ngu van

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.54 MB, 20 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tên bài giảng:

Chiếu dời đô

- Lí Cơng Uẩn

Mơn: Ngữ văn - lớp 8

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

1. Đọc thuộc bản phiên âm và dịch thơ văn bản:

“ Vọng nguyệt”( Ngắm trăng)?

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3></div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

( Thiên đô chiếu - LÍ CƠNG UẨN)

Tiết 90: VĂN BẢN:

CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

I.GIỚI THIỆU :
 1- Tác giả:

? Hãy nêu hiểu biết của em về tác giả Lí Cơng Uẩn?

Tiết 90: VĂN BẢN:

CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đô chiếu)

Lí Cơng Uẩn

-

Lí Cơng Uẩn Sinh năm (974-1028)

-

Ơng là người thơng minh nhân ái

có chí lớn.

-

Năm 1009 ông được triều thần tôn

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

I.GIỚI THIỆU:
 1- Tác giả:
 2- Tác phẩm

? Em hãy nêu đặc điểm chung về thể chiếu ?

? Hoàn cảnh ra đời văn bản “Chiếu dời đô”?

- Hồn cảnh ra đời

-

Chiếu:

+ Mục đích: là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh.

+ Nội dung: Chiếu thường thể hiện một tư tưởng lớn lao, có ảnh

hưởng đến cả một triều đại,

đất nước.

+ Hình thức: Văn xi, văn vần,

văn biền ngẫu.

Nhà vua ban chiếu

Tiết 90: VĂN BẢN:

CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)

Lí Cơng Uẩn

Lí Cơng Uẩn viết bài chiếu bày

tỏ ý định dời kinh đô Hoa Lư ra

thành Đại La (1010).

- Phương thức biểu đạt:

Nghị luận

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Tích Thương gia chí Bàn Canh ngũ

thiên, Chu thất đãi Thành Vương tam tỉ. Khởi 
Tam Đại chi sổ quân tuẩn vu kỷ tư, vọng tự 
thiên tỉ. Dĩ kỳ đồ đại trạch trung, vi ức vạn thế 
tử tôn chi kế; thượng cẩn thiên mệnh, hạ 
nhân dân chí, cẩu hữu tiện triếp cải. Cố quốc 
tộ diên trường, phong tục phú phu. Nhi Đinh 
Lê nhị gia, nãi tuẩn kỷ tư, hốt thiên mệnh, 
võng đạo Thương Chu chi tích, thường an 
quyết ấp vu tư, trí thế đại phất trường, tốn 
số đoản xúc, bách tín hao tổn, vạn vật thất 
nghi. Trẩm thậm thống chi, bất đắc bất tỉ.

Huống Cao Vương cố đô Đại La thành, 
trạch thiên địa khu vực chi trung; đắc long 
bàn hổ cứ chi thế. Chính Nam Bắc Đơng Tây 
chi vị; tiện giang sơn hướng bội chi nghi. Kỳ 
địa quảng nhi thản bình, quyết thổ cao nhi 
sảng khải. Dân cư miệt hôn điếm chi khốn; 
vạn vật cực phồn phụ chi phong. Biến lãm 
Việt bang, tư vi thắng địa. Thành tứ phương 
bức thấu chi yếu hội; vi vạn thế đế vương chi 
thượng đô.

Trẩm dục nhân thử địa lợi dĩ định quyết 
cư, khanh đẳng như hà?

Tích Thương gia chí Bàn Canh ngũ thiên, 
Chu thất đãi Thành Vương tam tỉ. Khởi Tam 
Đại chi sổ quân tuẩn vu kỷ tư, vọng tự thiên tỉ. 
Dĩ kỳ đồ đại trạch trung, vi ức vạn thế tử tôn

chi kế; thượng cẩn thiên mệnh, hạ nhân dân 
chí, cẩu hữu tiện triếp cải. Cố quốc tộ diên 
trường, phong tục phú phu. Nhi Đinh Lê nhị 
gia, nãi tuẩn kỷ tư, hốt thiên mệnh, võng đạo 
Thương Chu chi tích, thường an quyết ấp vu 
tư, trí thế đại phất trường, tốn số đoản xúc, 
bách tín hao tổn, vạn vật thất nghi. Trẩm thậm 
thống chi, bất đắc bất tỉ.

Huống Cao Vương cố đô Đại La thành,

trạch thiên địa khu vực chi trung; đắc long bàn 
hổ cứ chi thế. Chính Nam Bắc Đông Tây chi vị; 
tiện giang sơn hướng bội chi nghi. Kỳ địa

quảng nhi thản bình, quyết thổ cao nhi sảng 
khải. Dân cư miệt hôn điếm chi khốn; vạn vật 
cực phồn phụ chi phong. Biến lãm Việt bang, 
tư vi thắng địa. Thành tứ phương bức thấu chi 
yếu hội; vi vạn thế đế vương chi thượng đô.
 Trẩm dục nhân thử địa lợi dĩ định quyết 
cư, khanh đẳng như hà?

THIÊN ĐÔ CHIẾU
(Bản phiên âm

Hán-Việt)

Bản gốc Chiếu dời đô của vua Lý

Thái Tổ năm 1010 trong khối

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

I. GIỚI THIỆU:

1- Tác giả:
 2- Tác phẩm

II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN:

1- Đọc

Tiết 90: VĂN BẢN:

CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)

Lí Cơng Uẩn

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh 
năm lần đời đô; nhà Chu đến vua 
Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải 
đâu các vua thời Tam Đại theo ý riêng 
mình mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì 
muốn đóng đơ ở nơi trung tâm, mưu 
toan nghiệp lớn, tính kế mn đời cho 
con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới 
theo ý dân, nếu thấy thuận tiện thì thay 
đổi. Cho nên vận nước lâu dài, phong 
tục phồn thịnh (7). Thế mà hai nhà Đinh,

Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường 
mệnh trời, không noi theo dấu cũ của 
Thương, Chu, cứ đóng n đơ thành ở 
nơi đây, khiến cho triều đại không

được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm 
họ phải hao tổn, mn vật khơng được 
thích nghi. Trẩm rất đau xót về việc 
đó, khơng thể khơng dời đổi.

Huống gì thành Đại La, 
kinh đô cũ của Cao Vương: ở 
vào nơi trung tâm trời đất; được

thế rồng cuộn hổ ngồi(10). Đã đúng

ngôi Nam Bắc Đông Tây; lại tiện 
hướng nhìn sơng dựa núi. Địa thế 
rộng mà bằng; đất đai cao mà 
thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh

khốn khổ ngập lụt; muôn vật cũng 
rất mực phong phú tốt tươi. Xem 
khắp nước Việt ta, chỉ nơi này là

thắng địa (11). Thật là chốn tụ hội

trọng yếu của bốn phương đất 
nước; cũng là nơi kinh đô bậc 
nhất của đế vương muôn đời. 
 Trẫm muốn dựa vào sự

thuận lợi của đất ấy để định chổ 
ở. Các khanh nghĩ thế nào?

( Lí Cơng Uẩn)

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

I- GIỚI THIỆU:

1- Tác giả:
 2- Tác phẩm

II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN:

1- Đọc

Tiết 90: VĂN BẢN:

CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)

Lí Cơng Uẩn

2- Bố cục:

Văn bản chia làm mấy phần?

Nội dung từng phần

.

- Lý do phải dời đô.(từ đầu đến

không thể không dời đổi)

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

I. GIỚI THIỆU:

Lí Cơng Uẩn

II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN :

1- Đọc:

2- Bố cục:

3- Hiểu văn bản:

a. Lý do dời đô:

Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần

đời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần

dời đô. Phải đâu các vua thời Tam Đại theo ý riêng

mình mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đơ ở

nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế mn đời

cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân,

nếu thấy thuận tiện thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu

dài, phong tục phồn thịnh.

Tiết 90: VĂN BẢN:

CHIẾU DỜI ĐÔ (Thiên đô chiếu)

Lí Cơng Uẩn

?Mở đầu chiếu dời đơ tác giả dẫn sử sách Trung Quốc các

vua dời đô như thế nào?

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

I. GIỚI THIỆU:

Lí Cơng Uẩn

II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN :

1- Đọc:
 2- Bố cục:

3- Hiểu văn bản:

a. Lý do dời đô:

Tiết 90: VĂN BẢN:

CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)

Lí Cơng Uẩn

Để làm sáng tỏ luận

điểm lí do cần phải

dời đơ, Lí Cơng Uẩn

đã phân tích trên

những cơ sở nào?

Cơ sở

dời đơ

Lịch sử

Thực tiễn

Tính thuyết phục của các

chứng cứ và lí lẽ đó là gì?

-

Dời đơ là điều thường xảy ra

trong lịch sử thời đại

.

nguồn từ kinh nghiệm

Ý định dời đô đã bắt

lịch sử đã cho thấy ý

chí mãnh liệt nào của

Lí Cơng Uẩn, cũng như

của dân tộc ta thời Lí

?

-

Noi gương sáng , không

chịu thua các triều đại hưng

thịnh đi trước . Muốn đưa đất

nước ta đến hùng mạnh lâu

dài.

Tính thuyết phục của các

chứng cứ và lí lẽ đó là gì

?

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

I. GIỚI THIỆU:

II. ĐOC- HIỂU VĂN BẢN:
 1- Đọc:

2- Bố cục:

3- Hiểu văn bản:
 a. Lý do dời đô:

Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng

mình, khinh thường mệnh trời, khơng noi theo

dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng yên đô thành

ở nơi đây, khiến cho triều đại không được lâu

bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tổn,

mn vật khơng được thích nghi. Trẩm rất đau

xót về việc đó, khơng thể khơng dời đổi.

? Lí Cơng Uẩn có đồng tình với việc khơng dời đơ

của các vua nhà Đinh, Lê không?

Tiết 90: VĂN BẢN:

CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)

Lí Cơng Uẩn

? Việc không dời đô dẫn đến hậu quả như thế nào?

? Khi chứng kiến cảnh đất nước qua hai thời đại đó

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Hãy quan sát hình ảnh kết hợp với kiến thức lịch sử, địa lí,

hãy cho biết tại sao hai nhà Đinh, Lê vẫn phải đóng đô ở

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

I. GIỚI THIỆU:

II. ĐOC-HIỂU VĂN BẢN : 
 1- Đọc

2- Bố cục:

3- Hiểu văn bản:

a. Lý do dời đô:

b. Lý do chọn Đại La là kinh đô mới:

Tiết 90: VĂN BẢN:

CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Huống gì thành Đại La, kinh

đô cũ của Cao Vương: ở vào nơi

trung tâm trời đất; được thế rồng

cuộn ngồi hổ. Đã đúng ngôi Nam Bắc

Đông Tây; lại tiện hướng nhìn sơng

dựa núi. Địa thế rộng mà bằng; đất

đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu

cảnh khốn khổ ngập lụt; muôn vật

cũng rất mực phong phú tốt tươi.

Xem khắp nước Việt ta, chỉ nơi này

là thắng địa. Thật là chốn tụ hội

trọng yếu của bốn phương đất nước;

cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế

vương muôn đời.

Trẫm muốn dựa vào sự thuận

lợi của đất ấy để định chổ ở. Các

khanh nghĩ thế nào?

Học sinh thảo luận

nhóm: (5 phút).

Lí Cơng Uẩn đã đưa

ra những lí lẽ nào

để khẳng

định

“Đại

La là kinh đô bậc

nhất của đế vương

mn đời”

?

Qua

Việc tìm hiểu thực

tiễn lịch sử ngàn

năm của đất nước

có đúng như điều

tiên đoán khẳng định

của tác giả “Chiếu

Dời đơ” khơng?

- Vị trí địa lí: ở trung tâm đất

nước, mở ra bốn hướng nam, bắc,

đông, tây; “được cái thế rồng cuộn

hổ ngồi”, “lại tiện hướng nhìn

sơng dực núi”.

- Về địa thế: “rộng mà bằng”, đất

đai cao mà thoáng”, tránh được

cảnh ngập lụt.

- Về chính trị văn hóa: Là đầu mối

giao lưu, “chốn tụ hội trọng yếu

của bốn phương”, là mảnh đất

hưng thịnh “muôn vật cũng rất

mực phong phú tốt tươi”.

Tại sao khi kết thúc

văn bản, Lí Cơng

Uẩn khơng ra mệnh

lệnh mà lại đặt câu

hỏi: “Các khanh …

nghĩ thế nào?”.

Cách kết thúc như

vậy có tác dụng gì?

Câu kết mang tính chất đối thoại

trao đổi, tạo sự đồng cảm giữa

mệnh lệnh của vua với thần dân.



thuyết phục người nghe bằng

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

I. GIỚI THIỆU

:

II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN

:

1- Đọc:

2- Bố cục:

3- Hiểu văn bản

a. Lý do dời đơ:

b. Dời đơ đến thành Đại La:



Lí Cơng Uẩn là người

có tấm lịng vì dân, vì

nước,

tầm nhìn sáng suốt,

khát vọng độc lập và

lịng tin mãnh liệt vào

tương lai.

Tiết 90: VĂN BẢN:

CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)

Lí Cơng Uẩn

Qua việc quyết

định dời đơ đến

thành Đại La em

thấy Lí Công Uẩn

là một vị vua như

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18></div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

I.GIỚI THIỆU :
 1- Tác giả:
 2-Tác phảm:

II. ĐỌC- HiỂU VĂN BẢN 
 1- Đọc:

2- Bố cục:

3- Hiểu văn bản:

Tiết 90: VĂN BẢN:

CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)

Lí Công Uẩn

III.TỔNG KẾT
1-Nghệ thuật:

Đặc điểm nghệ

thuật nổi bật của

bài chiếu?

Giọng văn trang trong, lựa chọn ngơn ngữ có tính tâm tình đối

thoại. Bài chiếu có sức thuyết phục bởi lý và tình

.

2-Nội dung:

Ý nghĩa lịch sử

của Thiên đô

chiếu?

Phản ánh khát vọng của nhân dân về một nhà nước độc lập,

thống nhất. Đồng thời phản ánh ý chí tự cừng của dân tộc Đại

Việt đang trên đà lớn mạnh.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20></div>

ngu van

<b>Tên bài giảng: </b>

<b>Chiếu dời đô </b>

<b>- Lí Cơng Uẩn</b>

<b>Mơn: Ngữ văn - lớp 8</b>

<b>1. Đọc thuộc bản phiên âm và dịch thơ văn bản:</b>

<b> “ Vọng nguyệt”( Ngắm trăng)?</b>

<b>Tiết 90: VĂN BẢN:</b>

<b> </b>

<b>CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)</b>

<b> </b>

? Hãy nêu hiểu biết của em về tác giả Lí Cơng Uẩn?

<b>Tiết 90: VĂN BẢN:</b>

<b> </b>

<b>CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đô chiếu)</b>

<b> </b>

-

<b> Lí Cơng Uẩn Sinh năm (974-1028)</b>

-

<b> Ơng là người thơng minh nhân ái</b>

<b> có chí lớn.</b>

-

<b><sub> Năm 1009 ông được triều thần tôn </sub></b>

<b>? Em hãy nêu đặc điểm chung về thể chiếu ?</b>

<b>? Hoàn cảnh ra đời văn bản “Chiếu dời đô”?</b>

<b> - Hồn cảnh ra đời</b>

-

<b> Chiếu:</b>

<b>+ Mục đích: là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh.</b>

<b>+ Nội dung: Chiếu thường thể hiện một tư tưởng lớn lao, có ảnh </b>

<b>hưởng đến cả một triều đại,</b>

<b> đất nước.</b>

<b>+ Hình thức: Văn xi, văn vần,</b>

<b> văn biền ngẫu.</b>

<b>Tiết 90: VĂN BẢN:</b>

<b> </b>

<b>CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)</b>

<b> </b>

<b> </b>

Lí Cơng Uẩn viết bài chiếu bày

tỏ ý định dời kinh đô Hoa Lư ra

thành Đại La (1010).

<b>- Phương thức biểu đạt:</b>

<b>Nghị luận</b>

<b>Bản gốc Chiếu dời đô của vua Lý </b>

<b>Thái Tổ năm 1010 trong khối </b>

<b>Tiết 90: VĂN BẢN:</b>

<b> </b>

<b>CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)</b>

<b> </b>

<b>Lí Cơng Uẩn</b>

<b>Tiết 90: VĂN BẢN:</b>

<b> </b>

<b>CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)</b>

<b> </b>

Văn bản chia làm mấy phần?

Nội dung từng phần

.

- Lý do phải dời đô.(từ đầu đến

không thể không dời đổi)

<b> Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần </b>

<b>đời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần </b>

<b>dời đô. Phải đâu các vua thời Tam Đại theo ý riêng </b>

<b>mình mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đơ ở </b>

<b>nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế mn đời </b>

<b>cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, </b>

<b>nếu thấy thuận tiện thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu </b>

<b>dài, phong tục phồn thịnh.</b>

<b>Tiết 90: VĂN BẢN:</b>

<b> </b>

<b>CHIẾU DỜI ĐÔ (Thiên đô chiếu)</b>

<b> </b>

<b>?Mở đầu chiếu dời đơ tác giả dẫn sử sách Trung Quốc các </b>

<b>vua dời đô như thế nào? </b>

<b>Tiết 90: VĂN BẢN:</b>

<b> </b>

<b>CHIẾU DỜI ĐƠ (Thiên đơ chiếu)</b>

<b> </b>

Để làm sáng tỏ luận

điểm lí do cần phải