<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>PHÒNG GD&ĐT</b> <b>ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN</b>

<b> TÂN YÊN</b> <b>Năm học 2011 – 2012</b>

<b>Môn: Ngữ văn 9</b>

<b>Thời gian làm bài: 150 phút</b>
<b>Câu 1: 3 điểm</b>

Ngợi ca sự hy sinh cao đẹp của những người lính trong chiến dịch Thành cổ
Quảng Trị năm 1972, nhà thơ Lê Bá Dương đã viết:

<i>Đị xi Thạch Hãn xin chèo nhẹ</i>
<i>Đáy sơng cịn đó bạn tơi nằm</i>
<i>Có tuổi hai mươi thành sông nước</i>
<i>Vỗ yên bờ bãi mãi ngàn năm.</i>
Hãy viết lời bình cho khổ thơ trên.

<b>Câu 2: 4 điểm </b>

Trong bài thơ “<i><b>Quê hương</b></i>” nhà thơ Đỗ Trung Quân có viết:
<i>“Quê hương mỗi người chỉ một, </i>

<i>Như là chỉ một mẹ thôi.</i>

<i>Quê hương nếu ai không nhớ,</i>
<i>Sẽ không lớn nổi thành người”</i>

Dựa vào ý thơ trên, em hãy viết một đoạn văn nêu suy nghĩ của bản thân về vai
trò của quê hương, đất nước đối với đời sống tâm hồn mỗi người.

<b>Câu 3: 3 điểm </b>

Nhận xét về cách kết thúc truyện ngắn Chuyện người con gái Nam Xương của
Nguyễn Dữ, có ý kiến cho rằng: “Truyện kết thúc có hậu, thể hiện được ước mong
của con người về sự công bằng trong cuộc đời”, song ý kiến khác lại khẳng định:
“Tính bi kịch của truyện vẫn tiềm ẩn ở ngay trong cái kết lung linh kì ảo”.

Ý kiến của em về nhận xét trên.
<b>Câu 4: 10 điểm</b>

<i>“Ôi! sống đẹp là thế nào, hỡi bạn?”</i>

(Một khúc ca - Tố Hữu)

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>HƯỚNG DẪN CHẤM NGỮ VĂN 9</b>
<b>Câu 1</b>

Học sinh có nghiều cách bình khác nhau, xong cấn nêu bất được những nát độc đáo,
đặc sắc sau:

Hai dòng thơ đầu là lời nhắn nhủ của tác giả với những người hơm nay (Đị xi
Thạch Hãn xin chèo nhẹ) như sợ những mái chèo xi dịng Thạch Hãn làm đau hài
cốt của những liệt sĩ vẫn cịn nằm lại đáy sơng. Hai dịng thơ gián tiếp nêu lên sự khốc
liệt của chiến tranh và sự hy sinh cao đẹp của những người lính, có cả những người
lính vơ danh vẫn chưa tìm được hài cốt. Đồng thời thể hiện thái độ trân trọng, tri ân
của những người hôm nay về sự hy sinh cao đẹp đó.

Hai dịng thơ tiếp theo tác giả đã khái quát, nâng cao tầm vóc cao đẹp của sự hy sinh
anh dũng; Những người lính hy sinh đã hóa thân vào “dáng hình xứ sở” (có tuổi hai
mươi thành sông nước, vỗ yên bờ bãi mãi ngàn năm). Ý nghĩa của sự hy sinh đó, vì

thế tồn tại vính hằng, bất tử trong lịng nhân dân, đi mãi cùng thời gian và không gian
của đát nước, của dân tộc.

Giong thơ thiết tha và sâu lắng, nhịp thơ biến đổi 2/2/3 sang nhịp 4/3; phép tu từ hốn
dục (có tuổi hai mươi), ẩn dụ (thành sông nước, vỗ yên bờ bãi).

<b>Câu 2: (2,0 điểm)</b>

<i><b>Yêu cầu về kĩ năng</b></i>

Học sinh hiểu đúng yêu cầu của đề bài; biết cách làm bài văn nghị luận xã hội;
bố cục ba phần rõ ràng; lập luận chặt chẽ, mạch lạc; khơng mắc lỗi chính tả, dùng từ,
ngữ pháp.

<i><b>u cầu về kiến thức</b></i>

Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau song phải thể hiện rõ vai trò
quan trọng của quê hương đối với mỗi con người. Cụ thể đảm bảo các ý cơ bản sau:

Nêu được các vấn đề cần nghị luận

- Ý nghĩa từ đoạn thơ: Quê hương giống như người mẹ của mỗi người, nếu
khơng biết u q hương, gắn bó với quê hương, con người ta sẽ không lớn lên thành
người đúng nghĩa.

- Bàn luận về vai trò của quê hương, đất nước đối với đời sống tâm hồn mỗi
người:

+ Quê hương, đất nước đem đến cho con người giá trị vật chất và tinh thần, nuôi
sống con người cả về thể xác lẫn tâm hồn.

+ Thiếu quê hương, không u thương và gắn bó với q hương thì tâm hồn con
người mất đi những nguồn tình cảm quan trọng mà trong đời ai cũng cần có; mất đi
niềm tự hào khi thành công, hạnh phúc; mất đi niềm an ủi khi thất bại, khổ đau.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Giám khảo cần nắm bắt được nội dung được thể hiện trong bài để đánh giá một cách
tổng quát năng lực của thí sinh: năng lực tái hiện, vận dụng, sáng tạo kiến thức và khả
năng tạo lập văn bản.

- Chủ động, vận dụng linh hoạt Hướng dẫn chấm, cân nhắc từng trường hợp cụ thể
để cho điểm: nếu thí sinh làm bài theo cách riêng nhưng đáp ứng được yêu cầu cơ bản
hoặc có những kiến giải một cách mới mẻ, thuyết phục, giám khảo vẫn cho điểm tối
đa.

- Khuyến khích những bài viết có cảm xúc và sáng tạo, tránh việc đếm ý cho điểm.
<b>2. Yêu cầu cụ thể</b>

<b>Câu 1 (</b><i><b>4 điểm</b></i><b> )</b>

<b> - Tóm lược về kết thúc tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn</b>
Dữ

- Trình bày suy nghĩ của người viết về hai ý kiến nhận xét trên:

+ Mỗi ý kiến trên là một góc nhìn về việc khám phá dụng ý của nhà văn Nguyễn
Dữ :

* Khi nói: Truyện kết thúc có hậu, thể hiện được ước mong của con người về sự
<i>công bằng trong cuộc đời, bởi vì người nói đã thấy được giá trị nhân đạo, nhân</i>
văn của tác phẩm: người tốt dù có gặp bao nhiêu oan khuất, cuối cùng cũng sẽ

được minh oan, được trả lại thanh danh và phẩm giá. Cách kết đó mang dáng dấp
một kết thúc có hậu của truyện cổ tích.

*Khi nhận xét: Tính bi kịch của truyện vẫn tiềm ẩn ở ngay trong cái kết lung linh
<i>ki ảo, bởi ý kiến đó xuất phát từ việc nắm bắt giá trị hiện thực của tác phẩm: tuy nhân</i>
vật Vũ Nương vẫn được miêu tả với kiếp sống ở chốn thuỷ cung và sự trở về lung linh
kì ảo để thể hiện ước mơ của con người về sự công bằng trong cuộc đời, nhưng tính bi
kịch cũng tiềm ẩn ngay từ cái kết này bởi sự trở về và ước mơ hạnh phúc của Vũ
Nương mang màu sắc ảo ảnh, hư vô, con người chỉ biết tìm đến cho mình hạnh phúc
ở một thế giới không hiện hữu.

+ Hai ý kiến trên tưởng chừng là mâu thuẫn, đối lập nhưng thực chất là bổ sung, soi
sáng trong việc khám phá dụng ý nghệ thuật của nhà văn Nguyễn Dữ, nó được xem là
hai mặt của một vấn đề.

- Mở rộng và nâng cao vấn đề :

+ Mỗi ý kiến trên đều xuất phát từ một góc nhìn, cách khám phá và tiếp cận ở phần
kết của tác phẩm

+ Lí giải cách kết thúc tác phẩm cần phải có cái nhìn toàn vẹn và những cơ sở để
phát hiện ra những dụng ý mà nhà văn Nguyễn Dữ gửi gắm qua phần kết. Vì vậy,
khơng nên tuyệt đối hố một trong hai ý kiến trên mà cần phải thấy được sự bổ sung,
thống nhất, nhằm soi sáng hai mặt của một vấn đề.

+ Từ hai ý kiến trên, người đọc sẽ thấy được tài năng nghệ thuật của Nguyễn Dữ
trong việc “dồn nén tư tưởng và cảm xúc” ở một cái kết độc đáo.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Câu 4.

a. Mở bài: 1 điểm

Dẫn dắt vấn đề, trích dẫn câu thơ, các tác phầm cần nghị luận.
b. Thân bài: 8 điểm

- Sống đẹp là sống có ích, sống có lý tưởng, sống để cống hiến" xuất phát từ lòng
nhân ái, từ chính tình u trong trái tim để từ đó mà sống hết mình vì người khác, để
bao dung, thứ tha ... (0.5 điểm)

- Trong truyện ngắn "Lặng lẽ Sapa" của Nguyễn Thành Long "Sống đẹp được thể
hiện rõ nát ở nhân vật anh thanh niên.

+ Sự nhận thức đúng đắn, sâu sắc về công việc, nghề nghiệp đã giúp anh vượt qua,
chiến thắng được hồn cảnh đầy khó khăn, gian khổ.

+ Tinh thần, thái độ làm việc đầy trách nhiệm.
+ Giàu khát vọng sống, lý tưởng sống cap đẹp

+ Sống giản dị, khiêm tốn, yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, yêu con người.

Anh là mẫu hình lý tưởng, tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam "Sống quên mình vì đát
nước, vị dân tộc"

</div>

<!--links-->