bài hát dễ nhớ, dễ thuộc, hấp dẫn và mang
tính khái quát cao, nhng điều cần phải chú ý ở đây, là lứa tuổi của các em rất dễ
tiếp nhận nhng lại cũng rất dễ quên, đặc biệt các loại nhạc cụ chỉ là giới thiệu
để các em nhận biết. Vì vậy trong quá trình dạy tơi có cách riêng của mình để
hớng cho các em từ việc khơng thích, đến thích nghe và tìm hiểu về âm nhạc
dân gian.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

và hiểu rõ hơn về dân ca. Trong phần âm nhạc thờng thức hay bài đọc thêm về
nhạc cụ dân tộc tôi đều chú ý tới đồ dùng dạy học giới thiệu để các em quan
sát. Và từ đó các em cũng thấy rõ vai trò, trách nhiệm của các em trong việc
trân trọng, giữ gìn, bảo vệ và phát triển dân ca- tài sản tinh thần vô giá của cha
ông ta để lại.

1.2. C¬ së lÝ luËn

Trên quan điểm mở rộng vốn hiểu biết về âm nhạc truyền thống của dân
tộc Việt Nam, góp phần bồi dỡng tình cảm đạo đức, trí tuệ, tạo khơng khí vui tơi,
lành mạnh, làm phong phú thế giới tinh thần, nhằm phát triển hài hoà, toàn diện
nhân cách học sinh. Ưu điểm của học sinh THCS là sự sẵn sàng với mọi hoạt
động học tập, dễ thích ứng với hoạt động học tập, tìm tịi cũng nh hoạt động tập
thể, dễ bị lôi cuốn theo những hoạt động có hình thức hấp dẫn, sơi nổi. Ưa thích
khám phá bài học bằng những hình thức mới mẻ, mà qua đó phát huy đợc tính
tích cực hoạt động của t duy, tính tự lập, tự suy nghĩ .

Các em có phản xạ nhanh nhạy với âm nhạc, ở độ tuổi này các em có khả
năng ghi nhớ, thực hiện có chủ định, có hệ thống, hớng sự chú ý vào những
điều có nội dung, có ý thức t duy. Quan trọng là các em rất thích hoạt động âm
nhạc, chính ở độ tuổi này, các em có thể thu nhận những cơ sở của giáo dục
thẩm mĩ, có thể giữ đợc những cảm xúc, ấn tợng về cái đẹp trong cuộc đời, hiểu
biết và đánh giá nghệ thuật, hớng tới sáng tạo trong nghệ thuật, tự chế tạo các
nhạc cụ dân tộc bằng vật liệu có sẵn ở địa phơng nh: Tre, nứa, vỏ dừa, quả bầu
khơ.

1.3. C¬ së thùc tiƠn

Học sinh THCS từ khối lớp 6 đến khối lớp 9, đây là lứa tuổi có nhiều thay
đổi về đặc điểm tâm sinh lý, các em bắt đầu có sự e ngại, chất giọng cũng có sự
thay đổi, có em đã thể hiện giọng điệu của ngời lớn, sự hồn nhiên của trẻ em
đã có sự giảm sút, bên cạnh đó sự phát triển mạnh mẽ của các dịng nhạc trong
nớc cũng nh nớc ngồi, do vậy các em cịn thích âm nhạc theo cách nhìn bắt
chớc ngời lớn hoặc theo các thị hiếu của thị trờng. Một số em đã tỏ ra khơng
thích hay cịn e ngại khi trình bày một bài hát về thể loại dân ca, quan họ, hò,
vè… trớc tập thể hoặc những chỗ đông ngời và trớc các bạn cùng lớp cùng lứa
tuổi vì vậy việc này có thể đợc xem là cổ hủ hay là không cập nhật với thời đại…

. Từ thực tế nh vậy tôi xin mạnh dạn trình bày về ý tởng – Gìn giữ bản sắc văn
hoá dân tộc qua việc giảng dạy âm nhạc dân gian chơng trình âm nhạc– trờng
THCS để các thầy, cơ và các bạn tham khảo.

1.4. Thùc tr¹ng ë Trờng THCS Điền Công Uông Bí Quảng Ninh

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

dân ca, bởi dân ca có đặc điểm riêng đó là dễ nhớ, dễ thuộc ngắn gọn, lời ca
chân thật, mộc mạc, giản dị, sát với cuộc sống hàng ngày của ngời dân lao
động. Hay nh việc tự tạo cho mình một cây sáo trúc, một chiếc mõ, cây đàn
Ring Rơng, đàn T R’ ng… mặc dù cao độ không đợc chuẩn so với thanh mẫu,
nhng cũng thể hiện sự say mê âm nhạc của các em.

Từ thuận lợi là học sinh a ca hát, các bài hát lại ca ngợi công việc hàng
ngày của các em nh: Đi cấy, Đi cắt lúa, Hị ba lí … sau khi học hát, để các em
nhớ lâu hơn giai điệu của bài và có thể ngấm ln bài hát, tôi đã hớng dẫn các
em cách đặt lời mới cho bài dân ca đó. Ban đầu thật là khó khăn, bởi các em
cho rằng: –Đó là vấn đề cao siêu, các em khơng có khả năng, chỉ các nhạc sĩ
mới làm đợc việc này–. Khi tơi giải thích và bằng thực tế của bản thân, ngay
trên lớp tôi đặt lời mới cho bài –Vui bớc trên đờng xa– theo Lí con sáo Gị Cơng
– do nhạc sĩ Hoàng Lân đặt lời (năm học 2006 -2007).

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

và các em đã bắt tay vào công việc sáng tạo dân ca theo ý thích của mình. Thế
nhng kết quả ban đầu lại khơng theo ý muốn đó là:

 Phần lời các em đặt chỉ xoay quanh nội dung thầy giáo đa ra.
 Phần lời ca không khớp với giai điệu (cao độ) của bài.

 Câu văn các em đặt q ngơ nghê, khơng logic trong tồn bài.

Qua phần áp dụng với học sinh khối 7năm học 2007– 2008 tơi thu đợc kết

quả nh sau:

Líp Sè häc sinh tham
gia

% đạt yêu cầu % không đạt yêu
cầu

7A 35% 15% 20%

7B 38% 10% 28%

7C 40% 9% 31%

7D 42% 10% 32%

Chơng II

giảI pháp thực hiện

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

dõn tc ph biến trong cả chơng trình học THCS và trong số đó nhiều nhạc cụ
chỉ mang tính chất giới thiệu nh: Trống đồng, Cồng, Chiêng, đàn Nguyệt, đàn
Tranh… nhng vẫn có nhiều nhạc cụ các em có thể tự chế tạo đợc bằng vật liệu
sẵn có xung quanh nhà, hoặc dễ su tầm nh: Sáo ngang, Sáo dọc, đàn Ring
Rơng, đànT r’ ng, Mõ, Trống, đàn Bầu…Thông qua các vật mẫu do tôi tự làm và
su tầm để hớng dẫn cho cỏc em.

2.1. Đối tợng áp dụng

Đây là áp dụng mới đối với học sinh của trờng, phần lớn các em đều là con

gia đình nơng nghiệp, lực học của các em khơng đồng đều. Từ việc thực hiện kì
I năm học 2008-2009, tôi nhận thấy học sinh nào học tốt các mơn tự nhiên, xã
hội thì sẽ có khả năng viết lời rất tốt, và vì thế năm đầu tiên này tơi đặc biệt chú
ý đến số học sinh có học lực khá, giỏi, số học sinh còn lại chỉ yêu cầu các em ở
mức hát đúng lời, đúng cao độ, cảm nhận đợc tính chất âm nhạc của bài.

Riêng phần tập chế tạo nhạc cụ thì đối tợng để tơi áp dụng thực hiện chủ
yếu là những em học sinh hiếu động, a tìm tịi, có khả năng sáng tạo, chịu khó,
cần cù, say mê lao động.

2.2. C¸c biƯn ph¸p thùc hiÖn

2.2.1. Hớng dẫn học sinh chọn chủ đề

Từ việc các em viết lời chỉ xoay quanh nội dung lời do cơ giáo đa ra thì
phần lời sẽ khơng phong phú mà còn gây nhàm chán và phản tác dụng, vì thế
cần phải cho các em hiểu rõ. Muốn viết đợc lời cần phải có chủ đề rõ ràng, đó là
ý tởng để các em sáng tạo, mỗi học sinh tuỳ thích chọn một chủ đề cho mình

VÝ dơ:

 Chủ đề về thiên nhiên.

 Chủ đề về quê hơng, đất nớc.
 Chủ đề về mùa màng, lao động
 Chủ đề về trờng lớp, thầy cô, bè bạn.
 Chủ đề về gia đình, về sinh hoạt, vui chơi.

Thông qua chủ đề mà học sinh lựa chọn để sáng tạo dân ca, tôi cũng nắm
đợc tâm t, nguyện vọng của các em, để hớng các em tới những suy nghĩ và việc

làm đúng đắn, mang tính hớng thiện.

2.2.2. Hớng dẫn cách đặt câu

Một bài dân ca thờng chỉ là một đoạn đơn, ngắn gọn, từ một đến bốn câu.
Vậy phải viết thế nào để từ đầu đến cuối bài liên quan chặt chẽ, logic với nhau
nh một bài văn. Có mở bài (câu một), thân bài (câu hai, ba) và kết bài (câu
bốn), khi viết văn các em có thể chú ý tới từng chi tiết, từng sự việc, nhng ở đây
các em cần tập trung tởng tợng, khái quát cao, theo từng chủ đề đã lựa chọn.
Và để thuận tiện cho các em đặt lời tôi đã hớng dẫn, gợi mở câu đầu.

Ví dụ:

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Bài Lí cây đa dân ca quan họ Bắc Ninh

Bài Lí dĩa bánh bò dân ca Nam Bộ.

Bài Lí kéo chài dân ca Nam Bộ

To khụng khớ thi ua trong lớp tôi thờng cho các tổ thi đua với nhau, theo
chủ đề mà các em đã chọn và mỗi cá nhân tiếp tục hoàn thiện ở nhà trong phần
bài tập.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Đây là lỗi sai mà các em vớng phải nhiều nhất, ngay cả các em có năng
khiếu. Để thực hiện đợc điều này, tôi hớng cho học sinh cách đếm số chữ có
trong mỗi câu, các thanh dấu …

Ví dụ: Câu 1 của bài Đi cấy –Lên chùa bẻ một cánh sen– gồm có 6 chữ,
trong đó 2 tiếng không dấu, 2 dấu huyền, 1 dấu nặng, 1 dấu hỏi, 1 tiếng luyến
2, ở chữ –Bẻ–. Nếu khơng làm theo nh qui luật trên thì sẽ khơng đúng đợc cao

độ của nốt nhạc và không theo giai điệu của bài. Đối với tiếng luyến 2 nếu cần
thiết có thể đặt 2 từ, nhng nhất thiết phải tuõn theo cao ca nt nhc.

Lên chùa bẻ một cành sen
Xa thy xa bn xa cô

Qua thi gian thc hiện phơng pháp trên, tôi nhận thấy các em cũng rất
thích hoạt động này, các em thấy tự hào, hãnh diện khi đợc hát trớc lớp bài hát
do mình đặt lời. Sau đây tôi đa ra một số bài do các em đặt lời để đồng nghiệp
cùng góp ý.

Theo giai điệu bài Lí kéo chài – dân ca Nam Bộ (năm học 2008 – 2009) do
học sinh Nguyễn Xuõn Bắc lớp 9E đặt lời mới.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Ch¬ng III

kết quả và bài học kinh nghiệm qua quá trình dạy học
3.1. Kết quả cụ thể trong thời gian áp dụng và n nm hc 2008-2009 :

Kết quả của năm học 2007 - 2008
STT líp sè häc sinh

tham gia

% đạt yêu cầu % không đạt yêu cầu

1 6 53% 23% 30%

2 7 100% 65% 35%

3 8 63% 30% 33%

4 9 69% 25% 44%

Kết quả của năm học 2008 - 2009
STT lớp sè häc sinh

tham gia

% đạt yêu cầu % không đạt yêu cầu

1 6 45% 20% 25%

2 7 40% 15% 25%

3 8 75% 45% 30%

4 9 69% 49% 20%

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

thấy, số học sinh có năng khiếu thực hiện rất tốt và số học sinh ít có năng khiếu
hơn cũng đã chú ý trong việc phát huy khả năng của mình.

Đối với phần nhạc cụ dân tộc, trớc hết tôi giáo dục để các em hiểu rằng,
cùng với các làn điệu dân ca không thể thiếu đợc là những nhạc cụ, do cha ông
ta chế tạo ra bằng những vật liệu xung quanh cuộc sống hàng ngày nh: Nhị,
Sáo, Trống, đàn Bầu, T r’ ng, Khèn… Âm thanh của các nhạc cụ đó khiến cho
ngời nghe tìm thấy đợc sự bình yên trong cuộc sống, cũng bởi tính chất mộc
mạc, thanh cao mà gần gũi nh những bài dân ca ngọt ngào, đằm thắm.

Những nhạc cụ do các em tự tạo ra theo mẫu đợc quan sát, bằng những

vật liệu hết sức dễ tìm nh: Sáo bằng trúc, đàn Ring rơng bằng trúc, đàn T r’ ng
bằng trúc hay nh trống bằng da ếch và ống lon, mõ bằng vỏ hột xồi, bằng gỗ
mít, thanh phách bằng tre, chũm choẹ bằng tơn… Về hình dáng, kích thớc, âm
thanh, thẩm mĩ cha có hiệu quả cao song tôi thiết nghĩ nh vậy cũng thể hiện đợc
khả năng âm nhạc, lịng u thích, tìm tịi, sáng tạo của các em đối với nền âm
nhạc dân gian. Bởi mục tiêu của tôi chỉ dừng lại ở phần giới thiệu để các em
nhận biết về hình dáng bên ngồi và một số tính năng cơ bản của các loại nhạc
cụ đó mà thơi.

Giảng dạy âm nhạc trong trờng học cho tất cả học sinh là một vấn đề
nghiêm túc trong lĩnh vực giáo dục và s phạm, văn hoá và nghệ thuật.

Trong âm nhạc nói chung và âm nhạc dân gian nói riêng có một vị trí quan
trọng trong chiến lợc xây dựng nền âm nhạc của một đất nớc, trong giáo dục âm
nhạc ở trờng phổ thông cần phải coi trọng nền âm nhạc dân gian vì nó là nguồn
sữa mẹ nuôi dỡng tâm hồn trẻ em để các em gắn bó với cội nguồn, với truyền
thống văn hố dân tộc.

3.2. Bµi häc kinh nghiƯm

Từ thực tế giảng dạy, kết quả đạt đợc qua việc áp dụng các biện pháp nói
trên, bản thân tơi đúc rút ra một số kinh nghiệm nh sau:

Để tạo hứng thú đối với việc học hát dân ca cũng nh học phần học âm
nhạc dân gian cho học sinh thì trớc hết phải gây hứng thú cho học sinh ngay từ
phần mở đầu bài học, phần giới thiệu đề mục mới.

Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải biết phát huy tính tích cực chủ
động sáng tạo của học sinh.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Tăng cờng sử dụng tranh ảnh các vùng miền khi giới thiệu về dân ca của
từng vùng, miền; cũng nh là giới thiệu về các t liệu liên quan đến các vùng miền
ấy.

Phơng tiện dạy học phải đầy đủ, giáo viên phải biết sử dụng phơng tiện dạy
học nh một yếu tố gây xúc cảm.

Trong các tiết học phải tạo cho các em sự hứng thú từ đầu đến hết tiết học,
tạo cho các em sự hứng thú vui tơi bởi vì đặc trng bộ mơn đó là học vui- vui học,
tránh gò ép đối với học sinh.

Tăng cờng các hoạt động âm nhạc trong lớp trong trờng bằng hình thức tổ
chức hội thi văn nghệ ngoại khóa ngay từ trong giờ học, nhân các ngày lễ…

Muốn thực hiện những nội dung trên có hiệu quả địi hỏi mỗi giáo viên phải
khơng ngừng nâng cao kiến thức, tạo cho mình một trình độ chun mơn vững
vàng, thờng xun học hỏi rút kinh nghiệm ở các đồng nghiệp.

3.3. §Ị xt víi c¸c cÊp

Hiện tại các trang thiết bị phục vụ cho môn học cũng đã đợc cấp, phát.
Song một số thứ đã quá cũ và lạc hậu nh: Băng, đĩa các bài hát trong và ngồi
chơng trình khơng đầy đủ, khơng có phơng tiện cho giáo viên và học sinh nghe
tác phẩm qua đĩa. Bản thân tôi mạnh dạn đề nghị thêm một số trang thiết bị nh:
Tranh, ảnh màu sinh hoạt văn hoá của các dân tộc trong nớc, bộ chân dung các
nhạc sĩ Việt Nam và thế giới, bộ tranh ảnh các nhạc cụ dân tộc phổ biến, đàn
ooc-gan có kèm theo chức năng để tiện cho việc thực hiện các thủ pháp dạy
học trên lớp, đài hoặc đầu đĩa để cho học sinh nghe tác phẩm.

kÕt luËn chung

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

vệ, xây dựng, phát huy nền âm nhạc dân gian nớc nhà. Nhằm đóng góp vào
việc bảo tồn và lu giữ văn hoá phi vật thể của đất nớc thì chúng ta cần phải có
những việc làm thiết thực ngay từ khi các em đang ngồi trên ghế nhà trờng. Do
vậy, việc dạy học nói chung và việc dạy âm nhạc nói riêng cần phải trang bị
những kiến thức cơ bản, bên cạnh đó chúng ta phải giáo dục cho học sinh biết
yêu quý và phát triển những giá trị văn hố mà cha ơng ta đã để lại qua việc
dạy hát dân ca, những bài âm nhạc thờng thức, bài đọc thêm, một số tài liệu
tham khảo khác...

Dạy học là một nghệ thuật, giáo viên là một nghệ sỹ, với sự trợ giúp đắc lực
của cơng nghệ thơng tin, giáo viên có thể thay đổi, đổi mới phơng pháp trong
từng giờ học, tiết học. Mỗi một tiết học hát, học âm nhạc thờng thức có thể minh
họa bằng hình ảnh để cho học sinh nắm vững và hiểu rõ hơn về dân ca của
vùng, miền mà các em đang đợc học, làm đợc nh vậy chúng ta sẽ giảm bớt đợc
sự nhàm chán, sự thụ động của học sinh. Bản thân là một giáo viên giảng dạy
môn Âm nhạc, với sự khám phá và ham học hỏi về âm nhạc dân gian và tìm
hiểu rất nhiều về việc áp dụng nhiều phơng pháp vào việc giảng dạy âm nhạc
dân gian trong trờng THCS. Thực tế đã chứng minh là chất lợng các giờ học Âm
nhạc dân gian nhất là giờ học hát các bài thuộc dân ca đem lại hiệu quả rất cao.
Sự hứng thú trong học tập của học sinh thể hiện rất rõ nét, ngời giáo viên có
nhiều cơ hội để nâng cao và mở rộng lợng kiến thức cần cung cấp cho học sinh.
Các dẫn chứng, minh họa chính xác và hiệu quả hơn, cuối tiết học bên cạnh
việc dạy và học mơn Âm nhạc thì một việc quan trọng hơn đó là học sinh cũng
đã một phần nào đợc giáo dục về thẩm mỹ, thái độ cảm thụ và thởng thức âm
nhạc; các em phần nào đã hình thành ý thức, thái độ biết yêu, gìn giữ nền Âm
nhạc truyền thống của quê hơng đất nớc.

Quá trình xây dựng, thiết kế một giáo án giảng dạy về một tiết học Âm nhạc
dân gian ( học hát dân ca, Âm nhạc thờng thức giới thiệu về một số nhạc cụ,

một vài âm hởng dân ca các vùng miền ) là một quá trình vất vả, cần phải có…
sự chuẩn bị về t liệu bài giảng, phơng án và phơng pháp truyền đạt phù hợp với
giáo án. Phải có cơng tác chuẩn bị điều kiện: Đài đĩa, đàn Organ, bảng phụ,
tranh ảnh, băng nhạc…

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Trên đây là một số kinh nghiệm mà tôi đã rút ra qua thời gian giảng dạy, rất
mong sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp.

ý kiến của Giáo viên

Ngy 28 thỏng 06 nm 2009
Ngi vit ti

Trn Th Nguyt