đa nghị quyết đảng vào cuộc sống

NHữNG ĐịNH HƯớNG ĐốI NGOạI
THEO TINH THầN ĐạI HộI XII CủA ĐảNG
Trần Xuân Chiến *
ại hội. Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của
Đảng thành công tốt đẹp, đà ghi một dấu
ấn quan trọng trong hành trình, lịch sử phát triển
của Đảng và đất nớc ta. Trên cơ sở đánh giá
những thành tựu, hạn chế của giai đoạn đổi mới
đà qua, nhất là nhiệm kỳ XI và phân tích, đánh giá,
dự báo xu thế phát triển của thế giới, trong nớc,
Đại hội đà thông qua những định hớng và nhiệm
vụ chính cho công tác đối ngoại trong 5 năm tới và
các tầm nhìn dài hạn.
1. Về việc xác định môi trờng quốc tế, tại Đại
hội XII, Đảng ta xác định trong giai đoạn tới, nhất là
5 năm (2016-2020), tình hình thế giới thay đổi
nhanh, diễn biến ngày càng phức tạp, khó lờng
tranh chấp lÃnh thổ, tài nguyên, xung đột sắc tộc,
các thách thức an ninh phi truyền thống nổi lên gay
gắt. Quá trình toàn cầu hóa và những tiến bộ của
cuộc cách mạng khoa học công nghệ tác động sâu
rộng đến chuyển dịch cơ cÊu kinh tÕ thÕ giíi. Xu
h−íng liªn kÕt kinh tÕ, thơng mại, đầu t, kết nối
hạ tầng đa tầng nấc gia tăng; xuất hiện các hình
thức liên kết mới, các định chế tài chính - tiền tệ,
các hiệp định kinh tế, thơng mại, đầu t song
phơng và đa phơng thế hệ mới. Châu á - Thái
Bình Dơng, trong đó có khu vực Đông Nam á,
tiếp tục là trung tâm phát triển năng động, đồng

thời cũng là trọng điểm cạnh tranh chiến lợc giữa
các nớc lớn, tiềm ẩn nhiều rủi ro, bất trắc. Đặc
biệt, tranh chấp trên Biển Đông diễn biến gay gắt,
phức tạp(1).

Đ

* Thạc sĩ, Tập đoàn Than- Khoáng sản ViƯt Nam.
1 - Ph¸t biĨu tham ln cđa Phã Thđ tớng, Bộ
trởng Ngoại giao Phạm Bình Minh tại Đại hội XII:
/>
6

2. Về nhiệm vụ của công tác đối ngoại, Đại hội
đà nhấn mạnh, nhiệm vụ của công tác đối ngoại là
tiếp tục duy trì và củng cố vững chắc hơn môi
trờng an ninh và kinh tế đối ngoại, đa hội nhập
quốc tế đi vào chiều sâu, và củng cố vững chắc vị
thế của Việt Nam trong cộng đồng khu vực và
quốc tế.
3. Về phơng châm của hoạt động đối ngoại,
trong bối cảnh phức tạp của tình hình thế giới hiện
nay, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế trên cơ
sở giữ vững đờng lối đối ngoại độc lập tự chủ, vì lợi
ích quốc gia, dân tộc là định hớng chiến lợc lớn
của Đảng nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xà héi chđ nghÜa.
4. VỊ héi nhËp qc tÕ, thêi kú sắp tới, Việt
Nam thực hiện đầy đủ các cam kết trong Cộng
đồng ASEAN, của Tổ chức Thơng mại Thế giới

(WTO), thực hiện các hiệp định thơng mại tự do
thế hệ mới, hội nhập quốc tế với tầm mức sâu
hơn nhiều so với giai đoạn trớc, đòi hỏi Đảng,
Nhà nớc và nhân dân ta phải nỗ lực rất cao để
tận dụng thời cơ, vợt qua những thách thức lớn
trong quá trình hội nhập, để hội nhập quốc tế
thực sự trở thành phơng tiện hữu hiệu phục vụ
phát triển bền vững và bảo vệ Tổ quốc XÃ hội
chủ nghĩa, bảo đảm lợi Ých tèi cao cđa qc gia d©n téc.
Víi n−íc ta, trong 5 - 10 năm tới, chiều sâu
của hội nhập quốc tế đợc thể hiện trên các lĩnh
vực sau:
Trong lĩnh vực chính trị, quốc phòng, an ninh,
đa hội nhập đi vào chiều sâu tức là phải tạo đợc
sự đan xen, gắn kết lợi ích, một cách lâu dài và
thu-xii-26913.html
Tạp chí gi¸o dơc lý ln - Sè 242 (2016)


đa nghị quyết đảng vào cuộc sống

bền vững giữa nớc ta với các đối tác, đa khuôn
khổ quan hệ đà xác lập đi vào thực chất, nhất là
với các đối tác có tầm quan trọng chiến lợc đối với
an ninh và phát triển của đất nớc; tạo dựng đợc
lòng tin và hình thành nên các cơ chế hợp tác có
hiệu quả trong việc thúc đẩy quan hệ, ngăn ngừa,
đẩy lùi các nguy cơ, kiểm soát các bất đồng và giải
quyết các vấn đề nảy sinh, nhất là các vấn đề có
thể tác động nghiêm trọng tới an ninh và phát triển

của đất nớc ta.
Về kinh tế, thời gian tới là thời kỳ Việt Nam thực
hiện đầy đủ các cam kết trong Cộng đồng ASEAN
và WTO, tham gia các hiệp định thơng mại tự do
thế hệ mới. Do vậy, đa hội nhập đi vào chiều sâu
tức là phải tận dụng các cam kết quốc tế để mở
rộng thị trờng, tái phân bổ và nâng cao hiệu quả
sử dụng các nguồn lực, søc c¹nh tranh cđa nỊn
kinh tÕ cịng nh− cđa doanh nghiệp Việt Nam; gia
tăng mức độ tự chủ của nền kinh tế, xác lập vị trí
cao hơn trong chuỗi sản xuất, cung ứng ở khu vực
và toàn cầu; tăng cờng khả năng ứng phó của
nền kinh tế trớc những tác động từ bên ngoài;
đóng góp ngày càng nhiều cho quá trình phát triển
nội lực và liên kết vùng trong cả nớc. Đa hội
nhập kinh tế quốc tế đi vào chiều sâu cũng có
nghĩa là phải tận dụng đợc chính hệ thống quy tắc
và luật lệ của các tổ chức quốc tế để bảo vệ đợc
các lợi ích chính đáng của Nhà nớc, doanh
nghiệp và ngời dân Việt Nam trong quan hệ với
đối tác nớc ngoài.
Trong các lĩnh vực văn hóa, xà hội, y tế, giáo dục,
khoa học, công nghệ và các lĩnh vực khác, đa hội
nhập đi vào chiều sâu tức là chủ động hơn trong
việc nghiên cứu, chọn lựa các bộ tiêu chí, xây dựng
và triển khai lộ trình áp dụng và đồng thời tham gia
xây dựng các tiêu chí, chuẩn mực chung, góp phần
nâng trình độ phát triển của nớc ta trong các lĩnh
vực này; phục vụ các mục tiêu xây dựng nền kinh tế
tri thức và con ngời Việt Nam thời kỳ CNH,HĐH,

bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
5. Các trọng điểm của đối ngoại Việt Nam thời
gian tới. Đa hội nhập đi vào chiều sâu là để tạo
dựng các mối quan hệ ổn định, lâu dài hơn với các
Tạp chí giáo dục lý luận - Số 242 (2016)

đối tác, gia tăng tính ổn định, bền vững của môi
trờng chính trị, an ninh; đa đất nớc ta lên vị trí
cao hơn ở khu vực và trên thế giới. Để đa hội
nhập quốc tế đi vào chiều sâu, trên cơ sở quán triệt
và thực hiện đúng các quan điểm về hội nhập quốc
tế đợc nêu tại Đại hội Đảng lần thứ XII, đối ngoại
cần tập trung làm tốt các công việc sau:
Một là, trên cơ sở vị thế quốc tế đạt đợc trong
những năm qua, tiếp tục triển khai các hoạt động
hội nhập quốc tế một cách chủ động, mạnh mẽ,
toàn diện hơn, phát huy t cách là thành viên tích
cực và có trách nhiệm tại các diễn đàn khu vực và
quốc tế, góp phần nâng vị thế quốc tế của Việt
Nam lên một tầm cao mới.
Hai là, thúc đẩy các cơ chế hợp tác để hiệu quả
hóa tiến trình hội nhập quốc tế ngày một sâu rộng
hơn. Trong đó, trọng tâm là:
+ Thực hiện triệt để phơng châm triển khai
đồng bộ các định hớng đối ngoại đợc Đại hội
XII của Đảng thông qua, tăng cờng sự lÃnh đạo
của Đảng đối với quá trình hội nhập quốc tế; nâng
cao hiệu quả sự phối hợp giữa đối ngoại Đảng,
ngoại giao Nhà nớc, đối ngoại nhân dân, giữa các
ngành, các cấp, các địa phơng.

+ Trên cơ sở bảo đảm lợi ích tối cao của quốc
gia - dân tộc, đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn quan
hệ đối tác, nhất là các khuôn khổ đối tác chiến lợc,
đối tác toàn diện, đảm bảo môi trờng hoà bình, ổn
định cho đất nớc, thúc đẩy quan hệ chính trị, kinh
tế, thơng mại, đầu t, khoa học, công nghệ tạo
thuận lợi cho phát triển đất nớc và quá trình hội
nhập quốc tế của Việt Nam.
+ Nâng cao hiệu quả hội nhập, thực hiện đầy
đủ các cam kết quốc tế, theo đó cần tăng cờng
công tác phổ biến các cam kết quốc tế mà ta đà ký
kết, đà nội luật hóa và các quy định trong quá trình
triển khai; làm cho mỗi tổ chức, mỗi ngời dân hiểu
rõ thách thức, cơ hội mà họ có đợc từ hội nhập
quốc tế để tham gia một cách chủ động và tích cực;
biến quá trình hội nhập từ các hoạt động chủ yếu do
các cơ quan nhà nớc tiến hành thành quá trình
tham gia chủ động và tích cực của từng địa phơng,
tổ chức, doanh nghiƯp, ng−êi d©n. (xem tiÕp trang 27)

7


đa nghị quyết đảng vào cuộc sống

+ Triển khai các định hớng lớn về hội nhập
đợc nêu trong Văn kiện Đại hội, tập trung thực
hiện Chiến lợc tổng thể hội nhập quốc tế đến
2020, tầm nhìn 2030 và các đề án, kế hoạch triển
khai Nghị quyết 22 của Bộ Chính trị về hội nhập

quốc tế; khẩn trơng hoàn thiện, nâng cao năng
lực các thể chế hội nhập; đào tạo, bồi dỡng
nguồn nhân lực phục vụ hội nhập; phấn đấu đến
2020, mức độ hội nhập trên các lĩnh vực của nớc
ta ở mức độ cao của các nớc ASEAN.
Ba là, tiếp tục nghiên cứu, tìm giải pháp thúc
đẩy giải quyết có hiệu quả hơn, ứng phó tốt hơn với
những diễn biến ngày một phức tạp của tình hình
hiện nay về các vấn đề còn tồn tại trong tranh
chấp chủ quyền biên giới lÃnh thổ với các nớc
láng giềng trên tinh thần bảo vệ vững chắc chủ
quyền quốc gia và toàn vẹn lÃnh thổ, duy trì cục
diện quan hệ ổn định với các nớc liên quan, góp
phần củng cố môi trờng hoà bình, ổn định ở khu
vực và trên thế giới.
Bốn là, triển khai chiến lợc ngoại giao văn hóa
đến năm 2020 trên cơ sở gắn chặt với ngoại giao
chính trị và ngoại giao kinh tế. Tiếp tục phát huy
những thành tựu quan trọng của công tác về ngời
Việt Nam ở nớc ngoài và bảo hộ công dân, hoàn
thiện và triển khai tốt các chính sách đối với kiều
bào, hỗ trợ kiều bào hội nhập sở tại, giữ gìn bản
sắc dân tộc, mở rộng các hoạt động tập hợp, vận
động kiều bào hớng về đất nớc.
Năm là, tăng cờng thống nhất quản lý các
hoạt động đối ngoại; nâng cao hơn nữa hiệu quả
phối hợp giữa đối ngoại Đảng, Nhà nớc, Quốc hội,
địa phơng và hoạt động ngoại giao nhân dân và
đẩy mạnh triển khai Luật về các Cơ quan đại diện
của Việt Nam ở nớc ngoài.

Với những thành tựu của đất nớc trong những
năm qua, với thế và lực cũng nh vị thế mới của
Việt Nam, sự lÃnh đạo sáng suốt và bản lĩnh của
Đảng ta, chúng ta hoàn toàn tin tởng đờng lối
đối ngoại của Đại hội XII sẽ giành đợc nhiều
thành tựu mới, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XÃ hội chủ
nghĩa trong thời gian tới. Những chủ trơng đúng

8

đắn của Đại hội XII nhất định sẽ nâng đờng lối đối
ngoại của Đảng, Nhà nớc ta lên một tầm cao mới,
góp một sứ mệnh quan trọng trong chiến lợc phát
triển đất nớc trong thời kỳ đẩy mạnh CNH,HĐH,
đa đất nớc đi ra thế giới và đón thế giới
vào.6

Tạp chí giáo dục lý luËn - Sè 242 (2016)