Những lý do khiến trẻ
chán học
Cha mẹ cần tìm hiểu kỹ nguyên nhân vì sao trẻ chán học.
Một câu mắng vơ tình của cơ giáo, những trêu đùa về
thân hình ngoại cỡ hay quá thấp… đều có thể khiến trẻ
tự ái, không muốn đến trường. Cha mẹ nếu không hiểu
điều này có thể gây sức ép phản tác dụng đến với trẻ.
"Em chỉ ước mình khơng phải đến trường, khơng phải đi
học", là tâm sự của Hùng, cậu học sinh lớp 9 một trường
công lập ở Hà Nội. Trước đây, Hùng học cũng thuộc loại
khá trong lớp. Nhưng chỉ vì một lần bị thầy cô mắng, cậu
đâm ra chán học.
Lần đấy, vào giờ ra chơi, mấy bạn nam vơ tình làm đổ bình
nước ra lớp, khiến nước đổ tràn ra cả sàn. Dù đã lấy giẻ lau,
nhưng sàn nhà vẫn ướt nhẹp. Đến giờ Sinh, cô giáo thấy
lớp ướt liền yêu cầu bạn trực nhật hơm đó đi tìm giẻ, lau
cho khơ sàn rồi mới dạy.
"Hơm đó đúng phiên em trực, chạy khắp cả sân trường mà
khơng tìm thấy cái giẻ khơ nào. Thế là hơm đó, cơ tun bố
khơng dạy nữa, gọi giáo viên chủ nhiệm, trừ điểm thi đua
của lớp và điểm hạnh kiểm em. Đến mấy tháng sau, thi
thoảng cơ chủ nhiệm vẫn nhắc lại chuyện đó. Em thấy
chán\’\', Hùng tâm sự.
Theo nhà tâm lý Lã Linh Nga, Phịng khám Tuna (Phố
Vọng, Hà Nội), chuyện dường như khơng có gì, giáo viên
nghiêm khắc có thể mắng một hai câu. Nhưng với một số
trẻ đang ở tuổi trưởng thành, điều đó có thể trở thành một
cú sốc tâm lý thực sự. Như trường hợp của Hùng, cậu cảm
thấy cách cư xử của cô giáo như thế là quá đáng.
Những trường hợp như con của chị Hương khơng phải là
hiếm gặp. Có những trẻ hồn tồn khơng hề dốt, nhận thức
tốt nhưng tự dưng có thể chán học chỉ vì cơ giáo nói một
câu nào đó vơ tình chạm đến lịng tự ái. Rất nhiều trẻ được
cha mẹ đưa đến khám vì học hành sa sút, hay cãi đều có
tâm trạng chán học, khơng muốn đến trường, thậm chí là
sợ, nhà tâm lý cho biết.
Cũng theo chị Nga có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ
khơng cịn hứng thú đi học như: áp lực học tập quá nhiều,
sức ép từ gia đình, học ganh đua cùng các bạn… Trong đó,
có những nguyên nhân với người lớn tưởng vơ cùng lãng
xẹt nhưng với trẻ lại có thể khiến các em chán không muốn
đi học.
Chị Nga cho biết, từng có một phụ huynh gọi điện đến vì
khơng biết phải làm sao với cô con gái mới học lớp 8 đã
kêu không muốn đến trường. Theo lời kể của phụ huynh
này, lúc đầu chị tưởng con ở trường bị bạn trêu chọc hay
thầy cô nào ghét, bị điểm kém… Nhưng gặng hỏi mãi thì
con mới nói là vì khơng được mặc theo sở thích mà phải
mặc đồng phục của trường, "ai cũng như ai".
Trước kia, đã có lần vì chị chót đưa con đi cắt tóc ngắn q
mà cơ bé ở nhà 3 ngày liền, không chịu đi học. Lúc ấy, chị
đã phải tìm cách nói dối nhà trường là cháu bị thủy đậu.
Ngồi ra, cũng theo chị Nga có những em chán học vì
khơng làm được bài, bị bạn bè từ chối chơi, thấp hơn so với
các bạn khác, thậm chí, cảm thấy mặc cảm vì vẻ ngồi của
mình như trường hợp của cô bé Hương, ở Hà Nội.
Học lớp 8, nhưng trông cô bé to gần gấp rưỡi các bạn trong
lớp. Vì thế, lúc nào, Hương cũng thấy mặc cảm với các bạn
trong lớp, nhất là vào giờ thể dục. Chạy thể dục thì hầu như
lần nào cơ bé cũng về đến cuối cùng, nên điểm chỉ lẹt đẹt
mức qua khỏi.
"Nhưng tệ hại nhất vẫn là giờ nhảy cao, trong khi các bạn
nhảy vèo cái là qua. Em thì, sào thấp tẹt cũng chỉ gọi là
bước qua, chứ không nhảy, sào cao thì cứ đạp sào rơi
xuống. Mấy bạn con trai ngồi ngồi cứ trêu: \’Nhờ có
Hương mà lớp mình hơm nào cũng có sào mới\’", Hương
kể lại.
Từ đó, cứ đến giờ thể dục, cơ bé lại cáo ốm, ngồi ngồi
nhìn các bạn cho đỡ xấu hổ. Nhưng rồi cơ bé càng sống
khép kín, ít chơi với các bạn trong lớp, mà cũng hầu như
khơng có bạn. Dần dần, cô cảm thấy chán nản, sợ, ghét đi
học.
Tiến Lã Thị Bưởi, Trưởng phòng khám Tuna cũng cho biết,
ngày nay không chỉ học sinh cấp 2, 3 chán học, mà trẻ mới
đi học, thậm chí là mầm non cũng chán học. Có trẻ đến đây
tỏ ra rất buồn, thất vọng vì bị cơ giáo ghét. Cơ cho em ấy
ngồi cuối lớp, cạnh thùng rác khiến trẻ có cảm giác mình bị
coi như người ngồi, bị mặc xác muốn học thế nào thì học.
Từ đó dẫn đến tâm trạng bi quan, buồn chán,
Lỗi ở đây ở cả hai phía, giáo viên và học sinh. Lớp trẻ ngày
nay được tiếp xúc với tivi, máy tính từ rất sớm, khơng cái
gì là không biết. Nên nếu các thầy cô giáo mong các em
nhu mì như học trị ngày xưa là điều khơng thể, tiến sĩ Bưởi
nói.
"Nhưng bản thân các em cũng phải nhìn lại mình. Nếu lý
do ghét học vì kết quả học tập sút kém, bị các thầy cơ giáo
khơng thích vì khơng học giỏi thì phải tự hỏi bản thân xem
mình đã thực sự cố gắng hết sức chưa. Nếu là vì khơng
thích cách đối xử của giáo viên thì liệu có phải tại mình cư
xử một cách quá đáng, phản ứng quá gay gắt, cộc lốc", tiến
sĩ Bưởi cho biết.
Theo tiến sĩ Bưởi, để trẻ học tốt, điều quan trọng nhất là
cha mẹ phải khơi dậy ở trẻ hứng thú khi đến trường, khơng
phải đi học vì bị ép buộc. Trẻ con bây giờ không như ngày
xưa nên cha mẹ, thầy cô không thể áp những chuẩn mực cũ
để đánh giá trẻ. Mà ngược lại, cần có cái nhìn cảm thơng,
chia sẻ, khơng chỉ dạy học mà cịn phải quan tâm đến vấn
đề tâm lý của trẻ.